4

Introduction

Inleiding 149Helsinki 155TenwestenvanHelsinki 187Zuid-Finland 195West-Finland 205DeÅlandeilanden 231Dewestkust 239Hetmerengebied 255KareliëenKuusamo 273Lapland 287

DeFinseziel 77Kunst,architectuurendesign 85Muziekenfilm 95Hetschrijversdilemma 103FinnendieZweedsspreken 107DeSamenenhunland 115VanvliegendeFinnentotde

Formule1 119Etenendrinken 127Opdebresvoorhetgroen 135

Belangrijkedata 26DeFinnenkomen 29Degeboortevaneenvolk 33SamenlevenmetRusland 41Tweeoorlogen 51Debalansverschuift 61

HetbestevanFinland 6FinlandenEuropa 17Eennatuurlijkeervaring 19

Eenwintersereis 37Degrotegeneraal 57Damesgaanvoor 71DeFinsejeugd 81Glasenhout 91JeanSibelius 99DeMoemins 105Immigranten 111EenbezoekaanRusland

endeBaltischeStaten 182Kanoënenkajakken 269Kareliërs 276Jagen:elandenenwolven 283

4

Reizen door Finland

Inleiding

Karakteristieken

Geschiedenis

inhoud

Thema’s

DezomerfestivalsvanFinland 100Lapland:bijdeKerstman

thuis 140DetraditioneleFinsesauna 192GenietenvandeFinsezomer 250

Wetenswaard

C o n t e n t s ◆ 5

Travel Tips

Maps

VERVOERReizennaarFinland 300

Methetvliegtuig 300Metdeboot 300ZeilenopdeBaltischeZee 300Metdetrein 301

VervoerinFinland 301Bijaankomst 301Methetvliegtuig 301Metdetrein 301Metdeboot 301Metdeauto 302Taxi’s 302OpenbaarvervoerinHelsinki 303Fietsen 303Liften 303Sneeuwscooters 303

ACCOMMODATIEEenaccommodatiekiezen 304Hotelketens 304Boerderij,camping,

Bedandbreakfasts 304Hostels 304Hotels 304Lijstmetaccommodatie 305

UIT ETENDeFinsekeuken 310Alcohol 310Eenrestaurantkiezen 310Lijstmetrestaurants 311

ACTIVITEITENKunst 315Festivals 316Nachtleven 316Kinderen 317Winkelen 318Buitenactiviteiten 319

PRAKTISCHE INFORMATIEAlarmnummers 321Ambassades 321Douanevoorschriften 321Elektriciteit 322Etiquette 322Fotografie 322Gehandicapten 322Geldzaken 323Gezondheid/medischezorg 323Homoseksualiteit 323Internet 323Kinderen 324Klimaat 324Media 324Nationalefeestdagen 325Openingstijden 325Paspoortenvisa 325Religie 325Roken 325Telefoneren 326Toeristeninformatie 326Zakelijkereizigers 327

TAAL 328 LEZENSWAARD 329

Finland 150Helsinki-centrum 156Helsinki 168HetzuidenvanFinland 196HetwestenvanFinland206Turku 208Tampere 216DeÅlandeilanden 232Dewestkust 240Hetmerengebied 256KareliëenKuusamo 274Lapland 288

Voorflap FinlandAchterflap Helsinki

Een uitgebreide

inhoudsopgave van de

Reisinformatie vindt u

op blz. 299.

Links: De kathedraal van Helsinki.

I n h o u d ◆ 5

Reisinformatie

IG Finland-TOC - 21/7/09 cyan magenta yellow black

50

1

3 4

Tuusulanjärvi

Porkkalanniemi Tarvaspää

AinolaNurmijärvi

KauniainenGrankulla

Västerskog

SibboSipoo

Klaukkala Tuusula Kerava

EspooEsbo

HelsinkiHelsingfors

VantaaVanda

1

3

15

Kaarten

6

Ontdek de unieke attracties van Finland: avontuurlijke activiteiten, fascinerende musea, verlaten landschappen en inheemse cultuur... Dit zijn in het kort de hoogtepunten.

Het beste van Finland:topbezienswaardigHeden

Langs de Russische grens racen Lapland staat bekend om drie dingen: de Kerstman, de Samen en de overweldigende natuur. Stap op een sneeuwscooter om tot in de verste uithoeken de paden, wegen en bevroren meren te verkennen. Zie blz. 287 en 303.

Neem een sauna Het is een geliefde Finse traditie om eerst in de sauna te gaan en daarna in een meer of de zee te springen. Sla een uitnodiging van een Fin om gebruik te maken van diens sauna niet af, want dat is de eerste stap op weg naar een hechte, blijvende vriendschap. Zie blz. 192.

Verken de meren per kajak Finland staat bekend om zijn meren. Een goede manier om daarvan te genieten is door een kajak te huren. Zie blz. 255 en 319.

Karelië en Russisch-orthodoxe geschiedenis Een groot deel van Karelië was vroeger deel van Rusland. De kerken, kloosters, musea en bunkers langs de grens brengen het verleden tot leven en roepen een gevoel van nostalgie op, in ieder geval bij de Finnen. Zie blz. 273.

to p b e z i e n s w a a r d i g H e d e n ◆ 7

Op zoek naar goud in Lapland Er heerste in de jaren zestig van de 19e eeuw een korte maar hevige goudkoorts in Lapland, in de vallei bij de rivier de Ivalojoki. Plaatselijke bewoners en bezoekers komen hier nog steeds om naar goud te zoeken; wie weet ligt er ergens nog wel wat. Bezoek ook het Goudzoekersmuseum. Zie blz. 291.

Jugendstilarchitectuur in Helsinki Op de kaap van Helsinki ligt Katajanokka, het bekendste historische gedeelte van de stad. Sla ook de Russisch-orthodoxe Uspenski-kathedraal en ‘de Suikerklont’ van architect Alvar Aalto niet over. Zie blz. 161 en 166.

Het Kiasma, Helsinki De kunst in dit geweldige museum geeft een goede indruk van waar het in het moderne Finland allemaal om draait. Zie blz. 175.

