24

Estudio Bibliko Basiko Buki 1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Estudio Bibliko Basiko Buki 1
Page 2: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

46

__________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________

Kontenido Pag. Introdukshon 2 Beibel buki? 3 Repartishon di bukinan 7 Kon pa buska den beibel? 11 E kaminda pa salbashon 13 E sanger di Hesus 17 Boutismo den awa 19 Spiritu santu 30 Sena di Señor 36 Orashon 41

1

Page 3: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

45

__________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________ __________________________________________________

Introdukshon

Dikon lesa Beibel?

1. E ta e úniko buki inspirá pa Dios mes. 2. E ta e úniko buki kaminda bo ta mira klaramente kon Dios a i ta komuniká ku hende. 3. Beibel ta e buki ku ta kontené e mente, e kurason i e deseo di Dios. 4. E ta mustra e hende su kondishon, limitashon i ta duna direkshon. 5. E ta e guia pa salbashon, liberashon i sanashon. 6. E ta un atvertensha pa e pekadó. 7. E ta e spada di e kreyente. 8. Su doktrina ta santu. 9. Su preseptonan ta inkambiabel. 10. Su historia ta bèrdadero. 11. Su desishonnan ta firme. 12. E ta e buki ku ta kontené mas rikesa ku tur otro buki.

2

mi mapa ora mi ta biaha; e garoti riba kual mi ta lèn; mi kompas pa e direkshon korekto i mi ta identifiká mi mes kuné.

Dios Su palabra ta di vital importansha pa nos. Pa e motibu aki nos ke lesa e Beibel ku mas komprondementu, sa mas di su kontenido i komprondé e mensahe di Dios pa ku nos bida.

Ta pesei e ta:

Page 4: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

Den momentunan difisil

Pablo i Silas a hasi orashon i kanta hinmo den echonan 16:25-.

Nehemia a drenta ayuno i a kuminsa hasi orashon na e Dios di Shelu Neh.1:4-11.

Rei Josofat a drenta ayuno i a kuminsa hasi orashon na e Dios di Israel 2Kron 20:1-.

Benefisio di tin komunikashon ku Dios, pues un bida di oras-hon:

Dios lo halsá bo.

Dios lo kontestá bo.

Dios lo restourá bo.

Dios lo protehá bo.

Dios lo bringa bo bataya pa bo.

Dios lo pordoná bo.

Dios lo guiá bo.

Dios lo yená bo.

44

palabra ta e base i ta balansá E ta stablese ku:

2Timoteo 3:16-17

Revelashon 1:3

Santiago 1:22-25 Mi deseo ta, pa kada un di nos por ta kumplidó bèr-dadero di e palabra i asina haña mihó konosementu i komprendementu di e boluntat perfekto di nos Tata. Mi por bisa ku lesando e palabra di Dios, mi a bin siña konosé mi mes i ken mi ta den Kristu. P’esei ku siguransa mi por bisa:

Bo palabra ta un lampi pa mi pia i un lus pa mi kaminda.

Beibel buki òf biblioteka?

E nòmber Pa nos komprondé e Beibel mas mihó nos mester sa kiko e palabra ta nifiká i kontené. E palabra Beibel ta bin for di griego. E plural ta Biblia i ta nifiká, bukinan. Via e lenga latino el a bira pa nos un palabra singular ku ta: Beibel. E Beibel no ta un buki, pero mas un biblioteka. Pasó nos ta haña diferente buki den dje. Pues, Beibel ta un buki ku ta kontené diferente buki.

3

Pastor Raimy

Page 5: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

43

Hesus a siña nos 3 dimenshon di hasi orashon Mat 7:7

1. Pidi,

2. Buska,

3. Bati

Kiermen den presensia di nos Tata nos por pidi tambe.

Marko 11:24 kiko ku boso pidi den orashon.

Marko 9:23 tur kos ta posibel...

Mat 18:19-20 si dos bai di akuerdo den kualkier kos ku nan pidi..

Jn.16: 23.., kiko ku boso pidi e Tata, E lo duna boso den Mi nòmber.

Orashon di kongregashon

Mat 18:20 Señor ta mei mei di nos.

Echonan 12:5- orashon di e kongregashon.

Echonan 4:31 ora nan a kaba di hasi orashon e luga a wòrdu sakudí i nan tur a wòrdu yená ku e Spiritu Santu.

Konklushon

Nos por konkluí ku Beibel ta e kolekshon di buki

ku ta papia tokante di e aliansa ku Dios a

sera ku e pueblo di Israel pa medio di Moises (T.B.)

antó kual El a kumpli kuné den Kristu

(T.N. e aliansa nobo).

Otro nòmber ku ta wòrdu usá pa Beibel ta:

Skritura, Skrituranan òf Skritura Santu.

E nòmbernan aki ta mas ilustrativo, pasó nan ta

mustra ku Beibel ta e palabra di Dios skibí.

E bukinan ta partí den dos grupo: Tèstamènt Bieu i Tèstamènt Nobo (T.B. i T.N.). Beibel ta konsistí di 66 buki:

Tèstamènt Bieu (T.B.) ta kontené 39 buki, miéntras ku Tèstamènt Nobo (T.N.) tin 27 buki.

Tin 1.189 kapítulo i 31.101 versíkulo.

Bukinan ku nos por haña den Beibel ta bukinan di historia,

einan, proverbionan, kartanan, kantikanan i profesianan.

E palabra „tèstamènt‟ ku nos ta usa pa indiká e dos partinan di Beibel no tin e mesun nifikashon ku nos ta pone na dje awendia. "Testamentum" den Latino ta nifiká aliansa. E kristiannan ta usa e terminologia Tèstamènt Bieu, pasó nos komo kristian ta masha konvensí ku Kristu Hesus ta e Mesias primintí i ku nos a risibí un tèstamènt nobo pa medio di e sanger di Kristu Hesus, pues un aliansa nobo. 2 kor.3: 14 - 16 Pa e is-raelitanan e Tèstamènt Bieu so ta forma parti di e skritura santu.

Page 6: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

Bukinan di beibel Beibel ta konsistí di un kantidat di buki. Den e tempu di ántes meskos ku awor hopi a wòrdu skibí. Imaginá bo si nos tur skibi nos eksperenshanan ku Dios i tur lokual El a bisa nos riba papel, antó basá riba esaki disidí di traha un buki. Si nos no pone atenshon i si tin di nos ku no ta guiá dor di Spiritu Santu, lo tin hopi kos kontradiktorio den e “buki” ku nos kompilá. Pues mester pone sierto kriterionan pa esnan ku despues lo bai kompilá e buki por tene kuenta kuné. Si den e porshon ku mi skibi ta bisa por ehèmpel ku Dios ta Rei di universo, miéntras ku den esun di bo ta bisa ku Dios ta un dje reinan di universo nos ta kontradisí otro i esaki lo no por bai den e buki. Bo buki lo keda afó e ora ei, pasó e no ta kuadra ku e kriterionan.

Algun kriterio ku a tene kuenta kuné pa aseptá un buki den Beibel (T.B.) ta:

1. e mester tabata skibí na hebreo. 2. e mester tabata skibí pa un profeta. 3. no por tin nada skibí aden ku ta kontradisí e

siñansanan di Dios. 4. e buki mester ta rekonosé pa e outoridatnan hudiu. Tur buki ku a ser aseptá den Beibel ta kontá den e bukinan kanóniko. E palabra kanon ta nifiká regla. Un buki ta wòrdu yamá kanóniko ora e wòrdu rekonosé komo kar-gadó di e reglanan/ liña di fe. E promé parti di Beibel hudiu i kristian, pues e Tèstamènt Bieu ta konsistí di e mesun bukinan.

