12
HMP13 การพัฒนาความคิดรวบยอดทางวิทยาศาสตร์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นสูง ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบสะตีมศึกษาร่วมกับการใช้เทคนิคผังกราฟิกในรายวิชาชีววิทยา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีท่ 5 The Development of Scientific Conceptualizing and Integrated Science Process Skills Using Steam Education Approach and Graphic Organizer in Biology of 11 th Grade Students. จินดารัตน์ เพชรล้ำ (Jindarat Petchlum)* ดร.ปริณ ทนันชัยบุตร (Dr.Prin Tanunchaibutra)** บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1 ) พัฒนาความคิดรวบยอดทางวิทยาศาสตร์ของผู้เรียนโดยการจัดการเรียนรู้แบบ สะตีมศึกษาร่วมกับการใช้เทคนิคผังกราฟิก โดยให้ผู้เรียนมีระดับคะแนนความคิดรวบยอดทางวิทยาศาสตร์เฉลี่ยไม่น้อยกว่า ร้อยละ 70 ของคะแนนเต็มและมีจำนวนผู้เรียนผ่านเกณฑ์ร้อยละ 70 ขึ้นไป 2) พัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นสูง ของผู้เรียนโดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสะตีมศึกษาร่วมกับการใช้เทคนิคผังกราฟิก โดยให้ผู้เรียนมีคะแนนทักษะ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นสูงเฉลี่ยไม่น้อยกว่าร้อยละ 70 ของคะแนนเต็มและมีจำนวนผู้เรียนผ่านเกณฑ์ร้อยละ 70 ขึ้นไป กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยในครั้งนี้คือนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนสตรีชัยภูมิ ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2562 ทั้งหมด 28 คน โดยการสุ่มอย่างง่าย ( Simple random sampling ) รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ประกอบด้วย 3 วงจรปฏิบัติการ โดยเครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ชุด ดังนี1) เครื่องมือที่ใช้ในการปฏิบัติการวิจัย ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาชีววิทยา โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบสะตีม ศึกษาตามแนวคิดของ Riley ( 2016 ) ร่วมกับเทคนิคผังกราฟิก จำนวน 9 แผน ใช้เวลาในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 25 ชั่วโมง 2) เครื่องมือที่ใช้ในการสะท้อนผลการปฏิบัติการวิจัย ได้แก่ ( 1 ) แบบบันทึกการจัดการเรียนรู้สำหรับครู ( 2 ) แบบสังเกตพฤติกรรม ของผู้เรียน ( 3 ) แบบวัดความคิดรวบยอดทางวิทยาศาสตร์ แบบปรนัย จำนวน 20 ข้อ และ ( 4 ) แบบสัมภาษณ์ผู้เรียน 3) เครื่องมือ ที่ใช้ในการประเมินผลการวิจัย ได้แก่ (1) แบบวัดความคิดรวบยอดทางวิทยาศาสตร์ แบบอัตนัย จำนวน 5 ข้อ (2) แบบวัดทักษะ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นสูง แบบ Two – tier จำนวน 10 ข้อ ผลการพัฒนาความคิดรวบยอดทางวิทยาศาสตร์มีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 16.68 คิดเป็นร้อยละ 83.45 และมีจำนวน นักเรียนที่ผ่านเกณฑ์ 28 คน คิดเป็นร้อยละ 100 ซึ ่งมีค่าสูงกว่าเกณฑ์ที ่กำหนดไว้ และผลการพัฒนาทักษะกระบวนการ ทางวิทยาศาสตร์ขั้นสูงเฉลี่ยเท่ากับ 40.55 คิดเป็นร้อยละ 84.82 และมีจำนวนนักเรียนที่ผ่านเกณฑ์ 28 คนคิดเป็นร้อยละ 100 ซึ่งมีค่าสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ ABSTRACT The objectives of this study were to 1) investigate the scientific conceptualizing by using STEAM Education approach and graphic organizer with the condition that the students' average scores of scientific conceptualizing test should not be less than 70 percent of the total scores and at least 70 percent of the students should reach the pescribed criteria and 2) develop the students' integrated scientific process skills by using STEAM Education approach (Riley, 2016) and graphic organizer with the *นักศึกษา หลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน กลุ่มวิชาเฉพาะการพัฒนาหลักสูตรและการสอน คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น **ผู้ช่วยศาสตราจารย์ สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 785

HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13

การพฒนาความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง ดวยการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟกในรายวชาชววทยา

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 The Development of Scientific Conceptualizing and Integrated Science Process Skills

Using Steam Education Approach and Graphic Organizer in Biology of 11th Grade Students.

จนดารตน เพชรลำ (Jindarat Petchlum)* ดร.ปรณ ทนนชยบตร (Dr.Prin Tanunchaibutra)**

บทคดยอ การวจยครงน มวตถประสงคเพอ 1) พฒนาความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรของผเรยนโดยการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก โดยใหผเรยนมระดบคะแนนความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรเฉลยไมนอยกวา รอยละ 70 ของคะแนนเตมและมจำนวนผเรยนผานเกณฑรอยละ 70 ขนไป 2) พฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงของผเรยนโดยการจดกจกรรมการเรยนร แบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก โดยใหผ เรยนมคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงเฉลยไมนอยกวารอยละ 70 ของคะแนนเตมและมจำนวนผเรยนผานเกณฑรอยละ 70 ขนไป กลมตวอยางในการวจยในครงนคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสตรชยภม ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 ท งหมด 28 คน โดยการส มอยางง าย (Simple random sampling) ร ปแบบการว จ ยเป นการว จ ยเช งปฏ บ ต การ (Action Research) ประกอบดวย 3 วงจรปฏบตการ โดยเคร องมอท ใชในการดำเนนการวจยแบงออกเปน 3 ชด ดงน 1) เครองมอทใชในการปฏบตการวจย ไดแก แผนการจดการเรยนรรายวชาชววทยา โดยใชรปแบบการจดการเรยนรแบบสะตมศกษาตามแนวคดของ Riley (2016) รวมกบเทคนคผงกราฟก จำนวน 9 แผน ใชเวลาในการจดกจกรรมการเรยนร 25 ชวโมง 2) เครองมอทใชในการสะทอนผลการปฏบตการวจย ไดแก (1) แบบบนทกการจดการเรยนรสำหรบคร (2) แบบสงเกตพฤตกรรมของผเรยน (3) แบบวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร แบบปรนย จำนวน 20 ขอ และ (4) แบบสมภาษณผเรยน 3) เครองมอทใชในการประเมนผลการวจย ไดแก (1) แบบวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร แบบอตนย จำนวน 5 ขอ (2) แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง แบบ Two – tier จำนวน 10 ขอ ผลการพฒนาความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรมคะแนนเฉลยเทากบ 16.68 คดเปนรอยละ 83.45 และมจำนวนนกเรยนทผานเกณฑ 28 คน คดเปนรอยละ 100 ซงมคาสงกวาเกณฑทกำหนดไว และผลการพฒนาทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรขนสงเฉลยเทากบ 40.55 คดเปนรอยละ 84.82 และมจำนวนนกเรยนทผานเกณฑ 28 คนคดเปนรอยละ 100 ซงมคาสงกวาเกณฑทกำหนดไว

