Worldwide leading experts in pneumatics - oud.prebes.beoud.prebes.be/.../documenten_provincies/pres_20120208_pneumatiek_0.pdf · Welke eisen gelden voor pneumatiek . World leading

World leading

Experts in Pneumatics

Veilig

heid

Worldwide leading

experts in pneumatics

VIDEO_TS/SMC Pneumatics.wmv

World leading


Veilig

heid

Historie SMC Corporation

1959 Oprichting SMC Corporation te Tokyo, Japan

1967 Eerste SMC vestiging buiten Japan, in Australië

1976 Eerste SMC vestiging in Europa

1981 Oprichting SMC Nederland

1983 SMC vindt de Compact Cilinder uit

1986 Oprichting SMC België en magazijn in Antwerpen

1987 Notering Tokyo Stock Exchange

1998 ISO9001 en ISO14001 certificering

2000 Oprichting European Technical Centre (ETC), UK

2004 Opening European Central Warehouse (ECW), Antwerpen

2008 Marktaandeel wereldwijd 26.1%

50 jaar ervaring in Industriële Automatisering

Chairman

Yoshiyuki Takada

World leading


Veilig

heid

Basisproducten

SMC produceert momenteel 11.000

basisproducten in meer dan 630.000 varianten

Luchtdroger Luchtverzorging Ventielen Actuatoren

World leading


Veilig

heid

Wereldwijd verkoopnetwerk

Europa

Azië en

Oceanië

Japan

Noord- / Zuid

Amerika

• 320 verkoopkantoren in meer dan 78 landen voor

globale aanwezigheid en individuele service op lokatie

02b SMC Bedrijfspresentatie Sales Europe.PPT

02c SMC Bedrijfspresentatie Sales Japan.PPT

02a SMC Bedrijfspresentatie Sales Noord Zuid Amerika.PPT

02d SMC Bedrijfspresentatie Sales Azie Oceanie.PPT

World leading


Veilig

heid

Wereldwijd 15.170

Europa 2.093 Japan 8.017

Aantal medewerkers

As of March 31th, 2010

World leading


Veilig

heid

SMC Pneumatics B.V. Vestiging Amsterdam

SMC Benelux

SMC Pneumatics N.V./S.A.

Vestiging Wommelgem

03a SMC Bedrijfspresentatie Nederland.ppt

03b SMC Bedrijfspresentatie Belgie.ppt

World leading


Veilig

heid

Veiligheid in de praktijk

World leading


Veilig

heid

Veiligheid

Onderwerpen in deze lezing :

Wat is veiligheid?

Veiligheidsnormen gerelateerd aan de

pneumatiek

Machinerichtlijn

World leading


Veilig

heid

Veiligheid kunnen we omschrijven als:

“de afwezigheid van een onacceptabel risico,

direct of indirect, van fysieke verwondingen of

schade toegebracht aan de gezondheid van

mensen, aan apparatuur en het milieu”

Wat is veiligheid?

World leading


Veilig

heid

• Veiligheid is een van de belangrijkste dingen waar je

rekening mee houdt in een installatie. Dit doe je om

arbeidsongevallen te vermijden vanuit een ethisch

en economisch standpunt.

• Een ongeval moet men uit menselijk standpunt

proberen te vermijden maar ook omdat een ongeval

een zware economische impact op het bedrijf heeft.

Wat is veiligheid?

World leading


Veilig

heid

Bestaande normen gerelateerd aan pneumatiek

NEN-EN 983

Afsluiters

Beveiligde

regelventielen

Slow-start ventiel

Geluidsdempers

Overdrukventielen

Blokkeerventielen

Lock cilinders

NEN-EN 418

Noodstop

NEN-EN 574

2 handenbeveiliging

NEN-EN 954

Veiligheidsgerelateerde onderdelen van een besturingsysteem

F:/Documents and Settings/Jos/Mijn documenten/pneumatiek ea/festo/norgren/SAFETY/EN983S97.ppt




World leading


Veilig

heid


NEN-EN 983

Afsluiters

Beveiligde

regelventielen

Slow-start ventiel

Geluidsdempers

Overdrukventielen

Blokkeerventielen

Lock cilinders

NEN-EN 418

Noodstop

NEN-EN 574

2 handenbeveiliging

NEN-EN 954






World leading


Veilig

heid

• De pneumatische energietoevoer van de machine moet

afgesloten kunnen worden. Er moet dus een voorziening

zijn aangebracht voor afsluiten en ontluchten van het

systeem.

