The Development of Accreditation of Occupational Skill ...knowledgefarm.in.th/wp-content/uploads/2016/10/... · สารบัญ (ต่อ) หน้า บทที่ 5 ปัจจัยเงื่อนไขของระบบการเทียบโอนมาตรฐานฝีมือแรงงานเพื่อคุณวุฒิ

รายงานการวจย เรอง

การพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

เพอคณวฒการศกษาวชาชพ

The Development of Accreditation of Occupational Skill

Standards Model for Vocational Education Qualification

โดย

ผชวยศาสตราจารย ดร.อนชย รามวรงกร

อาจารย ดร. นลนรตน รกกศล

http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=7_fpblx6836onM&tbnid=1Y_BdxNSjZ2LNM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.elearneasy.com/shows_news_edu.php?news_id=10289&ei=ab6wU42lEMWJuATup4CYAQ&bvm=bv.69837884,d.c2E&psig=AFQjCNFN0BV7Hi3KoVbeN30RqxKwnbjntA&ust=1404178399042509

กตตกรรมประกาศ

โครงการวจยเรองการพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพภายใตชดโครงการ นโยบายและการยกระดบทรพยากรมนษยของไทยในกระแสเอเซย ระยะท 2 ส าเรจไดดวยดจากการสนบสนนงบประมาณในการวจย จากส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ทงนคณะผวจยขอขอบพระคณ ศาสตราจารย ดร.อภชย พนธเสน และ รองศาสตราจารย ดร.ปทมาวด โพชนกล ซซก ทเปดโอกาสใหคณะผวจยรนใหมไดผลตผลงานวจยทางดานการอาชวศกษา

ขอขอบพระคณ ศาสตราจารย ดร.พรยะ ผลพรฬห ศาสตราจารย ดร.สมหวง พธยานวฒน

รองศาสตราจารย ดร.กฤษมนต วฒนาณรงค รองศาสตราจารย ดร.ยงยทธ แฉลมวงษ อาจารยศรวการเมฆธวชชยกล ทานเหลานไดใหขอเสนอแนะในการท างานกบคณะผวจย และขอบพระคณผทรงคณวฒทงผเชยวชาญ นกวชาการ ผบรหารสถานศกษา หวหนาแผนกวชา และคณาจารย ของส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน และส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน กรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวงแรงงาน

คณะผวจยมความตงใจในการท างานวจยทางดานการอาชวศกษาน โ ดยมเจตนารมณเพอสรางความเชอมโยงระหวางโลกการท างานกบโลกการศกษาผานกระบวนการการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานน าไปสคณวฒการศกษาวชาชพ เพอใหเกดการยกระดบคณภาพชวตทดของแรงงานไทยจากวฒการศกษาทเพมขน ในขณะทโลกการศกษาสามารถพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะเปนไปตามความตองการของตลาดแรงงานทแทจรง ทงนงานวจยฉบบนคณะผวจยไดน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอนของภาควชาอาชวศกษา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และเปนจดเรมตนใหมการตอยอดในการท างานวจยทางดานการอาชวศกษาเพอการพฒนาประเทศตอไป

ทายสดนคณะผวจยขอขอบพระคณบดา และมารดา ทใหโอกาสทางการศกษา ตลอดจน

สถานททใหโอกาสในการท างานทางดานวชาการ คอ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จนท าใหคณะผวจยท างานส าเรจลลวงตามเปาหมายทตงไว

ผชวยศาสตราจารย ดร.อนชย รามวรงกร อาจารย ดร.นลนรตน รกกศล

ผวจย

ภาษาไทย รหสโครงการ: RDG5710006 ชอโครงการ: การพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษา

วชาชพ นกวจย: 1) ผชวยศาสตราจารย ดร. อนชย รามวรงกร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 2) อาจารย ดร. นลนรตน รกกศล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร E-mail Address: [email protected], [email protected] ระยะเวลาโครงการ: 2 ธนวาคม พ.ศ. 2556 – 1 ธนวาคม พ.ศ. 2557

รายงานวจยนมวตถประสงคเพอ 1) สงเคราะหรปแบบ และแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศ 2) ศกษาปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา และ 3) ก าหนดรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา ผลการศกษาเอกสารพบวารปแบบการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพในสหภาพยโรป องกฤษ สหรฐอเมรกา และมาเลเซย นนมองคประกอบทส าคญ ไดแก ผลลพธการเรยนร มาตรฐานอาชพ วธการวดผล และการตรวจสอบและรบรองผล โดยการเทยบโอนความรและประสบการณนนมการน าระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) มาใชเพอใหผตองการเทยบโอนสามารถน าผลการศกษาทงในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศยมาเทยบโอนเปนหนวยกตและเกบสะสมไวใชในศกษาตอในระดบทสงขน โดยมหนวยงานกลางของรฐเปนผดแล การศกษาปจจยเงอนไขของระบบเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพจากการเกบขอมลโดยใชแบบสอบถามความคดเหนจากผบรหารสถานศกษา และหวหนาแผนกจ านวน 2,066 คน และใชการวเคราะหองคประกอบดวยการหมนแกนแบบตงฉากประเภท VARIMAX พบวาปจจยเงอนไขมความสมพนธ และความเหมาะสมในการจดกลมปจจยอยางมนยส าคญทางสถต และจดกลมปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนประกอบดวย 4 ดาน ไดแก ดานผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา ดานความรวมมอของกรมพฒนาฝมอแรงงานกบหนวยงานตนสงกด ดานความพรอมสถานศกษาอาชวศกษา และดานความรวมมอของสถานประกอบการและความพรอมของคณาจารย ผลการสนทนากลมผเชยวชาญจ านวน 48 คน จากการเลอกแบบเจาะจงเพอการก าหนดรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒวชาชพทเหมาะสมกบประเทศไทย พบวา รฐจ าเปนตองมหนวยงานกลางรบผดชอบในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสคณวฒการศกษาวชาชพโดยการผานสารสนเทศรายบคคล และรายสถานศกษาอาชวศกษา การน าระบบสะสมหนวยกตมาใชเพอเทยบโอนความร ทกษะของผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน รวมทงความร และประสบการณเดม เพอเทยบเปนหนวยกตและเกบสะสมไวใชในการศกษาตอในระดบทอาชวศกษา โดยเทยบกบสมรรถนะรายวชา ทงในหมวดวชาทกษะวชาชพ ทกษะชวต และวชาเลอกเสร ทงนตองมการสรางความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของเพอสนบสนนการเทยบโอน

ค าส าคญ : การเทยบโอน มาตรฐานฝมอแรงงาน คณวฒการศกษาว ชาชพ การสะสมหนวยกต และ อาชวศกษา

English Project Code: RDG5710006 Title: The Development of Accreditation of Occupational Skill Standards Model

for Vocational Education Qualification Researcher: 1) Assist. Prof. Anuchai Ramwarungkura, Ph.D. Kasetsart University 2) Nalinrat Rakkusol, Ph.D., Kasetsart University E-mail Address: [email protected], [email protected] Period: December 2, 2013 – December 1, 2014

The purposes of this study were to (1) synthesize the model and guidelines for accreditation of prior experiential learning for vocational education qualification in foreign countries; (2) study the supporting factors of accreditation of occupational skill standards for vocational education qualification of vocational colleges; and (3) identify an accreditation of occupational skill standards model for a vocational education qualification. The research findings from synthesized articles and research publications showed that the model of accreditation of prior experiential learning for a vocational education qualification in European Union, England, United State of America, and Malaysia were different. There are four important components such as, learning outcomes, occupational standards, assessment methods, and validation. In aforementioned countries, credit accumulations or credit bank system was used for transferring learning outcomes from formal, non-formal and informal education and transfer credits for pursuing high education. The system was under federal supervision. The second objective was conducted via a questionnaire survey. The data was collected from 2,066 school administrators, and head of education departments. The data were analyzed using Factor Analysis, Principal Component Analysis and Orthogonal rotation (VARIMAX). The findings from the survey research indicated four clusters of supporting factors which are school administrators, cooperation between Department of skill development and the affiliated agencies of vocational colleges, readiness of vocational colleges, and cooperation of entrepreneurs and readiness of vocational teachers. The focus group, consisted of 48 experts, was conducted, to identify occupational skill standards model for vocational education qualification. The outcome from the focus group was consensus. It was necessary to have a regulatory agency responsible for accreditation of occupational skill standards for a vocational education qualification by using individual and colleges’ information. A credit bank system could also be used for transferring knowledge and skill. Those workers who passed the certificate of occupational skill standards and knowledge interchange in order to further study in higher vocational education. The result also showed that it was possible for workers to compare skill and knowledge credits into competency credits for selected subjects. The selected subjects could be professional skill field, life skill or elective subjects. The collaborative between related agencies should be promoted for knowledge and skill transfer.

Keywords: Accreditation, Occupational Skill Standards, Vocational Education Qualification, Credit accumulations, and Vocational Education

สารบญ

หนา บทท 1 บทน า 1

วตถประสงคของการวจย 3 ค าถามของการวจย 3 ประโยชนคาดวาจะไดรบ 4 ขอบเขตทางการวจย 4 นยามค าศพท 5

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม 6 สวนท 1 แนวคดของสมรรถนะดานการอาชวศกษา 6 สวนท 2 บทบาทของกรมพฒนาฝมอแรงงานตอการพฒนาฝมอแรงงาน 17 สวนท 3 การเทยบโอนความรและประสบการณของสถานศกษาอาชวศกษา 27 บทท 3 วธการวจย 44 ระยะท 1 สงเคราะหรปแบบ และแนวทางการเทยบโอนความรและ

ประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศ

46 ระยะท 2 ศกษาปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอ

แรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพในสถานศกษาทางดาน การอาชวศกษา

47 ระยะท 3 ก าหนดรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพของสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา

49 บทท 4 รปแบบการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

ในตางประเทศ

53 1. องคประกอบของการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพในตางประเทศ

53 2. รปแบบและแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพในตางประเทศ

57

สารบญ (ตอ) หนา บทท 5 ปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพ

74 ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามประกอบดวย ขอมลทวไปของ

ผบรหารสถานศกษา ขอมลทวไปของหวหนาหมวดวชา และขอมลของสถานศกษาอาชวศกษา

74 ตอนท 2 การวเคราะหองคประกอบของปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอน

มาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

87 ตอนท 3 แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพในสถานศกษา

96 บทท 6 รปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ 110 บทท 7 สรปผลการวจย และขอเสนอแนะเชงนโยบาย 131 สรปผลการวจย 131 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 138 เอกสารอางอง 140 ภาคผนวก 153 ภาคผนวก ก แบบสอบถามเรอง การพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอ

แรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

153 ภาคผนวก ข ขอมลการแปลงผลของแบบสอบถามแยกตามประเภทผบรหาร

สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

164 ภาคผนวก ค รายชอสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรม

การศกษาเอกชน และส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

192 ภาคผนวก ง คาดชนความสอดคลอง (Index 0f Congruence) 204

สารบญตาราง ตารางท หนา

2.1 บทสรปลกษณะของสถานศกษาอาชวศกษาของรฐ และเอกชน 16 2.2 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางกอสราง 22 2.3 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพภาคบรการ 23 2.4 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส

และคอมพวเตอร

24 2.5 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางอตสาหกรรมศลป 25 2.6 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางเครองกล 26 2.7 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางอตสาหการ 27 2.8 บทวเคราะหของการเทยบโอนความร และประสบการณของสถานศกษา

อาชวศกษาของประเทศไทย

38 5.1 ขอมลทวไปของผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการการ

อาชวศกษา

75

5.2 ขอมลทวไปของผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

77

5.3 ขอมลทวไปของหวหนาแผนกของสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

79

5.4 ขอมลทวไปของหวหนาแผนกของสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

82

5.5 ขอมลของสถานศกษาอาชวศกษาทตอบแบบสอบถาม 85 5.6 ประเภทวชาทด าเนนการเรยนการสอนทตอบแบบสอบถาม 86 5.7 ความคดเหนตอปจจยเงอนไขของระบบเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอ

คณวฒการศกษาวชาชพ 87 5.8 คา KMO และ Bartlett’s Test ของปจจยเงอนไขของระบบเทยบโอน

มาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

91 5.9 การวเคราะหกลมปจจยเงอนไขดวยการวเคราะหองคประกอบดวยการหมน

แกนแบบตงฉาก ประเภท Varimax

92

5.10 ความคดเหนตอสถานศกษาจดการศกษาใหแกผเรยนของการเทยบโอน

มาตรฐานฝมอแรงงาน

96

5.11 ความคดเหนตอลกษณะของการเออใหแกผเรยนในระบบการเทยบโอน

มาตรฐานฝมอแรงงานในสถานศกษาอาชวศกษา

97

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

5.12 ความคดเหนตอระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) เพอใชการเทยบโอน

มาตรฐานฝมอแรงงานในสถานศกษาอาชวศกษา

97

5.13 ความคดเหนทมตอสถานศกษาอาชวศกษามความพรอมตอระบบการเทยบโอน

มาตรฐานฝมอแรงงานสการศกษาตอระดบการศกษาทางดานการอาชวศกษา

97

5.14 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขา

อาชพชางกอสรางของสถานศกษา

98

5.15 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

กลมสาขาอาชพภาคบรการของสถานศกษา

98

5.16 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอรของสถานศกษา

99


อาชพชางเครองกลของสถานศกษา

99


อาชพชางอตสาหการของสถานศกษา

100


อาชพชางอตสาหกรรมศลปของสถานศกษา 101

5.20 ความคดเหนตอการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานของระดบ 1 เพอคณวฒ

วชาชพการศกษา

102



104



107

6.1 การเปรยบเทยบความร และทกษะ ของผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอ

แรงงานแหงชาตในแตละกลมสาขาอาชพ กบสมรรถนะรายวชาในประเภทวชา

ตาง ๆ ของหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษา

114

7.1 สรปการเปรยบเทยบรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพของตางประเทศ

133

สารบญตารางภาคผนวก ตารางภาคผนวกท หนา

1 ความคดเหนในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพของกรมพฒนาฝมอ

แรงงาน สถานศกษาจะจดการศกษาใหแกผเรยนในลกษณะใด

165 2 ลกษณะของการเออประโยชนใหแกผเรยนในระบบการเทยบโอน

มาตรฐานอาชพสการศกษาตอในระดบประกาศนยบตรวชาชพ/ประกาศนยบตรวชาชพชนสงในสถานศกษา

166 3 ความคดเหนเกยวกบระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank)

เพอใชในการเทยบโอน มาตรฐานอาชพสการศกษาตอในระดบการศกษาทางดานการอาชวศกษาของสถานศกษา

167 4 ความคดเหนทมตอสถานศกษาของทานวามความพรอมในระบบ

การโอนมาตรฐานอาชพสการศกษาตอระดบการศกษาทางดานการอาชวศกษา

167 5 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

กลมสาขาอาชพชางกอสรางของสถานศกษา 168 6 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

กลมสาขาอาชพภาคบรการของสถานศกษา


กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอรของสถานศกษา


กลมสาขาอาชพชางเครองกลของสถานศกษา


กลมสาขาอาชพชางอตสาหการของสถานศกษา


กลมสาขาอาชพชางอตสาหกรรมศลปของสถานศกษา

173 11 ความคดเหนในระดบท 1 ควรมการเทยบโอนหนวยกตไมเกนใน

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ

174 12 ความร และความสามารถของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตใน

หมวดใดในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ

174 13 ทศนคตของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดใน

โครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ

175 14 จ านวนหนวยกตทงหมดทสามารถเทยบโอนเขาศกษาตอระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพได

175

สารบญตารางภาคผนวก (ตอ) ตารางภาคผนวกท หนา

15 ลกษณะของการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเขาสระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ

176 16 หากผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานของกรมพฒนาฝมอ

แรงงานในระดบท 1 ตองการเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพในสถานศกษาของทาน ทานคดวาจะสามารถเทยบโอนความรไดอยางไร

177

17 ในระดบท 2 ควรมการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง

178

18 ความร และความสามารถของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

178

19 ทศนคตของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

179

20 จ านวนหนวยกตทงหมดทสามารถเทยบโอนเขาศกษาตอการศกษาทางดานการอาชวศกษาได

179


180

22 ลกษณะของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพเขาสการศกษาตอระดบอาชวศกษา

180

23 หากผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานของกรมพฒนาฝมอแรงงานในระดบท 2 ตองการเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงในสถานศกษาของทาน ทานคดวาจะสามารถเทยบโอนความรไดอยางไร

181 24 ในระดบท 3 ควรมการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง

182 25 ความร และความสามารถของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตใน

หมวดใดในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

182 26 ทศนคตของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดใน

โครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

183


183


184

สารบญตารางภาคผนวก (ตอ) ตารางภาคผนวกท หนา

29 ลกษณะของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพเขาสการศกษาตอระดบ


184 30 หากผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานของกรมพฒนาฝมอ

แรงงานในระดบท 3 ตองการเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงในสถานศกษาของทาน ทานคดวาจะสามารถเทยบโอนความรไดอยางไร

185 31 คาความเชอมนดวยการวเคราะหคาสมประสทธแอลฟาของ

ครอนบารคของแบบสอบถาม

186 32 คาดชนความสอดคลอง (Index of Congruence) 206

สารบญแผนภาพ แผนภาพท หนา

2.1 แผนภมขนตอนการประเมนเทยบความรและประสบการณ 30 2.2 การเชองโยงระหวางมาตรฐานรายวชา และค าอธบายรายวชาเทยบกบ

ลกษณะงานตามมาตรฐานรายวชา

31 2.3 แนวทางด าเนนการของสถานศกษาในการขออนญาตจดการเรยนการสอน

โดยวธการเทยบโอนความรและประสบการณ

33 2.4 แนวทางด าเนนการของสถานศกษาทไดรบอนญาตจดการเรยนการสอนโดย

วธการเทยบโอนความรและประสบการณ

35 3.1 แผนการวจย 45 4.1 การเทยบโอนและการรบรองคณวฒระหวางสถาบนการศกษาผานระบบ

หนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษา

60 4.2 การเทยบโอนความรและประสบการณจากการศกษานอกระบบ และ

การศกษาตามอธยาศยเพอคณวฒทางการศกษาผานระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษา

61 4.3 แนวทางการรบรองผลลพธการเรยนรจากศกษานอกระบบ และการศกษา

ตามอธยาศยเพอใชในการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาผานระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษา

62 4.4 รปแบบการเทยบโอนหนวยกตภายใตกรอบคณวฒและหนวยกตของประเทศ

องกฤษ

65 4.5 ขนตอนการเทยบโอนความรและประสบการณเดมเพอคณวฒการศกษา

วชาชพ

66 4.6 การเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาของประเทศ

สหรฐอเมรกา

69 4.7 แนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาของ

ประเทศสหรฐอเมรกา

70 4.8 กรอบคณวฒวชาชพของประเทศมาเลเซย: คณวฒวชาชพและระดบของ

กรอบคณวฒ

71 4.9 ขนตอนการเทยบโอนความรและประสบการณของประเทศมาเลเซยภายใต

การดแลของ MQA

73

6.1 รปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ 128 6.2 แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ 130

บทท 1

บทน ำ

การพฒนาประเทศไทยตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 นนใหความส าคญกบการพฒนาคนใหทนตอการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทเกดขนทงภายในและภายนอกประเทศ โดยนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวทางในการพฒนาอยางตอเนอง เพ อใหการพฒนา ประเทศเปนไปอยางสมดลและยงยน การศกษาเปนเครองมอทส าคญในการพฒนาคนใหพรอมรบตอการเปลยนแปลง โดยสวนของการอาชวศกษานนเปนการศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนในดานวชาชพ ตงแตระดบฝมอ ระดบเทคนค และระดบเทคโนโลย เพอใหสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน โดยน าความรทงทเปนสากลและภมปญญาไทยมาพฒนาผรบการศกษาใหมความรความสามารถในทางปฏบตและมสมรรถนะจนสามารถน าไปประกอบอาชพในลกษณะผปฏบต หรอประกอบอาชพโดยอสระได

จากขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ . 2552 – 2561) ของส านกงาน

เลขาธการสภาการศกษา (2553) ไดก าหนดวสยทศนส าหรบการปฏรปการศกษาครงนวา คนไทยไดเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ มงเนนการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา การเพมโอกาสทางการศกษาและเรยนร และสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวน เพอใหคนไทยทกคนไดเรยนรตลอดชวต ทงในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย อยางมคณภาพในทกระดบและประเภทการศกษา การอาชวศกษาจงมบทบาทส าคญในการผลตและพฒนาก าลงคนใหกบประเทศ โดยเหนไดจากวสยทศนการปฏรปการศกษานนน ามาสยทธศาสตรการผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศในชวงการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง โดยมการก าหนดเปาหมายในป 2556 ไวดงน 1) กรอบมาตรฐานคณวฒแหงชาต และมการพฒนาระบบการผลตและพฒนาก าลงคนตามกรอบมาตรฐานคณวฒ 2) การจดตงสถาบนคณวฒวชาชพเพอการรบรองสมรรถนะความรความสามารถในการปฏบตงานตามมาตรฐานคณวฒวชาชพ 3) ขยายการศกษาระบบทวภาค สหกจศกษา และการฝกงานใหมากขน 4) สดสวนผเรยนอาชวศกษาเพมขน และ 5) ก าลงแรงงานทมการศกษาระดบมธยมศกษาขนไปเพมขน และมสมรรถนะตามวชาชพตามมาตรฐาน จากประเดนทง 5 ประการ สอดคลองกบการอาชวศกษามาตรา 4 ซงบญญตวา “เปนกระบวนการศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนในดานวชาชพระดบฝมอ ระดบเทคนค และระดบเทคโนโลย” โดยกฎหมายยงมการเปดใหการอาชวศกษาเปนการจดการศกษาในดานวชาชพทสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและความตองการตลาด เพอเปนการยกระดบการศกษาวชาชพใหสงข น จนสามารถน าไปประกอบอาชพในลกษณะผ ปฏบต หรอประกอบอาชพโดยอสระได

2

นอกจากนการจดการอาชวศกษาในชวงการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสองนยงเปนชวงเวลาท

ส าคญในการผลตและพฒนาก าลงคนใหพรอมรบกบสถานการณการเคลอนยายแรงงานเสรในภมภาค อาเซยน ตามกรอบความรวมมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยนดวย ส าหรบยทธศาสตรการผลตและพฒนาก าลงคนทส าคญ ยทธศาสตรหนงทจะท าใหการพฒนาและผลตก าลงคนเปนไปตามวสยทศนและเปาหมายทวางไว คอ ยทธศาสตรท 3: เรงผลตและพฒนาก าลงคนดานอาชวศกษา ทงการปรบกระบวนทศนการศกษา ใหความส าคญกบการศกษาเพออาชพและสงเสรมคานยมดานการอาชวศกษา เพอผลตบคลากรทมคณภาพและทกษะในสาขาอาชพตาง ๆ เขาสตลาดแรงงาน รวมทงการพฒนาระบบเทยบโอนความรและประสบการณตามมาตรฐานสมรรถนะดวย การเทยบโอนความรและประสบการณน จะท าใหผทมประสบการณในการท างานแลวจนมความช านาญ เชยวชาญ แตไมมคณวฒทางการศกษา ไดท าการประเมนเทยบโอนความรและประสบการณจากการท างานเปนคณวฒวชาชพ เพอใชในการศกษาในระบบ หรอใชเทยบระดบเงนเดอน และเพอเปดโอกาสใหนกเรยน นกศกษาน าความรและประสบการณมาท าการประเมนเทยบโอนเขาสหนวยกต เปนการยอมรบความรและประสบการณใหเปนสวนหนงของผลการเรยนตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) และหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.)

การก าหนดมาตรฐานฝมอแรงงานของประเทศไทยนนจดท าโดยส านกพฒนามาตรฐานและ

ทดสอบฝมอแรงงาน กรมพฒนาฝมอแรงงาน ซงท าหนาทในการศกษา วเคราะห และวจยเพอพฒนาระบบและรปแบบการพฒนามาตรฐานฝมอแรงงาน สงเสรมการจดท าและพฒนามาตรฐานฝมอแรงงานใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล รวมทงการจดใหมระบบการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน การพฒนาผทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน และการรบรองมาตรฐานฝมอแรงงานใหเปนไปตามหลกเกณฑและมาตรฐานทก าหนด มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตนนเปนขอก าหนดทางวชาการทใชเปนเกณฑวดระดบ ความร ทกษะและทศนคตในการท างานของผประกอบอาชพในสาขาตาง ๆ โดยมการจ าแนกฝมอแรงงานออกเปนระดบ ในปจจบนกรมพฒนาฝมอแรงงานไดมจ านวนมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตในสาขาอาชพทไดรบการอนมตใหก าหนดมาตรฐาน จ านวน 190 สาขาอาชพ สาขาทไดรบอนมตมาตรฐานแลว จ านวน 184 สาขาอาชพ และสาขาทไดรบอนมตวธการทดสอบแลวจ านวน 155 สาขาอาชพผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานนนไดรบการยอมรบจากนายจางและไดรบคาตอบแทนสงขนตามทกฎหมายก าหนด

อยางไรกตามจากผลการวจยเกยวกบการศกษาความตองการก าลงคนเพอวางแผนการผลต

และพฒนาก าลงคนระดบกลมจงหวดและกรงเทพมหานคร ของส านกงานเลขาธการสภาการศกษา พบวาปญหาหนงของตลาดแรงงานไทยคอความไมสมดลของโครงสรางแรงงานทเกดขนทงระดบลางและระดบบน ทงในดานปรมาณและคณภาพ กลาวคอ ขาดแคลนแรงงานระดบลาง แตมแรงงานสวนเกน

3

ระดบอดมศกษาอยมาก และมปญหาคณภาพแรงงานไมตรงกบความตองการของตลาด นอกจากนนภาคอตสาหกรรมยงคงตองการคนทมคณลกษณะ 3 ดาน คอ 1) ความรทกษะทจ าเปน 2) ความรทกษะวชาชพ 3) คณธรรมจรยธรรมและจรรยาบรรณวชาชพ จากปญหาและสถานการณดงกลาว การพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพสามารถชวยใหผทอยในตลาดแรงงานและสามารถสอบผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน สามารถน าผลการทดสอบความรและทกษะ มาใชเทยบโอนเขาสการศกษาในระบบเพอใหไดวฒการศกษาวชาชพ ซงเปนการพฒนาและสรางคณคาใหกบแรงงาน สงผลใหแรงงานมคณภาพชวตทดขนมเปาหมายในการท างาน เปนการพฒนาคนตามแนวหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทงการสรางคณคาใหกบคนโดยใชหลกความมเหตผลและพอประมาณ รวมทงยงสรางภมคมกนเพอใหคนพรอมรบตอการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของสภาพเศรษฐกจและสงคมทงภายในและภายนอกประเทศ ภายใตการพฒนาความรคคณธรรมอยางตอเนอง ตลอดจนเปนการสรางก าลงคนเพอรองรบและสรางความไดเปรยบในการแขงขนภายใตบรบทประชาคมเศรษฐกจอาเซยนตอไป

วตถประสงคของกำรวจย

การศกษาวจยเรองการพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษา

วชาชพม วตถประสงคเพอ 1) สงเคราะหรปแบบและแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษา

วชาชพในตางประเทศ 2) ศกษาปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษา

วชาชพในสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา 3) ก าหนดรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของ

สถานศกษาทางดานการอาชวศกษา

ค ำถำมของกำรวจย การศกษาวจยเรองการพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษา

วชาชพ ผวจยมการตงค าถามการวจยเพอหาค าตอบ 3 ขอ ดงตอไปน

4

1) รปแบบและระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศมลกษณะเปนอยางไรบาง

2) ปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

ของสถานศกษาทางการอาชวศกษาทงภาครฐบาลและเอกชนของประเทศไทยควรมลกษณะอยางไร 3) รปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพทเหมาะสมกบ

สถานศกษาทางการอาชวศกษาไทยควรเปนอยางไร

5

ประโยชนคำดวำจะไดรบ กระทรวงศกษำธกำร

ทางกระทรวงศกษาธการไดรบขอมลเชงนโยบายเกยวกบขอดและขอจ ากดของรปแบบการ

เทยบโอนทางดานคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศ ทง 4 ประเทศ เพอเปนแนวทางระบบการเทยบโอนทเหมาะสมกบประเทศไทย กรมพฒนำฝมอแรงงำน กระทรวงแรงงำน

ทางกรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวงแรงงานไดรบขอมลเพอพฒนาทางดานสมรรถนะ

มาตรฐานฝมอแรงงานของแตละกลมสาขาอาชพจ านวน 6 กลมอาชพ จากหลกการวเคราะหหนาท (Function Analysis) เพอสอดคลองกบการศกษาในระบบและทวภาคของการอาชวศกษา หนวยงำนตนสงกดทด ำเนนกำรจดกำรศกษำทำงกำรอำชวศกษำ

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาและส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนได

ทราบถงปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานมออาชพเพอคณวฒการศกษาวชาชพตามกลมสาขาอาชพจ านวน 6 กลมอาชพ สอดคลองกบการบรหารจดการทางดานการอาชวศกษาของแตละประเภทวชาของสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา สถำนศกษำทำงดำนกำรอำชวศกษำ

ทางสถานศกษาไดรปแบบและระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษา

วชาชพทเหมาะสมกบสถานศกษาทางการอาชวศกษาไทย ทสอดคลองของโครงการวจยกบนโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2555-2559) และสอดคลองของโครงการวจยกบนโยบายรฐบาล กบนโยบายระยะการบรหารราชการ 4 ป ของรฐบาล

ขอบเขตทำงกำรวจย

ในการวจยครงน ผวจยท าการสงเคราะหรปแบบ และระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

เพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศจ านวน 4 ประเทศ ไดแก สหภาพยโรป องกฤษ สหรฐอเมรกา

6

และมาเลเซย เนองจากประเทศดงกลาวประสบความส าเรจทางดานการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน สวนทางดานมาตรฐานอาชพนน ผวจยท าการศกษารายละเอยดมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตจ านวน 6 กลมสาขาอาชพ ไดแก 1) กลมสาขาอาชพชางกอสราง 2) กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร 3) กลมวชาอาชพชางอตสาหกรรมศลป 4) กลมสาขาอาชพชางเครองกล 5) กลมสาขาอาชพภาคบรการ และ 6) กลมสาขาอาชพชางอตสาหการ ในการวเคราะหงานใชหลกการของสมรรถนะทกรมพฒนาฝมอแรงงานเปนผก าหนด เพอการพฒนาระบบการเทยบโอนคณวฒการศกษาวชาชพ ในงานวจ ยท ม การส ารวจปจจยเง อนไข และสนทนากล มผ เช ยวชาญทางดานการอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ผบรหารสถานศกษา หวหนาแผนกวชา ตามประเภทวชาอตสาหกรรม ศลปกรรม คหกรรม และอตสาหกรรมการทองเทยว

นยำมค ำศพท

คณวฒวชาชพการศกษาวชาชพ หมายถง กรอบสมรรถนะและมาตรฐานส าหรบผผานการ

เทยบโอนฐานสมรรถนะ โดยใชสถาบนการศกษาหรอฝกอบรมเปนฐาน โดยสมรรถนะประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ ทกษะในการท างานใหบรรล ความรความเขาใจงานทท า และกจนสยหรอเจตคตในการท างานซงกอใหเกดประสทธภาพและประสทธผล

สมรรถนะ หมายถง ลกษณะของปจเจกบคคลทองคกรตองการในรปแบบของความร ทกษะ

และเจตคต ทเกดจากการเรยนร ประสบการณ การศกษา การฝกอบรม และการปฏบตทจ าเปนตอการพฒนาองคกร นอกจากนนยงเปนสงทจ าเปนตอการพฒนาสายอาชพของบคคลในองคกร และสามารถน ามาอางองเปนมาตรฐานอาชพหรอคณภาพของการท างานของแตละบคคล

มาตรฐานฝมอแรงงาน หมายถง รายละเอยดของอาชพทกรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวง

แรงงาน ระบทกษะ ความร และเจตคตของอาชพนน ๆ จ านวน 6 กลมสาขาอาชพ ไดแก 1) กลมสาขาอาชพชางกอสราง 2) กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร 3) กลมวชาอาชพชางอตสาหกรรมศลป 4) กลมสาขาอาชพชางเครองกล 5) กลมสาขาอาชพภาคบรการ และ 6) กลมสาขาอาชพชางอตสาหการ

บทท 2

การทบทวนวรรณกรรม

ในการวจยเรองการพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพผวจยไดมการทบทวนวรรณกรรม บทความวจย บทความวชาการ และเอกสารตาง ๆ ทงใน และตางประเทศ เพอเปนขอมลเบองตนตองานวจย และน าไปสการก าหนนดรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพตอไป โดยผวจยมแบงออกเปน 3 สวน ประกอบดวย สวนท 1 แนวคดของสมรรถนะดานการอาชวศกษา สวนท 2 บทบาทของกรมพฒนาฝมอแรงงานตอการพฒนาฝมอแรงงาน

สวนท 3 การเทยบโอนความร และประสบการณของสถานศกษาอาชวศกษา

สวนท 1 แนวคดของสมรรถนะดานการอาชวศกษา

สาระส าคญของสมรรถนะ ในปจจบนการพฒนาก าลงคนทางการอาชวศกษาไดใชแนวความคดเรอง สมรรถนะ หนรอทเราเรยกกนวา Competency มาประยกตในการพฒนาคน ซงเปนแนวคดขององคกรท ตองการพฒนาบคลากรใหนมประสทธภาพมากขนบางครงแนวความคดดงกลาวน ามาใชในการประเมนผลการปฏบตงาน ซงแนวความคดเรอง Competency นไดถกศกษามาหนลายทศวรรษ โดยมการมงเนนของการศกษาเรองความสมพนธระหนวางคณลกษณะทดของบคลากรในองคกรกบระดบของความร และทกษะ ตอมาหนนวยงานราชการของสหนรฐอเมรกา ไดน าแนวคดดงกลาวมาใชโดยก าหนนดปจจยพนฐานวาในต าแหนนงงานหนนง ๆ นนจะตองมพนฐาน ความร และทกษะ อยในระดบใด จงจะท าใหนบคลากรนนมคณลกษณะทดตอการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ และผลการปฏบตงานตรงตามวตถประสงคขององคกร ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน (2546) ไดแปลค าวา “Competency” วา “สามตถยะ” นอกจากนยงมค าวา ความสามารถ ขดความสามารถ สมรรถภาพ และสมรรถนะ ซงในวงการการอาชวศกษาใชค าวา “สมรรถนะ” จากการใหนความหนมายของสมรรถนะของนกวชาการในตางประเทศนน ผวจยขอสรปสาระส าคญดงตอไปน แนวคดของสหนราชอาณาจกรไดใหนความหนมายสมรรถนะ (Competency) เปนมาตรฐาน หนรอคณภาพของผลลพธของจากการปฏบตงานทเนนมาตรฐานของงาน หนรอมาตรฐานอาชพของผปฏบตงานส าหนรบอาชพหนนง ๆ ควรพงมมาตรฐานสมรรถนะทสามารถประเมนจากสถาบนวชาชพหนรอสถานประกอบการได มาตรฐานดงกลาวตองมความสมพนธกบงาน และสามารถก าหนนดระดบการ

7

7

ปฏบตงานตงแตระดบต าสด และสงสดของงาน หนรออาชพนน ๆ ตลอดจนสามารถวดคาของงานทไดท าเทยบกบเกณฑมาตรฐานของอาชพกบการท างานในอาชพทองคกรก าหนนดไว ไมจะเปนวชาชพ หนรอทตงไวในองคกรได ในปจจบนมาตรฐานสมรรถนะเปนทแพรหนลายส าหนรบการพฒนาสายอาช พ เชน ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาซงมหนนาทผลตก าลงคนระดบเทคนค จงไดมการน ามาตรฐานสมรรถนะไปใชเพอการพฒนาอาชพใหนมคณภาพ โดยมการก าหนนดมาตรฐานไว 3 ลกษณะ คอ มาตรฐานอาชพ มาตรฐานวชาชพ และมาตรฐานการอาชวศกษา ซงไดใชฐานในการก าหนนดขอบเขตคณลกษณะ และระดบคณภาพของอาชพนน ๆ ดงตอไปน

1) มาตรฐานอาชพ เปนมาตรฐานทระบถงเกณฑการปฏบตงาน ขอบเขตของงาน ความรทใชในงาน และผลงานทเปนรปธรรม โดยมาตรฐานดงกลาวเปนมาตรฐานทก าหนนดโดยเจาของอาชพ หนรอกลมอาชพ หนรอองคกรวชาชพ เชน นกทรพยากรมนษย ซงยงไมมการก าหนนดเปนวชาชพ แตเปนเพยงรวมตวกนเปนสมาคมนกทรพยากรมนษยแหนงประเทศไทย ไดมการก าหนนดงานตามหนนาทของงาน เชน สรรหนาและคดเลอก ฝกอบรม การบรหนารคาจาง และแรงงานสมพนธ ซงแตละองคกร กจะน าแนวคดดงกลาวนนไปจางงานกนเอง โดยไมมกฎหนมายบงคบแตอยางใดวาผทด ารงต าแหนนงนกทรพยากรมนษยจะตองมใบประกอบอาชพ มฉะนนจะไมสามารถประกอบอาชพได

2) มาตรฐานวชาชพ เปนขอก าหนนดคณลกษณะทพงประสงคของบคคลดานวชาชพ เพอใช

เปนเกณฑในการก ากบ ดแล ตรวจสอบ ประเมนผล และประกนคณภาพ และเพอการพฒนาหนลกสตร และการจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบความตองการทเกดจากกระบวนการวเคราะหนสงเคราะหนมาตรฐานอาชพสสงทผเรยนตองเรยนรและปฏบตได เชน วชาชพวศวกร ผทก าหนนดมาตรฐานวชาชพ คอ สภาวศวกร ซงปจจบนมการแบงออกเปนสามระดบ ภาค สามญ และวฒ และผทสอนในสายวศวกรรมศาสตรนน จะตองจบคณะวศวกรรมศาสตรเทานนถงจะสามารถสอนได มฉะนนหนลกสตรจะไมไดรบการรองรบจากสมาคมวชาชพ หนรออกวชาชพหนนงคอ คร ผทก าหนนดมาตรฐานวชาชพ คอครสภา โดยมการแบงออกเปน ผบรหนารสถานศกษา ครผสอน และครนเทศ เปนตน จะพบวาทงสองวชาชพทยกตวอยางนน ถาจะด าเนนการประกอบวชาชพนนจะตองมการขนทะเบยนตอสมาคมวชาชพ จงจะไมผดกฎหนมาย

3) มาตรฐานการอาชวศกษา เปนขอก าหนนดเกยวกบคณลกษณะ คณภาพและมาตรฐานใน

การจดการอาชวศกษาทพงประสงค เพอใชเปนเกณฑในการสงเสรม การก ากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพการจดการอาชวศกษา ในส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาไดใชแนวคดดงกลาวในการผลตหนลกสตรส าหนรบระดบอาชวศกษา ไดแก ประกาศนยบตร

8

8

วชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสง เพอใหนสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน หนรอทเรยกวาหนลกสตรฐานสมรรถนะนนเอง

แนวคดของสหนราชอาณาจกรใหนความส าคญกบมาตรฐานของงานเปนเกณฑในการคดเลอก และการพฒนาบคลากรในองคกร โดยค านงถงต าแหนนงของงาน (Job Positions) ในลกษณะของเนองานมากกวาคนทครองต าแหนนง (Job Holders) โดยแนวคดนมจดมงหนมายเพอการประเมน และการรบรองจากสมาคมวชาชพ และเนนลกษณะของงาน ความร และทกษะ หนรออกนยหนนงวา เปนการสรางมาตรฐานของงานในหนนาทของงานและความเชยวชาญของงาน ตวอยางการน าแนวคดดงกลาวไปในการพฒนามาตรฐานสมรรถนะนกทรพยากรมนษยในอตสาหนกรรมยานยนต (อนชย รามวรงกร, 2550) กบสมรรถนะการปฏบตหนนาททเนนพฒนาสายอาชพของนกทรพยากรมนษย โดยวธการวเคราะหนองคประกอบ (Factor Analysis) ไดทงหนมด 4 กลมคอ

1 ) การบรหนารสายอาชพ (Career Management) เปนเรองเกยวกบการพฒนาระบบ หนรอใชเทคนคในการวางแผนการพฒนาในสายอาชพตาง ๆ ก าหนนดกลยทธในการพฒนาความกาวหนนาในสายอาชพ ตลอดจนการสรางดชนชวดผลการปฏบตงานขององคกร และความรทจ าเปนตอการบรหนารสายอาชพคอ การประเมนผลการปฏบตงาน การวางแผนสายอาชพ และการพฒนาสายอาชพ

2) การบรหนารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ (Strategic Human Resources Management) เปนเรองเกยวกบหนลกการ แนวคดและขนตอนในการวางแผนทรพยากรมนษย ตลอดจนเปนการก าหนนดกลยทธการบรหนารทรพยากรมนษยเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน ความรทควรเพมเตมในสมรรถนะนคอ การจดการความเสยง การวางแผนเชงกลยทธทางดานทรพยากรมนษย ทฤษฏองคกร และการวางแผนการท างานภายในขององคการ โดยบทบาทของนกทรพยากรมนษย เปนบทบาทหนนสวนเชงกลยทธในใหนค าปรกษากบผบรหนารระดบสงในการตดสนใจระดบเชงกลยทธ 3) การฝกอบรม (Training) เปนการวเคราะหนความจ าเปนของการฝกอบรมใหนสอดคลองกบความตองการขององคกร ประเมนผลการฝกอบรมไดตามวตถประสงคของการฝกอบรม และการก าหนนดกลยทธการฝกอบรม การพฒนา และการจดการเรยนรใหนสอดคลองกบวสยทศน กลยทธขององคกร ความรทจ าเปนในสมรรถนะน คอ หนลกการเรยนรของผใหนญ หนลกการพฒนาหนลกสตรและการฝกอบรม กฎหนมายแรงงาน หนลกการอาชวอนามย และเทคนคในการถายทอดความร

4) การวาจาง และการบรหนารคาตอบแทน (Hiring and Compensation Management) เปนการ ด าเนนการสรรหนาคดเลอกบคลากร บรหนารระบบโครงสรางคาตอบแทนบนฐานของคางานแตละต าแหนนง ตลอดจนการจดท าแผนอตราก าลงคนทเหนมาะสมใหนสอดคลองกบกลยทธองคกร ความรท

9

9

จ าเปนตอองคประกอบน คอ หนลกการวางแผนในการจดคนเขาท างานขององคการ หนลกการการสรางแบบสอบถามเพอการคดเลอกพนกงาน เทคนคการสมภาษณคนเขาท างาน การวเคราะหนงาน และการพรรณนางาน หนลกการวางแผนการสบทอดต าแหนนง ตลอดจนการพยากรณก าลงคน และผลกระทบจากการวางแผนคาจางและการคดเลอก

จะเหนนไดวาแนวคดของสหนราชอาณาจกรไดน ามาคอนขางเปนรปธรรมในการพฒนาสายอาชพ

และกรมพฒนาฝมอแรงงานไดน าแนวคดของสมรรถนะมาก าหนนดมาตรฐานฝมอแรงงานแหนงชาตมาใชไดมการแบงกลมมาตรฐานฝมออาชพออกเปน 6 กลมและมการประกาศคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานในราชกจจานเบกษาเกยวกบมาตรฐานฝมออาชพจ านวน 58 อาชพ ดงตอไปน 1) กลมสาขาอาชพชางกอสราง จ านวน 8 อาชพ 2) กลมสาขาอาชพภาคบรการ จ านวน 9 อาชพ 3) กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอรจ านวน 8 อาชพ 4) กลมสาขาอาชพชางอตสาหนกรรมศลปจ านวน 10 อาชพ 5) กลมสาขาอาชพชางกลจ านวน 12 อาชพและ6) กลมสาขาอาชพชางอตสาหนการจ านวน 11 อาชพ ซงกลาวในสวนถดไป

10

10

แนวคดเกยวกบการอาชวศกษา การอาชวศกษามนกวชาการจ านวนมากไดมการนยามค าศพทด งกลาว บ างกใช ค าว า อาชวศกษา หนรอการอาชวศกษา หนรออาชพศกษานน ซงแตละความหนมายอาจจะใชแทนกน เชน อาชวศกษา แทนการอาชวศกษาบาง หนรอ การอาชวศกษาแทนอาชวศกษาและเทคนคศกษา เปนตน ดงนนจงสรปความหนมายของนกวชาการดงตอไปนในแงค าวา อาชวศกษา และการอาชวศกษา สรปสาระไดดงตอไปน

กฤษมนต วฒนาณรงค (2538) ใหนความหนมายเกยวกบการอาชวศกษาวา โปรแกรมการศกษาทจดขนเตรยมบคลากรใหนเหนมาะกบต าแหนนงงานทงทไดรบคาจางและไมมคาจาง หนรอเพอเตรยมคนใหนเหนมาะสมกบต าแหนนงงาน ไมมงหนวงเพอใหนไดปรญญาหนรอวฒการศกษาทสงขนอยางเดยว

วระพนธ สทธพงศ (2540) ใหนความหนมายค าวาการอาชวศกษา คอ การศกษาเพอเตรยม

บคลากรดานฝมอระดบคณวฒต ากวาปรญญาส าหนรบอาชพหนนงหนรอกลมอาชพชางและงานตาง ๆ อาชวศกษาตามปกตจดขนในระดบมธยมศกษาตอนปลาย จะตองจดใหนมการศกษาวชาพนฐานทวไป วชาทฤษฏสมพนธ และฝกภาคปฏบต เพอการพฒนาฝมอทตองการส าหนรบอาชพหนนง ๆ สดสวนของวชาตาง ๆ จะแตกตางกน แตตามปกตแลวจะตองเนนการฝกภาคปฏบต

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2542) ใหนความหนมายการอาชวศกษาวาเปนการศกษาเพอชวต

โดยมงใหนผเรยนไดมสมรรถภาพในการท างาน มความสามารถในการประกอบอาชพ รวมทงความสามารถและทกษะในการผลต การแปรรป และการจดจ าหนนาย

ธรวฒ บณยโสภณ (2542) ใหนความหนมายการอาชวศกษา วาเปนการจดการศกษาเพอเตรยม

ทรพยากรมนษยทมคณภาพส าหนรบอาชพหนนงหนรอกลมอาชพ โดยจดเปนขบวนการศกษาทมงพฒนาและเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลในดานทกษะหนรอความช านาญงาน (Psychomotor domain) ดานความรความเขาใจ (Cognitive domain) และดานเจตคต (Affective domain) เพอสามารถประกอบอาชพทตนเลอกเรยนไดอยางมประสทธภาพ

พนต เขมทอง (2549) ใหนความหนมายของการอาชวศกษาวา เปนการศกษาทจดขนเพมเตม

จากการศกษาสามญ โดยเปนโปรแกรมการศกษาเพอประกอบอาชพทใหนความรและทกษะแกผเรยนอยางพอเพยงทจะออกไปประกอบอาชพได โดยมใชโปรแกรมการศกษาทมงใหนศกษาตอยอดไปเรอย ๆ อกนยคอเปนการศกษาทเนนความส าคญของการฝกหนด เพอใหนเกดความช านาญในภาคปฏบต

11

11

พระราชบญญตการอาชวศกษา (2551) บญญตการอาชวศกษาวา เปนกระบวนการศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนในดานวชาชพระดบฝมอ ระดบเทคนค และระดบเทคโนโลย โดยมงเนนการจดการศกษาระบบทวภาคเปนส าคญ

ในขณะทตางประเทศไดมการนยามค าศพทของ Vocational Education สามารถสรปไดวา

การอาชวศกษา (Vocational Education) เปนระบบการศกษาทรฐด าเนนการฝกอบรมแกเยาวชนเพอเตรยมใหนสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพในโลกแหนงการท างาน และสามารถด ารงชวตไดในอนาคต ตลอดจนเปนการเพมโอกาสการท างานในอนาคต (Thomson, 1973 , Barlow, 1974, Calhoun and Finch, 1976, and Sarkees and Scott,1995) นอกจากนแลวการอาชวศกษายงเปนทางเลอกในการประกอบอาชพไดเมอมการเปลยนแปลงอาชพเดม (Evan and Herr, 1978) หนรออกนยหนนงอาจจะกลาวไดวา การอาชวศกษาเปนกระบวนการพฒนาอาชพ หนรอหนนาทท างานสการมงานท าในอนาคต (Maley, 1975)

จากความหนมายของแหนลงตาง ๆ ไมวาจะเปนนกวชาการ หนรอเอกสารราชการตาง ๆ ทงใน

และตางประเทศ สามารถประมวลความหนมายค าวา การอาชวศกษา ในมตตาง ๆ ออกเปน 4 มต ไดดงตอไปน

มตท 1 การอาชวศกษาเปนการศกษาทมการจดขนในระบบเพอเสรมจากหนลกสตรการศกษา

ขนพนฐาน โดยมการจดการเรยนการสอนในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย ซงเปนสาระการเรยนรทมงพฒนาผเรยนใหนมความร ความเขาใจเกยวกบงาน อาชพและเทคโนโลย โดยเนนกระบวนการท างานและการจดการอยางเปนระบบ มทกษะการออกแบบงาน การท างานอยางมกลยทธ และการเรยนรทยดงานและการแกปญหนาเปนส าคญ บนพนฐานของการใหนหนลกการและทฤษฎเปนหนลกในการท างานและการแกปญหนา นนคอ หนลกสตรการศกษาขนพนฐาน ไดก าหนนดมาตรฐานการเรยนรเพอใหนผ เรยนเขาใจ มทกษะ มประสบการณในงานอาชพสจรต และเหนนแน วทางในการประกอบอาชพสจรต โดยเรมตงแตชวงชนท 2 จนถงชวงชนท 4 ของหนลกสตร ผลทเกดขนจะท าใหนผเรยนมเจตคตทด และความตระหนนกตองานอาชพ และยงท าใหนผเรยนมความร ทกษะ และประสบการณในงานอาชพ ตลอดจนมแนวทางในการประกอบอาชพตอไปในอนาคต ในมตนจะเหนนวา การอาชวศกษาสามารถใหนผเรยนในการศกษาขนพนฐานใหนตระหนนกถงโลกอาชพ มากกวาการประกอบอาชพ

มตท 2 การอาชวศกษาเปนการศกษาวชาชพทมงเนนการจดการเรยนการสอนแบบทวภาค

ของการศกษาในระบบ หนมายถ งการจดการศกษาในระดบประกาศนยบตรวชาชพ หนรอประกาศนยบตรวชาชพชนสง หนรอปรญญาตรสายเทคโนโลยหนรอสายปฏบตการทเกดจากขอตกลงระหนวางสถานศกษา

12

12

อาชวศกษากบสถานประกอบการ นนคอ สถานประกอบการมสวนรวมในการจดหนลกสตรการเรยนการสอน การวดและประเมนผลกบสถานศกษาอาชวศกษา โดยผ เรยนจะตองใชเวลาสวนหนนงในสถานศกษาหนรอสถาบนของภาคทฤษฏเปนสวนใหนญ และเรยนภาคปฏบตในสถานประกอบการ

มตท 3 การอาชวศกษาเปนการศกษาทเตรยมทรพยากรมนษยเขาสงานหนรออาชพ หนมายถง

กระบวนการการพฒนาทรพยากรมนษยในดานความร ทกษะ และเจตคตเ พอตอบสนองตองการของตลาดแรงงาน หนรออกนยวาเปนการพฒนาก าลงคนระดบกงฝมอ ระดบฝมอ ระดบเทคนค และระดบเทคโนโลย ทงในระบบ และนอกระบบ เพอใหนเกดคณภาพตามสมรรถนะอาชพทก าหนนดไว โดยการจดการศกษานนจะตองค านงถงความตองการ ความถนด และความสนใจของผเรยนเปนส าคญ

มตท 4 การอาชวศกษาเปนการศกษาเพอสมมาชพ กลาวคอการน าความรทไดจากการเพมพนความร และการฝกทกษะอาชพระยะสน หนรอระยะยาว มาประกอบอาชพสจรตในลกษณะผปฏบตหนรอประกอบอาชพโดยอสระ จนสามารถด ารงชพในชวตประจ าวนได ด งนน การอาชวศกษาจงเปนโปรแกรมการศกษาทใหนความร และทกษะแกผเรยนอยางเพยงพอทจะออกไปประกอบอาชพ ไมใชเปนการศกษาทมงศกษาตอยอดในระดบทสงขน แตเปนการหนางานท าหนลงจากจบการศกษาแลว โดยอาจจะเรมจากผปฏบตการระดบตนเปนผประกอบการอสระตอไปในอนาคต ลกษณะพนฐานของสถานศกษาอาชวศกษา

ในกฎหนมายของประเทศไทยไดมการเปดชองใหนสถานประกอบการ องคกรปกครองสวนทองถน สถานศกษาทงภาครฐ และเอกชนสามารถด าเนนการจดการเรยนการสอนดานการอาชวศกษาจากผลการบงคบใชพระราชบญญตการศกษาแหนงชาต แตเมอมการศกษาสภาพของสถานศกษาอาชวศกษาของประเทศไทยพบวาสวนใหนญสถานศกษาอาชวศกษาจะสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ซงผวจยขอสรปสาระส าคญของลกษณะของสถานศกษาอาชวศกษาดงตอไปน

สถานศกษาอาชวศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา สถานศกษาดงกลาวน เปนผลจากการบงคบใชพระราชบญญตการอาชวศกษาต งแตป

พทธศกราช 2551 ซงถอไดวาเปนกฎหนมายฉบบแรกทตราขนมาเพอควบคมดแลการจดการอาชวศกษา รวมทงการด าเนนการจดการอาชวศกษาและการฝกอบรมวชาชพ ซงเปนกระบวนการผลตและพฒนาก าลงคนเพอเพมผลผลตและสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหนงชาตและแผนการศกษาแหนงชาตใหนไดระดบมาตรฐาน สากล โดยพระราชบญญตน บงคบใชสถานศกษาอาชวศกษาภาครฐ ส งก ดส าน กงานคณ ะกรรมการการอาชวศกษาทด าเนนการจดการเรยนการสอนในระดบประกาศนยบตรวชาชพและประกาศนยบตร วชาชพชนสง และสถาบนการอาชวศกษาทด าเนนการ

