27
Hoe zelfbeheer te beheren? Carla Huisman (onderzoek samen met Darinka Czischke) Amsterdam, maandag 25 november 2019 Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties Bijeenkomst Samenleven in Gemengde Projecten Faculteit Bouwkunde Afdeling Management of the Built Environment

Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

Hoe zelfbeheer te beheren? Carla Huisman (onderzoek samen met Darinka Czischke) Amsterdam, maandag 25 november 2019 Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties Bijeenkomst Samenleven in Gemengde Projecten

Faculteit Bouwkunde

Afdeling Management of the Built Environment

Presentator
Presentatienotities
zelf-introductie
Page 2: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

Refugee integration through collaborative housing in Amsterdam

Comparative international research on collaborative housing

Data base and geographical

mapping of collaborative

housing in Europe

Educating future professionals in the

built environment

www.co-lab-research.net

Presentator
Presentatienotities
Co-Lab: collaborative housing, overkoepelende term voor vormen van wonen met meer gezamenlijkheid dan meer traditionele woonvormen zelf bouwen, samen beheren voorbeelden: woongroepen, Centraal Wonen, specifiek interessant vanwege toegevoegde maatschappelijke waarde: meer zeggenschap voor bewoners, kostenbesparing ook: woongroepen voor ouderen zodat mensen langer thuis kunnen blijven wonen internationaal gezien en in Nederland: toegenomen interesse in zulke vormen van wonen met meer gezamenlijkheid van niche voor wereldverbeteraars naar opkomend onderzoeksveld vandaar: onderzoeksgroep aan de TU Delft: Co-Lab, opgezet door Darinka Czischke HERE: emphasize the knowledge about collaborative housing that is available, and could be useful to the corporations!
Page 3: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

Onderzoeksproject Samen Wonen, Samen Onderzoeken

Prof. dr. ir. Vincent Gruis Dr. Darinka Czischke Carla Huisman Stephanie Zeulevoet Sara Brysch

Page 4: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

1 Achtergrond Nederlandse woningcorporaties willen meer participatiemogelijkheden voor bewoners. Sluit aan op bredere maatschappelijke ontwikkelingen; ‘de participatiemaatschappij’ → onderdeel van groter onderzoeksproject

Presentator
Presentatienotities
Achtergrond van het onderzoek
Page 5: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

2 Onderzoeksvragen • Hoe kunnen bewoners hun zelforganisatie en zelfbeheer het beste

vormgeven? • Hoe kunnen woningcorporaties dit het effectiefst & meest

efficiënt ondersteunen, in lijn met hun eigen doelen?

→ Hoe zelfbeheer beheren?

Page 6: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

Amsterdam, 2015 • dieptepunt van het Syrische conflict; grote instroom van vluchtelingen • immer toenemende woningschaarste • acute noodzaak om een significant aantal vluchtelingen te huisvesten

nodig om buiten de bestaande voorraad te kijken

• tijdelijke woningen • gebrek aan maatschappelijk draagvlak voor een grote concentratie

vluchtelingen

Presentator
Presentatienotities
(born out of need)
Page 7: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

More about the Startblok • the problem • the solution • policy recommendations

Het Startblok Riekerhaven

experimentele oplossing: het mengen van Nederlandse jongeren en

recente vluchtelingen in collaborative housing

→ vorming van een gemeenschap; ‘community’

Presentator
Presentatienotities
- mixing local population with refugees: creates more public support & assuages public fears
Page 8: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

3 De case: het Startblok Riekerhaven

• 565 huurders, allemaal jongvolwassen 18-28 jaar [NIET ALLEEN

STUDENTEN ] • 50% vluchtelingen met recente verblijfsvergunning [statushouders] /

50% lokale jonge bewoners • project voor 10 jaar • van woningcorporatie de Key • 5-jaarscontracten

Page 9: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

250 vluchteling & 250 Nederlandse huurders

zonder een formele rol

26 vluchteling & 26 Nederlandse huurders

krijgen huurkorting/ vrijwilligersvergoeding

5 vluchteling & 5 Nederlandse huurders

werken in deeltijd

1 persoon die niet op het project woont

in dienst van De Key

woningcorporatie

project coordinator

zelf-management team

zelf- managers

huurders

Organisatie model Startblok Riekerhaven

Page 10: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

4 Methode: case study

• participerende observatie • interviews • workshop • seminar

Presentator
Presentatienotities
1 year: January 2018-January 2018 Methode: actie-onderzoek • onderzoek samen met participanten; gedeeltelijk gedreven door wat zij belangrijk vinden • zelfbeheer team: 10 huurders werken in deeltijd om het project aan te sturen • woningcorporatie & zelfbeheer team geïnteresseerd in het onderzoeken van hun samenwerking en mogelijkheden voor verbetering
Page 11: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing
Page 12: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