5

3. Den e orashon ku Hesus a siña Su disipulonan, El a siña nan pa pidi Dios nan pan di kada dia. Un di e nifikashon di pan den beibel ta ku e pan ta representa e palabra di Dios. Den nos orashon nan nos mester pidi Dios pa Su palabra ta nos guia tur dia di nobo. 4. Konfeshon di nos pikanan ta importante dilanti di Dios. Esaki ta hasi ku nos ta sinsero i onesto dilanti di djE. Pordoná ta hopi ensensial den henter momentu di orashon. Pasobra si nos no pordoná, Dios tampoko ta pordoná nos nos faltanan. No ta kumbini nos pa kana sin e pordon di Dios, pesei nos mester pordoná tur hende ku a faltá ku nos. 5. Hesus a siña nan pa ora pa liberashon. 6. Nos mester keda rekonosé ku e reino, i e poder i e gloria, ta pa semper di Dios. Kon pa drenta Dios su presensia Salmo 100 :

Alegria,

Sirbi Señor,

Bin den Su presensia ku kantamentu gososo,

Rekonose Dios komo Dios,

drenta Su portanan ku gradisimentu,

Su plenchinan ku alabansa, bendishona Su nomber.

42

Page 7: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

Kada un Beibel ta mustra diferensha den e òrdu. E hudiunan ta rekonosé e bukinan skibí na hebreo so ku ta

un total di 39 buki den nan Beibel. E protestantnan a agregá 27 buki kual ta esnan di T.N. E katólikonan-romano a agregá algun buki mas. E bukinan

aki no a wòrdu tumá den kanon, nan a wòrdu rechasá. E iglesia katóliko-romano a tuma e bukinan aki despues, tòg. E protestantnan ta yama e bukinan ku no a wòrdu tumá den e kanon apokrifnan i e katólikonan ta yama nan, bukinan deutrokanóniko.

Tur dos palabra ta mustra ku e bukinan akí no ta kompletamente konfiabel.

Pues:

Deutrokanóniko ta nifiká ku nan no a ser tumá den e kanon (liña di fe)

Apokrif ta nifiká skondí òf sekreto.

E bukinan aki ta: Judit, Tobit, Makabeonan l-ll, Sabiduria di Hesus, Sirach,

Sabiduria (di Salomo) e partinan griego di Ester i Daniel, Baruch, Orashon di Manasse.

E Tèstamènt Nobo, ta igual pa e kristiannan i ta konsistí di 27 buki. Pues e Beibel kristian ta konsistí di 66 òf 73 buki, esaki ta dependé di e vershon. (hudiunan no konosé T.N.)

6

Orashon Komunikashon den e forma do mas extenso entre e yunan di Dios i Dios Kiermen orashon ta komuniká ku Dios. Tin diferente dimenshon di orashon, pero e rason di orashon ta, pasobra Dios Tata ke tin komunion ku Su yunan i ta den e komunion aki tur e bendishon ta sinta. Ban wak ora nos ke komuniká ku Dios Tata kiko ta algun di e kosnan ku nos mester hasi i tene kuenta kun‟E: Hesus a siña su disipelnan hasi orashon Mat. 6:9-13 MAT 6:9 "Pues, hasi orashon anto asin'aki: 'Nos Tata ku ta den shelu, Bo nòmber sea santifiká. MAT 6:10 Ku Bo reino bin. Ku Bo boluntat sosodé na tera meskos ku den shelu. MAT 6:11 Duna nos awe nos pan di kada dia. MAT 6:12 I pordoná nos nos debenan, meskos ku nos tambe ta pordoná nos debedónan. MAT 6:13 I no hiba nos den tentashon, ma libra nos for di e malbado. [Pasobra di Bo e reino ta, i e poder i e gloria, pa semper. Amèn].' 1. E promé kos ku Hesus a siña su disipelnan den e orashon aki ta pa rekonosé ku Dios ta mas haltu ku hende. El a siña nan rekonosé Dios komo nan Tata. 2. El a siña nan ku Dios Su boluntat ta mas haltu ku e boluntat di hende.

41

Page 8: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

Na Sena di Señor tur e kosnan aki lo bira signifikante, ora nos bin dilanti Señor den Fe bèrdadero, orashon sinsero i komprometé na Dios Su palabra i boluntat. Pa bo partisipá na e Sena di Señor bo no por sinta na dos mesa (Mat. 6:24), bo tin di tuma un desishon. Sea bo ta sinta na e mesa di Señor òf bo ta sinta na e mesa di diabel (1Kor. 10:21).

Tuma bo desishon awe ku bo ke sinta na mesa di Señor!!

40

Repartishon di e bukinan

E bukinan di Tèstamènt Bieu a keda surtí na dos manera.

► E Beibel hudiu ta partí den tres pida. I. Lei òf 'Torah' (tambe yamá 'pentateuch' òf bukinan di

Moises) II. E profetanan òf 'nebiim' ta partí den dos grupo.

e promé profetanan; e profetanan ku a bin despues. (Isaias, Jeremias, Ezekiel i e 12 profetanan chikí)

III. E skrituranan òf 'ketoevim'. For di e inisialnan di e palabranan 'Torah', 'Neviim' i 'Chetoebim' e palabra 'tenach' a sali. 'Tenach' ta nifiká Beibel

(Skritura Santu).

E òrdu di e bukinan den Beibel hebreo ta laga nos mira e

desaroyo di e kanon mihó. Si nos wak e lenga

i e òrdu kronológiko, nos ta mira ku e bukinan ta

repartí den un forma original.

7

Page 9: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

Sena di Señor ta enserá: E morto i resurekshon di Kristu (E motibu), gradisimentu, komunion, rekonosementu, proklamashon i un adelanto di e Reino di Dios. E Sena di Señor ta rekòrdá nos riba e motibu di e morto di nos Señor Kristu Hesus na e krus ku ta pa pordon di nos pikánan (Hebr. 10:17-18) i e ta motivá nos pa no

bolbe bèk den e bida di piká ku nos tabatin promé ku nos a konosé Kristu Hesus. Kier men nos mester keda leu for di maldat (1Tes. 5:22 ; Rom. 6:1-7).

E ta gradisimentu pa e bendishon di salbashon ku Dios a hasi posibel dor di a sakrifiká Su Yu Kristu Hesus na

e krus di Kalvario (1Kor. 11:24; Mat. 26:27-28; Marko 14:23; Luk. 22:19).Kristu ta sufisiente.

E ta komunion ku e otro miembronan di e kurpa di Kristu i restourashon di relashon

(1Kor. 10:16-17) ku Dios tambe. Sena di Señor ta komunion ku Kristu i partisipashon den

e benefisionan di e sakrifisio di Su morto (Hebr. 10:10,15-18). No tin mester di mas sakrifisio pa piká, Kristu ta sufisiente.

E ta rekonosementu i proklamashon di e pakto nobo di kua e kreyente ta reafirmá e Señoria di Kristu Hesus i komprometé su mes pa hasi Su boluntat, keda loyal, resistí piká i identifiká su mes ku e mishon di Kristu (1Kor. 11:25; Mat. 26:28; Marko 14:24; Luk. 22:20).

E ta rekonosé, ku nos ta kurpa di Kristu i ku kada un di nos ta forma parti di djE (1Kor. 12:18,27).

Beibel ta deklará ku Kristu ta Señor (Luk. 2:11; Echo 2:36; 1Kor. 8:6). Kier men ora nos bisa ku Kristu ta Señor di nos bida, nos ta bisando ku ta Kristu ta manda riba nos.

Sena di Señor ta duna nos un adelanto di e futuro Reino di Dios i e futuro bankete, ora kreyentenan lo ta den e presensia di nos Señor (Mat. 8:11;

Mark 14;25; Luk. 22:18,30).

