Click here to load reader
Upload
blake-allen-hammacher
View
467
Download
191
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Colbertine Breviary
Citation preview
FRQM THE LIBR&RX OF
TROSIITY COLLEGE
Presented A.D. 1992
David & Mary Neelands
HENRY BRADSHAWSOCIETY
founbcb tn f#e "Bear of Our &orb 1890
for f#e ebtftng of (Rare &tfurgtcaf
VOL. XLIII.
ISSUED TO MEMBERS FOR THE YEAR 1912,
AND
PRINTED FOR THE SOCIETYBY
HARRISON AND SONS, ST. MARTIN'S LANE,PRINTERS IN ORDINARY TO HIS MAJESTY.
THE COLBERTINE BREVIARY
EDITED FROM THE COPY IN THEBRITISH MUSEUM
(C. 35- f- 2I-)
BY
T. R. GAMBIER-PARRY, M.A.
Magdalen College, Oxford.
IN TWO VOLUMES.
VOL. I.
feonfcon.
1912.
LONDON :
HARRISON AND SONS, PRINTERS IN ORDINARY TO HIS MAJESTY,ST. MARTIN'S LANE.
137145
FEB 5 1992
TABLE OF CONTENTS OF THE FIRSTVOLUME.
PAGE
INTRODUCTION vii
BIBLIOGRAPHICAL NOTE xvi
CALENDAR xxviii
TABULA DISTRIBUTIONS PSALTERII COLBERTINAE xl
BREVIARIUM COLBERTINUM
PSALTERIUM I
COMMUNE DE TEMPORE 13
PROPRIUM DE TEMPORE 31
PROPRIUM SANCTORUM USQUE AD DIEM 24. MARTII 199
INTRODUCTION.
THE Breviary here printed represents a private venture on the
part of Jean-Baptiste Colbert, the great finance minister of KingLewis XIV. Through the courtesy of Monsieur Bondois, of the
Bibliotheque Nationale, a search has been made through Colbert's
manuscript papers in order to discover if there were any documents which might throw some light on its age and composition,but without result. The book having been compiled exclusivelyfor his own use and that of his household there was no need of
any preface explaining its scope. We are, therefore, reducedfor any information on the subject to a few bibliographicalnotices subsequent to the death of Colbert, and to some
manuscript notes of a rather uncertain character that exist
in some of the copies. Two main facts appear to arise fromthese : the first that the author^was the Abbe Jean Gallois,
possibly in collaboration with Etienne Baluze, the famous
bibliographer, and the second that the book was printed in or
about the year 1679.The Abb Jean Gallois was born in 1632. He was editor of
the Journal des Savants from 1665 to 1674, and was afterwards
secretary of the Academic des Inscriptions et Belles-Lettres.
In 1673 he was elected a member of the French Academy, andmust therefore have been a person of some eminence. He was
long attached to the service of Colbert and remained with himtill his death, when he became a professor of Greek at the
College de France. He died in 1707. Etienne Baluze was also
for many years in Colbert's service as librarian, and by his wide
bibliographical knowledge built up Colbert's library into one of
the most important of his time. It is therefore quite possiblethat they may really have been the compilers. The Copy No. 4of those quoted below also mentions a Dr. Faure as a collaborator.
He appears to have been a prominent bibliophile of the period,whose library came to the Bibliotheque Royale in 1701.
The question of the date of printing is not so clear. Most of
the copies in their manuscript notes give the year 1679, but in
the Copy No. 10 it is stated that Colbert used the book regularly
viii INTRODUCTION.
during the last eight years of his life. Now he died in September,1683. If, therefore, he used it during eight years it must havebeen printed in 1675 at the latest, and the marks of usage shown
by Copy No. 5, which bears Colbert's arms on the sides, pointto a time before rather than after 1679.
On the other hand, by far the majority of the liturgical forms
follow the reformed Paris Breviary of Archbishop Frangois de
Harlay, which was not published till 1680. A commission to
revise the preceding Paris Breviary was appointed by Arch
bishop Hardouin de Pere'fixe,1 the predecessor of de Harlay, in
1670, and was continued by his successor;
but it does not
appear that either Gallois or Baluze was a member of it. Onecan only therefore suggest that owing to the high position
occupied by Colbert they were enabled to make use of the
work of the commissioners before the new Paris book was
actually issued.
It has been frequently stated that this book is only a reprintof the Breviary of Cardinal Quignon. It will perhaps besufficient to give two extracts from the life of Quignon in two
biographical dictionaries.
1. The Biographie Universelle, Paris, 1823, vol. xxxvi. p. 412,
referring to the Quignon Breviary, says as follows :
II a 6t6 reproduit en 1679, a Paris, in 8, sous le litre deBreviarium Colbertinum. Cette edition fut faite pour 1'usage
particulier du grand Colbert : aucun exemplaire ne fut mis dansle commerce. Afin que le volume ne fut pas trop gros on n'yinsera point les legons tirees de I'^criture sainte
;seulement on y
laissa a la fin un filet de soie, pour mettre en feuille la Lefon de
fecriture occurrente, extraite de la Bible de Vitre".
2. Diccionario historico 6 biographia universal, Barcelona,
1834, vol. ix. p. 20 :
La Ultima edicion, ne la cual no se puso en venta ningunejemplar, fue impresa en Paris, 1679, en 8, para el uso particolarde Colbert, con el titolo de Breviarium Colbertinum.
But a very superficial comparison will show that this is notthe case. There is indeed a fresh distribution of the psalter,and an attempt at reading the whole of the Bible once in the
year ;but this is not enough to enable us to say that the
Colbertine Breviary is a reprint of the Quignon.The majority of the hymns are either the revisions of
Urban VIII. or the new compositions of Jean-Baptiste Santeul.The legends of the saints are scarcely ever the same as
those of Quignon, and but few of the patristic homilies. The1Gue"ranger (P.), Institutions liturgiques, Le Mans and Paris, 1841, ii. p. 75.
INTRODUCTION.
rearrangement of the recitation of the Psalter in no way resembles
Quignon's, and Quignon does not provide for lessons at Primeand Compline. But more noticeable than anything else is the
very much greater number of anthems. Proper anthemsand versicles are provided even at the Little Hours for a largenumber of saints' days and other feasts. Again, Quignon never
reverts to the full Mattin service of three Nocturns and nine
lessons, with a respond after each lesson, and an anthem to
every psalm. Here such a full service is restored at Christmas, the
last three days before Easter (Tenebrae), the Assumption, All
Saints, and All Souls. At Easter and Pentecost the full service is
also recited, but with one Nocturn only at Mattins after the usual
manner of the Roman Breviary. Colbert also provides anthemsfor all the psalms at Lauds and Vespers on these days. Theresemblances to Quignon appear to reduce themselves to the
three fundamental principles observed in compiling this book,that is to say, the complete recitation of the Psalter once a week,the reading of the whole of Holy Scripture once a year, and a
reduction of the length of the office to be recited daily. Theuse, however, of the terms Dominica post adventum for the
Sundays between Christmas and Epiphany, and Dominica
vagantes for the Sundays between the 2nd after Epiphany and
Septuagesima, and, if necessary, before Advent, appear to be a
borrowing from Quignon.
THE PSALTER.
Though the compiler of this book seems to have followed
the reformed Paris Breviary of 1680 in the main, the arrangement of the Psalter is by no means the same in the two books.
The Paris revision follows the traditional or "Gregorian
"
distribution, but Colbert has introduced an entirely newarrangement. This is probably responsible for the statementthat it is a reprint of the Breviary of Cardinal Quignon, thoughhere again the two distributions are scarcely ever in agreement.
The same principle is here kept in view, which all other
reformers of the Divine Office have maintained, both before andafter Colbert, namely, a clear and unobstructed recitation of the
whole psalter once every week. The days on which there are
proper Psalms are reduced to the great festivals of the Church,Christmas, Easter, Pentecost, the Assumption, and All Saints,
together with the last three days before Easter, and the
commemoration of the Faithful Departed (All Souls) onNovember 2. Under the old system the psalm Beati immaculatiwas recited daily at the Little Hours without any intermission,besides the fixed psalms at Compline, and in part at Lauds. In
x INTRODUCTION.
order, therefore, to maintain a weekly recitation, the whole of the
remainder of the psalms had to be distributed over Mattins,Lauds, and Vespers.
In order to remedy this, Quignon, as well as the later Frenchreformers of the eighteenth century, adopted the principle of
selected psalms, endeavouring as a rule to give three psalms to
each of the eight hours, the Lauds canticles and every sixteen
verses of Beati immaculati counting as one psalm.The same object is here attained by a minimum of disloca
tion of the traditional order. The whole psalter of 150 psalmsis recited once every week, except that Venite exultemus is used
only as the daily invitatory psalm at Mattins, and part of
psalm 30, In te Domine, is recited twice, the first six verses at
Compline on Sunday, and the whole of it at Mattins on
Monday. Beati immaculati appears in its old position on Sundaysonly, and the fixed Lauds psalms, the two, Deus Dens meus andDeus misereatur, and the three 148-150, appear respectively onlyon Monday and Tuesday. The seven Lauds canticles are
retained according to the old tradition.
Only the first few of the Mattins psalms are retained in place,
according to their length. Indeed, the statement in the long intro
duction to Copy No. 10 printed below, that the psalter was divideda la pendule is by no means exaggerated. The amount of spacetaken up when they are printed in full is four pages or a little less
for Mattins daily, and from a page and a half to two pages for
the other hours, except at Lauds on Saturday, when the longcanticle Audite cceli is recited. The remainder of the psalmsdiscarded from Mattins are distributed over the Little Hours and
Compline during the remainder of the same day, except that the
Sunday psalms 1020 are distributed over various days andhours throughout the week, and the last two on Saturday, 107and 108, are given to None and Compline on Friday.
The Vespers psalms remain unaltered from Sunday to
Wednesdays, but on Thursday, Friday and Saturday, some of
them are given to Compline. A tabular view of this distribu
tion is given below (p. xl.) in order that its plan may be seen
more conveniently.
ANTHEMS.
The reduction of the number of Anthems has been a markedfeature among many of the reformers of the Breviary. Cardinal
Quignon in his first recension had omitted them altogether, but,
yielding to the pressure brought to bear upon him by the Sorbonneand others he consented to reintroduce a small number of variable
anthems at Mattins, Lauds, and Vespers, and fixed anthemsat the Lesser Hours. Dr. Wickham Legg, in his introduction
INTRODUCTION. xi
to the reprint of the second recension of the Quignon Breviary1
has gone very fully into the question of the retention andomission of Anthems by reformers of the Divine Office, and it
only remains to give here an explanation of the use followed byColbert.
Common anthems are provided at all the Hours as well as
for Magnificat and Benedictus ; for general ferial use, in Advent,in Lent, in the Easter season, and for each of the different
Commons of Saints. Proper anthems are likewise provided at
all the Hours on a large number of the more important Sundays,as well as for all great Festivals, the more famous Saints, the
Dedication of a Church, and the Saturday Office of Our Lady.On other Sundays, proper anthems are supplied for Magnificatat both Vespers, and for Benedictus. These anthems are as arule the same as those in the Paris Breviary of 1680, but not
always from the same place. Owing to the fact that with veryfew exceptions Little Chapters and Responds are omitted, Colbertwas enabled to make use of them for anthems. He therefore
frequently turns one of the Mattin Responds or a Little Chapterinto an anthem. He frequently makes also a slightly different
use of the anthems at the Little Hours from that of the Paris
Breviary. The five anthems at Lauds are there distributed as
follows : the first three go to Prime, Terce, and Sext;
the fifthto None
;and all five are again repeated at Second Vespers. Here
the anthem at Lauds is taken from elsewhere, either from aLittle Chapter or a Respond at Mattins, or sometimes a newone is composed. The five Lauds anthems are then distributed
in order over Prime, Terce, Sext, None and Vespers ;None
thus having the fourth. Separate anthems to every Psalm at
Mattins, Lauds and Vespers are restored on the great festivals
spoken of above, when the full service is retained.
With regard to the text followed, it has been generally stated
that the French reformers altered the Anthems from the text
of the old Breviaries in order to follow the exact words of
the Vulgate. The story of the healing of blind Bartimaeus as it
occurs on Quinquagesima Sunday in the Roman Breviary andin Colbert's text, may be compared with the account givenin the Gospels of St. Mark and St. Luke. It will be noticed
that the reformed anthems are for the most part a cento, anddo not follow the actual words of either Gospel throughout.
I. Breviarium Romanum, Antverpiae, 1655.
Ad Primam. Iter faciente lesu, dum appropinquaret lericho,
caecus clamabat ad eum, ut lumen recipere mereretur.
1 H.B.S. vol. xlii. 1912, p. 54.
xii INTRODUCTION.
Ad Tertiam. Transeunte Domino clamabat caecus ad eumrMiserere mei, Fili David.
Ad Sexlam. Et qui praeibant, increpabant eum ut taceret : ipsevero multo magis clamabat : Miserere mei, Fili David.
Ad Nonam. Caecus magis ac magis clamabat, ut eum Dominusilluminaret.
Ad Magnificat. Stans autem Jesus jussit caecum adduci ad se,
et ait illi : Quid vis ut faciam tibi ? Domine, ut videam. Et Jesusait illi : Respice, fides tua te salvum fecit. Et confestim vidit et
sequebatur ilium, magnificans Deum.
2. Breviarium Colbertinum, below, p. 59.
Ad Tertiam. Bartimaeus caecus juxta viam mendicans, ccepit
clamare; J esu, fili David, miserere mei.
Ad Sextant. Qui praeibant, comminabantur ei ut taceret; ipse
vero multo magis clamabat;
Fili David, miserere mei.
Ad Nonam. Stans Jesus praecepit ilium vocari : et vocant
caecum, dicentes ei ; Animaequior esto : surge, vocat te.
Ad Magnificat. Dixit illi Jesus : Respice, fides tua te salvum
fecit. Et confestim vidit;et sequebatur ilium magnificans Deum.
3. Evangelium secundum Marcum, x. 46.
Bartimaeus caecus, sedebat juxta viam mendicans. Qui cumaudisset quia Jesus Nazarenus est, coepit clamare et dicere : Jesu,fili David, miserere mei. Et comminabantur ei multi ut tacerent.
At ille multo magis clamabat, Fili David, miserere mei. Et stans
Jesus praecepit ilium vocari. Et vocant caecum, dicentes ei :
Animaequior esto ; surge, vocat te. Et projecto vestimento suo
exiliens, venit ad eum. Et respondens Jesus dixit illi : Quid tibi
vis faciam ? Caecus autem dixit ei : Rabboni, ut videam. Jesusautem ait illi : Vade, fides tua te salvum fecit. Et confestim vidit,.
et sequebatur eum in via.
4. Evangelium secundum Lucam, xviii. 35.
Caecus qUidam sedebat secus viam mendicans . . . et
clamavit dicens : Jesu, fili David, miserere mei. Et qui praeibant
increpabant eum ut taceret. Ipse vero multo magis clamabat :
Fili David, miserere mei. Stans autem Jesus jussit ilium adduci
ad se. Et cum. appropinquasset, interrogavit ilium, dicens : Quidtibi vis faciam ? At ille dixit, Domine ut videam. Et Jesus dixit
illi : Respice, fides tua te salvum fecit. Et confestim vidit, et
sequebatur ilium magnificans Deum. Et omnis plebs ut vidit,
dedit laudem Deo.
LESSONS.
The system of lessons represents an entirely new departure.In all reformed Breviaries in which the principle of a completerecitation of Holy Scripture once throughout the year is
INTRODUCTION. xiii
maintained, the portions to be read each day at Mattins are
printed in the text. This is naturally essential in a book
prepared for public recitation in choro, but in one compiled for
private use there is not the same necessity. Accordingly the
lessons at Mattins are not printed here. Colbert appears to havehad an unbound Bible of the same size as his Breviary, and to
have slipped quires of it between threads of silk which were
placed in his copy for that purpose. Only one, however, of the
copies which have been examined contains these threads, and that,
though it was in Colbert's possession, does not appear to bear
many marks of usage. Unfortunately there is no record to
show how he divided up his reading throughout the year. Weonly know that he read three lessons at Mattins, which mayhave been of the same length as the three lessons in one
complete Nocturn of the older books. He also read a Scripturelesson at Compline. This is provided at the very beginning of
Compline, thus taking the place of the old Lectio brevis,
Fratres, sobrii estate. On page 22, second column, below, the
rubric occurs, Deinde dicitur Lectio, ut in Proprio de Tempore.But on page 31, the only rubric is, Lectio initio Completoriirecitanda habetur in libro Lectionum. We are therefore led to
conclude that the portions to be read were definitely marked off,
and that Colbert did not merely read only as much as he felt
disposed on each occasion.
In order that the amount to be recited at Mattins should notbe excessive, the lesson on the Gospel taken from a homily ofone or other of the Fathers, and ordinarily read at the ThirdNocturn at Mattins, is here transferred to Prime and read after
the collect Dirigere et sanctificare, in the place formerly occupiedby the Lectio brevis, or the reading of a Canon. It usually
comprises the whole of the three lessons of the third Nocturnmade into one lesson, and recited without a break, but occasion
ally a short paragraph of the lesson is omitted at the end.
The lessons from the lives of Saints and for other festivals, suchas the Exaltation of the Cross and the like, are also transferred
to Prime, but to a point immediately after the collect DomineDeus omnipotens, qui ad principium, in the place where the
Martyrology is read in the quire office. This also comprises, as
a rule, the whole of the three Mattins lessons read as one, or the
ninth lesson of the third Nocturn, as the case may be. Theselessons are with very few exceptions the same as those in the
reformed Breviary of Paris of 1680. Occasionally, however,
they have undergone a certain amount of editing, and sometimesa final paragraph has been omitted. The rubrics at Prime
appear to admit of the recitation of the patristic homily andalso of the Saint's lesson on the same day, so that on a Sunday
xiv INTRODUCTION.
which is also a Saint day there will be the same amount read asin a complete Nocturn of nine lessons.
During Lent, from Ash Wednesday to Monday in HolyWeek inclusive, instead of the homily on the Gospel of the day,which we find in the older Breviaries, the whole of the Gospelitself is recited in the place of merely the first verse or so
followed by the words et reliqua.
HYMNS.
The number of Hymns is here very much reduced. In the
Ferial Office only one hymn is provided for daily use throughout the
week at Mattins, at Lauds, and at Vespers. Special hymns are
provided for use in Advent, Lent, and the Easter season, as well
as on many feasts and in the Common of Saints. The hymns at
the Little Hours remain unchanged. The reformed Paris Breviaryof 1680 still retained, as had its various predecessors throughoutthe sixteenth century, a large number of the ancient hymns in
the form which they had previous to the revision of Pope UrbanVIII. The hymns Urbs Jerusalem beata for the festival of
the Dedication of a Church, Tibi Christe splendor patris onMichaelmas Day, O Lux beata Trinitas, and many others remainuntouched. Unfortunately, though Colbert's editors have in
so large a measure followed the usage of this revision, yet
they have taken a number of hymns from the Roman Breviaryas reformed by Pope Urban. The three hymns quoted above
appear as Celestis urbs Jerusalem, Te splendor et virtus Patris,and Jam sol recedit igneus. The great hymns of the Passion,
however, as well as some others, remain in their pre-Urban form.
There have also been added many of the compositions of
Santolius Victorinus or Jean-Baptiste Santeul, canon of Saint
Victor, who wrote a large number of hymns for the reformedBreviaries of Paris and Cluny, and who is so vigorouslycondemned by Dom Prosper GueVanger.
1 In fact, Colbert's
editors appear to have followed in the same track as all other
reformers of the period, and to have preferred hymns written in
a pagan and Horatian style to those consecrated by the use of
many generations of Christian people.
LITTLE CHAPTERS AND RESPONDS.
The use of Capitula or Little Chapters had been totallyabolished by Quignon. They appear in Colbert only on the
great festivals of Christmas, Pentecost, the Assumption, and All
Saints, where they are followed, except at Vespers, by a
1Gu^ranger (P.), Institutions liturgiques, Paris, 1841, vol. ii. pp. Il6 sqq.
INTRODUCTION. xv
Responsorium breve, recited in the same manner as in the Romanand Parisian Breviaries. On other days when there are noLittle Chapters there is only a single Versicle and Respond at the
Little Hours between the anthem after the Psalms and the Collect
for the day. The Versicle is, as a rule, taken from the beginningof the old Responsorium breve and not from the single separateVersicle and Respond, which occur at its close in the older
Breviaries.
The larger responds (Responsoria prolixa) recited after the
lessons at Mattins, which had been omitted by Quignon because
they!" did break the continual course of the reading of the
Scripture," are also omitted here, except on the days mentionedabove as having Little Chapters, as well as on the last three daysbefore Easter, on All Souls, and in the Officium defunctorum.A respond in a similar form also occurs after the Little Chapterat Vespers, thus following the use of the Parisian books, andnot the Roman. On other occasions all lessons conclude onlywith Tu autem, etc.
To Dr. Wickham Legg, our Chairman, is due a special
expression of thanks for continuous help and advice during the
preparation of this edition, and notably for re-examining for methe various copies in the Paris Libraries, after the discrepanciesnoted on the following pages were discovered. Also to the
Rev. H. A. Wilson, who has most kindly read through the wholeof the proofs, and to the Rev. E. S. Dewick. Also to MonsieurHenri Omont, membre de 1'Institut
;to the Rev. H. M. Bannister,
for examining the copy in the Biblioteca Angelica at Rome;to
Monsieur G. Bernard for assistance at the Sorbonne and at the
Bibliotheque Nationale;
and finally to Mr. Henry Littlehales
for undertaking the laborious task of reading the whole of the
proofs of the text with the copy at the British Museum.
T. GAMBIER-PARRY.
OXFORD, Oct. 1912.
BIBLIOGRAPHICAL NOTE.
A description here follows of the different copies which havebeen examined, as some of them contain manuscript notes andother details of a certain importance and interest.
i. This copy is in the British Museum, under the pressmark C. 35. f. 21. It was formerly in the possession of
Mr. F. H. Dickinson, of Kingweston. He has written in pencilon the verso of the first leaf the extract from the BiographieUniverselle1 under Quignonez, quoted above.
On the second leaf is written :
Breviarium Colbertinumhoc est
| singulariter dispositum et editum|a Joanne Galloys ad
usum| J. B. Colbert Regni administri
| Parisiis, Muguet, 1679 in-8.
Then follows in another hand :
" La singularite de ce Breviaire consiste en ce qu'il n'y a aucunsrenvois. 2
II a et fait expres pour 1'usage de M. Colbert, Ministre du
Royaume et Ton n'en a tire qu'un certain nombre d'exemplaires pour1'usage seul de sa maison. Ce volume n'est point commun
;mais il
etoit autre fois beaucoup plus cher et plus recherche qu'actuellement."DE BuRE. 3
The size of this as of all other copies is an ordinary 8vo, withthe leaves in gatherings of four. The text begins at once withPsalterium dispositum per hebdomadam, followed by Commune de
Tempore and Proprium de Tempore, the pages being numberedfrom i to 353, signatures A to Yy, the last having one leaf only. Anew pagination then begins from i to 372, signatures A to Aaa, the
last having two leaves only, for the Proprium Sanctorum. Afterthis is -a third series from i tolij, signatures a to g, the last havingtwo leaves only, containing the Commune Sanctorum, the Office
In Festo dedicationis ecclesiae, the Officium Beatce Maria in
Sabbato, the Officium Defunctorum, concluding with the Litany,
1
Biographie Universel/e, Paris, 1823, vol. xxxvi. p. 412. See p. viii.2 There are frequent cross-references throughout the book, especially in the
Proprium Sanctorum. The references to the pages of this edition are given in the text
in angular brackets after the figures of the original.3 See Bure (G. F. de). Bibliographic Instructive. Volume de Thhlogie. Paris,
I763.P- 199-
BIBLIOGRAPHICAL NOTE. xvii
etc. There is no calendar provided in any of the copies ;one
has therefore been compiled to take its place in this edition
(p. xxviii).
2. The copy in the Bibliotheque Nationale, B. 3629 bis
Reserve, was discovered by M. Leopold Delisle in I882,1 and is
determined by him to have been the copy actually used byColbert himself. While giving a full description of it he also
gives a shorter notice of the other copies in the National Library.It has the threads for inserting the quires of the vulgate
(Vitre", in 8), six at the beginning and six at the end. It is
bound in red morocco, with the arms of Colbert, namely, D'or, ala couleuvre ondoyante en pal d'azure, surrounded by two chains
of the orders of St. Michel and the Saint-Esprit.2
There is no Calendar, but it begins at once with the
Psalterium disposition per hebdomadam. The initials are not
filled in by hand, nor are the blank spaces at the beginning of
the Psalter, Commune de Tempore, etc. There are four other
copies in the Reserve of the Bibliotheque Nationale, B. 3629, B.
3628, B. 3625, B. 3627.
3. B. 3629 has no label or lettering. The arms of Colbert
are on this copy with a marquis' coronet, but no orders. It has
the Litany of the Virgin on the first blank pages. Facing the
Psalterium, etc., is also written : Donn6 a la Bibliotheque Royalepar M. Lenormant, conservateur, le 25. 7
bre1837.
Above Psalterium, etc., is written :
Ce Breviaire qu'on apelle Breviarium Colbertinum fut compose parFabbe Gallois pour m. Colbert et voicy 1'exemplaire dont il se servoit.
But there are no traces of the silken threads at the beginningand end. Some of the verses of the psalms are underlined in
pencil. On page 131, col. ii, line 5, Miserere 54. is struck outand De Profundis 64. is written over it. Portions of the Psalter,
etc., are underlined in pencil, and the whole book bears traces of
considerable usage.
4. B. 3628, bound in calf, has also the arms of Colbert, but
ensigned with a hat, bearing five rows of tassels, a double cross
under the hat, with a marquis' coronet. M. Leopold Delisle
attributed these arms to Jacques-Nicolas Colbert, Archbishop of
Rouen.3
1Bibliotheque de FEcole des Charles, vol. xliii. p. 148.
2Guignard (J.), Nouvel armorial du bibliophile, Paris, 1890, vol. ii. p. 152.
3op. cit. p. 147.
COLBERT. b
xviii BIBLIOGRAPHICAL NOTE.
On the leaves at the beginning is written :
C'est M. le Conte de Seignelay qui m'a donn ce Breviaire le 4. Juin
1725-Le Cardinal Quignon a compose ce Breviaire,
1par ordre du Pape
Clement VII. II fut examin et corrig sous le Pontifical de Paul III.
qui en permit 1'Impression par un Bref particulier de 1'an 1536. Onpourrait meme pretendre qu'il 1'a aprouve, puisqu'il donna la liberte dese servir de ce Breviaire a ceux qui toient obligez de dire leur Office
dans le Breviaire Romain ou dans celui des Eglises particulieres. II est
vray que cette permission est restrainte aux Clercs seculiers, et qu'il enfalloit une particuliere du S l
. Siege pour s'en servir.
Le Cardinal Quignon envoya ce Breviaire a la faculte de Theologiede Paris, pour en obtenir 1'aprobation. On nomma des Docteurs pour1'examiner ;
mais bien loin d'estre aprouve", on dressa des memoires fort
amples qui furent envoyez a Rome, pour prouver qu'il y auroit du
danger de permettre 1'usage de ce Breviaire. On se plaignoit principale-ment de ce que la vie des Saints, dont on fait I'Office etoit si abregee qu'onne pouvoit estre instruit, ny de leurs vertus ny des miracles que Dieu a fait
par leur ministere pour I'edification de 1'Eglise.2
Par le moyen de ce Breviaire on recite tous les Psaumes chaquesemaine, et toute la Bible tous les ans
; mais par ce qu'il est plus court
que les austres, plusieurs personnes quitterent le Breviaire Romain, oucelui de leur Diocese pour se servir de celui du Cardinal Quignon, ainsi
que le Pape Pie V. 1'assure dans la Bulle de 1'an 1568. [The 5 has beenaltered in different ink] plurimi specie Offidj commodioris ablecti adbrevitatem novi Breviarij a frantisco Quignonio tit. S. Cruets in
Terusalem Presbytero Cardinale compositi, confugerunt. [in margin Pii V.
Bulla LXXII. an. 1568 incip. quod a nobis].Par la meme Bulle que ce Pape public, et par laquelle il authorise le
Breviaire Romain corrig6 par ordre du Concile de Trente, il deffend
absolument 1'usage de celui du Cardinal Quignon : Itaque ut divini
hujus operis effectus reipsa consequatur auctoritate prcesentium, tollimus
inprimis et abolemus Breviarium novum afrancisco Cardinali praedictoeditum.
Cette Edition a est faite pour 1'usage particulier de Mr Colbert. II
en avait fait retirer tous les Exemplaires, de sorte qu'il ne s'en est debite
aucun. Afin que le Livre ne fut pas si gros, on n'y avoit pas insere les
Livres de 1'Escriture Sainte. On avoit laisse a la fin du volume un filet
de soye pour mettre en feuille le Livre de Escriture S te. qu'on devoit lire
de 1'Impression de la Bible de Vitre in 8.C'est Mr 1'Abe Galois 1'homme de Lettres de Mr
Colbert, et
M r faure Docteur qui en ont fait 1'arengement Us ont pris les Legendesdu Breviaire de Paris comme les meilleures.
Voicy comment ce Breviaire est descrit au Catalogue de la Bibliothe-
que du Roy Lettre E No. 3118.
1 But see above, p. viii.8 See The second recension oj the Quignon Breviary
r
, ed. by J. Wickham Legg,vol. ii. p. 107 (H.B.S. vol. xlii. 1912).
BIBLIOGRAPHICAL NOTE. xix
Breviarium Romanum ad Cardinalem Quignonij, Breviarium recusum
jussu D. Johan. Baptistae Colberti, unde dictum Colbertinum, Parisiis,
Typis francisci Muguet circa ann. 1679 in 8 mar.
There are no corrections or signs of usage in this copy.
5. B. 3625. This copy has no arms, but reproduces the
statements, almost word for word, in B. 3628, beginning with LeCardinal Quignon. But the three last paragraphs beginningCest Mr. I'Abe Galois are omitted.
6. B. 3627, bound in red morocco, has likewise no arms onthe binding but it contains a bookplate of :
Dionys. Franc. Secousse, Eques, in Paris. Curia Patron, et e* Reg.Human. Litter. Acad.
On an inserted fly-leaf is written :
Notte Bibliographique du celebre M' Baluse, sur ce present
Breviaire, insere'e de sa main dans le semblable Exemplaire qui lui
appartenoit.
Messire Jean Baptiste Colbert ministre et Secretaire d'Etat et
Controlleur general des Finances fit imprimer ce Breviaire pour son
usage particulier, par Francois Muguet Imprimeur ordinaire du Roi en1'annee 1679.
II le disoit tous les jours sans y manquer.On n'y trouvera pas les Legons de la Bible, parce qu'il la commengoit
et en poursuivoit la Lecture avec le Breviaire.
Pendant le cours de 1'annee pour cet effet, il avoit une Bible de Vitre
in 12 sans etre reliee et on mettoit les Cahiers dans les filets de Soyeattaches au commencement du Breviaire, et on les ottoit a mesure qu'ils
etoient lus, pour en remettre d'autres. Ainsi il lisoit la Bible entiere
tous les ans.
Dieu nous fasse aussi Gens de bien, qu'il 1'etoit.
Voyes aussi sur le meme Breviaire, la Dissertation du Pere Helyot,insere'e dans le supplement du Journal des Sgavans in 4 pour le
dernier Juin 1708, Pages 235 et 236.II n'y a jamais eu n'y Frontispice, n'y Preface, n'y Lettxes initiales,
d'imprimes a ce Breviaire.
The Dissertation quoted above is entitled 1 Dissertation duP. Hyppolite Helyot, Religieux Penitent du Tiers Ordre de S.
Francois, Sur le Breviaire du Cardinal Quignonez. The last
paragraph of it is as follows :
M. Colbert Ministre d'Etat, et Controlleur General des Finances,fit imprimer en 1679. un Breviaire pour son usage particulier, qui fut
1 In the 12 edition, printed at Amsterdam in 1708, the reference is vol. xl.
p. 589.
b 2
xx BIBLIOGRAPHICAL NOTE.
dresse sur le modele de celui du Cardinal Quignonez. II n'y a a la
verite que trois Pseaumes a Laudes, a Primes, et a chacune des autres
Heures. Mais pour Matines, chaque jour le nombre des Pseaumes est
different;car il y en a sept le Dimanche, six le Lundi, cinq le Mardi,
quatre1 le Mercredi, trois le Jeudi, sept le Vendredi, et cinq le Samedi,
et il differe en beaucoup d'autres choses de celui de Quignonez. Onn'y trouve pas 1'Ecriture sainte ;
mais elle n'y fut pas inseree, afin que le
Livre ne fut pas si gros. On avoit seulement laisse a la fin un filet de
soye, pour mettre en feuille le Livre de 1'Ecriture qu'on devoit lire de
1'impression de la Bible de Vitre in 8. qui etoit aussi la forme duBreviaire de M. Colbert, dont il y cut tres-peu d'exemplaires, qu'il fit
meme tout retirer, et il n'y eut, et il n'y en cut aucun de debite";ce qui
n'empeche pas qu'il ne s'en trouve dans quelques Bibliotheques, commedans celle du Roi, dans celle de M. 1'Archeveque de Reims, et danscelle de M. 1'Abbe Bignon.
7. M. Delisle gives a description in the Bibliotheque de fEcole
des Chartes- of yet another copy.
On a re"cemment pu voir a la librairie de M. Morgand un exemplairedu breviaire de Colbert, relie aux armes du comte de Stire, et qui se
trouvait dans la premiere partie de la bibliotheque de Beckford, venduea Londres en 1882. Get exemplaire se distingue de ceux qui ont ete
decrits dans notre dernier volume (p. 146), par une particularite assez
notable. En tte, on y trouve un cahier de seize pages, comprenant untitre et une preface.
Le titre est ainsi congu :
" Breviarium|
novum|
ad usum laicorum,concinnatum ac digestum | jussu et impensis illustrissimi viri DD.Joannis Baptistae Colbert, | regni administri; | opera autem et studio
clarorum abbatum DD. Baluze|
et Gallois."
La "preTace latine et franchise
"est imprime'e sur deux colonnes.
He then quotes the first three paragraphs of the preface,which are precisely the same as the beginning of the preface in
Dr. Wickham Legg's copy.3 He also adds,
" Ce titre et cette
preTace ont etc" imprimes apres la mort de Colbert," but doesnot give any reference.
The volume was sold at the H6tel Drouot in 1898 for 640francs.4
8. In the Bibliotheque Ste. Genevieve, Paris. BB. 1475. has
on a printed label on the verso of the binding :
Ex bibliotheca' quam 16000 Voll. constantem huic Abbatiae S.
Genovefae Paris. Testamento legavit Car. Maurit. LE TELLIER Archiep.Remensis. Obiit. anno 1710.
1 There are six on Wednesday.2 Vol. xliv. p. 263.
s See below no. 10.4Chronique des arts et de la curiosity Sept. 1898, p. 271.
BIBLIOGRAPHICAL NOTE. xxi
On the cover are the Archbishop's arms D'azur a trois
lezards d'argent posts en pal, au chef cousu de gueules, chargede trois etoiles d'or} ensigned with a coronet, a double cross, anda hat with four rows of tassels
;the whole being placed on a
mantle. There are no silken threads.
9. The copy in the Bibliotheque de 1'Arsenal, Paris,8 2949 Th., has pictures, initial letters and head pieces takenfrom another Breviary and stuck in at the main divisions, and onsome of the principal feasts. It contains no prefatory matter in
MS. or silken threads.
10. This copy was formerly in the library of the Rev. W. J.
Blew, and is now in the possession of Dr. J. Wickham Legg.The text is preceded by a manuscript preface of eight pageswhich is printed in full below, and a manuscript title pagewith designs in ink laid on with a brush. This is followed bysome pages taken from a Roman Breviary, containing summariesof three Papal Bulls, Quod a nobis of Pius V., Cum in Ecclesia ofClement VIII., and Divinam Psalmodiam of Urban VIII., two
pages of tables of moveable feasts from 1697 to 1730, and partsof two calendars, taken from a two-volume edition. The saints
and other commemorations bear no relation whatever to thosecommemorated in the Proprium Sanctorum of the text.
The blank spaces at the heading of the five main divisions,the Psalterium, the Commune de Tempore, the Proprium de
Tempore, the Proprium Sanctorum and the Commune Sanctorum,and also the principal feasts, and the first initial letters on the
same pages have been filled in with designs in ink in the styleof the period.
MONSIEUR COLBERT qui porta de nos jours les Finances et
1'autoritd du PRINCE plus loin qu'elles n'avoient jamais ete, et qui ne
respiroit que d'en faire autant du bonheur des Sujets, deroba longtemps kses importantes occupations une heure pour dire 1'Office tous les jours,II prit d'abord le Breviaire Remain, et dans la suite le Breviaire de Paris.
Mais comme dans 1'un et dans 1'autre, II y a beaucoup de choses quisont bien plutost faites pour etre chanties au Chceur que pour etre
recitees en particulier, II crut qu'il fera sagement d'en retrancher tout ce
qui n'etoit point a son usage.Pour cet effet II en fit faire un expres pour luy qu'il recita fort
regulierement tous les jours, pendant les huit dernieres annees de sa vie.
Le partage de ce Breviaire est bien plus regulier que le partage desBreviaires ordinaires, Remains, ou Diocesains, Monastiques ou
Religieux.
1Guignard, op. cit. vol. i. p. 312.
xxii BIBLIOGRAPHICAL NOTE.
II est en cinq Parties.
La premiere contient le Psautier en entier.
La Seconde le Commun du Temps.La Troisieme le Propre du Temps.La Quatrieme le Propre des Saints.
La Cinquieme le Commun des Saints.
II y a un Six*! qui n'est pas distinguee par un Titre, comme on verra
cy apres dans son lieu.
Ce partage est fonde sur ce qui fait le principal fonds du Breviaire,
et sur ce qui fait le sujet de ses Offices. C'est le Psautier, et c'est aussi
ce que contient la premiere partie.
Le litre est Psalterium divisum per hebdomadam. Pour les autres
quatre parties comme les Festes de 1'Annee, et les festes des Saints, font le
sujet de 1'Office, et qu'il y a quelque chose de commun, et quelque chose
de particulier, tant aux festes de 1'Annee qu'aux festes des Saints, II faut
deux parties pour ce qu'il y a de commun et de propre aux festes de
1'Annee, et deux parties pour ce qu'il y a de Commun et de Propre aux
festes des Saints.
Ainsi ce qui fait la premiere Partie de ces quatre et la seconde duBreviaire est ce qu'il y a de Commun aux festes de l'Anne.
Son titre est Commune de tempore^ Mais parce qu'a le bien prendrece qu'il y a de Commun aux festes de 1'Ann^e est de quatre especes, le
Breviaire en fait icy quatre titres;
le Premier est Commune per annumr
qui n'est d'aucun autre Breviaire, Le 2* Commune tempore adventus. Le
3* Commune tempore quadragesimoe, et Le 4*: Commune tempore Paschali.
Le Commune per Annum est ce qui se dit toutes les fois que 1'Office
n'est point rempli par une feste de saint, ou par d'autres Offices
Privilegies, tels que sont 1'Avent, le Careme, et le Temps Pascal jusqu'aulendemain de la Trinite.
On appelle Commune tempore Adventus ce qu'on repete tous les joursde 1'Avent, c'est a dire 1'Invitatoire, les Hymnes, et les versets des
Petites Heures, au Benedictus et au Magnificat.Mais chaque Dimanche a ses Antiennes, son Homelie, son Oraison
particuliere, et c'est la ce qu'on appelle Propre.II faut raisonner de meme du Propre et du Commun de Careme et de
celui du Temps Pascal.
La 3e. Partie est Proprium de tempore, Ce qu'il y a de particulier dans
cette 3*: Partie est.
i. Que les deux Dimanches qui sont entre le dernier de 1'Avent, et
le ier
apres 1'Epiphanie y sont appellez Dominica ia et 2a post Adventum,
dont le ier est intitule dans le Breviaire Remain Dominica intra octavam
Nativitatis, et le Second Dominica inter Circumcisionem et Epiphaniam.2. Que 1'Office que Ton fait des quatre Dimanches d'apres
1'Epiphanie, et la Septuagesime ou entre le penultieme et le dernier
d'apres la Pentecoste y sont mis sous le titre de ia, 2?, 3
a, 4*. Dominica
Vagantium, C'est a dire qui vaguent et ne sont point fixes, etant
certaines annees apres les Dimanches d'apres 1'Epiphanie, et en d'autres
annees auparavant.La 4
e. Partie est Proprium Sanctorum, qui commence par un nouveau
BIBLIOGRAPHICAL NOTE. xxiii
chiffre courant, Ce chiffre (pour le dire icy par occasion) marque ce
semble, qu'on avoit eu dessein de faire relier ce Breviaire en deux
volumes, dont le premf auroit compris le Psalterium divisum per heb-
domadam avec le Commun et le Propre de Tempore, et le Second le
Propre et le Commun des Saints avec la Six": Partie qui n'a pas de
litre, comme on 1'a deja dit. Mais avant de passer outre, II faut ce
semble dire ici pourquoy on a commence dans ce Breviaire les Offices
du Temps par Commune de Tempore, et 1'Office des Saints par PropriumSanctorum, et c'est sans doute parce qu'on n'a recours au Commun de
Saints, qu'au defaut du Propre des Saints, et que le Propre du tempsn'empeche pas qu'on ne dise ce qu'il y a de Commun du Temps.
Comme 1'Avent se trouve plus ou moins recule suivant les anneesdans le mois de Novembre, cette Partie commence par le 26. de ce
meme mois, ou Ton fait a Paris la feste de S'.e Geneviesve des Ardens.
Mais ce qu'il y a d'inutile dans ce Breviaire est d'avoir imprime deuxfois a la teste de ce Proprium Sanctorum et a la fin, ce qu'il y a d'Offices
de Saints depuis le 26. Novembre jusqu'a la feste de S. Andre, on le
met a la verite deux fois dans les Breviaires ordinaires qu'on imprime en
plusieurs Volumes pour ne pas timber dans 1'inconvenient ou 1'on
seroit, Si on ne les avoit pas tous dans le meme lieu au commencementde 1'Avent.
La Cinquieme Partie est Commune Sancfontm dont les pages sont
cottees en Chiffre Remain jusqu'a la fin.
Les Titres particuliers de cette Partie sont comme dans les autres
Breviaires Commune Apostolorum, Commune Apostolorum TemporePasekali) Commune unius Martyris, Commune plurium Martyrum,
1
Commune Confessoris non Pontificis, Commune Virginum, CommuneMulierum sanctarum.
II manque ce semble un Six6 titre pour comprendre les Offices qu'ona mis a la fin de ce Breviaire, et qu'on ne scaurait reduire a pas un des
titres precendens, Ces offices sont la Dedicasse de 1'Eglise, 1'Office de la
Vierge, 1'Office des Morts, et les Psaumes de la Penitence.
Voila done, Mais fort exactement 1'ordre et le partage de ce Breviaire,Voici presentement ce qu'il y a de particulier, et de different des autres
divers Breviaires.
i. Qu'on y dit le Psautier entier, toutes les Semames, Mais qu'on
n'y dit aussi que les 150. Pseaumes, au lieu que dans le Breviaire
Remain on en dit 222. parceque Ton en repette plusieurs tous les jours.2. Ce qu'on vient de dire fait que dans chaque Heure, on change
tous les jours de Pseaumes, et que le nombre n'en est presque jamais egal.II en est plus on moins grand, selon qu'ils sont plus on moins longs,
C'est ce qui fait aussi que Matines n'y sont point divisees par Nocturnes,et que les Pseaumes y sont sous cette distinction, comme dans les autres
Heures, et seulement par raport a ce qu'ils sont plus ou moins longs ou
par proportion a ce qu'il en faut pour etre tous recites dans la Semaine,En un mot ils ont ete distribue a la Pendule, pour faire qu'on ne soit
pas plus longtemps a reciter de Pseaumes un jour que 1'autre.
1 Com/mine Confessoris Pontificis is omitted in this enumeration.
xxiv BIBLIOGRAPHICAL NOTE.
3. Les Cantiques de 1'ancien Testament y sont avec les Pseaumes,comme dans le Breviaire Remain. Mais les Cantiques du nouveau
Testament, C'est a dire le Magnificat et le Nunc dimittis, n'y sont point,
peut etre parce que Ton n'y a mis le Pseautier que pour le reciter le
reciter aux simples jours de la Semaine, et qu'on a reserve" les deux
Cantiques du Nouveau Testament pour les jours de Festes,1 1'un pour
les Vespres et Fautre pour les Complies. En effet le Magnificat et
dans les Vespres du Dimanche au Commune per annum, A la premiereColonne de la page 125. Et le Nunc Dimittis a la derniere Colonnede la page 126. ou Ton renvoye dans les Vespres, et dans les Compliesdes autres festes.
4. Dans ce Breviaire, il n'y a qu'une Antienne a chaque Heure, aulieu que dans les autres Breviaires, il y en a une a chaque Psaume, a
Matines, a Laudes et a Vespres.
5. Parceque 1'Auteur de ce Breviaire vouloit en le disant lire
1'Ecriture entiere dans le cours de 1'Annee, II en lisoit a Matines au lieu
de Le9ons ce qu'il en avoit a lire, par raport a son dissein, et II
renvoyoit a Primes les Legons qui sont de 1'Homelie de 1'Evangile duDimanche et qu'on dit dans les Breviaires ordinaires, au
3*: Nocturne,Mais avec cette difference que dans les Breviaires ordinaires, il y a
toujours trois Legons de 1'Homelie au 3* Nocturne et que dans celuyci, il n'y en a qu'une a Prime qui les comprend quelque fois toutes
trois, et quelque fois en retranche une partie.
6. Apres cette Legon il n'y a jamais de Repons dans ce Breviaire.
7. Les jours de Festes de Saints, il n'y a non plus qu'une Legon a
Prime, qui n'est point de 1'Homelie sur 1'Evangile, Mais une histoire dela vie du Saint, qu'on lit en trois Legons Au Second Nocturne deMatines dans les Breviaires ordinaires, Ce n'est pourtant pas la la seule
difference, Cette Legon n'y est pas apres la derniere Oraison de Prime,comme le Dimanche, Mais apres la premiere, a 1'endroit ou dans le
Romain, on lit le Martyrologe, Ces Legons ne sont pas toujours les
memes quelles sont dans le Romain, elles sont prises d'ailleurs.
8. Pour les festes de Saints, II n'y a point de Psaumes particuliers,2
On dit ceux de la Ferie.
9. On ne dit pas tousjours a Complies ce qu'on appelle Preces, ou dumoins on les y dit rarement entieres.
10. II n'y a point de petit Chapitre3 aux petites Heures.
11. Les Hymnes du temps y sont les memes que ceux du Roman,Mais ceux des Saints y sonf differens quelque fois, et sont prisesd'ailleurs.
1 2. L'Office des Morts est le seul4 ou il y ait trois Nocturnes, trois
Legons apres chaque Nocturne, un Repons apres chaque Legon, et le
1 The Vespers and Compline Canticles are to be recited daily, and an Antiphonain Fern's is provided. See pp. 22 and 23.
2 There are proper psalms for the Assumption and for All Saints.3 There are Little Chapters for Christmas Day, Pentecost, the Assumption, and
All Saints.4 There are three Nocturns on the same days as in the last note, as well as on the
last three days before Easter, and on All Souls.
BIBLIOGRAPHICAL NOTE. xxv
tout aussi bien que les Pseaumes est de la meme maniere qu'au Remain,et une Antienne apres chaque Pseaume.
13. L'Office de la Sainte VIERGE a les memes differences que celuydes Saints, C'est a dire qu'on recite les Pseaumes de la Ferie et les
Hymnes nouveaux.
11. The copy in the Bibliotheque de 1'Universite de France is
also without any notes or silken threads.
12. I am indebted to Dr. Wickham Legg for a notice ofa copyin the Biblioteca Angelica, Rome. It has no prefatory matter,but begins immediately at the Psalterium dispositumperhebdoma-dam. There are no silken threads.
13. There is a copy in the Municipal Library at Rheims,and I am enabled to give a description of it through the kindness of M. Henri Jadart, Conservateur.
C'est en 1887, sur initiative de M. Leopold Delisle que ce pre"cieuxvolume nous a etc acquis par voie d'echange avec la BibliothequeNationale. On lit sur cet exemplaire au i er feuillet de garde : Brevi-
arium Colbertinum hoc est singulariter dispositum ad usum III1. V. Joan.Bapt. Colbert^ regni administri^ en ecriture tres fine dans une paraphe.
La reliure est tres simple en cuir brun jaune, nervures au dos, filets
a froid sur les plats, pas de titre en or au dos, ni ecussons sur les plats.
C'est ce que nous appelons une reliure janseniste. Je ne vois aucun filet
de soie avant la i ire feuille pour y inserer des cahiers de la Bible.
Le Breviaire commence page t, sans aucune preface ou notice
preliminaire.
On collating several of the copies mentioned above in
England and France, it became apparent that they divergedfrom one another in certain particulars ;
these divergencies were
only noted in certain sheets, five in number, as follows :
1. Sheet D, pp. 25-32, of the first pagination, i.e. page 5 of
this present edition Feria II. Ad Sextant. FollowingPs. 34 ludica Domine, Psalm 35, Dixit injustus is foundin copies 3, 4, 5, 8 and 10, but is omitted in copies I, 2,
6 and 9.
2. The end of Sheet Q and the beginning of Sheet R,
pp. 128-129 of the first pagination, ?>., pp. 24 and 25of this present edition : Copies 4 and 10 contain
the following differences (excluding punctuation and
accents) from the text printed below. The text belowis that followed by I, 2, 3, 5, 6, 8 and 9: while in 4and 10 there are lines beginning &. Rectasfacite ... and
ending . . . tempore adventus printed twice;once at the
very end of sheet Q, and once at the beginning of
sheet R, though the catch-word at the end of sheet Q
xxvi BIBLIOGRAPHICAL NOTE.
is AD for AD PRIMAM. To make up the space left
vacant by omitting the reduplication of 4 and 10, the
anthem at Mattins : Veniet ecce Rex excelsus cum potestate
magna ad salvandas gentes, alleluia, which appears in
these two copies only, has been changed in the followingtext into Non auferetur ; while a longer, Adhuc unumis substituted at Lauds for Non auferetur ; 4 and 10, it
may be noted, having Non auferetur at Lauds.
3. Sign. T. iijand T. iv, pp. 149-152 of the first pagina
tion, i.e. pp. 41-44 of this edition. Copies 4 and 10
contain a very different arrangement of the Office for
the First Sunday after Advent from that followed in
the text below. This is due to the fact that sheet T at
first ended with the Anthem and Versicle for Terce,with the catchword AD for AD SEXTAM. But sheet Vby some omission began at DOMINICA II. POSTADVENTUM. In order, therefore, to get in the anthems,etc., for Sext, None, and Second Vespers, the sheet
had to be re-arranged. This rearrangement mainlyconsisted in omitting four commemorations at First
Vespers. The uncorrected text is printed as an
Appendix. The corrected text is followed by copies I,
2, 3> 5,6,8,9, 11-13.
4. Sheet Aaa, pages 369-372 of the second pagination,i.e. pp. 514-517 of this edition. The last sheet of the
Proprium sanctorum contains a large number of small
differences, chiefly in punctuation and abbreviations.
The collect for St. Genevieve on page 514, following
copy number I, stops in the clausula at in unitate, etc.
But copies 2-6 and 8-10 only go as far as Dominumnostrum^ etc.
5. Sheet g, pages xlix-lij of the third pagination, i.e. y
pp. 550-553 of this edition. The last sheet of the
Litany in copy number 10 contains a large nnmber of
printer's errors, and on page 5 51, column i,line 15 fromthe bottom, after the petition ut compunctionem cordis
y
the words fontemque lacrymarum nobis are omitted.
These errors are corrected in copies 2-6, 8, 11-13;but copy number I appears to be very slightly different
from the others, in that 69 does not appear after
Psalmus. See page 552.
Copy No. 7 has not been seen at all, and copies 11-13 havebeen only partially collated.
BIBLIOGRAPHICAL NOTE. xxvii
The text of this edition follows that of copy no. I of thosementioned above. In order to reduce space, it was consideredadvisable not to print in full the Psalter, or such Lessons as are
taken from Holy Scripture. With this exception the text hasbeen printed without any alteration. Inconsistencies in spelling,such as eundem and eumdem, ccelum and c&lum have not beenmade uniform. Misprints in the original are here reproduced,followed by an obelus
;and additions made by the editor are
enclosed in angular brackets <( )>.These latter chiefly consist of
references to the pages of this edition, which follow the numbers
referring to the pages of the original. The large initial letters at
the head of the main divisions of the Breviary, and on some of
the greater feasts, which are not printed in the original edition are,
however, inserted in large square brackets.
Though none of the copies contain a calendar, it was thoughtthat it would be of some use to compile one for this edition in
order that the character of the commemorations might be more
easily seen. Feasts of the rank of Annuale, Solemne mains andSolemne minus have been printed in capitals, and Duplicia majorain italics. This compiled calendar follows immediately after this
page.
CALENDAR.
KL.1 A2 b
3 c
4 d
iii Non.
ii Non.
Non.
IANUARIUS HABET DIES XXXI.
Kal. Ian. CIRCUMCISIO DOMINI ET OCTAVA NATIVITATIS EIUS. Solenme minus.
iiii Non. Octava S. Stephani. Semiduplex. Comm. Octavarum.
S. Genovefa Virginis. Duplex mains. Comm. Octavarum.
Octava SS. Innocentium. Semiduplex. Comm. S. Genovefae, et S.
Rigoberti.
Vigilia Epiphaniae. Simplex. Comm. S. Genovefae, et S. Simeonis
Stylitae.
EPIPHANIA DOMINI. Solemne maius.
De Octava Epiphaniae. Comm. S. Genovefae.
De Octava. Comm. S. Genovefse, et S. Luciani Martyris.
De Octava. Comm. S. Genovefae.
De Octava. Comm. Octavae S. Genovefae, et S. Pauli Eremitse.
De Octava. Comm. S. Boniti Episcopi.
De Octava. Comm. S. Marcelli Papae et Martyris, et S. Fursei Abbatis.
Octava Epiphania. Duplex maius.
xix Kal. Feb. S. Hilarii Episcopi, Conf. et Eccl. Doctoris. Duplex minus.
S. Mauri Abbatis. Semiduplex.
S. Guillelmi Episcopi. Semiduplex.
S. Antonii Abbatis. Semiduplex.
Cathedra S. Petri Romae. Semiduplex. Comm. S. Sulpitii Episcopi.
S. Launomari Abbatis. Simplex.
SS. Fabiani Papae et Sebastiani, Martyrum. Duplex minus.
S. Agnetis Virginis et Martyris. Semiduplex.
S. Vincentii Martyris. Duplex minus.
S. Emerentianae Virginis et Martyris. Simplex. Comm. S. Felicis
Confessoris.
SS. Babylse et Sociorum Martyrum. Simplex.
Conversio S. Pauli. Duplex maius.
S. Polycarpi Episcopi et Martyris. Semiduplex.
S. loannis Chrysostomi Episcopi et Ecclesiaa Doctoris. Semiduplex.
S. luliani Episcopi. Semiduplex. Comm. S. Agnetis secundo.
S. Francisci Salesii Episcopi. Simplex.
S. Baltildis Reginae. Simplex. Comm. S. Paulae Viduce.
S. Praejecti Episcopi et Martyris. Simplex.
6
CALENDAR.
KL. FEBRUARIUS HABET DIES XXVIII.
1 d Kal. Feb. S. Ignatii Episcopi et Martyris. Semiduplex.
2 e iiii Non. PURIFICATIO BEAT^: MARINE. Solenme mains.
3 f iii Non. S. Blasii Episcopi et Martyris. Simplex.
4 g ii Non.
5 A Non. S. Agathoe Virginis et Martyris. Semiduplex.
6 b viii Id. S. Vedasti Episcopi. Simplex. Comm. S. Amandi Episcopi.
7 c vii Id.
8 d vi Id.
9 e v Id. S. Apollonise Virginis et Martyris. Simplex.
10 f iiii Id. S. Scholastics Virginis. Simplex. Comm. S. Guillelmi Confessoris.
1 1 g iii Id. S. Severini Abbatis. Semiduplex.
12 A ii Id.
13 b Id.
14 c xvi Kal. Mar.
15 d xv Kal.
16 e xiiii Kal.
17 f xiii Kal.
1 8 g xii Kal. S. Simeonis Episcopi et Martyris. Simplex.
19 A xi Kal.
20 b x Kal.
21 c ix Kal.
22 d viii Kal. Cathedra S. Petri Antiochise. Semiduplex.
23 e vii Kal. Vigilia S. Matthise Apostoli. Simplex.
24 f vi Kal. S. Matthia Apostoli. Duplex maius.
25 g v Kal.
26 A iiii Kal.
27 b iii Kal. S. Honorinse Virginis et Martyris. Simplex.
28 c ii Kal.
CALENDAR.
KL.
CALENDAR.
IV Li. APRILIS HABET DIES XXX.
CALENDAR.
KL.
CALENDAR.
KL. IUNIUS HABET DIES XXX.
I e Kal. lun. SS. Martyrum Pothini Episcopi, Blandinse Virginis et Sociorum.
Semiduplex.
SS. Marcellini, Petri et Erasmi Martyrum. -Simplex.
S. Clotildis Reginae. Semiduplex.
iiii Non.
iii Non.
ii Non.
Non.
viii Id.
vii Id.
vi Id.
v Id.
iiii Id.
iii Id.
ii Id.
Id.
S. Norberti Episcopi. Simplex.
S. Medardi Episcopi. Simplex. Comm. S. Gildardi Episcopi.
Simplex.
S. Landerici Episcopi. Semiduplex.
S. Barnabse Apostoli. Duplex minus.
SS. Basilidis, Cyrini, Naboris et Nazarii Martyrum.
SS. Rufini et Valerii Martyrum. Simplex.
xviii Kal. lul. S. Basilii Magni, Episcopi et Ecclesiae Doctoris. Semiduplex.
xvii Kal. SS. Viti, Modest i et Crescentiae Martyrum. Simplex.
xvi Kal. SS. Ferreoli et Ferrutionis Martyrum. Simplex. Comm. SS. Cyrici et
lulittae Martyrum.
xv Kal. S. Aviti Abbatis. Simplex.
xiiii Kal. SS. Marci et Marcelliani Martyrum. Simplex. Comm. S. Marinas
Virginis.
xiii Kal. SS. Gervasii et Protasii Martyrum. Semiduplex.
xii Kal. S. Romualdi Abbatis. Simplex.
xi Kal. S. Leufredi Abbatis. Simplex.
x Kal. S. Paulini Episcopi. Simplex.
ix Kal. Vigilia Nativitatis S. loannis Baptistae. Simplex.
viii Kal. NATIVITAS S. IOANNIS BAPTISTS. Solemne minus. Comm. SS. Agoardi,
Agilberti et Sociorum Martt.
vii Kal. De Octava.
vi Kal. De Octava. Comm. SS. loannis et Pauli Martyrum.
v Kal. De Octava.
iiii Kal. SS. Irensei Episcopi et Sociorum Martyrum. Semiduplex. Comm. Octavae.
iii Kal. SS. APOSTOLORUM PETRI ET PAULI. Solemne minus. Comm. Octava?.
ii Kal. Comm. S. Pauli Apostoli. Duplex minus. Comm. Octavae.
COLBERT.
CALENDAR.
KL.
CALENDAR.
KL.1 C
2 d
3 e
4 f
5 g
6 A
7 b
8 c
9 d
10 e
11 f
1 12 g213 A
AUGUSTUS HABET DIES XXXI.
Kal. Comm. SS. Machabseorum et
iiii Non.
iii Non.
ii Non.
Non.
viii Id.
vii Id.
vi Id.
v Id.
iiii Id.
iii Id.
ii Id.
Id.
Duplex minus.
14 b xix Kal.
Aug. S. Petri ad Vincula. Duplex maius.
S. Exuperii Episcopi Bajocensis.
S. Stephani Papae et Martyris. Simplex.
Inventio Corporis S. Stephani Protomartyris.
S. Dominici Confessoris. Semiduplex.
S. lonii Martyris. Simplex.
Transfiguratio Domini. Duplex maius. Comm. SS. Xysti et Sociorum.
S. lustini Martyris. Semiduplex.
Vigilia S. Laurentii Martyris. Simplex. Comm. S. Romani Martyris.
S. Laurentii Martyris. Duplex maius.
Susceptio S. Corona Domini. Duplex maius. Comm. S. Susannas Virg.et Mart.
S. Clarse Virginis. Simplex*
SS. Hippolyti et Sociorum Martyrum. Semiduplex. Comm. S. Cassiani
Mart., et S. Radegundis Reginae.
Sep. Vigilia Assumptionis B. Mariae. Simplex. Comm. S. Eusebii
Confessoris.
ASSUMPTIO S. MARI/E VIRGINIS. ANNUALE.De Octava Assumptionis. Semiduplex. Comm. S. Rochi Confessoris.
De Octava. Semiduplex.
Comm. Victorige Philippi Pulchri. Duplex minus. Cetera de Octava.
De Octava. Semiduplex. Comm. S. Agapeti Martyris.
S. Bernardi Abbatis. Duplex minus. Comm. Octavae.
De Octava. Semiduplex.
Octava Assumptionis. Duplex maius. Comm. S. Symphoriani Martyris.
Vigilia S. Bartholomaei Apostoli. Simplex. Comm. SS. Timothei et
Apollinaris Martyrum.
S. Bartholomai Apostoli. Duplex maius. Comm. S. Audoeni Episcopi.
S. Ludovici Regis Francis. Duplex maius.
SS. Georgii, Aurelii, Felicis, Nataliae, et Liliosae Martyrum. Simplex.
S. Augustini Episcopi et Ecclesiae Doctoris. Duplex minus. Comm.S. luliani Martyris.
Decollatio S. loannis Baptists. Duplex maius. Comm. S. Mederici
Abbatis.
S. Fiacrii Confessoris. Semiduplex. Comm. SS. Felicis et Adaucti
Martyrum.
C Dominica proxima post Festum S. Petri ad Vincula, fit Officium Susceptionis S. Crucis
cum Comm. Dominicae occurrentis.
15
CALENDAR.
Kal. Sep. S. Lupi Episcopi Senonensis. Semiduplex. Comm. S. /Egidii
Abbatis.
iiii Non. S. Lazari, a Christo suscitati. Duplex minus. Comm. S. Antonini
Apamiensis Martyris.
iii Non.
ii Non. S. Marcelli Martyris. Simplex.
Non.
viii Id. S. Evurtii Episcopi. Simplex.
vii Id. S. Clodoaldi Confessoris. Semiduplex.
vi Id. NATIVITAS S. MARI^ VIRGIN is. Solemne maius.
v Id. De Octava. Seniiduplex. Comm. S. Audomari Episcopi.
iiii Id. De Octava. Semiduplex. Comm. S. Nicolai Tolentinatis, Confessoris.
iii Id. De Octava. Semiduplex.
ii Id. De Octava. Semiduplex.
Id. De Octava. Semiduplex.
xviii Kal. Oct. Exaltatio Sanctaz Crutis. Duplex maius. Comm. Octavae.
xvii Kal. Octava Nativitatis Beatae Mariae. Duphx minus. Comm. S. Nicomedis
Martyris.
xvi Kal. S. Cornelii et Cypriani Martyrum. Semiduplex. Comm. SS. Euphemiae,Lucias et Geminiani, Martyrum.
17 A
CALENDAR.
KL.
xxxviii CALENDAR.
K. L. NOVEMBER HABET DIES XXX.
1 d Kal. Nov. FESTUM OMNIUM SANCTORUM. Solemne mains.
2 e iiii Non. Coinm. Omnium Fideliutn Defunctorum. Duplex mains.
3 f iii Non. S. Marcdli Episcopi Parisiensis. Duplex mains. Comm. Octavae
Omnium Sanctorum, et S. Eustachii et Soc. Manyrum.
4 g ii Non. S. Caroli Borromaei Episcopi. Semiduplex. Comm. Octavae, et S. Clari
Martyris.
5 A Non. De Octava. Semiduplex.
6 b viii Id. De Octava. Semiduplex. Comm. S. Leonardi Confessoris.
7 c vii Id. De Octava. Semiduplex.
8 d vi Id. Octava Omnium Sanctorum. Duplex minus. Comm. Quatuor Coronatorum
Martyrum.
9 e v Id. S. Maturini Confessoris. Semiduplex. Comm. S. Theodori Martyris.
10 f iiii Id. S. Martini Papae et Martyris. Simplex.
1 1 g iii Id. S. Martini Episcopi. Duplex maius.
12 A ii Id. De Octava. Simplex. Comm. S. Mennae Martyris.
13 b Id. S. Gendulfi Episcopi. Semiduplex. Comm. Octavae, et S. Brictii
Episcopi.
14 c xviii Kal. Dec. De Octava. Simplex.
15 d xvii Kal. De Octava. Simplex. Comm. S. Eugenii Martyris, et S. Maclovii
Episcopi.
16 e xvi Kal. De Octava. Simplex.
17 f xv Kal. S. Aniani Episcopi. Semiduplex. Comm. Octavae.
1 8 g xiiii Kal. Octava S. Martini. Semiduplex.
19 A xiii Kal. S. Elizabeth Viduae. Simplex.
20 b xii Kal.
21 c xi Kal. Praesentatio B. Marias Virginis. Duplex minus. Comm. S. Columbani
Abbatis.
22 d x Kal. S. Caeciliae Virginis et Martyris. Semiduplex.
23 e ix Kal. S. dementis Papse et Martyris. Semiduplex. Comm. S. Felicitatis
Martyris.
24 f viii Kal. S. Severini Confessoris. Semiduplex. Comm. S. Chrysogoni Martyris.
25 g vii Kal. S. Catharinae Virginis et Martyris. Duplex minus.
26 A vi Kal. ]S. Genovefse de Miraculo Ardentium. Semidnplex. Comm. S. Marcelli
Episcopi, et S. Lini Papae et Martyris. I
27 b v Kal. SS. Vitalis et Agricolae Martyrum. Simplex.
28 c iiii Kal. 2Comm. S. Saturnini Martyris.
29 d iii Kal. Vigilia S. Andreae Apostoli et Martyris. Simplex. Comm. S. Saturnini
Martyris.
30 e ii Kal. S. Andrea Apostoli et Martyris. Duplex maius.
1 On p. 199 Nov. 26 has a simple commemoration for S. Genevieve at Second Vespers ; but on pp. 514-516
(vol. ii) Nov. 26 contains the Office for the whole day, with commemorations as above, and also of SS. Vitalis and
Agricola at Second Vespers.
2 On p. 200 S. Saturninus is commemorated on the 28th. and there is no mention of any Vigil of St. Andrew
on the 29th ; but on p. 517 he is commemorated on the 29th, beins the Vigil of St. Andrew.
CALENDAR.
R.L. DECEMBER HABET DIES XXXI.
1 f Kal. Dec. S. Eligii Episcopi. Semiduplex,
2 g iiii Non. Comm. S. Bibianae Virginis et Martyris.
3 A iii Non. Comm. S. Francisci Xaverii.
4 b ii Non. Festum SS. Reliquiarum. Duplex minus. Comm. S. Barbarre.
5 c Non.
6 d viii Id. S. Nicolai Episcopi. Duplex minus.
7 e vii Id. Comm. S. Faroe Virginis.
8 f vi Id. CONCEPTIO B. MARINE VIRGINIS. Solemne minus.
9 g v Id.
10 A iiii Id. Comm. S. Fusciani et Victorici Martyrum.
11 b iii Id. Comm. S. Damasi Papae et Confessoris.
12 c ii Id. Comm. S. ludoci Confessoris.
13 d Id. S. Luciae Virginis et Martyris. Semiduplex,
14 e xix Kal. Ian. Comm. S. Nicasii et Sociorum Martyrum.
15 f xviii Kal. Comm. S. Maximini Abbatis.
16 g xvii Kal.
17 A xvi Kal.
1 8 b xv Kal.
19 c xiiii Kal.
20 d xiii Kal.
21 e xii Kal. S. Thomae Apotosli. Duplex mains.
22 f xi Kal.
23 g x Kal. Comm. S. Columbse Virginis et Martyris.
24 A ix Kal. Vigilia Nativitatis Domini. Semiduplex.
25 b viii Kal. NATIVITAS DOMINI. ANNUALE.26 c vii Kal. S. STEPHANI PROTOMAKTYRIS. Solemne minus. Comm. Nativitatis Dni.
27 d vi Kal. S. loannis Apostoli et Evangelists. Duplex mains. Comm. Octavarum.
28 e v Kal. SS. Innocentium. Duplex minus. Comm. Octavarum.
29 f iiii Kal. S. Thomae Cantuariensis Episcopi et Martyris. Semiduplex. Comm.Octavarum.
30 g iii Kal.
31 A ii Kal. S. Silvestri Papse. Semiduplex.
TABLE Or THE PSALTER.
TABULA DISTRIBUTIONS
Dominica. Feria II. Feria III
TABLE OF THE PSALTER. xli
PSALTERII COLBERTINAE.
Feria IV.
BREVIARIUM COLBERTINUM.
[BREVIARIUM COLBERTINUM]
PSALTERIUM DISPOSITUM PERHEBDOMADAM.
DOMINICA AD MATUTI-NUM.
Psalmus I.
Eatus vir qui non abiit . . .
et iter impiorum peribit.Gloria Patri, et Filio, et
Spiritui sancto,Sicut erat in principio, et mine,
et semper, et in saecula saecu-
lorum. Amen.
Sic Gloria Patri etc. dicitur in
fine omnium Psalmorum et
Canticorum, nisi aliter notetnr.
Psalrnus 9.
/^Onfitebor tibi Domine^-" homo super terram.
QD
D
Psalums 2.
Uare fremuerunt Gentes .
qui confidunt in eo.
Psalmus 3.
Omine, quid multiplicati .
benedictio tua.
Psalmus 6.
Omine, ne in furore tuo .
erubescant valde velociter
Psalmus 7.
DOmine Deus meus ... psal-lam nomini Domini altis-
simi.
Psalmus 8.
DOmine Dominus noster ...
nomen tuum in universa
terra !
COLBERT.
AD LAUDES.
Psalmus 92.
T^\Ominus regnavit, decorem...*-^ in longitudinem dierum.
Psalmus 99.
JUbilateDeo omnis terra..,
generationem veritas ejus.
Canticum trium puerorum.
DanteUs 3.
OEnediciteomnia opera Domi-*-' ni Domino : laudate et su-
perexaltate eum in saecula.
Benedicite angeli Domini Domino : benedicite caeli Domino.
Benedicite aquae omnes quae
super caelossunt Domino : benedicite omnes virtutes DominiDomino.
Benedicite sol et luna Domino:benedicite Stellas caeli Domino.
Benedicite omnis imber et ros
Domino : benedicite omnes
spiritus Dei Domino.Benedicite ignis et aestus Do
mino : benedicite frigus et aestus
Domino.Benedicite rores et pruina Do-
B
DOMINICA AD PRIMAM.
mino : benedicite gelu et frigusDomino.
Benedicite glacies et nives Domino : benedicite noctes et dies
Domino.Benedicite lux et tenebrae
Domino : benedicite fulgura et
nubes Domino.Benedicat terra Dominum :
laudet et superexaltet eum in
saecula.
Benedicite montes et colles
Domino : benedicite universa
germinantia in terra Domino.Benedicite fontes Domino :
benedicite maria et flumina
Domino.Benedicite cete et omnia quae
moventur in aquis Domino :
benedicite omnes volucres caeli
Domino.Benedicite omnes bestise et
pecora Domino : benedicite filii
hominum Domino.Benedicat Israel Dominum :
laudet et superexaltet eum in
saecula.
Benedicite sacerdotes DominiDomino : benedicite servi Domini Domino.
Benedicite spiritus et animae
justorum Domino : benedicite
sancti et humiles corde Domino.Benedicite Anania, Azaria,
Misael, Domino : laudate et
superexaltate eum in saecula.
Benedicamus Patrem et Fili-
um cum sancto Spiritu : laude-
mus et superexaltemus eum in
saecula.
Benedictus es Domine in
firmamento caeli : et laudabilis, et
gloriosus, et superexaltatus in
saecula.
Hie non dicitur Gloria Patri.
D
B
AD PRIMAM.Psalmus 53.
Eus in nomine tuo ... des-
pexit oculus meus.
Psalmus 1 1 8.
Eati immaculati ... non ob-liviscar sermones tuos.
"D Etribue servo tuo ... cum*^- dilatasti cor meum.
Symbolum S. Athanasii.
QUicunquevult salvus esse,
ante omnia opus est ut
teneat catholicam fidem:
Quam nisi quisque integraminviolatamque servaverit, absquedubio in aeternum peribit.
Fides autem catholica haec
est, ut unum Deum in Trinitate,et Trinitatem in unitate venere-
mur;
Neque confundentes personas,
neque substantiam separantes.Alia est enim persona Patris,
alia Filii, alia Spiritus sancti.
Sed Patris et Filii et Spiritussancti una est divinitas, aequalis
gloria, coaeterna majestas.
Qualis Pater, talis Filius, talis
Spiritus sanctus.
Increatus Pater, increatus
Filius, increatus Spiritus sanctus.
Immensus Pater, immensusFilius, immensus Spiritussanctus.
^Eternus Pater, aeternus Filius,
aeternus Spiritus sanctus.
Et tamen non tres aeterni, sed
unus aeternus :
Sicut non tres increati, nee tres
immensi;sed unus increatus, et
unus immensus.Similiter omnipotens Pater,
omnipotens Filius, omnipotensSpiritus sanctus :
DOMINJCA AD TERTIAM.
Et tamen non tres omni-
potentes ;sed unus omnipotens.
Ita Deus Pater, Deus Filius,
Deus Spiritus sanctus :
Et tamen non tres Dii;scd
unus est Deus.Ita Dominus Pater, Dominus
Filius, Dominus Spiritus sanctus:
Et tamen non tres Domini;
sed unus est Dominus.
Quia sicut singillatim unam-
quamque personam Deum ac
Dominum confiteri Christiana
veritate compel limur ;ita tres
Deos aut Dominos dicere
Catholica religione prohibemur.Pater a nullo est factus, nee
creatus, nee genitus.Filius a Patre solo est, non
factus, nee creatus;sed genitus.
Spiritus sanctus a Patre et
Filio, non factus, nee creatus,
nee genitus ;sed procedens.
Unus ergo Pater;non tres
Patres : unus Filius;non tres
Filii : unus Spiritus sanctus;
non tres Spiritus sancti.
Et in hac Trinitate nihil priusaut posterius, nihil majus aut
minus;sed totae tres personae
coaeternae sibi sunt et coae-
quales.Ita ut per omnia, sicut jam
supra dictum est, et Unitas in
Trinitate, et Trinitas in Unitate
veneranda sit.
Qui vult ergo salvus esse, ita
de Trinitate sentiat.
Sed necessarium est ad aeter-
nam salutem, ut incarnationem
quoque Domini nostri JesuChristi fideliter credat.
Est ergo fides recta, ut creda-
mus et confiteamur quia Dominus noster Jesus Christus Dei
Filius, Deus et homo est.
Deus est ex substantia Patris
ante saecula genitus ;et homo est
ex substantia matris in saeculo
natus.
Perfectus Deus; perfectus
homo, ex anima rationali et
humana carne subsistens.
yEqualis Patri secundiamdivinitatem
;minor Patre secun-
dum humanitatem.
Qui licet Deus sit et homo;
non duo tamen, sed unus est
Christus.
Unus autem non conversione
divinitatis in carnem,sed assump-tione humanitatis in Deum.Unus omnino non confusione
substantiee, sed unitate personae.Nam sicut anima rationalis et
caro, unus est homo;
ita Deuset homo, unus est Christus :
Qui passus est pro salute nos-
tra;descendit ad inferos
;tertia
die resurrexit a mortuis;
Ascendit ad caelos;sedet ad
dexteram Dei Patris omnipoten-tis
;inde venturus est judicare
vivos et mortuos.Ad cujus adventum omnes
homines resurgere habent cumcorporibus suis, et reddituri suntde factis propriis rationem :
Et qui bona cgerunt, ibunt in
vitam aeternam; qui vero mala,
in ignem aeternum.
Haec est fides catholica; quam
nisi quisque fideliter firmiterque
crediderit, salvus esse non poterit.Gloria Patri.
AD TERTIAM.
Ex Psalmo 1 1 8.
pone mihi ... in justi--1 ' ficationibus tuis.
B 2
DOMINICA AD SEXTAM.
MEmoresto verbi tui ... justi-
ficationes tuas doce me.
OOnitatem fecisti ... ut non*~* confundar.
I
AD SEXTAM.
Ex Psalmo 1 1 8.
TAEfecit in salutare tuum ...
--' mandatum tuum nimis.
QUomododilexi legem ...
propter retributionem.
TNiquos odio habui ... viam1
iniquam odio habui.
AD NONAM.Ex Psalmo \ \ 8.
A/TIrabilia testimonia ... in-
*" tellectum da mihi, et
vivam.
CLamaviin toto corde meo
... judicia justitiae tuae.
PRincipespersecuti sunt ...
quia mandata tua non sumoblitus.
AD VESPERAS.
Psalmus 109.
DIxitDominus Domino meo
. . . bibet : propterea exaltabit
caput.
Psalmus 1 1 0.
/^Onfitebor tibi Domine ...
^? manet in saeculum S32culi.
Psalmus in.
"DEatus vir qui timet ...
** desiderium peccatorum peri-bit.
Psalmus 112.
Audate pueri Dominum ...
matrem filiorum lastantem.
Psalmus 113.
N exitu Israel de yEgypto ...
usque in saeculum.
L
AD COMPLETORIUM.Psalmus 4.
CUm invocarem exaudivit meDeus ... in spe constituisti
me.
Ex Psalmo 30,
INte Domine speravi ...
redemisti me Domine Deusveritatis.
Psalmus go.
QUihabitat in adjutorio
Altissimi ... ostendam illi
salutare meum.
Psalmus 133.
ECcenunc benedicite Domi-
num ... qui fecit caelum
et terram.
FERIA II. AD MATUTINUM.Psalmus 26.
DOminusilluminatio mea ...
confortetur cor tuum, et
sustine Dominum.
Psalmus 27.
A D te Domine clamabo ...
** extolle eos usque in ceter-
num.
Psalmus 28.
AFferteDomino filii Dei ...
Dominus benedicet populosuo in pace.
Psalmus 29.
IT^Xaltabo te Domine ... in
*-* aeternum confitebor tibi.
Psalmus 30.
T N te Domine speravi ... omnes*
qui speratis in Domino.
FERIA II. AD LAUDES.
Psalmus 31.
BEati quorum remissae sunt
iniquitates ... et gloriaminiomnes recti corde.
VAD LAUDES.
Psalmus 5.
Erba mea auribus ... volun-
tatis tuae coronasti nos.
Psalmus 62.
Deus meus ... quiaobstructum est os loquen-
tium iniqua.Non dicitur, Gloria Patri.
Psalmus 66.
"T^Eus misereatur nostri ...
*-* metuant eum omnes fines
terras.
Canlicum Isaice. Cap. 12.
COnfitebortibi, Domine ...
magnus in medio tui sanctus
Israel.
AD PRIMAM.
Psalmus 117.
/^Onfitemini Domino quoniamV^ bonus ... in sasculum miseri
cordia ejus.
Psalmus 23.
DOminiest terra ... ipse est
Rex glorias.
Psalmus 10.
TN Domino confido ... aequi-*- tatem vidit vultus ejus.
in te.
AD TERTIAM.
Psalmus 32.
Xultate justi in Domino...
quemadmodum speravimus
Psalmus 33.
BEnedicamDominum in omni
tempore ... omnes qui sper-ant in eo.
J
AD SEXTAM.
Psalmus 34.
Udica Domine nocentes me.. tota die laudem tuam.
AD NONAM.
Psalmus 36.
XT Oli aemulari in malignanti-bus ... quia speraverunt in
eo.
AD VESPERAS.
Psalmus 1 14.
"T^Ilexi, quoniam exaudiet ..
' Placebo Domino in regionevivorum.
Psalmus 115.
i, propter quod locutus
... in medio tui Jeru
Psalmus 1 1 6.
-" sumsalem.
LAudateDominum omnes
gentes . . . manet in aeter-
num.
Psalmus 119.
A D Dominum cum tribularer
L
... impugnabant me gratis.
Psalmus 1 20.
Evavi oculos meos in montes... usque in saeculum.
FERIA II. AD COMPLETORWM.
AD COMPLETORIUM.Psalmus 1 1 .
SAlvumme fac Domine ...
multiplicasti filios hominum.
Psalmus 12.
T TSquequo Domine oblivi-^ seeds ... psallam nominiDomini altissimi.
Psalmus 37.
Omine ne in furore tuo . .
Domine Deus salutis meae.DFERIA III. AD MATUTINUM.
Psalmus 38.
Dixi ;Custodiam vias meas . . .
ampliiis non ero.
Psalmus 39.
T^Xpectans expectavi Domi-** num ... Deus meus ne tar-
daveris.
Psalmus 40.
BEatusqui intelligit super
egenum ... et usque in
saeculum : fiat, fiat.
Psalmus 4 1 .
/^Uemadmodum desiderat cer-
\z/, vus ad fontes ... et Deusmeus.
Psalmus 43.
DEusauribus nostris audivi-
mus . . . redime nos propternomen tuum.
J
AD LAUDES.Psalmus 42.
Udica me Deus ... et Deusmeus.
Psalmus 148.
LAudate Dominum de caelis
... populo appropinquantisibi.
Non dicitur Gloria Patri.
Psalmus 149.
/^Antate Domino canticum^-* novum laus ejus ... gloriahaec est omnibus sanctis ejus.Non dicitur Gloria Patri.
LPsalmus 150.
Audate Dominum in sanctis
ejus ... omnis spiritus laudet
Dominum.
Canticum Ezechi(Z. Isaice 38.
dixi : In dimidio dierumdiebus vitae nostrae in
domo Domini.
AD PRIMAM.Psalmus 24.
A D te Domine levavi animam** meam ... ex omnibus tri-
bulationibus suis.
Psalmus 44.
Ructavit cor meum' saeculum saeculi.
in
AD TERTIAM.Psalmus 45.
DEusnoster refugium et virtus
... susceptor noster Dcus
Jacob.
Psalmus 46.
/^Mnes gentes plaudite mani-^-^ bus ... vehementer elevati
sunt.
Psalmus 47.
TV/I" Agnus Dominus, et lauda-!* bilisnimis ... ipse reget nosin saecula.
AD SEXTAM.Psalmus 48.
A Udite haec omnes gentes ...
** et similis factus est illis.
FERIA III. AD NONAM.
Psahnus 49.
DEusdeorum Dominus locu-
tus est . . . ostendam illi salu-
tare Dei.
AD NONAM.
Psalmus 51.
QUidgloriaris in malitia ...
in conspectu sanctorum
tuorum.
Psalmus 13.
DIxit insipiens in corde suo ...
exultabit Jacob, et laetabi-
tur Israel.
Psalmus 14.
T^vOmine, quis habitabit in tab-U ernaculo tuo ... non move-bitur in aeternum.
Psalmus 15.
/^Onserva me Domine ... in
^-^ dextera tua usque in finem.
L
AD VESPERAS.
Psalmus 121.
Status sum in his quae dicta
sunt ... quaesivi bona tibi.
Psalmus 122.
A D te levavi ocuios meos ...
**opprobrium abundantibuset
despectio superbis.
Psalmus 123.
Nisi quia Dominus . . . qui fecit
caelum et terram.
Psalmus 124.
QUiconfidunt in Domino ...
pax super Israel.
Psalmus 125.
T N convertendo Dominus cap-* tivitatem ... portantes man-ipulos suos.
AD COMPLETORIUM.
Psalmus 1 6.
EXaudiDomine justitiam
meam ... cum apparuerit
gloria tua.
Psalmus 1 8.
C^Elienarrant gloriam Dei ...
adjutor meus, et redemptormeus.
Psalmus 19.
EXaudiatte Dominus ... in
die qua invocaverimus te.
FERIA IV. AD MATUTINUM.
Psalmus 52.
DIxit insipiens in corde suo. . . exultabit Jacob, et laeta-
bitur Israel.
Psalmus 54.
Xaudi Deus orationem meam... sperabo in te Domine.
Psalmus 55.
1\ /T I serere mei Deus, quoniam*** conculcavit me homo ... in
lumine viventium.
Psalmus 56.
~]\/T Iserere mei Deus, miserere
*'* mei .-.. omnem terram
gloria tua.
Psalmus 57.
CI vere utique justitiam ...^ Deus judicans eos in terra.
Psalmus 58.
"C* Ripe me de inimicis meis ...
*-* Deus meus misericordia
mea.
MAD LAUDES.Psalmus 50.
Iserere mei Deus, secundum
magnam misericordiam
FERIA IV. AD PRIMAM.
tuam ... super altare tuumvitulos.
Psalmus 64."I ^E decet hymnus Deus in-*- Sion ... etenim hymnum
dicent.
Canticum Anna. I. Reg. 2.
T^Xultavit cor meum ... sub---' limabit cornu Christi sui.
AD PRIMAM.Psalmus 25.
T Udica me Domine ... in eccle-
J siis benedicam te Domine.
Psalmus 59.
T^\Eus repulisti nos ... ad**-^ nihilum deducet inimicos
nostros.
Psalmus 60.
"C*Xaudi Deus deprecationem*-f* meam ... vota mea de die
in diem.
AD TERTIAM.
Psalmus 61.
"\T Onne Deo subjecta erit . . .^ reddes unicuique juxtaopera sua.
Psalmus 63.
"C* Xaudi Deus orationem meam** ... laudabuntur omnes recti
corde.
Psalmus 65.
JUbilateDeo omnis terra ...
misericordiam suam a me.
AD SEXTAM.
Psalmus 67.
EXurgatDeus, et dissipentur
inimici ejus ... benedictus
Deus.
AD NONAM.Psalmus 1 7.
T^\Iligam te Domine ... semini*-'
ejus usque in saeculum.
AD VESPERAS.
Psalmus 126.
XT Isi Dominus aedificaverit^^ domum... loquetur inimicissuis in porta.
Psalmus 127.
OEati omnes qui timent*-' Dominum ... pacem superIsrael.
Psalmus 128.
expugnaverunt me ...
benediximus vobis in nomineDomini.
Psalmus 1 29.
E profundis clamavi ad te ...
ex omnibus iniquitatibus
ejus.
Psalmus 1 30.
T^Omine, non est exaltatum*-^ cor meum ... ex hoc nuncet usque in saeculum.
AD COMPLETORIUM.
Psalmus 20.
Omine, in virtute tua lae-
tabitur Rex ... psallemusvirtutes tuas.
Psalmus 78.
Eus venerunt gentes in
hereditatem tuam ... annun-tiabimus laudem tuam.
Psalmus 79.
QUiregis Israel intende ...
ostende faciem tuam, et
salvi erimus.
FERIA V. AD MATUTINUM.
FERIA V. AD MATUTINUM.Psalmus 68.
SAlvumme fac Deus . . . habita-
bunt in ea.
Psalmus 69.
DEusin adjutorium meum
intende ... Domine nemoreris.
Psalmus 77.
A Ttendite popule meus ... in
intellectibus manuum sua-
rum deduxit eos.
AD LAUDES.
Psalmus 89.
"T^Ominerefugium factus es ...
*-^ opus manuum nostrarum
dirige.
Canticum Moysi. Exodi 15.
/^Antemus Domino: gloriose^^ enim magnificatus est ... persiccum in medio ejus.
AD PRIMAM.
Psalmus 22.
DOminus regit me ... in
longitudinem dierum.
Psalmus 70.
T N te Domine speravi ... qui*
quaerunt mala mini.
D
AD TERTIAM.
Psalmus 71.
Eus judicium tuum regi da. . . omnis terra : fiat, fiat.
Psalmus 72.
AD SEXTAM.
Psalmus 73.
T T T quid Deus repulisti in finem^-'
... qui te oderunt ascendit
semper.
Psalmus 74.
/^Onfitebimur tibi Deus ... ex-^-^ altabuntur cornua justi.
AD NONAM.Psalimis 75.
XTOtus in Judaea Deus ...
^ terribili apud reges terras.
Psalmus 76.
"\7Oce mea ad Dominum* clamavi ... in manu Moysi
et Aaron.
QUambonus Israel Deus
in portis filiae Sion.
AD VESPERAS.
Psalmus 131.
1\ /T Emento Domine David ...
*'*super ipsum autem efflore-
bit sanctificatio mea.
Psalmus 132.
Cce quam bonum et quamjucundum ... vitam usque
in saeculum.
Psalmus 134.
T Audate nomen Domini ...
^-*qui habitat in Jerusalem.
AD COMPLETORIUM.
Psalmus 135.
/'"''Onfitemini Domino quoniam^-' bonus ... quoniam in aster-
num misericordia ejus.
Psalmus 136.
OUper flumina Babylonis ...^ allidet parvulos tuos ad
petram.
10 FERIA VI. AD MATUTINUM.
FERIA VI. AD MATUTINUM.Psalmus 80.
T^Xultate Deo adjutori nostro*-* ... melle saturavit eos.
Psalmus 8 1.
T^\Eus stetit in synagoga*-*' deorum ... tu hereditabis
in omnibus gentibus.
Psalmus 82.
T^\Eus, quis similis erit tibi ...
*~* tu solus Altissimus in omniterra.
Psalmus 83.
QUamdilecta tabernacula tua
... beatus homo qui speratin te.
Psalmus 84.
"DEnedixisti Domine terram*~* tuam . . . ponet in via gressussuos.
Psalmus 85.
TNclina Domine aurem tuam*
. . . et consolatus es me.
Psalmus 86.
T^LJndamenta ejus in montibus*- sanctis . . . habitatio est in te.
AD LAUDES.
Psalmus 142.
f^Omine exaudi orationem*~* meam ... quoniam egoservus tuus sum.
Canticum Habacuc. Cap. 3.
"T^jOmineaudivi auditionem
*-* tuam ... victor in psalmiscanentem.
DAD PRIMAM.Psalmus 21.
Eus Deus meus respice in
me ... quern fecit Dominus.
Psalmus 87.
P\Omine Deus salutis meae*^
... notos meos a miscria.
AD TERTIAM.
Psalmus 88.
IV/T Isericordias Domini***' aetcrnum cantaboBenedictus Dominus in aeter-
num : fiat, fiat.
n
AD SEXTAM.
Psalmus 93.
ultionum Dominus ...
disperdet illos DominusDeus noster.
Psalmus 95.
/^Antate Domino canticum^-^ novum cantate Domino ...
populos in veritate sua.
AD NONAM.Psalmus 96.
T~^\Ominus regnavit, exultet*-' terra ... confitemini memoriae sanctificationis ejus.
Psalmus 1 08.
F^Eus laudem meam ne*-^ tacueris ... persequentibusanimam meam.
AD VESPERAS.
Psalmus 137.
^Onfitebor tibi Domine in^-^ toto corde meo . . operamanuum tuarum ne despicias.
Psalmus 138.
[
AOmine probasti me ... deduc*~J me in via aeterna.
FERIA VI. AD COMPLETORIUM.
Psalmus 139.
Ripe me Domine ab hominemalo ... habitabunt recti
cum vultu tuo.
AD COMPLETORIUM.
Psalmus 107.
TDAratum cor meum Deus ...
*- ad nihilum deducet inimicos
nostros.
Psalmus 140.
T^\Omine clamavi ad te ...
^~*singulariter sum ego, donee
transeam.
Psalmus 141.
~\ TOce mea ad Dominum cla-* mavi ... me expectant justi,
donee retribuas mini.
SABBATO AD MATUTINUM.Psalmus 97.
/^Antate Domino canticum^-^ novum quia mirabilia ... et
populos in aequitate.
Psalmus 98.
TTAOniinus regnavit, irascantur'
populi ... quoniam sanctus
Dominus Deus noster.
Psalmus 100.
1\ /T Isericordiam et judicium^**- cantabo tibi . . omnes
operantes iniquitatem.
Psalmus IOI.
TPvOmine exaudi orationem*-^ meam ... semen eorum in
saeculum dirigetur.
Psalmus 1 02.
"DEnedic anima mea DominoU... dominationis ejus bene-
dic anima mea Domino.
AD LAUDES.
Psalmus 91.
"DOnum est confiteri Domino*-* ... non est iniquitas in eo.
Canticum Moysi. Deut. 32.
A Udite caeli quae loquor ...
**propitius erit terrae populi
sui.
AD PRIMAM.
Psalmus 103.
"DEnedic anima mea Domino*-*
. . ita ut non sint : benedicanima mea Domino.
AD TERTIAM.
Psalmus 104.
/^Onfitemini Domino, et, in-
^-* vocate nomen ejus.. legemejus requirant.
AD SEXTAM.
Psalmus 105.
/^Onfitemini Domino quoniam^-^ bonus ... dicet omnis popu-lus : fiat, fiat.
AD NONAM.Psalmus 1 06.
^Onfitemini Domino quoniam^-^ bonus ... intelliget miseri-
cordias Domini ?
AD VESPERAS.
Psalmus 143.
DEnedictus Dominus Deus*-* meus ... beatus populuscujus Dominus Deus ejus.
12 SABBATO AD COMPLETORIUM.
Psalmus 144.
Xaltabo te Deus meus Rex... et in saeculum saeculi.
AD COMPLETORIUM.
Psalmus 145.
Psalmus 146.
T Audate Dominum, quoniam*-^ bonus est psalmus ... supermisericordia ejus.
Psalmus 147.
Auda anima mea Dominum T Auda Jerusalem Dominum*- ... in generationem et gen- *-*.,. judicia sua non manifes-erationem.
juditavit eis.
COMMUNE DE TEMPORE.
COMMUNE PER ANNUM.AD MATUTINUM.
A~|Peri Domine os meum ad
L^*-J benedicendum nomensanctum tuum : munda quoquecor meum ab omnibus vanis, per-
versis, et alienis cogitationibus :
intellectum illumina, affectum
inflamma;ut digne, attente, ac
devote hoc officium recitare
valeam, et exaudiri merear ante
conspectum divinae majestatistuae : Per Christum Dominumnostrum. Amen.
Domine, in unione illius di-
vinse intentionis, qua ipse in
terris laudes Deo persolvisti, has
tibi horas persolvo.T3Ater noster qui es in caelis,J- sanctificetur nomen tuum :
adveniat regnum tuum : fiat
voluntas tua sicut in caelo et
in terra : panem nostrum quoti-dianum da nobis hodie
;et
dimitte nobis debita nostra, sicut
et nos dimittimus debitoribus
nostris : Et ne nos inducas in ten-
tationem;sed libera nos a malo.
Amen.A Ve Maria, gratia plena :
** Dominus tecum : benedicta
tu in mulieribus;et benedictus
fructus ventris tui Jesus. Sancta
Maria, mater Dei, ora pro nobis
peccatoribus nunc et in hora
mortis nostrae. Amen.
CRedoin Deum, Patrem
omnipotentem, creatoremcaeli et terras : Et in JesumChristum, filium ejus unicum,Dominum nostrum
; qui con-
ceptus est de Spiritu sancto,natus ex Maria Virgine, passussub Pontio Pilato, crucifixus,
mortuus, et sepultus ;descendit
ad inferos, tertia die resurrexit
a mortuis, ascendit ad caelos,
sedet ad dexteram Dei Patris
omnipotentis, inde venturus est
judicare vivos et mortuos.Credo in Spiritum sanctum,sanctam Ecclesiam Catholicam,sanctorum communionem, re-
missionem peccatorum, carnis
resurrectionem, vitam aeternam.
Amen.T^\Omine labia mea aperies.*-'
Resp. Et os meum annun-tiabit laudem tuam.
y. Deus in adjutorium meumintende.
R7. Domine ad adjuvandumme festina. Gloria Patri, et
Filio, et Spiritui sancto, sicut
erat in principio, et nunc, et
semper, et in saecula saeculorum.
Amen. Alleluia.
A Septuagesima usque adPascha non dicitur Alleluia
;sed
ejus loco dicitur, Laus tibi,
Domine, rex aeternae gloriae.
Invitatorium. Dominum, quifecit nos, venite adoremus.
COMMUNE PER ANNUM.
Repetitur, Dominum, qui fecit
nos, venite adoremus.
Psalmus 94.
"\ 7Enite, exultemus Domino,*
jubilemus Deo, salutari nos-
tro, praeoccupemus faciem ejusin confessione, et in psalmis
jubilemus ei.
Quoniam Deus magnus Do-
minus, et Rex magnus superomnes Decs : quoniam non
repellet Dominus plebem suam :
quia in manu ejus sunt omnesfines terrae, et altitudines mon-tium ipse conspicit.
Quoniam ipsius est mare, et
ipse fecit illud, et aridam fun-
daverunt manus ejus : venite,
adoremus, et procidamus ante
Deum, ploremus coram Domino
qui fecit nos; quia ipse est
Dominus Deus noster, nos autem
populus ejus, et oves pascuae
ejus.Hodie si vocem ejus audieritis,
nolite obdurare corda vestra,
sicut in exacerbatione secundumdiem tentationis in deserto
;ubi
tentaverunt me patres vestri,
probaverunt et viderunt operamea.
Quadraginta annis proximusfui generation! huic, et dixi :
semper hi errant corde; ipsi
vero non cognoverunt vias meas,
quibus juravi in ira mea, si
introibunt in requiem meam.Gloria Patri, et Filio, et
Spiritui sancto, sicut erat in
principio, et nunc, et semper, et
in saecula saeculorum. Amen.
Invitatorium. Dominum, quifecit nos, venite adoremus.
Hymnus.XT Octe surgentes vigilemus* ^ omnes,Semper in psalmis meditemur,
atqueVoce concordi Domino canamus
Dulciter hymnos.
Ut pio Regi pariter canentes,Cum suis sanctis mereamur
aulam
Ingredi caeli, simul et perennemDucere vitam.
Praestet hoc nobis Deitasbeata
Patris, ac Nati, pariterquesancti
Spiritus ; cujus resonat peromnem
Gloria mundum. Amen.
In Dominicis inchoatur Anti-
phona, Servite Domino.In Feriis Antiphona, In ma-
tutinis.
Psalmi, ut in Psalterio.
Post Psalmos, in Dominicisdicitur Antiphona, Servite Domino in timore, et exultate ei
cum tremore.
In Feriis Antiph. In ma-tutinis, Domine, meditabor in te,
quia fuisti adjutor meus.
y. Memor fui nocte noministui Domine.
R7. Et custodivi legem tuam.Pater noster etc. Et ne nos
inducas in tentationem.
Resp. Sed libera nos a malo.
Absolutio.
Xaudi Domine Jesu Christe
preces servorum tuorum, et
miserere nobis, qui cum Patre et
Spiritu sancto vivis et regnas in
saecula saeculorum. R?. Amen.
AD MATUTINUM.
"ft. Jube domne benedicere.
Benedictio I. Benedictione per-
petua benedicatnos Pater aeternus.
Resp. Amen.Prima Lectio, de Scriptura
occurrente.
In fine omnium Lectionum
additur, Tu autem Dominemiserere nostri. Resp. Deo
gratias.Postprimam ^Lectionem imme
diate dicitur y. Jube domnebenedicere.
Benedictio II. Unigenitus DeiFilius nos benedicere et adjuvare
dignetur. Resp. Amen.Secu rida Lectio, de Scriptiira
occurrente.
Post secundam Lectionem immediate dicitur y . Jube domnebenedicere.
Benedictio III. Spiritus sancti
gratia illuminet sensus et corda
nostra. Resp. Amen.Tertia Lectio, de Scriptura
occurrente.
Posttertiam Lectionem Hymnusseqnens dicitur diebus Dominicis
(prceter quant in Adventu, et a
Septuagesima usque ad Paschd]et diebus Festis, etiam simplicibus:In Feriali autem Officio non
dicitur, nisi tempore Paschali.
Hymnus SS. Ambrosii et
A ugustini.
TE Deum laudamus, te Domi-num confitemur.
Te asternum Patrem omnisterra veneratur.
Tibi omnes Angeli, tibi caeli et
universae Potestates,Tibi Cherubim et Seraphim
incessabili voce proclamant :
Sanctus,
Sanctus,
Sanctus, Dominus Deus sa-
baoth.
Pleni sunt caeli et terra majes-tatis gloriae tuae.
Te gloriosus Apostolorumchorus,Te Prophetarum laudabilis
numerus,Te Martyrum candidatus
laudat exercitus.
Te per orbem terrarum sanctaconfitetur Ecclesia,
Patrem immensae majestatis ;
Venerandum tuum, verum, et
unicum Filium;
Sanctum quoque Paraclitum
Spiritum.Tu Rex gloriae, Christe.
Tu Patris sempiternus es
Filius.
Tu ad liberandum suscepturushominem, non horruisti Virginisuterum.Tu devicto mortis aculeo,
aperuisti credentibus regnacoelorum.
Tu ad dexteram Dei sedes in
gloria Patris.
Judex crederis esse venturus.Te ergo quaesumus, famulis
tuis subveni, quos pretioso san
guine redemisti.
yEterna fac cum Sanctis tuis
in gloria numerari.
Salvum fac populum tuumDomine, etbenedichereditati tuae.
Et rege eos, et extolle illos
usque in asternum.
Per singulos dies benedici-mus te :
Et laudamus nomen tuum in
saeculum et in saeculum saeculi.
Dignare Domine die isto sine
peccato nos custodire.
Miserere nostri Domine, miserere nostri.
i6 COMMUNE PER ANNUM.
Fiat misericordia tua, Dominc,
super nos, quemadmoduni spera-vimus in te.
In te, Domine, speravi : nonconfundar in aeternum.
AD LAUDES.
DEusin adjutorium meum
intende.
Resp. Domine ad adjuvandumme festina. Gloria Patri, et Filio,
et Spiritui sancto, sicut erat in
principio, et nunc, et semper, et
in saecula saeculorum. Amen.Alleluia. Vel a Septuagesimaad Pascha : Laus tibi, Domine,rex aeternae gloriae.
In Dominicis inchoatur Anti-
phona, Alleluia.
In Feriis Antiph. Jubilate.
Psalmi, nt in Psalterio.
Post Psalmos, in Dominicis
dicitur Antiphona, Alleluia,
alleluia, alleluia.
In Feriis Antiph, JubilateDeo omnis terra, cantate, et
exultate, et psallite.
Hymnus.
ECce jam noctis tenuatur umbra,
Lux et auroras rutilans co-
ruscat :
Supplices rerum Dominumcanora
Voce precemur,
Ut reos culpae miseratus,omnem
Pellat angorem, tribuat salutem,Donet et nobis bona sempi-
ternae
Munera pacis.
Praestet hoc nobis Deitas beata
Patris, ac Nati, pariterquesancti
Spiritus ; cujus resonat peromnem
Gloria mundum. Amen.jf. Praevenerunt oculi mei ad
te diluculo.
ty. Ut meditarer eloquia tua.
In Dominicis inchoatur A nti-
phona propria, ut in Proprio de
Tempore.In Feriis Antiph. Dirige.
Canticum Zacharice.
Lucce i.
T3Enedictus Dominus Deus*-*
Israel, quia visitavit, et
fecit redemptionem plebis suae.
Et erexit cornu salutis nobis,in domo David pueri sui,
Sicut loquutus est per os
sanctorum, qui a saeculo sunt,
Prophetarum ejus,Salutem ex inimicis nostris,
et de manu omnium qui oderuntnos :
Ad faciendam misericordiamcum patribus nostris, et memoraritestamenti sui sancti :
Jusjurandum quod juravit adAbraham patrem nostrum, datu-
rum se nobis :
Ut sine timore, de manuinimicorum riostrorum liberati,
serviamus illi,
In sanctitate et justitia coram
ipso, omnibus diebus nostris.
Et tu puer, Propheta Altissimi
vocaberis : praeibis enim ante
faciem Domini parare vias ejus,
Ad dandam scientiam salutis
plebi ejus, in remissionem pecca-torum eorum,
Per viscera misericordiae Dei
nostri, in quibus visitavit nos
oriens ex alto,
Illuminare his qui in tenebris
AD LAUDES.
et in umbra mortis sedent, ad
dirigendos pedes nostros in viam
pacis.Gloria Patri, et Filio, et
Spiritui sancto,Sicut erat in principio, et
nunc, et semper, et in saecula
saeculorum. Amen.In Dominicis dicitur Anti-
ptiona propria.In Feriis Antiphona, Dirigc
pedes nostros in viam pacisDeus Israel.
$". Dominus vobiscum.
ty. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratto ut in Propriode Tempore : qua finita, dicitur,
y. Dominus vobiscum.
ty. Et cum spiritu tuo.
y. Benedicamus Domino.
ty. Deo gratias.
y. Fidelium animae permisericordiam Dei requiescantin pace. ty. Amen.Ab Octava Epiphanies usque
ad Dominicam Passionis, et abOctava Pentecostes usque ad Ad-ventum, ante y. Fidelium in
Feriali Officio fiunt sequentesCommemorationes communes.In Festis simplicibus omittitur
prima Commemoratio, quce est
de Cruce ; reliquce verb tres
dicuntur.
In Officio Duplici, ant Semi-
duplici, aut infra quascumqueOctavas, nulla fit Cotnmemoratiocommunis.
De Cruce.
Antiphona. Per signum Crucis
de inimicis nostris libera <(nos>Deus noster.
$". Adoramus te Christe, et
benedicimus tibi :
COLBERT.
ty. Quia per Crucem tuamredemisti mundum.
Oremus. Oratio.
OErpetua nos, quaesumus*- Domine, pace custodi, quosper lignum sanctae Crucis redi-
mere dignatus es, Qui vivis et
regnas Deus. Resp. Amen.
De beata Maria.
Antiphona. Beata Dei geni-trix Maria, virgo perpetua, tern-
plum Domini, sacrarium Spiritus
sancti, sola sine exemplo placu-
isti^Domino nostro Jesu Christo.
y. Ora pro nobis sancta Dei
genitrix,
~R/.Ut digni efficiamur pro-
missionibus Christi.
Oremus. Oratio.
^Oncede nos famulos tuos,^-^ quaesumus Domine Deus,
perpetua mentis et corporis sani
tate gaudere, et gloriosa beatae
Mariae semper Virginis interces-
sione a praesenti liberari tristitia,
et aeterna perfrui Isetitia : PerChristum Dominum nostrum.
Resp. Amen.
De omnibus Sanclis.
Antiphona. Sancti Dei omnesintercedere dignemini pro nostra
omniumque salute.
