24
001 38 JAARGANG 13 - OKTOBER 2016 KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKT long tail Toekomstbestendige beheersystemen vragen om klantspecifieke oplossingen De winst zit 'm in de staart Tailmanagement voor inkoop Investeren in machines én in kennis FROM MASS MARKET TO NICHE

KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

001

38

JA

AR

GA

NG

13

- O

KT

OB

ER

20

16

KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKT

long tailToekomstbestendige beheersystemenvragen om klantspecifieke oplossingen

De winst zit 'm in de staart

Tailmanagement voor inkoop

Investeren in machines én in kennis

FROM MASS MARKETTO NICHE

Page 2: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

002

VOORWOORD“Our economy and culture is shifting from mass markets to

millions of niches”. Dat stelde Chris Anderson in zijn boek

“The Long Tail” uit 2006. Omdat het makkelijker wordt om niche-

producten te vinden en te kopen, kopen en verkopen we minder

van meer verschillende artikelen: de long tail. Die verandering

is begonnen met bedrijven als Netflix en Spotify. Hun succes

betekende ook het einde van andere, traditionele bedrijven.

Ondertussen zijn de gevolgen ook zichtbaar in onze winkelstraten:

goed geïnformeerde en zelfbewuste consumenten oriënteren

zich eerst “ouderwets” om daarna online altijd ergens een

aantrekkelijker aanbieding te kopen.

De long tail van producten ontstaat bij de bepaling van

productspecificaties. Daarbij kiezen technici “gewoon” voor de

beste oplossing in hun specifieke situatie. Van den Hoven merkt

terecht op dat productstandaardisatie lang niet altijd mogelijk of

gewenst is. Speciale producten kunnen juist cruciaal zijn. itsme

begrijpt dit en ondersteunt de long tail van klanten met een

combinatie van techniek en logistiek.

Want wij zijn een echte long tail leverancier. We bieden zo’n

anderhalf miljoen elektrotechnische en mechanische artikelen.

En maar liefst de helft van de honderdduizenden artikelen

die wij leveren, leveren we slechts eens per jaar. Speciaal voor

u bieden we sourcing en beschikbaarheid voor uw long tail.

En dat in alle landen waar we actief zijn: Nederland, Duitsland,

België, Roemenië en Spanje. Verder ondersteunen we ook de

beste keuze voor artikelen door technische trainingen van

itsme Industrial Automation, zoals blijkt uit het maatgesneden

opleidingstraject voor Parenco op pagina 14.

Wij stellen uw wensen voor een betrouwbare long tail centraal.

Daarom zullen we begin volgend jaar ES Elektro en Hoogland-

Mennens integreren in één bedrijf: itsme. Dan bieden we techniek

en logistiek voor elektrisch en mechanisch, uniek geïntegreerd in

één bedrijf. Dat betekent voor u: 1 advies, 1 order, 1 levering en 1

factuur. Wij zijn de hefboom voor uw leveranciersreductie in de

long tail. Helder en efficiënt. Making You Succeed!

Henk Oude Brunink

In de consumentenwereld is long tail gedrag dus ingeburgerd.

Dan zou je denken dat de zakelijke wereld vanzelf volgt, daar

werken per slot van rekening dezelfde mensen die zich thuis al zo

gedragen. René van den Hoven constateert in ons hoofdartikel

dat in de zakelijke long tail twintig procent van de waarde bij

tachtig procent van de leveranciers ligt. De long tail heeft dus niet

alleen betrekking op producten, maar ook op leveranciers van de

producten. Van den Hoven adviseert daarom een spendanalyse

vanuit de mogelijke hefboomwerking van leveranciersreductie.

SA

LE

S

PRODUCTS

HEAD

LONG TAIL

Page 3: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

003

De winst zit ’m in de staart, tailmanagement voor inkoop

Inkopen voor de hele wereld – bij Corlido Group is long tail dagelijkse kost

Toekomstbestendige beheerssystemen vragen om klantspecifieke oplossingen

Blijven rijden, de zoektocht naar een dubbele splitpen

Op naar de stip - Smart Industry 4U gaat voor échte productinnovaties

Investeren in machines én in kennis

Samenwerkingsovereenkomst itsme en SICK

004

006

008

010

012

014

016

017

018

019

020

021

022

023

Relux trainingsprogramma

Schakelen en beveiligen van IE3-motoren met ABB

Eaton – certificering cruciaal

Handlingsystemen van Festo

ÖLFLEX® CONNECT: systeemoplossingen door Lapp

Philips – GentleSpace gen2 brengt verlichting van hoge ruimten op een hoger niveau

Smart Industry – Rittal stelt slimme configuratieprogramma’s beschikbaar

38De winst zit 'm in de staart

tailmanagement voor inkoop

004

010Blijven rijden, de zoektochtnaar een dubbele splitpen

Inkopen voor de hele wereld

006

Page 4: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

004

René van den Hoven is account- en programmamanager en trainer B2B

bij NEVI Purspective. Hij weet waar hij over praat: voordat hij bij NEVI

kwam, was hij zelf onder andere werkzaam als inkoopmanager. Hij zag

het vak van inkoper de afgelopen decennia flink veranderen. “De nieuwe

marktomstandigheden vragen een grote mate van wendbaarheid van

organisaties. De klantvraag verandert, de time to market wordt korter,

er is druk op duurzame productie en technische innovaties volgen

elkaar steeds sneller op. Allemaal zaken waar ook inkoop niet omheen

kan. Het is niet meer de afdeling waar het alleen om beschikbaarheid

of kostenreductie gaat. Het inkoopvak draait om het kiezen voor de

optimale toegevoegde waarde. Door keuze van de juiste leveranciers,

samenwerkingsvorm, innovatie, beschikbaarheid, risicobeheersing of

duurzaamheid bijvoorbeeld. In deze nieuwe werkelijkheid heeft de

afdeling inkoop een proactieve rol. Inkopers bepalen met collega’s van

andere afdelingen gezamenlijk een eenduidige strategie waarbij de

huidige en/of toekomstige klantvraag centraal staat.”

Hoe zit dat met long tail?

“Iedere organisatie kent zeer veel producten of diensten die geen

aandacht krijgen omdat men vaak het belang of risico hiervan

onvoldoende herkent. Zeker in grote organisaties, met meerdere

afdelingen, vestigingen en bedrijfsonderdelen, is het niet altijd duidelijk

wat er door wie ingekocht wordt en waar. Vaak leeft het gevoel wel dat

het efficiënter en ook effectiever kan maar regelmatig zie ik dat het

ontbreekt aan een visie en daadwerkelijke aanpak hierop.”

“Long tail krijgt door focus op het primaire proces of nieuwe projecten

vaak weinig aandacht binnen inkoop. En dat is jammer. Hier is een

belangrijke efficiencyslag te maken. Het Pareto-principe, waarbij

uitgegaan wordt van een 80/20-verdeling, werkt hier omgekeerd.

80% van de inkoopwaarde ligt veelal bij 20% van de leveranciers.

In deze zogenaamde long tail ligt 20% van de waarde bij 80% van

de leveranciers. Hier kun je je dus afvragen: hebben we echt zoveel

leveranciers nodig? Kan dit niet slimmer, sneller of efficiënter? Mijn

advies: maak eerst een spendanalyse. Die informatie is onontbeerlijk.

Alleen dan weet je wat er binnen je organisatie gebeurt en door

wie en kun je intern heldere afspraken maken. Bijvoorbeeld wie wat

mag bestellen of hoe het proces efficiënter en meer klantgericht kan

worden. Maak een analyse, classificeer vervolgens op de juiste manier

en kijk wat je doelen zijn: minder leveranciers, andere prijsafspraken,

standaardiseren op productniveau? Uit de analyse kan naar voren komen

dat de vraag naar speciale producten juist cruciaal is in het proces. Het

zou net dat ene onderdeel kunnen zijn waardoor een totale productielijn

stilligt. Een te kort door de bocht saneren van producten, leveranciers of

processen kan dan de beoogde doelstellingen snel teniet doen. Handel

in de long tail dus met verstand!”

De winst zit ’m in de staart

Was in het verleden de klassieke inkoper vooral gefocust op het binnenhalen

van de laagste prijs, tegenwoordig draait het binnen inkoopafdelingen ook

om andere zaken. De ‘nieuwe inkoper’ werkt samen met zijn collega’s uit

de business én externe leveranciers om optimalisatie in de totale keten te

realiseren. René van den Hoven van NEVI-Purspective geeft uitleg.

Tailmanagement voor inkoop

"Het inkoopvak draait om het kiezen voor de

optimale toegevoegde waarde."

Page 5: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

005

Wat zijn de voordelen van tailmanagement?

René vervolgt: “Het Centre for Advanced Purchasing Studies, CAPS, deed

daar onderzoek naar. Deze cijfers zijn heel duidelijk: tailmanagement

leidt tot 60% minder handelingen, 40% lagere transactiekosten,

8% directe kostenbesparing en 20% verbetering van interne en externe

klanttevredenheid (niet meer misgrijpen etc.). Dus als ik bedrijven een

advies mag geven: leg deze cijfers eens naast je eigen kosten, maak

vervolgens een berekening van jouw verbetermogelijkheden door

projectie van deze cijfers op je eigen organisatie en ga met elkaar in

gesprek hoe je hierin kunt verbeteren.”