Bijvoorbeeld:

• Vergrendelbare afsluitingen met ontluchting, de afsluiting

moet beveiligd zijn tegen onbevoegd of per ongeluk

bedienen.

Welke eisen gelden voor pneumatiek

World leading


Veilig

heid

VHS

Om veilig aan een installatie te kunnen werken, is het van

belang dat de perslucht van de installatie af is tijdens de

werkzaamheden en dat deze tijdens het onderhoud er niet

door anderen op gezet kan worden.

World leading


Veilig

heid

Systeem afsluiten

Of een elektrisch gestuurde

afsluiter, die het systeem tevens

ontlucht.

Bij het plaatsen van bijvoorbeeld een

handbediende afsluiter (kogelkraan), wordt

niet automatisch ontlucht. Dit laatste moet

dan op een andere wijze worden

gerealiseerd.

World leading


Veilig

heid

Hiermee kan op afstand

de druk worden in- of uit

geschakeld.

Elektrisch bediend afsluitventiel

World leading


Veilig

heid


NEN-EN 983

Afsluiters

Beveiligde

regelventielen

Slow-start ventiel

Geluidsdempers

Overdrukventielen

Blokkeerventielen

Lock cilinders

NEN-EN 418

Noodstop

NEN-EN 574

2 handenbeveiliging

NEN-EN 954






World leading


Veilig

heid

• Er moet een besturingsmechanisme voorhanden zijn om

de systeemdruk binnen veilige grenzen te houden. Deze

moeten uitgerust zijn met afschermingsmiddelen indien

deze wijziging tot gevaar kan leiden.

Bijvoorbeeld:

• Vergrendelbare reduceerventielen


World leading


Veilig

heid

• Voorkomen van

onoordeelkundige

wijzigingen:

• Toepassen van een

beschermkap

• Hiermee kan worden

voorkomen dat onbevoegden

de ingestelde druk

veranderen.

Veiligheid

World leading


Veilig

heid


NEN-EN 983

Afsluiters

Beveiligde

regelventielen

Slow-start ventiel

Geluidsdempers

Overdrukventielen

Blokkeerventielen

Lock cilinders

NEN-EN 418

Noodstop

NEN-EN 574

2 handenbeveiliging

NEN-EN 954






World leading


Veilig

heid

• Er moeten voorzorgsmaatregelen genomen worden wanneer de energievoorziening na afscheiding van de energietoevoer of na het ontluchten weer wordt hersteld.

• Specifiek wil dat zeggen:

– Afscheiden van elektrische toevoer naar opstartventiel

– Ontluchten van een systeem na commando

– Vermijden van onverwachte versnellingen na heropstart


World leading


Veilig

heid

Gevaren bij het inschakelen

Inschakelen bij een ontluchtsysteem

Gevaar:

Bij het inschakelen van de perslucht is er geen tegendruk in

de cilinder en zal de zuigerstang een onbeheerste beweging

maken.

World leading


Veilig

heid

Slowstart ventiel

• Een veilige oplossing om de installatie te laten opstarten

na een stop of noodstop is het “soft-start” ventiel.

• Dit ventiel voorkomt dat de cilinders zich ongecontroleerd

gaan gedragen als de systeemdruk weer op de installatie

gezet wordt. Het “soft-start” ventiel is ook leverbaar in een

pneumatische aangestuurde uitvoering.

World leading


Veilig

heid

Slowstart ventiel

De werking van het soft-start

ventiel is als volgt:

De perslucht zal eerst door de

restrictie lopen om dan, als de

ingestelde druk bereikt is over

te gaan tot de volle

systeemdruk.

World leading


Veilig

heid

Slowstart ventiel

World leading


Veilig

heid

• Hoe te monteren? Steeds na de regelaar en filters.

• LET OP: Zorg er ook steeds voor dat er een demper gemonteerd is onderaan het ventiel

• Bij het ontluchten van de installatie ontstaat er een onderdruk waardoor stof in het ventiel gezogen kan worden

Slowstart ventiel

World leading


Veilig

heid

Slow-start

• Er zijn ook situaties waarbij niet de gehele machine

achter een slow-start kan worden geplaatst. Dan

moet er een aftakking gemaakt worden voor de slow-

start.

