Upload
the-canary-trap
View
214
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
1/510
XXXNNN___[[[XXXNNNKKKRRRIIIZZZNNN XXXAAACCCEEE
jjjfffrrr
IIIEEEBBBIIICCCEEE JJJFFF___NNNEEE[[[IIIKKK[[[
Jieca _nxfr
xrn{nenb f dn
Giei{ry fj Dfgn Cjjcir{
Mfznregne fj Iebic
En} Bnadi
oy dn
Kfe{~ace{
Br% Mfxca @i Gi{rc * Br% K% Bcgfbcr ce
@^AY ?838
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
2/510
i
KFERNER
Xcmn
Ai{ fj coornzicife{ tii
Ntnk~izn [~gg cry 3
3 Ierfb~kife =8
? Frmceipcife 4=
; Iejrc{r~k~rn 32;
2 Xrfknb~rn{ 3:;
> _n{ncrkd 349
: Rrcieiem 399
= Nb~kcife ?38
4 Dfgnaceb {nk~r iy ??9
9 Gi{knaacenf~{ ?;;
Igxangnecife Xace ?=:
Cklef}anbmngne ?43
_njnrnekn{ ?4?
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
3/510
ii
Cckdgne{
Cckdgne C 0 Annr f ckcbngic ;83
Cckdgne O 0 Annr f jfrne{ik frmceipcife{ ;8;
Cckdgne K 0 Annr f jfrne{ik neb'~{nr{ ;:=
Cckdgne B 0 Annr f jiemnrxrie o~rnc~t ;=8
Cckdgne N 0 Annr f jfrne{ik gnbikien ntxnr{ ;=?
Cckdgne J 0 Annr f kdngikca ntcgienr{ ;=2
Cckdgne M 0 Annr f {nrfafmi{ ;=:
Cckdgne D 0 Annr f rnirnb jfrne{ik {kinei{{ ;=4
Cckdgne I 0 Annr f Birnkfrcn fj Jfrne{ik [kinekn ;43
Cckdgne @ 0 Annr f Ecifeca Ie{i~n fj
Krigiefafmy * Jfrne{ik [kinekn;42
Cckdgne L 0 Annr f kf~r{ ;9;
Cxxnebikn{
Cxxnebit ' 3 0 E~kancr Jfrne{ik{ ;9:
Cxxnebit ' ? 0 Igcmn Cecay{i{ 283
Cxxnebit ' ; 0 Knaa Xdfen Jfrne{ik{ 282
Cxxnebit ' 2 0 Bimica Jfrne{ik{ 284
Cxxnebit ' > 0 En}frl Jfrne{ik{ 23:
Cxxnebit ' : 0 [xnclnr _nkfmeiife 2?8
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
4/510
iii
Cxxnebit ' = 0 Xdffji Xfrrci 2?2
Cxxnebit ' 4 0 Oifgnrik{ 2?:
Cxxnebit ' 9 0 C~fgcnb Jiemnrxrie Ibneijikcife[y{ng $CJI[) 2?9
Cxxnebit 38 0 Dimd'drf~mdx~ BEC [ns~nekiem ceb
Mnefyxiem2;?
Cxxnebit ' 33 0 Gikrfoica Jfrne{ik{ 2;>
Cxxnebit ' 3? 0 Jfrne{ik{ Cmcie{ Ecrkf'nrrfri{g 2;4
Cxxnebit ' 3; 0 Jfrne{ik Ienaaimnekn 228
Cxxnebit ' 32 0 X~e`co Gfbna fj Kffrbiecife on}nne
Jfrne{ik Ieefzcife & Ienaaimnekn ceb
Xfaikn f F~gcefn~zrn Rnrrfri{g
223
Cxxnebit ' 3> 0 Rnrrfr drf~md Jirncrg{ & Cgg~eiife{ 0
An{{fe{ jrfg X~e`co22;
Cxxnebit ' 3: 0 Rnrrfr drf~md Ntxaf{izn{ 0An{{fe{ jrfg X~e`co
224
Cxxnebit ' 3= 0 Rnrrfri{ J~ebiem 0 C Xrfon jrfg X~e`co 2>;
Ceent~rn{
Ceent~rn ' I 0 _nkfggnebnb Frmceipcifeca [r~k~rn fj
Birnkfrcn fj Jfrne{ik [nrzikn $BIJF[N_)2>:
Ceent~rn'II 0_nkfggnebnb j~ekife{ fj dn Birnkfrcnfj Jfrne{ik [nrzikn $BIJF[N_) drf~md dn
drnn xfrjfaif'ka~{nr{ fj i{ dncbs~crnr{
$ZibnCeent~rn ' I)
2>=
Ceent~rn ' III 0 Rdn Jfrne{ik Ck $xrfxf{nb) 2>4
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
5/510
iz
Ceent~rn ' IZ 0 Cgnebgne{ f Ck & Kfbn $xrfxf{nb) 2>9
Jim~rn{
Jim~rn 8 0 Nangne{ fj jfrne{ik {nrzikn :9
Jim~rn 3 0 Frmceipcifeca ${kineijik) kdcr fj Birnkfrcn fj
Jfrne{ik [kinekn $GDC!MfI)4
Jim~rn ? 0 Frmceipcifeca ${kineijik) kdcr fj KJ[A! KOI 9
Jim~rn ; 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem
$c{ fj Bnk ;3! ?889) c KJ[A! Kdcebimcrd3:
Jim~rn 2 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem$c{ fj Bnk ;3! ?889) c KJ[A! Dybnrcocb
3=
Jim~rn > 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem
$c{ fj Bnk ;3! ?889) c KJ[A! Lfalcc3=
Jim~rn : 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem
$c{ fj Bnk ;3! ?889) c KJ[A! KOI! En} Bnadi34
Jim~rn = 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem
$c{ fj Bnk ;3! ?889) c MNSB! Dybnrcocb
34
Jim~rn 4 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem
$c{ fj Bnk ;3! ?889) c MNSB! Lfalcc39
Jim~rn 9 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem
$c{ fj Bnk ;3! ?889) c MNSB! [digac39
Jim~rn 38 0 Ecifeca Ie{i~n fj Krigiefafmy * Jfrne{ik
[kinekn $EIKJ[) ' ' ' [cjj xf{iife
$Jfrne{ik [kinekn)
33>
Jim~rn 33 0 Kfe{ne{~{ c{ f }dndnr dn fjjikn{ fj MN{SB
{df~ab on ienmrca xcr fj jfrne{ik acofrcfry334
Jim~rn 3? 0 [cjj xf{iife fj Knerca Jfrne{ik [kinekn
Acofrcfrin{33;
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
6/510
z
Jim~rn 3; 0 [cjj xf{iife }id dn Mfznregne Ntcgienr{
fj S~n{ifenb Bfk~gne{33;
Jim~rn 32 0 @~bikicry{ {~mmn{ife{ jfr igxrfziem jfrne{ik
{nrzikn bnaiznry
?;>
Jim~rn 3> 0 [~mmn{ife{ jrfg KOI fjjiknr{ jfr igxrfziem
jfrne{ik {nrzikn bnaiznry?;>
Jim~rn 3: 0 [~mmn{ife{ jrfg [cn Xfaikn Fjjiknr{ jfr
igxrfziem jfrne{ik {nrzikn bnaiznry?;:
Jim~rn 3= 0 @~bikicry{ {naj c{{n{{gne fe jfrne{ik {kinekn
c}crnen{{?;=
Jim~rn 34 0 Jfrne{ik {kinekn c}crnen{{ cgfem `~bikicry! c{
zin}nb oy Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{?;=
Jim~rn 39 0 Jfrne{ik {kinekn c}crnen{{ cgfem xrf{nk~fr{
ceb ac}ynr{! c{ zin}nb oy Knerca jfrne{ik
n{coai{dgne{
?;4
Jim~rn ?8 0 [naj c{{n{{gne oy KOI fjjiknr{ fe jfrne{ik
{kinekn c}crnen{{?;4
Jim~rn ?3 0 Jfrne{ik {kinekn c}crnen{{ cgfem fjjiknr{ fj
KOI! c{ zin}nb oy Knerca jfrne{ik
n{coai{dgne{
?;9
Jim~rn ?? 0 [naj c{{n{{gne oy xfaikn fjjiknr{ fe jfrne{ik
{kinekn c}crnen{{?;9
Jim~rn ?; 0 Jfrne{ik {kinekn c}crnen{{ cgfem xfaikn! c{
zin}nb oy Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{
?28
Rcoan{
Rcoan 3 0 R~recrf~eb ign{ njjnknb ie dn yncr ?889 oy
Knerca Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{3;
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
7/510
zi
Rcoan ? 0 R~recrf~eb ign{ njjnknb ie dn yncr ?889 oy
dn Mfznregne Ntcgienr{ fj S~n{ifenb
Bfk~gne{
32
Rcoan ; 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem $c{
fj Bnk ;3! ?889) c Knerca Jfrne{ik [kinekn
Acofrcfrin{
3>
Rcoan 2 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem
$c{ fj Bnk ;3! ?889) c Mfznregne Ntcgienr{
fj S~n{ifenb Bfk~gne{
3:
Rcoan > 0 Iejrc{r~k~rn rncby rnklfenr fe Knerca
jfrne{ik n{coai{dgne{?8
Rcoan : 0 [cjj xf{iife c Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{ ??
Rcoan = 0 Ckiziy mrib fj EIKJ[!Zibn Kcanebcr{ fj kf~r{n{
jfr ?889 ceb ?838'?83338>
Rcoan 4 0 Oirb{ nyn zin}fj kcxrikif~{ jfrne{ik nb~kcife
ie Iebic?:
Rcoan 9 0 [fgn jfrne{ik afmi{ik{! c{ zin}nb oy Knerca
jfrne{ik n{coai{dgne{
48
Rcoan 38 0 Iebice Jfrne{ik{ ' ' ' gcacby ceb rngnby! c{
zin}nb oy {neifr & rnirnb jfrne{ik {kinei{{43
Rcoan 33 0 Zin}{ fj jfrne{ik gnbikien xrfjn{{ifeca{ &
bnxcrgne{ & ie{i~n{384
Rcoan 3? 0 Zin}{ fj Jiemnr Xrie O~rnc~t $JXO) 389
Rcoan 3; 0 Zin}{ fj Kdngikca Ntcgienr!
Rdir~zcecedcx~rcg $Lnrcac) ceb [nrfafmi{ *
Kdngikca Ntcgienr! Lfalcc
338
Rcoan 32 0 Ecifeca Ie{i~n fj Krigiefafmy * Jfrne{ik
[kinekn $EIKJ[) ' ' ' [cjj xf{iife $Jfrne{ik
[kinekn)
332
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
8/510
zii
Rcoan 3> 0 Ecifeca Ie{i~n fj Krigiefafmy * Jfrne{ik
[kinekn $EIKJ[) ' ' ' [cjj xf{iife
$Krigiefafmy)
332
Rcoan 3: 0 D~gce rn{f~rkn rnacnb xrfoang{ ceb ennb{
dimdaimdnb oy dn Knerca jfrne{ik ceb caainb
n{coai{dgne{
33:
Rcoan 3= 0 [yenrmfefgik{ fj Iebice jfrne{ik{! c{ zin}nb oy
Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{3?8
Rcoan 34 0 [xckn rns~irngne fj Knerca Jfrne{ik [kinekn
Acofrcfrin{32=
Rcoan 39 0 [xckn rns~irngne fj Mfznregne Ntcgienr{ fj
S~n{ifenb Bfk~gne{ 324
Rcoan ?8 0 Ns~ixgne{ czciacoan }id! ceb! ennbnb oy
Knerca Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{329
Rcoan ?3 0 Ns~ixgne{ czciacoan }id! ceb! ennbnb oy
Mfznregne Ntcgienr{ fj S~n{ifenb
Bfk~gne{
3>>
Rcoan ?? 0 Aiorcry ntxnebi~rn fj Knerca Jfrne{ik [kinekn
Acofrcfrin{ $?88>'?889) 3>4
Rcoan ?; 0 Aiorcry ntxnebi~rn fj Mfznregne Ntcgienr{
fj S~n{ifenb Bfk~gne{ $?88>'?889)3>4
Rcoan ?2 0 Aiorcry ' ' ' Iebice ceb ienrecifeca `f~reca{
oniem {~o{krionb oy Knerca jfrne{ik
n{coai{dgne{
3>9
Rcoan ?> 0 Mrf{{ fo{nrzcife fe jfrne{ik MAX c Knerca
Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{3::
Rcoan ?: 0 Mrf{{ fo{nrzcife fe jfrne{ik MAX }id dn
Mfznregne Ntcgienr{ fj S~n{ifenb
Bfk~gne{
3:=
Rcoan ?= 0 [knen fj krign & fkk~rrnekn $[FK) ' {~by oy 3:4
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
9/510
ziii
Knerca Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{
Rcoan ?4 0 [knen fj krign & fkk~rrnekn $[FK) ' {~by oy
Mfznregne Ntcgienr{ fj S~n{ifenb
Bfk~gne{
3:4
Rcoan ?9 0 [cebcrb fxnrciem xrfknb~rn{ c Knerca
Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{3=8
Rcoan ;8 0 [cebcrb fxnrciem xrfknb~rn{ fj Mfznregne
Ntcgienr{ fj S~n{ifenb Bfk~gne{3=3
Rcoan ;3 0 Iekfeka~{izn jiebiem rnxfrnb oy Knerca
Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{ $?88>'?889)3=?
Rcoan ;? 0 Iekfeka~{izn jiebiem rnxfrnb oy MfznregneNtcgienr{ fj S~n{ifenb Bfk~gne{
$?88>'?889)
3=;
Rcoan ;; 0 Ie{cekn{ fj kf~r n{igfey oy dn Ntxnr{ fj
Knerca Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{
$?88>'?889)
3=;
Rcoan ;2 0 Ie{cekn{ fj kf~r n{igfey oy dn Ntxnr{ }id
dn Mfznregne Ntcgienr{ fj S~n{ifenb
Bfk~gne{ $?88>'?889)
3=2
Rcoan ;> 0 @~bikicry{ c{{n{{gne fj jfrne{ik {nrzikn
bnaiznry3=>
Rcoan ;: 0 KOI Fjjiknr{ jnnbockl fe jfrne{ik {nrzikn
bnaiznry3=:
Rcoan ;= 0 [cn Xfaikn Fjjiknr{ jnnbockl fe jfrne{ik
{nrzikn bnaiznry3==
Rcoan ;4 0 [knecrif fj jfrne{ik nkdefafmin{ & ngnrmiem
crnc{ xrcki{nb corfcb! ceb! ie Iebic{ Knerca
jfrne{ik n{coai{dgne{
34?
Rcoan ;9 0 Rfxik{ fj femfiem rn{ncrkd j~ebnb oyBirnkfrcn fj Jfrne{ik [kinekn ~ebnrNtrcg~rca _n{ncrkd Xrf`nk{
398
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
10/510
it
Rcoan 28 0 Rfxik{ fj femfiem rn{ncrkd j~ebnb oyBirnkfrcn fj Jfrne{ik [kinekn ~ebnr $Xd%B)_n{ncrkd Jnaaf}{dix
393
Rcoan 23 0 _n{ncrkd ntxnebi~rn fj Knerca Jfrne{ik
[kinekn Acofrcfrin{ $?88>'?889)39?
Rcoan 2? 0 _n{ncrkd ntxnebi~rn fj Mfznregne
Ntcgienr{ 8j S~n{ifenb Bfk~gne{
$?88>'?889)
39;
Rcoan 2; 0 Bi{kixaien{ fj rn{ncrkd ienrn{ f dn Knerca
jfrne{ik n{coai{dgne{
39;
Rcoan 22 0 _n{ncrkd x~oaikcife{ & xrn{necife{ oy
Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{ $?88> ?889)39>
Rcoan 2> 0 Igxnbigne{ ie Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{
ie cliem ~x rn{ncrkd ckiziy $?88> ?889)39:
Rcoan 2: 0 Rrcieiem ntxnebi~rn fj Knerca Jfrne{ik
[kinekn Acofrcfrin{ $?88>'?889)?8?
Rcoan 2= 0 Rrcieiem ntxnebi~rn fj Mfznregne Ntcgienr{fj S~n{ifenb Bfk~gne{ $?88>'?889)
?8?
