รายงานการวจย

การส ารวจความตองการจ าเปนเพอเสรมสรางภาวะผน าดานศลปวฒนธรรม ส าหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

A Survey The Needs for Enhancing Leadership of Art and Culture for Students Leaders Srinakharinwirot University

ณชาภทร จาวสตร Nichapat Javisoot

งานวจยนไดรบงบประมาณสนบสนนจากเงนรายไดมหาวทยาลย (แผนงานอนรกษ สงเสรม และพฒนาศาสนา ศลปะและวฒนธรรม ผลผลต : ผลงานท านบ ารงศลปวฒนธรรม)

ประจ าปงบประมาณ 2557 สถาบนวฒนธรรมและศลปะ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Institute of Culture and Arts Srinakharinwirot University

ก

 

บทคดยอ

งานวจยครงนมความมงหมายเพอสารวจเปรยบเทยบความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสต สโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และนาผลทไดมาสรางรปแบบเพอการฝกอบรมการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสต กลมตวอยางทใชในการวจยนประกอบดวย นสตสโมสรนสต ปการศกษา 2557 จานวน 181 คน งานวจยนเปนวจยเชงสารวจ โดยใชแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบเปนเครองมอในการเกบขอมล ผลการศกษา พบวา นสตมความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสตอยในระดบมาก จากการสารวจสามารถนามาพฒนารปแบบเพอการฝกอบรมการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสตไดโดยมหวขอเนอหา ดงน

1. ความรเกยวกบภาวะผนาและบทบาทหนาทของผนา ในเรองตาง ๆ ไดแก ความหมาย ของผนา ความสาคญของผนา คณสมบตของผนา คณลกษณะของผนาทด

2. ศลปะการสอสารและการจงใจ ในเรองตาง ๆ ไดแก หลกการสอสาร กระบวนการสอสาร การสอสารดวยนาเสยงและอารมณ คณสมบตของนกพด วธการพดจงใจโนมนาวใจ

3. ความรดานการจดการศลปวฒนธรรม นสตจาเปนตองมความรในการบรหารจดการ ศปลวฒนธรรม ในเรองตางๆ ไดแก ความรดานการจดการศลปวฒนธรรม ความรดานการสรางสรรคและพฒนาศลปะภมปญญาไทย ความรดานพหวฒนธรรม ความรดานวฒนธรรม

ข  

กตตกรรมประกาศ

ผ วจยขอขอบคณคณะผ บรหาร และบคลากรสถาบนวฒนธรรมและศลปะ มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ทเหนถงความสาคญ และใหการสนบสนนในการทาวจยครงน ขอขอบคณรองผอานวยการฝายวชาการและวจย ทใหคาปรกษาและแนะนาในการทาวจย จนสาเรจสมบรณ ขอขอบคณ ผ ช วยศาสตราจารยนพดล อนทรจนทร อาจารย ดร .ราชนย บญธมา และอาจารย ดร . จตพล ยงศร ทก รณาใหค าแนะนาอนเ ปนประโยชนในฐานะผ ทรงคณวฒ และผเชยวชาญในการตรวจสอบแบบสอบถามในการทาวจยครงน ขอขอบคณบคลากรกองกจการนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ในการเออเฟอขอมลนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ขอขอบคณนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศ รนครนทรว โรฒ ในการใหขอ มลและ ตอบแบบสอบถามอนเปนประโยชน ผ ว จยหวง เ ปนอยางย งว างานวจย นจะ เ ปนประโยชน ตอหนวยงาน และมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒในการนาไปใชเพอดาเนนภารกจดานทานบารงศลปวฒนธรรมไดดยงขน ณชาภทร จาวสตร ผวจย 2557

ค  

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย..................................................................................................................................... ก กตตกรรมประกาศ.................................................................................................................................... ข สารบญ...................................................................................................................................................... ค บญชตาราง............................................................................................................................................... จ บทท1 บทนา............................................................................................................................................ 1

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา............................................................................... 1 1.2 วตถประสงคการวจย........................................................................................................... 4 1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ.................................................................................................. 4 1.4 ขอบเขตของการวจย............................................................................................................ 4 ประชากร.............................................................................................................................. 4 ตวแปรทศกษา....................................................................................................................... 5 1.5 นยามศพทเฉพาะ.................................................................................................................. 5 1.6 สมมตฐานของการวจย......................................................................................................... 6

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ..................................................................................................... 7 2.1 ความหมายและความสาคญของภาวะผนา............................................................................ 7 ความหมายของภาวะผนา...................................................................................................... 7 ความสาคญของภาวะผนา..................................................................................................... 7 บทบาทของผนา.................................................................................................................... 8 2.2 แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบการพฒนาทกษะภาวะผนา..................................................... 9 2.3 ความหมายและความสาคญของศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษา................................. 19 ความหมายของศลปวฒนธรรม............................................................................................. 19 ความสาคญของศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษา........................................................... 20 บทบาทและการดาเนนงานดานการทานบารงศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษาไทย...... 21 2.4 แนวคดการจดกจกรรมศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษา............................................... 22 แนวคดดานการสอนศลปวฒนธรรม.................................................................................... 23 แนวคดดานการวจยศลปวฒนธรรม...................................................................................... 23 แนวคดเกยวกบการบรการวชาการดานการทานบารงศลปวฒนธรรม................................... 24

ง  

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 2 (ตอ)

แนวคดเกยวกบการจดกจกรรมนสตนกศกษาดานการทานบารงศลปวฒนธรรม..................... 25 แนวคดเกยวกบการบรหารจดการดานศลปวฒนธรรม............................................................. 26

บทท 3 วธดาเนนการวจย.......................................................................................................................... 27 3.1 การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง.................................................................... 27 3.2 การสรางเครองมอทใชในการเกบรวมรวบขอมล.................................................................... 28 3.3 การเกบรวบรวมขอมล............................................................................................................. 30 3.4 การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล.......................................................... 30

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล................................................................................................................... 32 4.1 การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล.......................................................................................... 32 4.2 ผลการวเคราะหขอมล............................................................................................................. 33

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ............................................................................................. 42 5.1 ความมงหมายของการวจย....................................................................................................... 42 5.2 สรปผลการวจย........................................................................................................................ 42 5.3 อภปรายผล.............................................................................................................................. 43 5.4 ขอเสนอแนะ........................................................................................................................... 47

บรรณานกรม............................................................................................................................................. 48 ภาคผนวก................................................................................................................................................... 53 ประวตยอผวจย......................................................................................................................................... 58

จ  

สารบญตาราง

ตารางท หนา ตารางท 1 การวเคราะหเปรยบเทยบคณลกษณะภาวะผนาตามแนวคดตาง ๆ................................. 18 ตารางท 2 ประชากรและกลมตวอยาง จาแนกตามคณะ................................................................ 27 ตารางท 3 จานวนและคารอยละของนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒจาแนก

ตามตวแปรทศกษา......................................................................................................... 33

ตารางท 4 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ โดยรวมและเปนรายขอ....................................................................

34

ตารางท 5 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามสถานะ.............................................................

36

ตารางท 6 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามตวแปรกลมสาขาวชา.......................................

37

ตารางท 7 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามตวแปรชนปทศกษา........................................

38

ตารางท 8 การเปรยบเทยบความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวมจาแนกตามสถานะ

39

ตารางท 9 การเปรยบเทยบความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามตวแปร กลมสาขาวชา................................................................................................................

39

ตารางท 10 การทดสอบความแตกตางของ ความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม ของนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรม โดยรวม จาแนกตามกลมสาขาวชา เปนรายค..............................................................................

40

ตารางท 11 การเปรยบเทยบความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามตวแปร ชนปทศกษา...................................................................................................................

41

ตารางท 12 คาความถของขอเสนอแนะของนสตตอความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ............

41

1  

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา สภาพสงคมไทยปจจบนกาวเขาสการเปลยนแปลงทางสงคม เศรษฐกจ และการเมอง รปแบบ

ความรวมมอระหวางประเทศเปลยนไปสการรวมกลมประเทศในระดบภมภาค เพอเพมศกยภาพการแขงขนทางเศรษฐกจ และประโยชนอนๆจากความรวมมอในการรวมกลมอาเซยน ตามกฎบตรอาเซยน ซงประกอบดวย 3 เสาหลก คอ (ภทรวทย อยวฒนะ. 2556)

1) ประชาคมการเมองความมนคงอาเซยน (ASEAN Political-Security Community หรอ APSC) ความมนคงและเสถยรภาพทางการเมองเปนพนฐานสาคญในการพฒนาดานอนๆ ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนจงเปนเสาหลกความรวมมอ 1 ใน 3 เสาหลก ทเนนการรวมตวของอาเซยนเพอสรางความมนใจเสถยรภาพ และสนตภาพในภมภาค เพอใหประชาชนในอาเซยนอยรวมกนอยางสนตสข และปราศจากภยคกคามดานการทหาร และภยคกคามในรปแบบใหม เชน ปญหายาเสพตด และปญหาอาชญากรรมขามชาต

2) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community หรอ AEC) ทามกลางบรบททางเศรษฐกจ การคาและการลงทนระหวางประเทศทมการแขงขนสง อนสงผลใหประเทศตางๆ ตองปรบตวเองเพอใหไดรบประโยชนจากระบบเศรษฐกจโลก รวมถงการรวมกลมการคากนของประเทศตางๆ อาท สหภาพยโรป และเขตการคาเสรอเมรกาเหนอ 3) ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community หรอ ASCC) ม เปาหมายใหอาเซยนเปนประชาคมทมประชาชนเปนศนยกลาง สงคมทเอออาทรและแบงปน ประชากรอาเซยนมสภาพความเปนอยทดและมการพฒนาในทกดานเพอยกระดบ คณภาพชวตของประชาชน สงเสรมการใชทรพยากรธรรมชาตอยางย งยน รวมทงสงเสรมอตลกษณของอาเซยน โดยมแผนปฏบตการดานสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ระบอยในแผนปฏบตการเวยงจนทน ซงประกอบดวย ความรวมมอใน 6 ดาน ไดแก การพฒนามนษย (Human Development) การคมครองและสวสดการสงคม (Social Welfare and Protection) สทธและความยตธรรมทางสงคม (Social Justice and Rights) ความยงยนดานสงแวดลอม (Environmental Sustainability) การสรางอตลกษณอาเซยน (Building and ASEAN Identity) การลดชองวางทางการพฒนา (Narrowing the Development Gap) จากการรวมกลมและเปลยนแปลงสความรวมมอในหลายดาน โดยเฉพาะทางดานศลปวฒนธรรม ทประเทศไทยจาตองเหนความสาคญไมนอยไปกวา ดานเศรษฐกจและการเมอง ประเทศไทยควรคงเอกลกษณความเปนไทยใหคงอยทามกลางกระแสวฒนธรรมตางชาตทแผขยายสสงคมไทย ดงปจจบนทคนไทยบางสวนเปลยนไปรบวฒนธรรมและคานมยมใหม บางสวนสบสนระหวางวฒนธรรมและคานยมแบบ

2  

เกากบวฒนธรรมและคานยมแบบใหมทเหนแกเงน เหนแกการบรโภค หลงใหลในวฒนธรรมทไมใชไทย ไมเหมาะกบภมปญญาไทย (วทยากร เชงกล. 2542: 59-62) อกทงวฒนธรรมและวถชวตทดงามของไทยกาลงมปญหาอยในสภาวะวกฤต ดงเชน ภาษาไทยเกดการวบตผดเพยนเพราะความนยมในภาษาตางประเทศมากเกนไป ประกอบกบไมเขาใจซาบซงในภาษาไทย เปนเหตใหมการใชภาษาไทยอยางขาดความระมดระวง ขนบธรรมเนยมประเพณทดงามของไทยหลายอยางถกละเลย และนาไปใชในทางทไมถกไมควร บางอยางกลายเปนเรองลาสมย เพราะไมเขาใจความหมายและเนอหาอยางถองแท ไมสามารถเขาถงคณคาของแบบแผนดงเดมได ทางดานจตใจ คนไทยกถอยหางจากศรทธาความเชอมนในศาสนธรรมซงเคยเปนหลกในการดารงชวต (สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต. 2537: 4-6) และจากการวเคราะหสงคมไทย พบวาวฒนธรรมตางชาตทหลงไหลเขามากบกระแสโลกาภวตน รวมทงการนาวทยาการและเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการผลตและดารงชวตทขาดการกลนกรองและเลอกใชประโยชนจากวฒนธรรมตางชาต ทาใหเกดความเสอมถอยทางดานศลธรรม คณธรรม คานยม และคณลกษณะทพงประสงคตามวถชวตของคนไทย นอกจากนยงละเลยไมเหนคณคาความสาคญของศลปวฒนธรรมทเปนเอกลกษณประจาชาต (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2545: 28-35)

ดงนนในฐานะสถาบนอดมศกษาจงตองเหนความจาเปนของการปลกฝงศลปวฒนธรรม ดงทสชาดา กระนนท (2552: 143) กลาววา ความรดานศลปวฒนธรรมเปนสงสาคญในการสรางคณลกษณะของบณฑต การเขาใจเกยวกบศลปวฒฯธรรมของตนเปนสวนสาคญในการสรางความสนทรยใหกบชวต เมอสงคมเปลยนแปลงเรว มความวนวายสบสนจากวถชวตใหม จงตองสรางภมคมกนใหกบนกศกษาใหเขาใจ เตรยมจตใจใหหนกแนน และการรจกทจะผอนคลายดวยศลปวฒนธรรม ทงนศลปวฒนธรรมยงเปนสงยดเหนยวของคนในชาต ใหเกดความรสกเปนอนหนงอนเดยวกน เกดความสามคคและความมนคงของชาต (สาเนาว ขจรศลป. 2538: 117) สถาบนอดมศกษาจงตองมการกาหนดพนธกจของสถาบนอดมศกษาในดานการทานบารงศลปวฒนธรรม มหนวยงานสถาบนวฒนธรรมขนเพอเปนศนยกลางในการดาเนนพนธกจดานศลปวฒนธรรมใหบรรลวตถประสงคของมหาวทยาลย เชนเดยวกบวตถปรสงคของกจกรรมนกศกษาทตองสงเสรมการอนรกษศลปวฒนธรรม โดยการจดกจกรรมนกศกษาดานศลปวฒนธรรม (วจตร สนสร. 2534: 33)

นอกจากนสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษายงใหความสาคญกบพนธกจดานการทานบารงศลปวฒนธรรม ดวยการกาหนดตวบงชในการประเมนคณภาพการศกษาภายใน ตามองคประกอบคณภาพ 9 ดาน ในองคประกอบท 6 การทานบารงศลปะและวฒนธรรม โดยสถาบนอดมศกษาตองมระบบและกลไกการดาเนนงานดานนใหเปนไปอยางมประสทธภาพและคณภาพและคณภาพ โดยอาจมจดเนนเฉพาะทแตกตางกนตามปรชญา และธรรมชาตของแตละหนวยงาน และมการบรณาการเขากบพนธกจ อน ๆ โดยเฉพาะการผลตบณฑต รวมทงมการจดกจกรรมทฟนฟ อนรกษ สบสานพฒนา เผยแพร ศลปและวฒนธรรม สรางสรรค สงเสรมภมปญญาทองถนใหเปนรากฐานการพฒนาองคความรทดขน (สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. 2554: 80) ทงนสานกรบรองมาตรฐานและประเมนผลการศกษา

3  

(2554: 40-41) ไดกาหนดเกณฑการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม ในเรองของการทานบารงศลปวฒนธรรม ในตวบงชท 10 การสงเสรมและสนบสนนดานศลปะและวฒนธรรม โดยเหนวาศลปะและวฒนธรรมเปนตวบงชถงคณภาพ วถชวต และจตใจทดงามของบคคลและสงคม เปนพนธกจหลกประการหนงทหนวยงานพงตระหนก ทจะตองใหความสาคญในการสงเสรม สนบสนน เพอใหสงคมในหนวยงานอยรวมกนอยางมความสข มคณคา สามารถเปนแบบอยางทนาศรทธา และเปนทยอมรบของสงคม และในตวบงชท 11 การพฒนาสนทรยภาพในมตทางศลปะและวฒนธรรม เนองจากความสนทรย รสนยม รปแบบวถชวตและสงคม มลกษณะเปนพลวต มการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา จาเปนตองรทนอยางมปญญา โดยมแผนในการพฒนาใหความรและประสบการณดานสนทรยภาพในบรบทของศลปะและวฒนธรรม สามารถเลอกรบรกษาและสรางตนเอง และสงคมใหอยรวมกนอยางรคณคาความงาม อยางมสนทรยทมรสนยม

แตถงแมการจดกจกรรมทางดานทานบารงศลปวฒนธรรมในหนวยงานสถาบนอดมศกษาจะเปน พนธกจหนงกตาม แตการสนบสนน สงเสรมใหเปนกจกรรมนสตดานศลปะวฒนธรรมยงมนอย และนสตนกศกษายงไมเหนถงความสาคญ ตามทสาเนาว ขจรศลป (2537: 210-213) ใหความเหนเกยวกบการจดกจกรรมศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษาวามปญหา ดงน

1. ผบรหารไมใหความสนใจและการสนบสนนกจกรรมศลปวฒนธรรมเทาทควร ทงนอาจเปน เพราะไมเขาใจ และไมตระหนกถงความสาคญของวฒนธรรมทมตอประเทศ

2. ขาดแคลนงบประมาณ ไดรบการสนบสนนงบประมาณนอยกวากจกรรมนกศกษาประเภทอน 3. ขาดแคลนบคลากร โดยเฉพาะอยางยงบคลากรทมความสามารถทางศลปวฒนธรรมแขนง

ตาง ๆ เพราะผบรหารไมไดใหความสนใจ 4. ขาดแคลนสถานท กจกรรมศลปวฒนธรรมมความจาเปนตองใชสถานทเพอการแสดง และ

สถานทตงชมรมกจกรรม 5. ขาดลกษณะผนา กจกรรมศลปวฒนธรรมทนกศกษาจดขนในปจจบนม 3 ประเภท ไดแก

