vWivAjpss* T>. O *wMA .«CI,i sPECIMEN r ACADEMICUM,

DE

NECEss1TATEREVELATIONIs,

QUOD,Cum,consensuJmpli(i 'Caenito. Philo . Reg, Acad.

smv AI aersis , c;;i 2 ..y

Virt adntodum reverendt atque pr*chrissimo,DN. JOHANNI-AL1AN,

Antistiti ecclesiarum, quae Deo in Lohtea colljguntur,longe meritissimo, & adjacentis districtus Prdpo/ito gra-

vissimo, Patrono omni rcverentia ad cineresusque venerando.

liro Vluritmim revtrendo Atque pr*ctAri(srno,DN. MAG. JOHANNI sALMENIO,

Tastori ecclesiarum, quae in Calajoki Christo colligun-tur, meritissimo, sautori magno, qua par est venera-

tione prosequendo.Vlro plurimum revtrendo Atque pr&clari(simo,

DN. MAG. PETRO NICOLAO MATHEsIO,TApori ecclesiarum Pyhaejokiensium meritissimo, tau-

tori optimo, omni pietate ad cineres colendo.Viro plurimum revtrendo Atque prtelarissimo t

DN. MATTHIssi PAZELIO,ssistori in Kelvio meritissimo, sautori optimo, jugi pie-

tate perpetuo venerando.Viro perquam reverendo Atque cUrissitno,

DN. GUsTAVO GRANROOTH,sacellano in Pedersore meritissimo, consobrino

dilectissimo.CUm, Vatroni & Fautores *stumatijjhni\ incomparabi-pore collata pensito, plura invenio, quam qu

Vtro admdjm reverenda arjue prtelarispmo,DN. MAG, EsAL.E FELLMAN,

Ecclesiarum inLimingo longe meritissimo>vici-ni(j diductus Prsposito accuratissimo, ut ante hac In-

formatori sidelissimo, ita nunc Patrono pia{ ''cbh;o mente colendo.(sio ‘spZ. : v

Vira plurimum * reverendo atque prsci'ari(simo,*%r 3 Dn. Aeqßp

*

chydenio,Pastori ecclesiarum in Gamle Carleby meritissimo,sau-

tori singulari, pia mente femper venerando. :/rnl c:l}'?o-2 i i';';-''

Viro plurimum reserendo atque spucldrtssimo'p.■ Dn. Mag..-:GUsT;AV.O;!!JUsLENIO,Vaflori in Cronoby meritissimo , sautori certissimo, o-mni veneratione aetatem^pVosequendo.

'Viro olurimum rev.rendo atque clari(sinio ,Ps:, 'Dn. JOHANNIv',FGRsMANT,sdcell/tm in Croaoby meritissimo,;Patruq dilectissirno,

sincero animi adsecta sperpetuo venerando. .ar Viro speßatissmo, nsy.Dn, JOHANNI NEOsTADIO,

senatori dexterrimo, Avunculo dilectissimo, omni ho-;, noris

:cultu prosequendo. ." U-| lem savorem jvestrmn beneficiaque in me nullo non, lem-bis digne exprimipojsunt. Nunquam'enim. limina yestraingens accederet cumulus. 'Accipiatis, itaque, Patroni &atqueplacido, ut solet is, vultu, in pia mentis te[limoniumqthejo , munus hocce non expretii levitate, feci dignitaterit nunquam desinet, 've(lram 'familiarum (irarumtem calidijjimis’is jummo omnium rerum Moderato*nendare. ... , * * ,

.

,'

:-

VEsTRORUM '* •» 4 s 4 *> •* * *malimus,

FORsMAN. #

lis&R&b.cd) *s

ToThe eno si sleam£d ;Audio os present Discoorse*r- . r .. .. ~Zv. ■ l'"' '■ % 7' •

As amongst Friend* all Things arc common, so J wotiM commit ncrta litelc Fault against c!>e most valuable Rule os 3 imccre Friendskip,is ; didraot at so good an Qpportumty express the I leasnre j liave m hear-incr you bring to light this eicgant Matter coneerrting the Necestity os