Inkoop van long tail items uitbesteden?

“Dat kan ook een oplossing zijn. Maar dan niet op de manier van de

‘over the fence’- strategie, zoals ik dat gekscherend noem. Dus niet de

bak met problemen bij een derde partij neerzetten en dan verwachten

dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt eerst

om optimalisatie aan de voorkant. Want alleen dan kan de inkoop

aansluiten bij de klantvraag, waar het uiteindelijk allemaal om gaat.”

Openheid

“Zorg ervoor dat je in dat proces als inkoper transparant bent over

je doelen naar je leveranciers toe. Wat wil je bereiken en op welke

manier kan de leverancier daarbij een rol spelen? Als inkoper ben je

de verkoper van de organisatiestrategie. De leveranciers die goed

luisteren en de strategische klantvraag begrijpen, kunnen hierdoor de

juiste toegevoegde waarde bieden. Het gaat dan dus niet meer (alleen)

om prijsonderhandelingen, maar om samen zoeken naar efficiëntie

in de keten door het effectief aanpakken en managen van de long tail

van je inkoopactiviteiten. Natuurlijk blijven kosten altijd een rol spelen,

maar ik durf te stellen: de leverancier die zijn processen het beste heeft

afgestemd op de keten, heeft vaak ook de meest competitieve prijs.

Die leverancier heeft verborgen kosten weten te elimineren.”

Dus de rol van de leverancier is hierbij van groot belang?

“Zeker! Ik zei eerder al dat samenwerking en transparantie voorwaarden

zijn om aan beide zijden waarde te creëren. De leverancier moet heel

goed luisteren naar zijn klant en daar waar mogelijk met klantspecifieke

oplossingen komen. Niet: ‘hier is onze catalogus en bestel maar’,

maar: ‘hoe kunnen wij helpen om jullie doelstellingen te realiseren?’

Die toegevoegde waarde bieden, daar draait het om. Het bieden

van slimme oplossingen voor long tailproducten hoort daar ook bij.

Zorg ervoor dat je de afspraken verankert in het proces, bijvoorbeeld

door heldere afspraken te maken en raamovereenkomsten te sluiten en

je bestelproces opnieuw in te richten. Op die manier kan tailmanagement

een bijdrage leveren aan een efficiëntere bedrijfsvoering en meer winst.”

“De relatie met leveranciers wordt door deze werkwijze veel intensiever.

Het contact wordt hechter, transparanter en het geeft vooral ook meer

fun. Je bent samen bezig om het goed te doen. Met de blik gericht naar

de toekomst. Dat maakt het vak van inkoper zo mooi.”

NEVI staat voor de professionalisering van de inkoopfunctie in het

belang van het bedrijfsleven, de overheid en de samenleving. NEVI

brengt inkoopprofessionals uit het bedrijfsleven en de overheid bij

elkaar om kennis te delen, organiseert netwerkbijeenkomsten en

congressen, geeft vakopleidingen en trainingen en biedt maatwerk

voor organisaties, zowel nationaal als internationaal Tevens

ondersteunt NEVI leerstoelen en lectoren.

"Het gaat dan dus niet meer (alleen) om

prijsonderhandelingen, maar om samen zoeken naar

efficiëntie in de keten door het effectief aanpakken en

managen van de long tail van je inkoopactiviteiten."

René van den Hoven

"Niet: ‘hier is onze catalogus en bestel maar’,

maar: ‘hoe kunnen wij helpen om jullie

doelstellingen te realiseren?"

Page 6: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

006

Het hoofdkantoor van Corlido Group bevindt

zich in Emmen. Daarnaast heeft het bedrijf

vestigingen in België, Frankrijk, Rusland,

Kazachstan, Gabon en Colombia. Vanaf de

zeven verschillende vestigingen worden

opdrachtgevers wereldwijd bediend. Meer dan

60 medewerkers verzorgen de operationele

inkoop, magazijn, logistiek en de financiële

administratie voor internationale klanten.

Experts in inkoop en logistiek

Roy van der Veen, Procurement Services

Department, vertelt wat Corlido Group

succesvol maakt: “We zijn het verlengstuk

van de inkoopafdeling van onze klanten. Veel

daarvan zijn te vinden in de wereld van olie,

gas en industrie. Daarnaast richten we ons ook

op gezondheidszorg, overheid en onderwijs.

Omdat we goede afspraken met onze

leveranciers maken, kunnen we artikelen tegen

scherpe prijzen aanbieden. Maar dat is niet

het enige voordeel. We hebben veel kennis

en ervaring in huis. We nemen onze klanten

werk uit handen, zodat hun processen beter en

sneller verlopen. Daarnaast verzorgen we het

transport en hebben we een magazijn voor op-

en overslag. Ook regelen we de geheel daarbij

behorende financiële administratie, zoals de

juiste douanepapieren en MSDS en ADR bij het

vervoer van gevaarlijke stoffen. Alle materialen

die via ons magazijn binnenkomen worden

door ons gecheckt, gewogen en geregistreerd.

De klant is er dus altijd zeker van dat hij het

juiste artikel ontvangt, zonder gebreken. Zo

dragen we bij aan het verlagen van de TCO

voor onze klanten.”

Terugbrengen van het aantal leveranciers

Corlido Group werkt samen met vaste

leveranciers. Op dit moment zijn dat er meer

dan 6000. “Een reden waarom klanten met

ons in zee gaan is het terugbrengen van het

aantal leveranciers. Zij hebben bij ons één

aanspreekpunt en één factuur. Dat is efficiënt

en scheelt hen kostbare tijd. Dat principe geldt

natuurlijk ook voor onszelf. Bij Corlido Group

hebben we veel verschillende leveranciers

nodig. Dat blijft zo. Maar dat betekent niet

dat we niet kritisch zijn. Ook voor ons is het

Inkopen voor de hele wereldBij Corlido Group is long tail dagelijkse kost

Van bouten en moeren tot specialistische componenten en machineonderdelen:

Corlido Group verzorgt de inkoop van grote internationale spelers in de industrie,

olie & gas en de publieke sector. Het bedrijf heeft hierbij voornamelijk te maken

met long tail. Daarom kiezen zij hun leveranciers zorgvuldig uit.

Page 7: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

007

terugbrengen van het aantal leveranciers een

aandachtspunt. Onze leveranciersmanager

houdt zich hier dagelijks mee bezig. We

doen om die reden dan ook graag zaken met

itsme. Dat zij naast elektrotechnische ook

mechanische materialen leveren is een groot

voordeel. Bovendien kunnen we alle vragen

bij hen neerleggen, ze zullen altijd komen met

een passend voorstel of – als een product echt

niet te krijgen is – een goed alternatief.”

De klant stelt strikte eisen

De klanten van Corlido Group stellen vaak

bijzondere eisen aan de artikelen die geleverd

moeten worden. Marco Schippers van Corlido

Group, heeft daar als Project Buyer dagelijks

mee te maken. “Ik werk voor de klant Saudi

Aramco, de staatsoliemaatschappij van

Saoedi-Arabië. Zij geven aan mij door welke

artikelen of componenten ze nodig hebben,

compleet met alle specificaties. Dan heb ik het

over merk, type, land van herkomst en zelfs in

welke fabriek het geproduceerd is: alles moet

kloppen. Zij zijn daar vrij strikt in. Het is soms

een hele uitdaging om deze producten te

vinden. itsme speelt daar een belangrijke rol

in. Zowel ES Elektro als Hoogland-Mennens is

meester in het vinden en op tijd leveren van

deze artikelen. Bovendien geven zij standaard

altijd de HS-codes en het land van herkomst.

Dat doen lang niet alle leveranciers. Voor onze

klanten is dit belangrijke informatie. Ook voor

onszelf is dit erg belangrijke informatie voor

bijvoorbeeld de exportaangifte.”

Altijd het juiste artikel óf een alternatief

Sjoerd van der Mark, vestigingsmanager

ES Elektro Groningen: “We krijgen dagelijks

meerdere aanvragen van Corlido Group

binnen. Soms levert dat aardig wat uitzoek-

werk op. Bijvoorbeeld als een klant een

product uit een specifieke fabriek wil hebben.

Gelukkig hebben we veel ervaring en weten

we welke wegen we moeten bewandelen.

Een enkele keer komen we er niet uit. Dan is

een product echt niet meer te verkrijgen. We

bieden dan altijd een geschikt alternatief. Dat

doen we bijvoorbeeld ook als we zien dat

er een goedkoper, kwalitatief gelijkwaardig

product beschikbaar is.” Roy: “Voor mijn

klanten NAM en Hanze Hogeschool kan dat

inderdaad gunstig zijn. Die zijn daar vaak

heel blij mee. Bij andere klanten kan dat weer

niet. Het mooie is: bij itsme begrijpen ze dat,

ze snappen hoe het hier werkt. Dat is fijn.”