^l. Laetamini in Domino, et
exultate justi :
ty. Et gloriamini omnes recti
corde.
Oremus. Oratio.
13Ropitiare, quaesumus Domine,famulis tuis, per omnium
Sanctorum merita gloriosa ;ut
eorum intercessione ab omnibusC
i8 COMMUNE PER ANNUM.
semper protegamur adversis :
Per Christum Dominum nostrum.
Resp. Amen.
De Pace.
Antiphona. Da pacem Do-mine in diebus nostris
; quia non
est alius qui pugnet pro nobis,
nisi tu Deus noster.
y. Fiat pax in virtute tua,
ty. Et abundantia in turribus
tn is.
Oremus. Oratio.
DEus,a quo sancta desideria,
recta consilia, et justa sunt
opera, da servis tuis illam, quammundus dare non potest, pacem ;
ut et corda nostra mandatis tuis
dedita, et hostium sublata formi-
dine tempora sint tua protectione
tranquilla : Per Dominum nos
trum Jesum Christum filium
tuum, qui tecum vivit et regnatin unitate Spiritus sancti Deus,
per omnia saecula saeculorum.
Resp. Amen.
y. Dominus vobiscum.
ty. Et cum Spiritu tuo.
y. Benedicamus Domino.
1^7. Deo gratias.
y. Fidelium animae per mise-
ricordiam Dei requiescant in
pace, ty. Amen.
AD PRIMAM.
Pater noster etc. Ave Maria
etc.
Deus in adjutorium etc. ut
ad Laudes.
J
Hymnus. S. Ambrosii.
Am lucis orto sydere,
Deum precemur supplices,
Ut in diurnis actibus
Nos servet a nocentibus.
Linguam refntnans. temperetNe litis horror insonet
;
Visum fovendo contegat,Ne vanitates hauriat.
Sint pura cordis intima,
Absistat et vecordia;
Carnis terat superbiamPotus cibique parcitas.
Ut cum dies abscesserit,
Noctemque sors reduxerit,
Mundi per abstinentiam
Ipsi canamus gloriam.Deo Patri sit gloria,
Ejusque soli Filio,
Cum Spiritu paraclito,Et nunc et in perpetuum.
Amen.In Dominicis inchoatur Anti
phona, Alleluia.
P'salmi cum Symbolo S.Atha-
nasii, ut in Psalterio. Quibus
finitis, dicitur Antiphona, Alle
luia, alleluia, alleluia.
Deinde j.etc. ut infra.In Feriis inchoatur Antiphona,
Deus.Psalmi ut in Psalterio. Qui-
bus finitis dicitur Antiphona,Deus exaudi orationem meam,auribus percipe verba oris mei.
Singulis hebdomadce diebus,
exceptd Dominica, tarn in Feriali
officio, quam in officio de Sanctis,
post Antiphonam Symbolumsequens dicitur alternation.
Symbolum Apostolorum.
CRedoin Deum, Patrem omni-
potentem, creatorem casli et
terras.
Et in Jesum Christum, Filium
ejus unicum, Dominum nos
trum :
Qui conceptus est de Spiritu
sancto, natus ex Maria Virgine :
Exurge Christe
AD PRIMAM.
Passus sub Pontio Pilato,
crucifixus, mortuus, et sepultus :
Descendit ad inferos;
tertia
die resurrexit a mortuis :
Ascendit ad ccelos;sedet ad
dexteram Dei Patris omnipo-tentis :
Inde venturus est judicarevivos et mortuos.
Credo in Spiritum sanctum,Sanctam Ecclesiam Catho-
licam, Sanctorum communio-nem,Remissionem peccatorum,Carnis resurrectionem,Vitam aeternam. Amen.Tarn in Dominicis qudm in
Feriis sequentes Preces dicuntur.
JT. Exurge Christe, adjuva nos.
R?. Et libera nos propternomen tuum.
^. Dignare Domine die isto,
R7. Sine peccato nos custodire.
V. Miserere nostri Domine.R?. Miserere nostri.
y. Fiat misericordia tua,
Domine, super nos.
R?. Quemadmodum speravi-mus in te.
y. Domine exaudi orationemmeam.
R?. Et clamor meus ad te
yeniat.
$". Dominus vobiscum.R?. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio.
T^Omine Deusomnipotens, qui*-^ ad principium hujus diei
nos pervenire fecisti, tua noshodie salva virtute; ut in hacdie ad nullum declinemus pecca-tum, sed semper ad tuamjustitiam faciendam nostra
procedant eloquia, diriganturcogitationes et opera : Per
Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum, qui tecumvivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus per omnia saecula
saeculorum. Resp. Amen.y. Dominus vobiscum.R~. Et cum spiritu tuo.
y. Benedicamus Domino.R?. Deo gratias.Cunt fit officium vel com-
memoratio de Sanctis, hoc loco
recitanda est Lectio, si in Propriode Sanctis assignetur aliqua.Cut Lectioni non prcemittiturAbsolutio nee Benedictio ; sed in
ejus fine dicitur, Tu autemDomine miserere nostri. Resp.Deo gratias.
Post Lectionem, vel, si nulla sit
dicenda Lectio, post y. Benedicamus, dicuntur sequentesPreces.
y. Pretiosa in conspectuDomini
R/. Mors Sanctorum ejus.
SAnctaMaria et omnes Sancti
intercedant pro nobis ad
Dominum, ut nos mereamur abeo adjuvari et salvari, qui vivit et
regnat in saecula saeculorum. ty.
Amen.
Oremus. Oratio.
"T^Irigereet sanctificare, regere
L^et gubernare dignare DomineDeus, Rex caeli et terrae, hodiecorda et corpora nostra, sensus,
sermones, et actus nostros in
lege tua et in operibus manda-torum tuorum, ut hie et in
aeternum, te auxiliante, salvi et
liberi esse mereamur, Salvator
mundi, qui vivis et regnas in
saecula saeculorum. Resp. Amen.y. Dominus nos benedicat, et
C 2
20 COMMUNE PEK ANNUM.
ab omni malo defendat, et advitam perducat suternam.
ty. Amen.y. Fidelium animae per mis-
ericordiam Dei requiescant in
pace.
ty. Amen.Diebus Dominicis, aliisque qui-
bus in Proprio assignatur Lectio
de Homilia, ante y. Dominusnos benedicat etc. dicitur
y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Dies et actus nos-
tros in sua pace disponatDominus omnipotens. Resp.Amen.Deinde recitatur Lectio de
Homilia, in cujus fine additur,Tu autem Domine miserere
nostri.
Resp. Deo gratias.
y. Dominus nos benedicat, et
ab omni malo defendat, et ad
vitam perducat aeternam.
ty. Amen.y. Fidelium animae per mis-
ericordiam Dei requiescant in
pace. ty. Amen.
AD TERTIAM.
Pater noster etc. Ave Maria
etc.
Deus in adjutorium etc.
Hymnus. S. Ambrosii.
NUncsancte nobis Spiritus,
Unum Patri cum Filio,
Dignare promptus ingeriNostro refusus pectori.
Os, lingua, mens, sensus, vigorConfessionem personent ;
Flammescat igne charitas;
Accendat ardor proximos.Praesta Pater piissime,
Patrique compar Unice,
Cum Spiritu paraclito
Regnans per omne saeculum.
Amen./;/ Dominicis inchoatur Anti-
pJiona, Alleluia.
/// Perils Antiphona, Veniant.Psalmi ut in Psalterio.
Post Psallnos dicitur in Dominicis A ntiph. Alleluia, alleluia,
alleluia.
In Feriis Antiphona, Veniant
mihi, Domine, miserationes tuae,
et vivam.
y. Ego dixi, Domine misereremihi.
ty. Sana animam meam, quiapeccavi tibi.
y. Dominus vobiscum.
ty. Et cum Spiritu tuo.
Oremus. Oratio ut in Propriode Tempore : qua finita, dicitur
y. Dominus vobiscum.
ty. Et cum Spiritu tuo.
y. Benedicamus Domino.
ty. Deo gratias.
y. Fidelium animas permiseri-cordiam Dei requiescant in pace,
ty. Amen.
AD SEXTAM.
Pater noster etc. Ave Mariaetc.
Deus in adjutorium etc.
Hymnus. S. Ambrosii.
"D Ector potens, verax Deus,^^-
Qui temperas rerum vices,
Splendore mane illuminas,Et ignibus meridiem.
Extingue flammas litium;
Aufer calorem noxium;
Confer salutem corporum,Veramque pacem cordium.
Praesta, Pater piissime,
Patrique compar Unice,Cum Spiritu paraclito
AD NONAM. 21
Regnans per omne saeculum.
Amen.In Dominicis inchoatur Anti
phona, Alleluia.
In Feriis Antiphona, Non con-
fundas.
Psalmi ut in Psalterio.
Post Psalmos, in Dominicisdicilur Antiphona, Alleluia, alle
luia, alleluia.
In Feriis AntipJiona, Non con-
fundas me Domine ab expecta-tione mea.
y. Dominus regit me, et nihil
mihi deerit.
R?. In loco pascuae ibi mecollocavit.
Oremus. Oratio ut in Pro-
prio de Tempore : qua finitadicitur
y. Dominus vobiscum etc. ut
ad Tertiam.
AD NONAM.Pater noster etc. Ave Maria
etc.
Deus in adjutorium etc.
Hymnus. S. Ambrosii.
T3 Erum Deus tenax vigor,^-^ Immotus in te permanens,Lucis diurnae temporaSuccessibus determinans.
Largire clarum vespere,
Quo vita nusquam decidat;
Sed praemium mortis sacrae
Perennis instet gloria.
Praesta, Pater piissime,
Patrique compar Unice,Cum Spiritu paraclito
Regnans per omne saeculum.
Amen.In Dominicis inchoatur Anti
phona, Alleluia,In Feriis Antiphona Juxta
eloquium.
Psalmi ut in Psalterio.
Post Psalmos, in Dominicisdicitur Antiphona, Alleluia,
alleluia, alleluia.
In Feriis Antiphona, Juxtaeloquium tuum da mihi intel-
lectum Domine.
y. Ab occultis meis munda meDomine.
R7. Et ab alienis parce servo
tuo.
y. Dominus vobiscum.R7. Et cum Spiritu tuo.
Oremus. Oratio ut in Propriode tempore : qua finita dicitur
y. Dominus vobiscum etc. ut
ad Tertiam.
AD VESPERAS.Pater noster etc. Ave Maria
etc.
Deus in adjutorium etc.
In Dominicis inchoatur Anti
phona, Sit nomen.In Feriis Antiph. Vesper-
tina.
Psalmi, ut in Psalterio.
Post Psalmos, in Dominicisdicitur Antiphona, Sit nomenDomini benedictum in saecula.
hi Feriis Antiphona, Vesper-tina oratio ascendat ad te,
Domine, et descendat super nosmisericordia tua.
Hymnus.
JAmsol recedit igneus :
Tu lux perennis Unitas,Nostris, beata Trinitas,Infunde lumen cordibus.
Tu mane laudum carmine,Te deprecamur vespere :
Digneris ut te supplicesLaudemus inter Ccelites.
Patri, simulque Filio,
Tibique sancte Spiritus,
22 COMMUNE PER ANNUM.
Sicut fuit, sit jugiterSaeclum per omne gloria.
Amen.y. Dirigatur, Domine, oratio
mea:
ty. Sicut incensum in con-
spectu tuo.
.In Dominicis inchoatur Anti-
phona propria.In Feriis A ntipJiona, Exultavit.
Canticum beatce Maria Virginis.
Luces i.
IV/TAgnificat anima mea Do-*** minum :
Et exultavit spiritus meus in
Deo, salutari meo.
Quia respexit humilitatemancillae suae : ecce enim ex hocbeatam me dicent omnes genera-tiones.
Quia fecit mihi magna qui
potensest,et sanctum nomenejus.Et misericordia ejus a pro-
genie in progenies timentibus
eum.Fecit potentiam in brachio
suo, dispersit superbos mentecordis sui.
Deposuit potentes de sede, et
exaltavit humiles.
Esurientes implevit bonis, et
divites dimisit inanes.
Suscepit Israel puerum suum,recordatus misericordiae suae:
Sicut loquutus est ad patresnostros, Abraham et semini ejusin saccula.
Gloria Patri, et Filio, et
Spiritui sancto ;
Sicut erat in principio, et
nunc, et semper, et in saecula
saeculorum. Amen.In Dominicis dicitur Anti-
phona propria.In Feriis Antiph. Exultavit
Spiritus meus in Deo salutari
meo.Oremus. Oratio ut in Proprio
de Tempore : qua finita didfury. Dominus vobiscum.
ty. Et cum spiritu tuo.
y. Benedicamus Dominoty. Deo gratias.
y. Fidelium animae permisericordiam Dei requiescantin pace. ty. Amen.
AD COMPLETORIUM.Initio Completorii dicitur y.
Jube domne benedicere.
Benedictto. Noctem quietamet finem perfectum concedatnobis Dominus omnipotens.
ty. Amen.Deinde dicitur Lectio, ut in
Proprio de Tempore : in cujus
fine additur : Tu autem Dominemiserere nostri. Resp. Deo
grajtias.
y. Adjutorium nostrum in
nomine Domini,
ty. Qui fecit coelum et terram.
Pater noster etc.
Turn fit Confessio alternation.
/^Onfiteor Deo omnipotenti,^-" beatre Mariae semper virgini,
beato Michaeli Archangelo, beato
JoanniBaptistae,sanctisApostolisPetro et Paulo, omnibus Sanctis,et vobis, fratrcs, \vel tibi, Pater,]
quia peccavi nimis cogitatione,
verbo, et opere ;mea culpa, mea
culpa, mea maxima culpa. Ideo
precor beatam Mariam sempervirginem, beatum Michaelem
Archangelum, beatum JoannemBaptistam, sanctos ApostolosPetrum et Paulum, omnesSanctos, et te pater \vel, et vos
fratres] orare pro me adDominum Deum nostrum.
AD COMPI.ETOR1UM.
MIsereaturtui \yel vestri]
omnipotens Deus, et di-
missis peccatis tuis \_vel vestris]
perducat te \yel vos] ad vitam
aeternam. Resp. Amen.
Facta alternation confessions,dicitur. Absolutio.
INdulgentiam,absolutionem, et
remissionem omnium peccat-orum nostrorum tribuatnobisom-
nipotens et misericors Dominus.
Resp. Amen./^Onverte nos Deus, salutaris^-^ noster :
R/. Et averte iram tuam a
nobis.
^. Deus in adjutorium meumintende.
R?. Domine ad adjuvandumme festina. Gloria Patri, et
Filio, et Spiritui sancto, sicut
erat in principio, et nunc, et
semper, et in saecula saeculorum.
Amen. Alleluia.
Inchoatur A ntiphona, Miserere.
Psalmi, ut in Psalterio.
Post Psalmos Antiphona, Miserere mei, Domine, et exaudiorationem meam.
Hymnus. S. A mbrosii.
lucis ante terminum,Rerum creator, poscimus,
Ut pro tua dementiaSis praesul et custodia.
Procul recedant somnia,Et noctium phantasmata,Hostemque nostrum corn-
prime,Ne polluantur corpora.
Praesta Pater omnipotensPerJesum Christum Dominum,Qui tecum in perpetuumRegnat cum sancto Spiritu.
Amen.
y. In manus tuas, Domine,commendo spiritum meum.
R7. Redemisti nos, Domine,Deus veritatis.
Inchoatur Antiph. Salva nos.
Canticum Simeonis.
Lucce 2.
N' Unc dimittis servum tuum,Domine, secundum ver-
bum tuum in pace.
Quia viderunt oculi meisalutare tuum.
Quod parasti ante faciem
omnium populorum.Lumen ad revelationem gen
tium et gloriam plebis tuae Israel.
Gloria Patri, et Filio, et Spiritui sancto
;
Sicut erat in principio, et
nunc, et semper, et in specula
saeculorum. Amen.Antiph. Salva nos, Domine,
vigilantes ;custodi nos dormi-
entes, ut vigilemus cum Christo,et requiescamus in pace.
y. Dignare Domine nocte ista
R7. Sine peccato nos custod ire.
y. Miserere nostri Domine,R7. Miserere nostri.
y. Fiat misericordia tua,
Domine, super nos :
R7. Quemadmodum speravi-mus in te.
y. Domine exaudi orationemmeam.
R7. Et clamor meus ad te
veniat.
y. Dominus vobiscum.
R7. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio.
\ /"Isita, quaesumus Domine,* habitationem istam, et
omnes insidias inimici ab ea
longe repelle ; Angeli tui sancti
habitent in ea, qui nos in pace
COMMUNE TEMPORE ADVENTUS.
custodiant, et benedictio tua sit
super nos semper: Per Dominumnostrum Jesum Christum Filium
tuum, qui tecum vivit et rcgnatin unitate Spiritus sancti Deus,
per omnia saecula saeculorum.
Resp. Amen.y. Dominus vobiscum.R?. Et cum spiritu tuo.
y. Benedicamus Domino.R?. Deo gratias.
y. Benedicat et custodiat nos
omnipotens et misericors Do-
minus, Pater, et Filius, et Spiritussanctus. R?. Amen.
V. Fidelium animae per miseri-
cordiam Dei requiescant in pace.R?. Amen.
De beata Maria.
A ntiphona.
SAlveRegina, mater miseri-
cordiae, vita, dulcedo. et spesnostra, salve. Ad te clamamusexules filii Evae. Ad te suspira-mus gementes et flentes in hac
lacrymarum valle. Eia ergoadvocata nostra, illos tuos miseri-
cordes oculos ad nos converte,et Jesum benedictum fructumventris tui nobis post hoc exiliumostende. O clemens, 6 pia, 6dulcis virgo Maria.
y. Ora pro nobis sancta Dei
genetrix,R?. Ut digni efficiamur pro-
missionibus Christi.
Oremus. Oratio.
/""^Mnipotens sempiterne Deus,^^qui gloriosae virginis matris
Marias corpus et animam, ut
dignum Filii tui habitaculumeffici mereretur, Spiritu sancto
cooperante praeparasti ;da ut
cujus commemoratione laetamur,
ejus pia intercessione ab instan-
tibus malis et a morte perpetualiberemur: Per Christum Dominum nostrum. Resp. Amen.
y. Divinum auxilium maneat
semper nobiscum.R?. Amen.Pater noster, etc.
Ave Maria, etc.
Credo in Deum, etc.
Hoc inodo dicitur Officium pertotum annum, mutatis tantum Us
quce suis locis notabuntur.
COMMUNE TEMPOREADVENTUS.
AD MATUTINUM.
Invitatorimn. Regem ven-
turum Dominum venite adore-
mus.
Hyinnus.
VErbum supernum prodiensE Patris aeterni sinu,
Qui natus orbi subvenis
Labente cursu temporis,Illumina nunc pectora,
Tuoque amore concrema;
Ut cor caduca deserens
Cceli voluptas im pleat.
Ut cum tribunal JudicisDamnabit igni noxios,Et vox arnica debitumVocabit ad coelum pios,
Non esca flammarum nigrosVolvamur inter turbines,
Vultu Dei sed compotesCceli fruamur gaudiis.
Patri, simulque Filio,
Tibique, sancte Spiritus,Sicut fuit, sit jugiterSaeclum per omne gloria.
Amen.Antiphona. Non auferetur
AD LAUDES.
sceptrum de Juda, et dux defemore ejus, donee veniat quimittendus est : et ipse erit ex-
pectatio gentium.y. Ex Sion species decoris
ejus :
ty. Deus noster manifestcveniet.
Non didturHymnus, Te Deumlaudamus, nisi diebns Festis.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Adhucunum modicum est, et ego com-movebo caelum et terram et mareet aridam et movebo omnesgentes ;
et veniet desideratus
cunctis gentibus, et implebodomum istam gloria, dicit Do-minus exercituum.
Hymnus.\ TOx ecce clara personat,*
Gravesque somnos increpat :
Procul tenebrae;lux poll
Ab axe Christus promicat.Mens jam resurgat languida,
Quas sorde torpet squalida :
Sidus refulget jam novum,Ut tollat omne noxium.
Caelestis Agnus mittitur
Laxare gratis debitum :
Surgamus, et cum lacrymisOremus indulgentiam ;
Ut cum secundo fulserit,
Horrorquc mundum cinxerit,Non pro reatu puniat,Sed nos pius tune protegat.
Virtus, honor, laus, gloria,Deo Patri, cum Filio,
Sancto simul Paraclito,In sreculorum saecula. Amen.y. Vox clamantis in deserto,
Parate viam Domini;
ty. Rectas facite semitas ejus.Ad Benedictus Antiph. Ange-
lus Domini nuntiavit Mariae; et
concepit de Spiritu sancto.
Commemorationes communesnon fiunt tempore Adventus.
AD PRIMAM.
Antipli. Ecce Virgo concipietet pariet filium, et vocabitur
nomen ejus Emmanuel.
AD TERTIAM.
Antiph. Deus ipse veniet et
salvabit vos : tune aperienturoculi ccecorum, et aures sur-
dorum patebunt.
y. Veni ad liberandum nos,Domine Deus virtutum.
ty. Ostende faciem tuam, et
salvi erimus.
AD SEXTAM.
Antiph. Septuaginta heb-
domades abbreviate sunt;
ut
impleatur visio et prophetia, et
ungatur Sanctus Sanctorum.
y. Ostende nobis Dominemisericordiam tuam :
R?. Et salutare tuum danobis.
AD NONAM.
Antiph. Ex te, Bethleem,mihi egredietur qui sit dominatorin Israel
;et egressus ejus ab
initjo, a diebus aeternitatis.
y. Super te, Jerusalem,orietur Dominus :
ty. Et gloria ejus in te vide-
bitur.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Parvulus
natus est nobis, et factus est
principatus super humerum ejus,
et vocabitur Admirabilis, Con-
26 COMMUNE TEMPORE QUADRAGESIMA.
siliarius, Deus, Fortis, Paterfuturi saeculi, Princeps pacis.
Hytnmis.
/^Reator alme siderum,^^ yEterna lux credentium,
Jesu Redemptor omnium,Intende votis supplicum.
Oui daemonis ne fraudibus
Periret orbis, impetuAmoris actus, languidiMedela mundi factus es.
Commune qui mundi nefas
Ut expiares, ad crucemE Virginis sacrario
Intacta prodis victima.
Cujus potestas gloriae
Nomenque cum primumsonat,
Et caelites et infer!
Tremente curvantur genu.Te deprecamur ultimae
Magnum diei judicem ;
Armis supernae gratiaeDefende nos ab hostibus.
Virtus, honor, laus, gloria,Deo Patri, cum Filio,
Sancto simul Paraclito,In saeculorum saecula. Amen.y. Rorate caeli desuper, et
nubes pluant justum.R7
. Aperiatur terra, etgerminetSalvatorem.Ad Magnificat Antiph. Ecce
concipies et paries Filium;
et
vocabitur Altissimi Filius, et
regni ejus non erit finis.
Reliqua omnia ut in Commiini
per annum.
COMMUNE TEMPOREQUADRAGESIMA.
Initio Horarum omnium postVers. Deus in adjutorium etc.
non dicitur Alleluia;
sed ejus
loco dicitur Laus tibi Domine,rex aeternae gloriae.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Adoremus, et
procidamus ante Deum; plore-
mus coram Domino qui fecit nos.
Hymnus. S. Ambrosii.
X more docti mysticoServemus hoc jejunium,
Deno dierum circulo
Ducto quater notissimo.
Lex et Prophetae primitusHoc praetulerunt, postmodumChristus sacravit, omniumRex atque factor temporum.
Utamur ergo parcius
Verbis, cibis, et potibus,
Somno, jocis ;et arctius
Perstemus in custodia.
Vitemus autem noxia,
Quae subruunt mentes vagas ;
Nullumque demus callidi
Hostis locum tyrannidi.Flectamus iram vindicem,
Ploremus ante judicem :
Clamemus ore supplici,Dicamus omnes cernui :
Nostris malis offendimus
Tuam, Deus, clementiam :
Effunde nobis desuperRemissor indulgentiam.
Memento quod sumus tui.
Licet caduci, plasmatis :
Ne des honorem nominis
Tui, precamur, alteri.
Laxa malum quod fecimus,
Auge bonum quod poscimus ;
Placere quo tandem tibi
Possimus hie et perpetim.Praesta beata Trinitas,
Concede simplex Unitas,Ut fructuosa sint tuis,
Jejuniorum munera. Amen.
AD LAUDES. 27
AntipJi. Convertimini ad me in
toto corde vestro, in jejunio, et
fletu, et planctu.
y. Ipse liberavit me de laqueovenantium,
ty. Et a verbo aspero.
Hymnus Te Deum laudamusnon dicitur tempore Quadra-gesimce, nisi diebus Festis.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Derelin-
quat impius viam suam, et vir
iniquus cogitationes suas;
et
revertatur ad Dominum : et
miserebitur ejus.
Hymnus.Sol salutis, intimis
Jesu refulge mentibus,Dum nocte pulsa, gratiorOrbi dies renascitur.
Dans tempus acceptabile,Da lacrymarum rivulis
Lavare cordis victimam,Guam laeta adurat charitas.
Quo fonte manavit nefas,Fluent perennes lacrymae ;
Si virga poenitentiaeCordis rigorem conterat.
Dies venit, dies tua,
In qua reflorent omnia :
Laetemur et nos, in viamTua reducti dextera.
Te prona mundi machina,Clemens, adoret, Trinitas :
Et nos novi per gratiamNovum canamus canticum.
Amen.y. Angelis suis Deus man-
davit de te,
J^. Ut custodiant te in omnibus viis tuis.
Ad Benedictus Antiph. Netardes converti ad Dominum, et
ne differas de die in diem : subito
enim veniet ira illius, et in
tempore iracundiae disperdette.
In Officio Feriali ante Oratio-
nem dicuntur scquentes Preces.
Kyrie eleison.
Chi iste eleison.
Kyrie eleison.
Pater noster etc. Et ne nos
inducas in tentationem :
Resp. Sed libera nos a malo.
y. Ego dixi, Domine miserere
mei.
ty. Sana animam meam, quia
peccavi tibi.
y. Convertere Domine : Us-
quequo ?
1^7.Et deprecabilis esto
super servos tuos.
y. Fiat misericordia tua
Domine, super nos :
fy\ Ouemadmodum spera-vimus in te.
Deinde dicitur Psalmus Miserere. 54. <7)>. et in fine Gloria
Patri.
Finito Psalmo dicitur y. Domine Deus virtutum converte
nos.
ty. Et ostende faciem tuam, et
salyi erimus.
y. Exurge Christe, adjuvanos.
ty. Et libera nos propternomen tuum.
y. Domine exaudi oratio-
nem meam.
ty. Et clamor meus ad te
veniat.
y. Dominus vobiscum.
1^. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio ut in Propriode Tempore: qua finita, dicitur
COMMUNE TEMPOKE PASCHAL1.
V. Dominus vobiscum etc. Etin Feriis ac Festis simplicibus
fiunt Commemorationes com
munes, ut in Communi perannum.
AD PRIMAM.
Antiph. Vivo ego, dicit Dominus
;nolo mortem peccatoris,
sed ut magis convertatur et vivat.
AD TERTIAM.
Antiph. Advenerunt nobis dies
pcenitentise, ad redimenda pec-cata, ad salvandas animas.
y. Susceptor meus es tu, et
refugium meum.R?. Deus meus, sperabo in
eum.
AD SEXTAM.
Antiph. Commendemus nos-
metipsos in multa patientia, in
jejuniis multis, per arma justi-tiae.
y. Scapulis suis obumbrabittibi :
R?. Et sub pennis ejus spera-bis.
AD NONAM.
Antiph. Convertimini et agite
poenitentiam ; et non erit vobis
in ruinam iniquitas.
y. Scuto circumdabit te
veritas ejus :
R7. Non timebis a timore noc-
turno.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Pecca-
vimus, iniquitatem fecimus, Do-
mine, in omnem justitiam tuam :
avertatur, quaesumus, ira tua et
furor tuus a nobis : non in
justificationibus nostris proster-nimus preces ante faciem tuam,sed in miserationibus tuis multis.
Hymnus. S. Ambrosii.
A Udi, benigne Conditor,** Nostras preces cum fletibus
In hoc sacro jejunioFusas quadragenario.
Scrutator alme cordium,Infirma tu scis virium :
Ad te reversis exhibeRemissionis gratiam.
Multum quidem peccavimus,Sed parce confitentibus :
Ad laudem tui nominis,Confer medelam languidis.
Sic corpus extra conteri
Dona per abstinentiam,
Jejunet ut mens sobria
A labe prorsus criminum.Praesta beata Trinitas,
Concede simplex Unitas,Ut fructuosa sint tuis
Jejuniorum munera. Amen.y. Angelis suis Deus man-
davit de te :
ty. Ut custodiant te in omnibus viis tuis.
Ad Magnificat Antiph. Do-mine non secundiam peccatanostra facias nobis, neque secun-
dum iniquitates nostras retribuas
nobis.
Reliqua omnia ut in Communiper annum.
COMMUNE TEMPOREPASCHALI.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Surrexit Do-minus vere, alleluia.
Hymnus.
REx sempiterne Caelitum,Rerum creator omnium,
^Equalis ante saecula
Semper Parenti Filius.
AD LAUDES. 29
Qui natus olim e Virgine,Nunc e sepulchre nasceris,
Tccumque nos a mortuis
Jubes sepultos surgere.
Qui Pastor aeternus gregemAqua lavas baptismatis :
Hsec est lavacrum mentium,Haec estsepulchrum criminum.
Nobis diu qui debitae
Redemptor affixus cruci,
Nostrae dedisti prodigusPretium salutis sanguinem.
Ut sis perenne mentibusPaschale Jesu gaudium,A morte dira criminumVitae renatos libera.
Deo Patri sit gloria,Et Filio, qui a mortuis
Surrexit, ac Paraclito,In saeculorum saecula. Amen.Antiph. Alleluia, lapis revo-
lutus est, alleluia, ab ostio monu-menti, alleluia, alleluia.
y. Surrexit Dominus de
sepulchre :
R?. Qui pro nobis pependit in
ligno.AD LAUDES.
Ad Psalmos A ntiph. Alleluia,
alleluia, alleluia, alleluia.
Hymnus.A Urora caelum purpurat,** ^Ether resultat laudibus,Mundus exultans jubilat,Horrens avernus infremit
;
Rex ille dum fortissimus
De mortis inferno specuPatrum senatum liberumEducit ad vitas jubar.
Cujus sepulchrum plurimoCustode signabat lapis,Victor triumphat, et suoMortem sepulchre funerat.
Sat funeri, sat lacrymis,Sat est datum doloribus :
Surrexit extinctor necis,Clamat coruscans Angelas.
Ut sis perenne mentibusPaschale Jesu gaudium,A morte dira criminumVitae renatos libera.
Deo Patri sit gloria,Et Filio, qui a mortuis
Surrexit, ac Paraclito,In sempiterna saecula. Amen.V. In resurrectione tua
Christe
R7. Caeli et terra laetentur.
Ad Benedictus Antiph. Si
consurrexistis cum Christo, quaesursum sunt sapite, non quaesuper terram, alleluia.
In Perils et Festis simplicibusante Vers. Fidelium fit sequensCommemoratio de Cruce.
Antiph. Crucifixus surrexit a
mortuis, et redemit nos, alleluia,alleluia.
y. Dicite in nationibus,R7. Quia Dominus regnavit a
ligno.
Oremus. Oratio.
"T^Eus, qui pro nobis Filium*-' tuum crucis patibulumsubire voluisti, ut inimici a nobis
expelleres potestatem, concedenobis famuli's tuis ut resurrec-tionis gratiam consequamur :
Per Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum, qui tecumvivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus per omnia saecula
saeculorum.
Resp. Arnen.
Reliqute Commemorationes communes de beata Maria, de Sanctis,et de Pace, non dicuntur.
AD PRIMAM.
Antiph. Alleluia, alleluia,
alleluia, alleluia.
COMMUNE TEMPOA'E PASCHALI.
AD TERTIAM.
Antiph. Alleluia, alleluia,
alleluia, alleluia.
y. Surrexit Dominus de se-
pulchro :
R?. Qui pro nobis pependit in
ligno.
AD SEXTAM.
A ntiph. Alleluia, alleluia, alle
luia, alleluia.
y. Surrexit Dominus vere :
R7. Et apparuit Simoni.
AD NONAM.
Antiph. Alleluia, alleluia, alle
luia, alleluia.
y. Gavisi sunt Discipuli,R?. Viso Domino.
AD VESPERAS.
AdPsalmos Antiph. Alleluia,
alleluia, alleluia, alleluia.
Hymnus.
AD regias Agni dapesStolis amicti candidis,
Post transitum maris rubri
Christo canamus principi.Divina cujus charitas
Sacrum propinat sanguinem,Almique membra corporisAmor sacerdos immolat.
Sparsum cruorem postibusVastator horret Angelus ;
Fugitque divisum mare;
Merguntur hostes fluctibus.
Jam Pascha nostrum Christus
est,
Paschalis idem victima,Et pura puris mentibusSinceritatis azyma.
O vera caeli victima,
Subjecta cui sunt tartara,
Soluta mortis vincula,
Recepta vitae praemia.Victor subactis inferis
Trophaea Christus explicat ;
Caeloque aperto, subditum
Regem tenebrarum trahit.
Ut sis perenne mentibusPaschale Jesu gaudium,A morte dira criminumVitae renatos libera.
Deo Patri sit gloria,Et Filio, qui a mortuis
Surrexit, ac Paraclito,In sempiterna saecula. Amen.
y. Mane nobiscum Domine :
R?. Quoniam advesperascit.Ad Magnificat Antiph. Ex
purgate vetus fermentum, ut sitis
nova conspersio : etenim Paschanostrum immolatus est Christus,alleluia.
In fine Officii, loco AntiphonceSalve Regina, dicitur Antiphonasequens.
T} Egina caeli laetare, alleluia;
*^- Quia quern meruisti por-
tare, alleluia.
Resurrexit, sicut dixit, alleluia.
Ora pro nobis Deum, alleluia.
y. Gaude et laetare VirgoMaria :
R?. Quia surrexit Dominusvere.
Oremus. Oratio.
T^\Eus qui per resurrectionem*-^ Filii tui Domini nostri JesuChristi mundum laetificare digna-tus es, praesta, quaesumus, ut per
ejus genitricem virginem Mariam
perpetuae capiamus gaudia vitae :
Per eundem Christum Dominumnostrum. Resp. Amen.
Reliqua omnia ut in Communiper annum.
PROPRIUM DE TEMPORE.
SABBATO ANTE DOMINI-CAM I. ADVENTUS.
AD VESPERAS.
Duplex.
Ad Psalmos Antiphona.
V XT "lOx praecessit, dies autem
[_^-^
J appropitiquavit : abjicia-
mus ergo opera tenebrarum, et
induamur arma lucis, sicut in
die honeste ambulemus.Psalmi de Vesperis Sabbati, ut
in Psalterio.
Hymnus. Creator alme sid-
erum. ut in Communi Adventus.
129. <26>.
^f . Rorate caeli desuper, et
nubes pluant justum.R?. Aperiatur terra, et ger-
minet Salvatorem.Ad Magnificat Antiph. Ecce
nomen Domini venit de longin-
quo, et claritas ejus replet orbemterrarum.
Oratio.
EXcita,quaesumus Domine,
potentiam tuam, et veni;ut
abimminentibus peccatorum nos-
trorum periculis te mereamur
protegente eripi, te liberante
salvari, Qui vivis et regnas cumDeo Patre in unitate Spiritussancti Deus, per omnia saecula
saeculorum. Resp. Amen.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut in Communi per
annum.Lectio initio Completorii reci-
tanda habetur in libra Lectionum.
DOMINICA PRIMAADVENTUS.Duplex minus.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Regem ven-
turum Dominum, venite adore-
mus.
Hymnus. Verbum supernumprodiens. ut in Communi Adventus. 128. <24>.
Antiph. Veniet ecce Rexexcelsus cum potestate magnaad salvandas gentes, alleluia.
Psalmi de Matutino Dominica,ut in Psalterio.
y. Ex Sion species decoris
ejus.R7. Deus noster manifeste
veniet.
Lectiones e Scriptura sacra
ad Matutinum recitanda Jiaben-
tur in libra Lectionum.Non dicitur Te Deum laud-
amus.
AD LAUDES.Ad Psalmos Antiph. Confor-
tate manus dissolutas : confor-
tamini : dicite, Ecce Deus noster
veniet et salvabit nos, alleluia.
DOMINICA PRIMA ADVENTUS.
Psalmi de Laudibus Dominica;
ut in Psalterio. 5. <i>.
hymnus. Vox ecce clara
personat. /// in Com tmint Ad-ventns. 128. <25>.
^. Vox clamantis in deserto,
Parate viam Domini;
R?. Rectas facite semitas ejus.
Ad Benedictus Antiph. Spi-ritus sanctus superveniet in te,
et virtus Altissimi oburnbrabit
tibi : ideoque et quod nascetur
ex te sanctum, vocabitur Filius
Dei.
AD PRIMAM.
Antiph. In ilia die stillabunt
montes dulcedinem, et colles
fluent lac et mel, alleluia.
Psalmi de Prima Dominica, ut
in Psalterio.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 21.
INillo tempore : Dixit Jesus
Discipulis suis : Erunt signain Sole et Luna et stellis, et
in terris pressura gentium. Et
reliqua.Homilia sancti Gregorii Papae.
Homilia I. in Evangelia.
DOminusac Redemptor noster
paratos nos invenire desi-
derans, senescentem mundumquae mala sequantur denuntiat,
ut nos ab ejus amore compescat.
Appropinquantem ejus terminum
quantae percussiones praeveniant
innotescit; ut si Deum metuere
in tranquillitatenolumus,vicinum
ejus judicium vel percussionibusattriti timeamus.Nam virtutes caelorum move-
buntur. Quid Dominus virtutes
caelorum, nisi Angelos, Arch-
angelos, Thronos, Dominationes,
Principatus, et Potestates ap-pellat? quae in adventu dis-
tricti judicis, nostris tune oculis
visibiliter apparebunt, ut districte
tune a nobis exigant hoc quodmodo invisibilis conditor aequa-nimiter portat. Ubi et sub-ditur: Et tune videbunt Filiumhominis venientem in nubibuscum potestate magna et ma-
jestate. Ac si aperte dicere-
tur : In potestate et majestatevisuri sunt quem in humilitate
positum audire noluerunt;
ut
virtutem ejus tanto tune dis-
trictius sentiant, quanto nunc
cervicemcordisadejus patientiamnon inclinant. Sed quia haec
contra reprobos dicta sunt, moxad electorum consolationemverba vertuntur. Nam et sub-
ditur : His autem fieri incipien-tibus, respicite et levate capitavestra, quoniam appropinquatredemptio vestra. Ac si aperteVeritas electos suos admoneat,dicens : Cum plagae mundicrebrescunt, cum terror judiciivirtutibus commotis ostenditur
;
levate capita, id est, exhilarate
corda : quia dum finitur mundus,cujus amici non estis, prope fit
redemptio quam quaesistis. Quiergo Deum diligunt, ex fine
mundi gaudere atque hilarescere
jubentur : quia videlicet eumquem amant mox inveniunt,dum transit is quem non amave-runt. Tu autem Domine miserere nostri.
Resp. Deo gratias.
AD TERTIAM.
Antiph. Jucundare filia Sion,
et exulta satis filia Jerusalem,alleluia.
DOMINICA SECUNDA ADVENTUS. 33
Psalmi de Tertia Dominica, ut
in Psalterio.
y. Veni ad liberandum nos,
Domine Deus virtutum :
ty. Ostende faciem tuam, et
salvi erimus.
AD SEXTAM.
Antiph. Ecce Dominus veniet,
et omnes Sancti ejus cum eo;et
erit in die ilia lux magna,alleluia.
Psalmi de Sexta Dominica, ut
in Psalterio.
y. Ostende nobis Dominemisericordiam tuam :
R?. Et salutare tuum da nobis.
AD NONAM.
Antiph. Omnes sittentesvenite
ad aquas : quaerite Dominum,dum inveniri potest, alleluia.
Psalmi de Nona Dominica, ut
in Psalterio.
y. Super te, Jerusalem, orietur
Dominus :
ty. Et gloria ejus in te vide-
bitur.
AD VE'SPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Ecceveniet Propheta magnus, et ipserenovabit Jerusalem, alleluia.
Psalmi de Vesperis Dominica,ut in Psalterio.
Hymnus. Creator alme side-
rum, ut in Communi Adventus.1 2Q. <26>.
y. Rorate caeli desuper, et
nubes pluant justum.R?. Aperiatur terra, et ger-
minet Salvatorem.
Ad Magnificat Antiph. Netimeas Maria
;invenisti enim
gratiam apud Dominum : ecce
concipies, et paries filium,
alleluia.
COLBERT.
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut in Communi perannum.
Lectio initio Completorii reci-
tanda habetur in libro Lectionum.
IN FERIIS.
Officium fit ut in CommuniAdventus, cum Oratione Dominicaimmediate pracedentis . Lectiones
autem tarn ad Matutinum qudmadCompletorium recitanda haben-tur in libro Lectionum.
SABBATO ANTE DOMIN. II.
ADVENTUS.
AD VESPERAS.
Semiduplex.
A ntiphona ad Psalmos,
Hymnus, et Versiculus, ut in
Communi Adventus. 129. ^25^.Psalmi de Vesperis Sabbati,
ut in Psalterio. III. <i i)>.
Ad Magnificat Antiph. Deus
ipse veniet, et salvabit vos : tune
aperienturoculiccecorum,etauressurdorum patebunt : tune saliet
sicut cervus claudus, et apertaerit lingua mutorum, alleluia.
Oratio.
Xcita Domine corda nostra
ad praeparandas Unigenititui vias, ut per ejus Adventumpurificatis tibi mentibus servire
mereamur : Qui tecum vivit et
regnat etc.
DOMINICA SECUNDAADVENTUS.Semiduplex.
AD MATUTINUM.
Antiph. Gaudete omnes et
laetamini : Ecce quia veniet
D
34 DOMINICA SECUNDA ADVENTUS.
Dominus ultionis;adducet retri-
butionem : ipse veniet, et salvabit
nos.
Lectiones ad Matutinum reci-
tandce habentur in libro Lectio-
num.Non dicitur Te' Deum lauda-
mus.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Gaudeet laetare filia Jerusalem ;
ecce
Rex tuus venit tibi : Sion noli
timere, quia cito veniet salus tua.
Ad Benedictus A ntiph. ]oannes
cum audisset in vinculis opera
Christi, mittens duos ex discipulis
suis, ait illi : Tu es qui venturus
es, an alium expectamus ?
AD PRIMAM.
Antiph. Ecce in nubibus caeli
Dominus veniet cum potestate
magna, alleluia.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 11.
INillo tempore : Joannes cum
audisset in vinculis operaChristi, mittens duos exdiscipulis
suis,aitilli: Tu es qui venturus es,
an alium expectamus? Etreliqua.Homilia sancti Gregorii Papas.
Homilia 6. in Evang.
VIsistot signis tantisque vir-
tutibus, non scandalizari
quisque potuit, sed admirari.
Sed infidelium mens grave in illo
scandalum pertulit, cum eumpost tot miracula morientemvidit. Unde et Paulus dicit :
Nos autem pnedicamus Christum
crucifixum, Judaeis quidemscandalum, gentibus autem
stultitiam. Stultumquippehomi-nibus visum est ut pro homini-bus auctor vitas; moreretur
;
et inde contra eum homo scan
dalum sumpsit unde ei ampliusdebitor fieri debuit Nam tanto
Deus ab hominibus digniushonorandus est quanto prohominibus et indigna suscepit.
Quid est ergo dicere, Beatus quinon fuerit scandalizatus in me,nisi aperta voce abjectionemmortis suae humilitatemquesignare. Ac si patenter dicat :
Mira quidem facio, sed abjecta
perpeti non dedignor. Quiaergo moriendo te subsequor,cavendum valde est hominibusne in me mortem despiciant, qui
signa venerantur. Sed dimissis
Joannis discipulis,quid de eodemJoanne turbis dicat, audiamus.
Quid existis in desertum videre ?
arundinem vento agitatam ?
Quod videlicet non asserendo,sed negando intulit. Arundinem quippe mox ut aura con-
tigerit, in partem, alteram inflec-
tit. Et quid per arundinem nisi
carnalis animus designatur? quimox ut favore vel detractione
tangitur, statim in partem quam-libet inclinatur.
AD TERTIAM.
Antiph. Urbs fortitudinis
nostrae Sion Salvator, ponetur in
ea murus et antemurale : aperite
portas, quia nobiscum Deus,alleluia.
AD SEXTAM.
Antiph. Ecce apparebitDominus, et non mentietur : si
moram fecerit, expecta eum;
quia veniet et non, tardabit,
alleluia.
DOMINICA TERTIA ADVENTUS. 35
AD NONAM.
Antiph. Montes et colles
cantabunt coram Deo lauclem,et omnia ligna silvarum plau-dent manibus : quoniam veniet
domina'tor Dominus in regnumaeternum, alleluia.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. EcceDominus noster cum virtute
veniet, et illuminabit oculos
servorum suorum, alleluia.
Ad Magnificat Antiph. Dicite
Joanni quae vidistis : Coeci vident,mortui resurgunt, pauperesevangelizantur, alleluia.
SABBATO ANTE DOMIN. III.
ADVENT.AD VESPERAS.
Semiduplex.
Antiphona ad Psalmos, Hym-nus, et Versiculus, ut in Com-muni Adventus. 129. <25)>.Psalmi de Vesperis Sabbati,
ut in Psalterio. ill.<(
1 1 ^.
Ad Magnificat Antiph. Nonauferetur sceptrum de Juda, et
dux de femore ejus, donee veniat
qui mittendus est : et ipse erit
expectatio gentium.
Oratio.
A Urem tuam, quaesumus** Domine, precibus nostris
accommoda, et mentis nostrae
tenebras gratia tuae visitationis
illustra, Qui vivis et regnas etc.
DOMINICA TERTIAADVENTLJS.
Semiduplex.AD MATUTINUM.
Antiph. Erumpant montes
jucunditatem, et colles justitiam,
quia lux mundi Dominus cumpotentia veniet.
Lectiones ad Matutinumrecitandce habentur in libra
Lectionum.
Non dicitur Te Deum Lauda-mus.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Diecivitatibus Judae : Ecce DominusDeus veniet, et brachium ejusdominabitur.
Ad Benedictus Antiph. Egovox clamantis in deserto, Diri-
gite viam Domini, sicut dixit
Isaias Propheta.
AD PRIMAM.
Antiph. Veniet Dominus, et
non tardabit, et illuminabit
abscondita tenebrarum, et mani-festabit se ad omnes gentes,alleluia.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. \.
T N illo tempore : Miserunt*
Judaei ab Jerosolymis Sacer-
dotes et Levitas ad Joannem, ut
interrogarent eum : Tu quis es?
Et reliqua.Homilia sancti Gregorii Papae.
Homilia 7. in Evang.
T^ X hujus nobis lectionis ver-*'
bis, fratres charissimi, Joan-nis humilitas commendatur, quicum tantae virtutis esset ut
Christus credi potuisset, elegitsolide subsistere in se, nehumana opinione rapereturinaniter super se. Nam con-
fessus est, et non negavit ;et
confessus est quia non sum egoD 2
DOMINICA TERTIA ADVENTUS.
Christus. Sed qui dixit, Nonsum, negavit plane quod nonerat
;ut vcritatem loquens, ejus
membrum fieret cujus sibi
nomen fallaciter non usurparet.Cum ergo non vult appeterenomen Christi, factus est membrum Christi : quia dum infirmi-
tatem suam studuit humiliter
agnoscere, illius celsitudinem
meruit veraciter obtinere.
Inquisitus aDiscipuli.- Dominusde Eliae adventu, respondit :
Elias jam venit, et non cogno-verunt eum, sed fecerunt in eumquaecunque voluerunt : ft si vultis
scire, Joannes ipse est Elias.
Requisitus autem Joannes dicit :
Non sum Elias. Quid est hoc,fratres charissimi, quia quodVeritas affirmat, hoc ProphetaVeritatis negat? Sed si sub-
tiliter veritas ipsa requiratur,hoc quod inter se contrarium
sonat, quomodo contrarium non
sit, invenitur. Ad Zachariam
namque de Joanne Angelusdicit : Ipse praecedet ante ilium
in spiritu et virtute Eliae. Quiidcirco venturus in spiritu et
virtute Eliae dicitur, quia sicut
Elias secundum Domini adven-
tum praeveniet, ita Joannespraevenit primum ;
et sicut ille
precursor venturus est Judicis,ita iste factus est praecursor Re-
demptoris. Joannes igitur in
spiritu Elias erat; in personaElias non erat. Quod ergoDominus fatetur de spiritu, hoc
Joannes denega' de persona.
Joannes vocem se esse asserit,
quia Verbum praecedit. Adven-tum itaque Dominicum prae-
currens, Vox dicitur; quia per
ejus ministerium Patris Verbum
ab hominibus auditur. Quietiam in deserto clamat
; quiaderelictae destitutaeque Judaeaesolatium suae redemptionis an-
nuntiat. Quid autem clamet, in-
sinuat, ciam subjungit : Dirigiteviam Domini, sicut dixit Isaias
Propheta. Via Domini ad cor
dirigitur, cum veritatis sermohumiliter auditur. Via Dominiad cor dirigitur, cum ad
prasceptum illius vita praepara-tur. Unde scriptum est : Si quis
diligit me, sermonem meumservabit
;et Pater meus diliget
eum, et ad eum veniemus, et
mansionem apud eum faciemus.
AD TERTIAM.
Antiph. Jerusalem gaudegaudio magno, quia venit tibi
Salvator. alleluia.
AD SEXTAM.
Antiph. Dabo in Sion salutem,et in Jerusalem gloriam meam,alleluia.
AD NONAM.
Antiph. Montes et omnescolles humiliabuntur
;et erunt
prava in directa, et aspera in
vias planas : veni Domine, et
noli tardare, alleluia.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Juste et
pie vivamus, expectantes beatam
spem et adventum Domini.Ad Magnificat Antiph. Qui
post me veniet, ante me factus
est; cujus ego non sum dignus
ut solvam ejus corrigiam calcea-
menti.
INFRA HEBDOMADAM TERTIAM ADVENTUS. 37
FERIA QUARTAQuatuor temporum.
AD LAUDES.
Ad Benedictus A ntiph. Missus
est Gabriel Angelus ad Mariam
virginem desponsatam Joseph.Deinde dicuntur Preces, ut in
Communi Quadragesima. 131.
Oratio.
PRaesta,quaesumus, omnipo-
tens Deus, ut redemptionisnostrae ventura solemnitas et
praesentis nobis vitas subsidia
conferat, et aeternae beatitudinis
praemia largiatur : Per Dominumnostrum etc.
Hcec Oratio dicitur etiam adTertiam, Sextain, et Nonam : ad
Vesperas autem dicitur Oratio
Dominicce pr&cedentis, Auremtuam. 142. <35>.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. \.
T N illo tempore : Missus est-
Angelus Gabriel a Deo in
civitatem Galilaeae, cui nomenNazareth, ad virginem desponsatam viro cui nomen erat
Joseph, de domo David, et nomenvirginis Maria. Et reliqua.
Homilia S. Ambrosii Episcopi.
Lib. 2. in Lucam.
T Atent quidem divina my-* '
steria, nee facile, juxta
propheticum dictum, quisquamhominum potest scire consilium
Dei : sect tamen ex caeteris
factis atque prseceptis Domini
Salvatoris possumus intelligere,et hoc propensioris fuisse consilii,
quod ea potissimum electa est
ut Dominum pareret, quae erat
desponsata viro. Cur autemnon antequam desponsaretur,
impleta est ? Fortasse ne di-
ceretur, quod conceperat exadulterio.
Et ingressus ad earn Angelus.Disce virginem moribus, disce
virginem verecundia, disce ora-
culo, disce mysterio. Trepidarevirginum est, et ad omnes viri
ingressus pavere, omnes viri
affatus vereri. Discant mulieres
propositum pudoris imitari. Solain penetralibus, quam nemovirorum viderit, solus Angelusrepererit : sola sine comite, sola
sine teste, ne quo degeneredepravaretur affatu, ab Angelosalutatur.
Tanti namque mandati my-sterium non hominis fuit sed
Angeli ore promendum. Hodie
primum auditur; Spiritus sanc-
tus superveniet in te : Et auditur,et creditur. Dixit autem Maria :
Ecce ancilla Domini : contingatmihi secundum verbum tuumVide humilitatem, vide devo-tionem. Ancillam se dicit
Domini, quae mater eligitur :
nee repentino exaltata promissoest.
FERIA SEXTA
Quatuor Temporum.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Exquo facta est vox salutationis
tuae in auribus meis, exultavit
gaudio infans in utero meo,alleluia.
INFRA HEBDOMADAM TERTIAM ADVENTUS.
Deinde dicuntur Preces Kyrieeleison etc. ut in Communi Quadragesima. 131. <2?)>.
Oratio.
T^Xcita Domine, quaesumus,*'
potentiam tuam, et veni : ut
hi qui in tua pietate confidunt, abomni citius adversitate liberen-
tur : Qui vivis et regnas etc.
Hcec Oratio dicitur etiam adTertiam, Sexlam, et Nonam ; adVesperas autem dicitur Oratio
Dominica prcecedentis. Auremtuam. 142. <35>.
AD PRFMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. i.
IT^Xurgens Maria in diebusL-*
illis, abiit in montana cumfestinatione in civitatem Juda :
et intravit in domum Zachariae, et
salutavit Elizabeth. Et reliqua.
Homilia S. Ambrosii Episcopi.
Libra 2. in Lucam,
TV/TOrale est omnibus, ut qui*- fidem exigunt, fidem
astruant. Et ideo Angelas, cumabscondita nuntiaret, ut fidem
astrueret, exemplo senioris
feminae sterilisque, conceptumvirgini Mariae nuntiavit : ut
possibile Deo omne quod ei
placuerit, assereret. Ubiaudivithoc Maria, non quasi incredulade oraculo, nee quasi incerta de
nuntio, nee quasi dubitans de
exemplo, sed quasi laeta provoto, religiosa pro officio, festina
praef gaudio, in montana perrexit.
Qu6 enim jam Deo plena, nisi
ad superiora, cum festinatione
contenderet ? Nescit tarda moli-
mina sancti Spiritus gratia.Discite et vos, sanctae mulieres,sedulitatem quam praegnantibusdebeatis exhibere cognatis.Mariam, quae ante sola in
penetralibus versabatur, non a
publico virginitatis pudor, nona studio asperitas montium, nonab officio prolixitas itineris
retardavit. In montana virgocum festinatione, virgo officii
memor, injuries immemor, affectu
urgente, non sexu, relicta
perrexit domo. Discite virgines,non circumcursare per alienas
aedes, non demorari in plateis,non aliquos in publico misceresermones. Maria in domo sera,festina in publico, mansit apudcognatam suam tribus mensibus.Etenim quae propter officium
venerat, inhaerebat officio.
Didicistis virgines pudoremMariae : discite humilitatem.Venit propinqua ad proximam,junior ad seniorem : nee solum
venit, sed etiam prior salutavit.
Decet enirn, ut quanto castior
Virgo, tanto humilior sit.
Noverit deferre senioribus;
sit
magistra humilitatis, in qua est
professio castitatis. Est et causa
pietatis, est etiam norma doc-trinae. Contuendumest enimquiasuperior venit ad inferiorem,ut inferior adjuvetur; Maria ad
Elizabeth, Christus ad Joannem.
SABBATO
Quatuor Temporum.
AD LAUDES.
Ad Benedictus A ntiph. Parate
INFRA HEBDOMADAM TERTIAM ADVENTUS. 39
vias Domini, rectas facite in
solitudine semitas Dei nostri.
Delude dicuntur Preces Kyrieeleison etc. ut in Communi
Quadragesima. 131. <2/> .
Oratio.
DEus qui conspicis quia exnostra pravitate affligimur,
concede propitius ut ex tua
visitatione consolemur : Quivivis et regnas cum Deo Patre
etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 3.
ANno quintodecimo imperiiTiberii Caesaris, procurante
Pontio Pilato Judaeam. Et
reliqua.Homilia sancti Gregorii Papae.
Homilia 20. in Evang.
"D Edemptoris nostri praecursor"^ quo tempore pnedicationisofficium acceperit, memoratoRomanae reipublicae Principe,et Judaeae Regibus, designatur.
Quia enim ilium praedicareveniebat qui ex Judaea quosdam,et multos ex gentibus redemp-turus erat
; per Regem gentiumet Principes Judaeorum prae-dicationis ejus tempora desig-nantur. Quia autem gentilitas
colligenda erat, et Judaea pro
culpa perfidiae dispergenda, ipsa
quoque descriptio terreni princi-
patus ostendit : quoniam et in
Romana republica unus prae-fuisse describitur, et in Judaeae
regno per quartam partemplurimi principabantur. Voce
etenim nostri Redemptoris dici-
tur : Omne regnum in seipsumdivisum desolabitur. Liquet
ergo quod ad finem regni Judaea
pervenerat. quae tot Regibusdivisa subjacebat. Apte quoquenon solum sub quibus Regibus,sed sub quibus etiam Sac-
erdotibus actum sit, demons-tratur : et quia ilium JoannesBaptista praedicaret qui simul
Rex et Sacerdos existeret,
Lucas Evangelista praedicationis
ejus tempora per regnum et
sacerdotium designavit. Etvenit in omnem regionemJordanis, praedicans baptismumpoenitentiae in remissionem
peccatorum. Cunctis legentibus
liquet, quia Joannes non solum
baptismum pcenitentiae praedi-
cavit, verum etiam quibusdamdedit. Sed tamen baptismumsuum in remissionem peccatorumdare non potuit : remissio
etenim peccatorum in solo nobis
baptismo Christi tribuitur.
Notandum itaque quod dicitur,
praedicans baptismum pcenitentiae in remissionem peccatorum :
quoniam baptisma quod peccatasolveret, quia dare non poterat
praedicabat ;ut sicut incarnatum
Verbum Patris praecurrebat ver-
bo praedicationis, ita baptismumpoenitentiae quo peccata solvun-
tur, praecurreret suo baptismatequo peccata solvi non possunt.
AD VESPERAS.
Semiduplex.
A ntiphonaadPsalmos,Hymnus,et Versiculus, ut in CommuniAdventus. 129. <25>.Psalmi de Vesperis Sabbatt,
ut in Psalterio. in. <i i>.
DOMINICA QUARTA ADVENTUS.
Ad Magnificat Antiph. O, de
die occurrente, ut in ProprioSanctorum. 16. <2i2>.
Oratio.
Xcita, quaesumus, Domine,
potentiam tuam, .et veni,
et magna nobis virtute suc-
curre;
ut per auxilium gratiae
tuae, quod nostra peccata
praepediunt, indulgentia tuae
propitiationis acceleret : Quivivis etc.
DOMINICA QUARTAADVENTUS.
Semiduplex.
AD MATUTINUM.
Antiph. Ecce venio cito, et
merces mea mecum est, dicit
Dominus, dare unicuique secun-
dum opera sua.
Lectiones ad Matiitinumrecitand<z habentur in libra
Lectionum.
Non dicitur Te DeumLaudamus.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. In ad-
ventu summi Regis mundenturcorda nostra, ut digne ambu-lemus in occursum iliius : quiaecce veniet, et non tardabit.
Ad Benedictus Antiph. AveMaria, gratia plena, Dominustecum : benedicta tu in mulieri-
bus, alleluia.
AD PRIMAM.
Antiph. Canite tuba in Sion,
quia prope est dies Domini :
ecce veniet ad salvandum nos,
alleluia, alleluia.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 3.
A Nno quintodecimo Tiberii*"
Caesaris, procurante PontioPilato Judaeam. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Homilia 20. in Evang.
"T^Icebat Joannes ad turbas,*-^
quae exibant ut baptizaren-tur ab eo : Genimina viperarum,quis ostendit vobis fugere aventura ira ? ventura enim ira
est animadversio ultionis ex-tremae
; quam tune fugere pec-cator non valet, qui nunc adlamenta pcenitentiae non re-
currit. Et notandum quodmalae soboles, malorum paren-tum actiones imitantes, geniminaviperarum vocantur : quia perhoc quod bonis invident eosquepersequuntur, quod quibusdammala retribuunt, quod laesiones
proximis exquirunt, quoniam in
his omnibus patrum suorumcarnalium vias sequuntur, quasivenenati filii de venenatis paren-tibus nati sunt. Sed quia jampeccavimus, quia usu malae con-
suetudinis involuti sumus;dicat
quid nobis faciendum sit, ut
fugere a ventura ira valeamus.
Sequitur : Facite ergo fructus
dignos pcenitentiae. In quibusverbis notandum est, quod ami-cus sponsi non solum fructus
pcenitentiae, sed dignos pcenitentiae admonet esse faciendos.
Aliud namque est fructum fa-
cere pcenitentiae ; aliud, dignumpcenitentiae fructum facere. Utenim secundum dignos pcenitentiae fructus loquamur ;
sciendum
DOMINICA PRIMA POST ADVENTUM.
est, quia quisquis illicita nulla
commisit, huic jure conceditur,ut licitis utatur
; sicque pietatis
opera faciat, ut tamen, si voluerit,
ea quae mundi sunt non relin-
quat. At si quis in fornicationis
culpam, vel fortasse, quod est
gravius, in adulterium lapsusest, tanto a se licita debet ab-
scindere quanto se meminit et
illicita perpetrasse. Neque enim
par fructus boni operis esse debet,
ejus qui minus et ejus qui ampliusdeliquit, aut ejus qui in nullis, et
ejus qui in quibusdam facinori-
bus cecidit, et ejus qui in multis
est lapsus. Per hoc ergo quoddicitur, Facite fructus dignos
pcenitentiae, uniuscuj usque con-
scientia convenitur;
ut tanto
majora acquirat bonorum ope-rum lucra per poenitentiam,
quanto graviora sibi intulit
damna per culpam.
AD TERTIAM.
Antiph. Ecce veniet desidera-
tus cunctis gentibus ;et reple-
bitur gloria domus Domini, alle
luia.
AD SEXTAM.
Antiph. Erunt plana in directa,et aspera in vias planas : Veni
Domine, et noli tardare, alleluia.
AD NONAM.
Antiph. Dominus veniet;oc-
currite illi, dicentes : Magnumprincipium, et regni ejus nonerit finis : Deus, fortis, domina-
tor, princeps pacis, alleluia, alle
luia.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Omnipo-tens sermo tuus, Domine, a
regalibus sedibus veniet, alle
luia.
Ad Magnificat Antiph. O, de
die occurrente, ut in ProprioSanctorum. 16.
DOMINICA I. POSTADVENTUM.
Semiduplex.
Si hcec Dominica incidat in
festum Natalis Domini, vel in
festum S. Stephani, vel in festumS. foannis, vel denique infestumSS. Innocentium ; ejus officium
transfertur in diem trigesimam.Decembris.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Tecumprincipium in die virtutis tuae
in splendoribus sanctorum;ex
utero ante luciferum genui te.
Psalmi de Vesperis diet
occurrentis, ut in Psalterio.
Hymnus. A solis. ut inprimisVesperis Nativitatis. 24. <2I7>.
y. Verbum caro factum est :
ty. Et habitavit in nobis.
Ad Magnificat A nliph. Dummedium silentium tenerent
omnia, et nox in suo cursu
medium iter perageret ;omni-
potens sermo tuus, Domine, a
regalibus sedibus venit, alleluia.
Oratio.
/^Mnipotens sempiterne Deus,^-^
dirige actus nostros in
beneplacito tuo;ut in nomine
dilecti Filii tui mereamur bonis
operibus abundare : Per eundemDominum nostrum etc.
Si Officium hujus Dominicce
translatum fuerit in diem trigesi-
42 DOMINICA PRIMA POST ADVENTUM.
mam Decembris, fit commeniora-tio de sancto Thouia Cantua-riensi.
Antiph. Qui vicerit, dabo ei
sedere mecum in throno meo;
sicut et ego vici, et sedi cumPatre meo in throno ejus.
y. Justus ut palma florebit :
ty. Sicut cedrus Libani multi-
plicabitur.
Oratio.
DEus, pro cujus Ecclesia
gloriosus Pontifex Thomasgladiis impiorum occubuit,
praesta, quaesumus, ut omnes
qui ejus implorant auxilium,
petitionis suae salutarem con-
sequantur effectum : PerDominum nostrum etc.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Christus natusest nobis : venite, adoremus.
Hyninus. Christe redemptoromnium, ut in Matutino Nativi-tatis. 25. <2I9>.
Antiph. Dominus dixit adme : Filius meus es tu
; egohodie genui te.
Psalmi de Matutino diei occur-
rentis, ut in Psalterio.
y. Verbum caro factum est,
ty. Et habitavit in nobis.
Lectiones de Scriptura occur-
rente.
Te Deum laudamus. 117.
<i5>-
AD LAUDES.
Ad Psalmos A ntiph. CantateDomino canticum novum, quiamirabilia fecit.
Psalmi de Laudibus diei occur-
rentis, ut in Psalterio.
Hyninus. A Solis. ut in
primis Vesperis Nativitatis. 24.
. Notum fecit Dominus,ty. Salutare suum.Ad Benedictus Antiph. Ecce
positus est hie in ruinam et in re-
surrectionem multorum, et in
signum cui contradicetur.
Fit commemoratio de Nativi-tate.
Anliph. Gloria in excelsis
Deo, et in terra pax hominibusbonae voluntatis, alleluia, alle
luia.
y. Ipse invocabit me :
ty. Pater meus es tu.
Oratio.
/^Oncede, quaesumus, omni-^-^
potens Deus, ut nos Uni-
geniti tui nova per carnemnativitas liberet, quos sub pec-cati jugo vetusta servitus tenet :
Per eundem Christum Dominumnostrum. Resp. Amen.Deinde de S. Stephano.
Antiph. Intuentes eum omnes qui erant in concilio,viderunt faciem ejus tamquamfaciem Angeli.
y. Justus ut palma florebit.
ty. Sicut cedrus Libani mul-
tiplicabitur.
Oratio.
A nobis, quaesumus, Domine,imitari quod colimus
;ut
discamus et inimicos diligere,
quia ejus natalitia celebramus
qui novit etiam pro persecutori-bus exorare Dominum nostrum
Jesum Christum Filium tuum.
Resp. Amen.
Postea de S. loanne.
DOMINICA PRIMA POST ADVENTUM. 43
Antiph. Iste est Joannes,
qui supra pectus Domini in coena
recubuit : beatus Apostolus, cui
revelata sunt secreta caelestia.
jfr< Annuntiaverunt operaDei:
ty. Et facta ejus intellexerunt.
Oratio.
ECclesiamtuam, Domine, be-
nignus illustra;
ut beati
Joannis Apostoli tui et Evan-
gelistae illuminata doctrinis, addona perveniat sempiterna : Per
Christum Dominum nostrum.
Resp. Amen.
Denique de SS. Innocentibus.
Antiph. Ambulabunt mecumin albis, quia digni sunt
;et erunt
nomina eorum in libro vitae.
y. Exultabunt sancti in
gloria :
ty. Laetabuntur in cubilibus
suis.
Oratio.
, cujus hodierna die prae-conium Innocentes Mar-
tyres non loquendo sed moriendoconfessi sunt, omnia in nobis
vitiorum mala mortifica;
ut
fidem tuam, quam lingua nostra
loquitur, etiam moribus vita
fateatur : Per Dominum nostrum
Jesum Christum filium tuum, quitecum vivit et regnat in unitate
Spiritus sancti Deus, per omniasaecula saeculorum. Resp. Amen.
AD PRIMAM.
Antiph. Quern vidistis, Pas-
tores? dicite;annuntiate nobis :
in terris quis apparuit? Natumvidimus, et Chores Angelorum
collaudantes Dominum, alleluia,
alleluia.
Psalmi de Prima diet occur-
rentis, ut in Psalterio.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 2.
INillo tempore: Erat pater Jesu
et mater mirantes super his
quae dicebantur de illo. Et
reliqua.
Homilia S. Ambrosii Episcopi.
Libro 2. in Lucam.
VIdesuberem in omnes grati-
am Domini generationediffusam, et prophetiam incre-
dulis negatam esse, non justis.
Ecce et Simeon prophetat in
ruinam et resurrectionem pluri-morum venisse Dominum JesumChristum
;ut justorum iniquo-
rumque merita discernat, et pronostrorum qualitate factorum,
judex verus et Justus aut suppli-cia decernat aut praemia. Ettuam ipsius animam pertransibit
gladius. Nee litera, nee historia
docet, ex hac vita Mariam cor-
poralis necis passione migrasse.Non enim anima, sed corpusmateriali gladio transverberatur.
Et ideo prudentiam Mariae haud
ignaram mysterii caelestis osten-
dit. Vivum enim Verbum Dei,et validum, et acutius omni
gladio acutissimo, penetrans
usque ad divisionem animae et
spiritus, artuum quoque et me-
dullarum, cogitationes cordis et
secreta scrutatur animorum :
quia nuda et aperta sunt omnia
44 DOMINICA SECONDA POST ADVENTUM.
Dei Filio, quern conscientiae
secreta non fallunt.
Prophetavit itaque Simeon,prophetaverat virgo, propheta-verat copulata conjugio : pro-
phetare debuit etiam vidua, ne
qua aut professio deesset, aut
sexus. Et ideo Anna et stipen-diis viduitatis et moribus talis
inducitur, ut digna plane fuisse
credatur quse Redemptoremomnium venisse nuntiaret.
AD TERTIAM.
Antiph. Genuit puerperaRegem, cui nomen aeternum :
haec gaudia matris habens cumvirginitatis honore, nee primamsimilem visa est nee habere se-
quentem, alleluia.
Psalmi de Tertia diei occur-
rentis, ut in Psalterio.
y. Verbum caro factum est;
R7. Et habitavit in nobis.
AD SEXTAM.
Antiph. Angelus ad Pastores
ait : Annuntio vobis gaudiummagnum ; quia natus est vobis
hodie Salvator mundi, alleluia.
Psalmi de Sexta diei occur-
rentis, ut in Psalterio.
$. Ipse invocabit me :
R7. Pater meus es tu.
AD NONAM.
Antiph. Facta est cum Angelomultitude caelestis exercitus
laudantium Deum et dicentium :
Gloria in excelsis Deo, et in terra
pax hominibus bonae voluntatis,alleluia.
Psalmi de Nona diei occur-
rentts, ut in Psalterio.
"ft. Viderunt omnes fines terrae,
R?. Salutare Dei nostri.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Parvulusfilius hodie natus est nobis
;et
vocabitur Deus, fortis, alleluia,
alleluia.
Psalmi de Vesperis diei occur-
rentis, ut in Psalterio.
Hymnus. A solis ortus cardine.
ut in primis Vesperis Nativi-
tatis. 24. <2i;>.y. Notum fecit Dominus,R?. Salutare suum.Ad Magnificat Antiph. Maria
conservabat omnia verba haec,conferens in corde suo.
Si Officium hujus Dominicacelebretur die trigesima Decem-
bris, fit commemoratio de S.
Silvestro.
Antiph. E legit.
^. Amavit.Oratio. Da nobis.
De Communi Pontificum. xj.
<527>-
DOMINICA II. POST ADVENTUM.
EST INTER CIRCUMCI-SIONEM ET EPIPHANIAM.
Semiduplex.
Omnia ut in festo Circum-
cisionis,prater ea qua sequuntur.Psalmi ad omnes Horas dicun-
tur de Dominica, ut in Psalterio.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. As-cendet Dominus super nubemlevem, et commovebuntur simulacra yEgypti a facie ejus.
y. Verbum caro factum est :
R/. Et habitavit in nobis.
DOMINICA SECUNDA POST ADVENTUM. 45
Oratio.
DEus qui in Unigenito tuo no-
vam creaturam nos tibi
esse fecisti, custodi opera miseri-
cordiae tuae, et ab omnibus nos
maculis vetustatis emunda ; ut
per auxilium gratiae tuae in illius
inveniamur forma, in quo tecumest nostra substantia : Quitecum vivit et regnat etc.
AD LAUDES.Ad Benedictus AntipJi. Accepit
Joseph Puerum et Matrem ejus
nocte, et secessit in ^gyptum.y. Notum fecit Dominus,
ty. Salutare suum.Oratio. Deus qui in Unigenito.
ut ad primas Vesperas : quceOratio dicitur etiam ad cceteras
Horas.
AD PRIMAM.Lectio de Honiilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
diim Matthaeum. Cap. 2.
INillo tempore, Angelus
Domini apparuit in somnis
Joseph dicens : Surge, et accipePuerum et Matrem ejus, et fugein .^Lgyptum ;
et esto ibi usquedum dicam tibi. Et reliqua.
Homilia sancti Petri
Chrysologi.
Serm. 150.
BEllicosusquod in bello fugit,
artis est, non timoris :
Deus quando fugit hominem,sacramenti est, non pavoris.Potens quando se subducit
infirmo, insequentem non pavet,sed foris producit : vult enim in
aperto vincere, qui publicamreferre cupit ex hoste vic-
toriam;occultum se non patitur
inire conflictum, qui mandare
suum saeculis vult triumphum.Secreta victoria, virtusque la-
tens, exemplum posteris non
relinquunt. Hinc est quodChristus fugit, ut cedat tempori,non Herodi
; neque enim mortem fugit, qui venerat de hoste
reportare victoriam; neque
humanas insidias expavescit, quitotas venerat uiabolicae fraudis
aperire versutias; neque tune
timuit, quando infans, et secun-
duin hominem timere nescivit, et
secundum Deum potuit nontimere. Christus, fratres, si
mactatus in illo grege lactentium
tune fuisset, mors ei casus fuerat,
non voluntas;non virtus fuerat,
sed infirmitas; necessitas, non
potestas ;et innocentiae fuisset
praemium, majestatis gloria nonfuisset.
Herodesquaerebat; sed quaere-bat diabolus per Herodem, quividebatsibi Magos,quos habebatin erroribus suis principes,
aufugisse. Christus si vinctus
pannis, si sub matris uberibus
occupatus, si tacens lingua, si
latens opere, si gressu nullus,diaboli signiferos, hoc est, Magos,in ducesfidelissimos commutavit,
perfectae aetatis Christus quid
posset facere, diabolus jam vide-
bat : et ideo movebat Judaeos,
instigabat Herodem, ut Christi
suspectam sibi praeveniret infan-
tiam, ut futura virtutis ejus anti-
ciparet insignia, ut peremptoriumsibi, nobis victoriosissimum,vexillum crucis callidus machin-ator auferret.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Eratibi usque ad obitum Herodis, ut
46 DOMINICA PRIMA POST EPIPHAN1AM.
adimpleretur quod dictum est a
Domino per Prophetam dicen-
tem, Ex ^Egypto vocavi Filium
meum.Y. Notum fecit Dominus,
ty. Salutare suum.Oratio. Deusqui in Unigenito.
ut adprimas Vesperas.
Si hcec Dominica incidat in
festum Circumcisionis, aut in
festum Epiphanies, Ids diebus
nihil fit de Dominica ;sed die
quarto lanuarii fit commemoratiode ea ad Laudes, et Homilia
legitur ad Primam.Si incidat in diem secundum
lanuarii; pridie ad Vesperas,
quce sunt de festo Circum-
ctsionis, fit commemoratio Domi-
niccs, et ipso die secundo lanuarii
fit officium de Dominica, ut
supra, nisi quod ad Vesperas,
qua sunt de S, Genovefa, fit
tantilm commemoratio Dominica.Si incidat infestum S. Genove-
fce, officium fit de S. Genovefa ;de
Dominica autem fit commemoratio ad Laudes, et Homilia
legitur ad Primam.Si incidat in diem quartum
lanuarii; pridie ad Vesperas,
quiz sunt de S. Genovefa, fit
commemoratio Dominicce, et ipso
die quartofit officium de Dominicaut supra, cum commemorationediei Octavce SS Innocentium et
Octave S. Genovefce, et prcetereaS. Rigoberti, ad Laiides ; adPrimam autem recitatur Lectio
de S. Rigoberto.Si incidat in diem quintum
lanuarii ; pridie ad Vesperas fit
ab Hymno de Dominica, cumcommemoratione diei Octavce SS.Innocentium ; et ipso die quinto
lanuarii, fit officium de Dominica,
ut suprd, cum commemorationede Vigilia Epiphania, et de S.
Genovefa, et de S. Simeone
Stylita, ad Laudes ; ad Primamautem recitatur Lectio de S.
Simeone Stylita, ac deinde legiturHomilia de Dominica. Vespercesunt de festo Epiplianicz, et in Usnulla omnino fit commemoratio.
Si denique nulla occurrat
Dominica inter Circumcisionemet Epiphaniam ; tune die quartolanuariifit commemoratio Domi-nicce ad Laudes, et Homilia
legitur ad Primam.
DOMINICA I. POST EPIPHANIAM.
Qu^: EST INFRA OCTAVAMEPIPHANLE.
Semiduplex.Omnia ut in die Epiphanicu,
prceter ea quiz sequuntur.Psalmi ad omnes Horas dicun-
tur de Dominica, ut in Psalterio.
AD PRIMAS VESPERAS.Psalmi de Vesperis Sabbati, ut
in Psalterio. ill. <u>.Ad Magnificat Antiph. Re-
mansit puer Jesus in Jerusalem ;
et non cognoverunt parentes ejus,
existimantes ilium esse in comi-tatu
;et requirebant eum inter
cognates et notos.
Oratio.
VOta, quaesumus Domine,
supplicantis populi cselesti
pietate prosequere : ut et quae
agenda sunt, videant, et ad im-
plenda quae viderint, convales-
cant : Per Dominum nostrum.
AD MATUTINUM.Lect'tones dicunturde Scriptura
occurrente.
DOMINICA PRIMA POST EP1PHAN1AM. 47
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Fili,
quid fecisti nobis sic ? ecce patertuus et ego'dolentes quaerebamuste.
Oratio. Vota. ut ad primasVesperas : qucs Oratio dicitur
etiam ad c&teras Horas.
Deinde fit commemoratio de
Epiphania per Antiphonam quceoccurret secundiim ordinem
dierum infra Octavam.
y. Omnes de Saba venient,
fy Aurum et thus deferentes.
Oratio.
DEus qui hodierna die Uni-
genitum tuum gentibusstella duce revelasti, concede
propitius ut qui jam te ex fide
cognovimus, usque ad contem-
plandam speciem tuae celsitu-
dinis perducamur : Per Do-minum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 2.
T N illo tempore, Puer crescebat^ et confortabatur, plenus sapi-entia
;et gratia Dei erat in illo.
Et reliqua.
Homilia S. Ambrosii Episcopi.
Lib. i. <X> in Luc.
A Duodecimo anno, ut legi-^*- mus, dominicae sumitur dis-
putationis exordium. Hie enim
praedicandae fidei, evangelizan-tium numerus debebatur. Neeotiose, immemor suorum secun-
dum carnem parentum, qui se-
cundum carnem utique sapientiaDei implebatur et gratia, post
triduum reperitur in templo : ut
esset indicio, quia post triduum
triumphalis illius passionis, in
sede caelesti et honore divino,fidei nostrae se suscitatus offer-
ret qui mortuus credebatur.
Quid est quod me quaerebatis ?
nesciebatis quia in propria pa-tris mei oportet me esse ? Duaesunt in Christo generationes :
una est paterna, materna altera :
paterna ilia divinior;
materna
vero, quae in nostrum laborem
usumque descendit. Et ideo,
quae supra naturam, supra aeta-
tem, supra consuetudinem fiunt,
non humanis assignanda virtu-
tibus, sed divinis referenda sunt
potestatibus. Alibi eum ad min-isterium mater impellit : hie
mater arguitur ; quia adhuc,
quae humana sunt, exigat. Sedcum hie duodecim describatur
annorum, illic discipulos haberedicatur
;vides matrem didicisse
a filio, ut exigeret a validiore
ministerium, quae stupebat in
juniore miraculum. Et venit
Nazareth, et erat subditus illis.
Quid enim magister virtutis, nisi
officium pietatis impleret ? Etmiramur, si Patri defert, quisubditur matri ? Non utiqueinfirmitatis, sed pietatis ista sub-
jectio est. Attollat licet sae-
vis emissus latebris coluber per-fidiae caput, et serpentinisevomatvenena pectoribus : cum dicit se
Filius missum; majorem haereti-
cus appellet Patrem, ut imper-fectum Filium dicat qui potesthabere majorem, et alienis aux-iliis asserat eum, qui mittitur,
indigere: Nunquid et humanoegebat auxilio, ut maternoserviret imperio ?
DOMINICA SECUNDA POST EPIPHANIAM.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Quid
est qu6d me quaerebatis ? nescie-
batis quia in his quae Patris meisunt oportet me esse.
AD COMPLETORIUM.
Lectio de Scriptura occurrente,
ut in libra Lectionum.
Si Dominica infra Octavam
Epiphanies incidat in diem
Octavam Epiphanies^ Officium
fit de die Octava ; de Dominicaautem fit tantum commem. ad
Laudes, et Homilia legitur adPrimam.
DOMINICA II. POST EPIPHANIAM.
Semiduplex.
Omnia ut in Communi perannum, prceter ea quce sequuntur.
AD PRIMAS VESPERAS.
Antiphona ad Psalmos, Ves-
pertina oratio. Hymnus, et Ver-
siculus, ut in Communi per annum.Psalmi de Vesperis Sabbati, ut
in Psalterio. 1 1 1. <i i>.
Ad Magnificat A ntiph. Bene-
dicite persequentibus vos: bene-
dicite, et nolite maledicere : gau-dete cum gaudentibus, flete cumflentibus
; idipsum invicem sen-
tientes ; non alta sapientes, sed
humilibus consentientes.
Oratio.
OMnipotenssempiterne Deus,
qui caelestia simul et terrena
moderaris, supplicationes populitui clementer exaudi, et pacemtuam nostris concede tern poribus,Per Dominum nostrum etc.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Nuptial factae sunt in Cana Galilsese
;
et erat Mater Jesu ibi : vocatusest autem et Jesus et discipuli
ejus ad nuptias.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 2.
T N illo tern pore, Nuptiae factae-*- sunt in Cana Galilaeae
;et
erat mater Jesu ibi : vocatus
est autem et Jesus et discipuli
ejus ad nuptias. Et reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Tract. 8. in loann.
QUisest qui considerat opera
Dei quibus regitur totus hie
mundus, et non obstupescit ob-
ruiturque miraculis ? Sed quiahomines in aliud intend perdi-derunt considerationem operumDei, in qua darent laudem Crea-
tori, servavit sibi Deus inusitata
quaedam quae faceret, ut tam-
quam dormientes homines ad se
colendum mirabilius excitaret.
Priora miracula fecit per Verbumsuum Deum apud se
; posteriorafecit per ipsum Verbum suumincarnatum. Cum ergo tanta
videamus facta per Deum Jesum,quid miramur aquam in vinumconversam per hominem Jesum ?
Ipse fecit hoc, qui ilia omnia.
Excepto miraculo, aliquid in ipsofacto mysterii et sacramenti latet.
Quid mirum si in illam domumad nuptias venit, qui in huncmundum ad nuptias venit ? Verbum enim sponsus, et sponsa
DOMINICA PRIMA VAGANT1UM. 49
caro humana;et utrumque unus
filius Dei, et idem filius hominis :
uterus Mariae, thalamus ejus ;
inde processit tanquam sponsusde thalamo suo. Certi sacra-
menti gratia videtur matrem, de
qua sponsus processit, non ag-noscere, et dicere illi, Quid mihi
et tibi est mulier ? Miraculum
exigebat Mater : at ille non
agnoscit viscera humana, opera-turus facta divina
; tanquam di-
cens : Quod de me facit miracu-
lum, non tu genuisti ;divini-
tatem meam non tu genuisti ;
sed quia tu genuisti infirmitatem
meam, tune te agnoscam, cumipsa infirmitas pendebit in cruce :
hoc est enim, Nondum venit hora
mea. Excepta mystica signifi-
catione, confirmare voluit Domi-nus, quod ipse fecit nuptias.Futuri enim erant, de quibusdixit Apostolus, Prohibentes
nubere, et dicentes quod malae
essent nuptias, et quod diabolus
eas fecisset.
Nee illae quae virginitatemDeo vovent, quamquam ampli-orem gradum honoris et sancti-
tatis in Ecclesia teneant, sine
nuptiis sunt : nam et ipsae pertinent ad nuptias cum tota
Ecclesia, in quibus nuptiis sponsus est Christus. Ac per hoc
ergo Dominus invitatus venit
ad nuptias ;ut conjugalis cas-
titas firmaretur, et ostenderetur
sacramentum nuptiarum : quiaet illarum nuptiarum sponsuspersonam Domini figurabat.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Defi-
ciente vino, jussit Jesus impleriCOLBERT.
hydrias aqua, quae in vinum con-versa est, alleluia.
Si Septuagesima inciderit in
Dominicam secundam post Epi-phaniam ; vacabit h<zc Dominica,sed Sabbato immediateprcecedentifiet ejus commemoratio ad Laudes,et Homilia legetur ad Primam.
DOMINICA PRIMAVAGANTIUM.
Semiduplex.AD PRIMAS VESPERAS.
A ntiphona adPsalmos, Psalmi,
HymnuSy et Versiculus, ut in
Dominica secunda post Epipha-liiam : quod observatur in aliis
omnibus Doininicis per annum,nisi aliter notetur.
Ad Magnificat Antiph. Si
esurierit inimicus tuus, ciba
ilium;
si sitit, potum da illi :
hoc enim faciens, carbones ignis
congeres super caput ejus.
Oratio.
OMnipotenssempiterne Deus,
infirmitatem nostram pro-
pitius respice, atque ad prote-
gendum nos dexteram tuae
majestatis extende : Per Domi-num nostrum etc.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Ecce-
leprosus veniens adorabat cum*dicens
; Domine, si vis, potes memundare : et extendens Jesusmanum tetigit eum.dicens; Volo,mundare.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 8.
INillo tern pore, Cum descen-
disset Jesus de monte, secutae
DOMINICA SECUNDA VACANTIUM.
sunt eum turbae multae : et ecce
leprosus veniens adorabat eum.Et reliqua.
Homilia sancti HieronymiPresbyteri.
Lib. I. Comment, in Matth.
monte Domino descen-
denti occurrunt turbae :
quia ad altiora ascendere nonvaluerunt. Et primus occurrit
ei leprosus : necdum enim po-terat cum lepra tarn multiplicemin monte Salvatoris audire ser-
monem. Et notandum quodhie primus specialiter curatus
est : secundo, puer centurionis :
tertio, socrus Petri febriens in
Capharnaum : quarto loco, quioblati sunt a daemonic vexati
;
quorum spiritus verbo ejiciebat,
quando omnes male habentescuravit. Et ecce leprosus ve
niens adorabat eum, dicens.
Recte post praedicationem atquedoctrinam, signi offertur occasio
;
ut per virtutem miraculi, praeter-itus apud audientes sermo fir-
metur. Domine, si vis, potesme mundare. Qui voluntatem
rogat, de virtute non dubitat.
Et extendens manum Jesus,
tetigit eum. Extendente man-urn Domino, statim lepra fugit.
Simulque considera, quamhumilis et sine jactantia respon-sio. I lie dixerat, Si vis :
Dominus respondit, Volo.
I lie praemiserat, Potes memundare : Dominus jungit, et
dicit, Mundare. Non ergo, ut
plerique Latinorum putant, jun-
gendum est, et legendum, Volomundare : sed separatim ;
ut
primum dicat, Volo;
deinde
imperet, Mundare. Et ait illi
Jesus : Vide, nemini dixeris. Etre vera, quid erat necesse utsermone jactaret quod corporepraeferebat ? Sed vade, ostendete sacerdoti. Duas ob causasmittit eum ad sacerdotes. Pri
mum propter hutnilitatem, ut
sacerdotibus deferre videatur;
erat enim lege praeceptum ut
qui mundati fuerant a lepra,offerrent munera sacerdotibus.
Deinde, ut mundatum videntes
leprosum, aut crederent Salva-
tori, aut non crederent : si
crederent, salvarentur;
si noncrederent, inexcusabiles forent.
Et simul, ne, quod in eo saepis-sime criminabantur, legem vide-retur infringere.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Magnificat A ntiph. Vide,
nemini dixeris;
sed vade, os
tende te sacerdoti, et offer mu-nus quod praecepit Moyses, in
testimonium illis.
DOMINICA II. VAGAN-TIUM.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph.
Nemini quidquid debeatis, nisi
ut invicem dilii>atis : qui enim
diligit proximum, legem im-
plevit.
Oratio.
qui nos in tantis
periculis constitutes, prohumana scis fragilitate non
posse subsistere, da nobissalutem mentis et corporis ;
ut
ea quae pro pcccatis nostris
patimur, te adjuvante vincamus :
Per Dominum nostrum.
DOMINICA TERT1A VAGANTIUM.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. As-cendente Jesu in naviculam,ecce motus magnus factus est
in mari : et suscitaverunt eumdiscipuli ejus, dicentes : Domine,salva nos, perimus.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 8.
INillo tempore : Ascendente
Jesu in naviculam, secuti
sunt eum discipuli ejus : et ecce
motus magnus factus est in
mari, ita ut navicula operireturfluctibus : ipse vero dormiebat.
Et reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Preefat. Enarrat. 2. in Psal. 25.
A Udistis in Evangelio, Peri-
** clitabatur navigium in
stagno, et dormiebat Jesus.
Navigamus per quosdamfstagnum, et ventus et procellaenon desunt : tentationibus hujussaeculi prope oppletur nostrum
navigium. Unde autem fit, nisi
quia dormit Jesus ? Si nondormiret in te Jesus, tempestatesistas non patereris, sed tran-
quillitatem haberes interius,
convigilante tecum Jesu. Quidest autem dormire Jesum?Fides tua, quae est de Jesu,obdormivit. Surgunt procellse
stagni hujus ;vides malos
florere, bonos laborare : tentatio
est, fluctus est;et dicit anima
tua;O Deus, ipsa est justitia
tua, ut mali floreant, boni
laborent ? Dicis Deo, ipsa est
justitia tua? et Deus tibi, ipsaest fides tua ? haec enim tibi
promisi ? ad hoc Christianus
factus es, ut in saeculo isto
floreres ? Unde hoc dicis ?
unde fluctibus stagni et tem-
pestate turbaris ? quia dormit
Jesus ;id est, quia fides tua,
quae est de Jesu, sopita est in
corde tuo. Quid facis ut
libereris ? Excita Jesum, et
die; Magister, perimus ; movent
enim incerta stagni, perimus.
Evigilabit ille;
id est, redibit
ad te fides tua, et adjuvanteillo considerabis in anima tua
quia quae dantur modo 'malis,
non cum illis perseverabunt ;
tibi autem quod promittiturmanebit in aeternum. EvigilanteChristo, jam tempestas ilia non
quatiet cor tuum;non opple-
bunt fluctus navim tuam : quiafides tua imperat ventis et
fluctibus, transiet periculum.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Sur-
gens Jesus imperavit ventis et
mari;
et facta est tranquillitas
magna : et mirati sunt universi.
DOMINICA TERTIAVAGANTIUM.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Sup-portate invicem et donate vobis-
metipsis, si quis adversus aliquemhabet querelam : sicut et Dominusdonavit vobis, ita et vos.
Oratio.
Amiliam tuam, quaesumus,Domine, continua pietate
E 2
F
DOMINICA TERTIA VAGANTIUM.
custodi;
ut quae in sola spe
gratiae caelestis innititur, tua
semper protectione muniatur :
Per Dominum nostrum etc.
AD LAUDES.
Ad Benedictus AntipJi. Dixe-runt : Domine, nonne bonumsemen seminasti in agro tuo ?
unde ergo habet zizania ? et ait
illis : Hoc fecit inimicus homo.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 13.
TN illo tempore, Parabolam*
proposuit turbis Jesus, dicens :
Simile factum est regnumcaelorum homini, qui seminavit
bonum semen in agro suo. Et
reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Quasi, ex Matth. Cap. 1 1.
CUm negligentiiis agerent
praepositi Ecclesiae, aut cumdormitionem mortis acciperent
Apostoli, venit diabolus, et
superseminavit eos, quos malosfilios Dominus interpretatur.Sed quaeritur utrum haeretici
sint, an male viventes Catholici.
Possunt enim dici filii, mali
etiam haeretici; quia ex eodem
Evangelii semine et Christi
nomine procreati, pravis
opinionibus ad falsa dogmataconvertuntur. At illi qui in
eadem fide mali sunt, palea
potius quam zizania reputantur :
quia palea etiam fundamentum
ipsum habet cum frumento
radicemque communem.
Solet autem quaeri, schismatici
quid ab haereticis distent;
et
hoc inveniri, quod schismaticosnon fides diversa faciat, sedcommunionis dirupta societas.
Sed utrum inter zizania numer-andi sint, dubitari potest. Magisautem videntur spicis corruptisesse similiores, sicut scriptumest, Vento autem corrumpeturfilius iniquus ;
vel paleis aris-
tarum fractis vel scissis et de
segete abruptis : quo enim
altiores, id eo superiores ;eo
fragiliores levioresque sunt.
Servi dicunt : Vis, imus, et
colligimus ea ? Quibus Veritas
ipsa respondet, non ita hominemconstitutum esse in hac vita ut
certus esse possit qualis quisquefuturus sit postea, cujus in
praesentia cernit errorem;
vel
quid etiam error ejus conferat
ad profectum bonorum : nonesse tales auferendos de hacvita
; ne, cum malos conatur
interficere, bonos interficiat quodforte futuri sunt, aut bonis obsit
quibus et inviti forte utiles sunt :
sed tune opportune fieri, cumjam in fine non restat vel
tempus commutandae vitae, vel
proficiendi ad veritatem exoccasione atque comparationealieni erroris
;tune autem non
hoc ab hominibus, sed ab
Angelis fieri. Inde est quodrespondet paterfamilias ;
Non :
ne forte colligentes zizania,
eradicetis simul et triticum.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Colli-
gite primum zizania, et alligateea in fascicules ad comburen-
DOMINICA QUARTA VAGANTIUM. 53
clum : triticum autem congregatein horreum meum.
DOMINICA QUARTAVAGANTIUM.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
AdMagnificat Antiph. Loquu-tus est Jesus in parabolis ad
turbas, et sine parabolis non
loquebatur eis.
Oratio.
PRaesta,quaesumus, omnipo-
tens Deus, ut semper ration-
abilia meditantes, qua tibi sunt
placita et dictis exequamur et
factis : Per Dominum nostrumetc.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Simile
est regnum caelorum grano sina-
pis, quod minimum quidem est
omnibus seminibus : cum autem
creverit, majus est omnibus oleri-
bus.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 13.
T N illo tempore : Aliam para-* bolam proposuit eis Jesus,dicens : Simile est regnum cae
lorum grano sinapis, quod acci-
piens homo seminavit in agrosuo. Et reliqua.
Homilia sancti HieronymiPresbyteri.
Lib. 2. Comment, in Matth.
O Egnum caelorum, praedicatio^^-
Evangelii est, et notitia
scripturarum, quae ducit ad vi-
tam, et de qua dicitur ad Judaeos ;
Auferetur a vobis regnum Dei,et dabitur genti facienti fructus
ejus. Simile est ergo hujusce-modi regnum grano sinapis, quodaccipiens homo seminavit in agrosuo. Homo qui seminat in agrc
suo, a plerisque Salvator intelli-
gitur, quod in animis credentium
seminet;
ab aliis, ipse homoseminans in agro suo, hoc est, in
semetipso et in corde suo. Quisest iste qui seminat, nisi sensus
noster et animus; qui suscipiens
granum praedicationis et fovens
sementem, humorem fidei facit
in agro sui pectoris pullulare?Praedicatio Evangelii minima est
omnibus disciplinis. Ad primamquippe doctrinam, fidem nonhabet veritatis, hominem Deum,Christum mortuum, et scanda-
lum crucis pra?dicans. Confer
hujuscemodi doctrinam dogma-tibus philosophorum, et libris
eorum, et splendori eloquentiae,et composition! sermonum : et
videbis quanto minor sit ceteris
seminibus sementis Evangelii.Sed ilia, cum creverint, nihil
mordax, nihil vividum, nihil vi-
tale demonstrant ;sed totum
flaccidum, marcidumque ebullit
in olera et in herbas, quae cito
arescunt et corruunt : Haec
autem praedicatio, quae parvavidebatur in principio, cum vel
in anima credentis, vel in toto
mundo sata fuerit;non exur-
git in olera, sed crescit in ar-
borem, ita ut volucres caeli (quasvel animas credentium, vel forti-
tudines, Dei servitio mancipatas,sentire debemus), veniant et
habitent in ramis ejus. Ramos
puto evangelicae arboris quae de
54 DOMINICA SEPTUAGESIM&.
grano sinapis creverit, dogmatumesse diversitates, in quibus supra-dictarum volucrum unaquaequerequiescit.
AD SECUNDAS VESPERAS.
AdMagnificat A ntiph. Simile
est regnum caelorum fermento,
quod acceptum mulier abscondit
in farinae satis tribus, doneefermentatum est totum.
DOMINICA SEPTUA-GESIM^E.
Semiduplex.
Non dicitur alleluia aDominica
Septuagesimce inclusive, usque adPascha.In hac Dominica Offidum fit
ut in Communiper annum,praterea qua sequuntur.
Antiphona ad Psalmos. Ves-
pertina oratio. Hymnus et Versi-
culus, ut in Communiper annum.124. <2i>.Ad Magnificat A ntiph. I i qui
in stadio currunt, omnes quidemcurrunt, sed unus accipit bra-
vium : sic currite ut comprehen-datis.
Oratio. Preces populi tui. ut
infra ad Laudes.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Praeoccupemusfaciem Domini in confessione, et
in psalmis jubilemus ei.
Antiph. Miserere mei Domine,quoniam infirmus sum : sana meDomine, quoniam conturbatasunt ossa mea.Non dicitur Te Deum lauda-
mus.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Scitote
quoniam Dominus ipse est
Deus; ipse fecit nos, et non ipsi
nos.
Ad Benedictus Antiph. Simileest regnum caelorum homini
patrifamilias, qui exiit primoman& conducere operarios in
vineam suam.
Oratio.
"DReces populi tui, qusesumus,* Domine clementer exaudi
;
ut qui juste pro peccatis nostris
affligimur, pro tui nominis gloriamisericorditer liberemur : PerDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Antiph. Conventione autemfacta cum operariis ex denario
diurno, misit eos in vineam suam.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 20.
T N illo tempore : dixit Jesus*discipulis suis parabolam hanc:
Simile est regnum caelorumhomini patrifamilias, qui exiit
primo mane conducere operariosin vineam suam. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papa?.
Homil. 19. in Evang. habita in
Basil. S. Laurentii extra
muros, Dom. in Septuag.
"D Egnum caelorum homini pa-*^ trifamilias simile dicitur,
qui ad excolendam vineam suam
operarios conducit. Quis vero
patrisfamilias similitudinem rec-
tiOs tenet, quam conditor noster
qui regit quos condidit, et electos
DOMINICA SErrUAGESIM/. 55
suos sic in hoc mundo possidet,
quasi subjectos dominus in
domo ? qui habet vineam, uni-
versalem scilicet Ecclesiam, quaeab Abel justo usque ad ultimumelectum qui in fine mundi nasci-
turus est, quot sanctos protulit,
quasi tot palmites misit Hie
itaque paterfamilias ad excolen-
dam vineam suam, mane, hora
tertia, sexta, nona, et undecima
operarios conducit; quia a
mundi hujus initio usque in
finem, ad erudiendam plebemfidelium, praedicatores congre-
gare non destitit. Mane etenimmundi fuit ab Adam usque adNoe : hora vero tertia, a Noeusque ad Abraham : sexta quo-que, ab Abraham usque ad
Moysen : nona autem, a Moyseusque ad adventum Domini :
undecima vero, ab adventuDomini usque ad finem mundi.In qua praedicatores, sancti
Apostoli, missi sunt ; qui merce-dem plenam, et tarde venientes
acceperunt. Ad erudiendam
igitur Dominus plebem suam,
quasi ad excolendam vineam
suam, nullo tempore destitit
operarios mittere : quia et prius
per Patres, et postmodum perlegis Doctores et Prophetas, adextremum vero per Apostolos,dum plebis suae mores excoluit,
quasi per operarios in vineae
cultura laboravit : quamvis in
quolibet modulo, vel mensura,
quisquis cum fide recta bonae
praedicator actionis extitit, hujusvineae operarius fuit. Operatorergo mane, hora tertia, sexta, et
nona, antiquus ille Hebraicus
populus designatur ; qui in elec-
tis suis ab ipso mundi exordio,
dum recta fide Deum studuit
colere, quasi non destitit in vineae
cultura laborare. Ad undecimamvero gentiles vocantur
; quibuset dicitur, Quid hie statis tota
die otiosi ?
Au TERTIAM.
Antiph. Egressus circa horamtertiam vidit alios stantes in foro
otiosos, et dixit illis : Ite et vosin yineam meam.
y. Ego dixi, Domine misereremei :
ty. Sana animam meam quiapeccavi tibi.
AD SEXTAM.
Antiph. Iterum exiit circa
sextam, et invenit alios, quibusait : Ite et vos
;et quod justum
fuerit dabo vobis.
y . Dominus regit me;
et
nihil mihi deerit :
1^7.In loco pascuae ibi me
collocavit.
AD NONAM.
Antiph. Quid hie statis tota
die otiosi ? responderunt : Quianemo nos conduxit.
y. Ab occultis meis mundame Domine :
ty. Et ab alienis parce servo
tuo.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Sanctum et terribile nomen ejus : ini-
tium sapientiae timor Domini.Ad Magnificat A ntiph. Cum
sero factum esset, dixit Dominusvineae procuratori suo : Vocaoperarios, et redde illis merce-
dem, incipiens a novissimis usquead primos. Sic erunt novissimi
DOMINICA SEXAGESIMAL.
primi, et primi novissimi : multi
enim sunt vocati, pauci vero
electi.
DOMINICA SEXAGESIMALS.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Antiphona ad Psalmos. Ves-
pertina oratio. Hymnus, et Ver-
siculns, ut ,tn Communi per annum. 124. <2i)>.
Ad Magnificat Antiph. Lib-
enter gloriabor in infirmitatibus
meis, ut inhabitet in me virtus
Christi.
Oratio. Deus qui conspicis.ut infra ad Laudes.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Praeoccupemus
faciem Domini in confessione, et
in psalmis jubilemus ei.
Antiph. Miserere mei Do-
mine, quoniam infirmus sum :
sana me Domine, quoniam con-
turbata sunt ossa mea.Non dicitur Te Deum.
AD LAUDES.Ad Psalmos Antiph. Scitote
quoniam Dominus ipseest Deus ;
ipse fecit nos, et non ipsi nos.
Ad Benedictus Antiph. Exiit
qui seminat, seminare semensuum
;et dum seminat, aliud
cecidit secus viam, et conculca-tum est, et volucres caeli come-derunt illud.
Oratio.
T^\Eus qui conspicis, quia ex-
*
nulla nostra actione confidi-
mus, concede propitius, ut contra adversa omnia Doctoris gentium protectione muniamur : PerDominum nostrum, etc.
AD PRIMAM.
Antiph. Aliud cecidit suprapetram, et natum aruit, quia nonhabebat humorem.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 8.
T N illo tempore : Cum turba**
plurima convenirent, et decivitatibus properarent ad Je-sum
;dixit per similitudinem :
Exiit qui seminat, seminare se
men suum. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Hom. 15. in Evang. hab. in
basil. S. Pauli, Dominica in
Sexag.
LEctiosancti Evangelii, quam
modo, fratres charissimi,
audistis, expositione non indiget,sed admoriitione. Quam enim
per sernetipsam Veritas exposuit,hanc discutere humana fragilitas
non praesumit. Sed est quodsollicite in hac ipsa expositionedominica pensare debeamus :
quia si nos vobis semen,verbum
; agrum, mundum;
volucres, daemonia; spinas,
divitias significare diceremus;
ad credendum nobis, mensforsitan vestra dubitaret. Undeet idem Dominus per semetipsumdignatus est exponere quoddicebat
;ut sciatis rerum signi-
ficationes quaerere in iis etiam,
quae per semetipsum noluit
explanare. Exponendo ergo
quod dixit, figurate se loquiinnotuit : quatenus certos vos
redderet, cum vobis nostra
fragilitas verborum illius figuras
aperiret. Quis enim mihi
DOMINICA QUINQUAGESIM&. 57'
unquam crederet, si spinasdivitias interpretari voluissem
;
maxime cum illae pungant, istae
delectent ? et tamen spinae sunt;
quia cogitationum suarum punc-tionibus mentem lacerant
;et
cum usque ad peccatum pertra-
hunt, quasi inflicto vulnere
cruentant. Quas bene hoc in
loco, alio Evangelista attestante,
nequaquam Dominus divitias,
sed fallaces divitias, appellat.Fallaces enim sunt, quae nobis-
cum diu permanere non possunt :
fallaces sunt, quae mentis nostrae
inopiam non expellunt. Solae
autem divitiae veras sunt, quaenos divites virtutibus faciunt. Si
ergo, fratres charissimi, divites
esse cupitis ;veras divitias
amate : si culmen veri honoris
quaeritis ;ad caeleste regnum
tendite : si gloriam dignitatumdiligitis ;
in ilia superna Ange-lorum curia adscribi festinate.
Verba Domini, quae aure per-
cipitis, mente retinete. Cibus
enim mentis est sermo Dei : et,
quasi acceptus cibus stomacho
languente rejicitur, quando audi-
tus sermo in ventre memoriaenon tenetur. Sed quisquis ali-
menta retinet, hujus profecto vita
desperatur.
AD TERTIAM.
Antiph. Cecidit aliud inter
spinas ;et simul exortae spinae
suffocaverunt illud.
y. Ego dixi, Domine miserere
mei,
K?. Sana animam meam, quiapeccavi tibi.
AD SEXTAM.
Antiph. Et aliud cecidit in
terram bonam;
et attulit fruc-
tum, aliud centesimum, aliud
sexagesimum.y. Dominus regit me, et nihil
mihi deerit :
ty. In loco pascuae ibi mecollocavit.
AD NONAM.
Antiph, Haec dicens Jesusclamabat : Qui habet aures
audiendi, audiat.
y. Ab occultis meis mundame Domine :
ty. Et ab alienis parce servo
tuo.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psahnos Antiph. Sanctum et terribile nomen ejus ;
initium sapientiae timor Domini.Ad Magnificat Antiph. Vobis
datum est nosse mysteriumregni Dei : illis autem qui foris
sunt, in parabolis omnia fiunt.
DOMINICA QUINQUA-
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
A ntiphona ad Psalmos. Ves-
pertina oratio. Hymnns,Versiculus, ut in Comm. perannum. 124. <^2i)>.