Kevelation. Yshich as >t speaks its Autorrs Virtuc and Progrtsles in thescienccs, so it scrves sor a ctear Testimony os your good natural senseand os yout commendabte jndeavours aster a so-Iid and nervous Knovv»

lince there is nothing to be had vvithouc takiog Patns and Ho-nour and Ease arc seldpm Bedtellovvj. Which the latin i'oet anstvers veiy«ptly: N011 jacet in nialit veneranda scientia Iecto, il!a sed a/Iiduo partalabote vemt> Wc ali capnot do all Thirtgs, nor do ali Things becomea!i Men, and thersore it vvere to vvish, that every onc shonld betimcsapply him ieis to such a virtttous Exercise , study and Course os Living, tovvhich lie is able. ls it be tiuc that Virtue hath its ovvn Rcvvard, andthat lcarned Rlen carry their best Treasure about "thcm, so you cannaebut be liappy , in this Maimer spendsng your youthsui Days, vii in Readingand Lcassting, and in stsiking, vvhilst the jron is hot, that >s, in takingTime vvhile sime servcs. Like as a lazy Youth caulcrh a loasy Age,soa busy Youtii giveth Hope to an honorablc Age. bacause a Virtuous sclearned Man is dear to eveiy one, that uadetstands ihe Value os Virtueand os knovviedgc, not to mendon, that there is a great Disserenee bet-vven Men and Men, so congratulating your sine \Y'it, Visdom and Lcarning, vvhich vvill at length introduce you to that Honotir, Advantageand Revvard, vvhich toyou is jtistly duc, jsoretell, you shall sind by Es-seci the Truth os tlus english Froveib; Early to go to Bcd and early to.jyse, makes a Man hcalthy, Wealthy and wise. j continue to remain

Your mosl assessionate Friendand readyservant,

vi - -

JACOB 'MALMsTEN,t/W

Maan Miesielke.Herra Heugcllmen,

Cannus Kirckvn Cappalamen/Ivs niiin sydaine» sywydenTahdon hywZ» tawoitaisit,Ni>n ctt panisi pabari,Etlka wihdo n wchastuisi-,-Etta wudu» joiitehesiiN uivisani raystymah.w,Coscas kirehd-t kiwastlTallustelct tasaifestivlnxen pyorywan pdaslt*Mus.in cmsiildrt mucoman /Puhllinahail pnlssiasti-scllltdmdan stlkiasti,Mika hybdptvs hywembiTarpellistius tictawambiLienepi lwistymatdJlmokussic ihanasia.Ivlla Julkmeu Iumala,Jjtncakckliien Isamme,Ilahulti ihmistaItze tamaii illma» allatsilla jv6 ei Jso IsaIalo I.icolzin IumalaOlis itze ihmisilleIhmcitansa ilinottanltt,Mittli oiis Mielen teennyt,Miten tahdongiil tawannut.Ihmis parca illman akla,Jlman tata ilmotnstaZTatas oppenrst osotat,Puhut kasta pideinmeldd,Nstawan Axiwacamensdsd tyZsas tuttawasa,Iosta taitahau tawataIllman hatvaita hamua,Ettgs aiua chkerasti

sCaarm okt ossgmittna ssil' -Dpctupcjt otstassagjimicslen 20?ci'ststslCH: .siiatt cansa casstTjtumiaii(Eaunt^tilt^a^sldnpiis^- s/ii- :Olet omnst (mmlpcs *•Auran*:Academias3.‘-u; iu Jc»iitLsmW itpsppibcmmdlb' pu()U/sislnjsainmctb lmis«/ wiu 1£protsi£m'a |)engc!lmeit, .*>.• js«jM< tp6(Hs ! ttesttoasta; 'ysancta soiwotan tobesta sanu ,•©pmphcstdr sphdmment: -1 y@ttd-3nlssucti 3mnaIa :3smtdt< 1;« «msticaan «cagsuts xatsiasaHldi?(Fuollott i cuoppsis)i',u comabit;s)?uttVcrtseiTaiissengt‘lltsw«:£sl«sa7;pdin)dm pddttssdtsd/ M©atigen tljanas tlosa , ■©aijts ] sattomattomasa,,suolla jatrcasjsati sialosa,£pwdn -Osißrau sinoiicpesa3lmait loppua ilottn, -ssoiton ipirtta tvcisacssa i -ilHKnMsses/'-

JACOB AHLBER.G,ycrb,'D, Minirt.

