SLOW FASHIONFORWARD

GENTSE INSPIRATIEGIDS VOOR MODEBEWUSTE

ALTERNATIEVEN

INTERNATIONALE SOLIDARITEIT BEGINT HIER

#2

INHOUDSTAFELSLOW IS THE WAY FORWARD – INTRO 6

MODEPIONIER 9

JEANS 14

JURKJES 18

TRUIEN 21

T-SHIRTS 24

JASSEN 27

ONDERGOED EN SOKKEN 30

WERKKLEDIJ 36

V.U.: INEZ LOUWAGIE, P/A OWW GENT-CENTRUM, LAMMERSTRAAT 16, 9000 GENTVORMGEVING: HADEWYCH BECUWE & SARAH DEWITTETEKST: SARAH VANDOORNETWEEDE DRUK: APRIL 2016

PEOPLE TREE Winkel: Today is a good day!

SIMÓN ESE Winkel: Mieke

MUD JEANS NUDIE JEANS

UP-RISE Winkel: O’Zon

ORNAMENT

PANTS TO POVERTYTHOKK THOKK Winkel: GOEDvandoen (webshop)SWEDISH STOCKINGS Winkel: GOEDvandoen (webshop)

STAN&LOESJE Winkel: Elle et Gand

LEVERANCIER: ACPSTANLEY & STELLA

OP EN TOP GENTS 40

BABY- EN KINDERKLEDIJ 42

SCHOENEN 52

BEDDENGOED 57

INTERIEUR 60

ACCESSOIRES 64

TWEEDEHANDS 68

WHAT’S FAIR TRADE? 70

VERKLARENDE WOORDENLIJST-LABELS 72

BABYLONIA Winkel: KiddybipsTHE FABLEISTS Winkel: Stormus (webshop)STURE & LISA Winkel: Sweet PYEZ Winkel: Yez (webshop)JUMPSUIT

NEGENDUUST

BHAVA Winkel: Chevaliers Des Pieds (webshop)DYSFUNCTIONAL Winkel: Walk the Line

ECO SNOOZE

WOVEN STORIESCARPET OF LIFE

YAK&YETI Winkel: Yak&YetiJOKSIE Winkel: Oxfam Wereldwinkel Gent-Centrum

6

SLOW IS THE WAY FORWARD

Kritisch consumeren in een wereld waar fast fashion hoogtij viert, is niet evident. We worden om de oren geslagen met reclame-boodschappen die ons opdragen de nieuwste modetrends te volgen. Onze kleerkast puilt uit, vaak met kleren die we niet echt nodig hebben, en zonder dat we dit per se voelen aan onze portemonnee. Aan dat plaatje klopt iets niet.

Om kledij te produceren is veel energie, water en handenarbeid nodig. De grondstoffen, vaak katoen, worden meestal niet op een ecologisch verantwoorde manier geteeld. De boeren die instaan voor de teelt, houden hier amper een inkomen aan over. Maar ook bij de verdere verwerking van deze grondstoffen loopt het dikwijls niet zoals we zouden willen.In de confectie-ateliers in het Zuiden werken textielarbeiders, vooral vrouwen, vaak inonveilige omstandigheden en tegen hongerlonen.

Door steeds maar meer wegwerpkledij te kopen, door mee te doen met de fast fashion-trend, werken ook wij, de consumenten, deze situatie in de hand.

7

Het wordt tijd om slimmer en kritischer te gaan consumeren. In plaats van een stuk aan te schaffen waar geen goed loon voor betaald is en dat bovendien na drie wasbeurten klaar is voor de vuilbak, kunnen we kleren aankopen die langer meegaan en gemaakt zijn in eerlijke omstandigheden. Slow fashion in plaats van fast fashion nastreven.

In deze inspiratiegids geven we een stem aan merken en winkels die streven naar die omstan-digheden, naar eerlijke lonen en duurzame producten. De eigenaars van die winkels vertellen vol enthousiasme waarom zij specifiek voor fair trade en/of eco gekozen hebben, in het Zuiden of dichterbij in Europa, en wat zij daar onder verstaan.

U weze gewaarschuwd, want hun passie werkt aanstekelijk.

Deze gids biedt inspiratie, maar er is natuurlijk een groter aanbod.

Heb je zelf input of feedback? Wil je een merk of winkel opgenomen

zien worden?Mail naar info@gentfairtrade.be

Enkele interessante sites om in het oog te houden:

www.gentfairtrade.be www.fairfashion.bewww.rankabrand.nl

www.schonekleren.bewww.fashionrevolution.org

MODE—PIO—NIER

8

Onze zoektocht naar inspiratie begint bij de échte pioniers, op

internationaal vlak en in ons eigen fijne Gent. Daarvoor steken we

eerst het kanaal over. Het Britse People Tree, dat al 25 kaarsjes

heeft mogen uitblazen, was bij de eersten om duurzame

kledij actief te promoten en te produceren. In een kwarteeuw tijd

bood het merk actief steun aan meer dan 4000 boeren, aan een

eerlijke prijs voor de grondstoffen en een correct salaris voor de

textielarbeiders.

PEOPLE TREE

Wie het woord pionier in de mond neemt, kan niet om People

Tree heen. “Wij waren het eerste modemerk dat officieel erkend

werd als zijnde fair trade”, zegt Safia Minney ons. Minney

richtte het merk op en vertelt vol passie over waar People Tree

voor staat. “Respect voor mens en planeet, daar draait het

allemaal om: zowel voor diegene die de kleren maakt als de

consument die het resultaat van dat harde werk draagt.”

“Onze producenten zijn onze inspiratiebron”, aldus Minney.

“Hun cultuur geeft onze kledij vorm, want ze wordt ontworpen op

basis van hun traditionele manier van werken. Door in te zetten

op handenarbeid, zoals traditionele vormen van weven en breien,

konden wij werkgelegenheid creëren in rurale gebieden in het

Zuiden, waar anders amper werk is. We dragen ons steentje bij

aan dat proces door trainingen te voorzien. Dat is onze manier

om sociale verandering teweeg te brengen.”

Met haar boek ‘Slow Fashion: Aesthetics meets Ethics’ wil ze

aantonen dat er internationaal heel wat beweegt op vlak van

fair fashion en tegelijkertijd waarschuwen voor wegwerpkledij.

“Fast fashion heeft zijn prijs, op ecologisch én op menselijk vlak.”

Het verhaal van People Tree toont aan dat het anders kan.

“Als klein label is het niet makkelijk om een sociaal businessmodel

aan te hangen. Maar wij zijn het levend bewijs dat zo’n model wél

werkt!”

Met ‘Slow Fashion’ onder de arm – letterlijk en figuurlijk – kwam

Safia Minney voor Gent Fair Trade naar Gent in het kader van het

Mind The Book-festival. “Ik word kwaad van succesvolle vrouwen die

het geld en de middelen hebben om eerlijke kledij aan te schaffen,

maar toch nog steeds de grote merken verkiezen. ‘Kijk, ik heb dit

gekocht voor vijf euro’, zeggen ze dan. Dat is toch onvoorstelbaar?”,

vindt Safia. “Fair trade doorheen de hele keten op grote schaal is

volgens haar effectief mogelijk. Alleen is het niet evident en moeten

kledingmerken hun productieproces aanpassen en vertragen. Om de

week een nieuwe collectie uitbrengen, zit er dus niet meer in.”

LABELS: WFTO, Fairtrade International, GOTS

IS DIT FAIR TRADE?People Tree is lid van de World Fair Trade Organization sinds 1996.

Hun kleren worden geproduceerd in fair trade ateliers op het

platteland van Bangladesh en Nepal. Het katoen komt uit India via

boeren van partnerorganisatie Agrocel, gecertificeerd door Fairtrade

International. People Tree betaalt evenveel als de minimumlonen in

de grote steden, maar de levensduurte van het platteland ligt lager

en daarom blijft de prijs eerlijk, aldus People Tree. Het bedrijf biedt

opleidingen en kansen voor de arbeiders.

IS DIT ECOLOGISCH? De stoffen zijn biologisch en gecertificeerd door Global Organic

Textile Standard.

1110

TE VINDEN IN...

TODAY IS A GOOD DAY!Pioniersmerken zoals People Tree vind je terug

in TODAY IS A GOOD DAY!, dat naast het filiaal in de

Gentse Mageleinstraat ook een winkel in het Antwerpse

heeft. Beide draaien op Eco Power, maar bij groene

energie houdt het verhaal natuurlijk niet op.

“TODAY IS A GOOD DAY! biedt louter eerlijke produc-

ten aan, en heeft ook oog voor ecologie”, zegt opricht-

ster Candice Nuyttens. “Wij voorzien een totaalaanbod

en zijn echt een conceptstore. In die zin zijn wij de

eersten in België.

Maar ook in Europa horen wij tot de pioniers!” Naast

eerlijkheid en ecologie hecht de winkel veel belang aan

het aanbieden van mooie, alternatieve stukken. Zo kan

je vanaf dit jaar ook hun eigen lijn in de winkels terug-

vinden. Door mode en ethiek te combineren, hebben

ze een succesformule gecreëerd – en die inspireert de

ondernemers van morgen.

Gents adres: Mageleinstraat 11

www.todayisagoodday.be

12

JEANS

Bijna iedereen heeft een jeans in de kleerkast liggen. Maar weinigen

kennen het verhaal achter dit iconische kledingstuk. Omdat het

productieproces van denim erg ingewikkeld is en schadelijk kan zijn,

is het ook hier belangrijk om goed na te denken over wat je koopt.

Denim wordt meestal gemaakt van een basisvezel zoals katoen of

van een mengvezel met katoen en bijvoorbeeld de synthetische vezel

elastaan, om je broek elastischer te maken. Nadat de katoendraden

worden gesponnen, moeten ze gebleekt en geverfd worden. Daarna

volgt nog een hele reeks bewerkingen, die veel energie, water en

producten vergen. Die stappen zijn vaak erg schadelijk: om te bleken

gebruiken arbeiders een kankerverwekkend chloor en ook de indigo

kleurstoffen zijn belastend voor mens en milieu. Bovendien worden

jeans die er versleten uitzien, de populaire vintage jeans, onder hoge

druk bespoten met zandkorrels om de blauwe kleur verder af te

bleken. Veel arbeiders zijn niet beschermd tijdens dat proces en

kunnen zo een acute (en potentieel dodelijke) stoflong oplopen.

