20

The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba
Page 2: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba
Page 3: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

1

saqarTvelos sajaro moxeleTa profesiuli SesaZleblobebis zrda

gadawyvetilebis miRebasa da molaparakebebis warmarTvis teqnikaSi

CAPACITY-BUILDING OF THE GEORGIAN LEADERSHIP COMMUNITY FOR IMPROVED DECISION-MAKING AND NEGOTIATION SKILLS

winamdebare gamocemaSi warmodgenili politikis dokumentebi

Seiqmna proeqtis _ `saqarTvelos sajaro moxeleTa profesiuli

SesaZleblobebis zrda gadawyvetilebis miRebasa da

molaparakebebis warmarTvis teqnikaSi~ _ farglebSi. yvela

dokuments Tan axlavs reziume inglisur enaze, sadac mokled aris

gadmocemuli ZiriTadi daskvnebi.

The Public Policy Paper Series includes policy documents developed within

the Capacity-Building of the Georgian Leadership Community (CBGL)

project. The English-language version of each policy paper summary can

be found at the end of the publication.

proeqti xorcieldeba SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos finansuri mxardaWeriT

The Project is funded by the Swedish International Development

Agency

Page 4: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

2

samecniero xelmZRvanelebi: arCil gegeSiZe vladimer papava aleqsandre rondeli

Mentors: Archil Gegeshidze

Vladimer Papava

Alexander Rondeli

redaqtori: rusudan margiSvili

Editor: Rusudan Margishvili

teqnikuri redaqtori: artem meliq-nubarovi

Technical Editor: Artem Melik-Nubarov

saavtoro uflebebi daculia da ekuTvnis saqarTvelos strategiisa da saerTaSoriso urTierTobebis

kvlevis fonds. werilobiTi nebarTvis gareSe wignis arc erTi nawili ar SeiZleba gadaibeWdos nebismieri, maT Soris, eleqtronuli an meqanikuri formiT.

© saqarTvelos strategiisa da saerTaSoriso urTierTobaTa kvlevis fondi 2012 weli

All rights reserved and belong to Georgian Foundation for Strategic and International Studies. No part of this publication may be

reproduced in any form, including electronic and mechanical, without the prior written permission of the publisher

Copyright © 2012 Georgian Foundation for Strategic and International Studies

Page 5: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

3

proeqtis Sesaxeb

programa ,,saqarTvelos sajaro moxeleTa profesiuli SesaZleblobebis zrda gadawyvetilebdaexmaros saqarTvelos mTavrobas marTvis sferoSi arsebuli problemebis daZlevaSi. proeqti iTvaliswinebs saSualo rgolis sajaro moxeleTa da samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenelTa CarTvas politikis SemuSavebisa da molaparakebis warmarTvis teqnikis dasaxvew praqtikul mecadineobebSi. es mecadineobebi moicavs ara marto Tanamedrove midgomebis danergvas qarTul sajaro administraciasa da sajaro politikaSi, aramed saxelmwifoebrivi mniSvnelobis sakiTxebze sajaro politikis dokumentebis SemuSavebas. proeqti aseve xels Seuwyobs qarTvel sajaro moxeleTaTvis marTvis Tanamedrove midgomebis Sesaxeb codnis, praqtikisa da unarebis gacnobas.

programas afinansebs SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebis saagento (SIDA) da axorcielebs saqarTvelos strategiisa da saerTaSoriso urTierTobebis kvlevis fondi (GFSIS). am proeqtis farglebSi GFSIS-is ZiriTadi partniorebi arian SvedeTis sajaro

administraciis instituti (SIPU International) da estoneTis diplomatiis skola (EDK).

programa xels uwyobs sajaro mmarTvelobis kulturis Camoyalibebas, romelic aris angariSvaldebuli da iTvaliswinebs qarTuli sazogadoebis saWiroebebs. garda amisa, programa miznad isaxavs gadawyvetilebis miRebis sferoSi qarTuli mmarTvelobis SesaZleblobebis gaZlierebas, rom gadawyvetilebis miRebis procesi gaxdes ufro gamWvirvale da iyos moqnili garemoebaTa cvlilebis Sesabamisad. programa aseve moicavs saqarTvelos saxelmwifo seqtorebsa da organizaciebs Soris TanamSromlobis gaumjobesebas da saxelmwifo moxeleTa SesaZleblobebis gazrdas, raTa saqarTvelo ukeT warmoCndes saerTaSoriso doneze sxva saxelmwifoebTan Tu saerTaSoriso organizaciebTan urTierTobisas.

programa xorcieldeba oTxi wlis manZilze (2009-2013 ww.) da Sedgeba Semdegi oTxi komponentisgan:

sajaro moxeleTa profesiuli momzadeba politikis analizisa da molaparakebebis teqnikaSi. konkursis gziT SerCeul qarTvel sajaro moxeleebs qarTveli, estoneli da Svedi eqspertebi eqvsi Tvis ganmavlobaSi utareben mecadineobas sajaro politikis analizisa da molaparakebis teqnikis Sesaswavlad. amasTan, monawileebi SeimuSaveben politikis dokuments qveynisaTvis aqtualur sakiTxebze. am procesSi maT xelmZRvaneloben GFSIS-is eqspertebi. politikis dokumentebis dasrulebis Semdeg xdeba maTi sajaro ganxilva da xuTi saukeTeso naSromi gamoicema. programis am komponents asrulebs saswavlo-gacnobiTi viziti estoneTSi. programis farglebSi swavlebis kurss gaivlis sajaro moxeleTa xuTi jgufi/nakadi. TiToeul jgufSi aris daaxloebiT ocdaxuTi monawile.

trenerTa momzadebis (ToT) komponentis farglebSi qarTveli specialistebi qarTul enaze SeimuSaveben saswavlo programebsa da saswavlo masalebs sajaro administraciis, molaparakebis teqnikis, genderisa da mravalferovnebis, xarjTsargeblianobis, proeqtis marTvisa da Sefasebis sferoebSi. programis bolo ori nakadisTvis swavleba qarTul enaze tardeba.

adamianuri resursebis marTvis komponenti moicavs qarTul sajaro samsaxurSi adamianuri resursebis marTvaSi CarTul profesionalTa Soris Tanamedrove praqtikis danergvis xelSewyobas. am komponentis meore amocanaa adamianuri resursebis marTvis sferoSi maRalkvalificiuri swavlebisaTvis adgilobrivi SesaZleblobebis gazrda.

sajaro politikis qseli miznad isaxavs sajaro politikis sferoSi samTavrobo struqturebis warmomadgenlebsa da samoqalaqo sazogadoebas Soris aqtiur TanamSromlobas da informaciis gaziarebas proeqtis vebgverdisa da kursdamTavrebulTa prfesiuli qselis Camoyalibebis gziT.

