52
1 Kristian Tlangau www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

  • Upload
    vunhu

  • View
    267

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

1Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Page 2: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

2Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Synod PuipateModerator : Rev. LalzuithangaSecretaries : Rev. Lianhmingthanga Sailo (Sr.)

Upa R. Dêngzîkpuia (Jr.)Finance Officers : Rev. P.C. Pachhûnga

Rev. H. RemthangaStatistician : Upa Dr. VânlalhlunaSr. Executive Secretary : Rev. Lalramliana PachuauExecutive Secretary : Rev. B. Sângthanga

Kum 106-na January 2017 Bu 1,252-na

Editor : Rev. Dr. C. Chawnghmingliana Ph. 2316411(R)Joint Editors : Rev. P.C. Pachhûnga

Upa H. RonghâkaUpa Prof. R.L. ThanmawiaRev. P.B. Mankima

Business Manager : Upa C. LalbiaktluangaSynod Office, First FloorMission Vêng, Aizâwl – 796 001

Office Phone 2324590; e-mail: [email protected]. in

Kum khat lâk man : Rs. 50.00A man pe leh a bu la duh chuan Business Manager, Synod Office First

Floor, Mission Vêng, Aizâwl hriattîr tûr.

Thu chhuahte hi Editor ngaih dân a ni vek kher lo.

The Organ of the Presbyterian Church, Mizoram

A CHHÛNGA THU AWMTE

1. Editorial 1

2. Mizoram Synod 2

3. Lâwrkhâwm 10

4. Zawhna leh Chhânna 14

5. Sermon: (1) Dam chhûng nite chhiar dân 19

(2) Malsâwmna leh ânchhia 22

6. Thih pawh hlâwkna 26

7. Kum 2017 Puitling SS zir Thupuan thlîr lâwkna 33

8. Synod vawi 93-na thlîr lêtna 38

9. Sûnna 44

Page 3: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

3Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

EditorialKUM THARAH RILRU THARIN

Kum 2017 chu kan lo chuang kai leh ta hlawl mai. Zawhnachhân tûr pawimawh tak awm ta chu - he kum thar hi engtia chuangkai ta mai nge maw kan nih le? Engtin nge he kum thar hi kan hmanang? Hêng zawhnate hi chhân kan tum dâwn a ni.

He kum thar hmu châk ve ngawih ngawih tam takte chuandan rual lohvin mual min liamsan ta si a. Khâng kan hmangaih kaltate ai khân kan \ha bîk chuang hauh lo va, Pathian lung kan tiawibîk pawh a ni chuang lo. A nih leh eng vânga he kum thar hi chuangkai bîk nge maw kan nih le? Kan Pathian thu chuan, “Tihborala kaawm lo hi Lalpa zahngaihna a lo ni, a khawngaihna a kang ngai lohavângin” tiin min hrilh a. Pathian khawngaihna leh zahngaihna avângliau liauva tûn hun hi thleng kan ni.

Mi tam tak chu kum hluiah khân eng emaw vângin kan rilruleh ngaihtuahna a chauvin a kun reng tawh pawh a ni mai thei. ‘Katân ni rêng a êng tawh lo’ng’ tiin beidawngin boralna lam kan panmêk pawh a ni mahna! Sam ziaktuin “Aw! Ka nunna, engah nge kachhûngah hian i kun reng. Pathian beisei la, a hmêla damna avângchuan amah chu ka la hmu dâwn si a” tia a nunna a sâwm ang khânkan nunna hi i sâwm ve ang u. He hun lâwmawm tak hi awmze neilo leh chhan awm lo chuan min hruai thleng hauh lo vang. Hlaphuahtu chuan, “Kan Pathian kan puipa pângngai, kan hma lambeiseina” a lo ti a. Kan Pathian hi beidawngte tân beiseina,lungngaite tân lâwmna, chak lote tân chakna, \apte tân nuihna lehhlimna a ni a. Chu vâng chuan he kum tharah hian rilru thar nênLalpa hnung zui ila, kan inchhîr leh ngai tawh lohna tûr kawng izawh teh ang u.

Page 4: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

4Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

– Executive Secretaryi/c Publicity, etc.

1. Calvin Seminar buatsaihNovember 5, 2016 khân

Calvin Study Centre, AizâwlTheological College buatsaihinBâwngkâwn PresbyterianKohhran Hall-ah ‘Kohhran lehRam Rorêlna’ thupuia hmanginCalvin Seminar buatsaih a ni.Seminar hi session hnihah \hena ni a, chawhma lamah Rev.Vânlalrova Khiangte thuziak‘John Calvina’n Kohhran lehram rorêlna chungchâng a zirtîrdân’ tih zir ho a ni a, chawhnulamah Rev. R. Vânlaltluangathuziak ‘Tûnlai Kohhran nêktuthil chi hrang hrang leh a chhanlêtna’ tih zir ho a ni bawk.2. Mission Board November 4 - 6, 2016

khân Chhim Bial Masihi SangatiConvention vawi 5-na LungleiVênglai Kohhranah neih a ni a,Speaker Rev. LalfakawmaChhangte i/c Masihi Sangati a ni.

Inkhâwmpui hi Rev. K.Lalrinmawia, Secretary, SMB,Pu K. Ronghâka, MissionPromoter leh Rev. Lalthlanpuia,Director, Masihi Sangati Kendraten an hmanpui a. Anni bâkahhian Hlimen Pastor Bial MasihiSangati Zaipâwl, ThênzâwlMasihi Sangati Zaipâwl lehSynod Mission Choir te an kalbawk. Mi 31 laiin Baptisma anchang a ni. November 6, 2016 khân

Vapâr khaw daiah MasihiSangati Bialtu Pastor Rev.Lal\hatluanga hoin ringlo mi 30vêl hnênah Pathian Thu hrilhainkhâwmpui a ni a, mi pakhatinbaptisma a chang. Nov. 7 - 13,2016 khân Synod Gospel Teamchuan Dâpchhuahah rawng anbâwl a, November 8 - 13, 2016chhûng vêk khân GorkhaGospel Team chuan Bairabi-ahrawng an bâwl bawk. November 15 - 24, 2016

khân Cambodia-ah School ofDiscipleship Graduation Dayhmanpui leh rawngbâwlna hmunhrang hrangte tlawhin Rev. K.Lalrinmawia, Secy, SMB a kal. Nov. 16 - 20, 2016 khân

Nepal-ah Healing Crusade neiinDr. Robert S. Halliday,Coordinator, SMB a kal.

Page 5: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

5Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

November 19 & 20,2016 khân Rev. B. Sângthanga,Executive Secretary leh Pu H.Vânlalchhuanga, Supervisor ofSchools chu High School din tûrchungchâng leh Bial chhûngkohhran tlawhin DamparêngpuiSalem Boarding & TeireiForest-ah an kal. November 20, 2016

khân Tlawng Area Meet LallenKohhranah hman a ni a, meet hiringtu ni tawhte insawh nghehnahun atâna hman, ringthar neihtuma hma lâk a ni vak lo chunginringthar baptisma chang pakhatan awm a ni. November 20,2016 (Pathianni) hmang vêkkhân Bethel Area Meet,Edenthar Kohhranah hman a nibawk a, hemi hunah hianBaptisma chang thar mi 11 anawm. Ruantlâng Pastor BialMasihi Sangati buatsaihinGorkha Team-te nên crusadeneih a ni a, mi pangain baptismaan chang bawk. KhawlailungPastor Bialin RamtharInkhâwmpui an buatsaih chuBangla Vêng Kohhranah nghaha ni a. Speaker-ah PuLallianthanga, Agape GospelRhema Team niin, SynodMission Choir te pawh sâwm annih angin an kal a, Ramthar

rawngbâwlna lama infuih tharnahun hman a ni.3. Hospital Oct. 20 - 24, 2016

chhûnga Asociation forCommunity OphthalmologistIndia (ACOIN) leh InternationalAssembly of CommunityOphthalmologist (IACO) ten 7th

Annual Conference, Trichi,Tamil Nadu State-a an neihahDr. R. Lalr indiki,Ophthalmologist , SynodHospital, Durtlâng chuCommunity Service-a a hna athawh \hat avângin ‘Dr. KalaBhattacharjee Memorial Award2016’ hlan a ni. Synod Hospital,

Durtlânga thawk tûrin DoctorSpecialist (Opthalmologist) Dr.Malsawmtluanga s/o Dr. B.Lalramzauva, Zârkawt lâk a nia, December 1, 2016 a\angin ahna a zawm a ni.4. K|P Nov. 1 - 3, 2016 khân

Pârvatui Branch DiamondJubilee lawm a ni a, CK|Phruaitu Pu Vânlalpêka leh Dr.Lalrotluanga ten an hmanpui. Nov. 5-6, 2016 khân

Damparêngpui Bial LeadershipTraining neihpuiin CK|P hruaitu

Page 6: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

6Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Pu Lalchhuanliana leh Pu F.Lalremruata te an kal. Nov. 10 - 13, 2016 khân

Tuithumhnâr Bial LeadershipTraining neihpuiin Tv. JosephLalsângzuala leh Dr. David C.Vânlalfakawma te an kal. Nov. 19-20, 2016 khân

Mizoram Synod Choir tenBairabi Bial chhûngah hun anhmang. Nov. 20, 2016 khân

Champhai Vêngsângah Jt. K|PFarewell hmanpuiin Rev.Zothansânga, Leader, CK|Pleh T.Upa H. Ramnunsânga,Comt. Member te an kal.5. Revival Dept Nov. 10 & 11, 2016 khân

Sairâng Kohhranah Pre-Crusade neih a ni a, hemi hunahhian Rev. K. Rolungmuana,Director, Revival Dept, PiVânlalchhuani, Vênghnuai leh PuF. Hmingthangsânga, RepublicVêngthlang te an kal. Nov. 8 - 13, 2016 khân

Synod Revival bul tumin SynodRevival Camping Centre,Neihbâwihah camping buatsaiha ni a, speaker Lalremruata,Sinners Friend a ni. Camp lûtzawng zawng hi mipa 129,hmeichhia 8 an vaiin 137 an ni

a, kohhran pâwl dang a\anga lûtan awm bawk. Ei rawngbâwlleh Security hi ChawlhhmunKohhran Pavalai Pâwlten anbuaipui a ni. Synod Revival Camping

Centre inkaihhruaina chuRevised a ni a, kum thar a\angchuan hemi inkaihhruaina tharang hian hma lâk tûra kalpui mêka ni.6. SEC vawi 264-na

November 9 - 11, 2016khân Synod ExecutiveCommittee vawi 264-na chuSynod Office-a JM Lloyd Hall-ah an \hu. Committee hi SynodModerator Rev. H.Lalrinmawian a kaihruai a,member 133 an kal. SynodSecretary Reports leh sum lamreports te ngaihthlâk a ni.

Synod Secretary-in kuminchhûnga Synod chêt vêlnalangsâr zual leh thil tawn hranghrangte a report a, chûng zîngahchuan Aizâwl TheologicalCollege a Diploma in ClinicalPastoral Counselling (DCPC)zirna hawn thu te, P.C. Girls’School Hostel hawn thu te,Synod Moderator-in PC WalesGeneral Assembly a hmanpui thute, Health & Family WelfareMinister leh OM-te nêna

Page 7: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

7Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

inkawm thu te, SeramporeCollege hotuten MissionaryTraining College an rawn tlawhthu te, Pastoral MinistryKaihhruaina (Revised &Enlarged) 2016 leh SynodRamthar Rawngbâwl DânKaihhruaina (Synod MissionManual) 2016 te a buin chhuaha nih thu te, Tuihna humhalhchungchânga inrâwn khâwmnabuatsaih thu te, OverseasMissionary Fellowship (OMF)leh OM inkawm thu te, 2015Synod-in a rêl angin Synod Buchi hniha chhuah a nih thu te,Pastor Refresher Course neihthu te chu a langsâr zualte a ni.7. Bookroom

Synod Bookroom chuanHmunthar Branch K|P sâwmnaangin November 7, 2016 zânkhân Literature Nite an hmanga. Hemi hunah hian UpaLalzârmawia, Sales Promoter,Synod Bookroom-in thu a sawi.Literature Nite pual hian specialsales kalpui a ni bawk. Nov. 28, 2016 zîng khân

Synod Bookroom ChhingchhîpDistributor chu PastorLalnunziran a hawng a,Chhingchhîp Distributor hiSynod Bookroom Distributor30-na a ni.

Nov. 29, 2016 nilêngkhân Synod Bookroom lehLêngpui Presbyterian School\ang kawp chuan PresbyterianSchool-ah Literature Campaignhun an hmang a. SynodBookroom a\angin Pu Lalniliana,Manager Synod Bookroom,Upa Lalzârmawia leh PuLalchhanchhuaha te an kal a,lehkhabu chhiar hlâwkna leh\angkainate zirtîr an ni.8. Worship November 9-10, 2016

khân Zâwlnuam Bial K|P SolfaTraining neihpuiin PuLalromawia, Senior Instructorleh James Hauthangliana, DâmVêng te an kal. Nov. 24-25, 2016 khân

Hnahlân Bialah Khuang vuakTraining neihpuiin PuLalromawia leh UpaRâlkâpthanga, Worship Comt.member te an kal. Nov. 26, 2016 khân

Synod Music School chuanMusic Elementary Coursezirlaite tân exam a buatsaih a, mi28 an exam thei a. Hetiang hi anresult a ni–

Honours - 4Pass - 101st Div. - 3Supplement - 4

Page 8: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

8Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

2nd Div - 4Failed - 3

9. MSSUNov. 12, 2016 khân

Mualphêng Bial chhûngahSunday School Zirtîrtu Trainingbuatsaih a ni a, |awizoKohhranah Upa Lal\hahlunaRâlte, MSSU Asst. Coordinatorleh Upa Lalchhuanawma,MSSU Trainer, Zuangtui te ankal a, Lênchîm Kohhranah UpaLalrosânga Kâwlni, MSSUOffice leh Upa Zohmangaiha,MSSU Trainer, ZemabâwkVêngthar te an kal.10. Campus Ministry Nov. 12-13, 2016 khân

Sesawng Kohhranah hun anhmang a, Inrinni nilêngin zirlaipual Awareness & Crusade neiha ni a, Inrinni zân leh Pathianninilêngin kohhran inkhâwmahCrusade Programme hman zuinghâl a ni. Nov. 13, 2016 khân

Zotlâng Kohhran Chawhnu lehZân Inkhâwmah Rev.Lalchungnunga, Director,Campus Ministry-in hun ahmang. Nov. 17 - 19, 2016 khân

Phûldungseiah zirlaite pualSeminar leh Crusade neihpuitûrin an kal.

Nov. 20, 2016 hmanginKolasib-ah Career Guidance &Moral Reforms Campaign neiinhun an hmang. Nov. 18, 2016 khân

Phûldungseiah zirlaite pualin‘Awareness Campaign &Career Guidance’ leh ‘ZirtîrtuRefreshers Training’ neih a ni a.Chawhma lamah Rev.Lalchungnunga, Director-in huna hmang a, zirna leh eizawnnakawnga zirlaiten hma hun êng anneih theih nân an hmaa duhthlantûr awmte hrilhin tûnlai sualnahrang hrang laka fihlîm tûrin achah bawk.

Chawhnu hunah Upa Dr.C. Lalremruatan zirtîrtuteRefresher Training neihpuiin,naupang an enkawlna kawngaan hriat tûr pawimawh tak taka sawi a ni. Nov 20, 2016 chawhnu

khân Kolasib DiakkâwnKohhranah hun an hmang a.Thupui atâna thlan ‘Zirna lehMoral Reform’ tih chu Rev.Lalchungnunga, Director-in asawi.11. Finance Dept

Nov. 12-13, 2016 chhûngkhân Damparêngpui BialahFinance Campaign hmangin

Page 9: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

9Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Upa PC Vânlalrova, Upa V.Thanghuama leh Pu C.Lallianthanga, Revival Speakerte an kal.13. Synod Finance Comt.vawi 120-na

Synod Finance Committeevawi 120-na, ni thum chhûngawh chu Nov. 15-17, 2016khân JM Lloyd Hall, SynodOffice-ah neih a ni.