ดานขนบธรรมเนยมประเพณ เทศกาล และวนนกขตฤกษ ดานวฒนธรรมพนบาน และดานหลกฐานทางวฒนธรรม โดยสวนใหญเปนกจกรรมเพอรกษาสบทอด หรอเผยแพรวฒนธรรม จงขาดกจกรรมเพอการแกไขและพฒนาวฒนธรรม

6. ขาดการประชาสมพนธทด กจกรรมสวนมากจะเนนเรองวธการและเนอหา ทาใหนกศกษา ทวไปไมคอยทราบขาวการจดกจกรรม

7. นกศกษาขาดความสนใจ ปจจบนมกจกรรมอน ๆนอกเหนอจากกจกรรมนกศกษา นกศกษา จงใหความสนใจกบสงตางๆ หรอกจกรรมอน ๆมากกวา จากปญหาดงกลาว จะเหนไดวานสตนกศกษายงขาดลกษณะผนาดานศลปวฒนธรรม ซงสงผลตอการสบทอด เผยแพรศลปวฒนธรรม สถาบนอดมศกษาจงจาเปนตองหาแนวทางในการพฒนานสตใหม

4  

ลกษณะผนา เพอเปนบณฑตทมคณลกษณะอนพงประสงค และสนบสนนสงเสรมศลปวฒนธรรม ของไทยทามกลางสงคมเตมไปดวยวฒนธรรมตางชาต

สถาบนวฒนธรรมและศลปะในฐานะทเปนหนวยงานทรบผดชอบดแลงานดานศลปวฒนธรรมของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มพนธกจในการสนบสนน สงเสรมงานดานศลปวฒนธรรมทงในสวนของบคลากรและนสต จงเหนความสาคญของปญหาดงกลาว ทจาเปนตองสนบสนน พฒนานสตใหมจตสานกในการอนรกษ สบสาน เผยแพรศลปวฒนธรรม โดยเฉพาะการสงเสรมใหนสตมความเปนผนาในดานศลปวฒนธรรม เพอใหนสตสามารถสรางสรรคการอนรกษศลปวฒนธรรมไดดวยตนเอง และสามารถนาสงคมไดตอไป

1.2 วตถประสงคการวจย 1. เพอสารวจความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสต

สโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. เพอเปรยบเทยบความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบ

นสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 3. เพอสรางรปแบบการฝกอบรมการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสตสโมสร

นสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ การวจยครงนสามารถนาไปใชเปนแนวทางการจดกจกรรมทางดานศลปวฒนธรรมแกนสตไดสอดคลองกบความตองการของนสต นาไปรปแบบของการฝกอบรมไปพฒนาเปนหลกสตรการฝกอบรมใหแกนสตสโมสรนสต และนกศกษาทวไป นาผลการสารวจไปใชเปนขอมลในการพฒนากจกรรมดานศลปวฒนธรรมใหแกนสต รวมทงเปนขอมลใหนสตทสนใจเพอนาไปพฒนากจกรรม และการบรหารงานดานศลปวฒนธรรม

1.4 ขอบเขตของการวจย ประชากร

ผวจยจะสารวจและเปรยบเทยบความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปการศกษา 2557 จานวน 350 คน

5  

ตวแปรทศกษา

1. ตวแปรอสระ ไดแก 1.1. เพศ จาแนกเปน - ชาย - หญง

1.2. กลมสาขาวชา - กลมสาขาวชามนษยศาสตรและสงคมศาสตร - กลมสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ - กลมสาขาวชาวทยาศาสตรเทคโนโลย

1.3. ชนปทศกษา - ชนปท 1 - ชนปท 2 - ชนปท 3 - ชนปท4 และสงกวา

2. ตวแปรตาม ไดแก ความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาดาน ศลปวฒนธรรมสาหรบนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

1.5 นยามศพทเฉพาะ

1. ภาวะผนา ในการวจยนหมายถง ความร เจตคต และทกษะความเปนผนาทชวยเสรมสราง ภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมใหเกดแกนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอการดาเนนงานกจกรรมนสตดานศลปวฒนธรรมเกดประสทธผล และบรรลเปาหมาย ในเรองตอไปน คอ ความรเกยวกบภาวะผนา และบทบาทหนาทของผนา ศลปะการสอสารสาหรบผนาและการพฒนาทมงานใหมประสทธภาพ ดงน 1.1 ดานความรเรองภาวะผนา หมายถง ความรในเรองภาวะผนาและบทบาทหนาทของผนา ศลปะการสอสารสาหรบผนา ความคดรเรมสรางสรรค ศลปะการจงใจ การสรางวสยทศน บคลกภาพการเปนผนา และการพฒนาทมงานใหมประสทธภาพ

1.2 ดานเจตคตตอภาวะผนา หมายถง ความรสกหรอความคดเหนในเรองภาวะผนาและบทบาทหนาทของผนา ศลปะการสอสารสาหรบผนา ความคดรเรมสรางสรรค ศลปะการจงใจ การสรางวสยทศน บคลกภาพการเปนผนา และการพฒนาทมงานใหมประสทธภาพ

6  

1.3 ดานทกษะภาวะผนา หมายถง ความสามารถหรอพฤตกรรมในเรองภาวะผนาและบทบาทหนาทของผนา ศลปะการสอสารสาหรบผนา ความคดรเรมสรางสรรค ศลปะการจงใจ การสรางวสยทศน บคลกภาพการเปนผนา และการพฒนาทมงานใหมประสทธภาพ

2. นสตสโมสรนสต ในการวจยนหมายถง นสตทไดรบการคดเลอกเปนตวแทนนสตแตละคณะ ในปการศกษา 2557 มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

3. ความตองการ ในการวจยนหมายถง ความปรารถนาทนสตตองการเรยนรเพมเตมเพอใหม ทกษะในการเปนผนานสตดานศลปวฒนธรรม ซงประกอบดวยความรพนภาวะผนา และพนฐานดานศลปวฒนธรรม

4. ผนาดานศลปวฒนธรรม ในการวจยนหมายถง ผทมความสามารถในการถายทอด ปลกฝง สงเสรม ชนา และสรางสรรคบรรยากาศทางวฒนธรรม มความรพนฐานดานการจดการ

ศลปวฒนธรรม การสรางสรรคและพฒนาศลปะภมปญญาไทย ความรดานพหวฒนธรรม

1.6 สมมตฐานการวจย

1. นสตสโมสรนสตมความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาทางดานศลปวฒนธรรม ในระดบมาก

2. นสตสโมสรนสตทมเพศ กลมสาขาวชา และชนปทศกษาแตกตางกนมความตองการจาเปน

ในการเสรมสรางภาวะผนาทางดานศลปวฒนธรรมแตกตางกน

7  

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงน เปนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางภาวะผนาทางดานศลปวฒนธรรม

สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ มหวขอตามลาดบ ดงน

2.1 ความหมายความสาคญของภาวะผนา 2.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของเกยวกบการพฒนาทกษะภาวะผนา 2.3 ความหมายและความสาคญของศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษา 2.4 แนวคดการจดกจกรรมศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษา 2.5 การพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางภาวะผนา

2.1 ความหมายความสาคญของภาวะผนา 2.1.1 ความหมายของภาวะผนา

ภาวะผนา หมายถง การใชพฤตกรรมระหวางบคคลในการขอความรวมมอจากบคคลอนเพอ ปฏบตงานใหสาเรจตามจดมงหมาย เปนกระบวนการชกนาบคคลในองคการหรอหนวยงานใหมความตงใจในการทางานใหประสบผลสาเรจ โดยอาศยกระบวนการตดตอสอสาร หรอความสมพนธระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา (Glueck.1980: 460) ในขณะทสดา สวรรณาภรมย (2551: 14) ใหความหมายของภาวะผนาวา หมายถง กระบวนการทบคคลใดบคคลหนงหรอมากกวา พยายามใชอทธพลของตน หรอกลมตน กระตน ชนา ผลกดน ใหบคคลอนหรอกลมอนมความเตมใจในการกระทาสงตาง ๆตามตองการ โดยมความสาเรจของกลมเปนเปาหมาย นอกจากน ยคล (Yukl. 2002) ใหความหมายภาวะผนาไววา เปนกระบวนการของการมอทธพลตอผอน เพอใหเกดความเขาใจและการเหนพองตองกนเกยวกบเปาหมายและวธการทตองการปฏบตใหสาเรจ อกทงเปนกระบวนการของการชวยใหความพยายามของบคคลไดบรรลถงเปาหมายรวมกน จากความหมายของภาวะผนาดงกลาว อาจสรปไดวา ภาวะผนา หมายถง กระบวนการของพฤตกรรมของบคคล หรอกลมบคคลทมอทธพลตอผอน เพอชกจงใหผอนกระทาสงตางๆ เพอบรรลตามเปาหมาย โดยอาศยกระบวนการสอสาร ความสมพนธระหวางบคคล 2.1.2 ความสาคญของภาวะผนา

ในการบรหารงานเพอใหประสบผลสาเรจ บรรลตามเปาหมายทตงไว สวนหนงสาคญอยทผนา ผนาทมภาวะผนาสงกจะสามารถนาองคกร หนวยงานไปสความสาเรจได ดงทวรนารถ แสงมณ (2538: 5)ใหความเหนวา การบรหารงานใหประสบความสาเรจตามจดมงหมายอยางมประสทธภาพไดนน ขนอยกบ

8  

ผบงคบบญชาเปนสาคญ เพราะผบงคบบญชาถอเปนหลกชยของหนวยงาน ผทจะเปนหวหนาขององคการและบคคลภายในองคการได จะตองมความสามารถในการเปลยนแปลงและรเรมสรางสรรค รวมทงสามารถเขาใจไดเปนอยางดวา อะไรเปนสงทองคการจาเปนตองมและตองทาเพอดารงรกษาองคการไว และสามารถเผชญหนากบความเปนจรงของโลกสมยใหมทเปลยนแปลงอยางรวดเรว จากปจจยสงแวดลอมภายนอกและภายในองคการ ดงนนพฤตกรรมทแสดงออกของผนาองคการจงสาคญ ดงท ไพฑรย เจรญพนธวงศ (2530 : 5) ใหความเหนวา พฤตกรรมความเปนผนาจะเปนเครองบงชใหเหนวาผนนมคณสมบตและภาวะผนา มความสามารถและมลกษณะผนาเหมาะสมเพยงใด ตวอยางทเหนไดชดเจนกคอ ในกรณทผนาจาเปนตองเปลยนแปลงองคการเพอใหทนกบสถานการณโลกปจจบน ผนาขององคการจะตองทาการรณรงค ตดตอสอสารกบผใตบงคบบญชาใหเขาใจ และรบทราบวถทางและนโยบาย ตลอดจนความจาเปนทจะตองเปลยนแปลง เพอกระตนและเสรมสรางความรวมมอในการปฏบตงานของบคลากรภายในองคการใหมประสทธภาพ ผนาจงตองมความสามารถในการจงใจคนใหทางาน อาจกลาวไดวาผนาเปนทรพยากรบคคลทสาคญทสดขององคการ

2.1.3 บทบาทของผนา วรนารถ แสงมณ (2538 : 21-22) ไดกลาวถงบทบาทของผนาไววา ผนาทมประสทธภาพตอง

เปนผนาทมความสามารถในการดาเนนการในดานตอไปนไดอยางด ไดแก 1. สามารถกระตนและเสรมสรางความคาดหวงหรอความตองการในผลตอบแทน อนเกดจาก

ความสาเรจใดกตามของผใตบงคบบญชา ซงผนามอานาจหรออทธพลในการควบคมใหแขงแกรงขน 2. ตองใหผใตบงคบบญชามนใจไดวาหากพวกเขาปฏบตงานนนแลว ยอมจะตองไดรบรางวล

ตอบแทนตามทพวกเขาคาดหวงไว นนคอโยงการปฏบตงานใหเขากบการคาดหวงในผลตอบแทนทจะไดรบ

3. ดแล แนะนา และสงการผใตบงคบบญชาอยางใกลชดตลอดเวลา ในขณะท ผใตบงคบบญชาปฏบตงาน

4. ชวยเหลอ และเอาใจใสผใตบงคบบญชาใหมความเขาใจถงปญหาหรอปจจยตาง ๆ ทอาจ เกดขนและมผลกระทบตอการคาดหวงใหชดเจน

5. ตอมนใจวาทรพยากรทจาเปน เชน ความขานาญงาน เครองมอ การฝกอบรมสาหรบ เอออานวยตอความสาเรจในการปฏบตงานนนได มมากเพยงพอและพรอมทจะนามาใชได

6. พฒนาและนาเสนอปจจยหรอผลกดน สงจงใจทงจากภายในและภายนอกของตว ผใตบงคบบญชา ทงนธงชย สนตวงษ และชยยศ สนตวงษ (2535: 108) ไดจาแนกบทบาทของผนาเปน 2 บทบาท คอ

1. บทบาทของผนากลมในเรองงาน เปนสงทถกกาหนดขนโดยองคการ ซงจะตองนากลมให ปฏบตงานใหเปนไปตามเปาหมายทองคการหรอกลมกาหนดไว

9  

2. บทบาทของผนากลมในเรองการมสมพนธไมตร สาคญในเรองของการแกไขขอขดแยงการ แตกแยกของกลม ทาใหกลมมความเปนอนหนงอนเดยวกน นอกจากบทบาทของการเปนผนาดงกลาวแลว การเปนผนาทดตองมองคประกอบตางๆ ตามทคนและดอนเนล (Koontz; and Donnel. 1976: 822) เสนอวาการเปนผนาทดนน มหลกสาคญ 3 ประการ ดงน

1. ความสามารถในการเขาถงสภาพและความแตกตางของมนษย มนษยแตละคนมสภาพท แตกตางกน ยอมมความตองการทแตกตางกน จงเปนสงสาคญทผนาตองพยายามตอบสนองความตองการ หรอความพงพอใจขนตาสดของบคคลเหลานนใหได

2. ความสามารถในการชกจงและใหกาลงใจในการปฏบตงาน หมายถง การกระตนให ผรวมงานไดใชความสามารถในการทางานอยางเตมท

3. ความสามารถในการแสดงพฤตกรรมการบรหาร หมายถง ลกษณะการบรหารงานในรปแบบ ตาง ๆทผนาจะตองใชใหสอดคลองกบเหตการณ เวลา และสภาพบคคลในหนวยงาน

2.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของเกยวกบการพฒนาทกษะภาวะผนา การมทกษาะภาวะผนานนตองไดรบการฝกฝน พฒนา ตามกระบวนการการพฒนาทกษะภาวะ

ผนา ตามท ดบรน (Dubrin. 1998: 396-397) กลาวถงกระบวนการพฒนาภาวะผนาไว ดงน 1. การพฒนาภาวะผนาดวยการเรยนรดวยตนเอง ถอเปนเรองสาคญทควรเนน หรอจดจาใน

การพฒนาตนเอง โดยผนาจะรบรปญหาทเกดขนได 2 ทาง คอ จากตนเองและจากสภาพแวดลอมภายนอก ซงผนาจะแกปญหาทนทเมอมปญหาเกดขน สงสาคญทชวยในการเรยนรไดแก การทาใหผนาสามารถเรยนรและมผลดจากการมองยอนกลบไปยงความผดพลาดทไดรบ จากการสรางเหตผลวาความผดพลาดทเกดขนนนเกดจากสงใด และชวยผนาใหทาในสงทดขนตอไป ดวยการเผชญหนากบวกฤตการณ และผนาอาจสรางวสยทศนทดสาหรบสมาชกกลมได

2. การพฒนาดวยการศกษา ประสบการณ และการไดรบคาแนะนาจากผอาวโส การพฒนา ลกษณะนมกเกดจากปจจยอน ๆ มากกวาการเรยนรดวยตนเอง โดยมปจจยสาคญ 3 ประการ ดงน

1) การศกษา (Education) หมายถง การไดรบความเขาใจในเรองใดเรองหนง ถาผนา มศกยภาพทางวทยาศาสตร กจะเปนผมเหตผล สามารถแกปญหาทซบซอนได ระดบการศกษาจะมความสมพนธกบการบรหารเพอใหบรรลผลสาเรจ ทงนจะเกดผลมากหรอนอย ขนอยกบระยะเวลาในการศกษาและการนาความรมาประยกตใช

2) ประสบการณ (Experience) หมายถง ประสบการณในการทางานทผานมา บทบาทในการตดสนใจ ผนาทมประสบการณเชอวาสงตางๆ จะสามารถบรรลผลสาเรจและขจดขอผดพลาดขนได ประสบการณในการทางานจงเปนสงทชวยใหเกดประสทธผลตอภาวะผนา

10  

3) การไดรบคาแนะนาจากผอาวโสกวา (mentoring) เปนการทผอาวโสกวา ม ประสบการณมากกวาชวยเหลอพนกงานทมอาวโสนอยกวาใหมความกาวหนาสงขน โดยการใหคาแนะนา การชวยเหลอ และการกระตนตางๆ เพอพฒนาภาวะผนาใหแกรนนองๆ ซงการสอนงานโดยทวไปมกเกดจากความสมพนธแบบไมเปนทางการ จะเกดจากการชอบพอกนระหวางบคคล วธการทเปนมาตรฐานทจะทาใหเปนผนาไดรบความรทด คอ การทาตนใหมวสยทศนดวยการพยายามทาความเขาใจลกษณะงานทถกตองเหมาะสม นอกจากน สตอกดลส ( Stogdill. 1974: 62-65) ไดวจยเกยวกบภาวะผนาและพบวาผนาทพงประสงคนนจะมคณลกษณะภาวะผนาดงน

1. มเชานปญญาด มความเฉลยวฉลาด และมความคดอานทเฉยบแหลม 2. มนสยรกการศกษาคนควา รกการแสวงหาความร ตดตามความกาวหนาทางวชาการหรอในสาขาวชาทเกยวของกบงานททาอยเสมอ ทาใหมความรทนสมยและกวางขวาง