Page 6: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

4

ABOUT THE PROJECT

―Capacity-building of the Georgian Leadership Community for Improved Decision-making and

Negotiation Skills‖ is designed to assist the Georgian government in addressing its governance

challenges. This multi-component initiative aims to introduce and reinforce modern management skill

sets, proficiency and practice among Georgian public officials. The project engages directly with

middle level public servants and civil-society representatives through practical in-service training in

policy development and negotiation techniques. Apart modernization of the Georgian public

administration and public policymaking, the project activities seek to deliver actionable policy

documents on the issues of national importance. The project activities and the policy initiatives will

be consistent with and supportive of principles of gender and diversity equality.

The program is funded by the Swedish International Development Agency (SIDA). The Georgian

Foundation for Strategic and International Studies (GFSIS), along with its principal partners - the

Swedish Institute for Public Administration (SIPU International) and the Estonian School of

Diplomacy (ESD), is the main implementer of the program.

The program will promote a likeminded leadership culture that is accountable and oriented to meeting

the needs of the Georgian society. Furthermore, the program aims at strengthening the Georgian

government capacity in decision-making, as well as increasing its transparency and flexibility in

responding to the changing circumstances. In addition, this initiative intends to improve

organizational cooperation among the Georgian public sectors and the country’s interaction with other

states and international organizations.

The program, which will be implemented during four years (2009 – 2013), includes the following

components:

Training for government officials in policy and negotiation techniques - Selected Georgian public

servants will complete an eight-month intensive training program in public administration, policy

planning and negotiation techniques. The training will be conducted by Georgian, Swedish and

Estonian experts. Furthermore, under the guidance of GFSIS mentors, the participants will work on

the issues pertinent to the country development policy. The training will be followed by a public

discussion of the policy papers and a study visit to Estonia. The best five papers will be published in

Georgian and in English. There will be five training groups in total with approximately 25

participants in each group.

The training of trainers (ToT) component - Through the project's training of trainers (ToT)

component, Georgian professionals will develop the Policy and Negotiations Training Program

curriculum and teaching materials in Georgian. Topics covered under this training include Public

Administration, Public Policy Planning, Negotiation Techniques, Gender and Diversity, Cost Benefit

Analysis, Project Management/Change Management and Program Evaluation. Under the project

framework, professional training programs will be implemented in the above listed fields for Georgian

government employees and civil society representatives in the Georgian language.

Professional development training for HR managers - The project's HR component aims to provide

knowledge in modern Human Resources Management (HRM) practices among Georgian HR-

managers within line ministries and other governmental agencies. A second objective of the

component is to build domestic capacity to deliver high quality training in HRM.

A knowledge and resource sharing component - This component is aimed to promote greater

communication, knowledge sharing, consultation and collaboration among public-policy stakeholders

across the Government of Georgia and civil society through establishing a project's website and

organizing number of alumni retreats.

Page 7: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

87

kulturuli memkvidreobis uZravi Zeglebis

movla-ganviTarebis ZiriTadi mimarTulebebi

ekaterine maisaia

nebarTvebisa da mimdinare proeqtebis koordinaciis samsaxuris ufrosi specialisti saqarTvelos kulturuli memkvidreobis dacvis erovnuli saagento

r e z i u m e

sajaro politikis dokumenti - kulturuli memkvidreobis uZravi Zeglebis movla-

ganviTarebis ZiriTadi mimarTulebebi - Seexeba kulturuli memkvidreobis uZravi

Zeglebis movla-ganviTarebis problemebs. saqarTvelos mravalsaukunovani kulturuli

memkvidreobis gamovlinebaa qveynis teritoriaze SemorCenili 4500-mde Zegli,

romelTagan daaxloebiT 500 erovnuli mniSvnelobisaa. miuxedavad imisa, rom bolo

wlebSi kulturuli memkvidreobis dacva saxelmwifosTvis erT-erTi prioritetuli

sakiTxia, mainc bevri problema rCeba jer kidev gadauWreli.

saqarTvelosTvis turizmis ganviTareba da turistebis mozidva Zalze

aqtualuria, rac, Tavis mxriv, kulturuli memkvidreobis Zeglebis mimarT axal

midgomebs moiTxovs: aucilebelia maTi restavracia, rekonstruqcia an adaptacia, aseve

_ mimdebare teritoriebis infrastruqturis mowesrigeba. aqedan gamomdinare,

saxelmwifom qveynis sxvadasxva adgilas Caatara masStaburi sareabilitacio-

sarekonstruqcio samuSaoebi, romlis arealSic moeqcnen kulturuli memkvidreobis

Zeglebic. Seiqmna aseve uSualod reabilitaciis proeqtebze momuSave fondebi. am

fondebis mier Catarebuli samuSaoebi mokledaa gaanalizebuli problemis kvleviT

nawilSi, xazgasmulia maTi saqmianobis dadebiTi da uaryofiTi mxareebi da ganxilulia

saxelmwifos mxridan bolo wlebSi am mimarTulebiT gadadgmuli nabijebi da

sakanonmdeblo cvlilebebi.

qveyanaSi arsebuli mZime socialur-ekonomikuri mdgomareobis gamo mesakuTreebs

ar aqvT saSualeba sakuTari finansuri SesaZleblobebiT ganaxorcielon maT

sakuTrebaSi arsebuli Zeglebis restavracia-reabilitacia. xSiria SemTxvevebi, rodesac

Zegls ramdenime TanamesakuTre hyavs da isini ver Tanxmdebian erToblivi ZalebiT

Zeglis reabilitacia-restavraciis samuSaoebis Catarebaze. kerZo investiciebis

SemTxvevaSi mesakuTreebi cdiloben investorisgan rac SeiZleba maRali da xandaxan

ararealuri fasi moiTxovon, rac investorisTvis SeiZleba aramomgebiani iyos Zeglze

kanoniT gaTvaliswinebuli SezRudvebis gamo. amasTan, Zalian dabalia samoqalaqo

sazogadoebis cnobiereba da monawileoba kulturuli memkvidreobis Zeglebis movla-

ganviTarebis TvalsazrisiT.