ABSTRACT

The objectives of this study were to 1) investigate the scientific conceptualizing by using STEAM Education approach and graphic organizer with the condition that the students' average scores of scientific conceptualizing test should not be less than 70 percent of the total scores and at least 70 percent of the students should reach the pescribed criteria and 2) develop the students' integrated scientific process skills by using STEAM Education approach (Riley, 2016) and graphic organizer with the

*นกศกษา หลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน กลมวชาเฉพาะการพฒนาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน **ผชวยศาสตราจารย สาขาวชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

785

Page 2: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13-2

condition that the students' average scores of integrated scientific process skills test should not be less than 70 percent of the total scores and at least 70 percent of the students should reach the pescribed criteria. The sample of this study consisted of 28 eleventh grade students studying at Satrichaiyaphum. They were selected through random sampling method. The research design was classroom action research of 3 operating cycles and instruments were divided into three sets, including 1) research conducting instrument: 9 Biology lesson plans by using STEAM Education approach and graphic organizer which lasted 25 periods; ( 2) research reflection instruments: ( 1) teaching reflection notes, students' behavioral observation form, (3) scientific conceptualizing test, comprising 20 multiple choice questions, and ( 4) student interviewing form; and research finding assessment instruments: ( 1) scientific conceptualizing test containing 5 written questions and ( 2) Two- tier integrated scientific process skills test including 10 questions

The findings were as follows. 1) Through STEAM Education approach and graphic organizer, students' average scores of scientific conceptualizing test were 16.68 and 28 students or 100 percent of the total number of the students reached the pescribed criteria. The obtained scores and the percentage of the students were higher than the pescribed criteria. 2) Through STEAM Education approach and graphic organizer, students' average scores of integrated scientific process skills test were 40. 55 and 28 students or 100 percent of the total number of the students reached the pescribed criteria. The obtained scores and the percentage of the students were higher than the pescribed criteria.

คำสำคญ: ความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง สะตมศกษา เทคนคผงกราฟก Keywords: Problem solving ability, Creative thinking, STEM-6E learning with social media

บทนำ ปจจบนมนษยตองปรบตวเพอพฒนาใหทนกบความกาวหนาดานตาง ๆ ของโลก ทงดานเศรษฐกจ วทยาศาสตร และเทคโนโลยทมการพฒนาอยางเปนพลวตร โลกยคใหมเปนยคทมงเนนธรกจการคา และการสรางนวตกรรมซงม การเปลยนแปลงและการแขงขนสง ประเทศตาง ๆ จงตองปลกฝงทกษะการคดซงเปนทกษะสำคญแกพลเมองของประเทศเพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงดงกลาว และเพอใหมศกยภาพในการดำรงชวต เปนประชากรทมคณภาพในการพฒนาสงคม โดยทกษะการคดเปนทกษะทสงเสรมใหบคคลรจกมองสงรอบตวและนำความรมาใชพฒนาสงตาง ๆ ใหแตกตางจากเดมไดอยางเหมาะสม การคดจงเปนหนงในทกษะจำเปนในศตวรรษท 21 ทควรพฒนาใหแกเยาวชน (Partnership for 21st century skills, 2015) ซงการคดนบเปนทกษะขนพนฐานของบคคล เนองจากเปนทกษะทตองนำไปใชในการคดลกษณะอน ๆ ทมความซบซอนและยากขน หากบคคลขาดทกษะการคดขนพนฐานนยอมจะมปญหาในการคดทสงขน (ทศนา แขมมณ, 2544) และเปนอกหนงสงทสำคญในการพฒนาผเรยนใหมคณภาพ และสามารถดำรงชวตในสงคมไดอยางมประสทธภาพ โดยเฉพาะการคดรวบยอด มความสำคญมากในปจจบน สอดคลองกบ ไพรฑล สนลารตน (2558) ทกษะการคดรวบยอดเปนทกษะหนงทคนไทยควรพฒนาในรายวชาวทยาศาสตรทผเรยนแสดงความคดรวบยอดหรอ มโนมตผานการทดลองและการแกปญหาดวยวธทหลากหลายดวยตวเอง ดงนนแนวคดการศกษาของไทยจงจำเปนตอง

