UNIVERZITET U NIU

GRAEVINSKO-ARHITEKTONSKI FAKULTET

Odsek : ARHITEKTURA

Nivo : MASTER

Predmet : REVITALIZACIJA I KONVERZIJA U ARHITEKTURIRad : SEMESTRALNI RADTema rada: Konverzija - UAL Campus for Central Saint Martins at King's CrossStudent : Dina HamzagiBroj indeksa : MRA 354/2014Profesor : Dr Branko AJ. Turnek

Asistenti : Ljiljana Jevremovi, Milanka VasiDatum predaje rada : mart, 2015. Ispitni rok : martovski rokOSNOVNI PODACI O OBJEKTU:

Naziv objekta UAL Campus for Central Saint Martins at King's CrossUniverzitet umetnosti London, kampus Central Saint Martins, na King's Cross - u

DravaUnited Kingdom; Great Britain Ujedinjeno Kraljevstvo; Velika Britanija

Lokacija (grad, ulica i broj)London, 1 Granary Square, Granary Building, N1C 4AA

Prvobitna namena objekataSilos za skladite ita - ambar i tranzitna hala nekadanje eleznice

Namena konvertovanog objekta Studentski kampus Central Saint Martins, Univerziteta umetnosti u Londonu

Autor(i) projekta prvobitnog

objektaLewis Cubitt

Autor(i) projekta konverzijeStanton Williams; Scott Wilson

Godina izgradnje1851.

Godina prestanka rada prvobitne funkcije objektaNakon II svetskog rata ceo industrijski kompleks biva naputen, prestanak rada okolnih objekata 1970.

Godina konverzije2008. 2011.

Ukupna izgraena povrina19 407 m2

Ukupna povrina parcele19 407 m2

Spratnost objektaP + 3

Investitor projekta konverzijeUniversity of the Arts London

Vrednost investicije 200 miliona funti ( na osnovu trokova zemljita, zgrade, opremanja nametajem i proirenja,sa treim spratom)

Napomena:Dobitnici 19 velikih nagrada, kao i RIBA Award 2012

1 UVODNovi kampus Univerziteta umetnosti u Londonu ( University of the Arts London - UAL) , predstavlja jedan od prvih primera urbane regeneracije Kings Cross-a, oblasti u centralnom Londonu koja je napoznatija po istoimenoj eleznikoj stanici, veoma vanoj za sam London, ali i za celu Veliku Britaniju.

Na severnom delu Kings Cross-a i internacionalne eleznike stanice St Pancras, 67 hektara naputenog zemljita je transformisano - ovaj poduhvat spada u jedan od najveih projekata urbane regeneracije u Evropi. Rezultat je vienamenski kvart, iji fiziki i kreativni centar predstavlja novi kampus Univerziteta umetnosti London UAL, dom za Central Saint Martins College of Arts and Design , koled umetnosti i dizajna.Dizajn arhitektonskog studija Stanton Williams ujedinjuje aktivnosti koleda pod jednim krovom po prvi put u njegovoj istoriji. On obezbeuje Central Saint Martins sa veoma znaajnom novom zgradom, koja je povezana sa june strane sa Granary Building zgradom koja je nekada bila ambar, zgrada itnice i koja je preivela burnu industrijsku prolost cele oblasti.Rezultat je najsavremeniji objekat koji ne funkcionie samo kao praktino reenje za potrebe koleda, ve tei da stimulie kreativnost, dijalog i saradnju izmeu uenika.

Slika 1 Prikaz kompleksa UAL - Central Saint Martins College of Arts and Design2 Urbanistika analiza2.1 Analiza makrolokacije King's Cross je oblast u centralnom Londonu koja se granii sa severo-istonom delom oblasti Bloomsbury, koja je podeljena izmeu optina Camden i Islington (slika 2). To je unutranji gradski okrug koji se nalazi 4,8 km severno od Charing Cross-a. Najpoznatiji je po istoimenoj eleznikoj stanici koja je jedna od glavnih kapija ulaza u London sa severa. Prua se na 67 hektara. Danas, zahvaljujui urbanoj regeneraciji, obezbeeno je 743,200 m prostora sa meovitom namenom, te nastaje i deo grada sa potpuno novim potanskim kodom London N1C. Slika 2 Karta optina Londona,na kojoj se vidi pozicija dve optine izmeu kojih se nalazi Kings Cross

