Yaz 2017 Cilt 7 Sayı 2 - Ana Sayfa | TOAD · Yaz 2017 Cilt 7 Sayı 2 Summer 2017 Volume 7 Issue 2 ISSN: 2147-1908

Yaz 2017 Cilt 7

Sayı 2

Summer 2017 Volume 7

Issue 2

ISSN:2147-1908

EĞİTİMTEKNOLOJİSİKURAMVEUYGULAMA/EDUCATIONALTECHNOLOGYTHEORYANDPRACTICE

Cilt7,Sayı2,Yaz2017

Volume7,Issue2,Summer2017

GenelYayınEditörü/Editor-in-Chief:Dr.HalilİbrahimYALINEditör/Editor:Dr.TolgaGÜYER

SorumluYazıİşleriMüdürü/PublisherEditor:Dr.SamiŞAHİN

Redaksiyon/Redaction:Dr.TolgaGÜYERDizgi/Typographic:Dr.TolgaGÜYER

SayfaTasarımı/PageDesign:Dr.TolgaGÜYERKapakTasarımı/CoverDesign:Dr.BilalATASOY

İletişim/ContactPerson:Dr.AslıhanKOCAMANKAROĞLU

Dizinlenmektedir/Indexedin:ULAKBİMSosyalveBeşerîBilimlerVeritabanı,TürkEğitimİndeksi

EditörKurulu/EditorialBoard*

Dr.AbdullahKuzu Dr.AnaPaulaCorreıaDr.Aytekinİşman Dr.BuketAkkoyunluDr.CemÇuhadar Dr.DenizDeryakulu

Dr.DeepakSubramonyDr.FezaOrhan Dr.H.FerhanOdabaşıDr.HafizeKeser Dr.HalilİbrahimYalınDr.Hyo-JeongSo

Dr.KyongJee(Kj)KimDr.M.YaşarÖzdenDr.MehmetGürolDr.ÖzcanErkanAkgünDr.S.SadiSeferoğluDr.SandieWaters

Dr.ServetBayramDr.ŞirinKaradenizDr.TolgaGüyerDr.TrenaPaulusDr.YavuzAkpınarDr.Yun-JoAn

*Listeismegörealfabetikolarakoluşturulmuştur./Listiscreatedinalphabeticalorder

HakemKurulu/Reviewers*

Dr.AbdullahKuzuDr.AdileAşkımKurtDr.AgahTuğrulKorucuDr.ArifAltunDr.AslıhanKocamanKaroğluDr.AyçaÇebiDr.AyferAlperDr.AynurKolburanGeçerDr.AyşegülBakarÇörezDr.BaharBaranDr.BerrinDoğusoyDr.BilalAtasoyDr.ÇelebiUluyolDr.DenizAtalKöysürenDr.DenizMertkanGezginDr.EbruKılıçÇakmakDr.EbruSolmazDr.EkmelÇetinDr.EminİbiliDr.EmineCabıDr.EmineŞendururDr.ErinçKarataşDr.ErhanGüneşDr.ErkanÇalışkanDr.ErkanTekinarslanDr.ErmanYükseltürkDr.ErtuğrulUsta

Dr.EsmaAybikeBayırDr.FatmaBayrakDr.FatmaKeskinkılıçDr.FezileÖzdamlıDr.FilizKalelioğluDr.FundaErdoğduDr.GizemKaraoğlanYılmazDr.GökçeBecitİşçitürkDr.GökhanAkçapınarDr.GökhanDağhanDr.GülfidanCanDr.HafizeKeserDr.HalilErsoyDr.HalilİbrahimAkyüzDr.HalilİbrahimYalınDr.HalilYurdugülDr.HasanÇakırDr.HasanKaralDr.HaticeDurakDr.HaticeSancarTokmakDr.HüseyinBicenDr.HüseyinÖzçınarDr.IşılKabakçıYurdakulDr.İbrahimArpacıDr.İlknurResioğluDr.KeremKılıçerDr.KevserHava

Dr.M.EmreSezginDr.M.FikretGeliboluDr.MehmetAkifOcakDr.MehmetBarışHorzumDr.MehmetKokoçDr.MelihEnginDr.MeltemKurtoğluDr.MukaddesErdemDr.MustafaSerkanGünbatarDr.MutluTahsinÜstündağDr.NadireÇavuşDr.NecmiEşgiDr.NezihÖnalDr.NurayGedikDr.NurettinŞimşekDr.OnurDönmezDr.ÖmerFarukİslimDr.ÖmerFarukUrsavaşDr.ÖmürAkdemirDr.ÖzcanErkanAkgünDr.ÖzdenŞahinİzmirliDr.ÖzlemÇakırDr.RamazanYılmazDr.RecepÇakırDr.SamiAcarDr.SamiŞahinDr.SelayArkünKocadere

Dr.SelçukKaramanDr.SelçukÖzdemirDr.SerapYetikDr.SerdarÇiftçiDr.SerçinKarataşDr.SerpilYalçınalpDr.SibelSomyürekDr.ŞafakBayırDr.ŞahinGökçearslanDr.ŞehnazBaltacıGöktalayDr.ŞeyhmusAydoğduDr.ŞirinKaradenizDr.TayfunTanyeriDr.TurgayAlakurtDr.TolgaGüyerDr.TürkanKarakuşDr.UğurBaşarmakDr.ÜmmühanAvcıYücelDr.ÜnalÇakıroğluDr.VeyselDemirerDr.VildanÇevikDr.YalınKılıçTürelDr.YaseminDemirarslanÇevikDr.YaseminKoçakUsluelDr.YavuzAkbulutDr.YusufZiyaOlpakDr.YükselGöktaş

*Listeismegörealfabetikolarakoluşturulmuştur./Listiscreatedinalphabeticalorder.

İletişimBilgileri/ContactInformation

İnternetAdresi/Web:http://dergipark.gov.tr/etkuE-Posta/E-Mail:[email protected]/Phone:+90(312)2021738Belgegeçer/Fax:+90(312)2028387

Adres/Adress:GaziÜniversitesi,GaziEğitimFakültesi,BilgisayarveÖğretimTeknolojileriEğitimiBölümü06500Teknikokullar-Ankara/Türkiye

58

EĞİTİMTEKNOLOJİSİKuramveUygulamaCilt:7Sayı:2Yıl:2017

KÂĞITTANDİJİTALEYAZMATUTUMUÖLÇEĞİGÜVENİRLİKVEGEÇERLİKÇALIŞMASI*

MuhammetBaştuğ1HasanKağanKeskin2

Öz

Buaraştırmanınamacıöğrencilerinkâğıttandijitaleyazmatutumunuölçmek içinbirölçmearacıgeliştirmektir.Araştırmayaüstsosyoekonomikdüzeydekiokullardaöğrenimgören2534gönüllüöğrenciyle(7-12.Sınıf)yürütülmüştür.Ölçeğinmaddeanalizleriiçintoplamverininalt%27veüst%27’likgruportalamalarınanlamlılığıtestedilmiştir.Ölçeğinfaktörlerinibelirlemekiçin Açımlayıcı Faktör Analizi yapılmıştır. Buna göre 12maddelik Dijital ortamlarda yazmatutumu ve 7 maddelik Kâğıt ortamında yazma tutumu faktörleri elde edilmiştir. Ölçeğinfaktörleri arasında negatif yönlü anlamlı ilişki bulunmuştur. Ölçeğin güvenirlikleri Dijitalortamlarda yazma tutumu boyutu α= .89; Kâğıt ortamında yazma tutumu boyutu α= .75;ölçeğintamamıiseα=.77’dir.AyrıcaölçeğintekrartestgüvenirliksonuçlarıDijitalortamlardayazma tutumu boyutu=.98; Kağıt ortamında yazma tutumu =.96; ölçeğin tamamı ise .97bulunmuştur.ÖlçeğinDoğrulayıcıFaktörAnalizisonuçlarıdaikifaktörlüölçeğin(χ²/df=3.16;RMSEA=.043; AGFI=.97; GFI=.97; CFI=.97; NFI=.95; IFI=.97;TLI=.97) doğrulandığınıgöstermektedir. Elde edilen bu sonuçlar ölçeğin güvenilir ve geçerliği olduğunugöstermektedir.