Ad Magnificat Antiph. Si
distribuero in cibos pauperumomnes facultates meas, et si
tradidero corpus mtum ita ut
ardeam;charitatem autem non
habuero : nihil mihi prodest.Oratio. Preces nostras. ut
infra ad Laudes.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Praeoccupe-mus faciem Domini in
DOMINICA QUINQUAGESIALE.
confessione, et in psalmisjubilemus ei.
Antiph. Miserere mei Domine,quoniam infirmus sum ;
saname Domine, quoniam contur-
bata sunt ossa mea.Non dicitur Te Deum.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Scitote
quoniam Dominus ipse est
Deus : ipse fecit nos, et non
ipsi nos.
Ad Benedictus Antiph. Ecceascendimus Jerosolymam, et
consummabuntur omnia quae
scripta sunt de Filio hominis :
tradetur enim gentibus, et
illudetur, et flagellabitur, et
conspuetur ;et postquam
flagellaverint, Occident eum;
et tertia die resurget.
Oratio.
TDReces nostras, quaesumus,* Domine clementer exaudi
;
atque a peccatorum vinculis
absolutes, ab omni nos adversi-
tate custodi : Per Dominumnostram etc.
AD PRIMAM.
Antiph. Ipsi nihil horumintellexerunt
;et erat verbum
istud absconditum ab eis.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Lucam. Cap. 18.
T N illo tempore : Assumpsit-1
Jesus duodecim, et ait illis :
Ecce ascendimus Jerosolymam,et consummabuntur omnia quae
scripta sunt per Prophetas deFilio hominis. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papas.
Homil. 2. in Evang. habita in
basil. S. Petri Domin. in Quinq.
T3 Edemptor noster, praevidens-^ ex passione sua discipu-
lorum animos perturbandos, eis
longe ante et ejusdem passionis
pcenam et resurrectionis suae
gloriam praedixit : ut cum eummorientem, sicut praedictum est,
cernerent;etiam resurrecturum
non dubitarent. Sedquiacarnalesadhuc discipuli nullo modovalebant capere verba mysterii,venitur ad miraculum. Anteeorum oculos caecus lumen
recipit : ut qui caelestis mysteriiverba non caperent, eos ad fidem
caelestia facta solidarent. Sedmiracula Domini et Salvatoris
nostri sic accipienda sunt,fratres mei, ut et in veritate
credantur facta, et tamen per
significationem nobis aliud
innuant. Opera quippe ejus et
per potentiam aliud ostendunt,et per mysterium aliud loquun-tur. Ecce enim, quis juxtahistoriam caecus iste fuerit,
ignoramus : sed tamen quid per
mysterium significet, novimus.
Caecus quippe, est genushumanum, quod in parente
primo a paradisi gaudiis ex-
pulsum, claritatem supernaelucis ignorans, damnationis suae
tenebras patitur. Sed tamen
per Redemptoris sui praesentiamilluminatur : ut aeternae lucis
gaudia jam per desiderium
videat, atque in via vitae, boni
operis gressus ponat.
Quisque ergo caecitatis suae
tenebras agnoscit, quisquis hoc
quod sibi deest lumen aeterni-
FER1A QUARTA CINERUM. 59
tatis intelligit ;clamet medullis
cordis, clamet et vocibus mentis,dicens
; Jesu, fili David, misereremei. Sed quid, clamante caeco,
subjungitur audiamus. Et qui
praeibant, increpabant eum ut
taceret. Quid autem designantisti qui Jesum venientem praece-
dunt, nisi desideriorum carna-
lium turbas, tumultusque viti-
orum ? qui, priusquam Jesus adcor nostrum veniat, tentationibus
suis cogitationem nostram dissi-
pant, et voces cordis in oration e
perturbant. Sed quid adhuc illu-
minandus iste caecus fecit, audiamus. Sequitur : Ipse vero mul-to magis clamabat, Fili David,miserere mei. Ecce, quern turba
increpat ut taceat, magis ac magis. clamat : quia quanto gravioritumultu cogitationum carnalium
premimur, tanto orationi in-
sistere ardentius debemus.
AD TERTIAM.
Antiph. Bartimaeus caecus,
juxta viam mendicans, coepitclamare
; Jesu, fili David,miserere mei.
y. Ego dixi : Domine misereremei :
R?. Sana animam meam, quiapeccavi tibi.
AD SEXTAM.
Antiph. Qui praeibant, com-minabantur ei ut taceret
; ipsevero multo magis clamabat
;
Fili David miserere mei.
y. Dominus regit me, et nihil
mihi deerit :
R/. In loco pascuae ibi mecollocavit.
AD NONAM.
Antiph. Stans Jesus praecepiteum vocari : et vocant caecum,dicentes ei
; Anima;quior esto :
surge, vocat te.
y. Ab occultis meis mundame Domine :
R7. Et ab alienis parce servo
tuo.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Psalmos Antiph. Sanc
tum et terribile nomen ejus :
initium sapientiae timor Domini.Ad Magnificat A ntiph. Dixit
illi Jesus : Respice, fides tua te
salvum fecit. Et confestim vidit ;
et sequebatur ilium magnificansDeum.
FERIA QUARTAin capite jejunii.
Hac die et tribus sequentibus
Officium fit ut in Coinmuni perannum, exceptis Us qua; sequuntur.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Cum
jejunatis ;nolite fieri, sicut hy-
pocritae, tristes.
Deinde dicuntur Preces, ut in
Coinmuni Quadragesima. 131.
Oratio.
"DRaesta Domine fidelibus tuis,
ut jejuniorum venerandasolemnia et congrua pietate sus-
cipiant, et secura devotione per-currant : Per Dominum nostrumetc.
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio sancti Evangelii secundumMatthaeum. Cap. 6. (v. i6-2i>.T N illo tempore : Dixit Jesus-^
discipulis suis: Cum jejunatis
6o FEKIA QUINTA POST C1NEKES.
... Ubi e.st enim thesaurus tuus,
ibi est et cor tuum.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. The-saurizate vobis thesauros in caelo,
ubi nee aerugo nee tinea de-
molitur.
Oratio.
T Nclinantes se, Domine, majes-* tati tuae propitiatus intende;ut qui divino munere sunt refecti,
caelestibus semper nutriantur
auxiliis : Per Dominum nostrumetc.
FERIA OUINTA
post Cineres,
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Ac-
cessit ad Jesum Centurio roganseum et dicens ; Domine, puermeus jacet in domo paralyticus,et male torquetur : Et ait illi
Jesus ; Ego veniam, et curaboeum.
Deinde dicuntur Preces, ut in
Communi Quadragesima. 131.
<27>-
Oratio.
us qui culpa offenderis,
poenitentia placaris; preces
populi tui propitius respice ;et
flagella iracundiae tuae, quae propeccatis nostris meremur, averte:
Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
diim Matthaeum. 6/.8.<V.5-i3>.
T N illo tern pore : Cum introisset
Jesus Capharnaum ... Etsanatus est puer in ilia hora.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Domine, non sum dignus ut intres
sub tectum meum : sed tantumdie verbo
;et sanabitur puer
meus.
Oratio.
T3Arce Domine, parce populo-^ tuo ; ut dignis flagellationi-bus castigatus, in tua miseratione
respiret : Per Dominum nostrumetc.
FERIA SEXTA
post Cineres.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antipli. Dili-
gite inimicos vestros;benefacite
his qui oderunt vos;
et orate
pro persequentibus et calumnian-tibus vos.
Deinde dicuntur Preces, ut in
Communi Ouadragesimce. 131.
<27>-
Oratio.
T Nchoata jejunia, quaesumus,* Domine benigno favore
prosequere : ut observantiam,
quam corporaliter exhibemus,mentibus etiam sinceris exercere
valeamus : Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 5. <^v. 43-Cap. 6. v. 4^>.
INillo tempore, Dixit Jesus
discipulis suis. Audistisquiadictum est : Diliges proximumtuum . . . qui videt in ab-
scondito, reddet .tibi.
DOMINICA PRIMA QUADRAGESIMA. 61
AD VESPERAS.
Ad Magn ificat A ntiph. Cumfacis eleemosynam, nesciat sinis-
tra tua quid faciat dextera tua.
Oratio.
TUereDomine populum tuum,
et ab omnibus peccatisclementer emunda : quia ei nulla
nocebit adversitas, si nulla ei
dominetur iniquitas : Per Domi-num nostrum etc.
SARBATO
post Cineres.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Con-fidite : ego sum
;nolite timere.
Deinde dicuntur Preces, ut in
Communi Quadragesima. 131.
<27>-
Oratio.
ADestoDomine supplication-
ibus nostris;
et concedeut hoc solemne jejunium, quodanimabus corporibusque curan-
dis salubriter institutum est,
devoto servitio celebremus. PerDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Marcum. Cap. 6. <(v. 47-56^.T N illo tempore: Cum seroesset-*- factum . . . Et quotquot tange-bant eum, salvi fiebant.
DOMINICA I. QUADRAGESIMA.Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Exhor-tamus vos ne in vacuum gratiam
Dei recipiatis : ait enim;
Tempore accepto exaudivi te,
et in die salutis adjuvi te.
Psalmi de Vesperis Sabbati,
ut in Psalterio. 1 1 1. <i i>.
Hymnus. Audi benigne Con-ditor. ut in Communi Quadragesima. 132. <28)>.
y. Angelis suis Deus man-davit de te,
ty. Ut custodiant te in
omnibus viis tuis.
Ad Magnificat Antiph. Eccenunc tempus acceptabile, ecce
mine dies salutis : in his ergodiebus exhibeamus nosmetipsossicut Dei ministros, in multa
patientia, in jejuniis, in vigiliis,.
in charitate non ficta.
Oratio. Deus qui Ecclesiam.ut infra ad Laudes.
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut in Comm. perannum.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Adoremus, et
procidamus ante Deum; plore-
mus coram Domino, qui fecit
nos.
Hymnus. Ex more, ut in
Communi Quadragesima. 1 30.
<26>.
Antiph. Ecce in die jejuniivestri invenitur voluntas vestra,et omnes debitores vestros
repetitis : ecce ad lites et
contentiones jejunatis : Num-quid tale est jejunium quodelegi ?
Psalmi de Matutino Dominica,ut in Psalterio.
y. Ipse liberavit me de laqueo-
venantium,
ty. Et a verbo aspero.
62 DOMINICA PRIMA QUADRAGESIMAL.
Lectiones de Scriptura occur-
rente.
Non dicitur Te Deum lauda-
mus.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Hoc est
jejunium quod elegi : frangeesurient! panem.tuum, et egenos
vagosque indue in domum tuam :
cum videris nudum, operi eum.Psalmi de Laudibus Dominica,
lit in Psalterio.
Hymnus. O Sol salutis. ut in
Communi Quadragesima. 1 30.
<26>.V. Angelis suis Deus man-
davit de te,
ty. Ut custodiant te in omnibus viis tuis.
Ad Benedictus Antiph. Jesus
plenus Spiritu sancto regressusest a Jordane ;
et agebatur a
spiritu in desertum.
Oratio.
DEus qui Ecclesiam tuamannua quadragesimali ob-
servatione purificas, praestafamiliae tuae, ut quod a te
obtinere abstinendo nititur, hoc
bonis operibus exequatur : Per
Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Antiph. Erat in deserto quad -
raginta diebus et quadragintanoctibus ; et tentatus est a
Satana : eratque cum bestiis,
et nihil manducavit in diebus
illis.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 4.
INillo tempore : Jesus ductus
est in desertum a Spiritu, ut
tentaretur a diabolo : et cumjejunasset quadraginta diebuset quadraginta noctibus, posteaesuriit. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papas.
Homil. 1 6. in Evang. habita in
basil. S. loann. Lateran.
Dom. j. Quadrag.Ubitari a quibusdam solet,
a quo spiritu ductus sit
Jesus in desertum, propter hoc
quod subditur, Assumpsit eumdiabolus in sanctam civitatem
;
et rursum, Assumpsit eum in
montem excelsum valde. Sedvere et absque ulla quaestione,convenienter accipitur, ut asancto Spiritu in desertumductus credatur
;ut illuc eum
suus spiritus duceret, ubi huncad tentandum malignus spiritusinveniret. Sed ecce
;cum
dicitur Deus homo vel in
excelsum montem, vel in sanctam civitatem a diabolo assump-tus
;mens refugit credere,
humanae hoc audire aures
expavescunt : cum tamen nonesse incredibilia ista cognos-cimus, si in illo et alia facta
pensamus. Certe iniquorumomnium caput diabolus est : et
hujus capitis membra suntomnes iniqui. An non diaboli
membrum fuit Pilatus ? an nondiaboli membra Judaei per-
sequentes, et milites crucifigentes
Christum, fuerunt? Quid ergomirum, si se ab illo permisit in
montem duci, qui pertulit etiama membris illius crucifigi ? Nonest ergo indignum Redemptorinostro quod tentari voluit, quivenerat occidi. Justum quippeerat, ut sic tentationes nostras
INFRA HEBDOMADAM PRIMAM QUADRAGESIMA.
suis tentationibus vinceret. sicut
mortem nostram venerat sua
morte superare. Sed sciendumnobis est, quia tentatio tribus
modis agitur ; suggestione,
delectatione, et consensu. Etnos cum tentamur, plerumquein delectationem, aut etiam in
consensum labimur : quia de
earn is peccato propagati, in
nobis ipsis etiam gerimus undecertamina toleremus. Deus vero,
qui in utero virginis incarnatus,
in mundum sine peccato venerat,
nihil contradictionis in semetipsotolerabat.
fTentari ergo per
suggestionem potuit ;sed ejus
mentem peccati delectatio nonmomordit. Atque ideo omnisdiabolica ilia tentatio foris, non
intus, fuit.
AD TERTIAM.
Antiph. Non in solo panevivit homo, sed in omni verbo
quod procedit de ore Dei.
y. Susceptor meus es tu et
refugium meum :
ty. Deus meus, sperabo in
eum.
AD SEXTAM.
Antiph. Non tentabis Domi-num Deum tuum.
y. Scapulis suis obumbrabittibi :
ty. Et sub pennis ejus spera-bis.
AD NONAM.
AntipJi. Dominum tuum ador-
abis, et illi soli servies.
^. Scuto circumdabit te veri-
tas ejus :
ty. Non timebis a timore noc-
turno.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Excelsus
super omnes gentes Dominus :
et super caelos gloria ejus.
Hymnus. Audi benigne con-
ditor, lit in Communi Quadragesima. 132. <28)>.
y. Angelis suis Deus manda-vit de te,
fy Ut custodiant te in omnibus viis tuis.
Ad Magnificat Antiph. Con-summata omni tentatione, dia-
bolus recessit ab eo usque ad
tempus ;et ecce Angeli acces-
serunt, et ministrabant ei.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut in Communi per
annum.IN FERIIS QUADRAGE-
sima, Officium fit, ut in Communi
Quadragesima, (1 30.) <26>.
prater ea qua singulis Feriispro-
pria sunt.
FERIA SECUNDA.AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Venite
benedicti Patris mei; percipite
regnum quod vobis paratum est
ab origine mundi.
Oratio.
/"^Onverte nos Deus salutaris^ noster;
et ut nobis jeju-
nium quadragesimale proficiat,
mentes nostras caelestibus instrue
disciplinis ;Per Dominum nos
trum etc.
AD PRIM AM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 25.
IN illo tempore : Dixit Jesus
discipulis suis. Cum vene-
64 IMRA HEBDOMADAM PRIMAM QUADRAGESIMA?.
rit filius hominis in majestatesua . . . justi autem in vitam
aeternam.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Quoduni ex minimis meis fecistis, mini
fecistis;dicit Dominus.
Oratio.
A Bsolve, quaesumus, Domine** nostrorum vincula pecca-torum
;et quicquid proeis mere-
mur, propitiatus averte: PerDominum nostrum Jesum Chris
tum Filium tuum, qui tecumvivit et regnat in unitate Spiri-tus sancti Deus, per omniasaecula saeculorum. Resp.Amen.
FERIA TERTIA.
AD LAUDES.
Ad Benedictus AntipJi. In-
travit Jesus in templum Dei;et
ejiciebat omnes vendentes et
ementes in templo : et mensas
nummulariorum, et cathedras
vendentium columbas evertit.
Oratio.
"D Espice Domine familiam^ tuam;
et praesta ut apudte mens nostra tuo desiderio
fulgeat, quae se carnis macera-tione castigat : Per Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti EvangeliisecundumMatthaeum. Cap. 21. <(v. ii-i7>.
T N illo tempore : Cum intrasset-*-
Jesus Jerosolymam, ... abiit
foras extra civitatem in Bethan-iam : ibique mansit.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Atitipli. Ac-cesserunt ad Jesum caeci et
claudi in templo. et sanavit eos.
Oratio.
A Scendant ad te, Domine,**preces nostrae
;et ab
Ecclesia tua cunctam repelle
nequitiam : Per Dominum nos
trum etc.
FERIA QUARTAQuatuor Temporum.
AD LAUDES.AdBenedictus A ntipli. Genera-
tio haec prava et perversa signumquaerit : et signum non dabitur
ei, nisi signum Jonae Prophetae.
Oratio.
OReces nostras, quaesumus^ Domine, clementer exaudi;
et contra cuncta nobis adver-
santia dexteram tuae majestatisextende: Per Dominum nostrum
Jesum Christum Filium tuum,
qui tecum vivit et regnat in
unitate Spiritus sancti Deus,
per omnia saecula saeculorum.
Resp. Amen.
AD PRIMAM.Lectio de Hoinilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 12.
INillo tempore, Responderunt
Jesu quidam de Scribis et
Pharisaeis. dicentes : Magister,volumus a te signum videre. Et
reliqua.
Homilia Sancti JoannisChrysostomi.
In MattJi. Hom. 43.
SIcutJonas fuit in ventre ceti
tribus diebus et tribus nocti-
INfRA HEBDOMADAM PRIMAM QUADRAGESIMAL.
bus, sic erit filius horninis in cordeterrae tribus diebus et tribus noc-
tibus. Christus, ne verba ejusiliuderent, non dixit manifesto se
resurrecturumf, sed id tantumoccultius tetigit, ut praesentia
ejus non ignorarentf ; quae ipsosadeo non fugit, ut postea Pilato
assererent quia ille seductor dixit,
Post tres dies resurgam : quodcerte Discipuli ejus tanquamrudiores non intellexerunt.
Quocirca Scribae et Pharisaei
sua ipsorum sententia condem-nati esse videntur. Adverteautem quomodo quamvis oc-
culte, significanter tamen illud
dixit. Non enim ait, In terra;
sed, in corde terrae : ut et sepul-crum denotet, et nemo apparen-tiarn fuisse suspicetur. Tribusautem diebus mortuus esse voluit,
ut nemo mortuum esse ambi-
geret. Non enim cruce solum et
visu omnium qui tune aderant,veriim etiam dierum numeromortem confirmat. Nam etsi
universa futura tempora resur-
rectioni testatura erant;tamen
si tune non multa morti attestata
fuissent, potuisset dubitari :
morte autem non credita,
resurrectionis mysterium vacilla-
bat. Ideo mortem suam voca-
vit signum ;et nisi crucifixus
fuisset, signum hoc datum nonesset. Ob id figuram ipsam in
medium adduxit, ut veritas
crederetur. Etenim, die mihi,
quaeso ;Putasne Jonam in ventre
ceti iictitie tantum fuisse? Id
quidem dicere non potes : quarenee Christum in corde terrae
fuisse negandum tibi est : nonenim fieri potest, ut cum veri-
tatis figura procul est a figmento,COLBERT.
veritas ipsa falsa imagine invol-
vatur. Idcirco utique, et in
mysteriis, et in baptismate, et in
ceteris omnibus, mortem ipsiusannunciamus.
Viri Ninivitae surgent et con-
demnabunt generationem hanc.
Sicut Ninivitae Judaeos condem-nabunt
;sic muJti qui nunc in-
feriores nobis videntur, nos con-
demnabunt. Veniat in mentem
quanta erit ilia condemnatio, ut
incipiamus aliquando ad veramaccedere poenitentiae januam.Mihi haec ipsi dico, me ipsumprimo exhortor. Capiamus iter
angustum. Usquequo delicia-
bimur ? usquequo degemusotiose, ridentes et oscitantes?
Non sumus adhuc satiati
desidia et procrastinatione ?
Eademne semper erunt ? eademmensa, idem sumptus, eaedem
pecuniae possessiones, construc-
tionesaedium? Ethorum omnium
quis finis? Mors. Quis, inquam,terminus ? Cinis, sepulcrum,vermes. Aliam ergo vivamus
vitam, faciamus de terra caelum,
meliora capessamus ;ut recte
vivendo futura bona conse-
quamur, gratia et misericordia
Domini nostri Jesu Christi, cui
cum Patre et Spiritu sancto sit
gloria et imperium in saecula
saeculorum. Amen.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. Qui-
cunque fecerit voluntatem Patris
mei; ipse meus frater, et soror,
et mater est.
MOratio.
Entes nostras, quaesumus,Domine, lumine tuae clari-
F
66 INFRA HEBDOMADAM PKIMAM QUADRAGESIMsE.
tatis illustra;ut videre possimus
quae agenda sunt, et quae recta
sunt agere valeamus : Per Domi-num nostrum etc.
FERIA QUINTA AD LAUDES.
Ad Benedictus Antipli. Mulier
Chananaea clamabat : Miserere
mei fili David;
filia mea malea daemonic vexatur.
Oratio.
T^\Evotionem populi tui, quae-*-^ sumus, Domine, benignusintende : ut qui per abstinentiammacerantur in corpore, per fruc-
tum boni operis reficiantur in
mente : Per Dominum nostrumetc.
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. Cap. 15.
<v. 21-28).T N illo tempore : Egressus1
Jesus secessit in partes Tyri... Et sanata est filia ejus ex ilia
hora.
AD VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. O
mulier, magna est fides tua : fiat
tibi sicut petisti.
Oratio.
"T^Ajquaesumus, Domine, popu-*-* lis Christianis et quae profi-tentur agnoscere ;
et caeleste
munus diligere, quod frequen-tant : Per Dominum nostrumetc.
FERIA SEXTA
Quatuor temporum.AD LAUDES.
AdBenedictusAntiph. AngelusDomini descendebat secundum
tempus in piscinam ;et move-
batur aqua : et qui prior descen-
disset, sanus fiebat a quacunquedetineretur infirmitate.
Oratio.
to Domine propitius plebituae
;et quam tibi facis
esse devotam, benigno refove
miseratus auxilio : Per Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secundum Joannem. Cap. 5.
T N illo tempore : Erat dies- festus Judaeorum ;
et ascen-dit Jesus Jerosolymam. Etreliqua.
Homilia S. Ambrosii EpiscopiLib. de initiand. Cap. 4.
in gratia baptizatus es, in
nomine Trinitatis confes-
sus es Patrem;
recordare quidfeceris : confessus es Filium,confessus es Spiritum sanctum.Tene ordinem rerum in hac fide,
mundo mortuus es, et Deoresurrexisti. Et quasi in illo
mundi es consepultus elemento.Peccato mortuus, ad vitam es
resuscitatus aeternam. Crede ergoquia non sunt vacuae aquae. Ideotibi dictum est quia AngelusDomini descendebat secundumtempus in natatoriam, et move-batur aqua ;
et qui prior descen-disset in natatoriam postcommotionem aquae, sanusfiebat a languore quocunquetenebatur. Haec piscina in
Hierosolymis erat, in qua unusannuus sanabatur. Sed nemo
INFRA HEBDOMADAM PRIMAM QUADRAGESIMA'.
ante sanabatur quam descen-
disset Angelus. Ut esset
indicium quia descendebat Angelus, movebatur aqua propterincredulos. Illis signum ; tibi
fides. Illis, Angelus descendebat:
tibi, Spiritus sanctus. Illis,
creatura movebatur; tibi, Christus
operatur, ipse Dominus creaturae.
Tune curabatur unus;
nuncomnes sanantur, aut certe unussolus populus Christianus.
Ergo et ilia piscina in figura ;
ut credas quia in hunc fontem vis
divina descendit. Denique para-lyticus ille expectabat hominem.
Quern ;nisi ilium Dominum
Jesum natum ex Virgine, cujusadventu jam non umbra sanaret
singulos, sed veritas universes?Iste est ergo qui expectabaturut descenderet, de quo dixit DeusPater ad Joannem Baptistam :
Super quem videris Spiritumdescendentem de caelo et man-entem super eum, hie est qui
baptizat in Spiritu sancto. Dequo testificatus est Joannes, di-
cens : Quia vidi Spiritum des
cendentem de caelo quasi co-
lumbam, et manentem supereum.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Quime sanum fecit, ille mihi dixit
;
Tolle grabatum tuum, et am-bula.
Oratio.
EXaudinos, misericors Deus,
et mentibus nostris gratiaetuae lumen ostende. Per Dominum nostrum etc.
SABBATO
Quatuor temporum.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Suntde hie stantibus, qui non gusta-bunt mortem, donee videant
Filium hominis in regno suo.
Oratio.
pOpulum tuum, quaesumus,* Domine, propitius respice,
atque ab eo flagella tuae iracun-
diae clementer averte : Per Dominum nostrum, etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 17.
T N illo tempore : Assumit^
Jesus Petrum, et Jacobum, et
Joannem fratrem ejus : et ducit
illumf in montem excelsum seor-
sum. Et reliqua.
Homilia sancti Leonis Papae.
Horn, de Transf. Domini.
Vangelica lectio, quae peraures
corporis interiorem men-tiumnostrarum pulsavitauditum,ad magni sacramenti nos intelli-
gentiam vocat : quam, aspirante
gratia Dei, facilius assequamur,si considerationem nostram adea quae pau!6 superius sunt nar-
rata referamus. Salvator enimhumani generis Jesus Christus,condens earn fidem, quae et im-
pios ad justitiam, et mortuosrevocat ad vitam, ad hoc disci-
pulos suos doctrinae monitis, et
operum miraculis imbuebat, ut
idem Christus, et unigenitus Dei,et hominis Filius, crederetur.
Nam unum horum sine altero
F 2
68 DOMINICA SECUNDA QUADRAGESIMA.
non proderat ad salutem : et
asqualis erat periculi, DominumJesum Christum, aut Deum tan-
tummodo sine homine, aut sine
Deo solum hominem, credidisse;
cum utrumque esset pariter con-
fitendum : quia sicut Deo vera
humanitas, ita homini inerat
vera divinitas. Ad confirman-
dam ergo hujus fidei saluberri-
mam cognitionem interrogaverat
discipulos suos Dominus, inter
diversas aliorum opiniones quid
ipsi de eo crederent, quidve sen-
tirent. Ubi Petrus Apostolus,
per revelationem summi Patris
corporea superans, et humanatranscendens, vidit mentis oculis
filium Dei vivi, et confessus est
gloriam Deitatis; quia non ad
solam respexit substantiam car-
nis et sanguinis : tantumque in
hac fidei sublimitate complacuit,ut beatitudinis felicitate dona-
tus, sacram inviolabilis petrae
acciperet firmitatem : superquamfundata Ecclesia, portis inferi et
mortis legibus praevaleret : nee
in solvendis aut ligandis quorum-cunque causis, aliud ratum esset
in caelo, quam quod Petri sedis-
set arbitrio. Haec autem, di-
lectissimi, laudatae intelligentiaecelsitudo instruenda erat deinferioris substantial sacramento :
ne apostolica fides, ad gloriamconfitendae in Christo Deitatis
evecta, infirmitatis nostrae recep-tionem indignam impassibili Deo
atque incongruam judicaret ;et
ita jam in Christo humanamcrederet glorificatam esse natu-
ram,ut nee supplicio possit affici,
nee morte dissolvi. Et ideo
dicente Domino quod oportereteum ire Jerosolymam, et multa
pati a senioribus et Scribis ac
principibus sacerdotum, et occidi,
et tertia die resurgere, cum beatus
Petrus, qui superno illustratus
lumine, deardentissima Filii Deiconfessione fervebat, contumelias
illusionum et crudelissimae mortis
opprobrium religioso, ut putabat,et libero fastidio respuisset,
benigna a Jesu increpatione cor-
reptus, et ad cupiditatem parti-
cipandae cum eo passionis ani-
matus est.
DOMINICA II. QUADRAGESIMA.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Haec est
voluntas Dei, sanctificatiovestra:
ut abstineatis vos a fornicatione,
ut sciat unusquisque vestrum vas
suum possidere in sanctificatione
et honore, non in passione de-
siderii, sicut et gentes quae
ignorant Deum.Psalmi de Vesperis Sabbati, ut
in Psalterio. 1 1 1. <i i>.
Hymnus. Audi benigne con-
ditor, ut in Communi Quadragesima. 132. <28>.
y. Angelis suis Deus manda-vit de te,
R7. Ut custodiantte in omnibusviis tuis.
Ad Magnificat Antiph. Ne
quis supergrediatur neque cir-
cumveniat in negotio fratrem
suum : quoniam vindex est Dominus de his omnibus.
Oratio. Deus qui conspicis.
ut infra ad Laudes.
DOMINICA SECUNDA QUADRAGES1MM. 69
AD COMPLETORIUM.Otnnia ut in Communi per
annum,
AD MATUTINUM.Invitatorium et Hymnus, ut in
Communi Quadragesima. 1 30.
<27>-
AntipJi. Non tardes converti
ad Dominum, et ne differas dedie in diem : subito enim veniet
ira illius, et in tempore vindictae
disperdet te.
y. Ipse liberavit me de la-
queo venantium,
ty. Et a verbo aspero.Lectioms de Scriptura occur-
rente.
Non dicitur Te Deum lauda-
mus.
AD LAUDES.
AdPsalmos A ntiph. Scito et
vide quia malum et amarum est
reliquisse te Dominum Deumtuum, et non esse timorem mei
apud te;
dicit Dominus Deusexercituum.
Hymnus et Versiculus, ut in
Communi Quadragesima. 1 30.
<27>-Ad Benedictus Antipli. As-
sumpsit Jesus Petrum et
Jacobum, et Joannem fratrem
ejus, et duxit illos in montemexcelsum seorsum, ettransfigura-tus est ante eos.
Oratio.
Eus, qui conspicis omni nos
virtute destitui, interius ex-
teriusque custodi ;ut ab omni
bus adversitatibus muniamur in
corpore, et a pravis cogitationi-bus mundemur in mente : PerDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Antiph. Ecce duo viri loque-bantur cum illo (erant autem
Moyses et Elias visi in majestate)et dicebant excessum ejus, quemcompleturus erat in Jerusalem.
Lectio de Homilia,
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 17.
INillo tempore, Assumit
Jesus Petrum, et Jacobum, et
Joannem fratrem ejus : et ducit
ilfos in montem excelsum seor
sum, et transfiguratus est ante
eos. Et reliqua.
Homilia Sancti Leonis
Papae.
Vnde supra.
A Ssumpsit Jesus Petrum,** Jacobum, et fratrem ejus
Joannem ;et conscenso cum eis
seorsum monte praecelso, clarita-
tem suae glorias demonstravit :
quia licet intellexissent in eo
majestatem Dei, ipsius tamen
corporis, quo divinitas tegebatur,
potentiam nesciebant. Et ideo
proprie signanterque promiserat
quosdam de astantibus discipulisnon prius gustare mortem quamviderent filium hominis venien-
tem in regno suo, id est, in regia
claritate, quam spiritaliter adnaturam suscepti hominis perti-
nentem, his tribus viris voluit
esse conspicuam. Nam illam
ipsius Deitatis ineffabilem et in-
accessibilem visionem, quae in
aeternam vitam mundis corde
servatur, nullo modo mortali ad-
huc carne circumdati intueri po-terant et videre. Dicente Patre,
Hie est films meus dilectus, in
DOMINICA SECUNDA QUADRAGESIMA.
quo mihi bene complacui, ipsumaudite : nonne evidenter auditum
est, Hie est filius meus, cui ex meet mecum esse sine tempore est ?
quia nee genitor genito prior, nee
genitus est genitore posterior.Hie est filius meus dilectus,
quem a me non separat Deitas,non dividit potestas, non dis-
cernit aeternitas. Hie est filius
meus;non adoptivus, sed pro-
prius ;non aliunde creatus, sed
ex me genitus : nee de alia na-
tura mihi factus comparabilis, sed
de mea essentia mihi natus asqua-lis. Hie est filius meus, per
quem omnia facta sunt, et sine
quo factum est nihil : qui omnia
quaefacio, similiterfacit; et quid-
quid operor, inseparabiliter mecum atque indifferenter operatur.Hie est filius meus, qui earn,
quam mecum habet aequalitatem,non rapina appetiit, nee usurpa-tione praesumpsit ;
sed manensin forma glorias meae, ut ad repa-randum genus humanum ex-
equeretur commune consilium,
usque ad formam servilem incli-
navit incommutabilem Deitatem.Hunc ego, in quo mihi per omniabene complaceo, et cujus praedi-catione manifestor, cujus humili-
tate clarificor, incunctanter audite : quia ipse est veritas et vita,
ipse virtus mea atque sapientia.
AD TERTIAM.
Antiph. Domine, bonum est
nos hie esse : si vis, faciamus hie
tria tabernacula, tibi unum, Moy-si unum, et Eliae unum.
y. Susceptor meus es tu et
refugium meum :
ty. Deus meus, sperabo in
eum.
AD SEXTAM.
Antiph. Hie est filius meusdilectus : ipsum audite.
y. Scapulis suis obumbrabittibi :
ty. Et sub pennis ejus spera-bis.
AD NONAM.
Antiph. Audientes discipuliceciderunt in faciem suam, et
timuerunt valde : et accessit
Jesus, et tetigit eos, dixitque
eisj Surgite, nolite timere.
y. Scuto circumdabit te veri
tas ejus :
fy Non timebis a timore noc-
turno.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos A ntiph. Excelsus
super omnes gentes Dominus;
et super caelos gloria ejus.
Hymnus et Versiculus, ut in
Cominuni Quadragesima. 132.
<28>.Ad Magnificat Antiph. Ne-
mini dixeritis visionem, doneeFilius hominis a mortuis resur-
gat.
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut in Communi per annum.
FERIA SECUNDA AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Egoprincipium, qui et loquor vobis.
Oratio.
PRaesta,quaesumus, omnipo-
tens Deus, ut familia tua,
quae se, affligendo carnem, abalimentis abstinet
;sectando jus-
titiam, a culpa jejunet: Per Domi-num nostrum etc.
INFRA HEBDOMADAM SECUNDAM QUADRAGESIMAL. 71
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Joannem. Cap. 8. <v.
21-29).T N illo tempore : Dixit Jesus* turbis Judaeorum : Ego vadoet quasretis me...quae placitasunt ei, facio semper.
An VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Qui
me mi sit, mecum est, et non
reliquit me solum; quia quae
placita sunt ei, facio semper.
Oratio.
Xaudi, quaesumus, Domine
gemitum populi tui suppli-cantis : et qui de meritorum
qualitate diffidimus, non judi-cium sed misericordiam consequimereamur : Per Dominum nos
trum etc.
FERIA TERTIA AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Unusest magister vester Christus.
Oratio.
PErfice,quaesumus, Domine,
benignus in nobis obser-
vantiae sanctae subsidium ; ut
quae te auctore facienda cognovi-mus, te operante impleamus :
Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
diim Matthaeum. Cap. 23.
T N illo tempore : Locutus est*
Jesus ad turbas et ad discipu-los suos, dicens : Super cathe-
dram Moysi...qui se humilia-
verit, exaltabitur.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Quimajor est vestrum, erit ministervester : qui autem se exaltaverit,humiliabitur
;et qui se humilia-
verit, exaltabitur.
Oratio.
TDRopitiare Domine supplica-* tionibus nostris, et animarumnostrarum medere languoribus ;
ut remissione percepta, in tua
semper benedictione laetemur :
Per Dominum nostrum etc.
FERIA QUARTA AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Tra-dent eum gentibus ad illuden-
dum, et flagellandum, et cruci-
figendum ;et tertia die resurget.
Oratio.
pOpulum tuum, quaesumus* Domine, propitius respice :
et quos ab escis carnalibus praeci-
pis abstinere, a noxiis quoquevitiis cessare concede : PerDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 20.
<. 17-28).
T N illo tempore : Ascendens*-
Jesus Jerosolymam ... re-
demptionem pro multis.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Quivoluerit inter vos primus esse,
erit vester servus : sicut Filius
hominis non venit ministrari ;
sed ministrare, et dare animamsuam, redemptionem pro multis.
INFRA HEBDOMADAM SECUNDAM QUADRAGESIMAL.
Oratio.
innocentiae restitutor et
amator, dirige ad te tuorumcorda servorum
;ut spiritus tui
fervore concepto, et in fide
inveniantur stabiles, et in opereefficaces : Per Dominum nostrum etc.
FERIA QUINTA AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Pater
Abraham miserere mei;et mitte
Lazarum, ut intingat extremumdigiti sui in aquam, ut refrigeret
linguam meam, quia crucior in
hac flamma.
Oratio.
TDRaesta nobis, quaesumusA Domine, auxilium gratisetuae
;ut jejuniis et orationibus
convenienter intend, liberemurab hostibus mentis et corporis :
Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 16. <(y.
I9-3O-T N illo tempore : Ait Jesus* Pharisaeis : Homo quidamerat dives ... neque si quis exmortuis resurrexerit, credent.
AD VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Fili,
recordare quia recipisti bona in
vita tua, et Lazarus similiter
mala;
nunc autem hie con-
solatur, tu vero cruciaris.
Oratio.
A Desto Domine famulis tuis,* et perpetuam benignitatemlargire poscentibus ;
ut iis quite auctore et gubernatoregloriantur, et congregata re-
staures, et restaurata conserves :
Per Dominum nostrum etc.
FERIA SEXTA AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Au-feretur a vobis regnum Dei, et
dabitur genti facienti fructus
ejus.
Oratio.
A, quaesumus, omnipotensDeus, ut sacro nos puri-
ficante jejunio, sinceris mentibusad sancta ventura facias per-venire : Per Dominum nostrumetc.
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthasum. Cap. 21.
<v. 33-46>.
INillo tempore : Dixit Jesus
turbis Judaeorum et Principi-bus sacerdotum : Parabolamaudite: Homo erat paterfamilias... quoniam sicut Prophetameum habebant.
AD VESPERAS.Ad Magnificat A ntiph. O une-
rentes eum tenere, timueruntturbas
; quia sicut Prophetameum habebant.
Oratio.
DA, quaesumus, Domine
populo tuo salutem mentis
et corporis ;ut bonis operibus
inhaerendo, tuae semper virtutis
mereatur protectione defendi :
Per Dominum nostrum etc.
SABBATO AD LAUDES.
Ad Benedictus A ntiph. Pater,
peccavi in caelum et coram te :
jam non sum dignus vocari filius
tuus: fac me sicut unum exmercenariis tuis.
DOMINICA TERTIA QUADRAGESIAL-E. 73
Oratio.
A, quaesumus, Domine nos-
tris effectum jejuniis salu-
tarem : ut castigatio carnis
assumpta, ad nostrarum vegeta-tionem transeat animarum : PerDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Lucam. Cap. 15. <(v.
11-32).
T N illo tempore : Dixit Jesus* Pharisaeis et Scribis para-bolam istam : Homo quidamhabuit duos filios ... perierat, et
inventus est.
DOMINICA III. QUADRAGESIMA.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Estote
imitatores Dei, sicut filii charis-
simi;et ambulate in dilectione,
sicut et Christus dilexit nos, et
tradidit semetipsum pro nobis
oblationem et hostiam Deo in
odorem suavitatis.
Psalmi de Vesperis Sabbati, ut
in Psalterio. in. <ii>.
Hymnus. Audi benigne Con-ditor. ut in Communi Quadragesima. 132. <28)>.
^. Angelis suis Deus man-davit de te,
ty. Ut custodiant te in omnibus viis tuis.
Ad Magnificat A ntiph. Eratis
aliquando tenebrae;nunc autem
lux in Domino : ut filii lucis
ambulate;
fructus enim lucis
est in omni bonitate et justitiaet veritate.
Oratio. Quaesumus, omni-
potens Deus. nt infra adLaudes.
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut in Communi perannum.
AD MATUTINUM.Invitatorium et Hymnus, ut in
Communi Quadragesima?. 1 30.
Antiph. Pcenitentiam agite ;
et convertimini ad Deum, dignapcejiitentiae opera facientes.
y. Ipse liberavit me de laqueovenantium,
ty. Et a verbo aspero.Lectiones de Scriptura occnr-
rente.
Non dicitur Te Deum laud-
amus.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Quammagna misericordia Domini et
propitiatio illius convertentibus
ad se !
Hymnus et Versiculus, ut in
Communi Quadragesima. 1 30.
<27>.Ad Benedictus Antiph. Erat
Jesus ejiciens daemonium;
et
illud erat mutum : et cumejecisset daemonium, locutus est
mutus, et admiratae sunt turbas.
Oratio.
QUaesumus,omnipotens Deus,
vota humilium respice ;
atque ad defensionem nostram,dexteram tuae majestatis ex-
tende: Per Dominum nostrumetc.
74 DOMINICA TEKTIA QUADRAGES1M.-E.
AD PRIMAM.
Antiph. Omne regnum in
seipsum divisum desolabitur, et
domus supra domum cadet.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 11.
INillo tempore: Erat Jesus
ejiciens daemonium, et illud
erat mutum;
et cum ejecisset
daemonium, locutus est mutus, et
admiratae sint turbae. Et reliqua.
Homilia vcnerabilis Bedae
Presbyteri.
/// Luc. Lib. 4. Cap. 48.
DyEmoniacusiste, apud
Matthaeum, non solum
mutus, sed et coecus fuisse nar-
ratur; curatusque dicitur a
Domino, ita ut loqueretur, et
videret. Tria ergo signa simul
in uno homine perpetrata sunt :
coccus videt, mutus loquitur,
possessus a daemone liberatur.
Ouod ct tune quidem carnaliter
factum est, sed et quotidie com-
pletur in conversione credentium;ut expulso primum daemone,fidei lumen aspiciant ;
deindead laudes Dei tacentia priusora laxentur.
Cum immundus spiritus ex-
ierit de homine, perambulat perloca inaquosa. Quamvis sim-
pliciter intelligi possit Dominumhaec ad distinctionem suorum et
satanae operumadjunxisse,tamenet de haeretico quovis, vel schis-
matico, vel etiam malo catholico,
potest non inconvenienter accipi.De quo, tempore baptismatis,
spiritus immundus, qui in eo
prius habitaverat, ad confes-
sionem catholicae fidei, abrenun-tiationem mundanae conversa-
tionis, ejiciatur, locaque inaquosa
peragret id est, corda fidelium,
quae a mollitie fluxae cogitationis
expurgata sint, callidus insidiator
exploret, si quos ibi forte suae
nequitiae gressus figere possit.Sed bene dicitur : Quaerensrequiem et non inveniens. Quiacastas mentes effugiens, in solo
corde pravorum gratam sibi
potest invenire requiem.Dicit : Revertar in domum
meam, unde exivi. Timendusest ipse versiculus, non ex-
ponendus. Et cum venerit, in-
venit scopis mundatam, hoc est,
gratia baptismatis a peccatorumlabe castigatam, sed nulla boni
open's industria cumulatam.Unde bene Matthaeus hanc
vacantem, mundatam, atqueornatam dicit. Mundatam a
vitiis pristinis per baptismum,vacantem a bonis actibus per
negligentiam, ornatam simulatis
virtutibus per hypocrisin. Ettune vadit, et assumit septemalios spiritus nequiores se, et
ingressi habitant ibi. Per septemmalos spiritus, universa vitia
designat. Quemcunque enim
post baptisma, sive pravitas
haeretica, seu rnundana cupiditas,
arripuerit, mox omnium pros-ternet in ima vitiorum. Underecte nequiores tune in eumspiritus dicuntur ingressi : quianon solum habebit ilia septemvitia, quae septem spiritualibussunt contraria virtutibus, sed et
per hypocrisin, ipsas se virtutes
habere simulabit. Et sunt no-
vissima hominis illius pejora
prioribus. Melius quippe erat
INFRA HEBDOMADAM TEKTIAM QUADRAGESIMA. 75
ei viam veritatis non cognoscere,
quam post agnitionem retrorsum
convert!.
AD TERTIAM.
Antiph. Si in digito Dei ejicio
daemonia, profecto pervenit in
vos regnum Dei.
y. Susceptor meus es tu et
refugium meum :
1^. Deus meus, sperabo in
eum.
AD SEXTAM.
AntipJi. Cum fortis armatuscustodit atrium suum, in pacesunt omnia quae possidet.
y. Scapulis suis obumbrabittibi :
ty. Et sub pennis ejus
sperabis.
AD NONAM.
Antiph. Qui non est mecum,contra me est
;et qui non
colligit mecum, dispergit.
y. Scuto circumdabit te
veritas ejus :
ty. Non timebis a timorenocturno.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Psalmos Antiph. Excelsus
super omnes gentes Dominus;
et super caelos gloria ejus.
Hymnus et Versiculus ut in
Communi Quadragesima.Ad Magnificat Antiph Ex-
tollens vocem quaedam mulierde turba, dixit : Beatus venter
qui te portavit, et ubera quaesuxisti. At Jesus ait illi :
Quinimo beati qui audiuntverbum Dei, et custodiunt illud.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut in Ccmmuni per
annum.
FERIA SECUNDA AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Amendico vobis, quia nemo prophetaacceptus est in patria sua.
Oratio.
COrdibusnostris, quaesumus,
Domine gratiam tuam
benignus infunde : ut sicut abescis carnalibus abstinemus, ita
sensus quoque nostros a noxiis
retrahamus excessibus : Per
Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap.^. <(v. 23~3O)>.
INillo tempore: Dixit JesusPharisaeis : Utique dicetis
mihi hanc similitudinem...permedium illorum ibat.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph.Duxerunt Jesum usque ad
supercilium montis, ut praecipi-tarent eum : ipse autem transiens
per medium illorum ibat.
Oratio.
OUbveniat nobis, Domine,^ misericordia tua;
ut abimminentibus peccatorum nos-
trorum periculis te mereamur
protegente salvari : Per Dominum nostrum etc.
FERIA TERTIA AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Ubisunt duo vel tres congregati in
nomine meo, in medio eorum
sum, dicit Dominus.
Oratio.
"C^Xaudi nos omnipotens et*' misericors Deus, et conti-
76 INFRA HEBDOMADAM TEKTIAM QUADRAGESIMA.
nentiae salutaris propitius nobisdona concede : Per Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 18. <(v.
16-22).
T N illo tempore : Dixit Jesus-*
discipulis suis : Si peccaveritin te frater tuus ... sed usqueseptuagies septies.
AD VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Non
dico tibi usque septies, sed usqueseptuagies septies.
Oratio.
'"PUa nos Domine protectione-*
defende, et ab omni sem
per iniquitatc custodi : Per Dominum nostrum etc.
FERIA QUARTA AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Hypo-
critae, bene prophetavit de vobis
Isaias, dicens : Populus hie labiis
me honorat, cor autem eorum
longe est a me.
Oratio.
TDRaesta nobis, quaesumus,* Domine, ut salutaribus je-
juniis eruditi, a noxiis quoquevitiis abstinentes, propitiationemtuam facilius impetremus : PerDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Matthaeum. Cap. 15.
<v. i-2O>.
f N illo tempore : Accesserunt- ad Jesum ab Jerosolymis...non coinquinat hominem.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Quaeprocedunt de ore, de cordeexeunt
;et haec sunt, quae
coinquinant hominem : nonlotis autem manibus manducare,non coinquinat hominem.
Oratio.
T Mplorantes, Domine, miseri-* cordiam tuam fideles
populos propitius intuere;
et
qui praeter te alium nonnoverunt tuis semper beneficiis
glorientur : Per Dominumnostrum etc.
FERIA QUINTA AD LAUDES.Ad Benedictus A ntiph. Om nes
qui habebant infirmos, ducebantillos ad Jesum : at ille, singulismanus imponens curabat eos.
Oratio.
^Oncede, quaesumus, omni-^-'
potens Deus, ut jejuniorumsancta devotio et purificationemnobis tribuat, et majestati tuae
nos reddat acceptos : Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 4. (v.
38-44).T N illo tempore : Surgens Jesus-* de synagoga, introivit in do-
mum Simonis ... Et erat praedi-cans in synagogis Galilaeae.
AD VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Exi-
bant autem daemonia a multis
clamantia, et dicentia, Quia tu
es Filius Dei : et increpans nonsinebat ea loqui, quia sciebant
ipsum esse Christum.
DOMINICA QUARTA QUADRA GESlMsE. 77
Oratio.
SUbjectumtibi populum, quae-
sumus, Domine, propitiatiocaelestis amplificet, et tuis semperfaciat servire mandatis : Per
Dominum nostrum etc.
FERIA SEXTA AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Quibiberit ex aqua quam ego dabo
ei, non sitiet in aeternum : sed
aqua quam ego dabo ei, fiet in
eo fons aquae salientis in vitam
aeternam.
Oratio.
JEjunianostra, quaesumus,
Domine, benigno favore
prosequere : ut sicut ab alimen-
tis abstinemus in corpore, ita a
vitiis jejunemus in mente : Per
Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 4. <^v.
S-42>.
INillo tempore : Venit Jesus
in civitatem Samariae, quaedicitur Sichar ... quia vere est
Salvator mundi.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Veri
adoratores adorabunt patrem in
spiritu et veritate.
Oratio.
PRaesta,quaesumus, omnipo-
tens Deus, ut qui in tua
protectione confidimus, cuncta
nobis adversantia te adjuvantevincamus: Per Dominum nos
trum Jesum Christum Filium
tuum etc.
SABBATO AD LAUDES.
Ad Benedictus A ntiph. Nemote condemnavit, mulier ? nee
ego te condemnabo : vade, et
jam amplius noli peccare.
Oratio.
OMnipotenssempiterne Deus,
clementiam tuam sup-pliciter exoramus, ut qui malanostra semper praevenis miser-
ando, facias nos tibi placitos et
piis actionibus et jejuniis salu-
bribus expiando, Per Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-diim Joannem. Cap. 8. <v.
i-u>.T N illo tempore : Jesus perrexit1 in montem Oliveti . . . Vade,et jam amplius noli peccare.
DOMINICA IV. QUADRAGESIMA.Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
AdPsalmosA ntiph. Scriptumest, quoniam Abraham duosfilios habuit, unum de ancilla, et
unum de libera : sed qui de
ancilla, secundum carnem natus
est; qui autem de libera, per
repromissionem : quae sunt per
allegoriam dicta.
Psalmi de Vesperis Sabbati, lit
in Psalterio. ill. < 1 1 >.
Hymnus. Audi benigne Con-ditor. ut in Comm. Quadrag.132. <28>.y. Angelis suis Deus man-
davit de te,
DOMINICA QUARTA QUADRAGESIMA.
ty. Ut custodiant te in omnibus viis tuis.
Ad Magnificat Antiph. Nonsumus ancillae filii, sed liberae
;
qua libertate Christus nos liber-
avit.
Oratio. Concede, ut infra adLaudes.
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut in Communi perannum.
AD MATUTINUM.
Invitatorium et Hymnus, ut in
Communi Quadragesima 1 30.
<27>-
Antiph. Scitotequomamexau-diet Dominus preces vestras, si
manentes permanseritis in je-
juniis et orationibus in conspectuDomini.
$". Ipse liberavit me de laqueo
venantium,
ty. Et a verbo aspero.Lecttones de Scriptura occur-
rente.
Non didtur Te Deum lauda-
mus.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Poeni-
tentibus dedit viam justitiae, et
confirmavit deficientes sustinere,
et destinavit illfs sortes veritatis.
Hymnus et Versiculus, ut in
Communi Quadragesima 1 30.
<27>-Ad Benedictus Antiph. Abiit
Jesus trans mare Galilaeae ;et
sequebatur eum multitude mag-na, quia videbant signa quaefaciebat super his qui infirma-
bantur.
Oratio.
/^Oncede, quaesumus, omni-^-' potens Deus, ut qui exmerito nostrae actionis affligimur,tuae gratiae consolatione respire-mus : Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
AntipJi. Subiit in montemJesus ;
et ibi sedebat cum disci-
pulissuis: erat autem proximumPascha dies festus Judaeorum.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 6.
T N illo tempore : Abiit Jesus^ trans mare Galilaeae, quodest Tiberiadis : et sequebatureum multitudo magna, quia vide
bant signa quae faciebat super his
qui infirmabantur. Et reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
In Joann. Tract. 24.
A /Tlracula, quae fecit Dominus*" noster Jesus Christus,sunt quidem divina opera ;
et
ad intelligendum Deum, devisibilibus admonent humanammentem. Quia enim ille non est
talis substantia quae videri oculis
possit, et miracula ejus, quibustotum mundum regit uni-
versamque creaturam adminis-
trat, assiduitate viluerunt, ita ut
pene nemo dignetur attendere
opera Dei mira et stupenda in
quolibet seminis grano ;secun-
dum ipsam suam misericordiamservavit sibi quaedam, quaefaceret opportune temporepraeter usitatum cursum ordi-
nemque naturae;ut non majora,.
sed insolita videndo stuperent,.
INFRA HEBDOMADAM QUARTAM QUADRAGESIMA.
quibus quotidiana viluerant.
Majus enim miraculum est
gubernatio totius mundi, quamsaturatio quinque millium
hominum de quinque panibus :
Et tamen hoc nemo miratur;
illud mirantur homines, non
quia majus est, sed quia rarumest. Quis enim et nunc pascituniversum mundum, nisi ille quide paucis granis segetes creat ?
Fecit ergo quomodo Deus : undeenim multiplicat de paucis granis
segetes, inde in manibus suis
multiplicavit quinque panes.Potestas enim erat in manibusChristi : panes autem illi quinque,
quasi semina erant, non quidemterrae mandata, sed ab eo quiterram fecit, multiplicata. Hocergo admotum est sensibus, quoerigeretur mens
;et exhibitum
oculis, ubi exerceretur intellec-
tus : ut invisibilem Deum pervisibilia opera miraremur
;et
erecti ad fidem, et purgati perfidem, etiam ipsum invisibilem
videre cuperemus, quern de rebus
visibilibus invisibilem noscere-
mus. Nee tamen sufficit haec
intueri in miraculis Christi.
Interrogemus ipsa miracula, quidnobis loquantur de Christo :
habent enim, si intelligantur,
linguam suam. Nam quia ipse
Christus, Verbum Dei est;etiam
factum Verbi, verbum nobis est.
AD TERTIAM.
Antiph. Cum vidisset Jesus
quia multitudo maxima venit ad
eum, dixit ad Philippum : Undeememus panes ut manducent hi?
hoc autem dicebat tentans eum;
ipse enim sciebat quid esset
facturus.
y. Susceptor meus es tu et
refugium meum :
ty. Deus meus, sperabo in eum.
AD SEXTAM.
Antiph. Accepit Jesus panes ;
et cum gratias egisset, distribuit
discumbentibus : similiter et ex
piscibus quantum volebant.
y. Scapulis suis obumbrabittibi:
ty. Et sub pennis ejus sperabis.
AD NONAM.
Antiph. Dixit Jesus colligite
quae superaverunt fragmenta, ne
pereant. Collegerunt ergo, et
impleverunt duodecim cophinosfragmentorum.y. Scuto circumdabit te
veritas ejus :
ty. Non timebis a timorenocturne.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Psalmos Antiph. Excelsus
super omnes gentes Dominus;
et super caelos gloria ejus.
Hymnus et Versiculus, ut inCommuni Quadragesima. 132.
<28>.Ad Magnificat Antiph. Illi
ergo homines cum vidissent quodfecerat Jesus signum, intra se
dicebant, Quia hie est vere
Propheta qui venturus est in
mundum.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut in Communi per
an um.
FERIA. SECUNDA AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Auferte
ista hinc; et nolite facere
dornum Patris mei, domumnegotiationis.
INl'-RA HEBDOMADAM QUARTAM QUADRAGESIMA':.
Oratio.
TDRaesta, quaesumus, omni-
potens Deus, ut observa-
tiones sacras annua devotione
recolentes, et corpora tibi
placeamus et mente : Per
Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 2. <(v.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Joannem. Cap. 7.
1 4~:
INillo tempore : Prope erat
Pascha Judaeorum ... ipseenim sciebat quid esset in
homine.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. Solvite
templum hoc;et in tribus diebus
excitabo illud. Ille autemdicebat de templo corporis sui.
Oratio.
T^Eprecationem nostram, quae-*-' sumus, Domine, benignusexaudi
;et quibus supplicandi
praestas affectum, tribue defen-
sionis auxilium : Per Dominumnostrum etc.
FERIA TERTIA AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Meadoctrina non est mea, sed ejus
qui misit me.
Oratio.
SAcraenobis, quaesumus,
Domine, observationis je-
junia, et piae conversationis
exemplum, et tuae propitiationiscontinuum praestent auxilium :
Per Dominum nostrum etc.
T N illo tempore : Jam die festo*
mediante, ascendit Jesus in
templum ... numquid plurasigna faciet quam quae hie
facit ?
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Quae-rebant eum apprehendere : et
nemo in ilium misit manus;
quia nondum venerat hora ejus.
Oratio.
Iserere Domine populo tuo,et continuis tribulationibus
laborantem propitius respirareconcede : Per Dominum nostrumetc.
FERIA QUARTA AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Dix-erunt ad Jesum discipuli ejus :
Rabbi, quis peccavit, hie, aut
parentes ejus ;ut caecus nascere-
tur ? Respondit Jesus et dixit :
Neque hie peccavit nequeparentes ejus ;
sed ut manifest-entur opera Dei in illo.
Oratio.
T^\Eus qui et justis praemiaf-r meritorum, et peccatoribusper jejunium veniam praebes,miserere supplicibus tuis
;ut
reatus nostri confessio indulgen-tiam percipere valeat delictorum:Per Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum, quitecum vivit et regnat etc.
INFRA HEBDOMADAM QUARTAM QUADRAGESIMA. 81
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 9. <y.
T N illo tempore : Prseteriens*
Jesus vidit hominem caecuma nativitate ... At ille ait : Credo,
Domine, et procidens adoravit
cum.AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Asaeculo non est auditum quia
quis aperuit oculos caeci nati.
Oratio.
TDAteant aures misericordiae*-
tuae, Domine, precibus sup-
plicantium ;et ut petentibus
desiderata concedas, fac eos
quae tibi sunt placita postulare :
Per Domirium nostrum etc.
FERIA QUINTA AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Teti-
git loculum Jesus, et ait : Ado-lescens, tibi dico, surge. Et rese-
dit qui erat mortuus, et ccepit
loqui : et dedit ilium matri suae.
Oratio.
"DRaesta, quaesumus, omni-^
potens Deus, ut quos je-
junia votiva castigant, ipsa quo-que devotio sancta laetificet : ut
terrenis affectibus mitigatis,facilius caelestia capiamus : PerDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 7. <(z/.
ii-i6>.TN illo tempore : Ibat Jesus inJ- civitatem quae vocatur Nai'm
. . . Deus visitavit plebem suam.COLBERT.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. Mag-nificabant eum dicentes, QuiaPropheta magnus surrexit
; et,
Quia Deus visitavit plebemsuam.
Oratio.
TDOpuli tui Deus institutor et*-
rector, peccata quibus im-
pugnatur, expelle ;ut semper
tibi placitus, et tuo munimine sit
securus : Per Dominum nostrumetc.
FERIA SEXTA AD LAUDES.
Ad Benedictus AntipJi. Lazarus amicus noster dormit : sed
vado, ut a somno excitem eum.
Oratio.
us qui ineffabilibus mun-dum renovas sacramentis,
praesta, quaesumus, ut Ecclesiatua et aeternis proficiat institutis,et temporalibus non destituatur
auxiliis : Per Dominum nostrumetc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Joannem. Cap. 11. (y. 1-45)-.
T N illo tempore : Erat quidam-
languens Lazarus a Beth-ania ... crediderunt in eum.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Admonumentum Lazari clamavitDominus : Lazare veni foras.
Et prodiit qui fuerat mortuus.
Oratio.
, quaesumus, omnipotensDeus, ut qui infirmitatis
nostrae conscii de tua virtute
G
82 DOMINICA PASSIONIS.
confidimus, sub tua semperpietate gaudeamus : Per Domi-num nostrum etc.
SABBATO AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Egosum lux mundi : qui sequitur me,non ambulat in tenebris
;sed
habebit lumen vitae.
Oratio.
Flat,Domine, quaesumus, per
gratiam tuam fructuosus
nostrae devotionis affectus : quiatune nobis proderunt suscepta
jejunia, si tuae sint placita
pietati : Per Dominum nostrumetc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 8.<V. i2-2o)>.
T N illo tempore : Loquutus est*
Jesus turbis Judaeorum,dicens : Ego sum lux mundi... quia necdum venerat hora
ejus.
DOMINICA IN PASSIONE.
Semiduplex.AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Christus
assistens Pontifex futurorum
bonorum, non per sanguinemhircorum aut vitulorum, sed per
proprium sanguinem introivit
semel in Sancta, aeterna redemp-tione inventa.
Psalmi de Vesperis Sabbati, ut
in Psalterio. in. <n>.
Hymnus. Fortunati.
\ /"Exilla regis prodeunt,*
Fulget Crucis mysterium,
Quo carne carnis conditor
Suspensus est patibulo.
Quo vulneratus insuperMucrone diro lanceae,
Ut nos lavaret crimine,
Manavit unda et sanguine
Impleta sunt quae concinit
David fidelis carmine
Dicens, In nationibus
Regnavit a ligno Deus.
Arbor decora et fulgida,Ornata regis purpura,Electa digno stipiteTarn sancta membra tangere.
Beata cujus brachiis
Saecli pependit pretium,Statera facta corporis ;
Praedamque tulit tartari.
O Crux ave, spes unica;
Hoc passionis tempore,
Auge piis justit.iam,
Reisque dona veniam.
Te, summa Deus Trinitas,
Collaudet omnis spiritus :
Quos per Crucis mysteriumSalvas, rege per saecula. Amen.
y. Eripe me Domine ab ho-
mine malo :
R?. A viro iniquo eripe me.
Ad Magnificat Antiph. Egoquasi agnus mansuetus, qui por-tatur ad victimam.
Oratio. Quaesumus. ut infraad Laudes.
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut in Communi perannum.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Hodie si vocemDomini audieritis, nolite obdu-rare corda vestra.
DOMINICA PASSION1S.
Hymnus. Fortunati.
PAnge lingua gloriosiPraelium certaminis,
Et super Crucis trophasumDie triumphum nobilem,
Qualiter Redemptor orbis
Immolatus vicerit.
De parentis protoplastiFraude factor condolens,
Quando pomi noxialis
Morsu in mortem corruit;
Ipse lignum tune notavit,Damna ligni ut solveret.
Hoc opus nostrae salutis
Ordo depoposcerat,Multiformis proditorisArs ut artem falleret,
Et medelam ferret inde
Hostis unde laeserat.
Quando venit ergo sacri
Plenitude temporis,Missus est ab arce Patris,
Natus, orbis conditor;
Atque ventre virginaliCaro factus prodiit.
Vagit infans inter arcta
Conditus praesepia :
Membra pannis involuta
Virgo mater alligat ;
Et manus, pedesque, et crura
Stricta cingit fascia.
Gloria et honor DeoUsquequaque altissimo,Una Patre, Filioque,
Inclyto Paraclito,Cui laus est et potestasPer aeterna ssecula. Amen.
Antiph. Si sanguis hircorumet taurorum, et cinis vitulae as-
persus inquinatos sanctificat ademundationem carnis, quantomagis sanguis Christi, qui per
Spiritum sanctum semetipsum
obtulit immaculatum Deo, emun-dabit conscientiam nostram ab
operibus mortuis, ad serviendumDeo viventi.
y. Erue a framea Deus ani-
mam meam;
R7. Et de manu canis unicammeam.
Lectiones de Scriptura occur-
rente.
Non dicitur Te Deum lau-
damus.
AD LAUDES.Ad Psalmos Antiph. Vide
Domine afflictionem meam,quoniam erectus est inimicus.
Hymnus. Fortunati.
T Ustris sex qui jam peractis,- ' Tempus implens corporis,Se volente, natus ad hoc,Passioni deditus,
Agnus in crucis levatur
Immolandus stipite.
Hie, acetum, fel, arundo,
Sputa, clavi, lancea :
Mite corpus perforatur ;
Sanguis, unda profluit,
Terra, pontus, astra, mundus,Quo lavantur flumine.
Crux fidelis, inter omnesArbor una nobilis :
Nulla silva talem profertFronde, flore, germine :
Dulce lignum, dulces clavos,Dulce pondus sustinet.
Flecte ramos arbor alta,
Tensa laxa viscera;
Et rigor lentescat ille
Quern dedit nativitas;Ut superni membra RegisMiti tendas stipite.
Sola digna tu fuisti
Ferre saecli pretium,
Atque portum praeparareG 2
DOMINICA PASSIONJS,
Nauta mundo naufrago,Quern sacer cruor perunxit,Fusus Agni corpore.
Gloria et honor DeoUsquequaque Altissimo,Una Patri, Filioque,
Inclyto Paraclito,Cui laus <est> et potestasPer aeterna saecula. Amen.
y. Eripe me de inimicis meisDeus meus :
ty. Et ab insurgentibus in melibera me.Ad Benedictus Antiph. Quis
ex vobis arguet me de peccato ?
si veritatem dico vobis, quarenon creditis mihi ?
Oratio,
QUaesumus,omnipotens Deus,
familiam tuam propitius re-
spice : ut te largiente, regatur in
corpore, et te servante, custodi-
attir in mente : Per Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.
Antiph. Qui ex Deo est, ver-
ba Dei audit : propterea vos non
auditis, quia ex Deo non estis.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 8.
INillo tempore : Dicebat Jesus
turbis Judaeorum et Principi-bus sacerdotum : Quis ex vobis
arguet me de peccato ? Si verita
tem dico, quare non creditis
mihi. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Homil. 1 8. in Evang. hab. in
basil. S. Petri, Dom. in Passione.
PEnsate,fratres charissimi,
mansuetudinem Dei. Re-
laxare peccata venerat;et dice-
bat : Quis ex vobis arguet mede peccato ? Non dcdignatur exratione ostendere se peccatoremnon esse, qui ex virtute divinita-
tis poterat peccatores justificare.Sed terribile est valde quod sub-ditur : Qui ex Deo est, verbaDei audit
; propterea vos non
auditis, quia ex Deo non estis.
Si enim verba Dei audit qui exDeo est, et audire verba ejus non
potest quisquis ex illo non est;
interroget se unusquisque, si ver
ba Dei in aure cordis percipit ;
et intelliget unde sit. Caelestem
patriam desiderare veritas jubet,carnis desideria conterere, a
mundi gloria declinare, aliena
non appetere, propria largiri.Penset ergo apud se unusquisque vestrum, si vox Dei in cor-
disejusaureconvaluit; etquiajamex Deo sit, agnoscet. Nam sunt
nonnulli, qui praecepta Dei neeaure corporis percipere dignan-tur : Et sunt nonnulli, qui haec
quidem corporis aure percipiunt,sed nullo ea mentis dcsiderio
complectuntur : Et sunt nonnulli
qui libenter verba Dei suscipiunt,ita ut etiam in fletibus compun-gantur ;
sed post lacrymarumtempus ad iniquitatem redeunt.
Hi profecto verba Dei non audi-
unt, qui ea exercere opere con-
temnunt Vitam ergo vestram, fra
tres charissimi, ante mentis ocu-los revocate
;et alta considera-
tione pertimescite hoc quod exore Veritatis sonat : Proptereavos non auditis, quia ex Deo nonestis. Sed hoc quod de repi obis
Veritas loquitur, ipsi hoc de
semetipsis reprobi iniquis suis
operibus ostendunt. Nam se-
DOMINICA PASSIONIS.
quitur : Responderunt ergo Ju-
daei, et dixeruntei : Nonne benedicimus nos, quia Samaritanuses tu, et daemonium habes ? Ac-
cepta autem tanta contumelia,
quid Dominus respondeat, audi-
amus : Ego demonium nonhabeo
;sed honorific Patrem
meum, et vos inhonorastis me.In quibus verbis quid aliud nisi
superbia nostra confunditur :
quae si exagitata vel leviter
fuerit, atrociores injurias reddit
quam acceperit ;facit mala quae
potest ;minatur et quae facere
non potest. Ecce injuriam sus-
cipiens Dominus non irascitur,
non contumeliosa verba respon-det. Qui si eisdem ista dicenti-
bus respondere voluisset, Daemonium vos habetis, verum pro-fecto diceret
; quia nisi impletiessent daemonic, tarn perversade Deo loqui non possent : sed
accepta injuria, etiam quod ve
rum erat, dicere Veritas noluit;
ne non dixisse veritatem, sed
provocatus contumeliam reddi-
disse videretur.
AD TERTIAM.
Antiph. Ego gloriam meamnon quaero : est qui quaerat, et
judicet.
y. Erue a framea Deus ani-
mam meam;
ty. Et de manu cam's unicammeam.
AD SEXTAM.
Antiph. Si quis sermonemmeum servaverit, mortem nonvidebit in aeternum.
y. De ore leonis libera me,Domine
;
ty. Et a cornibus uriicornium
humilitatem meam.
AD NONAM.
Antiph. Abraham pater vester
exultavit ut videret diem meum :
vidit, et gavisus est.
y. Ne perdas cum impiisDeus animam meam
;
ty. Et cum viris sanguinumvitam meam.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Post
hebdomades septuaginta duasoccidetur Christus
;et non erit
ejus populus qui eum negaturusest.
Hymnus. Vexilla. utinprimisVesperis.
y. Eripe me Domine abhomine malo :
ty. A viro iniquo eripe me.Ad Magnificat Ant. Amen,
amen, dico vobis; antequam
Abraham fieret, ego sum.
AD COMPLETORIUM.Ouinia ut in Communi per
annum.
FERIA SECUNDA ADMATUTINUM.
Invitatorium. Hodie si vocemDomini audieritis,noliteobdurarecorda vestra.
Hymnus. Pange lingua, ut in
Dominica Passionis. 211. <(83)>.
Antiph. Sicut ovis ad occisio-
nem ducetur;
et quasi agnuscoram tondente se obmutescet,et non aperiet os suum.
y. Erue a framea Deusanimam meam ;
ty. Et de manu canis unicammeam.
AD LAUDES.Ad Psalmos Antiph. Ipse
vulneratus est propter iniquitates
86 INFRA HEBDOMADAM PASSIONIS.
nostras, attritus est propterscelera nostra.
Hymnus. Lustris. ut in
Dominica Passionis. 212. <83)>.
y. Eripe me de inimicis meis
Deus meus :
ty. Et ab insurgentibus in melibera me.Ad Benedictus Antiph. Si quis
sitit, veniat ad me, et bibat.
Deinde dicuntur Preces Kyrieeleison etc. ut in CommuniQuadragesima. 131. <27)>.
Oratio.
C Anctifica, quaesumus, Domine^ nostra jejunia ;
et cunctarumnobis indulgentiam propitius
largire culparum : Per Dominumnostrum etc.
Tempore Passionis non fiuntCommemorationes communes.
AD PRIMAM.
Antiph. Libera me Domine,et pone me juxta te
;et cujusvis
manus pugnet contra me.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 7. (v. 32-39)>.
INillo tempore : Miserunt
Principes et Pharisaei minis-
tros ... quia Jesus nondum erat
glorificatus.
AD TERTIAM.
Antiph. Judicasti Dominecausam animae meae, defensor
vitae meae, Domine Deus meus.
y. Erue a framea Deus ani-
mam meam;
ty. Et de manu canis unicammeam.
AD SEXTAM.
Antiph. Popule meus, quidfeci tibi, aut quid molestus fui ?
responde mihi.
y. De ore leonis libera meDomine
;
ty. Et a cornibus unicornium
humilitatem meam.
AD NONAM.
Antiph. Numquid redditur
pro bono malum, quia foderunt
foveam animae meae ?
y. Ne perdas cum impiis Deusanimam meam
;
1^. Et cum viris sanguinumvitam meam.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Omnesnos quasi oves erravimus, unus-
quisque in viam suam declinavit;
et posuit Dominus in eo iniqui-tatem omnium nostrum.
Hymnus. Vexilla. 210. <82>.
y. Eripe me Domine abhomine malo :
ty. A viro iniquo eripe me.Ad Magnificat Antiph. Qui
credit in me, flumina de ventre
ejus fluent aquae vivae.
Oratio.
DA, quaesumus, Domine, pop-ulo tuo salutem mentis et
corporis ;ut bonis operibus in-
haerendo, tua semper mereatur
protectione defendi : Per Dominum nostrum etc.
Reliqua omnia ut in Communiper annum.
In Feriis usque ad Feriam
quartam majoris Hebdomadce
inclusive, Officium fit ut in hac
Feria secunda, exceptis tantilm its,
qua deinceps notabuntur.
INFRA HEBDOMADAM PASSIONIS.
FERIA TERTIA AD LAUDES.
AdBenedictus A ntiph. Ternpusmeum nondum advenit
; tempusautem vestrum semper est
paratum.
Oratio.
"XT Ostra tibi, Domine, quae-* ^ sumus, sint accepta jejunia ;
quae nos expiando gratia tua
dignos efficiant, et ad remedia
perducant aeterna : Per Domi-num nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. /. <(v. 1-13).
T N illo tempore : AmbulabatJ-
Jesus in Galilaeam ... proptermetum Judaeorum.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Nonpotest mundus odisse vos : meautem odit, quia testimonium
perhibeo de illo quod opera ejusmala sunt.
Oratio.
A nobis, quaesumus, Domine,perseverantem in tua volun-
tate famulatum;
ut in diebus
nostris et merito et numero popu-lus tibi serviens augeatur : PerDominum nostrum etc.
FERIA QUARTA AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Ovesmeae vocem meam audiunt
;et
ego agnosco eas, et sequunturme, et vitam aeternam do eis.
Oratio.
Anctificato hoc jejunio Deus,tuorum corda fidelium miser-
ator illustra;
et quibus devo-tionis praestas affectum, praebe
supplicantibus pium benignusauditum : Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap.io.<(y.22-'$?>y.
INillo tempore : Facta sunt
Encaenia in Jerosolymis ...
credatis quia Pater in me est, et
ego in Patre.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. M ulta
bona ostendi vobis : propter
quod eorum opus me lapidatis ?
Oratio.
Desto supplicationibus nos-
tris omnipotens Deus;et
quibus fiduciam sperandae pie-tatis indulges, consuetae miseri-
cordiae tribue benignus effectum :
Per Dominum nostrum etc.
FERIA QUINTA AD LAUDES.
Ad Benedictus A ntiph. Mulier
quae erat in civitate peccatrix,attulit alabastrum unguenti ;
et
stans retro secus pedes Domini,
lacrymis ccepit rigare pedes ejus,
et capillis capitis sui tergebat ;
et osculabatur pedes ejus, et un-
guento ungebat.
Oratio.
PRaesta,quaesumus, omnipo
tens Deus, ut dignitas condi-
tionis humanae per immoderan-tiam sauciata, medicinalis parsi-moniae studio reformetur : Per
Dominum nostrum etc.
DOMINICA PALMARUM.
AD PRIMAM.Lectio.
Lectiosancti EvangeliisecundumLucam. Cap. 7. (v. 36-50^.
T N illo tempore : Rogabat1Jesum quidam de Pharisaeis
...Fides tua te salvam fecit : vadein pace.
AD VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Re-
mittuntur ei peccata multa, quo-niam dilexit multum.
Oratio.
ESto,quaesumus, Domine,
propitius plebi tuae;ut quae
tibi non placent respuentes,tuorum potius repleantur delec-
tationibus mandatorum : Per
Dominum nostrum etc.
FERTA SEXTA AD LAUDES.
Ad Benedictus AntipJi. Colle-
geruntPontificeset Pharisaai concilium adversus Jesum, et dice-
bant : Quid facimus; quia hie
homo multa signa facit ?
Oratio.
COrdibusnostris, quaesumus,
Domine, gratiam tuam be-
nignus infunde;
ut peccatanostra castigatione voluntaria
cohibentes, temporaliter potiusmaceremur quam suppliciis
deputemur aeternis : Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sanctiEvangelii secundum
Joannem. Cap. 11. <(v. 42-54^.T N illo tempore : Collegerunt-* Pontifices et Pharisaei concilium ... ibi morabatur cumdiscipulis suis.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat AntipJi. Cumesset Cai'phasPontifex anni illius,
prophetavit quod Jesus mori-
turus erat pro gente, et nontantum pro gente, sed ut filios
Dei, qui erant dispersi, congre-
garet in unum.
Oratio.
^Oncede, quaesumus, omni-^-^
potens Deus, ut qui pro-tectionis tuae gratiam quaerimus,liberati a malis omnibus secura
tibi mente serviamus : Per Dominum nostrum Jesum ChristumFilium tuurn, qui tecum vivit et
regnat in unitate Spiritus sancti
Deus etc.
SABBATO AD LAUDES.
Ad Benedictus AntipJi. Venithora ut clarificeturFiliushominis.
Oratio.
PRoficiat,quaesumus, Domine,
plebs tibi dicata piae devo-
tionis affectu;ut sacris actioni-
bus erudita, quanto majestatituae sit gratior, tanto donis
potioribus augeatur : Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti EvangeliisecundumJoannem. Cap. 12. <V. io-36)>.
T N illo tempore : Cogitaverunt-*-
Principes sacerdotum ... abs-
condit se ab eis.
DOMINICA IN PALMIS.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psahnos Antiph. Semet-
ipsum exinanivit Christus, for-
DOMINICA PALMARUM. 89
mam servi accipiens, et habitu
inventus ut homo.Psalmi de Vesperis Sabbati,
ut in Psalterio. in. <i i>.
Hymnus. Vexilla. ut in
Dominica Passionis. 210. <82)>.
y. Eripe me Domine abhomine malo :
ty. A viro iniquo eripe me.Ad Magnificat Antiph. Fo-
derunt foveam ut caperent me,et laqueos absconderunt pedibusmeis : tu autem Domine scis
omne consilium eorum adversumme in mortem.
Oratio. Omnipotens sempi-terne Deus. ut infra ad Laudes.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut in Communi per
annum.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Hodie si vocem
Domini audieritis, nolite ob-
durare corda vestra.
Psalmus. Vcnite, exultemus.in cujtis fine non dicitur Gloria
Patri.
Hymnus. Pange lingua, ut in
Dominica Passionis. 211. ^83^.
Antiph. Humiliavit semet-
ipsum factus obediens usque ad
mojtem, mortem autem crucis.
y. Erue a framea Deus ani-
mam meam;
1^. Et de manu canis unicammeam.
Lectiones de Scriptura occur-
rente.
Non dicitur Te Deum lauda-
mus.
AD LAUDES.AdPsalmosA ntiph. I n nom ine
Jesu omne genu flectatur, cnsles-
tium, terrestrium, et infernorum.
Hymnus. Lustris. ut in Dominica Passionis. 212. <(83^>.
y. Eripe me de inimicis meisDeus meus :
fy Et ab insurgentibus in melibera me.
Ad Benedictus A ntiph. Dicite
filial Sion : Ecce Rex tuus venit
tibi mansuetus, et sedens superasinam et pullum filium sub-
jugalis.
Oratio.
/^\Mnipotens sempiterne Deus,^-^
qui humano generi, ad imi-
tandum humilitatis exemplum,Salvatorem nostrum carnemsumere et crucem subire fecisti,
concede propitius ut et patientiae
ipsius habere documenta et
resurrectionis consortia mere-amur : Per eundem Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.
AntipJi. Testimonium per-hibebat turba quae eratcum Jesu
quando Lazarum suscitavit a
mortuis : propterea et obviamvenit ei turba, quia audierant
eum fecisse hoc signum.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 21.
INillo tempore : Cum appro-
pinquassent Jerosolymis, et
venissent Bethphage ad montemOliveti, tune Jesus misit duos
discipulos suos, dicens eis : Ite
in castellum quod contra vos est;
et statim invenietis asinam alli-
gatam, et pullum cum ea;
solvite, et adducite mihi. Et
reliqua.
DOMINICA PALMARUM.
Homilia Sancti HieronymiPresbyteri.
Lib. 3. Comment, in Matth.
"T^Greditur Jesus de Jericho,*-"* turbis eductis inde quamplurimis ;
et ccecis reddita sani
tate, appropinquat Jerosolymis,
magnis ditatus mercibus : salute
credentium reddita, ingredi cupiturbem pacis, et locum visionis
Dei, et arcem speculatorii. Plu-
rima autem turba straverunt
vestimenta sua in via : alii
autem caedebant ramos de
arboribus, et sternebant in via.
De arboribus frugiferis, qui-bus mons Oliveti consitus est,
caedebant ramos, sternebantquein via
;ut prava, recta facerent,
et aequarent inaequalia ; quorectius atque securius in corde
credentium, Christus daemonumatque vitiorum victor incederet.
Turbae autem quae praecedebant,et quae sequebantur, clamabantdicentes : Hosanna filio David.
Quia manifesta est historia,
spiritalem sequamur ordinemdisserendi. Turbae quae egressaefuerunt de Jericho, et secutae
sunt Salvatorem, postquam pul-lum asinse solutum viderunt et
Apostolorum vestibus exorna-
tum, et sedentem super eumDominum Jesum, supposueruntvestimenta sua, et straverunt
viam ramis arborum. Cumqueopere cuncta fecissent, vocis
quoque tribuunt testimonium,et praecedentes atque sequentes,non brevi atque silenti confes-
sione, sed clamore plenissimoresonant : Hosanna filio David,benedictus qui venit in nomineDomini. Quod autem dicit,
Turbae quae praecedebant et quae
sequebantur ; utrumque ostendit
populum, et qui ante evangeliumet qui post evangelium Dominocrediderunt, consona Jesum con-fessionis voce laudare.
Porro quod sequitur, Hosannafilio David, quid significet, et
ante annos plurimos in brevi
epistola ad Damasum tuneRomanae urbis Episcopum dix-
isse me memini, et nunc perstrin-
gam breviter. In centesimodecimo septimo psalmo, quimanifeste de adventu Salvatoris
scriptus est, inter caetera hoc
quoque legimus : O Domine,salvum me fac, 6 Domine bene
prosperare ; benedictus qui venit
in nomine Domini. Pro eo quodhabetur in Septuaginta inter-
pretibus, O Domine salvum fac;
in Hebraeo legimus, Obsecro
Domine, salvum fac, obsecro.
Nemo ergo putet ex duobus
verbis, Graeco videlicet et
Hebraeo sermone, esse composi-tum, sed totum Hebraicum, et
significare quod adventus Christi
salus mundi sit. Unde et sequitur : Benedictus qui venit in
nomine Domini.
AD TERTIAM.
Antiph. Multi autem vesti
menta sua straverunt in via :
alii autem frondes caedebant de
arboribus, et sternebant in via.
y. Erue a framea Deusanimam meam ;
ty. Et de manu canis unicammeam.
AD SEXTAM.
Antiph. Cceperunt omnesturbae discipulorum gaudentes
FERIA TERTIA MAJORIS HEBDOMADS.
laudare Deum voce magna superomnibus quas viderant virtutibus,dicentes : Benedictus qui venit
Rex in nomine Domini; pax in
caelo, et gloria in excelsis.
y. De ore leonis libera me,Domine
;
1^. Et a cornibus unicorniumhumilitatem meam.
AD NONAM.
AntipJi. Dico vobis quia si hi
tacuerint, lapides clamabunt.
y. Ne perdas cum impiisDeus animam meam
;
R?. Et cum viris sanguinumvitam meam.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Omnislingua confiteatur quia Dominus
Jesus in gloria est Dei Patris.
Hymnus. Vexilla. ut in
Dominica Passionis. 210. <^S2)>.
y. Eripe me Domine abhomine malo :
ty. A viro iniquo eripe me.Ad Magnificat Ant. Turbae
quae praecedebant, et quas seque-bantur, clamabant dicentes :
Hosanna filio David;benedictus
qui venit in nomine Domini;
hosanna in altissimis.
AD COMPLETORIUM.
Omhia ut in Communi perannum.
FERIA SECUNDA AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Faciemmeam non averti ab increpanti-bus et conspuentibus in me.Ad Benedictus A ntiph. Maria
unxit pedes Jesu, et extersit cap-illis suis
;et domus impleta est
ex odore unguenti.
Oratio.
A, qusesumus, omnipotensDeus, ut qui in tot adversis
ex nostra infirmitate deficimus,intercedente unigeniti Filii tui
passione respiremus : Qui tecumvivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Lectio sancti EvangeliisecundumJoannem. Cap. 12. <y. i-9>.
T N illo tempore : Ante sex dies*- Paschae venitJesus Bethaniam... quern suscitavit a mortuis.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Mittens haec mulier hoc unguentumin corpus meum, ad sepeliendumme fecit.
Oratio.
A Djuva nos Deus salutaris** noster
;et ad beneficia re-
colenda quibus nos instaurare
dignatus es, tribue venire gau-dentes : Per Dominum nostrumetc.
FERIA TERTIA AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. VideDomine et considera quoniamtribulor
;velociter exaudi me.
Ad Benedictus A ntiph. Nemotollit a me animam meam
;sed
ego pono earn a me ipso : et
potestatem habeo ponendi earn,et potestatem habeo iterum su-
mendi earn.
Oratio.
OMnipotenssempiterne Deus
da nobis ita Dominicae Passionis sacramenta peragere, ut
FERIA QUARTA MAJORIS HEBDOMADsE.
indulgentiam percipere mere-amur : Per eumdem Dominumnostrum etc.
AD PR iMAM.
Lectio.
Lectio Isaiae Prophetae. Cap. 53.
<v. i-6>.
QUiscredidit auditui nostro ?
... posuit Dominus in eo
iniquitatem omnium nostrum.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. Sciens
Jesus quia venit hora ejus, cumdilexisset suos qui erant in mun-do, in finem dilexit eos.
Oratio.
'"PUa nos misericordia, Deus,* et ab omni subreptione ve-
tustatis expurget, et capacessanctae novitatis efficiat : PerDominum nostrum etc.
FERIA QUARTA AD LAUDES.
Ad Psalmos AntipJi. Liberame de sanguinibus Deus Deusmeus; et exultabit lingua meajustitiam tuam.Ad Benedictus Antiph. Con-
gregati sunt Principes sacerdo-
tum et seniores populi, et con-silium fecerunt ut Jesum dolotenerent et occiderent.
Oratio.
"DRssta, quaesumus, omnipo-* tens Deus, ut qui nostris
excessibus incessanter affligimur,
per unigeniti Filii tui pabsionemliberemur, Qui tecum vivit et
regnat etc.
AD PRIMAM.Lectio.
Lectio Isaiae Prophetae. Cap. 53.
/^Blatus estquiaipsevoluit...et^-^
pro transgressoribusrogavit.A Vesperis hujus Ferice inclu
sive, usque ad Pasclia exclu
sive, non dicitur Deus in adju-torium, nee Gloria Patri, nee
Dominus vobiscum, nee Oremus,^ Benedicamus Domino. Neque
etiam Hymni dicimtur usque adVesperas Sabbati in A Ibis exclu
sive.
AD VESPERAS.
Semiduplex.Dictis Pater noster etc. Ave
Maria etc. Vesperce incipiunturabsolute ab Antipliona primiPsalmi.
AntipJi. Beatus vir qui imple-vit desiderium suum.
Psalmus. Nisi Dominus. 63.
AntipJi. Beati omnes qui ti-
ment Dominum.Psalmus. Beati omnes. 63.
AntipJi. Confundantur omnes
qui oderunt Sion.
Psalmus. Saepe expugna-verunt. 63. <8>.
AntipJi. De profundis clamaviad te Domine.
Psalmus. De profundis. 64.
Antiph. Speret Israel in
Domino.Psalmus. Domine non est
exaltatum. 64. <8>.
AntipJi. Quotidie apud voseram in templo docens
;et non
me tenuistis : sed haec est hora
vestra, et potestas tenebrarum.
FEKIA QUINTA IN CCENA DOMINI. 93
Canticuui. Magnificat. 125.
<22>.Finitd Antiphona, immediate
dicitur
Oratio.
REspicequsesumus Domine
super hanc familiam tuam,
pro qua Dominus noster JesusChristus non dubitavit manibus
tradi nocentium et crucis subire
tormentum : summissd voce dici
tur^ Qui tecum vivit et regnat in
unitate Spiritus sancti Deus, peromnia saecula saeculorum. Amen.Et niJiil additur. Sicque ter-
minantur Hera usque ad Ves-
peras Sabbati sancti.
AD COMPLETORIUM.
Dictis Pater noster etc. AveMaria etc. absolute dicitur
Psalmus Cum invocarem. cum
reliquis Psalmis de Completorio
Dominicce, ut in Psalterio. 17.
Quibus finite, immediate
dicitur Caniicum Nunc dimittis.
126. <X3>. ac deinde Oratio.
Respice. ut supra ad Vesperas.
TRIDUO SEQUENTI, dictis
summissd voce Pater noster etc.
Ave Maria etc. Credo etc.
Matutinum incipitur absolute ab
Antiphona primi Psalmi.
FERIA QUINTAin Ccena Domini.
AD MATUTINUM.
IN I. NOCTURNO.
Antiph. Zelus domus tuae
comedit me, et opprobria
exprobrantium tibi ceciderunt
super me.
Psalmus. Salvum me fac
Deus. 66. <9>.
Antiph. Avertan tur retrorsum
et erubescant, qui cogitant mihi
mala.
Psalmus. Deus in adjutorium.68. <o>.
Antiph. Deus meus eripe mede manu peccatoris.
Psalmus. In te, Domine,speravi. 73. <9>.
y. Dum convenient simul
adversum me;
ty. Accipere animam meamconsiliati sunt.
Hoc triduo, in singulis
Nocturnispost Versiculum dicitur
Pater Noster totum secreto ; et
statim sine Absolutione et sine
Benedictione recitantur Lectiones,in quarum fine non dicitur Tuautem.
Incipit Lamentatio Jeremiae
Prophetae. Cap. I. <V. I-I4>.
Lectioj. Aleph.
QUomodosedet sola civitas...
ante faciem tribulantis.
Jerusalem, Jerusalem, converteread Dominum Deum tuum.
ty. Ego quasi agnusmansuetusqui portatur ad victimam :
cogitaverunt super me consilia
dicentes : Mittamus lignum in
panem ejus ;et eradamus eum
de terra viventium, et nomenejus non memoretur amplius.
y. Dedi dilectam animammeam in manu inimicorum ejus :
facta est mihi hsereditas meaquasi leo in sylva ;
dedit contrame vocem.
Repetitur. Mittamus lignum in
panem ejus ;et eradamus eum de
terra viventium, et nomen ejusnon memoretur amplius.
94 PERIA QUINTA IN C(ENA DOMINI.
Lectioij. Vaii.
egressus est a filia Sion...
quoniam erectus est ini-
micus. Jerusalem, Jerusalem,convertere ad Dominum Deumtuum.
1^7. Unus ex vobis tradet me :
et Filius quidem hominis vadit,
sicut scriptum est de illo;vae
autem illi per quern tradetur,
*Bonum erat ei si natus nonfuisset homo ille.
y. Qui intingit mecum ma-num in paropside, hie me tradet.
*Bonum erat.
Lectio iij. lod.
MAnumsuam misit hostis ...
de qua non potero surgere.
Jerusalem, Jerusalem, convertere
ad Dominum Deum tuum.
ty. Omnes vos scandalum
patiemini in me in ista nocte :
*Scriptum est enim : Percutiam
pastorem, et dispergentur oves
gregis.
y. Ecce appropinquat hora,
et jam venit, ut dispergamini
unusquisque in propria, et mesolum relinquatis. *Scriptumest.
IN IT. NOCTURNO.
Antiph. Liberavit Dominus
pauperem a potente, et pauperemcui non erat adjutor.
Psalmus. Deus judicium. 74.
Psalmus. Ut quid Deus. 76.
Antiph. Cogitaverunt impiiet loquuti sunt nequitiam ;
ini-
quitatem in excelso loquuti sunt.
Psalmus. Quam bonus. 75.
Antiph. Exurge Deus; judica
causam tuam.
y. Cor meum conturbatumest in me.
ty. Et formido mortis cecidit
super me.Pater noster etc.
Ex tractatu sancti AugustiniEpiscopi super Psalmos.
In Psal. 54. Lectio iv.
audi Deus deprecationemmeam, et ne despexeris
precem meam;intende mihi, et
exaudi me. Satagentis, solliciti,
in tribulatione positi, verba sunthaec. Orat multa patiens, demalo liberari desiderans. Super-est ut audiamus in quo malo sit
;
et cum dicere coeperit, agnosca-mus ibi nos esse
;ut communi-
cata tribulatione, conjungamusorationem. Contristatus sum,
inquit, in exercitatione mea, et
conturbatus sum. Ubi contris-
tatus ? Ubi conturbatus ? In
exercitatione mea, inquit. Homines malos, quos patitur, com-memoratus est
; eamdemquepassionem malorum hominum,exercitationem suam dixit. Neputetis gratis esse malos in hoc
mundo, et nihil boni de illis
agere Deum : Omnis malus aut
ideo vivit, ut corrigatur ;aut
ideo vivit, ut per ilium bonusexerceatur.
ty. Coepit Jesus pavere et
taedere;
et ait discipulis suis :
*Sustinete hie et vigilate mecum.$". Tristis est anima mea
usque ad mortem : *Sustinete.
Lectio v.
T TTinam ergo qui nos modo^exercent, convertantur, et
PERIA QUINTA IN CCENA DOMINI. 95
nobiscum cxerceantur : tamen
quamdiu ita sunt ut exerceant
nos, non eos oderimus; quia in
eo quod malus est quis eorum,utrum usque in finem persevera-turus sit, ignoramus. Et ple-
rumque cum tibi videris odisse
inimicum, fratrem odisti, et nes-
cis. Diabolus et angeli ejus in
scripturis sanctis manifestati sunt
nobis, quod ad ignem aeternum
sunt destinati : ipsorum tantum
desperanda est correctio, contra
quos habemus occultam luctam ;
ad quam luctam nos armat
Apostolus, dicens : Non est nobis
colluctatio adversus carnem et
sanguinem ;id est, uon adversus
homines quos videtis;sed ad
versus principes, et potestates,et rectores mundi tenebrarumharum. Ne forte cum dixisset,
mundi, intelligeres daemones esse
rectores caeli et terrae;mundi
dixit, tenebrarum harum ;mundi
dixit, amatorum mundi;mundi
dixit, impiorum et iniquorum ;
mundi dixit, de quo in Evan-
gelio dicit, Et mundus eum non
cognovit.
ty. In monte Oliveti positis
genibus orabat dicens : Pater, si
vis;
*Transfer calicem istum a
me;
verumtamen non meavoluntas, sed tua fiat.
J/. Abba Pater, omnia tibi
possibilia sunt. *Transfer cali
cem.
Long, postprad. Lectio vj.
QUoniamvidi iniquitatem, et
contradictionem in civitate.
Christus venit. Quis Christus ?
Contradicis. Et Filius Dei.
Habet filium Deus? Contradicis. Natus est de virgine ;
passus, resurrexit. Et undehoc fieri potest ? Contradicis.
Attende saltern gloriam crucis
ipsius. Jam in fronte regumcrux ilia fixa est, cui inimici
insultaverunt. Effectus probavitvirtutem. Domuit orbem non
ferro, sed ligno. Lignum crucis
contumeliis dignum visum est
inimicis;et ante ipsum lignum
stantes caput agitabant, et
dicebant : Si films Dei est,
descendat de cruce. Extendebatille manus suas ad populum noncredentem, et contradicentem.Si enim Justus est qui ex fide
vivit; iniquus est qui non habet
fidem. Quod ergo hie ait,
iniquitatem, perfidiam intellige.Videbat ergo Dominus in
civitate iniquitatem et contra
dictionem, et extendebat manussuas ad populum non credentem,et contradicentem : et tamen
ipsos expectans dicebat;Pater
ignosce illis, quia nesciunt quidfaciunt.
ty. Una hora non potuistis
vigilare mecum : *Vigilate et
orate, ut non intretis in tenta-
tionem.
y. Spiritus quidem promp-tus est, caro autem infirma.
*Vigilate.
IN III. NOCTURNO.
Antiph. Dixi iniquis, Nolite
loqui adversus Deum iniquitatem.
Psahnus. Confitebimur. 77.
Antiph. Terra tremuit et
quievit, dum exurgeret in
judicio Deus.Psalmus. Notus in Judaea
Deus. 78. <9>.
96 FER1A QUINTA IN CCENA DOMINI.
Antiph. In die tribulationis
meae Deum exquisivi manibusmeis.
Psalmus. Voce mea. 78.
. Homo pacis meae, in quosperavi,
ty. Qui edebat panes meos,
ampliavit adversus me supplan-tationem.
Pater noster etc.
De Epistola prima beati Pauli
Apostoli ad Corinthios.
Lectio vij. Cap. n. <y. 7~34>.
HOc autem praecipio ... In
hoc non laudo.
fy Ecce turba;
et qui voca-
batur Judas antecedebat eos, et
appropinquavit Jesu, ut osculare-
tur eum : dixitque illi Jesus:
Juda, *Osculo Filium hominis
tradis?
y. Amice ! ad quid venisti ?
*Osculo.
Lectio viij.
EGoenim accepi a Domino
... mortem Domini annun-tiabitis donee veniat.
ty. Converte gladium tuumin locum suum : *Calicem quemdedit mihi Pater non bibamilium ?
Of. An putas quia non possumrogare patrem rneum, et exhibe-
bit mihi modo plusquam duo-
decim legiones Angelorum ?
*Calicem.
Lectio ix.
TTaque quicumque mandu-* caverit panem hunc . . . Cetera
autem, cum venero, disponam.
ty. Tamquam ad latronem
existis cum gladiis et fustibus
comprehendere me : *Quotidieapud vos eram in templodocens
;et non me tenuistis :
sed hsec est hora vestra, et
potestas tenebrarum.
^. Cum injecissent manus in
Jesum, et tenuissent eum, dixit
ad eos : *Quotidie apud vos
eram in templo docens;et non
me tenuistis : sed haec est hora
vestra, et potestas tenebrarum.
Repetitur. Tamquam.
AD LAUDES.
Antiph. Justificeris Dominein sermonibus tuis, et vincas
cum judicaris.Psalmus. Miserere. 54. <7>.
Antiph. Dominus tamquamovis ad occisionem ductus est,
et non aperuit os suum.Psalmus. Domine refugium.
/I- <9>-
Antiph. Oblatus est quia ipsevoluit
;et peccata nostra ipse
portavitPsalmi. Deus Deus meus.
2 3- <^5]X Deus misereatur 24.
Antiph. Desiderio desideravi
hoc pascha manducare vobiscum,
antequam patiar.
Cant. Cantemus. 72. <(9)>.
Antiph. Contritum est cor
meum in medio mei, contre-
muerunt omnia ossa mea.Psalmi. Laudate Dominum
de caelis. 39. Cantate Domino.ibidem. Laudate Dominum in
sanctis ejus. ibidem. <6>.
Antiph. Traditor autemdederat eis signum, dicens :
Quem osculatus fuero, ipse est;
tenete eum.Canticum. Benedictus Domi
nus. 119. <i6>.
PERIA QUINTA IN CGENA DOMINI. 97
Finitd AntiphonA, continub
dicuntur sequentes Preces.
T/" Yrie eleison.**
Respondetur. Kyrie elei
son.
y. Domine miserere; parce
famulis : Christus Dominus fac-
tus est obediens usque ad mortem.
Resp. Kyrie eleison.
y. Qui passurus advenisti
propter nos.
Resp. Christe eleison.
y. Qui prophetice prompsisti :
Ero mors tua, 6 mors.
Resp. Christe eleison.
y. Qui expansis in cruce
manibus, traxisti omnia adte saecula.
Resp. Christe eleison.
y. Agne mitis, cui basia dedit
lupus venenosa.
Resp. Kyrie eleison.
y. Tu qui vinciri voluisti,
nosque a mortis vinculis erlp-uisti.
Resp. Kyrie eleison.
y. Vita in ligno moritur;in-
fernus et mors lugens spoliatur.
Resp. Kyrie eleison, Dominemiserere; parce famulis: Christus
Dominus factus est obediens
usque ad mortem, mortem autemcrucis.
Deinde dicitur Psalmus Miserere. 54. <7>. quo finito dici
tur absolute
Oratio.
13 Espice, quaesumus, Domine,^^super hanc familiam tuam
pro qua Dominus noster JesusChristus non dubitavit manibustradi nocentium, et crucis subire
tormentum, submissA vcce, Quitecum vivit et regnat etc.
COLBERT.
AD PRIMAM, TERTIAM,SEXTAM, ET NONAM.
Dictis Pater noster etc. AveMaria etc. continub dicunturPsalmi de Prima, Tertia, Sexta,et Nona Dominica, ut in Psal-
terio. Finitis tribusPsalmis sin-
gularum horarum, additur Ver
sus, Christus factus est pro no-
bis obediens usque ad mortem.Deinde diciturPsalmus Miserere.
54. \7)> et Oratio Respice. nt
supra ad Laudes.
AD VESPERAS.
Dittis Pater noster etc. AveMaria etc. absolute incipitur An-tiphona : Calicem salutaris acci-
piam,et nomen Domini invocabo.
Psalmus. Credidi. 32. <(5^>.
Antiph. Cum his qui oderunt
pacem, eram pacificus ;cum
loquebar illis, impugnabant megratis.
Psalmus. Ad Dominum. 32.
Antiph. Ab hominibus iniquislibera me Domine.
Psalmus. Eripe me. 96. <^n^>.
Antiph. Custodi me a laqueoquern statuerunt mihi, et a
scandalisoperantium iniquitatem.Psalmus. Domine clamavi.
97. <i i>.
Antiph. Considerabam ad
dexteram, et videbam;et non
erat qui cognosceret me.Psalmus. Voce mea. 98
<u>.Antiph. Ccenantibus illis, ac-
cepit Jesus panem, et benedixit,ac fregit, deditque discipulis suis.
Canticum. Magnificat. 125.
<22>.Oratio. Respice, ut supra ad
Laudes.
H
FERIA SEXTA IN PARASCEVE.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut in Feria quarta
pr&cedenti. 227. <93)>.
FERIA SEXTAin Parasceve.
AD MATUTINUM.IN I. NOCTURNO.
Antiph. Astiterunt reges terrae,
et principes convenerunt in unumadversus Dominum et adversus
Christum ejus.
Psalmus. Quare fremuerunt
gentes. i. <i>.
Antiph. Diviserunt sibi vesti-
menta mea, et super vestemmeam miserunt sortem.
Psalmus. Deus Deus meus,
respice in me. 88. <(io)>.
Antiph. Insurrexerunt in metestes iniqui, et mentita est ini-
quitas sibi.
Psalmus. Dominus illuminatio
mea. 19. <4>.
y. Subsannaverunt me sub-
sannatione :
ty. Frenduerunt 'contra medentibus suis.
Pater noster, etc.
De Lamentatione Jeremiae
Prophetae. Cap. 2. <z>. 8-i5>.
Lectio j. Heth.
COgitavitDominus dissipare
murum ... lactans in plateis
oppidi. Jerusalem, Jerusalem,convertere ad Dominum Deumtuum.
ty. Vidimus eum, et non erat
aspectus, virum dolorum et
scientem infirmitatem, *Percus-
sum a Deo, et humiliatum.
y. Ver& languores nostros
ipse tulit, et dolores nostros
ipse portavit ;et nos putavimus
eum *Percussum.
Lectioif. Lamed.
MAtribussuis dixerunt . . .
gaudium universae terrae ?
Jerusalem, Jerusalem, convertere
ad Dominum Deum tuum.
ty. Suscitati sunt falsiloquiadversus faciem meum, college-runt furorem suum in me,infremuerunt contra me denti
bus;*Satiati sunt pcenis meis.
y. Aperuerunt super me ora
sua, et exprobrantes percusseruntmaxillam meam : *Satiati.
Lectio iij. Cap. 3. (y. i-9>. Aleph.
"T^Go vir videns paupertatem* ' meam ... semitas meas sub-
vertit Jerusalem, Jerusalem,convertere ad Dominum Deumtuum.
ty. Elongatus est a me, quiconsolabatur me : videte populi*Si est dolor, sicut dolor meus.
y. O vos omnes qui transitis
per viam, attendite et videte
*Si est dolor.
IN II. NOCTURNO.
Antiph. Vim faciebant qui
quaerebant animam meam.Psalmus. Domine, ne in furore.
33- <6>-
Antiph. Confundantur, et reve-
reantur, qui quaerunt animammeam, ut auferant earn.
Psalmus. Expectans expec-tavi. 35. <6>.
'
.
Antiph. Alieni insurrexerunt
in me, et fortes quaesieruntanimam meam.
Psalmus. Deus in nomine tuo
salvum me fac. 7. <(2)>.
y. Foderunt manus meas et
pedes meos;
FER1A SEXTA IN PARASCEVE. 99
ty. Dinumeraverunt omniaossa mea.
Pater noster etc.
Ex tractatu sancti AugustiniEpiscopi super Psalmos.
In Psalm. 63. Lectio iv.
"DRotexisti me Deus a conventu
malignantium, a multitu-dine operantium iniquitatem.Jam ipsum caput nostrumintueamur. Multi martyres talia
passi sunt;
sed nihil sic elucet
quomodo caput martyrum : ibi
melius intuemur quod illi expert!sunt. Protectus est a multitu-dine malignantium, protegentese Deo, protegente carnem suamipso filio et homine querngerebat : quia films hominis est,et films Dei est : films Dei
propter formam Dei;
filius
hominis propter formam servi,habens in potestate ponereanimam suam et recipere earn.
Quid ei potuerunt facereinimici ? Occiderunt corpus,animam non occiderunt. In-tendite. Parum ergo erat
Domino hortari martyres verbo,nisi firmaret exemplo.
ty. Exclamavit simul universaturba ; Tolle hunc, et dimitte no-bis Barabbam : *Tunc Pilatusdimisit illis Barabbam
; Jesumautem flagellatum tradidit eis
ut crucifigeretur.
y. Clamabant Pontifices et
ministri : Crucifige, crucifige eum.*Tunc Pilatus.
Lectio v.
