ΔIMHNIAIA ΕΚΔΟΣΗ TOY E Λ Λ HNIKOY KENTPOY ΒΙΟΤΟΠΩΝ - ΥΓΡΟΤΟΠΩΝΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ · ΤΕΥΧΟΣ 85 · ΕΥΡΩ 1,25 !ΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦEBPOYAPIOΣ 2 0 1 0

2010Επαναπροσδιορίζοντας τους στόχους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας

GlobWetland II Το έργο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος για την υποστήριξη της Σύμβασης Ραμσάρ

Έ ρ γο LIFE+Αποκατάσταση των jδασών του Πάρνωνα I

Συνάντηση Ϊ Βτων έργων LIFE+ Wlγια την κλιματική αλλαγή ™

3η διεθνής συνάντηση ^του Παρατηρητηρίου για τους Μεσογειακούς Υγροτόπους

Έκδοση«Υγρότοποι και Γεωργία»

Κ ·f ι

i f 1 'f'-f-Mg : ; / ·

m . a; m - j iJrΨ··</ ί , φ _

f ';P 'V ffik*4 γ Ι· iJEk,S i . · |

in ' ¥ ■ j L >

f f e . ■ ,

/ .ι·>

dr ιr i W ‘

Σε αυτό το τεύχος2010. Δ ιεθ ν ές Έ το ς Β ιοπ ο ικ ιλότητα ς. Από έ το ς ορ όσ ημο γ ια τη ν ανάσχεση τ η ς απ ώ λειας τ η ς β ιοπ ο ικ ιλό τη τα ς σε έ το ς επαναπ ροσ διορισ μού τω ν σ τόχω ν και το υ τρ ό π ο υ δρά σ η ς γ ια τη δ ια τή ­ρηση τ η ς β ιοπ ο ικ ιλό τη τα ς (σελ. 3-9).

Η Ευρω παϊκή Υπ ηρεσ ία Δ ια σ τή μ α το ς ανακοίνω σ ε τη ν έν α ρ ξη το υ έρ γ ο υ G lobW etland II, ε ν ό ς νέου έρ γο υ , μ ε σκοπό τη σ υμβολή στη δ ημ ιουρ γ ία εν ό ς Π αγκόσ μιου Σ υ σ τή μ α το ς Π α ρ α τή ρ η σ η ς για το υ ς Υ γρ ο τό π ο υ ς (σελ. 10-11).

Η αποτίμηση τω ν συνεπ ειώ ν τ η ς π υρκα γ ιά ς τη ς 2 3 η ς Α υ γο ύ σ το υ 2007 στα δάση μ α ύ ρ η ς π εύ κη ς σ τον Π άρνω να και η π ρότασ η γ ια τα μ έτρ α α π οκα τά σ τα σ ής το υ ς είναι τα α π ο τελέσ μ α τα το υ π ρώ του έ το υ ς υλοπ οίησ ης το υ έρ γ ο υ LIFE07 N AT/G R /000286 (σελ. 12-13).

Η π ρώ τη σ υνάντησ η τω ν έρ γ ω ν L IF E + μ ε θέμα τη ν κλ ιματική α λλα γή π ρ α γμ α το π ο ιή θ η κε στο Ελσίνκι, σ τις 18 και 19 Ιανουαρίου 2010, υπό τη ν α ιγ ίδα το υ Υ π ουργείου Π ερ ιβ ά λλο ντο ς τη ς Φιλαν­δ ίας (σελ. 14).

Η 3η δ ιεθ νή ς σ υνάντησ η το υ Π α ρ α τη ρ η τη ρ ίο υ γ ια τ ο υ ς Μ εσ ο γε ια κο ύ ς Υ γρ ο τό π ο υ ς π ρ α γμ α το ­π ο ιή θ η κε σ τον Ε ρ ευνητικό Σ τα θ μ ό T our du Va lat σ την C am argue τη ς Γαλλίας, από 7 έω ς 11 Φ εβρ ουα ρ ίου 2010 (σελ. 15).

Τ ις λ ε ιτο υ ρ γ ίε ς και α ξ ίε ς τω ν υγροτόπ ω ν, τη δ ια τήρησ η και δ ιαχείρ ισή το υ ς , α λλά και τη σχέση το υ ς με τα γ εω ρ γ ικά ο ικοσ υσ τή μα τα π ρ α γ μ α τεύ ετα ι η ν έα έκδοσ η «Υ γρότοπ οι και Γεω ργία» (σελ. 16).

Κρίνο

ς της

θά

λασσ

ας,

Φωτ.

Αρχε

ίο ΕΚ

ΒΥ/Έ

γχρω

μον

Επαναπροσδιορίζοντας τους στόχουςγ ι α τ η δ ι α τ ή ρ η σ η τ η ς β ι ο π ο ι κ ι λ ό τ η τ α ς

Η βιοποικιλότητα είναι η ζωή μας

Η βιοποικιλότητα είναι καθοριστικής σημασίας για τη διατήρηση της ζωής και την ανθρώπινη ευημερία. Η παροχή τροφίμων, καυσίμων, ινών και φαρμακευ­τικών ουσιών, καταφυγίου και δομικών υλικών, ο καθαρισμός του αέρα και του νερού, η διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους και του κύκλου των θρεπτικών στοιχείων, ο μετριασμός των πλημμυρών και της ξηρασίας, η σταθεροποίηση του κλίματος, ο έλεγχος παρασίτων και ασθενειών, αλλά και επιμέ­ρους πολιτιστικά και αισθητικά οφέλη, είναι ορισμένες μόνο από τις ωφέλειες που η βιοποικιλό­τητα (δηλαδή η γενετική ποικιλότητα των ειδών, η ποικιλία των ειδών φυτών και ζώων, η ποικιλία των οικοσυστημάτων και του τοπίου) παρέχει στον άνθρωπο. Ωστόσο, για τους περισσότερους ανθρώ­πους, η βιοποικιλότητα παραμένει η «αόρατη» βάση της ανθρώπινης ύπαρξης, καθώς μεγάλο μέρος του συνεχώς αυξανόμενου αστικού πληθυσμού αγνοεί τον βαθμό στον οποίο η βιοποικιλότητα του πλανήτη μας συμβάλλει στην υλική, κοινωνική και πολιτιστική ευημερία.

Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Έγχρωμον

Η βιοποικιλότητα χάνετα ι με επιταχυνόμενο ρυθμό. Στα σαφώς προσδιορισμένα αίτια περιλαμβάνονται η απώλεια ενδιαιτημάτων, η αλλαγή του κλίματος, τα χω ροκατακτητικά είδη, η υπ ερεκμετάλλευσ η και η ρύπανση. Βαθύτερα αίτια αποτελούν η κακή διακυβέρνηση και η λανθασμένη κατα­νόηση τη ς σημασίας τη ς δ ιατήρησης τη ς βιοποικιλότητας για τη ν ευημερ ία τη ς κοινωνίας, τώ ρα, αλλά και μακροπρόθεσμα.

Η Διάσκεψη το υ Ρίο, το 1992, με τη ν υπογραφή τη ς Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα, σηματοδότησ ε τη ν παγκόσμια αναγνώριση τη ς ανάγκης για «διατήρηση της βιολογικής ποικι­λότητας, αειφορική χρήση των συστατικώ ν της και δίκαιο και ισότιμο καταμερισμό τω ν πλεονεκτημάτων, που θα προκόψουν από τη χρήση των γενετικώ ν πόρων...» (όπως ορίζετα ι στο άρθρο 1 σχετικά με το ν σκοπό τη ς Σύμβασης). Ωστόσο, η αναγνώριση τω ν ιδιαιτέρω ς υψηλών ρυθμών απώλειας τη ς βιοποικιλότητας και η σηματοδότηση τη ς υψ ηλής ιεράρχησης τω ν θεμάτω ν βιοποικιλότητας σε πολιτικό επίπεδο, ήρθε περίπου 10 έτη αργότερα :

ΑΜΦΙΒΙΟΝ 3 :

Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Έγχρωμον

• Το 2001, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει το ν στόχο: να σταμα­τήσει ο ρυθμός απώλειας της β ιοποικιλότητας έω ς το 2010.

• Το 2002, η 6η Διάσκεψη τω ν Συμβαλλόμενω ν Μερών τη ς Σύμβασης γ ια τη Βιοποικιλότητα θέτει ως στόχο: να μειωθεί σημαντικά ο ρυθμός απώλειας της βιοποικιλότητας έω ς το 2010.

Το 2010 έφθασε, αλλά, παρά την πρόοδο που υπήρξε, ο σ τόχος δεν επιτεύχθηκε. Αυτό ήταν, άλλωστε, και το κύριο συμπέρασμα τη ς ενδιάμεσ ης αξιολόγησ ης τη ς υλοποίησης του σχεδίου δράσης τη ς Ευρωπαϊκής Έ νωσης για τη βιοποικι­λότητα , το οποίο δημοσ ιεύθηκε στο τέλ ο ς του 2008. O αρμό­δ ιος γ ια το περιβάλλον Επίτροπος τη ς Ευρωπαϊκής Έ νωσης κ. Σ τα ύρ ος Δ ήμας, είχε τό τ ε παραδεχθεί ότι ο σ τόχος τη ς ανάσχεσης τη ς απώλειας βιοποικιλότητας έω ς το 2010 δεν ήταν δυνατό να επιτευχθεί, τον ίζοντας μετα ξύ άλλων ότι «...η ενσωμάτωση του σχετικού με τη βιοποικιλότητα προβληματι­σμού σε άλλες τομεακές πολιτικές παραμένει βασική πρόκληση». Η εν λόγω αξιολόγηση τη ς Ευρωπαϊκής Επιτροπής προσδιόριζε τ ις π ροτερα ιό τη τες γ ια τη ν ανάληψη περαιτέρω δράσης, ενώ η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινω­νική Επιτροπή σε γνω μοδότηση τη ς 15ης Ιουλίου 2009 επί τη ς «Ενδιάμεσης αξιολόγησης της εφαρμογής του σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη βιοποικιλότητα», μ ετα ξύ άλλων, επισήμαινε ότι:• «Το επιχείρημα της οικονομικής αξίας της βιοποικιλότητας

δεν έχει βρει ακόμη αντίκτυπο στην πολιτική πρακτική. Η διατήρηση της βιοποικιλότητας απ οτελεί αναγκαίο και βασικό στόχο που επιβάλλεται όχι μόνο για ηθικούς λόγους ή για λόγους δεοντολογίας. Υπάρχουν και πολυάριθμα οικο­νομικά τεκμήρια τα οποία δικαιολογούν μια ταχύτερη και πιο επιτυχημένη δράση. Οι οικονομικές απώλειες που προκύπτουν από τη μείωση των υπηρεσιών που προσφέ­ρουν τα οικοσυστήματα υπολογίζονται ήδη σήμερα σε πολλές εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για σπατάλη, το βάρος της οποίας δεν είναι πλέον σε θέση να σηκώσουν οι εθνικές οικονομίες μας.