World leading


Veilig

heid

World leading


Veilig

heid


NEN-EN 983

Afsluiters

Beveiligde

regelventielen

Slow-start ventiel

Geluidsdempers

Overdrukventielen

Blokkeerventielen

Lock cilinders

NEN-EN 418

Noodstop

NEN-EN 574

2 handenbeveiliging

NEN-EN 954






World leading


Veilig

heid

• Er moeten geluiddempers worden gebruikt indien indien

het geluidniveau veroorzaakt door afblazende lucht hoger

ligt dan volgens de norm toegelaten.


World leading


Veilig

heid

Altijd demper gebruiken. 2 redenen:

-Voorkomen van binnendringing van

vuil

-Geluiddrukniveau mag niet worden

overschreden

World leading


Veilig

heid

Geluiddrukniveau

Langdurige blootstelling aan een geluidsniveau boven de 80 dB,

kan lawaaidoofheid veroorzaken. Werkgevers zijn verplicht om

dan PBM te vestrekken of andere maatregelen te nemen.

Geluidsniveau van het

ontluchten van een

ventiel bij 0,5MPa op 1

meter afstand.

World leading


Veilig

heid

AMC Milieufilter

Naast geluid speelt ook de

uitstoot van oliedampen in

de omgeving een

belangrijke rol.

Zorgen dat het niet in de

omgeving komt voorkomt

veel problemen. AMC is een

combinatie van

geluiddemper en filter, ook

wel milieufilter genoemd.

World leading


Veilig

heid

AMC Milieufilter

World leading


Veilig

heid


NEN-EN 983

Afsluiters

Beveiligde

regelventielen

Slow-start ventiel

Geluidsdempers

Overdrukventielen

Blokkeerventielen

Lock cilinders

NEN-EN 418

Noodstop

NEN-EN 574

2 handenbeveiliging

NEN-EN 954






World leading


Veilig

heid

• Er moet een besturingsmechanisme voorhanden zijn om

de systeemdruk binnen veilige grenzen te houden. Indien

de ontluchtcapaciteit van een reduceerventiel niet

volstaat, dient een overdrukventiel gebruikt te worden.


World leading


Veilig

heid

overdrukventiel

• Overdruk ventiel.

• Ingeval de druk te hoog wordt zal

dit ventiel de te hoge druk aflaten

tot de waarde van de ingesteld

druk.

• Ook te gebruiken waar een

minimale druk is vereist.

• Bijvoorbeeld:

• Een pers moet minimaal 4 bar

hebben. De AP100 laat de druk

pas door als deze hoger is dan 4

bar. De AP stuurt dan een

luchtbediende klep aan.

World leading


Veilig

heid

overdrukventiel

World leading


Veilig

heid

World leading


Veilig

heid

World leading


Veilig

heid

• De druk van de perslucht moet af te lezen zijn via

een drukmeter, als delen van een installatie na het

afsluiten onder druk blijven staan dan moet dit

worden opgemerkt.


World leading


Veilig

heid

• Digitale uitvoering

• 2 kleuren display

• Duidelijke display

zichtbaarheid

ISE30A - serie

World leading


Veilig

heid

• Uitvoering met schroefdraad

• 3 kleuren

• Duidelijke zichtbaarheid

VR3100-serie

CB-97XH-serie

• Uitvoering “insteek” 12mm

• rode kleur

• Duidelijke zichtbaarheid

World leading


Veilig

heid


NEN-EN 983

Afsluiters

Beveiligde

regelventielen

Slow-start ventiel

Geluidsdempers

Overdrukventielen

Blokkeerventielen

Lock cilinders

NEN-EN 418

Noodstop

NEN-EN 574

2 handenbeveiliging

NEN-EN 954






World leading


Veilig

heid

• Iedere actuator, die bij het falen van het stuursysteem zijn

positie moeten behouden of een veilige positie moet

innemen, moet door een ventiel worden bediend die door

veerbelasting in een veilige bedieningsstand komt of

daarin door arretering wordt gefixeerd.