April, 2016 a\angaOctober, 2016 chhûnga Synodsum dinhmun chu Pastoral-ah`50,67,47,633 hmuh tawh a nia, hei hi za zêla 53.70 a ni a,Mission budget-ah`40,27,45,995 hmuh tawh a nia, hei hi za zêla 48.89 a ni.Pastoral leh Mission budgetbelhkhâwm chu ̀ 90,94,93,628a ni a, za zêla 51.46 hmuh tawha ni.12. PWF 16 th BiennialConference

Presbyterian WomenFellowship (PWF) BiennialConference vawi 16-na chuNovember 11 - 13, 2016 chutluang takin neih a ni.

Presbyterian Church ofIndia hnuaia KohhranHmeichhiate inzawm khâwmnaPâwl, Presbyterian Women

Fellowship (PWF) Inkhâwmpuihi Khatla PresbyterianKohhranah nghah a ni a, thlaraulam thupui atân “Lalpa chu zawngrawh u” (Is 55:6) tih a ni. PWFhi kum 1985-a ding \anin kumkhat danah inkhâwmpui neih \hina ni a, Mizoram hian inkhâwmpuivawi li kan thlenna a ni. Tûn \umPWF Inkhâwmpuiah hian PWFUnit 9 leh Associate Unit 2a\angin palai 678 an tel a ni. Kum2018-a PWF Inkhawmpui chuRibhoi Synod PWF-in an thlengang a, thupuiah “In thawhrimnachu Lalpaah chuan a thlâwn ngailo” (1 Kor 15:58) tih thlan a nia, Mrs. G.P. Posshna, KJPSynod Mihngi-in a sawi ang.

Kum 2016-2018 chhûngahruaitu tûr thlante–Chairperson : Mrs. W.A.Sokhlet, KJP Synod Sepngi(PCI ruat)Vice Chairperson : Mrs. R.Nongrum, Ribhoi SynodSecretary : Ms. C. Hmangaih-zuali, Manipur SynodAsst. Secretary : Mrs. Sailûti,Mizoram SynodTreasurer : Mrs. A. Budon,KJP Synod MihngiEx-officio member : Rev.Rolianthanga Lalsim, Adminis-trative Secretary, PCI i/c PWF

Page 10: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

10Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

13. SMTCNov. 11, 2016 khân Pûkzîng

Pastor Bial huap Lay Leaders’Training neihpuiin Rev.Vânsâwma, Prog. Director, Rev.Lalhlûma Sailo leh Rev. K.Lalthangmawia te an kal.14. Kohhran Hmeichhia Nov. 19-20, 2016 khân

Lawngtlai Chanmari BialahLeadership Training leh KristianChhûngkaw Campaign neihpuiinPi C. Zopâri, Pi B. Zomawithangileh Pi Lalramthangi, Comt.Member te an kal. Nov. 25, 2016 kha

Kohhran Hmeichhe Ni a ni a,Bial/Kohhranah \ha an tih anginprogramme an hmang. KohhranHmeichhe Ni hi kum 1997a\angin hman \an a ni a, vawi 19an hmanna a ni.15. ATC Day 2016

Nov. 18, 2016 khân AizâwlTheological College Day hmana ni a, Synod Moderator Rev.H. Lalrinmawian programmekaihruaiin Rev. LalramlianaPachuau, Executive Secretary-in zirlai ti \hate hnênah lâwmmanchi hrang hrang a sem a. Rev.Dr. Sundara Raj, Principal,Allahabad Bible Seminary,Allahabad chuan College DayAddress a sawi.

16. Goodwill visit ProgrammeNov. 23 - Dec. 1, 2016

khân Goodwill Visit Prog-ramme-in Uniting PresbyterianChurch in Southern Africaa\angin Rev. Lungile Mpetsheni,Rev. George Marchinkowski,Rev. Boitumelo Gaborone lehRev. Christopher Judelsohn techu Mizoram Synod tlawhin anrawn kal a. Synod Office lehSynod hmun hrang hrangte fangkualin kohhran \henkhat antlawh.17. Zin

Nov. 22-24, 2016 khânCWM Consultation, Shillong-aneihah Dr. Robert S. Halliday,Coordinator, SMB leh Tv.Zaihmingthanga Fanai,Accountant te an kal.18. Prison Ministry

Nov. 22 - 30, 2016 khânRev. R. Lalvulluaia, Pastor i/cPrison Ministry chu District Jailtlawh programme-in Sêrchhîp,Lunglei, Lawngtlai leh SaihaDistrict-ah te a kal.19. SEC vawi 265-na

November 30, 2016 khânSynod Executive Committeevawi 265-na a \hu a. Hetah hianSynod Board leh Committeedangin an thlîr tawh, SEC-a lolût leh agenda 24 ngaihtuah a ni.

Page 11: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

11Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

20. Lay Leaders’ TrainingNovember 24, 2016 zân

khân Lay Leaders’ Training vawi194-na khârna inkhâwm SynodMultipurpose Training Centre-ah hman a ni.

SMTC-ah hian LayLeaders’ training hi 1996 a\anginneih \an a ni a. SMTC hmunah\um 158 leh hmun dangah \um35 training neih tawhah KohhranUpa 6156 training an awm tawha ni. Training-ah hian Kohhrankaihhruaina leh châwmna chihrang hrang zir \hin a ni.21. PBS 38th Batch Farewell& Dedication Service

November 25, 2016 khânPi Zaii Hall, Synod ConferenceCentre-ah Presbyterian BibleSchool chuan 38th Batch zirlaitepualin Farewell & DedicationService hun an hmang.Chairman, Rev. B. Sângthanga,Exe. Secretary-in thuchahsawiin zirlaite hlanna hun ahmang.22. Chhawmdâwlna pe

Mizoram Synod chuanSynod Relief Fund a\anginchhawmdâwlna hetiang hian ape: Khawsak harsa chhûngkawpakhat hnênah ̀ 5,000, accidenttâwk chhûngkaw pahnih hnênah`12,000. A vaiin ̀ 17,000.

23. Moderator ProgrammeSynod Moderator Rev. H.

Lalrinmawia chuan hetiang hianhun a hmang: Nov. 5, 2016 (Inrinni)

Ngopa Chhim Vêng Biak Inhawn Nov. 6, 2016 (Pathianni)

Chawhma : Ngopa KohhranChawhnu : Ngopa VênglaiKohhranZân : Ngopa Chhim Vêng Koh. Nov. 13, 2016 (Pathianni)

PWF Inkhâwmpui, Khatla Nov. 18, 2016 Zirtâwpni

ATC Day hmanpui Nov. 19, 2016 Inrinni

Thingdawl Kâwn VêngKohhran Biak In hawn Nov. 20, 2016 (Pathianni)

Chawhma : Se\hâwn KohhranChawhnu: Thingdawl VêngtharZân: Thingdawl Kohhran Nov. 26, 2016 Inrinni

E. Lungdâr Biak In hawnZân : Lêng Kohhran Nov. 27, 2016 Pathianni

Chawhma : Mualchêng Koh.Chawhnu : Mualchêng BCZân : E. Lungdâr Kohhran Dec. 4, 2016 Pathianni

Chawhnu : Bethlehem NorthKohhranZân : Tuithiang Kohhran

Page 12: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

12Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Bible letlingtutenharsatna tâwk nasa

Wycliffe Associate, Florida,USA-a hmunpui neite chuanKristiante \awng\aipuina ngêninBible lehlinna lama harsatna nasatak an tawh thu an târ lang.Wycliffe Associates te hi Bible-a ram mite \awnga letling \hînpâwl an ni a, khawvêl hmunhrang hranga an thawnpuitentihduhdahna leh buaina an tâwktih report kâr tin an dawn thu antâr lang bawk. Bruce Smith, hepâwl President leh CEO nibawk chuan, “Kâr tin kanthawhpuiten harsatna an tawhthu report kan dawng reng a,thlarau indona ni berin kan hriaa, a ram mite \awnga Bible kanlehlin hi Setana hian a do hle niinkan ngai,” tiin a sawi bawk.Kum kalta a\ang khân WycliffeAssociates te hian Bible a rammite \awnga lehlin hna hi thawkinram 76-ah \awng hrang hrang314-in lehlin hna hi an thawkmêk a, harsatna leh tihduhdahnatawhna hmun tam ber hi

Kristiante tihduhdah nasat berberna hmun a nih thu an târ langbawk. Kristiante ham\hatna tûrapâwl dintu World Help pâwlPresident chuan, “Khawvêlchanchin han en hian tûn kumzabi aia Kristiante tawrhna nasathi a awm lo ang, mi \henkhatchhût dân phei chuan Kristianmartar hi kum zabi sâwm lehpakua kalta belhkhâwm aiin tûnkum zabiah hian an tam zâwkdaih a ni,” tiin a sawi bawk.Tihduhdahna leh harsatna tamtak thleng mah se, kohhran tamtak a\angin anmahni \awng ngeiaBible chhiar theiha awm tûraduhna a nasa êm êm reng tho ani. Kumin chhûng hian ThuthlungThar Bu \awng hrang hrang 58-in an letling zo tawh a, 100 dâwnzawh \êp tawh a nih thu an târlang bawk.

-CHRISTIANPOST

China ram zirlaibuahBible thu telh sawisêl

Beijing Secondary Schoolnaupangte zirlai buah Biblechungchâng teltîr a ni a. Hei hianmi tam tak sawisêl a tâwk mêk.Beijing Academy of EducationScience (BAES)-a thawk mêkmi pakhat chuan, “He zirlai buchhûngah hian Bible-a Genesischhûng a\anga lâk chhâwn

Page 13: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

13Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

thawnthu \henkhat teltîr a ni a,hei hi zirlaite tâna hriat zauna tûratân te, khawthlang ram lehKristiante rinna an hriat theihnaatâna teltîr a ni,” tih thu BeijingYouth Daily a hrilh. He zirlai buhi kum 2006 khân chhuah \an ani a, Chinese hmasâng thawnthuhluite pawh telh a ni a, MiddleSchool First year zir tûraruahman a ni. BAES textbookcentre director Wang Kai chuan,“He zirlai bu hi Beijing khawpuisecondary school 40% ten zirlaibua an hman mêk a ni,” tiin asawi bawk.

Columnist Wang Xiaoshichuan he zirlai bu hian ChinaEducation Law a bawhchhiat thua târ lang a, he dânah hian Chinaramah chuan zirna leh sakhuanahi kal kawp a thiang lo tih dân aawm a ni. Chutih laiin, Jinan Uni-versity Professor Yao Xinyongchuan he zirlai bu hi sakhuanalampang emaw, politics lampangang zâwnga thlîr lovin, mihringtenun dân phung zirna pakhat angachhiar leh zir zâwk chi a nih thuleh chumi chu he zirlai buin a tumber a nih thu a târ lang.

Online a\ang pawhin heChina rama zirlaite zirlai bu atânaBible thawnthu a tel ta mai hiansawisêlna a tâwk nasa hle a ni.

-GLOBALTIMES

Kohhranin sum nei lote\anpui

Prime Minister thupêkavâng leh black money tihbotumna avânga ̀ 500 leh ̀ 1,000note tihthih chuan mipuiteahkawng hrang hrangin harsatna athlen nasa hle a, hei vâng hianKerala-a kohhran pakhat chuansum lama harsatna tâwk mêkte\anpuina tûr siamin hma a la.Ernakulam district-a St. MartinDe Porres kohhran chuanthuchhuah siamin, an sum dahkhâwmna bâwm chu summamawh hmanhmawhte tân anhawnsak reng dâwn tih an sawia, phût lêt eng mah an nei lo tihan sawi bawk. He kohhranPuithiam Jimmy Poochakkadchuan, “Kan kohhranah hianchhûngkaw 200 vêl awmin,hêng zînga a tam zâwk chu bankaccount nei lo leh ATM hmandân pawh thiam lote kan nihlâwm a. Sawrkârin pawisa notea tihthih avâng hian tam tak hianan ni tin khawsakna atânamamawh leina thlengin harsatnaan tâwk a ni,” a ti. Kohhraninpawisa a dah khâwmna bâwma\ang hian an mamawh ang zâtan la thei dâwn a, an sum lâkchu an theih hun hunah an rûl maidâwn a ni. Kohhran Committee

Page 14: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

14Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Youth Wing Convener ShelsonFrancis chuan, “Tu nge bâwma\anga pawisa la chhuak tihchhinchhiahna siam a ni chuanglo a. Bâwmah hian ̀ 10 leh ̀ 50note-te dah a ni tlângpui a,hêngte hi an tân a \angkai êm êma ni,” a ti. Sum bâwm hi dânpângngai chuan thla ruk dânahan hawng chauh \hîn a; mahse,tûnah chuan zîng dâr ruk a\angatlai thim dâwn thleng an hawng\hîn a ni. Father Poochakkad-an a sawi chhunzawmnaahchuan pawisa hi lâk theih chinsiam ni lo mah se, tu mah duhâmtak leh mi dang ngaihtuah miahlova pawisa la chhuak an awmlo va, mahni mamawh tâwk angzêl an la zâwk a ni.

-CHRISTIANTIMESINDIA

Mipa naupangtetualthat tûra thluak

sûksak an niBoko Haram, Nigeria rama

Islamic firfiak pâwlte chuan mipanaupangte chu an thluaksûksakin an school-a an zirtîrtuteleh zirlai naupang a tam zâwkKristiante chu that tûrin an zirtîra. Los Angeles Times te leh In-ternational Christian Concern techuan hêng mipa naupangte hiBoko Haram te hiankhuahkhirhin an rin dân leh rilru

sûkthlêkte chu tihdanglamsakinan zirtîrtute that tûrin an zirtîr \hinthu an târ lang bawk a ni. BokoHaram te an rawn inlâr \an tirhkum 2009 a\ang khân zirtîrtu hi611 chuang thah an ni tawh a,school 910 lai hâl ni tawhin,school 1500 vêl chu loh theihlohna avângin khâr a ni tawhbawk a ni. Hêng school beihnatam zâwk hi zirlai naupang hluiBoko Haram-ten an thluak ansûksakte leh an zirtîrte an ni a,an zirna in hluia che tûra anzirtîrte an nih thu report a nibawk. Hêng bâkah hian schoolnaupang hmeichhia tam tak rûkbo an ni \hîn bawk a, hêng anhmeichhe rûk bote hi mi nupuitûrin an hralh mai bâkah, Islamsakhuaah inleh luihtîr an ni a,thihchilh bomb keng tûr lehtipuak tûra zirtîr an ni bawk \hîna ni.

-CHRISTIANPOST

Nigeria ramah Biak Inchim

Nigeria rama Uyo khuaaReigners Bible Church Interna-tional Biak In chu an inkhâwmlaiin a chim a, he chhiattawhnaah hian mi 160 vêlinnunna an chân a ni. The Associ-ated Press-in a târ lan dânin Biak

Page 15: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

15Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Inah hian mi za chuang chu ankohhran dintu Akan WeeksBishop atâna nemnghehinkhâwm hmang tûr an ni a.Akan Weeks pawh hi vânneih-thlâk takin kea hliam tuarin achhuak hrâm a ni. Pastor AnietieDaniel, an kohhran thupuangtuchuan he chhiat tawhna avânghian an kohhran an ngui êm êma, pawi an tih tak zet thu târlangin mitthi chhûngte antawrhpui thu a târ lang bawk a,Akan Weeks Bishop atânanemnghehna pawh eng tikah ngechhunzawm leh a nih ang tih sawia theih loh thu a târ lang bawk.Udom Emmanuel, Akwa IbomState Governor, he inkhâwmnaatel ve, vânneihthlâk taka damachhuak ve chuan sawrkârintheihtâwp chhuahin he chhiattawhna hi a chhui tûr thu lehhetiang chhiatna râpthlâk thlengtawh lo tûra hma an lâk tûr thua târ lang bawk a ni. Eno Etim,dam chhuak pakhatin a sawidânin, “Biak In chhûngah kaawm a, engkim chu ni dang anginpangngai takin inkhâwmna hunkan hmang a, hmeichhe pakhatpraise and worship hruai tûrin alo chhuak bawk a, chutih mêklai chuan Governor pawh a lo

thleng ve chiah a, chutia kan zaiakan lâm mêk lai chuan, buildingchu a rawn chim thut a, ka harhchhuah leh chuan hospital-ah kalo awm tawh a ni. Pathian minchhan chhuahnaah ka lâwm êmêm rualin, nunna chânte vânginka rilru a hrehawm hle a ni,” tiinPunch chanchinbu a hrilh.