Ontdek de Baltische landen Neem vanuit Helsinki een veerboot naar een Baltische hoofdstad. Tallinn (Estland) heeft een mooie middeleeuwse kern en een bruisend nachtleven. Zie blz. 182-183.

Fietsen op de Ålandeilanden De weelderige eilanden voor de Finse westkust behoren tot de raadselachtigste en mooiste van Europa. De fiets is ideaal voor het verkennen van de eilanden. Zie blz. 231.

De Sibelius Hall in Lahti is het enige concert-gebouw in Finland dat naar de beroemde Finse componist is vernoemd. Lahti’s wereldberoemde symfonieorkest speelt hier vaak. Zie blz. 265.

Boven: Zeilen rond de eilanden. Links: In de sauna. Rechts: Husky’s.

Het beste van Finland:andere HoogtepuntenDe mooiste Finse ervaringen en avonturen, de beste culturele en historische bezienswaardigheden, de leukste gezinsuitjes en aanbevelingen over waar te eten en overnachten in Finland.

De beste restaurants in Helsinki bijzonDere buitenactiviteiten

● Chez DominiqueEen van ’s werelds beste restaurants staat in Helsinki. Het is onder­scheiden met twee Michelinsterren. Op de geweldige kaart ont­moeten de Finse en Franse keuken elkaar. Zie blz. 311.● KasakkaHeerlijk authentieke Russische keuken. In de eetkamers hangen

portretten van tsaren aan de muur, waardoor u het gevoel krijgt in het Russische rijk te zijn. Zie blz. 311.● Bali-HaiDit rustieke, verfijnde eethuis met retro­inrichting staat op een prima locatie aan een rustige hoofdstraat in Punavuori. Het heeft de beste hamburgers van de stad. Zie blz. 311.

● Husky’sLapland leent zich bij uit­stek voor avonturen in de buitenlucht. Maak een tocht door het besneeuw­de niemands land met een hondenslee die wordt voortgetrokken door een meute husky’s. Zie blz. 292.● KajakkenKajakken in Finland is leuk voor beginners én gevorderden. Kanoën of kajakken is de beste manier om iets van de meest afgelegen en verder ontoegankelijke delen van het land te zien. Zie blz. 269 en 319.● SaunaEen bezoek aan Finland is niet

compleet zonder een sauna te nemen, want zo leert u de natuur en de Finnen pas écht kennen. Zie blz. 192.● SneeuwvliegerenDe nieuwste sport in Finland en razend populair bij de jeugd: ‘snowkiting’ op een ijzig meer of vanaf een besneeuwde helling. Zie blz. 320.● SneeuwscooterDe Samen gebruiken al enkele decennia sneeuwscooters. De door hen gecreëerde paden lopen door bossen, over toendra’s en bevroren meren. Zie blz. 303.

8

Helemaal boven: Lenin Museum. Boven: Moemin-wereld. Rechts: Feestelijk bakwerk.

De beste musea

unieke Hotels

uitjes voor Het Hele gezin

● Aboa Vetus Ars NovaDit opvallende museum bij de rivier de Aura in Turku biedt een combi natie van stede lijke g eschiedenis en moderne kunst. Zie blz. 211.● KiasmaHet beste museum voor moderne kunst is een topattractie op zich, maar u mag ook de boeiende tentoonstellingen niet missen. Zie blz. 175.● Lenin MuseumHet enige museum ter wereld over de revolutio­nair Lenin beslaat zijn leven in Finland en de tijd daarna. Zie blz. 222.● Mannerheim MuseumEen boeiend museum dat gratis rond leidingen biedt boordevol informatie en

interessante anekdotes. Zie blz. 178.● SIIDA, InariDit uitstekende museum over de Samische geschiedenis en samen­leving is al reden genoeg om naar Lapland te gaan. Zie blz. 293.

● MoeminwereldMisschien wel het beste pretpark van Scandinavië. De talloze attracties zijn gebaseerd op de geliefde Moemins uit de boeken van Tove Jansson. Zie blz. 214.● Santa ParkEen bezoek aan Lapland met de kinderen is pas compleet als u een bezoek hebt gebracht aan dit kleine themapark bij het huis van de Kerstman. Neem de camera mee! Zie blz. 290.

● SärkänniemiEen leuk pretpark in Tampere met een aquarium, planetarium en dierentuin. In de

uitkijktoren zit een ronddraaiend

restaurant. Zie blz. 220.● Tietomaa

In Oulu staat het Wetenschaps­museum, waar

kinderen (en ook volwassenen) door

boeiende tentoon­stellingen meer te weten kunnen komen over technologie, natuurkunde en biologie. Zie blz. 247.

● HavenHet nieuwste ­ en het meest luxueuze ­ hotel van Helsinki, met duur linnengoed, leren banken en een uitgebreide zelfbedieningsbar bij de weelderige lobby. Het is ook dé bestemming voor de huwelijksnacht. Zie blz. 305.● De Kakslauttanen Iglo’sEr is geen betere plaats om onder de sterren te slapen en het noorderlicht te zien dan in een iglo van sneeuw of glas in een uithoek van Lapland. Zie blz. 309.

● Klaus KDit is misschien wel het beste hotel van Finland. Het heeft een hyper­moderne, maar tegelijkertijd klassieke inrichting. De service is geweldig en er zijn twee goede restaurants en een hippe bar. Het hotel ligt in het centrum van de hoofdstad. Zie blz. 305.● OmenaDeze hotels zonder receptie duiken in steden door het hele land op. De service is minimaal en de prijzen zijn laag, maar de accommodatie is van hoog niveau. Zie blz. 305.● Villa LancaDit charmante pension ligt midden in een van de mooiste stadjes van Lapland en wordt beheerd door een gezellig Samisch stel dat ook traditioneel handwerk verkoopt. Zie blz. 309.

a n d e r e H o o g t e p u n t e n ◆ 9

Boven: De elegante bar in Hotel Haven .

