Decompressietechnieken what’s new ? 20 juni 2008 MDK (Menen) Kurt Lommens NELOS-CMAS 3* Instructeur Lid NELOS Sectie Technisch Duiken

decompressietechniekenwhat’s new ?

20 juni 2008

MDK (Menen)Kurt Lommens

NELOS-CMAS 3* Instructeur

Lid NELOS Sectie Technisch Duiken

12/04/23decompressietechnieken – what’s new ? 2

RealiteitTot voor kort onderwees Nelos enkel de (aangepaste)

US Navy 94 tabellen (neo-Haldaniaans model) Maar, 99 % van de Nelos duikers gebruikt een

duikcomputer als primair decompressiemiddel Duikcomputers zijn betaalbaar geworden voor elke

(sport)duiker De functionaliteit van moderne duikcomputers dekt alle

noodzakelijke behoeftes van (sport)duikers Nieuwe inzichten - Haldane vs VPM en RGBM

VERANDERING IS NOODZAKELIJK


Nelos werkgroep

WerkgroepDecompressietechnieken

BureauDuikonderricht

SectieTechnisch Duiken

College 3*I


Informatiebronnen

http://wiki.nelos.be/index.php/Decompressietechnieken Dossier decompressietechnieken (voorlopig onbeschikbaar)

FAQ decompressietechnieken Vergelijkende studie duikcomputers

Theorie sportduiken (Nelos cursus) Hoofdstuk 3: Decompressietechnieken Hoofdstuk 4: Duikmateriaal Hoofdstuk 5: Praktisch duiken

Nelos Infomap 2008Publicaties in Hippocampus

deze presentatie is downloadbaar via http://www.meenseduikklub.be


Vernieuwingen (1)

De duikcomputer als primair decompressiemiddelDefinitie van toegelaten primaire decompressiemiddelenBepalingen voor back-up decompressiemiddelenCombinaties primair/back-up decompressiemiddelDefinitie van een normduikDefinitie van een normduiker Basisbegrippen mbt decompressie en duikprofielenRegels mbt No-Fly Time of Niet-VliegTijd (NVT)Nieuwe definitie van duikincidentOmschakelen van decompressiemiddel


Vernieuwingen (2)

Vernieuwde verliesprocedureVernieuwde procedure veiligheidstrapTrappen maken in zware zee (of bij zware deining)Duiken met krachtinspanningDuiken bij koudeEnkelvoudige vs successieve duikNultijdduik vs decompressieduikVernieuwd reglement diep duikenVernieuwd reglement successief duiken Introductie van het begrip uitduiken


Vernieuwingen (3)

Introductie van de 12 meter procedure Introductie van deep stops Introductie van nooddecompressie Introductie van het 12 punten duikplanStatisch vs dynamisch duikplanVerschillende duikprofielenDecompressiediepte vs decompressiezoneNieuwe duiktekensVeiligheidsreglement decompressietechnieken (infomap)


Computer = primair decomiddel

Nelos verlaat US Navy 94 tabel als primair decomiddel (Lifras volgt niet)

Theorie van tabellen wordt volledig afgeschaft Gebruik van tabellen wordt niet afgeschaft

De duikcomputer wordt naar voor geschoven als primair decomiddel (maar dé duikcomputer bestaat niet)

Hoe pakken we dat aan? Wat als de duikcomputer faalt? >> verplichte back-up Herbekijken van het begrip decompressie Nieuwe definities, regels en richtlijnen Wat zijn de gevolgen voor

het duikonderricht de openwaterproeven en duikleidingen


Primaire decomiddelen

NultijdcomputerDuikcomputerDuikcomputer van de buddyDieptemeter - Uurwerk - Tabel (DUT)Dieptemeter - Uurwerk - Decoplanning (DUD)