5 Theorie: zelfsturing

zelforganisatie een groep burgers slaan de handen ineen teneinde een gezamenlijk doel te bereiken zelfbeheer zelf-sturende teams binnen organisaties, krijgen een doel op, beslissen zelf hoe dit te bereiken en voeren uit • kan de tevredenheid van werknemers vergroten en kosten besparen

Presentator
Presentatienotities
self-organisation: response to unresponsive state provision and unreliable provision self-management: Comes originally from labour organization theory. Became popular in the 1990s. Regained popularity at the beginning of the 2010s. Why would you do this: evidence of its success is mixed. Depends on many contextual factors. Can increase worker satisfaction. Can cut costs. Managers” can’t always know the best way for people to get things done. Problems: if you give people freedom on the “how”, they start to have opinions on the “why” and the “what”. (Can be good or bad). It’s a form of governmentality: let them internalise the context/limitations etc. (Citizen participation: give them a little bit of inspraak in order to pacify them).
Page 13: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

5 Theorie: zelfsturing in wonen

zelforganisatie veel voorbeelden in collectieve woonvormen normatief/ ideaal van volledige autonomie vraagt een significant hoeveelheid beschikbare hulpbronnen (tijd, geld, kennis)

zelfbeheer toegankelijker: geeft meer macht aan huurders, zonder teveel van hen te ragen leidt wel tot lastige vragen: - hoeveel macht afstaan - op welke manier macht overdragen

Presentator
Presentatienotities
difference with labour is that people are not employed (but in the Startblok they actually are). In some other self-managed housing projects they are not employed. In Denmark rent lowering + ability to realise more
Page 14: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

Collective self-determination: subtypes

– het werkt!

• zelfbeheer: relatief professioneel niveau • integratie: (voorlopig) meer interactie

– altijd ruimte voor verbetering

6 Onderzoeksuitkomsten

Presentator
Presentatienotities
it works in the sense of: large concentration of young single male ethnic minority members, fears of neighbours no large incidents most tenants seem to be satisfied/ enjoying it self-organisation functions well COMPARED to what: remember: for the refugees: dispersal policy:
Page 15: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

6 Beleidsaanbevelingen

Hoe beheer je zelfbeheer? - balans tussen autonomie en betrokkenheid - duidelijke communicatie - regelmatig overleg tussen zelfbeheerteam en

woningcorporatie - meer ondersteuning

Presentator
Presentatienotities
aandacht nodig voor vorm en uitvoering samenwerking zelfbeheer team en woningcorporatie geen regelmatige en duidelijke communicatie tussen het zelfbeheer team en de woningcorporatie rol van de tussenpersoon: belangrijk, functioneert als gesprekspartner voor beide zijden, maar dit kan geen vervanger zijn voor directe communicatie voorbeeld: overdracht aan De Key evenwicht tussen autonomie en betrokkenheid voorbeeld: ervaren micro-management voorbeeld: gevoel van te grote verantwoordelijkheid (ambitieniveau) voorbeeld: woningcorporatie worstelt met “gepland” verlies van controle, zorgen over het behouden van een zekere basiskwaliteit onduidelijke doelen, strategieen en evaluatiemomenten
Page 16: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

6 Beleidsaanbevelingen

Wat zijn de doelen? - reflecteer op het ambitieniveau - formuleer samen duidelijke doelen - formuleer samen duidelijke strategieën om de

doelen te bereiken - evalueer doelen, strategieën en uitkomsten

regelmatig - meer onderzoek

Presentator
Presentatienotities
aandacht nodig voor vorm en uitvoering samenwerking zelfbeheer team en woningcorporatie geen regelmatige en duidelijke communicatie tussen het zelfbeheer team en de woningcorporatie rol van de tussenpersoon: belangrijk, functioneert als gesprekspartner voor beide zijden, maar dit kan geen vervanger zijn voor directe communicatie voorbeeld: overdracht aan De Key evenwicht tussen autonomie en betrokkenheid voorbeeld: ervaren micro-management voorbeeld: gevoel van te grote verantwoordelijkheid (ambitieniveau) voorbeeld: woningcorporatie worstelt met “gepland” verlies van controle, zorgen over het behouden van een zekere basiskwaliteit onduidelijke doelen, strategieen en evaluatiemomenten
Page 17: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