K a r a K t e r i s t i e K e n   ◆   7 7

De Finse zielBlond, afstandelijk en rustiek. Sommige stereotypen kloppen

aardig, maar de Finnen gaan met hun tijd mee en omarmen een internationalere aanpak voor het moderne leven.

Zijn Finnen van nature manisch-depressief? Dat kan haast niet anders in een land als Fin-land, waar ijskoude winters (met bijna 24

uur duisternis) abrupt overgaan naar een zachte zomer met 24 uur daglicht.

Verandering zit zo diep in de Finse ziel gewor-teld dat de inwoners de meeste vernieuwingen - of het nu gaat om technologie, cuisine of transport - heel gemakkelijk accepteren. ‘Verandering is onze enige constante’, zal elke Fin zeggen. Maar oude tradities worden nooit helemaal vergeten.

Verandering is het meest zichtbaar in de natuur. Geen enkele dag is hetzelfde. Na de dooi schiet in de lente alles de grond uit, tot alles voor de komst van de winter weer langzaam sterft. Tijdens een paar weken rond het wintersolstitium (de langste nacht) maakt de diepbevroren natuur pas op de plaats - maar de Finnen bereiden zich dan voor op de drukke kerstperiode en hun voornemens voor het nieuwe jaar.

Een vredelievend volkDe Finnen zijn elegant en stijlvol de 21e eeuw in gestapt. Wat een verschil met hoe de vorige eeuw begon. Dit kleine volk vocht honderd jaar geleden om de eigen taal tegen het Russische tsaristische regime te verdedigen. De Finnen koesteren wat wrok tegen zowel Rusland als Zweden na door beide landen te zijn overheerst, en kleine details als behaalde successen in sport of internationale handel worden nauwkeurig bijgehouden. De mo-bieltjes van het Finse Nokia verkopen bijvoor-beeld beter dan die van de Zweedse concurrent, en de Finnen verslaan met ijshockey vaak zowel

Zweedse als Russische teams. Dit is belangrijk voor de Finnen. Maar hoewel ze niet vergeten, zijn ze wel bereid om te vergeven.

De Finnen zijn eigenlijk van nature vredestich-ters. Finland heeft in het recente verleden bemid-deld bij gedenkwaardige vredesovereenkomsten op de Balkan en in Noord-Ierland, en het enthou-siasme voor het humanitaire werk van de VN con-trasteert sterk met de sceptische houding ten op-zichte van NAVO-missies.

Geesten uit het verledenIn hoeverre kan een land op zijn oude helden wor-den beoordeeld? In veel landen zou alleen een vij-and de herinnering aan enkele beruchte figuren

Blz. 72-75: Kermis in Tampere; de sneeuwscooter is populair. Links: De hondenslee is een leuk vervoermid-del. Rechts: Sneeuwpret.

K u n s t , a r c h i t e c t u u r e n d e s i g n ◆ 9 1

Gezien de roem van het moderne glas is het verrassend dat de Finse glasindustrie pas laat in de 17e eeuw op gang kwam. De eerste

glasfabriek, bij Uusikaupunki aan de westkust, was zelfs maar kort in bedrijf. De glasindustrie was de eerste designindustrie die wilde breken met het maken van kopieën van standaard Europese ont-werpen. Een wedstrijd van de Riihimäki glasfabriek (vernoemd naar het zuidelijke dorp waar nu het Finse glasmuseum staat) voor het ontwerpen van cocktailglazen was een keerpunt. Individuele glas-ontwerpers begonnen naam te maken, zoals Aino Aalto, maar in 1936 stal haar man Alvar de show toen hij zijn gevierde Savoy-vaas inleverde bij het Milanese Triennale.

In het volgende decennium werd Gunnel Nyman bekend door zijn ontwerpen voor Iittala, Riihimäki en Nuutajärvi. Zijn werk stelde de norm die later werd geëvenaard en nog later werd overtroffen door ontwerpers als Tapio Wirkkala (ontwerper van de ‘bevroren’ Finlandia wodkafles), Kaj Franck en Timo Sarpaneva. Eero Aarnio en Yrjö Kukkapuro be-horen ook tot de opvallende vernieuwers uit deze periode.

Jonge ontwerpersDe stijl en typisch Finse elegantie worden ook nu nog in stand gehouden door mensen als Brita Flan-der, Vesa Varrela en Heikki Orvola. Nathalie Lah-denmäki ontving in 2008 de prijs voor de beste jonge Finse ontwerper voor haar subtiele en gevoe-lige versmelting van oude en nieuwe materialen in glas- en aardewerk. Harri Koskinen, die in 2005 de-

zelfde prijs won, heeft veel werk voor Iittala gedaan: lampen, glas en industriële ontwerpen die interna-tionaal zijn bejubeld. Een van zijn stukken is al op-genomen in de permanente collectie van het MoMA in New York. De regelmatig vernieuwde glas-collecties van Iittala, Pentik en Nuutajärvi zijn iconi-sche voorbeelden van Fins design en vormen mooie en gewilde cadeauartikelen

Kunst uit de bossenFinland gebruikt zijn natuurlijke bronnen ook voor designdoeleinden. De Finse bossen zijn altijd de belangrijkste en alomtegenwoordige natuurlijke bron geweest (en dat blijft hopelijk in de toekomst ook zo) en de traditionele houtsnijkunst was tot be-gin 20e eeuw van cruciaal belang voor elk aspect van het Finse boerenleven (het leverde onderdak, gereedschap en zelfs kleding op). Oude stedelijke wijken met houten huizen waren zeer kwetsbaar voor het verwoestende vuur dat vaak toesloeg, maar in de oude delen van Porvoo, 50 kilometer ten oosten van Helsinki (zie blz. 198), en Rauma (zie blz. 240) aan de westkust zijn nog mooie voor-beelden van de Finse vaardigheid met hout te zien.