I. N. x J.§.L

Unt quidcrn tcropora no-stra co nomiae seiicia_;3quod scientiae quaelibet adinssgnem amplitiidinis gra-dum cvectX jam conspi*

ciantur; sed eadem infelicissiraa mcrito dixeris,si cogitentur opinionura portenta, 8c dtcendicogiiandique iate exspatians licentia, qua honai-ncs, ssipra vulgus 5 ii Diis placet, sapiendo scnimium intelligendo nihii inteliiguntj aeque ra-tionis pomoeria ultra sphaeram suaoa dilatando& ipsam pervertunr, & divina oracula, quan-tutn in illis est, non inutilia modo reddere, scdin dubium ctiam vocare & destruere impiissimoconatu aliaboranr, Ita vidit prxsens stas ena-

2tam hominum perversisTImorum segetem, quirationis luae ulna, quantumvis curta, cunctasibi mctienda sumunt, idque agunt omni ni(u,ut ip(a religio Christiana, mystcriis suis otrsni-bus exuta, in mcrc naturalem & rationalem_jNuminis cuitum, si raodo Numinis cultutrL_.,converratur. Hinc quidquid in stupendis surr#mi Numinis operibus admirandum & mysterioplenum est, admirabiiitatc sua cmni spoliatur,ut naturae legibus, quas ad ungvem sc callerejactant, non minus respondeat, quam ea, quaequotidie usu venire videmus. Quos tamen mc-tnorcs esle oporteret essati illius rUem(amiani:st ea duntaxat qm sunt ratkni nostraeonsentanea, rebm non auBori: qmdetiam sussesta fidei testibm prastare solemm. sunthorum aliqui, qui, Pelagianam reluscitantes hae-resin, naturae viribus tanturn deserunt, ut dc_?mediis lalutis ipsa sibi prospicerc queat, & seli-citatis aeternae fieri compos; gratiam vero Di-vinam procul sacessere jubent. Alii, quamvis &ipsi hominem luminis naturalis dudtum sequen.tem, & ad rationis normam actiones suas com-ponentem, absque Christi cognitione & in il-

3

Ium side, salvari possa contendanr, gratiam ta-men quandam Divinam, ve!, qux ejus sunga-tur vicibus, providam Numinis curam morta«libus adjungere videri voiunt. Octines autem idagunt,viis licct diversis, ut solam naturalcrn reli-gionem ruinis revei3tionis, quam exagiranr, su-perrstruere qucant. Hujusmcdi, sc his pejora do.gmata alia,n3m neque desunt, qui & ipsa dc Dco& virture naturaiia principia animis hominum evel-lcre si poilent cuperent, impio soventur eordc,malcdico iti sacra oracula ore stiloque evomun-tur, &, quod impictatis sastigium est, pro ra-rioris, liberx & genercssae cujusdam (apientiae ar-gumento habentur* Ut vero bi Divinae bencsi-centix munere eximio, ratione, turpiter abu-tuntur, illamque non in honorem, -scd in con-tutneliam vertunt donantisj ita, dum rristiperpendo mentc, propc cst, uc mallcrn nuliascxstarc, quam cum dctcstabili carum ahusu, li-teras, Est quidem, ccu dixittius, eximium pla-ne Dei donutn ratio & Philosophia, cujus iplcper naturam auctor est, quenn Xque veracem_»in natura atque (criptura, in rebus a se factisac in verbis a se inspiratis, venerari oportct, scd

4

em intra ! susses ; limites suos ratio coercenda, &agnoscere cenetur, se magnis intervallis! a Theo-logia superari; eum haec : sit sternax & insallibilisveritatis, sancta l) & !perfecta si in qua loquiturrk*terna!r lux, via & veritas de rebus' ad salutemnostram spectantibus,: quarum illa cst indoles,ut vel penitus eas ignoretAratio si ‘ vel circa illas,ob periculosissimas mentis infirmitates, ancipiti& dubia‘industria; 5 inquirendo .laboret. -!», In offen-denda ; revelationis ’ hecessitate occupabuntur heie.tenues "ingenii' nostri vires; si vero iin materiaadeo sublimi non omnia * cx : voto sprocesTerintvoluntatem tamen bonam piamque si non lau-dem attamen dxcusationcm habituramsi adeoqueconatus noffros: benevolo lectori non ingratosfuturos, -considimus» si * si -X.s;

