30
SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 k[i7 @$ + * = #@ d"No ?= !)÷– jif{ !% c+s $ sf7df8f} +, z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ dWok[i7df /]vf k'/L k[i7 # df vf]hL gfO6 nfOkmsf ]

SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 k[i7 @$ + * = #@ d"No ?= !)÷– jif{ !% c+s $ sf7df8f}+, z'qmaf/, h]7 @@, @)^^

dWok[i7df

/]vf k'/L

k[i7 # df

vf]hL gfO6nfOkmsf]

Page 2: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 @

j[if

ldy'g

ss{6

l;+x

sGof

t'nf

j[lZrs

wg'

ds/

s'De

dLg

tkfO{+sf] of] ;ftftkfO{+sf] of] ;ftf

d]if

of] ;ftfsf] k~rf·

h]7 @@ ut] M ljZj jftfj/0f lbj;, @$ ut] M kgf}tL :gfg, kgf}tLdf e}/j eb|sfnL /y hfqf, d:6«f]k"l0f{df, @% ut] M ljZj a|]g 6\o'd/ lbj;, ljZj ;d'b| lbj;.

/+ud~r Uofn/L

Sof;]6

sn/ufos ;'/h

l;+xsfkkuLtx¿sf];+u|x…sn/Úahf/dfcfPsf] 5 . Do'lhs 86 sdsf]of] ;+u|xdf cf7j6f uLt ;dfj]zul/Psf 5g\ . ;+u|xsf uLtx¿dfufos ;'/h l;+xsf cltl/Qmczf]s, dx]z 1jfnL, bLk]zlszf]/e§/fO{ tyf d's'Gblszf]/ e§/fO{sf]zAb tyf ;+uLt 5 .

j8{\;uLtsf/ pQd ef}sfhLsf

uLtx¿sf] ;+u|x …j8{\;Ú ahf/dfcfPsf] 5 . ;+u|xdf cfw'lgs tyfkk z}nLsf uLtx¿ ;dfj]zul/Psf 5g\ . ;To/fh cfrfo{,:j¿k/fh cfrfo{, l;g] u'?ª,

k':ts

l;8Ldf ;]tf] af3rlr{t P]ltxfl;s

pkGof; …;]tf] af3Ú l;8Ldf¿kfGtl/t ePsf] 5 . capQm pkGof; cfOkf]8 tyfSof;]6 Kn]o/dfkm{t u|x0f ug{;lsG5 . o'jf k':tf k':tsdfeGbf cfw'lgs k|ljlwdf ?lr/fVg yfn]sfn] rlr{tk':tsnfO{ l;8Ldf ¿kfGtl/tul/Psf] a]nfotl:yt g]kfnL;flxTo kl/ifb\n] hgfPsf] 5 .l;8Ldf vu]Gb| g]kfnLsf] :j/;'Gg kfOG5 . g]kfnL afx]spgsf cGo kf“r ;xsdL{n]7fp“–7fp“df :j/ lbPsf 5g\ .hluªdf hf“bf, Jofofd ubf{jf cGo sfd ubf{cfOkf]8dfkm{t o;nfO{ ;'Gg;lsG5 . 8«fOleª\df hf“bf klgof] cf}kGofl;s Oltxf; ;lhn};'Gg ;lsG5 .

wd]{Gb;]jfg, ;g"kkf}8]n, ;'udkf]v/]n, bLksah|frfo{,glngf lrqsf/tyf >]of ;f]tfªsf] :j/ ;d]l6Psf];+u|xsf uLtx? ;To–:j?k, lah'ah|, l;g] u'?ª, Gx\o' ah|frfo{,;'ud kf]v/]n, bLks ah|frfo{,h]D; k|wfg tyf pbo ;f]tfªn];+uLtj4 u/]sf 5g\ .

qm]hL x\of6 @ufos ;'lgn l;+x 7s'/Lsf

kkuLTfx¿sf] gof“ ;+u|x …qm]hLx\of6 @ M 36gf 36\of]Ú ahf/dfcfPsf] 5 . l/ofh Do'lhssf] of];+u|xdf ;ftj6f uLt tyfrf/j6f 6«Øfs ;dfj]z ul/Psf]5 . ;+u|xdf ;'/]z /fO{, clgnl;+x, ls/0f l3ld/], ;'dg >]i7,lznf kf08], e"k]Gb| gL/fhg tyfufos 7s'/Lsf] zAb tyf ;+uLt;'Gg kfOG5 .

ofqf ug]{ cj;/ k|fKt xf]nf .sfddf ;kmntf ldNg]5 . k/fqmda9\g'sf ;fy} cw'/f sfd aGg] tyfgof“ sfd kfOg] of]u 5 . efUon] ;fylbg]5 . wg cfh{g ug]{ cj;/ h'6\g]5 .zlgaf/, cfOtaf/ / ;f]daf/ :jf:You8a8 /xg], sfddf cj/f]w cfpg]tyf lrGtf a9\g] of]u 5 .

/f]u tyf zq' a9\g]5g\ eg]sfddf cj/f]w cfpg]5 . s'/fsf6\g]x¿ ;lqmo /xg]5g\ . ;dodflg0f{o ug{ g;Sbf c¿af6 cfnf]lrtx'g'knf{ . 3/]n' ;d:ofn] klg;tfpg]5 . ljZjf; u/]sfx¿n] wf]sflbg ;S5g\ . zlgaf/, cfOtaf/ /;f]daf/ k|;Ggtf a9\g], sfddf ;kmntfldNg] tyf ofqf x'g] of]u 5 .

;f]Rg] zlQm a9\g]5 . cWoogdf;'wf/ cfpg]5 . k/fqmd a9\g'sf ;fy}cw'/f sfd aGg] tyf gof“ sfd kfOg]of]u 5 . Joj;foaf6 nfe k|fKt x'g'sf;fy} ofqf ug]{ cj;/ h'6\g]5 . j}b]lzssfo{df ;kmntf ldNg]5 . /f]u tyfzq' a9\g] x'“bf vf“bf Pj+ af]Nbf ljrf/k'¥ofpg'xf]nf .

zq'af6 ;hu /xg'xf]nf .:jf:Yosf] klg Vofn ug'{kg]{ ;do5 . efUon] ;fy lbg]5 . cfkmGtx¿sf];xof]u kfpg'xf]nf . gof“ ldqsf]cfudgn] dg k|;Gg /xnf . wgcfh{g ug] { cj;/ h'6 \g ]5 .cWoog Pj+ Joj;fodf ;kmntfxft nfUg]5 . dfg–;Ddfg klgkfpg'xf]nf .

k/fqmd a9\g]5 eg] cw'/f sfdaGg] tyf gof“ sfd kfOg] of]u 5 .cfkmGtx¿sf] ;xof]u ldNg]5 . ;f]Rg]zlQm a9\g]5 . cWoogdf ;kmntf xftnfUg]5 . dfg–;Ddfg klg kfpg'xf]nf .wg cfh{g ug]{ cj;/ h'6\g]5 . zq'af6;hu /xg'xf]nf . :jf:Yosf] Vofn ug'{cfjZos 5 .

af]nLsf] k|efj a9\g]5 eg]c¿sf] ljZjf; lhTg ;lsg]5 .efUon] klg ;fy lbg]5 . :jf:Yosf]Vofn ug'{xf]nf . k/fqmd a9\g'sf;fy} cw'/f sfd aGg] tyf gof“sfd kfOg] of]u 5 . cWoogdfhf]8 lbg'kg]{ a]nf 5 . af]Nbf ljrf/k'¥ofpg'xf]nf . zq' a9\g] ePsfn]af]Nbf ljrf/ k'¥ofpg'xf]nf .

dfg–;Ddfgsf ;fy ef]het]/tyf ;ef–;Dd]ngdf ;xefuL x'g]cj;/ h'6\g]5 . af]nLsf] k|efj Pj+k/fqmd a9\g'sf ;fy} cw'/f sfd aGg]tyf gof“ sfd kfOg] of]u 5 .cfkmGtx¿n] ;xof]u ug]{5g\ . wgcfh{g ug]{ cj;/ k|fKt x'g]5 .Joj;fodf ;kmntf kfpg'xf]nf .

vr{ Pj+ ljjfb a9\g ;S5 .sfddf ;kmntf kfpg ufx|f] knf{ .dgdf lrGtfn ] bl/nf ] 8 ]/ fhdfpg]5 . cWoogdf ;kmntfldNg]5 . /f]u Pj+ zq' a9\g] x'“bf;+oldt /xg'xf]nf . af]nLsf] k|efjPj+ k/fqmd a9\g]5 . sfddf;kmntf ldNg], cw'/f sfd aGg]tyf gof“ sfd kfOg] of]u 5 .

wg cfh{g ug]{ cj;/ h'6\g]5 .k/fqmd a9\g'sf ;fy} cw'/f sfd aGg]tyf gof“ sfd kfOg] of]u 5 . c¿af6;xof]u klg k|fKt xf]nf . ;f]Rg] zlQma9\g]5 . ef]he]t/df ;fd]n x'g] cj;/kfOg]5 . zlgaf/ tyf cfOtaf/ vr{,ljjfb Pj+ lrGtfn] ;tfpg] of]u 5 .zq'af6 ;hu /xg'xf]nf .

dfg;Ddfg ldNg]5 . c¿af6k|z+;f klg kfpg'xf]nf . Joj;fodf;kmntf xft nfUg]5 . wg cfh{gug]{ cj;/ h'6\g]5 . k/fqmd Pj+;f]Rg] zlQm a9\g'sf ;fy} cw'/fsfd aGg] tyf gof“ sfd kfOg]of]u 5 . cWoogdf ;kmntf ldNg]b]lvG5 . d+unaf/ / a'waf/ vr{,ljjfb Pj+ lrGtfn] ;tfpg] of]u 5 .

efUon] ;fy lbg]5 . sfddf;kmntf kfpg'xf]nf . dfg–;Ddfg klgldNg]5 . Joj;foaf6 nfe xf]nf . cw'/fsfdx¿ k"/f x'g]5g . wg cfh{g ug]{cj;/ h'6\g]5 . cfkmGtx¿sf] ;xof]ukfpg'xf]nf . c¿sf] ljZjf; lhTg;lhn} ;lsg]5 . laxLaf/ vr{ Pj+ljjfb a9\g ;S5 .

c:j:ytfn] sfddf afwfk'¥ofpnf . s'/f sf6\g]x¿ ;lqmo/xg]5g\ . ljZjf; u/]sfx¿n] wf]sflbg ;S5g\ . zlgaf/b]lv wfld{ssfo{df ?lr a9\g]5 . efUon] ;fylbg]5 . dfg ;Ddfg ldNg] of]u 5 .wg cfh{g ug]{ cj;/ ldNg]5 . k/fqmda9\g], cw'/f sfd aGg] tyf gof“ sfdkfOg] of]u 5 .

6«fG;s]G8]G6n efOa|];gsnfsf/ slj/fh nfdfn] tof/ kf/]sf lrqsf]

k|bz{gL cfh z'qmaf/b]lv /fhwfgL k|f/De x'“b}5 .b/af/dfu{l:yt cGgk"0f{ xf]6ndf cfh ;f“em %M#)ah] cflg 5f]Oª 8f]Ndfn] of] k|bz{gLsf] pb\3f6g ub}{l5g\ .cfufdL c;f/ # ut];Dd hf/L /xg] of] k|bZf{gLsf] cfof]hgfl;4fy{ cf6{ Uofn/Ln] ug{ nfu]sf] xf] .kf]6«]6\; k|md b :of8f]

snfsf/ ;~hLj dxh{gn] tof/ kf/]sf lrqsf]k|bz{gL aa/dxnl:yt l;4fy{ cf6{ Uofn/Ldf k|F/DeePsf] 5 . ut a'waf/ pb\3f6g ul/Psf] of] k|bz{gLcfufdL h]7 #! ut];Dd hf/L /xg]5 . snfsf/dxh{gn] cfkm\gf lrqdf ;8s afnaflnsfx¿sf]

lrq0f u/]sf 5g\ . k|bz{gLdf b'O{ bh{g lrq;dfj]z ul/Psf 5g\ .ldlynf lrqsnf

t/fO{sf k/Dk/fut nf]sd}lynL snfIf]qsfdlxnf snfsf/nfO{ /fli6«o tyf cGt/f{li6«oIf]qdf kl/lrt u/fpg /fhwfgLdf a[xt\ d}lynLlrqsnf k|bz{gL k|F/De ePsf] 5 . 7d]nl:ytldlynf cf6{ Uofn/Ldf ut z'qmaf/ k|f/De ePsf]k|bz{gLdf ^^ dlxnf snfsf/sf *) lrq;lhPsf 5g\ . …clj/n 5 ldlynfgLx¿sf]nf]ssnf ofqfÚ zLif{ssf] of] k|bz{gL cfufdLz'qmaf/;Dd hf/L /xg]5 . ut ebf}df t/fO{dfcfof]lht tLglbg] snfsfo{zfnfsf qmddf tof/kfl/Psf lrqsnfx¿ k|bz{gLdf ;dfj ]zul/Psf 5g\ .

/+ud~r z}nLsf] gof“ gf6s

z}nL lyP6/n] ut z'qmaf/ tyf zlgaf//fhwfgLsf] sdnkf]v/Ll:yt ¿;L ;f+:s[lts s]Gb|dfPp6f gf6s d~rg u/]sf] 5 . /l;og gf6s…OG:k]S6/ hg/nÚ sf] g]kfnL ¿kfGt/ …;/sf/L

lg/lIfsÚ zlif{ssf] gf6s x]g]{ bz{ssf] ;xeflutfpNn]Vo lyof] . gf6ssf] lgb]{ZFg gj/fh a'9fyf]sLn]u/]sf lyP . e|i6frf/lj?4sf] cleofgnfO{xf:oz}nLdf lrq0f ul/Psf] pQm gf6sdf ;+hf]u7s'/L, e'jg c5fdL, nIdL kf08], d~h' b]jsf]6f,tLy{ bfxfn cflb snfsf/n] clego u/]sf lyP .

Hof]= k+= cf]h/fh pkfWofo nf]xgL

Page 3: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 #

uf]kfn bfxfnw/fg— Pp6f c “ Wof/ f ]

sf]7fel/ dw'/f] k|sfz 5l/Psf] 5 .glhs}sf] cg'xf/ dfq lrlgg], clnk/ x]g'{k/] cf“vf tGsfpg'kg]{ . sf]7f;fg} eP klg o'jfo'jtLsf] eL8ef85 . k5fl8 ah]sf] h]lgkm/ nf]k]hsf]…ne 8G6 s:6 c lyªÚ uLtsfsf/0f ukm kNnf] 6]an;Dd a'lemg]u/L k'Uf]sf] 5}g . Pp6} 6]andf th]–h] eg] klg c¿nfO{ s] yfxf <

o 'jtLx¿ a;]sf ] Pp6f6]andf jfOgsf] af]tn 7l8Psf]5 . o'jtLx¿ jfOg lkp“b} ukmdfJo:t 5g\ . cGo 6]andf o'jfx¿cfkm\g} w'gdf lkO/x]sf 5g\ .w/fgsf] Pp6f /]:6'/f“df hld/x]sf5g\ pgLx¿ . Ps}l5gdf O6\;\ dfO{nfOkm=== uLt aHg yfNof] . a'ª\a'ªr'/f]6sf] w"jf“ p8fp“b} Ps x"n o'jfxndf k|j]z u/], dw'/f] aQLsf]glhsaf6} . pgLx¿;“u} cfPsf tLgo'jtL klg ;“u} a;] / lao/ lkpgyfn] . cf–cfkm\g} w'gdf lkpg] //dfpg ] qmd hf/L /x \of ] .dWo/ftkl5 aflx/ lg:sg] a]nfdfToxL ;d"xsf o'jfn] eg]— …lbge/hadf Jo:t eOG5, Tolta]nfsf]ysfg d]6\g klg slxn]sfxL+ o;/L/dfOG5 .Ú pgL;“u}sL o'jtLn]elgg\— …;fyLx¿;“u slxn]sfxL+laGbf; klg x'g'k5{ .Ú

lbgel/sf ] ysfg d]6 \g ]axfgfdf xf];\ jf laGbf; x'g]rfxgfdf xf];\ cfw'lgs ;x/sf]pkdf kfPsf] w/fgdf klg clxn]…gfO6 nfOkmÚ dg k/fpg]x¿sf]; +Vof al9/x ]sf ] 5 . nfx '/ ];d'bfosf] afx'Notf /x]sf] w/fgdfcfkm\g} tl/sfn] 3/d} xf];\ jf st}/ ]:6 '/f “ lt/ ;fyLefO;“u /fltca]/;Dd …hDg]Ú rng k'/fg} xf]t/ clxn] Toltn] dfq k'u]sf] 5}g,nfx'/]dfq xf]Og, a}+s, sDKo'6/OlG:6Ro'6, af]l8{ª :s'n cflbsfhflu/] jf ;~rfns, k|x/L tyfcGo o'jfx¿;d]t gfO6 nfOkmsf]vf]hLdf rSs/ nufO/x]sf 5g\ .

njfO–vjfOdf k|z:t vr{ug]{ w/fg]x¿nfO{ nlIft u/L a}+ssfzfvfx¿ ylkO/x]sf 5g\ . tLa}+sdf sfd ug]{ o'jfx¿;d]t /flts]xL /dfOnf] u/]/ lbge/sf] 6]G;gzfGt kfg{ rfxG5g\ . lbgel/ 3f]qmf];'s'Gh]n s/fP/ yfs]sf af]l8{ªl6r/x¿ klg o:t} zflGtsf]vf]hLdf x'G5g\ . b]z–ljb]z 3'd]/Totfsf] ;+:s[lt a'em]sf / /dfpgl;s]sf wgLafpsf 5f]/f5f]/LnfO{ temg\ 7"nf] cfjZostf dx;'; x'G5,gfO6 nfOkmsf] . w/fgdf a]nfdf}sfdfx'g] 8fG;kf6L{df /ftel/ gfRg //dfOnf] ug{ tof/ x'g] o'jf k':tfb]Vbf klg k|:6 x'G5, pgLx¿ gfO6

nfOkm vf]lh/x]sf 5g\ . kfZrfTo;+:s[ltdf /dfpg vf]Hg] :yfgLoafl;Gbfx¿sf nflu oxf“ s'g}8fG;af/ 5}g, l8:sf]y]s 5}g .

afdb]j uf }td u[xdGqLx'gf;fy ;/sf/n] /flt ( ah]kl5/]:6'/f“, af/ aGb ug{ lgb]{zg lbP/txNs} dRrfof] . /fhwfgLsfg f O6 n f Ok m k | ]d L tyfJoj;foLx¿n] h'n';} lgsfn]/lj/f]w u/], s}of+} xf]6n, /]:6'/f“dfr ]shf “r eo f ] , t / s; }n ]c¿nfO { c;/ gkf/L cfkm\g}

v';Ln] /ftel/ a:5', /dfOnf] u5'eGg kfpg] ls gkfpg] < eGg]ts{ w]/}n] u/] . kl5Nnf] ;dodfjfdb]jn] /flt !@ ah];Ddsfnflu /flqhLjg v'Nnf u/], t/w/fg] o'jfx¿sf nflu ;/sf/n]( ah]sf] ;Ldf tf]sf];\ ls !@ah]sf], pgLx¿ dg nfUof] eg]TolQs} /ft latfOlbG5g\ . lsgeg]pgLx¿ cfkm} + ;fyLefO ldn]/gfO6 nfOkmdf /dfp“5g\ .

w/fg]x¿sf] gfO6 nfOkmsf]rfxgfnfO{ s]xL xb;Dd k"/f ug{

cG8/l:ne /]:6'/f“n] ljut s]xL;dob]lv x/]s z'qmaf/ :yfgLoAofG8x¿sf] sfo{qmd k|:t't u/]/o'jfx¿nfO{ lgDTofpg] u/]sf] 5 .o; }sf ] l;sf ] ub } { w/fgsf ]lh/f]KjfOG6df xfn} s] 6' gfds

csf]{ /]:6'/f“ klg ;'? ePsf] 5 .oL b'j}n] AofG8x¿sf] k|:t'lt;“u}o'jf u|fxsnfO{ em'dfpg] k|of;u/]sf eP klg Tof] ;a} w/fg]sfnflu k|ofKt 5}g . oxf“ l8:sf] y]s/ 8fG;af/sf] cfjZostf dx;';

ePsf] 5 . gfO6 nfOkmdf /dfpg]7fp “sf ] cefjdf o 'jfx¿ef} +tfl/Psf 5g\ . bz{g ;'AafeG5g\— …of] t o'jfx¿sf] dfuxf] . c¿nfO{ c;/ gkg]{ u/L/dfOnf] ug{ kfpg'k5{ .Ú

vf]hL gfO6nfOkmsf]

Page 4: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 $

c“Wof/f]af6 pHofnf]lt/ a9\g, g5'6fp“m ;fKtflxs k9\g.;f}hGo M ;fKtflxs–kflIfs klqsf /fli6«o ;~hfn

…tLtf] ;ToÚ :tDesf nflucfkm"n] b]v]sf, ef]u]sf s6' ;Tok7fpg xflb{s cg'/f]w 5 .

—;Dkfbs

;don]vf]h]sf] ;kgf

s]xL ;docl3 sfsfsf] 5f]/fhlGdof] . pm sfsfsf] klxnf] ;Gtfglyof] . efOnfO{ OlGhlgo/ k9fO/x]sfsfsf cfkm\gf] 5f]/fnfO{ d]l8sn If]qdfnfg] ;kgf af“8\b} lyP . Toxf“af6sf]7fdf kms{+bf ;“u} Kn; 6' ;s]sf];fyL o;} jif{ d]l8sndf gfdlgl:sPsf] s'/f ;'gfp“b} v';L af“8\gdsxf“ cfPsf] lyof] . PdP:;L ;s]sfbfh'x¿n] cfkm\gf] hLjgsf] ld;gcd]l/sf / o'/f ]knfO{ agfpgyfln;s]sf 5g\ . cgnfOgdf k'/fgf;fyLx¿ e]6\5' . pgLx¿ cd]l/sf /c:6«]lnofaf6 cfkm\gf sdfOsf km]xl/:t;'gfp“b} x'G5g\ . ;a};“u cfkm"nfO{t'ngf u5'{, d]/f] eljio klg st}pgLx¿s} k+lQmdf ylkg] t xf]Og <km]l/ cfkm\gf] w/ftndf pleP/;f]R5', b]zsf ;Ifd hgzlQmn] ;a}Wofg cfkm\gf JolQmut ;'v;ond}nufpg] xf] eg] of] 3fon b]zsf]pkrf/ s;n] ug]{ <

w]/}h;f] cleefjssf] ;kgfcfkm\gf ;GtfgnfO{ OlGhlgol/ª jfd]l8sn k9fpg] x'G5, h;sf nflu7"nf] wg/flz vr{ ul/G5 . pgLx¿sf]p2]Zo kl5 ;Gtfg sdfpg] ePkl5ljb]z k7fpg] x'G5 h;n] ubf{ b]zsfnflu cfjZos ;Ifd hgzlQmsf];+s6 t x'G5 g}, ;fy} b]zsf] afu8f]/;dfNg'kg]{ gful/sx¿ s]jn cfkm\gf]JolQmut k|ultd} /dfp“bf b]zlbgfg'lbg cwf]ulttkm{ pGd'v x'G5 .cfkm\gf ;Gtfgsf] pHHjn eljiolgdf{0fsf nflu o:tf] sbd Pp6flhDd]jf/ cleefjssf] sbdh:tf]nfu] klg 3fon b]zsf nflu eg]

;DkfbsLo lr7Lkq

dgdf s;}nfO{ ;hfpg'cl3p;sf] cGt/dgdf k:g'k5{ .

–pT;j pkfWoforfxgfn ] dflg;nfO {

uGtJodf k'¥ofp“5 .lhGbuL au+}rfsf] Pp6f

;'Gb/ km"n xf] .dflg;df dfgjLotf /

bfgjLotf cfwf–cfwf x'G5 .cfkt–ljktdf dflg;n]

O{Zj/sf] gfd lnG5 .;kmntf efUodf xf]Og

kl/>ddf lglxt x'G5 .P]Zjo{ >]i7

c;n JolQm sl7gkl/l:yltdf klg tf/fem+} rDsG5 .

d eGg] zAb g} cxd\sf]k|tLs xf] .

;a} dflg; csf {sf ]uNtL / sdhf]/Lsf] vf]hLul//x]sf x'G5g\ t/ cfkm\gf]uNtL–sdhf]/L b]vfOlbof] eg]p;}dfly hfOnfU5g\ .

xNnf h] klg rNg ;S5,ToxL xNnfsf] kl5 nfu]/ lx+8\bf;'Gb/ hLjg hNg ;S5 .

of] To:tf] ;+;f/ xf] hxf“Pp6} 7fp“df dfgj Xbo /bfjg Xbosf] hd36 x'G5 .

–Pd;L afª\b]n

tLtf] ;To ;x/ rrf{

of] u}/lhDd]jf/L g} xf] .sf ]nDaf ] KnfgcGtu {t

5fqj[lQ kfP/ OlGhlgol/ª /PdaLaLP; ug]{ 7"nf] hdftdWo]cltsd dfq :jb]z kms{G5g\ .b]zleq} klg /fd|f];“u PdP:;L ug]{ljBfyL{x¿ ljsl;t d'n'ss} nflul/;r{df hLjg latfp“5g\ . ljb]zhfg] ljBfyL{x¿sf] ;+Vof a;]{lgbf]Aa/ h:tf] al9/x]sf] 5 . lzIffdGqfnosf cg';f/ @))* dfdfq} @! xhf/ #% ljBfyL{n] ljb]zcWoogsf nflu gf] cAh]S;g n]6/lnPsf lyP . h;sf nflu dfqpgLx¿n] ^$ s/f]8 ?k}of“ le;fcfj]bgsf nflu dfq vr{ u/]sflyP . oxL ultdf ljBfyL{x¿

lab]l;g] xf] eg] s;/L b]zn]P]ltxfl;s km8\sf] dfg{ ;S5 <;/sf/n] g} o'jf ljBfyL{x¿nfO{b ]zleq} /fv]/ k |fljlws Pj+j }1f lgs lzIf f lbg ] gL lt;fj{hlgs ug'{'k5{ . b]z /fhg}lts¿kdf hlt g} ;an eP klg bIfo'jf hgzlQmsf] cefjdf 7"n}ljsf; u5'{ eGg' lbjf:jKg dfqxf] . b]zdf /xg] dWod vfn]hgzlQmn] b]znfO{ ;dosf] dfucg';f/ xf“Sg g;Sbf xfdL cGof}n/ clg0f{osf aGbL ag]sf 5f}+ .

sn]hsf SoflG6gdf xfdLb]zsf af/]df cfkm\gf s'/fsfgLs]lGb|t u5f}{+ . ;fyLefOsf s'/f;'Gbf nfU5 ljBfyL{x¿df b]zsf

nflu s]xL ug]{ tLj| OR5f x'“bfx'“b}klg /fHon] pgLx¿sf] ;b'kof]uug{ ;ls/x]sf] 5}g . ;fyLx¿eG5g\– /fd|f ljBfyL{nfO{ ljb]zk7fP/ xf]Og, b]zleq} k|fljlwsIf]qdf nufP/ pgLx¿af6} gof“ g]kfnsf]lznfGof; ug'{k5{ . b]zleq} cem s]xL/fd|f OlGhlgol/ª sn]h v'n"g \h;af6 lg:sg] hgzlQmnfO{b ]zsf u|fdL0f If ]q;Dd nfg;lsof];\ . Toxf“ pgLx¿nfO{ gd'gfa:tL agfpg l;sfOof];\, hnljB't\dfC0f lnP/ dfq xf]Og, :yfgLo n3'ljQk|of]u u/ ]/ n3 ' hnljB 't \cfof]hgfx¿ lgdf{0f ul/pmg\ .

b]zdf P]ltxfl;s kl/jt{gePsf] 5 . /fi6«lgdf{0fsf nfluhgtf Oltxf;d} ;a}eGbf a9LpT;f lxt 5g \ . pgLx¿sf ]pT;fxsf] clwstd k|of]u u/L /fi6«lgdf{0f ug'{k5{ . ;w} /fhg}ltsg]t[TjnfO{ bf]if lbP/ dfq ;Rrf/f i6 «j fbL aGg ;ls +b }g .cfdg ]kfnLDff /x ]sf ] pT;fx;]nfpg gkfp“b} cfly{s Pj+ ef}ltsljsf;df s]lGb|t x'g'k5{ . bnLo/fhgLltaf6 dfly p7]/ /fi6« ljsf;sfnflu s'zn g]t[Tj Ifdtf b]vfpg' /fli6«o/fhgLltsf] cfjZostf xf] . ca x/]scleefjsn] cfkm\gf ;Gtfg 8fS6/,OlGhlho/ ePsf] dfq xf]Og, s'zn/fhg]tf ePsf] x]g{] ;kgf ;“ufNg;Sg'k5{ . lzIfsx¿n] sIffdfl5bf{ d sDtLdf Pp6f c;ngful/s agfpg hf“b}5' eGg] p2]Zo/fVg'k5{ . xfdL ;a}n] s] a'em\g'cfjZos 5 eg] b]z ljsf;dfvkt x'g'kg]{ 7"nf] o'jf hgzlQmsf]Ifltk"lt{ pgLx¿af6 k|fKt x'g]/]ld6fG;n] sbflk lbg ;Sb}g .

–/d]z Gof}kfg]

yf¿ dlxnfx¿ cem} klg 3/aflx/ lg:sg uf¥xf]dfG5g\ . pgLx¿nfO{ xf6ahf/ afx]s aflx/L sfd ug{ cg'dlt5}g . ;'g;/L lhNnf em'Dsf 3/ ePsL /]0f' rf}w/Ln] rnlrqlgb]{zgdf xft xfn]/ cfkm\gf] ;d'bfodf rrf{ a6'n]sL l5g\ .k|yd >]0fLdf k|j]lzsf pQL0f{ u/]/ sf7df8f}+ plSnPsL /]0f'cfls{6]S6 OlGhlgo/ x'g\ . …cfls{6]S6 cfkm}+df snf xf], To;}n]csf]{ snfdf xft xfNg dnfO{ uf¥xf] ePg .Ú ;fKtflxs;“u/]0f'n] elgg\, …cfkm\gf] ;+:s[ltnfO{ cfdg]kfnLaLr kl/lrtu/fpg rnlrq lgb]{zgdf xft xfn]sL x'“ .Ú

rf}w/Ln] g]kfnL / ef]hk'/L efiffdf lgdf{0f ePsf] rnlrq…efUo s] /]vfÚ lgdf{0f u/]sL lyOg\ . pQm rnlrqn] cfzfltt;kmntf k|fKt gu/] klg pgnfO{ yf¿ efiffsf] rnlrq …;}+ofe}on hd}ofÚ sf] lgb]{zgsf] ckm/ cfof] . pQm rnlrqn]nfxfgdf %! lbg dgfPkl5 eg] pgL k"0f{ ¿kdf rnlrqIf]qdf plqOg\ . rf}w/L rnlrq ;Dkfbs klg x'g\ . clxn]pgL yf¿ efiffsf] 6]lnrnlrq lgdf{0fdf Jo:t l5g\ .

rnlrq lgb]{zgdf dlxnf

df]8lnªdf Sofl/o/ agfP/hLjg–lgjf{x ug{ ;ls+b}g eGg]s'/f /fd|};“u a'em]sL k"gd nfdfrrf{ / k|lti7f sdfpg of]If]qdf cfPsf] atfp“l5g\ .afnfh', sf7df8f}+sL @) jifL{ofk"gdsf] ljrf/df gsf/fTdsb[li6sf]0fn] x]l/Psf sf/0fdf]8lnªsf] /fd|f] ljsf; x'g;s]sf] 5}g . ;g\ @))^ dfkf]v/fdf ePsf] l8hfOg km\n];df¥ofDkdf Sof6jfs u/]kl5 pgsf]df]8lnª ofqf k|f/De ePsf] xf] .af:s]6ansL ;f}lvg k"gdnfO{w]/}n] pgsf] cf“vfsf] k|z+;fu5{g\ . …;a}n] d]/f] cf“vf ;]S;L5 eG5g\,Ú Ao'6Ll;og aGg] nIolnPsL k"gdn] jt{dfgdf eg]df]8lnªd} /dfpg] lgwf] u/]sLl5g\ . ¥ofDkdf df]8lnªdfvfl/PsL k"gd ;do / kl/l:ylta'em]/ dfq} df]8lnªsf c¿ kf6f]c+uLsf/ ug]{ atfp“l5g\ .UNofd/lagf df]8lnª cw'/f] x'G5eGg] k"gdsf UNofd/;tl:a/x¿ ;f/f;+;f/ 86sddfx]g{ ;lsG5 .

k"gdsf]

;fOa/ un{

xf]Rofpg] clek|fo xf]Ogh]7 * ut]sf] ;fKtflxsdf d]/f] hLjgsf] syf k|sflzt

ePsf]df ;Dkfbsnufot n]vsnfO{ xflb{s wGojfb lbg rfxG5' . n]vsf/fd|f kIfn] dnfO{ b]zsf nflu yk of]ubfg lbg clek|]l/t u/]sf] 5 .

pQm n]vdf dnfO{ h'Qf pBf]u vf]Ng ;xof]u ug]{ eQmaxfb'/bfOk|lt d]/f] cufw ;Ddfg 5 . pxf“s} ;xof]un] d}n] k|f/Desf sl7glbgdf klg 7"nf] ;xof]u kfPsf] x'“ . oBlk sltkonfO{ k/Dk/fut¿kdf h'Qf Joj;fo u/]sf tL bfOsf] hfltsf] ljifodf s'/f p7\bfxf]RofPsf] ¿kdf a'em]sf] kfP“ . jf:tjdf d]/f] syfsf] dxŒjk"0f{ kfqeQmaxfb'/ bfOsf] k|;ª\df sxL“–st} klg hfltjfbL s'/f gp7fPsf] /xf]Rofpg] cfzo g/x]sf] :ki6 ug{ rfxG5' . d]/f] Joj;fodf ;xof]uu/]s} sf/0f pxf“ d]/f] hLjgsyfsf] dxŒjk"0f{ lx:;f x'g'ePsf] xf] . oltx'“bfx'“b} klg ljz]if hflt cyjf ;d'bfodf 7]; k'Ug uPsf]df Ifdfk|fyL{5' . d]/f] cfzo s;}nfO{ cjx]ngf ug]{ x'“b} xf]Og . cGhfgdf x'g uPsf]pSt uNtLk|lt d cfkm}+ klg b'MvL 5' .

/fds[i0f k|;fO{+, k|aGw lgb]{zs, lzv/ z'h]7 * ut] ;fKtflxsdf k|sflzt ;kmntfsf] syfdf kg{

uPsf] zAbn] s'g} hflt tyf ;d"xljz]ifsf] efjgfdf 7]; k'¥ofpg] p2]Zog/x]sf] s'/f cjut u/fp“b} To;af6 kg{ uPsf] rf]6k|lt b'Mv JoQm ub{5' .

;Dkfbs

UNofd/

d'vfn]

lj:yflkt gful/ssf] kL8f / /fHoef/tsf] ;z:q ;Ldf ;'/Iff an -P;P;aL_ n] b]vfPsf]

aa{/ Jojxf/sf sf/0f cfkm\g} b]zdf lj:yflkt x'g'k/]sf] kL8faf]s]sf blIf0f bfªsf gful/sx¿ clxn] cfkm\g} d'n'sdf ;/sf/sf]vf]hL ul//x]sf 5g\ . g]kfn / ef/tsf] ;LdfIf]qglhs} a;f]af; ug]{blIf0f bfªsf ^ xhf/eGbf a9L hgtf clxn] cfGtl/s z/0ffyL{sf¿kdf pQ/tkm{ knfog ePsf] ;dfrf/ ;fj{hlgs ePsf] 5 . tLdWo]sltkon] ;'/Iffsf] dfu ub}{ cfkmGtnufot b]pv'/L cf;kf;sf ;fd'bflosjgx¿df cf>o lnPsf 5g\ . ef/tLo P;P;aLn] r]lna]6LnfO{ ckx/0ftyf anfTsf/ ug]{, 3/df cfuf] nufOlbg], n'6kf6 ug]{, lk6\g] /Hofg dfg]{ wDsL lbg]h:tf cdfgjLo HofbtL ug{ yfn]kl5pgLx¿ cfkm\g} b]zdf z/0ffyL{ x'g afWo ePsf x'g\ . o;/Lz/0ffyL{ x'g] qmddf y'k|} kl/jf/ ljrNnLdf k/]sf] dfq ge}Pp6} kl/jf/sf ;b:ox¿ l5GgleGg ePsf 5g\ . blIf0fLbfªsf] ;LdfjtL{ If]qdf lat]sf] Ps ;ftf otf 36]sf] o:tf36gfnfO{ ;/sf/n] tTsfn ;Daf]wg ug'{k5{ .

sf7df8f+}+df ;Qf ;dLs/0fsf] v]ndf dUg eP/ gful/s;jf]{Rrtfsf] /fu cnflk/x]sf xfd|f /fhg}lts bnx¿n] bfª36gfnfO{ uDeL/tfk"j{s lng'k5{ . g]kfn–ef/taLr /x]sf]l;dfgf;DaGwL lsrnf]sf sf/0f l;h{gf ePsf] bfª 36gfsf]k'g/fj[lQ af/fdf x'g ;Sg] ;~rf/–dfWodx¿n] hgfO/x]sf5g\ . af/fsf s]xL uflj;df P;P;aLsf] ;xof]udf ef/tLogful/sx¿n] g]kfnL e"lddfly sAhf hdfPsf] ;dfrf/n] g]kfnef/taLrsf] ;DaGwnfO{ g} cK7of/f]df kfg{ ;Sg] cj:yf l;h{gfu/]sf] 5 . o;cl3 sfnfkfgL, ;':tf, kz'kltgu/h:tf /fli6«orrf{df cfPsf d'2fx¿;“u ;dfgtf /fVg] bfª / af/fsf] 36gfnfO{;+af]wg ug{ hlt l9nfO ul/G5, Tolt g} xfd|f] nfrf/L k|s6x'“b} hfg]5 . cfkm\gf] 3/df /8fsf] dRrfP/ l5d]sLnfO{ bf]iflbg'eGbf jf:tljstf s] xf] < eGg] vf]hlag u/]/ ef/t;/sf/;“u ;d:ofsf ;dfwfgsf nflu ;/sf/n] uDeL/ kxnug'{k5{ . lsgeg] ;LdfIf]qaf6 lj:yflkt ePsf hgtfn] /fHo;“u;xf/f dfUb} lx+8\g'kg]{, cfkm\gf] ef]urngsf] hUuf hldg TofUg'kg]{ cj:yfpTkGg x'g' lj:yflkt gful/sx¿sf] lghL ;d:of dfq x'g ;Sb}g . Tof]Pp6f ;fj{ef}d /fi6«sf] cl:dtf / :jfledfg;“u uf“l;Psf] k|Zg klgxf] . clxn] bfª / af/fdf 36]sf] 36gfnfO{ ;Daf]wg ug{ xfdLhlt l9nf] x'G5f}+ Tolt g} ;d:of alNem“b} hfg]5 .

k|ltqmflGtsf/Lx¿ dfcf]jfbLnfO{zflGt / ;+ljwfgsf] df]rf{af6 eufpg];'/df 5g\ .

k'iksdn bfxfndfcf]jfbL 38Lsf] ;'O{ pN6f]

3 'dfpg] k|of;df 5, xfdLTo;nfO{ ;kmn x'g lb“b}gf}+ .