Page 8: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

88

problemebis gansazRvrisas Cveni arCevani SevaCereT saxelmwifosa da Zeglis

mesakuTres Soris samarTlebriv da ekonomikur urTierTobebze. am problemis

gadasaWrelad ganvsazRvreT oTxi alternativa. alternativebis Camoyalibebisa da

ganxilvisas SevecadeT zogadad mimogvexila kulturuli memkvidreobis Zeglebis movla-

ganviTarebis politikis kuTxiT arsebuli saerTaSoriso gamocdileba. alternativebis

gansazRvris, ganxilvisa da analizis Semdeg SeirCa upiratesi alternativa _

Tanadafinanseba, romelic saxelmwifosa da mesakuTres Soris axal samarTlebriv da

ekonomikur urTierTobebs ayalibebs. mis gansaxorcieleblad SevimuSaveT

rekomendaciebi. gamoiTqva survili, rom sazogadoebaSi da aRmasrulebel

xelisuflebaSi daiwyos diskusiebi Zeglis garSemo mcire da saSualo biznesis

ganviTarebisaTvis dawesebul sagadasaxado SeRavaTebze, aseve SeRavaTebis dawesebaze

komunalur gadasaxdelebze, rac mesakuTreebisaTvis Zeglis movla-ganviTarebis

damatebiTi stimuli iqneba.

problemis gansazRvrisas, alternativebis ganxilvisa da rekomendaciebis

SemuSavebisas didi yuradReba daeTmo samoqalaqo sazogadoebis gaTviTcnobiereba-

informirebasa da procesebSi monawileobis aucileblobas.

S e s a v a l i

TTkulturuli memkvidreoba aris kulturis is nawili, romelmac sazogadoebis

ganviTarebis procesSi daimkvidra, SeinarCuna an aRidgina faseulobis mniSvneloba da

gadaecema Taobidan Taobas. TT misi SenarCuneba da gamoyeneba miznad isaxavs adamianis

ganviTarebasa da cxovrebis gaumjobesebas. kulturuli memkvidreoba, sxvadasxva

konteqstSi, ukanasknel dros gansakuTrebulad aqtualuri xdeba. saqarTvelo 2011 wels

SeuerTda evropis sabWos CarCokonvencias (farosi, 2005) `sazogadoebisaTvis

kulturuli memkvidreobis mniSvnelobis Sesaxeb~, romelic mxareebs aseve avaldebulebs

ganamtkicon ekonomikuri da socialuri atmosfero, romelic xels Seuwyobs kulturul

memkvidreobasTan dakavSirebul saqmianobaSi monawileobas.

kulturuli memkvidreoba TavisTavad aris materialuric da aramaterialuric.

materialuri kultura moicavs moZrav da uZrav Zeglebs. kulturuli memkvidreobis

uZravi Zeglis statusis mqone SeiZleba iyos urbanuli qsovili, Senoba, baRi, parki,

landSafturi arqiteqturis obieqti, istoriuli dasaxlebebi, quCaTa qseli.

yvela ganviTarebuli Tu ganviTarebadi saxelmwifos erT-erTi mTavari sazrunavi

kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi

ganxiluli, kulturuli memkvidreoba aseve dakavSirebulia turizmTan, ekonomikasTan,

investiciebTan. Zeglis ukan dgas misi mepatrone, saxelmwifo, sazogadoeba. yvela

maTgans kulturuli memkvidreobis Zeglebis movla-ganviTarebis Tavisi moTxovna da

valdebuleba aqvs. Zeglebi ZiriTadad istoriuli dasaxlebebis da qalaqebis

Page 9: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

89

centralur ubnebSia, sadac yvelaze didi moTxovnaa uZrav qonebaze. cduneba imisa, rom

Zeglebis adgilas axali, Tanamedrove da masStaburi Senobebi aigos, didia. samoqalaqo

sazogadoebis gaTviTcnobiereba am sakiTxSi Zalian dabalia da xSirad rTulia misTvis

imis gaazreba, rom kulturuli memkvidreobis Zeglis movla da SenarCuneba misi

valdebulebac aris.

kvlevis mizania kulturuli memkvidreobis Zeglebis movla-ganviTarebis

ZiriTadi mimarTulebebis gansazRvra da maTi ganxorcielebis gzebis Zieba, rac Tavis

TavSi Zalian bevr sakiTxs da problemas aerTianebs: saxelmwifo politikas Zeglebis

mimarT rogorc sakanonmdeblo, ise ekonomikuri kuTxiT, restavracia-rekonstruqciis

meTodologiur midgomebs, mesakuTreebis socialur-ekonomikur mdgomareobas,

sazogadoebis damokidebulebasa da monawileobas procesebSi.

kulturuli memkvidreobis Zeglebi, kategoriebisa da mesakuTreebis

mravalferovnebidan gamomdinare, farTo masStabis Seswavlas saWiroebs. aqedan

gamomdinare, Cveni kvlevis mizani mxolod saero mniSvnelobis uZravi kulturuli

memkvidreobis problemebis ganxilva, Sefaseba da gadaWris gzebis Ziebaa. kvlevis erT-

erT damabrkolebel garemod SeiZleba CaiTvalos isic, rom rTulia gansazRvro da

Seafaso TiToeuli Zeglis restavracia-reabilitaciis xarjebi. yvela Zegls

individualuri midgoma sWirdeba, maTi fizikuri mdgomareobac gansxvavdeba. Zeglis

reabilitacia-restavraciis dros mesakuTres kanoni ar avaldebulebs warmoadginos

Casatarebeli samuSaoebis xarjTaRricxva, Tu is saxelmwifos mxridan ar finansdeba,

rac kvlevisTvis SeuZlebels xdis zogadad gansazRvros da Seafasos mesakuTris

mxridan gaweuli xarjebi Zeglis restavraciaze, reabilitaciasa an rekonstruqciaze.

problemis gansazRvris da Sefasebis dros SevecdebiT ganvixiloT is miRwevebi da

problemebi, rac dRes arsebobs. amasTan, kulturuli memkvidreobis Zeglis movla-

ganviTarebas ganvixilavT ara turizmis (Tumca esec mniSvnelovani sakiTxia), aramed

sazogadoebis ekonomikur-socialur da samoqalaqo procesebSi monawileobis WrilSi.

saerTaSoriso gamocdileba mravalferovania da yvela qveyanas kulturuli

memkvidreobis Zeglebis movla-ganviTarebis Tavisi politika aqvs. maTi gamocdilebis

gaziareba da midgomebis Seswavla mniSvnelovania, Tumca aucilebelia saqarTvelos

realobaSi maTi ganxorcielebis SesaZleblobebisa da adekvaturobis Sefasebac. Cven

mier dasmuli problemis ganxilvisas SevecdebiT mokled mimovixiloT ramdenime qveynis

politika Zeglebis movla-ganviTarebis kuTxiT da maTi dadebiTi da uaryofiTi mxareebi

warmovaCinoT saqarTvelosTan mimarTebiT.

p r o b l e m i s d a s m a

90-iani wlebis dasawyisSi, saqarTvelos mier damoukideblobis mopovebis Semdeg,

samoqalaqo oms Tan mohyva areuloba, Zaladoba, kanondaumorCilebloba da korufcia.

