52
1 Kristian Tlangau www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

  • Upload
    doliem

  • View
    297

  • Download
    13

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

1Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Page 2: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

2Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Synod PuipateModerator : Rev. H. LalrinmawiaSecretaries : Upa H. Ronghâka (Sr.)

Rev. Lianhmingthanga Sailo (Jr.)Finance Officers : Rev. P.C. Pachhûnga

Rev. H. RemthangaStatistician : Rev. R. LalchanglianaSr. Executive Secretary : Rev. Lalramliana PachuauExecutive Secretary : Rev. B. Sângthanga

Kum 106-na December 2016 Bu 1,251-na

Editor : Rev. Dr. C. Chawnghmingliana Ph. 2316411(R)Joint Editors : Rev. P.C. Pachhûnga

Upa H. RonghâkaUpa Prof. R.L. ThanmawiaRev. P.B. Mankima

Business Manager : Upa C. LalbiaktluangaSynod Office, First FloorMission Vêng, Aizâwl – 796 001

Office Phone 2324590; e-mail: [email protected]

Kum khat lâk man : Rs. 50.00A man pe leh a bu la duh chuan Business Manager, Synod Office First

Floor, Mission Vêng, Aizâwl hriattîr tûr.

Thu chhuahte hi Editor ngaih dân a ni vek kher lo.

The Organ of the Presbyterian Church, Mizoram

A CHHÛNGA THU AWMTE

1 . Editorial 1

2 . Mizoram Synod 2

3 . Lâwrkhâwm 8

4. Zawhna leh Chhânna 12

5 . Sermon: (1) Lal pianna Bethlehem an thleng lo 17

(2) Harhna dik 21

6 . Krismas chungchânga zawhnate 27

7 . Zawh tûr kawng chhût ngun 32

8 . CWM General Assembly 36

9 . Sûnna 42

Page 3: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

3Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Editorial

THLARAU TÂN CHAWLHNA

Mari, Marthi, leh Lazara te unau hi Bethani khuaa awman ni. An inah Lal Isua a thlengin a eiin a in \hîn. |um khat chuIsua leh a zirtîrte an zin pahin Marthi te inah an thleng leh a.Marthi chu ei rawng bâwlin a buai hle a. Chutih lai chuan Marierawh chu Isua ke bulah \huin thu a ngaithla kauh kauh a. Marthithinin a tuar ta lo va, Isua hnênah chuan a laizâwn Mari churawngbâwl ve tûra hrilh tûrin a ti a. Isua erawh chuan, “Marthi,Marthi, thil tam tak i ngaihtuaha i buai a nih hi. Thil pakhat chauha pawimawh e. Marin chan \ha chu a thlang a, chu chu i lâksaktûr a ni lo,” a tihsan ta daih a.

Thil pakhat chauh pawimawh chu eng nge ni ta ang? Isuahian a sawi râwt si lo. Mahse, ‘Marin chan \ha chu a thlang a, ilâksak tûr a ni lo’ a tih hian Isua sawi tum chu a târ lang âwm e. Thilpahnih zir tûr a awm:

Pakhatnaah chuan he thawnthuah hian Marthi chanchin \halam hian sawi a hlawh lo hle. Mi dangte tâna inpe phal tak a ni.Mikhual a thleng a, ei tûr a buatsaihsak a, nuam taka chêntîr a duh.Mi dang mamawh phuhrûksak duh mi a ni.

Pahnihnaah chuan Isua ngaih pawimawh ber kan hmu -mihringin thil pawimawh kan tih zawng zawng aiin Isuan Pathianthu a ngai pawimawh. Chu chu Marin a chang tlat. A ram leh afelna zawng hmasa ila, kan thlarau tân chawlhna kan hmu ang.

Page 4: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

4Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

– Executive Secretaryi/c Publicity, etc.

1. Chhawmdâwlna peTûn hnaia harsatna hrang

hrang tâwk mi chi hrang hrang -khawsak harsa, damlo \anpuingai, vânduaina tâwk, savawmseh, in kâng leh thing tlachhûngkaw 21 hnênah SynodRelief Fund a\angin chhawm-dâwlna ̀ 96,000 pêk a ni.

2. Zin October 13-14, 2016 khân

Churachandpur-ah ManipurArea Committee hmangin Rev.H. Lalrinmawia, Moderator,Upa H. Ronghâka, SynodSecretary, Rev. LalramlianaPachuau, Sr. Exe. Secretary,Rev. R. Lalnuntluanga, Rev.Lalchhuanawma, Upa C.Thansiama, Upa Lalramthangaleh Upa R. Vânlalduha,Committee Member te an kal.

October 15-16, 2016 khânCachar Tlângram Presbyteryhmangin Rev. B. Sângthanga,Exe. Secretary a kal.

3. MTC Farewell cumGraduation

Oct. 3, 2016 khan 13thbatch Short Course MissionaryTrainees, Farewell cumGraduation, MTC Chapel-ahneih a ni a. Rev. Dr. K.Lalrinkima, Principal-ininkhâwm a kaihruai a, Rev. B.Sângthanga, ExecutiveSecretary in certificate hlan lehthusawina hun a hmang.

4. SMTCOctober 4, 2016 khân Synod

Multipurpose Training Centre(SMTC) chuan an din champhakum 20-na pualin BloodDonation Camp an buatsaih a.Synod Hospital, Durtlânga damlomamawhte tân thisen unit 16 anpe. SMTC hian kum dangahpawh Synod Hospital tân thisenan lo pe tawh \hîn a ni.

5. MSSU October 11, 2016 khân

Dâwrpui Kohhran VBShmanpuiin Pu John Lalhruai-tluanga, Asst. Co-ordinator leh

Page 5: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

5Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Upa Lalrosânga Colney, OfficeAssistant te an kal. October 29-30, 2016

khân Noagang Bial ZirtîrtuTraining neihpuiin UpaLal\hahluna Ralte, Asst.Coordinator leh Upa S.Kâpzathanga te an kal.

6. Worship Dept.October 11-14, 2016 khân

Damparêngpui Bialah SolfaCamp neihpuiin Pu Lalromawia,Senior Instructor leh Tv.Lalduhsânga te an kal.7. Education October 11, 2016 khân

PES, Northern Area Sportshmanpuiin Khawruhlianah UpaDP Biakkhûma, Supervisor ofSchools a kal. October 30, 2016 khân

PES, Zemabâwk School Dayhmanpuiin Upa DP Biakkhûmaa kal.8. K|P October 13-15, 2016

khân Mamit Bial EvangelicalSeminar/Training neihpuiin PuPC Biakmuanpuia, Asst.Secretary leh Nl. Lalfamkimi,Comt. member te an kal. October 14-15, 2016 khân

East Phailêng Branch Diamond

Jubilee lawmna hmanpuiin Tv.Joseph Lalsângzuala leh T.UpaPC Lalropuia, Comt member tean kal. October 15, 2016 khân

Airfield Vêngthar BialLeadership Training neihpuiin PuF. Lalremruata leh Dr.Lalrotluanga, Comt. member tean kal. October 17, 2016 khân

Vênghnuai Branch DiamondJubilee lawmna hmanpuiinRev. Zothansânga, CK|PLeader a kal. October 27-30, 2016

khân East Lungdâr BranchDiamond Jubilee lawmnahmanpuiin T.Upa Ngûrhming-liana, Asst Leader leh T.UpaZomuana Râlte, Comt. Memberte an kal. October 29, 2016 khân

Zuangtui Branch LeadershipTraining neihpuiin Dr. David C.Vânlalfakawma leh Nl.Lalfamkimi, Comt. Member tean kal. October 29, 2016 khân

Madanrting Branch DiamondJubilee lawmnaah Rev. B.Sângthanga, Exe. Secretary-inhun a hmang.

Page 6: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

6Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

9. Trust Dept.October 12-13, 2016 khân

Champhai Vêngthlang PastorQuarters ram en fiahin T.UpaThangliankhûma, A.E. a kal.

10. Campus MinistryOctober 14, 2016 khân Blue

Star Academy, Bâwngkâwnahhun an hmang a, Oct. 15, 2016khân Synod ConferenceCentre-ah Seminar on Atheismtih thupui hmangin hun an hmanga. Chawhma lamah Dr. C.Lalhrekiman ‘Zu leh Ruihhlochungchâng’ tih thupui hmanginpaper a present a, chawhnulamah Rev. Lalchungnunga,Director, Campus Ministry-in‘Atheism chungchâng’ tih thupuihmanga paper a present chuzir ho leh a ni. He Seminar hiCollege hrang hranga zirlaitetâna buatsaih a ni a, SynodCampus Ministry, MEGF lehAICEU \ang kawpin anbuatsaih a ni.

11. FinanceOctober 15-16, 2016 khân

Sakawrdai Bial chhûng kohhranhrang hrangah FinanceCampaign buatsaih a ni a, hemihmanpui hian Tv. Zaihming-thanga Fanai, Accountant, Upa

PC Vânlalrova, O/A, T.UpaDavid Lalnunfela, O/A te an kal.

12. Kohhran Hmeichhia October 13-26, 2016

khân PWF, Good will visit to S.Korea Programme hmangin S.Korea-ah Pi H. Lalpianthangi,General Secretary leh Pi Sailûti,Asst. Secretary te an kal. October 15-16, 2016

khân Khawhai South BialahKristian Chhûngkaw Campaignneihpuiin Pi Tlângmawii, PiLalnuntluangi leh Pi Lalbiakhluni,Comt. member te an kal. October 27-28, 2016

khân Madanrting KohhranGolden Jubilee lawmnaah PiRinchawii Chairman leh PiRâllianthangi, Fin. Secretary tean kal.

13. Social Front Synod Social Front leh

Champhai VêngthlangKohhran \ang kawpin anbuatsaih Aluminium MistiriTraining chu October 14, 2016khân khâr a ni. October 21-23, 2016

chhûng khân ChhingchhîpVênghlun Kohhranah IntodelhSeminar neihpuiin Dr.Saithantluanga, Resource

Page 7: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

7Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Person, Upa Zothanmawia lehPu Lalremruata, Campaigner tean kal.

14. Mission Board October 22-23, 2016

khân Kolasib Vênglai BialPavalai Meet hmanpuiin Rev.K. Lalrinmawia, Secretary,SMB a kal. October 24 - Nov. 2,

2016 khân Synod MissionBoard hnuaia Mission Fieldhrang hrang - Delhi, Lucknow,Siliguri, Nepal, Patna, JharkhandField tlawhin BEC member-tehmun hrang hranga in\hen darhinan kal.

15. Revival Dept October 11-16, 2016

khân Synod Revival bul tuminSynod Revival Camping Center,Neihbawihah camping buatsaiha ni a, speaker chu Lalthara,Servant of God a ni. Camp lûtzawng zawng hi mipa 53,hmeichhia 6 an vaiin 59 an ni.

October 16, 2016 hmangkhân Kolasib District-ah DistrictRevival Meet, KolasibDiakkâwn Biak Inah hman a nia. Hemi hmanpui hian Upa JHRamnghînglova, Revival

Committee member leh Pu C.Lalramthara, Revival Speaker tean kal. October 28-30, 2016

khân Lungleiah District RevivalMeet hman a ni a, hemi hmanpuihian Rev. K. Rolungmuana,Director, Synod Revival, Pi C.Vânlalnunziri leh Pi Mahmingi(Mission Veng) te an kal. October 29-30, 2016

khân District hrang hrang -Saiha, Lawngtlai, ChamphaiMamit-ah te District RevivalMeet hman a ni a, Oct. 28-30,2016-ah Lunglei leh Serchhip-ah Dictrict Revival Meet hmana ni bawk. He meet hi RevivalCommittee leh Revival Speakerten an hmanpui.

16. Board Committee hranghrang an \hu

Synod Inkhâwmpui atânaSynod Department hranghrangte inruahman lâwknaCommittee chu October 17,2016 a\ang khân an \hu \an a,hetah hian Department lehBoard Commit tee hranghrangten Presbytery a\anga thulût bawh zui ngai leh thupawimawh dangte an relhlawm a ni.

Page 8: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

8Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

17. Pastor Nupui intawhkhâwm vawi 38-na

October 11, 2016 khân PiZaii Hall, Synod ConferenceCentre-ah PresbyterianKohhrana Pastor leh Pro. Pastornupui Intawh khâwm vawi 38-na hman a ni a, Pastor nupui 141an tel thei. Chawhma lamah‘Pastor Nupui’ tih thupuihmangin Revd Chuau\huamanthuchah a sawi a, chawhnulamah Pi Lalnilâwmin‘Dârthlalang’ tih thupui hmanginthuchah a sawi bawk. Sawihona hun hman zui a ni a, tlaiahzanriah an kîl ho nghâl.

18. Thawktu tharSynod Service Board chuan

John Williams Hospital, LungleiaOffice Assistant hna ContractBasis-a thawk tûrin Lallung-muana s/o B. Lalzârzova,Lunglei Bazar Vêng a la thar.

19. Praise On tluang takazawh a ni

Synfo & Inkspot DigiprintSolutions buatsaih Praise On chuOctober 28, 2016 zân khânBungkâwn Kohhran GoldenHall-ah result puana khârna hunhman a ni.

Final-ah hian a \ha zual mi 10thlan chhuahte hla pahnihhmangin an inel leh a. Chuta anresult chu hetiang hi a ni:

Pakhatna: R. Lalrinmawii,Leitan

Pahnihna: ZorinsângaSailo, Ramhlun North

Pathumna: CindyLalthanpuii, Tlângnuam

Heng bâkah hian SpecialAward dawngtute chu:

Best Performance: CindyLalthanpuii, Tlângnuam

Most Promising: IreneLaldingngheti, Tuikual South

Most Inspirational:Lalruatfeli, Lunglei Chanmari

Best Participation: K|P,Bûngkâwn Branch (mi 12 an tel).

Praise On-a pakhatna hian`80,000 a dawng a, pahnihnain`40,000 leh pathumnain`20,000 an dawng. Hei bâkahhian Casio keyboard an dawngvek bawk a, citation leh trophyan dawng tel bawk a, an branchte hnênah microphone pêk anni bawk. Top 10-a lang chintehian `5,000 \heuh an dawng.Synfo chuan pakhatna a\angapathumnate hi a thlâwnin MusicVideo a siamsak vek bawk ang.

Page 9: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

9Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

19. Kum 2017 PuitlingSunday School Zirlaibu achhuak ta

Mizoram PresbyterianKohhran chuan nakum 2017-aPuitling Sunday School zirlaibutûr “Thupuan Hrilhfiahna’ Rev.Lalramliana Pachuau ziak chu apeih fel ta a, Synod Bookroomchuan dâwr hrang hrangah leitheihin a chhawp chhuak leh ta.Zirlaibu hi a bung indawtahrilhfiahna leh chhui zauna a nihavângin kum dang zirlaibu angin\hen hrang a awm lo va, zirlai 47awmin phêk 285 zeta chhah ani bawk.

