0 | P a g e

Hanoi Open University – Faculty of English and

modern languages

Assignment on Translation

English-Vietnamese

vice versa

Vietnamese-English

(Term 8)

Hanoi March, 2012.

1 | P a g e

Dịch E-V

Trích đoạn truyện ngắn “Thứ ba với thầy Morrie”

Mitch Albom, 1997, Tuesdays with Morrie, A time Wanner Paperback.

The First Tuesday We Talk About

the World

Connie opened the door and let me

in. Morrie was in his wheelchair by the

kitchen table, wearing a loose cotton

shirt and even looser black sweatpants.

They were loose because his legs had

atrophied beyond normal clothing

size—you could get two hands around

his thighs and have your fingers touch.

Had he been able to stand, he‘d have

been no more than five feet tall, and

he‘d probably have fit into a sixth

grader‘s jeans.

―I got you something,‖ I announced,

holding up a brown paper bag. I had

stopped on my way from the airport at

a nearby supermarket and purchased

some turkey, potato salad, macaroni

salad, and bagels. I knew there was

plenty of food at the house, but I

wanted to contribute something. I was

so powerless to help Morrie otherwise.

Ngày thứ Ba đầu tiên: Chúng tôi nói

chuyện về thế giới

Bà Conni mở cửa cho tôi vào. Thầy

Morri khi đó đang mặc 1 chiếc áo sơ

mi rộng cùng chiếc quần thể thao đen

thùng thình, ngồi trên chiếc xe lăn

trong bếp. Chiếc quần trở nên quá cỡ

vì đôi chân của thày đã bị teo lại so với

kích cỡ của những bộ quần áo bình

thường- đến nỗi có thể chỉ cần dùng

hai tay đã có thể ôm trọn đùi của thầy.

Nếu thầy còn có thể đứng được thì giờ

đây cũng không cao quá 1.5m và có

thể sẽ chui lọt được vào chiếc quần

Jean của một học sinh lớp 6.

―Em có mang đồ ăn đến cho thầy‖ Tôi

nói, tay giơ lên một chiếc túi giấy màu

nâu. Trên đường từ sân bay về, tôi đã

ghé qua một siêu thị gần đó và mua

một ít thịt gà, khoai tây, salad mì ống,

và vài ổ bánh mỳ. Tôi biết trong nhà

còn rất nhiều đồ ăn nhưng tôi vẫn

muốn mang thêm một chút. Khi tôi

2 | P a g e

And I remembered his fondness for

eating.

―Ah, so much food!‖ he sang.

―Well. Now you have to eat it with

me.‖

We sat at the kitchen table,

surrounded by wicker chairs. This

time, without the need to make up

sixteen years of information, we slid

quickly into the familiar waters of our

old college dialogue, Morrie asking

questions, listening to my replies,

stopping like a chef to sprinkle in

something I‘d forgotten or hadn‘t

realized. He asked about the

newspaper strike, and true to form, he

couldn‘t understand why both sides

didn‘t simply communicate with each

other and solve their problems. I told

him not everyone was as smart as he

was.

Occasionally, he had to stop to use

the bathroom, a process that took some

time. Connie would wheel him to the

toilet, then lift him from the chair and

support him as he urinated into the

beaker. Each time he came back, he

chẳng biết giúp thầy thế nào nữa thì tôi

chợt nhớ ra sở thích ăn uống của thầy.

―Ôi, nhiều đồ ăn quá‖ Thầy reo lên. ―

Thế này thì em sẽ phải ăn với thầy

đấy‖.

Chúng tôi ngồi trên những chiếc ghế

mây quanh bàn ăn. Lần này, chẳng

phải làm quen lại với nhau, bởi vì đã

16 năm không gặp nên chúng tôi đi

ngay vào cuộc nói chuyện về những

ngày tháng ở trường đại học. Thầy

Morrie hỏi, rồi lắng nghe tôi trả lời và

thi thoảng cắt ngang câu chuyện, giống

như một bếp trưởng, để thêm thắt một

số điều mà tôi đã quên hoặc không còn

nhớ ra.

Thầy hỏi tôi về vụ đình công ở tòa

soạn, và đúng như tính cách của mình,

thì thầy không hiểu tại sao cả hai bên

không thể đơn giản cùng nói chuyện

với nhau rồi giải quyết vấn đề. Tôi đã

bảo với thầy rằng không phải ai cũng

khéo léo được như thầy.

Thỉnh thoảng thầy lại phải dừng cuộc

nói chuyện một lát để đi vệ sinh. Bà

Connie phải đẩy xe giúp thầy, và đỡ

thầy đứng lên để giúp ông đi tiểu. Sau

3 | P a g e

looked tired.

―Do you remember when I told Ted

Koppel that pretty soon someone was

gonna have to wipe my ass?‖ he said.

I laughed. You don‘t forget a

moment like that. ―Well, I think that

day is coming. That one bothers me.‖

Why?

―Because it‘s the ultimate sign of

dependency. Someone wiping your

bottom. But I‘m working on it. I‘m

trying to enjoy the process.‖

Enjoy it?