Marco vult aan: “De contacten met itsme ver-

lopen heel prettig, we kunnen altijd op elkaar

vertrouwen en er is openheid. Dat is voor ons

erg belangrijk. Het werkt natuurlijk ook de

andere kant op: als ES Elektro veel uitzoekwerk

heeft gedaan voor een bepaalde order,

plaatsen we doorgaans ook de bestelling bij

hen. Dan gaan we niet op het laatste moment

naar een andere leverancier. Wel zo eerlijk.”

De grootste uitdagingen?

Marco: “Tijd en geld! Natuurlijk gaat het om

de prijs. De klant verwacht van ons scherpe

tarieven. Maar nog belangrijker is tijd. Heel

vaak moeten onderdelen snel geleverd

worden. Regelmatig krijgen we spoedorders.

Het is dan van het grootste belang dat

we snel de informatie over de gewenste

producten van onze leveranciers terugkrijgen.

Dat is altijd een spanningsveld: snelheid

én de juiste producten met de volledige

specificaties. itsme is daar gewoon goed in.

En daarmee kunnen wij onze klanten weer

beter helpen. Daar doen we het voor.”

"Een enkele keer komen we er niet uit.

Dan is een product echt niet meer te verkrijgen.

We bieden dan altijd een geschikt alternatief."

vlnr – Roy van der Veen, Marco Schippers

"Ook voor ons is het

terugbrengen van het

aantal leveranciers een

aandachtspunt. We doen

om die reden dan ook

graag zaken met itsme."

Page 8: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

008

Rensen Regeltechniek startte in 1983 als

bedrijf in regeltechniek en blonk uit in het

realiseren van innovatieve oplossingen waar

de markt behoefte aan had. Het familiebedrijf

ontwikkelde zich tot systeemintegrator en

uitvoerder van totaalprojecten op het gebied

van energiebeheer. Doel: het realiseren

van de juiste balans tussen comfort en

energieverbruik.

Toekomstgericht

Rensen is een van de voorlopers in Nederland

als het gaat om gebouwgebonden installaties.

Johan legt uit hoe dat komt: “We zijn vanaf

de start van ons bedrijf vooruitstrevend in

onze keuzes. We kijken altijd vooruit, een

gebouw staat er immers voor een lange tijd.

Onze klanten willen een beheerssysteem

dat toekomstbestendig is. We testen veel

zelf, brengen noviteiten van verschillende

leveranciers bij elkaar. Zo komen we tot

de beste oplossingen. Deze innovatieve

oplossingen zijn voor ons inmiddels standaard

geworden. We hebben te maken met een zeer

snel ontwikkelende techniek. IT speelt een

steeds grotere rol. Het is nu al heel normaal

om binnentemperatuur op afstand te regelen

via tablet of smartphone. Maar dat moet wel

allemaal geprogrammeerd worden. Dat zien

we ook terug in ons bedrijf: we worden meer

en meer systeemintegrators.”

Hoe borgen jullie die ontwikkeling?

“Voor vaste klanten maken we een ‘groei-

document’. Hierin staan alle afspraken, welke

keuzes we hebben gemaakt en ook hoe die

zijn uitgepakt. Door alles op te nemen in het

groeidocument geven we helderheid en

transparantie naar alle partijen. Maar we zijn

ook kritisch naar onszelf: we documenteren

opmerkingen en verbeterpunten. Daar

groeien we van. We leren van onze successen,

maar nog meer van de dingen die we wellicht

anders hadden kunnen doen. Stellen we ons

hiermee kwetsbaar op? Ja, maar we gaan

tegelijkertijd uit van onze eigen kracht. Dat

waarderen onze klanten.”

Toekomstbestendige beheerssystemen

Rensen Regeltechniek is specialist op het gebied

van gebouwgebonden installaties. Van ontwerp tot

projectbegeleiding en van panelenbouw tot software:

Rensen doet alles in eigen beheer. Commercieel directeur

Johan Bouman: “Wat de klant wil, dat maken we.”

vragen om klantspecifieke oplossingen

Johan Bouman

"We testen veel zelf,

brengen noviteiten van

verschillende leveranciers

bij elkaar. Zo komen we

tot de beste oplossingen."

Page 9: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

009

Mooie projecten die vragen om maatwerk

Klanten van Rensen Regeltechniek zijn te

vinden in zorg, overheid, onderwijs, defensie

en industrie. “Veel oplossingen die voor

andere aanbieders speciaal zijn, zijn voor ons

standaard. We zijn ooit gestart op vliegbasis

Volkel – daar is trouwens ook het eerste

groeidocument ontstaan. Defensie eist heel

specifieke maatwerkoplossingen. Door onze

keuzes vanaf het begin goed vast te leggen,

konden we ook bij andere legerbases aan de

slag. Nog steeds werken we met veel plezier

voor Defensie. Een ander mooi project is

het Provinciehuis in Den Bosch, waar heel

veel noviteiten in zitten. Of de universiteit

in Wageningen, waar we een speciale

installatie voor een hoogwaardig laboratorium

realiseerden. En zo kan ik nog veel meer

bijzondere projecten noemen.”

Dat zijn allemaal projecten met speciale

eisen. Vraagt dat ook wat van de gebruikte

materialen?

“We proberen natuurlijk zo veel mogelijk te

standaardiseren in de componenten die we

gebruiken, vanwege kosten en efficiency. Maar

dat is niet altijd mogelijk. Voor speciale projecten

hebben we ook speciale componenten nodig.

Daarvoor kloppen we aan bij huisleverancier

itsme. We nemen al jaren producten af van ES

Elektro en Hoogland-Mennens. Zo staat in de

werkplaats bijvoorbeeld ook een 2BIN-systeem

met grijpvoorraad. We beschouwen itsme

niet zozeer als leverancier, meer als partner.

Ze leveren een bijdrage aan ons succes.”

Samenwerking met itsme

Ismail Talas is chef werkplaats bij Rensen

Regeltechniek, hij knikt. “De contacten zijn

uitstekend. Dagelijks gaan er bestellingen naar

itsme de deur uit. Het mooie is dat ze niet alleen

goed zijn in de standaard voorraadartikelen,

maar ook in de specials. Long tail producten

die lastig te verkrijgen zijn. Een voorbeeld?

Voor het project Stroomversnelling – een

project met duurzame woningen – hadden

we speciale componenten nodig. itsme denkt

dan met ons mee, komt met voorstellen

en levert ook nog eens op tijd. En als we

verouderde componenten moeten vervangen,

gaat itsme op zoek of het onderdeel er nog is

of geven ze advies welk alternatief we kunnen

gebruiken.”

Lydia de Wette, vertegenwoordiger ES Elektro:

“Ik stap iedere week wel een keer binnen bij

Rensen. We houden elkaar op de hoogte van

de dingen die spelen, dat werkt zeer prettig.

Wekelijks wordt het 2BIN door ons aangevuld

en op de vestiging van ES Elektro houden we

een klantspecifieke voorraad bij voor bepaalde

projecten van Rensen. Zo zijn zij altijd zeker dat

ze componenten – ook de minder gangbare –

op tijd in huis hebben.”

Hoe ziet Rensen Regeltechniek

de toekomst?

Johan: “De technische ontwikkeling stopt niet.

En dat geeft ons nog zoveel mogelijkheden.

Ik denk dan aan installaties die niet alleen het

klimaat regelen, maar ook toegangscontrole,

camerabeveiliging et cetera. Eén netwerk waar

alle componenten aan hangen. Nu ‘praat’ nog

niet alles even gemakkelijk met elkaar, maar

daar gaat het zeker naartoe. Draadloos wellicht.

Dat vraagt ook iets van onze medewerkers. We

werken nu met 65 mensen. De techniek blijft

natuurlijk belangrijk, die zit in ons DNA. Maar

we zullen in de toekomst meer projectleiders

en IT’ers nodig hebben. Eén ding is zeker:

wij zijn er klaar voor.”

"Voor speciale projecten

hebben we ook speciale

componenten nodig."

"Stellen we ons hiermee

kwetsbaar op? Ja, maar

we gaan tegelijkertijd uit

van onze eigen kracht."

Page 10: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

010

Voor de Combo Groep is dat echter dagelijkse kost. Combo houdt zich

bezig met import, export, onderhoud, reparatie van Trucks, trailers, (zee)

containers en goederenwagons en het specialistisch inwendig reinigen

van tanks en bulks voor de foodindustie. Het familiebedrijf is gevestigd

op een zeer strategische plek in het Limburgse Born: op een terminal

vlak bij de A2, op een steenworp afstand van de Gulik-Gelre-haven van

het Julianakanaal en op vijftien minuten rijden van Duitsland en België.

Alles in een

Directeur-eigenaar Freek van Erp is maar wat trots op het bedrijf. Zijn

vader startte in 1997 met het repareren van containers; inmiddels bestaat

Combo uit vijf aparte bedrijfstakken, zijn er vijf vestigingen en heeft

het bedrijf in totaal zo’n 70 medewerkers in dienst. Freek: “Ons geheim?