AnahtarKelimeler:dijital;dijitalokuryazarlık;tutum;yazma

*Buçalışmanınbirbölümü15.UluslararasıSınıfÖğretmenliğiSempozyumunda(11-14Mayıs-MuğlaSıtkıKoçmanÜniversitesi)sözlüolaraksunulmuştur.1Doç.Dr.,İstanbulÜniversitesi,[email protected]ç.Dr.,DüzceÜniversitesi,[email protected]

MakaleGeçmişi/ArticleHistoryAlındı/Received:17.11.2016DüzeltmeAlındı/Receivedinrevisedform:11.04.2017Kabuledildi/Accepted:18.04.2017

KâğıttanDijitaleYazmaTutumuÖlçeğiGüvenirlikveGeçerlikÇalışması

Cilt:7Sayı:2Yıl:2017

59

RELIABILTYANDVALIDITYSTUDYOFSCALEATTITUDESTOWARDSWRITINGFROMPAPERTODIGITAL

Abstract

Thepurposeofthisstudywastodevelopascaletomeasurestudents'writingattitudesfrompapertodigitalformats.Volunteeringstudents(n=2534)studyinginschools(in7-12classes)withhighersocioeconomicstatusparticipatedinthestudy.Fortheitemanalysesofthescale,meanaveragesofthe27%upperandlowergroupswereevaluated.Inordertodeterminethefactorsofthescale,theExploratoryFactorAnalysis(EFA)wasperformed.Accordingtothisanalysis,12itemsinregardofwritingattitudeindigitalformats,and7itemsintermsofwritingattitude inpaper formatwereobtained. Itwas foundanegative relationshipbetweenthefactorsofthescale.Thereliabilityvalueofthewritingattitudeindigitalformatsfactorwasfoundasa=.89,thereliabilityvalueofthewritingattitudeinpaperformatfactorwasobtainedasa=.75,andthereliabilityforthetotalscalewasdeterminedasa=.75inthestudy.Also,thetest-retestreliabilityofthescalewasfoundas.98forthewritingattitudeindigitalformatsfactor, .96 for thewriting attitude inpaper format factor, and .97 for the total scale. TheConfirmatoryFactorAnalysis (CFA) resultsof thescale (chi-square/df=3.16;RMSEA= .043;AGFI=.97; GFI=.97; CFI= .97; NFI= .95; IFI= .97; TLI= .97) demonstrated that the scalewasconsistedof totally two factors. The acquired results showed that the scalehad sufficientreliabilityandvalidityvaluestobeused.

Keywords:digital;digitalliteracy;attitude;writing

Summary

Writing attitude scales currently used in research studies fall insufficient fordeterminingtheattitudesindifferentiatingwritingmedia.Especiallythereisanuncertaintyduetothelackofameasurementtoolforstudentattitudestowardswritingactivitieswhichareconductedondigitalmedia.Thereasonforthisisthattherearenodimensionsthatcanmeasurewritingattitudestowardsdigitalmediafortheexistingwritingscales.Inthiscontext,itwasaimedtodevelopameasurementtooltomeasurestudents'writingattitudetowardstransitionfrompapertodigitalmediainthisresearch.Thescaledevelopedinthisresearchisconsidered important due to having the ability to determine students' writing attitudetowardsdigitalmedium.

In the process of scale development, the research was conducted with 2534volunteeredstudents(7th-12thgrades)whowereattendingtheschoolsinthecitycenterofNiğde which have higher achievement levels than other schools in the province. Smartwhiteboard and tablet PCs had been gradually distributed by the Ministry of NationalEducationintheschoolswheretheresearchwasconductedwithinthescopeofFATIHprojectasof2012.ThestudentsattheschoolsintheresearchsamplestandahighchancetohaveandexperiencedigitalwritingtoolssuchastabletPC,smartwhiteboard,computer,andsmartphone.Forsuchreasons,itwasthoughtthatthesestudentsintheschoolsselectedfortheresearchsamplewouldprovidemorerealisticanswersforthescale.

MuhammetBaştuğ,HasanKağanKeskin

EĞİTİMTEKNOLOJİSİKuramveUygulama

60

The literature on writing attitude and digital writing was reviewed to specify thecontentofitemstobeincludedinthescale.Basedontherelatedliterature,thefirstformofthe scale comprisingof26 itemsaboutwritingondigitalmediumandpapermediumwascreated.Expertopinionsweretakenforthescopereliabilityofthescale.Theresultsobtainedwith the scope reliability were interpreted using Lawshe's technique (Yurdugül, 2005).Accordingly,3 itemswereexcludedfromthescale inaccordancewiththeexpertopinions.Theremaining23itemswereusedfortheapplicationformofthescaleinTurkish.Forscale'sinternalvalidity,t-testsignificanceoftheitemaveragesoflowerandupper27%groupswasreviewed.Afactoranalysiswasperformedforthestructurevalidityofthescale.Priortothefactoranalysis,however,Kaiser-Meyer-Olkin(KMO)andBartlett’sSphericitytestswereusedto check the data set whether it was convenient to factor analysis (Field, 2013). TheExploratoryFactorAnalysis(EFA)wasperformedafterithadbeenfoundthattheresultsofKMOandBartlett'stestwereconvenienttofactoranalysis.Theintersectionpointofthefactorloadswasacceptedtobe.45whichwasalsoacceptedbyTabachnick&Fidell’in(2001)asthemean.AsaresultoftheEFA,twofactorscomposedof19itemsintotalwereobtained.BasedontheliteraturethesefactorswerecalledWritingAttitudetowardsDigitalmedium(DWADM)andWritingAttitudetowardsPapermedium(WATPM).

FollowingtheEFA,aConfirmatoryFactorAnalysis(CFA)wasperformedwithadifferentstudentgroup.Themaximumlikelihoodmodel,whichisoneofthemostcommonmethodsusedforthedatathatprovidenormalityassumption,wasutilizedastheestimationmethodin model testing (Chou & Bentler, 1995). As the data in the research exhibit normaldistribution,themaximumlikelihoodmethodwaspreferred.Thefit indexeswerebasicallylooked intofortheevaluationoftheCFAresults.Accordingly,CFAresultsofthescalealsoshowthatthetwo-factorscale(χ²/df=3.16;RMSEA=.043;AGFI=.97;GFI=.97;CFI=.97;NFI=.95;IFI=.97;TLI=.97)wasconfirmed.

Thereliabilitystudiesofthescalewereperformedintwoways:internalconsistencyandstability.Thereliabilityofthescaleisα=.89forthedimensionofWritingAttitudetowardsDigitalMediumandα=.75forthedimensionofWritingAttitudetowardsPaperMediumwhileitisα=.77forthewholescale.Moreover,theretestreliabilityresultsofthescalewasfoundtobe=.98forWritingAttitudetowardsDigitalMediumand=.96forWritingAttitudetowardsPaperMediumand .97forthewholescale.Anegativelysignificantrelationshipwasfoundbetweenthescalefactors.

These results show that the scale is reliable and valid. This scale can be used todetermine the writing attitude towards paper and digital media. It can also be used toinvestigatetheeffectofattitudeonstudents'digitalwritingattitudes.

