บทท 1

การจดการการผลตและการปฏบตการ (Production and Operations Management)

การน าเสนอภาพนงน จดท าขนจากหนงสอการจดการการผลตและการปฏบตการแปลถกตองตามลขสทธ โดย รชฏ ข าบญ และคณะ

ผจดท าการน าเสนอภาพนง มไดมเจตนาละเมดลขสทธ แตจดท าขนเพอวตถประสงคทางการศกษาเทานน 1

วตถประสงคการเรยนร

2

•• เมอศกษาจบบทนแลว ผศกษาควรทจะเมอศกษาจบบทนแลว ผศกษาควรทจะสามารถสามารถ

11) ) นยามการจดการการปฏบตการนยามการจดการการปฏบตการ22) ) อธบายความแตกตางระหวางสนคาและบรการอธบายความแตกตางระหวางสนคาและบรการ33) ) อธบายความแตกตางระหวางการผลตและผลตภาพอธบายความแตกตางระหวางการผลตและผลตภาพ44) ) ค านวณผลตภาพแบบปจจยเดยวค านวณผลตภาพแบบปจจยเดยว55) ) ค านวณผลตภาพแบบพหปจจยค านวณผลตภาพแบบพหปจจย66) ) ระบปจจยทมผลตอการเพมผลตภาพระบปจจยทมผลตอการเพมผลตภาพ

เนอหาการจดการการปฏบตการการจดการการปฏบตการการจดองคการเพอการผลตสนคาและบรการการจดองคการเพอการผลตสนคาและบรการความส าคญของการจดการการปฏบตการความส าคญของการจดการการปฏบตการ

หนาทของผจดการฝายปฏบตการหนาทของผจดการฝายปฏบตการประวตความเปนมาของการจดการการปฏบตการ เนนตนทนเปนประวตความเปนมาของการจดการการปฏบตการ เนนตนทนเปนหลกหลกประวตความเปนมาของการจดการการปฏบตการ ประวตความเปนมาของการจดการการปฏบตการ เนนคณภาพเปนหลกเนนคณภาพเปนหลกประวตความเปนมาของการจดการการปฏบตการ ประวตความเปนมาของการจดการการปฏบตการ เนนความตองการลกคาเปนหลกเนนความตองการลกคาเปนหลกคณลกษณะของการบรการคณลกษณะของการบรการความแตกตางระหวางสนคาและบรการความแตกตางระหวางสนคาและบรการผลตภาพ ผลตภาพ (Productivity)(Productivity)กรณศกษา บรษท กรณศกษา บรษท Collins TitleCollins Title ,,ผลตภาพบรษท ผลตภาพบรษท Collins TitleCollins Titleผลตภาพกบสวนการบรการผลตภาพกบสวนการบรการ

3

• การผลต (Production) คอ การสรางสนคาและบรการ

• การจดการการปฏบตการ (Operations management; OM) กจกรรมทเกยวของกบการสรางมลคาในรปของสนคาและบรการโดยอาศยกระบวนการแปรรปหรอแปรสภาพปจจยน าเขา (inputs) ใหออกมาเปนปจจยน าออก (outputs)

4

การการจดการการผลตและการจดการการผลตและการปฏบตการปฏบตการ

• กจกรรมการสรางสนคาและบรการ เกดขนในทกๆ องคการทงผลผลตทจบตองไดหรอไมสามารถจบตองได

• กจกรรมการผลตทจบตองได (Tangible product) เชน โทรทศน Sony รถจกรยานยนตยหอ Harley Davidson

• กจกรรมทไมสามารถจบตองได คอกจกรรมการผลตของธรกจทใหการบรการ (Services) เชน ธนาคาร โรงพยาบาล สายการบน มหาวทยาลย เปนตน ตวอยางของการใหบรการ เชน การโอนเงนของธนาคาร การจดทนงผโดยสารของสายการบน หรอการใหการศกษาแกนกศกษา