De eenvoudige houtpatronen van deze huizen zijn tegenwoordig terug te vinden in de structuur

van blokhutten en sauna’s (zie blz. 250). Maar hout is met de typisch Finse vernieuwingsdrift ook aan-gepast voor voorwerpen voor dagelijks gebruik, vooral met behulp van de ‘buigtechniek’ van Alvar Aalto, waardoor berkenhout zeer vaardig wordt om-gevormd tot gelamineerde vloeiende, golvende lij-nen.

De Aarikka-cadeauwinkels zijn een van de beste plekken om glazen en houten souvenirs, gebruiks-voorwerpen en sieraden te kopen. Zie blz. 318 voor meer informatie. ❑

Boven: Traditionele Finse koppen van berkenhout (kuksa). Rechts: Het ultieme elegante glasservies.

Glas en hout

Finland loopt sinds tijden voorop wat betreft design, en dat geldt ook voor de hedendaagse kunstenaars die met glas en hout werken.

E t E n E n d r i n k E n ◆ 1 2 9

het meest voor; daar wordt slechts op gejaagd van de late zomer tot de herfst en het is zeker het pro-beren waard. In Helsinki bereidt zowel Suomi Lautasella (Lönnrotinkatu 13) als Sea Horse (Kapteeninkatu 11) traditionele wildgerechten.

Worst (makkara) is ook in de zomer heel popu-lair, vooral gegrild met wat van de plaatselijke mosterd. In de worst zit meestal meer bloem dan vlees en de kwaliteit ervan varieert. De mus-tamakkara (zwarte worst) uit Tampere bevat spe-cerijen, gerst en bloed en zit in een stukje darm. Er kan ook bloed zijn toegevoegd aan het svart-bröd (zwart brood) van de Ålandeilanden, een apart smakend, zoet bruinbrood.

StreekgerechtenEr zijn opvallende regionale verschillen in Fin-land. Gezouten vis, pasteien en gebakjes zijn ty-pisch Karelisch, maar vermijdt de voorverpakte Karelische pasteien in de supermarkt, die lijken totaal niet op het origineel. Roggedeeg wordt ge-vuld met gerst of aardappel en vervolgens wordt het deeg naar binnen gevouwen, in de oven ge-bakken en dan gegeten met een beetje boter en geprakte eitjes die vier minuten zijn gekookt.

Het merengebied biedt voldoende vis, en muik-kukukko is een typische delicatesse uit Savo: een

kleine marene in een gebakken roggebrood. Niet iedereen kan de smaak waarderen. De kust in het noordwesten staat bekend om zalmsoep en leipä-juusto, een kaas die op brood lijkt en die vaak wordt gegeten met gele bramen (een zure bes die op moerasland groeit).

Aardappels en gerstDe aardappel is een product dat het hele jaar door verkrijgbaar is. Rijst en pasta (die ook veel wor-den gegeten in Finland) zijn in enkele restaurants vervangen door de traditionelere gerst. Gerst is zachter, groter en, volgens sommigen, smakelij-ker dan rijst, maar vooralsnog vrij zeldzaam in

Links: Een kraam op de Baltische haringmarkt (silak-kamarkkinat) in Helsinki. Boven: Traditionele Finse gerechten.

123456789

1011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253

Verse of gerookte vis is het best te vinden op de markt of in de supermarkt in Helsinki en andere grote steden, want in dorpjes worden vrijwel nooit culinaire hoogstandjes bereidt; er is gewoon niet voldoende vraag naar. Een uitzondering is een smör-gåsbord, of seisova pöytä in het Fins, wat vaak erg lekker, maar soms ook heel vies is. Veel themares-taurants langs de oostgrens, zoals de Karelische huizen, serveren een goede variatie aan gemari-neerde vis, zure haring of graavi-zalm, salades en andere groentes. De grote hotels bieden altijd een ontbijtbuffet en er zijn ook interessante Finse versies van internationale buffetten.

SpEcialitEitEn

123456789

1011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253

De zee die Helsinki omringt, duikt op de meest onverwachte plekken op: hij likt aan de bruggen en bou-

levards aan de rand van de stad, dringt woonwijken binnen en vormt natuurlijke havens en baaien.

In de zomer glinstert de zee onder een onvermoeibaar lijkende zon. De zonne-stralen en de warmte maken de naar licht hunkerende bevolking vrolijk. Als de herfst zijn intrede doet, de duisternis ter-rein wint en de regen begint te vallen, doet een schuimende zee de grens tussen water en land vervagen. De zee komt pas tot rust tijdens de lange, koude winter, als hij bevriest tot een eindeloze vlakte waarop mensen hun hond uitlaten of hun langlaufski’s uitproberen.

Helsinki, de ‘dochter van de Baltische zee’, heeft haar voorspoed, klimaat en misschien zelfs het golvende karakter van haar architectuur aan de zee te dan-ken. De stad dankt ook veel van haar korte, maar turbulente geschiedenis aan de zee.

De geschiedenisKoning Gustav Vasa van Zweden stichtte in 1550 Helsinki om te kunnen concur-reren met Tallinn, toen een Hanzestad, aan de overkant van de Finse Golf. Er ontstond een kleine gemeenschap aan de monding van de Vantaa, bij het verste punt landinwaarts van de Baai van Hel-sinki, iets ten noordoosten van waar Hel-sinki nu ligt. Om Helsingfors (zoals Hel-sinki toen nog heette) te bevolken gaf Gustav Vasa inwoners van Porvoo, Ulvi-

la en Rauma het bevel om naar het nieu-we stadje te verhuizen.

Al snel bleek dat de haven van het stadje niet alleen impopulair was, maar ook verliesgevend toen de al ondiepe binnenbaai nog ondieper werd en onmo-gelijk kon worden bevaren. Ongeveer een eeuw lang kwijnde de haven weg, tot gouverneur-generaal Per Brake een be-zoek aan de stad bracht en voorstelde om heel Helsinki verder naar het zuiden, richting de open zee, te verhuizen.

Zodoende werd de stad in 1640 geves-tigd op de locatie waar zich tegenwoor-

Helsinki

De kleine hoofdstad van Finland is met haar interessante mix van Russische en

Scandinavische cultuur een verfrissende en charmante verschijning in Europa.