39 8

Ordu di bukinan den Tèstamènt Bieu pa hudiunan. TORAH NEBIIM

Génesis (Profetanan) Eksodo 1

o profetanan:

Levítiko Josué Numbernan Huesnan Deuteronomio Samuel I – ll Reinan I - ll Profetanan despues:

Isaias, Jeremias, Ezekiel, Oseas, Joel, Amos, Abdias, Jonas, Mikeas, Nahum, Habakuk, Sofo-nias, Hageo, Zakarias, Malakias.

CHETOEBIM (Skrituranan)

Salmo, Job, Proverbionan, Ruth, Kantikanan di Salomon, Eklesiastés, Lamentashonnan, Ester, Daniel, Esdras, Nehemias, Krónikanan I-ll

Den e Beibel kristian nos por haña un repartishon ku ta bai bèk riba e tradukshon griego di e Tèstamènt Bieu kaminda e buki-nan ta partí den kuater. Aki e òrdu ta diferente. Bo ta haña 'pentateuch', e bukinan di historia, e bukinan di pro-fesia i e bukinan di sabiduria òf poétiko. Aki nos por mira ku nan a purba di krea un òrdu segun tópiko.

Page 10: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

9

Ordu di bukinan den Tèstament Bieu pa e kristian.

L

e

i

Génesis

Eksodo

Levítiko

Numbernan

Deuteronomio

H

i

s

t

o

r

i

a

Josue

Huesnan

Ruth

Samuel I-ll

Reinan I-ll

Krónikanan I-ll

Esdras

Nehemias

Ester

P

o

e

t

i

k

o

Job

Salmonan

Proverbionan

Eklesiastés

Kantika di Salomon

P

r

o

f

e

t

a

n

a

n

Isaias

Jeremias

Lamentashon

Ezekiel

Daniel

Oseas, Joel, Amos, Obadias, Jonas, Mikeas, Nahum, Habakuk, Sofonias, Hageo, Zakarias, Malakias

E Tèstamènt Bieu ta skibí kasi kompletamente na hebreo. Solamente algun pasashi ta skibí na arameo. Esei ta e lenga komun ku nan tabata usa.

E Tèstamènt Bieu a ser tradusí den griego for di e di tres siglo

promé ku nos kalènder. Tèstamènt Nobo a ser skibí na

griego.

Siguramente E mes a karga nos enfermedatnan i El a karga nos tristesa; tòg nos mes a konsider'E gòlpiá, sutá pa Dios i afligí. Ma El a wòrdu traspasá pa nos transgreshonnan, El a wòrdu gòlpiá pa nos inikidatnan; e kastigu ku a trese pas pa nos tabata riba djE i pa medio di Su heridanan nos ta saná. E sanger deramá na e krus di Kalvario ta e úniko kos ku por libra nos for di e garanan di satanas. Ora Dios mira e sanger di Hesus riba nos, E sa ku nos ta di djE.

E ALIANSA NOBO Aliansa ta un akuerdo òf un pakto entre dos persona òf ins-tansia. E partisipashon na e sena di Señor, ta un rekordatorio i un konfirmashon di e aliansa nobo ku Dios a sera ku Su pueblo. Jeremias a profetisá den Jer. 31:31-43 ku lo yega e dia ku Dios lo sera un aliansa nobo ku Su pueblo, un mihó ku esun bieu (Hebr. 8:6). Pa medio di e sanger di Hesus a sera e aliansa nobo aki. Sin e morto di Kristu Hesus, lo no por tabatin un aliansa nobo. E aliansa nobo ku Dios a sera ku nos atraves di Kristu Hesus ta basá riba akuerdo, promesa, grasia divino i bendishon riba tur esnan ku respondé na djE pa medio di fe (Jn. 1:12). Kier men tur ku partisipá na e aliansa nobo akí den obedensia, tin sigu-ransa den e promesanan hasí.

38

Page 11: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

Dikon e komementu di e pan i bebementu for di e kopa ta asina importante pa e Kristian? Ora nos ta partisipá na e sena di Señor den obedensia, nos ta identifiká nos mes ku e aliansa nobo. Ora ku Kristu a kue e pan i a bisa: “Esaki ta Mi kurpa duná pa boso”. E kier men ku e pan ta representá Su kurpa. Ora El a kue e kopa i bisa: “Esaki ta Mi sanger”. E kier men e sanger ku lo wòrdu deramá ta pa pordon di nos pikánan. E kurpa ta representá e Lamchi, ora nos kome di djE nos ta risibí sanashon, i e sanger di e Lamchi, ta pa liberá nos for di e kondenashon di morto di akuerdo ku Isa. 53:4-5.

37 10

Tin un historia ku ta bisa ku tabatin 70 sabio ku no tabatin ningun palabrashon ku otro i nan a bai tradusí e palabra i a yega na eksaktamente mesun tradukshon. Pa e motibu akí nos ta yama e tradukshon septuaginta (70). Tin solamente un splikashon pa e historia akí:

E tradukshon ta inspirá pa Dios mes!

Tabatin mas tradukshon na griego, tambe di kual nos no sa hopi, manera esun di Aqulia i Symmachus.

E Tèstamènt Nobo a ser skibí kompletamente na griego, ku tabata e lenga usá pa komuniká e tempu ei.

Page 12: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

SENA DI SEÑOR E tópiko aki ta basta largu, el a kuminsá for di den T.B. i tin un nifikashon hopi profundo, p‟esei mes nos ta trata solamente e puntonan básiko. Sena di Señor ta paresé den 4 diferente kaminda den T.N.: Mat. 26:26-29; Marko 14:22-25; Lukas 22:17-20; 1Kor. 11:17-33. Ken a instituí e “Sena di Señor” ? E iglesia ta rekòrdá ku Kristu a instituí e “Sena di Señor” riba e anochi di sena di Pasku (Luk. 22:13-20). Meskos ku Pasku, Israel ta selebrá i rekòrdá nan liberashon for di sklabitut di Egipto, asina e “Sena di Señor” tambe ta laga nos selebrá i rekòrdá nos liberashon for di piká i kondenashon di morto pa medio di e morto i e resurekshon di Kristu. Ora nos ta partisipá na e sena di Señor, nos ta rekòrdá ku ta Dios a proveé e Lamchi ku ta kita e piká di mundu (Jn. 1:29). Si e Lamchi no a bin na mundu, nos lo ta pèrdí, pero danki na Dios ku E ta Dios di promesa. Amèn! Sena di Señor ta un selebrashon konmemorativo di e iglesia, signifikando Hesus Su morto i resurekshon. Nos Señor Hesus a establesé e akto seremonial aki i Pablo ta e úniko persona ku a usa e frase “Sena di Señor” (1Kor. 11:20). Sinembargo den Rei 19:9 nos por lesa di e fiesta di kasamentu di e Lamchi.