• Voorbeeld 1 : Blokkeerventielen


World leading


Veilig

heid

Gevaren bij een noodstop

Als bij een noodstop de spanning en de perslucht

worden afgeschakeld moet er rekening worden

gehouden met:

– Positie van de cilinder

– Soort cilinder

– Omgeving

World leading


Veilig

heid

Eis: Cilinder moet in de positie blijven staan bij een noodstop

Noodstop werd zo uitgevoerd dat perslucht wordt afgeschakeld.


World leading


Veilig

heid


World leading


Veilig

heid


NEN-EN 983

Afsluiters

Beveiligde

regelventielen

Slow-start ventiel

Geluidsdempers

Overdrukventielen

Blokkeerventielen

Lock cilinders

NEN-EN 418

Noodstop

NEN-EN 574

2 handenbeveiliging

NEN-EN 954






World leading


Veilig

heid

• Iedere actuator, die bij het falen van het stuursysteem zijn

positie moeten behouden of een veilige positie moet

innemen, moet door een ventiel worden bediend die door

veerbelasting in een veilige bedieningsstand komt of

daarin door arretering wordt gefixeerd.

• Voorbeeld 2 : Cilinders met klem


World leading


Veilig

heid

• Een cilinder met end-lock blijft in de eindpositie als de

perslucht wordt afgeschakeld.

• Voorkomt onverwachte bewegingen

Cilinders met end lock CB serie

World leading


Veilig

heid

Uitvoering met eindvergrendeling.


World leading


Veilig

heid

• De cilinders met een eindvergrendeling worden d.m.v een vergrendeling aan de zuiger in de in of uitstand geblokkeerd.

• Nadat de cilinder is aangestuurd wordt de blokkering opgeheven en zal de cilinder in of uitgaan.


World leading


Veilig

heid


World leading


Veilig

heid

Cilinders met lock CL serie

Het verschil met de “lock” cilinders is dat deze cilinders op elke

positie gestopt kunnen worden door een kracht uit te oefenen op de

hard verchroomde zuigerstang.

enkelwerkende rem rem werkt maar in 1 richting

dubbelwerkende rem rem werkt in beide richtingen

World leading


Veilig

heid

Cilinders met lock CL serie

World leading


Veilig

heid

Release Piston

Brake Spring

Taper Ring Steel Ball

Brake Shoe Holder Brake Shoe

.Werkingsprincipe : Als de cilinder van druk voorzien wordt, zal de “release

piston” de “Taper ring”wegduwen. Waardoor een vrije beweging mogelijk is. Als

de druk wegvalt, zal de “Release piston” achteruit gedrukt worden door de

“Brake Spring” waardoor de “Brake Shoe” op de hard verchroomde zuigerstang

duwt en de stang vasthoudt.

World leading


Veilig

heid

Aansturing – horizontale opstelling

• Om onstabiele beweging

van de cilinder te voor-

komen, dient de werkdruk

voor en achter de zuiger in

evenwicht te zijn. Omwille

van het grotere

zuigeroppervlak achter de

zuiger, kan hier een lagere

druk toegepast worden.

World leading


Veilig

heid

Aansturing – vertikale opstelling

• De druk achter de

zuiger dient verlaagd

te worden, aangezien

zowel de zuiger-

oppervlakte groter is,

alsook het gewicht dat

ervoor zorgt dat de

zuiger uitgaat.

World leading


Veilig

heid

Aansturing – vertikale opstelling

• De druk voor de

zuiger dient verlaagd

te worden, aangezien

het gewicht ervoor

zorgt dat de zuiger

ingaat.

• Afhankelijk van de

massa aan de

cilinder, zal de druk

in balans moeten

gebracht worden.

World leading


Veilig

heid

Overige cilindertoebehoren

Om te voorkomen dat de instelling aangepast wordt door

leken kunnen beveiligde regelventielen worden

gemonteerd. Deze kunnen alleen met een speciale sleutel

worden ingeregeld

ASxxx1F ASDxxx1F

World leading


Veilig

heid


NEN-EN 983

Afsluiters

Beveiligde

regelventielen

Slow-start ventiel

Geluidsdempers

Overdrukventielen

Blokkeerventielen

Lock cilinders

NEN-EN 418

Noodstop

NEN-EN 574

2 handenbeveiliging

NEN-EN 954






World leading


Veilig

heid

Tweehandenbeveiliging

Om werknemers te beschermen die rechtstreeks aan

gevaarlijke gebieden worden blootgesteld en gevaarlijke

gebieden moeten betreden, is het gebruik van

tweehandenbedieningsapparatuur een passende oplossing.