13

13

จดการเรยนการสอนในระดบปรญญาจากบทบญญตทวไป หนมวด 1 ของมาตรา 6 บญญตวา “การจดการอาชวศกษาและการฝกอบรมวชาชพตองเปนการจดการศกษาในดานวชาชพทสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและแผนการศกษาแหงชาต เพอผลตพฒนาก าลงคนในดานวชาชพระดบฝมอ ระดบเทคนค และระดบเทคโนโลย รวมทงการยกระดบการศกษาใหสงขนเพอใหสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน โดยน าความรความสามารถในทางปฏบตและมสมรรถนะจนสามารถน าไปประกอบอาชพในลกษณะผปฏบตหรอประกอบอาชพโดยอสระได” นนคอการจดการศกษาทางการอาชวศกษาของสถานศกษา หนรอสถาบนการอาชวศกษาในปจจบนไมเพยงแตการจดการศกษาอาชวศกษา แตสามารถจดฝกอบรมวชาชพได ในลกษณะการฝกทกษะอาชพระยะสน หนรอระยะยาว ทงในสถานศกษาอาชวศกษาหนรอสถาบนการอาชวศกษาในรปแบบทกฎหนมายไดตราไวในมาตรา 8 ดงตอไปน

1) การศกษาในระบบ เปนการจดการศกษาวชาชพทเนนการศกษาในสถานศกษาอาชวศกษา

หนรอสถาบนอาชวศกษา โดยมการก าหนนดจดมงหนมาย วธการศกษา หนลกสตร ระยะเวลา การวด และการประเมนผลทเปนเงอนไขของการส าเรจการศกษาทแนนอน

2) การศกษานอกระบบ เปนการจดการศกษาวชาชพทมความยดหนยนในการก าหนนด

จดมงหนมาย รปแบบ วธการศกษา ระยะเวลา การวดและการประเมนผลทเปนเงอนไขของการส า เรจการศกษา โดยเนอหนาและหนลกสตรจะตองมความเหนมาะสมและสอดคลองกบสภาพปญหนาและความตองการของบคคลแตละกลม

3) การศกษาระบบทวภาค เปนการจดการศกษาวชาชพทเกดจากขอตกลงระหนวาง

สถานศกษาอาชวศกษา หนรอสถาบนอาชวศกษากบสถานประกอบการ รฐวสาหนกจ หนรอหนนวยงานของรฐ ในเรองการจดหนลกสตร การเรยนการสอน การวดและการประเมนผล โดยผเรยนใชเวลาสวนหนนงในสถานศกษาอาชวศกษา หนรอสถาบนอาชวศกษา และเรยนภาคปฏบตในสถานประกอบการ รฐวสาหนกจ หนรอหนนวยงานของรฐ

สถานศกษาอาชวศกษาสามารถด าเนนการจดการอาชวศกษา และฝกอบรมวชาชพตามความ

เชยวชาญ หนรอมประสบการณเฉพาะดานสาขาวชาชพ โดยทงหนมดด าเนนการการจดการเรยนการสอนในระดบประกาศนยบตรวชาชพ และระดบประกาศนยบตรวชาชพช นสง ซ งในปจจบ นมสถานศกษาอาชวศกษาสงกดคณะกรรมการการอาชวศกษามจ านวน 421 แหนง แบงตามความเชยวชาญประสบการณเฉพาะดานสาขาวชาชพออกเปน 11 กลม (อนชย รามวรงกร, 2558) ดงตอไปน

14

14

1) วทยาลยการอาชพ มจ านวนทงสน 146 แหนง เปดสอนไดทกประเภทวชา และสาขาวชาตามความตองการของทองถน

2) วทยาลยเทคนค มจ านวนทงสน 110 แหนง โดยมความเชยวชาญประเภทวชาอตสาหนกรรม

รวมทงอตสาหนกรรมสงทอ และเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

3) วทยาลยสารพดชาง มจ านวนทงสน 54 แหนง โดยมความเชยวชาญและประสบการณดานการจดหนลกสตรฝกอบรมระยะสน และอาจจะเปดการเรยนการสอนระดบประกาศนยบตรวช าชพ และระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง

4) วทยาลยเกษตรและเทคโนโลย มจ านวนทงสน 45 แหนง โดยมความเชยวชาญและประสบการณประเภทวชาเกษตรกรรม และอาจจะเปดการเรยนการสอนประเภทวชาอน ๆ ตามความพรอมของสถานศกษา

5) วทยาลยอาชวศกษา มจ านวนทงสน 36 แหนง และมความเชยวชาญและประสบการณประเภทวชาคหนกรรม พาณชยกรรม และอาจจะเปดการเรยนการสอนประเภทวชาอน ๆ ตามความพรอมของสถานศกษา

6) วทยาลยพณชยการ มจ านวนทงสน 5 แหนง จดตงเพอเปนวทยาลยทมความเชยวชาญ

และประสบการณเฉพาะทางในประเภทวชาพาณชยกรรม และอาจจะเปดการเรยนการสอนประเภทวชาอน ๆ ตามความพรอมของสถานศกษา

7) วทยาลยประมง มจ านวนทงสน 3 แหนง จดตงเพอเปนวทยาลยทมความเชยวชาญและ

ประสบการณเฉพาะทางในประเภทวชาประมง

8) วทยาลยบรหารธรกจและการทองเทยว มจ านวนทงสน 3 แหนง จดตงเพอเปนวทยาลยทมความเชยวชาญและประสบการณเฉพาะทางในประเภทวชาพาณชยกรรม และอตสาหนกรรมการทองเทยว

9) วทยาลยเทคโนโลยการตอเรอ มจ านวนทงสน 3 แหนง จดตงเพอเปนวทยาลยทมความเชยวชาญและประสบการณเฉพาะทางในประเภทวชาอตสาหนกรรมการตอเรอโดยเฉพาะ

15

15

10) วทยาลยศลปหตถกรรม มจ านวนทงสน 2 แหนง จดตงเพอเปนวทยาลยทมความเชยวชาญ

และประสบการณเฉพาะทางในประเภทวชาศลปกรรม

11) กาญจนาภเษกวทยาลยชางทองหลวง มจ านวนทงสน 1 แหนง จดตงเพอเปนวทยาลยทมความเชยวชาญและประสบการณเฉพาะทางในประเภทวชาศลปกรรมดานชางทองหนลวงโดยเฉพาะ

12) วทยาลยเทคโนโลยและการจดการ 12 แหง เปนสถานศกษาทจดตงขนเพอเฉลมพระเกยรตเนองในโอกาสทพระบาทสมเดจพระเจาอยหนว ทรงเจรญพระชนมพรรษา 80 พรรษา โดยเปนการยกระดบศนยบรการจดการเรยนการสอนวชาชพทมศกยภาพและมความพรอมขนเปนสถานศกษาจดตงใหนม เพอเพมประสทธภาพในการจดการเรยนการสอนดายวชาชพแกผเรยน ตลอดจนการใหน บรการสงคมชมชนไดดยงขน

13) วทยาลยอาชวศกษาเทคโนโลยฐานวทยาศาสตร 1 แหง เกดขนจากความรวมมอระหนวางส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหนงชาต (สวทน.) เปดการเรยนการสอนในสาขาชางอตสาหนกรรมฐานวทยาศาสตร โดยมวตถประสงคเพอบมเพาะนกเรยนทมความสามารถพเศษดานการประดษฐคดคนเชงเทคโนโลย โดยจดเปนหนลกสตรประกาศนยบตร (ปวช.) ทมการจดการเรยนการสอนแบบ Project- based ทผสมผสานระหนวางความรทางวชาการ ทกษะวชาชพ และการสรางสรรคนวตกรรม โดยม ครพเลยงดแลอยางใกลชดทงดานวชาการ การท าโครงการ

14) วทยาลยการอาชวศกษา 1 แหง เดมเปนศนยอบรมวศวกรรมเกษตร จากนนจงไดจดตงเปนวทยาลยการอาชวศกษาปทมธาน โดยเปดสอนสาขาวชา เกษตรศาสตรเครองกล และคอมพวเตอร เมอมการพจารณาการจดตงของสถานศกษาอาชวศกษาของส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษานนพบวา ชอวทยาลยสะทอนเจตนารมณของความเชยวชาญของวทย าลยนน เชน วทยาลยเทคนคมความเชยวชาญดานอตสาหนกรรม วทยาลยอาชวศกษามความเชยวชาญดานคหนกรรม และพาณชยกรรม เปนตน แตอยางไรกตามมาภายหนลงนนมการจดตงสถานศกษาอาชวศกษาเปลยนไปจากเดมเนองจากบรบทของปจจบนทเปลยนไป เชนวทยาลยอาชวศกษาเทคโนโลยฐานวทยาศาสตร ซงเปนความเชยวชาญทเนนการจดการเรยนการสอนเชงวทยาศาสตรควบคกบการฝกวชาชพ

สถานศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการสงเสรมการศกษาเอกชน

16

16

สวนสถานศกษาอาชวศกษาของเอกชนนน สงกด ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ซงเปนหนนวยงานในส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการโดยเสนอแนะนโยบาย ยทธศาสตร แผนพฒนาการศกษาเอกชน และสถานศกษาเอกชน โดยมการแบงประเภทของสถานศกษาออกเปน 2 ระบบตามพระราชบญญตโรงเรยนเอกชน พ.ศ. 2550 และแกไขเพมเตม พ.ศ. 2554 ไดแก โรงเรยนในระบบเปนโรงเรยนทจดการศกษาโดยก าหนนดจดมงหนมาย วธการศกษา หนลกสตร ระยะเวลาของการศกษา การวดและประเมนผลซงเปนเงอนไขของการส าเรจการศกษาทแนนอน และโรงเรยนนอกระบบเปนโรงเรยนทจดการศกษาโดยมความยดหนยนในการก าหนนดจดมงหนมาย รปแบบ วธการจดการศกษา ระยะเวลาของการศกษา การวดและประเมนผล ซงเปนเงอนไขส าคญของการส าเรจการศกษา โดยความหนมายของโรงเรยนนนเปนสถานศกษาของเอกชนทจดการศกษาไมวาจะเปนโรงเรยนในระบบหนรอโรงเรยนนอกระบบ ทมใชเปนสถาบนอดมศกษาของเอกชนตามกฎหนมายวาดวยสถาบนอดมศกษาเอกชน ในสวนของโรงเรยนในระบบไดมการแบงออกเปน 3 ประเภท คอ

1) ประเภทสามญศกษา หนมายถงโรงเรยนทจดการศกษาตามหนลกสตรกระทรวง ศกษาธการใน

ระดบตาง ๆ ไดแก 1.1 ระดบกอนประถมศกษาแบงออกเปน 2 รปแบบ คอ แบบเตรยมอนบาล เปนการมงเนนการอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนาการทกดานรวมทงการประสานความรวมมอระหนวางครอบครว ชมชน และทองถนใหนเขามามสวนรวมในการพฒนาเดก เมอมอายครบสองป และแบบอนบาลโดยปกตเปนการจดการศกษาใหนแกเดกทมอายตงแตสามปถงหนกปเพอเปนรากฐานชวตและการเตรยมความพรอมเดกทงรางกาย และจตใจ สตปญญา อารมณ บคลกภาพและการอยรวมในสงคม 1.2 ระดบประถมศกษา เปนการจดการศกษาทมงวางรากฐานเพอใหนผเรยนไดพฒนาคณลกษณะทพงประสงค ทงในดานคณธรรม จรยธรรม ความร และความสามารถขนพนฐานโดยปกตใชเวลาเรยนหนกป 1.3 ระดบมธยมศกษาแบงเปนสองระดบ คอ ระดบมธยมศกษาตอนตน เปนการศกษาทมงใหนผเรยนไดพฒนาคณลกษณะทพงประสงคในดานตาง ๆ ตอจากระดบประถมศกษา เพอใหนรความตองการ ความสนใจและความถนดของตนเองทงในดานวชาการและวชาชพ ตลอดจนความสามารถในการประกอบการงานและอาชพตามควรแกวยโดยปกตใชเวลาเรยนสามป และระดบมธยมศกษาตอนปลาย เปนการศกษาทมงสงเสรมใหนผเรยนไดศกษาตามความถนดและความสนใจ เพอเปนพนฐานส าหนรบการศกษาตอหนรอการประกอบอาชพรวมทงการพฒนาคณธรรม จรยธรรม และทกษะทางสงคมทจ าเปน โดยปกตใชเวลาเรยนสามป

2) ประเภทอาชวศกษาเปนโรงเรยนทจดการศกษาตามหนลกสตรกระทรวงศกษาธการหนรอ

หนลกสตรทไดรบอนมตจากกระทรวงศกษาธการในระดบ 2 ระดบไดแก 2.1 ระดบประกาศนยบตรวชาชพ เปนการจดการศกษาเพอพฒนาความรและทกษะในการประกอบอาชพใหนเปนก าลงแรงงานทมฝมอใชเวลาเรยนสามป หนลงจากจบระดบมธยมศกษาตอนตนหนรอเทยบเทา และ2.2 ระดบประกาศนยบตรวชาชพ

17

17

ชนสงเปนการจดการศกษาเพอพฒนาความรและทกษะในการประกอบอาชพใหนเปนก าลงแรงงานระดบช านาญการใชเวลาเรยนสองปหนลงจากจบหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ หนรอจบระดบมธยมศกษาตอนปลายหนรอเทยบเทา

3) ประเภทนานาชาตเปนโรงเรยนทจดการศกษาโดยใชหนลกสตรตางประเทศหนรอหนลกสตร

ตางประเทศทปรบรายละเอยดเนอหนารายวชาใหนม หนรอหนลกสตรทจดท าขนเองทไมใชหนลกสตรของกระทรวงศกษาธการ และใชภาษาตางประเทศเปนสอในการเรยนการสอนใหนกบนกเรยนโดยไมจ ากดเชอชาต ศาสนา และไมขดตอศลธรรมและความมนคงของประเทศ

สวนสถานศกษาอาชวศกษาเอกชนมการจดการเรยนการสอนในระดบประกาศนยบตร

วชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพเทานน อนเนองจากผลของกฎหนมายทไดบญญตไว ตลอดจน

มการใหนแกไขค าน าหนนาโรงเรยนตามมาตรา 28 วา ชอของโรงเรยนในระบบตองใชอกษรไทยขนาด

ใหนญพอสมควรตดไวทบรเวณโรงเรยนในระบบ ณ ทซงเหนนไดงาย โดยตองมค าวา “โรงเรยน” ประกอบ

ชอดวย ในกรณทมอกษรตางประเทศก ากบ ตองไมมขนาดใหนญกวาอกษรไทย และส าหนรบโรงเรยนใน

ระบบทจดการศกษาประเภทอาชวศกษาทงระดบประกาศนยบตรวชาชพและระดบประกาศนยบตร

วชาชพชนสงอาจใชค าวา“วทยาลยอาชวศกษา” หนรอ “วทยาลยเทคโนโลย” ประกอบชอแทนค าวา

“โรงเรยน” กได ผลจากการแกไขมาตราดงกลาวเปนการยกระดบการจดการศกษาประเภท

อาชวศกษา ทงระดบประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสง จากค าน าหนนาจาก

โรงเรยน เปน “วทยาลยอาชวศกษา (Vocational College)” และ “วทยาลยเทคโนโลย

(Technological College)” แตอยางไรกตามดวยขอกฎหนมายดงกลาว โรงเรยนอาชวศกษาเอกชนจง

มขอจ ากดในการเปดการเรยนการสอนไดโดยเฉพาะระดบประกาศนยบตรวชาชพ และระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพชนสงเทานน ในปจจบนมวทยาลยอาชวศกษา และวทยาลยเทคโนโลยสงกด

ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนมจ านวนทงหนมด 455 แหนง ประกอบดวยวทยาลย

ทอยในกรงเทพมหนานครจ านวน 84 แหนง และสวนภมภาคจ านวน 371 แหนง สวนใหนญจดการเรยนการ

สอนประเภทวชาชางอตสาหนกรรม พณชยกรรม บรหนารธรกจ และอตสาหนกรรมการทองเทยว

บรบทของสถานศกษาอาชวศกษาเอกชนนนมการด าเนนการเพยงในระบบเทานน เนองจาก

ส านกงานคณะกรรมการการสงเสรมการศกษาเอกชนไดแบงสวนราชการกลม โรงเรยนอาชวศกษา

เอกชนดแลสถานศกษาอาชวศกษาเอกชนทมการจดการเรยนการสอนระดบประกาศนยบตรวชาชพ

18

18

และประกาศนยบตรวชาชพชนสง สวนกลมสงเสรมสถานศกษานอกระบบดแลโรงเรยนนอกระบบ

เทานนจนท าใหนขาดความเชอมโยงระหนวางอาชวศกษาในระบบ และการฝกอาชพภายในส านกงาน

คณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

จากการศกษาลกษณะของสถานศกษาอาชวศกษาทงภาครฐ และเอกชน ผวจยมการสรปดง

ตารางท 2.1

ตารางท 2.1 บทสรปลกษณะของสถานศกษาอาชวศกษาของรฐ และเอกชน

รายการ ลกษณะของสถานศกษาอาชวศกษา

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

1. กฎหนมายทบงคบใชของการจดการศกษาดานการอาชวศกษา

พ ร ะ ร า ช บ ญ ญ ต ก า รอาชวศกษา

พระราชบญญตโรงเรยนเอกชน

2. จ านวนสถานศกษา 421 แหนง 451 แหนง 2. ลกษณะของสถานศกษา ตามความเชยวชาญของ

สถานศกษา ไดแก อตสาหนกรรม พาณชยกรรม เกษตรกรรม ประมง และอตสาหนกรรมการทองเทยว

1) วทยาลยเทคโนโลย 2) วทยาลยอาชวศกษา สวนใหนญจดการเรยนการสอนอตสาหนกรรม และพาณชยกรรม

3. คณวฒการศกษาวชาชพ 1) ประกาศนยบตรวชาชพ 2) ประกาศนยบตรวชาชพชนสง 3) ปรญญาตรสายเทคโนโลย และสายปฏบตการ

ประกาศนยบตรวชาชพ ประกาศนยบตรวชาชพชนสง

4. ลกษณะของการจดการศกษา ในระบบ นอกระบบ และทวภาค

ในระบบ และนอกระบบ

5. หนนวยงานตนสงกด ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

กลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

19

19

สวนท 2 บทบาทของกรมพฒนาฝมอแรงงานตอการพฒนาฝมอแรงงาน

ความเปนมาของกรมพฒนาฝมอแรงงาน กรมพฒนาฝมอแรงงานเปนหนนวยงานของภาครฐในประเทศไทยทมการก าหนนดเกณฑวดระดบ

ความร ความสามารถ และทศนคตในการท างานของผประกอบอาชพในสาขาตาง ๆ ในลกษณะมาตรฐานฝมอแรงงานใหนเปนไปตามพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. 2545 เปนตนมา โดยมการก าหนนดประเภทของมาตรฐานฝมอแรงงานแบงออกเปน 1) มาตรฐานฝมอแรงงานแหนงชาต 2) มาตรฐานฝมอแรงงานของผประกอบอาชพ 3) มาตรฐานฝมอคนหนางานเพอไปท างานในตางประเทศ และ 4) มาตรฐานฝมอแรงงานอาเซยน ในปจจบนกรมพฒนาฝมอแรงงานไดมจ านวนมาตรฐานฝมอแรงงานแหนงชาตในสาขาอาชพทไดรบการอนมตใหนก าหนนดมาตรฐาน จ านวน 190 สาขาอาชพ สาขาทไดรบอนมตมาตรฐานแลว จ านวน 184 สาขาอาชพ และสาขาทไดรบอนมตวธการทดสอบแลวจ านวน 155 สาขาอาชพ ในปจจบนรฐบาลไดใหนความส าคญของงานดานแรงงานเสมอมาเรมตงแตการมพระราชบญญตทเกยวกบดานแรงงานวาดวยเรอง การบรการจดหนางานของรฐและเอกชนในป พ.ศ.2475 ในสมยทยงเปนหนนวยงานสงกดกระทรวงมหนาดไทย รฐบาลสมยตอ ๆ มาไดพยายามปรบปรงเปลยนแปลงพระราชบญญต พระราชกฤษฎกาตาง ๆ ทเกยวกบดานแรงงาน ใหนทนยคทนเหนตการณอยเสมอมา กลาวคอ มการโอนแผนกจดหนางานไปสงกดกรมพาณชย กระทรวงเศรษฐการ ดวยเหนตผลวาเปนหนนวยงานทเกยวของดานเศรษฐกจ จนกระทงในป พ.ศ. 2484 เปนยคทรฐบาลใหนความส าคญในเรองการสงเคราะหนประชาชนใหนมอาชพ เพอความเปนอยทดจงโอนงานมาสงกดกรมประชาสงเคราะหนกระทรวงมหนาดไทย

พ.ศ. 2496 -2505 มการเปลยนแปลงปรบปรงหนนวยงานเพอด าเนนการดานแรงงานเรอยมา

และเรมใหนความส าคญดานการฝกอาชพ โดยระยะแรกเปนแผนกอาชวศกษา จนกระทงเปนศนยฝกอาชพ สงกดกองแรงงาน และสงกดสวนแรงงานในทสด แตยงคงอยกบกรมประชาสงเคราะหน กระทรวง มหนาดไทย

20

20

พ.ศ. 2508 มการยกฐานะสวนแรงงานขนเปนกรมแรงงานสงกดกระทรวงมหนาดไทย ประกอบดวย ภารกจหนลกทางดานการจดหนางาน การคมครองแรงงานและแรงงานสมพนธ รวมทงการฝกอาชพ

พ.ศ. 2511 มการจดตงสถาบนพฒนาฝมอแรงงานแหนงชาตขน โดยใหนปฏบตควบคไปกบกอง

พฒนาอาชพ พ.ศ. 2516 ไดมพระราชกฤษฎกาฯ เปลยนกองพฒนาอาชพ เปนสถาบนพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. 2517 - 2534 ไดมการขยายการจดตงสถาบนพฒนาฝมอแรงงานขนในภมภาคอก 8 แหนง

คอ จงหนวดราชบร ชลบร ล าปาง ขอนแกน สงขลา นครสวรรค อบลราชธาน และสราษฎรธาน และยงไดมการจดตงศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหนวดขนอก 2 แหนง คอ จงหนวดปตตาน และชยภม เพอขยายบรการการฝกอาชพใหนเขาถงประชาชนในระดบพนทมากขน

พ.ศ. 2535 คณะรฐมนตรมมตยบสวนราชการกรมแรงงาน พรอมกบมการจดต งกรมพฒนา

ฝมอแรงงาน และกรมสวสดการและคมครองแรงงานขนในสงกดกระทรวงมหนาดไทย พ.ศ. 2536 รฐบาลไดจดตงกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมขน โดยโอนกรมพฒนาฝมอ

แรงงาน กระทรวงมหนาดไทยไปสงกดกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม และในเวลาเดยวกนไดมการจดตงกรมการจดหนางานขน จงไดโอนงานในสงกดกรมพฒนาฝมอแรงงานทเกยวกบการจดหนางานทงในและตางประเทศ งานควบคมคนงานทเปนตางดาวไปสงกดกรมการจดหนางาน

พ.ศ. 2545 รฐบาลไดมการปฏรประบบบรหนารราชการใหนม โดยปรบโครงสราง กระทรวง

ทบวง กรม ทงหนมด ตามบทบาท ภารกจ ซงท าใหนมกระทรวงเพมขน กระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมจงถกแบงออกเปน 2 กระทรวง คอ กระทรวงแรงงาน และกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดยทกรมพฒนาฝมอแรงงานอยในสงกดกระทรวงแรงงาน และรบผดชอบภารกจเฉพาะดานพฒนาฝมอแรงงานของประเทศเชนเดม

ปจจบนโครงสรางของกรมพฒนาฝมอแรงงาน แบงออกเปน 20 หนนวยงาน โดยเปนหนนวยงานท

จดตงตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการ พ.ศ. 2545 จ านวน 6 หนนวยงาน เปนหนนวยงานทถกก าหนนด ใหนม โดยส านกงาน ก.พ. จ านวน 4 หนนวยงาน และเปนหนนวยงานทจดตงเปนกองภายใน จ านวน 10 หนนวยงาน เพอใหนสามารถรองรบภารกจการใหนบรการไดครอบคลมทงในสวนกลางและสวนภมภาค

21

21

ทกจงหนวดทวประเทศ ซงจะสงผลท าใหนประชาชนมชวตความเปนอยดขนจากการมทกษะฝมอ มงานท า และมรายไดอยางเหนมาะสม บทบาท หนาท และภารกจของกรมพฒนาฝมอแรงงาน

กรมพฒนาฝมอแรงงานยงมภารกจเกยวกบการพฒนาฝมอแรงงานและศกยภาพของก าลง แรงงานและผประกอบกจการ เพอใหนก าลงแรงงานมฝมอไดมาตรฐานในระดบสากล มความสามารถในการประกอบอาชพสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงานทงในเชงปรมาณและคณภาพ และเพอสงเสรม การเปนผประกอบกจการทมความสามารถแขงขนไดในตลาดโลก โดยใหนมอ านาจหนนาทดงตอไปน

1. ด าเนนการตามกฎหนมายวาดวยการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน กฎหนมายวาดวย

การจดหนางานและคมครองคนหนางานเฉพาะในสวนทเกยวกบสถานทดสอบฝมอและการทดสอบฝมอ และกฎหนมายอนทอยในความรบผดชอบของกรมหนรอทเกยวของ

2. จดท าและพฒนามาตรฐานฝมอแรงงานใหนสอดคลองกบมาตรฐานสากลและความตองการ

ของตลาดแรงงาน 3. สงเสรมและพฒนาระบบและรปแบบการพฒนาฝมอแรงงาน การฝกอบรมฝมอแรงงาน

การทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน และการจดการแขงขนฝมอแรงงานทงในประเทศ และตางประเทศ รวมทงพฒนาศกยภาพแรงงานใหนแกก าลงแรงงานและผประกอบกจการ

4. สงเสรมและประสานความรวมมอใหนภาครฐและภาคเอกชนมสวนรวมในการพฒนาฝมอ

แรงงาน การประกอบอาชพ และพฒนาเครอขายการพฒนาศกยภาพแรงงานทงในประเทศและตางประเทศ

5. จดท าแผนพฒนาก าลงแรงงานและเปนศนยขอมลดานการพฒนาก าลงแรงงานของประเทศ 6. ปฏบตการอนใดตามทกฎหนมายก าหนนดใหนเปนอ านาจหนนาทของกรม หนรอตามทรฐมนตร

หนรอคณะรฐมนตรมอบหนมาย ในโครงสรางของกรมพฒนาฝมอแรงงาน หนนวยงานภายในทมหนนาทด าเนนการเกยวกบการ

พฒนามาตรฐานฝมอแรงงานประกอบ 2 หนนวยงานไดแก 1) ส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอ

22

22

แรงงาน และ 2) สถาบนพฒนาฝมอแรงงานนานาชาตเชยงแสนเปนหนนวยงานทจดตงเปนการภายในมฐานะเทยบเทากอง โดยส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงานมอ านาจหนนาท ดงตอไปน

1) ศกษา วเคราะหน และวจยเพอพฒนาระบบและรปแบบการพฒนามาตรฐานฝมอแรงงาน 2) สงเสรมการจดท าและพฒนามาตรฐานฝมอแรงงานใหนสอดคลองกบมาตรฐานสากล 3) จดใหนมระบบการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน การพฒนาผทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน

และการรบรองมาตรฐานฝมอแรงงานใหนเปนไปตามหนลกเกณฑและมาตรฐานทก าหนนด 4) ด าเนนการเกยวกบการอนญาต ตดตาม และก ากบดแลผด าเนนการทดสอบมาตรฐาน ฝมอ

แรงงาน และผด าเนนการทดสอบฝมอคนหนางาน 5) สงเสรมใหนสถานประกอบกจการและองคกรทงภาครฐและเอกชนน ามาตรฐานฝมอแรงงาน

ไปใชในระบบการพฒนาก าลงแรงงานและการจางงาน 6) ประสานและสงเสรมใหนภาครฐและภาคเอกชนมสวนรวมในการจดการแขงขนฝมอแรงงาน

ทกระดบ และสงเสรมการจดการแขงขนฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ 7) สงเสรมการประกอบอาชพแรงงานฝมอและวชาชพควบคมตามทกฎหนมายก าหนนด

23

23

สวนสถาบนพฒนาฝมอแรงงานนานาชาตเชยงแสน มหนนาทดงน 1) ศกษา วเคราะหน วจย และพฒนาหนลกสตรการฝกและการใหนบรการการฝกทเสรมสราง ศกยภาพการแขงขนทางเศรษฐกจในระดบนานาชาตและการคาตามแนวชายแดน

2) ด าเนนการ สงเสรม ใหนค าปรกษา และประสานความรวมมอในการพฒนาบคลากรเกยวกบการพฒนาฝมอแรงงานในระดบนานาชาต

3) ประสานหนนวยงานทงในและตางประเทศ เพอจดวางระบบบรหนารและระบบการฝกอบรม

จดการฝกอบรม ทดสอบและรบรองฝมอแรงงานตามมาตรฐานสากลและมาตรฐานนานาชาตอน ๆ 4) บรหนารแผนงาน โครงการ งบประมาณ และบคลากรภายใตความรวมมอทไดรบการ

สนบสนนจากรฐบาล องคกรหนรอมลนธตาง ๆ ทงในและตางประเทศ

ทง 2 หนนวยงานของกรมพฒนาฝมอแรงงานพบวา เปนหนนวยงานทมการก าหนนดมาตรฐานฝมอแรงงงานเหนมอนกน แตสงทแตกตางกนจะเปนลกษณะของบรบทของหนนวยงาน นนคอ ส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงานมหนนาทหนลกในการก าหนนดมาตรฐานฝมอแรงงานของคนไทยสวนสถาบนพฒนาฝมอแรงงานนานาชาตเชยงแสนเนนเรองการพฒนาแรงงานนานาชาตตามแนวชายแดนของประเทศ จงอาจกลาวไดวาส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงานเปนหนนวยงานหนลกในการพฒนามาตรฐานฝมอแรงงานโดยตรง

กรมพฒนาฝมอแรงงานยงไดมการวางหนลกการในการก าหนนดมาตรฐานฝมอแรงงานแหนงชาต ภายใตพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. 2545 โดยมการจดตงคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานท าหนนาทบรหนาร และแตงตงคณะอนกรรมการทเปนผเชยวชาญในสาขาอาชพจากหนนวยงานตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชน เพอด าเนนการก าหนนดมาตรฐานฝมอแรงงานแหนงชาตในแตละสาขาอาชพ ไดมการก าหนนดขนตอนของการก าหนนดมาตรฐานฝมอแรงงาน และขนตอนการก าหนนดวธการทดสอบของมาตรฐานฝมอแรงงานแหนงชาต โดยการก าหนนดมาตรฐานฝมอแรงงานแหนงชาตของกรมพฒนาฝมอแรงงานแบงออกเปน 3 ขนตอน ดงตอไปน

1. ขนตอนการส ารวจความตองการของตลาดแรงงาน เปนขนตอนแรกทส านกพฒนามาตรฐาน

และทดสอบฝมอแรงงานทด าเนนการในการส ารวจความตองการของตลาดแรงงาน โดยยดหนลกมาตรฐานฝมอแรงงานตองมผลกระทบตอตลาดแรงงาน โดยท าแบบสอบถามสอบถามตอผมสวนไดเสยของอาชพนน ๆ เชน ผประกอบการทางดานอตสาหนกรรม เจาของอาชพ ผใชแรงงาน เปนตน และผม

24

24

สวนไดเสยจะเปนผก าหนนดในการท ามาตรฐานฝมออาชพอยางคราว ๆ ดวยการใหนขอมลรายละเอยด หนนาทของฝมอแรงงาน หนรอคณสมบตของฝมอแรงงานนน เปนตน หนลงจากมการน าเสนอตอคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานตอไป เพอด าเนนการแตงตงคณะอนกรรมการของฝมอแรงงานในอาชพนน ๆ ประกอบดวย เจาหนนาทของราชการ ผประกอบการ และผเชยวชาญทมาจากสถาบนทางการศกษา โดยมหนนาทท ารายละเอยดของการยกรางมาตรฐานฝมอแรงงานตอไป

2. ขนตอนการยกรางมาตรฐานฝมอแรงงาน เปนหนนาทของคณะอนกรรมการของฝมอแรงงานของแตละอาชพประกอบดวย 1) มาตรฐานฝมอแรงงาน สาขาอาชพนน ๆ 2) คณสมบตของผรบการทดสอบ และ 3) วธการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน และการออกหนนงสอรบรองวาเปนผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานแหนงชาต แลวน าเสนอตอคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานตอไป

3. ขนตอนการน าเสนอตอคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน หนล งจากเมอมการ

น าเสนอการยกรางมาตรฐานฝมอแรงงาน สาขาอาชพนน ๆ แลวเสนอตอรฐมนตรของกระทรวงแรงงานเพอใหนความเหนนชอบ หนลงจากนนใหนประธานคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานลงนามเพอประกาศราชกจานเบกษาตอไป

สวนขนการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน สาขาอาชพของผเขารบการทดสอบ หนนวยงานทรบ

ผดขอบทางดานทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน และด าเนนการจดการแขงขนฝมอแรงงานในเขตพนท ประกอบดวย 1) สถาบนพฒนาฝมอแรงงานภาค 1 - 12 2) ศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหนวดจ านวน 63 แหนง และ 3) ศนยพฒนาฝมอแรงงานกรงเทพมหนานคร ซงจะตองมการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานดงตอไปน

1. การทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานเปนการทดสอบความร ความสามารถ และทศนคตใน

การท างานของผประกอบอาชพตามเกณฑทก าหนนดในมาตรฐานฝมอแรงงานแหนงชาต ผทดสอบผานจะไดรบหนนงสอรบรองวาเปนผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานแหนงชาต

2. เกณฑการพจารณาประเมนผลการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานจะตองค านงถงปจจย

ตาง ๆ ในเรอง ความรพนฐานในการปฏบตงาน ความปลอดภยในการท างาน ขนตอนวธการท างานทเหนมาะสม การใชและบ ารงรกษาเครองมออปกรณทถกตอง การเลอกและใชวสดอยางประหนยด เวลาทใชในการปฏบตงานทเหนมาะสม และผลงานส าเรจเปนทยอมรบ

25

25

3. มการจดตงหนนวยทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานออกเปน 2 ประเภท คอ 1) หนนวยงานของกรมพฒนาฝมอแรงงาน ไดแก สถาบนพฒนาฝมอแรงงานภาค และศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหนวดทวประเทศโดยมคาธรรมเนยมการทดสอบในอตราตามระดบมาตรฐานฝมอแรงงาน ตงแต 100, 150 และ 200 บาท และ 2) หนนวยงานภายนอก ทไดรบอนญาตใหนเปนศนยทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน ไดแก สถาบนการศกษา สถานประกอบกจการ มคาธรรมเนยมการทดสอบในอตรา 500 – 2,000 บาท ในแตละสาขาอาชพและแตละระดบ ตามประกาศของคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน

4. ลกษณะการทดสอบแบงออกเปน 2 ภาค คอ 1) ภาคความร เปนการทดสอบความรพนฐานใน

การปฏบตงานทจ าเปน ลกษณะของขอทดสอบ เปนปรนย คะแนนคดเปนรอยละ 20 - 30 ขนอยกบหนลกเกณฑและวธการทดสอบในแตละสาขาอาชพและแตละระดบ และ 2) ภาคความสามารถ เปน การทดสอบทกษะ ความช านาญงาน รวมถงทศนคตในการท างานทด ลกษณะของขอทดสอบเปน การทดสอบการปฏบตงานจรงตามแบบและเวลาทก าหนนด ใชเวลา 3 – 6 ชวโมงคะแนนคดเปนรอยละ 70 – 80 ขนอยกบหนลกเกณฑและวธการทดสอบในแตละสาขาอาชพและแตละระดบ

5. เกณฑการทดสอบผานของสาขาอาชพนน ผเขารบการทดสอบจะตองเขารบการทดสอบทง

สองภาค โดยแตละภาคจะตองผานเกณฑทก าหนนดของแตละภาค และเมอรวมคะแนนทงสองภาคแลว จะตองมคะแนนไมนอยกวาคะแนนทก าหนนดไว หนลกเกณฑและวธการทดสอบในแตละสาขาอาชพและแตละระดบ ซงโดยปกตจะอยทรอยละ 70 มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตตามกลมสาขาอาชพทง 6 กลมสาขาอาชพ

คณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานไดมการก าหนนดมาตรฐานฝมออาชพจ านวน 58 อาชพโดยมการแบงออกเปน 5 กลมอาชพดงตอไปน

1. กลมสาขาอาชพชางกอสราง จ านวน 8 อาชพ 2. กลมสาขาอาชพภาคบรการ จ านวน 9 อาชพ 3. กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอรจ านวน 8 อาชพ 4. กลมสาขาอาชพชางอตสาหนกรรมศลปจ านวน 10 อาชพ 5. กลมสาขาอาชพชางกลจ านวน 12 อาชพ 6. กลมสาขาอาชพชางอตสาหนการจ านวน 11 อาชพ ผวจยด าเนนการศกษาจากประกาศคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานแตละกลม

สาขาอาชพ ดงตารางท 2.2 – 2.7 ตอไปน

ตารางท 2.2 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางกอสราง

26

26

ล าดบ สาขาอาชพ คณสมบต

ระดบท 1 ระดบท 2 ระดบท 3 ท สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ 1 ชางกออฐ √ √ √ √ √ √ √ 2 ชางฉาบปน √ √ √ √ √ √ √ 3 ชางฉาบยปซม √ √ √ √ √ √ √ 4 ชางตดตงยปซม √ √ √ √ √ √ √ 5 ชางไมกอสราง √ √ √ √ √ √ √ 6 ชางสตกแตง √ √ √ √ √ √ √ 7 ชางหนนขด √ √ √ √ √ √ √ 8 ชางอะลมเนยมกอสราง √ √ √ √ √ √ √

หมายเหต √ หนมายถง สาขาอาชพนนมการลงประกาศคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานในราชกจจานเบกษา

จากตารางท 2.2 การเปรยบเทยบแตละอาชพของกลมสาขาอาชพชางกอสรางพบวาทกอาชพใน

กลมสาขาอาชพชางกอสรางมการก าหนนดคณสมบต และทกอาชพมสมรรถนะทง 3 ระดบ และคณสมบตผเขารบการทดสอบ จะตองมอายไมต ากวา 18 ปบรบรณ ถงวนสมครเขารบการทดสอบและมประสบการณการท างานหนรอประกอบอาชพเกยวกบสาขาทจะทดสอบ หนรอผานการฝกฝมอแรงงานหนรอฝกอาชพ และมประสบการณจากการฝกหนรอปฏบตงานในกจการในสาขาทเกยวของ หนรอเปนผจบการศกษาไมต ากวาระดบประกาศนยบตรวชาชพในสาขาทเกยวของ กรณตองการทดสอบในระดบทสงขน จะตองมประสบการณการท างาน หนรอประกอบอาชพหนรอไดคะแนนรวมในสาขาอาชพและระดบทเคยทดสอบผานมาแลวตามทคณะกรรมการสงเสรมฯ ประกาศก าหนนด

ตารางท 2.3 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพภาคบรการ ล าดบ

สาขาอาชพ คณสมบต ระดบท 1 ระดบท 2 ระดบท 3

ท สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ 1 การดแลผสงอาย ไมม √ ไมม ไมม ไมม ไมม ไมม 2 การแพทยแผนไทย

ประเภทการนวดไทย ไมม √ ไมม √ ไมม √ ไมม

3 การเลยงดแลเดกปฐมวย

√ √ √ ไมม ไมม ไมม ไมม

4 นกสงเสรมสขภาพแบบองครวม

√ √ √ √ √ ไมม ไมม

5 ผชวยงานแมบาน √ √ √ ไมม ไมม ไมม ไมม 6 ผประกอบขนมอบ √ √ √ √ √ ไมม ไมม 7 ผประกอบอาหนารไทย √ √ √ √ √ ไมม ไมม

27

27

ล าดบ สาขาอาชพ คณสมบต

ระดบท 1 ระดบท 2 ระดบท 3 ท สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ 8 พนกงานตอนรบสวนหนนา √ √ √ √ √ ไมม ไมม 9 พนกงานผสมเครองดม √ √ √ √ ไมม √ ไมม


จากตารางท 2.3 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพภาคบรการพบวา

คณสมบตทไมพบในราชกจจานเบกษาอย 2 สาขาอาชพ ไดแก 1) สาขาอาชพการดแลผสงอาย และ 2) สาขาอาชพการแพทยแผนไทย ประเภทการนวดไทย และมเพยง 1 สาขาอาชพเทานนทมสมรรถนะครบ 3 ระดบคอ พนกงานผสมเครองดม และยงพบอกวามเพยง 3 สาขาอาชพทมสมรรถนะ 1 ระดบ ไดแก 1) การดแลผสงอาย 2) การเลยงดแลเดกปฐมวย และ3) ผชวยงานแมบาน

28

28

ตารางท 2.4 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และ คอมพวเตอร ล าดบ


ท สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ 1 ชางเครองปรบอากาศใน

บานและการพาณชยขนาดเลก

√ √ √ √ √ √ √

2 ชางซอมไมโครคอมพวเตอร

√ √ √ √ √ √ √

3 ชางโทรคมนาคม (ไมโครเวฟและ การสอสารดาวเทยม)

√ √ √ √ ไมม ไมม ไมม

4 ชางไฟฟาภายนอกอาคาร

√ √ √ √ √ √ ไมม

5 ชางไฟฟาอตสาหนกรรม √ √ √ √ √ √ √ 6 นกเขยนโปรแกรม

คอมพวเตอร (ภาษซ) √ √ ไมม √ ไมม ไมม ไมม

7 ผดแลระบบเครอขายคอมพวเตอร

ไมม √ ไมม √ ไมม ไมม ไมม

8 ชางไฟฟาการควบคมทางอตสาหนกรรม

√ √ √ √ √ √ ไมม


จากตารางท 2.4 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพกลมสาขาอาชพ

ชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอรพบวา มเพยง 1 สาขาอาชพทไมพบในราชกจจานเบกษา คอ สาขาอาชพผดแลระบบเครอขายคอมพวเตอร และเมอมการพจารณารายสาขาอาชพยงพบอกวาม 5 สาขาอาชพไดแก 1) สาขาอาชพชางเครองปรบอากาศในบานและการพาณชยขนาดเลก 2) สาขาอาชพชางซอมไมโครคอมพวเตอร 3) สาขาอาชพชางไฟฟาภายนอกอาคาร 4) สาขาอาชพชางไฟฟาอตสาหนกรรม และ 5) สาขาอาชพชางไฟฟาการควบคมทางอตสาหนกรรม

29

29

ตารางท 2.5 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางอตสาหนกรรมศลป ล าดบ


ท สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ 1 ชางเครองประดบ

อญมณ √ √ √ √ √ √ √

2 ชางเครองประดบ รปพรรณ

√ √ √ √ √ √ √

3 ชางเครองเรอนไม √ √ √ √ √ √ √ 4 ชางจดดอกไม √ √ √ √ √ √ ไมม 5 ชางเจยระไนพลอย ไมม √ ไมม √ ไมม √ ไมม 6 ชางตดเยบเสอผาสตร ไมม √ ไมม √ ไมม √ ไมม 7 ชางเทคโนโลยจกร

อตสาหนกรรมและอปกรณชวยเยบ

√ √ √ √ √ √ ไมม

8 ชางเยบ √ √ √ √ √ √ √ 9 ชางสเครองเรอน √ √ √ √ √ √ ไมม 10 พนกงานควบคมเครอง

ถกผาแนวเสนยน √ √ √ ไมม ไมม ไมม ไมม

หมายเหต √ หนมายถง สาขาอาชพนนมการลงประกาศคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน ในราชกจจานเบกษา

จากตารางท 2.5 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางอตสาหนกรรมศลปพบวาสวนใหนญทกสาขาอาชพมการพบคณสมบตในราชกจจานเบกษาแตมเพยง 2 สาขาอาชพทไมพบคณสมบต คอ 1) ชางเจยระไนพลอย และ 2) ชางตดเยบเสอผาสตร เมอมการพจารณาระดบสมรรถนะยงพบอกวา มเพยง 1 สาขาอาชพเทานนทมการก าหนนดระดบสมรรถนะ 1 ระดบ คอพนกงานควบคมเครองถกผาแนวเสนยน

30

30

ตารางท 2.6 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางเครองกล ล าดบ


ท สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ 1 ชางเคาะตวถงรถยนต √ √ √ √ √ √ √ 2 ชางซอมเครองยนต

ดเซล √ √ √ √ √ √ ไมม

3 ชางซอมรถแทรกเตอรการเกษตร

√ √ √ √ √ √ √

4 ชางซอมรถยนต √ √ √ √ √ √ √ 5 ชางตรวจสอบเครองมอ

กล √ ไมม ไมม √ √ √ ไมม

6 ชางตงศนยและถวงลอรถยนต


7 ชางบ ารงรกษารถยนต √ √ √ √ √ ไมม ไมม 8 ชางระบบปมและวาลว √ √ √ √ ไมม √ ไมม 9 ชางสรถยนต √ √ √ √ √ √ √ 10 ผควบคมปนจนชนด

หนอสง √ √ √ ไมม ไมม ไมม ไมม

11 พนกงานควบคม เครองจกรรถตกหนนา ขดหนลง


12 พนกงานควบคมเครองจกรรถไฟฟา



จากตารางท 2.6 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางเครองกล พบวาทกสาขาอาชพมการพบการก าหนนดคณสมบตในราชกจจานเบกษา และเมอมการพจารณาระดบสมรรถนะทครบ 3 ระดบนนมอย 5 สาขาอาชพ ไดแก 1) สาขาอาชพชางเคาะตวถงรถยนต 2) สาขาอาชพชางซอมเครองยนตดเซล 3) สาขาอาชพชางซอมรถแทรกเตอรการเกษตร 4) สาขาอาชพชางซอมรถยนต และ 5) ชางสรถยนต

31

31

ตารางท 2.7 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางอตสาหนการ ล าดบ


ท สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ สมรรถนะ เกณฑ 1 ชางกลง √ √ √ √ √ √ √ 2 ชางเขยนแบบ CAD √ √ √ √ √ √ √ 3 ชางเชอมทอ HDPE √ √ √ ไมม ไมม ไมม ไมม 4 ชางเชอมทก √ √ √ √ √ √ √ 5 ชางเชอมแมค √ √ √ √ √ √ √ 6 ชางเชอมและตดโลหนะ

ใตน าดวยไฟฟา(4ระดบ) √ √ √ √ ไมม √ ไมม

7 ชางท าแมพมพฉดโลหนะ √ √ √ √ √ √ ไมม 8 ชางท าแมพมพปมโลหนะ ไมม √ ไมม √ ไมม √ ไมม 9 ชางท าแมพมพพลาสตก √ √ √ √ √ √ ไมม 10 ชางประกอบทอ √ √ √ √ ไมม √ ไมม 11 ชางหนลอโลหนะ √ √ √ √ ไมม √ ไมม


จากตารางท 2.7 การเปรยบเทยบแตละสาขาอาชพของกลมสาขาอาชพชางอตสาหนการ พบวามเพยง 1 สาขาอาชพเทานนทไมพบการก าหนนดคณสมบตในราชกจจานเบกษา คอ สาขาอาชพชางท าแมพมพปมโลหนะ และสวนใหนญจะมการก าหนนดระดบสมรรถนะทง 3 ระดบ ยกเวนมสาขาอาชพเพยง 1 สาขาอาชพทมการก าหนนดระดบสมรรถนะเพยง 1 ระดบ คอ สาขาอาชพชางเชอมทอ HDPE ในการก าหนนดมาตรฐานฝมอแรงงานของแตละสาขาอาชพนนยงพบอกวาสวนใหนญแตละสาขาอาชพมระดบสมรรถนะอยในระดบ 3 นนหนมายถงวาความตองการของตลาดแรงงานนนมการแบงระดบการท างานไวตามลกษณะของต าแหนนงงานนนเอง

สวนท 3 การเทยบโอนความร และประสบการณของสถานศกษาอาชวศกษา

สบเนองจากสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนมกฎหนมายทแตกตางกน ท าใหนตนสงกดไดมการท าแนวปฏบตการเทยบโอนความร และประสบการณเปนของตนเอง ดงนนผวจยจงไดมการศกษาแนวปฏบตทง 2 หนนวยงานดงตอไปน แนวปฏบตการเทยบโอนความร และประสบการณของสถานศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

32

32

จากการศกษาสถานศกษาอาชวศกษาของภาครฐ แนวปฏบตการเทยบโอนความร และประสบการณ เรมมาตงแตหนนวยงานทเปนกรมอาชวศกษาเดมในปพ.ศ. 2538 จนมการปรบปรงแนวปฏบตจ านวน 2 ครง ในป พ.ศ. 2546 และ2548 โดยส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ดงนนผวจยจงขอสรปสาระส าคญแตละป เพอสรางความเขาใจแนวทางปฏบตดงตอไปน

33

33

สาระส าคญของแนวทางการเทยบโอนความร และประสบการณ ปพทธศกราช 2538 จดประสงคของแนวทางการเทยบโอนความร และประสบการณใหนเปนไปตามแนวนโยบาย

การศกษาแหนงชาต ปพทธศกราช 2535 ในการจดเครอขายการเรยนร ใหนประชาชนมโอกาสไดเรยนรอยางกวางขวาง และตอเนองตลอดชวต เพอประโยชนตอการประกอบอาชพและการศกษาตอในอนาคต และไดมการจดท าคมอในการเทยบโอนรายวชาเพอรบโอนผลการเรยน และเปนแนวทางในการด าเนนการเทยบรายวชาระหนวางหนลกสตรประกาศนยบตรชางฝมอ หนลกสตรระยะสน หนลกสตรการศกษานอกระบบ ในชนมธยมศกษาตอนปลาย ปพทธศกราช 2530 กบหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ปพทธศกราช 2538 ในประเภทวชาชางอตสาหนกรรม พาณชยกรรม ศลปกรรม เกษตรกรรม คหนกรรม และประมง หนลกสตรทน ามาเทยบรายวชาครงนแบงได 2 ระดบ คอ

1. หนลกสตรวชาชพระยะสน และหนลกสตรอนทมลกษณะเดยวกนแตเรยกชอเปนอยางอน

รวม 3 หนลกสตร คอ 1.1 หนลกสตรวชาชพระยะสน ทเปดสอนในสถานศกษาสงกดกรมอาชวศกษา 1.2 หนลกสตรประกาศนยบตรชางฝมอ (ปชม.) 1.3 หนลกสตรการฝกเตรยมเขาท างานของกรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวงแรงงานและ

สวสดการสงคม (ปจจบนเปนกระทรวงแรงงาน) ซงด าเนนการโดยปฏบตตามเงอนไขของระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการประเมนผลการเรยนตามหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ปพทธศกราช 2538

2. หนลกสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย 1 หนลกสตร คอ หนลกสตรการศกษานอกโรงเรยน

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ปพทธศกราช 2530 ของกรมการศกษานอกโรงเรยน (ปจจบนเปนส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย) ซงด าเนนการโดยปฏบตตามเงอนไขของระเบยบกระทรวงศกษาธการ วาดวยการประเมนผลการเรยนตามหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ปพทธศกราช 2538

การเทยบรายวชาระหนวางหนลกสตร ปวช. 2538 กบหนลกสตรทกลาวถงขางตนด าเนนการใน 4

ลกษณะ คอ 1) เทยบรายวชาตอรายวชา 2) เทยบรายวชาตอกลมวชา 3) เทยบกลมวชาตอรายวชา 4) เทยบกลมวชาตอกลมวชา

34

34

โดยก าหนนดเงอนไขในการเทยบรายวชาเปนรายวชา หนรอกลมวชาทมจดประสงคและเนอหนาใกลเคยงกนไมต ากวารอยละ 60 โดยประมาณ หนรอเปนรายวชาหนรอกลมวชาทมหนนวยกตหนรอหนนวยกตรวมไมนอยกวาหนนวยกตของรายวชา หนรอกลมวชาของหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ปพทธศกราช 2538 ส าหนรบรายวชาทก าหนนดระยะเวลาการเรยนเปนชวโมง โดยไมก าหนนดหนนวยกตไว ใหนเทยบชวโมงเปนคาบเรยนกอนแลวจงค านวณหนาจ านวนหนนวยกต

กรณของการเทยบโอนผลการเรยนเขาสหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ปพทธศกราช 2538 ประกอบดวย กรณท 1 ในกรณเขาเรยนใหนมหนรอยายสถานศกษา ใหนรบโอนผลการเรยนกอนลงทะเบยนรายวชาภาคเรยนท 1 ในกรณอนญาตใหนไปเรยนใหนรบโอนผลการเรยนในภาคเรยนนน ๆกรณท 2 การเทยบโอนผลการเรยนในหนมวดวชาพนฐานจากหนลกสตรการศกษานอกโรงเรยน ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ปพทธศกราช 2530 และการเทยบโอนผลการเรยนในหนมวดวชาชพ และหนมวดวชาเลอกเสรทเปนวชาชพ ตองไดระดบผลการเรยนตงแต 2 ขนไป

สาระส าคญของแนวทางการเทยบโอนความร และประสบการณ ปพทธศกราช 2546 จดประสงคของการเทยบโอนความร และประสบการณ ปพทธศกราช 2546 เพอเปดโอกาสใหน