36 11

Kon pa buska den Beibel

Un hende ku kier a hasi e lesamentu di Beibel mas fásil a tuma e inisiativa pa repartí kada buki den kapítulo numerá. Despues a pone number pa kasi kada versíkulo. Den realidat esaki lo mester tabata mas kompliká ku nos ta skibi awor. Pero echo ta ku asin‟aki nos a haña un mihó bista riba e komposishon di e bukinan di Beibel. Tambe nos por referí na sierto partinan mas fásil. Algu ku ta importante pa nos keda kòrda ta ku e numerashon no ta hasí segun kontenido. Mayoria biaha nos no por djis lesa un number/ versíkulo i kere ku nos a kapta e esensia di e teksto. Hopi biaha nos mester lesa e teksto kompleto pa kapta e nifikashon òf sikiera un porshon mas grandi. Esaki ta yuda nos evitá mal interpretashon di Beibel. Pa buska korektamente den Beibel bo mester konosé e abreviashonnan ku mayoria hende ta usa. Mayoria di nan ta formá pa e promé lèternan di e nòmber. Bo por haña e abreviashonnan dilanti den bo Beibel. E promé sifra ta indiká e kapítulo. E di dos sifra ku ta separá for di e promé sifra pa medio di dos punto, ta indiká e versíkulo. Pues Gen. 2:4 ta duna indikashon ku mester lesa: Génesis

kapítulo 2, versíkulo 4. Si bo haña un strepi entre e numbernan esei ta indiká ku mester lesa for di tal number te tal number. E number por referí na un kapítulo òf versíkulo. Gen. 2- 5 ta nifiká ku mester lesa di Génesis kapítulo 2 te ku kapítulo 5. Den e T.N. tin bukinan ku ta konsistí di dos parti. E buki di Timoteo por ehèmpel ta un. Si ta pará skibí 1Tim. 2:1 ta nifiká ku bo mester kue e promé buki di Timoteo, bai na e di dos kapítulo i despues wak e promé versíkulo.

Page 13: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

E “donnan” di satanas i su frutanan Hesus a bisa nos ku den e último tempunan lo bin hopi gañadó, pero ta na nan fruta bo ta konosé nan. P‟esei sea alerta! Ata algun kos pa bo por midi kuné. Antikristu : i meskos ku boso a tende ku e antikristu a lanta. 1Jn. 2:18 Apòstel falsu : hòmbernan asina ta apòstelnan falsu... 2Kor. 11:13 Disfrasá : pasobra satanas mes ta disfrasá su mes komo angel di lus. 2Kor. 11:14 Profeta falsu : pasobra hopi profeta falsu lo lanta. Mat. 24:24 Evangelista : mi a keda asombrá…pa un evangelio di skuridat diferente. Gal. 1:6 Siñadó di doktrina di : algun hende lo kai for di fe i …1Tim 4:1

demoño Hòrta, mata i : satanas ta bin pa hòrta, mata i destruí. distruí Jn. 10:10. Mentira : pasobra e ta un gañadó i e ta tata di mentira. Jn. 8:44. Papia den : e palabranan di un hasidó di redu… "Redunan Prov. 26:22. nobo" Asina tin hopi mas “don” ku satanas tin manera: hipokresia, orguyo, brueria, rebeldia, don di duna ma-lesa i “don” di maldishoná. Rumannan no laga nos kai den e trampanan di satanas, pero keda den komunion konstantemente ku Dios Tata atraves di Su Spiritu Santu. Pues keda leu for di tur loke ta pertenesé na e reino di skuridat.

35 12

Na momentu ku bo mira Gen. 2:3- 7 skibí, esaki ta indiká ku bo mester lesa di Génesis kapítulo 2, versíkulo 3 te ku 7. Gen. 2; 5 ta duna e indikashon ku bo mester lesa Génesis kapítulo 2 i 5. Ora bo mira Gen. 2:4,8,11 bo mester lesa di Génesis kapítulo

2, versíkulo 4, 8 i 11. Tin mas manera ku hende por indiká un porshon di Beibel, pero esaki ta esun ku nos ta usa mas.

Page 14: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

13

E KAMINDA PA SALBASHON

II Kor. 3: 16 – 17 Ma ki ora ku un hende kombertí na Señor, e velo ta wòrdu kitá. Awor Señor ta e Spiritu i kaminda e Spiritu di Señor ta, ei tin libertat. Kiko ta nifiká kombertí na Señor? Echonan 2: 38 ta bisa: “Arepentí i laga kada un di boso wòrdu batisá den e nòmber di Kristu Hesus, pa pordon di boso pikánan i boso lo risibí e don di Spiritu Santu”. Arepentí ta nifiká: kombertí; rekonsiliá ku Dios. Pa motibu di nos pikánan, nos tabata meresé e kastigu di morto, pero Kristu Hesus a paga e preis aki pa nos ku Su sanger dramá pa pordon di nos pikánan. Pa medio di Kristu nos ta wòrdu rekonsiliá ku Dios. Nos relashon ku Dios ta drecha. Un hende ku no konosé Señor ta kana riba un kaminda robes, un kaminda ku Señor no a plania p‟e. Beibel ta papia di dos kaminda:

1. E kaminda hanchu ku ta hiba na pèrdishon. E kaminda aki ta hanchu pasó e ta kontené tur sorto di dios falsu; brueria; konfushon; idolatria; homoseksualidat; drogadikshon, etc. E kaminda aki ta engañoso, e ta mustra plasentero i ta aparentá di ta yen di goso, pero finalmente e ta hiba bo na pèrdishon.

2. E kaminda smal ku ta hiba na bida eterno.

Beibel ta bisa ku hopi hende no ta haña e kaminda aki. Hesus ta bisa: “Hopi ta yamá, pero poko ta skohí”.

FRUTA DI E SPIRITU SANTU (9) Amor Amor no ta kaba nunka (1Kor. 13:8). Goso E goso di Señor ta nos fortalesa (Neh. 8:10).

Pas Mi pas mi ta duna boso (Jn. 14:27).

Pasenshi Dios a demostrá Su pasenshi perfekto den Pablo (1Tim.1:16). Kariño Nos mester añadí kariño na nos santidat (2Ped. 1:7).

Bondat I no laga nos kansa di hasi bon (Gal .6:9).

Fieldat Keda fiel (Ps. 37:3). Humildes Humiá boso mes antó den e mannan poderoso di Dios (1Ped. 5:6). Dominio Ma komo ku nos ta di dia, laga nos ta Propio/ sobrio (1Tes. 5:8). Sobrio

34

Page 15: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

33

Don di papia den lenga Ekspresando i edifikando su mes na e di Spiritu direktamente bou di influensia di Spiritu Santu den lenga ku e no a siña ni konosé.

Don di interpretashon di lenga Un abilidat spesial pa interpretá e don di enganan nobo

Mester tin balansa. Awor beibel ta mustra nos ku Dios ta amor. Dios ta stima nos, pa e motibu aki nos tambe mester stima otro. 1Jn. 4:7-10 Pasobra ki bal nos tin tur e donnan, antó nos no tin amor. Pa e motibu aki nos no por papia di e donnan di e Spiritu sin papia di e fruta di e Spiritu. Maske mi papia lenga di hende i angel, ma mi no tin amor, mi a bira manera un gòn ku ta zona òf un simbal ku ta resoná.

1Kor 13:1-4 I si mi tin don di profesia i ta komprendé tur misterio

i tur konosementu; I si mi tin tur fe pa kita serunan for di nan lugá, ma mi no tin amor, mi no ta nada. I si mi duna tur mi propiedat pa duna e pobernan di kome i si mi entregá mi kurpa pa wòrdu kimá, ma mi no tin amor, esei no ta sirbi mi di nada.

