16
usef;rma&;*sme,f twG J -1? trSwf-19? Ed k0ifbm? 2009-ckESpf NIGHTINGALE 1 1962 ckESpfupNyD; ppftm Pm&Sifpepfatmuf a&mufoGm; wJhtwGuf vlrIa&; pD;yGm;a&; ,dk,Gif;usyfwnf;rIawG? rw &m;ESdyfuGyfrIawGudk cg;pnf;cHcJh &wJh jrefrmjynfolawGtzdkY rGef; usyf yd jym;rI awG qD u tNyD ;tyd k if vGwfajrmufzdkY rjzpfEdkifcJhayr,fh tcgtm;avsmfpGm wpHkw&m oufom&moufomaMumif; & apwJh ae&mXmeav;awG ay: vmcJhygw,f/ 'gawG[m yl avmifjyif;&S ajcmufoa,mif; xaewJh oJuEÅm&BuD;xJu a& Munfwayguf aomufEdkif pdrf; jrat;csrf;wJh t&dyfav;enf; enf; cdkem;Edkifp&m tdkatppf awGvdk jzpfcJhygw,f/ tck wifjyr,fhtkdatppf 3 ck[m atmufArmjynf rGefjynf e,f u&ifjynfe,feJY yJcl;wdkif; wdkYu vlrsKd;aygif;pHk jynfolawG twGuf wcP cdkem;tm;jznfh p&mawG jzpfcJh jzpfaeygw,f/ tJ'DtdkatppfawGuawmh oxHk ouúawmif tvHw&me,fajr? zm;tH omrnawmife,fajr eJY (xkdif;EdkifiH) jrefrme,fpyfteD; rJaqmufNrdKUu r,fawmfaq; cef;wdkY jzpfygw,f/ tvHw&mq&mawmf y tdk0f;vlrsKd; OD;pE´e0Ho[m jynf wGif;ppfrD; t&SdefBuD;BuD;eJY awmufavmifaewJh oxHke,f rSm tjrifhay 600 (a½Twd*Hk bk&m;xuf ESpfqeD;yg;tjrifh) &S d wJ h apwD awmf BuD ;ud k vl xk tm; oufoufeJY wnfaqmufcJhwm jzpf ygw,f / b,f urS aiG aMu;? tqifhjrifhaqmufvkyfa&;t wwfynm yHhydk;rIr&bJ {&mr apwDawmfwnfaqmufa&;udk pDrHcefYcGJzdkYqdkwm awmf½Hkwef½Hk pdwf"mwf t&nftcsif;eJY rjzpf Ed k if ygbl ;/ 'gaMumif h Ak '¨ bmom 0if ytdk0f;? rGef? u&ifawG&JU tifrwefYukd MunfndKav; pm;rIudk xdkufxdkufwefwef & ,lcJhNyD;awmh apwDawmfBuD;udk ESpf 40 Mum wnfaqmufcJh&yg w,f/ ay:wmxrf ;? ½G mrD I d U? &ef ol owif; ½dkufESufppfar;? aiG awmif ; pojzif h ppf ab;ppf 'Pf cH&wJh vlxkawG[m tvHw&m q&mawmfajc&if;udk a&muf vmNyD; cdkvIHcGifh&cJhMuygw,f/ q&mawmfu apwDwnfaewJh {&d,mudk ab;rJhe,fajrtjzpf owfrSwfNyD; vmorQvlawGudk oufowfvGwfxrif;auR;NyD; tdyfzdkYae&may;ygw,f/ 'De,f ajrxJ rS m ppf ES pf zuf pvH k ;u ay: wm0if rqG J ? aiG 0if raumuf &J bJ &SdefMuygw,f/ tvHw&me,f ajrxJ twif;0ifay:wmqGJ aiG 0ifaumufwJh ppfom;awG[m ppf qif a&;xG uf wJ h tcg rd k if ;eif ; rd wm wd k uf yG J uswm pojzif h w rsKd;r[kwfwrsKd; 'ku©a&muf w,fqdkNyD;awmhvnf; emrnf BuD;cJhygw,f/ 'gudk ppftmPm&Sif ae0if; u olykefbkef;BuD;vdkY owfrSwf NyD; &du©mjzwfcJhygao;w,f/ 'DtcgrSm q&mawmf[m (aemif rSm opömr@Kdifbk&m; jzpfvm r,f h ae&mrS m) opö mqd k NyD ; &d u© m jywfvdkY pm;a&;'ku©awGUaewJh 'g,dum 'g,dumrawGeJYtwl wl at;twl yl trQ 'k u© cH zd k Y qH k ; jzwfNyD; ]a&qGrf;}yJ bkef;ay; awmfrlygawmhw,f/ 'Dvdk pdwf "mwfawGaMumifh vlxku ydk MunfndKNyD; &du©mr&&atmif cdk;ydkYcJhMuygw,f/ tMunfndK vGefNyD; aemufyGifhwJh bk&m;t jzpf t&rf;trTef;wifwmawG? bk &m;½k yf yG m;awmf ud k q&mawmh f rsufESmeJYwlatmif xkvkyfwm? Ak'¨ bk&m;rkj'mtwdkif; "mwfyHk yef;csDydkpwmawG xkwfwJhtxd aemufvkdufawGuvkyfcJhwJh t qdk;ydkif;awGawmh &SdcJhygw,f/ tvHw&mbk&m; wnfwJh ae&m[m rlvu t"r®ukef;vdkY ac:NyD; tifrwefp½dkufMurf; wJhae&m jzpfygw,f/ 'gudk q &mawmfu tJ'DrSm yxrqHk; vkyftm;'geu ppnf;½Hk;NyD; aemuf yd k if ;rS m &d u© m'ge aiG aMu; 'ge xnf h 0if zd k Y qG J ac:cJ h ygw,f / 'kwd,tqifhusawmh 5 yg;oD vapmifhzdkY pnf;½Hk;cJhNyD; aemuf qHk;tqifhrSm bm0emaqmuf wnfzdkY jr§ifhwifcJhygw,f/ 'D enf;eJY tifrwefqdk;aywJh ½Gm om;awG[m 0wfpHktjzL0wf oufowfvGwfpm; tifrwef ,Ofaus;odrfarGYNyD; trsm;w umav;pm;&wJhvlawG jzpfvm ygw,f/ tvHw&me,fajr[m vlwdkif; at;twl yltrQ bHkp epfusifhoHk;wJh ae&mjzpfNyD; &mZ0wfrIuif;&Sif;wJhe,fajr jzpfcJhygw,f/ q&mawmf[m bk&m;wnf ½HkwifrubJ &yf½Gmvlxkt usKd;twGuf vli,fawGudk &ef ukef? rEÅav; pmrsufESm (12) od k Y ` twG J -1? trSwf-19? Ed k0ifbm? 2009-ckESpf vG wfajrmufe,fajrrS usef;rma&;vkyfom;rsm; pkpnf;xkwfa0onf/

NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,ftwGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf NIGHTINGALE 1

1962 ckESpfupNyD; ppftmPm&Sifpepfatmuf a&mufoGm;wJhtwGuf vlrIa&; pD;yGm;a&;,dk,Gif;usyfwnf;rIawG? rw&m;ESdyfuGyfrIawGudk cg;pnf;cHcJh&wJh jrefrmjynfolawGtzdkY rGef;usyfydjym;rIawGqDu tNyD;tydkifvGwfajrmufzdkY rjzpfEdkifcJhayr,fhtcgtm;avsmfpGm wpHkw&moufom&moufomaMumif; &apwJh ae&mXmeav;awG ay:vmcJhygw,f/ 'gawG[m ylavmifjyif;&S ajcmufoa,mif;xaewJh oJuEÅm&BuD;xJu a&Munfwayguf aomufEdkif pdrf;jrat;csrf;wJh t&dyfav;enf;enf; cdkem;Edkifp&m tdkatppfawGvdk jzpfcJhygw,f/

tck wifjyr,fhtkdatppf 3ck[m atmufArmjynf rGefjynf

e,f u&ifjynfe,feJY yJcl;wdkif;wdkYu vlrsKd;aygif;pHk jynfolawGtwGuf wcP cdkem;tm;jznfhp&mawG jzpfcJh jzpfaeygw,f/tJ'DtdkatppfawGuawmh oxHkouúawmif tvHw&me,fajr?zm;tH omrnawmife,fajr eJY(xkdif;EdkifiH) jrefrme,fpyfteD;rJaqmufNrdKUu r,fawmfaq;cef;wdkY jzpfygw,f/

tvHw&mq&mawmf ytdk0f;vlrsKd; OD;pE´e0Ho[m jynfwGif;ppfrD; t&S defBuD;BuD;eJ YawmufavmifaewJh oxHke,frSm tjrifhay 600 (a½Twd*Hkbk&m;xuf ESpfqeD;yg;tjrifh)&SdwJh apwDawmfBuD;udk vlxktm;oufoufeJY wnfaqmufcJhwmjzpfygw,f/ b,furS aiGaMu;?tqifhjrif haqmufvkyfa&;t

wwfynm yHhydk;rIr&bJ {&mrapwDawmfwnfaqmufa&;udkpDrHcefYcGJzdkYqdkwm awmf½Hkwef½Hkpdwf"mwf t&nftcsif;eJY rjzpfEdkifygbl;/ 'gaMumifh Ak'̈bmom0if ytdk0f;? rGef? u&ifawG&JUtifrwefYuk d MunfndKav;pm;rIudk xdkufxdkufwefwef &,lcJhNyD;awmh apwDawmfBuD;udkESpf 40 Mum wnfaqmufcJh&ygw,f/

ay:wmxrf;? ½GmrD;½IdU? &efolowif; ½dkufESufppfar;? aiGawmif; pojzifh ppfab;ppf'PfcH&wJh vlxkawG[m tvHw&mq&mawmfajc&if;udk a&mufvmNyD; cdkvIHcGifh&cJhMuygw,f/q&mawmfu apwDwnfaewJh{&d,mudk ab;rJhe,fajrtjzpfowfrSwfNyD; vmorQvlawGudk

oufowfvGwfxrif;auR;NyD;tdyfzdkYae&may;ygw,f/ 'De,fajrxJrSm ppfESpfzufpvHk;u ay:wm0ifrqGJ? aiG0ifraumuf&JbJ&SdefMuygw,f/ tvHw&me,fajrxJ twif;0ifay:wmqGJ aiG0ifaumufwJh ppfom;awG[mppfqifa&;xGufwJhtcg rdkif;eif;rdwm wdkufyGJuswm pojzifh wrsKd;r[kwfwrsKd; 'ku©a&mufw,fqdkNyD;awmhvnf; emrnfBuD;cJhygw,f/

'gudk ppftmPm&Sif ae0if;u olykefbkef;BuD;vdkY owfrSwfNyD; &du©mjzwfcJhygao;w,f/'DtcgrSm q&mawmf[m (aemifrSm opömr@Kdifbk&m; jzpfvmr,fh ae&mrSm) opömqdkNyD; &du©mjywfvdkY pm;a&;'ku©awGUaewJh'g,dum 'g,dumrawGeJYtwl

wl at;twl yltrQ 'ku©cHzdkY qHk;jzwfNyD; ]a&qGrf;}yJ bkef;ay;awmfrlygawmhw,f/ 'Dvdk pdwf"mwfawGaMumifh vlxku ydkMunfndKNyD; &du©mr&&atmifcdk;ydkYcJhMuygw,f/ tMunfndKvGefNyD; aemufyGifhwJh bk&m;tjzpf t&rf;trTef;wifwmawG?bk&m;½kyfyGm;awmfudk q&mawmhfrsufESmeJYwlatmif xkvkyfwm?Ak'¨ bk&m;rkj'mtwdkif; "mwfyHkyef;csDydkpwmawG xkwfwJhtxdaemufvkdufawGuvkyfcJhwJh tqdk;ydkif;awGawmh &SdcJhygw,f/

tvHw&mbk&m; wnfwJhae&m[m rlvu t"r®ukef;vdkYac:NyD; tifrwefp½dkufMurf;wJhae&m jzpfygw,f/ 'gudk q&mawmfu tJ'DrSm yxrqHk;vkyftm;'geu ppnf;½H k;NyD;

aemufydkif;rSm &du©m'ge aiGaMu;'ge xnfh0ifzdkY qGJac:cJhygw,f/'kwd,tqifhusawmh 5 yg;oDvapmifhzdkY pnf;½Hk;cJhNyD; aemufqHk;tqifhrSm bm0emaqmufwnfzdkY jr§ifhwifcJhygw,f/ 'Denf;eJY tifrwefqdk;aywJh ½Gmom;awG[m 0wfpHktjzL0wfoufowfvGwfpm; tifrwef,Ofaus;odrfarGYNyD; trsm;wumav;pm;&wJhvlawG jzpfvmygw,f/ tvHw&me,fajr[mvlwdkif; at;twl yltrQ bHkpepfusif hoH k;wJ h ae&mjzpfNyD;&mZ0wfrIuif;&Sif;wJhe,fajrjzpfcJhygw,f/

q&mawmf[m bk&m;wnf½H kwifrubJ &yf½GmvlxktusKd;twGuf vli,fawGudk &efukef? rEÅav; pmrsufESm (12) odkY

twGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf vGwfajrmufe,fajrrS usef;rma&;vkyfom;rsm; pkpnf;xkwfa0onf/

Page 2: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,f twGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf2 NIGHTINGALEt,f'DwmcsKyf - a'gufwmpifoD,mar mifwm0efcHt,f'Dwm -a'gufwmvGPf;aqGtwdkifyifcHt,f'Dwm -a'gufwmoD[armif? *grPd

-a'gufwmxGef;oltzGJU0ift,f'Dwm - ref;ref;ref;? ref;a&TESif;pDpOfol - Edkifat;vGifLayout & Design - ausmftJe,fpmpDpm½dkuf - ausmfrl;vm

t ,f 'D w mh t m a b mft ,f 'D w mh t m a b mft ,f 'D w mh t m a b mft ,f 'D w mh t m a b mft ,f 'D w mh t m a b mf

jyefvnfxlaxmifa&;twGuft"duusaom aoG;pnf;nDnGwfrI

rJaqmufNrdKUonf jrefrmEdkifiH a'otoD;oD;rS wdkif;&if;om; aygif;pHkwdkY pm;0wfaea&;? ynma&;? usef;rma&; &ydkifcGifhrsm;udk BudK;pm;&SmazG&m a'owck jzpfvmNyD; wcsdefwnf;rSmyif'Drdkua&pDa&;? Nidrf;csrf;a&; taMumif;udk avhvmzvS,f&mae&mvnf; jzpfonf/

jynfwGif;? e,fpyf? EdkifiHwumrS jrefrmjynfta&;udk pdwf0ifpm;olrsm; e,fpyfa'o qufqHa&; tajctae ydkrdkaumif;rGefatmif BudK;yrf;aqmif&Gufaeolrsm; qHkqnf;&m ae&mvnf;jzpfonf/

vlUtcGifhta&; csdK;azmufcH&rI trsdK;rsdK;wdkYaMumifh jynfolrsm;cHpm;ae&aom usef;rma&;? ynma&;? vlrIb0 vHkNcHKa&;twGuf rdrdwwfpGrf;oí BudK;pm;yrf;pm; aqmif&GufaeMuaom vlrI0efxrf;rsm;udk jyKpkysdK;axmif&m &yf0ef;vnf; jzpfvmygonf/

xdkodkYaom &nf&G,fcsuf toD;oD;jzifh vkyfudkifaqmif&GufaeMuaom ae&ma'owGif wlnDaom cHpm;csuf? wlnDaomtjrifESifh tjyeftvSef yHhydk;ulnDrIrsm;onf jyefvnfxlaxmifa&;twGuf t"duusaom aoG;pnf;nDnGwfrIudk wGef;tm;ay;EdkifaMumif;udk ,HkMunfygonf/

a'gufwmpifoD,marmif

t,f'DwmcsKyf

rwlnDuGJjym;onfh wdkif;&if;om;vlrsKd;ESifh "avh½dk;&mjcm;em;rIrsm;udk jyefvnf aygif;pnf;MuzdkY tm;vHk;yg0ifyl;aygif;aqmif&Guf&ef q&mr a'gufwm pifoD,marmifu 6-12-2009 wGifusa&mufonfh olr\ 50jynfhESpfajrmuf arG;aeYwGif wdkufwGef; ajymMum;vdkufonf/

]usrwdkYjrefrmjynfwdkif;&if;om;vlrsKd;pkawG jyefvnfpkpnf;rI wnfaqmufwJhtydkif;rSm trsm;BuD; vdkygao;w,f/ 'gaMumifh usrwdkYwOD;csif;pD&JU t&nftaoG;awG wdk;jr§ifhatmifaqmif&Guf&if;eJY tpktzGJUwckeJYwck tjyeftvSef yl;aygif;

aqmif&Gufr,fh vrf;aMumif;awGudk qufvuf&SmNyD;awmhusrwdkYEdkifiH&JU Nidrf;csrf;a&;eJY'Drdkua&pDzGHYNzdK;a&;twGuf tm;vHk; yg0ifapcsifw,f}[k a'gufwm pifoD,marmifu ajymonf/

qufvufí olru jrefrmjynfa'otoD;oD;rS vlrI vkyfief;rsm; yl;aygif;aqmif&GufEdkifonfh tcGifhtvrf;rsm;? wcsdefwnf;rSmyif tdrfeD;csif;EdkifiHrsm;jzpfonfh xdkif;EdkifiH tygt0ifEdkifiHwum rdom;pkrsm;ESifhvnf;qufqHcGifh &cJhonfhtay: pkpnf;rIonf vmrnfhtem*wftwGuf cGeftm;rsm; jzpfapEdkifrnf[k ,HkMunfaMumif; ajymqdk

onf/tqdkyg arG;aeYtcrf;tem;

wufa&mufcJhol apmvGD;pDuvnf; ]'Dvdk q&mrBuD;&JU arG;aeYtcgor,rSm usaemfwdkYqifEGJ&wJhtwGuf tifrwef*kPf,lygw,f/ t&rf;vnf;aysmfw,f/ q&mrBuD; ouf&mausmf &Snfygap/ q&mrBuD;a&SUqufvkyfr,fh vkyfief;awGvnf; atmifjrifygapvdkY usaemf qkawmif;ygw,f}[k ajymonf/

a'gufwmpifoD,marmiftm;*kPfjyKonfhtaejzifh arG;aeYreufydkif;tcrf;tem;tNyD;wGifza,mif;wdkifrD;xGef; qkawmif;jcif;? zJBudK;jzwf rdk;ysHylaygif;

vTwfjcif;? opfyifpdkufjcif;? u&if½dk;&m'Hk;tuESifh rlBudKuav;rsm; tujzifh azsmfajzcJ hMuonf/ naeydkif;wGif ucsif? u,m;? yavmif? rGef? &cdkif ponfhwdkif;&if;om;tursm;tjyif vl&Tifawmf a*:ZDvm OD;aqmifonfh oD;av;oD; aq;a&mifpHktzGJYu wifqufazsmfajzcJhonf/

q&mrBuD;\ 50ESpfajrmufarG;aeYudk xdkif;-jrefrme,fpyfrJaqmufNrdKU&Sd r,fawmfaq;cef;wGif jyKvkyfcJh&m xdkif;EdkifiH tajcpdkuf vlrItzGJYtpnf; toD;oD;rS tzGJY0ifrsm;ESifh a&TUajymif;tvkyform;rsm; tygt0if y&dówfaygif; 2000 cefY wufa&muf tm;ay;cJhMuonf/

a&rGefrufaq;aq;qk tygt0if EdkifiHwumrS csD;jr§ifhonfhqkaygif; (14)qk &&Sdxm;ol a'gufwmpifoD,marmifonf 1989ckESpfrSpí r,fawmfaq;cef;udk pwif wnfaxmifcJhrsm;xJwGif wOD;tygt0ifjzpfNyD; xdkif;EdkifiHa&muf a&TUajymif;jrefrmtvkyform;rsm;? e,fpyfa'oESifh jynfwGif;rS jrefrmjynfolrsm;udk tcrJh aq;ukorIay;jcif;? wdkif;&if;om;a'orsm;üvnf; usef;rma&;? ynma&;ulnDapmifha&SmufrI vkyfief;rsm;ESifh rsKd;qufopfvli,frsm; ynmoifMum;Edkifa&;twGuf tcrJh pmoifausmif;rsm; zGifhvSpfay;jcif;rsm;udk aqmif&GufvQuf&Sdonf/

(autdkifpD? 7-12-09)

rwluGJjym;rIrsm; aygif;pnf;&efarG;aeYwGif a'gufwmpifoD,marmif wdkufwGef;

tdyfcsftkdifADG ul;pufcH&olrsm;ta&; aqmif&GufaeMuonfh &efukefNrdKUtajcpdkuf tJef*sDtkdrsm;onf wzGJYESifhwzGJY yGifhvif;½dk;om;pGm tjyeftvSef yl;aygif;aqmif&GufMuNyD; ARVaq;rsm; ydkrdkjzefYjzL;Edkifap&efaqmif&GufoihfaMumif; tdyfcsftkdifADG^attdkif'Dtufpf a0'em&Sifrsm;udk ulnDapmifha&Smufaeol rjzLjzLoif;u ajymonf/

]3D Fund taeeJY tJef*sDtkdawGudk yHhydk;aewm b,favmufMumNyDvJ rodygbl;/ 'gayr,fhAZG oZifaq;cef;awGudk ARVcsay;wm (2) vavmufyJ &dSygao;w,f/ 'guvnf; tuefYtowfeJYrdkY vlemawGtwGuf xda&mufrI tm;enf;aeygao;w,f} [k ¤if;u ajymonf/

NAdwdef? MopaMw;vs OD;aqmif tJef*sDtkdwckjzpfonfh3D Fund onf jrefrmjynf tajcpdkuf tef*sDtkdrsm;? AZG uJhodkYomauw (oZif)? vdIifom,m(oZif)? tif;pdef (oZif) aq;cef;rsm;odkY ,ckvydkif;rsm;twGif; ARV aq;0g;rsm; axmufyHhvsuf&dSonf/

vuf&dStajctaewGif omauw (oZif) aq;cef;a&SUüARV aq;0g;&&Sda&;twGuf BudKwif pm&if;ay;oGif;&ef apmifhqdkif;aeaom a0'em&SifwdkYrSm eHeuf(5)em&DcefYuwnf;ua&muf&dSaeMuum eHeuf (8)em&D aq;cef; zGifhonfESifh pkNyHKwdk;a0SYNyD;ARV pm&if;0if&ef aeYpOf BudK;pm;ae&onf[k tdyfcsftkdifAGD a0'em&Sifrsm;u ajymonf/

vma&mufwef;pDaeMuaoma0'em&Siftrsm;pkrSm &efukefNrdKU&dS &wemharwåm? yJcl;NrdKU&dS rm&Dpwkwf tifwmae&Sife,f? zsmyHkNrdKU&dS SEG uJhodkY tJef*sDtkdrsm;ESifhaq;0g;&,l&mwGif tqifrajyí ,ckuJhokdY a&muf&dSvmMuolrsm;jzpfonf/

]attkdif'Dtufpfvlem b,favmufrsm;rsm; waeYrS (10)a,mufyJ pm&if;oGif;Edkifw,f/wcgw&H q&m0efenf;wJh &ufqdk (5) a,muf (6) a,mufyJpm&if;0ifw,f} [k wm0efusolemjyKwOD;u ajymonf/

ARV pm&if;0ifygu aq;prf;NyD; wvtwGif; ARV aq;&moufyef&&dSrnfjzpfonf/

tif;pdef (oZif) aq;cef;ü'DZifbmvukeftxd vlempm&if; jynfhaeNyD; vdIifom,m (oZif) ESifh omauw(oZif) aq;cef;wdkYü aq;0g;udkwm tenf;i,f usef&dSaeao;onf[k od&onf/

tqdkyg tajctaeaMumifhtdyfcsftkdifAGD^attkdif'Dtufpfa0'em&SifwdkYonf tpdk;&tod

trSwfjyK oZifaq;cef;rsm;üARV &&dSEdk;? NGO rsm;xHrS ARV&&dSEdk; prf;w0g;0g;jzifh tcuftcJ rsdK;pHkudk &ifqdkifae&onf/

]tJef*sDtkd tawmfrsm;rsm;[m vlemawGudk twif;uma&m Collect om vkyfaeMuw,f/ ARV aq;udk tvsOfrDatmif ay;Edkifwm r[kwfbl;/olwdkYudk,fwdkiftvHk;pHktaxmuftyHh ray;EdkifbJ vlemawGudkb,fudk roGm;&? b,foleJYrqufoG,f&eJY csKyfudkifxm;Muw,f/ 'Dawmh ARV eJY oufwrf; xdef;ae&wJh vlemawG[mpdwf"mwf wppysuf,Gif;vmNyD;wjzKwfjzKwfaoaew,f} [krjzLjzLoif;u ajymonf/

&efukefNrdKUü tdyfcsftkdifAGD a0bm*D ul;pufaq;½Hk? r*Fvm'Hkul;pufaq;½HkwdkY&SdNyD; waeYvSsifysrf;rQ vlem (50) cefY aoqHk;vsuf&dSaMumif;? aq;½Hkaq;cef;ra&mufbJ vlrod olrod taocHaeolwdkYESifhqdkvQif wEdkifiHvHk; twdkif;twmt& aeYpOfvlem axmifcsD aoqHk;zG,f&dSonf[k jynfwGif;rS txl;ukq&m0efBuD;wOD;u oHk;oyfonf/ (acwfNydKif? 9-12-09)

tdyfcsftdkifAGD a0'em&Sifrsm;twGuf ARV aq;vdktyfqJEdkufwifa*;vf usef;rma&;*sme,fEdkufwifa*;vf usef;rma&;*sme,fEdkufwifa*;vf usef;rma&;*sme,fEdkufwifa*;vf usef;rma&;*sme,fEdkufwifa*;vf usef;rma&;*sme,f

xkwfa0jcif;\ &nf&G,fcsufxkwfa0jcif;\ &nf&G,fcsufxkwfa0jcif;\ &nf&G,fcsufxkwfa0jcif;\ &nf&G,fcsufxkwfa0jcif;\ &nf&G,fcsuf

1/ jynfolvlxk\usef;rma&;todynmrsm; jrifhrm;wdk;wufvmap&ef/

2/ jynfolvlxk\usef;rma&;todtjrif? A[kokwrsm;udkjr§ifhwifay;NyD; usef;rma&;apmifha&SmufrIvkyfief;rsm;wGifyl;aygif;yg0ifaqmif½Gufvmap&ef/

3/ jynfolvlxktaeESifh ½kyfydkif;? pdwfydkif;qdkif&m vlrIa&;udpö&yfrsm;wGif vHkNcHKrI&SdapNyD; tem*wfb0udk ydkrdkwdk;wufaumif;rGefatmif zefwD;vmEdkifap&ef/

4/ usef;rma&;qdkif&mem;vnfwwfodrI? uRrf;usifrIESifh *kPfodu©m&Sdonfhusef;rma&;vkyfom;rsm; arG;xkwfay;Edkifa&;twGuf taxmuftuljyKEdkif&ef/

5/ usef;rma&;vkyfom;tcsif;csif; usef;rma&;todynmrsm;?owif;tcsuftvufrsm; zvS,fEdkif&efESifh a0rQvufqifhurf;Edkif&ef/

6/ e,fpyfa'owGif usef;rma&;jyKpkapmifha&SmufrIvkyfief;rsm;vkyfudkifaeMuonfh usef;rma&;vkyfom;rsm;taeESifh EdkifiHwumwGif a&muf&Sdaeonfh usef;rma&;vkyfom;rsm;\usef;rma&;todtjrifrsm;ESifh csdwfqufrdap&ef/

7/ usef;rma&;qdkif&mvkyfief;rsm; zGHUNzdK;wdk;wufrI&Sdapa&;twGuf vdktyfonfhqef;ppf&SmazGazmfxkwfcsufrsm;udk wifjyay;jcif;jzifh jyKjyifajymif;vJrIvkyfaqmif&mwGif taxmuftyHh jzpfap&ef/