3. เปนทพงในเรองทตนรบผดชอบได มความเขาใจอยางลกซงในงานททา โดยศกษาหาความรในงานททาอยเสมอจนสามารถใหคาปรกษาแนะนาผอนได

4. สนใจกจกรรมและงานสงคม ไมเปนคนเกบตวมความกระตอรอรนทจะรวมกจกรรมและสงคมกบกลม สามารถเขากบคนทกชนไดโดยไมเคอะเขน มมารยาทสงคมทด

5. มฐานะทางเศรษฐกจสงคมด มฐานะพอเลยงตนเองใหอยในระดบเดยวกนหรอดกวากลม ไมเปนผมหนสนหรอหยบยมเพอนรวมงาน จนทาใหฐานตาแหนงทางสงคมดอยลง

6. ความสามารถในการเขาสงคม เขากบคนไดดทกระดบโดยปราศจากอาการหวาดกลว เคอะเขน รจตวทยาในการสนทนา ปรบตวใหเขากบผอนไดและมมารยาทสงคมทด

7. มความคดรเรม สามารถทจะรเรมสงใหมใหเกดประโยชนแกหนวยงาน มจนตนาการทจะสามารถนาไปประยกตใหเกดประโยชนแกสวนรวมได

8. รวธการทางาน รจกหลกในการทางาน รเรองททาอยางแจมชด และสามารถทาใหงานเสรจไดเรวมคณภาพ

9. มความอดทน ทนตอความยากลาบาก ทนงานหนกและยงยากได ทนตอปญหารอบดานโดยไมเสยกาลงใจ

10. มความเชอมนในตนเอง มความเขาใจในขอบเขตความสามารถของตนเอง หมนศกษาหาความรเสรมคณคาของตนเองใหเปนผทมความสามารถ มความเชอมนทจะทางานใหสาเรจ

11. มความตนตวและมความสามารถในการคาดการณขางหนาได เปนผทมความกระตอรอรน คลองแคลว วองไว และสามารถวเคราะหคาดการณขางหนาไดถกตองแมนยา

12. ใหความรวมมอกบหมคณะ ทาตวเปนสวนหนงของกลมและใหความรวมมอในการทางาน เชน อานวยความสะดวก รวมประสานงานและใหบรการตางๆเปนตน

11  

13. เปนผทมชอเสยง มผลงานเปนทประจกษและเปนทรจกของคนทวไป โดยเฉพาะในเรองเกยวกบหนาทการงาน

14. มความสามารถในการเปลยนแปลงและคดสงใหมๆ เปนผมนสยรกการเปลยนแปลงใหเกดผลดตอหมคณะ มความสามารถในการประยกตและดดแปลงสงตางๆใหเกดคณคาเสมอ

นอล ( Nolte. 1996: 385-398 ) ไดกลาวถงลกษณะภาวะผนาทเดนๆไวดงน 1. มมนษยสมพนธ 2. มจตใจกวางขวาง 3. มวธดาเนนงานอยางฉลาด 4. มความเปนประชาธปไตย 5. มความสามารถในการแกปญหา 6. เปนทศรทธาของคนทวไป 7. มความคดรเรมสรางสรรค 8. ยอมรบในความผดพลาด 9. มความมนใจ มอารมณมนคง 10. ตงใจทางานเพอประโยชนสวนรวม 11. มความสามารถในการสอสาร 12. รจกสรางบรรยากาศทดในการทางาน 13. เปดโอกาสใหทกคนไดมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 14. เปนคนทนตอเหตการณอยเสมอ 15. เปนคนกระฉบกระเฉงวองไว บารนารด ( Barnard. 1988: 108 ) ไดใหทศนะเกยวกบลกษณะภาวะผนาทเดนๆไว ดงน 1. มชวตชวา และจตใจทเขมแขงอดทน 2. มความสามารถในการตดสนใจ 3. มความสามารถในการจงใจคน 4. มความรบผดชอบ 5. มความฉลาดไหวพรบด พระธรรมปฎก (2541 : 2-24) ไดกลาวถงคณลกษณะของผนาทดไวดงนคอ 1. ผนาตองมคณความด มความรความสามารถ เปนแบบอยางใหบคคลอนเกดความศรทธา และม

ความมนใจในตวผนา 2. ผนาทาใหผตามมนใจในตวผตามเอง วาเขามศกยภาพทจะทากจกรรมหรองานใหสาเรจได 3. ผนาใหผตามมการประสานมอประสานใจ มความสามคค มความพรอมเพรยง มงสจดมงหมาย

อนเดยวกน

12  

4. ผนาทาใหผตามมความมนใจวางานเปนสงทด มคณคาและมประโยชน จนทาใหเกดความรกและอยากทางาน มความตงใจทางานไมทอถอยหรอทอแท

5. ผนาทาใหผตามไดพฒนาตนเองอยเสมอ หาวธสนบสนนและสงเสรม หรอใหโอกาสเขาไดพฒนาตนเองอยเสมอ

6. ผนาทยงใหญจะตองมองกวาง หมายถง ไมใชมองแคองคการหรอชมชน ตองมองวาอะไรทมอทธพลหรอสงผลจากภายนอก จากสงคมอน จากปญหาของโลก จากกระแสโลกาภวตน ผนาตองคดไกล หมายถง มจดมงหมายทดงาม สงสง คอ ความดงามของชวต ของสงคม และความเจรญกาวหนา มสนตสขของมวลมนษย มความมงมนทจะสรางสรรคงานทด มคณคาเปนประโยชนสงสด

มนญ วงศอาร (2530: 35-36) เสนอความเหนวา ผนาควรมคณลกษณะ 4 ประการ คอ 1. เปนผทมความรความสามารถสง คอ เปนทงผทมศาสตร หรอความฉลาดร และมทงศลป หรอ

ฉลาดทา เกงทงในเรองงาน เกงในเรองคน เกงในเรองการทางานเปนทม และเกงในเรองการบรหารจดการ 2. เปนผทไดรบการยอมรบนบถอจากผอนสง คอ เปนผมความประพฤตปฏบตเปนแบบอยางทดตอ

ผอน มคณธรรมและมนษยสมพนธด 3. เปนผทมความรบผดชอบสง คอ เปนผทมความกระตอรอรน ขยนหมนเพยร มวนยและความ

ซอสตย 4. เปนผทมวฒภาวะสง คอ เปนคนทมเหตผล มจตใจมนคง เปนผใหญทางอารมณ ไมเสยอารมณ

โดยงาย และยดความถกตองโดยไมหวนไหวอะไรงายๆ จมพล หนมพานช (2539: 352-353) ไดกลาวถงคณลกษณะของผนาทด ดงน 1. มความรเชยวชาญในเรองเทคนคหรอวชาการทรบผดชอบ คอ การเปนผนาความรความเชยวชาญ

เปนเรองจาเปน สงทควรร เชน วธการทางาน รวาอะไรควรทากอนหลง รจกแผนงาน รเครองมอทใช รคณภาพของของทตองการ รวธการแกปญหาเกยวกบงาน เปนตน ยงผนามความรอบร กยงสามารถสรางความเชอถอใหกบผใตบงคบบญชามากยงขนเทานน

2. มความคดสรางสรรค ผทมความคดสรางสรรคจะมคณสมบตดงน คอ มแรงจงใจสง อยากรอยากเหน ละเอยดออนตอปญหา มความคดคลองแคลวยดหยนเขาใจในสงทเปนนามธรรม มความสามารถในการตความหมายและเตรยมการตางๆ มอารมณขน ใชถอยคาไดคลองแคลว นบถอตนเอง ขยน รจกตนเอง เปนตน การมความคดสรางสรรคเปนความจาเปนอยางยงอกประการหนงสาหรบผนา เพราะใชการกระตนเราใจใหผปฏบตงานอยากปฏบตงาน

3. มการตดสนใจทด หมายถง การตดสนปญหาตางๆในทางทถกตองตรงกบขอเทจจรงโดยมขอผดพลาดนอย นนหมายความวาในการตดสนใจแตละครง จะตองไดมการศกษาปญหาตางๆกน มเหตผลทด และทาลงไปดวยความระมดระวง คานงถงปญหาทเกดจากความผดพลาดทอาจเกจเกดขนขางหนา และเมอตดสนสงหนงสงใด หลงจากไดศกษาปญหาอยางดแลวจะตองกระทาลงไปดวยความเดดเดยว

13  

4. มความสนใจเอาใจใสและคอยปกปองคมครองผลประโยชนของผใตบงคบบญชาเปนหลกธรรมดาทผใตบงคบบญชาตองการใหผนาหรอผบงคบบญชารถงงานทตนไดทา ยงถาผลงานนนดยงอยากใหผบงคบบญชาไดร ฉะนนผนาควรสนใจเอาใจใสในงานทผใตบงคบบญชาปฏบต ขณะเดยวกนกตองการใหผนาปกปองผลประโยชนทตนควรมหรอควรได ไมวาจะเปนผลประโยชนในรปของตวเงนเบยเลยง คาลวงเวลา เปนตน

5. มความเชอมนในตนเอง ผนาตองมความเชอมนในตนเอง เชน เมอตดสนกระทากจกรรมใดๆไปแลวตองเชอมนวาจะทาสาเรจ ไมหวนไหว ซงเปนปจจยทสาคญอกประการหนง นอกจากนจะตองมอารมณทคงท คอ มความหนกแนนไมใชอารมณสวนตวในการแกไขปญหา เมอมวกฤตการณเกดขนสามารถควบคมได นนกหมายความวาผนาจะตองเปนผบรรลวฒภาวะทางอารมณ

6. มรางกายเขมแขงสขภาพสมบรณ เพราะผนาทมรางกายแขงแรง สขภาพสมบรณจะมจตใจด เปนทยอมรบนบถอจากผปฏบตงานเปนทดงดดใจผอน เปนลกษณะทจะใหผอนเชอตามได เพราะความเชอถอของบคคลบางคนดทลกษณะทาทาง นอกจากนจะชวยผอนคลายความตงเครยดในการปฏบตงานไดมาก

7. มความกระตอรอรน อยากรอยากเหน หมายถง การมใจจดจอทดและมความเอาใจใสตอหนาทหรอกจกรรมทจะตองปฏบตอยเสมอ ผนาทมคณสมบตนจะรวาทาไมบางสงบางอยางเกดขนหรอเกดขนอยางไร จะปรบปรงเปลยนแปลงแกไขอยางไรเพอจะทาใหผลงานดขน นอกจากนจะทาใหตดตอกบผอนไดงาย ชวยใหกจกรรมตางๆของหนวยงานหรอองคการสาเรจไปไดดวยด

8. มลกษณะเหนอกวาผใตบงคบบญชาหรอผปฏบตงาน ลกษณะทเหนอกวา หมายถงการเหนอกวาทางดานความคด ผลงาน สถานะในองคการและในบางกรณอาจหมายถง ความเหนอกวา ในสถานะสวนตวดวย เชน มบคลกภาพทดกวา มความกลาหาญกวา ทวากลากคอไมกลวอนตราย ความลาบากหรอความเจบปวดใดๆโดยสามารถควบคมไวได และความกลาหาญนจะตองมทงกาย วาจาและจตใจ นอกจากนยงมนใจในสงทกระทาลงไปและมความมนคงในความคดของตนเอง

9. มลกษณะเปนนกกลยทธ ผนาทกาวหนาจะตองเปนผทมกลยทธ ความเปนนกกลยทธจะชวยใหปฏบตการใดๆอยางคลองตวและเคลอนไหวอยเสมอ ไมหยดนงอยกบทกลยทธอาจถกกาหนดโดยวตถประสงคนโยบายระเบยบแบบแผน วธงบประมาณ หรอแมแตกฎเกณฑใดๆกตาม

10. มความออดทนทางานทหนกอยเสมอ ความอดทนคอความสามารถของรางกายและความคดจตใจทจะทนตอการปฏบตถงการหรอหนาทอยางใดอยางหนงทสมเหตสมผลใหตอเนองและบรรลผลสาเรจได ความอดทนนเปนพลงอนหนงทจะผลกดนงานใหบรรลจดมงหมายปลายทางได สาหรบการทางานหนกมได หมายถง ทางกายแตอยางเดยว อาจหมายถง การทางานหนกทางปญญา ผนาทดตองไมหยดนงทางานหนกกวาผใตบงคบบญชาเสมอ

11. มความยตธรรม เหนอกเหนใจผใตบงคบบญชา ผรวมงาน ความยตธรรม คอ การปฏบตตนเปนกลางไมเอนเอยงในการทจะกอใหเกดประโยชนหรอโทษตอผหนงผใด ความยตธรรมในทน คอความเทยงธรรมนงเอง ไมเกยวกบความยตธรรมทางกฎหมาย เพราะความยตธรรมในแงกฎหมายพลกแพลงได สาหรบ

14  

ความเหนอกเหนใจนนประกอบไปดวยความเมตตากรณาปรานสงสารเหนอกเหนใจผอนในลกษณะนไมเสยประโยชนกบสวนรวม ผนาทคอยเอาใจใสเรองทกขสขของผใตบงคบบญชามากจะเปนเครองชวยผกมดจตใจกนและกน ผลทได คอ จะไดรบความรวมมอรวมใจจากผใตบงคบบญชาทาใหงานสาเรจลลวงไปไดด

12. มมนษยสมพนธด ในเรองมนษยสมพนธผนาทดจะตองเขากบหมคณะได ทาตวสนทสนมกบทกคน โดยสามารถวางตวเปนกนเองและเปนทปรกษาของผใตบงคบบญชา วธการสรางมนษยสมพนธนนผนาตองรเรองความตองการตางๆ เชน ทางดานรางกาย ความปลอดภย การยอมรบในสงคมของผใตบงคบบญชา และสงสาคญผนาตองสนองตอบใหไดเพราะเปนการเอาชนะจตใจของผใตบงคบบญชาทาใหความสมพนธระหวางผนากบผใตบงคบบญชาเปนไปดวยด จงใจใหรวมมอกนทางาน

เสรมศกด วศาลาภรณ (2540: 61) กลาวถงคณลกษณะของผนายคใหม ไวดงน 1. เปนผนาการเปลยนแปลง เพอนาไปสเปาหมายขององคกรทดกวา และดลใจใหผอนปฏบตงาน

ใหดทสด 2. เปนคนกลาและเปดเผย เปนคนทกลาเผชญความจรง มความสขม 3. เชอมนในคนอน ปฏบตงานโดยมอบอานาจใหผอนทาโดยเชอวาทกคนมความสามารถ 4. ใชคณคาเปนแรงผลกดน จะใชใหผตามเหนคณคาของเปาหมาย สรางแรงผลกดนในการ

ปฏบตงาน 5. เปนผเรยนรตลอดชวต ผนาประเภทนจะนาสงทผดพลาดในอดตมาเรยนรและพฒนาตนเองอย

เสมอ 6. มความสามารถทจะเผชญกบความสลบซบซอน ความคลมเครอ และการเปลยนแปลงอยเสมอ 7. เปนผมองการณไกล มความสามารถในการมองภาพในอนาคต และทาความฝนใหเปนจรง วระวฒน ปนนตามย (2537: 13-16) ไดกลาวถงคณลกษณะทพงประสงคของการเปนผนาทด ไว

ดงน 1. แสดงความเปนของแท หมายถง ผนาตองแสดงความเชอมนศรทธาในสงทตนยดถอตอ คานยม

เชงสรางสรรคอยางแทจรงในการกระตนและกอใหเกดความทะเยอทะยาน สามารถเปนแบบอยางทดขององคการได สนบสนนคาพดของตนดวยการกระทา

2. การมวสยทศน หมายถง ผนามความสามารถพนจพเคราะหสภาพแวดลอมทงในและนอกองคการ ในแงมมของอดตและปจจบน สามารถคาดคะเนและสรางภาพฉายไปในอนาคตไดวาจะมการเปลยนแปลงอะไร แลวสอสารภาพดงกลาวใหแกผทเกยวของทราบ

3. ตองกลาตดสนใจ หมายถง ตองทาการตดสนใจทเหมาะสม ทนกาล และตองตดสนใจ ภายใตขอมลและทรพยากรทมอยอยางจากด นอกจากนผนาจะตองกลารบผดตอผลการตดสนใจใดๆทเกดขน

4. แสดงความใสใจ หมายถง ผนาตองเลอกทจะใสใจและสนใจในบางเรอง ควรจดลาดบความสาคญ ความเรงดวนของงานททา

15  

5. สรางความรสกประทบใจสวนตว หมายถง ผนาทดตองสรางศรทธาและความสมพนธทดกบผรวมงาน รจกใชสอสารไมเปนทางการไดอยางเหมาะสม รจกบรหารความประทบใจ และรจกการทจะสรางภาพลกษณตวเองอยางเหมาะสม

6. มความสนใจในการสอสารและเกงคน หมายถง มทกษะการฟง การพด การอานและการเขยน สามารถใชคนทางานใหสาเรจตามทตนตองการ

7. พฒนาตนเองอยเสมอ หมายถง ผนาจะตองมการพฒนาลกษณะการทางานใหดอยเสมอ เพอนามาปรบปรงการทางานใหดขน

ศรวรรณ เสรรตน; และคนอนๆ (2539: 398) ไดกลาวถงลกษณะผนาทมประสทธผล ซงไดรวบรวมจากผลการวจยมดงน

1. มความเฉลยวฉลาด 2. มทกษะในความคด 3. มความคดรเรมสรางสรรค 4. มทกษะในเชงการทต รจกผกมตรไมตร 5. มทกษะทางการพด 6. มความรเกยวกบงาน 7. มทกษะในการจดการอยางเปนระบบ 8. มทกษะในการชกนาจงใจผอน 9. มทกษะทางสงคมสง สพตรา สภาพ (2536: 51-52) กลาวถงบคคลทจะเปนผนาวา ตองมคณลกษณะดงน คอ 1. มความเชอมนในตนเอง 2. สามารถเขาสงคมกบผอนได 3. มความสามารถในการประนประนอม ประสานประโยชน 4. รจกผรวมงานอยางดในทกแงทกมม รขดความสามารถและขดจากด เพอจะไดแบงงานแก