-CHRISTIANPOST

Hotel room-a Bible dahchungchâng

Marriott International chuanan Hotel siam thar tûrho‘Millennial-Oriented hotelbrands’ an tih, the Moxy andEdition hotel-ahte chuan Bibleleh Book of Mormon hote chudah an tum tawh loh thu an târlang. Khawvêla hotel companylian ber Marriott International tehian a hma chuan an hotel room-ah hian Bible leh Book of Mor-mon te hi an dah \hîn a. Hotelroom-a Bible emaw sakhawlampang bu hrim hrim dah tawhloh an tum chhan ber hi non-re-ligious pâwl pakhat Freedomfrom Religion Foundation-tenkum kalta a\ang khân hotel com-pany lian tak tak 15 hnênahkohhran leh sawrkâr dah hrangtûra an ngen vâng a ni.

-CHRISTIANHEADLINES

Page 16: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

16Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Lalhmachhuana, ElectricVêng, Aizâwl zawhnate

Z 1. Rev. J.M. Lloyd-a khânsakramen hi a ngai pawimawhêm êm a, “Ka zirtîr ang a, kaawm loh chuan PastorChhuahkhama Senior Pastor-in a zirtîr ang,” a ti a. Kanhriat ve \an tirhah chuan UpaJunior deuhte zirtîrtuah andah a, tûnah chuan nula/tlangvâl kutah an dah ta a,Sakramen hi kan ngaipawimawh lo/ngainêp ta deuhem ni?Ch. I thil rawn sawi leh i ngaihpawimawh hi a dik chiah mai.Tûn hma kha chuan Pathiannichawhnu inkhâwm bânah hianUpa pakhat hian sakramen butê kan tih mai \hin kha sakramenzirlaite an zirtîr \hîn a. Tûnah hichuan Sacrament zirlai (Kum 13pumhlûm chin) te hi NaupangSunday School Departmentzînga pakhat an ni ta a. Zirlai bupawh a hranpain buatsaihsak anni a. An zirlaibuah hian tûn hma

sakramen bu têa mi kha ankhung tel vek bawk a.Sacrament Department Leadertûr hian Kohhran Upa ni thei selaa duhawm khawp mai. Kohhran\henkhatah chuan SacramentDepartment Leader atân hianKohhran Upa kher an dah hrâm\hîn. Hetiang hian kal vek theiila a duhawm khawp mai.Z.2. Pastor nghâwngawrh vârhi hmânlai chuan a vâng ngeMissionary leh Pastor Senior- Saiaithanga te, Thanga teleh Liangkhaia te khân anawrh \hîn a, tûnah chuan atam ta nge, Pastor zawngzawngin an awrh/nei ta a.Serh leh sâng bîk i.e. Inneih,Mitthi vui, Sakramen-ah te anawrh \hîn a. Tûnlai hian anawrh common ta viau a, T.V.Interview-ah te an awrh ta furmai a. Kum 10 lai kal taahkhân Pastor pakhat chuanGas Agent hawnna hunserhaha rawn awrh ta a, a va narân/common ta ve?Ch. Pastor kawr nghâwng vârhi a hmanna tûr hun leh hmun bîksawi lan a ni lêm lo va. OrdainPastor-te chuan an hmang theivek tûra ngaih a ni a.

Page 17: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

17Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Amaherawh, chu i rawn sawiang hian a hmanna tûr hun lehhmun thliar thiam a pawimawhkhawp ang.Z.3. Hmânah chuan Nilai lehBeihrual Thupui hawngtu hianPulpit a\angin an hawng \hîna, tûnah erawh chuan \antudawhkân a\angin an hawng taa, hei hi engtizia nge? Synodhian a ngainêp ta deuh em ni?A ngainêp ti dâwn ila mithiam a ziahtîr, Synod-in aapproved thlap a ni si a, K|Pleh Kohhran Hmeichhia tepawhin Pulpit-ah thu an sawive tho si a , eng nge aawmzia?Ch. Presbyterian Kohhranahhian Pulpit hian hmun pawimawhtak a luah a, ‘Biak Inah chuanPulpit hi kan hmun thianghlim bera ni’ ti ila kan sawi sual âwm love. Pulpit lâwn thei chin pawhKohhran Committee-in uluk takleh fîmkhur takin a rêl \hîn. Kum2000 kum khân SynodInkhâwmpuiah ‘Pulpit lehMaichâm humhalh leh hmandân’ fel tak a siam nghe nghe ani. Nilai leh Beihrual thupuihawngtute hi Pulpit rawngbâwltuatâna ruat an ni lo tlângpui a.

Chu vâng chuan Nilai lehBeihrual thupui hi \antu dawhkân(lectern) a\anga hawn tûr tih ani ang e. Tin, K|P leh KohhranHmeichhia te hi kohhranchhûnga a hranpa deuhvainrêlbâwl an ni a. Pulpitrawngbâwltu atâna an ruattepawh Kohhran Committeepawmpui tûra rawn thlen thlap\hin an ni a. KohhranCommittee-in a lo pawmsakhnuah Pulpit an lâwn ve theichauh rêng a ni.

Upa Chawngkhûmazawhna te

Z.1. Kan Kohhran Thurin III-naah mi nung pathumte -Nihna thuhmun, thiltihtheihnaleh ropuinaa intluk tih a ni a.Chanchin |ha Johana 14:28(a tâwp lam)-ah chuan LalIsuan, Pa chu keimah aiin aropui zâwk si a, a ti a. Ropuizâwk an awm em han sawifiah teh?Ch. Isua hian nihna pahnih a neia, chu chu Pathian tak lehmihring tak a nihna hi a ni a. Kanthurin hian a Pathianna a sawi a,a Pathiannaah chuan Pa nên anintluk a. Johana 14:28-ah hianLal Isuan mihring tak a nihna

Page 18: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

18Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

a\angin a sawi a, a mihrinnazâwn a\ang chuan ‘Pa chukeimah aiin a ropui zâwk’ a ti ani ang e.Z.2. Nova lawnga hruai luhve tûrte hi Genesis 6:19-ahtisa zawng zawng, tuak khatzêl tih a ni a. Genesis 7:2-3-ah chuan sathiang, tuak sarihzêl a ni leh si a, a eng zâwk hinge kan pawm dâwn?Ch. Hetia sawi dân inang lo hiGenesis bu ziaktu thu lâkna hnârinan loh vâng niin ngaih a ni.Hetianga thil sawi dân chi hnihawm ang chi hi kan Bible-ah hiankan hmu nual mai, Mosialehkhabu panga (Genesis-Deuteronomy)-ah hian a tamlehzual. ‘Unau thawnthu sawimah a hrang’ an lo tih \hin angkha a ni ber mai a. Hetiang thilahhian a dik zâwk thlan tum aiin‘sawi dân chi hrang a awm a nihtak hi maw le’ tih hi a him bermai âwm e.

G. Chawnbîka, Kâwlbêmzawhna te

Z.1. Kumin Sunday Schoolzirlai 11-na, March ni 20-akan zirlai sawi hawnna - Israelfate sal tâng chhuah lehbeiseina pawh nei tawh lo, chu

mite thlamuan nân ZâwlneiIsaian BC 550 vêla a sawiangin, zirlai bu siamtu khân arawn sawi a, hei hi a dik rêngem? Ka Holy Bible hman lai,Mizo (Lushai) O.V. Re-Edited.10F 0050/2012/15M phêk402-na BIBLE HUN KUM anziahna zâwlneite leh Lalte hunlai an târ lannaah chuan Isaiahun BC 781 - 740 Lal Uzia lallai angin a rawn târ lang bawka, Bible-a mi nge dika kanSunday School zirlai bua mi,khawngaihin min han hrilh teh.Ch. A dik thei ve ve tiin chhângphawt teh ang. Hetiang hiansawi fiah leh ang aw. Hun rei takchhûng chu Isaia lehkhabu pumpui hi zâwlnei Isaia kutchhuak anih rinhlelhna lam kalpui a awmmeuh lo va. Kum zabi sawmpariatna tâwp lam a\ang erawhchuan Bible zir mi thiam\henkhatten he lehkhabu hi ngunlehzuala an zirin mi pakhatkutchhuak ni theiin an hre ta lova. Mi pathum tal kutchhuak anih an ring ta a. Hetiang hian an\hen nghe nghe a: Isaia 1-39Isaia pakhatna (Proto Isaiah), ahun thuah pawh kum zabipariatna lai, sal tân hma lam hun.

Page 19: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

19Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Isaia 40-55 Isaia pahnihna(Deutero-Isaiah) a hun thuahchuan sal tân hun lai, hunhrehawm leh hun thim lai. Isaia56-66 Isaia pathumna (TritoIsaiah), a hun thuah chuan saltâng chhuah hnu. ‘KuminSunday School zirlai 11-na,March ni 20-a kan zirlai sawihawnna - Israel fate sal tângchhuah leh beiseina pawh neitawh lo, chu mite thlamuan nânZâwlnei Isaian BC 550 vêla asawi angin’ tih hi Isaia pahnihnahun lai nia ngaih a ni a. Zirlaibusiamtu sawi hi dik lohna awmina lang lo. Tin, kan Holy Biblehman lai tâwp lama BIBLE HUNKUM an ziahnaa zâwlneite lehLalte hun lai an târ lannaah chuanIsaia hun BC 781 - 740 Lal Uzialal lai anga lo lang kha Isaiapakhatna nia ngaih a ni a. Heipawh hi dik lohna a awm chuanglo. A dik thei ve ve e.Z.2. Mi, khawvêl dânin loinnei ta se, man leh mualpawh lo inpe fel diam sekohhran dâna inkutsuih silote hi, in\hen leh si sela,Kohhran Committee hianBial Standing Committee-ahRC leh RL dilpui a ngai em?

Ch. Man leh mual pawh lo inhlânmah se, kohhran dâna an inkutsuihloh chuan lo in\hen leh pawh ni se,RC leh RL lâk a ngai lo.Z.3. Kohhran dâna nupuipasal inneite an in\henin a tuemaw zâwkin RC/RL dîlin BialStanding Committee-in lo peta se, a dîl lo zâwk hian RC/RL nei lovin kohhran dânchhûngah a luh theih em? Adîl zâwk ta hi a rin theih dâna awm em?Ch. A kawppui \hen tâkin RCleh RL a lo la tawh a nih chuanRC a lâk ve kher a ngai tawh lova, RL erawh chu lâk ve ngei ngeia ngai. RC leh RL lâk ngai chuRC leh RL a lâk hma chuankohhran dân chhûngah lâk luhtheih a ni lo.

Khuangthankima lehB. |huamliana, Khawlian

zawhnaZ.1. Kristian Hla bua, ‘Thihnaleh nakin hun’ zînga tel \hînkhawhar ina nu leh painmuang deuh dapa kan sak\hin, “Engah kan lainat ang?An nun khaw nuam alâwm;Hrehawm an kalsan ta. Lalpahnênah an awm. Lâwm takinVân nuam an thleng ta, Isua

Page 20: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

20Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

hnênah nuam ngei tûrin” tihhla kha tûn Kristian Hla buchhuak tharah hian a awm tahauh lo mai a, engtiziaa tel talo nge? Kristian Hla Thar Bulamah dah a ni bawk si lo,chhut leh hunah chuan telh lehhrâm ni se kan va ti êm.Ch. ‘Engah kan lainat ang...’ tihKristian hla bu chhuak thara antelh tâk lohna chhan zawhna hiKristian Tlângau August 2016thla chhuakah khân kan chhângtawh a, i lo en mai dâwn nia.Kristian Hla bua telh leh i duhnaerawh chu kan han chhâng ange. Kristian Hla bu hi a \ûl dânang zêla ennawna chhut thar \hina ni a. Chumi hunah chuan hlatelh thar duh kan nei a nih chuanSynod Music Committee lamahrawtna thlen mai chi a ni e.

Upa Dârkûnga Râlte,Dârlâwn zawhna

Z. Kan Kohhran Pathian BiakInkhâwm Hruaina Bua, mitthithlâna vuinaah: “Lei chuleiah, vaivut chu vaivutah kandah ta a ni” tih sawi zawhalei zu laa, thlân chhûnga thlâkluh hi tih ngei tûr a ni em?Khaw chhiat ni chirhdiakpawh ni se? Hruaina Buah

sawi fiah a ni lo va, ti kher lopawh an awm nia sawi tepawh a awm a, ngaih dân ainang lo nên; chuvângin, kaninhrilhfiah a \hain ka hria.Ch. I zawhna hi zawhna âwmtak pawh a ni e. ‘Lei chu leiah,vaivut chu vaivutah’ tih paha leizu lâka thlân chhûnga zu dah hitih ngei ngei tûr emaw, tih lohtawp tûr tihna emaw a awm loniin a lang a. A remchân dân aziravuituin an lo tih châng a awm anih pawhin a hnawkna a awmhranpa lêm lo ve.

Upa Lâwmsânga Râlte,Riangtlei zawhna

Z. ‘ Inkhâwmpui ngeKhâwmpui?’ A lam dân tûrahhian ‘pui’ tih hi inang tlângahman a nih theih nân min sawichiansak tûrin ka ngên a che.Ch. Khâwmpui tia sawi hi aawlsam a, hmang pawh an awmve fo. Amaherawhchu,Inkhâwmpui tih hi chu tûn hmaa\ang tawh khân kan kohhraninkan hman dân zâwk chu niin alang. ‘Pui’ tih lam rîk dân tûr takerawh chu ngaih dân a inchen lothei viau mai, a ri hniama lam hichu kan hman dân tlânglâwndeuh zâwk chu a nih hi.

Page 21: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

21Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

DAM CHHÛNG NITE CHHIAR DÂN(Gen 6:3; Sam 90:9-12; 2 Kor 6:1;

Jak 4:14)- Upa R.K. Thanga

Mission Vêng

Kan thupui hi han en mai chuan awlsamhmêl tak, dam chhûng ni, thla, kum leh dârkâr

thleng pawha chhiar thiam lo tu nge awm ang, kan ti mai âwm e.Nimahsela, a nihna takah chuan thil awlai lo tak, tu te tân pawh zirfê tham, ni tina zir belh tûr awm, dam chhûng daih zirlai bu chhahtak ang hi a ni, kan ti thei hial âwm e. A thil zirtîr tum en chuan damchhûng nun chhiar dân ti ila a fiah zâwk mah âwm e.

He thupui hi khawvêl finnaleh remhriatna te, chhiarkawphisâp thiamna leh zir sânnatinrêng hmanga zir thiam theih nisela chuan tûnlai kan \halaite hizirtîr an ngai hauh lo vang a, kumlama upa, zir sâng vak lote hi minzirtîr zâwk tûr ni âwm tak a ni a;tin, hruaitu ropui Mosia pawhhian Pathian chu dam chhûngnite chhiar dân zirtîr tûrin amamawh bîk kher âwm lo ve.Chu bâkah, tûnlai hian thih thutthut a tam sâwt hle a, a bîk takin\halaite zîngah dam chhûng nichhiar thiam loh avâng leh thil \halo laka insûm theih loh avânganatna khirh tak tuara dam rei talo, naupang tê tê kan vui liamhnem ta lutuk te hi a veiawm hlea ni. Kan Bible-ah chuan

Pathianin kum 120 kan dam thlena phal a, Mosia \awng\ainaa kum70/80 dam thlen thu te pawh hikan pha ta lo lutuk a, a pawikhawp mai. Chuvângin, kan damchhûng nite kan chhiar thiam theihnân kan thupui hi \hen thumin losawi zui ila.