ΦΙΒΙΟΝAM

Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Έγχρωμον

• Τα 160 μέτρα (που περιέχονται στο σχέδιο δράσης για τη βιοποικιλότητα) είναι σ την ουσία ορθά και απαραίτητα. Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για το αν και κατά πόσον οι διοικητικοί φ ορείς και οι πολιτικοί που δεν είναι άμεσα εξοικειωμένοι με την πολιτική για τη βιοποι­κιλότητα θα αναλάβουν δεσμεύσεις και θα καταβάλουν τις απαιτούμενες προσπάθειες.

• Θεωρείται αναγκαίο να δοθεί π ροτεραιότητα στον 4ο πολι­τικό τομέα, δηλαδή στη βελτίωση του γνωστικού υπόβα­θρου, ώστε, τόσο οι πολίτες, όσο και οι πολιτικοί να συνει­δητοποιήσουν τις πραγματικές συνέπειες τω ν πράξεών τους».

Ρέμα

στ

ον

Χελμ

ό, Φ

ωτ. Α

ρχείο

ΕΚ

ΒΥ/Έ

γχρω

μον

Φωτ.

Αρχε

ίο ΕΚ

ΒΥ/Έ

γχρω

μον

Το 2010 ορίστηκε, σύμφωνα με απόφαση τη ς 61ης Συνόδου τη ς Γενικής Συνέλευσης το υ OHE, ως Δ ιεθνές Έ το ς Βιοποικι­λότητας, ώστε να συμπίπτει με το έ το ς - ορόσημο για το ν στόχο μείωσης του ρυθμού απώλειας τη ς βιοποικιλότητας (Στόχος το υ 2010).

Η 61η Σύνοδος τη ς Γενικής Συνέλευσης το υ OHE το 2006, εκφράζοντας τη βαθιά ανησυχία το υ οργανισμού γ ια τ ις κοινωνικές, οικονομικές, π εριβαλλοντικές και πολιτιστικές επιπτώσεις από τη ν απώλεια τη ς βιοποικιλότητας, καθώς και τ ις επιπτώσεις στην επ ίτευξη τω ν Αναπτυξιακών Στόχων τη ς Χιλιετίας, ανακήρυξε το 2010 ως Δ ιεθνές Έ το ς Βιοποι­κιλότητας. Η Γραμματεία τη ς Σύμβασης γ ια τη Βιολογική Π οικιλότητα κλήθηκε να συντονίσει τ ις δρα σ τηρ ιότητες του Δ ιεθνούς Έ τους Βιοποικιλότητας, ενώ η UNESCO προσ­διορίσθηκε ως ο βασικός διεθνής ετα ίρ ος στην επίσημη σ τρατηγική υλοποίησης που εκπονήθηκε. Στο πλαίσιο του Δ ιεθνούς Έ τους Βιοποικιλότητας, έχουν προγραμματισθεί σειρά συναντήσεων και εκδηλώ σεω ν από 164 φ ορείς οι οποίοι ήδη μετέχουν ως ετα ίροι-υπ οστηρικτές του Δ ιεθνούς Έ τους Βιοποικιλότητας, ενώ ο κατάλογος αναμέ­νετα ι να αυξηθεί, καθώς ενημερώ νετα ι διαρκώς με νέους ετα ίρ ους και εκδηλώ σεις. Π ερισ σ ότερες πληροφ ορίες για το Δ ιεθνές Έ το ς Βιοποικιλότητας και τ ις σχετικές εκδηλώ ­σεις υπάρχουν στον ιστότοπο τη ς Σύμβασης γ ια τη Βιολο­γική Π οικιλότητα ww w .cbd.in t/2010/w elcom e. Το π λήρες π ρόγραμμα τω ν εκδηλώ σεω ν που π ρογραμματίζονται ή στηρίζονται από τη ν UNESCO και τη Σύμβαση για τη Βιολογική Π οικιλότητα δίνεται στον ιστότοπο w w w .unesco. org /m ab/doc/iyb /ca lendar.pdf.

Αγριοπανσές στον Πάρνωνα, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Έγχρωμον

Με κύριο σύνθημα «Η βιοποικιλότητα είναι ζωή, η βιοποικιλό­τη τα είναι η ζωή μας», το Δ ιεθνές Έ το ς Βιοποικιλότητας σημα­το δ ο τε ί έ το ς γ ιο ρ τή ς γ ια τη βιολογική ποικιλομορφία και τη ν αξία τη ς για τη ζωή στη Γη. Σύμφωνα με το ν κ. Ahmed Djoghlaf, Εκτελεστικό Γραμματέα τη ς Σύμβασης γ ια τη Βιολο­γική Ποικιλότητα, το Δ ιεθνές Έ το ς Β ιοποικιλότητας απ οτελεί μια μοναδική ευκαιρία ώστε να κατασ τεί σαφής ο ζω τικός ρόλος που διαδραματίζει η βιοποικιλότητα γ ια τη διατήρηση τη ς ζωής στη Γη, διαδίδοντας μηνύματα όπως:• Oι άνθρωποι αποτελούν μέρος τη ς πλούσιας πολυμορφίας

τη ς φύσης και έχουν τη δύναμη να τη ν καταστρέψουν ή να τη ν προστατεύσουν.

• Η βιοποικιλότητα, η ποικιλία τη ς ζωής στη Γη, είναι ουσια­στικής σημασίας γ ια τη διατήρηση τω ν ζώντων δικτύων και συστημάτων, τα οποία μας παρέχουν υγεία, πλούτο, τρόφιμα, καύσιμα και ζω τικής σημασίας υπηρεσίες από τ ις οποίες εξα ρ τά τα ι η ζωή μας.

• Η ανθρώπινη δρασ τηριότητα προκαλεί απώλεια τη ς βιοποι­κιλότητας, σε ιδια ίτερα επ ιταχυνόμενο ρυθμό. Η απώλεια αυτή είναι αμετάκλητη, μας κάνει όλους φ τω χότερους και κα τασ τρέφει τα συστήματα υποστήριξης τη ς ζωής στα οποία καθημερινά βασιζόμαστε. Αλλά μπορούμε να τη ν εμποδίσουμε!

• Το 2010 είναι αφιερω μένο στη βιοποικιλότητα. Ας προβλη­ματιστούμε γ ια τα επ ιτεύγματά μας ως προς τη δ ιαφύλαξή της . Ας επ ικεντρω θούμε στο επείγον τη ς πρόκλησης που αντιμετω πίζουμε γ ια το μέλλον. Η ώρα να δράσουμε είναι τώ ρα!

ΑΜΦΙΒΙΟΝ

Συναντήσεις και εκδηλώσεις στο πλαίσιο του Διεθνούς Έτους Βιοποικιλότητας

I Για τη δ ια τήρησ η τ η ς β ιοπ ο ικ ιλότητα ς, από τη ν οποία| ε ξα ρ τά τα ι κά θ ε π τυχή τ η ς ανθρώ π ινης ευ η μ ερ ία ς ,

α λλά και γ ια τη ν επ ίτευ ξη τω ν δ ιεθνώ ν α ναπ τυξιακώ ν σ τόχω ν, είνα ι αναγκα ίο να λ η φ θ ε ί υπόψη η δ ιεπ ισ τη­μονική διάσταση τ η ς π ρ όκλησ ης που αντιπ ροσ ω ­π εύει. Π ρ ο ς τη ν κα τεύθυνσ η α υτή και σ το πλαίσιο το υ Δ ιεθ νο ύ ς Έ το υ ς Β ιοπ ο ικ ιλότητα ς, ο ρ ισ μ ένες από τ ις δ ρ α σ τη ρ ιό τη τες που έχ ο υ ν π ρ ο γρ α μ μ α τισ θ εί είνα ι οι α κό λο υ θ ες :

Εναρκτήρια εκδήλωση , u n e s c o Παρίσι, 21 - 22Ιανουαρίου 2010: παρουσιάσεις και συζητήσεις με φ ορείς λήψ ης αποφάσεων και χά ρα ξης πολιτικής, εμπειρογνώ ­μονες και δ ιαμορφω τές γνώ μης, για τη ν ευαισθητοποίηση σχετικά με τη ν παγκόσμια πρόκληση για τη βιοποικιλότητα.

Συνέδριο για τη βιοποικιλότητα στην πολιτικήκαι την επιστήμη , UNESCO Παρίσι, 25 - 29 Ιανουαρίου 2010: επιστημονικό συνέδριο γ ια συμβολή στη γνώση σχετικά με τ ις αντιδράσεις τη ς βιοποικιλότητας στην κλιμα­τική αλλαγή και το ν καθορισμό κοινών π ροτεραιοτήτω ν επ ιστήμης - πολιτικής, στην έρευνα και τη χρηματοδότηση.

Περιοδεύουσα έκθεση Διεθνούς Έτους Βιοποικι­λότητας , UNESCO Παρίσι, έναρξη 21 Ιανουαρίου 2010: έκθεση διάδοσης τω ν κύριων μηνυμάτων του Δ ιεθνούς Έ το υ ς Βιοποικιλότητας, με στόχο τη ν ενημέρω ση και την ευαισθητοποίηση για τη σπουδαιότητά της.