We hebben alles in huis om intermodaal transport te ondersteunen. We

bieden als enige in Nederland de stop & go-service: trucks en containers

worden bij ons afgeleverd. Wij voeren achter elkaar alle werkzaamheden

uit die nodig zijn: uitwendig cleanen, repareren, CSC-keuren en technisch

klaarmaken. Na een inwendige spoelbeurt kunnen ze meteen weer

geladen worden. Dat betekent voor onze klanten een flinke tijdbesparing

omdat ze voor al deze diensten op één locatie terecht kunnen.”

Blijven rijdenIntermodaal transport gaat

over de weg, het spoor en

het water. De trucks, trailers,

tanks, wagons en containers

moeten onderhouden,

schoongemaakt en gerepareerd

worden. Specialistisch werk

waarbij regelmatig bijzondere

onderdelen nodig zijn.

De zoektocht naar een dubbele splitpen

"Ons geheim? We hebben alles in huis om

intermodaal transport te ondersteunen."

Page 11: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

011

Groei vraagt om investeringen

Combo investeerde de afgelopen jaren flink. In nieuwe vestigingen,

materiaal, maar vooral ook in mensen. “Belangrijk, zeker als je zo hard

groeit. We hebben de juiste mensen op de juiste plaats nodig. Onze

medewerkers zijn van alle markten thuis: ze kunnen lassen, slijpen,

boren, sleutelen enzovoorts. Want bij het onderhoud en de reparatie

van zeecontainers komt meer kijken dan je denkt. Ga maar na: als de

container gebreken heeft, beschadigt de lading. Dat kan een schade van

duizenden euro’s veroorzaken. Ook de relatie met Hoogland-Mennens

is belangrijk voor ons bedrijf. Zij leveren al jaren al het gereedschap,

verbruiksmateriaal en PBM. Ze geven advies en helpen ons om het

voorraadbeheer te optimaliseren. Ook als we long tail producten nodig

hebben, kunnen we bij hen aankloppen.”

Onderhoud van goederenwagons

Een van de bedrijfsonderdelen is Combo Wagonservice B.V. met vaste (werk)

locaties op Chemelot terrein te Geleen en Tata Steel te Beverwijk. Op deze

locaties worden goederenwagons uit onder andere Nederland, Duitsland

en Zwitserland gerepareerd en onderhouden. Johan Dietz stuurt deze tak

aan. Hij vertelt dat het onderhoud van goederenwagons een wereld op

zich is. “Niet te vergelijken met de trucks en trailers. Er zijn vaak specifieke

onderdelen nodig. Laatst hadden we dubbele splitpennen nodig voor de

borging van de remblokken. Een onderdeel waar lastig aan te komen is en

dat ook nog eens duur is. We legden de vraag neer bij Hoogland-Mennens.”

‘Kunnen jullie deze splitpennen leveren?’

Hoogland-Mennens vertegenwoordiger Enrico van Ginneken ging

voor Combo op zoek naar de splitpennen. Enrico: “Via via kwam ik uit

bij de fabrikant die de betreffende splitpen ooit had ontworpen voor

de treinen van de Deutsche Bundesbahn. Dit bedrijf kon dit onderdeel

opnieuw gaan produceren. Levertijd: acht weken. Combo vond het de

moeite waard om te wachten, de prijs was namelijk heel gunstig.” Johan:

“Wel 30 procent goedkoper. We namen 10.000 stuks af. Dan spreken we

dus van een paar duizend euro besparing. Zeker de moeite waard! Heel

fijn dat Enrico al dat zoekwerk voor ons heeft gedaan.”

Tachtig uur besparing op één project? Het kan!

Freek vult aan: “Hoogland-Mennens denkt op alle vlakken met ons mee.

Op een gegeven moment hadden we hier 80 containers staan om te

repareren. Enrico adviseerde ons om een andere slijpschijf te gebruiken: de

Flexovit van Saint Gobain. Een duurder product, maar met de belofte dat

deze langer mee zou gaan. Hij bracht ons in contact met de fabrikant. We

hebben eerst getest en toen de knoop doorgehakt. Met succes: gebruikten

we eerst zeven slijpschijven per container, nu nog maar vier. Dat betekent

minder materiaalkosten, maar ook een besparing in tijd. Want de schijf

hoeft minder vaak verwisseld te worden en ook het slijpen gaat sneller.

Dat scheelt in totaal zeker een uur per container. Reken maar uit: op een

project van 80 containers is dat maar liefst twee werkweken besparing.”

Workshop slijpen en boren

Enrico lacht: “Het is heel prettig dat Combo openstaat voor onze tips en

adviezen. Zo kunnen we echt een waardevolle bijdrage leveren aan het

succes van het bedrijf. We organiseerden ook al twee keer samen met

de leverancier van het gereedschap een workshop slijpen en boren bij

Combo.” Freek: “Onze mensen waren daar echt blij mee. De meesten

hebben het jaren geleden een keer geleerd, maar inmiddels zijn de

gereedschappen zoveel veranderd. Door de fijne kneepjes van het vak te

herhalen, gaat de kwaliteit van het werk erop vooruit. Ook gaan we beter

om met de gereedschappen, waardoor ze langer meegaan. Win-win.”

Freek vat de samenwerking tot slot samen: “In onze branche is het vaak

hollen of stilstaan. Hoogland-Mennens snapt wat er hier gebeurt. Daar

doen wij ons voordeel mee. Een perfecte samenwerking.”

Besparingen

• Levering van 10.000 dubbele splitpennen: 30% minder kosten.

• Overstappen op slijpschijf Flexovit van Saint Gobain:

1 uur arbeid minder per container.

• Workshops slijpen en boren: minder slijtage materiaal,

betere kwaliteit werk.

Combo Groep bestaat uit:

• Combo Repair B.V.: onderhoud, reparatie en keuren van trucks,

trailers en containers.

• Combo Sales B.V.: import en export van trucks,

trailers en containers.

• Combo Cleaning B.V.: specialistisch reinigen van tanks

en containers, met name voor de foodindustrie.

• Combo Wagonservice B.V.: onderhoud

en reparatie van goederenwagons.

• Interlogistics BV: transport en logistieke oplossingen.

"Reken maar uit: op een project van 80 containers

is dat maar liefst twee werkweken besparing."

"Door de fijne kneepjes van het vak te herhalen,

gaat de kwaliteit van het werk erop vooruit."

Page 12: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

012

De consument anno 2016 is kritisch. Veeleisend ook. Maatwerk en

kwaliteit moeten samenkomen in hetzelfde product, waarvan de

levering als het even kan snel moet plaatsvinden. Nu deinst een beetje

bedrijf in de maakindustrie niet snel ergens voor terug, maar toch, hoe

ga je zo soepel en flexibel mogelijk om met zo’n dynamische markt?

Hoe zorg je ervoor dat je toekomstbestendig meekunt met die sterk

veranderende klantbehoefte? Het kan niet anders, of de oplossing

schuilt in de Smart Industry.

Here to stay

Terwijl we zo’n twee jaar geleden nog zochten naar de definitie ervan,

is de Smart Industry inmiddels gemeengoed. Een doordachte integratie

van ICT, nieuwe productietechnologieën die slim samenkomen, dat is

waar het in vogelvlucht om gaat. Smart Industry vormt de aanjager van

OP NAAR DE STIPSmart Industry 4U gaat voor échte productinnovaties

Slimme automatiseringsoplossingen

ontwikkelen én realiseren. Dat is

waar het de vijf initiatiefnemers van

Smart Industry 4U om gaat. Na de

presentatie tijdens vakbeurs WoTS in

Utrecht is het nu tijd voor de praktijk.

“De drempels voor innovatie zitten

alleen in ons hoofd.”

Page 13: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

013

innovatie en evolutie en is here to stay. Wie begin oktober over de WoTS

vakbeurs in de Jaarbeurs in Utrecht liep, kwam de term Smart Industry

dan ook geregeld tegen. Zo ook in hal 11, waar Smart Industry 4U de

kick-off beleefde. In de stand hing aan de wand een groot bord, met

daarop het logo dat aan duidelijkheid weinig te wensen overlaat. Smart

Engineering, Smart Manufacturing en Smart Customization grijpen als

drie puzzelstukken ineen. En rondom die drie pijlers liggen nog eens vijf

puzzelstukken, met daarop de namen van de initiatiefnemers. DEMCON,

EPLAN, Festo, MCA Stamhuis en itsme: ze doen allemaal mee vanuit hun

eigen expertise. En allemaal vanuit de overtuiging dat er met Smart

Industry 4U iets unieks is ontstaan.

Ieder met z’n eigen kennis

Onderlinge samenwerking was er al wel, vertelt Dennis van Beers,

directeur van Festo Nederland, tijdens de persconferentie in Utrecht.