/fdrGb| kf}8]nbnLo ltQmtfn] ;+ljwfg

lgdf{0fdf c;/ kg]{ ;Defjgf 5 .;'jf; g]Djfª

;+ljwfg;efsf] d"No &%k|ltzt 3l6;s]sf] 5 .

bdggfy 9'+ufgfb08xLgtf / c/fhstfnfO{ s;}n]

;+/If0f ug{ gkfpg] ljifonfO{;/sf/sf] ;femf tyf Go"gtdsfo{qmdd} pNn]v ug]{5f}+ .

;'/]Gb| kf08]5nsk6sf ] / fhgL ltn ]

dfcf]jfbLsf] ktg x'G5 .8f= k|sfzz/0f dxt

dfcf]jfbL cfk/flws tyfkmfl;:6jfbL ;f]raf6 u|:tePs}n] ;/sf/ ;~rfngdfc;kmn eof] .

emngfy vgfnk|r08s} sf/0f d'n'sdf

;d:ofsf] 8+u'/ y'lk|of] .dft[sf ofbj

dfcf]jfbL o'4 ug{ h+unhf“b}g, a? hgtfaf6 lt/:s[tPdfn] / sf+u|]; hfg ;S5g\ .

/fdaxfb'/ yfkf

Page 5: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 %cem} klg dflg;x¿n] tkfO{+nfO{

;lDem/x]sf 5g\, lsg xf]nf <d}n] g]kfnL rnlrq pBf]u

5f8\bf hlGdPsf] afns clxn] 5jif {sf ] eof ] . To:tf ^ jif ] {afnaflnsfn] klg dnfO{ lrGbf/x]5g\ . o;af6 dnfO{ klg cfZro{nflu/x]sf] 5 . kSs} klg cfdf–a'afn]of] sl/Zdf xf] eg]/ lrgfPsf xf]nfg\ .o;af6 d g]kfnL bz{sdf cem} klggflosfsf ¿kdf :yflkt 5' eGg]nfu]sf] 5 . csf]{ s'/f, d g]kfncfp“bf h;/L ldl8ofn] :yfg lbG5,snfsf/x¿ e]6\g cfp“5g\, To;af6d cfkm}+ klg cfZro{df k5'{ .

s] sf/0f xf]nf <d ]/ f ] ljrf/df d }n ]

bL3{sfnLg c;/ kg]{ clego ug{kfPsf] 5}g . cNnf/], j;GtL,9's9'sLh:tf s]xL /fd|f rnlrqdfsfd ug]{ df}sf kfPsL lyP“, oBlknfdf ] ;do ;Demg 'kg ] { u/Lg]kfnL rnlrqdf 7"nf] of]ubfglbPh:tf] nfUb}g .

st } bz {sn ] eljiodfsl/Zdfn] g]kfnL rnlrqsf nfludxŒjk"0f{ of]ubfg lbG5] eGg] cfzft ul//x]sf 5}gg\ <

x 'g ;S5, d }n ] b 'O {j6frnlrq lgdf{0f ubf{ snfsf/x¿n]rnlrq lgdf{0f ug]{ jftfj/0f ag]sf]lyof] . To; otf snfsf/x¿n] /fd|frnlrq lgdf{0f u/] . of] pBf]usfnflu /fd|f] s'/f lyof] . sl/Zdfn]g]kfnL rnlrq a'em]sL x'gfn] s]xLunL{ eGg] cfzf x'g ;S5 .

g]kfndf /fd|f ] Sofl/o/,;kGg kl/jf/, ljgf]bh:tf c;n>Ldfg\ x'“bfx'“b} cd]l/sf hfg] lg0f{ount lyPg <

hltv]/ d}n] cd]l/sf hfg]lg0f{o u/]+, To;a]nf d]/f] km:6kf]lh;g g} lyof], t/ sltGh]nTo;nfO{ wfGg ;lsG5, of] k|Zgn]lgs} ;tfPsf] lyof] . Ps k|sf/sf]cg;]So'l/6L lkmn e}/x]sf] lyof] .rnlrq rn]g eGg' t axfgf dfqxf] . jf:tjdf d of] If]qaf6pDsg] bfp vf]lh/x]sL lyP“ .dnfO{ em\ofn vf]n]/ k/sf] lIflth

dx;'; x'G5

x]g{ dg nfu]sf] lyof] .3/df ;fgL 5f]/L, pBf]udf

/fd|f] Sofl/o/nfO{ Tofu ug'{sf]sf/0f cg;]So'l/6L dfq xf] eGg]s'/f dfGg w]/}h;f] tof/ 5}gg\ lg <

h;n] dnfO { glhsaf6lrg]sf] 5, p;n] d h:tf];'s}lg0f{o ug{ ;S5' eGg] a'em]sf] 5 .d dgdf nfu]sf] s'/f u/]/} 5f8\5',rfx] Tof] unt xf];\ jf ;xL .dnfO{ Ps k|sf/sf] ;]km NoflG8ªrflxPsf] lyof] . ha afa';fx]an]sf7df8f}+df em8\sf vfof], d]/fnflu of] /fd|f] axfgf e}lbof] .tkfO{+n] cfzf u/]h:tf] pQ/ d;“u5}g, sf/0f ljgf]b;“u klg g/fd|f]ePsf] lyPg .

clxn ] 5 ji f { k l5 Tof ]lg0f{osf af/]df s] ;f]Rg'x'G5 <

5f]/L / >Ldfg\nfO{ nfdf];do;Dd 5f8\bf To;n] g]u]l6eODKofS6 klg kfg{ ;SYof] . kf/]g,

T;;}n] /fd|} eof] eGg] nfU5 . d}n];+;f/ a'e]m+ . Ps k|sf/sf] slGkm8]G;,rnlrqafx]s klg d]/f] hLjg ;kmnx'g ;S5 eGg] cfzf knfPsf] 5 .

cd]l/sf a;'Gh]n g]kfn5f8]sf]df s'g} cK7Øf/f] jf kL8fdx;'; ePg <

jf:tjdf cfkmGt sf] x'g\, b]zs] xf], kl/jf/sf] dxŒj s] x'“bf] /x]5eGg] s'/f d}n] cd]l/sf a;]/} yfxfkfP“ . lxhf] d g]kfnsf] gDa/ jfggflosf lyP“, ;'l6ª :k6df ;a}n]d]/f] b'Mv a'em\g] k|of; uy]{ + .ljgf]bh:tf >Ldfg\ lyP, h;n]slxNo} s'g} s'/fdf /f]s–5]s u/]gg\ .3/df ;3fpg] dflg; lyP . s]vfG5f}, s] dg k5{, s] dg kb}{g,;w}+ vf]lhlgtL x'GYof] . k/b]zdf Tof]sxf“ ;Dej lyof] / < k|To]sd'ed]G6df oxf“sf Ps–Ps b[Zosf];Demgf x'GYof], k|To]s s'/fn] Pp6f

!% jif{sf] pd]/df g]kfnL rnlrq ‘dfofn'’ df gflosfsf ¿kdf clegoubf{ sl/Zdf dfgGw/ h:tL lyOg\, clxn] $) jif{sf] glhs k'Ubf klgpgsf] ;f}Gbo{ p:t} 5. g]kfnL rnlrq pBf]udf pgsf] :yfg PsbzseGbf a9L gDa/ Psdf /x\of]. %) eGbf a9L rnlrqdf clegou/]kl5 sl/Zdfn] cfkm}+ b'O{j6f rnlrq lgdf{0f ul/g\. tL b'j} rnlrqn]cfzfltt ;kmntf k|fKt ug{ g;s]kl5 sl/Zdf lg/fz eP/ cd]l/sfuOg\. pgL cd]l/sf a:g yfn]sf] klg 5 jif{ k'lu;s]sf] 5. oBlk nfdf];do rnlrq If]qaf6 6f9f /x“bf klg sl/Zdfsf] rrf{ ;]nfPsf] 5}g.clxn] pgL s]xL dlxgfsf nflu g]kfn cfPsL l5g\.

aNn hLjg a'em\g yfn]sf]

af“sL k[i7 !% df

tl:

a/ M /

fhLj

>]i7

Page 6: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 ^

afy6ad} l:qmgPsk6s sNkgf ug'{;\ t, tkfO{+ afy6adf ;'t]/ 5]pdf

n]df]g]8sf] r':sL ln“b} Pn;L8Ldf cfkm"n] rfx]sf] leHo'cnx]l//xg'ePsf] 5 . o:t} lsl;dsf] cfgGb lng]x¿sf nflucGt/f{li6«o ahf/df @@ OGrsf] jf6/ k'|km Pn;L8L l:qmg cfPsf]5 . of] l:qmgnfO{ afy6adf dfq xf]Og ;fpgf, :kf jf :jLldªubf{ klg 5]j}df /fVg ;lsG5 . jf6/ k'|km l:qmg / l/df]6sfsf/0f k|of]ustf{n] kfgLaf6 8/fpg' kb}{g . o;df ePsf] nfp8l:ks/n] ;fdfGo sf]7fnfO{ k'Ug] cfjfh lbG5 eg] o;sf]6«fG;ld6/df sg]S6/ h8fg u/]kl5 6]lnlehg, eL;L8L, s]an,8LeL8L h] klg x]g{ ldN5 . of] dlg6/sf] d"No ! xhf/ $ ;ocd]l/sL 8n/ 5 .

Sofgf]gsf]gof“ kfj/ ;6

Sofgf]g sDkgLsf] kfj/;6 O{–! df]8nsf] Sofd]/f g]kfnLahf/df cfPsf] 5 . !) d]uf lkS;]nsf] pQm Sofd]/fn] lvr]sf]tl:a/ !# u'0ff !( OGr;Ddsf] cfsf/df lk|G6 ug{ ;lsG5 . /]8cfO{ x6fpg]b]lv of] Sofd]/fdf !& lsl;dsf] ;'l6ª df]8 5g\ . rf/u'0ff clK6sn h'd n]G; ePsf] of] Sofd]/fdf Od]h :6]lanfOh/5, h;n] Sofd]/fnfO{ xlNngaf6 /f]S5 . o;sf] Pnl;8L @ bzdnj

% OGrsf] ePsf sf/0f lvr]sf] tl:a/nfO{ :ki6 ¿kdf x]g{;lsG5 . k|of]ustf{n] s'g} dflg;sf] tl:a/lvRg' 5 eg] Sofd]/fn] p;sf] cg'xf/dfkmf]s; u5{ / tl:a/ lvRg ;+s]t u5{ .

Go'/f]8sf] Sofd]/f clK6S;df kfOg] of] Sofd]/fsf]d"No !# xhf/ % ;o ?k}of“ 5 .

cfsif{s OlG8sf le:6f6f6fn] g]kfnL ahf/df OlG8sf sf/ leœofPsf] sl/a * jif{kl5 OlG8sf le:6fnfO{

k|:t't u/]sf] 5 . OlG8sfn] g]kfndf dfq geP/ cGt/f{li6«o If]qdf ;d]t nf]slk|otf kfPsfsf/0f o;nfO{ kl/dfh{g u/]/ g]kfnL ahf/df NofPsf] xf] . OlG8sfeGbf s]xL ;fgf] b]lvPklg of] sf/ # bzdnj * ld6/ nfdf] / ! bzdnj & ld6/ rf}8f 5 eg] o;sf] leqL efu

km/flsnf] 5 . of] sf/sf] :6]l/ª / l;6 rfnsn] cfkm\gf] cg's"n xf]rf] / cUnf] agfpg;S5g\ . sf/sf] 8\of;af]8{df Nofk6k /fVg ;lsG5 eg] o;df l8g l;8L l;:6dsf]

Do'lhs l;:6d 5, h;nfO{ o'P;aL kf]6{af6 klg rnfpg ;lsG5 eg]To;nfO{ l/df]6dfkm{t kl5Nnf] efudf /x]sf JolQmn] klg ;~rfng ug{

;S5g\ . b'O{/+u] l;6n] o'Qm of] sf/sf] kl5Nnf] efudf Ps kl/jf/nfO{ofqfdf lg:s“bf rflxg] ;fdu|Lx¿ /fVg ;lsg] @ ;o #@ ln6/Ifdtfsf] :yfg 5 . ;x/leq !% lsnf]ld6/ / xfO{j]df @)lsnf]ld6/ k|ltln6/ dfOn]h lbg] of] sf/ ;'ljwfcg';f/ !^nfv &) xhf/ b]lv @! nfv (% xhf/ ?k}of“;Dddf kfOG5 .% /+udf pknAw OlG8sf le:6fsf] k|j4{g l;k|bL 6]l8ªn]ul//x]sf] 5 .

PrkLsf] lahg];

gf]6a'sx]nL Kofs/ sDkgLn] lgdf{0f u/]sf] PrkL %$! df]8nsf]

Nofk6k g]kfnL ahf/df lelqPsf] 5 . o;cl3 pTkfbg ePsf]%$) sf] df]8nsf] u|flkmS;df ;'wf/ u/]/ of] df]8n tof/ kfl/Psf]xf] . of] Nofk6knfO{ lahg]; gf]6a'ssf] ;+1f lbOPsf] 5 . lah'nLdfhf]8]sf] () ldg]6d} Nofk6ksf] Aof6«L k"0f{ ¿kdf rfh{ x'g] x'“bfljleGg 7fp“df uP/ sfd ug]{x¿nfO{ of] gf]6a's ;lhnf] x'g]5 .o;df lj08f] le:6fsf] xf]d Pl8;g 5 eg] o;sf] k|f];];/ OG6]nsf]sf]/ 6' l8cf] ! bzdnj *) luufxh{sf] 5 . o;sf] ¥ofd @ hLaL/ % xhf/ $ ;o cf/kLPd ePsf] xf8{ l8:ssf] Ifdtf @ ;o %)hLaL 5 . cfjZostfcg';f/ o;sf] ¥ofd $ hLaL;Dd a9fpgklg ;lsG5 . # j6f o'P;aL kf]6{, :6]l/of] dfOqmf]kmf]g,x]8kmf]g, df]8]d / Oy/g]6 h8fg ug]{;'ljwf /x]sf] of]Nofk6kdf b 'O {lsl;dsf d]df]/Lsf8{ /fVg] ;'ljwf5 eg ] o;dfl8le8L /fO8/ klg5 . !$ OGrsf] of]Nofk6ksf] g]kfnLahf/ d"No $* xhf/?k}of“ 5 .

Page 7: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 &

ljb'/ vltj8fpgL c:6«]lnof hfg

rfxlGyg\, t/ c:6«]lnof hfg]af6f] ;xh gePkl5 pgn]cfÎgf] uGtJonfO{ abn]/a]nfotsf] af6f] /f]lhg\ . a]nfothfg] ;a} k|lqmof ldnfO;s]sLpgL ca p8fg eg]{ kvf{Odfl5g\ . PdaLP ug]{ / ToxL+cfsif{s /f]huf/Lsf] vf]hL ug]{p2]Zo /fv]sL pgL cyf{t\l;h{gf 9sfn g]kfnsf]/fhg}lts cl:y/tf ljb]zhfg'sf] d'Vo sf/0f ag]sf] ts{k]; ul5{g\ .

l;h{gfh:t} xhf/f}+ ljBfyL{oltv]/ a]nfotnfO{ uGtJoagfpg] t/v/df k/fdz{bftf;+:yfdf wfO/x]sf e]l§G5g\ .ljsl;t d'n'sdf pRr lzIffxfl;n ug]{ clg ToxL“ kof{Ktk};f sdfpg] / pRr JolQmTjsf]5lj lgdf{0f ug]{ p2]Zo /fv]/ljBfyL{x¿ lab]l;g] u/]sf 5g\ .lab]l;g rfxg]x¿sf nflu kl5Nnf]cjlwdf a]nfot ;/n ag]sfn]ljBfyL{x¿sf] cfsif{0f a9]sf] b]lvPsf]k/fdz{bftfx¿ atfp“5g\ .

s]xL ;docl3;Ddc:6«]lnof hfg nfUg] of] eL8PsfPs a]nfottkm{ s]lGb|tx'g'df a]nfot ;/sf/n] NofPsf];/n gLlt g} xf] . pTs[i6z}lIfs k|df0fkqsf cfwf/df/fd|f ljBfyL{ dfq lng]a]nfotn] kl5Nnf] cjlwdfOgsd ;f];{, 5 dlxgfsf] a}+lsª:6]6d]G6, k|f]k6L{ Eofn'P;g,Kof/]G6\; 8s'd]G6h:tf s'/fcfjZos gkg]{ gLlt NofPkl5eL8 a]nfottkm{ lvlrPsf] xf] .clxn] sn]hn] ljBfyL{nfO{:kf]G;/ u/]sf] cj:yfdf @*lbgsf] a}+lsª sf/f]af/sfcfwf/df le;f lbg] gLlt;fj{hlgs x'g'n] a]nfot g]kfnLljBfyL{nfO{ cfslif{t ug{ s]lGb|tePsf] :ki6 x'G5 .

…c:6«]lnog ;/sf/n]le;fsf nflu s8fO ug'{ / 7LsToxL a]nf a]nfot ;/sf/n]le;f ;xh agfpg'n]ljBfyL{x¿ a]nfottkm{ cfslif{tePsf x'g\,Ú k/fdz{bftf ;+:yfSoflDa|hsf k|d'v sfo{sf/Luf]kfn e08f/Ln] ;fKtflxsnfO{eg]– …ljBfyL{x¿sf] cfsif{0fdf/x]sf] a]nfot hfg] k|lqmof

ca a]nfotsf] af6f]df

;lhnf] ePkl5 oltv]/k/fdz{bftf ;+:yfx¿ljBfyL{nfO{ a]nfot hfg] ;Nnfxlbg yfn]sf 5g\ .Ú

z}lIfs -Ps]8]lds_kf7\oqmddf cWoog ug{a]nfot /fd|f] uGtJo xf] . 5f]6f];dosf k|f]km];gn sf];{ ug{c:6«]lnof ;xL 5gf}6 eP klga]nfotdf k|f]km];gn sf];{ x'“b}g .Kn; 6' cWoog u/]sf ljBfyL{:gfts cWoogsf nflu /:gfts u/]sfx¿ :gftsf]Q/-kf]:6 u|fh'P6_ sf nflu a]nfothfG5g\ . vf;u/L aLaLP /

PdaLPsf nflu w]/} ljBfyL{sf]cfsif{0f a]nfot ag]sf] 5 .PdaLP cWoogsf nflu k|foMsn]hn] sfdsf] cg'ej vf]Hg]u/]sf 5g\ . cfO{O{Pn6LP; u/]sfljBfyL{sf] xsdf s]xL sn]hn]sfdsf] cg'ej klg vf]Hb}gg\ .

a]nfot hfg ;a} sn]hn]cfO{O{Pn6LP; -cfoN;_ clgjfo{dfg]sf 5}gg\ . cfoN; gu/]sf]xsdf ljBfyL{n] c+u|]hLdfWoddf k9]sf] xf] eg]/ljBfyL{n] k9]sf] sn]hn]l;kmfl/z ug'{k5{ . cfoN;gu/]sf] ljBfyL{sf nflu a]nfotL

sn]hx¿n] c+u|]hLsf] ljz]if sIfflnG5g\ . o;sf nflu ! xhf/b]lv ! xhf/ % ;o kfpG8cltl/Qm vr{ nfU5 . g]kfndfcfoN; ug{ !@ xhf/ ?k}of“n]k'Ug] ePsfn] 8]9 nfveGbf a9Llt/]/ a]nfotdf c+u|]hLsf] ljz]ifsIff lng' d'v{tf ePsf] g]kfnz}lIfs k/fdz{ Joj;foL ;+3 -OSofg_ sf pkfWoIf k|]d kf08]atfp“5g\ . 8lNkmg Ph's];gsG;N6]G;Lsf k|aGw lgb]{zskf08]sf cg';f/ k/fdz{bftf;+:yfn] o; ljifodf ljBfyL{nfO{;xL hfgsf/L lbg' cfjZos 5 .

cfjZos k|lqmofljBfyL{n] pRr lzIffsf

nflu cWoog ug]{ ljifo 5gf}6u/]kl5 To; cfwf/df cfkm\gf]z}lIfs k|df0fkq / cGoljj/0f;lxt ;DalGwt sn]hdfcfj]bg lbg'k5{ . sn]hcg';f/ljBfyL{n] cfj]bg z'Nsa'emfpg'k5{ . k|foM sn]hn]cfj]bg z'Ns lnG5g\ . ljBfyL{n]k/fdz{ pknAw u/fpg] z}lIfs;+:yfsf] ;xof]udf sn]h /ljifo 5gf}6 ug{ ;S5g\ .To;kl5 sn]hn] ljBfyL{sf]z}lIfs k|df0fkqnfO{ cfwf/dfg]/ …slG8;gn ckm/ n]6/Úk7fp“5 . ckm/ n]6/cfpg]lalQs} ljBfyL{n] lzIffdGqfnoaf6 …gf] cAh]S;g n]6/Úagfpg'k5{ . gf] cAh]S;g n]6/lnPkl5 ljBfyL{n] sn]hsf]z}lIfs sfo{qmdnfO{ cfwf/agfP/ 6\o';g lkm ltg'{k5{ .o;df 5 dlxgfb]lv Psjif{;Ddsf] 6\o';g lkm ltg'{kg]{

x'G5 . a]nfotsf ljZjljBfnotyf sn]hx¿sf] z}lIfs :t/nfO{/]l6ª u/]/ af]8{/ Ph]G;Ln]dfGotf lbPsf sn]hnfO{/f]Hg'k5{ . 6\o';g kmL kfPkl5sn]hn] ljBfyL{sf] z}lIfsk|df0fkqnfO{ cfwf/ dfg]/ le;fn]6/ k7fp“5 / ljBfyL{n]To;afkt :jtM #) KjfOG6 k|fKtu5{g\ . sn]hn] cfj]bg kmd{ /ckm/ -le;f_ n]6/sf] xf8{skLk7fPkl5 ljBfyL{n] cf}krfl/s¿kdf le;f k|lqmof ;'?ug'{k5{ . of] cgslG8;gn ckm/xf] . o;sf] klxnf] r/0f:j¿kljBfyL{n] a]nfotdf ! jif{ a:bfnfUg] vr{ a/faf/ @* lbgsf]a}+lsª sf/f]af/ ePsf] a}+sAofn]G; b]vfpg'k5{ . a}+sAofn]G; @) nfv ?k}of“b]lv #)nfv ?k}of“;Dd b]vfP k'U5 .d]G6]g]G; zLif{scGtu{tsf] of]vr{ ltg{ ;Sg] cj:yf b]vfPkl5af]8{/ Ph]G;Ln] !) KjfOG6

lbG5 . o;/L sn]haf6 kfPsf]#) KjfOG6 / af]8{/ Ph]G;Lsf]!) KjfOG6 u/]/ $) KjfOG6k'u]kl5 Tof] ljBfyL{ a]nfothfgsf lglDt j}B dflgG5 .o;kl5 ljBfyL{n] cf]l/lhgn8s'd]G6 -z}lIfs k|df0fkq,kf;kf]6{, le;f n]6/, k'ln;;l6{lkms]6, cltl/Qmlqmofsnfk;“u ;DalGwt8s'd]G6_ /fv]/ eLPkmP;dfkm{tlbNnLl:yt a]nfotL b'tfjf;dfcfj]bg k7fpg'k5{ . eLPkmP;sf]gfukf]v/Ll:yt sfof{nodf uP/ljBfyL{n] le;f cfj]bgsf nflu! ;o %) kfpG8 ltg'{k5{ .ljBfyL{sf] afof]d]l6«S; 8f6f klgoxL lnOG5 . a]nfotsf] ;'/Iffk|0ffnL s8f ePsfn] afof]d]l6«S;clgjfo{ dflgG5 . o;/LeLPkmP;dfkm{t ;a} 8s'd]G6k7fPsf] @) lbgleqdfljBfyL{n] 6fo/ kmf]/cGtu{ta]nfot hfg] le;f k|fKt u5{g\ .

df]8lnª tl:a/ M sflGtk'/ 6]lnlehgaf6 k|;f/0f x'g] 6]ln>[+vnfsn]hsf snfsf/x¿ .

Page 8: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 *6fo/ kmf]/ a]nfot

;/sf/sf] Pp6f gLlt xf] .a]nfot ;/sf/sf]lgodfjnLnfO{ 6fo/ elgG5 .h'g lgodfjnLsf ljleGgbkmfdWo] 6fo/ kmf]/ Ps xf] .a]nfotn] ut clk|nb]lv 6fo/kmf]/sf] gof“ gLlt NofPsf] xf] .of] Pp6f gof“ :s'lnª l;:6dxf] . 6fo/ kmf]/df cNkljsl;td'n'ssf ljBfyL{nfO{ a]nfotcfP/ pRr lzIff xfl;n ug{kfpg] ;'ljwf pNn]v 5 . 6fo/kmf]/cGtu{t ljBfyL{n] rfx]sf]ljifodf cWoog ug{ ;DalGwtsn]hnfO{ :kf]G;/ /fv]/ Toxf“a:bf nfUg] vr{ a/fa/sf] /sdUof/]G6L ubf{ le;f pknAwu/fOg] Joj:yf 5 . a]nfot;/sf/n] 6fo/ jfg / 6fo/ 6'dfcfk|jf;L / sfdbf/ le;fsfaf/]df pNn]v u/]sf] 5 . 6fo/kmf]/cGtu{t ljBfyL{n] cWoogk"/f ul/;s]kl5 …kf]:6 :68L js{ÚzLif{sdf sfd ug{ b'O{ jif{ yka:g] ;'ljwf kfp“5g\ . To;sfnflu sn]hn] le;f PS;6]G8ul/lbg'k5{ .

;xL sn]h 5gf}6 ug]{ljBfyL{n] a]nfot hfg]

lg0f{o ug'{cl3 Toxf“sfsn]hx¿sf af/]df oyfy{ljj/0f a'em\g' cfjZos 5 .a]nfotdf k|z:t ljZjljBfnotyf sn]h ePsfn] klg Toxf“sf;a} sn]h pTs[i6 dflg“b}gg\ .a]nfotdf cWoog u/]/kmls{Psf ljBfyL{ ;dL/pkfWofosf cg';f/ Toxf“ Pp6f;fgf] ÎNof6df klg sn]h

s] xf] 6fo/ kmf]/ <

;~rfng ul/Psf] kfOG5 .sn]hsf af/]df ;xL hfgsf/Lkfpg j]a;fO6dfkm{t ;r{ ug{;lsG5 . a]nfotdf /x]sfsn]hx¿sf] cg'udg ug]]{ lgsfoaf]8{/ Ph]G;Ln] Toxf“sfsn]hnfO{ P / aL b'O{ ¥of+su/]sf] 5 . To;}n] ljBfyL{n]af]8{/ Ph]G;Laf6 dfGotf kfPsfsn]hnfO{ dfq /f]Hg'k5{, gqkm:g] 8/ TolQs} x'G5 . g]kfndfk/fdz{ pknAw u/fpg] ;a}z}lIfs ;+:yf e/kbf]{ gePsfn]ljBfyL{n] cfkm\g} kxndfsn]hsf] z}lIfs :t/sf af/]df

hfgsf/L lng'k5{ .z}lIfs kf7\oqmdpRr lzIff xfl;n ug{

a]nfot hfg] clwsf+z ljBfyL{Joj:yfkg ;+sfocGtu{tsf]PdaLP, aLaLP, P;L;LP ug{hfg] u/]sf 5g\ . cfoN;ug]{x¿n] Go"gtd % KjfOG6 %NofP a]nfotsf sn]hdfcWoog ug{ kfp“5g\, t/gl;{ªsf] xsdf eg] Go"gtd ^KjfOG6 % Nofpg}k5{ . xf]6nDofg]hd]G6 tyf 6«fen PG86'l/Hddf hfg ;xh x'g'n] oLljifo cWoog ug{ hfg]x¿sf];+Vof klg pNn]Vo 5 . xf]6nDofg]hd]G6 tyf 6«fen PG86'l/Hddf k]8 OG6g{l;k ePsfn]b'O{ jif{sf] sf];{df klxnf] jif{ gf}dlxgf sn]hn] kf7\oqmdcWoog u/fpg] cjlwe/sf]tna ljBfyL{n] kfp“5g\ . To:t}csf]{ ( dlxgf k|flS6sn ubf{;ftfsf] @) 306f sfg'gL ¿kdfsfd ug{ kfOG5 eg] ^ dlxgfsf]labf cjlwdf km"n 6fOd sfdug{ kfOG5 . df; sDo'lgs];gPG8 hgf{lnHddf klg ljBfyL{sf]

cfsif{0f 5 . lj1fg ljifo lnP/k9]sf ljBfyL{x¿ eg] cfO{6LPh's];g, OlGhlgol/ª tyfPo/:k]; -P/f]gf]l6snOlGhlgol/ª_ kf7\oqmd cWoogug{ a]nfot hfG5g\ .

;bfjxf/ cd]l/sf;do–;dodf ljleGg

/fi6«n] ;/n gLlt Nofp“bfljBfyL{sf] 7"nf] ;+Vof tLd'n'stkm{ cfslif{t ePsf]kfOG5 . c:6«]lnofkl5a]nfottkm{ eL8 lvlrg' To;sf]Pp6f pbfx/0f xf] . oBlk;+o'Qm /fHo cd]l/sf o;dfldnfdf km/s /fi6« xf] .g]kfnL ljBfyL{x¿sf] klxnf]/f]hfOdf ;w}+ cd]l/sf g} /x“b}cfPsf] 5 . …ljBfyL{x¿sf] klxnf]/f]hfO cd]l/sf g} aGg] u/]sf]5 .Ú k/fdz{bftf 8LPg s“8]neG5g\– …kl5Nnf] !) jif{sf];dLIff ug]{ xf] eg] j}b]lzscWoogsf] klxnf] uGtJosfnflu ljBfyL{n] klxnf]k|fyldstfdf cd]l/sfnfO{ g}/fVg] u/]sf] kfOG5 .Ú /fd|f]k[i7e"ld ePsf ljBfyL{n]

cd]l/sfdf k|z:t 5fqj[lQkfpg] ;'ljwfn] klgljBfyL{x¿n] cd]l/sf /f]Hg]u/]sf] s“8]nn] atfP .

vr{a]nfotdf ljBfyL{x¿n]

ljifocg';f/ 6\o';g kmL ltg'{kg]{x'G5 . ;fdfGotof ljifo x]/Lk|ltjif{ % nfvb]lv ( nfv;Dd6\o';g kmL ltg'k5{ . cWoogcjlwe/ ljBfyL{n] ;ftfsf] @)306f sfd ug{ kfp“5g\ eg]Eofs];gdf km'n6fOd ug{kfOG5 . To;}n] klxnf] jif{sf]z'Ns g]kfnaf6} lt/] klgTo;kl5 ljBfyL{n] sdfP/6\o';g lkm ltg{ ;S5g\ . oxf“af6p8\g] a]nfdf ! xhf/ kfpG86«fen r]s af]Sg'k5{ eg] Po/l6s6sf nflu ! nfv ?k}of“ vr{x'G5 . nG8gdf /x]sf sn]hsf]xsdf z'Ns s]xL dx“uf] x'G5eg] nG8gaflx/sf sn]hdf sdz'Ns nfU5 . To:t} a}+lsªsf/f]af/ b]vfpg] a]nfnG8gleqsf sn]hdf cWoogug{ hfg] ljBfyL{n] a9L /sd ;f]ug'{k5{ eg] aflx/sf sn]hdfsd /sd ;f] u/] k'U5 .nG8gdf uP/ a:g'kbf{nG8gaflx/sf] t'ngfdfk|ltdlxgf @ ;o kfp08eGbfa9L vr{ x'G5 .

l8k]G8]G6 le;fl8k]G8]G6 le;f klt jf

kTgLn] cfkm\gf] hLjg;fyL /afnaRrfnfO{ nfg kfpg] cj;/xf] . l8k]G8]G6df klt jf kTgLPs hgfsf] z}lIfs k|df0fkqsfcfwf/df p;n] cfkm\gf]kl/jf/sf cGo ;b:onfO{ nfgkfpg] ;'ljwf x'G5 . :6'8]G6le;fdf hfg] klt jf kTgLn];fyLsf ¿kdf kl/jf/sf cGo;b:onfO{ l8k]G8]G6 b]vfpgkfp“5g\ . l8k]G8]G6 le;fdf hfgrfxg] JolQmsf] z}lIfs k|df0fkqcfjZos gePsfn] bf];|f]JolQmn] le;f z'Ns / a}+lsª:6]6d]G6 dfq b]vfP k'U5 .l8k]G8]G6 le;fsf nflu cfj]bgeg]{ JolQmsf] afof]d]l6«S; 8f6fdfq lnOG5 . l8k]G8]G6 le;fdfhfg j}w j}jflxs ;DaGwcfjZos dflgG5 .

unt af6f]c:6«]lnof hfg] af6f]

c;xh x'g'df l8k]G8]G6 le;fd'Vo sf/0f aGof] . sd cWoogu/]sf] a]/f]huf/ JolQmnfO{c:6«]lnof hfg rfxG5;\ eg]k};f lgsfn\ eg]/ :6'8]G6le;fdf hfg nfu]sf] JolQmsf];fydf l8k]G8]G6 agfP/ k7fpg]

6«]G8 df}nfpg yfn]sfn]c:6«]lnofn] le;f k|lqmofdfs8fO u/]sf] Ps k/fdz{bftfatfp“5g\ . :6'8]G6 le;fdf hfgrfxg] ljBfyL{sf] z'Ns klgl8k]G8]G6df hfg]n] ltl/lbg] tyfk/fdz{bftf ;+:yfn] klg kof{Ktsld;g vfg kfpg] ePsfn]l8k]G8]G6sf] v]tL ufp“–ufp“;Ddlj:tf/ ePsf] lyof] . l8k]G8]G6le;fcGtu{t ;xh} c:6«]lnofhfg kfOg] ePsfn] xf8–gftfsfbfh'–alxgL ljjfx u/]/ hfg]qmd klg TolQs} lyof] .kz'kltgfysf] dlGb/ kl/;/dfle;fsf nflu ljjfx u/fOlbg]kl08tx¿sf] Jofkf/ klg TolQs}km:6fPsf] lyof] . …dlGb/ uof],ljjfx u/]sf] tl:a/ lvRof] /To;nfO{ k|df0fsf ¿kdf k];u¥of],Ú Ps k/fdz{bftf gfdpNn]v gug]{ ;t{df eG5g\–…b"tfjf;n] of] v]n yfxfkfO;s]sf] lyof], To;}n] le;fk|lqmof s8f aGof] .

c:6«]lnof hfg] af6f]c;xh x'g'sf] bf];|f] sf/0f k|f]k6L{Eofn'P;g klg xf] . …ufp“3/sf8f“8fkfvf, vf]nf–au/ dfqxf]Og, x“'b} gePsf] :yfgsf] klgk|f]k6L{ Eofn'P;g ul/of],Ú tLk/fdz{bftf eG5g\– …tfs k/]c:6«]lnog b'tfjf;s} Eofn'P;gug{ nflu;s]sf] cj:yfdf a}+lsªsf/f]af/sf nflu glan /P;aLcfO{nfO{ dfq lnOof] .clxn] c:6«]lnof b'tfjf;n]glan / P;aLcfO{sf] a}+lsªsf/f]af/ dfq cflwsfl/sdfG5 .Ú To:t} cToGt} tNnf]:t/sf] lj1fkg klg s8fOug'{kg]{ cfwf/ aGof] . ljBfyL{nfO{cfsif{0f ug]{ gfddf e|fdslj1fkg ul/Psf] ljifodfb'tfjf; ;r]t lyof] . To;afx]sc:6«]lnof k'u]sf ljBfyL{x¿sf]l67nfUbf] a;fO / Toxf“sf]Go"g:t/sf] k|bz{gn] klg g]kfnLljBfyL{k|lt c:6«]lnofn] sdrf;f] lbPsf] dflgG5 .

k};f sdfO“b}gcWoognfO{ eGbf k};f

sdfpg ljb]z hfg] ljBfyL{sf];+Vof w]/} 5 . z}lIfs k|df0fkqklg aGg] k};f klg sdfOg]ePsfn] ljBfyL{x¿sf] ljb]z df]xa9\bf] 5 . ljZjJofkL cfly{s;+s6sf sf/0f a]nfotdf klg/fd|f] sfd kfpg] ;Defjgf sd}5 . Ps k/fdz{bftfsf cg';f/g]kfnL ljBfyL{x¿n] /]:6'/]G6 /xf]6ndf afx]s cGoq sfdkfp“b}gg\ . c:6«]lnof hfg]x¿sf]xsdf klg of] s'/f nfu" x'G5 .

