Logistics & Supply Chainelearning.psru.ac.th/courses/160/บทที่ 7.pdf · (Inventory Control System) (ต่อ) ระบบการควบคุมสินค้าคงคลังท่ีมีอยู่3

การจดการคลงสนคา และ สนคาคงคลง

(Inventory and Warehouse Management)

Chapter 7

คลงสนคา (Warehouse) คลงสนคา เปนสถานทจดเกบสนคา ซงเปนหนงในกระบวนการ จดการ Logistics เปนจดพก จดเกบกระจายการจดสงสนคา หรอ วตถดบ ทงในสวนของการบรหารการจดการพนทการบรหารสนคาคงคลงการบรหารการจดเกบ

ต าแหนงของคลงสนคา (Warehouse Location)

ผผลต คลงสนคา ผบรโภค

จดก าเนด จดบรโภค

กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities)

1. งานรบสนคา (Goods Receipt)

2. การตรวจพสจนทราบ (Identify Goods)

3. การตรวจแยกประเภท (Sorting Goods)

4. งานจดเกบ (Put Away)

5. งานดแลรกษาสนคา (Holding Goods)

กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities) (ตอ)

1. งานจดสงสนคา (Dispatch Goods)

2. การน าออกจากทเกบ (Picking)

3. การจดสง (Shipping)

4. การสงผานสนคาคงคลง(Cross Docking)

กจกรรมในคลงสนคา

การรบของ (Receiving) 15%

การจดเกบ (Storing) 15%

การเบกจายหรอการเลอกหยบ (Picking) 20%

การจดสง (Shipping) 50%

ทมา: TANIT SORAT

การออกแบบสนคาคงคลง 1. คนหาขอมลทตองการ ชวยในการค านวณพนทใชสอยท

ตองการ ประเมนความตองการของสตอกสนคา ขนาดหบหอบรรจภณฑ และระดบความสงแตละชน ขนาดและน าหนกของสนคาตอหนวยในการจดเกบ

2. ตวแปรในการออกแบบคลงสนคา ควรค านงถงการปฏบตงานระบบโลจสตกสภายในอาคาร

วตถประสงคของการจดการคลงสนคา (Objective of Warehouse Management) 1.ลดระยะทางในการปฏบตการในการเคลอนยายใหมากทสด 2.การใชพนทและปรมาตรในการจดเกบใหเกดประโยชนสงสด 3.สรางความมนใจวาแรงงาน เครองมอ อปกรณ สาธารณปโภค ตางๆ มเพยงพอและสอดคลอง กบระดบของธรกจทไดวางแผนไว

วตถประสงคของการจดการคลงสนคา (Objective of Warehouse Management) (ตอ) 4.สรางความพงพอใจในการท างานในแตละวนแกผ เกยวของใน การเคลอนยายสนคา ทงการรบเขาและการจายออก โดยใช ปรมาณจากการจดซอ และความตองการในการ จดสงใหแก ลกคาเปนเกณฑ 5.สามารถวางแผนไดอยางตอเนอง ควบคม และรกษาระดบการ ใชทรพยากรตางๆ เพอใหเกดการบรการภายใตตนทนทเกด ประสทธภาพคมคาในการลงทนตามขนาดธรกจทก าหนด

พนธกจของการจดการคลงสนคา (The Mission of a warehouse)

• คลงสนคาชวยสนบสนนการผลต (Manufacturing support • คลงสนคาเปนทผสมผลตภณฑ (Mix warehouse) • คลงสนคาเปนทรวบรวมสนคา (Consolidation warehouse) • คลงสนคาใชในการแบงแยกสนคาใหมขนาดเลกลง (Break Bulk warehouse)

กลยทธการเลอกท าเลทตงของคลงสนคา ม 3 ประเภท ดงน

1. กลยทธท าเลทตงใกลตลาด (Market-positioned Strategy)

2. กลยทธท าเลทตงใกลแหลงผลต (Production-positioned Strategy)

3. กลยทธท าเลทตงอยระหวาง (Intermediately-positioned Strategy)

ประเภทของคลงสนคาแบงตาม ลกษณะทางกายภาพ

1.คลงสนคาทมดชด มก าแพง เพดาน และประต ไดแก คลงสนคาทวไป 2.คลงสนคาทมแตหลงคา แตไมมผนง 3.คลงสนคากลางแจง 4.คลงสนคาทเปนถง (Tank) 5.คลงสนคาเคลอนทได 6.คลงเกบขอมลอเลกทรอนคส