. si1 ; ,■ i§. H.- s

QUam insufficiens sit ad salutem obtinen-dam ratio, quodque illam veritatum ma-ximersncccssanarum si |,j& in quibus i cardo felici-tatis humanae vertitur, cognitio s latear, sidi vixaliundea ctarius apparebit, quam: li gentium cul-tiorum ! phssdsophi^rcvclatidnc' T destitutio suerintproducti in medium. Tum 1 enim* conflabit, il-

5

los penitus ignorasse magnam partem maximimomenti veritatumj circa rcliquam vero animosiuduallc, 8c diversissimas inter le scvisTe cpi-nioncsj quamvis neutiquam ambigam, tantasillos posTcdisTe rationis ac sudicii vircs, verita»tis cognoscendae aeque ardens desiderium, tan-tumquc bonae mentrs, ac unquam Collinus, To'landus, Tindalius, vel alii quicunquc ncstri Xrvi sortcs, ceu vocantur, spiritus possederunt, &vix eo adigi possim, ut crcdam, hos, si illo-rum vixillent aevo, altiora sapuisle. Non qui-detn negaverim, iuisse ctiam gentilium philo*sophis variarum magni momenti veritatum cv-gnitioncm, & residui adbuc luminis aliquasscintillationcs. sed debilcs hx erant, 8c ex me-diis quasi tenebris micantes. Ublquc enim ve-ra salsis mixta repenes, & 3 dum ca eortim es-sata, quae re&e se habcre videntur, cum prin»cipiis conseruntur, contradictionibus obnoxiaeredduntur. De ipsa divinitatis esTentia & atrri-butis illos sovisle ideas vcl salsas velconsusas, cuique notum est. De summo bonoinnumera apud eos occurrunt sententiarum di-vortia, toto ccclo inter k dissidentia. Earum

6

cireirer viginti, quarum una absurditate alteram(uperar, r-ecenict Qcero') & Ai4gusttnni#ti, testantur* Pythagoriei vero & Platonici inunione cum Deo summum bonum quaerendumcsTc docuerunt. sub quibus roleis dicti; tamenangvis later. Ideo enim animabus ad rcduni-tioncm cum Dco tendendutn esle volucrunt,quod cslent animae mundi particulae, haec veroipsa Divina hypostasis. Illa etiatn media, qui-bus ad fruitionem lummi boni pervenire larage-bant vd Pychagorici, sili nimirutu cognitio,purgatio, & in se ipsum introversioj vel Plato-nici, quadruplices icilicet virtutcs, politicX,purgacotsir, intellectuale; & exemplarcs, quam-

7

vis videantur ad aliquam assimilationem Deitendcre, toto tamen caelo disserunt a genuimsillis mcdiis, quibus sdicitas summa, Dd con*formitas, obtinctur.

§. III.

DE origine ipsius mundi ambigae apud phi-losophcs gentiles disputabarur, multis ater-nitatem ejus desendentibus, aliis eum fortuitoca(u ortum asTerentibusj paucilsimi autcm & se-re nulli eum ratione & materiae & formae Deoinitium suum debere docuerunt. Gradus vero& modus, quo praekntem tlegantiam 8i ordi*nem obtinuit mundus, eorutn cognitionem pla-ne fugiebar. Fecit de origine mali ignorantia,ut bina principia, bonum utium, alrerum malum,pierique admitcerenr, aliqai ipsum Deum caus-sam mali statuerent. Ut vero morbi hujus a-trocissinni ortus & indoles lllos latuit, ita multominus medicinam eidem cotmnientem, medi*timquc Deum placandi & conscientiam tranquil-landi, invenire poteranr. Neque snodum per-sectiorubus Divinis convenietiter cultum publi-eum instituendi noverant, (ed a majoribus tra-ditos ritus sande cslc scrvandos docuerunt. Hinc

8

Epitseti de religions consiliurti est; UmcmqutJcirca cultmn Numinis patrios ritm decenter ob-[wvandos eslso & Cicero inter communes gen-tiura de religionc lcgcs has adducit; separatimnemo babessit Deos, rieve novos. sed m adve-n-M 3 nisi pMce adscitos, prhatim colunto» Li-