“Alle partijen hadden sterk het gevoel dat ze iets met Smart Industry

wilden, of beter gezegd, moesten gaan doen. De eindmarkt verandert

en daarmee ook de industrie. Met Festo wilden we daarin graag

het voortouw nemen. We zijn vanaf januari, februari met de andere

bedrijven om tafel gegaan, met als doel samen de hele supplyketen te

bedienen.” Waar Festo kennis rondom data-oplossingen inbrengt, doet

EPLAN dat als het gaat om engineering. MCA Stamhuis participeert

als specialist in aandrijftechnologie, DEMCON vanuit de kennis van

machinebouw en itsme als het gaat om gebruik van de cloud en

complexe netwerkverbindingen. Smart Industry 4U is daarmee vooral

een veelzijdig initiatief. “Maar vergis je niet”, zo benadrukt Dennis. “We

staan open voor allerlei samenwerkingen. En wie weet, blijken voor een

oplossing niet meer dan twee of drie partijen nodig. Zie Smart Industry

4U dan ook als een open innovatieplatform, waarmee we met z’n vijven

niet alles, maar wel veel afdekken. Waar nodig betrekken we uiteraard

andere partijen.”

Houvast richting de horizon

Met hun initiatief willen de vijf partners concreet invulling geven aan

vraagstukken rond Smart Industry. Een samenwerking met z’n vijven is

er nog niet geweest, maar wie weet, volgt die in de nabije toekomst. En

ja, ergens is het ook nog missiewerk, erkent Eg Waaijman, business unit

manager bij MCA Stamhuis. “Smart Industry is voor velen nog een stip op

de horizon. Bedrijven zoeken houvast, het is aan ons om dat te bieden.

De drempels voor innovatie zitten alleen in ons hoofd.” Zoals MCA

Stamhuis enthousiast instapte in het initiatief, zo deed ook itsme

dat. “We stonden echt te trappelen”, vertelt manager sales solutions

Anphil van Mildert. “Met deze samenwerking kunnen we het totale

engineeringstraject oppakken. We kunnen andere bedrijven laten zien

wat we als partners al voor elkaar hebben betekend. We zijn elkaars

ambassadeurs, wat enorm helpt om andere partijen te overtuigen en zo

ook hén te ondersteunen met onze oplossingen.”

Fieldlab on tour

De vijf partners kunnen niet wachten om Smart Industry in de praktijk te

brengen. Weg met dat containerbegrip, zo is de boodschap. Er is altijd

genoeg om over te praten, maar waar het nu om gaat is dat oplossingen

niet alleen worden bedacht maar óók gerealiseerd. Hoe dat kan uitpakken,

laten de vijf partijen onder meer zien met hun ‘Fieldlab on tour’. Een truck

gaat langs bij bedrijven om daar ter plekke te laten zien hoe toepassingen

met elkaar kunnen communiceren en zo tot een oplossing leiden. In

de truck gaan engineers van het bezochte bedrijf in gesprek met de

engineers van Smart Industry 4U. “Die interactie is onmisbaar”, benadrukt

Jan Leideman, manager operations bij DEMCON. “Bovendien, willen we

iets met Smart Industry, dan moeten we zelf op pad. Het succes van dit

initiatief valt of staat met hoe proactief we zelf zijn.”

Samenwerking als sleutel tot succes

Na de persconferentie tijdens WoTS volgde bij de stand in de

Jaarbeurs een rondetafelgesprek. Vertegenwoordigers van OEM’ers,

toeleveranciers en het Ministerie van Economische Zaken schoven aan

en gingen onder meer in op optimalisatie van processen. In de praktijk

komt dat laatste al snel uit op standaardisatie, zo klonk het. Maar hoe

knoop je modules aan elkaar wanneer van die standaardisatie juist geen

sprake is? Als je iets met Smart Industry wilt, dan moet je simpelweg

met je opdrachtgever om tafel om sámen te ontwikkelen, zo vertelde

één van de deelnemers. Samenwerking dus, als sleutel tot succes. De

vijf initiatiefnemers van Smart Industry 4U hoorden het instemmend

aan. Zo ook Harold van Waardenburg, managing director bij EPLAN.

“Iedereen bekijkt Smart Industry vanuit een andere invalshoek. Maar ik

heb ook meerdere sprekers horen vertellen dat ze simpelweg aan de slag

moeten. Daarmee ben ik het roerend eens. Simpelweg starten en aan de

slag, dat is waar het nu op neerkomt. En daar helpen wij graag aan mee.”

Page 14: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

014

Helemaal nieuw is de productielijn niet.

Parenco werkte voor de economische crisis

namelijk ook al met twee lijnen. Het bedrijf

maakte toen voornamelijk krantenpapier.

Die markt stortte in elkaar. Eén lijn werd

stilgelegd. Parenco zocht naar nieuwe kansen

en stapte over op het maken van papier voor

reclamefolders. Een keuze die goed uitpakte.

Uit onderzoek bleek ook dat er toekomst zat in

het produceren van karton voor verpakkings-

materiaal.

Gigantische operatie

Hiervoor moest de oude lijn wel compleet

worden omgebouwd. De Duitse machine-

bouwer Voith plaatste de nieuwe onderdelen.

Al met al een investering om u tegen te zeggen.

Een bewijs ook dat de huidige eigenaar van

Parenco, H2 Equity Partners, toekomst ziet in

het bedrijf. Gerrit Scheffer, manager paper

machines, is daar blij mee: “Heel goed om te

zien dat ons bedrijf weer aan het groeien is. De

hele ombouw was een gigantische operatie, die

nu op zijn einde loopt. Ik kan niet wachten tot

de eerste vellen karton van de persen rollen.

Spannend!”

Kennis in huis halen

“De nieuwe lijn werkt met het besturings-

systeem PCS7 van Siemens. Voor ons nieuw.

We gingen dan ook op zoek naar een goede

manier om kennis over dit systeem in huis te

halen. Het is belangrijk dat onze mensen het

besturingssysteem goed begrijpen, zodat we

storingen ook zelf kunnen oplossen. Als je

bedenkt dat een uur stilstand ons heel veel

geld kost, dan is dat heel logisch.”

“We hadden wel wat noten op onze zang. We

wilden geen standaard Siemens-training. We

zochten maatwerk. Een scholing waarbij ónze

praktijk en ónze lijn centraal stonden. En die

bovendien hier op locatie gegeven kon worden.

We kwamen terecht bij itsme. Marcel Steijger,

Training Manager itsme Industrial Automation,

kwam langs om te inventariseren wat wij nodig

hadden. In no time kwam hij met een voorstel

voor een passend opleidingstraject dat precies

aansloot bij onze wensen.” Marcel knikt: “Wij

stellen het belang van de klant altijd voorop. En

stellen de vragen: wat is het huidige kennisniveau,

waar moet men straks staan en hoe gaan we dat

bereiken?”

Investeren Papierfabriek Parenco maakt van oud papier nieuw

papier. Het bedrijf uit Renkum investeerde 100 miljoen

euro in een tweede productielijn. itsme zorgde voor

de maatwerktraining.

in machines én in kennis

KRITISCHOP INHOUD

"Het is belangrijk dat onze mensen het besturingssysteem goed

begrijpen, zodat we storingen ook zelf kunnen oplossen."

Page 15: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

015

Samen de diepte in

Tien medewerkers van Parenco volgden

gedurende acht dagen de training, in twee

groepen. Docent Patrick de Corte verzorgde

de scholing letterlijk in de fabriek in Renkum.

“We startten met een opfriscursus STEP7

om iedereen op hetzelfde niveau te krijgen”,

vertelt Patrick. “Daarna gingen we de diepte

in met PCS7. Meteen de eerste dag ben ik de

nieuwe installatie gaan bekijken. ’s Avonds

op m’n hotelkamer heb ik daar nog wat extra

op gestudeerd, zodat we dat goed in het

programma konden meenemen. De cursus

sloot hierdoor naadloos aan bij de praktijk.

De cursisten waren zeer gedreven technici,

erg fijn om mee te werken. Er was wel wat

niveauverschil, maar dat hebben we met

differentiatie in het aanbod prima kunnen

oplossen. Terwijl de ene cursist een opdracht

kreeg om iets te programmeren, zette ik een

ander aan het werk om een storing te zoeken.”

Ervaringen van de cursisten

Dat de cursisten zeer tevreden zijn over de

training, blijkt wel uit de cursus evaluatie-

formulieren. Hierop staan mooie cijfers: drie

keer een 9 en zeven keer een 8. Een van de

cursisten is area-monteur Arco Wildekamp.

Wat is zijn ervaring? “We zijn hier allemaal

mensen van de praktijk, daarom was het

ook zo fijn dat we meteen zelf aan de slag

gingen. Patrick kwam aan met een bus vol

materiaal: PLC’s, rekken, frequentieregelaars,

laptops enzovoort. Hiermee konden we de

praktijkopstellingen nabouwen, dat werkte

perfect. Welke vragen we hem ook stelden:

hij legde het rustig en duidelijk uit. Zeer

belangrijk, want het is echt wel pittige kost.