Voor wie geen afstand wil doen van de modetrend van deze zomer,

maar evenmin een stoflong op zijn geweten wil hebben, bieden deze

duurzame jeansmerken alvast een alternatief:

MUD JEANS

Een koploper op vlak van duurzame jeans is Mud Jeans uit

Nederland, die ethische en ecologische standaarden nastreeft en

volledig gaat voor recyclage. Zo biedt het de mogelijkheid om jeans

te leasen, waardoor de consument op langere termijn een broek kan

huren. Na het betalen van een instapbedrag en een maandelijkse

bijdrage, krijgt de consument een jaar lang een duurzame jeans, die

hij ofwel kan houden, ofwel kan inruilen (in ruil voor ‘statiegeld’)

om hem daarna te recycleren. Het concept was even een hit in Gent.

Spijtig genoeg sloot de winkel in de Walpoortstraat na een jaar de

deuren, maar Mud Jeans wordt wel nog geleased in Brussel en

Antwerpen.

LABELS: (gedeeltelijk) GOTS, Better Cotton Initiative

15

IS DIT FAIR TRADE? Mud Jeans is lid van Fair Wear Foundation sinds juli 2015, als deel

van het ‘young designer programme’.

IS DIT ECOLOGISCH?Een deel van de stoffen zijn biologisch en gecertificeerd door Global

Organic Textile Standard en Better Cotton Initiative. Mud Jeans

biedt de mogelijkheid om jeans te leasen, oftewel een jeans te huren

op langere termijn. Scheurt de broek, dan wordt ze gerepareerd.

WINKELS:

Orybany, Huidevettersstraat 50, 1000 Brussel

Harvest Club, Velodroomstraat 2, 2600 Berchem

NUDIE JEANS

Het Zweedse Nudie Jeans vindt dat geen enkele andere stof zoveel

mooier wordt met de jaren, dan denim. “Jeans is karaktervol en

rock-’n-roll”, klinkt het. De spijkerbroeken die zo dicht op je huid

zitten dat ze volgens de oprichtster (in een vorig leven bij Lee Jeans)

een tweede huid vormen, zijn gelukkig gemaakt uit biologische

stoffen waar geen pesticiden voor gebruikt werden. Bovendien

werden ze in eerlijke omstandigheden geproduceerd.

LABELS: Fairtrade International, GOTS, Oeko-Tex 100

IS DIT FAIR TRADE?Nudie Jeans ondersteunt Indische boeren via hun partnerschap

met Chetna Organic, dat katoen teelt in Lebed, een kleine gemeen-

schap in het oosten van India. Bijna drie kwart van de jeans wordt in

Europa (Portugal en Italië) geproduceerd, een derde komt uit India

en Tunesië. Nudie Jeans belooft leefbare lonen en is lid van Fair Wear

Foundation sinds 2009. Tijdens hun laatste check-up kregen zij een

score van 78 procent. Fair Wear Foundation benadrukt dat het merk

al zijn fabrieken monitort en meteen maatregelen neemt na audits,

maar zegt dat het nog meer kan doen op vlak van overuren.

Nudie Jeans streeft naar transparantie en stelt documenten ter

beschikking over afgelopen audits.

Nudie Jeans scoort hoog op transparantie van het productieproces;

Op de website van het bedrijf kan je per item lezen in welke

fabriek(en) het geproduceerd wordt.

IS DIT ECOLOGISCH? De stoffen zijn biologisch en gecertificeerd door Fairtrade

International. Oude jeansstukken worden gerecycleerd of

tweedehands verkocht. Bovendien biedt Nudie Jeans een gratis

hersteldienst voor wie zijn jeans zo vaak draagt dat hij versleten is.

Vorig jaar repareerde het merk zo’n 22.000 stuks.

WINKELS:

Today is a Good Day! Mageleinstraat 11, Gent

Brooklyn, Veldstraat 40, Gent

16 17

JURKJES

STUDIO JUX

Het Nederlandse Studio Jux houdt van Nepal. Na de aardbeving

van vorig jaar kozen zij ervoor om niet minder, maar juist nog

meer op het land in te zetten. Ze hebben een eigen fabriek vlak

bij Kathmandu, waar ze een sociaal tewerkstellingsprogramma

hebben in samenwerking met Terre Des Hommes (www.terredes-

hommes.nl), en kiezen er nu ook voor ook hun stoffen daar te

maken. Studio Jux werkt met biokatoen, maar produceert ook in

heel andere stoffen, gemaakt uit onder meer (jawel) hout of pet-

flesdoppen. Zo biedt Studio Jux jurkjes van veganistische zijde die

vederlicht zijn en bovendien makkelijk wassen en amper kreuken.

Ook de hemdjurkjes in katoen en jeans zijn casual chic ten top.

LABELS: (gedeeltelijk) GOTS, Better Cotton Initiative

IS DIT FAIR TRADE? Studio Jux heeft een eigen fabriek en zegt dat het hun arbeiders

naar de standaarden van de Internationale Arbeidsorganisatie

een leefbaar loon uitbetaald. Het is erg transparant, want elk

kledingstuk heeft een nummer zodat je kan opzoeken wie de

maker is.

IS DIT ECOLOGISCH? Het biokatoen is organisch en gecertificeerd door GOTS. Andere

stoffen zijn hennep, een vezel die minder energie vraagt dan

katoen, veganistische zijde dat gemaakt is van hout in plaats

van zijderupsen, en polyester van gerecycleerde petflessen.

Bovendien is het verboden voor Amsterdamse werknemers van

Studio Jux om met de auto naar het werk te komen.

ONDER MEER TE VINDEN IN … MIEKEModebewuste Gentenaars zijn niet weg te slaan van bij Mieke,

een trendy shop in de Baudelostraat. Mieke De Winter heeft er

zelf iets langer over gedaan om de weg naar eerlijke mode te

vinden. Driekwart van de producten in haar winkel bestaat inmid-

19

dels uit fair trade. “Maak jij het mopje of doe ik het?” Fotograaf

en partner in crime Thierry van Dort (ook wel bekend als Meneer

Mieke) grapt dat dat allemaal zeer organisch gegroeid is. Acht

jaar geleden, bij het prille begin, besteedde Mieke nog geen aan-

dacht aan fair trade, maar een viertal jaar geleden sloeg dat om.

“Mijn merken hebben mij echt opgevoed”, aldus MIEKE.

Op labels staart MIEKE zich niet blind, maar dankzij hun tips

weet ze exact waar ze met haar winkel naartoe wil en aan welke

eisen elk nieuw merk moet voldoen. “Het is wel een hele boter-

ham, alles leren wat er te leren valt over textiel. Vooral het sociale

aspect vind ik belangrijk. Studio Jux is daar een goed voorbeeld

van: zij brengen echt een mooi verhaal.” Voor fast fashion is

MIEKE niet te vinden. “Dat vind ik maar vies. Natuurlijk is kledij

een gebruiksvoorwerp, maar het wordt herleid naar iets dat je

weggooit.” Sinds Fair Fashion Fest merkt Thierry wel dat er iets

veranderd is: “Er is veel meer vraag naar de duurzaamheidsfac-

tor.” MIEKE, een grote fan van Fashion Revolution, beaamt dat,

al is dit voor haar nog maar het begin.

“Nu heb je de bewustwording. De echte omslag gaat er komen

als de consument blijft vragen stellen.”

Gents adres: Baudelostraat 23

www.mieke.tv

TR

UIE

N

20

UP-RISE

Een vijftal jaar geleden zag in Leuven een fijn merk met nog

fijnere truien en andere producten het levenslicht: Up-rise.

Hun kledij wordt vervaardigd uit biokatoen en… hennep.

Volgens Up-rise biedt dat materiaal namelijk duurzaamheid én

comfort. Het wordt op ecologische manier geproduceerd en de

natuurlijke vezels zijn erg sterk, waardoor de kledij extra lang

meegaat. Bovendien wordt die stof verwerkt in een fair trade

atelier in China, lid van de Fair Wear Foundation, waar ook

Nomads geproduceerd wordt. Cédric L’Ecluse van O’Zon was de

eerste klant van Up-rise en nog steeds is hij de grootste afnemer.

Ook heeft hij Nomads in zijn rekken hangen.

IS DIT FAIR TRADE?Up-rise produceert in China in fair trade ateliers. Het is lid van Fair

Wear Foundation, als deel van het ‘young designer programme’.

IS DIT ECOLOGISCH? De stoffen zijn biologisch. Bovendien zijn ze deels hennep, een

vezel die minder energie vraagt dan katoen.

ONDER MEER TE VINDEN IN… O’ZONVan T-shirthandelaar op festivals tot eigenaar van drie

O’Zon-filialen in Gent, Antwerpen en Brugge: Cédric L’Ecluse weet

van wanten. Wat meer is, de grote meerderheid van de spullen

die in zijn winkels hangen, zijn ecologisch en fair trade.

“Toch zeker 80 procent van wat je hier ziet, behoort tot die cate-

gorie”, aldus Cedric. “En wanneer het niet zo is, ben ik daar eerlijk

over. Maar je kan er zeker van zijn dat alle merken hier kleine

bedrijven zijn. Bij ons geen massaproductie” Bovenal moet de kle-

dij voldoen aan zijn persoonlijke smaak. “Je merkt dat de klanten

daar hetzelfde over denken. Slechts een kwart van hen gaat echt

bewust op zoek naar die duurzaamheidsfactor, anderen komen

hier omdat ze het mooi vinden.”

Met onder meer truien, broeken, schoenen en zelfs beha’s biedt

zijn winkel een totaalaanbod. Cedric kent zijn merken op zijn

duimpje. Zo kent hij ook hun problemen. “Mensen worden bewus-

ter, dat klopt, maar dat wil niet zeggen dat de merken het daarom

steeds beter blijven doen. Zij hebben enorm te lijden gehad onder

de crisis. Sommige merken hebben hun ecolijn daarom zelfs

opgeschort.” Zelf stopt hij binnenkort met zijn winkel in Brugge.

Hij wil volledig focussen op Antwerpen en – vooral – Gent. “Gent

blijft de sociaalste stad van allemaal. Ik zie mij nergens anders

meer wonen.”

Gents adres: Hoogpoort 26

www.o-zon.net

22

T-SHIRTS

ORNAMENT

Ornament, Engels voor sierstuk, is voor oprichter Emilio de

perfecte omschrijving voor zijn streetwear. “Ik zie mijn ontwerpen

niet als kleding, maar als sierstukken. Voor mij is dit echt slow

fashion: je koopt iets niet enkel omdat je het tof vindt, maar

omdat de boodschap en de stijl je volledig aanspreekt.”

Die stijl, eenvoudige bedrukte T-shirts in gebroken wit, hangt

volledig samen met de stof waarvan ze gemaakt zijn: hennep.