Ovo podruje je ranije imalo reputaciju oronulog i zaputenog dela grada. Meutim, brza urbana regeneracija, koja zapoela jo od sredine 90-tih godina XX veka, uinila je da njegova reputacija oronulog distrikta bude zastarela.Od novembra 2007. godine, ona je bila terminalni deo Eurostar eleznikog servisa na stanici St Pancras International, sa uslugama za Francusku i Belgiju. Regeneracija se nastavlja pod okriljem organizacije King's Cross Central, posebno na severnom delu podruja. Mnogi hoteli, restorani i kulturni prostori su napravili ovu oblast kulturnim centrom, a znaajan segment zauzima i stanovanje izgradnja stambenih kompleksa. 2.2 Hronoloki pregled The Goods Yard kompleks, projektovan od strane Lewis Cubitt-a, zavren je 1852. godine. Sadrao je Granary Building, odnosno ambar, silos za sakupljanje ita i the Train Assembly Shed, odnosno eleznike tranzitne hale istone i zapadne tranzitne hale. Zgrade su bile usklaene sa osom koja je vodila ka Kopenhagen tunelu, odakle su vozovi stizali sa severa.

Granary zgrada, se uglavnom koristila za uvanje, skladitenje ita iz oblinjeg Lincolnshire-a, ito je bilo namenjeno londonskim pekarama, dok su tranzitne hale sluile za prenoenje tereta do eleznikih vagona, u suprotnom smeru. Taj utovar je olakavala posebna dizalica i okretnica turntables, koja je imala konjski pogon, a od 1840. godine prelazi na hidrauliku. tale su se nalazile ispod platforme za utovaranje, neke od njih i dalje postoje u zapadnoj tranzitnoj hali.

Slika 3 Slika nekadanjeg izgleda ambara Granary building,sa prikazom Regent kanala i brodova koji su sluili za transport ita1860-tih godina, dodali su kancelarije na obe strane Granary zgrade, da bi obezbedili to vei broj administrativnih kancelarija. Prestanak rada, odnosno gubitak funkcije ovog objekta, deava se nakon Drugog svetskog rata.

The Granary Building je danas dom svetski poznatog umetnikog koleda Central Saint Martins, koji je deo londonskog univerziteta University of the Arts London. Zapadna tranzitna hala je konvertovana u jedinstven poslovni prostor sa prodavnicama i restoranima na nivou ulice.

2.3 Analiza mikrolokacije Lokacija na kojoj je smeten objekat predstavlja veoma vano mesto, kulturno istorijski i infrastrukturno. Kao deo velike eleznice, nekada je zauzimala bitan poloaj, pa se u njenom okruenju nalaze dve velike eleznike stanice Kings Cross Rail Station, odnosno glavna Kings Cross eleznika stanica, koja je na slici 2 obeleena slovom E. Moda jo vanija, istorijski gledano, jeste St Pancras eleznika stanica, odnosno St. Pancras Rail station , koja je obeleena slovom D.

Slika 4 Okruenje objekta, eleznike stanice A- Midlands Good Shed, tranzitna hala, izgraena od strane elenica GNR ( Great Northern Railway), 1850. godine, koja je privremeno sluila kao putniki terminal, sve dok dananja Kings Cross stanica nije zavrena. Nakon toga, ovaj objekat je postao skladite koje je restaurisano i konvertovano u poslovni i kulturni prostor, kao i prostor namenjen komercijalnoj upotrebi, prodavnicama.

B- West Handyside Canopy, objekat izgraen 1888. da obezbedi natkriveni prostor za istovar ribe, koja je zatim transportovana eleznicom po celom Londonu. elezniki transport je prestao 1970-tih, a objekat je restaurisan i koristi se kao prostor za razliite dogaaje, sezonske i nedeljne trnice.C- Granary building, nekada je koritena kao skladite ita, a danas je deo koleda Saint Martins, UAL.Pored eleznikih stanica, blisko okruenje ini i trg Granary, koji se nalazi ispred zgrade Granary, kao i Regent kanal, preko kojeg je vren transport ita na barama. Zahvaljujui projektu urbane regeneracije, pomenuti trg i kanal se integriu u jedan sasvim novi prostor. Stepenite koje je postavljeno tik do trga, a koje vodi ka kanalu, predstavlja mesto za druenje, uivanje u okruenju i pogledu na vodu Regent kanala.