5

การการจดการการผลตและการจดการการผลตและการปฏบตการปฏบตการ

• ในการผลตสนคาและบรการ ทกองคการจะด าเนนการหนาทหลก3 ประการ ไดแก• ดานการตลาด (Marketing)ด าเนนการเพอตอบสนองอปสงคทเกดขนของลกคา

• ดานการผลต (Production) ด าเนนการแปรสภาพทรพยากรการผลตตางๆใหออกมาเปนสนคาหรอบรการ

• ดานการเงน (Finance) ด าเนนการเกยวกบการจดหาเงนทนการใชเงนทน การรวบรวม การบนทกวเคราะห รายงานขอมลทางการเงน

6

การจดองคการเพอการผลตสนคาและบรการ

• OM เปนหนงในหนาทหลก 3 ประการ (การตลาด การผลต การเงน)• ศกษา OM เนองจากตองการทราบวธการผลตสนคาและบรการเพอด าเนนการผลตสนคาใหคนในสงคม

• ศกษา OM เพอใหเกดความเขาใจในบทบาทหนาทของแตละฝายและเออตอการพฒนาทกษะทจ าเปนตอต าแหนงทสงขนของพนกงาน

• OM เปนสวนทมตนทนสงขององคกร โดยหากมการจดการทเหมาะสมองคกรมโอกาสทไดรบก าไรสงขน

7

ความส าคญของการจดการการปฏบตการความส าคญของการจดการการปฏบตการ

8

หนาทของผจดการฝายปฏบตการหนาทของผจดการฝายปฏบตการการออกแบบบรการและผลตภณฑ (Service and Product Design)

การจดการคณภาพ (Quality Management)

การออกแบบกระบวนการและก าลงการผลต (Process and Capacity Design)

การเลอกท าเลทตงสถานประกอบการ (Location)

การวางผงสถานประกอบการ (Layout Design)

ทรพยากรมนษยและการออกแบบงาน (Human Resources and Job Design)

การจดการโซอปทาน (Supply-Chain Management)

สนคาคงคลง การวางแผนความตองการวสดและแนวคดแบบทนเวลาพอด (Inventory, Material Requirements Planning and JIT (Just-in-Time)

การก าหนดตารางเวลาการท างานระยะสนและระยะกลาง (Intermediate and Short-Term Scheduling)

การบ ารงรกษา (Maintenance)

• แนวคดในยคเรมแรก ป ค.ศ. 1776- 1880• การใชคนตามความช านาญเฉพาะดาน (Smith, Babbage)• ชนสวนมาตรฐาน (Whitney)

• ยคการจดการทางวทยาศาสตร ค.ศ. 1880-1910• แผนภมแกนต (Gantt)• การศกษาเวลาและความเคลอนไหว (Gilbreth)• การวเคราะหกระบวนการ (Taylor)• ทฤษฎแถวคอย (Erlang)

• ยคการผลตจ านวนมาก ค.ศ. 1919-1980• การเคลอนยายชนสวนผานสายการผลต (Ford/Sorensen)• การสมตวอยางเชงสถต (Shewhart)• ปรมาณการสงซอทประหยด (Harris)• โปรแกรมเชงเสนตรง (Dupont)• การวางแผนความตองการวสด (MRP) 9

ประวตความเปนมาของการจดการการปฏบตการ เนนตนทนเปนหลกประวตความเปนมาของการจดการการปฏบตการ เนนตนทนเปนหลก

• ยคการผลตแบบลน ค.ศ. 1980 - 1995ระบบการผลตแบบทนเวลา (JIT)การประยกตคอมพวเตอรชวยในการผลต (CAD)การแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (EDI)การจดการคณภาพโดยรวม (TQM)รางวลคณภาพการมอบอ านาจใหพนกงานระบบคมบง

10

ประวตความเปนมาของการจดการการปฏบตการ เนนคณภาพเปนหลก

• ยคการตอบสนองผบรโภคมากราย ค.ศ. 1995 - 2010โลกาภวฒนอนเตอรเนตการวางแผนทรพยากรองคกรองคการการเรยนรมาตรฐานคณภาพระหวางประเทศระบบการผลตแบบคลองตวพาณชยอเลกทรอนกส

