ISSN: 1301-0522 / Cilt: 53 1 12

53:1 (2012), ss.85-110 DOI: 10.1501/Ilhfak_0000001097

h.kader.zengin@divinity.ankara.edu.tr

Bu makale, Din E imi

Din bir video a

(The Prince of Egypt)

da . Fakat temelde Din E

Anahtar Kelimeler: Nvivo. Abstract Qualitative Analysis of Videos in Religious Education Researches: Nvivo8 as Case Study This article discusses the use of the qualitative data analysis of the Nvivo Program in researches in the field of Religious Education. The basic question of this study is this: how can we conduct a video analysis in Religious Education using the Nvivio8 Program? The present study, in answer to this question, shows step by step the processes of analysis of the cartoon movie entitled The Prince of Egypt. Although the program is fully functional in video analysis, it poses certain difficulties. This study basically concludes that, despite the difficulties, the Nvivo Program could be used in video analysis in Religious Education researches. Keywords: Religious Education, Computer Aided Qualitative Data Analysis, Video, Film, Nvivo.

Bu makale, 24- en Qualitative Computing

Diverse Worlds and Research Practices konulu sempozyumda sunulan Analysis with a CAQDAS: Nvivo

86 Halise Kader Zengin

A. LARINDA

Din E , sahiptir. arih, , hem teorik hem de

mesi beklenirken, aynonun boyutlu durumunda da kabul edilmektedir. ,

yeni , metot, teknik takip etmeyi gerektirmektedir. b

pozitivist bilim a nitel desenli da ekleme i

. , sosyal bilimler

psikoloji, nicel ve standart metotlar imine abiat bilimlerinin eksiksiz ve , bunsurdur. Pozitirasyonalite,

hedeflenmektedir. konuya etkisinin tirilmesi de

1

paradigma 2 fark

1 z Nicel- (Ankara:

, 2009), ss.5-22; Russel Keat & John Urry, Bilim Olarak Sosyal Teori, terc. (Ankara: ), ss.23-48; W. Lawrence Neuman, , Nitel

, terc. , 2010), ss.120-129. 2

-da ara kadar biyografik metotlar, durum

a kan sosyolojisinde

r

da ektedir. Bkz. Uwe

Flick, Qualitative Sozialforschung (Hamburg: Rowohlt Taschenbuch Verlag, 2004), ss.20-26.

-Nvivo8 87

edil Bu nedenle, , , ve onun,

kabul edil . g veri olarak yorum

y nsanlar ettikleri kabul edilirken, kendilerinden

mektedir. .3

, sesli, materyaller i r, bireysel ve grup

,

transkript getiri transkribe ve derg , 4

lilik ve li , bilgisayar

ektedir.

diril n Nitel larda ,5

yapan SPSS gibi, otomatik olarak verile zerinde N bir

6 Ancak her bir program b ,

3 Flick, Qualitative Sozialforschung, s. Nicel- , s.

bkz. Siegfried Lamnek, Qualitative Sozialforschung (Basel: Beltz Verlag, 2005), ss.20-27. 4 z. Keith F. Punch, , terc. Dursun Bayrak (Ankara: Siyasal Kitabevi, 2005), ss.165-182. 5 ded Qualitative Data Analysis)/Analyse)/CAQDAS (Computer Assistierte Qualitative Daten Analyse Software) denilmektedir. 6 z. Flick, Qualitative Sozialforschung, ss.364-366; uswerten: Methoden, Techniken, Software, Barbara Friebertshaeuser, Annedore Prengel (ed.), Handbuch Qualitative Forschungsmethoden in der Erziehungswissenschaft Juventa Verlag, 2003)

, ss.584- aten, Uwe Flick (ed.), Qualitative Forschung (Hamburg: Rowohlt Taschenbuch Verlag, 2004 , ss.486-488.