Mizoram PresbyterianKohhran Puitling Sunday Schoolzirlaibu hi lehkhabu mal khaiahchuan chhut tam ber niin copy80,000 chhut a ni. MizoramSynod hnuaia kohhran zawngzawngte zirlaibu a nih bâkahPresbyterian Church of Myanmar(PCM) hnuaia Phai Synod pumpui chuan an zirlaibu atân anhmang ve nghâl zêl a. PresbyterianChurch of Myanmar leh MizoramSynod Partnership Agreementangin Mizoram Synod chuankumtin Copy 1000 zet a thlâwninPresbyterian Church of Myanmar

hi a pe \hîn a ni. Hei mai bâkahhian Myanmar-a MethodistKohhrante chuan MizoramPresbyterian Kohhran zirlaibuhi an zirlaibu atân an hmang ve\hîn bawk.

21. Moderator ProgrammeSynod Moderator Rev. H.

Lalrinmawia chuan hetiang hianhun a hmang: October 6-9, 2016:

Champhai ‘S’ Presbyteryhmanpui October 13-14, 2016:

Manipur Area Committee,Churachandpur October 23, 2016

(Pathianni)Chawhnu: Durtlâng Kohhran(Durtlâng Bial)Zân: Kanan Kohhran(Vaivakâwn Bial) October 29, 2016 (Inrinni)

Chawhnu: Sihfa North Biak InhawnZân: Hmârvêng Kohhran(Saitual Bial) October 30, 2016

(Pathianni) Chawhma: VênglaiKohhran (Saitual Bial)Chawhnu: Chhim VêngKohhran (Saitual Bial)Zân: Saitual Kohhran

Page 10: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

10Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Isua an zalhna lungkhum (limestone bed)

hmuh chhuah a niThil hlui lai chhuaktu

(archaeologist)-te chuan OldJerusalem-a Church of the HolySepulchre an zir chiannaahchuan Isua Krista a thiha athawh leh hmaa an zalhna chinailung khum hmu chhuak niin aninsawi a. National Geographic-a mi Fredrik Hiebert chuan,“Min \hâwng khawp mai, kakhûp te pawh a khûr hial a ni,hetiang thil hi kan lai chhuak angtih rêng ka beisei lo,” a ti. A sawizêlnaah, “Zaa za chuan ‘a ni e,’kan ti ngam chiah lo na a;amaherawhchu, he thlân hi kumtam tak chhûng chu khawihsawn lohin a awm tawh tih alang a, scient ist - te lehhistorian-ten kum tam tak anlo buaipui tawh chu a ni ngeie,” a ti. An thil hmuh chhuahahhian he lung khum hi he laiBiak In an tihchhiat te, suasam

leh siam \hat a nih lai pawhinkhawih chhiat leh tihsawn a nimiah lo tih a lang bawk.

He inphûmna lung khum hi angai ngaiin an laih chhuahnaah andah leh a, khawih danglamemaw, khawih sawn emaw anphal chuang lo a ni. He Biak In(Church of the Holy Sepulchre)leh Isua an phûmna hmun siam\hat leh chei \hat hna hi GreekOrthodox, Roman Catholic lehArmenian Orthodox Kohhranho\ang kawpa thawh a ni a. Isuathlân pâwn lam tihfai leh chei\hata thuam \hat nân hian USdollar maktaduai 3.4 ruahhmana ni a, an tum ber chu hun loawm zêl tûra \hangtharte tânahmuh theih leh tlawh theih tûravawn \hat a ni.

- CHRISTIANPOST

China rama Pastorpakhat damna

testimonyPastor Zhang Heng, China

Gospel Mission-a an Directorleh Zaidao Kohhran, Beijing,China-a Pastor senior ni bawkchuan New York-a MovementDay Global Cities tih hun anhmannaah damna mak tak a

Page 11: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

11Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chan chungchâng sawi chhuakin,amah leh a chhûngte Kristian annih dân chanchin mipui kalkhâwmte a hrilh a. The ChristianPost-in a târ lan dânin, PastorHeng hian natna mak tak mai,doctor-te pawhin eng nge a nihan hriat theih loh chu a naupanlai a\angin a vei a, a natna chuanamah chu a tizeng bawk a,mahni intihhlum hial pawh a lotum tawh \hîn a ni. Kum 1979khân a nun hrehawm leh tuihâllutuk chuan thuhriltu pakhat koinIsua chanchin hrilh tûrin a ngêna, “Ka thlarau damna ai mah in,ka taksa damna ringawt karilruah a awm zâwk a ni,” a ti.

Dam a châk êm avâng chuanchaw nghei \awng\ai hun ahmang a, a ni sarih ni chuanPathianin tidamin a zeng pawhchu a dam ta nghâl a. PastorHeng-a chhûngte pawh chuanmak an ti êm êm a, Isua Kristachu ringin Kristianah an inpenghâl bawk a ni. Pastor Hengchuan Pathian tihdamna a chanchu duh tâwk mai loinrawngbâwl hna a \an a, kohhrante dinin, ram pum huapmissionary tirh chhuah lamah \ana la nasa êm êm bawk a ni.

Kristian a nih vâng hian Jail-ahkum thum lai a tân phah tawhbawk. China ramah Kristiantehian tuar reng mah se, ringtu anpung tual tual a, Pathianhnathawh nasa takin a lang renga, Kristian hi maktaduai 100 vêlawm tawha chhût a ni bawk.

- CHRISTIANHEADLINES

North Korea Kristiante\awng\aina

Kristian pâwl (organization)pakhat North Korea-aKristiante harsatna tawh \anpuitûr leh buaipuitu zînga mi pakhatchuan mak tak maiin NorthKorea Kristiante hian anmahnizalênna leh nawmsakna tûr dîlinan \awng\ai lo va; mahse,khawthlang mite pawisa lehkhawvêl hausakna buaipuia hunhmangte an \awng\aisak \hin thua târ lang. Rev. Eric Foley, Voiceof the Martyrs Korea-a anhotupa chuan North KoreaKristian pakhat chuan an ramarorêlna hrehawm tak chu thlâka nih theih nân an \awng\ai ngailoh thu a sawi tih a târ lang bawk.International Christian Concern-in a târ lan dânin North Korearama Kristiante tawrhna hi kanrin phâk aiin a nasain a hrehawm

Page 12: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

12Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

zâwk a, ringtute chu zawnchhuaha, tântir an nih bâkahtihhlum hial an ni \hîn.

Kristian pakhat chuan, “Minlo \awng\aipui ula, keini pawhinkan \awng\aipui reng che u a ni,thil tam tak in nei a, in rinna hi inpawisa leh in zalênnaah in nghatnasa lutuk a. North Korea-ahchuan pawisa leh zalênna kan neilo; amaherawhchu, Krista kannei a, chu chu kan tân chuan atâwk êm êm a ni,” tiin a sawi.Rev. Foley chuan khawthlangKristiante hian North KoreaKristiante zalênna ai mahintihduhdahna leh hrehawmnakârah pawh huaisen tak lehchhêl taka Krista tâna an nun zêltheih nân kan dîlsak apawimawh zâwk a ni, a ti.

- CHRISTIANPOST

Khawvêlah Kristiantean chêp telh telh

European Union specialenvoy Jan Figel-an InternationalFreedom of Religion or BeliefDay hawnnaa a thusawinaahchuan Kristiante hi kan chêp telhtelh a, khawvêl mihring zaasawmsarih panga chuan sakhawzalênna an nei lo tih a târ lang.“Mihring zalênna hi ding chang

tûr leh mi dangin zalênna anneihna tûra kan thawh dâwnchuan mi tinin sakhaw zalênnakan chan theihna tûrin kan beitûr a ni,” a ti. A sawi zêlnaahchuan, “Hmun hrang hrangaawmze nei taka mi thah lehsawisak te, mârtarna te kan hmureng a ni,” a ti bawk.

Kristiante tihduhdahnachungchâng chhui chiangtu pâwlOpen Doors-in khawvêl ram 60chuang a\anga a chhinchhiahdânin November 1, 2014 lehOctober 31, 2015 inkâr khânKristian 7000 chuangin nunna anchân a. Hetiang hun huamchhûng ang tho 2016 atâna anchhinchhiahnaah chuan kumhmasa lam aiin 3000 chuanginnunna chân hi an tam zâwkbâkah Biak In 2400 chuangbeiha tihchhiat a ni bawk.

Hêng thil thleng lehKristiante tihduhdahna hluarchhan ber pakhat chu Islamicfirfiak pâwl Islamic State,Boko Haram leh Al-Shabaabte Middle East leh Africa ramaan rawn lian chho zêl leh ramrawn la chho zêl hi a bulpui bera nih thu târ lan a ni bawk.

- CHRISTIANPOST

Page 13: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

13Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Maharastra-ah Hindufirfiakten Pastor sawisa

Maharastra state-a Hindufirfiakte chuan an hruaituGurunath, Shri Ram Foundation(Shri Ram Pratishtan Sanghtan)president hoin Pastor PrasanthBhatnager (45) chu nasa takinan sawisa a. House of GodKohhran Pastor Bhatnager lehKristian dang palite chu Talojakhua, Raigad District,Maharastra-ah damlo \awng\ai-sak leh Bible tract sema an kalkual chu Hindu firfiakte hian anman a, Public Hall-ah kalpuiinan tract sem te chu chhuhsakinzawhna hrang hrang an zâwtbawk. Hindu firfiakte hi pungkhâwm zêlin an mi hrênte hithahah an vau bawk a, a hnudeuhah chuan an mi hrên palitechu mi dang tâna \awng\ai tawhlo tûra vauin an chhuah ta a ni.

Chutih laiin Pastor Bhatnagerchu car-ah phurin hmun dangahan kalpui ta daih a. Hmunfianrialah hruaiin tihluihna hmangaKristiana mi dang inlehtîrah anpuh a, thingtlâng mite rilrutibuaiah an puh bawk. Thîrtiangavuain, nasa takin an sawisa a,pistol-a tinin kah hlumah an vau

a. Khâwnvârtuia leihin hal hluman tum bawk. Nasa taka ansawisak hnu pawhin Lal Isua fakchung zêlin a \awng\ai a, chumichuan a sawisatute thin a tirimzual hle a. Ngawi tûrin an vau a,chil te chhâk khumin an zunkhum bawk a, “Hetianga nasataka min sawisak hnua ka damchhuak leh thei hi thilmak a ni a,kan chunga thil thleng avâng hianPathian hmangaihna lehrinawmna chiang takin ka hmua ni,” tiin Pastor hian a sawi.

A sawisatute hian an khawbul daiah nikhaw hre lovin anhnutchhiah a. Police-te chuanhe thil thleng avâng hian FIRan ziak lût bawk a ni.Tihluihnaa Kristiana inlehtîr tumah an awm lo va, Bible tractte pawh a la duh lo chu tu mahpêk luih a ni bawk lo a ni.“|awng\aisak tûra min ngeninkan \awng\aisak a, Biak Inahpawh anmahni duh thu ngeiinan rawn inkhâwm a ni, tu mahtihluihnain Kristiana inpe tûrinkan ti ngai lo, anmahni duh thungeiin an rawn inpe a ni,” tiinPastor Bhatnager chuan asawi bawk.

- CHRISTIANNEWS.NET

Page 14: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

14Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Upa R. Lalbuatsaiha,Jubili Kohhran, Mission

Vêngthlang zawhnaZ. Kristian Hla Bu No. 495-naah hian châng khatna tlarthumnaah “Vânram in êng lehmalsâwmna, kan tân a hanbuatsaih ang,” a ti a. Athunawnah hian “Vânramkan thlen hun chuanin, Chu niropui chu kan lâwm êm êmang,” a ti a. Heta ‘chu ni ropui’a tih hi eng ni ber nge ni angle? Vânram in êng a hanbuatsaih ang, a tih hi ni zâwkâwm tak a ni a. Chuvângin,vânram kan thlen hunchuanin chu in ropui chu kanlâwm êm êm ang, tih ni tazâwk sela a hla thu nên pawhhian a inrem zâwk si a. Chhutleh hunah chuan ‘ni ropui’ titawh lovin ‘in ropui’ tiin thlâkta ila a inrem zâwk âwm e. Niropui, lawm êm êm tûr a tihhi sawi fiah leh sawi chiantheih a ni em?Ch. ‘Chu ni ropui chu kan lawmem em ang’ tih hi saptawngah

chuan What a day of rejoicingthat will be! tih a ni a. ‘In’ tih aichuan tuna kan hla bu-a a awmmek dan ‘ni’ tih hi a dik zawkhmel e.

T. Upa Lalbiaksiama,Chekâwn zawhna

Z. Synod hian bengngawngleh \awngtheilote zaiziraPathian thu hrilhna tûr biakin (sign language church) hi anei tawh em? A nih loh pawhinhetiang lam hawi hma lâknahi a nei tawh em? Lo la nei loni ta se, hma lâkna chi a niang em?Ch. Kan Synod hianbengngawng leh \awngtheilotezaizira Pathian thu hrilhna tûrbiak in (sign language church) hikan la nei lo. Hetiang lam hawihma lâkna pawh hi kan la nei loa ni ang. Hetiang lama hma lakkan duh a nih chuan Inkhawmpuikal tlangin Synod Inkhawmpui-ah thlen chi a ni ang.

PC Lalringliana (Sena)zawhnate

Z.1. Kohhran Upate lehPastor-te an lo boral hian inlama vui zawhah Biak Inlamah vui leh a ni \hîn a, heihi inchawimawina thil nge,

Page 15: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

15Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

tûnlai hunah hian abuaithlâkna chen a awm tawhlo maw?Ch. Kohhran Upa leh Pastor teBiak In lama kan vui thin hiinchawimawina leh induhsaknaniin a lang. In lama hun kan hmanhi chu ‘vuina’ tiin kan sawi ngailo va, ‘thlahna’ tiin kan sawi thin.Biak Ina hun kan hman hi ‘vuina’tia kan sawi dan chu a ni.Z.2. Presbyterian hiinkhâwmpui thurêla kal kanni a, Kohhran mal thu Bialah,Bial thu Presbytery-ah,Presbytery thu Synod-ah.Chutianga rorêlna inlalâwnchu a ni. Ka zawh duh tak chuKohhran mal hian BialInkhâwmpuia thurêl tûragenda hi Bial Inkhâwmpuiaha chhawp chhuak \hîn a, heaganda hi kohhran mala BialInkhâwmpui palaiten inlungrual taka an siam tûr nge,Upaho siam tûr? Palaite hianmahni kohhran agendasiamnaah hian zalênna an neive em, nge member aiawhtihkimna mai, kohhran malagenda te hi kohhran mal BialInkhâwmpui palaite hian thlîrhova, sawi ho hnua BialInkhâwmpuia chhawp chhuah

ni thei se a va \ha âwm e.Hemi chungchângah hianSynod hian inkaihhruaina anei em?Ch. Bial Inkhawmpui Agenda hiKohhran Committee-in abuatsaih thin. Bial InkhawmpuiAgend siam dawn hnaiahKohhran Committee a thu thina. Chuta ngaihtuah tur chuanKohhran mi tu pawh thu theh luhduh nei chuan Kohhran Secreatyhnenah theh luh theih a nih thuKohhran Secretary ten PathianBiak Inkhawmah an puang thin,Kohhran mipui tan thu ngaihtuahtur theh luhna hun KohhranCommittee-in a siam sak thin.Chutiang chu kan kal dan a ni.Kohhran mal agenda te kohhranmal Bial Inkhâwmpui palaitenthlîr hova, sawi ho hnua BialInkhâwmpuia chhawp chhuah hikan ti ngai lo.