Slika 5 Prikaz zgrade Granary, sa stepenitem koje vodi do Regent kanalaKao povezujui koncept vode, ova dva parametra, na samom trgu nastaje velelepna pleua fontana, iji je autor The Fountain Workshop, a sam trg je dizajniran od strane Townshends Landscape Architects.

Slika 6 Fontana na trgu Granary, ispred zgrade Granary2.4 Analiza situacionog plana nakon konverzije Na slici 7 je prikazano parterno reenje, na kome je svetlo sivom bojom prikazan koled Saint Martins, a tamno sivom bojom prikazani su poslovni prostori kompanije Argent. U neposrednoj blizini se nalazi kanal Regent, do koga vodi ve pomenuto stepenite veza sa Granary trgom. Trg nazvan Granary, po zgradi ispred koje se nalazi, Granary building, takoe je regenerisan i sada se na njemu nalazi fontana,prostor za sedenje i velelepni ulaz u kampus koleda Saint Martins. Granary zgrada, zgrada itnice, ambar na slici je oznaena slovom A, veim delom se koristi kao objekat koleda, a delimino kao poslovni prostor.

Slika 7 Parterno reenje objekta nakon konverzijeSlovom B oznaene su nekadanje tranzitne hale; C prostori za rad studenata studio; D centralna unutranja ulica; E istono zapadna veza, danas javni pristup objektu ( public access ). Prilaz koledu je takoe omoguen i sa zadnje strane, kao i sa glavnog trga.

Slika 8 Prikaz situacije nakon konverzije3 Analiza arhitektonskog reenja konverzije

3.1 Analiza funkcionalne transformacije objektaFunkcionalna transformacija nastala je kombinovanjem objekata koji datiraju jo iz XIX veka, Granary building zgradu itnice i tranzitnu halu sa 200 metara dugom novom zgradom unutar njih (slika 9). Izmeu dve tranzitne hale, smetena je zgrada koja koristi industrijske materijale i stvara snane prostore za studente, sa akcentom na veliki stepen prirodnog osvetljenja. Slika 9- Osnove prizemlja pre i posle konverzijeUnutranja ulica uvodi dnevnu svetlost i slui kao centralni sistem cirkulacije sa sputenim etalitima, kafiima, projekcijama filma, grafikih i ostalih prezentacija. Prostori su dizajnirani da budu fleksibilni prilagodljivi i fleksibilni u toj meri da dozvole razliitim departmanima u okviru koleda da razviju sopstvene identitete, istovremeno odravajui integritet zgrade kao celine. Slika 10 Na prvoj slici je prikazana unutranja ulica kako danas izgleda, a na drugoj je prikazan prostor tokom izgradnje; potpuno novi objekat je izgraenRadni prostori, odnosno prostori za performanse, ukljuuju dva pozorita i plesni studio, a predvieni su du izlobenih prostora, krovne bate, kafe bara i mesta za prodaju karata. Strategija odrive energije ukljuuje fotovoltaine elije, koja je autorima omoguila da rade u pravcu koji je bio odlino rangiran BREEAM rating of excellent. Novi kampus je obezbedio neuporedivo inspirativan i kreativan prostor za univerzitet i njegove studente.