ผใตบงคบบญชาตามความสามารถอยางเหมาะสม และทางานไดอยางมประสทธภาพ 5. มศลปะในการบงคบบญชา รจกผอนหนกผอนเบา หามในสงทควรหาม ปลอยในสงทควรปลอย

และมความเดดขาด หากผกระทาผด ผดระเบยบแบบแผนจนกอใหเกดความเสยหายตอสวนรวม 6. ตดสนใจได และกลาทจะตดสนใจ เมอไดพจรณาไตรตรองอยางรอบคอบ ผนาทไมยอมตดสนใจ

ผอยใตบงคบบญชาจะขาดความเชอถอ 7. รจกเสยสละความพอใจของตนเพอสวนรวม 8. รจกเลอกคนดมาใช อานนท ปนยารชน (2541: 25-31) ไดกลาวถงคณลกษณะภาวะผนาสาหรบสงคมไทยในยคโลกาภ

วตนวาควรมคณสมบตดงน คอ

16  

1. มคณธรรมและจรยธรรม 2. มความสามารถทาใหผอนคลอยตาม เพราะมความศรทธาหรอมบารม 3. มความสามารถพดหรอสอสารใหบคคลอนเขาใจได 4. มวสยทศน 5. มการเรยนร และหาประสบการณอยางตอเนอง รเทาทนการเปลยนแปลงของโลก นนทนา ธรรมบศย (2538: 24-25) กลาวถงลกษณะผนายคใหมวา ผนาขององคการในยคปจจบน

ตองพฒนาตนเองใหมความกาวหนา และทนตอความเปลยนแปลงของโลก และใหความเหนวาผนายคใหมควรมลกษณะ ดงน

1. มความรอบร มความสามารถ และมประสบการณทสอดคลองเหมาะสมกบลกษณะขององคการ 2. เปนผทมองการณไกลสามารถคาดการณปญหาหรอเหตการณตางๆไดอยางตอเนอง อยางเปน

ระบบ และหาแนวทางปองกนไมใหเกดเหตการณนนๆอก ผนาทมองการณไกลจะตองมลกษณะ ดงนคอ 2.1 สอสารในสงทคาดการณไวใหผอนเกดความเขาใจได 2.2 คาดการณไดถกตองแมนยา 2.3 สามารถวางแผนจากปจจบนตอไปถงอนาคต 2.4 เหนชองวางหรอโอกาสทจะประสบความสาเรจ

3. มความรบผดชอบ คาวา รบผดชอบในทนหมายถง รจกหนาทของตนเอง หนาททมตอองคการ ตองาน ตอผรวมงาน และตระหนกในความรบผดชอบของตน

4. มความกระตอรอรน มงมนเอาจรงเอาจรงในการทางาน 5. กลาคด กลาตดสนใจและกลาเสยง เพอใหบรรลสาเรจตามทมงหวง 6. มมนษยสมพนธด มความออนนอม สภาพนมนวล ปรบตวเขากบคนไดงาย และสามารถโนมนาว

จตใจคนทางานรวมกนในลกษณะทกอใหเกดความสามคคและประสานงานเปนอยางด 7. มความคดรเรมสรางสรรค รจกพฒนาและหาแนวคดใหมๆเพอปรบปรงหนวยงานใหมความ

เจรญกาวหนาขน 8. มทกษะของความเปนผนา 3 ระดบ ไดแก

8.1 ความเปนผนาระดบโลก (Metaleadership) หมายถงการเปนผมสายตายาวไกล (Foresight) สามารถมองเหนแนวโนมของการเปลยนแปลงทางดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง และแรงผลกดนทางเทคโนโลยไดทะลปรโปรง (Insight)

8.2 ความเปนผนามหภาค (Macroleadership) หมายถง ความสามารถในการมองสง ตางๆในภาพทกวางหรอมวสยทศน (Vision) และรจกใชกลยทธ (Strategy) ในการบรหารงาน

17  

8.3 ความเปนผนาในระดบจลภาค (Microleadership) หมายถง ความสามารถในการ รอบรสงตางๆทเกยวกบองคการ เชน ระบบการบรหารงาน นสยใจคอ และความสามารถของลกนอง ฯลฯ ผนาในระดบจลภาคจงตองมทกษะทจาเปนอก 2 ประการ คอ สามารถสรางความไววางใจ และจดหาเครองมอเครองใชทจาเปนตอการปฏบตงานใหแกลกนอง

9. มคณธรรม รวาสงใดควรทา และสงใดไมควรทา และจากงานวจยของ ดร.ทองคณ หงสพนธ (2547: บทคดยอ) เรองการวจยเพอจดรปแบบยทธวธ

การฝกอบรมผนาทองถนในการพฒนาชนบทป 2521 พบวา ลกษณะของผนาทดทสงผลตอความสาเรจ คอ 1. มความเปนผนาคอมความรความเขาใจในสภาพของสงคม เศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรม ทน

ตอเหตการณปจจบน 2. มอดมการณทงคด พดและทางานดวยสตปญญา 3. เปนผมความกระตอรอรนแสวงหาความรอยเสมอ มความคดรเรมสรางสรรค 4. มลกษณะของผนาทองถนทเออตอการพฒนาชมชน

18  

ตาราง 1 การวเคราะหเปรยบเทยบคณลกษณะภาวะผนาตามแนวคดตาง ๆ ผเสนอแนวคด

คณลกษณะ

ดบรน สตอกดลส

นอลท บารนารด

พระธรรมปฎก

มนญ จมพล เสรมศกด

วระวฒน

ศรวรรณ สพตรา อานนท นนทนา ทองคณ

1. ความรอบร - / / / / / / - - / - - / / 2.การตดสนใจ - - - / - - / - / - / - / - 3. วสยทศน - / - - - - - / / - - / / / 4.ความคดสรางสรรค / / / - - - / / - / - - / / 5.ศลปะการสอสาร - - / - - - - - / / / / / / 6.ศลปะการจงใจ - - - / - - / - - / - / - - 7. มนษยสมพนธ - / / - - / / - - / - - / - 8.การจดการความขดแยง - - / - - - - - - - / - - - 9.การประสานงาน - - - - / - - - - / - - - - 10.ความอดทน / / - - - - / - - - - - - - 11. ความรบผดชอบ - - - / - / - - - - - - / - 12. คณธรรม/จรยธรรม - - - - / / - - - - - / / - 13. วฒภาวะทางอารมณ / - / - - / - - - - - - - - 14. การปรบตว / / - - - - - / - - / - - / 15.ความเชอมนในตนเอง / / / - / - / / - - / - - -

18

19  

2.3 ความหมายและความสาคญของศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษา 2.3.1 ความหมายของศลปวฒนธรรม คาวา ศลปะ ตามพจนานกรมราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2525 (2538: 783) หมายถง ฝมอ

ฝมอทางชาง การแสดงออกซงอารมณสะเทอนใจใหประจกษ ทงน ทวเกยรต ชยยงยศ (2538: 16) ไดใหความหมายศลปวา หมายถง การแสดงออกเกยวกบความศรทธา เชอถอ ของแตละสมย และศลป พระศร ไดใหความหมายวา ศลป หมายถง วรรณคด ดนตร จตรกรรม ประตมากรรม และสถาปตยกรรม ซงศลปเหลานทาใหมวลมนษยเปนพนองกน ศลปไมมขอบเขต ไมมเชอชาต ไมมการแกงแยงแขงขนกนในผลประโยชน ศลปเปนสอสาคญทจะยกระดบจตใจของเราใหอยในอาณาจกรทสงสง และใหความหวงในอนาคตอนเปนอดมคตแกเรา (กรมศลปากร. 2542: 145) จงอาจสรปไดวา ศลป คอ การแสดงออกทางอารมณดานความเชอ ความศรทธาผานทางวรรณคด ดนตร จตรกรรม ประตมากรรม และสถาปตยกรรม สวนคาวา วฒนธรรม พจนานกรมราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 (2538: 757) ใหความหมายวา วฒนธรรม หมายถง สงททาใหเจรญงอกงามแกหมคณะ วถชวตของหมคณะ และกรมศลปากร (2542: คานา) ใหความหมายวฒนธรรม วา เปนจตวญญาณ และเทคนครปแบบในการดารงชพ และความกาวหนาทางศลปวทยาการในการพฒนาคณภาพชวตใหอยอยางสขกาย สบายใจ นอกจากน วฒนธรรมยงเปนเครองแสดงถงความเจรญ และเอกลกษณของชาต ประชาชนในชาตทเจรญแลวทงหลาย จงมความภมใจ ชวยปกปองรกษาวฒนธรรมของชาตดตน เพอเอกลกษณของชาตใหดารงอย อกทงวฒนธรรมยงเปนการรวมวถชวตของประชากรกลมหนง และคานยมทางวฒนธรรม เชน คานยมเกยวกบความด ความชว คานยมเกยวกบความสวยความงาม ศลปะ บนเทง และคานยมเกยวกบความสข ความทกขของคน (สมาน แสงมล และ สนท สมครการ อางองจากจฬาลงกรณมหาวทยาลย และทบวงมหาวทยาลย. 2545: 30) พระยาอนมานราชธน (กรมศลปากร. 2545: 79) แบงวฒนธรรมออกเปน 5 กลม ดงน กลมท 1 เผาพนธการดารงชพ (Life) เปนเรองเกยวกบรปรางหนาตา เผาพนธของคน การดารงชพ เชน อาหาร เสอผา ยารกษาโรค ตลอดจนทอยอาศย กลมท 2 สงคม (Social) เกยวของกบครอบครว การทามาหากน การอยรวมกน ตลอดจนพฒนาการเศรษฐกจ อตสาหกรรม และการเมองการปกครอง บางประเทศรวมกนเรยกวา สงคมเศรษฐกจการเมอง (Social economical aspect) กลมท 3 ศาสนาและจรยธรรม (Religion) เปนเรองของความเชอพนฐาน กรยามารยาท การประพฤตตลอดจนจารตประเพณ

20  

กลมท 4 สนทรยศาสตร (Aesthetic) เปนเรองของรสนยมความงาม ตลอดจนถงการละเลนพนเมอง เชน ภาพลกษณทประชาชนแสดงออกในดานดนตร การละคร ฟอนรา และภาพลกษณของทอยอาศย กลมท 5 ภาษาและวรรณกรรม (Language) เปนเรองของการสบสาน สบทอดความร เชน การพด การเขยน และการอาน เพอความเขาใจของเผาพนธ มหาวทยาลยศลปากร (2536: 37) ใหความเหนวา ศลปวฒนธรรม มาจากคาวา ศลป กบ วฒนธรรม เรมแพรหลายในหนงสอพมพนานกวา 20 ปมาแลว เพอตอตานการเมองยคเผดจการทใชอานาจรบวฒนธรรมตะวนตก โดยเฉพาะวฒนธรรมอเมรกนทเขามาครอบงาสงคมไทยอยางงมงาย ในระยะแรกๆ คาวา ศลปวฒนธรรม จงมความหมายแคบๆ ทเกยวของกบมรดกทางวฒนธรรมทควรแกการยกยองชนชมและอนรกษ เชน ศลปวตถสถาน ขนบธรรมเนยม ประเพณ พธกรรม และวรรณกรรมเทานน ดงนน ศลปวฒนธรรม จงหมายถง สงทแสดงถงเอกลกษณของชาต วถการดารงชวต รวมทงคานยมในเรองตางๆ ทมการปฏบต สบทอด ยกยองชนชม และอนรกษสบตอกนเพอคงความเฉพาะตวของชาตไว

2.3.2 ความสาคญของศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษา สถาบนอดมศกษามภารกจหลก 4 ประการ คอ (วจตร ศรสอาน. 2517: 10-11; อางองจาก

Higher Education : Report of the Committee Appointed by the Prime Minister under the chairmanship of Lord Robbins. 1963. p.6-7)

1) การสอนวชาการ และวชาชพเพอสนองความตองการกาลงคนของสงคม 2) การวจยคนควาเพอความกาวหนาทางวชาการ 3) การบรการทางวชาการแกสงคม 4) ถายทอดวฒนธรรมและปลกฝงการเปนพลเมองด ไพฑรย สนลารตน (2530: 286-289) เหนวาหนาทของมหาวทยาลยตามหลกสากลม 4 ประการ

และใหความเหนเกยวกบภารกจท 4 การทานบารงศลปวฒนธรรมวา ภารกจนจะเกดขนในประเทศดอยพฒนาทเคยเปนอาณานคมของประเทศตะวนตกมากอน โดยเปนผทสญเสยเอกราชและวฒนธรรมของตนเอง เมอมอสรภาพกจะตองหนมาเรงสงเสรมวฒนธรรมของตน มหาวทยาลยจงจะมบทบาทในดานวชาการ ความร การคนควา เผยแพร และวเคราะหประเมนเปนหลก ทงนทบวงมหาวทยาลยไดกาหนดบทบาทและภารกจดานการทานบารงศลปวฒนธรรมของสถาบนอดมศกษาไว ดงน (ทบวงมหาวทยาลย. 2533: 7-8)

1. ภารกจดานทานบารงศลปวฒนธรรม ควรมขอบเขตทกวางขวางขน โดยไมจากดอยเฉพาะ

21  

การอนรกษมรดกทางวฒนธรรมไทยเทานน แตรวมถงการศกษาทเนนใหความเขาใจในความเปนไทยอยางถองแท และการพฒนาคณลกษณะใหมทตองการ เพอนาไปสการอยรวมกนในประชาคมนานาชาตอยางมเอกลกษณและศกดศร

2. สถาบนอดมศกษาควรมงสงเสรมคณลกษณทางวฒนธรรมและคานยมทพงประสงคใหเกดขน แกบคคล องคกรและสงคม รวมถงการสรรคสรางบรรยากาศทางวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษาใหเปนตนแบบแกนกศกษา อาจารย และบคคลภายนอก

3. สถาบนอดมศกษาควรผสมผสานงานทานบารงศลปวฒนธรรมเขาเปนสวนหนงในการจดการ เรยนการสอน กจกรรมนกศกษษ ตลอดจนการจดสภาพแวดลอมตาง ๆในสถาบน

4. องคกรทางศลปวฒนธรรมควรมรปแบบและโครงสรางทหลากหลายขน และมทรพยากร พอเพยงในแงกาลงคน เงนทน และความรวมมอกบหนวยงานภายในและภายนอกสถาบน

2.3.3 บทบาทและการดาเนนงานดานการทานบารงศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษาไทย บทบาทการดาเนนงานการทานบารงศลปวฒนธรรมของสถาบนอดมศกษาไทย ถอกาเนดมา

นบตงแตจฬาลงกรณมหาวทยาลยไดรบการสถาปนาขนในประเทศไทย โดยมบทบาทหรอภารกจหลกทสาคญดานการทานบารงศลปวฒนธรรมของชาตในฐานะทเปนสถาบนอดมศกษา บทบาทนในเวลาตอมาไดถกกาหนดไวในพระราชบญญตมหาวทยาลย วทยาลยและสถาบนในสงกดกระทรวง ทบวง กรมตาง ๆ โดยตางยอมรบภารกจนวาเปนเรองสาคญทจะตองมความรบผดชอบในหนาทเดยวกน แตปจจบนบทบาทและหนาทดงกลาวของสถาบนอดมศกษาตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชนไมคอยชดเจน และเปนทพงของสงคมตามยคสมยทเปลยนไป ดวยเหตผล ดงน (สจรต บวพมพ และไสว ชยรตน. 2536: 122)

1. สถาบนอดมศกษาเปนแหลงรวมและผลตทรพยากรมนษยชนมนสมองจานวนประมาณรอย กวาสาขาวชาเพอออกไปพฒนาประชาชน สรางสรรคสงคมใหเจรญทดเทยมนานาอารยะประเทศ

2. สถาบนอดมศกษาเปนผนาในการศกษา คนควา วจย ทงวทยาศาสตร เทคโนโลยและ วฒนธรรมเพอความอยรอดของประเทศในยคทตองมการแขงขนระหวางประเทศมากขน

3. สถาบนอดมศกษาเปนสถานททมอสระเสรทางความคด และวชาการมากกวาองคกรใดๆใน ประเทศ อาจจะกลาวไดวาสถาบนอดมศกษาเปนภาพลกษณทประชาชนคาดหวงสง ทงนเพอทสถาบนอดมศกษาจะไดตอบแทนและทาประโยชนใหกบสงคมดวย นอกจากนมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดศกษาเกยวกบพระราชบญญตมหาวทยาลยของรฐ ในรายงานการศกษาวจย เรอง อดมศกษาไทย : วกฤตและทางออก พบวา มการกาหนดหนาทตามวตถประสงคของการจดตง คอ ทาหนาทในการสอน การวจย การบรการทางวชาการและการทานบารงศลปวฒนธรรม ในขณะทพระราชบญญตของสถาบนราชภฏไดกาหนดหนาทใหเปนสถาบนอดมศกษาเพอพฒนาทองถน ซงมความใกลชดกบทองถนโดยตรง โดยมงสงเสรมวฒนธรรมและภมปญญาในทองถนของตนเอง สรปไดวา ในสวนทเกยวกบศลปวฒนธรรม สถาบนอดมศกษาของรฐสวนใหญจะมงในความผสมกลมกลนศลปสงคมวฒนธรรมไทยกบนานาชาต (มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 2540: 175-177)

22  

และจากรายงานผลการสมมนาของทบวงมหาวทยาลย เรองการประเมนสมฤทธผลการจดการศกษาของสถาบนศกษาเอกชน สรปไดวา การประเมนการทานบารงศลปวฒนธรรมควรมเกณฑการประเมน ไดแก (ทบวงมหาวทยาลบ. 2540: 142)

1. โครงสรางขององคกร หมายถง หนวยงานทรบผดชอบ เชน ศนยวฒนธรรม ชมรม สโมสร การเขาเปนสมาชกสานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต (สวช.)