1. Dam chhûng ni chhiarthiam lote nun dân: Anniho hianmahni duh dân leh nuam tihzâwnga hma lam nun ngaihtuahlêk lova nun hmangte an ni a.Lehkha thiam sâng tak tak,computer leh mobile phonehmang thiam leh zei tak tak, mutnachâng leh thawh nachâng hrelo, tûnlaina hriin a ei chhiat mêk,thil changkâng tam tak a \hazâwnga hmang duh lêm lo, a

Page 22: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

22Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chhe zâwnga hmang lui tlat,mahni intodelh si lovaintihchangkân chîngte an ni a. Annun dân her danglama Pathianduh dâna an nun phawt chuanmi \angkai tak an ni thei tih hriase a \ha hle. Hêng mite hian annun an hman thiam lohna lamahPathian an dem lêt hlauh a, apawi hle a ni. Ni khua a lo reichuan an inchhîr ngawih ngawiha, taksa lam leh rilru lamahharsatna nasa tak avângin de-pression leh harsatna dang te anneih phah a; mahse, Pathianhnaih an tum chuang lêm lo va,a tâwpah phei chuan mahniintihhlum hial an duh \hîn.

2. Dam chhûng ni chhiar dântûr: He thil chungchângah hiankawng tam tak awm thei zîngahhêngte hi lo luh chilh ila.

(i) Khawvêl hi kan khualzinna ram mai a ni tih hriat renga,kan châm rei dâwn emaw, reidâwn lo emaw kan hre lo va,eng thawnthu nge kan ziah vedâwn tih ngaihtuah chunga a \halam thawnthu ziah ngei tum tlata pawimawh.

(ii) Mahni tûn hun zêl hman\hata, Pathian duh zâwng thil \ha

ti chung zêla hun hman \hin apawimawh tak zet a, chutiangahun hmang \hate chu leiah lehvânah ham\hatnain a ûm zui zêl\hîn a ni tih hriat reng a \ha.

(iii) Ni tin lâwm chungaLalpa rawngbâwl tûr leh thinlungleh tih tak zeta Lalpa fak lehchawimawi tûra inhlan fo a \ûla. Tin, inngaitlâwm lehthuhnuairawlh taka ni tin Pathiannêna lên dun a pawimawh hlebawk.

(iv) Pathian kohhranthianghlim leh Biak In belhtlata, mahni hrehawm pawisalo va, ni tin kraws pua Lal Isuahnung zuia, a tâna tuar leh chânngam a, Chanchin |ha puandarh zêl hi a pawimawh êm êmbawk a ni.

3. Dam chhûng ni chhiarthiamte nun dân tûr lehchan tûr: He thil pawimawhtak hi sawi tûr tam tak a awmlaiin, a hnuaia thil pali chauh hitâr lang ila.

(i) Lâwm zêl nun leh chantâwka lungawi an thiam \hîn a.An rethei emaw, an hausa emaw,an mi lianin an tê emaw, anchanpualah an lungawi zêl a.

Page 23: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

23Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Duhâmna sualin a tibuai pha velo, an hausakna thurûk chuLalpaah a ni.

(ii) An hlimin an thlamuang\hîn a, vânduaina an tawh chângpawhin Pathian lakah an vui mailo va, thlarau lam malsâwmnaahan chantîr hlauh zâwk \hîn.Thlarau khawvêl hmu phachungin an khawvêl nun anhmang thiam a, beidawnna sualina tibuai pha ve lo. Inhmangaihtawnna leh inngaihdam tawnnarilru an pu a, mi dangte nên inremtakin an khawsa ho \hîn a, mitetân malsâwmna an lo ni \hîn.Pathian hmangaihna lehkhawngaihna thu chu an thiltuipui ber a lo ni \hîn.

(iii) Ringtu nun \han len nâna\ûl - Bible chhiar, fianrial\awng\ai, Pathian biakinkhâwm, ni tin chhûnginkhâwm, thilpêk rawngbâwlnaleh Chanchin |ha puan darh hnate hi an ngaihthah ngai lo.

(iv) Chu bâkah Chanchin|ha zâra ham\hatna tinrêng an

chante hre rengin mana lei,Krista kraws thisen hlua tlanan nih an theihnghilh ngai lo va;chuvângin, a \ûl huna Kristatâna tuar leh chân ngam ve tûrinan inpe thar \hîn a. Lâwmnakim chu rawngbâwlna hi a nitih an hre chiang a, an nunahThlarau Thianghlim a zalên \hînbawk a ni.

Chutichuan, kan thupui‘Dam chhûng nite chhiar dân’ tihkan sawi tâk a\anga thil chiangtak chu, he khawvêl finna lehremhriatna te, zir sânna tinrêngtehi dam chhûng nite chhiar thiamtheihna hmanrua atân a tâwkhauh lo va, kan ni tin nun minkaihruaitu leh zirtîrtu atân chuanLal Isua Krista hi thlang mai ilaa \ha ber a ni tih hi a ni. Hlasiamtu chuan ‘Lal Isua ka duhber, min hruaitu atân’ a lo ti a,keini pawh he kum tharah hiankan ni tin nun kawng min hruaituleh zirtîrtu atân Lal Isua Kristahi i hmang zui zêl ang u, chu ngeichu dam chhûng nite chhiar dândik ber leh \ha ber a ni si a.

Sir Michael Faraday-a kha a thih dâwn hnaihin chanchinbumiten an kâwm a. Ani chuan, “Ka kalna tûrah ka chiang a, kachhandamtu hi a nung a, kei pawh ka nung ang,” tiin a chhâng.

- Gospel Trumpet

Page 24: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

24Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

MALSÂWMNA LEH ÂNCHHIA(Deut 11:10-12, 26-28)

- Upa C. HualkûngaMission Vêng

Mosia lehkhabu pangana Deuteronomy-ah hian Pathian hnamthlan Israela thlahten sala an tânna Aigupta ram a\anga Kanan ram,khawizu leh hnutetui luanna ram an pan lai, an thlen \êp tawh thu te,Pathianin hruaitu ropui Mosia hmanga a fuihna thute kan hmu a.Kanan ram awm dân leh tih âwm leh âwm lohte kawng hrang hrangina hrilh mawlh mawlh a ni ber mai. Tûnah hian kan sawi sêng hauhlo vang a. A tlângpui deuh chauh kan sawi dâwn a ni.

“Ngai teh u, vawiinah hian inhmaah malsâwmna leh ânchhiaka dah a... Lalpa in Pathianthupêk chu in zawm loha, in hriatngai loh pathian dangte be tûraka thupêk che u in pênsan erawhchuan ânchhia,” (Deut 11:26-28)tiin Mosia hmangin Lalpan ahriattîr a.

Hei hi keiniho tân pawh kumthar 2017 kan hman chhoh tûrthlîr nân \ha hlein ka hria, kankhawvêl nun hman chhoh zêl tûrtân pawh a pawimawh hle. Engkawng nge kan zawh dâwn, kanhmaah hian malsâwmna lehânchhia a awm \heuh a nih chu.Thuthlung Hluia Mosia fuihnatehi Thuthlung Thara TirhkohPaula sawite nên pawh khân ainang khawp mai. “In khawsakdânah fîmkhur hle rawh u...Lalpa duh zâwng eng nge tihhriat thiam tum zâwk rawh u,

uain in ching suh u, chhiatna bula ni e,” (Eph 5:15-18) a lo ti a.Hmun dangah pawh mihringtezalênna hre rengin, “Thil engkimtih ka tân a thiang a; nimahsela...eng bâwihah mah ka inphal lo,”(1 Kor 6:12) a lo ti leh a. Kanzalênna ropui tak hi ringtutechuan eng bâwih emawa tân nâni hmang lo vang u.

Malsâwmna te leh ânchhiatehi kan chungah hian a lo thlengnghâl mai lêm lo a ni thei e.Mahse, awmna dik te, hawi lamdik te, pan lam dik te, tum dândik te, beiseina dik te, innghahnadik te hi a pawimawh a ni.

Sam 37:3-5-ah “Lalpa churing la thil \ha ti rawh. He ramahhian awm la, rinawmna ûm zêlrawh.. .” t ih kan hmu a.Malsâwmna dawn dân kawngnia kan hriat hi a dik loh chuan arei emaw, rei lo emaw a tâwpah

Page 25: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

25Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chuan ânchhia kan dawng dâwn.He leiah mai pawh hian ânchhiachu kan la dawng tho tho dâwn.

Abrahama nên an in\hendâwn khân Lota chuan ama duhthuin sualna khurpui Sodomkhaw lam Jordan lui phai zâwlram \ha, awlsam tea hausak lehropui theihna lam chu chên nân,khawsak nân a thlang ta a.Pathian lamah Bible meuhpawhin, ‘Mi fel’ tia a sawi vengat kha a ni a. A tîr chuanSodom khuaah chuan a lût nghâlmai bîk lo.

Mahse, Bible-a a lan dânchuan a puan in chu Sodomkhaw lam hawiin a sawn zêl a.Sualna khurpui Sodom khuaahchuan khua leh tui satliah maipawh ni lovin, khaw hotute zîngami a ni a. A mak lo ve, a hawilam, a beisei lam kha a ni tlat maia. Mahse, a nun tâwp lam chu arâpthlak hle mai. A kal chhanber, a in leh lo, a sum leh paitechu a kâng ral vek a. A nupuileh a fate leh a mâkpate a chândeuh vek a. A fanu pahnihte chuan him ve hrâm a. Sodom zia anlo kai nasa hman hle mai. Anpahnih chuan an pa lakah chuanfa an pai ve ve a ni.

Pathian hriak thih Davidapawh hi a che fuh lo hle mai. A

awm lohna tûrah Lal Saulahlauvin a hmêlma Philistian lalAkisa a zu bêl a, ani chuan amite 600 nên Ziglag khuaah aawmtîr a. An mipa hovin râlrûna an thang bo hlânin anawmna khua chu Amalek hovinan lo rûn a. A nupui fanau leh anran zawng zawngte nên salah anman vek a, an in leh lo an hâlsakbawk a (1 Sam 30:1-26).

Davida leh a hoten anchênna khua an va thlen chuantu mah hmuh tûr an awm tawhlo, an in leh lote chu a lo kângfai vek tawh a. An lungngaibeidawng lutuk chu Bible-in asawi dân chuan, “Davida leh ahnêna awmte chuan an aw anchhuah a, \ap hlei thei tawh lokhawpin an \ap a,” tih a ni. Anawm lohna tûra an awm avânginsipai huaisen, Goliatha meuhpawh thattute chu \ah pawh \aphlei thei lo khawpin an \ap ta anih chu.

Jerusalem Temple meuhsatu lal Heroda tâwp dân pawhhi a mak asin. A lal puan sina thua’n sawi chuan a ngaithlatutechuan an ngaisâng khawp a,“Pathian aw a nih hi, mihring awa ni lo ve,” ti hialin an ngaisânga; nimahsela, a hnu maia Bible-in a sawi dân chuan, “Ani chuan

Page 26: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

26Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Pathian hnênah chawimawinachu a pêk loh avângin, Lalpavântirhkohvin chawplehchilhin aman a, rûlhûtin a ei a, a thi ta a,”tih a ni (Tirh 12:19-25). Nguntakin i ngaihtuah ang u, Lalpa fakleh chawimawite hi a lo vapawimawh êm! Kan Pathianhian min hmangaih mah sela, athîk thu chhiatna lamah hi chuantu mah a zuah lo.

He laiah hian thil mak tak ainchher chhuan zawm a, lal ropuithihna chuan Pathian thu,Chanchin |ha a tibahlah chuangmiah lo nia! “Rûlhûtin a ei a, a thita a,” tih dawtah chuan, “Pathianthu erawh chu a darh a, a pungta zêl a...” tih kan hmu a ni. Kansual, kan \ha lo kan ti a, eng emawchen chu a dik ang; mahse, a \halam hawi, kawng dik lam pan hian \hahnem khawp mai, athlamuanthlâk asin. Kum tininmissionary atâna inpe leh Pastortûr lâk sên loh kan nei thei zêl tehi a va ropui êm! “Pathian thuerawh chu a darh a, a pung ta zêla,” tih kan Bible thu hi a la dik zêla ni lâwm ni.

Mizote hi Lalpan aChanchin |ha puang darh tûrinmin la hmang zêl dâwn. Hetih laihian ringtu ni si, Sodom lamhawite hi chuan Lota angin

hremna kan la tuar zêl ang tih ahlauhawm khawp mai. Sumemaw, dinhmun emaw, nawmsipbâwlna lam emaw kan ûmnakawngah hian kan lo petek thuideuh va, awm lohna tûr hmunahte kan lo awm palh a nih pawhinDavida ang hian Lalpa lam ihawi leh vat ang u. Lungngaiin\ap nasa hle mah sela Bible-inengtin nge min hrilh kha,“Nimahsela Davida chu aPathian Lalpaah chuan a intichaka... Lalpa lamah a nun a siamrem leh,” tih a ni.

Lota nên an in\hen dâwnkhân Abrahama chuan ama thuinduh a thlang ve mai lo. Lalpa lama hawi a, Lalpa a nghâk a,Lalpan duh a thlansak ta zâwka, Lalpan engtin nge a tih kha,“Dâk la, i awmna a\ang khânhmâr lam te, chhim lam te, chhaklam te, thlang lamte en rawh, iram hmuh zawng zawng hi nangleh i thlahte kumkhua atân ka pedâwn che a ni,” tiin Lotan amathua a lo thlan ve zawng zawngtepawh kha a pe ta vek a.Abrahama chu kawng engkimahLalpan mal a sâwm a, kum 100-a upa a nihin a roluahtu tûrIsaaka chu a nupui Sari kum 90-a upa chuan a hrinsak bawk. Achungchâng thu Pathianin a

Page 27: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

27Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

sawite hi a ropui hle mai, “Kathiltih tum hi he lai maiaAbrahama lakah ka zêp ang emaw?” a ti a nih chu. Amahahchuan leia hnam tin an lathawveng dâwn te a ti a. Sodoma tihboral lai khân PathianinAbrahama chu a hre reng a.Amah ringtu, amaha innghat,amah pâwl \hîn hnênah Lalpana thu rûkte pawh a zêp lo, a hrilhve nia! A thu zâwmtu Lalpan ahre reng, thil râpthlâk tak thlenlaite chuan ani chu Lalpan a hrereng tih Bible-in min hrilh.

“Ngai teh u, vawiinah hianin hmaah malsâwmna lehânchhia ka dah,” a ti a. A dawndân pawh min hrilh nghâl a.Malsâwmna dawng tûr chuan ape theitu Lalpa Pathian thupêkzawm a ngai. Abrahama chu,“Ram ka la entîr tûr che lamahkal rawh,” a tih chuan a thuâwihin a kal chhuak nghâl maia. A fapa neih chhun Isaaka hâlral thil hlana hlân tûra a tihpawhin a thu âwihin a inbuatsaiha, a kal leh mai. A kalnaapiangah Lalpa Pathian chuchibai a bûk theih nân leh a duhzâwng leh duh loh zâwngte ahriat theih nân maichâm a siamzêl a, Lalpa be hmasa lovin hmathar a la ngai lo. Keini pawh amalsâwmna dawng tûr hian

engtin nge kan tih ve dâwn?Khawi a\angin nge kan lo nghahve ang?

Mitdel kutdawh Bartimaiachuan a sum hmuh tam theihnakhawpui lûn lai chu kalsaninmalsâwmna pe theitu Isua hnênpanin kawngpui sîr a\angin a lochâng a. Chhiahkhawntu Zakaiapawhin a kalna ngei tûr kawngsîra theipui kûngah chuan zahpawh dâwn lovin a lâwn a, chuta\ang chuan a lo châng a, annipahnih hian an ti fuh khawp mai.