Pa bo pertenesé na esnan skohí, bo mester kana den e kaminda smal. E kaminda aki ta guia na: ►Salbashon; ►Bida na abundansia; ►Sanashon i ►Liberashon I mas ku tur kos, den e kaminda aki tin un Dios so, e Dios real, Su nòmber ta Yehova. Bo no por yega serka Dios via di un imágen trahá pa e man di hende ni ningun forma di okultismo. Superstishon tampoko lo no protehá bo, ni yuda bo yega na Dios. E kosnan aki ta abominashon dilanti di Dios i ta muestra di falta di fe den Dios Todopoderoso, e doño di tur kos. Hesus a bisa: “Ami ta e kaminda, e bèrdat i e bida; ni un hende no ta bin serka e Tata, sino pa medio di Mi”. (Jn. 14: 6) Pues sigun bo ta kana riba e kaminda ku ta e bèrdat, ku ta hiba bo na bida, bo ta haña un enkuentro ku e Dios bibu. I sigun bo ta biba p‟E, e Dios aki ta kapasitá bo pa hasi Su trabou. P‟esei II Korintionan 3 :16 ta bisa ku un hende ku kombertí su velo ta kai. Pasó un hende ku no kombertí no konosé Dios i e tin un velo su dilanti, di manera ku e no ta mira e benefisionan ku kana riba e „kaminda smal‟ ta trese kuné. Kristu Hesus ta e úniko hende ku por kita e velo ei, ora e bin biba den bo kurason. E historia di Saulo (Pablo) i su enkuentro dramátiko ku Hesus ta duna un bon ilustrashon di esaki. Ora bo no kombertí tin un velo diki diki poné bo dilanti. Esaki ta e velo di kabesura, terkedat, rebeldia, etc. Pero ora Kristu bin den bo kaminda e velo aki mester kita i bo ta kombertí. Dios a ungi Señor Hesus pa kita e velo.

14

Page 16: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

Diákuno Esun skohí pa yuda asistí e rumannan den kongregashon. Yudadó Esun yamá pa yuda den diferente área. Atministradó Esun yamá pa yuda ku aktividatnan i otro asuntunan. Enkurashadó Esun yamá pa motivá otro. Kristiannan ku un fe mas profundo i dedikashon na Kristu. Un den kua e manifestashon di e fruta di Spiritu Santu ta evidente. Dunadó Un ku ta duna liber pa loke ta konserní e nesesidat den iglesia (2Kor 9:7). Don di miserikòrdia Den momentunan difísil nan ta esnan pa mustra miserikòrdia (Luk 6:36). Don di sabiduria Un ku ta apliká e sabiduria di e Spiritu di Dios den un situashon spesífiko (Rei Salomon). Don di konosementu Un ku ta revelá konosementu tokante di hende, lugá, sirkunstansia òf bèrdatnan bíbliko. Don di Fe Fe sobrenatural duná dor di e Spiritu Santu, kapasitando un kristian pa kere Dios pa un milager. Don di sanashon Un ku por restourá un hende na su salú físiko dor di e poder di Dios. Don di milager Un poder sobrenatural i interven- shon divino riba naturalesa, hasiendo kosnan milagroso. Don di disernimentu Un abilidat spesial pa husga entre bon i malu; profesia; aktitut i echonan. E ta sabiduria pa tuma e desishon korekto.

32

Pa e motibu aki Dios a pone Pastor, pa kuida, instruí i tèst bo pa e velo wòrdu kitá kompletamente. Bo ta haña un enkuentro real ku Dios. Esaki II Korintionan 3: 17 ta enserá: Na momento ku bo haña un enkuentro real ku Dios, libertat ta bin den bo kaminda. Niun hende ni nada no por hòrta bo libertat, solamente bo mes por renunsi‟é. Abo mester tuma e desishon di mantené un bon relashon ku Dios i no pèrmití nada stroba bo. E desishon ta den bo man. Algun rekisito ku bo mester tene kuenta kuné, ora bo skohe pa e kaminda smal: ► Stima Dios ku henter bo kurason, ku tur bo alma, ku henter bo mente i ku tur bo forsa. Esaki ta e adorashon mas haltu ku bo por duna Dios, dor di warda tur Su mandamentunan.

► Bo mester bandoná tur plaser di karni. (Gal. 5:19) E deseonan di karni i e spiritu semper ta bringa ku otro, pero e karni ta hiba na maldat (e kaminda hanchu). Miéntras ku e fruta di Spiritu ta produsí: amor, pas, pasenshi, goso, amabilidat, bondat, fieldat, umildat i dominio propio. E kualidatnan aki mester biba den bo.

► Laga e Spiritu di Dios dirigí bo. E úniko forma ku e Spiritu di Dios por dirigí bo, ta dor di skucha e palabra di Dios. P‟esei bo mester okupá bo mes ku Su palabra. Lesa bo beibel !

► I hasi orashon, pa bo tin komunion ku Dios Den orashon bo ta adorá, alabá, gradisí, konfesá, intersedé i supliká. Dios ta skucha orashon di e hende hustu. (Prov. 15: 29)

15

Page 17: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

31

Pakiko e abilidat i servisionan di Spiritu Santu ta? E abilidat i servisionan di Spiritu Santu ta pa komplementá e tarea entregá na kada un di nos. (1 Kor. 12:7) 1Ped. 4:7-10: Duna posa-da na otro sin murmurá. Komo ku kada un a risibí un don spesial, us'é pa sirbi (ministrá na) otro, komo bon mayordomonan di e gra-sia multiforme di Dios. Kier men Dios a duna nos Su donnan pa nos por sirbi otro. Dios Su donnan no ta pa nos 'show' kuné. Su donnan ta pa nos por ta mas efektivo den bashamentu di e reino di skuridat abou i pa testifiká di Dios Su grandesa (Hebr. 2:4). Awor tin donnan ku ta permanesé riba un persona i tin donnan ku ta manifestá dor di un persona. Tambe tin persona ku por tin diferente di e donnan di e Spiritu. Apòstel Ta pa establesé e iglesia i e mensahe original di e evangelio (Echo 16:4-5). Profeta Un ku ta papia dor di e inspirashon di e Spiritu Santu. E ta trese un mensahe di Dios pa e iglesia òf un persona. Su motivashon ta konserní e bida spiritual i santidat di e iglesia. Evangelista Esun yamá pa hiba e bon nobo na e inkrédulonan. Pastor Esun skohí pa warda e karnénan i yuda nan den nan nesesidatnan spiritual. Siñadó Esun ku tin e don pa splika e palabra di un manera kla pa edifiká e iglesia.

Esaki ta e donnan di e Spiritu ku alabes ta kai bou di e 5 ministerionan den Efe. 4:11, i nan ta pa: 1. ekipá e santunan pa e trabou di sirbishi.

2. edifiká e kurpa di Kristu, te ora nos tur yega na unidat

di fe di e konosementu di e Yu di Dios (sensitividat di e Spiritu)i bira un hòmber madurá.

16

Na momento ku bo ta agradá Dios, bo ta kanando riba e kaminda smal i si problema presentá ora bo ta riba e kaminda aki, Dios mes ta yuda bo vense tur. E kaminda smal tin:

* Poder; * Santidat; * Bèrdat; * Puresa; * E fruta di e Spiritu.

No desviá for di e kaminda, ya ora bo yega n‟e porta di bida eterno i bo mira Hesus pará na porta, e ta bisa: “Drenta Mi sirbidó fiel, bin kompartí den Mi legria”. Tuma e desishon di ninga bo mes i renunsiá tur loke bo tin pa sigui Hesus. Bo mester entregá bo boluntat, finansa, tempu, den un palabra bo bida kompleto den Su man, pasó E ta bo doño. Abo ta pertenesé na Kristu Hesus. Kristu ta Señor, e doño di tur kos. I unabes ku bo a entregá bo mes kompletamente na Dios i bo obedes‟E den tur kos, bo ta kla pa risibí tur loke E tin pa bo.

Page 18: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

30

Loke ta rekerí pa risibí e Spiritu Santu i Su donnan 1. Kere, fe den Kristu Hesus. 2. Stima Hesus. 3. Warda e mandamentunan. 4. Obedensia. 5. Arepentí. 6. Batisá den e nòmber di Tata, Yu i Spiritu Santu. 7. Biba den Santidat. Beibel ta bisa: si nos ta stima Hesus i warda e mandamentunan, Spiritu Santu ta bin biba den nos i E lo ta ku nos. Kiko e hendenan a hasi pa risibí e yenura di Spiritu Santu?