Upa B. Dêngkhûma,Bairabi South zawhna

Z. Kristian Hla Bu No. 398-na “Nangni chhandam fatetho r’u, Hruaitu Krista bêltechu” tiha ‘bêl’ tih lai hikohhran hruaitute pawhinkan lam (sawi) dân a inang lonual a, bêl (chaw chhum bêl)tia ri sânga lam tûr nge, ri

Page 16: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

16Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

hniama lam tûr? Ri sânga lamhi a dik zâwk a nih phei chuana hla thu awmzia hi sawi fiahdeuh a va \ha ve.Ch. ‘Bêl’ tih hi a ri hniama lamtur a ni e.

Upa Vânlalsiama,Tuithiang zawhnate

Z.1. Kohhran inchhiarnaform-a puitling baptismachang tawh, dân la zawh kimlo (column 2) tihah hianpuitling tih tak hi engtin ngekan hrilhfiah ang? |hen-khatin kum 14 an nih chuanpui t l ingah Synod- in achhiar an ti a, kum 14 nitawh mah se, dân la zawhkim lote chu full memberan ni dâwn em ni?Ch. Kohhran inchhiarna(statistics) bîkah chuan kum 14la pumhlûm lo leh a hnuai lamzawng hi naupangah kan ngai a.Baptisma chang tawh siin kum14 a pumhlûm tawh hnu pawhaDân a la zawhhkim loh cheuchuan ‘Puitling, baptisma chang,dân la zawhkim ngai lo’ kan ti\hîn. Inneihna chungchâng bîkaherawh chuan sawrkâr thuchhuak ‘The Prohibition of ChildMarriage Act 2006’ chuan innei

thei kum bithliah atân mipa kum21 leh hmeichhia kum 18pumhlûm a tih avângin sawrkârthu chhuak hi kan hmang zui veta (SEC 230:41). KohhranStatistics-a puitling kan chhiardân leh Inneih chungchângapuitling kan chhiar dân a inanglo a nih chu, hei hi ngaih pawlhloh hrâm ni se.Z.2. Kohhran inchhiarnaform-a column 12-naah hiannaupang kum ruk chin leh ahnuai lam zât tih leh column13-naa kum ruk chung lamzawng zawng tih hi Upaten anbial \heuh uluk taka chhiarina zât an târ lang a. Mahse, Bialstatistician form-ah târ lannatûr column a awm leh si lo va,he column 12&13-na hi awmzenei lo inchhiarna niin a lang a,paih mai a va \ha êm!Ch. Kumina Statistics FormKhaikhâwmna (Bial StatisticForm i tih hi) chhut tharah khânColumn lian X-na ziak leh chhiarthiam (Literates) kha chhut tel ani ta lo va. Kohhran inchhiarnaform phêk mal leh akhaikhâwmna PresbyterianChurch of India, MizoramSynod Statistics kha inmil chiahtûra siam \hat a ni a. Tûnah hi

Page 17: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

17Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chuan kan Statistics Form hichhûngkaw chhiarna form nênkhân a inkaihhnawih ta vak loniin a lang. Chu vâng chuanchhûngkaw chhiarna form-acolumn 12&13-na kha Statisticsatân chuan awmze nei lo a nitawh mai ang chu.

T. Upa Thinlaihnêma,N. Sêrzâwl zawhna

Z. Pathian Biak InkhâwmHruaina Bua Lalpa \awng-\aina sawi dân tûr a rawnziakah hian ‘Lal Isuan\awng\ai dân min zirtîr angin’tih duah loh tûr tih a ni a. KanBible-ah hian tûna hman laizûlzui ang deuh hi Luka bung11-ah leh Matthaia 6:9-ah hiankan hmu a. Heta a lan dânahhi chuan Lal Isuan a zirtîrte\awng\ai dân a zirtîrna ni berina lang a. Lal Isua \awng\ainatak tak chu Johana 11:41-43;17; Luka 10:21; 22:42;23:34; Marka 14:36; Matthaia26:39-ah te hian kan hmu a.Chuvângin, Lal Isuan \awng\aidân min zirtîr angin tih hi a dikber zâwk lo maw?Ch. Lalpa |awngtaina (English- Lord’s Prayer) tih mai hi hmandân tlângpui chu a ni e.

Upa Lalthanmawia,Vairêngte Kawngthar

zawhnaZ. Synod Bu 2015 phêk 46hnuai General No. 4-naahhman nghâl tûrin kankohhran mi mahni intihlum anawmin dâr vuak ve tawh tûrinSynod Inkhâwmpui vawi 92-nain a rêl fel tawh a. Kum2016 Pastoral MinistryKaihhruaina Revised &Enlarged phêk No. 46-nahnuai VI, Chhiat ni, |hat niKaihhruaina, A. Chhiat niSub. No. 1-na tlar tâwp berahmahni intihlumah chuanmitthi dâr vuak loh tûr a ni,tih a ni leh bawk si a. Khawizâwk nge hmana rin tûr niang le?Ch. I rawn hmu chhuak \ha hlemai, a lâwmawm e. 2016Pastoral Ministry KaihhruainaRevised & Enlarged-ah hian2015 thurêl Gen. 4-na kha sengluh hmaih palh liau liau a ni a.Synod 2015 Gen. 4 kha rinzâwk tûr a ni e.B. Vânlalvuana, Bethlehem

Vênglai zawhnateZ.1. KHB No. 489-na ‘Vânhmun ropui hmangaih ram’hla thunawn tlar khatna tonic

Page 18: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

18Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

solfa ‘nakinah’ tih lai slur himipuiin khuang hniha kan sakhian ‘slur’ hi kan hmang thiamsi lo, vuak chanve angin kansa a, ‘Nakinah a in nuamah’ti angin kan sa tho tho si a. Ahla thu tidanglam hretin‘Nakinah vân in nuamah,’ tilaw law ila, a chiang zâwklo’ng maw?Ch. I rawtna hi hla thu sak fuhhleih theih loh siam rem rawtnaa nih rualin a thu lam (syllable)siam belh rawtna a ni tel nghâlbawk a. Hetianga slur tûr slurawm lova a thu dah belh hiremchân lohna awm avânginkum 1942-ah te, 1952-ah te1983-ah te tam tak an lo siamrem tawh zâwk a. Chuvângin,han tharthawh leh pawh hi aremchâng chiah lovin a lang.

Tin, a thu thlâk nâna i rawnrawt nakinah vân in nuamahtih pawh hi kan sak fuh hleih theihloh nakinah in nuamah tih nênhian a thu awmzia a inang thovina lang a. Tihdanglam kher aichuan tûna a awm dân anga dahmai hi Kristian Hla bubuatsaihtute chuan \ha maiin anngai a ni ang e.Z.2. KHB No. 500-na ‘Mithianghlim kalna’ tih hla,

châng thumna, tlar hnihna laitak hian a hla thuin a tum aphawk chhuak zo lo deuh va.Chuvângin, tlar khatna pawhsiam rem hretin ‘Kan hnukchah dâwnin hrehawm hlemah se, Thihna lui râpthlâktakah pawh’ ti ila, ringtutenthihna kan ngaih dân lehhmachhawnnaah hian mi akaihruai \ha sawt lo’ng maw?Ch. Mi hla lo phuah leh lehlintawh te hi a zahawm a, ngaihruatleh zêl din pawha a sawi tum langphâk lo emaw, a inhawi lo lutukemaw a nih loh chuan kut lothlâk hmasatute tih dân khawihdanglam hi ngaihtuahtuten anhreh hle \hîn. Tûna i rawn sawipawh hi thu inkal thelh a ni maia. Kan hnuk chah dâwnin,thihna lui râpthlâk kan tântuarin, hrehawm mah ila;Lalpan râl leh lamah minkaipui ang... tia ngaihruat theihmai a niah ngai ila. Hlaah hi chuanthu tluang pângngai (prose) angachiang bal lo deuh te pawh aawm fo \hin hi maw le! He hlapawh hi a phuahtuin a sawi tumchu a hriat theih tho mai a, chuvâng chuan Kristian Hla bubuatsaihtute hian khawihdanglam loh hi \ha zâwkah anngai a ni ang e.

Page 19: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

19Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

LAL PIANNA BETHLEHEM ANTHLENG LO

(Mt 2:1-10; Lk 2:15-20)- Rev. Robawia

VaivakâwnRingtute tân krismas thawnthu hi a

ngaihnawm reng mai a nih hi. Hmânlai Juda-tetân pawh Messia lo lan hun, zâwlneiten an hrilh lâwk thu hi thungaihnawm tâwp thei lo a ni. A lo pianna hmun tûr zâwlneiten kum700 hma lam daiha an lo sawi tawh chu an chhiar ngun hle a ni ang,khawchhak mi fingten lal Heroda hnêna, “Khawiah nge Juda-teLal lo piang chu?” tia an zawh khân Heroda a buaia a mangang hlea, puithiamte leh lehkhaziaktute a zawh khân awlsam takin Mika5:2 thuin an chhâng nghâl vat a nih kha. Keini tûnlaia mite pawhinkum tin krismas kan hmang chungin krismas thawnthu leh a boruakhi kan phûrpui reng a nih hi. Amaherawhchu, Bethlehem, Krista,Messia lo pianna thleng leh thleng lote chanchin hi kan bêl chiangem aw tih hi kan ngaihtuah ngai em le?

Isua pian thu hriaaberâmpu leh khawchhak mifingte Bethlehem thlenga ranthlênga nausên leh a nu Mariva hmutute hi chu an chanchinkan hre \heuh mai, an haw lehhnua an thil tih dân pawh kanhria a, sermon ngaihthlâk nuamtak a nih hi. Mahse, Bethlehemthleng ve lo Heroda leh Judapuithiamte leh lehkhaziaktutethil tih dân hi kan ngaihtuah zuingai em le? Sawi thui ngai lovinHeroda leh Juda-ten an thil tihdân pawh kan hre tlângpui ti

rawh u. Hei hian krismas kanhman hian Bethlehem thlengakal leh kal lo inkâr danglamziachu a hriat mai a ni.

Tûnlaiah krismas kanngaisâng a, a lo thlen dâwn tawhchuan mi tin kan buaiin kan philiêm êm vek a, kan inbuatsaihatalângin krismas ni pawh hmangnuam lo rawih khawpin nu leh patam tak chu kan buai \hîn a nihhi. Chuti khawpa krismas hmanguar e ti lovin kan krismas hmangzo chu, krismas-in a rawn thlentûr, “Chungnung berah Pathian

Page 20: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

20Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

ropui takin awm rawh se. Leichunga a lawm êm êm mihringtechungah rem thu lêng rawh se,”tih chuan awmzia a nei leh lêmhlei lo va. Juda puithiamte,lehkhaziaktute leh Heroda te angbawka Bethlehema Lal thar lopiang kan hmuh ve loh avâng a nithei ang em?

Bible-a kan hmuh anginHeroda chuan BethlehemahJuda-te lal lo piang chu Judaupate a\angin a hria a, mi fingtezui ve ta mai lo chuan, nausênchanchin chu dîl chhût takazâwta amah rawn hrilh leh tûrina chah a; mahse, mi fingte khakawng dangah an haw ta daih sia, a thinrim chuan Bethlehemkhua leh a vêla mipa naupangkum hnih chin a râwt ta buaihbuaih mai a nih kha.

Tin, Juda puithiam lehlehkhaziaktu, chiang takaPathian zâwlneite thusawi hrialeh ring, Bethlehemah ‘awptu’chu a pian tûr thu Heroda hrilhtuan nih kha. Kha tih laia thil makchu: Juda-te leh an hotute khaMessia beiseitu, zâwlneitethusawi âwiha, Messia nghâktuan ni a. Khawchhak mi fingten,“Khawiah nge Juda-te lal lo

piang chu, khawchhak lamah aarsi kan hmu a, amah chibai bûktûrin kan lo kal a ni,” an tihaHeroda hrilhfiahtute khânBethlehem an pan ve hauh lokha a ni. Khawchhak mi fingtekha chuan zâwlnei Mikan,“Nang, Bethlehem, Ephratha,Juda rama sâng tam tak zîngahtê hle mah la, i lak a\ang hianIsrael-ho rorêltu tûr chu kan tâna lo chhuak ang a, a lo chhuahnachu hmasâng ata chatuan thlengina ni,” (Mik 5:2) tih hi an hre velo. Chuvângin, Bethlehem panding lovin lal Heroda in an rawnpan a, an buai ta nuaih mai a nihkha. Mahse, Herodan Judapuipate a puna annin an lo hrehle mai si. Zâwlneite thusawiringa Messia nghâktuten apianna Bethlehem an pan lo tlatmai hi kan ngaihtuah ngai em?Vawiin thlengin Messia nghâkinkhawvêl ram buai ber lehrâlmuang lo berah an la chêngta reng a nih khu.

Pathian thuin Messia,Krista lo piang tûr a sawi, apianna hmun tûr lam hre sia, apianna pan duh lo tlat Judahruaitute kan dem viau mai thei;mahse, keini tûnlai Kristiante hi

Page 21: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

21Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

i inngaihtuah chiang ang u. Kristalo pian laia Heroda leh Judahotute ai khân kan \ha bîkchuang ang emaw chu! Krismaschungchâng thuah tu ma hrilhhriat kan ngai lo. A piannaBethlehem lah hlaah nên lam kansa kûr ngiai nguai a ni lâwm ni?Kum a lo thara inchhuang tûr kanawm em?

Krismas kan hman \hin hiKristiante tân chuan nun kansiam \hatna tûr leh Pathian lamkan hawi tharna tûra hunpawimawh ni âwm taka a lan laihian, tûn hma deuh khân mi zatêl fê hnên a\anga zawhnachhânna an tiha a lan dân chuanmipa, hmeichhia tleirâwlsuahsual bâwlte hian eng hunahnge thil sual tih an chîn \an, tihchhânna tam berah chuankrismas vuak vêt lai niin an sawitam ber. A dik thei viau âwm e.Kan krismas hman dân hi a huauhuau, hlimhlawp thil hi a tam bera ni a, kan inen chian deuh a \ûl.

Bethlehema nau piang vahmutute chuan krismas hmasaber zâna vân miten krismasthuchah leh thupui ber an rawnpuan, “Chungnung berahPathian ropui takin awm rawh

se, leilunga a lawm êm êmmihringte chungah rem thu lêngrawh se,” tih hi thupui berah annei a; nausên bulah anbawkkhup a, chibai an bûk a,an ro bâwmte an hawng a,thilpêk an hlan a, Pathianchawimawi leh fak chung zêlinan haw leh a, nausên a him nânan hriat bel sa kawng zawh mailovin kawng dangah an haw anih kha. Tûnlai Kristiante tân leiBethlehem, Israel rama zuk kalkher a ngai lo tih kan hria;amaherawhchu, thlarau lamBethlehem erawh chu kan thlenve ngei a ngai.