Tirhkoh Paula chuan,“Krista hi kohhranho lu a ni a,kohhran hi a taksa a ni,” a lo tia. Kohhran hi mi chak lo tê têawm khâwm ni mah ila, a ropuia ni. Taksa chu lu nên thliar hrantheih a ni lo, a inzawm tlat,chutiang chuan kohhran pawh hikhawvêla eng pâwl emaw angmai mai a ni ve lo. Pathian nênainzawm, a chênna vân ropuinanêna inzawm malsâwmna petheitu duh zâwng leh duh lohzâwng kan hriat ve theihna hmuna ni. Chuvângin, kan Lalpa IsuaKrista chênna leh a zawmpui, ataksa kohhranah hian amalsâwmna dawng tûr chuankum bul a\ang hian rinawm takinawm phawt mai ila, kan chângthlâwn lo vang.

Page 28: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

28Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

THIH PAWH HLÂWKNA(Phil 1:21; Rom 8:29f)

Rev. Dr. H. VânlalauvaDurtlâng

Kum kal ta 2016 July ni 6 khân ka nupui duh tak maiin chatuanram min pansan a. Mizo upain nupa \âng \hen natzia, ‘koki/dârlehlam sah thlâk’ nêna an lo tehkhin chhiatna chuan min nang thutmai a. He thihna thlazâr hnuaia Pathian thu min tiharha, min tichaktupawimawh tak mai pakhat chu, “Nun hi Krista a ni si a, thih pawhhlâwkna” (Phil 1:25) tih thu hi a ni. Kohhran chhûngkua thihnainthla a zâr hnan loh kan awm lo va, mi mal ang pawhin thihnain engemaw ti tala a khawih buai loh kan awm lovin ka ring. He Pathianthu hmanga Kristian Tlângau chhiartuten Pathian thlamuanna anchan beiseiin, thihna hi eng nge a niha, Pathian thu leh kan kohhranthurinten engti angin nge an sawi a, Paulan ‘thih pawh hlâwkna’ atih chhan hi eng nge ni tih tûn \umah hian kan ngaihtuah dâwn a ni.

Thihna hi mihring lehthilsiamte hnêna chhiatna thlentu,harsatna leh manganna, buainaleh hrehawmna thlentu a ni a.Chuvângin, thihna laka chhanchhuahna, chhandamna hikhawvêl mi zawng zawngin kanzawn leh kan engto ber a ni.UNO leh NGO pâwl hranghrangte din chhan leh anhnathawh bulpui ber pawhkhawvêl leh mihring nun honaainremna thlentîr hi a nih rualin, atâwp khâwkah chuan thihna lakachhan chhuahna/chhandamnathlentîr hi a ni. Khawvêla sakhawhrang lo awm chhan pawh hi abul takah chuan thihna leh thihhlauhna laka thawvenna/chhandamna thlentîr hi a ni.

Kristiannain a tum ber pawhsualna avânga thihna leh thihhlauhna laka mihring lehkhawvêl hnêna Lal Isuachhandamna thlentîr hi a ni.Pathian mihringa a lo chanchhan, khawvêla Lal Isua Kristalo kal chhan ber pawh sual lehthihna laka mihring leh khawvêlchhandam a ni a, a chhandamnahnathawhin a tum ber pawhthihna laka min chhandama,chatuan nunna min neihtîra,Pathian chawimawi leh aropuina tung ding tûra min siamthar leh hi a ni.

Pathian thu chuan mihringchunga thihna lo thleng \hîn hitlûkna avânga lo awm, sualnaina hrin chhuah, ‘sual man’ tiin a

Page 29: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

29Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

sawi a. Mihring awm dân tûr nilovin, tlûkna avâng chauha loawm chawp a ni tih hi kohhranhote kan inzirtîr dân a ni. Tlûknahi awm ta lo se, sualna hikhawvêlah a awm lo vang a.Thihna avânga lungngaihna,khawharna leh hrehawmna ka tuar\hinte pawh hi a awm hauh lo vang.Thihna tem lovin, chatuaninPathian nên inpâwlna neiin, Edenhuana Adama leh Evi te Pathiannên an lêng dûn ang khân lêng dûntûr kan ni. Mahse, mihring tlûknaavâng chauhin khawvêlah sual alo lût a. Chu chuan thihna rawnthlentîrin, thih hlauhna avânginkhawvêla mihringte hi kan buai zota vek a ni.

Thihna hi mihring thlîrnaa\angin chhiatna, boralna,tâwpna titein kan sawi \hîn.Thihna a lo thlenin mitthichhûngte chu chhiat tâwkchhûngkua, khawhar chhûngkuatitein kan sawi \hîn a. Pathian thua\ang pawhin thihna hi chhiatna,mitthi chhûngte pawh chhiattâwk chhûngkua, khawharchhûngkua tia sawi theih a ni.Genesis bung thum thuin a târ lanangin taksa thihna a ni emaw,thlarau lam thihna a ni emaw,Pathian tel lo nun hi chhiatna,khawharna nên a inzawm nghetêm êm a. Mihring chungchângthurinah ngei pawh ‘Mihring

chuan anmahni duh thu ngeiinPathian dân an bawhchhiaa,thiam lohna leh chhiatnaah chuananmahni an inbarh lût ta a’ tiinkan puang chhuak a ni. Thihnaa lo thlen hian chhûngkuaah\ahna, lungngaihna lehhrehawmna râpthlâk tak a lothleng a. Taksa chungah ngeipawh chhiatna râpthlâk tak a lothleng a. Taksa a lo dukin, a lopuam a, eng emaw tia damdawihmang tea sawisak a nih loh pheichuan a lo uihin a \awih nghâlthuai \hîn. Hetiang taka chhiatnahi thihna vânga lo awm a nihavângin thihna hi Pathian thupawhin a sawi angin chhiatnarâpthlâk tak a ni.

Thihna hi tâwpna leh boralnaanga ngaih a ni. Thihna hian kansawi tawh angin kan taksa atichhiain, a tiboral a. Kan thlaraupawh a tiboralin, eng mah lovaa chantîra ngaihna lian tak aawm. He ngaih dân hi Pathianthuin thui tak chu a \âwmpui veniin a lang. Joba chuan thihnachungchâng a sawinaah,“Mihring chuan a thlarau a thlaha, khawiah nge a awm tâk?” a tia (Job 14:10). Sam ziaktupawhin, “Thi ila, leilâwtah chhukila… vaivutin a fak dâwn che emni? I thutak hi a hriattîr dâwn cheem ni?” (Sam 30:9). “Thih hnuhian nangmah hriatna rêng rêng

Page 30: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

30Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

a awm si lo va” (Sam 6:5) a ti a.Thuhriltu chuan, “Thlân i kalnatûrah chuan… hriatna emaw,finna emaw a awm lo” (Thu9:10) a ti bawk a. Isaia pawhin“Thihna hian a fak thei si lo,thihna hian a chawimawi thei silo che” (Is 38:8) a ti bawk a.Adama bawhchhiatna avângaPathian hremna lo thleng chu‘vaivutah i kîr leh tûr a ni’ tih ani a. Johana 3:16 thu leh Luka19:10 thua Lal Isua \awngkama\angte hian sualna avângamihring dinhmun hi boralna,tâwpna a ni tih kan hre thei bawka ni. Thihna hian mihring lehPathian inzawmna te, mihring lehmihring inlaichînna te atihchhiata, a tihtâwp avângintâwpna, boralna tih loh theih loha ni bawk.

Thihna hi Pathian thuinboralna, tâwpna tia a sawi rualin,in\henna (separation) tiin a sawibawk a. A tîr berah Pathian lehmihring in\henna a ni a, chuin\henna avâng chuan mihringzîngah pawh in\henna a lo thlengzui nghâl a. Mihring zîngah chauhpawh ni lovin mihring lehkhawvêl, khawvêl, Pathianthilsiam dangte leh Pathianinkârah pawh in\henna a thlentîra ni. Mihring mi mal nun ngeiahpawh thihna avângin taksa lehthlarau in\henna a lo thleng a.

Chutianga mihring chunga thihnalo thleng chu Welsh Thurinahpawh ‘eng emaw ti chhûngatâna taksa leh thlarau in\henna’tia sawi a ni bawk a. Mihringchunga thihna a lo thlen hian, taksachu leiah thlânah kan phûm a, a\awih ral ta \hîn a. Thlarau erawhchu vânramah emaw,hremhmunah emaw, khawiahemaw awm tûra sawi a ni. Engpawh ni se, thihna hi Pathian thuinin\henna, Lal Isua lo kal leh hmaloh zawng taksa leh thlarauin\henna tiin min hrilh a ni.

A chunga thihna awmzehrang hrang - in\henna, Pathianleh mihring in\henna, mihringtaksa leh thlarau in\henna a nihthu te, chhiatna, boralna lehtâwpna a nih thute hi Paula hiana hre chiang a. Chuti chungchuan, “Nun hi Krista a ni si a,thih pawh hlâwkna” tiin PhillipiKohhran mite hnênah a sawi ani. Phillipi Kohhran hi Paulaphun, kohhran nung tak leh chaktak a ni a. Chanchin |ha hrilnakawngah Paula \anpuitu an ni a.Paula nêna an inkungkaihnapawh a thûk hle a ni. PhillipiKohhran hnêna lehkha a thawnlai hian Paula hi tân inah a awma. Hei vâng hian tân in lehkha antih zînga mi a ni. A chungchângthu rêl hmabâkin a awm a.Chanchin |ha a hril avânga

Page 31: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

31Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

thihna tâwk mai thei, martara thihhmabâk a ni tih pawh a inhria a.Phillipi Kohhran pawhin hetiangdinhmuna ding a ni tih pawh anhriatpui a. |hahnamngai takin an\awng\aisak a . Chutiangdinhmuna ding a nih hre chungchuan ‘Nun hi Krista a ni si a,thih pawh hlâwkna’ tih thu hiPaulan a sawi chhuak ta a ni.

“Nun Krista a ni si a’ tih thuhi ringtu nun bul leh tâwp hi IsuaKrista a nih thu puan chhuahnaa ni a. Isua Krista ringtu, amazârah chauh chhandam, sualngaihdamna chang, rinna avângathiamchantîr a nih thu lehchutianga Pathian khawngaihnaleh ngaihdamna a chan avângaPathian duh zâwng, Chanchin|ha hril chu a dam chhan a nihziapuan chhuahna thu a ni. Chutiangtaka Isua Krista ringtu leh arawngbâwltu chu thuneituten thitûrin a chung thu lo rêl pawh nisela, a tân eng mah hlauh tûr lehriltu hahna tûr a nei lo mai nilovin, hlâwkna hlîr a ni zâwk a,‘Thih lui kamah zaiin i hming kafak ang’ tia Pathian faka zai maitûr a nih thu a sawina a ni. Paulahian Lal Isua hi nunna lehthawhlehna a nihzia, tu pawhamah ring chu thi mah selachatuanin a nung reng dâwn tiha hre chiang hle a (Jn 11:25,26).Abela ang bawkin a thih hnu

pawhin thu a lo sawi thei cheudâwn tih a hre chiang hle bawkang a (Heb 11:4). Sam ziaktuin“A mi thianghlim thihna chuLalpa ngaihin hlu tak a ni” a tihpawh a pawm nghet hle bawkang (Sam 116:15).

Phillipi khuaa mite hnêna‘thih pawh hlâwkna’ tia Paulana sawi hi a awmzia kawng hranghrangin sawi fiah theih a ni.Pakhatnaah chuan chatuannunna bâkah lâwmman, felnalallukhum Pathian hnên atadawn tûr a neih avângin Paulahian thih pawh hlâwkna tiin asawi a. Timothea hnênaLehkhathawnah “Intihsiakna \hachu ka bei zo tawh a, kaintlânsiakna kawng ka hlen tawha, rinna chu ka vawng reng tawha ni. Tûnah chuan felna lallukhumchu ka tân dahin a awm tawh a,chu chu Lalpa ngaihtuahtu fel takchuan chumi niah chuan mi peang; ka hnênah chauh ni lovin, ainlârna ngai apiangte hnênahpawh” (2 Tim 4:6 -8) tih thu hiPaulan thih hlâwkna a sawifiahna a ni. Paula hian lâwmman,felna lallukhum chan tûr a neihavângin ‘thih pawh hlâwkna’ ati a. Keini Lal Isua Krista ringtu,ama zâra Pathian khawngaihnadawngtu leh Chanchin |ha hrilrawngbâwlnaa telte hian kanhmangaih kal tate zawng zawng

Page 32: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

32Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

nên, Paula ang bawkin nakinkan thih hunah chatuan nunna lehlâwmman kan la changin, kan ladawng \heuh dâwn. Chuvângin,keini Isua Kriata ringtu lehkohhrana rawngbâwltute tânhian ‘thihna’ hi chhiatna, boralnaleh tâwpna ni lovin, hlâwkna lehmalsâwmna ropui tak a ni zâwktih Pathian thuin min hrilh a ni.

Thih hlâwkna chhan dangPaulan a sawi chu - Pathianchawimawina, Kristachawimawina hi a ni. Paula hianPathian leh Krista ropuina lantîrhi Pathian chhandamnahnathawhin a tum ber niin a sawi\hîn a. Phillipi 2:5-11 thuah LalIsua Krista chhandamnahnathawh pawh Pa Pathian lehIsua Krista ropuina tûr a nih thukan hmu. Rom bung 8-11 thuhian Pathian chatuanremruatnain a tum bulpui berpawh Pathian chawimawi leh aropuina a nih thu a sawi a (Rom11:36). Rinna avângakhawngaihnaa chhandam kannih thu te leh kohhran ropui taklo dingte hian Pathian leh Kristaa chawimawi a. Chanchin |haavânga thihna, martarna lo thleng\hînte phei chuan Pathian leh Kristaropuina a lan chiantîr zual \hîn a.Amah Paula ngei pawh Stephanamartarnain a kaih chhuah, a hrinchhuah anga sawi \hin a ni. Isua

Krista rin avânga tuarna lo thleng\hîn te, Chanchin |ha hril avângathihna, martarna lo thlengte hiPathian leh Isua Krista ropuina lehchawimawina a nih avângin ‘thih hihlâwkna’ a ni.

Chutih rual chuan thihnalusûnna kâra ringtute kanintuarpuina, kan inlainatna lehkan in\ahpui \hînte hi Lal Isuaropuina, Pathian chawimawina ani. Amah Paula ngei pawhin“Lâwmte chu lâwmpui ula, \aptechu \ahpui rawh u” (Rom 12:15)a ti a. Thihna avânga kanintuarpuina hian lusûnchhûngkuate Lal Isua hmêl ahmuhtîrin, Pathian ropuina alantîr \hîn. ‘Lungngaihna kanin\âwm, rit phurh inchhâwktawnin, Chutin Lalpa dân kan lozâwm, Thlarau malsâwmchangin’ tih hla kan sak \hin angkhân, ringtute tân ‘thih’ hihlâwkna, thlarau malsâwm luanchhuahna hmun a ni. ThlarauThianghlim awmpuina azârahkan hmangaih kalte thihna hilâmnaah a chang thei a (Sam30:11), kan khawharna lehlunglênna pawh tui hnaah achang thei a (Sam 84:6). An thihhnuah pawh Abela ang khân thuan la sawi theiin, Pathianhmangaihna thûkzia min hmuhfiahtîrtu an ni hlauh thei (Heb11:4). Chutiang khawpa nasa

Page 33: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

33Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chuan thihna hi hlâwkna, Pathianleh Krista ropuina lehchawimawinaah a chang thei.