Slika 11- Unutranja ulica

Upravo ova ulica, smetena u unutranjost objekta, predstavlja koncept i sutinu, povezuje sve nivoe, sve spratove povezuje studente i profesore i poziva ih da vide jedni druge. Pozicije za sagledavanje celog prostora su takve da omoguavaju studentima da posmatraju jedni druge dok rade ili dok nastupaju, ali i da prate rad i izlaganja drugih smerova univerziteta. Mogunost sagledavanja iz jednog prostora prema drugom, kao i posmatranje cele neformalne atmosfere studenata koji svoje pauze koriste radno, priajui o svojim projektima, materijalima, o umetnosti, predstavlja izuzetan kvalitet. Spratnost objekta je P+3. Dva nova etvorospratna objekta studija, rasporeena su sa obe strane natkrivene centralne ulice. To je unutranja ulica, 110 metara duga, 12 metara iroka i ak 20 metara visoka. Natkrivena je prozirnim ETFE krovom, a u sklopu nje se nalaze jezgra u kojima su smetene vertikalne komunikacije, liftovi i stepenita, kao i toaleti. Na severnom delu se nalazi novi centar za izvoake umetnosti, odnosno za sve vrste umetnikog performansa, u kome je smeteno kompletno opremljeno pozorite zajedno sa kulama i prostorima za probe i za uenje.

Slika 12- Ulaz za studente, veza sa Granary zgradom3.2 Analiza strukturalne transformacije objekta

Strukturalna transformacija na objektu se ogleda u ojaavanju nosee konstrukcije ve postojeih objekata, odnosno tranzitnih hala gde su dodavani elini profili. S obzirom da je novi objekat inkorporiran izmeu ova tri stara objekta, temeljna konstrukcija,kao i cela konstrukcija novog objekta, raena je nezavisno. Na slici 4 prikazan je detalj spoja postojeeg objekta, sa novim objektom. Nije dolo do drastinih promena, kao to je promena geometrije krova, ali se na pojedinim mestima dodana tavanica, odnosno zamenjen je drveni materijal koji je dotrajao. Ostale promene na postojeim objektima su minimalne, uglavnom je to u vidu promene staklenih povrina i novih okvira prozora i vrata, koji su crne boje i uklapaju se u ambijent.

Slika 13 Detalj spoja zida starog i novog objekta3.3 Analiza transformacije forme objekta i fasadnih izgledaStari objekat izgraen je od opeke, a predstavlja odraz doba u kome je nastao. Pravilni geometrijski oblici, proporcionalni i simetrijski rasporeeni otvori na fasadi, kao i jednostavnost odravanja, doprineli su da se objekat izuzetno dobro ouva tokom vremena i da na njemu bude mogue ostvariti konverziju kakva je planirana.

Slika 14-Detalj fasadeTransformacija forme je veoma jednostavna umetanje novog objekta, pratei pravilne geometrijske forme. Visina novog objekta odgovara visini Granary zgrade, ali je u odnosnu na dve dugake tranzitne hale, ovaj novi objekat znatno vii. Upotrebom savremenih materijala, preteno stakla i zavrne betonske obrade, ceo kompleks predstavlja neraskidivu celinu.

Slika 15- Model na kome je saglediva forma objektaNivo promene na fasadama starog objekta je minimalan, a ogleda se u dodavanju novih staklenih povrina na otvorima koji su ve postojali, kao i na mestima gde je dolo do oteenja zida od opeke.Na mestima gde je neophodno, dodaje se suptilna elina konstrukcija u crnoj boji, koja slui kao potpora i nosa stakla.

Slika 16 Prikaz enterijera, veze izmeu starog i novog levo je fasada Granary zgrade koja se sada nalazi u unutranjosti

Veoma je bitna razlika izmeu starog i novog na ovom primeru se jasno vidi ta je staro, a ta novo kako zbog materijala koji su koriteni, tako i zbog forme. Na fasadi novonastalog objekta moe se primetiti odsustvo dekoracije, nepotrebih detalja nalazi se ono to je neophodno zidovi i otvori, otra igra punog i praznog. 3.4 Analiza transformacije enterijera

Transformacija enterijera predstavlja integraciju starih i novih materijala minimalistikim pristupom. Primetna je upotreba stakla, bele boje, kao i rustinog betona, zajedno sa elinim profilima crne boje, koji se izdvajaju naroito kod staklenih ograda stepenita i galerija. Zavrna obrada unutranjeg prostora je vrlo visokog kvaliteta, irom celog objekta. Rustini beton dopunjuje industrijsko naslee navedenih okolnih zgrada. Beton formira pozadinu, ne istie se i nije u prvom planu, to doprinosi slojevitosti enterijera. Vizuelno, ovaj objekat je dinamian i dramatian, ujedno. Slika 17-Prikaz krova, detalj enterijera