BELANGRIJK Nultijdcomputer als primair decomiddel niet toegelaten bij decoduiken Duikcomputer van de buddy als primair decomiddel enkel toegelaten onder

strikte voorwaarden (zie verder) Bij DUT wordt niet enkel de US Navy 94 tabel bedoeld


Back-up decomiddelen (1)

NultijdcomputerDuikcomputerDuikcomputer van de buddyDieptemeter - Uurwerk - Tabel (DUT)Dieptemeter - Uurwerk - Decoplanning (DUD)Bail-out planning

BELANGRIJK Duikcomputer van de buddy en DUD als back-up decomiddel niet

toegelaten bij gebruik van DUT als primair decomiddel Nultijdcomputer als back-up decomiddel niet toegelaten bij gebruik van

DUD als primair decomiddel


Back-up decomiddelen (2)

Het backup decomiddel moet:

compatibel zijn met het primair decomiddel>> moet in identieke omstandigheden leiden tot gelijkaardige resultaten

adequaat zijn binnen het opgestelde duikplan>> moet toelaten om de decoverplichtingen te bepalen

BELANGRIJK

Het gebruik van een back-up decomiddel tijdens een duik impliceert: 1 uur observatie duikverbod tot het primaire én het back-up decomiddel terug vrij zijn

(zonder resterende saturatietijd)


Primaire/back-up decomiddelen

ALGEMENE REGELS

Elke duiker binnen een duikploeg moet beschikken over een (toegelaten) primair decomiddel

Elke duikploeg moet beschikken over minstens één adequaat en compatibel (toegelaten) back-up decomiddel

SPECIAAL GEVAL

1*D en kandidaten 1*D mogen de duikcomputer van de DL als primair

decomiddel gebruiken, op voorwaarde dat het geen decompressieduik betreft

en dat de DL met een duikcomputer duikt. De DL moet zelf een back-up

decomiddel voorzien.


Combinaties van decomiddelen


Wat is een normduik?

Luchtduik of nitroxduik (max 40% zuurstof) Duikduur niet groter dan 90 minuten Duikdiepte niet groter dan 60m Luchtverbruik niet groter dan 2000 barl Grootste diepte eerst (geen inverse profielen) Daalsnelheid groter dan stijgsnelheid (20 m/s aangeraden indien comfortabel) Stijgsnelheid is 10 m/s Geen abnormale inspanningen (stroming, arbeid, …) Geen jojoduik Watertemperatuur hoger dan 10°C Watertemperatuur vertoont slechts beperkte schommelingen Veiligheidstrap van 5 min op 5m bij nultijdduik Maximale decompressietijd van 20 minuten voor alle trappen samen


Wat is een normduiker?

Goede fysieke conditieNiet ouder dan 45 jaarNiet in een toestand van abnormale vermoeidheidGeen verstokte rokerGeen abnormaal vetgehalteGeen PFO of andere medische contra-indicatie


Normduik - Normduiker

Bijzondere voorzichtigheid indien geen typische duiker. Bijzondere voorzichtigheid indien geen typische duik.

Duiken met bijvoorbeeld een PFO mag Minder goede fysieke conditie mag enz…

>> Maar men duikt met een verhoogd risico.Moderne computers kunnen conservatiever rekenen. Rekening houden met medische keuring en adviezen van de sportdokter of de Medische Commissie.Verantwoordelijkheid ligt bij de duiker(s) zelf!


Basisbegrippen (1)

Huidige duikdiepte D (m)

Maximum duikdiepte Dmax (m)

Bodemtijd - (verstreken) duiktijd T (min)

Vermoedelijke duikduur DDv (min)

Werkelijke duikduur DD (min)

Maximum duikduur DDmax (min)

Nultijd T0 (min)

Totale tijd om oppervlakte te bereiken TTS, ASC (min)

No-Fly-Time of Niet-VliegTijd NVT (hh:min)


Basisbegrippen (2)

DecompressietrappenVeiligheidstrapTrapdiepte vs decompressiezone (ceiling, floor)Traptijd (min)Tussentijd (hh:min)Stijgsnelheid (m/min)Desaturatietijd (hh:min) (O2-belasting van centraal zenuwstelsel) CNS / CZS (%)

(O2-belasting van de longen) OTU


Niet-VliegTijd (NVT)

NVT moet voorafgaand aan de duik bepaald worden én aan bod komen in de briefing

Indien de vorige duik(en) minder diep waren dan 60 m EN indien je een vliegtuig neemt met drukcabine, dan moet er een NVT van minstens 12 uur gerespecteerd worden.