2. โครงสรางหลกสตร ควรเพมเนอหาในดานการทานบารงศลปวฒนธรรมในวชาทมการเรยน การสอน เชน เพมเตมในวชาหมวดศกษาทวไป หมวดวชาแกน หมวดวชาชพ วชาเลอก/เลอกเสร

3. จดกจกรรมทางดานศลปวฒนธรรมทปฏบตใหเปนรปธรรม 4. การจดสรรงบประมาณในดานการทานบารงศลปวฒนธรรม 5. การดาเนนการวจยดานศลปวฒนธรรม และการเผยแพรทางวฒนธรรมในรปสอตาง ๆ

ซงกจกรรมทางดานศลปวฒนธรรมทควรนามาปฏบตใหเปนรปธรรม อาจเปนไปตามขอบขายของเนอหาทางวฒนธรรมไทยทควรรณรงคและสบสาน 10 ประการ ประกอบดวย

1. สถาบนชาต ศาสนา พระมาหกษตรย 2. การเสรมสรางองคกรชมชนใหเขมแขง 3. ระเบยบวนยและคานยม 4. วถชวต ครอบครว และชมชนไทย 5. ขนบธรรมเนยมประเพณไทย 6. ภาษาไทย 7. คณธรรมและจรยธรรม 8. ภมปญญาไทย 9. การแตงกายแบบไทย 10. ศลปกรรมไทย

2.4 แนวคดการจดกจกรรมศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษา ไพฑรย สนลารตน (2530: 293-297) ไดสรปแนวคดเกยวกบการดาเนนงานดานการทานบารง

ศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษาวา ควรมหนาทในการศกษา คนควาวจยทางดานศลปวฒฯธรรมอยางตอเนอง และหลากหลาย เผยแพรและใหบรการแกประชาชน ตลอดจนมการสะสม เกบรกษาอยางตอเนอง และวลลภา เทพหสดน ณ อยธยา (2534: 10-11) มแนวคดวา สถาบนอดมศกษาควรมหนาทสอน วจย จดนทรรศการ จดกจกรรมตาง ๆ สาหรบนสตนกศกษา จดพพธภณฑ การเผยแพรและใหบรการวชาการดานการทานบารงศลปวฒนธรรม เชน การจดอบรม การจดประชม สมมนา เปนตน ซงอาจสรปไดวา การดาเนนการภารกจดานการทานบารงศลปวฒนธรรม มหลากหลายรปแบบการดาเนนงาน ซงอาจสรปรปแบบการดาเนนงานทสาคญๆ ดงน

23  

1. แนวคดดานการสอนศลปวฒนธรรม 2. แนวคดดานการวจยศลปวฒนธรรม 3. แนวคดการบรการวชาการดานการทานบารงศลปวฒนธรรม 4. แนวคดการจดกจกรรมนสตนกศกษาดานการทานบารงศลปวฒนธรรม 5. แนวคดการบรหารจดการดานศลปวฒนธรรม 2.4.1 แนวคดดานการสอนศลปวฒนธรรม กระทรวงศกษาธการ (2540: 14) ไดเสนอความเหนเกยวกบการจดหลกสตรการเรยนการสอน

ศลปวฒนธรรมไววา การสงเสรมการศกษาไทยควรจดการเรยนการสอนดานศลปวฒนธรรมทองถน ภมปญญาและเทคโนโลย เอกลกษณในการทามาหากน และการดารงชพ ภาษา ขนบธรรมเนยมประเพณ เพอใหเกดความรกและภมใจในวฒนธรรมพนถน ความรทเกยวกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาตและวฒนธรรมรอบตว ในดานของกรมศลปากร (2541: 22) ไดเสนอแนะเกยวกบการจดหลกสตรการเรยนการสอนวฒนธรรมในปจจบนวา ควรแบงหลกสตรการเรยนการสอนออกเปน 2 ประเภท คอ

1. หลกสตรทองถน คอ กระบวนการสอนวฒนธรรมพนบานหรอวฒนธรรมทองถน เพอใหคน ไดมความรความเขาใจในพนฐาน และพฒนาการของตนเอง เปนการจดการเรยนการสอนในดานเอกลกษณของทองถน มรดกทางวฒนธรรมและทางธรรมชาต ภมปญญาและเทคโนโลยของทองถนสาขาตาง ๆ เชน การทามาหากน ภาษาถน ประเพณ ศลปสาขาตาง ๆ

2. หลกสตรชาต คอ กระบวนการความรทเปนแบบมาตรฐานทวไปของสงคม ประกอบดวย วชาการตาง ๆ เชน กลมวชาประวตศาสตร สงคมของชาต หนาทพลเมอง ศลธรรมจรยธรรมของชาต ภาษาประจาชาต ศาสตรแขนงตางๆ

2.4.2 แนวคดดานการวจยศลปวฒนธรรม การวจยเปนการคนหาความจรงดวยวธการทางว?ยาศาสตร เพอใหเปนทเชอถอและประจกษแก

บคคลทวไป และสามารถนาไปใชประโยชนได ซงตองประกอบดวย 3 สวนสาคญ คอ วธการทนาเชอถอ เปนทยอมรบ และมผลการวจยทเปนขอคนพบใหม หรอความรใหม (วเชยร เกตสงห. 2537: 1) การวจยทางศลปวฒนธรรมใชหลกการวจยเชนเดยวกบการวจยทางวทยาศาสตร มทงการวจยเชงปรมาณ และการวจยเชงคณภาพ การวจยทนยมดาเนนการ คอ การศกษาจากเอกสาร วรรณกรรม หรอบทความตาง ๆ การศกษาจากวตถ จตรกรรม โบราณวตถโบราณสถาน ประวตศาสตร ฯลฯ ทเปนขอมลทางดานศลปวฒนธรรม หรอการสงเคราะหงานวจยทมปรากฏอยแลวงานทางดานศลปวฒนธรรมเปนงานทเปนนามธรรมมากกวารปธรรม เปนงานทตองมสานก และมรสนยมมากกวาการกระทาอยางฉาบฉวย โดยเฉพาะอยางยงศลปไมใชแกนของวฒนธรรม แตศลปเปนภาพสะทอนของวฒนธรรม (วรณ ตงเจรญ. 2543: 8)

24  

วรณ ตงเจรญ ไดเสนอแนะรปแบบการวจยทางศลปกรรมศาสตร ดงน (วรณ ตงเจรญ. 2543: 8-9) การวจยแบบกรณศกษา เปนการศกษาศลปนทงชวต และการสรางสรรคผลงาน ศกษาตวผลงานโบราณวตถ ศลปวตถ ทงเปนการศกษาระยะสนและระยะยาว การวจยเชงประวตศาสตร เปนการวจยพนฐานทเกยวกบประวตศาสตรศลป และความเปนมาในเรองราวตาง ๆ การวจยภาคสนาม เปนการวจยทเกยวของกบชมชน กลมชน หมบานชางทมความสมพนธกบศลปวฒนธรรมและบรบทตาง ๆ เชน ผลงานวจยศลปพนบาน เปนตน การวจยสารวจ เปนการวจยทใชขอมลจากการสารวจ หรอการใชแบบสอบถามเปนหลก ซงสามารถนามาใชรวมกบงานวจยรปแบบตาง ๆ เชน การวจยเชงประวตศาสตร หรอการประยกตใชกบการวจยทางดานศลปศกษา การวจยทดลอง เปนการวจยโดยทดลองปฏบตโดยตรง สามารถนามาประยกตใชกบกระบวนการหรอกลวธในการสรางสรรคงานศลปะในลกษณะตาง ๆ เชน การทดลองสรางสรรคภาพพมพหน การวจยผสมผสานระเบยบวธวจย เปนการวจยทสามารถประยกตระเบบวธวจยตาง ๆ มาใชใหเกดประโยชนสงสดในการแสวงหาองคความร เชน การวจยเชงประวตศาสตรกใชทงการวจยเอกสาร การวจยสารวจ การวจยภาคสนามผนวกกน

2.4.3 แนวคดเกยวกบการบรการวชาการดานการทานบารงศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยมหดล (2539: 5) ใหนยามของการบรการวชาการวา เปนการบรการทเกดขนอยาง

ตอเนอง และเปนการบรการวชาการใหกบบคลล หรอกลมบคคล และหนวยงานภายนอกมหาวทยาลย ประเภทของการใหบรการวชาการยงแบงเปน ประเภกใหเปลา ประเภทใหบรการโดยไมมงผลกาไร และประเภทหารายได สวนมหาวทยาลยสงขลานครนทรมความเหนวา งานบรการวชาการเปนกลไก หรอเครองมอทจะนาพาไปสจดมงหมายเพอความเปนเลศทางวชาการ เพราะเนอของงานบรการวชาการ หมายถง การพฒนาประสบการณทางวชาการ หรอพฒนาศกยภาพทางวชาการของบคคลและหนวยงาน การพฒนาองคความรและการสรางความสมพนธเชอมโยงระหวางมหาวทยาลยกบสงคมภายนอก ผลพลอยได คอ รายไดทจะนามาพฒนาไปสความเปนเลศและพงตนเองไดในระยะยาว (มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 2537: บทนา) สวนรปแบบการใหบรการวชาการมหลายรปแบบ ไดแก การฝกอบรม การศกษาดงาน การบรการวชาการผานสอสงพมพ การใหคาปรกษา การวเคราะหตวอยาง การจดนทรรศการและการแสดง (สชาดา ชนะจตร. 2540: 271-277) การฝกอบรม เปนกระบวนการพฒนาความร ทกษะ ทศนคตและการปฏบตงานของคนใหดขน การฝกอบรมเปนการกระทาเพอทาใหคนทาเปน คดเปน และสามารถชกนาใหคนทผานการอบรมไปแลวไดลงมอปฏบตจรง โดยการฝกอบรมมขนตอนหลก 3 ขนตอน คอ กอนการอบรมตองมการศกษาปญหา

25  

หาขอบกพรอง ขณะทาการอบรมตองพยายามขจดปญหาขอของใจและขอบกพรองตาง ๆ และหลงการอบรมตองมการตรวจสอบผลการฝกอบรมเพอปรบปรงแกไขการฝกอบรมในครงตอไป (เฉลยว บรภกด และ สวกจ ศรปดถา. 2527: 109)

2.4.4 แนวคดเกยวกบการจดกจกรรมนสตนกศกษาดานการทานบารงศลปวฒนธรรม การจดการเรยนการสอนในระดบอดมศกษา มความจาเปนตองจดกจกรรมนกศกษาใหเหมาะสม

กบสภาพแวดลอมและการเรยนการสอนเพอเปฯประโยชน ดงน (สาเนาว ขจรศลป. 2537: 12-13) 1. เพอดาเนนกจกรรมทสาคญของสถาบนอดมศกษา เชน การปฐมนเทศนกศกษา

การดาเนนงานเกยวกบวนยนกศกษา 2. เพอชวยใหนกศกษามความพรอมในการศกษาเลาเรยน โดยการจดบรการทสาคญ เชน

บรการอาหาร แนะแนว อนามย ทนการศกษา และบรการจดหางาน เปนตน 3. เพอชวยพฒนานกศกษา ใหเปนบคคลทสมบรณทงดานสตปญญา สงคม เอกลกษณ

อารมณ รางกาย และจตใจ ตลอดจนการฝกนกศกษาใหมลกษณะผนาและเปนพลเมองทด 4. เพอเสรมสรางบรรยากาศของสถาบนอดมศกษาใหเออตอการเรยนการสอน และพฒนา

นกศกษา 5. เพอชวยสถาบนอดมศกษาในการทานบารงศลปวฒนธรรม นอกจากน สาเนาว ขจรศลป (2537: 210-213) ใหความเหนเกยวกบการจดกจกรรม

ศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษาวามปญหา ดงน 1. ผบรหารไมใหความสนใจและการสนบสนนกจกรรมศลปวฒนธรรมเทาทควร ทงนอาจเปน

เพราะไมเขาใจ และไมตระหนกถงความสาคญของวฒนธรรมทมตอประเทศ 2. ขาดแคลนงบประมาณ ไดรบการสนบสนนงบประมาณนอยกวากจกรรมนกศกษาประเภทอน 3. ขาดแคลนบคลากร โดยเฉพาะอยางยงบคลากรทมความสามารถทางศลปวฒนธรรมแขนง

ตาง ๆ เพราะผบรหารไมไดใหความสนใจ 4. ขาดแคลนสถานท กจกรรมศลปวฒนธรรมมความจาเปนตองใชสถานทเพอการแสดง และ

สถานทตงชมรมกจกรรม 5. ขาดลกษณะผนา กจกรรมศลปวฒนธรรมทนกศกษาจดขนในปจจบนม 3 ประเภท ไดแก

ดานขนบธรรมเนยมประเพณ เทศกาล และวนนกขตฤกษ ดานวฒนธรรมพนบาน และดานหลกฐานทางวฒนธรรม โดยสวนใหญเปนกจกรรมเพอรกษาสบทอด หรอเผยแพรวฒนธรรม จงขาดกจกรรมเพอการแกไขและพฒนาวฒนธรรม

6. ขาดการประชาสมพนธทด กจกรรมสวนมากจะเนนเรองวธการและเนอหา ทาใหนกศกษา ทวไปไมคอยทราบขาวการจดกจกรรม

7. นกศกษาขาดความสนใจ ปจจบนมกจกรรมอน ๆนอกเหนอจากกจกรรมนกศกษา นกศกษา จงใหความสนใจกบสงตางๆ หรอกจกรรมอน ๆมากกวา

26  

2.4.5 แนวคดเกยวกบการบรหารจดการดานศลปวฒนธรรม ประเวศ วะส (2538: 62) ใหความเหนวา ยทธศาสตรวฒนธรรมกบการพฒนาโดยทวไป คอ

กองทนและการบรหารงานดานวฒนธรรม และเพอใหการบรหารจดการคลองตวและมประสทธภาพ ควรมการเพมเงนกองทนวฒนธรรมใหมจานวนมากพอ และการบรหารงานขององคกรควรเปนองคกรทอสระ และกรมศลปากร (2541: 83-84) ไดเสนอแนวคดในการพฒนาคณภาพศลปวฒนธรรมไทยใหประสบผลสาเรจวา ประกอบดวย

1. ผบรหารตองจรงจงกบนโยบายปฏบต 2. การเนนแผนปฏบตการ 3. การระดมใชทรพยากรเพอการรณรงค 4. การมอบภาระสวนรวมเปนตวนาการสนบสนนดวยกาลงคนและงบประมาณ 5. การใหกาลงใจ สรางแรงผลกดนแกผอนรกษศลปวฒนธรรมอนเปนมรดกไทย 6. การตงศนยปฏบตการเฉพาะในเรอง การพฒนาคณภาพศลปวฒนธรรมไทยกระจายไปใน

ภมภาคตาง ๆ ทงนอทย บญประเสรฐ (2536: 2-4) ใหความเหนวา ภารกจการบรหารงานดานวฒนธรรมทง

ระบบจะตองประกอบดวย การจดระบบงานวฒนธรรม การชนา การกาหนดทศทางการทางาน การดาเนนงานหรอการปฏบตการการสงเสรม การสนบสนน และการตดตาม โดยมจดมงหมายหรอผลสาเรจของงานอยทตวคนและสงคม ซงสะทอนออกมาในรปของการเหนคณคา มการยดถอปฏบต มการอนรกษ มการสงเสรมเผยแพร มการพฒนาใหกาวหนาหรอเหมาะสมยงขน สรฐ ศลปอนนต (2539: คานา) กลาววา ระบบการบรหารจดการวฒนธรรมของชาตจะบรรลเปาหมายได ตองคานงถงปจจย 2 ประการ คอ

1. นโยบายเพอแกปญหาวฒนธรรมทชดเจน ครอบคลมปญหาทกองคประกอบของเนอหาวฒนธรรม เชน ดานการดารงชพ ภาษา ศาสนา ศลปกบสงคม เศรษฐกจ และการเมอง

2. มระบบ กระบวนการ เทคนค และเครองมอในการดาเนนการ ไดแก ขอมลการคนควาวจย การเผยแพรปลกฝง การทานบารงรกษา การสบทอด การพฒนาอยางเหมาะสมถกตองตามประเภทของปญหาวฒนธรรมนน ๆ

นอกจากน อญชลพรรณ อมรววฒน (2536: 185) ใหความเหนวานอกจากบทบาทหนาทในการ บรหารและการวางแผนแลว ทศทางการดาเนนงานจะตองสอดคลองกบสภาพความเปนจรงทงปจจบนและอนาคต มการกาหนดกลมเปาหมายหลก การกาหนดขอบเขตงานทชดเจน ตลอดจนมการประชาสมพนธ ซงเปนกลยทธสาคญทจะทาใหการบรหารงานวฒนธรรมดาเนนไปสเปาหมาย

27  

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง การสารวจความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาทางดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ใชวธการวจยเชงสารวจและดาเนนการตามขนตอน ดงน การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง การสรางเครองมอทใชในการวจย การเกบรวบรวมขอมล การจดกระทาและการวเคราะหขอมล และสถตทใชในการวเคราะหขอมล

3.1 การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จานวน 335 คน กลมตวอยางทใชในงานวจยน ไดแก นสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 โดยใชการคานวนจากสตรยามาเน (Krejcie & Morgan. 1970) ทมความคลาดเคลอน 0.5 ไดกลมตวอยางจานวน 181 คน จากนนจงทาการสมแบบแบงชน (Stratified random sampling) ดงแสดงในตารา 2 ตาราง 2 ประชากรและกลมตวอยาง จาแนกตามคณะ

ท คณะ ประชากร กลมตวอยาง 1 คณะศกษาศาสตร 15 8 2 คณะมนษยศาสตร 15 8 3 คณะวทยาศาสตร 42 23 4 คณะสงคมศาสตร 13 7 5 คระแพทยศาสตร 24 13 6 คณะพยาบาลศาสตร 15 8 7 คณะสหเวชศาสตร 18 10 8 คณะเภสชศาสตร 15 8 9 คณะศลปกรรมศาสตร 40 22 10 คณะวศวกรรมศาสตร 14 8 11 วทยาลยนานาชาตเพอศกษาความยงยน 16 9 12 วทยาลยนวตกรรมสอสารสงคม 15 8