88 Halise Kader Zengin

ve verilere abilmektedir.

bilinmektedir. B bilgisayar program 7

an Nvivo , Atlas/ti, Maxqda, Nudist gibi bir . birbirine benzemekle birlikte ,

Nitel analiz

software architecture8 Nvivo8 pr

9 e daha bu program makalede

ektedir. Din E hem nicel hem de nitel

desenli , metot ve teknikleri bilimlerin nitel teknikleri,

kni

vb. nitel veri

V

Ahlak Bilgisi Dersi10 vb. faaliyetler incelenmesinde

7 Flick, Qualitative Sozialforschung, s.367, 369. 8 z ematic Versus Interpretive Analysis with two CAQDAS Packages: Nvivo and Maxqda, Forum Qualitative Social Research 12:1 (2011); http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/1518 (25.06.2012). 9 z. http://www.qsrinternational.com/products_nvivo.aspx (04.02.2011)

(Ankara: ) Ulun Akturan, Nitel (Ankara: , 2008).

10 Okuldak z. Monika Wagner-

, (ed.), Die dokumentarische Methode und ihre Forschungspraxis (Opladen: Leske+Budrich Verlag, 2001 ss.121-140.

-Nvivo8 89

kullan din dersinde VCD, DVD ve video filmler gibi teknolojyer almak birden

11 Teknolojik timde 12 bizzat im materyalinin

beklenmektedir. sebebiyle

(The Prince of Egypt) filminin yla analiz konu edinmekt : Din E

video film gibi bir

B. Z DATASI: LM

Musa (The Prince of Egypt) filminin analizi . film t

dir ve filmde sadece , Dreamworks Pictures 1998 y Nvivo8

1.

11 ,

i, (Ankara: Nobel Yay , 2007), ss.20-21; Edgar

fazla olursa, (Ankara: ), ss.55-57.

12 z. Manfred L. Pirner, Fernsehen/Video, Gottfried Adam, Reiner Lachmann (ed.), Methodisches Kompendiu

Religionsunterricht 2 Vandenhoeck & Ruprecht, 2002 ss.313-318. z

Medien, (ed.), (Schwann-1987 ss.204-205.

90 Halise Kader Zengin

Film, Filmin b Muoranda Eski Ahit , fakat sanatsal

in :

da g ler. Buna mukabil , re

Sepet nehir ve onu Firavun Musa

Firavun, Ra kendisinin

bu duruma kendisinin yine de olarak niteler. Firavun, Musa

. O, kendisinin o gece ikisiyle de

O gece Firavun, Ramses er.

, tarafta

Naibler, yaparak Ram rlar. Ramses, istemez ve onu

. Askerlere reder. Akabinde Ramses,

Sebborah isimli k

, n, ni , ,

nun ka Yolda ilerleyen Sebbor

onun ; ancak Musa buna inanmaz. Meryem

-Nvivo8 91

ve annelerinin bir sepet nehre

. bir

ve ondan

g in bir Musa duruma dayanamaz ve , o Musa bu durumdan lar , Musa

. kur ,

sarayda kendisine hed Bunlar Medyan Musa o aileyle ar ve

evlenir.

. ,

kendisinin

o anda

vermelerini ister. , de

, Ramses gezerken, Musa R ikinci kez ondan

. Askerler ve nehir kan olur. Ramses

Onlar da b su dolu ,

, : k , , hayvanlar ekirgeler istila

tekrar rgeler ve istila eder

92 Halise Kader Zengin

, ke

sis ya da enler

Bunun ,

, Musa

Ramses ve askerl lar; ancak deniz tekrar , Ramses

ona veda ederek yoluna devam eder. Harun ve Meryem, Musa ve Sebborah

Filmin son sahnesinde

2. Metot Bir film analizinde,

lmektedir.13 ,14 oyuncular, senaryo vb.

unsurlardan Veden belirlenmelidir.

analizde , verilerden hareketle bir yeniden mi ? belirlemeler, temel etki etmektedir.

, Analiz edilen video ders materyali olarak

videonun d The

Prince of Egypt filminin, lan bi (Rahmenplan Religion), ders

13 z.

(Konya, 2009). 14 Bkz. Win - und Videoarbeit, Ralf Bohnsack ve (ed.), Hauptbegriffe Qualitativer Sozialforschung (Opladen: Leske+Budrich, 2003 , ss.62-64.