Indien de vorige duik(en) dieper waren dan 60 m OF indien je een vliegtuig neemt zonder drukcabine, dan moet er een NVT van minstens 24 uur gerespecteerd worden.

Als de duikcomputer een strengere NVT opgeeft dan bepaald in de 2 hogere paragrafen, dan geldt de NVT die de duikcomputer opgeeft.

Deze regel geldt uiteraard ook voor een rit in de bergen


Definitie duikincident

Elke duik waarbij er bijzondere maatregelen moeten wordengenomen om veilig boven te komen

Elk duikincident impliceert automatisch het stopzetten van de duik

Opstijgen en decoverplichtingen gebeuren volgens de regels beschreven in het veiligheidsreglement decompressietechnieken

Na een duikincident zijn successieve duiken (meestal) toegelaten, tenzij expliciet anders vermeld


Omschakelen van decomiddel

Voor het omschakelen van het ene decomiddel naar een

ander geldt een tussentijd van

12 uur indien vorige duiken niet dieper waren dan 60m24 uur indien vorige duiken dieper dan 60m

BELANGRIJK

De opgelegde (desaturatie)tijd van de fabrikant primeert indien deze respectievelijk

de 12 uur of de 24 uur overschrijdt. Indien de duikcomputer in foutmodus staat,

moet gewacht worden tot de foutmodus verdwijnt.


Vernieuwde verliesprocedure (1)

standaardprocedure

Enkele meters stijgen en zich om zijn lengteas 360° draaien en tegelijkertijd goed rondkijken (ook boven en onder zich kijken)

Dit mag niet langer dan 30 seconden in beslag nemen Bij een negatief resultaat stijgt men aan de voorgeschreven stijgsnelheid.

binnen veiligheidscurve buiten veiligheidscurve

• Mogelijkheid 1• Mogelijkheid 2



Binnen veiligheidscurve

Opstijgen tot aan de oppervlakte volgens de standaardprocedure; Oppervlakteveiligheid verwittigen; Deelnemen aan de zoekactie; De omstandigheden (o.a. gebaseerd op de aanduidingen van alle instrumenten)

bepalen of de duik al dan niet kan voortgezet worden


Vernieuwde verliesprocedure (3a)

Buiten veiligheidscurve - Mogelijkheid 1

Opstijgen volgens de standaardprocedure tot op een diepte van 12 m; De duikleider stijgt tot aan de oppervlakte. De rest van de ploeg blijft op

trapdiepte of stijgt, zulks volgens de specifieke instructie van de duikleider (naargelang de omstandigheden, stroming, zichtbaarheid, ervaring mededuikers, trappenprofiel, enz.);

De duikleider verwittigt de oppervlakteveiligheid of start zelf een zoekactie, indien de oppervlakteveiligheid niet kan verwittigd worden;

De rest van de ploeg laat onmiddellijk een OSB op en maakt de nodige trappen onder leiding van de hekkensluiter. De ploeg tracht in de buurt van de duikleider te blijven.


Vernieuwde verliesprocedure (3b)


Indien mogelijk voert de duikleider met behulp van zijn primair of back-updecompressie-middel de noodzakelijke trappen uit. In geval de duiker terug afdaalt en zijn computer geeft nog weer hoe er verder moet gedecompresseerd worden, dan moet hij de aanwijzingen van zijn computer opvolgen. Dit zijn dan de noodzakelijke trappen volgens zijn computer en het bijbehorende computermodel.Het is de verantwoordelijkheid van de duiker om deze aanwijzingen al dan niet aan te passen (te verzwaren). In dat geval is het strikt noodzakelijk dat zulke mogelijke aanpassingen op voorhand in de briefing worden doorgesproken.