28  

ตาราง 2 (ตอ)

ท คณะ ประชากร กลมตวอยาง 13 วทยาลยโพธวชชาลย 19 10 14 สานกวชาเศรษฐศาสตรและนโยบายสาธารณะ 10 5

15 คณะวฒนธรรมสงแวดลอมและการทองเทยวเชงนเวศ

16 8

16 คณะพลศกษา 15 8 17 คณะทนตแพทยศาสตร 18 10 18 คณะเทคโนโลยและผลตภณฑการเกษตร 15 8 รวม 335 181

3.2 การสรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการเกบขอมลครงนเปนแบบสอบถามความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาทางดานศลปวฒนธรรม โดยมขนตอน ดงน

1. เอกสาร หนงสอ สงพมพตาง ๆ งานวจยทเกยวของกบความสาคญในการเสรมสรางภาวะ ผนา และแนวคดการจดกจกรรมศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษา รวมทงแบบสอบถามของเสถยร แปนเหลอ (2550: 146-147)

2. นาขอมลทไดมาสรางแบบสอบถามความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาทางดาน ศลปวฒนธรรมของนสตสโมสรนสต โดยสอบถามเกยวกบความตองการจาเปน และแนวทางการจดกจกรรมเพอเสรมสรางภาวะผนาทางดานศลปวฒนธรรมของนสตสโมสรนสต

3. นาแบบสอบถามทสรางเสรจแลวเสนอผทรงคณวฒเพอพจารณาตรวจสอบความเทยงตรง (Validity) แลวจงนาแบบสอบถามมาปรบปรงแกไข

4. นาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช (Try Out) กบนสตนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จานวน 30 คน เพอวเคราะหหาคาอานาจจาแนก

โดยหาคารอยละ 25 ของกลมคะแนนสง-กลมคะแนนตา จากนนใชการทดสอบท (t-test) เพอคดเลอกขอคาถามทมคาอานาจจาแนกตงแต 1.761 ขนไป ไวเปนขอคาถามเพอการวจย (Ferguson. 1981: 180) สาหรบขอคาถามทมคาอานาจจาแนกตากวาเกณฑ ผวจยจะไดนามาปรบปรงเนอหาและสานวนภาษารวมกบผทรงคณวฒอกครง

29  

5. นาแบบสอบถามไปวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) โดยวธการวเคราะหคาสม ประสทธแอลฟาตามวธของครอนบาค (Cronbach. 1970: 46) ไดคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบเทากบ .92 ลกษณะของแบบสอบถาม ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 แบบสอบถามความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาทางดานศลปวฒนธรรมของนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 แบบสอบถามนเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scales) 5 ระดบ ตามแบบ ของไลเครท (Likert Scale) และในตอนทายของแบบสอบถามแตละดาน จะมขอคาถามแบบปลายเปด เพอใหผตอบแบบสอบถามแสดงความคดเหนและใหขอเสนอแนะเพมเตม การใหคะแนนในการตอบแบบสอบถาม ผวจยกาหนดคานาหนกของคะแนน ดงน คะแนน 5 หมายถง ผตอบตองการมากทสด คะแนน 4 หมายถง ผตอบตองการมาก คะแนน 3 หมายถง ผตอบตองการปานกลาง คะแนน 2 หมายถง ผตอบตองการนอย คะแนน 1 หมายถง ผตอบตองการนอยทสด การแปลความหมายคาคะแนนเฉลยความตองการของผตอบแบบสอบถาม ผวจยกาหนดเกณฑ ดงน คาคะแนนเฉลยระหวาง 4.51-5.00 หมายถง ผตอบมความตองการจาเปน ในระดบมากทสด คาคะแนนเฉลยระหวาง 3.51-4.50 หมายถง ผตอบมความตองการจาเปน ในระดบมาก คาคะแนนเฉลยระหวาง 2.51-3.50 หมายถง ผตอบมความตองการจาเปน ในระดบปานกลาง คาคะแนนเฉลยระหวาง 1.51-2.50 หมายถง ผตอบมความตองการจาเปน ในระดบนอย คาคะแนนเฉลยระหวาง 1.00-1.50 หมายถง ผตอบมความตองการจาเปน

ในระดบนอยทสด

30  

3.3 การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยดาเนนการ ดงน ผวจยแจกแบบสอบถามใหกบนสตจานวน 181 คน ดวยตนเอง และรบคนดวยตนเอง

ตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถามทไดรบคนมา และดาเนนการวเคราะหขอมลตอไป เครองมอทใชในการเกบขอมล

3.4 การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. การวเคราะหคาสถตพนฐานของกลมตวอยางจาแนกตามตวแปรอสระทศกษา โดยหาคา ความถและคารอยละ

2. วเคราะหขอมลตามความมงหมายของการวจยขอท 1 เพอสารวจความตองการจาเปน ในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอศกษาความคดเหนของนสตโดยการหาคาคะแนนเฉลย (Mean) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

3. วเคราะหขอมลตามความมงหมายของการวจยขอท 2 เพอเปรยบเทยบความตองการจาเปน ในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ตามตวแปร ไดแก เพศ วเคราะหขอมลโดยการทดสอบท (t-test) สวนตวแปรคณะ/สาขาวชา ชนปทศกษา วเคราะหขอมลโดยหาคาความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-Way ANOVA) ในกรณทพบความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตจงทาการทดสอบเปนรายค โดยวธการของเชฟเฟ (Scheffé)

4. ขอมลทไดจากแบบสอบถามปลายเปด นามาพจารณารวบรวมขอคดเหน เสนอผลการ วเคราะหขอมลเชงบรรยาย และนาไปใชประกอบการอภปรายผลการวจย

5. นาขอมลทไดจากการวเคราะหขอมลมาสรางรปแบบของกจกรรมเพอเสรมสรางภาวะผนา ดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. สถตพนฐาน 1.1 คาความถ 1.2 คารอยละ

2. สถตทใชในการหาคณภาพเครองมอ 2.1 หาคาอานาจจาแนกแบบสอบถามโดยใชการทดสอบท (t-test) 2.2 หาคาความเชอมนของแบบสอบถาม โดยใชคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach. 1970: 46)

31  

3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน 3.1 การทดสอบความแตกตางคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยาง จาแนกตามตวแปรเพศ

วเคราะหขอมลโดยการทดสอบท (t-test) 3.2 การทดสอบความแตกตางคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยาง จาแนกตามตวแปรคณะ/สาขาวชา ชนปทศกษา วเคราะหขอมลโดยหาคาความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-Way ANOVA) ในกรณทพบความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตจงทาการทดสอบเปนรายค โดยวธการของเชฟเฟ (Scheffé)

32

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวจยครงน มความมงหมายเพอศกษาความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอใหการแปลความหมายและการวเคราะหขอมลเปนทเขาใจตรงกน ผวจยจงไดกาหนดสญลกษณตางๆ ดงตอไปน N แทน จานวนคนในกลมตวอยาง x แทน คาคะแนนเฉลย (Mean) S.D. แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) t แทน คาสถตทใชพจารณาใน t – distribution F แทน คาสถตทใชพจารณาใน F – distribution SS แทน ผลบวกกาลงสองของความเบยงเบนจากคาเฉลย (Sum of Squares) MS แทน คาเฉลยของผลบวกกาลงสองของคะแนน (Mean Squares) df แทน ระดบชนแหงความเปนอสระ (Degree of Freedom) p แทน คาความนาจะเปนของสถตทใชทดสอบจะตกอยในชวงปฏเสธสมมตฐาน * แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

4.1 การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล ในการนาเสนอผลการวเคราะหขอมล และการแปลผลการวเคราะหขอมลการวจยครงน ผวจยไดวเคราะหและเสนอในรปแบบตารางประกอบคาอธบายโดยเรยงลาดบหวขอเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 การวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหโดยการแจกแจงความถและหาคารอยละ ตอนท 2 การศกษาความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เปนรายขอและโดยรวม โดยหาคาคะแนนเฉลย (Mean) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ตอนท 3 การเปรยบเทยบความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามเพศ โดยใชการทดสอบ ท (t – test for independent sample) สวนชนปทศกษาและกลมสาขาวชา วเคราะหโดยการหาความแปรปรวนทางเดยว (One - Way Analysis of Variance) และเมอพบความแตกตางกนอยางม นยสาคญทางสถต จงทาการทดสอบเปนรายคโดยวธของเชฟเฟ (Scheffe) (Ferguson. 1981: 190)

33

4.2 ผลการวเคราะหขอมล ตอนท 1 การวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหโดยการแจกแจงความถ และหาคารอยละ ดงแสดงในตาราง 3 ตาราง 3 จานวนและคารอยละของนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒจาแนกตาม ตวแปรทศกษา

ตวแปรทศกษา จานวน (คน) รอยละ 1. สถานะ 1.1 ชาย 1.2 หญง

69 112

38.10 68.90

รวม 181 100.00 2. กลมสาขาวชา 2.1 กลมสาขาวชามนษยศาสตรและสงคมศาสตร 84 46.40 2.2 กลมสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ 59 32.60 2.3 กลมสาขาวชาวทยาศาสตรเทคโนโลย 38 21.00

รวม 181 100.00 3. ชนปทศกษา 3.1 ชนปท 1 9 5.00 3.2 ชนปท 2 73 40.30 3.3 ชนปท 3 56 30.90 3.4 ชนปท 4 และสงกวา 43 23.80

รวม 181 100.00 จากตาราง 3 แสดงวาจานวนนสตทตอบแบบสอบถามทงหมดจานวน 181 คน เปนนสตชายจานวน 69 คน (รอยละ 38.10) และเปนนสตหญง จานวน 112 คน (รอยละ 68.90) ดานกลมสาขาวชา พบวาเปนนสตสงกดกลมสาขาวชามนษยศาสตรและสงคมศาสตร จานวน 84 คน (รอยละ 46.40) กลมสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ จานวน 59 คน (รอยละ 32.60) และกลมสาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย จานวน 38 คน (รอยละ 21.00)

34

ดานชนปทศกษา พบวาเปนนสตเปนชนปท 1 จานวน 9 คน (รอยละ 5.00 ) ชนปท 2 จานวน 73 คน (รอยละ 40.30) ชนปท 3 จานวน 56 คน (รอยละ 30.90) และชนปท 4 และสงกวา จานวน 43 คน (รอยละ 23.80) ตอนท 2 การวเคราะหความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวมและเปนรายขอ โดยการวเคราะหคาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐาน ดงแสดงในตาราง 4 ตาราง 4 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวมและเปนรายขอ

ความตองการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม

N = 181 ระดบความตองการจาเปน x S.D

1. ความรเกยวกบภาวะผนา 4.23 0.72 มาก 2. ความรเกยวกบบทบาทหนาทของผนา 4.13 0.75 มาก 3. ความคดรเรมสรางสรรค 4.34 0.75 มาก 4. การพฒนาคณธรรม จรยธรรม เชน ความซอสตย ความเสยสละ ความรบผดชอบ ความขยนอดทน ระเบยบวนย ความสามคค

4.23 0.75 มาก

5. การตดสนใจ 4.28 0.74 มาก 6. เทคนคการพดโนมนาวจตใจ 4.26 0.76 มาก 7. การพดเพอใหผฟงคลอยตาม 4.17 0.82 มาก 8. การพดเพอใหผฟงปฏบตตาม 4.23 0.77 มาก 9. การพดเพอเปลยนความเชอ ความคด 3.99 0.84 มาก 10. ความรในการกาหนดจดมงหมายในอนาคต 4.23 0.72 มาก 11. วธการกาหนดจดมงหมายทด 4.29 0.74 มาก 12. วธการใชน าเสยงเพอถายทอดอารมณ ความรสก 4.24 0.81 มาก 13. การแสดงออกทางกรยาเพอถายทอดอารมณ ความรสก 4.19 0.77 มาก

35

ตาราง 4 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวมและเปน รายขอ (ตอ)

ความตองการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม

N = 181 ระดบความตองการจาเปน x S.D

14. การสอสารในทประชมอยางมประสทธภาพ 4.27 0.73 มาก 15. การสรางความเชอมนในตนเอง 4.25 0.81 มาก 16. การสรางมนษยสมพนธ 4.26 0.75 มาก 17. การปรบตว 4.20 0.79 มาก 18. การบรหารงานแบบยดหยน 4.18 0.78 มาก 19. ความรดานการจดการศลปวฒนธรรม 4.06 0.83 มาก 20. ความรดานการสรางสรรคและพฒนาศลปะภมปญญาไทย 4.08 0.90 มาก 21. ความรดานพหวฒนธรรม 4.06 0.90 มาก

โดยรวม 4.20 0.50 มาก จากตาราง 4 แสดงวานสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.20, S.D. = 0.56) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาทกขออยในระดบมาก

36

ตาราง 5 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามสถานะ

ความตองการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม

(n = 181) ชาย

(n = 69) หญง

(n = 112) x S.D. ระดบ

ความตองการจาเปน

x S.D. ระดบ ความตองการ

จาเปน โดยรวม 4.16 0.50 มาก 4.21 0.50 มาก

จากตาราง 5 แสดงวานสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ในสถานะเพศชายและเพศหญง มตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม โดยรวมอยในระดบมาก

37

ตาราง 6 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามตวแปรกลมสาขาวชา

จากตาราง 6 แสดงวานสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ในกลมสาขาวชามนษยศาสตรและสงคมศาสตร กลมสาขาวชาวทยาศาสตร

สขภาพ และกลมสาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย มตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม โดยรวมอยในระดบมาก

ความตองการเสรมสราง

ภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม

(n = 181)

กลมสาขาวชามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

(n = 84)

กลมสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ

(n = 59)

กลมสาขาวชาวทยาศาสตรเทคโนโลย

(n = 38) x S.D. ระดบ

ความตองการจาเปน

x S.D. ระดบ ความตองการ

จาเปน

x S.D. ระดบ ความตองการ

จาเปน โดยรวม 4.29 0.48 มาก 4.21 0.40 มาก 3.96 0.60 มาก

37

38

ตาราง 7 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามตวแปรชนปทศกษา

ความตองการเสรมสรางภาวะ

ผนาดานศลปวฒนธรรม

ชนปท 1 (n = 9 )

ชนปท 2 (n = 73 )

ชนปท 3 (n = 56 )

ชนปท 4 และสงกวา (n = 43 )

x S.D. ระดบ ความตองการจาเปน

x S.D. ระดบ ความตองการจาเปน

x S.D. ระดบ ความตองการจาเปน

x S.D. ระดบ ความตองการจาเปน

โดยรวม 4.00 0.38 มาก 4.23 0.48 มาก 4.29 0.51 มาก 4.05 0.50 มาก

จากตาราง 7 แสดงวานสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ชนปท 1 ชนปท 2 ชนปท 3 และชน ปท 4 และสงกวา มตองการจาเปน เพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม โดยรวมอยในระดบมาก

38

39

ตอนท 3 การเปรยบเทยบความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามตวแปร สถานะ วเคราะหขอมลโดยใชการทดสอบ ท (t - test) สาหรบตวแปร กลมสาขาวชา และชนปทศกษา วเคราะหโดยการหาความแปรปรวนทางเดยว (One-Way Analysis of Variance) และเมอพบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต จงทาการทดสอบเปนรายคโดยวธของเชฟเฟ (Scheffe) ดงแสดงในตาราง 6 - 9 ตาราง 8 การเปรยบเทยบความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวมจาแนกตามสถานะ

ความตองการเสรมสรางภาวะผนา

ดานศลปวฒนธรรม

ชาย (n = 69)

หญง (n = 112)

t p

x S.D. x S.D. โดยรวม 4.16 0.50 4.21 0.50 -.67 0.50

จากตาราง 8 นสตชาย และนสตหญงสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มความตองการจาเปนเพอเสรม สรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม โดยรวมไมแตกตางกน ตาราง 9 การเปรยบเทยบความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามตวแปร กลมสาขาวชา

ความตองการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม

แหลงความแปรปรวน

df

SS MS F p

โดยรวม

ระหวางกลม ภายในกลม รวม

2 178 180

2.855 42.544 45.399

1.428 0.239

5.973 0.003

จากตาราง 9 แสดงวานสตทเรยนกลมสาขาวชาตางกน มความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม โดยรวมพบวาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพบความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต จงทาการทดสอบเปนรายคโดยวธ ของเชฟเฟ (Scheffe’) ดงแสดงในตาราง 8

40

ตาราง 10 การทดสอบความแตกตางของ ความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม ของนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรม โดยรวม จาแนกตามกลมสาขาวชา เปนรายค

กลมสาขาวชา x

กลมสาขาวชามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

กลมสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ

กลมสาขาวชาวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย 4.29 4.21 3.96

กลมสาขาวชามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

4.29

*

กลมสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ

4.21 *

กลมสาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

3.96

จากตาราง 10 แสดงวา นสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กลมสาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย มความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม แตกตางกบนสตกลมสาขาวชามนษยศาสตรและสงคมศาสตร และกลมสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ อยางมนยสาคญทระดบ .05 สวนคอนๆ ไมพบความแตกตาง

41

ตาราง 11 การเปรยบเทยบความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยรวม จาแนกตามตวแปร ชนปทศกษา

สมรรถภาพเชงวชาชพ

แหลงความแปรปรวน

df

SS MS F p

รวม

ระหวางกลม ภายในกลม รวม

3 177 180

1.839 43.560 45.399

0.613 0.246

2.491 0.062

จากตารางท 11 แสดงวานสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ระดบชนปตางกน มความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม โดยรวมไมแตกตางกน ตาราง 12 คาความถของขอเสนอแนะของนสตตอความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ระดบความถ 1. เนนความรในเรองของทกษะการพด การสอสาร 28 2. นสตสวนใหญยงขาดทกษะผนา 25 3. ความคาดหวงจากการใหความรทางศลปวฒนธรรมจะกอใหเกดกจกรรมทางวฒนธรรมเพมขน