ประโยชนของคลงสนคา - เพอสนบสนนการผลต (Manufacturing Support) เชน คลงวตถดบ

และวสดสนเปลองของโรงงานผลตสนคา

- เพอแยกหบหอ (Break bulk) เชน ศนยแบงบรรจสนคา

- ท าใหตนทนของสนคาลดลง

- สามารถผลตไดในปรมาณเกนกวาความตองการตามฤดกาล

- ชวยเกบพกสนคาชวคราวทจะตองสงออกไปตางประเทศอกตอหนงในลกษณะของ Re-Export

- ชวยใหไดสนคานน ๆ ไดทนตามความตองการ

การบรหารจดการคลงสนคาอยางมมาตรฐาน (Inventory and warehouse management)

อาศยระบบการท างานทม คณภาพ มระบบเทคโนโลยอปกรณเครองมอททนสมย และบคลากรทเปนมออาชพ 1. ปรมาณสนคาคงคลงทเหมาะสม ลดความเสยงจากความแปรผนของอปสงคและอปทานของ การด าเนนงานระหวางหนวยงานตาง ๆ

การบรหารจดการคลงสนคาอยางมมาตรฐาน (Inventory and warehouse management)(ตอ)

2. นโยบายการวางแผนการท างานขององคกร 3. แนวทางในการก าหนดกลยทธในการสตอกสนคา สามารถผลตสนคาเพยงพอและตอบสนองความ ตองการของลกคาได 4. ใชพนทใหเกดประโยชนสงสด 5. ตนทนต า

สนคาคงคลง (Inventory) • สนคาคงคลง จงหมายถงวสดหรอสนคาตางๆทเกบไวเพอใชประโยชนในการด า เ นนงาน อาจเปนการด า เ นนงานผลต ด าเนนการขายหรอด าเนนงานอนๆ • สวนการจดการสนคาคงคลง (Inventory Management) หมายความถง การเกบทรพยากรไวใชในปจจบน หรอในอนาคต เพอใหการด าเนนการของกจการด าเนนไปอยางราบรนผานการวางแผนก าหนดปรมาณสนคาคงคลงทเหมาะสม

วตถประสงคของการบรหารสนคาคงคลง (Purpose of Inventory Management)

การบรหารสนคาคงคลงมวตถประสงคหลกอย 2 ประการ ใหญ คอ 1. สามารถมสนคาคงคลงบรการลกคา ในปรมาณทเพยงพอ และทนตอความตองการของลกคาเสมอ เพอสรางยอดขาย และรกษาระดบของสวนแบงตลาดไว 2. สามารถลดระดบการลงทนในสนคาคงคลงต าทสดเทาท จะท าไดเพอท าใหตนทนการผลตต าลงดวย

ระบบการควบคมสนคาคงคลง (Inventory Control System)

ปจจยในการก าหนดปรมาณของสนคาคงคลง • จดมงหมายหลกในการมสนคาคงคลง • ยอดขายในอดตของธรกจ • การซอขายตามฤดกาล (Seasonal Selling) • คณสมบตของสนคา • การแบงประเภทของสนคา

ระบบการควบคมสนคาคงคลง (Inventory Control System) (ตอ)

ปจจยในการก าหนดปรมาณของสนคาคงคลง • ความนยมในตวสนคา • ความไมแนนอนในการจดสงสนคาของ Suppliers • การน าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาใชในการบรหารสนคาคงคลง • การเปลยนแปลงนโยบายของภาครฐ • ตนทนของสนคาคงคลง (Inventory Cost)


ระบบการควบคมสนคาคงคลงทมอย3 วธคอ 1. ระบบสนคาคงคลงอยางตอเนอง (Continuous Inventory System หรอ Perpetual System) เปน ระบบสนคาคงคลงทม วธการลงบญชทกครงทมการรบและจายของ เชน ใชรหส แทง (Bar Code)


ระบบการควบคมสนคาคงคลงทมอย3 วธคอ 2. ระบบสนคาคงคลงเมอสนงวด (Periodic Inventory System) เปนระบบสนคาคงคลงทมวธการลงบญชเฉพาะในชวงเวลาท ก าหนดไวเทานน เชน ตรวจนบและลงบญชทกปลายสปดาหหรอปลายเดอน


ขอดของระบบสนคาคงคลงแบบตอเนอง

ขอดของระบบสนคาคงคลงเมอสนงวด

- มสนคาคงคลงเผอขาดมอนอยกวา - ใชจ านวนการสงซอคงทซงจะท าใหไดสวนลดปรมาณไดงาย - สามารถตรวจสนคาคงคลงแตละ ตวอยางอสระ

- ใชเวลานอยกวาและเสยคาใชจายใน การควบคมนอยกวาระบบตอเนอง - ชวยลดคาใชจายเกยวกบเอกสาร ลด คาใชจายในการสงซอ และสะดวกตอการ ตรวจนบ - คาใชจายในการเกบขอมลสนคาคงคลงต ากวา


3. ระบบการจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวดเอบซ (ABC) ระบบนเปนวธการจ าแนกสนคาคงคลงออกเปนประเภทโดย พจารณาปรมาณและมลคาของสนคาคงคลงแตละรายการ เปนเกณฑ

ระบบจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวด ABC รายการทมมลคาสง

คอ สนคาคงคลงรอยละ 5‐15 มมลคารวมถง 70‐80% ของมลคาทงหมด

รายการทมมลคาปานกลาง

คอ สนคาคงคลงรอยละ 30 มมลคารวมประมาณ 15% ของมลคาทงหมด

รายการทมมลคาต า

คอสนคาคงคลง รอยละ 50‐60 มมลคารวมประมาณ

5-10% ของมลคาทงหมด

• Class A

– 5 – 15 % of units

– 70 – 80 % of value

• Class B

– 30 % of units

– 15 % of value

• Class C

– 50 – 60 % of units

– 5 – 10 % of value

การจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวดเอบซ (ABC)

ทมา: Copyright 2006 John Wiley & Sons, Inc.


1 $ 60 90 2 350 40 3 30 130 4 80 60 5 30 100 6 20 180 7 10 170 8 320 50 9 510 60 10 20 120

PART UNIT COST ANNUAL USAGE

ABC Classification: Example


ABC Classification: Example (Cont.)

1 $ 60 90 2 350 40 3 30 130 4 80 60 5 30 100 6 20 180 7 10 170 8 320 50 9 510 60 10 20 120

PART UNIT COST ANNUAL USAGE TOTAL % OF TOTAL % OF TOTAL PART VALUE VALUE QUANTITY % CUMMULATIVE

9 $30,600 35.9 6.0 6.0 8 16,000 18.7 5.0 11.0 2 14,000 16.4 4.0 15.0 1 5,400 6.3 9.0 24.0 4 4,800 5.6 6.0 30.0 3 3,900 4.6 10.0 40.0 6 3,600 4.2 18.0 58.0 5 3,000 3.5 13.0 71.0 10 2,400 2.8 12.0 83.0 7 1,700 2.0 17.0 100.0

$85,400

% OF TOTAL % OF TOTAL CLASS ITEMS VALUE QUANTITY

A 9, 8, 2 71.0 15.0 B 1, 4, 3 16.5 25.0 C 6, 5, 10, 7 12.5 60.0

30,600*100/85,400

510*60 60*100/1000

A

C B

จดสงซอใหม(Reorder Point: ROP) - เปนระดบหรอจดของสนคา/วสดคงเหลอทตองท าการสงซอสนคาใหม เพอตอบค าถาม “เมอใดสมควรสงซอสนคา/วตถดบ”

ปรมาณสนคาคงเหลอ(หนวย)

Q

ROP

ระยะเวลา(วน)

ชวงระยะเวลารอคอย(L)

ROP= อตราความตองการตอวน(d) x ชวงระยะเวลารอคอยของการสงซอ(L)

d = ปรมาณความตองการใชสนคาตอป(หนวย)(D)

จ านวนวนท างานทงหมดตอป(วน)(W)

จดสงซอใหม (Reorder Point: ROP) (ตอ) • บรษทแหงหนงตองการใชวตถดบเมดพลาสตกจ านวน 8000 ตนตอป ซงบรษทท างานทงป 250 วน และระยะเวลาเฉลยในการสงซอแตละครงนาน 3 วน

อตราการใชสนคาตอวน(d) = D/W = 8000/250 = 32 ตน/วน ดงนนจดสงซอใหม(ROP) = d x L = 32 x 3 = 96 ตน/ครง หากเมดพลาสตกในคลงลดต าลงเหลอ 96 ตน จะตองด าเนนการสงซอเพมทนท

ปรมาณการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity : EOQ)

• เหมาะส าหรบการใชงานกบวสดคงคลงทสงซอเปนครงๆ โดยไมไดด าเนนงานหรอจดสงอยางตอเนอง และตองเกบรกษาสนคาคงเหลอบางสวน ซงจะพจารณาการเปรยบเทยบตนทนการสงซอและตนทนการเกบรกษา

ปรมาณการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity : EOQ) (ตอ)

Q = ปรมาณการสงซอทประหยด(หนวย/ครง)

D = ปรมาณความตองการสนคาในแตละป(หนวย/ป)

S = ตนทนการสงซอแตละครง(บาท/ครง)

H = ตนทนการเกบรกษาตอหนวย(บาท/หนวย/ป) H

DSQ

2

• ตนทนการสงซอแตละป

• ตนทนการเกบรกษาในแตละป

• ตนทนรวมในแตละป(TAC)

Q

SD.

2

.HQ

2

...