Giriş

Bilgisayar,laptop,tablet,mobiltelefonvb.dijitalcihazlarartanbirşekildetoplumanüfuzetmeye başlamış ve özellikle eğitim alanında etkilerini pozitif veya negatif olarakhissedebileceğimizgüçlübiraraçhalinegelmiştir(NoblesvePaganucci,2015).Türkiye’deMEB“FırsatlarıArtırmaveTeknolojiyiİyileştirmeHareketi,EğitimdeFATİHProjesi”ile2010yılındanitibareneğitimveöğretimde fırsat eşitliğini sağlamayı veokullarda teknolojiyi iyileştirmeyiamaçlamıştır.HattabuprojedeBilgiveİletişimTeknolojilerinin(BİT)eğitimsürecinintemelaraçlarından biri olması, öğrencilerin ve öğretmenlerin bu teknolojileri etkin kullanımınınsağlanması temel hedefler olarak belirlenmiştir (FATİH Projesi, 2016). Proje kapsamındaokullardaakıllıtahtavetabletbilgisayarkullanımınageçilmiştir.Böyleceöğretimortamlarında



61

teknoloji somutolarakyerinialmışvedijitalcihazlaröğrencilerinözellikleokumaveyazmasürecindeetkileşimegirdiğienönemliaraçlararasınagirmiştir.

DijitalYazma

Yazma, basit anlamda kalem-kâğıt kullanmanın ötesinde, anlam üretme için dijitalteknolojilerindekullanıldığı, sosyalolarak işaretyapmapratiklerini içerenbireylemolarakgörülmektedir (Mills ve Exley, 2014). Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki değişim, sosyalpratiklerdekieşzamanlıdeğişimlerveküreselleşme,dijitalyazmayıhemişveeğlencehemdesınıf ortamlarında yaygınlaştırmıştır (Martin ve Lambert, 2015). Buna bağlı olarak yazmasürecindeyenitartışmakonularıortayaçıkmıştır.Yazmasürecindekibutartışmalarkâğıtvekalem yerine klavye ve ekran kullanımı; dijital araçların yazma sürecindeki rolü ve dijitalortamlardayazmanınnasılolacağıüzerineyoğunlaşmaktadır.

Teknolojik gelişmelerin artması ile birlikte öğrencilerin zamanla kalemi tamamenbırakacağı,bütünödevlerinituşlarlayazacağıönesürülmektedir.HattaJaponya,Çin,Kanada,Amerikagibiülkelerdeyazmaöğretiminedijitalortamlardavetuşlarlabaşlanmıştır (Güneş,2016). 2016-2017 yılından itibaren ise Finlandiya yazı öğretiminde kalem ve kâğıtkullanımındanaşamalıolarakvazgeçerektamamenklavyekullanımınageçmekararıalmıştır(Must,2014).Bunundışındayazmadasadeceteknolojikaraçlarıkullanmadeğilaynızamandadijitalortamlardametinoluşturmadayazmaalanındaöneçıkmayabaşlamıştır(Robin,2006;Sylvester ve Greenidge, 2009). Diğer taraftan sürekli dijitalize olan günümüz öğretimortamlarındahemöğretmenlerhemdeeğitimplanlayıcılarıdahafazlamateryalevebilgiyeihtiyaç duymaktadır. Bu durum araştırmacıları, yazma sürecinde dijital araçların rolünüanlamayaitmiştir.

Dijital yazma araştırmaları genel olarak, dijital yazmanın yazma sürecindekiavantajlarına odaklanmıştır. Ancak bu süreçte özelikle “dijital yazma tutumu” yeterincesorgulanmamıştır.Oysagünümüzdeilgililiteratürdesözüedilendijitaltemellideğişmelerdendolayı yazma tutumu kavramının ve buna yönelik ölçme araçlarının da yeniden gözdengeçirilmesigerekmektedir.

YazmaTutumu

Temel eğitimde oldukça önemli olan yazma becerisinin öğretimi çoğunlukla kâğıtortamda gerçekleştirilmektedir. Ancak yazma becerisi öğrenildikten sonra, dijital ortamüzerindedesürdürüldüğünden,bubecerininduyuşsalözelliklerininortamdeğişimindennasıletkilendiğisorusuaklagelmektedir.Özellikledavranışvetutumarasındakigüçlüilişki(HoggveVaughan, 2011) dikkate alındığında, bu konuya daha yakından bakma gerekliliği ortayaçıkmaktadır. Allport, tutumu “yaşantı yoluyla organize olan, bireyin ilişki içerisinde olduğubütünnesnelerevedurumlaraverdiğitepkiüzerindeyönlendiricivedinamikbiretkiyaratanzihinsel venörolojikbirhazırolmadurumuolarak tanımlamaktadır (Akt:HoggveVaughan,2011,s.174).

Yazma tutumu üzerine literatürde oldukça fazla çalışma bulunmaktadır (Graham,Berninger ve Fan, 2007; Kear, Coffman,McKenna ve Ambrosio, 2000;Musgrove, 1998;Podsen,AllenvePethel,1997).Yazmatutumunuönemlikılaniseöğrencilerinyazmabaşarısıüzerindedoğrudanetkisibulunanönemlibiryordayıcıolmasıdır(Grahamvediğerleri,2007).Bunedenle,yazmatutumununölçülmesiyenibirsüreçdeğildir.Literatürdeyazmatutumunuölçmeye yönelik oldukça çeşitli ölçme araçları bulunmaktadır. Podsen ve diğerleri (1997)tarafından geliştirilen yazma tutumu ölçeği genel bir ölçek olup yazma tutumu hakkında



62

toptan bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Benzer şekilde 1-3. Sınıflar için geliştirilen KnudsonYazmaÖlçeği yazma tutumunubütüncül olarakölçmeyi hedeflemektedir (Knudson, 1992).Geliştirilenölçeklerinözeldeyazmaalanına,dahageneldeiseöğretimsüreçleriniplanlamayaolankatkısıyadsınamaz.Ancakbuölçeklerinuygulanabilirliğibellisınıfdüzeyleriilesınırlıdır.Bu nedenle, daha geniş kapsama alanına sahip ölçme araçlarının olması gerekliliğindenhareketleKearvediğerleri (2000)tarafındanbiryazmatutumölçeğigeliştirilmiştir.Ölçeğinuygulanması sırasında, öğrencilerin sayısal değerler seçmeleri yerine, Garfield karakteriüzerindenseçimleriyapmalarıölçeğinbiravantajıolarakgörülmüştür.Diğertaraftanölçeğinnormatif bir yapıda olması ve öğretmenlerin kendi öğrencilerini aynı düzeydeki diğeröğrencilerle karşılaştırabilme imkânına sahip olması gibi unsurlar da ölçeğin avantajlarıarasındagösterilmektedir (Kear vediğerleri, 2000). Yazma tutumlarınınölçülmesindediğerkriterlerinyanındadikkatealınmasıgerekenbirdiğerdeğişkendeöğrencilerinyaşıdır.Çünküaraştırmasonuçlarınagöre,öğrencilerinyaşve sınıf seviyeleri yükseldikçeyazma tutumlarıazalmaktadır (Knudson, 1992, 1993). Diğer taraftan öğrencilerin yaş ve okul seviyeleriyükseldikçe sosyal medya gibi dijital ortamlara daha fazla katıldıklarını da göz önündebulundurmakgerekmektedir(Duggan,2015;Len-Ríos,Hughes,McKeeveYoung,2016).