-Nvivo8 93

am sorgulanmaya Programdan15

5/6. :

mlul oksulluk ve z tir. Bu programda , 16

gelenekle17 ve diy 18 istenmektedir.

da t inductive) bir yol izlenmektedir. Filmin Free Nodes (Serbest Kodlar)19 ulmakta,

arak kodlar Tree Nodes a ( lar) film incelenmektedir. Grounded

Theory 20 ektedi , 21

Analizin temelinde ilmektedir:

15 Rahmenplan Religion, Bildungsplan Integrierte Gesamtschule (Hamburg, 2004). 16 dir im?

, 17

18 sen Senin/benim dinim,

19 Nvivo p orijinali makalede ilk verilip, k

20 Grounded Theory, Bu

z. & Sosyal Bilimlerde Nitel (Ankara: ), ss.76-77; Lamnek, Qualitative Sozialforschung, ss.100-117; Juliet Corbin, , Arnd-Michael Nohl, Hauptbegriffe Qualitativer Sozialforschung, (ed.) Ralf Bohnsack v (Opladen: Leske + Budrich Verlag, 2003)

ss.70-75. 21

planlan

94 Halise Kader Zengin

1. izlenirken konuyla ilgili lar Free Node olarak kodlan ki,

.

r. Kodlanan kesitlerde gerek ya

Free Node kodlanan film kategorileri ir (eksen kodlama). S Tree Node olarak

, ekillendirilir. u kavramlar birer Tree

Node olarak ulur: S 2. ,

yorumlan . Ancak bu verilerin yer verilememektedir.

in

yorumlar ve meler ektedir.22

C.

,

resimlerle desteklenmektedir. 1. Filmin Bilgisayar Program , Navigation View

Sources (Kaynaklar) stte sInternals ) n . Me Project (Proje) ve sonra da Import Internals Getirtmek)

ilmektedir. Import From (Getirtmek) a (Tara) m . Orada aktar mak istenilen

dosyalar ilmekte Open d ilerek OK

22 .

-Nvivo8 95

nm . Document Properties makta ve burada dosyaya bir isim verilerek OK nmektedir. lanan film nma 23

2. Kodlama ve Transkripsiyon Yapma (Coding and Transcribing )

(Free Nodes ve Tree Nodes) izin vermektedir. Bu he

23

sorunsuz

96 Halise Kader Zengin

Resim 2: Free Node Olarak Kodlama

nmekte ve izlenirken olaylar,

Free Node olarak kodlanm . Kodlama m Kodlanan kesitlerde

gere m . lan

mektedir. Play (Hareket), Start , Go To Start .

-Nvivo8 97

Resim 3

Filmdeki kodlamalar ilmektedir: Sources da

hale gelmektedir. Play manda bir Play

Speed Fast , Normal (Normal), Slow . Analizde filmi

n tercih edilm ir. Start Selection ilmek

istenilen yerin sonuna gel Finish Selection ektedir.

Detail View Insert Row nm .

m . ili hale getirilmektedir. At

Existing Nodes ya da At New Node erinden biri narak ilgili kodlama ilmektedir.

, At Existing Node

98 Halise Kader Zengin

Node (Kod) mektedir.

Resim 4: Segment i Kodlama

Free Node kodlamalar

m .

-Nvivo8 99

Resim 5: Free Nodes

Pro Free Node lar iste an,

Tree Node ilmektedir: ilen Free Node n

Cut (Kes) ilmektedir. Tree Node Paste nmakta ve OK lenmektedir.

100 Halise Kader Zengin

Resim 6: Free Node Tree Node

Free Node olarak kodlananlar daha sonra tekrar Tree Node olarak

kodlanmakta Parent Nodes-Child Nodes/Ebeveyn Kodlar- m . yeniden

nmekte m . la da .

Resim7: Child Node

-Nvivo8 101

Tree Node gerekli transkripsiyonlar da yap m Free Node a (segment) kodla transkript yapma

Free Node da iken film partranskripsiyon eklemeye program izin vermemektedirtekrar Sources dan ilgili bulunmakta ve transkripsiyonu orada

lmakta n . iken analiz levsel olmam .

bir Node kabul edip bu NodeNode eklenebilmektedir. Bununla hangi Node un hangi kategori

ebilmektedir. istenen node kesilip, hangi , onun

makta ve Merge Intmakta mektedir.

Resim 8: rme

102 Halise Kader Zengin

Bunu ya ilgili Node mektedir.