Συνέδριο του Τρόντχαϊμ για τη βιοποικιλότητα ,Τρόντχαϊμ Νορβηγίας, 1 - 5 Φεβρουαρίου 2010: κύρια συνάντηση σχετικά με τη συνέχιση για τη ν επ ίτευξη του στόχου του 2010 για τη βιοποικιλότητα.

Διεθνές συνέδριο για τη βιολογική και πολιτιστική ποικιλομορφία, Μ όντρεαλ Καναδά, Ιούνιος - Ιούλιος 2010: δ ιεθνές συνέδριο για τη ν ανταλλαγή γνώσεων και πρακτικών που συνδέουν τη βιολογική με τη ν πολιτιστική ποικιλότητα και γ ια τη ν ανάπτυξη π ρογράμματος εργασίας για κοινή εφαρμογή από τη ν UNESCO, τη Σύμβαση για τη Βιολογική Π οικιλότητα και άλλους εταίρους.

Α Μ Φ Ι Β Ι Ο Ν

Ροδόπη, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Έγχρωμον

Εκπαιδευτικό πακέτο για τη βιοποικιλότητα της UNESCO - 1η παρουσίαση , Νακόγια Ιαπωνίας, Οκτώβριος 2010: εκπαιδευτικό πακέτο για τη βιοποικιλότητα, που απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές, συνθέτο­ντα ς ένα εύκολο στη χρήση και ελκυστικό εργαλείο ευαι­σθητοποίησης και εκπαίδευσης τω ν νέων, αλλά και του ευρύ κοινού.

Γενική Συνέλευση του OHE , Ν έα Υόρκη η π α ,Σεπτέμβριος 2010: συνάντηση υψηλού επιπέδου για τη βιοποικιλότητα παρουσίαση τω ν ευρημάτω ν το υ Global Biodiversity Ooutlook-3.

10η Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μ ερών της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα , Nagoya Ιαπω­νίας, 11 - 29 Οκτωβρίου: συνάντηση υψηλού επιπέδου σχετική με το Δ ιεθνές έ το ς Βιοποικιλότητας, έκθεση τη ς UNESCO, εκδήλωση για το υ ς νέους και εορτα σ μός του Δ ιεθνούς Έ τους.

Τελετή λήξης του Δ ιεθνούς Έτους Βιοποικιλότητας και έναρξης του Δ ιεθνούς Έτους Δασών, Καναζάβα Ιαπω­νίας, 10 Δεκεμβρίου 2010 (προς επιβεβαίωση).

9 9

9

9

9 9

9

9

Το συνέδριο της UNESCO για τη βιοποικιλότητα στην πολιτική και την επιστήμηΦ ορείς όπως η UNESCO μπορούν να συμβάλουν απ οτελε­σματικά, συνεισφέροντας στην οικοδόμηση και πλήρωση τω ν κενών τη ς επιστημονικής γνώ σης γ ια τη βιοποικιλότητα, συν­υπολογίζοντας τη ν πολιτιστική διάσταση τη ς χρήσ ης της, π αρέχοντας εκπαίδευση, αλλά και ευαισθητοποιώ ντας και δ ιαδίδοντας τη σπουδαιότητα τη ς αειφόρου διαχείρ ισης τη ς βιοποικιλότητας.

Το συνέδριο τη ς UNESCO για τη βιοποικιλότητα στην πολιτική και την επιστήμη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Δ ιεθνούς Έ το υ ς Βιοποικιλότητας, στα κεντρικά γρα φ εία τη ς UNESCO στο Παρίσι, από τ ις 25 έω ς και τ ις 29 Ιανουαρίου 2010. Το συνέδριο ακολούθησε τ ις ενα ρκτήρ ιες εκδηλώ σ εις του Δ ιεθνούς Έ το υ ς Β ιοποικιλότητας (Παρίσι, 21 - 22 Ιανουαρίου 2010) και πραγματοποιήθηκε π έντε έτη μετά από τη διεθνή διάσκεψη για τη βιοποικιλότητα, την επιστήμη και τη διακυβέρ­νηση, που έγ ινε επίσης στα κεντρικά γρα φ εία τη ς UNESCO, το ν Ιανουάριο του 2005.

Με τη συμμετοχή περισσότερων τω ν 250 εκπροσώπων από όλο το ν κόσμο, το συνέδριο έδω σε την ευκαιρία παρουσίασης τω ν νέω ν επιστημονικών ευρημάτω ν στον το μ έα τη ς βιοποικι­λ ό τη τα ς και τω ν υπηρεσιών τω ν οικοσυστημάτων, ακόμη και σε σχέση με τη ν κλιματική αλλαγή. Παρείχε, επίσης, τη δυνα­τό τη τα εκτίμησ ης τω ν σχετικών επιπτώσεων στη χάραξη πολι­τικής. Παράλληλα, λαμβάνοντας υπόψη τ ις π ροτερα ιότητες που εκφράστηκαν από τα συμβαλλόμενα μέρη τη ς Σύμβασης γ ια τη Βιολογική Ποικιλότητα, το συνέδριο έδω σε ιδιαίτερη προσοχή στην επιστημονική κοινότητα, προκειμένου να τονι- σθεί η νέα γνώση που μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο αποφάσεων που αφορούν στη βιοποικιλότητα. Ω ς εκ τούτου, τα συμπεράσματα του συνεδρίου θα παρουσιασθούν και θα αξιοποιηθούν σε σ χετικές συναντήσεις που θα πραγματοποιη­θούν κατά τη διάρκεια του Δ ιεθνούς Έ το υ ς Βιοποικιλότητας.

Στο κείμενο τω ν συμπερασμάτων του συνεδρίου αναγνωρί­ζετα ι ότι ο στόχος του 2010 γ ια τη βιοποικιλότητα δεν επ ιτεύ­χθηκε, αλλά δεδομένης τη ς σπουδαιότητας τη ς βιοποικιλό­τη τα ς γ ια τη ν ανάπτυξη και τη ν ευημερ ία του ανθρώπου, αναγνωρίζεται, επίσης, ότι η αναχαίτιση τη ς απώλειας τη ς βιοποικιλότητας αποτελεί μία από τ ις μ εγα λύ τερ ες προκλή­σεις το υ σήμερα.

Το όραμα γ ια τη διατήρηση τη ς βιοποικιλότητας επαναπροσ­διορίζεται και εστιάζει: α) στην ικανότητα τη ς βιοποικιλότητας να εμπνέει από μόνη τη ς τη ν επιβίωση και ως εκ τού του , τη δυναμική και ευέλ ικτη αντίδρασή μας, προκειμένου για την εξισορρόπηση τω ν τοπικών και παγκόσμιων, τω ν τρεχουσώ ν

Φαράγγι της Σαμαριάς, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Έγχρωμον

και μελλοντικώ ν αναγκών και β) στη διεπιστημονική και συμμε­τοχική προσέγγιση στην έρευνα γ ια τη βιοποικιλότητα γ ια την πληρέστερη ενσωμάτωση το υ ανθρώπινου στοιχείου στην μελέτη τω ν οικολογικών διεργασιών, που συνδέονται στενά με τ ις κοινωνικο-οικονομικές και πολιτισ τικές διαδικασίες και αντίστροφα.

Στο κείμενο καταγράφονται, επίσης, συστάσεις για προτεραι­ό τη τες και τρ όπ ους δράσης στους το μ ε ίς τη ς τα ξινομ ική ς και τη ς διατήρησης, αλλά και αναφορικά με τη ν αξιοποίηση τη ς αυτόχθονης και τοπ ικής γνώ σης για τη διατήρηση τη ς βιοποι­κιλότητας, τη ν ενίσχυση τω ν προσεγγίσεων σε επίπεδο περιοχής, τη διαχείριση τη ς βιοποικιλότητας σε επίπεδο τοπίου, τη σχέση μετα ξύ βιοποικιλότητας και ανάπτυξης, το τρ ίπτυχο «επικοινωνία, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του κοινού», αλλά και γ ια τη ν αξιοποίηση τη ς βιοποικιλότητας για τη ν ισότητα τω ν δύο φύλων! Τέλος, στο κείμενο σκιαγρα- φ είτα ι η πορεία προς το μέλλον. Το π λήρες κείμενο παρέχεται στη διεύθυνση w w w .unesco.org /m ab/doc/iyb /reccom endati- pons.pdf.

ΑΜΦΙΒΙΟΝ

To 60 Συνέδριο του Τρόντχαϊμ για τη βιοποικιλότητα

Αντιλαμβανόμενοι τους στόχους για τη βιοποικιλότητα Πράττοντας υπέρ της

Λειτουργώντας για την αειφόρο ανάπτυξη

Το 6ο Συνέδριο του Τρόντχαϊμ για τη βιοποικιλότητα πραγμα­τοπ οιήθηκε από 1 έω ς 5 Φεβρουαρίου 2010 και φ ιλοξενήθηκε από το Νορβηγικό Υπουργείο Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Περιβάλλον τω ν Ηνωμένων Εθνών (UNEP) και με τη Γραμματεία τη ς Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλό­τητα . Με τη διοργάνωση τη ς Ν ορβηγικής Δ ιεύθυνσης Δ ιαχεί­ρισης τη ς Φύσης, στο συνέδριο μετείχαν περισσότεροι από 300 εκπρόσωποι κρατών, υπηρεσιών και φ ορέω ν τω ν Ηνωμένων Εθνών, τη ς επιστημονικής κοινότητας, επ ιστημο­νικών ιδρυμάτω ν και οργανισμών, από 100 σχεδόν χώρες.