“Kleurstoffen moet ik niet gebruiken, de stoffen hebben de

natuurlijk kleur van de vezels”, aldus Emilio. Voor hem is hennep

de stof van de toekomst. Al is kledij van 100 procent hennep nog-

al stug, daarom zijn zijn T-shirt 55 % hennep en 45 % biokatoen,

gecertificeerd door GOTS. “Maar hennep is veel beter voor het

milieu dan katoen: er is minder water nodig voor de productie

en ook pesticiden moeten niet gebruikt worden, omdat de plant

eigenlijk onkruid is.” Dat is de boodschap die hij door middel

van zijn merk verkondigt. “En eigenlijk haal ik meer genot uit het

uitdragen van de boodschap dan uit de verkoop zelf. Als ik op een

markt sta en mensen dragen mijn verhaal mee na een bezoekje

aan mijn stand, is de ‘verkoop’ wat mij betreft dus al geslaagd.

Maar als ze een T-shirt op de koop toe willen kopen, des te beter

natuurlijk!” De T-shirts zijn eerlijk geproduceerd, want Emilio naait

en bedrukt ze zelf in zijn atelier in Gent. De stoffen zelf komen uit

China, maar hij werkt samen met een fabriek die zich richt op

biologische stoffen en een certificaat heeft van de Chinese over-

heid met betrekking tot arbeidsrecht. “Dat laatste neem ik wel

met een korrel zout natuurlijk, maar ik heb foto’s gezien van het

bedrijf en heb er wel vertrouwen in.”

Hier begeeft hij zich op glad ijs. Maar hij blijft achter zijn keuze staan:

“Voor veel mensen staat China gelijk aan kinderarbeid. Ik ben het

daar niet mee eens: China is mee met zijn tijd. Mocht ik op grote

schaal willen produceren, zou ik het dus ook daar doen, dan zou

ik regelmatig naar de fabrieken reizen om te zien hoe het draait.

25

Produceren in Europa, daar ben ik geen voorstander van: beter

daar positieve verandering teweegbrengen, denk ik dan.”

Als je je kan vinden in deze filosofie, dan is Ornament wellicht

iets voor jou. De originele T-shirts zijn verkrijgbaar in de

webshop, www.ornamentfinegarment.com en op de

(internationale) markten waar Emilio aan deelneemt,

die je terugvindt op zijn facebookpagina.

LABELS: GOTS

IS DIT FAIR TRADE? Emilio maakt zijn T-shirts zelf, maar zijn stoffen komen uit China,

zijn enkel gecertificeerd door de Chinese overheid en Emilio kon

zelf nog niet gaan kijken hoe het er daar aan toegaat. “Als ik de

confectie ook naar China zou verplaatsen op termijn, zou ik wel

zelf gaan kijken.”

IS DIT ECOLOGISCH? De grondstoffen zijn biologisch en gecertificeerd door Global

Organic Textile Standard. Bovendien zijn ze deels hennep, een

vezel die minder energie vraagt dan katoen. De oplage is beperkt,

waardoor er geen overstock is.

JASS

EN26

STAN & LOESJE

De ondernemende Loesje uit Gentbrugge begon haar modecarrière

in 2012 bij upcycling label My Daily Wood en kent sindsdien als geen

ander het belang van duurzaamheid voor de textielketen.

Wanneer zij op reis met manlief Stan verliefd werden op Thailand,

wilde het koppel graag samen iets creëren om te produceren in

Thaise fabrieken – het perfecte excuus om er nog vaak terug te ke-

ren. Al snel merkten Stan & Loesje dat de naaiateliers ginds niet even

toegankelijk zijn voor beginnende ondernemers en dat Azië vooral

staat voor massaproductie. “Terwijl wij liever mooi en tijdloos willen

produceren, dan een heel gamma aanbieden. Tijdloos betekent

immers duurzaam, want je zal het minder snel weggooien.”

Met een beperkte stock besloot het koppel dichter bij huis te

zoeken: de eerste samples worden in België vervaardigd, de

productie zelf werd eerst in Nederland, nadien in Bulgarije gedaan.

“Dat vertrouwen we meer dan de Thaise naaiateliers, want het is

binnen de Europese regelgeving. Wij willen goede werkomstandighe-

den voor de mensen die onze kleding maken”, klinkt het.

Bovenal is hun concept ecologisch. Voor hun natuurlijke stoffen

werken ze met het GOTS-label en voor hun regenjassen, die van

synthetische stoffen gemaakt zijn, gebruiken ze einde reeksen uit

België. “Een regenjas is typisch Belgisch, vandaar dat we daarvoor

met Belgische stoffen willen werken”, lacht Loesje.

www.stanloesje.be

LABELS: GOTS

IS DIT FAIR TRADE?Stan en Loesje produceren in Bulgarije en vertrouwen op hun

leverancier, Celesta, dat de werknemers daar een eerlijk loon krijgen.

De Schone Klerencampagne waarschuwt echter dat in Oost-Europa

de lonen evenmin leefbaar zijn.

IS DIT ECOLOGISCH?De stoffen zijn biologisch en gecertificeerd door Global Organic

Textile Standard. De oplage is beperkt, waardoor er geen over-

stock is. Een deel van de stoffen zijn einde reeksen, waardoor er

geen stof verloren gaat.

TE VINDEN IN… ELLE ET GANDAan elegant ontwerp geen gebrek bij Elle et Gand, de boetiek

van de al even Gentse Julie Huysman. Haar concept store vertrok

7 jaar geleden vanuit een voorliefde voor Belgische ontwerpers,

maar die ontwerpers moesten wel aan de eisen van Julie

voldoen. Dat betekent: gemaakt onder eerlijke omstandigheden

en zonder enige schadelijke kleurstoffen.

“Ik lijd zelf aan allergieën. Als een kledingstuk schadelijke

kleurstoffen bevat, zal ik daar het levende bewijs van zijn.

Al mogen overheden daar ook beter over informeren, zodat wij,

handelaars, met een gerust geweten kunnen verkopen”, aldus de

goedlachse Julie. De meeste merken en ontwerpers die zij in huis

heeft, maken hun kleding in België of Europa. “Bepaalde merken

hebben een deel van hun productie in China. Ik vraag de merken

altijd of het dan wel eerlijk gemaakt is. Als ik het niet vertrouw,

komt het merk er bij mij niet meer in”, zegt Julie. “Voor mij zou

het makkelijk zijn om goedkope merken, die er goed uitzien, maar

daarom niet in goede omstandigheden gemaakt werden, in de

winkel te hangen.” Als kleine ondernemer zou dat haar veel meer

cashflow opleveren, maar ze kiest er bewust voor dat niet te doen.

“Sommige klanten zeggen dat mijn winkel duur is en dan ben ik

ontgoocheld. Anderen komen de weg vragen naar de Primark.

Aan massaconsumptie doen we hier niet mee. Liever twee stuks

van topkwaliteit dan acht zakken vol.”

Gents ADRES: Jan Palfijnstraat 36 Gent

www.elleetgand.be

28 29

PANTS TO POVERTY

Wie ooit Gents burgemeester voor de grap een onderbroek wil

cadeau doen, laat het dan een boxershort van Pants To Poverty

zijn. Aan armoede heeft dat merk een broertje dood, dus bieden

ze kansen voor zo’n 1500 textielarbeiders en 5000 boeren in India

door ondergoed te produceren. Dat verkopen ze in meer dan

twintig landen. Fair trade in flashy kleuren: Pants To Poverty

is een regelrechte hit. Dat lieten ze alleszins blijken bij de vorige

campagne van Fashion Revolution, waarvoor ze als één van de

voortrekkers dansten in de straten van Londen. In hun

ondergoed, uiteraard. Een tikkeltje ondeugend, honderd

procent biokatoen, honderdvijftig procent eerlijk.

LABELS: Fairtrade International, GOTS

www.pantstopoverty.com

IS DIT FAIR TRADE? Pants to Poverty ondersteunt Indische boeren via hun partner-

schap met Chetna Organic, dat katoen teelt in Lebed, een kleine

gemeenschap in het oosten van India. Ook betaalt het Indische

textielarbeiders een eerlijk loon uit in hun fabriek Armstrong, in

het zuiden van het land, naar eigen zeggen “the greatest gar-

ment factory in India”.

IS DIT ECOLOGISCH? De stoffen zijn biologisch en gecertificeerd door Global Organic

Textile Standard. Hun fabriek Armstrong is CO2-neutraal en

produceert enkel biologisch katoen.

31

ONDER MEER TE VINDEN IN… GOEDVANDOEN

GOEDvandoen, what’s in a name… Voor Helga Geudens betekent

‘goed’ bovenal groen en eerlijk. Helga is eigenares en bezielster

van de webshop, maar ook van de gerecycleerde dozen waarmee

ze haar producten verpakt, de fiets waarmee ze die verpakte be-

stellingen thuis aflevert bij haar klanten, en, voor wie wil passen,

de mini-showroom in haar huis in Mariakerke, die op afspraak te

bezichtigen is. Onder impuls van de geboorte van haar kinderen

kwam haar experiment tot leven. “Wij zijn altijd een milieubewust

gezin geweest, maar op vlak van kledij bleef ik op mijn honger

zitten”, legt Helga uit. “Dus ging ik op zoek naar merken die ik zelf

mooi vind, en van het één kwam het ander.” In haar webshop kun

je terecht voor een volledige outfit en meer. Dat ondergoed daar

ook bij hoort, vindt Helga maar logisch. “Als vegetariër ga je toch

ook niet af en toe nog vlees eten? Zo ook met eerlijke mode: zodra

je je bewust begint te kleden, wil je alles fair en ecologisch.”

Enkel webshop: www.goedvandoen.be

THOKK THOKK

Thokk Thokk. Who’s there? VFX Johow. Dat is namelijk het brein

achter het Duitse merk dat bekend staat om zijn fijne grafische

prints en zijn duurzame insteek. De producten van Thokk Thokk zijn

gemaakt uit biokatoen. Ze worden in India geproduceerd, in eerlijke

ateliers en mét toewijding. De mooie grafische prints worden daaren-

boven ook nog eens milieuvriendelijk gedrukt.

Bij Thokk Thokk vind je sokken en ondergoed, maar daar blijft het

niet bij: ook T-shirts, sweaters en hoodies worden voorzien van de

typerende minimalistische print. Thokk Thokk is hét favoriete merk

van Helga Geudens van GOEDvandoen.

LABELS: Fairtrade International, GOTS, Oeko-Tex 100

www.thokkthokk.com

IS DIT FAIR TRADE? Thokk Thokk produceert in India en Turkije en is gecertificeerd door

Fairtrade International. Het ondersteunt kleine katoenboeren uit

India en Tanzania in samenwerking met BioRe, dat voldoet aan de

GOTS-regelgeving.