IVTOstis qui conventus erat*^
malignantium Judaeorum,et quae multitude erat operantium iniquitatem. Quam iniqui
tatem ? Quia voluerunt occi-
dere Dominum Jesum Christum.Tanta opera bona, inquit, ostendivobis : propter quod horum mevultis occidere ? Pertulit omnesinfirmos eorum
;curavit omnes
languidos eorum; praedicavit
regnum caelorum;
non tacuitvitia eorum, ut ipsa potius eis dis-
plicerent,non medicus aquosana-bantur. His omnibus curationi-
bus ejus ingrati, tamquam mul-ta febre phrenetici, insanientesin medicum qui venerat curare
eos, excogitaverunt consilium
perdendi eum; tamquam ibi vo-
lentes probare utrum vere homosit qui mori possit, an aliquidsuper homines sit, et mori se nonpermittat. Verbum ipsum ag-noscimus in Sapientia Salomo-nis : Morte turpissima, inquiunt,condemnemus eum : interroge-mus eum
;erit enim respectus
in sermonibus illius : si enim verefilius Dei est, liberet eum.
ty. Vinea mea electa, domusIsrael, ego te plantavi : *Quo-modo conversa es in amaritudi-
nem, ut me crucifigeres, et Barabbam dimitteres ?
Y. Expectavi ut faceres judi-cium, et ecce iniquitas, et justi-
tiam, et ecce clamor : *Quo-modo.
Post pauca. Lectio vj.
"T^Xacuerunt tamquam gladi-* um linguas suas. Non di-
cant Judsei,Non occidimus Christum. Etenim propterea eumdederunt judici Pilato, ut quasiipsi a morte ejus viderentur im-munes. Nam cum dixisset eis
Pilatus, Vos eum occidite;
res-
ponderunt, Nobis non licet occi-
H 2
FERIA SEXTA IN PARASCEVE.
dere quemquam. Iniquitatemfacinoris sui in judicem hominemrefundere volebant : sed numquidDeum judicem fallebant ? Quodfecit Pilatus, in eo ipso quod fecit,
aliquantum particeps fuit;sed in
comparatione illorum multo ipseinnocentior. Institit enim quantum potuit ut ilium ex eorummanibus liberaret ? nam prop-terea flagellatum produxit adeos. Non persequendo Domi-num flagellavit, sed eorum furori
satisfacere volens;ut vel sic jam
mitescerent, et desinerent velle
occidere, cum flagellatum vider-
ent. Fecit et hoc. At ubi per-
severaverunt, nostis ilium lavisse
manus, et dixisse quod ipse non
fecisset, mundum se esse a morteillius. Fecit tamen. Sed si reus,
quia fecit vel invitus;
illi inno-
centes, qui coegerunt ut faceret ?
Nullo modo. Sed ille dixit in
eum sententiam, et jussit eumcrucifigi, et quasi ipse occidit :
et vos, 6 Judaei, occidistis. Undeoccidistis ? Gladio linguae: acuis-
tis enim linguas vestras. Et
quando percussistis, nisi quandoclamastis : Crucifige, Crucifige ?
ty. Exuentes eum, chlamy-dem coccineam circumdederuntei
;et plectentes coronam de
spinis posuerunt super caput ejus,
et arundinem in dextera ejus ;et
cceperunt salutare eum, *AveRex Judaeorum.
y. Et genu flexo ante eum,illudebant ei, dicentes : *Ave.
IN III. NOCTURNO.
Antiph. Ab insurgentibus in
me libera me Domine, quia
occupaverunt animam meam.
Psalmus. Eripe me de inimicis
meis. 53. </>.
Antipk. Longe fecisti notosmeos a me : traditus sum.et non
egrediebar.Psalmus. Domine Deus. 89.
AntipJi. Captabunt in animamjusti, et sanguinem innocentemcondemnabunt.
Psalmus. Deus ultionum. 92.
y. Dederunt in escam meamfel:
ty. Et in siti mea potaveruntme aceto.
Pater noster etc.
De Epistola beati Pauli
Apostoli ad Hebraeos.
Lectio vij. Cap. 4. (y. 11-15^.
TI^Estinemus ingredi in illam1
requiem ... pro similitudine
absque peccato.
ty. Filiae Jerusalem, nolite
flere super me;
sed super vos
ipsas flete, et super filios vestros :
*Quia si in viridi ligno haec
faciunt, in arido quid fiet ?
y. Ecce venient dies in qui-bus dicent : Beatae steriles, et
ventres qui non genuerunt, et
ubera quae non lactaverunt :
*Quia.
Lectio viij. (v. \6-Cap. 5. v. $>.
A Deamus ergo cum fiducia ...
*^*- ofTerre pro peccatis.
ty. Tradidit in mortem ani
mam suam, et cum sceleratis
reputatus est,* Et pro transgres-soribus rogavit.
y. Ipse peccata multorumtulit : *Et pro.
SABBATO SANCTO.
Lectio ix. Cap. 5. (y. 4-10^.
~\J EC quisquam sumet sibi
L^ honorem ... Pontifex juxtaordinem Melchisedech.
R?. Tenebrae factae sunt, dumcrucifixissent Jcsum Judaei ;
et
circa horam nonam exclamavit
Jesus voce magna : Deus meus,Deus meus, ut quid me dereli-
quisti ? Et inclinato capite emisit
spiritum.
y. Cum ergo accepisset Jesus
acetum, dixit;Consummatum
est : *Et inclinato capite emisit
spiritum.
Repetitur. Tenebrae.
AD LAUDES.
Antiph. Proprio Filio suo non
pepercit Deus;
sed pro nobis
omnibus tradidit ilium.
Psalmus. Miserere. 54. <(7^>.
Antiph. Pater dimitte illis,
quia nesciunt quid faciunt.
Psalmus. Domine exaudi. 86.
tarn : Jesus
Judaeorum.Canticum.
Antiph. Impleta est scriptura
quae dicit : Inter iniquos repu-tatus estPsalmi. Deus Deus meus. 23.
Deus misereatur. 24.
Antiph. Memento mei Domine, dum veneris in regnumtuum.
Canticum. Domine audivi.
86. <io>.
Antiph. Amen dico tibi,
Hodie mecum eris in paradiso.Psalmi. Laudate Dominum
de caelis. Cantate Domino.Laudate Dominum in sanctis
ejus. 39. <6>.
Antiph. Posuerunt super
caput ejus causam ipsius scrip-
Nazarenus Rex
Benedictus. 119.
Kyrie eleison. et rehqua cumPsalmo Miserere, et Oratione
Respice. ut in Laudibus Ferice
quintcz in Ccena Domini. 233.
<96>.
AD PRIMAM, TERTIAM, SEX-TAM, ET NONAM.
Omnia ut in Feria quinta in
Ccena Domini, nisi quod in fineVersiis Christus factus est pronobis obediens usque ad mortem,additur, mortem autem crucis.
AD VESPERAS.
Omnia ut in Feria quinta in
Co3naDomini, praterAntiphonamsequentem.Ad Magnificat Antiph. Ex-
clamans Jesus voce magna, ait :
Pater, in manus tuas commendospiritum meum : et haec dicens
expiravit.
AD COMPLETORIUM.
Omnia tit in Feria quartaprcecedenti. 227.
SABBATO SANCTO ADMATUTINUM.
IN I. NOCTURNO.
Antiph.dormiam et
Psalmus.exaudivit.
Antiph.naculo tuo,
sancto tuo.
Psalmus.tabit. 46.
Antiph.in spe.
In pace in idipsum,
requiescam.Cum invocarem,
Habitabit in taber-
requiescet in monte
Domine, quis habi-
<7>-Caro mea requiescet
SABBATO SANCTO.
Psalmus. Conserva me. 46.
y. Non derelinques animammeam in inferno :
ty. Nee dabis sanctum tuumvidere corruptionem.
Pater noster etc.
De Lamentatione Jeremiae Pro-
phetae. Cap. 3. <V. 22-3<D>.
Lectio j. Heth.
IV /T Isericordiae Domini ... sat-**-- urabitur opprobriis. Jerusalem, Jerusalem, convertere adDominum Deum tuum.
ty. Jerusalem surge, et exuete vestibus jucunditatis ;
induere
cinere et cilicio, *Quia in te
occisus est Salvator Israel.
y. Deduc quasi torrentem
lacrymas per diem et noctem, et
non taceat pupilla oculi tui.
*Quia.
Lectio if. Cap.^. Aleph. <(v. i-6)>.
QUomodoobscuratum est
aurum ... non ceperunt in
ea manus. Jerusalem, Jerusalem,convertere ad Dominum Deumtuum.
ty. Aspicient ad me quernconfixerunt, et plangent planctuquasi super unigenitum, et dole-
bunt *Ut in morte primogeniti.
y. In die ilia magnus erit
planctus in Jerusalem, *Ut in
morte primogeniti.
Incipit Oratio Jeremiae Prophetae.
Lectio iij. Thren. 5. <(v. i-i i)>.
"D Ecordare Domine quid acci-"^ derit nobis ... virgines in
civitatibus Juda. Jerusalem, Jeru-salerr, convertere ad DominumDeum tuum.
ty. Velum templi scissum est
medium, terra mota est, petraescissas sunt, et monumenta
aperta sunt : *Et omnis turba
eorum qui simul aderant, per-cutientes pectora, sua reverte-
bantur.
y. Videns autem Centurio
quod factum fuerat, glorificavit
Deum, dicens: Vere hie homofilius Dei erat. *Et omnis.
IN II. NOCTURNO.
Antiph. Elevamini portae
aeternales, et introibit Rex
gloriae.
Psalmus. Domini est terra.
26. <s>.
Antiph. Credo videre bonaDomini in terra viventium.
Psalmus. Dominus illumi-
natio mea. 19. <4>.
Antiph. Domine abstraxisti
ab inferis animam meam.Psalmus. Exaltabo te. 20.
y. Tu autem Domine miserere
mei;
1^7.Et resuscita me
;et re-
tribuam eis.
Pater noster etc.
Ex tractatu sancti AugustiniEpiscopi super Psalmos.
In Psal. 63. Lectio iv.
A Ccedet homo ad cor altum;
** et exaltabitur Deus. Illi
dixerunt, Quis nos videbit ?
Defecerunt scrutantes scruta-
tiones, consilia mala. Accessit
homo ad ipsa consilia, passus est
se teneri ut homo. Non enimteneretur nisi homo, aut videre-
tur nisi homo, aut caederetur
nisi homo, aut crucifigeretur aut
moreretur nisi homo. Accessit
SABBA TO SANCTO. 103
ergo homo, ad illas omnes pas-siones, quae in illo nihil valerent,nisi esset homo. Sed si ille
non esset homo, non liberaretur
homo. Accessit homo ad cor
altum, id est, ad cor secretum;
objiciens aspectibus humanishominem, servans intus Deum
;
celans formam Dei in quaaequalis est Patri, et offerens for
mam servi qua minor est Patre.
ty. Ecce quomodo moritur
Justus, et nemo percipit corde :
a facie iniquitatis sublatus est
Justus ;*Et erit in pace me-
moria ejus.
y. Tamquam agnus coramtondente se obmutuit, et non
aperuit os suum;de angustia
et de judicio sublatus est : *Eterit
Post pauca. Lectio v.
QU6perduxerunt illas scruta-
tiones suas, quas perscru-tantes defecerunt ? Ut etiammortuo Domino et sepulto,custodes ponerent ad sepulcrum.Dixeruntenim Pilato : Seductorille (hoc appellabatur nomineDominus Jesus Christus, ad sola
tium servorum suorum quandodicuntur seductores). Ergo illi
Pilato : Seductor ille, inquiunt,dixit adhue vivens, Post tres
dies resurgam : jube itaque cus-
todiri sepulcrum usque in diemtertium
;ne forte veniant disci-
puli ejus, et furentur eum, et
dicant plebi, Surrexit a mortuis;
et erit novissimus error pejor
priore. Ait illis Pilatus: Habetiscustodiam
; ite, custodite sicut
scitis. Illi autem abeuntes,munierunt sepulcrum, signantes
lapidem cum custodibus.
ty. Ut viderunt Jesum jammortuum, *Non fregerunt ejuscrura
;sed unus militum lancea
latus ejus aperuit, et continuoexivit sanguis et aqua.
y. Ut impleretur scriptura,Os non comminuetis ex eo
;
*Non fregerunt.
Lectio vj.
"DOsuerunt custodes milites ad*-
sepulcrum : concussa terra
Dominus resurrexit : miraculafacta sunt talia circa sepulcrum,ut et ipsi milites, qui custodes
advenerant, testes fierent, si
vellent vera nuntiare. Sedavaritia ilia, quae captivavit dis-
cipulum comitem Christi, captivavit et militem custodem sepul-cri. Damus, inquiunt, vobis
pecuniam ;et dicite quia vobis
dormientibus venerunt discipuli
ejus, et abstulerunt eum. Veredefecerunt scrutantes scruta-
tiones. Quid est quod dixisti,6 infelix astutia? tantumnedeseris lucem consilii pietatis, et
in profunda versutia demergeris,ut hoc dicas : Dicite quia vobisdormientibus venerunt discipuli
ejus, et abstulerunt eum ? Dor-mientes testes adhibes: vere tu
ipse obdormisti, qui scrutandotalia defecisti.
ty. Vulneratus est propteriniquitates nostras, attritus est
propter scelera nostra;
*Etlivore ejus sanati sumus.
y. Disciplina pacis nostras
super eum : *Et livore.
IN III. NOCTURNO.
Antiph. Deus adjuvat me, et
Dominus susceptor est animaemeae.
ic-4 SABBA TO SANCTO.
Psalmus. Deus in nomine tuo
salvum me fac. 7. <^2)>.
Antiph. In pace factus est
locus ejus, et in Sion habitatio
ejus.
Psalmus. Notus in JudaeaDeus. 78. <9>.
Antiph. Factus est sicut homosine adjutorio, inter mortuosliber.
Psalmus. Domine Deus salu-
tis meae. 89. (io)>.
y. Verbum iniquum constitu-
erunt adversum me :
ty. Numquid qui dorrnit non
adjiciet ut resurgat.Pater noster etc.
De Epistola beati Pauli Apostoliad Hebraeos.
Lectio vif. Cap. 9. <(v. ii-22)>.
/^Hristus assistens Pontifex ...
^-x ad serviendum Deo viventi ?
ty. ^Estimatus sum cum de-
scendentibus in lacum;*Factus
sum sicut homo sine adjutorio,inter mortuos liber.
y. Posuerunt me in lacu in
ferior!, in tenebrosis, et in umbramortis : *Factus sum.
Lectio viii.
ideo novi testament! ...
sine sanguine dedicatumest.
ft?.Abscissus est de terra
viventium; propter scelus popu-
li mei percussi eum : *Et erit
sepulcrum ejus gloriosum.
y . Dabit impios pro sepultura,et divitem pro morte sua
;eo
quod iniquitatem non fecerit,
neque dolus fuerit in ore ejus.*Et erit.
Lectio ix.
LEctoenim omni mandate ...
non fit remissio.
ty. Christus novi testamenti
mediator, *Initiavit nobis viamnovam et viventem, per velamen,id est, carnem suam, in introitum
sanctorum;nondum propalatam,
adhuc priore tabernaculo ha-
bente statum.
y. Sanctorum minister et
tabernaculi veri, quod fixit
Dominus et non homo, *Ini-
tiavit.
Repetitur. Christus novi.
AD LAUDES.
Antiph. O mors, ero morstua : morsus tuus ero, inferne.
Psalmus. Miserere. 54. <(7>.
Antiph. De manu mortis
liberabo eos;de morte redimam
eos.
Psalmus. Judica me Deus.
38. <6>.
Antiph. Ipsum gentes depre-cabantur; et erit sepulcrum ejus
gloriosum.Psalmi. Deus Deus meus.
2 3- ($) Deus misereatur.
24- <5>-
Antiph. Sicut fuit.
Canticum Ionce. Cap. 2. <^v. 3-10^.
/^Lamavide tribulationemea...^-^ reddam pro salute Domino.
Antiph. Sicut fuit Jonas in
ventre ceti tribus diebus et tri-
bus noctibus, sic erit Filius homi-nis in corde terrae.
Antiph. In sanguine testa
menti tui, emisisti de laqu vinc-
tos.
Psalmi. Laudate Dominumde caelis. Cantate Domino, et
SABBATO SANCTO. 105
Laudate Dominum in sanctis
ejus. 39. <6>.
Antiph. Acceperunt Josephet Nicodemus corpus Jesu, et
ligaverunt illud linteis cumaromatibus, et posuerunt illud
in monumento.Canticuni. Benedictus. 119.
Kyrie eleison. et rehqua cumPsalmo Miserere, et Oratione
Respice. ut in Laudibus FeriaV. in Cccna Domini. 233.
<96>.
AD PRIMAM, TERTIAM, SEXTAMET NONAM.
Omnia ut in Feria quinta in
Caena Domini, nisi quod in fineVersus Christus factus est pronobis obediens usque ad mortem,additur, mortem autem crucis :
propter quod et Deus exaltavit
eum, et dedit illi nomen quodest super omne nomen.
AD VESPERAS.
Dictis. Pater noster etc.
Ave Maria etc. Vesperce incipi-untur absolute ab Antiphona Alleluia.
Psalmus 1 1 of.
T Audate Dominum omnes*-*
gentes ;laudate eum omnes
populi.
Quoniam confirmata est supernos misericordia ejus ;
et veritas
Domini manet in aeternum.
Gloria Patri etc. Qui versus
deinceps dicitur in fine omniumPsalmorum et Canticorum, nisi
aliter notetur.
Antipli. Alleluia, quoniam in
aeternum alleluia, misericordia
ejus, alleluia.
Non dicitur Hymnus, nequeVersiculus.
Antiph. Cum transisset Sab-
batum, Maria Magdalene et
Maria Jacobi et Salome emeruntaromata, ut venientes ungerentJesum, alleluia.
Canticum. Magnificat. 125.
y. Dominus vobiscum.R?. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio.
SPiritumnobis Domine tuae
charitatis infunde;
ut quosSacramentis paschalibus satiasti,
tua facias pietate Concordes :
Per Dominum nostrum etc.
Resp. Amen.~Jf . Dominus vobiscum.R?. Et cum spiritu tuo.
~JT. Benedicamus Domino.R?. Deo gratias.
Jf. Fidelium animae per mise-
ricordiam Dei requiescant in
pace.
Resp. Amen.
AD COMPLETORIUM.
Pater Noster etc. Ave Mariaetc.
Converte nos Deus etc.
Deus in adjutorium etc. GloriaPatri etc. Non dicitur ampHits
Laus tibi Domine Rex aeternae
gloriae ;Serf ejus loco deinceps
dicitur, Alleluia.
Deinde sine Antiphona dicun-
tur tres Psalmi sequentes. Cuminvocarem. In te Dominesperavi. Ecce nunc benedicite
Dominum. ut in Psalterio. \ 7. <(4^>.
Post Psalmos inchoatur Anti
phona. Vespere.
io6 SABBATO SANCTO.
Canticum. Nunc dimittis. 126.
<23>-
Antiph. Vespere autem Sab-
bati, quae lucescit in prima Sab-
bati, venit Maria Magdalene et
altera Maria, videre sepulcrum,alleluia.
y. Dominus vobiscum.
ty. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio.
VIsitaqusesumus Domine
habitationem istam, et
omnes insidias inimici ab ea
longe repelle : Angeli tui sancti
habitent in ea, qui nos in pacecustodiant
;et benedictio tua sit
super nos semper: Per Dominumnostrum etc.
y. Dominus vobiscum.
ty. Et cum spiritu tuo.
y. Benedicamus Domino.
ty. Deo gratias.
y. Benedicat et custodiat nos
omnipotens et misericors Dominus, Pater, et Filius, et Spiritussanctus.
R?. Amen.y. Fidelium animae per miseri-
cordiam Dei requiescant in
pace.
ty. Amen.
Regina caeli etc. 135. <(3O)>.
y. Divinum auxilium maneat
semper nobiscum.
R?. Amen.Pater noster etc. Ave Maria
etc. Credo in Deum etc.
IN DIE SANCTO PASCH^E.
ANNVALE.AD MATUTINUM.Ater noster etc. Ave Mariaetc. Credo in Deum etc.
Domine labia mea aperiesetc.
Invitatorium. Alleluia, Sur-rexit Dominus vere
;venite
adoremus : alleluia.
Psalnms. Venite. 116. <J4)>.Non dicitiir Hymmis.Antiph. Ego sum qui sum,
alleluia : erui vos de servitute,alleluia
;ac redemi in brachio
excelso, alleluia, alleluia.
Psalmus. Beatus vir qui nonabiit. i. <(i>.
Antiph. Postulavi Patrem
meum, alleluia;
dedit mihi
gentes, alleluia, in hereditatem,alleluia.
Psalmus. Quare fremueruntI. <i>.
Antiph. Egodormivi et som-num cepi ;
et exsurrexi, quoniamDominus suscepit me, alleluia,
alleluia.
Psalmus. Domine, quid mul-
tiplicati sunt. 2. <(i>.
y. Surrexit Dominus de
sepulcro.
ty. Qui pro nobis pependit in
ligno.Pater noster etc. Et ne nos
inducas in tentationem.
Resp. Sed libera nos a malo.Absolutio. Exaudi Domine
Jesu Christe preces servorum
tuorum, et miserere nobis, quicum Patre et Spiritu sancto
vivis et regnas in saecula saecu-
lorum.
Resp. Amen.y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Evangel ica lectio
sit nobis salus et protectio.
Resp. Amen.
Lectio sanctiEvangeliisecundumMarcum. Cap. 16.
Lectioj.
T N illo tempore, Maria Mag-* dalene et Maria Jacobi et
Salome emerunt aromata, ut
venientes ungerent Jesum. Et
reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Homil. 21. in Evang.A Udistis, fratres charissimi,^*- quod sanctse mulieres, quaeDominum fuerant secutae, cumaromatibus ad monumentumvenerunt, et ei quern viventem
dilexerant, etiam mortuo, studio
humanitatis obsequuntur. Sedres gesta aliquid in sancta Ec-clesia signat gerendum. Sic
quippe necesse est ut audiamus
quae facta sunt, quatenus cogite-mus etiam quae nobis sint exeorum imitatione facienda. Etnos ergo, in eum qui est mor-tuus credentes, si odore virtutum
io8 DOMINICA RESURRECTIONIS.
referti, cum opinione bonorum
operum Dominum quaerimus, admonumentum profecto illius cumaromatibus venimus. Illae autemmulieres Angelos vident, quaecum aromatibus venerunt : quiavidelicet illae mentes supernoscives aspiciunt, quae cum virtu-
turn odoribus ad Dominum persancta desideria profisciscuntur.Tu autem Domine miserere nos-
tri.
Resp. Deo gratias.R?. Angelus Domini descendit
de caelo;
et accedens revolvit
lapidem, et super eum sedit;et
dixit mulieribus : *Nolite ti-
mere : scio enim quia crucifixum
quaeritis : *Jam surrexit; venite,
et videte locum ubi positus erat
Dominus, alleluia.
y. Et introeuntes in monumentum, viderunt juvenem se-
dentem in dextris, coopertumstola Candida
;et obstupuerunt ;
qui dixit illis : *Nolite. Gloria
Patri. *Jam surrexit.
y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Divinum auxiliummaneat semper nobiscum.
Resp. Amen.
Post pauca. Lectioij.
A Ngelus stola Candida co-**
opertus apparuit ; quia fes-
tivitatis nostrae gaudia nuntiavit.
Candor etenim vestis splendoremnostrae denuntiat solemnitatis :
nostras dicamus, an suae ? sed
ut fateamur verius, et suae dica
mus, et nostrae. Ilia quippe Re-
demptoris nostri resurrectio, et
nostra festivitas fuit, quia nos adimmortalitatem reduxit
;et An-
gelorum festivitas extitit, quianos revocando ad caelestia, eor-
um numerum implevit. In sua
ergo ac nostra festivitate Angelus in albis vestibus apparuit ;
quia dum nos per resurrectionem
dominicam ad superna reduci-
mur, caelestis patriae damna re-
parantur. Sed quid advenientes
feminasaffatur,audiamus. Nolite
expavescere. Ac si aperte dicat :
Paveant illi qui non amant ad-
ventum supernorum civium; per-
timescant qui carnalibus desi-
deriis pressi, ad eorum se socie-
tatem pertingere posse desper-ant : vos autem cur pertimescitis
quae vestros concives videtis ?
Unde et Matthaeus Angelumapparuisse describens, ait : Erat
aspectus ejus sicut fulgur, et
vestimenta ejus sicut nix. In
fulgure etenim terror timoris est;
in nive autem blandimentumcandoris. Quia vero omnipo-tens Deus, et terribilis pecca-toribus, et blandus est justis ;
recte testis resurrectionis ejus
Angelus, ut in fulgure vultus, et
in candore habitus demonstratur,ut de ipsa sua specie et terreret
reprobos, et mulceret pios.R?. Jesum quaeritis Nazar-
enum crucifixum ? *Surrexit,Non est hie, alleluia, alleluia.
y. Quid quaeritis viventemcum mortuis ? *Surrexit. Gloria
Patri. *Non est hie, alleluia,
alleluia.
*. Jube domne benedicere.
Benedictio. Ad societatem
civium supernorum perducatnos Rex Angelorum. Resp.Amen.
HLong, post prced. Lectio iij.
Ec, fratres charissimi, protanta diei solemnitate, de
DOMINICA RESURRECTIONIS. 109
lectionis evangelicae expositionetranscurrimus : sed libet ut dehac eadem solemnitate aliquidsubtilius loquamur. Duae etenimvitae erant, quarum unamnovimus, alteram nesciebamus :
una quippe mortalis est, altera
immortalis;
una corruptionis,altera incorruptionis ;
una
mortis, altera resurrectionis.
Sed venit mediator Dei et
hominum homo Christus Jesus :
suscepit unam, et ostendit
alteram : unam pertulit moriendo,et ostendit alteram resurgendo.Si ergo nobis mortalem vitamscientibus resurrectionem pro-mitteret carnis, et tamen hancvisibiliter non exhiberet
; quis
ejus promissionibus crederet ?
Factus itaque homo, apparuitin carne
;mori dignatus est
ex voluntate;
resurrexit ex
potestate ;et ostendit exemplo,
quod nobis promisit in praemio.R7. Ego sum primus et novis-
simus;et vivus, et fui mortuus :
*Et habeo claves mortis et
inferni, alleluia, alleluia, alleluia.
y Ecce sum vivens in saecula
saeculorum;*Et habeo. Gloria.
*Et habeo. Repetitur. Egosum. Te Deum laudamus. 117.
. Sacerd. Resurrexit Domi-nus,
R). Sicut dixit vobis.
AD LAUDES.
Antipli. Angelus Dominidescendit de caelo, et accedensrevoluit lapidem, et sedebat
.super eum, alleluia, alleluia.
Psalmus. Dominus regnavit,decorem. 5. <(i)>.
Antiph. Et ecce terrae-motus
factus est magnus ; Angelusenim Domini descendit de caelo,
alleluia.
Psalmus. Jubilate. 6. <^i)>.
Antiph. Erat autem aspectusejus sicut fulgur, vestimentaautem sicut nix, alleluia, alleluia.
Psalmi. Deus Deus meus.2 3- ($>> Deus misereatur.
24- <5>-
Antiph. Prae timore autem
ejus exterriti sunt custodes, et
facti sunt velut mortui, alleluia.
Canticum. Benedicite. 6.
<i>-
Antiph. Respondens autem
Angelus dixit mulieribus: Nolite
timere : scio enim quod Jesumquaeritis ;
non est hie : alleluia.
Hymni et Versiculi loco
dicitur : Haec dies quam fecit
Dominus;exultemus et laetemur
in ea.
Ad Benedictus Antiph. Sur-
rexit, sicut dixit : venite, et
videte locum ubi positus erat
Dominus, alleluia.
Canticum. Benedictus Dominus Deus Israel. 119. <^i6)>.
y. Dominus vobiscum.R7. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio.
T~"\Eus, qui hodierna die per* '
Unigenitum tuum aeterni-
tatis nobis aditum devicta morte
reserasti, vota nostra, quae pre-veniendo aspiras, etiam adju-vando prosequere ;
Per eundemDominum nostrum etc.
Resp. Amen.y. Dominus vobiscum.R?. Et cum spiritu tuo.
^. Benedicamus Domino.
R/. Deo gratias.
no DOMINICA RESURRECTIONIS.
y. Fidelium animae permisericordiam Dei requiescantin pace.
ty. Amen.
AD PRIMAM.
Dictis Pater noster etc. AveMaria etc. Deus in adjutoriumetc. absolute dicuntur tres psalniiDeus in nomine tuo. Beati
immaculati. Retribue. ut in
Prima Dominica. 7. <(2)>.
Quibus finitis, continue dicitur
Alleluia, Haec dies quam fecit
Dominus; exultemus, et laetemur
in ea.
y. Dominus vobiscum.R?. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio.
Deus omnipotens,qui ad principium hujus
diei nos pervenire fecisti, tua
nos hodie salva virtute;
ut in
hac die in nullum declinemus
peccatum, sed semper ad tuam
justitiam faciendam nostra pro-cedant eloquia, dirigantur cogi-tationes et opera : Per Dominumnostrum etc.
Resp. Amen.y. Dominus vobiscum.R?. Et cum spiritu tuo.
y. Benedicamus Domino.R?. Deo gratias.
%. Pretiosa in conspectuDomini
R?. Mors sanctorum ejus.
y. Sancta Maria et omnesSancti intercedant pro nobis ad
Dominum, ut nos mereamur abeo adjuvari et salvari qui vivit
et regnat in saecula saeculorum.
R?. Amen.
y. Deus in adjutorium meumintende:
R?. Domine ad adjuvandumme festina.
y. Deus in adjutorium meumintende :
R7. Domine ad adjuvandum
me festina.
y. Deus in adjutorium meumintende :
R?. Domine ad adjuvandumme festina. Gloria Patri et Filio
et Spiritui sancto, sicut erat in
principio et nunc et semper et in
saecula saeculorum. Amen.Kyrie eleison.
Christe eleison.
Kyrie eleison. Pater noster
etc. Et ne nos inducas in
tentationem.
Resp. Sed libera nos a malo.
y. Respice in servos tuos,
Domine, et in opera tua;
et
dirige filios eorum.R/. Et sit splendor Domini
Dei nostri super nos;et opera
manuum nostrarum dirige supernos
;et opus manuum nostrarum
dirige. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto, sicut erat in
principio et nunc et semper et in
saecula saeculorum. Amen.
Oremus. Oratio.
T~^\Irigere et sanctificare, regere*-* et gubernare dignare, Domine Deus, Rex caeli et terrae,
hodie corda et corpora nostra,
sensus, sermones, et actus
nostros, in lege tua et in
operibus mandatorum tuorum;
ut hie et in aeternum, te auxili-
ante, salvi et liberi esse mere
amur, Salvator mundi, qui vivis
et regnas in saecula saeculorum.
Resp. Amen.
DOMINICA RESURRECTIONS. ill
y. Jube domne benedicere.
Benedict. Dies et actus
nostros in sua pace disponatDominus omnipotens.
Resp. Amen.
Lectio brevis. Coloss. 3.
SIconsurrexistis cum Christo,
quae sursum sunt quaerite,
ubi Christus est in dextera Dei
sedens; quae sursum sunt sapite,
non quae super terram. Tuautem Domine miserere nostri.
Resp. Deo gratias.
^. Adjutorium nostrum in
nomine Domini,
ty. Qui fecit caelum et terram.
y. Benedicite.
ty. Deus.
y. Dominus nos benedicat, et
ab omni malo defendat, et ad
vitam perducat aeternam.
ty. Amen.y. Fidelium animae per miseri-
cordiam Dei requiescant in pace.
ty. Amen.
AD TERTIAM, SEXTAM, ETNONAM.
Dictis Pater noster, etc. AveMaria etc. Deus in adjutoriumetc. absolute dicuntur Psalmi de
Tertia, Sexta, et Nona Dominica,ut in Psalterio ; etfinitis Psalmis
singularum Horarum continue
dicitur Alleluia, Haec dies quamfecit Dominus
;exultemus et
laetemur in ea.
Deinde statim dicitur Dominusvobiscum.
Resp. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio.
DEus qui hodierna die per
Unigenitum tuum aeterni-
tatis nobis aditum devicta morte
reserasti, vota nostra, quas prae-
veniendo aspiras, etiam adju-vando prosequere ;
Per eundemDominum nostrum etc.
y. Dominus vobiscum.
1$.Et cum spiritu tuo.
y. Benedicamus Domino.
ty. Deo gratias.
y. Fidelium animae per mise-
ricordiam Dei requiescant in
pace.
ty. Amen.
AD VESPERAS.
Pater noster etc. Ave Maria
etc.
Deus in adjutorium etc.
Antiph. Dicite discipulis ejus
quia surrexit, alleluia, alleluia,
alleluia.
Psalmus. Dixit Dominus. 15.
Antiph. Ecce praecedet vos in
Galilaeam ;ibi eum videbitis,
alleluia, alleluia.
Psalmus. Confitebor. 15. <4>.
Antiph. Et exierunt cito de
monumento cum timore et
gaudio magnOjCurrentes nuntiare
discipulis, alleluia.
Psalmus. Beatus vir. 16. <4>.Graduale. Haec diesquarn fecit
Dominus : exultemus et laetemur
in ea.
y. Confitemini Domino quo-niam bonus
; quoniam in saeculum
misericordia ejus.
ty. Alleluia, alleluia.
y. Epulemur in azymis sin-
ceritatis et veritatis.
ty. Alleluia.
Hymni loco dicitur sequensProsa sequentia.
VIctimaepaschali laudes im-
molent Christiani.
INFRA HEBDOMADAM PASCHAl.
Agnus redemit oves;
Christus
innocens Patri reconciliavit
peccatores.Mors et vita duello conflixere
mirando : dux vitae mortuus,
regnat vivus.
Die nobis Maria, quid vidisti in
via ?
Sepulcrum Christi viventis, et
gloriam vidi resurgentis ;
Angelicos testes, sudarium, et
vestes :
Surrexit Christus spes mea;
praecedet suos in Galilaeam.
Scimus Christum surrexisse a
mortuis vere : tu nobis victor
Rex miserere. Amen.Non dicitur Versiculus.
Ad Magnificat Antiph. Et
ecce Jesus occurrit illis dicens,
Avete : illae autem accesserunt,
et tenuerunt pedes ejus, et
adoraverunt eum, alleluia,
alleluia.
Canticum, Magn i ficat. 125.
<22>.Oratio. Deus qui hodierna
die. ut supra ad Tertiam.
Regina caeli lastare. 135.
<30>.
FERIA SECUNDA.
Duplex majus.
Officium fit ut in Communi perannum, exceptis Us qitce deincepsnotabuntur.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Alleluia, Sur
rexit Dominus vere; venite,
adoremus : alleluia.
Psalmus. Venite exultemus.
116. <I4>.Non dicitur Hymnus.Antipk. Ego sum qui sum,
alleluia : erui vos de servitute,
alleluia;
ac redemi in brachio
excelso, alleluia, alleluia.
Psalmi de Matutino Ferice ILut in Psalterio. 19. ^4)-.
y. Surrexit Dominus de
sepulcro.R7. Qui pro nobis pependit in
ligno.Lectiones de Scriptura occurr.
Te Deum laudamus. 117.
AD COMPLETORIUM.
Dicto Converte nos Deus etc.
(126.) <23> absolute dicuntur tres
Psalmi Cum invocarem. 17. <4>.
In te Domine speravi. 18. <4>.
Ecce nunc. 19. <4>. et in fine
ultimi Psalmi additur Alleluia
seinel.
Deinde inchoatur Antiphona.Haec dies.
Canticum. Nunc dimittis ser-
vum tuum. 126. <(23>.
Antiph. Haec dies quam fecit
Dominus, exultemus et laetemur
in ea.
Oratio. Visita. 127. <23>.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Nonnehaec oportuit pati Christum, et
ita intrare in gloriam suam ?
alleluia, alleluia.
Psalmi de Laudibus Feria II*
ut in Psalterio. 23. <(5>.
Hymni et Versiculi loco dicitur
Versus sequens.Haec dies quam fecit Domi
nus;exultemus et laetemur in
ea.
Ad Benedictus Antipli. Dumfabularentur, et secum quaere-rent
;et ipse Jesus appropin-
quans ibat cum illis, alleluia.
INFRA HEBDOMADAM PASCffsE.
Oratio.
DEus qui solemnitate Pas-
chali, mundo remedia con-
tulisti, populum tuum, quae-
sumus, caelesti dono prosequere ;
ut et perfectam libertatem con-
sequi mereatur, et ad vitam
proficiat sempiternam : Per Do-minum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Non dicitur Hymnus.
Antiph. Haec dies quam fecit
Dominus;exultemus et laetemur
in ea.
Psalmi de Prima Ferice II. ut
in Psalterio. 2$ <^)>.
Finitd A ntiphona, continue
dicitur Dominus vobiscum. et
Oratio Domine Deus omnipo-tens. cum sequentibus Precious,ut in Communiper annum. 122.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 24.
T N illo tempore : Duo ex Dis-1
cipulis Jesu ibant ipsa die in
castellum, quod erat in spatiostadiorum sexaginta ab Jerusalem, nomine Emmaus. Et reli-
qua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Horn. 23. in Evang.
AUdistis,fratres charissimi,
quia duobus discipulis am-bulantibus in via, non quidemcredentibus, sed tamen de se
loquentibus, Dominus apparuit ;
sed eis speciem, quam recognos-cerent, non ostendit. Hoc ergoeratf foris Dominus in oculis
corporis, quod apud ipsos ageba-COLBERT.
tur intus in oculis cordis. Ipsi
namque apud semetipsos intus,
et amabant, et dubitabant : eis
autem Dominus foris, et praesens
aderat, et quis esset non osten-
debat. De se igitur loquentibus
praesentiam exhibuit : sed de se
dubitantibus cognitionis suae
speciem abscondit. Verba quidem contulit
;duritiam intel-
lectus increpavit ; scripturae sa-
crae mysteria, quae de seipso
erant, aperuit : et tamen, quiaadhuc in eorum cordibus pere-
grinus erat a fide, ire se longiusfinxit.
Nihil ergo simplex Veritas
perduplicitatem fecit : sed talemse eis exhibuit in corpore, qualis
apud illos erat in mente. Pro-
bandi autem erant, si hi quieum etsi necdum ut Deum dili-
gerent, saltern ut peregrinumamare potuissent. Sed quia esse
extranei a charitate non poter-ant hi cum quibus Veritas grad-iebatur, eum ad hospitium quasi
peregrinum vocant. Cur autemdicimus, Vocant ;
cum illic scrip-turn sit : Et coegerunt eum ?
Ex quo nimirum exemplo colligi-tur quia peregrini ad hospitiumnon solum invitandi sunt, sedetiam trahendi. Mensam igitur
ponunt; panes cibosqueofTerunt;et Deum, quern in Scripturaesacrae expositione non cogno-verant, in panis fractione cog-noscunt. Audiendo ergo prae-
cepta Dei, illuminati non sunt;faciendo, illuminati sunt : quia
scriptum est; Non auditores
legis justi sunt apud Deum, sedfactores legis justificabuntur.
Qui ergo vult audita intelligere,festinet ea quae jam audire
I
114 INFRA HEBDOMADAM PASCff^E.
potuit, opere implere. EcceDominus non est cognitus dumloqueretur, et dignatus est cog-nosci dum pascitur.
AD TERTIAM, SEXTAM, ETNONAM.
Non dicitur Hymnus.AntipJi. Haec dies quam fecit
Dominus;
exultemus et laete-
mur in ea.
Psalmi de Tertia, Sexta, et
Nona FericB II. ut in Psalterio.
Non dicitur Versiculus ; sed
finitd Antiphond statim dicitur
Dominus vobiscum. et Oratio.
Deus qui solemnitate Paschali.
ut supra ad Laudes.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antipk. Dicite
discipulis ejus quia surrexit,
alleluia, alleluia, alleluia.
Psalmi de Vesperis Ferics
secundce, ut in Psalterio. 31.
Hymni et Versicuh loco dia-tur sequens Versus. Haec dies
quam fecit Dominus; exultemuset laetemur in ea.
Ad Magnificat Antiph. Et
coegerunt ilium dicentes : Manenobiscum
; quoniam advesperas-cit, et inclinata est jam dies,
alleluia.
Oratio. Deus qui solemnitate,ut supra ad Laudes.
AD COMPLETORIUM.
Ad Psalmos Antiph. Alle
luia, alleluia, alleluia, alleluia.
Psalmi de Completorio Feri<z
secundce, ut in Psalterio. 33.
Non dtcitur Hymnus nequeVersiculus.
Antiph. Haec dies quam fecit
Dominus;
exultemus et laete
mur in ea.
Canticum. Nuncdimittis. 126.
<23>; .
Ftnita Antiphond, continubdicitur Dominus vobiscum. et
Oratio Visita. 127. <23)>.
Regina caeli laetare. 135. <(3O>.
Infra Hebdomadam Pasch&,Officium fit ut in hac Feria II.
prater Psalmos, qui dicuntur
singulis diebus ut notatum est in
Psal<(te)>rio ; et prater alia qua-dam, quce deinceps notabuntur.
FERIA TERTIA.
Duplex majus.AD LAUDEG.
Ad Psalmos Antiph. Vobisannuntiamus earn quae ad patresnostros repromissio facta est
;
quoniam hanc Deus inplevitfiliis nostris, resuscitans JesumChristum Dominum nostrum,alleluia.
Versus. Haec dies quamfecit Dominus
;exultemus et
laetemur in ea.
Ad Benedictus Antiph. Paxvobis : ego sum, alleluia
;nolite
timere, alleluia.
Oratio.
TP\Eus qui Ecclesiam tuam
*-^ novo semper fcetu multipli-
cas, concede famulis tuis ut
sacramentum vivendo teneant,
quod fide perceperunt : PerDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Lucam. Cap. 24.
T N illo tempore : Stetit Jesus* in medio Discipulorum suo-
INFRA HEBDOMADAM PASCHAL.
rum,etdicit eis : Pax vobis : egosum
;nolite timere. Et reliqua.
Homilia S. Ambrosii Episcopi.Lib. 10. Comment, in Lucam.
MIrum, quomodo se natura
corporea per impenetrabile
corpus infuderit, invisibili aditu,
visibili conspectu ; tangi facilis,
difficilis aestimari. Denique con-
turbati Discipuli aestimabant se
spiritum videre. Et ideo Domi-
nus, ut speciem nobis resurrec-
tionis ostenderet, Palpate, inquit,et videte, quia spiritus carnemet ossa non habet, sicut mevidetis habere. Non ergo per
incorpoream naturam, sed perresurrection is corporeae qualita-
tem, impervia, usu clausa pene-travit. Nam quod tangitur,
corpus est; quod palpatur corpus*est. In corpore autem resurge-mus. Seminatur enim corpusanimale, surgit corpus spiritale :
sed illud subtilius, hoc crassius,
ut pote adhuc terrenae labis
qualitate concretum. Nam,quomodo non corpus ;
in quomanebant insignia vulnerum,
vestigia cicatricum, quae Domi-nus palpanda obtulit? In quonon solum fidem firmat,sed etiam
devotionem acuit, quod vulnera
suscepta pro riobis caelo inferre
maluit, abolere noluit;
ut DeoPatri nostrae pretia libertatis
ostenderet. Talem sibi Pater
ad dexteram locat, trophaeumnostrae salutis amplectens : tales
illic martyres nobis cicatricis
suae corona monstravit.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Ecce
praecedit vos in Galilaeam;
ibi
eum videbitis, alleluia, alle
luia.
Versus. Haec dies etc.
Ad Magnificat Antiph. Ob.tulerunt Discipuli Dominopartem piscis assi et favummellis : et cum manducassetcoram eis
;sumens reliquias,
dedit eis, alleluia.
FERIA QUARTA.
Duplex minus.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Deus
patrum nostrorum glorificavitFilium suum Jesum, quern vos
tradidistis et negastis ante faciem
Pilati, judicante illo dimitti,
alleluia.
Versus. Haec dies etc.
Ad Benedictus Antiph. Mise-runt rete
;et jam non valebant
illud trahere prae multitudine
piscium, alleluia.
Oratio.
"T^Eus qui nos resurrectionis*-' Dominicae annua solemni-
tate laetificas, concede propitius,ut per temporalia festa quae
agimus, pervenire ad gaudiaaeterna mereamur : Per eumdemDominum nostrum JesumChristum Filium tuum, quitecum vivit et regnat in unitate
Spiritus sancti Deus per omniasaecula saeculorum.
Resp. Amen.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 21.
T N illo tempore : Manifestavit-I se iterum Jesus Discipulis
I 2
n6 INPRA HEBDOMADAJU PASCH&.
ad mare Tiberiadis : manifestavit
autem sic. Erant simul SimonPetrus, et Thomas qui dicitur
Didymus. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.Homilia 24. in Evang.
LEctiosancti Evangelii, quae
modo in auribus vestris
lecta est, fratres mei, quaestioneanimum pulsat, sed pulsationesua vim discretionis indicat
Quaeri etenim potest, cur Petrus,
qui piscator ante conversionem
fuit, post conversionem ad pis-cationem rediit : et cum Veritas
dicat, Nemo mittans manumsuum ad aratrum, et aspiciens
retro, aptus est regno Dei;cur
repetiit quod dereliquit ? Sed si
virtus discretionis inspicitur, cit-
ius videtur, quia nimirum nego-tiumquodanteconversionemsinepeccato extitit, hoc etiam postconversionem repetere culpa nonfuit. Nam piscatorem Petrum,Matthaeum vero telonearium
scimus : et post conversionemsuam ad piscationem Petrus
rediit;Matthaeus vero ad telonei
negotium non resedit : quia aliud
est victum per piscationem
quaerere, aliud autem telonei
lucris pecunias augere. Suntenim pleraque negotia, quae sine
peccatis exhiberi aut vix autnullatenus possunt. Quae ergoad peccatum implicant, ad haec
necesse est ut post conversionemanimus non recurrat. Quaerietiam potest, cur Discipulis in
mari laborantibus post resurrec-
tionem suam Dominus in litore
stetit, qui ante resurrectionem
suam coram Discipulis in flucti-
bus maris ambulavit ? Cujus rei
ratio festine cognoscitur, si ipsa
quae tune inerat, causa pensetur.
Quid enim mare, nisi praesenssaeculum designat, quod se
casuum tumultibus et undis vitae
corruptibilis illidit ? Quid persoliditatem litoris, nisi ilia per-
petuitas quietisaeternae figuratur?
Quia igitur Discipuli adhucfluctibus mortalis vitae inerant, in
mari laborabant. Quia autem
Redemptor noster jam corrup-tionem carnis excesserat, postresurrectionem suam in litore
stabat.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Etexierunt cito de monumento,cum timore et gaudio magno,currentes nuntiare Discipulis,alleluia.
Versus. Haec dies etc.
Ad Magnificat Antiph. Hocjam tertio manifestatus est Jesus
Discipulis suis, cum resurrexisset
a mortuis, alleluia, alleluia,
alleluia.
FERIA QUINTA.
Semiduplex.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Respon-dens Eunuchus, ait : Credofilium Dei esse Jesum Christum.
Et jussit stare currum;
et
descenderunt uterque in aquam,Philippus et Eunuchus
;et
baptizavit eum, alleluia.
Versus. Hxc dies etc.
Ad Benedictus Antiph. Sur-
gens Jesus mane prima Sabbati,
apparuit primo Marias Magdalene, alleluia.
INFRA HEBDOMADAM PASCH/E. 117
Oratio.
DEus qui diversitatem gentiumin confessione tui nominis
adunasti, da ut renatis fonte
baptismatis una sit fides mentiumet pietas actionum : Per Domi-num nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 20.
INillo tempore : Maria stabat
ad monumentum foris, plo-rans. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.Homilia 25. in Evang.
MUlier quid ploras ? quern
quaeris? Interrogatur do-
loris causa, ut augeatur deside-
rium ; quatenus cum nominatur
quern quaereret, in amore ejusardentiiis sestuaret. Ilia existi-
mans quia hortulanus esset, dicit
ei; Domine, si tu sustulisti eum.
Quid est, quod viso eo quernhortulanum credidit, cui necdumdixerat quern quserebat, ait :
Domine, si tu sustulisti eum ?
Quasi enim jam dixisset ex
cujus desiderio plangeret; eumdicit quern non dixerat. Sedvis amoris hoc agere solet in
animo, ut quern ipse sempercogitat nullum alium ignorarecredat. Recte et haec mulier
quern quaerit non dicit;
et
tamen dicit, Si tu sustulisti
eum : quia alteri non putat
incognitum, quern sic ipsacontinuo plangit desiderio.
Maria, quia vocatur ex nomine,
recognoscit auctorem; atque
eum protinus Rabboni, id est
magistrum, vocat : quia, et ipseerat qui quaerebatur exterius, et
ipse qui earn interius ut quaereretdocebat. Jam vero ab Evan-
gelista non subditur quid mulier
fecit;sed ex eo innuitur quod
audivit. Cui dicitur;Noli me
tangere, nondum enim ascendi
ad Patrem meum. In his nam-
que verbis ostenditur quod Maria
amplecti voluit ejus vestigia
quem recognovit. Sed ei Magis-ter dicit
;Noli me tangere. Cur
tangi non debeat, ratio quoqueadditur, cum subinfertur, Nondum enim ascendi ad Patremmeum. In corde etenim nostro
tune Jesus ad Patrem ascendit,
cum aequalis creditur Patri.
Nam quisquis eum aequalemPatri non credit, adhuc in ejus
pectore ad Patrem Dominus nonascendit.
Vade ad fratres meos, et die
eis : Ascendo ad patrem meum,et patrem vestrum
;Deum meum,
et Deum vestrum. Cum Meumdicat et Vestrum, cur non com-muniter dicit Nostrum ? Seddistincte loquens, indicat quiaeundem patrem et Deum dis-
similiter habeat ipse quam nos.
Ascendo ad patrem meum, vide
licet per naturam;
et patremvestrum, per gratiam : ad Deummeum, quia descendi
;ad Deum
vestrum, quia ascendi. Quiaenimet ego homo Deus mihi est
; quiavos ab errore liberati, Deus est
vobis. Distincte ergo mihi pater,
et Deus est; quia quem ante
saecula Deum genuit, hominemin fine sseculorum mecumcreavit.
iiS INFRA HEBDOMADAM PASCH.-E.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos A n tiph. Vade ad
fratres meos, et die eis : Ascendoad patrem meum et patrem ves-
trum, Deum meum et Deumvestrum, alleluia.
Versus. Haec dies etc.
Ad Magnificat A ntiph. Venit
Maria Magdalene, annuntians
Discipulis, quia vidi Dominum,alleluia.
FERIA SEXTA.
Semiduplex.
AD LAUDES.
Ad Psalmos A ntiph. Christus
semel pro peccatis mortuus est,
Justus pro injustis ;ut nos offerret
Deo, mortificatus quidem carne,vivificatus autem spiritu, alleluia.
Versus. Haec dies etc.
Ad Benedictus A ntiph. Doceteomnes gentes, baptizantes eos in
nomine Patris et Filii et Spiritus
sancti, alleluia.
Oratio.
OMnipotenssempiterne Deus,
qui paschale Sacramentumin reconciliationis humanaefcedere contulisti, da mentibus
nostris, ut quod professionecelebramus, imitemur effectu :
Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 28.
INillo tempore : Undecim
Discipuli abierunt in Galilaeam
in montem ubi constituerat illis
Jesus. Et reliqua.
Homilia sancti HieronymiPresbyteri.
Lib. 4. Comment, in Matth.
IDOst resurrectionem Jesus in* monte Galilaeae conspicitur,
ibique adoratur : licet quidamdubitent, et dubitatio eorumnostram augeat fidem. Tunemanifestius ostenditur Thomae
;
et latus lancea vulneratum, et
manus fixas demonstrat clavis.
Accedens Jesus locutus est eis,
dicens: Data est mihi omnis
potestas in caelo et in terra. I Hi
potestas data est, qui paulo ante
crucifixus, qui sepultus in tumulo,
qui mortuus jacuerat, qui postekresurrexit. In caelo autem et in
terra potestas data est: ut quiante regnabat in caelo, per fidem
credentium regnet et in terris.
Euntes autem docete omnes
gentes, baptizantes eos in nominePatris et Filii et Spiritus sancti.
Primum docent omnes gentes,deinde doctas intingunt aqua.Non enim potest fieri, ut corpus
baptismi recipiat sacramentum,nisi ante anima fidei susceperitveritatem. Baptizantur autemin nomine Patris et Filii et
Spiritus sancti;ut quorum una
est divinitas, una sit largitio :
nomenque Trinitatis, unus Deusest. Docentes eos servare omnia
quaecunque mandavi vobis. Ordo
precipuus. Jussit Apostolis, ut
primum docerent universas
gentes ;deinde fidei intingerent
sacramento;
et post fidem ac
baptisma, quae essent observanda
praeciperent. Ac ne putemuslevia esse quae jussa sunt et
pauca, addidit;Omnia quaecum-
que mandavi vobis : ut quicum-
INFRA HEBDOMADAM PASCHsE. 119
que crediderint, qui in Trinitate
fuerint baptizati, omnia faciant
quae praecepta sunt. Et ecce egovobiscum sum usque ad con-
summationem saeculi. Qui usquead consummationem saeculi cumdiscipulis se futurum esse pro-mittit, et illos ostendit semperesse victuros, et se nunquam a
credentibus recessurum.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Ecce
ego vobiscum sum omnibus die-
bus usque ad consummationemsaeculi, alleluia.
Versus. Haec dies etc.
Ad Magnificat Antiph. Quicrediderit et baptizatus fuerit,
salvus erit, alleluia.
SABBATO IN ALBIS.
Semiduplex.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Sicut
modo geniti infantes, rationabile
sine dolo lac concupiscite, ut in
eo crescatis in salutem, alleluia.
Versus. Haec dies etc.
Ad Benedictus Antiph. Cur-rebant duo simul, et ille alius
discipulus praecucurrit citius
Petro, et venit primus ad
monumentum, alleluia.
Oratio.
^Oncede, quaesumus, omnipo-^ tens Deus;
ut qui Festa
paschalia venerando egimus, perhaec contingere ad gaudia aeterna
mereamur : Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 20.
INillo tempore : Una Sabbati
Maria Magdalene venit mane,cum adhuc tenebrae essent, admonumentum. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae:
Homilia 22. in Evangelia.T Ectio sancti Evangelii, quam*-* modo, fratres, audistis, valde
in superficie historica est aperta :
sed ejus nobis sunt mysteria subbrevitate requirenda. Maria
Magdalene, cum adhuc tenebrae
essent, venit ad monumentum.
Juxta historiam notatur hora :
juxta intellectum vero mysticum,requirentis signatur intelligentia.Maria enim auctorem omnium,quern carne viderat mortuum,quaerebat in monumento
;et
quia hunc minime invenit fura-
tum credidit. Adhuc ergoerant tenebrae, cum venit admonumentum. Cucurrit citius,
discipulisque nuntiavit. Sedilli prae ceteris cucurrerunt, qui
prae ceteris amaverunt;videlicet
Petrus et Joannes. Currebantautem duo simul : sed Joannespraecucurrit citius Petro, et venit
prior ad monumentum;
et in-
gredi non praesumpsit. Venit
ergo posterior Petrus, et intravit.
Quid fratres, quid cursus iste
significat ? Numquid haec tarn
subtilis Evangelistae descriptioa mysteriis vacare credenda est?
Minime. Neque enim se Joannes et praeisse, et non intrasse
diceret, si in ipsa sua trepidatione
mysterium defuisse credidisset.
DOMINICA IN ALB1S.
Quid ergo per Joannem, nisi
synagoga ; quid per Petrum, nisi
ecclesia designatur ? Nee mi-
rum esse videatur, quod per
juniorem synagoga, per senioremvero ecclesia signari perhibetuf :
quia etsi ad Dei cultum prior est
synagoga quam ecclesia Gentium
;ad usum tamen saeculi
prior est multitude Gentium
quam synagoga, Paulo attes-
tante, qui ait; Quia non prius
quod spiritale est, sed quodanimale. Per seniorem ergoPetrum significatur ecclesia
Gentium; per juniorem vero
Joannem synagoga Judaeorum.Currunt ambo simul : quia abortus sui tempore usque occasum,
pari et communi via, etsi non
pari et communi sensu, gentilitascum synagoga cucurrit. Venit
synagoga prior ad monumentum,sed minime intravit : quia Legisquidem mandata percepit, pro-
phetias de incarnatione ac pas-sione dominica audivit
;sed
credere in mortuum noluit : vidit
enim Joannes posita linteamina;
non tamen introivit. Venit au-
tem Simon Petrus sequens eum,et introivit in monumentum :
quia secuta posterior ecclesia
gentium mediatorem Dei et
hominum, hominem JesumChristum, et cognovit carne
mortuum, et viventem credidit
Deum.
DOMINICA IN ALBIS.
Duplex majus.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Alleluia,
alleluia, alleluia, alleluia.
Psalmi de Vesperis Sabbati ut
in Psalterio. in. <il>.
Hymnus. Ad regias, ut in
Communi Paschali. 1 34. <JO^>.
y. Mane nobiscum Domine;
ty. Quoniam advesperascit.Ad Magnificat Antiph.
Thomas non erat cum eis quan-do venit Jesus : dixerunt ergo ei,
Vidimus Dominum, alleluia.
Oratio. Praesta, quaesumus.ut infra ad Laudes.
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut in Communi perannum.
AD MATUTINUMet cceteras Horas, Psalmi de
Dominica, ut in Psalterio ; reli-
qua omnia ut in Communi Paschali, (133.) <(28> prceter ea qu<z
sequuntur.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Postdies octo januis clausis ingressusDominus dixit Discipulis : Paxvobis, alleluia.
Oratio.
TDRaesta, quaesumus, omnipo-* tens Deus, ut qui paschaliaFesta peregimus, haec, te lar-
giente, moribus et vita teneamus :
Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 20.
TN illo tempore: Cum esset* sero die ilia, una Sabbatorum,et fores essent clausae ubi erant
Discipuli congregati propter
DOMINICA IN ALBIS. 121
metum Judseorum ;venit Jesus,
et stetit in medio, et dixit eis :
Pax vobis. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Horn ilia 26 in Evang.
JDRima lectionis hujus Evan-*
gelicae quaestio animum pul-sat : quomodo post resurrec-
tionem corpus dominicum verumfuit, quod clausis januis ad Dis-
cipulos ingredi potuit. Sed sci-
endum nobis est, quod divina
operatic, si ratione comprehen-ditur, non est admirabilis
;nee
fides habet meritum, cui humanaratio praebet experimentum,Sed haec ipsa nostri Redemptorisopera, quae ex semetipsis com-
prehendi nequaquam possunt, exalia ejus operatione pensandasunt : ut rebus mirabilibus fidem
prsebeant facta mirabiliora. Illud
enim corpus Domini intravit ad
Discipulos clausis januis, quodvidelicet ad humanos oculos pernativitatem suam clauso exiit
utero Virginis. Quid ergo mirum,si clausis januis post resurrection-
em suam in aeternumjam victurus
intravit; qui moriturus veniens,
non aperto utero Virginis exivit ?
Sed quia ad illud corpus quodvideri poterat, fides intuentiumdubitabat
;ostendit eis protinus
manus et latus; palpandam car-
nem praebuit, quam clausis januisintroduxit. Qua in re duo mira,et juxta humanam rationem sibi
valde contraria, ostendit;dum
post resurrectionem suam cor
pus suum incorruptibile, et tamen
palpabile, demonstravit. Namet corrumpi necesse est, quodpalpatur ;
et palpari non potest,
quod non corrumpitur. Sedmiro modo atque inaestimabili,
Redemptor noster et incorruptibile post resurrectionem et
palpabile corpus exhibuit : ut
monstrando incorruptibile, in-
vitaret ad praemium ;et prae-
bendo palpabile, firmaret adfidem. Et incorruptibilem se
ergo, et palpabilem se demonstravit : ut profecto esse postresurrectionem ostenderet corpussuum, et ejusdem naturae, et
alterius gloriae. Dixit eis : Paxvobis
;sicut misit me Pater, et
ego mitto vos : id est, sicut misit
me Pater Deus Deum, et egomitto vos homo homines. Pater
Filium misit, qui hunc pro re-
demptione generis humani incar-
nari constituit : quem videlicet
in mundum venire ad passionemvoluit
;sed tamen amavit eum,
quem ad passionem misit. Elec-
tos vero Apostolos Dominus nonad mundi gaudia ;
sed sicut ipsemissus est, ad passiones in mundum mittit. Quia ergo, et Filius
amatur a Patre, et tamen ad
passionem mittitur;
ita et Dis-
cipuli a Domino amantur, quitamen ad passionem mittunturin mundum. Itaque recte dici-
tur : Sicut misit me Pater, et
ego mitto vos : id est, ea voscharitate diligo, cum inter scan-
dala persecutorum mitto, qua mecharitate Pater diligit, quemvenire ad tolerandas passionesfecit.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Videmanus meas
;et affer manum
tuam, et mitte in latus meum,alleluia.
122 DOMINICA SECUNDA POST PASCHA.
IN FERIIS TEMPORISPaschalis Officium fit utnotatum est in Communi Paschali
( r 33-) <28> cum OrationeDominica immediate pracedentis.
DOMINICA II. POSTPASCHA.Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Antiphona ad Psalvtos, Hym-nus, et Verstculus, ut in Communi Paschali. 133. <(3O>.Psalmi de Vesperis Sabbati
ut in Psalterio. 1 1 1. <(i i)>.
Ad Magnificat A ntiph. Bonuspastor animam suam dat proovibus suis, alleluia.
Oratio. Deus qui in Filii. ut
infra ad Laudes.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut in Communi per
annum.
AD MATUTINUMet cateras Horas, Psalmi de
Dominica, ut in Psalterio ;
reliqua omnia ut in CommuniPaschali (133.) <28> prater ea
qua sequuntur.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Egosum pastor bonus, et cognosceoves meas, et cognoscunt memeae, alleluia.
Oratio.
"T^Eus, qui in Filii tui humili-*-' tate jacentem mundumerexisti, fidelibus tuis perpetuamconcede laetitiam
;ut quos per-
petuae mortis eripuisti casibus,
gaudiis facias sempiternis per-frui, Per eundem Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 10.
T N illo tempore : Dixit Jesus'1 Pharisaeis : Ego sum pastorbonus : bonus pastor animamsuam dat pro ovibus suis. Et
reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papas.Homil. 14. in Evang.
A Udistis, fratres charissimi,** ex lectione evangelicaeruditionem vestram
;audistis
et periculum nostrum. Ecceenim is qui non ex accidenti
dono sed essentialiter bonus est,
dicit, Ego sum pastor bonus :
atque ejusdem bonitatis formam
quam nos imitemur, adjungit,dicens
;Bonus pastor animam
suam ponit pro ovibus suis.
Fecit quod monuit;
ostendit
quod jussit : bonus pastor proovibus suis animam suam posuit ;
ut in sacramento nostro corpussuum et sanguinem verteret, et
oves quas redemerat, carnis suae
alimento satiaret. Ostensa nobis
est igitur de contemptu mortis
via, quam sequamur; appositaest forma, cui imprimamur.Primum nobis est, exteriora
nostra misericorditer ovibus ejus
impendere : postremum vero, si
necesse sit, etiam vitam nostram
pro eisdem ovibus ministrare.
A primo autem hoc minimo
pervenitur ad postremum majus.Sed cum incomparabiliter longe
DOMINICA TERTIA POST PASCHA. 123
sit melior anima qua vivimus,terrena substantial quam exterius
possidemus ; qui non dat proovibus substantiam suam.quandopro his daturus est animamsuam ? Et sunt nonnulli, quidum plus terrenam substantiam,
quam oves diligunt, merito
nomen pastoris perdunt : de
quibus protinus subditur;Mer-
cenarius autem, et qui non est
pastor, cujus non sunt oves
propriae, videt lupum venientem,et dimittit oves, et fugit Nonpastor, sed mercenarius vocatur,
qui non pro amore intimo oves
dominicas, sed ad temporalesmercedes pascit : mercenarius
quippe est, qui locum quidempastoris tenet, sed lucra ani-
marum non quaerit, terrenis
commodis inhiat, honore prae-lationis gaudet, temporalibuslucris pascitur, impensa sibi
ab hominibus reverentia laetatur.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad MagnificatA ntiph. Alias
oves habeo, quae non sunt exhoc ovili : et illas oportet meadducere, et vocem meamaudient : et fiet unum ovile, et
unus pastor.
DOMINICA III. POSTPASCHA.Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Antiphona ad Psalmos, Hym-nus, et Versiculus, ut in CommuniPaschali. 133. <3o>.Psalmi de Vesperis Sabbati,
ut in Psalterio. 1 1 1. <i i>.
Ad Magnificat Antiph. Adhuc
modicum, et mundus me jamnon videt : vos autem videtis
me; quia ego vivo, et vos vivetis,
alleluia.
Oratio. Deus qui errantibus,ut infra ad Laudes.
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut in Comm. perannum.
AD MATUTINUMet cceteras horas, Psalmi de
Dominica, ut in Psalterio ; reli-
qua omnia ut in CommuniPaschali (133.) <28> prater ea
quce sequuntur.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Modicum, et jam non videbitis me
;
et iterum modicum, et videbitis
me : quia vado ad Patrem,alleluia, alleluia.
Oratio.
us qui errantibus, ut in
viam possint redire justitiae,
veritatis tuae lumen ostendis, da
cunctis, qui Christiana profes-sione censentur, et ilia respuere
quae huic inimica sunt nomini,et ea quae sunt apta, sectari :
Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Joannem. Cap. 16.
T N illo tempore : Dixit Jesus-1
Discipulis suis : Modicum, et
jam non videbitis me;et iterum
modicum, et videbitis me : quiavado ad Patrem. Et reliqua.
I24 DOMINICA QUARTA POST PASCHA.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Tract. 101. in Joann.
TV /T Odicum est hoc totum spa-**
tium, quod praesens pervo-lat saeculum. Unde dicit idem
ipse Evangelista in Epistola sua;
Novissima hora est. Ideo nam-
que addidit, Quia vado ad Pa-
trem : quod ad priorem senten-
tiam referendum est, ubi ait,
Modicum, et jam non videbitis
me;non ad posteriorem ubi ait,
Et iterum modicum et videbitis
me. Eundo quippe ad Patrem,facturus erat ut eum non vide-
rent. Ac per hoc non ideo
dictum est, quia fuerat mori-
turus, et donee resurgeret, abeorum aspectibusrecessurus; sed
quod esset iturus ad Patrem :
quod fecit posteaquam resur-
rexit, et cum eis per quadragintadies conversatus, ascendit in
caelum. Illis ergo ait : Modicum,et jam non videbitis me
; quieum corporaliter tune videbant :
quia iturus erat ad Patrem;et
eum deinceps mortalem visuri
non erant, qualem, cum ista
loqueretur, videbant. Quod vero
addidit, Et iterum modicum et
videbitis me;universae promisit
Ecclesiae;sicut universae promi
sit, Ecce ego vobiscum sumusque ad consummationem sae-
culi. Non tardat Dominus pro-missum. Modicum, et videbi-
mus eum : ubi jam nihil roge-mus, nihil interrogemus ; quianihil desiderandum remanebit,nihil quaerendum latebit. Hocmodicum longum nobis vide-
tur, quoniam adhuc agitur ;
cum finitum fuerit, tune sen-
tiemus quam modicum fuerit.
Non ergo sit gaudium nostrum
quale habet mundus, de quodictum est, Mundus autem gau-debit. Nee tamen in hujusdesiderii parturitione sine gaudiotristes simus
; sed, sicut ait
Apostolus, Spe gaudentes, in
tribulatione patientes : quia et
ipsa parturiens cui comparati su-
mus, plus gaudet de mox futura
prole, quam tristis est de pras-senti dolore.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Mundus gaudebit ;
vos autemcontristabimini : sed tristitia
vestra vertetur in gaudium,alleluia.
DOMINICA IV. POSTPASCHA.Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Antiphona ad Psalmos, Hym-nus, et Versiculus, ut in Com-muni Paschali. (133.) <28>.Psalmi de Vesperis Sabbati,
ut in Psalterio. ( 1 1 1.) < 1 1>.
Ad Magnificat A ntiph. Nuncvado ad eum qui misit me,alleluia, alleluia.
Oratio. Deus qui fidelium.
ut infra ad Laudes.
AD MATUTINUMet cateras Horas, Psalmi de
Dominica, ut in Psalterio; reliqua
oninia, ut in Communi Paschali,
( I 33-) ^2 8)> prater ea qua;
seqwmtur.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Ex-
pedit vobis, ut ego vadam : si
DOMINICA QUARTA POST PASCHA. 125
enim non abiero, Paracletus nonveniet ad vos
;si autem abiero,
mittam eum ad vos, alleluia.
Oratio.
DEus, qui fidelium mentesunius efficis voluntatis, da
populis tuis id amare quodpraecipis, id desiderare quodpromittis ;
ut inter mundanas
varietates, ibi nostra fixa sint
corda, ubi vera sunt gaudia :
Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 16.
INillo tempore : Dixit Jesus
Discipulis suis : Vado adeum qui misit me
;et nemo ex
vobis interrogat me, Quo vadis ?
Et reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Tract. 94. in foann.
QUiahaec locutus sum vobis,
inquit, tristitia implevitcor vestrum. Videbat utique
quid sua ilia verba in eorumcordibus agerent : spiritalem
quippe nondum interius habentes
consolationem, quam perSpiritum sanctum fuerant
habituri, id quod exterius in
Christo videbant, amittere
metuebant. Et quia se amis-suros esse ilium vera denunci-
antem, dubitare non poterant ;
contristabatur humanus affec-
tus, quia carnalis desolabatur
aspectus. Noverat autem ille
quid eis potius expediret : quiavisus interior ipse est utique
melior, quo eos consolaturusfuerat Spiritus sanctus
;non
cernentium corporibus ingesturus
corpus humanum, sed seipsumcredentium pectoribus infusurus.
Adjungit : Sed ego veritatemdico vobis
; expedit vobis ut
ego vadam : si enim non abiero,Paracletus non veniet ad vos
;
si autem abiero, mittam eumad vos. Tanquam diceret : Expedit vobis ut haec forma servi
auferatur a vobis. Caro quidemfactum Verbum habito in vobis :
sed nolo me carnaliter adhuc
diligatis ;et isto lacte contenti,
semper infantes esse cupiatis.
Expedit vobis ut ego vadam :
si enim non abiero, Paracletusnon veniet ad vos. Si alimenta
tenera, quibus vos alui, nonsubtraxero
;solidum cibum
non esurietis : si carni carnaliter
haeseritis, capaces Spiritus noneritis. Nam quid est : Si non
abiero, Paracletus non veniet advos
;si autem abiero, mittam
eum ad vos? Numquid hie
positus, eum non poteratmittere ? Quis hoc dixerit ?
Neque enim ubi ille erat, iste
inde recesserat;et sic venerat a
Patre, ut non maneret in Patre.
Postremo, quomodo eum etiamhie constitutus non poteratmittere, quern scimus super eumbaptizatum venisse atque man-sisse
;imo vero a quo scimus
eum numquam separabilemfuisse ? Quid est ergo : Si non
abiero, Paracletus non veniet advos ? nisi, Non potestis capereSpiritum, quamdiu secundumcarnem persistitis nosse Chris
tum. Unde ille qui jam acce-
perat Spiritum ;Etsi noveramus,
126 DOMINICA QUINTA POST PASCHA.
inquit, secundum carnem Chris
tum, sed nunc jam non novimus.Etiam ipsam quippe carnemChristi non secundum carnem
novit, qui Verbum carnemfactum spiritaliter novit. Hocnimirum significare voluit
Magister bonus, dicendo : Si
enim non abiero, Paracletus nonveniet ad vos
;si autem abiero,
mittam eum ad vos. Christo
autem discedente corporaliter,non solum Spiritus sanctus, sed
et Pater et Filius, illis affuit
spiritaliter.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Cumvenerit Paracletus
; arguetmundum de peccato, et de
justitia, et de judicio, alleluia.
DOMINICA V. POSTPASCHA.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Antiphona ad Psalmos, Hym-nus, et Versiculus, ut in Com-muni Paschali. 133. <(28^>.
Psalmi de Vesperis Sabbati,ut in Psalterio. ill. <n)>.Ad Magnificat Antiph. Si
quid petieritis Patrem in nomine
meo, dabit vobis, alleluia.
Oratio. Deus a quo bona.
ut infra ad Laudes.
AD MATUTINUMet cateras floras, Psalmi de
Dominica, lit in Psalterio; re-
liqua omnia ut in CommuniPaschali, (133.) <2&> prester ea
qua sequuntur.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Usquemodo non petistis quidquam in
nomine meo: petite, et accipietis ;
ut gaudium vestrum sit plenum,alleluia.
Oratio.
us a quo bona cuncta pro-cedunt, largire supplicibus
tuis, ut cogitemus, te inspirante,
quae recta sunt, et, te gubernante,eadem faciamus : Per Dominumnostrum Jesum Christum Filium
tuum, qui tecum vivit etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secundum Joannem. Cap. 16.
T N illo tempore : Dixit Jesus*
Discipulis suis : Amen, amendico vobis, si quid petieritisPatrem in nomine meo, dabitvobis. Et reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Tractatu 102. in loannem.
T^Omini verba nunc ista trac-*-J tanda sunt. Amen, amendico vobis, si quid petieritisPatrem in nomine meo, dabit
vobis. Jam dictum est in supe-rioribus hujus dominici sermonis
partibus, propter eos qui non-nulla petunt a Patre in Christi
nomine, nee accipiunt ;non peti
in nomine Salvatoris, quidquidpetitur contra rationem salutis.
Non enim sonum literarum ac
syllabarum ;sed quod sonus ipse
significat, et quod eo sono recte
ac veraciter intelligitur, hoc
accipiendus est dicere, cum
FERIA SECUNDA ROGATIONUM. 127
dicit, In nomine meo. Undequi hoc sentit de Christo quodnon est de unico Dei Filio sen-
tiendum, non petit in ejus
nomine, etiamsi non taceat
literis ac syllabis Christum :
quoniam in ejus nomine petit,
quern cogitat cum petit. Quivero quod est de illo sentiendum,sentit
; ipse in ejus nomine petit:et accipit quod petit, si noncontra suam salutem sempi-ternam petit Accipit autem
quando debet accipere. Quaedamenim non negantur : sed ut con-
gruo dentur tempore, differuntur.
Ita sane intelligendum est quodait, Dabit vobis
;ut ea beneficia
significata sciantur his verbis,
quae proprie ad eos pertinent qui
petunt. Exaudiuntur quippeomnes sancti pro seipsis ; nonautem pro omnibus exaudiuntur,vel amicis, vel inimicis suis, vel
quibuslibet aliis : quia non ut-
cumque dictum est, Dabit;sed
Dabit vobis. Usque modo, in-
quit, non petistis quidquam in
nomine meo: petite, et accipietis ;
ut gaudium vestrum sit plenum.Hoc, quod dicit, gaudium ple
num, profecto non carnale, sed
spiritale gaudium est : et quandotantum erit, ut aliquid ei jam nonsit addendum
; proculdubio tuneerit plenum. Quidquid ergopetitur, quod pertineat ad hoc
gaudium consequendum ;hoc
est in nomine Christi petendum,si divinam intelligimus gratiam,si vere beatam poscimus vitam.
Quicquid autem aliud petitur,nihil petitur : non quia nulla
omnino res est;
sed quia in
tantae rei comparatione quicquidaliud concupiscitur, nihil est
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. Venithora cum jam non in proverbiis
loquar vobis, sed palam de Patreannuntiabo vobis, alleluia.
FERIA SECUNDAin Rogationibus.
Simplex.
Omnia ut in Communi Pas-
chali, (133.) <^28^> prceter ea quasequuntur.
AD LAUDES.
Ad Benedictus A ntiph. Petite,
et accipietis ; quaerite, et in-
venietis; pulsate, et aperietur
vobis, alleluia.
Oratio.
"DRaesta, quaesumus, omnipo-- tens Deus, ut qui in afflic-
tione nostra de tua pietate con-
fidimus, contra adversa omniatua semper protectione muni-amur : Per Dominum nostrumetc.
Hac Oratio dicitur etiam adTertiam, Sextant, et Nonam : adVesperas autem dicitur Oratio
Dominicce prcecedentis. Deus a
quo bona. 269. \I26)>.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. n.
INillo tempore : Ait Jesus ad
Discipulos suos : Quis ves
trum habebit amicum, et ibit adilium media nocte, et dicet illi
;
Amice, commoda mihi tres
panes ? Et reliqua.
128 PERIA SECUNDA ROGATIONUM.
Homilia sancti Augustini
Episcopi.
Epistola ad Probain. 121.
QUinovit bona data dare filiis
suis, petere nos, et quaerere,et pulsare compellit. Quodquare faciat qui novit quid nobis
necessarium sit priusquam peta-mus ab eo, movere animum
potest ;nisi intelligamus quod
Dominus et Deus noster nonvoluntatem nostram sibi velit
innotescere, quam non potest
ignorare ;sed exerceri in oratio-
nibus desiderium nostrum, quopossimus capere quod praeparatdare. Illud enim valde magnumest
;sed nos ad accipiendum
parvi et angusti sumus. Ideo
nobis dicitur, Dilatamini. Tanto
quippe illud quod valde magnumest, (quod nee oculus vidit, quianon est color
;nee auris audivit,
quia non est sonus;nee in cor
hominis ascendit, quia cor
hominis illuc debet ascendere:)sumemus capacius ; quanto id et
fidelius credimus, et speramusfirmius, et desideramus ardentius.
In ipsa ergo fide, et spe, et
charitate, continuato desiderio
semper oramus. Sed ideo percerta intervalla horarum etiamverbis oramus Deum, ut illis
rerum signis nosipsos admonea-mus ; quantumque in hocdesiderio profecerimus, nobis-
ipsis innotescamus;
et ad hoc
agendum, nosipsos acrius ex-
citemus. Dignior enim sequetureffectus, quern ferventior prae-cedit affectus. Ac per hoc, et
quod ait Apostolus, Sine inter-
missione orate; quid aliud est,
quam, Beatam vitam, quae nulla
nisi asterna est, ab eo qui earn
solus dare potest, sine inter-
missione desiderate ? Semperergo hanc a Domino Deodesideremus, et oremus semper.Sed ideo ab aliis curis atquenegotiis, quibus ipsum desi
derium quodammodo tepescit,certis horis ad negotium orandi
mentem revocamus, verbis ora-
tionis nosipsos admonentes, in
id quod desideramus, intendere;
ne, quod tepescere cceperat,omnino frigescat et penitus
extinguatur, nisi crebrius in-
flammetur.
Neque enim, ut nonnulli
putant, hoc, est orare in multi-
loquio, si diutius immoretur.Aliud est sermo multus, aliud
diuturnus affectus. Nam et de
ipso Domino scriptum est quodpernoctaverit in orando, et quodprolixius oraverit : ubi, quidaliud quam nobis praebebat
exemplum, in tempore precator
opportunus, cum Patre exauditor
aeternus ? Dicuntur fratres in
^Egypto crebras quidem habere
orationes, sed eas tamen brevis-
simas, et raptim quodammodojaculatas ;
ne ilia vigilanter
erecta, quae oranti plurimumnecessaria est, per productioresmoras evanescat atque hebetetur
intentio. Ac per hoc etiam ipsi
satis ostendunt, hanc intentio-
nem, sicut non est obtundenda,si perdurare non potest ; ita, si
perduraverit, non cito esse
rumpendam. Absit enim aboratione multa locutio
;sed non
desit multa precatio, si fervens
perseverat intentio. Nam mul-tum loqui, est, in orando, remnecessariam superfluis agere
IN VIGILIA ASCENSIONIS. 129
verbis : multum autem precari,
est, ad eum quern precamur,diuturna et pia cordis excitatione
pulsare. Nam plerumque hoc
negotium plus gemitibus, quamsermonibus agitur ; plus fletu,
quam affatu.
FERIA QUARTA.IN VIGILIA ASCENSIONIS.
Simplex,
Omnia ut in Communi Pas-cJiali (133.) <2
<
$y prater ea quasequuntur.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Egote clarificavi super terram
; opusconsummavi quod dedisti mihiut faciam : et nunc clarifica mePater apud temetipsum claritate
quam habui priusquam mundusesset apud te, alleluia.
Oratio, Deus, a quo bona.
269.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 17.
T N illo tempore : Sublevatis*
Jesus oculis in caelum, dixit :
Pater venit hora;clarifica filium
tuum. Et reliqua.
Homilia sancti Augustini
Episcopi.
Tract. 104. in loannem.
TDOterat Dominus noster uni--
genitus et coaeternus Patri,
in forma servi et ex forma servi,
si hoc opus esset, orare silentio :
sed ita se Patri exhibere voluit
precatorem, ut meminisset nostrum se esse doctorem. ProindeCOLBERT.
earn quam fecit orationem pronobis, notam fecit et nobis :
quoniam tanti magistri nonsolum ad ipsos sermocinatio, sed
etiam ipsius pro ipsis ad Patremoratio, discipulorum est aedifica-
tio : et si illorum, qui haec dicta
aderant audituri; profecto et
nostra, qui fueramus conscriptalecturi. Quapropter hoc quodait, Pater venit hora, clarifica
Filium tuum; ostendit, omne
tempus, et quid, et quandofaceret, vel fieri sineret, ab illo
esse dispositum qui temporisubditus non est : quoniam quaefutura erant per singula tempora,in Dei sapientia causas effici-
entes habent, in qua nulla sunt
tempora. Non ergo credatur
haec hora fato urgente venisse,sed Deo potius ordinante : neesiderea necessitas Christi con-
texuit passionem ;absit enim ut
sidera mori cogerent siderumconditorem. Clarificatum aPatre Filium nonnulli accipiuntin hoc, quod ei non pepercit, sed
pro nobis omnibus tradidit eum.Sed si passione clarificatus dici-
tur, quanto magis resurrectione ?
Nam in passione magis ejushumilitas, quam claritas com-mendatur, Apostolo attestante,
qui dicit : Humiliavit semetip-sum, factus obediens usque ad
mortem, mortem autem crucis.
Deinde sequitur, et de ejus clari-
ficatione jam dicit : Propter quodet Deus ilium exaltavit, et dona-vit ei nomen, quod est superomnenomen
;utin nomine Jesu
omne genu flectatur, caelestium,
terrestrium, et infernorum;
et
omnis lingua confiteatur quiaDominus Jesus Christus in gloria
K
130 IN ASCENSIONS DOMINI.
est Dei Patris. Haec est glorifi- quae ab ejus resurrectione sump-catio Domini nostri Jesu Christi, sit exordium.
IN ASCENSIONS DOMINI.
SOLEMNE MAI VS.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Attollite
portas principes vestras, et eleva-
mini portae aeternales;et introi-
bit Rex gloriae, alleluia.
Hymnus.
TT^Terne Rex altissime,**-'
Redemptor et fidelium,
Quo mors soluta deperit,Datur triumphus gratiae.
Dum scandis ad dextram Patris,
Tibi potestas omniumCollata, Jesu, caelitus,
Quae non erat humanitus.
Ut trina rerum machina,Ccelestium, terrestrium,Et inferorum condita,Flectat genu jam subdita.
Tremunt videntes AngeliVersa vice mortalium :
Culpat caro, purgat caro,
Regnat Deus, Dei caro.
Tu Christe nostrum gaudium,Manens olympo praemium,Mundi regis qui fabricam,Mundana vincens gaudia.
Hinc te precantes quaesumus,Ignosce culpis omnibus,Et corda sursum sublevaAd te superna gratia.
Ut cum repente coeperisClarere nube judicis,Pcenas repellas debitas,Reddas coronas perditas.
Gloria tibi Domine,Qui scandis super sidera,
Cum Patre et sancto Spiritu,In sempiterna saecula. Amen.
y. Ascendit Deus in jubila-tione
;
R7. Et Dominus in voce tubae.
Ad Magnificat Antiph. Exivia Patre, et veni in mundum :
iterum relinquo mundum, et vadoad Patrem, alleluia.
Oratio. Concede, ut infra adLaudes.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut in Communi per
annum.In fine Officii dicitur Anti-
phona Regina caeli. ut in Communi Paschali. 135. <jo)>.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Alleluia, Chris
tum Dominum ascendentem in
caelum, venite, adoremus, alle
luia.
Hymnus. yEterne. ut siipra adVesperas.
Antiph. Omnis lingua con-fiteatur quia Dominus JesusChristus in gloria est Dei Patris,alleluia.
y. Ascendit Deus in jubila-tione
;
R?. Et Dominus in voce tubae.
Te Deum laudamus. 117.
<J5>.AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Cum in-
tuerentur in caelum euntem ilium,
IN ASCENSIONE DOMINI. '3'
ecce duo viri astiterunt juxta il-
los in vestibus albis, alleluia.
Hyinnus. S. Ambrosii.
JEsunostra redemptio,
Amor, et desiderium,Deus creator omnium,Homo in fine temporum.
Ouae te vicit dementia,Ut ferres nostra crimina,
Crudelem mortem patiensUt nos a morte tolleres
;
Inferni claustra penetrans,Tuos captivos redimens,Victor triumpho nobili
Ad dextram Patris residens.
Ipsa te cogat pietas,Ut mala nostra superesParcendo
;et voti compotes
Nos tuo vultu saties.
Tu esto nostrum gaudium,Qui es futurus praemium :
Sit nostra in te gloria,Per cuncta semper saecula.
Amen.
y. Dominus in cselo
ty. Paravit sedem suam.Ad Benedictus Antiph. As-
cendo ad Patrem meum, et Pa-trem vestrum
;Deum meum, et
Deum vestrum, alleluia.
Oratio.
/^Oncede, quaesumus, omnipo-^^ tens Deus, ut qui hodiernadie Unigenitum tuum, Redemp-torem nostrum, ad caelos ascen-
disse credimus, ipsi quoquemente in caelestibus habitemus :
Per eumdem Dominum nostrumetc.
AD PRIMAM.*
Antiph. Viri Galilaei, quidaspicitis in caelum ? hie Jesus,
qui assumptus est a vobis in cae
lum, sic veniet, alleluia.
Lectio de Homilia.
Lectio Sancti Evangelii secua-
dum Marcum. Cap. 16.
T N illo tempore : Recumbentf--*- bus undecim Discipulis, ap-paruit Jesus ;
et exprobravit in-
credulitatem eorum et duritiam
cordis, quia iis qui viderant eumresurrexisse, non crediderunt.
Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Homilia 29. in Evang.
QUodresurrectionem Domini-
^ cam Discipuli tarde credide
runt, non tarn illorum infirmitas,
quam nostra, ut ita dicam, futura
firmitas fuit. Ipsa namqueresurrectio illis dubitantibus permulta argumenta monstrata est
;
quae dum nos legentes agnosci-mus, quid aliud quam de illorum
dubitatione solidamur? Minusenim mihi Maria Magdalenepraestitit, quae citius credidit
;
quam Thomas, qui diu dubitavit.
Ille etenim dubitando, vulnerumcicatrices tetigit, et de nostro
pectore dubitationis vulnus
amputavit. Ad insinuandam
quoque veritatem Dominicae
resurrectionis, notandum nobisest quid Lucas referat, dicens
;
Convescens praecepit eis ab Jer-
osolymis ne discederent. Et
post pauca ;Videntibus illis
elevatus est, et nubes suscepiteum ab oculis eorum. Notateverba
; signate mysteria. Convescens : elevatus est. Comedit,et ascendit
;ut videlicet per
effectum comestionis, veritas
patesceret carnis. Marcus vero,
priusquam caelum Dominus as-
cendat, eum de cordis atqueK 2
132 DOMINICA INFRA OCTAVAM ASCENSIONIS.
infidelitatis duritia increpasse
Discipulos memorat. Qua in re
quid considerandum est, nisi
quod idcirco Dominus tune
Discipulos increpavit, cum eos
'Corporaliter reliquit ;ut verba,
quae recedens diceret, in cordibus
audientium arctius impressa re-
manerent ?
Sed hoc nobis magnopere,fratres charissimi, in hacsolemnitate pensandum est, quiadeletum est hodierna die chiro-
graphum damnationis nostrae,
mutata est sententia corruptionisnostrae. Ilia enim natura cui
dictum est Terra es et in terram
ibis, hodie in caelum ivit. Dehac solemnitate per Psalmistamdicitur : Elevata est magnifi-centia tua super caelos. De hacrursus ait : Ascendit Deus in
jubilatione, et Dominus in vocetubae. De hac iterum dicit :
Ascendens in altum captivamduxit captivitatem, dedit donahominibus. Ascendens quippein altum, captivam duxit captivitatem
; quia corruptionem nos-
tram, virtute suae incorruptionisabsorbuit
AD TERTIAM.
Antiph. Elevatis manibus,benedixit eis
;et ferebatur in
caelum, alleluia.
y. Ascendit Deus in jubilatione
;
R?. Et Dominus in voce tubae.
AD SEXTAM.
Antiph, Videntibus illis eleva-
tus est;et nubes suscepit eum
ab oculis eorum, alleluia.
y. Ascendens Christus in
altum,
R?. Captivam duxit captivitatem.
AD NONAM.
Antiph. Exaltate Regem re-
gum, et hymnum dicite Deo,alleluia.
y. Ascendo ad Patrem meum,et Patrem vestrum
;
R?. Deum meum, et Deumvestrum.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Psalmos Antiph. Assump-
tus est in caelum, et sedet a dex-tris Dei, alleluia.
Hymnus. Sterne, ut in primisVesperis.
y. Dominus in caelo
R?. Paravit sedem suam.AdMagn ificatA n tiph. O Rex
gloriae, Domine virtutum, qui
triumphator hodie super omnescaelos ascendisti, ne derelinquasnos orphanos ;
sed mitte pro-missum Patris in nos Spiritumveritatis, alleluia.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut in Communi per
annum.In fine Officii dicitur Anti-
phona Regina caeli. ut in Communi Paschali. 135. O /"-
IN FERIIS infra Octavam
Ascensionis, Officium fit ut in
ipso Ascensionis die ; sed Lectio
de Homilia omittitur adPrimam.
DOMINICA INFRA OCTAVAM ASCENSIONIS.
Semiduplex.
Omnia ut in die Ascensionis\
prater ea qua sequuntur.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Cumvenerit Paracletus, quern ego
DOMINICA INFRA OCTAVAM ASCENSIONIS. '33
mittam vobis a Patre, Spiritumveritatis qui a Patre procedit ;
ille testimonium perhibebit de
me, alleluia.
Oratio.
/^Mnipotens sempiterne Deus,^-^ fac nos tibi semper et devo-tam gerere voluntatem, et ma-jestati tuae sincere corde servire :
Per Dominum nostrum etc.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Vostestimonium perhibebitis, quiaab initio mecum estis, alleluia.
Fit commemoratio Ascensionis.
Antiph. Ascendo ad Patremmeum, et Patrem vestrum
;
Deum meum, et Deum vestrum,alleluia.
y. Ascendens Christus in
altum,
ty. Captivam duxit captivita-tem.
Oratio.
^Oncede, quaesumus omnipo-^-' tens Deus, ut qui hodiernadie Unigenitum tuum Redemp-torem nostrum ad caelos ascen-disse credimus, ipsi quoquemente in caelestibus habitemus :
Per eumdem Dominum etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Joannem. Cap. 15.
T N illo tempore, dixit Jesus-*-
Discipulis suis : Cum venerit
Paracletus, quern ego mittamvobis a Patre, Spiritum veritatis
qui a Patre procedit ;ille testi
monium perhibebit de me. Et
reliqua.
Homilia sancti Augustini
Episcopi.
Tractatu 92. in loannem.
QUidhoc pertinet ad illud
quod dixerat, Nunc autemet viderunt, et oderunt et me et
Patrem meum;sed ut impleatur
sermo, qui in lege eorum scriptusest
; Quia odio habuerunt megratis? An quia Paracletus
quando venit Spiritus veritatis,
eos qui viderunt et oderunt,testimonio manifestiore con-vicit ? Imo vero etiam aliquosex illis qui viderunt et adhuc
oderant, ad fidem quae perdilectionem operatur, sui mani-festatione convertit. Hoc ut
intelligamus, ita factum esse
recolimus. Venit enim die Pen-tecostes Spiritus sanctus in
centum viginti homines con
gregates, in quibus et Apostoliomnes erant : qui illo adimpleticum linguis omnium gentiumloquerentur ; plures ex his quioderant, tanto miraculo obstupe-facti (quandoquidem viderunt
loquente Petro tarn magnumatque divinum testimonium per-hiberi de Christo, ut ille quioccisus ab eis inter mortuos
deputabatur, resurrexisse et
vivere probaretur) compuncticorde, conversi sunt, et tanti
sanguinis tarn impie atqueimmaniter fusi indulgentiamperceperunt, ipso redempti san
guine quern fuderunt. Christi
enim sanguis sic in remissionem
peccatorum omnium fusus est,
ut ipsum etiam peccatum possetdelere quo fusus est. Hoc ergointuens Dominus dicebat, Odiohabuerunt me gratis : cum autem
134 INFRA OCTAVAM ASCENSIONIS.
venerit Paracletus, ille testi-
monium perhibebit de me.
Tamquam diceret;
Odio mehabuerunt et occiderunt vi-
dentes : sed tale de me Paracletus
testimonium perhibebit, ut eos
faciat in me credere non videntes.
Et vos, inquit, testimonium
perhibebitis,quia ab initio mecumestis. Potestis praedicare quodnostis : quod ut modo non
faciatis, illius Spiritus plenitudonondum adest vobis. Ille ergotestimonium perhibebit de me
;
et vos testimonium perhibebitis :
dabit enim vobis fiduciam perhi-bendi charitas Dei diffusa in
cordibus vestris per Spiritumsanctum qui dabitur vobis.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat AntipJi. Haec
loquutus sum vobis, ut cumvenerit hora eorum, reminis-
camini quia ego dixi vobis,alleluia.
FERIA TERTIA
post Dominicam infra OctavamAscensionis.
Semiduplex.
AD LAUDES.
Fit commemoratio de Transla-
tione Capitis sancti Ludovici.
Antiph. Sedens in solio judicii,
dissipat omne malum intuitu
suo_, alleluia.
y. Gloria et honore coronasti
eum :
R?. Et constituisti eum superopera manuum tuarum.
Oratio.
qui de cura temporalis
regiminis beatum Ludovi-
cum Confessorem tuum adcadestis regni curiam transtulisti,
concede propitius, ut qui vene-randi Capitis ipsius Translatio-
nem devote agimus, ejus apudtuam clementiam patrociniis ad-
juvemur : Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Pro Translatione Capitis sancti
Ludovici.
Lectio.
PHilippusPulcher dum apud
se cogitaret quanta pietateaffectus fuerat sanctus Ludovicusin sacrosancta dominicae Pas-
sionis Insignia quae in Palatii
regii Capella ipse reposuerat, ex-
istimavit pium et asquum esse ut
ejus caput eo transferretur cumsacris, quae in tanto pretio hab-
uerat, pignoribus asservandum.Hoc autem religionis officium
cum summa cleri ac populi exul-
tatione praestitit anno Dominimillesimo trecentesimo sexto
feria tertia post Ascensionem.
Qua etiam die unam ex ejuscostis Ecclesiae Parisiensi tradi-
dit. Gaurleat itaque regale
palatium, et omnes qui ibidem
in sublimitate positi sunt, quidecernunt judicia populo, et
regni pacem cum pietate custo-
diunt Laetentur de tarn gloriosi
Capitis praesentia, cujus olim
virtute corona regni christian-
issimi firmata est. Inde cap-iant juris et aequitatis exemplum :
ab eo petant zelum fidei, studium
religionis, gubernandi pruden-tiam, integritatem vitae, virtutis
constantiam, et quidquid Regi-bus aut Regum ministris salutare
esse cognoscitur. Nam beatus
IN OCTAVA ASCENSIONIS. 135
idcirco Ludovicus praesens in suo
palatio esse dignatus est, ut ibi et
magnatibus exemplo praeluceat,et quoscunque negotium ha-
bentes praesente auxilio bonus
ipse sublevet patronus.
FERIA QUINTA.OCTAVA ASCENSIONIS.
Duplex majus.
Oninia ut in die Ascensionis,
prceter ea qucz sequuntur.
Oratio.
A, qusesumus, omnipotensDeus, illuc subsequi tuorum
corda fidelium, quo caput nos
trum principiumque praecessitDominus noster Jesus Christus
Filius tuus, Qui tecum vivit et
regnat in unitate Spiritus sancti
Deus, per omnia saecula saecu-
lorum.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 24.,
TN illo tempore, dixit Jesus*-
Discipulis suis : Ego mitto
promissum Patris mei in vos :
vos autem sedete in civitate,
quoadusque induamini virtute
ex alto. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Horn. 29. in Evang.T^\E Ascensionis ejus gloria1 ' Habacuc ait : Elevatus est
sol, et luna stetit in ordine suo.
Quis enim solis nomine, nisi Dominus
;et quae lunae nomine, nisi
Ecclesia designatur ? Quousqueenim Dominus ascendit ad caelos,
sancta ejus Ecclesia adversa
mundi omnimodo formidavit :
at postquam ejus Ascensioneroborata est, aperte praedicavit
quod occulte credidit. Elevatusest ergo sol, et luna stetit in
ordine suo; quia cum Dominus
cselum petiit, sancta ejus Ecclesiae
in autoritate praedicationis ex-
crevit. Hinc ejusdem Ecclesiae
voce per Salomonem dicitur :
Ecce iste venit saliens in monti-
bus, transiliens colles. Consider-
avit namque tantorum operumculmina, et ait : Ecce iste venit
saliens in montibus. Veniendo
quippe ad redemptionem nos-
tram, quosdam, ut ita dicam,saltus dedit. Vultis, fratres
charissimi, ipsos ejus saltus
agnoscere ? De caelo venit in
uterum;de utero venit in prae-
sepe ;de praesepi venit in cru-
cem;decruce venit in sepulcrum;
de sepulcro rediit in caelum.
Ecce, ut nos post se currere
faceret, quosdam pro nobis saltus
manifestata per carnem Veritas
dedit : quia exultavit ut gigas adcurrendam viam, ut nos ei
diceremus ex corde;Trahe nos
post te, curremus in odorem
unguentorum tuorum. Unde,fratres charissimi, oportet ut illu
sequamur corde, ubi eum corporeascendisse credimus. Desideria
terrena fugiamus : nihil nos jamdelectet in infimis, qui patremhabemus in caelis. Et hoc nobis
est magnopere perpendendum,quia is qui placidus ascendit,
terribiiis redibit;
et quidquidnobis cum mansuetudine prae-
cepit, hoc a nobis cum distric-
tione exiget. Nemo ergo indulta
poenitentiae tempora parvipen-dat : nemo curam sui, dum valet,
136 FERIA VI. POST OCTAVAM ASCENSIONIS.
agere negligat : quia Redemptornoster tanto tune in judiciumdistrictior veniet, quanto nobisante judicium magnam patien-tiam praerogavit.
FERIA SEXTA
post Octavam Ascensionis.
Simplex.Si in hanc Feriam incidat
Festum simplex, fit tantum com-memoratio de eo adLaudes. Offici-
umfi tut in die Ascensionis, (274.)
<^I3O)>. exceptis Us qua sequun-tur.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Ascendit Chris-
tus in altum, alleluia.
AD LAUDES.Ad Magnificat^ Antiph. Non-
ne oportuit pati Christum, et ita
intrare in gloriam suam ? alleluia.
Oratio.
/^Mnipotens sempiterne Deus,^^ fac nos tibi semper et devo-tam gerere voluntatem, et maj-estati tuae sincere corde servire :
Per Dominum nostrum etc.
Ad Primam omittitur Lectio
de Homilia.
AD VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Mit-
tam vobis a Patre Spiritum veri-
tatis, qui a Patre procedit, alle
luia.
SABBATOin Vigilia Pentecostes.
Simplex.Si in hanc diem aut in se-
quentes dies usque ad FestumTrinitatis inclusive, incidat Fes
tum, sive duplex, sive semiduplex,
transfertur post Festum Trinita
tis. Officium fit ut in die Ascen-
sionis, (274). <I3O>. exceptis Us
qua sequuntur.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Ascendit Chris-
tus in altum, alleluia.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Spiri-tus veritatis apud vos manebit,et in vobis erit, alleluia.
Oratio.
T)Raesta, quaesumus, omni-*
potens Deus, ut Spiritussanctus adveniens, templum nos
gloriae suae dignanter inhabitando
perficiat: Per Dominum nostrum
Jesum Christum filium tuum,
qui tecum vivit et regnat in uni-
tate ejusdem Spiritus sancti
Deus, per omnia saecula saecu-
lorum. Resp. Amen.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 14.
INillo tempore, dixit Jesus
Discipulis suis : Si diligitis
me, mandata mea servate;
et
ego rogabo Patrem, et aliumParacletum dabit vobis. Et
reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Tract. 74. in loann.
QUodait, Rogabo Patrem, et
alium Paracletum dabit
vobis;ostendit et seipsum esse
Paracletum. Paracletus enimLatine dicitur Advocatus : et
IN VIGILIA PENTECOSTES. 137
dictum est de Christo;Advoca-
tum habemus apud Patrem,
Jesum Christum justum. Sic
autem mundum dixit non posse
accipere Spiritum sanctum,sicut etiam dictum est, Pruden-tia carnis inimica est Deo
; legienim Dei non est subjecta, nee
enim potest : velut si dicamus,
Injustitia justa esse non potest.Mundum quippe ait hoc loco,mundi significans dilectores :
quae dilectio non est a Patre.
Et ideo dilectioni hujus mundi,de qua satagimus ut minuatur et
consumatur in nobis, contraria
est dilectio Dei, quae diffimditur
in cordibus nostris per Spiritumsanctum qui datus est nobis.
Mundus ergo eum accipere non
potest, quia non videt eum, nequescit eum. Non enim habet in-
visibiles oculos mundana dilectio,
per quos videri Spiritus sanctus
potest, qui videri nisi invisibiliter
non potest. Vos autem, inquit,
cognoscetis eum; quia apud
vos manebit, et in vobis erit.
Erit in eis, ut maneat : non
manebit, ut sit : prius est enimesse alicubi, quam manere.Sed ne putarent, quod dictum
est, Apud vos manebit;
ita dic
tum, quemadmodum apudhominem hospes visibiliter
manere consuevit; exposuit
quod dixerat Apud vos manebit,cum adjunxit et dixit, In vobis
erit. Ergo invisibiliter videtur;
nee si non sit in nobis, potestesse in nobis ejus scientia. Sic
enim a nobis videtur in nobis et
nostra conscientia. Nam faciem
videmus alterius, nostram videre
non possumus : conscientiam
vero nostram videmus, alterius
non videmus. Sed conscientia
numquam est nisi in nobis :
Spiritus autem sanctus potestesse etiam sine nobis. Datur
quippe ut sit et in nobis : sed
videri et sciri, quemadmodumvidendus et sciendus est, non
potest a nobis, si non sit in nobis.
Post promissionem Spiritus
sancti, ne quisquam putaret,
quod ita eum Dominus daturus
fuerit velut pro seipso, ut non et
ipse cum eis esset futurus;
adjecit atque ait: Non relinquamvos orphanos ;
veniam ad vos.
Quamvis ergo nos Filius
Dei suo Patri adoptaverit filios,
et eumdem Patrem nos voluerit
habere per gratiam, qui ejusPater est per naturam
;tamen
etiam ipse circa nos paternumaffectum quodammodo demon-strat, cum dicit, Non reiinquamvos orphanos.
IN DIE SANCTO PENTECOSTES.
ANNVALE.An PRIMAS VESPERAS.
Antiphona.
lUm complerentur dies Pen-
tecostes, erant omnes
pariter in eodem loco, alleluia.
Psahnus. Dixit Doniinus.
Antiph. Spiritus Domini
replevit orbem terrarum, alleluia.
Psahnus. Confitebor. 15.
Antiph. Repleti sunt omnes
Spiritu sancto, et cceperunt
loqui, alleluia.
Psalmus. Beatus vir. 16.
Capitulum. Act. 2.
CUm complerentur dies
Pentecostes, erant omnes
pariter in eodem loco : et factus
est repente de caelo sonus
tamquam advenientis spiritus
vehementis, et replevit totamdomum ubi erant sedentes.
Resp. Deo gratias.
Responsorium. Cum complerentur dies Pentecostes, erant
omnes pariter in eodem loco,
alleluia: et subito factus est
sonus de caelo, alleluia, tamquamspiritus vehementis
;et replevit
totam domum, alleluia, alleluia.
y. Dum ergo essent in unumDiscipuli congregati proptermetum Judaeorum, sonus repentede caelo venit super eos,
ty. Tamquam spiritus vehe
mentis;
et replevit totam
domum, alleluia, alleluia.
y. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
ty. Tamquam spiritus vehementis
;et replevit totam
domum.
Hymnus."DEata nobis gaudiaL* Anni reduxit orbita,Cum Spiritus Paraclitus
Effulsit in Discipulos.
Ignis vibrante lumine
Linguae figuram detulit;
Verbis ut essent proflui,Et charitate fervidi.
Linguis loquuntur omnium ;
Turbae pavent Gentilium,Musto madere deputantQuos Spiritus repleverat.
Patrata sunt haec mystice,Paschae peracto tern pore,Sacro dierum numero,
Quo lege fit remissio.
Te nunc, Deus piissime,Vultu precamur cernuo,
Illapsa nobis caelitus
Largire dona Spiritus.
Dudum sacrata pectoraTua replesti gratia :
Dimitte nostra crimina,Et da quieta tempora.
Gloria Patri Domino,Natoque qui a mortuis
Surrexit, ac Paraclito,
In saeculorum saecula. Amen.
DOMINICA PENTECOSTES. 139
y. Repleti sunt omnes Spiritusancto :
K/. Et coeperunt loqui.
Antiph. Non vos relinquamorphanos, alleluia : vado ct
venio ad vos, alleluia;
et
gaudebit cor vestrum, alleluia.
Canticum, Magnificat. 125.
<22>.
Oratio.
Eus qui hodierna die cordafidelium sancti Spiritus
illustratione docuisti, da nobisin eodem Spiritu recta sapere,et de ejus semper consolatione
gaudere : Per Dominum nostrum
Jesum Christum filium tuum,qui tecum vivit et regnat in
unitate ejusdem Spiritus sancti
Deus, per omnia saecula saecu-
lorum. Resp. Amen.y. Dominus vobiscum. etc.
AD COMPLETORIUM.
Incipitur absolute. Convertenos Deus etc.
Antiph. Alleluia, alleluia,
alleluia, alleluia.
Psalmi. Cum invocarem. 17.
In te Domine. 18. Ecce nunc.
19.
Hymnus.
JEsuSalvator saeculi,
Verbum Patris altissimi,Lux lucis invisibilis,
Gustos tuorum pervigil.
Tu fabricator omnium,Discretor atque temporum,Fessa labore corporaNoctis quiete recrea.
Te deprecamur supplices,Ut nos ab hoste liberes,
Ne valeat seducere
Tuo redemptos sanguine.