Το 6ο Συνέδριο του Τρόντχαϊμ για τη βιοποικιλότητα εξέτα σ ε τη ν κατάσταση και τα διδάγματα από το ν στόχο του 2010 και επ ικεντρώ θηκε στην ανάγκη να επισπευθεί η εφαρμογή τη ς Σύμβασης γ ια τη Βιολογική Ποικιλότητα, αλλά και να τεθ ούν νέο ι στόχοι για το μέλλον. Οι σ υμμετέχοντες εστίασαν στην ανάπτυξη τω ν μελλοντικών, δηλαδή μετά το 2010, στόχων για τη βιοποικιλότητα και πολλοί υποστήριξαν ότι οι νέο ι στόχοι πρέπει να είναι «SMART», δηλαδή συγκεκριμένοι (Specific), μετρήσ ιμοι (Measurable), φ ιλόδοξο ι (Ambitious), ρεαλιστικοί (Realistic) και χρονικά δεσμευτικο ί (Time-bound). Ωστόσο, οι νέο ι στόχοι θα καθορισθούν στο πλαίσιο τη ς Σύμβασης για τη Βιολογική Π οικιλότητα και τω ν Ηνωμένων Εθνών, κατά το δ εύ τερ ο εξάμηνο του 2010. Επίσης, εξετάσ θηκαν οικονομικά θέματα σχετικά με τη βιοποικιλότητα και τ ις υπηρεσίες τω ν οικοσυστημάτων, αλλά και η ενσωμάτωση τω ν θεμάτω ν αυτών στη λήψη αποφάσεων κοινωνικού χαρακτήρα.

Τα αποτελέσματα του Συνεδρίου θα τρ οφ οδοτήσ ουν με σημαντικές π ληροφ ορίες τ ις σ χετικές συναντήσεις στο πλαίσιο τη ς Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα, οι οποίες με τη σειρά το υ ς θα τροφ οδοτήσ ουν τη ν Ειδική Σύνοδο για τη βιοποικιλότητα που θα πραγματοποιηθεί στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το ν Σεπτέμβριο το υ 2010, αλλά

και τη 10η Διάσκεψη τω ν Συμβαλλομένω ν Μερών τη ς Σύμβασης στη Nagoya τη ς Ιαπωνίας, το ν Οκτώβριο του 2010. Επιπλέον, τα αποτελέσματα του Συνεδρίου αναμένετα ι να συμβάλουν σε συναντήσεις για τη βιοποικιλότητα, στο πλαίσιο του Π ρογράμματος για το Περιβάλλον τω ν Ηνωμένων Εθνών (UNEP), ενώ το ίδιο το συνέδριο από μόνο του αποτελεί μια χρήσιμη συμβολή στο Δ ιεθνές Έ το ς Β ιοποικιλότητας κατά το 2010.

Παράγωγο το υ Συνεδρίου το υ Τρόντχαϊμ υπ ήρξε η διατύ­πωση 12 μηνυμάτων σχετικών με τη βιοποικιλότητα, τα οποία δίδονται ακολούθως:• Ο στόχος για το 2010 έχει εμπνεύσει δράση, αλλά δεν θα

επ ιτευχθεί στο ακέραιο.• Η απώλεια τ η ς βιοποικιλότητας και η υποβάθμιση τω ν

υπηρεσιών τω ν οικοσυστημάτων έχουν όλο και πιο επικίν­δυνες συνέπειες γ ια τη ν ευημερ ία του ανθρώπου, ακόμη και συνέπειες επιβίωσης για ορ ισ μένες κοινωνίες.

• Απαιτούνται επειγόντω ς μέτρα για τη ν αντιμετώπιση τη ς απώλειας τη ς βιοποικιλότητας.

• Η βιοποικιλότητα αποτελεί το φυσικό κεφάλαιο τη ς βιώσιμης ανάπτυξης.

• Η αδράνεια είναι ακριβότερη από τη δράση.• Πολύ περισσότεροι οικονομικοί το μ ε ίς από όσους αντιλαμ­

βανόμαστε εξαρτώ ντα ι από τη βιοποικιλότητα.• Η βιοποικιλότητα και η αλλαγή το υ κλίματος είναι άρρηκτα

συνδεδεμένες.• Εφαρμογή! Εφαρμογή! Εφαρμογή!• Τώρα είναι η ώρα να αυξήσ ουμε τη γνώση μας.• Πρέπει να επικοινωνούμε τα θέματα βιοποικιλότητας.• Απαιτείται ουσιαστική αύξηση τω ν πόρων.• Α ς αντιληφθούμε σωστά το υ ς στόχους γ ια τη βιοποικιλό­

τητα .

%- 8 Α Ν Α Μ Φ Ι Β Ι Ο Ν

Και όπως δήλωσε στο Συνέδριο και ο Ν ορβηγός συγγραφέας Jostein Gaarder «Έχω αποφασίσει να μην είμαι απαισιόδοξος για λογαριασμό της φύσης και της βιοποικιλότητας. Δεν μπορούμε να μας επιτρέψουμε την παρακμή του να είμαστε απαισιόδοξοι. Η «απαισιοδοξία» είναι απλώς μια άλλη λέξη για την άρνηση της ευθύνης, μια άλλη λέξη για την τεμπελιά. Ανάμεσα στην απαισιοδοξία και τη αισιοδοξία είναι αυτό που

λέγετα ι ελπίδα, και η πρακτική επέκταση της ελπίδας είναι αυτό που αποκαλούμε αγώνας. Ακριβώς όπως ο αγώ νας για τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν τελειώνει ποτέ, έτσι και ο αγώνας για τη διατήρηση της β ιοποικιλότητας του Πλανήτη δεν θα τελειώσει ποτέ».

Συνοπτική παρουσίαση τη ς έκθεσ ης δ ίδετα ι στη διεύθυνση: w w w .trodheim conference.org/rodheim skonferansen/.

Το ιστορικό των συνεδρίων του Τρόντχαϊμ για τη βιοποικιλότηταΑπό το 1993, το Συνέδριο του Τρόντχαϊμ παρέχει την ευκαιρία, στους υπευθύνους χάραξης πολιτικής, στους υπευθύνους για την άσκηση της διαχείρισης και στους επιστήμονες, για έναν ανοικτό και εποικοδομητικό διάλογο, αλλά και μια επιστημο- νικώς ορθή βάση για ζητήματα που συζητούνται στο πλαίσιο της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα. Τα συνέδρια του Τρόντχαϊμ είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ της Γραμ­ματείας της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιολογική Ποικιλότητα, του Προγράμματος για το Περιβάλλον των Ηνωμένων Εθνών και της Νορβηγικής Κυβέρνησης και πραγμα­τοποιούνται κάθε 3 - 4 έτη.

Τα συνέδρια σηματοδοτούν ένα φόρουμ όπου οι συμμετέχοντες ανταλλάσσουν επιστημονικές απόψεις πάνω σε θέματα που ενδιαφέρουν τη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα. Οι διασκέψεις διακρίνονται για τη θετική και εποικοδομητική ατμό­σφαιρα, την ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων, βάσει των βέλτι­στων δυνατών επιστημονικών δεδομένων, για συστάσεις που εστιάζουν στην πολυδιάστατη φύση της εφαρμογής της Σύμβασης και λαμβάνουν υπόψη ότι τα θέματα βιοποικιλότητας αποτελούν το θεμέλιο της αειφόρου ανάπτυξης.

Τα πέντε προηγούμενα συνέδρια του Τρόντχαϊμ συνέβαλαν εποικοδομητικά στις διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα και παρείχαν σημαντική ενίσχυση των ικανοτήτων και των δυνατοτήτων δικτύωσης για τους συμμετέχοντες.

Λίμνη Τσιβλού στην Πελοπόννησο, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Έγχρωμον

• Το 1ο Συνέδριο (1993) συνεισέφερε στην πρώτη συνε­δρίαση τη ς Διακυβερνητικής Επιτροπής των υπογραφόντων τη Σύμβαση.

• Το 2ο Συνέδριο (1996) επικεντρώθηκε σε προβλήματα που συνδέονται με τα χωροκατακτητικά ξενικά είδη και συνεισέ­φερε στην ανάπτυξη του Παγκόσμιου Προγράμματος για τα χωροκατακτητικά είδη.

• Το 3ο Συνέδριο (1999) συζήτησε την οικοσυστημική προσέγ­γιση της αειφόρου διαχείρισης της βιοποικιλότητας και συνεισέφερε στη μεταγενέστερη έγκριση των αρχών της οικοσυστημικής προσέγγισης στην COP-6, το 2002.

• Το 4ο Συνέδριο (2003) επικεντρώθηκε στη μεταφορά τεχνο­λογίας και στην ανάπτυξη ικανοτήτων και συνεισέφερε στο Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP) και στο διακυβερνητικό στρατηγικό του σχέδιο για την υποστήριξη της τεχνολογίας και την ανάπτυξη ικανο­τήτων στις αναπτυσσόμενες χώρες.

• Το 5ο Συνέδριο (2007) επικεντρώθηκε στο ερώτημα «Γιατί η βιοποικιλότητα είναι σημαντική για την καταπολέμηση της φτώχειας και για την αειφόρο ανάπτυξη;» και σε δύσκολους συμβιβασμούς στο θέμα αυτό. Η ευρεία αυτή προσέγγιση επιλέχθηκε, καθώς κύρια στρατηγικά ζητήματα που θα συζη- τούνταν κατά τη διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών τον Μάιο 2008 ήταν η πρόοδος στην εφαρμογή του Στρατηγικού Σχεδίου για τη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα και, εν συνεχεία, η πρόοδος ως προς τον στόχο του 2010, δηλαδή ως προς τη σημαντική μείωση του ρυθμού απώλειας της βιοποικιλότητας και των σχετικών αναπτυξιακών στόχων της Χιλιετίας.