Vergeleken met een veiligheidsdeur die een barrière vormt

tussen de gebruiker en het gevaar, dwingt de

tweehandenbediening de gebruiker beide handen op de

besturing te houden, terwijl de machine een potentieel

gevaarlijke beweging uitvoert.

World leading


Veilig

heid

• Het gebruik van tweehandenbediening is algemeen gebruik bij

machines zoals bij hydraulische persen (EN 692), mechanische

persen (EN 692) en pneumatische persen (prEN 13736).


• Een tweehandenbedieningsapparaat

moet zorgvuldig worden ontworpen,

rekening houdend met EN 574-

specificaties. De belangrijkste zorg is

alle sabotagemogelijkheden van de

ingebouwde veiligheidsfunctie te

voorkomen.

World leading


Veilig

heid


Een van de belangrijkste eisen aan een tweehandenbeveiliging

is de synchrone bediening.

World leading


Veilig

heid

Luchtgestuurd

ventiel

cilinder

mechanisch bediend

ventiel (drukknop)


World leading


Veilig

heid

Persen Klemmen


World leading


Veilig

heid

Bediening

• De bedieningsknoppen dienen zo gemonteerd te worden dat ze

eigenlijk alleen met een vinger(s) kunnen worden bediend

• Het moet onmogelijk zijn om er (per ongeluk) tegen aan te stoten of

d.m.v. hevel o.i.d. de 2 knoppen gelijktijdig te bedienen

• Verzonken knoppen zullen in veel

gevallen het beste toepasbaar zijn

World leading


Veilig

heid


NEN-EN 983

Afsluiters

Beveiligde

regelventielen

Slow-start ventiel

Geluidsdempers

Overdrukventielen

Blokkeerventielen

Lock cilinders

NEN-EN 418

Noodstop

NEN-EN 574

2 handenbeveiliging

NEN-EN 954






World leading


Veilig

heid

Machinerichtlijn en pneumatiek

World leading


Veilig

heid

CE-markering

Conformité Européene, wat

betekent “overeenkomstig de

Europese richtlijnen”

De CE-markering betekent dat de producent aan de gebruiker

verklaart dat het produkt aan de voor dat produkt geldende

richtlijnen voldoet

Standaardisatie en normalisatie

World leading


Veilig

heid

Welke lidstaten gebruiken CE ?

World leading


Veilig

heid

• Als een Europese norm is geharmoniseerd, dan

wordt de norm in België aangeduid met de naam

“BIN-EN normnummer”.

• In andere landen zoals Duitsland, Engeland en

Nederland heeft dezelfde norm respectievelijk de

volgende voorvoegsels: “DIN-“, “BS-“, “NEN-“.

• Verschillende normorganisaties:

– Mondiaal niveau

– Europees niveau

– Nationaal niveau


World leading


Veilig

heid

• De nieuwe Machinerichtlijn (2006/42/EC) is 29-6-2008

opgenomen in de nationale wetgeving en sinds 29-12-2009 van

kracht.

• De nieuwe Machinerichtlijn is van toepassing op:

a) machines;

b) verwisselbare uitrustingsstukken;

c) veiligheidscomponenten;

d) hijs- en hefgereedschappen;

e) kettingen, kabels en banden;

f) verwijderbare mechanische overbrengingssystemen;

g) niet voltooide machines.

Met name de laatste twee groepen zijn nieuw.