IS DIT ECOLOGISCH? De stoffen zijn biologisch en gecertificeerd door Global Organic

Textile Standard. In kleine oplages worden de producten in het ate-

lier in München gezeefdrukt. De inkt is op basis van water en voldoet

aan de standaard Oeko-Tex 100.

32 33

SWEDISH STOCKINGS

Kies schoonheid bewust, klinkt de leuze van Swedish Stockings.

Ook in het kiezen van nylonkousen kunnen we ons steentje bij-

dragen. Swedish Stockings maakt zijn kousen van gerecycleerd

garen en belooft de consument duurzame kousen, geen panty’s

die vanaf het eerste feestje vol gaten zitten. Jaarlijks worden er in

totaal zo’n twee miljard nylonkousen geproduceerd, die van zodra

er dat eerste gaatje in komt, weggegooid worden. Zweedse

ontwerpsters Nadja en Linn zagen hier dan ook het perfecte

product in om te verduurzamen en zo de vuilnisbelt te ontlasten.

Ze zijn gemaakt zonder petroleum en volgens Gentse verkoop-

punt Les Filles et les Chiens zijn ze daardoor net veel sterker.

LABELS: Scientific Certification Systems, Oeko-Tex 100

IS DIT FAIR TRADE?Swedish Stockings worden ontworpen in Zweden en

geproduceerd in Italië. De Schone Klerencampagne waarschuwt

echter dat sommige fabrieken in Italië evenmin leefbare lonen

uitbetalen Niet meteen fairtrade dus, maar wellicht de betere

optie als je stockings zoekt.

IS DIT ECOLOGISCH? De gerecycleerde garen worden geproduceerd door NILIT Ecocare,

dat een “zero waste”-beleid heeft, en gecertificeerd door Scientific

Certification Systems (SCS). De gerecycleerde stoffen zijn niet

giftig, want NILIT Ecocare gerecycleerde garens voldoen aan de

eisen van de standaard Oeko-Tex 100, dat toeziet dat textiel geen

schadelijke chemicaliën bevat. De fabrieken in Italië werken op

zonne-energie. De kleurstoffen zijn milieuvriendelijk.

TE VINDEN IN… LES FILLES ET LES CHIENS

Vlak bij Gent Zuid, in de Zuidstationstraat, kunnen modebewus-

te Gentenaars terecht voor ‘slow shopping’ bij Les Filles et les

Chiens. “Slow shopping betekent dat er een leuke sfeer is, geen

warenhuisgevoel. Wij zitten net buiten de shoppingszone.

Klanten die tot hier komen, weten vaak zelf wat ze zoeken en

weten dat ze dat hier kunnen vinden”, klinkt het. De winkel is niet

fair trade, maar wil vooral originele kleren aanbieden die toch nog

betaalbaar zijn. “En de allerslechtste producten komen hier zeker

niet binnen. Bij ons enkel kleine merken die een broertje dood

hebben aan massaproductie.”

Gents adres: Zuidstationstraat 9/2 9000 Gent

34 35

Ook op het werk is het belangrijk om aandacht te besteden aan

eerlijke alternatieven. Zo is het de ambitie van Stad Gent om zo

veel mogelijk uniformen ‘eerlijk’ in te kopen. De stad wil hiervoor

de leveranciers warm maken om hun aanbod eerlijker te maken,

en legt zich dus niet zomaar neer bij de moeilijkheden die hier

rond vandaag nog bestaan. Steeds meer bedrijven voelen zich zo

gestimuleerd om werk te maken van een duurzamer en eerlijker

aanbod aan werkkledij.

ONDER MEER TE VINDEN IN… ACPHet atelier van Duurzame Promo- en Werkkledij ACP mag dan

in het Antwerpse Bornem gelegen zijn, aan Gentse klanten heeft

het geen gebrek: onder meer het Geuzenhuis en BioPlanet zijn

trouwe klanten. Voor hen levert en bedrukt ACP textiel op een

‘schone’ manier. “Wat ‘schoon’ exact wil zeggen, lokt nogal wat

discussie uit”, vertelt medewerkster Anne Verbruggen. “Wat dekt

de lading, wat niet? Er is een enorme grijze zone. Daarom gaan

wij af op labels, zoals Fair Trade/Max Havelaar.” Zelf is het bedrijf

lid van de Fair Wear Foundation en steunt het actief de Schone

Klerencampagne. Bovendien is de inkt die het gebruikt om de

promokledij te bedrukken op basis van water. “Dat is de meest

milieuvriendelijke manier”, aldus Anne. “Duurzaamheid zit echt

in ons DNA. In de loop van de jaren is dat nog gegroeid.

In het begin was het echt een zoektocht, maar nu lukt het steeds

beter om merken te vinden die aan onze eisen voldoen.”

Zoals Stanley & Stella, bijvoorbeeld.

ADRES: Richard Caluwaertsstraat 11, 2880 Bornem

http://fairtradewerkkledij.be

37

STANLEY & STELLA

Het Belgische Stanley & Stella levert duurzame en kwaliteitsvolle

T-shirts, polo’s en hemdjes aan professionele spelers op de markt,

zoals ACP. Hun netwerk strekt zich uit over heel Europa. “Stuk voor

stuk hebben onze partners respect voor de werkomstandigheden

waarin textielarbeiders hun kledij produceren”, weet manager Jean

Chabert. De collectie van Stanley & Stella vind je ook terug op het

web. In de toekomst is het merk zelfs van zin een winkel te openen

in Antwerpen. Hopelijk is Gent nadien aan de beurt, want in hun

boodschap zit passie, net zoals in de personages uit ‘A Streetcar

Named Desire’ waar hun naam vandaan komt. Jean vond dat de tex-

tielmarkt iets miste: een hart. “Onze bedoeling is altijd geweest nauw

samen te werken met de lokale bevolking in de landen waar wij onze

kledij produceren”, zegt hij. “Zonder begrip te hebben voor elkaars

tradities, geraak je er niet. Daarom leggen wij hen uit hoe de markt

ineenzit. Zelf leven wij ons in in hoe het productieproces verloopt en

waar het schoentje knelt.”

Stanley & Stella is zowel op sociaal als op ecologisch vlak

betrokken bij dat proces. “Het is net ons doel om vérder te gaan in

het verhaal van eerlijk textiel”, legt Jean uit. “We willen de impact op

de samenleving begrijpen en zo op een positieve manier

verandering teweegbrengen. Ook kijken we naar de gevolgen voor

de natuur. De minst slechte oplossing, daar gaan we voor.”

Dat is volgens hem niet enkel de verantwoordelijkheid van de mer-

ken. “Consumenten hebben er alle belang bij om voor

duurzaamheid te gaan. Het is ook aan hen om zich de vraag stellen

wie een kledingstuk gemaakt heeft en wat de impact daarvan was. In

onze toekomstige winkel in Antwerpen willen we daar ook de nadruk

op leggen, want de band tussen consument en producent is eigenlijk

iets heel persoonlijks. Respect tonen voor de ander én voor de natuur

zou dan ook vanzelfsprekend moeten worden.”

LABELS: GOTS, OCS Blended, OCS 100, Oeko-Tex 100

IS DIT FAIR TRADE? Stanley & Stella produceert in Portugal, Roemenië, Turkije,

Pakistan en Bangladesh. Ze zijn lid van Fair Wear Foundation

sinds 2011. Tijdens hun laatste check-up kregen zij een score van

85 procent. Fair Wear Foundation benadrukt dat het merk al zijn

fabrieken monitort, maar zegt dat het nog meer kan doen op vlak

van lonen en overuren.

IS DIT ECOLOGISCH? De stoffen zijn biologisch en gecertificeerd door Global Organic

Textile Standard, OCS Blended, OCS 100 en Oeko-Tex 100.

Stanley & Stella steunt bovendien actief Canopystyle en toont

daarmee zijn engagement om bedreigde bossen te beschermen.

www.stanleystella.com

38

OP EN TOP GENTS

NEGENDUUST

Maar liefst tien jaar geleden kwam Thomas Beyls, in Gent beter

bekend als dj Latomski maar in het echte leven leerkracht zedenleer,

met een geniaal marketingidee op de proppen. Twee T-shirts met

de postcode van Gent. Daar wilde hij mee verder. Thomas ontwerpt

sinds 2014 T-shirts, hoodies, petten en accessoires voor echte Gent-

lovers. Dat doet hij liefst op een eerlijke manier. “Ik heb zelf niet veel

zin om mijn handen vuil te maken aan kinderarbeid, zo ben ik niet”,

licht Thomas toe. “Ik heb de mogelijkheid om T-shirts op een eerlijke

manier maken. Liever zo, dan hoef ik mij nergens schuldig om te

voelen. Iedereen is content en het is nog kwalitatief ook.”

Negenduust koopt T-shirts aan bij onder meer Stanley & Stella en laat

die drukken met ecologische inkt. “Voor een peulenschil meer kan je

ecologisch werken. Waarom niet, dan?”

LABELS: GOTS, OCS Blended, OCS 100, Oeko-Tex 100

IS DIT FAIR TRADE? Negenduust wil geen kinderarbeid en vertrouwt daarom op Stanley

& Stella, dat lid is van Fair Wear Foundation (zie hierboven).

IS DIT ECOLOGISCH? De stoffen van Stanley & Stella zijn biologisch en gecertificeerd door

GOTS, OCS Blended, OCS 100 en Oeko-Tex 100. Negenduust bedrukt

deze met ecologische inkt. De oplage is beperkt, waardoor er geen

overstock is.

In de webshop, www.negenduustclothing.be

is de volledige collectie te vinden.

41

BABY- EN KINDERKLEDIJ

BABYLONIA

Wie textiel voor kinderen en baby’s zegt, moet niet enkel kledij

voor ogen houden. Pionier Babylonia zet draagdoeken in de

kijker. Per abuis stootte Ingrid Guikers op het gemak én het nut

van een draagdoek bij de geboorte van haar tweede zoon, Seppe,

die intussen bijna 20 is. “Het prille begin was echt hobbyistisch”,

lacht Ingrid. “Voor de grap praten mijn personeelsleden en ik nog

steeds over een net-echte firma!”

Dat Babylonia echt (succesvol) is, daar bestaat geen twijfel over:

het merk creëerde eigenhandig een markt voor draagdoeken en

heeft anno 2015 distributeurs over de hele wereld. Toch wil Ingrid

zich blijven onderscheiden van haar concurrenten, en dat doet ze

door in te zetten op natuurlijke producten. “Baby’s worden vaak

als stoorzender ervaren, terwijl draagdoeken net het hechtings-

proces bevorderen. Het merk vertrekt dus vanuit een nieuwe kijk

op opvoeding. Om die boodschap kracht bij te zetten, moeten de

productie en het materiaal ook natuurlijk zijn. Momenteel werken

wij uitsluitend met biokatoen en onze draagdoeken worden ver-

vaardigd in fair trade ateliers.”