Rcoan 24 0 Rrcieiem cnebnb ie dn xc{ oy dn xnr{feena
}frliem }id Knerca Jfrne{ik[kinekn
Acofrcfrin{
?8;
Rcoan 29 0 Rrcieiem cnebnb ie dn xc{ oy dn xnr{feena
}frliem }id Mfznregne Ntcgienr{ fj
S~n{ifenb Bfk~gne{
?8;
Rcoan >8 0 K~rrne rcieiem rns~irngne fj Knerca
Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{?82
Rcoan >3 0 K~rrne rcieiem rns~irngne fj Mfznregne
Ntcgienr{ fj S~n{ifenb Bfk~gne{?8>
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
11/510
t
Rcoan >? 0 K~rrne jckiaiin{ c Ecifeca Ie{i~n fj
Krigiefafmy ceb Jfrne{ik [kinekn $EIKJ[) jfr
kfeb~kiem G%[k% & G%C% Kf~r{n{
?3>
Rcoan >; 0 _fan fj EIKJ[! c{ zin}nb oy Knerca jfrne{ik
n{coai{dgne{ ?3=
Rcoan >2 0 Xfx~acriy fj jfrne{ik {kinekn nb~kcife ie Iebic
ceb {kfxn fj G%[k% $J[) xc{{ f~{! c{ zin}nb oy
Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{
?39
Rcoan >> 0 G%[k% $Jfrne{ik [kinekn) Kf~r{n ' ' ' jck~ay
{rnemd ie {fgn ~eiznr{iin{ & ie{i~n{??8
Rcoan >: 0 G%[k% $Jfrne{ik [kinekn) Kf~r{n ' ' '
xnbcmfmik{ c {fgn ~eiznr{iin{ & ie{i~n{ ??3
Rcoan >= 0 Ngxafycoiaiy ceb xnrjfrgcekn oy jfrne{ik
d~gce rn{f~rkn nerce{! c{ zin}nb oy Knerca
jfrne{ik n{coai{dgne{
??:
Rcoan >4 0 R~recrf~eb ign{ njjnknb ie dn yncr ?889 oy
{fgn [cn & ^R Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{?2?
Rcoan >9 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem
$c{ fj Bnk ;3! ?889) c {fgn [cn & ^R
Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{
?22
Rcoan :8 0 Ns~ixgne{ czciacoan }id! ceb! ennbnb oy
{fgn [cn & ^R Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{?2=
Rcoan :3 0 [xckn rns~irngne fj {fgn [cn & ^R Jfrne{ik
[kinekn Acofrcfrin{?:?
Rcoan :? 0 [cjj xf{iife c {fgn [cn & ^R Jfrne{ik
[kinekn Acofrcfrin{?:;
Rcoan :; 0 [knen fj krign & fkk~rrnekn $[FK) ' {~by oy
{fgn [cn & ^R Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{?:2
Rcoan :2 0 [cebcrb fxnrciem xrfknb~rn{ c {fgn [cn &
^R Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{?:>
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
12/510
ti
Rcoan :> 0 Ie{cekn{ fj kf~r n{igfey oy dn Ntxnr{ fj
{fgn [cn & ^R Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{
$?88>'?889)
?:4
Rcoan :: 0 Ntxnebi~rn $fe rcieiem! rn{ncrkd ceb aiorcry)
iek~rrnb oy {fgn [cn & ^R Jfrne{ik [kinekn
Acofrcfrin{ $?88>'?889)
?:9
Rcoan := 0 Rrcieiem cnebnb ie dn xc{ oy xnr{feena
}frliem }id {fgn [cn & ^R Jfrne{ik [kinekn
Acofrcfrin{
?=8
Rcoan :4 0 Rrcieiem rns~irngne fj {fgn [cn & ^R
Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{?=3
Rcoan :9 0 X~oaikcife & xrn{necife oy {fgn [cn & ^R
jfrne{ik n{coai{dgne{ $?88>'?889)?=;
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
13/510
tii
Ai{ fj coornzicife{
OC_K 0 Odcodc Cfgik _n{ncrkd Knern
KOI 0 Knerca O~rnc~ fj Iezn{imcife
KK[_ 0 Kfaankizn Kfrxfrcn [fkica _n{xfe{ioiaiy
KBJB 0 Knern jfr BEC Jiemnrxrieiem ceb Bicmef{ik{
KN 0 Kfeie~iem Nb~kcife
KNA 0 Kdngikca Ntcgienr{ Acofrcfry
KNEFJF 0 Knern jfr Efzna Jfrne{ik{
KJXO 0 Knerca Jiemnr Xrie O~rnc~
KJXBX 0 Kfeie~iem Jfrne{ik Xrfjn{{ifeca Bnznafxgne
Xrfmrcggn
KJ[A 0 Knerca Jfrne{ik [kinekn Acofrcfry
KXBX 0 Kfeie~iem Xrfjn{{ifeca Bnznafxgne Xrfmrcggn
K_CIM 0 Krcpy Ibnc{ Mrce
BBJR 0 Bi{c{nr Bncd Jfrne{ik Rncg
BNJF[N_ 0 Bnxcrgne fj Jfrne{ik [nrzikn
BJ[ 0 Birnkfrcn fj Jfrne{ik [kinekn
BIJF[N_ 0 Birnkfrcn fj Jfrne{ik [nrzikn
BEC 0 Bnftyriofe~kanik ckib
B_BF 0 Bnjnekn _n{ncrkd * Bnznafxgne Frmceipcife
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
14/510
tiii
B[R 0 Bnxcrgne fj [kinekn ceb Rnkdefafmy! Giei{ry
fj [kinekn ceb Rnkdefafmy
NG_ 0 Ntrcg~rca _n{ncrkd
JOI 0 Jnbnrca O~rnc~ fj Iezn{imcife! ^[C
JK[ 0 Jantioan Kfgxangneiem [kdngn $ie {i~
xrfgfife)
JG 0 Jfrne{ik Gnbikien
JFKI 0 Jfrne{ik Kf~ekia fj Iebic
JF[DKFG 0 Jfrne{ik [cln Dfabnr{ Kfe{~acizn Kfgginn
JF[IBFK 0 Jfrne{ik [nrzikn Iejfrgcife ceb Bfk~gnecife
Knern
JXO 0 Jiemnr Xrie O~rnc~
J[ 0 Jfrne{ik [kinekn
J[A 0 Jfrne{ik [kinekn Acofrcfry
MNSB 0 $Acofrcfry fj ) Mfznregne Ntcgienr fj
S~n{ifenb Bfk~gne{
MAX 0 Mffb Acofrcfry Xrckikn
MfI 0 Mfznregne fj Iebic
DS 0 Dncbs~crnr{
D__X 0 D~gce _n{f~rkn _nkr~igne ceb Xrfmrn{{ife
IO 0 Ienaaimnekn O~rnc~
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
15/510
tiz
IOI[ 0 Ienmrcnb Ocaai{ik Iejfrgcife [y{ng
IJF[IO 0 Iebice Jfrne{ik [nrzikn Igxrfzngne Ofcrb
IJF[IM 0 Iebice Jfrne{ik [nrzikn Igxrfzngne Mrce
IG_ 0 Iercg~rca _n{ncrkd
IG[ 0 Iejfrgcife Gcecmngne [y{ng
I[F 0 Ienrecifeca Frmceipcife jfr [cebcrbipcife
@_J 0 @~eifr _n{ncrkd Jnaaf}${dix)
AIG[ 0 Acofrcfry Iejfrgcife Gcecmngne [y{ng
GCK 0 G~ai Cmneky Knern $~ebnr IO)
GJ[A 0 Gfoian Jfrne{ik [kinekn Acofrcfry $fr) Bi{rik
Gfoian Jfrne{ik ^ei
GDC 0 Giei{ry fj Dfgn Cjjcir{
GfDJ] 0 Giei{ry fj Dncad ceb Jcgiay ]najcrn
ECC ^ei 0 En~rfe Ckizcife Cecay{i{ ^ei fj KJ[A!
Dybnrcocb c OC_K! G~goci
ECOA 0 Ecifeca Ckkrnbicife Ofcrb jfr Rn{iem ceb
Kcaiorcife Acofrcfrin{
EcMrib 0 Ecifeca Ienaaimnekn Mrib
EK_O 0 Ecifeca Krign _nkfrb{ O~rnc~
EKRK 0 Ecifeca Kf~enr Rnrrfri{g Kf~ekia
EJ[F 0 Ecifeca Jfrne{ik $[kinekn &) [nrzikn
Frmceipcife
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
16/510
tz
EIC 0 Ecifeca Iezn{imcife Cmneky
EIKJ[ &
AE@E
EIKJ[
0$Afl Ecycl @cycxrclc{d Ecrcyce) Ecifeca
Ie{i~n fj Krigiefafmy ceb Jfrne{ik [kinekn
EI[R 0 Ecifeca Ie{i~n fj [cebcrb{ ceb Rnkdefafmy!
^[C
EXC & [ZX
EXC0
$[crbcr Zcaacododci Xcna) Ecifeca Xfaikn
Ckcbngy
E[M 0 Ecifeca [nk~riy M~crb
XCK 0 Xrfmrcggn Cbzi{fry Kfgginn
XBX 0 Xrfjn{{ifeca Bnznafxgne Xrfmrcggn
XFX 0 Xfaiky Xcena
XXX 0 X~oaik Xrizcn Xcrenr{dix
XR 0 Xrfjikineky Rn{iem
_ * B 0 _n{ncrkd ceb Bnznafxgne
_C_NJC 0 _cxib _n{xfe{n Jfrne{ik C~dfriy
_NAIJ 0 _n{nrzn Ai{ fj Jfrne{ik xrfjn{{ifeca{
_J[A 0 _nmifeca Jfrne{ik [kinekn Acofrcfry
[CKK 0 [kineijik Cbzi{fry Kfgginn f dn Kcoien
[CK'XG 0 [kineijik Cbzi{fry Kf~ekia f dn Xrign Giei{nr
[FK 0 [knen fj krign & fkk~rrnekn
[XZ 0 [xnkica X~rxf{n Zndikan
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
17/510
tzi
[RJ 0 [kineijik Rc{l Jfrkn
RO_A 0 Rnrgieca Ocaai{ik{ _n{ncrkd Acofrcfry
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
18/510
3
NTNK^RIZN [^GGC_Y
Ieiicizn
C acebgcrl {dienb ie Iebice jfrne{ik{ }dne dn
Dfeoan Giei{nr jfr Dfgn Cjjcir{! Mfznregne fj Iebic bnkacrnb
dn yncr ?838 c{ dn Yncr fj Jfrne{ik [kinekn% Ie kaf{n x~r{~i! dn
[nkrncry f Mfznregne! Giei{ry fj Dfgn Cjjcir{ $GDC)!
Mfznregne fj Iebic $MfI) {xfln fznr xdfen \_nj 3W ceb dn
[xnkica [nkrncry {ne ieziiem annr ie gib @ce~cry ?838 {f c{
f nemcmn ~{ ofd $Br% Mfxca @i Gi{rc ceb Br% K% Bcgfbcrce) c{
Kfe{~ace{ f kcrzn f~ Xnr{xnkizn Xace jfr Iebice Jfrne{ik{ ie c
{it gfed{ ign of~eb gi{{ife gfbn \_nj ?W% [caine
jnc~rn{ jfr dn {~by }nrn iebikcnb c{ 0'
Frmceipcifeca {r~k~rn
[rcnmy jfr bnznafxgne
Xace jfr dn j~~rn fj jfrne{ik{
Xnr{feena xfaiky
D~gce rn{f~rkn bnznafxgne
Rnkdefafmy * gcexf}nr mcx{
XM Bixafgc ceb G%[k% Kf~r{n{ ie jfrne{ik {kinekn
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
19/510
?
Ngnrmiem lny crnc{
Ckkrnbicife fj jfrne{ik acofrcfrin{
Fdnr rnacnb i{{~n{%[~o{ns~neay ce n'gcia annr jrfg GDC ie Jno ?838
mczn c bncianb znr{ife fj dn Rnrg{ fj _njnrnekn jfr dn ntnrki{n
dimdaimdiem c{l{ xnrcieiem f 0
$C) Iejrc{r~k~rn$O) Xrfknb~rn{ ceb xrfkn{{n{$K) EIKJ[ ceb jfrne{ik ckcbngic$B) Frmceipcife$N) Gi{knaacenf~{%
Rdnrn }c{ ca{f gneife fj dn ceikixcnb f~x~! xrfzibiem
{rcnmy ceb ckife xace! ie dn jfrg fj ce ienrig rnxfr $}idie
Cxria ;8! ?838) jfaaf}nb oy dn Jieca _nxfr $}idie @~ay ;3! ?838)
\_nj;W% On{ibn{! fe Jno 4! ?838 dn Kfe{~ace{ dcb dn xrizianmn
fj ai{neiem jfr s~in afem f dn Dfeoan Dfgn Giei{nr! MfI }df
}c{ ntxaiki ie di{ {nrif~{ kfeknre f}crb{ Iebice jfrne{ik{ ceb di{
xrcmgcik kfggigne f rnj~roi{dgne% Dn ca{f nacofrcnb fe
dn ennb{ fj dfgnaceb {nk~riy! ceb xfienb f~ i{{~n{ rnaciem f
jfrne{ik frmceipcife! nkdefafmy! d~gce rn{f~rkn! rcieiem!
rnkr~igne * xrfgfife! ceb gi{ gckd on}nne G%[k%
$Jfrne{ik [kinekn) xc{{ f~{ ceb xackngne% Rdn Giei{nr{
gcebcn }c{ dc c Xnr{xnkizn Xace jfr Iebice Jfrne{ik{
iekfrxfrciem ckife xace o~aan xfie{ jfr igxangnecife!
xrigcriay c dn Knerca anzna! {df~ab on rncby oy @~ay ?838 \_nj2W%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
20/510
;
Ieb~amnekn
Cbdnriem f dn kfeknx{ fj dn kirk~g{krixife! dn
Kfe{~ace{ $fen c Kdcebimcrd ceb dn fdnr c Kdneeci)
ngocrlnb fe {}ij ckife jir{ oy krnciem ce n'gcia ib 1
xxacej{?838Hmgcia%kfg 5% Rdi{ }c{ jfaaf}nb oy annr $drf~md
xf{ca knrijikcn & jct & n'gcia) f dn gc`fr jfrne{ik xacynr{ fj dn
kf~ery ieka~biem Knerca! [cn ceb ^eife Rnrrifry $^R) jfrne{ik
n{coai{dgne{! xrigiem dng f dn ~xkfgiem Xnr{xnkizn Xace
xrnxcrcife \_nj >W% [ig~acenf~{ay njjfr{ mf ~ebnr}cy f
rnzin} x~oai{dnb gcnrica{ ceb f bn{ime {~rzny s~n{ifeecirn{
}dikd }nrn jiecaipnb cjnr dn afmi{ik{ kfe{kif~{ ka~{nriem fj
ofd dn Kfe{~ace{ $c Kdcebimcrd) njjnknb oy dn rnafkcife fj
Br% Bcgfbcrce{ n{coai{dgne jrfg Kdneeci f Kdcebimcrd%
C{{igiacife fj kfengxfrcry bcc }c{ dne {n ie
gfife oy jfk~{{iem fe 299 cbbrn{{nn{ rnxrn{neiem birnk ceb
iebirnk jfrne{ik xrfgfnr{ ceb onenjikicrin{! }id rns~n{{ dc
zcrinb rnanzceay ie {krix $ceb dn nekaf{nb S~n{ife{! Rcoan{ nk%)
o~ caainb ~eijfrgay ie ceikixciem {xnkijik iex~{% Annr{ ie dcrb
& {fj kfxy jfr dn x~rxf{n }nrn {ne f 0
Birnkfr k~g Kdinj Jfrne{ik [kinei{! Birnkfrcn fjJfrne{ik [kinekn $BJ[)! GDC! MfI! En} Bnadi
Birnkfr{ fj Knerca Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{ $KJ[A{)~ebnr BJ[ & KOI
Mfznregne Ntcgienr{ fj S~n{ifenb Bfk~gne{$MNSB{) ~ebnr BJ[
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
21/510
2
Birnkfr{ fj [cn & ^R Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{$J[A{)
Birnkfr! Ecifeca Ie{i~n fj Krigiefafmy ceb Jfrne{ik[kinekn $EIKJ[)! GDC! MfI! En} Bnadi
Dncb fj En~rfe Ckizcife Cecay{i{ $ECC) ^ei $fj dnKJ[A! Dybnrcocb)! Odcodc Cfgik _n{ncrkd Knern
$OC_K)! G~goci
Dncb fj Jfrne{ik [kinekn ]iem! [ZX Ecifeca XfaiknCkcbngy! Dybnrcocb
Birnkfr! Knerca Jiemnr Xrie O~rnc~ $KJXO)! EK_O!GDC! En} Bnadi
Birnkfr Mnenrca{ fj Xfaikn $[cn{) Birnkfr Mnenrca! O~rnc~ fj Xfaikn _n{ncrkd ceb
Bnznafxgne $OX_ * B)! GDC! En} Bnadi
Birnkfr Mnenrca! Ecifeca Krign _nkfrb{ O~rnc~ $EK_O)!GDC! En} Bnadi
Birnkfr! [ZX Ecifeca Xfaikn Ckcbngy! Dybnrcocb _nmi{rcr Mnenrca $[~xrngn Kf~r) ceb _nmi{rcr{ fj Dimd
Kf~r{%
Birnkfr{ fj Xfaikn Ckcbngin{ & Xriekixca{ fj XfaiknRrcieiem Kfaanmn{
Birnkfr{ fj @~bikica Ckcbngin{ Birnkfr{ fj Xrf{nk~ife Xrn{ibne{ & [nkrncrin{ fj Ocr Kf~ekia{
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
22/510
>
Xrn{ibne{ & [nkrncrin{ fj Cbzfkcn{ C{{fkicife{ _nirnb & {neifr jfrne{ik {kinei{{
[nrfafmi{ f Mfznregne Kdinj{ fj Kdngikca Ntcgienr{ Acofrcfrin{ Jfrne{ik Gnbikien Ntxnr{ * Xfaikn [~rmnfe{ Kdinj{ fj [cn Jiemnrxrie O~rnc~t Fjjiknr{ fj KOI! E[M! EKO! KI[J ceb IROX Bnx~y Kferfaanr{ fj Ntxaf{izn{ Xriekixca{ fj Knerca Bnnkizn Rrcieiem [kdffa{ Fjjiknr{ fj Bnjnekn [nrzikn{ Fjjiknr{ fj K~{fg{ * Ntki{n [nrzikn Dncb{ fj ckcbngic \^eiznr{iin{ & Kfaanmn{ & Ie{i~n{W
fjjnriem jfrne{ik {kinekn kf~r{n{
Dncb fj ]iabaijn Ie{i~n Mnenrca Gcecmnr{ fj Ocel{
Kfxin{ fj dn kfgg~eikcife{ kfeknrenb }id nekaf{~rn{ c{
cxxaikcoan \_nj: 3:W crn xrfzibnb ie Cckdgne{ C' L%
Bnkcbn{ afem ntxnrinekn fj dn Kfe{~ace{ cebrn{xfe{n jrfg dn cofzn ntnrki{n jfrgnb dn kfrn gcnrica jfr
cecay{i{% Fdnr rnanzce rnxf{ifrin{ jfr cxxiem ieka~bnb0 crkdizca
ceb kfengxfrcry {kineijik ainrc~rn! rnxfr{! rnzin}{! ienren!