Yukarıdasayılanyazmatutumuölçeklerifarklılaşanyazmaortamlarındaki(dijital,kağıt)tutumlarıbelirlemenoktasındayetersizkalmaktadır.Çünküdijitalyazmatutumunuölçebilenbiraltboyutasahipdeğillerdir.Bundandolayıdijitalortamlardayürütülenyazmaçalışmalarınailişkin öğrencilerin tutumları hakkında ölçme aracının bulunmamasından kaynaklanan birbelirsizlik bulunmaktadır. Oysa çoğunlukla, yazma ile birlikte öğretilen okuma becerisi içinfarklılaşanortamlardakiokumatutumunuölçebilenaraçlargeliştirilmiştir.McKenna,Conradi,Lawrence, Jang ve Meyer (2012) tarafından geliştirilen ölçek, okuma tutumunu amaçdeğişkeninegöre,serbestveakademik;ortamdeğişkeninegöreisekağıtvedijitalolmaküzere,toplamdadörtboyutüzerindendeğerlendirmektedir.Butürdekiölçeklerle,öğrencilerindijitalortamlardakiokumatutumlarınıölçmekmümkünolmaktaikenaynıdurumdijitalortamlardakiyazma tutumu için geçerli değildir. Özellikle farklılaşan yazma ortamlarının olduğu, dijitalortamlarda yazmaaktivitelerinin hızla arttığı günümüzdebuortamlarda yazma tutumlarınıbelirleyiciölçmearaçlarınınolmasızorunlulukhalinialmıştır.Çünkügereksınıfiçigereksesınıfdışı dijital ortamlarda yazmaya yönelik tutumların bilinmesi; geleceğe yönelik yazmasüreçlerine ilişkin pratikler ve politikalar belirlenmesi açısından gerekliliktir. Öğrencilerinyazmayakarşıolantutumlarınıbilmekhemöğretimortamınınplanlanmasıhemde3.Partiyazılımların geliştirilmesine, pedagojik anlamda katkı sağlayabilir. Ayrıca dijital ortamlardaöğrencilerin yazmaya karşı tutumlarını belirlemek için dijital boyutlu yazma tutumu ölçmearaçlarına ihtiyaçvardır. Bunedenlebuçalışmadaöğrencilerinyazmatutumlarını,kâğıtvedijital olmak üzere iki farklı ortam değişkenine göre ölçebilecek bir “yazma tutum ölçeği”geliştirmekamaçlanmıştır.



63

Yöntem

Katılımcılar

AraştırmaNiğdeilmerkezindebulunanokullarda7-12.Sınıflardaöğrenimgören2534öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Ayrıca uygulamaya yönelik bir sorun olup olmadığınıbelirlemek için 8. Sınıfta öğrenim gören 47 (Erkek=21; Kız=26) öğrenciye pilot uygulamayapılmıştır. Katılımcılardan 2368 kişilik öğrenci verileri SPSS 23.0 aracılığıyla 1184’ü(Erkek=545; Kız =639) Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve 1184’ü (Erkek =545; Kız=639)Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) olarak random olarak ikiye ayrılmıştır. Bunun dışında 139(Erkek=64; Kız=75) öğrenciye test tekrar test uygulaması yapılmıştır. Verilerin bilgisayarortamına aktarılması sırasında bilgilerin eksik ya da yanlış olduğu tespit edilen 27 kişininverileri kapsam dışı tutulmuştur. Araştırmayla ilgili öğrenciler ve öğretmenlerbilgilendirilmiştir. Katılımcıların ölçeği yanıtlama süresi 15-20 dakika arasında değişmiştir.Araştırmanın yürütüldüğü okullarda MEB tarafından 2012 yılından itibaren Fatih Projesikapsamındaakıllı tahtavetabletbilgisayardağıtımıyapılmıştır.Böylecekatılımcılarındijitalyazma deneyimlerinin daha fazla olacağı ve ölçeğe daha doğru tepkiler vereceğidüşünülmüştür.

ÖlçeğinGeliştirilmesi

Ölçekteyeralacakmaddeleriniçeriğinibelirlemekamacıylayazmatutumuvedijitalyazmaileilgililiteratürtaranmıştır.Literatüredayalıolarakdahaçokdijitalvekâğıtyazmaortamıylailgilimaddelerdenoluşan26maddelikölçeğinilkformuoluşturulmuştur.Ölçek6’lılikerttipindedirve ifadelerÇok İyi’den (6puan),ÇokKötü’ye (1puan)doğrusıralanmıştır.McKelvie (1978)likerttipiölçeklere5veya6seçenekkonmasının,oldukçagüvenilirbirölçeklemeolduğunubelirtmektedir. Öncelikle ölçekte yer alan ifadeler, iki Türkçe dil uzmanının kontrolündedüzeltilmiştir.İkinciaşamada,ölçeğinkapsamıokuma,yazmavedijitalokuryazarlıkalanındaçalışma yapan 9 uzmanın görüşüne dayalı olarak belirlenmiştir. Kapsam geçerliğiyle ilgiliuzman görüşleri Lawshe tekniği kullanılarak yorumlanmıştır (Yurdugül, 2005). Ölçeğin içgeçerliğiiçinaltveüst%27gruplarınmaddeortalamalarınınttestianlamlılığınabakılmıştır.Ölçeğin yapı geçerliği için AFA ve DFA yapılmıştır. DFA sonuçlarının değerlendirilmesindetemel olarak uyum indekslerine bakılmıştır. Analiz sonuçlarının değerlendirilmesinde;NormlaştırılmışKi-Kare(χ²/sd),YaklaşıkHatalarınOrtalamaKarekökü(RMSEA);Düzenlenmişiyilik uyum endeksi–(AGFI); İyilik uyum endeksi (GFI); Karşılaştırmalı uyum endeksi (CFI);Normlaştırılmışuyumendeksi(NFI);Artırmalıuyumendeksi(IFI)veTucker-Lewisindeksi(TLI)göstergelerikullanılmıştır.

Ölçeğingüvenirlikçalışmalarıiçtutarlılıkvekararlılıkolmaküzereikifarklıyollayapılmıştır.İç tutarlılık için Cronbach’s Alpha hesaplanmıştır. Ölçeğin kararlılığı içinse test tekrar testyöntemine başvurulmuştur. Bu araştırmada ilk uygulama yapıldıktan 3 hafta sonra ikinciuygulama yapılmıştır. Birinci uygulama ile ikinci uygulama puanları arasındaki korelasyonkatsayısıhesaplanmıştır.



64

Bulgular

ÖlçeğinKapsamGeçerliğiniilişkinBulgular

Ölçekgeliştirmeninönemlibiraşamasıkapsamgeçerliğidir.Kapsamgeçerliği,“birölçmearacının,buaraçlaölçülmek istenendavranışlarınederecekapsadığıdır”(TurgutveBaykul,2011).Buaraştırmadakapsamgeçerliliğininsağlanmasındauzmangörüşünebaşvurulmuştur.9uzmandaneldeedilengörüşlerLawshetekniğikullanılarakanalizedilmiştir.Butekniğegörekapsam geçerliliği için, Lawshe indeksinin %75 ve üzeri uygun olarak kabul edilmektedir(Yurdugül, 2005).Buaraştırmadageliştirilenölçeğin3maddesi (14., 25., ve26.Maddeler)kapsamgeçerlikindeksleri%75’inaltındakaldığıiçinölçektençıkarılmıştır.Diğermaddelerinkapsamgeçerlikindeksi%75ile%100arasındaolduğuiçinölçekteyeralmıştır.