Helsinki

HELSINKI

TopattractiesCentraal StationeSplanade parkSenaatSpleinUSpenSki-kathedraalnationaal MUSeUMFinlandia hallkiaSMaMannerheiM MUSeUMSUoMenlinna

Blz. 152-153: Helsinki bij nacht. Links: Groente te koop in de haven. Onder: Festival in het Esplanade Park.

1 5 5 R e i z e n d o o R F i n l a n d Kaart blz. 156

2 0 0   ◆   R e i z e n   d o o R   F i n l a n d

Kotka, dat op het eerste gezicht onaan-trekkelijk oogt, maar bij nadere inspectie een van de mooist gelegen steden van Finland blijkt.

DeltavissenBij Kotka * splitst de rivier de Kymi zich in vijf takken alvorens in zee uit te monden, waardoor er ideale omstandig-heden worden gecreëerd voor het vissen op zalm en forel. Van de vele eilandjes voor de kust kunnen de dichtstbijzijnde worden bereikt via bruggen vanaf het vasteland, en de overige met (regelmatig varende) veerboten. De stad is gebouwd rondom een groot plein. Daar staat, op de hoek van de Kikkokatu en de Kouluk-atu, een stenen lutherse kerk. Het impo-

sante orthodoxe kerkcomplex, met een park, bevindt zich aan de Papinkatu. De gezellige haven Sapokka, met een van grote hoogte neerstortende waterval, heeft een van de mooiste parken van Fin-land.

Landinwaarts van Kotka strekt de Ky-menlaakso zich uit. Deze vallei, van de rivier de Kymi, wordt doorkruist door prachtige bospaden. Neem voor meer in-formatie contact op met het toeristenbu-reau in Kotka (Keskuskatu 6; tel. 05-2344424.

De beroemde vishut van tsaar Alexan-der III bij Langinkoski ( (volg vanaf Langinkoskentie de borden) is nu onder-deel van een museum (tel. 040-5965215; www.langinkoskimuseo.com; mei dage-lijks 10.00-16.00, jun.-aug. 10.00-18.00, sep.-okt. za.-zo. 10.00-16.00 uur; en-treegeld). De hut is door de Finnen ge-bouwd voor de tsaar, die er zijn zomers doorbracht.

In Langinkoski beginnen diverse wan-delroutes. Als u 5 km naar het noorden wandelt, komt u langs de vestingwerken van Kyminlinna. Steek de rivier de Ho-vinkoski over en loop via het landgoed Kyminkartano naar de Keisarin Kosket.

De hemel strekt zo

ver als het oog reikt.

Het toeristenbureau

in Kotka kan

beschermde paden

aanwijzen en ook

andere uitstapjes en

activiteiten

organiseren.

Onder: Tolken bij de blokhut van de tsaar in Langinkoski.

2 0 8   ◆   R e i z e n   d o o R   F i n l a n d

Veel kamers zijn tot in de kleinste details gerestaureerd, ook de sobere kamer waarin koning Erik XIV en zijn vrouw Catharine Månsdotter (de enige konin-gin die Finland ooit heeft voortgebracht) enkele weken gevangen werden gehou-den. De oude kapel in het kasteel vervult weer zijn oorspronkelijke rol, en in de schitterende eetzalen worden nu regel-matig stadsfeesten gevierd.

De Universiteit van TurkuTurku had als eerste stad in Finland een universiteit, die werd opgericht door de 17e-eeuwse gouverneur-generaal van Finland: graaf Per Brahe. De graaf be-zocht regelmatig alle delen van zijn gou-vernement, vandaar dat zijn naam in veel steden en gebouwen opduikt. Zijn groot-ste bijdrage aan Turku is echter de in 1640 geopende Åbo Akademi B, die Turku tot het centrum van cultuur, edu-catie en religie maakte. Toen Finland een Russisch groothertogdom werd, beval de tsaar dat de Akademi naar de nieuwe hoofdstad moest verhuizen om daar de Universiteit van Helsinki te worden. Het Akademi-gebouw staat er echter nog ge-woon. In 1918 stichtte het inmiddels on-

afhankelijke Finland een tweede Akade-mi (als Zweedstalige universiteit) en de Universiteit van Turku.

De stad verkennenNa de grote brand in 1827 werd op de westoever van de Aura begonnen met de wederopouw van de stad. De basis daar-voor was een stadsplan van de Duitse ar-chitect Carl Ludwig Engel, die een stad voor zich zag bestaande uit rechthoekige blokken, doorsneden door brede straten. Zijn visie is nog steeds zichtbaar in het moderne Turku.

Het ideale beginpunt voor een stads-wandeling is het door fleurige bloemen- en fruitkramen bezette Marktplein C (Kauppatori; ma.-vr. 7.00-18.00, za. 7.00-15.00 uur). Het aan het plein gren-zende Hotel Hamburger Börs is een van de beste hotels van Finland. Op de bega-ne grond vindt u diverse bars, cafés en restaurants. Het hotel kijkt uit op de groene koepel van de Orthodoxe Kathe-draal (ook een Engel-ontwerp), die in 1838 op bevel van tsaar Nicolaas I werd gebouwd. Het gele gebouw op de zuid-hoek van het plein is het Zweedse Thea-ter, eveneens van de hand van Engel.

Turku was vroeger de

hoofdstad van

Zweedssprekend

Finland.

english edition

type limit

trim

bleed

type limit

trim

bleed

type limit

trim

bleed

type limit

trimbleed

IG Finland - p208 Turku - 10/6/09-updated 9/9/09 cyan magenta yellow black

i

0 500 m

0 500 yds

Turu

n lin

na (T

urku

-kas

teel

),Fo

rum

Mar

inum

Naan

tali

Aurajok

i

Hansa-kortteli

Rautatieasema(Railway Station)

Åbo Akademi

Ortodoksinen kirkko(Orthodoxe Kathedraal)

(Shopping Centre)

Käsityöläismuseo(Handwerkmuseum)

Aboa Vetus Ars Nova

Qwenselin talo(Qwenselhuis)

SS Ukkopekka

Wäinö AaltosenMuseum

Kaupunginteatteri(City Theatre)

Svenskateatern

Ruissalo

Sibelius-museo

Ett Hem-museo

Biologinenmuseo

Mikaelinkirkko

Katolinenkirkko

Lutherinkirkko

Betelkirkko

Turun Taidemuseo(Turku Art Museum)

Tuomiokirkko(Kathedraal)

SuomenJoutsen

Kauppahalli(Markthal)

Konsertti-talo

TurunYliopisto

(Turku University)

Olavint.