786

Page 3: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13-3

พฒนาใหผเรยนไมเปนเพยงผบรโภคนยม แตตองเปนบคคลทมทกษะการคดรวบยอดทางวทยาศาสตรนำไปสการผลตและ คดนวตกรรมเพอนำไปพฒนาประเทศในอนาคต (ธนก เลศชาญฤทธ, 2554) ประเทศไทยเปนประเทศทเกดภาวการณขาดแคลนกำลงคนทางดานวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลยในการคนควาองคความรทางดานวทยาศาสตร (สถาบนการสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2556) ในการไดมาซง องคความรทนาเชอถอ จำเปนตองใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนกระบวนการทสำคญ เปนกระบวนการในการแสวงหาความรหรอคนหาคำตอบในเรองตาง ๆ ดวยตนเอง อกทงการจดการเรยนรในวชาวทยาศาสตรเปนวชาทประกอบดวยความรและกระบวนการแสวงหาความร นนคอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และวธการไดมาซงความรทางวทยาศาสตรนนคอการคนควาทดลองทเกดขนจากการปฏบตและฝกฝนความคดอยางเปนระบบนกคอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร (ภพ เลาหไพบลย, 2540) อกทง วรรณทพา รอดแรงคา (2544) ไดกลาววา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนทกษะทจำเปนตอการดำรงชวต ดงนน ครจงควรฝกฝนและพฒนาใหผเรยนเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเกดกบผเรยนอยางสมำเสมอ (พนธ ทองชมนม, 2547) ซงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรชวยใหผเรยนเขาใจเนอหาทางวทยาศาสตรไดดขน (สมเกยรต พรพสทธมาศ, 2551) และหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ยงเนนใหผเรยนไดรบการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จงเปนสงสำคญและจะชวยสงเสรมใหประเทศใหพฒนาไดอยางรวดเรว (วรรณทพา รอดแรงคา, 2544) ในการจดการเรยนการสอนเพอเปนการจดการเรยนการสอนใหผเรยนไดรบประโยชนสงสด บรรลผลสำเรจตามวตถประสงค แนวทางการจดการเรยนรทคร เลอกใชเปนปจจยทสำคญทสดปจจยหนง โดยการจดการเรยนรตามแนวสะตมศกษา (STEAM Education) เปนแนวคดของการจดการเรยนการสอนทสงเสรมใหผเรยนพฒนาการคดและสงเสรมกำลงคนดานวทยาศาสตรทเชอมโยงกนอยางสรางสรรค เปนการบรณาการของ 5 สาระวชา ไดแก วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรม ศลปะ และคณตศาสตร เนนการฝกฝนทกษะการเรยนรและสรางนวตกรรม ฝกใหผเรยนเปนนกคด นกประดษฐ สามารถสรางนวตกรรมทเหมาะสมและตอบโจทยกบ Thailand 4.0 โดยเชอมโยงการเรยนรกบชวตประจำวน การเรยนรแบบสะตมศกษาสามารถเปลยนแปลงกระบวนการเรยนร จากการทผเรยนเปนผรบความรจากครมาเปนผแสวงหาความรดวยตนเองดวยสอทหลากหลาย การจดการเรยนการสอนแบบเดม ๆ ไมสามารถตอบโจทยผเรยนในยคใหมได ครจำเปนตองพฒนากระบวนการจดการเรยนการสอนใหตอบโจทยกบผเรยนในยคใหม (Generation Z) ดวยการใหผเรยนไดสรางองคความรดวยตนเองผานการลงมอปฏบต เมอผเรยนเกดความสนใจอยากรผเรยนจะคดหาวธในการเรยนรจนสามารถจำได เขาใจ วเคราะห สงเคราะห และเกดการตอยอดสรางสรรคสงใหม ๆ ได ทงน การสอนดวยแนวคดสะตมศกษาจะชวยใหผเรยนม ความสามารถในการเชอมโยงความร และเขาใจเนอหาในระดบลกไดอยางครอบคลมดวยการถายทอด ทางจนตนาการเพอนำไปสการสรปความคดรวบยอดในเรองนน ๆ นำไปใชประโยชนไดจรง การเรยนรของมนษยมกเรมจากการเกดภาพรวมกอน จากนนจงเขาสรายละเอยด และจบดวยภาพรวมอกครงเปนข นตอนสดทาย (เธยร พานช, 2544) ฉะน นการจดลำดบและระบบความคดจงเปนปจจยหน งท สำคญในการเร ยนร ซง Ausubel (1968) ไดอธบายการเรยนรสงใหม ๆ วาตองมการเชอมโยง สมพนธกบความรเดม และจดลำดบ จดระบบขอมลไปสมพนธกนในโครงสรางทางปญญา และเกดการเรยนร อยางมความหมาย (Meaningful Verbal Learning) และทฤษฎ ของ Ausubel ถกพฒนาจนกลายเปนสอการเรยนการสอนทเรยกวาโครงสรางภาพรวม (Presenting first หรอ Structure Overview) ซงตอมาคอ แผนผงกราฟก (Graphic Organizer; GO) ซงไดรบความนยม และเปนกลยทธหนงทจะชวยใหผสอน เชอมโยง จดระเบยบความคดจดโครงสรางความรใหแกผเรยน ทำใหผเรยนงายตอการเชอมโยงขอมล และสรางความรทเปนระบบ (มนตร วรารกษสจจะ, 2556) การใชแผนผงกราฟกจงเปนกลยทธหนงทจะชวยใหผสอนเชอมโยงจดระเบยบความคดและ โครงสรางความรใหแกผเรยนทำใหผเรยนงายตอการเชอมโยงขอมล และสรางความรทเปนระบบ (ซ ซาน เอ. แอมโบรส et al.,

787

Page 4: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13-4

2556) ทำใหผเรยนสงเคราะหความรทจดระบบไวแลวเชอมโยงกบความรเดม สามารถดงความรไปใชตอไดอยางมประสทธภาพ การใชแผนผงกราฟกจงสามารถใชไดตลอดการเรยนการสอนชววทยา แผนผงกราฟกจงสามารถชวยใหผใชจดระบบ ความคดเกดมโนทศน และงายตอการสรางความเขาใจในเนอหาวชาชววทยา และเกดโครงสรางความรทเปนระบบทสามารถเชอมโยงและนำมาใชและแผนผงกราฟกจงสามารถนำมาใชไดกบการสอนชววทยาทมธรรมชาตในการจดการเรยนสอนดวยวธการสอน แบบบรรยายประกอบภาพและกระบวนการสบเสาะทางวทยาศาสตร จากความเปนมาและความสำคญทกลาวขางตน จงนำมาสการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดสะตมศกษาทเนนการบรณาการทง 5 สาระวชาผนวกรวมกบการใชเทคนคผงกราฟกซงเปนกลยทธทเนนพฒนากระบวนการคดเพอทำการศกษาวจยพฒนาความคดรวบยอดและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงของผเรยนเพอสงเสรมใหผเรยนเปนพลเมอง ทตอบสนองความตองการของประเทศชาตตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอพฒนาความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรของผเรยนโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคแผนผงกราฟก โดยใหผ เรยนมระดบคะแนนความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรเฉล ยไมนอยกวารอยละ 70 ของคะแนนเตมและมจำนวนผเรยนผานเกณฑรอยละ 70 ขนไป 2. เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงของผเรยนโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคแผนผงกราฟก โดยใหผ เรยนมคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรข นสงเฉลยไมนอยกวา รอยละ 70 ของคะแนนเตมและมจำนวนผเรยนผานเกณฑ รอยละ 70 ขนไป

วธการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากรทใชในการวจยครงน คอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสตรชยภม อำเภอเมอง จงหวดชยภม สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 30 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 จำนวน 14 หองเรยน รวม 432 คน 1.2 กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5/1 โรงเรยนสตรชยภม อำเภอเมอง จงหวดชยภม สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 30 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 จำนวน 28 คน โดยวธ Simple random sampling) 2. รปแบบการวจย รปแบบการวจยเปนการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) ประกอบดวย 3 วงจรปฏบตการ ท นำกระบวนการของการวจยเชงปฏบตการตามแนวคดของ Kemmis & McTaggart (1990 อางถงใน อภญญา เพอดสงห, 2560) เปนแนวทางในการดำเนนการตามวงจรปฏบตการ 4 ขนตอน คอ 1) ขนการวางแผน (planning) 2) ขนการปฏบตการ (action) 3) การสงเกตการณ (observation) และ 4) การสะทอนกลบ (reflection) ตลอดจนการปรบแผนการจดการเรยนร กรอบลกษณะของการวจยเชงปฏบตการมาใชในการจดกจกรรมการเรยนร 3. เครองมอทใชในการวจย 3.1 เครองมอทใชในการปฏบตการวจย คอ แผนการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก ในรายวชาชววทยา จำนวน 2 หนวยการเรยนร คอ หนวยการเรยนรท 2 เรองโครงสรางและหนาทของพชดอก หนวยการเรยนรท 3 เรองการลำเลยงของพช จำนวน 9 แผนการจดการเรยนร รวม 25 ชวโมง

788

Page 5: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13-5

3.2 เครองมอทใชในการสะทอนผลการปฏบตการวจย ไดแก 1) แบบบนทกการจดการเรยนรสำหรบคร 2) แบบสงเกตพฤตกรรมของผเรยน 3) แบบสมภาษณผเรยน และ 4) แบบวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรเปนแบบวดแบบปรนยจำนวน 20 ขอ สำหรบวดความความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรของผเรยน ใชเมอสนสดแตละวงจรปฏบตการ 3.3 เครองมอทใชในการประเมนผลการปฏบตการวจย ไดแก 1) แบบวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร สำหรบวดความความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรของผเรยนโดยใชกบผเรยนหลงจากเรยนจบทง 3 วงจรปฏบตการแลว เปนขอสอบอตนย จำนวน 5 ขอ วดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร 4 ดาน คอ (1) ดานเนอหา (2) ดานความเขาใจ (3) ดานองคประกอบ (4) ดานความสมพนธ และ (5) ดานการพฒนา 2) แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง สำหรบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงโดยใชกบผเรยนหลงจากเรยนจบทง 3 วงจรปฏบตการแลว เปนขอสอบอตนยจำนวน 10 ขอ ซงครอบคลมการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรข นสง ทง 5 ทกษะ ไดแก ทกษะการตงสมมตฐาน ทกษะการกำหนดนยามเชงปฏบตการ ทกษะการกำหนดและควบคมตวแปร ทกษะการทดลองและ ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป (The American Association for the Advancement of Science, 1967) และมการประเมนโดยใชเปนแบบประเมนเกณฑการใหคะแนนแตละทกษะมาตรวดคา 4 ระดบ (พมพญาดา, 2559) 4. การเกบรวบรวมขอมล ในการวจยเชงปฏบตการในชนเรยนครงน ผวจยไดดำเนนการตามวงจรปฏบตการ 4 ขนตอน โดยมการเกบรวบรวมขอมลจากการดำเนนการตามวงจร ทงหมด 3 วงจรปฏบตการ นำขอมลทไดมาวเคราะห สะทอนผล วางแผน อภปราย เพอนำขอมลทไดไปใชเปนแนวทางปรบปรงแกไขแผนการจดการเรยนรในวงจรตอไปใหมประสทธภาพมากขน ซงผวจยไดดำเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน

4.1 ผวจยดำเนนการปฐมนเทศนกเรยนกลมตวอยาง ใหมความเขาใจเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนร โดยการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก และทำความเขาใจเกยวกบเกณฑการวดและประเมนผล เพอใหนกเรยนทราบแนวทางการปฏบตในการเรยน 4.2 ผวจยดำเนนการจดกจกรรมการเรยนร ตามแผนการจดการเรยนรโดยใชการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟกในรายวชาชววทยา จำนวน 9 แผนการจดการเรยนร รวม 25 ชวโมง

4.3 หลงจากสนสดการจดการเรยนรในแตละวงจรปฏบตการ ผ วจยใหนกเรยนกลมตวอยางทำแบบวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรทายวงจร จำนวน 20 ขอ รวมทงสมภาษณผเรยนดวยแบบสมภาษณผเรยนเพอ นำขอมลมาวเคราะหและแปลขอมลตอไป 4.4 หลงจากผเรยนเรยนจบทง 3 วงจรปฏบตการแลว ผวจยใหนกเรยนกลมตวอยางทำแบบวดความคด รวบยอดทางวทยาศาสตร แบบอตนย จำนวน 5 ขอ และแบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงแบบตอบ สองชน (Two-tier) จำนวน 10 ขอ 4.5 นำคะแนนทไดจากการทดสอบไปวเคราะหผลดวยโปรแกรมคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสำเรจรป หาคาสถตพ นฐาน คาเฉล ย (Mean) คาสวนเบ ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และคารอยละ (Percentage) เพอเปรยบเทยบกบเกณฑทตงไววาตองมคาเฉลยไมนอยกวารอยละ 70 ของคะแนนเตมและมจำนวนนกเรยนผานเกณฑ รอยละ 70 ขนไปหลงจากการจดการเรยนร 5. การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลผวจยไดทำการวเคราะหขอมลในการศกษาตามขนตอน ดงน

789

Page 6: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13-6

5.1 ผวจยทำการวเคราะหขอมลจากแบบวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรทายวงจร แบบปรนย จำนวน 20 ขอ ทงหมด 3 วงจรปฏบตการ รวม 60 ขอ โดยคำนวณหาคาเฉลยและคารอยละของคะแนนนกเรยนกลมตวอยาง เพอเปรยบเทยบกบเกณฑทตงไว คอ นกเรยนกลมตวอยางจะตองมคะแนนความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรเฉลยไมนอยกวารอยละ 70 ของคะแนนเตมและมจำนวนนกเรยนผานเกณฑรอยละ 70 ขนไป 5.2 ผวจยทำการวเคราะหคะแนนจากแบบความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรเมอสนสดทง 3 วงจรปฏบตการ เปนแบบวดอตนย จำนวน 5 ขอ วดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร 5 ดาน คอ 1. ดานเนอหา 2. ดานความเขาใจ 3. ดานองคประกอบ และ 4. ดานความสมพนธ และ 5. ดานการพฒนา และประเมนใหคะแนนโดยมเกณฑการประเมนพจารณาเปนคะแนนมาตรวดคา 4 ระดบ ตาม Goodnough, K., & Woods, R. ,2002 จากนนวเคราะหโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสำเรจรป หาคาสถตพนฐาน คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และคารอยละ (Percentage) เพอเปรยบเทยบกบเกณฑทตงไววาตองมคาเฉลยไมนอยกวารอยละ 70 ของคะแนนเตมและมจำนวนนกเรยนผานเกณฑรอยละ 70 ขนไป