MaddeAnalizi

Ölçeğiniçgeçerliğineilişkinmaddeanalizleri%27altveüstgruportalamalarıarasındakibağımsızgruplarttestisonuçlarınagöre3.Madde(alt℅27t=1,44;üst℅27t=1,40vep>.001)ile12.Madde(alt%27t=1,60;üst℅27t=1,46vep>.001)ortalamaları%27’likaltveüstgruplararasındaanlamlıfarklılaşmamıştır.Ölçekteyeralan3.ve12.Maddeyeterinceayrışmadığıiçinölçekten çıkarılmıştır. Diğer maddeler her iki grup arasında ortalamalar açısından anlamlıdüzeyde farklılaştığı için ölçekte kalmıştır. Bundan sonraki aşamada ölçeğin yapı geçerliğiincelenmiştir.

ÖlçeğinYapıGeçerliliğineİlişkinBulgular

Bu ölçeğin yapı geçerliği farklı amaçlar için iki farklı analizle incelenmiştir. Birincisi,ölçeğin faktör yapısını ortaya çıkarmak amacıyla yapılan AFA; ikincisi ise daha öncedenbelirlenenölçekfaktöryapısınınbelirlenmesiamacıylayapılanDFA’dır(Büyüköztürk,Çakmak,Akgün,KaradenizveDemirel,2010).

3.2.1.AçımlayıcıFaktörAnalizi(AFA)Sonuçları

Tablo2.AçımlayıcıFaktörAnalizi(AFA)Bulguları

MaddelerÖlçeğinBoyutu D K X SS

1. Boşzamanlarınızdasosyalmedyada(facebook,twitter,Instagramvb.)birşeyleryazmafikrisizcenasıldır? D

.467

3.66

1.64

2. Dersçalışırkennotlarınızıdijitalortamlarayazmadüşüncesinenasılbakıyorsunuz? D

.625

3.00

1.80

3. Arkadaşlarınızlahaberleşmekiçinmektupyazmadüşüncesinenasılbakıyorsunuz? K

.475

2.10

1.43

4. Sınıftadersesnasındaönemlinotlarınızıtabletinizeyazmafikrinenasılbakıyorsunuz? D .696

3.57

2.02

5. Türkçe.dil-anlatımveedebiyatderslerindeöğretmeninizintabletinizebirhikâyeyazdırmafikrisizcenasıldır? D

.747

3.48

1.97



65

6. Sınıfçayapılanbirhikayeyazmaetkinliğinionlinebirortamdagerçekleştirmedüşüncesinenasılbakıyorsunuz? D

.744

3.88

1.78

7. Birmatbaaileanlaşaraksınıfçabirgazeteçıkarmaveyayınlamafikrinenasılbakıyorsunuz? K

.597

4.09

1.76

8. Sınıfarkadaşlarınızınderslereilişkinnotlarınıyazdığıbirinternetsitesioluşturmafikrisizcenasıldır? D

.554

4.71

1.57

9. Günlüklerinbilgisayaryadamobilcihazlarda(ceptelefonu,bilgisayar,tabletgibi)tutulmasıdüşüncesininasılkarşılarsınız? D

.663

3.60

1.90

10. İhtiyaçlistelerininherzamanküçükkâğıtlarayazılmasıfikrisizcenasıldır? K

.566

4.11

1.60

11. Hatırlatmaamaçlıküçükkâğıtnotların(post-it)dahagüvenliolduğufikrisizcenasıldır? K

.593

4.38

1.62

12. Onlinebirblogüzerindeöyküyazmafikrininasılbulursunuz? D

.722

3.92

1.79

13. Onlineformlardabirkonuhakkındayazaraktartışmafikrininasılbulursunuz? D

.674

4.09

1.65

14. Öğretmeninverdiğibirkompozisyonödeviniinternetortamlarındapaylaşmafikrininasılbulursunuz? D

.711

3.79

1.78

15. Okuldaçeşitlikonulardayazılaryazmakiçindefteryadakâğıtlarkullanmafikrisizcenasıldır? K

.701

4.23

1.69

16. Önemlibilgileriyazmakiçinsürekliolaraknotdefteritaşımafikrininasıldeğerlendirirsiniz? K

.713

3.97

1.75

17. Dijitalortamlardaokuduğunuzbirhaberin,olayınaltınayorumyazmafikrininasılbulursunuz? D

.608

4.11

1.63

18. Ödevlerinizidijitalaraçlar(bilgisayar,internet,tablet,telefongibi)kullanarakyazmafikrisizcenasıldır? D

.667

4.26

1.71

19. Okuduğunuzbirkitaphakkındabirdeftereyadakâğıdadüşünceleriniziyazmafikrisizcenasıldır? K

.691

3.73

1.74

Not:D=Dijital,K=Kâğıt

ÖlçeğinAFAişleminegeçmedenönceKMOveBarlett’stestlerinebakılmıştır.AFAiçinKMOdeğerinin.60veüzeri.Barlett’stestininiseanlamlıçıkmasıgerekmektedir(Büyüköztürk,2007). Buna göre KMO değeri. .91 ve Barlett’s testi ise χ² = 7316.410; sd=171 (p=.0000)bulunmuştur.Kaiser(1974,s.35)KMOdeğerinin.90veüzeriçıkmasınıfaktöranaliziaçısındanoldukçaiyibiroranolarakifadeetmektedir.Eldeedilenbudeğerler,verilerinfaktöranalizineuygunolduğunugöstermektedir.Dahasonraölçeğinaçımlayıcıfaktöranalizişleminegeçilmişve bu işlemde 4. ve 8. madde hariç maddelerin tamamının faktör yükü. 45’in üzerindeçıkmıştır.4.ve8.maddeçıkarıldıktansonradöndürmeişlemitekrarlanmıştır.Sondurumdamaddelerin tamamı .45’in üzerinde yer almış ve teorik olarak oluşturulan maddeler. AFAsonucundadaaynı faktörleraltında toplanmıştır.Bunagöre12maddedijital (D),7maddekâğıtortamındayazmaya(K)yöneliktutumlailgilimaddelerdenoluşmaktadır.1.Faktöreait



66

faktöryükleri.467ile.747arasındaolarakbulunmuştur2.Faktöreaitfaktöryükleri.475ile.713arasındabulunmuştur.

Tablo3.Boyutlarailişkinbulgular

Boyutlar N Özdeğer Varyans(%)

M SD Dijital(r)

Kâğıt(r)

(α)

1.Dijital 1184 5.80 28.74 3.90 1.31 1 .892.Kağıt 1184 2.59 15.49 3.80 1.04 -.24** 1 .75Toplamölçek 1184 --- 44.23 3.85 .67 .66** .58** .77

**p<.01düzeyindeanlamlıdır.

ÖlçeğinfaktörlerineaitözdeğerleregöreDijitalfaktörüneaitözdeğer,Kağıtfaktörüneait özdeğerden daha yüksektir. Dijital faktörüne ait varyans %28.74; Kağıt faktörüne aitvaryans%15.49.ölçeğintamamınaaitvaryansise%44.23bulunmuştur.PearsonMomentlerÇarpımıKorelasyonKatsayısı değerlerinegöreDijital ileKağıt arasındanegatif yönlüdüşükdüzeyde ilişki vardır. Ölçeğin tamamı ile Dijital boyutu ve K boyutu arasında pozitif yönlüanlamlıilişkivardır(Cohen,1988).Ölçeğingüvenirliğineilişkiniçtutarlık(α)sonuçlarınagöreiseDijitalboyutuα=89;Kboyutuα=75;ölçeğintamamınaaitα=77bulunmuştur.Busonuçlarölçeğingüvenilirolduğunugöstermektedir(Özdamar,2011).