Page 9: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 (

j}b]lzs lzIffsf nfluuGtJo /fi6« r]Gh x'“b} hfg]nx/nfO{ s;/L lng'x'G5 <

of] rlncfPsf] k|lqmof xf] .;fdfGotof j}b]lzs lzIffsfnflu kf“rj6f uGtJo /fi6«x¿–cd]l/sf, ci6«]lnof, a]nfot,Sofgf8f / Go'lhNof08 x'g\ .ljsl;t d'n's / ;xh} /f]huf/LkfOg] ePsfn] oL /fi6«df hfg]ljBfyL{sf] ;+Vof pNn]Vo x'G5t/ tkfO{+n] h'g nx/sf] s'/fug'{eof] To;sf] ;xL hjfkm eg]h'g /fi6«sf] le;f k|lqmof ;/nx'G5, g]kfnL k/fdz{ Joj;foL /ljBfyL{ To;s} k5fl8 bf}l8/x]sfx'G5g\ . s]xL ;docl3;Ddci6«]lnof hfg] k|lqmof ;lhnf]lyof] eg] clxn] a]nfot hfg;lhnf] ePsfn] a]nfottkm{ eL8a9L 5 . ;fOk|; hfg klg;lhnf] ePsfn] ljBfyL{x¿Totf klg u}/x]sf 5g\ .

le;f k|lqmof ;xh / ufx|f]x'g] eg]sf] s] xf] <

o;cl3 a]nfot hfg ^

dlxgfsf] a}+s :6]6d]G6, Ogsd;f];{, k|f]k6L{ Eofn'P;g,:6'8]G6sf] kl/jf/sf] cfly{scj:yf h:tf s'/f x]l/GYof] eg]+clxn] 6fo/ kmf]/ cGtu{t @*lbgsf] a}+s :6]6d]G6 b]vfPk'U5 . a]nfot h:t} c¿ /fi6«n]klg g]kfnL ljBfyL{x¿nfO{nlIft u/]/ le;f k|lqmof ;/nagfPsf x'G5g\ . le;f k|lqmofufx|f] x'g] /fi6«df k};f vr{ eP/klg le;f gkfpg] ;DefjgfTolQs} x'G5 . To;sf/0f htf;lhnf] x'G5, ljBfyL{ Tot}nfU5g\ .

j}b]lzs lzIffsf] k/fdz{lbg] ;+:yfx¿aLr c:j:yk|lt:kwf{ b]lvG5, o;nfO O–Sofgn] s;/L x]/]sf] 5 <

k/fdz{bftf ;+:yfx¿sf];+Vof a9\b} hfbf k|lt:kwf{ klgc:j:y x'“b} uPsf] kfOG5 .;/sf/L:t/af6 of] If]qnfO{lgoGq0fdf /fVg] lgb]{lzsf hf/Lgx'g' / cg'udg ug]{ lgsfogx'g'n] of] Joj;folgoGq0feGbf aflx/ k'u]sf] 5 .O–Sofgsf ! ;o () ;+:yfnfO{eg] xfdL cfkm}n] cg'udgul//x]sf 5f}+ . vf;u/L e|fds /tNnf] :t/sf lj1fkgn]

k|lt:kwf{nfO c:j:y agfPsfn]O–Sofgn] …sf]8 ckm sG8S6ÚagfP/ To;cg'¿k ;b:o;+:yfx¿nfO{ ;r]t u/fp“b}cfPsf] 5 .

;Dk"0f{ Joj;fonfO{ g}g/fd|f] kg]{ u/L e}/x]sfultljlwnfO{ lgoGq0f ug{ lsgkxn gug'{ePsf] t <

clxn] ;ftfdf $ j6f;Ddgof“ k/fdz{bftf ;+:yfhlGd/x]sf 5g\ . s;}s;}n]JolQmut kxndf klg k/fdz{sf]sfd ul//x]sf 5g\ . clxn]sl/a ^ ;oj6f ;+:yfn]k/fdz{sf] sfd u5{g\, To;dfsl/a @ ;o xfdL;“u cfa4 5g\cyf{t\ cem} klg w]/} Joj;foLcfkm\g} 9+un] cl3 al9/x]sf5g\ . klxnf] s'/f xfdL;“usf/afxL ug]{ clwsf/ 5}g, bf];|f];/sf/n] s/ c;'Ng] afx]s cGos'/fdf of] If]qnfO{ rf;f] g}lbPsf] 5}g, lgb]{lzsf;Dd klghf/L ul/Psf] 5}g, t];|f] xfdL;“ucfa4 g/x]sf ;+:yfnfO{ xfdLn]To;f] gug{ cfu|x dfq ug{;S5f}+, xfd|f] sf]8 ckm sG8S6n]pgLx¿nfO 5'"b}g .

tkfO{+x¿sf] sf]8 ckmsG8S6df s] 5 <

zflnu|fd e08f/Lb g]S:6

clxn] cWoogsf nflu a]nfothfg] ljBfyL{x¿sf] rfk slt 5 <

a]nfotn] 6fo/ kmf]/ gLltNofPkl5 a]nfot hfg] ljBfyL{sf] rfklgs} a9]sf] 5 . le;f k|f];]l;ª;d]t;xh ePsfn] Totflt/ ljBfyL{x¿cfslif{t ePsf x'g\ .

k9\gsf nflu a]nfot slt;xh 5 <

k9\g] ljBfyL{sf nflu Psbd};xh 5 . Toxf“ w]/} /fd|f–/fd|fsn]h–o'lgel;{6Lx¿ 5g\, t/:6'8]G; le;fsf] k|of]u u/L sdfpg]dg;on] Toxf“ hfg' pko'Qm x'“b}g .

ljz ] i f u/L s 'g lji focWoogsf nflu ljBfyL{ a]nfothfg ;lsG5 <

ljifo y'k|} 5g\ . ljz]if u/Lxl:k6fln6L, lahg]; PsfplG6ª,cfO{6L, Dofg]hd]G6, lahg]; 6'l/HdcWoogsf nflu g]kfnL ljBfyL{x¿a]nfot hfg] u/]sf 5g\ .

tkfO{+sf] sG;N6]G;Ln] a]nfotcWoogsf] tof/L ul//x]sf ljBfyL{nfO{s;/L ;xof]u ul//x]sf] 5 <

xfdL Sjf lnkm fO8ljBfyL{nfO{ dfq ;xof]u u5f}{+ .xfdL em "6f ] cfZjf;g lbP/cfjZos z}lIfs :t/ g} gk'u]]sfljBfyL{sf nflu k|of; ub}}{gf}+ . d}n];'g]sf] 5', sltko sG;N6]G;Ln]cfO {PN; gu/ ]sf ljBfyL {sfnflu;d]t k|of; ul//x]sf 5g\ .xfdL To;f] ub}{gf}+ .

czf]s sfsL{gf]a]n OlG:6Ro'6

kl5Nnf ] ;do g ]k fnLljBfyL{x¿ a]nfottkm{ cfslif{te}/x]sf 5g\, lsg <

xf], le;f k|f];]l;ª / KjfOG6a]; l;:6dsf sf/0f ljBfyL{x¿sfnflu a]nfot cfsif{s uGtJoag]sf] 5 .

;a} ljBfyL{n] a]nfot cWoogsf]cj;/ kfO/x]sf 5g\ t <

;a}n] kfPsf 5}gg\ . Toxf“k'Ug] k|lqmof v's'nf] x' “bf klg

af“sL k[i7 !) df

xfdLn] Joj;foL ;+:yfsf]xsdf ;+:yfn] kfng ug'{kg]{s'/f;DaGwL klxnf] sf]8 ckmsG8S6 / lj1fkgdf ckgfpg'kg]{ ;hutfsf ljifodf bf];|f]sf]8 ckm sG8S6 hf/L u/]sf5f}+ . h;cg';f/ xfdL;“u cfa4;+:yfnfO{ 6«ofsdf lx+8fP/ of]Jofj;fonfO{ dof{lbt agfpg]sfd O–Sofgn] u/]sf] 5 . olb;b:o ;+:yfdWo] s;}n] sf]8ckm sG8S6eGbf aflx/ uP/sfd u/]sf] 5 eg] O–Sofgsf]ljwfg cg';f/ sf/jfxL u5f}{+ .

unt kl/kf6Lsf] lgoGq0fsfnflu ;dfwfg s] t <

;dfwfgsf nflu hlt;Sbf]l56f] lgb]{lzsf hf/L x'g'k5{ .lgb]{lzsf cfO;s]kl5 Jojl:yt9+un] ;xL sfd ug]{ ;+:yf/xG5g\ eg] unt sfd ug]{x¿cfkm} aflxl/G5g\ . oBlklgb]{lzsf dfq d'Vo s'/f xf]Og,ljBfyL{ / cleefjs klgTolQs} ;r]t x'g'k5{ . ljBfyL{ /cleefjs ;r]t x'g'k5{ eg]/O–Sofgn] ;do–;dodfsfo{qmd klg ub{} cfPsf] 5 . O–Sofgsf ;b:o ;+:yfaf6 dfqk/fdz{ lng], nf]e jf k|nf]egdfgkm:g] / j}b]lzs lzIffsf] af/]dfhlt;Sbf] w]/} ;+:yfdf uP/a'em\g] sfd ug'{k5{ .

ahf/df hlGdPsfk/fdz{bftf ;+:yf ;a}nfO O–Sofgn] lsg ;d]6\g g;s]sf] lg <

O–Sofg ggk|f]lkm6cu{gfOh];g xf] . o;n] s;}nfO{bafa lbP/ ;b:o agfpg ;Sb}g .To:t} ;b:o agfpg] eg]/ h'gkfof] Tof] ;+:yfnfO{ ;b:otf lbgklg ldNb}g . qmfO6]l/of k'¥ofP/cfPsf ;+:yfnfO{ xfdLn] ;b:otflbPsf 5f}+ .

g]kfn z}lIfs k/fdz{Joj;foL ;+3 -O–Sofg_k/fdz{bftf ;+:yfx¿sf] 5ftf;+u7g xf]. ! ;o () j6fk/fdz{ Joj;foL ;+:yf;b:o /x]sf] of] ;+:yfn]z}lIfs k/fdz{ Joj;fonfO{Jojl:yt ug]{ sfd ub}{cfPsf] 5. kl5Nnf] cjlwdfo's] hfg] 6«]G8 al9/x]sf]kl/k|]Io / O–Sofgsfultljlw;“u ;DalGwt /x]/OSofgsf pkfWoIf tyf8lNkmg OlG:6Ro'6sf k|d'vk|]d kf08];“u ;fKtflxsn]u/]sf] s'/fsfgL M

tl:j/ M gj/fh j

fUn]

Page 10: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 !)

sltko ljBfyL{sf sfuhft l/h]S6ePsf 5g\ .

s] sf/0fn] To:tf] ePsf] xf]nf <sltko ToxL+sf] sn]haf6 o:tf]

;d:of cfPsf] xf] eg] sltkon] rflx+dfkb08cg'¿ksf] sfuhft k];gu/]sfn] To;f] ePsf] xf] .

g]kfnL ljBfyL {sf nflua]nfot slt ;xh 5 <

k9\g}sf nflu uPsf ljBfyL{nfO{a]nfot /fd|f] 5 . k9\gsf nflu vr{Tolt w]/} nfUb}g, t/ a;f]af; Psbd}dxuf] 5 . To;}n] :6'8]G6 le;fk|of]u u/]/ sdfpg hfg]x¿sfnflu a]nfot ;xh 5}g .

/fhs'df/ utf}{nf8fOgflds o'lge;{

t 'ngfTds ¿kdf clxn]c:6«]lnof / a]nfot hfg] ljBfyL{sf];+Vofdf slt cGt/ 5 <

w]/} cGt/ 5 . kl5Nnf b'O{dlxgfsf] tYof+s x]g]{ xf] eg] a]nfothfg] ljBfyL{sf] ;+Vof ( ;oeGbf a9L5 . c:6«]lnof hfg] ljBfyL{sf] ;+Vofa]nfottkm{ 8fOe6{ ePsf] 5 . oxLcjlwdf @ ;o ljBfyL{ dfqc:6«]lnof uPsf 5g\ .

lsg o:tf] ePsf] xf] <c:6 « ] lnofn ] ljBfyL {sf ]

sfuhftdf s8fO ug{ yfn]s} a]nfa]nfotn] 6fo/ kmf]/ gLlt Nofof] .o;af6 ca|f]8 :68Lsf nflu tof/Lul//x]sf ljBfyL{x¿nfO{ /fd|f ]cj;/ ldNof] . a]nfot hfg] af6f];xh ePkl5 c:6«]lnof 5f8]/ljBfyL{x¿ a]nfottkm{ cfslif{tePsf x'g\ .

a]nfot hfg] k|lqmof s:tf] 5 <a ]nfotn ] KjfOG6 a ];

l;:6d NofPsf] 5, h;cGtu{tcWoogsf nflu a]nfot hfg $)KjfOG6 cfjZos x'G5 . sn]h Pj+o'lgel;{6Ln] lbPsf] le;fafkt #)KjfOG6 / ljBfyL {sf ] a } +sPsfpG6afkt !) KjfOG6 k|fKt u/La]nfot hfg ;lsG5 .

a]nfotsf] of] gLltn] g]kfnLljBfyL{df s:tf] k|efj kf/]sf] 5 <

kl5Nnf] ;do a]nfotn]cjnDag u/]sf] gLlt k|z+;fof]Uo5 . cWoogsf nflu ljb]z hfg]ljBfyL{x¿sf nflu a]nfotn];xh af6f] lbPsf] 5 .

cGh' If]qL;L;LPdkLPn

a]nfot cWoogsf nflu s:tfljBfyL{n] k|of; ul//x]sf 5g\ <

xfd|f] sG;N6]G;Lsf cfwf/dfeGg] xf] eg] Aofrn/ Pj+ df:6{;l8u|Lsf nflu ljBfyL{x¿ a]nfotsf]tof/L ul//x]sf 5g\ .

a ]nfot hfg ]x¿sf ] rfk

s:tf] 5 <Psbd } a9 ]sf ] 5 . of ]

;sf/fTds kIf xf] . d}n] ;'g]sL5', …gf] cAh]S;g n]6/Ú lng klgkfnf] kv]{/ a:g'kg]{ ePsf] 5 .

a]nfot hfg] tof/L ul//x]sfljBfyL{sf nflu tkfO{+x¿n] s:tf];xof]u ul//xg'ePsf] 5 <

…h] klg e}xfN5Ú eg]/ xfdLsfd ub}{gf}+ . sfd u/]kl5 To;sf]glthf klg /fd|f] cfpg'k5{ eGg]xfd|F] dfGotf xf] . le;f kfpg' dfq7"nf] s'/f xf]Og . Toxf“ p;n] s;/Lk9fO k"/f ug]{, s]–s:tf cfwf/x¿tof/ u/]/ hfg] h:tf s'/fsf] 6'+uf]nfu]kl5 dfq xfdL ;xof]u u5f}{+ .

s] g]kfnL ljBfyL{n] Toxf“;xh jftfj/0f kfpg ;S5g\ <

OG6/g];gn :6'8]G6sf nflus'g} klg d'n's ;lhnf] 5}g .sfg'gL ¿kdf k|lt xKtf @) 306fsfd u/]/ To;s} sdfOaf6 k9\g,a:g ufx|f] x'G5 . hf] k9\g rfxG5/ ToxLcg';f/ cfwf/x¿ to u/]sf]5 eg] To:tf ljBfyL{sf nflu;xh x ' G5 . Toxf “ k9 \g ]ljBfyL{x¿;“u d}n] lkm8 JofslnPsL 5' . pgLx¿sf cg';f/ljBfyL{ hLjg w]/} ufx|f] 5 .

k|sfz bfxfnsf]/f]gf OG6/g];gn

cWoogsf nflu a]nfot hfg]ljBfyL{x¿ a9\b}5g\ lg <

of] /fd|f] s'/f xf] . c:6«]lnofhfg sl7gfO e }/x ]sf a ]nfa]nfotn] 6fo/ kmf]/ gLlt Nofof],h;n] ljBfyL {nfO{ a]nfotdfcWoogsf] af6f] ;xh agfPsf] 5 .

t/ dxuf ] 7fp“ ePsfn]ljBfyL { hLjg si6s/ x ' G5elgG5 lg <

nG8gleq} a:g dfl;s *;o kfpG8 vr{ x'G5 . t'ngfTds¿kdf of] dxuf] xf], t/ To;cg'kftdf 6\o';g kmL Tolt dxuf]5}g . ljBfyL{n] a]nfot hfg'cl3

k[i7 ( af6 hf/L g} Ps jif{sf] 6\o'g lkm / a:g]vr{ hDdf ug'{kg]{ x'G5 . To:t}Toxf“ j}wflgs ¿kdf ;ftfsf] @)306f sfd ug{ kfOG5 . To;}u/L;g\ @)!@ sf ] cf ]nlDkssf ]tof/Ldf h'6]sf] a]nfotnfO{ y'k|}Dofgkfj/sf] cfjZostf 5, hxf“/f]huf/L kfOg ;S5 .

To;f] eP ljBfyL{sf nflua]nfot ;xh 5 <

/fd|f] cfwf/ agfP/ uPsfljBfyL{sf nflu c;xh 5}g .

a]nfot hfg] ljBfyL{sf nflutkfO{+sf] sG;N6]G;Ln] s;/L ;xof]uul//x]sf] 5 <

ljBfyL { cfkm } +n ] k lga]nfotdf cWoogsf nflu k|of;ug{ ;S5g\, t/ To;f] ubf{ w]/}hf]lvd x'g ;S5 . sn]h jfo ' lgel; {6L 5gf }6b ] lv km Llbg];Ddsf] k|lqmof lgs} ufx|f] x'G5 .To:tf] cK7\of/f] eP O–Sofgsf];b:o sG;N6]G;Ldfkm{t k|f];]l;ªubf{ /fd|f] x'G5 .

pd]z kf08]df]l6e Ph's];g sG;N6]G;L

kl5Nnf] ;do a]nfotn]lsg ljBfyL{ cfslif{t ug]{ gLltcjnDag u/]sf] xf]nf <

xfn a]nfotn] cjnDagu/ ]sf ] gLltn ] ;se/ k9 \g ]ljBfyL{x¿nfO{ cfslif{t ul//x]sf]5 . k9\g] vfnsf] ljBfyL{ cfcf];\eg]/ g} p;n] 6fo/ kmf]/ gLltNofPsf] xf] . o;n] Toxf“sf /fd|fPj + :t/Lo sn ]h,o'lgel;{6Lx¿nfO{ a9fjf lbPsf]5 eg ] :t/xLg sn ]h,o'lgel;{6LnfO{ lg?T;flxt u/]sf]5 . of] :jfutof]Uo gLlt xf] .

a]nfot hfg]sf] rfk a9\b}hf“bf gSsnL sfuhftsf] k|of]ux'g ;Sg] ;Defjgf slt 5 <

k/fdz{ lbg] Pj+ a]nfotcWoogsf nflu ;xof]u ul/lbg]sG;N6]G;Ln] ljBfyL{dfem e|dsf]v]tL ug'{ x' “b}g . sG;N6]G;Ln]g}ltstfdf /x]/ cfkm\gf] e"ldsflgjf{x ug'{k5{ . To:t}, hf] ljBfyL{k9\g hfg] xf] pm :jo+n] klg untaf6f] ckgfpg'ePg .

ljBfyL{ :jo+n] unt tl/sfckgfpg ;S5g\ lg <

b"/b[li6 /fv]/ k9\g hfg]n]dfq cfkm\gf] Sofl/o/ lgdf{0f ug{;S5g\ . o;sf nflu ljBfyL{n]csf{sf] s'/f ;'g]/ axlsg' /fd|f]xf]Og . k|ydtM cfkm"df bIftf 5–5}g eg]/ :jo+n] cfTdd"Nof+sgug'{k5{ .

cbIf ljBfyL { x¿ klga]nfotsf] tof/Ldf h'6]sf 5g\ <

a]nfot cWoogsf nfluKjfOG6 a]; l;:6d 5 . p;n]

cfO{n6LP; dfu]sf] 5}g . o:tf]cj:yfdf cfO{n6LP; g} gu/]sf]Pj+ c+u|]hL efiffdf bIf gePsfljBfyL {x¿ klg a ]nfotsf ]tof/Ldf h'6]sf 5g\, t/ pgLx¿n]of ] a 'em \g ' cfjZos 5 lsa]nfotdf c+u|]hL efiffdf bIf ge}x'“b}g . c+u|]hL ghfgL uPsfn] Toxf“uP/ c+u|]hL sf];{ ug'{k5{ h'gt'ngfTds ¿kdf w]/} dxuf] x'G5 .

P; s] >]i7k|f]km]zgn Ph's]zg sG;N6]lG;

ci6«]lnof / a]nfotjLrsf]cWoogdf slt km/s 5 <

vf;} leGgtf 5}g . b'j}df/ fd | F Pj + pTs [ i6 sn ]ho'lgel;{6Lx? 5g\ . g/fd|f klgTolts} 5g\ . oBkL Unf ]jndfs]{6df x]g]{ xf] eg] a]nfotsf]z}lIfs k|0ffnL cln /fd|f] xf] .

g]kfnL ljBfyL{sf] /f]hfOdf s:tf

lsg c;xh c:6«]lnof <

sn]h, o'lgel;{6L kg]{ u/]sf 5g\ <clwsf+z ljBfyL{ sn]hdf

egf{ x'g] u/]sf 5g\ . sn]hdfef]s]zgn Pj+ k|f]km];gn k|f]ufdx ' G5 . o ' lgel; }6Lsf ] rf lxPsf8]lds k|f]ufd xf] . t'ngfTds?kdf ef]s]zgn eGbf Psf8]ldsk|f]ufd /fd|f] xf] . ef]s]zgn k|f]ufdx?ToxLsf] cfjZoQmfnfO{ x]/]/ tof/ul/Psf] x'g] x'bf“ Psf8]lds k|f]ufd hltsf]Tof] /fd|f] xf]Og .

kl5Nnf] ;do a]nfot hfg]ljBfyL{sf] rfk j9\b} uPsf] 5,o;nfO{ s;/L d"Nof+sg ug'{x'G5 <

of] ;sf/fTds s'/f xf] . o;n]ca|f]8 :68Lsf] tof/L ul//x]sf ljBfyL{sfnflu /fd|f] cj;/ lbPsf] 5 .

pgLx?nfO{ s] ;Nnfx lbg'x'G5 <c?sf ] jxsfpdf nfu]/

xf]Og, cfkm\gf] rfxfgf, Ifdtf /of]UotfnfO{ d"Nof+sg u/]/ cWoogsf]nflu lg0f{o ug'{ /fd|f] xf] .

uf]kfn e08f/LSoflDa|h OlG:6Ro'6

cWoog ug{ hfg] g]kfnLsfnflu a]nfot s:tf] uGtJo xf] <

of] cd]l/sfkl5 ljZjs} bf];|f]pTs[i6 uGtJo xf] . To;}u/L k9\ghfg] ljBfyL{n] j}wflgs ¿kd}/f]huf/L ug{ ;Sg] Joj:yf 5 .kl5Nnf] gLltcg';f/ b'O{ jif{kl9;s]kl5 yk b'O{ jif{ ToxL a;]/sfd ug{ kfOg] Joj:yf;d]t 5 .

clxn] t a]nfot hfg lgs};xh ePsf] 5 lg <

cWoog ug]{ ljBfyL{sf nflup;n] v's'nf] gLlt cjnDagu/ ]sf ] 5 . of ] gLltcg';f/

lzj d'lvofcWoogsf nflu c:6«]lnof hfg] tof/Ldf

h'6]sf k|B'Dgsf] ;kgf Tolta]nf rsgfr'/ eof]ha c:6«]lnog xfO{ sld;gn] pgsf] sfuhftem"6f] ePsf] 7x/ u/L l/h]S6 ul/lbP . cfkm\g}lbbL sfo{/t sG;N6]G;Ldfkm{t c:6«]lnof cWoogsf]tof/L ul//x]sf k|B'Dgn] k]; u/]sf] ;Dk"0f{ sfuhft;xL ePsf]df 9'Ss lyP, t/ clGtd ;dodfOgsd :6]6d]G6dfly k|Zg p7fP/ xfO{ sld:g/n]pgsf] sfuhft l/h]S6 ul/lbP .

kl5 yfxf eof], k|B'Dgsf] OGsd :6]6d]G6dxfgu/kflnsfdf btf{ ePsf] /x]g5 . sfuhftagfpg] lhDdf lnPsL Ps o'jtLn] Ogsd:6]6d]G6sf] kmd{ btf{ gu/L k]; u/]sfn] o:tf]lgolt ef]Ug'k/]sf] kLl8tsf] u'gf;f] 5 . …@)–#)xhf/ ?k}of“ sdfpg] nf]edf km;]/ tL o'jtLn]kmd{ btf{ g} gu/L xfdLnfO{ em'SofOg\,Ú gfd atfpggrfxg] kLl8tsL lbbLn] ;'gfOg\– …h;n] ubf{efOsf] sfuhft l/h]S6 eP/ cfof] .Ú of] 36gfePsf] tLg dlxgf lat]sf] 5}g . cfkm\g} lbbLsfo{/t sG;N6]G;Ldf c:yfoL Ph]G6sf ¿kdfsfd ug{ cfPsL tL o'jtLn] c:6«]lnof cWoogsfnflu h'6]sf o'jfnfO{ dfq 8'afOgg\, sG;N6]G;LnfO{;d]t yfª\gfdf ;'tfOg\ .

cWoogsf nflu c:6«]lnof hfg] tof/Ldfh'6]sf ljBfyL{sf] sfuhft gSsnL ePsf] of] Psdfq 36gf xf]Og . o:tf y'k|} 36gf 5g\, h;n]kl5Nnf ] ;do ljBfyL {sf nflu c:6« ] lnofcWoogsf] af6f] c;xh aGb} uPsf] 5 . vf;u/Lc:6«]lnog xfO{ sld;gn] g]kfnL ljBfyL{n] k];ug]{ sfuhftdfly s8f gh/ /fVg yfn]kl5 o:tf]cj:yf cfPsf] xf] .

ljut tLg jif{b]lv ;jf{lws ljBfyL{sf]

uGtJo aGb} cfPsf] c:6«]lnof cWoogsf] af6f]kl5Nnf] ;do ;f“3'l/“b} uPsf] 5 . ljBfyL{sf]sfuhftdfly s8f lgu/fgL /fVg]b]lv ;Lldta} +saf6 dfq cfly{s b:tfj]h agfpg kfOg]gLltn] c:6« ]lnof cWoogsf] af6f] ;f“3'l/Psf]xf] . clxn] glan / P;aLcfO{ a}+sn] dfq cfly{sb:tfj]h agfpg] cflwsfl/s dfGotf kfPsf5g\, h;n] ubf{ a} +s gePsf If]qsf ljBfyL{sfnflu rfx]/ klg c:6« ]lnof cWoog ug] { d]nf]6'6]sf] 5 . o;cl3 g]kfn /fi6« a} +saf6 …sÚju{sf] :t/ k|fKt !& j6f j}+sn] c:6« ]lnof hfgrfxg ] ljBfyL {sf nflu cfly {s b:tfj ]hagfp“b} cfPsf lyP .

k9\g rfxg] ljBfyL{sf] klt jf kTgLn] ;d]tl8k]G8]6 le;fdf c:6«]lnof hfg kfpg] ePkl5g]kfnL ljBfyL{sf nflu c:6«]lnof klxnf] /f]hfOaGb} cfPsf] lyof] . c:6«]lnof hfg]sf] ;+Vof j[l4;“u}gSsnL sfuhftsf] k|of]u a9\g yfn]kl5 s]xLdlxgfotf c:6]«]lnof hfg rfxg] ljBFyL{x¿dflys8fO ug{ yflnPsf] xf] . To;}u/L l8k]G8]6 le;fsf]b'?kof]u u/L gSsnL ljjfx u/]/ c:6«]lnof hfg]qmd a9]kl5 c:6«]lnog clwsf/Lx¿ g]kfnLljBfyL{k|lt cfz+lst ag]sf x'g\ . ljBfyL{n] k];ug]{ wg, ;DaGw / of]Uotfsf em"6f b:tfj]hnfO{/f]Sg s8fO ug{ yflnPsf] xf] .

c:6«]lnof cWoog ug{ rfxg] ljBfyL{sf nflub'O{ a}+saf6 dfq cfly{s b:tfj]h kfpg] Pj+ k];ul/Psf] sfuhftdf s8f lgu/fgL /fVg yfn]kl5c:6«]lnof hfg] ljBfyL{sf] ;+Vof lgs} kftlnPsf]5 . lzIff dGqfnosf cg';f/ h]7sf] cGTo;Dddfa]nfot hfg gf] cAh]S;g n]6/ agfpg]sf] ;+Vof! xhf/ % ;o gf3] klg c:6«]lnofsf nflu sl/a@ ;o %) n] dfq To:tf] kq lnPsf lyP .

cWoogdf cAan ljBfyL{x¿n]a]nfotsf pTs[i6sn]h÷o'lgel;{6Laf6cfkm\gf] cWoog k"/f ug{ ;Sg]5g\ .

s:tf ljBfyL{n] a]nfotcWoogsf nflu tof/L ug{ ;S5g\ <

KjfOG6 a]; l;:6dcGtu{t$) KjfOG6 xfl;n u/]kl5 Toxf“hfg ;lsG5 . z}lIfs b:tfj]hnfO{cfwf/ agfP/ Toxf “sf ]sn]h÷o'lgel;{6Ln] ljBfyL{nfO{k7fPsf] ckm/ n]6/dfkm{t #)KjfOG6 / Toxf“ k9\g / a:gsfnflu rflxg] /sd a/fa/sf]ljBfyL{sf] gfddf /x]sf] a} +sPsfpG6dfkm{t !) KjfOG6 kfOG5 .of] dfkb08 k"/f ePkl5 cWoogsfnflu a]nfot hfg ;lsG5 .

a]nfot hfg cfO{Pn6LP;clgjfo{ 5}g eG5g\ lg <

cfO{Pn6LP; clgjfo{ t 5}g,t/ Toxf“ c+u|]hL efiff ghfgL x'“b}g .c+u|]hL efiffdf bIf ljBfyL{nfO{cfO{Pn6LP; cfjZos x' “b}g, t/c+u| ]hL ghfgL a]nfot hfg]n]Toxf“ uP/ c+u| ]hL efiff;DaGwLsf];{ k"/f ug'{k5{ .

Page 11: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 !!klg 5f8\g g;Sg] s'/f pxf“ ug'{x'G5 .d}n] ;Gtfgsf] s'/f ubf{ b'O{–tLgjif{kl5 kfpg] eGg'x'G5 . pxf“sf]gfddf d]/f nflu lhpg] cfwf/ k|]ddfq eof], c¿ s'g} 7f]; cfwf/ 5}g .;'?df cfsif{0f eP/ kl5 dfof a;]sf]kQ} ePg . c~hfgdf a;]sf] k|]ddflg0f{o lng dnfO{ tkfO{+sf] ;'emfjsf]cfjZostf k/]sf] 5 . ;dfhaf6ckl/lrt eP/ a;]sf] of] ;DaGwd]/f nflu slt pko'Qm xf]nf <o; k|sf/sf] ;DaGwn] d]/f] lhpg]af6f] aG5 < o;df d]/f] eljioslQsf] ;'lglZrt 5 <

–gfd v'nfpg grfxg]dflg;n ] hLjgdf w ]/ }

ul/lbg'ePsf] b'O{tn] 3/df al;/x]sf5f}+ . 3/ pxf“s} gfddf 5 . d]/f]kl/jf/df pxf“nfO{ d]/f] >Ldfg\ eg]/lrlgG5 . xfd|f] ;DaGw klg >Ldfg\–>LdtLs} ¿kdf rln/x]sf] 5 .cfhsf ldlt;Dd d pxf“s} e/dfal;/x]sL 5' . ha pxf“sL >LdtLn]xfd|f] ;DaGwsf af/]df yfxf kfOg\,pgn] ljif ;]jg ug{ vf]lh5g\ .To;kl5 pxf“ cfkm\gL >LdtLnfO{5f8\g g;Sg] atfpg'x'G5 . Tof]36gfkl5 pxf“ d]/f] 3/kl/jf/df Toltb]vf kl//xg'ePsf] 5}g . d;“u e]6e}/x] klg klxn]h:tf] xfdL ;“u} b]vfkb}{gf}+ . d}n] hLjgdf k|]dsf] klxnf]cg'ej ltdLaf6 kfP“ eGb} of] k|]dnfO{

r'gf}tLx¿sf] ;fdgf ug'{kg]{ x'G5 .tkfO{+sf] ;DaGwdf klg s]xL k|]dt xf]nf, t/ afWotf a9L 5 . ljz]ifu/L of] ;DaGw sfod /fVg tkfO{+afWo x'g'x'G5 . d tkfO{+sf tLgk|Zgsf] hjfkm lbG5', h;df d]/f;Nnfx klg 5g\ . klxnf] s'/f tpgn] uNtL u/] . 3/df j}wflgs>LdtL / aRrf eP/ klg pgn]tkfO{+nfO{ cj}wflgs >LdtLsf] bhf{lbP . xf], pgn] tkfO+ {sf ;a}cfjZostf k"/f ul//x]sf 5g\, t/slxn];Dd unf{g\\ < of] s'/fn]tkfO{ +nfO{ ;tfp“bf] xf]nf . gf}jif{b]lvsf] of] ;DaGw a'9];sfn;Dd/xnf < cyjf tkfO{+sf] of}jg

/x];Dd dfq pgL tkfO{ +k |ltcfslif{t x'g ;S5g\ . To;}n] d]/f];Nnfx 5, tkfO{ :jfanDaLaGg'xf ];\ . tkfO{ + kSs} klgk9]n]v]sL x'g'x 'G5 . of ] kqtkfO{+n] g} n]v]sf] xf] eg] tkfO{+sf]cIf/ / z}nLn] tkfO{+ lzlIftx'g'x'G5 eGg] bl;{G5 . tkfO{+ s'g}sfd u/]/ jf hflu/ vfP/ cfkm\gf]af“Rg] cfwf/ tof/ kfg'{xf];\ .lg/Gt/ cfly {s cfh{g x 'g ]sfddf nfUg'xf ];\ . To;kl5olb eljiodf pgn] w f ]s flbP eg] klg tkfO { + lgw{Sslhpg ;Sg 'x ' G5 / eljiocefjdf laTb}g .

d @* jifL{of cljjflxt dlxnfx'“ . ljut gf} jif{b]lv Ps #* jifL{oljjflxt k'?if;“usf] k|]ddf k/]sL 5' .pxf“sf] !% jif{sf] 5f]/f 5 . Joj;foLePsfn] pxf“nfO{ gk'u s]xL 5}g, t/d]/f] cfly{s cj:yf sdhf]/ ePsfn]pxf“n] d]/f] ;a} cfjZostf k"/ful//xg'ePsf] 5 . ljut 5 jif{b]lvd / d]/f] kl/jf/ pxf“n] vl/b

neu'? kf7sx¿sf] k|]d lh1f;f Pj+ ;d:of;dfwfg ug]{ p2]Zon] xfdLn] of] :tDe;'? u/]sf xf}+. cfkm\gf k|]d;DaGwLljleGg ;d:of xfdLnfO{ n]lvk7fpg'xf];\. tL ;d:ofsf] ;dfwfg ljleGgljz]if1sf] /fo–;Nnfxcg'¿k gflosf/]vf yfkfn] vf]Hg] k|of; ug'{x'g]5. of]:tDesf nflu s'g} z'Ns nfUg]5}g.cfkm\gf] ;d:of ;fKtflxssf] 7]ufgfdfk7fpg'xf]nf.

jL/tfsf] lrgf]• lgb]{zs z+s/ l3ld/]åf/f

lgb]{lzt rnlrq …ljifÚ;fj{hlgs x'g] qmddf /x]sf]a]nf l3ld/]s} lgb]{zgdf csf]{rnlrq …jL/tfsf] lrgf]Úsf]lgdf{0f x'g] ePsf] 5 . xfn} z'ed'x"t{ u/L lgdf{0f k|f/De ul/Psf]pQm rnlrqdf lj/fh e§,;'dg l;+x, sNof0f l3ld/],Crf l3ld/], /~hgf zdf{,/]lhgf pk|]tL, ;f]letf l;Dv8f,x]dGt a'9fyf]sL, /fds[i0fahufO{+, lji0f' ;fksf]6f, w|'j bQcflb snfsf/n] clegoub}{5g\ . Zofd ;'j]bL / ZofdsfsL{n] lgdf{0f u/]sf] pQmrnlrqdf ;'/]z clwsf/Lsf];+uLt, uf]ljGb /fO{sf] g[To, /Tg9sfn d'Ggfsf] 5fof+sg tyf;fg' s'df/sf] åGå /xg]5 .;km\6 Od]hsf] ;]jf yk

• rnlrq lgdf{0fsf] qmda9\g yfn]kl5 5fof+sgkl5sfk|fljlws sfo{ ug]{ gof“sDkgLx¿sf] ;~rfngdf cfpgyfn]sf 5g\ . o;}qmddfljutdf k|fOd a|f]8sfl:6ªsfjl/i7 k|fljlws ;'zLn >]i7n]sf7df8f}+sf] lah'nLahf/dfrnlrqsf ;Dk"0f{ k|fljlws sfo{Ps} :yfgdf u/fpg] kl/sNkgfdf…;km\6 Od]hÚsf] ;~rfng yfn]sf5g\ . klxn] ;fwf/0f /]sl8{ª:6'l8of]sf ¿kdf ;~rflnt pQmrnlrq k|fljlws ;+:yfdf ;]jfylkPkl5 xfn uLt/]sl8{ªnufot ;Dkfbg,Aofsu|fpG8 ;+uLt, 8ljª,kmfOe KjfOG6 jfg ;/fpG8;fpG8 ldlS;ª, kf]:6/ tyfk|rf/ ;fdu|L l8hfOgh:tf ;]jfylkPsf 5g\ ./]vfsf] csf]{ rnlrq

• gflosf /]vf yfkfn]sf7df8f}+df tLg jif{ k'/fgf]rnlrq …lxDdtÚ ;kmntfk"j{sk|bz{g ul/;lsg\ . pgsf] csf]{rnlrq …lxkmfhtÚsf] k|fljlwssfo{ ;lsg nfu]sf] 5 . o;aLr/]vfn] oxL h]7 dlxgfsf] klxnf];ftfb]lv csf]{ rnlrqsf]5fof+sg cf/De u/]sL l5g\ .d'Vo ;xfos lgb]{zs eP/ljut Ps bzsb]lv g]kfnL

rnlrqx¿df sfo{/tzlAa/ >]i7 pgsf] gof“rnlrq …s;n] rf]¥of]d]/f ] dgÚsf lgb] {zsx'g\ . rnlrqdf gflosf/]vf;“u cfo{g l;Ub]nsf]hf]8L /xg]5 .ca lgu/fgL

• rnlrq …ho lzjz+s/Ún] Jofj;flos ;kmntfkfPkl5 lgdf{tf ;'zLnkf]v/]n pQm rnlrqsflgb]{zs /fh]Gb| pk|]tLnfO{ km]l/Psk6s bf]xf]¥ofp“b} 5g\ .oxL h]7 dlxgfsf] t];|f] ;ftfkf]v/]nsf] lgdf{0fdf 5fof+sgcf/De ul/g] elgPsf]rnlrq …lgu/fgLÚdf pgn]pk|]tLnfO{ lgb]{zs lnPsf5g\ . pk|]tL jif{ )^%sf;jf{lws ;kmn rnlrqlgb]{zg ug]{ lgb]{zs x'g\ .…ho lzj z+s/Úsf cltl/Qmpgn] lgb]{zg u/]sf b'O{rnlrq …l;nl;nfÚ /…lu/km\tf/Ú jif{s} ;jf{lws;kmn rnlrq dflgPsf5g\ . kf]v/]nsf]…lgu/fgLÚdf lj/fh e§,c?l0fdf nD;fn, d's]z9sfn tyf h]lgiff s];Lsf]d'Vo e"ldsf /xg]5 eg]o;sf ;+uLtsf/ j;Gt;fksf]6f / n]vs ljsf;cfrfo{ x'g\ .