ผเรยนน าความรและประสบการณมาท าการเทยบโอนเขาสหนนวยกต เปนการยอมรบความร และประสบการณใหนเปนสวนหนนงของผลการเรยนตามหนลกสตรประกาศนยบตรว ชาชพ และหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง และการเทยบโอนด าเนนการไดทกหนมวดวชาไมเกนรอยละ50 ของหนนวยกตตามโครงสรางหนลกสตร โดยมการจดท าคมอใชเปนแนวทางในการประเมนความร และประสบการณของสถานศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ใหนเปนมาตรฐานเดยวกน โดยมการแผนผงการเทยบโอนความร และประสบการณ ดงแผนภาพท 2.1

35

35

แจงผลการประเมน

ผขอเทยบ สถานศกษา

ศกษาประกาศ/

พบอาจารยทปรกษา

จดท าประกาศ

ประชาสมพนธ

ยนค ารองขอเทยบฯ

พรอมเอกสาร/หนลกฐาน

รบค ารองขอเทยบฯ

และแตงตงกรรมการ

รบทราบผล

การประเมนเบองตน

ประเมนคณสมบต

เบองตน

ผาน ไมผาน ผาน ไมผาน

เขารบการประเมน ลงทะเบยนเรยน ท าการประเมน ใหนลงทะเบยนเรยน

แจงผลการประเมน

ตดสนผลการประเมน

เสนอขออนมต

อนมตผลการประเมน

หนวหนนาสถานศกษา

รบทราบผลการประเมน

ภาคทฤษฎ/ภาคปฏบต

ผาน ไมผาน

น าหนลกฐานไปขอ

ยกเวนการเรยน

ลงทะเบยนเรยน

ภาคเรยนถดไป

ผาน ไมผาน

ออกวฒบตรรบรอง

ผลการประเมน

ใหนลงทะเบยนเรยน

ภาคเรยนถดไป

36

36

แผนภาพท 2.1 แผนภมขนตอนการประเมนเทยบความรและประสบการณ

จากแผนภาพท 2.1 พบวา ผขอประเมนตองเปนผเรยนในสถานศกษาทเปดสอน ตามหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) หนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) และตองมพนฐานความรและประสบการณในรายวชา หนรอกลมวชาทขอประเมน โดยมหนลกฐานทแสดงถงความรและประสบการณ และผเรยนสามารถเทยบความรและประสบการณเขาส หนนวยกต จะตองผานการประเมนเบองตนตามเกณฑการประเมนเบองตนทก าหนนดไว โดยคณะกรรมการทสถานศกษาแตงตงพจารณาจากขอมลในแบบค ารองขอประเมนเทยบโอนความรและประสบการณเขาสหนนวยกตพรอมหนลกฐาน (ถาม) และหนวหนนาสถานศกษาใหนความเหนนชอบกอน จงจะเขารบการประเมนภาคทฤษฎ/ภาคปฏบต แตอยางไรกตามเงอนไขการขอประเมนเทยบความรและประสบการณเขาสหนนวยกต ผเรยนลงทะเบยนเพอประเมนเทยบความรและประสบการณไดไมเกนรอยละ 50 ของจ านวนหนนวยกตทระบไวในหนลกสตรแตละประเภทวชาและสาขาวชา วธการประเมนเพอเทยบความรและประสบการณเปนการประเมนจากหนลกสตรท ทางราชการหนรอสถานประกอบการออกใหน เชน ใบส าคญ วฒบตร เกยรตบตร หนนงสอรบรองของสถานประกอบการ รางวล หนรอแฟมสะสมผลงาน (Portfolio) โดยหนลกฐานทน ามาแสดงนนตองมอายไมเกน 5 ป นบถงวนขอประเมน หนรอใหนอยในดลยพนจของสถานศกษา หนรอรายวชาทขอประเมนจะตองเปนรายวชาทจบในตวเอง หนรอรายวชาทเสนอขอใหนประเมนตองมจ านวนชวโมงไมนอยกวาจ านวนชวโมงของรายวชาทก าหนนดไวในหนลกสตร และมเนอหนาสาระทสอดคลองกบรายวชา รอยละ 60 จ านวนหนนวยกต สถานศกษาแตงตงคณะกรรมการเพอด าเนนการประเมนไมนอยกวา 3 คน แตไมเกน 5 คน โดยแตงตงประธาน 1 คน คณะกรรมการประกอบดวย ผสอนหนรอครฝกในรายวชานน ผเชยวชาญดานวชาชพ ผมความรหนรอประสบการณดานการวดผลประเมนผล มหนนาทจดท าเครองมอของการประเมนความรเปนกลมหนรอเปนรายบคคลกได ทงนใหนอยในดลยพนจและความตองการของสถานศกษา การตดสนผลการประเมนและการใหนคาระดบผลการเรยนเปนรายวชาตองไดคะแนนจากการประเมนเพอเทยบโอนเขาสหนนวยกต เปนทยอมรบตามความรและประสบการณ ไมต ากวารอยละ 50 แตละรายวชาประเมนความรถามทงภาคทฤษฎและ

37

37

ภาคปฏบต ใหนท าการประเมนทงภาคทฤษฎและปฏบตควบคกนไป การประเมนผลใหนปฏบตอยางเดยว กบการประเมนผลการเรยนในสถานศกษาปกตโดยอนโลม เวลาประเมนตองไมนอยกวาเวลาทก าหนนดไวในหนลกสตร ผลจากการประเมนนนจะม 2 ลกษณะ คอผาน และไมผาน กรณทผานไดรบการยกเวนรายวชานน สวนกรณทไมผานจะตองมการลงทะเบยนเรยนในภาคการศกษานน

สาระส าคญของแนวทางการเทยบโอนความร และประสบการณ ปพทธศกราช 2548 ในปพทธศกราช 2548 มจดประสงคเหนมอนกบปพทธศกราช 2546 แตมความแตกตาง คอ

ขอบเขตการเทยบโอนความร และประสบการณไมเกน 2 ใน 3 ของจ านวนหนนวยกตตามโครงสรางของหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสง สวนกระบวนการการเทยบโอนนนไมมความแตกตาง ยกเวนแตรายวชาทขอเทยบโอนความรและประสบการณมาก าหนนดกรอบการประเมน ในรปของลกษณะงานตามมาตรฐานรายวชา ทงนเปนการน าเอามาตรฐานรายวชา และค าอธบายรายวชามาเปนแนวทางในการพจารณาก าหนนดเปนครงแรก ดงแผนภาพท 2.2

แผนภาพท 2.2 การเชอมโยงระหนวางมาตรฐานรายวชา และค าอธบายรายวชาเทยบกบลกษณะงานตามมาตรฐานรายวชา

ผเรยนตองน าลกษณะงานตามมาตรฐานวชาชพท ไดก าหนนดท าการประเมนตามหนวขอทก าหนนด โดยใชเครองมอและวธการประเมนทหนลากหนลาย ตามแบบสรปผลการประเมนเขาสหนนวยกต ทงน ใหนก าหนนดคาน าหนนกคะแนนทกรายวชาทขอเทยบในแตละหนวขอรวมกนแลวใหนมคะแนนเตม 100 คะแนน และคณะกรรมการประเมนสงผลการประเมนตามแบบสรปผลการประเมนเขาสหนนวยกต ตองานวดผลและประเมนผลการศกษา เพองานวดผลและประเมนผลการศกษาจะไดรวบรวม แลวสรปผลประกอบดวยการก าหนนดค าอธบายลกษณะงาน (Job Description) การวเคราะหนอาชพ การก าหนนดมาตรฐานสมรรถนะ การก าหนนดกรอบประเมน การก าหนนดเกณฑประเมน ตลอดจนจดท าขอสอบทฤษฎ และปฏบต ความแตกตางระหนวางป พ.ศ. 2540 กบ ป พ.ศ. 2546 เปนเรองการในการเทยบโอนความร และประสบการณองลกษณะงานตามมาตรฐานรายวชา ในปจจบนระบบการเทยบโอนความร และประสบการณ ใช ในสถานศกษาอาชวศกษาเฉพาะประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสงเทานน ยงไมมการพฒนาเทยบโอนในระดบปรญญา

มาตรฐานรายวชา

ค าอธบายรายวชา

ลกษณะงานตาม

มาตรฐานรายวชา

38

38

แนวปฏบตการเทยบโอนความร และประสบการณของสถานศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

จดประสงคของการเทยบโอนความร และประสบการณของสถานศกษาอาชวศกษาเอกชนเพอเปดโอกาสใหนผทมความรและประสบการณการประกอบอาชพ น าความรและประสบการณมาท าการประเมนเพอเปนสวนหนนงของผลการเรยนตามหนลกสตรการอาชวศกษา และเพอเปดโอกาสใหนผทประกอบอาชพไดมโอกาสแลกเปลยนเรยนรและประสบการณ ไดรบความรและเทคโนโลยใหนม ๆ เพมขน รวมทงเพมวฒการศกษาวชาชพเพอความกาวหนนาในงานอาชพ

ในการเทยบโอนความร และประสบการณของสถานศกษานน สถานศกษาตองด าเนนการขอ

อนญาตใหนจดการเรยนการสอนโดยวธการเทยบโอนความรและประสบการณอยางเปนทางการ เนองจากเปนวธการจดการเรยนการสอนอกประเภทหนนงททางส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาตองมการก ากบ ดแลของสถานศกษาดงกลาว ดงแผนภาพท 2.3

39

สถานศกษาทประสงค

จะจดการเรยนการ

สอนโดยวธการเทยบ

โอนความรและ

ประสบการณ

สถานศกษาตองเตรยมเอกสารในการยนค ารองดงน 1. ค ารองขอจดการเรยนการสอนโดยวธการเทยบโอนความรและประสบการณ 2. โครงการเทยบโอนความรและประสบการณโดยมเอกสารประกอบโครงการ

สถานศกษาในกรงเทพมหานคร ยนค ารองพรอมเอกสารโครงการ จ านวน 2 ชด ทกลมงานโรงเรยนอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

สถานศกษาในสวนภมภาค - ยนค ารองพรอมเอกสารโครงการจ านวน 3 ชด ทส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา หนรอส านกงานการศกษาเอกชนจงหนวดทสถานศกษาตงอย - ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา หนรอส านกงานการศกษาเอกชนจงหนวด เกบเอกสารไว 1 ชด และจดสงเอกสาร 2 ชด ใหนส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

ส านกงาน

คณะกรรมการสงเสรม

การศกษาเอกชน

แตงตงคณะกรรมการ

พจารณาใหนความ

เหนนชอบ

กรณไมผานความเหนนชอบ

จากคณะกรรมการฯ สงคน

เอกสารใหนสถานศกษา

กรณผานความเหนนชอบจากคณะกรรมการฯ - สถานศกษาจะไดรบอนญาตใหนด าเนนการสอนโดยวธการเทยบโอนความรและประสบการณ ครงละ ไมเกน 3 ปการศกษา นบตงแตวนทอนญาต

40

แผนภาพท 2.3 แนวทางด าเนนการของสถานศกษาในการขออนญาตจดการเรยนการสอนโดยวธการเทยบโอนความรและประสบการณ

41

41

สถานศกษาท ประสงค จะขอจดการเร ยนการสอนโดยว ธ การเท ยบโอนความร และประสบการณ หนลกสตร ประเภทวชา สาขาวชาใด จะตองไดรบอนญาตใหน เปดท าการสอนในหนลกสตร ประเภทวชา สาขาวชานนอยกอนแลว และมความพรอมดานบคลากร เครองมออปกรณและครภณฑทใชประกอบการสอน และตองไดรบการรบรองมาตรฐานการศกษารอบปจจบน จากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหนาชน) และการรบรองมาตรฐานการศกษาตองอายไมเกน 5 ป การศกษานบจากปทไดรบการรบรองมาตรฐานการศกษา หนลงจากนนสถานศกษาตองยนค ารองขอจดการเรยนการสอนโดยวธการเทยบโอนความรและประสบการณพรอมทงเสนอโครงการ รายการเครองมอ อปกรณ ครภณฑและแบบประเมนกอนเปดเรยนภาคเรยนท 1 ไมนอยกวา 90 วน ตอกลมงานโรงเรยนอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนส าหนรบสถานศกษาทตงอยในกรงเทพมหนานคร สวนสถานศกษาท ต งอย ในสวนภมภาค ใหนย นค ารองพรอมโครงการทส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา หนรอส านกงานการศกษาเอกชนจงหนวดทสถานศกษาตงอยและคณะกรรมการส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน พจารณาใหนความเหนนชอบกอน และใหนผ อ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา หนรอผอ านวยการส านกงานการศกษาเอกชนจงหนวดทสถานศกษานน ๆ ตงอยเปนผอนญาตรบทราบสถานศกษาทผานการพจารณาจะไดรบอนญาตใหนด าเนนการสอนโดยวธการเทยบโอนความรและประสบการณไดครงละไมเกน 3 ปการศกษา นบตงแตวนทอนญาต เมอครบก าหนนดแลวจะตองยนค ารองขออนญาตใหนม ทงนสถานศกษาทไดรบอนญาตไปกอนแลว จะตองยนค ารองขออนญาตด าเนนการสอนโดยวธการเทยบโอนความรของสถานศกษาในการขออนญาตจดการเรยนการสอนโดยวธการเทยบโอนความรและประสบการณ หนลงจากสถานศกษาไดรบการพจารณาจดการเรยนการสอนโดยวธการเทยบโอนความรและประสบการณแลว สถานศกษาตองเรงด าเนนการตามแผนภาพท 2.4

42

42

สถานศกษาทไดรบอนญาต เตรยมจดการเรยนการสอนวธการเทยบโอนความรและประสบการณ ดงน

จดเตรยมคมอ เอกสาร แบบค ารองขอ

ทเกยวของกบการเทยบโอนความรและ

ประสบการณ

แตงตงคณะกรรมการเทยบโอนความรและประสบการณตามสาขา

ทอนญาต

จดท าประกาศ ประชาสมพนธ ประกาศหนรอแจงวน เวลา และสถานท

ทจดใหนมการประเมน ไมนอยกวา 30 วน

คณะกรรมการก าหนนดแผนการสอน ส าหนรบผเรยนทขอเทยบโอน

ความรและประสบการณ

คณะกรรมการประเมนความรและประสบการณตามสาขาทอนญาต

ด าเนนการประเมนผสมครขอรบ การประเมนเบองตน จดเตรยม

เครองมออปกรณ และแบบประเมนความร ทกษะทตองใชในการประเมน

รายวชา

ด าเนนการประเมนเทยบความรและประสบการณเขาสหนวยกตตามรายวชา จดท าเอกสารสรปผล

การประเมน เพอน าเสนอหนวหนนาสถานศกษาเพออนมต

ประกาศผลการประเมน

ออกหลกฐานใบรบรองผลการประเมนใหผเขารบการประเมนเทยบโอนความรและประสบการณ เขาสหนวยกตตามรายวชา เพอใชเปนหนลกฐานในการขอยกเวนการเรยน

รายวชาและนบจ านวนหนนวยกตของรายวชานนเปนหนนวยกตสะสม

43

43

แผนภาพท 2.4 แนวทางด าเนนการของสถานศกษาทไดรบอนญาตจดการเรยนการสอนโดยวธการเทยบโอนความรและประสบการณ

จากแผนภาพท 2.4 พบวาสถานศกษาจะตองเตรยมความพรอมเอกสารเกยวกบขนตอนกระบวนการเทยบโอนความรและประสบการณ แลวแจงใหนบคลากรและผเกยวของทราบ พรอมทงตงแตคณะกรรมการรบผดชอบในการด าเนนงานตาง ๆ ในการจดเตรยมเอกสารคมอการเทยบโอนความรและประสบการณของสถานศกษา และแตงตงคณะกรรมการด าเนนงานการเทยบโอนความรและประสบการณสถานศกษาจ านวน 2 คณะประกอบดวย

1) คณะกรรมการก าหนนดแผนการสอนส าหนรบผเรยนทขอเทยบโอนความรและประสบการณ

ประกอบดวย ผรบผดชอบไมนอยกวา 5 คน คอ - ผรบใบอนญาต หนรอผจดการ หนรอผอ านวยการ เปนประธานคณะกรรมการ - ผทรงคณวฒจากบคคลภายนอกสถานศกษาทเกยวของกบการจดการอาชวศกษา เชน ผแทน

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ผแทนส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ผแทนสถานประกอบการ ผแทนสภาอสาหนกรรม ผแทนหนอการคา ผแทนส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา หนรอผแทนส านกงานการศกษาเอกชนจงหนวดทสถานศกษาตงอย มจ านวนเกนกงหนนงของคณะกรรมการทงหนมด

- บคคลภายในสถานศกษาทท าหนนาททางดานวชาการ การจดแผนการเรยนการสอน การวดและประเมนผล หนรอบคคลในโรงเรยนทปฏบตงานในลกษณะคลายคลงกนแตเรยกชอเปนอยางอน

หนนาทของคณะกรรมการชดน มหนนาทวเคราะหนหนลกสตร ก าหนนดแผนการเรยนการสอน การบรหนารจดการ ก าหนนดขนตอน และแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณของสถานศกษา รวมถงแตงตงคณะกรรมการ หนรอคณะท างานเพอด าเนนการอน ๆ ทเกยวของ

2) คณะกรรมการประเมนความรและประสบการณ ประกอบดวย ผรบผดชอบไมนอยกวา

3 คน คอ - หนวหนนาประเภทวชาหนรอหนวหนนาแผนก/สาขาวชา หนรอบคคลในสถานศกษาทปฏบตงานใน

ลกษณะคลายคลงกนแตเรยกชอเปนอยางอน เปนประธาน - ผสอนหนรอครฝกในรายวชาทมความรความสามารถตรงตามสาขาวชาทมผขอประเมน

ความรและประสบการณ - ผเชยวชาญดานวชาชพจากบคคลภายนอกสถานศกษา ทมความร ความสามารถตรงตาม

สาขาวชาทมผขอประเมนความรและประสบการณ

44

44

หนนาทของคณะกรรมการชดนมหนนาทวเคราะหนเนอหนางาน รายวชา ก าหนนดหนวขอ สมรรถนะ จดท าแผนผงการออกขอสอบ ก าหนนดลกษณะเฉพาะของขอสอบ ตวชวดพฤตกรรม หนรอสมรรถนะทก าหนนด รวมถงจดท าแบบประเมนความร ทกษะ และแบบประเมนการปฏบตงานเชงประจกษ หนรอแบบประเมนอน ๆ ทเชอถอไดวาผขอรบการประเมนมความร ทกษะ รวมทงคณลกษณะในรายวชาทขอประเมน ซงการประเมนตองด าเนนการตามมาตรฐานประเภทวชา สาขาวชา สาขางาน รายวชา หนรอตามสมรรถนะ ประเภทวชา หนรอสาขาวชาทก าหนนด ดวยความชดเจน สมเหนตสมผล ยตธรรม โปรงใส และตรวจสอบได ทงน สถานศกษาอาจแตงตงคณะกรรมการท าหนนาททเกยวของอน ๆ ไดอกตามความจ าเปน

เมอมการสอบผานแลวสถานศกษาตองออกหนลกฐานใบรบรองผลการประเมนใหนผเรยนเพอ

น าไปขอยกเวนการเรยนรายวชา และขอนบจ านวนหนนวยกตของรายวชานนเปนจ านวนหนนวยกตสะสม และสถานศกษาเกบรกษากระดาษค าตอบและหนลกฐานการประเมนเทยบโอนความรและประสบการณไวเปนเวลาไมนอยกวา 3 ปการศกษา สวนกรณทผเรยนประเมนไมผานเกณฑ จะขอประเมนเทยบโอนความรและประสบการณในภาคเรยนนนอกไมได แตสามารถลงทะเบยนเรยนในภาคเรยนนนได หนรอสามารถขอรบค าแนะน าจากคณะกรรมการเพอใชเปนขอมลในการขอรบการประเมนในภาคเรยนตอไป

คณสมบตของผขอรบการประเมนเพอเทยบโอนความรและประสบการณ ตองมพนความร

และประสบการณในประเภทวชา สาขาวชา กลมวชา หนรอรายวชา ทขอประเมน โดยมหนลกฐานทแสดงถงความรไมต ากวาทหนลกสตรก าหนนด คอตองจบการศกษาระดบชนมธยมศกษาปท 3 หนรอเทยบเทา และอายไม ต ากวา 18 ปบรบ รณ ส าหนรบประกาศนยบตรวชาชพ หนรอตองจบการศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพ ระดบชนมธยมศกษาปท 6 หนรอเทยบเทา และมอายไมต ากวา 20 ปบรบรณ ส าหนรบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ในกรณทผทท างานตองมประสบการณในการท างานไมนอยกวา 3 ป โดยมหนนงสอรบรองจากหนนวยงาน/สถานประกอบการ และหนลกฐานตองมอายไมเกน 5 ป นบถงวนขอประเมน หนรอใหนอย ในดลยพนจของสถานศกษา ถาเปนหนลกฐานทภาคเอกชนออกใหนตองเปนภาคเอกชนทประกอบการถกตองตามกฎหนมาย สวนกลมวชา/รายวชาทเสนอขอใหนประเมน จะตองมจ านวนช วโมงปฏบตงาน และ/หนรอฝกอบรมไมนอยกวาจ านวนชวโมงของรายวชาทก าหนนดไวในหนลกสตร และมสมรรถนะ หนรอเนอหนาสาระทสอดคลองกบกลมวชา/รายวชา ไมนอยกวารอยละ 60 ในลกษณะของการการประเมนความรและประสบการณตองผานการเหนนชอบของคณะกรรมการประเมนความรและประสบการณโดยมการประเมนความร ทกษะการปฏบตงาน และกจนสยการปฏบตงาน และผขอรบการประเมนสามารถเทยบโอนไดไมเกน 2 ใน 3 ของจ านวนหนนวยกต ตาม โครงสรางของหนลกสตร สวนการใหนระดบผลการประเมนตองไมต ากวารอยละ 50 ตามเกณฑตดสนผลการประเมน หนรอตงแตระดบ 1 ขนไป ถอวาประเมนผานและใหนนบจ านวนหนนวยกต ของรายวชานนเปนจ านวนหนนวย

45

45

กตสะสม ในระบบการเทยบโอนของสถานศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนยงตองมการทดสอบทงภาคความรทางทฤษฎ ภาคปฏบต ตลอดจนการประเมนกจนสย ซงเปนเพยงการเทยบโอนภายในสถานศกษาเทานน

ผวจยไดมการเปรยบเทยบแนวทางการเทยบโอนความร และประสบการณของส านกงาน

คณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ดงตารางท 2.8

46

ตารางท 2.8 บทวเคราะหนของการเทยบโอนความร และประสบการณของสถานศกษาอาชวศกษาของประเทศไทย

รายการ แนวทางการเทยบโอนความร และประสบการณ

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน 1. จดประสงคการเทยบโอน

เพอเปดโอกาสใหนผเรยนน าความรและประสบการณมาท าการเทยบโอนเขาสหนนวยกต เปนการยอมรบความรและประสบการณใหนเปนสวนหนนงของผลการเรยนตามหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ และหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง และการเทยบโอนด าเนนการไดทกหนมวดวชา

1) เพอเปดโอกาสใหนผทมความรและประสบการณการประกอบอาชพ น าความรและประสบการณมาท าการประเมนเพอเปนสวนหนนงของผลการเรยนตามหนลกสตรการอาชวศกษา 2) เพอเปดโอกาสใหนผทประกอบอาชพไดมโอกาสแลกเปลยนเรยนรและประสบการณ ไดรบความรและเทคโนโลยใหนม ๆ เพมขน รวมทงเพมวฒการศกษาวชาชพเพอความกาวหนนาในงานอาชพ

2. จ านวนหนนวยกตทโอนได

ไมเกน 2 ใน 3 ของจ านวนหนนวยกต ตามโครงสรางของหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ไมเกน 2 ใน 3 ของจ านวนหนนวยกต ตามโครงสรางของหนลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสง

3. เงอนไขในการเทยบโอน

ผทตองการเทยบตองลงทะเบยนเรยนในวทยาลย โดยระดบปวช. จะตองจบการศกษา ม.3 หนรอเทยบเทา และปวส. จะตองจบ ปวช. หนรอเทยบเทา

ผทตองการเทยบตองลงทะเบยนเรยนในวทยาลย โดยระดบปวช. จะตองจบการศกษา ม.3 หนรอเทยบเทา และปวส. จะตองจบ ปวช. หนรอเทยบเทา และตองมอายไมต ากวา 18 ปบรบรณ ในระดบประกาศนยบตรวชาชพ และตองมอายไมต ากวา 20 ปบรบรณ ในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง

4. หนลกฐานในการเทยบโอน

อายไมเกน 5 ป นบถงวนขอประเมน หนรอใหนอยในดลยพนจของสถานศกษา

อายไมเกน 5 ปนบถงวนขอประเมน หนรอใหนอยในดลยพนจของสถานศกษา และหนลกฐานทแสดงถงความรและประสบการณในการ

47


ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ท างานไมนอยกวา 3 ป โดยมหนนงสอรบรองจากสถานประกบการ

5. การประเมนผลรายวชา

คาระดบผลการเรยนเปนรายวชา คาระดบผลการเรยนเปนรายวชา

6. การจดระบบการเทยบโอนความร และประสบการณระดบส านกงาน

ด าเนนการไดเลยโดยแจงใหนตนสงกดทราบเทานน สถานศกษาตองไดรบการอนมตจากส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน โดยมการแตงตงคณะกรรมการพจารณาเอกสารเครองมอประเมนการเทยบโอนความร และประสบการณ ของสถานศกษาเอกชน ประเภทวชาอาชวศกษา ระดบส านกงาน

7. ระบบการเทยบโอนความร และประสบการณระดบสถานศกษา

สถานศกษาแตงตงคณะกรรมการเพอด าเนนการประเมนไมนอยกวา 3 คน แตไมเกน 5 คน โดยแตงตงประธาน 1 คน คณะกรรมการประกอบดวย ผสอนหนรอครฝกในรายวชานน ผเชยวชาญดานวชาชพ ผมความรหนรอประสบการณดานการวดผลประเมนผล โดยเลอกผทรงคณวฒท าหนนาทประธานคณะกรรมการท าการประเมนผลจากหนลกฐานขอมลทผสมครน ามายนไว สมภาษณ ทดสอบคนหนาวาผ สมครมความร ท กษะ เจตคต รวมท งกจน ส ยตามสมรรถนะ (Competencies) ในรายวชาทขอประเมน การ

สถานศกษาแตงตงคณะกรรมการด าเนนงานการเทยบโอนความรและประสบการณ ประกอบดวย 1) คณะกรรมการก าหนนดแผนการสอนส าหนรบผเรยนทขอเทยบโอนความรและประสบการณ ประกอบดวย ผรบผดชอบไมนอยกวา 5 คน คอ

1) ผรบใบอนญาต หนรอผจดการ หนรอผอ านวยการ เปนประธานคณะกรรมการ

2) ผทรงคณวฒจากบคคลภายนอกสถานศกษาทเกยวของกบการจดการอาชวศกษา เชน ผแทนส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

48


ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ประเมนตองท าใหน ไดมาตรฐานชดเจน สมเหนตสมผล ยตธรรม โปรงใส และตรวจสอบได

ผแทนส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ผแทนสถานประกอบการ ผแทนสภาอสาหนกรรม ผแทนหนอการคา ผแทนส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา หนรอผแทนส านกงานการศกษาเอกชนจงหนวดทสถานศกษาตงอยมจ านวนเกนกงหนนงของคณะกรรมการทงหนมด

3) แตงตงบคคลภายในสถานศกษาทท าหนนาททางดานวชาการ

การจดแผนการเรยนการสอน การวดและประเมนผล หนรอบคคลในโรงเรยนทปฏบตงานในลกษณะคลายคลงกนแตเรยกชอเปนอยางอน

คณะกรรมการชดน มหนนาทวเคราะหนหนลกสตร ก าหนนดแผนการเรยนการสอน การบรหนารจดการ ก าหนนดขนตอน และแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณของสถานศกษา รวมถงแตงตงคณะกรรมการ หนรอคณะท างานเพอด าเนนการ อน ๆ ทเกยวของ 2) คณะกรรมการประเมนความรและประสบการณประกอบดวย ผรบผดชอบไมนอยกวา 3 คน คอ

1) หนวหนนาประเภทวชาหนรอหนวหนนาแผนก/สาขาวชา หนรอบคคลในสถานศกษาทปฏบตงานในลกษณะคลายคลงกนแตเรยกชอเปนอยาง

49


ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน อน เปนประธาน

2) ผสอนหนรอครฝกในรายวชาทมความรความสามารถตรงตามสาขาวชาทมผขอประเมนความรและประสบการณ

3) ผเชยวชาญดานวชาชพจากบคคลภายนอกสถานศกษา ทมความรความสามารถตรงตามสาขาวชาทมผขอประเมนความรและประสบการณ

มหนนาทวเคราะหนเนอหนางาน รายวชา ก าหนนดหนวขอ สมรรถนะ จดท าแผนผงการออกขอสอบ ก าหนนดลกษณะ เฉพาะของขอสอบ ตวชวดพฤตกรรม หนรอสมรรถนะทก าหนนด รวมถงจดท าแบบประเมนความร ทกษะ และแบบประเมนการปฏบตงานเชงประจกษ หนรอแบบประเมนอน ๆ ทเชอถอไดวาผขอรบการประเมนมความร ทกษะ รวมทงคณลกษณะในรายวชาทขอประเมน

8. เกณฑการประเมน

น ารายการประเมนของแตละรายวชามาก าหนนดลกษณะงานหนรอสงทผขอเทยบจะตองร/ปฏบตไดตามมาตรฐานรายวชา พรอมทงก าหนนดเกณฑการประเมนในแตละเรอง/งาน โดยก าหนนดคะแนนเตม 100 คะแนน และขอสอบภาคทฤษฎและหนรอภาคปฏบต

ประเมนความร ทกษะการปฏบตงาน และกจนสยการปฏบตงาน ตองไมต ากวารอยละ 50 ตามเกณฑตดสนผลการประเมน ใหนเปนไปตามระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการวดและประเมนผลการเรยน

51

51

ปจจยของการเทยบโอนความร และประสบการณของสถานศกษาอาชวศกษา

การเทยบโอนความร และประสบการณของสถานศกษาในประเทศไทยเปนเรองทด าเนนการไม

นานเมอเทยบกบตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงการอาชวศกษาตางประเทศไดรบการนยมมากในการ

เทยบโอนความร และประสบการณ เนองจากผเรยนสามารถลดการเรยนซ าในรายวชา/กลมวชาทม

ประสบการณมาแลว ท าใหนการเรยนในชนเรยนนอยลง ลดเวลาการเดนทาง ประหนย ดคาใชจาย เมอ

ส าเรจการศกษาตามหนลกสตรวชาชพ สามารถน าไปใชในการเขาท างาน หนรอเลอนต าแหนนงสงขน ใน

ตางประเทศไดมการศกษาเกยวกบปจจยของการเทยบโอนความร และประสบการณดงตอไปน

Smith, L. (2004) ไดมการศกษาปจจยทมผลตอการด าเนนงานของการเทยบโอนความร และ

ประสบการณ ในบรบทของการอาชวศกษาและฝกอาชพของออสเตรเลย จนไดรบความนยม

ประกอบดวย

1) ระยะเวลา และตนทนของการสรางเปนทยอมรบของระบบการเทยบโอนความร และ

ประสบการณ ตลอดจนกระบวนการตาง ๆ ทงผเรยน และผท เกยวของคอ ผ บรหนารสถานศกษา

บคลากรของสถานศกษา และชมชน

2) บคลากรของสถานศกษาทมความรเรองเกยวกบการเทยบโอนความร และประสบการณทม

คงทคงวา และถกตองตามหนลกการของการเทยบโอนความร และประสบการณ

3) ประสบการณของบคลากรของสถานศกษา และผเชยวชาญมผลตอการเทยบโอนความร

และประสบการณอยางมนยส าคญตอการพฒนาระบบการเทยบโอนดงกลาว

4) บคลากรของสถานศกษา และสถานประกอบการตองเขาใจระบบการเทยบโอนความร และ

ประสบการณรวมกน

5) นโยบายของภาครฐตองมความชดเจนตอการพฒนาระบบการเทยบโอนความร และ

ประสบการณ และสนบสนนงบประมาณตอสถานศกษา และสถานประกอบการทเขารวมโครงการ

6) การสรางเครอขายของสถานศกษา ชมชน และสถานประกอบการเปนสงทจ าเปนตอการ

พฒนาระบบการเทยบโอนความร และประสบการณ

7) การไดรบความเชอถอตอหนนวยงานกลางทรบการเทยบโอนความร และประสบการณอยางม

นยส าคญ

8) ระบบการนเทศของครฝกในสถานประกอบการเปนสงจ าเปนตอระบบการเทยบโอน

เนองจากครฝกในสถานประกอบการเปนตวเชอมระหนวางมาตรฐานฝมอแรงงาน

52

52

9) เกณฑในการประเมนมาตรฐานฝมอแรงงานกบการเทยบโอนความร และประสบการณตอง

มความชดเจน และเชอมนได

ขณะทปจจยความส าเรจของการบรหนารการอาชวศกษาของระบบการเทยบโอนความร และ

ประสบการณจากรายงานวจย Puckett, J et. al. (2012) ในการส ารวจเชงลกของผทรงคณวฒดาน

การอาชวศกษา พบวา มปจจยความส าเรจของการบรหนารการอาชวศกษาทผบรหนารตองใหนความส าคญ

จ านวน 4 ปจจย ประกอบดวย

1) การเชอมโยงดานระบบเศรษฐกจกบผมสวนไดเสย รวมถงหนนวยงานของภาครฐจะตองม

ความรวมมอกนอยางเปนแทจรง

2) ความมประสทธภาพของกองทนของภาครฐ และภาคอน ๆ ทจดการศกษาดานการ


3) การสรางความรวมมอระหนวางการศกษาขนพนฐาน กบการอาชวศกษาในลกษณะการถาย

โอนซ งกน และกนได นนหนมายถงอาจจะมระบบมธยมศกษาสายอาชพ หน รออาชวศกษาฐาน

วทยาศาสตรในอนาคต

4) สถานศกษามการพฒนาความรวมมอกบภาคอตสาหนกรรมอยางยงยน

นอกจากปจจยตาง ๆ ของระบบการเทยบโอนความร และประสบการณท เกยวของกบ

การบรหนารอาชวศกษาในสถานศกษาแลวนน ยงมองคประกอบอน ๆ ทเกยวของกบการเทยบโอน

ดงกลาวประกอบดวยความเชอถอของสถานศกษา และหนลกสตรท ไดรบการรบรองถกตอง ความร

พนฐานเดมกอนเขาศกษาตามหนลกสตรทมาขอเทยบคณวฒการศกษาวชาชพ คณสมบตของผเขารบ

การศกษาตามหนลกสตร ระบบการศกษา หนลกสตร รายวชาทศกษาตามหนลกสตร และผลการศกษาตาม

ระเบยบและเงอนไขอน ๆ ของหนลกสตรนน ซงจะกลาวตอไปในการสงเคราะหนรปแบบ และแนวทางของ

การเทยบโอนความร และประสบการณของตางประเทศในระยะทหนนงตอไป

บทท 3

วธการวจย

การศกษาวจยเรองการพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ ผวจยไดท าการศกษาจากมรายละเอยดของการด าเนนการวจยแบงออกเปน 3 ระยะดงตอไปน

ระยะท 1 สงเคราะหรปแบบ และแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพในตางประเทศ ระยะท 2 ศกษาปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพในสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา ระยะท 3 ก าหนดรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของ


46

แผนการวจย

รปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

เพอคณวฒการศกษาวชาชพของสถานศกษา

ทางดานการอาชวศกษาของประเทศไทย

ระยะท 3 ก าหนดรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

ของสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา

ศกษานโยบายดานการอาชวศกษา

ของตางประเทศ

ศกษารปแบบการเทยบโอนความร และ

ประสบการณของตางประเทศ

แนวทางการเทยบโอนความร และ

ประสบการณเพอคณวฒการศกษา

วชาชพของตางประเทศเชงเปรยบเทยบ

ศกษามาตรฐานอาชพฝมอของกรม

พฒนาฝมอแรงงานจ านวน 6 กลมอาชพ

ตามสมรรถนะ

ศกษาปจจยการบรหารอาชวศกษา และ

ระเบยบการเทยบโอนความร และ

ประสบการณของ สอศ. และ สช.

ระยะท 1 สงเคราะหรปแบบ และแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศ

ปจจยเงอนไขของระบบการเทยบ

โอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอ

คณวฒการศกษาวชาชพใน


ระยะท 2 ศกษาปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

เพอคณวฒการศกษาวชาชพในสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา

สอบถามจากผบรหารสถานศกษา และ

หวหนาแผนกทมประสบการณการเทยบโอน

มาตรฐานฝมอแรงงานใน 6 กลมสาขาอาชพ

ศกษาขนตอน และองคประกอบของการเทยบ

โอนความรและประสบการณตางประเทศ

สนทนากลมโดยเลอกเจาะจง

1) ตนสงกด (สอศ. สช.)

2) กรมพฒนาฝมอแรงงาน

3) ผบรหารสถานศกษา

4) ครผสอนในสถานศกษา

สงเคราะหขอมล

จากการศกษา

ตางประเทศ

47

ภาพท 3.1 แผนการวจย ขนตอนการด าเนนการวจย

ระยะท 1 สงเคราะหรปแบบ และแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพในตางประเทศ ในการวจยครงนมการคนควาและการวจยเปนการศกษาตามระเบยบวธการวจยเอกสาร

(Documentary Research) โดยการวเคราะหขอมลจากเอกสารชนตน (Primary Sources) ไดแก เวบไซต (Website) ของหนวยงานทเกยวของกบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของประเทศทจดการศกษาตามมาตรฐาน (Standard-based Education) และหลกฐานชนรอง (Secondary Sources) ไดแก หนงสอ งานวจย และบทความตาง ๆ ซงมรายละเอยดเกยวกบวธการด าเนนการวจย 4 ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 เตรยมการ ในขนตอนนผวจยไดด าเนนการการศกษาแนวคดและหลกการจาก

เวบไซต หนงสอ งานวจย และบทความตาง ๆ ทงในและตางประเทศเบองตน เกยวกบรปแบบและแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

ขนตอนท 2 การเกบรวบรวมขอมล ผวจยเลอกประเทศทมรปแบบ และแนวทางการเทยบ

โอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) จ านวน 4 พนท คอ สหภาพยโรป องกฤษ สหรฐอเมรกา และมาเลเซย โดยมเกณฑในการคดเลอก คอ กล มเปาหมายเปนประเทศท มการพฒนาระบบเทยบโอนความร และประสบการณเพ อคณวฒการศกษาอยางตอเนอง และเปนประเทศทใหความส าคญกบการจดการศกษาดานการอาชวศกษา

ขนตอนท 3 การวเคราะหขอมล ในขนตอนนผวจยไดด าเนนการศกษาขอมลจากเวบไซตหนงสอ งานวจย และบทความตาง ๆ และวเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ในประเดนดงตอไปน 1) องคประกอบของการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพ 2) รปแบบของการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพ 3) แนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพ ขนตอนท 4 สรปผลการวจยระยะทหนงเพอใชเปนขอมลสวนหนงในการรางแบบสอบถามเพอไปสอบถามในระยะทสอง และเปนขอมลพนฐานในการประกอบของการสนทนากลมในระยะทสามตอไป

49

ระยะท 2 ศกษาปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษา วชาชพในสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา

ประชากร ในการวจยระยะทสองเปนการสอบถามจากผบรหารสถานศกษา และหวหนาแผนกวชาทมการเทยบโอนสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน แบงออกเปน 1) ผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาจ านวน 310 คน 2) ผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน จ านวน 309 คน 3) หวหนาแผนกวชา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาจ านวน 796 คน 4) หวหนาแผนกวชา สงกดส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน จ านวน 651 คน จ านวนทงหมดทผวจยด าเนนการเกบรวบรวมในระยะนเทากบ 2,066 คน

การสรางเครองมอ และทดสอบเครองมอ เครองมอท ใชในการวจยเปนผลทไดจากระยะทหนง คอระบบเทยบโอนความรและ

ประสบการณของตางประเทศ และมการศกษาระเบยบการเทยบโอนของส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เพอใหน ามาสกดขอค าถามปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพในสถานศ กษาทางดานการอาชวศกษาตรงกบบรบทของประเทศไทย ผวจยมการตรวจสอบความตรงเชงเนอหาของแบบสอบถามดวยการตรวจสอบความถกตองเชงเนอหาดวยวธการใหผเชยวชาญตรวจเนอหาโดยใชการหาความสอดคล อง (Index of Congruence: IOC) จ าน วน 5 คนประกอบด วยผ เช ย วชาญ ด าน การอาชวศกษาจ านวน 2 คน ผบรหารสถานศกษาจ านวน 2 คน และผเชยวชาญทางดานการเทยบโอนจ านวน 1 คน ไดแก

1. อาจารย ดร. เสร ปรดาศกด ผเชยวชาญทางดานการอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการการสงเสรมการศกษาเอกชน

2. อาจารย ดร.พงศศธร พมพะนตย นกวชาการช านาญการพเศษ ส านกมาตรฐานวชาชพ ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

50

3. อาจารยนพนธ เลศสวรรณ ผชวยผอ านวยการวทยาลยเทคโนโลยสยามเทค ส านกงานคณะกรรมการการสงเสรมการศกษาเอกชน

4. อาจารยรงสภ ชมพแสง ทปรกษาวทยาลยเทคโนโลยรตนโกสนทร ส านกงานคณะกรรมการการสงเสรมการศกษาเอกชน

5. อาจารยทศทศ วนจฉยกล ครช านาญการพเศษ วทยาลยสารพดชางนครหลวง ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

เกณฑในการพจารณาของแตละขอค าถามอยางนอยคาดชนความสอดคลอง (Index of

Congruence: IOC) อยางนอยมคาเทากบ 0.80 จงน าขอค าถามดงกลาวมาหาคาความเชอมนตอไปซง

พบวาประเดนขอค าถามทกขอค าถามในระยะทหนงอยในชวงระหวาง 0.80 – 1.00 ดงภาคผนวก ง

ผลทไดจากผลระยะทหนงและการสนทนากลมของผทรงคณวฒนน คอ แบบสอบถามตนแบบ ซงประกอบดวย แบบสอบถามทมโครงสรางทงค าถามปลายปด และค าถามปลายเปด และเกณฑทใชเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ หลงจากทไดแบบสอบถามแลวน าไปทดสอบเครองมอไปทดลองใชกบกลมตวอยางทไมใชตวอยางคอผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา และหวหนาแผนกวชา สงกดกรมสงเสรมปกครองทองถนจ านวน 30 คน แลวน าผลมาค านวณหาคาความเชอมน (Reliability) โดยใชสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของ Cronbach ทมคามากกวา .80 จงน าขอค าถามนนมาสอบถามได จากการทดสอบความเชอมนพบวาแบบสอบถามมคาความเชอมนอยระหวาง .970 - .972 ซงมคามากกวา .80 ดงนนขอค าถามในแบบสอบถามนนสามารถน ามาสอบถามได

การเกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมลไดด าเนนการระหวางวนท 1 เดอนกรกฎาคม 2557 ถงวนท 31

เดอนสงหาคม 2557 โดยด าเนนการดงน

1. ผวจยท าหนงสอจากภาควชาอาชวศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเพอขอความสนบสนนใหทางส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนเปนผท าจดหมายน าใหแกผวจย ซงทางส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนไดใหความรวมมอเปนอยางด 2. ผ ว จยด าเนนการสงแบบสอบถามทางไปรษณยพรอมสอดซองท จาหนาถง ผ บรหารสถานศกษา และก าหนดเวลาการสงแบบสอบถามคนภายใน 2 เดอน

51

3. ผวจยสรปจากการส ารวจของแบบสอบถามครงนโดยใชการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ

การวเคราะหขอมล หลงจากการเกบรวบรวมแลว ไดตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถาม และน ามาวเคราะหดวยโปรแกรมส าเรจรป ผวจยด าเนนการวเคราะหขอมลทไดจากกลมตวอยาง ดวยระเบยบวธการทางสถตโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรในการวเคราะหขอมลดงตอไปน

1. การวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรทศกษา เพอท าใหทราบลกษณะของกลมตวอยาง

และลกษณะการแจกแจงของตวแปร โดยค านวณหาคารอยละ คาเฉลย (x) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD)

2. การวเคราะหองคประกอบของกลมปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพโดยการวเคราะหตวแปรและก าหนดน าหนกตวแปรอาศยหลกเกณฑทางสถต เพอวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) จากวธการสกดองคประกอบดวยวธ “Principal Component Analysis” แลวหมนแกนแบบ Orthogonal ประเภท Varimax เพอลดจ านวนตวแปรใหเหลอนอยทสด โดยตวแปรนนมคาน าหนกองคประกอบสงในองคประกอบหนงเทานน

โดยแบบสอบถามฉบบนเปนแบบสอบถามมาตรประเมนคาชนด 5 ระดบ แบบ Likert

และผวจยก าหนดเกณฑในการแปลความหมายเปน 5 ระดบ คอ ระดบคะแนน ความหมาย 1.00 – 1.50 มความคดเหนตอขอความอยในระดบนอยทสด 1.51 – 2.50 มความคดเหนตอขอความอยในระดบนอย 2.51 – 3.50 มความคดเหนตอขอความอยในระดบปานกลาง 3.51 – 4.50 มความคดเหนตอขอความอยในระดบมาก 4.51 – 5.00 มความคดเหนตอขอความอยในระดบมากทสด

ระยะท 3 ก าหนดรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของ

สถานศกษาทางดานการอาชวศกษา ในระยะนเปนการรวบรวมจากการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ซงประกอบดวย

ผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา นกวชาการ คร และผเชยวชาญทางดานกลมอาชพ การเลอกกลม

52

ตวอยางของการประชมกลมเปนการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ดวยคณสมบตแบงออกเปน 4 กลม ดงตอไปน

กลมท 1 ผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

หรอส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน กลมท 2 นกวชาการทมความรเรองเกยวกบหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพและประกาศนยบตร

วชาชพชนสง ตลอดจนระเบยบตาง ๆ ของการเทยบโอนความร และประสบการณสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา หรอส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

กลมท 3 ครผสอนระดบประกาศนยบตรวชาชพ และ/หรอประกาศนยบตรวชาชพชนสง

สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา หรอส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน กลมท 4 ผเชยวชาญทางดานกลมอาชพทมความรเรองเกยวกบการพฒนากลมสาขาอาชพทง

6 กลมอาชพ ประกอบดวย กลมสาขาอาชพชางกอสราง กลมสาขาอาชพภาคบรการ กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร กลมสาขาอาชพชางอตสาหกรรมศลป กลมสาขาอาชพชางกล และกลมสาขาอาชพชางอตสาหการ

ทงนทกกลมยนดใหความรวมมอเปนอยางดแกผวจย และผวจยไดมการสนทนากลมจ านวน 6 ครง ตามกลมสาขาอาชพ ของกรมพฒนาฝมอแรงงานดงรายนามทงหมด 48 คน ดงตอไปน

1. กลมสาขาอาชพชางกอสราง จ านวน 8 คน ไดแก

1.1 อาจารยวรยทธ คเชทร วทยาลยเทคนคสมทรปราการ 1.2 อาจารยสมชย ทาเชยง วทยาลยเทคนคดอนเมอง 1.3 อาจารยบญชวย สจจะพลกล วทยาลยเทคนคดอนเมอง 1.4 อาจารยวชย คมมณ วทยาลยเทคนคดสต 1.5 อาจารยเอกอนนต หวงนเวศนกล วทยาลยเทคนคดสต 1.6 อาจารยวเชยร ฤทธโชต ส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน 1.7 อาจารยสนต พฒนะ ส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน 1.8 อาจารยสธาดา อาภาประเทอง ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ

2. กลมสาขาอาชพภาคบรการ จ านวน 6 คน 2.1 อาจารยบญเกอ เฉลยโภชน วทยาลยเทคโนโลยธรกจแฟชนนานาชาต

53

2.2 อาจารยกลชณช แยมภกด วทยาลยอาชวศกษาเอยมลออ 2.3 อาจารยตฤธศร พกพบลย วทยาลยอาชวศกษาเอยมลออ 2.4 อาจารยจรญญา ขวญใจ ส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน 2.5 อาจารย ดร.กานทพย ชาตวงศ ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน 2.6 อาจารยทพวรรณ วงศวเชยร ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ

3. กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร จ านวน 8 คน 3.1 อาจารยเกสร เดชสวรรณ วทยาลยสารพดชางนครหลวง 3.2 อาจารยชยพล โพธ วทยาลยสารพดชางนครหลวง 3.3 อาจารยทศทศ วนจฉยกล วทยาลยสารพดชางนครหลวง 3.4 อาจารยอนศกด แตงภ วทยาลยสารพดชางนครหลวง 3.5 อาจารยเลอรพงษ สวรรณา วทยาลยสารพดสพระยา 3.6 อาจารยเชาวฤทธ รตนรงส ส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน 3.7 อาจารยณฐพล หาจนดา ศนยพฒนาฝมอแรงงาน กรงเทพมหานคร 3.8 อาจารยสธาดา อาภาประเทอง ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ

54

4. กลมสาขาอาชพชางอตสาหกรรมศลป จ านวน 6 คน 4.1 อาจารยบญเกอ เฉลยโภชน วทยาลยเทคโนโลยธรกจแฟชนนานาชาต 4.2 อาจารยกลชณช แยมภกด วทยาลยอาชวศกษาเอยมลออ 4.3 อาจารย ดร.ลาวลย ภกดลขต กาญจนภเษกชางทองหลวง 4.4 อาจารยจรญญา ขวญใจ ส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน 4.5 อาจารย ดร.กานทพย ชาตวงศ ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน 4.6 อาจารยทพวรรณ วงศวเชยร ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ

5. กลมสาขาอาชพชางกล จ านวน 11 คน 5.1 อาจารยอนชต กลบประสทธ วทยาลยเทคนคดอนเมอง 5.2 อาจารยสรเชษฐ รตนอครเวช วทยาลยสารพดชางนครหลวง 5.3 วาท ร.ต.ดเรก เหมองทอง วทยาลยสารพดชางนครหลวง 5.4 อาจารยธนา ออนศร วทยาลยกาญจนาภเษกมหานคร 5.5 อาจารยมนตร รชโลธร วทยาลยกาญจนาภเษกมหานคร 5.6 ดร.สรพงษ ศรวนจ วทยาลยเทคโนโลยยานยนตโตโยตา 5.7 อาจารยนพนธ เลศสวรรณ วทยาลยเทคโนโลยสยาม 5.8 อาจารยสมภพ อภรตนนวะกล ส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน 5.9 ร.อ.ทศพล พนธเพง ส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน 5.10 อาจารย ดร.ประยร หรงทรพย ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน 5.11 อาจารยสธาดา อาภาประเทอง ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ

6. กลมสาขาอาชพชางอตสาหการ จ านวน 9 คน 6.1 อาจารยสมชาย สงา วทยาลยสารพดชางธนบร 6.2 อาจารยไพศาล บรณปรชา วทยาลยเทคนคดอนเมอง 6.3 อาจารยทศทศ วนจฉยกล วทยาลยสารพดชางนครหลวง 6.4 อาจารยธนศ ศรสาคร วทยาลยเทคนคสมทรปราการ 6.5 อาจารยสพจน เลศธนา วทยาลยเทคนคราชสทธาราม 6.6 อาจารยสถาพร พรพทกษนกล วทยาลยเทคนคราชสทธาราม 6.7 อาจารยวนจ สบแตตระกล ส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน 6.8 อาจารยจตต ไชยวงค ส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน 6.9 อาจารยสธาดา อาภาประเทอง ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ

55

เครองมอทใชในการวจย การวจยระยะนใชวธการสนทนากลม เครองมอทใชเปนแนวทางการสนทนากลมซงผวจยสราง

ขนโดยอาศยแนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของตลอดจนน าผลการวจยในระยะทหนง และระยะทสอง ใชเปนขอมลเบ องตนในการจดสนทนากล มและแลกเปล ยนระดมความคดเหนเพอก าหนดรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของสถานศกษาทางดานการอาชวศกษาทเหมาะสมกบประเทศไทยโดยภาพรวม

การเกบรวบรวมขอมล

ในการเกบรวบรวมขอมลไดด าเนนการเดอนพฤศจกายน 2557 โดยด าเนนการดงน ท าหนงสอจากภาควชาอาชวศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร น าเรยน

ผเชยวชาญแลวด าเนนการนดหมายเพอท าการสนทนากลมดวยตนเอง ซงทางผเชยวชาญแตละทานไดใหความรวมมอเปนอยางด

การวเคราะหขอมล

หลงจากการสนทนากลม (Focus Group) โดยใชเครองมอทใชเปนแนวทางการสนทนากลม (Focus Groups Guideline) และท าการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) โดยใช Conceptual Analysis ในการ Code ค า ขอความ หรอประโยคตาง ๆ น ามาจดเปนหมวดหมของกลมค า หรอประโยคเปนการวเคราะหขอความ เนนการหาความสมพนธของกลมค า หรอประโยคของทฤษฎตาง ๆ ทเกยวของกบงานวจย

บทท 4

รปแบบการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพ ในตางประเทศ

การน าเสนอในบทนเปนการรายงานผลการศกษาเอกสารเกยวกบรปแบบการเทยบโอน

ความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศ โดยไดน าเสนอเปน 2 สวน คอ องคประกอบของการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพ รปแบบและแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพของประเทศตาง ๆ โดยมรายละเอยด ดงน 1. องคประกอบของการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพใน

ตางประเทศ

จากการศกษาเอกสารพบวา การเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศนน มองคประกอบของการเทยบโอนหลายสวน โดยมรายละเอยดดงตอไปน

1.1 ผลลพธการเรยนร (Learning Outcomes)