―Yes. After all, I get to be a baby

one more time.‖ That‘s a unique way

of looking at it. ―Well, I have to look

at life uniquely now. Let‘s face it. I

can‘t go shopping, I can‘t take care of

the bank accounts, I can‘t take out the

garbage. But I can sit here with my

dwindling days and look at what I

think is important in life. I have both

the time—and the reason—to do that.‖

So, I said, in a reflexively cynical

response, I guess the key to finding the

meaning of life is to stop taking out the

garbage?

mỗi lần như vậy, trông thầy có vẻ lại

mệt mỏi.

Thầy nói: ― Em có nhớ khi tôi bảo với

Ted Koppel rằng sẽ sớm có người sẽ

phải chùi đít cho tôi không?

Tôi cười. Và bạn sẽ chẳng bao giờ có

thể quên được những câu nói như vậy.

―Tôi nghĩ ngày đó sắp tới rồi, và điều

này làm tôi thấy bất an‖

Tại sao ư?

―Bởi vì nó chính là dấu hiệu rõ ràng

của việc phải sống phụ thuộc vào

người khác khi mà bạn sẽ cần phải có

ai đó chùi mông giúp bạn. Nhưng tôi

đang dần làm quen và cố tỏ ra thích

thú với việc này‖.

Ồ, Thích thú ư?

Vâng, cuối cùng một lần nữa tôi lại trở

thành 1 đứa trẻ‖ Đó chính là cách phán

xét duy nhất của tôi về vấn đề này

―Giờ đây tôi phải nhìn cuộc sống theo

một cách khác độc đáo hơn?. Phải đối

mặt với nó. Tôi không thể đi mua sắm,

không thể kiểm tra các tài khoản ngân

hàng và cũng không thể tự đi vứt rác

được nữa?. Nhưng những ngày còn lại

4 | P a g e

He laughed, and I was relieved that

he did.

As Connie took the plates away, I

noticed a stack of newspapers that had

obviously been read before I got there.

You bother keeping up with the

news, I asked? ―Yes,‖ Morrie said.

―Do you think that‘s strange? Do you

think because I‘m dying, I shouldn‘t

care what happens in this world?‖

Maybe.

He sighed. ―Maybe you‘re right.

Maybe I shouldn‘t care. After all, I

won‘t be around to see how it all turns

out.

―But it‘s hard to explain, Mitch.

Now that I‘m suffering, I feel closer to

people who suffer than I ever did

before. The other night, on TV, I saw

people in Bosnia running across the

street, getting fired upon, killed,

innocent victims … and I just started

to cry. I feel their anguish as if it were

my own. I don‘t know any of these

people. But—how can I put this?—I‘m

almost … drawn to them.‖

His eyes got moist, and I tried to

tôi vẫn sẽ ngồi đây, mòn mỏi nghĩ xem

điều gì là quan trọng trong cuộc sống.

Tôi có cả thời gian và lý do để làm

nó‖.

Cho nên, tôi mơ hồ đoán ra rằng chìa

khóa để tìm ra ý nghĩa của cuộc sống

phải chăng là xóa bỏ những việc làm

vô nghĩa?

Thầy cười, điều này làm tôi cảm thấy

thoải mái

Khi bà Connie dọn dẹp bát đĩa, thì tôi

nhận thấy rõ ràng là thầy đã đọc một

chồng báo trước khi tôi đến đây.

―Thầy vẫn bận tâm đến tin tức ạ? Tôi

hỏi.

Thầy Morries đáp: ―ừ, điều đó lạ lắm

à? Có phải em nghĩ rằng ta sắp chết thì

sẽ chả cần quan tâm gì tới điều gì đang

diễn ra trên thế giới này phải không?

Có lẽ vậy.

Thầy thở dài: ―Có thể là em đúng, lẽ ra

ta không nên quan tâm làm gì. Vì cuối

cùng thì ta cũng chẳng thể đi đó đây để

xem xem tất cả những điều ấy sẽ như

thế nào.

Nhưng thật khó để giải thích Mitch ạ.

5 | P a g e

change the subject, but he dabbed his

face and waved me off.

―I cry all the time now,‖ he said.

―Never mind‖

Amazing , I thought. I worked in the

news business. I covered stories where

people died. I interviewed grieving

family members. I even attended the

funerals. I never cried. Morrie, for the

suffering of people half a world away,

was weeping. Is this what comes at the

end, I wondered? Maybe death is the

great equalizer, the one big thing that

can finally make strangers shed a tear

for one another.

Morrie honked loudly into the

tissue. ―This is okay with you, isn‘t it?

Men crying?‖ Sure, I said, too quickly.

He grinned. ―Ah, Mitch, I‘m gonna

loosen you up. One day, I‘m gonna

show you it‘s okay to cry.‖

Yeah, yeah, I said. ―Yeah, yeah,‖ he

said.

We laughed because he used to say

the same thing nearly twenty years

earlier. Mostly on Tuesdays. In fact,

Tuesday had always been our day

Vì giờ đây, khi ta đã sắp chết, ta sẽ

cảm thấy gần gũi hơn với những người

đồng cảnh ngộ. Hôm trước ta thấy

trên tivi những người dân Bosina chạy

loạn và bị bắn chết, đó là những nạn

nhân vô tội… và ta đã khóc. Ta thấy

nỗi đau đớn của họ cũng chính như của

chính ta vậy mặc dù ta cũng chẳng

quen ai trong số đó. Nhưng ta có thể

làm như thế nào đây? Ta cũng sắp chết

giống như họ.