Page 10: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

90

am wlebSi moxda yvelaze uxeSi darRvevebi qalaqebisa da dabebis dagegmarebasa da

ganviTarebaSi. moxda kulturuli memkvidreobis Zeglebis qaosuri da TviTneburi

gadakeTeba. am movlenebma gansakuTrebiT iCina Tavi dedaqalaqSi. procesebma imdenad

Seuqcevadi xasiaTi miiRo, rom qalaqis Zvel da istoriul ubnebSi mravalsarTuliani,

Tanamedrove Senobebi aRimarTa. 2004 wels gatarebuli saministroebis struqturuli

cvlilebebis Sedegad Camoyalibda saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis

saministro. mis kompetenciaSi Sedioda saqarTvelos mTel teritoriaze arsebuli

Zeglebis da kulturuli memkvidreobis dacvis zonaSi arsebuli Senobebis movla-

patronoba, Sesabamisi normatiuli da individualuri administraciul-samarTlebrivi

aqtebis gamocema, kulturuli memkvidreobis dacvis politikis SemuSaveba da

ganxorcieleba.

2007 wels SemuSavda da amoqmedda kanoni kulturuli memkvidreobis Sesaxeb,

romelic, winamorbedi kanonisagan gansxvavebiT, mniSvnelovnadaa gaumjobesebuli da

saxecvlili. kanoniT gansazRvrulia kulturuli memkvidreobis arealis dadgena da

kulturuli memkvidreobis sareabilitacio arealis infrastruqturis mosakreblis

SemoReba.TPTP

150PTPT amasTan, kanoni aregulirebs Zeglis mesakuTris ufleba-movaleobebs TPTP

151PTPT da

avaldebulebs mas saministrosTan gaaformos xelSekruleba Zeglis movla-patronobaze.

moqmedma kanonma kulturuli memkvidreobis Sesaxeb da SemoRebulma sajarimo

sanqciebma unebarTvo samuSaoebis Sesaxeb TPTP

152PTPT mniSvnelovnad SeaCera Zeglis

mesakuTreebisa da samSeneblo kompaniebis qaosuri da ukanono qmedebebi. ganxorcielda

saqarTvelos kulturuli memkvidreobis Zeglebis masStaburi aRwera-aRricxva moxda

maTi pasportizacia da Seiqmna erTiani sainformacio baza. am etapze saqarTvelos

teritoriaze daaxloebiT 4 500 Zeglia aRricxuli 4 000-mde adgilobrivi da 500-mde

erovnuli mniSvnelobis.

2008 wels Seiqmna sajaro samarTlis iuridiuli piri `kulturuli memkvidreobis

dacvis erovnuli saagento~. TPTP

153PTPT saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis

saministrosa da kulturuli memkvidreobis dacvis erovnul saagentos Soris

gaformebuli xelSekrulebis safuZvelze, kulturuli memkvidreobis Zeglebze

samuSaoebisa da arqeologiuri samuSaoebis nebarTvebis individualuri

administraciul-samarTlebrivi aqtebis gamocemis ufleba gadaeca saagentos.TPTP

154PTPT

saagentom Tavis kompetenciis farglebSi 2009 wlidan 2012 wlis ivnisamde 436 proeqtis

ganxorcielebaze gasca Sesabamisi nebarTva.

istoriuli nagebobis reabilitacia-gamagrebis strategiis SemuSaveba-

ganxorcilebis mizniT 2005 wlidan dafuZnda ramdenime arasamewarmeo, arakomerciuli

TPTP

150PTPT kanoni kulturuli memkvidreobis Sesaxeb, Tavi VIII, muxli 46.

TPTP

151PTPT kanoni kulturuli memkvidreobis Sesaxeb, Tavi VI, muxli 30.

TPTP

152PTPT saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 88.

TPTP

153PTPT saqarTvelos prezidentis 2008 wlis 3 noembris #533 brZanebuleba.

TPTP

154PTPT 2008 wlis 30 dekembris #109/1 xelSekruleba.

Page 11: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

91

iuridiuli piri: `Zveli qalaqis reabilitaciisa da ganviTarebis fondi~, TPTP

155PTPT `Tbilisis

ganviTarebis fondi~,TPTP

156PTPT `baTumis istoriuli nawilis ganviTarebis fondi~, TPTP

157PTPT `quTaisis

istoriuli nawilis reabilitaciisa da ganviTarebis fondi~. TPTP

158PTPT aseve 2006 wels Seiqmna q.

Tbilisis Zveli Tbilisis gamgeoba, TPTP

159PTPT romelsac safuZvlad daedo Sesabamisi

specialistebisa da eqspertebis mier Tbilisis istoriuli nawilis menejmentis gegmis

strategiul mimarTulebaTa Sesaxeb Seqmnili dokumenti.

2009 wlis 25 seqtembers Tbilisis meriam daiwyo axali proeqti `Zveli Tbilisis

axali sicocxle~, romlis erT-erTi mizania istoriuli ubnebis, sadac mravlad aris

kulturuli memkvidreobis Zegli, reabilitacia. amasTan, samSeneblo biznesSi krizisis

daZlevis mizniT SemuSavda orfaziani programa. programis pirveli fazis (2009-2014

weli) ganxorcielebis mTlianma biujetma 55 000 000 aSS dolari Seadgina da misi

dasrulebis Semdeg 422 ojaxi avariuli saxlidan axal, keTilmowyobil binaSi gadava. TPTP

160PTPT

Zeglebisa da RirsSesaniSnavi adgilebis saerTaSoriso sabWos saqarTvelos

erovnulma komitetma (ICOMOS saqarTvelo) donori organizaciebis daxmarebiT

SeimuSava beTlemis ubnis revitalizaciis gegma (2005-2010 ww.) da daiwyo kompleqsuri

programis ganxorcieleba. Catarda ubnis mosaxleobis sociologiuri kvleva. kvlevis

Sedegebis mixedviT, sxva sakiTxebTan erTad, aRmoCnda, rom Zeglis statusis mqone

Senobis mesakuTreebis umravlesobam arc ki icoda, rom maTi Senoba kulturuli

memkvidreobis Zegls warmoadgenda.TPTP

161PTPT intensiurad Catarda axsna-ganmartebiTi

Sexvedrebi mosaxleobasTan da maTi nawili aqtiurad CaerTo programis ganxorcilebaSi.