Bethlehem chu ‘Chhang in’tihna a ni a, chhang chu mihringchaw pui ber sawina a ni. Chutia nih chuan ‘Nunna a ni’ kan tithei bawk ang. Tin, lal ropuiDavida khua a ni bawk. Hei hianchawimawina, Pathian ropuipuanna a kâwk thei bawk âwme. Thlarau lam Bethlehemnausên, Isua piang va hmututenunah chuan vân mite hla ropui,“Chungnung berah Pathian ropuitakin awm rawh se, lei chunga alawm êm êm mihringte hnênahrem thu lêng rawh se,” tih chuan krismas hmang haw lamthâwm ri mawi a ni ngei ang.

Page 22: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

22Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Nikum 2015 krismas pawhkha kum dang ang bawkin hmuntinah ropui takin kan hmang a nihkha. Krismas leh kum tharlâwmin kan hlim hle a ni lâwmni? Kum 2016 kan chuang kaia, eng nge he kumah hian kanhmuh? Kum 2015 Decemberthla tâwp lama kan krismashman khân eng nge nghawng aneih le? Bethlehem kan thleng zolo em ni? Kum 2016 chanchinhi a va ngaihnawm lêm lo ve le!Kum 2015-ah kha chuanKêlkâng harhna chhima kal kantam a, kohhran pawh kan hlimhle hlawm a ni. Thlarau hnathawhavânga khaw chhe hnuaia Aizâwlkhawpui kawng dung bingbiletazawh chhuak pawh kan awmhial a nih kha, a ropui e. Mahse,kum 2015 krismas hmang zokan hâwna 2016 chanchin hi ilo ngaihtuah ve ngai em?

Zu kaihhnawiha \halai thitamzia te, kan vêngtu sipai policezu avânga za têl thihna te,cancer-a damlo kan tam dân êmêm te, HIV positive pun nasatziate, drugs hluar êm êm te,tualthah, mahni intihlum tam dânte, police record-a thu buai ziahluh pun dân leh BPL kan pung

thûr thûr mai te leh sawrkâr hmalâkna a enga mah tluangtlam theilo te, kan ram kawngpui motorkal \hat theih loh khawpa chhefai deuh vek mai te hi 2015 kankrismas hmangin Bethlehem kanthlen loh rah a ni thei mai lo maw?

A enga pawh chu ni se,kumin 2016 krismas-ah hi chuana hmangtu zawng zawnginBethlehem thleng ila, berâmputeleh khawchhak mi fingte angkhân kan krismas hmang zo hawlam chuan Pathian chawimawileh fak chungin kawng dang izawh hrâm tawh teh ang u.

Heroda leh Juda puithiamteleh lehkhaziaktuten krismasthâwm hre reng chunga nausênpianna khua Bethlehem an panduh loh avânga kha tih laia thihnarâpthlâk, kum sâng kal liamtawha thi Rakili ruhro \ap hawmhawm khawpa siamtu ang lehIsrael hnam, Pathian hnam thlanmeuh tlâk chhiat dân leh vawiinthlenga khawvêl sawrkârahmêlma ngah ber leh thlamuanglo ber ni ta reng mai te hre renginBethlehema nau piang vân mitenan rawn thlahna hla hi a taka alo thlen zêl nân i krismas ang u.

Page 23: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

23Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

HARHNA DIKSam 80:18; Johana 16: 12-14; I Johana 4:1

Pastor H.Lallianzârai/c. Sêrchhîp Pastor Bial

Mizorama Pathian Kohhranhote hian chung lam a\anginmalsâwmna kan dawng \hîn a, chu kan thil dawn \hin hlu tak chu‘harhna’ a ni. Mizoramah ringtu tlêm tê kan la awm lai 1906 a\angina khât tâwkin Thlarau Thianghlimin min tiharh thar leh \hîn a, a valâwmawm êm. He harhna hian ringtu a tipung a, kohhran hi hma asâwntîr a, kan Pastor leh Upaten Pathian Thlarau Thianghlimhnathawh chu \awng\aina nên an lo chhawm nung \hîn a, thlaraudang hnathawh lo tlazep tûr leh mihring thlarau, rilrua lo lang apiangtih duh nghâl mai \hîn te pawh thiam takin an lo vêng \hîn a, hruaituhmasate inpêkna leh huaisenna avângin tûn dinhmun hi kan thleng ani. Harhna dik chan hi malsâwmna a nih laiin, harna dik lo chantheih a ni a, chu chuan Thlarau Thianghlim a ti\iin a hnâwl \hîn a,fîmkhur a ngai êm êm a ni. Harhna dik chungchâng kan sawi uar a\ûl hle mai a, tûn \umah hian tlêm kan zir ho dâwn a ni.1. Harhna dik chu nun nguileh chau tiharhtu a ni: Harhnakan tih hi Sap \awngin ‘revival’an ti a, chu chu Latin \awng‘revivere’ tih a\anga an lâklehchhâwn a ni a, a awmzia chu“Nun ngui leh chau, thi lek lektennun thar an rawn neih leh” sawinaa ni. Chakna nei tawh lo rawnharh chhuak leh ang mai hianPathian Thlarau Thianghlimchuan ringtute a tichakin a tiharhleh \hîn a ni. Pathian lam hawilote nun a siam thar a,rawngbâwlnaah mi \angkai a

nihtîr leh \hîn. Sam phuahtuin“Kan kîrsan lo vang che, mintiharh la; tichuan, i hming kan lamdâwn nia” (Sam 80:18) a lo tihang hian, miin harhna dik a chanchuan Pathian lam hawiin an fakleh \hîn a ni. Harhna dik chuannun ngui leh chau tawhte a tiharhthar leh \hîn a, harhna dik lochuan vung viauva inhre chunginan thlarau nun a tichau tial tial a,a changtute nun chu a rei tial tiala, an phunchiar tial tial a, an chaklo tial tial \hîn a ni.

Page 24: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

24Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

2. Harhna dik chuan sual asimtîr: Sual sim hi harhna dikina ken tel \hin a ni a. Sual simchuang lo harhna chu harhna diklo a ni. Lal Isua leh BaptistuJohana ten rawngbâwlna an \anphat khân an thupui ken leh antlângaupui nghâl chu ‘Simna’ thua ni. “Sim rawh u, vânram chu ahnai tawh e” (Mt 3:2; 4:17) tiinmite an sual sim tûra zirtîrin ansâwm \hîn. He simna thu tho hiTirhkoh Petera pawhin a rawnaupui leh a, “In sualte thai bo anih theih nân sim ula, hawi kîrleh rawh u; chutichuan, Lalpahnên ata harh hunte a lo thlengthei ang” (Tirh 3:19) a ti a. Peterahian sualte thai bo a nih theih nânleh Lalpa hnên ata harhna dikdawng tûr chuan sim rawh u, ati a ni. Lalpa hnên a\anga harhnani lêm lo, thlarau nazawng a\angaharhna dawng tûr chuan sualsim a \ûlna a awm lo vang. Kanhlim lâm harhna hi chuan sualsimna a keng tel lo nge ni, kanlâm luih luih pawhin kan ram zîmtê leh kan khawtlângah hian sualhi a tam ngai rengin a tam mai a.Setana hian sual sim chuang lovathusawi te, kawng zawhahnehna puan te, lâmte hi chu aphal khawp mai, Isua aia politi-

cal party-in mi tam tak nunathuneihna a nei sâng zâwk rengmai pawh hian simna tel lo harhnakan chan fozia a tilang a ni. Kanharhna chan hian kan sualte minsimtîr sela, Isua Krista avânginkan nun danglam hi miten tlânpah pawhin an chhiar thei tûr ani. Sual haw lo leh Isua Kristaavânga nun danglam chuang loharhna hi chu harhna dik lo a niang. Thlarau Thianghlim zâra ansualte sima an nun hlui vui liama,Isua Krista tâna nung tawhzawk, harhna dik changtute mitam tak kan hmu mêk a, nang itel ve em?3. Harhna dik chuan IsuaKrista a chawimawi: IsuaKrista chawimawi hi harhna dikzia a ni. Kan kâin kanchawimawi ang a, a ropui nânkan taksa kan hlân ang a, kannun hian kan chawimawi tûr ani. Biak In chhûnga fak lehchawimawi \hîntute hian Biak Inpâwn lamah kan chawimawichhunzawm zêl tûr a ni a. Kanharhna dik chan hi kanchhûngten an chhawr \angkaihmasa ber ang a, kan chhûngtenmin âwih phawt rawh se. Kannun danglam hmu rawh se. Kanawm dânah harhna dik kan chan

Page 25: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

25Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

leh chan loh a chiang vek \hîn.Kan chhûngten min âwih hmachuan mi dangin min âwih dâwnlo a ni. Thlarau Thianghlim chuanLal Isua a chawimawi \hîn. “Anichuan kei mi chawimawi ang”(Jn 16:14) Lal Isuan a tih angkhân Thlarau Thianghlim zâraharhna dik changtute chuan LalIsua an chawimawi \hîn a ni.Isua ropuina atâna hnehnapuanga au vak vakte pawh hithil \ha a ni, hei aia \ha zâwkchu kan nuna kan awmna hmunapianga hnehna puan lehchawimawi hi a ni.4. Harhna dik chuan thutakah a hruai lût: Harhna dikchuan thutaka nung lo kha thutakIsua Kristaah a hruai lût \hîn.Isua duh zâwng chu an duhzâwng a lo ni a, a nuam chin leha huau huau leh a phawvuakahtâwp mai lovin, Isua Kristaavânga tawrh, hah, chân leh natan huam \hîn. Harhna dik chuanIsua Krista tâna ‘Mi hlangah’ asiam a, chûng mite chu thutakaawmte an lo ni \hîn. Thlarau diktak chang leh chang lo hriatnatûr chu thutakah hruai luhin anawm em tihah hian a ni. Lal Isuan“Nimahsela amah, Thlarau diktak chu, a lo thlen hun chuan

thutak zawng zawngah chuan ahruai lût ang che u” (Jn16:13) ati a, Isua leh a thute ni lêm lo, achhehvêl leh khawvêl thilbuaipuia, thupui bera neih tûr ani lo. Harhna dik chuan thutakaha hruai lût \hîn a ni.5. Harhna dik chuan ThlarauThianghlim a dah pawimawh:Harhna dik leh dik lo lan fiahnachu Thlarau Thianghlim apawimawhin a lal em tihah hianchîk \hin tûr a ni. |henkhat chuanThlarau Thianghlim hming lamchung rengin an dah pawimawhlêm lo. Thlarau Thianghlim aiina thilpêk an lâwmin an duh zâwkfo. Kan duh leh kan tuipui tamtak hi thlarau nazawng hian minpe thei vek mai. Thlarau thilpêkbuaipui rêng rêngin amahThlarau Thianghlim kan dahpâwnlâng daih thei. Thlarauthilpêka puh siin, ThlarauThianghlim tilungngai zâwngin aawm theih tlat bawk. Mihringthlarau duh zâwng leh a thiltihkha Thlarau Thianghlim duhzâwng leh tiha sawi mai ahlauhawm hle a ni. Harhna dikahchuan a thilpêk ni lovin, amahThlarau Thianghlim ngei kha alangsâr leh pawimawh berah a\ang \hîn. Thlarau Thianghlim leh

Page 26: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

26Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Thlarau nazawng hnathawh hikan chîk chuan kan hre thei ngeiang. Tirhkohvin fîmkhur tûrin tihian min chah kha, “Duh takteu, thlarau nazawng ring suh u;amaherawhchu, thlaraute chuPathian laka mi an ni nge ni lofiah rawh u” (I Jn 4:1) tiin. Hethu hi hre reng ila, harhna dikchuan Thlarau Thianghlim a dahpawimawhin a tilangsar ber \hîn.6. Harhna dik chuankohhranah a hruai khâwm:Bible-ah leh kohhran chanchinahpawh kan hmuh \hin ThlarauThianghlim hnathawh pawimawhtak mai chu, Isua Krista ringtutea hruai khâwm \hîn hi a ni.Harhna dik chuan Lal IsuaKrista taksa kohhranah mite ahruai khâwm tawh \hîn a, vawiinthlengin a hruai khâwm mêk zêla ni. A hruai khâwmna hmunkohhranah chuan thlarau lamchawhlui Lalpan a buatsaihsak\hîn a, ril\âm hlau lovin Lalbuhzêm ringin nun an hmang\hîn. Harhna dik chuan kohhrana tipumkhat a, Lal Isua a ropui\hîn a, harhna dik lo chuankohhranah khi a siam a,inhnialna leh inrem lohna chawkchhuakin, kohhranah in\hennahial a thlen \hîn.

7. Harhna dik chuan kohhranthurin a kalh ngai lo: Kankohhran thurin hi Bible zirtîrnalâk tawi a ni a, hemi kalh zâwnghian harhna dik a thleng ngai lo.Thlarau Thianghlim zâra harhnadik hi kan kohhranah hian Mizohnam tân Lalpan a rawn thlentîr\hîn a, kan thurin a kalh lo mai nilovin, a nemnghet zêl zâwk a ni.Kan thurin duh khawp lo lehtawng khawp lo harhna changchu rei an daih ngai meuh lo va,an zuih ral leh \hîn. Harhna lothlen pawha a kaihhruai dân tûrkan en vat tûr chu kan thurin hia ni. Rin dân, nun dân, zirtîrnadik leh dik lo te, him leh him lotekan tehna pui ber tûr a ni. Kanthurin kal pêlin harhna dik a chantheih loh va, kan thurin chhûngahhian harhna dik chu a inkhungvek zâwk a ni. Kan harhna chanhi Bible nên a inmil em tih hi zirchian a \ûl hle \hîn. Paula leh Silathusawite chu a dik leh dik lohhriat nân ni tin Beroia khuaa mitechuan “Pathian lehkhaah anzawng \hin” (Tirh 17:11) a ni.Anni ang hian harhna a lo thlenhian kan thurin leh Bible keu vatzêl ang u.8. Harhna dik chuan mihringnun a titlâwm: Harhna dik

Page 27: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

27Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chuan Isua nun a zirtîr \hîn. Nuntlâwm, hawihhâwm, zahawm lehmite rem \hîntu nun a siamsak a,mi dang tân hnawksak nih anhlauvin mi dangte tânamalsâwmna nih an tum hrâmhrâm zâwk \hîn a ni. Harhna diklo chuan mi a tichapovin, hre ber,rau ber, mite aia thlarau pâwl bîkleh hre fiah bîk niin an inhre \hîna. Anmahni an indahsâng ber a,mi dang thlarau chan an hmuhniam a, an chan anga chang loapiang chu an hmu rau lo zêl a,mite dai loh ram daiin an inhre\hîn. Châng sâng bera an indah\hin avângin mi thurâwn leh zilhan ngai thei lo va, an hmuh anghmu ve lovah an chhuah zêlbawk. Hetiang mite hi chu zirtîran har êm êm a, an nun ainhawng lo va, khalh ngîl theihan ni lo. Harhna dik lo changtutechuan Isua an sawi lâr lêm lo va,an nun leh rawngbâwlnaahanmahni an langsâr ber \hîn.Harhna dik changtute nun erawhchu a inhawng a, fuih leh zilh anngai pawimawh a, ThlarauThianghlim an ngaichângin an nunleh rawngbâwlnaah Isua Kristaa lâr ber \hîn a ni.9. Harhna dik chu thil makleh dangdaiah a innghat lo:

Mizoramah harhna a lo thlenapianga sawi rîk awm ve ziahchu thil mak leh dangdai lo thlenganga sawina hi a ni. Harhnadikah chuan Isua a lâr ber a, aniaia lâr zâwk a awm ngai lo. Isuahming hliah khawpa thil dang kanhriat lâr chuan inen lêt nghâl kanngai tih hriat tûr a ni. Thil makleh dangdai hrim hrim hi chuKristianna huang chhûngah kherlo pawh Hindu-ho zîngah pawha thleng nasa ve \hîn a. ThlarauThianghlim avânga thilmak lothleng a awm laiin, thlarau sualhian mihringte Isua hnên a\angamin hruai bo nân a hmang ve theibawk a ni. Harhna dik lo chuanthil mak tam tak a paw chhuaka, Isua hmêl a hliah \hîn. Vânmite leh lei miten thil mak ber, aaia mak awm leh tawh ngai lotûr kan sawi reng tûr chu“Pathian Fapa, Isua Krista, heleia mihringa lo changa, mi sualtetlan nâna kraws-a thia, phûmaawma, thihna hneha tho lehavâna lâwn leh ta” chanchin a ni.10. Harhna dik chuan mihringa tihmasâwn: Harhna dikchuan mihringte hma a sâwntîr\hîn a, tisa leh tlarauvah hma ansâwn \hîn. Tisa thil leh thlaraulam thil dah hran lutuka, pakhat

Page 28: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

28Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chawi sân viau a, pakhathlamchhiah viau hi ze dik a ni lo.Tisa takin kan thlarau mi ang a,thlarau takin kan tisa mi bawktûr a ni. Taksa chêtna leh hlimlâmna te hi harhna dik kan chantheih nân a \angkai a, chutih laiinkan thlen vâwrtâwp tûr ni lovintisa leh thlarauva kan \han lennatûra kawng hlu takte an ni. Kantum ber tûr chu Krista annaa\han len a ni tûr a ni. Hnathawkthei lo zâwnga thlarau chang intitlat te, ina an awm pawhachhûngte tâna \angkai mang rêngrêng lo zâwnga thlarau chan ahim lo, mahni tân leh chhûngkawtân pawha \angkai lo chu Pathiantân phei chuan a \angkai lolehzual ang. Rau riai mai, tisa lehthlarauva hmasâwn hlei thei loleh \hutna ngaia \hu reng an awmfo mai.Eng pawh ni se, harhnadik chuan rau riai lam ai chuanPathian leh kan mihringpuite tâna\angkai tûr leh keimahni pawhtisa leh thlarauvah hma minsâwntîr dâwn a ni.

Tlângkawmna: Harhna dikchan hi a hlu a, kohhranmamawh tak a ni, chutih laichuan harhna changtu ThlarauThianghlim zai ngai lova a chêterawh chuan harsatna thlentu ani fo. Bible-ah nula thianghlimsâwm mo neitu hmuakin an awma, mo neitu a lo thlen mai lohavângin an vaiin an lo muthlu tavek mai a, thâwk leh khatah moneitu a lo thlen thu an hre phutmai a, an vai chuan an harh vekmai; mahse, panga chauhvinkhâwnvârtui an keng a, pangadangin an keng lo. Nulakhâwnvârtui keng ve loho khâneng thu nge an dawn tâk le, “Tihtak meuhvin ka hrilh a che u, kahre lo che u a ni,” (Mt 25:12)tih kha an thu dawn a ni. Harhve tho chung hian harhna dik lochan palh a va hlauhawm êm,Isua hnên thleng lo zâwng hiankeimahniah a tâwp palh ang e.Harhna dik tak chang tûrinPathian Thlarau Thianghlim inkohhranhote hruai zêl rawh se.

TIHDIKNAKristian Tlângau October 2016 issue-a kum 2016 chhûnga

Kristian Tlângau copy la tam zual kohhran 20 kan târ lanah khânRamthar Vêng Kohhran chu tihhmaih palh a ni a, copies 273 lain13-na an ni a, tihsual palhah ngaihdam kan dîl e - Ed.

Page 29: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

29Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

KRISMAS CHUNGCHÂNGA ZAWHNATE- Rev. P.C. Lalropuia

St. Nicholas Church, KolkataKristianten kumpui lingleta tlumtea thlîr taka kan thlîr chu

Krismas hi a ni, ti ila kan sawi sual kher âwm lo ve. Hlim taka hmankan duh rualin lunglênna leh khawharnate chu he hun ropui hian arawn kai tho lawi a, kan nun hlimawm lai leh hlim lai nite chu Krismasnêna a inzawm tlat \hin vâng pawh a ni ang e. Krismas ropui takakan hman lai leh kawng chi hrang hrang a \ha leh \ha miah lo huamahe hun ropui hmang tûra kan inbuatsaih kum tin lai hian changkânnachuan min nangchîng ve zêl a; krismas kan hman dâna duhthusâmlo lai tam \hîn hle mah se, tute ngaih dân belh chian dâwl chiah lotethu leh hla hmang hian kan Kristian thurin beih a ni fo va. Chûngzîngah chuan he ni ropui tak Krismas leh a ken tel thil dangte hisawisêl duh an lo awm chho ve zêl bawk a. Kristian sakhaw hawêm êmtute thu leh hla internet leh lehkhabu lama chhiar tûr lo tamchho mêkah kan thurin leh thiltihte hi awmze nei lova innghat mai ani lo tih kan hriat nawn fo pawh a \ûl \hîn rêng a ni.

Tûn \umah hian Krismas lothleng tûr hmuahna ni pahfâwmin Krismas chungchângazawhna leh sawisêlna langsârzual deuhte kan en kual thuakthuak ang a, chipchiar taka sawierawh kan tum kher lo ang a.1. Krismas tih hi eng tihnange?: Krismas tih hi Old English‘Cristes maesse’ (Christ’s mass)a\anga lo kal a ni a, a awmziachu ‘Krista kût’ emaw ‘Kristaruai’ emaw tihna a ni ber ang chu.Ringtu hmasate hun lai a\angaIsua Krista pian lawmna tûra nian serh hran sawina a ni. Noel

tih hi Krismas-a nau pianglawmna hla anga hman châng aawm a, chutianga hrilhfiahnapawh a awm. French \awnga‘Noel’ hi Krismas hun (season)sawina a ni a, chumi chu OldFrench ‘nael’ a\anga hman a nia, chu chu Latin \awng ‘natalis’tih a\anga lo kal a ni leh a, aawmzia chu ‘piang, pianna’tihna a ni. Sawi fiahna dang\henkhat awm mah se, hei hi apawmnahawm hle. ‘MerryChrismas’ tih hi Spanish\awngin ‘Feliz Navidad’ tiin ansawi a, Boney M hovin anlârpui hle a nih hi.

Page 30: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

30Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

2. December ni 25-ah IsuaKrista a piang em? Krismashi ring lo mite hnên a\angalâk chhâwn mai em ni?: Kumzabi pathumna hun laia Rome-akhawsa theologian \angkai takmai Hippolytus (170-235 AD)chuan Isua Krista hi Decemberni 25-a piangin a chhût a. Hengaih dân hi John Chrysostompawhin a pawmpui bawk a. Tin,theologian, Cyril-a Jerusalemami chuan Rom ram chhiarpuirecord a zirna a\anga a chhûtinDecember ni 25 hi Isua pianniah a ngai bawk. RomanKristian thil hlui zir mi SextusJulius Africanus pawhin achhûtna a\angin 25th Decemberhi Isua pian niah a ngai. Ringtuhmasate leh kohhran pate zîngah25th December hi Isua Kristapian nia ngai nghet tlat an awm\euh a ni. Chutih rual chuan Biblehian Isua Krista pian ni tak hi asawi lo va, ngaih dân inang lopawh a awm thei âwm e.Sawisêltu \henkhatten Krismashi hnam dang sakhua (pathiantam tak awm ringho) tih dâna\anga lâk chhâwn niin an sawi\hîn a. Chutianga sawi tûrinRomho khân December ni 17-24 chhûng hi an Saturnalia kûta ni a, thil nung zawng zawngtepathian an biaka an lawm hun a

ni. Chumi hnuah EmperorAurelian-a khân saturnalia tâwptûk 25th December hi Ni pathianbiakna niah a puang bawk a. Tin,hetih hun lai hian Europe ramhrang hrangah ‘Yule’ kût anhmang \hîn a; German \awng a nia, a awmzia chu ‘vir’ emaw, ‘virlêt' tihna emaw a ni a. Thlasik nitawi ni ber a\anga ni rei lam panaa vir lêt lawmna hun an nei \hîn.

Sakhaw dangin chutiangkût an hman avânga Isua Kristakha piang thei lo tûr a ni chuanglo va, ring loten kût an hmanavânga Isua Krista pianglawmna he huna nei thei lo tûrkan ni bawk hek lo. |henkhatchuan Palestina thlasik laiinpâwnah awm ngaihna awm loleh Berâm vên pawh theih lohinan sawi a. Amaherawhchu,finfiahna nêna sawi theih chuhetih hun lai hian Temple-a hlantûr Berâm hmêlhem lote chuthlasik laiin phûlah an riahtîr \hîna, an vêng \hîn a ni. Eng pawh nise, Isua Krista hi mihringte tlantûrin a piang ngei a, chumilawmna kan hmanna ni chu 25th

December a ni.3. Eng tik kumah nge IsuaKrista a pian?: Bible-ah IsuaKrista pian kum hi târ lan a ni lova; amaherawhchu, chhût dân

Page 31: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

31Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

hrang hrangte thlîrin Isua hi BC6-4 inkâr chhûng vêla piangangin a ngaih theih a. Tin, chumihnua piang anga chhûtna pawha awm.4. Krismas hi eng tika hman\an nge?: Krismas lawmnahmasa ber chu 25th December,336 AD-ah EmperorConstantine-a lal laiin hman \ana ni a. Chumi hnu kum rei lo teahPope Julius I chuan 25th Decem-ber chu Krismas nia hman tûrina puang. Sawi tawh ang khianan hman hma leh an puan hmahauh pawhin 25th December hiIsua Krista pian niah ringtuhmasate khân an lo ngai rengtawh tih kan hmu thei ang.5. Krismas tih aia Xmas tiaziah hi Isua Krista sawi botumna a ni em?: Hun hmasalama hmangtute hman dân eninIsua Krista sawi bo tumna lama ni lo. Mizo \awnga Krista tiakan sawiin ‘K’ a ri hmasa ber\hîn a. Greek \awnga Krista tiasawiin ‘K’ anga lam rik chu ‘X’hi a ni a. Ringtu hmasate khânXmas tia an lo hmang pawh khaIsua sawi bo tumna lam a ni lovang. Kristian nih entîrna tûrinsangha lemte an lo hmang tawh\hîn a, hei pawh hi sangha higreek \awnga a hawrawp

(IKTHUS) kha a lam pum ansiam a, chu chu ‘Isua Krista,Pathian Fapa, Chhandamtu’tihna a ni.

Amaherawhchu, tûnlaikhawvêlah kawng hrang hranginIsua Krista hming ri lovaKrismas hman tumna a pungnasa ta hle a. Tute lungawi lohhlauh vâng te, khawvêl mi hrimhrim vângtein ‘Krismas’ tih aia‘Xmas’ tia hman erawh a \ha lohle ang. Kristian hmasate hunachiang keini huna chiang tawh loa awm thei ang, keini hunachiang kha a pawimawh zâwkngei ang.6. Krismas Putar (SantaClaus) neih hi a \ûl em?:Santa Claus (Krismas putar)ang chi ngaih dân hi hmânlaithuziakah pawh hmuh tûr a awmtawh \hîn a. Kristian sakhawchhûnga bul \antu chu kum zabi4-naa ringtu St.Nicholas, Myrakhuaa mi a ni. A nu leh painnaupang tê a nih laiin an thihsana. A nu leh pa hnên a\anga arochunte chu ama tâna hmanglovin mi retheite hnênah a semta vek a; amah pawh naupangtein puithiam ni tûrin a kal ta nghenghe a ni. A dam laiin mite tân athilphal a, a neih sumte a sem \hîna. A thih hnuah pawh a

Page 32: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

32Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

sabengtung ei tûrin naupangtenbuhpâwlte an pe \hîn. Titi lêngvêlah chûng naupangte chuNicholas-a hian thilpêk rawn pe\hinin an sawi nghe nghe a ni.

Eng pawh ni se, tûnlai atânpawh naupangte dâwta bumkher lo pawhin an hlimna tûrbuatsaihsak hi a hlu a, Krismasputar a ni emaw, eng pawh ni seKristiante hunpui beranaupangte hlimpui tûr thiltih hi a\ha êm êm a ni. Chutih rual chuanan ngaih dân hruai pêng leh diklo zirtîr lo tûra tih thiam erawh a\ûl hle ang.7. Advent Krismas leh Ad-vance Krismas danglamnaenge?: Advent Krismas hi Li-turgical Church an tih mai, Ro-man Catholic, Lutheran, Angli-can leh Methodist te hian anhmang \hîn. ‘Advent’ tih awmziachu ‘lo thleng chho mêk, lo awmtûr’ tihna a ni. Advent hi Krismashma Pathianni vawi li chhûnginan hmang \hîn a, Biak In leh avêl an chei \hîn. Thing hnahhringte an dah \hîn a, chu chuIsuan chatuan nunna min pêkentîr nân an hmang \hîn a. Batipathum chhiin bati hmasa berchuan ‘Beiseina’ a entîr a, a dangpahnihte erawh chu kohhraninanmahni duh dânin an entîr \hîn.

Advance Krismas kanhman tlânglâwn tak hi chukalphung êm êm a awm hranlo. Tih ngei ngei tûr thil a awmhran chuang lo va, a hun pawha hmangtute remchân dânah ainnghat a ni ber. Kohhranhmasa lama kan hmuh lêm loha ni a, \halaiten Krismas lothleng tûr hmuahna leh intihhlimnân an hmang ber a, thilpêk lehzai ho te leh item chi hranghrang hmangin programme ansiam \hîn.8. Krismas Nativity hi engnge?: Krismas Nativity an tihchu Krismas laia Biak In leh avêlah te leh kawtthlêra IsuaKrista piang lai lem te, a hun laithil târ lanna tûra lem hrang hranghmanga entîr hi a ni. Tûn hnuhian vêng leh khaw hranghrangahte kan hmu ta zêl a.Krismas nativity lo chhuahna ansawi dân chuan a siam hmasabertu chu St. Francis of Assisi ani a, kum 1223 khân a lo ti \antawh a ni. Israel ram tlawha azin hawin Isua Krista piannahmun lemte a siam ta a ni.Krismas Nativity hian Krismasboruakah mipui min chêntîr theia, a hlutna tam tak a awm theiang. Chutih rual chuan hlaphuahtute ang bawkin Bible-a

Page 33: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

33Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chuang ve chiah lo, mi mal chhuidawnna \henkhat belh a awm\hîn a, Bible-a chuang lêm longaih dân nghet tak min puttîrthei ve tho bawk.9. Khawchhak mi fingpathumte kha tute nge?:Khawchhak mi fing pathumtekha Bible-in an hming a sawi lohavângin hriat theih a ni tawh lova. Bible-ah khawchhak tih ainziah avângin mahni awmna rama\anga khawchhak lam mitthla aawl hle. Israel ram a\angakhawchhak a nih dâwn chuan mifingte hi Persia (tûnlaia Iran) rama\anga lo kal an nih hmêl a, chutia nih chuan km 800-900 vêl zinkawng an zawh tihna a ni ang.