Đôi mắt thầy lại dưng dưng, và tôi cố

gắng kéo thầy chuyển sang chủ đề

khác nhưng thầy xua tay gạt đi, mặt

thầy giờ đây đã nhạt nhòa.

Thầy nói: ―Đừng lo, ta giờ đây khóc

suốt ấy mà‖

Thật ngạc nhiên, tôi nghĩ. Tôi từng làm

báo, từng chứng kiến nhiều câu chuyện

về chết chóc, rồi phỏng vấn những

người thân của họ đang đau khổ tột

cùng. Thâm chí, còn dự những đám

tang nhưng tôi cũng chưa bao giờ

khóc. Vậy mà thầy Morrie giờ đây

đang khóc cho những người ở bên kia

địa cầu. Và tôi đang băn khoăn rằng,

Liệu đây có phải là dấu hiệu của việc

6 | P a g e

together. Most of my courses with

Morrie were on Tuesdays, he had

office hours on Tuesdays, and when I

wrote my senior thesis which was

pretty much Morrie‘s suggestion, right

from the start— it was on Tuesdays

that we sat together, by his desk, or in

the cafeteria, or on the steps of

Pearlman Hall, going over the work.

So it seemed only fitting that we

were back together on a Tuesday, here

in the house with the Japanese maple

out front. As I readied to go, I

mentioned this to Morrie.

―We‘re Tuesday people,‖ he said.

Tuesday people, I repeated. Morrie

smiled.

―Mitch, you asked about caring for

people I don‘t even know. But can I

tell you the thing I‘m learning most

with this disease?‖

What‘s that?

―The most important thing in life is

to learn how to give out love, and to let

it come in.‖ His voice dropped to a

whisper. ―Let it come in. We think we

don‘t deserve love, we think if we let it

mọi thứ sắp kết thúc? Có lẽ cái chết

chính là một sợi dây kết nối tuyệt vời ,

nó có thể làm một người chẳng quen

biết gì cũng có thể rơi nước mắt vì vì

người khác.

Thầy xì mũi vào khăn giấy và nói: ―

Điều này chắc không sao phải không?

Việc đàn ông cũng có thể khóc ấy?

―Chắc chắn rồi thưa thầy‖ Tôi nói dứt

khoát.

Thầy cười phá lên rồi nói : ― Mitch

này, thầy sẽ giúp em thoải mái tư

tưởng hơn. Một ngày nào đó, thầy sẽ

chỉ cho em thấy rằng đàn ông khóc

cũng chẳng có gì là lạ‖

―Vâng, vâng‖ tôi nói.

―Vâng, vâng?. Thầy nói.

Rồi cả hai chúng tôi đều cười vì cách

đây gần 20 năm thầy cũng đã từng nói

với tôi như vậy.

Mọi việc diễn ra giữa chúng tôi đều

vào các ngày thứ ba. Sự thật là, vào

các ngày thứ Ba tôi và thầy luôn luôn

ngồi với nhau. Và hầu hết các môn học

thầy dạy tôi cũng vào thứ Ba. Ngày

thứ Ba cũng là ngày thầy phải lên lớp.

7 | P a g e

in we‘ll become too soft. But a wise

man named Levine said it right. He

said, ‗Love is the only rational act.‘‖

He repeated it carefully, pausing for

effect. ―‗Love is the only rational

act.‘‖

I nodded, like a good student, and

he exhaled weakly. I leaned over to

give him a hug. And then, although it

is not really like me, I kissed him on

the cheek. I felt his weakened hands on

my arms, the thin stubble of his

whiskers brushing my face.

―So you‘ll come back next

Tuesday?‖ he whispered.

Rồi khi tôi viết luận án và bắt đầu

nhận được sự hướng dẫn tận tình của

thầy, thì cũng chính là vào các ngày

thứ Ba; chúng tôi ngồi với nhau bên

bàn làm việc của thầy, trong quán ăn,

hoặc trên những bậc thềm của quảng

trường Pearlman cùng nhau làm việc.

Vậy là dường như chỉ có thứ Ba là

ngày thích hợp nhất, để chúng tôi ngồi

lại đây với nhau- trong căn nhà có cây

phong trước cửa. Và khi tôi lại có thể

sắp xếp thời gian để đến với thầy thì

tôi lại báo với thầy một tiếng.

Thầy nói: ― Chúng ta là những con

người của thứ Ba. Những con người

của ngày thứ Ba. Tôi nhắc lại. Rồi thầy

mỉm cười.

―Mitch, em đã thắc mắc về việc tôi

quan tâm đến những người mà thậm

chí tôi cũng chẳng biết đó là ai.

Nhưng liệu tôi có thể kể với em rằng

đó chính là cái mà tôi học được nhiều

nhất khi mắc căn bệnh này không?

Điều đó là gì vậy thưa thầy?

Điều quan trọng nhất trong cuộc sống

đó là làm thể nào để ta có thể học được

cách yêu và được yêu‖

8 | P a g e

Giọng thầy nhỏ dần đi: ― Đón nhận

tình yêu. Chúng ta nghĩ chúng ta

không xứng đáng để đón nhận một tình

yêu rồi nghĩ rằng nếu đón nhận thì

chúng ta sẽ trở nên quá yếu mềm.