familU patrumque Jervanlo. Circa provi-dentiam porro Divinatn multi impia sentiebant,*dc amore vero Dci in genus humanum inten-sistimo & gratiae (upernaturaii subsidio, ad bo-num sequendum adeo necessario, altutn apudilios omncs cst silentiuan De ipsa animae im-tnortaiitatc & futura post hanc alia vita ple-rumque ambigue (enticbant* Ita Qcero, recen-siris variorum dc anima ejusque duratione len?tentiis, hunc in modum concludit:smkntiarum qm vera sit, Dcm dliquU viderit$qm verijimiltimdj magna qtujlio ejt, Qui a*nimaai rcmancrc post anrmal agnoverunt, lo#cum quidcm illis statumquc diverlum, prout di>versimode lc in hac vita gcsserant, assignave*runt; scd malis in tartaro, bonis autcm in coc-lo, hoc cst vd in regione iublunari, vcl aetherc,vd intcr sidcra sc in orbe ladeo, locum assigna»

9

verunt-, übi jconsistcret earum *b eatitado4 in conii'* 1'• *» 'ss >» #• 1% sT? * • *■'*'-■•% *i -••. «•» '/stctvrtemplatione, qua, .tamquam ivavimmo anima-rum pastu, perpetuo occuparentur, lupera exvicino, ima ex alto, iostrant&* De resurrectioncvero mortuorum £aliquando?luturarm& cogitatumquidem ab iliis dsi «**s?.??r'*?!»s♦ssisj :; *• siutm:b» s iv, i dm «av, rninDEgebant st gentiles vitam 'in velana plerum-tob ant vi tanr itiv vcian a 'sleram-que •■ - securitate, non admodum vindictamNuminis 1/ metuentes, A*s •.*sr» 11■•» '■ ■ . •**i»*-?*••■ >srt*#sibi placuerunt, ut imputari s superis in laudem ?•■•,, , ’-> ryi.V -.•':innocens? Huic s tamen* ** adjungendam s tepe ; vo-

10

luerunt solennemccriminum conseffloncm , sc pre-ccs, quarum non contemnenda pars • erant.. sso>,£ #*-♦* *- • >*: vs» 3 . %*•**•«« «v —,WM * Vpeccati, naturam. paulo ,attendebant- diligentius,»

'*■ ti t sw* Vi- wl*»> V*i it'.»*' ■*- - _ •-■ o*-* ■» -V J .'cassis id genus cerimoniis criminum expiando-

pjs i< • t» *• *|slr {> I I o_ss JtjsW 1” ' III' ~j Hir ~ a il" lltr i| T I ~~* I*• v* w «M* ».»#rum vira tribuere ineptum) judicarunt j hinc sari#gvinc placandum . Numen pkraequc gen-tes : putaverunt. ~r A d sacrisicia itaque i expiatoria' Ni# s*** *s-■*■ »*\‘-t*.* ?—""^V"itum, & primo quidem a-i animantia. sedcum ~ neque .r haec 1anxiae conscientiae ad placan-dum Numen (assicere viderentur, ad humanae

..v »a** W *«g»w*# **>♦»>*; *‘l * V,. «w .r-V' **, ■*?■■■.*** *•»-**. y*t|g||:etiam ventum ;:en% sacrisicia, caque non ex ho-Kibus,modos sc insima plebis,; sece, sed nobilioraetiam, ;©£simajeliatc. superiorum digniora, quae#r *vi ; ■**>* It%t,*****'*»*** - «Ai s; C?«» •* - 4 C 'rcbanmr. ; Quod iraque in omni ,re sua habe-bant canlTimum, ! pignora sua, iratis Diis

r r|WT*. i’,»* - *s n '!

11

in soliatis animis remaneret tamen scrupulus,ecquid Numini placear, ut unus pro omnibusluat}n voluntarie ‘ (usccptis*, 5 perpessionibus pro pec-catis" ssiis Q satisfacere voluerunt varii. ? Ilii vero,quibus - & hae leviores 'vvisae ; suerunt j * quam utpeccatis in solidum expiandis sufficerent, (ponti-nes sc smorti deliberato n animo ' tradiderunt.Imo v post sata etiam; animandi vitiorum nabopollutam hinc excedentem, H /purgandi caudae

oenis - ■ variis exercet i, r antequam in beatorumledem transire a liceat, phiiosophir; aliqui in-supee :docuerunt. i; Vel ex his, quae 1 allata sunt,apparet, quomodo cum - horum • hominum vi-ta fuerit 'Comparatum V : desicientibus vd vacil-

• samibus' : palmariis ad ?virtutem motivisj :v‘ & qua*'s * ||* -is/«is > illis fuerit *considentia, *y; quaep casi; quas dodivinitate rebusque Divinis sovemus ideas, sequiluo judicio solet.‘! l?4lsisc6llss , ' .. .£. V' -sV* * ♦ .■ •

M.v quidem in his tenebris impressae ani-Icant quidem un his tenebris imprclhe am«mis humanis veri notiones aliquae, & l su-perssites naturalis Theologiae "reliquia, veteris-que catechescos quasi rudera. C; Videre 1 enim»*hinc licet,- accusatorcm animum sua cuique eri.