Om de keten zo kort mogelijk te houden, vestigde Babylonia

zijn eerste atelier in Nederland. Wanneer het zijn productie wilde

uitbreiden naar (erg arbeidsintensieve) lappenpopjes, onder de

merknaam Peppa, zocht Ingrid naar partners in India. Na een

lange zoektocht kwam ze terecht in de provincie Tamil Nadu, in

het zuiden, waar de popjes ambachtelijk gemaakt worden. “Fair

trade draait niet enkel om eerlijk loon, maar ook om de moge-

lijkheid om een opleiding te volgen. Intussen zijn er in het atelier

zo’n honderd mensen in dienst. De verantwoordelijke leefde

vroeger op straat, tot hij bij ons terechtkwam en geschoold werd

tot klerenmaker. Intussen runt hij het volledige atelier! De impact

die je op een gemeenschap kan hebben door vast te houden aan

fair trade, is dus immens.”

LABELS: WFTO, GOTS, GRS, Oeko-Tex 100

43

IS DIT FAIR TRADE? Babylonia produceert in Nederland en India. In India werkt

het samen met organisaties die lid zijn van de World Fair Trade

Organization.

IS DIT ECOLOGISCH? De stoffen zijn biologisch en gecertificeerd door Global Organic

Textile Standard. Alle draagdoeken zijn van biokatoen, behalve een-

tje: die werd gemaakt van gerecycleerde PET-flessen, gecertificeerd

voor de volle 100% door Global Recycle Standard en niet schadelijk

bevonden door de Oeko-Tex 100.

TE VINDEN BIJ… KIDDYBIPSRia Vanhee is zaakvoerster bij Kiddybips, maar bovenal mama.

Haar winkel in de Dampoortstraat is er bijna drie jaar, voordien was

Kiddybips te vinden in Brugge. Het concept van de winkel bestaat

namelijk al sinds de geboorte van haar vierde kind, ondertussen

meer dan 20 jaar geleden. Als moeder miste Ria de gepaste

begeleiding. Op reis naar Zimbabwe merkte ze hoe hard vrouwen

elkaar ondersteunden, iets wat ze in België nog niet ervaren had.

Het accent dat haar winkel wil leggen, ligt daarom op die

begeleiding: dragen en opvoeden. Ria volgde een opleiding als

draagconsulente en de fair trade draagdoeken van het merk

Babylonia zijn haar best verkopende product. Daarnaast kan je bij

Kiddybips ook fairtrade- en eco babykledij, speelgoed (waaronder

lappenpopjes), schoenen en katoenen luiers kopen, en vind je er ook

natuurlijke verzorgingsproducten terug. Inclusief advies op maat, dat

spreekt voor zich.

Gents adres: Dampoorstraat 23

www.kiddybips.be

THE FABLEISTS

Het Britse The Fableists heeft een broertje dood aan fast fashion.

Geen fabeltje, want dat bewijst het merk door slechts één collectie

per jaar uit te brengen - een zeldzaamheid in de steeds sneller

producerende modewereld. Daarom zet het in op laagjes, zodat

de kledij niet enkel in de winter of zomer kan gedragen worden.

Daarnaast is het merk voornamelijk unisex. Dat wil niet alleen zeggen

dat de ontwerpen erg stoer zijn, maar ook de levensduur van het

stuk de hoogte in gaat. Kledij kan op die manier namelijk makkelijk

doorgegeven worden. Ecologisch ten top dus. De kledingstukken van

The Fableists zijn dan ook gekeurd door GOTS en zijn bovendien

CO2-neutraal. Tot slot kijkt Fairtrade International hun fabrieken in

India na, zodat het ook nog eens eerlijk is. “Play hard, live forever!”,

klinkt hun boodschap, voor hun klanten én de textielarbeiders.

LABELS: Fairtrade International, GOTS

IS DIT FAIR TRADE? The Fableists produceert in India en is gecertificeerd door Fairtrade

International.

IS DIT ECOLOGISCH? De stoffen zijn biologisch en gecertificeerd door Global Organic

Textile Standard. The Fableists brengen maar één collectie uit,

voor ieder seizoen, voor beide geslachten.

44 45

TE VINDEN IN… STORMUSNa het zien van de Nederlandse documentaire ‘De Slag om de

Klerenwereld’ kon Gentse mama van vier Julie Beeckman haar

interesse voor de mode-industrie en verontwaardiging voor de

wantoestanden in de textielketen niet meer temperen. “De fashion

revolution geeft de sector een positieve dynamiek, we kunnen dus

echt iets veranderen”, wist zij.

Nu of nooit dus, dacht ze, toen ze in februari 2016 begon met

Stormus, een webshop voor kinderkleding. Deze staat volledig in

het teken van unisex, zoals de kleren van The Fableists. “Geen roze

rokjes”, lacht Julie. “Ik heb zelf twee jongens en twee meisjes. Dan

is het duurzamer dat kleren van broer op zus kunnen doorgegeven

worden.” Haar voorliefde voor duurzaamheid bevestigt ze met haar

zoektocht naar de juiste labels. De meeste kledij is gemaakt van

biokatoen, gecertificeerd door ecokeursmerk GOTS. Ook op sociale

labels, zoals Fairtrade International, probeert ze te letten. “Maar voor

mij is het vooral belangrijk dat de merkjes inspanningen leveren.”

Enkel webshop: www.stormus.be

STURE & LISA

Sture & Lisa is Zweeds en speels. Hun kindercollectie wordt gemaakt

in India aan de beste omstandigheden, dat garanderen ze met hun

GOTS en Fairtrade labels. Het merk wil zijn textielarbeiders een eer-

lijke prijs betalen, “zodat zij uit de armoede kunnen ontsnappen en

hun plaats in de maatschappij kunnen opeisen”, klinkt het.

De rompertjes en andere kleertjes zijn bedrukt, met drukke

repetitieve motieven van auto’s tot aapjes, maar de prints zijn op

basis van water. Giftige chemicaliën zijn dus volledig uit den boze.

LABELS: Fairtrade International, GOTS

IS DIT FAIR TRADE?Sture & Lisa produceert in India en is gecertificeerd door

Fairtrade International.

IS DIT ECOLOGISCH? De stoffen zijn biologisch en gecertificeerd door Global Organic

Textile Standard. De inkt voor de prints is op basis van water en

niet giftig.

stureolisa.se

TE VINDEN IN… SWEET PSweet P. Peggy Vanuxem is helemaal gek op retro en ziet dat

graag terugkomen in eenieders garderobe, hoe groot of klein

haar klanten ook zijn. Haar winkel heeft naast kledij voor

volwassenen, van pin-upjurkjes tot comfy jassen, ook een hele

selectie kinderkledij. Vooral voor kinderen houdt ze enorm reke-

ning met ecologische en eerlijke labels. Fair trade volwassenenkle-

dij is moeilijker om te vinden: de helft van haar kledingrek wordt

geproduceerd in Engeland en de VS, maar de andere helft is heel

wat minder eerlijk. Voor kinderen is de collectie wél grotendeels

fair, in felle kleuren en met fijne prints. “De kleren zijn geprint

met niet-toxische inkt, wat heel belangrijk is voor kleine kinderen

en eigenlijk niet zo veel duurder is”, vindt Peggy. De merkjes die

ze daarvoor zorgvuldig uitkiest, komen vooral uit Scandinavië.

“Daar produceren ze in goede omstandigheden, gesteund door

het land. Dat is de juiste weg naar fair trade: fabrieken die aan

bepaalde voorwaarden moeten voldoen, waar de landen zelf

achterstaan.”

Maar ook het lokale merkje Lovely Mariquita, dat zwierige kleren

maakt in sterke stoffen - geen biokatoen - die jaren meegaan en

vooral voor communiefeesten erg in trek zijn, verkoopt Peggy als

enige Gentse verdeler met passie. Peggy’s bedoeling is dat op

termijn heel haar winkel fair trade zou worden. “Steeds meer

46 47

leveranciers gaan daarin mee, er beweegt dus wel degelijk wat.

Niet al mijn klanten zijn er zo mee bezig, maar als ik hen er op wijs,

merken ze het wel: alleen al aan de kwaliteit van de stof en de

afwerking, weet je dat het onder goede omstandigheden

gemaakt is.”

Gents adres: Vrijdagmarkt 11

YEZ

Zeven jaar lang studeerde Sonja Van der Steene uit Oostakker mode

in avondschool. In het begin maakte ze vooral kledij voor zich-

zelf, daarna ook voor haar kinderen, die intussen volwassen zijn.

Kinderkleren bleef haar passie. “Het is ook veel leuker dan kledij voor

volwassenen”, meent Sonja. Anderhalf jaar geleden richtte zij haar ei-

gen merk én webshop op. Met de hulp van haar man Frederik Dutoit

is Yez uitgegroeid tot een handgemaakt en – inderdaad – zeer leuk

alternatief. De unieke applicaties, die haar man print en met een

perser op de kleren bevestigt, geeft hun aanbod een speelse touch.

Hun zoon Nathan zorgt af en toe zelfs voor een ontwerp. Zo is Yez

een hecht familieproject, dat eerlijkheid hoog in het vaandel draagt.

Voor Sonja was het vooral belangrijk dat haar kledij niet eender waar

geproduceerd wordt. In het begin maakte ze alles zelf, al besteedt

ze intussen de productie van leggings en T-shirts af en toe uit.

De stoffen zijn voor haar de grootste hinderpaal. “Het is moeilijk om

duurzame materialen te vinden, zonder dat de prijs verdubbelt”, zegt

ze. Sonja geeft zich echter niet snel gewonnen. Ze heeft slechts één

raad voor al wie dezelfde droom najaagt: “Durven proberen.”

Enkel webshop: www.yez4you.be

IS DIT FAIR TRADE? Fairtrade stoffen zijn soms nog niet voldoende voorradig, aldus

Sonja. Ze maakt de meeste ontwerpen zelf met de hand en verkiest

niet uit te besteden aan India of Bangladesh, want daar wordt te veel

misbruik gemaakt, vindt zij.

IS DIT ECOLOGISCH? De applicaties worden gedrukt met milieuvriendelijke inkt.

48

JUMPSUIT

De kinderkledij die onder meer Kiddybips, Stormus, Sweet P. en

Yez aanbieden in Gent, kunnen dan wel mooi, fair en duurzaam zijn,

maar soms zijn ze ook wel dat tikkeltje duurder. Jammer dan, dat

kinderen zo snel hun eerlijke kleertjes ontgroeid zouden zijn.