Khawchhak mi fingte khân(a) Pathian thu an chhiar a, anâwih tih a hriat theih. (b) Isua anzawng, (c) Isua an hmu a,engtianga hlu nge a nih an hria,(d) inngaitlâwmin chibai an bûk,an neih thil hlu an hlân, (e)mihringthu aiin Pathian an dahpawimawh. Mi fing an ni tak zet.10. Mi fingte thilpêk kha engnge a awmzia?: Mi fingpathumte khân Isua Krista lopiang chibai bûkna tûrinrangkachak, beraw leh murra anpe a, chûngte chuan awmzia nei

ngei tûrin a ngaih theih a.Rangkachak hi nausên Isuamamawh leina tûr leh tlân bonaasênso tûr lam ai mahin hetih hunlaia ngaih dânah chuan lalna lehchungnunna entîrna a ni. Berawchu temple-a hâl rimtui \hin a nia, thianghlimna leh dikna a kâwkthei ang. Isua Krista nau lo pianghi mi dangte thianghlimna tûr,rimtuina tûra hâl ral/hlan a ni tiha entîr a. Murra hi beraw angdeuha hman ruang chulh rimtuinaatâna hman \hin a ni a, chu diknaleh thianghlimna Lal chu nasataka tawrhtîr tûr a entîr thei ang.Tlipna: Sawi tûr tam tak a awmthei ang a, kan sawi sêng lo vang.Hêng kan sawi tâk pawh hiBible-a chuang lêm lote leh zirnaa\anga thu keuhte a nih hlawmavângin mi thiamte ngaih dân rualloh châng pawh a awm \hîn.Chûngte chuan rinna kawngahharsatna a siamna tûr pawh aawm chuang lo va. Isua Krista,khawvêl chhandam tûramihringa lo chang kha, amihrinna târ langtu a nih maibâkah thilpêk hlu ber a nihmiau avângin Krismas hi apawimawh reng dâwn a,khawvêl finna hmanga sawi botheih a ni hek lo.

Page 34: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

34Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

ZAWH TÛR KAWNG CHHÛT NGUN- B. Lalthangliana

Chhînga Vêng

He thu hi Hagaia chuan châng thum lek chhûngah vawi hnih laisawi nawnin, “In kawngte chu chhût ngun rawh u,” a lo ti a (Hag1:6-8), a ngai pawimawh hle mai. Hagaia hun lai leh a sawi chhantetâr lang lovin, kan ni tin nun leh khawsak phungah a pawimawhnaleh kan hman nghâl mai theih tûr zâwngin i lo sawi teh ang.

1. Mi mal kawng zawh tûr chhut ngun: Kan lo puitlin dâwn,kum 16-18 vêlah hian kan kawng zawh tûr hriat thiam leh thlanthiam hi a awlai lo hle a. Mahse, kan rilru insiam lai leh ngaihtuahnatea vah kual nasat lai a ni si a, hun leh nun hman \hat a \ûl lai tak a nibawk. Kan hun lo kal zêl tûrah hmasâwnna nei tûr leh changkângve deuh tûr chuan ‘Zirna’ hi a pawimawh êm êm a. Rilru lehngaihtuahna a changkân loh chuan nun a changkâng thei lo.Changkânna leh hmasâwnna tak tak chu rilru lamah a ni a, chu chukan neih hmasak a \ûl a ni. Chuvângin, tum fel tak neih a pawimawhêm êm mai.

Thufing chuan, “Mi tum neilo chu dîla hnahthel ro tla angmai a ni a, tum nei erawh chutuifinriata lawngpui kal ang a ni,”a lo ti a. Dîla hnahthel ro tla chuthli tlehna lam apiangah a virkawi mai mai a, thlen chin neithei pawh a ni lo. Tuifinriatalawngpui kal erawh chu a zau êmavângin râl a\angin a kal tih pawha hriat loh a, a ding emaw tih tûra ni. Mahse, zawi zawia a kaltho avângin a tum ram chu athleng tho \hîn.

Tum fel tak nei chu chutiangbawk chu a ni \hîn a. Thinghnahte hi a \hang reng a, a \hanlai tu nge hmu thei? Pangpârtepawh zawi zawia \hangin a pâr\hîn, tu nge a \hang lai hmu?Mihring hmasâwn dân pawh hilangsâr taka hmuh theih chu atam lo. Mahse, tum fel tak neiakal chuan zawi zawiinhlawhtlinna a chuangkai \hîn.Chuvângin, tum fel tak neia hunleh nun kan hman hi a pawimawhêm êm a ni.

Page 35: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

35Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

2. Chhûngkaw kawng zawhtûr chhût ngun: Chhûngkaw tinhian mahni tâwkin ei zawnna tûrkan dap \heuh a, chutah chuan‘Pa’ hi kan pawimawh hle.Chhûngkaw ei zawn nânsumdâwn te, huan siam te, ranvulh te, sawrkâr hna te, a engber nge kan thlan dâwn? |habîk leh \ha lo bîk a awm lo va,taima taka kan thawh chuanhlawhtlinna a awm vek a, a \havek bawk. Hlawhtling tûr erawhchuan kan rilru leh ngaihtuahnainhma a sâwn hmasak a \ûl a ni.

Kan sawi tâk ‘Mi malkawng zawh tûr’ leh‘Chhûngkaw kawng zawh tûr’-ah te khân tisa khawvêl thilte hithlaraua chant îr thiam apawimawh hle a. Engkim hiPathian thuneihna leh uapnahnuaia mi vek a ni a, khawvêlhausakna kalsana thlaraua nuntum ngawt tûr pawh a ni lo.Kristiante hi rethei ngawt tûr kanni lo va. Kan ni tin nun lehhnathawhnaah Krista a tel zêl tûra ni zâwk a, a lal bawk tûr a ni.

3. Mizo Kristiante kawngzawh hi kan chhût ngun apawimawh: Hemi kawngah hianthil tam tak sawi tûr a awm a,

kan ngaih pawimawh pawh ainang lo thei hle âwm e. Tûn\umah chuan kawng khat chauhi lo sawi teh ang.

Kristian kan nihna ngawtpawh kum 120 chuang lai a loni ta a. Tûna kan hman mêkKristian Hla Bu 18th Edition2004, vawi 15 lai chhut nawntawhah hian hla 600 a awm a,lehlin ni lo, siam pawh ni lo, Mizoirâwm chhuak hla 140 vêl a tela, chûng zîngah chuan vânramngaih hla 38 vêl a tel a. KristianHla Thar Bu chhut 10-na, 2007-ah hian hla 440 a awm a, chûngzîngah chuan ‘Chatuan ramngaih hla’ 145 a tel a, hêng zîngahla 118 chu Mizo irâwm chhuakhlate a ni hlawm.

Kan hla phuahtute hiankhawvêl hi lungngaihna, rûmna,mittui tlâkna, \ahna ram niin ansawi a. Lianvêla (1886-1952)chuan, “Ral tawh mai se leininawm hi” a ti thlâwt a. Hleia(Rianghleia 1878-1954) pheichuan, “Aw ram hlun ka ramropui, A ngaiin ka riang lua e,” ati vawng vawng a. Rev.Lianruma (1898-1980) chuManipur ram Suangsang khuaaa awm laiin an lalin a hnawt

Page 36: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

36Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chhuak a, tlai ni tlâk dâwn ruaiahtheipalingkawh bul thlâr bêlin, nitla tûr chu a thlîr a, ril\âm leh tuihâl pawh hre chang lovin:

Ni tla ngai lo Zionkhawpui,

Ngaiin ka rûm, ka \apchhûn ni tinin

a ti ngawih ngawih mai nia.Vânram te hi a’n sawi ril thiamlailêng khawp a. “Chung van rialrûmna piah Lalpa chênnaramah” tiin. Sawi tûr a tam, helam hi chu duh tâwk rih mai ila.

Hêng vânram ngaih hla te hia \ha a, a thlûk a mawi a, Mizorilrem zâwng a ni a, kan tuipuinasa hlawm a, a phuahtute anfakawm êm êm a, a chul thei lova, a hlui thei hek lo, hnam ro atling. Mahse, hêng hlate hian kaninawi lunglêng lutuk a, kan zuauphah a, kan tuarchhel loh phaha ni em? Kan Kristianna chenhian kan chhangchhiat phah a nithei ang em? Kan kawng zawhhi i chhût ngun deuh teh ang u.

Kan Kristian Hla Bu, hla600 chuannaah khân Mizo irâwmchhuak hla 140 a tel thu kan sawitawh a, khâng zîngah khân

Kristian nun lam hawi hla 10emaw chauh a awm a. Hla TharBu, hla 440 awmnaah pawhkhân Mizo irâwm chhuak 145zîngah Kristian nun lam hawipakhat mah a tel lo nia!

Tûn hma deuh a\ang khânhla thar a chhuak nual a, krismashla phei chu a \hahnem deuh a.Mahse, kan hriat ve phâktâwkah chuan ngaihtuahna thar(new thought or new idea)emawa phuah leh sawi chhuahdân thar (new interpretation)emawa phuah sawi tûr a tlêmhle. Hla \henkhat chu a awmzeuh zeuh a, chûng zînga pahnihchauh târ lang ila.

C. Lalzârmawia phuah hi a\ha khawp mai:

Hriat chian lehzual che hika va duh êm!

I hmangaihna lehkhawngaihna te hi;

Hre chiang ila nang kabosan tawh lo’ng che,

Hriat chian lehzual che hika va duh êm!

a ti a; a thlûk a mawi chang a nilo, a thu ken hi a tak a, a ropuibawk a, hmasâwnna duhawmtak a ni.

Page 37: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

37Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Lalruali (1924-2001)-inFebruary 1, 1965-a a phuah hlamawlh hi rahbi pawimawh niinka hre \hîn:

Hneh theih loh nun ka nei,Lal Isua min pêk kha;Hmangaihna nun

thianghlim,Hneh zêl tûr nunna chu

ti meuhin tleirâwl a\anga ruh ngêtnatna tuar, a hnua lung natnain atlâk buak leh, zak dona hmangchauha kal \hîn huaisenna nuntak hi a va ropui êm! A hla hi apaukhauh a, a rum \ha êl âwl hle.

Kan mi mal nun kawng te,kan chhûngkaw nun kawng lehkan Kristian nun kawngte hi ichhût ngun ang u. A hlimawm leha nuam zâwnga naupang tuichêng hlim leh a lunglêng lehvânram ngaia kum 100 emawdâwn lai kan inawih hnu hian, nunnghet leh tlo, khawvêl thilin asawi nghîn mai mai loh, apachang leh a tuarchhel zâwng,Setana do thei leh do ngam chianun kahpathîr nei tûrin kankawngte i chhût ngun ang u.

MISSIONARY TRAINING COLLEGE HRIATTÎRNA

Missionary Training College (MTC)-ah Bachelor ofMissiology (B.Miss) zir duh tân dîl theih a ni leh ta. Dîlnaform leh prospectus hi ̀ 50-in office hun chhûngin MTC office,Mission Vêngthlang a\angin lâk chhuah theih a ni e.

Dil thei chin : Cl - XII pass chinDil theih hun chhûng : 1st Oct. – 31st Jan. 2017Written test : March 1, 2017Interview : March 3, 2017

Sd/-(REV. DR. K. LALRINKIMA)

PrincipalMissionary Training College

Page 38: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

38Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

COUNCIL FOR WORLD MISSION (CWM)GENERAL ASSEMBLY

Rev. V.L. Luaia HranlehSr. Administrative Secretary, PCI

Council for World Mission (CWM) General Assembly, 2016chu Jeju thliarkâr, South Koreaah ni 17 - 24 June 2016 chhûngkhân hlawhtling taka neih a ni a. Thupui chu “Healing: Hope inaction” (Damna: Beiseina tihhlawhtlinna hmangin) tih a ni a,Presbyterian Church of Korea (PCK)-in an thleng a ni. He hunhmang ve thei tûra Pathian khawngaihna ropui tak ka chang hiropui ka tiin ka lâwm êm êm a ni.CWM chu eng nge ni: CWMtih hming hi chu kohhranhotenkan hre lâr tawh fu mai thei a.Tin, CWM hnuaia kanmissionary-te khawvêl ramhrang hranga awm, kan\awng\aisak fo \hin avâng te, tûnhma deuhvin \anpuina sum engemaw zât te kan lo dawn tawh\hin avângte pawhin a hmingringawtah chuan kan mikhuallutuk âwm lo ve.

Council for World Missionchu khawvêl ram hrang hrangaProtestant kohhran lian tak takte, Chanchin |ha hrilna kawngaan thawh hona pâwl hming a nia. A hmun pui London-a awm\hîn chu kum 2012 a\anginSingapore-ah sawn a ni.Khawvêl ram hrang hrangahhian member kohhran 36awmin, chûng chu ram bial(region) 6-a \hen a ni a, chûng

region hming leh memberkohhran awm zât chu hetiang hia ni:Europe - 5, Pacific - 9, SouthAsia - 4, Africa - 9, East Asia -6, Caribbean - 3.

Keini hi South Asia region-a awm kan ni a, memberkohhran pali awmte chu: Churchof South India, Church of NorthIndia, Presbyterian Church ofIndia, Church of Bangladesh tekan ni.