Μετάφραση και προσαρμογή κειμένων από τις ακόλουθες πηγές: http://www.worldculturepictorial.com/blog/content/2010-international-

year-biodiversity-extinction-1000 http://www.cbd.int/2010/welcome/ http://www.unesco.org/mab/doc/iyb/calendar.pdf http://www.unesco.org/mab/doc/iyb/UNESCOandIYB.pdf http://portal.unesco.org/science/en/ev.php-URL_ID=8090&URL_DO=

DO_TOPIC&URL_SECTION=201.htm l http://www.unesco.org/mab/doc/iyb/recommendations.pdf http://www.trondheimconference.org http://www.iisd.ca/recent/recentmeetings.asp?id=3 http://www.trondheimconference.org/trondheimskonferansen

http://www.iisd.ca/ymb/biodiv/tcb6

Έλενα Χατζηχαραλάμπους

ΑΜΦΙΒΙΟΝ

GlobWetland II: Νέο έργο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος

για την υποστήριξη της Σύμβασης Ραμσάρ

Σ τις 21 Ιανουαρίου 2010, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Δ ιαστή­μα το ς (European Space Agency - ESA) ανακοίνωσε την έναρξη το υ έργου G lobW etland II, το οποίο σ ηματοδοτεί το νέο βήμα1 τη ς ESA στο πλαίσιο τη ς Σύμβασης Ραμσάρ.Κύριος σκοπός του έργου είναι να συμβάλει στη δημιουργία ενό ς Παγκόσμιου Συσ τήματος Π αρατήρησης γ ια το υ ς Υ γρο­τόπ ους (Global W etland Observing System, G-WOS), η ανάγκη το υ οποίου διατυπώνεται στο Στρατηγικό Σχέδιο τη ς Σύμβασης (2009 - 2014, Στρατηγική 1.2 Παγκόσμια Π ληροφό­ρηση για το υ ς Υγροτόπους).

Κατά τη διάρκεια του δ ιετο ύ ς έργου, θα αναπτυχθεί το πιλο­τικό πληροφοριακό σύστημα G-WOS, το οποίο θα αποκα­λείτα ι και G lobW etland II. Το σύστημα αυτό θα υποστηρίζει τη ν παραγωγή θεματικώ ν χαρτώ ν σε δ ια φ ορετικές χρονικές σ τιγμές και τη ν εκτίμηση δεικτώ ν παρακολούθησης τη ς κατά­στασης και τη ς τά σ ης ε ξέλ ιξη ς περίπου 200 υγροτόπων στην παράκτια ζώνη (100 km από τη ν ακτή) τη ς Νότιας και Ανατο­λ ικής Μεσογείου, η οποία εκ τείνετα ι από το Μ αρόκο έω ς την Τουρκία.

Η ESA χρημα τοδοτε ί το έργο G lobW etland II προκειμένου να επ ιδείξει τη ν επιχειρησιακή δυνα τότητα τω ν τεχνολογιώ ν Παρατήρησης τη ς Γης (Earth Observation - EO) να συμβάλ­λουν αποτελεσματικά στη διαχείριση και διατήρηση τω ν υγρο­τόπων και ειδ ικότερα στην απογραφή υγροτόπων και στην παρακολούθηση και αξιολόγηση τη ς οικολογικής το υ ς κατά­στασης. Απ ώ τερος σκοπός τη ς ESA είναι η αύξηση τη ς χρήσ ης τω ν εφαρμογώ ν Π αρατήρησης τη ς Γης, στο πλαίσιο τη ς Σύμβασης Ραμσάρ γ ια το υ ς Υγροτόπ ους και η ενδυνά­μωση τη ς συνεργασίας τη ς με τη Γραμματεία Ραμσάρ και την Επιστημονική και Τεχνική Oμάδα τη ς Σύμβασης, με τα κράτη μέλη τη ς Σύμβασης και το υ ς φ ο ρ είς διαχείρισης υγροτόπων.Η επιλογή τη ς περιοχής μ ελ έτη ς (Νοτιοανατολική Μεσόγειος) αποτελεί έκφραση τη ς σ τρατηγικής συνεργασίας με τη ν Περι­φερειακή Πρω τοβουλία MedWet τη ς Σύμβασης Ραμσάρ, και συγκεκριμένα με το Π αρατηρητήριο για το υ ς Μ εσογειακούς Υγροτόπ ους (Mediterranean W etland Observatory - MWO).

Η εξα μ ελ ή ς ευρωπαϊκή ομάδα υλοποίησης το υ έργου προβλέπεται να συνεργαστεί στενά με τ ις αρμόδ ιες υπηρε­σίες τω ν χωρών τη ς Ν οτιοανατολικής Μεσογείου, όπως τα

Εθνικά Εστιακά Σημεία τη ς Σύμβασης Ραμσάρ, αλλά και με ευρω παϊκούς και δ ιεθνείς οργανισμούς που επιθυμούν να συνδράμουν και προσδοκούν άμεσα στα αποτελέσματα του έργου, όπως ο Ευρωπαϊκός Opγαvισμός Περιβάλλοντος, το Παγκόσμιο Κέντρο Δ ιατήρησ ης και Παρακολούθησης του UNEP, οι δ ιεθνείς π εριβαλλοντικές οργανώ σεις W etlands International, WWF International, Birdlife International κ.λπ.

Πιο συγκεκριμένα, σε στενή συνεργασία με τ ις αρμόδιες υπηρεσίες και ειδ ικούς επ ιστήμονες τω ν χωρών τη ς περιοχής μελέτης, θα παραχθούν οι ακόλουθοι θεματικοί χ ά ρ τες σε τρ ε ις χρονικές σ τιγμές (1975 - 76, 1990 - 91, 2005 - 06) και σε κλίμακες από 1:50.000 έω ς 1:100.000:• χρήσ εις γ η ς και κάλυψη γης, περιλαμβάνοντας τυπολογία

γ ια επ ιμέρους κλάσεις τω ν υγροτόπων,• α λλαγές και μακρόχρονη ανάλυση τω ν τάσ εω ν τω ν

αλλαγών,• υδροπ ερίοδος γ ια ανάλυση τω ν ετήσιων διακυμάνσεων.Η χαρτογράφηση θα αφορά στους υγροτόπ ους και σε μια περιφερειακή αυτών ζώνη, ίσης έκτασης.

Αξιοποιώ ντας πλήρω ς το υ ς θεματικούς χ ά ρ τες μέσω του G lobW etlad II πληροφοριακού συστήματος, θα υπολογίζονται, γ ια τ ις ίδ ιες χρονικές στιγμές, επ ιλεγμένοι δ ε ίκ τες τη ς Σύμβασης Ραμσάρ, όπως αυτοί έχουν διατυπωθεί από την Επιστημονική και Τεχνική Oμάδα τη ς Σύμβασης και επ ιλεγ­μένοι δ ε ίκ τες για τη ν κατάσταση και τάση τω ν Μ εσογειακών υγροτόπων, οι οποίοι προτείνονται από το Π αρατηρητήριο για το υ ς Μ εσογειακούς Υγροτόπ ους τη ς Π ρω τοβουλίας MedWet. Oι δ ε ίκ τες θα υπολογίζονται γ ια κάθε υγρότοπο και γ ια κάθε μία από τ ις τρ ε ις χρονικές στιγμές. Επιπλέον, θα υπολογίζο­νται ανά λεκάνη απορροής, ανά χώρα ή ομάδα χωρών.

Το ΕΚΒΥ, ως μέλος τη ς εξα μ ελο ύ ς ομάδας υλοποίησης, θα σχεδιάσει κατάλληλο πρόγραμμα κατάρτισης, το οποίο θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με το υ ς υπόλοιπους ετα ίρ ους του έργου. Το πρόγραμμα κατάρτισ ης θα παρακολουθήσουν επ ιλεγμένοι επ ιστήμονες από τ ις χώ ρες τη ς Ν οτιοανατολικής Μ εσογείου και από το Π αρατηρητήριο για το υ ς Μ εσογεια­κούς Υγροτόπους, ώστε να καταστεί δυνατή η λειτουργία του G lobW etland II πληροφοριακού σ υστήματος και πέραν του έργου.

1 Π ρ ο ά γ γ ελ ο ς το υ G lobW etla nd II ή τα ν τ ο G lobW etla nd I, τ ο οπ ο ίο υ λο π ο ιή θ η κε σ το δ ιά σ τη μ α 2003 - 2008 σ ε 52 υ γ ρ ο τό π ο υ ς που επ ιλ έχθ η κα ν σ ε 21 χ ώ ρ ες τω ν τεσ σ ά ρ ω ν ηπ είρω ν. Το έρ γ ο α υ τό δ ιερ εύ ν η σ ε τη δ υ ν α τό τη τα χ ρ ή σ η ς τ εχ ν ο λ ο γ ιώ ν Π α ρ α τή ρ η σ η ς Γης και η εμ π ε ιρ ία που α π ο κ τή θ η κ ε θ α α ξιο π ο ιη θ ε ί σ το ν έ ο έρ γο , το οπ ο ίο σ το χ εύ ε ι π ρ ω τίσ τω ς σ τη ν επ ιχειρ ησ ια κή π λέο ν χ ρή σ η τω ν τεχ ν ο λ ο γ ιώ ν απ ό το υ ς ίδ ιους το υ ς φ ο ρ ε ίς δ ια χ είρ ισ η ς και δ ια τή ρ η σ η ς υ γ ρ ο τό π ω ν σ τις χ ώ ρ ες απ ό Μ α ρ ό κο έω ς Τουρκία .

0SN ΑΜΦΙΒΙΟΝ

Εφαρμογή του GlobWetland II στον ποταμό Αξιό

Κατά τη λή ξη το υ έργου, η ομάδα υλοποίησης θα εγκα τα ­στήσει το G lobW etland II πληροφοριακό σύστημα στις αρμό­δ ιες υπηρεσίες τω ν χωρών τη ς Ν οτιοανατολικής Μεσογείου και στο Π αρατηρητήριο για το υ ς Μ εσογειακούς Υγροτόπους.Ερμηνεύοντας το υ ς δ ε ίκ τες παρακολούθησης, οι αρμόδ ιες υπηρεσίες θα είναι σε θέση να αξιοποιήσουν τη χρήση του συστήματος στη σύνταξη τω ν εθνικών εκθέσεων, στο πλαίσιο τη ς Σύμβασης Ραμσάρ και γ εν ικό τερ α στον σχεδιασμό προστασίας και διατήρησης τω ν υγροτόπω ν τη ς χώ ρας τους.Επίσης, το Π αρατηρητήριο για το υ ς Μ εσογειακούς Υ γροτό ­πους θα είναι σε θέση να αξιοποιεί το G lobW etland II πληρο­φοριακό σύστημα γ ια τη ν αξιολόγηση τη ς κατάστασης και τη ς τά σ ης τω ν υγροτόπων στις χ ώ ρ ες τη ς Μεσογείου, να ενημε­ρώνει και να κινητοποιεί τη ν Επιτροπή για το υ ς Μ εσογειακούς Υγροτόπ ους (M edCom 2). Το ΕΚΒΥ σχεδιάζει να αξιοποιήσει τ ις δ υ να τό τη τες το υ G lobW etland II πληροφοριακού συστή­μα το ς για τη ν αξιολόγηση τω ν ελληνικών υγροτόπων, αλλά και υγροτόπων γειτονικώ ν χωρών τω ν Βαλκανίων, τη ς Μ αύρης Θάλασσας και τη ς Μ εσογείου.