Daar bedacht Gents onderneemster Sophie Devolder van Jumpsuit

iets op: zij ontwikkelt momenteel een abonnementsysteem waarbij

ouders een bepaald aantal stuks kunnen huren tot hun oogappels

nood hebben aan een groter maatje. “We moeten afstappen van de

idee dat we iets moeten bezitten”, is haar filosofie.

Met Jumpsuit zullen klanten zowel duurzaam consumeren, door te

huren, als duurzame producten consumeren, want Sophie wil fair

fashion in haar kinderkleerkast. “Veel ouders krijgen vaak tweede-

hands kinderkledij van vrienden of familie”, zegt Sophie, die trotse

mama is van Isa (1 jaar) en ook veel kledij toegestopt kreeg.

“Dat is ook circulair, alleen vind ik dat je vaak merkt dat die kleertjes

gedateerd zijn. Als je een broekpakje van de Zara of de H&M te veel

wast, wordt dat een vod. Ik wou ook graag een paar echt mooie stuks

in de kleerkast van Isa.” Sophie, die 4 jaar voor het Centrum voor

Duurzame Ontwikkeling gewerkt heeft, wou dat die stuks eerlijk

waren. “Maar dan gaf ik al gauw 60 à 70 euro per maand uit aan

kledij die Isa razendsnel ontgroeid was.” Vanuit dat praktisch

probleem dacht Sophie verder. Met het Brusselse concept Tale Me

(www.taleme.be) als inspiratie, zet ze haar schouders onder een

abonnementsdienst waarbij ouders eerlijke kleren naar hartenlust

kunnen inwisselen. “Het aanbod van eerlijke kledij voor kinderen is

groter dan dat voor volwassenen, net omdat ouders het beste willen

voor hun kroost.

Ik wil een platform brengen waarin ik de verhalen achter die eerlijke

merkjes kan verwerken.” Welke dat worden, bekijkt Sophie samen

met de ouders die mee willen gaan in een testfase van het bedrijf,

waar ze in de zomer van 2016 mee van start gaat. “Maar ik heb al een

hele waslijst, hoor.

Al moet ik goed kijken voor welke merken we uiteindelijk gaan,

zodat klanten op mij vertrouwen dat het effectief eerlijk is. Honderd

procent zeker zijn dat iets eerlijk is, is moeilijk, maar ik vind dat we

merken moeten ondersteunen die echt het verschil proberen te

maken.”

Website: www.jump-suit.be

50 51

Voor veel vrouwen zijn niet diamanten, maar een mooi paar

schoenen a girl’s best friend. Erg duurzaam zijn tientallen

exemplaren niet, maar wie toch nog plaats heeft in die schoenen-

kast, kan inspiratie opdoen bij twee eerlijke alternatieven. Eén

daarvan is vegan, de andere net niet – en daar hebben beide

merken en de winkels die hen verkopen wel hun redenen voor.

BHAVA

Een hechte vriendschap ligt aan de basis van het schoenenmerk

Bhava: Francisca Pineda en Rushali Sanghani zijn hartsvriendin-

nen. Alleen woont de één in New York en de ander in Mumbai.

Die afstand overbruggen ze met een gedeelde passie voor schoe-

nen. In hun ateliers, die naast een vestiging in Mumbai ook terug

te vinden zijn in het Spaanse Alicante, worden de schoenen met

de hand gemaakt. Daar kijkt Rushali op toe, terwijl Francisca zich

op de ontwerpen stort. De combinatie werpt vruchten af: hun

schoenen verslijten amper en zijn modieus op de koop toe.

Wat meer is: er wordt geen leer gebruikt in de productie van deze

schoenen. In de plaats gebruiken ze mooie materialen zoals kurk,

resthout en – dat leest u goed – gerecycleerde petflesdopjes.

IS DIT FAIR TRADE? Bhava produceert in fair trade ateliers in Spanje en India.

Francisca Pineda, die van oorsprong Puerto Ricaanse is, onder-

steunt niet enkel Spaanse en Indische arbeidsters, maar ook een

kunstschool en een opvangcentrum voor dieren in nood in Puerto

Rico. Een deel van hun winst gaat namelijk naar die projecten.

IS DIT ECOLOGISCH? Bhava is vegan en gebruikt dus geen leer. Een deel van hun pro-

ductie is gemaakt uit gerecycleerde petflesdopjes.

53

ONDER MEER TE VINDEN IN… CHEVALIERS DES PIEDS EN PAINTED PONY

Als overtuigde vegetariër wil Nathalie Hendriks dat haar klanten

volledig duurzaam rondlopen – met de nadruk op lopen.

De schoenen van Chevaliers des Pieds (voor vrouwen) en Painted

Pony (mannen) bieden een ‘vegetarisch’ alternatief voor leer, zonder

dierlijke materialen. “Al sinds mijn tienerjaren eet ik volledig

vegetarisch, maar pas een zevental jaar geleden besefte ik dat ik niet

erg consequent was, als ik maar bleef rondlopen in mijn mooie leren

laarzen en schoenen. Het hele proces om van dierenhuiden schoen-

leer te maken is een extreem vervuilend, chemisch proces, waarbij

leer op het einde van de rit niet eens biologisch afbreekbaar meer is.”

Nathalie merkte echter dat de markt heel beperkt was op vlak

van duurzame schoenen. “Eventueel kon je nog wel ergens

bomma-achtige schoenen vinden uit plastiek, maar trendy

exemplaren waren hier niet te krijgen.” Dus nam ze het recht

in eigen handen.

Chevaliers des Pieds schenkt daarbij ook aandacht aan eerlijke

werkomstandigheden. “Ik wou een leuk assortiment samenstellen

waar ik niet geheimzinnig over moest doen. De merken die

ik verkoop hebben een erg transparant productieproces.”

En dat allemaal in een ecochique kleedje. “Misschien hebben

we wel grootse idealen en willen we graag de wereld verbeteren,

maar net zoals iedereen zien we er graag ook goed uit.”

Enkel webshops: www.chevaliersdespieds.be

en www.paintedpony.be

DYSFUNCTIONAL

Met eerlijke schoenen produceert het Portugese Dysfunctional

absoluut een schoen met een functie én een duidelijke boodschap:

aan oneerlijk design doen zij niet mee. In kleinschalige familie-

ateliers produceren vader en zoon met hun natuurlijk gelooid leer

een schoen die er goed uitziet, goed voelt en ethisch is. Zijn agenten

in België, die in Gent een winkel uitbaten, omschrijft de bedrijfsleider

als “een eerlijke gast, die niet op geld belust is en die klanten

behandelt alsof ze bij familie thuiskomen”.

IS DIT FAIR TRADE? Dysfunctional produceert handgemaakte schoenen in Portugal, in

kleinschalige ateliers waarvan ze weten dat de omstandigheden en

lonen goed zijn.

IS DIT ECOLOGISCH? Het leer is natuurlijk gelooid.

www.dysfunctionalshoes.com

TE VINDEN IN… WALK THE LINE

De Gentse agenten in België heten Freija en Kristof, ook wel het sym-

pathieke koppel achter Walk the Line in de Vlaanderenstraat. Zij ko-

men zo goed overeen met Dysfunctional dat ze er hun eigen ontwerp

bij hebben gemaakt. “Dysfunctional is het merk dat ons echt over de

streep geholpen heeft om niet zomaar na te denken over een eigen

winkel, maar het ook effectief te doen.” Die winkel staat volledig in

het teken van Europese schoenen, die op een eerlijke manier hier

in Zuid-Europa – Portugal, Italië en Spanje – vervaardigd zijn. “Fair

trade betekent voor ons dat we niet altijd naar Afrika moeten gaan.

Hier in Europa, in het zuiden van het continent, heerst immers ook de

crisis.” Daarom gaat het koppel daar bestellen. “Maar nooit in grote

hoeveelheden. Overstock is niet milieubewust. Merken die massaal

54 55

in Azië produceren, appreciëren de waarde van grondstoffen niet

meer.” De grondstof waar zij naar refereren, is evenwel leer.

“We begrijpen het standpunt van veganisten,” zegt Freija De Baere,

die zelf vegetariër geweest is en nog steeds weinig vlees consumeert,

“maar de dieren waarvan onze merken leer looien worden geslacht

voor de voedselproductie, niet enkel om leer van te maken. Het gaat

dus om een dier tot het uiterste gebruiken.” Freija en Kristof kiezen

er bewust voor om enkel leer te gebruiken. “Synthetische stoffen

hebben namelijk niet dezelfde kwaliteit als leer. Wij verkiezen dus

om een duurzaam product aan te bieden.” Voor het koppel zou een

schoen als een kunstwerk op een pedestal moeten gezet worden.

“Elke schoen heeft zijn eigen identiteit. Wij zullen nooit iets bestellen

zonder de achtergrond, het verhaal van die schoen te kennen.”

Gents adres: Vlaanderenstraat 90

www.walktheline.shoes

BEDDENGOED

BE

DD

EN

GO

ED

56

ECO SNOOZE

Mieke Poppe en Jos Buysse van EcoSnooze hadden nog nooit

een alpaca gezien voor ze volkomen verliefd werden op de wollige

zoogdieren. “Elk jaar fietsen we naar Santiago De Compostella via

een andere route. In de Charentestreek ontmoetten we een koppel

die dekbedden maken van hypoallergeen alpacawol. Wij hadden net

een landgoed gekocht van 12 hectare en vroegen ons af of we geen

schapen gingen houden. Dat zijn dus alpaca’s geworden!”, aldus

Mieke. Intussen grazen er in totaal 16 alpaca’s in Michelbeke (Brakel),

op drie kwartier rijden van Gent, die één keer per jaar geschoren

worden. Hun wol wordt overgebracht naar een weverij in Engeland

en daar worden de dekbedden met de hand gemaakt. Daarnaast ver-

koopt EcoSnooze ook kledij van Ecuadoraanse alpacawol. In Ecuador

creëert EcoSnooze via het Nederlandse project Inti Knitwear werkge-

legenheid voor 600 textielarbeidsters, die een eerlijk loon uitbetaald

worden. Naast fair trade staat EcoSnooze voor puur natuur: aan de

wollen worden immers geen kleurstoffen toegevoegd. “Onze alpaca’s

hebben diverse kleuren, van bruin tot zelfs rozegrijs. De kleuren zijn

naturel en passen op alles, tijdloos dus. Ook dat maakt deel uit van

de bewustwording die we willen doorvoeren. Denk toch twee keer na

waar je je dekbed koopt, is onze boodschap.” Mieke verwijst hierbij

naar de praktijken waarbij ganzen gepluimd worden voor dons.

“Levend worden hun pluimen eruit getrokken en eens ze terugge-

groeid zijn, moeten ze opnieuw die pijn doorstaan. Gruwelijk.”