Nhưng nhà thông thái Levine đã nói

rằng: ―Yêu là một hành động duy nhất

có lý trí‖

Thầy từ từ nhắc lại một cách chậm rãi,

từng từ một: ―Yêu là hành động duy

nhất có lý trí‖

Tôi cúi đầu như một học trò ngoan

ngoãn và nhìn thầy thở dài một cách

yếu ớt. Tôi dướn người về phía trước

để ôm lấy thầy . Và rồi, mặc dù hành

động này chẳng giống tôi một chút nào

nhưng tôi đã hôn nhẹ lên gò má thầy.

Tôi cảm thấy thầy cũng đang ôm tôi

một cách yếu ớt, đám râu mỏng của

thầy đang cọ vào mặt tôi.

Thầy thì thầm: : ― vậy thứ Ba tới em sẽ

lại đến chứ?‖

Comment

For most of English learners, it seems to be quite easy to

translate from English to Vietnamese but it is not true in practice. In

9 | P a g e

fact, Amateur - translators cannot avoid having some difficulties in

some aspects like grammatical structures, vocabulary and term and

style to express.

Firstly, on grammar aspect, although there are a lot of spoken

language appearing in the dialogue between teacher Morrie and Mitch-

his former student which is simple structure, a few complex structures

used to lead plots and they make reader puzzled. Here is few typical

sentences:

Had he been able to stand, he’d have been no more than five feet tall,

and he’d probably have fit into a sixth grader’s jeans.

Structure of the sentence is inversion of the third condition.

Therefore, if translator do not pay enough attention to its signal, he

cannot understand the meaning comprehensively and then make error.

Another sentence: This time, without the need to make up sixteen years

of information, we slid quickly into the familiar waters of our old college

dialogue, Morrie asking questions, listening to my replies, stopping like

a chef to sprinkle in something I’d forgotten or hadn’t realized. Looking

through all sentence, we find that V-ings appear without “tobe” is the

most remarkable feature. With this feature, the translator easily is

made misunderstand because they can consider whether it present

continuous or a series of action happening continously.

Secondly, on vocabulary and term aspect. There are a lot of

vocabularies in the text which we need to concern such as: atrophied,

reflexively cynical response, great equalizer, honk pausing for

effect, wipe your bottom, wipe your ass... Most of them are easy to

understand but to express reasonably with the context and help reader

clear, it is not an easy thing. Thus, in order to change the meaning of

10 | P a g e

these words in a flowery way from English to Vietnamese is not really a

simple mission.

Finally, style is one other element affected not only the source

document but also the target ones. Keeping the writer’s style could be

considered as one requirement for translator, let’s take a brief view at

some extracts below:

They were loose because his legs had atrophied beyond normal clothing

size—you could get two hands around his thighs and have your fingers

touch. (1)

Had he been able to stand, he’d have been no more than five feet

tall, and he’d probably have fit into a sixth grader’s jeans. (2)

I was so powerless to help Morrie otherwise. And I remembered his

fondness for eating. (3)

It is easy to understand what (1) wants to describe but to express this

smoothly in Vietnamese is another story. (2) is the sentence using

emphasizing structure to illustrate Dr. Morrie’s situation. Although (1),

(2) we could find their connection in linking words or structure, there is

no linking word to connect these two sentences. Actually, their relation

show by the reason-consequence meaning: reader should understand

that while Mitch feels powerless to be helpless to his teacher, he does

remember his teacher’s fond. All this analyzation is to show that

translator has to choose the right style to keep what writer wants to

emphasize, what he wants to repeat.

We also see the writer’s style through his choice of using word.

“Do you remember when I told Ted Koppel that pretty soon someone

was gonna have to wipe my ass?” he said. (4)

11 | P a g e

“Because it’s the ultimate sign of dependency. Someone wiping your

bottom. But I’m working on it. I’m trying to enjoy the process.” (5)

In my view, it is intentional purpose of writer when he first choose the

informal expression “wipe my ass” then he change to “wiping your

bottom” a more polite one. The simple reason here is to push the

reader’s emotion follow the story. Reading the whole text carefully, we

could realize that Dr. Morrie feels very upset and bitten he has to admit

to his former student about his inevitable independent situation. That is

the reason why writer chooses a shocked expression in (4). Then, Dr.

Morrie keeps calm, he says with a softer tone so that writer chooses a

more polite expression. The style here shows up the emotion timeline.

In addtion, we should watch the target document to find out the best

expression. Sometimes, the structure and the style in source document

is quite simple to understand but it is not easy to find a equivalent way

in target language.

We sat at the kitchen table, surrounded by wicker chairs. This time,

without the need to make up sixteen years of information, we

slid quickly into the familiar waters of our old college dialogue,

Morrie asking questions, listening to my replies, stopping like a chef to

sprinkle in something I’d forgotten or hadn’t realized. (6)

Chúng tôi ngồi trên những chiếc ghế mây quanh bàn ăn. Lần này,

chẳng phải làm quen lại với nhau, bởi vì đã 16 năm không gặp nên

chúng tôi đi ngay vào cuộc nói chuyện về những ngày tháng ở

trường đại học.

As we see in (6), the bolded text could easily understand, however, we

have to change the passive voice pharse to adverb complement when

translating or it would become intangible: “Chúng tôi ngồi trong bếp,

vây quanh là những chiếc ghế mây”.

12 | P a g e

“Ah, so much food!” he sang. “Well. Now you have to eat it with me.”