lkmNdL va/

Page 12: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 !@

rnlrq If]qdf k|j]z u/]kl5 cfkm\gf]gfd kl/jt{g ug]{ 6«]G8 gof“ xf]Og . g]kfnLrnlrqdf w]/}n] cfkm\gf] gfd kl/jt{gul/;s]sf 5g\ . kl5Nnf] ;dodfemfkf, rf/kfg]sL hfgsL s];Ln]rnlrq If]q k|j]znuQ} cfkm\gf]gfd kl/jt{g u/]sL l5g\ . pgLclxn ] lhof s ];Lsf ] gfdn ]rnlrqdf clego ug{ yfn]sLl5g\ . lgb]{zs bLks >]i7n] pgsfcfsif{s tl:a/ b]v]kl5 rnlrq…xf] oxL xf] dfofÚ df gflosfsf

¿kdf cg'aGw u/] . rnlrqdfgflosfsf] e"ldsf kSsf ePkl5 pgn]j;Gt >]i7;“u g[To k|lzIf0f lng yfn]sLl5g\ . kl5Nnf] ;dodf g[To k|lzIf0fd}Jo:t lhofn] cfkm"nfO{ kkm]{S6 gflosfsf¿kdf /htk6df ptfg]{ of]hgf agfPsLl5g\ . lgb]{zs >]i7n] g} gfd kl/jt{gul/lbPkl5 pT;flxt ag]sL lhofn]cfkm\gf] of]hgf ;'gfp“b} elgg\— …g]kfnLrnlrqd} cfkm\gf] Sofl/o/ agfp“5' .Ú:d/0f /xf];\, o;cl3 emfkfs} od'gfpKf|]tLsf] gfd kl/jt{g u/]/ lgb]{zs >]i7n]o'gf /flvlbPsf lyP .

clxn] gflosf lg?tf l;+xsf] vf]hL ug{yflnPsf] 5 . s'g} a]nf clwsf+z g]kfnL rnlrqdflg?tfnfO{ d'Vo e"ldsfdf k|:t't ul/GYof] . olta]nfPs bh{geGbf a9L rnlrqsf] 5fof+sg e}/x]sf] 5,t/ s'g} klg rnlrqdf lg?tf 5}gg\ . clwsf+zsf]cg'dfg lg?tf alnp8 k|j]z ul/g\ eGg] 5 .Psy/Lsf] cg'dfg eg] s]xL k[ys\ 5 . pgLx¿sfcg';f/ pgL clxn] cfkm\g} hGdynf] l;lSsddfl5g\ . csf{lt/ lg?tfnfO{ g]kfnL rnlrq If]qdfNofpg] lgb]{zs t'n;L l3ld/] klg lg?tfsf] l:yltaf6cgle1 5g\ . kl5Nnf] k6s l3ld/]s} rnlrq …b]zÚdf clego u/]sL lg?tfnfO{ To;kl5 y'k|} rnlrqaf6k|:tfj cfPsf lyP, t/ pgn] gflosfnfO{ lbOg]kfl/>ldsk|lt c;Gt'li6 JoQm ub } { cfPsLlyOg \ . …sd k f l /> ldsdfsfd ug ' {eGbf gug'{ g} hftLÚeGg] lg?tf r n l r q

I f ] q a f 6 }k n f o ge P s f ]lgisif{ klgl g s f N gyflnPsf]5 .

pd]/ M @) k"/f e} @%gsf6]sf], j0f{ M ux'“uf]/f], prfOM ^ lkm6 . of] dflg; x/fPsf];"rgf eg] k6Ss} xf]Og . a?dflg; kfPsf] ;"rgfh:tf] rflx+dfGg ;Sg'x'G5 . zfx?v vfg,cfld/ vfg, ;}kmcnL vfg,;ndfg vfg h:tf vfgx?sf]vfgL g } 5 alnp8df .lj8Dagf, alnp8af6 k|efljtslnp8df eg] Pp6f klg vfgy/sf gfossf] …8]Ao'Ú ePsf] 5}g,t/ pNn]lvt sbsf7Lsf Pso'js slnp8df km]nf k/]sf5g\ . pgsf] gfd xf], x;gvfg . x;g em§ x]bf{ slnp8sflglvn / lj/fheGbf sdb]lv“b}gg\ . ;w}+h;f] gof“ gfossf]vf ]hLdf /xg ] lgdf {tflgb]{zsx¿sf nflu x;g Pp6fultnf] vf]hL x'g ;S5g\ . klxnf]t alnp8df 5fPsf] vfg y/ePsf, csf]{ nfossf x;gnfO{

a? s;n] …8]Ao'Ú ug]{xf] < kvf{Osf]lji fo aGg;S5 .

lhof

lg?tfsf]

lxGbL l;l/on …s;f}6LlhGbuLsLÚ df clego u/]/ g]kfnLu[lx0fLsf] dgdf af; u/]sLcleg]qL Zj]tf ltjf/L -k|]/0ff_ n]xndf uP/ rnlrq x]g]{ bz{snfO{klg ;Gt'i6 agfPsL l5g\ .ef]hk'/L / g]kfnL b'O{ efiffdf ag]sf]lqg]q sf7df8f}+df k|bz{g e}/x]sf]5 . …rnlrq s:tf] nfUof] <Úcfdlgdf{tfn] xnaf6 lgl:sPsfbz{s;“u ;f]W5g\ lqg]q o'lg6n] klgToxL u¥of] . xnaf6 lgl:sPsfbz{ssf] cfjfh lyof]– k|]/0ffsf]clego dg k¥of] . cflv/ s] 5k|]/0ffdf h'g u'0f g]kfnsf c¿gflosfdf e]l6+b}g < o; ljifodfeg] bz{sn] vf;} l6Kk0fL u/]gg\ .

g]kfnL bz{sn] dg k/fPsf]s'/f lqg]q o'lg6n] pgsf] sfgdf

vf]hL

rnlrq x ]/ ]/ xnaf6lgl:sPkl5 k|foM bz{ssf] s'/fsfgLsf]ljifo x'G5 ev{/} x]/]sf] rnlrq .xnaf6 lg:s“bf–lg:s“b} l6Kk0fLul/xfN5g\– of] rnlrqdf of] /fd|f],of] g/fd|f] . rnlrq …ld;g k};fÚx]/]/ xnaf6 lgl:sPsf bz{sn]rnlrqsf] ljifodf Tolt w]/} l6Kk0fLu/]gg\ . w]/}sf] aLrdf :yfg kfof]cleg]qLsf] k|;+un] .

;fdfv';Laf6 cfPsL u[lx0fLn]l6Kk0fL ul/g\– lx/f]OgeGbf t df]8n7Ls . k|foM g]kfnL rnlrq x]g]{ tL

lx/f]OgeGbf t df]8n 7Ls

bz{sn] ld;g k};fsL cleg]qL lgzfclwsf/L / cfo'iff a:g]tsf] k|z:tk|z+;f ul/g\ . …rn]sf lx/f]Ogn] e2fclego uy]{ t/ gof“ s]6Lx¿n] /fd|f]u/]sf 5g\Ú– pgn] elgg\ .

pgs} k|;+udf ;xdlt hgfPcsf{ bz{s /fh]z u'?ªn] . pgnfO{lglvnsf] :6G6 ;fx|} dg k/]5 .df]8nn] ;f“Rr} /fd|f] sfd u/]sfn]bz{sn] k|z+;f u/]sf x'g\ jf c¿lx/f]Ogn] ultnf] clego gu/]sfn]eGg] ljifodf eg] bz{sn] dthfx]/ u/]gg\ . h] xf];\ lgzf /cfo'iffnfO{ dfGg}k5{ bz{sn] /fd|}d"Nofªsg u/] .

k|]/0ff

k'¥ofO;s]sf] 5 . ;xfos lgb]{zs;fg' zfSon] lbPsf] hfgsf/Lcg';f/ ut z'qmaf/ g} k|]/0ffnfO{kmf]gdfkm{t\ bz{sn] dg k/fPsf]hfgsf/L lbPsf lyP / Tof] ;'g]/Zj]tf lgs} pT;flxt ePsLlyOg\ . c¿ rnlrqdf klgg]kfnL bz{sn] Zj]tfnfO{ b]Vgkfpnfg\ < ;xfos lgb]{zs;fg' o; ljifodf s'/fe}/x]sf] atfp“5g\ .

dg k¥of]

8]Ao's;n] ug]{ <

hfgsL xf]Og

Page 13: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 !#

sldg]alnp8df cfh z'qmaf/ ;fj{hlgs x'g]

rnlrq …sldg]Ú df rsn]6L gfos zflxb sk'/leGg :j¿kdf b]lv+b}5g\ . l;S; Kofs z/L/agfpg] xf]8df zflxb klg ;xefuL ePsf 5g\ .;+uLtsf/ ljzfn ef/åhåf/f lgb]{zg ul/Psf]of] rnlrqsf nflu zflxbn] sl/a Ps jif{;Dds7f]/ zf/Ll/s Jofofd u/]sf ] atfOG5 .rnlrqdf pgL bf]xf]/f] e"ldsfdf 5g\ . sldg]dfpgn] h'DNofxf bfh'–efOsf] e"ldsf lgjf{x u/]sf5g\ . of] rnlrqdf zflxbsf cltl/Qm lk|o+sfrf]k8f tyf cdf]n u'Kt]n] d'Vo e"ldsf lgjf{x

rnlrq u/]sf 5g\ . o'l6eL df];g lkSr;{n] lgdf{0f u/]sf]of] rnlrq PS;gk|wfg 5 .

k|f/Deb]lv cGTo;Dd g} PS;gsf cfsif{sb[Zo ;dfj]z ul/Psf] of] rnlrqn] bz{snfO{cfslif{t ug]{ s'/fdf lgb]{Zfs ef/åfh 9'Ss 5g\ .lgb]{zs ef/åhn] g} of] rnlrqdf ;+uLt lbPsf5g\ . alnp8df o;cl3 klg Pp6} gfosnfO{bf]xf]/f] e"ldsfdf k|:t't u/]/ y'k|} rnlrq lgdf{0fe};s]sf 5g\ . …sldg]Ú df b'O{ leGg rl/q tyf:jefjsf bfh'–efOsf] syfnfO{ ;d]l6Psf] 5 .s0f{lk|o uLt–;+uLtsf sf/0f rnlrqn] ;+uLtkf/vLsf] dg lhTg ;S5 . alnp8df cfh}z'qmaf/ …df?tL d]/f bf]:tÚ, …d';fÚ tyf …l6d–bkmf];{Ú klg ;fj{hlgs x'“b}5g\ .

xlnp8df cfh z'qmaf/ k|bz{g x'g] rnlrq …b x\ofªcf]e/Úsd]8L rnlrq xf] . of] rnlrq rf/ hgf h"8\ofxfsf] syfdf cfwfl/t5 . ! 306f #( ldg]6 nfdf] of] rnlrqsf] lgdf{0f jfg{/ a|b;{n]u/]sf] xf] . jfg{/n] g} o;nfO{ ljZjJofkL ¿kdf k|bz{g ug{ nfu]sf]xf] . cd]l/sfsf n; P~hn; tyf nf; e]uf;df 5fof+sg ul/Psf] of]rnlrqdf Pp6f Aofrn/ kfl6{sf] k|;+u ;d]l6Psf] 5 . cljjflxtk'?ifx¿n] cfof]hgf ug]{ Pp6f Aofrn/ kf6L{df ePsf] /dfOnf]36gfqmdn] rnlrqnfO{ xf:ok|wfg agfPsf] 5 . b'O{ lbgkl5sf]ljjfxsf] tof/L ug]{ qmddf rnlrqsf d'Vo gfos cfkm\gf tLg hgf;fyL;“u n; e]uf; hfG5g\ . n; e]uf;df cfof]lht Aofrn/ kf6L{df;xeflu x'g pgLx¿ Toxf“ k'u]sf x'G5g\ .

pgLx¿n] kf6L{df olt /dfOnf] u5{g\, h'g pgLx¿sf] hLjgs}clj:d/0fLo 36gf aGg k'U5 . kf6L{kl5 ;'t]sf pgLx¿ laxfg p7\bfs'g} klg s'/f ;Demg g;Sg] cj:yfdf x'G5g\ . ljjfx ug]{ b'nfxf klgufoa x'G5g\ . j}jflxs ;df/f]xsf nflu rf/ 306f af“sL /x“bf;d]tb'nfxf km]nf gk/]kl5 pgLx¿ lg/fz x'G5g\ . rnlrqsf] SnfOd]S;tL b'nfxf km]nf k5{g\ ls kb}{gg\ eGg] s'/fdf s]lGb|t 5 . a|f8\ln s"k/, P8x]ND;, Hofs uflnlkmgfls;, x]b/ u|fxd, hl:tg afyf{ cflb snfsf/n] d'Voe"ldsf lgjf{x u/]sf] of] rnlrqsf] lgb]{Zfg 6f]8 lkmlnK;n] u/]sf x'g\ .

b x\ofªcf]e/

Sof/]ª Uofª–@lel8of] k|ljlwdf lgdf{0f ul/Psf] rnlrq …Sof/]ª UofªÚ

nfO{ bz{sn] ?rfPkl5 o;sf lgdf{tfn] l;Sj]n rnlrqsf ¿kdf…Sof/]ª Uofª–@Ú tof/ kf/]sf 5g\ . of] rnlrqsf] ;fj{hlgs k|bz{gcfh z'qmaf/b]lv /fhwfgLaflx/sf s]xL :yfgaf6 ul/+b}5 . of]rnlrqsf] lgb]{zg pbo ;'Aafn] u/]sf x'g\ . o;cl3sf] klxnf]efusf] lgb]{zg klg ;'Aafn] g} u/]sf lyP . df;{n cf6{ / PS;gsfb[Zox¿sf] afx'Notf /x]sf] of] rnlrqdf gf} jifL{o Ps afnsnfsf/nfO{d'Vo kfqsf ?kdf k|:t't ul/Psf] 5 . afnsnfsf/ cHh' nfdfn]rnlrqsf csf{ gfos lglvn pk|]tL;/x :6G6 / åGå b[Zodf clegou/]sf 5g\ . oxL ljifo g} rnlrqsf] d'Vo cfsif{s kIfsf ¿kdf/x]sf] 5 . rnlrqdf pgL vngfossf ¿kdf k|:t't ePsf 5g\ .rnlrqdf em/gf yfkf, c?l0fdf nD;fn, ;'dg nfdf, /fdrGb|clwsf/L cflb snfsf/n] klg clego u/]sf 5g\ .

Page 14: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 !$

PsfPs rrf{df cfpg'eof] lg <pkflw t klxn] klg lht]sL lyP“, t/ oltsf] rrf{eg] kfOg“ . ;fob gub k'/:sf/ w]/} ePsfn] xf]nf .5f]6f] ;dodf w]/}nfO{ lrg]+ . Ps}k6s e]6 ePsfn] gfd}ofb gx'“bf] /x]5 . cg'xf/ b]v] dfq lrG5' .gub k'/:sf/ s]df vr{ ug'{eof] <clxn];Dd u/]sL 5}g\ . ;fyLefOn] l6«6 lbg'k5{eg]sf 5g\, yf]/} To;d} vr{ u5'{, af“sLdf cfkm}+n]k};f yk]/ Pp6f d'eL Sofd]/f lsGg] ;f]rdf 5' .slxn]b]lv g[To ug{ yfNg'eof] <:s'n k9\bftfsfb]lv g} xf] . Dof8dx¿n] /fd|f]g fR5 ] eGb } sfo {qmdx¿df efu lngxf}:ofpg'x'GYof] . :6]h sfo{qdx¿df a9L ;xefuLx'g yfn]sL eg] xªsª cfPkl5 g} xf] .g[Toafx]s tkfO{+sf] ?lr <

uLt ufpg dg k/fp“5' . df]8lnªdf klg ?lr 5,;fyLefO;“u 3'Dg / ukm\lkmg dg k/fp“5' . o;afx]skm';{bsf] ;do OG6/g]6df cfºgf lel8of] / tl:a/x¿cknf]8 ug{ clg sd]G6 k9\g /dfOnf] nfU5 .a9L s:tf sd]G6 cfp“5g\ <y/Ly/Lsf x'G5g\ . g[To u/]sf] lel8of] x]/]/ sltkon]sfo{qmddf ;xeflutfsf nflu k|:tfj /fV5g\ .k|]dk|:tfj /fVg] klg y'k|} e]l6g'x'G5 .y'k|} k|:tfjdWo] Pp6f t ;b/ eof] xf]nf lg, xf]Og <ePsf] klg x'g;S5, sltko sd]G6 dg 5'g]vfnsf x'G5g\ .casf] of]hgf s] 5 <g]kfndf x'g] s'g} /fd|f] g[To k|ltof]lutfdf ;xefuLx'g] ljrf/df 5' . 8fG; cfO8nsf cfof]hsx¿sf]klg o:t} of]hgf 5 .

hDsf e]6

xªsª lelqPsf] kf“r jif{ k'Ubf;d]t;fyLefOd} ;Lldt nlntk'/,nugv]nsL /]0f' yfkf 8fG;cfO8nsf] pkflw;“u} rrf{df cfOg\.lht;“u} %! xhf/ ?k}of“ / 6«kmL xftkf/]sL yfkf xªsªdf x'g]sfo{qmdx¿sf] cfsif{0f ag]sL5g\. o;cl3 xªsªd} cfof]lhtb'O{ g[To k|ltof]lutfdWo] pgLPp6fdf klxnf] / csf{]df bf];|f]ePsL lyOg\. kmf:6la6df g[Toug{ dg k/fpg] /]0f' :6]h g[Tosfnflu g]kfnL uLt g} 5l/tf] nfUg]atfp“l5g\. df]8lnªdf ;d]t ?lr/x]sf] atfpg] /]0f'n] /fh' nfdftyf ;f]d yfkfsf] Do'lhslel8of]df ;d]t clego u/]sL5g\. k|yd xªsª 8fG;cfO8n;“u ;fKtflxs k|ltlglwlgd{n >]i7sf] hDsfe]6 M

tkfO{++{+nfO{+ uf]/Ldg k5{g\ ls sfnL <tkfO{++{+nfO{+ uf]/Ldg k5{g\ ls sfnL <tkfO{++{+nfO{+ uf]/Ldg k5{g\ ls sfnL <

s]jn Ps k|Zg

3/df >LdtL uf ]/LePsLn] sfnL g} dg k5{g\ .sfnLnfO{ lbnjfnL klgeG5g\, t/ To;sf] cg'ej5}g, olb ;f“Rr} g} lbnjfnLx'G5g\ eg] sfnL g} /f]Hg'knf{ .

lzjxl/ kf}8]nxf:osnfsf/

sfnL g} /f]Hg'knf{ . uf]/f]eP/ klg leqL dg sfnf]x'g] y'k| } b]v]sf] 5' . To;sf];§f sfnL eP/ klg dguf ] / f ] x f ]; \ . s fn f ] /uf]/f ]sf] ld>0f eP cema]; ==== .

bLk]zlszf]/ e§/fO{ ufos

sfnL o'jtL dg k5{g\,lsg eGg ] < xfxfxf = = = =sfnLx¿ cfsif{s x'G5g\ .

cfo{g l;Ub]ngfos

dnfO{ t uf]/L o'jtL dgk5{g\ . lsgeg] sfnLnfO{ uf]/Lx'g d]sck u/]/ 9fSg'k5{ . uf]/Lt To;} klg v'n]sf x'G5g\,pgLx¿df Ps k|sf/sf] cfsif{0fx'G5 .

;To/fh cfrfo{ufos

sfnL, lsgeg] uf]/Ldfbfu nfu]sf] k|:6 b]lvG5 .sfnLdf b]lv“b}g . sfnLx¿ lx:;Lklg k/]sf x'G5g\ lg, xf]Og <

sNof0f l3ld/]gfos

Page 15: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 !%

em8\sf lbGYof] . lxhf]sf] hLjg;kgfdf af“r]sL /x]5', clxn] aNnoyfy{;“u hDsfe]6 x'g yfNof] .aNn hLjg a'em\g yfn]sf] dx;';x'g yfn]sf] 5 . d}n] sn]hsf] d'v}b]Vg kfOg“ . Vofn–76\6fd} rnlrqsnfsf/ eP“ . of] kl/k| ]Iodfcd]l/sf d]/f nflu 7"nf] o'lgel;{6Le}lbof], hxf“ d}n] hLjgsf w]/} kf6fnfO{glhsaf6 a'em\g] cj;/ kfP“ .

ca hLjgdf s] s'/f e}lbPx'GYof] eGg] nfU5 <

5f]/L sljtf, ljgf]b, of]rnlrq pBf]u, dnfO{ dfof ug]{ldl8ofsf dflg; ;a}nfO{ h'?Ssaf]s]/ s'g} o:tf] cfONofG8dfk'¥ofcf}+, hxf“ ;a} gLlt–lgod/fd | f ]; “u df lgof ]; \ . / fd | frnlrqdf clego ug{ kfOof];\ .

g]kfndf xf]Og <oxf“sf] /fhg}lts a]lylt,

lgod–sfg'g 7f8f] u/L ldlrg]rng, kmf]xf]/, k|b"if0fn] lbSsnfU5 . 3/ -uf]bfj/L_ af6 ;x/hfg rf/ k6s ;f]Rg'k5{ . s] ug]{,o:t} 7fp“df dnfO{ dg kg] {,dnfO{ dfof ug]{ dflg; a:5g\ .oyfy{ s] xf] eg] o;nfO{ st}nfg ;ls“b}g .

o;sf] cy{ ca g]kfn gkms{g] <d}n] elgxfn] lg, oxL+ 7fp“df

dnfO{ dg kg]{, dnfO{ dfof ug]{dflg; a:5g\ . oL ;a}sf] dxŒjd}n] a'lem;s]sL 5' . logLx¿af66f9f /xg ;ls“b}g . t}klg d d'9Ldflg; x'“, o;} eGg ;lStg“ .hxf“;Dd clxn]sf] s'/f 5, ptfsf]Jojxf/ ldnfP/ d ;w}+el/sfnflu g]kfn kms{G5' .

dx;'; x'G5aNn hLjg a'em\g yfn]sf]

k[i7 % af6 hf/L

rnlrqdf ;lqmo x'g] ls c¿g} sfd ug]{ <

dleqsf] snfsf/ ;w}+el/hflu/xG5 . of] sl/Zdfleqsf]snfsf/ yf]/} eP klg kbf{df b]lvp“meG5 . hLjge/ o;n] 5f8\5h:tf] nfUb}g . ljgf]b klg p:t}5, ;'l6ªdf c¿sf nflu vfgfksfpg kfof] eg], clnslt clegoug{ kfof] eg] o;}df /dfp“5 .

slxn]b]lv k|f/De ug'{x'G5,rnlrq <

clxn] cg's"n jftfj/0f 5}g .km]l/ xfdL snfsf/ dfq /x]5f}+,rnlrqsf] Jofkf/L x'g ;Sb}gf}+ .To;}n] rnlrq agfpg] lxDdt klg5}g . s;nfO{ k};f 8'afpg] dg x'G5/ < clxn] xfdL ;Nnfx ub}{5f}+ .

cd]l/sf a;]/ b 'O {–rf/rnlrq agfpg] k};f sdfpg'eof]xf]nf lg <

g6 P6 cn . tkfO{ +kTofpg'x'Gg, s;}n] klg kTofp“b}gg\,t/ d}n] Ps k};f klg arfPsf] 5}g .d klxn]b]lv g} dx“uf] nfpg'kg]{, dL7f]vfg'kg]{ afgL ePsL o'jtL x'“ . sltkog]kfnL dhlQs} sdfP/ /fd|f] k};farfp“5g\, dnfO{ eg] dlxgfel/sf]vr{ k'Ub}gYof] . slxn]sfxL+ d;f]R5', lsg d c¿eGbf km/sePsL x ' “n f . ;fob dnfO {cfDbfgL Dofg]hd]G6 ug{ cfp“b}g .

d a]nf–a]nfdf g]kfn cfO/xG5' .To;df 7 "nf ] vr{ x 'G5 . dcd]l/sfdf klg x]NySna hfG5' .dx“uf] klx/gsL ;f}lvg x'“ . k};farfpg ;lsg“ eg]/ s'g} lrGtf5}g, ;a}eGbf 7"nf] s'/f d}n]hLjgdf w]/ } s'/f l;s] + , of ]dxŒjk"0f{ s'/f xf] .

cem} klg plQs} /fd|L x'g'x'G5 <-xf“;f]_ g]kfn cfPkl5 d Ps

lsnf] df]6fP“ . d}n] cem} cfkm"nfO{d]G6]g ug{ ;s]sL 5}g . d]/f]ljrf/df d cem} y'k|} jif{ cfkm"nfO{d]G6]g ug{ ;S5' . ;f}Gbo{ eGg]s'/f cfkm"n] d]G6]g ug]{ xf] . vfglkgtyf hLjgz}nLdf Wofg lbg] xf]eg] ;a} pd]/eGbf sd b]lvG5g\ .

5f]/L klg tkfO{+;dfg b]lvgyfln5g\, s:tf] nfU5 <

pgL deGbf klg cUnLl5g\ . pgL !% jif{ k'Ug nflug\ .d klxnf] rnlrqdf h:tL lyP“,pgL To:t} l5g\ . d pgL;“u sf6'{gx]5'{, u]d v]N5' . pgsf] sk8f dnufp“5', d]/f] pgL nufp“l5g\ .xfd|f w]/}h;f] ;f}v ldN5g\ . xfdLcfdf–5f]/L sd / ;fyL a9L xf}+ .hLjgdf o:tf] df]8 klg cfp“bf]/x]5 eg]/ v';L nfU5 .

tkfO{+n] cfkm\gL cfdfnfO{ klgcfkm\g} 3/5]pdf 3/ agfOlbg'ePsf]5, ef]ln sljtfaf6 klg To:t}

cfzf /fVg'x'G5 <cfdfnfO { d }n ] 3/

agfOlbPsL xf]Og . Tof] pxf“sf]cfkm\g} sdfO xf], t/ cfdfnfO{glhs} /fVbf s]xL x]/ljrf/ x'G5eGg] ;f]r xf] . oBlk ;a} cf–cfkm\gf] lhGbuLdf Jo:t eO“bf]/x]5 . rfx]h:tf] x]/rfx ug{ ;s]sL5}g . ef]ln sljtfn] dnfO{ x]/rfxu¿g\ eGg] cfzf /fVg' unt xf] .cfh ljgf ]bsf cfdf–a 'afa]nfotdf x'g'x'G5, pgL oxf“ 5g\ .To;}n] ;f]r]sf] h:tf] x'“b}g .

pd]/ 9Ns“b} uPkl5 s] u5'{eGg] ;f]Rg'x'G5 <

d]/L cfdf ehg–sLt{g u/]/lbg latfpg'x'G5 . d}n] klgcfkm} +df lahL x'g] s'g} pkfolgsfNg'knf{ .

—clZjgL sf]O/fnf

sf7df8f} +— gflosf uf}/LdNn sljtf klg n]lV5g\ eGg]s '/ f pgsf k |z +;sx¿nfO {hfgsf/L 5}g . gflosf dNnsljtf dfq n]lVbgg\, cfkm"n]/rgf u/]sf sljtfx¿ cfsif{s9+un] jfrg klg ul5{g\ . utzlgaf/ /fhwfgLdf cfof]lht Pssfo{qmddf dNnn] cfkm\gf] efjk"0f{sljtf jfrg u/ ]/;flxTosdL{x¿nfO{ cfZro{dfkfl/g\ . sfo{qmddf ;xefuL Psdfq sjloqL gflosf uf}/L dNnn]

rnlrqsdL{

slj ag]kl5

sfo{qmd k|f/De x'g'eGbf b'O{306fcl3 dfq /rgf u/]sf] sljtfgj/; tyf d'Qmsn] bz{snfO{n6\7 agfPsf] lyof] .

/fhwfgLdf e]nf ePsf;flxTosdL{ tyf rnlrqIf]qsf;|i6fx¿ o;k6s ;dfhsf bk{0frnlrqnfO{ g} sljtfdf k|:t'tul//x ]sf lyP . rnlrqnfO {;flxTo;|i6f;Dd k'¥ofpg] p2]Zon]g]kfn rnlrq snfsf/ ;dfhåf/fcfof]lht rnlrq sljtfofqfzLif{ssf] sfo{qmddf of] cj;/

ldn]sf] xf] . g]kfnL rnlrqnfO{klg af}l4s prfOdf k'¥ofpgsfo{qmd ul/Psf] ;+3sf cWoIf/d ]z a '9fyf ]sLn ] atfP .rnlrqIf]qdf af}l4s ;|i6fsf]cfudg u/fpg yf lnPsf ]cleofgsf] klxnf] k|:t'ltcg'¿kpQm sljtfjfrg sfo{qmddf;flxTo tyf rnlrqIf]qsf ;|i6fn]rnlrqnfO{ ljleGg ljGb'af6sljtfdf 9fn]sf lyP . sfo{qmddfrnlrq n]vs gog/fh kf08]n]…/]vf yfkf / ef]lnsf] l;g]dfÚzLi f {sdf sljtfjfrg u/Lsfo{qmdsf] yfngL u/]sf lyP .pgn] cfkm\gf] bf];|f] sljtf …/fh]zxdfn / xfd|f gfosÚ zLif{ssf]lyof] . sfo{qmddf o'jfslj tyfuLtsf/ gj/fh nD;fnn] …n;PGhN; l;lGyof / g ]kfnLrnlrqÚ zLif{ssf] sljtfdf g]kfnLrnlrqnfO{ xlnp8;“u t'ngfu/]sf lyP . 6 ] ln> [ +vnfsflgb] {zs no ;+u|f }nfn] 76\of}nf]kf/fdf k |:t 't u/ ]sf] sljtf…lrqleqsf] dfG5]Ú ;'gfPsf lyP .oxL sfo{qmddf ;xefuL x'gkf]v/faf6 cfPsf slj k|s6 k+u]gLlzjsf] sljtfn] bz{snfO{ k|]ddoagfPsf] lyof] .

Page 16: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 !*

Do'lhs ck8]6

;fKtflxs nfOe

‘s] lbpm“===’ nf]slk|o ePs} xf] t <>f]tfx¿n] cToGt ?rfpg'ePsf]5 . /]l8of] / 6]lnlehgaf6 klgalh/x]sfn] nf]slk|o ePs}x'g'k5{ .s'g z}nLdf cfwfl/t 5 <of] km\o'hg z}nLsf] kk uLtxf] . kmf:6 la6df tof/kfl/Psfn] g[To klg ug{ldN5 .>f]tfn] uLtsf] s'g kIf dgk/fPsf 5g\ <;+uLtsf/ /fhg/fhlzjfsf]6Lsf] ;+uLt . ufogaf6klg k|z+;f kfO/x]sL 5' .Do'lhs lel8of]sf] rrf{ tr'ln“b} 5 lg <of] uLtnfO{ Do'lhs lel8of]n]klg yk nf]slk|o agfPsf] 5 .lel8of] s:tf] ag]sf] 5 <uLTfsf] zAb cg';f/s}lel8of] ag]sf] 5 . ufoghlQs} lel8of]af6 klg d;Gt'i6 5' .

AofG8

ef]sn— cle, a];— /fs]z, 8«d— ls/0f, lsaf]8{— ;ljg, lu6f/— ;~hoO6x/Lsf :yfgLo o'jfx¿n] lj=;+= @)^) df :yfkgf u/]sf]

eUgfjz]if AofG8 clxn] /x/df dfq ;Lldt 5}g . AofG8sf;b:ox¿ o;nfO{ Jofj;flos ¿kdf cl3 a9fpg] ;f]rdf 5g\ .pgLx¿ xfOef]N6]h / xNnf–vNnfdf u'lGhg] d]6n ;+uLtnfO{d]nf]l8s d]6nsf ¿kdf df}lnstf lbg] cEof;df 5g\ . AofG8sflu6fl/:6 ;~ho eG5g\— …clxn] xfdL l;l/o;nL nflu/x]sf5f}+ . d]nf]l8s d]6ndfkm{t ;dfhnfO{ gof“ :jfb lbg rfxG5f}+ .Ú

;'?df x]eL d]6n AofG8sf ¿kdf :yfkgf ePsf] of] AofG8n]xfn ls–af]8{ ;dfj]z u/]/ d]nf]l8s d]6nsf] k|of; ul//x]sf] 5 .;~hon] eg]— …klxn]sf] a]l;:6 k9\g uPkl5 clnslt r]Gh cfPsf]xf] .Ú eUgfjz]ifn] k"j{sf ljleGg sn]h tyf ljleGg :6]hdf d]6nk|:t't ul/;s]sf 5g\ . @) eGbf a9L :6]h sfo{qmd k|:t't ul/;s]sf]eUgfjz]ifn] k"jf{~rn uf}/j zLif{ssf] AofG8 slDkl6;gdf a]:6 lu6fl/:6/ pTs[i7 kf“rf}+ :yfgsf] k'/:sf/ klg lhlt;s]sf] 5 . d]6n ;+uLtnfO{lj:tf/ ug]{ / kfl/jfl/s agfpg] p2]Zodf nfluk/]sf] of] AofG8clxn] d]nf]l8o; d]6nsf] tof/Ldf 5 . SofDk;sf] Jo:t ;dodfklg ;+uLtsf] cEof; ul//x]sf pgLx¿ d]6nnfO{ :yfgLos/0f ug]{cleofgdf 5g\ .

hGdldlt M cS6'a/ !@

hGd:yfg M /fh3f6, df]/ª

3/df af]nfpg] gfd M gfg'

gfdsf] cy{ M cfsfzdf rDsg]

kl/ro M uflosf

lzIff M ;+uLtdf :gfts

klxnf] ;+u|x M Go" j]

klxnf] uLt M 3/} xfd|f] k"jf{~rn

;f+uLlts u'? M s'z]Zj/ /fO{

klxnf] afhf M lu6f/

dgkg]{ uLt M d''6' hln/x]5

dg kg]{ afgL M ;a};“u /fd|f] Jojxf/ u5'{

dg gkg]{ afgL M dgsf] s'/f rf“8} eGg g;Sg]

glhssf ;fyL M ;a} ;fyL /fd|f nfU5g\

dgkg]{ ;do M laxfgLsf] ;do

dgkg]{ /+u M ;]tf] / cfsfz]

dgkg]{ ufos M s0f{bf;

l/; p7]sf] a]nf M gaf]nL a:5'

dgkg]{ 7fp“ M Onfd

dg kg]{ ;jf/L ;fwg M afOs

uflosf gePsf] eP M n]lvsf aGy]+

klxnf] k|]d M ePkl5 eG5'

km';{bdf M uLt ;'Gg], gof“ l;h{gf ug]{

cGo k|ltef M uLt n]V5'

uf]Ko s'/f M vf; 5}g .

;ftfsf] :j/

ljkgf lwtfn

glhsaf6 tf/f lnDa"

ckmla6 sfG5f ufossf] ljdf]rggf} jifL{o afns s'gfn >]i7

dn]u'n] ufPsf uLtx¿sf] gof“;+u|x …z'ef/DeÚ sf] ljdf]rg xf:osnfsf/ dbgs[i0f >]i7n] u/]sf5g\ . ut cfOtaf/ /fhwfgLdfcfof]lht ;df/f]xdf sfG5f ufoss'gfnn] tLgj6f uLt ufP/;'gfPsf lyP . sfo{qmddf pgnfO{ufos /fds[i0f 9sfnn] klg ;fylbPsf lyP . ljdf]rg ;df/f]xs}qmddf sflGtk'/ 6]lnlehgsf] …snsflGtk'/Ú sfo{qmddfkm{t\ ljdf]lrt;+u|xsf] …cfdfÚ zLif{ssf] uLtsf]Do'lhs lel8of] klg ;fj{hlgsul/Psf] lyof] .x]dGtsf] dlGb/

ufos x]dGt >]i7n] cfkm\gf]kf“rf}+ Psn uLlt ;+u|x …dlGb/Úsf] nf]sfk{0f ut a'waf/ u/]sf5g\ . sdnfbLl:yt u0f]z:yfgdfk"hfcfhf ub} { pgn] …dlGb/Únf]sfk{0f u/]sf] 3f]if0ff u/]sf x'g\ .;+u|xdf cfw'lgs z}nLsf uLt;dfj]z 5g\ .k|s[ltsf] lel8of] ;fj{hlgs

bfhL{lnªsL g]kfnL uflsofk|s[lt lu/Ln] ufPsf cfw'lgsuLtx¿sf] ;+u|x …;lDd>0fÚ sf]Pp6f uLtsf] Do'lhs lel8of] o;};ftf ;fj{hlgs ePsf ] 5 .sf l Gtk '/ 6 ] lnlehgdfkm {t \;fj{hlgs ul/Psf] …hLjg o:Tff]sxfgL xf]Ú uLtsf] lel8of] k|;Ggkf}8]nn] lgb]{Zfg u/]sf x'g\ . 6LsfrflDnªsf] /rgfsf] pQm uLtsf;+uLtsf/ cfgGb /fO{ x'g\ .x]6f}+8fdf sG;6{

ut zlgaf/ x ]6 f } +8 fdfcfof ] lht Pp6f ;f +uL ltssfo{qmddf /fhwfgLaf6 uPsfsnfsf/x¿n] uLt–;+uLt Pj+ g[Tok|bz{g u/] . ;f+:s[lts hfu/0f

d~rn] :yfgLo kNk;f l;g]dfxndf cfof]hgf u/]sf] sfo{qmddfl8h/fh kf}8]n, lxdfn ;fu/,ltnsad dNn, snf /fO{, lg?v8\sf cflb ufos–uflosfn] uLt–;+uLt k|:t't u/]sf lyP . uf]kfng]kfn lkm:6]sf] xf:o k|:t'ltn]cfsif{s ag]sf] pQm sfo{qmdsf];~rfng lbg]z l8;Ln] u/]sf lyP .j8{\;sf] ljdf]rg

uLtsf/ pQd eF}sfhLn]sl/a kf“r jif{cl3 tof/ kf/]sf]uLlt;+u|x …:kz{Ú df cfw'lgs uLt;dfj]z lyof] . o;k6s pgn]/rgf u/]sf zAbx¿ …j8{ \;Ú

uLlt;+u|xdfkm{t ;fj{hlgs ePsf5g\ . cl3Nnf] ;ftf /fhwfgLdfcfof]lht Ps ;f+uLlts ;df/f]xdf…j8{\;Ú sf] ljdf]rg ul/Psf] 5 .;df/f]xdf oxL ;+u|xdf :j/ k|bfgug]{ l;g] u'?ª, ;To/fh cfrfo{cflb ufos–uflosfn] ljdf]lrt;+u|xsf uLtx¿ ufPsf lyP .;df/f ]xdf e"if0f bfxfnåf/flgb]{lzt …eg ltd|f] dgdfÚ uLtsf]Do'lhs lel8of] klg ;fj{hlgsul/Psf] lyof] . ;+u|xsf uLtdf;To/fh, :j¿k/fh cfrfo{, ;'ud

kf]v| ]n, bLks ah|frfo{, glngflrqsf/, l;g] u'?ª, wd]{Gb| ;]jfg, ;g'kkf}8]n tyf >]of ;f]tfªn] ufPsf 5g\ .bf]xf]/L tf/fsf] pkflw 7s'/LnfO{

ut zlgaf/ /fhwfgLdf;DkGg tLglbg ] ;f +uL ltsk|lt:kwf{df gjnk/f;LsL uflosftf]nfrGb 7s'/Ln] …bf]xf]/L tf/fÚ sf]pkflw lht]sL l5g\ . /fli6«o nf]styf bf]xf]/L uLt k|lti7fg g]kfnn]cfof]hgf u/]sf] k|lt:kwf{df uflosf7s'/Ln] bf]xf]/L tf/fsf] pkflw;"u}%% xhf/ % ;o %% ?k}of“ xftkfl/g\ . pBf]u jfl0fHo dxf;+3n]ljleGg ;do tyf :yfgdf cfof]lht

dxf]T;jdf klxnf] / bf];|f] ePsfsnfsf/n] k|ltof]lutfdf ;xeflutfhgfPsf lyP . To;} u/Lk|ltof]lutfdf e}/xjf pBf]u jfl0fHo;+3sf k|r08 hL;Ln] bf];|f] :yfgxfl;n ub}{ ## xhf/ ?k}of“ k|fKtu/] . ;'v]{t pBf]u jfl0fHo ;+3sLlntf ljsn] pTs[i6 k|:t'ltsf] k'/:sf/lhltg\ . zlgaf/ ;DkGgk|ltof]lutfdf adaxfb'/ sfsL{,gf/fo0f /fodfemL, ab|L k+u]gLh:tfrlr{t nf]sbf]xf]/L ufos–uflosfn]klg uLt–;+uLt k|:t't u/]sf lyP .