Indien het niet mogelijk is voor de duikleider om terug te vallen op zijn primair of back-updecompressiemiddel, dan begeeft hij zich naar de dichtstbijzijnde decompressiekamer (indien mogelijk samen met de verloren buddy).




Opstijgen volgens de standaardprocedure tot op een diepte van 12 m; De duikleider stijgt niet door tot aan de oppervlakte maar blijft bij de rest van de

ploeg; De duikleider duidt onmiddellijk iemand aan of laat zelf een OSB op. De nodige

trappen worden uitgevoerd onder leiding van de duikleider. Indien een DL gebruik wenst te maken van mogelijkheid 2, dan moet dit duidelijk

vermeld worden in de briefing


Vernieuwde procedure veiligheidstrap

Indien er geen trappen uit te voeren zijn, wordt een veiligheidstrap van 5 minuten op 5 meter aangeraden

Indien er minder dan 5 minuten trappen uit te voeren zijn, wordt aangeraden de ondiepste trap te verlengen tot 5 minuten

BELANGRIJK

De veiligheidstrap moet rustgevend zijn en niet moeilijk uit te voeren.


Trappen maken in zware zee

Bij (vermoeden van) zware zee of zware deining moet men binnen de veiligheidscurve duiken

Indien de duikcomputer toch trappen aangeeft, dan maakt men de voorziene trappen tot 6 meter (inbegrepen) op de normale manier en diepte. Daarna is het aangeraden de overige trappen op 5 meter of dieper te maken, waardoor de te maken trappen zullen trager aftellen. Successieve duiken zijn toegelaten!


Duiken met krachtinspanning

Duiken met krachtinspanning worden afgeraden

Bij vermoeden van krachtinspanning, wordt aangeraden de duikcomputer conservatiever in te stellen

Bij effectieve krachtinspanning mag men overschakelen op een zwaarder decoplan, op voorwaarde dat dit duidelijk aan bod gekomen is in de briefing. Successieve duiken zijn toegelaten!

Men voert nooit een niet-afgesproken decoplan uit!


Duiken bij koude

Bij zeer lage watertemperatuur of bij grote schommelingen van de watertemperatuur moet men binnen de veiligheidscurve duiken

Het wordt aangeraden om de duikcomputer conservatiever in te stellen

Successieve duiken zijn toegelaten, op voorwaarde dat de duiker voldoende opgewarmd is en dat de duikduur maximaal 30 minuten is.


Enkelvoudige vs successieve duik

ENKELVOUDIGE DUIKDuikcomputer geeft aan dat de duiker volledig ontgast is.

Er is met andere woorden GEEN (residuele) desaturatietijd meer.

SUCCESSIEVE DUIKDuikcomputer geeft aan dat de duiker NIET volledig ontgast is.

Er is met andere woorden (residuele) desaturatietijd.


Nultijdduik vs decoduik

NULTIJDDUIKis een duik waarbij geen trappen moeten gemaakt worden.

Bij gebruik van een duikcomputer is dit een duik waarbij tijdens hetbeëindigen van de duik vanaf een diepte van 12 meter of ondieper geendecostops op het scherm worden weergegeven.

DECODUIKis een duik waarbij trappen moeten gemaakt worden.

Bij gebruik van een duikcomputer is dit een duik waarbij tijdens het beëindigen van de duik vanaf een diepte van 12 meter of ondieper wel decostops op het scherm worden weergegeven.