ICOMOS saqarTvelom scada mesakuTreebisTvis mcire saojaxo biznesis wamosawyebad,

moeZiebina fondebi, Tumca mosaxleobam uari Tqva am SeTavazebaze. TPTP

162PTPT albaT, Semdgom

etapze, Sesabamisi xelSewyobiT, roca gaizrdeba am ubnebis stumari turistebis

raodenoba, mosaxleoba gadawyvets mcire saojaxo biznesis wamowyebas. ICOMOS

saqarTvelos mier donori organizaciebis daxmarebiT ganxorcielebuli proeqti erT-

erTi magaliTia imisa, Tu rogor unda warimarTos sareabilitacio samuSaoebi.

miuxedavad zemoaRniSnuli reformebisa da mTavrobis mier dafinansebuli

saqarTvelos sxvadasxva qalaqebsa da dabebSi Catarebuli masStaburi sareabilitacio

samuSaoebisa, mainc mZime mdgomareobaSi rCeba danarCeni Zeglebi. rTuli ekonomikuri da

socialuri pirobebis gamo mesakuTreebs ar aqvT saSualeba sakuTari finansuri

SesaZleblobebiT ganaxorcielon maT sakuTrebaSi arsebuli Zeglebis restavracia-

TPTP

155PTPT qalaq Tbilisis mTavrobis 2005 wlis 17 martis #04.03.58 dadgenileba.

TPTP

156PTPT qalaq Tbilisis mTavrobis 2010 wlis 16 ivlisis #20.01.964 dadgenileba.

TPTP

157PTPT q. baTumis meris 2007 wlis 17 seqtembris #1018 brZaneba.

TPTP

158PTPT q. quTaisis meris 2007 wlis 5 seqtembris #1265 brZaneba.

TPTP

159PTPT q. Tbilisis meris 2006 wlis 26 dekembris #7 brZaneba.

TPTP

160PTPT zviad arCuaZe - saerTaSoriso konferencia sazogadoeba da istoriuli garemo. Tbilisi, 20-22

seqtemberi, 2011 weli. TPTP

161PTPT q. Tbilisis beTlemis ubnis mosaxleobis sociologiur-qalaqmSeneblobiTi gamokvlevis

Sedegebi. TPTP

162PTPT nato cincabaZe - saerTaSoriso konferencia sazogadoeba da istoriuli garemo. Tbilisi, 20-

22 seqtemberi, 2011 weli, ICOMOS saqarTvelo.

Page 12: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

92

reabilitacia. aseve xSiria SemTxvevebi, rodesac Zegls ramdenime TanamesakuTre hyavs

da isini ver Tanxmdebian erToblivi ZalebiT Zeglis reabilitacia-restavraciis

samuSaoebis Catarebaze. kerZo investiciebis SemTxvevaSi mesakuTreebi cdiloben rac

SeiZleba maRali da xandaxan ararealuri fasi moiTxovon investorisgan, xolo

investorisTvis maT mier moTxovnili Tanxa aramomgebiania Zeglze kanoniT

gaTvaliswinebuli SezRudvebis gamo. aseTi situaciebis daregulirebis erT-erTi

saukeTeso da mniSvnelovani gza mosaxleobasTan aqtiuri TanamSromlobaa. sacxovrebeli

pirobebis gaumjobesebis TvalsazrisiT aucilebelia winaswar moxdes mosaxleobis

problemebis, maTi ganwyobebisa da molodinis Seswavla.

saerTaSoriso gamocdilebis mixedviT, saWiroa mesakuTreebis da sazogadoebis

CarTva reabilitaciis dagegmva-ganxorcielebis procesSi, iqneba es saxelmwifos

mxridan Tanadafinanseba, investiciebi, sagadasaxado SeRavaTebi Tu sxva qmedebebi.

mimdinare sareabilitacio procesebis Sesaxeb informaciis sazogadoebisTvis

miwodeba ufro gamWvirvales da sandos gaxdis fondebis, sainvesticio jgufebisa da

kerZo investorebis muSaobas, radgan maTi saqmianobis Sesaxeb sazogadoebaSi gaCenili

pasuxgaucemeli kiTxvebi safuZvlian Tu usafuZvlo eWvs badebs.TPTP

163PTPT

p r o b l e m i s g a d a W r i s g z e b i

( a l t e r n a t i v e b i )

sanam uSualod alternativebs ganvixilavdeT, unda aRiniSnos, rom miuxedavad

imisa, Tu romel alternativas mivaniWebT upiratesobas problemis gadasaWrelad, erT-

erTi mTavari nabiji sazogadoebrivi cnobierebis gazrda, maTi informireba da

procesebSi uSualo monawileobaa. amis naTeli magaliTia estoneTi, kerZod talini,

sadac mosaxleobis aqtiurad CarTva istoriuli garemos dacvaSi 1975 wlidan daiwyo.

mxolod talinSi 10-ze meti saTemo arasamTavrobo organizaciaa, romlebic awyoben

Sexvedrebs qalaqis mTavrobasTan, monawileoben dagegmvis procesSi. TPTP

164PTPT aqve unda

aRiniSnos, rom turizmi da kulturuli memkvidreoba erTmaneTzea damokidebuli,

magram amasTanave kulturuli memkvidreobis, rogorc mxolod turizmis

ganviTarebisTvis saWiro komponentis ganxilva yovlad dauSvebelia.

ganvixiloT Semdegi alternativebi:

1. `arafris keTeba~. aseTi midgoma problemis gadaWris kuTxiT arc erT

ganviTarebul qveyanas ar aqvs. es is alternativaa, romelsac TiTqmis ar gaaCnia

dadebiTi mxare. Zeglebis fizikuri mdgomareobisa da mesakuTreebis socialur-

TPTP

163PTPT saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis samarTlebrivi mimoxilva: reabilitaciis

procesi fasads miRma _ http://gyla.ge.

TPTP

164PTPT rin alatalu. saerTaSoriso konferencia sazogadoeba da istoriuli garemo, Tbilisi,

ICOMOS saqarTvelo, 2012 weli.

Page 13: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

93

ekonomiuri mdgomareobis gaTvaliswinebiT procesebis TavisTavad dadebiTad

ganviTareba SeuZlebelia.