Drvene tavanice i elini stubovi sa zanimljivom profilacijom u zemljanim tonovima, neizostavan su deo Granary zgrade. Vrlo jasno se odvajaju od novih struktura, elinih i staklenih kombinacija, a opet, deluju povezano, smireno. ak su i u podu ostali tragovi, okretnica za ito, odnosno turntables , integrisana u pod i podsea nas na prvobitnu namenu objekta. Na zidovima pozorine scene, ugraena je toplotna masa. Ona smanjuje trokove grejanja i hlaenja, a u kasetiranoj tavanici ugraeno je osvetljenje. Slika 18- Enterijer, detalji stepenitaUnutranja ulica je zamiljena kao dinamina oblast, arena studentskog ivota , podseajui na svima omiljene stepenice u centru prethodne zgrade koleda. Prirodno osvetljenje sa krova, obezbeuje neophodnu dnevnu svetlost. Mostovi povezuju razliita jezgra i radne prostore, nudei izdvojene oblasti za sastanke, odmor i za razmenu misli i ideja. Ulica se takoe koristiti za izlobe, modne revije i performanse, a prostori su dovoljno veliki da se na njima mogu izgraditi privremeni paviljoni . Takoe, veoma vaan aspekt je vetako osvetljenje, koje suptilno osvetljava prostor sa tavanica, u pravilnom ritmu.

Slika 19-Enterijer jednog od studija

4 Citati It has been a privilege to work on such an ambitious scheme that will bring life back to the Granary Complex. Our design draws inspiration from the ambition and scale of its Victorian architectural setting and introduces a strong contemporary intervention that celebrates the juxtaposition of old and new in its detailing. The thought of 4,000

students inhabiting this once redundant and isolated building on a daily basis is breathtaking. Our consistent aim has really been to create a stage for transformation, a framework of spaces that can be orchestrated and transformed over time by staff and students where new interactions and interventions, chance and experimentation can

create that slip-steam between disciplines. The coming together of all the schools of Central Saint Martins will open up that potential.

Paul Williams, author (architect at the Stanton Williams)Bila je privilegija raditi na tako ambicionznoj emi, koja e vratiti u ivot nazad u kompleks Granary. Na dizajn crpi inspiraciju iz ambicioznosti i obima sopstvenog viktorijanskog arhitektonskog okruenja i uvodi snanu savremenu intervenciju koja slavi kontrast, suprotnost starog i novog, naroito u detaljima. Pomisao da 4000 studenata svakodnevno pohaa ovaj nekada suvian i izolovan objekat, ostavlja bez daha. Na cilj je bio da kreiramo pozornicu za transformaciju, okvir prostora koji se mogu transformisati tokom vremena od strane osoblja i studenata, a nove interakcije i intervencije, anse i eksperimenti mogu kreirati zanimljivu vezu izmeu disciplina.Okupljanje svih kola koleda Central Saint Martins, e otvoriti i pojaati taj potencijal.

Paul Williams, autor ( arhitekta Stanton Williams studija) "Few British architects can match Stanton Williams for the range of the work that it has completed over the past 25 years and fewer still have managed to equal its consistent quality. And yet with the buildings it has realised in the past year, this long-established firm has surpassed itself."

Judges of the Architect of the Year Award 2011 Samo par britanskih arhitekata se mogu uporediti sa studijom Stanton Williams, za opseg posla koji su odradili u poslednjih 25 godina i koji i dalje uspevaju da iznesu svoj konstantni kvalitet. Ipak, sa zgradama koje su uraene u proloj godini, ova firma koja traje dugi niz godina, prevazila je sebe.

Sudije u odboru za nagradu Arhitekta godine, za 2011. godinu (Architect of the Year Award 2011)"We have always been passionate about hand sketches and making models, sometimes even at a very large scale, and see them as essential design tools. This has become an integral part of our studio culture."

Alan Stanton, author (architect at the Stanton Williams)

Uvek smo bili strastveni prema runom crtanju skica i pravljenju modela, nekada ak i u veoma velikoj razmeri i vidimo ih kao sutinske alate za projektovanje. Ovo je postalo sastavni deo kulture naeg studija.