ienrzin}{! zi{i{ ceb nan ienrckife{ \_nj3= 3;4W% Iejfrgcife
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
23/510
:
ceb bcc }nrn dne {~o`nknb f ieki{izn kfgxrndne{ife! }dnrnznr
xf{{ioan }id ce nyn jfr s~ceijikcife%
Igxrn{{ife{
Jfrne{ik [kinekn! ce cgcamcgcife fj cagf{ caa
jck~ain{ fj lef}anbmn i{ ce n{{neica ceb njjikine necoanr ie dn
bi{xne{cife fj `~{ikn ie krigieca! kizia! rnm~acfry ceb {fkica
kfent{% Di{frikcaay f~r jfrnjcdnr{ ie Iebic dczn xrcki{nb
jfrne{ik cxxaikcife ie zcriny fj jfrg{% Xrn{ne bcy Iebice
jfrne{ik{! c{ kdrfeikanb! f}n{ i{ mnen{i{ f {nznrca Orii{d
ieiicnb zne~rn{ {~kd c{ Kdngikca Ntcgienr{ Acofrcfry
$Gcbrc{! 3429)! Cedrfxfgnrik O~rnc~ $349?)! Jiemnr Xrie
O~rnc~ $349=)! Ie{xnkfrcn fj Ntxaf{izn{ $3494)! Fjjikn fj
Mfznregne Dceb}riiem Ntxnr $3982)! [nrfafmy Bnxcrgne
$3938)! Jff Xrie [nkife $393>)! Efn Jfrmnry [nkife $393=)!
Ocaai{ik{ Acofrcfry $39;8) ceb [kineijik [nkife $39;:) \_nj>=W%
Dcziem {~o{ns~neay ~ebnrmfen ka~ooiem & rnmrf~xiem & {xrncbiem!
c{ fj ef}! dnrn crn ?4 [cn & ^eife Rnrrifry Jfrne{ik [kinekn
Acofrcfrin{ $[cn & ^R J[A{) cafem }id dnir _nmifeca J[A{ $;?
_J[A[) ceb Gfoian J[A{ $322 GJ[A{)< dny crn gf{ay }id dn
rn{xnkizn Dfgn Bnxcrgne nidnr birnkay fr drf~md xfaikn
n{coai{dgne%
B~riem 39>=! dn jir{ Knerca Jfrne{ik [kinekn
Acofrcfry $KJ[A) }c{ n{coai{dnb c Kcak~c! jfaaf}nb oy dn
fen{ c Kdcebimcrd $39:3< rckncoan f Acdfrn frimie fj 39;;) ceb
Dybnrcocb $39:>)% Ie 39=3! En~rfe Ckizcife Cecay{i{ $ECC)
^ei kcgn ief fxnrcife c Odcodc Cfgik _n{ncrkd Knern
$OC_K)! G~goci% Rd~{ dn O~rnc~ fj Xfaikn _n{ncrkd *
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
24/510
=
Bnznafxgne $OX_ * B) cbgiei{nrnb drnn KJ[A{! ieka~biem ECC!
ceb drnn acofrcfrin{ fj Mfznregne Ntcgienr{ fj S~n{ifenb
Bfk~gne{ $MNSB)% Xrn{neay ${iekn ?88? & 8;) dny crn caa ~ebnr
dn Birnkfrcn fj Jfrne{ik [kinekn $BJ[< GDC! MfI)< KJ[A!
Dybnrcocb dc{ ie i{ jfab dn ECC ^ei ceb MNSB! [digac dc{ c
orcekd c Kdcebimcrd \_nj2?W $Jim~rn 3)%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
25/510
4
Jim~rn 3 0 Frmceipcifeca ${kineijik) kdcr fj Birnkfrcn fj Jfrne{ik [kinekn
$GDC!MfI)
Birnkfr k~g ' Kdinj Jfrne{ik [kinei{
Birnkfrcn fj Jfrne{ik [kinekn
KJ[A MNSB
Kdcebimcrd Dybnrcocb
KJ[A MNSB
Dybnrcocb Lfalcc$Ieka% ECC ^ei
G~goci)
KJ[A MNSB
Lfalcc [digac$Ieka% Kdcebimcrd
orcekd)
Birnkfr k~g ' Kdinj Jfrne{ik [kinei{
Birnkfrcn fj Jfrne{ik [kinekn
[neifr [kineijik
Fjjiknr Mr%I
$Jfrne{ik [kinekn)
Birnkfr
KJ[A
Bnx~y Birnkfr Mfz% Ntcgienr
MNSB
C{{i{ce Birnkfr By% MNSB
[neifr [kineijik C{{% MNSB
Fjjiknr Mr%II
@~eifr [kineijik CKIF I
Fjjiknr $Bfk~gne{)
[neifr [kineijik CKIF ' I
C{{i{ce $Xdffmrcxdnr)
[kineijik C{{i{ce Xdffmrcxdnr
Acofrcfry C{{i{ce C{{i{ce
Xdffmrcxdnr
Aco% Cnebce Aco% Cnebce
GDC 0 Giei{ry fj Dfgn Cjjcir{ MfI 0 Mfznregne fj Iebic
KJ[A 0 Knerca Jfrne{ik [kinekn Acofrcfry
ECC 0 En~rfe Ckizcife Cecay{i{ ei! Odcodc Cfgik _n{ncrkd Knern
MNSB 0 Mfznregne Ntcgienr fj S~n{ifenb Bfk~gne{
CKIF 0 C{{i{ce Knerca Ienaaimnekn Fjjiknr
Dncbs~crnr{ c En} Bnadi!
}id Birnkfr ' k~g ' KJ[!
c{{i{nb oy fen [neifr
[kineijik Fjjiknr Mrcbn I
$Jfrne{ik [kinekn) ceb
nimdnne giei{nrica {cjj
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
26/510
9
Cefdnr KJ[A j~ekife{ ~ebnr dn Knerca O~rnc~ fj
Iezn{imcife $KOI) c Bnadi }id c {gcaa orcekd c Kdneeci
xrigcriay {nrziem dn KOI $Jim~rn ?)% On{ibn{! Ecifeca Krign
_nkfrb{ O~rnc~ $EK_O) df{{ dn Knerca Jiemnr Xrie O~rnc~! jfr
gciecieiem krign rnacnb jiemnr xrie bccoc{n%
Jim~rn ? 0 Frmceipcifeca ${kineijik) kdcr fj KJ[A! KOI
Knerca O~rnc~ fj Iezn{imcife
Birnkfr
KJ[A! KOI
Ocaai{ik Bizi{ife Oifafmy Bizi{ife
Kdngi{ry Kfgx~nr
Bizi{ife Jfrne{ik Bizi{ife
BEC Xrfjiaiem Bfk~gne
Acofrcfry Bizi{ife
Jiemnr Xrie Ain Bnnkfr
Bizi{ife Bizi{ife
Xdff * [kineijik Xdy{ik{ Bizi{ife
Cib Bizi{ife
[nrfafmy Bizi{ife [kineijik Cib ^ei
$Kdneeci)
Birnkfr
KJ[A! KOI
Xriekixca [kineijik Fjjiknr $Cbg%)
Xriekixca [kineijik Fjjiknr $DFB)
[neifr [kineijik Fjjiknr I
[neifr [kineijik Fjjiknr II
[neifr [kineijik C{{i{ce
[kineijik C{{i{ce
Acofrcfry C{{i{ce
Acofrcfry Cnebce
Ie cbbiife f dn{n xrckiifenr xrngi{n{! Ie{i~n fj
Krigiefafmy ceb Jfrne{ik [kinekn $ef}! Afl Ecycl @cycxrclc{d
Ecrcyce Ecifeca Ie{i~n fj Krigiefafmy ceb Jfrne{ik [kinekn!
AE@E EIKJ[< GDC! MfI)! }id dn xrign cig fj igxcriem
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
27/510
38
rcieiem f ie {nrzikn jfrne{ik rnacnb xnr{feena! }c{ jf~ebnb ie
39=? ceb i{ j~ekifeiem c _fdiei! Bnadi% On{ibn{! dnrn i{ c
Jfrne{ik [kinekn ]iem c [crbcr Zcaacododci Xcna Ecifeca Xfaikn
Ckcbngy $[ZX EXC< GDC! MfI)! Dybnrcocb%
J~rdnr! ~ebnr dn Giei{ry fj Dncad ceb Jcgiay
]najcrn $GfDJ]! MfI)! ce Ie{i~n fj [nrfafmy {nnrnb oy
[nrfafmi{ * Kdngikca Ntcgienr f dn Mfznregne fj Iebic
j~ekife{ c Lfalcc ceb ~ebnrcln{ {fgn jfrne{ik {nrfafmikca
}frl fznr ceb cofzn i{ gc`fr ckiziy fj xrfb~kiem ceimne{!
ceiofbin{ nk% Ckrf{{ dn kf~ery dnrn crn ca{f {nznrca [cn & ^R
Jiemnr Xrie O~rnc~t $gf{ay ~ebnr dn xfaikn bnxcrgne{ [cn
Krign _nkfrb{ O~rnc~t)! ceb kf~xan fj Kdngikca Ntcgienr{
Acofrcfrin{% Jn} [cn xfaikn bnckdgne{ cxxncr f dczn }id
dng rcienb xfaikn xnr{feena f ntcgien bi{x~nb bfk~gne{ c{
~rmneky bngceb{%
Rdn{n cxcr! c xcrik~acray iebi{xne{coan lef}anbmn
xiaacr necoaiem `~{ikn bnaiznry i{ dn gnbikf anmca $ ca{f lef}e c{
gnbikca `~ri{xr~bnekn & jfrne{ik gnbikien) {n ~x ie dn cgoi fj
Knerca & [cn & ^R Dncad Giei{rin{ ie{i~n{! kfaanmn{ ceb
df{xica{ f xrcki{n kaieikca jfrne{ik gnbikien! c{knrcie cmn & {nt
nk fj {~o`nk{! xnrjfrg c~fx{y ceb fxien fe dn kc~{n ceb ec~rn
fj ie`~ry & bncd< Gcbdyc Xrcbn{d Mfznregne $Dfgn Xfaikn
Bnxcrgne{) Gnbikf Anmca Ie{i~n $Odfxca) ceb! f knrcientne! {fgn efe'mfznregneca ~eiznr{iin{ ceb kfrxfrcn{ crn
ca{f ie di{ }no%
Rdne kfgn dn jrnnacekn $fjne {naj xrfkacignb)
Ntxnr{ }df crn czciacoan jfr c jnn% Rdn gfrn rnkne bnznafxgne
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
28/510
33
i{ dc aiginb fr kfgxrndne{izn jfrne{ik {nrzikn jckiaiin{ dczn
{xr~em ~x ie dn efe mfznregneca xrizcn {nkfr }id fr }idf~
ckkrnbinb kcxcoiaiy< ceb! x~oaik xrizcn xcrenr{dix $XXX) i{ fe
dn cezia% J~rdnrgfrn dnrn crn ef} {nznrca ckcbngik kcgx~{n{!
x~oaik j~ebnb fr fdnr}i{n! fjjnriem e~gnrf~{ kf~r{n{ ie jfrne{ik
ceb caainb bi{kixaien{< dn acn{ ie dn jinab i{ dn ntka~{izn Jfrne{ik
[kinekn ^eiznr{iy ie M~`crc%
Rdn jinab rncaiy i{ dc }dian dn {cgn Kfbn fj Krigieca
Xrfknb~rn! $Iebice) Nzibnekn Ck ceb $Iebice) Xneca Kfbn cxxay f
caa dn kiipne{ fj Iebic! jfrne{ik {nrzikn{ ckkfrbnb f dn bijjnrne
xfx~acife {nmgne{ oy dn zcrif~{ bnaiznry ~ei{ fj dn ^eife!
[cn ceb ^R }najcrn mfznregne{! df}nznr! bijjnr f}iem f
mrcbine{ fj xrfjn{{ifeca $rcieiem) bnznafxgne! xrfknb~rn{ *
xrfkn{{n{! ntnreca ntxf{~rn! ns~ixgne nk rn{f~rkn{! necoaiem
afmi{ik{ ceb {nrzikn kfebiife{% Rdn {knen ca{f rnxrn{ne{ ienr
rnmifeca zcricife{ }id rn{xnk f dn xfx~acife {ipn! ceb dn
zfa~gn ceb ec~rn fj krign{%
]dne zin}nb drf~md dn nyn{ fj dn k~rrne gcebcn
}id ngxdc{i{ fe Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{! dn fozif~{
igxrn{{ife i{ fen fj {ci{jckife ef}id{cebiem dn nti{iem
ciagne{ ceb ntxnknb gnbikcgne{% S~caiy fj jfrne{ik{ i{ ie mffb
n{nng c{ rnzncanb ie di{ {~by oy dn co{nekn fj enmcizn jnnbockl
jrfg jfrne{ik {nrzikn neb ~{nr{ ieka~biem kf~r{ ceb iezn{imcifecmnekin{% Rignaien{{ ie jfrne{ik bnaiznry $Rcoan{ 3 ceb ?)! c{ dn
{nkfeb kferio~fr f krnbioiaiy! dc{ onne gciecienb }naa ie
kfgjfrcoan kfgxcri{fe }id dn ^einb [cn{ fj Cgnrikc $^[C)
\_nj:3W %Xnrjfrgcekn iebikcfr{ ecgnay kc{n{ dcebanb ie dn xc{
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
29/510
3?
jizn yncr{ oy dn {nzne Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{ \KJ[A{
$BJ[)0 Kdcebimcrd! Dybnrcocb $ieka~biem ECC) ceb Lfalcc< KJ[A
$KOI)0 En} Bnadi< ceb MNSB{ $BJ[)0 Dybnrcocb! Lfalcc ceb
[digac $ieka~biem Kdcebimcrd orcekd)W crn iaa~{rcnb ie Rcoan{ ;
ceb 2 ceb ie Jim~rn{ ; 9% C rncby rnklfenr fe dn xdy{ikca
xrfjian{ fj dn bijjnrne Knerca jfrne{ik ~ei{ i{ xrfzibnb ie
Rcoan >%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
30/510
3;
Rcoan 3 0 R~recrf~eb ign{* njjnknb ie dn yncr ?889 oy Knerca Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{
KJ[A! Kdcebimcrd KJ[A! Dybnrcocb KJ[A! Lfalcc KJ[A! KOI! En} Bnadi
[%Ef% Aco Bizi{ifeKac{{ikca &
rf~iencecay{i{
En}
xrfoangcecay{i{
Ieefzcife $ie
xrfkn{{!
xrfknb~rn!bnzikn)' iezfaznb
cecay{i{
Kac{{ikca &
rf~iencecay{i{
En}
xrfoangcecay{i{
Ieefzcife $ie
xrfkn{{!