Resim 9:

1. Adalet- (1. segment 5:19,9 - 6:50,6; 2. segment 7:21,8-

9:55,6)24 - (4. segment 5:19,9-

6:50,6;6:55,7-10:08,7; 11:14,2-11:41,3;18:55,1-19:44,2; 3. segment 0:01,7-0:58,8; 2:49,7-5:35,6;4:52,2-5:32,4)

1.3. (1. segment 10:17,2-10:58,4; 2. segment 4:52,2-5:32,4; 10:48,8-11:29,9; 4. segment 1:46,4-3:44,4)

24 segmentler, film hangi

1. Segment dakika: saniye, salise dakika: saniye, salise

-Nvivo8 103

1.4. , (4. segment 18:59,7-19:48,4; 5. segment 0:00,0- 3:51,0)

2. (2. segment 13:04,0- 16:05,4) 3. Ceza 3.1. (4. segment 14:05,7-16:57,2; 16:59,0-18:41,5) 3.2. (4. segment 5:21,3-11:22,2) 4. - 4.1. (3. segment 13:12,9-

19:01,6; 3:46,5-7:16,5) 4.2. (1. segment 14:33,2-15:53,4; 2. segment

6:03,8-7:18,3;7:21,8-9:55,6; 3. segment 18:59,5-19:44,4) 4.3. (18:55,1-19:44,2; 2. segment 0,01,7-0,58,8; 4.

segment 10:04,4-14:06,7) 4.4. (3. segment 10:40,1- 12:29,8; 4. segment 0:00,7-

1:42,0; 5. segment 11:23,7-12:02,7) 4.5. (4. segment 16:59,0-

18:41,5) 4.6. - (1. segment 5:19,9-6:50,6; 2. segment

9:51,4-10:42,5; 12:23,0-13:06,0; 3. segment 12:19,3-13:10,4; 4. segment 1:46,4-3:44,4)

5. 5.1. (5. segment 4:12,6-5:13,7) 5.2. (4. segment 7:20,5-9:48,5; 16:59,0-18:41,5; 5.

segment 5:21,3-11:22,2) 6. Sorumluluk (2. segment 18:44,9-19:49,0; 3. segment 5:20,8-10:17,3;

10:40,1-12:29,8; 12:19,3-13:10,4;13:12,9-19:01,6; 18:59,5-19:44,4; 4. segment 0:00,7-1:42,0; 7:20,5-9:48,5; 10:04,4-14:06,7)

(5. segment 12:02,4-12:52,6) 7. -Hata (2. segment 13:04,0-16:05,4) 8. (2. segment 1:30,0-2:52,3) 9. Yoksulluk-Zenginlik 9.1. (3. segment 1:48,8-4:47,0) 9.2. Yoksulken Zengin Olmak (1. segment 11:01,1-11:17,4)

104 Halise Kader Zengin

2. (Memo, Annotation, Links)

ve Memo . Bu a

N larla ilgili . yaz mak iste den, Annotation (Yorum) evi kullan m Memo ve Annotation N deki pencerede Links

Resim 10:

3. Tekrar Bulup Getirme (Retrieving Tools)

ktan (Sources (Summary), onunla ilgili transkriptler ve videonun

segmentleri incelenebilmektedir.

-Nvivo8 105

Resim 11

Fakat Node tekrar incelerken o Node u orijina

zor olm Open Referenced

Source

106 Halise Kader Zengin

Resim 12 i

Bu analizde v n

olma . Tree Node olarak kodlanan bir segment in (Sources gerekmektedir. A , o a m Sources da yap kodlama segment bulunup Play ilgili segment i oynatm kodlanan segment in zlemek olm Gerekli

durumda bura labilmekte ya da bilmektedir. ise Tree Node

olarak kaydedilmektedir. 4.

erilerin yorumlanmas benimsenebilir: fenomenolojik veya herm siko-analitik metin

-Nvivo8 107

yorumlama, t 25 Bu nitel

Nvivo Program i

program; notlar, memo

itmektedir.

k k k

sunumu burada na makalede yer verilmemektedir.