18

4. เปนการเสรมสรางทด เหมาะสมกบหนาททรบผดชอบ 18 5. กจกรรมทางศลปวฒนธรรมมนอย 17 6. ควรใหความสาคญในการสรางเสรมคณธรรม จรยธรรม 8

จากตารางท 12 นสตมความคดเหนเพมเตมตอความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม สาหรบนสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ดงน เนนความรในเรองของทกษะการพด การสอสาร นสตสวนใหญยงขาดทกษะผนา ความคาดหวงจากการใหความรทางศลปวฒนธรรมจะกอใหเกดกจกรรมทางวฒนธรรมเพมขน เปนการเสรมสรางทด เหมาะสมกบหนาททรบผดชอบ กจกรรมทางศลปวฒนธรรมมนอย ควรใหความสาคญในการสรางเสรมคณธรรม จรยธรรม

42  

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1 ความมงหมายของการวจย

1. เพอสารวจความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสต สโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

2. เพอเปรยบเทยบความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบ นสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทงในภาพรวมและเปนรายขอ จาแนกตามเพศ กลมสาขาวขา และชนปทศกษา

3. เพอสรางรปแบบการฝกอบรมการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสต สโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

5.2 สรปผลการวจย

1. นสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะ ผนาดานศลปวฒนธรรม โดยภาพรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ

2. นสตชาย และนสตหญงสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มความตองการจาเปน เพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม โดยภาพรวมอยในระดบมาก และไมแตกตางกน

3. นสตทเรยนกลมสาขาวชาตางกน มความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดาน ศลปวฒนธรรม โดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

4. นสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ระดบชนปตางกนมความตองการจาเปนเพอ เสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม โดยรวมไมแตกตางกน

5. จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบภาวะผนา และการสารวจความตองการ จาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาทางศลปวฒนธรรม พบวา คณลกษณะภาวะผนาทางศลปวฒนธรรมทจาเปนตองเสรมสรางตามลาดบความสาคญ ดงน

5.1 ความคดรเรมสรางสรรค 5.2 วธการกาหนดจดมงหมาย 5.3 การตดสนใจ 5.4 การสอสารในทประชมอยางมประสทธภาพ 5.5 การสรางมนษยสมพนธ

43  

5.6 เทคนคการพดโนมนาวจตใจ 5.7 การสรางความเชอมนในตนเอง 5.8 วธการใชน าเสยงเพอถายทอดอารมณ ความรสก 5.9 ความรเกยวกบภาวะผนา 5.10 การพฒนาคณธรรม จรยธรรม ในจตใจ เชน ความซอสตย ความเสยสละ

ความรบผดชอบ ความขยนอดทน ระเบยบวนย ความสามคค 5.11 การพดเพอใหผฟงปฏบตตาม 5.12 ความรในการกาหนดจดมงหมายในอนาคต 5.13 การปรบตว 5.14 การแสดงออกทางกรยาเพอถายทอดอารมณ ความรสก 5.15 การบรหารงานแบบยดหยน 5.16 การพดเพอใหผฟงคลอยตาม 5.17 ความรเกยวกบบทบาทหนาทของผนา 5.18 ความรดานการสรางสรรคและพฒนาศลปะภมปญญาไทย 5.19 ความรดานการจดการศลปวฒนธรรม 5.20 ความรดาน พหวฒนธรรม 5.21 การพดเพอเปลยนความเชอ ความคด

5.3 อภปรายผล

1. การสารวจความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสต สโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ในภาพรวม พบวานสตสโมสรนสตมความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมอยในระดบมาก และพจารณาในรายขอคาถามพบวา มความตองการจาเปนอยในระดบมากทกขอ ทงนอาจเนองมาจากนสตเหนความสาคญของการนาทกษะทางดานภาวะผนาไปใชในการดาเนนการของฐานะนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ คอตองมความสามารถในการนานสตคนอนๆ ปฏบตกจกรรมนสตอยางสรางสรรคได ดงทไพฑรย เจรญพนธวงศ (2530 : 5 ) ใหความเหนวาใหความเหนวา พฤตกรรมความเปนผนาจะเปนเครองบงชใหเหนวาผนนมคณสมบตและภาวะผนา มความสามารถและมลกษณะผนาเหมาะสมเพยงใด ตวอยางทเหนไดชดเจนกคอ ในกรณทผนาจาเปนตองเปลยนแปลงองคการเพอใหทนกบสถานการณโลกปจจบน ผนาขององคการจะตองทาการรณรงค ตดตอสอสารกบผใตบงคบบญชาใหเขาใจ และรบทราบวถทางและนโยบาย ตลอดจนความจาเปนทจะตองเปลยนแปลง เพอกระตนและเสรมสรางความรวมมอในการปฏบตงานของบคลากรภายในองคการใหมประสทธภาพ ผนาจงตองมความสามารถในการจงใจคนใหทางาน อาจกลาว

44  

ไดวาผนาเปนทรพยากรบคคลทสาคญทสดขององคการ และในแงของศลปวฒนธรรมไทยทมกระแสการอนรกษเพมขน เพอรองรบการเขาสอาเซนอยางมเอกลกษณเฉพาะตว อาจเปนสาเหตใหนสตมความกระตอรอรนในการแสวงหาความรในเรองของการจดการศลปวฒนธรรม การสรางสรรคพฒนาศลปะภมปญญาไทย และความรดานพหวฒนธรรม เพอการอนรกษ ฟนฟศลปวฒนธรรม ตามทวลลภา เทพหสดน ณ อยธยา (2538 : 151) ทกลาวไววา กจกรรมดานศลปวฒนธรรมเปนการพฒนาใหนกศกษามความเปนไทย ภาคภมใจในเอกลกษณของชาต ชนชมศลปวฒนธรรม ระเบยบ ประเพณ ดนตร นาฏศลปไทย และพฒนานกศกษาใหมบคลกภาพ มความสามคค มความประพฤตทดงาม ทงนจากงานวจยของพรพมพ สารกษ (2556 : 58) ทศกษาเรอง ความคดเหนของการเขารวมกจกรรมนกศกษา สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา นกศกษาเหนดวยกบกจกรรมนกศกษาดานศลปวฒนธรรมในระดบปานกลาง สวนดานอนๆเหนดวยในระดบมาก ซงอาจเปนเพราะกจกรรมดานศลปวฒนธรรมไมตรงกบความตองการของนกศกษา นกศกษาไมรถงคณคาความสาคญของศลปวฒนธรรมเทาทควร รวมถงนกศกษายงขาดความคดสรางสรรคเชงอนรกษวฒนธรรม จงเปนสาเหตทาใหนกศกษามองไมคอยเหนถงความสาคญของการเขารวมกจกรรมดาน ศลปวฒนธรรม

จงเหนไดวากจกรรมทางดานศลปวฒนธรรมยงไดรบความสนใจนอยทงในแงทมหาวทยาลยจดกจกรรมใหแกนสต และในแงทนสตจดกจกรรมดานศลปวฒนธรรมขนเอง

2. การเปรยบเทยบความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม ของนสตชาย และนสตหญงสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒในภาพรวมไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานการวจยทตงไว อาจเนองมาจากนสตขาย และนสตหญงเหนถงความสาคญของทกษะภาวะผนาในการนาไปใชใหเกดประโยชนตอหนาทการเปนนสตสโมสรนสต สามารถนาความรมาใชประโยชนในการจดกจกรรมนสตดานศลปวฒนธรรมในทางสรางสรรคซงนอกเหนอจากการจดกจกรรมเพออนรกษเพยงอยางเดยว ความตองการในการขยายกจกรรมดานศลปวฒนธรรมทเพมขนเพอเปนการสรางเอกลกษณของนสตเอง จงทาใหนสตมความตองการในการพฒนาทกษะภาวะผนา และเสรมสรางความรดานศลปวฒนธรรม ดงทสาเนาว ขจรศลป (2538 : 117) กลาววา นกศกษาในสถาบนอดมศกษาโดยทวไปอยระหวางวยรนตอนปลายและผใหญตอนตน นกศกษาทงหญงและชายตางมพละกาลงและความคด มความสนใจและความตองการอยากรอยากเหน นกศกษาจงมความพรอมอยางเตมทในการเรยนร และการทางานอยางเขมแขงอดทนดวยอดมการณและความบรสทธใจ และทงนจากงานวจยของ นวรตน โฉมงาม (2556 : 62) ทศกษาเรองทศนคตของนกศกษาทมตอการเขารวมกจกรรมดานศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยรามคาแหง พบวา นกศกษาชายและนกศกษาหญงมทศนคตตอการเขารวมกจกรรมดานศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยรามคาแหงในแตละดานและโดยรวมไมแตกตางกน

45  

3. นสตทเรยนกลมสาขาวชาตางกน มความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดาน ศลปวฒนธรรม ในภาพรวมแตกตางกน โดยนสตกลมสาขาวชาวทยาศาสตรเทคโนโลยมความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมตางกบกลมสาขาวชามนษยศาสตรและสงคมศาสตร และกลมสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพอยางมนยสาคญทางสถต ซงตรงกบสมมตฐานทตงไว อาจเนองมาจากการเรยนในศาตรทแตกตางกน ความสนใจทตางกนจงสงผลใหความตองการแตกตางกน การทากจกรรมของนสตกจะเนนในดานทตางกนออกไป โดยกลมสาขาวชาวทยาศาสตรเทคโนโลยอาจจะใหความสาคญกบความกาวหนาของเทคโนโลย ซงสงเหลานทาใหนสตหางไกลจากศลปวฒนธรรมออกไป รวมถงในดานของภาวะผนานสตในสาขาวชาวทยาศาสตรเทคโนโลยอาจจะไมเหนความสาคญ เพราะเนนไปทการใชเทคโนโลยในการทางานมากกวาการใชกาลงคน จงทาใหนสตกลมสาขาวชาวทยาศาสตรเทคโนโลยมความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมแตกตางไป ดงทชาญชย อนทรประวต (2545 : 4-5) ไดกลาวถงลกษณะของการเขารวมกจกรรมทนอยเกนไป อาจเปนเพราะนกศกษาสนใจในวชาการ ตองการเรยนเพยงอยางเดยว หรอเปนนกศกษาทไมสนใจอะไรเลย หรอนกศกษาเกบตว ซงสอดคลองกบงานวจยของสหสวรรษ ผลอรรถ (2551 : 69) ไดทาการศกษาเรองความคดเหนของนกศกษามหาวทยาลยเซนตจอหนตอการเขารวมกจกรรมนกศกษา พบวา นกศกษาทศกษาในคณะวชาทตางกน มความคดเหนตอการเขารวมกจกรรมนกศกษาดานวชาการ ดานศลป วฒนธรรม ดานการบาเพญประโยชนและโดยรวมแตกตางกน อาจเนองมาจากลกษณะการเรยนและกจกรรมเปนลกษณะเฉพาะของแตละวชาทมอทธพลตอการเขารวมกจกรรมนกศกษา รวมทงความแตกตางทเกดจากบคลกภาพ และความสนใจ

4. นสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ระดบชนปตางกนมความตองการจาเปนเพอ เสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม ในภาพรวมไมแตกตางกนซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว อาจเนองมาจากนสตสโมสรแตละชนปมการดาเนนงานดานกจกรรมของสโมสรนสตตามๆกนมาจากรนพ ไดรบแนวคด แนวปฏบตทสงผานจากรนพสรนนอง จงไมไดมการพฒนาการจดกจกรรมรปแบบใหมๆ ทงนการจดกจกรรมเพอเสรมสราง พฒนานสตสโมสรใหมความพรอมในการทาหนาทนสตสโมสรยงมไมเพยงพอทจะสามารถสรางสรรค อนรกษ ถายทอดศลปวฒนธรรมได ดงท สชาญ โกศน (2539 : 1) กลาววา กจกรรมชวยพฒนานกศกษาใหรจกทางานเปนทม มความคดรเรมสรางสรรค ฝกการแกปญหาและการตดสนใจ มความรสก ความคดเหน ความรบผดชอบ ตลอดจนพฒนาวฒภาวะทางอารมณ สอดคลองกบงานวจยของ นพคณ สดประเสรฐ (2552 : 62) ทศกษาเรองความคดเหนของนกศกษาสถาบนบณฑตพฒนศลปตอการเขารวมกจกรรมการแสดงนาฏศลป ดนตร พบวานกศกษาทศกษาในระดบชนปแตกตางกน มความคดเหนตอการเขารวมกจกรรมการแสดงนาฏศลป ดนตร โดยรวมไมแตกตางกน

46  

5. จากการสารวจความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสามารถ กาหนดรปแบบเพอใชในการฝกอบรมการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสต โดยควรมหวขอเนอหา ดงน

5.1 ความรเกยวกบภาวะผนาและบทบาทหนาทของผนา นสตจาเปนตองมความรเกยวกบ ภาวะผนา และบทบาทหนาทของผนาในเรองตาง ๆ ไดแก ความหมายของผนา ความสาคญของผนา คณสมบตของผนา คณลกษณะของผนาทด ทงนตามความคดเหนของนสตใหความเหนวา นสตทเขามาเปนนสตสโมสรยงขาดทกษะในการนาผอน นานสต ซงอาจสงผลเสยตอการเปนผนาในอนาคตการทางานได นสตบางคณะยงบรหารงานสโมสรนสตไดไมประสบความสาเรจ กจการสโมสรนสตไมเขมแขง ดงนนความรเกยวกบภาวะผนาและบทบาทหนาทของผนาจงเปนพนฐานทนสตสโมสรนสตควรไดรบเพอพฒนาภาวะผนาใหเพมขนในฐานะทเปนตวแทนของคณะในการทาหนาทแทนนสตทกคน เพอใหนสตมความรสามารถนาไปใชในการบรหารจดการการดาเนนงานของสโมสรนสตไดอยางรเรมสรางสรรค นาการจดกจกรรมทเหมาะสมและมประโยชน สอดคลองกบจมพล หลมพานช (2539 : 352) กลาวถงคณลกษณะของผนาวา ตองมความร ความเชยวชาญในเรองเทคนค รจกวธการทางาน รจกบทบาท รจกการวางแผนการทางาน เปนตน โดยเฉพาะผนาทมความรอบรยงเพมความนาเชอถอแกผรวมงานมากขน ดงนนหากนสตสโมสรนสตในฐานะเปนตวแทน เปนผนานสตมความรพนฐานดานน จะชวยใหนสตมคณสมบตทเหมาะสม สามารถดาเนนงานสโมสรนสตไดอยางมประสทธภาพ

5.2 ศลปะการสอสารและการจงใจ นสตจาเปนตองมความรเกยวกบการสอสาร และการจงใจ ในเรองตาง ๆ ไดแก หลกการสอสาร กระบวนการสอสาร การสอสารดวยนาเสยงและอารมณ คณสมบตของนกพด วธการพดจงใจโนมนาวใจ ทงนตามความคดเหนของนสตใหความเหนวา นสตสโมสรควรไดรบการพฒนาทกษะการพดในทชมชน พฒนาทกษะการสอสารใหมประสทธภาพ ทกษะการพดจงใจเพอโนมนาวความคดเหนเพอนนสตอยางมคณธรรม จรยธรรม ซงทกษะการสอสารเปนทกษะทมความจาเปนสาหรบการทางานรวมกนกบบคคลหลายฝาย หลายหนวยงาน การทางานเปนทมทตองอาศยการสอสารเพอการดาเนนงานใหสาเรจ ดงทอานนท ปนยารชน (2541 : 28) กลาววา ผนาสาหรบสงคมไทยในยคโลกาภวตนนน ตองมความสามารถในการพด การสอสารกบบคคลอนไดอยางเขาใจ และตามแนวคดของคนส; และดอนเนล (Koontz; and Donnel. 1976: 822) ทกลาววาการเปนผนาทดนนอยางนอยทสดจะตองมองคประกอบทผนาตองสรางความเขาใจ ไดแก ความสามารถในการเขาถงความแตกตางของมนษย ความสามารถในการชกจ.และใหกาลงใจในการปฏบตงาน และความสามารถในการพฤตกรรมการบรหารได 5.3 ความรดานการจดการศลปวฒนธรรม นสตจาเปนตองมความรในการบรหารจดการศปลวฒนธรรม ในเรองตางๆ ไดแก ความรดานการจดการศลปวฒนธรรม ความรดานการสรางสรรคและพฒนาศลปะภมปญญาไทย ความรดานพหวฒนธรรม ความรดานวฒนธรรมเหลานเปนความรพนฐานในการบรหารจดการงานดานศลปวฒนธรรม ชวยสงเสรมใหนสตมความเขาใจในงานศลปวฒนธรรมมากขน

47  

ซงอาจจะสงผลตอการเปลยนมมมอง เปลยนแนวคดในการสรางกจกรรมดานศลปวฒนธรรมในรปแบบใหม เพราะเนองจากมความรในเรองวฒนธรรมอยางลกซง และมความรเรองพหวฒนธรรมซงเปนเรองทจาเปนตอการปรบตวของสงคมยคปจจบน และไมทอดทงในเรองของภมปญญาไทย ภมปญญาทองถน เพอนามาผสมผสานใหเกดวฒนธรรมรวมสมย ดงทมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดศกษาเกยวกบพระราชบญญตมหาวทยาลยของรฐ ในรายงานการศกษาวจย เรอง อดมศกษาไทย : วกฤตและทางออก พบวา มการกาหนดหนาทตามวตถประสงคของการจดตง คอ ทาหนาทในการสอน การวจย การบรการทางวชาการและการทานบารงศลปวฒนธรรม ในขณะทพระราชบญญตของสถาบนราชภฏไดกาหนดหนาทใหเปนสถาบนอดมศกษาเพอพฒนาทองถน ซงมความใกลชดกบทองถนโดยตรง โดยมงสงเสรมวฒนธรรมและภมปญญาในทองถนของตนเอง สรปไดวา ในสวนทเกยวกบศลปวฒนธรรม สถาบนอดมศกษาของรฐสวนใหญจะมงในความผสมกลมกลนศลปสงคมวฒนธรรมไทยกบนานาชาต (มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 2540 : 175-177) ทงนจากการศกษาเอกสารพบปญหาการจดกจกรรมศลปวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษาวา หนงในประเดนปญหาทพบคอ ขาดลกษณะผนา กจกรรมดานศลปวฒนธรรมทนกศกษาจดขนในปจจบนม 3 ประเภท ไดแก ดานขนบธรรมเนยมประเพณ เทศกาล และวนนกขตฤกษ ดานวฒนธรรมพนบาน และดานหลกฐานทางวฒนธรรม โดยสวนใหญเปนกจกรรมเพอรกษาสบทอด หรอเผยแพรวฒนธรรม จงขาดกจกรรมเพอการแกไขและพฒนาวฒนธรรม (สาเนาว ขจรศลป. 2537: 210-213)

5.4 ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช จากการศกษาพบวา นสตสโมสรนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒมความตองการในการเสรมสรางทกษะภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมทกดานอยในระดบมาก จงควรนาขอมลทไดไปใชในการพฒนากจกรรม พฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางทกษะภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม รวมทงเหนถงความสาคญในการใหความรในเรองการบรหารจดการดานวฒนธรรมแกนสต นอกเหนอจากทบรรจเปนหลกสตรเฉพาะแลว เพอใหนสตมความรสามารถนามาพฒนางานศลปวฒนธรรมในเชงสรางสรรคได ขอเสนอแนะในการจยครงตอไป

1. มการพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางทกษะภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม เพอตอบสนองความตองการของนสต

2. มการศกษารปแบบการจดกจกรรมดานศลปวฒนธรรม ในแงของความพงพอใจตอกจกรรม ดานศลปวฒนธรรม ความคาดหวงตอกจกรรมดานศลปวฒนธรรม ทศนคตตอกจกรรมดานศลปวฒนธรรม

3. การศกษาเพอพฒนารปแบบการจดกจกรรมดานศลปวฒนธรรมใหเปนไปในเชงสรางสรรค เชงพฒนา นอกเหนอจากการอนรกษ สบสาน

48  

บรรณานกรม

กรมศลปากร. (2541). การศกษาวฒนธรรมทองถนกบการเพมประสทธภาพของสถาบนสงเสรม ศลปวฒนธรรมของกรมศลปากรและการทองเทยวกบการพฒนาทางวฒนธรรม. กรงเทพฯ: บรษทประชาชน.