xrfknb~rn!bnzikn)' iezfaznb
cecay{i{
Kac{{ikca &
rf~iencecay{i{
En}
xrfoangcecay{i{
Ieefzcife $ie
xrfkn{{!
xrfknb~rn!bnzikn)' iezfaznb
cecay{i{
Kac{{ikca &
rf~iencecay{i{
En}
xrfoangcecay{i{
Ieefzcife $ie
xrfkn{{!
xrfknb~rn!bnzikn)' iezfaznb
cecay{i{
3
Cedrfxfafmy
$[l~aa
{~xnrigxf{iife)
3>'?8 ;8':8 ;8':8 EC EC EC EC EC EC EC EC EC
? Ocaai{ik{ 8?'8; 8>'8= 3>'?8 82 3> 5:8 8? E_ E_ ?3 2? >:
; Oifafmy 8>'8= 8='32 ='32 8; 38 5;8 8? E_ E_ :8 98 348
2 Kdngi{ry 82'38 >'3> ;8'2> 82 ;8 598 8? E_ E_ 98 348 348
>
Kfgx~nr
jfrne{ik{& bimica
jfrne{ik{
8>'8= 38'3> E_ 8= :8 EC 8: E_ E_ 98 E_ E_
:Kf~enrjni
k~rrnekyEC EC EC 8= ;8 5:8 EC EC EC EC EC EC
= Bfk~gne{ EC EC EC EC EC EC EC EC EC 98 ;:> E_
4 Ntxaf{izn{ 82'8> 8='89 ?8'?> 82 ?8 5:8 8; E_ E_ EC EC EC
9 Jiemnrxrie EC EC EC EC EC EC EC EC EC ;8 348 ;:>
38 Ecrkfik{ 82'8> 84'3> ;8'2> 8> ;8 5348 8? E_ E_ EC EC EC
33 Xdffmrcxdy EC EC EC EC EC EC EC EC EC ;8 98 3>8
3? Xdy{ik{ 8>'8: 8='84 ?8'?> 8> ?8 598 8? E_ E_ :8 3?8 348
3; Xfaymrcxd EC EC EC EC EC EC EC EC EC ;8 E_ 2>
32 [nrfafmy&BEC 3>';8 ;8':8 ;8':8 8> ;8 5:8 8? E_ E_ ?8 98 3?8
3> Rftikfafmy 8:'8= 3?'3> ;8'2> 8= ?8 598 8> E_ E_ EC EC EC
3: Zfikn ibneijikcife 84'38 34'?8 28'2> EC EC EC EC EC EC EC EC EC
* Rign $ie bcy{) jrfg dn rnknix fj dn nzibnekn ing oy dn aco f dn rncbien{{ fj dn aco rnxfr jfr bn{xckd
EC 0 Ef czciacoan & cxxaikcoan E_ 0 Ef rnxfrnb
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
31/510
32
Rcoan ? 0 R~recrf~eb ign{* njjnknb ie dn yncr ?889 oy dn Mfznregne Ntcgienr{ fj S~n{ifenb Bfk~gne{
MNSB! Dybnrcocb MNSB! Lfalcc MNSB! [digac
[%Ef% Aco Bizi{ife Kac{{ikca &
rf~iencecay{i{
En}
xrfoangcecay{i{
Ieefzcife $ie xrfkn{{!
xrfknb~rn! bnzikn)'iezfaznb cecay{i{
Kac{{ikca &
rf~iencecay{i{
En}
xrfoangcecay{i{
Ieefzcife $ie xrfkn{{!
xrfknb~rn! bnzikn)'iezfaznb cecay{i{
Kac{{ikca &
rf~iencecay{i{
En}
xrfoangcecay{i{
Ieefzcife $ie xrfkn{{!
xrfknb~rn! bnzikn)'iezfaznb cecay{i{
3
Kfgx~nr
jfrne{ik{& bimica
jfrne{ik{
3>'?8 ;8';> 52> 3>'?8 ;8';> 52> 348 348'?28 348'?28
? Bfk~gne{ 3>'2> ;8';> 52> 3>'2> ;8';> 52> 98 98'3>8 98'348
* Rign $ie bcy{) jrfg dn rnknix fj dn nzibnekn ing oy dn aco f dn rncbien{{ fj dn aco rnxfr jfr bn{xckd
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
32/510
3>
Rcoan ; 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem $c{ fj Bnk ;3! ?889) c Knerca
Jfrne{ik [kinekn Acofrcfrin{
KJ[A
Kdcebimcrd
KJ[A
Dybnrcocb
KJ[A
Lfalcc
KJ[A! KOI!
En} Bnadi[%Ef% Aco Bizi{ife
KN KX KN KX KN KX KN KX
3 Cedrfxfafmy EI EI EC EC EC EC EC EC
? Ocaai{ik{ 44; 3: ;28 Eia 3;> 8; 388 8?
; Oifafmy 24? ;> 924 3>; 3?94 ?> ;>8 8=
2 Kdngi{ry ?:9 ?? >:: =8 ;?> >9 988 28
>Kfgx~nr jfrne{ik{ &
bimica jfrne{ik{?;8 ;2 3;? 2? 2; ?? 3>8 8>
: Kf~enrjni k~rrneky EC EC32
$[iekn ?88:) 82 EC EC EC EC= Bfk~gne{ EC EC EC EC EC EC 3?8 42
4 Ntxaf{izn{ 322 ?3 ?>? ?> :>9 3=: EC EC
9 Jiemnrxrie EC EC EC EC EC EC ;89 8>
38 Ecrkfik{ 3883 28^ebnr
Kdngi{ry^ebnr
Kdngi{ry 333 ?83 EC EC
33 Xdffmrcxdy EC EC EC EC EC EC 3?>8 ;>
3? Xdy{ik{ ;8; 3? ?8? 8> ?9= 3>; 3488 48
3; Xfaymrcxd EC EC EC EC EC EC 9=? ?=
32 [nrfafmy & BEC ?9; 8?3::
$BEC);> 42;&>83 Eia&?: 3>8 8>
3>Rftikfafmy 3?38 38? ;393 ;94 ==: ::? EC EC
3: Zfikn ibneijikcife ;;4 >3 EC EC EC EC EC EC
RFRCA >3>; ;;> >433 =;? 2944 3;?= :383 ?98
Mrceb fca fj kc{n{ ntcgienb 0 ??8>;
Mrceb fca fj kc{n{ xnebiem 0 ?:42
KN 0 Kc{n{ ntcgienb < KX 0 Kc{n{ xnebiem < EI 0 Ef iebikcnb'?889) & kc{n{ xnebiem $c{ fj Bnk ;3! ?889) c
Mfznregne Ntcgienr{ fj S~n{ifenb Bfk~gne{
MNSB
Dybnrcocb
MNSB
Lfalcc
MNSB
[digac[%Ef% Aco Bizi{ife
KN KX KN KX KN KX
3Kfgx~nr jfrne{ik{ &
bimica jfrne{ik{3??3 => :? 3> 382 28
? Bfk~gne{ 2;4> 3?2 ;?:= 3;2 ?;93 3?;
RFRCA >:8: 399 ;;?9 329 ?29> 3:;
Mrceb fca fj kc{n{ ntcgienb 0 332;8
Mrceb fca fj kc{n{ xnebiem 0 >33
KN 0 Kc{n{ ntcgienb < KX 0 Kc{n{ xnebiem
Jim~rn ; 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889)& kc{n{ xnebiem $c{ fj Bnk ;3! ?889) c KJ[A!
Kdcebimcrd
44;
24?
3883
?9;
3?38
;;4
322
;8;?:9
?;8
>338?
?3?283: ;>
?3??
;28
?88
288
:88
488
3888
3?88
3288
Ocaai{ik{
Oifafmy
Kdngi{ry
Kfgx~nr
jfrne{ik{
Ntxaf{izn{
Ecrkfik{
Xdy{ik{
[nrfafmy&BEC
Rftikfafmy
Zfikn
ibneijikcife
Kc{n{ ntcgienb
Kc{n{ xnebiem
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
34/510
3=
Jim~rn 2 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem $c{ fj Bnk ;3! ?889) c KJ[A!
Dybnrcocb
;28
924
>::
;393
2?
;94
3::323;?
?8??>?
;>>?>2=88
3>;
8
?88
288
:88
488
3888
3?88
3288
3:88
3488
?888
??88
?288
?:88
?488
;888
;?88
Ocaai{ik{
Oifaf
my
Kdngi{ry
Kfgx~nrjfrne{ik{
Kf~enrjnik~rrneky
${iekn?88:)
Ntxaf{izn{
Xdy{ik{
[nrfafmy&BEC
Rftikfafmy
Kc{n{ ntcgienb
Kc{n{ xnebiem
Jim~rn > 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889)& kc{n{ xnebiem $c{ fj Bnk ;3! ?889) c KJ[A!
Lfalcc
3?94
;?>
:>9
333
?9=
42;
>83
3>;
==:
2;3;>
::?
?:8
?83
??
>9?>
;
3=:
8
?88
288
:88
488
3888
3?88
3288
Ocaai{ik{
Oifafmy
Kdngi{ry
Kfgx~nrjfrne{ik{
Ntxaf{izn{
Ecrkfik{
Xdy{ik{
[nrfafmy
BEC
Rftikfafmy
Kc{n{ ntcgienb
Kc{n{ xnebiem
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
35/510
34
Jim~rn : 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem $c{ fj Bnk ;3! ?889) c KJ[A!
KOI! En} Bnadi
;>8
988
3>8
;89
3?>8
3488
9=?
3>83883?8
>?=48
>28=?42 ;>
>8
?88
288
:88
488
3888
3?88
3288
3:88
3488
?888
Ocaai{
ik{
Oifaf
my
Kdngi{ry
Kfgx~nrjfrne{ik{
Bfk~gne{
Jiemnrxr
ie
Xdffmrcxdy
Xdy{ik{
Xfaymrc
xd
[nrfafmy&BE
C
Kc{n{ ntcgienb
Kc{n{ xnebiem
Jim~rn = 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem $c{ fj Bnk ;3! ?889) c MNSB!
Dybnrcocb
2;4>
3??3
3? 2=>
8
28 8
48 8
3?88
3:88
?888
?288
?488
;?88
;:88
2888
2288
Kfgx~nr jfrne{ik{ Bfk~g ne{
Kc{n{ ntcgienb
Kc{n{ xnebiem
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
36/510
39
Jim~rn 4 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem $c{ fj Bnk ;3! ?889) c MNSB!
Lfalcc
;?:=
3;2:?
3>8
288
488
3?88
3:88
?888
?288
?488
;?88
Kfgx~nr jfrne{ik{ Bfk~gne{
Kc{n{ ntcgienb
Kc{n{ xnebiem
Jim~rn 9 0 Kc{n{ ntcgienb $?88>'?889) & kc{n{ xnebiem $c{ fj Bnk ;3! ?889) c MNSB!
[digac
?;93
3?;
38228
8
288
488
3?88
3:88
?888
?288
Kfgx~nr jfrne{ik{ Bfk~gne{
Kc{n{ ntcgienb
Kc{n{ xnebiem
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
37/510
?8
Rcoan > 0 Iejrc{r~k~rn rncby rnklfenr fe Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{
[%Ef%Knerca jfrne{ik
frmceipcifeO~iabiem & {xckn
[nk~riy&
j~ekifeca ceb
cn{dnik jit~rn{
Ns~ixgne{D~gce
rn{f~rknAiorcry Zndikan{
[xnkica
jckiaiin{
3
Birnkfrcn fj
Jfrne{ik [kinekn
$Dncbs~crnr{)En} Bnadi
Mfznregne O~iabiem!
[dcrnb & Ck~n [dfrcmnGfbnrcn [FN! [GN Ck~n [dfrcmn Eia [dfrcmn Eia
?KJ[A
Kdcebimcrd
Mfznregne O~iabiem!
[dcrnb & [dfrcmnGfbnrcn [GN! [[]! [D] Ck~n [dfrcmn Gfbnrcn [dfrcmn Mffb
;KJ[A
Dybnrcocb
Mfznregne O~iabiem!
[dcrnb & [dfrcmnGfbnrcn [GN! [[]! [D] Ck~n [dfrcmn Gfbnrcn [dfrcmn Gfbnrcn
2KJ[A
Lfalcc
Mfznregne O~iabiem!
[dcrnb & [dfrcmnGfbnrcn [GN! [[]! [D] Ck~n [dfrcmn Gfbnrcn [dfrcmn Gfbnrcn
>KJ[A! KOI
En} Bnadi
Mfznregne O~iabiem!
[dcrnb & [dfrcmnGfbnrcn [GN! [[]! [D] Ck~n [dfrcmn Gfbnrcn [dfrcmn Gfbnrcn
:MNSB
Dybnrcocb
Mfznregne O~iabiem!
[dcrnb & [dfrcmnGfbnrcn [GN! [[]! [D] Ck~n [dfrcmn Gfbnrcn [dfrcmn Gfbnrcn
=MNSB
Lfalcc
Mfznregne O~iabiem!
[dcrnb & [dfrcmnGfbnrcn [GN! [[]! [D] Ck~n [dfrcmn Gfbnrcn Ef [dfrcmn Gfbnrcn
4MNSB
[digac
Mfznregne O~iabiem!
[dcrnb & [dfrcmnGfbnrcn [GN! [[]! [D] [dfrcmn Gfbnrcn [dfrcmn Gfbnrcn
9ECC ~ei
G~goci
Mfznregne O~iabiem!
[dcrnb & Ef [dfrcmn
Mffb Ef [dfrcmn [dfrcmn Mffb Ef [dfrcmn Mffb
38EIKJ[
En} Bnadi
Mfznregne O~iabiem!
[dcrnb & Ef [dfrcmnGfbnrcn [GN! [[]! [D] Ck~n [dfrcmn Mffb Ef [dfrcmn Mffb
33J[ ~ei [ZXEXC
Dybnrcocb
Mfznregne O~iabiem!
Ef [dcrnb & Ef [dfrcmnMffb [GN! [[]! [D] Ck~n [dfrcmn Mffb Ef [dfrcmn Mffb
3?KJXO
En} Bnadi
Mfznregne O~iabiem!
[dcrnb & [dfrcmnGfbnrcn [FN! [GN![[]! [D] [dfrcmn Eia [dfrcmn Eia
KJ[A 0 Knerca Jfrne{ik [kinekn Acofrcfry KOI 0 Knerca O~rnc~ fj Iezn{imc ife ECC 0 En~rfe Ckizci fe Cecay{i{
MNSB 0 Mfznregne Ntcgienr fj S~n{ifenb Bfk~gne{ EIKJ[ 0 Ecifeca Ie{i~n fj Krigiefafmy ceb Jfrne{ik [kinekn
[ZXEXC 0 [crbcr Zcaacododci Xcna Ecifeca Xfaikn Ckcbngy KJXO 0 Knerca Jiemnr Xrie O~rnc~
[FN 0 [dfrcmn fj fjjikn ns~ixgne{ [GN 0 [dfrcmn fj gfbnre {kineij ik ns~ixgne{
[D] 0 [dfrcmn fj dcrb}crn [[] 0 [dfrcmn fj {fj}crn
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
38/510
?3
Jfr}crb affliem {nx{ dczn onne clne oy dn BJ[ ie dn rnkne
xc{ oy }cy fj jfrne{ik gfbnreipcife {kdngn{! TI Jiecekn
Kfggi{{ife {kdngn{ ceb jizn'yncr xace {kdngn{ $ieka~biem dn ?4
femfiem {kdngn{ ~ebnr TI Xace f ~{dnr ie drnn en} KJ[A{
iekfrxfrciem MNSB{! {it K_J[A{! jijy }f KGJ[A{! bccoc{n{ jfr
ocaai{ik{! BEC ceb kf~enrjni k~rrneky! gfbnreipcife *
{rnemdneiem fj nti{iem jfrne{ik ~ei{! en}frliem ceb iercg~rca *
ntrcg~rca rn{ncrkd) \_nj?=W % Fj gfrn ienrn{ i{ dn Cxria ?838 zi{i
fj dn Kdinj Jfrne{ik [kinei{ f JOI $^[C) }dikd dc{ ockl c dfgn
rimmnrnb bi{knreioan mfznregneca ckife jfr ffa{! rcieiem ceb in'~x \_nj >3W% Kfrrn{xfebiemay xnr{feena ie dn Knerca jfrne{ik
n{coai{dgne{ bi{xacy kfggigne fj dimd kfgxnnekn< ie {xin fj
oniem c jr~{rcnb af b~n f afem'{cebiem gcexf}nr bnjikineky
$Rcoan :) ceb xrfgfife oanclen{{! dny zfa~ennr f cln fe ntrc
kc{n afcb ceb affl jfr jrn{d jfrne{ik{ n{xnkicaay jfr dfgnaceb {nk~riy%
O~ jfr bijjnrne bn{imecife{ ceb xrfgfifeca czne~n{! dn KOI{KJ[A $En} Bnadi) i{ ca{f {igiacray xacknb \_nj>>< Rcoan :%W
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
39/510
??