Thih hlâwkna Paulan a sawidang leh chu - Pathian nênainpâwlna tak taka luhna, Pathiannêna awm dun, lên dun taktakna, chatuana a awmpuina ataka channa a ni. Philippi 1:23-ah ‘kal chhuaha Krista hnênaawm châkna ka neih avângin,chu chu a \ha êm êm zâwk si a’a ti a. Paulan thihna hi Pathiannêna inpâwlna tak tak chantheihna, a luhna kawngka tih ahre chiang hle. A famkim lova hekhawvêla kan chan, kan tem \hinkha a tak leh famkimin a changtawh dâwn tih a hre chiang a.“Khi vân chanchin khi ka hretawh, Isua miten an hmu dâwna ni” tih hla hi a rilruah a khahtlat tawh avângin thih hihlâwknaah a pawm nghet tlat ani. Sualin a tihbuai theih tawhlohna vânram a thlîr a, “Kalchhuaha Krista hnêna awmchâkna ka neih avângin, chu chua \ha êm êm zâwk si a” a ti a ni.

He thih hlâwkna thu hiringtute thih hnu awm dân tûrsawi fiahna a ni tih chhinchhiahbawk ila. Kohhran \henkhatinzirtîrnaah kan hmangaih kaltate thlarau hi muhîla ngaih a nia, nakin thawhlehna niah chauhtho leha, Pathian âng chhûnga

châwl ve chauh tûr anga inzirtîra ni. Kohhran \henkhat lahin kanhmangaih kal tate tam ber chuvânram thleng nghâl mai lovin,chawlh lâwkna ‘purgatory’-aawm rih tûr ang tein an inzirtîrbawk a. Keini erawh chuan ‘thihhlâwkna chhan’ Paulan a sawiang tak hian, ringtute thlarau hithih veleh Pathian hnênah, tho lehKrista hnêna châwl tûrin,Pathian awmpuina leh amahnêna inpâwlna tak tak changnghâl tûrin kan inzirtîr a.Chuvângin, ringtu, an dam laiaPathian khawngaihna changtutechu an hnuk chah rual khân vânmipui chhiar sên loh zîngah‘Lal\hutthlêng din hualin an zai,Kan chatuan Lalpa fakin” tih hlakan sak ang khân natna lehhrehawmnain a tihbuai phâklohvin, chatuan ropuinaah lawmluhin an awm tawh zâwk a ni.

Thihna hi Pathian lalzia lehchungnunzia, engkim hi a rorêlnaleh a remruatna hnuaia awm anihzia min hriattîrtu leh min hmuhfiahtîrtu a ni. Kan nunna hi kanduh dân anga awm, kan tih lehkan thawh dâna innghat niahriatna nghet tak kan nei a. Kanchhandamna pawh hi kanduhthlannaa innghat, thil tih \hatahlawh chhuah theih nia ngaihnalian tak kan nei fo bawk \hîn.Nimahsela, kan chunga thihna a

Page 34: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

34Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

lo thlen erawh hi chuan kannunna chunga thu kan neihlohzia, ‘Pathian remruat’‘Pathian rorêlna’ hnuaia awm anihzia a lo lang \hîn. Chuvângin,Paulan, “Pathian hmangaihtuamaha ruat anga a koha te tânchuan an \hatna tûrin engkimina thawhsak hlawm \hin tih kanhria” (Rom 8:28) tiin thihna lothlenin kan \hatna tûra aremruatna a nih thu min hrilh a.Chutianga kan chunga a rorêlnalo thlen chhan zawhna a chhânnalah chu “Pathian finna leh hriatnangahzia chu a va thûk êm!…Amah avâng leh amah a\angleh amaha tân thil zawng zawnga lo awm a ni si a, a hnênahchatuanin ropuina awm rawhse” (Rom 11:36) tih hi a ni maia. Thihna hi Pathian ropuizia minhriattîrtu, a lalzia leh chungnunziapuan chhuahna a ni. Thih pawhhlâwkna ti thei tûrin Pathianthilsiam tlâwm tê kan nih hriaa,thihna hmanga kan chunga arorêlna lo thleng hi khawvêlsualna leh buaina laka kanchhuah hlenna, kumkhuaa ahnêna châwl tûra min hruai luhnahmanrua a ni tih hi kan pawmthiam a \ûl a. Joban a sawi angkhân “Lalpan a pe a, Lalpan ala leh ta a, Lalpa hming chu fakinawm rawh se” (Job 1:21) kantih ve theih hi a pawimawh.

A tâwp ber atân, thihna hiLal Isua thawhlehna ropuizia minhriat fiahtîrtu, chatuan ram minngaihtîrtu, Lal Isua lo kal lehbeiseina kan thinlunga minchhêm alhsaktu a ni. Lal Isuan,“Ka pa inah awmna tam tak aawm a... ka hnênah ka la angche u; ka awmnaah nangni pawhin awm ve theih nân” (Jn 14:1,2)tiin a thihna leh thawhlehnaawmzia a zirtîrte a hrilh a. Athihna leh thawhlehna khachatuan nunna kawngka minhawnsaktu, chatuan ropuinaamin hruai lûttu a ni. Thessalonikaleh Korinth khuaa khawharchhûngte hnemna atân Paulan ahmang a (1 Thes 4:13f; 1 Kor15 & 2 Kor 5). Vawiin thlenginhêng Pathian thute hi khawharchhûngte kan inthlamuanna lehkan inhnemna ber a ni. Thihnafate hi nakin beiseina, vânramngaih hla kan sak \hinte hianchatuan ram min thlîrtîr \hîn a.Amah kan Lalpa Isua Kristangeiin, “Tu pawh mi ring chu thimah sela, a nung reng ang” (Jn11:25,26) a tih avângin hmangaihkal tate nên a nunna leh athawhlehna \âwmpuiin, kaninpâwl a, “Thih luikamah zaiin ihming ka fak ang” tiin Pathianfakin kan zai \hîn a nih hi. Nunhi Krista a ni si a, thih pawhhlâwkna a ni.

Page 35: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

35Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

KUM 2017 PUITLING SUNDAY SCHOOL ZIR TÛRTHUPUAN HRILHFIAHNA- THÎR LÂWKNA

Rev. LalfakzualaAizâwl Theological College

Thupuan bu hi Kristian tam takte tân Bible bu hrang hrang zîngahriat thiam harsa ber, ‘chhinchhiahna pasariha chhinchhiah tlat’ tûnthlenga ngaihthah hlawh tak lehkhabu a la ni fan. Chutih laiin Kristian\henkhatte erawh chuan hun lo la thleng tûra hrilh lâwkna hlîr nia anhriat avângin Bible lehkhabu dang zawng aiin uchuak takin an tuipuia; chumi avâng chuan mi tam takin an kal sualpui tawh a, an la kalsualpui mêk bawk. Sakawlh nambar 666 leh kum sâng rorêl tihphei chu buaipui hlawh tak a ni. Hman a\ang tawhin sakawlh nambar666 hi Roman Katholik kohhran hotu Pope te, Martin Luther-a te,Hitler-a te, Mussolini te leh mi dang eng emaw zât an lo puh tawh\hîn. Tûnlai pawhin India khua leh tui chhinchhiahna tûr UID -Aadhar Card te pawh sakawlh nambar nên inzawm tlata ngai pawhan \hahnem hle.

Kumin 2017 hian keiniPresbyterian Kohhran chuanPuitling Sunday School-ahThupuan Hrilhfiahna, SeniorExecutive Secretary Rev.Lalramliana Pachuau ziah kan zirdâwn a, a phûrawm hle mai.Puitling Sunday School zir tûr leha ziaktute hi kum thum hma lamalo thlan lâwk \hin a ni a. Nikumlamah kan ramin ThlarauThianghlim harhna kan chanmêk laiin kan thlarau boruaknêna inmil tak ThlarauThianghlim tih kan zir tawh a.

Kan ram boruak te thlîrinkumina Thupuan kan zir tûrpawh hi Pathian hruaina ngei ani tih rinhlelh rual a ni lo. A buziaktu hi kan rawngbâwltuzîngah pawh mi thiam, tawn hriatnghah tak a ni bawk a, kanhlâwkpui ngei a rinawm. Alehkhabu râwnte han thlîrpawhin Thupuan Hrilhfiahna buhi belhchian a dâwl tâwk angtih a hriat theih.ThupuanHrilhfiahna hi kan theih anginkan thlîr lâwk thuak thuak anga, Book Review anga kalpui

Page 36: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

36Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

kan tum chiah lo va, kan zirlaibu kamkeuna a ni ber e.

Thupuan bu hre thiam tûrchuan a bu kalhmang te, ahun lai boruak leh a thuchahthuk phûm hi man thiam a \ûlphawt a ni.

1. Thupuan hi Khuh hawnnaleh, zâwlnei thupuan lehlehkhathawn inpawlh a ni

(a) Khuh hawnna hizâwlnei fa hrin a ni: Kan zirlaibu ziaktu pawhin khuh hawnnabu kalhmang zuia Thupuan hiziah a nih thu a sawi nual a (p.10-11). Han tui hnih ve leh ila. Khuhhawnna kan tih hi a \obul tak chuzâwlnei rawngbâwlna chhun-zawm zêlna a ni. Mi thiam H.H.Rawley phei chuan khuhhawnna hi zâwlnei fa hrin/note ani e, a ti hial a. Mi thiam tam takchuan zâwlnei rawngbâwlnaa\anga lo \hang lian niin an ngai.Babulon salah Juda-te kha kumBC 597 vêl a\angin an tâng a,Babulon sawrkâr kha Persiansawrkârin kum BC 539-a arawn hneh pawh khân Persianhnuaiah an awm zui a, chumihnuah Grik sawrkâr hnuaiahawm lehin Romho hnuaiah an

awm chhunzawm leh ta a ni.Hetih chhûng hian mahnia roinrêla zalên tak tak dinhmunahan ding thei ta lo a ni. Hetih hunlai hian ualau taka zâwlneirawngbâwlna neih kha thil theiha ni ta meuh lo va, zâwlneirawngbâwlna kha ze dangin a lochhuak a, chu chu khuh hawnna(apocalyptic) kan tih tak hi a ni.Khuh hawnna lehkhabu tam berhi kum BC 200-AD 100 inkâraziak a ni. Hnam dang awpbettute chuan Juda-te lehKristiante an tihduhdah a, anhnam nun leh an sakhua an rahbehsak laia ziak a ni.Amaherawhchu, khuh hawnnaleh zâwlneite thupuan hidanglamna a nei tih hriat a \ûlthung. Zâwlneiten a ruh langrâwta thil an sawi laiin khuhhawnna ziaktute chuan fîmkhurtakin, entîrna leh chhinchhiahnaleh thu thup hmangin an sawi \hîna ni. Inlârna lam rawng kai a tamhle bawk.

(b) Khuh hawnna hi awpbeha awm mêkte thil tawnhriat ziah chhuahna a ni:Khuh hawnna hi awp beha awmmêkte leh tihduhdah tuar mêktenthuneitu thiltih an dodâlna leh an

Page 37: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

37Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chhân lêtna thuziak tih pawhin asawi theih ang. Thupuan bupawh hi tihduhdah leh awp behaawm mêkte Krista tâna mirinawm tawn hriat a\angathuziak a ni. Tharumin bei lêt lomah se, chung thuneitute hleilenna leh thuneihna hman sualnachu langsâr tak ni si lo, hriat thiamtheih tûra an dodâlna kan hmu.Entîr nân, Daniela leh a\hianten Babulon lal chaw lehuain an hnar te leh mi lim chibaian bûk duh lote kha tharum tello, dodâlna (Civil DisobedientMovement) a ni. Thupuan buaringtuten tharum tel hauh si lovasakawlh (Rom sawrkâr) chupathian anga chibai an bûkduh hauh lote hi dodâlna chikhat chu a ni.

(c) Thupuan bu leh Khuhhawnna bu dangte an inzârzawm: Thupuan bua chhin-chhiahna hre thiam tûr chuan ahma lama khuh hawnna thuziakchhiar a ngai \hîn. Thupuan bupawh hi khuh hawnna bu dangchhiar loh chuan hriat thiam rualchi a ni lo. Entîr nân, Thupuanbua Krista dodâltu rorêl hunchhûng chu thla sawmli leh thlahnih tih a ni (11:3;13;5) a, chu

chu ni 1260 a ni (11:3). Kumthua kan sawi chuan kum thumleh a chanve a ni. Engtin ngeThupuan ziaktu hian heminambar hi a hman kher? Hemihre chiang tûr chuan a hma lamathuziak kan bih chian a \ûl a ni.Daniela bu keu lo chuan kan hrechiang thei lo vang. Thla 42emaw ni 1260 emaw Thupuanbua kan hmuh chu Grik lalAntiochus Epiphanes-a hnuaiatihduhdahna kum thum leh achanve kha a ni. Chu chu kumBC 168 \hâl lai a\anga BC 165favâng thlenga Juda-tentihduhdahna an tuar kha a ni.

Antiochus Epiphanes-atihduhdahna chu Thupuanziaktu hian Krista dotu rorêlnahun chhûng sawi nâna hman ani ta a ni. Juda-ten Makabia hellaia thil lo thleng leh awm dânte chu, hun hnuhnûnga Kristadodâltute nêna inbeihna thuhrilh lâwkna leh kalhmang sawinân hman a ni. Khuh hawnnabu hi a chhehvêl boruak nênpawh a inthlung thûk hle a ni.A \awngkam leh entîrna chuhun hmasa lama chanchin neitawh a ni deuh zêl. Anmahnihun milin an her rem chhawmtâk zêl a ni bawk.

Page 38: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

38Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Suangtuahna, entîrna lehtehkhin thu hmanga khawvêlchanchin kal chho mêk hrilhfiahtumna leh khawvêl hun tâwp lailan tumna a ni. Manganna lehharsatna namên lo tak an tawna\anga lo irh chhuak, thu leh hlainthup, tihduhdah tuartute tânainhnemna tûr a ni. Pathian chuhe khawvêl hun tâwpah a lainrawlh ngei dâwn a, hun thar ala rawn inher chhuak ngei dâwna ni. Chhandamna chu hetah lehtûnah ni lovin hun lo la awm tûraha awm dâwn a ni.

(d) Thupuan bu hi zâwlneithupuan a ni: Thupuan hi khuhhawnna ziarâng tam tak a awmkan tih rualin khuh hawnnathuziak nên chuan a inang diakdiak vek lo tih kan zirlai bu ziaktusawi hi a dik hle. Khuh hawnnabu ziaktu tam ber chuan anhming tak an thup \hîn a, mihming \ha tu emaw hmingin thuan ziak \hîn. Thupuan bu hizâwlneite thupuan dân zûl zuiaziak ang pawhin a hmuh theihbawk. Thupuan hi zâwlneithupuan a nih thu kan hmu a(1:3; 22:18,19). Thupuan bu hi‘khuh hawnna hmanga zâwlneithupuan’ tih hi a inhmeh hle a ni.

(e) Thupuan hi lehkhathawna ni: Thupuan bu danglamna chulehkhathawn a ni tel bawk (1:4-6;11). Khuh hawnna lehzâwlneite thupuan ziarâng chauhni lovin Asia Tê (Asia Minor)kohhran pasarihte hnênalehkhathawn a ni. Khuh hawnnalehkhabu dangah kohhranpasarih tâna thuchah pasarih anghi kan hmu lo

A hun lai boruakThupuan bu hre thiam tûr

chuan a ziah hun lai boruak kanhriat a ngai a. Chuvângin, a ziahhun lai boruak i’n thlîr thuakthuak teh ang. Kan zirlai buziaktuin a sawi ang hian Thupuanbu ziah hun lai kum tak hi hriatchiah ni lo mah se, Kristianhmasate tihduhdah an tuar laihuna ziah a ni tih hi pawm dântlângpui a ni. A bu chhûng hi nguntakin han bih chiang ta ila,tihduhdahna hi Rom ram awphmun tam takah a thleng mêk tiha hriat a; chuvângin, Rom lalDomitian-a hun lai nên a inmilzual hle tih a hriat a. Thupuan ziahhun thuah pawh kan zirlai buziaktuin AD 95-96 tih emaw,tlêma huam zau deuh zâwk AD90-96 inkâr vêl hi pawm dân

Page 39: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

39Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

tlânglâwn tak a ni. Mi \henkhatchuan Thupuan bu hi Rom lalNero hun laia ziah niin an ring.Tirhkoh Petera leh Paula tepawh kha Nero hun lai martaranga sawi an ni \hîn.