2. investiciebi. inglisSi 1983 wels daarsda samTavrobo organizacia `English

Heritage~, romelic wamyvani organizaciaa da mTavrobis mrCevelia istoriul garemosTan

dakavSirebul sakiTxebSi. igi pasuxismgebelia turizmis da kulturuli memkvidreobis

ministris winaSe, magram amavdroulad moqmedebs misgan damoukideblad, misi funqciaa

uzrunvelyos inglisis memkvidreobaze saTanado zrunva. sainteresoa organizaciis

kvlevis Sedegebi mis da `National Trust~-is sakuTrebaSi arsebul ZeglebSi

ganxorcielebuli investiciebis Sesaxeb. kvlevis Sedegad aRmoCnda, rom kulturuli

memkvidreobis nagebobebSi 1 girvanqa sterlingis odenobis investiciis ganxorcieleba

qmnis damatebiT 1,60 girvanqa sterlings adgilobriv ekonomikaSi. kulturuli

turizmis Sedegad Seqmnili samuSao adgilebis naxevari zogadad ekonomikaSia

(restornebi, sastumroebi da a.S.) da arasakuTriv memkvidreobis Zeglebze. kulturuli

memkvidreobaSi ganxorcielebuli investicia zrdis biznesis mogebas. TPTP

165PTPT

saqarTveloSi prioritetulia calkeuli ubnebis, maT Soris, kulturuli

memkvidreobis Zeglebis restavraciisas saxelmwifos mxridan investicia da dafinanseba.

rTulia gansazRvra, Tu ra Tanxaa saWiro yvela Zeglis restavraciisTvis.

magaliTisaTvis: 2008 wels `Zveli qalaqis reabilitaciisa da ganviTarebis fondis~ mier

Catarebuli samuSaoebis CamonaTvlis mixedviT, TbilisSi, rusTavelis gamziris # 18, 20,

36 da 40-Si mdebare Senobebis fasadebis kompleqsur rekonstruqcia-restavraciaSi

gaweuli xarji Seadgens 963 000 lars, amasTan, rusTavelis gamziri # 40-s aqvs Zeglis

statusi, xolo amave wlis angariSis mixedviT, erT-erTi Senobis gamagrebis da fasadis

restavraciis saproeqto dokumentaciis Sedgena 42 000 lariT aris gansazRvruli. TPTP

166PTPT am

konkretuli magaliTiT kargad Cans, Tu ramdenad Zviri ujdeba saxelmwifos aseTi

samuSaoebis Catareba. amasTan, mesakuTre, rogorc Zeglis movla-patronobaze kanoniT

gaTvaliswinebuli pasuxismgebeli piri, TiTqmis srulad aris gaTavisuflebuli kanoniT

dakisrebuli pasuxismgeblobisgan. aseve xSiria midgoma `me vafinanseb da amitom me

rasac CavTvli saWirod, imas gavakeTeb~. mesakuTreebi araTanabar pirobebSi arian,

vinaidan yvela Zegli ar xvdeba sainvesticio arealSi.

3. sagadasaxado SeRavaTebi. amerikis SeerTebuli Statebis sistema 1970 wlidan

iTvaliswinebs mniSvnelovan sagadasaxado SeRavaTebs mepatroneebisaTvis im samuSaoebze,

romelic aSS-is istoriul ZeglTa erovnuli reestris Senobebze mimdinareobs.

saqarTveloSi dReisaTvis moqmedebs sagadasaxado SeRavaTi erovnuli

mniSvnelobis Zeglebis mimarT, romelic iTvaliswinebs maTi sareabilitacio samuSaoebis

TPTP

165PTPT danka makkalami. saerTaSoriso konferencia sazogadoeba da istoriuli garemo. Tbilisi,

ICOMOS saqarTvelo, 2012 weli.

TPTP

166PTPT saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis samarTlebrivi mimoxilva: reabilitaciis

procesi fasads miRma _http://www.gyla.ge/attachments/1292_.pdf

Page 14: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

94

damatebuli Rirebulebis gadasaxadidan gaTavisuflebas. am SemTxvevaSic mesakuTreebi

Tanabar pirobebSi ar arian, vinaidan erovnuli mniSvnelobis Zeglebi daaxloebiT 500-

mdea, xolo danarCen 4 000-mde Zeglze es SeRavaTi ar vrceldeba. damatebuli

Rirebulebis gadasaxadis ganakveTi 18 procentia, rac, Tu gaviTvaliswinebT

mesakuTreebis ekonomikur mdgomareobas, arcTu didi SeRavaTia. unda aRiniSnos, rom

sagadasaxado SeRavaTebi mniSvnelovani stimuli iqneba Zeglis sivrceSi iseTi kerZo

biznesis ganviTarebisTvis, rogoric aris sastumroebi, kafeebi, restornebi, maRaziebi.

am biznesis damatebuli Rirebulebisa da mogebis gadasaxadebisgan gaTavisufleba met

stimuls miscems mesakuTreebs moiZion partniorebi biznesis wamosawyebad, rac, Tavis

mxriv, turizmis ganviTarebasac Seuwyobs xels.

4. Tanadafinanseba. vilniusSi (litva) moqmedebs Zveli qalaqis aRdgenis

saagento `OTRA~. es saagento yovelwliurad, Tanadafinansebis principiT, mesakuTreebs

dadgenili Tanadafinansebis mopovebis pirobebis da procedurebis safuZvelze

unazRaurebs daxarjuli Tanxis 40-50 procentamde, samuSaoebis kategoriebisa da

masStabebis mixedviT.TPTP

167PTPT

Tanadafinanseba _ es aris saxelmwifosa da mesakuTres Soris urTierTobis da

Tanamonawileobis samarTliani midgoma. Zeglze zrunva mesakuTris kanoniT dakisrebuli

valdebulebaa da Tan saxelmwifos sazrunavicaa. mesakuTre TviTon gansazRvravs, ra

samuSaoebis Catareba surs da sruliad CarTulia restavraciis procesSi. amasTan,

mcirea albaToba, rom sarestavracio samuSaoebi arasworad da kanondarRveviT

Catardes, vinaidan process proeqtirebidan fizikuri samuSaoebis dasrulebamde

saxelmwifo akontrolebs, rogorc Zeglze Casatarebeli samuSaoebis nebarTviT, aseve

xarjTaRricxviT da Sesrulebuli samuSaos xarisxis mixedviT. es mesakuTris mxridan

met pasuxismgeblobas da kanonis srul dacvas ganapirobebs, Tan saxelmwifo biujetidan