12

mina-? ; apud Divinae justiiiac tribunal ; intentare,cumque ; subigi 9;; ad - demisiionis indici au*provocato,.. Numini offerenda. Agnoverunt e*tum np£i gentiles, ceu ef dictis apparet, pec-cati reatum r n justitia.’- Divina rigorem, stesi p i(cervtinutilitatem » dctneccssttatei.ri iconvenis sacri-sc - *. ,». ' „■- -- !- . ~

13©mdkionis acquirenda: 8c augenda caussa sus*eipiebant, illis tam ; alibi, quatn potiffl-silum in sgyptq, quo praecipue tendebant IUtcrasa^eptjam itinera, cum Judaeis conserendipotestass | übiivctiamssiipsiim * vetus testamentum,in 5 illustri Bibliotheca Ptolomaica, considere po*tuerunt. sed per manus eorum t transeuntia sa ?.niora-illa dogmatawjcorrumpebamur^ cum adprincipia sua eadem detorquere, ut propriae in-

• ventionis ? viderentur, übiguc- suerint conati» 0««Ttsr.y?§«s VL

PHiloscphis ■ sub ; Ciirisiianismo,r & inpricti is■t re ce nt us j: illa jl' neutiquam laus * c stvs dene»;ganda, quod £de .-rslentia in - attributis & s ope i*bus Divinis , de j officiis nostris & moti»vis ad illa implenda t nos- adigentibus, »de ini-mortalitate «cii mvanimae statuquc ejus post mor-rem, aliisque magni panderis veritatibus& evidentiora omnia docuerunt, quam gentiliumPhilo sophi. Irttcrim vix quemquam nobis insi-ci acuru-m considimus, 3 quin revelationis, quae il-lis - comigiE,-tmstitutio,osl3^^ parum ad pristi»nani istatn.• ingenii robiginem deponendam, i&9ad imbuendum »Hlorttmr animos lanioribustcogi*

14rationibus, contulerit. '•|Evolutis jam rite *perse-ctionibus Divinis, perspicimus, : hominem pri-mitus a Deo • conditum dic felicem} -sed * hac• j . ■/,•-*■ ■*

* "IL* T • •9 *• • '

felicitate, propria sija culpa , per abusum li#bcrcatis & inde factam sodinae Divinae laesionem,excidislc, s adeoque (nae 1 ipsummct infelicitatissc architectum. '?• 'Requirere 1porro videmus ju-stitiam Divinam laesam sahsfactionem, antequamConsini; ad felicitatem -patet** camquc_>pro ratione personae laesae, & ejus in % laedentemjure, infinitam, «i tam activam ; quam passiyam.Talem vero nec homo ipse, nec i ulla res aliaejfinita s )praedare| potest. 7 Frustra\ etiam7 •' in juresa-liquo aggratiandi "Divino7l heic solanum quaeritur.Gum* enim judicia . Divinar satisfactionem exigens

\ t 1 st‘‘€sit aeque infinita - ac 'bonitas/ejusdem, non pot-cd, l absque mutua horum 7 attributorum pugna,Deus ?sine l "satisfactione- condonare malum} tumenim praevaleret bonitas? justitiae, quae tameruejusdem-cum illa ; cd ; insmitudinis. ‘ ?Necs poeni-tentia expiari 5 postunt?‘peecatai ’ ! Haec enim aedi?-in soro quidem humano e rem factam insectamreddere valet. - Et poenitentia hominis : sibi reli- 7cti non vera & genuina cst, (cd malae * potius?