8/ vlrItzGJUtpnf;twGif; wm0efxrf;aqmifaeonfh usef;rma&;vkyfom;rsm;xHodkY aemufqHk;&&Sdonfh usef;rma&;owif;rsm;ESifh todynmrsm;udk jzefYa0ay;&ef/

9/ vlYtcGifhta&;? usef;rma&;qdkif&musifh0wfrsm;ESifh qufEG,faeonfh usef;rma&;A[kokwrsm;udk jr§ifhwifay;&ef/

Page 3: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,ftwGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf NIGHTINGALE 3

vlom;uAsm r[m½kyfwkuvuwåm;rSmrmomx&DZm?rJaqmufrSmrmompifoD,m/

urÇmay:rSmu½kPmeJY xGif;avStpif;pif;?urÇmay:rSmarwåmeJY pD;qif;jrpftrif;rif;/

urÇmay:rSmtMuifemeJY vif;vrif;w&momwJhtcg?urÇmay:rSmapwemeJY oif;ESif;qDjzLawGa0wJhtcg/

rmomx&DZmrmompifoD,mvlom;uAsmr[mrdcif? xdk&ifcGifonftMuifemvrif;apwemESif;qDoif;vdIifMunfNrJ Munfvdrfhrnf/

rmomx&DZmrmompifoD,mtem*wfuAsmr[m½kyfwk? xdkaumif;rIonfu½kPmxGif;avSarwåmjrpfa&rSm&GufawGvTifhNrJ vTifhvdrfhrnf/ /

(a'gufwm pifoD,marmif\ a&T&wk arG;aeYodkY ... )

atmifa0;

'DZifbm 4? 2009

rpf&SD*ef

rJaqmufESifh jr0wDNrdKUrStdyfcsftdkifAGDydk; ul;pufcH&olrsm;ESifh attdkif'Dtufpfa&m*gjzpfyGm;ol (60)cefYonf vmrnfhpaeaeYwGif rJaqmufNrd KUüaumif;rIukodkvfjyKjcif;ESifh awGYqHkESD;aESmyGJ jyKvkyfMurnfjzpfonf/

tqdkygyGJudk urmÇYattdkif'DtufpfaeY txdrf;trSwftjzpfr,fawmfaq;cef;\ tdwfcsftdkifAGD? attdkif'Dtufpf aqG;aEG;ESpfodrfh ynmay;a&;Xmeu yxrtBudrftjzpf OD;aqmifusif;yrnf jzpfonf/

usif;y&jcif;ESifhywfoufíq&mraemf'g;u ]a0'em&SifawG

&JU pdwfydkif;qdkif&maysmf&TifrIeJYpdwf"mwfydkif;ydkNyD; jrifhrm;vmapzdkYtwGufeJY olwdkYwawG[m txD;usefawG r[kwfbl;qdkwmudkodapcsifwmyg} [k ajymonf/

a0'em&SifraqGu ]'DyGJtwGuf jr0wDu rdwfaqGawG wcsdKU a&mufawmifaeNyD/ 'DyGJrsdK;ub0wlawGtwGuf wu,fhtzdk;wef yGJyg/ usefwJholawGvnf;vmNyD;qifETJMuzdkY zdwfac:ygw,f/ usrwdkY[m txD;usefawG r[kwfygbl;}[k ajymonf/

tqdkyga0'em&Sif (60) cefYrSm rJaqmufaq;½HkBuD; tygt0if tjcm;usef;rma&;Xme

rsm;rS tcrJhay;onfh (ARV)aq;rsm;udk tm;vHk;eD;yg; &&dSxm;olrsm;jzpfonf/

rJaqmufwGifukefxrf;onfhudkukvm;u ]usaemfwdkYvdk vlawGudk cGJjcm;qufqHrI rvkyfapcsifbl;/ aq;½H kuay;wJhaq;pm;awmh tvkyfrSm omrefvlawGvdkygyJ/ olrsm;qef wtdwf xrf;Edkif&if udk,fvnf;wtdwfEdkifygw,f/ 'Dpum;ajym&wmu rJaqmufusef;rma&;tzGJYwcku jrefrmaq;rª; wa,mufudk aps;xJupm;aomufqdkifrSmawGYvdkY 0ifEIwfqufwmrif; a0;a0;aeqdkNyD; ta[muf

tdyfcsftdkifAGD? attdkif'Dtufpf a0'em&Sifrsm; rJaqmufwGif ESD;aESmyGJ jyKvkyfrnf

cH&w,f} [k ajymonf/rJaqmufNrdKU av,mOfuGif;

taemufbuf&dS 0yfaemifuifzm; xdkif;bkefawmfBuD;ausmif;wGif usif;yrnfhyGJü aumif;rIukodkvfyGJ tygt0if aysmfyGJ&TifyGJrsm;? pmay yef;csD NydKifyGJrsm;?a[majymyGJrsm; usif;yrnfjzpfNyD; rnfolrqdk vma&mufEdkifonf[k usif;ya&;tzGJYu ajymonf/

tqdkyga0'em&SiftcsdKUonfNyD;cJhonfht*FgaeYu rJaqmufwGif jyKvkyfcJhonfh urÇmhattdkif'DtufpfaeY txdrf;trSwf vrf;avQmufcs DwufyG JwGifvnf;yg0ifqifETJcJhMuonf/

vmrnfh (5) &ufaeYwGifusif;yrnfh tqdkygyGJrsdK;udk e,fpnf;rjcm; q&m0efrsm;tzGJ Y(MSF) u rJaqmufa'otwGif; ,cifu (2) Budrf usif;ycJhzl;onf/

jrefrmEdkifiHwGif tdwfcsftdkifAGDydk;&dSol (2) odef;(4) aomif;cefY&dSNyD; touf (34) ESpfatmufrSm (3) yHk (2) yHkcefY yg0ifonf[k ukvor*¾u ajymonf/ wurÇmvHk;wGif tdwfcsfAGDydk;&dSol(33) oef;ausmf&dSNyD; ESpfpOf ul;pufcH&ol (2) oef;ausmf&dSum,refESpfu attdkif'Dtufpfqufpyfa&m*gjzifh aoqHk;ol(2)oef;cefY&dSonf[k od&onf/

(acwfNydKif? 3-12-09)

jrefrmEkdifiHudk tdwfcsftkdifAD?iSufzsm;a&m*gESifh tqkwfa&m*gwkdufzsufa&;twGuf GlobalFund tzGJUu vmrnfh wESpftwGif; tar&duefa':vmoef; 110 tultnDay;rnf[kod&onf/

,if;tzGJU\ Ekd0ifbmv 12&ufaeYu xkwfjyefcsufwGif],ckay;tyfonfh tultnDrsm;onf urÇmw0ef;&Sd aeYpOfBuKHawGYae&onfh tcuftcJ jyóemrsm;ukd ajz&Sif;ay;&ma&mufonf}[k tzGJU\ tBuD;tuJTedros Adhanom GhebreyesusuajymMum;aMumif; azmfjyxm;onf/

Global Fund tzGJUBuD;onf

urÇmhEkdifiHtoD;oD;wGif tdwfcsftdkifAD? iSufzsm;a&m*gESifhtqkwfa&m*gwkdufzsufa&;ukdvkyfaqmifaeonfh tzGJUBuD;jzpfonf/

tvm;wl jrefrmEkdifiHwGifxkda&m*grsm;ukd wkdufzsuf&eftwGuf tultnDay;aeonfha&m*gokH;rsdK; wkdufzsufa&;(3D Fund) tzGJUBuD;rS qufoG,fa&; t&m&Sd Denise Jeanmonoduvnf; jrefrmEkdifiHtm; Glo-bal Fund tzGJUBuD;u tultnDrsm; jyefvnfay;tyfjcif;onfjrefrmjynfolrsm;twGuf BuD;rm;aom tcGifhta&;BuD;wckjzpfaMumif;? vlxktaejzifh tultnDrsm;pGm vkdtyfaeaMumif; {&m0wDokdYajymonf/

,ckuJhokdY EkdifiHwum tultnDay;a&; tzGJYtpnf;BuD;wcku tultnDrsm; jyefvnfay;oGm;rnfqkdonfhtwGuf BudKqkdaMumif;? okdYaomfvnf; trSefwu,fvkyfaqmifaeonfh tzGJUtpnf;rsm;ukd aocsmpGm pdppfNyD;rS tultnD ay;oifhNyD;? ppftpkd;&taejzifhvnf; vGwfvyfpGm vIyf&Sm;vkyfaqmifcGifhay;oifhonf[k trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyf(NLD) vlrItaxmuftultzGJY0if tdwfcsftdkifAD wkdufzsufa&;ukd vkyfaqmifaeonfhrjzLjzLoif;u ajymonf/

]tckvkdjyefulnDwmaumif;wmaygh? 'gayr,fh xdxda&mufa&muf vkyfEkdifzdkYawmhvkdr,f}[k

*vdkb,fzef; tzGJUu jrefrmudk jyefvnftultnDay;rnf

¤if;u qdkonf/tdwfcsftdkifAD jyefYyGm;rIonf

,cktcgwGif ykdrkdqkd;0g;vmNyD;,cifu &efukef-rEåav; um;vrf;rBuD;wavQmufESifh jrefrmEkdifiH txufykdif;a'orsm;wGifomjzpfyGm;cJhaomfvnf; ,cktcg {&m0wDjrpf0uRef;ay: a'orsm;okdYyg ysHUESHYvmaeaMumif;?xkdYaMumifhynmay;rIxuf aq;0g;ukorIu ykdrkdvkdtyfaeaMumif;rjzLjzLoif;u axmufjyonf/

tqkdyg Global Fund tzGJUBuD;onf ppftpkd;&u vGwfvyfpGm oGm;vmvIyf&Sm;cGifhukd csKyfcs,fuefYowfxm;onf[laomtaMumif;jycsufjzifh 2005 ckESpfwGif jrefrmEkdifiHrS xGufcGmoGm;cJh&m? ,if;tzGJUae&mwGif (3D)Fund tzGJYBuD;u 2006 ckESpfwGif tpm;xkd; 0ifa&mufvkyfukdifcJhonf/

3D Fund tzGJUBuD;onf txufyg a&m*g okH;rsdK;twGufjrefrmEkdifiHtm; 5 ESpfaxmufyHh&efjzpfonf/ ,if;twGuf tokH;p&dwfpkpkaygif; tar&duefa':vm oef; 100 okH;pGJ&efvsmxm;NyD;? ,ckESpftwGufa':vm 6 odef; 3aomif; okH;pGJrnf[k tzGJUtpD&ifcHpmwGifazmfjyxm;onf/

Irrawaddy

Page 4: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,f twGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf4 NIGHTINGALE

rsufESmzHk;rS tquf

vTwfNyD; um;0yfa&Smhynm? bk&m;xD;vkyfwJh ynm? bk&m;a½Tcsynm? yHkESdyfpufynm? yef;&H? yef;bJ? yef;wnf;ynmawG oifckdif;ygw,f/ ytdk0f;pmayopf azmfxkwfwmvnf;vkyfay;cJhygw,f/

'kwd,tdkatppfjzpfwJh omrnawmif ab;rJhe,fajreJY omrnq&mawmf ytdk0f;vlrsKd; OD;0de,uawmh rqvacwftukefeJY e0w-etzacwftprSmatmufArmjynfvlxkawG&JUtm;udk;cd kem;&m pdwfvHkNcHKrIay;p&m jzpfcJhygw,f/ ppf'PfcHu&if? rGef? ytdk0f;? Arm wkdif;&if;om;awGudk at;&dyfay;?vmorQ xrif;außG;cJhygw,f/u&ifppfajy;'ku©onfwaomif;0ef;usifudk vufcHxm;cJ hygw,f/ 1981 uae 2003txd 22 ESpfwmumv twGif;bk&m;apwD? ausmif;wkduf? Z&yf?"r®m½Hk pwJh omoedu taqmufttHkawG tajrmuftjrm; aqmufvkyf½Hkwifru omrnawmife,fajrudkvnf; zGHYNzdK;wdk;wufatmif tjrifus,fus,feJY vrf;yef;qufoG,fa&;utp a& rD;txd tyifyef;cHBudK;pm;wnfaqmufcJhygw,f/etz tkyfcsKyfwJ he,fajruvrf;awGxuf tqrsm;pGm omwJh vrf; 97 rdkif azmufEdkif cif;EdkifNyD; wHwm;aygif; 90 wnfaqmufEdkifcJhygw,f/ rdbrJhuav;awGudk xdef;odrf;ay;½Hkruynma&;twGuf pmoifausmif;awGvnf;aqmufvkyfay;cJhygw,f/

1980 ckESpfrsm;rSm ArmjynfwvTm; xif&Sm;ausmfMum;vmNyD; vmbfygou ½TifcJhayrJh0iforQudk omoemeJY 'g,dumjynfolvlxkrsm;twGuf apwemt&if;cHeJY jyefvnfyHhydk;cJhwJhq&mawmfBuD;udk jrefrmh'Drd kua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pkMunfudk,fwdkif 1995 eJY2002 ckwdkYrSm vma&mufzl;awGYcJ h&ygw,f/ q&mawmfBuD;udk,fwdkifuvnf; awmifajctxd qif;NyD;BudKcJhygw,f/ 'gayrJhjynfolYq&mawmfBuD;[m etzppfacgif;aqmif AdkvfcifnGefY vmwmudkawmh ta&;w,l rvkyfcJhygbl;/ a':atmifqef;pkMunfeJY"mwfyHkwGJ t½dkufcHayrJh AdkvfcifnGefYeJYawmh wGJt½dkufrcHcJhygbl;/

wwd,ajrmuf tdkatppfjzpfwJh rJaqmufNrdKUu r,fawmfaq;cef;eJY a'gufwmpifoD,marmifwdkYuawmh ppftmPm&SifjzKwfcsa&; 'Drdkua&pD&&Sda&; 8av;vHk;vlxkta&;awmfyHkBuD;&JUvufxGufawGjzpfygw,f/ 'Drdkua&pDwkdufyGJ0iform;vnf;jzpfaq;q&mvnf;jzpfwJh u&ifvlrsKd; a'gufwmpifoD,marmif[m e,fpyfESpfzufrSm&SdwJh vlxkawGudk jzpfEdkifwJhae&mu tusKd;jyKEdkifzdkY r,fawmfaq;cef;udk1989rSmpwnfaxmifcJhygw,f/

tultnD taxmuftyHhrqdkpavmufav;eJY ½kef;uefcJh&wJh a'gufwmpifoD,marmifwdkYtzGJY[m vufatmufi,fom;awGeJ Y at;twlyltrQaexdkifpm;aomuf tqif;&J t

yifyef; cHNyD; r,fawmfaq;cef;udk xlaxmifcJhwm jzpfygw,f/tcktcsdefxdvnf; a'gufwmpifoD,marmif[m EdkifiHjcm; tvSL&Sif taxmuftyHhawG trsm;BuD; &ayr,fh ½dk;½dk;ukwfukwfyJaeNyD; aq;cef;pDrHcefYcGJrIudk xufxufjrufjruf vkyfaeqJjzpfygw,f/

tcktcg r,fawmfaq;cef;[m xdkif;EdkifiH rJaqmufa'oa&muf jrefrma½TUajymif;tvkyform;awG&JU usef;rma&;twGufrvGJraoG tm;udk;&m jzpfae½HkwifrubJ etzppftpd k ;&atmufrSm usef;rma&;tmrcHcsuf r&Sd&SmwJh atmufjrefrmjynfwvTm;u jynfolvlxkawGtHkeJYusif;eJY vma&mufukocH?pdwf"mwftm;ay;cH&mae&m jzpfaeygw,f/ jrefrmjynfbufurf;u etzppfom;awGutp vlrsKd;rcGJ bmomrcGJ t,ltqrcGJbJ apmifha&Smufukoay;aevdkY jynfwGif;rSm ydkufqH&SdwJhvlwef;pm;awGawmif etzaq;½HkawG? aiGpm;zdkYbJodwJhyk*¾vduaq;½HkawGudk tm;rudk;awmhbJ jr0wDwHwm;ul;NyD;r,fawmfaq;cef;udk vmMuw,fvdkY od&ygw,f/

tcktcg r,fawmfaq;cef;[m usef;rma&;wifru a½TUajymif;tvkyform;uav;i,fawG? jynfwGif; a½TUajymif;'ku©onfuav;awG? e,fpyf 'ku©onfpcef; uav;awG&JU ynma&;? arG;pm&if;&&Sda&;? toufarG;0rf;ausmif;ynmrsm; oif

Mum;a&;awGudkyg tusKd;aqmifaeygw,f/ axmif*Pef;&SdwJhaq;rSL;awG? ausmif;q&mawGarG;jrLazmfxkwfa&; t&nftcsif;jr§if hwifa&;utp e,fvSnfhausmydk;tdwf aq;rSL;vkyfief;eJY pGefYypfcH odkYr[kwf vlukeful;cH odkYr[kwf rdbrJhuav;i,f apmifha&Smufu,fwifa&;awGtxd OD;pD;OD;aqmifEdkifcJhygw,f/ 'DvdkeJY e,fpyfESpfzufaejrefrmjynfolvlrsKd;pHktwGufarQmfvifhcsuftvif;rQifwrQifjzpfaeygw,f/

'gaMumifhvnf; etz[mvufudkif'kwf a'gufwdkifawGvTwfNyD; a'gufwmpifoD,mudketzqD jyefvufeufcsatmifqGJaqmifwm Ncdrf;acsmufwmawG vkyfcJhygw,f/ 'gayr,fhjynfolYbufawmfom; yDovSwJh q&mrBuD;[m etz&JUqG,fvHk;awGudk em;ra,mifcJhovdk ajcmufvHk;awGudkvnf;raMumufcJhygbl;/ rdrd&JU jynfolYtusKd;jyKvrf;aMumif;twdkif;bJwpdkufrwfrwf &J&J0Hh0Hh qufavQmufcJhygw,f/

td katppfqd kwJ htwd ki f ;t,kwftvwf tjrwfra½G;vufcHNyD; at;&dyfay;wmjzpfwJhtwGuf tqdk;awG 0ifvmwmudkvnf; awGY&rSmjzpfygw,f/txl;ojzifh ppftmPm&Sifpepfoufwrf;&SnfMumvmwmeJYtrQ vlxkpm;0wfaea&; usqif;rIeJYtwl pm&dwåysuf,Gif;rIawGvnf; BuD;xGm;ysHUESHYvmvdkYomrnawmife,fajr? r,f

awmfaq;cef;e,fajrwd k Yud kvnf; *,uf½dkufcwf ul;pufwmawG emrnfysufwmawG&Sdygw,f/

omrnawmife,fajrrSm&mZ0wfrIusL;vGefNyD;ajy;vmwJhvlqdk;vlrdkufawG &[ef;wkawGvmcdkwm&Sdovdk pDrHcefYcGJa&;ydkif;xJtxd 0ifaevdkY emrnfysufwm tvGJoHk;pm;vkyfwmawG &SdcJhygw,f/ tvm;wl r,fawmfaq;cef;rS 0efxrf;rsm; taeeJYvnf; tdkatppfudk ysufpD;qkwf,kwfapEdkifwJh taMumif;w&m;rsm;udk txl;owdxm; a&SmifMuOfzdkY vdktyfrSmjzpfygw,f/tdkatppfawG[m xdef;odrf;apmifha&SmufrIraumif;&if odkYr[kwftoHk;csyHkrlrrSef&if oJawGzHk;oGm;NyD; a&crf;oGm;wwfygw,f/

tdkatppfoHk;ckudk ,SOfMunfh&if wlnDcsufawG trsm;BuD;awGU&ygw,f/ tvHw&meJYomrn tdkatppfawG[m bmoma&;tajccHwJh tdkatppfawGjzpfNyD; r,fawmfaq;cef;uawmh usef;rma&;udk tajccHwJhtdkatppfjzpfygw,f/ 'gayrJhr lvyxrtajccHay:rSmomuefYowfraebJ tzdESdyfcHjynfolawG? qif;&J'ku© aygif;pHkcHae&wJh vlxkawGtwGuf jzpfEdkiforQ tus,fjyefYqHk; tusKd;jyKvIyf&Sm;oGm;wmawGY&ygw,f/

aemufwlnDcsufuawmhtdkatppfxlaxmifolawG[memrnfr&cifumvrSm qif;&JcsKdUwJhpGmeJY tepfemcH ½kef;uefcJhMuwmjzpfw,f/ 'gayr,fh edrfh

usumvrSmjzpfjzpf tjrifhumvrSmjzpfjzpf olwdkY[m worwfwnf; t½dk;cHaexdkif &yfwnfoGm;Muwm awGY&ygw,f/ edrfhvdkYvnf;pdwf"mwfrus jrifhvdkYvnf; ajrmufwufroGm;bJomrefjynfolawG vufatmufi,fom;awGeJY tqifhtwef;rcGJtcGifhta&;ydkr,lbJ 'dk;wlaygifzuf vufwGJtvkyfvkyfoGm;wm jzpfygw,f/

tdkatppfxlaxmifolawG[m tvkyfvkyf&mrSm ZGJebJeJYraerem; jyif;jyif;xefxef vkyfMuwmvnf; wlnDMuygw,f/tvkyfudkwdk;wufzdkY tNrJpOf;pm;BuHq pl;prf;avhvmNyD;vufawGUvkyfudkif BudK;pm;MuolawG jzpfMuygw,f/ tajymr[kwf tvkyfeJYoufaojyw,fqdkwm olwdkYjzpfygw,f/

ta&;tBuD;qHk; wlnDcsufuawmh ppftmPm&SifpepfatmufrSm 'ku©a&mufaewJh jrefrmjynfolawGudk vlrsKd;rcGJ bmomrcGJ vlwef;pm;rcGJbJ wwfEdkiforQ pdwfcsrf;omcGifhay;zdkY?pdwfvHkjcHKrIay;zdkY tifrwef BuD;rm;jzLpifwJhapwem &SdwmbJjzpfygw,f/

*grPd

rSwfcsuf/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJYcsKyf oxHkrJqE´e,fjynfolYvTwfawmfudk,fpm;vS,fcGefjrifhxGef; ( NCGUB tvkyform;a&;&m0efBuD;) \ r,fawmfaq;cef; tESpf(20) txdrf;trSwf *kPfjyKrdefYcGef;udktajccHygonf/

Page 5: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,ftwGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf NIGHTINGALE 5

urÇmOD;wkef;u vlawGrSma&m*gESpfrsdK;yJ &Sdygw,f/

urÇmBuD;wdk;wufvmovdka&m*gawGuvnf; wdk;wufvmwmudk awGUae&ygw,f/urÇmhuyfa&m*gBuD;awG tBudrfBudrfjzpf? vlawG tpkvdkuf tNyHKvdkufaoMu? &mZ0ifqdk;awG&SdcJh/'DtwGuf pdk;&drfrIrsm;pGmeJY ajymMu? qdkMu? aqG;aEG;Mu/ uyfa&m*gwdkufzsufa&;twGuf pDrHudef;awG a&;qGJMu/ umuG,fa&;enf;vrf;awG csrSwfMueJYwurÇmvHk; tvkyfawG ½IyfaeMuygw,f/ bmyJjzpfjzpf ydk;aMumifhjzpfwJh a&m*grsdK;qdk&ifumuG,faq;xdk;NyD; umuG,faeMuovdkwa,mufrSwa,mufodkY rul;puf&avatmif Sur-gical Mask wyfjcif;rS tp vlxkw&yfvHk;yg0ifwJh umuG,fa&;enf;vrf;aygif;pHkjzifh umuG,faeMuygw,f/ Oyrm A/H1N1umuG,fa&;vkyfief;rsm;wGifawGUjrifEdkifygw,f/ xdkY aMumifhul;pufjyefYyGm;rIEIef;[m usqif;vmwmawGU&ygw,f/ A/H1N1 [m tckqdk&if vlxktMum;a&m? urÇmhowif;rD'D,mawGrSma&m? tpkd;&rsm;wGifa&m?]ygav&mrif;om;BuD;} tjzpftawmfemrnfausmfMum;aewmwurÇmvHk;todyif/

'gayr,fh rul;pufwwfwJhemwm&Snfa&m*gawG[m toHodyfrxGufayr,fh vlawGudk ,ckvnf; 'ku©ay;aew,f/ aemifudkvnf; qufvuf'ku©ay;oGm;r,fh taetxm;? tcif;tusif;rsm; &Sdaeygw,f/ ul;pufa&m*gr[kwfawmh csufcsif;raoEdkif? aMumufp&mr[kwfbl;vdkY trsm;tm;jzifh ,lqae

ayr,fh tckqdk&if 'Da&m*gawG[m urÇmhuyfa&m*gtoGif jzpfyGm;vmaeygw,f/

'Da&m*gawGxJrSm aoG;csdK^qD;csdKa&m*g[m tjzpfrsm;qHk;a&m*gwckjzpfygw,f/ qD;csdK^aoG;csdKa&m*g? aoG;wdk;a&m*geJYaoG;wGif;tqD"mwfrsm;jcif;a&m*gawGudk pkaygif;NyD; Metabolicsyndrone (ZD0wGif;jzpfysufrIa&m*gvu©Pmpk) vdkY vlodrsm;ygw,f/

'Da&m*gawG[m arG;&myg?rsdK;½dk;vdkufwmawGaMumifh jzpfwwfayr,fh usaemfwdkY&JU aexkdifpm;aomufrIyHkpH vTJrSm;rIawGaMumifh jzpf&wm ydkrsm;ygw,f/aexdkifpm;aomufrI yHkpHaumif;awGudk vdkufemjcif;enf;vrf;awG[m 'Da&m*gawGudk umuG,fEdkifygw,f/

qD;csdKa&m*g[m aoG;xJrSmoMum;"mwfrsm;jym;vmjcif;aMumifh jzpfvm&wJh a&m*gwckjzpfygw,f/ tpmtdrftaemufbufrSm&SdwJh yefu&d,*vif;rSmtifqlvifqdkwJh a[mfrkef;xGufygw,f/ tifqlvif[m aoG;xJ oMum;"mwfudk xdef;odrf;ay;ygw,f/ tu,fí tifqlvifcsdKUwJhygu qD;csdKa&m*g jzpfvmEdkifygw,f/

'Da&m*g[m vl 30 rSm wa,mufjzpfvmEdkifwJha&m*gtjzpf emrnfBuD;vmygw,f/(2009 ckESpf? Edk0ifbmv 14&ufaeY? urÇmhqD;csdK^aoG;csdKumuG,fxdef;odrf;a&;aeYtNyD;wGif tjynfjynfqdkif&m qD;csdK^aoG;csdKtzGJUcsKyfrS ,aeY urÇmhvlOD;a& oef;aygif; 250 wGifqD;csdKa&m*g jzpfyGm;aeNyD; ouú&mZf 2025 wGif vlemOD;a&

oef; 380 txd wdk;yGm;vmEdkifaMumif; owif;xkwfjyefxm;ygonf/)

t*Fvefuawmh qD;csdK^aoG;csdK a&m*gudk 'Dvdk csD;usL;xm;ygw,f/- vlawG&JU oufwrf;udk 20-

30 &mckdifEIef; wdkapw,f/- ESpfpOf vlem 1000 avmuf

aemufqHk;tqifh ausmufuyf tvkyfrvkyfjcif; jzpfapw,f/

- ajcaxmufjzwf&wJh EIef;awGrsm;vmapw,f/

- rsufpduG,fapwJh t"du taMumif;&if; wckjzpfw,f/

- aq;½Hk vlemukwif toHk;jyK&rI ajcmufq wkd;apw,f/

- tpdk;&&JU usef;rma&;toHk;p&dwf (7) &mcdkifEIef;txdtoHk;jyKae&w,f/qdkawmh ... 'Da&m*g[m

usef;rma&;apmifha&SmufrI vkyfief;awGudk 0efxkwf0efydk;jzpfapwJh a&m*gwckqdkwm xif&Sm;aeygw,f/

usaemfonf r,fawmfaq;cef;odkY ra&mufcif awmifay:a'owckwGif ESpftawmfMumusef;rma&;vkyfief;rsm; aqmif½GufcJhzl;ygw,f/ tJ'DrSm qD;csdK^aoG;csdKa&m*g tjzpfenf;ygw,f/ awmifay:a'oqdkawmhvrf;yef;qufoG,fa&;u cufcJ? rD;uvnf; tjynfht0r&qdkawmh urÇmOD;enf;vrf;awGudktoHk;jyK&ygw,f/ ajcaxmuftm;ud k; vrf;avQmufMu&w,f/ xif;acG? a&cyf tawmfyifyef;pGm vkyfMu&ygw,f/ pm;aomufwJh tpmawGuvnf; jyKjyifxm;wJh tpmawGr[kwf/ obm0twdkif; pm;aomufMuygw,f/ at;wJhtcgawGrSm rD;vIH