gasacemi Tanxa mTlianad prognozirebadi da gamWvirvalea; kerZo investiciebic

gaizrdeba, radgan investors mniSvnelovnad Seumcirdeba xarji sarestavracio

samuSaoebze da amiT mesakuTreebsac miecemaT SesaZlebloba awion TvianTi qonebis

sabazro Rirebuleba. mesakuTreebi Tanabar pirobebSi aRmoCndebian da yvelas miecema

saSualeba isargeblos saxelmwifos TanadafinansebiT. saproeqto dokumentaciis Sedgena

da Sesabamisi dokumentacia xarjebTan aris dakavSirebuli, romelic Tavidan mesakuTrem

unda gaiRos. Tu vilniusis gamocdilebas gaviziarebT, mesakuTre mxolod Sesrulebuli

samuSaos mere iRebs mis mier daxarjuli Tanxis 40-50 procents. Cvens SemTxvevaSi

SesaZlebelia TanadafinansebaSi saxelmwifo Tavidanve CaerTos da mesakuTres ar

dasWirdes sruli xarjebis dafarva saxelmwifos mxridan Tanxis nawilobriv

anazRaurebamde.

am alternativebis safuZvelze SeiZleba Sedges mosalodneli Sedegebis Semdegi

matrica:

TPTP

167PTPT http://www.vsaa.lt/gyventojams_en.htm

Page 15: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

95

mosalodneli Sedegebis matrica

kriteriumebi

Sed

egia

noba

(0-3

bal

i)

xarjia

noba

(0-3

bal

i)

sak

anonm

deb

lo

cvl

ileb

ebi

gan

xorcie

leb

adoba

admi

nistrac

iul

i Tva

lsaz

ris

iT

dai

nter

eseb

ul

i mx

aree

bis

Car

Tul

oba

(0

-3 b

ali)

kmay

ofil

ebis

done

(0-3

bal

i)

sam

arTl

iano

ba

(0-3

bal

i)

alternativebi

arafris keTeba 0 0 - + 0 0 0

investiciebi 2 3 - + 1 1 1

sagadasaxado SeRavaTebi

1 1 + + 2 2 3

Tanadafinanseba 3 2 + + 3 3 3

mosalodneli Sedegebis matricis safuZvelze gamoikveTa Tanadafinansebis

alternativis upiratesoba. Tanadafinansebis pirobebSi, investiciebisgan gansxvavebiT,

mcirdeba sabiujeto xarji, mesakuTreebi samarTlian da Tanabar pirobebSi arian da am

alternativis ganxorcieleba ar moiTxovs damatebiT administraciul resurss. maRalia

Sedegianoba, vinaidan Tanadafinansebis pirobebSi mesakuTreebs SeeZlebaT rogorc

TavianTi xarjiT, ise kerZo investoris mozidviT Zeglze sareabilitacio-

sarekonstruqcio samuSaoebis Catareba. Semcirdeba Zeglebis TviTneburi gadakeTeba,

vinaidan mesakuTris interesSi iqneba Zeglze samuSaoebi Caataros kanonis sruli dacviT

da miiRos Sesabamisi Tanadafinanseba. mosalodneli sabiujeto xarji srulad iqneba

prognozirebadi da dasabuTebuli mesakuTris mier warmodgenili xarjTaRricxvis

mixedviT. samarTlianoba da sazogadoebisa da mesakuTreebis procesebSi CarTva

aamaRlebs kmayofilebis dones. aqve unda aRiniSnos, rom sagadasaxado SeRavaTebi

Sedegianobis TvalsazrisiT, yvelaze kargi alternativaa Zeglis sivrceSi kerZo

biznesis gansaviTareblad.

r e k o m e n d a c i e b i

upiratesi alternativis ganxorcieleba moiTxovs Semdegi rekomendaciebis

Sesrulebas:

Catardes mesakuTreebis sociologiuri Seswavla, maTi, rogorc Zeglis

mesakuTreebis problemebis gasarkvevad da, aseve, am alternativis mimarT

maTi damokidebulebis dasadgenad.

Page 16: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

96

Camoyalibdes samuSao jgufi, romlis SemadgenlobaSi iqnebian

restavraciis specialistebi, saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis

saministros, aWaris kulturuli memkvidreobis dacvis saagentos,

saqarTvelos kulturuli memkvidreobis dacvis erovnuli saagentosa da q.

Tbilisis meriis warmomadgenlebi. samuSao jgufma, sociologiuri kvlevis

Sedegebis gaTvaliswinebiT, gansazRvros da detalurad Camoayalibos

kulturuli memkvidreobis uZrav Zeglze Casatarebeli samuSaoebis is

CamonaTvali, romlis mixedviTac ganisazRvreba saxelmwifos mier

Tanadafinansebis odenoba Casatarebeli samuSaoebis mixedviT.

ganisazRvros im dokumentaciis CamonaTvali, romelic unda daerTos

saproeqto dokumentacias.

moxdes sazogadoebis informireba samuSao jgufis mier SemuSavebuli

dokumentis Sesaxeb da gaimarTos debatebi aRniSnul sakiTxze. xeli

Seewyos sazogadoebrivi jgufebis Camoyalibebasa da maT aqtiurad CarTvas

mimdinare procesebSi.

saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis saministrom Zeglis movla-

patronobis Sesaxeb mesakuTreebTan gaformebul xelSekrulebaSi Seitanos

cvlileba, romelSic Caiwereba saxelmwifos mxridan Tanadafinansebis

sargeblobis Sesaxeb da danarTis saxiT axldes is CamonaTvali,

procentuli Tanadafinansebis CvenebiT, riTac SeeZleba isargeblos

mesakuTrem Zeglze sarestavracio-sarekonstruqcio samuSaoebis

Catarebisas.

saqarTvelos kulturuli memkvidreobis erovnulma saagentom

Camoayalibos misi uwyebis TanamSromlebiT, mowveuli eqspertebiT,

sazogadoebrivi an/da arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebiT

dakompleqtebuli sabWo, romelic ganixilavs mesakuTreebis mier

warmodgenil proeqtebs da gauwevs rekomendaciebs maT ganxorcielebas.