ผลลพธการเรยนรเปนองคประกอบส าคญในการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพทหลาย ๆ ประเทศใหความส าคญ ดวยเหตทผลลพธการเรยนรนนเปนสมรรถนะทผเรยนไดจากการเรยนรท งในรปของความร ทกษะ และความสามารถ โดยผลลพธการเรยนรน นมความเชอมโยงกบการก าหนดกรอบมาตรฐานคณวฒ รวมทงการออกแบบหลกสตรตาง ๆ ทไปตามมาตรฐานอาชพในตางประเทศ เชน สหภาพยโรป องกฤษ การก าหนดกรอบมาตรฐานคณวฒวชาชพ หลกสตรฝกอบรมและหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพในระดบอาชวศกษานนมความเชอมโยงกนผานผลลพธการเรยนรทตองการ ดงนนเมอมการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพ จงใชผลลพธการเรยนรเปนหลกในการเทยบความรและประสบการณเดมของ ผทตองการเทยบโอนไปเปนแตมคะแนน หรอหนวยกตในหลกสตรตาง ๆ เพอใหไดคณวฒการศกษาวชาชพ

การก าหนดผลลพธการเรยนรทชดเจนจะท าใหมแนวทางในการก าหนดเนอหา วธการสอน

และการประเมนผล ทส าคญผลลพธการเรยนรจะตองสามารถใชเครองมอในการวดผลได ผลลพธการเรยนรนนอกจากการใชเทยบความรและประสบการณเดมเพอคณวฒวชาชพแลว ในสหภาพยโรปซงม

54

การเคลอนยายแรงงานไดอยางเสรนนกใชผลลพธการเรยนรในการเปรยบเทยบกรอบคณวฒในแตละประเทศทมระบบคณวฒวชาชพทแตกตางกน

การก าหนดผลลพธการเรยนรน นสรางผลกระทบทท าใหเกดประโยชนทงในระดบ

บคคล สถานศกษาอาชวศกษา และภาคอตสาหกรรม/นายจาง (National Commission for Further and Higher Education – Malta, 2010) โดยในระดบบคคลนนการก าหนดผลลพธการเรยนรท าใหผเรยนไดทราบเปาหมายในการเรยน สงทจะตองเรยนรเพอใหสอดคลองกบโลกของการท างาน ทส าคญยงชวยใหการเทยบโอนความร ทกษะ และความสามารถ ทผเรยนไดเรยนรมาทงจากในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย เพอคณวฒการศกษาวชาชพสามารถท าไดงายขน ในระดบสถานศกษาอาชวศกษานนการก าหนดผลลพธการเรยนรจะท าใหสถานศกษาสามารถก ากบตดตามการจดการเรยนการสอน การประกนคณภาพการศกษา โดยน ามาใชในการก าหนดตวชวดผลการเรยนร และเปนเครองมอทใชในการเทยบโอนความร ทกษะ และความสามารถใหกบผทสนใจเขาศกษาตอในสถานศกษา นอกจากนนการก าหนดผลลพธการเรยนรยงท าใหสถานศกษาอาชวศกษาสามารถจดการศกษาไดตรงตามความตองการของตลาดแรงงานดวย ในทางกลบกนการก าหนดผลลพธการเรยนรจะท าใหผประกอบการไดรบความสะดวกในการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ เนองจากการก าหนดผลลพธการเรยนรนนมความเชอมโยงกบกรอบมาตรฐานคณวฒของแตละประเทศ โดยการก าหนดผลลพธการเรยนรยงเปดโอกาสใหผประกอบการเขาไปมสวนรวมในการออกแบบหลกสตร เพอตอบสนองความตองการของตลาดแรงงานดวย ในระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษาและการฝกอบรม (The European Credit System for Vocational Education and Training :ECVET) นนผลลพธการเรยนรเปนส งส าคญทท าใหแรงงานในประเทศสมาชกสามารถเคลอนยายไดอยางเสร ในขณะเดยวกนแรงงานเหลานนยงสามารถพฒนาสมรรถนะ ทงดานความร ทกษะ และความสามารถ ไดตามความตองการอกดวย

ดงนน ผลลพธการเรยนรจงเปนตวเชอมโยงทส าคญในการเทยบโอนความรและ

ประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศ โดยการก าหนดผลลพธการเรยนรทชดเจน สามารถวดได จะท าใหมทศทางในการพฒนาคนทงในภาคสวนแรงงานและภาคสวนการศกษา

1.2 มาตรฐานอาชพ (Occupational Standards)

มาตรฐานอาชพ (Occupational Standards) เปนการก าหนดสมรรถนะทคาดหวงของบคคลในการประกอบอาชพใดอาชพหนง ซงจ าเปนตองมความร ทกษะ และความสามารถ ทใชในการปฏบตงาน มาตรฐานอาชพนจงมความส าคญในการท างาน ในขณะเดยวกนการเชอมโยงโลกของการท างานเขากบโลกทางดานการศกษาจงไดมการก าหนดคณวฒการศกษาวชาชพ (National

55

Vocational Qualifications –NVQs) ขน เพอก าหนดวาผทผานในแตละคณวฒนนสามารถปฏบตงานไดในระดบใด ซงในหลายประเทศการก าหนดคณวฒวชาชพนมความเชอมโยงโดยตรงกบมาตรฐานอาชพ เชน ประเทศในสหภาพยโรป องกฤษ สหรฐอเมรกา นวซแลนด และมาเลเซย ประเทศเหลานม การใชมาตรฐานอาชพ (Occupational Standards) หรอมาตรฐานอาชพแหงชาต (National Occupational Standards) เปนฐานในการก าหนดคณวฒการศกษาวชาชพ (NVQs) โดยผทมคณวฒการศกษาวชาชพในแตละสาขาวชาจะถอวาเปนผทสมรรถนะในการประกอบอาชพตามทมาตรฐานอาชพนน ๆ ก าหนดไว

มาตรฐานอาชพในหลายประเทศ เชน สหรฐอเมรกา องกฤษ เปดโอกาสใหองคกร

วชาชพ หรอสมาคมวชาชพ เปนหลกในการก าหนดมาตรฐานอาชพเพอใหไดมาตรฐานทสะทอนความตองการทแทจรงของผประกอบการ เมอมการส ารวจความตองการในตลาดแรงงานแลวเหนวามความจ าเปนในการก าหนดมาตรฐานอาชพของอาชพหนง ๆ นน หนวยงานทไดรบการมอบหมายจากภาครฐ เชน ในประเทศมาเลเซยมการพฒนามาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต (National Occupational Skill Standards – NOSS) ขน โดยกรมพฒนาทกษะฝมอแรงงาน ซงอยภายใตกระทรวงทรพยากรมนษย (Malaysian Qualifications Agency, 2013) และมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตนจะถกน าไปใชในการก าหนดหลกสตรประกาศนยบตรในระดบอาชวศกษาดวย (Certificate Level) ในขณะทสหภาพยโรปใชมาตรฐานอาชพของแตละประเทศเปนเคร องมอในการเทยบโอน ความรและประสบการณจากการศกษานอกระบบ และตามอธยาศย เพอใชในการศกษาสายอาชพทงการฝกอบรมและการศกษาตอเชนกน (European Centre for the Development of Vocational Training, 2009) สวนในประเทศองกฤษนนมองคกรวชาชพ (Skill Sector Organizations) 22 แหงทดแลแรงงานรอยละ 85 ของแรงงานในประเทศ รวมทงยงมองคกรวชาชพระหวางประเทศซงมสมาชกจากประเทศออสเตรเลย แคนาดา อนเดย เนเธอรแลนด ปากสถาน แอฟรกาใต และองกฤษ ซงประเทศเหลานเปนประเทศทสนบสนนใหองคกรวชาชพพฒนามาตรฐานอาชพ

1.3 วธการวดผล (Assessment methods)

การเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพนนจะเกดขนไมไดหากไมสามารถวดผลการเรยนรทผานมาเพอเปรยบเทยบกบผลลพธการเรยนร และท าการเทยบโอนเปนแตมคะแนน หรอหนวยกต ตามความร ทกษะ ความสามารถทมมา การเทยบโอนความ รและประสบการณในหลายประเทศ เชน สหภาพยโรป มาเลเซยนน ใชวธการวดผลทหลากหลายเพอเออใหผทสนใจทจะเทยบโอนความรและประสบการณสามารถเทยบโอนความร ทกษะ ความสามารถทได จากการเรยนรทงในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย มาเปนแตมคะแนนหรอหนวยกตเพอใชในการเพมคณวฒตอไปได

56

วธการวดผลการเรยนรท ผานมาของตางประเทศน นสามารถท าไดหลากหลายวธ (European Centre for the Development of Vocational Training, 2009, Yunos, 2013) ดงน

1) การอภปรายโตแยง (Debate) เปนวธการทใชเพอใหผทตองการเทยบโอนมโอกาสใน

การแสดงความรและทกษะในการสอสาร 2) การแสดงหลกฐานยนยน (Declarative methods) เปนวธการทใชเพอใหผทตองการ

เทยบโอนไดแสดงความสามารถตาง ๆ ทไดมการบนทกไวเปนหลกฐาน โดยทวไปแลวหลกฐานเหลานนจะตองมการรบรองโดยองคกรหรอหนวยงาน เพอใชเปนหลกฐานสนบสนนการประเมนตนเองของผตองการเทยบโอน

3) การสมภาษณ (Interview) เปนวธการทใชประกอบกบวธการอน ๆ เพอใหผทตองการ

เทยบโอนมโอกาสน าเสนอขอมล ขอบเขตของความรและประสบการณทไดเรยนรมาไดมากขน 4) การสงเกต (Observation) เปนวธการทใชเพอใหทราบถงการปฏบตงานประจ าวนของผ

ทตองการเทยบโอน โดยจะตองมการก าหนดเกณฑใหชดเจนกอนการเขาไปสงเกต อยางไรกตามวธการนจ าเปนตองใชเวลาและเงนทน

5) แฟมสะสมงาน (Portfolio method) เปนวธการทเปดโอกาสใหผตองการเทยบโอนได

น าเสนอผลงานทเกดจากทกษะ ความรทไดจากประสบการณ ซงแฟมสะสมงานอาจจะประกอบดวยประวตยอ ผลการประเมนการปฏบตงานทผานมา บคคลอางอง หวหนางานและผรวมงาน ภาพของชนงานทไดรบการรบรองจากบคคลอางอง เปนตน ปจจบนแฟมสะสมงานนมแนวโนมอยในรปแบบของอเลกทรอนกสมากขน

6) การน าเสนอ (Presentation) เปนวธการทใชเพอใหผตองการเทยบโอนไดมโอกาส

น าเสนอขอมลอยางเปนทางการกบผเชยวชาญ ซงวธการนเนนทกษะการสอสาร และการวเคราะห รวมทงการเรยงล าดบขอมลทซบซอนเพอการน าเสนอได

7) สถานการณจ าลอง (Simulation) เปนวธการทจ าลองสงทเกดขนในการปฏบตงานจรง

ของผตองการเทยบโอน เพอใหเหนภาพของขนตอนกระบวนการท างานทใชชดของทกษะ รวมทงวธการแกปญหาทเกดขนของผตองการเทยบโอนดวย อยางไรกตามวธการนตองมการลงทนสง

57

8) การทดสอบและการสอบ (Tests and Examinations) การทดสอบ (Tests) เปนวธการทใชทนไมมาก ในขณะเดยวกนสามารถใชไดกบผตองการเทยบโอนหลายคนในเวลาเดยวกน รวมทงเปนวธการทวดความร ความสามารถไดตรงตามผลลพธการเรยนรทก าหนด การทดสอบอาจท าไดโดยการสอบปากเปลา ขอสอบแบบเลอกตอบ ขอสอบแบบอตนย การทดสอบ (Tests) จะเปนการสอบ (Examinations) เมอมใชการทดสอบนนอยางกวางขวาง และมการตรวจสอบคณภาพของเครองมอดวย

เหนไดวาการวดผลนนสามารถเลอกวธการวดผลไดอยางหลากหลายขนอยกบหนวยงาน

และผลทตองการน าไปใช รวมถงความสอดคลองกบความร และประสบการณของผทตองการเทยบโอนดวย

1.4 การตรวจสอบและรบรองผล (Validation)

การตรวจสอบในทกขนตอนมความส าคญส าหรบการเทยบโอนความรและประสบการณในตางประเทศ ทงประเทศในสหภาพยโรป สหรฐอเมรกา องกฤษ เนองจากผลของการเทยบโอนเปนผลทจะตองเชอถอไดและเปนทยอมรบจากทงภาครฐและเอกชน โดยในบางประเทศ เชน ประเทศองกฤษ จะมการใหอ านาจกบหนวยงาน องคกร หรอสถานศกษาทงภาครฐและเอกชน ใหสามารถเทยบโอนความรและประสบการณ เพอใหผทไดรบการเทยบโอนความรและประสบการณสามารถน าผลไปใชได ทงใชเพอพฒนาตนเองจากการท างาน และการศกษา ดงนนการสรางความนาเชอถอของผลการเทยบโอนจงเปนสงจ าเปน ตองมการด าเนนการตรวจสอบทกขนตอน ตงแตคณสมบตของผตองการเทยบโอน วธการและเครองมอในการวดความรและประสบการณ รวมถงผลการเทยบโอนความรและประสบการณ โดยเมอผานการเทยบโอนแลวจะมหนวยงานกลางเปนองคกรทท าหนาทในการรบรองผลการเทยบโอนนน 2. รปแบบและแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพใน

ตางประเทศ จากการศกษาเอกสารเกยวกบรปแบบและแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอ

คณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศนน พบวาสามารถแบงรปแบบการเทยบโอนไดใน 2 สวน คอ การเทยบโอนความรเดมทไดจากการเรยนในระบบเพอใชในการศกษาตอในระดบทสงขน และการเทยบโอนความรและประสบการณทเกดจากการท างานมาสการศกษาในระบบเพอใหไดคณวฒ ในสวนนผวจยขอน าเสนอโดยเนนการเทยบโอนความรและประสบการณทเกดจากการท างานมาส การศกษาในระบบ เนองจากการวจยนมงเนนทจะท าใหเกดการเชอมโยงระหวางโลกการท างานและโลกการศกษา

58

ดงนน ผวจยขอน าเสนอรปแบบและแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพใน 4 ประเทศ คอ

สหภาพยโรปและประเทศองกฤษ เนองดวยทงสหภาพยโรป และประเทศองกฤษ ไดใหความส าคญกบการเรยนรตลอดชวต การเรยนรผานประสบการณและการท างาน รวมทงเปนตนแบบในการพฒนากรอบคณวฒวชาชพซงเกดขนโดยมความเชอมโยงกบมาตรฐานอาชพ เพอใชในการเทยบโอนความรและประสบการณ

สหรฐอเมรกา ประเทศสหรฐอเมรกาเปนประเทศแรกๆ ทเรมพฒนากระบวนการเทยบโอน

ประสบการณ มองคกรชอ Council for Adult and Experiential Learning (CAEL) ท าหนาทในการดแลการเทยบโอนความรและประสบการณ รวมถงเปนองคกรทเชอมโยงระหวางโลกการท างานและโลกการศกษา

มาเลเซย ประเทศมาเลเซยเปนประเทศหนงทจะกาวเขาสประชาคมอาเซยน รวมทงเปนประเทศท

ใหความส าคญกบการอาชวศกษา โดยมการพฒนาหลกสตรอาชวศกษาทเชอมโยงกบมาตรฐานอาชพเพอตอบสนองความตองการของตลาดแรงงาน ในขณะเดยวกนกใหความส าคญกบการเทยบโอนความรและประสบการณเพอใหเกดการตอยอดทางการศกษา

โดยรายละเอยดของรปแบบและแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพใน 4 ประเทศ มดงน 2.1 สหภาพยโรป

สหภาพยโรปเปนการรวมตวกนของประเทศในทวปยโรป เพอสรางเสถยรภาพทงทางดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคมในภมภาค การรวมตวของสหภาพยโรปมเปาหมายสดทายอยทการเปนหนงเดยว คอ มนโยบายดานการเมอง การตางประเทศ เศรษฐกจการเงน และสงคม เพยงนโยบายเดยวมการเคลอนยายประชากร แรงงาน สนคาบรการ และเงนทน ไดอยางเสร ปราศจากอปสรรคระหวางกน

ป พ.ศ. 2543 ผน ายโรปเขารวมประชม ณ กรงลสบอน และไดก าหนดยทธศาสตรใหมซง

ไดรบฉนทามตจากประเทศสมาชกเพอใหยโรปมความคลองตว และมความสามารถในการแขงขนกบประเทศทสาม เรยกวา “ยทธศาสตรลสบอน” (Lisbon Strategy) ครอบคลมนโยบายในหลายดาน ยทธศาสตรดงกลาวมวตถประสงคเพอการปฏรปเศรษฐกจของยโรปใหเกดความมงคง ความยตธรรม และความยงยนทางสงแวดลอม รวมทงท าใหยโรปสามารถไดประโยชนจากกระแสโลกาภวตน เพอใหมความแขงแกรงเพยงพอในการรบมอกบความเปลยนแปลงดานประชากรซงจะมคนสงอายมากขน

59

ขณะทคนหนมสาววยท างานในสงคมมจ านวนนอยลง รวมทงยทธศาสตรลสบอนยงมจดมงหมายเพอพฒนาใหสหภาพยโรปมความเตบโตทางเศรษฐกจบนพนฐานความร เพอใหมความสามารถในการแขงขน ท าใหเกดหลกการเคลอนยายแรงงานเสรภายใตกรอบความรวมมอของสหภาพยโรป (ปยากร หวงมหาพร, 2552)

เมอสหภาพยโรปตกลงรวมกนใหมการเคลอนยายแรงงานไดอยางเสรแลว สหภาพ

ยโรปไดพฒนากรอบคณวฒแหงสหภาพยโรป (EQF) ขนเพอเปนเครองมอในสงเสรมใหเกดการเรยนรตลอดชวตน าไปสการศกษาผใหญ (Adult Education) การอาชวศกษา (Vocational Education and Training) เชนเดยวกบการศกษาในระดบอดมศกษา (Higher Education) เสนทางการเรยนรตามกรอบคณวฒแหงสหภาพยโรป ประกอบดวย การศกษาภาคบงคบ (Compulsory Education) การอดมศกษา (Higher Education) และเสนทางสายวชาชพและฝกอบรม (Vocational Education and training: VET) ซงประชากรในสหภาพยโรปสามารถพฒนาตนเองและสามารถไดรบคณวฒไดผานระบบการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒวชาชพ โดยใชกรอบคณวฒยโรป (European Qualification Framework - EQF)

การน ากรอบคณวฒยโรป (EQF) มาใชนนสามารถแบงไดเปน 2 กลม โดย กลมแรกคอ

การน ามาใชเทยบคณวฒในระดบอดมศกษา โดยมการพฒนากรอบคณวฒของประเทศตาง ๆ ใหสอดคลองกนตามกรอบปฏญญาโบโลญญา (The Bologna Declaration) ป พ.ศ. 2542 และระบบหนวยกตยโรป ระดบอดมศกษา (European Credit Transfer System: ECTS) และกลมทสองคอ การน ามาใชเทยบคณวฒเฉพาะในระดบอาชวศกษา โดยมการพฒนาเครองมอสนบสนนในการเทยบโอนและรบรองสมรรถนะทางวชาชพและคณวฒตามขอตกลงจากปฏญญาโคเปนเฮเกน (The Copenhagen Declaration) ป พ.ศ. 2545 โดยใชระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษาและการฝกอบรม (The European Credit System for Vocational Education and Training :ECVET)

เดมกอนทจะมระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษาและฝกอบรมนน การเทยบโอน

ความรและประสบการณท าไดยากเนองจากแตละประเทศกมระบบแตกตางกน มกรอบคณวฒและมาตรฐานแตกตางกน จงท าใหไมสามารถสรางความเชอถอและการยอมรบระหวางกนได รวมทงไมมการสะสมผลลพธการเรยนรดวย ดงนนระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษาและการฝกอบรมของสหภาพยโรปจงเปนเครองมอหนงในการสนบสนนการเรยนรตลอดชวตใหเกดการพฒนาคนในสหภาพยโรป รวมทงมสวนส าคญในการพฒนาเศรษฐกจของสหภาพยโรปดวย เนองจากเปนสวนหนงทชวยใหกระบวนการเคลอนยายแรงงานในสหภาพยโรป ระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษามวตถประสงคเพอ

60

1) สงเสรมและสนบสนนใหคนในสหภาพยโรปสามารถเคลอนยายแรงงาน รวมทงการศกษาตอทางดานอาชวศกษาและการฝกอบรมไดระหวางประเทศในสหภาพยโรป

2) เปดโอกาสใหผทไมมโอกาสศกษาในระบบ หรออยในการศกษานอกระบบและตาม

อธยาศย ไดรบการยอมรบและสามารถเขาศกษาตอได 3) ก าหนดหลกการซงท าใหแตละประเทศในสหภาพยโรปสามารถน าไปประยกตใช ไดใน

บรบททางดานการศกษาทตางกน

4) เชอมโยงการศกษาและการท างาน รวมทงท าใหเกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางกนในสถาบนทจดการเรยนรทางดานอาชวศกษาและการฝกอบรม ทงทเปนสถานศกษาและสถานประกอบการ

รปแบบ และแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒทางการศกษา

ของสหภาพยโรป ระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษานนเปนเครองมอหนงทใชในการเทยบโอนความร

และประสบการณ โดยใชผลลพธการเรยนร (Learning Outcomes) ประกอบดวย 3 มต ไดแก ความร (Knowledge) ทกษะ (Skills) และความสามารถ (Competence) ทเกดจากการเรยนร เมอตองการเคลอนยายแรงงานหรอการศกษาตอไประหวางประเทศในสหภาพยโรป และตองการเทยบผลการเรยนรจากการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เพอเขาสการศกษาในระบบ

รปแบบการเทยบโอนความรและประสบการณผานระบบหนวยกตยโรปส าหรบ

อาชวศกษานน ผเรยนสามารถน าผลลพธการเรยนรทผานมาซงเกดขนจากตางประเทศ หรอการศกษานอกระบบ/ตามอธยาศยมาเทยบโอนเปนหนวยการเรยนร (Unit) โดยในแตละหนวยการเรยนรจะมการก าหนดผลลพธการเรยนรหลาย ๆ สวน ซงประกอบดวย ความร (Knowledge) ทกษะ (Skills) และความสามารถ (Competence) โดยหนวยการเรยนร หลาย ๆ หนวยน นจดไดเป นคณวฒ (Qualification) ของแตละสาขาซงในหลายประเทศของสหภาพยโรปมการก าหนดคณวฒวชาชพไว ในแตละคณวฒ (Qualification) และหนวยการเรยนร (Unit) โดยถกก าหนดเปนคาคะแนน (ECVET Points) จากนนกน าคาคะแนนมาใชเปนขอมลประกอบการพจารณาในการเทยบโอนเปนหนวยกตโดยมสถาบนทไดรบการยอมรบของแตละประเทศ (Competent Institution) ทท าหนาทเปนผรบผดชอบในการก าหนดคณสมบต คาคะแนน และการเทยบโอนหนวยกตภายใตขอก าหนดของประเทศนน ๆ

61

การเทยบโอนความรและประสบการณผานระบบหนวยกตยโรป ส าหรบอาชวศกษาม

หนวยงานส าคญทเกยวของอย 3 หนวยงาน คอ สถาบนทไดรบการยอมรบของแตละประเทศ (Competent Institution) สถาบนท รบเทยบโอนคณวฒ (Hosting Institution) และสถาบนท ขอเทยบโอนคณวฒ (Home Institution) แนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณผานระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษานนสามารถแบงไดเปน 2 แนวทาง คอ

1) การเทยบโอนความรเพอคณวฒทางการศกษาระหวางสถาบนทตงอยคนละประเทศ

ภายในสหภาพยโรป การเทยบโอนความรเพอคณวฒทางการศกษาระหวางสถาบนนสามารถท าไดผาน

การท าบนทกความเขาใจ (Memorandum of Understanding) รวมกนระหวางสถาบนทไดรบการยอมรบของแตละประเทศ (Competent Institution) จากนนผเรยนทตองการเทยบโอนความรเพอคณวฒท าขอตกลงเปนรายบคคลโดยระบชวงเวลาทจะท าใหบรรลผลลพธการเรยนร เมอผเรยนบรรลตามผลลพธการเรยนรทก าหนดไวและไดรบการประเมนจากสถาบนทรบเทยบโอนคณวฒ (Hosting Institution) แลว สามารถน าผลลพธการเรยนรนนไปเทยบโอนยงสถาบนทขอเทยบโอนคณวฒได (Home Institution) ดงแผนภาพท 4.1

62

แผนภาพท 4.1 การเทยบโอนและการรบรองคณวฒระหวางสถาบนการศกษาผานระบบหนวยกตย

โรปส าหรบอาชวศกษา (ปรบจาก European Commission, 2006)

2) การเทยบโอนความรและประสบการณจากการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย เพอคณวฒทางการศกษา

การเทยบโอนความรและประสบการณจากการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย เพอคณวฒทางการศกษาผานระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษานน สามารถท าไดโดยการน าผลลพธการเรยนรมาใชเปนกรอบในการประเมนแตละหนวยการเรยนร (Unit) และก าหนดคาคะแนน (ECVET Points) เพอใหเปนไปตามคณวฒทสถาบนทไดรบการยอมรบของแตละประเทศ (Competent Institution) ก าหนดไว ดงแผนภาพท 4.2

แผนภาพท 4.2 การเทยบโอนความรและประสบการณจากการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยเพอคณวฒทางการศกษาผานระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษา (ปรบจาก European Commission, 2006)

การเทยบโอนความรและประสบการณจากการศกษานอกระบบ และการศกษาตาม

อธยาศยเพอคณวฒทางการศกษาผานระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษา มขนตอนดงน

63

(1) ระบความร (Knowledge) ทกษะ (Skills) และความสามารถ (Competence) ท

เกดจากการเรยนรทผานมา ซงเกดจากการใชชวตหรอท างานอยในชมชน (2) จดเตรยมเอกสารหลกฐานทแสดงถงผลลพธการเรยนร เชน แฟมสะสมผลงาน

ใบรบรองการท างาน (3) ใหการรบรองผลลพธการเรยนรทอยเหนอมาตรฐานทก าหนด (4) การใหการรบรองคณวฒทงหมด หรอบางสวน โดยขนอยกบผลลพธการเรยนรทผานมา แนวทางการรบรองผลลพธการเรยนรจากกศกษานอกระบบ และการศกษาตาม

อธยาศยเพอใชในการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาผานระบบหนวยกตยโรปส าหรบอาชวศกษา สามารถสรปไดดงแผนภาพท 4.3

64

แผนภาพท 4.3 แนวทางการรบรองผลลพธการเรยนรจากศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย

เพอใชในการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาผานระบบหนวยกต ยโรปส าหรบอาชวศกษา (ปรบจาก European Centre for the Development of Vocational Training, 2009)

รปแบบการเทยบโอนทางดานคณวฒการศกษาวชาชพผานระบบหนวยกตยโรป

ส าหรบอาชวศกษานนมขอด คอ

65

1) การเปดโอกาสใหเกดการเคลอนยายไดเสรทงทางดานการศกษาตอในระดบอาชวศกษาและการฝกอบรม รวมทงการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศในสหภาพยโรป โดยมกรอบการด าเนนงานในการเทยบโอนทางดานคณวฒการศกษาวชาชพทมการตกลงรวมกน สงผลใหเกดการพฒนาคณภาพทางดานการศกษาใหเกดความเทาเทยม สงเสรมการแลกเปลยนเรยนรระหวางกน ระหวางสถาบน การศกษาเอง สถาบนการศกษาและสถานประกอบการ เพอตอบสนองความตองการทางดานแรงงาน และสงผลใหเกดการพฒนาเศรษฐกจและสงคม

2) การเปดโอกาสใหผ เรยนทไมไดอยในระบบการศกษา ไดมโอกาสมคณวฒ

การศกษาวชาชพ โดยมรายละเอยดเกยวกบความร (Knowledge) ทกษะ (Skills) และความสามารถ (Competence) ทจะไดรบคณวฒทชดเจน สงผลใหผเรยนมแนวทางในการพฒนาตนเองเพอใหมโอกาสไดคณวฒการศกษา

ขอจ ากดของรปแบบการเทยบโอนทางดานคณวฒการศกษาวชาชพผานระบบหนวย

กต ยโรปส าหรบอาชวศกษา คอ การก าหนดหนวยการเรยนร (Unit) ซงประกอบดวยหลายผลลพธการเรยนร ในแตละประเทศนนมการก าหนดทไมเทากน ในบางประเทศอาจก าหนดผลลพธการเรยนรจ านวนมากในหนงหนวยการเรยนร การทจะท าการเทยบโอนผานระบบหนวยกตยโรป ส าหรบอาชวศกษาอาจใชเวลานาน ซงผเรยนบางคนอาจมขอจ ากดในเรองระยะเวลา

2.2 ประเทศองกฤษ ประเทศองกฤษเปนประเทศทมการพฒนาระบบการเทยบโอนความรและประสบการณ

อยางเปนระบบมาเปนระยะเวลาอนยาวนาน ทผานมาในชวงป 1999 – 2000 การประเมนสมรรถนะและการน าระบบการเทยบโอนประสบการณไปใชในการพฒนาคณภาพของก าลงแรงงาน สงผลใหมจ านวนผเขารบประเมนเพอรบคณวฒวชาชพสาขาตาง ๆ ในประเทศองกฤษเปนจ านวนมาก โดยมองคกรท เก ยวของคอ สถานศกษา สถานประกอบการ องคประกอบส าคญคอ ผ ขอรบการเทยบประสบการณทตองตระหนกและเหนความส าคญในการยกระดบคณวฒ รวมทงสถานศกษาหรอศนยฝกอบรมทมระบบการประเมนสมรรถนะทไดคณภาพเปนทยอมรบทงในสวนการประเมนภาคความรหรอทฤษฎและภาคปฏบต

คณวฒอาชวศกษาของประเทศองกฤษนนเชอมโยงกบคณวฒวชาชพซงท าใหหลกสตร

ทางดานอาชวศกษานนออกแบบจากความตองการของมาตรฐานอาชพแหงชาต โดยสถาบนทดแลเรองคณวฒอาชวศกษาน คอส านกงานควบคมดานคณวฒและการทดสอบ ( The Office of Qualifications and Examinations Regulation: Ofqual) ท าหนาท ดแลระบบเทยบโอนคณวฒ

66

ของประเทศองกฤษ ทงทางดานการก าหนดกรอบคณวฒ การสอบ และการวดผล (Ofqual, 2012) ในปจจบนประเทศองกฤษใชกรอบคณวฒและหนวยกต (The Qualifications and Credit Framework: QCF) ซงเปนระบบเทยบโอนหนวยกตใหมแทนกรอบคณวฒแหงชาต (The National Qualification Framework: NQF) โดยใหความส าคญกบคณวฒและหนวยการเรยนรในรปของการก าหนดเปนหนวยกต นนหมายถงผเรยนสามารถเทยบโอนผลลพธการเรยนรของตนเองไปอยในรปแบบหนวยกตได

กรอบคณวฒวชาชพและหนวยกต (The Qualifications and Credit Framework:

QCF) มจดมงหมายเพอยกระดบคณคาของบคคลทเรยนรจากการท างานจนสามารถปฏบตงานไดอยางมคณภาพ ทงนเพอประโยชนในการศกษาตอเพอเพมคณวฒทางการศกษา หรอการรบรองคณภาพฝมอแรงงาน แทนทจะตองใชเวลาศกษาเลาเรยนในสงทไดเรยนรมาตลอดระยะเวลาการท างาน ถอเปนกลไกสงเสรมการพฒนาตนเองอยางตอเนองเพอการพฒนาอาชพ นอกจากนนระบบการเทยบโอนหนวยกต ของประเทศองกฤษยงพฒนาขนเพอใหสอดคลองกบกรอบคณวฒแหงสหภาพยโรป (EQF) เพอรองรบการเคลอนยายทางดานแรงงานและการศกษา รวมทงสงเสรมการเรยนรตลอดชวตดวย โดยหนวยงานภาครฐและเอกชนหลก ๆ ทเขามามบทบาทในการก าหนดกรอบคณวฒวชาชพขอ งประเทศ องกฤษ คอ ส าน กงานควบคมด านคณ วฒ และการทดสอบ ( The Office of Qualifications and Examinations Regulation: Ofqual) และสมาคม/สภาว ชาช พ (Sector Skills Councils (SSCs)

รปแบบและแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒทางการศกษา

ของประเทศองกฤษ รปแบบการเทยบโอนหนวยกตภายใตกรอบคณวฒและหนวยกต (QCF) ของประเทศ

องกฤษนนจดท าโดยการก าหนดคณวฒซงใชหนวยการเรยนรเปนฐาน (Unit-based Qualifications) โดยในแตละคณวฒจะประกอบดวยหลายหนวยการเรยนร ซงในแตละหนวยการเรยนรจะถกก าหนดเปนจ านวนหนวยกต

1 หนวยกต เทากบ 10 ชวโมงการเรยนร คณวฒในกรอบคณวฒและหนวยกตมดวยกน 3

ระดบ คอ ใบรบรอง (Award) 1 – 12 หนวยกต ประกาศนยบตร (Certificate) 13 – 36 หนวยกต และประกาศนยบตรชนสง (Diploma) ตงแต 37 หนวยกตขนไป

การเทยบโอนหนวยกตภายใตกรอบคณวฒและหนวยกต (QCF) นมหนวยงานภาครฐ

และเอกชนทเกยวของอยหลายสวนดวยกน คอ ส านกงานควบคมดานคณวฒและการทดสอบ (The

67

Office of Qualifications and Examinations Regulation: Ofqual) ซงท าหนาทดแลระบบเทยบโอนคณวฒของประเทศองกฤษ ทงทางดานการก าหนดกรอบคณวฒ การสอบ และการวดผล (Ofqual, 2012) องคกรทไดรบการยอมรบใหสามารถเทยบโอนคณวฒได (Awarding Organization) และศนยทดสอบและฝกอบรม (Centres) ทไดรบการรบรอง ในการท าหนาทประเมนความรและประสบการณ รวมทงการจดหลกสตรฝกอบรมเพอใหผเรยนไดคณวฒวชาชพทตองการดวย

แนวทางการเทยบโอนหนวยกตภายใตกรอบคณวฒและหนวยกต (QCF) เมอองคกรท

ไดรบการยอมรบใหพฒนาและเสนอหนวยการเรยนร (Awarding Organization) ด าเนนการเกบหนวยการเรยนรนนไวในธนาคารขอมลหนวยการเรยนร หลงจากนนจะพฒนาแนวทางการประเมนผลส าหรบคณวฒแตละคณวฒ เมอคณวฒไดรบการยอมรบแลวองคกรทไดรบการยอมรบจะน าเสนอหนวยการเรยนรและคณวฒนน ๆ ใหกบสวนกลางและผเรยน รวมทงรบผดชอบในการประเมนผลของแตละหนวยการเรยนรและใหการรบรองหนวยกตและคณวฒดวย ซงในบางกรณองคกรทไดรบการยอมรบอาจเปนผประเมนผลเอง หรอผานศนยทดสอบและฝกอบรมกได (Centre)

การเทยบโอนหนวยกตภายใตกรอบคณวฒและหนวยกต (QCF) ของประเทศองกฤษน

เปดโอกาสใหผทตองการเทยบโอน ทงผทผานการศกษาในระบบ หรอผทผานการศกษานอกระบบ และตามอธยาศย สามารถสะสมหนวยกตและเทยบโอนหนวยกตได โดยหนวยการเรยนรเปนฐาน (Unit-based Qualifications) และไดรบการวดผลจากศนยทดสอบและฝกอบรม (Centre) เมอผานกระบวนการวดผลหนวยการเรยนเหลานนจะไดรบการรบรองจากองคกรทไดรบการยอมรบใหด าเนนการเทยบโอนได ดงแผนภาพท 4.4

68

แผนภาพท 4.4 รปแบบการเทยบโอนหนวยกตภายใตกรอบคณวฒและหนวยกตของประเทศองกฤษ

การเทยบโอนความรและประสบการณภายใตกรอบคณวฒและหนวยกต (QCF) ของ

ประเทศองกฤษน เปดโอกาสใหผทไมไดศกษาในระบบแตผานการเรยนรนอกระบบ และตามอธยาศยสามารถเทยบโอนความรและประสบการณทผานมาเปนหนวยกตได โดยอาจใชการวดผลทหลากหลาย เชน การทดสอบ สมภาษณ การใชเอกสาร หลกฐานตาง ๆ ชนงาน เปนตน (PAA\VQ-SET, 2012) ขนตอนการเทยบโอนหนวยกตจากความรและประสบการณเดมนนมดวยกน 6 ขนตอน คอ

1) การเตรยมการประชาสมพนธ องคกรทไดรบการยอมรบด าเนนการประชาสมพนธ

คณวฒ และหนวยการเรยนรทเปดโอกาสใหเทยบโอนผานการจดท าคมอและเกณฑในการประเมนผล ใหค าปรกษาและแนะน ากบผทตองการเทยบโอน

2) การเตรยมการกอนการวดและประเมนผล การจดท าประวตผสมครเขารบการประเมน

ผสมครประเมน/ตรวจสอบความร ทกษะ และความรเทยบกบสมรรถนะในหนวยของผลลพธการเรยนรทตองการเทยบโอน ในขนนนายจางหรอผจดการเรยนรใหกบผเทยบโอนตองใหความสนบสนนการด าเนนงานในขนนดวย

3) การวดและประเมนผล ผประเมนจะตรวจสอบเอกสารหลกฐานการเรยนร แฟมสะสม

งาน ซงแสดงผลการเรยนรประสบการณโดยตรงและโดยออมทเปนไปตามมาตรฐานของแตละหนวยผลลพธการเรยนร

4) การใหขอมลยอนกลบ เมอผประเมนท าการประเมนเรยบรอยแลวจะใหขอมลยอนกลบ

กบผเขารบการเทยบโอน รวมทงมการอภปรายผลนน ๆ ดวย และผประเมนจะแนะน าเกยวกบหนวยผลลพธการเรยนรทสามารถเทยบโอนได จากนนเมอผานกระบวนการเทยบโอนและเปนไปตามมาตรฐานแลว ผประเมนจะด าเนนการรายงานผลเพอใหองคกรทไดรบการยอมรบรบรองหนวยกตทสามารถเทยบโอนได

5) เทยบหนวยกตและรบรองวฒ ผผานการประเมนไดรบการ เทยบโอนหนวยการเรยนร

และรบรองคณวฒ หรออาจมการฝกอบรมเพมเตมเพอรบการรบรองคณวฒ

69

6) การอทธรณส าหรบในบางกรณทผเขารบการเทยบโอนไมเหนดวยกบผประเมน อาจมการอทธรณจากผทตองการเทยบโอนในกรณทไมสามารถเทยบโอนหนวยกต หรอไมไดรบการรบรองวฒ

ขนตอนดงกลาวขางตนสามารถสรปได ดงแผนภาพท 4.5

แผนภาพท 4.5 ขนตอนการเทยบโอนความรและประสบการณเดมเพอคณวฒการศกษาวชาชพ (PAA\VQ-SET, 2012)

เครองมอหนงทชวยในการเทยบโอนภายใตกรอบคณวฒและหนวยกต (QCF) ของ

ประเทศองกฤษ คอ บนทกการเรยนรายบคคล (Personal Learning Record – PLR) ผานระบบบรการบนทกการเรยนร (Learning Records Service – LRS) ซงออกแบบมาเพอสนบสนนผเรยน/แรงงาน ในการวดผล การจดการ เพอใหเปนไปตามเปาหมายของผเรยน โดยจะเกบขอมลเกยวกบคณวฒ รางวล การฝกอบรมของผเรยน/แรงงานทผานมา เพอใชในการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาตอไป

รปแบบการเทยบโอนหนวยกตภายใตกรอบคณวฒและหนวยกต (QCF) ของประเทศ

องกฤษ คอ รปแบบการเทยบโอนมลกษณะใชหนวยการเรยนรเปนฐาน โดยในแตละคณวฒจะประกอบดวยหลายหนวยการเรยนรซงเปนไปในแนวทางเดยวกบกรอบคณวฒแหงสหภาพยโรป (EQF) นอกจากนนองคกรทไดรบการยอมรบใหสามารถเทยบโอนคณวฒได (Awarding Organization) สามารถด าเนนการพฒนาและเสนอหนวยการเรยนรไดนน สงผลใหมหนวยการเรยนรและคณวฒททนสมยและตอบสนองความตองการของผเรยน ตลาดแรงงาน และสภาพสงคมได

2.3 ประเทศสหรฐอเมรกา

ประเทศสหรฐอเมรกาเปนประเทศแรกทเรมพฒนากระบวนการเทยบโอนประสบการณเพอคณวฒการศกษา เนองจากหลงจากสงครามโลกครงท 2 มความจ าเปนตองเทยบโอนประสบการณ

70

ของการฝกอบรมดานการทหาร โดยการใชระบบการรวบรวมรองรอยหลกฐานเพอสรางแฟมสะสมงาน (Portfolio) เปนหลก (ชนะ กสภาร, 2549)

ประเทศสหรฐอเมรกาไมมระบบการศกษาแหงชาต เนองดวยรฐธรรมนญแหงสหรฐอเมรกา

ก าหนดวาการจดการศกษาเปนหนาทของมลรฐ มลรฐจงมความเปนอสระในการบรหารจดการศกษา อยางไรกตามการจดการศกษาทางดานอาชวศกษาของสหรฐอเมรกานนมความเชอมโยงกบตลาดแรงงาน จากการพฒนาหลกสตรโดยค านงถงมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต (The National Skill Standards) โดยการจดท ามาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตของประเทศสหรฐอเมรกานนมคณะกรรมการมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต (The National Standard Board - NSSB) เปนหนวยงานทรบผดชอบ โดยมยทธศาสตรในการพฒนามาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตรวมกบตวแทนจากภาคธรกจ แรงงาน การศกษาและการฝกอบรม องคกรสทธมนษยชน และองคกรชมชน (Wilcox, 2002) ดงนนสหรฐอเมรกาจงเปนอกประเทศหนงทมความพยายามในการเชอมโยงการจดการศกษากบความตองการของตลาดแรงงาน

อยางไรกตามประเทศสหรฐอเมรกานนไมมการก าหนดกรอบคณวฒวชาชพแหงชาต

(National Qualification Frameworks) เชนเดยวกบประเทศญปน (UNESCO, 2013) การเทยบโอนความรและประสบการณของประเทศสหรฐอเมรกานนเนนการเทยบโอนความรและประสบการณเดมของผเรยนไปสการเรยนตอในสถานศกษา เนนการประเมนจากผลงานทผานมาโดยใชแฟมสะสมงานเปนหลก การเทยบโอนความรและประสบการณในประเทศสหรฐอเมรกานนมหนวยงานทรบผดชอบ คอ สภาการเรยนรของผใหญและการเรยนรจากประสบการณ (Council for Adult and Experiential Learning - CAEL) โดย CAEL มหนาทสนบสนนกลมเปาหมายใหไดรบการศกษาตามทตองการ ซงกลมเปาหมายของ CAEL ประกอบดวย (CAEL, 2014)

สถานประกอบการ CAEL ท าหนาทชวยพฒนาทกษะของลกจาง การใหค าแนะน าลกจาง

เกยวกบทางเลอกในการศกษาเพอพฒนาอาชพ รวมทงการประเมนผลลพธการเรยนรทงดานความร ทกษะ และความสามารถ ท าใหสถานประกอบการลงทนทางดานการพฒนาทรพยากรมนษยในองคกรไดอยางมประสทธผล

สถาบนการศกษา CAEL ชวยสนบสนนสถานศกษาใหสามารถดงดด หรอรกษานกเรยน

นกศกษาใหเรยนตอในสถานศกษา รวมทงเพมจ านวนผเรยนในวยผใหญในสถานศกษาดวย โดย CAEL มสถาบนทเนนการเรยนรของผ ใหญ (Adult Learning Focused Institution - ALFI) ซงจะมการจดท าเครองมอในการส ารวจผเรยนในวยผใหญวาสถานศกษาทศกษาอยนนตอบสนองความตองการ

71

ทางดานการศกษามากนอยเพยงใด เพอใหสถานศกษาก าหนดยทธศาสตรในการจดการศกษาทตอบสนองความตองการของผเรยนวยผใหญเหลานน

แรงงานในสถานประกอบการ CAEL ชวยท าใหแรงงานเหนความเชอมโยงระหวางการ

ลงทนในการเรยนรกบโอกาสในการท างาน รวมทงชวยใหแรงงานทราบถงความตองการแรงงานในแตละทองถนดวย

ผเรยนในวยผใหญ CAEL ชวยใหผใหญวยท างานทตองการไดรบวฒการศกษา หรอ

หนวยกตจากสถานศกษา รวมทงจดหาขอมลเกยวกบทางเลอกทางการศกษาและอาชพดวย องคกรหนงทชวยสนบสนนการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษา

ของ CAEL ประเทศสหรฐอเมรกานน คอ LearningCounts ซงเปนองคกรทชวยใหผเรยนในวยผใหญไดรบวฒการศกษา โดยการเทยบโอนความรและประสบการณเดมไปเปนหนวยกตในสถาบนการศกษา ผใหญวยท างานสามารถเขาไปกรอกขอมลและขอรบค าปรกษาไดทางออนไลน www.learningcounts.org รวมทงการพฒนาแฟมสะสมงานอเลกทรอนกสของตนเองไดอกดวย ซงแฟมสะสมงานอ เลกทรอนกสนงายตอการใชงาน นอกจากนนยงใหค าแนะน าเกยวกบกระบวนการในการระบ แสดงหลกฐาน การยอมรบความรและประสบการณเดม ทงจากการเรยนรดวยตนเอง การฝกอบรม การผานการ เกณฑทหาร เปนตน และทางเลอกในการศกษาตอดวย รวมท งมการประเมนแฟมสะสมงานโ ดยผเชยวชาญ จาก CAEL ดวย การเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาของประเทศสหรฐอเมรกาผาน CAEL สามารถสรปไดดงแผนภาพท 4.6

72

แผนภาพท 4.6 การเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาของประเทศสหรฐอเมรกา

การเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาของประเทศสหรฐอเมรกานน ผทตองการเทยบโอนสามารถแสดงความรและประสบการณทมอยเดมเพอใหไดรบหนวยกตของสถานศกษาไดหลายวธ (CAEL, 2014) ดงน

1) การแสดงหลกฐานเกยวกบความรและประสบการณทมโดยการพฒนาแฟมสะสมงาน

ขน ซงประกอบดวย การเขยนบรรยายวาผตองการเทยบโอนไดเรยนรอะไรมาบาง การบนทกวดโอเพอแสดงถงวธการปฏบตงาน การจดเตรยมชนงาน รวมทงการรบรองความรทมจากบคคลทนาเชอถอ จากนนจะมการประเมนผลโดยผเชยวชาญเพอทจะท าการเทยบโอนหนวยกตไปยงสถานศกษา

2) การท าแบบทดสอบส าหรบในบางวชาเพอแสดงใหผตองการเทยบโอนแสดงใหทราบวา

มความรเพยงพอในการสอบผานในวชาทตองการเทยบโอน 3) การเทยบโอนหนวยกตทไดรบการรบรองจากหนวยงานภาครฐ ผเทยบโอนทผาน

การฝกอบรมเพอราชการทหาร การฝกอบรมโดยสมาคมวชาชพ ประกาศนยบตรวชาชพ ซงการอบรมเหลานไดรบการประเมนโครงการจดการศกษา และฝกอบรม โดย National College Credit Recommendation Service (NCCRS) เพอก าหนดกรอบในการเทยบหนวยกตของการฝกอบรมเหลานสหนวยกตของสถานศกษา

จากแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาของประเทศ

สหรฐอเมรกาทกลาวมาขางตนนน สามารถสรปไดดงแผนภาพท 4.7

73

แผนภาพท 4.7 แนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาของประเทศสหรฐอเมรกา

การเทยบโอนความรและประสบการณของประเทศสหรฐอเมรกานนใหความส าคญกบ

การเรยนรตลอดชวต และมเปาหมายในการสงเสรมใหแรงงานไดรบวฒการศกษามากขนโดยเทยบโอนความรและประสบการณเดมเพอลดระยะเวลาการศกษาตอ รวมทงคาใชจาย ซงเปนททราบกนดวาคาธรรมเนยมในการศกษาในระดบสงกวามธยมศกษานนคอนขางมราคาสง การเทยบโอนความรและประสบการณจงเปนการเปดโอกาสใหแรงงานไดเขาถงการศกษาไดอยางเสมอภาค รวมทงผทตองการเทยบโอนสามารถเขาไปมสวนรวมในกระบวนการเทยบโอน ดวยการเขาถงระบบการเทยบโอนไดผานระบบออนไลน ซงเปนสวนชวยใหแรงงานสามารถเทยบโอนความรและประสบการณเดมเปนหนวยกตในสถานศกษาไดงายขนดวย

2.4 ประเทศมาเลเซย ประเทศมาเลเซยเปนประเทศหนงในประเทศสมาชกประชาคมอาเซยน โดยมาเลเซยม

เปาหมายในการพฒนาประเทศโดยการดงดดการลงทนจากตางชาต ดงนนร ฐบาลมาเลเซยจงตองเตรยมความพรอมในการพฒนาฝมอแรงงานเพอรองรบการขยายตวทางดานเศรษฐกจ ภายใตแผนพฒนาประเทศฉบบท 9 รฐบาลไดจดสรรงบประมาณจ านวน 60,000 ลานบาท ในการพฒนาโรงเรยนเทคนคและโรงเรยนอาชวศกษา รวมทงการสรางแรงจงใจใหกบภาคอตสาหกรรมและเยาวชนใหสนใจการศกษาระดบอาชวศกษา หนวยงานทรบผดชอบเกยวกบการจดการศกษาทางดานอาชวศกษาของประเทศมาเลเซยนนมหลายหนวยงานจากหลายกระทรวงเชนเดยวกบประเทศไทย ท าใหหนวยงานของภาครฐเขามามบทบาทมากในการจดการศกษาทางดานอาชวศกษา (Zain, 2008) โดยมกระทรวงทรบผดชอบหลก ๆ คอ กระทรวงศกษาธการ (Ministry of Education) ดแลการศกษาทางดานอาชวศกษาทเทยบเทากบระดบมธยมศกษาตอนปลาย กระทรวงมหาวทยาลย (Ministry of Higher Education) ดแลการศกษาทางดานอาชวศกษาในระดบอดมศกษา และกระทรวงทรพยากรมนษยและการพฒนา (Ministry of Human Resource and Development) โดยสภาการอบรมวชาชพแหงชาต (Majlis Latihan Vokasional Kebangsaan - MLVK หรอ the National Vocational Training Council -NVTC) ดแลสถาบนการฝกอบรมแรงงานในภาคอตสาหกรรมจ านวน 14 แหง

MLVK ท าหนาทในการสนบสนนและสรางความรวมมอในการก าหนดยทธศาสตรการ

ฝกอบรมรวมกนระหวางภาคอตสาหกรรมและอาชวศกษา เพอจดโครงการฝกอบรมทตอบสนองความตองการของภาคอตสาหกรรม นอกจากนน MLVK ยงท าหนาทประเมนความตองการทางดานทกษะ

74

ของภาคอตสาหกรรม การฝกอบรมเพอพฒนาทกษะทใชในการท างาน และทส าคญคอการพฒนามาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต (National Occupational Skills Standards - NOSS)

มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต (NOSS) ของประเทศมาเลเซยนนมความเชอมโยงโดยตรง

กบกรอบคณวฒวชาชพ (Malaysian Qualification Framework – MQF) ในระดบ 1 – 3 (Malaysian Skills Certificate Level 1-3 (SKM 1 – SKM3)) อกทงยงมความเชอมโยงกบคณวฒการศกษาวชาชพดวย โดยแรงงานทมคณสมบตไดรบมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต ระดบ 3 (SKM 3) จะไดรบวฒการศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพ และสามารถศกษาตอในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง หรอระดบอดมศกษาได ดงแผนภาพท 4.8

MQF Levels

Sectors Lifelong Learning Skills

Vocational and Technical

Higher Education

8 Doctoral Degree

Accre

ditat

ion o

f Prio

r Exp

erien

tial L

earn

ing (A

PEL)

7 Master Degree Postgraduate

Certificate & Diploma

6 Bachelors Degree

Graduate Certificate & Diploma

5 Advanced Diploma

Advanced Diploma

Advanced Diploma

4 Diploma Diploma Diploma 3 Skills Certificate 3 Vocational

and Technical Certificate

Certificate 2 Skills Certificate 2

1 Skills Certificate 1

แผนภาพท 4.8 กรอบคณวฒวชาชพของประเทศมาเลเซย: คณวฒวชาชพและระดบของกรอบคณวฒ

(Malaysian Qualifications Agency, 2013)

75

การเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษา (Accreditation of Prior Experiential Learning - APEL) ของประเทศมาเลเซยนนดแลโดยองคกรคณวฒวชาชพแหงมาเลเซย (Malaysian Qualification Agency - MQA) การเทยบโอนความรและประสบการณนนเพอใชในการศกษาตอในระดบอดมศกษา เมอผานการประเมนผลและไดรบการรบรองจาก MQA แลวผสมครจงจะสามารถสมครเขาศกษาตอในมหาวทยาลยทไดยอมรบการเทยบโอนความรและประสบการณได (APEL Handbook for Learner, 2011) ขนตอนการด าเนนการในการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาของ MQA มดงน

1) ผสมครทตองการจะเทยบโอนตองเขาใจในกระบวนการเฉพาะบคคล ซงผสมครตอง

มแรงจงใจภายใน การสะทอนผลการเรยนร และการจดการเวลา 2) การทบทวนและสะทอนการเรยนร ผสมครจะตองทบทวนประสบการณและการ

เรยนรทผานมา จากนนจะตองสรางกรอบซงเหมาะสมกบการเรยนรโดยจะตองเปน ไปตามเกณฑทก าหนด และตองแนใจวาความรและประสบการณเดมสามารถเทยบโอนกบสมรรถนะทก าหนดได ผสมครสามารถตดตอเจาหนาท MQA ส าหรบการใหค าแนะน าและความชวยเหลอในการเตรยมการวางแผนส าหรบการประเมนผลซงรวมไปถง การทบทวนหลกสตรและเกณฑของหลกสตรทต องการเทยบโอน การรวบรวมเอกสารตาง ๆ การใชเครองมอในการประเมนผล วนและเวลาทจะใหท าการทดสอบ