5.3 ผวจยทำการวเคราะหขอมลจากแบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงเมอสนสดทง 3 วงจรปฏบตการ เปนแบบอตนย 5 ทกษะตาม The American Association for the Advancement of Science, 1967 ดงน 1) ทกษะการตงสมมตฐาน 2) ทกษะการกำหนดนยามเชงปฏบตการ 3. ทกษะการกำหนดและควบคมตวแปร 4. ทกษะการทดลอง และ 5. ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป จำนวน 10 ขอ และประเมนใหคะแนน โดยมเกณฑการประเมนพจารณาเปนคะแนนมาตรวดคา 4 ระดบ ตามแนวคดของ พมพญาดา (2559) จากนนหาคาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และคารอยละ (Percentage) เพอเปรยบเทยบกบเกณฑทตงไววาตองมคาเฉลยไมนอยกวา รอยละ 70 ของคะแนนเตมและมจำนวนนกเรยนผานเกณฑรอยละ 70 ขนไป 5.4 ผวจยทำการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยไดจากแบบบนทกการจดการเรยนรสำหรบคร แบบสงเกตพฤตกรรมของผเรยน และแบบสมภาษณผเรยน ซงเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลในการจดการเรยนรของครเพอเปนขอมลสะทอนผลการปฏบตเมอสนสดแตละวงจรทเนนการบรรยายตามทปรากฏ ปราศจากอคตหรอความรสกและความคดเหนไปดวย จากนนนำขอมลทไดมาทำการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) สรปผล แลวนำผลอภปราย และขอเสนอแนะ แกไขปรบปรงในสวนทพบปญหาและอปสรรคใหดขน เพอพฒนากจกรรมการจดการเรยนการสอนในการดำเนนการครงตอไป

ผลการวจย 1) ผลการพฒนาความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร โดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการ ใชเทคนคผงกราฟก ในรายวชาชววทยา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ตารางท 1 ผลการวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรของผเรยนกลมตวอยาง

จำนวนนกเรยน (คน)

คะแนนเตม (คะแนน)

คะแนนเฉลย

(��)

คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

รอยละ (%)

ผลการวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร ผาน ไมผาน

คน % คน % 28 20 16.68 83.45 1.39 28 100 - -

จากตารางท 1 ผลการวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จำนวน 28 คน คะแนนเตม 20 คะแนน พบวานกเรยนมคะแนนเฉลยเทากบ 16.68 คดเปนรอยละ 83.45 ของคะแนนเตม และมจำนวน

790

Page 7: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13-7

นกเร ยนท ผ านเกณฑ 28 คน คดเปนรอยละ 100 ของจำนวนนกเร ยนท งหมด ซ งส งกวาเกณฑท กำหนดไว และเมอพจารณาผลการวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรรายดาน ปรากฏผลในตารางท 2 ดงน

ตารางท 2 ผลการวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร 5 ดาน ของนกเรยนกลมตวอยาง

ความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรดานตาง ๆ

คะแนนเตม (คะแนน)

คะแนนเฉลย

(��)

คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.)

รอยละ (%)

ผลการวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร ผาน ไมผาน

คน % คน % ดานเนอหา 4 3.89 0.72 97.25 28 100 - -

ดานความเขาใจ 4 3.53 0.56 88.25 28 100 - - ดานองคประกอบ 4 3.21 0.41 80.25 28 100 - -

ดานความสมพนธ 4 3.03 0.18 75.75 28 100 - - ดานการพฒนา 4 2.96 0.18 74.00 28 100 - -

จากตารางท 2 พบวา คะแนนเฉลยจากการวดความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรทง 5 ดาน ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 5 จำนวน 28 คน มคะแนนเตม 20 คะแนน พบวาดานทมคะแนนเฉลยสงสด คอ ดานเนอหา มคะแนนเฉลยเทากบ 3.89 คดเปนรอยละ 97.25 รองลงมา คอ ดานความเขาใจ มคะแนนเฉลยเทากบ 3.53 คดเปน รอยละ 88.25 ดานองคประกอบ มคะแนนเฉลยเทากบ 3.21 คดเปนรอยละ 80.25 ดานความสมพนธ มคะแนนเฉลย 3.03 คดเปนรอยละ 75.75 และดานทมคะแนนเฉล ยตำสด คอ ดานพฒนา มคะแนนเฉลยเทากบ 2.96 คดเปน รอยละ 74.00 ตามลำดบ 2) ผลการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง โดยใชการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก ในรายวชาชววทยา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5

ตารางท 3 ผลการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง จำนวน

นกเรยน (คน) คะแนนเตม (คะแนน)

คะแนนเฉลย

(��)

คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.)

รอยละ (%)

ผลการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง

ผาน ไมผาน คน % คน %

28 50 40.55 2.31 84.82 28 100 - -

จากตารางท 3 ผลการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงของผเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จำนวน 28 คน คะแนนเตม 50 คะแนน พบวา นกเรยนมคะแนนเฉลยทากบ 40.55 คดเปนรอยละ 84.82 ของคะแนนเตม และมจำนวนนกเรยนทผานเกณฑ 28 คน คดเปนรอยละ 100 ของจำนวนนกเรยนทงหมด ซงสงกวาเกณฑทกำหนดไว และเมอพจารณาผลการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงแตละทกษะปรากฏในตารางท 4 ดงน

791

Page 8: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13-8

ตารางท 4 ผลคะแนนเฉลย (x) ทไดจากการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทง 5 ทกษะ ของนกเรยนกลมตวอยาง ทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตรขนสง คะแนน

เตม (คะแนน)

คะแนนเฉลย

(��)

คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.)