6 Beleidsaanbevelingen

Fysieke opzet - kleinere woonclusters (gangen) - meer gemeenschappelijke ruimtes

Presentator
Presentatienotities
aandacht nodig voor vorm en uitvoering samenwerking zelfbeheer team en woningcorporatie geen regelmatige en duidelijke communicatie tussen het zelfbeheer team en de woningcorporatie rol van de tussenpersoon: belangrijk, functioneert als gesprekspartner voor beide zijden, maar dit kan geen vervanger zijn voor directe communicatie voorbeeld: overdracht aan De Key evenwicht tussen autonomie en betrokkenheid voorbeeld: ervaren micro-management voorbeeld: gevoel van te grote verantwoordelijkheid (ambitieniveau) voorbeeld: woningcorporatie worstelt met “gepland” verlies van controle, zorgen over het behouden van een zekere basiskwaliteit onduidelijke doelen, strategieen en evaluatiemomenten
Page 18: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

7 Theorie over integratie

sociale verbindingen

interactie

sociale banden hechte relaties

sociale bruggen

losse relaties

sociale links instituties

centraal wonen shared spaces

zelf-management

working together

Bron: Ager & Strang 2008

Presentator
Presentatienotities
integratie: focus op huisvesting, werk, opleiding onderbelicht aspect: sociale verbindingen SPLISEN UIT IN:
Page 19: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

7 Onderzoeksuitkomst over integratie

sociale verbindingen

interactie

sociale banden hechte relaties

sociale bruggen

losse relaties

sociale links instituties

collaborative housing gezamenlijke ruimtes

zelfbeheer samenwerken

Presentator
Presentatienotities
integratie: focus op huisvesting, werk, opleiding onderbelicht aspect: sociale verbindingen SPLISEN UIT IN:
Page 20: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

“Mijn woonbuurt in [plaatsnaam] is saai. Overdag zijn er geen mensen op straat. Ik spreek nooit met Nederlanders omdat ze thuisblijven na zes uur ‘s avonds. Overdag werken ze. Wanneer ik wel mensen in mijn buurt zie, zijn het alleen maar oude mensen. Ze spreken geen Engels en ze zeggen geen hallo. Daarom vind ik mijn buurt niet leuk. Ik wil praten met mensen van mijn eigen leeftijd . Ik denk dat dit normaal is, we zijn niet gewend aan van die lege straten. Met iedereen praten, met alle mensen op straat, is typisch voor de cultuur van het Midden-Oosten, maar in Nederland moet ik altijd op zoek naar contact.” (Abdul-Halim, 28 jaar, [Syrische vluchteling]) Bron: Huizinga, R.P., & B. van Hoven (2018) Everyday geographies of belonging: Syrian refugee experiences in the Northern Netherlands. Geoforum 96 309-317.

Presentator
Presentatienotities
CHECK TIME: 10 minutes in?
Page 21: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

7 Beleidsaanbevelingen: integratie • waar vergelijk je mee: spreidingsbeleid gericht op isolatie • meer onderzoek:

• evaluatie-onderzoek, maar ook: • wat is het juiste ambitieniveau? • wat is de juiste schaal? • wat is een goede mix? • integratie door collaborative housing?; welke elementen? • uitbreiding naar (re-integratie) van andere kwetsbare groepen?

• internationale vergelijkend actie-onderzoek: Integsmart voorstel

Presentator
Presentatienotities
ambitieniveau: wat zijn de doelen en wat is haalbaar schaal: 550 versus Kleiner
Page 22: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

Project Curant, Antwerpen

Presentator
Presentatienotities
buddy system smaller scale gespreid over de stad
Page 23: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

Project Curant, Antwerpen

Gestopt eind october 2019

Page 24: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

Venligbolig Plus, Copenhagen, Denmark Tuinen, Roskilde, Denemarken

Presentator
Presentatienotities
62 households; 38 students 20 refugees 4 lone parent families ‘magic mix’; extending this approach to people in a reintegration process
Page 25: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing
Page 26: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

Get in touch! Carla Huisman Postdoctoraal onderzoeker MBE | BK | TU Delft [email protected] www.co-lab-research.net

Page 27: Hoe zelfbeheer te beheren? - AFWC€¦ · zelf-introductie\ Co-Lab Research a knowledge hub for collaborative housing

8 important (critical?) elements element concrete example advantage

collaborative housing self-organisation stimulates interaction ‘’magic mix’’ 50% refugee, 50% Dutch stimulates integration demographic category singles 18-27 years lifestyle match temporariness 5 year contracts stimulates tenants to be

goal-oriented; feeling of dynamism

scale 565 tenants critical mass without being too large

financial incentives part-time jobs formal accountability + better distribution of workload + stability

top-down approach centralised selection of new tenants

clear protocols + stable structure

(reproduction of) vision the manifesto community vision is sustained