Ελένη Φυτώκα

2 Η Επιτροπή γ ια το υ ς Μ εσ ο γ ε ια κ ο ύ ς Υ γρ ο τό π ο υ ς (The M ed ite rranean W e tla n d s C om m ittee -M e d C o m ) τη ς Π ρ ω το β ο υ λ ία ς M edW et σ υ γ κ ρ ο τε ίτα ι από εκπ ρο σ ώ π ους τω ν α ρ μ ό δ ιω ν εθ ν ικώ ν α ρ χώ ν γ ια το υ ς υ γ ρ ο τό π ο υ ς 25 Μ εσ ο γ ε ι­ακώ ν χω ρώ ν, τ η ς Π αλα ισ τιν ιακής Α ρ χ ής , τ η ς Ε υρω π αϊκής Επ ιτροπής, καθώ ς επ ίσ ης π έ ν τε υ γρ ο το π ικώ ν κέντρ ω ν, δ ια κ υ β ερ ν η τ ικ ο ύ ς ο ρ γα ν ισ μ ο ύ ς και δ ιεθ ν ε ίς σ υμβ ά σ εις και δ ιεθ ν ε ίς π ερ ιβ α λ λ ο ν τικ ές ο ρ γα νώ σ εις .

Η ταυτότητα του έργου GlobWetland IIΤίτλος: GlobW etland II - Έ να περιφερειακό πιλοτικό έργο τη ς Σύμβασης Ραμσάρ για το υ ς Υ γροτόπους

Αναθέτουσα αρχή: Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Δ ιαστήματος

Εταίροι του έργου:Jena-Optronik, Γερμανική ετα ιρεία τηλεπισκόπησης και ΓΣΠ KEYOBS, Βελγική ετα ιρεία ανάπτυξης πληροφοριακών συστημάτωνEKBY, Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - ΥγροτόπωνDLR, Γερμανικό Κέντρο Τηλεπισκόπησης τη ς ΓερμανικήςΥπηρεσίας Δ ιαστήματοςTerraSpere, Oλλαvδική ετα ιρεία τηλεπισκόπησης και ΓΣΠ I-MAGE, Βελγική ετα ιρεία χαρτογράφ ησ ης και διαχείρισης περιβαλλοντικών δεδομένω ν

Συνεργαζόμενοι φορείς:Επιστημονική και Τεχνική Oμάδα τη ς Σύμβασης Ραμσάρ Ερευνητικό Κέντρο Tour du Valat Ευρωπαϊκός Opγαvισμός Π εριβάλλοντος

Διάρκεια: 2 έτη (2010 - 2011)

Προϋπολογισμός: 1.500.000 ευρώ

J ?Α Μ Φ Ι Β Ι Ο Ν Γ ^ μ 4

Το έργο LIFE+για την αποκατάσταση των δασών μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα

Ο λοκληρώ θηκε με επιτυχία ο πρώ τος χρόνος υλοποίησης του έργου «Αποκατάσταση τω ν δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης». Στη διάρ­κεια του , ολοκληρώ θηκε η αποτίμηση τω ν συνεπειών τη ς πυρκαγιάς τη ς 23ης Αυγούστου 2007, δημοσ ιεύθηκε η πρώτη έκδοση τω ν «Κατευθύνσεων για μια δομημένη προσέγγιση για την αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης» και π αραδόθηκε στο Δασαρχείο Σπάρτης η «Πρόταση για την αποκατάσταση των δασών μαύρης πεύκης που επλήγησαν από πυρκαγιές στον Πάρνωνα», ώ στε το Δασαρχείο να προχωρήσει στη μελέτη εφ α ρμογής τη ς αποκατάστασης. Επίσης, κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, εγκατασ τάθηκε το πρόγραμμα παρακολούθησης και συλλέχθηκαν τα πρώτα στοιχεία.

Μια από τ ις κύριες δράσεις το υ έργου ήταν και το συνέδριο με θέμα «Νέες προσεγγίσεις στην αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης», το οποίο πραγματοποιήθηκε στη Σπάρτη (15 - 16 Οκτωβρίου 2009), συμβάλλοντας στη δημοσιοποίηση του έργου και τω ν αναμενόμενω ν αποτελεσμάτω ν του , ενώ τα υ τό ­χρονα, έγ ινε αφορμή για έναν εποικοδομητικό διάλογο σχετικό με τη ν αποκατάσταση δασών τη ς μαύρης πεύκης στις χώ ρες τη ς Νότιας Ευρώπης (βλέπε ΑΜΦΙΒΙΟΝ, τεύ χ ο ς 84).

Επίσης, δημιουργήθηκε ο δ ικτυακός τόπ ος το υ έργου, ενώ, παράλληλα, δημοσ ιεύθηκε το τρ ίπ τυχο ενημερω τικό έντυπο και τοπ οθετήθηκαν οι ενημερω τικές πινακίδες του έργου.

Από το συνέδριο, Φωτ. Φορέας Διαχείρισης Ό ρους Πάρνωνα

Αποτίμηση των επιπτώσεων της πυρκαγιάς της 23/8/2007Σύμφωνα με τα αποτελέσματα τη ς αποτίμησης, η πυρκαγιά τη ς 23ης Αυγούστου 2007 επηρέασε το 9,6% τη ς έκτασ ης του Τόπου Κοινοτικής Σημασίας «Ό ρος Πάρνωνας (και περιοχή Μαλεβής)». Σ ε ό,τι αφορά το ν τύπ ο οικοτόπου προτερα ιό­τη τα ς τη ς μαύρης πεύκης κάηκαν 19.210 στρέμματα, που αντιστοιχούν στο 35,91% τω ν 53.500 στρεμμάτω ν που απαντούν στον Πάρνωνα. Ωστόσο, παρέμειναν νησίδες ζωντανών δένδρω ν μαύρης πεύκης, συνολικής έκτασ ης 4.201 στρεμμάτω ν οι οποίες λειτουρ γούν ως κέντρα αναγέννησης το υ δάσους, αποτελώ ντας π ηγές σπερμάτων.

Συνολικά, η επίδραση τη ς πυρκαγιάς στον τύπο οικοτόπου «(Υπο)Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά μαυρόπευκα» στον Πάρνωνα έχει ως κυρίαρχο στοιχείο τ ις μεγα λύτερ ες επιπτώσεις στις νό τιες και χαμηλότερου υψ ομέτρου θέσεις τη ς καμένης έκτασης. Τα είδη φυτώ ν και ζώων Κοινοτικού Ενδιαφέροντος δεν αντιμετώπισαν μη αντισ τρέψ ιμες επιπτώ­σεις από τη ν πυρκαγιά, με εξα ίρεσ η τ ις χελώ νες που επηρεά­σθηκαν έντονα. Το μ έγεθος τη ς έκτασ ης που κάηκε σε σχέση με το μ έγεθος τη ς περιοχής, καθώς και το ότι κανένας τύπ ος οικοτόπου ή ενδιαίτημα κάποιου είδους δεν αντιμετωπίζει μη αναστρέψ ιμες επιπτώσεις, επ ιτρέπει το συμπέρασμα ότι η πυρκαγιά τη ς 23/8/2007 εν τό ς το υ Τόπου Κοινοτικής Σημα­σίας δεν έπ ληξε με μη αντιστρεπτό τρόπ ο τη ν ακερα ιότητά του . Ωστόσο, τυχόν νέα πυρκαγιά, πριν από τη ν αποκατά­σταση τη ς συνέχειας το υ δάσους, ιδιαίτερα προς το νότιο και χα μηλότερο υψ ομετρικά τμή μα του , είναι πιθανόν να προκα­λέσ ει σοβαρό πλήγμα στην ακερα ιότητα το υ τόπου.

ΑΜΦΙΒΙΟΝ

Κατευθύνσεις για μια δομημένη προσέγγιση για την αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκηςΗ πρώτη έκδοση τω ν «Κατευθύνσεω ν για μια δομημένη προσέγγιση για την απ οκατάσταση δασών μαύρης πεύκης» μετά από πυρκαγιές περ ιγράφει μια προσέγγιση πέντε βημάτων, τα οποία αφορούν στα ακόλουθα:1) Καθορισμός κριτηρίων επ ιλογής και ιεράρχησης τω ν

επιφανειών προς αποκατάσταση.2) Ιεράρχηση τω ν επιφανειών προς αποκατάσταση, σύμφωνα

με τα οικολογικά και εδαφ ολογικά γνω ρίσματά τους.3) Επιλογή τω ν επιφανειών π ρος αποκατάσταση, με βάση

το υ ς δ ιατιθέμενους πόρους.4) Επιτόπια επιβεβαίωση τη ς κα ταλληλότητας τω ν επ ιλεχθέ-

ντω ν επιφανειών.5) Επιλογή τω ν μεθόδω ν αποκατάστασης.