รอยละ (%)

ผลการวด ทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตรขนสง ผาน ไมผาน

คน % คน % ทกษะการตงสมมตฐาน 10 8.10 0.81 81.00 28 100 - -

ทกษะการกำหนดนยามเชงปฏบตการ

10 7.96 0.73 79.64 28 100 - -

ทกษะการกำหนดและควบคมตวแปร

10 7.92 0.65 79.20 28 100 - -

ทกษะการทดลอง 10 8.17 0.65 81.78 28 100 - -

ทกษะการตความหมายขอมลและการลงขอสรป

10 8.03 0.62 79.28 28 100 - -

จากตารางท 4 พบวา คะแนนเฉลย จากการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทง 5 ทกษะ ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 5 จำนวน 28 คน มคะแนนเตมทกษะละ 10 คะแนน พบวา ทกษะทมคะแนนเฉลยสงสด คอ ทกษะการทดลอง มคะแนนเฉลย เทากบ 8.17 คดเปนรอยละ 81.78 รองลงมา คอ ทกษะการตงสมตฐาน มคะแนนเฉลยเทากบ 8.10 คดเปนรอยละ 81.00 ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป มคะแนนเฉลยเทากบ 8.03 คดเปนรอยละ 79.28 ทกษการกำหนดนยามเชงปฏบตการ มคะแนนเฉลยเทากบ 7.96 คดเปนรอยละ 79.64 และทกษะการกำหนดและควบคมตวแปร มคะแนนเฉลยเทากบ 7.92 คดเปนรอยละ 79.20 ตามลำดบซงมคาคะแนนเฉลยทใกลเคยงกนมากในแตละทกษะ

อภปรายผลการวจย ตอนท 1 การพฒนาความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร ผลการพฒนาความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรของผเรยน รายวชาชววทยา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ดวยการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก ซงผเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก มคะแนนความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรเมอสนสดทง 3 ผานเกณฑทกำหนดไว และมนกเรยนทผานเกณฑคดเปนรอยละ 100 ของจำนวนนกเรยนทงหมด ซงมคาสงกวาเกณฑทกำหนด เนองจากการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก ประกอบดวยขนตอนในการจดกจกรรมการเรยนร 6 ขนตอนทสอดแทรกการบรณาการทางดานเนอหาในศาสตรตาง ๆ เขาดวยกนในขนการออกแบบและสรางผลงานทมการใหนกเรยนไดออกแบบและสรางผงกราฟกสรปบทเรยนในแตละครง สงผลใหผเรยนเหนภาพรวม และขอบเขตเนอหาของบทเรยนทเรยนในวนนน ๆ สงผลใหเกดความคดรวบยอดในเนอหาทไดเรยน เหนไดจากคาคะแนนความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร (Scientific conceptualizing) ของกลมตวอยางทไดรบการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชผงกราฟกมคาเฉลยสงขนเปนลำดบเมอเปรยบเทยบจากวงจรท 1, 2 และวงจรท 3 ทผเรยนทกคนมคะแนนความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรทายวงจรผานเกณฑรอยละ 70 ของคะแนนเตม สอดคลองกบงานวจยหลายเรอง ใหผลไปในทางเดยวกนวาการใชแผนผงกราฟกจงมสวนชวยในการเรยนการสอนดานพทธปญญา ชวยใหเกดความเชอมโยงของขอมลและมโนทศน สอดคลองกบเนอวชาวทยาศาสตรสาขาชววทยาทเปนการเรยนการสอนทเนนกระบวนการสบเสาะและดานเนอหามกมความซบซอน เปนนามธรรมจงมความเหมาะสม

792

Page 9: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13-9

ในการใชการจดกจกรรมการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟกในการพฒนาความคดรวบยอดวชาชววทยา สอดคลองกบงานวจยของ สมรก อนทรวมลศร (2560) ผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนชววทยาตามแนวคดสะตมศกษามผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาหลงเรยนดขน และมเจตคตทดตอรายวชาชววทยา เชนเดยวกนกบใน Graphic Organizers and Higher Order Thinking Skills with Nonfiction Text จากงานวจยนพบวาแผนผงกราฟกสามารถชวยสงเสรมการคดวพากษของผเรยนกบบทความทไมไดเปนวรรณกรรมได ตามความคดเหนของผเชยวชาญทสอบถามโดยงานวจยนไดศกษากบแผนผงกราฟกทงสน 12 ชนด ซงไดผลวาแผนผงกราฟกมสวนชวยใหเกด ความเขาใจ และสงผลตอการคดเชงทกษะการคดเชงวพากษ โดยตรงซงสงผลตอผลสมฤทธในการเรยนนำไปสการกระตนใหเกดความสนใจในการเรยนของผเรยนอกดวย ซงแสดงวานอกจากดานพทธปญญาแลว ผเชยวชาญยงมความเหนวาแผนผงกราฟกสงผลตอเจตคตในการเรยนรของผเรยนอกดวย ซงสอดคลองกบการวจยของ Rodriguez (2006) ไดทำการวจยในหวขอ An Investigation of the Effectiveness of Graphic Organizers in the Improvement of Learning Skills เปนการศกษาดวยเอกสารจากงานวจยทศกษาเกยวกบแผนผงกราฟก จำนวน 15 งานวจย แลวนำมาวเคราะหและหาผลสรป ซงเปนการดำเนนการวจยดวยวธการวจยเชงคณภาพแบบศกษาเอกสาร จากการศกษาพบวาแผนผงกราฟกชวยพฒนาผเรยนใหเกดความเขาใจในเนอหา, การจำไดและความคงทนในการเรยนร และการคดวพากษวจารณได งานวจยชนนจงชวยสนบสนนแนวคดในการใชแผนผงกราฟกเพอพฒนาความคงทนในการเรยนร การพฒนาความเขาใจ และการพฒนาความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรได สอดคลองกบผลการวจยของ มนตร วรารกษสจจะ (2556) และ ลกขณา อนทะปญญา (2556) ทแผนผงกราฟกเปนเครองมอทชวยแสดงความคดของผเรยนใหออกมาเปนรปธรรมในลกษณะของแผนภาพ และความสมพนธระหวางขอมลดวยภาพ สญลกษณ หรอคำสนๆ และแสดงถงการใชขอมลมาเชอมโยงกนในแบบตาง ๆ ชวยใหผเรยนสามารถแสดงความสามารถในการคดและแสดงความสรางสรรคออกมาได เชนเดยวกนกบ พมพพนธ เดชะคปต (2558) ไดกลาวถงประโยชนของการใชผงกราฟกในการจดการเรยนรวาสามารถชวยใหผเรยนพฒนาการคดขนสง ชวยใหผเรยนเขาใจในสงทเรยน และพฒนาปญญาอยางหลากหลายการใชแผนผงกราฟกจงเปนกลยทธหนงทจะชวยใหผสอนเชอมโยงจดระเบยบความคดและ โครงสรางความรใหแกผเรยนทำใหผเรยนงายตอการเชอมโยงขอมล และสรางความรทเปนระบบ ซ ซาน เอ. แอมโบรส และคณะ (2556) ตอนท 2 การพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง ผลการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง รายวชาชววทยา 3 ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ดวยการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก ซงผเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก มคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงเทากบ 40.55 คดเปนรอยละ 84.82 ของคะแนนเตม และมจำนวนนกเรยนทผานเกณฑ 28 คน คดเปนรอยละ 100 ของจำนวนนกเรยนทงหมด ซงสงกวาเกณฑทกำหนดไว และเมอพจารณาผลการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงแตละทกษะ ทกษะทมคะแนนเฉลยสงสด คอ ทกษะการทดลอง มคะแนนเฉลย เทากบ 8.17 คดเปนรอยละ 81.78 รองลงมา คอ ทกษะการตงสมตฐานมคะแนนเฉลย เทากบ 8.10 คดเปนรอยละ 81.00 ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป มคะแนนเฉลย เทากบ 8.03 คดเปนรอยละ 79.28 ทกษการกำหนดนยามเชงปฏบตการ มคะแนนเฉลยเทากบ 7.96 คดเปนรอยละ 79.64 และทกษะการกำหนดและควบคมตวแปร มคะแนนเฉลยเทากบ 7.92 คดเปนรอยละ 79.20 ตามลำดบซงมคาคะแนนเฉลยทใกลเคยงกนมากในแตละทกษะ เนองจาก การจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก ประกอบดวยขนตอนในการจดกจกรรมการเรยนร 6 ขนตอน ไดแก ขนระบสถานการณ สถานการณ (Focus) คอ ขนตอนของการเสนอสถานการณหรอคำถามทตองการหาวธการแกไขปญหา ข นวเคราะหสถานการณ (Detail) คอ ข นตอนของการนำคำถามหรอปญหามาวเคราะหหารายละเอยด หรอหาองคประกอบวาเพราะเหตใดถงเกดปญหาหรอคำถามนน ขนศกษาคนควา (Discovery) คอ ขนตอนของการศกษาคนควาหาขอมลทเกยวของและ จำเปนตอการคดหาคำตอบหรอการแกไขปญหาดวยวธการตาง ๆ ขนประยกต (Application) คอ