DoğrulayıcıFaktörAnaliziBulguları

DFA’ya geçmeden önce DFA modelinde yer alan değişkenlerin çarpıklık ve basıklıkdeğerlerineyerverilmiştir.Bunagöreçarpıklıkdeğerleri-0.97ile1.32arasındaikenbasıklıkdeğerleri-1.42ile+0.94arasındadeğişmektedir.Busonuçlardeğişkenlerinnormaldağılımasahip olduğunu (Hair, Black, Babin, Anderson ve Tatham, 2006) ve DFA analizleri içinmaximum likelihood yönteminin kullanılabileceğini göstermektedir. Böylece maximumlikelihood kestirim yöntemi kullanılarak DFA modeli test edilmiştir. Buna göre önceliklegözlenen değişkenlerle gizil değişkenler arasındaki yolların anlamlılığına bakılmıştır.Gözlenemeyendeğişkenlerilegözlenendeğişkenlerarasındaanlamsıztdeğerinesahipbiryololmadığı görülmüştür (p<.05). Bu durum gözlenen değişkenlerin faktörlerin oluşmasınaanlamlıdüzeydekatkısağladığınıgöstermektedir(Özdamar,2010).

ÖlçeğingözlenenvegizildeğişkenleriarasındaanlamsızbiryoluolmadığıgörüldüktensonraölçeğeaitDFAuyumindekslerideğerlerinindeğerlendirilmesinegeçilmiştir.Bunagöremodeleait χ²/sd=3.16 değeri kabul edilebilir uyum düzeyindedir(Kline, 2005; Marsh ve Hocevar,1988).AyrıcadiğeruyumindekslerindenRMSEA=0.043(Brown,2015;JöreskogveSörbom,1996;McDonaldveHo,2002;Schermelleh-Engel,MoosbruggerveMüller,2003;Thompson,2004).AGFI=.97>.95(Hooper,CoughlanveMullen,2008);GFI=.97>.95(Hoopervediğerleri,2008; Schermelleh-Engel ve diğerleri, 2003); CFI=.97>.97 (Tabachnick, Fidell ve Osterlind,2001);NFI=.95≥.95(Kelloway,1996;Schermelleh-Engelvediğerleri,2003);IFI=.97>.95(HuveBentler,1999;SchumackerveLomax,2004);TLI=.95≥.95(HuveBentler,1999)değerleriisemodelin iyiuyumasahipolduğunugöstermektedir.BusonuçlarAFAsonucueldeedilenfaktöryapısınınDFAsonucundadadoğrulandığınıgöstermektedir.



67

TestTekrarTestGüvenirlikBulguları

Tablo4:ÖlçeğinTest-TekrarTestKorelasyonları

Ölçeğinboyutları

MaddeSayısı

Test Test-tekrar Test-tekrarKorelasyon

X

SS

X

SS

r

n

Dijital 12 4,84 0,52 5,02 0,43 .98** 139 Kâğıt 7 3,45 0,60 3,13 0,59 .96** 139

ToplamÖlçek 19 4,32 0,87 4,33 1,05 .97** 139

**p<.01.

Tablo4’deölçmearacınınkararlılığına ilişkingüvenirliğinibelirlemek içinyapılantest-tekrartestgüvenirlikanalizisonuçlarıverilmiştir.Bunagöredijitalfaktördeyeralanmaddeortalamalarının ilk (X=4,84; SS=0,52) ve ikinci (X=5,02; SS=0,43) uygulamaları arasındakiPearson Momentler Çarpım korelasyon katsayısı r =.98, p<.01; Kağıt faktöründe yer alanmadde ortalamalarının ilk (X=3,45; SS=0,60) ve ikinci (X=3,13; SS=0,59) uygulamalarıarasındaki r=.96, p<.01; p<.01; Ölçeğin tamamında yer alan madde ortalamalarının ilk(X=4,32;SS=0,87)ikinci(X=4,33;SS=1,05)uygulamalarıarasındakir=.97,p<.01;bulunmuştur.Busonuçlarölçeğingerekaltboyutlargerekseölçeğintamamıaçısındangüvenirliğininoldukçayüksekolduğunugöstermektedir(Baykul,2000)

Sonuç

Bu araştırmada öğrencilerin kâğıttan dijitale yazma ortamlarına yönelik tutumlarınıbelirlemekamacıylabirölçekgeliştirmeçalışmasıyapılmıştır.Geliştirilenölçeğin,öğrencilerinkâğıtla birlikte dijital ortamlarda yazma tutumlarına ilişkin çalışmalarda kullanılmasındaönemli bir araç olacağı düşünülmektedir. Çünkü dijital ortamlarda okuma ve öğrenmeyeyönelikçalışmalar(Conradi,Jang,Bryant,CraftveMcKenna,2013;Jabbar,GasserveLodge,2016;McKenna vediğerleri, 2012; Prior,Mazanov,Meacheam,Heaslip veHanson, 2016)yapılmasına rağmen dijital ortamlarda yazma tutumunu belirlemeye yönelik ölçme aracıyetersizdir. Buna karşın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye’deki 11-15grububireylerinbilgisayar,İnternetveceptelefonukullanımoranlarısırasıyla%73,1,%65,1ve%37,9’dur(TÜİK,2013).Diğertaraftanöğrencilerinödevleriinternetortamındanhazırlamavebuortamlardanöğrenmeoranı%84,8’dir.TÜİK(2016)araştırmasınagöreise2016yılınınilküçayındaTürkiye’dedüzenliinternetkullanmaoranı%94,9olmuştur.Budurumözellikleyeniokuryazarlıkortamlarınailişkinaraştırmalarıkaçınılmazyapmaktadır.Bubağlamdadijitalve kâğıt ortamlarında yazma tutum boyutlarını içeren 19 maddelik ölçeğin güvenirlik vegeçerlikçalışmasıyapılmıştır.%27altveüstgrupmaddeanalizlerinegöreölçekteyeralanmaddelerinayırtediciolduklarıgörülmüştür(Baykul,2000).Ölçeğinyapıgeçerliğiiçinfaktöranalizleriyapılmıştır.AFAsonucueldeedilenDijitalveKâğıtboyutlarındanoluşanikifaktörlüölçekDFA sonucundadadoğrulanmıştır. Ayı şekilde güvenirliğine ilişkin iç tutarlık ve testtekrarsonuçları,ölçeğingüvenilirolduğunugöstermektedir.Busonuçlarölçeğingüvenilirvegeçerliğiolduğunugöstermektedir.