Mu&w,f/ aexdkifpm;aomufyHkawG[m qD;csdKa&m*gudk umuG,fay;xm;ovdk jzpfaeygw,f/ ajrjyefYa'oawGrSmawmhb,fae&moGm;oGm; pufwyf,mOfuav;awG toHk;jyKvkduf&rS acwfrDovdkvkd? vÇuf&nfqdkifxdkif&rS vlyDoovkdvkd?Muufom;? 0ufom;pm;EdkifrS*kPf,lp&mvdkvkd/ tifwmeufuGefjyLwm uRrf;usifrS vl&m0ifovkdvdk/ bmyJjzpfjzpf txkdifrsm;? tcsdKpm;? avhusifhcef; rvkyfawmh vlawG[m ]0} vmMuygw,f/ a,musfm;awG 0vm&if AdkufBuD;awG ylvmMuw,f/'Dvdk ]0}wmudk Central ObesityvdkY ac:ygw,f/ Aef;pum;t&qdk&if Beer Belly (bD,m<uufom;) vdkYac:ygw,f/ rdef;rawG0&ifawmh wifyg;BuD;awG?aygifvHk;BuD;awG BuD;vmMuygw,f/ b,fvdkyJ 00? ]0} w,fqdkwm ]0vdkY vSvdkY} qdkNyD; *kPf,laep&mr[kwf/ qD;csdKjzpfapEdkifwJh tcsufwckxJrSm yg0ifvmaeNyD/

,ck usaemf r,fawmfaq;cef; jyifyvlemXmewGif qD;csdK^aoG;csdK a&m*gtygt0if emwm&Snfa&m*grsm;udk wm0ef,lapmifha&Smufukoay;wJh tcef;rSm wm0efusygw,f/ vufawGU ukoay;aeolwOD;taejzifh rdrd\tawGUtBuHKrsm;udkwifjyaqG;aEG;vdkygw,f/

qD;csdK^aoG;csdKqdkwm bmvJ? b,fvdktpm;taomufawGudk a&Smif&rvJ qdkwmawGudk vlemawG ar;avh&Sdygw,f/

b,fvdk uk&rvJ? bmaq;awG&SdvJ? aemufqufwGJ bma&m*gawG jzpfwwfvJ? bmjzpfvdkY qD;csdKa&m*gaMumifh vlawGaoqHk;&wmvJ pwJh ar;cGef;awGudkawmh ar;avhr&Sdyg/ vlemtawmfrsm;rsm;onf qD;csdKa&m*gESifhywfoufaom A[kokwrsm; r&SdMuyg/ usef;rma&;ynmay;rI tm;enf;wJh tpdk;&&JU usef;rma&;rl0g'aMumifh jzpfygw,f/ aq;½HkBuD; b,fESpf½HkaqmufvkdufNyD? q&m0ef b,fESpfa,muf arG;xkwfay;NyD?PhD yg&*lbGJUawG jrefrmjynfrSmay;aeNyD? EdkifiHjcm;rS aemufqHk;ay: usef;rma&;ud&d,mawG0,f,lvdkufNyD pwJh <um;vHk;awGeJYyJ ESpfaygif;tawmfMumaeNyD/aq;ynm wdk;wufaeaMumif;urÇmudk <um;<um;ae&wmutarm/ usaemfhtjrift&qdkvQif jynfolvlxk&JU usef;rma&;todynm? oabmxm;ESifhvufawGUvky faqmifr Ir sm;ajymif;vJNyD; tajccHusef;rma&;apmifha&SmufrIudk vlwdkif;vufvSrf;rDrS wdk;wufw,fvdkY qdk

csifygw,f/NrdKUawmfBuD;rSm ukwif w

aomif;(1000) aqmufaqmuf?a0;vHacgifzsm;wJh ae&mav;awGrSm aq;ay;cef;? aq;ukcef;awG zGifhay;wmudk ydk0rf;omygw,f/ ra&mifwJh ae&mrSmqDvl;?tvkyfr&Sd aMumifa&csdK;aewm[m rvkyfoifhwJh tvkyfawGyg/

xdkYaMumifh aq;cef;a&mufvmwJh vlemrsm;udk wwforQusef;rma&;ynmay;rsm; jyKvkyf&ygw,f/

Oyrm-wcsdKUvlemrsm;onfrsufvHk;Munfhraumif;í aq;cef;vmwm[k ajymMuw,f/rsufpdXmerS usaemfwdkYqD vTJajymif;vmygu ppfaq;Munfh&m qD;csdKa&m*g &Sdaewwfygw,f/ qD;csdKa&m*gaMumifh rsufvHk;a0'em cHpm;ae&aMumif;vlemrSm rodyg/

] q&m qD;csdKudk aemufrSukNyD; tck rsufvHk;t&ifukvdkY r&bl;vm;[if} [kar;avh&Sdw,f/

]rsufvHk;a&m*gjzpfwm qD;csdK&JU aemufqufwGJ qdk;usdK;ygqD;csdKt&ifukvkdufrS rsufvHk;tjrif MunfvifvmEdkifygw,f}

pojzifh tmaygufrwwf&Sif;jy&ygw,f/

qD;csdKa&m*gjzpfaeol ukvm; tzdk;BuD;wa,mufqdkvQiftcef;wckwnf;wGif vlemulMunfhay;aom rdwfaqGaq;rSL;

rsm;twGuf r,fawmfaq;cef;?jyifyvlemXmerS vufurf;pmapmifrsm; a0ay;ygw,f/ yg0ifwJh tcsuftvufrsm;udk azmfjytyfygw,f/

- qD;csdKa&m*gqdkwm aoG;wGif;oMum;"mwf? tNrJwaprsm;jym;aewJhtwGuf jzpfay:vmwJh a&m*gtpkta0;udk qdkvdkwJhtaMumif;/

- uyfa&m*gtoGif jzpfyGm;vm&jcif;rSm t0vGefjcif;? txkdifrsm;wJhtvkyfrsm; aygrsm;vmjcif;/ tpm;taomufxdef;odrf;rI r&Sdjcif;wdkYeJY qufpyfrI&SdwJhtaMumif;/

- tpmtdrftaemufrSm&SdwJhyefu&d,*vif;rS tifqlvifa[mfrkef; rxkwfay;EdkifwJhtwGuf (odkYr[kwf) tifqlvifa[mfrkef; xkwfay;aomfvnf;tmedoifrjywJhtwGuf aoG;xJoMum;"mwf tNrJrsm;jym;aeaMumif;/

- tifqlvifxkd;aq;eJYomukovdkY&wJh trsdK;tpm; (1)qD;csdKeJY tpm;taomufaexkdifrIyHkpH tygt0if aomufaq;wdkYjzifh ukoí&EdkifwJh trsdK;tpm;(2) qD;csdKqd kwm&S daMumif;/(trsdK;tpm; 2 qD;csdKrjzpfap&efumuG,fa&;enf;vrf;rsm;udkurÇmhqD;csdK^aoG;csdKtzGJUcsKyfrStBuHjyKxm;NyD; jzpfygw,f/)

- qD;csdKa&m*g\ vu©Pm

rul;pufwwfwJh urÇmhuyfa&m*gtjzpfrsm;vmwJh qD;csdK̂ aoG;csdK

wDZuf

( odkY r [k wf )

pmrsufESm (12) odkY

temrusufawmhonfhqD;csdKa&m*gonf\ ajcaxmuf

rS ynmay;wmudk wvTJrSwfxm;ygw,f/

]tcsdKawG rpm;eJYaemf}(3)vcefYavmuf ¤if;vlem

udk aq;rSL;rS þtwkdif;ajymygw,f/ aemuf qD;csdKxdef;odrf;rI raumif;awmh

]tcsdKawGpm;aeao;vm;}[k vlemudk ar;ygw,f/

]usaemf tcsdKrpm;bl;? rlwl;aemf tcsdK&nfawmh wtm;BudKufw,f}

aq;rSL; yufvufvefoGm;av\/

qD;csdKa&m*g vma&mufukowJh vlwmrsm;tygt0if qD;csdKa&m*gtaMumif; odcsifol

rsm;rSm a&qmjcif;? qD;rsm;vGef;jcif;? armyef;EIH;acGjcif;? rsufpdtjrifrIef0g;vmjcif;? temjzpfvG,f temusufaES;jcif;? ta&jym;,m;em^ ydk;0ifa&m*grsm;jzpfjcif;/

- qD;csdKa&m*g&JU aemufqufwGJ qifhyGm;a&m*grsm;rSm(aoG;wdk;a&m*g&JU aemufqufwGJawGeJY qifwlwmawG &Sdygw,f/) avjzwf? ESvHk;tm;enf;? ausmufuyfysufpD;? rsufpduG,f? tm½HkaMuma&m*grsm;jzpfjcif;? ajcaxmufawGudk aoG;toGm;tvm 'Pf&mtemw&jzpfvG,fjcif;? ajcaxmufykyf

Page 6: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,f twGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf6 NIGHTINGALE

1/

(2008 ckESpf? Edk0ifbmv)

]q&maersdK;at; ... q&mrBuD; a'gufwmpifoD,marmif&JUav;q,fhudk;ESpfjynfh arG;aeYtxdrf;trSwf abmvHk;NydKifyGJ&Sdw,f ... oHk;q,fhig;ESpftxufq&mawGu woif;xGuf&rSmqkdawmh q&mvnf; uef&r,faemf}

ausmif;tkyfq&mBuD; OD;a½TESif;u usaemfhudk ajymvdkufjcif;jzpfonf/ ]abmvHk;uef&r,f}qdkaom pum;udk Mum;vdkuf&uwnf;u ]i,fpdwf} u ]i,fxdyf} odkY wufvmonf/ [kwfonf/ i,fi,fu usaemf abmvHk;uefcJhonf/ uefcJhonfrS orefumvQHum taysmfoabmuefcJhonfrsdK;r[kwf/ Xmewck\ vufa½G;piftjzpfvnf;aumif;? aMu;pm;abmvHk;orm;tjzpfvnf;aumif; usaemf oJBuD;rJBuD; uefcJhjcif;jzpfonf/xdkYaMumifh q&mr a'gufwmpifoD,marmif\ arG;aeYtxdrf;trSwf abmvHk;NydKifyGJwGifausmif;q&mrsm;toif;\vufa½G;pifabmvHk;orm;wOD;tjzpf abmvHk;0ifuef&ef usaemfqHk;jzwfvdkufonf/

]awmhudk,fawmf uav;rsm;rSwfaeovm;}

a½T&wkabmvHk;NydKifyGJvm; ... aqm&D;

]ruef&bl;azBuD; vHk;0ruef&bl;}

usaemfabmvHk;uefrnfqdkawmh ZeD;ESifh om;orD;rsm;utxufygtwdkif; uefYuGufwm;jrpfMuonf/ usaemfuavQmhray;/

][ .. ukd,fhtoufu bm&Sdao;vdkYvJuG ... tckrS ig;q,fausmfausmfuav;&Sdao;wm}

]om;wdkY orD;wdkYuvnf;uGm azBuD;twGuf rpdk;&drfygeJYuG rif;wdkYazBuD;u tvwfBuD;&Sdygao;w,f .../

xdkodkYajymawmh ZeD;u ]&SifhxkdufeJY&SifhuH} aemf[laom oabmjzifh EIwfcrf;rJhjyovdk om;orD;rsm;uvnf; ]ajymr&wJha*gyu} yJ[laom tawG;jzifhacgif;&rf;Muonf/ usaemfuvnf; olwdkY\ trlt,mrsm;

udk rodusdK;uRHjyKum ]bm&rvJiguG} vkyfaevdkufonf/

þodkYjzifh usaemfwdkYtoif;abmvHk;uef&rnfhaeodkY a&mufvmonf/ ausmif;rSxkwfay;aom abmvHk;ueftusÐteDuav;udk0wfNyD; usaemf ajrmuf<uajrmuf<ujzpfaeonf/ ZeD;onfu &SufvdkY[kqdkum wbufodkY rsufESmvSnfhae\/ wynfhuav;rsm;u ]q&m ...b,f[muaygif b,f[muajcovHk;vJ }[k ar;onf/ usaemf &ifukd aumhxm;vdkufygonf/ abmvHk;yGJupm;awmh usaemftHhMooGm;onf/ aumif;aumif; upm;EdkifvdrfhOD;rnf[kusaemfhudk usaemfxifxm;onfr[kwfvm;/ wu,fwrf;upm;awmh ig;aytuGmavmuf&SdabmvHk;qDa&mufzd k Y usaemfawm fawm f Bud K ;pm;&onf/

atmufydkif;rS &Sdao;&JUvm;[kyif xif&avmufatmif [mwmwm aygh½Twf½TwfBuD; jzpfaeonf/ wvSrf;ESpfvSrf; tm;cJíajy;vd ku fvQi fyi f vluwywfuRrf;ypfcsifaeonf/aq;vdyfraomuf t&ufraomufaomaMumifh vluawmhrarm/ odkYaomf ae&mrS a½TUvdkYr&jzpfaeonf/ þodkYjzifh yxrydkif; NyD;oGm;onf/ q,fhig;rdepfavmufom upm;Edkifvdrfhrnf[k xifxm;aomfvnf;av;q,fhig;rdepfwdwd upm;vdkufEdkifí udk,fhukd,fudk,f tawmf auseyfaerdonf/

'kwd,ydkif;upm;&eftwGufausmif;q&mawmfawmfrsm;rsm;vlpm;vJ Muonf/ usaem fvnf; vlpm;vJrnf[k ajymvkdufonf/ xdktcg toif;acgif;aqmif q&marmifarmifBuD;u

][m ... q&m rvJeJYtHk; ..q&mu awmfawmfupm;Edkifao;wmyJ qufupm;yg}

[k usaemfhudkajymonf/ xdkpum;udk Mum;vdkuf&aomtcgusaemf xdwfceJ0rf;omoGm;onf/ udk,fhxufi,faom oHk;q,fausmf av;q,fausmfrsm;rsufESmw½IHU½HIU acgif;w&rf;&rf;jzifh vlpm;vJMu&onfh tcsdefrSmig;q,fausmfaom usaemfu]awmfawmfupm;Ekdifao;wmyJ}[k tajymcH&í b0ifav[yfoGm;onf/ zrf;rdaomig; a&xJvTwfvdkufovdk 'kwd,ydkif;qufupm;&eftwGuf uGif;xJodkY q,fausmfoufuav;wOD;yrm usaemf ajy;0ifoGm;cJhygonf/

aemufwaeYreuf tdyf,muxawmh usaemfwudk,fvHk;emusifudkufcJaeonf/ ajcaxmufrsm;uvnf; auG;ír&?qefYír&jzpfoGm;onf/ ukd,ftyl&Sdefwufum usaemfzsm;NyD;tdyf,mxJ vJoGm;onf/

] ruefygeJYvdkYajymwm uefcsifOD;av ... cHaygh}

[k ZeD;onfu ajymumpdwftcsOfaygufaygufjzifh rjyKpkawmhay/ yufvufuav;nnf;nL&if; ]t½G,f} ESifh ]usef;

rma&;}taMumif; usaemfawG;rdoGm;onf/

usaemfwdkYuJhodkY touft½G,fuav; enf;enf;&vmaomolrsm;wGif Mum;vdkuf&onfhtcg tifrwefESpfoufoabmusNyD; yDwdjzpf&aom pum;ESpfcGef;&Sdygonf/ xdkpum;ESpfcGef;rSm ]t½G,fwifw,f aemf}

[laompum;ESifh]odyfusef;rmwmyJaemf}[laom pum;wdkYjzpfav

onf/ ajrmufyifhajymqdkMuonfudk &dyfrdonfhwdkif ]t½G,fwifw,f.. aemf}[k tajymcH&vQif ]'gawmif a&rcsdK;&ao;bl;}[k jyefajymcsifwwfMuonf/ xdkYtwl ]odyfusef;rmwmyJ aemf}[k qdkvdkufvQifvnf;]NydKifajy;OD;rvm;} [k wHkYjyefrdwwfMuayonf/

pifppf ]t½G,f}ESifh ]usef;rma&;}[k qdkvdkufonfwGif ]xkdt½G,fESifh xdkusef;rma&;} ]þt½G,fESifh þusef;rma&;} om&SdMuonfudk owdjyKrdMuzdkY vdkayonf/ usaemfqdkvdkonfrSm touf ESpfq,ft½G,f vli,fwa,mufwGif ]toufESpfq,fusef;rma&;}&SdNyD; usaemfwdkYuJhokdYig;q,fausmftzkd;tdkuav;rsm;wGif ]ig;q,fausmfusef;rma&;}om &SdaeMujcif;jzpfonf/ okdYaomf usaemfwdkYrSm t½G,fwifNyD; odyfusef;rmwmyJ[k tajymcH&vQif ]ESpfq,ft½G,fusef;rma&;}[k ,HkMunfrdwwfMuygonf/ xdkYaMumifh toufig;q,fausmfaeygvQuf toufESpfq,ft½G,frsm;om vkyf&rnftvkyfrsm;udk vkyfrdoGm;wwfMuayawmhonf/ ig;q,f

&JacgifrJarmif

ausmft½G,fü ig;q,fausmft½G,fvkyf&rnfhtvkyfukdomvQifvkyfrS usef;rma&;aumif;Edkifrnf r[kwfvm; .../

,ckawmh usaemfonf touf ig;q,fausmfqdkonfht½G,fudk arhum ESpfq,fausmf vli,frsm;om uef&rnfh abmvHk;udk oGm;í uefcJhonf/ xdkYtjyif vlpm;vJoifhygvsuf q&marmifarmifBuD;\ ]q&maersdK;at; uefEdkifw,f} qdkaom pum;udk ESvHk;acGUum 'kwd,ydkif;udk yg0ifusJjzpfoGm;onfyJ/a[m ... tckawmh udk,fvufrsm; txdrcHEdkifbJ wnnf;nnf; wnLnLjzifh tdyf,mxJvJaeayawmhonf/

2/

(2009 ckESpf? Edk0ifbmv)

]q&maersdK;at; ... q&mrBuD; a'gufwmpifoD,marmif&JUig;q,fjynfh a½T&wkarG;aeY txdrf;trSwf abmvHk;NydKifyGJ&Sdw,f ... oHk;q,fhig;ESpftxufq&mawGu woif;xGuf&rSmqdkawmh q&mvnf; uef&r,faemf} [k q&mBuD;OD;a½TESif;uusaemfhudk ajymvmonfhtcg(q&mrBuD; a'gufwmpifoD,marmifudk av;pm;cspfcifygaomfvnf;) ruefyg&apESi f h[kaMumufaMumufvefYvefY jiif;vdkufrdygonf/

rsufpdxJ ocsØKif;ukef;ukdajy;jrifrdaomaMumifh jzpfygonf/

&JacgifrJarmif

(a'gufwmpifoD,marmif\

50 ESpfjynfh a&T&wk txdrf;trSwf

oufBuD;abmvHk;NydKifyGJodkY

trSwfw& ... )

wu,fwrf;upm;awmh ig;aytuGmavmuf&Sd abmvHk;qD a&mufzdkY usaemfawmfawmfBudK;pm;&onf/ atmufydkif;rS&Sdao;&JUvm;[kyif xif&avmufatmif [mwmwm aygh½Twf½TwfBuD;jzpfaeonf/ wvSrf;ESpfvSrf; tm;cJí ajy;vdkufvQifyif vlu wywf uRrf;ypfcsifaeonf/ aq;vdyfraomuft&ufraomufaomaMumifh vluawmh rarm/ odkYaomfae&mrS a½TUvdkY r&jzpfaeonf/ þodkYjzifh yxrydkif; NyD;oGm;onf/ }}

]]usef;rma&;*sme,fodkY pmrlay;ydkYvdkvQif ...

t,f'DwmtzGJU

Edkufwifa*;vfusef;rma&;*sme,f

pmMunfhwdkuf? r,fawmfaq;cef;

rJaqmufNrdKU/

P.O.Box (156), Mae Sot, 63110Tak Province, ThailandE-mail : [email protected]

[email protected]@yahoo.com

Ph : BMA Office - 055544495Dr Lun Swe - 0812841418Nai Aye Lwin - 0895626248

Edkufwifa*;vf usef;rma&;*sme,fudk tifwmeuf

wGif zwf½IvdkygvQif ...

www.maetaoclinic.org/publication-Journal.htmlESifh www.ntg.zwekabin.org wGif zwf½IEdkifygonf/

Page 7: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,ftwGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf NIGHTINGALE 7

[dkuf&Smvywf&nf ... [dkuf trfvGdKuf[qd&nf .../ [dka&SUu qlnHqlnHeJY bmoHvJ ar;&rvkd jzpfaeyguvm;/ tm;yg;yg; ... axmif*Pef;avmuf&SdwJh vlwef;BuD;[m a[m'D xdkif; -jrefrme,fpyf rJaqmufNrdKUrSm bmtcGifhta&;awGudk awmif; qdkcsifvdkY tckvdk pk½Hk;pk½Hk; vkyfMu&wmwkef;/ ar;p&mawG awG;p&mawGudkuGif;uGif;uGufuGuf xifxifvif;vif; &Sif;jyvdkufwmu ezl;pnf;awG? qdkif;bkwfawG? vufurf;aMumfjimawGuvGJvdkY bm&SdtHk;rSmwkef;/ tHr,f ... tHr,f awmaysmf ref;rsdK;jrifhBuD;vnf; ezl;pnf;BuD;wyfxm;vdkYygvm;/ "STOP AIDS" wJh/ ar;prf;yg&ap udkawmaysmfBuD;a& .../ attdkif'Dtuf(pf)u olYudk &yfcdkif;csifwdkif; &yfckdif;&atmif ]cifAsm;u armfawmfyDu,fvm;}vdkY ar;&if usaemfh&JabmfBuD;b,fvdkjyefajzrSmwkef;/ tvJh tv,f? w,fvJMunfhaumif;wJhqkdif;bkwfudkif r,fawmfBuD;ESpfyg; yguvm;/ pdefat;rmeJY ywåjrm;MunfMunfwdkY udkifxm;wmu ]oifhaMumifh tjrnf;renf;ygapESifh(tJav) oifhaMumifh rD;ravmifygapESifh (yHk-avmifqufavmif?rD;owfwyfzGJUrSL;? xdkif;-jrefrme,fpyf)}wJh/ rTm;wGm;vdkY ... rTm;wGm;vdkYaemf/ olrwdkYwu,fudkifxm;wmu "Universal Access andHuman Rights" (urÇmw0Srf;vHk; vlYtcGifhta&;jynfh0aom usef;rma&; jyKpkapmihfa&SmufcGifh&Sda&;) ygcifAs/ 'DESpf 2009 ckESpf? urÇmhattkdif'Dtuf(pf)wdkufzsufa&;aeYtwGuf 'Daqmifyk'fudk txl;jyKNyD;rJaqmufNrdKU taxGaxGa&m*gukaq;½HkBuD;uae ausmif;om;aq;cef; (ac:) r,fawmfaq;cef;ta&muf a[m'Dvlwef;BuD;u a<u;aMumfoHwcsdKUudk wdkifMu? jrefrmh½dk;&m'dk;ywfoHav;awGeJY oHcsyfwcsdKUudk wdkifMu? NrdKifMuqdkifMueJY aysmfp&mBuD;ayghcifAsm/ cgwdkif;ESpfawGqdk rJaqmufNrdKU &yfuGufeJY aus;½GmwcsdKUrSm puf½Hktvkyf½Hktvkyform;awG&JU epfemqHk;½IH;rIawGtwGuf csdefudkufAHk;vdk toHk;csNyD; yHkazmfqE´jywwfwJh jrefrmjynfom;tzGJU (JACBA) eJY jrefrmtvkyform; wuf<uvIyf&Sm;ol tcsdKUuvnf; tvkyform; tcGifhta&;twGuf vrf;avQmufqE´ rjy&&ifvnf; &rd&&m qE´jyr,fa[h qdkNyD; ESpfpOf vrf;avQmufyGJ csDwufwmudkvnf; ,ckqdk (6)ESpfajrmuftjzpf jrifMu&rSmyg/ þodkY xdkodkY taMumif;trsdK;rsdK;Mum;rSvrf;avQmufcsDwufyGJ\ aemufqHk;yef;wdkifjzpfaom r,fawmfaq;cef;odkY a&mufvmMu&mwGif ]a[m'Dtan§mfawmif a&Smifp&m rvdkaom pum;0dkif;}onf *vdkrsdK; pdkajypGm tdkaup&m jzpfwnfvmyg\/Munfhaemf .../ oHcsyftwkdiftazmufuav;awGeJY pum;0dkif;av;&,fyg/

awmaysmf / / ]attdkif'Dtuf(pf) a&m*g[m? bmudka½G;ovJuGm/usefrdwfaqGrsm; / / ]vlrsdK;bmomra½G;yg? tm;vHk; jzpfEdkifwm}

]qif;&Jcsrf;omra½G;yg tm;vHk;jzpfEdkifwm}]a,musfm;rdef;r ra½G;yg tm;vHk;jzpfEdkifwm}]vlBuD;vli,f ra½G;yg? tm;vHk;jzpfEdkifwm}

awmaysmf / / ]waxmifhudk;&m&Spfq,fwpf urÇmrSpjzpf}]waxmifhudk;&mudk;q,fhwpf jrefrmrSmpjzpf}]pjzpfcgp athpfa&m*g? aq;0g;r&Sdyg}]ESpftwefMumrS wDxGifvm? &yfwefYaq;wJhAsm}]tdyfcsftdkifAGDydk; umuG,fAsdK;? attmwDaq;wefcdk;}]wefzdk;rsm;jym;? aq;u&Sm;? vltrsm;tjym; oHk;Edkifovm;a[h}

qdkeDrdk;ausmf / / cifAsm;a&SUuwdkifvdkYom aemufuvdkufqdk&wm/awmfawmfarmwmyJAs? a[m[J a[m[J? tdyfcsftdkifAGDu a&m*gydk;?attdkif'Dtuf(pf)u a&m*ga0'em pojzifh 'Davmufawmh vlxkuodMuygw,fAsm/ usaemfwdkY xdkif;-jrefrme,fpyfuqdk&if ]av;vHk;}]atudkufoGm;r,f} pojzifh usef;rma&;A[kokw&SdMuygw,fAs/