Amaherawhchu, Nero hun laihian tihduhdahna a la darh zauviau lo va, Rom khawpui bâk apêl lo niin a lang. Domitian-ahuna tihduhdahna chuan Romkhawpui bâkah Asia Tê (AsiaMinor - tûnlaia Turkey) thlengintihduhdahna hi a hluar hle a ni.Domitian-a hian ‘Lalpa lehPathian’ (Dominus et Deus) anghialin a inchhâl a ni. Kohhrantepawh Nero hun lai (AD 54-68)chuan an la ding tîr deuh bawknên, an la nung \ha hle ang tih arin theih a. Tirhkoh PaulanEphesi khuaa a lehkhakhawna\ang leh a lehkhathawn danga\ang pawhin kohhrante an lanung \ha tih a hmuh theih.Domitian-a hun (AD 81-96)-ahchuan kohhran \henkhat chu an

zuai leh hle tawh a, thlarau lamahmei pawh a mit \helh \helh tawha ni (2:4-5; 3:1-3; 3:8; 3;14-18). Hun eng emaw chen chuRom sawrkâr khân Kristiantechu Juda sakhaw vuantute nêna thliar hrang êm êm lo va. KumAD 95-ah khân Kristiante chuJuda sakhua a\anga hrang hlaka ni tih Rom sawrkâr chuan apawm a; chuvângin, Romsawrkârin Juda sakhaw vuantutetâna a ngaihhnathiam ang chu andawng ve thei ta lo a ni. Hetihhun lai hian Juda sakhawvuantute tân Rom lal ber biakna(emperor worship) ngaihhna-thiam an ni \hîn chu Kristiantetân chuan ngaihhnathiamna aawm ve lo. Kristiante chuan anRom lal ber Pathian anga biaknachu an \âwmpui thei lo va, Kristachauh chu ‘lalte Lal leh hotuteHotu’ amah chauh chu biak tûrnia an pawm avângin tihduhdahan ni (1:9; 2:10,13; 3:10).

(chhunzawm tûr)

Fiamthu thiam Richard Pryor-a chu kum 1980 khân a kâng vakmai a, a thi \êp a. A dam leh hnuah ti hian Johnny CarsonShow-ah a sawi a, “Khatih lai khân Pathian koh chauh kamamawh. America Bank ka mamawh lo,” a ti. A tâwp khâwkahchuan Pathian i la mamawh ang.

Page 40: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

40Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

SYNOD 2016 THLÎR LÊTNA- Rev. Vânlalzuata

ChawlhhmunSynod 2016 vawi 93-na chu ni Nov. 30 – Dec. 11 khân

Durtlâng Bial Durtlâng Kohhran Biak Inah tluang takin kan hmangzo ta. Durtlâng hi lal M. Suakan 1908-a Kristian khua atâna a dina ni bawk a, an kohhran nun pawh a nghet a, Synod pawh anthleng zo hle. An vawi 10 thlenna kum 2001 khân hneh takin Synodan thleng tawh a, an thlen vawi 11-naah phei chuan a bu ang thlapa ni. Moderator Rev. Lalzuithangan ni li chhûnga rorêl zo hmanngei tûrin chak takin, thil pawi zui thei khawpa pawr awm si lovinmin kaihruai a, a ni tâwp ber Inrinniah bân hun dik tak dâr liahchiah kan bâng thei. Junior Secretary Rev. Lianhmingthangan taksalamah dam lohna a neih avângin Sr. Secretary Upa H. Ronghâkapui tûrin Upa H. Zoliana, Durtlâng North (Nikum lama secretarykal chhuak) chu ruat a ni a, a minute ziak pawh a ziah vawi khatnaa ni lo tih hriat takin a ziak a. Finance Officer Rev. P.C. Pachhûngaleh Rev. H. Remthanga te, Statistician Rev. R. Lalchangliana te, Sr.Executive Secretary Rev. Lalramliana Pachuau leh ExecutiveSecretary Rev. B. Sângthanga te pawhin \ha takin an chanvo anhlen chhuak bawk. Synod hman dân tlângpui thlîr thuak thuak ila.

1. Palai kal dân leh statisticstlângpui: Palai ni sa 1238, palaithlan 861 leh chhimtu 8 te nênkan vaiin 2024 kan ni a. Hêngzîngah hian Fraternal deligatesSynod 6 a\anga lo kal 11 te,inpalai tawnna kan neihpuiBCM, LIKBK, ECM a\anga lokal 6 te, India ram chhûng lehram pâwn a\anga lo kal 27 te antel. Hmêl thar duhawm takCWM Gen. Secretary Rev. Dr.Collin I Cowan leh CWMModerator Rev. D.C Haia

Darnei-ten Synod min rawnhmanpui a, kum 1985 a\angainpalai tawn tawh lo BaptistKohhran nên kan inpalai tawn\an lehna kum a ni bawk. PCIMizoram Synod hi ram pâwnlamah kan inzâr pharh ve ta tialtial a, Mizoram pâwn a\angapalai lo kal pawh mi 200 vêl zetkan ni ta. Kan statistics tlângpuichu hetiang hian târ lang ila–(1) Presbytery zât - 53 (ramchhûngah 39, ram pâwnah 14).

Page 41: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

41Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

(2) Pastor Bial zât - 299 (ramchhûngah 188, ram pâwnah 111).(3) Kohhran zât - 1197 (ramchhûngah 775, ram pâwnah 422).(4) Kohhran indang lo zât - 841.(5) Minister zât - 537 (ramchhûngah 341, ram pâwnah 91).(6) Pro. Pastor zât - 66 (ramchhûngah 56, ram pâwnah 10).(7) Kohhran Upa zât - 5253(ram chhûngah 4582, rampâwnah 671).(8) Dan zawhkim - 410,171(ram chhûngah 363,188, rampâwnah 56855).(9) Member zât - 611,241 (ramchhûngah 524,519, ram pâwnah26,319).(10) Chhûngkua - 129,698(ram chhûngah 107,936, rampâwnah 7131).2. Nomination: NominationCommittee hi nakkum lamaprogramme ruahmantu an ni a,chanvo chi hrang hrang ruatthuah hian uluk leh fîmkhur angai hle. Committee memberpawh kum tin Presbytery pasariha\anga inruat chhâwk a ni a,SEC thlan pathum an awm bawka, Moderator leh Secretary-tebâk chu thlan an nih loh chuanpuipa dangte pawh an tel lo.Nomination thu hi floor-a

tihdanglam a awm zauh zauh va;chuvângin, chanvo inruatah hiancommittee member zînga miinruat chhuah phei chu loh theihlohvah tih loh chuan fîmkhurthiam tûra ngaih an ni. Synodpuipa ruatah te hian mi hming\ha, sawi sep kai lo, palaitepawhin âwm rênga an ngaih ruata pawimawh a, Moderator ruatphei chu kan fîmkhur lehzual \hîna ni. Kumina Nomination thu hipalaiten lungawi takin an pawmzung zung mai a, a lâwmawm hle.Moderator, Secretary Junior lehStatistician atâna kan ruatte hiduhthusâm thlap a ni a. Synodaiawh palaina tûr hi 11 lai kannei ta a, pahnih zêlin mi 22 ruata ngai a. Synod OM member-te hi kum dangah pawh Synodprogramme pawimawh avângaa hun taka tihhlawhtlin theih loha awm zauh zauh va, hetiang hipumpelh theih a pawimawh.Pastor leh Upa ruatah pawh hiankan Synod aiawh thei rau rauvaha senior deuhte ruat chhuahthiam a pawimawh zêl ang. Dâr10:20 a\anga dar 11:00 ( minute40 chhûng)-in Nomination hikan zo vek a, Pastoral lamah kanbung nghâl a ni.3. Pastoral: Kuminah hianPastor indaih lohna avângin ram

Page 42: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

42Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chhûngah bial thar hawn a ni lova, ram pâwn lamah erawhchuan bial thar 4 hawn belh a ni.Kum tinin Pastoral Ministrythupui kan nei \hîn a, kuminathupui thlan chu “Pathian leh aKohhran tâna rinawm,” (Thup2:10) tih a ni a. Tûnlaikhawvêlah hian Pathian tânarinawm nia inhriate ngei pawhmahni lawina kohhran tânarinawm lo kan awm thei ta a;chuvângin he thupui hi kohhrantinin thuvawn atân nei ila,thusawinaah pawh thupui atânahman fo tûr a ni. Chutih laiinkohhran ngei pawh hi belh tlâkakan rinawm a pawimawh bawk.Kum 2017-a pension tûr miparukte hnênah pensioncertificate hlan a ni a, chutih laiin2016-a nemngheh mi 19 an awmbawk a, Pro. Pastor atâna lâkthar mi 17 an awm bawk. Pastorthawk laite zîngah D.Th. zir tûraphalsak 3, M.Th. zir phalsak 8,D.Min 2, an vaiin 13 an awm a.Field Secretary ruat nawn 2, ruatthar 4 an awm a, Bial vawngterm hmang zo tawh mi 44 anawm a, bial vawng lo termhmang zo tawh mi 5 an awm a,awmna hmun siam rem ngai mi13 an awm a, awmna ngaia kumnga awm tawh, awm zui zêl tûrarawt 15 an awm bawk a, kum

thum term hmang zo tawh, awmzui tûra rawt 2 an awm bawk.Tichuan, April thlaa zir zo tûr mi7-te nên kumina Pastor thawklai khawih chêt zawng zawngchu 145 lai an nih chu.

Pastor transfer & posting hiuluk tak leh fîmkhur taka tih \hina ni a. A tîrah Synod Officers’Meeting-in an ruahman a,Pastoral Committee-in a lo thlitfîm hnuah Synod rorêlnaahpharh \hin a ni a. PastoralCommittee ruahmanna chuSynod rorêlnain tihdanglam aduh avângin inkhâwmpuichhûngin Pastoral Committee\hut rap rap châng a awm zauhzauh bawk. Tûn \umah pawhhian rorêlnaah Pastor \henkhatawmna tûra ruahman chutihdanglamsak rawtna lehzawhna a awm a; nimahsela,ruahmanna chu tidanglam lutuklovin kan pawm ta a. Transfer& Posting hi mi mal nun khawihthil a nih avângin kan insawnnatûrah kan mihring rilru chu ahliam deuh \hîn a nih pawhinPastor-te hi rinnaa mi puitlingkan nih avângin lungawi taka kanAmen zêl thei hi kan PastoralMinistry-ah hian thil chhuanawma tling. Thingtlâng kilkhâwrah hleihlei hian Pastor \ha lehexperiance nei kan mamawhna

Page 43: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

43Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

a zual a; chuvângin, kan hotutehian hmun laili chang ve tûra anngaihte pawh anmahnimamawhna avângin a kilkhâwrlama dah châng an nei \hîn a, heihian kan Ministry a tithang mawihle a ni. Pastoral thu hi a tambawk a, dârkâr hnih vêl kan chaihnuah General lamah kan pakaithei a ni.4. General: General huamchhûngah hian Presbytery 51zîngah 30 a\angin agenda 55 alo lût a. Agenda neite zîngahAizâwl Hmâr Presbytery-inagenda an nei tam ber a, 6 annei a, a dawttu chu AizâwlCentral Presbytery an ni a, 5 annei a. SEC leh Board a\anga thulût 19 a awm bawk a, a vaiinGeneral agenda 74 kan nei a.Nikum Synod-in SEC kuta adah chu ziaka zir chiannachhawp chhuah 8 a awm bawk.Agenda mal khaia kan chai reiber chu SEC chhawp chhuahtezînga mi, “Nupa ChungchângDân leh Pâwl dangte nêna kaninkungkaihna,” tih a ni a, dârkârkhat zet kan chai a. Synodrorêlnaah hian thutlûkna tûr a lanruak tawh hnuah rawtna thar nisi lova agenda sîra sawi kual lehchiam chiamte kan awm fo \hîna, tûn Synod-ah hi chuan kan

Moderator-in a khap hmak \hinavângin chutiang mi inrawlhna aleng vak lo va, ding zing fâl lutukpawh kan awm lo va, hei hi kanhmasâwnna lâwmawm tak a ni.

Presbytery aiawha agendasawi hawngtute hian sawi kualduah lova Presbytery rilru takphawk chhuakin tawi fel takasawi thiam hi kan hmasâwnnatûr pakhat a ni a, kan agendachu pass ngei tûra kan duhnalamah \awngkam dêngkhâwngkan hman chuan palaite rilru tihelthei zâwk mah a ni thei bawk.Kum \henkhatah chuan kanhotute hian agenda lo lût chukum danga kan lo rêl tawh dânan sawi lang hmasa tê tê a, chuchuan palaite rilru a hruai ngîl a,tûn \umah chutiang chu a awmtho laiin a tam vak lo deuh.Chuvângin, agenda pakhatpawh Gen. Assembly thuchhuakkalh zâwnga rêl tlûk a awm a, ahnuah PCI General Assembly-a thlen tûra rêl a ni leh ta a. Tûnaiin OM hian thlit fîm uluk apawimawh ang. Kohhran rorêlna\awngkam bîk hi a awm a, chuchu \awngkam nêm lehhawihhâwm a ni a, hei hi vawnnun zêl a pawimawh. Rorêlnaahhian mi chi hrang hrang kan awma. Agenda rêng rêng ka pa hawn

Page 44: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

44Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

ber emaw tia ding zing riaute hian fakawm a, a pawimawh laichauhva dingte hi an fakawmlehzual a, din ve duh êm êm si,inthlahrun avânga ngaih dân sawingai lote hi an fakawm hlei hleia, ngaih dân \ha tak nei, dinpuive erawh chu tum lêm lo, a hunabân pharte hi an fakawm ngawihngawih bawk. Ngaih dân fumfetak dinpuia rorêlna min tifing \hînte hi an hlu hle a ni. Kan \annalamah nasa takin kan \ang a,kan \an lohna lamah bân pharathu a tlûk pawha kan han nuiho ham ham hi Presbyterianismchu a ni a, a mawiin a duhawmtak zet a ni.5. Rorêl pawimawh zualte:General Agenda 74 kan neihahhian passed loh a tam zâwk a. Angaia kal te, inhrilhfiaha tâwk maite a awm nual a. Board kuta pêka awm zauh zauh bawk a. Synodbu lamah kim taka a lan thoavângin hetah hi chuan a \henchauh târ lang ila–(1) Kohhran pawimawhnainzirtîr uar rawtna chu SECkutah dah a ni a.(2) Social Media Seminar neihrawtna chu SEC kuta dah a ni a.(3) Digital Media hmangarawngbâwlna chu SEC kutahdah a ni a.

(4) Beihrual Centenary hriatrengna siam chu SEC kutah daha ni a,(5) Presbyterian Kohhran din\anni Kohhran Ni Pawimawhadah rawtna SEC kutah.(6) FC&CC tihchangtlun rawtnachu SEC kutah dah a ni a.(7) Kolkata khawpuia hmunhmaneih rawtna chu SEC kuta daha ni a.(8) Myanmar rama rawng-bâwlna kawng zawn chu SECkutah dah a ni a.(9) Synod Hospitala khualbûksak chu SEC kutah dah a ni a.(10) Pastor/ Minister zirna sângzâwka zir tûr thlan dân SEC kutadah a ni a.(11) MR bill dân kalhmang en \hatrawtna chu SEC kuta dah a ni a.(12) Minister/Pastor badge siamrawtna chu SEC kuta dah a ni a.(13) Synod Service Rules en \hatrawtna chu SEC kuta dah a ni a.(14) Pêm hruai dân en \hat chuSEC kuta dah a ni a.(15) Kohhran inpumkhatna lehthawh ho rawtna chu SEC kutahdah a ni a.(16) Nupa chungchâng dân en\hat mêk chu SEC bawh zui tûradah leh a ni a.