CWM hnuaiah hianrawngbâwlna pêng tam tak aawm a. Chûngte chuanprogramme chi hrang hrang,khawvêl ram hrang hrangah annei deuh reng a. GeneralAssembly tak erawh hi chu kumthum dan zêlah a kum linaa neih\hin a ni. Mission hna te, zirlaischolarship pêk te, kohhran leh

Page 39: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

39Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

ram hmasâwnna lama \anpuite hia rawngbâwlna ki pawimawhtak zînga mi a ni. CWM hnuaiamissionary tam ber chu PCIa\anga kal, Mizoram Synod mileh sa an ni nghe nghe.Pre-Assembly meeting:Khawvêl ram hrang hrangamember kohhran, ram \hen bial(region) 6-te chu region hnih zêlinkawpin CWM GeneralAssembly lo thleng tûr ur lâwknân Pre-Assembly meeting kannei \heuh hlawm a. Keini, Southleh East Asia region inkawppawhin March thla khânBangkok-ah meeting kan hannei ve a. General Assembly-a kaltûrte lo inhmêlhriat lâwkna leh akalhmang tûr inhrilhfiahna hunatân hman a ni deuh ber.Jeju lamtluang: Jeju thliarkârchanchin leh a hmingthannate kalo hre ngai lo hle mai a. Kan\halai lamte erawh chuan an lohre hle hlawm chu niin. Kan kaltûr thu hriate pawhin “E he…!”an ti deuh zêl mai a. Google lama\ang tein ka han bih chiang vedeuh va, Jeju thliarkâr chuan minhîpin kal ka châk ta hle a. IndiraGandhi International Airport,Delhi a\angin dârkâr sarih zetkan thlawh hnuah Shanghai \umhmun nuam takah kan \um ta

vâng mai a. Hetah hian flightdelay avângin dârkâr li zet kanchâwl nghe nghe a. Chuta \angchuan thlawhna bawkin Jejuthliarkâr chu dârkâr khat vêllekah kan thleng thei ta.Volunteer fel tak takin kan hmingngei ziaka târin Jeju \um hmunahmin lo hmuak a, motorchangkâng leh nuam tak hmangakan thlenna tûr hotel changkâng,nuam leh ropui tak, Lotte Hotelmin hruai thleng ta mai chu a vanuamin a va han thlamuanthlâktehlul êm! Thlawhna lian takhmanga dârkâr sarih vêl zet vânboruak sâng taka kan thlawhchhûng khân dârkâr hnih leh achanve vêl muthilh nân ka hmangtih loh chu Thu leh Hla magazineleh Lêngzêm (May & June issue)chhiar nân ka hmang a, khawhara hnêmin kalkawng tumtawi nâna tha hle.

Chu hotel nuam lehchangkâng tak khual chhâwnnahmun (reception counter) kanthleng fel chiah chu palai thlenghmasa zînga mi, nikum 2015-aPC Wales General Assemblynang tûr tâwka Goodwill visitneia kan zu tlawh \uma min lohruai kual vêltu Welsh nu Nan-i(Rev. Nan Powel Davies) chuanmin lo hmu hmasa ber a, rin lohtaka min hmu thut chu a lâwm

Page 40: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

40Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

thiam bawka min rawn kuahchung chung mai a, mikhual vetho mah ni se a thlamuanthlâkkhawp mai. Tin, March thlaaBangkoka Pre-Assemblymeeting-ah khan East Asia lamaram hrang hranga mite nên kanlo inhmêlhriat nual tawh a.Chûngte chu social mediahmanga inbe pawp rengin Jeju-a inhmuh leh nghâkhlel takte kaninhmu leh hlawm chu a hlimawmve khawp mai. Mi tinin \hat lehhawihhâwm kan chhuah tlângbawk a, kan thlenna hmun leh aenkawl vêltuten an zir bawk nêna boruak hi a zângkhai êm êmvek mai a ni.General Assembly chu: HeGeneral Assembly-ah hianmember kohhran pakhat a\anginpalai 4 (voting member) zel tirhtheih a ni a. Chûng zîngah chuanHmeichhia leh |halai aiawhpakhat ve ve tel nghâl tûr a ni.Chutiang chuan keiniPresbyterian Church of Indiaaiawh pawh 4 kan ni a. Tin, PCIa\angin hruaitu pawimawh, anmawhphurhna avânga kal vepathum an awm bawk a. Chûngzîngah chuan Rev. LalramlianaPachuau, kan Sr. ExecutiveSecretary chu NominationCommittee Member a nihnaangin a tel ve bawk. A pum

puiah chuan vote nei palai 132,vote nei lo palai 35, ResourcePerson leh khual pawimawh 18leh a \ûl apiang min buaipuitu(ram hrang hrang a\anga thlanchhuah steward) 15 nên kan vaichuan 200 zet kan tling a ni.Hêng bâkah hian a thlengtukohhran hruaitute leh anthawktu eng emaw zâtin minawmchilh deuh reng bawk.Hun hman dân tlângpui:General Assembly \an hma nihnih chhûng hi Youth Assemblyatân hman \hin a ni a, chu chuGeneral Assembly programme-in a zui nghâl \hîn a. Tûn \umahpawh hian ram leh kohhranhrang hrang a\anga \halai aiawhpalaite kha tlêma kal hma hretin\halai pualin hun hlimawm tak anlo hmang ho hmasa a ni.

Kan thlen tûk Inrinni chunilengin Jeju thliarkâra hmunpawimawh leh nuam laite tlawhinthlîr vêl ni (sight-seeing) kanhmang a. A tûk Pathianniahgroup hrang hranga in\heninBiak In 15 vêlah insem darhinchawhma kan inkhâwm a. Kaninkhawmna kohhranah \heuhlunch kan ei nghâl vek bawk a.Tlai dâr thumah GeneralAssembly hawnna inkhâwm(Inaugural service) chu ropui

Page 41: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

41Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

takin Seongahn Jeju KohhranBiak Inah kan nei ta a ni. A bâkprogramme dang zawng erawhchu kan thlenna, Lotte Hotel-ahvek neih a ni.

General Assembly mah nise, rorêl boruak rit a awm ve lêmlo va. Devotion-a thusawi lehkan thupui huam chhûnga thupui\hen hrang hrang te, mi thiam taktakte kaihhruaia zir ho \hin chua hlâwm lian deuh ber a ni maia. Kan hun hmanna hall puiberah hian dawhkân 35 zet,number pêk thlap veka dah a nia. Chumi kîl ho tûr chuan a ram\hen leh kohhran inpawlh mawitâwk tûra group siamin kanhming ziaka dah thlap vek a nia. Devotion-a thu ngaihthlâk lehthupui kan zir ho te hi dawhkânkhat kîl ho zâwng khân mahnidawhkân \heuhvah sawi hona(table discussion) neih phawthnuah Working Group (Table 2zêl inkawp)-a sawi ho leh a ni\hîn bawk. Korean Cultural Nitemai bâkah keini khawvêl ramhrang hrang a\anga hnam tinrêngpalai kal khâwmhoten InterCultural Nite hmanga mahnihnam incheina \heuhva inthuamaprogramme kan hmang ho tekhân boruak a tinuamin atizângkhai hle bawk.

Inthlanna: General Assembly-a programme pawimawh takpakhat chu inthlan hi a ni.Nomination Committeemember-te kaihhruainaa neih ani a. Nomination Committeemember tlêm tê zînga PCIaiawha kan Mizoram Synodhotupa Pu Rama a \hu ve vuahmai chuan thla a timuangin achhuanawm hle. Moderator lehTreasurer te hi palaiten secretballot-a thlan a ni a. Moderatoratâna candidate pathum zîngahPCI nominate, Rev. D.C. HaiaDarnei (Biateram Synod) a telve avângin kan thiam ang angin\an kan la ve a. Pathian zârahPu Haia chu kum 2016 - 2020thlenga Moderator atân thlan tlina ni ta hlauh mai a. Khawvêlhuap hetiang pâwl ropui takaModerator han nih chu PCI maibâkah zohnahthlâk pum pui tânpawh thil hlu leh chhuanawm taka ni ve hrim hrim a ni.Report tawi leh a rah chhuah:Region hrang hrang a\angakohhran tinten mission lama kanrawngbâwlna report tawi minutehnih \heuh kan sawi a. PCIchanchin leh dinhmun tlângpuitepower point hmanga report-in,Synod hrang hrangte missionarytirh chhuah belh khâwm hansawite chu a nuamin ropui an ti

Page 42: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

42Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

hle mai a. Chûng zînga thawhhlâwk ber, Mizoram Synodrawngbâwlna zînga tlâwm tak,Buhfai\hâm leh ThingfâkMissionary hmanga sum kantuak dân te, chhûngkaw tin kan\an ho dân te leh chumi sum tlingkhâwm hmanga rawngbâwlnaropui tak kan nei theite chu videongeia târ langin thiam ang tâwkinkan sawi uar ve bawk a, chuchuan palai tam tak thinlung akhawih a, chibai pawh ka dawngnasa ve hle a ni. Chibai liamsatliah mai lova la fuh zual anawm nghâl a. UnitingPresbyterian Churches inSouthern Africa (UPCSA)-aGeneral Secretary, Rev. LungileMpetsheni chuan, “Ka unaupa”tia min vuanin ka bulah a tâp tachawt reng mai a. “MizoramSynod rawngbâwl dân hi hriatmai kan duh tâwk lo, a hmunarawn hmuha zir kan duh a ni, akawng min zawnpui rawh,” tihchu a thupui ber a ni ta mai a.Chutiang kawng zawn chu kaphûr zâwng tak a lo ni bawk a,kan Mizoram Synod hruaitutehnênah ka thlen thuai a. Chuta\ang chuan kan hotute biakpawh dân tûr ka hrilh hnuahdirect-in an dâwr chho ta zêl a.Chumi rah chhuah kal zêlahchuan UPCSA (Africa chhim

tâwp) a\ang hian MizoramSynod rawn tlawha kanrawngbâwlna te rawn zir tûrinkumin 2016 November thlatâwp lam hian lo kal tûrinprogramme an siam ta nghenghe a ni.A thlengtute an fakawm: Athlengtu Presbyterian Church ofKorea (PCK) hian an thlenghneh hle mai a, a hmunhmain azir bawk nên engkim a felfai \hahmai. Rin leh beisei aia \ha leh felhlîr mai chuan mit leh rilru atihahdam khawp mai. Kanthlenna hotel hi a ropuiin a nuama, a changkângin a changtlung a,a hmingthang hle bawk a.Korean film tam takah pawhlang \hîn leh tam tak phei chu anchanna hmun pui ber pawh a ninghe nghe. Ram hrang hranga\anga \halai rual fuan khâwm tekhân zan lam hun thâwla tui chênho kha an thlâkhlelh ber pakhata ni âwm e.Thliarkâr lungkuai Jeju chu:Jeju thliarkâr chanchin hrim hrimpawh hi sawi thui deuh achâkawm hle. Japan awp behna(Japan military colonialism)hnuaia rethei taka awm \hîn, tâlchhuak tûra an beih dânngaihnawm leh an tuarnarâpthlâk tak te chu an thinlungah

Page 43: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

43Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

a la châm reng a. Chûng hriatrengna tûra an siam Peace parkchhûng Museum-a an thil entîrte chuan rilru a khawih a,thinlungah a châm reng mai.Vawiina thliarkâr mawi lehnuam, an ram economy pawhchawikâng khawpa khawvêlram hrang hrang a\angakhualzinte hîp lûttu lo ni tabuatsaih nân khian nunna hlu tamtak an lo hlân a, tuarna râpthlâktak tak hmanga an din chhuah alo ni reng mai. Jeju \um hmun(airport) siamna tûr lei an laih laite khian a hun laia phûm \hatpawh hlawh lo mi tam tak ruhrohai chhuah a ni asin. An hun kaltawh hre rengin a mi chêngtekhian remna leh muanna an ngaithupui hle mai a. America lehKorea sawrkârin lawng sipaihmunpui (Naval base) atâna anbuatsaih mêkte pawh duh lovinan dodâl ve mêk bawk. Tin,North Korea nên inpawh takaan inrem leh hun hi mi tinin annghâkhlel a ni.CWM programme-ah zohnahthlâkte: He inkhâwmpuiah hianzohnahthlâk inkâwm hlim thamkan awm ve tlat mai. Keini PCIa\anga kal te, CWM hnuaia PCImissionary te zînga pakhat, Rev.Z. John Malsâwma Colney,Wales ram a\anga lo kal leh

Myanmar lam palai \henkhattenên Mizo \awng ngeia inkâwmhlim tham mi pariat kan awm a,Jeju thliarkâra mahni \awng maini lo, kan hnam incheina thuamfamkima inthuam thei hei zât haninhmuh khâwm chu nuamdanglam ve tak a ni.

Kan hâwn lamin Shanghai\um hmunah duh aia rei kanchâwl a. Delhi pana kan thlawhchhuah lehna tûr a remchân lohthut avânga flight cancel te chua hun laiin hrehawm hle mah se,Shanghai khawpui hotel nuamtaka kan riah theihna hunremchâng a lo ni ta zêl a. A tûkzînga kan chhuah leh dâwninShanghai \um hmuna thlawhnachhûnga \hut fel hnuah ruahpuivânâwn a sûr tluk tluk mai a.Flight cancel leh mai hlauthâwngtaka dârkâr li zet kan \hut hnuaNew Delhi pana thlâwk chhuaktûr kan che \an ta mai chulâwmin kut kan bêng dar dar ani. New Delhi a\ang chuan Indiaram a\anga kal dangte nên kanin\hen darh ta hlawm a. Harsatnatam tak awm thei kârah Pathianhruaina ropui tak dawnginCWM inkhâwmpui chu hmangzovin him takin mahni hmun kanthleng thei \heuhva a lâwmawmhle a ni. Min hruaitu Lalpa ropuiber rawh se.

Page 44: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

44Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

UPA NGÛRKHAMATHAKTHÎNG VÊNG

Upa Ngûrkhama (85), PuThangliana leh Pi Chawngi tefapa hi September ni 16, 1930khân Mauzâmah a lo piang a. Ni27.1.1957 khân Hauzîki nên aninnei a, fa paruk an nei. Kum1998-ah a nupui hian a thihsanavângin ni 8.7.2008-ahVânlalchhûngi nên an innei leh.

Kum 1970-ah Tual Upa atânthlan a ni a, kum 1972-ah Upaatân thlan a ni leh a. Kum 1973khân Chhimphei PresbyteryInkhâwmpuiin Thakthîng VêngKohhran Upa atân a nemngheta. Kohhranah Chairman,Secretary, Treasurer, SS Supdt.,Ramthar Chairman leh chanvohrang hrang a chelh tawh.

Bial Chairman leh Secretarya ni tawh a, committee hranghrangah a tel tawh. PresbyteryStanding Committee, Pastoralleh Nomination-ah te a awmtawh a. Synod Ramthar BoardCommittee-ah a tel tawh bawk.

Ramthar rawngbâwlna ngaipawimawh tak a ni a, Diptinibast,Karimganj leh Chachar-ahMissionary-in a thawk tawhbawk. Aizâwl TheologicalCollege-ah Hindi Teacher hna apension thlengin a thawk. KristianTlângau leh Ramthar chanchinbuagent-ah kum 30 chuang \angin,a thih ni thlengin agent a ni a, agent\ang rei chawimawina a dawngve ve tawh a ni.

March 2015-ah a pumpuicancer hmuh chhuah a ni a, \hataka zai a ni a, \ha hlen tûra beiseia nih laiin March 4, 2016 khânLalpa hnênah min kalsan ta a ni.A tûkah amah thlahna hun inlamah Bialtu Pastor F. Lalrin-nungan a hmang a, Biak InahUpa Chhâwnvunga, AizâwlChhim Presbytery Moderator-in a vui leh a. Kohhran zaipâwl,Minister leh Upate leh kohhranmipui \hahnem takin ui takin kanthlah liam ta a ni.