Rcoan : 0 [cjj xf{iife c Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{
[%Ef% Ie{i~ife Xackn[cekifenb
{rnemdJiaanb Zckce
Cbbiifecaay
rns~irnb
Rfca
rns~irnb
Kdcebimcrd 38= >2 >; :: 339
Dybnrcocb 3?: :; :; >? 33>3 KJ[A
Lfalcc 9= >4 ;9 24 4=
Dybnrcocb >= 23 3: ?94 ;32
Lfalcc >4 ;= ?3 84 ?9? MNSB
[digac :; 2; ?8 :4 44
Mrceb Rfca >84 ?9: ?3? >28 =>? ^ebnr dn cbgiei{rcizn kferfa fj Birnkfrcn fj Jfrne{ik [kinekn! GDC! MfI
;KJ[A
KOIEn} Bnadi 3:= => 9? 8; 9>
^ebnr dn cbgiei{rcizn kferfa fj Knerca O~rnc~ fj Iezn{imcife! MfI
KJ[A 0 Knerca Jfrne{ik [kinekn AcofrcfryMNSB 0 Mfznregne Ntcgienr fj S~n{ifenb Bfk~gne{
Enznrdnan{{! ie {aimd kferc{! dn {r~k~rn ie dn{n
jfrne{ik ie{i~ife{ i{ znry dinrcrkdikca! kfgxcrgnecaipnb!
ie{ne{iizn! o~rnc~krcik! ceb rimib $cbgiei{rciznay c{ }naa c{
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
40/510
?;
fxnrcifecaay)% [~kd frmceipcifeca {r~k~rn ceb k~a~rn i{ ef
kfeb~kizn f dn mrf}d fj {kinekn%%! c{ efnb oy dn [kineijik
Cbzi{fry Kf~ekia f dn Xrign Giei{nr \_nj29W% Jc~a{ cxxncr f ain
ie0' $c) dn zi{ife ceb gi{{ife< $o) rfcb'gcx jfr birnkife ceb mrf}d
$rn{~aiem ie cb dfk fznr~rn{ ailn dcziem xfaymrcxd gckdien *
jckiaiy }id ef {cekifenb gcexf}nr jfr afem)< $k) kfe{rcie{ rimd
jrfg dn gnefriem ancbnr{dix c dn cbgiei{rcizn dncbs~crnr{
bf}e f dn {kineijik nerikdgne c dn fxnrcifeca acofrcfrin{
\rn{~aiem ie bi{kfrbce xikl ~x ailn kfgx~nr jfrne{ik{ xrckikn
oy ofd dn ef} {ceb cafen ~ei{ $KJ[A{ ceb MNSB{) ~ebnr dn{ieman ceb znry {cgn BJ[W< $b) frmceipcifeca {r~k~rn jac} \ ailn
dn acofrcfrin{ fj MNSB! dncbnb oy xnr{feena ns~izcane f dn
Bnx~y Birnkfr $e~gonr }f) kcbrn fj KJ[A! ie{ncb fj oniem ec~rca
xcr fj KJ[A! rngcieiem caffjW< $n) xfaiky igxfznri{dgne ${~kd c{
jfr rnkr~igne * xrfgfife! gfizcife! rcieiem ceb x~rkdc{n)< $j)
d~gce rn{f~rkn xaceeiem! gcecmngne ceb bnznafxgne $rn{~aiemie o~ref~! criife ceb c encr orncl bf}e fj dn {nrzikn{ ockl
ofen)< ceb! $m) kfeb~k conrrcife{ \ ailn {dfr kirk~iiem dn xrfxnr
kdceena jfr cxxaikcife & njjfr{ f czcia mfznregne xcib
mfznregne s~fc jfr GOC $~ebnr{cebcoay c MNSB! Dybnrcocb)!
ceb! ~{iem ie x~oaikcife{ nk dn acona Ecifeca BEC Cecay{i{
Knern }idf~ cey mfznregne efijikcife f dc njjnk $KJ[A!
Lfalcc)W%
Gcey fdnr jfrne{ik jckiaiin{ ecgnay0' Knerca Jiemnr
Xrie O~rnc~ $j~ekifeiem ~ebnr EK_O f gciecie bccoc{n ceb
rn{xfeb f gckd rns~n{{ jrfg [cn{ drf~md dcrb kfxy xrie{)!
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
41/510
?2
[cn Jiemnr Xrie O~rnc~t ${nrziem dn afkca xfaikn)! ceb! Kdngikca
Ntcgienr{ Acofrcfrin{ $kfeb~kiem jfrne{ik aco }frl) {nng f dczn
c{ fj ef} iekaiecife f ~xmrcbn! gnrmn ceb ~eijy }id gcie{rncg
jfrne{ik{% Yn cefdnr znry igxfrce anzna xacyiem jinab i{ jfrne{ik
gnbikien $birnkay kferio~iem f `~{ikn bnaiznry) ~ebnr kfe{ce
bi{rn{{ fj gcey {dcbn{ irrn{xnkizn fj i{ kac{{ikca xrnckdiem k~g
xrcki{iem xcrfecmn oy Dncad Giei{rin{ fj dn Knern&[cn{ $_nj:4
=8W% J~ebiem! {rnemdneiem ceb neacrmiem fj di{ bi{kixaien crn
}crrcenb ie dn mne~ien ienrn{ fj krigieca `~{ikn gcecmngne ceb
ie dn {xnkijik kfent fj krign iezn{imcife% Rdi{ mizn{ ce igxrn{{ifedc Iebice jfrne{ik{ }f~ab dczn f nzfazn c{ ce ienmrcnb neiy
nekfgxc{{iem {kineijik! nkdefafmikca ceb gnbikca {nrzikn{%
Jrfg dn rcieiem xnr{xnkizn ie frbnr f necoan jfrne{ik
{nrzikn xnr{feena mn xrfxnray ieb~knb ceb lnnx cornc{ }id dn
byecgik{ fj {kinekn ceb i{ cxxaikcife! ceb ca{f f {ne{iipn zcrif~{
jfrne{ik neb'~{nr{! dn $MfI GDC) Ecifeca Ie{i~n fj
Krigiefafmy ceb Jfrne{ik [kinekn $EIKJ[< En} Bnadi) dc{ onne
kfeb~kiem {iekn 39=? zcriny fj XM Bixafgc! Bixafgc! Knrijikcn!
Ieb~kife! Frinecife! _njrn{dnr nk% Kf~r{n{ jfr crmn xcrikixce{
jrfg caa fznr Iebic ceb jrfg corfcb% Df}nznr! i i{ {nne dc
onmieeiem ?882' 8>! EIKJ[ dc{ brijnb jrfg i{ kfrn kfeknre{ oy
$gi{cb)zne~riem f kfeb~k j~aa ign G%[k% $Jfrne{ik [kinekn) Kf~r{n
c dn ntxne{n fj fdnr}i{n femfiem jfrne{ik xrfjn{{ifeca
bnznafxgne & kfeie~iem nb~kcife xrfmrcggn{ $Rcoan =)! dc ff
}id dn carncby mrf{{ay bnxannb jck~ay {rnemd $Jim~rn 38 )% ]fr{n
i{ dc dnrnoy dn Ie{i~n dc{ mnenrcnb c mffb e~gonr fj
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
42/510
?>
yf~em{nr{ f `fie dn d~ebrnb{ fj jfrne{ik {kinekn xf{mrcb~cn{
carncby ie dn gcrln rngcieiem jr~{rcnb onkc~{n fj ~engxafygne
& kferck~ca ~ebnrngxafygne jfr c jitnb }cmn fj _{% >!888&' f _{%
38!888&' xnr gfed% Rdn eczimcife fj EIKJ[ dnrnjfrn jfr gfrn dce
fen rnc{fe! kcaa{ jfr iggnbicn bcgcmn kferfa gnc{~rn{%
_nzicaipcife ceb rce{jfrgcife ca{f ennb f on njjnknb! c{
iebikcnb oy dn Kfe{~ace{! drf~md dnir Ienrig _nxfr f dn
Dfeoan Dfgn Giei{nr ceb bnaionrcife{ dnrn~xfe \_nj3;9 '323W%
Jfrne{ik {kinekn nb~kcife ie Iebic onmieeiem }id [cmcr
^eiznr{iy ie 39>9 dc{ cngxnb cliem c encr ntxfeneica mrf}d!
}id dn rn{~a dc dnrn i{ gi{gckd on}nne dn xc{{ f~{ ceb
xackngne% X~oaik j~ebiem c{ }naa c{ xrizcn jiecekiem cjjfrb ~gornaac
f c g~ai~bn fj jfrne{ik kf~r{n{ fj bijjnrne efgnekac~rn{< dnrn i{
ca{f kdfikn jfr gfbn{0 j~aa ign & xcr ign & bi{cekn ancreiem & fe
aien $Rcoan 4)% Crcknb oy dn cxxaikcife efznay fj jfrne{ik{! {fgn
lef}anbmn x~r{~nr{ ceb gcey `fo {nnlnr{ {~o`nk dng{nazn{ f c
{xnkr~g fj efe'~eijfrg rnm~acife{! k~rrik~ac ceb {yaacoi }dikd c{ c
gcnr fj jck cxxncr f on fj mafoca {cebcrb% Df}nznr dn dikd i{
fozif~{ ie dc g~kd i{ bn{irnb ie dn igxcriem fj nb~kcife! {cy! dn
czciacoiaiy fj nckdnr{ $e~gonr ceb kfgxnnekn)! iejrc{r~k~rn
${xckn! kac{{ rffg{! acofrcfrin{! ns~ixgne{! aiorcry! df{na)!
jfrne{ik ntxf{~rn! ceb gi{{ife * fo`nkizn{% Rd~{! i i{ ign dc
jfrne{ik nb~kcife i{ rnm~acnb ie frbnr f mrffg xfneica kc{n }frl
rncby cecay{{%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
43/510
?:
Rcoan 4 0 Oirb{ nyn zin}fj kcxrikif~{ jfrne{ik nb~kcife ie Iebic
[% Ef% ^eiznr{iy & Ie{i~ifeKnrijikcn! bixafgc fr bnmrnn
fjjnrnb$JR & XR & BG& FA )
E~gonr fj {nc{
3Cgiy ^eiznr{iy
Efibc
$c) O%[k%$D) $J[) ' JR$o) G%[k% $J[) ' JR$k) Xd%B% $J[) ' JR
EI
EI
EI
?C{ice [kdffa fj Kyonr Ac}
X~enKnrijikcn $KK) ' FA EI
;O~ebnaldceb eiznr{iy
@dce{i
$c) XM Bixafgc $J[) ' JR$o) O%[k%$D) $J[) ' JR$k) G%[k% $J[) ' JR
28
:8
28
2
Bnxcrgne fj Cedrfxfafmy
^eiznr{iy fj Bnadi
Bnadi
Knrijikcn $J[) ' JR EI
>Br% O% _% Cgonblcr ^eiznr{iy
CmrcG%[k% $J[) ' JR 3>
:
Br% D%[% Mf~r
Zi{d}czibdycacyc
[cmcr
$c) O%[k% $J[) ' JR$o) G%[k% $J[) ' JR 3834
=
IJF Jfrne{ik [cebcrb{ ceb
_n{ncrkd
Bnadi
[nzne knrijikcn kf~r{n{ $J[) ' BG EI
4Iene{n Jfrne{ik [nrzikn{ Iebic
X~enNanzne kf~r{n{ ' FA EI
9L~r~l{dnrc eiznr{iy
L~r~l{dnrcG%[k% $J[) ' JR
?8, >$ cbbiifeca)
Kfeb%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
44/510
?=
Rcoan 4 0 Oirb{ nyn zin}fj kcxrikif~{ jfrne{ik nb~kcife ie Iebic $Kfeb%)
38
Gcdcrc{drc Mfz% Ie{i~n fj
Jfrne{ik [kinekn
C~rcemcocb
$c) XM Bixafgc $J[) ' JR$o) O%[k% $ J[) ' JR 28>8
33
EIKJ[ $cjjiaicnb f M~r~
Mfoieb [iemd Iebrc Xrc{dc
^eiznr{iy! Bnadi)
Bnadi
$c) Ieb~kife! rnjrn{dnr ceb c}crnen{{kf~r{n{ ' JR
$o) Knrijikcn ' JR$k) Bixafgc ' JR$b) XM Bixafgc ' JR$n) G%[k% $J[) ' JR
EI
EI
EI
EI
?:
3?F{gceic ^eiznr{iy
DybnrcocbG%[k% $J[) ' JR EI
3;Xce`co ^eiznr{iy
Kdcebimcrd
$c) G% [k% $J[) ' JR$o) Xd% B% $ J[) ' JR EIEI
32X~e`coi ^eiznr{iy
Xcicac
$c) XM Bixafgc $ J[) ' BG$o) G%[k% $J[) ' JR
388$ ie'{nrzikn xnr{feena )
3:
3>
[cg Dimmieoffg Ie{i~n fjCmrik~a~rn! Rnkdefafmy *
[kinekn
Caacdcocb
$c) Bixafgc $BFK & JX) ' JR$o) O%[k% $ J[) ' JR$k) G% [k% $ J[) ' JR$b) Xd%B% $ J[) JR & XR
EIEI
EI
EI
Cefdnr jckn fj Iebice jfrne{ik{ i{ dc xrizcn
xrckiifenr{ ${fgn fj }dfg gcy ~re f~ f on cgik~{ k~ricn)! efe
mfznregneca nenrxri{n{ ceb XXX zne~rn{ crn carncby ie dn
JR 0 J~aa ign XR 0 Xcr ign BG 0 Bi{cekn gfbn FA 0 Fe aien
D 0 Dfef~r{ Bnmrnn J[ 0 Jfrne{ik [kinekn EI 0 Ef iebikcnb KK 0 Kyonr krign
BFK 0 Bfk~gne{ JX 0 Jiemnr xrie
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
45/510
?4
crnec< c{ c kfe{ns~nekn xrfgx {nx{ crn rns~irnb jfr rnm~aciem dn
xrfjn{{ife c{ }naa%
Igxnrcizn
Ie dn aimd fj dn jfrnmfiem fo{nrzcife{ fe dn
kfengxfrcry jfrne{ik nbijikn! ckife i{ enkn{{icnb jfr rnbnjieiem dn
zi{ife ! rnai{iem dn gi{{ife! rnacyiem dn rfcb'gcx! rnecgiem dn
frmceipcife! rnnemiennriem dn {r~k~rn! rnzin}iem dn xfaikin{!
rnzi{iiem dn {rcnmy! rnmrf~xiem dn j~ekife{! rnzcgxiem dn
iejrc{r~k~rn! rnj~roi{diem dn xrfknb~rn{! rniejfrkiem dnckcbngik{! rnm~aciem dn xrfjn{{ife! rnx~rxf{iem dn xrckikn! ceb
rn{ncrkdiem dn j~~ri{ik{ n{xnkicaay f rnckd f~ f dfgnaceb
{nk~riy% Ceikixcnb f~x~ {df~ab on s~caiy brizne jfrne{ik {nrzikn
bnaiznrnb fe ign iej~{iem ckknanrcnb krnbioiaiy ief dn gieb{ fj
kaine{ ecgnay rinr{ fj jck ceb dn x~oaik & [fkiny% Kfgxrndne{iznay
kfe{faibcnb {ieman }iebf} {nrzikn xcklcmn{ gcbn czciacoan c
afkcife{ ckrf{{ dn kf~ery oy Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{ }f~ab
on rfan gfbna jfr [cn{ & ^R{ f ng~acn< dcebdfabiem mn{~rn oy dn
jfrgnr }f~ab on ce cbbiifeca necoanr jfr dn xrn{ne {ygoif{i{ ceb
jfr dn j~~rn kf'nzfa~ife% ]id di{ ocklbrfx! {riliem c ocacekn
on}nne aiencr & {coan o~rnc~krcik xcd ceb efeaiencr & byecgik
{kineijik xcd! ceb! ngocrliem ~xfe xfaiky igxnrcizn{ jfr
rce{jfrgcifeca kdcemn{! rnkfggnebcife{ kfe{i~iem Xnr{xnkizn
Xace crn mizne dnrn~ebnr f nedcekn dn lef}anbmn {nrzikn j~ekife
fj Iebice jfrne{ik{ }id {xnkijik crio~ife f Knerca jfrne{ik
n{coai{dgne{%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
46/510
?9
_nkfggnebcife{
C kfgxann ai{iem fj dn Kfe{~ace{ rnkfggnebcife{
jfaaf}{% Rdn j~aa rnxfr ieka~bn{ ocklmrf~eb iejfrgcife ceb
bi{k~{{ife% Igxangnecife fj dn rnkfggnebcife{ iezfazn{ kf{
}dikd i{ yn{ }frd dn kc~{n%
_nkfggnebcife 3
Rdn nti{iem Birnkfrcn fj Jfrne{ik [kinekn $BJ[) $GDC!