Page 45: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

45Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

(17) Ruihhlo ngaite enkawlnahmun khata dah khâwm chuSEC kuta dah a ni a.(18) Minister/Pastor hnabânsante chungchâng rawtnachu pawm a ni a.(19) Youth Empowerment zirchianna pharh chu SEC ûm zuitûra pawm a ni a,(20) Synod Hospitala doctor-tetâna Limited Private Practicekawng hawn rawtna chu \ha kanti a, SEC ûm zui tûra dah a nibawk.

6. Budget Estimate for 2017-2018: Nikuma kan budget kha`2,37,42,97,000 a ni a,November 2016 thlenga kanhmuh chu ̀ 90,94,93,628 a ni a,khûm ngei tûra \an lâk a ngai hle.Nakkum budget chu Pastoral-ah ̀ 1,55,70,41,000, Mission-ah `93,75,22,000, a vaiin`2,49,45,63,000 a ni a. Synodhian budget chu kan siam \hîn a,Bial leh Kohhran tum tûr a bitukngai lo va, rinnain chhûngkawtinte inpêkna kan nghâk tawpmai a. Kan budget kalhmangahhian Pastoral enkawl nân zaa 62zet hman a \ûl a, Mission enkawlnân zaa 38 vêl hman kan tumbawk a. Chuvângin, kohhranachhûngkaw tinte hian Envelope

System-a Pathian ram kan \hendânah pawh hian tûn hma lamahkha chuan Pathian ram a tam bera, Ramtharin a dawt a,Tualchhûng a tlêm ber \hîn a.Eng emaw hun a\ang khânPathian ram kan \hen dân hi aveikhawr tâk deuh avâng nge niSynod hian kan budget kanphâk lo ta zauh zauh mai.Chuvângin, Pathian ram \hendân hi kohhran tinin kan mitezirtîr a pawimawh zual ta hle.

Synod Inkhâwmpui boruakleh a behbâwm te, thuchah kanngaihthlâk te, a thlengtu Bialinpêkna te, palaite inpumkhat-ziate sawi zui dâwn ila hunin mindaih dâwn si lo va. A tâwp berahchuan PCI Mizoram Synod hisawi chhiatna kârah ram tiampanin a la kal muah muah zêl a;chuvângin, “Aw Pathiankhawpui, i chungchâng thu ropuitakin an sawi \hîn,” tih hi kanthuvawn ni rawh se.

I mawina îtsîk vânginhmêlmaten,

Tihchhiat tumin bei chemah se;

Kan Pathian khawpuimawi, i nghîng dâwn si lo,I vêngtu Lalpa a muhîl

ngai lo.

Page 46: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

46Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

UPA LALTHANTLUANGASATEEK

Upa Lalthantluanga (60), PuPachhûnga (L) leh Pi Sailiani tefapa hi ni 20.11.1955 khânBâwlte khuaah a piang a. Kum1975-ah Lalthanchhûngi nên aninnei a, fa pali an nei.

Kum 2007 khân Tual Upaatân thlan a ni a, kum 2008-ahUpa atân thlan a ni leh a, kum2009-ah Chhimphei PresbyteryInkhâwmpuiin Sateek KohhranUpa atân a nemnghet a.Kohhranah chanvo pawimawhhrang hrang a chelh a, BialSecretary leh PresbyteryStanding Committee member ani tawh bawk.

Kum 2016 January ni 14-aha khua a sik a, dam leh mai tûra

ngaih a nih laiin a \ha chhuak maithei lo va, doctor-te râwna ainentîr hnuah a chuap lam a fello tih hmuh chhuah a ni a.Thawhahin a tlâk buak leh a, achauh zual zêl avângin ni21.4.2016 khân Lalpa hnênahmin kalsan ta a ni.

A tûkah amah thlahna hun inlamah Bialtu Upa, UpaThangzîkan a hmang a, BiakInah Rev. C. Lallungmuana,Chhimphei PresbyteryModerator-in a vui leh a,Kohhran Zaipâwlin thlahna hlaan sa a, Presbytery huamchhûng Upate leh kohhran mipui\hahnem takin ui takin kan thlahliam ta a ni.

- Upa H. LalpianmawiaSateek Kohhran Ziaktu

UPA H. THANGZUALAAIBÂWK

Upa H. Thangzuala (80), PuChuhvêla (L) leh Pi Lalhluni (L)te fapa hi kum 1936 khânLungphun khuaah a piang a. Ni

Page 47: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

47Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

26.4.1968-ah Zahmingthanginên an innei a, fa pali an nei.

Kum 1975-ah ChhimthlangPresbytery InkhâwmpuiinLungphun Kohhran Upa atân anemnghet a. TualchhûngKohhranah Secretary hlun a nia, kohhran leh khawtlâng vei mia ni a, V/C member a ni tawh a,YMA Life member a ni bawk.

Kum 1989-ah Aibâwkah alo pêm a. Kohhranah mi \angkaitak a ni zui zêl a, Tual Upaah huneng emaw chen a \ang a, SSSuptd., Social Front Comtt. lehBSI Comtt. Chairman lehcommittee pêng hrang hrangaha tel tawh \hîn. A dam phawtchuan kohhran hnatlâng,inkhâwmpui leh committee a\hulh ngai lo.

Pa hrisêl tak a ni \hîn a, kum70 a nih thlenga rim taka hnathawk thei a ni. BP sâng a neichho va, luhaia han chauh zeuhzeuh châng te a nei \an a. Dt.19.4.2016 zâna a inthiar tûr chua BP sâng vângin a buai \an a,damdawi in panpui a nih hnuahstroke a ni tih hriat chhuah a nia. |ha chhuak mai tûra kanbeisei laiin ni 22.4.2016-ahLalpa hnênah min kalsan ta a ni.

A tûkah Bialtu Pastor H.Lalawmpuian a vui a,kohhranhoten ui takin kan thlahliam ta a ni.

- Upa H. VânlalrualaAibâwk Kohhran Ziaktu

UPA HRÂNGKIMALUNGTAN

Upa Hrangkima (82), PuSuakruma (L) leh Pi Chhâwni(L) te fapa hi December 10,1934 khân Lungtan khuaah apiang a. Saimani nên May 25,1959-ah an innei a, fa panga annei.

Kum 1980-83 chhûngKohhran Committee-ah a \anga. Kum 1983-ah Upa atân thlana ni a, hemi kum vêk hianTuichangrâl PresbyteryInkhâwmpuiin Lungtan KohhranUpa atân a nemnghet a.Tualchhûng Kohhran committeepêng hrang hrangah Chairmanhna a thawk tawh a, Bial lehPresbytery Standing Committeemember a ni tawh bawk. MSSU

Page 48: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

48Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chawimawina Diploma award adawng tawh a, inkhâwm lehcommittee ngai pawimawh mi a ni.

Kum 2016 January thla a\angkhân a insawisêl \an a, pum puicancer a ni tih hmuh chhuah a nia. Aizâwlah eng emaw chenenkawl a nih hnuah hawpui a nia, zawi zawiin a chak lo tial tiala, April 25, 2016-ah Lalpahnênah min kalsan ta a ni.

Hemi ni vêk hian amahthlahna hun in lamah Upa J.H.Rokiman a hmang a, Biak InahTuichangrâl North PresbyteryModerator, Upa K. Remsiamana vui leh a, Bial Zaipâwl lehKohhran Zaipâwlin thlahna hlaan sa a, ui takin kan thlah liam taa ni.

- Upa VânlalawiaLungtan Kohhran Ziaktu

UPA ROCHUNGNUNGAVÊNGHLUI

Upa Rochungnunga (86),Upa Biltea leh Chiarsawii te fapahi January 19, 1930-ah a piang

a. April 16, 1953-ah Lalthlanginên an innei a, fa pali an nei.

Kum 1963-ah HmârthlangPresbytery InkhâwmpuiinBûkpui Kohhran Upa atân anemnghet a. Kum 1975-ahVênghluiah an rawn pêm a, kum1978-ah Vênghlui KohhranUpa atân thlan nawn a ni.

Bûkpuia an awm lai hian BialSecretary hna a zâwnin kum 15a thawk a, Bial Chairman lehTreasurer hna te a thawk tawhbawk. Inneihna kawltu term hnihchhûng a \ang a, nupa tuak 20 ainneihtîr. Presbytery StandingCommittee, Sub-Pastoral lehFinance Committee-ah a awmtawh a, kum 1992 leh 2011-ahVênghlui Pastor Bial Chairmana ni bawk. MSSU chawimawinaDiploma Award leh JubileeAward a dawng bawk. Tin,bahlah miah lovin PresbyteryInkhâwmpui vawi 50 a kal thei.

A hrisêlna a \hat vak lohhnuah pawh a inkhâwm hrâmhrâm a, a lo upa ve tawlh tawlhbawk nên, taksa chak lohnaina tlak buak chho va, thawhahte a neih tâk zêl avângin ni5.5.2016-ah Lalpa hnênah minkalsan ta a ni.

Page 49: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

49Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

A tûkah amah thlahna hun inlamah Rev. Dr. R. Lalbiak-mawian a hmang a, Biak InahAizâwl East PresbyteryModerator Pastor R. Lalnun-tluangan a vui leh a, BialZaipâwlin thlahna hla an sa a,kohhranhoten ui takin kan thlahliam ta a ni.

- Upa Lalzâmlova PachuauVênghlui Kohhran Ziaktu

UPA LAMTHANGVUNGAPROJECT VÊNG

Upa Lamthangvunga (80),Kâp\huama leh Thaikili te fapahi kum 1936 khân N. Châltlângkhuaah a piang a. Kum 1956-ah Vânlalnghâki (Rosali tia hriat)nên an innei a, fa pariat an nei.Mizoram buai avângin 1968-ahKolasib-ah an pêm a ni.

Kolasib Project Vêngahkohhran a pian dâwna sûltututezînga mi a ni a, kum 1987-ahTual Upa atân thlan a ni a, 1988-ah Upa atân thlan a ni leh a, hemikum vêk hian HmârthlangPresbytery InkhâwmpuiinProject Vêng Kohhran Upaatân a nemnghet a. TualchhûngKohhranah Chairman, sum

enkawl, SS Supdt. leh Asst.Supdt. leh committee pêngdanga Chairman hna te a chelhtawh a. Bial leh Presbytery-ah committee member a nitawh \hîn.

Kum 2005 May thla khânstroke avângin a chau a,damdawi ina enkawl a nih hnuahin lama enkawl zui a ni a, a lochak ve hret hret a, kum 2011-a Kohhranin Silver Jubilee a thlenpawhin a tel thei a, Jubilee hriatrengna Monument pawh ahawng nghe nghe.

Kum 2012 laihâwl a\angkhân a chak lo leh ta a, 2015hnuah phei chuan khum betin aawm ta a ni. A tu leh faten duattaka an enkawl laiin 14.5.2016-ah Lalpa hnênah min kalsan ta ani. A tûkah amah thlahna hun inlamah Bialtu Pastor, Rev.Biaksailovan a hmang a, BiakInah Kolasib PresbyteryModerator, Upa B. Lalrem-lianan a vui leh a, Zaipâwlinthlahna hla an sa a, kohhran-hoten ui takin kan thlah liam taa ni.

- Upa Laldinsânga ChinzahProject Vêng Kohhran

Ziaktu

Page 50: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

50Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

UPA VÂNLALZUIAMAUBÂWK WEST

Upa Vânlalzuia (76), UpaVanlalhmuaka leh PiLaithangpuii te fapa hi August24, 1940 khân Khuanglêngkhuaah a piang a. Kum 1964-ah Chhâwnzuali nên an innei a,fa pasarih an nei.

Ram buai sawi khâwm avângin1968-ah Ruantlâng (Mualkawi)-ah an pêm a, 1970-ah Maubâwk,Aizâwlah pêm lehin, LawipuVênga kohhran dintute zîngah atel a, 1986-ah Aizâwl ChhimPresbytery Inkhâwmpuiin LawipuVêng Kohhran Upa atân anemnghet a ni. Kum 2000 Janu-ary thlaah Maubâwk kohhranaha pêm leh a, 2004-ah MaubâwkWest Kohhran Upa atân thlannawn a ni.

Kohhranah chanvo hranghrang, Kohhran Chairman,Building Committee Chairman,Ramthar Committee Chairmanleh a dangte a lo chelh tawh \hîn.

Kal \ha lo vângin harsatna atâwk a, chuti chung chuan\hahnem ngai takin a rawngbâwlhna hlen chhuah ngei a tum \hîn.Kohhranten kan la thlâkhlelh êmêm laiin May 17, 2016 khânLalpa hnênah min kalsan ta a ni.Hemi ni vek hian amah thlahnahun in lamah Pastor LalremruataRâlte, Bialtu Pastor-in a hmanga, Biak Inah Aizâwl Chhim-thlang Presbytery ModeratorUpa Lalramhlunan a vui leh a,Kohhran Zaipâwlin thlahna hlaan sa a, Presbytery huam chhungUpate leh kohhranten ui takinkan thlah liam ta a ni.

- Upa H.L. DinglianaMaubâwk West Koh. ZiaktuUPA LALTHLAMUANA

MAUBÂWK WEST

Upa Lalthlamuana (73), PuSuta leh Hrangzuali te fapa hiMarch 12, 1943 khân Reiêkkhuaah a lo piang a. Kum 1967ah Zaikûngi nên an innei a, faparuk an nei.

Page 51: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

51Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Kum 1988-ah Aizâwl ChhimPresbytery InkhâwmpuiinMaubâwk Kohhran Upa atân anemnghet a. Kum 2000 kumaMaubâwk Kohhran a\angaMaubâwk West Kohhran a loindan khân indanpuitu zînga mia ni a, kohhranah chanvopawimawh tak tak, KohhranChairman, Secretary, Treasurerbâkah Committee hrang hrangChairman a ni \hîn. BûngkâwnPastor Bial leh Maubâwk PastorBialah Bial Chairman a ni tawha, committee hrang hrangah a teltawh bawk. Presbytery Auditorleh Presbytery Committee hranghranga tel \hîn a ni.

A hun hnuhnûng lamahthawhah natnain a tlâk buak a,chuti chung chuan Pathian leh akohhran tân theihtâwp a chhuah\hîn. Kohhranin kan la thlâkhlelhêm êm laiin May 21, 2016 khânLalpa hnênah min kalsan ta a ni.Hemi ni vêk hian amah thlahnahun in lamah Pastor LalremruataRâlte, Bialtu Pastor-in a hmanga, Biak Inah Aizâwl Chhim-thlang Presbytey ModeratorUpa Lalramhlunan a vui leh a,Kohhran Zaipâwlin thlahna hlaan sa a, Presbytery huamchhûng Upate leh kohhranhotenui takin kan thlah liam ta a ni.

- Upa H.L. Dingliana Maubâwk West Koh. Ziaktu

Vawi khat chu William Cooper-a hla “Thisen lui chukhawngaihnain a khat,” tih hla hi London-a mi lianhoinkhâwmnaah hian an lo sa a. Hmeichhe awm khaw lo takhian rawn kal ve a tum a. An Pastor chuan a lo hnar a. Chuhmeichhia chuan, “Ka pu, kei ang mi sual tân hian hmun danga awm ve ang em?” a ti a. Chu Pastor chu a harh chhuak ta a,“E unaunu, Gilead-ah damdawi a la awm e. Thisen lui chukhawngaihnain a khat. Chatuan pawhin a kang lo vang. Amahpantu daih loh leh pawm duh loh a nei lo,” tiin a au chhuak a.An harh dûn ta a ni.

Ngaihdamna hi phuba lâk aiin a \ha zâwk. Ngaihdamna himi puitlingte zia a ni a, phuba lâk erawh chu mi nunrâwng lehramsa rilru pute zia a ni. – Epictetus

Page 52: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 2 ... Kohhran Pavalai Pâwlten an buaipui a ni. Synod Revival Camping Centre inkaihhruaina chu Revised a ni a, kum thar a\ang

52Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org