Ut dum gravi in corporeBrevi manemus tempore,Sic caro nostra dormiat,Ut mens in Christo vigilet.
Gloria Patri Domino,Natoque qui a mortuis
Surrexit, ac Paraclito,In sempiterna saecula. Amen.
Capitulum. Jerem. 14.
U autem in nobis es Domine,et nomen tuum invocatum
est super nos : ne derelinquasnos.
Resp. Deo gratias.
Responsorium breve. In manustuas, Domine, commendo spiri-tum meum.
!^. In manus tuas, Domine,commendo spiritum meum.
y. Redemisti nos Domine,Deus veritatis.
ty. Commendo spiritummeum.
y. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
f^. In manus tuas, Domine,commendo spiritum meum.
y. Custodi nos Domine, ut
pupillam oculi.
ty. Sub umbra alarum tuarum
protege nos.
Antiph. Alleluia, Spiritus
paracletus, alleluia, docebit vos
omnia, alleluia, alleluia.
Canticum. Nunc dimittis.
126. <23>.Oratio. Visita etc. 127.
Infine Officudtcitur AntiphonaRegina caeli. ut in CommuniPaschali. 135. <3O>.
Pater noster etc.
Ave Maria etc.
Credo in Deum etc.
140 DOMINICA PENTECOSTES.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Alleluia, Spiri
tus Domini replevit orbemterrarum : *Venite, adoremus,alleluia.
Psalmus. Venite. 116. <I4>.
Hymnus.
JAmChristus astra ascenderat,
Reversus unde venerat,Promissum Patris munereSanctum daturus Spiritum.
Solemnis urgebat dies,
Quo mystico septempliciOrbis volutus septies
Signat beata tempora.
Dum hora cunctis tertia
Repente mundus intonat,Orantibus ApostolisDeum venisse nuntiat.
De Patris ergo lumineDecorus ignis almus est,
Qui fida Christi pectoraGalore verbi compleat.
Gloria Patri Domino,Natoque qui a mortuis
Surrexit, ac Paraclito,In sseculorum saecula. Amen.
Antiph. Factus est repentede caelo sonus advenientis spiri-tus vehementis, alleluia, alleluia.
Psalmus. Magnus Dorrfinus.
43- <6>.
Antiph. Confirma hoc Deus
quod operatus es in nobis, a
templo sancto tuo quod est in
Jerusalem, alleluia, alleluia.
Psalmus. Exurgat. 59. <(8>.
Antiph. Emitte Spiritumtuum, et creabuntur
;et renovabis
faciem terrae, alleluia, alleluia.
Psalmus. Benedic anima mea.
105. <ii>.
y. Repleti sunt omnes Spiritusancto :
R7. Et coeperunt loqui.Pater noster etc. Et ne nos
inducas in tentationem.
Resp. Sed libera nos a malo.
Absolutio. Exaudi Domine
Jesu Christe preces servorum
tuorum, et miserere nobis, quicum Patre et Spiritu sancto vivis
et regnas in saecula saeculorum.
Resp. Amen.y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Evangelica lectio
sit nobis salus et protectio.
Resp. Amen.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 14.
Lectio j.
INillo tempore, dixit Jesus
Discipulis suis : Si quis
diligit me, sermonem meumservabit
;et Pater meus diliget
eum, et ad eum veniemus, et
mansionem apud eum faciemus.
Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papas.Homilia 30. in Evang.
LI bet, fratres charissimi, Evan-
gelicae verba lectionis sub
brevitate transcurrere, ut postdiutius liceat in contemplationetantae solemnitatis immorari.
Hodie namque Spiritus sanctus
repentino sonitu super Discipulos
venit, mentesque carnalium in
sui amorem permutavit ;et foris
apparentibus linguis igneis, intus
facta sunt corda flammantia;
quia dum Deum in ignis visione
susceperunt, per amorem suaviter
arserunt. Ipse namque Spiritus
sanctus, amor est : unde et
Joannes dicit;Deus charitas est.
DOMINICA PENTECOSTES.
Qui ergo mente integra Deumdesiderat, profecto jam habet
quern amat. Neque enim quis-
quam posset Deum diligere, si
eum quern diligit non haberet.
Tu autem Domine miserere
nostri.
Resp. Deo gratias.
Responsorium, Cum com-
plerentur dies Pentecostes, erant
omnes pariter in eodem loco,
alleluia : et subito factus est
sonus de caelo, alleluia, *Tam-quam spiritus vehementis : et
replevit totam domum, alleluia,
alleluia.
y. Dum ergo essent in unumDiscipuli congregati proptermetum Judaeorum, sonus repentede caelo venit super eos, *Tam-quam. Gloria Patri. *Tam-quam.
y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Divinum auxiliummaneat semper nobiscum.
Resp. Amen.
Lectio if.
SEd ecce, si unusquisque ves-
trum requiratur, an diligatDeum
;tota fiducia et secura
mente respondet, Diligo. In
ipso autem lectionis exordio
audistis quid Veritas dicit;
Si
quis diligit me, sermonem meumservabit. Probatio ergo dilec-
tionis, exhibitio est operis. Hincin Epistola sua idem Joannesdicit : Qui dicit, Diligo Deum,et mandata ejus non custodit
;
mendax est. Vere etenim Deumdiligimus, si mandata ejus cus-
todimus, si nos a nostris volup-tatibus coarctamus. Nam qui ad-
huc per illicita desideria diffluit,
profecto Deum non amat, quia
141
ei in sua voluntate contradicit.Tu autem Domine misererenostri.
Resp. Deo gratias.
Responsorium. Repleti suntomnes Spiritu sancto : et coepe-runt loqui, alleluia, *Prout
Spiritus sanctus dabat eloquiillis, alleluia, alleluia.
y. Loquebantur variis linguis
Apostoli magnalia Dei, *Prout.Gloria Patri. *Prout
y. Jube domne benedicere.Benedictio. Ad societatem
civium supernorum perducatnos Rex Angelorum.
Resp. Amen.
Lectioiij.
T Pater meus diliget eum, et
ad eum veniemus, et man-sionem apud eum faciemus.
Pensate, fratres charissimi, quanta sit ista dignitas, habere in
cordis hospitio adventum Dei.Certe si domum nostram quis-quam dives aut praepotens ami-cus intraret, omni festinantiadomus tota mundaretur, ne quidfortasse esset quod oculos amiciintrantis offenderet. Tergat ergosordes pravi operis, qui Deo prse-parat domum mentis. Sedvidete quid Veritas dicat : Veniemus, et mansionem apud eumfaciemus. In quorumdam etenimcorda venit, et mansionem nonfacit : quia per compunctionemquidem, Dei respectum perci-piunt ;
sed tentationis temporehoc ipsum quo compuncti fuer-
ant, obliviscuntur; sicque ad
perpetranda peccata redeunt, acsi haec minime planxisserit. Tuautem Domine miserere nostri.
Resp. Deo gratias.
I 42 DOMINICA PENTECOSTES.
Responsorium. Advenit ignis
divinus, non comburens, sed illu-
minans;
non consumens, sed
lucens : et invenit corda Discip-ulorum receptacula munda, *Ettribuit eis charismatum dona,alleluia.
y. Invenit eos Concordes chari-
tate;
et collustravit eos inun-
dans gratia Deitatis : *Et tribuit.
Gloria Patri. *Et tribuit.
Repetitur. Advenit.
Te Deum Laudamus. 117.
Versus Sacerdotahs. Emitte
Spiritum tuum, et creabuntur :
R". Et renovabis faciem terrae.
AD LAUDES.
Antiph. Cum complerenturdies Pentecostes, erant omnes
pariter in eodem loco, alleluia,
alleluia.
Psalmus. Dominus regnavit.ut in Laudibtis Dominica. 5.
<I>Antiph. Spiritus Domini
replevit orbem terrarum, alleluia.
Psalmus. Jubilate. 6. <i)>.
Antiph. Repleti sunt omnes
Spiritu sancto, etcceperunt loqui,
alleluia.
Psalmi. Deus Deus meus.
23. <(5^> et Deus misereatur.
24- <5>-
Antiph. Fontes, et omnia
quae moventur in aquis, hymnumdicite Deo, alleluia.
Canticum. Benedicite omnia
opera. 6. <i)>.
Antiph. Loquebantur variis
linguis Apostoli magnalia Dei,
alleluia, alleluia, alleluia.
Psalmi. Laudate Dominumde caelis. 39. Cantate. ibidem.
Laudate Dominum in sanctis
ejus. ibidem. <(6>.
Capitulum. Act. I.
m complerentur dies Pente-
costes, erant omnes pariterin eodem loco : et factus est
repente de caelo sonus tamquamadvenientis spiritus vehementis,et replevit totam domum ubi
erant sedentes.
Resp. Deo gratias.
Hymnus.T Mpleta gaudent viscera,* Afflata sancto Spiritu :
Voces diversas intonant,Fantur Dei magnalia.
Ex omni gente cogniti,Graecis, Latinis, Barbaris,
Cunctisque admirantibus,
Linguis loquuntur omnium.
Judaea nunc incredula,Vesana torvo spiritu,Ructare musti crapulamAlumnos Christi concrepat.
Sed signis et virtutibus
Occurrit, et docet PetrusFalsa profari perfidos,
Joele teste comprobans.
Gloria Patri Domino,Natoque qui a mortuis
Surrexit, ac Paraclito,In saeculorum saecula. Amen.
y. Loquebantur variis linguis
Apostoli,R7. Magnalia Dei.
Ad Benedictus Antiph. Acci-
pite Spiritum sanctum : quorumremiseritis peccata, remittuntur
eis, alleluia.
Canticum. Benedictus Dominus Deus Israel. 119.
DOMINICA PENTECOSTES. '43
Oratio.
, qui hodierna die cordafidelium sancti Spiritus
illustratione docuisti, da nobis
in eodem Spiritu recta sapere, et
de ejus semper consolatione
gaudere : Per Dominum nostrum
Jesum Christum filium tuum,
qui tecum vivit et regnat in
unitate ejusdem Spiritus sancti
Deus per omnia saecula saecu-
lorum. Resp. Amen.y. Dominus vobiscum. etc.
AD PRIMAM.
AntipJi. Cum complerenturdies Pentecostes, erant omnes
pariter in eodem loco, alleluia.
Psalmi de Prima Dominicce,ut in Psalterio. 7. <>. Sym-bolum autem S. Athanasii omit-
titur.
Capitulum. i Tim. I.
"D Egi saeculorum, immortali,*-^-
invisibili, soli Deo, honor et
gloria in saecula saeculorum.
Amen.Resp. Deo gratias.
Responsorium breve. Christe,fili Dei vivi, miserere nobis,
ty. Christe, fili Dei vivi, miserere nobis.
y. Qui sedes ad dexteramPatris.
1$?.Miserere nobis.
y. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
ty. Christe fili Dei vivi, miserere nobis.
y. Exurge Christe adjuvanos.
ty. Et libera nos propter no-men tuum.
y. Dominus vobiscum.
ty. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio.
Deus omnipotens,qui ad principium hujus diei
nos pervenire fecisti, tua noshodie salva virtute
;ut in hac die
ad nullum declinemus peccatum,sed semper ad tuam justitiamfaciendam nostra procedant elo-
quia, dirigantur cogitationes et
opera : Per Dominum nostrumetc
Resp. Amen.y. Dominus vobiscum.
ty. Et cum spiritu tuo.
y. Benedicamus Domino.
1^?. Deo gratias.
y. Pretiosa in conspectuDomini
1^7.Mors sanctorum ejus.
y. Sancta Maria et omnessancti intercedant pro nobis ad
Dominum, ut nos mereamur abeo adjuvari et salvari qui vivit
et regnat in saecula saeculorum.
ty. Amen.y. Deus in adjutorium meum
intende :
1^7.Domine ad adjuvandum
me festina.
y. Deus in adjutorium meumintende :
ty. Domine ad adjuvandumme festina.
y. Deus in adjutorium meumintende :
ty. Domine ad adjuvandumme festina. Gloria Patri et Filio
et Spiritui sancto, sicut erat in
principio et nunc et semper et in
saecula saeculorum. Amen.Kyrie eleison.
Christe eleison.
Kyrie eleison. Pater noster
etc. Et ne nos inducas in ten-
tationem.
144 DOMINICA PENTECOSTES
Resp. Sed libera nos a malo.
y. Respice in servos tuos, Do-
mine, et in opera tua;et dirige
filios eorum.R?. Et sit splendor Domini
Dei nostri super nos;et opera
manuum nostrarum dirige supernos ; et opus manuum nostrarum
dirige. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto, sicut erat in prin-
cipio et nunc et semper et in
saecula saeculorum. Amen.
Oremus. Oratio.
DIrigereet sanctificare, regere
et gubernare dignare, Do-mine Deus Rex caeli et terra,-,
hodie corda et corpora nostra,
sensus, sermones, et actus nos-
tros, in lege tua et in operibusmandatorum tuorum
;ut hie et
in aeternum, te auxiliante, salvi
et liberi esse jnereamur, Salvator
mundi, qui vivis et regnas in sae
cula saeculorum.
Resp. Amen.y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Dies et actus nos-
tros in sua pace disponat Domi-nus omnipotens.
Resp. Amen.
Lectio brevis. Act. 2.
JUdaeiquoque, et Proselyti,
Cretes, et Arabes, audivimuseos loquentes nostris linguis mag-nalia Dei. Tu autem Dominemiserere nostri.
Resp. Deo gratias.
y. Adjutorium nostrum in nomine Domini.
R". Qui fecit caelum et terram.
y. Benedicite.
R. Deus.
y. Dominus nos benedicat, et
ab omni malo defendat, et advitam perducat aeternam.
R7. Amen.y. Fidelium animas per mise
ricordJam Dei requiescant in
pace.R7. Amen.
AD TERTIAM.Loco Hymni Nunc sancte.
dicitur sequens Hyinnus.A 7"Eni Creator Spiritus,v Mentes tuorum visita,
Imple superna gratia,
Quae tu creasti pectora.
Qui Paracletus diceris,Donum Dei altissimi,
Fons vivus, ignis, charitas,Et spiritalis unctio.
Tu septiformis munere,Dextrae Dei tu digitus,Tu rite promissum Patris,Sermone ditans guttura.
Accende lumen sensibus,Infunde amorem cordibus,Infirma nostri corporisVirtute firmans perpeti.
Hostem repellas longius,
Pacemque dones protinus :
Ductore sic te praevioVitemus omne noxium.
Per te sciamus da Patrem,Noscamus atque Filium,Te utriusque SpiritumCredamus omni tempore.Gloria Patri Domino,Natoque qui a mortuis
Surrexit, ac Paraclito,In saeculorum saecula. Amen.
Antiph. Spiritus Domini re-
plevit orbem terrarum, alleluia.
Psalmi de Tertia Dominica, ut
in Psalterio. 10. <(3)>.
Capitulum. Act. i.
Um complerentur dies Pente-
costes, erant omnes pariter
DOMINICA PENTECOSTES. 145
in eodem loco : et factus est
repente de caelo sonus tamquamadvenientis spiritus vehementis,et replevit totam domum ubi
erant sedentes.
Resp. Deo gratias.
Respons. breve. Repleti suntomnes Spiritu sancto, alleluia,
alleluia.
R?. Repleti sunt omnes Spiritusancto, alleluia, alleluia.
y. Et cceperunt loqui.R7. Alleluia, alleluia.
y. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
R?. Repleti sunt omnes Spiritusancto, alleluia, alleluia.
y. Spiritus sanctus docebitvos omnia,R7
. Quaecumque dixero vobis.
y. Dominus vobiscum.R7
. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio.
~T^\Eus, qui hodierna die corda* ' fidelium sancti Spiritusillustratione docuisti, da nobis
in eodem Spiritu recta sapere,et de ejus semper consolatione
gaudere : Per Dominum nostrum Jesum Christum Filium
tuum, qui tecum vivit et regnatin unitate ejusdem Spiritussancti Deus, per omnia saecula
saeculorum.
Resp. Amen.y. Dominus vobiscum. etc.
AD SEXTAM.
Antiph. Repleti sunt omnes
Spiritu sancto, et cceperunt
loqui, alleluia.
Psalmi de Sexta Dominicce, ut
in Psalterio. 12. <(4)>.
COLBERT.
Capitulum. Act. 2.
"T^Acta autem hac voce, con-venit multitudo, et mente
confusa est; quoniam audiebat
unusquisque lingua sua illos
loquentes.
Resp. Deo gratias.
Respons. breve. Spiritussanctus docebit vos omnia,alleluia, alleluia.
R/. Spiritus sanctus docebit
vos omnia, alleluia, alleluia.
y. Quaecumque dixero vobis.
R7. Alleluia, alleluia.
y. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
R7. Spiritus sanctus docebit
vos omnia, alleluia, alleluia.
y. Spiritus Domini replevitorbem terrarum :
R7. Et hoc quod continet
omnia, scientiam habet vocis.
Oratio. Deus qui hodierna die
ut supra ad Tertiam.
AD NONAM.
Antiph. Loquebantur variis
linguis Apostoli magnalia Dei,
alleluia, alleluia, alleluia.
Psalmi de Nona Dominicce,ut in Psalterio. 1 .
Copitulum. Act. 2.
JUdaeiquoque, et Proselyti,
Cretes, et Arabes, audivimuseos loquentes nostris linguis
magnalia Dei.
Resp. Deo gratias.
Respons. breve. SpiritusDomini replevit orbem terra-
rum, alleluia, alleluia.
R7. Spiritus Domini replevitorbem terrarum, alleluia, alleluia.
y. Et hoc quod continet
omnia, scientiam habet vocis.
R7. Alleluia, alleluia.
146 DOMINICA PENTECOSTES.
y. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
ty. Spiritus Domini replevitorbem terrarum, alleluia,
alleluia.
y. Loquebantur variis linguis
Apostoli,
ty. Magnalia Dei.
Oratio. Deus qui hodierna die.
ut supra ad Tertiam.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Antiph. Dextera Dei exal-
tatus Jesus, et promissione Spiritus sancti accepta a Patre, effudit
hunc quern vos videtis et auditis,
alleluia.
Psalmus. Dixit Dominus. 15.
Antiph. Sanctificati estis in
nomine Domini nostri JesuChristi, et in Spiritu Dei nostri,
alleluia.
Psalmus. Laudate pueri. 16.
Antiph. Signati estis Spiritu
promissionis sancto, qui est pig-nus hereditatis nostrae in re-
demptionem acquisitionis, alle
luia, alleluia.
Psalmus. In exitu. 16. <4>.
Capitulum et Hymnus, ut in
primis Vesperis.
y. Loquebantur variis linguis
Apostoli,
ty. Magnalia Dei.
Antiph. Hodie completi sunt
dies Pentecostes, alleluia : hodie
Spiritus sanctus in igne Disci-
pulis apparuit, et tribuit eis
charismatum dona;misit eos in
universum mundum praedicareet testificari, Qui crediderit et
baptizatus fuerit, salvus erit,
alleluia.
Canticum. Magnificat. 125.
<22>.Oratio. Deus qui hodierna die.
ut supra ad Tertiam.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut supra. 284. <I39>.Infine Officii diciturA ntiphona
Regina caeli. ut in CommuniPaschali. 135. <3<D>.
INFRA HEBDOMADAMPENThCOSTES.
Omnia ut in Communi petannum, exceptis Us qua sequuntur.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Alleluia, Spiri
tus Domini replevit orbem ter
rarum : venite, adoremus, alle
luia.
Hymnus. Jam Christus. ut in
die Pentecostes. 285. <(i4q>.
Antiph. Super servos meos et
ancillas in diebus illis effundam
Spiritum meum, dicit Dominus,alleluia.
y. Emitte Spiritum tuum, et
creabuntur :
IR/.Et renovabis faciem terrae.
Lectiones de Scriptura occur-
rente.
Te Deum laudamus. 117.
<i5>-
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Spiritummeum ponam in medio vestri
;
et faciam ut in praeceptis meis
ambuletis, et judicia mea custo-
diatis et operemini.
Hymnus. Impleta. ut in die
Pentecostes. 288. <I42>.
y. Loquebantur variis linguis
Apostoli,
^7. Magnalia Dei.
INFRA HEBDOMADAM PENTECOSTES. 147
Ad Benedictus A ntiphona pro
pria, tit infra notabitur.
Oratio quoque propria, ut nota
bitur suis locis.
AD PRIMAM.
Antiph. Cum complerenturdies Pentecostes, erant omnes
pariter in eodem loco, alleluia.
Lectio propria de Homilia, ut
infra notabitur.
AD TERTIAM.
Hymnus. Veni creator, ut in
die Pentecostes. 290. <J44>.
Antiph. Spiritus Domini re-
plevit orbem terrarum, alleluia.
y. Repleti sunt omnes Spiritusancto
;
R?. Et cceperunt loqui.
AD SEXTAM.
Antiph. Repleti sunt omnes
Spiritu sancto, et cceperunt
loqui, alleluia.
y. Spiritus sanctus docebit
vos omnia,R7. Quaecumque dixero vobis.
AD NONAM.
Antiph. Apparuerunt illis dis-
pertitae linguae tamquam ignis,
seditque supra singulos eorum,alleluia.
y. Spiritus Domini replevitorbem terrarum :
R7. Et hoc quod continet
omnia, scientiam habet vocis.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos A ntiph. Conven it
multitude, et mente confusa est;
quoniam audiebat unusquisque
lingua sua illos loquentes, alle
luia.
Hymnus. Beata. ut in die
Pentecostes. 284. <(i38)>.
ty. Loquebantur variis linguis
Apostoli,R?. Magnalia Dei.
Ad Magnificat A ntiphona propria, ut deinceps notabitur suis
locis.
In fine officii diciturA ntiphona
Regina caeli. ut in CommuniPaschali. 135. <3O>.
FERIA SECUNDA.
Duplex majus.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Nisi
quis renatus fuerit ex aqua et
Spiritu sancto, non potest in-
troire in regnum Dei, alleluia.
Oratio.
T^\Eus, qui Apostolis tuis sanc-U turn dedisti Spiritum, concede plebi tuae pise petitioniseffectum
;ut quibus dedisti
fidem, largiaris et pacem : PerDominum nostrum Jesum Chris
tum filium tuum, qui tecum vivit
et regnat in unitate ejusdemSpiritus sancti Deus, per omniasaecula saeculorum.
Resp. Amen.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 3.
TN illo tempore, dixit Jesus** Nicodemo : Amen, amendico tibi, nisi quis renatus fuerit
ex aqua et Spiritu sancto, non
potest introire in regnum Dei.
Et reliqua.L 2
148 INFRA HEBDOMADAM PENTECOSTES.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Tract. 12. in Joannem.
DIxitDominus Nicodemo, et
exponit ei : Amen, amendico tibi, Nisi quis renatus fuerit
ex aqua et Spiritu sancto, non
potest intrare in regnum Dei. Tu,
inquit, carnalem generationemintelligis, cum dicis, Numquidpotest homo rcdire in viscera
matris suae ? Ex aqua et Spiritusancto oportet ut nascatur
propter regnum Dei. Si propterhereditatem patris hominis tem-
poralem nascitur, nascatur exvisceribus matris carnalis : si
propter hereditatem patris Dei
sempiternam, nascatur ex vis
ceribus Ecclesiae. Generat peruxorem filium pater moriturus
successurum : generat Deus deEcclesia filios non successuros,sed secum mansuros. Et sequi-tur : Quod natum est ce carne,caro est
;et quod natum est de
spiritu, spiritus est. Spiritaliter
ergo nascimur;
et in spiritu
nascimur, verbo et sacramento.
Non enim misit Deus Filium
suum in mundum ut judicetmundum
;sed ut salvetur mun-
dus per ipsum. Ergo quantumin medico est, sanare venit
aegrotum. Ipse se interimit, qui
praecepta medici observare nonvult. Venit Salvator in mundum. Quare Salvator dictus est
mundi, nisi ut salvet mundum,non ut judicet mundum ? Sal-
vari non vis ab ipso : ex te judi-caberis. Hoc est autem judicium,
quia lux venit in mundum, et
dilexerunt homines magis tene-
bras quam lucem. Erant enim
mala opera eorum. Fratres mei,
quorum opera bona invenit
Dominus? Nullorum : omnia
opera mala invenit. Quomodoergo quidam fecerunt veritatem,et venerunt ad luccm ? Et hocenim sequitur : Qui autem facit
veritatem, venit ad lucem. Quiconfitetur peccata sua, et accusat
peccata sua, jam cum Deo facit.
Accusat Deus peccata tua : si et
tu accusas, conjungeris Deo.
Quasi duae res sunt, homo et
peccator. Quod audis homo,Deus fecit : quod audis peccator,
ipse homo fecit. Dele quodfecisti, ut Deus salvet quod fecit.
Oportet ut oderis in te opustuum, et ames in te opus Dei.
Cum autem cceperit tibi dis-
plicere quod fecisti, inde incipi-unt bona opera tua, quia accusas
mala opera tua. Initium operumbonorum, confessio est operummalorum. Facis veritatem, et
venis ad lucem. Quid est, facis
veritatem ? Non te palpas ;non
tibi blandiris;non tibi adularis
;
non dicis, Justus sum, cum sis
iniquus ;et incipis facere veri
tatem. Venis autem ad lucem,ut manifestentur opera tua,
quia in Deo sunt facta : quia et
hoc ipsum quod tibi displicuit
peccatum tuum, non tibi dis-
pliceret, nisi Deus tibi luceret,et ejus Veritas tibi osten-
deret.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. Quodnatum est ex carne, caro est
;et
quod natum est ex spiritu,
spiritus est, alleluia.
INFRA HEBDOMADAM PEN7ECOSTES. 149
FERIA TERTIA.
Duplex majus.
AD LAUDES.
Ad Benedictus AntipJi. Egosum ostium : per me si quis in-
troierit, salvabitur;
et ingredie-
tur, et egredietur, et pascuainveniet, alleluia.
Oratio.
ADsitnobis, quaesumus, Do-
mine, virtus Spiritus sancti,
quae et corda nostra clementer
expurget, et ab omnibus tueatur
adversis : Per Dominum nostrum
Jesum Christum Filium tuum,
qui tecum vivit et regnat in uni-
tate ejusdem Spiritus sancti
Deus, per omnia saecula saecu-
lorum.
Resp. Amen.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 10.
INillo tempore, dixit Jesus
Pharisaeis : Amen, amen dico
vobis; qui non intrat per ostium
in ovile ovium, sed ascendit
aliunde, ille fur est, et latro; qui
autem intrat per ostium, pastorest ovium. Et reliqua.
Homilia sancti Augustini
Episcopi.
Tract. 45. in Joann.TAOminus de grege suo, et de*-* ostio quo intratur ad ovile,
similitudinem proposuit in hodi-
erna lectione. Dicant ergoPagani, Bene vivimus. Si perostium non intrant, quid eis pro-dest unde gloriantur? Ad hocenim debet unicuique prodesse
bene vivcre, ut detur illi sempervivere. Nam cui non datur sempervivere, quid prodest bene vivere ?
quia nee bene vivere dicendi
sunt, qui finem bene vivendi vel
per caecitatem nesciunt, vel perinflationem contemnunt. Nonest autem cuiquam spes vera et
certa semper vivendi, nisi ag-noscat vitam, quae est Christus,
et per januam intret in ovile.
Ego sum ostium : per me si
quis introierit, salvabitur;et in-
gredietur, et egredietur, et pascuainveniet. Est aliquis non solum
ingressus, verum etiam egressusbonus per ostium bonum, quodest Christus. Sed quis est iste
laudabilis et beatus egressus ?
Possem quidem dicere egredi
nos, quando exterius aliquid
operamur. Et quoniam, sicut
dicit Apostolus, per fidem habi
tat Christus in cordibus nostris,
ingredi per Christum, esse, se-
cundiim ipsam fidem cogitare,
egredi autem per Christum, se-
cundum ipsam fidem etiam foris,
id est coram hominibus, operari.Unde et in Psalmo legitur :
Exiet homo ad opus suum : et
ipse Dominus dicit. Luceant
opera vestra coram hominibus.
Ego veni ut vitam habeant,hoc est fidem quae per dilectionem
operatur ; per quam fidem in
oviie ingrediuntur ut vivant, quia
Justus ex fide vivit, et abun-dantius habeant, qui persever-ando usque in finem, per illud
ostium, id est per fidem Christi,
egrediuntur, quoniam veri fide-
les moriuntur : et abundantiushabebunt vitam, veniendo quopastor ille praecessit, ubi nun-
quam deinde moriantur. Quam-
ISO INFRA HEBDOMADAM PENTECOSTES.
vis ergo et hie in ipso ovili nondesint pascua, quoniam ad ut-
rumque possumus intelligere
quod dictum est, Et pascua in-
veniet;id est, et ad ingressum,
et ad egressum, tamen tune vera
pascua invenient ubi saturentur,
qui esuriunt et sitiunt jus-
titiam, qualia pascua invenit cui
dictum est, Hodie mecum eris
in paradise.
AD VESPKRAS.
Ad Magnificat Antiph. Egoveni ut vitam habeant, et abun-
dantius habeant, alleluia.
FERIA QUARTAQuatuor Temporum.
Duplex minus.
AD LAUDES.
Ad Benedictus A ntiph. Nemopotest venire ad me, nisi Pater
qui misit me, traxerit eum;
et
ego resuscitabo eum in novissimo
die, alleluia.
Oratio.
\J\ Entes nostras, quaesumus,^'"- Domine, Paracletus qui a
te procedit, illuminet, et inducatin omnem, sicut tuus promisitFilius, veritatem, qui tecum vivit
et regnat in unitate ejusdemSpiritus sancti etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 6.
T N illo tempore, dixit Jesus-*-
Judaeis : Nemo potest venire
ad me, nisi Pater qui misit me,traxerit eum. Et reliqua.
Homilia sancti Augustini
Episcopi.
Tractatu 26. in loannem.
NOli cogitare te invitum trahi :
trahitur animus et amore.
Nee timere debemus, ne ab
hominibus, qui verba perpendunt,et a rebus maxime divinis intel-
ligendis longe remoti sunt, in
hoc Scripturarum sanctarum
evangelico verbo forsitan repre-
hendamur, et dicatur nobis;
Quomodo voluntate credo, si
trahor ? Ego dico : Parum est
voluntate;etiam voluptate tra-
heris. Quid est, trahi voluptate ?
Delectare in Domino, et dabit
tibi petitiones cordis tui. Est
quaedam voluptas cordis, cui
panis dulcis est ille caelestis.
Porro si Poe'tse dicere licuit,
Trahit sua quemque voluptas ;
non necessitas, sed voluptas ;
non obligatio, sed delectatio :
quanto fortius nos dicere deb-
emus, trahi hominem ad Chris
tum, qui delectatur veritate,
delectatur beatitudine, delectatur
justitia, delectatur sempiternavita, quod totum Christus est?
An vero habent corporis sensus
voluptates suas, et animus de-
seritur a voluptatibus suis? Si
animus non habet voluptatessuas, unde dicitur
;Filii autem
hominum sub tegminc alarumtuarum sperabunt, inebriabuntur
ab ubertate domus tuae, et tor-
rente voluptatis deliciarum tu
arum potabis eos; quoniam apud
te est fons vitae, et in lumine tuo
videbimus lumen ? Da aman-tem, et sentit quod dico
;da
desiderantem;da ferventem
;da
in ista solitudine peregrinantem,
INFRA HEBDOMADAM PENTECOSTES.
atque sitientem,etfontem aeternae
patriae suspirantem ;da talem,
et scit quid dicam. Si autem
frigido loquor, nescit quodloquor. Tales erant isti, quiinvicem murmurabant. Pater,
inquit, quern traxerit, venit adme. Quid est autem, Pater
quern traxerit;cum ipse Chris-
tus trahat ? Quare voluit dicere,
Quern Pater traxerit ? Si tra-
hendi sumus, ab illo trahamurcui dicit quedam quas diligit,
Post odorem unguentorum tu-
orum curremus. Sed quid in-
telligi voluit advertamus, fratres,
et quantum possumus capiamus.Trahit Pater ad Filium eos qui
propterea credunt in Filium,
quia cogitant Patrem habereDeum. Deus enim Pater aequa-lem sibi genuit Filium : et qui
cogitat atque in fide sua sentit
et ruminat aequalem esse Patri
eum in quern credidit, ipsumtrahit Pater ad Filium. Ariuscredidit creaturam : non eumtraxit Pater
; quia non con-siderat Patrem, qui Filium noncredit aequalem. Quid dicis, 6Ari ? quid dicis, haeretice ? quidloqueris ? Quid est Christus ?
Non, inquit, Deus verus, sed
quern fecit Deus verus. Non te
traxit Pater : non enim intel-
lexisti Patrem, cujus Filium
negas. Aliud cogitas, non est
ipse Filius : nee a Patre traheris,
nee ad Filium traheris;aliud est
enim Filius, aliud quod tu dicis.
Photinus dicit : Homo solum est
Christus, non est et Deus. Quisic credit, non Pater eumtraxit. Quern traxit Pater?Ilium qui dicit, Tu es Christus
Filius Dei vivi. Ramum viri-
dem ostendis ovi, et trahis illam :
nuces puero demonstrantur, et
trahitur;
et quod currit, tra-
hitur;amando trahitur
;sine
laesione corporis trahitur;cordis
vinculo trahitur. Si ergo ista,
quae inter delicias et voluptatesterrenas revelantur amantibus,trahunt
; quoniam verum est,
Trahit sua quemque voluptas :
non trahit revelatus Christus aPatre ? Quid enim fortius de-siderat anima, quam veritatem ?
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Est
scriptum in Prophetis, Et eruntomnes docibiles Dei, alleluia.
FERIA QUINTA.
Semidtiplex.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Con-vocatis Jesus duodecim Apos-tolis suis, misit illos praedicare
regnum Dei, et sanare infirmos,alleluia.
Oratio.
IHvEus qui hodierna die corda*-"' fidelium sancti Spiritusillustratione docuisti, da nobisin eodem Spiritu recta sapere,et de ejus semper consolatione
gaudere : Per Dominum nostrum Jesum Christum Filium
tuum, qui tecum vivit et regnatin unitate ejusdem Spiritus etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap, 9.
INillo tern pore : Convocatis
Jesus duodecim Apostolis,dedit illis virtutem, et potesta-
152 INFRA HEBDOMADAM PENTECOSTES.
tern super omnia daemonia, et
ut languores curarent. Et
reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Lib. 22. de Civit. Dei, Cap. 5.
TRiasunt incredibilia, quae
tamen facta sunt. Incredi-
bile est Christum resurrexisse
in carne, et in ex]um ascendisse
cum carne. Incredibile est
mundum rem tam incredibilem
credidisse. Incredibile est
homines ignobiles, infirmos,
paucissimos, imperitos, rem tamincredibilem tam efficaciter
mundo, et in illo etiam doctis,
persuadere potuisse. Horumtrium incredibilium primumnolunt isti, cum quibus agimus,credere
;secundum coguntur et
cernere; quod non inveniunt
unde sit factum, si non credunt
tertium. Resurrectio certe
Christi, et in caelum cum carne,
in qua resurrexit, ascensio, toto
jam mundo praedicatur et
creditur. Si credibilis non est;
unde toto terrarum orbe jamcredita est ? Si multi nobiles,
sublimes, docti etiam, earn se
vidisse dixerunt, et quodviderunt diffamare curarunt
;
eis mundum credidisse nonmirum est : sed istos adhuccredere nolle perdurum est.
Si autem, ut verurn est, paucis,
obscuris, minimi's, indoctis, earn
se vidisse dicentibus et scriben-
tibus, credidit mundus;
cur
pauci obsjinatissimi qui reman-
serunt, ipsi mundo jam credenti
adhuc usque non credunt, qui
propterea numero exiguo
ignobilium, infirmorum, imperi-
torum hominum credidit; quia
in tam contemptibilibus testibus
multo mirabilius divinitas seipsa
persuasit Eloquia namquepersuadentium quae dicebant,mira fuerunt facta, non verba.
Qui enim Christum in carneresurrexisse et cum ilia in caelumascendisse non viderant, id se
vidisse narrantibus, non loquen-tibus tantum, sed etiam mirifica
facientibus signa, credebant.
Homines quippe, quos unius vel
ut multum duarum linguarumfuisse noverant, repente linguisomnium gentium loquentesmirabiliter audiebant : claudumab uberibus matris ad eorumverbum in Christi nomine post
quadraginta annos incolumemconstitisse
;sudaria de corpori-
bus eorum ablata, sanandis
profuisse languentibus ;in via,
qua fuerant transituri, positos in
ordine innumerabiles morbisvariis laborantes, ut ambu-lantium super eos umbra tran-
siret, continue salutem solere
recipere ;et alia multa stupenda
in Christi nomine per eos facta
signa ; postremo etiam mortuos
resurrexisse, cernebant.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. E-
gressi autem circuibant percastella, evangelizantes et cu-
rantes ubique, alleluia.
FERIA SEXTA
Quatuor Temporum.
Semiduplex.AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Virtus Domini erat ad sanandumeos, alleluia, alleluia.
INFRA HEBDOMADAM PENTECOS7ES. 153
Oratio.
DA, quaesumus, Ecclesiae tuae
misericors Deus, ut sancto
Spiritu congregata, hostili nulla-
tenus incursione turbetur : PerDominum nostrum JesumChristum Filium tuum, quitecum vivit et regnat in unitate
ejusdem Spiritus sancti Deusetc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 5.
T N illo tempore : Factum est** in una dierum, et Jesus erat
docens : et erant Pharisaei se-
dentes, et legis doctores, quivenerant ex omni castello
Galilaeae et Judaeae et Jerusalem :
et virtus Domini erat ad sanan-
dum eos. Et reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
De Symb. ad Catech. lib. 2. c. 10.
On propter aliud, dilectis-
simi, factum est ut et Patermitteret Filium, et ipse Filius
susciperet hominem sanandum,et Spiritus sanctus hoc effunderet
donum;
nisi ut nostrae animaeeruerentur a sarcinis peccatorum.Totum quippe hominem suscepitille curandum : sed amplioremcuram demonstravit adhibendamesse animae quam corpori. Namciim ipse Salvator inter caetera
qu.-e praesens faciebat, paralyti-cum antiqua valetudine oppres-sum videret
; prius ejus animamcensuit esse sanandam : tunedemum etiam ejus corpori dig-natus est donare salutem. Fili,
inquit, confide; quoniarn remissa
sunt tibi peccata tua. Magnasalus : non est contemnenda :
hanc appetere debet quisquisinterius et exterius salvus esse
desiderat. Mundate, ait ipse
Dominus, quae intus sunt;
et
quae foris sunt, munda erunt.
Verumtamen intentio ilia per-versa Judaeorum, qui non fide-
liter sequebantur Christum, sed
ad hoc eum frequentabant, quiaei dolose insidias praeparabant ;
quando audierunt Dominumparalytico dicentem, Dimissasunt tibi peccata tua
;continuo
susurratio ilia cogitationis pes-simae, ubi illos audiebat qui corda
inspiciebat : Quis est iste, inqui-
unt, qui peccata dimittit? Blas-
phemat : nemo enim potest di-
mittere peccata, nisi solus Deus.Ille autem, ut eis demonstraret se
esse Deum, eorumque nequitiamostenderet, ac suam demonstraret
potentiam, ait illis : Quid cogi-tatis malum in cordibus vestris ?
Quid est amplius dicere, Dimissa sunt peccata tua tibi
;aut
dicere, Surge et ambula ? Oquam meliiis illi esset, si post
acceptam remissionem peccatorum, non de lecto ad peccan-dum iterum surgeret, sed de
sepulcro ad veram vitam liber
securusque surgeret. Non enim
vacat, dilectissimi, quod ei dic
tum est, Tolle grabatum tuumet vade in domum tuum. Sic
enim eum Dominus curari exterius volebat, ut jam interius
non laboraret. Tolle autem
grabatum tuum, quid est, nisi,
Porta rursus sarcinam delictorum
tuorum ? Non erunt scapulaetuae liberae
; portabis quod te
154 INFRA HEBDOMADAM PENTECOSTES.
premat ;curvus eris sub onere
;
caput jam liberum, iterum
gravabitur servitute : omnis
enim, ait Dominus, qui facit
peccatum, servus est peccati.Si post remissionem peccatorumille paralyticus ex hac vita
migraret, plenam acciperetlibertatem : quod autem hie
vivere postea permissus est;
etsi non peccavit, quod credere
difficile est, multum periclitatusest
; quia tota. haec vita tentatio
est.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Stu
por apprehendit omnes;et mag-
nificabant Deum, et repleti sunt
timore, dicentes : Quia vidimusmirabilia hodie, alleluia.
SABBATO
Quatuor Temporum.
Semiduplex.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Stu-
pebant in doctrina ejus ; quia in
potestate erat sermo ipsius,alleluia.
Oratio.
A/I"Entibus nostris, quaesumus,** Domine Spiritum sanctum
benignus infunde, cujus et sapi-entia conditi sumus, et provi-dentia gubernamur : per Domi-num nostrum Jesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit et
regnat in unitate ejusdemSpiritus sancti Deus, per omniasaecula saeculorum.
AD PRIMAM.
Lectio de Hojn ilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
diim Lucam. Cap. 4.
N illo tempore : Descendit
fesus in Capharnaum civi-
tatem Galilaeae, ibique docebatillos Sabbatis : et stupebant in
doctrina ejus. Et reliqua.
TN1
J<
Homilia sancti Ambrosii
Episcopi.
Lib. 4. Comment, in Lucam.
\ Tide clementiam Domini* Salvatoris. Nee indigna-
tione commotus, nee scelere
offensus, nee injuria violatus,
Judaeam deserit : quin etiamimmemor injuriae, memor cle-
mentiae, nunc docendo, nunc
liberando, nunc sanando, infidae
plebis corda demulcet. Et benesanctus Lucas virum a spiritu
nequitiae liberatum ante prae-
misit, et subdidit feminae sani-
tatem : utrumque enim sexumDominus curaturus advenerat
;
sed prior sanari debuit qui priorcreatus est, nee praetermitti ilia
quae mobilitate magis animi,
quam pravitate peccaverat. Etdocebat illos sabbatis. Sabbatomedicinae dominicae opera coepta
significat : ut inde nova creatura
coeperit, ubi vetus creatura ante
desivit : nee sub lege esse Dei
Filium, sed supra legem, in ipso
principio designaret ;nee solvi
legem, sed impleri. Neque enim
per legem, sed verbo, factus est
mundus;
sicut legimus, VerboDomini caeli firmati sunt. Nonsolvitur ergo lex, sed impletur ;
ut fiat renovatio hominis jam
INFRA HEBDOMADAM PENTECOSTES. 155
labentis. Unde et Apostolusait
; Expoliantes vos veterem
hominem, induite novum quisecundiim Deum creatus est.
Et bene Sabbato coepit ;ut
ipsum se ostenderet creatorem,
qui opera operibus intexeret, et
prosequeretur opus quod ipse
jam cceperat : ut si domum faber
renovare disponat ;non a funda-
mentis, sed a culminibus incipitsolvere vetustatem. Itaque ibi
prius manum admovet, ubi ante
desierat : deinde a minoribus
incipit, ut ad majora perveniat.Liberare a dsemone, et homines,sed in verbo Dei, possunt : resur-
rectionem mortuis imperare,
divinas solius est potestatis. For-
tassis etiam in typo mulieris illius
socrus Simonis et Andraeae, variis
criminum febribus caro nostra
languebat, et diversarum cupidi-tatum immodicis aestuabat ille-
cebris. Xec minorem febremamoris esse dixerim. quamcaloris. Itaque ilia animum,haec corpus inflammat. Febris
enim nostra, avaritia est;febris
nostra, libido est, eo quod ignitaesint cupiditates : unde et Apostolus ait : Si non se continent,nubant
;melius est nubere quam
uri. Febris nostra, luxuria est;
febris nostra, ambitio est;febris
nostra, iracundia est.
DOMINICA I. POST PENTECOSTEN.
In Festo
SANCTISSIM^ TRINITATIS.
Solemne minus.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Sanctus,
sanctus, sanctus, Dominus Deusexercituum : plena est omnisterra gloria ejus.Psalmi de Vesperis Sabbati, ut
in Psalterio. in. <ii>.
Hymnus.
JAmsol rccedit igneus :
Tu lux perennis Unitas,
Nostris, beata Trinitas,Infunde lumen cordibus.
Te mane laudum carmine,Te deprecamur vespere :
Digneris ut te supplicesLaudemus inter Caelites.
Patri, simulque Filio,
Tibique, sancte Spiritus,Sicut fuit, sit jugiterSseclum per omne gloria. Amen.
y. Benedicamus Patrem et
Filium cum sancto Spiritu ;
R?. Laudemus et superexalte-mus eum in saecula.
Ad MagnificatA ntiph. Gratias
tibi Deus; gratias tibi vera et una
Trinitas, una et summa Deitas,sancta et una unitas.
Oratio. Omnipotens. ut infraad Laudes,
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut in Communi perannum. 125. <^22)>.
A Dominica Trinitatis usqueadA dventum, infine Officii dicitur
Antiphona Salve Regina. ut in
eodem Communi. 127.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Deum verum,
unum in Trinitate, et Trinitatemin Unitate, venite, adoremus.
Hymnus.*T^Er sancte, ter potens Deus,^
Incomprehensa Trinitas,O lux perennis ! propriisO ter beata gaudiis !
O vera semper unitas !
O una semper veritas !
O sancta semper, quae bonumDiffundis omne, charitas !
Te densa circum nubila,Te circum inaccessum jubar,
Quod intus ardent AngeliCircum trementes cernere.
Te confitetur in tuo
Et plebs renata nomine;
Firmaque praelibat fide
Amor quod ambit praemium.
Da posse quod jubes, Pater;
Da scire, Fili, quod doces ;
Fac corde toto, Spiritus,Nos velle quod probas bonum.
Praesta Pater piissime,
Patrique compar Unice,Cum Spiritu paraclito
Regnans per omne saeculum.
Amen.
Antiph. Euntes docete omnes
DOMINICA TRINITA TIS.157
gentes, baptizantcs eos in nominePatris et Filii et Spiritus sancti.
y. Benedictus es Domine in
firmamento caeli,
ty. Et laudabilis et gloriosusin saecula.
Te Deum laudamus. 117.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Tres
sunt qui testimonium dant in
caelo, Pater, Verbum, et Spiritussanctus
;et hi tres unum sunt.
Hymnus.
OLuce quae tua lates
Beata semper Trinitas;
Te confitemur, credimus,
Pioque corde quaerimus.
O sancte sanctorum Pater,O Nate de Deo Deus,O charitatis vinculum,
Jungens utrumque Spiritus.
De mente fcecunda Patris
Verbum coaevum nascitur;
Amorque, quo se diligunt,Et ipse procedit Deus.
Est totus in Nato Pater,In Patre totus Filius
;
Natoque plenus ac Patre
Inest utrique Spiritus.
Quod Natus est, hoc Spiritus ;
Hoc est uterque, quod Pater;
Tres una summa Veritas,Tres una summa Charitas.
^Eterna Patri gloria,
Natoque sit cum Spiritu,
Qui vivit et regnat DeusIn saeculorum saecula. Amen.
y. Sit nomen Domini bene-
dictum,
ty. Ex hoc nunc et usque in
saeculum.
Ad Benedictus Antiph. Bene-dicta sit sancta, creatrix et
gubernatrix omnium, sancta et
individua Trinitas, nunc et semper et per infinita saecula
saeculorum.
Oratio.
/^\Mnipotens sempiterne Deus,^-^
qui dedisti famulis tuis in
confessione verae fidei, aeternae
Trimtatis gloriam agnoscere, et
in potentia majestatis adorare
unitatem, quaesumus ut ejusdemfidei firmitate ab omnibus semper muniamur adversis : PerDominum nostrum etc.
Fit commemoratio Dominica.
Antiph. Estote misericordes,sicut et Pater vester misericors
est, dicit Dominus.
y. Praevenerunt oculi mei adte diluculo.
ty. Ut meditarer eloquia tua.
Oratio.
~n\Eus, in te sperantium forti-*--' tudo, adesto propitius invo-cationibus nostris
;et quia sine
te nihil potest mortalis infirmitas,
praesta auxilium gratiae tuae, utin exequendis mandatis tuis et
voluntate tibi et actione placea-mus : Per Dominum nostrumetc.
AD PRIMAM.
Antiph. Benedictus Deus, et
Pater Domini nostri Jesu Christi.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Matthaeum. Cap. 28:
TN illo tempore, dixit Jesus*-
Discipulis suis : Data est
mihi omnis potestas in caelo et
1 58 DOMINICA TRINITATIS.
in terra. Euntes ergo doceteomnes gentes, baptizantes eos in
nomine Patris et Filii et Spiritussancti. Et reliqua.
Homilia sancti GregoriiNazianzeni.
Tract, de Fide, Orat. 49.
QUisCatholicorum ignorat
Patrem vere esse Patrem,Filium vere Filium, et Spiritumsanctum ver esse Spiritumsanctum ? sicut ipse Dominusad Apostolos suos dicit
;Euntes
baptizate omnes gentes in
nomine Patris et Filii et Spiritussancti. Haec est perfecta Trinitas
in unitate consistens, quam scili
cet unius substantiae profitemur.Non enim nos secundum cor-
porum conditionem, divisionem
in Deo facimus;sed secundum
divinae naturae potentiam, quae in
materia non est, et nominumpersonas vere constare credimus,et unitatem divinitatis esse testa
mur. Nee extensionem partis
alicujus ex parte, ut quidamputaverunt, Dei Filium dicimus :
nee verbum sine re, velut sonumvocis accipimus : sed tria nominaet tres personas unius esse
essentiae, unius majestatis atque
potentiae, credimus. Et ideo
unum Deum confitemur : quiaunitas majestatis, plurium voca-
bulo Decs prohibet appellari.
Denique Patrem et Filium
catholice nominamus : duosautem Decs dicere, nee pos-sumus, nee debemus. Non quodFilius Dei Deus non sit
;imo
verus Deus de Deo vero : sed
quia non aliunde, quam de ipsouno Patre, Dei Filium novimus,
perinde unum Deum dicimus.
Hoc enim Prophetae, hoc
Apostoli tradiderunt : hoc ipseDominus docuit, cum dicit
; Egoet Pater unum sumus. Unum,ad unitatem divinitatis, ut dixi,refert : Sumus autem, personisassignat.
AD TERTIAM.
Antiph. In principio erat Verbum. et Verbum erat apud Deum,et Deus erat Verbum.
y. Benedicamus Patrem et
Filium cum sancto Spiritu :
ty. Laudemus et superexalte-mus eum in saecula.
AD SEXTAM.
Antiph. Spiritus qui a Patre
procedit, ille de meo accipiet, et
annuntiabit vobis.
y. Benedictus es Domine in
firmamento caeli,
ty. Et laudabilis et gloriosusin saecula.
AD NONAM.
Antiph. Pater, Verbum, et
Spiritus sanctus, unum sunt
y. Verbo Domini caeli firmati
sunt;
ty. Et spiritu oris ejus omnisvirtus eorum.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Ex quoomnia, per quern omnia, in quoomnia
; ipsi gloria in saecula.
Hyumus. Jam sol. ut in pri-mis Vesperis.
y. Sit nomen Domini bene-
dictum,
ty. Ex hoc nunc et usque in
saeculum.
Ad Magnificat Antiph. Te
DOMINICA TRINITATIS. 159
Deum Patrem ingenitum, te Fi-
lium unigenitum, te Spiritumsanctum paracletum, sanctam et
individuam Trinitatem, toto
corde et ore confitemur, lauda-
mus, atque benedicimus : tibi
gloria in saecula.
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut in Communiper annum. 125.
IN FERIIS
a Dominica Trinitatis usquead Adventum, Officium fit ut in
Communiper annum, (115.) <^i 3^>
cum Oratione Dominica immediate pracedentis.
Si in Festum Corporis Christi
incidat Festum duplex vel semi-
duplex,transferturpost Octavam ;
si simplex, nullafit commemoratiode illo.
FERIA QUINTA
post Dominicam Trinitatis.
IN FESTO CORPORIS CHRISTI.
Solemne ma/us.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Acci-
pite et manducate ;hoc est cor
pus meum quod pro vobis trad-
etur : hoc facite in meam com-
memorationem.
Hymnus. S. Thames Aquin.
PAngelingua gloriosi
Corporis mysterium,
Sanguinisque pretiosi,
Quern in mundi pretiumFructus ventris generosiRex effudit gentium.
Nobis datus, nobis natus
Ex intacta Virgine,Et in mundo conversatus,
Sparso verbi semine,
Sui moras incolatus
Miro clausit ordine.
In supremae nocte ccenae
Recumbens cum fratribus,
Observata lege pleneCibis in legalibus,
Cibum turbae duodenae
Se dat suis manibus.
Verbum caro panem verum
Verbo carnem efficit ;
Fitque sanguis Christi merum :
Etsi sensus deficit,
Ad firmandum cor sincerum
Sola fides sufincit.
Tantum ergo SacramentumVeneremur cernui :
Et antiquum documentumNovo cedat ritui :
Praestet fides supplementumSensuum defectui.
Genitori GenitoqueLaus et jubilatio,
Salus, honor, virtus quoqueSit et benedictio
;
Procedenti ab utroque
Compar sit laudatio. Amen.
y. Panem caeli dedit eis :
R7. Panem Angelorum mandu-cavit homo.Ad Magnificat Antiph. O
quam suavis est, Domine, spiri-
tus tuus, qui ut dulcedinem tuamin filios demonstrares, pane sua-
vissimo de caelo praestito, esuri-
entes reples bonis, fastidiosos di-
vites dimittens inanes.
Oratio, Deus qui nobis. ut
infra ad Laudes.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut in Comm.per annum.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Christum regem
adoremus dominantem gentibus,
qui se manducantibus dat
spiritus pinguedinem.
Hymnus. S. TJwma Aquin.O Acris solemniis
S< Juncta sint gaudia,Et ex praecordiisSonent praeconia :
Recedant vetera,Nova sint omnia,
Corda, voces, et opera.
IN FESTO CORPORIS CHRIST!. 161
Noctis recolitur
Ccena novissima,
Qua Christus creditur
Agnum et azymaDedisse fratribus,
Juxta legitimaPriscis indulta patribus.
Post agnum typicum,
Expletis epulis,
Corpus dominicumDatum discipulis,Sic totum omnibus,
Quod totum singulis,
Ejus fatemur manibus.
Dedit fragilibus
Corporis ferculum,Dedit et tristibus
Sanguinis poculum,Dicens, Accipite,
Quod trado vasculum,Omnes ex eo bibite.
Sic sacrificium
Istud instituit,
Cujus officium
Committi voluit
Solis Presbyteris,
Quibus sic congruit,Ut sumant, et dent ceteris.
Panis angelicusFit panis hominum,Dat panis caelicus
Figuris terminum :
O res mirabilis !
Manducat Dominum :
Pauper, servus, et humilis.
Te, trina Deitas
Unaque, poscimus ;
Sic nos tu visitas
Sicut te colimus;
Per tuas semitas
Due nos quo tendimus,Ad lucem quam inhabitas.
Amen.COLBERT.
Anliph. Magnum est nomenmeum in gentibus ;
et in omniloco sacrificatur et offertur
nomini meo oblatio munda.
y. Cibavit illos ex adipefrumenti :
ty. Et de petra, melle satura-
vit eos.
Te Deum Laudamus. 117.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Quimanducat meam carnem et
bibit meum sanguinem, in memanet, et ego in illo.
Hymnus. S. Thoma Aquin.
\ /"Erbum supernum prodiensV Nee Patris linquens dex-
teram,Ad opus suum exiens,Venit ad vitae vesperam.
In mortem a discipuloSuis tradendus aemulis,Priiis in vitae ferculo
Se tradidit Discipulis.
Quibus sub bina specieCarnem dedit et sanguinem ;
Ut duplicis substantiae
Totum cibaret hominem.
Se nascens dedit socium;
Convescens, in edulium;
Se moriens in pretium ;
Se regnans dat in praemium.
O salutaris Hostia,
Quae caeli pandis ostium;
Bella premunt hostilia,
Da robur, fer auxilium.
Uni trinoque DominoSit sempiterna gloria ;
Qui vitam sine terminoNobis donet in patria. Amen.
M
162 IN FESTO CORPORIS CHK1STI.
y. Posuit fines tuos pacem :
ty. Et adipe frumenti satiat te.
Ad Benedictus Antiph. Egosum panis vivus qui de caelo
descendi : Si quis manducaveritex hoc pane, vivet in aeternum,alleluia.
Oratto.
DEus, qui nobis sub Sacramento mirabili, passionis
tuae memoriam reliquisti : tribue,
quaesumus, ita nos Corporis et
Sanguinis tui sacra mysteriavenerari, ut redemptionis tuae
fructum in nobis jugiter sentia-
mus : Qui vivis et regnas cumDeo Patre etc.
AD PRIMAM.
Antiph. Sapientia aedificavit
sibi domum;
miscuit vinum et
posuit mensam, alleluia.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Joannem. Cap. 6.
INillo tempore, dixit Jesus
turbis Judaeorum : Caro meavere est cibus, et sanguis meusvere est potus. Et reliqua.
Homilia sancti Augustini
Episcopi.
Tract. 26. in Joann.
QUimanducat meam carnem
et bibit meum sanguinem,habet vitam aeternam. Hanc
ergo non habet qui istum
panem non manducat, nee istum
sanguinem bibit : nam tempora-lem vitam sine illo habere
homines possunt, aeternam vero
omnino non possunt. Qui ergonon manducat ejus carnem nee
bibit ejus sanguinem, non habet
in se vitam;
et qui manducat
ejus carnem et bibit ejus san
guinem, habet vitam aeternam.
Ad utrumque autem respondetquod dixit, aeternam. Non ita
est in hac esca, quam susten-
tandae hujus corporalis vitae
causa sumimus: nam qui earn
non sumpserit, non vivet;
neetamen qui earn sumpserit, vivet;fieri enim potest ut senio, vel
morbo, vel aliquo casu, plurimi
qui earn sumpserint, moriantur.
In hoc vero cibo et potu, id est
corpore et sanguine Domini, nonita est: nam et qui earn non
sumit, non habet vitam;et qui
earn sumit, habet vitam, et hanc
utique aeternam. Hunc itaquecibum et potum, societatem vult
intelligi corporis et membrorumsuorum quod est sancta Ecclesia
in praedestinatis et vocatis et
justificatis et glorificatis, sanctis
et fidelibus ejus.
Caro enim mea, inquit, vere est
cibus, et sanguis meus vere est
potus. Cum enim cibo et potuid appetant homines, ut non
esuriant, neque sitiant;
hocvere non praestat nisi iste cibus
et potus, qui eos a quibus sumi-
tur, immortales et incorruptibilesfacit
;id est societas ipsa sanc
torum, ubi pax erit et unitas
plena atque perfecta. Propterea
quippe, sicut etiam ante noshoc intellexerunt homines Dei,Dominus noster Jesus Christus
corpus et sanguinem suum in
eis rebus commendavit quae adunum aliquid rediguntur : nam-
que aliud in unum ex multis gra-nis conficitur, aliud in unum exmultis acinis confluit. Deniquejam exponit quomodo id fiat quod
INFRA OCTAVAM CORPOR1S CHRISTI. 163
loquitur, et quid sit manducare
corpus ejus et sanguinem bibere.
Qui manducat, inquit, meamcarnem et bibit meum sanguinem, in me manet et ego in illo.
Hoc est ergo manducare illam
escam et ilium bibere potum, in
Christo manere et ilium manen-tem in se habere. Ac per hoc
qui non manet in Christo, et in
quo non manet Christus, pro-culdubio non manducat spiritu-aliter ejus carnem, nee bibit ejus
sanguinem, licet carnaliter et
visibiliter premat dentibus sacra-
mentum corporis et sanguinisChristi : sed magis tantae rei
sacramentum ad judicium sibi
manducat et bibit; quia im-
mundus prsesumpsit ad Christi
sacramenta accedere, quae aliquisnon digne sumit, nisi qui mundusest
;de quibus dicitur, Beati
mundo corde, quoniam ipsi
Deum videbunt.
AD TERTIAM.
Antiph. Angelorum esca nu-
trivisti populum tuum, et panemde caelo praestitisti eis, alleluia.
y. Panem caeli dedit eis.
ty. Panem Angelorum man-ducavit homo.
AD SEXTAM.
Antiph. Pinguis est panis
Christi, et praebebit delicias
Regibus, alleluia.
y. Cibavit illos ex adipe fru-
menti :
fy Et de petra, melle satura-
vit eos.
AD NONAM.
Antiph. Sacerdotes sancti in-
censum et panes offerunt Deo,alleluia.
y. Educas panem de terra :
ty. Et vinum laetificet cor
hominis.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Vincen-ti dabo manna absconditum et
nomen novum, alleluia.
Hymnus. Pange lingua, ut in
primis Vesperis.
y. Posuit fines tuos pacem :
ty. Et adipe frumenti satiat
te.
Ad Magnificat Antiph. Osacrum convivium, in quoChristus sumitur, memoria re-
colitur passionis ejus, mens im-
pletur gratia, et futurae gloriasnobis pignus datur, alleluia.
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut in Communi perannum. 125. <22>.
INFRA OCTAVAM CORPORISCHRISTI.
Semiduplex.
Officiumfit, ut in Festo CorporisChristi, exceptis tantilm Us quadeinceps notabuntur. Infra hancOctavam si occurrat Festum sim
plex, fit tantilin commemoratio deeo ad Laudes ; si duplex vcl semi-
duplex, transfertur post Octavam,pr&ter Nativitatem S. JoannisBaptistce, Festum SS. Aposto-lorum Petri et Pauli, et FestumS. Barnabce, de quibus, si infrahanc Octavam inciderint, fit Offi-
cium cum commemoratione Oc-tava ad Laudes.
M 2
164 INFRA OCTAVAM CORPORIS CHRIST/.
FERIA SEXTA.
Semiduplex.AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Ex Tractatu sancti Augustini
Episcopi super Psalmos.
In Psalmum 98.
EXaltateDominum Deum
nostrum, et adorate sca-
bellum pedum ejus, quoniamsanctum est. Videte fratres,
quid nos jubeat adorare. Alio
loco Scriptura dicit, Caelum mihi
fidesf est, terra autem scabellum
pedum meorum. Ergo terram
nos jubet adorare, quia dixit
quod sit scabellum pedum Dei ?
Et quomodo adorabimus terram;
cum dicat aperte Scriptura,Dominum Deum tuum adorabis;et hie dicit, Adorate scabellum
pedum ejus ? Anceps factus sum :
timeo adorare terram, ne dam-net me qui fecit caelum et terram :
rursum timeo non adorare sca
bellum pedum Domini mei, quia
psalmus mihi dicit, Adorate sca
bellum pedum ejus. Fluctuansconverto me ad Christum, quia
ipsum quaero hie;
et invenio
quomodo sine impietate adoretur
terra, sine impietate adoretur
scabellum pedum ejus. Sus-
cepit de terra terram, quia caro
de terra est, et de carne Mariae
carnem accepit. Et quia in ipsacarne hie ambulavit, et ipsamcarnem nobis manducandam adsalutem dedit, nemo autem illam
carnem manducat nisi prius
adoraverit; inventum est quem-admodum adoretur tale scabel
lum pedum Domini, et nonsolum non peccemus adorando,sed peccemus non adorando.
SABBATO.
Semiduplex.AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Sermo sancti Hilarii Episcopi.Lib. 8. de Trinit.
QI vere carnem corporis nostri^ Christus assumpsit ;et vere
homo ille, qui ex Maria natus
fuit, Christus est; nosque vere,
sub mysterio, carnem corporissui sumimus
;et per hoc unum
erimus, quia Pater in eo est, et
ille in nobis : quomodo volun-tatis unitas asseritur, cumnaturalis per sacramentum pro-
prietas, perfectae sacramentumsit unitatis ? Non est humanoaut saeculi sensu in Dei rebus
loquendum. Quae scripta sunt
legamus ;et quae legerimus,
intelligamus ;et tune perfectae
fidei officio fungemur. Denaturali enim in nobis Christi
unitate quae dicimus, nisi ab eo
discimus, stulte atque impiedicimus. Ipse enim ait : Caromea vere est esca, et sanguismeus vere est potus ; qui edit
carnem meam et bibit sanguinemmeum, in me manet, et ego in
eo. De veritate carnis et san-
guinis non relictus est ambigendilocus. Nunc enim, et ipsiusDomini professione et fide
nostra, vere caro est, et vere
sanguis est. Et haec, acceptaatque hausta, id efficiunt, ut et
nos in Christo, et Christus in
nobis sit. Anne hoc veritas
non est ? Contingat plane his
verum non esse, qui Christum
Jesum verum esse Deum negant.Est ergo in nobis ipse percarnem
;et sumus in eo, dum
INFRA OCTAVAM CORPORIS CHRISTI. 165
hoc quod sumus, in Deo est.
Quod autem in eo per sacra-
mentum communicatae carnis et
sanguinis simus, ipse testatur
dicens;Et hie mundus jam me
non videt, vos autem me vide-
bitis; quoniam ego vivo, et vos
vivetis; quoniam ego in patre
meo, et vos in me, et ego in vobis.
DOMINICA II. POSTPENTECOSTEN,
QU.E EST INFRA OCTAVAMCORPORIS CHRISTI.
Semiduplex.
Officium fit ut in Festo Carports
Christi, exceptis us quce sequuntur.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Vincenti
dabo manna absconditum et
nomen novum, alleluia.
Psalmi de Vesperis Sabbati,ut in Psalterio. I i I. <(i i)>.
Hymnus. Pange lingua. 307.
y. Panem caeli dedit eis.
ty. Panem Angelorum man-ducavit homo.Ad Magnificat Antiph. Qui
habuerit substantiam hujusmundi, et viderit fratrem suumnecessitatem habere, et clauserit
viscera sua ab eo; quomodo
charitas Dei manet in eo ?
Oratio. Sancti nominis. ut
infra.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Homoquidam fecit ccenam magnam, et
vocavit multos;et misit servum
suum hora ccenae dicere invitatis
ut venirent, quia omnia paratasunt, alleluia.
Oratio.
SAnctinominis tui, Domine,
timorem pariter et amoremfac nos habere perpetuum : quia
nunquam tua gubernatione desti-
tuis, quos in soliditate tuae dilec-
tionis instituis : Per Dominumnostrum etc.
Fit commemoratio Octaves.
Antiph. Ego sum panis vivus
qui de caelo descendi : si quismanducaverit ex hoc pane, vivet
in aeternum, alleluia.
y. Cibavit illos ex adipefrumenti :
ty. Et de petra, melle satura-
vit eos.
Oratio.
us, qui nobis sub Sacra-mento mirabili, passionis
tuae memoriam reliquisti, tribue,
quaesumus, ita nos Corporis et
Sanguinis tui sacra mysteriavenerari, ut redemptionis tuae
fructum in nobis jugiter sentia-
mus : Qui vivis et regnas cumDeo Patre etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 14.
T N illo tempore, dixit Jesus-*- Pharisaeis : Homo quidamfecit ccenam magnam, et vocavit
multos. Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Homilia 36. in Evang.TTOc distare, fratres charis-J- !
simi, inter delicias corporiset cordis solet, quod corporalesdeliciae, cum non habentur, gravein se desiderium accendunt
;
cum ver6 habitae eduntur, come-
166 INFRA OCTAVAM CORPORIS CHRISTI.
dentem protinus in fastidium
per satietatem vertunt. At con
tra, spiritales deliciae, cum nonhabentur, in fastidio sunt
;cum
vero habentur, in desiderio;
tantoque a comedente ampliusesuriuntur, quanto et ab esuriente
amplius comeduntur. In illis
appetitus placet, experientia
displicet : in istis appetitus vilis
est, et experientia magis placet.In illis appetitus saturitatem,saturitas fastidium generat : in
istis autem appetitus saturitatem,saturitas appetitum parit. Aug-ent enim spiritales deliciae desi-
derium in mente, dum satiant :
quia quanto magis earum saporpercipitur, eo amplius cognosci-tur quod avidius ametur
;et
idcirco non habitae amari non
possunt, quia earum sapor igno-ratur: quis enim amare valeat,
quod ignorat? Proinde Psalm-ista nos admonet, dicens : Gus-tate et videte quoniam suavis
est Dominus.Has autem homo delicias tune
amisit, cum in paradise peccavit ;
extra exiit, cum os a cibo seternae
dulcedinis clausit. Unde nos
quoque nati in hujus peregrina-tionis aerumna, hue fastidiosi jamvenimus, nee scimus quiddesiderare debeamus : tantoquese amplius fastidii nostri morbus
exaggerat, quanto se magis abesu illius dulcedinis animus
elongat ;et eo jam internas
delicias non appetit, quo eascomedere diu longeque desuevit.
Fastidio ergo nostro tabescimus,et longa inediae peste fatigamur.Et quia gustare intus nolumus
paratam dulcedinem, amamusforis miseri famem nostram.
Sed superna nos pietas needeserentes se deserit. Contemp-tas enim illas delicias admemoriae nostrae oculos revocat,
casque nobis proponit : in pro-missione torporem excutit, atqueut fastidium nostrum repelleredebeamus invitat. Ait namque :
Homo quidam fecit ccenam
magnam, et vocavit multos.
Quis est iste homo, nisi ille de
quo per Prophetam dicitur : Ethomo est, et quis cognovit eum ?
Oui fecit ccenam magnam : quiasatietatem nobis dulcedinis
internae praeparavit.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Exicito in plateas et vicos civitatis
;
et pauperes ac debiles, caecos et
claudos, compelle iritrare, ut
impleatur domus mea, alleluia.
FERIA SECUNDA.
Seuiiduplex.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Ex Apologia sancti Justini
Martyris, pro Christianis.
Apologia 2. ad A ntoninumPium.
OFferturei qui fratribus
praeest, panis et poculumaquae et vini : quibus ille acceptis,laudem et gloriam, rerumomnium Patri per nomen Filii et
Spiritus sancti, offert;et grati-
arum actionem, pro eo quod nosdonis suis hisce dignatus sit,
prolixe exequitur. Atque ubi
ille preces et gratiarum actionem
absolvit, populus omnis qui adest
fausta approbatione acclamat,
dicens, Amen. Amen autem
JNFXA OCTAVAM CORPOR1S CHRIST!. 167
hebraice significat Fiat. Prae-
sidens vero postquam gratiarumactionem perfecit, et populusuniversus apprecatione laeta earn
comprobavit ; qui apud nos Dia-
coni vocantur, distribuunt uni-
cuique praesentium, ut participeteum in quo gratiae actae sunt,
panem, vinum et aquam ;et ad
absentes perferunt Porro ali-
mentum hoc apud nos appellaturEucharistia : quod nulli alii par-
ticipare licitum est, quam ei
qui veram esse doctrinam nos
tram credit, quique lavacro, prop-ter remissionem peccatorumregenerationemque dato, ablutus
est;et qui ita vivit, ut Christus
tradidit. Neque enim ut usita-
tum panem et usitatum potumhaec sumimus: sed quemadmo-dum per verbum Dei homo factus
Jesus Christus Salvator noster,et carnem et sanguinem, salutis
nostrae causa, habuit;
ita etiam,earn in qua per preces Verbi ejusab ipso profecti gratiae sunt actae
alimoniam, unde sanguis et caro
nostra per mutationem aluntur,incarnati illius Jesu carnem et
sanguinem esse docti sumus.
Apostoli enim in commentariisa se scriptis, quae Evangeliavocantur, ita tradiderunt praecep-isse sibi Jesum : eum accepto
pane,cum gratias egisset,dixisse:Hoc facite in memoriam mei
;
hoc est corpus meum : et poculosimiliter accepto, cum gratias
egisset, dixisse : Hie est sanguismeus.
In omnibus quas offerimus
oblationibus, benedicendo lauda-
mus factorem omnium per Fili-
um ejus Jesum Christum et
Spiritum sanctum. Et die qui
dicitur Solis, omnium, qui in
oppidis vel in agris manent, in
eumdem locum conventus fit :
et commentaria Apostolorum,aut scripta Prophetarum, quam-diu fert hora, leguntur. DeindeLectore quiescente, Praesidens
orationem, qua populum instruit
etad imitationem tarn pulcrarumrerum exhortatur, habet. Turn,
consurgimus omnes, et precesfundimus
; et, ut supra diximus,
precibus peractis, panis offertur,
et vinum et aqua ;et Praepositus
itidem, quantum pro virili sua
potest, preces et gratiarum ac-
tiones profundit ; populusqueacclamat, dicens, Amen : et dis-
tributio communicatioque fit
eorum in quibus gratiae sunt
actae, cuique praesenti ;absenti-
bus autem per Diaconos mittitur.
Quibus copiae suppetunt, ii, proarbitrio quisque suo, contribu-
unt : et quod colligitur, apudpraepositum deponitur ; illequeinde opitulatur pupillis, viduis,
vinctis et advenis;et ipse omni
um indigentium curator est.
Solis autem die conventum agi-
mus, quod is primus dies sit, in
quo Deus, tenebras et materiamcum vertisset, mundum effecit; et
Jesus Christus Salvator noster
eo ipso die a mortuis resurrexit.
FERIA TERTIA.
Semiduplex.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Sermo sancti Cyrilli Hieroso-
lymitani.
Catech. mystag. 4.
IPsabeati Pauli doctrina abun-
de sufficere videtur. ut certam
1 68 INFRA OCTAVAM COKPOR1S CHRISTI.
vobis de divinis mysteriis fidem
faciat, quibus digni redditi, con-
corporei, ut ita dicam, et consan
guine! Christ! facti estis. Ipseenim modo clamabat, quod in
nocte qu tradebatur Dominusnoster Jesus Christus, accipiens
panem, et gratias agens, fregit
et dedit discipulis suis, dicens;
Accipite, et manducate;
hocest corpus meum : et accipiens
calicem, et gratias agens, dixit;
Accipite, et bibite;hie est san-
guis meus. Cum igitur ipse de
pane pronuntiaverit ac dixerit,
Hoc est corpus meum; quis
audebit deinceps ambigere ? et
cum idem ipse tam asseveranter
dixerit, Hie est sanguis meus;
quis unquam dubitaverit, ut dicat
non esse ejus sanguinem? Aquamolim in vinum convertit in CanaGalilaeae, quod habet quamdamcum sanguine propinquitatem :
et eum parum dignum existima-
bimus, cui credamus quod vinumin sanguinem transmutarit ? Adeas nuptias, quibus corpora copu-lantur, vocatus, praeter opinion-em omnium hoc fecit miraculum :
et non multo magis sic eum cor
pus et sanguinem suum fruenda
nobis donasse persuasum firmi-
ter habebimus, ut ea cum omnicertitudine tanquam corpus ip-sius et sanguinem sumamus ?
Nam in specie panis dat nobis
corpus, et in specie vini dat nobis sanguinem : ut cum sump-seris, gustes corpus et sanguinemChristi, factus ejusdem corporiset sanguinis particeps. Sic enimefficimur Christiferi, hoc est
Christum in corporibus nostris
ferentes, cum corpus ejus et san
guinem in membra nostra recipi-
mus. Sic secundum beatum
Petrum, divinae naturae consortes
reddimur. Olim cum JudaeisChristus disserens, Nisi mandu-caveritis, inquit, carnem meam,et biberitis meum sanguinem,non habebitis vitam in vobis.
Cum autem illi, quae dicta fuer-
ant, non spiritaliter accepissent ;
offensi abierunt retro : puta-bant enim, quod eos ad mandu-candas carnes hortaretur. Erantet in veteri Testamento panespropositionis : verum illi cumfuerint veteris Testament!, fi-
nem jam acceperunt. In novo
Testamento, panis est caelestis,
calix salutaris, qui et animam et
corpus sanctificant. Quamobremnon sic haec attendas velim, tan
quam sint nudus et simplexpanis, nudurn et simplex vinum :
corpus enim sunt et sanguisChristi. Nam etiamsi sensus
illud tibi renuntiat;fides tamen
te confirmet. Ne judices remex gustu : sed te citra ullamdubitationem fides certum red-
dat, quod sis dignus factus qui
corporis et sanguinis Christi
particeps fieres.
FERIA QUARTA.
Semiduplex.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Ex libro sancti Ambrosii Epis-
copi de Initiandis. Cap. 9.
"T^Orte dicas : Aliud video :
-1 quomodo tu mihi asseris
quod Christi corpus accipiam ?
Probemus igitur non esse quodnatura formavit, sed quod bene-
dictio consecravit; majoremquevim esse benedictionis quam
INFRA OCTAVAM CORPORIS CHRISTI. 169
naturae, quia benedictione etiam
ipsa natura mutatur. Virgamtenebat Moyses : projecit earn
;
et facta est serpens : rursus ap-
prehendit caudam serpentis ;et
in virgae naturam revertit. Vides
igitur prophetica gratia bis muta-tam esse naturam et serpentis et
virgae. Sub Eliseo Propheta,uni ex filiis Prophetarum excus-sum est ferrum de securi, et
statim mersum est : rogavitEliseum qui arriiserat ferrum
;
misit Eliseus lignum in aquam,et ferrum natavit. Utique et
hoc praeter naturam factum esse
cognovimus : gravior est enimferri species, quam aquarumliquor. Advertimus igitur
majoris esse virtutis gratiam,
quam naturam : et adhuc tamensolius propheticae benedictionis
numeramus gratiam. Quod si
tantum valuithumana benedictio,ut naturam converteret
; quiddicimus de ipsa consecratione
divina, ubi verba ipsa DominiSalvatoris operantur ? Namsacramentum istud quod accipis,Christi sermone conficitur. Detotius mundi operibus legist! ;
Quia ipse dixit, et facta sunt;
ipse mandavit, et creata sunt.
Sermo ergo Christi qui potuitex nihilo facere quod non erat,non potest ea quae sunt, in id
mutare quod non erant ? nonenim minus est novas rebus dare,
quam mutare naturas. Sedquid argumentis utimur ? Suisutamur exemplis ;
Incarnationis-
que exemplo, astruamus mysteriiveritatem. Nunquid naturaeusus praecessit, cum Jesus Dom-inus ex Maria nasceretur?
Liquet quod praeter naturae ordi-
nem Virgo generavit : et hoc
quod conficimus corpus, ex Vir-
gine est. Quid hie quaerisnaturae ordinem in Christi
corpore ;cum praeter naturam
sit ipse Dominus Jesus partus ex
Virgine? Vera utique caro
Christi, quae crucifixa est, quse
sepulta est : vere ergo carnis
illius sacramentum est. Ipseclamat Dominus Jesus, Hoc est
corpus meum. Ante consecra-
tionem verborum caelestium,
species nominatur; post conse-
crationem, corpus Christi signi-ficatur. Ipse dicit sanguinemsuum. Ante consecrationemaliud dicitur; post consecra
tionem, sanguis nuncupatur. Ettu dicis, Amen ;
hoc est, Verumest. Quod os loquitur, mens in-
terna fateatur : quod sermo
sonat, affectus sentiat.
FERIA QUINTAIN OCTAVA CORPORIS
CHRISTI.
Duplex minus.
Omnia ut in Festo Carports
Christi, (307). <i6o>, praterLectionem sequentem.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. 6.
TN illo tempore, dixit Jesus* turbis Judaeorum : Caro meavere est cibus, et sanguis meusvere est potus. Et reliqua.
Homilia sancti CyrilliAlexandrini.
Adversils Nestorium lib. 4.
QUimanducat me, inquit, et
ille vivet. Manducamus nos;
170 INFRA OCTAVA.M CORPORIS CHRIST!.
non quod ipsamdivinitatem con-
sumamus; apage ab ista impie-
tate;sed illam propriam Verbi
carnem jam vivificam effectam,
quia ejus facta est qui propterPatrem vivit. Et certe non dici-
mus extrinseca participatione et
adventitia vivificari Verbum a
Patre;
sed vitam potiiis pernaturam esse affirmamus
; gen-itus est enim de Patre tanquamde Vita. Quemadmodum vero
vivificum est illud ipsius Verbi
corpus, quod sibi proprium fecit
per veram unionem, quae et in-
telligentiam et sermonem super-at : sic nos quoque, qui illius
sanctae carnis et sanguinis ejus
participatione fruimur, omninovivificamur
;cum in nobis man-
eat Verbum, non solum divino
modo per sanctum Spiritum,verum etiam humano per sanc-
tam carnem et pretiosum san-
guinem. Haec quae dixi, vera
esse beatus Paulus suo suffragio
confirmat, sic scribens ad eos quiCorinthi in Dominum nostrum
Jesum Christum crediderant :
Tanquam prudentibus dico;
judicate vos quod dico : calix
benedictionis cui benedicimus,nonne communicatio sanguinisChristi est ? panis quem frangi-
mus, nonne communicatio cor-
poris Christi est? quoniam unus
panis et unum corpus multi
sumus;omnes enim de uno pane
participamus. Participes nam-
que sancti Spiritus effecti, et ipsiomnium Salvatori Christo, et
inter nos unimur. Concorpor-ales etiam hoc modo sumus
;
quoniam unus panis, unum cor
pus multi sumus;omnes enim
de uno pane participamus. Col-
ligat namque nos ad unitatem
corpus Christi quod est in nobis,
neque est ullo modo divisum.
Ac divinum quidem hoc esse
mysterium participationemqueejus vivificam, et incruentae hujushostiae vim longe illo legali cultu
praestantiorem, pcrfacile est
videre vel ab eo ipso, quod ilia
priscis hominibus sancita perMosen, umbra dicuntur
;Chris-
tus vero ejusque omnia, Veritas
appellantur. Ad eamque remconfirmandam, nobis erit adju-mento sanctus Paulus sic scri
bens : Irritam quis faciens legemMoysi, sine ulla miseratione duo-bus vel tribus testibus moritur :
quanto magis putatis deteriora
mereri supplicia qui Filium Dei
conculcaverit,et sanguinemTest-amenti pollutum duxerit in quosanctificatus est, et spiritui gratiaecontumeliam fecerit ? Quantoigitur res nostrae sunt excellen-
tiores, quibus ipsa Veritas, id est
Christus, illuxit, sanctamquesuam carnem ad participandumapposuit ?
IN DOMINICIS post Pente-
costen Officium fit ut prcescribiturin Communi per annum. 115.
AD PRIMAS VESPERAS.Ad Psalmos Antiph. Ves-
pertinaO ratio, utin Vesperis de
Communiper annum. 124. -\2i)>.
Psalmi de Vesperis Sabbati>ut in Psalterio. in. <l l>.
Hymnus et Versiculus, ut in
eodem Communi. 124. et 125.
<2I-2>.Ad Magnificat Ant. propna.Oratio quoque propria, ut
deinceps notabitur.
DOMINICA TERTIA POST PENTECOSTEN. 171
dicunturprimce Vespercein omnibus Dominicis usque adAdventum, cum Officium fit de
Dominica.
DOMINICA III. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph.Humiliamini sub potenti manuDei, ut vos exaltet in temporevisitationis
;omnem sollicitu-
dinem vestram projicientes in
eum, quoniam ipsi cura est de
vobis.
Oratio.
PRotectorin te sperantium
Deus, sine quo nihil est
validum, nihil sanctum, multi-
plica super nos misericordiam
tuam;
ut te rectore, te duce,sic transeamus per bona tem-
poralia, ut non amittamusaeterna : Per Dominum nostrumetc.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Quis
ex vobis homo qui habet centum
oves, et si perdiderit unam ex
illis, nonne dimittit nonagintanovem in deserto, et vadit adillam quae perierat, doneeinveniat earn ?
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 15.
TN illo tempore : Erant*
appropinquantes Jesu publi-cani et peccatores, ut audirentilium. Et reliqua.
Homilia Sancti Gregorii Papas.
Homil. 34. in Evang.
/^Onsiderandum nobis est,^-^ fratres mei, cur Dominus
plus de conversis peccatoribus,
quam de stantibus justis in
caelo gaudium esse fateatur.
Unde hoc, nisi, quod ipsi per
quotidianum visionis experi-mentum novimus, quia plerum-
que hi qui nullis se oppresses
peccatorum molibus sciunt,
slant quidem in via justitiae,
nulla illicita perpetrant ;sed
tamen ad caelestem patriamanxie non anhelant, tantoquesibi in rebus licitis usum
praebent, quanto se perpetrassenulla illicita meminerunt
;et
plerumque pigri remanent adexercenda bona praecipua, quiavalde sibi securi sunt quodnulla commiserint mala graviora.At contra, nonnunquam hi quise aliqua illicita egisse meminerunt, ex ipso suo dolore
compuncti, inardescunt in
amorem Dei, seseque in magnisvirtutibus excrcent, cuncta
difficilia sancti certaminis
appetunt, omnia mundi dere-
linquunt, honores fugiunt,
acceptis contumeliis laetantur,
flagrant desiderio, ad caelestem
patriam anhelant; et quia se
errasse a Deo considerant,
damna praecedentia lucris
sequentibus recompensant.Majus ergo de peccatoreconverse, quam de stante
justo, gaudium fit in caelo :
quia et dux in praelio pluseum militem diligit qui post
fugam reversus hostem fortiter
premit, quam ilium qui num-
172 DOMINICA QUARTA POST rENTECOSTEN.
quam terga praebuit et
numquam aliquid fortiter gessit.Sic agricola illam ampliusterrain amat quae post spinas,uberes fruges profert, quamearn quae numquam spinashabuit, et numquam fertilem
messem producit. Sed inter
haec sciendum est quia sunt
plerique justi in quorum vita
tantum est gaudium, ut eis
quselibet peccatorum pceni-tentia praeponi nullatenus
possit. Nam multi, et nullorumsibi malorum sunt conscii
;et
tamen in tanti ardoris afflictione
se exercent, ac si a peccatisomnibus coangustentur : cunctaetiam licita respuunt, ad des-
pectum mundi sublimiter accin-
guntur, licere sibi nolunt omnequod libet, bona sibi amputantetiam concessa, contemnuntvisibilia, invisibilibus accen-
duntur, lamentis gaudent, in
cunctissemetipsos humiliant;et
sicut nonnulli peccata operum,sic ipsi cogitationurn peccatadeplorant. Quid itaque istos
dixerim, nisi et justos et
pcenitentes, qui se et in
pcenitentia de peccato cogita-tionis humiliant, et recti
semper in opere perseverant ?
Hinc ergo colligendum est,
quantum Deo gaudium faciat,
quando humiliter plangit Justus ;
si facit in caelo gaudium, quandohoc quod male gessit, perpcenitentiam damnat injustus.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Dico
vobis, Gaudium erit coram
Angelis Dei super uno pecca-tore poenitentiam agente.
DOMINICA IV. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Nonsunt condignae passiones hujustemporis ad futuram gloriamquae revelabitur in nobis.
Oratio.
nobis, quaesumus, Domine,ut et mundi cursus pacifice
nobis tuo ordine dirigatur, et
Ecclesia tua tranquilla devo-tione laetetur : Per Dominumnostrum Jesum Christum etc.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. As-
cendens Jesus in navim quaeerat Simonis, et sedens, docebatturbas.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secundum Lucam. Cap. 5.
T N illo tempore : Cum turbae-* irruerent in Jesum, ut audi-
rent verbum Dei;et ipse stabat
secus stagnum Genesareth. Et
reliqua.
Homilia sancti Ambrosii
Episcopi.
Lib. 4. Commentar. in Lucam.
UBiDominus multis imperti-
vit varia genera sanitatum;
nee tempore, nee loco potuit abstudio sanandi turba cohiberi.
Vesper incubuit; sequebantur :
stagnum occurrit; urgebant : et
ideo ascendit in Petri navim.Haec est ilia navis, quae adhucsecundum Matthaeum fluctuat,
secundum Lucam repletur pisci-
DOMINICA QUINTA POST PENTECOSTEN. 173
bus . ut, et principia Ecclesiae
fluctuantis, et posteriora exube-
rantis, agnoscas. Pisces enim
sunt, qui hanc enavigant vitam.
Ibi adhuc discipulis Christus
dormit;
hie praecipit : dormitenim trepidis ; perfectis vigilat.Non turbatur haec navis, in
qua prudentia navigat, abest
perfidia, fides aspirat Quemad-modum enim turbari poterat,cui praeerat is in quo Ecclesiae
firmamentum est? Illic ergoturbatio, ubi modica fides : hie
securitas, ubi perfecta dilectio.
Etsi aliis imperatur ut laxent
retia sua;
soli tamen Petro
dicitur, Due in altum;hoc est,
in profundum disputationum.
Quid enim tarn altum, quamaltitudinem divitiarum videre,scire Dei Filium, et professionemdivinae generationis assumere,
quam licet mens non queathumana plenae rationis investi-
gatione comprehendere, fidei
tamen plenitudo complectitur.Nam etsi non licet mihi scire
quemadmodum natus sit;non
licet tamen nescire quod natus
sit. Seriem generationis ignore ;
sed autorem generationis ag-nosco. Non interfuimus cumex Patre Dei Filius nasceretur
;
sed interfuimus cum a Patre DeiFilius diceretur. Si Deo non
credimus, cui credemus ? Omniaenim quae credimus, vel visu
credimus, vel auditu. Visus
saepe fallitur, auditus in fide est.
AD SECUNDAS VESPEKAS.
Ad Magnificat Antiph. Prae-
ceptor, per totam noctem labor-
antes nihil cepimus : in verbo
autem tuo laxabo rete.
DOMINICA V. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Quivult vitam diligere et dies videre
bonos, coerceat linguam suam a
malo, et labia ejus ne loquanturdolum
;declinet a malo, et faciat
bonum; inquirat pacem, et
sequatur earn.
Oratio.
T^\Eus qui diligentibus te bona"-^ invisibilia praeparasti, in-
funde cordibus nostris tui amorisaffectum
;ut te in omnibus et
super omnia diligentes, pro-missiones tuas quae omnedesiderium superant, consequa-mur
;Per Dominum nostrum etc.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Amen
dico vobis, nisi abundaverit
justitia vestra plus quam Scrib-
arum et Pharisaeorum, nonintrabitis in regnum caelorum.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Matthaeum. Cap. 5.
TN illo tempore, dixit JesusDiscipulis suis : Dico vobis
quia nisi abundaverit justitiavestra plus quam Scribarum et
Pharisaeorum, non intrabitis in
regnum caelorum. Et reliqua.
Homilia Sancti AugustiniEpiscopi.
Lib. I. de Serm. Dom. in monte>
Cap. 1 8.
JUstitia
Pharisaeorum est, ut
non occidant : justitia eorum
174 DOMINICA SEXTA POST PENTECOSTEN.
qui intraturi sunt in regnumDei, ut non irascantur sine
causa. Minimum est ergo, nonoccidere
;et qui illud solvent,
minimus vocabitur in regnocaelorum. Qui autem illud
impleverit, ut non occidat;non
continue magnus erit et idoneus
regno caelorum;
sed tamenascendit aliquem gradum : per-ficietur autem, si nee irascatur
sine causa : quod si perfecerit,multo remotior erit ab homicidio.
Quapropter qui docet ut non
irascamur, non solvit legem ne
occidamus, sed implet potius :
ut et foris dum non occidimus,et in corde dum non irascimur,innocentiam custodiamus.
Gradus itaque sunt in istis
peccatis : ut primo quisqueirascatur, et eum motum retineat
corde conceptum. Jam si ex-
torserit vqcem indignantis ipsa
commotio, non significantem
aliquid, sed ilium animi motumipsa eruptione testantem, quaferiatur ille, cui irascitur
; plusest utique, quam si surgens ira
silentio premeretur. Si vero
non solum vox indignantis
audiatur, sed etiam verbum, quojam certam ejus vituperationem,in quern profertur, designet et
notet; quis dubitet, amplius hoc
esse, quam si solus indignationissonus ederetur ?
Sententia quae sequitur, ea
conjunctione connectitur, ut
superiori attestetur. Non enim
ait, Si autem obtuleris munustuum ad altare
;sed ait, Si ergo
obtuleris munus tuum ad altare.
Nam si irasci fas non est fratri
suo sine causa, aut dicere Racha,aut dicere Fatue; multo minus
fas est animo tenere aliquid, ut
in odium indignatio convertatur.
Ad quod pertinet etiam quodalio loco dicitur: Non occidatsol super iracundiam vestram.
Jubemur ergo illaturi munus ad
altare, si recordati fuerimus
aliquid adversum nos habere
fratrem, munus ante altare
relinquere, et pergere ac recon-ciliari fratri
;deinde venire, et
munus offerre.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Si
offers munus tuum ad altare, et
recordatus fueris quia frater tuus
habet aliquid adversum te;relin-
que ibi munus tuum ante altare,
et vade prius reconciliari fratri
tuo;
et tune veniens, offeres
munus tuum.
DOMINICA VI. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex,
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Conse-
pulti sumus cum Christo per
baptismum in mortem : ut
quomodo Christus surrexit amortuis per gloriam Patris, ita et
nos in novitate vitas ambulemus.
Oratio.
Eus virtutum,cujus est totum
quod est optimum, insere
pectoribus nostris amorem tui
nominis, et praesta in nobis
religionis augmentum : ut quaesunt bona nutrias
;ac pietatis
studio, quae sunt nutrita, cus-
todias : Per Dominum nostrumetc.
DOMIiVICA SEPT1MA POST PENTECOSTEN. '75
AD LAUDES.
AdBenedictusAntiph. Misereor
super turbam, quia ecce jamtriduo sustinent me, nee habent
quod manducent;et si dimisero
eos jejunos, deficient in via.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Marcum. Cap. 8.
T N illo tempore : Cum multa** turba esset cum Jesu, neehaberent quod manducarent
;
convocatis Discipulis, ait illis :
Misereor super turbam, quia ecce
jam triduo sustinent me, neehabent quod manducent. Et
reliqua.
Homilia sancti Ambrosii
Episcopi.
Lib. 6. Comment, in Luc. Cap. 9.
POsteaquamilia qua; Ecclesiae
typum accepit, a fluxu curata
est sanguinis ; posteaquam Apos-toli ad evangelizandum regnumDei sunt destinati; gratiaecaelestis
impartitur alimentum. Sed qui-bus impartiatur, adverte : nonotiosis
;non in civitate, quasi in
synagoga vel saeculari dignitate,residentibus
;sed inter deserta
quaerentibus Christum. Quienim non fastidiunt, ipsi exci-
piuntur a Christo;et cum ipsis
loquitur Dei Verbum, non de
saecularibus, sed de regno Dei.
Et si qui corporalis geruntulcera passionis, his medicinamsuam libenter indulget. Con-
sequens igitur erat, ut quos a
vulnerum dolore sanaverat, eos
aiimoniis spiritalibus a jejunioliberaret. Itaque nemo cibum
accipit Christi, nisi fuerit antesanatus : et illi qui vocantur adccenam, prius vocando sanantur.Si claudus fuit
; gradiendi facul-
tatem, ut veniret, accepit : si
lumine privatus oculorum;
domum utique Domini, nisi
refusa luce, intrare non potuitUbique igitur mysterii ordo ser-
vatur, ut prius per remissionem
peccatorum vulneribus medicina
tribuatur, postea alimonia mensaecaelestis exuberet : quamquamnondum validioribus haec turba
reficiaturalimentis, neque Christi
corpore et sanguine jejuna soli-
dioris fidei corda pascantur.Lacte, inquit, vos potavi, nonesca : nondum enim poteratis ;
sed nee adhuc quidem potestis.In modum lactis, quinque sunt
panes : esca autem solidior, Cor
pus est Christi; potus vehemen-
tior, sanguis est Domini.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Acci-
piens Jesus septem panes, gratias
agens, fregit ;et dabat Discipulis
suis ut apponerent : et appos-uerunt turbae, alleluia.
DOMINICA VII. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Sti-
pendia peccati, mors : gratiaautem Dei, vita asterna, in Christo
Jesu Domino nostro.
Oratio.
Eus cujus providentia in sui
dispositione non fallitur, te
supplices exoramus, ut noxia
i 76 DOMINICA SEFT1MA POST PENTECOSTEN.
cuncta submoveas, et omnianobis profutura concedas : Per
Dominum nostrum JesumChristum etc.
AD LAUDES.
Ad Bemdictus Antipk. Atten-
dite a falsis Prophetis, qui veni-
unt ad vos in vestimentis ovium,intrinsecus autem sunt lupi
rapaces : a fructibus eorum
cognoscetis eos.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 7.
INillo tempore, dixit Jesus
Discipulis suis : Attendite a
falsis Prophetis, qui veniunt advos in vestimentis ovium, intrin
secus autem sunt lupi rapaces.Et reliqua.
Homilia sancti Hilarii Episcopi.
Comment, in Matth. Cap. 7.
"DLandimenta verborum et*-* mansuetudinis simulationemadmonet fructu operationis ex-
pendi oportere ;ut non qualem
quis verbis referat, sed qualemse rebus efficiat, spectemus :
quia in multis vestitu oviumrabies lupina contegitur. Ergout spinae uvas, ut tribuli ficus
non generant, ut iniquae arbores
utilia poma non afferunt;
ita nein istis quidem consistere docet
boni operis effectum, et idcirco
omnes cognoscendos esse defructibus. Regnum enim cae-
lorum sola verborum officia nonobtinent : neque qui dixerit
Domine, Domine;
heres illius
erit. Quid enim meriti est
Domino dicere, Domine. Nun-
quid Dominus non erit, nisi
fuerit dictus a nobis ? Et quaeofficii sanctitas est, nominis
nuncupatio ;cum caelestis regni
iter, obedientia potius voluntatis
Dei, non nuncupatio, reperturasit ? Multi mihi dicent in ilia
die : Domine, Domine, nonne in
nomine tuo prophetavimus ? et
reliqua. Etiam nunc pseudo-prophetarum fraudulentiam et
hypocritarum simulamenta con-
demnat, qui gloriam sibi ex verbi
virtute praesumunt, in doctrinae
prophetia, et daemoniorum fuga,et istiusmodi operum virtutibus.
Atque hinc sibi regnum caelorum
pollicentur : quasi vero eorum
aliquid proprium sit, quae lo-
quuntur aut faciunt;
et nonomnia virtus Dei invocata per-ficiat : cum doctrinae scientiam
lectio afferat, daemonia Christi
nomen exagitet. De nostro
igitur est beata ilia aeternitas
promerenda : praestandumqueest aliquid ex proprio, ut bonumvelimus, malum omne vitemus,
totoque affectu praeceptis caeles-
tibus obtemperemus, ac talibus
officiis cogniti Deo simus; agam-
usque potius quod vult, quamquod potest gloriemur : repu-dians eos ac repellens, quos a
cognitione sua opera iniquitatisaverterint.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Magnificat Antipk. Non
omnis qui dicit mihi Domine,Domine
;intrabit in regnum
caelorum : sed qui facit volunta-
tem Patris mei qui in caelis est,
ipse intrabit in regnum caelorum,alleluia.
DOMINICA OCTAVA POST PENTECOSTEN. 177
DOMINICA VIII. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex,AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Si
secundiim carnem vixeritis, mo-riemini : si autem spiritu facta
carnis mortificaveritis, vivetis.
Oratio,
T Argire nobis, quaesumus,' Domine, semper spiritum
cogitandi quae recta sunt, pro-
pitius, et agendi ;ut qui sine te
esse non possumus, secundumte vivere valeamus : Per Domi-num nostrum etc.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Quid
hoc audio de te? redde rationemvillicationis tuae
; jam enim non
poteris villicare.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secundum Lucam. Cap. 16.
T N illo tempore, dicebat Jesus! ad Discipulos suos : Homoquidam erat dives, qui habebatvillicum : et hie diffamatus est
apud ilium, quasi dissipassetbona ipsius. Et reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Serm. 35. de Verbis Domini.
TTOc ait Dominus noster*
Jesus Christus : Facite vo-
bis amicos de divitiis iniquitatis.Hoc quidam male intelligendo,
rapiunt res alienas, et aliquidinde pauperibus largiuntur ;
et
putant se facere quod praecep-COLBERT.
turn est. Dicunt enim; Rapere
res alienas, mammona est iniquitatis
; erogare inde aliquid, max-ime egentibus sanctis, hoc est
facere amicos de mammonainiquitatis. Intellectus iste cor-
rigendus est, imo de tabulis
cordis vestri omnino delendus
est. Nolo sic intelligatis. Dejustis laboribus facite eleemo-
synas : ex eo quod recte habetis,
date. Non enim corrupturi estis
judicem Christum, ut non vos
audiat cum pauperibus, quibustollitis.
Est quidem et alius intellec-
tus;
nee ipsum tacebo. Mammona iniquitatis, divitiae sunt
saeculi omnes, undecumque sint.
Undecumque enim congregen-tur, mammona iniquitatis est
;
id est, divitiae sunt iniquitatis.
Quid est, Divitiae sunt iniquitatis ? Pecunia est, quam nominedivitiarum appellat iniquitas.Si enim veras divitias quaeris ;
aliae sunt. Talibus Job nudus
abundabat, quando in Deum cor
plenum habebat, et laudes Deo,
perditis omnibus rebus, tamquamgemmas pretiosissimas profere-bat. Ipsae sunt verae divitiae :
istae autem ab iniquitate appel-lantur divitiae. Habes illas : non
reprehendo. Hereditas venit;
pater tuus dives fuit, et divisit
tibi;
honeste acquisisti ;de
justis laboribus plenam domumhabes : non reprehendo. Tamen,etiam sic, noli illas dicere divi
tias : nam si dicis illas divitias
amabis illas;et si amaveris illas,
peribis cum illis. Pefde, ne
pereas : dona, ut acquiras : se-
mina, ut metas. Has divitias noli
appellare ; quia verae non sunt.
N
DOMINICA NONA POST PENTECOSTEN.
Paupertate plenae sunt, et semperobnoxiae casibus. Quales divitiae
sunt, propter quas latronem
times, propter quas times ser-
vum tuum ne te occiso auferat
et fugiat? Si verae divitiae
essent, securitatem tibi darent.
Ergo illae sunt verae divitiae,
quas cum habuerimus, perderenon possumus. Et ne forte
propter illas furem timeas;
ibi
erunt ubi nullus auferat. AudiDominum tuum : Thesaurizate
vobis thesauros in caelo, quo fur
non accedat. Tune erunt divitiae,
quando eas migraveris. Quam-diu in terra sunt, divitiae non sunt.
Sed divitias vocat illas mundus;
iniquitatis, vocat Deus.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Fa-cite vobis amicos de mammonainiquitatis ;
ut cum defeceritis,
recipiant vos in aeterna taber-
nacula.
DOMINICA IX. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Quise existimat stare, videat necadat.
Oratio.
PAteantaures misericordiae
tuae, Domine, precibus sup-
plicantium ;et ut petentibus
desiderata concedas, fac eos quastibi sunt placita, postulare : PerDominum nostrum etc.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Ve-nient dies in te
;et circumdabunt
te inimici tui vallo, et circumdabunt te et coangustabunt te un-
dique, et ad terram prosternentte, eo quod non cognoveris tern-
pus visitationis tuae.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Lucam. Cap. 19.
T N illo tempore : Ut appropin-*
quavit Jesus Jerusalem ;videns
civitatem, flevit super illam. Etreliqua.
Homilia sancti Gregorii Papas.
Homil. 39. in Evang.
QUiaeversam jam Jerusalem
novimus, debemus ex rebusexterioribus introrsus aliquamsimilitudinem trahere
; atque exeversis aedificiis parietum, morumruinam timere. Videns enimcivitatem, flevit super illam,dicens : Quia si cognovisses et
tu. Hoc semel egit, cum peri-turam civitatem esse nuntiavit.
Hoc quotidie Redemptor noster
per electos suos agere nullatenus
cessat, cum quosdam ex bonavita ad mores reprobos per-venisse considerat. Plangit enimeos qui nesciunt cur plangantur,
qui juxta Salomonis verba laetan-
tur cum male fecerint, et exultantin rebus pessimis. Qui si damna-tionem suam, quae eis imminet,
agnovissent ; semetipsos cumlacrymis electorum plangerent.Bene autem periturae animaesententia quae subditur convenit :
Et quidem in hac die tua quaead pacem tibi
;nunc autem ab-
scondita sunt ab oculis tuis.
Suam hie diem habet anima
DOMINICA DECIMA POST PENTECOSTEN. 179
perversa, quae transitorio gaudetin tempore. Cui ea quaeadsunt, ad pacem sunt : quiadum rebus temporalibus laeta-
tur, dum honoribus extolli-
tur, dum in carnis voluptateresolvitur, dum nulla .venturae
pcenas formidine terretur; pacem
habet in die sua, quae gravedamnationis suae scandalum in
die habebit aliena. Ibi enim
affligenda est, ubi justi laetabun-
tur;et cuncta quae modo ei ad
pacem sunt, tune in amaritu-dinem rixae vertentur : quiarixari secum incipiet, cur damna-tionem quam patitur non ex-
pavit, cur a prospiciendis malis
sequentibus oculos mentis clausit.
Unde ei dicitur : Nunc autemabscondita sunt ab oculis tuis.
Peruersa quippe anima, rebus
praesentibus dedita, in terrenis
voluptatibus resoluta, absconditsibi mala sequentia ; quia prae-videre futura refugit, quae prae-sentem laetitiam perturbant :
dumque in praesentis vitae oblec-
tationibus se deserit, quid aliud
quam clausis oculis ad ignemvadit ? Unde bene scriptum est :
In die bonorum, ne immemor sis
malorum. Et inde per Paulumdicitur : Qui gaudent, tamquamnon gaudentes sint. Quia, et
siqua est praesentis temporis, ita
est agenda laetitia, ut numquamamaritudo sequentis judicii re-
cedat a memoria : quatenus dummens pavida extremae ultionis
timore transfigitur ; quantumnunc praesens laetitia, tantum
post ira subsequens, temperetur.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. Scrip
tum est, quia Domus mea,domus orationis est
;vos autem
fecistis illam speluncam latro
num.
DOMINICA X. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. Nemopotest dicere, Dominus Jesus,nisi in Spiritu sancto.
Oratio.
DEus qui omnipotentiamtuam parcendo maxime et
miserando manifestas, multiplica
super nos misericordiam tuam;
ut ad tua promissa currentes,caelestium bonorum facias esse
consortes : Per Dominum.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Deus,
propitius esto mihi peccatori.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Lucam. Cap. 18.
T N illo tempore, dixit Jesus ad-*-
quosdam, qui in se confide-
bant tamquam justi, et asperna-bantur ceteros, parabolamistam : Duo homines ascende-runt in templum ut orarent,unus Pharisaeus, et alter Publi-
canus. Et reliqua.
Homilia S. AugustiniEpiscopi.
Enarr. in Psalm. 31.