*k½kqef / / 'gwifb,furvJ? aoG;uwqifhul;Edkifw,f/ vdifwl vdifuGJayghav/ vdifqufqH&muae ul;Edkifw,f/ udk,f0efaqmif rdcifqDuae oaE¨om;qDudk ul;Edkifw,f pojzifh tJ'Dvdkul;pufEdkifwJh tajctae (3)&yfudkvnf; vlxku wD;rd acgufrdMuwmygyJ/

a'gufwmvGPf; / / cifAsm;wdkYajymvdkY ajym&OD;r,fAs/ vlxku*k½kqefajymwmawGwifrubl;As/ tdrfomtwloHk;wm? rsufESmokwfyk0g twloHk;wm? a&uefwckwnf; twlwla&csdK;wm? tdk;cGufyef;uefawGudk twloHk;wm? t0wftpm;awGeJY tdyf,mcif;awGtwloHk;wm pojzifhayghav/ ]twlwuGtoHk;jyKwm}awG avmufeJYvnf; rul;pufEdkifbl;qdkwmudk em;vnfoabmaygufygw,fAsm/

awmaysmf / / [kwfwmaygh .../ usaemfwdkYvlxk[m ]omrefxdawGUqufqHjcif;}awG jzpfMuwJh wtdrfxJtwlaewmwdkY? (o&JawG?0dnmOfawGeJYr[kwfbl;aemf? aecsif&ifvnf; cifAsm;wdkYzmomaeMu)? em&nf,dkwm? acsmif;qdk;wmwdkY? rsuf&nf? acR;&nfawGeJYxdrdwmwdkY? ezl;? yg;? vufawGudk erf;wmwdkY? wae&mwnf; twlwltvkyfvkyfwmwdkY? um; twlwlpD;wmwdkY? twlwlausmif;wufwmwkdY? twlwlupm;wmwdkY? vufqGJEIwfqufwm? ayGUzufwmwdkYrSm bmrSjyóemr&Sdovdk rul;pufEdkifbl;qdkwmudkvnf;usef;rma&;A[kokw&SdMuygw,fAsm/ qdkvdkwmu jrefrmjynfxJrSmqdk&if vlxk[m ppftmPm&Sifb0 iaygawGvufatmufuae rdrdwdkY&JU b0tarmawGudk rdrdzmom ukwfuwfNyD; ajzMu&? azsmufMu&wmqdkawmhu ydkNyD;awmif usef;rma&;*½kpdkufMu&ygw,fAsm/

qdkeDrdk;ausmf / / [kwfw,fAs/ jrefrmjynfwGif;u vlxkua&m?e,fpyfa'otoD;oD;a&mufeJY jynfya&muf jrefrmvlxkyg odaeMuwJh usef;rma&;todawGxJrSm tdyfcsftdkifAGDydk; ul;pufcH&ayr,fhvnf; 'Dvl[m omrefvlwa,mufvdk oGm;vmvIyf&Sm;Edkifw,fqdkwmvnf; ygw,fAs/ 'ghtjyif tdyfcsftdkifAGDydk; trSefwu,f&SdolwOD;udk omreftuJcwfMunfh½HkeJY rodEdkifbl;/ ]aoG;ppfMunfhrSom} ydk;&Sd? r&Sdudk odEdkifw,fqdkwmrsdK;ayghav/ 'ghtjyif rdrd[mtdyfcsftdkifAGDydk; &Sd?r&Sdqdkwmudk b,fvdkrSaocsmrodEdkifolawGeJY vdifqufqHwm? taysmftyg;vdkufpm;wmudk twwfEdkifqHk; a&SmifMuOf&r,fqdkwmrsdK;txdaygh/ vlxku b0ay;todu jyXmef;ay;xm;NyD;om;ygAs/

*k½kqef / / at;As/ jcif? Murf;ydk;? tjcm;ydk;aumifeJY wd&dpämefawGtudkufcH&&ifvnf; tdyfcsftdkifAGDydk; rul;pufEdkifbl; qdkwmudkvnf;odMuwmayghAsm/

a'gufwmvGPf; / / rdwfaqGwdkY? usaemfwdkYaqG;aEG; oGm;MuwmawGrSm vlxku wD;rdacgufrdwm? em;vnfoabmaygufwm? od&SdwmawGcsnf;yJ ajymoGm;wmqdkawmh vlxku ]ododBuD;eJYyJ tdyfcsftdkifAGDydk;&SdolawG rsm;rsm;vmwmvm;? attdkif'Dtuf(pf)a&m*geJY aoqHk;olawG wdk;wdk;vmwmvm;} ar;&rvdk jzpfaew,fAs/ aMomf ...'geJY tmz&duwdkufu ql'efEdkifiHrSmqdk&if or®w tkdrmqdkolu

ckcHtm;avsmhenf;usqif;a&; a&m*gwdkufzsufa&;udk ulnDaeMuwJhtifef*sDtdk (13)ckudk EdkifiHxJuae ESifxkwfvdkufw,fwJhAsm/ tifef*sDtdkawG[m ql'efEdkifiH&JU EdkifiHa&;rSm b,favmufxd yg0ifywfoufaevdkY tckvdk armif;xkwfwmvJqdkwm rodEdkifayr,fh athpfa0'em&Sifrsm;jym;wJh ql'efEdkifiHvdk EdkifiHrSm aexdkif&yfwnf&wJh aq;aomufvufp vlemawG[m b,favmufawmif 'ku©rsm;MurvJAsm/ aemf/

awmaysmf / / wu,f ... oem;p&mygyJAsm/ usaemfwdkY jrefrmjynfwGif;rSmqdk&ifvnf; 3D Fund vdkYac:wJh (iSufzsm;? wDbD?tdyfcsftkdifAGD̂ attdkif'Dtufpf) ayghav/ tJ'DEdkifiHwum tifef*sDtdkawGu jrefrmjynfudk (5)ESpfaxmufyHhr,f/ tJ'Dvdk axmufyHhzdkYudkpkpkaygif; tar&duefa':vm oef; (100)oHk;pGJzdkY vsmxm;owJh/tp½dk;wJh tpdk;&qdkwmuawmh usaemfwdkYEdkifiHrSm r&SdwmMumcJhygNyDAsm/

qdkeDrdk;ausmf / / [kwfyghAsm/ [kwfygh/ urÇmeJYt0Srf; trsdK;om;a&;Ncdrf;ajcmufrIBuD;tjzpf tav;teufxm; aqmif½GufaeMu&wJh 'DtdyfcsftdkifAGD̂ attkdif'Dtufpf wdkufzsufa&;[m tvGeftrif; ta&;BuD;wmayghAsm/ rESpfuawmh UNICEFF u xkwfjyefwJh tpD&ifcHpmudk zwfvdkuf&w,fAs/ jrefrmjynfwGif;rSm tdyfcsftkdifAGDydk;&Sdol(240000)&SdNyD; tJ'Dpm&if;xJrSm (170000)cefY[m 24 ESpfatmufvli,fawGjzpfMuowJh/ tJ'D 24 ESpfatmuft½G,f vli,fawGrSmyJ'Dydk;eJY 'Da&m*gjzpfzdkY tcGifhtvrf;rsm;Muw,fvdkY &nfnTef;xm;w,fAs/

'Dr,f rdwfaqGwdkY tazmf aqmif&iftan§mfawmif a&Smifp&mrvkdbl; rSwfyg

qefwmuavmhpf

*k½kqef / / cifAsm;u rESpfu UNICEFF &JU xkwfjyefcsufudkaqG;aEG;oGm;awmh usaemfuvnf; rESpfu xkwfjyefwJh urÇmhukvor*¾ attdkif'Dtufpfwdkufzsufa&;tzGJU (UN.AIDS) tzGJUuxkwfjyefxm;wmawGudk ajym&OD;r,f/ UN.AIDS tzGJUu ajymwmu ]tdyfcsftdkifAGDydk;eJY aexdkifolta&twGuf[m 16 &mcdkifEIef;avmuf avsmhenf;oGm;w,fwJh/ 'g[m bmaMumifhvJqdkawmh tdEd́,EdkifiHrSm a&m*gjzpfay:rItajctaeawGudk txl;tav;ay; oHk;oyfrI jyKvkyfwm&,f? tmz&duwdkufu (5)EdkifiHjzpfwJh (tif*dkvm?uifnm? rdkZrfbpf? Edkif*sD;&D;,m;? ZifbmabG) pwJh EdkifiHawGrSma&m*gul;pufol[m cefYrSef;wmxuf avsmhenf;aewmaMumifh jzpfw,f}vdkY wifjyxm;w,fAs/

tckvnf; rMumcifu 2009 ckESpftwGuf WHO eJY UN.AIDStzGJUawG&JU yl;wGJ xkwfjyefwJh tpD&ifcHpm xGufvmw,fAs/ tJ'Dyl;wGJtpD&ifcHpmxJrSm 'DESpfxJrSmyJ urÇmw0Srf; AIDS a0'emeJYaoqHk;olaygif;[m 25 oef; &SdowJhAs/

a'gufwmvGPf; / / a&m*gul;pufol avsmhenf;wm[m ewfvlom"kac:p&myJayghAsm/ aMomf ... 'geJY udkawmaysmfBuD;u xkdif;EdkifiHrSmwcsdefu ausmfMum;cJhwJh ]uGef'Hk;bk&if-rDcsdKif;} vkyfovdk &xm;blwm? um;rSwfwdkif? avqdyf? oabFm pwJh vlpka0;&m ae&mawGrSm ]uGef'Hk;udk rvTJraoG oHk;MuzdkY} twk,l rvIHUaqmfcsifbl;vm;As/

awmaysmf / / tm ... tmp&duvnf; twk,lNyD; rvIHYaqmfcsifygbl;/ tppftrSeftjrif &D;&Jruf'&pf(tJav) &D;&J,fvpfZifeJYvIHYaqmf&r,fqdk&if ]'Dr,f 'Dr,f rdwfaqGwdkY? tan§mfa&Smifcsif&ifarm&d,ref;aq;aqmif (tJ[kwfaygif) ]tazmfaqmif&if tan§mfawmif a&Smifp&mrvdkbl;} ]tcsdefrawmfrSm 0&defaqmfcsif&ifvnf;a[m'Dtazmfukd aqmifjzpfatmif aqmifMuygAsdKU}

tJonfaemuf aysmfp&mtawG;wawGjzifh abmf'gav;aAGwdkYonf xdkif;EdkifiHwGif wcsdefu ausmfMum;cJhaom uGef'Hk;bk&if rDcsdKif;\ enf;vrf;rsm;twdkif; urÇmhattdkif'Dtufpfwdkufzsufa&;aeYodkYvma&mufMuaom vlxkvlwef;pm; tvTmtoD;oD;wdkYESifhtwl ppf0g'DwdkY rnfodkYan§mfMu? atmfMuygap tazmfaqmifygu tan§mfa&Smif&efrvdkygaMumif; aMunmarmif; cwfMuavownf;/

qefwmuavmhpf (acwå-t*Fyl)

Page 8: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,f twGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf8 NIGHTINGALE

Ny D;cJ hwJ hvwkef;u HIV/AIDS a&m*gtwGuf umuG,faq;azmfxkwfEdkifcJhNyD qkdwJhowif;aumif;w&yf ay:xGufcJhygw,f/ xdkif;EdkifiHrSm tar&duefppfbuf aq;okawoetzGJUeJY xdkif;usef;rma&;Xmeuynm&Si fawG p kaygi f; Ny D ;p kaygif;NyD; HIV a&m*gydk; umuG,faq;azmfxkwfEdkifzkdY okawoevkyfcJhMuwm tcsdefumvtm;jzifh (6)ESpfausmf MumcJhNyD; xdkif;vlrsdK;aygif; aomif;ESifhcsDNyD; okawoe tprf;oyfcHcJhMu&ygw,f/ 'gavmufprf;oyfcJhMuayr,fh awGU&Sdxm;wJh HIV a&m*gykd; umuG,faq;[m a&m*gykd;ukd 30&mcdkifEIef;avmufyJ umuG,fEdkifao;wmyg/ vkH;0 a&m*gykd;r0ifatmif &mEIef;jynfh umuG,fEdkifao;wm r[kwfao;yg/

tJ'Dowif;ukdzwf&wJhtcgaq;0g;topf atmifjrifzkdY tprf;oyfcH&olawGtwGuf vlUtcGifhta&;ay;rI &Sd&JUvm;qkdwmpOf;pm;rdNyD; 'Daqmif;yg;ukd a&;om;vkdufjcif; jzpfygw,f/

aq;0g;topfwck azmfxkwfatmifjrifzkdY&m jzwfoef;&wJhtqifhu trsm;BuD;&Sdygw,f/ t&ifqkH; tJ'Daq;0g;ukd"mwfcGJcef;rSm prf;oyfr,f/ NyD;&if wd&dpämefav;awGay:rSm prf;oyf&ygao;w,f/ tJ'DtqifhawGrSm 'Daq;[m tEÅ&m,fr&Sdbl; prf;oyfvkdYjzpfEdkifw,fqkdwm aocsmawmhrS vlawGay:rSm prf;oyf&wmjzpfygw,f/vlawGay:prf;oyfawmhvnf;yxrtqifhu a&m*gr&SdwJh vlaumif;awGay:rSm prf;oyfNyD;'Daq;udkay;vkduf&if cE¨mukd,fu b,fvkdwkHYjyefrI&SdovJqkdwm Munfhygao;w,f/

tJ'DurSwqifh vlemay:rSm prf;oyfMuygw,f/ tJ'DtqifhusawmhvJ vlemOD;a&w0ufu prf;oyfwJhaq;0g;ukd &&S d NyD;aemuf? OD;a&w0ufutmedoifr&SdwJh Placebo aq;0g;ukdyJ okH;pGJ&ygw,f/ NyD;awmhrS wu,fhaq;tppfukd &&SdoleJY

tmedoifr&dSwJh aq;twk&&dSoltkyfpk(2)pk&JU &v'fawGukd EdIif;,SOfMunfhNyD; tajz&SmMurSmjzpfygw,f/t

tckvkd aq;0g;prf;oyfrItqifhqifhjyKvkyfykHukd od&NyDqdk&ifaq;ynmokawoeawGrSm tpr f ;oyfc Holr sm;r Sm b,favmuftEÅ&m,fBuD;rm;w,f?aq;ynm&JUatmifjrifrItwGufolwdkY b,favmufay;qyfcJhMu&w,fqk dwm odomEd ki fygw,f/ 'gaMumifh tprf;oyfcHolrsm;&JU tcGifhta&;ukd umuG,fapmifha&Smufay;EdkifzkdYeJY okawoeprf;oyf&mrSm aq;ynmusifh0wf (ethics)eJY udkufnDzkdY ta&;wBuD; vkdtyfw,f/

aq;ynmusif h0wfqd kwm

bmvJ/

usifh0wfqkdwJhoabmuawmh pm&dwåykdif;qkdif&m vrf;nTefcsufvkdY ajymvkdY&ygw,f/aq;ynmukd tokH;jyKNyD; vlemukd prf;oyfuko&mrSm? usifh0wf[m jrifhjrwfwJh tjyKtrlw&yftaeeJY vlem&JU aumif;usdK;ukda&SU½INyD; apmifhpnf;&r,fhudpörsdK;awG&Sdygw,f/ tJ'DxJrSm vlUtcGifhta&;qdkif&m jyóemawG[mvnf; aq;ynmusifh0wfrSm xnfhoGif;pOf;pm;&wJh tcsufawGjzpfaeygNyD/

okawoejyKrItwGuf usifh

0wfqkdif&m vkdtyfcsufrsm;/

okawoejyKrl&mrSm vlUtcGifhta&;udk tajccHwJh vrf;nTefcsufawGukd vkdufemusifhokH;zdkY vkdygw,f/ 'Dvrf;nTefcsufawGxJu ta&;BuD;wJhtcsufawGudk aumufEIwfaz:jy&r,fqkd&if ...

(1) vlemukd aq;okawoe prf;oyfrIrSm yg0ifapawmhr,fqk d&i f ? ' Dpr f ;oyfr I& J Uaumif;usdK;wifru? qdk;usdK;tEÅ&m,fawGukdyg aoaocsmcsm &Sif;jyNyD;rS vlemukd,fwkdifpOf;pm;qkH;jzwfcGifh ay;&ygr,f/b,fol&JUwdkufwGef;csufrS ryg0ifbJ vlemukd,fwdkifu vkdvkd

vm;vm; oabmwlcGifhjyKcsufrsdK;&rS prf;oyfcGifh&Sdygw,f/

(2) okawoevkyfaepOfwef;vef;? rNyD;qHk;ao;cifrSm?vlemu prf;oyfrIrcHvkdawmhbl;qdk&ifvnf; prf;oyfrI qufrvkyfawmhbJ? vGwfvyfpGmxGufoGm;cGifhjyK&ygw,f/

(3) okawoe prf;oyfrIcH,laepOfrSmvJ vlem&JUaumif;usdK;ukda&SU½INyD; ol&JUay;qyf&wJh tcsdefwefbkd;? tvkyfysufuGuf&wJh epfemaMu;udk avQmfaMu;ay;&rSmjzpfNyD;? ab;xGufqkd;usdK; &&SdvmcJh&ifvnf;? t&nftaoG;jynfh0wJh? aq;ukoapmifha&SmufrI vkyfaqmifay;&ygw,f/

(4) prf;oyfrIcH,laewJh vlem&JU taMumif;tcsuftvufrsm;udk tjyifukdraygufMum;atmif vQdKU0SufpGmxdef;odrf;ay;&ygw,f/

(5) 'ghtjyif okawoe&v'fawG xGufay:vmwJhtcgrSm?yg0ifcJhwJh vlemawGudk today;wifjyNyD; tusdK;cHpm;cGifh &&dSvmatmifaqmif½ Gufay;zd k Yvnf; vkdtyfygw,f/

'DvkdrsdK; okawoe prf;oyfcsufw&yf[m aq;ynmusifh0wfeJY nDnGwfNyD; tprf;oyfcHvlemrsm;&JU vlYtcGif hta&;jynfh0pGm&&dSapEdkifr,fh tcsuftvufawGeJY jynfhpHkzdkY okawoeoHk;oyfa&;aumfrDwDw&yf &dSzkdYvkdtyfNyD; okawoDawG[m prf;oyfrIrjyKvkyfcifrSm okawoeokH;oyfa&;aumfrDwD&JU twnfjyK cGifhjyKcsuf&rSom? vkyfief;pwifcGifh &Sdygw,f/

jrefrmEdkifiH aq;ynm&Sifrsm;toif; (BMA) taeeJY okawoe okH;oyfa&;aumfrDwDw&yfzGJUpnf;zkdY tcsdefusa&mufaeygNyD/ 'grSom aumfrDwDuaevlYtcGifhta&; jynfh0rIr&dSwJh?aq;ynmusifh0wfeJY rnDnGwfwJh okawoe prf;oyfrIawG rjzpf&atmif apmifhMuyfppfaq;ay;EdkifrSmjzpfygaMumif; wifjyvdkufygw,f/

a'gufwmcifapm0if;

w½kwfEdkifiHw0ef; A(H1N1)wkyfauG; jzpfyGm;aepOf jrefrmEkdifiHom; aomif;csDí aexdkifaom &Srf;jynfajrmufydkif; rlq,f wzufurf;&Sd w½kwfe,fpyfNrdKU a&TvDwGif ausmif;tm;vHk;udk ,aeY ydwfvdkufonf/

rlBudK tygt0if ausmif;rsm;wGif zsm;emol ausmif;om;OD;a& wdk;yGm;vmojzifh ausmif;tm;vHk;ukd ,aeYrSpwifí 10&ufMumydwfvdkufaMumif;ausmif;tmPmydkifrsm;u rdbrsm;udkac:,l ajymqdkvdkufjcif; jzpfonf/

]ausmif;u rdbawGudk 'DaeY tpnf;ta0; ac:w,f/ausmif;udk 10 &uf ydwfvdkufw,f/ uav;awGudk vlodyfrsm;wJh ae&mawG roGm;zdkY ajymw,f} [k w½kwf ausmif;om;wOD;\ rdcifu rZÑdrudk ajymonf/

,ckwywftwGif; a&TvDNrdKU

trSwf 1 tv,fwef;ausmif;&Sdpmoifcef;wcef;wGif zsm;emolausmif;om; 30 OD;udk awGY&SdNyD;aemuf tqdkyg ausmif;udkpwifí ydwfcJhonf/

,cktcg zsm;emaeonfh uav;rsm;ESifh ausmif;om;rsm;udkjyifyaq;cef;rsm;u ukoray;bJ NrdKUe,f aq;½kHBuD;wGif aoG;azmufppfaq;NyD;? A(H1N1) ydk;rawGY&SdrSom ukoay;aMumif;aq;½HkodkY oGm;cJhonfh tjcm;ausmif;om;rdbwOD;u rZÑdrudk ajymonf/

]olwdkY tjyifaq;cef;awGudkvnf; nTefMum;xm;w,fvdkYq&mrawGu ajymw,f/ aq;½HkBuD;rSm aoG;oGm;ppf&r,f/wkyfauG;ydk; rawGYrS olwdkYqDrSmaq;vmxdk;vSnfhvdkY tJvdkajymawmh aq;½HkMuD;udk oGm;w,f/uav;vlemawG aoG;ppfaewmrenf;bl;/ ykvif;BuD;csdwfxm;wJh uav;awGvnf; a[mcef;xJrSm trsm;BuD;yJ}[k oluajymonf/

,cifu ESmacgif;pGyf wyfqifí ausmif;wufcJhMu&NyD;?,ckwywftwGif; zsm;emcJ honfh ausmif;om;rsm;udk aq;0efxrf;rsm;u aetdrfrsm;odkYv d ku fvHí aoG;pp faq;c J haMumif; od&onf/

urÇmhuyfa&m*gtjzpf WHOac: urÇmhusef;rma&;tzJGYBuD;u owfrSwfac:a0:aom A(H1N1) a&m*gydk;ukd w½kwfEkdifiHüvlOD;a& wodef;ausmfwGif awGY&dScJhNyD;? ¤if;wdkYteuf 326 OD;rSmtoufqHk;½IH;cJhaMumif; w½kwfusef;rma&; 0efBuD;Xmeu pm&if; xkwfjyefxm;onf/

jrefrmEkdifiHESifh e,fedrdwfcsif; xdpyfaeonfh ,leefjynfe,f w,f[kefwdkif;wGif a&m*gydk; awGY&dSol rnfrSs&dSonfudk w&m;0if xkwfjyefjcif; r&dSao;yg/odkYaomf w,f[kefwdkif;wGif A(H1N1) ydk;awGY&dSol OD;a& 1000ausmfcefY&dSNyD; 3 OD;rSm tajctae qdk;&Gm;ojzifh ,leefjynfe,fNrdKUawmf ulrif;ESifh w,f[kefNrdKUawmf refpDNrdKUodkY oGm;a&mufíaq;ukoaeaMumif; a'ocHrsm;tMum; ajymqdkcefYrSef;aeMuNyD jzpfonf/

a&TvDESifh uyfvsuf wnf&Sdonfh rlq,fNrdKUwGifvnf; ESmap;acsmif;qdk;ESifh tat;rd zsm;emonfh uav;rsm; rsm;jym;aeaMumif; a'ocHrsm; tqdkt&od&onf/

,ckESpfwGif w½kwfe,fpyfü&moDOwk ydkrdkat;csrf;ojzifh uav;rsm;omru vlBuD;rsm;vnf; zsm;emonfh a0'em cHpm; ae&um A (H1N1) a&m*gumuG,fa&;twGuf ESmacgif;pnf;rsm;jzifh oGm;vmaeonf/

(rZÑdr? 11-12-09)

&efukefwGif ,ckESpf aoG;vGefwkyfauG;a&m*g jzpfyGm;íaoqHk;ol ,refESpfuxuf ydkrsm;vmaMumif; &efukefwdkif;usef;rma&;OD;pD;XmerS t&m&dSwOD;u ajymonf/

,ckESpfwGif tjzpftrsm;qHk;NrdKUe,fwkd YrSm ouFef;uRef;?ajrmufOuúvmy? omauw?wmarG? awmifOuúvmywdkYjzpfMuNyD; NrdKUe,f (45) NrdKUe,fvHk;wGif ,ckESpfjzpfyGm;aom ta&twGufrSm pkpkaygif; (3000)cefY&SdaMumif; ,if;t&m&dSu ajymonf/

¤if;u ]jzpfyGm;rIu wvtwGif;rSmqdk&if wcsdKUNrdKUe,fawGrSm &mausmfxd&Sdw,f/ 'gawmifpm&if;u wdwdususaumufvdkY&wm r[kwfao;bl;/ vlrodolrodbJ jzpfaewmawGu trsm;BuD; &dSaetHk;rSmav/ vmr,fh rdk;rusrD umvrSmawmhusef;rma&;0efBuD;XmetaeeJYbmawG pDrHr,fqdkwm rodao;bl;/ aoG;vGefwkyfauG;u &moDra&G;awmhbl;/ &efukefrSmu a&qdk;ajrmif;awGrsm;w,f? tqdk;qHk;u &yfuGufawGrSmaygh/ t

jzpf trsm;qHk;uvnf; tJ'Dvdk&yfuGufawGyJ} [k ajymonf/

usef;rma&;OD;pD;XmetaejzifhaoG;vGefwkyfauG;a&m*g umuG,fa&;a[majymrIudk &yfuGufrsm;wGif jyKvkyfaomfvnf; rxda&mufaMumif; tqdkyg usef;rma&;XmerS t&m&dSu ajymonf/

]a[majymrIu b,fvdkxda&mufrSmvJAsm/ NrdKUe,f (45)NrdKUe,fvHk;rSm &yfuGufawGMum;xJudk oGm;a&mufNyD; tESHY a[majymEkdifzdkYqdkwmu usef;rma&;0efxrf;tiftm; rsm;rsm;vdkw,f/ tcku tJ'Dvdk ynmay;r,fholawG rvHkavmufbl;} [k¤if;u ajymonf/

,ckESpfwGif aoG;vGefwkyfauG;a&m*gaMumifh aoqHk;olOD;a&rSm (50) cefY&SdaMumif;? NyD;cJhonfh 2008 ckESpfu (30) cefY&SdcJhaMumif; &efukefwdkif; usef;rma&;OD;pD;XmerS od&onf/

&efukef jynfolYusef;rma&;twGuf &efukefpnfyif usef;rma&;Xmeuvnf; &efukefwdkif;usef;rma&;OD;pD;ESifh yl;aygif;um aoG;vGefwkyfauG;a&m*g ESdrfeif;a&;wdkYudkaqmif&GufaeaMumif;

&efukefpnfyift&mxrf;wOD;uajymonf/

odkYaomf BudKwifumuG,frIrsm;udk xda&mufpGm raqmif&GufEkdifbJ vlBuD;vmumeD;usrStjzpfoabm vkyfjyaejcif; jzpfonf[k awmifOuúvmyNrdKUe,frS tNidrf;pm;ausmif;q&mwOD;u ajymonf/

¤if;u ]usaemfwdkY awmifOuúvmyrSm AdkvfcsKyfBuD; jrifhaqG? &efukefwdkif;rª;? NrdKUawmf0efvmNyD;awmh aoG;vGefwkyfauG;umuG,frIawGudk vmMunfhw,fvdkY awGYygw,f/ qdk;wmutJ'gAs/ olwdkYvmrvdkY vkyfjywmudk t[kwfrSwfaewmyJ/trSefawmh bmrS vkyfay;wm r[kwfbl;/ jcifaq;rIwf&ifvnf;ydkufqHay;rS vmrIwfay;wmyg/olwdkYvmwJhaeYawGrSmawmh tvum;ayghAsm/ olwdkYajymawmhaoG;vGefwkyfauG;umuG,frIawGudk tywfpOf vkyfaew,fayghAsm/ owif;pmxJrSm vkyfwmyg/ aoMutHk;rSmyJ/ 'Dvdk [efjyvkyfaeMur,fqdk&ifaygh} [kajymonf/

(acwfNydKif? 11-12-09)

&efukefwGif aoG;vGefwkyfauG;aMumifh aoqHk;olrsm;

A(H1N1) wkyfauG;aMumifhw½kwf-jrefrm e,fpyfausmif;rsm; ydwfvdkuf&NyD

Page 9: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,ftwGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf NIGHTINGALE 9

a&rD;&Sm;EdkifiHrSm aq;½HkawGt&rf;aumif;w,fvkdY qdkMuw,f/ 0efxrf;awGuvnf; vlemrsm;udk aEG;axG;pGm BudKqdkMuygw,f/ apwemeJY jyKpkukoay;Muygw,f/ tpdk;&toHvTifhXmeawGuvnf; a&rD;&Sm;&JUaq;ynm tHMorukefzG,f wdk;wufaeaMumif;? owif;xl;&SdvmvQif csufjcif;aMunm urÇmudk odapygw,f/ Oyrm- jywfoGm;wJhvnfyif;udk jyefqufay;wmwdkY? OD;aESmuftpm;xdk;ukowmwdkY? arG;uwnf;uacgif;rygvmwmudk acgif; wyfay;wmwdkY? taygufyg&rJh ae&mrSm taygufygrvmygu taygufazmufay;wmwdkY .../

udkwmaw[m a&rD;&Sm;EdkifiHrSm qdkuúm;eif;pm;wJh vlwa,mufyg/ tck udkwmawrdef;rrSm udk,f0efvaph? aeYapheJY rD;zGm;csdefeD;ygNyD/ 'DaeY c&D;onfrsm;rsm;&wJhtwGuf udkwmawaysmf½Tifrdygw,f/ acgufqGJaMumf? rkefYyJoa&pmrsm;0,fNyD;tdrfjyefvmcJhygw,f/ a&rdk;csdK;?pm;aomufNyD; armarm&SdwmeJY(udkwmaw) arS;ueJ tdyfaysmfoGm;ygw,f/