Reglement diep duikenDUIKEN TOT 30 METER 0 METER TOT EN MET 30 METER Geen bijzonderheden Reserve 1/4 van de begindruk

DIEPE DUIKEN 31 METER TOT 60 METER Controle dieptekwalificatie Uitgebreide briefing + duikprofiel Verplicht: manometer + reddingsvest Reserve 1/3 van de begindruk

EXTREME DUIKEN DIEPER DAN 60 METER Idem als bij „diepe duiken‟ Reserve 1/2 van de begindruk Iedere duiker zuurstof (autonomie : 1 uur/duiker) Bemande meerplaatscaisson binnen 3 uur bereikbaar


Reglement successief duiken (1)

ALGEMENE REGEL

Bij gebruik van de duikcomputer als decomiddel geldt dat hetaantal successieve duiken ongelimiteerd is, op voorwaarde dat men zeer minutieus de aanwijzingen en verplichtingen van de duikcomputer volgt


Reglement successief duiken (2)

AANBEVELINGEN

Herhalingsduiken ondieper uitvoeren Een dag rust na 5 dagen intensief duiken Tussentijden zo groot mogelijk houden (2 à 3 uur wordt aangeraden) Desaturatietijden beperkt houden Bij decompressieduiken wordt maximaal één successieve duik

aangeraden Successieve duiken worden niet aangeraden bij extreme duiken Duikcomputer is conservatieve(re) stand

Het niet opvolgen van bovenstaande aanbevelingen verhoogt de kans op decompressieziekte


Uitduiken

Uitvoeren van een multilevelduik volgens voorwaarts profielwaarbij van diepte wordt opgestegen tot een diepte van 15 à 10 meter waar men geruime tijd verblijft (5 à 15 minuten)

Natuurlijke manier om veiligheid te verhogenDiepte geleidelijk afbouwen (niet meer dalen na opstijgen)Aangename manier om trappen uit te voeren


12 meter procedure

Stijgen tot 12 meter en daar 5 minuten verblijven. Na deze 5 minuten wordt verder opgestegen volgens de richtlijnen van de duikcomputer

Formele procedure die toelaat om meer trappen uit te voeren dan de duikcomputer aangeeft.

Kan gebruikt worden wanneer één of meerdere bezwarende factoren ontstaan tijdens de duik zelf

Op 12 meter zullen snelle weefsels goed ontgassen zullen trage weefsels weinig verzadigen zal de traptijd op de duikcomputer trager afnemen zal de belgroei sterk teruggebracht worden (minder kans op decoziekte)


Deep stops

Moderne duikcomputers tonen deep stops

Deep stops zijn trappen op een veel grotere diepte dan normaal.

Duur: Eén à twee minuten. Deep stops moeten vooraf afgesproken zijn tijdens de

briefing Zelf deep stops invoeren/berekenen mag

>> Methode van Pyle


Deep stops - Methode van Pyle

DSD = Halve duikdiepte + halve trapdiepte

Na de eerste deep stop wordt opgestegen naar de volgende deep stop

Indien de berekende deep stop minder dan 10 meter onder de trapdiepte ligt, zijn er geen deep stops meer

Rond steeds af naar boven (= dieper) en rond oneven dieptes af naar een even (diepere) diepte

Aangeraden duur 1 minuut bij diepere deep stops 2 minuten bij ondiepere deep stops


Nooddecompressie

Om een zware fout (bv blow-up of onderbreking van trappen) te herstellen, worden ALLE flessen leeggemaakt op 5 meter

Men plaatst zich nooit moedwillig in deze omstandigheden. Er mogen geen symptomen van een deco-ongeval zijn. Bij het uitvoeren van deze maatregelen moet de duiker begeleid zijn. Deze maatregelen worden uitgevoerd onder haalbare omstandigheden (geen

koudeprobleem, geen te sterke stroming, geen risico op luchtgebrek, enz… Er wordt zeer langzaam naar de volgende trap of naar de oppervlakte

gestegen. Na het uitvoeren van deze maatregelen mag er geen successieve duik meer

uitgevoerd worden. De duiker moet wachten totdat zijn duikcomputer opnieuw helemaal „vrij‟ is (of uit de foutmodus gekomen is).