3) การตดสนใจเกยวกบวธการน าเสนอหลกฐานทแสดงถงความรและประสบการณเดม การแสดงหลกฐานตาง ๆ เชน ใบรบรองการผานการฝกอบรม เพอใหทราบถงความรทไดรบมาแตเดม ในสวนการเรยนรผานประสบการณนนผสมครตองมนใจวาประสบการณตรงกบสมรรถนะทตองการ หลกฐานการรบรองจากนายจาง ลกคา หรอเพอนรวมงาน การเลอกหลกฐานตาง ๆ เหลานตองเหมาะสมและสอดคลองกบความรและประสบการณเดมของผสมครทตองการจะเทยบโอน

4) การน าเสนอแฟมสะสมงาน (Portfolio) เพอใหผประเมนสามารถประเมนสมรรถนะทผเรยนมจากการเรยนรนอกระบบ และตามอธยาศย แฟมสะสมงานนจะถกสงไปยงคณะกรรมการ APEL เพออนมต หากคณะกรรมการมขอสงสยหรอไมแนใจเกยวกบเอกสารหลกฐานทน ามาแสดง อาจใชการวดผลวธอน ๆ รวมดวย เชน การสมภาษณ การน าเสนอ การแสดงทกษะ เปนตน นอกจากนนผสมครทตองการเทยบโอนจะตองทดสอบความถนดในทกษะดานตาง ๆ ทงเรองทกษะการค านวณ ภาษาองกฤษ ภาษาบาฮาซา และความรทวไปและการคดวเคราะห

76

5) การรบรองผลการประเมนผลลพธการเรยนรโดย MQA

6) ผสมครทตองการจะเทยบโอนสามารถอทธรณกบ MQA ไดหากไมผานการพจารณา และสามารถท าการยนเรองใหมอกครงได

ขนตอนการเทยบโอนความรและประสบการณของประเทศมาเลเซยภายใตการดแลของ

MQA สามารถสรปไดดงแผนภาพท 4.9

แผนภาพท 4.9 ขนตอนการเทยบโอนความรและประสบการณของประเทศมาเลเซยภายใตการดแล

ของ MQA (Yunos, 2012)

รปแบบและแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพของมาเลเซยนน แบงไดเปน 2 สวน คอ สวนทต ากวาระดบอดมศกษา แรงงาน /ผเรยนในวยผใหญ สามารถไดรบคณวฒเทยบเทาประกาศนยบตรวชาชพได หากแรงงานสามารถผานมาตรฐานฝมอแหงชาตไดถงระดบ 3 (SKM 3) โดยสามารถเรยนตอในระดบทสงขนได ในขณะเดยวกนประเทศมาเลเซยก เปดโอกาสใหกบคนทไมมโอกาสทางการศกษาไดเขาเรยนตอในระดบอดมศกษาไดผานการเทยบโอนความรและประสบการณ มาเลเซยเปนประเทศทนาสนใจประเทศหนงในการพฒนาอาชวศกษา ดวยการพฒนาแบบองครวมทงระบบ ท าใหเกดการเชอมโยงอยางชดเจนระหวางโลกการท างานและโลกการศกษา ทงระบบ MVQ และ NOSS เพอใหแรงงานมแรงจงใจในการพฒนาตนเองใหมวฒการศกษาสงขน สงเสรมการเรยนรตลอดชวต และเกดพฒนาคณภาพชวต รวมทงพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศโดยภาพรวมดวย

บทท 5

ปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน เพอคณวฒการศกษาวชาชพ

ในบทนเปนการวเคราะหปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอ

คณวฒการศกษาวชาชพ โดยการส ารวจผบรหารสถานศกษา และหวหนาหมวดวชาเพอหาค าตอบเกยวกบปจจยเงอนไขตอระบบการเทยบโอนของสถานศกษาอาชวศกษาของประเทศไทย ผวจยมการแบงผลการวจยออกเปน 3 ตอน ไดแก

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามประกอบดวย ขอมลทวไปของผบรหารสถานศกษา ขอมลทวไปของหวหนาหมวดวชา และขอมลของสถานศกษาอาชวศกษา เพอเปนการอธบายรายละเอยดของกลมตวอยาง ตลอดจนลกษณะการจดการศกษาของประเภทวชาของสถานศกษา

ตอนท 2 การวเคราะหองคประกอบของปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอ

แรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ เพอสกดองคประกอบดวยวธ “Principal Component Analysis” แลวหมนแกนแบบ Orthogonal ประเภท Varimax ในการลดจ านวนปจจยใหเหลอนอยทสดจนสามารถอธบายเปนกลมปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

ตอนท 3 แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพใน

สถานศกษา ประกอบดวยความคดเหนตอระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกบการจดการศกษาทางดานการอาชวศกษา และการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานของระดบตาง ๆ เพอคณวฒการศกษาวชาชพ ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามประกอบดวย ขอมลทวไปของผบรหารสถานศกษา

ขอมลทวไปของหวหนาหมวดวชา และขอมลของสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา ในการวจยครงนผวจยไดมการเกบรวบรวมขอมลผบรหารสถานศกษา หวหนาหมวดวชา และลกษณะของสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนดงตอไปน

76

ตารางท 5.1 ขอมลทวไปของผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา (n = 310 คน)

ขอมลพนฐาน จ านวน (คน) รอยละ

เพศ ชาย 251 81.0 หญง 59 19.0

อาย

26 – 35 ป 21 6.8 36 – 45 ป 3 1.0 46 – 55 ป 117 37.7 56 ปขนไป 89 28.7

ต าแหนง

ผอ านวยการ 66 18.1 รองผอ านวยการ 243 78.4 หวหนาฝาย 11 3.5

วฒการศกษา

ปรญญาตร 48 15.1 ปรญญาโท 246 79.3 ปรญญาเอก 17 5.5

ประสบการณการบรหารทงหมด

ไมเกน 5 ป 169 54.5 6 – 10 ป 31 10.0 11 – 15 ป 37 11.9 16 – 20 ป 57 18.4 21 – 25 ป 9 2.9 26 ปขนไป 7 2.3

Range = 1 ป – 35 ป Mean = 8.53 ป

77


Mode = 2 ป

78

ตารางท 5.1 (ตอ) (n = 310 คน)


ประสบการณการสอนในวทยาลย ไมเกน 5 ป 81 26.1 6 – 10 ป 14 4.5 11 – 15 ป 64 20.6 16 – 20 ป 87 28.1 21 – 25 ป 29 9.4 26 ปขนไป 35 11.3

Range = 2 ป – 37 ป Mean = 13.77 ป Mode = 17 ป

จากตารางท 5.1 ขอมลทวไปของผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการ

การอาชวศกษาพบวา เพศ ผตอบแบบสอบถามรอยละ 81.0 เปนเพศชาย รองลงมารอยละ 19.0 เปนเพศหญง

อาย ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 37.7 อยในชวง 46 – 55 ป รองลงมารอยละ 28.7 อาย

56 ปขนไป และรอยละ 6.8 อยในชวง 26 – 35 ปตามล าดบ ต าแหนง ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 78.4 ด ารงต าแหนงรองผอ านวยการ รองลงมารอยละ

18.1 ด ารงต าแหนงผอ านวยการ และรอยละ 3.5 ด ารงต าแหนงหวหนาฝาย ตามล าดบ

วฒการศกษา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 79.3 มวฒการศกษาระดบปรญญาโท รองลงมารอยละ

15.1 มวฒการศกษาระดบปรญญาตร และรอยละ 5.5 มวฒการศกษาระดบปรญญาเอก

79

ประสบการณการบรหารทงหมด ผตอบแบบสอบถามมประสบการณการบรหารทงหมดโดยเฉลย 8.53 ป สวนใหญประสบการณบรหาร 2 ป และรอยละ 54.5 มประสบการณการบรหารไมเกน 5 ป รองลงมารอยละ 18.4 มประสบการณการบรหารอยในชวง 16 – 20 ป ตามล าดบ

80

ประสบการณการสอนในวทยาลย ผตอบแบบสอบถามมประสบการณการสอนโดยเฉลย 13.77 ป สวนใหญประสบการณการสอน

17 ป และรอยละ 28.1 มประสบการณการสอนอยในชวง 16 – 20 ป รองลงมารอยละ 26.1 มประสบการณการสอนไมเกน 5 ป ตามล าดบ ตารางท 5.2 ขอมลทวไปของผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรม

การศกษาเอกชน (n = 309 คน)


เพศ ชาย 140 45.3 หญง 169 54.7

อาย 26 – 35 ป 60 19.4 36 – 45 ป 92 29.8 46 – 55 ป 84 27.2 56 ปขนไป 73 23.7

ต าแหนง ผรบใบอนญาต 11 36.0 ผอ านวยการ 80 25.9 รองผอ านวยการ 132 42.7 หวหนาฝาย 46 14.9

วฒการศกษา ปรญญาตร 100 32.4 ปรญญาโท 184 59.5 ปรญญาเอก 25 8.1

81

ตารางท 5.2 (ตอ) (n = 309 คน)


ประสบการณการบรหารทงหมด ไมเกน 5 ป 136 44.0 6 – 10 ป 67 21.7 11 – 15 ป 30 9.7 16 – 20 ป 36 11.7 21 – 25 ป 17 5.5 26 ปขนไป 23 7.4




จากตารางท 5.2 ขอมลทวไปของผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการ

สงเสรมการศกษาเอกชนพบวา เพศ ผตอบแบบสอบถามรอยละ 54.7 เปนเพศหญง และรองลงมารอยละ 45.3 เปนเพศชาย

อาย

82

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 29.8 อยในชวง 36 – 45 ป รองลงมารอยละ 27.2 อยในชวงอาย 46 – 55 ปและรอยละ 23.7 อยใน 56 ปขนไปตามล าดบ

ต าแหนง ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 42.7 ด ารงต าแหนงรองผอ านวยการ รองลงมารอยละ

36.0 ด ารงต าแหนงผรบใบอนญาต และรอยละ 25.9 ด ารงต าแหนงผอ านวยการตามล าดบ วฒการศกษา

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 59.5 มวฒการศกษาระดบปรญญาโท รองลงมารอยละ 32.4 มวฒการศกษาระดบปรญญาตร และรอยละ 8.1 มวฒการศกษาระดบปรญญาเอก



15 ป และรอยละ 31.7 มประสบการณการสอนไมเกน 5 ป รองลงมารอยละ 21.4 มประสบการณการสอนอยในชวง 6 – 10 ป ตามล าดบ ตารางท 5.3 ขอมลทวไปของหวหนาแผนกของสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการ

การอาชวศกษา (n = 796 คน)


เพศ ชาย 490 61.6 หญง 306 38.4

อาย

26 – 35 ป 198 25.1 36 – 45 ป 309 38.8 46 – 55 ป 225 28.3 56 ปขนไป 63 7.9

84

ตารางท 5.3 (ตอ) (n = 796 คน)


ต าแหนง หวหนาหมวด 47 5.9 หวหนาแผนก 682 85.7 อน ๆ 67 8.4

ประเภทวชา อตสาหกรรม 365 45.9 อตสาหกรรมสงทอ 4 0.4 พาณชยกรรม 249 31.3 ศลปกรรม 16 2.0 อตสาหกรรมการทองเทยว 18 2.3 คหกรรม 26 3.3 เกษตรกรรม 72 9.0 ประมง 7 0.9 เทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร 39 4.9

วฒการศกษา ปรญญาตร 481 60.4 ปรญญาโท 307 38.6 ปรญญาเอก 8 1.0


Range = 2 ป – 35 ป Mean = 3.89 ป

85


Mode = 2 ป

86

ตารางท 5.3 (ตอ) (n = 796 คน)




จากตารางท 5.3 ขอมลทวไปของหวหนาแผนกของสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงาน

คณะกรรมการการอาชวศกษาพบวา เพศ ผตอบแบบสอบถามรอยละ 61.6 เปนเพศชาย รองลงมารอยละ 38.4 เปนเพศหญง อาย ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 38.8 อยในชวง 36 – 45 ป รองลงมารอยละ 28.3 อย

ในชวง 46 – 55 ป ขนไป และรอยละ 25.1 อยในชวง 26 – 35 ปตามล าดบ ต าแหนง ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 85.7 ด ารงต าแหนงหวหนาแผนก รองลงมารอยละ 5.9

ด ารงต าแหนงหวหนาหมวดตามล าดบ

ประเภทวชา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 45.9 สงกดประเภทวชาอตสาหกรรม รองลงมารอยละ

31.3 สงกดประเภทวชาพาณชยกรรม และรอยละ 9.0 สงกดประเภทวชาเกษตรกรรม ตามล าดบ

87

วฒการศกษา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 60.4 มวฒการศกษาระดบปรญญาตร รองลงมารอยละ

38.6 มวฒการศกษาระดบปรญญาโท และรอยละ 1.0 มวฒการศกษาระดบปรญญาเอก

88



14 ป และรอยละ 19.8 มประสบการณการสอนอยในชวง 11 – 15 ป รองลงมารอยละ 18.1 มประสบการณการสอนไมเกน 5 ป ตามล าดบ ตารางท 5.4 ขอมลทวไปของหวหนาแผนกของสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการ

สงเสรมการศกษาเอกชน (n = 651 คน)


เพศ ชาย 298 45.7 หญง 353 54.3

อาย

ไมเกน 25 ป 35 5.4 26 – 35 ป 257 39.7 36 – 45 ป 208 32.0 46 – 55 ป 101 15.5 56 ปขนไป 50 7.7

ต าแหนง

หวหนาหมวด 30 4.6 หวหนาแผนก 612 94.0 อน ๆ 9 1.4

89

ตารางท 5.4 (ตอ) (n = 651 คน)


ประเภทวชา อตสาหกรรม 221 34.0 พาณชยกรรม 372 57.1 ศลปกรรม 7 1.1 อตสาหกรรมการทองเทยว 13 2.0 เทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร 38 5.8

วฒการศกษา ปรญญาตร 542 83.2 ปรญญาโท 109 16.8




Range = 2 ป – 43 ป Mean = 10.56 ป

90


Mode = 15 ป จากตารางท 5.4 ขอมลทวไปของหวหนาแผนกของสถานศกษาอาชวศกษา ส านกงาน

คณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนพบวา เพศ ผตอบแบบสอบถามรอยละ 54.3 เปนเพศหญง รองลงมารอยละ 45.7 เปนเพศชาย อาย ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 39.7 อยในชวง 26 – 35 ป รองลงมารอยละ 32.0 อย

ในชวง 36 – 45 ป ขนไป และรอยละ 15.5 อยในชวง 46 – 55 ปตามล าดบ ต าแหนง ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 94.0 ด ารงต าแหนงหวหนาแผนก รองลงมารอยละ 4.6

ด ารงต าแหนงหวหนาหมวดตามล าดบ

ประเภทวชา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 57.1 สงกดประเภทวชาพาณชยกรรม รองลงมารอยละ

34.0 สงกดประเภทวชาอตสาหกรรม และรอยละ 5.8 สงกดประเภทวชาเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร ตามล าดบ

วฒการศกษา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 83.2 มวฒการศกษาระดบปรญญาตร รองลงมารอยละ

16.8 มวฒการศกษาระดบปรญญาโท ตามล าดบ


ประสบการณการสอนในวทยาลย

91

ผตอบแบบสอบถามมประสบการณการสอนโดยเฉลย 10.56 ป สวนใหญประสบการณการสอน 15 ป และรอยละ 43.0 มประสบการณการสอนไมเกน 5 ป รองลงมารอยละ 18.0 มประสบการณการสอนอยในชวง11 – 15 ป ตามล าดบ

92

ตารางท 5.5 ขอมลของสถานศกษาอาชวศกษาทตอบแบบสอบถาม (n = 363 แหง)

ขอมลพนฐาน จ านวน (แหง) รอยละ

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา 206 56.7 วทยาลยการอาชพ 63 17.4 วทยาลยเทคนค 59 16.3 วทยาลยสารพดชาง 24 6.6 วทยาลยอาชวศกษา 23 6.3 วทยาลยเกษตรและเทคโนโลย 21 5.8 วทยาลยเทคโนโลยและการจดการ 7 1.9 วทยาลยพาณชยการ 3 0.8 วทยาลยศลปหตถกรรม 2 0.6 วทยาลยประมง 2 0.6 วทยาลยบรหารธรกจและการทองเทยว 2 0.6

ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน 157 43.3 วทยาลยเทคโนโลย 121 33.3 วทยาลยอาชวศกษา 25 6.9 โรงเรยน 11 3.0

จากตารางท 5.5 ขอมลของสถานศกษาอาชวศกษาทตอบแบบสอบถามพบวารอยละ 56.7

เปนสถานศกษาอาชวศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และรอยละ 43.3 เปนสถานศกษาอาชวศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน และเมอมการพจารณาลกษณะของวทยาลยยงพบอกวารอยละ 33.3 เปนวทยาลยเทคโนโลย รองลงมารอยละ 17.4 เปนวทยาลยการอาชพ ตามล าดบ

93

ตารางท 5.6 ประเภทวชาทด าเนนการเรยนการสอนทตอบแบบสอบถาม (n = 363 แหง)

ขอมลพนฐาน จ านวน (แหง) รอยละ

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ พาณชยกรรม 289 79.6 อตสาหกรรม 270 74.4 เทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร 120 33.1 อตสาหกรรมการทองเทยว 40 11.0 คหกรรม 25 6.9 เกษตรกรรม 21 5.8 อตสาหกรรมสงทอ 8 2.2 ศลปกรรม 4 1.1 ประมง 2 0.6

ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง บรหารธรกจ 292 80.4 อตสาหกรรม 273 75.2 อตสาหกรรมการทองเทยว 123 33.9 เทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร 40 11.0 คหกรรม 25 6.9 เกษตรกรรม 21 5.8 อตสาหกรรมสงทอ 8 2.2 ศลปกรรม 4 1.1 ประมง 2 0.6

จากตารางท 5.6 ประเภทวชาทด าเนนการเรยนการสอนทตอบแบบสอบถามพบวา ทง

ประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสงสวนใหญรอยละ 79.6 และ 80.4 ด าเนนการจดการเรยนการสอนประเภทวชาพาณชยกรรมตามล าดบ รองลงมาเปนการจดการเรยนการสอนประเภทวชาอตสาหกรรมทงในระดบประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสงรอยละ 74.4 และ 75.2 ตามล าดบ

94

ตอนท 2 การวเคราะหองคประกอบของปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ เพอสกดองคประกอบดวยวธ “Principal Component Analysis” แลวหมนแกนแบบ Orthogonal ประเภท Varimax ในการลดจ านวนปจจยใหเหลอนอยทสดจนสามารถอธบายเปนกลมปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

ตารางท 5.7 ความคดเหนตอปจจยเงอนไขของระบบเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพ (n = 2,066 คน)

ล าดบ ปจจย x

(SD) แปล

ความหมาย

1 ผบรหารมความร ความเขาใจในเรองระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

3.61 (.912)

มาก

2 ผบรหารใหความส าคญตอระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

3.52 (.911)

มาก

3 สถานศกษามความเชยวชาญในสาขาอาชพทจะรบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

3.51 (.872)

มาก

4 คณาจารยมการตดตาม และประเมนผลการท างานของผเรยนในสถานประกอบการ

3.45 (.857)

ปานกลาง

5 ผบรหารก าหนดนโยบายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ ในสถานศกษา

3.42 (.919)


6 สถานศกษามการจดตงคณะกรรมการการเทยบโอนมาตรฐานอาชพภายในสถานศกษา

3.41 (.913)


7 สถานศกษามการเตรยมความพรอมดานบคลากรเกยวกบระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

3.38 (.835)


8 สถานศกษามการท าความรวมมอกบสถานประกอบการ ในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

3.37 (.882)


9 หนวยงานตนสงกดมอบอ านาจการเทยบโอนมาตรฐานอาชพแกสถานศกษา

3.36 (.854)


10 หนวยงานตนสงกดมระเบยบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพทสามารถปฏบตไดจรง

3.33 (.839)


10 ผบรหารจดหาทรพยากร หรอสงอ านวยความสะดวกของ 3.33 ปานกลาง

95


(SD) แปล


งานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ (.901)

96

ตารางท 5.7 (ตอ) (n = 2,066 คน)


(SD) แปล


12 สถานศกษามระบบการสะสมหนวยกตภายในสถานศกษา และระหวางสถานศกษา

3.32 (.867)


13 สถานศกษามการพฒนาหลกสตรการเทยบโอนเปนของตนเอง

3.31 (.850)


13 สถานประกอบการมการจดกจกรรมเสรมหลกสตรรวมกบสถานศกษา

3.31 (.861)


13 ผบรหารก าหนดงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพบรรจโครงสรางของสถานศกษา

3.31 (.898)


16 สถานศกษามการประชาสมพนธระบบการเทยบโอนตอสาธารณชน

3.29 (.886)


16 สถานศกษามการบรรจแผนการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในแผนปฏบตการประจ าป

3.29 (.875)


18 รฐก าหนดใหมหนวยงานกลางทดแลระบบเทยบโอนโดยเฉพาะของสถานศกษาทงสถานศกษาในสงกด สอศ.และ สช.

3.27 (.870)


18 ผบรหารจดสรรงบประมาณในงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสถานศกษา

3.27 (.889)


20 ผบรหารจดตงหนวยงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา

3.26 (.870)


20 คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบ และกลไกของ การเทยบโอนของสถานศกษา

3.26 (.869)


22 ผบรหารพฒนาระบบ และกลไกของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา และหนวยงานทเกยวของ

3.25 (.833)


22 กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาครฝกวชาชพกบสถานศกษา

3.25 (.847)


24 คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบการประเมนสมรรถนะอาชพของกรมพฒนาฝมอแรงงงาน

3.24 (.844)


98

ตารางท 5.7 (ตอ) (n = 2,066 คน)


(SD) แปล


24 สถานศกษามการพฒนาครฝกในสถานประกอบการกบงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

3.24 (.857)


26 คณาจารยพฒนาสอการเรยนรใหสอดคลองกบระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพของผเรยน

3.23 (.785)


26 คณาจารยมประสบการณในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 3.23 (.829)


28 สถานศกษามการจดท าแผนการเทยบโอนมาตรฐานอาชพรายบคคลของผเรยน

3.22 (.840)


28 ผบรหารสรางเครอขายงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพระหวางสถานศกษา

3.22 (.843)


30 คณาจารยพฒนาแผนการเรยนรรายบคคลของผเรยนในระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

3.21 (.795)


30 หนวยงานตนสงกดมบทบาท ก ากบ ตดตาม สงเสรม และสนบสนนระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบสถานศกษา

3.21 (.804)


30 คณาจารยมการสรางรายวชาส าหรบกลมเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

3.21 (.841)


33 สถานศกษามการพฒนาคมอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพส าหรบคณาจารย บคลากร ครฝกในสถานประกอบการ และผทเกยวของ

3.20 (.818)


34 กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาระบบประเมนมาตรฐานฝมอกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกด

3.18 (.796)


34 สถานประกอบการพฒนาระบบการนเทศผเรยนทผานการเทยบโอนรวมกบสถานศกษา

3.18 (.797)


36 กรมพฒนาฝมอแรงงงานรวมก าหนดสมรรถนะมาตรฐานอาชพกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกด

3.16 (.783)


37 หนวยงานตนสงกดสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในการสะสมหนวยกตของผเรยนในระดบ

3.15 (.774)


99


(SD) แปล


มหภาค

100

ตารางท 5.7 (ตอ) (n = 2,066 คน)


(SD) แปล


37 สถานศกษามการสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

3.15 (.782)


37 กรมพฒนาฝมอแรงงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบหนวยกต ของหลกสตรรวมกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกดหนวยกตของหลกสตร

3.15 (.788)


40 สถานประกอบการมการสรางเครอขายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบสถานประกอบการอน ๆ

3.14 (.775)


40 หนวยงานตนสงกดเปนพเลยงใหแกสถานศกษาของงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

3.14 (.806)


ภาพรวมโดยเฉลย 3.28

(.633) ปานกลาง

จากตารางท 5.7 ความคดเหนตอปจจยเงอนไขของระบบเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

เพอคณวฒการศกษาวชาชพพบวาภาพรวมโดยเฉลยของความคดเหนตอปจจยเงอนไขของระบบ

เทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพอยในระดบปานกลาง (x = 3.28, SD = .633) เมอมการพจารณาปจจยเงอนไขรายขอยงพบอกวาปจจยทอยในระดบมาก 3 อนดบแรก

ประกอบดวย ผบรหารมความร ความเขาใจในเรองระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน (x =

3.61, SD = .912) รองลงมาผบรหารใหความส าคญตอระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ (x = 3.52, SD = .911) และสถานศกษามความเชยวชาญในสาขาอาชพทจะรบเทยบการเทยบโอนมาตรฐาน

อาชพ (x = 3.51, SD = .872) ตามล าดบ

101

ตารางท 5.8 คา KMO และ Bartlett’s Test ของปจจยเงอนไขของระบบเทยบโอนมาตรฐานฝมอ แรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

(n = 2,022 คน)

KMO and Bartlett’s Test

Kaiser- Meyer – Olkin Bartlett’s Test of Sphericity

Approximation Chi – Square df Sig.

.981

79,381.64 820 .000

จากตารางท 5.8 คา KMO และ Bartlett’s Test ของปจจยเงอนไขของระบบเทยบโอน

มาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพพบวา คา Kaiser-Meyer-Olkin มคาเทากบ .981 มากกวา .5 และเขาส 1 นนสรปไดวา ปจจยเงอนไขของระบบเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพจ านวน 41 ปจจยมความเหมาะสม และเมอมการทดสอบความสมพนธของปจจยเงอนไขของระบบเทยบโอนทง 41 ปจจยดวยการใช Bartlette’s Test ในการทดสอบอกพบวา คา Significance ของ Bartlette’s มคาเทากบ .000 ซงนอยกวา .05 นนคอ ปจจยเงอนไขของระบบเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพทง 41 ปจจยมความสมพนธกนทระดบนยส าคญ .05 ดงนนจงสรปไดวาปจจยเงอนไขของระบบเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพทง 41 ปจจยสามารถจดกลมดวยการวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ไดดงตารางท 5.9

103

ตารางท 5.9 การวเคราะหกลมปจจยเงอนไขดวยการวเคราะหองคประกอบดวยการหมนแกนแบบ ตงฉาก ประเภท Varimax

(n = 2,022 คน)

การวเคราะหองคประกอบ Factor Loading

ดานผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา 1. ผบรหารจดสรรงบประมาณในงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพใน

สถานศกษา

.732

2. ผบรหารจดตงหนวยงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา 701

3. ผบรหารก าหนดนโยบายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสถานศกษา .696 4. ผบรหารพฒนาระบบ และกลไกของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบ

สถานศกษา และหนวยงานทเกยวของ .684

5. ผบรหารก าหนดงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพบรรจโครงสรางของสถานศกษา .680 6. ผบรหารจดหาทรพยากร หรอสงอ านวยความสะดวกของงานเทยบโอน

มาตรฐานอาชพ .679

7. ผบรหารใหความส าคญตอระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ .662 8. ผบรหารสรางเครอขายงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพระหวางสถานศกษา .636 9. คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบ และกลไกของการเทยบโอนของ

สถานศกษา .616

10. ผบรหารมความร ความเขาใจในเรองระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

.565

11. คณาจารยมประสบการณในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ .530 12. คณาจารยมการสรางรายวชาส าหรบกลมเทยบโอนมาตรฐานอาชพ .491 Eigenvalues Variance (percent)

23.206 56.601

ดานความรวมมอของกรมพฒนาฝมอแรงงานกบหนวยงานตนสงกด 1. กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาระบบประเมนมาตรฐานฝมอกบ

สถานศกษา และหนวยงานตนสงกด

.768

2. กรมพฒนาฝมอแรงงงานรวมก าหนดสมรรถนะมาตรฐานอาชพกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกด

.762

3. กรมพฒนาฝมอแรงงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบหนวยกตของหลกสตรรวมกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกดหนวยกตของหลกสตร

.760

105

ตารางท 5.9 (ตอ) (n = 2,022 คน)


4. กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาครฝกวชาชพกบสถานศกษา .729 5. รฐก าหนดใหมหนวยงานกลางทดแลระบบเทยบโอนโดยเฉพาะของ

สถานศกษาทงสถานศกษาในสงกด สอศ.และ สช. .668

6. หนวยงานตนสงกดมระเบยบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพทสามารถปฏบตไดจรง

.662

7. หนวยงานตนสงกดสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในการสะสมหนวยกตของผเรยนในระดบมหภาค

.624

8. หนวยงานตนสงกดมบทบาท ก ากบ ตดตาม สงเสรม และสนบสนนระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบสถานศกษา

.623

9. หนวยงานตนสงกดเปนพเลยงใหแกสถานศกษาของงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

.618

10. หนวยงานตนสงกดมอบอ านาจการเทยบโอนมาตรฐานอาชพแกสถานศกษา .589 11. สถานศกษามระบบการสะสมหนวยกตภายในสถานศกษา และระหวาง

สถานศกษา .558

Eigenvalues Variance (percent)

2.193 5.349

ดานความพรอมสถานศกษาอาชวศกษา 1. สถานศกษามการจดตงคณะกรรมการการเทยบโอนมาตรฐานอาชพภายใน

สถานศกษา

.722

2. สถานศกษามการพฒนาหลกสตรการเทยบโอนเปนของตนเอง .691 3. สถานศกษามการประชาสมพนธระบบการเทยบโอนตอสาธารณชน .691 4. สถานศกษามความเชยวชาญในสาขาอาชพทจะรบเทยบการเทยบโอน

มาตรฐานอาชพ .654

5. สถานศกษามการบรรจแผนการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในแผนปฏบตการประจ าป

.653

6. สถานศกษามการพฒนาคมอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพส าหรบคณาจารย บคลากร ครฝกในสถานประกอบการ และผทเกยวของ

.632

7. สถานศกษามการท าความรวมมอกบสถานประกอบการในการเทยบโอน .609

106


มาตรฐานอาชพ

107

ตารางท 5.9 (ตอ) (n = 2,022 คน)


8. สถานศกษามการเตรยมความพรอมดานบคลากรเกยวกบระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

.601

9. สถานศกษามการจดท าแผนการเทยบโอนมาตรฐานอาชพรายบคคลของผเรยน

.576

10. สถานศกษามการสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ .498 Eigenvalues Variance (percent)

1.167 2.847

ดานความรวมมอของสถานประกอบการและความพรอมของคณาจารย 1. สถานประกอบการมการจดกจกรรมเสรมหลกสตรรวมกบสถานศกษา

.688

2. สถานประกอบการพฒนาระบบการนเทศผเรยนทผานการเทยบโอนรวมกบสถานศกษา

.627

3. คณาจารยมการตดตาม และประเมนผลการท างานของผเรยนในสถานประกอบการ

.600

4. สถานประกอบการมการสรางเครอขายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบสถานประกอบการอน ๆ

.588

5. คณาจารยพฒนาสอการเรยนรใหสอดคลองกบระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพของผเรยน

.577

6. คณาจารยพฒนาแผนการเรยนรรายบคคลของผเรยนในระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

.570

7. คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบการประเมนสมรรถนะอาชพของกรมพฒนาฝมอแรงงาน

.509

8. สถานศกษามการพฒนาครฝกในสถานประกอบการกบงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

.491

Eigenvalues Variance (percent)

1.085 2.647

จากตารางท 5.9 การวเคราะหกลมปจจยเงอนไขดวยการวเคราะหองคประกอบดวย การ

หมนแกนแบบตงฉาก ประเภท Varimax พบวาจดกลมปจจยเงอนไขออกเปน 4 ดานประกอบดวย

108

ดานท 1 ดานผบรหารสถานศกษาอาชวศกษามคา Eigenvalues เทากบ 23.206 และคา

Factor Loading อยในชวงระหวาง .723 - .491 ประกอบดวย 1) ผบรหารจดสรรงบประมาณในงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสถานศกษา 2) ผบรหารจดตงหนวยงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา 3) ผบรหารก าหนดนโยบายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสถานศกษา 4) ผบรหารพฒนาระบบและกลไกของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา และหนวยงานทเกยวของ 5) ผบรหารก าหนดงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพบรรจโครงสรางของสถานศกษา 6) ผบรหารจดหาทรพยากร หรอสงอ านวยความสะดวกของงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 7) ผบรหารใหความส าคญตอระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 8) ผบรหารสรางเครอขายงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพระหวางสถานศกษา 9) คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบ และกลไกของการเทยบโอนของสถานศกษา 10) ผบรหารมความร ความเขาใจในเรองระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน 11) คณาจารยมประสบการณในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ และ 12) คณาจารยมการสรางรายวชาส าหรบกลมเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

ดานท 2 ดานความรวมมอของกรมพฒนาฝมอแรงงานกบหนวยงานตนสงกดมคา Eigenvalues

เทากบ 2.193 และคา Factor Loading อยในชวงระหวาง .768 - .589 ประกอบดวย 1) กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาระบบประเมนมาตรฐานฝมอกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกด 2) กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมก าหนดสมรรถนะมาตรฐานอาชพกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกด 3) กรมพฒนาฝมอแรงงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบหนวยกตของหลกสตรรวมกบสถานศกษาและหนวยงานตนสงกดหนวยกตของหลกสตร 4) กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาครฝกวชาชพกบสถานศกษา 5) รฐก าหนดใหมหนวยงานกลางทดแลระบบเทยบโอนโดยเฉพาะของสถานศกษาทงสถานศกษาในสงกด สอศ.และ สช. 6) หนวยงานตนสงกดมระเบยบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพทสามารถปฏบตไดจรง 7) หนวยงานตนสงกดสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในการสะสมหนวยกตของผเรยนในระดบมหภาค 8) หนวยงานตนสงกดมบทบาท ก ากบ ตดตาม สงเสรม และสนบสนนระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบสถานศกษา 9) หนวยงานตนสงกดเปนพเลยงใหแกสถานศกษาของงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ และ10) หนวยงานตนสงกดมอบอ านาจการเทยบโอนมาตรฐานอาชพแกสถานศกษา และ11) สถานศกษามระบบการสะสมหนวยกตภายในสถานศกษา และระหวางสถานศกษา

ดานท 3 ดานความพรอมสถานศกษาอาชวศกษามคา Eigenvalues เทากบ 1.167 และคา

Factor Loading อยในชวงระหวาง .722 - .458 ประกอบดวย 1) สถานศกษามการจดตงคณะกรรมการการเทยบโอนมาตรฐานอาชพภายในสถานศกษา 2) สถานศกษามการพฒนาหลกสตรการเทยบโอนเปน

109

ของตนเอง 3) สถานศกษามการประชาสมพนธระบบการเทยบโอนตอสาธารณชน 4) สถานศกษามความเชยวชาญในสาขาอาชพทจะรบเทยบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 5) สถานศกษามการบรรจแผนการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในแผนปฏบตการประจ าป 6) สถานศกษามการพฒนาคมอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพส าหรบคณาจารย บคลากร ครฝกในสถานประกอบการ และผทเกยวของ 7) สถานศกษามการท าความรวมมอกบสถานประกอบการในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 8) สถานศกษามการเตรยมความพรอมดานบคลากรเกยวกบระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน 9) สถานศกษา มการจดท าแผนการเทยบโอนมาตรฐานอาชพรายบคคลของผเรยน 10) สถานศกษามการสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

ดานท 4 ดานความรวมมอของสถานประกอบการและความพรอมของคณาจารยมคา

Eigenvalues เทากบ 1.085 และคา Factor Loading อยในชวงระหวาง .688 - .491 ประกอบดวย 1) สถานประกอบการมการจดกจกรรมเสรมหลกสตรรวมกบสถานศกษา 2) สถานประกอบการพฒนาระบบการนเทศผ เรยนทผานการเทยบโอนรวมกบสถานศกษา 3) คณาจารยมการตดตาม และประเมนผลการท างานของผเรยนในสถานประกอบการ 4) สถานประกอบการมการสรางเครอขายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบสถานประกอบการอน ๆ 5) คณาจารยพฒนาสอการเรยนรใหสอดคลองกบระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพของผเรยน 6) คณาจารยพฒนาแผนการเรยนรรายบคคลของผเรยนในระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 7) คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบการประเมนสมรรถนะอาชพของกรมพฒนาฝมอแรงงาน และ 8) สถานศกษามการพฒนาครฝกในสถานประกอบการกบงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ ตอนท 3 แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพในสถานศกษา

ผลจากวจยในตอนนแบงออกเปน 2 สวน ประกอบดวย สวนท 3.1 ความคดเหนตอระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกบการจดการศกษา

ทางดานการอาชวศกษา สวนท 3.2 ความคดเหนตอการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานของระดบตาง ๆ เพอคณวฒ

การศกษาวชาชพ สวนท 3.1 ความคดเหนตอระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกบการจดการศกษา

ทางดานการอาชวศกษา ดงตารางท 5.10 – 5.19 ดงตอไปน

110

ตารางท 5.10 ความคดเหนตอสถานศกษาจดการศกษาใหแกผเรยนของการเทยบโอนมาตรฐานฝมอ

แรงงาน (n = 2,066 คน)

ล าดบ รายการ จ านวน รอยละ 1 การจดการศกษาทวภาค 1,011 48.93 2 การจดการศกษาในระบบ 594 28.75 3 การจดการศกษานอกระบบ 451 21.83

จากตารางท 5.10 ความคดเหนตอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพของกรมพฒนาฝมอแรงงาน สถานศกษาจดการศกษาใหแกผเรยนในรปแบบพบวา รอยละ 48.93 เปนการจดการศกษาทวภาค รองลงมารอยละ 28.75 เปนการจดการศกษาในระบบ และรอยละ 21.83 เปนการจดการศกษานอกระบบ ตามล าดบ

111

ตารางท 5.11 ความคดเหนตอลกษณะของการเออใหแกผเรยนในระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอ แรงงานในสถานศกษาอาชวศกษา

(n = 2,066 คน) ล าดบ รายการ จ านวน รอยละ

1 การจดฝกประสบการณจรงในสถานประกอบการ 1,363 65.97 2 การจดการเรยนการสอนภาคทฤษฎในสถานศกษา 1,136 54.98 3 การศกษาจากชดวชาเรยนของสถานศกษา 785 37.99 4 การเรยนลวงหนา (Advanced Program)

เพอปรบพนฐาน 596 28.84

5 การศกษาทางไกล (Distance Education) 384 18.58

จากตารางท 5.11 ความคดเหนตอลกษณะของการเออใหแกผเรยนในระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานในสถานศกษาอาชวศกษาพบวา รอยละ 65.78 เปนการจดฝกประสบการณจรงในสถานประกอบการ รองลงมารอยละ 54.98 เปนการจดการเรยนการสอนภาคทฤษฏในสถานศกษา และรอยละ 37.99 เปนการศกษาจากชดวชาเรยนของสถานศกษา ตามล าดบ

ตารางท 5.12 ความคดเหนตอระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) เพอใชการเทยบโอน

มาตรฐานฝมอแรงงานในสถานศกษาอาชวศกษา (n = 2,066 คน)

ล าดบ รายการ จ านวน รอยละ 1 เหนดวยกบระบบการสะสมหนวยกต 1,734 83.93 2 ไมเหนดวยกบระบบการสะสมหนวยกต 322 16.07

จากตารางท 5.12 ความคดเหนตอระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) เพอใชการ

เทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานในสถานศกษาอาชวศกษาพบวารอยละ 83.93 เหนดวยกบระบบสะสมหนวยกต รองลงมารอยละ 16.07 ไมเหนดวยกบระบบการสะสมหนวยกต ตารางท 5.13 ความคดเหนทมตอสถานศกษาอาชวศกษามความพรอมตอระบบการเทยบโอน

มาตรฐานฝมอแรงงานสการศกษาตอระดบการศกษาทางดานการอาชวศกษา (n = 2,066 คน)

ล าดบ รายการ จ านวน รอยละ 1 สถานศกษามความพรอมตอระบบการเทยบโอน 1,293 62.58

112

ล าดบ รายการ จ านวน รอยละ 2 สถานศกษาไมมความพรอมตอระบบการเทยบโอน 773 37.42

จากตารางท 5.13 ความคดเหนทมตอสถานศกษาอาชวศกษามความพรอมตอระบบการ

เทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสการศกษาตอระดบการศกษาทางดานการอาชวศกษาพบวา รอยละ62.58 สถานศกษามความพรอมตอระบบการเทยบโอน และรอยละ 37.42 สถานศกษาไมมความพรอมตอระบบการเทยบโอน ตารางท 5.14 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพ

ชางกอสรางของสถานศกษา (n = 2,066 คน)

ล าดบ สาขาอาชพ จ านวน รอยละ 1 ชางกออฐ 230 11.13 2 ชางฉาบปน 155 7.50 3 ชางไมกอสราง 145 7.02 4 ชางอะลมเนยมกอสราง 60 2.90 5 ชางสตกแตง 49 2.37 6 ชางหนขด 47 2.27 7 ชางฉาบยปซม 27 1.31 8 ชางตดตงยปซม 24 1.16

จากตารางท 5.14 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพชางกอสรางของสถานศกษาพบวารอยละ 11.13 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางกออฐ รองลงมารอยละ 7.50 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางฉาบปน และรอยละ 7.02 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางไมกอสรางตามล าดบ ตารางท 5.15 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพ

ภาคบรการของสถานศกษา (n = 2,066 คน)

ล าดบ สาขาอาชพ จ านวน รอยละ 1 ผประกอบอาหารไทย 138 6.68

113

ล าดบ สาขาอาชพ จ านวน รอยละ 2 พนกงานตอนรบสวนหนา 123 5.95 3 พนกงานผสมเครองดม 104 5.03 4 ผประกอบขนมอบ 102 4.94 5 ผชวยงานแมบาน 52 2.52 6 การแพทยแผนไทย ประเภทการนวด 47 2.27 7 การเลยงดแลเดกปฐมวย 39 1.89 8 การดแลผสงอาย 35 1.69 9 นกสงเสรมสขภาพแบบองครวม 17 0.82

จากตารางท 5.15 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลม

สาขาอาชพภาคบรการของสถานศกษาพบวา รอยละ 6.68 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพผประกอบอาหารไทย รองลงมารอยละ 5.95 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพพนกงานตอนรบสวนหนา และรอยละ 5.03 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพพนกงานผสมเครองดม ตามล าดบ ตารางท 5.16 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพ

ชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอรของสถานศกษา (n = 2,066 คน)

ล าดบ สาขาอาชพ จ านวน รอยละ 1 ชางไฟฟาภายนอกอาคาร 519 25.12 2 ชางเครองปรบอากาศในบานและการพาณชยขนาดเลก 488 23.62 3 ผดแลระบบเครอขายคอมพวเตอร 351 16.99 4 ชางไฟฟาอตสาหกรรม 360 17.42 5 ชางซอมไมโครคอมพวเตอร 337 16.31 6 นกเรยนโปรแกรมคอมพวเตอร (ภาษซ) 233 11.28 7 ชางไฟฟาการควบคมทางอตสาหกรรม 191 9.20 8 ชางโทรคมนาคม (ไมโครเวฟและการสอสารดาวเทยม) 147 7.12


สาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอรของสถานศกษาพบวารอยละ 25.12 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางไฟฟาภายนอกอาคาร รองลงมารอยละ

114

23.62 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางเครองปรบอากาศในบานและการพาณชยขนาดเลก และรอยละ 16.99 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพผดแลระบบเครอขายคอมพวเตอร ตามล าดบ ตารางท 5.17 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพ

ชางเครองกลของสถานศกษา (n = 2,066 คน)

ล าดบ สาขาอาชพ จ านวน รอยละ 1 ชางซอมรถยนต 611 29.57 2 ชางบ ารงรกษารถยนต 515 24.93 3 ชางซอมเครองยนตดเซล 491 23.77 4 ชางสรถยนต 210 10.16 5 ชางเคาะตวถงรถยนต 207 10.02 6 ชางตงศนยและถวงลอรถยนต 181 8.76 7 ชางตรวจสอบเครองมอกล 131 6.34 8 ชางระบบปมและวาลว 122 5.91 9 ชางซอมรถแทรกเตอรการเกษตร 117 5.66 10 พนกงานควบคมเครองจกรรถไฟฟา 24 1.16 11 ผควบคมปนจนชนดหอสง 20 0.97 12 พนกงานควบคมเครองจกรรถตกหนาขดหลง 16 0.77


สาขาอาชพชางเครองกลของสถานศกษาพบวา รอยละ 29.57 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางซอมรถยนต รองลงมารอยละ 24.93 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางบ ารงรกษารถยนต และรอยละ 23.77 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางซอมเครองยนตดเซล ตามล าดบ ตารางท 5.18 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพ

ชางอตสาหการของสถานศกษา (n = 2,066 คน)

ล าดบ สาขาอาชพ จ านวน รอยละ 1 ชางกลง 220 10.65

115

ล าดบ สาขาอาชพ จ านวน รอยละ 2 ชางเขยนแบบ CAD 151 7.31 3 ชางเชอมทก 120 5.81 4 ชางเชอมแมค 78 3.78 5 ชางเชอมทอ HDPE 54 2.61 6 ชางท าแมพมพปมโลหะ 40 1.94 7 ชางท าแมพมพพลาสตก 37 1.79 8 ชางประกอบทอ 35 1.69 9 ชางท าแมพมพฉดโลหะ 33 1.60 10 ชางเชอมและตดโลหะใตน าดวยไฟฟา 23 1.11 11 ชางหลอโลหะ 23 1.11


สาขาอาชพชางอตสาหการของสถานศกษา พบวา รอยละ 10.65 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางกลง รองลงมารอยละ 7.31 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางเขยนแบบ CAD และรอยละ 5.81 ความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางเชอมทก ตามล าดบ

116

ตารางท 5.19 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพ ชางอตสาหกรรมศลปของสถานศกษา

(n = 2,066 คน) ล าดบ สาขาอาชพ จ านวน รอยละ

1 ชางจดดอกไม 80 3.87 2 ชางตดเยบเสอผาสตร 70 3.39 3 ชางเยบ 38 1.84 4 ชางเครองเรอนไม 15 0.73 5 ชางเครองประดบอญมณ 12 0.58 6 ชางเทคโนโลยจกรอตสาหกรรมและอปกรณชวยเยบ 11 0.53 7 ชางเครองประดบรปพรรณ 9 0.44 8 ชางเจยระไนพลอย 7 0.34 9 ชางสเครองเรอน 6 0.29 10 พนกงานควบคมเครองถกผาแนวเสนยน 2 0.10


สาขาอาชพชางอตสาหกรรมศลปของสถานศกษาพบวา รอยละ 3.87 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางจดดอกไม รองลงมารอยละ 3.39 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางตดเยบเสอผาสตร และรอยละ 1.84 มความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสาขาอาชพชางเยบ ตามล าดบ

สวนท 3.2 ความคดเหนตอการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานของระดบตาง ๆ เพอ

คณวฒการศกษาวชาชพ มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตนนเปนขอก าหนดทางวชาการทใชเปนเกณฑวดระดบความร

ทกษะ และทศนคตในการท างานของผประกอบอาชพในสาขาตาง ๆ ประกอบดวย โดยมการจ าแนกฝมอแรงงานออกเปนระดบตาง ๆ ตามล าดบความยากงายของงาน โดยแบงออกเปน

ระดบ 1 หมายถง ผทมฝมอและความรพนฐานในการปฏบตงานทตองมหวหนางานชวยให

ค าแนะน าหรอชวยตดสนใจในเรองส าคญเมอจ าเปน

117

ระดบ 2 หมายถง ผทมฝมอระดบกลางมความรความสามารถ ทกษะและประสบการณในการท างานการตดสนใจหรอความรสมพนธยงจ ากดอยในงานทตนท า

ระดบ 3 หมายถง ผทมฝมอระดบสง สามารถวเคราะห วนจฉยปญหา รขนตอน กระบวนการ

ของงานเปนอยางด สามารถชวยแนะน างานฝมอในระดบต ากวาได เนนการใชหนงสอคมอ น าความรและทกษะมาประยกต ใชวสดเครองมอและหลกการใหสมพนธกบอาชพโดยเฉพาะการตดสน ใจและเลอกใชวธการทเหมาะสม

ผลการวจยของการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานของระดบตาง ๆ เพอคณวฒการศกษาวชาชพดงตารางท 5.20 – 5.22 ดงตอไปน ตารางท 5.20 ความคดเหนตอการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานของระดบ 1 เพอคณวฒการศกษา

วชาชพ (n = 2,066 คน)


การเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพ เหนดวย 1,667 80.7 ไมเหนดวย 399 19.3

ดานความร และความสามารถทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

หมวดทกษะชวต 814 30.4 หมวดวชาชพ 1,497 72.5 หมวดวชาเลอก 659 31.9

ดานทศนคตทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)


จ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบ

118


ประกาศนยบตรวชาชพ ไมเกน 10 หนวยกต 438 21.2 10 – 20 หนวยกต 866 41.9 20 – 30 หนวยกต 687 33.3 อน ๆ 75 3.6

ลกษณะของการเทยบโอน

การเทยบรายวชา 1,234 59.7 การเทยบทงหมวดวชา 825 39.9 อน ๆ 7 0.4

119

ตารางท 5.20 (ตอ) (n = 2,066 คน)


แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสคณวฒการศกษาวชาชพ

สถานศกษาด าเนนการทดสอบความรและทกษะวชาชพทงหมด และผเรยนตองเรยนหมวดวชาทกษะชวตทงหมด

689 33.4

สถานศกษาไมตองทดสอบความรและทกษะวชาชพ และผเรยนตองเรยนวชาชพในหมวดวชาทกษะชวตทงหมด

932 45.1

สถานศกษาไมตองทดสอบความรและทกษะวชาชพ แตทดสอบความรในหมวดวชาทกษะชวตเพอใชในการเทยบโอน

445 21.5

จากตารางท 5.20 ความคดเหนตอการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานของระดบ 1 เพอคณวฒการศกษาวชาชพพบวา

การเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพ ผตอบแบบสอบถามรอยละ 80.7 เหนดวยกบการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ รองลงมารอยละ 19.3 ไมเหนดวยกบการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพ ตามล าดบ

ดานความร และความสามารถทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ

ผตอบแบบสอบถามรอยละ 72.5 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรหมวดวชาชพ รองลงมารอยละ 31.9 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรหมวดวชาเลอก และรอยละ 30.4 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรหมวดทกษะชวต ตามล าดบ

ดานทศนคตทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ

120

ผตอบแบบสอบถามรอยละ 59.1 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรหมวดวชาชพ รองลงมารอยละ 42.3 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรหมวดทกษะชวต และรอยละ 28.3 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรหมวดวชาเลอก ตามล าดบ

121

จ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพ ผตอบแบบสอบถามรอยละ 41.9 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอ

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ 10 – 20 หนวยกต รองลงมารอยละ 33.3 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพ 20 – 30 หนวยกต และรอยละ 21.2 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพไมเกน 10 หนวยกต ตามล าดบ

ลกษณะของการเทยบโอน ผตอบแบบสอบถามรอยละ 59.7 ควรมการเทยบรายวชา รองลงมารอยละ 39.9 ควรมการ

เทยบทงหมวดวชา และรอยละ 0.4 มความคดเหนเปนอน ๆ ตามล าดบ แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสคณวฒการศกษาวชาชพ

ผตอบแบบสอบถามรอยละ 45.1 สถานศกษาไมตองทดสอบความรและทกษะวชาชพ และผเรยนตองเรยนวชาชพในหมวดวชาทกษะชวตทงหมด รองลงมารอยละ 33.4 สถานศกษาด าเนนการทดสอบความรและทกษะวชาชพทงหมด และผเรยนตองเรยนหมวดวชาทกษะชวตทงหมด และรอยละ21.5 สถานศกษาไมตองทดสอบความรและทกษะวชาชพ แตทดสอบความรในหมวดวชาทกษะชวตเพอใชในการเทยบโอนตามล าดบ ตารางท 5.21 ความคดเหนตอการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานของระดบ 2 เพอคณวฒ การศกษาวชาชพ

(n = 2,066 คน)


การเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง

เหนดวย 1,544 74.7 ไมเหนดวย 522 25.3

ความร และความสามารถทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)


122


ทศนคตทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)


ตารางท 5.21 (ตอ) (n = 2,066 คน)


จ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพ

ไมเกน 10 หนวยกต 483 23.4 10 – 20 หนวยกต 788 38.1 20 – 30 หนวยกต 708 34.3 อน ๆ 87 4.2

จ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง


ลกษณะของการเทยบโอน การเทยบรายวชา 1,558 75.4 การเทยบทงหมวดวชา 480 23.2 อน ๆ 28 1.4

แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสคณวฒการศกษาวชาชพในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง

สถานศกษาด าเนนการทดสอบความรและทกษะวชาชพทงหมด และผเรยนตองเรยนหมวดวชาทกษะชวต

1,140 55.2

123


ทงหมด สถานศกษาไมตองทดสอบความรและทกษะวชาชพ และ

ผเรยนตองเรยนวชาชพในหมวดวชาทกษะชวตทงหมด

270 13.1


656 31.8


124

การเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ผตอบแบบสอบถามรอยละ 74.7 เหนดวยกบการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง รองลงมารอยละ25.3 ไมเหนดวยกบการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพ ตามล าดบ

ความร และความสามารถทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตร

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง ผตอบแบบสอบถามรอยละ 71.2 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตร

วชาชพชนสงหมวดวชาชพ รองลงมารอยละ 36.6 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสงหมวดวชาเลอก และรอยละ 36.4 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสงหมวดทกษะชวต ตามล าดบ

ทศนคตทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ผตอบแบบสอบถามรอยละ 58.3 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสงหมวดวชาชพ รองลงมารอยละ 42.1 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสงหมวดทกษะชวต และรอยละ 33.3 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสงหมวดวชาเลอก ตามล าดบ