Alan Stanton, autor ( arhitekta Stanton Williams studija) "What sets Stanton Williams apart is their approach. From initial enquiry through to post project evaluation the team at Stanton Williams maintain their appetite for collaboration, communication and commitment to delivery."

Phil Crew, University of the Arts London Ono to izdvaja Stanton Williams od ostalih je njihov pristup. Od poetnog istraivanja, pa do procene projekta, tim u studiju Stanton Williams odrava svoj apetit za saradnju, komunikaciju i posveenost krajnjem rezultatu.

Phil Crew, Univerzitet umetnosti London "A passionate interest in materials and a profound concern for detail are key elements in the architecture of Stanton Williams, yet the practices building are more that the sum of their parts. Architecture, Stanton Williams believe, is about managing space and light, whether the project is small or very large."

Kenneth Powell, Architectural Critic Strastveno interesovanje o materijalima i duboka briga o detaljima su kljuni elementi u arhitekturi Stanton Williams-a, ali ipak zgrada je mnogo vie od sastavljanja svih delova. Arhitektura, kako u Stanton Williams-u veruju, je upravljanje prostorom i svetlom, bez obzira da li se radi o malom ili o velikom projektu.Kenneth Powell, Architectural Critic

What was a once a vast forest of cranes and concrete has, by some mysterious urban pupation, recently turned into one of Londons most lovely piazzas.Amol Rajan, The Independent, about Granary square

Ono to je nekada bila velika uma kranova i betona, nekom tajanstvenom urbanom promenom, nedavno je pretvoreno u jedan od najlepih londonskih trgova.

Amol Rajan, The Independent, o trgu Granary5 Zakljuak

Projekat kampusa Univerziteta umetnosti u Londonu, odnosno koleda Central Saint Martins, na lokaciji Kings Cross, predstavlja znaajan poduhvat koji je doprineo celom okruenju. Kao jedan od planova vezanih za urbanu regeneraciju lokacije na kojoj se nalazi, Kings Cross eleznike stanice, meu prvima je realizovan, pa je samim tim podstakao i razvoj ostalih pozicija na istorijski bitnoj lokaciji.

Industrijski objekti, poput silosa, odnosno ambara Granary zgrade, kao i tranzitnih hala na kojima je vren transport ita do kanala Regent, ostaju da ive ne samo kao naputeni spomenici, ve kao objekti koji su konvertovani i koji imaju sasvim nove funkcije.

Kako su autori pomenuli, ova konverzija je neverovatan poduhvat upravo iz razloga to je u pitanju univerzitetski objekat obrazovanje, umetnost, ivot preko 4000 studenata, odvijae se u ovom nesvakidanjem prostoru. Konceptualizacija, pristup projektovanju, sve do najsitnijih detalja odraeno je sa namerom da se promeni nain sagledavanja i da se pobudi interakcija izmeu razliitih grupa, umetnika, studenata i profesora. Ovaj objekat je omoguio studentima da budu slobodni i inspirisani svakodnevno, uivajui i elei da to vie vremena provedu radei na svojim projektima, stvarajui umetnost pred oima drugih.

Suptilan spoj starog i novog, korienje savremenih materijala u istim, jednostavnim formama, strogo potovanje starih objekata i elja da se nov ivot uvue izmeu njih, rezultovali su da ovaj objekat dobije epitet umetnike kole 21. veka, odnosno da ovaj objekat postane poznat pod nazivom An art school for the 21st century.6 Popis literature[1] Media Information: New University of the Arts London Campus, Central Saint Martins at Kings Cross[2] http://www.propertyweek.com/news/argent-appeal-win-clears-way-for-%C2%A32bn-kings-cross-plans/3118920.article[3] http://www.stantonwilliams.com/projects/ual-campus-for-central-saint-martins-at-kings-cross/[4] http://phaidonatlas.com/building/ual-campus-central-saint-martins-kings-cross/117265[5] http://www.dezeen.com/2011/10/18/campus-for-central-saint-martins-by-stanton-williams/[6] http://www.theguardian.com/artanddesign/2011/dec/13/central-saint-martins-review[7] http://www.kingscross.co.uk/central-saint-martins[8] http://www.kingscross.co.uk/granaryPAGE 12