‘pgLnfO{’ ljdf]lrtufos /fds[i0f > ]i7n ]

u fPsf cfw ' lgs tyf kkuLtx¿sf] gof“ ;+u|x …pgLnfO{Úsf ] ut z'qmaf/ /fhwfgLdfcfof]lht Ps ;df/f]xdf ljdf]rgePsf ] 5 . 6fOD; Do'lhsn]cfof]hgf u/]sf] ;df/f]xdf ;+uLt tyfdf]8lnªdf cfwfl/t klqsf …;f/]udÚsf] klg ljdf]rg ul/Psf] lyof] .;'/ ;dk{0f

/fhwfgLsf tf/] xf]6ndf;f+uLlts sfo{qmdsf] cfof]hgfn]ult lnPsf] 5 . ut zlgaf/ ;f“emnflhDkf6l:yt xf]6n ;f“lu|nfdfcfof]lht Ps ;f+uLlts ;df/f]xdfnf]slk|o ufos–uflosfn] cfw'lgsz}nLsf uLt–;+uLt k|:t't u/] .;f “em ^ ah] k | f/De ePsf ];f+uLlts sfo{qmd …;'/ ;dk{0fÚdf uflosf s'lGt df]Qmfg, ufos;To/fh cfrfo{ tyf :j¿k/fhcfrfo{ cflbn] sl/a b'O{ 306f;Ddnf]slk|o uLt ufP/ bz{sx¿sf]dg lht]sf lyP .8fkmfsf] zf:qLo ufog

Do'lhs g]kfnn] ;~rfng

u/]sf] ;+uLt k|lzIf0f s]Gb| g]kfnDo'lhs ;]G6/df klg lgoldt¿kn] ;f+uLlts sfo{qmd e}/x]sf]5 . ; ]G6/n ] ljut 5dlxgfcl3b]lv cfof]hgf ub}{ cfPsf]…zf:qLo ;'wfÚ zLif{s sfo{qmdsf]5}6f}+ k|:t'lt ut z'qmaf/ ;DkGgeof] . pQm sfo{qmddf zf:qLo;f+uLlts ;d"x …8fkmf u|'kÚ n] uLt–;+uLt k|:t't ub}{5 . sfo{qmddf;d"xsf /lagnfn >]i7n] tanf,k |e '/fh 9sfnn] ufog tyf;'/]z/fh ah|Frfo{n] ;/f]b jfbgk|:t't u/]sf lyP .k]l/;df ;'/;'wf

rlr{t g]kfnL ;f+uLlts;d"x ;'/;'wf olta]nf k|mfG;sf]/fhwfgL k]l/;df 5 . SofKsf]g]kfnsf] k|j4{g tyf d]O;g 8'sNr/nsf] cfof]hgfdf ;'/;'wfn]k]l/;df Pp6f eJo ;f+uLltssfo {qmd k |:t 't u/ ]sf ] 5 .;'/;'wfn] cl3Nnf] ;ftf b'O {lbg;Dd sG;6{ k|:t't u/]sf] lyof] .sfo{qmddf hd{gL tyf a]nfot,nSh]Dau{af6 cfPsf bz{ssf];xeflutf /x\of]] .

k|z+;snfO{ c6f] M ufos lgdf ?Daf k|z+;sx?;“u

ef]ln zlgaf/ s'k08f]n, nlntk'/df gof“ ;+uLt ljBfnoif8h snf s]Gb|sf] pb\3f6g ;df/f]xdf ;f+uLlts sfo{qmd k|:t'tx'g]5 . ;+uLtsf/ cfgGb /fO{sf cg';f/ ef]lnsf] sfo{qmddf zf:qLo;+uLt k|:t't ul/g]5 . k|To]s dlxgfsf] t];|F] ;ftf s]Gb|df Ps–Psj6f ;f+uLlts sfo{qmd cfof]hgf ul/g] atfOPsf] 5 . xf]dgfypkfWofo tanf jfbg k|lzIfssf ¿kdf ;xefuL pQm s]Gb|sLlk|lG;kn uflosf ;+uLtf /fgf x'g\ .

eUgfjz]if

Page 17: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009

klxnf] ljZj

!(

;+j]bgf ePs} /fd|f]h'g o'jtLdf tLj| ;+j]bgf x'G5 pgLx¿

of}g;Dks{af6 a9L cfglGbt x'G5g\— …;]S;'cnd]l8l;g hg{nÚ df lsª\u sn]h nG8gsfcg';Gwfgstf{n] k|sflzt u/]sf] k|ltj]bgdf atfOPsf]5 . tLj| ¿kdf ;+j]bgf x'g] o'jtLn] o:tf] u'0fgx'g] o'jtLsf] t'ngfdf cfkm"nfO{ a9L cfglGbtdx;'; u5{g\ . sn]hsf k|f ]km ];/ l6d :k]S6/sf];d"xn] @ xhf/eGbf a9L h'DNofxf o'jtLdf u/]sf];j] {If0faf6 pQm glthf lgl:sPsf] hg{ndfpNn]v 5 . Ps}k6s hlGdPsf h'DNofxfx¿sf];+j]bgf Ps} lsl;dsf] x'G5 eGg] dfGotf 5, t/pgLx¿sf] of}g cfsf+Iff eg] km/s x'g;S5 . dflg;s¿kdf tLj| ;+j]bgf x'g] o'jtLn] of}gsfo{df cfkm"nfO{klg r/df]Tsif{df k'¥ofpg] u/]sf] kfP . ;j]{If0fdf;xefuL ePsf o:tf o'jtLx¿n] k'?ifsf] rfxgfcg';f/cfkm"nfO{ klg kl/0ft ug]{ x'gfn] pgLx¿ ;kmn x'g]u/]sf] kfOof] . ljZjdf k|To]s tLg dlxnfdWo] Psn]r/df]Tsif{ gkfpg] atfp“b} cfPsf]df of] ;j]{If0fn]dlxnfsf] ;+j]bgfcg';f/ pgLx¿n] of}g cfgGb p7fpg]7x/ ul/Psf] 5 .

Kn]AjfO{ laqmLdf;g\ !(%# b]lv ljZjJofkL

¿kdf o 'jfx¿nfO { of }gdgf]/~hg lb“b} cfPsf] Kn] AjfO{Dofulhgsf] :jfldTj laqmL x'g]qmddf 5 . x\o'u x]kmg/n]:yfkgf u/]sf] of] sDkgL cem}klg ljZjsf ] nf ]slk |ok|sfzgdWo] Ps dflgG5 . o;sf;+:yfks *# jif{ k'u]sf /sDkgLsf] clwsf+z z]o/ pgs}gfddf /x]sf sf/0f pgsf]b]xjf;g;“u} of] sDkgL klgljn'Kt x'g] cg'dfg ul/“b} cfPsf]5 . ldl8ofsf] If]qdf ;fd|fHo

km}nfp“b} cfPsf ;/ l/r8{a|fG8;gnfO{ sDkgL laqmL ug{;s]sf] v08df o;sf] k|sfzg/ OG6/g ]6dfkm {t x 'g ]sf/f]af/n] :yfloTj kfpg]cg'dfg Toxf“sf sd{rf/Lx¿n]u/]sf 5g\ . cd]l/sfdf;jf{lws laqmL x'g] DofulhgKn]AjfOsf] ahf/ d"No !)s/f]8b]lv !@ s/f]8 cd]l/sL8n/ 5, t/ xf]kmg/ o;sf]d"No #) s/f]8 rflx/x]sf5g\ . Dofulhgsf sf/0fxf]kmg/ cfkm\gf] hLjg klgcfln;fg 9+un] latfO/x]sf5g\ / pgL af“sL hLjg klgo;} u/L latfpg rfxG5g\ .

;fgf] kbf{

;nfd slnp8g]kfn jfg Rofgnn] g]kfnL

rlnrqdf cfwfl/t gof“ sfo{qmd…;nfd slnp8Ú sf] k|;f/0f k|f/Deu/]sf] 5 . rnlrq gflosf ;'idf sfsL{n];~rfng ug]{ of] sfo{qmddfrnlrq;DaGwL ultljlwx¿ ;d]l6G5 .lgs]z v8\sfn] lgdf{0f u/]sf] of]sfo{qmd k|To]s cfOtaf/ ;f“em ^ah] k|;f/0f x'G5 .Clifsf] gof“ >[+vnf

ljleGg 6]ln>[+vnfsf] lgb]{zg u/]/;kmntf xfl;n u/]sf ;fgf] kbf{sfrlr{t lgb]{zs Clif nfld5fg]sf]lgb]{zgdf tof/ ePsf] gof“ 6]ln>[+vnf…kvf{nÚ g]kfn 6]lnlehgaf6 k|;f/0f

x'g] ePsf] 5 . cfufdL d+unaf/ /flt*M%) ah]b]lv of] >[+vnfsf] k|;f/0fk|f/De x'g]5 . kfl/jfl/s syfdf cfwfl/tof] >[+vnfdf b]zeQm vgfn, ;/f]hs];L, /fwf >]i7, /fwf nD;fn efj'cflb snfsf/n] d'Vo e"ldsf lgjf{xu/]sf 5g\ .ljdnsf] ‘b]z’

7"nf] kbf{sf rnlrqdf sfdul/;s]sf snfsf/ ljdn kf}8]nn]cfkm\g} lgb]{zgdf Pp6f 6]ln>[+vnflgdf{0f u/]sf 5g\ . …b]zÚ zLif{s/flvPsf] pQm 6]ln>[+vnf cfufdLh]7 dlxgfb]lv g]kfn 6]lnlehgaf6

k|;f/0f x'g] ePsf] 5 . of] >[+vnfdfu0f]z pk|]tL, ;Ldf 9sfn, ;/f]hs];L cflb snfsf/n] d'Vo e"ldsflgjf{x u/]sf 5g\ .Ps;fysf] %) efu

;u/dfyf 6]lnlehgaf6k|;f/0f e}/x]sf] dgf]/~hgfTdssfo{qmd …dgf]/~hg Ps;fyÚ n]k|;f/0fsf] %) cf}+ >[+vnf k"/ful/;s]sf] 5 . vf;ul/ g]kfnLrnlrqsf ultljlwx¿dfcfwfl/t of] sfo{qmddf rnlrq,;+uLt tyf df ]8lnª If ]qsfultljlwx¿ klg ;d]l6G5 .sfo{qmddf ;dfj]z ul/Psf] Pp6f:tDedf s'g} Ps snfsf/sf af/]dfbz{sx¿sf] k|ltlqmof h:tfsf]t:t} k|;f/0f ug{ yflnPkl5 of]sfo{qmddf bz{s ;xeflutf klgx\jfQ} a9]sf] 5 .vf]lh k|ltefsf]

g ]kfn 6 ] lnlehgaf6k|;f/0f x'g] l/ofln6L ;f] …vf]hLk|ltefsf]Ú df e'jg s]=;L= klglg0ff{ossf ?kdf ;xefuL ePsf5g\ . kkm]{S6 PlS6e ;f]n';gn]lgdf{0f ug{ nfu]sf] of] sfo{qmdcfufdL ;fpg dlxgfb ] lv6]lnlehgaf6 k|;f/0f x'g]5 .sfo{qmdsf lgb]{zs lbg]z l8;Lsfcg';f/ /fli6«o :t/sf k|ltefsf]vf]hL ul/g] of] sfo{qmddf rnlrq

gfos, gflosf, afnsnfsf/,xf:osnfsf/, rl/q cleg]tf,ufos–uflosf, dlxnf tyf k'?ifdf]8n, g[To snfsf/, uLtsf/ tyfsyfsf/sf ] vf ]hL ul/g ]5 .k | ltof ] lutfsf nf lu w/fg,gf/fo0f3f6, a'6jn, kf]v/f tyfsf7df8f} +df cl8;g ul/g]5 .cl8;gaf6 5gf}6 ePsf % ;ohgf k|ltefnfO{ sf7df8f}+ NofP/ljwfut k|lt:kwf{ u/fOg]5 . %@efu nfdf] of] sfo{qmdaf6 ljhoLx'g] k|ltefnfO{ rnlrqdf clegou/fpg], Do'lhs lel8of] lgdf{0fug]{ tyf PNad lgsfNg] cj;/k|bfg ul/g]5 .

Page 18: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 @)

s:tf] nfUof] t < cd]l/sL /fi6«klt af/fs cf]afdfnfO{g]kfnL klx/g nufOlbP/ l8hfOg/n] gof“ ¿k lbP .tl:a/ ;fef/ M dfO{;+;f/ 86sd

s:sf] 7"nf] M kfv'/f k|lt:kwf{ ub}{ gfoslglvn pk|]tL tyf /ldt 9'+ufgf .

ldqt

fsf] ;

Demg

f M g

flosf ty

f df]8

n lgz

fclwsf/L xfn c

d]l/sfd

f /x

]sL ;fy

L df]8

nlk|o+s

f sfs

L{;“u

/dfp

“b} .

ld; lk+s g]kfn M klxnf] ld; lk+s g]kfn e"ldsf>]i7 kmf]6f]u|fkm/ sjLGb|dfg zfSo;“usf]kmf]6f];];gdf .

Go'8 PlShle;g M k"j{ ld; g]kfn ;'ufl/sfs]=;L= /fhwfgLdf rln/x]sf] Go'8 k|bz{gLlgofNb}} .

;lrq

Page 19: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009

;d/df :kf]6\{;

:6fOn

@!

udL{ a9\bf] 5 / udL{;“u}a9 \bf ] 5 UNofd/ . df };ds}axfgfdf lsg gxf];\ UNofd/;b]lvg] dfldnfdf kl5 gkg]{ cfhsf]o 'j fk ' :tf ljz ] i ft M l6gPhof}jgfx¿sf] ;fyL ag]sf] b]lvG5:kf]6L{ km];g . k'?if ju{df klg:kf]6\{; km];g grn]sf] xf]Og t/of}jgfx¿aLr o;sf] qm]h a9LkfOG5 . ;fdfGo ¿kdf :kf]6\{;nfO{xfkm kfOG6sf ¿kdf a'em\bf km/skb}{g . o;nfO{ nDafOsf cfwf/dfk"/f v'§f g5f]lkg], 3' “8feGbfdflyNnf ] efu dfq 5f ] lkg ] ,6«fph/sf] 5f]6f] e;{gsf ¿kdfklg lnOG5 . km];gs} Jofs/0fdfeg] nDafOsf cfwf/df sDd/b]lv3'“8f;Dd cfpg] cyf{t\ gL–n]Gya6d j]o/, sDd/b]lv tnlt/ &b]lv !@ OGr;Ddsf] l8hfOg,h;leq gL–xfO{, ld8 yfO{ jf

;d/df :kf]6\{;

:6fOnld8 n]Gy l8hfOg cflb k5{g\,oL ;a}nfO { :kf ]6 \ {; z}nLsf¿kdf lrlgG5 . a9\b} uPsf]udL {; “u } of ] df } ;ds f ] x 6k m ] ; g : 6 ] 6d ] G 6s f ¿kdfljsl;t b ] lvG5 . :s6 {sf ]ljsNksf ¿kdf klg :kf ]6L {klx/gsf] k|rng a9\bf] 5 .

…km];g]an 5, Tolt cf]kg5}g / sDkm6]{an klgÚ ld; d+uf]npkflw ljh]tf ;[li6 /fhsl0f{sf/sf]ljrf/ xf] of] . ld; d+uf]ns} km:6{/g/ck cfZdf u'?ªnfO{ klg:kf]6\{; km];g dgk5{ . Sofh'ond'8df s'n / sDkm6]{an dx;';x ' G5, cfZdf atfp “ l5g \ .l8hfOgsf ;DaGwdf ;[li6 /cfZdf b 'j }nfO { ks]6 ePsf:kf]6\{;k|lt g} ?lr 5 . ;[li6 k|foM:ofG8n / l:nk/l;t :kf]6\{; j]o/nufpg dg k/fp “ l5g \ eg ]

cfZdfnfO{ Sofgef; / sGe;{h'Qfl;t :kf]6\{; nufp“bf sDkm6{dx;'; x'G5 .

:kf]6\{;sf] z}nL / l8hfOgdfpknAw ljljwtfsf sf/0f af]N8Pj+ :6fOln; b]lvg ?rfpg]x¿x'g\ jf UNofd/; Pj+ ;]S;Lb]lvg rfxg]x¿, l;Dkn n'ssf]r fxg f / f Vg ] b ] lv 6dAj fo:6fOnk|lt em'sfj /fVg]x¿aLr:kf]6\{; km];g, qm]hs} ¿kdf cl3a9]sf] 5 . elgG5, olb s'g} s'/f/fd|f] / ;'Gb/ 5 eg] To;nfO{k|bz{g ug'{df s'g} v/faL 5}g .;'Gb/, cfsif{s Pj+ /fd|f];“u 6f]lgª,jflS;ª ul/Psf ;'sf]dn v'§fk|bz{g ug'{sf ;fy} df};d cg's"n;xhtf, ;'ljwf / zLtntf cg'ejug{ :kf]6\{; km];g Pslt/ b'O{lzsf/ g} x'G5 . :kf]6\{;sf] z}nLdfljlwjtf kfOP klg d"ntM x6kfOG6, a/d'8f, gL–n]Gy 8]lgd,sfuf]{, gL–n]Gy :6fOn, aS;L, /]6«f]:6fOn cf lbsf ] rng a9LkfOG5 . oL afx]s /f]N8 ck a6g,6fO–j ]:6 l8hfOg klgrngrNtLdf 5g \ . :kf ]6 \ {;km];gsf] nf]slk|otf;“u} o;dfljljwtf b]Vg kfOG5 . ks]6gePsf, ks]6 / n]kn ePsf, a]N6n'k ePsf, dlN6kn ks]6, k|mG6PG8 Aofs ks]6, k|mG6 km\nLk ks]6ePsf klx/g of }jgfx¿dfemnf]slk|o 5 .

d"ntM Sofld;f]n, lkmhG6

6k, 6\o'lgs, :df]s 6k, 6\ofª\s6k, lkml6ª Pj+ n'h l6–;6{x¿,hDk/ 6k cflbl;t :kf]6\{;sf] hf]8La9L dg k/fOG5 . km'6j]o/sf;DaGwdf eg] :kf]6\{;l;t jflsªa '6 , Pª \sn :6 « fOk ePsf:ofG8nsf] hf]8fn] JolQmTjnfO{;]S;L n's k|bfg u5{ . 8]lgd:kf]6\{;l;t eg] 6«]G8L Kn]6kmd{ lxN;Pj+ r+sL lxn ePsf :ofG8nsf]slDag];g pko'Qm x'G5 . ;6{:kf]6\ {;l;t Aofn]6 km\Nof6\;,km\nLk–km\nk, :nfO8\;\, km\Nof6yf]ª, k\mNof6 :ofG8nsf] k|of]u;'xfp“bf] x'G5 . :kf]6L{, 6d Ajfojf Sofh'on n'ssf nflu eg]:kf]6\{;sf ;fydf Sofgef; l:gs/,sGe;{ ;'h cflb plrt x'G5 .o;afx ]s j]h, kDk;\ h:tfkm'6j]o/l;t klg :kf]6L{ km];gc“ufNg ;lsG5 .

d"ntM j]:6 nfOg, lxk nfOg/ v'§fsf ] dflyNnf ] efunfO{xfOnfO6 ug]{ :kf]6\{; j]o/ y'k|} sn/;]8\;df kfOP klg 8fs{ /]8, An',o]nf], lu|g, dh]G6f, lk+s h:tflgof]g sn/ ;]8\;sf ;fy} ANofs,vfsL, ckm x\jfO6, rf/sf]n,a|fpg, u|]h:tf /+ux¿df pknAw5g\ . logsf cltl/Qm lnof]kf8{,sDAof6, km\nfj/L, kf]Nsf 86]8,l h / f k m , l 8 lh6n , ;gAnsh:tf lk|G6 / Kof6g{df klg:kf]6L{ klx/g pknAw 5 .

– /f]lhg zfSo

Page 20: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 @@

lzj zdf{Pp6f lgDg dWodjuL{o

kl/jf/df x'ls{Psf lyP— ;'Gb/s'df/>]i7 . a'afsf] ;/sf/L hflu/ /v]tLkftLdf lge{/ lyof] pgsf] !@ hgfsf]kl/jf/ . ;ft bfh'efOdWo] dflxnf;'Gb/n] ;fg}b]lv 8fS6/ aGg] cfsf+Iffkfn]sf lyP, t/ pgsf] Tof] OR5f k"/fug]{ Ifdtf eg] kl/jf/;“u lyPg .

a'afcfdfsf] rfxgf klg 5f]/f8fS6/ agf];\ / ul/a–b'MvLx¿sf] ;]jfu/f];\ eGg] g} lyof], t/ pgsf] 8fS6/aGg] ;kgf cs}{lt/ df]l8of] . pgL8fS6/ t ag]gg\, t/ ko{6gsf 8fS6/eg] aGg k''u] .

ef]hk'/sf] bfaf ufp“df

;kmntfsf] ;"q• cfk\mgf] k];fdf nugzLn, OdfGbf/ tyf lg0f{o ug{ ;Sg]

Ifdtfsf ;fy} sfof{Gjog kIf lg/LIf0f Pj+ cg'udg ug]{ .• ;do / kl/l:ylt a'em]/ of]hgfnfO{ sfo{¿k lbg] .• c;kmntf Pj+ ;d:ofnfO{ r'gf}tL ;DemL x/]; gvfO{ cl3 a9\g] .• ;w}+ c¿sf] enf] lrtfpg] jf lxt x'g] sfd ug]{, h;n]

cfTdljZjf; a9fp“5 .• uNtL dx;'; u/L To;nfO{ lzIffsf ¿kdf lng] .• ghfg]sf ljifoj:t'nfO{ lh1f;fsf ¿kdf lng] afgLsf] ljsf; ug]{ .• af]nL–Jojxf/df ;Eo Pj+ lzi6 ZfAbx¿sf] k|of]u ug]{ .• dfof–df]x, s?0ff efj, ;xof]uL tyf d2t ug]{ afgLsf] ljsf;

ug]{, h;n] ubf{ cfkm"n] klg ;d:ofdf ;xof]u kfOG5 .• sfddf k"0f{ ljZjf; x'g'k5{ / To;nfO{ lgodk"j{s cEof; ug'{k5{ .• g/fd|f] s'/f eGg}kg]{ eP xf“;]/ JoQm u/] dL7f] x'g ;S5 .• cfkm";“u ePsf] Ifdtfn] g} cj;/ ;[hgf u5{ . hLjgsf]

k|To]s If0f st{Jon] 5f8\b}g .• d]xgtn] dfq efUosf] 9f]sf vf]N5 .• l:y/ /xg] / b[9 cfTdljZjf;sf ;fy cl3 a9\g] .

/]:6'/f“b]lv

ko{6g Joj;fo;Dd

hlGdPsf ;'Gb/n] ;/sf/L hflu/]a'af;“u} t]¥xy'd lhNnfsf] ;b/d'sfdDofªn'ªl:yt l;4jflxgL df=lj=af6:s'n] hLjg k"/f u/] . 3/sf] l:yltsfsf/0f cfTdlge{/ aGg pgL cWoog/ hflu/ vfg] p2]Zo af]s]/ /fhwfgLlx+8] . 7"nf] kl/jf/ ePsfn] 3/af6vr{ u/]/ k9fpg' x'Gg eGg] pgnfO{nfUof] . xf] klg ;a} 5f]/fnfO{ vr{u/]/ ;x/df k9fpg] Ifdtf pgsf]kl/jf/;“u lyPg . ToxL eP/ pgLufp“3/ 5f8]/ ;x/ k;] . sf7df8f}+cfp“bf pgL hDdf !^ jif{sf lyP .la/fgf] ;x/df pgsf cfk\mgf eGg]sf]xL lyPgg\ . sfdsf nflu oqtqef}+tfl/P . ;'?df s;}n] kTofPgg\,

t/ klg pgn] sfd vf]Hg 5f8]gg\ .cGttM pgn] 7d]nsf] Pp6f /]:6'/f“dfsfd kfP . pgnfO{ Tof] sfd kfp“bf;+;f/ g} kfPsf] dx;'; eof] . pgdfsfd kfP eg] ;a}nfO{ l/emfpg ;S5'eGg] cfTdljZjf; lyof] . /]:6'/f“dfsfd ubf{ub} { kf“r dlxgfkl5P;Pn;Lsf] l/hN6 cfof] / ;'Gb/bf];|f] >]0fLdf pQL0f{ eP . pRrlzIffsf nflu pgn] x ]Nycl;:6]G6df gfd lgsfn] /cWoognfO{ cl3 a9fP .

sfd ub}{ To;dfly uf¥xf]ljifo k9\g' ;lhnf] sfd lyPg ./]:6'/f“df sfd ubf{ub}{ pgsf] k|df];geof] . pgnfO{ /]:6'/f “sf] ;a}Joj:yfkg x]g]{ lhDdf lbOof] . &)sf] Tof] bzsdf ko{6ssf] cfudg/fd|} lyof] . /flt !@ ah];Dd/]:6'/f“df sfd ug'{ / laxfg $ ah]p7\g' pgsf] lbgrof{ lyof] . To:t}x]Ny ;fOG; ljifo klg uf¥xf] ePsfn]pgn] k9\g ;f:tL em]Ng'k¥of] .olt;Dd ls pgn] sf]7f;d]t lnPsflyPgg\ . 6]an hf]8]/ /]:6'/f“df ;'Ty] .o:tf b'Mvb / ;fdfGo lbgrof{af6klg pgdf slxNo} ljrng cfPg .

sn]h k9fOsf ] cGtlt/pgnfO{ /]:6'/f“df kf6{g/ aGg] ckm/cfof], t/ To;sf nflu pgL;“u/sd lyPg . pgn] cfkmGtx¿;“u;fk6L lnP/ /]:6'/f“df % xhf/ ?k}of“nufgL u/ ] . cf7 hgfsf ]kf6{/gl;kdf gof“ /]:6'/f“df pgsf]sfd ;'? eof] . pgsf] kf6{g/l;kdfv'n]sf] /]:6'/f“ 7d]ndf nf]slk|o eof] .pgsf] /]:6'/f“df % ?k}of“df a]|skmf:6;]6 kfOGYof] . /]:6'/f“ rNg'sf] csf]{ sf/0flyof], pgn] kfx'gf;“u ug]{ Jojxf/ /l8n ug]{ km/s z}nL . pgsf] gd|tfn]ubf{ klg /]:6'/f“df ko{6ssf] cf]O/f] nfUYof] .sfd ubf{ub}{ pgn] x]Nycl;6]G6sf] k9fO;s] . k9fO Psflt/ k];f csf{lt/ b]v]/sltn] t pgnfO{ /]:6'/f“sf] sfd 5f]8\gklg bafa lbP, t/ ;fx;L / cf“l6nf;'Gb/n] s;}sf] s'/f ;'g]gg\ . oxLJoj;fonfO{ k];f agfpg] OR5fhfu[t eof] . /]:6'/f“df sfd ubf{ljb]z hfg] ckm/ klg w]/} cfP, t/pgn] cfk\mg} b]zdf s]xL u5'{ eg]/ljb]zsf] df]x Tofu] . pgsf ;a}bfh'efO hfkfg, cd]l/sf, a]nfotk'u] t/ pgL eg] cfkm\g} b]zdf/dfP . /]:6'/f“ Joj;fonfO{ lj:tf/ ug]{p2]Zon] pgL cfkm\gf] /]:6'/f“sf] zfvf vf]Ng@)#( ;fnlt/ kf]v/f k'u] .kf]v/fn] agfof] ko{6g Joj;foL

kf ]v/f cfPkl5 cfkm \gf ]cg'ejnfO{ ;b'kof]u ub}{ ko{6sLoIf]q n]s;fO8df ;fyLx¿;“u ldn]/Pp6f xf]6n rnfP . xf]6n vf]n]kl5kf]v/f a:g] qmd ;'? eof] . Tolta]nfau|]NtL cfpg] uf]/f ko{6s / /fd|f]sdfO b]v]kl5 pgnfO{ ko{6g If]qn]g} cfslif{t u¥of] . ko{6sx¿sf] tLj|cfudg b]v]/ pgL lgs} xf}l;P .

pgsf ] xf ]6n Joj;fokm:6fof] . kfx'gfx¿ klg /fd|f] cfltYo

;Tsf/s} sf/0f pgs} xf]6ndf cfpg]qmd a9\of] . Joj;fo km:6fp“b}uPkl5 ;fgf /]:6'/f“ / nh yKg]qmd klg a9\of] . ;fem]bf/Ldf u/]sf]Joj;fo sf]xL sf7df8f}+ / sf]xL kf]v/f5l/P/ a;]sf] pgnfO{ lgsf] nfUf]g .Joj;fodf :yflkt x'g / leGgklxrfg agfpg pgL ;fem]bf/Laf6cnlUuP . To;kl5 r'gf}tL /lhDd]jf/L ylkof] . pgn] PSn}n]sflGtk'/ nh ef8fdf lnP/ rnfpgyfn] . ;'?df sflGtk'/ nh rnfp“bfpgn] lgs} ;d:of em]Ng'k¥of] .Tolta]nf xf]6nsf nflu rflxg]t/sf/Lb]lv lnP/ cfjZos ;fdfgx¿kf]v/fdf kfpg d'l:sn} x'GYof] . ;a}s'/f sf7df8f}+af6 a;df Nofpg'kYof]{ .

@)$@ ;fndf w/fgsL ;'ef>]i7;“u ljjfx u/]kl5 pgsf]lbgrof{ km]l/of] . pHofnL / km/fl;nL>LdtLn] pgsf] Joj;fonfO{ cemdfly p7fpg] sfd ul/g\ . cfdf />LdtLn] hUuf lsGg xf};fP .ef8fdf lnP/ xf]6n rnfO/x]sf;'Gb/nfO{ klg s'/f 7Ls} nfUof] .>LdtLsf] uxgf / otfptL ;fk6LlnP/ pgn] @)$% ;fndf b'O{nfvdf 8]9 /f]kgL hUuf lnP . g]kfncf}Bf]lus ljsf; lgudaf6 !) nfvlC0f lnP/ )%) ;fndf xf]6nsftLgj6f ejg lgdf{0f u/] . ejgyk]kl5 sf/f]af/ klg a9\of] . lgudn]lahg]; /fd|f] b]v]/ nf]g ylklbof] .pgn] hUuf / xf]6nsf] sf]7f yk] .clxn] pgsf] xf]6ndf %) j6f sf]7f5g\ . 8]9 /f]kgLdf ;f9] kf“r /f]kgLhUuf ylkPsf] 5 . plta]nf $ s/f]8nufgL u/]sf] xf]6nsf] ef}lts;DklQsf] d"No g} @) s/f]8 k'u]sf]5 . x]bf{ cfsif{s b]lvg] % j6fejgn] o'Qm pgsf] xf]6n y|L :6f/;/x xf] . oxf“ cfpg] :jb]zL tyfljb]zLx¿ pgsf] ;'ljwf;DkGgxf]6ndf lbg s6fpg dg k/fp“5g\ .pgn] %) hgfnfO{ /f]huf/L lbPsf

5g\ . ef]hk'/sf] ;fdfGo kl/jf/af6;+3if{ ub}{ oxf“ cfPsf ;'Gb/ clxn]dflgPsf ko{6g Joj;foL ag]sf5g\ . clxn] pgL;“u gfd, OHht,;DklQ ;ayf]s 5 . pgsf uf8Ldfq !@ j6f 5g\ .

;'ljwf;DkGg tf/] xf]6n xf]6nsflGtk'/sf ;~rfns ;'Gb/ kf]v/fko{6g kl/ifb\ tyf If]qLo xf]6n;+3sf lgjt{dfg cWoIf klg x'g\ .plta]nf /]:6'/f“df sfd ubf{ uf¥xf]eof] eg]/ sfdaf6 xft wf]Psf] eP;fob cfh pgL of] cj:yf;Ddcfpg] lyPgg\ . cfTdljZjf; d"ns'/f xf], cfkm\gf] ;+3if{sf lbg ;''gfp“b}pgn] eg]– …x/]s c;kmntfsf]k5fl8 ;kmntf n's]sf] x'G5 .Ú d}n];'vdf gdfltg' / b'Mvdf gcfltg'eGg] l;4fGtnfO{ c“ufn] .Ú

lg/fzfsf lbgdf}nfpb} uPsf] Joj;fodf

PsfPs dGbL cfp“bf hf]sf]xL klg lg/fzx'G5g\ . of] lg/fzf pgdf klg gcfPsf]xf]Og, t/ w}o{tf 7"nf] s'/f xf] eGg]a'em]sf ;'Gb/n] cf“6 u/]/ cfkmgf]Joj;fonfO{ cl3 a9fP .

åGåsfndf cfPsf] ko{6sLodGbLn] pgnfO{ xtf]T;flxt agfpg]sfd klg u¥of] . /fhg}lts åGån]ubf{ Joj;fodf ¥xf; cfPkl5pgnfO{ b'lb{gn] km]l/ ;tfof] . Tof]a]nf a}+ssf] ls:tf, :6fkmnfO{ tna/ lah'nLsf] k};f ;dodf lbg;s]gg\ . pgnfO{ nfUof], d}n] s;}sf]cfTdf ?jfPsf] 5}g . To;}n] d}n]s'g} klg xfntdf 8udufpg' x'“b}g .oxL cfTdljZjf;n] ubf{ klg pgLcfk\mgf] Joj;fo wfg]/ a;] .

pgsf] sf/f]af/ w/fzfoLcj:yfdf k'Uof] . ko{6gdf cfPsf]dGbLn] pkef]Uo ;fdfgsf] ;dodfe'StfgL ug{] ;fdYo{ klg pgdfePg . s/f]8f}+sf] nufgL 8'Ag] lrGtfn]pgnfO{ kf]ln/x\of] . Tof] 8fjf“8f]ncj:yfdf xf]6n g} a]r]/ ljb]zknfog x'g] ;f]r klg gcfPsf] xf]Og,t/ klg pgdf cfTdljZjf; lyof] .

b]zsf] l:yltdf ;'wf/ x'G5/ Joj;fo klxn]sf] cj:yfdfcfp“5 eGg] cfzfdf pgn] 3f6f ;x]/klg cfk\mgf] Joj;fo ;~rfng u/] .Tolt a]nf w]/} xf]6n Joj;foLx¿ oxf“af6lj:yflkt e}/x]sf lyP .

cfk\mgf] Joj;fo wfGg pgn]csf]{ j}slNks pkfosf] vf]hL klgu/] . pgn] Joj;fodf /fxt k|bfgu/f];\ eg]/ lxdfnog l8l:6n/Lsf]Ph]G;L klg lnP . of] Joj;fon]pgnfO{ s]xL /fxt lbg yfNof], t/pgnfO{ ko{6g Joj;fo ;w}+ o:t}/xg] xf] ls eGg] lrGtf klg lyof] .t];|f] d'n'ssf ko{6sx¿df lge{//x]sf] xf]6n Joj;fonfO{ åGån] 6f6kN6g] cj:yf;Dd NofOk'¥ofof] .

tL lbg ;De“mb} ;'Gb/n] eg]–…ca To:tf] lbg slxNo} gcfcf];\ .ÚTo:tf] cj:yfdf ;d]t pgn]xf]6nsf] nufgL a9fpg 5f8]gg\ .clxn] b'O{ jif{otf ko{6g Joj;fodf;'wf/ cfPsf] b]v]/ ;'Gb/n] ;Gtf]ifsf];f; km]/]sf 5g\ .

ef]hk'/sf] bfaf ufp“df hlGdPsf ;'Gb/n] ;/sf/L hflu/] a'af;“u}t]¥xy'd lhNnfsf] ;b/d'sfd Dofªn'ªl:yt l;4jflxgL df=lj=af6:s'n] hLjg k"/f u/]. 3/sf] l:yltsf sf/0f cfTdlge{/ aGg pgLcWoog / hflu/ vfg] p2]Zo af]s]/ /fhwfgL lx+8].

/flt !@ ah];Dd /]:6'/f“df sfd ug'{ / laxfg $ ah] p7\g' pgsf]lbgrof{ lyof]. To:t} x]Ny ;fOG; ljifo klg uf¥xf] ePsfn] pgn]k9\g ;f:tL em]Ng'k¥of]. olt;Dd ls pgn] sf]7f;d]t lnPsflyPgg\. 6]an hf]8]/ /]:6'/f“df ;'Ty]. o:tf b'Mvb / ;fdfGolbgrof{af6 klg pgdf slxNo} ljrng cfPg.

df}nfpb} uPsf] Joj;fodf PsfPs dGbL cfp“bf hf]sf]xL klg lg/fz x'G5g\.of] lg/fzf pgdf klg gcfPsf] xf]Og, t/ w}o{tf 7"nf] s'/f xf] eGg] a'em]sf;'Gb/n] cf“6 u/]/ cfkmgf] Joj;fonfO{ cufl8 a9fP.

tL lbg ;De“mb} ;'Gb/n] eg]– ‘ca To:tf] lbg slxNo} gcfcf];\.’To:tf] cj:yfdf ;d]t pgn] xf]6nsf] nufgL a9fpg 5f8]gg\.clxn] b'O{ jif{otf ko{6g Joj;fodf ;'wf/ cfPsf] b]v]/ ;'Gb/n];Gtf]ifsf] ;f; km]/]sf 5g\.

emG8} #% jif{sf] cfkm\gf] ;+3if{do hLjgdf pgn] k|ultsf] km8\sf]df/], t/ cem} klg ;Gt'li6 k|fKt ePsf] 5}g. ToxL eP/ t pgLeG5g\ ef}lts ;fwgn] dfq ;Gt'li6 k|fKt ug{ ;ls“b}g.