MfI) {df~ab on rnecgnb c{ Birnkfrcn fj Jfrne{ik [nrzikn
$BIJF[N_) ie frbnr f }ibne i{ {kfxn%
_nkfggnebcife ?
C {nxcrcn Bizi{ife & [nkife & Bn{l jfr jfrne{ik {nrzikn
$J[) {df~ab on krncnb }idie dn cbgiei{rcizn {n ~x fj GDC ie
frbnr f necoan jc{ kffrbiecife ie bnki{ife gcliem%
_nkfggnebcife ;
$i) Zi{ife jfr BIJF[N_ {df~ab on0
Bnaiznr jfrne{ik {nrzikn }id s~caiy! ignaien{{ ceb krnbioiaiy
f xrfzibn! xrfnk ceb xrfgfn `~{ikn! xnckn ceb rces~iaaiy%
$ii)Gi{{ife jfr BIJF[N_ {df~ab on0
[cebcrbipcife fj rfo~{ ceb byecgik {y{ng{ jfr {kineijikgcecmngne ceb fxigca fxnrcife{ fj jfrne{ik {nrzikn bnaiznry
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
47/510
;8
_nkr~iiem cane! gieiem xrfjn{{ifeca{! ceb! gfizciem *rncieiem kfgginb ntxnr{ }id kfeie~iem nb~kcife
Ennb oc{nb ceb xrfckizn ~xmrcbcife fj iejrc{r~k~rn fj caa{fr{ jfr bijjnrne crg{ fj jfrne{ik{
O~iabiem! mrffgiem ceb jf{nriem {rfem jfrne{ik {nrzikn oc{n Knc{nan{{ ngxcenagne ceb bnxafygne fj xrfoang {faziem c{
}naa c{ j~~ri{ik jfrne{ik{ drf~md rn{ncrkd ceb bnznafxgne
Nekf~rcmngne ceb nebfr{ngne f rnm~acife fj jfrne{iknb~kcife! ntne{ife! nenrxri{n ceb ndik{
$iii) Nzfa~ifecryrfcb gc x jfr BIJF[N_ {df~ab on0
Fznrdc~aiem Iebice jfrne{ik {kinekn!rnefzciem c{ jfrne{ik {nrzikn ceb
{rnemdneiem
' onmieeiem C~m~{
?838< kfgxanife
oy Bnk% ?838
Krnciem xrckikn{ ceb rnkfgoieiemfxnrcife{ \n%m%! krnciem Xrie{ ceb
Xcnre{ Bizi{ife ie nznry KJ[A
_nkfggnebcife 2
Rdi{ i{ dn jf~ebcifeca rnkfggnebcife f}crb{ fx
bf}e c{ }naa c{ offg ~x rnnemiennriem fj dn frmceipcifeca
{r~k~rn fj BIJF[N_! jaf} kdcr fj }dikd i{ mizne ie Ceent~rnI
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
49/510
;?
}id c oaf} ~x ie Ceent~rn I I % Jfr c xrckikca nc{n! dn nangne{
crn ne~gnrcnb dnrn~ebnr%
$i) Bnjieiife fj xfrjfaif{! bi{rio~ife fj b~in{ ceb {ci{jckife fjkaine{ {df~ab on ie xackn {~xxfrnb ceb {~{cienb oy xfaiky
birnkife{! xrfmrcggn cbzi{frin{! gcexf}nr {rnemdneiem!
iejrc{r~k~rn c~mgnecife! lef}anbmn ckknanrcife ceb
k~{fgnr kfe{~acife%
$ii) Rdn dncbs~crnr{ fj dn Birnkfrcn $BIJF[N_) {df~ab kfeie~nf j~ekife jrfg En} Bnadi o~ }id iggnbicn {rnemdneiemceb ~xmrcbcife ie nrg{ fj {xckn! {kinekn gcecmnrica {rnemd!
iejrc{r~k~rn! gcecmngne en}frl ceb fdnr afmi{ik{%
$iii) Rdn xrckikn fj rncieiem Birnkfr k~g ' Kdinj Jfrne{ik[kinei{ c{ dn Dncb {df~ab kfeie~n $}id dn cbbiifeca xrnjit
fj [kinei{ M jfr gnniem dn femfiem Jantioan
Kfgxangneiem [kdngn $JK[) rns~irngne dnrnoy caaf}iem
dn jaf} jfr af}nr kcbrn{ c{ }naa)%
$iz) Fen xf{ fj [kinei{ N' k~g Bnx~y Birnkfr ceb drnn xf{{fj [kinei{ B k~g C{{i{ce Birnkfr {df~ab on krncnb ceb
jiaanb iggnbicnay jfr xf{iem c dn dncbs~crnr{% \Rdn nti{iem
xf{ fj [neifr [kineijik Fjjiknr Mrcbn I $Jfrne{ik [kinekn) c dn
dncbs~crnr{ {df~ab on! }idf~ cey jiecekica kfggigne!
kfeznrnb ief C{{i{ce Birnkfr {iekn dn{n }f xf{{ kcrry dn
{cgn xcy oceb ceb mrcbn xcy< ceb dne di{ afen kcbrn&xf{ fj
[[F Mr% I $J[) ie dn neirn jfrne{ik {n ~x {df~ab on cofai{dnb%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
50/510
;;
[~o{ns~neay! dn nti{iem kcbrn fj [neifr [kineijik Fjjiknr
Mrcbn II $KJ[A{) {df~ab on rnbn{imecnb c{ [neifr [kineijik
Fjjiknr%W
$z) C dn dncbs~crnr{! dnrn {df~ab on drnn xfrjfaif ka~{nr{!ecgnay$c) Cbgiei{rcife * _n{f~rkn{< $o) [nrzikn * S~caiy
[cebcrb{ * S~caiy }iem {df~ab dczn }f {~o'}iem{! ecgnay
$c) [cebcrb{< ceb $o) S~caiy< dn jfrgnr {df~ab xrfk~rn ceb
bi{rio~n c~dneik {cgxan{ * rnjnrnekn kferfa{! crrcemn
zcaibcife fj gndfb{! oriem f~ [cebcrb Fxnrciem Xrfknb~rn{
$[FX{) * Gce~ca{! ceb kffrbiecn f~x~{ c{ bi{kixaien oc{nb
m~ibnaien{ drf~md dn jfrgcife fj [kineijik Rc{l Jfrkn{
$[RJ{)% Rdn S~caiy {~o'}iem {df~ab ne{~rn xrfjikineky
n{iem $XR)! mffb acofrcfry xrckikn $MAX)! s~caiy c~bi ceb
aici{feiem fj ckkrnbicife fj Knerca & [cn & ^R acofrcfrin{
oy ECOA%
$t) Rdn }f }iem{ fj dn dirb xfrjfaif ka~{nr Rrcieiem *_n{ncrkd {df~ab on Rrcieiem * Ckcbngik{
ceb _ * B! n'Aiorcry * Ienaaimnekn%
^ebnr dn {~o'}iem Rrcieiem! caa efe ie'df~{n rcieiem &
ieb~kife & kfeie~iem nb~kcife & kfeie~iem xrfjn{{ifeca
bnznafxgne kf~r{n{ ceb xrfmrcggn{ ie Iebic ceb corfcb
{df~ab on bnca }id! jfr jfrne{ik xnr{feena fj dn Knern! [cn{
ceb ^R{< dnrn {df~ab ca{f on {ne{iipcife & c}crnen{{ {n{{ife{
ie jfrne{ik {kinekn jfr ~{nr{ ailn `~bikicry! xrf{nk~ife ceb
xfaikn% Jfr di{ ntka~{izn x~rxf{n! c Ecifeca Jfrne{ik Ckcbngy
$EJC) {df~ab on ie xackn oy rnecgiem dn nti{iem Ecifeca
Ie{i~n fj Krigiefafmy * Jfrne{ik [kinekn $EIKJ[) cjnr
{dnbbiem i{ Krigiefafmy kfgxfene }dikd ie ~re gcy on
cxxrfxricnay clne kcrn fj oy GDC% EJC {df~ab on ~ebnr dn
cbgiei{rcizn kferfa fj BIJF[N_% Jfrne{ik [kinekn ^ei fj
[ZX Ecifeca Xfaikn Ckcbngy $Dybnrcocb) {df~ab ca{f onkfgn
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
53/510
;:
xcr & ntne{ife fj dn EJC% Rdn {nkfeb {~o'}iem Ckcbngik{
{df~ab jfk~{ fe nekf~rcmiem ceb nebfr{iem rnm~acife fj
jfrne{ik nb~kcife ceb ckcbngic $oy dn dnrnie xrfxf{nb
Jfrne{ik Kf~ekia fj Iebic $JFKI)! Zibn Ceent~rnI I I)! ceb
kffrbieciem dn {cib Kf~ekia{ njjfr{ f knrijy ceb rn'knrijy
jfrne{ik xrfjn{{ifeca{%
_ * B! n' Aiorcry * Ienaaimnekn }iem {df~ab dczn drnn {~o'
}iem{% Rdn jir{ fen _ * B {df~ab ck ie gcnr{ xnrcieiem f
xrfoang {faziem * xrfckizn rn{ncrkd! xrfb~k bnznafxgne!
iercg~rca * ntrcg~rca rn{ncrkd $IG_ * NG_)! xrf`nk
j~ebiem! krcpy ibnc{ mrce $K_CIM)! crckiem ntnreca rn{ncrkd
j~eb{! XdB rn{ncrkd jnaaf}{dix! ceb mrffgiem fj dn
~xkfgiem $Iebic{ dncraceb) KJ[A c Odfxca ief c ecifeca
Knern jfr Efzna Jfrne{ik{ $KNEFJF)% Rdn n'Aiorcry {~o'
}iem {df~ab on dn efbca Ecifeca Jfrne{ik Aiorcry c BIJF[N_
dncbs~crnr{ }id {cn fj dn cr jckiaiin{! }ncad fj dcrbkfxin{
& {fjkfxin{ fj offl{! gfefmrcxd{! rnzin}{! rnxfr{! xrfknnbiem{
ceb ienrecifeca * Iebice `f~reca{! ceb dimd kcxckiy
kfemn{ife xrffj {nrznr jfr ienren ckkn{{ f n'`f~reca{ nk% oy
cey mne~ien Iebice jfrne{ik n{coai{dgne% Rdn dirb {~o'}iem
Ienaaimnekn c dncbs~crnr{ {df~ab bn{ime! bnznafx! gciecie
ceb ~xbcn Jfrne{ik Iejfrgcife ceb Bfk~gnecife Knern
$JF[IBFK) oy mnenrciem ceb focieiem rnanzce bccoc{n{
jrfg jfrne{ik c{ }naa c{ jrfg efe jfrne{ik {f~rkn{! f {dcrn
ancb miziem ceb xrfxdyackik bncia{ }id ecifeca ienaaimnekn
cmnekin{ n{xnkicaay jfr dfgnaceb {nk~riy%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
54/510
;=
$ti) Ie frbnr f njjnkiznay {nnr BIJF[N_ jfr njjikine {nrziknbnaiznry }idie dn jrcgn}frl fj }frl z{ ign z{ o~bmn!
m~ibiem onckfe{ {df~ab on czciacoan% C dn dnag! dnrnjfrn! c
jizn'gngonr Xfaiky Xcena $XFX) dncbnb oy c $rnirnb) [~xrngn
Kf~r @~bmn {df~ab on jfrgnb jfr drnn'yncr nrg< fdnr{ ie
XFX {df~ab on $i) Zikn Xrn{ibne fj dn xrfxf{nb Jfrne{ik
Kf~ekia fj Iebic Gngonr< $ii) @fie [nkrncry $GDC) $MfI)
Gngonr< $iii) @fie [nkrncry $Jie) $MfI) Gngonr< ceb $iz)
Birnkfr'k~g'Kdinj Jfrne{ik [kinei{ Gngonr [nkrncry% XFX
{df~ab gnn nznry @ce~cry ceb @~ay% Ca{f dnrn {df~ab on drnnXrfmrcggn Cbzi{fry Kfgginn{ $XCK{) f cbzi{n dn drnn
xfrjfaif ka~{nr{% Nckd XCK $C_'XCK! [S XCK ceb R_
XCK) {df~ab dczn drnn gngonr{ }id drnn'yncr nrg ceb gnn
nznry Cxria ceb Fkfonr%
_nkfggnebcife >''
[iekn i dc{ onkfgn igxfrce f rnm~acn jfrne{ik
xrfjn{{ife ceb dn kfekfgice nb~kcife ceb xrckikn ie
dn kf~ery! ce fznrcrkdiem {c~fry ofby! ecgnay Jfrne{ik Kf~ekia
fj Iebic $JFKI) {df~ab on kfe{i~nb jfr {ix~acife ceb fznr{imd%
^ebnr di{ rnm~acife! gcienecekn fj Iebice Jfrne{ik _nmi{ry ceb
Knrijikcife * _n'Knrijikcife fj jfrne{ik xrckiifenr{ {df~ab ca{f
on clne kcrn fj% Jfr dn x~rxf{n ce Ck! dn Jfrne{ik Ck! {df~ab on
xc{{nb oy dn Xcraicgne }dikd i{ necoanb oy dn Kfe{i~ife fj
Iebic $Zibn Nery :> $k) fj Ai{ I ^eife Ai{ ie dn [nzned [kdnb~an
~ebnr Crikan ?2:)%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
55/510
;4
Xrfjian fj dn j~ekife{ fj dn Kf~ekia i{ {lnkdnb ie
Ceent~rn II I ! }dikd ieka~bn{ cgfem fdnr{ kfe{i~iem c j~eb
ecgnb Iebice Jfrne{ik [nrzikn Igxrfzngne Mrce $IJF[IM) J~eb
drf~md dn jfrgcife fj c [xnkica X~rxf{n Zndikan $[XZ) ecgnb
Iebice Jfrne{ik [nrzikn Igxrfzngne Ofcrb $IJF[IO)% C{ c
{~xxangne f dn mfznregne{ njjfr{ di{ J~eb {df~ab on jnc{ioan
oy iezfliem Kfaankizn Kfrxfrcn [fkica _n{xfe{ioiaiy $KK[_) fj
kdcgonr{ fj kfggnrkn ceb x~oaik {nkfr ceb `fie {nkfr ~ei{%
Rdn Kf~ekia {df~ab ca{f on coan f jiaa dn zfib fj
xrfjn{{ifeca {kineijik [fkiny ceb @f~reca%
_nkfggnebcife :
Rdn 3994 frbnrnb kfeknx~caay ac~bcoan rnfrmceipcife
fj KJ[A{ c{ Knern{ fj Ntknaanekn dc{ ie xrckikn ef bfen g~kd mffb8 . $JG) ceb 38. $JX)
rn{xnkiznay% ^[C{ Xc~a Kfznrbnaa Ecifeca Jfrne{ik [kinekn
Igxrfzngne Mrce xrfmrcggn cbgiei{nrnb oy Ecifeca Ie{i~n
fj @~{ikn! gcbn xf{{ioan drf~md ce Ck fj ?888 $X~oaik Ac} 38:'
>:3)! oy cgnebiem dnir Fgeio~{ Krign Kferfa ceb [cjn [rnn{ Ck
fj 39:4 i{ c mffb gfbna jfr ciafrnb cbfxife f IJF[IM xcrik~acray
ie nrg{ fj kfebiife{ jfr mrce'cxxaikce [cn{! ceb ntnreca neiin{
jfr ji{kca & xrfjn{{ifeca c~bi \_nj3;2'3;4W%
_nkfggnebcife 33
Jfr c gnceiemj~a gncgfrxdf{i{ BIJF[N_ {df~ab ie b~n
kf~r{n kfeziekn! iezin ceb ieka~bn ie i{ xrnkiek{ dn jfrne{ik {kinekn
acofrcfrin{! jfrne{ik gnbikien bnxcrgne{! jiemnr xrie o~rnc~t ceb
kdngikca ntcgienr{ acofrcfrin{ fj caa dn [cn{ & ^R{%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
59/510
2?
_nkfggnebcife 3?