Όσον αφορά στα π ροτεινόμενα κριτήρια, κωδικοποιούνται στα εξή ς :α) Αποκλεισμού, γ ια παράδειγμα, να μην γίνοντα ι αναδασώ­

σεις σε επ ιφάνειες που μπορούν να αναγεννηθούν φυσικά. β) Ιεράρχησης τω ν καμένων εκτάσεω ν (με κριτήρια βιοτικά,

αβιοτικά και τεχνικά) ως προς τη ν κα ταλληλότητά το υ ς για τη ν αποκατάσταση του δάσους μαύρης πεύκης.

Επιπρόσθετα, στις κατευθύνσεις περιλαμβάνεται μια προσ έγ­γιση για το ν σχεδιασμό λήψ ης μέτρω ν αντιμετώπισης άμεσων κινδύνων και πρόταση ενεργειώ ν που βελτιώ νουν το επίπεδο ετο ιμ ό τη τα ς τη ς Δασικής Υπηρεσίας γ ια το ν σχεδιασμό και τη ν εφ αρμογή τω ν βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρω ν αποκατάστασης.

Απ οτέλεσμα τη ς εφ α ρμογής τω ν κατευθύνσεω ν απ οτελεί η «Πρόταση για την αποκατάσταση τω ν δασών μαύρης πεύκης που επλήγησαν από πυρκαγιές στον Πάρνωνα». Η πρόταση περιλαμβάνει τ ις π ροτεινόμενες επ ιφάνειες συνολικής έκτασ ης 2.900 σ τρεμμάτω ν τω ν συστάδων π ρος αποκατά­σταση, το υ ς σκοπούς και τα μ έτρα αποκατάστασης. Με βάση τη ν πρόταση αυτή, το Δασαρχείο Σπάρτης θα προχωρήσει στην τεχνική μελέτη εφ α ρμογής και στην αποκατάσταση τω ν εκτάσεω ν αυτών.

Επιφάνεια παρακολούθησης φυσικής αναγέννησης, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Π. Κακούρος

Πρόγραμμα παρακολούθησης της φυσικής αναγέννησης και της τεχνητής αποκατάστασηςΤο πρόγραμμα παρακολούθησης αποσκοπεί στην α ξιολό ­γηση: α) τη ς προόδου τη ς φυσικής αναγέννησης και β) τη ς απ οτελεσ ματικότητας του σχεδιασμού και τη ς επιτυχίας τη ς τεχνη τή ς αποκατάστασης. Για τη ν επ ίτευξη τω ν σκοπών αυτών, εγκαταστάθηκαν αντίστοιχα, 13 επ ιφάνειες γ ια τη ν παρακολούθηση τη ς φυσικής αναγέννησης και 20 επ ιφάνειες π αρακολούθησης τη ς τεχνη τή ς αποκατάστασης. Oι επιφά­ν ειες έχουν σημανθεί στο έδα φ ος και έχουν χαρτογραφηθεί, ενώ ειδ ικότερα οι επ ιφάνειες γ ια τη ν παρακολούθηση τη ς τεχνη τή ς αποκατάστασης θα σημανθούν μόνιμα, παράλληλα με τη ν εξέλ ιξη τω ν εργασιών αποκατάστασης.

2010. Έ το ς έναρξης της αποκατάστασηςΤο έτο ς που διανύουμε αναμένετα ι να είναι το πρώτο έ το ς αποκατάστασης. Ή δη τα φ υτά αναπτύσσονται στο φυτώ ριο τη ς O pγάvης Κομοτηνής, με τη ν καθημερινή φροντίδα τη ς Δ ιεύθυνσης Αναδασώσεων τη ς Π εριφ έρειας Ανατολικής Μ ακεδονίας και Θράκης.

Κατά τη διάρκεια του 2010, θα ξεκινήσει, επίσης, η δημι­ουργία τη ς ταινίας τεκμηρίω σ ης για τη ν αποκατάσταση τω ν δασών μαύρης πεύκης, με τη βοήθεια όλων τω ν ετα ίρω ν του έργου. Παράλληλα, ο Φ ορέας Δ ιαχείρισης Ό ρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, θα εστιάσει σε δράσεις επικοινω­νίας και εκπαίδευσης σε σχολεία και Κέντρα Π εριβαλλοντικής Εκπαίδευσης τη ς ευ ρ ύ τερ η ς περιοχής, π αρέχοντας π ληροφο­ρίες, οργανώ νοντας επισκέψεις στην περιοχή και προωθώ­ντα ς θέματα δ ιατήρησης το υ δάσους. Ταυτόχρονα, το Δασαρχείο Σπάρτης, παρέχει πληροφ ορίες σε ενδ ιαφ ερόμε- νους φ ορείς τη ς περιοχής.

Περισσότερα στοιχεία γ ια τη ν πορεία το υ έργου παρέχονται στον τόπο του έργου w w w .parnonaslife .gr.

Π έτρος Κακούρος

Τεχνητή αποκατάσταση μαύρης πεύκης, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Π. Κακούρος

Νεαρά φυτά μαύρης πεύκης στο φυτώριο Θργάνης (Κομοτηνή), Φωτ. Διεύθυνση Αναδασώσεων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

ΑΜΦΙΒΙΟΝ

Η συνάντηση των έργων LIFE με θέμα την κλιματική αλλαγήΗ πρώτη συνάντηση τω ν έργω ν LIFE που σχετίζονται με τη ν κλιματική αλλαγή πραγματοποιήθηκε στις 18 και 19 Ιανουα- ρίου 2010, στο Ελσίνκι, υπό τη ν αιγίδα το υ Υπουργείου Π ερι­βάλλοντος τη ς Φιλανδίας.

Στη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι το υ Υπουργείου Π εριβάλλοντος τη ς Φιλανδίας, καθώς και τη ς Δ ιεύθυνσης Δ ιεθνών Υποθέσεων (International Affairs Directorate) και τη ς Μ ονάδας LIFE Περιβάλλον και O ικο-καιvοτομία (LIFE environm ent and Eco-innovation Unit) που ανήκουν στη Γενική Διεύθυνση Π εριβάλλοντος (DG-ENV) τη ς Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στη συνάντηση, εκπροσωπήθηκαν και παρουσιάσθηκαν συνο­λικά 30 έργα, από 11 δ ιαφορετικά κράτη μέλη τη ς Ευρω­παϊκής Ένωσης. Oι σ υμμετέχοντες , εκπρόσωποι τω ν έργω ν LIFE, είχαν τη ν ευκαιρία να έρθουν σε επαφή μεταξύ του ς, να μοιρασθούν τη ν εμπειρία το υ ς και να ανταλλάξουν ιδ έες και π ληροφορίες, χρήσ ιμες για τη ν υλοποίηση τω ν έργω ν του ς. Ακολούθως, οι σ υμμετέχοντες χωρίσθηκαν σε ομάδες ερ γα ­σίας προκειμένου να συζητήσουν τα αποτελέσματα τη ς Δ ιάσκεψης τω ν Ηνωμένων Εθνών για τη ν Κλιματική Αλλαγή που πραγματοποιήθηκε το ν Δ εκέμβρ ιο το υ 2009 στην Κοπεγ­χάγη, με απώ τερο σκοπό τη χάραξη νέω ν δρόμω ν για τη ν ενίσχυση τη ς συνεισφοράς τω ν προγραμμάτω ν LIFE στην επίλυση το υ π ροβλήματος τη ς κλιματικής αλλαγής.

Σ υ μ μ ετέχο ντες και εκπρόσωποι το υ π ρογράμματος LIFE συμφώνησαν πως απαιτείται ευρ ύτερ η διάχυση τω ν καλών πρακτικών και τω ν αποτελεσμάτω ν μετά από το τέ λ ο ς τω ν έργων, ενίσχυση το υ χαρακτήρα τω ν δράσεων επ ίδειξης, προώθηση τω ν έργω ν που περιλαμβάνουν δράσ εις και σ τρα­τη γ ικ ές με χρονικό ορίζοντα ισχύος τα επόμενα 50 έτη , απλο­ποίηση τη ς διαδικασίας υποβολής προτάσεων στο πρόγραμμα LIFE και προσέλκυση τω ν μικρο-μεσαίων επιχει­ρήσεων.

Το ΕΚΒΥ σ υμμετείχε στη συνάντηση με τη ν παρουσίαση το υ έργου LIFE+ AdaptFor «Προσαρμογή τη ς δασικής διαχεί­ρισης στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα».

Η επόμενη συνάντηση για τη ν παρακολούθηση τη ς προόδου υλοποίησης τω ν έργω ν LIFE+, π ρογραμματίζετα ι σε δύο έτη .

Oι παρουσιάσεις τω ν έργω ν και τω ν εκπροσώπων του π ρογράμματος LIFE υπάρχουν μαγνητοσκοπημένες στον διαδικτυακό τόπο: http ://w w w .youtube.com /user/fis te09#p/ u/3/W KyoGF0BI0Y. Π ληροφ ορίες σχετικά με τη ν ημερησία δ ιάταξη, το υ ς σ υμμετέχοντες και τα έργα, καθώς και τα πρακτικά τη ς συνάντησης είναι διαθέσιμα στον διαδικτυακό τόπο: http ://ec.europa.eu/environm ent/life/news/newsarch ive 2010/february/index.htm #helsinki.

Βασιλική Χρυσοπολίτου

Ροδόπη, Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Έγχρωμον

ΑΜΦΙΒΙΟΝ

Η 3η Διεθνής Συνάντηση του Παρατηρητηρίου για τους Μεσογειακούς Υγροτόπους

Με κοινό στόχο τη ν προστασία τω ν υγροτόπων τη ς Μ εσο­γείου, περισσότεροι από 50 σ υμμετέχοντες από Αγγλία, Αλγερία, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ελλάδα, Ισραήλ, Ιταλία, Ιορδανία, Ισπανία, Καναδά, Μαρόκο, Μονακό, Oλλαvδία, Παλαιστινιακή Αρχή, Πορτογαλία, Τουρκία και Τυνησία, μ ετα ξύ αυτών και εκπρόσωποι τη ς Γραμματείας τη ς Σύμβασης Ραμσάρ για το υ ς Υγροτόπους, τη ς Σύμβασης για τη ν Βιοποικιλότητα και τη ς Π ρω τοβουλίας MedWet, συναντή­θηκαν από τ ις 7 έω ς τ ις 11 Φεβρουαρίου στον Ερευνητικό Σ ταθμό Tour du Valat (TdV) στην Camargue τη ς Γαλλίας, όπου πραγματοποιήθηκε η 3η Δ ιεθνής Συνάντηση του Παρα­τηρ ητηρ ίου για το υ ς Μ εσογειακούς Υγροτόπους (Mediterranean W etland O bservatory -MWO).