;dfh;]jf klg emG8} #% jif{sf] cfkm\gf] ;+3if{do hLjgdf pgn] k|ultsf]

km8\sf] df/], t/ cem} klg ;Gt'li6 k|fKt ePsf] 5}g . ToxL eP/ tpgL eG5g\— ef}lts ;fwgn] dfq ;Gt'li6 k|fKt ug{ ;ls“b}g .

cfTd;'Gt'li6sf nflu dfgj;]jf g} ug'{k5{ eGg] pgsf] dfGotf5 . ;'Gb/ eG5g\— vfg gkfPsfnfO{ vfgf, nfpg gkfPsfnfO{nfpg tyf sfd gkfPsfnfO{ sfd lbg ;lsof] eg] dfq dflg;sf]hLjg ;fy{s x'G5 . c¿sf] b'Mvdf ;xefuL x'g ;lsof] eg] dfqcfTd;Gt'li6 ldNg] dfGotf pgsf] 5 .

pgn] hfkfgL cf]l;of] sfO{ kmfpG8];g :yfkgf u/L cfly{sIfdtf sd ePsf @% hgf afnaflnsfsf] k7g–kf7gsf] Joj:yfldnfPsf 5g\ . pgs} kxndf klZrdf~rn If]qLo c:ktfndfvfg]kfgL pkNAw u/fOPsf] 5 . ;ftfdf Ps–b'O{ k6s kfgL cfpg]wf/fdf clxn] rf}aL;} 306f kfgL cfp“5 . ;'Gb/ ljleGg ;+3–;+:yfdf cfa4 eP/ ;fdflhs If]qdf klg TolQs} ;xefuL x“'b}cfPsf 5g\ . ul/a–b'MvLx¿sf] dfof nfU5 eGg] ;'Gb/n] s'/fsfgLsfqmddf eg]– ‘d]/f] clGtd nIo ;dfh;]jf g} xf] .’

r'/f]6–/S;L s]xL ;]jg gug]{ ;'Gb/ ldng;f/ / :ki6jStfsf ¿kdf lrlglG5g\ . em§ l/;fpg] afgLnfO{ pgL cfkm\gf];a}eGbf 7"nf] sdhf]/L dfG5g\ . ko{6gsf] ljsf;df cfk\mgf] ;dovr{ ub}{ cfPsf ;'Gb/n] ko{6g Joj;fo cToGt ‘;]G;]l6e’ ePsf]atfP . xtf; dgl:ylt lnP/ of] Joj;fo l6Sg ;Dej 5}g, pgn] eg]–‘/fli6«o gLlt b/f] eof] eg] ko{6g Joj;fo dfly p7\g ;S5 .’

Page 21: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 @#

d]/f] s'/f]

k|sfz cf]emf

tfn'df cfn'

kfx'gf M s] 5 5f]/f xfnva/ <afns M ;=== la:tf/} af]Ng';\,

8\of8L 3/df x'g'x'G5 .)))

Pp6f cwa}+;] JolQm >LdtL;“u/f]ldof] h'lno6 gf6s x]g{uof] . gf6sx]bf{x]b}{ nf]Ug] xf“:g yfNof] .

…lsg xf“;]sf] <Ú >LdtLn] ;f]wL .…d }n ] olb pk | m ] / Tof ]

h'lno6dfly uP/ u8a8 u/+] eg]bz{sn] s] u5{g\ xf]nf eg]/ sNkgfub}{ xf“;]sf]===Ú– nf]Ug]n] eGof] .

rnlrq pBf]udf ;fgbf/,bfdL sk8f tL cleg]qLsf nfluagfOG5, hf] vf;df ljgf sk8f/fd|f b]lvlG5g\ .

)))sf7df8f}+af6 ! s/f]8 lnP/

3/ kms{g] ;a}eGbf ;lhnf] tl/sf==# s/f]8 lnP/ sf7df8f}+ hfg'xf];\ .

>LdtL Psl5g r'k nfuLclg xf“:g yfnL .

…clg ltdLrflx“ lsg xf“;]sf]lg <Ú– nf]Ug]n] ;f]Wof] .

…drflx“ of] ;f]r]/ xf“;]sf] lsltdLn] u8a8 u/]/ kms{+bf bz{sn]jfG; df]/, jfG; df]/ eg] eg]ltd|f] s] xfn xf]nf .Ú

)))o'4sf] ;dodf w]/} gf}hjfg

;]gfdf etL{ eP . nfOgdf a;]sf]Pp6f 8/kf]s l;kfxLn] clkm;/;“u;f]Wof]– …;fÚa dnfO{ aGb'ssfaf/]df 1fg 5}g, dnfO{ t of] klgyfxf 5}g ls aGb'ssf] gfnb':dglt/ x'G5 ls cfkm"lt/ <Ú

…g ]e/ dfOG8Ú clkm;/af]Nof]– …gfn htf kmsf{P klgaGb's rnfof} eg] ltdLn] b]zs}enf] u5f}{ .

)))km:6{ Snf; clkm;df sfd

ug]{ tLghgf o'jtLsf] nGr6fOddfukm x'“b} lyof] .

Pp6L M lx+hf] d}n] af];sf] 6]ansf]8«o/df sG8dsf] Kofs]6 e]6]+ .

bf];|L M d}n] klg b]v]+ clg

lkgn] 3f]r]/ Kjfn}Kjfn agfOlbP“ .t];|L o'jtL a]xf]; eO{ .

)))Pp6f kf6L{df Ps enfb\dLn]

w]/} /S;L lkP/ Pp6L dlxnfnfO{3'dL3'dL x]g{ yfn] .

…lsg o;/L x]b}{ x'g'x'G5 <Ú–dlxnfsf] w}o{tfsf] ;Ldf gf£of] .

…alxgLÚ /S:ofxf af]Nof ]–…tkfO{+ ;fx}| s'¿k x'g'x'G5 .Ú

…o;df d]/f] s] uNtL 5 /dnfO{ eujfg\n] g} o:tf] agfOlbP,o;df d s] ug{ ;S5' / <Ú dlxnfn]cfxt x'“b} egL .

…tkfO{+ oxf“ gcfP/ cfkm\g}3/df klg t a:g ;Sg'x'GYof] <Ú

)))b'O{hgf l;kfxL h+un uP .

crfgs Pp6f l;+x lg:Sof] . Pp6fl;sf/L af7f] lyof], pm ¿vdflyr9\of] . csf]{ ¿v r9\g hfGb}gYof] .s'b\g yfNof] . s'b]/ Pp6f u'kmfleqk:of] . l;+x Psl5g cf]8f/ aflx/a:of] / kmls{of] . l;+x s]xL k/k'u]kl5 l;sf/L lgl:sof] / l;+xsf]kl5kl5 s'b\of] . l;+x km]l/ kmls{of]/ l;sf/LnfO{ v]bfpg yfNof] .

l;sf/L km]l/ efUof] / u'kmfleqk:of] . l;+x Psl5g u'kmf aflx/a:of]=== kmSof]{, l;sf/L km]l/ u'kmfaf lx/ lgl:sof ] / l; +xsf ]kl5kl5 s'b \of ] . l;+x km ] l/kmSof] { , l;sf/L s'b]/ u'kmfleqk:o f ] . o f ] q md w ] / } k6sePk l5 ¿vd f l y r9 ]s f ]l;sf/L h;n] of] b[Zo x]l//x]sf]lyof] dflyaf6 s/fof] .

…lsg 3/L3/L u'kmfaf6lgl:s/x]sf] < cfwf 3G6f hltu'kmfleq} al;/fv, l;+x w]/} k/k'U5 clg lg:sg'k5{ .Ú

…ldNb}g, u'kmfleq b'O{j6fc¿ l;+x 5g\ .Ú

)))

c:ktfndf Pp6f s's'/ uDeL/ cj:yfdf NofOof], lhpel//utfDo 3fp g} 3fp . l;6L xl:k6nsf] Odh]{G;L jf8{df jl/i7lrlsT;sx¿åf/f pkrf/ x'g yfNof] . Ps}l5gkl5 36gf 5fgljgug]{ k|x/L clwsf/Lx¿ klg cfP . …s] eP5 x“ To;nfO{ <Ú Ps bz{ss's'/n] ;f]Wof] . csf]{ s's'/n] ca'em / c:ki6 /]l8d]8 pQ/ lbof]–…Toxf“ k/ SofDk;lt/ sf];“u xf] 6f]sf6f]s ePsf] /] .Ú cg';Gwfg /;f]wk'5 rNof], tyflk 3fOt]sf] xf]; gv'n];Dd ;TotYo yfxf x'gg;Sg] s'/fdf ljZj:t lyP s's'/ clwsf/Lx¿ . 3fOt] ;fdfGoePkl5 s's'/ k|x/L clwsf/Ln] ;f]w]– …36gf s;/L eof] <Ú k|ltpQ/df3fOt] s's'/n] la:tf/} eGof]– …af6fdf lx“8\b} lyP“, dfG5]n] PSsfl;emD6]/ bf]xf]/f] le8Gt eO{ o:tf] eof], dnfO{ ;d"x ldn]/ 6f]Sb} lyP,kl5 s] eof] xf]; 5}g .Ú a8f] l/;fPsf] kf/fdf k|x/L clwsf/Ln] eg]–…ltdLdf sxf“af6 cfof] of] dfG5]sf] dlt < cfkm"nfO{ 6f]Sg]nfO{ klg6f]Sg}k5{ <Ú ljr/f lgd'vf] 3fOt] s's'/n] eGof]– …b]Vg' ef5}g xh'/cfhsn dfG5]x¿ slt lx+;|s / h+unL 5g\ .Ú

– Zofd;'Gb/ ‘kNnj’

sljtf

n3'syf

tLg d'Qms

!ltd|f] ofb cf“vfaf6 slxn]sfxL“ aU5 cr]nufp“a];Lsf] efsfaf6 slxn]sfxL“ aU5 cr]nslxn];Dd, sxf“;Dd 6f]nfpg] xf] ltd|f] ofbdf,l;dfgf / gfsfaf6 slxn]sfxL“ aU5 cr]n .@ltd|f] l;p“bf] d]/f] hLjg ;“u} lx“8\g] af6f] x'G5ga'em]df s'/f] km]l/ dgleq} kmf6f] x'G5To;}n] t Ps–csf{nfO{ a'‰g} /fd|f] eG5'gq km]l/ dg} aGb x'g] dfof nf6f] x'G5 .#hlt /f]Sg vf]H5' cf“;' Tolt em5{ cf“vfaf6pgsf] tl:a/ d'6'leqleq} ;5{ cf“vfaf6dft nfU5 ljif lkp“5' s:tf] b}j klg;'G5' d]/f] ofb d5{ pgsf] cf“vfaf6 .

—pbok'/] 7"nf]sfG5f

slt 8'n"“ dof] ;x/sf] uNnL–uNnL slt 8'n"“ d;lDemP/ ltdLnfO{ k]ml/ slt e'n"“ dx'ls{Psf] d 3'Dbf–3'Db} kfvf–kv]/Ldfs] ef] cfh of}jgsf] lbnsf] de]m/LdfsNkgfsf] 5fndf d}n] slt x'n"“ d;lDemP/ ltdLnfO{ k]ml/ slt e'n"“ dv:of} xf]nf cf“;' slt ltd|f] l;/fgLdfaf“Rof} xfdL hLjg klg s:tf] lj/fgLdfeGg] hlt t elg;s]+ slt v'n"“ d;lDemP/ ltdLnfO{ km]l/ slt e'n"“ d .

—/];ds'df/ ;'g'jf/

dfG5]

6lNsg'df dhfc“Wof/f] /ftsf] k|x/ 9lNsg'df dhfzLtsf] yf]kf ls/0fn] 6lNsg'df dhfdfw'o{ dfofsf yf]kf–yf]kf w8\sgdfrf]/L bfpsf] k|]ddf klNsg'df dhfz"Gotfdf hGhL/ au/sf] ?jfOdfsf“8]tf/sf g]nx¿ ;lNsg'df dhfJofKttf 5fp“bf dw''xf]; hLjgx¿laxfgLsf] ¿k/]vf emlNsg'df dhfcfx'tL ;w}+ dfofdf d'gfdbgx¿k/]nLaf6 c>'wf/f 5lNsg'df dhf .

—PsnJo /fh

Page 22: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 @$

;fob d k|fs[ltslgodaf6 6f9f x'g ;lsg“ /dgsf] s'g} s'gfdf pgnfO{;'6'Ss /fVg k'u]sf] 5' .grfx“bf–grfx“b} klg of] d'6'n]pgnfO{ cfkm\gf] dfG5]sf] ;fOgf]uf“:g yfn]5 . x/]s /ft;kgLdf pgL;“u /dfpgyfn]5' . ;f]r]sf] lyP“ of] hLjg/fd|f] 5 . klxn] lhGbuLdf s]xLu5'{ / cfkm\gf] dgdf c¿k|ltdfof hufp“5' t/ d cfkm"nfO{pgsf] Psf]xf]/f] k|]ddf r'n'{Dd8'afpg k'u]5' . pgsf] cf“vfdfhlt dfof b]v]sf] lyP“ ;fob;a} d]/f e|d lyP . pgn] ;a};kgf d]/} nflu b]v]h:tf]nfUYof] t/ xf]Og /x]5 . pgsf];kgf t d]/f] lhGbuLsf]aaf{bLsf] af6f] /x]5, t/ d eg]pgnfO{ g} cfkm\gf] lhGbuLsf]nIo / p2]Zo dfg]/ pgsf ;a};fsf/ kfg{ yfn]“ . pgLk|ltxhf/f}“ d}n] b]v]sf] ;kgfsf] ;f6f]pgn] dnfO{ s]jn 3ft lbg]afgL a;flng\ . d af“r'Gh]ncfhLjg lgsf] gx'g] 3fp d'6'df/f]kL 5fl8g\ .

ltdL;“u sl/a Ps jif{latfP“ / lhGbuLsf] ;a} v';Lcem eGg'kbf{ k"0f lhGbuL g}ToxL Ps jif{df latfP“ h:tf]nfUof], t/ klg tL /dfOnf kncem;Dd e'Ng ;s]sf] 5}g .cfhsfn t tL ltdL;“ulatfPsf] kn ;fyL agLPsfGtdf ;fy lbO/xG5 .

d]/f] s] bfif lyof] / cfhPs v'Nnf lstfa;l/ d]/f]lhGbuL agfOlbof} . cfhsfn tx/]ssf] d'vdf d cfjf/f /kfunk|]dLsf ¿kdf lrlggyfn]sf] 5' . d]/f] rf]vf] k|]dsf]

;f6f]df cfh ltdLaf6 oxLkfun / cfjf/fsf] pkgfdpkxf/ ePsf] 5 . ;fob of] d]/f]bf]if lyof] xf]nf . d}n] c¿ s]xLs'/f g;f]rL dfq ltdLnfO{ dgk/fPsf] lyP“ . ltd|f] OR5f,rfxgf / ltd|f] lhGbuLsf] ef]ufOklg a'em]sf] lyOg“ . haltdLnfO{ b]v]“ To; a]nfb]lvvfln ltdLnfO{ s;/L cfkm\gf]agfpg] eGg] efjgf dgdf/x\of], t/ ltd|f] OR5f / rfxgfeg] cs}{ lyof] . ltdLn] cfÎgf]s'/f s]jn Psk6s dnfO{elglbPsf] eP d ;xh ?kdf

hLjgsf] uf]/]6f]df ;fyL

kfpg] M

k7fpg] M

;Gb]z M

s'kg ;Gb]z

gfd M ====================================================================================

pd]/ M ========================================= prfO M ===================================

k];f M =================================== lzIff M ================================

:jefj M===================================== j}jflxs l:ylt M ======================

cle?lr M ====================================j0f{ M ===================================

Od]n M ==========================================================================================

7]ufgf M=========================================================================================

tkfO{+ s:tf] ;fyLsf] vf]hLdf x'g'x'G5 <

===========================================================================================================

===========================================================================================================

cfkm"n] pNn]v ug{ rfx]sf] yk ljj/0f 5'§} kfgfdf k7fpg ;lsg]5 .

;Gb]zsf nflu s'g} z'Ns nfUb}g t/ s'kg clgjfo{ 5 .

;fKtflxs ;fyLsf nflu s'g} z'Ns nfUb}g t/ s'kg clgjfo{ 5 .

;fKtflxs ;fyLsf nflu kmd{

ltdLnfO{ e'lnlbg] lyP“ t/ltdLn] t dnfO{ d'vn] Pp6feGb} cs}{ s'/f of] b'lgof“nfO;'gfp“b} uof} .

s'g} klg k|]dLn] cfkm\gf]k|]ldsfsf] s'/f c¿;fd' ePsf];xg ;Sb}g eg] d s;/L ;x"“ <eg t . s]jn Psk6s dltdLnfO{ x}g c¿nfO{ dfof u5'{,s]jn d'vn] dfq xf] eg]sf] eP

z'esfdgf lbP/ k7fp“y]“, t/ltdLn] t dnfO{ Pp6f wf/df/fvL b'O{j6f v's'/L rnfO uof} .

t/ klg d v';L 5',lsgls ltdLn] cfh lhGbuLsf]cg'kd v';L kfPsL 5f} / ;fy}ltdLnfO{ z'esfdgf klg lbgrfxG5' ls ltdL 3fd laxfgLeP/ cfzf hLljt k|f0fLnfO{lbgsf] cfudgsf] cfef; lb“b};a}nfO{ pHofnf] 5g]{5f} . ;w}“v';L 5fpg' ltdL, dnfO{ b'MvlbO uP klg . d]/f] ljrf/ / sd{slxNo} gd"n d 6f9f eP klg .

– P=kL=

ko{6gsf nflu cfsif{s d':tfªlxdfn kfl/sf] lhNnf

d':tfª k|zf;lgs b[li6af6 dfqcnu klxrfg ePsf] lhNnfgeO{ 5'§} ef}uf]lns Pj+;f+:s[lts klxrfgo'Qm eflifsk|b]z klg xf] . Oltxf;sf] kfgfkN6fp“bf ;g\ !*(& dfhfkfgsf af}4 ofqL OsfOsfjfu'rL ltAatlt/ hf“bfd':tfª / 8f]Nkfsf] e|d0f u/]sf]j0f{g kfOG5 . of] lhNnfsfk|d'v afl;Gbf ysfnL x'g\ .pQ/L / blIf0fL efudfljeflht of] lhNnfdf /x]sfd'lQmgfy wfd lxGb'x¿sf k|d'vtLy{:yn kz'kltgfy, ab|Lgfy /s]bf/gfy h:t} k|l;4 tLy{dWo]Ps dflgG5 . d'lQmIf]qnfO{g]kfnleqsf a/fxIf]q, ?¿If]q /ef/tsf] s'?If]q;“u} lxGb"x¿sfkljq rf/ If]qdWo] Ps dflgG5 .lrl6Ss kf/]/ l;+ufl/Psf xf]6n /nh, af6fx¿ / ysfnL vfgfn]ubf{ g} of] If]qdf ko{6sx¿sf]cf]O/f] nfU5 .

d'lQmgfy / sfuj]gLeGbfdflysf] If]qnfO{ ;/sf/n]lgif]lwt If]q 3f]if0ff u/]sf] 5 .To; If]qdf hfg'k¥of] eg]

ko{6sx¿n] ;/sf/;“u cg'dltlng' cfjZos 5 . wf}nflul/kj{tn] ubf{ klg of] If]q lgs}cfsif{0f 5 . d':tfª k'Ugkf]v/f;Ddsf] a; ofqf / Toxf“af6

xjfO{ ;fwg k|of]u u/L ;b/d'sfdhf]d;f]d k'Ug ;lsG5 .

kf]v/f g} d':tfªsf nfluvfBfGg lgof{t ug]{ k|d'v ;x/xf] . Toxf“af6 3f]8f, vRr/af6

vfBfGgx¿ 9'jfgL u/L d':tfªnfg'kg]{ ePsfn] d':tfª s]xLdx+uf] 5 . d':tfª;Dddfn;fdfg 9'jfgL ug]{ 3f]8f,vRr/nfO{ wf}nflul/ 6«fG;kf]6{sf]pkgfd lbOPsf] 5 . d':tfªsf]k|d'v ko{6sLo :ynx¿dfd'lQmgfy / d':tfª] /fhf lhUd]k/an lai6 a:g] 7fp“nf]dfGyfª xf] . hxf“ kfx'gfx¿sf];'ljwfsf nflu cfjZos ;a};'ljwf pknAw 5 .

sl/a !% xhf/ hg;+VofePsf] / ;d'b|L ;txb]lvGo"gtd ! xhf/ # ;o &@ld6/ / clwstd * xhf/ !;o ^& ld6/;Ddsf] prfOdf/x]sf] of] lhNnf sd jiff{, cltxfjf rNg], lxp“bdf lxp“ kg]{,dgf]/d lxdfnL >[+vnfx¿ ePsf]lhNnf xf] . sfnLu08sLpkTosfsf ufp“–j:tLx¿,nf]dfGyfª, cf;kf;sf k|fs[ltse"–agf}6 nf]enfUbf 5g\ .

o; If]qsf ;a} 7fp“dfko{6ssf] cfudg lg/Gt/ e}/xg]x'“bf xf]6n, /]:6'/f“ tyf nhx¿sf]/fd|f] Joj:yf 5 .

–ef]nf

;Gb]z

d]/f Kof/f ldqx¿, sxf“x/fO/xg'ePsf] 5 < cfhef]ln;Dks{df gcfpg'ePsf] klg jiff}{+e};s]sfn] ;fx}| lrQ b'v]sf] 5 .

l8NnL/fdrnlrq lgdf{tf–lgb]{zsx¿,

r]tgf hufpg] syf ;d]6L 3/–kl/jf/sf ;b:ox¿n] rnlrqa;]/ x]g{ ;Sg] vfnsf rnlrqagfOlbg'x'g cg'/f]w 5 .

hLjg nfdf;fg', d ltdLnfO{ rfx]/ klg la;{g

;lSbg“ . dnfO{ a'em\g] k|of; u/ .ljb'/

zflGt, ha xfd|f] cf“vf h'Wof]To; lbgb]lv hlxn] klg ltd|f];Demgfn] ;tfO/xG5 . dfq ltdLnfO{vf]lh/xG5 of] dg clg oL cf“vfn] .ltd|f ;a} s'/f yfxfkfP“ Ps efOdfkm{t .olb rfxG5\of} eg] e]6\g] k|of; u/ .

s[i0f ‘c~hfg’lsg cfhef]ln tkfO{ +sf ]

Jojxf/df km/s b]V5' < s] uNtu/]+ / d}n] cfh tkfO{+ db]lv 6fl9g]k|oTg ub}{ x'g'x'G5 < 6«]lsª hfg]a]nfdf Psk6s va/;Dd klgug'{ePg . lal;{g'eof] km]a|'c/L #df u/]sf jfrfx¿ < o' cf/ dfOxf6{ ;f] 8G6 6«fO 6' lne dL l8c/ .

;'zLnfs]p/]gLaf6 uN5L;Dd ;“u}

hfpm“ x} eGb} hGtL uP/ cfpg],cfkm\gf] 3/ sf7df8f} + atfpg]aLaf6 gfd cfpg];“u ldqtfsf]xft cl3 a9fpg rfxG5' .

;“u} cfpg] ldqsf]xL ck/fw u/]/ t sf]xL

gu/L h]nhLjg latfO/xsf 5g\,o:tf] a]nfdf cfkmGtsf] dfofsf] vf“rf]

x'G5 t/ oxf“ pN6f]lt/:sf/ ul/G5 . ToxL eP/ s}bLx¿;dfhdf 3'Ng ;Sb}gg\ clg km]l/ljjz eP/ ck/fwdf nfU5g\ .o;nfO{ dfofn] dfq /f]Sg ;S5,;a}nfO{ dfof ug'{xf];\, ck/fwd'Qm;dfh agfpg ;xof]u ug'{xf];\ .

afa' lvp“h'aL=, d ltdLnfO { leqL

Xbob]lv g} dfof u5'{ . ltdLn]u/]sf] Jojxf/n] dnfO{ df]lxtkf/]sf] 5 . Od]n u/ n .

P ‘Pd’alxgL ljdnf ltdL lsg o;/L

lgi7'/L e}/x]sL 5\of} . ltdL t a'6jnaf6kmls{P/ sf7df8f}+ cfO;ls5\of} . b'O{–tLg dlxgf laTbf klg ltd|f] s'g} va/5}g . w]/} 7fp“df vf]lh;Sof}+, 3/dfcfdf ;f¥x} kL/ ul//xg'ePsf] 5 . Psk6s kmf]g ug'{ n .

b'uf{ dfemL

Ps knsf] xf“;f]

% lkm6 # OGr cUnf bLk]Gb|/fO{ sIff !) df cWoog/t 5g\ .r~rn :jefjsf bLk]Gb| xf“;f], 76\7fug{ dg k/fp“5g\ . /ftf] j0f{sfoL o 'js e|d0f tyf;dfh;]jfdf klg TolQs} ?lr/fV5g\ . k/Dk/fut ;dfhnfO{abNg rfxg] qmflGtsf/L ljrf/ePsf ] ;xo f ] u L ldqsf ]vf ]hLdf /x]sf bLk]Gb |nfO{; fy L agfpg rfxg]x¿n]rf}wf]8f uflj; kf]v|] j8f gDa/–* df kqfrf/ ug{ ;Sg'x'G5 .

xfªhf]s lnDa" …emsf;Ú!* jif{sf eP . Kn; 6'cWoog/t xfªhf]ssf] prfO% lkm6 % OGr 5 . gd| tyfx“l;nf] :jefjsf xfªhf]s uf]¥xf]j0f{sf 5g\ . ;fyLefO;“u ;xh}3'nldn x'g] lnDa" slxNo}gl/;fpg], ;fyLsf] b'Mv cfkm\gf]b'Mv;/x ;Demg] ;fyL;“uldqtf uf“:g rfxG5g\ . cfkm"nfO{a'em\g] ;fyLsf] vf]hLdf /x]sfxfªhf]s;“u ldqtf uf:g rfxg]x¿n][email protected]

df kqfrf/ ug{ ;Sg'x'g]5 .

Page 23: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 @%

8f= /fh]Gb| eb|fof] :tDedf xfdLn] /fv]sf k|Zgsf] #) zAbdf ga9fO{ pQ/k7fpg'kg]{5 . k|To]s pQ/sf ;fydf cfk\mgf] k"/f gfd, 7]ufgf /pd]/ n]Vg glal;{g'xf]nf . k|Zg gDa/ Ps ;w}+ cfufdL k|Zgsf¿kdf /xg]5 . Pp6f kfgfdf Pp6f pQ/ dfq :jLsf/ ul/g]5 .!= ;a}eGbf 7"nf] wd{ s] xf] <@= k|]dL–k|]ldsfljxLg hLjg s:tf] x'G5 <#= g;fn' cf“vfn] df]lxt x'g'x'G5 ls tkfO{ +nfO{ d':sfgn]

e't'Ss} agfp“5 <$= sfnL o'jtL / uf]/L o'jtLdWo] sf] a9L /fd|f x'G5g\ < lsg <%= k};f kfpg' 7"nf] s'/f xf] ls k|]d kfpg' < lsg <^= tkfO{+n] lhGbuLdf sf]af6 s:tf] wf]sf kfpg'ePsf] 5 <&= xfdL g]kfnL lsg / s] sf/0fn] lk5l8Psf 5f}+ <*= dflg;x¿nfO{ csf{sf >Ldfg\÷>LdtL lsg /fd|f nfU5g\ <(= k'?ifx¿ dlxnfsf] rl/q / rfnrngsf] s'/f lsg a9L u5{g\ <!)= k9]/ hflgG5 ls k/]/ <

k|]dljjfx /fd|f] x'G5 ls k/Dk/fut ljjfx < ca xfd|f] kfnf]

of}g lh1f;f / ;dfwfg

;f “rf ] / lgZrn k | ]dug]{x¿sf nflu t of] k|]d Pj+k/Dk/fut ljjfx eGg] s'/f s]xLklg xf]Og . oxf“ h;n] cfkm\gf]zf/Ll/s :jfy{ k"/f ug{ b]vfj6Lk | ]d u5 {g \ clg afWo eP/ljjfx;Dd k'U5g\ . ltgLx¿sflglDt b'j} ljjfx 3fts aG5 .

PkL ;'wf -@$_;DkfbsHo" klg s:tf–s:tf

k|Zg ;f]Wg'x'G5 < of] ztfAbLdfklg k/Dk/fut ljjfx x'G5 < /fd|f]t k|]dljjfx lg . k|]d u/]kl5 s]6LlnP/ klg lx+8\g kfOg] ef] .

k|sfz l/hfnk|]dljjfx g} /fd|f], lsgeg]

k|]dljjfx ubf{ ;a} s'/f yfxf x'G5 t/clxn];Dd d]/f] sf]xL k|]ldsf 5}gg\ .

lj? guf] -!(_v} ;DkfbsHo", cfÎgL k|]ldsf

ev{/} dl/g\ . olta]nf d zf]sdf5', k/Dk/fut ljjfx ug]{ eg]sf]klxNo} cfkm\gf] d"No tf]S5g\ .

dLg' lxtfª, :ofª\hfk/Dk/fut ljjfx, k|]dljjfxdf

klxn] g} ;a} e};s]sf] x'G5, k/Dk/futljjfxdf gof“ cg'ej lng kfOG5 .

e/t cfn] -@@_, k|jf;LdnfO{ t k/Dk/fut ljjfx

g} /fd|f] nfU5 . cfkm";“u k|]d ul/xg]km';{b klg 5}g .

k]Daf z]kf{, -!^_, cf]vn9'+ufk/Dk/fut ljjfx u¥of] eg]

cfkm"n] ;o k6s af]nfp“bf Psk6s klg af]Ng] xf]Og . k|]dljjfxu¥of] eg] cfkm"n] Ps hjfkm lb+bfp;n] xhf/f}+ hjfkm lbG5] . a?ljjfx g} lsg ug'{kg]{ xf] <

sdnf lh;L -@^_d}n] t k|]dljjfx u/]sf] xf]

To;}n ] k | ]dljjfx g } /fd | f ] .;'xfu/ft dgfpg ;lhnf] x'G5 .

5lj lg/fz -@$_g k|]dljjfx, g t k/Dk/fut

ljjfx, ljjfx t ug{} x'“b}g .

k|Zg M d @) jifL{o cljjflxto'js x'“ . d gLnf rnlrqx¿ x]5{' .To:tf rnlrqdf ljleGg k|sf/sflqmofsnfk b]vfOG5 . To:tf of}glqmofsnfkdWo] s]xL lqmofsnfkn] d]/f]dgdf pT;'stf / lh1f;f hGdfPsf] 5 .cfzf 5, d]/f] lh1f;f d]l6g]5 .

!= k'?ifn] :qLsf] u'4åf/df ;d]t;sL–g;sL ln· k|j]z u/fO{ lsgof}g;Dks{ u5{g\ <

@= k'?ifn] r/d;'v k|fKt ubf{ p;sf]ln·af6 jLo{ :vng ePsf] b]vfOG5, t/:qLsf] :vng b]vfPsf] kfO“b}g, lsg <

#= k'?ifsf] ln·af6 jLo{ :vngx'“bf :qLsf] cg'xf/ jf 5ftLdf kf]vfPsf]b]vfOG5, lsg <

$= rnlrqdf sfd ug]{ :qL / k'?ifkfqsf u'Ktf·df st}–st} /f}+ b]Vg kfO“b}g,;kmf ul/Psf] kfOG5, lsg <

– cf/= Pd=pQ/ M of}g

rnlrq s] x'g\ <of}g pQ]hgfsf

nflu dfgjz/L/sf] cË jfof}g lqmofsnfknfO{ 5fkf,d"lt{, lrq, tl:a/ jfrnlrqsf ¿kdf k|:t't jfk|of]u ul/g] s'/fnfO{ cZnLn;flxTo jf lrq0f elgG5 .of}g rnlrq klg o;sf] PskIf xf] . c+u|]hLdf gLnf] lkmNdzAb / lrlgof“df kx]+nf] lkmNdzAbsf] k|of]u o:tf of}ghGojf cZnLn rnlrq hgfpgk|of]u x'g] u/]sf] kfOG5, t/o;nfO{ snfTds 9Ën] k|:t'tul/Psf] eP To;nfO{ sfd;flxTo elgG5 . s] cZnLn / s] ZnLn jfsnfTds eGg] s'/fdf eg] ;+;f/el/ g}ljjfb 5 . ;lhnf] efiffdf a'‰g'kbf{{ v'nf¿kdf of}g lqmofsnfk lrq0f ul/Psfrnlrq g} of}g rnlrq x'g\, ;fob of] zAbg} t6:y / pko'Qm 5 .

clxn] k|ljlwsf] ljsf; tLj| ultdfe}/x]sf] 5 / o; ;“u;“u} of}g;DaGwL s'/fdfklg o;sf] Jofks k|of]u e}/x]sf] kfOG5 .o;sf] Jofkstfn] of}g rnlrqnfO{ klgJolQmut kx'“rdf k'¥ofOlbPsf] 5 .

lsg dflg;n] o:tf rnlrq x]5{g\ <dfgj of}lgstfsf] ljleGg j[QdWo]

P]lGb|stf Pp6f dxŒjk"0f{ kIf xf] . ljleGgOlGb|oaf6 of}g ;Gb]z k|fKt ug]{ clgTo;}cg'¿k cfgGb k|fKt ug]{ s'/fnfO{ o;df;d]l6Psf] x'G5 . :kz{ jf of}g;Dks{af6cfgGb kfpg] s'/f dfq xf]Og, b[li6sf]dfWodaf6 of}g cfgGb kfpg] s'/f o;dfk5{, h'g :jfefljs s'/f xf] . ;fdfGotofdflg; of}g pQ]hs b[Zo x]g{ nfnflotx'G5 . of] s'/f cs}{ xf] ls k|ToIf ¿kdf To;lsl;dsf] rfxgfnfO{ ;dfhdf ljBdfgd"No–dfGotfsf sf/0fn] JoQm ug'{ sltkokl/k|]Iodf czf]egLo jf c;Eo dflgG5 .

o:tf of}g pQ]hs b[Zox¿ k|ToIfx]g'{ c;lhnf], pknAw x'g ufx|f] dfqxf]Og, vlr{nf] klg x'G5 . k|ljlwsf]k|of]un] oL afwfx¿nfO{ x6fOlbPsf] 5/ w]/}sf nflu of}g rnlrq jf tl:a/x]g]{ sfo{ of}gcfgGb k|fKt ug]{ PsdxŒjk"0f{ kIf xf] . JolQmsf] of}grfxgfk"/f ug{ ;Sg] Ifdtf g} o;sf]

Jofkstfsf] sf/s xf], Tof] klg s'g} of}g/f]u jfPrcfO{eL gnfuL clg w]/}h;f] kl/l:yltdf csf]{s'g} JolQmn] yfxf gkfpg] u/L .

lsg To:tf b[Zo b]vfOG5g\ <dflg;sf] of}g;DaGwL rfxgf / To;

ljifodf s]xL gf}nf] ug]{ OR5f x'g] x'“bf o;nfO{Wofgdf /fv]/ o;df To; lsl;dsf lrq jfsfo{x¿ k|:t't ul/G5 . dflg; Psgf;]kgaf6yfS5 . o:tf of}g rnlrqdf klg Ps}lsl;dsf] lrq jf lqmofsnfk dfq bf]x¥ofO{–t]x]¥ofO{ b]vfp“bf To;df ?lr x'“b}g . Jofkf/ug{ g} o:tf] rnlrq agfOG5, To;}n] u|fxsn]

gof“ vf]H5g\ eg]Jofkf/Lx¿n] Tof] dfuk"/f ug]{ k|of; u5{g\ .

o;/L of] Ps lsl;dn] rqmLo¿kdf rN5 .

hfltcg';f/ s;}sf]z/L/df s]z a9L x'G5 eg]s;}df sd . To;}cg';f/of}gs]z df klg lgs} ljljwtfkfOG5 . clxn] dlxnfn]of}gs]z vf}/g] rng 5 /tkfO{+n] x]g'{ePsf] rnlrqdfof}gs]z vf}/]sf kfqn] clegou/]sf x'g ;S5g\ . sltkosfnflu of}g s]z gePsf] euIf]qa9L pQ]hs x'g;S5 .

rnlrq / jf:tljstfsf s'/fxfdLdWo] w]/}h;f]n] rnlrq x]/]sf 5f}+ .

tL rnlrqdf b]vfOg] s'/f jf:tljsh:t}b]lvg] eP klg sltko s'/fdf tL xfd|f]jf:tljstfeGbf lgs} k/ x'g ;S5g\ .tkfO{+nfO{ yfx} xf]nf, rnlrqdf cltzof]lQmk"0f{b[Zox¿, h'g xfd|f sNkgfdf x'G5g\, /flvPsfx'G5g\ . o:tf sltko b[Zo Sofd]/fsf] rnfvL,cGo j:t' jf dflg;sf] k|of]u dfq xf]Og lsgof“ k|ljlw h:t} ls sDo'6/af6 agfOPsflrqx¿ klg ldnfP/ tof/ ul/G5g\ . oLs'/faf6 of}g rnlrq klg c5'tf] /x“b}g .lnËsf] cfsf/, jLo{ :vng, of}g;Dks{sf]cjlw, of}g r/d;'v kfOPsf sltko b[Zojf:tljs ge} pgLx¿sf] clego xf] eGg] s'/fxfdLn] la;{g' x'“b}g .

cGo rnlrqdf cg]sf}+ s'/f cltzf]lQmk"0f{tj/n] b]vfp“bf klg xfdL cfÎgf] hLjgdfTo;sf] k|efj Hofbf x'g lb“b}gf} / To:t} x'g'kg]{ck]Iff klg ub}{gf}+ . olb s'g} lzIffk|b s'/f ePTo;nfO{ cfÎgf] cg's"ntf x]/L u|x0f ug]{ kIfcfÎg} 7fp“df 5 .

cGtdf, cfSsn–em'Ssn o:tf gUg jfof}glrq rnlrq x]g{ k'u]s} sf/0fn] vf;} uDeL/gsf/fTds c;/ kfb}{g, t/ o;sf] …ntÚ a;] ;d:ofkg{ ;S5 . To;}n] o;df ljz]if ljrf/ k'¥ofpg'k5{ .

dx]z/fd ;'g'jf/ -!^_k | ]d ug ] { x¿sf nf lu

k|]dljjfx /fd|f] x'G5 . u|fdL0fe ]ssf o 'jfo 'jtLsf nf luk/Dk/fut ljjx /fd|f ] x'G5 .;a}eGbf /fd|f]rflx+ k|]d±k/Dk/fut

ljjfx . of] ljjfxdf s]6fs]6Lsf]d~h'/Lsf ;fy} pgLx¿sf kl/jf// ;d'bfosf] klg d~h'/L x'G5 .