Läntinen Pitkäkatu

Västerlånggatan

Humalistonkatu Hum

legårdsgatan

Käsityöläiskatu Hantverkaregatan

Puolalankatu

Maariankatu

Marieg.

Puutarhakatu

Brahenkatu Brahegatan

Agricolank.

Vähä Hämeenkatu

VartiovuorenkatuTähtitornin.k.

Vuorikatu

Neitsytpolku

Kauppiaskatu Köpmansgatan

Yliopistonkatu

Universit

etsgatan

Nahkurink.

Kutomonkatu

Piisp

ank.

Jalavatie

Almvägen

Saarnitie

Askvägen

Kellonsoittajankatu

Henr

ikink

atu

Vänr

i kin

k.TehtaankatuRe

ht.p

.k.

Kiinanmyllynkatu

Vats

elan

katuTuureporinkatu

Sibeliuksenkatu

Puolalanpuisto

Läntinen Rantakatu

Aurakatu Aurag.

Tornink.

Kristiinankatu

Sepänkatu

Luostarinkatu

Klosterg.

Eriksgatan

Itäine

n Ra

ntaka

tu

Kupittaankatu

Kerttulinkatu Gertrudsg.Kaivokatu Brunnsgatan

Vesilinnantie

Jarrum.k.

Ursininkatu

Rauhankatu

Fredsgatan

Kuppisgatan

Sairashuoneenkatu

Länti

nen R

antak

atu

Eerikinkatu

Sotalaistenk.

Sirkkalankatu

S

irkkalagatan

Kunnallissairaalantie

Västr

a str

andg

atan

Linnankatu

Slottsg

atan

Kaskenkatu Kaskisgatan

Österlånggatan

Mar

tinka

tu

Hämeenkatu

Tavastgatan

Puistokatu Allegatan

Koulukatu Skolgatan

Ratapihankatu

Bangårdsgatan

Itäinen Rantakatu

Östra strandgatan

Itäinen Pitkäkatu

Aninkaistenkatu Aningaisgatan

Uudenmaankatu

Nylandsgatan

Samppalinnan-vuori

PYHÄNHENRIKIN

LÄHDE

KUPITTAAN-PUISTO

Luostarinmäki

Vartiovuori(Observatory)

Sokos Hamburer Börs

Martinsilta

Myllysilta

Auransilta

Tuomiokirkko-silta

URHEILUPUISTO

Kauppatori

(Marktplein)

Turku

english dots

A

B

G

D

F

H

I

C

J

K

L

E

  2 9 9

Ve

rV

oe

rU

it e

te

nA

cc

om

mo

dA

tie

Ac

tiV

ite

ite

nP

rA

kt

isc

he

 in

fo

rm

At

iet

AA

lTaal

Lezenswaard

Vervoer Praktische informatie

Accommodatie

De dag door .......................... 328Uit eten ................................. 328Winkelen .............................. 328Dagen van de week ............. 328Getallen................................ 328Handige woorden ................ 328

Geschiedenis ....................... 329Kunst en architectuur ......... 329Fictie ..................................... 329Allerlei .................................. 329Andere Insight Guides ......... 329

Index ................................. 330Fotoverantwoording ......... 336

Activiteiten

Kunst .................................... 315Musea ............................. 315Klassieke muziek

en opera ...................... 315Theater ........................... 315Bioscoop .......................... 315

Festivals .............................. 316Nachtleven ........................... 316

Kroegen, bars en clubs ... 316Jazz en Rock .................... 317

Kinderen .............................. 317Attracties ......................... 317Bij de Kerstman .............. 318

Winkelen .............................. 318Wat te kopen ................... 318Winkelgebieden .............. 318Warenhuizen ................... 319

Buitenactiviteiten ................ 319Boottochten maken ........ 319Fietsen ............................. 319Kanoën en kajakken ....... 319Rallyrijden ........................ 319Skiën ................................ 319Snow kiting ...................... 320(Vlieg)vissen .................... 320Vogels spotten ................. 320Wandelen ........................ 320Als toeschouwer .............. 320

Alarmnummers .................... 321Ambassades ........................ 321Budget .................................. 321Douanevoorschriften........... 321Elektriciteit ........................... 322Entreegeld............................ 322Etiquette .............................. 322Fotografie ............................. 322Gehandicapten .................... 322Geldzaken ............................ 323Gezondheid en

medische zorg ................. 323Homoseksualiteit ................ 323Internet ................................ 323Kaarten ................................ 324Kinderen .............................. 324Klimaat ................................. 324Leeftijdsbeperkingen........... 324Media ................................... 324Nationale feestdagen .......... 325Openingstijden .................... 325Paspoort en visa .................. 325Post ...................................... 325Religie .................................. 325Roken ................................... 325Telefoneren .......................... 326Tijdzone ................................ 326Toeristeninformatie ............. 326Toiletten ............................... 327Veiligheid en criminaliteit .... 327Zakelijke reizigers ................ 327

Uit etenDe Finse keuken .................. 310Alcohol ................................. 310Een restaurant kiezen ......... 310Lijst met restaurants ........... 311

Helsinki ............................ 311Zuid-Finland .................... 312West-Finland ................... 312Ålandeilanden ................. 313Westkust.......................... 313Het merengebied ............ 314Karelië en Kuusamo ....... 314Lapland ............................ 314

Reizen naar Finland ............ 300Met het vliegtuig.............. 300Met de boot ..................... 300Zeilen op de