68

Ölçeğin Dijital ile Kâğıt boyutu arasında negatif yönlü düşük düzeyde ilişki vardır.ÖlçeğintamamıileDijitalboyutuveKâğıtboyutuarasındapozitifyönlüyüksekdüzeydeilişkivardır.Bu ilişkidijitalortamlarayazmayakarşı tutumartarken,kâğıtortamlarındayazmayakarşı tutumların azaldığını göstermektedir. Bu durum bireylerin giderek dijital ortamlardayazmayıdahaçekicibulduğuvebuortamlardayazmayaeğilimliolduğunaişaretetmektedir(Farinosi,LimveRoll,2016;Neumann,2016).Yazmatutumunuoluşturanyapınıntemeldeortamaçısındanikiyeayrılmasıvenegatifbirilişkiyesahipolmasıikişekildeyorumlanabilir.İlkolarak,ortamfarklılığıhemöğretimhemdesosyalyaşantımızdahemenhemenheralandakarşılaştığımız dijital ortamdanuzaklaşamamanın getirdiği bir farklılıktır. Diğer bir ifadeyle,günlük yaşamdaki pratiklerimizin her geçen gün daha fazla dijital ortama taşınmasının(Farinosivediğerleri,2016)doğalbirsonucudur.Beklendiğigibiokuma-yazmaçalışmalarıdabu dijitalleşme sürecinden etkilenmektedir (Wollscheid, Sjaastad ve Tømte, 2016). İkincilolarakisebudijitalizeolmanınsonucundaeldeedilendeneyimlerimizedayanarakyaptığımızseçimlerdir.Buseçimleriseçoğunluklaişinkendisinebağlıdır.Öğrencilerinbunoktadadahakolay ve etkili olduğu için uzun yazma işlerini bilgisayarlarda yaptıkları belirtilmektedir(Farinosi vediğerleri,2016).Ancaköğrencilerinortamtercihlerinibelirginolarakayıranbirçizgi ise bu araştırmadan elde edilen, yazmadaki ortam tercihinin negatif bir korelasyonşeklindeortayakonmasıdır.Busonuç,öğrencilerinortamtercihlerindekararsızkalmadıklarınıvekendileriniifadeedebileceklerieniyiortamıseçebildiklerinigöstermektedir.Diğertaraftanbu iki ortam arasındaki negatif ilişki yeterince yüksek değildir. Bu sonuç dijital ortamlardayazmatutumuartmasınarağmen,kâğıtüzerindeyazmanındatamolarakterkedilmediğinigöstermektedir. Aslında bu doğal bir sonuçtur. Çünkü günümüz gençleri çok sayıda dijitalaraçla karşı karşıya olmasına rağmen temel olarak okuma ve yazmayı kâğıt üzerindenöğrenmiştir(FortunativeVincent,2014).Diğertaraftanhalaokullardaveokuldışıortamlardaöğrencileryazmaaktivitelerindekâğıtlarilekarşıkarşıyagelmektedir.Dijitalortamlarındahafazla okuma yazma sürecinde kullanılması ve kâğıtların giderek okuryazarlık süreçlerindençekilmesiylebuikifaktörarasındakitersilişkidegiderekartabilir.Diğertaraftandijitalvekâğıtfaktörlerinde yer alan madde ortalamalarına bakıldığında az da olsa dijital boyuttakimaddelerin ortalamasının daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu durum günümüzdeöğrencilerin dijital ortamlarda yazmayı, kâğıt ortamlarında yazmaya göre daha fazla tercihettikleri olarak yorumlanabilir. Farinosi ve diğerleri (2016) göre bireyler kâğıttan okumayıdijitaldenokumayagöredahafazlatercihetmektedir.Ancakyazmadabudurumtersidir.Bunagöre bireyler dijital ortamlarda yazmayı, kâğıt ortamında yazmaya göre daha fazla tercihetmektedirler.Güneş(2016)göre“insanlaryazıyazmakiçindahaişlevselvekolayhareketleriiçerenelektronikaraçlarıtercihetmektedir.Budurumokullardaöğrencilerarasındadahızlayayılmaktadır.Yazılmasıuzunsüren,zorvezahmetliolan,yoğundikkatgerektirenyazıyerinekolayveçokçabagerektirmeyenaraçlarlayazıyazmaönplanaçıkmaktadır”(s.29).Yazmadakibutercihdeğişimininnedeniniyazmasürecininzihinselkaynaklarınabağlamakmümkündür.Kâğıtüzerindekalemleyazmaözellikleacemiyazarlariçindijitalortamdayazmayagöredahazorlayıcı olabilir. Kalemi tutmak, belirli kurallara göre harfi yazmak ve iyi görünümlükompozisyonyaratmakişleyenbelleğinyükünüarttırır(GrahamveHarris,2006;Wollscheidvediğerleri,2016).Zihinselyükünartması,bireyinyazıüretimininegatifolaraketkileyebilir(Wollscheid ve diğerleri, 2016). Ancak klavye gibi araçlarla dijital ortamlarda yazmak, elyazmasına göre daha az yorucu olduğu için yazma sürecinde kısa süreli belleğin yükünüazaltabilir. Çünkü teknolojik araçların kullanıldığı, dijital yazma öğrenciler tarafından dahakolayalgılanmaktadır(Zoch,Langston-DeMottveAdams-Budde,2014).Budurumisebireyleridahafazladijitalortamlardayazmayayönlendirebilir.Dolayısıylabireylerinyazmasürecindeki



69

olumlu ya da olumsuz doğrudan deneyimleri onların bir davranışa (yazma gibi) karşıtutumlarınıyönlendirmedeetkiliolmaktadır(HoggveVaughan,2011).

Öneriler

Buaraştırmayazmadavranışınıkâğıtvedijitalolmaküzereikitemelortamaçısındanelalmıştır.Araştırmasonucundagüvenilirvegeçerliğiortayakonanbuölçek,öğrencilerinhemkâğıthemdedijitalortamlardayazmatutumunubelirlemekiçingeliştirilmiştir.Busonuçlar,ölçeğin öğrencilerin kâğıt ve dijital ortamlarda yazmaya karşı tutumlarını ölçmedekullanılabileceğini göstermektedir. Araştırmada geliştirilen ölçek kullanılarak öğrencilerinfarklı ortamlarda yazmaya karşı tutumları vebu tutumları etkileyen faktörler araştırılabilir.Öğrencilerindijitalyazmatutumlarıileyazdıklarımetintürüarasındakiilişkilerdahasonrakiaraştırmalardaincelenebilir.Ayrıcabuölçekyardımıileöğrencileridijitalveyakâğıtüzerindeyazmaya yönlendiren değişkenlerin kestirilmesine yönelik çalışmaların yapılması daönerilebilir. Öğretmenler ise bu ölçek yardımı ile öğrencilerinin ortama göre olan yazmatutumlarını belirleyerek bireyselleştirilmiş öğretim planlarında veya diğer etkinliklerindeverimliliğiartırmayayönelikplanlamalaryapabilirler.

Kaynakça

Baykul,Y.(2000).EğitimdevePsikolojideÖlçme.Ankara:OSYMYayınları.

Brown,T.A.(2015).Confirmatoryfactoranalysisforappliedresearch:GuilfordPublications.

Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (8 ed.). Ankara: Pegem AYayıncılık.

Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2010). BilimselAraştırmaYöntemleri(7ed.).Ankara:PegemAkademi.

Cohen,J. (1988).Statisticalpoweranalysisforthebehavioralsciences(2ed.).Hillsdale,NJ:Erlbaum.

Conradi,K.,Jang,B.G.,Bryant,C.,Craft,A.,&McKenna,M.C.(2013).MeasuringAdolescents'AttitudesTowardReading:AClassroomSurvey.JournalofAdolescent&AdultLiteracy,56(7),565-576.doi:10.1002/JAAL.183

Duggan, M. (2015). Mobile Messaging and Social Media – 2015. Available at:http://www.pewinternet.org/2015/08/19/mobile-messaging-and-social-media-2015/:PewResearchCenter.

Farinosi,M., Lim, C., & Roll, J. (2016). Book or screen, pen or keyboard? A cross-culturalsociologicalanalysisofwritingandreadinghabitsbasingonGermany,ItalyandtheUK.TelematicsandInformatics,33(2),410-421.doi:10.1016/j.tele.2015.09.006

FATİH Projesi. (2016). Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi. Retrieved06.05.2016,fromhttp://www.fatihprojesi.com/?SyfNmb=1&pt=Anasayfa

Field,A.(2013).DiscoveringstatisticsusingIBMSPSSstatistics:Sage.

Fortunati,L.,&Vincent,J.(2014).Sociologicalinsightsonthecomparisonofwriting/readingonpaperwithwriting/readingdigitally.TelematicsandInformatics,31(1),39-51.



70

Graham, S., Berninger, V., & Fan,W. (2007). The structural relationship between writingattitude and writing achievement in first and third grade students. ContemporaryEducational Psychology, 32(3), 516-536. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.cedpsych.2007.01.002

Graham,S.,&Harris,K.R.(2006).Strategyinstructionandtheteachingofwriting.Handbookofwritingresearch,187-207.