Nan mester a deshasí di e duda den nan kurason (Luk. 24:36-37).

Nan huisio mester a wòrdu habrí pa nan komprondé e skritura (vers. 45).

Nan mester a obedesé loke Hesus a bisa nan: “Boso mester keda den e stat Jerusalèm te ora boso wòrdu bistí ku poder for di ariba.

17

E sanger di Hesus Sanger ta un di e elementunan di mas importante di un ser, tantu hende komo bestia. E sanger ta duna e kurpa bida, i e ta den tur parti di e kurpa i ta regulá e kurpa. E Sanger ku ta sirkulá salú ta hasi e kurpa sinti bon. E sanger ku no ta sirkulá bon ta hasi e kurpa daño, e kueru ta bira bèrdè òf pretu, ku hopi chèns di tròm-boze i hopi otro tipo di enfermedat. Esei ta loke a pasa ku e promé hendenan ku ta Adam i Eva. Nan a desobedesé e òrdu di Dios i piká a drenta den nan biba i nan a muri spiritualmente. I asina piká a drenta mundu i Dios mester a hasi algu pa hende su piká wòrdu pordoná. Gen 3:21 I Señor Dios a traha bistí di kueru pa Adam i su esposa i a bisti nan.

Señor mester a mata un bestia pa e haña e kueru i asina traha e bisti pa nan.Kier men, sanger mester a wòrdu dramá pa pordon di piká. Dios a hasi e promé sakrifisio. Kier men pa hende por a risibí pordon pa nan pikánan, mester tin dramamentu di sanger di un bestia e tempu ei. Ekspiashon ( Atonement )

Ta nifiká: Rekonsiliashon di ofrendanan di sakrifisio, pa remové e efektonan di piká > Den T.N. e ta referí spesífikamente na e rekonsiliashon entre Dios i humanidat su relashon, afektá dor di pika ku ta hiba hende na morto. Pa motibu di nos pikánan, nos tabata meresé e kastigu di morto, pero Kristu Hesus a paga e preis aki pa nos ku dramamentu di Su sanger pa pordon di nos pikánan. Pa medio di Kristu nos ta wòrdu rekonsiliá ku Dios. Nos relashon ku Dios ta drechá. P‟esei e sanger di Hesus ta e elemento di mas importante ku un kristian tin mester pa e por biba. Efe. 1:7 Den djE nos tin redenshon pa medio di Su sanger, e pordon di nos pikánan segun e rikesa di Su grasia. Efe. 2:13 Ma awor den Kristu Hesus boso, kendenan ántes tabata leu, a wòrdu tresi serka pa medio di e sanger di Kristu.

Page 19: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

29

Hesus tambe a hasi aktonan di obedensia. Hesus tambe a kumplí ku e palabra i a batisá i Spiritu Santu a baha riba djE (Luk. 3:21-22). El a hasi esaki komo un akto di interseshon i pa kumpli ku tur hustisia. “I Hesus yen di Spiritu Santu…i a wòrdu hibá dor di e Spiritu den desierto” (Luk. 4:1). Den desierto bo ta wòrdu moldiá i formá; bo karni (bo ego, bo kier, etc.) mester muri. Beibel ta bisa ku ora Hesus a bini bèk for di desierto, El a bin den e PODER di e Spiritu, pasó El a pasa e tèst ku gran éksito. E Spiritu di Dios a ungiE pa: 1. prediká e evangelio. 2. proklamá libertat na e prezunan. 3. restourá bista di e siegunan. 4. duna libertat na esnan oprimí. 5. proklamá e aña agradabel di Señor. Ta e Spiritu di Dios ta esun ku ta ungi nos pa hasi e trabou, p'e-sei nos tin mester di e Spiritu di Dios (1Kor 12:3). Bo no por imaginá bo un mundu sin Spiritu Santu, lo no tabatin kreashon, universo, humanidat, beibel, salbashon, sanashon, liberashon, arepentimentu, kristianismo i sigui menshoná. Spiritu Santu ta Dios manifestá. P'esei nos tin mester di e Spiritu Santu, pasobra ora nos tin Spiritu Santu nos lo no seka di paden. Hesus a bisa den Jn. 7:38-39 “esun ku kere den Mi, manera skritura ta bisa: For di su paden lo kore riunan di awa bibu ! Ma esaki … kende esnan ku a kere den djE tabata bai risibí.

18

E sanger di Hesus a komplementá lo siguiente: E sanger di Hesus ta pordoná e pikánan di tur esnan ku arepentí i kere. Mat. 26:28 E ta redimí tur kreyente for di e poder di satanas i podernan maligno.1 Ped. 1:18-19 ;Rev. 5:9 E sanger ta hustifiká tur esnan ku ta kere den Kristu. Rom. 3:24-26 E sanger ta purifiká e kreyente su konsenshi. Heb 9:14;10:22 Nos por drenta den e lugá santu pa medio di e sanger di Hesus. Heb. 10:19 E sanger ta santifiká Dios su pueblo. Heb. 13:12 E sanger di Hesus ta limpia nos di tur nos pika. 1Jn. 1:7-9 E sanger di Hesus a habri e kaminda ku hende por yega serka Dios Heb. 7:25 ;10:19 E sanger di Hesus ta e garantia di e aliansa eterno (nobo).

Mat. 26:28 ; Heb. 13:20 Kiko un hende tin ku hasi pa e kanselá su sentensia i kas-tigu?

E tin di rekonosé Kristu Hesus komo esun ku Dios a manda pa ta su Redentor. Ta Kristu ta esun ku a klaba bo sentensia Kol 2:13-14 Rom 3:25 Kon e por redimí hende? Dor di a bai na e krus di kalvario i muri pa humanidat por wòrdu salbá dor di djE. Henter e misterio di e sanger di Hesus aki ta pa medio di fe.

Page 20: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

28

Den Joel 2:28-32 tin pará bon kla ku den e último tempu, E lo deramá di Su Spiritu riba tur karni. Kier men no pa e apòstel-nan so, pero pa tur ku kere. Aki nos por saka afó ku e Trinita-rio ta bèrdat, pasobra Dios a presentá Su mes na tres manera: Dios Kreador (Jehovah), Dios revelá (Kristu Hesus) i Dios manifestá (Spiritu Santu). Kier men Spiritu Santu ta un Persona ku ta bin biba den bo ku Su hustisia, Su huisio, Su karakter, Su poder, Su outoridat, Su disiplina, Su amor, Su obedensia, Su abili-datnan. Den un palabra bisa Su semehansa.

Obedensia na Hesus Obedensia ta e yabi pa risibí e promesa. Si nos ta stima Hesus nos ta hasi loke ku E bisa nos. Meskos ku El a bisa Su disípulonan den Lukas 24:49 i nan a hasi manera El a bisa nan; “ma boso mester keda den e stat Jerusalèm te ora boso wòrdu bistí ku poder for di ariba”. Jerusalèm ta representá orashon i santidat. Kier men si nos por interpret'é e lo zona asina 'ki: “ma boso mester keda den orashon i santidat te ora boso wòrdu bistí ku poder for di ariba” (Echo. 1:12-14). Esakinan tur den un akuerdo, a keda perseverá den orashon. Nan a hasi manera Hesus a bisa nan i e resultado ta históri-ko; nan a wòrdu batisá ku e Spiritu Santu. I ku e yenura total akí nan a kuminsá testifiká di Hesus i Echonan 2:37 ta mus-tra nos ku esnan ku a skucha tabata konmoví (konvensé) te den profundidat di nan kurason.