Onze tijd is kostbaar, het is een hele planning

om ons vrij te maken voor een training. Dus we

zijn zeer kritisch op inhoud. Als het niet goed

is, dan stop ik liever meteen. Dat was bij deze

training zeker niet het geval. Het was iedere

minuut dubbel en dwars waard.”

Vervolg

Gerrit is tevreden over de training en hoopt dat

er in het najaar een tweede opleidingstraject kan

starten. De machinebouwers zijn dan naar huis

en de monteurs hebben ervaring opgedaan.

Eventuele vragen kunnen dan in die training

behandeld worden. “We kozen er bewust voor

om onze mensen nog voor de oplevering

een eerste training te geven. Nu kunnen ze

meelopen in de praktijk, de kennis meteen

toepassen. De eerste periode na de opstartfase

is Voith nog in de buurt om problemen op te

lossen. Maar daarna begint het pas. Dan staan

we er alleen voor. Ik heb er alle vertrouwen in

dat we dat met deze kennis prima kunnen.”

"Patrick kwam aan met een bus

vol materiaal: PLC’s, rekken,

frequentieregelaars, laptops

enzovoort. Hiermee konden

we de praktijkopstellingen

nabouwen."

Over Parenco

Sinds ruim een eeuw is Parenco aan de Nederrijn bij Renkum een begrip. De papierfabriek

werd in 1912 opgetrokken en in 2012 vierde het bedrijf zijn honderdste verjaardag. Parenco

recyclet oud papier uit Nederland en Duitsland. Dit papier wordt in een eigen sorteerinstallatie

verwerkt. De huidige lijn produceert papier voor reclamefolders. De nieuwe lijn gaat karton

voor verpakkingen produceren. Met de nieuwe lijn produceert Parenco straks 670.000 ton

papier per jaar. Sinds oktober 2012 is H2 Equity Partners eigenaar van Parenco B.V.

Weetje

84% van het in Nederland gebruikte

papier en karton wordt ingezameld en

hergebruikt en 82% van het in Nederland

gemaakte nieuwe papier en karton bestaat

uit gerecycled oud papier en karton.

Page 16: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

016

Klanten kunnen de logistieke dienst kiezen die het beste past: directe

en indirecte leveringen en leveringen via e-commerce. Rechtstreekse

leveringen worden sinds juni verzorgd vanuit het nieuwe state-of-the-

art distributiecentrum in Buchholz (Duitsland).

SICK staat voor kwaliteit en straalt dit ook uit als het aankomt op

leverperformance. Vandaar dat de sensorspecialist voor de indirecte

leveringen graag samenwerkt met itsme, de marktleider in Nederland

op het gebied van distributie aan industrie, machinebouw, modulebouw

en industrieel installateurs. Beide marktleiders zijn daarvoor een

samenwerkingsovereenkomst aangegaan.

Samenwerkingsovereenkomst itsme en SICK

Als marktleider op het gebied van

industriële sensoroplossingen biedt SICK

zijn klanten graag alle flexibiliteit op het

gebied van supply chain.

V.l.n.r. Jacob Lemsom (Sales Manager Factory Automation SIC), Bert Kars (Directeur Purchasing itsme Nederland)

en Pieter Houthuijzen (General Manager SICK) tijdens de ondertekening van het Distributor Agreement tussen beide marktleiders.

Page 17: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

017

RELUX ACCESS

Indien u nog in een beginnend stadium bent met Relux of u wilt uw

kennis opfrissen, dan laten wij u zien hoe u efficiënt en moeiteloos

projecten kunt berekenen met ReluxPro en hoe u deze succesvol kunt

presenteren.

RELUX INTERIOR I

Bent u reeds bekend met ReluxPro maar wilt u hier vertrouwder mee

raken? Met behulp van praktijkvoorbeelden die op de huidige normen

in lichtberekeningen voor binnenruimtes worden gebaseerd, zult u

meer leren over de standaarden NEN EN 12464 en EN 1838 en hoe het

programma u ondersteunt.

RELUX INTERIOR II

U bent bekend met ReluxPro en u wilt aantrekkelijke visualisaties en

projecten creëren met CAD-files. Wij gaan visualisaties creëren met

de Raytracing methode en laten u oefenen met de verschillende

mogelijkheden van importeren en exporteren.

RELUX ROAD & EXTERIOR

Als u werkt met terrein- en buitenverlichting en u adviseur voor

gemeentes of stedelijk beleid aangaande verlichting bent, zullen wij

de huidig geldende normen introduceren en zullen samen met u

projecten met ReluxPro creëren.

RELUX DAYLIGHT & ENERGY

Bent u een architect en op zoek naar een programma ten behoeve van het

optimaliseren van de toelating van daglicht of, bent u een engineer die

daglicht afhankelijke controles berekent en wordt er van u verwacht de

economische uitvoerbaarheid van installaties in te schatten? Wij zullen u

met de normen geschikt voor dat doel vertrouwd maken en zullen nood-

zakelijke oplossingen die op voorbeelden worden gebaseerd uitwerken.

RELUX TUNNEL

Bent u een expert in het plannen van tunnelverlichting? We presenteren

u de nieuwste generatie software voor dit soort projecten. We zorgen

er voor dat u zorgvuldig vertrouwd raakt met de fundamenten van

ReluxPro, alvorens door te gaan om ons te concentreren op het maken

van lichtberekeningen van tunnel projecten.

Module Cursus Dagen Prijs Locatie Datum

RELUX Access 1 € 449,00 Raamsdonksveer 17/11/2016

RELUX Interior I 1 € 449,00 Raamsdonksveer 24/11/2016

RELUX Interior II & Upgrade 1 € 449,00 Raamsdonksveer 25/11/2016

RELUX Road & Exterior 1 € 449,00 Raamsdonksveer 09/12/2016

RELUX Daylight & Energy 1 € 449,00 Alleen op aanvraag & in overleg

RELUX Tunnel 1 Alleen op aanvraag & in overleg

Al onze trainingen vinden plaats in Raamsdonksveer, van 09.00 tot 16.00 uur. itsme Lighting

Technology kan ook klant specifieke Incompany trainingen ontwikkelen, deze kunnen in

overleg binnen uw bedrijf plaatsvinden. Het volgen van de Relux Access training is vereist vóór

het volgen van één of meerdere van de overige Relux trainingen! Heeft u nog vragen of wilt u

meer informatie, dan kunt contact opnemen met onze helpdesk via [email protected] of per

telefoon +31 (0)76 578 28 14 of kijk op www.itsme.eu/opleidingen/lighting. light simulation tools

Relux trainingsprogramma

Page 18: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

018

De nieuwe IE3-motoren zijn in aanschaf

meestal iets duurder maar deze kosten worden

op den duur ruimschoots gecompenseerd

door de besparing op energiekosten.

Natuurlijk wilt u uw kostbare motoren optimaal

beschermen en bedrijfszeker en efficiënt

schakelen; ABB heeft daar verschillende

oplossingen voor beschikbaar. Bovendien

bespaart het slimme schakelmateriaal van

ABB u veel kastruimte. Zo verdienen nieuwe

investeringen zich dubbel en dwars terug!

Kostenefficiënte oplossingen

Met ingang van 1 januari 2015 is de ErP

richtlijn van kracht voor IE3 hoog-efficiency

motoren met een vermogen tussen de 7,5 en

375 kW. De afkorting ErP staat voor Energy-

related Products. ABB biedt al geruime

tijd IE3-motoren aan en is zelfs een warm

pleitbezorger voor de nog zuinigere IE4-motor

waarmee verdergaande energiebesparing

te realiseren valt. Door toepassing van een

doordacht ontwerp kan er met elektro-

motoren energie en geld bespaard worden.

De keuze van het juiste schakelmateriaal of

een optimaal gedimensioneerde softstarter

kan een grote invloed hebben op de

installatiekosten en het energieverbruik.

Inschakelpieken en aanloopstromen voor

hoog-rendement motoren kunnen hoger zijn

dan van conventionele motoren. ABB is in staat

om ook in die gevallen een oplossing aan te

bieden die kostenefficiënt is. Dat geldt zowel

voor de aanschafkosten als voor de benodigde

inbouwruimte!

Motorbeveiliging

Veiligheid en betrouwbaarheid staan

bij motorbeveiliging voorop. Voor het

inschakelen van IE3-motoren biedt

ABB verschillende oplossingen: directe

inschakeling en inschakeling via een ster-

driehoekcombinatie of toepassing van een

softstarter. Alle laagspanningscomponenten

van ABB zijn geschikt voor het schakelen van

IE3-motoren. De hogere inschakelpieken zijn

geen probleem en zorgen niet voor onnodige

uitschakeling.

Handig hulpmiddel voor het selecteren

van schakelmateriaal

ABB maakt het u gemakkelijk met handige

hulpmiddelen voor het selecteren van de

meest geschikte apparatuur. Er zijn online

coördinatietabellen beschikbaar voor het

selecteren van laagspanningsmateriaal voor

het schakelen en beveiligen van IE3-motoren.

Aan de hand van parameters kiest u met

de SOC-selectietool eenvoudig de juiste

motorbeveilingcombinatie. Zo maakt u snel de

gunstigste keuze.