ผตอบแบบสอบถามรอยละ 38.1 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพ 10 – 20 หนวยกต รองลงมารอยละ 34.3 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพ 20 – 30 หนวยกต และรอยละ23.4 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพไมเกน 10 หนวยกต นอกจากนนรอยละ 4.2 มความคดเหนอน ๆ ตามล าดบ

จ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ผตอบแบบสอบถามรอยละ 36.2 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอ

ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง 20 – 30 หนวยกต รองลงมารอยละ 34.4 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง 10 – 20 หนวยกต และรอยละ25.3 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพไมเกน 10 หนวยกต นอกจากนนรอยละ 4.1 มความคดเหนอน ๆ ตามล าดบ

125

ลกษณะของการเทยบโอน ผตอบแบบสอบถามรอยละ 75.4 ควรมการเทยบรายวชา รองลงมารอยละ 23.2 ควรมการ

เทยบทงหมวดวชา และรอยละ 1.4 มความคดเหนเปนอน ๆ ตามล าดบ


ผตอบแบบสอบถามรอยละ 55.2 สถานศกษาด าเนนการทดสอบความรและทกษะวชาชพทงหมด และผเรยนตองเรยนหมวดวชาทกษะชวตทงหมด รองลงมารอยละ 31.8 สถานศกษาไมตองทดสอบความรและทกษะวชาชพ แตทดสอบความรในหมวดวชาทกษะชวตเพอใชในการเท ยบโอนและรอยละ 13.1 สถานศกษาไมตองทดสอบความรและทกษะวชาชพ และผเรยนตองเรยนวชาชพในหมวดวชาทกษะชวตทงหมด ตามล าดบ

ตารางท 5.22 ความคดเหนตอการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานของระดบ 3 เพอคณวฒ

การศกษาวชาชพ (n = 2,066 คน)


การเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง

เหนดวย 1,543 74.7 ไมเหนดวย 523 25.3

ความร และความสามารถทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)


ทศนคตทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)


126




127

ตารางท 5.22 (ตอ) (n = 2,066 คน)


จ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง


ลกษณะของการเทยบโอน

การเทยบรายวชา 1,537 74.4 การเทยบทงหมวดวชา 505 24.4 อน ๆ 24 1.2



1,175 56.9


200 9.7


691 33.4


การเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ผตอบแบบสอบถามรอยละ 74.7 เหนดวยกบการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง รองลงมารอยละ 25.3 ไมเหนดวยกบการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพ ตามล าดบ

128

ความร และความสามารถทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตร

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง ผตอบแบบสอบถามรอยละ 70.8 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตร

วชาชพชนสงหมวดวชาชพ รองลงมารอยละ 37.8 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสงหมวดทกษะชวต และรอยละ 37.0 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสงหมวดวชาเลอก ตามล าดบ

ทศนคตทก าหนดในสาขาอาชพควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ผตอบแบบสอบถามรอยละ 59.1 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสงหมวดวชาชพ รองลงมารอยละ 43.8 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสงหมวดทกษะชวต และรอยละ 33.8 ควรมการเทยบโอนในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสงหมวดวชาเลอก ตามล าดบ

จ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพ ผตอบแบบสอบถามรอยละ 40.7 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพ 20 – 30 หนวยกต รองลงมารอยละ 34.0 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพ 10 – 20 หนวยกต และรอยละ20.3 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพไมเกน 10 หนวยกต นอกจากนนรอยละ5.0 มความคดเหนอน ๆ ตามล าดบ

จ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ผตอบแบบสอบถามรอยละ 42.9 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอ

ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง 20 – 30 หนวยกต รองลงมารอยละ 30.0 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง 10 – 20 หนวยกต และรอยละ 22.3 มความคดเหนตอจ านวนหนวยกตทสามารถโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพไมเกน 10 หนวยกต นอกจากนนรอยละ 4.8 มความคดเหนอน ๆ ตามล าดบ ลกษณะของการเทยบโอน

ผตอบแบบสอบถามรอยละ 74.4 ควรมการเทยบรายวชา รองลงมารอยละ 24.4 ควรมการเทยบทงหมวดวชา และรอยละ 1.2 มความคดเหนเปนอน ๆ ตามล าดบ

129

แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสคณวฒการศกษาวชาชพในระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง ผตอบแบบสอบถามรอยละ 56.9 สถานศกษาด าเนนการทดสอบความรและทกษะวชาชพ

ทงหมด และผเรยนตองเรยนหมวดวชาทกษะชวตทงหมด รองลงมารอยละ 33.4 สถานศกษาไมตองทดสอบความรและทกษะวชาชพ แตทดสอบความรในหมวดวชาทกษะชวตเพอใชในการเทยบโ อนและรอยละ 9.7 สถานศกษาไมตองทดสอบความรและทกษะวชาชพ และผเรยนตองเรยนวชาชพในหมวดวชาทกษะชวตทงหมด ตามล าดบ

บทท 6

รปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ การน าเสนอในบทนเปนการรายงานผลการศกษาจากการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ

แลวน ามาวเคราะหเนอหา (Content Analysis) จากการสนทนากลมผทรงคณวฒจากส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา (สอศ.) ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) ผบรหารสถานศกษา ครผสอนและครฝกในสถานประกอบการทมประสบการณทางดานการเทยบโอนความรและประสบการณเพอการศกษาตอในระดบประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสง และผทรงคณวฒจากกรมพฒนาฝมอแรงงาน เกยวกบรปแบบและแนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ จ านวน 6 กลม ตามกลมสาขาอาชพ ของกรมพฒนาฝมอแรงงาน โดยใชผลการวจยจากระยะท 1 และ ระยะท 2 มาเปนประเดนในการสนทนากลม ผลการศกษามรายละเอยด ดงน การเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

กรมพฒนาฝมอแรงงานเปนหนวยงานของภาครฐของประเทศไทยทมหนาทเกยวกบการพฒนา

ฝมอแรงงานและศกยภาพของก าลงแรงงานและผประกอบกจการ เพอใหก าลงแรงงานมฝมอไดมาตรฐานในระดบสากลมความสามารถในการประกอบอาชพสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน ทงในเชงปรมาณและคณภาพ และเพ อสงเสรมการเปนผ ประกอบกจการท ม ความสามารถแขงขนไดในตลาดโลก ภารกจทส าคญของกรมพฒนาฝมอแรงงาน ทอยภายใตการดแลของส านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงานคอ การศกษา วเคราะห และวจย เพอพฒนาระบบและรปแบบการพฒนามาตรฐานฝมอแรงงาน การสงเสรมการจดท าและพฒนามาตรฐานฝมอแรงงานใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล รวมทงการจดใหมระบบการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน การพฒนาผทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน ตลอดจนการรบรองมาตรฐานฝมอแรงงานให เปนไปตามหลกเกณฑและมาตรฐานทก าหนด

มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตนนเปนขอก าหนดทางวชาการทใชเปนเกณฑวดระดบความร ทกษะ และทศนคตในการท างานของผประกอบอาชพในสาขาตาง ๆ ประกอบดวย โดยมการจ าแนกฝมอแรงงานออกเปนระดบตาง ๆ ตามล าดบความยากงายของงาน โดยแบงออกเปน

111

ระดบ 1 หมายถง ผทมฝมอและความรพนฐานในการท างาน ปฏบตงานภายใตค าแนะน าของหวหนางาน หรอชวยตดสนใจในเรองส าคญเมอจ าเปน

ระดบ 2 หมายถง ผทมฝมอระดบกลางมความร ความสามารถ ทกษะ การใชเครองมออปกรณ

ไดด และมประสบการณในการท างาน ใหค าแนะน าผใตบงคบบญชาได ระดบ 3 หมายถง ผทมฝมอระดบสง สามารถวเคราะห วนจฉยปญหา รขนตอน กระบวนการ

ของงานเปนอยางด ตดสนใจแกปญหาได สามารถน าความรและทกษะมาประยกตใชกบเทคโนโลยใหมได ใชวสดเครองมอและหลกการใหสมพนธกบอาชพโดยเฉพาะการตดสนใจและเลอกใชวธการทเหมาะสม

ในปจจบนกรมพฒนาฝมอแรงงานไดมจ านวนมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตในสาขาอาชพท

ไดรบการอนมตใหก าหนดมาตรฐาน จ านวน 190 สาขาอาชพ สาขาทไดรบอนมตมาตรฐานแลว จ านวน 184 สาขาอาชพ และสาขาทไดรบอนมตวธการทดสอบแลวจ านวน 155 สาขาอาชพ

ส านกพฒนามาตรฐานทดสอบฝมอแรงงานไดมการแบงกลมมาตรฐานฝมอแรงงานออกเปน 6

กลม และมการประกาศคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานในราชกจจานเบกษาเกยวกบมาตรฐานฝมออาชพจ านวน 58 อาชพดงตอไปน

1) กลมสาขาอาชพชางกอสราง จ านวน 8 อาชพ 2) กลมสาขาอาชพภาคบรการ จ านวน 9 อาชพ 3) กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอรจ านวน 8 อาชพ 4) กลมสาขาอาชพชางอตสาหกรรมศลปจ านวน 10 อาชพ 5) กลมสาขาอาชพชางกลจ านวน 12 อาชพ 6) กลมสาขาอาชพชางอตสาหการจ านวน 11 อาชพ ในขณะเดยวกนอาชพบางอาชพใน 6 กลมสาขาอาชพนจะไดรบอตราคาจางขนต าตามกฎหมายท

บงคบไวตามประกาศคณะกรรมการคาจางเรอง อตราคาจางตามมาตรฐานฝมอ ซงจดเปนผลประโยชนอยางหนงทผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานจะไดรบ จากผลการสนทนากลมสะทอนใหเหนวาการก าหนดคาจางขนต าตามมาตรฐานฝมอแรงงาน มสวนกระตนใหมผสนใจเขามาทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานมากขน โดยเฉพาะในกรณทมเสนทางอาชพทชดเจนและองคกรทท างานอยใหการสนบสนนตลอดจนเหนความส าคญของการพฒนาทรพยากรมนษย

112

การก าหนดมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตนนสามารถแบงได 3 ขนตอน หลก ๆ ดงน 1) ขนตอนการส ารวจความตองการของตลาดแรงงาน เปนขนตอนแรกทส านกพฒนา

มาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน ทจะตองด าเนนการส ารวจความตองการของตลาดแรงงาน โดยยดหลกมาตรฐานฝมอแรงงานทมผลกระทบตอตลาดแรงงาน โดยท าแบบสอบถามเกบขอมลจากผมสวนไดเสยของอาชพนน ๆ เชน ผ ประกอบการทางดานอตสาหกรรม เจาของอาชพ ผใชแรงงาน เปนตน และผมสวนไดเสยจะเปนผก าหนดกรอบท ามาตรฐานฝมออาชพอยางคราว ๆ ดวยการใหขอมลรายละเอยดเกยวกบ หนาทของฝมอแรงงาน หรอคณสมบตของฝมอแรงงานนนตามมาตรฐานทควรจะเปน เปนตน หลงจากนนจะมการน าเสนอตอคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานตอไป เพอด าเนนการแตงตงคณะอนกรรมการของฝมอแรงงานในอาชพนน ๆ ประกอบดวย เจาหนาทของราชการ ผประกอบการ และผเชยวชาญทมาจากสถาบนทางการศกษา โดยมหนาทจดท ารายละเอยดในการยกรางมาตรฐานฝมอแรงงานตอไป

2) ขนตอนการยกรางมาตรฐานฝมอแรงงาน เปนหนาทของคณะอนกรรมการของฝมอแรงงาน

ของแตละอาชพประกอบดวย 1) มาตรฐานฝมอแรงงาน สาขาอาชพนน ๆ 2) คณสมบตของผรบการทดสอบ และ 3) วธการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน ตลอดจนการออกหนงสอรบรองวาเปนผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต แลวน าเสนอตอคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานตอไป

3) ขนตอนการน าเสนอตอคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน หลงจากเมอมการ

น าเสนอการยกรางมาตรฐานฝมอแรงงาน สาขาอาชพนน ๆ แลวเสนอตอรฐมนตรของกระทรวงแรงงานเพอใหความเหนชอบ หลงจากนนใหประธานคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานลงนามเพอประกาศในราชกจานเบกษาตอไป

จากขนตอนการก าหนดมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตดงกลาวจะเหนไดวา การก าหนด

มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตนนจ าเปนตองมการก าหนดคณสมบตของผรบการทดสอบและวธการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน โดยผานความเหนชอบของคณะอนกรรมการของฝมอแรงงานแตละอาชพ โดยคณะอนกรรมการนประกอบดวยตวแทนจากภาครฐ เอกชน สถานประกอบการ สถานศกษา รวมทงผเชยวชาญทจะรวมกนพจารณาองคประกอบตาง ๆ ในการก าหนดมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต ซงสอดคลองกบผลการสนทนากลมซงพบวาผทรงคณวฒจากหลายภาคสวนทเขารวมการสนทนากลมกมสวนในการเขาไปเปนคณะอนกรรมการในการก าหนดมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตดวยเชนกน

113

การทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานนนเปนการทดสอบความร ความสามารถ และทศนคตใน

การท างานของผประกอบอาชพ ตามเกณฑทก าหนดในมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต ผทดสอบผานจะไดรบหนงสอรบรองวาเปนผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตในแตละระดบ การก าหนดเกณฑในการพจารณาประเมนผลการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานจะตองค านงถงปจจยในเรอง ความรพนฐานในการปฏบตงาน ความปลอดภยในการท างาน ขนตอนวธการท างานทเหมาะสม การใชและบ ารงรกษาเครองมออปกรณทถกตอง การเลอกและใชวสดอยางประหยด เวลาทใชในการปฏบตงานทเหมาะสม และมผลงานทส าเรจเปนทยอมรบ

ในประเทศไทยนนการทแรงงานจะไดรบมาตรฐานฝมอแรงงานในแตละระดบนนจ าเปนตอง

ผานการทดสอบ ซงแตกตางจากบางประเทศทสามารถใชแฟมสะสมงานเปนหลกฐานสวนหนงทใชในการแสดงถงความร ความสามารถในการท างาน เพอใหไดรบมาตรฐานฝมอแรงงานได ลกษณะการทดสอบนนแบงออกเปน 2 ภาค คอ 1) ภาคความร เปนการทดสอบความรพนฐานในการปฏบตงาน ทจ าเปน ลกษณะของขอทดสอบ เปนปรนย คะแนนคดเปนรอยละ 20 - 30 ขนอยกบหลกเกณฑและวธการทดสอบในแตละสาขาอาชพและแตละระดบ และ 2) ภาคความสามารถ เปนการทดสอบทกษะ ความช านาญงาน รวมถงทศนคตในการท างานทด ลกษณะของขอทดสอบเปนการทดสอบการปฏบตงานจรงตามแบบและเวลาทก าหนด ใชเวลา 3 – 6 ชวโมง คะแนนคดเปนรอยละ 70 – 80 ขนอยกบหลกเกณฑและวธการทดสอบในแตละสาขาอาชพและแตละระดบเกณฑการทดสอบผานของสาขาอาชพนน ผเขารบการทดสอบจะตองเขารบการทดสอบทงสองภาค โดยแตละภาคจะตองผานเกณฑทก าหนดของแตละภาค และเมอรวมคะแนนทงสองภาคแลว จะตองมคะแนนไมนอยกวาคะแนนทก าหนดไวซงโดยปกตจะอยทรอยละ 70 จากหลกเกณฑและวธการทดสอบในแตละสาขาอาชพและแตละระดบนนผทรงคณวฒทเขารวมการสนทนากลมยอมรบหลกเกณฑและวธการทดสอบทถกพฒนาขนภายใตการดแลของกรมพฒนาฝมอแรงงาน ซงผทผานการทดสอบสามารถยอมรบไดวาเปนผทมความร ทกษะ และทศนคตในการท างานของผประกอบอาชพในสาขานนๆ ตามระดบความยากงายของงาน อยางไรกตามผทรงคณวฒเหนวาการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานยงเนนทกษะเปนหลก โดยผทสามารถสอบผานเปนผทสามารถปฏบตงานโดยใชทกษะทเฉพาะเจาะจงในแตละอาชพไดในเวลาทก าหนด ซงแตกตางการทดสอบในรายวชาของนกเรยน นกศกษาในระดบอาชวศกษา

จากผลการศกษาเอกสารเพอน าไปใชเปนเอกสารประกอบการสนทนากลม พบวา จากการ

พจารณาเปรยบเทยบความรและทกษะ ของผทสามารถผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตในแตละอาชพของกลมสาขาอาชพนน สามารถน ามาใชในการเปรยบเทยบสมรรถนะรายวชาในหลกสตรเพอ

114

การเทยบโอนเปนหนวยกตของหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสงไดในแตละประเภทวชา ดงตารางท 6.1

114

ตารางท 6.1 การเปรยบเทยบความร และทกษะ ของผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตในแตละกลมสาขาอาชพ กบสมรรถนะรายวชา ในประเภทวชา ตาง ๆ ของหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษา

ล าดบท

สาขาอาชพ ประเภทวชา

อตสาหกรรม อตสาหกรรมสงทอ

อตสาหกรรมการทองเทยว

เทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสาร

พาณชยกรรม ศลปกรรม คหกรรม ประมง เกษตรกรรม

กลมสาขาอาชพชางกอสราง

1 ชางกออฐ √ X X X X X X X X 2 ชางฉาบปน √ X X X X X X X X 3 ชางฉาบยปซม √ X X X X X X X X 4 ชางตดตงยปซม √ X X X X X X X X 5 ชางไมกอสราง √ X X X X X X X X 6 ชางสตกแตง √ X X X X X X X X 7 ชางหนขด √ X X X X X X X X 8 ชางอะลมเนยมกอสราง √ X X X X X X X X

กลมสาขาอาชพภาคบรการ

1 การดแลผสงอาย X X √ X X X √ X X 2 การแพทยแผนไทย

ประเภทการนวดไทย X X X X X X √ X X

3 การเลยงดแลเดกปฐมวย

X X X X X X √ X X

116

ตารางท 6.1 (ตอ)

ล าดบท






4 นกสงเสรมสขภาพแบบองครวม

X X X X X X √ X X

5 ผชวยงานแมบาน X X √ X X X √ X X 6 ผประกอบขนมอบ X X X X X X √ X X 7 ผประกอบอาหารไทย X X X X X X √ X X 8 พนกงานตอนรบสวนหนา X X √ X X X √ X X 9 พนกงานผสมเครองดม X X √ X X X √ X X

กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร

1 ชางเครองปรบอากาศในบานและการพาณชยขนาดเลก

√ X X X X X X X X

2 ชางซอมไมโครคอมพวเตอร

√ X X √ √ X X X X

3 ชางโทรคมนาคม (ไมโครเวฟและ การสอสารดาวเทยม)

√ X X X X X X X X

118


ล าดบท






4 ชางไฟฟาภายนอกอาคาร

√ X X X X X X X X

5 ชางไฟฟาอตสาหกรรม √ X X X X X X X X 6 นกเขยนโปรแกรม

คอมพวเตอร (ภาษาซ) X X X √ √ X X X X

7 ผดแลระบบเครอขายคอมพวเตอร

√ X X √ √ X X X X

8 ชางไฟฟาการควบคมทางอตสาหกรรม

√ X X X X X X X X

กลมสาขาอาชพชางอตสาหกรรมศลป

1 ชางเครองประดบ อญมณ

X X X X X √ X X X

2 ชางเครองประดบ รปพรรณ

X X X X X √ X X X

3 ชางเครองเรอนไม √ X X X X √ X X X 4 ชางจดดอกไม X X √ X X X √ X X

119

ล าดบท






5 ชางเจยระไนพลอย X X X X X √ X X X 6 ชางตดเยบเสอผาสตร X X X X X X √ X X

120


ล าดบท






7 ชางเทคโนโลยจกรอตสาหกรรมและอปกรณชวยเยบ

X X X X X X √ X X

8 ชางเยบ X X X X X X √ X X 9 ชางสเครองเรอน √ X X X X X X X X 10 พนกงานควบคมเครอง

ถกผาแนวเสนยน √ X X X X X √ X X

กลมสาขาอาชพชางเครองกล

1 ชางเคาะตวถงรถยนต √ X X X X X X X X 2 ชางซอมเครองยนต

ดเซล √ X X X X X X X X

3 ชางซอมรถแทรกเตอรการเกษตร

√ X X X X X X X X

4 ชางซอมรถยนต √ X X X X X X X X 5 ชางตรวจสอบ

เครองมอกล √ X X X X X X X X

121

ล าดบท






6 ชางตงศนยและถวงลอรถยนต

√ X X X X X X X X

122


ล าดบท






7 ชางบ ารงรกษารถยนต √ X X X X X X X X 8 ชางระบบปมและวาลว √ X X X X X X X X 9 ชางสรถยนต √ X X X X X X X X 10 ผควบคมปนจนชนดหอ

สง √ X X X X X X X X

11 พนกงานควบคมเครองจกรรถตกหนาขดหลง

√ X X X X X X X X

12 พนกงานควบคมเครองจกรรถไฟฟา

√ X X X X X X X X

กลมสาขาอาชพชางอตสาหการ

1 ชางกลง √ X X X X X X X X 2 ชางเขยนแบบ CAD √ X X X X X X X X 3 ชางเชอมทอ HDPE √ X X X X X X X X 4 ชางเชอมทก √ X X X X X X X X 5 ชางเชอมแมค √ X X X X X X X X

124


ล าดบท






6 ชางเชอมและตดโลหะใตน าดวยไฟฟา(4ระดบ)

√ X X X X X X X X

7 ชางท าแมพมพฉดโลหะ √ X X X X X X X X 8 ชางท าแมพมพปมโลหะ √ X X X X X X X X 9 ชางท าแมพมพพลาสตก √ X X X X X X X X 10 ชางประกอบทอ √ X X X X X X X X 11 ชางหลอโลหะ √ X X X X X X X X

120

จากการศกษาเอกสารเพอเปรยบเทยบความร ทกษะ ของผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานในแตละอาชพนนพบวามาตรฐานฝมอแรงงานสวนใหญนนสามารถเทยบไดกบสมรรถนะรายวชาในหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพช นสง ประเภทวชาอตสาหกรรม รองลงมาคอ ประเภทวชาคหกรรม อยางไรกตามอาชพการแพทยแผนไทย ประเภทการนวดไทย และนกสงเสรมสขภาพแบบองครวม ซงอยในกลมสาขาอาชพภาคบรการนนไมสามารถเทยบความร ทกษะ กบสมรรถนะรายวชาในหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษาได จากการสนทนากลมผทรงคณวฒทงจาก ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน กรมพฒนาฝมอแรงงาน พบวาอาชพในกลมนตองอยภายใตการดแลของกระทรวงสาธารณสข ซงท าใหสถานศกษาทางดานอาชวศกษาสงกด ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และ ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ไมสามารถผลตแรงงานทตอบสนองความตองการของตลาดแรงงานในสาขาอาชพนได ระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) สรางโอกาสการเรยนรตลอดชวตใหกบแรงงานคณภาพ

จากแนวทางการก าหนดวธการและเกณฑในการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน รวมทงการท า

แบบทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน ไดขอใหผทรงคณวฒทเกยวของกบสาขาวชาชพในการด าเนนการ และเม อน ารายการความรและทกษะของผผานทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานเทยบกบสมรรถนะรายวชาของหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษา พบวาสามารถน ามาเทยบเคยงกนได ทงนจากการสนทนากลมพบวาผทรงคณวฒทกทานเหนดวยกบการสงเสรมการเรยนรตลอดช วตใหกบแรงงานไทย โดยเปดโอกาสใหแรงงานสามารถน าความรและประสบการณเดมทมอยมาใชในการเทยบกบสมรรถนะรายวชา เพอเปนหนวยกตในหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษา ซงผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานเปนผทมความร ทกษะ ตามเกณฑเปนทยอมรบ ดงนนจงสามารถน ามาความร และทกษะในอาชพนนๆ มาเทยบกบสมรรถนะรายวชาเพอเปนหนวยกตในหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษา อยางไรกตามผทรงคณวฒเหนสอดคลองกนวายงไมสามารถเทยบใหผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตระดบ 3 ไปสระดบประกาศนยบตรวชาชพเชนเดยวกบตางประเทศได เนองจากการมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตของประเทศไทยนนเนนทกษะเฉพาะอาชพท าใหมขอบขายทางดานความร และทกษะ แคบกวาสมรรถนะของหลกสตรอาชวศกษา

ค าถามจากการสนทนากลมประเดนหนงทส าคญคอเหตใดแรงงานจ งตองน าผลการทดสอบ

มาตรฐานฝมอแรงงานมาเทยบสมรรถนะรายวชาเพอเปนหนวยกตในหลกสตรระดบอาชวศกษา เนองจากในบางอาชพทมการก าหนดคาจางขนต าตามประกาศคณะกรรมการคาจางเรอง อตราคาจาง ตามมาตรฐานฝมอนน ยอมมรายไดสงกวาผท เรยนจบระดบประกาศนยบตรวชาชพ หรออาจสงกวาผ ท

121

เรยนจบระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงดวย ค าตอบทไดจากการสนทนากลมนน พบวา การสรางโอกาสทางการศกษาเปนการกระตนใหแรงงานเกดการพฒนาตนเอง รวมทงคาจางแรงงานนนเปนเพยงแรงจงใจภายนอก หากสรางแรงจงใจภายในใหเกดขนในการตองการพฒนาตนเอง จะท าใหแรงงานพบคณคาของตนเอง และเกดการพฒนาทยงยนตอเนองตลอดชวต

จากการสนทนากลมนนพบวา การน าระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) มาใช จะเปด

โอกาสใหแรงงานทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน สามารถน าผลการทดสอบมาเทยบโอนกบสมรรถนะรายวชาเพอเปนหนวยกต ทงในหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพและประกาศนยบตรวชาชพชนสงได โดยแรงงานสามารถเกบเปนหนวยกตและสามารถน ามาใชในการศกษาตอได ทงนเนองจากแรงงานแตละคนมความพรอมทางดานเวลาและคาใชจายแตกตางกน รวมทงการเรยนรอยางตอเนองผานประสบการณกสามารถท าไดตลอดเวลา เมอแรงงานมความพรอมกสามารถทจะเขาศกษาตอในประเภทวชาทสามารถตอยอดความรในอาชพนนได อกทงยงชวยใหแรงงานประหยดทงเวลาและคาใชจายดวย แรงงานจงสามารถน าคณวฒทไดรบไปใชในการพฒนาอาชพตามเสนทางอาชพตอไปได อยางไรกตามแรงงานอาจน าผลการเรยนรจากการศกษาทงนอกระบบและตามอธยาศย หรอความรพนฐานเดมมาใชในการเทยบโอนเพมเตม นอกจากผลการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน เพอสะสมเปนหนวยกตในประเภทวชาทตองการในหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษา

นอกจากนนจากการสนทนากลมพบวา ในการน าระบบสะสมหนวยกต (Credit Bank) มาใช

เปนเครองมอในการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาในประเทศไทยนน ควรมการก าหนดหนวยงานทดแลและประสานกบหนวยงานตาง ๆ ในการก าหนดกรอบ เพอใชในการเทยบความรและประสบการณเดมของผตองการเทยบโอน กบผลลพธการเรยนรของรายวชาในแตละหลกสตร เพอเกบไวเปนหนวยกตสะสมของแตละคนได และเกบขอมลหนวยกตของผตองการเทยบโอนไว ดงนน หนวยงานนจงเปรยบเหมอนคลงความร ทกษะ และความสามารถของแรงงาน เนองจากเปนฐานขอมลของผทมความร ทกษะ และความสามารถเพอการเทยบโอน นอกจากนนหนวยงานนยอม มขอมลทน ามาเชอมโยงระหวางมาตรฐานอาชพและคณวฒการศกษาตางๆ ในประเทศได การเทยบโอนความร ทกษะของแรงงานกบสมรรถนะรายวชาในหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษา

จากผลการสนทนากลมของผทรงคณวฒ พบวา ผลการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานนน

แสดงถงความรและทกษะของแรงงานในอาชพนน ซงสามารถน ามาการเทยบโอนความร ทกษะจาก

122

มาตรฐานฝมอแรงงานนนไปสสมรรถนะรายวชา ในหลกสตรฐานสมรรรถนะเพอเทยบเปนจ านวนหนวยกตในหลกสตรนน ๆ ซงผเรยนสามารถเกบสะสมไวไดเพอใชในการเรยนตอในระดบทสงขนได

ค าถามทเกดขนในการสนทนากลม คอ ผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานสามารถ

เทยบโอนความร ความสามารถ ตามสมรรถนะรายวชาและเทยบเปนหนวยกตเลยไดหรอไมโดยไมจ าเปนตองผานการทดสอบอกครงหนง เนองจากในปจจบนการด าเนนการเทยบโอนความรของแตละสถานศกษา สามารถท าไดภายใตแนวทางการด าเน นงานของ ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และ ส าน กงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน สถานศกษาจงสามารถก าหนดการวดและประเมนผลไดเองตามความเหมาะสม ผลจากการสนทนากลมของผทรงคณวฒ พบวา ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ สงกด ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน สงกด ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน และกรมพฒนาฝมอแรงงาน ควรด าเนนการก าหนดรายวชาทผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานสามารถเทยบโอนความรและทกษะได เพอเทยบโอนเปนหนวยกตในหลกสตรตอไป ทงนการก าหนดกรอบในการเทยบโอนความรและทกษะของแรงงานทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานนนควรใชสมรรถนะรายวชาเปนหลก ซงเปนไปตามค าอธบายรายวชาของหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พ.ศ.2556 และหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พ.ศ. 2546 โดยน ามาเปรยบเทยบกบความรและทกษะของแตละอาชพนน ๆ หากความรและทกษะตรงกบค าอธบายรายวชามากกวารอยละ 60 ซงจากการสนทนากลมผทรงคณวฒตามกลมสาขาอาชพนน พบวา ผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานนนสามารถใชผลการวดความรและทกษะ เทยบโอนกบสมรรถนะรายวชา ในหมวดทกษะวชาชพ ทงกลมทกษะวชาชพพนฐานทกษะวชาชพเฉพาะ และทกษะวชาชพเลอก ซงแตกตางกนไปตามกลมสาขาอาชพขนอยกบลกษณะ และทกษะการปฏบตงานของอาชพนน ๆ

ส าหรบอาชพการแพทยแผนไทย ประเภทการนวดไทย และนกสงเสรมสขภาพแบบองครวมนน

จากกานสนทนากลมผทรงคณวฒในกลมอาชพภาคบรการทงตวแทนของ ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน และกรมพฒนาฝมอแรงงาน เหนวา สามารถเทยบโอนความร และทกษะ กบสมรรถนะรายวชา ในหมวดวชาเลอกเสร แตทงนตองมการพฒนารายวชาเลอกเสรทมสมรรถนะรายวชาสอดคลองกบความร และทกษะของผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานใน 2 อาชพนดวย ดงนนหากแรงงานใน 2 กลมอาชพนตองการเทยบโอนความรและทกษะจากอาชพ เพอคณวฒการศกษาวชาชพอาจมขอจ ากดเรองสถานศกษา เนองจากอาจมเพยงสถานศกษาทเปดสอนเฉพาะในประเภทวชาทเกยวของบางแหงเทานน

123

การเทยบโอนความรพนฐานเดมของแรงงานกบสมรรถนะรายวชา หมวดวชาทกษะชวต ในหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษา

นอกจากความรและทกษะทผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน สามารถน ามาเทยบกบ

สมรรถนะรายวชาในหลกสตรแลว ผลการสนทนากลมพบวา แรงงานทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานบางสวนนนไดเขารวมหลกสตรฝกเตรยมเขาท างาน ซงสามารถน าความร ทไดจากหลกสตรฝกเตรยมเขาท างานมาเทยบกบสมรรถนะรายวชาในหลกสตรไดดวย ซงทผานมา ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เคยไดด าเนนการเทยบโอนหลกสตรฝกเตรยมเขาท างานของกรมพฒนาชมชน มาเทยบโอนกบรายวชาในหมวดวชาสามญ หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ป พ.ศ.2538 เพอเปนหนวยกตสะสมใหกบแรงงานไดใชในการศกษาตอ ดงนนในปจจบนหลกสตรฝกเตรยมเขาท างาน สามารถใชเปนความร ทกษะ เพอเทยบกบสมรรถนะรายวชา ในหมวดวชาทกษะชวต หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ กสามารถท าได ผานคณะท างานรวมกนระหวางส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ สงกด ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน สงกด ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน และกรมพฒนาฝมอแรงงาน

ในขณะเดยวกนจากผลการสนทนากลม พบวา มแรงงานทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอ

แรงงานสวนหนงทจบการศกษาจากการศกษานอกระบบโรงเรยน (กศน.) ในระดบชนมธยมศกษาปท 6 แตมความตองการจะมคณวฒทางดานอาชวศกษา ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ สงกด ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ควรสรางความรวมมอกบ ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เพอท าการเทยบโอนความร ในลกษณะสมรรถนะรายวชา ในหมวดวชาทกษะชวตดวย เพอเปดโอกาสใหแรงงานไดรบคณวฒการศกษาวชาชพมากขน การเทยบโอนความร และประสบการณเดมของแรงงาน กบสมรรถนะรายวชาในหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษา

การเทยบโอนความร ทกษะ และความรพนฐานของผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน

นน เปนการเทยบโอนจากกรอบสมรรถนะของมาตรฐานฝมอแรงงงาน หรอค าอธบายรายวชา/หลกสตรฝกอบรม แลวน ามาเทยบสมรรถนะรายวชา ในหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานอาชวศกษา โดยใชค าอธบายสมรรถนะรายวชาของแตละรายวชาในหลกสตร อยางไรกตามจากผลการสนทนากลมพบวาผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานนนยงมความรและประสบการณเดมทสามารถน ามาใชในการเทยบโอนกบสมรรถนะรายวชาอนๆ ในหลกสตรได ดงนนจงควรเปดโอกาสใหผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน สามารถเทยบโอนไดโดยการใชวธการประเมนผลอน ๆ เชน การทดสอบเพมเตม

124

การพฒนาแฟมสะสมงาน การแสดงหลกฐานอางองถงประสบการณทผานมา เปนตน โดยการก ากบ ดแลของหนวยงานกลาง มการแตงตงคณะกรรมการส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ สงกด ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน สงกด ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เพอรวมกนพจารณาการประเมนผลเพมเตมดงกลาว

หนวยงานกลางมความส าคญในการทรบผดชอบดแลระบบการสะสมหนวยกต และการเชอมโยงระหวางโลกการศกษา และโลกอาชพ

จากการสนทนากลมของผทรงคณวฒ พบวา ปจจยส าคญในการสนบสนนรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพโดยใชระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) นน คอ หนวยงานทเขามาดแลระบบ เนองจากหนวยงานกลางนจะเปนหนวยงานทเชอมโยงระหวาง โลกการศกษาและโลกอาชพ การเทยบโอนความร ทกษะ ของแรงงานทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานกบสมรรถนะรายวชาในหมวดวชาทกษะอาชพ การเทยบโอนความรพนฐานเดมทผผานการทดสอบไดรบมาจากการศกษาในระบบหรอนอกระบบกบหมวดวชาทกษะชวต และการเทยบโอนความรและประสบการณเดมจากการศกษานอกระบบและตามอธยาศย กบสมรรถนะรายวชาอน ๆ ในหลกสตรฐานสมรรถนะดานการอาชวศกษา จ าเปนตองมหนวยงานทเขามาดแลภายหลงจากการก าหนดกรอบการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพ ภายใตความรวมมอระหวางส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ สงกด ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน สงกด ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน และส านกพฒนามาตรฐานและการทดสอบฝมอแรงงาน สงกดกรมพฒนาฝมอแรงงาน หนวยงานกลางจะเขามาเปนผดแลผลการเทยบโอนทเกบไวในรปการสะสมหนวยกต และเปนผก าหนดกรอบชวงระยะเวลาในการใชหนวยกตทสามารถเทยบโอนได รวมทงมบทบาทในการเปนผดแลฐานขอมลความรและทกษะของแรงงานไทยดวย การมหนวยการกลางดแลระบบการสะสมหนวยกตนชวยเปดโอกาสใหแรงงานสามารถศกษาตอในระดบทสงขน ทงแรงงานทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานและแรงงานทยงไมผานการทดสอบแตมการสงสมความรและประสบการณเดมมาในระยะเวลาทยาวนาน เพอใหเกดการพฒนาอาชพตามเสนทางอาชพของแรงงานได สงผลตอคณภาพชวตทดของแรงงานตอไป

ผลจากการสนทนากลมเรองหนวยงานกลางนมความสอดคลองกบรปแบบการเทยบโอนความร

และประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศ ซงประเทศทสงเสรมการเรยนรตลอดชวตและเปดโอกาสใหแรงงานไดมโอกาสในการพฒนาตนเองนน จะมหนวยงานกลางทดแลเรองการเทยบโอนหนวยกตและการสะสมหนวยกตเพอใชในการศกษาตอ นอกจากนนหนวยงานกลางยงเปนสวนทเชอมโยงโลกการศกษาและโลกการท างานดวย ในประเทศสหรฐอเมรกามหนวยงานเพอก าหนดเทยบ

125

โอนหนวยกตใหกบหลกสตรการฝกอบรมของหนวยงานราชการ หลกสตรขององคกรวชาชพเพอใชในการศกษาตอในระดบทสงขนได โดยผเรยนสามารถเกบหนวยกตทตนเองไดเรยนรมาไวใชในการศกษาตอได สงผลใหลดระยะเวลาและคาใชจายในการศกษาตอดวย

การเทยบโอนหนวยกตระหวางสถานศกษาเพอเปดโอกาสการเรยนรใหกบแรงงาน

การเทยบโอนหนวยกตของสถานศกษาอาชวศกษาภายในหนวยงานตนสงกด ซงหมายถง

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาและส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ไดมการท าคมอของแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณกบสมรรถนะรายวชา เพอเปนจ านวนหนวยกตทไดรบในหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษา แตอยางไรกตามในปจจบนนนยง ไมมการท าแนวทางการเทยบโอนหนวยกตระหวางสถานศกษาอาชวศกษาตนสงกดเดยวกน และระหวางสถานศกษาอาชวศกษาตางตนสงกด ซงผวจยขอแยกประเดนผลการสนทนากลมดงตอไปน

การเทยบโอนหนวยกตของสถานศกษาอาชวศกษาตนสงกดเดยวกนพบวา การเทยบโอน

หนวยกตของสถานศกษาอาชวศกษา มจดประสงคทแตกตางกบการเทยบโอนความรและประสบการณ แตเนองจากสถานศกษาอาชวศกษาสวนใหญเขาใจวาการเทยบโอนหนวยกตกบการเทยบโอนความรและประสบการณเปนเรองเดยวกน และจะตองมผานกระบวนการทดสอบประเมนความร ทกษะ และเจตคตใหม

ประเดนค าถามอกประเดนหนงทเกดขนในการสนทนากลม คอ เรองการเทยบโอนหนวยกต

ระหวางสถานศกษาอาชวศกษามความเปนไปไดหรอไม และถาเปนไปไดใครเปนผดแลและก ากบ ซงจากผลจากสนทนากลมพบวาการเทยบโอนหนวยกตระหวางสถานศกษาอาชวศกษาน น มความเปนไปไดสง เน องจากสถานศกษาอาชวศกษาเปนสวนหนงของส านกงานคณะกรรมการ การอาชวศกษา และการก ากบดแลกลมโรงเรยนอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน นาจะมระบบและกลไกตอการเทยบโอนหนวยกตภายในตนสงกดเดยวกนได โดยใหส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพเปนหนวยงานกลางในการก ากบ และดแลการเทยบโอนหนวยกตภายในส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา โดยใหกลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชนเปนหนวยงานกลางในการก ากบและดแลการเทยบโอนหนวยกตภายในส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน สวนการประเมนคาระดบของรายวชาเดม จากสถานศกษาเดมนน ผลการสนทนากลมพบวา ผลการเรยนของรายวชาเดม จากสถานศกษาเดมทงทผานกระบวนการการเทยบโอนความร และประสบการณกบการลงทะเบยนเรยนในหลกสตรเดม ผเรยนนาจะไดรบผลการเรยนเทาเดมในรายวชาเดม โดยไมตองมการทดสอบใหมอก สวนถาผเรยนไมพอใจคาระดบของรายวชาจากสถานศกษาเดมก

126

เปนสทธของผเรยนทสามารถลงทะเบยนใหม แตถามปรบปรงหลกสตรใหมตองผานกระบวนการการเทยบโอนความรและประสบการณใหม

ประเดนการเทยบโอนหนวยกตของสถานศกษาอาชวศกษาตนสงกดตางกนผลการสนทนากลม

พบวาปจจบนยงไมแนวทางการเทยบโอนหนวยกตของสถานศกษาอาชวศกษาตางตนสงกด แตในอนาคตควรมการตงคณะกรรมการรวมทงสองฝายประกอบดวย ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ และกลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน เพอหาแนวทางปฏบตการเทยบโอนหนวยกตของสถานศกษาตางตนสงกด อยางไรกตามจากผลการสนทนากลมพบวาการมหนวยงานกลางเพอดแลระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) หนวยงานนจะสามารถสรางความเชอมโยงและความเชอมนระหวางหนวยงาน ท าใหแรงงานมโอกาสไดเรยนรในสถานศกษาทสะดวกตอการเขาถงได แมจะมการยายถนเพอการประกอบอาชพกตาม

การจดการศกษาเพอรองรบการเคลอนยายแรงงาน

การจดการศกษาเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานเปนสงทสถานศกษาอาชวศกษาตองค านง

มาก เนองจากบรบทของการจดการศกษาตองเออตอการเรยนรของแรงงาน โดยเฉพาะแรงงานทมการลงทะเบยนเรยนกบสถานศกษาอาชวศกษา ประเดนของการจดการศกษาเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานแยกออกเปน 2 ประเดนคอ ประเดนของการจดการศกษาเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานในสถานศกษาตนสงกดเดยวกน กบประเดนของการจดการศกษาเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานในสถานศกษาตางตนสงกด ดงตอไปน

การจดการศกษาเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานในสถานศกษาตนสงกดเดยวกน จากการ

สนทนากลมพบวามความเปนไปไดเนองจากตนสงกดเดยวกน อาจจะมการออกระเบยบเรองการจดการศกษาทางดานการอาชวศกษาเพอรองรบการเคล อนยายแรงงานในสถานศกษา เชน การจดการเรยนการสอนในรปแบบทางไกล ระบบหองเรยนตางจากการลงทะเบยน ระบบ e – learning เปนตน โดยใหส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ และกลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชนเปนหนวยงานหลกของแตละตนสงกด ทตองด าเนนการนเทศและใหความรความเขาใจในระเบยบดงกลาวภายภาคหนา

ประเดนของการจดการศกษาเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานในสถานศกษาตางตนสงกด

จากการสนทนากลมเหนพองตองกนวา มความเปนไปไดถามการตงคณะกรรมการรวมกน หรอการท า

127

บนทกขอตกลงรวม (MOU) ทงสองฝาย โดยเฉพาะการยอมรบมาตรฐานการจดการศกษาทางดานการอาชวศกษาทงภาครฐและเอกชนทมคณภาพเดยวกน

แตอยางไรกตามเพอใหมความคลองตวเกยวกบการจดการศกษาเพอรองรบการเคลอนยาย

แรงงานในสถานศกษาอาชวศกษาใหมประสทธภาพ นอกจากใหส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ และกลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน ควรมหนวยงานกลางตามกฎหมายทด าเนนการเกบรวบรวมหนวยกตหลงจากแรงงานมการเคลอนยายการท างาน

การสรางความรวมมอระหวางหนวยงานเพอการพฒนาแรงงานไทย ผลการสนทนากลม พบวา การสรางความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของทงหนวยงาน ทท าหนาทในการจดการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย ภาคอตสาหกรรม องคกรวชาชพตาง ๆ เปนปจจยสนบสนนทส าคญทท าใหการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพนนมประสทธภาพ สามารถตอบสนองความตองการของแรงงานและผประกอบการได

การสรางความรวมมอระหวางส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ กลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน กรมพฒนาฝมอแรงงาน องคกรวชาชพ และสถานประกอบการ ในการสรางหลกสตรฐานสมรรถนะทตอบสนองความตองการของตลาดแรงงาน เนองจากการสรางหลกสตรรวมกนยอมมความเขาใจในสมรรถนะรายวชาทอยในหลกสตร และสามารถก าหนดแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพในหลกสตรนน ๆ รวมกนดวย อกทงความกาวหนาของเทคโนโลยมผลตอมาตรฐานอาชพและผลลพธการเรยนรทผประกอบการตองการอยางมาก จากการสนทนากลม พบวา ในบางกลมอาชพโลกของการท างาน คอ มาตรฐานฝมอแรงงาน มการวดความร และทกษะททนสมยกวาโลกของการศกษา รวมทงมการจดท ามาตรฐานทเปนสากล แตในทางกลบกนในบางกลมอาชพ โลกการศกษา คอ หลกสตรฐานสมรรถนะทางดานอาชวศกษา มความร ทกษะททนสมยกวามาตรฐานฝมอแรงงาน ซงสงเหลานท าใหการเทยบโอนความร ทกษะ เพอคณวฒการศกษาวชาชพท าไดยากขน หากมการท างานรวมกนเพอใหเกดความเชอมโยงระหวางโลกการศกษาและโลกอาชพไดยอมเกดผลดตอการพฒนาแรงงานของประเทศ

ประเดนค าถามทส าคญทเกดขนในการสนทนากลมคอ เมอมการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ ในทางกลบกนสามารถเทยบโอนคณวฒการศกษาวชาชพไปสมาตรฐานฝมอแรงงานไดหรอไม จากผลการสนทนากลม พบวา เนองจากการก าหนดมาตรฐานฝมอแรงงานในแตละอาชพของประเทศไทยเนนทกษะการท างานทคอนขางแคบ อาจมเพยงบางอาชพ เชน ชางเขยนแบบ CAD ทอาจสรางความรวมมอระหวางสถานศกษาอาชวศกษาและกรมพฒนา

128

แรงงาน ในการรบรองผเรยนทจบหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพของสถานศกษาอาชวศกษาทเปดสอนและมมาตรฐานตามทกรมพฒนาแรงงานก าหนดไดรบมาตรฐานฝมอแรงงานในร ะดบหน ง ดงนนหากมความรวมมอกนระหวางสถานศกษาดานอาชวศกษาทงในสงกด ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และ ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน กบกรมพฒนาฝมอแรงงานในการรบรองสถานศกษาทมมาตรฐาน จะท าใหมผสนใจในการศกษาทางดานอาชวศกษามากขนเนองจากไดรบทงวฒการศกษาและมาตรฐานฝมอแรงงาน รวมทงตอบสนองความตองการของตลาดแรงงานดวย

จากประเดนตาง ๆ ทกลาวมาขางตนเกยวกบรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

เพอคณวฒการศกษาวชาชพ สามารถสรปไดดงแผนภาพท 6.1

128

แผนภาพท 6.1 รปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

129

แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ จากการสนทนากลม

พบวา แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพมการแปลงความร ทกษะและทศนคต เทยบกบสมรรถนะของหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ มอย 3 ลกษณะดงตอไปน

ลกษณะท 1 การเทยบโอนคณวฒการศกษาเดมเปนระบบการเทยบโอนส าหรบผทจบชนมธยมศกษาปท 6 หรอเทยบเทาขนไป ทตองการเปลยนอาชพเดมจะตองเขาสกระบวนการการเทยบคณวฒเดมกบสมรรถนะในหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพทตองการเทยบ โดยการสนทนากลมทง 6 กลม ไดมความเหนพองตองกนวาในการเทยบลกษณะนใหมการเทยบหมวดวชาทกษะชวต หมวดวชาทกษะอาชพ และหมวดวชาเลอกเสร หนวยกตทเทยบไดรวมแลวไมเกน 2 ใน 3 ทระเบยบก าหนด

ลกษณะท 2 การเทยบโอนความรและความสามารถ เปนระบบการเทยบความร ความสามารถกบสมรรถนะในหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ โดยเทยบไดในหมวดวชาทกษะอาชพและหมวดวชาเลอกเสรเทานน ในขอสรปของการสนทนากลม 6 กลม มการเทยบโอนไดทแตกตางกนตามบรบทของสาขาอาชพ ไดแก กลมสาขาอาชพชางกอสราง กลมสาขาอาชพภาคบรการ กลมสาขาอาชพชางเครองกล กลมสาขาอาชพชางอตสาหการ และกลมสาขาอาชพอตสาหกรรมศลป โดยเทยบโอนความรเปนรายวชาในหมวดวชาทกษะอาชพไดไมเกน 2 รายวชา คดเปน 4 - 6 หนวยกต นอกนน อาจจะมการเทยบโอนในวชาเลอกเสรไดไมเกน 10 หนวยกต สวนกลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอรมการเทยบโอนความรเปนรายวชาไดสงสด 2 ใน 3 ของจ านวนหนวยกตสาขาวชาไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร หรอจ านวนไมเกน 47 หนวยกต

ทง 2 ลกษณะนมหนวยงานภายในตนสงกดของสถานศกษาอาชวศกษา คอ ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ กลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน และหนวยงานกลางอกหนงหนวยงาน (Credit Bank) รวมกนพจารณาความร ทกษะของสาขาอาชพแตละสาขาอาชพตอการเทยบสมรรถนะรายวชาของแตละประเภทวชาทเกยวของ และใหถอปฏบตดกวาการใหสถานศกษาอาชวศกษามดลยพนจในการเทยบโอนเอง

ลกษณะท 3 การเทยบโอนประสบการณเปนระบบการเทยบโอนประสบการณในหมวดวชาทกษะอาชพและหมวดวชาเลอกเสร ใหสถานศกษาอาชวศกษามอ านาจเทยบโอนไดเลยตามดลยพนจของคณะกรรมการทไดรบการแตงตงของสถานศกษานน ๆ

130

ทงน 3 ลกษณะสถานศกษาอาชวศกษาตองสงผลของการเทยบโอนความร และประสบการณสหนวยกต และคาระดบคะแนนของรายวชาไปเกบไวทหนวยงานกลางทดแลระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) ซงเปนสารสนเทศทงรายบคคลและรายสถานศกษาตอไป ดงแผนภาพท 6.2

แผนภาพท 6.2 แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

บทท 7

สรปผลการวจย และขอเสนอแนะเชงนโยบาย

การศกษาวจยเรองการพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพมวตถประสงคเพอ

1) สงเคราะหรปแบบ และแนวทางการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศ

2) ศกษาปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพในสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา

3) ก าหนดรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของสถานศกษาทางดานการอาชวศกษา

ขอบเขตทางการวจย

ในการวจยครงน ผวจยท าการสงเคราะหรปแบบ และระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอ

แรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศจ านวน 4 ประเทศ ไดแก สหภาพยโรป องกฤษ

สหรฐอเมรกา และมาเลเซย เนองจากประเทศดงกลาวประสบความส าเรจทางดานการเทยบโอน

มาตรฐานฝมอแรงงาน สวนทางดานมาตรฐานอาชพนน ผวจยท าการศกษารายละเอยดมาตรฐานฝมอ

แรงงานแหงชาตจ านวน 6 กลมสาขาอาชพ ไดแก 1) กลมสาขาอาชพชางกอสราง 2) กลมสาขาอาชพ

ชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร 3) กลมวชาอาชพชางอตสาหกรรมศลป 4) กลมสาขาอาชพ

ชางเครองกล 5) กลมสาขาอาชพภาคบรการ และ6) กลมสาขาอาชพชางอตสาหการ ในการวเคราะห

งานใชหลกการของสมรรถนะทกรมพฒนาฝมอแรงงานเปนผก าหนดเพอการพฒนาระบบการเทยบโอน

คณวฒการศกษาวชาชพ และสนทนากลมผทรงคณวฒทางดานการอาชวศกษาสงกดส านกงาน

คณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ผบรหาร

สถานศกษา หวหนาแผนกตามประเภทวชาอตสาหกรรม ศลปกรรม คหกรรม และอตสาหกรรมการ

ทองเทยว

สรปผลการวจย

132

1) รปแบบ และระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศ จากการศกษาเอกสารเกยวกบการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพในตางประเทศทงหมด 4 ประเทศ ประกอบดวย สหภาพยโรป องกฤษ องกฤษ และมาเลเซย พบวาในการทจะเทยบโอนความรมองคประกอบของการเทยบโอนหลายสวน โดยองคประกอบทส าคญทพบในทกประเทศทท าการศกษา คอ ผลลพธการเรยนร (Learning Outcomes) และมาตรฐานอาชพ (Occupational Standards) ซงทง 2 สวนนเปนองคประกอบทส าคญในการเชอมโยงโลกการศกษาและโลกการท างานเขาดวยกน ทงนผลลพธการเรยนรเปนความร ทกษะ ความสามารถทผเรยนจะไดรบเมอจบหลกสตร สวนมาตรฐานอาชพ คอ ความร ทกษะ ความสามารถทแรงงานตองมในการประกอบอาชพนน นอกจากนนองคประกอบในเรองวธการวดและประเมนผลการเรยนรและประสบการณทผานมาของผเรยนกมความส าคญ เนองจากสามารถท าไดหลากหลายวธทจะเออใหกบแรงงาน หรอผเรยนในวยผใหญสามารถกลบเขามาเรยนในการศกษาในระบบได วธการวดผลจงมทงการทดสอบ การจดท าแฟมสะสมงาน การสมภาษณ การใชเอกสารหลกฐานอางอง ดงตารางท 7.1

133

ตารางท 7.1 สรปการเปรยบเทยบรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของตางประเทศ

รายการ สหภาพยโรป องกฤษ สหรฐอเมรกา มาเลเซย จดประสงค 1. เปนการเทยบผลการเรยนรจากการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย เพอเขาสการศกษาในระบบ

2. สงเสรมใหไดรบวฒการศกษาเพมขนโดยเทยบโอนความรและประสบการณเพอลดระยะเวลาการศกษาตอ รวมทงคาใชจาย กรอบคณวฒวชาชพแหงชาต