SemuSavdes normatiuli da kanonqvemdebare aqtebi, romlebic

gansazRvraven Tanadafinansebis samarTlebriv procedurebs.

am alternativis ganxorcielebasTan erTad SesaZlebelia sazogadoebaSi da

aRmasrulebel xelisuflebaSi daiwyos diskusiebi rogorc sagadasaxado SeRavaTebze

Zeglis sivrceSi mcire da saSualo biznesis ganviTarebis kuTxiT, ise komunalur

gadasaxdelebze SeRavaTebis dawesebaze, romelic kidev erTi stimuli iqneba

mesakuTreebisaTvis Zeglis movla-patronobisa da ganviTarebisaTvis.

Page 17: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

97

d a s k v n a

kulturuli memkvidreobis uZravi Zeglebis movla-ganviTarebis ZiriTadi

mimarTulebebis ganxilvis mizani iyo arsebuli mdgomareobis Sefaseba, problemebis

gamokveTa da maTi gadaWris gzebis Zieba.

Tanadafinanseba, rogorc problebis gadaWris saSualeba, mesakuTresa da

saxelmwifos Soris axal urTierTobebs ayalibebs. yvela mesakuTre Tanabari uflebebiT

isargeblebs, Semcirdeba TviTneburi da ukanono samuSaoebi, saxelmwifos mxridan

Tanadafinanseba mesakuTres miscems met stimuls Tavis sakuTrebaSi arsebuli

kulturuli memkvidreobis Zeglze zrunva-gajansaRebisTvis, dafinanseba iqneba

gamWvirvale da prognozirebadi. amasTan, Tanadafinanseba xels ar SeuSlis saxelmwifos,

rom SearCios is prioritetuli ubnebi da Senobebi, romelTa restavraciisTvis

damatebiT investiciebs moiZiebs. alternativebSi moyvanili magaliTebi kulturuli

memkvidreobis mimarT evropuli qveynebisa da amerikis SeerTebuli Statebis politikis

Sesaxeb erTmaneTisgan gansxvavdeba, magram yvelgan mniSvnelovani roli aqvs

sazogadoebriv da sainiciativo jgufebis aqtiur monawileobas procesis nebismier

etapze. amdenad, aseTi jgufebis Camoyalibeba da maTTan aqtiurad TanamSromloba xels

Seuwyobs sazogadoebis cnobierebis amaRlebas da kulturuli memkvidreobis mimarT

jansaRi midgomis Camoyalibebas.

g a m o y e n e b u l i l i t e r a t u r a

1. evropis sabWos CarCokonvencia `sazogadoebisaTvis kulturuli memkvidreobis mniSvnelobis Sesaxeb~. farosi, 2005. 2. kanoni kulturuli memkvidreobis Sesaxeb. 3. saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi. 4. saqarTvelos prezidentis 2008 wlis 3 noembris # 533 brZanebuleba. 5. qalaq Tbilisis mTavrobis 2005 wlis 17 martis # 04.03.58 dadgenileba. 6. qalaq Tbilisis mTavrobis 2010 wlis 16 ivlisis # 20.01.964 dadgenileba. 7. qalaq baTumis meris 2007 wlis 17 seqtembris # 1018 brZaneba. 8. qalaq quTaisis meris 2007 wlis 5 seqtembris # 1265 brZaneba. 9. qalaq Tbilisis meris 2006 wlis 26 dekembris # 7 brZaneba. 10. saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis samarTlebrivi mimoxilva: reabilitaciis procesis fasads miRma: http://www.gyla.ge/attachments/1292_pdf.

11. saerTaSoriso konferencia _ sazogadoeba da istoriuli garemo. Tbilisi, ICOMOS saqarTvelo, 2012 weli. 12. qalaq Tbilisis beTlemis ubnis mosaxleobis sociologiur-qalaqmSeneblobiTi gamokvlevis Sedegebi.weli? 14. Zveli qalaqis aRdgenis saagento `OTRA~. vilniusi,

http://www.vsaa.lt/gyventojams_en.htm.

Page 18: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

98

Page 19: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba

104

Ekaterine Maisaia

Senior Specialist at Permits and Current Project Coordination Unit

National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia

The Main Trends for the Preservation and Development of

Immovable Cultural Heritage Monuments

S U M M A R Y

The public policy document, The Main Trends for the Preservation and Development of Immovable

Cultural Heritage Monuments, concerns issues of the preservation and development of immovable

cultural heritage monuments. A manifestation of the centuries-old cultural heritage of Georgia is up

to 4,500 remaining monuments of which 500 are of national significance. Although the

preservation of cultural heritage has been one of the priority issues for the State in recent years,

many problems still remain unresolved.

Tourism and the attraction of tourists are very significant for Georgia which, in turn, requires new

approaches to cultural heritage sites: it is necessary to restore, reconstruct and adapt them as well as

regulate the infrastructure of the surrounding areas. Therefore, the government has carried out

large-scale rehabilitation and reconstruction work in various parts of the country which also

encompassed cultural heritage monuments. In addition, funds directly engaged in the work on

rehabilitation projects were created. The work conducted by these funds is analysed in brief in the

research section alongside a highlight of the advantages and disadvantages of their activities and a

discussion of the steps taken in this direction by the government as well as the implemented

legislative changes.

Due to the grave socio-economic conditions prevailing in the country, owners do not have the

financial capabilities to independently carry out the restoration and rehabilitation of monuments in

their possession. Frequently, a monument has several co-owners who are unable to agree upon joint

efforts for its restoration and rehabilitation. In the case of a private investment, the owners attempt

to request the highest—and often unrealistic—price possible from the investor which may prove

unprofitable for the latter due to the legal restrictions imposed upon the monument. In addition, the

level of public awareness and participation in terms of the preservation and development of cultural

heritage is very low.

In determining the problems, we have selected the legal and economic relations between the State

and the monument owner as the most important and identified four alternatives for its resolution.

During the establishment and review of the alternatives, we attempted to examine the international

experience in terms of the preservation and development policy of cultural heritage monuments.

Following the identification, review and analysis of the alternatives, the preferred option—co-

financing—was selected which establishes new legal and economic relations between the State and

the owner. Recommendations for the implementation of this alternative have been developed. It

was requested that the public and the Executive Branch of the government initiate discussions

regarding tax breaks granted for small and medium-sized business development around the cultural

heritage monuments as well as utility tax concessions which will serve as an additional impetus for

the preservation and development of monuments by the owners.

During problem identification, consideration of alternatives and development of recommendations,

considerable attention was paid to public awareness and information as well as the need for its

participation in relevant processes.

Page 20: The Public Policy Paper Series includes policy documents ... · kulturuli memkvidreoba da misi dacvaa. masze zrunva ar aris mxolod erT konteqstSi ganxiluli, kulturuli memkvidreoba