]a,musfm;? a,musfm;}vufarmif;udk udkifvIyfEId;cH

vdkuf&wJhtwGuf udkwmawtdyfaysmf&mrS Edl;vmygw,f/

]AdkufemaeNyD? uav;arG;awmhr,feJYwlw,f/ aq;½Hk jrefjrefoGm;Mu&atmif}

udkwmaw tdyf&mrS uref;uwef;xum tdrfab;u ta':BuD;udk tulac:NyD; AdkufBuD;onfudk qdkuúm;ay:wif tjrefeif;í aq;½HkodkY csDwufMuav\/

b,fcsdK;? nmauGU? b,f

auGU? nmcsdK;jzifh aq;½Hkudk cyfvSrf;vSrf;rS jrifae&ygNyD/

]tdk rD;awG xdefxdefvif;vdkYygvm;}

a[m ... aq;½HkxJt0ifaq;½Hk0efxrf;tcsdKU xrf;pif?wGef;vSnf;tpHkjzifh ajy;vmMuygw,f/ rsufESmawGuvnf;NyHK;vdkY ½TifvdkY/

]tpfudk vlemu 'Dtpfr r[kwfvm;/ uav;arG;csifvdkYvmwmxifw,f/ uJuJ usaemfwdkY o,foGm;ay;r,f/ tpfudkaemufu vdkufvmcJhaygh/}

0efxrf;awGu udkwmawhtrsdK;orD;udk ,k,MuifempGmjzifh wGef;vSnf;ay:wGifwifumtomt,m o,faqmifoGm;\/

]MunfEl;p&maumif;vdkufwm? tJ'g tpdk;&&JUaus;Zl;awGaygh}

pdwfxJrSm ajymvdkufw,f/udkwmaw om;zGm;aqmif

xJ 0ifoGm;wJhtcsdefrSm ewforD;wrQ acsmarmvSywJh q&mrav;awGu (olYrdef;r) uav;arG;zdkYtwGuf jymjymovJ jyifqifay;aeMuw,f/ q&mrav;wa,mufawmif acsmfvJNyD; 'l;NyJoGm;yHk&w,f/

]q&mrwdkY&,f nBuD;rif;BuD; tm;emygw,f/ usaemf q&mrwdkY pm;zdkY bm0,fay;&rvJ/vdktyfwmajymyg? vlemtwGufaum bmypönf;awG 0,fay;&rvJ cifAsm;}

]tdk ... aeygap tpfudkBuD;&,f usrwdkYudk tpdk;&u vpmvHkvHkavmufavmuf ay;xm;ygw,f/ ydkwJhvpmawG pkxm;r,fqdk&if av;ig;ESpfavmufqdkum;awmif 0,fpD;Ed kifMuygw,f/ vlemtwGufvnf; tm;vHk; pDpOfay;ygw,f&Sif? tpdk;&

&JU rdbozG,f arwÅmawGaygh&Sif/

rdk;a[udkxufacsmwJh q&mrav;wOD;u cspfpEdk;ajymygw,f/

]tif; awmfawmfaumif;wJhtpdk;&yJ? ig0efxrf;rvkyfjzpfwm aemifw&w,fuGm}

udkwmaw pdwfxJawG;aerdw,f/

cPMumawmh vlemudk arG;cef;xJ ac:oGm;Muw,f/

rdepf (30)cefYMumaomtcsdefwGif q&mrwOD;xGufvmNyD;

]udkwmaw trsdK;orD;uarG;&cufaevdkY n§yfqGJarG;&yghr,f/ usrwdkY q&m0efac:ay;yghr,f/ bmrS pdwfryleJYaemf/}

]aus;Zl;wifygw,f q&mr}q&mru NyHK;NyD; udkwmawh

udk tm;ay;aeygw,f/]olemjyKyDowJhq&mrawGyJ}pdwfxJawG;aejyefonf/½kyf&Sifrif;om; a'G;xuf

acsmwJh q&m0efwOD; tjrefa&mufvmNyD; arG;vlemudk n§yfqGJ arG;ay;vdkufygw,f/

q&m0ef arG;cef;rS xGufvmNyD;aemuf

]uJ udkwmaw pdwfylp&mrvdkawmhbl;/ tara&m uav;yg aeaumif;ygw,f/ uav;av;u a,musfm;av;/ cspfp&mav;Asmh/ uJ usaemfoGm;NyDaemf? bdkif/}

q&m0efrSm avcRefNyD; om;zGm;aqmifrS ½TifjrL;pGm xGufoGm;onf/

udkwmaw q&m0efudk t&rf;av;pm;oGm;w,f/ a&rD;&Sm; q&m0efawG&JU *kPfowif;uawmh arT;aewmyJ/

]q&m? q&m}udkwmaw q&m0efaemuf

tajy;vdkufoGm;w,f/

]bmvJ tpfudk}][dkav q&mhudk aus;Zl;wif

vGef;vdkY uefawmhcsifvdkY}pmtdwfav; wtdwfudk q

&m0efqD vufurf;vdkufygw,f/

]tdk; Ekd; Edk;? 'DvdkrvkyfeJYav?usaemfwdkYudk ydkufqHay;p&mrvdkygbl;/ tpdk;&u ay;xm;wJhvpmawG rsm;vGef;vdkY pm;vdkYruke fygbl;Asm/ A d kvfr S L;wa,muf&JU vpmxuf ESpfqavmuf rsm;w,f/ oGm;NyDAsm?bdkif/}

E Iwfqufum um;ay:wufoGm;onf/ q&m0efarmif;oGm;wJhum;udk rsufpdwqHk;Munfhum

]armifrif;BuD;om;? ½kyfacsm?oabmaumif;wJhq&m0ef? AdkvfrSL;awGxuf vpm tq 20rsm;ygapAsm;}

udkwmaw om;zGm;aqmifxJjyeft0if q&mrwOD;u arG;uif;puav;wa,mufcsDNyD;vmjy\/

]udkwmaw uav;udkMunfhygOD;}

xdkpOf uav;onf q&mrvufay:rS ½kwfw&ufckefqif;NyD; om;zGm;aqmif Murf;jyifrSmauG;aeatmif uaeav\/

udkwmaw uav;uaewmudkMunfhNyD; w[m;[m;atmf&,frd&if; tdyf&mrSEdk;vmw,f/ ]aumif;vdkufwJh tdyfruf}

em&Dudk Munfhvdkufawmh n(1)em&DausmfygNyD/ wavmuvHk; wdwfvdkYqdwfvdkY jyeftdyfr,ftvkyf

]a,musfm;? rdef;rAdkufemvmNyD? uav;arG;csifNyDxifw,f}

]tif; tckrS wu,farG;awmhr,f}

]aq;½Hkjrefjref oGm;Mu&atmif a,musfm;}

udkwmaw tdyf&mrS uref;uwef;xum tdrfab;uta':BuD;udk tulac:NyD; AdkufBuD;onfudk qdkuúm;ay:wif tjrefeif;í aq;½HkodkY csDwufMuav\/

b,fcsdK;? nmauGU? b,fauGU? nmcsdK;jzifh aq;½Hkudk vSrf;jrifae&NyD? tdyfrufxJuvdk rD;awGu vif;xdefjcif;r&Sd/ (rD;oD;av;awG[m) c&rf;csOfoD;av;awGyrm/

aq;½Hk0if;wHcg;a&SUta&mufrD;u vHk;0ysufoGm;onf/ wavmuvHk; rJarSmifoGm;onf/aq;½Hk0if;wHcg;BuD;uvnf;ydwfxm;ao;onf/

]tif; ... rD;uvnf; aq;½HkrSmawmif aumif;aumif;rvmygvm;}

] a,musfm; jrefjref0ifav?uav;xGufusawmhr,f xifw,f}

]at;ygat;yg cPatmifhxm;ygOD;? ighuav; xGufusoGm;NyD; b&dwf'efYpf ...}

]&Sif}xdkpOf]a[h b,folawGvJuG}"mwfrD;ta&mifeJ Y vlw

a,mufudk rsufESmodk;odk;eJY awGUvdkuf&w,f/

]rif;wdkYuvnf;uGm apmapmpD;pD; vmMuwmr[kwfbl;}

]r[kwfygbl; q&m&,f? usaemfhrdef;ru tckrS AdkufemvmvdkYyg? cGifhvTwfygAsm? tck uav;t&rf;arG;csifaeNyD txJ0ifckdif;ygAsm}

udkwmaw awmif;awmif;yefyefeJY ajym&Smw,f/

]vÇuf&nfzdk;av;awmh enf;enf;vkyfAsm}

¤if;vlvufxJ jcaoFhwaumifxnfhay;vdkufwmeJY

][Jh oef;a½T? armifat;? wHcg;xzGifhMuprf;? rif;wdkYaumifawGuvnf; ighvcGD;yJ? wcsdefvHk;tdyfaeMuw,f}

jyL;wl;NyJwJheJY vlESpfa,mufaq;½Hk0if;wHcg;udk uysmu,mxzGifhMuw,f/

]tdyfvdkYaumif;aewkef;uGm}xdkYaemuf oef;a½T? armif

at;wdkY udkwmaw trsdK;orD;udk wGef;vSnf;ay:wifvdkufygw,f/

twlygvmwJhta':BuD;u]wmaw ydkufqHay;vdkufOD;

av}udkwmaw jcaoFhESpfaumif

armifat;vufxJ xnfhay;vdkufw,f/ oef;a½TESmacgif;½IHUonf/ igwdkYu ydkufqHay;rS tvkyfvkyfwwfwJh aumifawGvm;qdkwJh oabmeJY/

oef;a½T? armifat;wdkYESpfa,muf wGef;vSnf;udk aqmifhBuD;atmifhBuD;wGef;oGm;Muw,f/

'Hk; *vGrf; *sdrf;*srf; *yf*yfuRd *svd*svd*syf

]'DaumifawGawmh cufawmhwmyJ? jcaoFhuvnf;BuD;rS qifavmufqdk&ifawmh &S,fwGef;ay;rSm}

rsufESmodk;odk;BuD;u rSwfcsufcsoa,mif/

]jznf;jznf;wGef;Muyg q&mwdkY&,f usaemfhom;xGufusNyD;b&dwf'efYpf ...}

aq;½HkodkY pa&mufwmeJY udkwmaw ESvHk;awGwkef? &ifawGckefaeNyD/ tif; tdyfrufomjzpfygap[k oabmxm;rdonf/

om;zGm;aqmifa&SUta&mufteHaygif;pHk &vdkufw,f/

]q&mr? q&mr}oef;a½Tu wHcg;acgufNyD;

q&mrawGudk EId;vdkufw,f/za,mif;wdkifudkifxm;wJh

tdyfcsifrl;wl;? tmykwf&nfawGayaewJh q&mr 00wa,mufxvmw,f/

][Jh oef;a½T bmwkef;? rD;u ysufae&wJhtxJ}

]vlemvmydkYwmyg}]apmapmpD;pD;vnf; rvm

MuyJeJY? waeukef bmvkyfaeMuwmvJ ...}

Aspfawmuf Aspfawmufajymqdkum om;zGm;aqmifwHcg;udk vmzGifhygw,f/

]q&mr&,f? usaemfhrdef;rt&rf;arG;csifaeygNyD ulnDygOD;}

]wdwf? igwdkYvkyfay;r,f? tck rD;pufEId;zdkYtwGuf qDzdk;ay;?ydkufqHaum ygMu&JUvm;/ [if;aemuf usra&;ay;vdkufwJh[mawG tjref0,fay;yg/}

][kwf ... [kwf}q&mrawmif;wJh qDzdk;udk

ay;NyD; aq;½HkxJrSmzGifhxm;wJhaq;qdkifudk udkwmaw tajy;oGm;ygw,f/

tjyifrSma&mif;wJhaq;xufaps;EIef;ESpfqay;&wJh aq;qdkifrS aq;awG0,fNyD; om;zGm;aqmifudk tajy;jyefvmcJhw,f/

]0a&m 0a&m}rD;pufEId;oHMum;NyD; om;

zGm;aqmifwGif rD;vif;vmygw,f/

]udkwmawh rdef;rudkawmharG;cef;xJ ac:oGm;MuNyD}

ta':BuD;u ajymonf/]a':BuD;&,f tckygvmwm

tm;vHk;ukefNyD aemufxyfvdk&ifb,fvdkvkyf&rSef; rodawmhygbl;Asm}

]at;yg igvnf;pOf;pm;aew,f/ q&mrawGuvnf;acgufqGJaMumf0,fauR;&r,fvdkYajymao;w,f/}

a½TwHcg;BuD;zGifhygOD;aiGwHcg;BuD;zGifhygOD;

pmrsufESm (12) odkY

a'gufwma&rD;&Sm;

Page 10: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,f twGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf10 NIGHTINGALE

uav;upm;w,fqdkwmukdawmh b,folrqdk ][m ... 'grsm;Asm}qdkNyD; ta&;w,l tm½Hkpdkufavmufp&mr&Sdovdk wkefYjyefMuzdkY rsm;ygw,f/ txl;ojzifh jrefrmEdkifiHvdk pD;yGm;a&;cRwfNcHKusaewJh EdkifiHwcku r&Sdqif;&Jom; tajccHvlwef;pm;awGtzkdYuawmh olwdkY&JUom;orD;awG?uav;awG bmupm;enf;awGudk b,fvdkupm;w,fqdkwmudkawmif owdjyKEdkifMuzdkYrvG,fvSygbl;/ rdom;pk xrif;eyfrSefa&;uav;ausmif;p&dwf tvQifrDa&;awGu rdom;pk0if tm;vHk;udk reufuae ae0ifrdk;csKyf txd tvkyf½Iyfaeatmif vkyfxm;vkdufygw,f/ uav;awGuawmh olwdkYupm;vdkY&wJh enf;vrf;av;awGeJY &wwforQ ½kyf0w¬Kypönf;av;awGeJYyJ jzpfovdk BuHzefupm;aeMu&wmygyJ/

vIyf&Sm;upm;wm[m uav;awG&JU ½kyfydkif;qdkif&m BuD;xGm;zGHUNzdK;rI? pdwfvIyf&Sm;rIqdkif&meJY todOmPfynmqdkif&m zGHUNzdK;wkd;wufrIeJY olwdkYav;awG&JU pdwful;pdwfoef;av;awGudkEdk;<uvmapygw,f/ 'gayr,fhrdbawGtaeeJY uav;awGudkolwdkYawG&JU touft½G,feJYoifhawmfwJh vIyf&Sm;upm;enf;awG upm;p&mawGudk ray;EdkifMuygbl;/ vlvwfwef;pm; rdbawGuawmh touf 5 ESpfatmufuav;awGudk tav;*½k xm;avh&Sdygw,f/ bmjzpfvdkUvJqdkawmh tJ'DtqifhrSmuav;awG&JUpdwftajctae[m odyfudk vQifvQifjrefjref zGHUNzdK;BuD;xGm;vmwJhtcsdef jzpfvdkYygyJ/

'gayr,fh pdwfydkif;qdkif&m zGHU

NzdK;wdk;wufrI[m touf 5ESpfrSmwif &yfwefYoGm;wmr[kwfygbl;/ vIyf&Sm;upm;wmudk vlBuD;awGvdkyJ oufwrf;tm;vHk;u uav;awGtwGuf oif,lrIqdkif&m u&d,mypönf;wcktjzpf½Ijrifoifhygw,f/ vIyf&Sm;upm;wmu cE¨mudk,fvIyf&Sm;rIawGudk tavhtusifhvkyfzdkYolwdkY&JU <uufom;vIyf&Sm;rIuRrf;usifrI ajyjypfacsmarGUapzdkYrsufvHk;eJY vufwdkY&JU yl;wGJaqmif&GufrI tavhtusifh&SdzdkYeJYtuGmta0;eJY vm;&m wdkif;wmcefYrSef;rIawGudk zGHUNzdK;wdk;wufvmapygw,f/ 'ghtjyif ajcaxmufawG vufawGeJY cE¨mudk,f&JU <uufom;BuD;awGeJYvufeJY vufacsmif;av;awG&JU<uufom;tao;awG&JU zGHUNzdK;wdk;wufrIudkvnf; tiftm;jzpfapygw,f/ jrm;ypfwm?wef;cdkwm? tdrfrIudpövkyfwm? yHkqGJwm? yef;csDqGJwm? pma&;wmeJY oJjyifrSmupm;wm? &ufuufeJYupm;&wJh upm;enf;awG? bwfpfpuufabm? u&pfuufeJY abmvHk;tygt0if ½kyfydkif;qdkif&mzGHUNzdK;wdk;wufrIawGtwGuf oifhavQmfaumif;rGefwJhvIyf&Sm;rIawG upm;enf;awGjzpfygw,f/

wu,fvdkYom rdbawGtaeeJY uav;awGudk tjynfht0 vIyf&Sm;upm;cGifh zefwD;ay;r,f? cGifhjyKr,fqdk&if uav;awG[m upm;enf;awGudk vIyf&Sm;upm;wmuae jyóemawGudk ajz&Sif;enf;awGoif,lwwfajrmufvmap Edkifygw,f/ uav;awG[m upm;enf;wrsdK;udkyJ xyfwvJvJ upm;csif

aumif; upm;csif Edkifygw,f/tJ'g[m rdbawGtwGuf NiD;aiGUp&mjzpfayr,fh cGifhjyKoifhygw,f/ bmjzpfvdkYvJqdkawmh tJ'Dvdk vIyf&Sm;upm;wm[m uav;awG&JU tm½Hk pl;pdkufEdkifpGrf;udk avhusifhay;ovdk jzpfapvdkYygyJ/ rdbawGtaeeJY upm;enf;wckwnf;udk olwdkY upm;csifoavmuf tcsdeftwdkif;twmtxd upm;zdkY cGifhjyKoifhygw,f/ olwdkYudk wjcm;upm;enf;wckud k twif;tusyfajymif;upm;cdkif;r,fqdk &ifawmhtm½HkcsrI twdkif;twmudk wdkawmif;oGm;apEdkifovdk pdwf&JUpkpnf;EdkifpGrf;udkvnf; tm;enf;avQmhyg;oGm;apEdkifygw,f/

pdwful;pdwfoef;awG[m uav;awG 18v t½G,frSm pwifjzpfay:vmwwfNyD; trsm;tm;jzifh rlBudKausmif;wufwJht½G,frSm tjrifhqHk; jzpfwwfygw,f/ pdwful;pdwfoef;twGufoD;oD;owfowf ta&;BuD;wmuawmh [efaqmifyHkzrf;jcif;eJUZmwf½kyftvdkuf vIyf&Sm;vkyfaqmifjcif;yJjzpfygw,f/

rdbawGu rD;zdkacsmifoHk;

ypönf;awG upm;p&mq&m0efaq;tdwf 'grSr[kwf aqmufvkyfa&; ypönf;u&d,mawGvdkrsdK; taxmuftulypönf;awGolwdkYudkay;tyfNyD; ulnDvdkY&ygw,f/ ½kyfao;½kyfawGeJY wd&dpämefZmwfaumifawG[mvnf;pdwful;pdwfoef;awGudk vIHYqGjzpfay:vmapEdkifygw,f/

rdbtrsm;pku olwdkYrESpfoufrvdkvm;wJh tjyKtrlawGudk rvkyf&Jatmif tjypf'Pfay;wmay:rSm tm;xm;Muayr,fhtjyKtrlydkif; wnfhrwfjyKjyif&mrSm cspfjcif;arwåmw&m;eJYtjyKoabm xdawGUqufqHwmu wu,fwef;ydkNyD; xda&mufrI&Sdygw,f/ tJ'DtwGuf rdbawG[m atmufrSmazmfjyxm;wJhenf;emawGudk toHk;jyKNyD; olwdkY&JU uav;awGeJY upm;oifhMuygw,f/

nTefMum; ajymqdkwmxuf tjyK

oabm a0zefrIudk toHk;jyKyg/

rdbawGtaeeJY olwdk Y&JUuav;awG&JU upm;enf;udk tqHk;tjzwfay;wmrsdK;? jyKjyifjyifqifay;wmrsdK; rvkyfoifhygbl;/ vIyf&Sm;upm;wmrSm tNrJwef; rSefuefzdkU rvdktyfbl;qdkwmudk rdbawGodxm;oifhygw,f/

upm;aewJhtcsdefrSm qifwaumifu pum;ajymaumif;ajymygvdrfhr,f/ um;wpD;uysHoef;&ifvnf; ysHoef;Edkifygvdrfhr,f/ rdbawGu uav;awGudk olwdkY&JU pdwful;pdwfoef;awGudktoHk;cscGifh jyK&ygr,f/ NyD;awmh tjyKoabm a0zefajymqdkrI jyK&ygr,f/ Oyrmtm;jzifh ]azaz araru om;?orD;&JU teDa&mifa&jrif;av;udkoabmusw,f/ olu awmfawmfvSwmyJ/} 'grSr[kwf ]om;?orD;&JU &xm;ysHav;u tawmfav; pdwfvIyf&Sm;p&myJaemf} pwmrsdK;ajymoifhygw,f/ wcsdKUrdbawGuawmh olwdkYuav;awG upm;wmudk olwdkY udk,fwdkif pOf;pm;zdkY cGifhjyK&r,fhtpm;pnf;urf;owfrSwfcsif wwfMuygw,f/ ]rD;zdkcef;u 'Dae&mrSm

pm;yGJwvHk;eJY &Sdae&rSmav/ rif;wdkY pm;vdkYaomufvdkY&atmifpm;yGJab;rSm ukvm;xdkifwvHk;xm;zdkYvnf; rarheJYtHk;} qdkwJhtajymrsdK;udk a&Smif&Sm;oifhygw,f/ tJ'Dvdkajymwm[m olwdkYudk NiD;aiGUoGm;apEdkifovdk olwdkY&JU pdwful;awG;jrifrIawG[mta&;rygbl;? 'grSr[kwf raumif;vSbl;vdkY xifoGm;apEdkifygw,f/ rdbawGu uav;awGudk olwdkYupm;aewJhtcsdefrSmOD;pD;acgif;aqmifvkyfzdkY cGifhjyKoifhygw,f/

olwdkYudk nTefMum;rI rvkyfygeJY/ 'gayr,fh awmif;qdkvm&ifawmh erlemvkyfaqmifjywmrsdK;vkyfay;yg/ uav;awG&JUpdwftm;xufoefrI wdk;rsm;vmapEdkifovdk zGHUNzdK;wdk;wufrIudk tm;ay;wJh pDpOfaqmif½GufrIeJY zefwD;rIygwJh pOf;pm;awG;ac:rIawGrSm wm0ef,l aqmif½GufolawGtjzpfvkyfaqmifzdkY

avsmfpGm uav;awGudk wa,mufwnf;upm;zdkY cGifhjyKzdkYta&;BuD;ygw,f/ 'gayr,fhrdbawGu tpOfwpdkuf tm½Hkpd kuf&ygvdrfhr,f/ 'gayr,fhuav;awGcsif; &efjzpfMuwJhtcsdef 'grSr[kwf olwdkYawG upm;Muwm[m qlqlnHnHeJY taESmifht,SufjzpfvmawmhrS tav;*½kjyKwwfMuwJh rdbrsdK;awG&JU rdom;pkawGrSm jyóemtrsm;BuD; ay:aygufvmEdkifygw,f/ wcsdKUrdbawGu atmfaigufNyD;upm;aeMuwmudk½kwfw&uf &yfypfvdkufwwfMuNyD; olwdkYawG[m uav;awGudkrvdkvm;tyfwJhenf;eJY tav;*½kjyKaewmjzpfw,fqdkwmudkvnf; rodMuygbl;/ tJ'Dvdkjzpf&yfrsdK;awGrSm uav;awGuraumif;wJhtjyKtrlawG[m olwdkYrdbawG&JU tav;*½kjyKrIudk&atmif qGJaqmifEdkifw,fqdkwmudk odvmwJhtwGuf rdbawG&JU

uav;upm;jcif; (odkYr[kwf) ...pdk;aevif;

pmrsufESm (12) odkY

rdbawGtaeeJY olwdkY&JU uav;awGeJY tNrJaeEdkifzdkY rjzpfEdkifygbl;/NyD;awmh tcgtm;avsmfpGm uav;awGudk wa,mufwnf;upm;zdkYcGifhjyKzdkY ta&;BuD;ygw,f/ 'gayr,fh rdbawGu tpOfwpdkuf tm½Hkpdkuf&ygvdrfhr,f/ 'gayr,fh uav;awGcsif; &efjzpfMuwJhtcsdef 'grSr[kwfolwdkYawG upm;Muwm[m qlqlnHnHeJY taESmifht,SufjzpfvmawmhrS tav;*½kjyKwwfMuwJh rdbrsdK;awG&JU rdom;pkawGrSm jyóem trsm;BuD; ay:aygufvmEdkifygw,f/}}

]]

raumif;wJh wkefYjyefrIawG[muav;awGudk tao;pm;jypfrIav;awG usL;vGefvmapwwfygw,f/ oifhavQmfaumif;rGefwJhtav;*½kjyKenf;uawmh uav;awG[m aumif;aumif;rGefrGef vkyfaqmifvIyf&Sm;vmwJhtcg 'grSr[kwf vdkcsifwJh uRrf;usifrIrsdK; jyovmwJhtcg csD;rGrf;ajymqdkwmeJY tpOfwpdkufolwdkYeJY xdawGUqufqHay;wmyJ jzpfygw,f/

,SOfNydKifrIudk a&SmifusOfyg/

wcsdKUrdbawGu uav;awGudk ,SOfNydKifrIeJY Oya'oawGudk oifMum;ay;zdkY upm;enf;awGudk toHk;jyKwmudk ydkNyD; ESpfoufwwfMuygw,f/ 'gayr,fh tJ'Dpnf;rsOf;Oya'oawG[m odyfi,fao;wJh uav;i,fawGtwGuf ½IyfaxG;vGef;ygw,f/ wcsdKUrdbawGuawmhupm;yGJrSm ½IH;csifa,mifaqmifjywmudk oabmusMuygw,f/'gayr,fh tJ'g[mvnf; wu,fawmh raumif;ygbl;/ uav;awG[m aemufqHk; tJ'gudkodvmMuNyD; olwdkYudk,fwdkifudkomrubJ rdbawGtay:rSmygcHpm;rIqdk;0g;vmwwfygw,f/'gaMumifhrdkY ,SOfNydKifrIrsm;wJh upm;enf;rsdK;udk a&Smif&Sm; 'grSr

cGifhjyKEdkifatmif tav;*½kjyKoifhygw,f/

uav;awGudk jyóem ajz&Sif;cGifh

ay;yg/

uav;awG upm;aewJhtcsdefrSm rdbawGu wcsdefvHk; tultnDay;aer,f? 'grSr[kwfbmrSrvkyf&ao;cifrSm pNyD; tultnDay;aer,fqdk&ifawmhuav;awG[m jyóemawGudkolwdkYbmomajz&Sif;zdkY wwfajrmufvmMurSm r[kwfygbl;/rdbawGu uav;awG tcuftcJawGUaewJhtcdsefrSm pOf;pm;wwfzdkYtm;ay;NyD; oG,f0dkufwJhenf;eJY tultnDay;oifhygw,f/ tJ'Denf;eJY uav;awG[m olwdkYudk,fwdkif jyóemawGudk ajz&Sif;Edkifw,fvdkY ,HkMunfrI&SdvmMuygvdrfhr,f/ 'DtjyifrSm pdwftm½Hkpkpnf;rI? qHk;jzwfjyXmef;rI? jyóemajz&Sif;rI?,Ofaus;zG,f&m&SdrI? wjcm;olawGeJU tqifajyajy aygif;oif;qufqHwwfrIvdkrsdK; uav;awGu jyovmwJh t&nftaoG;awGeJY uRrf;usifrIawGudkcsD;usL;ajymqdkoifhygw,f/

tav;*½kjyKyg/

rdbawGtaeeJU olwdkY&JU uav;awGeJY tNrJaeEdkifzdkY rjzpfEdkifygbl;/ NyD;awmh tcgtm;