Als alternatief stelt Mieke voor om te snoezelen onder alpacawol.

“Vandaar de naam EcoSnooze: het enige nadeel is dat het veel

moeilijker wordt om op te staan!”

adres: Berendries 13a Brakel

www.ecosnooze.be

LABEL: GOTS

IS DIT FAIR TRADE? Anna Cales en Leon van den Broeck van Inti Knitwear verblijven

tijdens de wintermaanden in Ecuador en tekenen de patronen in

samenspraak met de Ecuadoraanse “brei-sterren”, zoals zij hen

noemen. Mieke en Jos van EcoSnooze gaan op hun beurt drie keer

per jaar naar Engeland om daar de productie te controleren. In beide

fabrieken worden de producten met de hand gemaakt.

IS DIT ECOLOGISCH? De alpacawol wordt gecombineerd met biokatoen, gecertificeerd

door Global Organic Textile Standard. EcoSnooze gebruikt geen

kleurstoffen en de kleuren zijn op die manier bewust tijdloos, zodat

de producten langer meegaan.

58 59

INTERIEUR CARPET OF LIFE

Ondernemende zussen Hendrikje (27) en Marion (25) wisten na vele

reizen dat zij hun steentje wilden bijdragen voor een betere wereld.

Aan het einde van hun studies stootten zij op Carpet of Life, een

Nederlands project dat zij vol enthousiasme overnamen. Ze verkopen

tapijten die in eerlijke omstandigheden in Marokko geweven worden

van oud textiel. Klanten kunnen hun eigen kledij of de kledij van een

dierbare verzamelen, om zo een uniek tapijt mét een verhaal in hun

woon- of slaapkamer te leggen: een tapijt vol herinneringen,

gemaakt door ondernemende nomadenvrouwen uit de

Saharawoestijn. “De Marokkaanse weefsters gebruiken tapijten om

op of onder te slapen. Toen die nomadenvrouwen zich moesten

settelen konden ze daarvoor geen gebruik meer maken van

kamelenhaar.

Wanneer ze niet voldoende financiële middelen hadden voor wol,

gebruikten ze de eigen kledij om tapijten te weven. Daarom staan

de tapijten bekend als poor man’s carpet”, weet Hendrikje. Aan die

connotatie geeft Carpet of Life dus een andere, sociale maar ook

ecologische draai. “Carpet of Life betekent upcycling. Wij hebben

een overschot aan kledij, zij zijn gespecialiseerd in handwerk. Zo

ontstaat een mooi verhaal, dat verder gaat dan enkel fair trade.”

Het handwerk wordt gedaan door 54 weefsters uit vier dorpen in de

Saharawoestijn. “Ze worden een eerlijk loon betaald en moeten daar-

voor niet de hele dag werken, zodat ze nog tijd hebben om hun eigen

gewassen te kweken en de was en de plas te doen.”

Met vier werken ze aan één tapijt. Per tapijt verzamelen klanten 8 tot

24 kilo kledij en kiezen ze tijdens een gesprek met Carpet of Life een

ontwerp uit. “Ofwel opteren ze om de weefsters vrij spel te geven.

In die tapijten gaan de vrouwen af op hun eigen intuïtie en vertellen

ook zij echt hun eigen verhaal.” Carpet of Life betekent bovenal

design. “Het belangrijkste is dat het mooi is en dat er zo’n verhaal

achter zit. Pas op de derde plaats moet het fair zijn. Wij produceren

wel onder eerlijke omstandigheden, maar zien in dat voor de volle

61

100 procent fair trade garanderen, niet makkelijk is. Onze clou is om

de wereld dat beetje meer evenwichtig te maken.” Dat kan door

middel van slow fashion. Klanten wachten gemiddeld drie tot vijf

maanden op hun tapijt. Carpet of Life transporteert de kledij pas

naar Marokko als ze voldoende bestellingen hebben en laten de

tapijten pas overkomen als ze allemaal klaar zijn. “Die transporten

lopen niet altijd van een leien dakje, wat soms een uitdaging kan zijn.

Maar dat maakt het net duurzaam, zowel voor de klant als voor de

weefsters.”

adres: Gaston Crommenlaan 8 Gentbrugge

www.carpetoflife.com

IS DIT FAIR TRADE? Carpet of Life is een sociaal initiatief van Butterfly Works voor meer

empowerment in het zuiden. Hendrikje en Marion hebben het project

overgenomen, gaan regelmatig langs in de fabrieken, laten de

arbeidsters geen hele dag zwoegen en betalen een eerlijk loon.

IS DIT ECOLOGISCH? Carpet of Life recycleert oud textiel. Het transport naar Marokko

gebeurt over land en vindt plaats zodra er voldoende bestellingen

zijn.

WOVEN STORIES

De gewoven kussens, dekens en (wand)tapijten van Woven Stories

hebben geen geheimen voor eigenaar Jerry Potts: hij weet wie de

stuks gemaakt heeft en wat daar het verhaal achter is. “Eigenlijk

verkopen wij verhalen. Ik ken de achtergrond van het product,

omdat ik dat moet overbrengen aan de klant. Elk stuk is immers

verschillend. Alles is met de hand geweven van natuurlijke vezels in

Nepal, Ethiopië, Guatemala, Colombia en Gent”, aldus Jerry, die zelf

Amerikaan is. “Ik bleef in Gent plakken door zijn rijke textielgeschie-

denis. Voor mij is dit de perfecte plaats.” Toch vond hij zijn inspira-

tiebron in de States, als kleine knaap. “Tijdens de wereldexpo in New

York zag ik een enorm complex weefgetouw in het Chinese paviljoen.

Daar is het voor mij begonnen.” In de jaren ’80 nam hij lessen en

nadien reisde hij de wereld rond, om uiteindelijk in Gent terecht te

komen. Hij blijft nauw betrokken met de projecten in het buitenland.

In Nepal zette hij zo een project dat vrouwen een opleiding geeft.

En ook recyclage is voor hem belangrijk: zo verkoopt hij tapijten van

afgedankte brandweerslangen uit San Francisco. Ook schietspoelen

recycleert hij: hij maakt er lampen en wanddecoratie van.

Upcycling ten top. “De verkopers op rommelmarkten beginnen mij al

te kennen”, lacht Jerry. “Ze houden schietspoelen voor mij achter en

dan maak ik er een origineel nieuw product van.”

Gents adres: Baudelostraat 11

www.wovenstories.be

IS DIT FAIR TRADE? In Woven Stories verkoopt Jerry producten van lokale projecten in

het Zuiden, die hij zelf heeft opgezet, waar hij zelf naartoe is geweest

en/of waarvan hij de initiatiefnemers goed kent.

IS DIT ECOLOGISCH? Woven Stories recycleert schietspoelen en brandweerslangen.

62 63

Sjaals, tassen en juwelen waarmee je de Nepalese gemeenschap

ondersteunt, vind je bij Yak & Yeti. Ook Joksie maakt juwelen

om projecten te ondersteunen, die allemaal met water te maken

hebben.

YAK & YETI

Voor ethnic urban casual kledij moet je bij het merk Yak & Yeti

zijn, in de gelijknamige winkel in de Mageleinstraat. Voor iets

meer klassiek is Ethnique de juiste keuze, niet enkel te vinden in

datzelfde filiaal, maar ook in een aparte winkel in de Donkersteeg.

Achter deze Gentse vaste waarden staat Bharat Shrestha, van

oorsprong en van stijl nog steeds in hart en nieren Nepalees. Alles

wat je in de winkel ziet hangen, werd ontworpen door Bharat

zelf, tot de tassen aan toe. Dat design wordt op zijn beurt met

biologische materialen (veelal katoen) geproduceerd in een fair

trade atelier in de streek rond Sankhu, zijn geboortedorp vlak bij

Nepalese hoofdstad Kathmandu.

Gents adres: Mageleinstraat 13

www.yak-yeti.be

IS DIT FAIR TRADE? Via Yak & Yeti probeert Bharat zijn gemeenschap te onder-

steunen en betaalt hij hen naar eigen zeggen een eerlijke prijs.

Daarnaast wil hij de gezinnen van werknemers ondersteunen en

ervoor zorgen dat hun kinderen naar school kunnen.

Ook laaggeschoolden en mensen met een beperking kunnen

terecht in het atelier voor ondersteuning, training, werk en zelfs

onderdak.

IS DIT ECOLOGISCH? Bharat kiest zelf zijn biologische stoffen.

AC

CE

SSOIR

ES

65

JOKSIE

Gentse spring in ’t veld Joksie had zelf nog geen gaatjes in haar oren

toen ze besloot juwelen te maken. Van knutselen was ze altijd al een

fan, van recyclage nog meer. Haar collectie begon ze door oorbellen

en kettingen van een hele doos vol spullen te maken die ze bij haar

verhuis toegestopt kreeg. “In de loop der jaren had ik gewoonweg

àlles verzameld: van steentjes tot elastiekjes. Toen ik uit huis ging,

zeiden mijn ouders dat het weg moest”, lacht Joksie. Later maakte ze

ook kettingen van kroonkurken, maar nu gebruikt ze ook andere ma-

terialen. “Het is niet haalbaar om alles met gerecycleerd materiaal te

maken, maar recyclage blijft wel een rode draad in mijn leven. Alles

in de wereld is gericht op consumptie, terwijl dat helemaal niet nodig

is. Als ik in een winkel ben, denk ik dus nog altijd: ik kan dit hier ko-

pen, maar eigenlijk maak ik het liever zelf. Zo veel bruikbaar materi-

aal verdwijnt in het containerpark. Mensen gooien al te vaak dingen

weg zonder na te denken wat ze er nog mee kunnen doen. Terwijl we

net creatief zouden moeten zijn.” Joksie doet meer dan haar creaties

zomaar verkopen: van alles wat zij maakt, gaat één euro naar het

goede doel. Ze kent verschillende projecten waar ze aan schenkt,

met één constante: ze hebben allemaal met water te maken. “Veel

mensen hebben geen toegang tot proper water en daar wil ik graag

de aandacht op vestigen. Consumenten staan er immers amper bij

stil hoeveel water er in de productie van een paar oorbellen gaat.”

Facebookpagina: joksievogel

IS DIT FAIR TRADE? Joksie maakt de juwelen zelf in Gent en schenkt één euro per juweel-

tje aan het goede doel.

IS DIT ECOLOGISCH? Het merendeel van de juwelen bestaat uit gerecycleerd materiaal,

zoals kroonkurken.