11

ประวตความเปนมาของการจดการการปฏบตการ เนนความตองการลกคาเปนหลก

12

แนวโนมทนาสนใจในอนาคตแนวโนมทนาสนใจในอนาคต

มงเนนระดบโลก

การจดสงสนคาแบบทนเวลาพอด

การเปนหนสวนในหวงโซอปทาน การวางแผนทรพยากรองคกร พาณชยอเลกทรอนกส

การพฒนาผลตภณฑทรวดเรว ความรวมมอทางดานการออกแบบ

การมงเนนความตองการของผบรโภคมากราย

การมอบอ านาจใหพนกงาน การท างานเปนทม และการผลตแบบลน

เปนเปนจากจาก

มงเนนทองถนหรอประเทศ

การจดสงเปนกลมจ านวนมาก

การซอโดยการประมลราคาต า

การพฒนาผลตภณฑใชเวลานาน

สนคามาตรฐาน

งานทมความช านาญเฉพาะดาน

13

คณลกษณะของการบรการ

• การบรการเปนสงทไมมตวตน จบตองไมได• การบรการมกเปนการผลตและบรโภคในเวลาเดยวกน• การบรการมกเปนสงทมคณลกษณะเฉพาะตว• การบรการเปนสงทมปฏสมพนธกบลกคาสง• การบรการมคณลกษณะไมคงท• การบรการมกเกยวของกบฐานความร• การบรการมการกระจายตวในหลายแนวทาง

14

ความแตกตางระหวางสนคาและบรการสนคา/ผลตภณฑทมตวตน บรการ/ผลตภณฑทไมมตวตน

1. สนคาสามารถน ามาท าการขายซ าได 1. ไมสามารถน ามาท าการขายซ าได

2. มการจดการเปนสนคาคงคลงได 2. ไมสามารถจดเกบเปนสนคาคงคลงได

3. คณลกษณะของคณภาพสนคาสามารถวดได 3. คณลกษณะของคณภาพสนคายากทจะวดได

4. การขายมลกษณะเฉพาะตวทแยกออกมาจากการผลต 4. การขายเปนสวนหนงของการบรการ

5. สามารถท าการเคลอนยายขนสงได 5. ผใหบรการ ไมใชตวสนคา สามารถเคลอนยายได

6. ท าเลทต งในการผลตมความส าคญตอตนทน 6. ท าเลทต งเปนสงส าคญเพอการตดตอกบลกคา

7. งายตอการผลตแบบอตโนมต 7. ยากทจะด าเนนการเปนแบบอตโนมต

15

สนคาและบรการ

รถยนต

คอมพวเตอร

การตดตงพรมปพน

อาหารจานดวน

อาหารในรานอาหาร/ซอมรถยนต

โรงพยาบาล

ตวแทนโฆษณา/การบรหารการลงทน

บรษททปรกษา/การสอน

การแนะแนว

เปอรเซนตของผลตภณฑทเปนสนคา เปอรเซนตของผลตภณฑทเปนการบรการ

100% 75 50 25 0 25 50 75 100%| | | | | | | | |

16

ผลตภาพ (Productivity)

17

การปรบปรงประสทธภาพของการผลต

• สามารถด าเนนการไดหลายวธ คอ• 1) Efficient ผลผลตเพมขนในขณะทปจจยน าเขาเทาเดมหรอเพมขนเลกนอย

• 2) Downsize ผลผลตเทาเดมแตใชปจจยน าเขาลดลง• 3) Expand ผลผลตเพมขน เรวกวา การเพมขนของปจจยน าเขา• 4) Retrench ผลผลตลดลง แตชากวา การลดลงของปจจยน าเขา• 5) Breakthroughs ผลผลตเพมขนในขณะทปจจยน าเขาลดลง