Page 11: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,ftwGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf NIGHTINGALE 11

'ku©onfudk (&jzL*sD)vdkYajym&if ydkem;vnfMuw,f/ tdEd́,udk a&mufaewJh ukd,hfEdkifiHol EdkifiHom;awG[m Armr[kwfolutrsm;BuD; rsm;vdkY pum; toHk;tEIef;udk tawmfa&G;&ygw,f/Armpum;udk cs-avSsmhajymrS tEdkifEdkif/ wifpm;csufwdkY Oyrm-OypmawG rygaveJY/ uav;rD;zGm;wmqdk&if ]om;OD;vm;} vdkYar;wmrsKd;udk em;rvnfwwfMubl;/ 'ghaMumihf cyfvG,fvG,fArmpum;eJY cyf&Sif;&Sif; t*Fvdyfpum; ay;pm;NyD; ajym&w,f/]t&ifu Malaria jzpfbl;vm;}/]'DaeY Bathroom b,fESpfcgoGm;vJ}/

,rkefemaq;cef;udk (&jzL*sD) aq;cef;vdkY ac:Muw,f/udk,hfvlrsKd;awGudk 'ku©a&mufaeolawGvdkY rajymcsifwmeJY (uGefjrLewD) aq;cef;vdkY emrnfwyfygw,f/ tac:u b,fvdkac:ac: Armjynfu (&jzL*sD) awG[m wu,hf 'ku©a&mufolawGyg/ 'Dawmh olwdkYtzdkY usef;rma&;qdkwm jzpfcgrSjzpfa&m pm;p&m? aep&m? 0wfp&mawGNyD;rSpOf;pm;&wJhudpö jzpfae&w,f/

aq;cef;vm vlemawGxJrSm60 &mckdifEIef;ausmfu trsKd;orD;awGjzpfNyD;? uav;rD;zGm;olOD;a&uvnf; &mausmfoGm;NyD/udk,f0efvmtyfwJh trsKd;orD;trsm;pk[m tom;ta& jzLzwfjzLa&mfawG rsm;w,f/ wu,fawmh udk,f0efraqmifolawGeJY uav;awGyg? usm;-r

ra&G;awGYae&vdkY aoG;tm;enf;a&m*gtaMumif;av; a&;yg&ap/

vlwdkif; touf&ªaeMu&w,f/ &ªoGif;vdkufwJhavxJuatmufpD*sifudkoHk;NyD; aoG;udkoefYatmifvkyfay;zdkYyg/ aoG;xJrSm aoG;eDO&Sdw,f/ aoG;eDOrSmatmufpD*sifudk toHk;csEdkifwJh([Drdk*vdkbif)qdkwmu oH"mwfeJY vkyf&wm/ 'ghaMumihf oH"mwfenf;wmudk aoG;tm;enf;w,fvdkY a,bk,sac:w,f/ aoG;ppf&if ]Hb ([Drdk*vdkbif) enf;aeonf} vdkY tajzxGufr,f/ yHkrSefqdk&if trsKd;orD;awGrSm 11 rS12 eJY a,mufsm;awGrSm 13 rS14 g/dl &Sd&ygw,f/

aoG;tm;enf;a&m*gu wrsKd;ru &Sdwm/ &ufwdkeJY emwm&Snf/ enf;enf;qdk;wmeJY rsm;rsm;qdk;wm/ jzpf&if rsufcGH? EIwfcrf;? tom;ta& ta&mifjzLavsmhaer,f? armvG,fr,f? touf&ªr0? ESvHk;ckefrrSef? &ifbwfem? acgif;rl;? ajcvufat;puf? acgif;udkuf/

vpOf &moDaoG;qif;ae&wmud ku aoG;tm;enf;apw,f/ aemufNyD; udk,f0ef&SdwmwdkY? rpm;EdkifvdkY-rpm;wwfvdkYtpm;tpm a&G;vGef;vdkY? t&ufMumMumaomufolawG? tla&m*g wrsKd;&Sdol? tludk t&SnfBuD;jzwfypf&ol? emwm&Snfausmufuyf? tonf;? uifqm a&m*gawG&Sdol? "mwktqdyfrdolawG

[m aoG;tm;enf;a&m*g jzpfapEdkifw,f/ (½lrwGdKuf) tqpfema&m*g? AIDS awGaMumihfvnf;aoG;tm;enf;Edkifao;w,f/

trsm;qHk;uawmh oH"mwfenf; aoG;tm;enf;a&m*gjzpfw,f/ jzpf&if oH"mwfygwJh tpm;tpmawG a&G;pm;&ygr,f/tpm;trsdK;tpm;awGudk csihfcsdefodatmif oH"mwfygwJh udef;*Pef;awGeJY wGJrSwfEdkifygw,f/tonf; (70)? yJykwf (50)? wjcm;yJ (20-25)? wdkzl; (20)?[if;EkEG,f (20)? trJom; (10-20)? Muufom; (6)? aygifrkefY(6)? 0ufom; (4)/ pyfrdvdkY a&;&OD;r,f/ usaemfwdkY a'vDudk pa&mufcsdefu trJom;aps;u 1uDvdk*&rfrS ½lyD; 18-20/ tck120 ay;ae&w,f/ awmfao;wmu tonf;u aps;enf;enf; oufomvdkY/

jrefrmjynfrSmwkef;u rpm;bl;bJ? csif;trsKd;om;awGeJYawGYrS pm;bl;wJh abmuf&Gufqdkwmvnf; oH"mwfygr,f/ uefpGef;&Gufudk tdEd́,EkdifiHom;awGrpm;wwfbl;/ t&ifu csif;trsKd;om; uyl; (OD;av;)wa,muf&SmazGcl;NyD;? tdrfwdkif,ma&mufvdkufa&mif;vdkY aus;Zl;wif&w,f/ olvnf; aus;Zl;wefcdk;

eJY wwd,wdkif;jynf (*dk;) oGm;NyD/ awmfygao;&JU? tckawmhtdE´d, naps;wef;awGrSm uefpGef;&Gufudk atmfa&mif;aeNyD/

aoG;tm;aumif;apwJh aq;awGudk aq;ukrÜPDawGu trsKd;rsKd; xkwfw,f/ Iron wrsKd;xJtjyif Folic acid eJYwGJ? VitaminB, C yg a&mxm;wmvnf;&Sdw,f/ (jrefrmjynfrSm jzL&mrifbDpD)/ yHkrSefaoG;tm;enf;aewJhtrsKd;orD;wa,mufudk oH"mwfyg pm;aq; 3 vMum ay;oihfw,f/ tcsdefumv MumMumaomuf&rSmrdkY aps;csKdwm &Sm0,fygav/ jrefrmjynfrSmwkef;u awmh UNICEF uae tvum; a0wmudk xkwfa&mif;vdkYaq;vHk; 1000 Al;udk 10 usyfray;&bl;/

oH"mwfaq;qdkawmh oHacs;eHY&vdkY rBudKufolawGtwGuftay:u oMum;tky faq;xkwfw,f/ aq; rrsKdwwfolawGtwGuf aq;t&nfxkwfw,f/ udk,f0efvmtyfwJh om;OD; rdef;uav;wa,muf tawmf aoG;tm;enf;aevdkY aq;cef;udk wcgvm&if aq; 1 ywfpm ay;ygw,f/ t&yfpum;jyefMum;rS teHYrBudKufvdkY aq;raomufbl;qkdwm od&w,f/'geJY aemufwcgvmawmh rodcsifa,mifaqmifNyD;? xdk;aq;t0,fcdkif;NyD; xdk;ay;w,f/ tJ'gvnf; odyftqifrajyygbl;/aq;xdk;wmuvnf; emvdkYwJh?2 cgyJ vmxdk;w,f/ olarG;&iftawmf *½kpdkuf&vdrhfr,fvdkYq&mrawGudk rSmxm;&w,f/

oH"mwfu 0rf;csKyfwwfvdkY0rf;vG,fatmif oabFmoD;? refusnf;rSnhf? uefpGef;&Guf pwmawGudkyg pm;oihfw,f/ jrefrmb,aq;awGuvnf; toHk;0ifvSygw,f/

oH"mwftjyif azmvpftufppf (Folic acid) enf;wJh aoG;tm;enf;a&m*gqdkwm &Sdw,f/omreftcsdefrSm 400 mcg? EdkYwdkufae&if 500 ? udk,f0ef&Sd&if600 aeYpOf vdktyfygw,f/

Folic acid ygwJh tpmawGuawmh yJtrsKd;rsKd;? vdar®mfoD;? emewfoD;? c&rf;csOfoD;? oabFmoD;? pyspfoD;? yJEdkY? [if;EkEG,f?rkefnif;? rkefvmtrsKd;rsKd;? tmvl;? MuufoGefeDyif pwJh toD;t&Gufpdrf;awG? aeMumaph? ajryJ?taphtqHawG? tonf;-tjrpf? ajymif;-ajymif;zl;xGuf tpmawG? aygifrkefY? *sKHrIefY? acgufqGJeJY qefawG jzpfw,f/

Folic acid [m Spina bifidapwJh arG;&myg OD;aESmuf-tm½HkaMuma&m*gawGudk umuG,fEdkifygao;w,f/ Spina bifidaqdkwm &jzL*sDxJu &cdkif-Armuav;wa,mufrSm jzpfwm/cGJpdwfukay;EdkifvdkY tawmftajctae aumif;w,f/ udk,hf wdkif;jynfrSmqdk oem;ygw,fyJ ajymEdkifMurSm/ tck ydkuHaumif;w,fajym&r,f/ wwd,EdkifiH a&mufNyD; tawmfwdk;wufaeNyDwJh/

aemufwrsKd;u ADwmrif

teD;rD;,m; (ac:) 'ku©onf a&m*gwrsdK;a'gufwmwifhaqG

bD-12 enf;wJh aoG;tm;enf;a&m*g/ waeYudk 7 mcg vdktyfygw,f/ enf;ae&if Vitamin12 xdk;ay;&r,f/ B-12 [maoG;twGufomru tm½HkaMumtwGufvnf; toHk;0ifw,f/ADwmrif bD 12 rsm;wJh tpm;tpmawGuawmh c½k? tonf;?aumufESHawG? ig;? trJom;?'defcsOf? EGm;EdkY? O? Muufom;wdkYyg/

q&m0efaygufpawGudk 0g&ihfawGu oifay;ovdk vlemawGu q&m0efudk oifay;wmvnf; &Sdw,f/ aq;xdk;wJhtcgADwmrif - bD xdk;&if emw,f/bD 12 udk xdk;&if rembl;/ wcsKdUvlemu aq;xdk;wm remrS'Dq&m0ef vufaumif;w,fvdkYowfr Sw fw,f ? wcs K d Uus]aq;u emvnf;rembl;? pGrf;yHkr&bl;} vdkY ajymolvnf; &Sdw,f/ 'ghaMumihf (*sDyD) udk,fydkifaq;cef;zGifh&if? aumif;csif&ifvlemhtxm odzdkYvdkw,f/

(½dk;wGif;jcifqD) raumif;olawGrSm Aplastic anemia eJY (vluD;rD;,m;) aoG;tm;enf;a&m*g jzpfEdkifygw,f/ aoG;oGif;ay;&wmwdkY ½dk;wGif;jcifqD tpm;xdk; ay;wmwdkY vkyfay;&w,f/qdk;0g;wJh a&m*gawGjzpfvdkY 0w¬K

awG? ½kyf&SifawGrSm Zmwfvdkufudk'Da&m*g&Sdw,fvkyfNyD; Zmwfematmif vkyfwwfw,f/ ½kyf&Sifrif;orD; Valerie French wdkY?aZm½dk; Zmwfum;awG ½dkufcJhwJhrif;om; John Carroll wdkY[m wu,fyJ vluD;rD;,m;eJY aooGm;Mu&w,f/

aoG;tm;enf;wmudk tdyfaygufeJY zm;aumufovdk rjzpfatmif taMumif;&if;udkyg ukay;&ygr,f/ vdyfacgif;u aoG;,dkwm? &moDqif;rsm;wm? oGm;zHk;-ESmacgif;u aoG;,dkwmawGajymwmyg/ tpmvrf;uae rodrom aoG;,dkzefrsm;NyD;? &ufawG? vawGMumrS aoG;tm; tvGefenf;aewmrsKd; jzpfwwfw,f/ 0rf;oGm;wJhtxJ ygwJhaoG;udk rsufpdeJY rjrifEdkifvdkY0rf;ppfrS awGYEdkifw,f/ 'ku©onfawGMum; iSufzsm;aMumihfaoG;tm;enf;olawG renf;raem &Sdw,f/

aoG;tm;enf;wmeJY aoG;zdtm; (Blood Pressure - BP) uswm rwlbl;/ tckcsufcsif;BuD;aoG;,kd-aoG;qif;oludk BPwdkif;&ifawmh enf;aewmudkawG Y&ayr,h f &ufMumMumaoG;tm;enf;aeolawGu BPyHkrSef jzpfaer,f/ 'ghaMumihf BPaumif;ayr,hf aoG;tm;enf;aeEdkifw,f/

aoG;oGif;wm[mta&;ay:eJY qdk;0g;wJh aoG;tm;enf; a&m*gawGtwGuf toufudk u,fEdkifw,f/ aoG;eDOqdkwm &uf90-120 om touf&SnfNyD; topf xyfxyfvJaeMuwm/ 'ghaMumihf aoG;vª&Sifwa,muf[m&uf 120 'grSr[kwf 4 vwcg(aoG;vªbPfu vufcH&if)pdwfcsvufcs vªEdkifygw,f/

aoG;tm;enf;a&m*gudk ynmawmh ay;Edkifyg&JU/ &jzL*sDawGu tm[m&vnf; pHkatmifrpm;Edkif? aq;udkvnf; tjyifu r0,fEdkif/ aq;cef;uaevnf; wcgvmrS 2 &ufpmuae 5 &ufpmxuf ydkray;Edkifbl;/ &jzL*sDawG pm;EdkifaomufEdkif-0,fEdkifwJh b0udk jrefjrefBuD; a&mufMuygap/

a'gufwmwifhaqG

Mizzima

aoG;tm;aumif;apwJh aq;awGudk aq;ukrÜPDawGu trsKd;rsKd;xkwfw,f/ Iron wrsKd;xJ tjyif Folic acid eJYwGJ? Vitamin B, Cyg a&mxm;wmvnf; &Sdw,f/ (jrefrmjynfrSm jzL&mrif bDpD)/yHkrSefaoG;tm;enf;aewJh trsKd;orD;wa,mufudk oH"mwfyg pm;aq; 3vMum ay;oihf w,f/ tcsdefumvMumMum aomuf&rSmrdkY aps;csKdwm&Sm0,fygav/ jrefrmjynfrSmwkef;u awmh UNICEF uae tvum;a0wmudk xkwfa&mif;vdkY aq;vHk; 1000 Al;udk 10 usyf ray;&bl;/

]]

}}

Page 12: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,f twGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf12 NIGHTINGALE

oGm;ygu jzwfaxmufukocH&rnfhtaMumif;/

- &ufcsdef;rSefrSefjyo&efeJYajcaxmufawGrSm tuGJtNyJ &Sdr&Sd ESifh eD&Ja&mif&rf;jcif; &Sd̂ r&Sdudk aeYpOfppfaq;oihfaMumif;vufurf;pmapmifwGif vlxkrSodoifhaom tcsufrsm;udk azmfjyxm;ygw,f/

'ghtjyifumuG,fxdef;odrf;a&;enf;vrf;rsm;ESifh ukoyHkrsm;udkvnf; azmfjyxm;ygw,f/

b0aexdkifrIyHkpHwGif tpm;taomufESifh avhusifhcef;taMumif; wifjyxm;ygw,f/

vHk;0a&SmifoifhwJh tpm;tpmrsm;rSm- oMum;? EdkYqDygwJhtpm;taomufrsm;? bDpupf?opfoD;azsmf&nf? tat;ykvif;?BuHoum? xef;vsuf? ysm;&nf?csdKwJhrkefYtm;vHk;? tcsdKuJwJh toD;tESHrsm;/

avsmhpm;oifhwJh tpm;tpmrsm;rSm- tom;? wd&pämeftqD?pm;tkef;qD/

ydkpm;oifhwmuawmh- trQif"mwfayg<u,fwJh [if;oD;[if;½Gufrsm;/

avhusifhcef;taejzifh w&ufvQif rdepf (30)cefY vrf;avQmufoifhaMumif;? 0vGef;ygu udk,ftav;csdef avsmhoifhaMumif;/

aq;0g;ESif h uko&mwGifaomufaq;? xkd;aq;rsm;&S daMumif; wifjyxm;ygw,f/aoG;aygifcsdef xdef;odrf;a&;? tqD"mwfxdef;odrf;a&;wd k Yud kvnf; azmfjyxm;ygw,f/

txufygtcsufawG[murÇmhaq;ynm&SifawG&JU tmabmfESifh vufawGUydkif;qdkif&mrsm;udk &SmazGpkaqmif;xm;jcif;jzpfygw,f/

(pdwf0ifpm;olrsm; vufurf;pmapmifukd Medical OPD,r,fawmfaq;cef;wGif qufoG,fawmif;,lEdkifygw,f/)

usaemfwdkY\ &SdorQtiftm;jzifh vlemrsm;udk qD;csdKjzpfvmygu oMum;"mwfyHkrSefjzpfap

&ef enf;vrf;rsm;eJY qD;csdKa&m*guif;a0;a&;enf;vrf;rsm;udkynmay;jcif;omjzpfygw,f/e,fpyfusef;rma&;todkif;t0dkif;wckvHk;taejzifh yl;aygif;yg0ifvmygu ydkrdkatmifjrifvmEdkifygw,f/ tckawmh vdktyfcsufrsm;pGm &Sdygao;w,f/

trSefrSm qD;csdKa&m*gynmay;&mwGif tzGJUvdkuf pkaygif;ynmay;jcif;[m ydkaumif;ygw,f/ tb,faMumifhqdkaomfqD;csdK[m ]a&m*gvu©Pmpkrsm;} jzpfNyD; vlem\ pdwfydkif;qdkifudpörsm;yg yg0ifvmwJhtwGuf jzpfygw,f/ ukoa&;?ynmay;a&; pkaygif;tzGJUwGifq&m0ef? aq;rSL;? tm[m&ynm&Sif? qD;csdK txl;apmifha&Smufa&; olemjyKESifh ajcaxmufapmifha&Smufa&;ynm&Sifrsm; yl;aygif;yg0ifoihfygw,f/vlemawG&JU pdwfydkif;qdkif&mawGudkvnf; tm;ay;ESpfodrfhEdkifwJhvlawGvnf; yg0if&ygr,f/

txufazmfjycsufrsm;rSm

vlemrsm;udk apmifha&Smufay;aeol? usef;rma&;ynmay;aeolwOD;&JU rjynfhpHkaom tawGUtBuHKrsmomjzpfygw,f/ urÇmhqD;csdKavmuukd MunfhvdkufvQifvnf; ynmay;? umuG,fa&;vkyfief;awG[m tm;&p&mr&Sdyg/ tpdk;&awGuvnf; pdwf0ifpm;rI odyfr&SdMu/ tck vwfwavm aoqHk;EdkifwJh ul;pufa&m*gawGudkom OD;pm;ay;aeNyD; a&&SnfwGif urÇmhvlom;rsm;\ toufESifh pD;yGm;a&;rsm;udk wjznf;jznf; vdIufpm;? ysufpD;qHk;½IH;apEkdifwJh a&m*gqdk;udkawmha>rayG;cg;ydkuf ydkufxm;ovkd/'Da>rayG;uawmh tNidrfaer,fha>rayG;r[kwf/

ukoa&;tydkif;wGifvnf;&&Sdaom taxmuftyHhrsm;t&vdktyfcsufrsm;pGm &Sdygw,f/aoG;wdk;a&m*gudk ukoay;&efvdkovdk tckaemufydkif;wGifaoG;wGif;tqD"mwfrsm;jcif;udkyg ukorS qD;csdKxdef;odrf;rIaumif;EdkifaMumif; ynm&Sifrsm;

awGU&Sd od&SdNyD; ukoaeMuygNyD/usaemfwdkYwGif ukoa&;tydkif;tcuftcJrsm;pGm &S dygao;w,f/

vwfwavmwGif qD;csdKa&m*g xdef;odrf;? uko? umuG,fa&;vkyfief;awG[m ukefusp&dwfrsm;w,fxif&ayr,fh a&&SnfwGif vlemawG&JU b0t&nftaoG;ESifh usef;rma&;tajctaersm;udk wdk;wufaumif;rGefapygw,f/

qD;csdKa&m*g trsdK;tpm;(2)udk umuG,fí&wJh a&m*gwckjzpfaMumif; urÇmhqD;csdK^aoG;csdK tzGJUcsKyfrS wifjyxm;NyD jzpfygw,f/ vkyfief;awGudkvnf;tpdk;&? owif;rD'D,mawGeJYjynfolvlxkawGudk csjyxm;NyD;jzpfygw,f/

(1) a&m*gudk apmpD;pGm od&Sd&ef vkyfaqmifjcif;/

(2) qD;csdKa&m*g jzpfEdkifacsrsm;ol? (t0vGef? touf 40ausmf? rdom;pk&mZ0if pwJh)awGudk ppfaq;tuJjzwfjcif;

vkyfief;rsm; tygt0if(3) ynmay;jcif;vkyfief;

rsm; wurÇmvHk;twdkif;twmeJYvkyfaqmifMu&efwd k Y jzpfygw,f/

umuG,fa&;enf;vrf;awGuawmh- t0rvGefap&ef- waeY rdepf (30)cefY vrf;

avQmufay;&ef- oifhwifhrQw aumif;rGefwJh

tm[m&awGudk rSD0J&efwdkYjzpfygw,f/ed*Hk;csKyftaejzifh wifjy&

rnfqdkvQif qD;csdKa&m*gynmay;a&;? umuG,fa&;pDrHcsuftpDtpOfrsm;wGif &if;ESD;jrKyfESHjcif;[m vlYtoufaygif;rsm;pGmeJY aiGaMu;qHk;½IH;rIrsm;udk avsmhenf;apEdkifwJh taumif;qHk;aom usef;rma&;qdkif&m &if;ESD;jrKyfESHrIwck jzpfygaMumif; ... /

urÇmOD;wkef;u vlawGrSma&m*gESpfrsdK;yJ&Sdygw,f/

wDZuf

[kwf ,SOfNydKifrIavQmhenf;atmifxdef;n§day;oifhygw,f/ zcifwa,muftaeeJY olYom;udkabmvHk;upm;wwfatmif oifMum;ay;Edkifygw,f/ 'gayr,fh,SOfNydKifrIxuf upm;enf;&JUaysmf&Tifp&maumif;wJh bufay:rSm t"duxm;oifhygw,f/,SOfNydKifupm;yGJ&JU &v'fxufolY&JUupm;wm uRrf;usifrIudk

csD;usL;oifhygw,f/

t&nftaoG;&SdwJhtcsdefeJY upm;

enf;

upm;enf;tm;vHk;uawmhrdbawGudk olwdkY&JUuav;awGeJY t&nftaoG;&SdwJhtcsdefudktoHk;jyKcGifh ray;Edkifygbl;/ Oyrmtm;jzifh ½kyf&Sif½HkawGeJU AD'D,dkupm;enf;awGu (cifAsm;wdkY[m cifAsm;wdkY uav;awG&JU

pmrsufESm (10) rS tquf

pmrsufESm (5) rS tquf

ab;rSmxdkifaeEdkif&ifawmifrS)tcsif;csif;wkefYjyefqufqHrIudktm;ray;Edkifygbl;/ wd&dpämef½Hk'grSr[kwf jywdkufwckudk tvnftywfoGm;wm? yef;jcHxJ'grSr[kwf urf;ajcrSm oGm;upm;wmvdkrsdK; oifhavQmfaumif;rGefwJh vIyf&Sm;rIawG[m pum;ajymqdkzdkYeJY pdwful;awG;jrifrIzvS,fzdkY tcGifhtvrf;awG trsm;BuD; &&SdapEdkifygw,f/ vIyf

&Sm;upm;wJh tcsdefyrmP[mtcsif;csif;wkefYjyefajymqdk qufqHrI&JU t&nftaoG;avmuf ta&;rBuD;ygbl;/ 'gaMumifhrdkYvdkYrdbawG[m uav;awGudk rdbawGeJY upm;EdkifatmifeJY olwdkUudk ay;xm;wJh upm;p&mawGudktdrfxJrSm [dkae&m 'Dae&m xm;cJhr,fhtpm; aumif;aumif;rGefrGef odrf;qnf;xm;wmrsdK; jzpfvmatmif tm;ay;EdkifwJh jyefNyD;

trSwf&apEdkifwJh tcsdefrsdK;udkzefwD;ay;zdkY BudK;pm;oifhMuygw,f/

usaemfwdkY vlYtzGJUtpnf;&JUysufpD;,dk,Gif;aewJh pD;yGm;a&;pepfeJY pD;yGm;a&;b0t& jynfolvlxk trsm;pkBuD;[m olwdkY&JUuav;awGudk upm;ckefpm; vkyfwJhtxd vdkufNyD; tm½HkpdkufEdkifzdkYcufcJMuwmrSefayr,fh &wwforQtcsdefeJY tajctaetwGif;

rSm rdrdwdkY&JU &ifaoG;uav;i,fawG vIyf&Sm;upm;wmudk pepfwus rSefrSefuefuef tm½HkpdkufNyD; olwdkYav;awG&JU ½kyfydkif;pdwfydkif; zGHUNzdK;wdk;wufrIudk tm;ay;oifhMuwJhtaMumif; wifjyvdkufygw,f/

pdk;aevif;

Ref:Child’s play byDr.Piangtip Hungspreungs

(Bangkok Post)

]Asm}]udkwmaw}][kwfuJh}q&mrwa,mufarG;cef;rS

acgif;jyLNyD; udkwmawudk ac:vdkufw,f/

]&Sif hrdef;r cGJarG;rS&r,f/om;zGm;q&m0efBuD;eJY aqG;aEG;vdkufygOD;}

][kwf ... [kwf}]yd kufqHvnf; &Smxm;OD;

aemf}udkwmaw rl;arhrwwfjzpf

oGm;w,f/]usaemfu qdkuúm;eif;pm;

pmrsufESm (9) rS tquf wmyg/ b,frSmydkufqHrsm;rsm;&SdrSmvJ/ oem;MuygAsm}

][Jh omwkef;uawmh omNyD; emwJhtcsdefMuawmh ydkufqHr&Sdbl;av; bmav;? &SifwdkYawG[m csJxdk;zdkY? abmvHk;yGJavmif;zdkY? vÇuf&nfqdkif bD,mqdkifxkdifzdkYqdk&ifawmh ydkufqHawGoHk;MujzKef;Mu? tJ ... usef;rma&;twGufqdk&ifawmh &SifwdkYtaz tpdk;&u tukefay;xm;w,f rxifeJY/ usrwdkYawmifvpmjzwfwJh vawGqdk qefjyKwfaomufMu&wm}

]em;vnfygNyDAsm usaemfydkufqHoGm;&SmvkdufygOD;r,f}

udkwmaw qdkuúm;av;eif;NyD; aiGacs;&eftoGm; vrf;wGifrdwfaqGwa,mufeJY awGUav\/ ¤if;rdwfaqGrSm a&rD;&Sm;&JUaemufqHk;ay: pD;yGm;a&;vkyfpm;aeoljzpfygw,f/ (csJxdk;? abmvHk;yGJavmif; vkyfief;rsm;udk qdkvdkonf/)

][m ... tudk b,fujyefvmwmvJ/ nBuD;rif;BuD;}

][J [J 'Dem;u abmvHk;yGJMunfhNyD; jyefvmwm/ rif;rdef;rarG;awmhr,fqdkawmh tckxdBudK;pm;aewkef;aygh/ igeJYvkdufcJhavuGm/ rif;udkauR;arG;&OD;r,f/ abmvHk;yGJEdkifvmw,fuG}

]tck usaemfhrdef;r aq;½HkrSm?cGJarG;zdkYaiGvdkvdkY xGuf&Smaewmyg/ aiGav; enf;enf;ydk&if acs;ay;ygvm;Asm}