TE VINDEN IN… OXFAM WERELDWINKEL GENT-CENTRUM

Wie fair trade zegt, zegt Oxfam Wereldwinkels. De Gentse

Wereldwinkels hebben een mooi aanbod aan accessoires, van ringen

tot portemonnees. In de winkel in Gent-Centrum, in de Lammerstraat,

zijn de ontwerpen van Joksie en Yak & Yeti bijvoorbeeld ook te

vinden. Bovendien is dat de enige winkel in Gent waar ook kleren te

verkrijgen zijn. Zo heeft het merken zoals THTC, Monsieur Poulet en

Päala. Zowel ecologie als fair trade zijn kernwaarden van de wereld-

winkel. “De combinatie is vooral bij textiel niet altijd even gemakke-

lijk, daarom werken we het liefst met labels. Als het katoen bijvoor-

beeld gecertificeerd werd door Fairtrade International, zegt dat ook

iets over de sociale omstandigheden”, klinkt het.

adres: Lammerstraat 16, Gent

Ook in de andere Gentse Wereldwinkels vind je

een gamma aan fairtrade accessoires en interieurartikels.

WERELDWINKEL MARIAKERKE

Brugsesteenweg 526

WERELDWINKEL GENTBRUGGE

Leo Tertzweillaan 2

WERELDWINKEL WONDELGEM

Vierweegsestraat 24

WERELDWINKEL GENT SINT-PIETERS

Maria-Hendrikaplein 5

WERELDWINKEL GENT-OOST

Lourdesstraat 55

WERELDWINKEL DRONGEN

Domien Ingelsstraat 2

66 67

TW

EE

DE

HA

ND

S

Duurzaam consumeren betekent zo weinig mogelijk consumeren.

Steeds meer kledij aankopen, hoe ecologisch en ethisch die ook

moge zijn, is immers niet ecologisch: voor de grondstoffen en pro-

ductie is veel energie nodig, terwijl onze hoop oud textiel toch alleen

maar groter wordt.

Oud textiel dat de tand des tijds wist te doorstaan, komt gelukkig

vaak terecht in tweedehandswinkels. Zowel voor vintageliefhebbers

als voor mensen met een beperkt budget: er zijn zo veel winkels met

tweedehandskledij in Gent, dat je amper weet waar eerst heen te

gaan. Wij lijsten er enkele voor u op.

Think Twice

Ajuinlei 15a

Nederkouter 118

Marmod

Brabantdam 136

Fann Nearly New Fashion

Burgstraat 41

Olga’s Retro

Korte Meer 23

Anne B

Sint-Pietersnieuwstraat 87

Chato Retro

Sint-Kwintensberg 47

Oxfam Vintage

Bij Sint-Jacobs 12

Kringwinkels

Vlaamsekaai 10

Kortrijksepoortstraat 44

Clementinalaan 189

De Kringloopwinkel

Brugse Poort

Haspelstraat 49

69

WFT*?!

Deze inspiratiegids geeft een platform aan merken en winkels die het verschil proberen te maken en een alternatief willen vormen voor het businessmodel van grote, veelal onethische winkelketens. Het ondersteunt diegenen die slow fashion nastreven en die expliciet willen werken aan een meer eerlijke textielketen.

Die keten is heel erg complex. Vooraleer het in de winkelrekken belandt, zijn er heel veel men-sen die aan jouw kledingstuk werken: maar liefst 86 paar handen per stuk, van katoen telen tot verkoop. Stuk voor stuk zouden die arbeiders een eerlijk loon, een premie, een opleiding en een duidelijke stem in het productieproces moeten krijgen. Het is moeilijk om aan te tonen dat dit altijd het geval is. Ieder merk vult het gegeven “fair trade” op een andere manier in. Dat wilden wij ook zo expliciet mogelijk meegeven doorheen deze gids.

In principe betekent fair trade een eerlijke prijs voor de boeren en arbeiders, met daar nog een premie bovenop, als manier om hen uit de armoede te tillen. Bovendien zou de keten zo transparant mogelijk moeten zijn en zou elke handelaar in die keten respect moeten tonen voor mens en milieu.

Makkelijk uitgelegd in theorie, niet altijd even evident in de praktijk. Daarom beroepen veel merken zich op labels. Ze laten een bepaald deel van de keten certificeren door onafhankelij-ke controleurs en stellen zo de consument gerust.

Hoewel een aantal labels een sterke garantie bieden, zijn er altijd aspecten in de productie- keten die er niet door gecontroleerd worden. Zo geeft een ecologisch certificaat veelal weinig garanties op vlak van eerlijke prijzen en lonen, en betekent een fairtrade label niet hetzelfde als ‘biologisch’. Bovendien zijn er ook projecten zonder labels, die hoge standaarden halen door een sterk ethisch bedrijfsbeleid.

Het is aan ons, consumenten, om de merken en winkels in deze inspiratiegids, net als degenen die deze gids allicht nooit zullen halen, te blij-ven vragen stellen, en hen te blijven stimuleren om de weg naar een eerlijker aanbod in te slaan of aan te houden.

Wie aanvullingen of vragen heeft bij een bepaald merk of winkel in deze gids, of tips heeft over bedrijven die hierin zouden thuishoren, mag dat zeker melden via info@gentfairtrade.be.

* What’s fair trade?!

70 71

VERKLARENDE WOORDENLIJST — LABELS

Labels worden gegeven op basis van standaarden. Een standaard is de technische beschrijving van de voorwaarden om een label te krijgen. Het label is dus eigenlijk hetcommunicatiemiddel waar merken mee naar buiten komen.

Er bestaan heel veel labels en geen enkel label biedt 100 procent garantie voor de volledige productieketen. Het ene label spitst zich meer toe op sociale aspecten, het andere op het milieu. Volgens experts heb je dus eigenlijk bei-de nodig.

Hieronder vind je de meest courante fairtrade en ecologische labels voor textiel, die horen bij de merken in deze gids.

SOCIALE LABELS

WFTOLid worden van de World Fair Trade Organization kan pas als een bedrijf bewijs levert dat het hun tien fairtradeprincipes juist toepast. Een bedrijf moet kansen creëren voor

wie het minder goed heeft, transparant zijn, eerlijk handel drijven, eerlijke lonen betalen en niemand dwingen om te werken - al zeker geen kinderen. Het moet ook gelijkheid, goede werkomstandig-heden en capacity building garanderen, fair trade promoten en respect tonen voor het milieu. Omdat deze sociale elementen overwegen, is WFTO eerder een sociaal label.

FAIRTRADE INTERNATIONALHet vroegere Max Havelaar zet zich in voor het certificeren van fairtradekatoen, waarvoor het de katoenboeren een eerlijke prijs en een pre-mie wil geven. Vanaf juni certificeert Fairtrade International de volledige productieketen en richt het zich dus ook op confectie en op andere stoffen dan katoen. Controleorgaan Flo-Cert controleert die keten vooraleer een merk het Fairtrade-label kan krijgen.

FAIR WEAR FOUNDATIONFair Wear Foundation is geen label, maar een multi-stakeholder initiatief, gecontroleerd door werkgevers, vakbonden en niet-gouverne-mentele organisaties. Lid worden van de Fair Wear Foundation betekent volgens de Schone Klerencampagne een belangrijke indicatie dat een bedrijf werk maakt van het verbeteren van de werkomstandigheden in haar productieketen. Het omvat een engagement en ondersteunings-

72 73

platform voor bedrijven die stapsgewijs willen werken aan eerlijke mode, met nadruk op een traject tot verbetering in de eigen productie-keten.

MILIEULABELS

GOTSDe Global Organic Textile Standard certificeert het proces dat een katoenpluisje doorloopt, van grondstof tot biologische kleding. Het kijkt erop toe dat de bestrijdingsmiddelen niet giftig zijn, maar biologisch afbreekbaar. GOTS spreekt zich ook in algemene termen uit over de arbeidsom-standigheden, maar niet over eerlijke prijzen, premies en lonen, en is daarom eerder een milieulabel dan een sociaal label. Controleorganen Soil Association en Ecocert controleren het proces vooraleer een merk het GOTS-label kan krijgen.

BETTER COTTON INITIATIVEOmdat maar liefst 95 procent van al het katoen niet biologisch is, richt Better Cotton Initiative zich niet op biokatoen maar wil de organisa-tie net die 95 procent minder schadelijk maken. Biokatoen blijft dus beter, maar door Better Cotton Initiative zullen de ‘gewone’ boeren minder schadelijk katoen telen.

OEKO-TEX 100Oeko-Tex Standaard 100 controleert of er geen schadelijke residuen in de stoffen zitten. Dit label kijkt dus naar het eindproduct en niet zo-zeer naar de manier waarop iets is geproduceerd en het effect hiervan op de makers. De Oeko-Tex Standaard 1000, die later werd opgericht, kijkt wel of het hele productieproces al dan niet ecologisch is. Maar dat is een erg dure Standaard die niet veel merken hanteren.

OCSDe Organic Content Standard probeert de traceer-baarheid van grondstoffen tijdens de verwerking ervan te garanderen. OCS 100 is een label voor producten die voor 95 procent uit biologisch materiaal bestaan. OCS Blended is al heel wat minder indrukwekkend: dat label wordt gegeven aan producten gemaakt van gemengde vezels, die voor minimum 5 procent bestaan uit biologisch materiaal (en voor maximum 95 pocent uit niet-biologische of synthetische stoffen).

SCSScientific Certification Systems is een onafhankelijk orgaan dat controleert op een set van ecologische criteria. Zie ook www.scsglobalservices.com

74 75

GRSDe Global Recycle Standard certificeert alle stappen van de keten waarin gerecycleerd wordt. Het hecht veel belang aan de traceerbaarheid van die stappen. Het doel van het label is om te controleren of het uiteindelijke ‘gerecycleerde’ eindproduct wel integer is. Daar geeft het eigen scores voor: goud betekent 95 tot 100 procent gerecycleerd materiaal, zilver 70 tot 95 procent, brons vanaf 30 procent.

Met dank aan: Evelien Deraedt, Fairtrade Belgium,

GoodFibrations, People Tree, Carpet of Life, Marmod,

Ornaments, Stan & Loesje, ecosnooze, Dysfunctional

shoes, Yez, Negenduust, GoodFibrations, Swedish Stockings,

GOEDvandoen, Studio Jux, Todayisagoodday, e.a.

76

GENT FAIR TRADE, dat is eerlijke handel in goed gezelschap.

Stad Gent en Oxfam WereldwinkelGent-Centrum zetten fair trade

op de kaart, samen met een brede groep partners.

Via publieksacties en programma’s verhogen we de zichtbaarheid en het aanbod

van eerlijke handel in onze stad.

Wil je partner worden of meewerken aan één van onze projecten?

Mail dan naar info@gentfairtrade.be, of bel 0471 56 34 67

www.gentfairtrade.be