QUivult fortis esse velut
praesumens de se et jactans.merita sua qualiacumque ilia
sint, erit similis Pharisaeo illiv
N 2
i8o DOMINICA UNDECIMA POST PENTECOSTEN.
qui quod a, Deo se dicebat
accepisse, superbe tamen jacta-bat : Gratias, inquit, tibi ago,
quia non sum sicut caeteri
homines. Attendite, fratres mei,
quale genus superbiae com-mendet Deus : vere quale potestsubintrare justo homini, quale
potest surrepere bonae spei.
Vere, Gratias ago tibi, dicebat
Ergo cum dicebat, Gratias tibi;
fatebatur ab illo se accepisse
quod habebat : quid enim habes
quod non accepisti? Unde ergo
superbus? Non quia de bonis
suis Deo gratias agebat ;sed
quia super alterum, se de ipsis
bonis extollebat. Attendite,fratres : nam unde coeperitdicere similitudinem ipsamDominus, Evangelista praemisit.Cum enim Christus dixisset,
Putas veniens Filius hominisinveniet fidem in terra: et neexisterent quidam haeretici, quiattendentes et putantes quasi
lapsum totum mundum (omnesenim haeretici in paucis et in
parte sunt) jactarent se quod in
ipsis remanserit quod de toto
mundo perierit : ibi statim, ubi
ait Dominus Putas veniens
Filius hominis inveniet fidem in
terra, subjecit Evangelista ;
Dixit autem et ad quosdam quisibi justi videbantur et sperne-bant caeteros, similitudinem
hanc : Quidam Pharisaeus et
Publicanus venerunt in templumorare; et caetera quae nostis.
Pharisaeus ergo ille dicebat:
Gratias tibi ago. Sed unde
superbus? Quia spernebat cae
teros. Unde probas? In ipsisverbis. Quomodo ? Pharisaeus,
inquit, ille contempsit de longe
stantem, cui Deus confitenti
propinquabat. Publicanus, in-
quit, de longinquo stabat;sed
Deus ad ilium de longinquonon stabat. Quare Deus ab illo
de longinquo non stabat ? Quiaalio loco dicitur : Prope est
Dominus his qui obtriverunt
cor. Videte si Publicanus iste
obtriverat cor;
et ibi videbitis
quia prope est Dominus his quiobtriverunt cor. Publicanusautem de longinquo stabat, et
neque volebat ad caelum oculossuos levare, sed percutiebat
pectus suum. Tunsio pectoris,obtritio cordis. Quid dicebattundens pectus ? Deus propitiusesto mihi peccatori. Et quaesententia Domini ? Amen dico
vobis, descendit justificatus de
templo Publicanus ille magisquam ille Pharisaeus.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Dicovobis : Descendit hie justificatusin domum suam ab illo : quiaomnis qui se exaltat, humiliabi-
tur;et qui se humiliat, exaltabi-
tur.
DOMINICA XI. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. Add u-
cunt Jesu surdum et mutum, et
deprecabantur eum ut imponatilli manum.
Oratio.
/^Mnipotens sempiterne Deus,^^qui abundantia pietatis tuae
et merita supplicum excedis et
vota, effunde super nos miseri-
DOMINICA UNDEC1MA POST PENTECOSTEN. 181
cordiam tuam;ut dimittas quae
conscientia metuit, et adjicias
quod oratio non praesumit : Per
Dominum nostrum etc.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Ap-prehendens Jesus surdum et
mutum, misit digitos suos in
auriculas ejus, et expuens tetigit
linguam ejus ;et suspiciens in
caelum, ingemuit, et ait illi,
Ephpheta ; quod est, Adaperire.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Marcum. Cap. 7.
INillo tempore : Exiens Jesus
de finibus Tyri, venit perSidonem ad mare Galilaeae inter
medios fines Decapoleos. Et
reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papse.
Lib. i. in Ezech. Homil. 10.
QUidest, quod creator om
nium Deus, cum surdum et
mutum sanare voluisset, in aures
illius suos digitos misit;et ex
puens, linguam ejus tetigit ?
Quid per digitos Redemptoris,nisi dona sancti Spiritus desig-nantur ? Unde cum in alio loco
ejecisset ciaemonium,dixit : Si in
digito Dei ejicio daemonia, pro-fecto pervenit in vos regnumDei. Qua de re per Evangelis-tam alium dixisse describitur :
Si ego in Spiritu Dei ejicio
daemones, igitur pervenit in vos
regnum Dei. Ex quo utroqueloco colligitur, quia digitus Dei
Spiritus vocatur. Digitos ergo
in auriculas mittere, est per dona
Spiritus sancti mentem surdi adobediendum aperire. Quid est
vero, quod expuens, linguam ejus
tetigit ? Saliva nobis est ex ore
Redemptoris, accepta sapientiain eloquio divino. Saliva quippeex capite defluit in ore. Ea ergo
sapientia, quae ipse est, dumlingua nostra tangitur, mox ad
praedicationis verba formatur.
Qui suspiciens in caelum, ingemuit : non quod ipse necessarium
gemitum haberet, qui dabat quodpostulabat : sed nos ad eumgemere qui caelo praesidet, do-
cuit;ut et aures nostrae per dona
Spiritus sancti aperiri, et lingua
persalivam oris, id est, per scien-
tiam divinae locutionis, solvi
debeat ad verba praedicationis.Cui mox, Ephpheta, id est, Adaperire, dicitur : et statim apertaesunt aures ejus, et solutum est
vinculum linguae ejus. Qua in
re notandum est, quia propterclausas aures dictum est : Adaperire. Sed cui aures cordis
ad obediendum apertae fuerint,
ex subsequenti proculdubioetiam linguae ejus vinculum sol-
vitur;ut bona quae ipse fecerit,
etiam facienda aliis loquatur.Ubi bene additur : Et loqueba-tur recte. Ille enim recte loqui
tur, qui prius obediendo fecerit,
quae loquendo admonet esse fa
cienda.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Quan-to eis praedicabat, tanto magisplus praedicabant : et eo ampliusadmirabantur, dicentes : Beneomnia fecit
;et surdos fecit au-
dire, et mutos loqui.
1 85! DOMINICA DUODECIMA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA XII. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Dili-
ges Dominum Deum tuum extoto corde tuo, et ex tota anima
tua, et ex omnibus viribus tuis,
et ex omni mente tua;et proxi-
mum tuum sicut teipsum.
Oratio.
OMnipotenset misericors
Deus, de cujus munerevenit ut tibi a fidelibus tuis
dign& et laudabiliter serviatur,
tribue, quaesumus, nobis ut ad
promissiones tuas sine offensione
curramus : Per Dominum etc.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph, Sa-
maritanus appropians alligavitvulnera ejus qui inciderat in
latrones, infundens oleum et
vinum;et curam illius egit.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Lucam. Cap. 10.
T N illo tempore : Conversus^
Jesus ad Discipulos suos
dixit : Beati oculi, qui vident
quae vos videtis. Dico enim vobis,
quod multi Prophetae et Regesvoluerunt videre quae vos videtis,
et non viderunt. Et reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Serm. 37. de Verbis Domini.
T^Otum genus humanum est* homo ille qui jacebat in via
semivivus a latronibus relictus,
quern contempsittransiensSacer-dos et Levites, et accessit adeum curandum eique opitulan-dum transiens Samaritanus.Transiit Sacerdos, utique genereproximus ; praeteriit jacentem.Transiit Levites, et hie genereproximus ; jacentem etiam ipse
contempsit. Transiit Samari
tanus, genere longinquus, miseri-
cordia proximus ;fecit quod
nostis. In quo Samaritanovoluit se intelligi Dominus nos-
ter Jesus Christus.
Quid tarn longinquum, quidtarn remotum, quam Deus ab
hominibus, immortalis a mortali-
bus, Justus a peccatoribus ? nonloco longe, sed dissimilitudine.
Cum ergo longe a nobis esset
immortalis et Justus, tamquam a.
mortalibus et peccatoribus, des-
cendit ad nos, ut fieret nobis
proximus ille longinquus. Etquid fecit ? Cum haberet ipseduo bona, et nos duo mala
;ille
duo bona, justitiam et immortali-
tatem;
nos duo mala, iniqui-tatem et mortalitatem
;si utrum-
que malum nostrum suscepisset,
par noster factus esset, et liberari
nobiscum opus haberet. Quidergo fecit ut esset proximusnobis ? proximus, non hoc quodnos
; sed, prope nos. Duoattende : Justus est, immortalisest. In duobus tuis malis, unaest culpa, altera est pcena. Cul-
pa est, quod injustus es; poena
est, quia mortalis es. Ille, ut
esset proximus, suscepit poenamtuam, non suscepit culpam tuam.Et si suscepit ;
delendam susce
pit, non faciendam, Justus et immortalis, longe ab injustis et
mortalibus. Peccator mortalis,
DOMINICA DECIMA TERTIA POST PENTECOSTEN. 183
longe eras a justo immortali.
Non est file factus peccator, quodtu
;sed factus est mortalis, quod
tu. Manens Justus, factus est
mortalis. Suscipiendo pcenamet non suscipiendo culpam, et
culpam delevit et poenam.
AD SECUNBAS VESPERAS.
Ad MagnificatA ntiph. Dixit
Jesus ad Legisperitum : Quis tibi
videtur proximus fuisse illi quiincidit in latrones ? Et ait :
Ille qui fecit misericordiam in
ilium. Et dixit illi Jesus : Vade,et tu fac similiter.
DOMINICA XIII. POSTPENTECOSTEN., Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph, Con-clusit Scriptura omnia sub pec-
cato, ut promissio ex fide JesuChristi daretur credentibus.
Oratio.
OMnipotenssempiterne Deus,
da nobis fidei, spei, et chari-
tatis augmentum ;et ut merea-
mur assequi quod promittis,fac nos amare quod praecipis ;
Per Dominum nostrum etc.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Jesu
praeceptor, miserere nostri.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 17.
T N illo tempore : Dum iret-1
Jesus in Jerusalem, transibat
per mediam Samariam et
Galilaeam : et cum ingrederetur
quoddam castellum, occurreruntei decem viri leprosi. Et reli-
qua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Lib. 2. Qucest. evang. Cap. 40.
INdecem leprosis, multa quaeri
possunt : non solum denumero
; quid sibi velit quoddecem sunt, et quod unus exillis solus gratias egit : sed ilia
potius ; cur eos ad sacerdotes
miserit, ut cum irent, mundaren-tur. Nullum enim eorum, qui-bus corporalia haze beneficia
praestitit, invenitur misisse ad
sacerdotes, nisi leprosos. Namet ilium a lepra mundaverat, cui
dixit : Vade, ostende te sacerdoti,et offer pro te sacrificium, quodpraecepit Moyses, in testimoniumillis. Quaerendum igitur est,
quid ipsa lepra significet : nonenim sanati, sed mundati dicun-
tur, qui ea caruerunt. Coloris
quippe vitium est, non valetu-
dinis, aut integritatis sensuum
atque membrorum. Leprosiergo non absurde intelligi possunt, qui scientiam verae fidei
non habentes, varias doctrinas
profitentur erroris.
Caetera itaque vitia, tamquamvaletudinis, et quasi membrorumanimae atque sensuum, per
seipsum interius et conscientia
et intellectu Dominus sanat et
corrigit : doctrinal vero, vel
imbuendi per sacramenta, vel
catechizandi per sermonemsonantem atque lectionem, ubi
color quidam intelligitur verus
atque sincerus, quia in promptuest, et foris eminentissimus, (Non
184 DOMINICA DECIMA QUARTA POST PENTECOSTEN.
enim in occultis cogitationibus,sed in manifestis operationibushaec aguntur) Ecclesiae propriecontributa est. Itaque et Paulus,voce Domini audita, Quid mepersequeris ? et, Ego sum Jesus
quern tu persequeris ;ad
Ananiam tamen missus est, ut
illo sacerdotio quod in Ecclesia
constitutum est, sacramentumdoctrinae fidei perciperet.et verus
ejus approbaretur color : non
quia non potest per seipsumDominus omnia facere : namquis alius haec facit etiam in
Ecclesia? sed ut ipsa societas
congregatorum fidelium, appro-
bandoininvicematquecommuni-cando verse fidei doctrinam in
omnibus quae dicuntur verbis vel
signantur sacramentis, tamquamunam speciem veri coloris
obducat.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Unusautem ex illis, ut vidit quodmundatus est, regressus est cummagna voce magnificans Deum,alleluia.
DOMINICA XIV. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
. Ad Magnificat Antiph. Quisunt Christi, carnem suam cruci-
fixerunt cum vitiis et con-
cupiscentiis.
Oratio.
/^Ustodi Domine, quaesumus,^^ Ecclesiamtuam propitiatione
perpetua : et quia sine te labitur
humana mortalitas, tuis semper
auxiliis et abstrahatur a noxiis,
et ad salutaria dirigatur : PerDominum nostrum etc.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Nolitesolliciti esse, dicentes, Quidmanducabimus ? aut, Quid bibe-
mus ? aut, Quo operiemur ?
Scit enim Pater vester quia his
omnibus indigetis.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 6.
T N illo tempore, dixit Jesus*
Discipulis suis : Nemo potestduobus dominis servire. Etreliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Lib. 2. de Serm. Dom. in monte.
Cap. 22.
XT Emo potest duobus dominis*-^ servire. Ad hanc ipsamintentionem referendum est,
quod consequenter exponit,dicens : Aut enim unum odio
habebit, et alterum diliget ;aut
alterum patietur, et alterumcontemnet. Quae verba dili-
genter consideranda sunt : namqui sint duo domini, deincepsostendit, cum dicit : Non potestisDeo servire et Mammonae.Mammona apud Hebraeos divi-
tiae appellari dicuntur. Congruitet Punicum nomen
;nam lucrum
Punice Mammon dicitur.
Nolite ergo solliciti esse, dic
entes : Quid edemus ? aut, Quidbibemus ? Et reliqua. Hiemanifestissime ostendit, non haec
DOMINICA DECIMA QUINTA POST PENTECOSTEN. 185
esse appetenda, tamquam talia
bona nostra, ut propter ea ipsadebeamus bene facere si quidfacimus
;sed tamen esse neces-
saria. Quid enim intersit inter
bonum quod appetendum est, et
necessarium quod sumendumest, hac sententia declaravit,
cum ait : Quaerite primumregnum Dei et justitiam ejus ;
et haec omnia apponentur vobis.
Regnum ergo et justitia Deibonum nostrum est
;et hoc
appetendum, et ibi finis consti-
tuendus, propter quod omnia
facimus, quaecumque facimus.
Sed quia in hac vita militamus,ut ad illud regnum pervenire
possimus, quae vita sine his
necessariis agi non potest ;
Apponentur vobis haec, inquit ;
sed vos regnum Dei et justitiam
ejus primum quaerite. Cumenim dicit illud Primum, sig-nificavit quod hoc Posterius
quaerendum est, non tempore,sed dignitate ; illud, tamquambonum nostrum
; hoc, tamquamnecessarium nostrum
;neces
sarium autem propter illud
bonum. Neque enim, verbi
gratia, ideo debemus evangeli-zare ut manducemus
;sed ideo
manducare, ut evangelizemus :
nam si propterea evangelizemusut manducemus, vilius habemus
evangelium quam cibum;et erit
jam bonum nostrum in mandu-cando, necessarium autem in
evangelizando.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. Quaerite primum regnum Dei et justitiam ejus ;
et haec omnia adji-cientur vobis, alleluia.
DOMINICA XV. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. AIter
alterius onera portate : et sic ad-
implebitis legem Christi.
Oratio.
Cclesiam tuam, Domine,miseratio continuata mundet
et muniat : et quia sine te non
potest salva consistere, tuo sem
per munere gubernetur : PerDominum nostrum etc.
AD LAUDES.Ad Benedictus A ntiph. Ac-
cessit Jesus, et tetigit loculum :
hi autem qui portabant, stete-
runt. Et ait : Adolescens, tibi
dico, Surge. Et resedit qui erat
mortuus.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 7.
T N illo tempore : Ibat Jesus in
civitatem quae vocatur Nairn;
et ibant cum eo discipuli ejus, et
turba copiosa. Et reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Serm. 44. de Verbis Domini.
\ Hdeamus quid Christus nos* discere voluit in tribus mor-
tuis quos suscitavit. Resusci-
tavit filiam mortuam archi-
synagogi, ad quam aegrotan-tem petebatur, ut earn de aeg-ritudine liberaret. Excitavit et
hunc juvenem, filium viduae, de
1 86 DOMINICA DEC1MA SEXTA POST PENTECOSTEN.
quo nunc admoniti sumus, ut
hinc ista quae ipse largiri digna-tur, cum vestra charitate loque-remur. Modo audistis quomodoexcitatus est. AppropinquabatDominus civitati
;et ecce effere-
batur jam mortuus extra portam :
misericordia commotus quod fle-
bat mater vidua et destituta unicofilio suo, fecit quod audistis, di-
cens : Adolescens, tibi dico,
surge. Surrexit ille mortuus,
ccepit loqui ;et reddidit ilium
matri suae. Excitavit et Laza-rum de sepulcro.
Ista tria genera mortuorumsunt tria genera peccatorum,quos hodieque suscitat Christus.
Ilia enim mortua filia archisyna-
gogi intus erat in domo;non-
dum erat de secretis parietibuselata in publicum : ibi intus sus-
citata est, viva parentibus red-
dita. Iste autem jam quidemnon in domo
;sed tamen non-
dum in sepulcro : parietibus ela-
tus erat;
terrae mandatus nonerat. Qui suscitavit mortuamnondum elatam, suscitavit mor-tuum jam elatum, nondum sep-ultum. Tertium restabat, ut
sepultum suscitaret : et hoc fecit
in Lazaro. Sunt ergo intus, qui
peccatum in corde habent, in
facto nondum habent. Alii postconsensum eunt in factum, tam-
quam efferentes mortuum;
ut
quod latebat in secreto, appareatin publico. Numquid jam isti,
quia in factum processerunt, des-
perandi sunt ? Nonne et illi ju-veni dictum est : Tibi dico, surge?Nonne et ille redditus est matri
suae ? Sic ergo et qui jam fe-
cerit, si forte commonitus et commotus verbo veritatis ad Christ!
vocem resurgit, vivus redditur :
potuit ad tempus progredi, in
aeternum perire non potuit. Quiautem faciendo quod malum est,
etiam mala consuetudine se im-
plicant, ut ipsa consuetudo malinon eos sinat videre quia malumest, fiunt defensores malorum fac-
torum suorum. Tales consuetudine maligna pressi, tamquamsepulti sunt.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Ac-
cepit autem omnes timor, et
magnificabant Deum, alleluia.
DOMINICA XVI. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
AdMagnificatA ntiph. Omnisqui se exaltat, humiliabitur
;et
qui se humiliat, exaltabitur.
Oratio.
'"PUa nos, quaesumus, Domine,*-
gratia semper et praeveniatet sequatur; ac bonis operibus
jugiter praestet esse intentos:
Per Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum,qui tecumvivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus per omnia saecula
saeculorum.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Dixit
Jesus ad Legisperitos et Phari-
saeos : Si licet sabbato curare ?
At illi tacuerunt : ipse ver6
apprehensum sanavit hydro-
picum, ac dimisit.
DOMINICA DECIMA SEPTIMA POST PENTECOSTEN. 187
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Lucam. Cap, 14.
T N illo tempore : Cum intraret*
Jesus in domum cujusdamPrincipis Pharisaeorum sabbatomanducare panem, et ipsi obser-
vabant eum : et ecce homoquidam hydropicus erat anteilium. Et reliqua.
Homilia venerablisf Bedae
Presbyteri.
In Luc. Lib. 4. c. 14.
TDRoprium est hydropici,*~
quanto magis abundat hu-more inordinate, tanto ampliussitire. Et ideo recte comparaturei quern fluxus carnalium volup-tatum exuberans aggravat.
Comparatur diviti avaro, qui
quanto est copiosior divitiis
quibus non bene utitur, tantoardentius talia concupiscit. Et
respondens Jesus dixit ad Legis-
peritos et Pharisaeos : Licet
Sabbato curare ? At illi tacu-
erunt. Quod dicitur respondisseJesus, ad hoc respicit quod prae-missum est
;Et ipsi observabant
eum. Dominus enim novit cogi-tationes hominum. Sed merito
interrogati tacent, qui contra se
dictum quicquid dixerint, vident.
Nam, si licet Sabbato curare;
quare Salvatorem, an curet,observant ? Si non licet, quareipsi Sabbato pecora curant? Ipsevero apprehensum sanavit, acdimisit. Provida dispensationeDominus ante Legisperitos et
Pharisaeos hydropicum curat;
et mox contra avaritiam dis-
putat : ut videlicet per hujus
aegritudinem corporis, in illis ex-
primeretur aegritudo cordis.
Denique post multa disputa-tionis ejus hortamenta, subjunc-tum est : Audiebant autemomnia haec Pharisaei, qui erant
avari, et deridebant ilium.
Et respondens ad illos, dixit :
Cujus vestrum asinus aut bos in
puteum cadit, et non continueextranet ilium die sabbati ? Sic
observatores sui Pharisaeos con-
vincit, ut eosdem etiam avaritiae
condemnet. Si vos, inquit, in
sabbato asinum aut bovem aut
aliquid quodlibet animal in
puteum decidens eripere festin-
atis, non animali sed vestrae
avaritiae consulentes, quantomagis ego hominem, qui multomelior est pecore, debeo liberare?
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Cum
invitatus fueris ad nuptias, re-
cumbe in novissimo loco, ut
dicat tibi qui te invitavit;
Amice, ascende superius : Eterit tibi gloria coram simul dis-
cumbentibus.
DOMINICA XVII. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Digneambulate vocatione qua vocati
estis, cum omni humilitate et
mansuetudine, cum patientia
supportantes invicem in chari-
tate, solliciti servare unitatemin vinculo pacis.
Oratio.
DA, quaesumus, Domine, pop-ulo tuo diabolica vitare
188 DOMINICA DECIMA SEPTIMA POST PENTECOSTEN.
contagia, et te solum Deumpura mente sectari : Per Domi-num nostrum etc.
AD LAUDES.Ad Benedictus A ntiph. Diliges
Dominum Deum tuum ex toto
corde tuo et in tota anima tuaet in tota mente tua : hoc est
maximum et primum manda-tum : secundum autem simile
est huic; Diliges proximum
tuum sicut teipsum.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. Cap. 22.
TN illo tempore : Pharisaei1 audientes quod silentium
imposuisset Jesus Sadducaeis,convenerunt in unum
;et inter-
rogavit eum unus ex eis Legisdoctor, tentans eum : Magister,quod est mandatum magnum in
Lege ? Et reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Epistola 52.
Hristus, id est Veritas, dicit in
his duobus praeceptis totam
Legem Prophetasque pendere, Utdiligamus Deum ex toto corde,ex tota anima, ex tota mente
;
et Diligamus proximos tamquamnosmetipsos. Proximus sanehoc loco, non sanguinis propin-quitate, sed rationis societate
pensandus est, in qua socii suntomnes homines. Cum ergoilia dilectione, quam divina lex
imperat, debeat homo diligereDeum, et seipsum, et proximum;non tamen ex hoc tria praeceptadata sunt
;nee dictum est, In
his tribus, sed In his duobus
praeceptis tota Lex pendet et
Prophetae ;id est, In dilectione
Dei ex toto corde, ex tota
anima, et ex tota mente;
et
proximi tamquam sui ipsius :
videlicet ut intelligeretur nullamesse aliam dilectionem qua quis-
que diligit seipsum, nisi quoddiligit Deum. Qui enim aliter
se diligit, potius se odisse
dicendus est. Fit quippe ini-
quus privaturque luce justitiae,
qui a potiore ac praestantiorebono aversus atque inde vel ad
seipsum conversus, ad inferiora
et egena utique convertitur;
fitque in ipso quod veracissime
scriptum est : Qui autem amat
iniquitatem, odit animam suam.
Quia igitur nemo, nisi Deumdiligendo, diligit seipsum ;
non
opus erat, ut, dato de Deidilectione praecepto, etiam seipsum homo diligere juberetur :
cum in eo diligat seipsum quoddiligit Deum. Debet ergo et
proximum diligere tamquamseipsum ;
ut quern potuerit
hominem, vel beneficentiae con-
solatione, vel informatione doc-
trinae, vel disciplinae coercitione,adducat ad colendum Deum,sciens in his duobus praeceptistotam Legem Prophetasquependere. Hoc qui sobria dis-
cretione eligit, prudens est : quinulla hinc afflictione avertitur,fortis est : qui nulla alia delecta-
tione, temperans est : qui nulla
elatione, Justus est. His virtuti-
bus divinitus impartitis, per
gratiam Mediatoris Dei cumPatre, et nobiscum hominis JesuChristi, per quem post inimi-
citias iniquitatis reconciliamur
DOMINICA DECIMA OCTAVA POST PENTECOSTEN. 189
Deo in spiritu charitatis; his,
inquam, virtutibus divinitiis
impartitis, et bona vita nunc
agitur, et postea praemium ejus,
quae nisi aeterna e.sse non potest,beata vita persolvitur. Hie enimsunt eaedem virtutes in actu, ibi
in effectu : hie in opere, ibi
in mercede : hie in oificio, ibi
in fine.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. I nter-
rogavit Pharisaeos Jesus, dicens :
Quid vobis videtur de Christo ?
cujus filius est? Dicunt ei om-nes : David. Dicit eis Jesus :
Quomodo ergo David in spirituvocat eum Dominum, dicens :
Dixit Dominus Domino meo,sede a dextris meis ?
DOMINICA XVIII. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Ver-bum Crucis, pereuntibus quidemstultitia est
;iis autem qui salvi
fiunt, id est nobis, Dei virtus est.
Oratio.
T^\Irigat corda nostra, quaesu---' mus, Domine, tuae misera-
tionis operatio ; quia tibi sine
te placere non possumus : PerDominum nostrum Jesum Chris
tum Filium tuum, qui tecumvivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus etc.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph, Videns
Jesus fidem illorum, dixit para-
lytico : Confide, fili;
remittun-tur tibi peccata tua.
AD PRIMAM.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 9.
Lectio de Homitia.
T N illo tempore : Ascendens
Jesus in naviculam, trans-
fretavit, et venit in civitatem
suam. Et reliqua.
Homilia sancti Petri Chrysologi.Serin. 50.
"\ 7Enit in civitatem suam;
et* ecce offerebant ei para-
lyticum jacentem in lecto : et
respiciens Jesus fidem illorum,dixit paralytico : Confide, fili
;
dimittuntur tibi peccata tua.
Audit veniam, et tacet para-
lyticus, nee ullam respondetgratiam ; quia plus corporis
quam animae tendebat adcuram
;et temporales aerumnas
resoluti corporis sic deflebat, ut
aeternas pcenas resolutionis
animae non defleret; gratiorem
sibi praesentem vitam judicansquam futuram.
Fili, inquit, remittuntur tibi
peccata tua. Haec dicens, Deumse volebat intelligi, qui perhominem oculis adhuc latebat
humanis. Virtutibus enim et
signis comparabatur Prophetis,
qui per ipsum fecerant et ipsivirtutes. Peccatis autem dare
veniam, quia penes hominemnon est, et est singulare deitatis
insigne ; Deum, ilium, pectoribusinferebat humanis. Probat hoc
pharisaicus livor: nam cumdixisset, Remittuntur tibi peccata
DOMINICA DECLMA NONA POST PENTECOSTEN.
tua; responderunt Pharisaei :
Hie blasphemat ; quis enim
potest peccata remittere nisi
solus Deus ? Pharisaee, quisciendo nescis, confitendo negas,cum testaris impugnas ;
si Deusest qui remittit peccata, cur tibi
Christus Deus non est, quiunius indulgentiae suae munere,totius mundi probatur abstulisse
peccata ? Ecce, inquit, agnusDei, ecce qui tollit peccatamundi. Ut autem possis majora ;
cape ejus divinitatis insignia ;
audi eum pectoris tui penetrassesecretum
; aspice eum ad cogi-tationum tuarum latebras per-venisse
; intellige eum cordis tui
tacita nudare consilia. Et cumvidisset, inquit, Jesus cogita-tiones eorum. Scrutator ani-
marum praeve"nit mentium
maligna consilia, et deitatis suae
potentiam operis attestatione
monstravit, dum dissipati cor-
poris membra componit, nervos
stringit, jungit ossa, completviscera, firmat artus, et gressusad cursum suscitat in vivo
cadavere jam sepultos. Tolle
lectum tuum. Hoc est;Porta
portantem ;omnes muta vices :
ut quod est infirmitatis testi-
monium, sit probatio sanitatis :
ut lectus doloris tui, sit meaecurationis indicium : ut receptaefortitudinis magnitudinem, pon-deris asserat magnitude.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Vi-dentes autem turbae, timuerunt
;
et glorificaverunt Deum, quidedit potestatem talem homini-bus
;alleluia.
/^vMnipote* J DflK 1
DOMINICA XIX. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.AD PRIMAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Reno-
vamini spiritu mentis vestras;et
induite novum hominem, quisecundum Deum creatus est in
justitia et sanctitate veritatis.
Oratio.
tens et misericors
Deus, universa nobis adver-
santia propitiatus exclude;
ut
mente et corpore pariter expe-diti,quae tua sunt,liberis mentibus
exequamur : Per Dominum nostrum Jesum Christum Filium
tuum, qui tecum vivit et regnatetc.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Dicite
invitatis : Ecce prandium meumparavi ;
venite ad nuptias, alle
luia.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. Cap. 22.
T N illo tempore : Respondens*
Jesus, dixit iterum in para-bolis principibus Sacerdotum et
Pharisaeis, dicens : Simile factumest regnum caelorum homini regi,
qui fecit nuptias filio suo. Et
reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Homil. 38. in Evang.T N hoc Pater Regi Filio nup-* tias fecit, quod ei per Incar-
nationis mysterium sanctamEcclesiam sociavit. Uterus au
tem genetricis Virginis, hujus
DOMINICA VIGES1MA POST PENTECOSTEN. 191
sponsi thalamus fuit. Unde et
Psalmista dicit : In sole posuittabernaculum suum, et ipse tam-
quam sponsus procedens dethalamo suo. Tamquam sponsusquippe de thalamo suo processit,
quia ad conjungendam sibi
Ecclesiam incarnatus Deus de
incorrupto utero Virginis exivit.
Misit ergo servos suos, ut adistas nuptias amices invitarent.
Misit semel, misit iterum, quiaincarnationis dominicae praedica-
tores, et prius Prophetas, et
postmodum Apostolos fecit.
Sequitur : Illi autem neglex-erunt; et abierunt, alius in villam
suam, alius vero in negotiationemsuam. In villam quippe ire, est
labori terreno immoderate in-
cumbere : in negotiationem vero
ire, est actionum saecularium
lucris inhiare. Quia enim alius
intentus labori terreno, alius vero
mundi hujus actionibus deditus,
mysterium incarnationis dominicae pensare, et secundum illud
vivere dissimulat; quasi ad villam
vel negotium pergens, venire ad
regis nuptias recusat.
Intravit autem rex1
,ut videret
discumbentes;
et vidit ibi
hominem non vestitum veste
nuptiali. Quid debemus intelli-
gere nuptialem vestem, nisi
charitatem ? Intrat enim ad
nuptias, sed cum nuptiali veste
non intrat, qui in sancta Ecclesia
assistens, fidem habet, sed
charitatem non habet. Recteenim charitas, nuptialis vestis
vocatur; quia hanc in se conditor
noster habuit, dum ad sociandae
sibi Ecclesiae nuptias venit. Sola
quippe dilectione Dei actum est,
ut ejus Unigenitus mentes sibi
electorum hominum uniretUnde et Joannes dicit : Sic enimDeus dilexit mundum, ut Filiumsuum unigenitum daret.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Magnificat A ntiph. I ntra-
vit autem Rex, ut videret dis
cumbentes;et vidit ibi hominem
non vestitum veste nuptiali, et
ait illi : Amice, quomodo hueintrasti non habens vestem
nuptialem ?
DOMINICA XX. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.Ad MagnificatA ntiph. Videte
quomodo caut& ambuletis;non
quasi insipientes, sed ut sapien-tes
;redimentes tempus, quoniam
dies mali sunt.
Oratio.
T Argire, quaesumus, Domine,*-* fidelibus tuis indulgentiamplacatus et pacem ;
ut pariter abomnibus mundentur offensis, et
secura tibi mente deserviant :
Per Dominum nostrum etc.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Dicit
ad Jesum Regulus ;Domine
descende priusquam moriaturfilms meus. Dicit ei Jesus :
Vade;
filius tuus vivit.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secundum Joannem. Cap. 4.
INillo tempore : Erat quidam
Regulus, cujus filius infirma-
batur Capharnaiim. Et reliqua.
192 DOMINICA VIGESIMA PKIMA POST PENTECOSTEN.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Homilia 28. in Evang,
QUidest quod Regulus rogat
ut ad ejus filium veniat, et
tamen ire corporaliter recusat;
ad servum vero Centurion is non
invitatur, et tamen se corporaliter ire pollicetur ? Quid est hoc,nisi quod superbia nostra retun-
ditur, qui in hominibus, nonnaturam qua ad imaginem Deifacti sunt, sed honores et divitias
veneramur; cumque pensamus
quae circa eos sunt, profecto in-
teriora minime videmus, dum ea
consideramus quae in corporibus
despecta sunt, negligimus pen-sare quod sunt? Redemptorvero noster ut ostenderet quia
quae alta sunt hominum des-
picienda sunt, et quae, despectasunt hominum, despicienda nonsunt
;ad filium Reguli ire noluit,
ad servum Centurionis ire par-atus fuit.
Certe si nos cujuspiam servus
rogaret ut ad eum ire deberemus;
protinus nobis nostra superbiain cogitatione tacita responderet,dicens : Non eas
; quia temet-
ipsum degeneras, honor tuus
despicitur, locus vilescit. Eccede caelo venit qui servo in terra
occurrere non despicit : et ta
men humiliari in terra contem-
nimus, qui de terra sumus. Quidvero apud Deum vilius, quid de-
spectius esse potest, quam servare
honorem apud homines, et interni
testis oculos non timere ? Undeet in sacro Evangelic ad Phari-
saeos Dominus ait : Vos estis qui
justificatis vos coram hominibus;
Deus autem novit corda vestra;
quia quod hominibus altum est,
abominabile est apud Deum.Notate, fratres, notate quoddicitur. Si enim quod hominibus altum est, abominabile est
apud Deum;cordis nostri cogi-
tatio tanto apud Deum in imoest, quanto hominibus in alto
;
et humilitas cordis nostri tanto
apud Deum in alto est, quantohominibus in imo. Despiciamusergo si quid boni gerimus : nulla
nos nostra inflet operatio ;non
rerum abundantia, non gloria ex-tollat. Si quibuslibet ex bonis
affluentibus intus intumescimus,Deo despecti sumus. Haec ergocogitate, fratres
;haec tota in-
tentione pensate. Nolite in
proximis vestris mundi hujusbona venerari. Hoc propterDeum honorate in hominibus,
quod facti sunt ad imaginemDei.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Cog
novit autem pater quia hora ilia
erat in qua dixit Jesus, Filius
tuus vivit : et credidit ipse, et
domus ejus tota.
DOMINICA XXI. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.Ad Magnificat A ntiph. Acci-
pite armaturam Dei, ut possitisresistere in die malo
;et in omni
bus perfecti state.
Oratio.
"T^Amiliam tuam, quaesumus,*-
Domine,continuapietatecus-todi : ut a cunctis adversitatibus,
te protegente, sit libera; et in
DOMINICA VIGES1MA SECUNDA POST PENTECOSTEN. 193
bonis actibus tuo nomini sit de-
vota : Per Dominum nostrum
Jesum Christum Filium tuum,qui tecum vivit et regnat in
unitate Spiritus sancti Deus etc.
AD LAUDES.Ad Benedictus A ntiph. Serve
nequam, omne debitum dimisi
tibi, quoniam rogasti me : nonne
ergo oportuit et te misereri con-
servi tui, sicut et ego tui miser-
tus sum ?
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Matthaeum. Cap. 18.
T N illo tempore, dixit Jesus :
* Assimilatum est regnum cae-
lorum homini regi, qui voluit
rationem ponere cum servis suis.
Et reliqua.
Homilia sancti HieronymiPresbyteri.
Lib. 3. Comment, in Matth.
miliare est Syris, et maxi-me Palaestinis, adomnem ser-
monem suum parabolas jungere ;
ut quod per simplex praeceptumteneri ab auditoribus non potest,
per similitudinem exemplaqueteneatur. Praecepit itaque Do-minus Petro sub comparationeregis et domini, et servi qui debitor decem millium talentoruma domino rogans veniam impe-traverat, ut ipse quoque dimittatconservis suis minora peccanti-bus. Si enim ille rex et domi-nus servo suo debitori decemmillia talentorum tarn facile
dimisit; quanto magis servi con
servis suis debent minora dimit-tere? Quod ut manifestius fiat,
COLBERT.
dicamus sub exemplo. Si quisnostrum commiserit adulterium,
homicidium, sacrilegium; majoracrimina decem millia talentorum
rogantibus dimittuntur, si et ipsi
dimittant minora peccantibus.Sin autem ob factam contu-
meliam simus implacabiles, et
propter amarius verbum per-
petes habeamus discordias;non
ne nobis videmur recte redigendiin carcerem, et sub exemplooperis nostri hoc agere ut ma-
jorum nobis delictorum venia
non relaxetur? Sic et Pater
meus caelestis faciet vobis, si nonremiseritis unusquisque fratri suo
de cordibus vestris. Formido-losa sententia, si juxta nostrammentem sententia Dei flectitur
atque mutatur : si parva fratri-
bus non dimittimus; magna no
bis a Deo non dimittentur. Et
quia potest unusquisque dicere :
Nihil habeo contra eum; ipse
novit;
habet Deum judicem ;
non mihi curae est quid velit
agere ; ego ignovi ei : confirmat
sententiam suam, et omnemsimulationem fictae pacis evertit,
dicens : Si non remiseritis unus
quisque fratri suo de cordibus
vestris.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Sic
et Pater meus faciet vobis, si
non remiseritis unusquisquefratri suo de cordibus vestris.
DOMINICA XXII. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat A ntiph. Phari-
saei mittunt ad Jesum discipulosO
194 DOMINICA VIGESIMA SECUNDA POST PENTECOSTEN.
suos cum Herodianis, dicentes :
Magister, die nobis quid tibi
videtur;
licet censum dare
Caesari, an non ?
Oratio.
"T^Eus, refugium nostrum et
*<' virtus, adesto piis Ecclesiae
tuae precibus, auctor ipse pie-tatis
;et praesta ut quod fideliter
petimus, efficaciter consequa-mur : Per Dominum nostrum-etc.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Cog-nita Jesus nequitia eorum, ait :
Quid me tentatis, hypocritse?ostendite mihi numisma census.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 22.
INillo tempore: Abeuntes
Pharisaei consilium inierunt
ut caperent Jesum in sermone.
Et reliqua.
Homilia sancti Hilarii Episcopi.In Mattliceum Can. 23.
II^RequenterPharisaei com-
moventur, et occasioneminsimulandi eum habere ex
praeteritis non possunt ;cadere
enim vitium in gesta ejus et
dicta non poterat: sed de
malitiae affectu, in omnem se
inquisitionem reperiundae accu-
sationis extendunt. Namque a
saeculi vftiis atque a supersti-tionibus humanarum religionum,universes ad spem regni caeles-
tis vocabat. Igitur an violaret
saeculi potestatem, de propositae
interrogationis conditione per-tentant
;an videlicet reddi
tributum Caesari oporteret. Quiinterna cogitationum secreta
cognoscens (Deus enim nihil
eorum quae intra hominem sunt
absconsa, non speculatur) afferri
sibi denarium jussit, et quaesivit
cujus et inscriptio esset et forma.
Pharisaei responderunt, Caesaris
earn esse. Quibus ait, Caesari
reddenda esse, quae Caesaris
sunt;Deo autem reddenda esse,
quae Dei sunt. O plenam mira-culi responsionem, et perfectamdicti caelestis absolutionem ! Ita
omnia inter contemptum saeculi,
et contumeliam laedendi Caesaris
temperavit, ut curis omnibus et
officiis humanis devotas Deomentes absolveret, cum Caesari,
quae ejus essent, reddenda decer-
nit. Si enim nihil ejus penesnos resederit
;conditione red-
dendi ei quae sua sunt, non tene-
bimur. Porro autem si rebus
illius incubamus;
si jure potes-tatis ejus utimur, et nos tamquammercenaries alieni patrimonii
procuratione subjicimus ;extra
querelam injuriae est, Caesari
reddi quod Caesaris est;Deo
autem quae ejus sunt propria,reddere nos oportere, corpus,
animam, voluntatem. Ab eo
enim haec profecta atque auctaretinemus : proinde condignumest, ut ei totum reddant, cui de-
bere se recolunt et originem et
profectum.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Red-dite ergo quae sunt Caesaris,
Caesari; quae sunt Dei, Deo.
Sifnerint tanttnn viginti trcs
Dominicapost Pentecosten ; Sab-bato Dominicam vigesimam
DOMINICA VIGESIMA TERTIA POST PENTECOSTEN. 195
tertiam immediate pracedente fietcommemoratio Dominica vigesi-ma tertia ad Laudes, et Homilia
ejusdem Dominica legetur adPrimam ; ipsti autem die Domi-nicd vigesimd tertid fiet OfficiumDominica ultima post Pentecos-
ten, ut infrd. 332.
DOMINICA XXIII. POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.
AD PRIMAS VESPERAS.AdMagnificat A ntiph. Nostra
conversatio in caelis est, undeetiam Salvatorem expectamusDominum nostrum Jesum Chris
tum, qui reformabit corpushumilitatis nostrae configuratumcorpori claritatis suse.
Oratio.
ABsolve,qusesumus, Domine,
tuorum delicta populorum ;
ut a peccatorum nexibus, quae
pro nostra fragilitate contraxi-
mus, tua benignitate liberemur :
Per Dominum nostrum etc.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Do-
mine, filia mea modo defuncta
est : sed veni, et impone manumtuam
;et vivet, alleluia.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Matthaeum. Cap. 9.
INillo tempore : Loquente
Jesu ad discipulos Joannis,ecce Princeps unus accessit, et
adorabat eum, dicens : Domine,filia mea modo defuncta est. Et
reliqua.
Homilia sancti Ambrosii
Episcopi.
Lib. 6. Comment, in Lucam.
/"^Onsideremus, quod Christus^-^ suscitaturus mortuam
;ad
faciendam fidem, hemorrhousamante curavit. Et ut scias, exempli gratia stetisse sanguinis flux-
um;dum ad illam petitur, ista
curatur. Sic et resurrectio tem-
poralis in Domini passionecelebratur, ut perpetua ilia cre-
datur. Sic et paritura sterilis
indicatur, ut conceptura virgocredatur : audivit parituramElizabeth Maria
;nee de sua
generatione dubitavit. Vener-unt servi dicentes Principi, Nolivexare ilium
;adhuc et hi in-
creduli de resurrectione quamJesus in lege praedixit, in evan
gelic complevit. Itaque cumvenisset in domum, paucosfuturae arbitros resurrectionis
ascivit. Non enim a multis
continue est credita resurrectio.
Dicente Domino, Non est mor-tua puella sed dormit
;deride-
bant eum. Quicumque enimnon credit, irridet. Fleant igi-tur mortuos suos, qui putantmortuos : ubi resurrectionis
fides;
non mors, sed species
quietis est. Nee abhorret illud
Matthaei quod ait tibicinasf fuisse
in domo Principis et turbamtumultuantem
; quia more veteri,
tibicines ad incendendos exci-
tandosque luctus ferebantur ad-
hiberi. Tenens ergo manumpuellae Jesus, sanavit earn
;et
jussit dare ei manducare (quodest testimonium vitae) ut non
phantasma, sed veritas credere-
tur. Beatus ille cui manumO 2
196 DOMINICA ULTIMA POST PENTECOSTEN.
Sapientia tenet. Utinam meos
quoque teneat actus;
teneat
manum justitia, teneat Dei Ver-bum
;inducat in penetralia sua
;
spiritum avertat erroris, con-
vertat salutis;dari mihi jubeat
manducare. Panis enim caeles-
tis, Dei Verbum est. Inde et
ilia Sapientia quse divini corporiset sanguinis sacrosancta altaria
replevit alimentis, Venite, inquit,edite panes meos, et bibite vinum
quod miscui vobis.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Confide filia : fides tua te salvamfecit.
Si non fuerint plures qudmviginti quatuor Dominicce postPentecosten ; Dominica vigesimd
quarto, fiet Officium Dominicceultima post Pentecosten, ut infra.Si fuerint viginti quinque
Dominicce post Pentecosten ;
Dominica vigesimd quarta fiet
Officium Dominicce quartce Vag-antium ; (163.) et Dominica
vigesima quintd fiet OfficiumDominicce ultima post Pente
costen, ut infra.Sifuerint viginti sex Dominicce
post Pentecosten ; Dominica vigesima quarto, fiet Officium Dominicce tertice Vagantium ; ( 1 6 1
.)
Dominica vigesimd quintd,
Officium Dominicce quartce Va
gantium ; (163.) et Dominica
vigesimd sexto, Officium Dominicce ultiince post Pentecosten,ut infra.
Si fuerint viginti septemDominicce post Pentecosten ; Do-minicd vigesimd quarto fiet Offi
cium Dominicce secundce Vagantium ; ( 1 60.) Dominica vigesimd
quinta, Officium Dominicce tertice
Vagantium ; (161.) Dominica
vigesimd sextd, Officium Dominicce quartce Vagantium ;
(163.) et Dominica vigesimd sep-
timd, Officium Dominicce ultimce
post Pentecosten, ut infra.
Denique si fuerint Dominicce
viginti octo post Pentecosten ;
Dominica vigesimd quarta fiet
Officium Dominicceprimce Vagantium ; (158.) Dominica vigesimdquintd, Officium Dominicce se
cundce Vagantium; (160.) Dominica vigesimd sextd, OfficiumDominicce tertice Vagantium ;
(161.) Dominicd vigesimd sep-
timd, Officium Dominicce quartce
Vagantium; (163.) et Dominicd
vigesimd octavd, Officium Dominicce ultimce post Pentecosten,ut infra, {pp. 49-53).
DOMINICA ULTIMA POSTPENTECOSTEN.
Semiduplex.AD PRIMAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Eri-
puit nos Deus de potestate tene-
brarum, et transtulit in regnumFilii dilectionis suae, in quohabemus redemptionem persanguinem ejus, remissionem
peccatorum.
Oratio.
"C^Xcita, quaesumus, Domine,* ' tuorum fidelium voluntates
;
ut divini operis fructum propen-sius exequentes, pietatis tuae
remedia majora percipiant : PerDominum nostrum etc.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Nisi
breviati fuissent dies illi, non
DOMINICA ULTIMA POST PENTECOSTEN. 197
fieret salva omnis caro : sed
propter electos breviabuntur dies
illi.
AD PRIMAM.Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum. Cap. 24.
T N illo tempore, dixit Jesus*
Discipulis suis : Cum videritis
abominationem desolationis, quaedicta est a Daniele Propheta,stantem in loco sancto
; qui
legit, intelligat. Et reliqua.
Homilia Sancti AugustiniEpiscopi. Epist. 80.
QIgna quse in Evangelio futura^praedicta sunt secundum
Lucam. eadem sunt secundumMatthaeum et secundum Mar-cum. Hi enim tres narrant quaedixerit Dominus cum interroga-tus esset a discipulis suis quandofutura essent quae de Templieversione praedixerat, et quodsignum esset adventus ejus et
consummationis saeculi. Nonenim discrepant rebus, si alius
aliquid dicit quod alius tacet,
aut alio modo dicit : magisautem collata invicem juvant, ut
legentis intellectus regatur. Sedde omnibus disputare nunc
longum est. Interrogantibusenim Dominus ea respondit quae
jam ex illo tempore fuerant
secutura;sive de excidio Jeru
salem, unde orta est ipsius
interrogationis occasio;
sive deadventu suo per Ecclesiam, in
qua usque ad finem venire noncessat
;in suis enim veniens
agnoscitur, dum ejus quotidiemembra nascuntur
;sive de ipso
fine, in quo apparebit vivos
judicaturus et mortuos.
Cum itaque signa dicat quaead tria pertinent, id est, ad ex-
cidium illius civitatis, ad adven-tum ejus in corpore suo quod est
Ecclesia, ad adventum ejus in
capite Ecclesiae quod est ipse ;
quod eorum signorum ad quodhorum trium referendum sit,
diligenti consideratione cernen-
dum est;ne forte quod pertinet
ad eversionem Jerusalem, adfinem saeculi referendum pute-mus
;aut e contrario, quod
ad finem saeculi pertinet, affirm-
emus ad civitatis illius ex-
cidium pertinere ;aut quod
pertinet ad ejus adventum in
corpore suo quod est Ecclesia,dicamus pertinere ad ejus adventum novissimum in corporesuo quod est caput Ecclesiae
;
aut rursus, quod pertinet adadventum ejus novissimum per
seipsum, ad eum pertinereasseveremus adventum qui est
per Ecclesiam. In quibus omnibus sunt quaedam manifesta;
quaedam vero sic obscura, ut vel
laboriosum sit ea dijudicare ;
vel temerarium, quandiu non
intelliguntur, de his aliquiddefinire. Quis enim non videat
ad illam civitatem pertinere
quod dictum est : Cum autemvideritis circumdari ab exercitu
Jerusalem, tune scitote quia
appropinquabit desolatio ejus?Item quis non videat ad adventum Domini novissimum pertinere quod dictum est : Cumvideritis haec fieri, scitote
quoniam prope est regnum Dei ?
Tune scimus prope esse, cumviderimus non aliqua eorum, sed
haec omnia, in quibus et hoc est
quod videbitur Filius hominis
198 DOMINICA ULTIMA POST PENTECOSTEN.
veniens, et mittet Angelos suos,et de quatuor mundi partibus
(id est de toto orbe terrarum)
congregabit electos suos : quodtota hora novissima facit, veniens
in suis membris tamquam in
nubibus;
vel in tota ipsa
Ecclesia, quod est corpus ejus,
tamquam in nube magna fruc-
tificante atque crescente in
universe mundo, ex quo coepit
praedicare et dicere : Agite
pcenitentiam, appropinquavitenim regnum caelorum : ita ut
fortasse omnia quae ab his tribus
Evangelistis dicta sunt de ejus
adventu, diligentius inter se
collata atque discussa invcnian-
tur ad hoc pertinere quod quo-tidie venit in corpore suo, quodest Ecclesia.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Arnendico vobis quia non praeteribit
generatio haec, donee omniafiant : caelum et terra transibunt
;
verba autem mea non praeteri-bunt.
PROPRIUM SANCTORUM.
DIE XXVI. NOVEMBRIS.
Pro commenwratione
S. GENOVEF^E VIRGINIS.
Ad Vesperas Antiphona.
mEnisponsa Christi
; accipecoronam quam tibi Domi-
nus praeparavit in aeternum.
y. Adducentur regi virgines
post earn :
ty. Proximae ejus afferentur
tibi.
Oratio.
DEus, qui beatae Genovefae
virginis excellentiam multi-
plici virtutum gloria declarasti,
concede, quaesumus, ut ejus pre-cibus a vitiorum aestu liberemur,
quae hodie per gratiam tuam in
membris humanis ignis horrendi
extinxit incendium : Per Domi-num nostrum etc.
DIE xxvii.
Pro commemoratione
SANCTORUM VITALIS ETAGRICOL^L
Martyrum.Ad Laudes Antiphona.
Absterget Deus omnem lacry-mam ab oculis sanctorum suo-
rum, quoniam priora transierunt.
y. Exultabunt sancti in gloria.
ty. Laetabuntur in cubilibus
suis.
Oratio.
TDRaesta, quaesumus, omnipo-* tens Deus, ut qui sanctorum
martyrum tuorum Vitalis et
Agricolae solemnia colimus, eo-
rum apud te intercessionibus ad-
juvemur : Per Dominum nostrumetc.
AD PRIMAM.
Lectio.
DIocletianiet Maximiani Im-
peratorum temporibus Vitalis et Agricola pro Christo
martyrium Bononiae passi sunt.
Vitalis, servus, coram Agricoladomino suo, terrendi illius causa,omni tormentorum genere cruci-
atus est, adeo ut nullus in ejus
corpore sine vulnere locus esset;
ac tandem in tormentis spiritumemisit. Cujus passione confir-
matus nedum territus Agricola,vir ob mitissimos mores omnibus
charus, cum a professione Chris-
tianae religionis nee blanditiis nee
minis dimoveri potuisset, cruci
affixus spiritum Deo reddidit.
Horum corpora ab Ethnicis inter
tumulos Judaeorum, ne a fideli-
bus reperirentur, recondita, diu
latuerunt;sed Christo revelante,
a sancto Ambrosio, ut ipsemet
testatur, cum ingenti Christian!
populi laetitia sunt inventa.
200 S. SATUKNINUS: S. ANDREAS. [Nov. 30
DIE xxviir.
Pro commemoratione
SANCTI SATURNINI MARTYRIS.
AD LAUDES.
Antiph. Qui odit.
^jf. Justus ut palma.Oratiof. Infirmitatem.
De Communi unius martyris.
Vj. <522>.
AD PRIMAM.
Lectio.
OAturninus a Romano Ponti-^ fice una cum sex aliis Epis-
copis missus in Gallias, et Tolosae
Pontifex constitutus, multos abidolis ad Christum convertit
;
daemonibus, qui ibi colebantur,adeo terribilis ut sacrificiis ani-
malium frustra evocati, oracula
reddere cessaverint. Tarn inex-
pectato silentio commoti gentiles,
impetu facto, Saturninum in
Capitolium urbis traxerunt,comminati durissimam mortem,nisi more patrio diis sacra
faceret. Quod cum renuisset,
pedes ejus tauro alligaverunt,
qui sanctum Praesulem perdeclives gradus Capitolii rapta-
tum, colliso capite, excusso
cerebro, membrisque discerptis,interemit. Exanime corpusligneo feretro a duabus mulieri-
bus immissum est, et in alta
scrobe tumultuario conditum.Inventum postea fuit ab Hilario
Tolosano; qui effossa circum
humo, sacras veritus reliquias
commovere, tumuium superim-posuit, et oratorium extruxit.
DIE xxx.
In Festo
S. ANDRE/E APOSTOLI.
Duplex majus.Omnia de Communi Aposto-
lorum, prater ea qua sequutitur.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Ambulans Jesus juxta mare Gali-
laeae, vidit Petrum et Andreamfratrem ejus, et ait illis : Venite
post me, faciam vos fieri pisca-tores hominum : at illi, relictis
retibus et navi, secuti sunt eum.
Oratio.
1\ /T Ajestatem tuam, Domine,*-T* suppliciter exoramus ut
sicut Ecclesiae tuae beatus
Andreas Apostolus extitii prae-dicator et rector, ita apud te sit
pro nobis perpetuus intercessor :
Per Dominum nostrum etc.
Fit Commemoratio de Adventu.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Do-
mine Jesu Christe, magister bone,
suscipe in pace spiritum meum :
quia jam tempus est ut veniam,desiderans te videre.
Fit Commemoratio de Adventu.
AD PRIMAM.
Lectio.
A Ndreas Apostolus, Beth-*" saidae natus, qui est Gali-
laeae vicus, frater Petri, discipulus
Joannis Baptistae, cum eum deChristo dicentem audisset, Ecce
Agnus Dei, sequutus Jesum,fratrem quoque suum ad eundem
perduxit. Cum postea una cumfratre piscaretur in mari Galilaeae,
ambo a praetereunte Christo ante
DEC. i] S. ELIGIUS.
alio.s Apostolos vocati illis verbis,
Venite post me, faciam vos fieri
piscatores hominum, nullam
interponentes moram, relictis
retibus, sequuti sunt eum. Post
cujus passionem et resurrectio-
nem, Andreas, cum in ScythiamEuropae, quae ei provincia adChristi fidem disseminandam
obtigerat. venisset, deinde
Thraciam ac Epirumperagrasset,doctrina ac miraculis innumera-biles homines ad Christum con-
vertit. Deinde Patras Achaiae
profectus, in ea urbe plurimosad veritatem Evangelicam per-duxit.
Ab ^Egea Proconsule compre-hensus, cum perseveranter in
fide Christi et Evangelii minis-
terio duraret, insuperabilisque
maneret, carcere primum clausus,inde coram Proconsule gravis-sime caesus, ad ultimum in cruce
ligatis manibus et pedibus,
funibusque toto corpore tensus,ut longius cruciaretur, biduoinibi supervixit, non cessans ea
quae Christi sunt populumdocere. Cumque hi qui per eumChristo Domino crediderant,satis agerent ut deponeretur,
.^Egeamque, ut hoc perficeret,nolentem impellerent, ApostolusDomini, circumstante populo, et
yEgea Proconsule ut solveretur
agente, post verba orationis
fulgore caelesti fere una desupercircumfulsus hora, cum ipsolumine abscedente emittens
spiritum, perrexit fine beato adDominum.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Cumpervenisset beatus Andreas ad
locum ubi crux parata erat,exclamavit et dixit : O bona
Crux, diu desiderata, et jamconcupiscent! animo praeparata ;
securus et gaudens venio ad te :
ita et tu exultans suscipias me,
discipulum ejus qui pependit in
te.
Fit commemoratio S. Eligii.
Antiph. Elegit.
y. Amavit.
Oratiof. Exaudi.De Communi Pontificum. xi.
<527>.Detnde fit commemoratio de
A dventu.
FESTA DECEMBRIS.DIE i.
In Festo
S. ELIGII EPISCOPI.
Semiduplex.
Omnia de Communi Pontificum.
Oratio. Exaudi. xj. <(527)>.
Ad Laudes fit Commemoratiode A dventu.
AD PRIMAM.
Lectio.
Ligius Lemovix, aurifaber
industrius, relicta patria in
Franciam se contulit, ubi peritiaesuae fama Clotario secundo in-
notuit. Sanctions vitae desiderio
accensus, omnium ab adolescen-
tia delictorum exomologesimfecit coram sacerdote
;et per-
acta gravi pcenitentia, de recon-
ciliatione sua divinitus certior
factus est. Ex eo tempore in
opera pietatis omni studio in-
cubuit. Nam etiam cum artem
exercebat, subinde in sacros
S. B1BIANA, [DEC. 2
codices intendebat oculos;
ita
ut mcns Deo vacaret, dummanus usibus serviebat humanis.
Ouicquid vero arte sua compara-bat, illud totum fovendis egenis,et captivis rerum etiam sibi
necessariarum dispendio redi-
mendis, erogabat. Hinctantusadeum pauperum concursus erat
utquaerenti domum Eligii dicere-
tur : Ubi pauperum ccetum con-
spexeris, illic et Eligium reperies.Intra domum autem vacabatorationi cum familiaribus, quidiu noctuque in ejus cameracanonicum cursum solemniter
adimplebant. Non minus ac-
ceptus fuit Dagoberto quamClotario patri ;
et ab illo adAremoricorum Regem pacis com-
ponendae causa missus, Regesambos felici fcedere sociavit.
Varia ejus hortatu et impensisextructa sunt templa et monas-teria. Plurima sanctorum sepul-cra auro, argento, et gemmisornavit. De Ecclesiae disciplinasollicitus, simoniacam labem,
quae altas in Gallia egeratradices, junctis cum Audoeno
studiisextirpavit; effecitque cumeo ut nullus deinceps Episcopuseligeretur nisi qui integritatemorum caeteris praefulgeret.Tot in Ecclesiam meritis
clarus, mortuo Achario, dioecesi
Noviomensi praepositus est.
Cavit tamen ex usu canonum nesibi prius manus imponerenturquam sub norma clericatus ali-
quod tempus exegisset. Quotransacto, Presbyteris ascriptusest, ac deinde in Episcopumconsecratus. In eo ordine nonmodo saluti gregis sibi commissiconsuluit
;sed et FJandros, ac
Frisios, aliosque ad Septen-trionem populos, non sine magnolabore et vitas discrimine, adChristum adduxit. Sedit in
Concilio Cabilonensi sub Clodo-veo secundo. Multa praeclare
scripsit : ejecit daemones : futura
divinitus praedixit : aliisquemiraculis illustris, Noviomi obiit
septuagenarius. Ejus corpori
regina Baltildis una cum liberis
sepulturae magnificum honoremtribuit Caput postea Calamallatum, ibidem hucusque re
ligiose a Monialibus asservatur.
AD VESPERAS fit commemor-atio de Adventu.
DIE ii.
Pro commemoratione
S. BlBIAN^; VlRGINIS ETMARTYRIS.
AD LAUDES.
Antiph. In resurrectione.
y. Adducentur.Oratio. Deus qui inter cae-
tera.
De Communi Virginum, xvij.
<532>.
AD PRIMAM.
Lectio.
Olbiana virgo Romana, nobili-^
genere nata, Christiana fide
nobilior fuit. Ejus enim paterFlavianus Expraefectus Juliano
Apostata servilibus notis com-
punctus et ad aquas Taurinas
deportatus, martyr occubuit.
Mater Dafrosa et filiae primumoonclusae sunt domi, ut mediaconficerentur : mox relegatamater extra Urbem, capite plexaest. Mortuis autem piis paren-tibus, Apronianus Urbis Praetor
DEC. 3] S. FKANC1SCUS XAVERIUS.
Bibianam ejusque sororem De-metriam omnibus bonis spoliat :
ipsis, si Deos gentium veneren-
tur, bonorum restitutionem, gra-tiam Imperatoris, et praeclarissi-mas nuptias pollicetur : si secus
fecerint, minatur carceres, virgas,secures. At illae neque blandi-
tiis neque minis moventur, et
paratae mori potius quam foedari
moribus ethnicorum, Praetoris
impietatem constantissime de-
testantur. Quare Demetria oboculos Bibianae repente corruens,obiit in Domino. Bibiana tradi-
tur seducenda Rufinae, mulieri
vaferrimae. Qua nihil profici-
ente, Praetor accensus ira, Bibi
anam a lictoribus denudari, vinc-
tis manibus columnae alligari, et
plumbatis tamdiu caedi jubet,donee efflaret animam. Cujussacrum corpus cum objectumcanibus biduo jacuisset in foro
Tauri, illaesum tamen et divini-
tus servatum, Joannes Presbytersepelivit noctu juxta sepulcrumsororis et matris ad Palatium
Licinianum, ubi usque in praesensextat Ecclesia Deo sub sanctae
Bibianae nomine dicata :quam Ur-banus octavus instauravit, sancta-rum Bibianae, Demetriae, et Da-frosae corporibus in ea repertis,et sub ara collocatis.
DIE III.
Pro commemoralione
S. FRANCISCI XAVERII.AD LAUDES.
Antiph. Domine quinque ta-
lenta.
y. Justum deduxit.Oratio. Adesto.De Communi Confessorum. xv.
<530>.
AD PRIMAM.
Lectio.
"T^Ranciscus Xaverius nobilis* Cantaber, Parisiis emenso
philosophico stadio magisteriumartium consequutus, mox Philo-
sophiae professor, ac deinde Bac-
calaureus, Theologiae cursum
abrupit, ut se beato Ignatiosocium adjungeret. Turn sanctions vitae genus profited ccepit,non jejuniis modo aliisque cor-
poris afflictationibus, et pau-perum, praesertim infirmorum,cura, quibus ministrabat in
xenodochiis, sed et singulari
religionis propagandas studio,summa in Episcopos et Presby-teros observantia, eoque in Deumfervore charitatis, ut ejus incen-
dium in orationibus non ferens,
saepius exclamaret : Satis est
Domine, satis est. Procurante
Joanne Lusitaniae Rege, a Paulotertio Indiae destinatus, multos
passim toto Oriente Christianos
ad meliorem frugem revocavit, et
innumeros propemodum popu-los ignorantiae tenebris involutos
ad Christi fidem adduxit. Nampraeter Indos, Brachmanes, et
Malabares, ipse primus Paravis,
Malais, Jais, Acenis, Mindanais,Malacensibus, et Japonibus, mul-tis editis miraculis et exantlatis
laboribus, Evangelii lucem intu-
lit. Perlustrata tandem Japoniaad Sinas profecturus, in insula
Sanciana obiit, anno aetatis quad-ragesimo quinto, Christi mil-
lesimo quingentesimo quinqua-gesimo secundo. Corpus ejus
post menses quindecim integrumet incorruptum, Goam delatumest. Hunc, Indiarum Apostolum
204 FESTUM SS. RELIQUIAKUM. [DEC. 4
toto orbe appellatum, Gregoriusdecimus quintus Sanctis ascripsitanno millesimo sexcentesimo
vigesimo secundo.
DIE iv.
In Festo
SS. RELIQUIARUM.
Duplex minus.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Proje-cerunt in sepulcro Elisaei cada
ver, quod cum tetigisset ossa
ejus, revixit homo et stetit super
pedes suos.
Hymnus.
VOs,6 Christiadae, fortia pec-
tora,
Sanctorum tumulos et cineres
patrum,Dulces exuvias, pignora Caeli-
tum,Lastis dicite cantibus.
Dum post fata, piis aequa labori-
busFelices animae gaudia possi-
dent,Paenarum sociis artubus, et sua
Laus est ossibus aridis.
Nam quae sparsa jacent fracta-
que, colligit
Custoditque Deus, nescia con-
teri;
Electosque suis Spiritus aggerit
Aptandos lapides locis.
Quin et reliquias et tumulos novaAras ipsa sibi vendicat hostia
;
Membrorumque latens fulgetin intimis
Vis divina recessibus.
Vos, quorum cineres supplicibus
pia,
Gentis praesidium, plebs colit
osculis,
Vestqs et merito subsidiumdate
Exemploque clientibus.
Ut cum nostra, novis splendidadotibus,
Surget, juncta choris spiri-
tuum, caro,
Indivisa Trias sit Deus omniaNobis semper in omnibus.Amen.
y. Laetamini in Domino et
exultate justi.
R?. Et gloriamini omnes recti
corde.
Ad Magnificat Antiph. Quisuscitavit Jesum Christum a
mortuis, vivificabit et mortalia
pectora vestra, propter inhabi-
tantem Spiritum ejus in vobis,
alleluia.
Oratio.
TDRopitiare, quaesumus Domi--*-
ne, famulis tuis per Sanc
torum, quorum Reliquias sus-
cepimus, merita gloriosa ;ut
eorum intercessione ab omnibus
semper protegamur adversis :
Per Dominum nostrum etc.
Fit Commemoratio de Adventu.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Mirabilem in
Sanctis suis Deum venite adore-
mus.
Hymnus. Vos, 6 Christiadae.
Vt in primis Vesperis.
Antiph. In plateas ejiciebant
infirmos, et ponebant in lectulis
ac grabatis ; ut, veniente Petro,
saltern umbra illius obumbraret
quemquam illorum, et liberaren-
tur ab infirmitatibus suis.
y. Exultent justi in conspectuDei:
R7. Et delectentur in laetitia.
Te Deum laudamus.
DEC. 4] FESTUM SS. RELIQUIARUM. 205
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Sudariaet semicinctia deferebantur a
corpore Pauli super languidos ;
et recedebant ab iis languores,et spiritus nequam egredieban-tur.
Hyuinus.
REcludecoecis abdita
Tellus sepulcris pignora ;
Effunde flores, et novas
Sacris coronas ossibus.
Jam non beatos sufficit
Votis vocare spiritus ;
Sed ipsa palmas, et suos
Poscunt honores corpora.Non ilia, quamquam funere
Attrita dudum squalleantSitu, nee ipsum deserit
Virtus divina pulverem.Sed pura praesenti fovet
Impletque templa numine;
Sed et futurse spiritusPost saecla servat gloriae.
Hinc ille qui nostris latet
Cinis sub aris conditus
Vel clausus auro, daemonumFugat tremendus agmina.
Haec certa devotos manetTutela cives, sublevat
^Egros medela, Caelitum
Jungit clientes nos choris.
Vos ergo celsi Principes,Dum thure vestra, dum piis
Coluntur ossa ritibus,
Votis favete supplicum.Sit summa, Christe, laus tibi,
Venture judex saeculi,
Cum Patre et almo Spiritu,In saeculorum saecula. Amen.V. Exultabunt sancti in gloria.
ty. Laetabuntur in cubilibus
suis.
, Ad Benedictus Antiph. Hisunt ante thronum Dei, et servi-
unt ei die ac nocte in temploejus ;
et qui sedet in throno,habitat super illos.
Fit Connnemoratio de Adventu.Deinde fit Commemoratio de
S. Barbara.
Antiph. In resurrectione.
y. Adducentur.Oratio. Deus qui inter caetera.
De Communi Virginum. xvij.
<532>.
AD PRIMAM.
Antiph. Corpora Sanctorumin pace sepulta sunt, et vivent
nomina eorum in aeternum.
AD TERTIAM.
Antiph. Memoria illorum in
benedictione erit, et ossa eorum
pullulabunt de loco suo.
^l. Laetamini in Domino et
exultate justi.
1^. Et gloriamini omnes recti
corde.
AD SEXTAM.
Antiph. Ossa vestra quasiherba geminabunt ;
et cognos-cetur manus Domini servis ejus.
y. Exultent justi in conspectuDei:
1^. Et delectentur in laetitia.
AD NONAM.
Antiph. Custodit Dominusomnia ossa eorum
;unum ex his
non conteretur.
y. Justi autem in perpetuumvivent :
ty. Et apud Dominum est
merces eorum.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Si mortui
sumus cum Christo, simul etiam
vivemus cum illo, alleluia.
206 S. NICOLA US. [DEC. 6
Hymnus. Vos, 6 Christiadae. /
in primis Vesperis.
y. Exultabunt sancti in
gloria :
ty. Laetabuntur in cubilibus
suis.
Ad Magnificat Antiph. Fulge-bunt justi sicut sol in regnoPatris eorum.
Fit Commemoratio de Ad-ventu.
DIE vi.
In Festo
S. NlCOLAI EPISCOPI.
Duplex minus.
Omnia de Communi Pontifi-cum (xj.) <(526>. pr&ter ea qu<z
sequuntur.
Oratio.
DEus, qui beatum NicolaumPontificem innumeris deco-
rasti miraculis, tribue, quaesu-
mus, ut ejus meritis et precibusa gehennae incendiis liberemur :
Per Dominum nostrum etc.
In primis Vesperis et in Laudi-bus fit commemoratio de Adventu.
AD PRIMAM.
Lectio.
"NT Icolaum illustri loco PataraeL^ in Lycia natum parentesa Deo precibus impetrarunt.
Hujus sanctitas quanta futura
esset, ab ipsis incunabulis de-
monstratum est. Nam infans
cum reliquos dies lac nutricis
frequens sugeret, quarta et sexta
feria semel dumtaxat, idquevesperi, sugebat. Parentibus
adhuc adolescens orbatus, facul-
tates suas pauperibus distribuit.
Cujus illud insigne est Christianas
benignitatis exemplum, quod
cum vir quidam ad summaminopiam redactus, tres filias jamnubiles in matrimonio collocare
non posset, earumque pudici-tiam prostituere cogitaret, Nico-
laus, re cognita, tantum pecuniae
per fenestram noctu in ejusdomum injecit quantum unius
doti satis esset : quod cumiterum ac tertio fecisset, tres illae
virgines honestis viris in matri-
monium datae sunt. In Epis-
copum Myrae, quae turn erat
Lyciae Metropolis, divino ad-
monitu electus, excelluit omni
genere virtutum. Viduis et
orphanis, pecunia, consilio, et
opera non defuit. Ita suble-
vavit oppresses, ut Tribunos tres
per calumniam a Constantino
condemnatos, qui ejus se ora-
tionibus ob miraculorum famamcommendaverant, cum Impera-tori adhuc vivens minaci vultu
apparuisset, liberaverit. CumChristianas fidei veritatem,contra Diocletiani et Maximi-ani edictum, Myrae praedicaret,ab Imperatorum satellitibus
longissime abductus est, et in
carcere detentus usque ad Con-stantini tempora, a quo fuit
ecclesiae suae redditus. Mox adNicaenum Concilium se contulit,
in quo Arrianam impietatemcum caeteris Patribus condem-navit. Inde Myram reversus,
non ita multo post dierum
plenus spiritum Deo reddidit.
Plurimis etiam post mortemmiraculis claruit, quae ipsius
sepulchrum ipsis quoque Chris-
tiani nominis hostibus vener-
andum fecerunt
In secundis Vesperis fit Commemoratio de Adventu.
DEC. 7] S. FARA: CONCEPTIO B.M.V. 207
DIE vii.
Pro commemoratione
S. FAR.E VIRGINIS.
AD LAUDES.
Antiph. In resurrectione.
$". Adducentur.Oratio. Deus qui habita-
culum.De Communi Virginum. xvij.
<532>.
AD PRIMAM.
Lectio.
FAra, quae et Burgundofara,
patre Hagnerico Theode-berti Austrasiae Regis Consiliario
et conviva, matre Leodegunda,apud Meldenses nata est. Lac-tentem adhuc sanctus Colum-banus benedixit, et vovit
Domino. Ubi vero adolevit,
cum pater viro tradere vellet
invitam, acerrimo oculorumdolore magnoque febris aestu
correpta est in casti propositisubsidium. Eustasius . Colum-bani discipulus his forte tem-
poribus ad Clotarium Regemprofectus, et per saltum Brigiumiter faciens, accessit ad vicum
Pipimisium, in quo Hagnericuscum familia diversabatur. DeFara sollicitus, earn ut orbatamoculorum usu, et in extremis
positam, caeterum in propositofirmam perspexit ;
emissis adDeum precibus, impressoqueoculis crucis signo, sanitati
restituit. Sanatam filiam cumpater ad nuptias rursus vellet
adigere ; reluctantem, furens ac
mortem etiam minatus, in cus-
todiam tradidit: sed ab Eustasioex aula reverse acriter repre-
hensus, ei libertatem reddidit, et
inter amnes Mucram et Albam,in vico cui nomen erat Evoriacae,monasterium extruxit. Ibi a
Gundoaldo Meldensi religiosisvestibus induta, vitam ad regu-lam sancti Columbani egit cumsodalibus. Cumque per multosannos huic ccenobio sanctissime
praefuisset, ad caelestem sponsummigravit.
DIE vin.
IN FESTO CONCEPTIONSBEAT.E MARLE
VIRGINIS.
Solemne minus.
Oumia ut in Officio beatce
Marice in Sabbato per annum(xxv.) <(539^. prceter ea quce
sequuntur.Psalmi ad omnes Horas dicun-
tur de die occurrente, ut in
Psalterio.
AD PRIMAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Inimi-
citias ponam inter te et muli-
erem, et semen tuum et semenillius : ipsa conteret caput tuum.
Oratio.
rtiulis tuis, quaesumus,Domine, caelestis gratiae
munus impertire ;ut quibus
beatae Virginis partus extitit
salutis exordium, Conceptionisejus votiva solemnitas pacistribuat incrementum : PerDomi-num nostrum etc.
Fit commenwratio de Adventu.
AD MATUTINUM.Invitatorimn. Conceptionem
Virginis Marias celebremus;
Christum ejus filium adoremusDominum.
208 SS. FUSCIANUS ET VICTORIOUS: S. DAMASUS. [DEC. u
Lectiones de Scriptura occur-
rente.
Te Deum laudamus. 117.
<i5>AD LAUDES.
Ad Benedictus A ntiph. Bene-dicentur in semine tuo omnes
generationes.Fit commemoratio de Adventu.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Surgearnica mea, speciosa mea, et veni.
Psalmi de Vesperis diei occur-
rentis.
Hymnus. O quam glorifica.
xxyj. <539>-y. Ora pro nobis sancta Dei
genitrix,Rr. Ut digni efficiamur pro-
missionibus Christi.
Ad Magnificat Antiph. Unaest columba mea, perfecta mea :
viderunt earn filiae, et beatissi-
mam praedicaverunt.Fit commemoratio de Adventu.
AD COMPLETORIUM.Omnia ut in Communi per
annum.
DIE x.
Pro commemoratione
SS. FUSCIANI ET VlCTORICI
Martyrum.AD LAUDES.
Antiph. Absterget Deusomnem lacrymam ab oculis
Sanctorum suorum, quoniampriora transierunt.
y. Exultabunt sancti in
gloria :
ty. Laetabuntur in cubilibus
suis.
Oratio.
BEatorumMartyrum tuorum
Fusciani et Victorici nos,
Domine.foveat pretiosaconfessio,et pia jugiter intercessio tueatur :
Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
T^Uscianus et Victoricus, im-*
perantibus Dioclctiano et
Maximiano, cum Quintino et
aliis in Gallias profecti, apudMorinos prima fidei fundamenta
jecerunt. Suscepto postmodumad Parisios itinere, per Ambianostransierunt, Quintinum, cui ilia
provincia obtigerat, invisuri, ut
gentes conversas sibi invicem
gratularentur. Verum obviusillis
senex, Gentianus nomine, non-dum baptizatus, sed a Deo ante
triduum ad amplectendam fidem
impulsus, monuit advenas, Quintinum ante duos et quadragintadies pro Christo mortem oppeti-isse
; eosque hospitio excepitQuod ubi rescivit Rictiovarus
Praefectus, Gentianum capite
plecti, Fuscianum et Victoricumastrictos ferro, deduci Ambianoset carcere includi jussit. Variis
ibi sunt affecti suppliciis : in
nares quippe et aures adactae
sunt tarinchae, clavis candentibus
transfixa capita, avulsi oculi,
corpora jaculis confossa. Qui-bus tormentis cum Martyrumconstantia nihil minueretur,eorum tandem capita judexprsecepit amputari.
DIE xi.
Pro commemoratione
SANCTI DAMASI
Papce et Confessoris.
AD LAUDES.
Antiph. Euge serve bone et
fidelis : quia in pauca fuisti fidelis,
DEC. 12] S. IUDOCUS. 209
supra multa te constituam, dicit
Dominus.
Y. Posui adjutorium super
potentem':
ty. Et exaltavi electum de
plebe mea.
Oratio.
EXaudiDomine preces nos-
tras;et interveniente beato
Damaso Confessore tuo atquePontifice, indulgentiam nobis
tribue placatus et pacem : Per
Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
DAmasus Hispanus, vir egre-
gius et eruditus in Scrip-
turis, indicto primo Constanti-
nopolitano Concilio, nefariam
Eunomii et Macedonii haeresim
extinxit Idem Ariminensem
coriventum, a Liberio jam ante
rejectum, iterum condemnavit :
in quo Concilio, ut scribit sanctus
Hieronymus, Valentis potissi-mum et Ursacii fraudibus dam-natio Nicaenae fidei conclamata
fuit, et ingemiscens orbis terra-
rum, se Arrianum esse miratus
est. Basilicas duas aedificavit,
alteram sancti Laurentii nominead theatrum Pompeii, quammaximis muneribus auxit, eiquedomos et praedia attribuit,
alteram via Ardeatina ad Cata-cumbas Platoniam etiam, ubi
corpora sanctorum Petri et Pauli
aliquandiu jacuerunt, dedicavit
et exornavit elegantibus versi-
bus. Idemque prosa et versu
scripsit de Virginitate ; multaquealia metro edidit. Pcenamtalionis constituit iis qui alterumfalsi criminis accusassent. Sta-
COLBERT.
tuit ut, quod pluribus jam locis
erat in usu, Psalmi per omnesEcclesias diu noctuque abalternis canerentur, et in fine
cujusque Psalmi diceretur, Gloria
Patri et Filio et Spiritui sancto.
Ejus jussu sanctus Hieronymusnovum Testamentum Graecae
fidei reddidit. Cum Ecclesiamrexisset annos decem et septem,menses duos, dies viginti sex, et
habuisset Ordinationes quinquemense Decembri, quibus creavit
Presbyteros triginta unum, Dia-conos undecim, Episcopos perdiversa loca sexaginta duos
;
virtute, doctrina et prudentiaclarus, prope octogenarius, Theo-dosio seniore imperante, obdor-mivit in Domino,etvia Ardeatinauna cum matre et sorore sepultusest in Basilica quam ipse aedifica-
verat. Illius reliquiae posteatranslatae sunt in Ecclesiamsancti Laurentii, ab ejus nominein Damaso vocatam.
DIE xn.
Pro commemoratione
S. JUDOCI CONFESS.
AD LAUDES.
Antiph. Domine, quinquetalenta tradidisti mihi
;ecce
alia quinque superlucratus sum.
y. Justum deduxit Dominus
per vias rectas :
ty. Et ostendit illi regnumDei.
Oratio.
DEus, pro cujus amore beatus
Judocus terreni principatus
gloriam fugiens, perfectionis
Evangelicae viam ingressus est,
ejus nobis intercessione tribue ut
P
210 S. LUCIA. [DEC. 13
spretis mundi illecebris, Christum
sequi valeamus : Per Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
JUdocus,Juthaelis Armori-
corum Regis filius, patriaclam excessit, ne delatum a
Judicaele fratre regnum susci-
pere cogeretur; et Parisios venit.
Inde se recepit in Pontivi
solitudinem, ubi ab Haemone
Duce, quern forte obvium
habuerat, invitatus, apud ipsumseptennio mansit
; ejusquehortatu Presbyter factus, ordinis
sui ministerio in ejus capellafunctus est, Ursinumque ejusfilium e sacro fonte suscepit.In eremum postea BrahicensemAlteiae rivulis undique circum-
datam cum secessisset, accidit
ut panem, qui unicus ad victum
supererat, in quatuor partes
divisum, totidem pauperibus perUrmarum discipulum largiretur :
cum ecce ad proximam ripamquatuor cymbae cibariis onustae
appellentes, quantam Deuscuram gereret illius qui decrastino non esset sollicitus,
comprobarunt. Annis octo ibi
transactis, Runiacum petiit adflumen Quantiam : et postannos tredecim in aliam solitu
dinem Oceanum versus se con-
tulit, ubi oratoria duo ligneasuis manibus construxit. TurnRomam peregre profectus est.
Unde cum rediisset, puella a
nativitate cceca, aquam oculis
admovens qua vir sanctus manuslaverat, visum recepit. Ipseallatas Roma reliquias deposuitin nova basilica ab Haemone
aedificata, quae turn in honoremsancti Martini dedicata est, et
Judoco a Duce tradita. Obiit
demum in cellula sub finem
septimi saeculi.
DIE xin.
In Festo
SANCT/E LUCLE
Virginis et Martyris.
Semiduplex.Omnia de Communi Virginum
(xvij.) <^532^> prater ea quasequuntur.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Per
te, Lucia virgo, civitas Syra-cusana decorabitur a DominoJesu Christo.
Oratio.
T^Xaudi nos Deus salutaris*-* noster
;ut sicut de beatae
Luciae Virginis et Martyris tuae
festivitate gaudemus, ita piaedevotionis erudiamur affectu :
Per Dominum nostrum etc.
Fit commemoratio de Adventu.
AD LAUDES.
Ad Benedictus A ntipk . Tanto
pondere earn fixit Spiritus
sanctus, ut virgo Christi immo-bilis permaneret.
Fit commemoratio de Adventu*
AD PRIMAM.Lectio.
T Ucia, virgo Syracusana,*-* genere et Christiana fide
nobilis, cum matre Eutychia,
quae sanguinis fluxu laborabat,Catinam profecta est, beatae
Agathae corpus veneratura. Quaead ejus sepulcrum curn suppli-
DEC. 14] SS. N1CAS1US ET SOC.
citer orasset, Agathae inter-
cessione matri sanitatem im-
petravit : Et continue matremexoravit, ut quam sibi dotemesset datura, Christi pauperibustribui pateretur. Ut igitur
Syracusas rediit, pecuniamomnem quam ex venditis
facultatibus collegerat, in pau-
peres erogavit. Quod ubi
rescivit is cui parentes earn
renuentem desponderant, apudPaschasium Praefectum Luciam
quod Christiana esset accusavit.
Hanc ille cum nee precibus neeminis ad cultum idolorum posset
perducere, immo tanto magisincendi videret ad praedicandasChristianae fidei laudes
;Cessa-
bunt, inquit, verba, cum ventumerit ad verbera. Cui Virgo :
Dei servis verba deesse non
possunt, quibus a Christo dictumest : Cum steteritis ante Regeset Praesides, nolite cogitare
quomodo aut quid loquamini ;
non enim vos estis qui loqui-
mini, sed Spiritus sanctus qui
loquitur in vobis. Quam cumPaschasius interrogasset, Estnein te Spiritus sanctus? respon-dit : Testatur Apostolus quodcaste et pie viventes templumDei sunt, et Spiritus sanctus
habitat in eis. At ille : Jubebote in lupanar duci, ut te Spiritussanctus deserat. Cui Virgo :
Nunquam coinquinatur corpusnisi consensu mentis : si meinvitam jusseris violari, castitas
mihi duplicabitur ad coronam.
Quare Paschasius ardens ira
Luciam in lupanar trahi jussit :
sed divinitus factum est ut Virgonulla vi de loco dimoveri posset.Praefectus itaque circum ipsam
pice, resina, ac ferventi oleo
delibutam, ignem accendi prae-
cepit. Sed cum ne flamma
quidem earn laederet, tandem ei
guttur gladio transfigitur. Quovulnere accepto, tormentorumtamen omnium victrix, quamdiuvoluit, Deum oravit, et turbamcircumstantem alloquuta est
;
nee prius efflavit animam, quamvenientibus sacerdotibus com-munionem dominici corporis et
sanguinis acciperet. Passa est
autem in persequutione Diocle-
tiani et Maximiani.
AD SECUNDAS VESPERAS.
AdMagnificatA ntiph. RogaviDominum meum Jesum Chris
tum, ut ignis iste non domineturmei
;et impetravi a Domino
inducias martyrii mei.
Fit commemoratio de Adventu.
DIE XIV.
Pro commemoratione
SS. NlCASII ET SOCIOR.
Martyrum.AD LAUDES.
Antiph. Absterget Deusomnem lacrymam ab oculis
sanctorum suorum, quoniampriora transierunt.
V. Exultabunt sancti in gloria.
R?. Laetabuntur in cubilibus
suis.
Oratio.
MAjestatemtuam, Dornine,
supplices exoramus, ut, si-
cut nos martyrum tuorum, Ni-
casii, Eutropiae, et sociorum commemoratione laetificas, ita sup-
plicatione defendas : Per Dominum nostrum etc.
P 2
212 S. MAXIMINUS. [DEC. 15
AD PRIMAM.
Lectio.
NIcasiusSevero in sede Re-
mensi suffectus est eo tern-
pore quo Vandali cum aliis fero-
cibus populis e patrio solo varias
in regiones effusi, ferro et ignecuncra depopulabantur. Hi de-
vastata Germania progress! in
Belgas, Remorum urbeni prae-
sidio tune destitutam, obsidione
cinxerunt, captamque diripuer-
unt. Ingressis occurrit Nicasius
ad limen basilicas sanctse Marias :
ibique post oblatam pro gregissalute vitam, in oratione pros-
tratus, gladio percussus est, hunc
Psalmi versiculum recitans, Ad-haesit pavimento anima mea
;
vivifica me secundum verbumtuum. Addidit se fratri cer-
taminis et coronae sociam Eutro-
pia virgo. Horum corpora in
ccemeterio sancti Agricolae se-
pulta sunt, ubi Nicasii nomine
insignis extructa est basilica.
Fuerunt et alii, qui cum illo
gloriosam in Christo mortem
oppetierunt.
DIE xv.
Pro commemoratione
S. MAXIMINI ABBATIS.
AD LAUD MS.
Antiph. Domine quinque ta-
lenta.
y. Justum deduxit.
Oratio. Intercessio.
De Communi Confessorum, xv.
<530>.
AD PRIMAM.Lectio.
MAximinus,Virduni natus,
Aurelias venit in comitatu
Clodovei cum sancto Euspicio
Presbytero, avunculo suo, cujus
opera Virdunenses perduellescum Rege in gratiam redierant.
Officii non immemor Princeps
agrum Miciacum inter Ligeritumet Ligerim iis concessit
;ubi
monasterium construxerunt et
basilicam, in qua, eo die quo abEusebio Aurelianensi est dedi-
cata, Maximinus ordinatus est
Diaconus, eique Ecclesiae ascrip-tus. Premonitus autem de obitu
suo Euspicius ipsum, quern sibi
successorem jam animo deleg-
erat, sacerdotio initiandum cura-
vit, priusquam in Abbatem bene-
diceretur;cum juxta regulares
sanctiones charactere sacerdotali
deberet insigniri qui Monachis
praeesset. Tanta cum sanctitatis
lama Abbatis munere functus est
Maximinus ut multi sub ejus
disciplina Deo sese addicere am-
bierint, ac praeter caeteros sancti
Carilefus et Avitus. In summaannona^ penuria, multiplicatanon sine miraculo frumenta urbi
totique viciniae ex horreis monas-terii suppeditavit. Immanemserpentem depulit e latibulo, in
quo postea ab Eusebio sepultusest.
ANTIPHON^: MAJORES, vulgb
appellate Antiphona O, incipiuntdid ad Vesperas ab hac die X V.
ad Vigiliam Nativitatis Domini :
qua AntiphoncB cum occurrunt
dicendtz, omittuntur e<z quce ad
Magnificat dicendce essent sive dr.
Communi Adventus sive de
Proprio.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. OSapientia, quae ex ore Altissimi
DEC. 21 ] S. THOMAS APOSTOLUS. 213
prodiisti, attingens a fine usquead finem, fortiter suaviterque dis-
ponens omnia;veni ad docen-
dum nos viam prudentiae.
DIE xvi.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. OAdonai, et Dux domus Israel,
qui Moysi in igne flammae rubi
apparuisti, et ei in Sina legemdedisti
;veni ad redimendum
nos in brachio extento.
DIE xvii.
AD VESPERAS.AdMagnificatA ntiph. O rad ix
Jesse, qui stas in signum popu-lorum, super quern continebunt
reges os suum, quern gentes
deprecabuntur ;veni ad liberan-
dum nos; jam noli tardare.
DIE XVITI.
AD VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. O
clavis David et sceptrum domusIsrael, qui aperis, et nemoclaudit
; claudis, et nemo aperit ;
veni, et educ vinctum de domocarceris, sedentem in tenebris et
umbra mortis.
DIE xix.
AD VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. O
Oriens, splendor lucis aeternae, et
sol justitiae ;veni et illumina
sedentes in tenebris et umbramortis.
DIE xxi.
In Festo
S. THOM/E APOSTOLI.
Duplex majus.Omnia de Communi Aposto-
lorum, prater ea quce sequuntur.
AD PRIMAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Dixit
Jesus Thomae : Ego sum via,
veritas, et vita;nemo venit ad
Patrem nisi per me.
Oratio.
A nobis, quaesumus, Domine,beati Apostoli tui Thomae
solemnitatibus gloriari ;ut ejus
semper et patrociniis sublevemur,et fidem congrua devotione sec-
temur : Per Dominum nostrumetc.
Pro commemoratione Adven-tus.
Antiph. O Sancte sanctorum,
speculum sine macula Dei ma-
jestatis, et imago bonitatis illius;
veni ut deleatur iniquitas, et
adducatur justitia sempiterna.y. Rorate caeli desuper, et
nubes pluant justum :
ty. Aperiatur terra, et germinetSalvatorem.
Oratio Dominica.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Vide
manus meas, et affer manumtuam et mitte in latus meum
;
et noli esse incredulus, sed
fidelis.
Fit commemoratio Adventus.
AD PRIMAM.Lectio.
"I^Homas, qui et Didymus, unus^ fuit ex duodecim quos
Christus e discipulis suis elegitet Apostolos nominavit. Dominum audita morte Lazari
volentem proficisci in Judaeamcum discipuli objecto lapidationis
periculo deterrere conarentur,dixit Thomas, Eamus et nos ut
2I4 S. COLUMBA. [DEC. 23
moriamur cum eo. Cum autemChristus transiturus ad Patremdixisset discipulis, Vado pararevobis locum, sciscitatus Thomasquo vaderet et quam iniret viam,his ab eo verbis edoctus est :
Ego sum via, veritas et vita;
nemo venit ad Patrem nisi perme. Post octo a Resurrectione
dies vidit stantem Dominum in
medio discipulorum ;et qui
prius eum resurrexisse non
crediderat, praesentem intuitus
exclamavit : Dominus meus et
Deus meus. Erat autem cumPetro et Nathanaele et filiis
Zebedaei et duobus aliis dis
cipulis, quando manifestavit se
iterum Jesus ad mare Tiberiadis.
Post acceptum Spiritum sanc
tum, Parthis et Medis Evange-lium annuntiavit. Turn ad Indos
se contulit : quibus in Christiana
rcligione eruditis, apostolatushonorem martyrii corona cumu-lavit. Maximo in honore apudfideles fuit
; cujus plurima olim
extitere monumenta. In Indiae
loco, in quo corpus ejus primumconditum fuit, extructum est
monasterium et templum mirae
magnitudinis, in quo Deus multis
miraculis Apostoli sui gloriamdeclaravit. Edessae in Mesopotamia, quo ejus reliquiae trans-
latae sunt, aedificata est basilica
insignis, ejusque nomint dicata;
in qua propter loci sanctitatem
collectae sine intermissione cele-
brabantur.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Quiavidisti me, Thoma, credidisti
;
beati qui non viderunt, et credi-
derunt, alleluia.
Pro commemoratione Adven-tus.
Antiph. O Rex gentium, et
desideratus earum, lapisque
angularis qui facis utraqueunum
; veni, et salva hominem
quern de limo formasti.
y. Rorate caeli desuper, et
nubes pluant justum :
R/. Aperiatur terra, et germi-net Salvatorem.
Oratio Dominica.
DIE xxii.
AD VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. O
Emmanuel, rex et legifer noster,
expectatio gentium et salvator
earum;veni ad salvandum nos,
Domine Deus noster.
DIE xxiii.
Pro commemoratione
SANCT/E COLUMB/E
Virginis et Martyris.AD LAUDES.
Antiph. In resurrectione
neque nubent neque nubentur,sed erunt aequales Angelis Dei.
y. Adducentur regi virgines
post earn :
R7. Proximae ejus afferentur
tibi.
Oratio.
SAnctaeVirginis et Martyris
tuae Columbae merita nos,
Domine, pretiosa tueantur, in
quibus tuae majestatis opera
praedicamus : Per Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
/^Olumba, Virgo Senonensis,^^
imperante Aureliano et
DEC. 24] VIGILIA NATIV1TATIS DOMINf. 215
apud Gallos Senonas agente,Christianae religionis accusata
est. Hanc, cum adhibitis etiam
verbis minacibus a propositodimovere non posset Imperator,
amphitheatro includi, ct juveniad stuprum jussit exponi. Sedmedia e cavea erumpens ursa,
suae oblita feritatis ad Columbamaccessit, eamque tutata est : quomiraculo stupefactus juvenis,
scelus animo conceptum dam-
navit, et ad veram fidem se con-
vertit. Hinc magis exacerbatus
Aurelianus, extructa pyra, super-
imponi Columbam imperat, ut
flammis absumeretur : quse ta-
men,coortapluvia,illaesaperstitit.Malis id artibus tribuens Im
perator caput ipsi amputari
jussit. Quae cum a carnificibus
orandi spatium, dato ipsis ana-
boladio suo (amictus linei genuserat) impetrasset, Christo sponsogratias egit quod ad optatumagonem se famulam ejus per-duxisset : veniamque pro perse-cutoribus deprecata, rescinden-
dam carnifici cervicem praebuit,et virginitatis lauream martyrii
palma cumulavit.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. OPastor Israel, et dominator in
domo David, cujus egressus abinitio a diebus aeternitatis
;veni
ut pascas populum tuum in forti-
tucline, et regnes in judicio et
justitia.
DIE xxiv.
IN VIGILIA NATIVITATIS
DOMINI.
Semiduplex.Si Vigilia Nativhatis Domini
indderit in Dominicarn, nihil fit
de Dominica prater commemora-tionem ad Laudes.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Hodie scietis
quia veniet Dominus, et manevidebitis gloriam ejus.
Hymnus, Verbum supernum.128. <2zj.>.
Antiph. Dicite filiae Sion :
Ecce Salvator tuus venit;ecce
merces ejus cum eo, et opus ejuscum illo.
y. Crastina die erit vobis
salus.
R?. Dicit Dominus exercituum.
Lectiones de scriptura occur-
rente.
Non dicitur Te Deum lau-
damus.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Judaeaet Jerusalem, nolite timere : eras
egrediemini, et Dominus erit
vobiscum, alleluia.
Psalmi de Laudibus diet
occurrentis, ut in Psalteno.
Hymnus. Vox ecce clara.
128.' <2 5>.
y. Crastina die delebitur
iniquitas terrae :
K/. Et regnabit super nos
Salvator mundi.Ad Benedictus Antiph. Cum
esset desponsata mater JesuMaria Joseph ; antequam con-
venirent, inventa est in utero
habens de Spiritu sancto.
Oratio.
DEus, qui nos redemptionisnostrae annua expectatione
laetificas, praesta ut Unigenitumtuum, quern Redemptorem laeti
suscipimus, venientem quoque
2l6 VIGILIA NATIVITATIS DOMINI. [DEC. 24
judicem securi videamus Domi-num nostrum Jesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit et
regnat etc.
Si Vigilia Nativitatis Dominiinciderit in Dominicam, Jit adLaudes commemoratio Dominicce.
AD PRIMAM.
AntipJi. Praeparare in occur-
sum Dei tui, Israel; quia ecce
venit annuntians homini elo-
quium suum.
Lectio de Homtlta.
Lectio sancti Evangelii se-
cundum Matthaeum. Cap. I.
CUm esset desponsata mater
Jesu Maria Joseph ;ante
quam convenirent, inventa est in
utero habens de Spiritu sancto.
Et reliqua.
Homilia sancti HieronymiPresbyteri.
Lib. I. Comm. in Matth.
QUarenon de simplici vir-
gine, sed de desponsata con-
cipitur? Primum ut per genera-tionem Joseph origo Mariae
monstraretur : secundo ne lapi-daretur a Judseis ut adultera :
tertio ut in ^gyptum fugienshaberet solatium. Martyr Ignatius etiam quartam addidit cau-
sam, cur a desponsata conceptussit
;Ut partus, inquiens, ejus
celaretur diabolo, dum eum pu-tat non de virgine, sed de uxore
generatum. Antequam conveni
rent, inventa est in utero habensde Spiritu sancto. Non ab alio
inventa est nisi a Joseph, qui
pene licentia maritali futurae ux-oris omnia noverat. Quod au-
tem dicitur, antequam conveni
rent, non sequitur ut postea con-
venerint : sed scriptura, quidfactum non sit, ostendit. Josephautem vir ejus, cum esset Justuset nollet earn traducere, voluit
occulte dimittere earn. Si quisfornicariae conjungitur, unumcorpus efficitur : et in Lege prae-
ceptum est, non solum reos sed
et conscios criminum obnoxiosesse peccati : quomodo Joseph,cum crimen celaret uxoris, Justusscribitur ? Sed hoc testimoniumMariae est, quod Joseph sciens
illius castitatem, et admirans
quod evenerat, celat silentio, cu-
jus mysterium nesciebat.
AD TERTIAM.
Antiph. Revelabitur gloria
Domini, et videbit omnis caro
pariter quod os Domini loquutumest.
Y. Hodie scietis quia veniet
Dominus :
ty. Et mane videbitis gloriamejus.
AD SEXTAM.
Antiph. Ecce Deus noster;
expectavimus eum, et salvabit
nos, alleluia.
y. Crastina die delebitur ini-
quitas terrae :
K7. Et regnabit super nos Sal-
vator mundi.
AD NONAM.
Antiph. Sanctificamini;eras
enim faciet Dominus inter vos
mirabilia.
y. Crastina die erit vobis
salus;
fy Dicit Dominus Deus exer-
cituum
DIE xxv. DECEMBRIS.
IN NATIVITATE DOMINI.
A nnuale.
An PRIMAS VESPERAS.
Antipkona.
F T HEvate capita vestra : ecce
|_J 'J appropinquat redemptiovestra.
Psalmus. Dixit Dominus. ut
in Psalterio. 15. <4>.
Antiph. Scitote quia propeest regnum Dei : amen dico
vobis, quia non tardabit.
Psalmus. Confitebor. 15. <4>.
Antiph. Rex pacificus magni-ficatus est, cujus vultum desiderat
universa terra.
Psalmus. Beatus vir. 16. <4>.
Antiph. Prope est ut perfici-
antur ea quae dicta sunt Mariae
a Domino.Psalmus. Laudate pueri. 16.
AntipJi. Completi sunt dies
Mariae, ut pareret filium suum
primogenitum.Psalmus. Laudate Dominum
omnes gentes. 32. <5>.
Capitulum. Tit. 3.
CUm benignitas et humanitas
apparuit Salvatoris nostri
Dei;non ex operibus justitise
quae fecimus nos, sed secundummisericordiam suam salvos nosfecit. Resp. Deo gratias.
Responsorium. Judaea et Jerusalem nolite timere : eras egred-iemini
;et Dominus erit vobis
cum.
y. Constantes estote : videbitis
auxilium Domini super vos.
ty. Cras egrediemini ;et Dom
inus erit vobiscum.
f. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
1^. Cras egrediemini ;et Domi
nus erit vobiscum.
Hymnus. Sedul'\\.^
Asolisortus cardine
Ad usque terrae limitem,
Christum canamus principemNatum Maria virgine.
Beatus auctor saeculi
Servile corpus induit :
Ut carne carnem liberans,
Ne perderet quos condidit.
Castae parentis viscera
Caelestis intrat gratia :
Venter puellae bajulatSecreta quae non noverat.
Domus pudici pectoris
Templum repente fit Dei :
Intacta, nesciens virum,Verbo concepit filium.
Enixa est puerperaQuern Gabriel praedixerat,
Quern matris alvo gestiensClausus Joannes senserat.
Fceno jacere pertulit,
Praesepe non abhorruit,
Parvoque lacte pastus est
Per quern nee ales esurit.
Gaudet chorus caelestium,Et Angeli canunt Deo
;
Palamque fit pastoribusPastor creator omnium.
Gloria tibi Domine
Qui natus es de Virgine,Cum Patre et sancto Spiritu,In sempiterna saecula. Amen.Sic terminantur hodie Hymni
ad omnes Horas.
218 NATIVITAS DOMINI. [DEC. 25
y. Crastina die delebitur in-
iquitas terrae :
ty. Et regnabit super nosSalvator mundi.
Antiph. Ecce Deus nosteriste : expectavimus eum, et sal-
vabit nos; et laetabimur in salu-
tari ejus, alleluia.
Canticum. Magnificat. 125.
<22>.
Oratio.
/^Oncede, quaesumus, omni-^~" potens Deus, ut nos Uni-
geniti tui nova per carnemnativitas liberet, quos sub pec-cati jugo vetusta servitus tenet:
Per Dominum nostrum etc.
AD COMPLETORIUM.Incipitur absolute.
Converte nos Deus etc. 126.
.
Antiph. Miserere mei Domi-ne, et exaudi orationem meam.
Psalmus. Cum invocarem.cum rcliquis de Completorio Dom-inicce. 1 7. <(4)>.
Hymnus.\ 7Irgo Dei genetrix, quern* totus non capit orbis
In tua se clausit viscera factus
homo.
Vera fides geniti purgavit crim-ina mundi
;
Et tibi virginitas inviolata
manet.
Te matrem pietatis, opem te
flagitat orbis :
Subvenias famulis, 6 bene-
dicta, tuis.
Gloria magna Patri, compar tibi
gloria, Nate,Cum sancto Spiritu, gloria
magna Deo. Amen.
Capitulum. lerem. 14.
U autem in nobis es, Domine,et nomen sanctum tuum in-
vocatum est super nos : ne de-
relinquas nos.
Respons. breve. In manus tuas,
Domine, commendo spiritummeum.
R7. In manus tuas, Domine,commendo spiritum meum.
y. Redemisti nos DomineDeus veritatis.
R?. Commendo spiritum meum.y. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
R/. In manus tuas, Domine,commendo spiritum meum.
y. Custodi nos, Domine, ut
pupillam oculi.
R7. Sub umbra alarum tuarum
protege nos.
AntipJi. Alleluia, Verbum caro
factum est, alleluia;et habitavit
in nobis, alleluia, allel<\ria>.
Canticum. Nunc dimittis. 126.
<23>-Oratio. Visita etc. 127. <23>.
De beata Maria.
A ntipJwna.
A Lma Redemptoris mater,**
quae pervia caeli
Porta manes, et stella maris,succurre cadenti,
Surgere qui curat, populo : tu
quae genuisti,Natura mirante, tuumsanctum genitorem,
Virgo prius ac posterius ;
Gabrielis ab ore
Sumens illud Ave, peccatorummiserere.
y. Post parturn Virgo invio-
lata permansisti.R?. Dei genitrix intercede pro
nobis.
DEC. 25] NATIVITAS DOMINf. 219
Oremus. Oratio.
in\Eus qui salutis asternae,*-^ beatae Marias virginitate
fcecunda, humano generi praemiaprasstitisti ; tribue, qusesumus,ut ipsam pro nobis intercedere
sentiamus, per quam meruimusauctorem vitas suscipere Domi-num nostrum Jesum ChristumFilium tuum.
Resp. Amen.Pater noster etc.
Ave Maria etc.
Credo in Deum etc.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Christus natus
est nobis : *venite, adoremus.Psalmus. Venite. 116. -\i4iX
Hyinnus.
riste Redemptor omnium,Ex Patre Patris Unice,
Solus ante principiumNatus ineffabiliter.
Tu lumen, tu splendor Patris,Tu spes perennis omnium,Intende quas fundunt precesTui per orbem famuli.
Memento salutis auctor
Quod nostri quondam cor-
poris,Ex illibata VirgineNascendo, formam sumpseris.
Sic prassens testatur dies
Currens per anni circulum,
Quod solus a sede Patris
Mundi salus adveneris.
Hunc caelum, terra, hunc mare,Hunc omne quod in eis est,
Auctorem adventus tui
Laudans exultat cantico.
Nos quoque qui sancto tuo
Redempti sanguine sumus,Ob diem natalis tui,
Hymnum novum concinimus.
Gloria tibi Domine,Qui natus es de Virgine,Cum Patre et sancto Spiritu,In sempiterna saecula. Amen.
IN I. NOCTURNO.
AntipJi. Dominus dixit ad me :
Filius meus es tu; ego hodie
genui te.
Psalmus. Quare fremuerunt.
ut in Psalterio, I. <j)>.
Ant/p/i. Tamquam sponsus,Dominus procedens de thalamosuo.
Psalmus. Casli enarrant. 49.
<7>-
Antiph. Diffusa est gratia in
labiis tuis; propterea benedixit
te Deus in aeternum.
Psalmus. Eructavit. 41. <^6)>.
y. Tamquam sponsus,R?. Dominus procedens de
thalamo suo.
Pater noster etc. Et ne nosinducas in tentationem.
Resp. Sed libera nos a malo.