][muGm ... rif;eJYigeJY ajymaep&m vdkao;vm;uGm? 'DacwfysufBuD;xJu romavmif;awGyJ? uJuJ ighqDygvmwm 'gtukefyJ? aemufjyefqyfayghuGm}

udkwmaw t&rf;0rf;omoGm;NyD; olYrdwfaqGqDrS ydkufqHudk,lum aq;½HkqDodkY tjrefjyefvmcJh\/

]uJ q&mr ydkufqHawmh yg

vmNyD}]qif q,faumifavmuf

xkwfxm;? q&m0efudk uefawmh&r,f}

]Asm usaemfhrSm ...}xdkpOfrsufrSefwyf? tom;rJrJ?

a&Smhyif0wf? *sdKif;Mum;ydkufqHtdwfn§yfxm;wJh tqDw0if;0if; rsufESmBuD;wckudk bGm;ueJ jrifvdkuf&w,f/

]uJ vlem&Sif b,frSmvJa[h}

]&Sdygw,f cifAs}udkwmaw rsufESmi,fjzifh

xl;&Smw,f/]uJ cifAsm; tDwGrfhyGrf oGm;

r,faemf/ &Sdwmtukefxkwf tJav ydkufqHygvmNyDvm;}

tif; tdyfrufxJu q&m0efeJY uGmygh/ a'G;ESifhrwlyJeJY {&meJY armhpfaygif;xm;wJh ½kyfrsdK;ygvm;/

udkwmaw pdwfxJ awG;vdkufrdw,f/

ygvmwJh ydkufqHudk xkwfay;vdkufawmh

]q&m0efjzpfzd k Y aiGb,favmufukefvJ? cifAsm;wdkYodrSmr[kwfbl;/ tckcifAsm;wdkYay;

wJh ydkufqHqdkwm enf;enf;av;ygAsm/ azm&def;rSmqdk r&bl;/a':vmeJYrS? 'g a&rD;&Sm;rdkYvdkYq&m0efawG aps;aygwm/}

ajymajymqdkqdkeJY ydkufqHawGudk tdwfxJxnfhvdkufNyD;

]usefwmaemufay;aemf} [kwdk;wdk; ajymvdkufao;onf/

]q&m&,f pdwfylvdkYygAsm?aoaocsmcsm *½kwpdkuf cGJay;ygAsm}

]rif;uq&mvm;? iguq&mvm; [if? olrsm; zifEIdufNyD;rS xrif;pm;&w,fqdkNyD; igwdkYudk rxDav;pm;vkyfwmvm;/emoGm;r,faemf/ udk,fhae&mudk,faeprf;/ oGm;}

udkwmawudk Budrf;armif;NyD; cGJpdwfcef;xJ 0ifoGm;w,f/

(2)em&DavmufMumawmh cGJcef;xJrS q&mrwa,mufxGufvmNyD;

]uJ udkwmaw aoG;jrefjref&Smprf;? &Sifhrdef;r aoG;ta&;ay:oGif;zdkY vdkaeNyD}

]Asm ... usaemfhaoG;udk ,lvdkYr&bl;vm; cifAs}

][J aocsif;qdk;? umvem?aoG;qdkwdkif; oGif;vdkY&wm r[kwfbl;/ aoG;tkyfpkrwlbl;

av/ jrefjref&Smprf;yg/ eifhrdef;r ao&if igwdkYeJY rqdkifbl;aemf}

udkwmaw oGm;zGm;aqmifrStxGuf aq;½Hka&SUqdkif;bkwfrS

]]vlemrsm;udk aEG;axG;pGmBudKqdkygrnf/}}

]]apwemESifh jyKpkukoay;ygrnf}} qdkaom pmom;rsm;uolYudk avSmifajymifaeoa,mif/

]tojymeJY jyKpkukoay;ygrnf}(qdkrS ydkrSefr,f)

udkwmaw qdkuúm;tjrefeif;NyD; aoG;&SmtxGuf um;BuD;wpD;u ½kwfw&uf

0kef; 'dkif; *vGrf; 'kef;

aemuf wywfcefYtMum noef;acgifausmfcs defrsm;wGifaq;½HkwHcg;a&SUodkY t½l;rwa,muf a&mufa&mufvmNyD;aq;½Hk0if;wHcg;udk vIyfum?vIyfum ]a½TwHcg;BuD; zGifhygOD;?aiGwHcg;BuD;zGifhygOD;}[k atmfatmfaewwfí oef;a½T?armifat;ESifh rsufESmodk;BuD;wdkYtzGJUtvkyf½IyfaeMuownf;/

&nfnTef;/ / bGJU&ayr,fhqdkuúm;eif;pm;ae&wJh oli,fcsif; wOD;odkY trSwfw&

a'gufwm a&rD;&Sm;

Page 13: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,ftwGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf NIGHTINGALE 13

uk&mewd¬ aq;r&SdwJh a&m*gu attdkif'Dtufpfa&m*gqdk&if ukp&mewd¬aq;r&SdwJh aq;&HkawGuawmh etz tmPm½l; wpk rif;rlaewJh jrefrmjynfu aq;½HkawGyJ jzpfw,f/ 'DuaeY jrefrmjynfrSm a0'em cHpm;ae&wJhvlemawG tpdk;& aq;½HkawGudkvmwufMuw,fqdkwm &yfuGufxJu usLv,mqdkifav;awGrSm aq;0,faomufwm raysmufvdkY? tjyifaq;qdkifawGu aq;a&mif;wJholawG pyfay;wJh aq;awGaomufwmraysmufvdkY? t&yfxJu aq;cef;av;awGrSm ukowm roufomvdkY?tjyif txl;ukaq;½HkawGrSm aiGaMu; ajrmufjrm;pGm tukeftuscHNyD; rukEdkifvdkY BuH&mr&wJhtqHk; tpdk;& aq;½HkawGudk vmwufMuwmyg/ rif;vkyftkyfcsKyfcsifaewJh ppftmPm½l;awGuwdkif;oljynfom;awGtwGuftpdk;& aq;½HkawGrSm bmawGrsm;tm;udk;&atmif pDpOfay;xm;rvJqdkwJh arSsmfvifhcsufawGeJYvmwufwJh vlawGvnf; &Sdcsif&SdrSmaygh/ bmjzpfvkdYvJqdkawmhetz ppftmPm½l;awGu owif;pmawG? ½kyfjrifoHMum;awGrSm aq;½Hk aq;cef;yHkawGudk wu,fh tm;udk;p&m ae&mawGtjzpf jrifvmatmif [efwcGJom;eJY vdrfnmNyD; trsKd;rsKd; vTifhxkwf jyoaewmudk;/ tJ'Dawmhh½dk;wJholawGu t[kwfrSwfNyD;vmwufMuwmvnf;ygwmaygh/

wu,fawmh a&Tausmif;ajymifajymif 0rf;acgifacgifqdkovdk olwdkYxkwfvTifh jyoaewJhaq;½HkawGrSm &SdwmqdkvdkY q&m

0ef&,f? vlem&,f? ukwif&,fyJ&Sdwmyg/ t&ufysHeJY *Grf;utpaq;½Hkw0dkufrSm&SdwJhtjyif aq;qdkifawGu tukef0,f&wmyg/aq;½HkrSm ukop&maq;u wu,fhudk ewd¬ygyJ/ jrefrmjynfuaq;½HkawG w0dkufrSm yk*¾vduaq;qd ki f BuD;awG [D;xaeatmif zGifhxm;wmudk Munfh&iftpdk;& aq;&HkawGrSm aq;r&SdvdkYvmzGifhxm;Muw,fqdkwm odom xif&Sm;vGef;aew,f/ aq;½HkawGu aq;ay;Edkif&if 'DqdkifawG vmzGifhxm;p&m bmtaMumif; &SdrSmvJ/ tJ'DudkyJ jynfolawG&JUusef;rma&; tqifhtwef;udk jr§ifhwifay;zdkY usef;rma&; apmifha&SmufrI vkyfief;awGudk b,fvdkb,f0g aqmif&Gufaeygw,fqdkNyD; usef;rma&;0efBuD; qdkwJholu udef;*Pef; twkawGudk ESpfpOf vla&SUxGufNyD;awmh vdrfajymao;w,f/ olwdkY&JU usef;rma&; apmifha&SmufrIudef;*Pef;awG? pm&if;Z,m;awGudk Munfh&if vlwOD;csif;pD&JUyQrf;rQoufwrf;udk wGufcsufwmutp? a&m*gjzpfyGm;rIeIef;tv,f? zGm;aopm&if; tqHk;tm;vHk;[m vdrfpOfawGcsnf;yJqdkwmawGU&w,f/

vlemwa,muf aq;½HkvmwufNyD qdk&ifvnf; aq;½HkxJudk0ifwmeJY taygufapmifhudk pNyD;vmbf xdk;&w,f/ NyD;&if aq;½HkxJudk ydkYay;r,hf tvkyform;udkvmbfxdk;&w,f/ tJ'grS jyifyvlem MunfhwJhXmeudk a&mufygr,f/ jyifyvlemXmeu wm0efusq&m0efu prf;oyfppf

aq;NyD;wJhtcg oufqdkif&m vlemaqmifudk ydkYay;r,fh wGef;vSnf;wGef;wJh tvkyform;udkvmbfay;&ygw,f/ tJ'Dvdkjzwfoef;NyD;rS ukoay;r,fh taqmifay:udk a&mufygr,f/ taqmifay: a&mufwJhtcg ukwifrSm acgif;tHk;awG tdyf,mcif;awG vmcif;ay;wJh tvkyform;udk aumif;aumif;rGefrGefkoefYoefY&Sif;&Sif; vkyfaqmifay;atmif vmbfay;&w,f/tJ'Dvkd jyifqifNyD; vlemrSwfwrf; oGif;NyD;&if wm0efusvufaxmufq&m0efu vmMunfhygw,f/

1995ckESpfrSm usaemf tvkyfoif q&m0efb0eJY ajrmufOuúvmy aq;½HkrSm wm0efuswkef;u tjzpftysufav; wckudk trSwf& aeygao;w,f/vlem trsKd;orD;[m awmfhawmfhudk qif;&JwJh olrSef; EGrf;zwfaewJh olr&JU yHkyef;o@mefudkMunfhwmeJY odomw,f/ ab;u tapmifhtjzpf ygvmwJh olr&JU trsKd;om;qdk&ifvnf; xdkenf;¤if;ygyJ/ rxifaumif;xifaumif; olawmif;pm; vifr,m;vdkYawmif xifrdEdkifp&mtaetxm;rsKd;yg/ AdkufatmifhwJh a0'emudk rcHr&yfEdkifawmh

vdkYom aq;½Hkudk vmwufwm?vlemtwGuf ypönf; ypö,awGvnf; bmwckrS ygrvmbl;/tvkyftudkifudk ar;Munfhawmhvifr,m; ESpfa,mufpvkH; yef;&H vkyfw,fvdkY od&w,f/ tvkyfvkyfae&if; Ad kufwtm;atmifhvmvdkY qkdufxJuae eD;&maq;½H kud k uref;uwef;ajy;vmwmygvdkY ajymjyw,f/

usaemf htxufu vufaxmuf q&m0ef trsKd;orD;uprf;oyfMunfhNyD; vdktyfwJh aq;awG 0,fcdkif;zdkY wm0efus olemjyKq&mrudk ajymNyD; usaemfeJYtwl ½Hk;cef;xJ jyefvmcJhw,f/cPtMumrSm olemjyK q&mru ½Hk;cef;xJudk a'geJYarmeJY jyef0ifvmNyD; usaemfwdkY ESpfa,mufudk ajymjyw,f/

]q&mrwdkY vlemu aq;½Hkvmwufwm bmypönf;rSvnf;ygrvmbl;? aq;0,fzdkYawmifydkufqHyg rvmbl;wJh? b,fvdkvkyfrvJ? usrvnf; pdwfwdkwdkeJYajymvdkufw,f? aq;½Hkqdkwmq&m0ef&,f olemjyK&,f ukwif&,fyJ &Sdwm? usrwdkYvnf;tdwfpdkuf ukay;&wm rsm;vGef;vdkY rwwfEdkifawmhbl;vdkY ajymvdkufw,f}

vufaxmuf q&m0efruaeygOD;q&mr&,f usrwdk Y

oGm;ar;MunfhygOD;r,fvkdY ajymNyD; usaemfwd k Y q&m0efESpfa,muf vlemaqmifxJudk jyefoGm;NyD; tusKd;taMumif;udk ar;Munfhw,f/

tJ'DrSm vlemapmifh trsKd;om;u rsuf&nfvnf½GJeJY ajymjyw,f/

]q&mr&,f? usaemfh rdef;ru tvkyfvkyfae&if; ½kwfw&uf AdkufatmifhvmNyD; rcHEdkifawmhvdkY tvkyf&Sifudk oGm;ajymawmh ray;csifay;csifeJY usaemfwdkY ESpfa,mufpm aeYwGufc aiG300 udk xkwfay;w,f/ tJ'DydkufqHav;eJYyJ aq;½Hkudk tjrefajy;vmwmyg? tvmrSm um;iSm;vmw,f&,f? aq;½Hkt0ifrSm ay;&wmawG&,feJY vufxJrSm aiGtpdwfavmufyJ usefawmhvdkYyg? usaemfwdkYu vufvkyfvufpm;awG qdkawmh aiGydkaiGvQHvnf; r&SdvdkYyg? tdrfuvnf; a&TjynfomrSmrdkY ypönf;awGvnf; bmrS ygrvmwmyg?ray;csifvdkY r[kwfygbl;}

q&mruusaemhfbuf vSnfhNyD; ]uJ q&ma&? b,fvdkvkyfMurvJ? vlem taetxm;uvnf; tonf;toef? Acuteappendicitis qdkawmh vdktyf&ifta&;ay:cGJpdwfzdkYawmif O.T (cGJpdwfcef;)udk inform vkyf&rSm?'ku©ygyJ} vdkY ajymae&if; vlemu ukwifay:rSm vl;vdrfh atmf[pfaew,f/

q&mru ]uJ q&m avmavmq,f vdktyfwJh aq;awGt&if0,fzdkY usryJ tdwfpdkufxkwfay;vdkufr,f? vdktyfvdkYO.T 0if&r,fqdk&ifawmh MuKyfusufvd Muwmaygh? uJ uJ a&mha&mh ckeu ay;xm;wJY aq;pm½GufjyNyD; aq;&Hka½SUu qdkifrSmaq;xGuf 0,facs? 0,fNyD;&if½H k;cef;xJudk vmay;? ckeuq&mr vmxdk; ay;vdrfhr,f?[kwfNyDvm;} qdkNyD; q&mruig;&mwef w&Guf xkwfay;vdkufw,f/

vlemapmifh trsKd;om;uig;&mwefudk vSrf;,lNyD; bmrajym nmrajymeJY usaemfwdkYESpfa,mufudk OD;ukef;csawmhw,f/ yg;pyfrSvnf; ]q&mrwdkY&,f? usaemfh rdef;r toufudku,fyg? usaemf q&mrwdk Yaus;Zl;udk b,fawmhrS rarhygbl;? &Sdvnf; cdk;ygw,f} qdkNyD;rsuf&nfvnf&GJeJY ajymaeawmhw,f/

usaemfu q&mrudk ]usaemfvnf; w0ufpdkufr,fav}qdkawmh q&mru ]aqmifxm;q&ma&? pdkuf&OD;rSm ryleJY} vdkYjyefajymw,f/ tJ'Dvdk t&yfulyg vl0dkif;ygeJYyJ tonf;toefvlemwa,muf&JU toufudk

u,fcJh&w,f qdkygawmh/ aq;½HkawGrSm waeYwaeY tJ'Dvdk 'ku©oku©eJY vlemaygif;uvnf; tajrmuftjrm;qdkawmh olemjyKq&mr pdwfwdkwmudkvnf; tjypfvdkY rqdkomjyefbl;/ aeYw"l0 tdwfpdkuf uk ay;ae&wmawGrsm;awmh pdwf&IyfNyD; ajymrdw,fvdkYyJ ajzodrfhvdkufawmhw,f/aemufydkif; ESpfawGrSmawmh p&dwfrQay; usef;rma&; qdkNyD;awmhaq;½HkawGrSm qdkif;bkwfawGwifvmwmudk awGU&w,f/ tJ'guvnf; w0ufudk tpdk;&p&dwfeJYuscHwm r[kwfbJ tvSLaiG aumufcH&&SdwJh aiGuw0ufvlemudk w0ufuscHck dif;NyD;ukoay;aewmyg/

tcsKyftm;jzifh ajym&&ifawmh etz tmPm&l;awG taeeJY jynfolvlxkudk usef;rma&; apmifha&SmufrIawG ay;aew,fvdkY toHaumif;[pfNyD;vdrfnm 0g'jzefYaew,f qdkwmudk aq;½HkrSm wm0efxrf;aqmifaewJh q&m0efawG? olemjyKawG? 0efxrf;awGeJY wufa&mufukowJh vlemawG todqHk;ygyJ/toHk;ruswJh tpkd;&eJY ukef;aumufp&m r&Sdatmif qif;&JrGJawwJh vlemawGMum;rSm pdwfqif;&JrI tjzpf&qHk; vlawGuawmh wm0efus aq;½Hk0efxrf;awGyJ jzpfvdrfhr,f/ bmjzpfvdkYvJqdkawmh vlemawGu qif;&J?aq;½HkawGrSmu ukp&mewd¬aq;r&SdvdkY q&m0ef q&mrawGcrsm bmrS rwwfEdkifbJ vufydkuf Munfhae&wJh tjzpfawGuetz vufxufrSm waeYwjcm; rsm;jym;vmvdkYygyJ/ 'Dvdktjzpfqdk;awGuae vGwfajrmufatmif vkyfaqmifzdkY&mrSm vuf&Sd wdkif;jynf&JUtiftm;eJYcsnf;rvkyfaqmifEdkifbJ EdkifiHwumu vlom;csif; pmemaxmufxm;rI tultnDawG trsm;BuD; &rSjzpfrSmyg/ &&SdwJh tultnDawG jynfolvlxkqD tjynfht0 a&muf&SdzdkY qdkwmuawmhvuf&Sd wkdif;jynfudk zsufqD;tkyfcsKyfaewJh ppftmPm&l;wpkr&SdrSjzpfrSmyg/ EdkYr[kwf&if &orQ tultnDawGudk olwkdYtdwfuyfawGxJ xnfh&ifxnfh?rxnfh&ifvnf; olwdkY tmPmwnfNrJzdkYeJY wdkif;oljynfom;udkzdESdyftkyfcsKyfzdkY vufeuf 0,f&mrSmyJ toHk;csypfrSmrdkYyg/ tJ'Dawmh jynfolvlxk&JU vlrIb0'ku©taxGaxGudk u,fwifEdkifzdkYtwGuf ppftmPm&l;awGudk0dkif;0ef;acsrIef;NyD; jynfholtpdk;&ay:xGef;vmatmif tjrefqHk;yl;aygif; vkyfaqmifMuygpdkYvdkYwdkufwGef; a&;om;vkduf&ygw,f/

a'gufwmvGPf;aqG

ukp&mewd¬ aq;r&SdwJh etzvufatmufu aq;½HkawGa'gufwmvGPf;aqG

Page 14: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,f twGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf14 NIGHTINGALE

tar&duefEdkifiHu jzpf&yfwckrSm u,f&ifyefacsm qdkwJhtrsKd;orD;[m 1982 ckrSm aoG;oGif;ukorIwckuae tdyfcsftdkifAGDydk; ul;pufcHcJh&NyD;aemuf arG;zGm;wJh om;jzpfol wdkifvmudkxyfrHul;pufcJhygw,f/ om;jzpfol&JU tdyfcsftkdifAGDydk;u td'fpfa&m*gtjzpfudk ajymif;vJjzpfay:oGm;NyD; a&m*gvu©PmawGtrsKd;rsKd;jyvmayr,fh rdcifjzpfol u,f&ifuawmh usef;usef;rmrm&Sdaeygw,f/ tpGrf;xuf

td'fpfa&m*g jzpfrvmwJh tdyfcsftdkifAGDorm;wJh td'fpfaq;0g;aygif;pHkaMumifhwdkifvmwa,muf touf&SifaecJhayr,fh aq;'PfawGaMumifhyJ tNrJEHk;csdtm;ukefaeygw,f/2005 ck Edk0ifbm 11 &uf touf 23 ESpft½G,frSmawmh wdkifvm[m aq;'PfawGudk rcHEdkifawmhbJ udk,fhudk,fudk owfaooGm;cJhygw,f/ 'gayr,fh rdcifjzpfol tdk&D*Gefjynfe,f ydkYwvefNrdKUrSmaewJh u,f&ifyefacsmuawmh tdyfcsftdkifAGDydk; ul;pufcH&NyD; 27 ESpfMumwJhwkdif

atmif td'fpfa&m*g rjzpfvmao;ygbl;/

tckvdkrsKd; tdyfcsftdkifAGDydk;&SdaeayrJh td'fpfa&m*g rjzpfbJ&Sdaewm u,f&ifwa,mufxJr[kwfygbl;/ ydk;&Sdol 300 rSm1 a,muf? 'grSr[kwf ydk;&SdwJhtar&duefvlrsKd; 1 oef;rSm5000 [m a&m*grjzpfbJ &Sdaeygw,f/ bmtzsm;temrS r&SdwJhtwGuf aq;½Hkaq;cef; rvm&vdkY tckvdk tdyfcsftdkifAGDydk; cHEdkif&nf&SdwJh xl;jcm;rItaMumif;[m jrKyfuG,faecJhygw,f/

rufqmcsL;quf taxGaxGaq;± H ku td'fpfokawoeXmerª; b½kpfa0:um[m 'Djzpf&yfudk 1992 ckrSm pwif owdjyKcJhrdygw,f/ qefz&efppöudkNrdKUu vdifwlqufqHolawGqDu1970 ckESpfaESmif;ydkif;rSm xkwf,lxm;cJhwJh aoG;erlemawGudkppfaq;MunfhwJhtcg tdyfcsftdkifAGDydk;&Sdaewmudk awGU&NyD;tJ'D vdifwlqufqHol trsm;tjym; aoqHk;oGm;ayrJh wcsKdUutouf&Sifusef;rmaeMuNyD;acgif;udkufwmawmif rjzpfwmawGU&ygw,f/ td'fpfa&m*gydk;udkrawGUcif 3 ESpftvdk 1978 rSm

aoG;oGif;rIwckuae tdyfcsftdkifAGDydk; ul;pufcHcJh&wJh abmfpwGefNrdKUom; aoG;rwdwfa0'em&SifabmhbfrufqDudk a'gufwma0:umu 1994 rSm awGUcJhygao;w,f/ olvnf; touf&SifaeqJygyJ/

tckvdk vlenf;pkav;rSmtdyfcsftdkifAGDydk;udk cHEdkif&nf&SdaewJhxl;jcm;rI[m bmaMumifhvJ/udk,fcHpGrf;tm;pHepf tifrweftm;aumif;vdkYvm;/ xl;jcm;wJhrsKd;ADZ wpHkwckaMumifhvm;/'grSr[kwf ynm&SifawG rodao;wJ h tcsuftvufawGaygif;qHkNyD; jzpfwmvm;/ 'gawGudk odEdkifzdkY tar&duefEdkifiHrSm tdyfcsftdkifAGDydk;&SdNyD; td'fpfa&m*g rjzpfol 500 avmufudkpwifavhvmaeygNyD/ waeYrSmawmh 'DvlawG td'fpfa&m*grjzpfatmif bmu umuG,fay;xm;ovJqdkwm azmfxkwfEdkifzdkY odyÜHynm&SifawG arQmfvif haeygw,f/ 'Duwqifh vlom;tm;vHk;udk td'fpfa&m*guae umuG,fEdkifr,fhenf;vrf; &csif&oGm;ygvdrfhr,f/

tdyfcsftdkifAGDydk;&SdaeolawGrSmAdkif;&yfpfydk;awG yGm;rsm;vmNyD;

a&m*gydk;ckcHumuG,fay;wJh wDqJvfta&twGuf usqif;vmygw,f/ aoG;wGif; wDqJvf uvyfpnf;ta&twGufu 1 rDvDvDwmrSm 200 atmufudk usqif;oGm;NyD; ydk;ta&twGufu1 rDvDvDwmrSm odef;*Pef;&Sdvm&if td'fpfa&m*gtqifha&mufoGm;NyDjzpfygw,f/ 'gayr,fh cHEdkif&nf&SdolawGrSmawmh ydk;ta&twGufu 1 rDvDvDwmrSm50 odkYr[kwf 50 atmufyJ&Sdaeygw,f/ olwkdYrSm ydk;&SdrSef;wcsKdUprf;oyfcsufawGeJY razmfxkwfEdkifbJ wjcm;prf;oyfcsufawGeJYyJ odEdkifygw,f/ olwdkYrSma&m*gr&Sdayr,fh wjcm;vlawGudkawmhul;pufEdkifygao;w,f/ul;pufcH&olawG[m olvdkudk,fvdk omrefvlqdk&if aoavmufwJhtxd a&m*gjzpfvmEdkifygw,f/

tdyfcsftdkifAGD cHEdkif&nf&SdolawGudk avhvmokawoejyKcsuft& aemufqHk;awGU&Sdwmuawmh olwdkYaoG;xJu wDqJvfawG[m ydk;pGJaewJhqJvfawG&JU68 &mcdkifEIef;udk wem&DtwGif;owfypfNyD; td'fpfa&m*gonf&JUwDqJvfawGuawmh 8 &mcdkifEIef;

udkyJ owfEdkifcJhygw,f/ rsKd;ADZynm&SifawGuvnf; 'DcHEdkif&nf&SdolawG&JU ADZ oef; 3000xJrSm xl;jcm;rIvdkuf&Smaeygw,f/ 'g[m aemuf 5 ESpfMumrS tajzodEdkifrSmjzpfygw,f/

tdyfcsftdkifAGD Adkif;&yfpfydk;udk1981 ckESpfrSmawGU&SdNyD;wJhaemufvlaygif; 25 oef;[m td'fpfa&m*geJY toufqHk;cJhMuNyD; 'DuaeYrSm vlaygif; 33 oef;rSm tdyfcsftdkifAGDydk; ul;pufcHae&ygw,f/aemufqHk;ay: aq;0g;aA' wdk;wufrIawGaMumifh ydk;ul;pufaeol trsm;tjym;[m aowGif;uvGwfNyD; emwm&Snfa&m*gonftqif hud k a&mufoGm;Muygw,f/ 'gayr,fh td'fpfaq;0g;awG[m aps;BuD;vSNyD; aeYwdkif;pm;oHk;&rSmjzpfvdkY qif;&JwJhEdkifiHrsm;taeeJY tvª&SifawGudkom arQmfudk;&ygw,f/

u,f&ifhtwGufuawmh olr touf&Sifaeayr,fh olr cspfjrwfEdk;&wJh om;eJY wjcm;rdwfaqGoli,fcsif;awG aqGrsKd;awGudk td'fpfa&m*gu ZD0defacRoGm;cJhvdkY rcHcsdrcHomeJY idkí&,fír&jzpfae&ygw,f/