Baltische Zee .............. 300Met de trein ..................... 301

Vervoer in Finland ................ 301Bij aankomst ................... 301Met het vliegtuig.............. 301Met de trein ..................... 301Met de boot ..................... 301Met de auto ..................... 302Taxi’s ................................ 302Openbaar vervoer

in Helsinki ................... 303Fietsen ............................. 303Liften ................................ 303Sneeuwscooters ............. 303

Een accommodatie kiezen .. 304Hotelketens ......................... 304Boerderij, camping,

Bed and Breakfasts ........ 304Hostels ................................ 304Hotels ................................... 304Lijst met accommodatie ..... 305

Helsinki ........................... 305Zuid-Finland .................... 306West-Finland ................... 306Ålandeilanden ................. 307Westkust.......................... 307Het merengebied ............ 308Karelië en Kuusamo ....... 309Lapland ............................ 309

REISINFORMATIE

1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162636465666768

3 0 0 

ervoer V

reizen naar en vervoer in Finland

reizen naar Finland

Met het vliegtuig

Finnair is de nationale luchtvaart-maatschappij van Finland en opereert op internationale en nationale routes. Zowel Finnair (www.finnair.com) als KLM (www.klm.com) vliegen dagelijks op Amsterdam en Helsinki. De reistijd van Amsterdam naar Helsinki bedraagt ongeveer 2½ uur. Finnair (en vele andere luchtvaartmaatschappijen zoals Lufthansa en Scandinavian Airlines) vliegen rechtstreeks tussen Helsinki en andere Europese hoofdsteden. Vanaf Helsinki vliegen Finnair en Blue 1 (www.blue1.com) via verschillende routes naar meer dan 25 steden, waaronder als bestemming enkele luchthavens in Noord-Finland.

Er zijn ook luchtvaartmaatschappijen, zoals Transavia en Arke Fly, die chartervluchten uitvoeren op bestemmingen in Finland. Omdat deze vluchten geen vaste vertrektijden en prijzen kennen, verwijzen we u voor de meest actuele informatie door naar het reisbureau.

Met de boot

Vanuit Zweden, Estland en Duitsland kunt u per boot naar Finland reizen. De Viking Line en Tallink Silja Line varen dagelijks tussen Stockholm en Helsinki. Aan boord van deze luxueuze veerboten zijn restaurants, sauna’s, zwembaden, taxfreewinkels en speelruimtes voor kinderen. De disco’s op deze schepen zijn legendarisch. Ze openen vaak rond 8 uur ’s avonds en gaan de hele nacht door. Er wordt veelal dansmuziek

gedraaid. Alcohol wordt niet de hele nacht geschonken. Er zijn verschillende verbindingen tussen Duitsland en Finland: Finnlines vaart van Helsinki naar Travemünde, terwijl de Tallink Silja Line van Helsinki naar verschillende bestemmingen in diverse landen vaart, zoals Tallinn in Estland.

Voor een snelle reis van Helsinki naar Tallinn hebt u ruim keus. Met een shuttle van Tallink Silja Line kost het 2 uur, terwijl de reistijd met de Linda Line 1½ uur bedraagt. De snellere boten zijn afhankelijk van goed weer, terwijl de grotere schepen van de Viking en Eckerö Line ook tegen ruwer weer bestand zijn.

Het is goedkoper om per veerboot te reizen van Stockholm naar Turku of Naantali in West-Finland en dan verder over land naar Helsinki te reizen, dan om per boot naar Helsinki te reizen. Viking Line verkoopt goedkope buskaartjes; de kaartjes voor de veerboot zijn goedkoper aangezien de reis korter is. Er gaan ook schepen van Stockholm of Turku naar de Ålandeilanden - Viking en Tallink Silja Line hebben een dagelijkse dienstregeling naar Mariehamn. De RG Line vaart tussen Vaasa en Umeå.

VeerbootmaatschappijenEckerö LineTel. 0600-04300 (vanuit Finland)Tel. +385 9-2288544 (vanuit het buitenland)www.eckeroline.fiLinda LineTel. +358 600-0668970www.lindaline.fiFinnlinesTel. +358 1034350www.finnlines.com

Voor een reis naar Rusland is een visum nodig. De meeste Finse reisbureaus kunnen dit voor u regelen, maar houd er rekening mee dat dit minstens 1 week duurt. De meeste westerlingen mogen zonder visum Estland, Letland en Litouwen binnengaan en dagtochtjes naar Tallinn (Estland) zijn uiterst populair en aan te bevelen. Op een gemiddelde zomerdag staan er wel 20 vertrekken gepland en kortingen zijn niet ongebruikelijk. Let vooral op de voorpagina van de grote Finse krant Helsingin Sanomat, die vaak adverteert met dergelijke aanbiedingen, vooral in de warmere maanden. Kaartjes zijn verkrijgbaar bij de havens Katajanokka,

Olympialaituri en Länsisatama in Helsinki en, natuurlijk, online.St. Peter Linewww.stpeterline.comSt. Peter Line verkoopt in Finland o.a. via Nordic Ferry Center (www.ferrycenter.fi) aanbiedingen als een rondreis via o.a. Sint-Petersburg, waarbij u zonder visum maximaal 3 dagen mag verblijven. U dient wel over een paspoort te beschikken dat na aankomst in Sint-Petersburg nog minimaal 6 maanden geldig is. Voor meer informatie over reizen naar Rusland kunt u contact opnemen met: Sovjet ReizenTel. +31 113-396060www.sovjetreizen.nl

Zeilen op de Baltische Zee

Ve

rV

oe

rU

it e

te

nA

cc

om

mo

dA

tie

Ac

tiV

ite

ite

nP

rA

kt

isc

he

in

fo

rm

At

iet

AA

l

A

3 1 5

ctiViteiten

kUnst

Musea

Finland is een land van kleine musea. Het Ateneum in Helsinki is de grootste qua omvang. Moderne en klassieke kunst is in alle musea te vinden en in Helsinki is een grote variëteit in de locaties.