Absolutio. Exaudi DomineJesu Christe preces servorum
tuorum, et miserere nobis, quicum Patre et Spiritu sancto vivis
et regnas in sascula sasculorum.
Resp. Amen.y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Benedictione per-
petua benedicat nos Pater aster-
nus.
Resp. Amen.
Lectio j. Isaia g. <v. i-6.>
PRimo tempore alleviata est
terra ... princeps pacis. Tuautem Domine miserere nostri.
Resp. Deo gratias.
Responsorium. Hodie nobis
caslorum Rex de Virgine nasci
dignatus est, ut hominem perdi-
22O NATIVITAS DOMINI. [DEC. 25
turn ad caelestia regna revocaret :
gaudet exercitus Angelorum ;
*Quia salus aeterna humano ge-neri apparuit.
y. Gloria in excelsis Deo, et
in terra pax hominibus bonae
voluntatis. *Quia salus. Gloria
Patri. *Quia salus.
y. Jube domne benedicere.
Benedictto. Unigenitus DeiFilius nos benedicere et adjuvare
dignetur.
Resp. Amen.
Lectioij.
Isaice 40. <y. i-8.>
COnsolamini,consolamini po-
pule meus ... Domjni nostri
manet in aeternum.
Responsorium. Hodie nobis
de caelo pax vera descendit :
*Hodie per totum mundummelliflui facti sunt caeli.
y. Hodie illuxit nobis dies
redemptionis novae, praeparati-onis antiquae, felicitatis aeternae
*Hodie. Gloria Patri. *Hodie
per totum.
y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Spiritus sancti
gratia illuminet sensus et cordanostra. Resp. Amen.
Lectio iij. Isaice 52. <(v. i-6.)>
COnsurge,consurge ... qui lo-
quebar, ecce adsum.
Responsorium. Descendit decaelis Deus verus a Patre geriitus :
introivit in uterum Virginis, nobis
ut appareret visibilis, indutus
carne humana nostrae salutis
hostia;*Et exivit per clausam
portam Deus et homo, lux et vita,
conditor mundi.
y. Tanquam sponsus Domi-nus procedens de thalamo suo :
*Et exivit. Gloria Patri. Et
exivit. Repetitur ResponsoriumDescendit. usque ad jf, Tam-quam sponsus. exclusive.
IN II. NOCTURNO.
Antiph. Suscepimus Deusmisericordiam tuam, in medio
templi tui.
Psalmus. Magnus Dominus.
43- <6>.
Antiph. Orietur in diebusDomini abundantia pacis, et
dominabitur.
Psalmus. Deus judicium. 74.
Antiph. Veritas de terra orta
est, et justitia de caelo prospexit.Psalmus. Benedixisti Domine.
84-. <io\y. Speciosus forma prae filiis
hominum.
ty. Diffusa est gratia in labiis
tuis.
Pater noster etc. Et ne nosinducas in tentationem.
Resp. Sed libera nos a malo.
Absolutio. Ipsius pietas et
misericordia nos adjuvet, quicum Patre et Spiritu sancto vivit
et regnat in saecula saeculorum.
Resp. Amen.y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Deus Pater omni-
potens sit nobis propitius et cle-
mens.
Resp. Amen.
Sermo sancti Leonis Papae.
Serm. I. de Nativit. Domini.
Lectio iv.
SAlvatornoster, dilectissimi,
hodie natus est : gaudeamus.Neque enim fas est locum ibi
esse tristitiae ubi natalis est vitae,
quae consumpto mortalitatis ti-
DEC. 25] NA TIVITAS DOMINI. 221
more ingerit nobis de promissaaeternitate laetitiam. Nemo ab
hujus alacritatis participationesecernitur. Una cunctis laetitiae
communis est ratio : quia Do-minus noster peccati mortisquedestructor sicut nullum a reatu
liberum reperit, ita pro liber-
andis omnibus venit. Exultet
sanctus, quia appropinquat ad
palmam : gaudeat peccator, quiainvitatur ad veniam : animetur
gentilis, quia vocatur ad vitam.
Dei namque films secundum
plenitudinem temporis, quamdivini consilii inscrutabilis alti
tude disposuit, reconciliandam
auctori suo naturam generisassumsit humani
;ut inventor
mortis diabolus per ipsam, quamvicerat, vinceretur.
Responsorium. Quern vidistis,
pastores ? dicite, annunciate no
bis, in terris quis apparuit ?
*Natum vidimus, et choros an-
gelorum collaudantes Dominum.^. Natus est nobis hodie
Salvator, qui est Christus Do-
minus, in civitate David : *Na-tum vidimus. Gloria Patri.
*Natum vidimus.
y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Christus perpetuaedet nobis gaudia vitas.
Resp. Amen.
Lectio v.
T N quo conflictu pro nobis inito,-1 magno et mirabili aequitatis
jure certatum est, dum omnipo-tens Dominus cum ssevissimo
hoste non in sua majestate, sed
in nostra congreditur humilitate :
objiciens ei eandem formam,eandemque naturam, mortali-
tatis quidem nostrae participem,
sed peccati totius expertem.Alienum quippe ab hac nativi-
tate est, quod de omnibus legi-tur : Nemo mundus a sorde, neeinfans cujus est unius diei vita
super terram. Nihil ergo in
istam singularem nativitatem decarnis concupiscentia transivit,
nihil de peccati lege manavit.
Virgo regia Davidicae stirpis
eligitur, quae sacro gravidandafcetu, divinam humanamque pro-lem prius conciperet mente quamcorpore. Et ne superni ignaraconsilii ad inusitatos pavereteffectus
; quod in ea operandumerat a Spiritu sancto, colloquiodiscit Angelico : nee damnumcredit pudoris, Dei genitrix moxfutura.
Responsorium. O magnummysterium, et admirabile sacra-
mentum, ut animalia viderent
Dominum natum *Jacentem in
praesepio : *Beata Virgo, cujusviscera meruerunt portare Dominum Christum.
y. Domine audivi auditum
tuum, et timui : consideravi
opera tua, et expavi in medioduorum animalium *Jacentem.Gloria Patri. *Beata Virgo.
y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Ignem sui amorisaccendat Deus in cordibus nos-
tris.
Resp. Amen.
Longius post prcedicta.
Lectio vj.
A Gamus ergo, dilectissimi,**
gratias Deo Patri, perFilium ejus in Spiritu sancto :
qui propter multam misericor-
diam suam, qua dilexit nos,misertus est nostri : et cum
222 NATIVITAS DOMINI. [DEC. 25
essemus mortui peccatis, con-
vivificavit nos Christo;ut esse
mus in ipso nova creatura, nov-
umque figmentum. Deponamusergo veterem hominem cumactibus suis : et adepti participa-tionem generationis Christi, car-
nis renuntiemus operibus. Ag-nosce, 6 Christiana, dignitatemtuam : et divinae censors factus
naturae, noli in veterem vilitatem
degeneri conversatione red ire.
Memento, cujus capitis et cujus
corporis sis membrum. Reminis-
cere, quia erutus de potestate
tenebrarum, translatus es in Deilumen et regnum.
Responsorimn. Beata Dei gen-itrix Maria, cujus viscera intacta
permanent, *Hodie genuit Sal-
vatorem saeculi.
y. Beata quae credidit; quon-
iam perfecta sunt omnia, quaedicta sunt ei a Domino : *Hodie
genuit. Gloria Patri. *Hodie
genuit. Repetitur R?. Beata Dei
genitrix. usque ad y. Beata quaecredidit.
IN III. NOCTURNO.
Antiph, Ipse invocabit me,alleluia : Pater meus es tu,
alleluia.
Psalmus. Misericordias Domini. 90. <i<3>.
Antiph. Laetentur caeli, et
exultet terra ante faciem Domini,quoniam venit.
Psalmus. Cantate Dominocanticum novum
;cantate Dom
ino omnis terra. 93. <io>.
Antiph. Notum fecit Domi-
nus, alleluia, salutare suum,alleluia.
Psalmus. Cantate Domino
canticum novum; quia mirabilia
fecit. 98. <i i>.
y . Verbum caro factum est,
R?. Et habitavit in nobis.
Pater noster etc. Et ne nosinducas in tentationem.
Resp. Sed libera nos a malo.Absolutio. A vinculis pecca-
torum nostrorum absolvat nos
omnipotens et misericors Domi-nus. Resp. Amen.
y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Evangelica lectio
sit nobis salus et protectio.
Rfsp. Amen.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Lucam. Cap. 2.
Lectio vij.
T N illo tempore, Exiit edictum-* a Caesare Augusto, ut des-
criberetur universus orbis. Et
reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Homilia 8. in Evang.
QUialargiente Domino, mis-
sarum solemnia ter hodiecelebraturi sumus, loqui diu de
evangelica lectione non possu-mus : sed nos aliquid vel breviter
dicere Redemptoris nostri nativi-
tas ipsa com pel lit. Quid est,
quod nascituro Domino mundusdescribitur
;nisi hoc quod aperte
monstratur, quia ille apparebatin carne, qui electos suos ad-scriberet in aeternitate? Quocontra de reprobis per prophetamdicitur : Deleantur de libro
viventium, et cum justis nonscribantur. Qui bene etiam in
Bethlehem nascitur : Bethlehem
quippe domus panis interpreta-tur. Ipse namque est qui ait :
Ego sum panis vivus qui de caelo
DEC. 25] NATIVITAS DOMINI. 223
descend!. Locus ergo, in quoDominus nascitur, domus panisantea vocatus est : quia futurum
profecto erat, ut ille ibi permateriam carnis appareret, quielectorum mentes interna satie-
tate reficeret. Qui non in paren-tum domo, sed in via nascitur :
ut profecto ostenderet, quia perhumanitatem suam, quam as-
sumpserat, quasi in alieno
nascebatur.
Responsorium. Sancta et im-
maculata virginitas, quibus te
laudibus efferam, nescio : *Quiaquern caeli capere non poterant,tuo gremio contulisti.
y. Benedicta tu in mulieribus,et benedictus fructus ventris
tui : *Quia quem caeli. Gloria
Patri. *Quia quem.y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Per Evangelicadicta deleantur nostra delicta.
Resp. Amen.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Lucam. Cap. 2.
Lectio viij.
T N illo tempore : Pastores*~
loquebantur ad invicem :
Transeamus usque Bethlehem, et
videamus hoc verbum quod fac-
tum est, quod Dominus ostendit
nobis. Et reliqua.
Homilia S. Ambrosii Episcopi.
Lib. 2. in Lucam.
\ /"Idete Ecclesiae surgentis* exordium. Christus nas
citur;et pastores vigilare cceper-
unt, qui gentium greges, pecu-dum more ante viventes, in
caulam Domini congregarent, ne
quos spiritalium bestiarum peroffusas noctiumtenebraspateren-
tur incursus. Et bene pastores
vigilant, quos bonus pastor infor-
mat. Grex igitur, populus ; nox,saeculum
; pastores sunt sacer-
dotes. Aut fortasse etiam ille
sit pastor, cui dicitur;
Esto
vigilans, et confirma. Quia nonsolum Episcopos ad tuendum
gregem Dominus ordinavit, sed
etiam Angelos destinavit.
Responsorium. In principioerat Verbum, et Verbum erat
apud Deum, et Deus erat Verbum
;hoc erat in principio apud
Deum : *Omnia per ipsum facta
sunt, et sine ipso factum est
nihil.
y. In ipso vita erat, et vita erat
lux hominum. *Omnia. Gloria
Patri. *Omnia.
y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Verba sancti Evangelii doceat nos Christus Filius
Dei.
Resp. Amen.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Joannem. Cap. i.
Lectio ix.
T N principio erat Verbum, et*~ Verbum erat apud Deum, et
Deus erat Verbum. Et reliqua.
Homilia sancti AugustiniEpiscopi.
Tract, i. in loann.
A Ttende fabricam istam** mundi, vide quae sint facta
per Verbum ;et tune cognosces
quale sit Verbum. Et quandoaudis, In principio erat Verbum,ne vile aliquid putares, qualeconsuevisti cogitare cum verbahumana soleres audire
;audi
quidcogites. Deus erat Verbum.Noli credere factum, per quod
224 NATIVITAS DOMINI. [DEC. 25
facta sunt omnia; ne nonreficiaris per Verbum, per quodreficiuntur omnia. Jam enimfactus es per Verbum ;
sed opor-tet te refici per Verbum. Si tibi
contigit fieri per Verbum ; per te
deficis : si per te deficis, ille te
reficiat qui te fecit : si per te
deterior efficeris ;ille te recreet,
qui te creavit.
Responsorium. Verbum caro
factum est, et habitavit in
nobis : *Et vidimus gloriam
ejus, gloriam quasi unigeniti a
Patre, plenum gratiae et verita-
tis.
Y. In principio erat Verbum,et Verbum erat apud Deum, et
Deus erat Verbum : *Et vidimus.
Gloria Patri. *Et vidimus. Repe-titur. ty. Verbum caro. usque ad
Y. In principio.Te Deum laudamus. 117.
AD LAUDES.
Antiph. Quern vidistis, Pas-
tores ? dicite;annuntiate nobis :
in terris quis apparuit? Natumvidimus, et chores Angelorumcollaudantes Dominum, alleluia,
alleluia.
Psalmus. Dominus regnavit,decorem indutus est. 5. <i>.
Antiph. Genuit puerpera
Regem, cui nomen aeternum :
haec gaudia matris habens cum
virginitatis honore, nee primamsimilem visa est nee habere se-
quentem, alleluia.
Psalmus. Jubilate. 6. <(i>.
Antiph. Angelus ad Pastores
ait : Annuntio vobis gaudiummagnum ; quia natus est vobis
hodie Salvator mundi, alleluia.
Psalmi. Deus Deus meus, adte de luce vigilo. 23. et Deusmisereatur. 24. <(5~>.
Antiph. Facta est cum An-gelo multitude caelestis exercitus
laudantium Deum et dicentium :
Gloria in excelsis Deo, et in
terra pax hominibus bonae vol-
untatis, alleluia.
Canticum. Benedicite omnia
opera. 6. <i>.
Antiph. Parvulus filius hodienatus est nobis
;et vocabitur
Deus, fortis, alleluia, alleluia.
Psalmi. Laudate Dominumde ccelis. 39. Cantate. ibidem.
Laudate Dominum in sanctis
ejus. ibidem. <(6)>.
Hodie nee Hymnus, nee Versi-
culus dicuntur ad Laudes : sedcontinub dicitur
Antiph. Gloria in excelsis
Deo, et in terra pax hominibusbonae voluntatis, alleluia, alleluia.
Canticum. Benedictus Dominus Deus Israel. 119. <(i6>.
Oratio.
nobis quaesumus DomineDeus noster, ut qui Nativi-
tatem Domini nostri Jesu Christi
nos frequentare gaudemus, dig-nis conversationibus ad ejus
mereamurpertingere consortium,qui tecum vivit et regnat in uni-
tate etc.
AD PRIMAM.
Antiph. Quern vidistis, Pas-tores ? dicite
;annuntiate nobis :
in terris quis apparuit ? Natumvidimus, et Choros Angelorumcollaudantes Dominum, alleluia,
alleluia.
Psalmi de Prima Dominica, ut
in Psalterio. 7. <2>. Symbolumautem S. Athanasii non dicitur.
DEC. 25] NATIVITAS DOMINI. 225
Capitulum. I. Tim. I.
REgi sseculorum, immortali,
invisibili, soli Deo, honoret gloria in saecula saeculorum.
Amen.Resp. Deo gratias.
Respons. breve. Christe fili
Dei vivi, miserere nobis.
ty. Christe fili Dei vivi, mise
rere nobis.
$". Qui natus es de Maria
virgine.
ty. Miserere nobis.
y. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
1^7. Christe fili Dei vivi, miserere nobis.
y. Exurge Christe, adjuvanos :
ty. Et libera nos propter no-men tuum.
$". Dominus vobiscum.
ty. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio.
T^Omine Deus omnipotens,* ^
qui ad principium hujusdiei nos pervenire fecisti, tua noshodie salva virtute
;ut in hac
die ad nullum declinemus
peccatum, sed semper ad tuam
justitiam faciendam nostra pro-cedant eloquia, dirigantur cogi-tationes et opera : Per Dominurnnostrum etc. Resp. Amen.y. Dominus vobiscum.
ty. Et cum spiritu tuo.
y. Benedicamus Domino.
fy Deo gratias.
y. Pretiosa in conspectuDomini.
ty. Mors sanctorum ejus.Sancta Maria et omnes Sancti
intercedant pro nobis ad Domi-num
;ut nos mereamur ab eo
COLBERT.
adjuvari et salvari, qui vivit et
regnat in saecula saeculorum.
Resp. Amen.y. Deus in adjutorium meum
intende.
ty. Domine ad adjuvandumme festina.
^. Deus in adjutorium meumintende.
ty. Domine ad adjuvandumme festina.
y. Deus in adjutorium meumintende.
^?. Domine adadjuvandum mefestina. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto, sicut erat in
principio et nunc et semper et in
saecula saeculorum. Amen.Kyrie eleison.
Christe eleison.
Kyrie eleison. Pater noster
etc. Et ne nos inducas in tenta-
tionem.
Resp. Sed libera nos a malo.
y. Respice in servos tuos,
Domine, et in opera tua;
et
dirige filios eorum.
f^Z.Et sit splendor Domini
Dei nostri super nos;et opera
manuum nostrarum dirige supernos
;et opus manuum nostrarum
dirige. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto, sicut erat in
principio et nunc et semper et in
saecula saeculorum. Amen.
Oremus. Oratio.
"T^Irigereet sanctificare, regereU et gubernare dignare, Do
mine Deus rex caeli et terrae, hodie
corda et corpora nostra, sensus,
sermones, et actus nostros in legetua et in operibus mandatorumtuorum
;ut hie et in aeternum,
te auxiliante, salvi et liberi esse
Q
226 NATI VITAS DOMINI. 25
mereamur, Salvator mundi, quivivis et regnas in saecula saeculo-
rum.
Resp. Amen.y. Jube domne benedicere.
Benedictio. Dies et actus
nostros in sua pace disponatDominus omnipotens.
Resp. Amen.
Lectio brevis. Hebr. i.
ET : Tu in principio Domineterram fundasti
;et opera
manuum tuarum sunt caeli.
Ipsi peribunt ;tu autem per-
manebis : et omnes ut vesti-
mentum veterascent, et velut
amictum mutabis eos, et muta-buntur
;tu autem idem ipse es,
et anni tui non deficient. Tuautem Domine miserere nostri.
Resp. Deo gratias.
"ft. Adjutorium nostrum in
nomine Domini :
1^7. Qui fecit caelum et terram.
y. Benedicite.
ty. Deus.
*fr. Dominus nos benedicat, et
ab omni malo defendat, et advitam perducat aeternam.
ty. Amen.y. Et fidelium animae per
misericordiam Dei requiescantin pace.
. Amen.
AD TERTIAM.
Antiph. Genuit puerpera Re-
gem, cui nomen aeternum : haec
gaudia matris habens cum vir-
ginitatis honore, nee primamsimilem visa est nee habere se-
quentem, alleluia.
Psalmi de Tertia Dominicce, ut
in Psalterio. 10.
Capituhim. Hebr. I .
TV/["
Ultifariam multisque modisL'-l- olim Deus loquens patri-bus in Prophetis, novissimediebus istis loquutus est nobis in
Filio, quern constituit haeredem
universorum, per quern fecit et
saecula.
Resp. Deo gratias.
Respons. breve. Verbum caro
factum est, alleluia, alleluia.
J^?.Verbum caro factum est,
alleluia, alleluia.
^J . Et habitavit in nobis.
ty. Alleluia, alleluia.
y. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
R7. Verbum caro factum est,
alleluia, alleluia.
y. Ipse invocabit me :
R7. Pater meus es tu.
y. Dominus vobiscum :
^7. Et cum spiritu tuo.
Oremus. Oratio.
COncede,quaesumus, omni
potens Deus, ut nos Uni-
geniti tui nova per carnemnativitas liberet, quos sub
peccati jugo vetusta servitus
tenet : Per eundem Dominumnostrum etc.
AD SEXTAM.
Antiph. Angelus ad Pastoresait : Annuntio vobis gaudiummagnum ; quia natus est vobishodie Salvator mundi, alleluia.
Psalmi de Sexta Dominica, utin Psalterio. 12.
Capitulum. Hebr. I.
iterum introducit primo-genitum in orbem terrae,.
DEC. 25] NATIVITAS DOMINI. 227
dicit : Et adorent eum omnes
Angel i ejus.
Resp. Deo gratias.
Respons. breve. Ipse invoca-
bit me, alleluia, alleluia.
ty. Ipse invocabit me, alleluia,
alleluia.
y. Pater meus es tu.
ty. Alleluia, alleluia.
y. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
ty. Ipse invocabit me, alleluia,
alleluia.
Jf. Viderunt omnes fines
terrae,
ty. Salutare Dei nostri.
Oratio. Concede, ut supra adTertiam.
AD NONAM.
Antiph. Parvulus filius hodienatus est nobis
;et vocabitur
Deus, fortis, alleluia, alleluia.
Psalmi de Nona Dominica, utin Psalterio. 13. <(4>.
Capitulum. Hebr. i.
T : Tu in principio, Domine,terram fundasti, et opera
manuum tuarum sunt caeli.
Ipsi peribunt; tu autem per-manebis : et omnes ut vesti-
mentum veterascent, et velut
amictum mutabis eos, et mu-tabuntur
;tu autem idem ipse es,
et anni tui non deficient.
Resp. Deo gratias.
Respons. breve. Videruntomnes fines terrae, alleluia,
alleluia.
ty. Viderunt omnes fines
terras, alleluia, alleluia.
Jf. Salutare Dei nostri.
ty. Alleluia, alleluia.
y. Gloria Patri et Filio et
Spiritui sancto.
^. Viderunt omnes fines
terrae, alleluia, alleluia.
y. Notum fecit Dominus,ty. Salutare suum.Oratio. Concede, ut supra ad
Tertiam.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Antiph. Tecum principium in
die virtutis tuae in splendoribussanctorum
;ex utero ante luci-
ferum genui te.
Psalmus. Dixit Dominus. 15.
Antiph. Redemptionem misit
Dominus populo suo : mandavitin aeternum testamentum suum.Psalmus. Confitebor. 15.
Antiph. Exortum est in
tenebris lumen rectis cordemisericors et miserator et JustusDominus.Psalmus. Beatus vir. 16.
Antiph. Apud Dominummisericordia, et copiosa apudeum redemptio.
Psalmus. De profundis. 64.
Antiph. De fructu ventris tui
ponam super sedem tuam.Psalmus. Memento. 79. <)>.
Capitulum. Multifariam. ut
supra ad Tertiam.
Hymnus. A Solis. ut supraad Primas Vesperas. 24. <(2I7]>.
^ff. Notum fecit Dominus,ty. Salutare suum.
Antiph. Hodie Christus natusest : hodie Salvator apparuit :
hodie in terra canunt Angeli,laetantur Archangel i : hodie exultant justi dicentes, Gloria in
excelsis Deo, alleluia.
Q 2
228 S. STEPHANUS. [DEC. 26
Canticum. Magnificat. 125.
<22>.Oratio. Concede, ut supra ad
Tertiain.
Fit commemoratio sancti Ste-
phani.
Antiph. Elegerimt Stepha-jnum, virum plenum fide et
.Spiritu sancto;
et statuerunt
um ante conspectum Apostolo-rum : et orantes Apostoli im-
posuerunt ei manus, alleluia.
y. Gloria et honore coronasti
eum Domine :
1$. Et constituisti eum superopera manuum tuarum.
Oremus. Oratio.
A nobis, quaesumus, Do-mine, imitari quod colimus
;
ut discamus et inimicos diligere,
quia ejus natalitia celebramus quinovit etiam pro persecutoribusexorare Dominum nostrum Je-sum Christum Filium tuum, quitecum vivit et regnat in unitate
Spiritus sancti Deus etc.
AD COMPLETORIUM.
Omnia ut supra 24. <2i8)>.
DIE xxvi.
In Festo
SANCTI STEPHANI PROTOMARTYRIS.
Solemne minus.
Omnia ut in Communi perannum, prater ea qu<z sequuntur.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Christum na-
tum, qui beatum hodie coronavit
Stephanum, venite, adoremus.
Hymnus. Deus tuorum mill-
turn, ut in Communi unius Martyris. v. <522>.
Antiph. Stephanus plenusgratia et fortitudine faciebat
prodigia et signa magna in
populo.jr. Posuisti Domine super
caput ejus coronam,ty. De lapide pretioso.Lectiones de Scriptura occur-
rente.
Te Deum laudamus. 117.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Surrex-erunt quidam de Synagoga dis-
putantes cum Stephano ;et non
poterant resistere sapientiae et
spiritui qui loquebatur.
Hymnus. Invicte Martyr, ut
in Communi unius Martyris. vij.
. Justus ut palma florebit.
ty. Sicut cedrus Libani multi-
plicabitur.Ad Benedictus Antiph. Intu-
entes eum omnes qui erant in
concilio, viderunt faciem ejus
tamquam faciem Angeli.
Oratio.
DA nobis, quaesumus, Domine,imitari quod colimus
;ut
discamus et inimicos diligere,
quia ejus natalitia celebramus quinovit etiam pro persecutoribusexorare Dominum nostrum Je-sum Christum Filium tuum, quitecum vivit et regnat in unitate
etc.
Deinde fit commemoratio de
Nativitate.
Antiph. Gloria in excelsis Deo,et in terra pax hominibus bonae
voluntatis, alleluia, alleluia.
y. Notum fecit Dominus,. Salutare suum.
DEC. 26] S. STEPHANUS. 229
Oratio.
^Oncede, quaesumus, omnipo-^-' tens Deus, ut nos Unigenititui nova per carnem nativitas
liberet, quos sub peccati jugovetusta servitus tenet : Per eun-
dem Dominum etc.
AD PRIMAM.
Antiph. Lapidaverunt Ste-
pharium ;et ipse invocabat
Dominum, dicens, Ne statuas
illis hoc peccatum.
Lectio.
STephanusunus ex illis sep-
tem qui ab Apostolis fuerunt
propter fidem et sapientiam in
Diaconos electi, plenus gratia et
fortitudine faciebat prodigia et
signa magna in populo. Surrex-
erunt autem quidam de syna-
goga quae appellatur Liberti-
norum, et Cyrenensium, et Alex-
andrinorum, et eorum qui erant
a Cilicia et Asia, disputantescum eo : ct non poterant resis-
tere sapientiae et Spiritui qui
loquebatur. Tune summiseruntviros qui dicerent se audivisse
eum dicentem verba blasphemiaein Moysen et in Deum. Com-moverunt itaque plebem et
Seniores et Scribas;
et con-
currentes rapuerunt eum, et ad-
duxerunt in concilium, et statu-
erunt falsos testes qui dicerent :
Homo iste non cessat loquiverba adversus locum sanctumet Legem : audivimus enim eumdicentem, quoniam Jesus Naza-renus hie destruet locum istum,et mutabit traditiones quastradidit nobis Moyses. Et in-
tuentes eum qui sedebant in
concilio, viderunt faciem ejus
tamquam faciem Angeli. Dixit
autem Princeps sacerdotum : Si
haec ita se habent ? Turn Ste-
phanus, longe repetita narratione,inveteratam pervicaciam et Pro-
phetarumpersequutionemjudseisexprobravit. Audientes autemhaec dissecabantur cordibus suis,
et stridebant dentibus in eum.
Cum autem esset plenus Spiritu
sancto, intendens in caelum vidit
gloriam Dei, et Jesum stantem
a dextris Dei : et ait;
Eccevideo caelos apertos, et Filium
hominis stantem a dextris
Dei. Exclamantes autem voce
magna, continuerunt aures suas,
et impetum fecerunt unanimiter
in eum. Et ejicientes eum extra
civitatem, lapidabant : et testes
deposuerunt vestimenta sua
secus pedes adolescentis quivocabatur Saulus. Et lapidabant Stephanum invocantem et
dicentem : Domine Jesu suscipe
spiritum meum. Positis au
tem genibus, clamavit voce
magna dicens : Domine, ne
statuas illis hoc peccatum. Etcum hoc dixisset, obdormivit
in Domino. Saulus autem erat
consentiens neci ejus. Facta est
autem in ilia die persequutio
magna in Ecclesia quae erat
Jerosolymis ;et omnes dispersi
sunt per regiones Judaese et
Samariae, praeter Apostolos.Curaverunt autem Stephanumviri timorati, et fecerunt plane-turn magnum super eum.
AD TERTIAM.
Antiph. Lapides torrentis illi
dulces fuerunt : ipsum sequunturomnes animae justae.
230 S. fCANNES EVANGELISTA. [DEC. 27
^. Gloria et honore coronasti
eum Domine:
ty. Et constituisti eum super
opera manuum tuarum.
AD SEXTAM.
Antiph. Adhaesit anima meapost te
; quia caro mea lapidataest pro te, Deus meus.
y. Posuisti Domine super
caput ejus coronam,
ty. De lapide pretioso.
AD NONAM.
Antiph. Ecce video caelos aper-
tos, et Filium hominis stantem adextris Dei.
Y. Magna est gloria ejus in
salutari tuo.
ty. Gloriam et magnum de-
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Stepha-nus vidit caelos apertos ; vidit, et
introivit : beatus homo cui caeli
patebant.
Hymnus. Deus tuorum mili-
tum. lit in Communi unius Martyris. v. <$22>.
Jf. Justus ut palma florebit.
ty. Sicut cedrus Libani multi-
plicabitur.Ad MagnificatA ntiph. Sepeli-
erunt Stephanum viri timorati,et fecerunt planctum magnumsuper eum.
Deinde fit comment. S. loan-nis.
Antiph. Valde honorandusest beatus Joannes, qui suprapectus Domini in coena recubuit.
y. In omnem terram exivitsonus eorum :
ty. Et in fines orbis terras
verba eorum.
Oratio.
T^ Cclesiam tuam, Domine, be-*-*
nignus illustra;
ut beati
Joannis Apostoli tui et Evange-listae illuminata doctrinis, addona perveniat sempiterna : PerDominum nostrum etc.
DIE xxvii.
In Festo
S. JOANNIS APOSTOLI ETEVANGELISTS.
Duplex majus.
Omnia ut in Communi perannum, prceter ea quce sequuntur.
AD MATUTINUM.Invitatorium et Hymnus ut in
Communi Apostolorum. ij. <(5i8^>.
Antiph. Diligamus nos in-
vicem : quia charitas ex Deoest; et omnis qui diligit, exDeo natus est, et cognoscitDeum.y. Annuntiaverunt opera Dei:
ty. Et facta ejus intellexerunt.
Lectiones de Scriptura occur-
rente.
Te Deum laudamus. 1 1 7. <i 5>.
AD LAUDES.
Ad Psalmos AntipJi. Si dili-
gamus invicem, Deus in nobis
manet, et charitas ejus in nobis
perfecta est.
Hymnus. Sterna, de Communi Apostolorum. ij. ^519^.
y. Annuntiaverunt operaDei:
ty. Et facta ejus intellexerunt.
Ad Benedictus Antiph. Iste
est Joannes, qui supra pectusDomini in coena recubuit : beatus Apostolus, cui revelata sunt
secreta caelestia.
DEC. 27] S. IOANNES EVANGELISTA. 231
Oratio.
"C* Cclesiam tuam, Domine, be-*--'
nignus illustra;
ut beati
Joannis Apostoli tui et Evange-listae illuminata doctrinis, addona perveniat sempiterna : PerDominum nostrum etc.
Deinde fit commemoratio de
Nativitate.
Antiph. Gloria in excelsis.
37- <228>.y. Notum. ibidem.
Oratio. Concede, ibidem.
Postea fit commem. S. Ste-
phani.
Antiph. Intuentes. 37. <228>.Y. Justus. 36.Oratio. Da nobis. 37.
AD PRIMAM.
Antiph. Erat recumbens unusex discipulis Jesu in sinu ejus.
Lectio.
T Cannes Apostolus, quern JesusJ amavit plurimum, filius Zebe-
daei, frater Jacobi Apostoli quernHerodes post passionem Domini
decollavit, novissimus omniumscripsit Evangelium, rogatus abAsiae Episcopis, adversus Cerin-
thum aliosque hsereticos et max-ime tune Ebionitarum dogmaconsurgens, qui asserunt Christum ante Mariam non fuisse :
unde et compulsus est divinam
ejus nativitatem edicere. Quartodecimo autem anno, secundam
post Neronem persecutionemmovente Domitiano, in Patmosinsulam relegatus, scripsit Apo-calypsim, quam interpretatur
Justinus martyr, et Irenaeus.
Interfecto Domitiano, et actis
ejus ob nimiam crudelitatem aSenatu rescissis, sub Nerva prin-
cipe rediit Ephesum ; ibique us
que ad Trajanum principem per-severans, totas Asiae fundavit
rexitque Ecclesias. Et confec-
tus senio, sexagesimo octavo
post passionem Domini anno
mortuus, juxta eandem urbem
sepultus est.
De ipso narratur, quod cumEphesi moraretur usque ad ulti-
mam senectutem, et vix inter
discipulorum manus ad Eccle-
siam deferretur, nee posset in
plura verba vocem contexere;
nihil aliud per singulas solebat
proferre collectas, nisi hoc : Fi-
lioli, diligite alterutrum. Tandem discipuli et fratres qui ad-
erant, taedio affecti qu6d eadem
semper audirent, dixerunt : Ma-
gister, quare hoc semper loque-ris ? Qui respondit dignam Joanne sententiam : Quia praecep-tum Domini est
;et si solum fiat,
sufficit.
AD TERTIAM.
Antiph. Hie est Discipulusille qui testimonium perhibetde his
;et scimus quia verum
est_testimonium ejus.
y. In omnem terram exivit
sonus eorum.
ty. Et in fines orbis terrae ver
ba eorum.
AD SEXTAM.
Antiph. Dicit Jesus matri
suae;
Mulier ecce filius tuus :
deinde dicit Discipulo ;Ecce
mater tua : et ex ilia hora acce-
pit earn Discipulus in sua.
y. Constitues eos principes
super omnem terram.
ty. Memores erunt nominis tui
Domine.
232 SS. 1NNOCENTES, [DEC. 28
AD NONAM.
Antiph. Joannes testimonium
perhibuit verbo Dei, et testi
monium Jesu Christi quaecum-que vidit.
y. Nimis honorati sunt amicitui Deus.
R/. Nimis confortatus est prin-
cipatus eorum.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. EgoJoannes frater vester, et parti-
ceps in tribulatione et regno et
patientia in Christo Jesu.
Hymnus. Exultet. de Com-muni Apostolorum. j. <(5i8)>.
y. Annuntiaverunt opera Dei.
R/. Et facta ejus intellexerunt.
Ad Magnificat A ntiph. Exiitsermo inter fratres quod Disci-
pulus ille non moritur: et nondixit Jesus, Non moritur
; sed,Sic eum volo manere doneeveniam.
Fit commemoratio de SS.Innocentibus.
Antiph. Innocentes proChristo infantes occisi sunt
;
ab iniquo rege lactentes inter-
fecti sunt: ipsum sequunturAgnum sine macula
;et dicunt
semper, Gloria tibi Domine.y. Laetamini in Domino et
exultate justi.
R/. Et gloriamini omnes recti
corde.
Oratio. Deus cujus. ut infraad Laudes.
DIE XXVIIL
In Festo
SS. INNOCENTIUM.
Duplex minus.
Omnia ut in Communi perannum, prceter ea quce sequunlur.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Regem Mar-
tyrum Dominum, venite, adore-mus.
Hymnus. Prud.
SAlveteflores Martyrum,
Quos lucis ipso in limine
Christi insecutor sustulit,
Ceu turbo nascentes rosas.
Vos prima Christi victima,Grex immolatorum tener,
Aram sub ipsam simplicesPalma et coronis luditis.
Quid proficit tantum nefas ?
Quid crimen Herodem juvat?Unus tot inter funera
Impune Christus tollitur.
Inter cosevi sanguinisFluenta, solus integer,
Ferrum, quod orbabat nurus,Partus fefellit virginis.
Sic stulta Pharaonis mali
Edicta quondam fugeratChristi figuram prseferensMoses receptor civium.
Gloria tibi Domine,Qui natus es de Virgine,Cum Patre et sancto Spiritu,In sempiterna saecula. Amen.Antiph. Ex ore infantium et
lactentium Deus perfecisti lau-
dem propter inimicos tuos.
y. Exultent justi in conspectuDei.
R/. Et delectentur in Isetitia.
Lectiones de Scriptura occur-
rente.
Non dicitur Te Deum lauda-
mus. nisifestum SS. Innocentiuminciderit in Dominicam.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiphona. Hi
empti sunt ex hominibus
primitiae Deo et Agno.
DEC. 28] SS. INNOCENTES. 233
Hymnus. Prud. Antiph. Iste est Joannes. 39.
A Udit tyrannus anxius** Adesse regum principem,Qui nomen Israel regat,
Teneatque David regiam.Exclamat amens nuntio :
Successor instat, pellimur ;
Satellesi,ferrum rape,
Perfunde cunas sanguine.
Transfigit ergo carnifex
Mucrone districto furens
Effusa nuper corpora,
Animasque rimatur novas'.
Gloria tibi Domine,Qui natus es de Virgine,Cum Patre et sancto Spiritu,In sempiterna saecula. Amen.y. Exultabunt sancti in gloria.R?. Laetabuntur in cubilibus
suis.
AdBenedictus Antiph. Ambu-labunt mecum in albis, quia dignisunt
;et erunt nomina eorum in
libro vitae.
Oratio.
DEus, cujus hodierna die
praeconium Innocentes Mar-
tyres non loquendo sed moriendoconfessi sunt, omnia in nobis
vitiorum mala mortifica : ut
fidem tuam, quam lingua nostra
loquitur, etiam moribus vita
fateatur : Per Dominum nostrumetc.
Deinde fit commemoratio de
Nativitate.
Antiph. Gloria in excelsis.
37 <228>.y. Notum. ibidem.
Oratio. Concede, ibidem.
Postea de S. Stephana.
Antiph. Intuentes. 37. <228>.y. Justus, ibidem.
Oratio. Da nobis. ibidem.
Prceterea de S. loanne.
y. Annuntiaverunt. ibidem.
Oratio. Ecclesiam. ibidem.
AD PRIMAM.
Antiph. Herodes iratus occi-
dit multos pueros in Bethleem
Judas, civitate David.
AD TERTIAM.
Antiph. A bimatu et infra
occidit multos pueros Herodes
propter Dominum.y. Laetamini in Domino et
exultate justi :
R?. Et gloriamini omnes recti
corde.
AD SEXTAM.
Antiph. Vox in Rama audita
est, ploratus et ululatus;Rachel
plorans filios suos.
y . Exulteat justi in conspectuDei:
R7. Et delectentur in laetitia.
AD NONAM.
Antiph. Sub altari Dei cla
mant, Vindica sanguinem nostrum Deus noster.
^. Justi autem in perpetuumvivent
R7. Et apud Dominum est
merces eorum.
AD VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Canta-bant quasi canticum novum ante
sedem Dei et Agni ;etresonabat
terra in voces eorum.
Hymnus. Salvete. ut supra adMatutinum.
y. Exultabunt sancti in gloria:R?. Laetabuntur in cubilibus
suis.
234 THOMAS CANTUARIENSIS. [DEC. 29
Ad Magnificat Antiph. Oquam beata aetas, quae necdumDeum potest loqui, et jam proChristo meretur occidi ! 6 quamfeliciter nati, quibus in primonascendi limine aeterna vita ob-viam venit.
Fit commemoratio de S. ThomaCantuariensi.
Antiph. Iste sanctus pro legeDei sui certavit usque ad mortem,et a verbis impiorum non timuit :
fundatus enim erat supra firmam
petram.y. Gloria et honore coronasti
eum Domine.
ty. Et constituisti eum superopera manuum tuarum.
Oratio. Deus pro cujus gloriaf.ut infra.
DIE xxix.
Tn Festo
S. THOM^: CANTUARIENSIS.
Episcopi et Martyris.
Semiduplex.
Omnia ut in Communi unius
Martyris. v. <(522>. praterOrationem.
Oratio.
"T^Eus, pro cujus Ecclesia*'
gloriosus Pontifex Thomasgladiis impiorum occubuit, prae-
sta, quaesumus, ut omnes qui
ejus implorant auxilium, peti-tionis suae salutarem consequan-tur effectum : Per Dominumnostrum etc.
Ad Laudes fit commemoratiode Nativitate.
Antiph. Gloria in excelsis.
37- <228>.y. Notum. ibidem.
Oratio. Concede, ibidem.
Deinde de sancto Stephano.Antiph. Intuentes. 37. <(228)>.
y. Justus, ibidem.
Oratio. Da nobis. ibidem.Postea de sancto loanne.
Antiph. Iste est Joannes.39- <230>.
y. Annuntiaverunt. ibidem.
Oratio. Ecclesiam. ibidem.
Denique de SS. Innocentibus.
Antiph. Ambulabunt 42.
<233>-y. Exultabunt. ibidem.
Oratio. Deus cujus. ibidem.
AD PRIMAM.Lectio.
HPHomas Londini in Anglia*
natus, primum Henrici se-
cundi Angliae regis Cancellariusfuit
;deinde in Archiepiscopum
Cantuariensem, Theobaldo vita
functo, electus est. Qua in dig-nitate constitutus, repudiateCancellarii munere, vitam quamaliquandiu ad saeculi geniumegerat, ad severiorem discipli-nam ccepit exigere. Magnatumin se vehemens odium concitavit,
quod opes Ecclesiae, quas contrafas et leges invaserant, restituere
coegisset. Intercessit postealegibus a Rege latis contraEcclesiae jura : et alienatum ideoa se Regis animum expertus, in
Galliam ad Alexandrum tertiumsummum Pontificem in Senoni-bus versantem profectus est. Ve-ritus autem ne timore aut favore
magis intrusus esset quam canon-ice electus, deposito in Pontificis
manu annulo, Episcopatu cedere
voluit Verum restitute annulo,
jussit Pontifex ut in suo graduconsisteret
; eumque Abbati
Pontiniacensi, excipiendum hos-
DEC. 31] S. SILVESTER. 235
pitio, commendavit. Tune pro-
pinqui ejus omnis aetatis, amici,fautores omnes, ejecti ;
iis quibusper aetatem liceret juramentoastrictis, universes Thomam adi-
turos, si forte ipsorum calamita-
tibus flecteretur. At ille non
respexit carnem aut sanguinem ;
neque ullus in eo humanitatissensus labefactavit constantiamofficii pastoralis. Pontiniaco
post biennium discessit;ne quid
detriment! ordo Cisterciensis sua
causa pateretur : et apud Se-nones per aliquod tempus adsanctam Columbam commora-tus, Lutetiam ad Ludovicum
septimum se contulit, a quohonorifice fuit exceptus ; ibique
apud sanctum Victorem ali-
quandiu mansit Exactodemumin Gallia septennio, Alexandroet Ludovico id agentibus, cumHenrico Rege rediit in gratiam,et Cantuariam effusa populorumgratulatione reversus est. Turnvero ejus inimici multa ipsumcontra publicam quietem moliri
calumniantur. Quorum menda-ciis exasperatus Rex cum dixis-
set per unum sacerdotem stare
quo minus pace frueretur, aulici
quatuor Regi gratum se facturos
rati, Thomam in templo, dumvespertine officio operam daret,occidunt. Tarn atroci facinore
perculsus Henricus triduo abs-
tinuit ab omni pene cibo, et perquadraginta dies poenitentiamegit. Thomam postea multis
miraculis illustrem idem Ponti-fex Alexander tertius Sanctis
ascripsit.Si hoc Festum inciderit in
Dominicam, transfertur in diem
sequentem.
DIE xxx.
Cum Dominica prima post Ad-ventum incidit in Festum Nata-lis Domini, aut S. Stephani, aut
S. loannis, aut SS. Innocentium ;
illius Dominica officium fit hac
die trigesima Decembris, ad eummodum qui prcescribitur in Pro-
prio de Tempore. 149. \4i>.
DIE xxxi.
In Festo
S. SILVESTRI PAP^E.
Semiduplex.
Omnia ut in Communi Ponti-
ficum. xj. <^525>.Oratio. Da, quaesumus. ibidem.
AD PRIMAM.
Lectio.
Silvester,Ecclesiae Romanse
Presbyter, magna cum laude
in eo munere se gessit ;fremen-
tibus licet Donatistis, a quibus
ipse, cum Marcellino Pontificeet
Marcello atque Melchiade com-
presbyteris, traditionis divinorum
codicum et thurificationis summainjuria est postulatus. Eavirtute et integritate praecelluitut post Melchiadem ad supre-mum Ecclesias fastigium evectus
fuerit. Hujus temporibus Concilium Arelate coactum est e
diversis Galliae, Italiae, Africae,
Hispaniae, Britanniasque pro-vinciis
;in quo de observando
Paschate actum est, statutumqueut uno eodemque die per orbemuniversum perageretur, et juxtaconsuetudinem literas ad omnesSilvester ipse dirigeret. De non
repetendo haereticorum baptismolex deinde sancita contra Dona-
tistas, et Caeciliani Carthaginen-
CIRCUMCISIO DOiMlNJ. [IAN. i
sis Episcopi causa dijudicata.Verum cum huic Concilio
Silvester adesse non potuisset,ad eum his verbis scripserePatres : Utinam, frater dilec-
tissime, ad hoc tantum specta-culum interesse tanti fecisses
;
profecto credimus quia in eos
severior fuisset sententia prolata ;
et te pariter nobiscum judicante,ccetus noster majore laetitia exul-
tasset : sed recedere a partibusillis minime potuisti, in quibuset Apostoli quotidie sedent, et
cruor ipsorum sine intermissione
Dei gloriam testatur. Placuit
autem Patribus, de rebus in eo
gestis et editis canonibus ad
ipsum scribere, ut per eumpotissimum,qui majoresdioecesestenebat, omnibus insinuarentur.
Sub ejus pontificatu, Maximino
Licinioque devictis, atque orbi
per Constantinum data pace,instauratae sunt basilicae, sacri
praescripti ritus, et indicta variis
in locis Concilia. Diuturna pace
frui non licuit : nefarium enimArrii dogma, qui Verbi divini-
tatem ausus est impugnare,Ecclesiam nova tempestate agi-tavit. Accesserunt variae dePaschate dissensiones, quae in
Oriente recruduerant. His com-
primendis habitum est Nicaeae in
Bithynia Concilium trecentorumet octodecim episcoporum : cui
Synodo Sylvester interesse non
potuit ;sed qui ab eo missi sunt,
ejus vice praefuerunt. Ab his
proscripta Arrii impietas ;edi-
tum fidei Symbolum ;et lata lex
de Paschate in posterum Dominica post decimam quartamLunam Martii ab omnibus cele-
brando. His feliciter peractis,Silvester Ecclesiam adhuc perdecennium gubernavit ;
et virtu-
tum annorumque plenus, diemextremum obiit anno Dominitrecentesimo trigesimo quinto.
Si hoc Festwn incident in Do-
minicani) anticipator die pr&-cedenti.
DIE I. JANUARII.In Festo
CIRCUMCISIONIS DOMINI ETNATIVITATIS EJUS.
OCTAVA
Solemne minus.
Omnia ut in Communi perannum, prater ea qu<z sequuntur.
AD PRIMAS VESPERAS.Ad Psalmos Antiph. Ubi
venit plenitudo temporis, misit
Deus Filium suum, factum ex
muliere, factum sub lege ;ut eos
qui sub lege erant redimeret, ut
adoptionem filiorum recipere-mus.
Hymnus. A Solis. ut supra in
primis Vesperis Nativitatis. 24.
Verbum caro factum est.
R?. Et habitavit in nobis.
Ad Magnificat A ntiph. Prop-ter nimiam charitatem suam quadilexit nos Deus, Filium suummisit in similitudinem carnis
peccati.
Oratio.
DEus qui salutis aeternae,
beatae Mariae virginitate
IAN. i] CIKCUMCISIO DOMINI. 237
foecunda, humano generi praemia
praestitisti ; tribue, quaesumus,ut ipsam pro nobis intercedere
sentiamus, per quam meruimusauctorem vitae suscipere Domi-num nostrum Jesum Christumfilium tuum, qui tecum vivit et
regnat etc.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Christus natus
est nobis : venite, adoremus.
Hymnus. Christe redemptoromnium, ut in Matutino Nativi-
tatis. 25. <2I9>.
Antiph. Hostiam et obla-
tionem noluisti; corpus autem
aptasti mihi : holocautomata
pro peccato tibi non placuerunt ;
tune dixi, Ecce venio.
y. Verbum caro factum est,
R/. Et habitavit in nobis.
Lecttones de Scriptura occur-
rente.
Te Deum laudamus. 117.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Voca-bitur nomen ejus Jesus : ipseenim salvum faciet populumsuum a peccatis eorum.
Hymnus. A Solis. ut in
primis Vesperh Nativitatis. 24.
<2I7>-y. Notum fecit Dominus,1^7. Salutare suum.Ad Benedictus Antiph. Mira-
bile mysterium declaratur
hodie : Deus homo factus est;
id quod fuit permansit, et quodnon erat assumpsit, non com-mixtionem passus neque divi-
sionem.
Nulla fit commemoratio
AD PRIMAM.
Antiph. O admirabile com-mercium ! Creator generis hu-mani animatum corpus sumensde virgine nasci dignatus est
;et
procedens homo sine semine,
largitus est nobis suam Deita-
tem.
AD TERTIAM.
Antiph. Quando natus es deMaria virgine, tune impletaesunt Scripturae ;
sicut pluvia in
vellus descendisti, ut'
salvumfaceres genus humanum : te
laudamus Deus noster.
~fy. Verbum caro factum est,
ty. Et habitavit in nobis.
AD SEXTAM.
Antiph. Rubum, quern viderat
Moyses incombustum, conserva-tam agnovimus tuam laudabilem
virginitatem : Dei genitrix in
tercede pro nobis.
y. Ipse invocabit me,1^7.
Pater meus es tu.
AD NONAM.
Antiph. Germinavit radix
Jesse ;orta est Stella Jacob ;
virgo peperit Salvatorem : te
laudamus Deus noster.
y. Viderunt omnes fines
terrae,
ty. Salutare Dei nostri.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. EcceMaria genuit nobis Salvatorem,quern Joannes videns exclam-
avit, dicens;Ecce Agnus Dei,
ecce qui tollit peccata mundi,alleluia.
Hymnus. A Solis. ut supra in
238 OCTAVA S. STEPHANI: S. GENOVEFA. [IAN. 3
primis Vesperis Nativitatis. 24.
. Notum fecit Dominus,ty. Salutare suum.Ad Magnificat Antipli. Voca-
tum est nomen ejus Jesus, quodvocatum est ab Angelo, prius-
quam in utero conciperetur.Fit cominemoratio de die
Octava sancti Stephani.
Antiph. Elegerunt Stepha-num, virum plenum fide et
Spiritu sancto;et statuerunt eum
ante conspectum Apostolorum :
et orantes Apostoli imposueruntei manus, alleluia.
y. Gloria et honore coronasti
eum Domine :
ty. Et constituisti eum super
opera manuum tuarum.
Oratio. Omnipotens sempi-terne Deus. ut infra ad Laudes.
DIE ii.
In die Octava
SANCTI STEPHANI
Protomartyris.
Semiduplex.
Omnia ut in die, prater Orat.
Oratio.
OMnipotenssempiterne Deus,
qui primitias Martyrum in
beati Levitae Stephani sanguinededicasti, tribue, quaesumus, ut
pro nobis intercessor existat, qui
pro suis etiam persecutoribusexoravit Dominum nostrum
Jesum Christum filium tuum, quitecum vivit et regnat etc.
AdLaudesfit commemoratio de
S. loanne.
Antiph. Iste est Joannes. 39.
Oratio. Ecclesiam. ibidem.Postea de SS. Innocentibus.
Antiph. Ambulabunt. 42.
. Annuntiaverunt. ibidem.
y. Exultabunt. ibidem.Oratio. Deus cujus. ibidem.
DIE in.
In Festo
S. GENOVEFA VIRGINIS.
Duplex majus.Omnia de Communi Virginum.
xviJ- <532>/m>/r Orationem.
Oratio.
"DEatse Genovefae natalitia-L' veneranda Ecclesia tua,Domine, devota suscipiat, ettantse fidei proficiat exemplo :
Per Dominum nostrum etc.
Ad primas Vesperas non fitcommemoratio de die OctavaS. Stephani, nee de die OctavaS. loannis.
Ad Laudes fit commemoratiodiei Octaves S. loannis.
Antiph. Iste est Joannes. 39<230>.
y. Annuntiaverunt. ibidem.Oratio. Ecclesiam. ibidem.
Postea de sanctis Innocentibus.
Antiph. Ambulabunt. 42.<233>-
y. Exaltabunt. ibidem.
Oratio. Deus cujus. ibidem.
AD PRIMAM.
Lectio.
rEnovefa Nemptoduri in agror
Parisiensi, Severe et Ge-runtia parentibus nata, inauditaevirtutis splendore a teneris annisclaruit. Germanus Autissiodo-rensis in Britanniam transmis-surus cum Lupo Trecensi, ut
IAN. 3] X GENOVEFA. 239
Pelagianae haeresis reliquias
profligaret, conjectis in earn ocu-
lis, Deo caram et vitae sanc-
titate illustrem fore praedixit.Ab ea cum postulasset num vir
ginitatem Deo vellet consecrare,
Genovefa vultu ad modestiam
composite statim respondit, id
unum se vehementer optare.Germanus itaque Ecclesiam fre-
quenti populo ingressus, puellaemanus imposuit, et inter crebros
psalmorum concentus prolixas-
que orationes Virginem conse-
cravit. Postridie sciscitatus anvoti jam emissi memor esset
;
memorem, vero se, et in eo pro-
posito permansuram, Deo oper-ante, asseveravit. Nummumaereum signo crucis insignitum,nee sine Dei nutu, humi con-
spicatus, collegit, virgini dedit,
praecepitque ut collo appensumgestaret, nee ullis deinceps moni-
libus, quae sponsae Christi non
conveniunt, ornari se pateretur.Miraculorumdono et multitudine
excelluit, maxime circa energu-menos, quos oleo consecrate in-
ungens, a daemonum tyrranideliberabat. Plurima prophetico
spiritu edixit, atque in primisaccedente AttilaHunnorum rege,cives Parisienses adhortata est
ne relictis sedibus fortunas suas
alio transferrent, urbem pollicitasubversis aliis munitioribus per-stituram. Rei veritatem probaviteventus
; idque Genovefae patro-cinio datum. Grassante deinde
fame, et in maxima annonae cari-
tate, urbem magna irumenti
copia et pauperes innumeros ero-
gatis panibus sustentavit. Nequetamen tot editis miraculis effu-
gere potuit quin malevo-
lorum odio et contumeliis pre-meretur. Germanus in Britan-
niam iterum profecturus, earn
adiit, et variis impetitam calum-
niis, divino eloquio consolatusest
; habitaque gravi ad populumoratione, quanti ea esset apudDeum meriti exposuit, et locumin quo preces ilia fundebat, lac-
rymis ejus madefactum ostendit.
Ab anno aetatis decimo quintoad usque quinquagesimum, dom-inica tantum die et quinta feria
jejunium solvit, sumpto panehordeaceo ac modico pulmento,quod ante quindecim dies coc-
tum, ut minus sapidum esset,
frigida temperabat. Post id
tempus suadentibus Episcopis,
quibus non obtemperare nefas
putabat, pisciculis et lacte usaest. Neque vero intra Galliae
limites tanta virtus contineri
potuit. Simeon ille Stylites,audita tot miraculorum fama,
ejus se precibus voluit commen-datum. Admirandis deniquevirtutibus, ut scribit Beda, late
claruit, et in Christi servitute ad
octoginta annos consenuit. Dequa haec etiam Gregorius Turo-nensis : Sancta Genovefa, quaein corpore posita tanta virtute
praevaluit ut mortuum suscita-
verit, Lutetiae in Basilica sanctorum Apostolorum Petri et
Pauli sepulta est : ad cujus tumu-lum saepius petitiones datae
suffragium obtinent : sed et
frigoriticorum febres ejus virtute
saepissime restinguuntur.Ad secundas Vesperas fit com
ment, de Octavo, SS. Innocentium,
Antiph. Innocentes. 41.
"Jf. Laetamini. ibidem.
Oratio. Deus cujus. 42.
240 OCTA VA SS. INNOCENTIUM: VIGILIA EPIPHANI^L. [!AN. 5
DIE iv.
In Octavo.
SS. INNOCENTIUM.
Semiduplex.
Omnia ut in die SS. Innocen-
tium. 41. <232>.Ad Laudes fit commemoratio
de Octava S. Genovefce.
Antiph. In resurrectione nequenubent, neque nubentur; sed
erunt aequales Angelis Dei.
y. Adducentur Regi virgines
post earn.
R?. Proximae ejus afferentur
tibi.
Oratio.
BEataeGenovefae natalitia
veneranda Ecclesia tua, Do-
mine, devota suscipiat, et tantae
fidei proficiat exemplo : Per Do-minum nostrum etc.
Deinde fit commemoratio de
sancto Rigoberto Episcopo.
Antiph. Euge. de CommuniPontif. xij. <528>.
ifr. Posui. ibidem.
Oratio. Da qusesumus. xj.
AD PRIMAM.
Lectio.
RIgobertusconspirantibusom
nium votis ArchiepiscopusRemensis Reolo suffectus, clericis
amplissimos reditus assignavit,
ut eos ad canonum ritum divino
cultui manciparet. Et quofacilius id assequeretur, a Dago-berto secundo Francorum regeobtinuit non mediocrem Ecclesiae
immunitatem. Sed bello inter
Raganfredum Majorem domus
Chilperici secundi et CarolumMartellum exorto,cum Remorum
portas Martello occlusisset,
hujus in se convertit odi
um; dixitque furore abreptus
Martellus, si victor rediret, Epis-copum non impune laturum.Devicto subinde Raganfredo,dictis stetit
;et Rigobertum nulla
judiciorum forma, nullo Epis-
coporum conventu damnatum,de sede dejecit ;
ac Milonem
quendam sola tonsura cleri-
cum intrusit. Quare Ecclesia
Remensis pastore destituta,Bonifacio Moguntino ApostolicseSedis Legato commissa est.
Rigobertus vero secessit in Vas-coniam
; unde, Milone restitu-
tionem sedis pollicente, Remosregressus, cum exigeret Milo in
jus proprium concedi sibi praedia
quae Rigobertus Ecclesiae dona-
verat, iniquae petitioni sanctus
Pontifex baud assensus, altare
tantum sanctae Marias, in quosacrum faceret, ab eo postulavit.
Quo demum obtento, reliquumvitae cursum apud Gerniacamcortem sanctissime absolvit circa
medium octavi saeculi. Sacrarum
ejus reliquiarum pars in cimeliis
Ecclesiae Parisiensis asservata,
magna veneratione colitur.
DIE v.
IN VIGILIA EPIPHANLE.
Simplex.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Christus natusest nobis : venite, adoremus.
Hymnus. Christe Redemptor.ut in Matutino Nativitatis. 25.
<2I9>.
Antiph. Specie tua et pulcri-tudine tua, intende, prospereprecede, et regna.
IAN. 5] VIGILIA EPIPHANIM. 241
y. Verbum caro factum est,
ty. Et habitavit in nobis.
Lectiones de Scriptura occur-
rente.
Te Deum laudamus. 117.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. Orietur
stella ex Jacob, et exurget homode Israel, et dominabitur gentium.
Hymnus. A Solis. ut in primisVesperis Nativitatis. 24. <2I7>.y. Notum fecit Dominus,ty. Salutare suum.Ad Benedictus Antiph. Rever-
tere in terram Juda ;mortui
sunt enim qui quaerebant ani-
mam pueri.
Oratio.
COrda nostra, quaesumus, Do-
mine, ventures festivitatis
splendor illustret; quo mundi
hujus tenebris carere valeamus,et pervenire ad patriam claritatis
aeternae : Per Dominum nos
trum etc.
Deinde fit commemoratio de S.
Genovefa.
Antiph. In resurrectione etc.
ut supra. 49. <(24<D)>.
Postea de sancto Simeone
Stylita Confessore.
Antiph. Domine. ut in Com-muni Confessorum. xvj. <^53i)>.
y. Justum. ibidem.
Oratio. Adesto. xv. -\53O)>.
Non fiunt commemorationescommunes.
AD PRIMAM.
Antiph. O admirabile com-mercium ! Creator generis hu-mani animatum corpus sumens
COLBERT.
de virgine nasci dignatus est;et
procedens homo sine semine
largitus est nobis suam deitatem.
Lectio.
Olmeon apud Cilices natus,^ ovium pastor adhuc puer, ac
postea monachus, hebdomadamtotam jejunus saepe explebat.Dimissus e monasterio propternimiam vitae asperitatem, in
cisterna sicca delituit;ex qua
revocatus ad monasterium, ibique
aliquandiu commoratus, secessit
in cellulam, in qua tres annos
egit, orationibus ad Deum unice
intentus, eaque abstinentia, ut
quadraginta diebus sine cibo
transactis, pene exanimatus re-
pertus fuerit; quam jejunii quad-
ragenarii rationem per octo et
viginti annos servavit. Turn
septo quodam sibi in vertice
mentis extructo, ne ultra pro-
gredi posset, catenam ferream
ex una parte ad saxum affixam,ex altera ad dextrum pedemalligatam excogitavit ; quamtamen monente Meletio Epis-
copo Antiocheno deposuit.Cum vero multi ad eum ex re-
motissimis orbis partibus con-
fluerent, omnesque ilium tangereet benedictionem ab eo acciperecontenderent, secessit a turba, et
in columna stationem fixit. Ibi
dies noctibus continuans, expan-sis ad ccelum manibus Deumorabat, somni parcus et cibi :
nee cessabat inde aut fideles ad
pietatem adhortari, dissidentium
lites componere, et Ecclesiae
curare negotia, aut infideles,
Judaeos, et haereticos confutare.
Tandem, miraculorum gloria et
singulari vitae sanctitate illustris
R
242 EPIPHANIA DOMINI. [IAN. 6
coelo receptus est, Leone imper-
ante, anno quadringentesimosexagesimo. Tantam fuisse apudRomanes ejus sanctitatis famamex Theodoreto refert septima
Synodus ut illius imagines in
officinarum vestibulis, in sui tute-
lam et praesidium, collocarent.
AD TERTIAM.
Antiph. Quando natus es
ineffabiliter ex virgine, tune
impletae sunt Scripturae ;sicut
pluvia in vellus descendisti, ut
salvum faceres genus humanum :
te laudamus Deus noster.
y. Verbum caro factum est,
R?. Et habitavit in nobis.
AD SEXTAM.
Antiph. Rubum quern viderat
Moyses incombustum, conserva-
tam agnovimus tuam laudabilem
virginitatem : Dei genitrix in
tercede pro nobis.
y. Ipse invocabit me,R?. Pater meus es tu.
AD NONAM.
Antiph. Ecce Maria genuitnobis Salvatorem, quern Joannesvidens exclamavit dicens
;Ecce
Agnus Dei, ecce qui tollit pec-cata mundi, alleluia.
y. Viderunt omnes fines
terras,
R7. Salutare Dei nostri.
DIE vi. JANUARII.
IN EPIPHANIA DOMINI.
Solemne majus.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Ambula-bunt gentes in lumine tuo, et
Reges in splendore ortus tui.
Psalmiadomnes Horas dicendi
sunt de die occurrente, ut in Psal-
terio.
Hymnus. Sedulii.
Ostis Herodes impie,Christum venire quid
times ?
Non eripit mortalia,
Qui regna dat caelestia.
Ibant Magi, quam viderant,Stellam sequentes praeviam ;
Lumen requirunt lumine,Deum fatentur munere.
Lavacra puri gurgitisCrelestis Agnus attigit :
Peccata quae non detulit,Nos abluendo sustulit.
Novum genus potentiae,
Aquae rubescunt hydriae ;
Vinumque jussa fundere,Mutavit unda originem.
Gloria tibi Domine,Qui apparuisti hodie,Cum Patre et sancto Spiritu,In sempiterna saecula. Amen.
y. Reges Tharsis et insulae
munera efferent :
R7. Reges Arabum et Sabadona adducent.
Ad Magnificat A ntiph. Magiab Oriente venerunt Jerosoly-
mam, dicentes : Ubi est qui natus est Rex Judaeorum.
Oratio. Deus qui hodiernadie. ut infra ad Laudes.
IAN. 6] EPIPHANIA DOMINI. 243
AD MATUTINUM.Invitatorium. Christus ap-
paruit nobis : venite, adoremus.
Hymnus. Hostis Herodes. ut
in primis Vesperis.
Antiph. Afferte Domino pa-triae gentium, afferte Domino
gloriam et honorem, afferte Domino gloriam nomini ejus.
y. Omnes de Saba venient,R?. Aurum et thus deferentes.
Lectio j.
De Isaia Propheta.
Cap. 55. 60. 61. et 62.
/^VMnes sitientes venite ... prae-^>'ceptorem gentibus. <lv, 1-4}Surge, illuminare Jerusalem...
Domino annuntiantes. <^lx, i-6.)>
Gaudens gaudebo . . . ut lamp-as accendatur. <^xi, lo-lxii, !.)>
Lectio ij.
Sermo sancti Leonis Papae.Serm. 2. de Epiph.
Audete in Domino, dilectis-
simi, iterum dico gaudete :
quoniam brevi intervallo tem-
poris post solemnitatem nativi-
tatis Christi, festivitas declara-
tionis ejus illuxit : et quern in
illo die Virgo peperit, in hocmundus agnovit. Verbum enimcaro factum, sic susceptionisnostrae temperavit exordia, ut
natus Jesus et credentibus mani-
festus, et persequentibus esset
occultus. Jam tune ergo caeli
enarraverunt gloriam Dei, et in
omnem terram sonus veritatis
exivit; quando et pastoribusexercitus Angelorum Salvatoris
editi annuntiator apparuit, et
Magos ad eum adorandum
praevia stella perduxit : ut a
solis ortu usque ad occasum veri
Regis generatio coruscaret, cumrerum fidem et regna Orientis
per Magos discerent, et Ro-manum imperium non lateret.
Nam et saevitia Herodis volens
primordia suspecti sibi regis"
extinguere, huic dispensation!nesciens serviebat : ut dumatroci intentus facinori, ignotumsibi puerum indiscreta infantium
caede persequitur, annunciatumcaelitus Dominatoris ortum in-
signior ubique fama loqueretur :
quam promptiorem ad narran-
dum diligentioremque faciebat
et supernae significationis novi-
tas, et cruentissimi persecutoris
impietas. Tune autem etiam
^Egypto Salvator illatus est, ut
gens antiquis erroribus dedita,
jam ad vicinam salutem peroccultam gratiam vocaretur
;et
quae nondum ejecerat ab animo
superstitionem, jam hospitio
reciperet veritatem.
Agnoscamus ergo, dilectissimi,
in Magis adoratoribus Christi, vo-
cationis nostrae fideique pri-mitias
;et exultantibus animis
beatae spei initia celebremus.
Exinde enim in aeternam heredi-
tatem ccepimus introire : exinde
nobis Christum loquentia scrip-turarum arcana patuerunt ; et
veritas, quam Judaeorum obcoe-
catio non recepit, omnibusnationibus lumen suum invexit.
Honoretur itaque a nobis sacra-
tissimus dies, in quo salutis
nostrae auctor apparuit ;et quern
Magi infantem venerati sunt in
cunabulis, nos omnipotentemadoremus in caelis. Ac sicut illi
de thesauris suis mysticas Domino munerum species obtuler-
unt; ita et nos de cordibus
R 2
244 ETIPHANIA DOMINI. [IAN. 6
nostris, quae Deo sunt dignapromamus.
Lectio iij.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Matthaeum.
Cap. 2. <V. i-i2>.m natus esset Jesus ... re-
versi sunt in regionem suam.
AD LAUDES.Ad Psalinos AntipJi. Inven-
erunt Puerum cum Maria matre
ejus, et procidentes adoraverunteum.
Hymnus.
OSola magnarum urbium
Major Bethleem, cui contigitDucem salutis caelitus
Incorporatum gignere.
Quern stella, quae solis rotamVincit decore ac lumine,Venisse terris nuntiat
Cum carne terrestri Deum.Videre postquam ilium Magi,Eoa promunt munera
;
Stratique votis offerunt,
Thus, myrrham, et aurum
regium.Regem Deurnque annuntiant
Thesaurus et fragrans odorThuris Sabaei
;ac myrrheus
Pulvis sepulcrum praedocet.Gloria tibi Domine,Qui apparuisti hodie,Cum Patre et sancto Spiritu,In sempiterna saecula. Amen.
y. Adorate DominumR?. In aula sancta ejus.Ad Benedictus Antiph. Vidi
mus stellam ejus in Oriente, et
venimus cum muneribus adorare
Dominum.
Oratio.
Eus, qui hodierna die Uni-
genitum tuum gentibusD
stella duce revelasti, concede
propitius ut qui jam te ex fide
cognovimus, usque ad contem-
plandam speciem tuae celsitudinis
perducamur : Per eundem Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
AntipJi. Ante Luciferum geni-tus et ante saecula Dominussalvator noster hodie mundoapparuit.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Matthaeum. Cap. 2.
m natus esset Jesus in
Bethleem Judae in diebusHerodis . regis, ecce Magi abOriente venerunt Jerosolymam,dicentes : Ubi est qui natus est
Rex Judaeorum ? Et reliqua.
Homilia sancti Gregorii Papae.
Horn. 10 in Evang.T N omnibus signis, quae, vel-- nascente Domino, vel moriente,monstrata sunt, considerandumnobis est quanta fuerit in quor-undam Judaeorum corde duritia,
qui hunc nee per prophetiae
dorium, nee per miracula agnov-erunt. Omnia quippe elementaauctorem suum venisse testata
sunt. Ut enim de eis quiddamusu humano loquar : Deum hunccaeli esse cognoverunt, quia
protinus stellam miserunt : Mare
cognovit, quia sub plantis ejusse calcabile praebuit : Terra
cognovit, quia eo morientecontremuit : Sol cognovit, quialucis suae radios abscondit : Saxaet parietes cognoverunt, quia
tempore mortis ejus scissa sunt :
Infernus agnovit, quia hos quos
IAN. 6] EP1PHAN1A DOMINF. 245
tenebat mortuos, reddidit. Ettamen hunc, quern Dominumomnia insensibilia elementa
senserunt, adhuc infidelium
Judaeorum corda Deum esse
minime cognoscunt ;et duriora
saxis, scindi ad pcenitentiamnolunt. Qui etiam ad damna-tionis suae cumulum, eum quernnatum despiciunt, nasciturum
longe ante praescierunt ;et non
solum quia nasceretur noverant,sed etiam ubi nasceretur : ut
ipsa eorum scientia et illis fieret
ad testimonium damnationis,et nobis ad adjutorium credu-
litatis.
Nativitate Regis nostri cog-nita, Herodes ad callida argu-menta convertitur
;et ne terreno
regno privaretur, renunciare sibi
ubi puer inveniretur postu-lat : adorare eum se velle
simulat, ut hunc, si invenire
possit, extinguat. Sed quantaest humana malitia contra con-
silium divinitatis? Scriptum
quippe est: Non est sapientia,non est prudentia, non est con-
silium contra Dominum. Namea quae apparuit, Magos stella
perducit : natum Regem reperi-unt
;munera deferunt
;et ne
redire ad Herodem debeant, in
somnis admonentur. Sicque fit
ut Jesum, quern quaerit, Herodesinvenire non possit. Cujus
persona qui alii quam hypocritae
designantur, qui, dum ficte
quaerunt, invenire Dominumnunquam merentur?
Magi aurum, thus, et myrrhamdeferunt. Aurum quippe regi
congruit : thus vero in Dei sacri-
ficium ponitur : myrrha autemmortuorum corpora condiuntur.
Eum ergo Magi quern adorant,etiam mysticis muneribus prae-dicant ; auro, Regem ; thure,Deum
; myrrha, mortalem.
Itaque nato Domino offeramus
aurum, ut hunc ubique regnarefateamur : offeramus thus, ut
credamus quod is qui in temporeapparuit, Deus ante temporaextitit : offeramus myrrham, ut
eum quern credimus in sua divi-
nitate impassibilem, credamusetiam in nostra fuisse carne
mortalem.
AD TERTIAM.
Antiph. Venit lumen tuum,
Jerusalem, et gloria Domini
super te orta est;et ambulabunt
gentes in lumine tuo, alleluia.
y. Reges Tharsis et insulae
munera efferent :
R7. Reges Arabum et Sabadona adducent.
AD SEXTAM.
Antiph. Apertis thesauris suis
obtulerunt Magi Domino aurum,thus, et myrrham, alleluia.
y. Omnes de Saba venient,
R?. Aurum et thus deferentes.
AD NONAM.
Antiph. Stella ista sicut
flamma coruscat, et Regemregum Deum demonstrat : Magiearn viderunt, et magno Regimunera obtulerunt.
y. Adorabunt eum omnes
reges terrae :
R7. Omnes gentes servient ei.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos A ntiph. Gentium
populus, qui sedebat in tenebris,
vidit lucem magnam, alleluia.
246 INFRA OCTAVAM EPIPHANIA. [IAN. 8
Hymnus. Hostis Herodes. ut
in fcrimis Vesperis.
"ft. Adorate Dominum,ty. In aula sancta ejus.
Ad Magnificat Antiph. Tri-
bus miraculis ornatum diemsanctum colimus : hodie Stella
Magos duxit ad prsesepium : hodie vinum ex aqua factum est
ad nuptias : hodie in Jordane a
Joanne Christus baptizari voluit,
ut salvaret nos, alleluia.
AD COMPLETORIUM.
Lectio.
Sermo sancti Maximi Episcopi.
In Epiph. Horn. I.
IN hac, dilectissimi, celebritate,
sicut relatu paternae tradi-
tionis instruimur, multiplici no-
bis est festivitate laetandum.
Ferunt enim hodie ChristumDominum nostrum vel Stella
duce, a gentibus adoratum;vel
invitatum ad nuptias, aquas in
vina vertisse;
vel suscepto a
Joanne baptismate, consecrasse
fluenta Jordanis, suumque simul
purificasse Baptistam. Sed quid
potissimum praesenti hoc factumsit die, noverit ipse qui fecit :
nos tamen credere, nee dubitare
debemus, quidquid illud est, fac
tum esse pro nobis. Nam quodeum fulgentioris stellae radiis in-
citati adoravere Chaldaei, Deumverum gentibus spes data est
adorandi. Quod aquae novoordine sunt in vina mutatae, novi
nobis poculi praelibatum est sacra-
mentum. Quod autem baptizatusest Agnus Dei, regenerantis
baptismisalutare nobis munus est
dedicatum. Oportet itaque nos,
fratres, ad honorem Salvatoris
nostri, cujus nativitatem debita
nuper cum exultatione transe-
gimus, omni cum devotione eti-
am hunc virtutum ejus celebrare
natalem. Per haec miraculaChristus Dominus redemptornoster oculis se voluit revelare
mortalium; quatenus invisibilis
ejus divinitas, quae latebat in
homine, in opere non lateret.
Reliqua ut in Communi perannum.
DIE VII.
DE OCTAVA EPIPHANI/E.
Semiduplex.Omnia ut in die Epiphanice,
prceter ea qua sequuntur.Lectiones de Scriptura occur-
rente.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Viri
tublimesf ad te transibunt, et sui
erunt;te adorabunt, teque depre-
cabuntur : Vere tu es Deus ab-
sconditus, Deus Israel Salvator.
Fit commemoratio de sancta
Genovefa.
Antiph. In resurrectione. ut
supra. 49. <(24q>.
y. Adducentur. ibidem.
Oratio. Beatae Genovefae.
ibidem.
AD VESPERAS.AdMagnificat Antiph. Stella
quam viderant Magi in Oriente,antecedebat eos, usque dumveniens staret supra ubi erat
Puer.
DIE VIII.
DE OCTAVA EPIPHANLE.
Semiduplex.Omnia ut in die Epiphanies,
prceter ea quce sequuntur.
IAN. 10] INFRA OCTAVAM EPIPHANI&. 247
Lectiones omnes dicuntur de
Scriptura occurrente.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Qui-
bus non est narratum de eo,
viderunt;et qui non audierunt,
contemplati sunt, alleluia.
Fit commemoratio de sancta
Genovefa.
Antiph. In resurrectione etc.
ut supra. 49. <24O>.Posted de sancto Luciano mar-
tyre.
Antiph. Qui odit animamsuam in hoc mundo, in vitamaeternam custodit earn.
Y- Justus ut palma florebit :
1^7. Sicut cedrus Libani mul-
tiplicabitur.
Oratio.
~|\/T Ajestatem tuam, Domine,
***supplices deprecamur, ut
sicut agnitionem Unigeniti tui
per beati Martyris tui Luciani
praedicationem populorum cordi-
bus infudisti, ita et nos ipsius
opitulantibus mentis fidei stabili-
tate firmemur: Per eundemDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
T Ucianus presbyter in Gallias' eodem quo sanctus Quinti-
nus tempore appulit : eunte vero
ad Ambianos Quintino, Bello-
vacos petiit Lucianus;ubi popu-
los, gentilium superstitionibus
occaecatos, ad verae religionislumen adduxit, et sacra Deoaltaria erexit. Vehemens ideo
gentilium in se concitavit odium :
et saeviente in Christianos Dio-
cletiano, cum in ilia immani
strage Maximianum et Julianum,
quos baptismo abluerat, gladio
interemptos accepisset, libere
Christum et ubique praedicarenon destitit donee eodem quosancti martyres judicio damna-
tus, eandem in caelo lauream esset
adeptus. Post multos annos
corpus ejus inventum sanctus
Eligius eleganti tumulo com-
posuit.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Vi-
dentes stellam Magi gavisi sunt
gaudio magno valde, alleluia.
DIE ix.
DE OCTAVA EPIPHANI^;.
Semiduplex.
Omnia ut in die Epiphaniczpr&ter ea qucz sequuntur.
Lectiones de Scriptura occur
rente.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Luce
splendida fulgebis, civitas Dei,et omnes fines terrae nomenmagnum invocabunt in te.
Fit commemoratio de sancta
Genovefa.
Antiph. In resurrectione etc.
ut supra. 49. <(24<D>.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Luxde luce apparuisti Christe, cui
Magi munera offerunt, alleluia,
alleluia.
DIE x.
DE OCTAVA EPIPHANLE.
Semiduplex.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Veni-ent ad te qui detrahebant tibi,
248 INFRA OCTAVAM EPIPHANI^E. [IAN. II
et adorabunt vestigia pedumtuorum.
Fit coimnemoratio de die
Octavo. S. Genovefce.
AntipJi. In resurrectione
neque nubent, neque nubentur;
sed_erunt aequales Angelis Dei.
y. Adducentur Regi virgines
post earn.
ty. Proximae ejus afferentur
tibi.
Oratio.
super nos, Domine,spiritum agnitionis et dilec-
tionis tuae, quo ancillam tuamGenovefam implevisti ;
ut sedula
ejus imitatione tibi sincere obse-
quentes, fide tibi et opere place-amus : Per Christum Dominumnostrum.
Postea de S. Paulo Eremita.
Antiph. Domine. de Com-muni Confess, xvj. ^SSi)-.
y . Justum. ibidem.
Oratio. Adesto. xv. <53o)>.
AD PRIMAM.Lectio.
TDAulus, Eremitarum auctor et
magister, apud inferiorem
Thebai'dem natus, cum quinde-cim esset annorum, parentibusorbatus est. Declinandae causa
persecutionis Decii et Valeriani,et Deo liberius inserviendi, in
eremi speluncam se contulit :
ubi palma ei victum et vestitum
praebente, vixit ad centesimumet decimum tertium annum :
quo tempore ab Antonio nona-
genario, Dei admonitu invisitur.
Quibus, cum propriis se nomini-
bus, licet antea sibi invicem
ignoti, salutassent, gratiasqueDomino in commune retulissent,corvus qui ab annis sexaginta
Paulo dimidiatum panem quoti-die afferebat, integrum detulit.
Quare cum gratiarum actione adfontem capientes cibum, ubi
tantisper recreati sunt, noctemin divinis laudibus consump-serunt. Diluculo Paulus,demortequae sibi instaret admonensAntonium, hortatur ut palliumquod ab Athanasio acceperat, adinvoluendum suum corpus affer-
ret. Quo ex itinere rediens ille,
vidit inter Angelorum chores,inter Prophetarum et Aposto-lorum coetus, Pauli animam in
caelum ascendere. Cumque ad
ejus cellam pervenisset, invenit
genibus complicatis, erecta cer-
vice, extensisque in altum mani-
bus, corpus exanime : quod pallio
obvolvens, hymnosque et psal-mos ex Christiana traditione
decantans, in foveam, a duobusleonibus qui eo occurrerant
effossam sanctum corpus intulit;
et injecta humo, tumulum exChristiano more composuit :
tunicam vero Pauli, quam in
sportae modum ex palmae foliis
ille sibi contexuerat, secum
auferens,eo vestitu diebus solem-nibus Paschae et Pentecostes,
quoad vixit, usus est.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Ador-averunt eum
;et apertis thesauris
suis, obtulerunt ei munera,alleluia.
DIE xi.
DE OCTAVA EPIPHANI/E.
Semiduplex.AD LAUDES.
Ad Benedictus AntipJi. Eccevenit Filius hominis
;et Anti-
IAN. 12] INFRA OCTAVAM EPIPHANI^E. 249
quus dierum dedit ei potestatem,et honorem, et regnum : et
omnes populi, tribus, et linguaeservient ei, alleluia.
Fit commemoratio de sancto
Bonito Episcopo.
Antiph. Euge. de CommuniPontificum. xij. <(528)>.
y. Posui. ibidem.
Oratio. Da, quaesumus. xj.
AD PRIMAM.
Lectio.
DOnitus Arvernus, pincer-*-* narum Sigeberti Regis Aus-trasiae Primicerius, ac deinde
Referendarius,postmodum,agen-te Theoderico Rege Burgun-diae Sigeberti nepote, Massi-liae Praefecturam adiit
;in qua se
ita gessit ut non tarn judexquam sacerdos esse videretur.
Postulanti Avito fratri Arver-norum Episcopo, morti proximo,annuente rege, successor desig-
natus, sacrae lectioni, vigiliis,
jejuniis, hospitalitati, aliisquecaritatis operibus totum se dedit.
Frequentes habuit cum clero decanonibus observandis colla-
tiones, et plebem a presbyterisedocendam maxime curavit.
Veritus autem ne quid actumesset in sua ordinatione contra
canones, quod postulanti fratri
successor datus fuisset, abdicate
Episcopatu, ex consilio Tillonis
viri sanctissimi, monachi vitam
professus est in Magnilocensiccenobio
;ubi epistolam scripsit
adversus haereses Novati et
Joviniani, quas apud Arvernosdisseminari audierat. Ibi ali-
quantisper commoratus, limina
Apostolorum petiit ; Lugduno-
que transiens, Episcopum cumDuce Burgundiae reconciliavit.
Roma reversus, Lugduni podagra confectus obiit : unde ejus
reliquiae in urbem Claromonta-nam translatae sunt.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Ad-moniti Magi in somnis, peraliam viam reversi sunt in re-
gionem suam.
DIE XII.
DE OCTAVA EPIPHANL-E.
Semiduplex.AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Eccetestem populis dedi eum, ducemac praeceptorem gentibus.
Fit commemoratio de sancto
Marcello Papa et Martyre.Antiph. Qui odit animam
suam in hoc -mundo, in vitamaeternam custodit earn.
y. Justus ut palma florebit :
R7. Sicut cedrus Libani multi-
plicabitur.
Oratio.
TDReces populi tui, quaesumus,-- Domine, clementer exaudi
;
ut.beati Marcelli Martyris tui
atque Pontificis meritis adjuve-mur, cujus passione laetamur :
Per Christum Dominum nostrum.
Postea de S. Furseo Abbate.
Antiph. Domine quinque ta-
le;ita tradidisti mihi;ecce alia
quinque superlucratus sum.
$". Justum deduxit Dominus
per vias rectas :
R7. Et ostendit illi regnumDei.
250 OCTA VA EPIPHANIAL. [IAN. 13
Oratio.
T^\Eus, cujus munere beatus*~* Furseus Abbas multiplici
gloria sanctae conversationis emi-
cuit, praesta, quaesumus, sic nosbeatitudinis ejus merita venerari
ut ejusdem valeamus sublevari
suffragiis : Per Dominum nos
trum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
MArcellusRomanus a Con-
stantio et Galerio usquead Maxentium Pontificatum
gessit : cujus hortatu Lucinamatrona Romana bonorumsuorum Dei Ecclesiam fecit
haeredem. Viginti quinque titu-
los in urbe instituit, quasi dice-
ceses quasdam, et ad baptismumpcenitentiamque eorum qui exinfidelibus Christianam religio-nem susciperent, et ad Martyrumsepulturam. Quibus rebus ira
accensus Maxentius ipsum idolis
sacrificare recusantem misit in
catabulum;ut bestiarum, quae
publice alebantur, curam sus-
tineret : cumque audisset euminde post novem menses a
Clericis noctu ereptum, in
aedibus Lucinae, in quibus Ecclesiam dedicaverat, munia Eccle-
siastica obire;in earn Ecclesiam
catabuli bestias transferri, et a
Marcello custodiri jussit. Ubiloci fceditate multisque aerumnis
confectus Marcellus, obdormivitin Domino. Sedit annos quinque, mensem unum, dies viginti
quinque ;et ordinavit mense
Decembri Romae Presbyteros
viginti quinque, Diaconos duos,
Episcopos per diversa loca vi
ginti unum.
Ex Hist. Eccl. Anglorum ven-erab. Bedce Presbyt.
Furseus cum multis annis in
Scotia verbum Dei annuntianstumultus irruentium turbarumnon ferret, in provinciam Anglorum devenit
; ibique prae-dicans verbum Dei, monasteriumconstruxit. Quibus gestis, cu-
piens se ab omnibus negotiis
alienare, reliquit monasterium et
animarum curam fratri suo Ful-lano et presbyteris Gobbano et
Dicullo;
et alterum fratrem
suum, nomine Ultanum, qui demonasterii probatione diuturnaad eremiticam pervenerat vitam,solus petens, annum totum cumeo vixit. Deinde turbatam in-
cursione gentilium provinciamvidens, navigavit in Galliam,
ibique a Rege Francorum Loth-ovio et Patricio Ercunvaldo hon-orifice susceptus, monasteriumconstruxit in loco Latiniaco nominate : ac non multo post, infir-
mitate correptus, diem clausit
ultimum. Cujus corpus sine
macula corruptionis inventum,ibidem conditum est. Ubi merita illius multis saepe constat,Deo operante, claruisse virtuti-
bus.
DIE XIII.
IN OCTAVA EPIPHANLE.
Duplex majus.
Omnia ut in die Epiplianice,
prceter ea quce sequuntur.
AD PRIMAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Su
per quern videris Spiritum des-
cendentem et manentem supereum, hie est qui baptizat in
Spiritu sancto.
IAN. 13] OCTA VA EPIPHANIJL. 251
Oratio. Deus cujus Unigeni-tus. ut infra ad Laudes.
AD MATUTINUM.Lectiones dicuntur de Scriptura
occurrente.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Voxde caelo facta est : Tu es filius
meus dilectus, in te complacuimihi.
Oratio.
DEus, cujus Unigenitus in
substantia nostrae carnis
apparuit, praesta, quaesumus, ut
per eum quern similem nobis
foris agnovimus, intus reformari
mereamur : Qui tecum vivit et
regnat etc.
AD PRIMAM.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-
dum Joannem. Cap. i.
INillo tempore : Vidit Joannes
Jesum venientem ad se, et
ait : Ecce Agnus Dei, ecce quitollit peccata mundi. Et
reliqua.
Homilia sancti Augustini
Episcopi.
Tract. 5. et 6. in loann.
QUareoportebat baptizari
Christum ? quia oportuitnasci Christum
; quia oportuit
crucifigi Christum. Si enimviam humilitatis demonstraturus
advenerat, et seipsum facturus
ipsam humilitatis viam;
in
omnibus ab eo implenda erat
humilitas. Auctoritatem dare
baptismo suo hinc dignatus est,
ut cognoscerent servi sui, quanta
alacritate deberent currere ad
baptismum Domini, quando ipsenon dedignatus est suscipere
baptismum servi. Donatumenim erat hoc Joanni, ut ipsius
baptismus diceretur.
Sed quare non solus ipse
baptizatus est a Joanne, si adhoc missus erat Joannes, per
quern baptizaretur Christus, ut
pararet viam Domino, id est ipsiChristo ? Si solus Dominus
baptizatus esset baptismateJoannis, non deessent qui sic
eum haberent, ut putarent baptismum Joannis majorem esse
quam sit baptisma Christi ?
Dicerent enim : Usque adeoillud baptisma majus est, ut
solus Christus eo baptizarimeruisset. Ergo ut daretur
nobis a Domino exemplumhumilitatis ad percipiendamsalutem baptismatis, Christus
suscepit quod ei opus non erat,
sed propter nos opus erat. Etrursus ne hoc ipsum quod acce-
pit a Joanne Christus, praepon-eretur baptismati Christi
; per-missi sunt et alii baptizari a
Joanne : sed qui baptizati sunt
a Joanne, non eis suffecit; bapti
zati sunt enim baptismo Christi.
Hie est qui baptizat in Spiritusancto. Petrus baptizet ;
hie
est qui baptizat : Paulus baptizet
;hie est qui baptizat. Nam
si pro diversitate meritorum
baptisma sanctum est; quia di-
versa sunt merita, diversa erunt
baptismata ;et tanto quisque
aliquid melius putatur accipere
quanto a meliore videtur ac-
cepisse. Sunt alii aliis sancti-
ores, sunt alii aliis meliores.
Quare ergo, si unus ab illo, verbi
252 S. HILARIUS. [IAN. 14
gratia, justo, sancto, baptizetur,alius ab alio inferioris meriti
apud Deum, inferioris gradus,inferioris continentiae, inferioris
vitae;unum tamen et par et
aequale est quod acceperunt ?
nisi quia, Hie est qui baptizat.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Egovidi et testimonium perhibui,
quia hie est Filius Dei.
Fit commemoratio S. Hilarii
Episcopi.
Antiph. Qui docti fuerint,
fulgebunt quasi splendor fir-
mamenti;
et qui erudiunt ad
justitiam multos, quasi stellae in
perpetuas aeternitates.
y. Amavit eum Dominus, et
ornavit eum :
ty. Stolam glorias induit eum.Oratio. Deus qui populo. nt
infra ad Laudes.
AD COMPLETORIUM.
Lectio de Scriptura occurrente.
DIE xiv.
In Festo
S. HILARII EPISCOPI,
CONFESSORIS ET ECCLESI/EDOCTORIS.
Duplex minus.
Omnia ut in Communi Ponti-
ficum, (xij.) <(526>, prceter eaquce
sequuntur.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Quifecerit et docuerit, hie magnusvocabitur in regno caelorum.
Oratto. .
DEus qui populo tuo aeternae
salutis beatum Hilarium
ministrum tribuisti, praesta ut
quem doctorem vitae habuimusin terris, intercessorem habere me-reamur in caelis: Per Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Hllariusin Aquitania nobili
genere natus, doctrina et
eloquentia excelluit. Propter
singulares virtutes Pictavorum
Episcopus creatus, maximam eo
in munere laudem consecutus
est. Eo tern pore, cum ImperatorConstantiusbonorum spoliatione,
exilio, et omni crudelitate
Catholicos divexaret, nisi adArianas partes transirent
.;
Hilarius tamquam firmissimum
murum se Arianis opponens,illorum furorem in se concitavit.
Itaque multis petitus insidiis,
tandem dolo Saturnini Arela-
tensis Episcopi de synodo Biter-
rensi in Phrygiam relegatus est;
ubi duodecim libros de Trinitate
scripsit. Quarto exilii annovocatus est cum ceteris Episcopisad synodum apud SeleuciamIsauriae urbem, quam exemploOccidentalium, qui Arimini hoc
ipso anno convenerant, Constan-tius congregari jusserat. Inter-
rogatus de Gallorum fide, res-
pondit non aliam esse ab ea quaeNicaeae a Patribus conscripta
fuerat, neque eos Sabellio favere,
sicuti calumniabantur Ariani.
Legates a Seleuciae Concilio
secutus, Constantinopolim venit :
ubi postquam extremum fidei
periculum animadvertisset, quodOccidentalibus Arimini perfraudem deceptis, Orientales
Seleuciae per scelus vinci cerne-
IAN. 15] S. MAURUS. 253
ret;tribus libellis publice datis,
maxima dicendi libertate, audi-
entiam Imperatoris poposcit, ut
de fide coram adversariis discep-taret. Verum cum praesentiseruditionem pertimescerent, ab-
nuerunt; suisque effecerunt arti-
bus, ut quasi discordiae semin-
arium et perturbator Orientis,
absque exilii indulgentia redire
ad Gallias juberetur. Quibusacceptis, sanctus Martinus
Romam processit ut ei occur-
reret: sed cum jam abiisse cogno-sceret, eum ad Gallias usquesecutus est
;et qui Deum prius
viderat in paupere, ait Sulpitius,
postea ilium habitare cognovit in
Doctore. In reditu, Illyricum et
Italiam, discussis hsereticorum
tenebris, doctrinae splendore col-
lustravit : tuncque, ut dicit sanc
tus Hieronymus, suum Hilariumde praelio revertentem GalliarumEcclesia complexa est. Pictavos
reversus, infantem sine baptis-mate mortuum vitae reddidit.
Cum autem vidisset Gallos abArianis deceptos, perfidiamAriminensem suscepisse, in id
per epistolas et frequentes
synodos totus incubuit ut de-
tectam Ariminensis synodifraudem Gallia damnaret, atqueut in statum pristinum Ecclesia-
rum fides reformaretur, obsis-
tente frustra Saturnine, qui prop-ter haeresim aliaque nefandacrimina ab Ecclesia ejectus est.
Unde Hilarius a Patribus Con-cilii primi Parisiensis, in epistola
synodica, fidelis dominici nomi-nis praedicator meruit appellari.Tandem post liberatam abAriana labe Galliam, sexto post-
quam rediit anno, obiit Pictavis
Idibus Januarii, Valentiniano et
Valente regnantibus. Multoslibros scripsit mira eruditione,
quosomnes sanctus Hieronymus,ad Laetam scribens, inoffenso
pede decurri posse testatur.
AD VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. ODoctor optime, Ecclesiae sanctae
lumen, beate Hilari, divinae legis
amator, deprecare pro nobis
Fllium Dei.
Fit commemoratio S. MaunA bbatis.
Antiph. Similabo. de Comm.Confess, xv. <(5 30^.
Y. Justus germinabit. xiv.
<530>.
Oratio.
T Ntercessio nos, quaesumus* Domine, beati Mauri Abbatiscommendet
;ut quod nostris
mentis non valemus, ejus patro-cinio assequamur : Per Domi-num nostrum etc.
DIE xv.
In Festo
S. MAURI ABBATIS.
Semiduplex.
Omnia ut in Communi Con-
fessorum. xv. <53O>.Oratio, Intercessio. ut supra.
AD PRIMAM.
Lectio.
IX/TAurus, nobilis Romanus, a***
patre Eutychio Deo subsancti Benedicti disciplina pueroblatus, tantum divina gratiabrevi profecit, ut ipsi magistroadmirationi esset, qui ilium saepeveluti regularis observantias et
virtutum omnium specimen
254 S. GUILLELMUS. [IAN. 16
ceteris discipulis ad imitandum
proponebat. Cujus, adhuc
adolescentis, illud admirabilis
obedientiae exemplum a sancto
Gregorio Papa memoratur.Cum Placidus monachus in
lacum prolapsus, aquarum im-
petu raperetur, Benedicti jussuaccurrens Maurus et super
aquas incedens, socium capillis
apprehensum ad ripam attraxit;
quod ipse quidem patris imperioet mentis, sanctus autem pater
discipuli obedientise attribuit.
In diaconatu constitutus, stolam
quam in ordinatione acceperat,et quam juxta morem primo or-
dinationisanno indesinenter fere-
bat, de collo protulit ; eaque super
caput claudi et muti imposita,adhibito crucis signo, gressumipsi et vocem restituit. Missus
a sancto Benedicto cum quatuorsociis in Gallias, Glanofoliense
monasterium in Andegavensiumsolo construxit, quod Theode-
bertus, Theobaldus, et Clotarius,
reges multis praediis locuple-tarunt. Biennio ante obitum,monasterii curam deposuit ;
suffectoque in locum suumBertulfo, domunculam sibi juxtasancti Martini Ecclesiam, quaeuna erat ex quatuor monasterii
basilicis, sedificavit, ubi se in
arctioris pcenitentiae operibusexercuit Ab Angelo admonitus
est, pluribus e discipulis instare
mortem : quod eventus compro-bavit. Ipse autem senio et
labore confectus, ante altare
sancti Martini super cilicio
decumbens, et perceptione sacra-
mentorum munitus, migravit ad
Dominum, sepultusque est in
eadembasilicaaddextram altaris.
Anno autem octingentesimosexagesimo quinto, corpus ejus
propter Normanorum incur-
sionem inde sublatum, ac posttriennium, jubente Carolo Calvo
Imperatore, translatum est admonasterium Fossatense agriParisiensis ad Matronam amnem,quod beatus Babolenus sancti
Columbanidiscipulusin honorem
principis Apostolorum extrux-erat. Sacrum corpus ^neasParisiensis Episcopus in ipsoaditu ccenobii suscepit, suisquehumeris impositum, in basilica
sancti Petri, nunc sancti Mauri
nuncupata, collocavit;
ubi fre-
quenti fidelium concursu re
ligiose colitur.
AD VESPERAS.
AbHymno Officiumfitde sancto
Guillelmo Episcopo, ut in Communi Pontijicum. xj. <(526)>.
Oratio. Exaudi. ibidem.
Fit commemoratio S. Mauri.
Antiph. Qui vult venire, de
Communi Confess, xvj. <53O.$". Justum. ibidem.
Oratio. Intercessio. xv. <(53Cf>.
DIE xvi.
In Festo
S. GUILLELMI EPISCOPI.
Semiduplex.
Omnia ut in Communi Ponti-
ficum. xij. <^526)>.
Oratio. Exaudi. xj. <52/)>.
AD PRIMAM.
Lectio.
GUillelmus,genere nobilis,
Suessione primum, turn
Parisiis Canonicus, ad Grandi-
IAN. 1 6] S. GUILLELMUS. 255
montensem eremum, deinde admonasterium Pontiniacense or-
dinis Cisterciensis se contulit:
in quo Prior, inde Fontis-Joannis,
postea Caroliloci Abbas consti-
tutus est. Mortuo vero Henrico
Archiepiscopo Bituricensi, cum
praeponeret clerus tres Abbates
Cistercienses, quorum e numeroGuillelmus erat
;Odo de Soliaco
ex Praecentore Bituricensi Parisi-
ensis Episcopus, ad quern ex
compromisso electio delata
fuerat, Guillelmum Archiepis-
copum renuntiavit. Quod onus
ipse sibi impositum deprecatus,turn Abbatis Cisterciensis, turn
Legati Apostolici mandato sus-
cipere coactus est. Eo in
munere, retenta etiam veste
monastica, nihil remisit de as-
perioris vitas genere et consuetis
pietatis exercitiis, ita in oratione
assiduus, ut cum media nocte
ad officia nocturna surgeret, iis
peractis non ante recederet quamillucesceret dies
;ita vero affectus,
ut singulari compunctionis sensu
in precibus commoveretur, in
sacrificio Missae in primis, quodsummo fidei ac religionis ardore
celebrabat, quasi Dominumpatientem et cruci affixum coram
spectaret. Gregis saluti invigi-
lans, dicecesim magno studio
perlustrabat ;et paternum cunc-
tis exhibebat amorem, modo in
sublevanda aegrotorum et capti-vorum inopia, modo in curandis
pauperum funeribus. In ipso
pontificatus initio, ob propugnataquaedam Ecclesiae jura, Philippi
Augusti iram in se concitavit :
qui deinde, perspecta ejus sanc-
titate, majori eum benevolentia
prosecutus est. Orta etiam inter
ipsum et Canonicos Metropoli-tanae Ecclesiae dissidia quietemejus aliquandiu turbare visa sunt;sed eos benignitate sua ita
demeruit, ut jus conferendiPraebendas ipsis eatenus arro
gatum, in eum ejusque succes-
sores communi suffragio contu-lerint : quod oblatum ille solita
constantia recusavit. Innocentii
tertii literis excitatus, adversus
Albigenses haereticos magnozelo crucem assumpsit ;
sedmorte praeventus, non perfecit
quod in votis habuerat. Acu-tissima febre correptus, cumdiem sibi vitae extremumimminere intelligeret, pridie
Epiphaniae sacram habuit ad
populum concionem in ilia verba
Apostoli, Hora est jam nos desomno surgere. Morbo deinde
ingravescente, oleo infirmorumunctus est quinto Idus Januarias,et postea sacro Viatico recreatus.
Nocturnas preces, ne mors
imparatum interciperet, ante-vertere voluit
;sed cum impresso
labiis crucis signo haec duotantum verba, Domine labia,
proferre potuisset ;absoluto a
circumstantibus clericis nocturne
cursu, in sparsos humi cineres
depositus, et indutus cilicioquod
nunquam exuerat, fratribus
benedicens, spiritum emisit
anno salutis millesimo ducen-tesimo octavo. Corpus ejus in
basilica metropolitana sepultumest, contendentibus enixe civibus
neCarolilocum.utipsetestamentosanxerat, humandum transferre-
tur. Miraculis ante et postmortem illustris, ab Honoriotertio sanctorum catalogo as-
criptus est.
256 S. ANTONIUS ABBAS. [!AN. 17
AD VESPERAS.
Ab Hymno Officium fit de
sancto Antonio Abbate, ut in Com-muni Confessorum. xiv. <(5 29^'
Oratio. Concede, xv. <53O>.Fit comment, de S. Guilldmo.
Antiph. Dedit illi. de Comm.
Pontif. xiij. <528-9>.
y. Posui. ibidem.
Oratio. Exaudi. xj. <52/>.
DIE XVII.
In Festo
S. ANTONII ABBATIS.
Semiduplex.
Omnia ut in Communi Con
fessorum. xv. <536>.Oratio. Concede, ibidem.
AD PRIMAM.
Lectio.
ANtonius,nobilis ^Egyptius,
cum circa annum aetatis
vigesimum ingressus Ecclesiam
ex Evangelic audisset, Si vis per-
fectus esse, vade et vende omnia
quae habes, et da pauperibus;
tamquam ea sibi dicta essent,
amplissima quae habebat prae-
dia reliquit contribulibus, totius-
que venditae supellectilis pre-
tium pauperibus distribuit. Ac
primum secessit baud procul a
vico suo, ubi exercuit se ad genus omne virtutum
; quarum tan-
to studio incensus fuit, ut quem-cunque videret aliqua virtutis
laude excellentem, ilium imi-
tari studeret. Rebus omnibus
abdicatis, non destitit ex laboris
emolument assuetiseleemosynis
pauperes fovere, non aliud sibi
servans ad victum quam unde
panem emeret, quo non ante
solis occasum vescebatur, ad-
hibito tantum sale ad condimen-
tum, et aqua ad sitim temper-andam
;tres etiam saepe qua-
tuorve dies jejunus. Pernocta-
bat in oratione saepissime ;cum-
que necessario somno premere-tur, humi quiescebat. Eliae post-hac exemplo sepulcra adiit
;oc-
clusaque introrsum monumentiunius janua, in eo solus remansit,familiari cuidam mandans ut
panem sibi statutis diebus afifer-
ret. Anno aetatis trigesimo
quinto eremum petiit : unde
post annos prope viginti Spiri-tus sancti impulsu exiit, ut cce-
nobitas moderaretur. Saeviente
deinde Maximino, martyrii de-
siderio flagrans Antonius, marty-res usque Alexandriam, quoducebantur, secutus est. Sedcum votis non responderet suc-
cessus;
finita persecutione, in
ccenobium rediit. Verum ut tur-
barum molestias vitaret, se in
abstrusiorem solitudinem con-
jecit : unde a sancto Athanasioet aliis Episcopis aliquando ac-
cersitus, Alexandriam venit, con-
futavitque Arianos, quia eumidem cum ipsis sentire falso
jactabant. Tantam sui venera-
tionem ubique concitavit, ut ab
ipsis gentilibus Homo Dei nun-
cuparetur. In aulam quoquepenetravit virtutis insolitae fama
;
literasque a Constantino et ejusfiliis accepit : quibus rescribens,
eos adhortatus est ut neglectarerum saecularium pompa, Chris
tum, solum verum et aeternum
regem, colerent, curamque jus-titiae et pauperum haberent.
Clericorum quemcunque in pre-cibus celebrandis sibi semper
IAN. 1 8] CATHEDRA S. PETRI 257
praeire voluit; Episcopis ac
Presbyteris caput summittere
solitus, ut sibi benedictionem
impertirentur. Ab haereticorum
et schismaticorum, maxima Ari-
anorum, congressu et colloquiosic abhorrebat, ut ne quidem ac-
cedendum ad eos diceret. Dae-
mones,quorum tentationibus jaminde ab adolescentia lacessitus
fuerat, semper vicit et fugavit ;
ac docens quibus armis super-
arentur, Mihi credite, dicebat,
fratres, pertimescit satanas pio-rum vigilias, orationes, jejunia,voluntariam paupertatem, mis-
ericordiam,et humilitatem, maxi-me vero ardentem amorem in
Christum, cujus unico sanctis-
simae crucis signo debilitatus
fugit. Morti proximus, inter
alia monita, haec fratribus incul-
cavit : Custodienda est pia fides
in Christum, et patrum servan-
da traditio. Vixit annos quin-
que supra centum. Scripsit
yEgyptiace septem Epistolas,
quae in Graecam linguam trans-
latae sunt.
AD VESPERAS.
Ab Hymno Officium fit de festoCathedra S. Petri.
Hymnus.
QUodcunquein Orbe nexibus
revinxeris
Erit revinctum, Petre, in arce
syderum ;
Et quod resolvit hie potestas
tradita,
Erit solutum caeli in alto
vertice :
In fine mundi judicabis saecu-
lum.
COLBERT.
Patri perenne sit per aevum
gloria ;
Tibique laudes concinamus
inclytas,^Eterne Nate
; sit, superneSpiritus,
Honor tibi decusque ;sancta
jugiterLaudetur omne Trinitas per
saeculum. Amen.
y. Amavit eum Dominus, et
ornavit eum :
ty. Stolam gloriae induit eum.Ad Magnificat Antiph. Tu es
pastor ovium, princeps Aposto-lorum
;tibi traditae sunt claves
regni caelorum.