$i) BIJF[N_{ xfaikin{ rnaciem f d~gce rn{f~rkn $rnkr~igne!c{{n{{gne! gfizcife! ceb Jantioan Kfgxangneiem [kdngn ie
{i~ xrfgfife nk)! x~rkdc{n! c~fefgy ceb jiecekica xf}nr
bnanmcife {df~ab on jrcgnb iggnbicnay ie dn aien{ czciacoan }id
Bnjnekn _n{ncrkd * Bnznafxgne Frmceipcife $B_BF) \_nj 98W
ceb igxangnenb%
$ii) _nmcrbiem BIJF[N_{ xnr{feena kcnmfripcife dnrn {df~ab on c{ fjef}! drnn ecgnay0'
$c) Knerca Jfrne{ik $[kineijik) [nrzikn$o) Knerca Jfrne{ik $[~xxfr) [nrzikn! ceb$k) Knerca Jfrne{ik $Cbgiei{rcizn ceb Caainb)
[nrzikn
\Rdnrn {df~ab ca{f on xrfzi{ife jfr dn j~~rn Knerca Jfrne{ik
$Rnkdefafmikca) [nrzikn ceb Knerca Jfrne{ik $Gnbikca) [nrziknW
$iii) ]dnrnznr enkn{{cry! r~an{ {df~ab on jrcgnb bfznciaiem dn kcbrn{kfeknrenb ie ckkfrbcekn }id dn MfI BfXR{ m~ibnaien{%
$iz) [iekn jc{ rckl ckife i{ enkn{{cry jfr rnkr~iiem & xrfgfiem D_ iedn n{{neica {nrzikn {n ~x fj BIJF[N_! dn xrfkn{{n{ kfeknrenb
{df~ab on c{ ie dn B_BF! ceb f~ fj dn x~rzin} fj [nrzikn
Kfggi{{ife{ $ailn ^X[K! [[K nk%)
$z) MfI i{ ~ebnr{cebcoay kfe{ibnriem rnaffl ceb rnzi{ife fj xfaikin{ceb xrfknb~rn{ jfr caa [ * R {nrzikn xrfzibiem cmnekin{ ie Iebic $ailn
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
60/510
2;
B[R! BOR! B_BF! I[_F nk)< c{ ceb }dne en} ieiicizn onkfgn{
fxnrcifeca! BIJF[N_ {df~ab {}ikd fznr iggnbicnay ie dn acrmnr
ienrn{ fj i{ {nrzikn! {kinekn gcecmnr{ ceb {cjj%
$zi) Ie dn gnceign dnrn {df~ab on ~rmne ckife f bnanmcn iekrnc{nbjiecekica xf}nr f dn ancbnr{ fj BIJF[N_ c{ onaf}%
$c) Birnkfr k~g Kdinj Jfrne{ik [kinei{ 0 ^x f _{% 3>
acld{ xnr
rce{ckife
$o) Birnkfr fj KJ[A 0 ^x f _{% 38acld{ xnr
rce{ckife
$k) Bnx~y Birnkfr $c dn BIJF[N_
dncbs~crnr{) 0
^x f _{% >
acld{ xnr
rce{ckife
_nkfggnebcife 3;
[kineijik Cbzi{fry Kf~ekia f dn Xrign Giei{nr dc{
efnb0 % Nzne df~md dn {rnemd fj xfaikn & xcrcgiaicry
gcexf}nr ie {cn{ dc{ iekrnc{nb f gnn dn nznr mrf}iem krign ie
kf~ery! dn gcexf}nr xf{iife ie dn $jfrne{ik) acofrcfrin{ dc{
mfen bf}e ofd s~caiciznay ceb s~ceiciznay% Ij di{ xrn{ne {cn
fj cjjcir{ kfeie~n{! dn acofrcfrin{ }f~ab on anj }id feay {lnanfe
{cjj! }dikd }f~ab ef on coan f gnn dn mizne gcebcn\_nj29W:W< ceb! cafem{ibn igxangne
caimegne }id JK[ $ie {i~ xrfgfife)% Ca{f {~kd ~rmne {nx{
crn ennbnb jfr dn 9? zckcekin{ }id dn KJ[A $KOI)! Bnadi
$Rcoan :)%
$ii) Iekibnecaay ckife {df~ab on ieiicnb f brfx dn bnx~cifegfbn jiaaiem fj xf{{ ie BIJF[N_%
$iii) Rdnrn ca{f ennb f on {nx{ jfr c{{n{{iem ceb krnciem cbbiifecaxf{{ rns~irnb oy dn Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{ $>28 jfr
df{n ~ebnr BJ[< 8; jfr KJ[A ~ebnr KOI) $Rcoan :)%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
62/510
2>
Rdn Kfe{~ace{ crn dcxxy f rnkfrb dnrn dc! oc{nb fe dnir
Ienrig _nxfr! cmmrn{{izn ckife dc{ onne liebay ieiicnb oy
dn GDC! MfI ie dn cofzn rnmcrb $_nj3;9'32?W%
$iz) [cjj xf{iife c dn jfrne{ik rcieiem knerik EcifecaIe{i~n fj Krigiefafmy ceb Jfrne{ik [kinekn $EIKJ[< GDC!
MfI)! Bnadi i{ znry {dcly% Rdiry drnn $f~ fj dn {cekifenb >3)
xf{{! gf{ay ie dn dimdnr r~em{! crn zckce jfr afem $Jim~rn
38)< ceb! }id c mne~ien kfeknre jfr xrfjn{{ifeca bnznafxgne!
dn{n xf{{ {df~ab on jiaanb jfrd}id c{ xnr dn nti{iem r~an{%
Df}nznr! bnx~cife gfbn jiaaiem {df~ab ef on rn{frnb f%
$z) Jfrne{ik [kinekn $J[) }iem c [ZX Ecifeca Xfaikn Ckcbngy$EXC< GDC! MfI)! Dybnrcocb i{ ce igxfrce xcr fj dn
Ckcbngy{ rcieiem xrfmrcggn{ jrns~neay gnce jfr {neifr
anzna xfaikn orc{{% Rdn J[ }iem {iekn bnkcbn{ i{ dcziem fen
{cekifenb xf{ nckd fj C{{i{ce Birnkfr! @~eifr [kineijik
Fjjiknr! [neifr Acofrcfry C{{i{ce! @~eifr Acofrcfry
C{{i{ce ceb Aco Cnebce< fj dn jizn! drnn crn zckce% Rdi{
zckceky {df~ab on jiaanb jc{% Ie cbbiife! jfr iek~akciem zcrinb
xdy{ikca! kdngikca ceb oifafmikca jfrne{ik{ dc ff ~xfe xfaikn
ancbnr{dix! dnrn {df~ab on gfrn kfk~rrik~acr ckiziin{ ceb
kfggne{~rcnay gfrn {nc{fenb kcbrn xf{{%
$c) Rdnrnjfrn dnrn {df~ab on krncife ceb jiaaiem fj dnjfaaf}iem $cbbiifeca) xf{{ jfr J[ }iem fj EXC0'
Bnx~y Birnkfr ' Fen
C{{i{ce Birnkfr ' R}f
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
63/510
2:
@~eifr [kineijik fjjiknr ' R}f
[neifr Acofrcfry C{{i{ce ' R}f
@~eifr acofrcfry C{{i{ce ' R}f
Acofrcfry Cnebce ' R}f
$o) C{ {xfecenf~{ay nebfr{nb oy dn Birnkfr0 EXC \_nj;?W!jfr ng~aciem ceb igxrfziem dn X~e`co gfbna fj J[
Xfaikn kfgoien cmcie{ nrrfri{g $Zibn Cxxnebit 32)!
dnrn {df~ab on c en} ckiziy ecgnb Jfrne{ik Xrfb~k${)
Bnznafxgne Knaa }idie dn cgoi fj J[ }iem%
$k) Ca{f dnrn {df~ab on c kfengxacife f cgcamcgcn dnJ[ }iem fj EXC }id dn xrfxf{nb Ecifeca Jfrne{ik
Ckcbngy $EJC) jfr cbgiei{rcizn kferfa }dian
kfeie~iem dn EXC{ fxnrcifeca kferfa%
$zi) Ie c rnacnb kfent i i{ efnb dc dn Knerca Jiemnr XrieO~rnc~ $KJXO! ~ebnr EK_O) i{ ef} o~{y }id ie{i~ifecaipiem
c en} en}frliem ntnrki{n kcaanb Krign * Krigieca Rrckliem
En}frl ceb [y{ng{ $KKRE[) c{ N'mfznrecekn gi{{ife gfbn
xrf`nk \_nj 323 32?W% Fen fj dn oc{ik rns~irngne{ jna
b~riem di{ zne~rn i{ cbbiifeca gcexf}nr \_nj ?;W ceb!
dnrnjfrn! i i{ rnkfggnebnb dc c dn
KJXO dn jfaaf}iem cbbiifeca xf{{ on krncnb%
By% [X ' Jf~r
Ie{xnkfr ' Rne
[~o Ie{xnkfr ' Rne
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
64/510
2=
Dncb Kfe{coan ' [it
XC & [nef ' Jf~r
Bcc Nery Fxnrcfr ' [it
Acofrcfry Cnebce ' Jizn
Jfr iej~{iem gfrn {kinekn ief dn ~xkfgiem jckiaiy! jfr
ieiiciem * nekf~rcmiem _ * B n{xnkicaay f {nrzn dfgnaceb
{nk~riy ceb jfr onnr ienrkfgg~eikcife * ienrfxnrcoiaiy fj
C~fgcnb Jiemnr Xrie Ibneijikcife & Iejfrgcife [y{ng
$CJI[)! $jfrne{ik) {kinekn mrcb~cn{ ceb xf{ mrcb~cn{ gcy onxrnjnrrnb & rnkr~inb f jiaa dn xf{{%
_nkfggnebcife 3>
]frl efrg{ jfr kc{n }frl ~ei ceb dn kfgxf{iife fj
kcbrn{ ie nznry {~kd ~ei \_nj 22W {df~ab kfeie~n iaa ]frl efrg{
xnr Ntxnr i{ nzfaznb% Df}nznr! dncad dcpcrb{ fj bijjnrne lieb{ ailnxcdfmneik zir~{n{! ocknric! j~emi! xfi{fe{! kdngikca{! {fazne{!
zcxf~r{! {feik ziorcife{! ~z rcbicife! e~kancr rcbicife! nk crn
iednrne ie jfrne{ik }frl% Dncad * {cjny c{xnk fj acofrcfry
ckkrnbicife cbbrn{{n{ di{ i{{~n feay gieigcaay% Rdnrnjfrn dnrn
{df~ab on }f xrfemnb dncad kcrn xfaiky%
$i) C{ rnkfggnebnb oy dn [itd Knerca Xcy kfggi{{ife ceb c{ckknxnb oy dn Mfznregne! dn kfeknx fj _i{l Ie{~rcekn
{df~ab on igxangnenb c{ cxxaikcoan f nckd ceb nznry
ngxafynn fj jfrne{ik n{coai{dgne{ \_nj93W%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
65/510
24
$ii) _nm~acr dncad kdnkl~x! xrfxdyackik igg~eipcife! ntxf{~rngfeifriem! dncad kfe{kif~{ }frl cgoinekn & xrfknb~rn{ &
mcbmn{ ceb ~{n fj nkfjrinebay bi{xf{coan{ {df~ab on cbfxnb
ie frbnr f e~aaijy & gieigipn fkk~xcifeca cjjaikife{%
_nkfggnebcife 3:
Xfaiky jfr d~gce rn{f~rkn gfizcife {df~ab on
rniezimfrcnb f d}cr criife! rncie ntxnri{n ceb ckdinzn
ntknaanekn< dn rn{~aiem kfgginb {kinei{{ * ncg{ }id {ne{n fj
f}enr{dix ceb xribn fj xrfb~kiziy }f~ab on ce c{{n% Rdnrnjfrndnrn {df~ab on ckife f ieiicn gnc{~rn{ c{ onaf}%
$i) _nkneay ~xmrcbnb & cxxrfznb C}crb [kdngn \_nj 2;W ai{iemfen Aijn Rign Ckdinzngne C}crb! drnn _ * B C}crb{! jf~r
Gnrifrif~{ C}crb{! ceb fen Yf~em [kinei{ C}crb {df~ab on
neacrmnb f ieka~bn }f gfrn Gnrifrif~{ C}crb{ $fen jfr
Jfrne{ik Nemiennriem * Rnkdefafmikca bi{kixaien ceb dn fdnr
jfr Jfrne{ik Gnbikca bi{kixaien)%
$ii) Fdnr iekneizn{ fjjnrnb xrn{neay \ _nj 2;W crn On{ Xcxnr C}crb $jfr nckd bi{kixaien c Caa Iebic J[ Kfejnrnekn)! Kc{d
C}crb jfr Knerca jfrne{ik {kinei{{ x~oai{diem ie ienrecifeca
`f~reca{! ceb On{ Krign [knen Gcecmngne C}crb{ jfr [cn
J[A{% I i{ rnkfggnebnb dc On{ Xcxnr C}crb {df~ab on
ntnebnb f dn bi{kixaien{ fj Jfrne{ik Nemiennriem
*Rnkdefafmy ceb Jfrne{ik Gnbikien%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
66/510
29
$iii) Rdnrn {df~ab ca{f on en} jckn{ fj gfizcife c{ miznednrn~ebnr%
$c) C a~gx {~g fen ign xcygne fj _{% ?>!888&' $_~xnn{}ney jizn df~{ceb feay) jfr rnanzce xf{mrcb~cn ceb
dimdnr s~caijikcife cks~irnb }dian ie {nrzikn
$o) [dcrn ie rn}crb gfeny $xrnzciaiem ie K~{fg{! Ntki{n nk{nrzikn{) ie kc{n{ c{ cxxrfxricn
$k) [xf Kc{d rn}crb $ }id nery fj Mffb [nrzikn ie _nkfrb{)rcemiem jrfg _{% ?88&' f _{% 3888&' jfr cey mffb }frl
$jrfg `ceifrica f {kineijik ancbnr{dix)! f on mizne oy
Birnkfr fj KJ[A ceb & fr oy Kdinj Jfrne{ik [kinei{
$b) _nigo~r{ngne fj xcygne f}crb{ cee~ca {~o{krixifejfr fen rnanzce {kineijik {fkiny ceb fen rnanzce {kineijik
`f~reca
$n) _nigo~r{ngne fj jnn f}crb{ Knrijikcife< xnrgi{{ife fe'b~y f cln ~x Knrijikcife {xnkijik n{{ ceb aco
{n{{ife{< ceb! kfe{ibnrcife fj Knrijikcife c{ necoanr jfr
xrfgfife
$j) Bnx~cife f rnanzce rcieiem & xrfjn{{ifeca bnznafxgnexrfmrcggn{ ie Iebic ceb corfcb
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
67/510
>8
_nkfggnebcife 3=
_n{frcife fj {kineijik cgf{xdnrn ie dn Knerca jfrne{ik
kcgx~{n{ gcy on ie xcr xf{{ioan oy oribmiem dn gcexf}nr mcx c{
rnkfggnebnb dnrnieonjfrn< df}nznr af gfrn ennb{ f on orf~md ie
jfr ziorceky! $znrikca & dfripfeca & bicmfeca) ienrckife ceb ienreca
kfgg~eikcife%
Rdnrnjfrn ie nznry KJ[A! dn jfaaf}iem ckiziin{ {df~ab on
x~ ockl fe rckl! fr {n ie gfife c fekn%
$c) [dcriem }id kfaancm~n{ dn ntxnrinekn fe rn~re jrfg[FK zi{i & kf~r n{igfey & Kfejnrnekn nk & rcieiem
$o) ]nnlay Mrf~x Bi{k~{{ife! cgfem {kinei{{ ie nznryBizi{ife fe jitnb & {xnkijinb ign ${cy nznry Jribcy! 2
xg) jfr rnzin} ceb {rcnmy
$k) Gfeday @f~reca Ka~o Gnniem! }id caa {kinei{{ fjKJ[A $ {cy! c 2 xg nznry jir{ ]nben{bcy fj dn
gfed) f ai{ne f ceb bnaionrcn ~xfe xrn{necife
k~g cecay{i{ fj }f rnkne ienrecifeca x~oaikcife{
\ fen xrn{necife oy c kcbrn jrfg [neifr [kineijik
Fjjiknr $[[F) f Birnkfr! ceb dn fdnr oy c kcbrn jrfg
[kineijik C{{i{ce $[C) f @~eifr [kineijik Fjjiknr
$@[F)W
$b) Ie df~{n Jfrne{ik En}{annr! c{ c jf~r xcmnS~crnray! }id orinj & kri{x {krix{ jrfg }idie dn
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
68/510
>3
acofrcfry ceb drf~md iezinb fen{ jrfg `~bikicry!
xrf{nk~ife ! xfaikn! jfrne{ik nkdefafmy! jfrne{ik
gnbikien ceb {fkica }najcrn%
$n) Ie df~{n rcieiem $xnrifbikca ceb & fr cb dfk oc{i{ )ie! jfr ntcgxan!