(7)

“Ôi, nhiều đồ ăn quá” Thầy reo lên. “Thế này thì em sẽ phải ăn với thầy

đấy”.

The word “sang” should be translated as “reo” to show the emotion of

Dr. Morrie when he met his former student.

I told him not everyone was as smart as he was.(8)

Tôi đã bảo với thầy rằng không phải ai cũng khéo léo được như thầy.

The bolded text could be translated as “khôn ngoan như thầy”

nevertheless, the target text becomes so rude in applying to target

culture. Because no Vietnamese as well Asian people call their teachers

“khôn ngoan”.

Occasionally, he had to stop to use the bathroom, a process that took

some time. Connie would wheel him to the toilet, then lift him from the

chair and support him as he urinated into the beaker. Each time he

came back, he looked tired. (9)

Thỉnh thoảng thầy lại phải dừng cuộc nói chuyện một lát để đi vệ sinh.

Bà Connie phải đẩy xe giúp thầy, và đỡ thầy đứng lên để giúp ông đi

tiểu. Sau mỗi lần như vậy, trông thầy có vẻ lại mệt mỏi.

(9) is another example challenge translator to choose appropriate

expression. In this extract, it shows that Dr. Morrie has to go to toilet.

The bolded text express the continous action of Dr. Morrie. If we

translate this word by word, the text will become “Ông ấy quay người

lại”. It would be one big misunderstanding to translate like that because

Dr. Morrie would never turn himselves back while he is using the toilet.

13 | P a g e

That is the reason while “Came back” here should understand “sau mỗi

lần như vậy”.

14 | P a g e

Dịch V-E

Ngoại ngữ: dạy mãi sinh viên vẫn

kém!

―Nếu ở môn học khác, bên cạnh

những mặt còn hạn chế thì vẫn có

thành công, như với môn ngoại ngữ

dạy mãi mà học sinh, sinh viên vẫn

không sử dụng được. Đó thật sự là một

thất bại‖- Thứ trưởng Bộ GD-ĐT

Nguyễn Vinh Hiển đã nói như thế tại

hội thảo triển khai đề án ngoại ngữ ở

các trường đại học do Bộ GD-ĐT tổ

chức ngày 23-12.

TS Nguyễn Ngọc Hùng, trưởng bộ

phận thường trực ban quản lý đề án

ngoại ngữ quốc gia 2020, nhận xét một

trong những nguyên nhân khiến việc

―dạy học ngoại ngữ mãi vẫn kém‖

trong các trường đại học là do quan

điểm coi ngoại ngữ như một môn học

kiến thức chứ không phải kỹ năng.

Chính vì vậy nên từ chương trình

đến cách dạy, cách học đã không chú

trọng việc rèn luyện kỹ năng nghe, nói,

đọc, viết cho người học. Việc dạy và

học chủ yếu phục vụ thi, trong khi các

kỳ thi cuối cấp, thi vào đại học vẫn chỉ

Teaching and learning foreign

language: Like water off a duck’s

back

―If with other subjects, despite having

some shortcomings, we still gain some

success. However, with foreign

language, student cannot use it no

matter how much they were taught. It

is a real failure‖, said Deputy Minister

of Education and Training, Nguyễn

Vĩnh Hiển at the conference on the

project for teaching and learning

foreign language in university on 23 rd

December.

Dr Nguyen Ngoc Hung, the chief of

standing department of management in

national foreign language project in

2020, judged that one of the reasons

why teaching and learning cannot gain

any effectiveness in university is that

the thought only considered foreign

language a knowledge subject, not a

practical skill.

Therefore, both program and teaching

and learning method did not focus on

15 | P a g e

tập trung vào ngữ pháp. Quan niệm

này giống như một cản trở lớn trong

việc rèn luyện kỹ năng ngoại ngữ của

học sinh, sinh viên.

Giáo viên nói quá nhiều

Cũng với quan niệm như vậy nên

chương trình, sách giáo khoa chỉ chú

trọng đến ngôn ngữ, coi nhẹ phát triển

kỹ năng, lấy giáo trình thay cho

chương trình.

Khảo sát của đề án cũng cho thấy

năng lực nhiều giáo viên tiếng Anh ở

các trường đại học còn bất cập, nhiều

người không có phương pháp sư phạm.

Một trong những lợi thế của việc dạy

học ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh

nói riêng hiện nay là có sự trợ giúp của

công nghệ thông tin (các phần mềm

dạy học, Internet...), nhưng nhiều giáo

viên lại không có khả năng hoặc không

có thói quen sử dụng các phương tiện

hiện đại này vào việc dạy học - ông

Hiển nhận xét.

Đề cập đến bất cập này qua đánh giá

thực tiễn dạy học ngoại ngữ trong các

trường đại học, TS Hùng cho rằng:

giáo viên dạy ngoại ngữ vẫn nói quá

communication skills for learners. It

only served the examinations like final

and entrance exams, which concentrate

on grammar. This conception is like a

big barrier in practising foreign

language skill for student.

Talking teacher’s head off.

Similarly, textbook only attaches the

importance to language, disregards the

development of skill and uses

curriculum instead of course/ program.

The survey on the project showed that

the ability of many teachers in

university is still insufficient; many of

them have no pedagogy. One of the

advantages of foreign language

teaching in general, and English in

particular is now having the help of

information technologies ( teaching

software, Internet…), but many

teachers do not have enough ability to

apply them into teaching, Mr Hien

said.