793

Page 10: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13-10

ขนตอนของการสรางและอธบายวธการแกปญหา เพอแสดงทกษะและความรทไดจากการศกษาคนควาผานทางการสรางสรรคผลงาน ขนนำเสนอ (Presentation) คอ ขนตอนของการเผยแพร นำเสนอและแลกเปลยนผลงาน หรอมมมองของการแกปญหากบผอน และมโอกาสไดใหคำแนะนำหรอขอเสนอแนะผลงานทผอนนำเสนอ และขนประเมนและปรบปรง (Link) คอ ขนตอนของการสะทอนขอเสนอแนะทไดจากขนนำเสนอ โดยการนำขอเสนอแนะไปปรบปรงผลงานหรอวธแกปญหาของตนเองเพอผลตผลงาน หรอทางแกปญหาทดขนซงในแตละขนสอดคลองกบพฤตกรรมบงชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงทกษะ 5 ทกษะ และสงเสรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรข นสงดงผลการวจยในคร งน ท คะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงเฉลยของนกเรยนกลมตวอยาง มคาสงกวาเกณฑทกำหนดไวคอรอยละ 70 และมนกเรยนผานเกณฑมากวารอยละ 70 ของจำนวนนกเรยนทงหมด สอดคลองกบงานวจยของอโณทย ดาทอง และคณะ (2558) พบวา จากการวดความเขาใจในทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ตอบแบบ 3 ชน นกเรยนมความเขาใจในทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสำคญทางสถตท ระดบ .05 เชนเดยวกบ มนกาญจน แจมพงษ (2559) ไดทำการศกษาวจยเรองการพฒนาชดฝกทกษะแบบสะตมศกษาเพอการสรางสรรคชนงาน เรองพลงงานรอบตวเรา ผลการวจยพบวาการใชชดฝกทกษะแบบสะตมศกษามประสทธภาพ 80.76/81.54 สงกวาเกณฑมาตรฐาน ผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาวทยาศาสตรดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรดข น นกเรยนมการปฏบตช นงานมประสทธภาพมากข น และความสามารถในการสรางสรรคผลงานทไดเรยนโดยใชแบบประเมนความสภาพความเปนจรงอยในระดบด และพมพญาดา ศรรฐพรวฒนา (2559) ไดทำการวจยเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงและทกษะการคดสำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชการจดการเรยนร ดวยโครงและพบวาการจดกจกรรมการเรยนร ท เหมาะกบการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง (Integrated Process Skills) ซงประกอบดวย การควบคมตวแปร (Controlling Variable) การต งสมมตฐาน (Formulating Hypotheses) การกำหนดนยามเชงปฏบตการ (Defining Operationally) การทดลอง (Experimenting) และการแปลความหมายขอมลและลงขอสรป (Interpreting Data and Conclusion) ซ งความสามารถดงกลาวตองไดรบการปฏบตดวยตนเอง ไดฝกฝนการคดอยางมระบบในการแสวงหาความร หรอการแกปญหาทางวทยาศาสตรน นผ เรยนตองไดรบการจดกจกรรมทตองใชทกษะการคด การออกแบบ และการทดลอง และการแปรผลสรปขอมล ซงสอดคลองกบขนตอนในกจกรรมการเรยนรแบบสะตมศกษาจากงานวจยของ สมรกษ อนทรวมลศร (2560) ทจดกจกรรมการเรยนรตามแนวสะตมศกษา 6 ขนตอนทเนนกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงผลการวจยพบวาผลสมฤทธรายวชาชววทยา มคะแนนเฉลยทสงขน

สรปผลการวจย 1. นกเรยนมคะแนนความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร เฉลยเทากบ 16.68 คดเปนรอยละ 83.45 และมจำนวน

นกเรยนทผานเกณฑ 28 คน คดเปนรอยละ 100 ซงมคาสงกวาเกณฑทกำหนดไว เนองจากการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก ประกอบดวยขนตอนในการจดกจกรรมการเรยนร 6 ขนตอนทสอดแทรกการ บรณาการทางดานเนอหาในศาสตรตาง ๆ เขาดวยกนในขนการออกแบบและสรางผลงานทมการใหนกเรยนไดออกแบบและสรางผงกราฟกสรปบทเรยนในแตละครง สงผลใหผเรยนเหนภาพรวม และขอบเขตเนอหาของบทเรยนทเรยนใน วนนน ๆ สงผลใหเกดความคดรวบยอดในเนอหาทไดเรยน เหนไดจากคาคะแนนความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร ของกลมตวอยางทไดรบการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชผงกราฟกมคาเฉลยสงขนเปนลำดบเมอเปรยบเทยบจากวงจรท 1, 2 และวงจรท 3 ทผเรยนทกคนมคะแนนความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรทายวงจรผานเกณฑรอยละ 70 ของคะแนนเตม สอดคลองกบงานวจยหลายเรอง ใหผลไปในทางเดยวกนวาการใชแผนผงกราฟกจงมสวนชวยในการเรยนการสอนดานพทธปญญา ชวยใหเกดความเชอมโยงของขอมลและมโนทศน สอดคลองกบเนอวชาวทยาศาสตรสาขาชววทยาทเปนการเรยนการสอนทเนนกระบวนการสบเสาะ