Schakelen en beveiligen van IE3-motorenBent u er klaar voor?

Met slimme schakel- en

beveiligingsoplossingen voor high-

efficiency motoren bespaart u ruimte in

motorlades en –schakelkasten. Online

selectietabellen maken het makkelijk

om de juiste oplossing te kiezen.

VEILIG ENBETROUW-

BAAR

Page 19: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

019

Wie machines wil exporteren naar de Noord-Amerikaanse markt doet

er verstandig aan zich te verdiepen in de standaarden en certificeringen

die voor deze markt van toepassing zijn en zich hier strikt aan te houden.

Niet alleen kost het aanpassen van machines of componenten onnodig

veel geld, ook kan dit een tijdrovend proces zijn en ertoe leiden dat

machines niet op tijd aan klanten worden geleverd.

Nationaal Erkende Testlaboratia

Machines die aan de Noord-Amerikaanse markt worden geleverd moeten

voorzien zijn van de juiste certificaten. Deze kunnen in Noord-Amerika

worden aangevraagd, maar kunnen ook binnen Europa worden verstrekt

door Nationaal Erkende Testlaboratia (NRTL’s). Deze laboratoria kunnen

machines op locatie bij fabrikanten keuren, wat het voor fabrikanten

mogelijk maakt eventuele problemen in eigen land te verhelpen. Dit is

vaak eenvoudiger en goedkoper, aangezien het voor fabrikanten niet

is toegestaan binnen Noord-Amerika zelf aanpassingen te doen aan

machines. Deze moeten worden uitgevoerd door een lokale partij, wat

extra kosten met zich meebrengt. Fabrikanten kunnen er ook voor kiezen

hun volledige productiefaciliteit door een NRTL te laten certificeren.

Wat is de beste aanpak?

De beste manier om machines te laten keuren verschilt per situatie en is

in veel gevallen afhankelijk van de schaal van een project. Indien slechts

een kleine hoeveelheid machines wordt geëxporteerd kan het lonen een

externe partij in te schakelen die ervaring heeft met het geschikt maken

van machines voor de Noord-Amerikaanse markt. Hierdoor hoeft niet

te worden geïnvesteerd in het trainen van eigen personeel. Sommige

bedrijven zullen informatie over nieuwe machines echter niet in een

vroegtijdig stadium toegankelijk willen maken voor derde partijen.

Dit kan voor hen dan ook reden zijn het proces volledig binnenshuis uit

te voeren, ondanks de hogere kosten die hier vaak mee gemoeid zijn.

In principe moeten alle machines die in Noord-Amerika nieuw worden

geïnstalleerd goedgekeurd worden door een lokale instantie. Dit kan

een individuele veldinspecteur zijn of een lokale afdeling van de stad

of provincie waarin de eindklant is gevestigd. Het laten keuren van een

machine door een NRTL geeft fabrikanten de mogelijkheid eventuele

problemen vroegtijdig te identificeren en in eigen land aan te laten

pakken, maar geeft niet de garantie dat de lokale instantie de machine

uiteindelijk goedkeurt.

Veel voorkomende fouten

De meest voorkomende fouten waar inspecteurs van in Europa gevestigde

NRTL’s tegenaan lopen zijn:

• Ontwerpen volgens de verkeerde standaarden

• Onvoldoende kruipafstanden in het voedende circuit

• Verkeerde selectie en dimensionering van componenten

• Onjuiste interpretatie van UL Richtlijnen met als gevolg

onjuiste materiaal- en productkeuzes bij aftakkingen

• Omgevingsinvloeden onjuist meenemen bij selectie van behuizingen

• Fouten in het typeplaatje, in bedradingsschema’s en in de toepassing

van waarschuwingssymbolen

• Niet kunnen aantonen van de juiste certificeringen

• Onjuiste keuze van beveiligingscomponenten voor frequentieregelaars

• Transformatorbeveiliging die niet voldoet aan de voorschriften

• Aardingsfouten

Certificering cruciaalbij ontwerpen machines voor de Noord-Amerikaanse markt

Jaarlijks wordt een groot aantal machines vanuit

Europa geëxporteerd naar Noord-Amerika.

Wie machines naar Noord-Amerika wil exporteren

loopt echter al snel tegen uitdagingen aan.

Eaton zet daarom de belangrijkste

aandachtspunten op een rijtje om nieuwkomers

te behoeden voor veelgemaakte fouten.

Page 20: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

020

Onze systemen zijn klaar-voor-installatie en samen met onze

ondersteunende service betekent dat minder werk voor u. We verlenen

u assistentie vanaf het ontwerpstadium tot en met installatie en

inbedrijfstelling. Daardoor kunt u zich volledig concentreren op uw

kerntaken en kunt u uw productiviteit verhogen.

Engineering met de Handling Guide Online:

efficiënt, intuïtief en snel

Met dit online hulpmiddel kunt u uw standaard handlingsysteem in

recordtijd configureren en bestellen. De HGO tool bevat de volledige

kennis van onze experts: het enige wat u hoeft te doen, is de gegevens

voor uw toepassing invoeren. De Handling Guide Online werkt

automatisch geschikte oplossingen uit, inclusief CAD model-model en

technische gegevens. U kunt simpelweg het systeem configureren en

dit ook onmiddellijk bestellen. Er is geen snellere of eenvoudigere

manier om het juiste handlingsysteem te verkrijgen. Probeer deze

nieuwe engineering tool vandaag nog uit!

Stap 1

Selecteer het type handling en voer de gegevens over de toepassing in.

De tool berekent geschikte handlingsystemen.

Stap 2

Kies het meest geschikte handlingsysteem uit de lijst met opties.

Het CAD-model en de technische gegevens kunnen meteen

gedownload worden.

Stap 3

Bestel het gekozen handlingsysteem. Festo levert het kant-en-klare

handlingsysteem inclusief gebruikshandleiding in de kortst mogelijke

tijd.

Uw voordelen - met standaard-handlingsystemen

• Snel; met de Handling Guide Online in een paar stappen

geconfigureerd en besteld.

• Kant-en-klaar; volledig gemonteerde en geteste systemen voor

probleemloze logistiek, montage en inbedrijfstelling.

• Universeel; geschikt voor lichte en zware belasting.

• Duurzaam en nauwkeurig; hoge mechanische stijfheid en

robuuste constructie.

• Combineerbaar; pneumatische en elektrische onderdelen,

ook mogelijk in combinatie.

Handlingsystemenvan Festo

Bent u op zoek naar de juiste partner

voor uw nieuwe handlingsysteem?

Festo biedt u een uitgebreid assortiment

handlingsystemen voor een veelheid aan

toepassingen, van standaardoplossingen

voor gangbare toepassingen tot en met

oplossingen op maat voor uw eigen,

zeer specifieke wensen.

Voordelig en perfect te integreren

Page 21: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

021

De voorbereidingen voor deze uitbreiding zijn

medio 2015 van start gegaan met de introductie

van het ÖLFLEX® CONNECT competence center.

Deze all-in-one formule, bestaande uit de drie

business modellen ÖLFLEX® CONNECT CABLES,

- SERVO en - CHAIN, moet garant staan voor een

verhoogde added value die Lapp haar klanten

wereldwijd wil bieden.

360° afscherming

Onder ÖLFLEX® CONNECT gaat Lapp een high-

end afgewerkt product leveren. Met daartoe

speciaal ontwikkelde kabels en connectoren,

geoptimaliseerd voor volautomatische assem-

blage, kunnen we de hoogste kwaliteits -

eisen benaderen op het gebied van

aansluittechnologie en storings immuniteit. De

connectoren hebben een EMC-bus die onder

hoge druk op de afscherming geperst is en

door het 360° schermcontact voor optimale

afscherming zorgt. De voorgeconfectioneerde

ÖLFLEX® CONNECT kabelsystemen worden

ingezet in de meest uiteenlopende sectoren zoals

magazijnautomatisering, material handling,

voedingsmiddelenindustrie, wind turbines en

andere technologische toepassingen.

Bestelling op maat

In het kader van duurzaam partnership

wil Lapp de klantspecifieke werkwijze als

systeemleverancier nog meer benadrukken.

De full-service module die het nieuwe

competence center met zich meebrengt, zal

hier een grote bijdrage aan leveren. Daarnaast

zullen klanten veel meer op maat bediend

worden, doordat zowel grote als kleine series

– in iedere gewenste kabellengte - geleverd

kunnen worden met de kortst mogelijke

levertijden.

Servo configurator

Met de online ‘servo configurator’ kan de

klant sinds kort Lapp alternatieven voor

Siemens® Servo assemblages met bijbehorend

artikelnummer raadplegen inclusief de digitale

assemblagetekeningen. De configurator wordt

binnenkort uitgebreid met meerdere servo-

standaarden.

ÖLFLEX® CONNECT:

systeemoplossingen door Lapp

In de afgelopen decennia

heeft Lapp zich ontwikkeld

tot een van de belangrijkste

componentleveranciers

op het gebied van kabels,

wartels, connectoren en

kabeltoebehoren.