5. Analizinde

Bu yaz Sources ve Query llikleri de

isteniyorsa Matrix Coding (Matris Kodlama) de

r. AChart (Grafik) mevcuttur. Fakat filmi programa

videonun ve hacminin nedeniyle , ektedir. Bu durumda mesela iki filmin ilgili

unsur , programda Sources olaca ; ecektir. Bu nedenle

. Reports (Rapor

Alma) kodlamalar, notlar vb. rapor olarak .

25 Philipp Mayring, n die Qualitative Sozialforschung (Weinheim und Basel: Beltz Verlag, 2002), ss.103-133.

108 Halise Kader Zengin

Modelling 26

Resim 13: Rapor Alma

6. LAR 1.

video da belli sorulara cevaplar progra

kullan mamakla birlikte program, Din Evideo

2. Program, videonun izin vermekte, kategorileri o Gerekli

transkripti ekte ve program, kodlarla ilgili notlar , yorumlar izin vermektedir ,

ve hatta yorum ve 26 z. Elif , Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Veri Analizi

ss.148-157.

-Nvivo8 109

, .

3. Program, videonun kodlanma ni ; ancak retrieving la birlikte

audio visual data . Video . Orijinal

ektedir Free Node daha sonra

transkripsiyon eklenmesine izin vermemesi, tekrar segment i da bulup, transkripsiyonunu orada yeniden k ektedir.

an zorluklar, ekle birlikte akta ve analizin .

4. , N c

ni de analizinde ebilir.

5. Nitel veri analizinde ku in E

kul

& Ulun Akturan. , 2008.

Corbin, Juliet. terc. Arnd-Michael Nohl. Hauptbegriffe Qualitativer Sozialforschung, (ed.) Ralf Bohnsack, Winfried Marotzki & Michael Meuser (Opladen: Leske + Budrich Verlag, 2003) -75.

. . Flick, Uwe. Qualitative Sozialforschung. Hamburg: Rowohlt Taschenbuch Verlag, 2004.

. . Konya, 2009.

Gottwald, Eckart. , Hans Heimbrock & Engelbert Kerkhoff (ed.), (Schwann-

ss.202-212. Keat, Russel & John Urry. Bilim Olarak Sosyal Teori. T

Kitabevi, 2001. Kelle, Udo. , Uwe Flick, Ernst von Kardorff,

Ines Steinke (ed.), Qualitative Forschung (Hamburg: Rowohlt Taschenbuch Verlag, 485-502.

Kuckartz, Udo. Auswerten: Methoden, Techniken, Software, Barbara Friebertshaeuser & Annedore Prengel (ed.), Handbuch Qualitative

110 Halise Kader Zengin

Forschungsmethoden in der Erziehungswissenschaft ss.584-595.

. matic Versus Interpretive Analysis with two CAQDAS Packages: Nvivo and Forum Qualitative Social Research 12:1 (2011), Art:34, ss.1-21, http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/1518 (25.06.2012).

----------. Nicel- . . ----------. . . ----------. Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Veri Analizi.

2006. Lamnek, Siegfried. Qualitative Sozialforschung. Basel: Beltz Verlag, 2005. Marotzki, Winfried & Eva Schaefer. und Videoarbeit, , Winfried

Marotzki & Michael Meuser (ed.), Hauptbegriffe Qualitativer Sozialforschung (Opladen: L 62-67.

Mayring, Philipp. Qualitative Sozialforschung. Weinheim und Basel: Beltz Verlag, 2002.

Neuman, W. Lawrence. . Terc. .

, Reiner Lachmann (ed.),

inde, ss.309-321. Punch, Keith F. . Terc. Dursun Bayrak, H. Bader Arslan ve Zeynep

Ankara: Siyasal Kitabevi, 2005. Rahmenplan Religion, Bildungsplan Integrierte Gesamtschule. Hamburg, 2004. Wagner-Willi, Monika. n des Schulalltags. Die dokumentarische Interpretation

, , Iris Nentwig-Gesemann & Michael Nohl (ed.), Die dokumentarische Methode und ihre Forschungspraxis (Opladen: Leske+Budrich Verlag, 2001) 121-140.

Ali & . Sosyal Bilimlerde Nitel .

http://www.qsrinternational.com/products_nvivo.aspx (04.02.2011).