World leading


Veilig

heid

Eisen machinerichtlijn

1. Veiligheid van de machine - Machine moet aan de richtlijn voldoen

- Toepassen van de normen

- Risicobeoordeling uitvoeren

2. Technische documentatie van de machine - Dossier blijft eigendom van de fabrikant

- Beschrijving machine + risicoanalyse

3. Informatie omtrent de machine

- Gebruiksaanwijzing

- Instructies op de machine

- Verklaring van overeenstemming (CE-certificaat)

World leading


Veilig

heid

• Risicoschatting resulteert in Performance Level

Required (PLr)

Risico analyse volgens nieuwe norm NEN EN ISO

13849-1

World leading


Veilig

heid

Risico inschatting

factoren voor PLr

Nieuwe norm NEN EN ISO 13849-1

World leading


Veilig

heid

Nieuwe norm NEN EN ISO 13849-1

Definities en afkortingen

• SRP/CS : Safety Related Parts of Control Systems

• PL : Performance Level

• MTTFd : Mean Time to Dangerous Failure

• DC : Diagnostic Coverage

• CCF : Common Cause to Failure

World leading


Veilig

heid

Kans op gevaarlijke fout afhankelijk van :

• Systeem architectuur : (Categorie B, 1, 2, 3, 4)

– B : Regels van de kunst vb schakelaar

– 1 : Beproefde componenten vb Veiligheidsschakelaar

– 2 : Veiligheidsfuncties periodiek getest vb zelfcontrole van de functies

– 3 : Redundantie met gedeeltelijke foutdetectie

– 4 : Redundantie en zelfcontrole van de functies

• Fouten detectie (Diagnostic Coverage DC)

• Betrouwbaarheid van componenten (MTTFd)

• Fouten met gemeenschappelijke oorzaak - Common Cause Failure (CCF)

World leading


Veilig

heid

MTTFd

Mean Time To Dangerous Failure

Gemiddelde kans op een gevaarlijke fout

• Alle onderdelen in de veiligheidskring

• Wiskundige formule om totaalcijfer te verkrijgen

• Uitgedrukt in jaren

• Voorbeelden

World leading


Veilig

heid

B10 waarde

Aantal schakelingen totdat 10% is uitgevallen

• B10 waarden en MTTF kunnen door middel van formules omgezet

worden.

• Excell lijst SMC (niet compleet)MTTF B10 20091006 tabel

componenten.xls

• Op aanvraag nieuwe waarden van een component

• Niet voor componenten die geen invloed hebben op Performance

Level zoals filters, tubing, cilinders, tanks, ..

../../../../../Documents%20and%20Settings/Persoon/Local%20Settings/Temporary%20Internet%20Files/OLK1/MTTF%20B10%2020091006%20tabel%20componenten.xls

../../../../../Documents%20and%20Settings/Persoon/Local%20Settings/Temporary%20Internet%20Files/OLK1/MTTF%20B10%2020091006%20tabel%20componenten.xls

World leading


Veilig

heid

DC

Diagnostic Coverage

• Geeft aan hoe snel een fout KAN gedetecteerd worden

– O % : geen gevaarlijke fouten worden gedetecteerd

– 100 % : alle gevaarlijke fouten worden gedetecteerd

• Voorbeelden :

– Meting stand cilinder

– Meting stand ventiel

– Drukmeting in leidingen

– Drukmeting in ventielen

World leading


Veilig

heid

CCF

Common Cause Failure

• Fouten met een gemeenschappelijke oorzaak

• Maatregelen zijn bijvoorbeeld :

– Gescheiden bekabeling

– Diversiteit (Mechanisch EN pneumatisch)

– Bescherming tegen overbelasting

• Bepalen aan de hand van een tabel

• Score >= 65 (max 100)

World leading


Veilig

heid

Relatie categorie en PL

World leading


Veilig

heid

Toepassing

Veiligheidsfunctie : Stop gevaarlijke beweging

Resultaat risico analyse :

Plr = d

World leading


Veilig

heid

Toepassing


Architectuur :

Redundantie met

gedeeltelijke

terugkoppeling

=

Categorie 3

World leading


Veilig

heid

Toepassing


Mttf :

Vanuit B10 waarden van

1V1 2V1 2V2 en 2V3

=

100 jaar = High

World leading


Veilig

heid

Toepassing


DC :

1V1 : Foutdetectie vanuit

werking systeem

2V1 : Foutdetectie vanuit

Druksignaal van 2S1

=

71% = Low

World leading


Veilig

heid

Toepassing


CCF :

Scheiding van leidingen

Beveiliging overspanning

Diversiteit

Omgevingsfactoren

=

85 punten

World leading


Veilig

heid

Toepassing


Resultaten :

Categorie 3

Mttf = High

DC = Low

CCF 85 punten

=

PL d

World leading


Veilig

heid

EINDE

Dank voor Uw aandacht

Vragen ???