Washington Post

'DZifbmv 1 &ufaeY[murÇmhatpf ha&m*gaeY jzpfygw,f/ wurÇmvHk;udk q,fpkESpfoHk;pkeD;yg; Ncdrf;ajcmuf'ku©ay;vmwJh AIDS a&m*gqdk;BuD;udkwurÇmvHk; owdwBuD;eJU 0dkif;0ef; wdkufzsufMuzdkY &nfrSef;csufxm;NyD; 'DaeY owfrSwfwmyg/ AIDS a&m*g[m vlom;awGtwGuf usef;rma&;udpö&yfwif r[kwfawmhygbl;/ a&m*gonfawGudk cJGjcm;qufqHrIawGa&m*gonfawGtay: txiftjrifrSm;rI txiftjrifao;rIawG

upvdkY vlYtcGifhta&;csdK;azmufrIawGvnf; jzpfvmygw,f/ vlrIa&; ynma&; pD;yGm;a&; pojzifh e,fy,ftoD;oD;eJYyg tBuHK;0if qufpyfvmygw,f/

a&m*g ul;pufysHUESHYrI[mNyD;cJhwJh &SpfESpftwGif; 17 &mcdkifEIef;usqif;vmw,fvdkU ukvor*¾atpfha&m*gwdkufzsufa&;tzJGUBuD;u xkwfjyefayr,fhvdkUHIV 'grSr[kwf athpfa&m*g cHpm;ae&ol a0'em&Sif[m vlOD;a& 33 oef;txd wdk;rsm;vmygw,f/ 1980 ckESpfrsm;umv

uwnf;uqdk&if atphfa&m*gaMumifh vlaygif; 25oef;ausmfaoqHk;cJh&ygNyD/ ESpfpOfvdkvdk vlOD;a& 2.5oef; a&m*gydk; ul;puf cH&NyD; a&m*gaMumifh 2.1oef; aoqHk;&ygw,f/ a&m*gydk; ysHUESHYrI[m zHGNzdK;qJ wwd,EdkifiHawGrSm tqdk;qHk;jzpfaeygw,f/ a&m*gydk; ul;pufcH&ol90 &mcdkifEIef;[m 0ifaiGenf;yg;wJh 0ifaiGtv,ftvwf&dSwJhwdkif;jynfawGuyg/

'gayr,fhvnf; AIDS a&m*g wdkufzsufa&;rSm atmifjrifrI

awGawmh &dSaeygw,f/ t&ifwkef;u AIDS a0'em&SifawGtwGuf a&m*goufomaq;jzpfwJh attmAD aq;jym;[m tawmfudk aps;EIef;BuD;jrifhvdkY a0'em&SifawG vufvSrf;rrD jzpfcJh&ygw,f/ tck NyD;cJhwJhESpfawG twGif;rSmawmh attmADaq; wefzdk;[m ododomomudk aps;EIef;usqif;oGm;ygw,f/ tvdktyfqHk; ae&mawGrSm vdktyfwJhaq;0g;awG ydkrdk&&dSvmygw,f/

Dr.Anthony Fauci [mAIDS a&m*g wdkufzsufa&; twGuf a&SUqHk;uae ajymqdkaqmif&GufaewJh tvm*sDeJY ul;pufa&m*gqdkif&m trsdK;om;odyÜH&JU tBuD;tuJ jzpfygw,f/a&m*gwdkufzsufa&;rSm atmifjrifrIawG&dSaew,fqdkayr,fhurÇmtESHYtjym; HIV/AIDS a&m*gonf ta&twGuf BuD;BuD;rm;rm;udk usqif;oGm;apEdkifr,fh t"dutajctaeawG udkifwG,fa&;rSmawmh q&m0efawGa&m aq;odyÜHynm&SifawGtzdkYyg cufcJaewkef;ygyJ/ tJ'DtxJxdyfqHk;u&dSaewJh udpöuawmhAIDS umuG,faq; ay:xGufvma&;yg/

aq;odyÜHynm&SifawGuawmhHIV a&m*gydk; ul;pufysHUyGm;rIudkwm;jrpfEdkifwJh vdrf;aq; t&nfoabmrsdK; ydk;owfaq;&Edkifatmif BudK;pm;aqmif&GufaeMuygw,f/ trsdK;orD;awGtwGufawmh 'Denf;eJY udk,feJY vdifquf

urÇmvHk;qdkif&m atpfha&m*g wdkufzsufa&;

qHr,fh a&m*gydk;&dSxm;wJh trsdK;om;qDu a&m*gydk;r&EdkifatmiftumtuG,f,lEdkifrSmyg/ uGef'HktoHk;jyKjcif;[m tumtuG,f,lEdkifw,fqdkayr,fh uGef'HkoHk;wm rBudKufolawGvnf;tawmfrsm;rsm;&dSaewkef;yg/

atphfa&m*g wdkufzsufa&;rSm &ifqdkifae&wJh pdefac:csufawGxJ wckuawmh &HyHkaiGaMu;udpöjzpfygw,f/ wurÇmvHk;rSmpD;yGm;a&;usqif;NyD; wdkif;jynftawmfrsm;rsm; 0ifaiG usqif;aewJhtcsdefrSm ydkvdkY tcufawGUvm&ygw,f/ Oyrm tmz&duwdkufu qGmZDvefEdkifiHrSm vl

OD;a& 25 &mcdkifEIef;[m HIV a&m*gydk; ul;pufcHxm;&ygw,f/'gayr,fh wdkif;jynf b@maiG&JU 17&mcdkifEIef;udkyJ atphfa&m*gumuG,fa&;twGuf toHk;jyKygw,f/

'gaMumifhvnf; atpfha&m*g ul;pufrIqdkif&m tMuyftwnf;awG BuHKaewJh EdkifiHawGtaeeJY olwdkY&JUtrsdK;om;tmrcHvkyfief;tpDtpOfawGrSm atpfha&m*g jyKpkapmifha&Smufa&; p&dwfpuawG xnfhoGif;oifhw,fvdkY uRrf;usifolawGutBuHjyKMuygw,f/

VOA

usef;rma&;*sme,fodkY pmrlay;ydkYvdkvQif ...

t,f'DwmtzGJU

Edkufwifa*;vfusef;rma&;*sme,f

pmMunfhwdkuf? r,fawmfaq;cef;

rJaqmufNrdKU/

P.O.Box (156), Mae Sot, 63110Tak Province, Thailand

E-mail : [email protected]@[email protected]

Ph : BMA Office - 055544495Dr Lun Swe - 0812841418Nai Aye Lwin - 0895626248

Page 15: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,ftwGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf NIGHTINGALE 15

uifqmvlemawG[m aq;ukrcHbJ raezdkY q&m0efawGu ajymygw,f/ tvdkvdkaysmufwm[m

&Sm;&Sm;yg;yg; jzpf&yfawGyJvdkYq&m0efawGu ajymygw,f/ 'gayr,fh uifqmawG[m tvdkvdkaemufjyefqkwfaysmufuG,fwwf

wJhtaMumif;odxm;&if uifqmukoa&;twGuf enf;vrf;opfawG BuHqEdkifr,fvdkY arQmfvifhMuygw,f/ NY Times

t&ufudkaeYpOfaomuf&ifa,mufsm;awGrSm ESvHk;a&m*gtEÅ&m,f avsmhyg;apw,fvdkYpydefokawoDawGu a,mufsm;15500? rdef;r 26000 udk 10E Sp f Mum avhvmcsuft&aumufcsufcscJhygw,f/ t&ufyrmP rsm;rsm;aomuf&if ydkaumif;w,fvdkYawmif qdkaeygw,f/ w&ufudk wcGufavmufaomufolawG[m ESvHk;a&m*gtEÅ&m,f 35 &mcdkifEIef; avsmhoGm;NyD; 3 cGufuae 11 cGuftxdaomuf&if 50 &mcdkifEIef;avsmhoGm;w,fvdkY qdkygw,f/'g[m t&ufu aumif;wJhaumfvufpxa&m yrmPudkwdk;yGm;apvdkY jzpfEdkifw,fvdkY,lqMuygw,f/ 'gayr,fh rdef;rawGtwGufawmh tusKd;rxl;bl;vdkY awGU&ygw,f/

NAdodoQq&m0efawGuawmh'DawGY&S dcsufud k tjynf ht0vufrcHygbl;? t&uftvGeftuRHaomufvdkY &wJh a&m*gaygif;pHkudk 'Dokawoeu xnfhrpOf;pm;bl;vdkY ajymaeygw,f/ ]t&uftoifhtwifhaomuf&if ESvHk;aoG;aMumusOf;a&m*gjzpfr,fhtEÅ&m,fudk avsmhyg;apEdkifayrJ h rsm;rsm;aomuf&if ESvHk;<uufom;ysufpD;apw,f}vdkY NAdwdoQESvHk;azmifa';&Sif;uwm0efcHwOD;u ajymygw,f/'ghtjyif t&uf[m ESvHk;udkomru tonf;? yefu&d,eJY OD;aESmuf pwJh wjcm;t*Fgtpdwf

t&uf - tqdk;eJY tusdK;tydkif;awGudkvnf;xdcdkufysufpD;apEdkifw,fvdkYoluajymygw,f/

avjzwfa&m*gtoif;BuD;uvnf; t&ufrsm;rsm; tNrJaomufolawGrSm avjzwfr,fhtvm;tvm oHk;q ydkrsm;vmw,fvdkY owday;ygw,f/ 6em&DtwGif; 6 yuf (6 cGuf)aomufwmudk tvGeftuRHaomufw,fvdkY owfrSwfxm;NyD; tJ'g[m avjzwfr,fhtEÅ&m,fudk trsm;BuD; wdk;oGm;apw,fvdkY toif;BuD;&JU okawoet&m&Sdu ajymygw,f/

NAdwdefEdkifiHrSm q&m0efawGu a,mufsm;awGudk waeY 3-4 yufxuf ydkraomufzdkYeJY rdef;rawGudk 2-3 yufxuf ydkraomufzkdU owfrSwfcsufxkwfxm;ygw,f/ NAdwdoQ tonf;tzGJUuvnf; tJ'gudk axmufcHxm;wJhtjyif t&ufudk wywfrSm 2 &ufavmuf vHk;0 raomufoifhbl;vdkYvnf; tBuHay;xm;ygw,f/

t&ufaMumifh wurÇmvHk;rSm wESpfudk vlaygif; 18 odef;aoaeygw,f/ BBC

w&m;xdkifwJh ESvHk;a&m*gonfawG[m w&m;rxdkifwJha&m*g&SifawGxuf aoqHk;wJhEIef; avsmhenf;w,fvdkY 0pfuGefqifaq;aumvdyfeJY tdkiftdk;0g;jynfe,f r[m&D&SDwuúodkvfwdkY yl;wGJvkyfwJh okawoe awGU&Sdcsufudk tar&duef ESvHk;toif;BuD;&JU tpnf;ta0;wckrSmwifjycJhygw,f/

okawoDawG[m tar&duef vlrnf; 201 a,mufudk2 pkcGJNyD; wpkudk w&m;xkdifcdkif;?wpkudk taetxkdif qifjcifckdif;cJhygw,f/ 'DvlawG[m ysrf;rQ

ESvHk;a&m8geJY w&m;bm0emtouf 59 ESpf&SdMuNyD; ESvHk;aoG;aMumusOf;aeMuygw,f/w&m;xdkifwJhtkyfpku w&ufudk2 Budrf? wBudrfudk rdepf 20w&m;xkdifMuygw,f/ taetxdkifqifjcifwJhtkyfpkuawmh tpm;taomuf qifjcif? usef;rma&;avhusifhcef;vkyf pojzifhvkyfcJhMuygw,f/

9 ESpftMumrSmawmh w&m;xdkifwJhtkyfpkrSm aoqHk;rI? ESvHk;a&m*gazmufrIeJY avjzwfrI 47&mckdifEIef; avsmhenf;wm awGU&ygw,f/ 'ghtjyif aoG;wdk;vnf; 5 rDvDrDwm usqif;cJhNyD;

pdwfzdpD;rIvnf; ododomomavsmhenf;cJhMuygw,f/

b,fvlrsKd;yJjzpfjzpf w&m;xdkif&if aoG;wdk;eJY pdwfzdpD;rItay: tusKd;jyKaMumif; wjcm;avhvmprf;oyfcsufawGuvnf; oufaojyxm;w,fvdkYr[m&D&SDwuúodkvfu nTefMum;a&;rSL; a'gufwm a&mbwf &Sae'gu ajymygw,f/ tckprf;oyfrI[m ESvHk;a&m*g umuG,fa&;twGuf aq;0g;topfawGawGU&SdvdkufovdkyJvdkYvnf; ajymygw,f/

BBC

tar&duef aq;ynmtoif;*sme,frSm azmfjyxm;wJhavhvmcsufwckt& aoG;xJrSm&SdwJh aumfvufpxa&m tqD"mwfyrmPudk wdkif;wmwJhtcg12 em&D BudKwiftpmrpm;bJaezdkY rvdkbl;vdkY qdkygw,f/udrf;b&pfokawoDawGu EdkifiHaygif; 21 EdkifiHu vlaygif; 3odef;udk avhvmNyD; tckvdkaumufcsufcscJhwmjzpfygw,f/

aoG;wGif;aumfvufpx

aoG;wGif;tqD"mwf ppf&mrSm tpmiwfcHp&m rvdkyga&myrmP wdkif;wmjcif;[m ESvHk;aoG;aMuma&m*gawGtwGufaomhcsufuswJh ppfaq;rIwckjzpfNyD; naecif;uwnf;uaemufwaeYreuf aoG;azmufcsdeftxd tpmrpm;bJae&ygw,f/ 'grS vlUcE¨mudk,fuaoG;xJu vdktyforQ aumfvufpxa&mawGudk pkwf,l &Sif;vif;ypfzdkY tcsdef&r,fvdkY ,lqcJhMuygw,f/

'gayr,fh tckavhvmcsuf

t& tpmra&SmifbJ aoG;azmufppfaq;wJhtcgrSmvnf; rSefuefwJh yrmPawGudk wdkif;wm&&Sdw,fvdk Y okawoetzGJUacgif;aqmif ygarmu© *Ref'def;epf&Sfu qdkygw,f/

'ghtjyif aumfvufpxa&modkYr[kwf LDL (tqDqdk;) wdkif;wmrIeJYtwl HDL (tqDaumif;)wdkif;wmrIudk wGJvkyf&if ESvHk;a&m*gtvm;tvmudk tawmfaocsmayguf cefYrSef;Edkifw,fvdk Yvnf; okawoetzGJUuawGU&SdcJhygw,f/ 'gaMumifh tydkukefusr,fh wjcm;ppfaq;csufawGrvkyfbJ 'DtqD"mwf 2 rsKd;udkyJ aoG;azmufppf&if ESvHk;a&m*g tvm;tvmudk tawmfBuD; rSefrSefuefuef odEdkifr,fvdkYNAdwdoQESvHk;azmifa';&Sif;uygarmu©yDwm0dkufpbmh*f uacRwma&;tjrifeJY rSwfcsufcsygw,f/

qD;csKd aoG;csKda&m*gtwGufaoG;wGif;oMum;"mwf wdkif;wm&mrSmawmh 12 em&DBudKwifNyD;tpma&SmifzdkY vkdygw,f/

BBC

aemufausmzHk;rS tquf

EdkifiHwum aq;owif; twdktxGm

um'pfzfNrdKUu a0vjynfe,f wuúodkvfaq;½HkrSm wrDzvl Tamiflu aq;udk cHEdkif&nf&Sdw J h 0ufwky fauG;vlem 5a,muf&SdaeNyD; tJ'DxJu 3a,muf[m aq;½Hkay:rSmyJ 'Dvdkaq;rwdk;wJh 0ufwkyfauG;a&m*g ul;pufcH&wm jzpfygw,f?'g[m urÇmay:r Sm vlwa,mufuae wa,mufqDudkaq;rwdk;wJh 0ufwkyfauG; ul;pufwJh yxrqHk;ckdifrmwJh t

NAdwdefrSm aq;rwdk; 0ufwkyfauG; ysHUESHUaxmuftxm;jzpfygw,f/

t&ifu aq;rwdk;wJh 0ufwkyfauG;vlemawG tawmfrsm;rsm;&SdaecJhayr,fh vlwa,mufuae wa,mufqDul;wm r&SdcJhbJ omref0ufwkyfauG;a&m*gydk;awGyJ vlvlcsif; ul;pufysHUESHUwm jzpfcJhygw,f/

tar&duef EdkifiHrSm tckvdkaq;rwdk;wJh 0ufwkyfauG; vlwa,mufqDuae aemufwa,mufudk ul;pufcJhw,fvdkY o

wif; xGufcJhayr,fh tckdiftrmoufaorjyEdkifcJhygbl;/

a0ve,fu vlem 5a,mufrSm 2 a,mufu oufomvmvdkY aq;½Hkuqif;oGm;NyD; wa,mufuawmh toJtoeftajctaejzpf? 2 a,mufuawmh aq;½HkrSmyJ qufukocHaeygw,f/

H1N1 Adkif;&yfpfydk;[m {NyDvrSm pay:vmcJhNyD;aemuf odyftajymif;tvJr&SdcJhayrJh Adkif;&yfpfydk;ynm&SifawGuawmh aq;rwdk;wJh rsKd;pdwfopfawG ay:vmr,fvdkY ,lqaeygw,f/ 0ufwkyfauG;tEÅ&m,fudk umuG,fzdkYtwGuf udk,fcHtm;aumif;zdkY?wudk,f&nfoefY&Sif;zdkYeJY jzpfvm&if wrDzvlaq;yJoHk;pGJzdkYaq;ynm&SifawGu wkdufwGef;ygw,f/

tckqdk&if taemufEdkifiHawGrSm uav;i,fawGudk 0ufwkyfauG; umuG,faq; pxdk;ay;aeNyDjzpfygw,f/ BBC

Mq m *g w if q uf o nf

Page 16: NIGHTINGALE 3 - Mae Tao Clinicmaetaoclinic.org/wp-content/uploads/2011/10/2009_nov.pdf2 NIGHTINGALE usef;rma&;*sme, f twGJ-1? trSw -19? Ef dk0i fbm? 2009-c kE Sp f t,f' DwmcsKy f -

usef;rma&;*sme,f twGJ-1? trSwf-19? Edk0ifbm? 2009-ckESpf16 NIGHTINGALEvdifpdwftm;enf; od k Yr

[kwf vdifpGrf;aqmif&nf nHhzsif;wJh trsKd;orD;awGtwGuf(trsKd;om;awG&JU Adkif,m*&maq;vdk) aq;0g;wrsKd;udk awGU&SdcJhw,fvdkY ajrmufum½dkvdkif;em;wuúodkvfu tar&duef okawoDawGu jyifopfEdkifiHrSmusif;ywJh Oa&my vdifrIqdkif&maq;ynmtoif; tpnf;ta0;rSm wifjyaMunmcJhygw,f/

oD;jcm;pDvkyfcJhwJh avhvmprf;oyfcsuf 3 ckrSm zvDbefpm&if (flibanserin) aq;[mvdifpdwfusqif;aewJh trsKd;orD;awGudk pdwfukq&m0efawGeJYawGUay;p&mrvdkbJ tHhMozG,fpGrf;aqmifrIawG jzpfapcJhygw,f/ trsKd;om; pGrf;&nfjr§ifhaq;jzpfwJ h Ad ki f,m*&m[mrlvu ESvH k;a&m*gtwGufaq;tjzpf &nf½G,fNyD; prf;oyfcJh&mu trsKd;om; pGrf;&nfjr§ifhEdkifpGrf;udk ]rawmfwq} awGU&SdcJhovdk tck zvDbefpm&ifaq;udkvnf; pdwfusa&m*gtwGufaq;tjzpf &nf½G,fNyD; prf;oyfcJh&mu trsKd;orD;pGrf;&nfjr§ifhEdkifpGrf; trSwfrxif oGm;awGUcJhwmjzpfygw,f/

trsKd;om;awGrSm yef;aoyef;n§dK;a&m*gvdkyJ trsKd;orD;awGrSmvnf; umrpdwfqE´

trsKd;orD;rsm;0rf;ajrmufzG,favsmhenf;a&m*g[mtjzpf trsm;qHk; trsKd;orD;vdifjyóemjzpfaeygw,f/

tar&duef? uae'geJY Oa&mywdkYu avhvmcsufawGrSmqE´tm;enf;wJ htrsK d ;orD;2000 udk zvDbefpm&ifaq;w&ufudk 100 rDvD*&rf wBudrfpD wdkufauR;cJhwJhtcg qE´tm;aumif;vmNyD; vdifqufqH&mrSm auseyftm;&wJh tawGUtBuHKawG &cJhygw,f/

wcsKdUq&m0efawGuawmhtrsKd;orD;awG&JU vdifqE´tm;udk aq;0g;eJYjr§ifhay;wmudk odyf

t,HktMunf r&S d Muygbl;/aq;0g;udktm;udk;&if vdifpdwftm;enf;rIudkjzpfapwJh aemufcHjyóemawGudk tav;xm; ajz&Sif;rI avsmhenf; oGm;vdrfhr,fvdkY olwdkYuqdkygw,f/ pD;yGm;a&;? vlrIa&;? vifr,m;tqifrajyrI? om;a&;orD;a&;? tdrfaxmifhwm0efydrI? ywf0ef;usifpwmawGtay: tajccHwJh tdrfaxmifa&;jyóemawGaMumifhtrsK d;orD;awGrSm vdifpdwfavsmhuswmrsKd;rSm aq;0g;tm;udk;wm rrSefuefbl;vdkY axmufjyMuygw,f/ BBC

rdcifAd kufxJrSm udk,f0efaqmifaepOfumvtwGif; yvyfpwpfypönf;awGeJY xdawGUrIrsm;cJh&if arG;vmwJh a,mufsm;av;awG[m ]rdef;rqef} oGm;Edkifw,fvdkY ½dkcsufpwmwuúodkvfu tar&duefokawoDawG avhvmawGU&SdcJhygw,f/ 'DawGU&Sdcsufudk EdkifiHwum a[mfrkef;aA'*sme,f InternationalJournal of Andrology rSm azmfjycJhygw,f/

udk,f0efaqmiftrsKd;orD;145 a,mufudk udk,f0ef 4 vuae arG;NyD;uav; 7 ESpft½G,ftxd avhvmcJhwmjzpfygw,f/ udk,f0efaqmifumvrSm rdcifawG&JUqD;rSmyg0ifwJh zovdwf (phthlates) yrmPudkawmufavQmuf ppfaq;wdkif;wmcJhNyD; arG;vmwJhuav;awGudkawmh upm;yHkupm;enf;awGavhvmcJ hygw,f/ udk,f0efaqmifumvrSm zovdwfrsm;rsm;xdawGUcJ h NyD; arG;vmwJha,mufsm;av;awG[m um;½kyf?

rD;&xm;½kyf? aoewf½kyfawGeJYodyfrupm;vdkbJ ppfwdkufwrf;?eyrf;vHk;wrf; pwJh Murf;Murf;wrf;wrf; upm;enf;awGvnf;rupm;wm awGU&ygw,f/ rdef;uav;upm;enf;awGudkyJ rsm;rsm; upm;Muwm awGY&ygw,f/

ADEdkif;Murf;cif;? yDAGDpD pwJhyvyfpwpfypönf;awGrSmygwJhzovdwfawG[m vlYcE¨mudk,fxJu a[mfrkef;awGudk uarmufurjzpfapNyD; tckvdk a,mufsm;awG rdef;rqefoGm;apwm jzpfygw,f/ zovdwf trsKd;rsKd;&SdNyD; wcsKdU[m trsKd;orD;a[mfrkef;jzpfwJh tDpx½dk*sifeJY oGm;wlaewm awGU&Sdxm;ygw,f/t"dutm;jzifh DHEP (PVCtaysmhpm;? tjym;eJY Murf;cif;awGrSm yg0if) eJY DBP (aumf?qdk;aq;? ydwfpawGrSmyg) qdkwJhzovdwf 2 rsKd;u xdcdkufapwmjzpfygw,f/ udk,f0efaqmifrdcifawG 'DyvyfpwpfrsKd;eJY xdawGUrIrsm;&if oaE¨om; a,mufsm;

av;rSm rsKd;½kd;ADZ rlrrSefrIawGeJYarG;zGm;vmEdkifygw,f/ 'ghtjyifOD;aESmuftay:rSmvnf; oufa&mufrI&SdNyD; a,mufsm;a[mfrkef;wufpwdkpx½kef;&JU vkyfief;udkcsK d;ES drfypfygw,f/ 'DyvyfpwpfawG[m a,mufsm;BuD;awGudkvnf; jrHKoGm;apEdkifygw,f/

'DzovdwfawG[m wcsKdUaom yvyfpwpfupm;p&mawG? tdrfoHk;yvyfpwpfy&dabm*awG? xkyfydk;yvyfpwpfpawGrSm tajrmuftrsm;yg&Sdygw,f/ tar&duefEdkifiHrSm zovdwfygwJh yvyfpwpfupm;p&mawGudk ydwfyifxm;ayr,fhwjcm;ypönf;awGrSm us,fus,fjyefYjyefY xnfhoGif;aeqJ jzpfygw,f/

Oa&my yvyfpwpfaumifpDu wm0ef&Sdol wifrftuf'f*guawmh rSefrSefuefuef qHk;jzwfcsufrcscif odyÜHyg&*lawGutao;pdwf avhvmokawoevkyfzdkYvdkw,fvdkY ajymygw,f/

BBC

yvyfpwpfaMumifh uav;]ajcmuf}oGm;Edkifw,f

tar&duef aq;ynmtoif;*sme,frSmyg&SdwJh pmwrf;wapmift& uifqmtBudwfi,fawG[m tvdkvdk aysmufuif;oGm;wm&Sdw,fvdkY azmfjyxm;ygw,f/ trsm;odxm;wmu uifqmqdkwm a&SUudkoGm;wJh OD;wnfvrf;aMumif;twkdif;yJ worwfwnf; oGm;wwfNyD; ydkBuD;xGm;vm ydkqdk;0g;vmw,fvdkY em;vnfxm;Muygw,f/ 'gayr,fh &ifom;uifqmeJY ya&mpwdwf (qD;tBudwf) uifqmawGudk tESpf 20ausmfavhvmcsuft& olUtvdkvdkBuD;xGm;rI &yfoGm;wm 'grSr[kwf ao;usHKUaysmufuG,foGm;wmvnf; awGUcJh&ygw,f/

trsKd;om;usef;rma&;odyÜHu

a'gufwmbm;eufca&rmuuifqmawG[m uvyfpnf; rsKd;½ d k ;A DZajymif;vJrIawG qif hqifhjzpfNyD; waeYwjcm; qdk;vmw,fvdkY t&ifu ,lqcJhMuw,f/ tckawmh uifqma&m*gjzpfzdkY uvyfpnf;&JU rsKd;½dk;ADZajymif;vJrI vdktyf½Hkwifruywf0ef;usifuvyfpnf;awG&JUyl;aygif;aqmif½GufrI? cE¨mudk,fwckvHk;&JU yl;aygif;aqmif½GufrI? wenf;tm;jzifh ckcHtm;pepf? a[mfrkef;tajctaeawGtay:vnf; rlwnfw,fvdkYa'gufwmca&rmu ajymygw,f/

'Dtjrifopfudk wcsKdUuifqmq&m0efawG okawoDawGu vufcHzdkY cufaeygw,f/

wcsK dUuvnf; taxmuftxm;cdkifrmaeawmh vufcHMuygw,f/

a0S;aphuifqmrSmqdk&if uifqmtBudwfawG tvdkvdkaysmufuG,foGm;wm aq;ynme,fy,frSm todrsm;ygw,f/ rMumcP 'DvdkaysmufoGm;wmrsKd;r[kwfayrJh tvdkvdk aysmufuif;oGm;wm wu,f[kwfw,fvdkY*Refa[mhyfuif; aq;½Hku a'gufwma,meoHtufpwdef;u ajymygw,f/ vlvwfydkif; vltdkydkif;a&muf&if cE¨mudk,frSm uifqmuvyfpnf;awG uifqmtBudKuvyfpnf;awG tawmfrsm;rsm; &SdaewwfNyD; uifqma&m*gjzpfrvmbJ wjcm;taMumif;wckckeJY aoqHk;wJhtcgusrS 'Duifqmuvyfpnf;awGudk awGU&Sdavh&Sdygw,f/om;tdrfacgif;uifqmrSm tBudKuifqm uvyfpnf; 60 &mckdifEIef;avmuf[m rlrSefuvyfpnf;b0udk wESpftwGif; jyefa&mufoGm;NyD; 90 &mcdkifEIef;u3 ESpftwGif; yHkrSefjyefjzpfoGm;w,fvdkY avhvmcsufwckrSmawGUxm;ygw,f/ ausmufuyfuifqmawGvnf; tvdkvdk jyefBuHKUoGm;wm? BuD;xGm;rI &yfoGm;wmawG awGU&ygw,f/

tckvdk uifqma&m*g tvdkvdkaysmufuG,fwwfw,f qdkwJhowif;aMumifh

tvdkvdkaysmufwJh uifqm

pmrsufESm (14) odkY

Edk uf w if * ; vf u m wG ef ;