Σκοπός του Π αρατηρητηρίου είναι η δημιουργία ενός μηχανι­σμού μετα ξύ τω ν χωρών τη ς Μεσογείου, ο οποίος θα ενδυνα­μώσει τη διάχυση τη ς επιστημονικής γνώ σης και θα ενθαρ­ρύνει τη ν ανταλλαγή δεδομένω ν γ ια τη ν κατάσταση και τ ις τά σ εις τω ν Μ εσογειακών υγροτόπων. Τον Νοέμβριο του 2008, κατά τη ν 9η Συνάντηση τη ς Π ρω τοβουλίας MedWet στην Κορέα, η λειτουργία το υ Π αρατηρητήριου επικυρώθηκε επίσημα από τη ν Επιτροπή Μ εσογειακών Υγροτόπων τη ς Π ρω τοβουλίας MedWet και εντάχθηκε στο στρατηγικό σχέδιο εργασιών της . Η δ εύ τερ η δ ιεθνής συνάντηση έγινε τον Μάρτιο του 2009 όπου διατυπώθηκαν με σαφήνεια και συμφωνήθηκαν μετα ξύ τω ν σ υμμετεχόντω ν ο ρόλος και οι σκοποί αυτού.

Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα τω ν προηγούμενω ν δύο συναντήσεων (Μ άρτιος 2007 και Μ άρτιος 2009), καθώς και το έργο που έχει ήδη υλοποιηθεί από το MWO, στη 3η αυτή διεθνή συνάντηση του MWO συζητήθηκαν και αποφασί-

Πρέσπες, Φωτ. Γ. Σκιαδαρέσης

σθηκαν τα νέα βήματα του MWO. Τα κυριότερα θέματααφορούν στα ακόλουθα:• Το σχέδιο του Μνημονίου Συνεργασίας (M em orandum of

Understanding -MoU) μ ετα ξύ του Ερευνητικού Σταθμού Tour du Valat, που δρα ως η συντονιστική ομάδα του MWO και τω ν μελών του MWO.

• Τη δομή και τη διακυβέρνηση του MWO.• Το Σχέδιο το υ Πλαισίου Παρακολούθησης και Α ξιολόγησ ης

του MWO, που είχε προταθεί κατά τη ν προηγούμενη συνά­ντηση (Μ άρτιος 2009) και αναπτύχθηκε περαιτέρω στη συνέχεια, εγκρ ίθηκε από κοινού από τα μέλη του MWO. Oι προτεινόμενοι δ ε ίκ τες του Πλαισίου Παρακολούθησης και Α ξιολόγησ ης αφορούν 6 θ εμα τικές ενό τη τες : α) τη βιοποι­κιλότητα, β) τη ν υγεία και συνοχή τω ν οικοσυστημάτων, γ) τ ις α ιτίες αλλοίωσης και τ ις πιέσεις που ασκούνται στους υγροτόπους, δ) τη ν ικανότητα π ροσαρμογής σε παγκό­σμιες αλλαγές, ε) το ν βαθμό ενσωμάτωσης τη ς προστα­σίας τη ς φύσης στις αναπτυξιακές δράσεις και στ) τ ις οικο­λογ ικές υπηρεσίες (ecological services).

• Τέλος, στο πλαίσιο τη ς συνάντησης, συζητήθηκαν η Στρα ­τηγική και το Σχέδιο Επικοινωνίας του MWO, βασικός πόλος τη ς οποίας θα αποτελέσει η νέα δικτυακή σελίδα του MWO που σύντομα θα είναι ενεργή, καθώς και η δομή και το π εριεχόμενο τη ς πρώ της έκθεσ ης του MWO.Η έκθεση αυτή, που αναμένετα ι να έχει ολοκληρω θεί στα τέλη του 2010, έχει ως στόχο να υποστηρίξει τη λήψη αποφάσεων, το ν σχεδιασμό πολιτικής, τη ν εύρεση και διάθεση πόρων για τη ν ορθολογική διαχείριση και δ ιατή­ρηση τω ν Μ εσογειακών Υγροτόπων.

Ελένη Φυτώκα

J ?Α Μ Φ Ι Β Ι Ο Ν Γ Έ ΐ Η

Υγρότοποικαι Γεωργία.............Τις λε ιτουρ γίες και α ξίες τω ν υγροτόπων, τη διατήρηση και διαχείρισή του ς, αλλά και τη σχέση το υ ς με τα γεω ργικά οικο­συστήματα π ραγματεύετα ι η νέα έκδοση «Υγρότοποι και Γεωργία», τη ν οποία συνυπογράφουν οι Π.Α. Γεράκης, ομότιμος κα θηγητής O ικολογίας του Α.Π.Θ. και Π ρόεδρος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΕΚΒΥ και Σ. Ε. Τσιούρης, κα θηγητής Χημείας και Προστασίας Π εριβάλλοντος τη ς Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ.

Η θεματική τη ς έκδοσ ης τη ν καθιστά ένα ιδια ιτέρω ς χρήσιμο διδακτικό, και όχι μόνο, βοήθημα, ικανό να μ ετα φ έρ ει τη γνώση, αλλά και να περάσει στον αναγνώστη του το μήνυμα ότι οι υγρότοποι δεν είναι τόποι «άχρηστοι», αλλά κεφάλαιο σπουδαίο και μη διαπραγματεύσιμο τη ς εθνικής φυσικής κληρονομιάς.

Στις σελίδες του βιβλίου, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τ ις εκδόσεις «Σύγχρονη Παιδεία», επ ιχειρείται αρχικά μια μικρή εισαγωγή σχετική με το υ ς υγροτόπους τη ς Ελλάδας, αλλά και τη διευκρίνιση υγροτοπικών όρων. Παρατίθεται, επίσης, το νομικό πλαίσιο προστασίας τω ν υγροτόπων και περιγράφονται οι λε ιτουρ γίες και α ξίες του ς, με έμφαση στις σ χετιζόμενες με το ν άνθρωπο. Ακολούθως, παρουσιάζονται οι φ υσικές μεταβολές, αλλά και οι ανθρω πογενείς αλλοιώσεις τω ν υγροτόπων, με σκοπό τη ν ερμηνεία το υ ς και τη ν εξαγω γή διδαγμάτω ν από τα σφάλματα του παρελθόντος. Μ εγάλο μέρος του περιεχομένου αφ ιερώ νετα ι στις θετικές και αρνη­τ ικ ές αλληλεπιδράσεις μ ετα ξύ υγροτοπικών και αγροτικώ ν οικοσυστημάτων, ενώ επ ιχειρείται και η διερεύνηση τη ς σχέσης μετα ξύ υδατικού καθεστώ τος και βιωτής τω ν υγρο­τόπων, ένα θέμα σημαντικό, το οποίο, ωστόσο, καλύπτεται ελάχιστα από τη ν ελληνική βιβλιογραφία. Στη συνέχεια του βιβλίου δίδονται οι γεν ικές αρχές διαχείρισης τω ν υγροτόπων και το περιεχόμενο τω ν διαχειριστικών σχεδίων.

Α Μ Φ Ι Β Ι Ο ΝΤεύχος 85

Διμηνιαία έκδοση του E k By ISSN 1106 - 3866 Κωδικός εντύπου: 2661

Ταχυδρομική διεύθυνση: Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής !στορίας Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων

14ο χλμ Θεσσαλονίκης - Μηχανιώνας, 570 01 Θέρμη, Τ.Θ. 60394 - Τηλ. 2310 473320 - Φαξ: 2310 471795

E-mail: mariak@ekby.gr

Υπεύθυνος Έκδοσης: Μαρία Κατσακιώρη Συντακτική Eπιτpοπή: Ευτυχία Αλεξανδρίδου, Αντώνης Αποστολάκης,

Π. Α. Γεράκης, Μαρία Κατσακιώρη, Κατερίνα Μπόλη, Σπύρος Ντάφης, Δημήτρης Παπαδήμος, Μιλτιάδης Σεφερλής, Βασιλική Τσιαούση

Φωτογραφία εξωφύλλου: Πρέσπες, Γ. Σκιαδαρέσης

Φωτοστοιχειοθεσία - Επιμέλεια έκδοσης: A N IM A G R A P H IC S Ανατολή Καλεντζίδου, Φραγκίνη 9, 546 24 Θεσσαλονίκη

Παράλληλα, τονίζετα ι η ανάγκη αποκατάστασης ή και δημι­ουργίας νέων υγροτόπων. Η έκδοση σκιαγραφεί, τέλο ς , τις τάσ εις τη ς ελληνικής κοινωνίας ως προς το υ ς υγροτόπ ους και παρουσιάζει τ ις προοπτικές του ς, ενώ τα παραρτήματά τη ς συγκεντρώ νουν το υ ς ελληνικούς υγροτόπους ανά νομό, το υ ς μ εγα λύτερ ους π οταμούς και φυσικές λίμνες, το υ ς υγροτό ­πους που έχουν αποξηρανθεί, το υ ς τα μ ιευ τή ρ ες νερού σε ποταμούς, χειμάρρους, ρέματα και ορυχεία τη ς Ελλάδας, καθώς και τ ις οικολογικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις ανά νομό.

Κατερίνα Μπόλη

Κείμενα και φω τογραφίες που αποστέλλονται γ ια δημοσίευση στο περιοδικό δεν επιστρέφονται. Eπιτpέπεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ή η μετάδοση με οποιοδήποτε οπτικοακουστικό μέσο του περιεχομένου του AM OIBION μόνο εφόσον γίνετα ι αναφορά στην πηγή.

ΑΜΦΙΒΙΟΝ