------------. (2542). แนวทางการทานบารงรกษามรดกทางวฒนธรรมทองถน. กรงเทพฯ : บรษทประชาชน.

------------. (2542). วฒนธรรม อารยธรรม ภมปญญาและเทคโนโลย. พมพครงแรก. กรงเทพฯ : มด เนตเวรก.

กระทรวงศกษาธการ. (2540). ระบบการวฒนธรรม. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. จฬาลงกรณมหาวทยาลย และทบวงมหาวทยาลย. (2545). เอกสารประกอบการประชม

ทางวชาการ เรอง การสรางดชนบงชและเกณฑการประเมนคณภาพทางศลปวฒนธรรม วนพธท 2 ตลาคม 2545 ณ โรงแรมปรนซพาเลซ. กรงเทพฯ : คณะศลปศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จมพล หลมพานช. (2539). เอกสารการสอนชดวชาองคการและการจดการ หนวยท 9-15. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาการจดการ. พมพครงท 20. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

เฉลยว บรภกด และสวกจ ศรปดภา. (2527). “การฝกอบรมเพอการพฒนา”, พฒนศกษาศาสตร. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ชาญชย อนทรประวต. (2545). กจกรรมนกศกษา เรองของการเลนทตองบรหารจดการโดยผรจรงและตอง ทาจรงๆ. ใน เอกสารประกอบโครงการประชมสมมนาพฒนาการบรหารและแนวทางสงเสรม ความกาวหนาบคลากรดานกจการนกศกษา ในสถาบนอดมศกษาเอกชน. หนา4-5.

ทองคณ หงสพนธ. (2547, 24-26มนาคม). ทบทวนภมปญญาทาทายความร. เอกสารประกอบการประชม ประจาปทางมานษยวทยา ครงท 3.

ทบวงมหาวทยาลย. (2533). วตถประสงค นโยบาย มาตรการและเปาหมายของแผนอดมศกษา ระยะยาว (พ.ศ.2533-2547). กรงเทพฯ : ทบวงมหาวทยาลย.

------------. (2540). รายงานการสมมนาเรองการประเมนสมฤทธผลการจดการศกษาของสถาบนอดมศกษา เอกชน. กรงเทพฯ: ทบวงมหาวทยาลย.

ธงชย สนตวงษ; และ ชยยศ สนตวงษ. (2535). พฤตกรรมบคคลในองคการ. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. นพคณ สดประเสรฐ. (2552). ความคดของนกศกษาสถาบนบณฑตพฒนศลปตอการเขารวมกจกรรมการ

แสดงนาฏศลปดนตร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การอดมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

49  

นวรตน โฉมงาม. (2556). ทศนะของนกศกษาทมตอการเขารวมกจกรรมดานศลปวฒนธรรม มหาวทยาลย รามคาแหง. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การอดมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

นนทนา ธรรมบศย. (2538, สงหาคม-กนยายน). “คณสมบตของผนายคใหม”, วารสารแนะแนว. 92(160): 23-26.

ประเวศ วะส. (2538, พฤศจกายน-ธนวาคม). “วฒนธรรมกบการพฒนา”, กรมประชาสงเคราะห. 38(6): 62.

พระธรรมปฎก. (2541). ผนา. กรงเทพฯ: มตชน. พรพมพ สารกษ. (2556). ความคดเหนของนกศกษาตอการเขารวมกจกรรมนกศกษาสถาบนเทคโนโลย

พระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การอดมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ไพฑรย เจรญพนธวงศ. (2530). พฤตกรรมองคการและการบรหาร. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตงเฮาส. ไพฑรย สนลารตน. (2530). การอดมศกษากบสงคมไทย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ภทรวทย อยวฒนะ. (2556). ทศทางอาเซยนกบการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏ

สวนสนนทา. มนญ วงศอาร. (2530). คานยมการบรหารสาหรบพฒนาองคการของไทย. กรงเทพฯ:

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. (2540). โครงการศกษาวจย เรอง อดมศกษาไทย : วกฤต

และทางออกรายงานฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. มหาวทยาลยมหดล. (2539). บรการวชาการ. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาการสาธารณสขอาเซยน. มหาวทยาลยศลปากร. (2536). เอกสารบนทกการบรรยายพเศษและการอภปรายทางวชาการ

“วนวชาการ 50 ปมหาวทยาลยศลปากร”. กรงเทพฯ: ศกดโสภาการพมพ. มหาวทยาลยสงขลานครนทร. (2537). คมอบรการวชาการมหาวทยาลยสงขลานครนทร. สงขลา:

มหาวทยาลยสงขลานครนทร ราชบณฑตยสถาน. (2538). พจนานกรมราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525. กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน. วรนารถ แสงมณ. (2538, พฤษภาคม-มถนายน). “ผนากบการบรหารภายในองคการ”,

วารสารเพมผลผลต. 33(9) : 19-26.

50  

วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา. (2534, มนาคม-เมษายน). “มหาวทยาลยกบการทานบารงศลปวฒนธรรม”, สารพฒนาคณาจารย. 4(2): 10.

------------. (2538). กจการนกศกษายคโลกาภวตน. ใน เอกสารทางวชาการคณะกรรมการกจการนกศกษา สมาคมสถาบนอดมศกษาแหงประเทศไทย. กรงเทพฯ: ศนยเทคโนโลยทางการศกษา มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

วทยากร เชยงกล. (2542). งานคดสรรในรอบ 30 ปของวทยากร เชยงกล. กรงเทพฯ : สานกพมพมงมตร.

วจตร สนสร. (2534). การอดมศกษาเชงรก. กรงเทพฯ : เมดทรายพรนตง วจตร ศรสอาน. (2517). หลกการอดมศกษา. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. วเชยร เกตสงห. (2537). คมอการวจยเชงปฏบต. กรงเทพฯ: ม.ป.พ. วรณ ตงเจรญ. (2543). “การคนควาวจยศลปกรรมศาสตร”, ศลปวจย. กรงเทพฯ: สนตศรการพมพ. วรวฒน ปนนตามย. (2537, กนยายน-ตลาคม). “วาดวยผนา”, วารสารขาราชการ. 39(5): 9-18. ศรวรรณ เสรรตน; และคนอน ๆ. (2539). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ : พฒนศกษา. สหสวรรษ ผลอรรถ. (2551). ความคดเหนของนกศกษามหาวทยาลยเซนตจอหนตอการเขารวมกจกรรม

นกศกษา. วทยานพนธ ศษ.ม. (การวดและประเมนผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามคาแหง

สชาดา กระนนทน. (2552). บนเสนทางสายบรหารจฬาลงกรณมหาวทยาลย. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สชาดา ชนะจตร. (2540). “บรการวชาการ”, บนเสนทางอดมศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สชาญ โกศน. (2546). วสยทศนในการจดกจกรรมนกศกษา. วารสารวชาการ. 6(4): 40-41. สจรต บวพมพ และไสว ชยรตน. (2536). “บทบาทของการอดมศกษากบการพฒนาวฒนธรรม

เพอประชาชนและการศกษาวฒนธรรมในสถาบนอดมศกษา” ประมวลบทความการ บรหารงานวฒนธรรม 2536. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.

สพตรา สภาพ. (2536). เทคนคการบรหารงานอยางมประสทธภาพยคใหม. กรงเทพฯ: ธรรมนต. สรฐ ศลปอนนต. (2539). ระบบการบรหารและจดการวชาการ. กรงเทพฯ: ด.ด.บคสโตร. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2545). แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2545-2559.

พมพครงท 2. กรงเทพฯ : พรกหวานกราฟฟค. เสถยร แปนเหลอ. (2550). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางภาวะผนาสาหรบผนาองคกร

กจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การอดมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

51  

เสรมศกด วศาลาภรณ. (2540). ภาวะผนาและการขดแยง. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สานกรบรองมาตรฐานและประเมนผลการศกษา. (2554). คมอการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554-2558) ระดบอดมศกษา ฉบบสถานศกษา พ.ศ. 2558. กรงเทพฯ: ไทภมพบลชชง. สาเนาว ขจรศลป. (2537). มตใหมของกจการนกศกษา 1 : พนฐานและบรการนกศกษา.

กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษมบณฑต. ------------. (2538). มตใหมของกจการนกศกษา 2 การพฒนานกศกษา. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2554). คมอการประกนคณภาพการศกษาภายใน

สถานศกษาระดบอดมศกษา พ.ศ.2553. พมพครงท1. กรงเทพฯ: หางหนสวนจากด ภาพพมพ.

อญชลพรรณ อมรววฒน. (2536). “บทบาทธนาคารในการบรหารงานวชาการ”, ประมวลบทความ การบรหารงานวฒนธรรม 2536. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา.

อานนท ปนยารชน. (2541). ผนา. กรงเทพฯ: มตชน. อทย บญประเสรฐ. (2532). กลมสมพนธและการบรหารทมงานทมประสทธภาพ. กรงเทพฯ: โรงพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. Barnard, Chester I. (1998). The Function of the Executive. Boston: Houghton Mifflin Company. Cronbach, Lee Joseph. (1970). Essentials of Psychological Testing. 3th ed. New York: Harper

and Row. Durbin, Andrew J. (1998). Leadership: Research Finding Practice, and Skills. Boston:

Houghton Mifflin Company. Ferguson, A. George. (1981). Statistical Analysis in Psychology and Education. 5 thed New York: Harper and Row. Glueck, William F. (1980). Management. Hinsdale, Illinois: The Dryden Press. Koontz, Harold; and Cyril O. Donnel. (1976). Management : A System and Contingency Analysis of

Managerial Functions. Tokyo: McGraw-Hill Kogakuha. Krejcie. R.V.; & Morgan, D.W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational

and Phycological measurement. 30(3): 607-610. Nolte, Chester M. (1996). An Introduction of School Administration : Selected Readings. New York:

McMillan Company.

52  

Stogdill, R M. (1974). Handbook of Leadership. New York: The Free Press. Yukl, G. (2002). Leadership in Organizations. 5th ed. New Jersey: Prentice-Hall,

Inc.

53  

ภาคผนวก

54  

แบบสอบถาม เรอง การสารวจความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรม

สาหรบนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ คาชแจง

แบบสอบถามนมจดมงหมายเพอสารวจความตองการจาเปนในการเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมสาหรบนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เกยวกบคณลกษณะภาวะผนาทตองการเสรมสราง ความรความเขาใจเกยวกบศลปวฒนธรรม ซงจะนาไปพฒนาเปนหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางภาวะผนาดานศลปวฒนธรรมตอไป

แบบสอบถามแบงออกเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 แบบสอบถามความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาทางดานศลปวฒนธรรมของนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 แบบสอบถามนเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scales) 5 ระดบ ตามแบบ ของไลเครท (Likert Scale) และในตอนทายของแบบสอบถามแตละดาน จะมขอคาถามแบบปลายเปด เพอใหผตอบแบบสอบถามแสดงความคดเหนและใหขอเสนอแนะเพมเตม ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชอง ทตรงกบขอมลของทาน 1. เพศ ชาย หญง 2. กลมสาขาวชา กลมสาขาวชามนษยศาสตรและสงคมศาสตร กลมสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ กลมสาขาวชาวทยาศาสตรเทคโนโลย 3. ชนปทศกษา ชนปท 1 ชนปท 2 ชนปท 3 ชนปท 4 และสงกวา

55  

ตอนท 2 แบบสอบถามความตองการจาเปนเพอเสรมสรางภาวะผนาทางดานศลปวฒนธรรมของนสตสโมสรนสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ในชองทตรงกบความคดเหนของทาน 5 หมายถง คณลกษณะททานตองการเสรมสรางมากทสด 4 หมายถง คณลกษณะททานตองการเสรมสรางมาก 3 หมายถง คณลกษณะททานตองการเสรมสรางปานกลาง 2 หมายถง คณลกษณะททานตองการเสรมสรางนอย 1 หมายถง คณลกษณะททานตองการเสรมสรางนอยทสด

ขอ เรองทตองการเสรมสราง ระดบความตองการ

5 4 3 2 1 1 ความรเกยวกบภาวะผนา

2 ความรเกยวกบบทบาทหนาทของผนา

3 ความคดรเรมสรางสรรค

4 การพฒนาคณธรรม จรยธรรม เชน ความซอสตย ความเสยสละ ความรบผดชอบ ความขยนอดทน ระเบยบวนย ความสามคค

5 การตดสนใจ

6 ศลปะการจงใจ 6.1 เทคนคการพดโนมนาวจตใจ

6.2 การพดเพอใหผฟงคลอยตาม

6.3 การพดเพอใหผฟงปฏบตตาม

6.4 การพดเพอเปลยนความเชอ ความคด

7 การสรางวสยทศน 7.1 ความรในการกาหนดจดมงหมายในอนาคต

7.2 วธการกาหนดจดมงหมายทด

8 ศลปะการสอสาร 8.1 วธการใชน าเสยงเพอถายทอดอารมณ ความรสก

8.2 การแสดงออกทางกรยาเพอถายทอดอารมณ ความรสก

8.3 การสอสารในทประชมชนอยางมประสทธภาพ

56  

ขอ เรองทตองการเสรมสราง ระดบความตองการ

5 4 3 2 1 9 การสรางความเชอมนในตนเอง 10 การสรางมนษยสมพนธ 11 การปรบตว 12 การบรหารงานแบบยดหยน 13 ความรดานการจดการศลปวฒนธรรม 14 ความรดานการสรางสรรคและพฒนาศลปะภมปญญาไทย 15 ความรดานพหวฒนธรรม

ตอนท 3 ขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม / ความตองการเพมเตมในการเสรมสรางความรดาน ศลปวฒนธรรม .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

57  

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

ขอคาถาม คาอานาจจาแนก ความรเกยวกบภาวะผนา 2.329 ความรเกยวกบบทบาทหนาทของผนา 3.295 ความคดรเรมสรางสรรค 3.695 การพฒนาคณธรรม จรยธรรม เชน ความซอสตย ความเสยสละ ความรบผดชอบ ความขยนอดทน ระเบยบวนย ความสามคค

2.789

การตดสนใจ 2.789 เทคนคการพดโนมนาวจตใจ 4.569 การพดเพอใหผฟงคลอยตาม 4.595 การพดเพอใหผฟงปฏบตตาม 5.133 การพดเพอเปลยนความเชอ ความคด 2.415 ความรในการกาหนดจดมงหมายในอนาคต 2.818 วธการกาหนดจดมงหมายทด 2.705 วธการใชน าเสยงเพอถายทอดอารมณ ความรสก 4.290 การแสดงออกทางกรยาเพอถายทอดอารมณ ความรสก 3.295 การสอสารในทประชมชนอยางมประสทธภาพ 8.267 การสรางความเชอมนในตนเอง 6.247 การสรางมนษยสมพนธ 2.818 การปรบตว 2.032 การบรหารงานแบบยดหยน 2.131 ความรดานการจดการศลปวฒนธรรม 2.755 ความรดานการสรางสรรคและพฒนาศลปะภมปญญาไทย 3.157 ความรดาน พหวฒนธรรม 4.941

คาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ α .915

58  

ประวตยอผวจย

ชอผวจย นางสาวณชาภทร จาวสตร

ตาแหนง นกวชาการศกษา

สงกดหนวยงาน สถาบนวฒนธรรมและศลปะ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สขมวท 23

กรงเทพฯ โทรศพท 02-649-5000 ตอ 5122 โทรสาร 02-260-0123

อเมล javi_nicha@hotmail.com

คณวฒ ศศ.บ. สาขาวชาภาษาภาษาจน มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ร.บ. สาขาบรหารรฐกจ มหาวทยาลยรามคาแหง

กศ.ม. สาขาวชาการอดมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