- Upa L.P. LalrinmawiaThakthîng Vêng Koh. Ziaktu

Page 45: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

45Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

UPA ZALÂWMAAIBÂWK

Upa Zalâwma (81), PuHuallianthanga (L) leh PiKâphleii (L) te fapa hi kum 1935khân Arte khuaah a lo piang a,Challiani nên an innei a, fa pahnihan nei.

Kum 1987 khân Chhim-thlang Presbytery InkhâwmpuiinArte Kohhran Upa atân anemnghet a. Kohhranah chanvohrang hrang a chelh tawh a,khawtlâng rawngbâwlna lamahpawh a inhmang hle.

Kum 1995 khân Aibâwkaha lo pêm a. Kohhranah rawng-bâwltu rinawm tak a ni a. A bîktakin Ramthar rawngbâwlnaah atui hle. A dam phawt chuan Bialleh Presbytery Inkhâwmpui a\hulh ngai lo.

Pa hrisêl tak a ni a, damlokan peih mi tak a ni bawk. A kuma lo upat tâk hnu hian abawrhsâwm ve \an a. Pum nâ

leh thâwk lam fel lo avângindamdawi inah enkawl a ni a.|ha chhuak leh mai tûra beiseia nih laiin 14.3.2016 khân Lalpahnênah min kalsan ta a ni. Atûkah Bialtu Pastor H.Lalawmpuian a vui a,kohhranhoten ui takin kan thlahliam ta a ni.

- Upa H. VânlalrualaAibâwk Kohhran Ziaktu

UPA C. RUALHLEIAREPUBLIC VÊNG

Upa C. Rualhleia (86), PuRokhama Chhangte Dârchhunleh Pi Zachhîngpuii Hnamte tefapa hi ni 15.4.1930 khânTachhîp khuaah a lo piang a,Chalzâwni nên ni 1.3.1957 khânan innei a, fa pariat an nei.

Upa C. Rualhleia hi kum 29chauhva upa a nih laiin TachhîpKohhran Tual Upa atân thlan ani a. Kum 1960-ah ChhimpheiPresbytery InkhâwmpuiinTachhîp Kohhran Upa atân a

Page 46: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

46Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

nemnghet a. Sateek-a an pêmhnu, 1971-ah Kohhran Upaatân thlan nawn a ni a. Kum1979-ah Aibâwk KohhranPreaching Station chu kohhranpuitlinga hlân kai a nih avânginindanpuitu Upa a ni a, AibâwkKohhran Upa a ni leh bawk.Presbytery Moderator leh BialChairman a ni tawh a, kum 23chhûng Bial puipaah a awm.Synod Education Board-ahterm hnih a awm a. Nupa tuak35 a inneihtîr bawk. Kum 1995-ah Republic Vêngah a rawn pêma, Pêm Upa niin kohhranrawngbâwltu pawimawh tak a nizui zêl.

Kum 2001 khân lung (heart)\ha lo avângin phaiah kalpui ani a, dam takin a lo haw leh a.Kumin kum tîr khân a thâwklamah harsatna a neih avângindamdawi inah enkawl a ni leh a,ni 15.3.2016 khân Lalpahnênah min kalsan ta a ni.

A tûkaha a chênna in lehthlânmualah Rev. Zoramsângana vui a, ui takin kan thlah liam taa ni.

- Upa C. LalchharlianaRepublic Vêng Kohhran

Ziaktu

UPA LALHLUTAHUNTHAR

Upa Lalhluta (87), UpaSuaksailova (L) leh Rolûti (L)te fapa hi October 20, 1929khân Khawhaiah a lo piang a.January 20, 1964-ah Lalnun-mawii nên an innei a, fa pangaan nei.

Kum 1990-ah HuntharVêng Preaching Station chukohhran puitlinga hlân kai a nihkhân Treasurer a ni a. Kum1991-ah Upa atân thlan a ni a,hemi kum vêk hian AizâwlPresbytery InkhâwmpuiinHunthar Vêng Kohhran Upaatân a nemnghet a. Chanvohrang hrang hetiang hian a lochelh tawh - Kohhranah Chair-man, Secretary leh Treasurer;Bialah Chairman, Treasurer,Nomination leh Standing Com-mittee member; Presbytery-ahNomination leh Standing Com-mittee member; Synod-ah Com-munication Board member.Inneihna kawltu a ni tawh a,nupa tuak 63 a inneihtîr.

Page 47: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

47Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Pa hrisêl tak a ni \hîn a,tlêma a kum a lo upat deuhhnuah a zun a rawn thi a, phîngcancer a ni tih hmuh chhuah a nia. A kum a lo upat deuh tawhavângin zai ngam a ni ta lo va, aphînga bâwk awm chu ziah fai ani ta a ni. Theih ang anga enkawlchhunzawm zêl a ni a, a natnachuan zual lam pan zêlin April 3,2016 khân Lalpa hnênah minkalsan ta a ni.

A tûkah amah thlahna hunin lamah Rev. J. Vânlalhnûnan ahmang a, Biak Inah Bialtu Pas-tor, Rev. Vânroluahan a vui leha, Kohhran Zaipâwlin thlahnahla an sa a, ui takin kan thlah liamta a ni.

- Upa T. VânlâwmaHunthar Kohhran Ziaktu

UPA ROPIANGASAMTLÂNG

Upa Ropianga (90), PuZaichhîngkhûma (L) leh PiMâmtei (L) te fapa hi ni5.2.1926-ah Samtlângah a

piang a. Kum 1947-ahKhuangtuahchhûngi nên an inneia, fa pali an nei. A nupui hian kum2012 khân a thihsan a ni.

Kum 1965-ah ChhimpheiPresbytery InkhâwmpuiinSamtlâng Kohhran Upa atân anemnghet a. Kohhran Secretaryleh SS Suptd. hna te a chelhtawh. Sunday School zirtîrtuahkum 50 a \ang tawh a, kum 2015khân kum 50 chhûng KohhranUpa a nih chawimawina hlan ani bawk. Bial leh PresbyteryCommittee member pawimawhtak a ni tawh \hîn a, Bible Societylife member a ni bawk.

Kum 2014 a\ang khân chaklohna hrnag hrangin a tlâk buaka, natna han sawi bîk tûr awmlovin April 7, 2016 khân\hutthlênga a mu chu harhchhuak leh lovin hahdam takinLalpa hnênah min kalsan ta a ni.

A tûkah amah thlahna hunin lamah Bialtu Pastor, Rev.Lalsângmuanan a hmang a, BiakInah Upa Chhâwnvunga, AizâwlChhim Presbytery Moderator-in a vui leh a, kohhranhoten uitakin kan thlah liam a ni.

- Upa R. LalchungnungaSamtlâng Kohhran Ziaktu

Page 48: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

48Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

UPA R. LALAWIABÂWNGKÂWN EAST

Upa R. Lalawia (66), PuSâpliana (L) leh Pi Chhunzîki(L) te fapa hi April 4, 1950 khânVânzauah a piang a. September25, 1976-ah Lalnunnêmi nên aninnei a, fa pathum an nei. A nupuihian July 15, 2015 khân a thihsana ni.

Kum 2007-ah Tual Upaatân thlan a ni a, kum 2009-ahUpa atân thlan a ni leh a, a kumleh 2010-ah Aizâwl HmârPresbytery InkhâwmpuiinBâwngkâwn East Kohhran Upaatân a nemnghet.

Synod Inkhâwmpuiah apalai tawh a, TualchhûngKohhranah Vice Chairman,Treasurer (Synod sum), SSSuptd. leh Asst. Suptd.,Finance leh Building Comt. ViceChairman, Ramthar, SocialFront, Kristian Chhûngkua lehMasihi Sangati Committee-ah teChairman hna a chelh tawh.

Kum 2010 vêl a\ang khânzunthlum natnain a tlâk buak a,natna dangin a belhchhah zêlavângin April 8, 2016 khânLalpa hnênah min kalsan ta a ni.

A tûkah amah thlahna hunin lamah Bialtu Pastor, Rev.Vânlalmuanpuia Khiangtein ahmang a, Biak Inah Aizâwl HmârPresbytery Moderator, Rev. J.Lalremsiaman a vui leh a,Kohhran Zaipâwlin thlahna hlaan sa a, ui takin kan thlah liam taa ni.

- Upa C. VânlalawmpuiaBâwngkâwn East Kohhran

Ziaktu

UPA ZAKHÛMAKHUALEN

Upa Zakhûma (82) hi kum1934 khân Khualenah a pianga, ni 14.6.1958-ah Thankhûminên an innei a, fa pariat an nei.

Kum 1983-ah Upa atânthlan a ni a, a kum leh 1984-ahTuichâng Presbytery Inkhâwm-puiin Khualen Kohhran Upaatân a nemnghet a. KohhranChairman, Inneihna kawltu,Treasurer (Tualchhûng lehSynod sum), SS zirtîrtu hna te athawk tawh.

Page 49: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

49Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Kum 2011 a\ang khânAsthma natnain a tlâk buak a,kohhrana a mawhphurhna duhangin a thawh theih loh phah ani. A natna hian a kiansan lo va,pum nain a tlâk buak zui leh a,ni 9.4.2016 khân Lalpa hnênahmin kalsan ta a ni.

A tûkah amah thlahna hunin lamah Bialtu Pastor, Rev. C.Vânlalmalsâwman a hmang a,Biak Inah Tuichâng PresbyteryModerator, Upa F. Lalzîkan avui leh a, Kohhran Zaipâwlinthlahna hla an sa a, ui takin kanthlah liam ta a ni.

- T. Upa K. RamchullovaKhualen Kohhran Ziaktu

UPA PC LIANHRIMAMUALPHÊNG

Upa PC Lianhrima (61), PuSaitawka leh Pi Zachhîngpuii tefapa hi April 13, 1955 khânMualphêng khuaah a piang a.October 15, 1977-ah Sâpzui-thangi nên an innei a, fa palian nei.

Kum 1981-ah HmârchhakPresbytery InkhâwmpuiinMualphêng Kohhran Upa atâna nemnghet a. Kohhranahrawngbâwlna hrang hrang - SSzirtîrtu, SS Suptd., Inneihnakawltu, Building Comt. ViceChairman, Kohhran Secretaryhna te a chelh a. BialahChairman, Secretary lehTreasurer a ni a, Presbytery-ahSub Pastoral, Nomination lehStanding Committee member ani a, Statistician a ni tawh bawk.Synod-ah Music Committee-ahterm hnih, SEC-ah term khat atel tawh bawk.

Kum 2010 a\angin zunthlumnatnain a tlâk buak a, chu chuana mit leh kal tichhiain phai lamahvawi eng emaw zât an kal a. A\hat chhuah theih loh avânginApril 13, 2016 khân Lalpahnênah min kalsan ta a ni.

A tûkah amah thlahna hunin lamah Bialtu Pastor, Rev. K.Lianmûngan a hmang a, BiakInah Tuivawl PresbyteryModerator, Upa Lalbiakzauvana vui leh a, Kohhran Zaipâwlinthlahna hla an sa a, ui takin kanthlah liam ta a ni.

- H. LalthlenglianaMualphêng Kohhran Ziaktu

Page 50: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

50Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

ADVERTISEMENT FOR COURSES OF STUDY

The following courses will be offered in Aizawl Theological Collegefor the coming Academic Year of 2017 – 2018.1. Diploma in Clinical Pastoral Counseling (DCPC): One-Year Course

Required qualification: B.A. & its equivalents and aboveEntrance Exam: January 18, 2017 at 9:30 AMInterview by the Board: January 20, 2017 at 10:30 AM

2. Bachelor of Divinity (B.D.): Four-Year courseRequired qualification: B.A. & its equivalents and aboveEntrance Exam: February 08, 2017 at 9:30 AMInterview by the Board: February 10, 2017 at 10:30 AM

3. Master of Theology (M.Th.)Required qualification: B.D. (B Grade and above) or those whoqualified themselves from the Senate of Serampore College for theconcerned subject in the following disciplines: Old Testament, NewTestament, Christian Theology, History of Christianity, Missiology,Religions and Christian Ministry (Counselling).Entrance Exam: January 18, 2017 at 9:30 AMInterview by the Concerned Department & Faculty: January 19, 2017at 10:30 AMInterview by the Board: January 20, 2017 at 10:30 AM

4. Bachelor of Theology (B.Th.) Hindi: Four-Year courseRequired qualification: HSLC (Hindi)Documents: HSLC (Hindi) Certificate, Marksheet, ChurchRecommendation, Passport size photo 1 copyEntrance Exam: January 18, 2017 at 9:30 AMInterview by the Board: January 20, 2017 at 10:30 AM

5. Bachelor of Divinity (B.D.) (Hindi)Required qualification: HSSLC for Five-Year course & B.A. for Four-Year course.Documents: HSSLC/B.A. Certificate, Marksheet, ChurchRecommendation, Passport size photo 1 copyEntrance Exam: January 18, 2017 at 9:30 AMInterview by the Board: January 20, 2017 at 10:30 AM

6. Doctor of Theology (D.Th.)Required qualification: M.Th. B Grade & above with CET passed in

Page 51: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

51Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

New Testament, Christian Theology, MissiologyDepartmental Interview: January 19, 2017 at 10:30 AMInterview by the Board: January 20, 2017 at 10:30 AM

Application forms for the above (Nos. 2-6) courses and the Collegeprospectus could be obtained from ATC Academic office on paymentof Rs 10/- for Hindi B.Th/B.D., Rs. 100/ for B.D.& DCPC, Rs. 150/- forM.Th. and Rs. 200/- for D.Th. or from the College web-side. Dulyfilled in form must be submitted to the Academic Office on or beforeDecember 16, 2016. (with late fee of Rs. 50/- on or before January 6,2017). Those who obtain application forms from the college websiteshould do the payment at the time of interview.

Sd/-(REV. DR. C. LALHLIRA)

PrincipalFor more information please contact - 03892361139/

03892361664 or see: www.atc.edu.in

TIHDIKNA

Pastoral Ministry Kaihhruaina phêk No. 46-na, Nambar VIChhiatni \hatni Kaihhruaina A.1-a ‘Mitthi dâr vuak’ tih tlartâwp bera ‘Mahni intihlumah chuan mitthi dâr vuak loh tûr ani’ tih hi siam \hat hmaih palh a ni a. Kum 2015 Synod Gen. 4-na thu, ‘Mahni intihlum an awmin Biak In dâr vuak ni tawhrawh se, kan ti a, hei hi hman nghâl tûr a ni e’ tia rêl bawhzuia dâr vuak zêl tawh tûr a ni tih kan inhriattîr tawh ang khânkalpui zêl tûr a ni e (Ref. MS/GEN-46/2016/21 Dt. 18.01.2016).Hei hi Pastoral Ministry Kaihhruaina Bu chhut tharah dah diktûr a ni a, lo tih hmaih palh liau liau a ni. Kohhranhote hriatthiamna kan ngên nghâl e.

(UPA H. RONGHAKA)Secretary

PCI, Mizoram Synod

Page 52: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Presbyterian Church Synod · Senior Instructor leh Tv. Lalduhsânga te an kal. 7. Education October 11, 2016 khân ... Synod Inkhâwmpui atâna Synod

52Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org