15

conserentiae agitatio. .s; Mostiae etiam.,satisfactionis

* ' 0 ■. % •-.> -wltali, qualem requirit. Divina jussitia, praedandaeplane (unt inidoncae. Nam sunt res non sini*;i ■---•s ( 1 j»*—»*%. IV, »> ~,W4 « W p,

16

tm eois aptcs estecir* Conccssic etiam ilsis re-velationem naturaletti, ut indc ? qug ad i>psum cogrioscetidam sc colendum faciunt, hau«rirent, utque 9 perfectionibus Divinis stimmis co-gnitis, sumtrtam voluptacem indc perciperenc,Dcoque irueretiturj idque, data animisimmortalitate, ut in aeternum sieret, intendir.Jam vero vidimus, cs inductione gentium pri-ioi orbis sc ipsorum inter illas- philosophorum,testari universalem experientiam, suiile lumerunaturale apud ipsos adeo corruptum, ut per-versissimas & absurdas dc Divinitate, de modocrustum cjus instituendi 6c Numen piacandi, a-iiisque rdigioncm spectantibus negotiis soverintopiniones, utquc ipsa naturaits rdigio sucrit sus»socata, sc veritates liomimbus insit# oblivioniqtiasi traditx. ita naturae lumen sine suo, obqacm istud hominib-us conceskrat sc rcliquumsccerat Numen, per hominum csdtatcm sc ms-litiam non modo exciderat, sed ctiam pravoabusti in rcligionem Deo contumeiiosam sc hu*mano gencri noxiam degencraverac. Melius e-mm striiTer, nusttim habere Dci cultum, quamcum crcamris etiamabjectissimst tribuecej-melius,

17

carere coctscientia, quam eactdem possidere_>pectitus occaecatam & superstittosam. solet ensintelligects, dum medium aliquod sini suo con-(equendo noct est amplius idoneum, aliud no-vum aptius & esficacius eidcm substituere»*.Multo rnagis de ccttc omnium (apiecttisssi-cto i-dem cst credendutn, istud bae in partc sibineutiquam dcsuisiej led naturali de se cogni-tioni homictutn culpa pectitus novacti suiccgctitiocteoi, novaqj ad gloriam suam promovect-dam sclicitatiquc propriae litactdum per revelatto-ncm homictibus patesecisTe motiva. Erat istud eomagis neccsTarium, cum ostensum jam & istud sit,lumen naturale, quactturctcuctque cxcultum, noct(uppeditare tamcct homicti cogctitioncm medii,qcto beatitudo aeterna obtineri posiet,- uctde col-ligimus, praeter istud dari revelatioctenct Divictam,dc modo Deum placandi ,

18

cognitionem rationis ope pertingere nequeunt,idquclvcl immediate agendo in animam huma*nam,-, velisensuum, imaginationis & membrorumcorporeorum adhibendo ministerium ji nemo p quiDeum auctorem /naturae nostrae ; emniumque no*bis concesiarum facultatum veneratur, ; quiqueperfectionum ejus {p olsi der ideas, .•sinqu ain nega-

Quod vero etiam velit voluntatem suam horni*nibus- patesacere, inde colligitur, quod revelatioveritatum supra sphaeram rationis positarum addatcognitioni '•.humanae, perfectionem,; quam Deumvi bonitatisrsuae\velle concludimus* Communisquoque humani generis letiam sub densi(simisethnicismi tenebris, haec fuit persvasio, Numenvelle voluntatem mortalibus jrevelare* Hincapud populos omnes i erant sibyllae, vates, au-

. guria, oracula & divinandi artes, per quasiCs ad Deorum voluntatem cognosechdam-.j&propius’ cum ; illis x commercium|pertingere poslccredebant* Est itaque hominibus communis &quasi naturalis ac connata opinio, ' Divinitatemmandata suav&/: voluntatem « mortalibus i ’ cohir■,, * «-• ■*>* .y • ••• •• *•. •-- • | aa , -r • ’ •« , ■, *>. jmunicarc, atque de futuris variis viis & t medusillos instrucre. sunt porro ca, quae ratio jam,