De kennis en competentie

die we hierdoor vergaard

hebben, dienen als basis

om ons succesvol te maken

als systeemleverancier.

Klanten willen optimaal

bediend worden en eisen

dat leveranciers meedenken

om de integratie van

hun componenten te

optimaliseren. ÖLFLEX®

CONNECT is de nieuwe

business unit van LAPP die

dit verhaal gaat invullen.

Page 22: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

022

Toepasbaar in verschillende

omgevingen inclusief extreme

omstandigheden dankzij:

ʰ Een breed aanbod van verschillende

optieken

ʰ Robuust LED systeem dat onder extreme

omstandigheden goed presteert.

(tot wel +60°C)

ʰ Ingebouwde bescherming tegen

oververhitten voor een langere

levensduur.

• Toepasbaar in: fabriekshallen, magazijnen,

expositiehallen, showrooms en sporthallen

Biedt licht dat meer kan dan

alleen verlichten.

• Bedrijven willen verlichtingsoplossingen

die liefst op korte termijn energie

besparen. Gentlespace gen2 biedt hen nu

ook voordeel op de lange termijn door

besturingssystemen en connectiviteit aan

de armaturen toe te voegen.

• Gentlespace gen2 kan gekoppeld worden

aan het netwerk en wordt zo ‘aanstuurbaar

op afstand’. Zo kan dit product opgenomen

worden in het GreenWarehouse verlichtings-

systeem met bijkomende besparingen en

uitzonderlijke efficiëntie als resultaat.

Lange levensduur met lage

onderhoudskosten

• Extreem lange levensduur tot wel

100.000 branduren (L80) in een

omgevingstemperatuur van 45 °C, 140 lm/W.

• De perfecte vervanger voor 400 W

HPI lampen (25.000 lumen) in een

omgevingstemperatuur van 60 °C

GentleSpace gen2 brengt verlichting van hoge ruimten op een hoger niveauMet de introductie van de GentleSpace LED-armatuur realiseerde Philips een doorbraak in de

verlichting van hoge ruimten, door het bieden van een enorme besparing op energieverbruik,

een lange servicelevensduur en een innovatief ontwerp. Met de vernieuwde GentleSpace

gen2 stelt Philips nu een nieuwe norm in de markt, met een verdere vermindering van het

energieverbruik en een lange levensduur, zelfs bij hoge omgevingstemperaturen.

NAAM GentleSpace Eco GentleSpace Extreme GentleSpace Green

OMSCHRIJVINGPerformance product met betere TCO

Ontworpen voor (extreme) applicaties

Eenvoudige flexibiliteit

LICHTSTROOM 17,000, 25,000lm & 32,000lm 13,000, 17,000 & 25,000 lm 13,000, 17,000 & 25,000 lm

LM/W ~ 135 lm/W 140+ lm/W 140+ lm/W

LEVENSDUUR 60.000 uur bij 450C (L70

B50

L70

B50

70K hrs @ 450°CL

70B

50 50K hrs @ 600°C (XT)

L80

B50

100K hrs @ 450°C (XT)L

70B

50 70K hrs @ 450°C

AANSTURING DALI standaard DALI standardDALI standardWireless controls solution

PRODUCT

VOORDELENIP65/IK07

Diverse optics Comfortable light

Food/SWP/ATEX(Oct))/High Temp(Juni)IP65/IK07

Ontworpen voor magazijnenCombineer comfort met energiebesparing

3 redenen om voor GentleSpace gen2 te kiezen:

Ieder project is verschillend en vraagt om de juiste lichtoplossing. Daarom is de Gentlespace gen2 verkrijg baar in 3 verschillende versies.

Zo komt de armatuur tege moet aan de wensen van de eindgebruiker.

Page 23: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

023

Voor het kiezen van het juiste paneel stelt Rittal een selectieprogramma

beschikbaar waarmee op basis van zes criteria (breedte, hoogte, diepte,

materiaal, beschermklasse en toelatingen) de juiste keuze wordt

gemaakt. Het brede portfolio met Rittal systeemproducten (Rittal The

System) wordt ingezet voor “smart customization en configure to order”.

Voor het samenstellen van vloerstaande panelen is een TS 8 configurator

ontwikkeld. Bij de toepassing van meerdere aanbouwkasten helpt een

TS 8 selector bij het kiezen voor het juiste paneel. Uiteraard zijn alle

beschikbare opties passend en compatibel.

De stuklijst kan voor een volledig digitale afhandeling van het

bestelproces worden ingezet en de configuratietekening kan bij de

assemblage gebruikt worden. Omdat elk schakel- en besturingspaneel

voor een specifieke toepassing wordt ontwikkeld kan het nodig zijn

om bijvoorbeeld in de deur componenten van derden te monteren.

Hiervoor moet de standaard deur aangepast worden. Om dit op de

juiste wijze te kunnen doen moet de maatvoering nauwkeurig bepaald

en vastgelegd worden. Hiervoor wordt veelal gebruik gemaakt van

een engineering softwarepakket zoals bijvoorbeeld EPLAN. De hierin

verwerkte data kan weer gebruikt worden voor het aansturen van een

CNC-gestuurde bewerkingsmachine.

Rittal stelt ook een breed scala aan specifieke configuratoren beschikbaar.

Voor het op maat samenstellen van een Mens-Machine-Interface

(MMI) levert Rittal bijvoorbeeld een intelligente draagarmsysteem-

configurator. Uitgaande van artikeldata zoals de afmetingen, de serie en

de belastbaarheid en het gewicht van de te installeren componenten,

wordt een stuklijst samengesteld die als order ingegeven kan worden.

Naast geselecteerde standaard bedienbehuizingen kunnen ook speciale

uitvoeringen geconfigureerd en besteld worden, compleet met tekening

van de samenstelling. Deze tekening kan vervolgens opnieuw gebruikt

worden bij de samenstelling van de machine waarvoor

de MMI gemaakt is.

Smart Industry

Smart Industry wordt ook al

de vierde industriële revolutie

genoemd (Industry 4.0): de transitie

naar slimme processen, mogelijk

gemaakt door de digitalisering

van artikeldata, maakt productie-

en bewerkingsprocessen

flexibel, waardoor maatgerichte

configuraties op afroep kunnen

worden samengesteld (configure to

order). De digitale artikelgegevens

en CAD tekeningen maken de

engineering en de configuratie

van schakel- en besturingspanelen

eenvoudig en efficiënt.

Rittal stelt slimme configuratieprogramma’s beschikbaar

Page 24: KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKTnl.itsme.eu/sites/default/files/uploaded_files/Signaal 38... · 2016. 11. 7. · dat het beter gaat. Ook het uitbesteden van inkoop vraagt

024

VESTIGINGEN

BreemesVogelsancklaan 260 3520 Zonhoven BelgiëTelefoon: +32 11 399 499Fax: +32 11 399 498E-mail: [email protected]

ES Elektro Romania No 12, Muncii Blvd. RO - 400641, Cluj-NapocaRoemeniëTelefoon: +40 364 41 63 33Fax: +40 364 41 73 33E-mail: [email protected]

Schultz+ErbseFeldmühlenstraße 4158099 HagenDuitslandTelefoon: +49 2331 36 10Fax: +49 2331 36 11 23 E-mail: [email protected]

Oplage: 15.000 stuks

SIGNAAL verschijnt vier keer per jaar

SIGNAAL Redactie: Postbus 128 - 4940 AC Raamsdonksveer

tel. +31 162 58 22 00 - E-mail: [email protected]

Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen mogelijk na

schriftelijke toestemming van de redactie.

Vormgeving: dBOD – Amsterdam

Grafische adviezen en productie: SITNO – Bergen op Zoom - www.sitno.nl

Wilt u in het vervolg geen uitgave van SIGNAAL meer missen?

Stuur dan een e-mail met als onderwerp ‘aanmelding’ naar [email protected].

Vergeet dan niet uw gegevens in de e-mail te vermelden.

Wenst u Signaal niet langer te ontvangen of wilt u een wijziging doorgeven?

Laat het ons weten op www.itsme.eu/signaal

SIGNAAL is een uitgave van itsme

COLOFON

itsme - HoofdkantoorSteurweg 2 - 4941 VR RaamsdonksveerPostbus 128 - 4940 AC Raamsdonksveer NederlandTelefoon: +31 162 484 200Fax: +31 162 484 299E-mail: [email protected]

ES ElektroSteurweg 2 - 4941 VR RaamsdonksveerPostbus 128 - 4940 AC Raamsdonksveer NederlandTelefoon: +31 162 484 200Fax: +31 162 484 299E-mail: [email protected]

Hoogland-MennensSteurweg 2 - 4941 VR RaamsdonksveerPostbus 128 - 4940 AC Raamsdonksveer NederlandTelefoon: +31 162 484 200Fax: +31 162 484 299E-mail: [email protected]

ElektresCrta. Santa Coloma, 82 pis 217005 GironaSpanjeTelefoon +34 972 237 883Fax: +34 972 239 604E-mail: [email protected]