19

BOUTISMO DEN AWA Boutismo den awa ta un sakramento. Un sakramento ta algu konsagrá i instituí pa Dios. (ehèmpelnan di esaki ta: matrimonio, boutismo, adorashon, komunion, salbashon). E ta un señal visibel eksterno (djafó), di un grasia spiritual interno (di paden). E sakramento di boutismo ta simbolisá e morto di e hòmber bieu i e resurekshon di e hòmber nobo. Skritura ta bisa den Romanonan 6:4-6: “P'esei nos a wòrdu derá huntu kunÉ dor di boutismo den morto pa meskos ku Kristu a wòrdu lantá for di e mortonan dor di e gloria di e Tata, nos tambe por kana den nobedat di bida.” Por lesa tambe: Ef. 4: 22-24; 1Ped. 1:14; 3:21; Gal. 6:14 i Kol. 2:12. Ta rekerí di e persona ku ta batisá un testimonio kla i sinsero di su fe den Kristu. Echo 8:26-38; Kol. 3:16,17 Boutismo den awa ta konfeshon: 1. di piká (Mat. 3:6; Mar. 1:4; Luk. 3:3). 2. di nos propósitonan (Rom. 6:11) (nos ke biba pa Kristu). 3. di fe den e palabra (Echo. 2:41). 4. di union i lealtat na Kristu (Gal. 3:27; Mat. 28:20). 5. di un bon konsenshi (1Pedro 3:21). Tur persona ku a arepentí sinseramente di su pikánan i a risibí Kristu komo su Salbador i Señor, mester kumpli ku Su mandato di wòrdu batisá den awa (Mat. 28:19; Mar. 16:16).

Page 21: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

27

E promé fase Nos tur tabata i ta buskando algu pa yena e bashí ku ta solamente Dios por yena. Na momento ku nos a tende e palabra di speransa (Evangelio), nos a bin komprondé ku rekonsiliashon ku Dios ta posibel i nos ta risibí Kristu Hesus komo nos Rei i Salbador (2 Kor. 5:19). Na momento ku nos risibí Kristu, nos ta risibí e derecho sagrado pa bira yunan di Dios (Jn. 1:12). Nos ta bira tèmpel di e Dios bibu i e Spiritu di Dios ta bin biba den nos (1Kor. 3:16).Asina nos ta subi riba e kaminda ku ta dirigí na e bèrdat i bida (Jn. 14:6) i pa nos por kana korektamente riba e kaminda, bèrdat i bida, nos tin mester di guia. Ken e guia ei lo mester ta? E Spiritu Santu ku Hesus a primintí nos ku E lo manda pa nos (Jn. 16:13-15). E lo papia i revelá nos tur e bèrdat. Stimando Hesus i wardando Su mandamentunan, Spiritu Santu ta bin biba den nos. Huan. 14:15-17 ta bisa: Si boso ta stima Mi, boso lo warda Mi mandamentunan. I lo Mi pidi Tata, i E lo duna boso un otro Konsolador, pa E keda serka boso pa semper, esta e Spiritu di bèrdat, kende e mundu no por risibí, pasobra e no ta mir‟E ni konos'E, ma boso konos‟E, pasobra E ta biba serka boso i lo ta den bo-so. Spiritu Santu ta un promesa. Dikon Dios a primintí nos Su Spiritu Santu? Sin e Spiritu Santu nos no por ta manera Dios. Tur ku kere pa medio di fe den Kristu Hesus, lo risibí e Spiritu Santu di Dios (Gal. 3:14). Tin hende ta kere ku e promesa di e Spiritu Santu tabata pa e tempu di e apòstelnan. Dios no ta hasi distinshon di persona, pero esnan ku ta agrad‟E ta risibí Su promesa i e

Tin okashon i sirkunstanshanan kaminda un persona no por batisá, manera:

morto; un enfermedat grave òf kousa similar.

Por ehèmpel, den e kaso di e ladron ku a arepentí banda di Hesus na e krus. Pero si un persona ku por batisá, deliberadamente ta rechasá e boutismo di awa, e persona akí ta desobedesiendo e palabra di Dios. Tur desobedensia ta piká. Nos por lesa esaki den Lukas 7:30. Den e versíkulo akí nos ta mira tambe ku bo ta rechasá e propósito di Dios pa ku bo bida! E forma di batisá E palabra griego “baptizo” ta nifiká: inmershon, sumergí, bai abou, muri. Lesa 2 Reinan 5:14. Pues e boutismo kristian ta dor di inmershon, kier men bai bou di awa. Ora nos lesa beibel nos ta opservá algun echo den kaso di boutismo den awa:

Boutismo den awa ta rekerí awa (Echo 8:36).“I siguiendo riba e kaminda nan a yega na un lugá ku tin hopi awa, e eunuko a bisa:” Ata awa. Kiko ta stroba pa mi wòrdu batisá?”.

Boutismo ta rekerí awa na abundansia (Jn. 3:23). Esun ku ta batisá i esun ku ta batis‟é tur dos mester ta den

awa (Echo 8:38).

Esun ku ta batisá, mester bai kompletamente den awa (Rom. 6:4, Kol. 2:12).

Esun ku ta batisá mester sali for di awa bèk. (Mat. 3:16; Echo 8:39)

20

Page 22: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

26

Boutismo di nobo no ta algu ku skritura ta siña. E apòstelnan i disípulonan tabata krese spiritualmente, nan tabata krese den konosementu, pero niun kaminda bo no ta lesa ku nan ta batisá di nobo. Por ehèmpel, tin hende ta bisa ku nan a batisá tempu ku nan tabata beibi. Pero esei no ta boutismo, pasobra boutismo ta algu ku hende ta hasi konsientemente i alabes e ta inmershon (bai bou di awa).Bo no por tene na e loke ku bo mayornan a hasi ku bo, abo tin di tuma e desishon pa bo mes, bo tin di nase di nobo manera Hesus a bisa Niko-demos den Juan 3:3-6. Bo tin di nase di awa i Spiritu. DESPUES DI BOUTISMO DEN AWA Despues ku Juan Boutista a batisá Hesus, nos ta mira ku e Spiritu Santu a baha riba Hesus i Hesus a wòrdu yená ku Spiritu Santu (Luk 4:18-19; Echo 2:38; 8:12-17; 11:15,16; 19:1-7).Nos ta mira ku Spiritu Santu a hiba Hesus mesora den desierto pa E yuna i wòrdu prepará pa Su ministerio. P‟esei ta impor-tante pa despues di boutismo, nos tambe apartá nos mes den ayuno i buska e direkshon di Dios pa nos bida. Dios lo revelá na nos e propósito pa ku nos bida i pa ku Su reino. Spiritu Santu i Su donnan Komo yunan di Dios, nos mester sa kiko tin den nos. E palabra di Dios ta bisa den 1Jn. 4:4; “Boso ta di Dios … pasobra mas grandi ta Esun ku ta den bo ku Esun ku ta den mundu”. Ken ta biba den nos? Den e kapítulo aki nos ta bai bira mas konsiente di e Spiritu Santu di Dios i Su poder manifestá den nos.