18

กรณศกษา บรษท Collins Title

• บรษท Collins Title มพนกงานอย 4 คน พนกงานแตละคนท างาน 8 ชวโมง/วน (คาจางแรงงาน 640 ดอลลารสหรฐ/วน) คาใชจายในการด าเนนงาน 400 ดอลลาร/วน บรษทท าการประมวลผลขอมลและปดงานวนละ 8 รายการ

• เมอไมนานมาน บรษทเพงซอระบบคอมพวเตอร ซงจะประมวลผลขอมลไดสงถง 14 รายการ/วน โดยทพนกงานและชวโมงแรงงานเทาเดม แตมคาใชจายในการด าเนนการเปน 800 ดอลลาร/วน

19

ผลตภาพบรษท Collins Title

=ผลตภาพดานแรงงานในระบบ

เดม

พนกงาน 4 คน ท างาน 8 ชวโมง/วน 8 รายการ/วนคาจางแรงงาน = $640/วน คาใชจายในการด าเนนงาน = $400/วน

ระบบเดมระบบเดม::

8 รายการ/วน

32 ชวโมงแรงงาน0.25 รายการ/ชวโมง

แรงงาน=

20

ผลตภาพบรษท Collins Title (ตอ)

8 รายการ/วน

32 ชวโมงแรงงาน=ผลตภาพดาน

แรงงานในระบบเดม

=ผลตภาพดานแรงงานในระบบ

ใหม

พนกงาน 4 คน ท างาน 8 ชวโมง/วน 8 รายการ/วนคาจางแรงงาน = $640/วน คาใชจายในการด าเนนการ = $400/วน

ระบบเดมระบบเดม::

14 14 รายการรายการ//วนวน

32 32 ชวโมงแรงงานชวโมงแรงงาน

= 0.25 รายการ/ชวโมงแรงงาน

= 0.4375 รายการ/ชวโมงแรงงาน

21

ผลตภาพบรษท Collins Title (ตอ)

พนกงาน 4 คน ท างาน 8 ชวโมง/วน 8 รายการ/วนคาจางแรงงาน = $640/วน คาใชจายในการด าเนนการ = $400/วน

ระบบเดมระบบเดม::

14 รายการ/วน คาใชจายในการด าเนนการ = $800/วนระบบใหมระบบใหม::

=ผลตภาพแบบพหปจจย

ในระบบเดม

8 รายการ/วน

$640 + 400= 0.0077 รายการ/$

22

ผลตภาพบรษท Collins Title (ตอ)

พนกงาน 4 คน ท างาน 8 ชวโมง/วน 8 รายการ/วนคาจางแรงงาน = $640/วน คาใชจายในการด าเนนการ = $400/วน

ระบบเดมระบบเดม::

8 รายการ/วน

$640 + 400=ผลตภาพแบบพห

ปจจยในระบบเดม

=ผลตภาพแบบพหปจจย

ในระบบใหม

= 0.0077 รายการ/$

14 14 รายการรายการ//วนวน

$$640 640 + + 800800= 0.0097 รายการ/$

14 รายการ/วน คาใชจายในการด าเนนการ = $800/วนระบบใหมระบบใหม::

23

ผลตภาพบรษท Collins Title (ตอ)

• ผลตภาพดานแรงงานเพมขน =

• ผลตภาพแบบพหปจจยเพมขน =

0.4375-0.25

0.25X100 = เพมขน 75%

0.0097-0.0077

0.0077X100 = เพมขน25.9%

24

ผลตภาพกบสวนการบรการ

• การปรบปรงคณภาพในสวนการบรการเปนเรองยงยาก เนองจาก1) เปนงานทตองใชแรงงานทมความช านาญเฉพาะดานเปนหลก2) เปนกระบวนการทใชปจเจกบคคลเฉพาะราย3) เปนงานทตองใชสตปญญาด าเนนงานโดยผเชยวชาญเฉพาะอาชพ4) มความยงยากในการใชเครองจกรและระบบอตโนมต5) มความยงยากทจะวดและประเมนคณภาพ

25

Q & A