The insufficiency was mentioned

through practical assessment of

teaching and learning foreign language

in universities, Dr Hung said: Foreign

16 | P a g e

nhiều trong giờ học, trong khi lẽ ra

phải tạo cơ hội cho người học nghe,

nói, giao tiếp, tạo môi trường để người

học sử dụng ngoại ngữ.

Không ngờ giáo viên yếu kém như

thế!

―Khi triển khai đề án Ngoại ngữ

quốc gia 2020 ở bậc phổ thông, điều

chúng tôi đã lường trước là khó khăn

về đội ngũ giáo viên. Đã biết trước là

năng lực ngoại ngữ và năng lực dạy

học ngoại ngữ của giáo viên còn kém,

nhưng khi tiến hành khảo sát vẫn

không ngờ trình độ giáo viên lại kém

đến thế! Chỉ 10% số giáo viên được

khảo sát đạt yêu cầu, trong đó có địa

phương chỉ 1-2% số giáo viên đạt yêu

cầu. Nhiều nơi giáo viên chỉ đạt trình

độ B2 theo khung tham chiếu ngôn

ngữ châu Âu, có nơi chỉ đạt B1 nhưng

vẫn đi dạy. Việc này có một phần trách

nhiệm của các trường đại học, nơi

cung cấp nguồn giáo viên dạy ngoại

ngữ‖.

Thứ trưởng

Nguyễn Vinh Hiển

Bất cập trong quan niệm, chương

language teacher still talks too much

during school hours while they should

have made chances for learner to

listen, speak, communicate and created

an environment to use foreign

language.

Unbelievable weakness of teacher

―When deploying national foreign

language project 2020 in secondary

education, we do be awared of the

teacher resources as a headache.

Although we do so, it is unexpected

that the result pointed out the poor

performance and knowledge on

English teachers. The fact is 10% of

asked teachers passes the

requirement, meanwhile local

provinces have only 1-2%.

Practically, there have working

teachers who just got B2 level as

Europan English standard/Common

European Framework, even B1.

Universities and colleges which

provide foreign language teachers

also have to respond to this

headache.

17 | P a g e

trình, giáo trình, đội ngũ giáo viên,

phương pháp giảng dạy là những yếu

tố dẫn đến bất cập về chất lượng sản

phẩm đào tạo, đó là cách tiếp cận, cách

học tập, trình độ ngoại ngữ của sinh

viên.

Theo nhận định của một số thành

viên ban quản lý đề án, đa số sinh viên

các trường đại học thụ động, không có

phương pháp tự học, không biết sử

dụng các phương tiện hiện đại vào việc

học tập.

TS Dương Bạch Nhật, Trường đại

học Duy Tân, Đà Nẵng, nhận xét kỹ

năng nghe, nói, viết luận bằng tiếng

Anh của sinh viên đại học rất kém.

Sinh viên không quen phát âm ngữ

điệu, không quen phong cách giao tiếp,

vốn từ vựng ít. Nhiều sinh viên không

nắm được cấu trúc câu trong tiếng

Anh...

TS Hùng nói: ―Sinh viên học xong,

thi điểm cao, nhưng không sử dụng

được ngoại ngữ vào công việc và cuộc

sống do thiếu kỹ năng, do việc học

không nhắm đến mục tiêu sử dụng mà

chỉ để có vốn liếng đi thi, lấy bằng‖.

Vice- Minister

Nguyễn Vinh Hiển

The insufficiency in concept, program,

curriculum, teaching staff, and

teaching method is the factor causing

the insufficiency in quality of training

product including the measures of

assessment, learning and foreign

language level of student.

According to the verdict of members

of the project management, the

majority of students learn passively,

has no self-study method and ability to

apply modern means of learning into

studying.

Dr Duong Bach Nhat, Duy Tan

University, observed that English

listening, speaking and writing skills

of student is really weak. Students do

not get used to pronouncing with

intonation, having no communication

style, and lack of vocabulary source.

Many students do not master English

structures.

Dr Hung said: ― Student finishes the

course, gets high mark in exam but

18 | P a g e

Thách thức lớn

Tại hội thảo trên, đại diện nhiều

trường không giấu được nỗi lo khi mục

tiêu đề ra thì lớn nhưng có quá nhiều

khó khăn.

Ông Vũ Ngọc Pi, phó hiệu trưởng

Trường đại học Kỹ thuật công nghiệp

Thái Nguyên, cho biết: ―Do chất lượng

dạy học ngoại ngữ ở phổ thông thấp

nên đầu vào của trường đại học cũng

thấp và không đồng đều, việc phân loại

trình độ và áp dụng chương trình dạy

học tương ứng với các trình độ là việc

khó khăn, trong khi thời lượng dành

cho tiếng Anh quá ít (chỉ có 10 tín

chỉ/tổng số 150 tín chỉ), số lượng sinh

viên/lớp tiếng Anh quá lớn, trung bình

50-80 sinh viên/lớp/giảng viên. Trong

khi đội ngũ giảng viên thiếu và còn

yếu, ít người được đào tạo ở nước

ngoài‖.