EQF : European Qualification Framework

QCF: The Qualifications and Credit Framework

ไมมการก าหนด MQF: Malaysian Qualification Framework

ระบบการเทยบโอน ECVET: The European Credit System for Vocational Education and Training

การสะสมหนวยกตและเทยบโอนหนวยกต โดยหนวยการเรยนรเปนฐาน (Unit-based Qualifications)

การเทยบโอนความรและประสบการณเดมของผเรยนไปสการเรยนตอในสถานศกษา เนนการประเมนจากผลงานทผานมาโดยใชแฟมสะสมงานเปนหลก

แรงงานทผานมาตรฐานฝมอแหงชาตระดบ 3 สามารถไดรบคณวฒเทยบเทาประกาศนยบตรวชาชพได นอกจากนนยงมการเทยบโอนความรและประสบ -การณเดมของผเรยนไปสการเรยนตอในสถานศกษา

มาตรฐานอาชพ เครองมอในการเทยบโอนความรและประสบการณจากการศกษานอกระบบ และตามอธยาศย

องคกรวชาชพ (Skill Sector Organizations)

มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต (National Occupational Skill Standards – NOSS)

วธการวดผล แฟมสะสมงาน และการทดสอบและการสอบ

บนทกการเรยนรายบคคล (Personal Learning Record – PLR) ผานระบบบรการบนทกการเรยนร (Learning Records Service – LRS)

1. แฟมสะสมงาน ผานระบบ LearningCounts 2. แบบทดสอบ 3. การเทยบหนวยกตของการฝกอบรมทไดรบการรบรอง

1. แฟมสะสมงาน 2. แบบทดสอบ

หนวยงานทดแลเรอง สถาบนทไดรบการยอมรบของแตละ Ofqual: The Office of CAEL: Council for Adult and MQA: Malaysian Qualification

134

รายการ สหภาพยโรป องกฤษ สหรฐอเมรกา มาเลเซย การเทยบโอน ประเทศ (Competent Institution)

สถาบนทรบเทยบโอนคณวฒ (Hosting Institution) และสถาบนทขอเทยบโอนคณวฒ (Home Institution)

Qualifications and Examinations Regulation

Experiential Learning Agency

134

2) ปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของสถานศกษาทางการอาชวศกษาทงภาครฐบาล และเอกชนของประเทศไทย จากการวเคราะหปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของผบรหารสถานศกษา และหวหนาแผนกจ านวน 2,066 คนจากจ านวนสถานศกษาอาชวศกษา จ านวน 363 แหง สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนดวยการจดกลมปจจยพบวา ปจจยเงอนไขจ านวน 41 ปจจยสามารถจดกลมไดออกเปน 4 ดานไดแก

2.1) ดานผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา ประกอบดวย 1) ผบรหารจดสรรงบประมาณใน

งานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสถานศกษา 2) ผบรหารจดตงหนวยงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา 3) ผบรหารก าหนดนโยบายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสถานศกษา 4) ผบรหารพฒนาระบบและกลไกของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา และหนวยงานทเกยวของ 5) ผบรหารก าหนดงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพบรรจโครงสรางของสถานศกษา 6) ผบรหารจดหาทรพยากร หรอสงอ านวยความสะดวกของงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 7) ผบรหารใหความส าคญตอระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 8) ผบรหารสรางเครอขายงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพระหวางสถานศกษา 9) คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบ และกลไกของการเทยบโอนของสถานศกษา 10) ผบรหารมความร ความเขาใจในเรองระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน 11) คณาจารยมประสบการณในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ และ 12 ) คณาจารยมการสรางรายวชาส าหรบกลมเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

2.2) ดานความรวมมอของกรมพฒนาฝมอแรงงานกบหนวยงานตนสงกด ประกอบดวย

1) กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาระบบประเมนมาตรฐานฝมอกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกด 2) กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมก าหนดสมรรถนะมาตรฐานอาชพกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกด 3) กรมพฒนาฝมอแรงงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบหนวยกตของหลกสตรรวมกบสถานศกษาและหนวยงานตนสงกดหนวยกตของหลกสตร 4) กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาครฝกวชาชพกบสถานศกษา 5) รฐก าหนดใหมหนวยงานกลางท ด แลระบบเทยบโอนโดยเฉพาะของสถานศกษาทงสถานศกษาในสงกด สอศ.และ สช. 6) หนวยงานตนสงกดมระเบยบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพทสามารถปฏบตไดจรง 7) หนวยงานตนสงกดสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในการสะสมหนวยกตของผเรยนในระดบมหภาค 8) หนวยงานตนสงกดมบทบาท ก ากบ ตดตาม สงเสรม และสนบสนนระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบสถานศกษา 9) หนวยงานตนสงกดเปนพเลยงใหแกสถานศกษาของงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 10) หนวยงานตนสงกดมอบอ านาจการเทยบโอนมาตรฐานอาชพแกสถานศกษา และ11) สถานศกษามระบบการสะสมหนวยกตภายในสถานศกษา และระหวางสถานศกษา

135

2.3) ดานความพรอมสถานศกษาอาชวศกษาประกอบดวย 1) สถานศกษามการจดตง

คณะกรรมการการเทยบโอนมาตรฐานอาชพภายในสถานศกษา 2) สถานศกษามการพฒนาหลกสตรการเทยบโอนเปนของตนเอง 3) สถานศกษามการประชาสมพนธระบบการเทยบโอนตอสาธารณชน 4 ) สถานศกษามความเชยวชาญในสาขาอาชพทจะรบเทยบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 5) สถานศกษามการบรรจแผนการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในแผนปฏบตการประจ าป 6) สถานศกษามการพฒนาคมอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพส าหรบคณาจารย บคลากร ครฝกในสถานประกอบการ และผทเก ยวของ 7) สถานศกษามการท าความรวมมอกบสถานประกอบการในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 8) สถานศกษามการเตรยมความพรอมดานบคลากรเกยวกบระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน 9) สถานศกษา มการจดท าแผนการเทยบโอนมาตรฐานอาชพรายบคคลของผเรยน และ10) สถานศกษามการสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

2.4) ด านความร วมม อของสถานประกอบการและความ พรอมของคณ าจารย

ประกอบดวย 1) สถานประกอบการมการจดกจกรรมเสรมหลกสตรรวมกบสถานศกษา 2) สถานประกอบการพฒนาระบบการนเทศผเรยนทผานการเทยบโอนรวมกบสถานศกษา 3) คณาจารยมการตดตาม และประเมนผลการท างานของผเรยนในสถานประกอบการ 4) สถานประกอบการมการสรางเครอขายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบสถานประกอบการอน ๆ 5) คณาจารยพฒนาสอการเรยนรใหสอดคลองกบระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพของผเรยน 6) คณาจารยพฒนาแผนการเรยนรรายบคคลของผเรยนในระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 7) คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบการประเมนสมรรถนะอาชพของกรมพฒนาฝมอแรงงาน และ 8) สถานศกษามการพฒนาครฝกในสถานประกอบการกบงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

3) รปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ ทเหมาะสมกบ

สถานศกษาทางการอาชวศกษาไทย จากผลการวจยเรองรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพพบวา ระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) สรางโอกาสการเรยนรตลอดชวตใหกบแรงงานคณภาพจะเปดโอกาสใหแรงงานทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน สามารถน าผลการทดสอบมาเทยบโอนกบสมรรถนะรายวชาเพอเปนหนวยกตท งในหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสงได โดยแรงงานสามารถเกบเปนหนวยกตและสามารถน ามาใชในการศกษาตอได ทงนเนองจากแรงงานแตละคนมความพรอมทางดานเวลาและคาใชจายแตกตางกน รวมทงการเรยนรอยางตอเนองผานประสบการณ และระบบสะสมหนวยกต (Credit Bank) ยงเปนเครองมอในการเทยบโอนความรและประสบการณเพอคณวฒการศกษาในประเทศไทยเพอใชเกบไวเปนหนวยกตสะสมของแตละคนได และเกบขอมลหนวยกตของผตองการเทยบ

136

โอนไว ดงนน หนวยงานกลางทท าหนาทดแลระบบ Credit Bank เปรยบเหมอนคลงความร ทกษะ และความสามารถของแรงงาน เนองจากมขอมลฐานขอมลของผทมความร ทกษะ และความสามารถเพอการเทยบโอน นอกจากนนหนวยงานนยอมเหนและเชอมโยงระหวางมาตรฐานอาชพ และคณวฒการศกษาตางๆ ในประเทศได ในอนาคตควรมการแบงวธการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ ดงตอไปน

3.1) การเทยบโอนความร ทกษะ ของแรงงานกบสมรรถนะรายวชาในหลกสตรฐาน

สมรรถนะทางดานการอาชวศกษาเปนกระบวนการทผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานสามารถเทยบโอนความร ความสามารถ ตามสมรรถนะรายวชาและสามารถเทยบเปนหนวยกตเกอบทกสาขาอาชพทสามารถเทยบโอนหมวดทกษะวชาชพ ยกเวนสาขาอาชพการแพทยแผนไทย ประเภทการนวดไทย และนกสงเสรมสขภาพแบบองครวมสามารถเทยบโอนความร และทกษะ กบสมรรถนะรายวชา ในหมวดวชาเลอกเสร

3.2) การเทยบโอนความรพนฐานเดมของแรงงานกบสมรรถนะรายวชา หมวดวชาทกษะชวต

ในหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานการอาชวศกษา พบวาแรงงานทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานบางสวนนนไดเขารวมหลกสตรฝกเตรยมเขาท างานสามารถน าความรทไดจากหลกสตรฝกเตรยมเขาท างานมาเทยบกบสมรรถนะรายวชาในหลกสตรไดดวย

3.3) การเทยบโอนความร ทกษะ และความรพนฐานของผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอ

แรงงานนน เปนการเทยบโอนจากกรอบสมรรถนะของมาตรฐานฝมอแรงงงาน หรอค าอธบายรายวชา/หลกสตรฝกอบรม แลวน ามาเทยบสมรรถนะรายวชา ในหลกสตรฐานสมรรถนะทางดานอาชวศกษา โดยใชค าอธบายสมรรถนะรายวชาของแตละรายวชาในหลกสตร อยางไรกตามจากผลการสนทนากลมพบวาผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานนนยงมความร และประสบการณเดมทสามารถน ามาใชในการเทยบโอนกบสมรรถนะรายวชาอนๆ ในหลกสตรได ดงนนจงควรเปดโอกาสใหผทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน สามารถเทยบโอนไดโดยการใชวธการประเมนผลอน ๆ เชน การทดสอบเพมเตม การพฒนาแฟมสะสมงาน การแสดงหลกฐานอางองถงประสบการณทผานมา เปนตน โดยการก ากบ ดแลของหนวยงานกลาง มการแตงตงคณะกรรมการส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ สงกด ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน สงกด ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เพอรวมกนพจารณาการประเมนผลเพมเตมดงกลาว

ปจจยส าคญในการสนบสนนรปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษา

วชาชพ โดยใชระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) นนคอ หนวยงานทเขามาดแลระบบ เนองจาก

137

หนวยงานกลางนจะเปนหนวยงานทเชอมโยงระหวางโลกการศกษา และโลกอาชพ การเทยบโอนความร ทกษะ ของแรงงานทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน กบสมรรถนะรายวชา ในหมวดวชาทกษะอาชพ การเทยบโอนความรพนฐานเดมทผผานการทดสอบไดรบมาจากการศกษาในระบบ หรอนอกระบบ กบหมวดวชาทกษะชวต และการเทยบโอนความรและประสบการณเดมจากการศกษานอกระบบ และตามอธยาศย กบสมรรถนะรายวช าอ น ๆ ในหลกสตรฐานสมรรถนะดานการอาชวศกษา จ าเปนตองมหนวยงานทเขามาดแล ภายหลงจากการก าหนดกรอบการเทยบโอนความร และประสบการณเพอคณวฒการศกษาวชาชพ ภายใตความรวมมอระหวางส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ สงกด ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน สงกด ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน และส านกพฒนามาตรฐานและการทดสอบฝมอแรงงาน สงกดกรมพฒนาฝมอแรงงาน หนวยงานกลางจะเขามาเปนผดแลผลการเทยบโอนทเกบไวในรปการสะสมหนวยกต และเปนผก าหนดกรอบชวงระยะเวลาในการใชหนวยกตทสามารถเทยบโอนไดแลวนน รวมทงมบทบาทในการเปนผดแลฐานขอมลความร และทกษะของแรงงานไทยดวย การมหนวยการกลางดแลระบบการสะสมหนวยกตนชวยเปดโอกาสใหแรงงานสามารถศกษาตอในระดบทสงขน ทงแรงงานทผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน และแรงงานทยงไมผานการทดสอบแตมการสงสมความรและประสบการณเดมมาในระยะเวลาทยาวนาน เพอใหเกดการพฒนาอาชพตามเสนทางอาชพของแรงงานได สงผลตอคณภาพชวตทดของแรงงานตอไป

แนวทางการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพมการแปลงความร ทกษะ และทศนคตใหเทยบกบสมรรถนะของหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพมอย 3 ลกษณะดงตอไปน

ลกษณะท 1 การเทยบโอนคณวฒการศกษาเดมเปนระบบการเทยบโอนส าหรบผทจบชนมธยมศกษาปท 6 หรอเทยบเทาขนไปทตองการเปลยนอาชพเดมจะตองเขาส กระบวนการการเทยบคณวฒเดมกบสมรรถนะในหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพทตองการเทยบ โดยการสนทนากลมทง 6 กลม ไดมความเหนพองตองกนในการเทยบลกษณะนใหมการเทยบหมวดวชาทกษะชวต หมวดวชาทกษะอาชพ และหมวดวชาเลอกเสร หนวยกตทเทยบไดรวมแลวไมเกน 2 ใน 3 ทระเบยบก าหนด

ลกษณะท 2 การเทยบโอนความร และความสามารถเปนระบบการเทยบความร ความสามารถกบสมรรถนะในหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ โดยเทยบไดในหมวดวชาทกษะอาชพ และหมวดวชาเลอกเสรเทานน ในขอสรปของการสนทนากลม 6 กลม มการเทยบโอนไดทแตกตางกนตามบรบทของสาขาอาชพ ไดแก กลมสาขาอาชพชางกอสราง กลมสาขาอาชพภาคบรการ กลมสาขาอาชพชางเครองกล กลมสาขาอาชพชางอตสาหการ และกลมสาขาอาชพอตสาหกรรมศลปเทยบโอนความรเปนรายวชาในหมวดวชาทกษะอาชพไดไมเกน 2 รายวชา คดเปน 4 - 6 หนวยกต นอกนน อาจจะมการ

138

เทยบโอนในวชาเลอกเสรไดไมเกน 10 หนวยกต สวนกลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอรมการเทยบโอนความรเปนรายวชาไดสงสด 2 ใน 3 ของจ านวนหนวยกตสาขาวชาไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร หรอจ านวนไมเกน 47 หนวยกต

ทง 2 ลกษณะนมหนวยงานภายในตนสงกดของสถานศกษาอาชวศกษา คอ ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ กลมโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน และอกหนวยงานกลาง 1 หนวยงาน (Credit Bank) รวมกนพจารณาความร ทกษะของสาขาอาชพแตละสาขาอาชพตอการเทยบสมรรถนะรายวชาของแตละประเภทวชาทเกยวของ และใหถอปฏบตดกวาการใหสถานศกษาอาชวศกษามดลยพนจในการเทยบโอนเอง

ลกษณะท 3 การเทยบโอนประสบการณเปนระบบการเทยบโอนประสบการณในหมวดวชาทกษะอาชพ และหมวดวชาเลอกเสร ใหสถานศกษาอาชวศกษามอ านาจเทยบโอนไดเลยตามดลยพนจของคณะกรรมการทไดรบการแตงตงของสถานศกษา

ทงน 3 ลกษณะสถานศกษาอาชวศกษาตองสงผลของการเทยบโอนความร และประสบการณส

หนวยกต และคาระดบคะแนนของรายวชาไปเกบไวทหนวยงานกลางทดแลระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) ซงเปนสารสนเทศทงรายบคคล และรายสถานศกษา

139

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

จากผลการวจยของการพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพ ผวจยมขอเสนอแนะเชงนโยบายดงตอไปน

1. รฐบาลควรมการจดตงหนวยงานกลางทเปนลกษณะ Credit Bank ทเปนรปธรรมเพอ

การเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสคณวฒการศกษาวชาชพ ตลอดจนการพฒนาระบบสารสนเทศ

รายบคคล และรายสถานศกษาเกยวกบการเทยบโอนหนวยกตในหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ และ

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง

2. รฐบาลควรเสนอกฎหมายวาดวยการอาชวศกษาของภาครฐ และเอกชน และการพฒนา

ฝมอแรงงานใหเปนทศทางแนวเดยวกน เพอเชอมโยงระหวางโลกการศกษาและโลกการท างานของ

ประเทศไทย

3. กรมพฒนาฝมอแรงงาน ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงาน

คณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนควรบนทกขอตกลงเกยวกบการพฒนาสาขาอาชพ ในกลมอาชพ

ใหสอดคลองกบหลกสตรฐานสมรรถนะในระดบประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพ

ชนสง และการสรางเครอขายในการจดตงศนยทดสอบความร ความสามารถในสถานศกษาอาชวศกษา

4. ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษา

เอกชนควรวางมาตรการการจดการเรยนการสอนทเออตอแรงงานทงภายในตนสงกดเดยวกน หรอตาง

ตนสงกดในกรณมการเคลอนยายแรงงานระหวางศกษาตอในสถานศกษาใหม

5. ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนควรมการเชอมโยงโรงเรยนนอกระบบ

ประเภทฝกอาชพ กบสถานศกษาอาชวศกษาเอกชน ใหมลกษณะการสรางมาตรฐานอาชพแตละสาขา

อาชพทด าเนนการเรยนการสอนในโรงเรยนนอกระบบ

ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป

140

จากผลการวจยของการพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒ

การศกษาวชาชพ ผวจยมขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป

1. งานวจยทศกษาความเปนไปไดในการพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานสคณวฒการศกษาวชาชพในลกษณะ Credit Bank และระบบสารสนเทศทางดานการอาชวศกษาเกยวกบการเทยบโอนความร และประสบการณทเหมาะสมกบประเทศไทย

2. งานวจยทศกษากฎหมายวาดวยการอาชวศกษา และการฝกอบรมทงสถานศกษา สถาน

ประกอบการ องคกรอาชพ และชมชนทเหมาะสมกบประเทศไทย 3. งานวจยทศกษารปแบบการเทยบความร และประสบการณของแรงงานนอกเหนอจากกลม

สาขาอาชพของกรมพฒนาฝมอแรงงานทประกาศไว 4. งานวจยทศกษารปแบบการจดการศกษาทเหมาะสมตอการพฒนาคณวฒการศกษาวชาชพ

ทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยของแรงงานไทย

เอกสารอางอง ภาษาไทย กรมพฒนาฝมอแรงงาน. 2546. คมอครฝก การพฒนาชดการฝกระบบ CBST. กรงเทพมหานคร:

บรษท เอดเนท จ ากด. กรมอาชวศกษา. ม.ป.ป. การเทยบโอนรายวชาระหวางหลกสตรประกาศนยบตรชางฝมอ หลกสตร

ระยะสน หลกสตร กศน. ม.ปลาย 2530 หลกสตรการฝกเตรยมเขาท างานของกรมพฒนาฝมอแรงงาน กบหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ. กรงเทพมหานคร: กระทรวงศกษาธการ.

กระทรวงศกษาธการ. ม .ป.ป. “กรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ .ศ. 2552.”

เอกสารประกอบการประชม. กระทรวงศกษาธการ. (อดส าเนา). ________. ม.ป.ป. แนวปฏบตทางการปฏบตตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต

พ.ศ. 2552. กระทรวงศกษาธการ. (อดส าเนา). ________. 2546. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2)

พ.ศ. 2545 พรอมกฎกระทรวงทเกยวของ และพระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ. 2545. กรงเทพมหานคร: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.

กฤษมนต วฒนาณรงค. 2538. อาชวศกษา ปรชญา หลกการ และทฤษฎ . กรงเทพมหานคร :

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. ________. 2553. “สมรรถนะวชาชพ.” ไทยรฐ. (16 สงหาคม 2553): 9. ________. 2555. เทคโนโลยการศกษาวชาชพ . คณะครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลย

เทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. จะเดด เปาโสภา และ มนตร พรหมเพชร. 2548. การพฒนามาตรฐานสมรรถนะ เลม 1.

กรงเทพมหานคร: ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ

141

ชนะ กสภาร. 2549. “คณลกษณะทนายจางตองการแรงงานนอกเหนอจากความร – ทกษะเฉพาะ: ยทธวธการพฒนาหลกสตรอาชวะและเทคนคศกษา.” เอกสารประกอบการบรรยาย . คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. (อดส าเนา).

________. 2551. “มาตรฐานวชาชพ.” เอกสารประกอบการใชทดสอบประเมนสมรรถนะวชาชพ

บคลากรตามระบบคณวฒวชาชพ. (Online). http://thaivq.org/index.php. 10 สงหาคม 2556.

ธรวฒ บณยโสภณ . 2542. การบรหารอาชวะและเทคนคศกษาเพอพฒนาอตสาหกรรม.

กรงเทพมหานคร: ศนยผลตต ารา สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. นสดารก เวชยานนท. 2549. Competency - Based Approach. กรงเทพมหานคร: กราฟโก

ซสเตมส. ณฐพล จนพงศ. 2554. “การพฒนาระบบสารสนเทศ เพอการเทยบโอนความร และประสบการณเขาส

การศกษาในระบบ.” RMUTT Global Business and Economics Review. 6 (กนยายน): 38 – 45.

ปรยาพร วงศอนตรโรจน. 2542. การจดและบรหารอาชวศกษา. กรงเทพมหานคร: พมพด. ปยากร หวงมหาพร. 2552. โครงการวจยเรองนวตกรรมการเรยนรตลอดชวตของสหภาพยโรป

(The Innovation for Lifelong Learning of European Union), ศนย ย โรปศกษา, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พรรง ดวงแกว. 2548. การศกษาแนวโนมเกยวกบรปแบบการเทยบโอนความร และประสบการณ

วชาชพ. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. พนต เขมทอง. 2552. หลกอาชวศกษา. ภาควชาอาชวศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร. (อดส าเนา). ราชกจจานเบกษา. 2542ก. เลมท 116 ตอนท 74ก.

142

. 2542ข. เลมท 116 ตอนท 114ก. . 2543. เลมท 117 ตอนท 99ก. . 2545ก. เลมท 119 ตอนท 98/1 ก. . 2545ข. เลมท 119 ตอนท 123ก. . 2546ก. เลมท 120 ตอนท 63ก. . 2546ข. เลมท 120 ตอนท 62ก. . 2547. เลมท 121 ตอนท 56ก. . 2549ก. เลมท 123 ตอนท 58ง. . 2549ข. เลมท 123 ตอนท 118ง. . 2550ก. เลมท 124 ตอนท 24ก. . 2550ข. เลมท 124 ตอนท 25ง. . 2550ค. เลมท 128 ตอนท 46. . 2550ง. เลมท 124 ตอนพเศษ 25ง. . 2551ก. เลมท 125 ตอนท 7ก. . 2551ข. เลมท 125 ตอนท 41ก. . 2551ค. เลมท 125 ตอนท 43ก.

143

. 2551ง. เลมท 125 ตอนพเศษ 16ง. . 2551จ. เลมท 125 ตอนพเศษ 85ง. . 2552ก. เลมท 126 ตอนพเศษ 41ง. . 2552ข. เลมท 126 ตอนพเศษ 50ง. . 2552ค. เลมท 126 ตอนพเศษ 68ง. . 2552ข. เลมท 126 ตอนพเศษ 79ง. . 2552ง. เลมท 126 ตอนพเศษ 97ง. . 2552จ. เลมท 126 ตอนพเศษ 105ง. . 2552ฉ. เลมท 126 ตอนพเศษ 111ง. . 2552ช. เลมท 126 ตอนพเศษ 123ง. . 2552ซ. เลมท 126 ตอนพเศษ 169ง. . 2552ฌ. เลมท 126 ตอนพเศษ 184ง. . 2553ก. เลมท 127 ตอนท 45ก. . 2553ข. เลมท 127 ตอนพเศษ 2ง. . 2553ค. เลมท 127 ตอนพเศษ 23ก. . 2553ง. เลมท 127 ตอนพเศษ 100ง.

144

. 2554ก. เลมท 128 ตอนพเศษ 21ก. . 2554ข. เลมท 128 ตอนพเศษ 46ก. . 2554ค. เลมท 128 ตอนพเศษ 81ง. . 2554ง. เลมท 128 ตอนพเศษ 97ง. . 2554จ. เลมท 129 ตอนพเศษ 182ง. . 2555ก. เลมท 129 ตอนท 39 . . 2555ข. เลมท 129 ตอนท 56ก. . 2555ค. เลมท 129 ตอนท 80ก. . 2555ง. เลมท 129 ตอนพเศษ 137ง. . 2555จ. เลมท 129 ตอนพเศษ 151ง. . 2555ฉ. เลมท 129 ตอนพเศษ 173ง. . 2555ช. เลมท 129 ตอนพเศษ 182ง. . 2556ก. เลมท 130 ตอนท 40ก. . 2556ข. เลมท 130 ตอนพเศษ 19ง. . 2556ค. เลมท 130 ตอนพเศษ 41ง. . 2556ง. เลมท 130 ตอนพเศษ 33ง.

145

วระพนธ สทธพงศ. 2540. ปรชญาอาชวะและเทคนคศกษา . กรงเทพมหานคร: เอ.พ. กราฟค ดไซน และการพมพ.

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษาแหงชาต 2549. รายงานผลการศกษาความตองการก าลงคนของ

อตสาหกรรม. กรงเทพมหานคร: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. ________. 2550. รายงานวจย เรอง แผนพฒนาก าลงคนดานอาชวศกษาและเทคโนโลย :

กรณศกษาองคกรนานาชาต 5 ประเทศ. กรงเทพมหานคร: พรกหวานกราฟฟค. ________. 2552. รายงานการวจย เรอง กรอบคณวฒแหงชาต (National Qualifications

Framework): กรณศกษากรอบคณวฒทางการศกษาของตางประเทศ . กรงเทพมหานคร: พรกหวานกราฟฟค.

________. 2553ก. ขอเสนอการปฏรปการศกษาไทยในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552 – 2561).

กรงเทพมหานคร: พรกหวานกราฟฟค. ________. 2553ข. แผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ. 2552-2559) ฉบบสรป .

กรงเทพมหานคร: พรกหวานกราฟฟค. ________. 2553ค. รายงานการวจย เรอง การศกษาความตองการก าลงคนเพอวางแผน การผลต

และพฒนาก าลงคนของประเทศ. กรงเทพมหานค: พรกหวานกราฟฟค. ________. 2553ง. นโยบายและยทธศาสตรการขบเคลอนการปฏรปการศกษา ดานการเพมโอกาส

ทางการศกษาและเรยนรของคนไทย. กรงเทพมหานคร: พรกหวานกราฟฟค. ________. 2554. นโยบายและยทธศาสตรการขบเคลอนการปฏรปการศกษา ดานการพฒนา

คณภาพและมาตรฐานการศกษาและเรยนร. กรงเทพมหานคร: พรกหวานกราฟฟค. ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา. 2547. การพฒนาและขอเสนอการปฏบตราชการของ

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กรงเทพมหานคร. ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา. (อดส าเนา).

146

. 2550. กรอบมาตรฐานหลกสตรอาชวศกษา. กรงเทพมหานคร: เอส. พ. ว. การพมพ. ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ. 2546. แนวทางการประเมนเพ อเทยบโอนควาร

และประสบการณ ระดบประกาศนยบ ตรวชาชพ ประกาศนยบ ตรวชาชพช นส ง . กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ.

________. 2548. แนวทางการประเมนเพอเทยบโอนควาร และประสบการณงานอาชพเขาส

หนวยกต. กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ. ________. 2554. มาตรฐานการอาชวศกษา พ.ศ. 2555 เพอประกนคณภาพภายในสถานศกษา.

กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา. สกญญา รศมธรรมโชต. 2004. “Competency: เครองมอการบรหารทปฏเสธไมได.” Productivity.

5: 44–48. อนชย รามวรงกร. 2550. การพฒนามาตรฐานสมรรถนะนกทรพยากรมนษยในอตสาหกรรม

ยานยนต. วทยานพนธศลปศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาอาชวศกษา, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ________. 2558. กระบวนทศนทางการอาชวศกษา. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อานนท ศกดวรวชญ. 2547. “แนวคดเรองสมรรถนะ Competency: เรองเกาทเรายงหลงทาง.”

Chulalongkorn Review. 16 (ก.ค. – ก.ย.) : 57 – 72.

147

ภาษาองกฤษ Allum, J. 2000. The National Skill Standards Board: Creating the Workforce of

Tomorrow. Mexico City: National Skill Standards Board. Barlow, M. L. 1965. Vocational Education. Chicago: The University of Chicago Press. ________. 1974. The Philosophy for Quality Vocational Education. Washington D.C.:

The American Vocational Association Inc. Boyatzis, R.E. 1982. The Competent Manager. New York: McGraw-Hill. Bryant, J. and Poustie, K. 2001. Competencies Needed by Public Library Staff .

Bertelsmann Foundation: Gütersloh. Calhoun,C.C. and A.V. Finch. 1976. Vocational and Career Education. California:

Wadsworth Publish Inc. Council for Adult and Experiential Learning. 2014. Whom We Serve (Online).

http://www.cael.org/whom-we-serve#sthash.NafEP82i.dpuf, June 19, 2014. ________. 2013. Adult Degree Completion: The Role of Prior Learning Assessment

(Online). http://www.cael.org/pdfs/boston-adult-degree-completion, June 23, 2014.

Dales, M and Hes, K. 1995. Creating Training miracles. Sydney: Prentice Hall. Danish Government, The. 2002. Batter education Action plan. Denmark: the Danish

Ministry of Education.

148

Department of Education and Employment. 1997. Meeting Global Skill Needs occupational standards and competence-based qualification in UK . London: British Training International.

European Commission. 2002. The Copenhagen Declaration (Online).

http://ec.europa.eu/education/policy/vocational-policy/doc/copenhagen-declaration_en.pdf, June 26, 2014.

___________. 2006. On the way to an European Qualification Framework EQF &

ECVET (Online). http://www.ecvet-team.eu/en/european-qualification-framework-eqf, June 22,2014.

________. 2011. Get to know ECVET better Questions and Answers (Online).

http://www.ecvet-team.eu/en/system/files/documents/14/questions-answers-about-ecvet-21/04/2010.pdf, June 25, 2014.

European Centre for the Development of Vocational Training. 2009. European

Guidelines for validating non-formal and informal learning. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.

Evan, R.N. and E.LHerr. 1978. Foundation of Vocational Education. Ohio: Merrill

Publishing Company. Finch, C. R. and J. R. Crunkilton. 1993. Curriculum Development in Vocational

and Techinical Education Planning, Content, and Implement . 4th ed. Massachusetts: Allyn and Bacon Inc.

Garavan, T. N. and D. McGuire. 2001. “Forum Competencies and Workplace Learning: Some Reflections on the Rhetoric and the Reality.” Journal of Workplace Learning. 13 (4) 144-163.

http://www.ecvet-team.eu/en/european-qualification-framework-eqf

http://www.ecvet-team.eu/en/european-qualification-framework-eqf

149

Hargreaves, J. 2006. Recognition of Prior Learning: At a Glance. National Centre for Vocational Education Research, Adelaide, Australia.

Hoffmann, T. 1999. “The Meaning of Competency.” Journal of European Industrial

Training. 23 (March): 275-285. Learning and Skills Improvement Service. 2011. QCF ‘My Development’ Learning

Resource. Loyd, Chris and Cook, Amanda. 1993. Implementing Standards of Competence

Practical Strategies for Industry. London: Kogan Page Limited. Maclean, R., Jagannathan, S., Sarvi, J. 2013. Skills Development for Inclusive and

Sustainable Growth in Developing Asia-Pacific (Online). http://www.adb.org/sites/default/files/publication/30071/skills-development-inclusive-growth-asia-pacific.pdf, June 20, 2014.

Malaysian Qualifications Agency. 2011. Malaysian Qualification Framework (Online).

www.mqa.gov.my/dokumen/MALAYSIAN%20QUALIFICATIONS%20FRAMEWORK_2011.pdf, June 20, 2014.

________. n.d. National Qualifications Framework – As a Lifelong Learning Tool

(Online). www.mqa.gov.my, June 20, 2014. Maley, D. 1975. Cluster Concept in Vocational Education . Chicago: American

Technical . McClelland, D.C. 1975. Competency model for human resource management

specialists to be used in the delivery of the human resource management cycle. Boston: Mcber.

150

Mitrani, A., Dalziel, M., and Fitt, D. 1992. Competency based human resource management: Value driven strategies for recruitment, development, and reward. London: McGraw-Hill.

National Commission for Further and Higher Education. 1992. Competency

based human resource management: Value driven strategies for recruitment, development, and reward. London: McGraw-Hill.

Organization for Economic Co-operation and Development. 2007. Education and

Training Policy Qualifications Systems Bridges to Lifelong Learning. Paris: OECD Publications.

PAA\VQ-SET. 2012. Guide for Centres Achieving QCF Centre Recognition (Online).

http://www.paa-uk.org/Centres/New%20Centres/QCF/QCF%20Guide% 20for%20Centres%20QP2.23%20July%202012.pdf. June 21,2014

Parry, Scott B. 1997. Evaluating the Impact of Training. Virginia: American Society for

Training and Development. Prosser, C.A. and T.A. Quigley. 1949. Vocational Education in a Democracy. Chicago:

American Technical Society. Puckett, J., J. Davidson and E. Lee. 2012. Vocational Education The Missing Link in

Economic Development. Dallas: The Boston Consulting Group, Inc. Qualification & Curriculum Authority. 2001. Guide to assessment and quality

assurance for employers and training providers. Midlothian: The University of Edinburgh.

Raffe,David. 2003. Bringing Academic Education and Vocational Training Closer

Together. Bern: Peter Lang.

http://www.paa-uk.org/Centres/New%20Centres/QCF/QCF%20Guide%25

151

________. 2003. “Simplicity Itself: The Creation of the Scottish Credi t and Qualifications Framework” in Promises and Problems for Commonwealth Qualifications Frameworks. London: Education Department, Commonwealth Secretariat.

Recognition of Prior Learning within the education system. 2004. Danish

Government policy paper presented to the parliament. Sarkees – Wircenski and J.L. Scott. 1995. Vocational Special Needs. Illinois: American

Technical. Smith, L. 2004. Valuing Recognition of Prior Learning Selected Case Studies of

Australian Private Providers of Training. Adelaide: The National Centre of Vocational Education Research.

Spencer, M and Spencer, M.S. 1993. Competence at work: Models for Superiors

Performance. New York: John Wiley & Sons. The City and Guilds of London Institute. 2004. N/SVQ guide for centres and

candidates-candidate guide, October 2004 Version 2.2 Updated February 2006 (Online). http://www.cityandguilds.com/2006.pdf, January 4, 2008.

Thomson, J. K. 1973. Foundations of Vocational Education. New Jersey: Prentice –

Hall Inc.

Tucker, J., & Ollin, R. 2004. The NVQ assessor and verifier handbook . London: Kogan Page.

152

UNESCO. 2013. GLOBAL INVENTORY ON NATIONALQUALIFICATIONS FRAMEWORKS (NQFs) (Online). http://uil.unesco.org/fileadmin/keydocuments/LifelongLearning/en/Presentation%20Global%20NQF%20Developments%20ASEM%20Meeting%2012%205%2013.pdf, June 26, 2014.

Wilcox, D. 2002. The National Skill Standards Board: Building the Foundation for a

Dynamic Workforce (Online). http://umanitoba.ca/unevoc/2002conference/text/papers/wilcox-rohr.pdf, June 26, 2014.

Yunos, J.Md. 2013. Practices on APEL for TVET Teacher Training Programs –

Admission and Advance Standing Processes. China: Regional Cooperation Platform for Vocational Teacher Education in Asia.

Zain, Z.M. 2008. TVET in Malaysia (Online).

http://dspace.unimap.edu.my/dspace/bitstream/123456789/7186/1/TVET%20in%20Malaysia.pdf, June 20, 2014.

ภาคผนวก ก

แบบสอบถามเรอง การพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน เพอคณวฒการศกษาวชาชพ

155

แบบสอบถาม เรอง การพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

ค าชแจง: แบบสอบถามฉบบนเปนสวนหนงของการรวบรวมขอมลในการวจย เรอง การพฒนารปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ โดยแบงออกเปน 3 ตอน คอ 1) ขอมลสวนบคคล และสถานศกษาของผตอบ 2) ปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ และ 3) รปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ นยาม:

มาตรฐานฝมอแรงงาน หมายถง มาตรฐานฝมอแรงแหงชาต ทมรายละเอยดของอาชพของกรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวงแรงงาน จ านวน 6 กลมสาขาอาชพ ไดแก 1) กลมสาขาอาชพชางกอสราง 2) กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร 3) กลมวชาอาชพชางอตสาหกรรมศลป 4) กลมสาขาอาชพชางเครองกล 5) กลมสาขาอาชพภาคบรการ และ 6) กลมสาขาอาชพชางอตสาหการ การเทยบโอน หมายถง การเทยบสมรรถนะของมาตรฐานอาชพสการระบบการศกษาทางดาน การอาชวศกษา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ตอนท 1 ขอมลสวนบคคล และสถานศกษาของผตอบ

ค าชแจง โปรดใสเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความทตรงกบความเปนจรง 1.1 เพศ ชาย หญง

1.2 อาย ไมเกน 25 ป 26-35 ป 36-45 ป

46-55 ป 56 ปขนไป

1.3 ต าแหนง ผอ านวยการ รองผอ านวยการ ฝาย.......................................................

ผรบใบอนญาต หวหนาฝาย………………………………………………………………..

อน ๆ (โปรดระบ)................................................................

1.4 วฒการศกษา ปรญญาตร สาขา........................ ปรญญาโท สาขา............................

ปรญญาเอก สาขา........................

1.5 ประสบการณการบรหารทงหมด.....................ป

1.6 ประสบการณการสอนในวทยาลย.....................ป

1.7 วทยาลยของทานเปดสอนระดบ ประเภทและสาขาวชาใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ประกาศนยบตรวชาชพ (ปวส.)

ส าหรบผบรหาร

156

อตสาหกรรม อตสาหกรรมสงทอ พาณชยกรรม ศลปกรรม คหกรรม เกษตรกรรม ประมง อตสาหกรรมการทองเทยว เทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร

อตสาหกรรม อตสาหกรรมสงทอ พาณชยกรรม ศลปกรรม คหกรรม เกษตรกรรม ประมง อตสาหกรรมการทองเทยว เทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร

ตอนท 2 ปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ

2.1 โปรดท าเครองหมาย ลงตวเลขทก าหนดไวตามความเปนจรง เพอระบความคดเหนเกยวกบปจจยเงอนไขของระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพของทาน

ขอ รายการ

ระดบความคดเหน ท มากทสด นอยทสด 1 สถานศกษามการเตรยมความพรอมดานบคลากรเกยวกบระบบการ

เทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน 5 4 3 2 1

2 สถานศกษามการจดตงคณะกรรมการการเทยบโอนมาตรฐานอาชพภายในสถานศกษา

5 4 3 2 1

3 สถานศกษามการประชาสมพนธระบบการเทยบโอนตอสาธารณชน 5 4 3 2 1 4 สถานศกษามความเชยวชาญในสาขาอาชพทจะรบเทยบการเทยบโอน

มาตรฐานอาชพ 5 4 3 2 1

5 สถานศกษามการท าความรวมมอกบสถานประกอบการในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

5 4 3 2 1

6 สถานศกษามการพฒนาหลกสตรการเทยบโอนเปนของตนเอง 5 4 3 2 1 7 สถานศกษามการบรรจแผนการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในแผนปฏบต

การประจ าป 5 4 3 2 1

8 สถานศกษามการพฒนาคมอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพส าหรบคณาจารย บคลากร ครฝกในสถานประกอบการ และผทเกยวของ

5 4 3 2 1

9 สถานศกษามการสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

5 4 3 2 1

10 สถานศกษามการจดท าแผนการเทยบโอนมาตรฐานอาชพรายบคคลของผเรยน

5 4 3 2 1

11 สถานศกษามระบบการสะสมหนวยกตภายในสถานศกษา และระหวางสถานศกษา

5 4 3 2 1

12 สถานศกษามการพฒนาครฝกในสถานประกอบการกบงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

5 4 3 2 1

13 ผบรหารมความร ความเขาใจในเรองระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

5 4 3 2 1

157


ระดบความคดเหน ท มากทสด นอยทสด 14 ผบรหารใหความส าคญตอระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 5 4 3 2 1 15 ผบรหารก าหนดนโยบายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสถานศกษา 5 4 3 2 1 16 ผบรหารจดสรรงบประมาณในงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพใน

สถานศกษา 5 4 3 2 1

17 ผบรหารจดหาทรพยากร หรอสงอ านวยความสะดวกของงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

5 4 3 2 1

18 ผบรหารก าหนดงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพบรรจโครงสรางของสถานศกษา

5 4 3 2 1

19 ผบรหารจดตงหนวยงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา

5 4 3 2 1

20 ผบรหารพฒนาระบบ และกลไกของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา และหนวยงานทเกยวของ

5 4 3 2 1

21 ผบรหารสรางเครอขายงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพระหวางสถานศกษา 5 4 3 2 1 22 คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบ และกลไกของการเทยบโอน

ของสถานศกษา 5 4 3 2 1

23 คณาจารยมการสรางรายวชาส าหรบกลมเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 5 4 3 2 1 24 คณาจารยมประสบการณในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ 5 4 3 2 1 25 คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบการประเมนสมรรถนะอาชพ

ของกรมพฒนาฝมอแรงงงาน 5 4 3 2 1

26 คณาจารยพฒนาสอการเรยนรใหสอดคลองกบระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพของผเรยน

5 4 3 2 1

27 คณาจารยพฒนาแผนการเรยนรรายบคคลของผเรยนในระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

5 4 3 2 1

28 คณาจารยมการตดตาม และประเมนผลการท างานของผเรยนในสถานประกอบการ

5 4 3 2 1

29 สถานประกอบการมการจดกจกรรมเสรมหลกสตรรวมกบสถานศกษา 5 4 3 2 1 30 สถานประกอบการพฒนาระบบการนเทศผเรยนทผานการเทยบโอน

รวมกบสถานศกษา 5 4 3 2 1

31 สถานประกอบการมการสรางเครอขายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบสถานประกอบการอน ๆ

5 4 3 2 1

32 หนวยงานตนสงกดเปนพเลยงใหแกสถานศกษาของงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

5 4 3 2 1

33 หนวยงานตนสงกดมบทบาท ก ากบ ตดตาม สงเสรม และสนบสนนระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบสถานศกษา

5 4 3 2 1

158


ระดบความคดเหน ท มากทสด นอยทสด 34 หนวยงานตนสงกดสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐาน

อาชพในการสะสมหนวยกตของผเรยนในระดบมหภาค 5 4 3 2 1

35 หนวยงานตนสงกดมระเบยบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพทสามารถปฏบตไดจรง

5 4 3 2 1

36 หนวยงานตนสงกดมอบอ านาจการเทยบโอนมาตรฐานอาชพแกสถานศกษา

5 4 3 2 1

37 กรมพฒนาฝมอแรงงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพกบหนวยกตของหลกสตรรวมกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกดหนวยกตของหลกสตร

5 4 3 2 1

38 กรมพฒนาฝมอแรงงงานรวมก าหนดสมรรถนะมาตรฐานอาชพกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกด

5 4 3 2 1

39 กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาระบบประเมนมาตรฐานฝมอกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกด

5 4 3 2 1

40 กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาครฝกวชาชพกบสถานศกษา 5 4 3 2 1 41 รฐก าหนดใหมหนวยงานกลางทดแลระบบเทยบโอนโดยเฉพาะของ

สถานศกษาทงสถานศกษาในสงกด สอศ.และ สช. 5 4 3 2 1

ขอเสนอแนะเพมเตม………………………………………………………………………………………………………..………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.2 ในความคดเหนของทาน การเทยบโอนมาตรฐานอาชพ ของกรมพฒนาฝมอแรงงาน สถานศกษาของทานจะจด

การศกษาใหแกผเรยนในลกษณะใด ในระบบ นอกระบบ ทวภาค 2.3 ลกษณะของการเออประโยชนใหแกผเรยนในระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพสการศกษาตอระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ / ประกาศนยบตรวชาชพชนสงในสถานศกษา (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) การจดฝกประสบการณจรงในสถานประกอบการ การเรยนลวงหนา (Advanced Program) เพอปรบพนฐาน การศกษาจากชดวชาเรยนของสถานศกษา การจดการเรยนการสอนภาคทฤษฏในสถานศกษา การศกษาทางไกล (Distance Education) อน ๆ โปรดระบ……………………………………………………………………… 2.4 ทานเหนดวยเกยวกบระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) เพอใชในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพสการศกษา

ตอในระดบการศกษาทางดานการอาชวศกษาของสถานศกษา หรอไม

เหนดวย เพราะ……………………….............………………….…… ไมเหนดวย เพราะ……………………………………………………….

159

ตอนท 3 รปแบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเพอคณวฒการศกษาวชาชพ ค าชแจง โปรดใสเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความทตรงกบความเปนจรง

1. สถานศกษาของทานมความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสาขาอาชพใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

กลมสาขาอาชพชางกอสราง

ชางกออฐ

ชางฉาบปน

ชางฉาบยปซม

ชางตดตงยปซม

ชางไมกอสราง

ชางหนขด

ชางสตกแตง

ชางอะลมเนยมกอสราง

กลมสาขาอาชพภาคบรการ

การดแลผสงอาย

การเลยงดแลเดกปฐมวย

ผชวยงานแมบาน

พนกงานตอนรบสวนหนา

พนกงานผสมเครองดม

ผประกอบอาหารไทย

ผประกอบขนมอบ

นกสงเสรมสขภาพแบบองครวม

การแพทยแผนไทย ประเภทการนวดไทย

กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และ

คอมพวเตอร

ชางเครองปรบอากาศในบานและ การพาณชยขนาดเลก

ชางซอมไมโครคอมพวเตอร

ชางโทรคมนาคม (ไมโครเวฟและการสอสารดาวเทยม)

ชางไฟฟาภายนอกอาคาร

ชางไฟฟาอตสาหกรรม

นกเขยนโปรแกรมคอมพวเตอร (ภาษซ)

ผดแลระบบเครอขายคอมพวเตอร

ชางไฟฟาการควบคมทางอตสาหกรรม

160

กลมสาขาอาชพชางเครองกล

ชางเคาะตวถงรถยนต

ชางซอมเครองยนตดเซล

ชางซอมรถแทรกเตอรการเกษตร

ชางซอมรถยนต

ชางตรวจสอบเครองมอกล

ชางตงศนยและถวงลอรถยนต

ชางบ ารงรกษารถยนต

ชางระบบปมและวาลว

ชางสรถยนต

ผควบคมปนจนชนดหอสง

พนกงานควบคมเครองจกรรถตกหนาขดหลง

พนกงานควบคมเครองจกรรถไฟฟา

กลมสาขาอาชพชางอตสาหการ

ชางกลง

ชางเขยนแบบ CAD

ชางเชอมทอ HDPE

ชางเชอมทก

ชางเชอมแมค

ชางเชอมและตดโลหะใตน าดวยไฟฟา

ชางท าแมพมพฉดโลหะ

ชางท าแมพมพปมโลหะ

ชางท าแมพมพพลาสตก

ชางประกอบทอ

ชางหลอโลหะ

กลมสาขาอาชพ

ชางอตสาหกรรมศลป

ชางเครองประดบอญมณ

ชางเครองประดบรปพรรณ

ชางเครองเรอนไม

ชางจดดอกไม

ชางเจยระไนพลอย

ชางตดเยบเสอผาสตร

ชางเทคโนโลยจกรอตสาหกรรมและอปกรณชวยเยบ

ชางเยบ

ชางสเครองเรอน

พนกงานควบคมเครองถกผาแนวเสนยน

2. ตวอยางมาตรฐานฝมอแรงงานของกรมพฒนาฝมอแรงงานในระดบท 1

ระดบ 1 หมายถง ผทมฝมอ และความรพนฐานในการปฏบตงานทตองมหวหนางานชวยใหค าแนะน า หรอชวย

ตดสนใจในเรองส าคญเมอจ าเปน

ความร และความสามารถ 1. การใชและบ ารงรกษาเครองมอวด ตด เจาะ 2. การเลอกใชวสดและอปกรณส าหรบการมงหลงคา 3. วธการยก ขนยายวสด เครองมอและอปกรณทถกตองและปลอดภย 4. มาตรฐานการล าเลยงและโยกยายวสดมงตาง ๆ กอนขนหลงคา 5. มาตรฐานการกองกระเบองบนหลงคา วสดมงประเภทตาง ๆ 6. การมงหลงคาและตดตงอปกรณเบองตน 7. การผสมปนทรายเพอใชในการตดตงครอบหลงคา 8. การทาส ปนทรายใตครอบ รอยตดกระเบอง หวตะปและแผนปดรอยตอ 9. ความปลอดภยในการท างาน ทศนคต ประกอบดวย การท างานทปลอดภย ความสะอาดและเรยบรอยของพนทปฏบตงาน ความอดทน การตรงตอเวลา การรกษาระเบยบวนย ความซอสตย และการใชวสดอยางมประสทธภาพ

คณสมบต 1. ผเขารบการทดสอบตองมอายไมต ากวา 18 ปบรบรณนบถงวนสมครเขารบการทดสอบ และ 2. มประสบการณการท างานหรอประกอบอาชพเกยวกบสาขาอาชพไมนอยกวา 1 ป หรอ 3. ผานการฝกฝมอแรงงานหรอฝกอาชพ ในสาขาอาชพนนไมนอยกวา 100 ชวโมง หรอปฏบตงานใน

กจการในสาขาทเกยวของไมนอยกวา 200 ชวโมง หรอ 4. เปนผทจบการศกษาไมต ากวาระดบประกาศนยบตรวชาชพ ในสาขาทเกยวของกบอาชพน

161

โปรดใสเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความทตรงกบความเปนจรง

2.1 ในระดบท 1 ควรมการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพ

เหนดวย ไมเหนดวยเพราะ………………………………………………………………….