19

etiam optime cxeulta, de Deo cognoscendo sccciendo tr3dit, talia, ut majorem perfectioncm,perspicuitatem sc cerritudincm non adtrsittantmodo, verum eriam, si homini salutaria crunt,omnino rcquiranrj & homo ipse ricti saltim cstukerioris cognitionis capax, scd etiam, pro prae*(enti praecipue siatu, maxitr.e indigus, Hincitaque detiuo inserimus, dari revdationcm di.vinam, naruraiiter patefacta uberius, ciarius sccertius homirii cognosctnda exhitenrem, ratio-riisquc desectus supplenrem. Convenientissimumhoc meriro judicamus Deo, ejusquc sapientiaesc bonitati, quem non velle humani generismiseriam, longanimitas & quotidiana bentsiciaabunde ©ssendunt$ cujusquc in nos patcrna be-nignitas vel inde clarissime 'ducct, quod cor-pusnosirum, partetn ignobiliorem & terrenam,omni possibili tnodo persecerir, sc de neccsTa-riis omnibus ei prolpexerit; Cosiveriienrissimum,inquamj judicamus magno huicmulto nvagis dc anima, parte nobiliori sc ae-terna, persicienda cogitationem suscepisIe, cjus»que indrgentiam sc mileriam dcpiorandani_jper revciationem etiam supernaturalcm sublc-

20

vasse, & naturali religioni, quae non videtviam aliquam restituendi bominis lapsi, quae-que, si vcl maximc illam vidcret, viribus tamencaret ad hominem ex mileria (ua eruendum_.,& a pravorum asscctuum (ervitio iiberandutn, a«liud (ubstituere medium, revelationcm, dc_>ejusmodi rcbus nos erudientem, ad quarum co-gnitioncm pertingere rion potest rario, quaequevires ossert supernatarales, corruptioni cordis

huaiani sc pravis ejus inclinanonibus (uperan-dis abunde lussicienrez.

s0L1 DEO GLORIA.

unsecVnircsiV;'j-i; s?«tta )c« anssiscssqman*spnntn langeiiniveri/ictsenstuli tama ; jdrsi pimiscti)ct;c ni;n cttail)miuen >. luonou ,ixdlscuben s (d-jdrjcu caussalr ci tainut promar#sa ja sdstttd :;^umd[anV"salaista ncutroa sydnen lunajsuct#stans ja ;;mituu6cstoh3. siamaisei splld y;/ 4 ctta sumo#lan ivanl)urscau9 masci rrqngqijlusid‘isnnnlnlpdllc niumpos

I ctta i I>sncu :i laupeubcus ja sypmpheng ci| sdlinusi/ ctta i&roisen .olis pitdnqt perati ■ bucsumait/ man ■paliPniclusnsin srdssgaissuyct.sta" pclastetupi 1 snlcindu: stulta cista il)pii|rhi cbcstd pisi tna#jdu ja' tdphctt - teseman > ■•! i a milia tamalla ;sscTpisrslapdl;suman ,sc oli-pyi salaisus , ■ soca';jarjen pa'^marin>jL-en : pittae sami, ©cm#saecli, oli 3nmalalliuen?3lmcssps suuccflictdvpclliiien/jos isimtsenpiti -ausimi)e{la bsalltscpi> tulcmmu * %'drodu furen arrae, labati.on sumala ; mcille sancti sanant-cauta ? dni?anut /Joca offendi#la ilrocstprcri cuseuttaraan slmcjlppen ddiycllisusben electa %i, minuh|CKasas ©mogcriti/ 1 tdsd tcibdtt oppeuesaKrtsputsssionisannc' inusta ’jaraiu osottanct ja masymislancsi %xtnijnciiin 'piipahiien sancti caicsi misasyasa set'Cssca|omiscsangottsasitomit tcillc tdindn'aussidlliscss ctsitiestsjxeh useoa/ essate, ni n#cuin uscollinen lasimalle; ples rasennupepi 2 sen samatipios sdcdijissc/snsjn!> en ■ mind[muusd I tbimosd'), cuin essare, : mi#imn •; sKasas ©raogcriny: ini jncuin-roalpas Jfraelisiltvartia•5-dmdu malscubdla ia Iphbplld, teiban sanancuuli#oll ct ebesd nijn !oifflaisi ,r ctsdr^ c>:im jid’sicibdii'cansa lop#:scpijsste nubtetoina mcibdn ferrati sta;:g«nW?jsn?..3^s»> ,«»;CljtisHipett suWnadimcjsiypcls‘pdiiddisd! •sctln^oiipotupellactnindesen

£cibdn •■o?nFas(swo(ienn,

JACOB FLANDER,' Feri/, D, Minisi.

spsnjTaii stss scrr Auctoro! ‘Vsu (Irss soi. si ilict / solii mflncjcu sig tnbtslar, si; lr.

2it liirbom fora Ia tntt, bli srt friin &arj?ap