Entreeprijzen zijn meestal hoog, maar u kunt de Helsinkikaart kopen, zie Vervoer, blz. 303, waarmee u o.a. gratis toegang krijgt tot vele musea. In Turku is zo’n kaart nu ook verkrijgbaar.

Tijdens de winter zijn musea meestal korter open en op de maandag gesloten. Houd er rekening mee dat veel musea ook op nationale feestdagen zijn gesloten.

Klassieke muziek en opera

Er zijn het hele jaar door concerten in veel van de grotere steden, maar in de zomer barst het van de muziekfesti-vals, meestal op schitterende locaties. De bekendste festivals zijn in juli: het Savonlinna Operafestival in kasteel Olavinlinna, het Kuhmo Kamermuziekfestival (beide in Oost-Finland) en het Kaustinen Folkfestival (West-Finland). Er treden zowel Finse als internationale artiesten op.

In Lahti (het merengebied) staat Sibelius Hall, een van de beste plekken ter wereld om naar klassieke muziek te luisteren.

TheaterHelsinkiHet Fins Nationaal Theater en Svenska Teatern in Helsinki kennen allebei een

lange geschiedenis van optredens in, respectievelijk Fins en Zweeds. Er is helaas geen theater waar in een buitenlandse taal wordt opgetreden - behalve dan tijdens een enkel zomerfestival - maar het bekijken van theaters op zich is ook interessant, of u kunt naar een stuk gaan dat u al goed kent zodat de taal geen barrière vormt.

Culturele agenda’s in Helsinki ver-melden toneelstukken. Er zijn ook der-gelijke agenda’s in Turku en Tampere.

TurkuDe stukken worden op hoog niveau gespeeld, maar vrijwel alleen in het Fins of Zweeds. In de winter is er de Turku Stadschouwburg bij de Aura (rivier) en het Zweedse Theater op de hoek van het Marktplein - het oudste theater dat nog steeds in gebruik is.

TampereTampere evenaart Helsinki wat betreft de theaterevenementen, maar de taal blijft het grootste probleem. Een

uitzondering is het Pyynikki Openlucht Zomertheater (zie blz. 221), waar u van begin juni tot half augustus toneelstukken kunt zien met een Engelse samenvatting. Dit is vooral de moeite waard als u van de omgeving bij Pyhäjärvi (meer) wilt genieten. Reserveer via tel. +358 3-216 0300 of www.pyynikinkesateatteri.com

Er komen veel internationale gezelschappen op het Tampere Theaterfestival in augustus die stukken in hun eigen taal opvoeren.

Neem voor meer informatie contact op met het Tampere Internationale Theaterfestival, Tullikamarinaukio 2, 33100 Tampere, tel. +358 3-2140992, www.teatterikesa.fi.

Bioscoop

Er wordt in Finland niet nagesynchroniseerd waardoor u, net als in andere Europese steden, uit een breed aanbod kunt kiezen. Het Suomen Elokuva-arkisto bij het Orion

kUnst, festiVAls, UitgAAnsleVen, kinderen, winkelen en bUitenActiViteiten

Onder: Deze dinosaurus is te zien in het Natuurhistorisch Museum, te Helsinki.

Ve

rV

oe

rU

it e

te

nA

cc

om

mo

dA

tie

Ac

tiV

ite

ite

nP

rA

kt

isc

he

in

fo

rm

At

iet

AA

l

3 2 1

AmbassadesIn FinlandNederlandse ambassadeErrotojankatu 19B00130 Helsinki Tel. +358 9-228920www.finland.nlambassade.org

Ambassade van BelgiëKalliolinnantie 5 FI-00140 HelsinkiTel. +358 9-170412 www.diplomatie.be/helsinkinl

In NederlandAmbassade van Finland in NederlandGroot Hertoginnelaan 162517 EG Den HaagTel. 070-3469754www.finlande.nl

In BelgiëAmbassade van Finland in BelgiëKunstlaan 531000 BrusselTel. 02-2871212www.finlande.be

B udget

Finland is vergeleken met andere Europese landen duur. Een hotelkamer kost in de meeste steden minimaal € 100 per nacht en het vergt enig zoekwerk naar een goedkoper alternatief. Ook uit eten gaan is aan de prijzige kant; een gemiddeld tweegangendiner voor twee personen met wijn bij een goed restaurant kost minimaal € 75. Musea kosten ongeveer € 5. De kosten van boodschappen liggen op het Europees niveau.

D ouanevoorschriften

Goederen uit EU-landen bestemd voor persoonlijk gebruik kunnen vrijelijk Finland in- en uitgevoerd worden. Er gelden echter beperkingen op het importeren van tabakproducten uit de lidstaten die in 2004 zijn toegetreden (Tsjechië, Slovenië, Slowakije, Hongarije, Polen, Litouwen, Letland en Estland). Iemand moet 20 jaar of ouder zijn om alcohol (drank met meer dan 22 procent alcohol) in zijn bezit te hebben of te vervoeren en minstens

een hAndig oVerzicht VAn PrAktische informAtie, in AlfAbetische Volgorde

A Alarmnummers 321 Ambassades 321B Budget 321D Douanevoorschriften 321E Elektriciteit 322

Entreegeld 322 Etiquette 322F Fotografie 322G Gehandicapten 322

Geldzaken 323

Gezondheid/medische zorg 323H Homoseksualiteit 323I Internet 323K Kaarten 324

Kinderen 324 Klimaat 324L Leeftijdsbeperkingen 324M Media 324N Nationale feestdagen 325O Openingstijden 325

P Paspoort en visa 325 Post 325R Religie 325

Roken 325T Telefoneren 326

Tijdzone 326 Toeristeninformatie 326 Toiletten 327V Veiligheid en criminaliteit 327 Z Zakelijke reizigers 327

Onder: Even een pauze in Helsinki.

rAktische informAtie P

Alarmnummer: 112Politie: 10022Informatie over medische hulp in Helsinki (24-uur): 09-10023Dienstdoende tandartsen: 09-31047450

Alarmnummers