2.2 ความร และทกษะของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดในโครงสรางหลกสตร

(ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

หมวดวชาทกษะชวต หมวดวชาชพ

หมวดวชาเลอก อน ๆ โปรดระบ……………………………………………………………………

2.3 ทศนคตของอาชพอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดในโครงสรางหลกสตร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)



2.4 จ านวนหนวยกตทงหมดทสามารถเทยบโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพได ไมเกน 10 หนวยกต 10 – 20 หนวยกต

20 – 30 หนวยกต อน ๆ โปรดระบ……………………………………………………………………

2.5 ลกษณะของการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเขาสระดบประกาศนยบตรวชาชพ

การเทยบรายวชา การเทยบทงหมวดวชา

อน ๆ โปรดระบ………………………………………………………………………………………………

2.6 หากผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน ของกรมพฒนาฝมอแรงงานในระดบท 1 ตองการเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพในสถานศกษาของทาน ทานคดวาจะสามารถเทยบโอนความรไดอยางไร

สถานศกษาด าเนนการทดสอบความร และทกษะวชาชพทงหมด และผเรยนตองเรยนหมวดวชา

ทกษะชวตทงหมด

สถานศกษาไมตองทดสอบความร และทกษะวชาชพ และผเรยนตองเรยนวชาในหมวดวชาทกษะชวต

ทงหมด

สถานศกษาไมตองทดสอบความร และทกษะวชาชพ แตทดสอบความรในหมวดวชาทกษะชวตเพอใช

ในการเทยบโอน

ขอเสนอแนะอน ๆ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

162

3. มาตรฐานฝมอแรงงานของกรมพฒนาฝมอแรงงานในระดบท 2


3.1 ในระดบท 2 ควรมการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง









3.4 จ านวนหนวยกตทงหมดทสามารถเทยบโอนเขาศกษาตอการศกษาทางดานการอาชวศกษาได 3.4.1 ระดบประกาศนยบตรวชาชพ

ระดบ 2 หมายถง ชางทมความร ความสามารถสง ใชเครองมอและอปกรณไดด การตดสนใจสงกวาชางระดบ 1

ตองการค าแนะน าบาง คณภาพงานสงกวาชางระดบ 1

ความร และความสามารถ 1. อานแบบและรายการประกอบแบบทเกยวของกบหลงคา ตลอดจนพนฐานเกยวกบองคประกอบของหลงคา 2. รขอก าหนดเกยวกบน าหนกหลงคาแตละประเภท ขอก าหนดการใชงานผลตภณฑกระเบอง และแป และ

ขอก าหนดการใชงาน และมาตรฐานการตดตงของผลตภณฑกนความรอน 3. รเทคนคการวดมมยกหลงคา และการจดระยะ และตดตงแปของกระเบองแตละประเภท 4. รมาตรฐานการตดตงไมเชงชาย และไมปนลมส าหรบกระเบองแตละประเภท มาตรฐานการใชและเทคนคการ

ตดตงรางน าตะเข มาตรฐานของปกคอนกรตเสรมเหลก มาตรฐานการยดกระเบองส าหรบกระเบองแตละประเภท ตลอดจนมาตรฐานการมงหลงคาของกระเบองคอนกรตแตละประเภท

5. ใชเครองมอ เครองจกร และอปกรณในการมงหลงคาได 6. ร และเขาใจพนฐานทางคณตศาสตร ทศนคต ประกอบดวย แนวความคดเหนในเรองการพฒนาความรความสามารถ และทกษะในการปฏบตงาน

อยางตอเนอง

คณสมบต 1. มประสบการณการท า งานหรอประกอบอาชพเกยวกบสาขาอาชพ ไมนอยกวา 1 ป นบตงแตวนท

ไดรบหนงสอรบรองมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต ระดบ 1 หรอ 2. ไดคะแนนรวมในการทดสอบ ระดบ 1 ไมต ากวารอยละแปดสบ

163

ไมเกน 10 หนวยกต 10 – 20 หนวยกต

20 – 30 หนวยกต อน ๆ โปรดระบ……………………………………………………………

3.4.1 ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง



3.5 ลกษณะของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพเขาสการศกษาตอระดบอาชวศกษา


อน ๆ โปรดระบ………………………………………………………………………………………………

3.6 หากผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานของกรมพฒนาฝมอแรงงานในระดบท 2 ตองการเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงในสถานศกษาของทาน ทานคดวาจะสามารถเทยบโอนความรไดอยางไร




ทงหมด



ขอเสนอแนะอน ๆ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. มาตรฐานฝมอแรงงานของกรมพฒนาฝมอแรงงานในระดบท 3

ระดบ 3 หมายถง ชางทมความร ทกษะสง ขนวนจฉยได ตดสนใจแกปญหาใหค าปรกษาชวยเหลอแกผรวมงาน

ประยกตใชความรความสามารถกบเทคโนโลยสมยใหมได

ความร และความสามารถ 1. ตรวจสอบแบบใหสอดคลองกบขอก าหนดของวสดมงแตละประเภทและเขยนแบบรางโครงสรางหลงคา 2. ตรวจสอบความพรอมและการจดการความปลอดภยในการท างานได 3. จดเตรยมสถานท ทเหมาะสมส าหรบจดวางกองเกบวสดอปกรณทหนางาน 4. ตรวจสอบชนด และจ านวนวสดอปกรณทจดสงเขาถงหนางานไดอยางถกตองครบถวน 5. วางแผนงาน และควบคมงานใหเปนไปตามแผนงาน 6. ประสานงานและท ารายงานสงผวาจาง 7. ใหค าแนะน าในการแกไขงานทบกพรองใหไดตามมาตรฐาน 8. ตรวจสอบผลงานมงหลงคาสดทายกอนสงมอบงานใหกบลกคา ทศนคต ประกอบดวย แนวความคดในการวเคราะหการวางแผน และการแกไขปญหาในการปฏบตงานโดย

คณสมบต 1. มประสบการณการท างานหรอประกอบอาชพเกยวกบสาขาอาชพชางท าแมพมพฉดโลหะ ไมนอย

กวา 1 ป นบตงแตวนทไดรบหนงสอรบรองมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต ระดบ 2 หรอ 2. ไดคะแนนรวมในการทดสอบ ระดบ 2 ไมต ากวารอยละแปดสบ

165


3.1 ในระดบท 3 ควรมการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง









3.4 จ านวนหนวยกตทงหมดทสามารถเทยบโอนเขาศกษาตอการศกษาทางดานการอาชวศกษาได 3.4.1 ระดบประกาศนยบตรวชาชพ



3.4.1 ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง



3.5 ลกษณะของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพเขาสการศกษาตอระดบอาชวศกษา


อน ๆ โปรดระบ………………………………………………………………………………………………

3.6 หากผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน ของกรมพฒนาฝมอแรงงานในระดบท 2 ตองการเขาศกษาตอระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพในสถานศกษาของทาน ทานคดวาจะสามารถเทยบโอนความรไดอยางไร




ทงหมด



3.7 หากผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานของกรมพฒนาฝมอแรงงานในระดบท 2 ตองการเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงในสถานศกษาของทาน ทานคดวาจะสามารถเทยบโอนความรไดอยางไร



166


ทงหมด



167

ขอเสนอแนะอน ๆ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอขอบพระคณส าหรบขอมลอนมคาเพอเปนประโยชนตอการศกษาทางดานการอาชวศกษาของประเทศไทย

ภาคผนวก ข

ขอมลการแปลงผลของแบบสอบถามแยกตามประเภทผบรหาร สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

165

ตารางภาคผนวกท 1 ความคดเหนในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพของกรมพฒนาฝมอแรงงาน สถานศกษาจะจดการศกษาใหแกผเรยนในลกษณะใด

ลกษณะการจดการศกษา ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)

สอศ.(n=310 คน) สช. (n=309 คน) สอศ. (n=796 คน) สช.(n=651 คน) สอศ.(n=1,106 คน) สช.(n=960 คน) จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

ในระบบ 63 20.3 106 34.3 181 22.7 244 27.5 244 22.1 350 36.5 นอกระบบ 121 39.0 29 9.4 221 27.8 90 13.8 342 30.9 119 12.4 ทวภาค 126 40.6 174 56.3 394 49.5 317 48.7 520 47.0 491 51.1

166

ตารางภาคผนวกท 2 ลกษณะของการเออประโยชนใหแกผเรยนในระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพสการศกษาตอในระดบประกาศนยบตรวชาชพ/ประกาศนยบตรวชาชพชนสงในสถานศกษา

ลกษณะการเออประโยชนใหแกผเรยนในระบบการเทยบโอน

มาตรฐานอาชพ

ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน) สอศ.(n=310 คน) สช. (n=309 คน) สอศ. (n=796 คน) สช.(n=651 คน) สอศ.(n=1,106 คน) สช.(n=960 คน) จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

การจดฝกประสบการณจรงในสถานประกอบการ

262 84.5 278 90.0 278 34.9 545 83.8 540 48.82 823 85.73

การเรยนลวงหนา (Advanced Program) เพอปรบพนฐาน

87 28.1 106 34.0 196 24.6 207 31.8 283 13.70 313 32.60

การศกษาจากชดวชาเรยนของสถานศกษา

154 49.7 131 42.4 280 35.2 220 33.8 434 21.01 351 36.56

การจดการเรยนการสอนภาคทฤษฎในสถานศกษา

180 58.1 197 63.8 426 53.6 333 51.2 606 29.33 530 55.21

การศกษาทางไกล (Distance Education)

17 5.5 79 25.6 159 20.0 129 19.8 176 17.32 208 21.67

อนๆ 17 5.5 0 0.0 16 2.1 44 6.8 33 2.98 44 4.58

167

ตารางภาคผนวกท 3 ความคดเหนเกยวกบระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) เพอใชในการเทยบโอน มาตรฐานอาชพสการศกษาตอในระดบการศกษาทางดานการอาชวศกษาของสถานศกษา

ความคดเหน ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


เหนดวย 285 92.0 283 91.6 633 79.5 533 81.9 918 83.0 816 85.0 ไมเหนดวย 25 8.0 26 18.4 163 20.5 118 18.1 188 17.0 144 15.0 ตารางภาคผนวกท 4 ความคดเหนทมตอสถานศกษาของทานวามความพรอมในระบบการโอนมาตรฐานอาชพสการศกษาตอระดบการศกษาทางดานการอาชวศกษา

ความพรอมในระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ


พรอม 244 78.7 194 62.7 460 57.8 396 60.8 704 63.7 590 61.6 ไมพรอม 66 21.3 115 37.3 336 42.2 255 39.2 402 36.3 370 38.5

168

ตารางภาคผนวกท 5 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพชางกอสรางของสถานศกษา

กลมสาขาอาชพชางกอสราง ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


ชางกออฐ 77 24.8 48 15.5 79 9.9 26 4.0 156 14.10 74 7.71 ชางฉาบปน 64 20.1 11 3.6 58 7.3 22 3.4 122 11.03 33 3.44 ชางฉาบยปซม 13 4.2 3 1.0 11 1.4 0 0.0 24 2.17 3 0.31 ชางตดตงยปซม 10 3.2 3 1.0 9 1.1 2 0.3 19 1.72 5 0.52 ชางไมกอสราง 60 19.4 13 4.2 49 6.2 23 3.5 109 9.86 36 3.75 ชางหนขด 23 7.4 3 1.0 17 2.1 4 0.6 40 3.62 7 0.73 ชางสตกแตง 21 6.8 4 1.3 17 2.1 7 1.1 38 3.44 11 1.15 ชางอะลมเนยมกอสราง 26 8.4 5 1.6 22 2.8 7 1.1 48 4.34 12 1.25

169

ตารางภาคผนวกท 6 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพภาคบรการของสถานศกษา

กลมสาขาอาชพภาคบรการ ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


การดแลผสงอาย 9 2.9 9 2.9 5 0.6 12 1.8 14 1.27 21 2.19 การเลยงดแลเดกปฐมวย 7 2.3 8 2.6 12 1.5 12 1.8 19 1.72 20 2.08 ผชวยงานแมบาน 15 4.8 7 2.3 17 2.1 13 2.0 32 2.89 20 2.08 พนกงานตอนรบสวนหนา 16 5.2 17 5.5 42 5.3 48 7.4 58 5.24 65 6.77 พนกงานผสมเครองดม 29 9.4 13 4.2 30 3.8 32 4.9 59 5.33 45 4.69 ผประกอบอาหารไทย 38 12.3 9 2.9 65 8.2 26 4.0 103 9.31 35 3.65 ผประกอบขนมอบ 34 11 6 1.9 50 6.3 12 1.8 84 7.59 18 1.88 นกสงเสรมสขภาพแบบองครวม 2 0.6 2 0.6 3 0.9 10 1.5 5 0.45 12 1.25 การแพทยแผนไทย

ประเภทการนวด 12 3.9 3 1.2 16 2.0 16 2.5 28 2.53 19 1.98

170

ตารางภาคผนวกท 7 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอรของสถานศกษา

กลมสาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร


ชางเครองปรบอากาศในบานและการพาณชยขนาดเลก

134 43.2 58 18.8 190 23.8 106 16.3 324 29.29 164 17.08

ชางซอมไมโคร คอมพวเตอร 68 21.9 46 14.9 114 14.4 109 16.7 182 16.46 155 16.15 ชางโทรคมนาคม (ไมโครเวฟและ

การสอสารดาวเทยม) 49 15.8 19 6.1 47 5.9 32 4.9 96 8.68 51 5.31

ชางไฟฟาภายนอกอาคาร 130 41.9 70 22.7 190 23.9 129 19.8 320 28.93 199 20.73 ชางไฟฟาอตสาหกรรม 80 25.8 59 19.1 112 14.1 109 16.7 192 17.36 168 17.50 นกเรยนโปรแกรมคอมพวเตอร

(ภาษซ) 29 9.4 46 14.0 43 5.4 115 17.7 72 6.51 161 16.77

ผดแลระบบเครอขายคอมพวเตอร

60 19.4 66 21.3 75 9.4 147 22.6 135 12.21 216 22.50

ชางไฟฟาการควบคมทางอตสาหกรรม

48 15.5 26 8.4 61 7.7 56 8.6 109 9.86 82 8.54

171

ตารางภาคผนวกท 8 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพชางเครองกลของสถานศกษา

กลมสาขาอาชพชางเครองกล ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


ชางเคาะตวถงรถยนต 52 16.8 36 11.7 58 7.3 61 9.4 110 9.95 97 10.10 ชางซอมเครองยนตดเซล 128 41.3 70 22.7 175 22.0 118 18.1 303 27.40 188 19.58 ชางซอมรถแทรกเตอรการเกษตร 22 7.1 19 6.1 36 4.5 40 6.1 58 5.24 59 6.15 ชางซอมรถยนต 148 47.7 96 31.1 213 26.8 154 23.7 361 32.64 250 26.04 ชางตรวจสอบเครองมอกล 31 10.0 19 6.1 36 4.5 45 6.9 67 6.06 64 6.67 ชางตงศนยและถวงลอรถยนต 52 16.8 31 10.0 49 6.2 49 7.5 101 9.13 80 8.33 ชางบ ารงรกษารถยนต 122 39.4 78 25.2 173 21.7 142 21.8 295 26.67 220 22.92 ชางระบบปมและวาลว 26 8.4 27 8.7 27 3.4 42 6.5 53 4.79 69 7.19 ชางสรถยนต 40 12.9 39 12.6 69 8.7 62 9.5 109 9.86 101 10.52 ผควบคมปนจนชนดหอสง 4 1.3 3 10.0 3 0.4 10 1.5 7 0.63 13 1.35 พนกงานควบคมเครองจกรรถตก

หนาขดหลง 3 1.0 3 1.0 4 0.5 6 0.9 7 0.63 9 0.94

พนกงานควบคมเครองจกรรถไฟฟา

3 1.0 5 1.6 1 0.1 15 2.3 4 0.36 20 2.08

172

ตารางภาคผนวกท 9 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพชางอตสาหการของสถานศกษา

กลมสาขาอาชพชางอตสาหการ ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


ชางกลง 68 21.9 14 4.5 101 12.7 37 5.7 169 15.28 51 5.31 ชางเขยนแบบ CAD 48 15.5 10 3.2 65 8.2 28 4.3 113 10.22 38 3.96 ชางเชอมทอ HDPE 21 6.8 0 0.0 26 3.3 7 1.9 47 4.25 7 0.73 ชางเชอมทก 48 15.5 1 0.3 53 6.7 8 1.2 101 9.13 9 0.94 ชางเชอมแมค 38 12.3 2 0.6 30 3.8 8 1.2 68 6.15 10 1.04 ชางเชอมและตดโลหะใตน าดวย

ไฟฟา 8 2.6 3 1.0 9 1.1 3 0.5 17 1.54 6 0.63

ชางท าแมพมพฉดโลหะ 12 3.9 1 0.3 14 1.8 6 0.9 26 2.35 7 0.73 ชางท าแมพมพปมโลหะ 19 6.1 1 0.3 13 1.6 7 1.1 32 2.89 8 0.83 ชางท าแมพมพพลาสตก 13 4.2 1 0.3 18 2.3 5 0.8 31 2.80 6 0.63 ชางประกอบทอ 10 3.2 0 0.0 19 2.4 6 0.9 29 2.62 6 0.63 ชางหลอโลหะ 7 2.3 1 0.3 9 1.1 6 0.9 16 1.45 7 0.73

173

ตารางภาคผนวกท 10 ความคดเหนตอความพรอมในการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานกลมสาขาอาชพชางอตสาหกรรมศลปของสถานศกษา

กลมสาขาอาชพชางอตสาหกรรมศลป


ชางเครองประดบอญมณ 2 0.6 1 0.3 6 0.8 3 0.5 8 0.72 4 0.42 ชางเครองประดบรปพรรณ 2 0.6 2 0.6 3 0.4 2 0.3 5 0.45 4 0.42 ชางเครองเรอนไม 6 1.9 0 0.0 5 0.6 4 0.6 11 0.99 4 0.42 ชางจดดอกไม 15 4.8 5 1.6 45 5.7 15 2.3 60 5.42 20 2.08 ชางเจยระไนพลอย 4 1.3 2 0.6 0 0.0 1 0.2 4 0.36 3 0.31 ชางตดเยบเสอผาสตร 21 6.8 0 0.0 45 5.7 4 0.6 66 5.97 4 0.42 ชางเทคโนโลยจกรอตสาหกรรม

และอปกรณชวยเยบ 5 1.6 0 0.0 4 0.5 2 0.3 9 0.81 2 0.21

ชางเยบ 11 3.5 2 0.6 22 2.8 3 0.5 33 2.98 5 0.52 ชางสเครองเรอน 4 1.3 0 0.0 1 0.1 1 0.2 5 0.45 1 0.10 พนกงานควบคมเครองถกผาแนว

เสนยน 0 0.0 0 0.0 1 0.1 1 0.2 1 0.09 1 0.10

174

ตารางภาคผนวกท 11 ความคดเหนในระดบท 1 ควรมการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพ

ความคดเหน ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


เหนดวย 249 80.3 149 80.6 694 87.2 475 73.0 943 85.3 724 75.4 ไมเหนดวย 61 19.7 60 19.4 102 12.8 176 27.0 163 14.7 236 24.6 ตารางภาคผนวกท 12 ความร และความสามารถของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ

หมวดวชา ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


ทกษะชวต 134 43.2 100 32.4 314 39.4 226 34.7 448 40.5 326 34.0 วชาชพ 241 77.7 205 66.3 593 74.5 458 70.4 834 75.4 663 69.1 วชาเลอก 93 38.1 95 30.7 295 37.1 176 27.0 388 35.1 271 28.2

176

ตารางภาคผนวกท 13 ทศนคตของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ

หมวดวชา ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


ทกษะชวต 162 52.3 120 38.8 337 42.3 255 39.2 499 45.1 375 39.1 วชาชพ 169 54.5 176 57.0 477 59.9 399 61.3 646 58.4 575 59.9 วชาเลอก 93 31.0 101 32.7 238 29.8 153 23.5 331 29.9 254 26.5 ตารางภาคผนวกท 14 จ านวนหนวยกตทงหมดทสามารถเทยบโอนเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพได

จ านวนหนวยกต ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


ไมเกน 10 หนวยกต 77 24.8 121 39.1 88 11.1 152 23.3 165 14.9 273 28.4 10-20 หนวยกต 94 30.3 111 35.9 395 49.6 262 40.2 489 44.2 373 38.8 20-30 หนวยกต 109 35.2 73 23.6 268 33.7 237 36.4 377 34.1 310 32.3 อน ๆ 30 9.7 4 1.3 45 5.6 0 0.0 75 6.8 4 0.4

177

ตารางภาคผนวกท 15 ลกษณะของการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงานเขาสระดบประกาศนยบตรวชาชพ

ลกษณะ การเทยบโอน


การเทยบรายวชา 227 73.2 207 67.0 405 50.9 395 60.7 632 57.1 602 62.7 การเทยบทงหมวดวชา 76 24.5 102 33.0 391 49.1 256 39.3 467 42.2 358 37.3 อน ๆ 7 2.2 0 0.0 0 0.0 0 0.0 7 0.6 0 0.0

178

ตารางภาคผนวกท 16 หากผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานของกรมพฒนาฝมอแรงงานในระดบท 1 ตองการเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพในสถานศกษาของทาน ทานคดวาจะสามารถเทยบโอนความรไดอยางไร

การเทยบโอนความร ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)



147 47.4 127 41.1 107 13.4 308 47.3 254 23.0 435 45.3


35 11.3 113 36.6 575 72.2 209 32.1 610 55.2 322 33.5


128 41.3 69 22.3 114 14.3 134 20.6 242 21.9 203 21.1

179

ตารางภาคผนวกท 17 ในระดบท 2 ควรมการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง

การเทยบโอนหนวยกต ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


เหนดวย 239 77.1 213 68.9 611 76.8 481 73.9 850 76.9 694 72.3 ไมเหนดวย 71 22.9 96 31.1 185 23.2 170 26.1 256 23.1 266 27.7 ตารางภาคผนวกท 18 ความร และความสามารถของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ความรและทกษะการเทยบโอนหนวยกต


หมวดวชาทกษะชวต 133 42.9 97 31.4 295 37.1 226 34.7 428 38.70 323 33.65 หมวดวชาชพ 228 73.5 204 66.0 587 73.7 452 69.4 815 73.69 656 68.33 หมวดวชาเลอก 127 41.0 105 34.0 308 38.7 216 33.2 435 39.33 321 33.44

180

ตารางภาคผนวกท 19 ทศนคตของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ทศนคตการเทยบโอนหนวยกต ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


หมวดวชาทกษะชวต 166 53.5 118 38.2 331 41.6 255 39.2 497 44.94 373 38.85 หมวดวชาชพ 174 56.1 161 52.1 475 59.7 395 60.7 649 58.68 556 57.92 หมวดวชาเลอก 104 33.5 98 31.7 274 34.4 211 32.4 378 34.18 309 32.19 ตารางภาคผนวกท 20 จ านวนหนวยกตทงหมดทสามารถเทยบโอนเขาศกษาตอการศกษาทางดานการอาชวศกษาได

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)



181

ตารางภาคผนวกท 21 จ านวนหนวยกตทงหมดทสามารถเทยบโอนเขาศกษาตอการศกษาทางดานการอาชวศกษาได

ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง


ไมเกน 10 หนวยกต 95 30.6 36 11.6 237 29.8 155 23.8 332 30.0 191 19.9 10-20 หนวยกต 84 27.1 162 52.5 249 31.3 216 33.2 333 30.1 378 39.4 20-30 หนวยกต 105 33.9 92 29.8 271 34.0 280 43.0 376 34.0 372 38.7 อน ๆ 26 8.7 19 6.1 39 4.9 0 0.0 65 5.9 19 2.0 ตารางภาคผนวกท 22 ลกษณะของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพเขาสการศกษาตอระดบอาชวศกษา

ลกษณะการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ



182

ตารางภาคผนวกท 23 หากผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานของกรมพฒนาฝมอแรงงานในระดบท 2 ตองการเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงในสถานศกษาของทาน ทานคดวาจะสามารถเทยบโอนความรไดอยางไร




147 47.4 129 41.7 491 61.7 373 57.3 638 57.7 502 52.3


32 10.3 54 17.5 103 12.9 81 12.4 135 12.2 135 14.1


131 42.2 126 30.8 202 25.4 197 30.3 333 30.1 323 33.6

183

ตารางภาคผนวกท 24 ในระดบท 3 ควรมการเทยบโอนหนวยกตไมเกนในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง

การเทยบโอนหนวยกต ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


เหนดวย 237 76.7 209 67.6 616 77.4 481 73.9 853 77.1 690 71.9 ไมเหนดวย 73 23.3 100 32.4 180 22.6 170 26.1 253 22.9 270 28.1 ตารางภาคผนวกท 25 ความร และความสามารถของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ความรและทกษะการเทยบโอนหนวยกต


หมวดวชาทกษะชวต 141 45.5 103 33.3 322 40.4 214 32.9 463 41.9 317 33.0 หมวดวชาชพ 229 73.9 200 64.7 579 72.7 454 69.4 808 73.1 654 68.1 หมวดวชาเลอก 130 41.9 110 35.6 308 38.7 216 33.2 438 39.6 326 34.0

184

ตารางภาคผนวกท 26 ทศนคตของอาชพควรมการเทยบโอนหนวยกตในหมวดใดในโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ทศนคตการเทยบโอนหนวยกต ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)


หมวดวชาทกษะชวต 167 53.9 122 39.5 360 45.2 255 39.2 527 47.65 377 39.27 หมวดวชาชพ 178 57.4 166 53.7 482 60.6 395 60.7 660 59.67 561 58.44 หมวดวชาเลอก 115 37.1 97 31.4 276 34.7 211 32.4 391 35.35 308 32.08 ตารางภาคผนวกท 27 จ านวนหนวยกตทงหมดทสามารถเทยบโอนเขาศกษาตอการศกษาทางดานการอาชวศกษาได

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ ผบรหาร หวหนาแผนกวชา รวม (n = 2,066 คน)



185

ตารางภาคผนวกท 28 จ านวนหนวยกตทงหมดทสามารถเทยบโอนเขาศกษาตอการศกษาทางดานการอาชวศกษาได

ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง


ไมเกน 10 หนวยกต 39 12.6 38 12.3 228 28.7 155 23.8 267 24.1 193 20.1 10-20 หนวยกต 87 28.1 74 23.9 240 30.2 216 33.2 327 29.6 290 30.2 20-30 หนวยกต 155 50.0 179 57.9 281 35.3 271 41.6 436 39.4 450 46.8 อน ๆ 29 9.4 18 5.8 47 5.9 9 1.4 76 6.9 27 2.8 ตารางภาคผนวกท 29 ลกษณะของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพเขาสการศกษาตอระดบอาชวศกษา

ลกษณะการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ



186

ตารางภาคผนวกท 30 หากผผานการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานของกรมพฒนาฝมอแรงงานในระดบท 3 ตองการเขาศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงในสถานศกษาของทาน ทานคดวาจะสามารถเทยบโอนความรไดอยางไร




151 48.7 123 39.8 528 66.3 373 57.3 679 61.4 496 51.7


24 7.7 35 11.3 81 10.2 60 9.2 105 9.5 95 9.9


135 43.6 151 48.9 187 23.5 218 33.6 322 29.1 369 38.4

187

ตารางภาคผนวกท 31 คาความเชอมนดวยการวเคราะหคาสมประสทธแอลฟาของครอนบารคของแบบสอบถาม ( n = 30 คน)

รายการ Scale Mean

if Item Deleted

Scale Variance if

Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

1. สถานศกษามการเตรยมความพรอมดานบคลากรเกยวกบระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมออาชพ

154.8333 557.178 .175 .972

2. สถานศกษามการจดตงคณะกรรมการการเทยบโอนมาตรฐานอาชพภายในสถานศกษา

154.9000 553.403 .272 .972

3. สถานศกษามการประชาสมพนธระบบการเทยบโอนตอสาธารณชน

155.2667 544.961 .418 .971

4. สถานศกษามความเชยวชาญในสาขาอาชพทจะรบเทยบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

155.4000 543.076 .527 .971

5. สถานศกษามการท าความรวมมอกบสถานประกอบการในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

155.7000 536.424 .551 .971

6. สถานศกษามการพฒนาหลกสตรการเทยบโอนเปนของตนเอง

155.9000 526.852 .765 .970


155.8333 524.557 .752 .970


156.1667 524.902 .810 .970

188

ตารางภาคผนวกท 31 (ตอ) ( n = 30 คน)

รายการ Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if

Item Deleted



Deleted

9. สถานศกษามการสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

156.2333 525.013 .662 .971


155.9000 524.162 .766 .970

11. สถานศกษามระบบการสะสมหนวยกตภายในสถานศกษา และระหวางสถานศกษา

156.2333 532.461 .544 .971


156.1333 521.844 .855 .970

13. ผบรหารมความร ความเขาใจในเรองระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมออาชพ

155.3000 536.079 .613 .971

14. ผบรหารใหความส าคญตอระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

155.3667 536.516 .691 .970

15. ผบรหารก าหนดนโยบายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสถานศกษา

155.4333 530.323 .673 .970

16. ผบรหารจดสรรงบประมาณในงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสถานศกษา

155.7667 525.909 .694 .970

190



Scale Variance if

Item Deleted



Deleted

17. ผบรหารจดหาทรพยากร หรอสงอ านวยความสะดวกของงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

155.6000 534.179 .681 .970

18. ผบรหารก าหนดงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพบรรจโครงสรางของสถานศกษา

156.0333 522.171 .746 .970

19. ผบรหารจดตงหนวยงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา

155.9667 536.309 .534 .971

20. ผบรหารพฒนาระบบ และกลไกของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา และหนวยงานทเกยวของ

155.9333 532.754 .754 .970

21. ผบรหารสรางเครอขายงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพระหวางสถานศกษา

155.9667 530.447 .758 .970

22. คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบ และกลไกของการเทยบโอนของสถานศกษา

155.8000 526.028 .732 .970

23. คณาจารยมการสรางรายวชาส าหรบกลมเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

156.0667 523.926 .856 .970

24. คณาจารยมประสบการณในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

155.8667 526.120 .840 .970

192



Scale Variance if

Item Deleted



Deleted

25. คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบการประเมนสมรรถนะอาชพของกรมพฒนาฝมอแรงงงาน

156.1000 527.403 .669 .971


156.0333 523.068 .889 .970


156.0333 520.516 .841 .970


155.8333 530.902 .659 .971

29. สถานประกอบการมการจดกจกรรมเสรมหลกสตรรวมกบสถานศกษา

156.2333 522.323 .798 .970


156.3000 530.355 .696 .970


156.2333 529.357 .725 .970


156.1333 526.602 .811 .970

194



Scale Variance if

Item Deleted



Deleted


156.0000 532.207 .696 .970


156.1000 528.507 .730 .970


155.8333 532.764 .678 .970

26. หนวยงานตนสงกดมอบอ านาจการเทยบโอนมาตรฐานอาชพแกสถานศกษา

155.6000 537.766 .617 .971


156.4000 540.524 .491 .971


156.5333 541.775 .447 .971

196



Scale Variance if

Item Deleted



Deleted

39. กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาระบบประเมนมาตรฐานฝมอกบสถานศกษา และหนวยงานตนสงกด

156.6000 545.697 .375 .971

40. กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาครฝกวชาชพกบสถานศกษา

156.2333 541.702 .388 .972

41. รฐก าหนดใหมหนวยงานกลางทดแลระบบเทยบโอนโดยเฉพาะของสถานศกษาทงสถานศกษาในสงกด สอศ.และ สช.

156.2000 532.234 .688 .970

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha Cronbach's Alpha Based on Standardized Items N of Items

.971 .970 41

ภาคผนวก ค

รายชอสถานศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน และ ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

194

สถานศกษาอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน วทยาลยเทคโนโลย

1. วทยาลยเทคโนโลยอรญประเทศ 2. วทยาลยเทคโนโลยวเชยรบร 3. วทยาลยเทคโนโลยวราธปบรหารธรกจ 4. วทยาลยทคโนโลยพฒนวทยบรหารธรกจ 5. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการลพบร 6. วทยาลยเทคโนโลยไทยธรกจ 7. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการมหาสารคาม 8. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการโพนทองรอยเอด 9. วทยาลยเทคโนโลยพฒนบณฑต 10. วทยาลยเทคโนโลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สกลนคร 11. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการสกลนคร 12. วทยาลยเทคโนโลยเทคนคธรกจสวางแดนดน 13. วทยาลยเทคโนโลยเทคนคเจรญบณฑต 14. วทยาลยเทคโนโลยอาชวศกษาเชยงราย 15. วทยาลยเทคโนโลยภาคเหนอ 16. วทยาลยเทคโนโลยปาสกธารา 17. วทยาลยเทคโนโลยชางกลภาคใต 18. วทยาลยเทคโนโลยอบนเอาฟ 19. วทยาลยเทคโนโลยบญถาวร 20. วทยาลยเทคโนโลยบางกอก 21. วทยาลยเทคโนโลยอนเนอรเอเชยศรเชยงใหม 22. วทยาลยเทคโนโลยสหตรงอาชวะ 23. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการอากาศอ านวย 24. วทยาลยเทคโนโลยภมภทรบณฑต 25. วทยาลยเทคโนโลยชมชนบานสวนพฒนา 26. วทยาลยเทคโนโลยและบรหารธรกจกระบ 27. วทยาลยเทคโนโลยศรสะเกษบรหารธรกจ 28. วทยาลยเทคโนโลยมหาชนะชย 29. วทยาลยเทคโนโลยสมเดจพณชยการ

195

30. วทยาลยเทคโนโลยขอนแกนบรหารธรกจ 31. วทยาลยเทคโนโลยธรกจวรยาลยนครสวรรค 32. วทยาลยเทคโนโลยกตตบรหารธรกจ 33. วทยาลยเทคโนโลยมนบรโปลเทคนค 34. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการกาฬสนธ 35. วทยาลยเทคโนโลยพระนครพณชยการ 36. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการสโขทย 37. วทยาลยเทคโนโลยเทคนคภพาน 38. วทยาลยเทคโนโลยพฒนเวช 39. วทยาลยเทคโนโลยอกษรบรหารธรกจ 40. วทยาลยเทคโนโลยไทยอโตะ 41. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการสตหบ 42. วทยาลยเทคโนโลยราชพฤกษ 43. วทยาลยเทคโนโลยการจดการขอนแกน 44. วทยาลยเทคโนโลยภมพชญ 45. วทยาลยเทคโนโลยภมบณฑต 46. วทยาลยเทคโนโลยพรเพชรรอยเอด 47. วทยาลยเทคโนโลยรอยเอด 48. วทยาลยเทคโนโลยบรหารธรกจรกไทย สวรรณภม 49. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการบานมวง 50. วทยาลยเทคโนโลยหมบานคร ภาคเหนอ 51. วทยาลยเทคโนโลย พะเยา 52. วทยาลยเทคโนโลยกรงธนชยงราย ไทย-เยอรมน 53. วทยาลยเทคโนโลยบรหารธรกจกาญจนบร 54. วทยาลยเทคโนโลยประจวบครขนธ 55. วทยาลยเทคโนโลยชางอตสาหกรรมกรงเทพ 56. วทยาลยเทคโนโลยกรงเทพ 57. วทยาลยเทคโนโลยสยาม(สยามเทค) 58. วทยาลยเทคโนโลยหาดใหญบรหารธรกจสากล 59. วทยาลยเทคโนโลยนครกบนทร 60. วทยาลยเทคโนโลยตากสนบรหารธรกจ 61. วทยาลยเทคโนโลยสชมพ

196

62. วทยาลยเทคโนโลยพทลงบรหารธรกจ 63. วทยาลยเทคโนโลยสยามธรกจ ในพระอปถมภ 64. วทยาลยเทคโนโลยกรงธน 65. วทยาลยเทคโนโลยสยามบรหารธรกจ 66. วทยาลยเทคโนโลยทกษณาบรหารธรกจ 67. วทยาลยเทคโนโลยอรรถวทยพณชยการ 68. วทยาลยเทคโนโลยพงษสวสด 69. วทยาลยเทคโนโลยปทมธาน 70. วทยาลยเทคโนโลยอยธยา 71. วทยาลยเทคโนโลยละโว 72. วทยาลยเทคโนโลยชยบาดาล 73. วทยาลยเทคโนโลยชลบรบรหารธรกจ 74. วทยาลยเทคโนโลยอกษรพทยา 75. วทยาลยเทคโนโลยศรราชา 76. วทยาลยเทคโนโลยระยองบรหารธรกจ 77. เทคโนโลยไออารพซ 78. วทยาลยเทคโนโลยชางกลพณชยการนครราชสมา 79. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการปากชอง 80. วทยาลยเทคโนโลยยโสธรอนเตอรเนชนเนล 81. วทยาลยเทคโนโลยบานจน 82. วทยาลยเทคโนโลยธรภาดา 83. วทยาลยเทคโนโลยตงตรงจตรบรหารธรกจ 84. วทยาลยเทคโนโลยวมล ศรยาน 85. วทยาลยเทคโนโลยธาตพนม 86. วทยาลยเทคโนโลยแหงเอเชย 87. วทยาลยเทคโนโลยโปลเทคนคลานนา เชยงใหม 88. วทยาลยเทคโนโลยดรณาโปลเทคนค 89. วทยาลยเทคโนโลยบานโปงบรหารธรกจ 90. วทยาลยเทคโนโลยภเกต 91. วทยาลยเทคโนโลยสราษฏรพาณชยการ 92. วทยาลยเทคโนโลยสงขลา 93. วทยาลยเทคโนโลยอดมศกษาพณชยการ

197

94. วทยาลยเทคโนโลยเมองชลบรหารธรกจ 95. วทยาลยเทคโนโลยวบลยบรหารธรกจ 96. วทยาลยเทคโนโลยบรหารธรกจรกไทยนาก 97. วทยาลยเทคโนโลยบรหารธรกจรกไทย โพนพสย 98. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการราชด าเนน 99. วทยาลยเทคโนโลยสารสาสน 100. วทยาลยเทคโนโลยตงตรงจตรพณชยการ 101. วทยาลยเทคโนโลยสารสนเทศเพชรบรณ 102. วทยาลยเทคโนโลยดอนบอสโก บานโปง 103. วทยาลยเทคโนโลยยานยนต 104. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการสยาม ในพระอปถมภสมเดจพระเจาภคนเธอ

เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด 105. วทยาลยเทคโนโลยแหลมทอง 106. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการอยธยา 107. วทยาลยเทคโนโลยภาคตะวนออก )อเทค( 108. วทยาลยเทคโนโลยอตรดตถ 109. วทยาลยเทคโนโลยพทยาพณชยการ 110. วทยาลยเทคโนโลยวบลยบรหารธรกจ รามอนทรา 111. วทยาลยเทคโนโลยศรสะเกษ 112. วทยาลยเทคโนโลยศรธนาพณชยการเทคโนโลย เชยงใหม 113. วทยาลยเทคโนโลยพณชยการเชยงใหม 114. วทยาลยเทคโนโลยหลมสกบรหารธรกจ 115. วทยาลยเทคโนโลยพงโคนพณชยการ 116. วทยาลยเทคโนโลยรตนโกสนทร 117. วทยาลยเทคโนโลยวศวกรรมแหลมฉบง 118. วทยาลยเทคโนโลยบรหารธรกจอดรธาน 119. วทยาลยเทคโนโลยดาราสมทรบรหารธรกจ 120. วทยาลยเทคโนโลยบรหารธรกจและเทคโนโลยพษณโลก 121. วทยาลยเทคโนโลยพทยาพณชยการ

วทยาลยอาชวศกษา

1. วทยาลยอาชวศกษาเอกปญญา

198

2. วทยาลยอาชวศกษาพณชยการจรลสนทวงศ 3. วทยาลยอาชวศกษาผดงอาชวะเสนา 4. วทยาลยอาชวศกษาไทเฉลมราชชยภม 5. วทยาลยอาชวศกษาไทยเทคเอเชย 6. วทยาลยอาชวศกษาไทยเทคอสาน 7. วทยาลยอาชวศกษาโยนออฟอารคบรหารธรกจ 8. วทยาลยอาชวศกษาอากาศอ านวย 9. วทยาลยอาชวศกษาพณชยการเพชรบร 10. วทยาลยอาชวศกษานครพณชยการ 11. วทยาลยอาชวศกษาผดงประชายะลา 12. วทยาลยอาชวศกษาชตญาบรหารธรกจ 13. วทยาลยอาชวศกษาสมมาสกขาวชชาราม 14. วทยาลยอาชวศกษาเซนตแอนน 15. วทยาลยอาชวศกษาพรพกลแมสาย 16. วทยาลยอาชวศกษาสกลนครพฒนศลป 17. วทยาลยอาชวศกษาบรหารธรกจวทยาสงขลา 18. วทยาลยอาชวศกษาภกดพณชยการและเทคโนโลย 19. วทยาลยการอาชวศกษานาแก 20. วทยาลยอาชวศกษาเอกวทยบรหารธรกจ 21. วทยาลยอาชวศกษาดรณาราชบร 22. วทยาลยอาชวศกษาแมสาย 23. วทยาลยอาชวศกษาโปลเทคอ านาจเจรญ 24. วทยาลยอาชวศกษาโปลเทคนคภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 25. วทยาลยอาชวศกษาพณชยการปราจนบร

โรงเรยน

1. โรงเรยนชางส ารวจนครปฐมและเทคโนโลย 2. โรงเรยนเทคนคพณชยการธนบร 3. โรงเรยนบานใหมวฒนา 4. โรงเรยนภสรณฐนนท 5. โรงเรยนเทคนคพณชยการบรรมย 6. โรงเรยนบรรมยบรหารธรกจ

199

7. โรงเรยนศรเทพพณชยการ 8. โรงเรยนชางกลอดรธาน 9. โรงเรยนล าปางพาณชยการและเทคโนโลย 10. โรงเรยนฐานเทคโนโลย 11. โรงเรยนไทยวจตรศลปะอาชวะ

200

สถานศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา วทยาลยการอาชพ จ านวน 63 แหง

1. วทยาลยการอาชพละง 2. วทยาลยการอาชพหวยยอด 3. วทยาลยการอาชพเวยงสระ 4. วทยาลยการอาชพควนขนน 5. วทยาลยการอาชพบางแกว 6. วทยาลยการอาชพสายบร 7. วทยาลยการอาชพเบตง 8. วทยาลยการอาชพขนหาญ 9. วทยาลยการอาชพบานผอ 10. วทยาลยการอาชพขอนแกน 11. วทยาลยการอาชพพนมไพร 12. วทยาลยการอาชพสวางแดนดน 13. วทยาลยการอาชพเถน 14. วทยาลยการอาชพกระบร 15. วทยาลยการอาชพหวไทร 16. วทยาลยการอาชพบางแกวฟา 17. วทยาลยการอาชพพทธมณฑล 18. วทยาลยการอาชพสองพนอง 19. วทยาลยการอาชพเชยงราย 20. วทยาลยการอาชพเวยงเชยงรง 21. วทยาลยการอาชพเทง 22. วทยาลยการอาชพดอกค าใต 23. วทยาลยการอาชพสอง 24. วทยาลยการอาชพบานโฮง 25. วทยาลยการอาชพปาซาง 26. วทยาลยการอาชพฝาง 27. วทยาลยการอาชพเกษตรวสย 28. วทยาลยการอาชพหวยผง 29. วทยาลยการอาชพเซกา 30. วทยาลยการอาชพวงสะพง

201

31. วทยาลยการอาชพดานซาย 32. วทยาลยการอาชพหนองหาน 33. วทยาลยการอาชพชมแพ 34. วทยาลยการอาชพพล 35. วทยาลยการอาชพกระนวน 36. วทยาลยการอาชพศขรภม 37. วทยาลยการอาชพโพธทอง 38. วทยาลยการอาชพโคกส าโรง 39. วทยาลยการอาชพเนนขาม 40. วทยาลยการอาชพสระบร 41. วทยาลยการอาชพหนองแค 42. วทยาลยการอาชพแกลง 43. วทยาลยการอาชพนครไทย 44. วทยาลยการอาชพนายายอาม 45. วทยาลยการอาชพพนมสารคาม 46. วทยาลยการอาชพกบนทรบร 47. วทยาลยการอาชพองครกษ 48. วทยาลยการอาชพวงน าเยน 49. วทยาลยการอาชพนางรอง 50. วทยาลยการอาชพสตก 51. วทยาลยการอาชพศรสะเกษ 52. วทยาลยการอาชพเขมราฐ 53. วทยาลยการอาชพปว 54. วทยาลยการอาชพบานตาก 55. วทยาลยการอาชพแมสอด 56. วทยาลยการอาชพวารนช าราบ 57. วทยาลยการอาชพศรสชนาลย 58. วทยาลยการอาชพวเชยรบร 59. วทยาลยการอาชพบานลาด 60. วทยาลยการอาชพปราณบร 61. วทยาลยการอาชพหลงสวน 62. วทยาลยการอาชพกาญจนบร 63. วทยาลยการอาชพวงไกลกงวล

202

วทยาลยเทคนค จ านวน 59 แหง

1. วทยาลยเทคนคพระนครศรอยธยา 2. วทยาลยเทคนคจะนะ 3. วทยาลยเทคนคราชสทธาราม 4. วทยาลยเทคนคสารภ 5. วทยาลยเทคนคสตล 6. วทยาลยเทคนคพทลง 7. วทยาลยเทคนคเวยงปาเปา 8. วทยาลยเทคนคราชบร 9. วทยาลยเทคนคตรง 10. วทยาลยอาชวศกษาปตตาน 11. วทยาลยเทคนคบานคาย 12. วทยาลยเทคนคเพชรบรณ 13. วทยาลยเทคนคหาดใหญ 14. วทยาลยเทคนคฉะเชงเทรา 15. วทยาลยเทคนคน าพอง 16. วทยาลยเทคนคทงสง 17. วทยาลยเทคนคปาพะยอม 18. วทยาลยเทคนคกระบ 19. วทยาลยเทคนคอทยธาน 20. วทยาลยเทคนคสรนทร 21. วทยาลยเทคนคดสต 22. วทยาลยเทคนคสมทรปราการ 23. วทยาลยเทคนคกาญจนาภเษกสมทรปราการ 24. วทยาลยเทคนคอางทอง 25. วทยาลยเทคนคลพบร 26. วทยาลยเทคนคสงหบร 27. วทยาลยเทคนคชยนาท 28. วทยาลยเทคนคสระบร 29. วทยาลยเทคนคมวกเหลก 30. วทยาลยเทคนคนาน 31. วทยาลยเทคนคชลบร

203

32. วทยาลยเทคนคสตหบ 33. วทยาลยเทคนคพทยา 34. วทยาลยเทคนคระยอง 35. วทยาลยเทคนคบรพาปราจน 36. วทยาลยเทคนคปกธงชย 37. วทยาลยเทคนคกนทรลกษ 38. วทยาลยเทคนคยโสธร 39. วทยาลยเทคนคกาญจนาภเษกอดรธาน 40. วทยาลยเทคนคมหาสารคาม 41. วทยาลยเทคนควาปปทม 42. วทยาลยเทคนคกาฬสนธ 43. วทยาลยเทคนคเขาวง 44. วทยาลยเทคนคโพธาราม 45. วทยาลยเทคนคสกลนคร 46. วทยาลยเทคนคล าพน 47. วทยาลยเทคนคล าปาง 48. วทยาลยเทคนคอตรดตถ 49. วทยาลยเทคนคพะเยา 50. วทยาลยเทคนคกาญจนาภเษกเชยงราย 51. วทยาลยเทคนคพษณโลก 52. วทยาลยเทคนคสพรรณบร 53. วทยาลยเทคนคนครปฐม 54. วทยาลยเทคนคสมทรสาคร 55. วทยาลยเทคนคสมทรสงคราม 56. วทยาลยเทคนคเพชรบร 57. วทยาลยเทคนคนครศรธรรมราช 58. วทยาลยเทคนคภเกต 59. วทยาลยเทคนคสราษฎรธาน แหงท 2

วทยาลยสารพดชางจ านวน 24 แหง

1. วทยาลยสารพดชางพทลง 2. วทยาลยสารพดชางกาญจนบร 3. วทยาลยสารพดชางสราษฎรธาน

204

4. วทยาลยสารพดชางชมพร 5. วทยาลยสารพดชางนครปฐม 6. วทยาลยสารพดชางสมทรสงคราม 7. วทยาลยสารพดชางราชบร 8. วทยาลยสารพดชางพษณโลก 9. วทยาลยสารพดชางเพชรบร 10. วทยาลยสารพดชางพจตร 11. วทยาลยสารพดชางก าแพงเพชร 12. วทยาลยสารพดชางอทยธาน 13. วทยาลยสารพดชางนาน 14. วทยาลยสารพดชางอตรดตถ 15. วทยาลยสารพดชางกาฬสนธ 16. วทยาลยสารพดชางสกลนคร 17. วทยาลยสารพดชางมหาสารคาม 18. วทยาลยสารพดชางสพระยา 19. วทยาลยสารพดชางลพบร 20. วทยาลยสารพดชางตราด 21. วทยาลยสารพดชางศรสะเกษ 22. วทยาลยสารพดชางอบลราชธาน 23. วทยาลยสารพดชางตรง 24. วทยาลยสารพดชางอดรธาน

205

วทยาลยอาชวศกษา จ านวน 23 แหง 1. วทยาลยอาชวศกษาธนบร 2. วทยาลยอาชวศกษาเสาวภา 3. วทยาลยอาชวศกษาเอยมละออ 4. วทยาลยอาชวศกษาสงหบร 5. วทยาลยอาชวศกษาสระบร 6. วทยาลยอาชวศกษาฉะเชงเทรา 7. วทยาลยอาชวศกษาสรนทร 8. วทยาลยอาชวศกษาเลย 9. วทยาลยอาชวศกษาหนองคาย 10. วทยาลยอาชวศกษามหาสารคาม 11. วทยาลยอาชวศกษาเชยงใหม 12. วทยาลยอาชวศกษาอตรดตถ 13. วทยาลยอาชวศกษาเชยงราย 14. วทยาลยอาชวศกษาพษณโลก 15. วทยาลยอาชวศกษาสพรรณบร 16. วทยาลยอาชวศกษานครศรธรรมราช 17. วทยาลยอาชวศกษาสราษฎรธาน 18. วทยาลยอาชวศกษาสงขลา 19. วทยาลยอาชวศกษายะลา 20. วทยาลยอาชวศกษาชมพร 21. วทยาลยอาชวศกษาอตรดตถ 22. วทยาลยอาชวศกษาแพร 23. วทยาลยอาชวศกษากาญจนบร

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลย จ านวน 21 แหง

1. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยพทลง 2. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยสงหบร 3. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยขอนแกน 4. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยสราษฎรธาน 5. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยลพบร 6. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยนครราชสมา 7. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยบรรมย

206

8. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยพะเยา 9. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยเชยงใหม 10. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยศรสะเกษ 11. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยเชยงราย 12. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยสพรรณบร 13. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยอบลราชธาน 14. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยอทยธาน 15. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร 16. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยแพร 17. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยสโขทย 18. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยนครศรธรรมราช 19. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยกระบ 20. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยพงงา 21. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยสงขลา

วทยาลยเทคโนโลยและการจดการจ านวน 7 แหง

1. วทยาลยเทคโนโลยและการจดการรตนบร 2. วทยาลยเทคโนโลยและการจดการปง 3. วทยาลยเทคโนโลยและการจดการหนองสองหอง 4. วทยาลยเทคโนโลยและการจดการดอนตาล 5. วทยาลยเทคโนโลยและการจดการนครพนม 6. วทยาลยเทคโนโลยและการจดการตากฟา 7. วทยาลยเทคโนโลยและการจดการกนทรารมย

วทยาลยพณชยการ จ านวน 3 แหง

1. วทยาลยพณชยการเชตพน 2. วทยาลยพณชยการธนบร 3. วทยาลยพณชยการบงพระพษณโลก

วทยาลยศลปหตถกรรมจ านวน 2 แหง

1. วทยาลยศลปหตถกรรมกรงเทพ 2. วทยาลยศลปหตถกรรมนครศรธรรมราช

207

วทยาลยประมงจ านวน 2 แหง 1. วทยาลยประมงตณสลานนท 2. วทยาลยประมงปตตาน

วทยาลยบรหารธรกจและการทองเทยว จ านวน 1 แหง 1. วทยาลยบรหารธรกจและการทองเทยวนครราชสมา

ภาคผนวก ง

คาดชนความสอดคลอง (Index 0f Congruence)

205

รายนามของผเชยวชาญคาดชนความสอดคลอง (Index 0f Congruence)

คนท 1 อาจารย ดร. เสร ปรดาศกด ผเชยวชาญทางดานการอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการการสงเสรมการศกษาเอกชน

คนท 2 อาจารย ดร.พงศศธร พมพะนตย นกวชาการช านาญการพเศษ ส านกมาตรฐานวชาชพ ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

คนท 3 อาจารยนพนธ เลศสวรรณ ผชวยผอ านวยการวทยาลยเทคโนโลยสยามเทค ส านกงานคณะกรรมการการสงเสรมการศกษาเอกชน

คนท 4 อาจารยรงสภ ชมพแสง ทปรกษาวทยาลยเทคโนโลยรตนโกสนทร ส านกงานคณะกรรมการการสงเสรมการศกษาเอกชน

คนท 5 อาจารยทศทศ วนจฉยกล ครช านาญการพเศษ วทยาลยสารพดชางนครหลวง ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

207

ตารางภาคผนวกท 32 คาดชนความสอดคลอง (Index 0f Congruence)

รายการ ผลการพจารณา

คาเฉลย คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5

1. สถานศกษามการเตรยมความพรอมดานบคลากรเกยวกบระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

1 1 1 1 1 1.0

2. สถานศกษามการจดตงคณะกรรมการการเทยบโอนมาตรฐานอาชพภายในสถานศกษา

1 1 1 1 1 1.0

3. สถานศกษามการประชาสมพนธระบบการเทยบโอนตอสาธารณชน

1 0 1 1 1 0.8

4. สถานศกษามความเชยวชาญในสาขาอาชพทจะรบเทยบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

1 1 1 1 1 1.0

5. สถานศกษามการท าความรวมมอกบสถานประกอบการในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

1 1 1 0 1 0.8

6. สถานศกษามการพฒนาหลกสตรการเทยบโอนเปนของตนเอง

1 1 1 1 1 1.0


1 1 1 1 0 0.8


1 1 1 1 1 1.0

9. สถานศกษามการสรางระบบสารสนเทศเพอการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

1 1 1 1 1 1.0


1 1 1 1 1 1.0

11. สถานศกษามระบบการสะสมหนวยกตภายในสถานศกษา และระหวางสถานศกษา

1 1 1 1 1 1.0


1 1 1 1 1 1.0

13. ผบรหารมความร ความเขาใจในเรองระบบการเทยบโอนมาตรฐานฝมอแรงงาน

1 1 0 1 1 0.8

14. ผบรหารใหความส าคญตอระบบการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

1 1 1 1 1 1.0

208



15. ผบรหารก าหนดนโยบายการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสถานศกษา

1 1 1 0 1 0.8

16. ผบรหารจดสรรงบประมาณในงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในสถานศกษา

0 1 1 1 1 0.8

17. ผบรหารจดหาทรพยากร หรอสงอ านวยความสะดวกของงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

0 1 1 1 1 0.8

18. ผบรหารก าหนดงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพบรรจโครงสรางของสถานศกษา

1 1 1 1 1 1.0

19. ผบรหารจดตงหนวยงานการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา

1 1 1 0 1 0.8

20. ผบรหารพฒนาระบบ และกลไกของการเทยบโอนมาตรฐานอาชพในระดบสถานศกษา และหนวยงานทเกยวของ

1 1 1 1 1 1.0

21. ผบรหารสรางเครอขายงานเทยบโอนมาตรฐานอาชพระหวางสถานศกษา

1 1 1 1 1 1.0

22. คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบ และกลไกของการเทยบโอนของสถานศกษา

1 1 1 1 1 1.0

23. คณาจารยมการสรางรายวชาส าหรบกลมเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

1 1 1 1 1 1.0

24. คณาจารยมประสบการณในการเทยบโอนมาตรฐานอาชพ

1 1 1 1 1 1.0

25. คณาจารยมความร ความเขาใจตอระบบการประเมนสมรรถนะอาชพของกรมพฒนาฝมอแรงงงาน

1 1 1 1 1 1.o


1 1 1 1 1 1.0


1 1 0 1 1 0.8

209




1 1 1 1 1 1.0

29. สถานประกอบการมการจดกจกรรมเสรมหลกสตรรวมกบสถานศกษา

1 1 0 1 1 0.8


1 1 1 1 1 1.0


1 1 1 1 1 1.0


1 1 1 1 1 1.0


1 1 1 1 1 1.0


1 1 1 1 1 1.0


1 1 1 1 1 1.0

36. หนวยงานตนสงกดมอบอ านาจการเทยบโอนมาตรฐานอาชพแกสถานศกษา

1 1 0 1 1 0.8


1 1 1 1 1 1.0


1 1 1 1 1 1.0

39. กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาระบบประเมนมาตรฐานฝมอกบสถานศกษา และ

1 1 1 1 1 1.0

210



หนวยงานตนสงกด 40. กรมพฒนาฝมอแรงงานรวมพฒนาครฝกวชาชพกบสถานศกษา

1 1 1 0 1 0.8

41. รฐก าหนดใหมหนวยงานกลางทดแลระบบเทยบโอนโดยเฉพาะของสถานศกษาทงสถานศกษาในสงกด สอศ.และ สช.

1 1 0 1 1 0.8

Documents