Rdn Cr ceb [kinekn fj Krign [knen Jfrne{ik{ $C[K_I[)0' jfr [C f [[F< }ney & ockd & jizn bcy{
Rdn Cr fj Afziem! ^iaipiem ceb Gciecieiem [kineijikIe{r~gne{ $CA^G[I)0' jfr [C f [[F< jf~r & ockd &
jizn bcy{
Gfkl Kf~r0' jfr [C f [[F< }ney & ockd & fen bcy Orcie{frgiem fe ]dy * Df} f Orncd! Nc ceb
Briel Jfrne{ik{ $O_NCBJ)0' jfr caa ngxafynn{ ie dn
n{coai{dgne{ xcy rfaa! f ie{ia & rnie{ia jfrne{ik{ ief
dng< fekn c yncr! xrnjnrcoay b~riem Jfrne{ik Bcy &
]nnl knanorcife $Bnkngonr @ce~cry)
_nkfggnebcife 34
Aceb{kcxn! o~iabiem ceb iejrc{r~k~rn jfr {kineijik
acofrcfry n{xnkicaay jfr jfrne{ik{ {df~ab dczn knrcie {xnkijik{! c{
}naa bn{krionb oy dn Ecifeca Ie{i~n fj [cebcrb{ ceb Rnkdefafmy
$EI[R) ceb dn Ecifeca Ie{i~n fj @~{ikn! ^[C \_nj:=W% Df}nznr!
jfrne{ik {dcriem & krcgxiem & kfgxrfgi{iem dc ff ie efe aco
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
69/510
>?
bn{imenb mfznregne fjjikn o~iabiem i{ dn frbnr fj dn bcy ie dn
Iebice kfent% Ntknx jfr ECC ^ei $G~goci)! EIKJ[ $Bnadi) ceb J[
}iem fj EXC $Dybnrcocb)! dn Knerca jfrne{ik n{coai{dgne{
$ieka~biem KJXO ~ebnr EK_O) $Rcoan >) ceb gc`friy fj dn [cn{ &
^R{ J[A{ dczn di{ xrfoang% Df}nznr! fj acn! KJ[A $Kdcebimcrd)
ceb KJ[A $Lfalcc) dczn ckdinznb aceb cks~i{iife jfr en}
kfe{r~kife%
$i) I i{ dnrnjfrn rnkfggnebnb dc nckd jfrne{ik n{coai{dgne${criem jrfg dn BIJF[N_ dncbs~crnr{ c En} Bnadi) {df~ab
dczn i{ f}e aco bn{imenb xrngi{n{ $oy cliem ka~n{ jrfg mffb
mafoca gfbna{ {~kd c{ dn ^[C{ \_nj:=W) iekfrxfrciem cgfem
fdnr{ dn jfaaf}iem%
$c) Pfen{ fj xnrignnr {nk~riy $ieka~biem xcrliem ocy{)$o) Iebffr ckkn{{ {nk~riy$k) [~rzniaacekn ie{caacife{$b) Kc{n rnknxife crnc$n) Zi{ifr{ af~emn$j) ^eienrr~xnb {~xxay fj xf}nr ceb }cnr }id c~f {ceb
oy
$m) ?2 t = gcienecekn fj nankrfeik! nankrikca! gnkdceikcaceb kizia ~ei{! gckdien{ ceb mcbmn{
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
70/510
>;
$d) Cgoinekn kferfa $ngxnrc~rn & d~gibiy & ckf~{ik{ &{~{xnebnb xcrik~acn gcnr)
$i) Brciecmn & }c{n dcebaiem bi{xf{ca {y{ng{ jfr {faib{!ais~ib{ ceb zcxf~r{ fj kdngikca & oifafmikca frimie
$`) Ofgo d~$l) Ocaai{ik{ n{ jirn rcemn $iebffr! kaf{nb ceb {ceb'cafen)$a) _cgx jfr zndikan $~ebnr kdc{{i{ ) ntcgiecife$g) Jir{ Cib li{$e) Jirn jimdiem bnzikn{$f) G~{n~g$x) Kcenne & a~ekd dcaa $fxnrcoan ie {xnkijik ign)$s) Iebffr mcgn dcaa $fxnrcoan ie {xnkijik ign)$r) Afkca crnc en}frl $ACE) ceb }ibn crnc en}frl $]CE)${) Frmceipcifeca iejfrgcife gcecmngne {y{ng
$iebimnef~{ay bnznafxnb)
$) Acofrcfry iejfrgcife gcecmngne {y{ng $iebimnef~{aybnznafxnb)
$~) Rf~kdan{{ {ne{fr oc{nb dceb {ceiipnr bi{xne{iem bnzikn{$z) Rrce{i cxcrgne{
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
71/510
>2
$}) [cjj s~crnr{$t) Lib{ xacy pfen
$ii) Rdnrn {df~ab ca{f on ie dn kcgx~{ ce ns~ixxnb nznr rncby_cxib _n{xfe{n $Gfoian) Jfrne{ik Acofrcfry zndikan%
$iii) Lef}anbmn {nrzikn fj dn jfrne{ik lieb {df~ab on ckiznay{~xxfrnb & {~{cienb oy {cn fj dn cr c{ }naa c{ n' necoanb
Aiorcry! ceb di{ {df~ab on ienmrca xcr fj dn iejrc{r~k~rn%
Nckd KJ[A {df~ab dczn {~kd gfbnre aiorcry< dny ie ~re {df~ab
on aielnb f nckd fdnr! f dc fj Ecifeca Jfrne{ik Ckcbngy
$EJC) ceb f dn Ecifeca Jfrne{ik Aiorcry c dn dncbs~crnr{
fj BIJF[N_% Ie jck dn aiorcry fj EJC {df~ab dczn gfrn fj
rcieiem rnacnb c~bif! zibnf nk% ~xbcn{%
_nkfggnebcife 39
[kineijik ns~ixgne{ kfe{i~n dn jacm{dix dc
xrfkn{{n{ ceb gnbicn{ lef}anbmn cxxaikcife jfr jfrne{ik
ienrxrncife% Acofrcfry iejrc{r~k~rn kcaa{ jfr bi{kixaien }i{n
ns~ixgne{! knerca ie{r~gne jckiaiy ceb kfeie~iem c~mgnecife
f gnn kc{n }frl iekrnc{n c{ }naa c{ f ierfb~kn ngnrmiem crnc{%
Fxnrcife ceb gcienecekn fj ie{r~gne{ & ns~ixgne{ crn fj
~gf{ igxfrcekn dc {df~ab mf dceb ie dceb }id kcxckiy
o~iabiem oy cxxrfxricn rcieiem f }frliem {kinei{{!
{~xxangnecoan oy gcexf}nr xcklcmn ie Cee~ca Gcienecekn
Kferck $CGK)% Fen kce ca{f kfengxacn }idbrc}ca ceb
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
72/510
>>
rnxackngne kykan{ f ne{~rn gfbnreiy ceb j~ekifecaiy fj
ns~ixgne{%
$i) I i{ dnrnjfrn rnkfggnebnb dc $drf~md efe'Xace c{ }naa c{Xace j~eb{) dnrn {df~ab on c kfeie~iem {y{ng }idie
BIJF[N_ f caime ntxnri{n ceb x~rkdc{n $ceb fxnrcife *
gcienecekn) fj gfeny }frdy ~{nj~a ns~ixgne{ &
ie{r~gne{%
$ii) I i{ ca{f rnkfggnebnb dc onmieeiem Cxria 3!?833 BIJF[N_{df~ab xrnxcrn $o~bmn nekfgxc{{nb) ieznefry fj {kineijikns~ixgne{ kfgxaniem {nzne yncr{ fe fr onjfrn Gcrkd ;3!
?83?< ckife {df~ab on {ig~acenf~{ay ieiicnb f frmceipn
afmi{ik{ f x~rkdc{n ieznefry neai{nb ing{% ]idbrc}ca ceb
rnxackngne gnc{~rn{ }f~ab dne on kfgxannb oy Gcrkd
;3!?83;% Fekn ieiicnb {~kd {nzne yncr kykan{ }f~ab onkfgn
ce cee~ca cjjcir bn{nrziemay bfen% C xrnknbnekn ie di{ rnmcrb i{
czciacoan }id $^[C Kcaijfreic{) [ckrcgnef Kf~ey Bi{rik
Cfreny{ Jfrne{ik [nrzikn Acofrcfry }dnrn jizn yncr
rnxackngne {kdnb~an i{ xrcki{nb \_nj:3W%
$iii) Ie kc{n fj ~ebnr~iaipnb ns~ixgne{ dnrn {df~ab on rnmifecakfe{faibcife jfr fxigca ~{cmn%
$iz) CGK jfr ns~ixgne{ {df~ab on nenrnb ief! iggnbicnay cjnrdn {~xxainr{ }crrcey $6 drnn yncr{) xnrifb! jfr {~kd b~rcife
{f c{ f on j~aay j~ekifeca jfr {nzne yncr{&iaa }idbrc}ca%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
73/510
>:
_nkfggnebcife ?8
Xrfknb~rn{ ceb xrfkn{{n{ ie jfrne{ik xrckikn ennb f
on c oaneb fj ntxnri{n! ntxnrinekn! ntknaanekn ceb cbzcekngne! f
rnebnr s~caiy {nrzikn ceb mcrenr mafoca krnbioiaiy% Rdnrnjfrn dn
jfaaf}iem crn rnkfggnebnb%
$i) BIJF[N_ {df~ab jfrg bi{kixaien }i{n [kineijik Rc{l Jfrkn{$[RJ{) $ZibnCeent~r n I I) ie dn aien{ fj Rnkdeikca ]frliem
Mrf~x{ $R]M) & [kineijik ]frliem Mrf~x{ $[]M) fj ^[C! f
bnaionrcn ceb oriem f~ [cebcrb Fxnrciem Xrfknb~rn{ $[FX) &Gce~ca{% [~kd ntnrki{n {df~ab ec~rcaay cln kcrn fj cxxaikcife
fj rnkne [ * R bnznafxgne{ ie nzibnekn {ncrkd & afkcife&
kfaankife & cecay{i{ ceb kf~r n{igfey< jfr ntcgxan0 li{!
rfof{! dimd drf~mdx~{! c~fgcife! zibnf nankfejnrnekiem%
[RJ{ {df~ab ca{f rnzin} ceb rnzi{n {~kd bfk~gne{ $carncby ie
~{n c{ }naa c{ df{n jfrdkfgiem jfr en} ceb ngnrmiem crnc{)nznry drnn yncr{! {f dc Mffb Acofrcfry Xrckikn $MAX)
xrnzcia{%
$ii) Rdnrn {df~ab on gcebcfry Knrijikcife $ceb s~cbrneeica _n'Knrijikcife) fj jfrne{ik xrfjn{{ifeca{ oy dn xrfxf{nb Jfrne{ik
Kf~ekia fj Iebic $JFKI
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
74/510
>=
$iz) Jfrne{ik [kinekn{ Bnxcrgne fj Mfznregne fj Rcgia Ecb~ i{~eis~n ie dn kf~ery ie dc i rnknizn{ oy bnjc~a c kfxy fj
`~bmngne ie nznry kc{n }dnrnie dn acofrcfry rnxfr dc{ onne
clne fe dn kf~r jian% Rdnrn i{ fdnr}i{n ef {y{ng ie dn
Iebice jfrne{ik kfent f rnknizn rnm~acr jnnb ockl jrfg dn
{nrzikn ~{nr{% Rdnrnjfrn i i{ rnkfggnebnb dc 0'
$c) Nznry acofrcfry rnxfr & fxieife {df~ab on ckkfgxceinb oy}f kfxin{ fj {cebcrbipnb Jnnbockl Jfrgc $gfbna! Zibn
Cckdgne K) rns~n{iem dn xrf{nk~fr & kf~e{na ceb
dn iezn{imcife fjjiknr & xfaikn f jiaa ceb rn~re%
$o) Cxxrfxricn rns~n{ & birnkife & frbnr fj dn Mfznregne{df~ab on {ne f dn _nmi{rcr{ fj Dimd Kf~r{ jfr dnir
jfaaf} ~x ie{r~kife ie ~re f dn [n{{ife{ ceb af}nr
kf~r{! f rf~ienay gcrl & {neb f dn acofrcfry c kfxy fj
`~bmngne{ c{ ceb }dne xrfef~eknb ie aco rnxfr'jianb
kc{n{%
$z) Xnebneky i{ ce ienrecifeca {kf~rmn ie gcey {xdnrn{ ieka~biemkf~r{< {f i{ dn kc{n }id Iebice jfrne{ik{ gfrn ntxaiki ie [cn
& ^R J[A{ dce ie Knerca ~ei{% Rf cznr bneinb `~{ikn kc~{nb
oy bnacynb `~{ikn! ceb f ~xdfab krnbioiaiy! ignaien{{ {df~ab
on cbdnrnb f ie acofrcfry j~ekife{% Rdnrnjfrn! jfr naigiecife
ceb czfibcekn fj kc{n ocklafm! dn jfaaf}iem crn rnkfggnebnb
jfr dn KJ[A{ fj BIJF[N_%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
75/510
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
76/510
>9
Kr% X%K% ceb {~ggfe xnr{feca cxxncrcekn fj ntxnr{ feay ie
{i~cife{ fj co{fa~n ennb%
$zi) Jrcmgnenb xik~rn fj jfrne{ik aceb{kcxn{ ie dn kf~ery }crrce{ j~ekifeca ienmrcife ceb {yenrmy% [fgn femfiem
njjfr{ dczn onne mizne rniejfrkngne oy TI Xace {kdngn{ \_nj
?=W< df}nznr i cxxncr{ dc gfrn dr~{ i{ ennbnb f k~rcia
{ygxcrik i{facife% Oc{ikcaay ci~bieca kdcemn cgfem dn
Knerca jfrne{ik {kinei{{ ceb neaimdnenb iezfazngne oy
[cn{ & ^R{ J[A{ crn f on ieb~knb% Rdn jfaaf}iem
rnkfggnebcife{ jfrg dn xacjfrg fj ecifeca gcrit jfr
cxxaikcife ie kfezneifeca jfrne{ik{ ceb jfr ~iaiy c{ jfrne{ik
ienaaimnekn f {nrzn dfgnaceb {nk~riy%
c% Ienmrcnb ocaai{ik iejfrgcife {y{ng $IOI[) bccoc{n dc{ onne ie xackn jfr jn} yncr{ c KJ[A! Kdcebimcrd }id
kfrrnacife n'{nrznr ceb bcc cks~i{iife {cife< dn
ienrckiem fen{ crn }f KJ[A{ $Dybnrcocb ceb Lfalcc)
ceb fen [cn J[A $ G~goci) dc dczn bcc cks~i{iife
{cife% M~`crc [cn J[A dc{ i{ f}e j~aa janbmnb IOI[ {n
~x o~ }idf~ cey fozif~{ kf'xcrikixce% ]cy{ ceb gnce{
{df~ab dnrnjfrn on bnzi{nb oy BIJF[N_ f iezin caa dn
[cn & ^R J[A{ ceb ierfb~kn dng f dn `fy fj ckizn
xcrikixcife ie xffaiem * {dcriem fj ocaai{ik bcc }id dn
efbca oc{n c KJ[A $Kdcebimcrd)< di{ aco ie ~re {df~ab
dczn {rnemdnenb rnacife{dix }id dn B_BF{ Rnrgieca
Ocaai{ik{ _n{ncrkd Acofrcfry $RO_A< Kdcebimcrd)%
8/8/2019 MHA Report on Plan for Indian Forensics (2010)
77/510
:8
o% Rdneknjfrd i {df~ab on nc{inr dc {igiacr crrcemngne{jcaa ie xackn jfr dn BEC bccoc{n efbn c KJ[A! Lfalcc
}dikd fe i{ xcr i{ ntxnknb f dczn ntnebnb rnacife{dix
}id dn Knern jfr BEC Jiemnrxrieiem * Bicmef{ik{
$KBJB< Dybnrcocb)%
k% Ailn}i{n dn ef'g~kd'mrf}e Ofgo bccoc{n c KJ[A!Dybnrcocb $ienrckiem }id Ecifeca [nk~riy M~crb! E[M)
affl{ jfr mrffgiem ceb xcrikixcfry xcrfecmn%
b% Cefdnr cngx c KJ[A! Dybnrcocb fekdrfgcfmrcxdikcaay rn{fazcoan mnfmrcxdikca iebikcfr{
bccoc{n jfr fxi~g rns~irn{ cneife< ~ebnr TI Xace! i{
ECC ^ei $c OC_K! G~goci) i{ x~r{~iem di{ drf~md
i{ffxn rckliem \_nj?=W% Ienrckife }id Ecrkfik{ Kferfa
O~rnc~ $EKO)! ceb iezfazngne fj caa dn Iebice J[A{ crn
df}nznr enkn{{cry
n% Frmceipnb cln fjj ie dn TI Xace fj bcc rnxf{ifry jfrkf~enrjni $Iebice&jfrnime) k~rrneky {df~ab j~rdnr ne{~rn
bi{knreioan ienmrcife ceb {yenrmy ckrf{{ d