794

Page 11: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13-11

2. นกเรยนมคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง เฉลยเทากบ 40.55 คดเปนรอยละ 84.82 และมจำนวนนกเรยนทผานเกณฑ 28 คน คดเปนรอยละ 100 ซงมคาสงกวาเกณฑทกำหนดไว เนองจากการจดการเรยนรแบบสะตมศกษารวมกบการใชเทคนคผงกราฟก ประกอบดวยขนตอนในการจดกจกรรมการเรยนร 6 ขนตอนทซงในแตละขนตอนสอดคลองกบพฤตกรรมบงชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงทกษะ 5 ทกษะ และสงเสรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงดงผลการวจยในครงนทคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขน สงเฉลยของนกเรยนกลมตวอยาง มคาสงกวาเกณฑทกำหนดไวคอรอยละ 70 และมนกเรยนผานเกณฑมากวารอยละ 70 ของจำนวนนกเรยนทงหมด

กตตกรรมประกาศ ขอบขอบพระคณ จาก ผ ชวยศาสตราจารย ดร. ปรณ ทนนชยบตร อาจารยท ปรกษาวทยานพนธ ทานรองศาสตราจารย ดร. องคณา ตงคะสมต อาจารยประจำสาขาวชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ผชวยศาสตราจารย ดร. จตภม เขตจตรส อาจารยประจำสาขาวชาการวดและการประเมนผลการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน นางอจฉรา ผดงพล ครชำนาญการพเศษ โรงเรยนสตรชยภม ทกรณาเปนผเชยวชาญในการตรวจสอบเครองมอ และกรณาใหขอคดเหนทเปนประโยชน ตลอดจนตรวจสอบขอบกพรองของเครองมอทใชในการวจย และขอขอบคณนางสาวสนษา คำสะอาด ผชวยวจย พรอมทงขอขอบพระคณ ผบรหาร คณะคร และนกเรยนโรงเรยนสตรชยภม ทกทานทอำนวย ความสะดวกในการเกบขอมล และเอกสารงานวชาการ ตลอดจนการเกบรวบรวมขอมลเปนอยางด และขอขอบพระคณทานคณะกรรมการสอบวทยานพนธ รองศาสตราจารย ดร. สทธพล อาจอนทร ทานรองศาสตราจารย จมพล ราชวจตร และผชวยศาสตราจารย ดร. มณฑา ชมสคนธ มา ณ โอกาสน

เอกสารอางอง ทศนา แขมมณ. (2544). วทยาการดานการคด. กรงเทพฯ: เดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนท. ธนก เลศชาญฤทธ. (2554). การจดการทรพยากรวฒนธรรม. กรงเทพ: ศนยมานษยวทยาสรนธร (องคการมหาชน). เธยร พานช. (2544). 4MAT การจดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบธรรมชาตการเรยนรของผเรยน. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พนธ ทองชมนม. 2547. การสอนวทยาศาสตรระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. พมพญาดา ศรร ฐพรวฒนา. (2559). การพฒนาทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรข นสงและทกษะการคด สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชการจดการเรยนรดวยโครงการ. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. พมพนธ เดชะคปต และ พเยาว ยนดสข. (2558). วธวทยาการสอนวทยาศาสตรทวไป. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาคณภาพ วชาการ. ไพฑรย สนลารตน. (2558). ทกษะแหงศตวรรษท 21 ตองกาวใหพนกบดกของตะวนตก. กรงเทพฯ: โรงพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ภพ เลาหไพบลย. 2540. แนวการสอนวทยาศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ลกขณา อนทะปญญา(2556). การพฒนาความสามารถในการคดวเคราะหและผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยใชวฏจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle) รวมกบเทคนค ผงกราฟก (Graphic Organizer Technique). ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

795

Page 12: HMP - Khon Kaen University...ศ กษาตามแนวค ดของ Riley (2016) ร วมก บเทคน คผ งกราฟ ก จำนวน 9 แผน ใช

HMP13-12

วรรณทพา รอดแรงคา. (2544). การสอนวทยาศาสตรทเนนกระบวนการ. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: สถาบนพฒนา คณภาพวชาการ (พว.). สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2556). แนวการจดการเรยนรโปรแกรมเสรม พสวท. สำหรบผม ความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย. กรงเทพฯ: หางหนสวนจำกดศรบรณ คอมพวเตอร-การพมพ. สมเกยรต พรพสทธมาศ. (2551). การสอนวทยาศาสตรโดยเนนทกษะกระบวนการ. กาวทนโลกวทยาศาสตร. สมรก อนทรวมลศร (2560). ผลของการใชแนวคดสะตมศกษาในวชาชววทยาทมตอความคด สรางสรรคทางวทยาศาสตร และผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. (ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต), จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, กรงเทพฯ. อโณทย ดาทอง. (2558). การพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนโดยใชแผนผงตวยในอตราการ เกดปฏกรยาเคม. ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยอบลราชธาน, อบลราชธาน. อภญญา เพอดสงห. (2560). การพฒนาทกษะการแกปญหารายวชาฟสกสของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยการ จดการเรยนรแบบ STEM Education รวมกบสถานการณจำลอง. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน. แอมโบรส ซซาน เอ. (2556). การเรยนรแหงศตวรรษท 21: 7 หลกการสรางนกเรยนรแหงอนาคตใหม. กรงเทพ พลบบลชชง เฮาส. American Association for the Advancement of Science [AAAS]. (1967). Science: A Process Approach- Commentary for Teacher. Washington D.C.: AAAS. Ausubel, D. P., J. D. Novak, & H. Hanesian, (1978). Educational psychology: A cognitive view. 2nd edition. New York: Holt, Rinehart, and Winston. Goodnough, K., & Woods, R. (2002). Student and Teacher Perceptions of Mind Mapping: A Middle School Case Study. Riley, S. (2016). 6 Steps to creating a STEAM-centered classroom. Retrieved on 16th September, 2018 from http://educationcloset.com/2016/02/25/6-steps-to- creating-a-steam-centered- classroom

796