Güneş,F.(2016).EğitimdeKalemveTuşlarlaYazmaTartışmaları(TheDiscussiononWritingwithPencilandTypingonKeyboardinEducation).BartınUniversitesiEğitimFakültesiDergisi,5(1),19-33.doi:10.14686/buefad.v5i1.5000155472

Hair,J.F.,Black,W.C.,Babin,B.J.,Anderson,R.E.,&Tatham,R.L.(2006).Multivariatedataanalysis(Vol.6).UpperSaddleRiver,NJ:PearsonPrenticeHall.

Hogg,M.A.,&Vaughan,G.M.(2011).Socialpsychology(İ.Yıldız&A.Gelmez,Trans.4ed.).Ankara:Ütopya.

Hooper,D.,Coughlan,J.,&Mullen,M.(2008).Structuralequationmodelling:Guidelinesfordeterminingmodelfit.Articles,2.

Hu,L.t.,&Bentler,P.M.(1999).Cutoffcriteriaforfitindexesincovariancestructureanalysis:Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: amultidisciplinaryjournal,6(1),1-55.

Jabbar,A.,Gasser,R.B.,&Lodge,J.(2016).CanNewDigitalTechnologiesSupportParasitologyTeaching and Learning? Trends in Parasitology. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.pt.2016.04.004

Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1996). PRELIS 2 User's Reference Guide: A Program forMultivariate Data Screening and Data Summarization: a Preprocessor for LISREL:ScientificSoftwareInternational.

Kaiser,H.F.(1974).Anindexoffactorialsimplicity.Psychometrika,39(1),31-36.

Kear,D. J., Coffman,G.A.,McKenna,M.C.,&Ambrosio,A. L. (2000).MeasuringAttitudetowardWriting:ANewToolforTeachers,10.

Kelloway, E. K. (1996). Common practices in structural equation modeling. Internationalreviewofindustrialandorganizationalpsychology,11,141-180.

Kline,T.J.(2005).Psychologicaltesting:Apracticalapproachtodesignandevaluation:SagePublications.

Knudson,R.E.(1992).DevelopmentandApplicationofAWritingAttitudeSurveyforGrades1To3.PsychologicalReports,70(3),711-720.doi:10.2466/pr0.1992.70.3.711

Knudson,R.E.(1993).DevelopmentOfAWritingAttitudeSurveyForGrades9To12:EffectsOf Gender, Grade, And Ethnicity. Psychological Reports, 73(2), 587-594. doi:10.2466/pr0.1993.73.2.587

Len-Ríos,M.E.,Hughes,H.E.,McKee,L.G.,&Young,H.N.(2016).Earlyadolescentsaspublics:Anationalsurveyofteenswithsocialmediaaccounts,theirmediausepreferences,parentalmediation, andperceived Internet literacy.Public RelationsReview, 42(1),101-108.doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.pubrev.2015.10.003



71

Marsh, H. W., & Hocevar, D. (1988). A new, more powerful approach to multitrait-multimethod analyses: Application of second-order confirmatory factor analysis.JournalofAppliedPsychology,73(1),107.

Martin, N.M., & Lambert, C. (2015). Differentiating DigitalWriting Instruction. Journal ofAdolescent&AdultLiteracy,59(2),217-227.

McDonald,R.P.,&Ho,M.-H.R.(2002).Principlesandpracticeinreportingstructuralequationanalyses.Psychologicalmethods,7(1),64.

McKelvie, S. J. (1978). Graphic rating scales—How many categories? British Journal ofPsychology,69(2),185-202.

McKenna,M.C.,Conradi,K.,Lawrence,C.,Jang,B.G.,&Meyer,J.P.(2012).Readingattitudesofmiddleschoolstudents:ResultsofaUSsurvey.ReadingResearchQuarterly,47(3),283-306.doi:10.1002/RRQ.021

Mills,K.A.,&Exley,B.(2014).Time,Space,andTextintheElementarySchoolDigitalWritingClassroom.WrittenCommunication,31(4),434-469.

Musgrove,L.E.(1998).AttitudesTowardWriting.TheJournaloftheAssemblyforExpandedPerspectivesonLearning,4(1),1-9.

Must,M.(2014).Schoolswillstartteachingtypinginsteadoflonghand.Retrieved02.04.2017,fromhttp://www.helsinkitimes.fi/finland/finland-news/domestic/12767-schools-will-start-teaching-typing-instead-of-longhand-2.html

Neumann,M.M.(2016).Youngchildren'suseoftouchscreentabletsforwritingandreadingathome:Relationshipswithemergentliteracy.Computers&Education,97,61-68.doi:10.1016/j.compedu.2016.02.013

Nobles,S.,&Paganucci,L. (2015).DoDigitalWritingToolsDeliver?StudentPerceptionsofWritingQualityUsingDigitalToolsandOnlineWritingEnvironments.ComputersandComposition, 38, Part A, 16-31. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.compcom.2015.09.001

Özdamar,K.(2010).Paketprogramlarileistatistikselverianalizi(7ed.Vol.2).Eskişehir:KaanKitabevi.

Özdamar,K.(2011).Paketprogramlarileistatistikselverianalizi(8ed.Vol.1).Eskişehir:KaanKitabevi.

Podsen,I.,Allen,C.,&Pethel,G.(1997).WrittenExpression:ThePrincipal'sSurvivalGuide:EyeonEducation.

Prior,D.D.,Mazanov, J.,Meacheam,D.,Heaslip,G.,&Hanson, J. (2016).Attitude, digitalliteracyandselfefficacy:Flow-oneffectsforonlinelearningbehavior.TheInternetandHigherEducation,29,91-97.doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.iheduc.2016.01.001

Robin,B.(2006).Theeducationalusesofdigitalstorytelling.PaperpresentedattheSocietyforInformationTechnology&TeacherEducationInternationalConference.

Schermelleh-Engel,K.,Moosbrugger,H.,&Müller,H.(2003).Evaluatingthefitofstructuralequation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures.Methodsofpsychologicalresearchonline,8(2),23-74.



72

Schumacker,R.E.,&Lomax,R.G.(2004).Abeginner'sguidetostructuralequationmodeling:PsychologyPress.

Sylvester, R., & Greenidge, W. l. (2009). Digital storytelling: Extending the potential forstrugglingwriters.Thereadingteacher,63(4),284-295.

Tabachnick,B.G.,Fidell,L.S.,&Osterlind,S.J.(2001).Usingmultivariatestatistics.

Thompson,B.(2004).Exploratoryandconfirmatoryfactoranalysis:Understandingconceptsandapplications:AmericanPsychologicalAssociation.

Turgut, F., & Baykul, Y. (2011). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (3 ed.). Ankara:PegemAkademi.

TÜİK.(2013).06-15YaşGrubuÇocuklardaBilişimTeknolojileriKullanımıveMedya.Retrieved16.11.2016,fromhttp://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13569

TÜİK.(2016).HanehalkıBilişimTeknolojileriKullanımAraştırması.Retrieved16.11.2016,fromhttp://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18660

Wollscheid,S.,Sjaastad,J.,&Tømte,C.(2016).Theimpactofdigitaldevicesvs.Pen(cil)andpaper on primary school students'writing skills – A research review.Computers&Education,95,19-35.doi:10.1016/j.compedu.2015.12.001

Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlikindekslerininkullanılması.XIV.EğitimBilimleriKurultayı,28,30.

Zoch,M.,Langston-DeMott,B.,&Adams-Budde,M.(2014).Creatingdigitalauthors.PhiDeltaKappan,96(3),32-37.

Documents

Yaz 2017 Cilt 7 Sayı 2 - Ana Sayfa | TOAD · Yaz 2017 Cilt 7 Sayı 2 Summer 2017 Volume 7 Issue 2 ISSN: 2147-1908