Zofd rf}w/Lk/Dk/fut g } 7Ls,

ljjfxkZrft k|]d ug'{ /fd|f] .xl8Gb| sfsL{, wgs'6f

clxn]sf] @! cf}+ ztfAbLdf negug]{ sf]xL g} 5}gg\ . ;DkfbsHo",k/Dk/fut ljjfx nf]k x'g nfUof]To;sf/0f k|]dljjfx g} /fd|f] .

gf/fo0f s'"j/, u'NdLk/Dk/fut ljjfx g} dgk5{ .

lsgeg] k|]d ug]{ t km';{b g} 5}g .nIdL u'?ª -!%_

dnfO{ ljjfx g} /fd|f] nfUb}g,ljjfxnfO{ t unfsf] kf;f] eG5g\===.

ljgf]b vltj8f, Og?jfk/Dk/fut ljjfx, lsgeg]

k|]dljjfx w]/} sd ;kmn x'G5 .gf/fo0fbQ cj:yL

Page 24: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 @^

af6f] kQf nufpg'xf];\

tn lbOPsf] lrqdf n's]sf hgfj/x¿ kQf nufpg'xf];\

!) j6f km/s vf]Hg ;Sg'x'G5 <;fKtflxs sf]7]kb– #

c+s / cIf/ lrGg'xf];\

x'G5 <kTofpg'

! @

# $ %

^ &

* (

!)

!! !@

!#

!%

!$

!^ !&

!(!*

ufO{n] cfkm\gf]hLjgdf;/b/ @ nfvlunf; b"wlbG5 .

bfof“! kf“rf}+ /f0ff k|wfgdGqL -*_#= clGtd pTsif{ -%_$= …;Ú jf …;fÚ pRrf/0f x'g]

;+uLtsf] ;ft :j/dWo]klxnf] :j/ -#_

^= lnlvt ¿kdf lbOg]:jLs[ltkq -%_

*= ef]ln, cfpg] lbg -#_!)=cf“ksf] km"n -#_!@= u+ufnfO{ w/tLdf Nofpg]

Clif -$_!# cfo'j]{bsf 1ftf, Ps Clif -#_!$= xfjf -@_!%= s0f{nfO{ o;f] klg elgG5 -$_!^= alb{of lhNnfsf] Jofkfl/s

gfsf -$_!&= xfd|f] z/L/df x'G5 -#_!* Jof;sf lktf -$_!(= hg}k"l0f{df -%_

tn!= /fhfx¿sf ] kfp /fVg

agfPsf cf;g -^_@= eujfg\ lji0f'sf] z}øof -$_#= ;lhn} n]gb]g ug{ ;lsg]

;DklQ -%_% a]nfotL dxf/fgL -*_^= dg xg]{, /dfOnf] -%_&= pbf/jfbsf] lj/f]wL -^_*= km"nsf] leqL efudf /xg]

;'ulGwt w"nf] -#_(= t/Ë jf nx/ p7]sf] -$_!) g]kfnsf] Ps lhNnf -^_!!= :ju{sf] pN6f] -#_!#= dudu jf;gf cfpg] Ps

km"n -#_!^= Ps tfn -@_!&= x]/rfx -@_

g]kf]lnog af]gfkf6{ a|fG8sf]gf8L 38Lsf] d"No !( xhf/?k}of“af6 k|f/De eP/ !s/f]8 ?k}of“eGbf dflyk'U5 .

dflg;n]k|of]u ug]{ue{lg/f]wscf}ifwLn]uf]l/Nnfdfklg sfdu5{.

Page 25: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 @&

s;}nfO{ k|]d ug'{ cfkm}+df ;'Gb/cg'e"lt xf] t/ ha k|]dn] sf]dntfsf]l;dfgfnfO{ tf]8]/ pu| a]u wf/0fug{ yfN5 To;df ;dk{0fsf] efjgfhLljt /x]/ klg lh2Lkg xfjL ePsf]dx;'; x'G5 . o:tf]df k|]ldsf÷k|]dLn]cfkm"k|lt klg ;w} ;dk{0fsf] efjbzf{O/xf];\ eGg] rfxgf /flvG5 h'gx/]s ;do ;Dej x'“b}g . o:tf]kl/l:yltdf JolQmnfO{ cfkm\gf];fyLsf] k|]ddf sdL cfPsf] dx;';x'g yfN5 lsgls a9\bf] ck]Iffn] oyfy{nfO{:ki6 ¿kdf b]Vg lb+b}g h;sf sf/0f;a} s'/f s'lx/f]leq n's]h:tf] x'G5 / x/]ss'/f a]OdfgL nfUg yfN5 .

ha ;fyLn] p;sf] clwsf/tyf efjgfsf] hfg]/ jf c~hfgjzlj/f]w u5{ ta JolQmsf] dgdf cg]scfz+sfn] hGdG5 . s;}dfly cfkm\gf]clwsf/ hdfpg' jf p;nfO{ lnP/;sf/fTds x'g' ;fdfGo eP klgolb oL efjgfn] s'g} ;LdfnfO{ tf]8\5

eg] ta ;DaGwdf tLQmtf dx;';x'g yfN5, ;fy} cg]sf}+ ;d:of pTkGgx'G5 . cfkm\gf] ;fyL x/]s ;docfkm\gf] ;fydf /xf];\ eGg] ck]Iffugf{n] cfk;L ;DaGwdf lg/;tf;~rf/ u5{ . v'n]/, :jtGq eP/lhpg] rfxgf x/]s JolQmdf:jefljs ¿kn] x'G5 . olb sf]xLPsn] cfkm\gf] hLjgdf rflxg]eGbfw]/} x:tIf]k ug{ yfn] ;DaGw aGwgh:tf] dx;'; x'g yfN5 / To;nfO{cl3 a9fpg ;Dej x'“b}g .

of] k|j[lQ dlxnfdf w]/} b]lvPklg k'?if ;d]t o;af6 c5"tf]5}gg\ . clwsf/ hgfpg] :jefjJolQmdf sxL+ g sxL+ ;fg}b]lv n's]sf]x'G5 . pd]/;“u} s'g} g s'g} k|lqmofjf :j¿kdf of] efjgf ljleGgtl/sfaf6 JoQm x'g] u/]sf] 5 . oBlkk|]d;DaGw Pj+ bDkTo ;DaGwdfo;sf] c;/ w]/} b]Vg kfOG5 . of]efjgf s}og\ cj:yfdf olt xb;Dd

a9L ;sf/fTds

x'g'sf] cy{hl6n x'g k'U5 ls Ps hgf k"0f{¿kn] csf]{dfly xfaL x'g yfN5 /p;n] csf]{ JolQmaf6 knknsf]lx;fa vf]Hg yfN5 . o;sf ;fy};fyLsf] x/]s ultljlwdf gh/ /fVgyflnG5 . pm sxf“ hfG5, sf]l;ts'/f u5{, s;nfO{ kmf]g u5{, ;a}s'/f a'em\g] OR5f hLjgsf] dxŒjk"0f{lx:;f h:t} x 'g k 'U5 .dgf]ljZn]ifsx¿sf cg';f/ kf]h]l;jx'g' 7Ls xf] t/ Tof] Ps xb;Ddlsgls s'g} klg s'/fsf] cltn]IfltnfO{ lgdGq0ff lbG5 . haclwsf/sf] efjgf k|jn x'G5 taTof] dgf]ljsf/ aGg k'U5 . cfddflg; To;nfO{ k|]dsf] ;+1f lbG5g\t/ of] ljleGg lg/fwf/ cfz+sfsfsf/0f plAhPsf] Ps k|sf/sf] eoxf] h;af6 JolQm 8/fp“5 / pmcfkm\gf] ;fyLdfly clwsf/ hdfpgljjz x'G5 .

w]/} ;sf/fTds x'g'sf y'k|}sf/0f x'g ;S5g\ . ;a}eGbfdxŒjk"0f{ xf]– c;'/Iffsf] efjgf .olb JolQmdf xLgefjgf 5 jfpmleq cfTdljZjf;sf] sdL 5 eg]p;leq hlxn] klg Ps lsl;dsf]

8/ sfod x'G5– st} cfkm"eGbf /fd|f]ldq kfP ;fyLn] cfkm"nfO{ 5f]8\5ls < oxL sf/0fn] ubf{ pm cfkm\gf;fyLsf] d]]nhf]n ljz]ifu/L ljk/Ltln¨Lsf JolQmdfly a9L gh/ /fV5 .cfkm\gf] ;fyLn] ltgLx¿l;t v'n]/af]n]sf], xf“;]sf] ltgnfO{ dg kb}{g .ltgnfO{ nfU5 ls h;nfO{ d k|]du5{', pm dfq d]/f] xf];\ .

…ltdL dfq d]/f] xf}Ú eGg]efjgf k|]dsf] dfq kl/0flt xf]Ogof] xLg efjgfsf sf/0f klg pTkGgx'G5 . >Ldfg\–>LdtLdWo] sf]xL Ps

w]/} ;'Gb/ jf ;kmn eP / olbJolQm cfkm"nfO{ cfkm}dfly ljZjf;gePsf] l:yltdf JolQm xLgejgfsf] lzsf/ x'G5 .

xLgtfnfO{ x6fpg'sf] ;f6f];fyLsf] Wofg cfkm"tkm{ cfslif{sug]{ k|of; k|f/De x'G5 / o;sfnflu pm cg]sg lqmofsnfk ug{klg kl5 kb}{{g h;af6 ;fyLnfO{of] cg'e"lt xf];\ ls pm g} p;sfnflu ;jf]{kl/ xf] . s}og\ bDktL s]rfxG5g\ eg] ;fyLn] p;nfO{rfxG5 eGg] s'/f af/Daf/ zAb jfJojxf/af6 JoQm u/f];\ . olb of]OR5f k"/f ePg eg] pgLx¿ a9L;sf/fTds x'G5g\ .dgf]ljZn]ifsx¿sf cg';f/ cfhsf]hLjgz}nL / abln+bf] ;fdflhskl/l:yltdf klt–kTgLaLr klgPs;fy ;do latfpg] cj;/sf]sdL x'G5 / xLgtfnfO{ x6fpg'sf];f6f] ;fyLsf] Wofg cfkm"tkm{cfslif{t ug]{ k|of; k|f/De x'G5 .o;sf nflu pm cg]sg lqmofsnfkug{ kl5 kb}{g h;af6 ;fyLnfO{of] cg'e"lt xf];\ ls ;fyL g} p;sf

nflu ;jf]{kl/ xf] . o;af6 p;df;sf/fTdstfsf] efjgfn] ks8hdfp“5 / cGttM ;DaGw g} af]emk"0f{;fljt x'g yfN5 . ;DaGwnfO{tf]l8gaf6 hf]ufpgcfk;L ;+jfbsfod /fVg ' cfjZos 5 .cfkm \gf] dgsf] s'/f ;]o/ ug'{dxŒjk"0f{ x'G5 gls clwsf/ hdfP/s'/f dgfpg' .

k|]d Ps ;'vb cg'e"lt xf] t/o;nfO{ a9fpg / x'sf{pg cfk;L:k];sf] cfjZotf k5{ . elgG5h;nfO{ k|]d ul/G5, p;nfO{ :jtGq5f8\g'k5{ . olb pm cfkm\gf] xf] eg]pm kms]{/ cfp“5, olb xf]Og eg];f]Rg'k5{ ls pm slxNo} cfkm\gf]lyPg . k|]d Ps Kofs]h h:t} xf] . hf]ta dfq km'Ng, kmNg ;S5 ha To;dfcfk;L lj:jf;, ;Dembf/L, k|]d Pj+cfTdLotfsf] efj lglxt x'G5 . ha b'O{JolQm ;DaGwdf uf“l;G5g\ tagelgsg} Ps–csf{dfly cfkm} +clwsf/ l;4 x'G5, Tof] clwsf/nfO{zAb jf Jofjxfl/s ¿kdf JoQmul//xg'kg]{ cfjZostf x'“b}g .

–/f]lhg zfSo

a9L ;sf/fTds x'g'sf k5fl8 y'k|} sf/0f x'g ;S5g\.;a}eGbf dxŒjk"0f{ sf/0f xf]– c;'/Iffsf] efjgf. olbJolQmdf xLgefjgf 5 jf pmleq cfTdljZjf;sf] sdL 5eg] p;leq hlxn] klg Ps lsl;dsf] 8/ sfod x'G5–st} cfkm"eGbf /fd|f] ldq kfP ;fyLn] cfkm"nfO{ 5f]8\5 ls< oxL sf/0fn] ubf{ pm cfkm\gf ;fyLsf] d]]nhf]n ljz]ifu/Lljk/Lt ln+uLsf JolQmdfly a9L gh/ /fV5. cfkm\gf];fyLn] ltgLx¿l;t v'n]/ af]n]sf], xf“;]sf] ltgnfO{ dg kb}{g.ltgnfO{ nfU5, h;nfO{ d k|]d u5{', pm dfq d]/f] xf];\.

Page 26: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 @*tftf] 3fddf emg\tfTof] w/fg

w/fg— zlgaf/ w/fgsf]klAns :s'nsf ] v]nd}bfgdf;~rflnt gjLg ;+uLtofqf @)^^df /fli6«o :t/sf Vofltk|fKtsnfsf/x¿n] bz{sx¿nfO{ 5'6\6}dgf]/~hg k|bfg u/] . k|foMh;f]kk / /s sG;6{ x'g] 7fp“df To;lbg cfw'lgs / rnlrqsf uLtdfklg bz{s cl;g–kl;g x' “b }pgLx¿;“u ;'/df tfn ldnfp“b}gfr] . o:tf v'nf ;f +uLltssfo{qmddf nfOe /s / kkuLtx¿ dfq /fd|f] x'g] dfGotf/fVg ]x¿sf nflu To; lbgpkl:yt bz{sx¿sf] eL8n] unt;fljt u/]sf] lyof] .

rf}/ k"/} el/Psf] lyof] eg]j/k/sf 3/sf a/G8faf6 klgbz{sx¿ sfo{qmddf cfkm"x¿nfO{Jo:t agfPsf b ] lvGy ] .pgLx¿nfO{ lbp“;f ]sf ] k|r083fdsf] s'g} kjf{x lyPg . ;a} ju{,tx / tKsfsf] Wofgdf /fv]/ Ps}7fp“df ls/f“t–/fO{ ljBfyL{ ;+3n]o;/L snfsf/x¿nfO { Pp6 }:6 ]hd f lg D To fPs f lyP ./fh ]z kfon /fO {n ] …vf; ts]xL 5 }gÚ af6 ;'? u/ ]kl5lg/Gt/ cfkm\gf 8]9 bh{geGbfa9L uLt k|:t't u/] .

cfkm \gf uLtk | lt w/fg ];+uLtk| ]dLx¿n] nuftf/ ;fylbO/x“bf pgL dVv b]lvGy] .sfo{qmddf pkl:yt bz{s j[Gbf/fO{nfO{ :6]hdf af]nfP/ /fh]zn]ufp“b} gfRbf c¿ o'jtLx¿ klgpgL; “u } gfRg t “5f8d5f8ul//x]sf lyP . To;kl5 tftf]3fddf ePsf] pQm sfo{qmddfpgLx¿ emg\ tflQPsf lyP .sfo{qmddf ;ljg /fO{, kfj {tL/ f O { , w L /h / f O { / c fe fd 'sf?ªn ] k lg bz {sx¿sf ]; f +u L lts lt; {g f d ]6 fPsflyP . gjsnfsf/ /fh /fO{sf]k|:t'lt klg bz{ssf] cf“vfdfk/]sf ] lyof ] . pQm cj;/df;ljg /fO{n] cfkm\gf tLgj6fs0f { lk |o uLt k | :t 't u/ ] .sfo{qmddf :yfgLo :t/df lgs}nf]slk|o ul/df 8fG; ;]G6/sf]g[Ton] pkl:yt bz{snfO{ jfG;df]/ eGg afWo t'NofPsf] lyof] .

—eLif0f /fO{

Onfddf gjLg;+uLt

Onfd— ;w } + eb | eP/sfo{qmddf ;xeuL x'g] Onfdsfbz{s z'qmaf/ lgs} pQfpnfnfUy] . gx'g\ klg s;/L < bz{sttfpg vlKk; snfsf/x¿n] w/}glbPkl5 . Onfd SofDk;dfcfof]lht sfo{qmddf snfsf/ dfqyfs]gg\ pkl:yt xhf/f}+ bz{sn]k lg hLp b 'vfP . lbp “;f ];b/d 'sfd ; 'g;fg lyof ] .Jo:ttfaLr klg Jokf/Lb ] lvufp“ufp“af6 cfPsf ;j{;fwf/0fOnfd SofDk; kl/;/dfem ' lDdPsf lyP . SofDk;df5fPsf] ;f+uLlts jftfj/0fdf /+lug]wf]sf]n] w]/}nfO{ tfg]sf] lyof] .SofDk;sf] :6]hdf klxnf] k6splqPsf Vofltk|fKt snfsf/sf]k|:t'lt klg uhasf] lyof] .

ls/f“t /fO{ ljBfyL{ ;+3n]cfof]hgf u/]sf] sfo{qmddf /fO{;d'bfoaf6 :yflkt snfsf/x¿sf]afx'Notf lyof] . ;ft jif{b]lv

a]kQf ;+3sf ;+:yfks cWoIfgjLg /fO {sf ] vf ]hLsf nflu;f +uLlts ofqfsf ] cfof ]hgful/Psf] xf] . gjLg ;+uLt ofqfOnfd / w/fgdf ;DkGg ePsf]lyof ] . sfo{qmdn] a ] kQ fs f ]vf]hLsf nflu gof“ z}nL k|:t'tu¥of] eg] :yflkt snfsf/n]klg gof “ bz{sdfem k | ltefb]vfpg] cj;/ kfP .

ufos /fh]z kfonb]lv kk

:6f/ wL/h /fO{, o'jfk':tfdfnf]slk|o ;ljg /fO{, cfef d'sf?ª,kfj{tL /fO{, gf/fo0f /fO{, e"k]g/fO{ cflbsf] k|:t'lt x]g{ nfoslyof] . rlr{t snfsf/sf] k|:t'ltn]sfo{qmd cjlwe/ bz{sx¿n]gfr ]/ ;fy lbP . ;a }h;f ]snfsf/n] 8flG;ª gDa/x¿ k|:t'tu/]sfn] k|r08 3fddf kl;gf k'5\b}bz{s gfr]sf lyP .

ljKnj e§/fO{

a'6jndf /]8 8] kf6L{a'6jn— :s'n ckm cf6{ PG8

km];g 6]Sgf]nf]hL cfO{O{;L a'6jnn]laxLaf/ oxf“ clns km/s vfnsf]8fG;kf6L{ ;DkGg u¥of] . /]8 8]zLif{ssf] kf6L{df uLt;+uLtsf]cfgGb; “u } ;xefuLx¿n ] ]df]8nx¿sf] Sof6jfs / pgLx¿sf]km];gsf] k|lt:kwf{ x]g]{ cj;/ kfP .a'6jnsf 8Lh] j;Gt >]i7n] lxGbL,g]kfnL / c+u|]hLsf b'O{ bh{geGbfa9L uLt ahfP/ ;xefuLx¿nfO{grfPsf ] kf6L {df cfO {O {;LsfljBfyL{x¿aLr pgLx¿ cfkm+}n]l8hfOg / lqmo;g u/]sf] klx/gsf]k|lt:kwf{ ePsf] lyof] . /ftf] /+usfjfg lk; klxl/P/ :6]hdf plqPsfdf]8nx¿ s]xL a]/sf] Sof6jfskl5;xeLx¿;“u} ;+uLtsf] tfndfem'd]sf lyP . cfsif{s :6]h /

nfOl6ªdf emG8} # 306f l9nf]u/L ;f“em & ah]b]lv rn]sf ]kf6L{sf] aLrdf crfgs 7"nf]k fg L k/ ] k lg ;xefuLx¿To;sf] jf:tf gu/L ca]/;Dd/dfO/x]sf lyP . ;xefuLx¿sf]/f]hfOsf cfwf/df 3f]if0ff ul/Psf]glthfcg';f/ Plnhf t'nfw/, xL/fk]UdL / sNkgf u'?ªsf] l8hfOgqmdzM k|yd, låtLo / t[tLo3f]lift eP .

tl:a/ M ljsf;

/fO{

j;Gtn] grfPa'6jn— b]zsf #! ;x/af6

a'6jndf e]nf ePsf /f]6«ØfS6Snasf o'jfo'jtLx¿ zlgaf//flt a'6jndf cfof]lht ljz]ifdgf]/~hgfTds sfo{qmddf /dfP .sf7df8f}+, kf]v/f, jL/uGh, w/fg,x]6f}+8f, lrtjg, a'6jn, bdf}nLcflb ;x/sf /f]6«ØfS6 Snasfk|]l;8]G6 / ;]qm]6/L u/L ! ;ohgfeGbf a9Lsf ] hd36df¿kGb]xL pBf]u ;+3sf] xndf

cfof]lht sfo{qmddf pgLx¿uLt–;+uLt / g[Todf /dfPsf x'g\ .sfo{qmddf a'6jnsf 8Lh] j;Gt>]i7n] ;xefuLsf] /f]hfOsf g]kfnL/ lxGbL kk, cfw'lgs / l/ldS;uLtx¿ k|:t't u/] . km/s–km/s7fp“af6 hDdf ePsf !* b]lv#) jif{ pd]/sf o'jfo'jtLx¿ s'g};+sf]r gdfgL ;+uLtsf] tfndf wskm'sfP/ gfr]sf lyP . ;f“em & ah]k|f/De ePsf] sfo{qmddf 8Lh]sf]k|:t'ltafx]s ;xefuLx¿ cfkm}+n]uLt, uhn / d'Qms ufP/ tyfSofl/s]r/ ub}{ /flt b; ah];DdPs–cfk;df v'n]/ /dfOnf] u/]sflyP . …jif{sf] b'O{ k6s cfof]hgfx'g] o:tf] hd36 /f]6«ØfS6/x¿sfnflu b;}+ kj{h:t} ePsfn] lgs}v';L / pNnf;k"j{s /dfOnf]u¥of} +,Ú –sfo{qmdsf] cfltYotfu/]sf] /f]6«ØfS6 Sna ckm a'6jnsfcWoIf /fh]Gb| sfsL{n] atfP .

–6f]k/fh zdf{

/fOlhª :6f/sf]nfOe sG;6{

lrtjg— s]xL dlxgfcl3;Ddc~hgf /fgfdu/, cgfldsf dNn Pj+lzj nfdfnfO{ ;a}n] Tolt lrGb}gy]t/ logLx¿ clxn] lrtjgdf 5fPsf5g\ . pgLx¿nfO{ lrgfpg d2tk'¥ofPsf] 5 ufogn] . ;'l/nf]efsfdf uLt ufpg] logLx¿/fOlhª :6f/ aGg] tof/Ldf 5g\ .ufog k|ltefsf] vf]hL ug]{ l;ghL{

PkmPdsf] cleofgn] of] jif{ klglg/Gt/tf kfPsf] 5 . clxn]l;ghL{ /fOlhª :6f/–@ df kg{;kmn 6k6]g 5gf}6 e};s]sf] 5 .

@)^% k'; ( ut] ;'?

ePsf] cl8;gaf6 6k6]g;Ddcfpg ;kmn ePsf 5g\ dlgiffltjf/L, ;'/h ljs, cgfldsfdNn, lji0f ' v8\sf, c~hgf/fgfdu/, lzj nfdf, rLh u'?ª,rGb|axfb'/ tfdfª, lzv/ hf]zL /;GbLk >]i7 . oL k|ltof]uLx¿ljleGg tLg r/0fsf] 5gf}6kl56k6]gdf kg{ ;kmn ePsf x'g\ .lrtjg / gjnk/f;Lsf ljleGg$ lk|–cl8;gdf % ;oeGbf a9Ln]

;xelutf hgfPsf lyP .pgLx¿af6 bf];|f] r/0fdf ! ;o%# hgf / To;kl5 %! hgf:6'l8of] /fpG8 / To;kl5sf] !#;ftf nfdf] :6'l8of] /fpG8af6 6k6\jfG6L x'“b} 6k6]gdf kg{ ;kmnePsf 5g\ . 6k6]gnfO{ lnP/ ef]lnzlgaf/ gf/fo0fu9sf] snf dlGb/dfnfOe sG;6{ x'g] ePsf] 5 .

6k6 ]gsf ] k | lt:kwf {k l5>F]tfx¿sf] P;PdP;dfkm{t\ dgk/]sf] k|ltof]uLnfO{ ef]l6ª ug]{Joj:yf ldnfOPsf ] 5 .ef]l6ªdfkm{t\ oxL c;f/ ^ ut]6k kmfOe ;]n]S;g u/L c;f/!# ut] l;ghL{ /fOlhª :6f/ 5gf}6ul/g] PkmPdsf k|aGw lgb]{zs Pj+lg0ff{os ;xg k|wfg atfp“5g\ ./fOlhª :6f/ x'g ;kmn ufosnfO{k '/:sf/ :j¿k Psn PNadlgsfNg ;xof]u k'¥ofOg]5 .

—k|jL0f bQ

dgf]h uh'/]nk]ml/ ag] k|r08

lrtjg— h]7 !% cyf{t\u0ftGq lbj; . ;f“emsf] % aHg}nfu]sf] lyof] . @ ;o, % ;o b/sfl6s6 xftdf af]s]/ leq k|j]zug]{sf] nfd nfu]sf] lyof] . bz{sdfj[4–j[4fb]lv o'jf–o'jtL;Ddsf]3'O"rf] lyof] . sfo{qmd:yn e/tk'/SofG;/ c:ktfnsf] ;efu[xdftLgj6f u]6df l6s6 r]s s8fOsf

;fy e}/x]sf] lyof] .sfo{qmddf pkl:yt x'g

cfPsf ;a}sf cfsif{0fsf s]Gb| lyPxf:osnfsf/ dgf]h uh'/]n tyfrlr{t nf]s ufos ab|L k+u]gL .u0ftGq lbj;sf cj;/dfcg]/f:jljo' lhNnf ;f+:s[ltsljefun ] cfof ]hgf u/ ]sf ]sfo{qmdsf] zLif{s lyof] …clvn;f“emÚ . sfo{qmddf cg]s ljwf;dfj]z lyP . sfo{qmd ;'?x'g]lalQs} rlr{t uhnsf/ a'“b/fgfn] uhn k|:t't ug{ EofP .cfof]hsn] casf] kfnf] gf6ssf]eGb} gf6s k|:t't ug{ nufP . k'ikcfrfo {n ] n ]v ]sf …dgx¿sf ]k'gld{ngÚ sf] d~rg ;'? eof] .gf6sn] åGåsf] 3fpn] clxn] klgslt lk/f]lnPsf 5g\ eGg] oyfy{k|:t't u/]sf] lyof] .

gf6s ;lsg gkfp“b} :s'n]ljBfyL {x¿ :6]hdf cfOk'u] .To;kl5 ;a}sf] cfsif{0f dgf]huh'/]n k|r08sf] j]ze"iffdf ;lhP/:6]h cufl8sf] 9f]sfaf6 bz{snfO{xftn] clejfbg ug} { :6]hdfcfOk'u] . Ps hgf o'jtL kqsf/ag]/ pgsf] cGtjf{tf{ lng tDtof/lyOg\ . pgL a:g gkfp“b} pgsf]k|Zg t]l;{of] < jt{dfg /fhgLltsf]cj:yfb]lv jfO{;LPnsf] HofbtLclg ;Qf sAhfsf pQ/ lb“bf–lb“bfpgL x}/fg eP . aLr–aLrdf bz{ssf]tfnLn] xn g} u'~hfodfg eof] .

To;kl5 :6]hdf lgDTofOPcsf{ rlr{t nf]sufos ab|L k++u]gL .pgn] ufpg ;'? ug]{lalQs} :6]htn gfRg]x¿sf] tf“tL g} nfUof] .pgsf] clGtd k|:t't lyof] zflGtlIflthkfl/ 5 . of] uLtdf klgpgn] ;a}sf] ;fy kfP . To;kl5km]l/ lgDTofOP dgf]h uh'/]n .

casf] kfnf]df pgn] pk/fi6«kltn]lxGbLdf zky vfPsf] ljifosf]6\ofP / clg eg]— ;+;b\df #^efiff af]Ng] ;ef;b 5g\, ltgLx¿;a}n] cf–cfkm\gf dft[efiffd} Toxf“s'/f u/] s:tf] l:ylt cfOkg]{ xf] <

To;kl5 pgn] df]afOnsf]k |; +u sf ]6 \ofP . df ]afOnsf ]HofbtLn] s'g} ;j{;fwf/0f d/] eg]To;sf] lhDdf g]kfn 6]lnsdn]lng'kg]{ eGb} pgn] Jo+Uo k|:t'tu/] . jt{dfg /fhgLltsf] cj:yfo:t} /x] # ;o jif{df ;d]t gof“;+ljwfg gaGg] atfp“b} pgL labflnP/ uP . aLr–aLrdf lrtjgsf:s'n] ljBfyL{x¿n] u/]sf] g[Ton]klg bz{sx¿sf] dfof k|fKt u¥of] .sfo{qmd % 306f;Dd rn]sf] lyof] .

Page 27: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 @(

;/sf/L dfGotf ;+:yfnfO{;fwf/0f SLC +2 +computer hfg]sf] !#sd {rf/L (%)),@ ) & @ % $ % ,(*$!$(#)@^

gof clkm;sf ]nf lusd{rf/L rflxof ] ,(&$!!$^&@!

@)̂$)%(

Test glbO SLC

$#^!&!@, ;f]x|v'§]

dfq !))) df

pb \3f ] i f0 f tyf

/ ] l8of ] k | f lalws

$$@*%%*

la1fkg lbg /a'‰gsf nflu

cfkm\gf]glhs}sf

sflGtk'/

auL{s[t

;+sng

sfp06/ tyfl;wf df]jfOn

(*$!–

@)%(&& df;Dks{ ug{cg'/f]wul/G5 .

:jf ledfg lgdf { 0 fsf ]gf/f;lxt sf7df8f}+df rf/ lbgrn]sf] t];|f] g]kfn cGt/f{li6«ocflbjf;L rnlrq dxf]T;j eJo¿kdf ;DkGg ePsf ] 5 .dxf]T;jdf g]kfn / ljb]zsf ^^j6f nfdf–5f]6f rnlrq, j[Qlrq,Do'lhs lel8of] / Plgd];g ul/Psfrnlrq k|bz{g ul/Psf] lyof] .dxf]T;jdf Go'lhNofG8sf ;fG8f]/nf}åf/f lgb]{lzt :6f/lkm; dfp;Lhfltsf ] …:s'hL AoflG86Ú n];jf]{Ts[i6 k'/:sf/ k|fKt u¥of] . of]rnlrq :6f/lkm; dfp;L hfltsfk '?ifx¿sf ] ;fxl;s syfdfcfwfl/t 5 .

o:t} låtLo k'/:sf/ g]kfnLlgb ] {zs dfcf ] T; ] u '?ªåf/ flgb] {lzt u'?ª efiffsf] ] rnlrqltgfufn] xft k¥of] eg] t[tLok'/:sf/ On]g c:6L nG8aL lgb]{lzt;fdL hfltdflysf] cg';Gwfgd"nsj[Qlrq ;8]GnL ;fdLn] kfPsf]5 . c fp / fd f; L l gb ] { lztlkmgNofG8sf] rnlrq u}tnfufn];dLIfs Pjf8{ k|fKt u¥of] .

dxf ] T;jdf bz {sx¿sfdtsf] cfwf/df du/ efiffsf]rnlrq jf/fxL k'qn] bz{s 5gf}6k'/:sf/ xfl;n u/]sf] 5 . of]rnlrqsf] lgb]{zg df};d kfOhfk'gn] u/]sf x'g\ . gjnk/f;L /lrtjgsf dfemL ;d'bfosf] k]zf;+s6df k/]sf] syfdf lgld{tdgf]h kf08]åf/f lgb]{lzt j[Qlrqlnleg afO b l/e/ / lk|g/fhhf]zLåf/f lgb]{lzt s'dfn] hfltsf]

df6fsf] ef“8f agfpg] k]zf ;+s6dfk/]sf] k|;+udf cfwfl/t j[QlrqUj ]d?nfO { ;Ddfg ul/Psf ]l yo f ] . dx f ] T;jd f g ] k fnnufot !# j6f b]zsf rnlrqk|bz{g ul/Psf lyP .

ko{6g af]8{ tyf /fli6«o;efu[xdf rf/ lbg;Dd rn]sf]dxf]T;jdf cflbjf;L hghfltefiff–efifLsf rnlrq k|bz{gsfcltl/Qm kl/sf/ dxf]T;j ;d]tcfo f ] lht u l/Psf ] lyo f ] .cfof ]hs ;+:yf OlG8lhlgo;lkmNd cfsf{Oesf cWoIf gjLg;'Aafn] cflbjf;L rnlrqsf] ahf/

g ]kfn;lxt vf8L d 'n 's,ci6]«lnof, o'/f]k / cd]l/sfdfePsf] cf } +Nofp“b } tL If ]qdfcflbjf;L rnlrqsf ] ahf/Joj:yfkgdf ;/sf/n] ;xof]uug'{kg]{ wf/0ff JoQm u/] .

b]z}el/ rnlrq dxf]T;j x'g]cflbjf;L rnlrq dxf]T;j

s]xL ;dokl5 g]kfnsf 5j6f;x/df k|bz{g ul/g] dxf]T;jsLlgb]{zs ;[hgf ;'Aafn] hfgsf/Lu/fOg\ . 5 dlxgfleq bfª,latf{df]8, a'6jn, w/fg, kf]v/f/ lrtjgdf :yfgLo :t/sf ;+3–;:yfx¿sf ] ; +of ]hsTjdf

cflbjf;L rnlrq dxf]T;j x'g]ePsf] xf] .

s] 5 ltgfufdf <u'?ª efiffdf lgld{t rnlrq

ltgfufn ] xfn } ;DkGg t ]; | f ]cflbjf;L rnlrq dxf]T;jdf bf];|f]:yfg xfl;n u/]sf] 5 . rnlrqsf]lgb] {zg dfcf]T;] u'?ªn] u/]sfx'g \ . rnlrq nfx'/ ] k/Dk/fn]u'?ª ;d'bfodf kf/]sf] gsf/fTdsk|efj s]lGb|t 5 .

rnlrqdf Pshgf u'?ªnfx'/]n] cfkm\gf b'O efO 5f]/fcfkm"h:t} nfx'/] x'g\ eGg] OR5f/fV5g\ . h]7f] 5f]/f a'afsf] s/dfk/]/ nfx'/ t hfG5g\ t/ pgnfO{cfTd;Gt'li6 eg] x'“b}g . sfG5f5f]/fnfO{ nfx'/] x'g] OR5f gx'“bf–gx'“b} klg a'afn] b}lgs s7f]/ ;}GocEof; u/fp“5g\ . g/]z gfdsfsfG5f] 5f]/fsf nflu Jofofd u/fpg3/glhs} af“; 78\ofOsf] x'G5 .

Ps lbg g/]zsf bfO nfx'/af6kms { G5g \ . pgn ] cfk \ mgfafNo;fyLx¿n] ufp“3/d} /fd|f ]k|ult ul//x]sf] s'/f yfxf kfp“5g\ .pgL;“u}sf ;fyLx¿dWo] sf]xL v]tLul//x]sf], sf]xL d]l8sn rnfO/x]sf/ sf]xL lzIfs ag]sf x'G5g\ . pgLa'afnfO{ efOnfO{ klg ufp“d} sfdug{ lbg' eGg] ;Nnfx lbP/ nfx'/kms{G5g\, t/ otf afa'n] sfG5f]5f]/fnfO{ klxn]sf] eGbf s7f]/Jofofd ug{ nufp“5g\ .

h]7f 5f]/f kmls{Pkl5 cfdfsf]d[To' x'G5 . labf gkfPkl5 cfdfsf]bfuatL lbg pgL 3/ cfpg

kfp“b}gg\ . To;kl5 afa'df rfx]sf]a]nfdf cfkmGt klg e]6\g g;lsg]nfx'/] k];fn] kfl/jfl/s ljv08gx'g] r]tgf knfp“5 / 3/glhs}ufl8Psf ] ; } Go cEof; ug {

/flvPsf] af“; pv]n]/ kmfn]kl5rnlrq 6'lËG5 . rnlrqnfO{/f ]rs / o'jfx¿sf] dg 5'g]agfpg gfos–gflosfsf] k|]dk|;+uklg ;d]l6Psf] 5 .