HQ

Q

SDCD


• โรงงานผลตปากกาผลตไดวนละ 500 ดาน โรงงานจะตองใชสปรงการประกอบ 1 ดาม ใชสปรง 1 ชน โดยมราคา 1 บาทตอชน มตนทนการสงซอ 90 บาทตอครง ตนทนการเกบรกษาเทากบ 15% ของราคา ถาบรษทขายสปรงเสนอเงอนไขลด 5% ส าหรบซออยางนอย 20000 ชน ใหหา

1. ปรมาณการสงซอทประหยด และตนทนรวม

2. หาตนทนแตละทางเลอก


D = 500 ชน/วน หรอ 500x250วน = 125000 ชน/ป

S = 90 บาท/ครง

H = (0.15)(1) = 0.15 บาท/ชน/ ป

ตนทนรวม

12247)15.0(

)125000)(90(2Q

12.126837

]2

12247)15.0([]

12247

)90()125000[()1(125000

บาท/ป

ชน/ครง


• สวนลด 5% ส าหรบการสงซออยางนอย 20000 ชน/ครง

ราคาขายสปรง = 1-0.05 = 0.95 บาท/ชน

ตนทนรวม

50.120737

2

20000)95.0)(15.0(

20000

125000)90()95.0)(125000(

บาท/ป

จากทงสองทางเลอก แสดงใหเราเหนวา ถารบสวนลดอก 5% และสงสปรง 20000 ชน/ครง จะมตนทนนอยทสด ดงนนควรเลอกท 2


แบบวเคราะหทจดคมทน เปนการวเคราะหเพอหาปรมาณทผลตทท าใหมคาเทากบตนทนการผลตและการด าเนนงาน ซงประเภทตนทนไดแก • ตนทนคงท(Fixed cost)คอ ตนทนทมคาคงทในขณะทปรมาณการผลตคงท เชน คาเครองจกร คาเสอมราคา และคาเชาเปนตน • ตนทนผนแปร(Variable cost)คอ ตนทนทเปลยนแปลงไปตามปรมาณสนคาทผลต เชน วตถดบ และคาแรงงานทางตรง เปนตน


ตนทนผนแปร

ตนทนคงท

รายจาย

รายรบ จ านวนเงน

จดคมทน

VP

FBEP

F = ตนทนคงท

P = ราคาตอหนวย

V = ตนทนผนแปรตอหนวย


• ผจดการโรงงานแหงหนงตองการทราบวาเขาจะตองผลตสนคากหนวยจงจะคมทนโดยทสายการผลตมตนทนคงท 10,000 บาท ตนทนผนแปร 50 บาทตอหนวย และสนคามราคาขาย 75 บาทตอหนวย

UnitVP

FBEP 400

5075

10000

เปนเงน = (400)(75) = 30,000 บาท

ดงนน เขาจะตองผลตอยางนอย 400 หนวย หรอคดเปนมลคาสนคา 30,000 บาท

กลยทธในการวเคราะหสนคาคงคลง (Strategic Inventory Analysis)

ทมา: www.gra.net.au

ประโยชนของสนคาคงคลง (Benefit of Inventory)

• ตอบสนองความตองการของลกคาทประมาณการไวในแตละชวงเวลา ทงในและนอกฤดกาล โดยธรกจตองเกบสนคาคงคลงไวในคลงสนคา • รกษาการผลตใหมอตราคงทสม าเสมอ • ปองกนการเปลยนแปลงราคา • ท าใหธรกจไดสวนลดปรมาณจากการจดซอครงละมากๆ • ปองกนของขาดมอดวยสนคาเผอขาดมอ (Safety Stock) เมอเวลารอคอยลาชา

ตนทนของสนคาคงคลง (Inventory Cost)

1. คาใชจายในการสงซอ (Ordering Cost)

2. คาใชจายในการเกบรกษา (Carrying Cost)

3. คาใชจายเนองจากสนคาขาดแคลน (Shortage Cost หรอ Stock Cost 4. คาใชจายในการตงเครองจกรใหม (Setup Cost)

บทสรป – การจดการคลงสนคา และสนคา คงคลง) การจดการคลงสนคา เปนกจกรรมหลกในโลจสตกสทมตนทน สงสดในปจจบน โดยเปนการด าเนนงานท สนบสนนการผลตและการตลาด เปนทรองรบสนคาคงคลงในซพพลายเชน ในภาคธรกจและอตสาหกรรมทตองแขงขนอยางรนแรง ทงนการจดการคลงสนคาทด จะชวย เปนแนวทางลดความ ผดพลาดในการด าเนนงานคลงสนคา สามารถหาทางปองกนปญหาทอาจเกดขนและเปนแนวทางในการด าเนนงานคลงสนคาใหสามารถเพมประสทธภาพและประสทธผล

การบรการลกคาส าหรบโลจสตกส (Customer Service for Logistics)

Chapter 8

Documents

Logistics & Supply Chainelearning.psru.ac.th/courses/160/บทที่ 7.pdf · (Inventory Control System) (ต่อ) ระบบการควบคุมสินค้าคงคลังท่ีมีอยู่3