Na het uitvoeren van deze maatregelen wordt de duiker nog minstens 1 uur in het oog gehouden om te zien of er toch geen symptomen optreden.

12 punten duikplan


Statisch vs dynamisch duikplan

Bij gebruik van tabellen als primair decomiddel is het duikplan statisch. We kiezen een diepte/tijd combinatie uit de tabel, zodat we een realitische decotijd verkrijgen. Veronderstelde profiel is vierkant.

Bij gebruik van de duikcomputer als primair decomiddel wordt het duikplan dynamischer:

DIEPTE statisch Dmax (m)

DUIKDUUR dynamisch(er) DDv <> DD <> DDmax

DECOTIJD statisch vastgelegd in briefing

DUIKPROFIEL dynamisch


Duikprofielen

US Navy 94 tabellen waren gericht op vierkante profielenHet gebruik van de duikcomputer leidt tot meer vrijheid in

de decompressiefase en in het algemene duikprofielNelos erkent het belang van een goed duikprofielBezwarende profielen maken duikcomputers vaak

onbetrouwbaar

ALGEMEEN DUIKPROFIEL FASE 1Afdaling FASE 2Verblijf op de bodem FASE 3Opstijging


Ideaal duikprofiel

zie Hippocampus 210 - september 2006 - pg 8/9

Daal zo snel mogelijk af tot de maximum diepte (zonder dat dit oncomfortabel wordt)

Verblijf enkele minuten op de maximum diepte en stijg nadien enkele meters op (bellentheorie - crush depth)

Stijg snel (10 m/min) op tot aan de deep stop diepte (n)Vanaf de deep stop diepte (n) of tussen de deep stops

stijg geleidelijk op aan 10 m/minDaal niet meer af eenmaal de opstijging begonnen is,

tenzij het bodemprofiel dit niet toelaat


Bezwarende duikprofielen


Decodiepte vs decozone

Bij gebruik van tabellen en (oudere) duikcomputers als primair decomiddel moeten decotrappen uitgevoerd worden op exacte decodieptes.

Bij gebruik van (nieuwere) duikcomputers als primair decomiddel mogen decotrappen uitgevoerd worden binnen decozone(s), begrensd door de floor en ceiling

“Diver on the line”

Om te decompresseren moeten we minder diep dan de floor duiken, maar mogen we niet minder diep dan de ceiling duiken.


Nieuwe duiktekens


Veiligheidsreglement decotechnieken

22 nieuwe regels mbt decotechniekenGeïntegreerd in het Nelos veiligheidsreglementDetails in

Infomap 2008 Bundel ‘praktisch duiken’



Extra veiligheid

Computer zwaarder instellen (conservatievere stand)

UitduikenDe 12-meter procedureGoede duikprofielenDeep stops


Besluit

De Nelos visie op decompressietechnieken is serieus gewijzigd met de introductie van de duikcomputer als primair decomiddel

Bij gebruik van tabellen als primair decomiddel heeft de duiker weinig vrijheid in het duikplan en de decofase, maar ligt de

verantwoordelijkheid van het gebruikte systeem bij Nelos

Bij gebruik van de duikcomputer als primair decomiddel heeft de duiker veel meer vrijheid, maar ligt de verantwoordelijkheid van het gebruikte systeem bij de duiker zelf


BELANGRIJK

Alle vragen, opmerkingen, feedback, bedenkingen, enz uitsluitend via mail naar [email protected]

Een lijst van deze wijzigingen wordt bijgehouden en gepubliceerd op het web.

Het document FAQ wordt aangepast.


Zijn er nog vragen?

Documents

Decompressietechnieken what’s new ? 20 juni 2008 MDK (Menen) Kurt Lommens NELOS-CMAS 3* Instructeur Lid NELOS Sectie Technisch Duiken