Khó khăn mà ông Pi đề cập cũng là

nỗi lo chung của nhiều trường. Theo

TS Dương Bạch Nhật, sự yếu kém và

thiếu đồng bộ trong chất lượng đầu

vào là một khó khăn rất lớn. Qua khảo

sát có thể tạm chia sinh viên năm 1 ra

cannot apply foreign language in work

and life due to lack of skills; and

because studying only aims at having

something to take the exam and get

certificate instead of its application‖.

Significant challenge

At the conference, the representatives

of institutions could not hide their

worry of the easier said than done

goal.

According to Mr. Vu Ngoc Pi, vice-

principal of Thai Nguyen university of

technology, ―It is the fact that low

quality of foreign language education

in high shools causes substandard,

which makes universities harder to

classify as well apply suitable course.

Meanwhile, there is incovenient truth:

shortage of lecture time for English

learner (10 credits/150 credits), high

ratio of student/English class

approximately 50-80

students/class/lecturer, also the the

lack of professional or abroad

educated teachers.

Institutions admitted the common

thorn indicated by Mr. Pi. According

19 | P a g e

bốn nhóm: nhóm bắt đầu học tiếng

Anh từ lớp 2, nhóm bắt đầu học từ lớp

3, nhóm bắt đầu học từ lớp 6, nhóm

bắt đầu học từ lớp 10. Với thực trạng

này, việc xếp lớp rất phức tạp và để

tăng tốc đào tạo trong 3-4 năm đạt

chuẩn mà đề án đưa ra là vô cùng khó.

Cũng giống như khi triển khai ở bậc

phổ thông, tại bậc đại học nguồn giảng

viên ngoại ngữ có chất lượng, theo đại

diện nhiều trường, cũng là thách thức

lớn.

Các trường phải chủ động

Sự bất cập về chất lượng dạy học

ngoại ngữ, yêu cầu bức thiết về việc

tăng cường ngoại ngữ trong đào tạo

nguồn nhân lực của xu thế hội nhập là

động lực để việc triển khai đề án ngoại

ngữ phải gấp rút thực hiện ở bậc đại

học.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Vinh

Hiển, nếu ở bậc phổ thông khi triển

khai đề án ngoại ngữ phải có kế hoạch

chi tiết, hướng dẫn cụ thể thì ở bậc đại

học, Bộ GD-ĐT kêu gọi các trường

phải chủ động xây dựng kế hoạch thực

hiện trên cơ sở trao đổi, học hỏi kinh

to Dr. Duong Bach Nhat, the poor

performance and non-standard is one

huge challenge. The statistics has

filtered four type of first year students

by their first started learning English

time: grade 2, grade 3, grade 6 and

grade 10. Because of the right of this

case, it is rocky to classify them as

well training faster for 3-4 years to

reach the posed standard.

Institutions have to be active

We could consider not only the

insufficiency to educate foreign

language but also the work foreign

language element in training human

resources tendency is the motivation to

bring the foreign language project in

universities.

The secondary education require

detailed project; in the meantime, the

higher education needs co-operation

and sharing experience between

institutions, Vice-minister Nguyen

Minh Hien told. Ministry of Education

and Training is going to concentrate on

foreign language project in higher

education, which will require

20 | P a g e

nghiệm giữa các trường. Năm 2012 sẽ

chú trọng triển khai đề án ngoại ngữ ở

bậc đại học và các trường phải sớm

thành lập ban chỉ đạo triển khai đề án

ngoại ngữ, có lộ trình, giải pháp thực

hiện. Để có sự chuyển động trong việc

tăng cường dạy học ngoại ngữ sẽ phải

điều chỉnh đồng bộ về thời lượng dạy

học, chương trình, tài liệu, công nghệ

dạy học, giáo viên...

Theo TS Nguyễn Thị Lê Hương -

phó vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học -

Bộ GD-ĐT, mục tiêu của đề án đặt ra

là sinh viên tốt nghiệp các ngành

không chuyên ngữ tối thiểu phải đạt

bậc 3 (hiểu được ý chính của một diễn

ngôn tiêu chuẩn, rõ ràng về các vấn đề

quen thuộc trong công việc; có thể xử

lý các tình huống diễn ra khi đến nơi

sử dụng ngôn ngữ) theo khung năng

lực ngoại ngữ, và đạt bậc 4 (hiểu chính

xác văn bản phức tạp về các chủ đề cụ

thể, có thể giao tiếp ở mức độ trôi

chảy, tự nhiên với người bản ngữ) và

bậc 5 (có thể hiểu được các văn bản

dài với phạm vi rộng và nhận biết

được hàm ý, diễn đạt trôi chảy) đối với

institutions to have their own

managing board also plans and

solution to deploy this project. To gain

progress in teaching English, it would

require the synchronization in teaching

time, programs, courses, technology,

teachers…

According to Dr. Nguyen Thi Le

Huong – deputy director of Higher

education deputy belongs to Ministry

of Education and Training, the target

which mentioned in the project is to let

students of non-specialised in foreign

language reach level 3 (common

communication), while level 4

(absorbing complex document with

various topics) and level 5 (be able to

fathom long lasting and wide range

topic document, recognize pun words,

also have good performance on

expression) are aimed to student

graduated as foreign language bachelor

of universities and colleges. In school

year 2011-2012, Ministry will try to

stiffen foreign language ability to 10%

students in unversities and colleges,

then 60% in school year 2015-2016,

21 | P a g e

sinh viên tốt nghiệp các ngành chuyên

ngữ ở bậc cao đẳng và đại học. Năm

học 2011-2012 sẽ cố gắng thực hiện

chương trình đào tạo tăng cường ngoại

ngữ cho khoảng 10% số lượng sinh

viên đại học, cao đẳng và khoảng 60%

số sinh viên vào năm học 2015-2016,

100% vào năm học 2019-2020.

up to 100% in 2019-2020.