E FÓRMULA DI BATISÁ Esaki ta un punto hopi diskutí, pero e palabranan di Kristu tokante e tópiko akí ta determinante i final. Mateo 28:19 ta bisa: “p'esei bai i hasi tur nashonnan disipel di Mi, i batisá nan den e nòmber di e Tata, e Yu i e Spiritu Santu”. Ningun persona tin e derecho di modifiká ni kambia esaki! Tin gruponan ku ta kambia òf bira palabra di Dios dor di bisa ku e apòstelnan tabata batisá den e nòmber di Hesus so, sitando versíkulonan di e buki di Echonan. E tekstonan no ta referí na e forma di boutismo kristian ku Kristu Hesus a ordená. Den Echonan 2:38 ora ku den e sermon di Pentekostes, Pedro a bisa: “laga kada un di boso wòrdu batisá den e nòmber di Kristu Hesus”, el a dirigí su mes na e hudiunan, proselitonan (un hende ku a bira hudiu) i gentilnan ku a kombertí nan mes na hudaismo. Pues ounke tabatin gentilnan e mayoria tabata hudiu. E hudiunan tabata batisá ántes den outoridat di Moises. Na final di dispensashon di lei e hudiunan tabata batisá segun e órden di Juan Boutista. Ora e disípulonan tabata papia di boutismo den nòmber di Hesus, nan tabata establesé e distinshon entre e boutismo kristian i otro sorto di boutismo eksistente. Pues e apòstelnan no tabata referí na e fórmula di batisá, sino na e orígen i di unda e outoridat pa batisá ta bin. E boutismo di Hesus mes ta maravioso i real. Presensia i testimonio di e Tata (Su bos den shelu), e Yu (E tabata presente den karni i wesu) i e Spiritu Santu (El a desendé den forma di un palomba) tabata evidente. (Mat. 3:16,17). Kier men ta kla ku mester batisá manera Kristu a ordená, den nòmber di Tata, Yu i Spiritu Santu (1Jn. 5:7).

21

Page 23: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

25

BOUTISMO DI JUAN E boutismo den awa ku Juan tabata ehekutá ta representá arepentimentu, humildat i gana di bira lomba pa piká (Echo 19:4). Esaki tabata e kuminsamentu di e proseso spiritual.Boutismo di Juan ta prepará pekadornan arepentí pa risibí e boutismo di Hesus ku ta e Spiritu Santu i Su kandela. Den e ministerio di Juan, boutismo tabata un señal visibel ku un persona a disidí di kambia su bida (entregá su manera di biba pekaminoso i egoista) i bira na Dios. Juan a tuma un kustumber bieu i dun‟é un nifikashon nobo. Pa batisá un hudiu komo señal di arepentimentu tabata algu radikal den e tempu di Juan; no tabata un kustumber. P‟esei mes e fariseonan a manda puntra ta ken Juan ta (Jn 1:19). HESUS A BATISÁ E HENDENAN DEN AWA? Hesus mes no tabata batisá e hendenan den awa, Su disi-pelnan tabata hasié (Jn 4:1-2). Hesus i Pablo tur dos a laga otro hende hasi e boutismo pa asina demostrá ku pa hasi e boutismo no ta restringí na un ministerio òf un profeshonal. KUANTU BIAHA BO POR BATISÁ? Boutismo ta sosodé un biaha so, den skritu- ra. Tin ora hende ta batisá atrobe, pasombra nan ta sinti ku nan no ta salbá, ora nan a batisá e promé biaha. Si esei ta e kaso kier men ku e boutismo simplemente no tabata boutismo segun skritura.

22

E ÓRDEN PA BATISÁ Ken ta kandidato? E órden bíbliko pa esun ku ke batisá ta lo siguiente:

Marko 1:15: “Arepentí i kere e evangelio”. Mateo 28:19,20: “P‟esei bai i hasi tur nashonnan

disipel di Mi …..i siña nan pa kumpli ku tur loke Mi a ordená boso.”

Marko 16:16: “esun ku kere i wòrdu batisá lo ta salbá” Echonan 2:38: “arepentí i laga kada un di boso wòrdu

batisá den nòmber di Kristu Hesus pa pordon di boso pikánan i boso lo risibí e don di Spiritu Santu”. Kier men promé ku un persona batisá, e mester: 1. arepentí di su pikánan; 2. kere den e evangelio di nos Señor Hesu-Kristu; 3. duna fruta di arepentimentu; 4. wòrdu siñá apropiadamente i mester tin un eksperensia kla di su salbashon. Si bo batisá un hende sin ku el a pasa den e proseso akí, lo bo batisá un pekadó “seku” i e lo sali un pekadó “muhá”.

Page 24: Estudio Bibliko Basiko Buki 1

24

DIKON JUAN BOUTISTA A BATISÁ KRISTU? Den Mateo 3:13 nos ta lesa ku Hesus a bini na e riu di Jordan pa wòrdu batisá dor di Juan. Na promé instante Juan no kier a hasié. Pero Hesus a bisé: “pèrmití esaki awor, pasombra di e manera akí ta toka nos di kumpli ku tur hustisia.” Ku esaki Hesus kier men kumpli ku Dios Su mishon.

Hesus a batisá pasombra:

E tabata konfesá piká na fabor di e nashon, manera Nehemias, Esdras, Moises i Daniel a hasi.

E tabata sostené loke Juan tabata hasi. El a rekonosé e stándart di bida ku Juan ta demandá.

E kier a identifiká Su mes ku e pueblo pekaminoso, pa asina E por ta un ehèmpel pa otro por siguiE i no manera e fariseonan ku solamente tabata para mira. Hesus, e hòmber perfekto no tabatin mester di batisá pa piká, pasobra E mes no a peka (Hebr. 4:15). Pero El a hasi esaki ko-mo un akto di obedensia na e Tata i Dios a mustra Su aprobas-hon. Boutismo ta algu nobo den T.N.? Boutismo no tabata algu nobo den e dianan di Hesus. Boutismo tabata wòrdu praktiká for di tempu di Tèstamènt Bieu.

E tabata un práktika di e pueblo hudiu. Lesa den 2 Reinan 5:14 (e historia di Naaman). Por mir‟é den e ritualnan di e saserdotenan i e levítiko ora

di labamentu di impuresa (Lev. 16:24).

E paganonan tabata batisá ora nan kier a kombertí na Hudaismo.

Ora e pueblo di Israel tabata krusa dor di e laman kòrá tambe tabata un símbolo di boutismo. Nan a laga atras un bida di sklabitut pa drenta den un bida nobo.

23

Ki ora mester batisá? Tèstamènt Nobo no ta spesifiká ningun tempu pa batisá, pero e persona mester ta plenamente konsiente di su eks-perensia nobo ku Señor. Den e tempu di e apòstelnan e echo di kere, aseptá i konfesá Kristu i Su evangelio tabata representá persekushon, pèrdida di propiedat, fortuna, herensia i asta bo bida. Kier men e konvikshon ku nan a ri-sibí pa kuminsá un bida nobo ku Kristu a guia nan pa obe-desé Su palabra. Kier men ora e palabra di Dios konvensé bo, bo ta obedesé i batisá mesora.

E nifikashon E boutismo den awa ta ophetivo, visibel, eksterno di un realidat spiritual interno. E realidat spiritual interno ta ku e persona a muri pa piká i pa mundu i e hòmber bieu “a wòrdu derá i a lanta un kriatura nobo.” (Rom. 6:3-5; 1Kor. 6:11; 2Kor. 5:17). Batisá ta bisti bo mes ku Kristu.

(Gal. 3:27) Boutismo ta referí na e sufrimentu i morto di Kristu. (Mar. 10:38,39; Luk. 12:50) Boutismo ta representá e morto, e resurekshon i tur loke a hiba Kristu na e eventonan ei. (Rom. 6:1,7) Boutismo ta muestra ku un persona a muri pa e manera bieu di biba i a resusitá den e manera nobo di bida den Kristu. (Mat. 28:19-20; Kol. 3:1-2; 2Tim. 2:11) E resurekshon for di awa ta simbolisá e kristian su resurekshon, tambe (Rom. 6: 1-6). Boutismo ta bin despues di konvikshon di piká, arepentimentu di piká i konfeshon di Kristu komo Señor i Salbador. Ora bo batisá, bo ta duna un testimonio personal, pa medio di e boutismo. Boutismo ta duna testimonio ku bo ta labá, santifiká i hustifiká den e nòmber di Hesus i dor di e Spiritu di Dios. (1Kor 6:11)