:s'hL AoflG86 ;jf]{Ts[i6

cflbjf;L rnlrq dxf]T;j

df:6/ g]kfnsf] pkflwcfj/0fnfO{;fKtflxs ;dfrf/

sf7df8f } +— …Ps bzskl5 g]kfnljsl;t /fi6«sf ¿kdf lrlgg'k5{ . s'g} klgafnaflnsfn] ;8sdf dfUg a:g'kg]{5}g .Úut cfOtaf/ /fhwfgLdf ;DkGg Psk|lt:kwf{sf] lg0ff{os r/0fdf ;f]lwPsf] …Psbzskl5 tkfO{+ g]kfnnfO{ s;/L x]g{ dgk/fpg'x'G5 <Ú eGg] k|Zgsf] hjfkmdf pNn]lvthjfkm lbP/ cfj/0f g]kfnn] df:6/ g]kfn@))( sf] pkflw r'd]sf 5g\ . r]N;LOG6/g];gn Ps]8]dLdf sIFf ^ df cWoog/tg]kfnn] zLif{s pkflw;“u} df:6/ k;{gfln6Lsf]pkflw klg xft kf/] . sf7df8f}+ h]l;;n]k|1fejgdf cfof]hgf u/]sf] of] k|lt:kwf{dfPncf/cfO { :s'ndf cWoog/t lj/fhl;njfn tyf lgd]z cfrfo{n] qmdzM km:6tyf ;]s]G8 /g/–cksf] pkflw lht] .

k|ltof]lutfdf sf7df8f} +sf ljleGg

ljBfnodf cWoog/t ( b]lv !! jif{ pd]/sf!* hgf afnssf] ;xeflutf lyof] . lg0ff{osk|ltof ] lutf x'g 'eGbf !) lbgcl3b]lvpgLx¿nfO{ k|lzIf0fdf ;xefuL u/fOPsf]lyof] . k|ltof]lutfsf] k|F/Dedf ;a} k|ltof]uLn]cfsif{s Sof6jfsdfkm{t cf–cfkm\gf] kl/rolbPsf lyP . bf];|f] r/0fsf] …6\ofn]G6 /fpG8Údf pgLx¿n] cfkm"df ePsf] k|ltef k|:km'6gu/]sf lyP . ufog, g[To, clego, sljtfjfrgdfkm{t pgLx¿n] cfkm\gf] k|ltef lg0ff{ostyf bz{s;fd' k|:t't u/]sf lyP . To;kl5pgLx¿n] …a]:6 8«];Ú r/0fdf cfkm\gf] /f]hfOsfklx/gx¿sf] k|bz{g u/] . ;]ldkmfOgn r/0fsfnflu lg0ff{osn] pTs[i6 !) k|ltof]uLsf] 5gf}6u/] . 5gf}6df k/]sf !) hgf k|lt:kwL{nfO{lg0ff{osn] ljleGg k|Zg ;f]w]kl5 To;sf]hjfkmsf cfwf/df lg0ff{os r/0fsf nflu;jf]{Ts[i6 kf“r hgfsf] gfd 3f]if0ff ul/of] .clGtd r/0fdf lg0ff{osn] Pp6f dfq k|Zg;f]w]kl5 ljh]tfsf] 5gf}6 ul/Psf] lyof] .k|ltof]lutfdf ;]s]G8 /g/–cksf] pkflw lhTg]

lgd]z cfrfo{n] df:6/ 6\ofn]G6sf] pkflwklg lht] . 6\ofn]G6 ;f]df pgn] cfsif{sclego u/]/ bz{snfO{ dgf]/~hg lbPsf lyP .lx;Ldfg t'nfw/n] df:6/ kmf]6f]h]lgssf] pkflwlht] eg] t]h; kGtn] df:6/ a]:6 8«];sf]pkflwdf sAhf hdfP . o;afx]s /f]xg of]uLtyf lgs]z vltj8fn] qmdzM df:6/ k|m]G8l;ktyf df:6/ sGh]lgofln6Lsf] pkflw lht] .

Page 28: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 #)

;]n];k':tsdf

;fKtflxs ;dfrf/sf7df8f}+– lqms]6sf] sfG5f] :j¿k

6\jfG6L–@) lqms]6sf] bf];|f] ljZjskcfh z'qmaf/ Oª\Nof08df k|f/De x'“b}5 .cfof]hs Oª\NofG8;lxt !@ l6dn];xeflutf hgfpg] of] k|ltof]lutfn]6\jfG6L–@) lqms]6sf] kl5Nnf]nf]slk|otfnfO{ Sof; ug]{ cg'dfgul/Psf] 5 . kl5Nnf] ljh]tf ef/tclxn] clwsf+z lqms]6 k|]dLx¿sf]km]a/]6 dflgP klg Go'lhNofG8, blIf0fclk|msf / j]:6 OlG8hsf] bfj]bf/LnfO{klg sdhf]/ dflgPsf] 5}g . 6]:6 tyfPslbj;Lo lqms]6df cgf}krfl/s¿kdf gDa/ ! dflg“b} cfPsf] c:6«]lnof

/ cfof]hs Oª\NofG8n] clxn];Dd6\jfG6L–@) lqms]6df vf;} pNn]vgLok|bz{g ug{ g;s]sf] k[i7e"lddfa+unfb]z / kfls:tfg klg rlDsP eg]To;nfO{ cfZro{ gdfg] x'G5 . 6]:6lqms]6df k|j]z gkfPsf cfo/NofG8,:s6NofG8 / g]b/NofG8n] 6\jfG6L–@)lqms]6sf] rl/qcg'¿k s'g} Ps v]ndfcljZj;gLo kl/0ffd lgsfn] eg]To;sf] l;sf/ s'g} Ps jf b'O{ :yflktl6dn] x'g'kg]{5 .

6\jfG6L–@) lqms]6sf] kl5Nnf]ljZjsknfO{ x]g]{ xf] eg]kmfOgn;Ddsf] ofqf to u/]sf]kfls:tfgsf] l:ylt clxn] ;a}eGbf

sdhf]/ dflgPsf] 5 . >Ln+sflj?43/]n' d}bfgdf v]ln/x]sf] cj:yfdfePsf] cft+sjfbL cfqmd0fkl5kfls:tfgn] s'g} klg :t/sf]cGt/f{li6«o k|ltof]lutfdf cfkm"nfO{bl/nf] ¿kdf k|:t't ug{ ;s]sf] 5}g .o;} sf/0f klg 6\jfG6L–@) lqms]6sf]of] ljZjskdf ljZn]ifsx¿n]kfls:tfgsf] pkl:ylt sdhf]/ x'g]cg'dfg u/]sf 5g\ .

kfls:tfg sdhf]/ x'g] cg'dfgul/P klg ut ljh]tf ef/tsf] l:yltklg Tolt ;'b[9 b]lvPsf] 5}g . xfn};DkGg cfO{kLPn 6\jfG6L–@) lqms]6dfef/tsf] jt{dfg 6\jfG6L–@) l6dsf;b:ox¿ ;xefuL ePsf l6dx¿n]vf;} pNn]vgLo k|bz{g ug{ ;s]gg\ .sKtfg dx]Gb|l;+x wf]gLsf] r]GgfO{;'k/ls+u ;]ldkmfOgnd} k5fl/of] eg]pksKtfg o'j/fh l;+xsf] ls+U;–!!k~hfan] ;]ldkmfOgnd} k|j]z kfPg .clxn] ef/tLo l6ddf sdAofs u/]sf?b|k|tfk l;+xsf] l6d 8]Ssg rfh{/n]cfO{kLPnsf] bf];|f] ;+:s/0fsf] pkflwkfP klg pQm l6dsf nflu v]Ng] cGoef/tLo v]nf8Lx¿n] cfO{;L;L 6\jfG6L–@) sf nflu 5gf}6 x'g] cj;/kfPgg\ . To:t} l:ylt cfO{kLPnsf]pkljh]tf /f]on Rofn]Gh/ a}+unf]/sfnflu v]Ng] ef/tLo v]nf8Lx¿sf] klg5 . ef/tLo l6d 5gf}6df b]lvPsf]c;Gt'ngsf] kl/0ffd cfO{;L;L 6\jfG6L–@) lqms]6df b]lvg ;Sg]ljZn]if0f;d]t ul/Psf] 5 .

cfO{kLPnsf] bf];|f] ;+:s/0fnfO{cfO{;L;L 6\jfG6L–@) lqms]6sf]k"jf{Eof;sf ¿kdf lng] xf] eg] blIf0f

;'? eof] eLdgf/fo0f skleiff sfk\mn]

wgs'6f– eLdgf/fo0f /lgªskkm'6ansf] kf“rf}+ ;+:s/0f cfOtaf/ ;'?ePsf] 5 . /fli6«o :t/sf P l8lehgSnax¿df cfa4 v]nf8Lx¿sf] afx'Notf/x]sf] pQm k|ltof]lutfsf] pb\3f6g v]nut jif{sf] ljhoL l6d af}l4s ;]jf ;dfhwgs'6fn] 6«fOj]s/df ;Kt/Lsf] lqo'uf:kf]l6{ª SnanfO{ %–$ n] x/fPsf] lyof] .

k"jf{~rnsf k|l;4 * l6d ;xefuL/x]sf] of] k|ltof]lutfdf @)^% sf] ljh]tfaf}l4s ;]jf ;dfh wgs'6f, pkljh]tfw/fgsf] 6\ofDs] km'6an l6d, @)^$ sf]ljh]tf gfO6r]; Sna emfkf, sksf] klxnf]@)%% ;+:s/0f ljh]tf ;'g;/Lsf] Pn]e]gP/f]Ph emfkf, ;Kt/Lsf] lqo'uf :kf]l6{ªSna emfkfsf] o'gfO6]8 o'y le8\b}5g\eg] gjk|j]zLsf ¿kdf pnf{af/Lsf] df]/ª!! / hg;]gfsf] kLPnP :kf]l6{ªn] efulnO/x]sf 5g\ .

@)%% ;fndf :yflkt of] /lgªsk jflif{s ¿kdf ;~rfng ug]{ p2]Zosf;fy ;~rfng ul/P klg @)%% / @)%^

;fndf nuftf/ ¿kdf b'O{ jif{;Ddnuftf/ ¿kdf ;~rfng eP/ b]zsf]tTsfnLg c;xh kl/l:yltsf sf/0f;~rfng x'g ;s]sf] lyPg . @)^#;fnb]lv k'gM jflif{s ¿kdf ;~rfngug]{ elgP klg )^$df ;+ljwfg;efsf]r'gfj / t/fO{ cfGbf]ngsf sf/0fk|ltof]lutf @)^% c;f/df ePsf] lyof]eg] o; jif{ lgwf{l/t ;dod} ;'? ePsf]5 .

wgs'6fsf] tNnf] 6'"l8v]ndf e}/x]sf]k|ltof]lutf h]7 @# ;Dd gscfp6cfwf/df cg';f/ ;~rfng x'g]5 . of]k|ltof]lutfdf @)%% ;fndf df]/ªsf]df]tL/fd :kf]l6{ª Sna k|yd ePsf] lyof]eg] @)%^ df emfkf km'6an l6d k|ydePsf] lyof] . To;}u/L @)^# ;fndfemfkfs} o'gfO6]8 o'y Snan] ljhoxfl;n u/]sf] lyof] . To;}u/L @)^# df;'g;/Lsf] Pn]e]g P/f]Phn] sk xftkf/]sf] lyof] eg] @)^% sf] k|ltof]lutfcfof]hs l6d af}l4s ljsf; ;]jf ;dfh,wgs'6fn] lht]sf] lyof] .

cfO{;L;L 6\jfG6L–@) ljZjsk

bf];|f] ;+:s/0fdfpkflwsf nflu sl7g xf]8

;d"x Pef/ta+unfb]zcfo/NofG8h]7 @# ut] zlgaf/ /flt !!M$% ah]ef/tlj?4 a+unfb]zh]7 @% ut] ;f]daf/ ;f“em &M!% ah]cfo/NofG8lj?4 a+unfb]zh]7 @& a'waf/ /flt !!M!% ah]ef/tlj?4 cfo/NofG8;d"x aLkfls:tfgOª\NofG8g]b/NofG8h]7 @@ z'qmaf/ /flt !!M!% ah]Oª\NofG8lj?4 g]b/NofG8h]7 @$ cfOtaf/ /flt !!M!% ah]Oª\NofG8lj?4 kfls:tfgh]7 @^ d+unaf/kfls:tfglj?4 g]b/NofG8 ;f“em &M!% ah]

;d"x ;Lc:6«]lnof>Ln+sfj]:6OlG8hh]7 @# zlgaf/ ;f“em &M$% ah]c:6«]lnoflj?4 j]:6OlG8hh]7 @% ;f]djf/ /flt !!M!% ah]c:6«]lnoflj?4 >Ln+sfh]7 @& a'waf/ ;f“em &M!% ah]>Ln+sflj?4 j]:6OlG8h;d"x 8LGo'lhNofG8blIf0f clk|msf:s6NofG8h]7 @# zlgaf/ lbp“;f] #M$% ah]Go'lhNofG8lj?4 :s6NofG8h]7 @$ cfOtaf/ ;f“em &M!% ah]blIf0f clk|msflj?4 :s6NofG8h]7 @^ d+unaf/ /flt !!M!% ah]Go'lhNofG8lj?4 blIf0f clk|msf

clk|msf / Go'lhNofG8sf] bfa]bf/Lalnof] b]lvG5 . cfO{kLPndf /fd|f]k|bz{g ug]{ blIf0f clk|msfsf PaL 8]lelno;{, Hofs sfln;, Go'lhNofG8sf/f]h 6]n/, h];L /fO8/, a|fG8]gDofs'ndsf] pkl:yltn] oL l6dx¿nfO{cfO{;L;L 6\jfG6L–@) lqms]6sf] alnof]bfa]bf/ agfPsf] xf] .

6]:6 tyf Pslbj;Lo lqms]6dfsdhf]/ cf“lsP klg 6\jfG6L–@)lqms]6df j]:6OlG8hsf] k|bz{g sdhf]/5}g . kl5Nnf] ljZjskdf ztsagfpg] Ps dfq v]nf8L j]:6 OlG8hsfsKtfg lqm; u]n, cfO{kLPnfdf 8]Ssgrfh{/nfO{ kmfOgn;Ddsf] ofqf u/fpg]8\jfog] l:dy, 8\jfog] a|fef]h:tfcn/fpG8;{x¿sf] e/f];fdfj]:6OlG8hn] pNn]vgLo k|bz{g u¥of]eg] cfZro{ gdfg] x'G5 .

km'6an ljZjsksf] t'ngfdflqms]6 ljZjskdf slxNo} klgcfof]hs d'n'sn] sk prfn]sf]Oltxf; 5}g . of] k[i7e"lddfOª\NofG8sf] l:yltnfO{ sdhf]/ g}dflgPsf] 5 . To;afx]s lqms]6sf]

6\jfG6L–@) ;+:s/0fsf] hGdbftf ePklg Oª\NofG8n] clxn];Dd vf;}pNn]Vo k|bz{g ug{ ;s]sf] 5}g, t/klg s]leg lk6/;g, PG8«Ø' lkmG6km,/lj af]kf/f, lbldqL df:s/x]G; /:6'j6{ a|f]8h:tf v]nf8Lx¿n] cfkm\gf]k|l;l4cg'¿ksf] k|bz{g u/] eg]lqms]6df clxn];Dd gn]lvPsf] syfn]lvg ;S5 . o;afx]s 6\jfG6L–@)lqms]6df >Ln+sf / a+unfb]zsf] k|bz{gvf;} rrf{of]Uo 5}g . d'Yy}ofd'/nLw/g, rfldGbf ef;, hojw{g],;+ufsf/fh:tf v]nf8Lx¿ /x] klgcl3Nnf] ljZjskdf vf;} pNn]vgLok|bz{g ug{ g;s]sf] >Ln+sfsf];DefjgfnfO{ o; k6s klgljZn]ifsx¿n] vf;} dxŒj lbPsf5}gg\ . df]xDdb c;/km\km'nsf] g]t[Tjdf/x]sf] a+unfb]zsf nflu d';/km d't{hf,cAb'/ /Hhfs, d';flkmqm /lxdh:tfv]nf8Lx¿ s'g} v]ndf rlDsP eg];DalGwt ;d"xsf alnof] l6dnfO{wSsf nfUg ;S5 . To;f] eof] eg]a+unfb]zsf] k|bz{gn] ljZjsksf] ;du|kl/0ffdnfO{ k|efljt kfg]{5 .

cfO{;L;L 6\jfG6L–@) lqms]6

6]lg; v]nf8L df]lgsf ;]n];n] cfkm"n]hLjgdf ef]u]sf ljleGg 36gf, To;sf];dfwfg / df]6f] z/L/nfO{ s;/L 36fpg]h:tf ljleGg pkfo ;dfj]z u/]/ Pp6fk ':ts k |sflzt u/ ]sL l5g \ . k "j {o'uf]:nfleofsL 6]lg; v]nf8L ;]n]; 6]lg;v]ndf cfpg] qmddf pgsf] hGdynf]5'l§P/ ;lj{of e};s]sf] lyof] . pgn]o'uf]:nfleofsf tkm{af6 klg 6]lg; v]lng\eg] kl5 cd]l/sfsf] gful/stf u|x0f u/]kl5cd]l/sfsf] klg k|ltlglwTj ul/g\ . a'afx+u]l/og ePsf sf/0f pgn] kl5Nnf] k6sx+u]/Lsf] klg gful/stf lnOg\ . gf} k6su|fG8 :Nofd k|ltof]lutfdf ljhoL ePsL; ]n ];sf ] knfog ;g \ !((# dfx\ofdau{df ;DkGg 6]lg; k|ltof]lutfdf:6]kmL u|fkmsf ;dy{s atfpg]n] s'ddf5'/f k|xf/ u/]kl5 k|f/De ePsf] lyof] .o; qmddf pgn] cfkm"n] hLjgddfef]u]sf 36gf / cg'ejx¿nfO{ …u]l6ªP lu|k cg dfO{ a8L, dfO{ dfOG8, dfO{;]NkmÚ zLif{ssf] k':tsdf ptf/]sL l5g\ .k':tsdf s;/L s'g} 36gfaf6 xtf;gx'g]b]lv df]6fp“bf s] vfg], s'glsl;dsf] Aofofd s;/L ug] {;Ddsf hfgsf/L ;dfj]z 5g\h;df ;]n];n] cfkm "n ] #%kfpG8 tf }n 36fPsf ] s'/fatfPsL l5g\ .

Page 29: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009 #!

a|]G8g Dofs'nd,Go'lhNofG8

lj:kmf]6s Aof6\;Dofgsf¿kdf Voflt sdfPsf a| ]G8gDofs'ndsf] v]nn] ljZjskdfGo'lhNofG8sf] efUo lgwf {/0fug]{5 . @) cf]e/sf] lqms]6df;jf]{Rr ! ;o %* /g cfkm\gf]gfddf n]vfPsf a| ]G8g rt'/ljs]6 lsk/;d]t x'g\ . bfof“ xft]@& jifL{o Aof6\;Dofg a|]G8gnfO{lkraf6 x6fpg h'g;'s} an/nfO{xDd]xDd] kg]{5 . lsaL l6daf6 @!l6–@) lqms]6 v]n]sf a|]G8gn] #$bzdnj @# sf] cf};tdf $ kN6g6cfp6 /x]/ % ;o ^@ /gagfPsf 5g\ . rf/kN6 cw{ztsk|xf/ u/]sf a|]G8gsf] :6«fOs /]6! ;o @% bzdnj $# 5 . pgn]Oª\NofG8df rf}sf / 5Ssf jiff{pg]ck]Iff ul/Psf] 5 .;]g jf6\;g, c:6«]lnof

cn/fpG8/ ;]g jf6\;gn]ljZjskdf P8d lunlqm:6 /DofYo' x]8]gsf] cefj v8\sglbg]5}gg\ . k|lzIfssf] dg lht]/pgL c:6]lnofsf] ljZjsk l6ddfc6fPsf x'g\ . 3/]n' k|ltof]lutfdfk |efjzfnL k |bz {g u/ ] klglSjG;NofG8sf @& jifL {o oLlqms]6/n] clxn];Dd cGt/f{li6«ol6–@) lqms]6df /fd|f] 5fk 5f]8\g;s]sf 5}gg\ . pTs[i6 kmd{df/x]sf jf6\;g sfG5f] :j¿ksf]ljZjsk lqms]6 RoflDkog aGg]

Kn]o;{ 6' jfrc:6«]lnofsf] cleofgdf gfosaGg ;S5g\ .8]la8 x:;L, c:6«]lnof

x:;L bfh'efO 8]la8 / dfOsc:6] «lnofnL l6ddf hld/x]sf5g\ . 3/]n' l6–@) df 8]la8sf]k|bz{g pRr 5 . c:6«]lnofsf]h;L{df * v]n v]n]sf oL #! jifL{ocn/fpG8/n] ! ;o *! /ghf]8\g'sf ;fy} & ljs]6 lnPsf]tYofª\s 5 . dWoqmddf Aofl6ªug ] { 8 ] la8sf ] ;jf { lws /gg6cfp6 ** xf] . pgL l6d;+s6df k/]sf a]nf xf/ 6fg] {v]nf8Lsf ¿kdf nf]slk|o 5g\ .o;kfln pgL cAan cn/fpG8/sf¿kdf /xg] cg'dfg ul/Psf] 5 .pgn] :jfefljs v]n k|bz{gug{;s] l/SsL kf]lG6ªsf] g]t[Tjdfc:6]lnofn] clxn];Dd lhTgg;s]sf] Pp6} pkflw l6–@)ljZjsk sAhf ug]{5 .lqm; u]n, j]:6OlG8h

ePsf] k"j{ kfls:tfgL sKtfgcqmdn] eg], …6L–@) df alnªqmflGt Nofpg cfld/ of ]Uo5g\ .Ú ev{/ } /fli6 «o l6ddf:yfg kfPsf cfld/ kfls:tfgLo'–!( sf k|d'v v]nf8L x 'g \ .a f “ o f x ft ] cfld/n] l6–@)3/]n' lqms]6sf % v]ndf *ljs]6 lnPsf 5g\ .;gy ho;"of{, >Lnª\sf

e]6«fg >Lnª\sfnL ;gyho; "of { ;Dejt \ 6L–@)ljZjsksf ;a}eGbf h]7f v]nf8Lx 'g \ . ljikmf ]6s Aof6;Dofghof;"of{sf] v]n z}nLsf nflu l6–@) lqms]6 pko'Qm dflgG5 .cfjZos k/]sf] l:yltdf pgLalnª ug{ klg kl5 x6\b}gg\ .pgn] #$ bzdnj !) sf ]cf};tdf !! cGt/f{li6«o 6L–@)df # ;o $! /g agfPsf 5g\ .pgsf] :6«fOs /]6 ! ;o %$bzdnj @( 5 . To;df pgn]!) ljs]6 klg lnPsf 5g\ . nfdf]cg'ejn] vfl/Psf ho;"of {sf ]pTs[i6 k|bz{gdf >Lnª\sfsf]efUo rDsg] ck]Iff ul/Psf] 5 .pgnfO{ ltns/Tg] lbN;fgn] /fd|f];fy lbg] ljZjf; 5 .

?b|k|tfk zdf{, ef/t

v]ndf @ ;o ^! /g agfPsf5g\ . pgsf] gfddf ! zts /@ cw{zts 5 . bfof“ xftsf]alnªdf #) jifL{o u]nn] ̂ ljs]6lnO;s]sf 5g\ .PaL 8]–leNn;{, blIf0f clk|msf

df]xDdb cfld/, kfls:tfg/fjnlkG8L PS;k|];sf ¿kdf

rlr {t zf ]Pa cVt/sf ]cg'kl:yltdf klg kfls:tfgsf]tLj| ultsf] alnª cfqmd0fsdhf]/ 5}g . km:6 Sna lqms]6sf]!) v]ndf %^ ljs]6 r6\sfPsf!& jifL {o df ]xDdb cfld/n]ljZjskdf alnªsf] hfb' b]vfpg]ck]Iff ul/Psf] 5 . gof“ jl;dcqmdsf ¿kdf x]l/Psf cfld/k|lt3G6f sDtLdf ! ;o $)lsnf]ld6/sf] ultdf alnª u5{g\ .pgsf] :jLª / k]; cfkm\gf]h:t}

;fljs ljh ]tf ef/tn]pkflw /Iff ug{ kmd{df /x]sf?b|k|tfk zdf{sf] wfl/nf] alnªn]Oª\NofG8df klg lgGt/tf kfpgh?/L 5 . OlG8og lk|ldo/ lnudf;jf{lws @# ljs]6 lnP/ 8]ssgrfh{;{nfO{ RoflDkog agfpgpgn] dxŒjk"0f{ of]ubfg u/]sflyP . pkflw /Iff ug]{ ef/tsf]cleofgdf @# jifL {o zdf{ tLj|u l ts f an/ g fos aGg;Sg]5g\ . klxnf] ljZjsk ef/tleœo fpg klg pgn] ljz]ifof]ubfg u/]sf lyP .;'/]z /}gf, ef/t

s/f]8f } + 8n/sf] OlG8oglk|ldo/ lnusf] cfof]hgfn] of]ljZjskdf ef/tnfO{ ;Gt'lnt /alnof] l6dsf ¿kdf x]l/Psf] 5 .ef/tn] pkflw /Iff ug]{ alnof];Defjgf klg 5 . b'O{ jif{cl3cfsif{s Aofl6ª u/]sf ;'/]z /}gfef/tsf nflu km]l/ PskN6 gfosaGg tof/ 5g\ . OlG8og lk|ldo/lnudf pgn] r]GgfO{ ;'k/ lsª\;sfnflu $ ;o #$ /g agfPsf lyP .a]nfa]nf alnª klg ug]{ oL @@jifL{o :6f/ Oª\NofG8df hDg]ljZjf; ul/Psf] 5 .

–/fh' l3l;ª

ev{/ } ;lsPsf] OlG8oglk|ldo/ lnudf blIf0f clk|msLAof6\;Dofgx¿sf] k|bz{g lgs} /fd|f]/x\of] . lbNnL 8]o/8]leN;af6v]n]sf @% jifL{o PaL 8]–leNn;{n]# ;o %% andf $ ;o ^% /gagfP . sKtfg u|]d l:dy, x;]{nluA;, Hofs\; sfln;h:tf ljZjlqms]6sf x:tL ;dfj]z blIf0fclk | msfnfO { 8 ]– leNn; {sf ]pkl:yltn] pkflwsf bfa]bf/dflgPsf] 5 . PaLn] /fli6«o l6dsfnflu eg] !% 6L–@) df ! ;o&^ /g dfq agfPsf 5g\ . To;dfoL @% jifL {o lqms]6/n] Pscw{zts k|xf/ u/] .

Sof/]laog :6f/x¿n] el/Pklg o;kfnL j]:6OlG8hnfO{ vf;}alnof ] l6d dflgPsf ] 5}g .sKtfg lqmo u]nsf] Aofl6ª k'/fgf]nodf km ls {o f ] eg ]j]:6OlG8hnfO{ x/fpg h'g;'s}l6dnfO{ klg kmnfdsf] lrp/frkfP;/x aGg]5 . cGt/f{li6«ol6–@) df ag]sf] Ps dfq ztsu]nsf] gfddf 5 . oL b]a|] xft]Aof6\;Dofgn] b'O { jif {cl3sf]klxnf] ljZjskdf ! ;o !& /gagfPsf lyP . ! ;o ̂ ! bzdnj!! sf] :6«fOs /]6df pgn] &

cf–cfkm\g} /f]hfOl8km ] l G8ª Rof lDkog

ef/t, c:6] « ] lnof / blIf0fclk | msf o;kf ln 6L–@)ljZjsk lqms]6sf ;a}eGbfalnof l6d x'g\ . @) cf]e/sf]lqms]6sf] glthf k"jf{g'dfg ug{sl7g 5 . oL tLgeWo] Ps l6dg} RoflDkog aGg]5 .

–ljgf]b bf;, sKtfg/fli6«o l6d

c:6«]lnofsf] l6d /fd|f] /;Gt'lnt 5 . blIf0f clk|msf /kfls:tfg klg alnof l6d x'g\ .d]/f nflu ef/tafx]s c¿ h'gl6dn] lht] klg x'G5 .

–kf/; v8\sf, pksKtfg,/fli6«o l6d

c:6«]lnofsf] l6d l:kl/6lgs} /fd|f] 5 . gfyg a|]sg /PG8«Ø' ;fOdG8\;n] c:6«]lnofnfO{RoflDkog agfpg ;S5g\ . b'O{jif{cl3sf] pkljh]tf kfls:tfg6L–@) lqms]6df lgs} alnof]l6d xf] .–d]xa'a cfnd, cn/fpG8/,

/fli6«o l6dd ]/ f ] ljrf/df km ] l /

PskN6 pkf lw ef/tn ]lhTg]5 . OlG8og lk|ldo/lnun ] 6 L–@) lq ms ]6dfef/tnfO{ ;Gt'lnt l6dsf]¿k lbPsf] 5 . p;sf an// Aof6\;Dofg b'j} kmd{df 5g\ .

–s]z/L rf}w/L, an/,dlxnf /fli6«o l6d

gof“ ljh]tfsf] cg'dfg ug{uf¥xf] 5 . 6L–@) lqms]6df ef/t/fd|f] l6d xf], t/ d]/f] ;kf]6{c:6«]lnofnfO{ 5 . d rfxG5',c:6]«]lnofn] l6–@) ljZjsk klglhtf];\ .

–k[y' af:sf]6f, sKtfgo"–!& /fli6«o l6d

Page 30: SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, June 5, 2009 vf]hL gfO6 …himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/saptahik/... · 2015-10-27 · z'qmaf/, h7 @@, @)^^] June 5, 2009

sflGtk'/ klAns];G; -k|f=_ ln= åf/f k|sflzt tyf d'lb|t, sfof{no M sflGtk'/ sDKn]S;, ;'ljwfgu/, kf]=a=g++= ̂ )!(, sf7df8f}+, g]kfn, kmf]g g+= $$*)!)), km\ofS; M (&&–!–$$&)!&*, email:[email protected]{ g++= ((÷)%!÷%@, ;jf{lwsf/ M sflGtk'/ klAns];G; -k|f=_ln= ;“u ;'/lIft . cWoIf tyf k|aGw lgb]{zs M s}nfz l;/f]lxof, lgb]{zs M :jl:tsf l;/f]lxof tyf /fd]Üj/ yfkf, ;Dkfbs M ;'jf; 9sfn .

z'qmaf/, h]7 @@, @)^^ June 5, 2009

ljqmd /fO{

k|;+u sltko

#@ev{/} xfd|f /fi6«kltaf6

/fi6«klt ejgleq ;j{;fwf/0ftyf sfof{nosf sd{rf/Lx¿n]6f]kL nufOlbP x'GYof] eGg] OR5fJoQm ePkl5 …6f]kL /fi6«jfbÚ n];a}nfO{ Toxf“ 6f]kL nufpg'kg]{agfof] . To;f] t /fi6«jfbsf]gf/f ;a}n] cf–cfkm\gf] :jfy{dfk|of]u u/]sf] kfOG5 . tTsfnLgef/tLo k|wfgdGqL OlGb/fufGwLnfO{ ha lj/f]wLx¿n]cK7\of/f]df kfy]{ ta pgLkfls:tfgl;tsf] b':dgLnfO{ehfp“b} pu| ef/tLo /fi6«jfbsf]avfg uly{g\, h;n] ubf{lj/f]wLx¿ ;a} kfvf nfUy] .To;} u/L xfd|f dxfdlxdHo"n]6f]kLsf] h'lQm dWo/ftdf;]gfklt k|s/0fdf u/]sf] pbL{sf]lj/f]wLx¿nfO{ lg:t]h kfg{rfn]sf] sbd t xf]Og eGg] k|Zg

p7]sf] 5 . o; k|sf/sf] cGw/fi6«jfbn] Oltxf;df w]/} b]zsf;]gfkltnfO{ dflg; dfg{ ;lhnf]x'g] / lj/f]wL jf ljb|f]xLnfO{l;Wofpg] sfddf ;xof]u u/]sf]lyof] . csf{lt/ 6]lnlehgdftldn Ondsf k|d'vk|efs/0fsf] …8]y a8LÚ x]/]/xfdLsxf“ knfPsf] gj/fi6«jfbLlrGtgsf] s'/f u/L ;fWo 5}g .

s]xLn] g]kfnleq sNkgfu/]sf] …Ond /fi6«jfbÚ ;kmfofePsf] 5 eg] pu|nf]stGqjfbLx¿ lj/f]wLnfO{ oxLkmd'{nf k|of]u u/L s;/L ;dfKtug{ ;lsG5 eGg] lrGtg–dggdf nfu]sf 5g\ . oltx'“bfx'“b} klg g]kfnsf] klxnf]u0ftGq lbj;sf] cj;/dfg]tfx¿n] gof“ g]kfnsf] …g]kfnL/fi6«jfbÚ sf] JofVof ug'{sf] ;§f

ToxL ;dodf a]aL lsªsf] rrf{u/]/ u0ftGq ;df/f]xsf]cjd"Nog u/]sf 5g\ . lht]sf]7fp“df emG8f kmx/fpg]rngnfO{ tf]8\b} gf/fo0flx6Lsf]eGbf 7"nf] u0ftflGqs :df/s/Tgkfs{df agfpg] lg0f{on] ykcfzÍf hGdfPsf] 5 .

/fi6«jfb / ;Qf Ps–csf{sf k"/s x'g\ . k~rfotn];Qf l6sfpg d08n] /fi6«jfbsf]avfg u/]s} xf] . Toltv]/sfk~rx¿n] k|hftGqjfbLx¿nfO{tyfslyt d'¶Le/ / ljb]zLbnfnsf] pkflw lbPs} x'g\, t/Tof] d08n] /fi6«jfbn]k~rfotnfO{ dfq xf]Og, cGttM

/fhzfxLnfO{ g} ;dfKtul/lbof] . To;}u/L clxn]sf]dw]; cfGbf]ngn] hGdfPsf]dw];L /fi6«jfbnfO{ ;Qfsf]nf]en] ljeflht ul/lbPsf] 5 .dw];Lx¿sf] d'lQmsf nfluul/Psf] cfGbf]ng …;du| dw];Ps k|b]zÚ ;Qfsf] bf}8 /efuaG8faLr cf]em]ndf k/]sf]5 . o:t} b]v]/ eGg]x¿ dw];LPstf / /fi6«jfbnfO{ sdhf]/kfg{ bdgsf] ;§f pgLx¿nfO{;Qf efuaG8fsf] v]ndf;xefuL u/fpg] gLlt pko'Qmx'g] ts{ cl3 ;fg{ yfn]sf 5g\ .;b\efjgf kf6L{sf] ljut /jt{dfgnfO{ cWoog ug]{ xf] eg]Tof] ;Totf k'li6 x'G5 .

o; cj:yfdf ;a} g]kfnLsDo'lg:6sf] km/s vfn]/fi6«jfbL lrGtg /ftf] lstfaaf6;'? eP klg lul/hfafa'n] b'O{7"nf sDo'lg:6nfO{ n8fP/;'bsf] /fli6«o gLltnfO{ ;kmnkfg'{ePs} xf] . sDo'lg:6x¿n]hlt af]n] klg jf n]v] klg ;'?/ aLrsf] s'/fnfO{ eGbfclGtdlt/sf] s'/fnfO{ Wofglbg'k/]em}“ ;'bsf] clGtd s'/fyfxf kfpg cem} ;do s'g'{kg]{b]lvG5 . clxn]sf] cj:yf;DdcfOk'Ubf cfd;xl/of g]kfnLx¿zfx/fhfx¿sf] a]nfsf] /fi6«jfb/ Pstfsf] k|z+;f ug{ r'Sb}gg\ .dflg;x¿ Toltv]/sf] h:tf]zflGt rfx] Tof] d"bf{ zflGt g}xf];\ rflxof] eGg yfn]sf 5g\ .ljb]zL x:tIf]knfO{ c:jLsf/dfq xf]Og, 7f8f] ¿kdf h'Wg;Sg] x}l;ot zfx/fhfx¿dflyof] eGg]x¿ k|z:t} 5g\, t/oxL ;Gbe{df a'em\g'kg]{ s] 5eg] tTsfnLg k|wfgdGqL

g]x¿n] cfkm\gf cfO{kLP;clwsf/L uf]ljGbgf/fo0f l;+xnfO{lqe'jgsf] ;Nnfxsf/sf ¿kdflgo'lQm u/L g ]kfndf klxnf ]k6s ef/tLo x:tIf ]ksf ]; '?jft ubf { lqe'jg zfxn]To;nfO{ ;xif{ :jLsf/]sf lyP .

nf]stGqsf] ;fdfGolgodsf] wHhL p8fp“b} xfd|fg]tfx¿ zf;g rnfpg] v]ndftNnLg 5g\ . oxL ;Gbe{dfdfcf]jfbLnfO{ k|e' /fi6«jfbn]aufPem}“ clxn]sf] gof“;/sf/nfO{ slxn], s;/L /s;n] aufpg] xf], x]g{ af“sL 5 .s]xL ckjfbafx]s ;a}n] klxnf]/fhsLo e|d0f ef/t o;cl3klg u/]s} x'g\, t/ g]kfnsf]k|hftflGqs Oltxf;dfclxn];Dd s;}n] klg kf“rjif]{zf;g rnfpg g;Sg''n] …k|e'/fi6«jfbÚ klg ldYof ;fljtePsf] 5 . dGqL Sjf6{/x¿lt/ /afn'jf6f/df /fli6«o emG8fkmx/fP/ /fi6«jfbL x'g] xf] eg]vf]nfgfnf / l;dfgfsf lglDt

oxf“ o'4 e};Sg'kg]{ xf] .o'4 :jfledfgsf lglDt

klg nl8G5, t/ s]xL lbg dfqg'g gkfp“bf g]kfnLx¿sf]/fi6«jfbdf kvfnf nfU5 . hals;+;f/df g'g vfg gkfO{ dfG5]d/]sf] 36gf clxn];Dd e]l6Psf]5}g . ;Qfleqsf k|ltkIfnfO{cfly{s gfsfaGbL nufPh:tf]l5d]sLn] u/]sf] 7f8f] x:tIf]k /Jojxf/af6 jfSs ePsfx¿To;lj?4 Ps x'g g;Sg';a}eGbf cfZro{sf] ljifo ag]sf]5 . oL ;asf afah'b g]kfn /g]kfnL /fi6«jfbsf] sdhf]/LeGg'kbf{ g]tfx¿sf] IfdtfxLgz}nL k|d'v sf/0f xf] . h;n]kf6L{ g]t[Tj ug{ ;Sb}g, To;n]s;/L b]zsf] g]t[Tj ug{ ;S5 <jf:tjdf of] k|Zgsf] hjfkm g}clxn]sf] /fi6«jfbL lrGtg /;kmn g]kfnsf] ;"q aGg ;S5 .gq lrlgof“ df]8nsf] …kmf]/lj8gl;6LÚ h:tf] xfd|f] b]z …kmf]/lj8gsG6«LÚ aGg l9nf] gxf]nf .

[email protected]

;a} g]kfnL sDo'lg:6sf] km/s vfn] /fi6«jfbLlrGtg /ftf] lstfaaf6 ;'? eP klg lul/hfafa'n]b'O{ 7"nf sDo'lg:6nfO{ n8fP/ ;'bsf] /fli6«ogLltnfO{ ;kmn kfg'{ePs} xf]. sDo'lg:6x¿n]hlt af]n] klg jf n]v] klg ;'? / aLrsf] s'/fnfO{eGbf clGtdlt/sf] s'/fnfO{ Wofg lbg'k/]em}“;'bsf] clGtd s'/f yfxf kfpg cem} ;do s'g'{kg]{b]lvG5. clxn]sf] cj:yf;Dd cfOk'Ubfcfd;xl/of g]kfnLx¿ zfx/fhfx¿sf] a]nfsf]/fi6«jfb / Pstfsf] k|z+;f ug{ r'Sb}gg\.dflg;x¿ Toltv]/sf] h:tf] zflGt rfx] Tof] d"bf{zflGt g} xf];\ rflxof] eGg yfn]sf 5g\.