Comment

To analyze the text comprehensively, we should refer to three aspects:

grammar, vocabulary and term and style. With the three aspects, it is

convenient for translator to understand clearer and translate the text better.

On vocabulary aspect:

Due to the field of education, the text appears quite many terms of education.

This confuses the translator because there are some differences between two

systems of education leading to misunderstand or difficult-to-understand;

such as: đồng bộ trong chất lượng đầu vào; năng lực ngoại ngữ, năng lực

dạy học, khung tham chiếu ngôn ngữ châu Âu, diễn ngôn tiêu chuẩn,

khung năng lực ngoại ngữ.

“thiếu đồng bộ” here can be understood as ―unequal‖ or ―insynchronous‖?

―chất lượng đầu vào‖ considered as university entrance exam? So, ―thiếu

đồng bộ chất lượng đầu vào‖ could be translated as done ― unequal mark of

entrance exam‖? Or we should understand as: the insynchronization of

entrance quality?

22 | P a g e

Or with the phrase ―khung tham chiếu Châu Âu‖ how it could be translated

correctly. It is a term of education; Common European Framework. Only

by do research about it, could translator understand and give a good

translation.

On grammatical structure aspect:

Most of sentences in the text are not really complex. However, there are a few

sentences which need to be considered carefully because they often easily

confuse amateur-translators. The below are typical sentences which should be

noticed:

Firstly, the headline of the news: “Dạy mãi sinh viên vẫn kém‖; it is quite

easy to understand in the meaning but when choosing an impressive structure

to express it, that is sometimes difficult to translator. Although I have a

recommendation for the headline: ―Teaching and learning foreign language:

Like water off a duck’s back, it is still quite long, not suitable for a

headline and appearently it may not reveal the correct meaning as the writer

want to express. There are some different in meaning between the source

language and target language. This leads to the differences in grammatical

structure. With the text, the headline not only heads us to ―kém/ bad‖ in

teaching mechanism but also in learning mechanism. Therefore, if trasnslated

“like water off a duck’s back”/ nước đổ đầu vịt”, it may drag us to

―learning/ student‖ more than ―teaching/ teacher‖

Secondly, the sentence: ―Nếu ở môn học khác, bên cạnh những mặt còn

hạn chế thì vẫn có thành công, nhưng với môn ngoại ngữ dạy mãi mà học

sinh, sinh viên vẫn không sử dụng được.” This is a complex sentence. It is

better to divide into 2 sentences however when using an English sentence, it is

out of square. However if it can be translated only with a sentence, it is not

23 | P a g e

very simple. There are still a lot of students translating word for word like

this: "If in other subjects, besides those, there is a limited success, but

always taught foreign language students, students still cannot be used”.

My recommendation is like the above translation: “If with other subjects,

despite having some shortcomings, we still gain some success. However,

with foreign language, student cannot use it no matter how much they

were taught.”

Another structure: “Giáo viên nói quá nhiều” In fact, the sentence is very

plain, but because it is a title so we should impress the reader with an

involving sentence. ―talking teacher’s head off‖ is just our

recommendation, we used an idiom to show its meaning. Apart from that,

there are many other expression, it could be: ―teacher talks too much‖

The common difficulty when translating from Vietnamese to English is that a

Vietnamese sentence is often too long: such as

―Do chất lượng dạy học ngoại ngữ ở phổ thông thấp nên đầu vào của trường

đại học cũng thấp và không đồng đều, việc phân loại trình độ và áp dụng

chương trình dạy học tương ứng với các trình độ là việc khó khăn, trong khi

thời lượng dành cho tiếng Anh quá ít (chỉ có 10 tín chỉ/tổng số 150 tín chỉ), số

lượng sinh viên/lớp tiếng Anh quá lớn, trung bình 50-80 sinh viên/lớp/giảng

viên.

With such sentence, it is very difficult to define where the main clause,

subject and main verb. So, this troubles to make an English sentence to

express full of the meaning. And the best way to deal with this trouble may be

that we should separate the whole big sentence into small ones, and then

translate each of them. Lastly, all the meaning of the sentences will be

adequately concieved.

24 | P a g e

On style aspect:

The above English text belongs to style of journalism, therefore most of the

tone that reader could find is formal and sometimes highly critical but still

maintains neutral one.We can see it obviously in the headline, the title of each

paragraph: Teaching and learning foreign language: like water off a

duck’s back/ unbelievable weakness of teacher. Moreover, the style of

translator should be paid attention. Each of sentences in source text could be

expressed by many different translations. However, no matter what translation

is, it needs to ensure the formal style of the text. For example: the title of the

paragraph 3, there are some other translations such as: seriously lack of

qualified teacher/ incredible incompetence of teacher. In addition, due to

each of translator‘s style, translation will be express by different structures, or

different word choice. For instance, with the phrase ―Các trường phải chủ

động” it could be translated: Universities should be initiative/ Institutes

need to be active/ Institutes have to be active.