Oratio. Deus qui ineffabili. ut
infra ad Laudes.Fit commemoratio S. Antonii.
Antiph. Qui vult. de Comm.Confess, xvj . <(5 3 1
)>.
y. Justum. ibidem.
Oratio.
^Oncede, quaesumus, omnipo-^-^ tens Deus, ut beati AntoniiAbbatis solemnia recensentes,mentis ipsius protegamur et
precibus : Per Dominum nostrumetc.
DIE xvin.
/// Festo
CATHEDRAE S. PETRI
qua Roma primum sedit.
Semiduplex.
Omnia ut in Communi Pontifi-cum. (xij.) <(529)>, prceter ea quasequuntur.
Hymnus. Quodcunque. ut in
Vesperis diet prcecedentis.S
258 CATHEDRA S. PE7'KI KOMAL. [IAN. 18
AD LAUDES.
Hymnus.
TDEate pastor, Petre, clemens-*-*
accipeVoces precantum ;
criminum-
que vincula
Verbo resolve, cui potestastradita
Aperire terris caelum, apertumclaudere.
Sit Trinitati sempiterna gloria,
Honor, potestas, atque jubi-
latio,
In unitate quae gubernatomnia
Per universa aeternitatis
saecula. Amen.
JT. Posui adjutorium superpotentem :
R7. Et exaltavi electum de
plebe mea.Ad Benedictus Antiph. Quod-
cunque ligaveris super terram,erit ligatum et in caelis
;et quod-
cunque solveris super terram,erit solutum et in eaelis : dicit
Dominus Simoni Petro.
Oratio.
DEus qui ineffabili sacra-
mento Apostoli tui Petri
principatum in Romani nominisarce posuisti, praesta, quaesumus,ut quod in orbe terrarum ejus
praedicatio inchoavit, Christianae
devotionis sequatur universitas :
Qui vivis et regnas cum DeoPatre in unitate etc.
Fit comment. S. Sulpitii Episc.
Antiph. Euge serve bone et
fidelis, quia in pauca fuisti
fidelis, supra multa te con-
stituam, dicit Dominus.
y. Amavit eum Dominus, et
ornavit eum :
R7. Stolam gloriae induit eum.
Oratio.
in*Xaudi, quaesumus, Domine*'
preces nostras, quas in beati
Sulpitii Confessoris tui atquePontificis solemnitate deferimus
;
et qui tibi digne meruit famulari,
ejus intercedentibus mentis abomnibus nos absolve peccatis :
Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
SUlpitius,a puero pietati dedi-
tus, construendis Ecclesiis et
Monasteriis, ac misericordiae
operibus intentus,ab AustregisiloBituricensi Episcopo ad Dia-
conatum promotus est, ut in
Ecclesia officium docendi exer-
ceret. Presbyter factus, a Clotario
secundo postulatus est, ut in ejuscastris Abbatis officio fungere-tur
; Regemque ipsum morbo
gravissimo laborantem, septemdierum oratione et jejunio,sanitati restituit. Austregisilosuccessor datus, optimi Praesulis
partes implevit. Dicecesanas
saepe synodos, interdum etiam
provinciales celebravit. Judaeosomnes Biturigibus degentes adChristi fidem adductos bap-tizavit. Ad Ecclesiam noctu
orationis causa venire solitus,
non ante recedebat quam Psal-
morum librum integrum recitas-
set. Indicto tridui jejunio, suis
precibus obtinuit a Dago-berto ut vectigal insolitum,
quod plebi Bituricensi im-
posuerat, abrogaret. Coadju-torem sibi in senectute ex con-
IAN. 19] 5. LAUNOMARUS : SS. FABIANUS ETC. 259
sensu regis Volfolendum coop-tavit : tuncque totum se dedit
levandis et instruendis pauperi-bus. Plenus tandem dierum
quievit in Domino;et in urbe
Bituricensi sepultus est. Adcujus sepulcrum cum oraret
sanctus Eligius, captivi qui eo
confugerant, divinitus liberati
sunt.
AD VESPERAS.
Hymnus. Quodcunque. ut in
Vesperis diei prcecedentis.Ad Magnificat Antiph. Tibi
dabo. ut in Comm. Pontif. xiij.
<5,29>-Fit commemoratio de S. Lau-
nomaro Abbate.
Antiph. Similabo eum viro
sapienti, qui aedificavit domumsuam supra petram.
y. Justus germinabit sicut
lilium :
1^7. Et florebit in aeternum
ante Dominum.Oratio. Interventio. ut infra.
DIE xix.
In Festo
S. LAUNOMARI ABBATIS.
Simplex.Omnia ut in Communi Con-
fessorum (xv.) <^,2g)>,prceter Ora-tionem.
Oratio.
INterventio,qusesumus, Do-
mine, beati Launomari Ab-batis tuam non desinat placare
majestatem, nostrumque tibi
devotum efficiat famulatum :
Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
Aunomarus, regnante Clo-
tario Clodovei Magni filioL
in Carnutibus obscuro loco na-
tus, a pueritia in paterna domopecorum curam gessit. Posteatraditus a parentibus Hirmiro
Presbytero, sub ejus disciplinaadeo profecit ut Presbyter et
CEconomus Ecclesiae Carnuten-sis fieri meruerit. Elapsis ali
quot annis, secessit in eremum :
ciimque ejus fama celebrior esset,
multi ad eum confluxerunt, ac
prope ipsius tugurium cellas con-
struxerunt instar monasterii;
sicque monachorum pater effec-
tus est. Sed hominum frequen-tiam fugiens, in abstrusiorem
locum secessit;ubi monasterium
condidit, quod Curbionense dic
tum est. y^grotans his tempori-bus Hermoaldus quidam, ut
inducias vivendi ejus precibusobtineret, solidos ad eum quadra-ginta misit : quibus super altare
depositis, unum retinuit Launo-
marus, rejectis ceteris, quos male
partos in spiritu cognovit, Her-moaldi servo sic locutus: Pecuniaista iniqua est, divinam non po-test mutare sententiam
;nuntia
domino tuo ut injuste sublata
restituat. Ab Episcopo Carnu-tum accersitus, incidit in mor-bum
; cumque urbis cladem et
moriturum ante ejus obsidionem
Episcopum praedixisset, vita
cessit, et in basilica sancti Martini sepultus est.
Vesperce de Festo sequente.
DIE xx.
In Festo
SS. MART. FABIANI PAP^ET SEBASTIANI.
Duplex minus.
Omnia de Comimtni pluriumS 2
260 5. FABIANUS ET SABAST1ANUS. [!AN. 20
Mart, (viij.) <524)>, prater Ora-tioneni.
Oratio.
lde, Domine, infirmitates
nostras;
et intercedentibus
beatis Martyribus tuis Fabianoet Sebastiano, celeri nobis pietatesuccurre: Per Dominum nostrumetc.
AD PRIMAM.
Lectio.
FAbianuspost mortem Ante-
rotis ad Ecclesiae Romanae
pontificatum praeter omnium ex-
pectationem pervenit. Nam cumde electione Pontificis ageretur,ac nemo de eo eligendo cogitaret,columba repente e sublimi de-
lapsa, capiti illius insedit : quospectaculo permoti omnes, simul
exclamare cceperunt, Fabianum
dignum esse; statimque, sacer-
dotali cathedrae imposuerunt.Per literas acriter reprehenditPrivatum haereticum, in Con-cilio nonaginta EpiscoporumAfricanorum ob multa et graviadelicta condemnatum. Ad ipsumOrigenes epistolam de sua fide
conscripsit. Passus est autemin persecutione Decii. De cujus
agone sanctus Cyprianus per
epistolam Cleri Romani certior
factus, sic rescripsit : Plurimum
gratulor quod ejus memoriamtam celebri et illustri testimonio
prosequamini : ut et per vos
innotesceret nobis, quod et vobis
esset circa praepositi memoriam
gloriosum, et nobis quoque fidei
ac virtutis praeberet exemplum.Fabiano suffectus est Cornelius.
Sebastianus Mediolanensis,pa-tre Narbonensi, carus fuit Dio-
cletiano, et ab eo dux primae co-
hortus constitutus. Christianamfidem amplexatus, moriendi proChristo desiderio flagrans, cumadvertisset nullum tune esse
Mediolani aut tepere certamen,Romam profectus est, ubi prop-ter fidei studium persecutionesacerbae fervebant. Ibi cumfideles adjuvaret facultatibus,
Confessoresque ac Martyres co-
hortationibus confirmaret, adDiocletianum est delatus. Querncum Imperator nee pollicendonee terrendo a Christi fide potuis-set avertere, ad palum alligatumsagittis configi jussit. Ad quem,omnium opinione mortuum, Irene
pia vidua noctu venit, ut corpusejus sepeliendum auferret; sed vi-
vum repertum in domo sua cura-
vit. Itaque,paulopost,confirmatavaletudine, Diocletiano obviamfactus, ejus impietatem liberius
accusavit. Cujus aspectu cumille primum obstupuisset, quodmortuum crederet, rei novitate
et acri Sebastiani reprehensioneexcandescens, eum in hippo-dromum Palatii duel et tamdiu
virgis caedi imperavit doneeanimam exhalaret. Ejus corpusin cloacam dejectum, Lucina a
Sebastiano in somnis admo-nita ubi esset et quo locohumari vellet, ad Catacumbas
sepelivit in aditu cryptae juxtaVestigia Apostolorum ; neque aloco sancto per dies trigintarecessit. Ibi sancti Sebastiani
nomine Celebris Ecclesia est
aedificata. Ejus ossa, temporeLudovici Pii, annuente Eugeniosecundo Papa precibus HilduiniAbbatis sancti Dionysii, Romain Gallias allata, Suessione in
IAN. 21] S, AGNES. 261
basilica sancti Medardi multacum divinae virtutis ostensione
reposita sunt : unde portio de-
cerpta, Lutetiae in Ecclesia
sanctae Mariae religiose colitur.
In secundis Vesperisfit commemo-ratio S. Agnetis Virginis et
Martyris.
Antiph. Posuit Christus sig-num in facie mea, ut nullum
praster eum amatorem admittam.
Jf. Elegit earn Deus, et prae-
elegit cam :
f^. Habitare facit earn in
tabernaculo suo.
Ordtio. Omnipotens. ut infraad Laudes.
DIE XXI.
In Festo
S. AGNETIS VIRGINIS ETMARTYRIS.
Semiduplex.
Omnia ut in Communi Vir-
ginum (xvij.) ^532)-, prater ea
qu<z sequuntur.
AD LAUDES.
Ad Benedictus A ntiph. Agnesin duorum posita periculo, casti-
tatis, et salutis, castitatem pro-
texit, salutem cum immortalitate
commutavit.
Oratio.
/^Mnipotens sempiterne Deus^-^
qui infirma mundi elegis, ut
fortia quaeque confundas, concede propitius ut qui beatae
Agnetis Virginis et Martyristuae solemnia colimus, ejus apudte patrocinia sentiamus : PerDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Ex Libro sancti Ambrosii.de
Virginibus.
HOdienatalis est virginis ;
integritatem sequamur :
natalis est martyris ;hostias
immolemus : natalis est sanctae
Agnetis ;mirentur viri, non
desperent parvuli, stupeant
nuptae, imitentur innuptae. Sed
quid dignum ea loqui possumus,cujus ne nomen quidem vacuumlaudis est ? Fuit devotio supraaetatem, virtus supra naturam :
ut mihi videatur non hominishabuisse nomen, sed oraculum
martyris, quod indicavit quidesset futura. Habeo tamenunde mihi subsidium comparem.Nomen virginis, titulus est
pudoris. Appellabo martyrem ?
praedicavi satis. Prolixa laudatio
est, quae non quaeritur, sed
tenetur. Facessant igitur in-
genia, eloquentia conticescat.
Vox una praeconum est. Hancsenes, hanc juvene?, hanc puericanant. Nemo est laudabilior
quam qui ab omnibus laudari
potest. Quot homines, tot prae-
cones, qui martyrem praedicantdum loquuntur. Hasc tredecimannorum martyrium fecisse
traditur. Quo detestabilior cru-
delitas, quae nee minusculae
perpercit aetati. Immo magnavis fidei, quae etiam ab ilia testi-
monium invenit aetate. Fuitnein illo corpusculo vulneri locus?
et quae non habuit quo ferrum
reciperet, habuit quo ferrum
vinceret. Haec inter cruentas
carnificum impavida manus,haec stridentium gravibus im-
262 S. VINCENTIUs. [IAN. 22
mobilis tractibus catenarum,nunc furentis mucroni militis
totum offerre corpus, mori adhuc
nescia, sed parata, vel si ad aras
invita raperctur, tendere Christointer ignes manus, atque in ipsis
sacrilegis foci's trophasum Domini
signare victoris;
nunc ferratis
colla manusque ambas inserere
nexibus. Sed nullus tarn tenuia
membra poterat nexus includere.
Novum martyrii genus. Non-dum idonea poenae, et jam maturavictoriae
;certare difficilis, facilis
coronari : magisterium virtutis
implevit, quae praejudiciumvehebat aetatis. Non sic adthalamum nupta properaret, ut
ad supplicii locum, laeta successu,
gradu festina virgo processit.Flere omnes, ipsa sine fletu.
Mirari plerique quod tam facile
vitae suae prodiga, quam nondumhauserat, jam quasi perfunctadonaret. Stupere universi, quodjam divinitatis testis existeret,
quae adhuc arbitra sui peraetatem esse non posset. Ouantoterrore egit carnifex ut timere-
tur, quantis blanditiis ut suaderet,
quantorum vota ut sibi ad
nuptias proveniret ? At ilia :
Et haec sponsi injuria est, inquit,
expectare placituram ; qui mesibi prior elegit, accipiet : quidpercussor moraris ? percat
corpus quod amari potest oculis
quibus nolo. Stetit, oravit,cervicem inflexit. Cerneres
trepidare carnificem, quasi ipseaddictus fuisset, tremere per-cussoris dexteram, pallere ora
alieno timentis periculo, cumpuella non timeret suo. Habetis
igitur in una hostia duplexmartyrium, pudoris, et religionis.
Et virgo permansit,et martyriumobtinuit.
DIE xxii.
In Festo
SANCTI VINCENTII MARTVRIS.
Duplex minus.
Otnnia ut in Comuiuni unius
Martyris prater Orationem.
Oratio.
A Desto Domine supplicationi-** bus nostris;ut qui ex ini-
quitate nostra reos nos esse
cognoscimus, beati Vincentii
Martyris tui intercessione libere-
mur : Per Dominum nostrum etc.
In priinis Vesperis commeuio-ratio S. Agnetis.
Antiph. Beata Agnes in medioflammarum expansis manibusorabat : Benedico te, Pater
metuende, quia per Unigenitumtuum evasi minas sacrilegi
tyranni, et carnis spurcitias im-maculato calle transivi : et ecce
venio ad te, quern amavi, quernquaesivi, quern semper optavi.
y. Adducentur regi virgines
post earn :
ty. Proximae ejus afferentur
tibi.
Oratio. Omnipotens. ut suprain Festo S. Agnetis.
AD PRIMAM.
Lectio.
VIncentiusDiaconus in perse-
cutione Diocletiani apudValentiam Hispaniae civitatem
ad Datianum prsesidem ductus,
quod palam Christum praedi-
caret, vinctus retortis brachiis,
extensus est, donee ossa mem-bratim divellerentur. Deinde
IAN. 23] S. EMERENTIANA. 263
ferreis unguibus semel atqueiterum excarnificatus, tormenta
contempsit ;nee adduci potuit
ut libros sacros traderet ignicomburendos. Quapropter in
craticula subjectis prunis arden-
tibus impositus et candentibuslaminis exustus est, arvinae guttiset sale perfusus. Post haec tradi-
tur in carcerem stratum testaceis
fragmentis, ut ejus nudum corpusteslarum aculeis cruciaretur,divaricatis etiam in nervo cruri-
bus. Verum illustrato caelitus
carcere, ab Angel o ad marty-rium accenditur : illumquecarceris custos ruptis catenis
ambulantem conspiciens, specta-culo stupefactus, Christum con-
fessus est. Eductus hide,collocatur in molli culcitra, ut
recreatus aliquantulum, acrius
denuo torqueretur: sed exhaustus
viribus, animam exhalavit. Cor
pus ejus cum projectum esset in-
humatum, corvus et a volu-
cribus et a lupo, unguibus, rostro,
alis, mirabiliter defendit. Quare cognita, Datianus insutum
culeo, saxoque illigatum in
mare demergi jubet ;sed inde
etiam divinitus ejectum ad litus
Chrisdani sepeliunt. Post multosannos Childebertus et Clotarius
in obsidione Caesaraugustana
suspicati obsessos, quo.s videbantcircumire mcenia civitatis, aliquidmaleficii agere, ubi acceperuntVincentii tunicam ad placandumDeum in his rerum augustiis
circumferri, pietate commoti
pacem cum iis inierunt. Childebertus autem Parisios reversus,basilicam construxit in honorem
Martyris ;in qua sancti Germani
Parisiensis corpus quiescit.
In sccundis Vesperis fit com-memoratio S. Emerentiance Vir-
ginis et Martyris.Antiph. Inveni. de Coinmuni
Virginitm. xvij.
y. Elegit. ibidem.
Oratio. Indulgentiam. ibidem.
DIE xxiii.
In Festv
S. EMEKENTIAN.E
Virginis et Martyris.
Simplex.
Omnia de Communi Virginum.xviij. <532>.
Oratio. Indulgentiam. xvij.
<532>.Ad Laudes fit commemoratio
S. Felicis Confessoris.
Antipk. Domine quinquetalenta tradidisti mihi
;ecce alia
quinque superlucratus sum.
y. Justum deduxit Dominus
per vias rectas :
ty. Et ostendit illi regnumDei.
Oratio.
/~^Oncede, qusesumus, omnipo-^^ tens Deus, ut ad melioremvitam Sanctorum tuorum ex-
empla nos provocent ; quatenus,
quorum solemnia agimus, etiamactus imitemur : Per Dominumnostrum Jesum Christum Filium
tuum, qui tecum vivit et regnatin unitate Spiritus sancti Deusetc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Merentiana virgo Romana,collactanea beatae Agnetis,
adhuc catechumena, fide et chari-
tate flagrans, furentes in Chris-
264 SS. BABYLAS ET SOC. [IAN. 24
tianos idolorum cultores cumvehemcntius accusaret, a con-citata multitudine lapidibusobruta est. Quae inter cruciatus
orans ad sepulcrum sanctae
Agnetis, proprio sanguine, quernpro Christo constanter effudit,
baptizata, animam Deo reddidit.
Felix Presbyter Nolanus aMaximo Episcopo, qui decli-
nandae persecutionis causa juxtaDomini praeceptum secesserat,
pascendi gregis curam ad tempusaccepit. Quo munere dum fun-
gitur, ab iis qui Pontificem
quaerebant detruditur in car-
cerem : sed ab Angelo eductus,Maximum in monte latitantem
adit, exanimem pene et humijacentem erigit, uva divinitus re-
perta refocillat, revectumque hu-meris commendat anui quae sola
ex praesulis famulitio supererat.Felix domum reversus, in ea
latuit, donee pax Ecclesiae red-
deretur. Exorta rursus persecu-tione, ab iis etiam qui eumquaerebant ad necem, concionan-
temque audiebant et alloque-bantur, agnosci non potuit ;
atque inter dirutos parietes perangustum ingressus est aditum,
quern repente ex rudere corruens
agger praeclusit, et aranea sic
telis obtexit ut nemini recentis
latebrae suspicio relicta sit. Insicca deinde cisterna sex mensesdelitescentem Christus ministerio
cujusdam mulieris mirabiliter pa-vit. Finita tandem persecutione,oblatum sibi post Maximi mortem episcopatum constanter re-
cusans, obtinuit ut Quinto defer-
retur, qui septem ante se diebus
Presbyter fuerat ordinatus. Quin-tus, dignitate major, Felicem, ut
sanctitate potiorem, semper ob-
servavit, eique praedicandi munusinjunxit. Ceterum Felix pauper-tatem eximie coluit, nee praedia
amplissima in persecutione pro-scripta voluit repetere ;
sed tri-
bus terrae jugeribus, iisque con-
ductis, et hortulo proprii juris
contentus, labore manuum vic-
tum quaerebat, parte fructuum
pauperibus erogata. Tot virtuti-
bus insignis migravit in caelum;
ej usque sepulcrum crebris nobili-
tatum est miraculis.
Vesperce de Festo seqiicnte.
DIE xxiv.
In Festo
SS. BABVL^E ET SOCIOR.
Martyrum.
Simplex.
Omnia de Communi pluriumMartyrum. viij. <(524^.
Oratio. Deus qui nos annua.ix. <525>.
AD PRIMAM.
Lectio.
"DAbylas in Antiocheno ponti-*-* ficatu Zebini successor, postillustrem fidei confessionem subDecio in vinculis mortuus,Antiochiae sepultus est. Post-
quam vero Gallus Juliani frater,
Christianus, a Constantio Caesar
renunciatus, Antiochiae sedemfixisset
;in suburbio Daphne e
regione templi Apollinis aedifi-
cavit Ecclesiam, ut suburbium a
gentilium superstitione et flagi-
tiis purgaret, et in earn Babylae
corpus deferri jussit. Obmutuitdaemon ad praesentiam sacri
corporis. Quare Julianus Apos-
IAN. 25] CONVERSIO S. PAULI. 265
tata illud inde exportari voluit.
Itaque Christiani eo conveni-
entes, arcam Martyris in urbem
detulerunt, praecinentibus iis
qui psalmos apprime callebant,
respondente deinde multitudine,et hunc subinde versiculum suc-
cinente : Confundantur omnes
qui adorant sculptiiia, et qui
gloriantur in simulacris suis.
Vesperce de Festo sequente.
DIE xxv.
In Festo
CONVERSIONS S. PAULI.
Duplex majus,
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Dumirem Damascum cum potestateet permissu principum Sacer-
dotum, die media, in via vidi de
caelo supra splendorem Solis
circumfulsisse me lumen et eos
qui mecum simul erant.
Hymnus.
PAstorepercusso, minas
Spirabat et caedes lupus,
Sparsumque vastabat gre-
gemTe Christe Saulus nesciens.
Et jam catenas stringereFerox parabat, jam cruces :
Sed 6 ! repente sternitur,
Verboque perculsus ruit.
Quid Saule, Saule, quid struis?
Agnosce victricem manum :
Caelo reluctari nefas;
Absiste Jesum persequi.
Jam tendit imbelles manus,
Jam colla submittit jugo :
Stupens jacct ;clamat tre-
mens :
Quid Christe, quid victor
iubes?
Ex hoste miles, ex lupoAgnus, gregi se devovet
;
Et raptor ipse, nobili
Raptus triumpho ducitur.
O celsa cedrorum Dcus
Qui voce vertis culmina !
O qui potenti subjicisMentes superbas gratiae.
Tu Pastor infensas tuo
Vires ovili contere;
Et nostra, si quid devium,Ad te reflecte pectora.
Gloria tibi, Domine,
Qui natus es de Virgine ;
Cum Patre et sancto Spiritu,In sempiterna saecula. Amen.
Jf. Segregavit me Dominus exutero matris meae,
ty. Ut evangelizarem ilium in
gentibus.Ad Magnificat Antiph. Vas
electionis est mihi iste, ut portetnomen meum coram gentibus,et regibus, et filiis Israel.
Oratio. Deus qui universum.
ut infra ad Laudes.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Deum nostrumin conversione Doctoris gentium,venite, adoremus.
Hymnus. Pastore percusso.ut supra ad Vesperas.
Antiph. Audivi vocem lo-
quentem mihi Hebraica lingua:
Saule, Saule, quid me perse-
queris? durum est tibi contra
stimulum calcitrare.
y. Vocavit me Dominus per
gratiam suam,. Ut revelaret Filium suum
in me.Te Deum laudamus. 117.
266 CONVERSIO S. rAULL [IAN. 25
AD LAUDES.Ad Psalmos Antiph. Non fui
incredulus caelesti visioni;
sed
his qui sunt Damasci primum,et Jerosolymis, et in omnemregionem Judaea?, et gentibusannuntiabam, ut pcenitentiamagerent.
Hyninus.
QUasgloriosum tanta caelis
evocatTe Christe causa ? tune rursum
visere
Mundum Redemptor ? tune
judex saeculi ?
Novumne prodis ultor hostem
perdere?Heu quam cruentus persecutor,
quam ferox
Insurgit ! horret, ac fugit grexqua premit :
Humana tanto nulla par hosti
manus;
Te Christe sparsae vindicem
poscurit oves.
Hunc ergo voce victor una sub-
jicis,
Totum sed uno subdis in Saulotibi
Vincisque mundum ;sternis ut
mox erigas,
Agnisque praedam dividat
lupus tuis.
Sit Trinitati sempiterna gloria,
Honor, potestas, atque jubi-
latio,
In imitate, cui manet impe-rium,
Ex tune, et modo, per aeterna
saecula. Amen.
y. Tu es vas electionis sancte
Paule Apostole,
ty. Praedicator veritatis in uni-
verso mundo.Ad Benedictus Antiph. Eram
ignotus facie Ecclesiis Judasae ;
tantum autem auditum habe-bant
; Quia qui pcrsequcbaturnos aliquando, nunc evangelizatfidem quam expugnabat : et in
me clarificabant Dcum.
Oratio.
us, qui universum mundumbeati Pauli Apostoli praedi-
catione docuisti, da nobis quae-sumus ut qui ejus hodie Conver-sionem colimus, per ejus ad te
exempla gradiamur : Per Domi-num nostrum etc.
AD PRIMAM.
Antiph. Segregavit me Domi-nus ex utero matris meae, et
vocavit per gratiam suam, ut
revelaret Filium suum in me.
Lectio.
De Actibus Apostolorum, cap. 9.
(y. i-2O>.
SAulusadhuc spirans... quo-
niam hie est Filius Dei.
AD TERTIAM.
Antiph. Ideo misericordiam
consequutus sum,ut in me primoostenderet Christus Jesus omnempatientiam, ad informationemeorum qui credituri sunt illi in
vitam aeternam.
y. Segregavit me Dominusex utero matris meae.
1^. Ut evangelizarem ilium in
gentibus.
AD SEXTAM.
Antiph. Ego sum minimus
Apostolorum, qui non sum
dignus vocari Apostolus, quo-niam persequutus sum Ecclesiam
Dei.
y. Vocavit me Dominus per
gratiam suam;
IAN. 26] S. POLYCARPUS. 267
RV Ut revelaret Filium suumin me.
AD NONAM.
Antiph. Gratia Dei sum id
quod sum;et gratia ejus in me
vacua non fuit.
y. Positus sum ego praedicatoret Apostolus,
R?. Doctor gentium in fide et
veritate.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Vivoautem jam non ego ;
vivit vero
in me Christus.
Hyinnus. Pastore percusso. ut
in primis Vesperis. 80. <^265)>.
y. Tu es vas electionis sancte
Paule Apostole,R?. Praedicator veritatis in uni-
verso mundo.Ad Magnificat A ntif>Ji. Sancte
Paule Apostole, praedicator veri
tatis et doctor gentium, intercede
pro nobis ad Deum qui te elegir.Fit conunemoratio S. Polycarpi
Episcopi et Martyris.
Antiph. Octoginta et sex anni
sunt ex quo servio Christo : quo-modo possum maledicere Regemmeum, qui me salvum fecit ?
y. Gloria et honore coronasti
eum Domme,R?. Et constituisti eum super
opera manuum tuarum.Oratio. Deus qui nos. ut infra
ad Laudes.
DIE xxvi.
In Festo
S. POLYCARPI EPISCOPI ETMARTYRIS.
Semiduplex.Oninia ut in Communi unius
Martyris (vj.) <522)>prater Anti-
phonas ad Benedictus et ad
Magnificat.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Quimihi dat ignem pati, dabit im-
motum in flammis permanere.
Oratio.
DEus, qui nos beati Polycarpi
Martyris tui atque Pontificis
annua solemnitate laetificas, con
cede propitius ut cujus natalitia
colimus, de ejusdem etiam pro-tectione gaudeamus : Per Do-minum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
E.\ libro S. Hieron. de Script.Eccl. cap. 27.
POlycarpus,Joannis Apostoli
discipulus, et ab eo SmyrnaeEpiscopus ordinatus, totius Asiae
princeps fuit, quippe qui non-nullos Apostolorum et eorum quividerant Dominum, magistroshabuerit, et viderit. Hie propter
quasdam super die Paschae quaes-
tiones, sub Imperatore Antonino
Pio, Ecclesiam in urbe regente
Aniceto, Romam venit; ubi pluri-mos credentium, Marcionis et
Valentini persuasione deceptos,reduxit ad fidem. Cumque ei
fortuitoobviam fuissetMarcion et
diceret, Cognoscis nos ? respondit ;
Cognosce primogenitum Satanae.
Postea vero, regnante MarcoAntonino et Lucio Aurelio
Commodo, quarta post Neronem
persecutione, Smyrnae sedente
Proconsule, et universo populoin amphitheatre adversus eumpersonante, igni traditus est.
Scripsit ad Philippenses valde
268 S. POLYCARPUS. [IAN. 26
utilem epistolam, quae usquehodie in Asiae conventu legitur.Ex Epistola Ecclesics Smyr-
nensis ad Ecelestas Ponti.
Extructo rogo, cum Polycar-
pus omnia vestimenta deposuis-set et cingulum solvisset, circum-
jecta sunt ei instrumenta quae adferalem rogum apparata fuerant.
Cumque eum clavis affigere vcl-
lent, Sinite me, inquit: qui enimmihi vires dat ad ignis supplici-um fortiter sustinendum, idemdabit ut immotus rogo subsistam.
I Hi ergo, non quidem clavis de-
fixerunt, sed ligaverunt eum.Hie vero manus post tergumconnectens et ad palum revinc-
tus, tamquam aries quidam exi-
mius ex magno grege delectus
qui gratissimum holocaustum
omnipotenti Deo offerretur, cae-
lum contuitus, dixit : Pater uni-
geniti et benedicti Filii tui JesuChristi, per quern tui notitiam
accepimus, Deus Angelorum et
Potestatum, benedico te, qui mead hanc horam perducere dig-natus es, ut partem caperem in
consortio Martyrum, in calice
Christi tui, ad resurrectionem
vitae aeternae animae simul et cor-
poris in incorruptione Spiritussancti : inter quos, quseso, sus-
cipiar hodie coram te, tamquamhostia pinguis et accepta: quam-obrem de omnibus te laudo, te
benedico, te glorifico per sempi-ternum Pontificem Jesum Christ
um Filium tuum, cum quo tibi
et Spiritui sancto gloria et nuncet in futura saecula.
Et cum Amen clara voce emi-
sisset, precationemque comples-set, ministri rogum accenderunt.
Cumque ingens flamma exar-
sisset, mira res visa est ab iis
qui earn videre merucrunt, et quiideo reservati sunt ut aliis nunti-
arent. Ignis enim fornicisspeciem
praebens, tamquam velum navis
ventorum flatu sinuatum, circum
corpus Martyris stetit; quod qui-
dem in medio positum, non ut
caro assa videbatur, scd velut
aurum aut argentum quod in for-
nace excoquitur : quippe odor-
em suavissimum, quasi thuris
alteriusve pretiosi aromatis, nari-
bus nostris inhalantem haurie-
bamus. Postremo cernentes im-
pii corpus ejus non posse con-
sumi, confectorem propius ac-
cedere, ensemque alte in corpusadigere jusserunt. Quo facto,
tanta vis sanguinis effluxit ut
ignis prorsus extingueretur. Os-sa illius gemmis cariora et quo-vis auro puriora colligentes, ubi
decebatcondidimus. Quoetiamin loco, nobis, si fieri poterit,convenientibus concedet Deusnatalem ejus martyrii diem cumhilaritate et gaudio celebrare.
AD VESPERAS.
Ab Hymno fit de S. loanne
Chrysostomo Episcopo et Ecclesice
Doctore, ^^t in Comm. Pontif. xj.
Ad Magnificat Antiph. Quidocti fuerint, fulgebunt quasi
splendor firmamenti;et qui ad
justitiam erudiunt multos, quasistellae in perpetuas aeternitates.
Oratio. Ecclesiam tuam. ;//
infra ad Laudes.
Fit commenwratio S. Polycarpi.Antiph. Benedico te Domine,
quoniam me dignatus es ut
partem caperem in numero
Martyrum tuorum in calice
IAN. 27] S. IOANNES CHRYSOSTOMUS. 269
Christi tui, inter quos utinam
suscipiar hodie coram te in
sacrificio pingui et accepto.
y. Justus ut palma florebit.
ty. Sicut cedrus Libani multi-
plicabitur.Oratio. Deus qui nos. ut
supra ad Laudes.
DIE xxvii.
In Festo
S. JOANNIS CHRYSOSTOMI
Episcopi et Ecclesia Doctoris.
Semiduplex.
Omnia ut in Communi Ponti-
ficum (xij.) <526>, prater Oratio-
nem.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Qui
fecerit et docuerit, hie magnusvocabitur in regno caelorum.
Oratio.
Cclesiam tuam, quaesumus,Domine, gratia caelestis
amplificet, quam beati JoannisCrysostomi Confessoris tui atquePontificis illustrare voluisti glori-osis meritis et doctrinis : PerDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
JCannes Antiochiae natus, in
adolescentia baptizatus a
Meletio Episcopo, per annos ali
quot in solitudine angelicamvitam cgit. Quinto post suscep-tum diaconatum anno, PresbyterAntiochenae Ecclesiae a Flaviano
creatus, homilias habuit ad popu-lum tanta cum eloquentia ut in-
de Chrysostomus sit appellatus.Exactis eo in munere annisduo-
decim, Antiochiae subductus, in
sede Constantinopolitana mortuoNectario invitus sufficitur. Turnde clericorum moribus solicitus,
vetuit eos supcrintroductas ha-bere mulieres, ac lautiores opti-matum mensas frequentare: divi-
tum etiam fastum fortiter retudit.
Ipse autem forma gregis factus,resecuit sumptus inutiles Ecclesiae ac familiae episcopalis ;
et
quod indesupererat,in pauperum,praesertim infirmorum, commo-dum convertit. Sex Asiae Epis-
copos ab Antonio Ephesino persimoniam ordinatos in Ephesinasynodo exauctoravit
;ac pari
animi fortitudine obstitit neArrianis Gainae Ducis Gothorum
praesidio elatis Ecclesia concede-
retur, eosque ex urbe ejiciendoscuravit. Scythas Christo subje-cit
;idolorum templa in Phoenicia
diruit;
Flavianum EpiscopumAntiochenum cum InnocentioRomano Pontifice reconciliavit.
Cum autem vitam instituisset
asperam et severam, ac deprava-tos omnium ordinum mores cor-
rigere niteretur, multorum subiit
invidiam, Eudoxiae Augustae im
primis, quae concionantis verba
quaedam quasi in se contumeliosa
indigne ferebat. Quare habita est
apud Quercum Chalcedonis sub-urbium Episcoporum aliquot
Chrysostomo infensorum tumul-tuaria synodus ;
in qua Theo-
philo Alexandrine praeside,annitente Eudoxia, depositus,
ejectus est in exilium : quernpopulus incredibili studio, noctelicet urgente, longe prosecutusest. Scd paulo post, facto terrae
motu, et coorta seditione plebis,ab exilio revocatur. Cum autem
perditos mores arguere non de-
270 S. IULIANUS EPISCOPUS. [!AN. 28
sisteret, et ad argenteam Eu-doxiae statuam in foro sanctae
Sophiae erectam histriones ludere
et a vulgi clamoribus divinam
psalmodiam interturbari minime
pateretur, idque publica oratione
reprehend isset, in Episcoporumconventiculo iterum damnatusest
;et ipsa nocte Paschatis
Ecclesia pulsus, Arcadii Impera-toris jussu, paucis post mensibusCucusum in Armeniam aman-datur. Episcopi autem plusquamquadraginta, aliique compluresqui ipsi adhaeserant, hincqueJoannitae dicebantur, variis tor-
mentis afficiuntur : sed non
impune, nam post Chrysostomidiscessum erumpens subito ex
ejus throno flamma Ecclesiamet Palatium absumpsit. Moxintruditur in sedem illius Arsa-cius Nectarii frater, octogenarius:
quod Innocentius et ducenti cumeo Episcopi adeo detestati sunt
ut nee Arsacium nee Atticumsuccessorem ejus longo post
tempore aut colloquio aut com-munione sua dignari voluerint.
Interim continuafebredebilitatus
Joannes, cceptum iter peragerecogitur, donee Caesaream Cappa-docise venit
;ubi cum per aliquot
dies commoratus esset, remittere
paululum vis mor.bi ccepit : sed
Caesariensis Episcopi monacho-
rumque factione rursum exagita-tus, reddere se itineri atqueIsaurorum regionem vastantiumimmanitati se exponere coactus
est. Cucusum tandem, quo aman-datus fuerat, pervenit ; ibique,
hyemis inclementia pene enectus,Armeniae pauperes frumentoet caslesti verbo pascere nondestitit. Hinc, propter crebras
Isaurorum incursiones, Arabis-
sum, munitius oppidum, non sine
periculo translatus est, deinde
Pityuntem, ut assiduis itinerumlaboribus conficeretur. Comanacum adventaret, pernoctavit in
Ecclesia sancti Basil isci : ubi
beatus Martyr sic eum in som-nis affatus est : Confide, frater
Joannes, eras enim simul erimus.
Sumptis postridie caelestibus
sacramentis, consignans se in
modum crucis, animam Deoreddidit. Corpus ejus maximoVirginum et Monachorum con-cursu sepulturae mandatum, post
aliquot annos Theodosius Arcadii films Constantinopolim trans-
tulit insigni pompa, sexto Kal-endas Februarii
; ejusque reli-
quias veneratus, pro parentibusveniam precatus est. Episcopiautem Occidentals non priuscum Orientalibus communicarevoluerunt quam nomen illius in
diptycha retulissent.
AD VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. O
Doctor optime, Ecclesiae sanctae
lumen, beate Joannes Chrysos-tome, divinae legis amator, de-
precare pro nobis Filium Dei.
Fit commemoratio S. luliani
Episcopi.
AntipJi. Elegit. de CommuniPontif. xj. <52;>.
y. Amavit. ibidem,
Oratio. Da quaesumus. ibidem.
DIE xxviii.
In Festo
S. JULIAN! EPISCOPI.
Semiduplex.Omnia de Communi Ponti-
ficum. xij. (527)'.
IAN. 29] S. FRANCISCUS SALESIL'S. 271
Oratio. Da quaesumus. xj.
Ad Laudes fit commemoratioS. Agnetis secundb.
AntipJi. Ecce quod concupivi
jam video, quod speravi jamteneo : ipsi sum juncta in caelis
quern in terris posita tota devo-
tione dilexi.
R?.t Adducentur Regi virgines
post earn :
R?. Proximse ejus afferentur
tibi.
Oratio.
DEus qui nos annua beatae
Agnetis Virginis et Mar-
tyris tuae solemnitate laetificas,
da ut quam veneramur obsequio,etiam piae conversationis sequa-mur exemplo : Per Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
T Ulianus Episcopus, cum sociis
J Turibio Presbytero et Pavatio
Diacono, a Romano Pontifice in
Gallias missus est. Cenomannossortitus, potens opere et sermone,
plurimos ad Christi fidem con-
vertit, atque inter ceteros, virum
primarium civitatis, Defen-sorem nomine. Idolisconfractis,Ecclesias Deo vivo et vero con-
struxit : plurimisque exantlatis
laboribus, exitus sui diem im-
minere sentiens, secessit in
vicum, in quo postea basilica
sub invocatione sancti Martialis
consecrata est. Ibi cum Turi-
bium sibi successorem desig-
nasset, oculis ac manibus adcaelum sublatis, gratias agensDeo, et oves quas acquisierat ei
commendans,laborum mercedem
accepturus migravit in caelum.
Post multos annos, in loco
sepulturae ejus extructum est
monasterium, quod magnopereauxit sanctus Domnolus exPraefecto Monasterii sancti
Laurentii apud Parisios Ceno-manorum Episcopus.
Beata Agnes, parentibus ad
ejus sepulcrum assidue vigilanti-
bus, quadam nocte choro vir-
ginum comitata cum apparuisset,sic ad eos locuta dicitur: Neme parentes mortuam lugeatis :
nam una cum his virginibus vivo
apud ilium in caelis quern in
terris tota mente dilexi. Cumaliquot post annis Constantia,Constantini Imperatoris filia,
insanabili ulceri medicinam
quaerens, nondum Christiana, adidem sepulcrum accessisset, ob-
dormiscens sibi audire visa est
vocem hanc Agnetis: Constantia,crede in Jesum Christum Filium
Dei, qui te sanam faciet. Quaesanata, paulo post una cummultis ex familia Imperatoris
baptismum suscipiens, ibi Eccle-
siam nomine sanctas Agnetisaedificavit.
Ad Vesperas fit commemoratioS. Francisci Salesii Episcopi.
Antiph. E legit, de CommuniPontificum. xj . < 5 27>.
y. Amavit. ibidem.
Oratio. Exaudi. ibidem.
DIE xxix.
In Festo
S. FRANCISCI SALESIIEPISCOPI.
Simplex.
Omnia ut in Communi Ponti-
ficum. xij. <^527)>.
Oratio. Exaudi. xj.
272 S. BALTILD1S. [!AN. 30
AD PRIMAM.
Lectio.
TT^Ranciscus Salesius e stirpe* nobili in Sabaudia, Parisiis
Philosophiae ac Tlieologiae incu-
buit, ibique in Ecclesia sancti
Stephani de Gressibus coram
imagine Virginis Deiparae sup-
plex votum virginitatis emisit.
Turn Patavii, Jurisprudentiae
operam dedit; indeque Romam
pietatis gratia se contulit. In
patriam reversus, abjectis foren-
sibus studiis quibus sese dederatut parentibus obsequeretur,
presbyteratu initiatus, et Anne-ceii, quo sedes Genevensis trans-
lata fuerat, Praepositus majorisEcclesiae electus est. Hoc in
munere, Calvinianam haeresim
in Cabaliacis grassantem, Gar-nero Episcopo jubente, adortus,
post incredibiles labores feliciter
expugnavit. His in locis,
Thunone maxime, cum sacrumfacere non liceret, in arcem
Albingianam quatuor milliaribus
distantem se recipere, et Druen-tiam amnem innixus trabi quae
glacie plerumque obriguerat,
pedibus et manibus reptans,
trajicere cogebatur. Calumniiset inimicorum insidiis appetitus,latuit saepe in sylvis, in furnis,
et rudoribus;
nee idcirco sus-
ceptos pro extirpanda hseresi la-
bores deseruitjcompluresque doc-
trina celebres viros ad veritatis
lumen adduxit. Suscepto regi-mine Parochiae quam Thunoneerexerat, cum earn regionemdira lues depopularetur, omniaomnibus corporis et animae sub-
sidia, amanter, constanter, atqueIndustrie procuravit. In Coad-
jutorem ascitus a GarneroGenevensi Episcopo, AnneceiiSeminarium Clericorum instituit.
Apud Regem Christianissimum
perfecit, ne quid a Genevensibus,qui turn Gallis adversus Sabaudosauxilio erant, in Religionisnegotio innovaretur : utqueejecti Parochi Ecclesiis suis
restituerentur. Garnero mortuo,coegit synodum, et Ecclesiasticae
disciplinae leges Clero sanxit.
Multum etiam Ecclesiae profuit ;
turn libris sincerum Dei amoremspirantibus conscriptis ;
turn
sermonibus quos publice ac
privatim, etiam extra dioecesim,Divione potissimum, Gratiano-
poli, et Parisiiisf habuit;
turn
Congregationis monialium Visi-
tationis sub regula sancti Augus-tini institutione. Dum autemrecusato Coadjutoris Parisiensis
munere, ad dicecesim lustrandam
revertitur, Lugduni apoplexiacorreptus, munitus sacramentis,obiit quinto Kalendas Januarii,anno aetatis quinquagesimosexto, Christi millesimo sex-
centesimo vigesimo secundo.
Quern miraculis clarum Alexander septimus sanctorum alboinseruit
; ejusque colendammemoriam statuit quarto Kalendas Februarii, quo die Anneceii
sepultus fuerat.
Vesperce de Festo sequente.
DIE xxx.
In Festo
S. BALTILDIS REGIN^:.
Simplex.
Omnia ut in Communi Mu-lieruni Sanctarum. xix. <(534)> .
Oratio. Exaudi. xx. <334/>.
IAN. 30] S. BALTILD1S. 273
Ad Laudes fit commemoratioS. Paulce viduce.
Antiph. Simile est. de Com-muni Mulierum sanctarum. xx.
<534>-y. Mandata. ibidem.
Oratio. Tuorum. ibidem.
AD PRIMAM.
Lectio.
BAltildisclaro Saxonum ge-
nere orta, a praedonibus Er-
cunvaldo Majori domus regiae
vendita, ab eo ad porrigenda sibi
pocula adhibita est, ac demum,mortua. conjuge, in uxorem ex-
petita. Quas ilia ut vitaret
nuptias, latebras quaesivit : sed
postmodum ob eximias corporiset animi dotes, ad Clodovei se-
cundi conjugium insperato per-trahitur. Turn pauperes et Ec-
clesias, Clodoveo studiose com-mendavit : quod adeo gratumfuit principi, ut Genesium Ab-batem, postea LugdunensemEpiscopum,Reginae piis operibus
exequendis adjutorem dederit.
Mortuo Clodoveo, trium filiorum,
Clotarii, Childerici, et Theodorici,
quorum natu maximus vix quin-tum annum attigerat, tutelam
gessit : regnumque ac palatium,consiliis Chrodoberti Parisiensis
Episcopi, et Audoeni Rotoma-
gensis, sapientissime moderataest. Multa praeclare sanxit.
Simoniacas Ordinationes abol-
evit hortatu sacerdotum : prohi-buit ne quis Christianos venderet
exteris, aut alio vendendos ab-
duceret : plures etiam a servitute
suis sumptibus redemit. Effecit
ut Pontificum et Abbatum stu
dio, regularis disciplina, in Mon-asteriis sanctorum Dionysii, Ger-
COLBERT.
mani, Petri, Medardi, Aniani,Martini, et aliis, aut servaretur,aut restitueretur. Corbeiae adSuminam Ccenobium extruxit
;
aliudque Calae ad Matronam,in quo relicta Clotario jamadulto regni administratione, ipsa
susccpto religionis habitu, subobedientia Bertiliae Abbatissae
omnibus exemplo et admirationi
fuit : ibique mortua est annoaetatis quinquagesimo quinto.
Paula Romana, ex Scipionumet Gracchorum genere, postmortem Toxotii conjugis, ex
quo quatuor filias, Blaesillam,
Paulinam, Eustochium cogno-mento Juliam, et Rufinam, fili-
umque unum Toxotium susce-
perat, divitias pene omnes in
pauperes erogavit. Episcoporumautem Paulini Antiochiae et
Epiphanii Salaminae qui tune
Romam venerant virtutibus
accensa, annis a morte Toxotii
quinque, Eustochio sola comite
patriam reliquit, ut loca sancta
inviseret ac veneraretur : et apudBethleem consedit, ubi tria
virginum monasteria, virorum-
que unum construxit. Illic
Hieronymo disserente, vetus et
novum Testamentum cumEustochio perlegit, magnam ad-
epta Hebraicae linguae peritiam.
Elapsis annis viginti, mortem
jam imminentem sentiens, quasiad suos pergeret alienosque de-
sereret, has voces, Deficit animamea in atria Domini, aliosque
ejusdem psalmi versiculos adextremum usque spiritum assi-
due repetebat : digitumque ados tenens, crucis signum ex-
primebat in labiis. Obiit annoDomini quadringentesimo quar-
T
274 S. PR&IECTUS: S. IGNATIUS. [FEB. i
to : et sepulta est apud Bethleemin medio Ecclesiae speluncaeSalvatoris.
Vespera de Festo sequent*.
DIE xxxi.
In Festo
S. PR^JECTI EPISCOPI ETMARTYRIS.
Simplex.
Oninia ut in Communi unius
Martyris (v.) <522>, prater Ora-
tionem.
Oratio.
TV/TArtyris tui Praejecti nos,i-VJ. Domine, interventio glori-osa commendet
;ut quod nostris
actibus non meremur, ejus preci-bus consequamur: Per Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.Lectio.
PRaejectusArvernus, adhuc
Diaconus, Cassii, Victorini,
Anatoliani, Austrebaudi et alior-
um acta conscripsir, qui Arvernis
martyrio coronati fuerant. Can-didinensi coenobio a Felice
Arvernorum Episcopo praepositus
est, et Presbyter ordinatus.
Felici deinde vita functo suc
cessor datus unanimi omniumvoto ac ipsius regis assensu,veri pastoris munus adimplevit.Nosocomium extruxit, ac mon-asteria. Summa cura conquisivit
Martyrum corpora, ut ea in
locum honoratiorem transferret.
Ad regem Childericum profectus,ut Ecclesiae suae bona contra
Hectorem Masiliae patriciumvindicaret, diversatus est in
coenobium Doroangense in
Vosago,ubi Amarinum Abbatem
a febre liberavit, qui eum secutus
estad Arvernosrevertentem. Cumautem Rex in Hectorem anim-
advertisset, Agricius primorescivitatis in Praejectum excitavit :
curnque a sicariisapud Volovicum
quaereretur, ejus loco Amarinusab iis trucidatus est. Ille vero,ne corona martyrii fraudaretur,
percussoribus se ultro obtulit : et,
Hie est, inquit, quern quaeritis ;
implete quod vobis imperatumest. Eorum statim alter pugio-nem in pectus ipsi adegit, alter
vero cerebrum excussit, invo-
canti et dicenti; Domine, ne
statuas illis hoc peccatum, quianesciunt quid faciunt. In eo
postea loco Avitus Episcopusbasilicam et monasterium con-
didit.
Vespercz de Festo sequente.
FESTA FEBRUARII.DIE i.
In Festo
S. IGNATII EPISCOPI,ET MARTYRIS.
Semiduplex.Oninia nt in Communi unius
Martyris, (v.) <522)>, prater ea
quce sequuntur.
AD PRIMAS VESPERAS.
AdMagnificat Antipk. Nunc
incipio Christi esse discipulus,nihil de his quae videntur desid-
erans, ut Christum Jesum in-
veniam.Oratio. Infirmitatem. de Coin-
muni unius Martyris. vj. <522)>.
AD LAUDES.
AdBenedictus A ntipk. Meli-
us est mihi emori propter Jesum
FEB. 2] PURIFICATIO B.M.V. 275
Christum, quam imperare finibus
terras.
AD PRIMAM.
Lectio.
Ex libra S. Hieronymi de Script.Ecclesiast.
TGnatius Antiochenae Ecclesiae-* tertius post Petrum Apostol-um Episcopus, commovente per-secutionem Trajano, damnatusad bestias, Romam vinctus mitti-
tur. Cumque navigans Smyr-nam venisset, ubi Polycarpus,auditor Joannis, Episcopus erat
;
scripsit unam Epistolam ad
Ephesios, alteram ad Magnesi-anos, tertiam ad Trallenses,
quartam ad Romanos : et inde
egrediens scripsit ad Philadel-
phios, et ad Smyrnaeos, et pro-
priam ad Polycarpum, com-mendans illi Antiochensem Ec-
clesiam, in qua et de Evangelic,
quod nuper a me translatum est,
super persona Christi ponit testi-
monium, dicens, Ego vero et postresurrectionem in carne eumvidi.
Dignum autem videtur, quiatanti viri fecimus mentionem, et
de epistola ejus, quam adRomanos scribit, pauca ponere.De Syria usque ad Romam pug-no ad bestias in mari et in terra,
nocte dieque ligatus cum decem
leopardis, hoc est militibus, quime custodiunt
; quibus et cumbenefeceris, pejores fiunt. Iniqui-tas autem eorum, mea doctrina
est : sed non idcirco justificatussum. Utinam fruar bestiis, quaemihi sunt praeparatae, quas et oro
mini veloces esse ad interitum et
ad supplicia, et allici ad comeden-dum me
; ne, sicut et aliorum
martyrum, non audeant corpusattingere. Quod si venire nolu-
erint; ego vim faciam, ego me
urgebo, ut devorer. Ignoscitemihi filioli : quid mihi prosit, egoscio. Nunc incipio Christi esse
discipulus, nihil de his quae vid-
entur desiderans, ut JesumChristum inveniam. Ignis, crux,
bestiae, confractio ossium, mem-brorum divisio, et totius corporiscontritio,et totatormenta diaboli,
in me veniant;tantum Christo
fruar. Cumque jam damnatusesset ad bestias, et rugientesaudiret leones
;ardore patiendi
ait : Frumentum Christi sum;
dentibus bestiarum molar, ut
panis mundus inveniar. Passusest anno undecimo Trajani.
Reliquiae corporis ejus Antio-chiae jacent extra portam Daph-niticam, in Ccemeterio.
Vesperce de Festo sequente.
DIE II.
In Festo
PURIFICATIONS BEAT^ESolemne ma/us.
AD PRIMAS VESPERAS.Ad Psalmos Antiph. Loquu-
tus est Dominus ad Moysen
dicens : Sanctifica mihi omneprimogenitum quod aperit vul-
vam in filiis Israel, tarn dc homi-nibus quam de jumentis.
T 2
276 PUJIIFICATIO B.M.V. [FEB. 2
Hymnus.
QUodchorus vatum vene-
randus olim
Spiritu sancto cecinit reple-
tus,
In Dei factum genetrice con-
stat
Esse Maria.
Haec Deum caeli, dominumqueterrae
Virgo concepit, peperitque
virgo ;
Atque post partum meruit
manereInviolata.
Quern senex Justus Simeon in
ulnas
In domo sumpsit Domini,
gavisus
Quod diu optatum propriovideret
Lumine Christum.
Tu libens votis, petimus, precan-tum,
Regis aeterni genitrix, faveto,
Clara quae celsi renitens
olympiRegna petisti.
Sit Deo nostro decus et potes-
tas,
Sitque laus perpes, sit honor
perennis,Cuncta qui nutu creat et gu-
bernat
Trinus et unus. Amen."5^. Responsum accepit Simeof
a Spiritu sancto,
ty. Non visurum se mortem,nisi prius videret ChristumDomini.Ad Magnificat Antiph. Cum
inducerent puerum Jesum par-entes ejus ; accepit eum Simeonin ulnas suas, et benedixit eumdicens : Nunc dimittis Domineservum tuum in pace.
Oratio. Omnipotens. ut infraad Laudes.
Non fit comment. S. Ignatii.
AD MATUTINUM.Invitatorium. Ecce venit ad
templum sanctum suum domi-nator Dominus : gaude et laetare
Sion, occurrens Deo tuo.
Hymnus. Quod chorus, ut
supra in primis Vesperis.
Antiph. Postquam impletisunt dies purgationis Mariae
secundum legem Moysi ;tule-
runt Jesum in Jerusalem, ut
sisterent eum Domino.
y. Accipiens Simeon puerumin manibus,
ty. Gratias agens benedixit
Dominum.Te Deum laudamus. 117.
AD LAUDES.AdPsalmos A ntiph. Dederunt
hostiam, secundum quod scrip-turn est in lege Domini, parturturum aut duos pullos colum-barum.
Hymnus.A 7Irgo Dei genitrix, quern to-v tus non capit orbis,
In tua se clausit viscera factus
homo.Vera fides geniti purgavit crimi-
na mundi;
Et tibi virginitas inviolata
manet.Te matrem pietatis, opem te
flagitat orbis :
Subvenias famuli's, 6 bene-
dicta, tuis.
Gloria magna Patri, compar tibi
gloria, Nate,Cum sancto Spiritu ; gloria
masrna Deo. Amen.
FEB. 2] PURIFICATW B.M.V. 277
y. Post partum virgo invio-
lata permansisti :
1^7.Dei genitrix intercede pro
nobis.
Ad Benedictus Antiph. Et erat
pater ejus et mater mirantes
super his quae diccbantur deillo.
Oratio.
/^Mnipotens sempiterne Deus,^-^ majestatem tuam supplices
exoramus, ut sicut UnigenitusFilius tuus hodierna die cumnostrae carnis substantia in tem-
plo est praesentatus, ita nos facias
purificatis tibi mentibus praesen-tari : Per eumdem Dominumnostrum etc.
AD PRIMAM.
Antiph. Simeon, Justus et
timoratus, expectabat consola-
tionem Israel;et Spiritus sanc-
tus erat in eo.
Lectio de Homilia.
Lectio sancti Evangelii secun-dum Joannem. Cap. 2.
T N illo tempore : Postquam-*-
impleti sunt dies purgationisMarias secundum legem Moysi ;
tulerunt Jesum in Jerusalem, utsisterent eum Domino, sicut
scriptum est in lege Domini. Etreliqua.
Homilia S. Ambrosii Episcopi.
Lib. 2. Comment, in Luc.
Cce homo erat in Jerusalem,cui nomen Simeon, et homo
iste Justus et timoratus, espec-tans consolationem Israel. Nonsolum ab Angelis, et Prophetis,et Pastoribus ;' sed etiam a seni-
oribuset justis generatio Domini
accepit testimonium. Omnisaetas, et uterque sexus, eventor-
umque miracula fidem astruunt.
Virgo generat ;sterilis parit ;
mutus loquitur ;Elisabet pro-
phetat ; Magus adorat;
utero
clausus Joannes exultat;vidua
confitetur; Justus expectat. Et
bene Justus, qui non suam, sed
populi gratiam requirebat, cu-
piens ipse corporeae vinculis fra-
gilitatis exolvi, sed expectansvidere promissum : sciebat enim
quia beati oculi qui eum viderent.
Et accepit eum in manibus suis
et benedixit Deum, et dixit;
Nunc Domine dimitte servumtuum in pace. Videm, justu ve-
lut corporeae carcere molis inclu-
sum, velle dissolvi, ut incipiatesse cum Christo. Dissolvi enimet esse cum Christo, multo me-lius est. Sed qui vult dimitti,veniat in templum ;
veniat in
Jerusalem ; expectet ChristumDomini
; accipiat in manibusverbum Dei
; complectatur velut
quibusdam fidei suae brachiis :
tune dimittetur, ut non videat
mortem, qui viderit vitam.
Vides uberem in omnes gratiam,Domini generatione diffusam
;et
prophetiam incredulis esse nega-tam, non justis. Ecce et Simeon
prophetat, in ruinam et resurrec-
tionem multorum venisse Dominum Jesum Christum : ut jus-torum iniquorumque merita dis-
cernat, et pro nostrorum quali-tate factorum, judex verus et
Justus aut supplicia decernat, aut
praemia.
AD TERTIAM.
Antiph. Responsum acce-
perat a Spiritu sancto;
non
278 S. BLAS1US. [FEB. 3
visurum se mortem, nisi priusvideret Christum Domini.
y. Exulta et lauda habitatio
Sion,R7
. Quia magnus in medio tui
sanctus Israel.
AD SEXTAM.
Antiph. Cum inducerent
puerum Jesum parentes ejus ;et
ipse accepit eum in ulnas suas,et benedixit Deum.
y. Accipiens Simeon puerumin manibus,
ty. Gratias agens benedixit
Dominum.
AD NONAM.
Antiph. Nunc dimittis servumtuum Domine, secundum ver-
bum tuum in pace.
y. Simeon in manibus infir-
mitatem accepit ;
ty. Sed majestatem intus ag-novit.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. AnnaProphetissa ipsa hora super-veniens confitebatur Domino, et
loquebatur de illo omnibus qui
expectabant redemptionem Is
rael.
Hymnus. Quod chorus, ut in
firimis Vesperis.
y. Post partum virgo invio-
lata pennansisti :
ty. Dei genitrix intercede pronobis.
Ad Magnificat Antiph. Hodiebeata virgo Maria puerumJesum praesentavit in templo, et
Simeon repletus Spiritu sancto
accepit eum in ulnas suas, et
benedixit Deum in aeternum.
Fit commemoratio S. Blasii.
Antiph. Iste sanctus. de Com-inuni unius Martyris. vj. ^522]>.
y. Gloria, ibidem.
Oratio. Deus qui nos. ibidem.
DIE in.
In Festo
S. BLASII EPISCOPI ETMARTYRIS.
Simplex.Omnia ut in Communi unius
Martyris. vj. <(522>.Oratio. Deus qui nos. ibidem.
AD PRIMAM.
Lectio.
T)Lasius, Episcopus Sebasten-*-* us in Armenia, quo temporeAgricolaus Praeses Christianos
vexabat, se in speluncam abdidit
montis Argaei ;ubi tamdiu latuit,
donee a militibus Praesidis venan-tibus deprehensus, et ad eumductus, in carcerem conjiceretur.Plurimos eo in loco suis precibussanavit, quos inter puerum liber-
avit, cui piscem comedenti spinafaucibus adhaeserat. Cum vero
adduci non posset ut deos vene-
raretur, virgis primum caesus,
deinde in equuleo ferreis pectini-bus dilaniatus, rursum detrudi-
tur in carcerem. Sequebanturautem eum septem mulieres,
quae cum guttasex ejus vulneribus
defluentes exciperent, hoc indicio
deprehensae, post adhibitos ignes,
pectines, et tunicas candentes,
martyrii palmam adeptae sunt.
Priusquam vero securi collum
praeberent, impetrato precandi
spatio, flexis genibus, dixerunt :
Gloria tibi Christe, qui regnas in
saecula : quis est magnus sicut tu
Deus noster, qui vocasti nos ad
FEB. 5] S. AGATHA. 279
veram et suavissimam lucem ?
rogamus te Domine, connumeranos cum prjma martyre tua
Thecla, accipiens intercessionem
sanctissimi patris nostri et
pastoris Blasii, qui deduxit nos
ad hanc veritatem. Turn educ-
tus e custodia Blasius, et in
lacum demersus, inde exivit in-
columis;ac demum una cum
duobus pueris capite truncatus
est.
Vespera de Festo sequente.
DIE v.
In Festo
SANCT^: AGATHAVirginis et Martyris.
Semiduplex.
Omnia ut in Communi Vir-
ginum (xvj.) ^^y,prater ea quasequuntur.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph.
Agatha laetissime et glorianteribat in carcerem, quasi ad epulasinvitata
;et agonem suum
Domino precibus commenda-bat.
Oratio. Deus qui inter caetera.
de Communi Virginum. xvij.
<532>.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. Men-tem sanctam, spontaneam ;
hon-orem Deo, et patriae liberationem.
AD PRIMAM.
Lectio.
A Gatha virgo in Sicilia nobili-** bus parentibus nata, quamPanormitani et Catinensescivemsuam esse dicunt, in persecu-
tione Decii Imperatoris Catinae
gloriosi martyrii coronam est
consecuta. Nam cum pari
pulcritudinis et castitatis laude
commendaretur, Quintianus Si-
ciliae Praetor ejus amore cap-tus est. Sed cum, tentata
modis omnibus ejus pudicitia,
Agatham in suam sententiam
perducere non posset ;Christianas
superstitionis nomine compre-hensam, Aphrodisiae cuidammulieri depravandam tradit.
Quae Aphrodisiae consuetudine
cum de constantia colendae
Christianae fidei et servandae
virginitatis removed non posset;nuntiat ilia Quintiano se in
Agatha operam perdere. Quareille ad se virginem adduci jubet :
et, Nonne, inquit, te pudetnobili genere natam, humilem et
servilem Christianorum vitam
agere? Cui Agatha: Multo
praestantior est Christiana
humilitas et servitus regumopibus ac superbia. Quamobremiratus Praetor, hanc ei optionemdat, velitne potius venerari deos,an vim tormentorum subire. Atilia constans in fide, primumcolaphis caesa mittitur in car
cerem;unde postridie educta,
cum in sententia permaneret,admotis candentibus laminis
in equuleo torquetur. Turn ei
mamilla abscinditur : quo in
vulnere Quintianum appellans
virgo ; Crudeiis, inquit, tyranne,non te pudet amputari in femina
quod ipse in matre suxisti ?
Mox conjecta in vincula, se-
quenti nocte a beato Petro
sub specie senis ipsi apparentesanata est. Rursum evocata
a Praetore, et in Christi con-
280 S. VEDASTUS. [FEB. 6
fessione perseverans, superacutas testulas et candentescarbones volutatur. Quo tern-
pore ingenti terrae motu urbstota contremuit, ac duo parietescorruentes Silvinum et Falco-nium intimos Praetoris familiares
oppresserunt. Quare vehementercommota civitate, veritus populitumultum Ouintianus, Agathamsemimortuam clam reduci im-
perat in carcerem. Quae sic
Deum precata ;Domine qui
me custodisti ab infantia, quiabstulisti a me amorem saeculi,
qui me carnificum tormentis
superiorem praestitisti, accipeanimam meam
;hac in oratione
migravit in caelum. Cujus cor
pus cum a Christianis sepeli-
retur, apparuit adolescens quiad caput sepulcri deposuittabulam marmoream cum hac
epigraphe : Mentem sanctam,spontaneam ;
honorem Deo, et
patriae liberationem. Anno ver-
tente, pagani, velo quo sanctae
virginis tumulus tegebatur op-posito, ignem ab /Etna monteexundantem represserunt.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. Paga-
norum multitude fugiens ad
sepulcrum Virginis, tulerunt velum cjus contra ignem ;
ut
comprobaret Dominus quod a
periculis incendii meritis beatae
Agathae martyris suae eosliberaret.
Fit commemoratio S. Vedasti
Episcopi,
Antiph. Elegit. de CommuniPontif. xj. <527>.
Y. Amavit. ibidem.
Oratio. Exaudi. ibidem.
DIE vi.
In Festo
S. VEDASTI EPISCOPI.
Simplex.Omnia de Communi Pontifi-
cum. xij. <527)>.Oratio. Exaudi. xj. <(527>.Ad Laudes fit commemoratio
S. A mandi Episcopi.
AntipJi. Dedit illi Dominussacerdotium gentis, et beatifi-
cavjt ilium in gloria.
y. Tu es sacerdos in aeter-
num,R?. Secundum ordinem Mel-
chisedech.
Oratio.
, quaesumus, omnipotensDeus, ut beati Vedastif
Confessoris tui atque Pontificis
veneranda solemnitas et devo-tionem nobis augeat et salutem :
Per Dominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
\ /"Edastus, relictis ab adoles-* centia parentibus et praediis
amplissimis, solitariam Tulli
Leucorum vitam ducebat;cum
Clodoveus, devictis Germanis,Remos ad beatum Remigiumbapcizandus veniens, eum comi-tem ascivit, ut in itinere fidei
rudimentis ab ipso imbueretur.
Remis aliquandiu commoratus,atque a Remigio Atrebatum
Episcopus factus, multos ethni-
cos Christo acquisivit. Ecclesias
erexit, in quibus constituit pres-
byteros et diacones. In pauperesliberalis fuit
;divitibus affabilis,
quos ut suavius ad Christum
alliceret, ab eorum etiam con-
FEB. 9] S. APOLLONIA: S. SCHOLASTICA. 281
viviis non abstinuit. Exactis in
pontificatu annis quadraginta,febre correptus, et sacro corporiset sanguinis Christi viatico con-
firmatus, clarus miraculis ani-
mam Deo reddidit.
Eodem die obiit sanctus Am-andus Trajectensis Episcopus,qui Gandavensibus primum, turn
Sclavis, tandem Vasconibus, et
iis qui Pyrenaeos montes inco-
lunt, Evangelii lucem intulit;et
multa in Gallia monasteria con-
struxit.
Vesperce de Feria occurrente.
DIE ix.
In Festo
S. APOLLONLE VIRGINIS ETMARTYRIS.
Simplex.Omnia ut in Communi Vir-
ginum. xvij. <532>.Oratio. Deus qui inter cetera.
ibidem.
AD PRIMAM.Lectio.
Ex Epistola Sancti DionysiiAlexandrini ad Fabianum
Antiochenum.
Euseb. Hist. lib. 6. cap. 41.
"JVT Equaquam ex Decii Impera-* ^ toris edicto persecutio apudnos coepta est, sed integro annoanteverterat. Nam infaustus
quidam vates ac poeta commovitAlexandria^ adversus nos genti-lium turbas. Ab illo igitur
stimulati, hanc solam pietatemcultumque daemonum suorumexistimabant, si caedibus adversus nos saevirent. Tune admi-randam illam provectae jam aeta-
tis virginem Apolloniam compre-
henderunt : et maxillas quidemejus percutientes, cunctos ei
dentes excusserunt : accenso au-
tem extra urbem rogo, minaban-tur vivam se illam combusturos,nisi una cum ipsis impia verba
pronuntiaret. At ilia veniam
deprecari paulisper visa, atqueinterim dimissa, celeriter in ig-nem insiliit, etconflagravit.
Vesperce de Festo sequente.
DIE x.
In Festo
SANCTI SCHOLASTICSVIRGINIS.
Simplex.Omnia ut in Comm. Virg.
xvij. <S32>.Oratio. Deus qui habitacu-
lum. ibidem.
Ad Laiides fit commemoratioS. Guillelmi Confessoris.
Antiph. Domine. de Communi Pontif. xvj. ^SSO-
^. Justum. ibidem.
Oratio. Adesto. xv. <(53O)>.
AD PRIMAM.
Lectio.
Ex libro 2. Dialog. S. Gregorii
Papa cap. 33 et 34.
OOror Benedicti, Scholastica* ' nomine, Domino ab infantiae
tempore dedicata, ad eum semel
per annum venire consueverat.
Ad quam vir Dei non longeextra januam in possessioneMonasterii descendebat. Qua-darn vero die venit ex more
;
cumque inter sacra colloquiatardior se hora protraheret,soror ejus eum rogavit, dicens :
Quaeso te ne ista nocte me de-
seras, ut usque mare de caelestis
S. SEVERINUS ABBAS. [FEB. ii
vitae gaudiis loquamur. Cui ille
respondit : Quid est quod lo-
queris, soror ? Manere extra eel-
lam nullatenus possum. Sancti-
monialis autem femina ciim ver-
ba fratris negantis audisset, in-
sertas digitis manus super men-sam posuit, et caput in mani-
bus, omnipotentem Dominumrogatura, declinavit. Cumquede mensa levaret caput ;
tanta coruscationis et tonitrui
virtus tantaque inundatio plu-viae erupit, ut neque Benedictus,
neque fratres qui cum eo ader-
ant, extra loci limen pcdemmovere potuissent. Cumquedie altero eadem venerabilis
femina ad cellam proximam re-
cessisset;
ecce post triduumsanctus Benedictus in cella con-
sistens, elevatis in aera oculis,
vidit ejusdem sororis suae ani-
mam de ejus corpore egressam,in columbae specie caeli secre-
ta penetrare. Qui tantae ejus
glorias congaudens, omnipotentiDeo in hymnis et laudibus gra-tias reddidit, ejusque obitumfratribus denuntiavit : quos etiam
protinus misit ut ejus corpus adMonasterium deferrent, atque in
sepulcro,quod ipse sibi paraverat,
ponerent. Quo facto, contigit ut
quorum mens una semper in Deofuerat, eorum quoque corporanee sepultura separaret.
Vespera de Festo sequente.
DIE xi.
In Festo
S. SEVERINI ABBATIS.
Semiduplex.Omnia ut in Communi Con-
fessoruin. xiv. <(529>.Oratio. Intercessio. xv. <53O)>.
AD PRIMAM.
Lectio.
OEverinus, genere nobilis, in'' Agaunensi monasterio, ubi
sanctus Mauritius quiescit,
primum monachus, deindeAbbas effectus est. Ea sancti-
tate et miraculorum gratia
prnefulsit, ut ad eum infirmi et a
daemonibus vexati undequaqueconfluerent, ejusque precioussanarentur. Tune temporisClodoveus magnus, annum regni
agens vigesimum quintum, longaet a medicis desperata febre con-
fectus, concilio tandem Tranquil-lini medici, sanctum virum.missoTronsoario cubiculario, accersivit.
Annuit petitioni Regis Severi-
nus; eamque fratribus exposuit,
quos et monuit praenuntiatamsibi ab Angelo futuramque paulopost mortem apud Castrum
Nantonense, ibique corpus suuma Paschasio et LFrsicino presby-teris sepeliendum. Agaunoprofectus, Nivernoque transiens,Euladio Episcopo, muto, surdo,et aegrotanti, integram valetu-
dinem sic restituit, ut eodem die
Missas celebraverit et populobenedixerit. Lutetiam veniens,obvium sibi juxta portam urbis
leprosum osculatus, ac sputoliniens, adhibita oratione sanavit.
In regiam admissus, detractamsibi casubulam Clodoveo im-
posuit, eumque a febre statim
liberavit. Moratus ibi aliquan-
tisper, pluribus aulicis et civibus
sanitatem reddidit. Inopes ex
regiis thesauris, ipso rege liber-
aliter annuente, fovit, vinctosque,
quos vellet, relaxandi accepit abeo potestatem. Cum propin-
FEB. 1 8] S. SIMEON: CATHEDRA S. PETRI ANTIOCHI&, <SrY. 283
quum sui exitus diem praesen-tiens, Regi et Parisiensibus
valedixisset;ad Castrum Nan-
tonis se contulit, ibique repertosPaschasium et Ursicinum Pres-
byteros sic allocutus est : Hoc in
loco, fratres charissimi, corpusmeum a vobis erit sepeliendum :
vestris itaque in sacrifices mem-oriam mei habete
;et Fausti-
Presbyteri, quo triginta annis
usus sum, ac Vitalis monachimei curani agite. Ante triduumobiit
;et ab iis Presbyteris
summo cum honore sepultus est.
Childebertus ex mandate patris
super ejus tumulum miraculis
illustratum basilicam aedificavit;
et Clericos, qui ei deservirent,instituit.
DIE xviii.
In Festo
S. SlMEONIS EPISCOPI ETMARTYRIS.
Simplex.
Omnia ut in Communi unius
Martyris. v. <522>.Oratio. Infirmitatem. vj.
<522>.
AD PRIMAM.
Lectio.
Olmeon, filius Cleophae, post^ Jacobum proximus Jeroso-lymis ordinatus Episcopus, Tra-
jano Imperatore apud AtticumConsularem est accusatus, quodChristianus esset, et Christi pro-
pinquus : comprehendebanturenim omnes eo tempore, qui-
cunque ex genere David orti
essent. Quare multis cruciatus
tormentis,eodem passionis genere
quod Salvator noster subierat,afficitur
;mirantibus omnibus,
quod homo aetate confectus (eratenim centum et viginti annorum)acerbissimos crucis dolores for-
titer constanterque pateretur.
Vesperce de Feria occurrenle.
DIE xxnIn Festo
CATHEDRAE S. PETRI
qua sedit Antiochice.
Semiduplex.
Omnia ut supra in Festo
Cathedra Romance (72.) <(257)>
prceter Orationem.
Oratio.
DEus qui beato Petro, collatis
clavibus regni caelestis, li-
gandi atque solvendi pontificium
tradidisti, concede, ut interces-
sionis ejus auxilio a peccatorumnexibus liberemur : Per Domi-num nostrum etc.
DIE xxin.
[vet, in anno bissextili, XXIV.]
IN VIGILIA S. MATTHI/EAPOSTOLI.
Simplex.
Officiumfit de Feria occurrente,
ut in Communiper annum,prceterOrationem.
Oratio.
A Postolicis, quaesumus, Domi-^* ne nos attolle praesidiis, ut
beati Matthias, cujus solemnia
praevenimus, precibus adjuve-mur : Per Dominum nostrum
etc.
Post Feriam quartam Cinerumnihilfit de Jiac Vigilia.
284 S. MATTHIAS: S. HONOR1NA. [FEB. 27
DIE xxiv.
\yel in anno bissextilt, XXV.]
In Festo
S. MATTHI/E APOSTOLI.
Duplex majus.
Omnia ut in Communi Apos-tolorum (j.) <(5I9)>, prater ea quasequuntur,
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Opor-tet ex his viris qui nobiscumsunt congregati in omni temporequo intravit et exivit inter nos
Dominus Jesus, testem resurrec-
tionis ejus nobiscum fieri unumex istis.
Oratio.
us qui beatum Matthiam
Apostolorum tuorum colle-
gio sociasti, tribue, quaesumus,ut ejus interventione tuae circa
nos pietatis semper viscera sen-
tiamus : Per Dominum nostrumetc.
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Tu
Domine, qui corda nosti omnium,ostende quern elegeris acciperelocum ministerii hujus.
AD PRIMAM.
Lectio,
Ex Actibus Apostolorum. Cap. i.
<v. i5-26.>
INdiebus illis, exurgens Pet-
rus in medio fratrum...an-
numeratus est cum undecim
Apostolis.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. De-der'unt sortes eis : et cecidit
sors super Matthiam;et annu-
meratus est cum undecim Apostolis.
DIE xxvn.
\yel in anno bissextilt, XXVIII.]
In Festo
S. HONORING VIRGINIS ETMARTYRIS.
Simplex.
Omnia ut in Communi Vir-
ginum (xvij.) <532)>, prater Ora-tionem.
Oratio.
A Ures tuae pietatis, quae-^~* sumus, Domine precibusnostris inclina
;ut qui delic-
torum nostrorum catenis strin-
gimur, interveniente beata Hon-orina Virgine et Martyre tua,
miserationis tuae gratia libere-
mur : Per Dominum nostrumetc.
AD PRIMAM.
Lectio.
T T Onorina, virginitatis et mar--* *
tyrii palma illustris, sepulta
primum in vico Gerardivilla, non
longe ab ostiis Sequanae ;cum
Nortmanni sub Carolo Simplicesacra profanaque vastarent, a
Christianis eorum immanitatem
fugientibus ad confluentem Se
quanae et Isarae in dicecesi Pari-
siensi translata est, et ibi in aede
sanctae Mariae collocata. Ejusvirtus et insignis apud Deumgratia in liberandis vinctis saepe
enituit, qui beneficii memores,catenas suas ad ejus reliquias
appenderunt. Quos inter con-
spicuus fuit Ingeltramnus de
Bova, qui labente saeculo un-
MAR. i] S. ALB1NUS: S. THOMAS AQUINAS. 285
decimo captus ab hostibus pluri-
busque vinctus catenis, sanctae
martyris ope invocata, divinitus
liberatus est.
FESTA MARTII.
DIE i.
In Festo
S. ALBINI EPISCOPI.
Simplex.
Omnia ut in Communi Ponti-
ficum. xj. <($26)>.
Oratio. Da quaesumus. ibi
dem.
AD PRIMAM.Lectio.
A Lbinus Venetiae in Aremori-** cis claro genere natus, re-
lictis a puero parentibus in Cin-
cillacense monasterium ingressusest. Anno astatis trigesimoquinto Abbas creatus, singulari
vigilantia ccenobium. adminis-travit annis quinque et viginti.Unde invitus ad cathedram
Andegavensem evectus, totus
alendis pauperibus, tuendis civi-
bus, aegris visitandis, captivisredimendis incubuit. Ecclesi-
asticae disciplinae vindex fuit
acerrimus, adeo ut nee pre-cibus nee minis potentiorummoveretur
; quod ei multoruminvidiam conflavit. Variis in
Synodis, ac praecipue in Aure-lianensi tertia, plurimum labor-
avit ut incestae nuptiae damnar-entur. Caesarium quoque Are-latensem super ea re consulturusadiit una cum sancto Leobinoturn Abbate Brajacensi, posteaCarnutensi Episcopo. Jussusab Episcopis quosdam a se ex-
communicatos absolvere, paruitsacerdotali judicio : ab iisque
rogatus ut et ipse signaret eulo-
gias quas ad unum ex illis diri-
gendas benedixerant, respondit :
Etsi ad imperium vestrum sig-nare compellor; dum vos causamDei recusatis defendere, ipse po-tens est vindicare. At ille, non-dum acceptis eulogiis, interiit.
Expletis demum Episcopates annis viginti, mensibus sex, aetatis
octoginta, mortalitatern exuit.
Corpus ejus primum in basilica
sancti Petri Andegavi sepultum,postmodum ab Eutropio ejussuccessore et a sancto GermaneParisiensi aliisque Episcopis in
novam basilicam translatum est.
DIE VII.
In Festo
S. THOM.E AQUINATIS.
Duplex minus.
Omnia ut in Communi Con-
fessorum (xiv.) <,529)>. prater ea
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. Quidocti fuerint, fulgebunt quasisplendor firmamenti
;et qui ad
justitiam erudiunt multos, quasisteliae in perpetuas aeternitates.
Oratio.
T^\Eus, qui Ecclesiam tuamU beati Thomae Confessoristui mira eruditione clarificas et
sancta operatione foecundas, danobis, quaesumus, et quae docuitintellectu conspicere, et quae egitimitatione complere : Per Domi-num nostrum etc.
286 5. THOMAS AQUINAS. [MAR. 7
AD LAUDES.Ad Benedictus Antiph. Qui
fecerit et docuerit, hie magnusvocabitur in regno caelorum.
AD PRIMAM.
Lectio.
THomas,Landulfi Comitis
Aquinatis ac Theodorae
Neapolitans filius, quintumannum agens, Cassinatibus
monachis pietate ac litteris im-
buendus traditur. Inde Nea-
polim studiorum causa missus,anno aetatis decimo tertio, habi-
tum Ordinis sancti Dominici
suscepit : sed parentibus id
indigne ferentibus, Lutetiam
Parisiorum mittitur. Verum in
itinere jussu fratrum per vim
raptus, in castrum quoddamdeductus est : ubi cum a fratri-
bus, turn a sororibus varie exagi-tatus quo sanctum mutaret
propositum, earum alteri per-suasit ut contemptis saeculi
pompis, sacris se virginibus ad-
jungeret. Mulierem quoqueimpudicam, quae ad labefactan-
dam ejus constantiam introducta
fuei at, titione fugavit. E castro
per fenestram post biennium
emissus, Neapolim reducitur :
unde Romam, postea Lutetiama Joanne Teutonico Ordinis
Generali ductus, turn Coloniam
Agrippinam missus est ut Alberto Magno doctore uteretur.
Lutetiam revocatus, post prae-lectas Petri Lombardi sententias,
gradum Magisterii, juvenis licet,
obtinuit. Nunquam se lectioni
aut scriptioni dabat, nisi postorationem
;ad quam in expo-
nendis difficilioribus Scripturaelocis jejunium adhibebat, dicere
solitus, quicquid sciret, non tarn
se studio aut labore suo pepcrissequam divinitus traditum accep-isse. Nullum pene fuit scrip-torum genus in quo non esset
diligentissime versatus;
ac neex rerum subtiliorum inquisitioneaffectus tepesceret, Collationes
Patrum assidue pervolvebat.
Scripta ejus, et multitudine, et
varietate, et in rebus difficillimis
perspicuitate, adeo excellunt, ut
ob earn causam Doctoris Ange-lici nomen adeptus sit
; querndeinceps, qui Theologiam ra-
tione et methodo tradiderunt, ut
ducem secuti sunt De sacro-
sancto potissimum Eucharistiae
sacramento multa et praeclara
conscripsit, ac praeter cetera
admirandum illud Officium, quodjussu Urbani quarti elaboravit.
Delatum sibi a Clemente quartoArchiepiscopatum Neapolitanumconstanter recusavit. Missus a
Gregorio Decimo ad Concilium
Lugdunense, in itinere morbo
correptus, divertit in Monas-terium Fossanovense Ordinis
Cisterciensis in Dioecesi Terraci-
nensi, et in ipso ingressu mortem praesentiens, ait : Haec
requies mea in saeculum saeculi;
hie habitabo, quoniam elegi earn.
Turn rogatus a Fratribus ex-
posuit Cantica Canticorum.Deficientibus paulatim viribus,
priusquam viaticum susciperet,
Ego, inquit, de sanctissimo cor-
pore Domini nostri Jesu Christi
et aliis sacramentis multa docui,multa scripsi, in fide Jesu Christi,
et sanctae Romanae Ecclesiae,
cujus correctioni cuncta subjicio.Altera die unctus est oleo infir-
morum : sequenti, obdormivit in
MAR. 8] SS. PERPETUA AND FELICITAS. 287
Domino, anno aetatis quinqua-
gesimo, Christi vero millesimo
ducentesimo septuagesimo quarto. Clarus miraculis, a Joannevigesimo secundo sanctis as-
criptus est anno millesimo
trecentesimo vigesimo tertio.
Cujus corpus postea, Urbano
quinto summo Pontifice, Tolo-
sam translatum est : undebrachium Parisios allatum, apudsanctum Jacobum Praedicatorum
religiose asservatur.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Magnificat Antiph. ODoctor optime, Ecclesiae sanctae
lumen, beate Thoma, divinae
legis amator, deprecare pro nobis
Filium Dei.
Fit commemoratio SS. Felici-
tatis et Perpetuce Martyrum.Antiph. Perpetua et Felicitas
caput calcaverunt serpentis, quodEva ad cor suum intus admisit :
illam seduxit, falsa promittendo ;
illas non valuit superare saevi-
endo.
y. Filiae Tyri in muneribus,
ty. Vultum tuum deprecabun-tur.
Oratio. Da nobis. ut infra adLaudes.
DIE VIII.
In Festo
SS. PERPETU/E ET FELICIT.
Martyrum.
Simplex.Omnia ut in Conununi Muli-
erum sanctarum (xx.) <^534Xprater ea quce sequuntur.
AD LAUDES.
Ad Benedictus Antiph. TimorDomini cum electis feminis
graditur, et cum justis et fideli-
bus agnoscitur.
y. Exultaverunt filiae Judae,
ty. Propter judicia tua, Domi-ne.
Oratio.
DA nobis, quaesumus, Dominesanctarum Martyrum tuarum
Perpetuae et Felicitatis palmasincessabili devotione venerari
;ut
quas digna mente non possumuscelebrare, humilibus saltern fre-
quentemus obsequiis : Per Domi-num nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
Ex Tract. S. A ugustini de Tern-
pore Barbarico, cap. 5.
XT Atalitia celebramus Mar-*^ tyrum Perpetuae et Felici
tatis, et comitum. Et cum tot
ibi sint viri, quare istae duae praeomnibus nominantur, nisi quiainfirmior sexus aut aequavit aut
superavit virorum fortitudinem ?
Una earum erat praegnans,alia lactans. Felicitas par-
turiebat, Perpetua lactabat. Sedtamdiu haec Perpetua lactavit,
quamdiu acciperet ab illo
pastore simul et patre buccellamlactis : qua accepta, dulcedofelicitatis perpetuae earn fecit
contemnere filium, spernere
patrem, non inhaerere mundo,perdere animam pro Christo.
Felicitas vero, quae sociamhabebat Perpetuam, et parturie-
bat, et dolebat : objecta bestiis
gaudebat potius quam timebat.
Quae virtus in feminis ! Qualisest gratia ; quae cum se infundit,nullum indignum judicat sexum!
288 S. DKOCTOVEUS: SS. XL. MARTYRES. [MAR. ii
DIE x.
Pro commemoration*
S. DROCTOVEI ABBATIS.
AD LAUDES.
Antiph. Domine quinquetalenta. de Communi Con-
fessorum. xvj. <(53O$. Justum. ibidem.
Oratio. Concede, xv.
AD PRIMAM.
Lectio.
DRoctoveusAugustoduni in
ccenobio sancti Symphorianisub Germano Abbate juxta
regulam sancti Basilii magnasanctitate monachi vitam egit.
Hunc, aedificata Parisiis in
honorem sancti Vincentii
basilica, Germanus Parisiensis
Episcopus ad se accitum praefecitmonachis quos eum in locuminduxerat. Ibi vir beatus im-
posito sibi munere dignissime <
functus, ad caelestem gloriamtransivit : et in eadem basilica
sepultus, claruit miraculis. Extat
elegans Fortunati ad eumepistola versibus conscripta, in
qua sanctum Abbatem eo
potissimum commendat, quodsancti Germani studiosus esset
imitator.
DIE XL
In Festo
SS. QUADRAGINTAMartyrum.
Semiduplex.
Omnia de Communi pluriumMartyrum, prceter ea qucz
sequuntur.
Oratio.
TDRaesta, quaesumus, omnipo-* tens Deus, ut qui gloriosos
Martyres, fortes in sua con-fessione cognovimus, pios apudte in nostra intercessione sentia-
mus : Per Dominum nostrumetc.
Ad Vesperas et ad Laudes fitcommemoratio Ferice.
AD PRIMAM.Lectio.
Ex Horn. S. Basilii in 40. Mart.
QUadragintaChristi milites,
magnitudine corporis et
aetatis flore ac virtute cseteris
omnibus praecellentes, ad mili-
tares ordines regendos promotisunt, et propter militarem experi-entiam animique fortitudinem,
jam primos honores apudImperatores obtinebant. Ubivero impium edictum denun-ciatum est ne quis Christum
profiteretur, propositaque suntomnia poenarum genera confiten-
tibus;
tune horum quilibet in
medium procedens, En, ait,
Christianus sum. Quae ut audiit
barbarus judex, cum consider-
asset regionis naturam quodesset frigida, et anni tempusquod hibernum, et noctem in
qua boreas maxime spiraret,
jussit omnes nudos sub dio in
media civitate congelandos mori.
Qui, loco summa cum laetitia
conspecto, ultimum etiam amic-tum alacriter abjicientes, admortem properarunt. Unaautem erat omnium oratio :
Ouadraginta in stadium ingressisumus
; quadraginta, 6 Domine,coronemur
;non desit numero
ne unus quidem : pretiosus est
MAR. 12] S. GREGOR1US PAPA. 289
numerus quern quadragintadierum jejunio honorasti, per
quern lex in orbem intravit :
quadraginta diebus in jejunioElias Dominum exquirens, visio-
nem consecutus est. Unusautem ex eorum numero vacil-
lans ad poenam, deserter abiit,
luctum inconsolabilem sanctis
relinquens. Verum Dominuseorum preces irritas esse non
permisit Nam custos Martyrumcum eventum observaret, mirumvidit spectaculum ;
Virtutes
quasdam e caelis descendentes,et tamquam a Rege, magna donamilitibus distribuentes, quae aliis
quidem omnibus dona divide-
bant, unum vero solum indona-
tum dimiserunt; qui statim
dolores detrectans,ad adversarios
transfugit. Lictor autem ut
ilium defecisse vidit et ad bal
neum accurrisse, seipsum in
desertoris locum substituit;
et
abjiciens vestes, nudis se per-
miscuit, eandemque cum sanctis
vocem emisit, Christianus sum.Hie baptisma suscepit, non ab
ullo, sed a propria fide;non in
aqua, sed in proprio sanguine.
Sicque illucescente die, adhuc
spirantes igni traditi sunt; et
ignis reliquiae in fluvium pro-
jectae.
DIE XII.
In Festo
S. GREGORII PAP/E
Confessoris et Ecclesice Doctoris.
Duplex minus.
Omnia ut in Ocmmuni Ponti-
ficum, prater ea qua sequuntur.
AD PRIMAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. QuiCOLBERT.
docti fuerint, fulgebunt quasi
splendor firmamenti;et qui ad
justitiam erudiunt multos, quasistellae in perpetuas aeternitates.
Oratio.
DEus, qui animae famuli tut
Gregorii aeternae beatitu-
dinis praemia contulisti, concede
propitius ut qui peccatorumnostrorum pondere premimur,ejus apud te precibus subleve-
mur : Per Dominum nostrumetc.
Fit commemoratio SS. Quadraginta Martyrum.
Antiph. Gaudent. de Communi
plurium Martyrum. x. <526>.
y. Exultabunt. ibidem.
Oratio. Praesta, quaesumus.ut in die prczcedente.
Deindefit commemoratio Ferice.
AD LAUDES.
Ad Benedictus AntipJi. Quifecerit et docuerit, hie magnusvocabitur in regno caelorum.
Fit commemoratio Feria.
AD PRIMAM.
Lectio.
C~* Regorius, Gordiani Senatoris^J Romani filius, urbana prae-fectura functus, patre mortuo, ex
propriis facultatibus sex in Sicilia
monasteria, septimum Romaesancti Andreae nomine in suis
aedibus ad clivum Scauri, extrux-
it;ubi sub Valentione Abbate
monachi vitam professus, posteaAbbas fuit. Evocatus inde a
Pelagio secundo, Diaconusordinatur
;nee multo post,
Constantinopolim mittitur Sedis
apostolicae responsa facturus.
Ea in urbe Eutychium Patriar-
u
290 S. GERTRUDIS. [MAR. 18
cham, qui scripserat contra veramet contrectabilem corporumresurrectionem, ita convicit, ut
et Imperator ejus librum in
ignem conjecerit, et Eutychius
paulo post, cum in morbumincidisset, instante morte, pellemmanus suae tenens multis prae-sentibus dixerit : Confiteor quiaomnes in hac carne resurgemus.Romam reversus, Pelagic pesti-
lentia sublato,omnium votis Pon-
tifex eligitur,totisque licet viribus
renitens consecratur. Inepistola
synodica quam pro more tune
scripsit ad Patriarchas, professusest se sicut sancti Evangelii
quatuor libros, sic suscipere qua-tuor Concilia, Nicaenum nempe,Constantinopolitanum, Ephesi-num, et Chalcedonense
; quin-tum quoque pariter venerari
;
quas ilia Concilia personas re-
spuunt, se respuere ; quasvenerantur, amplecti. Vetuit neullus in Sicilia Subdiaconus
fieret, nisi qui se cast& victurum
polliceretur. Joannis Patriarchal
Constantinopolitani audaciam
fregit, qui sibi Universalis Epis-
copi nomen arrogabat : qua dere ad Constantiam Augustam ita
scripsit : Etsi peccata Gregoriitanta sunt ut pati talia debeat,Petri tamen peccata nulla sunt
ut vestris temporibus pati ista
-mereatur. Huic quoque Imper-atrici caput beati Pauli postu-lanti respond it : Facere non
possum nee audeo. Cum Im-
peratore Mauricio graviter ex-
postulavit de lege quam tulerat,
Ne milites in monasteriis susci-
perentur : cum plerique sint,
anquit, qui nisi omnia relique-
rint, salvari nullatenus possunt.
Statuit ut in Missa, Kyriediceretur. Scripsit ad Theodori-cum et Theodebertum Reges,ut synodum in Galliis congre-garent, in qua constitueretur neullus pro ecclesiastico ordine
aliquid unquam daret aut acci-
peret, nee quisquam de laicis
ad sacerdotium continue trans-
iret; prohiberentque ne Juuaei
Christiana mancipia pussiderent.Donatistas in Africa, Arrianosin Hispania repressit : Agnoi-tarum dogma confutavit : Mani-chaeos ad fidem adduxit, Censuitut Judaei praedicatione potiusquam vi ac necessitate ad baptis-mum compellerentur. Samar-aeos Catinae degentes paganamancipia circumcidere prohibuit.
Magnam Britanniam, missis
Augustino et aliis monachis, adfidem adduxit
;unde Angliae
Apostolus a Beda vocatus est.
Admirabilia sunt quae dixit,
fecit, scripsit, decrevit, praes rtim
infirma semper valetudine.
Denique, multis editis miraculis,
pontificatus anno decimo tertio,
mense sexto, ad caelestem
beatitudinem est evocatus.
AD SECUNDAS VESPERAS.Ad Magnificat Antiph. O
Doctor optime, Ecclesiae sanctas
lumen, beate Gre^ori divinas
legis amator, deprecare pronobis Filium Dei.
Fit commemoratio Fence.
DIE xviii.
Pro commemoratione
S. GERTRUDIS VIRGINJS.
AD LAUDES.
Antiph. In resurivctione
neque nubent, neque nubentur;
MAR. 19] S. JOSEPH. 291
sed erunt aequales AngelisDei.
W. Adducentur regi virgines
post earn :
R?. Proximae ejus afferentur
tibi.
Oratio.
T Nterveniat pro nobis, quaesu-Lmus, Domine, beata virgo
Gertrudis, quae pro tui nominisamore virginitatis propositumillibata mente servavit : PerDominum nostrum etc.
AD PRIMAM.
Lectio.
GErtrudis,Pippini Majoris
Austrasiae sub Clotario, Da-
goberto, et Sigeberto Regibus,ac sanctae Ittae filia, grandiorfacta, nuptias filii Duels Aus-trasiorum detrectavit, uniquesponso Christo adhaerere con-
stituit. Defuncto Pippino, Itta
cum velum a sancto Amandoreluctantibus licet propinquis
suscepisset, atque Nivigellaecoenobium aedificasset, Gertru-dem totondit in similitudinem
coronae, et cum aliis virginibusvelandam sacerdotibus obtulit.
Quae supra aetatem virtutibus
illustris, primo cum matre sua
monasterium rexit, ac deindeilia mortua, abbatissae officio
functa est. Tune Roma sanctorum reliquias sacrosque codices
ad se afferri curavit;et ex Hi-
bernia eruditos viros sacrae legis
cantica, quae pene memoria com-
plectebatur, sibi suisque ex-
posituros accersivit. Basilicas
multis in locis, imprimisqueVossuense monasterium ad
ripam Sabis beatis Fullano et
Ultano sancti Fursei fratribus
excipiendis extruxit. Tribusante obitum mensibus, vigiliis,
orationibus, jejuniis, majori stu
dio sese exercuit;ac de hora
mortis ab Ultano praemonita,
percepto corporis et sanguinisChristi viatico, die dominico,decimo quarto Kalendas Apriles,caelo recepta est, anno salutis
sexcentesimo quinquagesimo oc
tavo, aetatis suae trigesimotertio.
DIE XIX.
In Festo
S. JOSEPH SPONSI B.M.
Duplex majus.
AD PRIMAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Fidelis
servus et prudens, quern consti-
tuit Dominus super familiamsuam.
Hynmus.
REgum progenies, Isacidum
decus,Festo te celebrent carmine
conjuges,
Certatimque ferant Candida
virgines
Sponso lilia Virginis.Tu Josephe, novi lux nova
fcederis,
Tu custos sociae Virginis in
teger,Tu sanctae thalamo conjugis
abstinens
Christi diceris et pater.Alto progeniem quam bene cre-
ditamServas consilio,depositum Dei !
Tecum pervigiles caelituum
Pater
Curas juraque dividit.
S. JOSEPH. [MAR. 19
Artus invalidum tu puerumfoves,
Infantique Deo pabula sufficis;
Et formata Dei te sine, de tuis
Crescunt membra laboribus.
Sint qui mille tubis undique per-
sonent,Adventasse Deum qui popu-
los regat ;
Tu commissa tibi non violabili
Velas sacra silentio.
Sit laus summa Patri, summaqueFilio,
Sit par alme tibi gloria Spiri-
tus,
Qui foecunda facis viscera Vir-
ginisIllabens utero Deus. Amen.
y. Justus germinabit sicut
lilium :
ty. Et florebit in aeternumante Dominum.Ad Benedictus\ Antiph. Qui
custos est Domini sui, glorifi-
cabitur.
Oratio. Custodi. ut infra adLaudes.
Tempore Quadragesima fitcommemoratio Ferice.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Puerum Jesum,Mariae et Joseph subditum, ven-
ite, adoremus.
Hymnus. Regum. ut supra.
Antiph. Constituit eum do-minum domus suae, et principemomnis possessionis suae.
y. Os justi meditabitur sapi-entiam :
ty. Et lingua ejus loquetur ju-dicium.
Lectiones de Script, occurrente.
Te Deum laudamus. 117.
AD LAUDES.
Ad Psalmos Antiph. In fide
et lenitate ipsius sanctum fecit
ilium, et elegit eum ex omnicarne.
Hymnus.
TV /T Atris intactae venerande*"
conjux,Testis et custos nivei pu-
doris,
Quid Deo plenam meditaris
ancepsLinquere sponsam ?
Anxium pectus monitor super-nus
Firmat : hinc Virgo tibi visa
major ;
Mente sedata modo nascitu-
rumNumen adoras.
Vix puer natus;
redit ecce
praepesNuntius, patri, Fuge, dixit
;
Infans
Quaeritur ;matrem puerumque
tutas
Transfer in oras.
Tu nihil contra : per opacanoctis
Protinus matrem puerumquetransfers :
Dirigit gressus, aperitquecalles,
Qui silet infans.
Ora mox solvet : Solymam perurbem
Quern dolens quaeris comitante
matre,Hunc senes inter, puerum stu-
pebisMira loquentem.
MAR. 19] IOSEPH. 293
Summa laus Patri, genitoqueVerbo,
Et tibi, compar utriusque nexus
Spiritus semper, Deus unus,omni
Temporis aevo. Amen.
y. Justum deduxit Dominus
per vias rectas :
R?. Et ostendit illi regnum Dei.
Ad Benedictus Antiph. Des-
cendit Jesus cum Maria et Joseph, et venit Nazareth
;et erat
subditus illis.
Oratio.
CUstodinos Domine propitia-
tione perpetua, qui beatum
Joseph unigenito tuo nutritium
et Virgini matri custodem pro-vidisti : Per eundem Dominumnostrum etc.
Tempore QuadragesimaIt fitcommemoratio Fericz.
AD PRIMAM.
Antiph. Cum esset desponsatamater Jesu Maria Joseph ;
ante-
quam convenirent, inventa est
in utero habens de Spiritusancto.
AD TERTIAM.
Antiph. Joseph vir ejus, cumesset Justus, et nollet earn
traducere;voluit occulte dimit-
tere earn.
y. Justus germinabit sicut
lilium :
R?. Et florebit in aeternumante Dominum.
AD SEXTAM.
Antiph. Haec eo cogitante,ecce Angelus Domini apparuitei in somnis.
y". Os justi meditabitur sapi-entiam :
R?. Et lingua ejus loqueturjudicium.
AD NONAM.
AntipJi. Joseph, fili David, noli
timere accipere Mariam con-
jugem tuam; quod enim in ea
natum est, de Spiritu sancto est.
y. Lex Dei ejus in corde
ipsius :
R?. Et non supplantabunturgressus ejus.
AD SECUNDAS VESPERAS.
Ad Psalmos Antiph. Pariet
autem filium;et vocabis nomen
ejus Jesum, ipse enim salvumfaciet populum suum a peccatiseorum.
Hymnus. Regum progenies.ut adprimas Vesperas.
y. Justum deduxit Dominus
per vias rectas :
R7. Et ostendit illi regnum
Dei.
Ad Magnificat A ntiph. Fidelis
servus et prudens, quern con-stituit Dominus suae matris sola
tium, suae carnis nutritium, et
solum in terris magni consilii
coadjutorem fidelissimum.
Fit commemoratio S. loachim.
Antiph. Serve meus et rectis-
sime quern elegi, effundam
Spiritum meum super semen
tuum, et benedictionem meamsuper stirpem tuam.
y. Justus ut palma florebit :
R7. Sicut cedrus Libani multi-
plicabitur.Oratio. Deus qui pra; omnibus.
ut infra ad Laudes.Deinde tempore Quadragesi-
malifit commemoratio Ferice.
294 S. IOACHIM. [MAR. 20
DIE xx.
In Festo
S. JOACHIM PATRIS B.M.
Duplex minus.
Omnia ut in Communi Con-
fessorum (xv.) <53O>, praterfa qua sequuntur.
AD MATUTINUM.
Invitatorium. Christum exPatriarchis et Regibus ortum,venite, adoremus.
Hynmus.
DUm tuas festo memorandelaudes
Cantico supplex celebrat
corona,Vocis oblatum Joachim be-
nigne
Accipe munus.
Longa te regum series avorumAbrahae prolem tulit atque
David :
Clarior, mundi doming corus-
cas
Prole Maria.
Sic tuo proles benedicta nascensDe sinu, patrum repetita vota
Implet, et mcesto properatreferre
Gaudia mundo.Laus tibi prolis Pater increatae,
Laus tibi summi soboles par-
entis,
Summa laus compar tibi sit
per omneSpiritus aevum. Amen.
AD LAUDES.
Hynmus.
SOlem propinquum nuntiat
Aurora terris;nos tuam,
Caelestis auroras parens,Gentem beatam pandimus.
Davidis et Regum genusNon regna quaeris, non opes ;
Parvoque magnum sub lare
Nomen latere non pudet.Promissa dudum tempora
Sanctique fructum germinisFavente praegustas polo,
Orbique Christum praeparas.
Virtus, honor, laus, et decusPatri sit atque Filio
Sancto simul cum Spiritu :
Tribu.s sit una gloria. Amen.
y. Justum deduxit Dominus
per vias rectas :
R7. Et ostendit illi regnum Dei.
Ad Benedictus Antiph. Lau-demus virum gloriosum in
generatione sua; quia benedic-
tionem omnium gentium dedit
illi Dominus, et testamentumsuum confirmavit super caputejus.
Oratio.
T~^\Eus qui prae omnibus sanctis*-' tuis beatum Joachim geni-tricis Filii tui patrem esse voluisti,
concede, quaesumus, ut cujusfesta veneramur, ejus quoqueperpetuo patrocinia sentiamus :
Per Dominum nostrum etc.
Tempere Quadragesimali fitcommemoratio Fericz.
AD VESPERAS.
Hymnus. Dum tua. ut supraad Matutinum.Ad Magnificat Antiph. Susce-
pit Deus Israel puerum suum,sicut loquutus est ad patresnostros, Abraham et semini ejusin saecula.
Fit commemoratio sancti Bene-dicti.
Antiph. Similabo. De Communi Confessorum. xv.
MAR. 21] S. BENED1CTUS. 295
y. Justus germinabit. xiv.
<530>.Oratio. Intercessio. xv. <53O>.
Tempore Quadragesimali fit
commemoratio Feria.
DIE xxi.
In Festo
S. BENEDICTI ABBATIS.
Semiduplex.
Omnia ut in Communi Con-
fessorum. xv. <53^-Oratio. Intercessio. ibidem.
AD PRIMAM.
Lectio.
BEnedictusNursiae in Sabinis
claro genere ortus, relictis
quibus Romae instituebatur
liberalibus disciplinis, ut totum
se Jesu Christo daret, ad eumlocum qui Sublacus dicitur, in
altissimam speluncam penetra-vit : in qua sic per triennium
delituit, ut unus id sciret Ro-
manus monachus, quo ad vitas
necessaria ministro utebatur.
Quadam autem die cum ei ard-
entes ad libidinem faces a dia-
bolo subjicerentur, se invepribustamdiu volutavit dum lacerate
corpore, voluptatis sensus dolore
opprimeretur. Sed jam erum-
pente ex illis latebris fama ejus
sanctitatis, quidam monachi se
illi instituendos tradiderunt :
quorum vivendi licentia cum
ejus objurgaiiones ferre non
posset, venenum in potione ei
dare constituunt. Ille poculumoblatum Crucis signo confrcgit ;
ac relicto monasteiio, in solitudi-
nem se recepit. Sed cum multi
ad eum quotiuie discipuli con-
venirent, duodecim monasteria
aedificavit, eaque sanctissimis
legibus communivit. Postea
migravit Cassinum, ubi simulacrum Apollinis, qui etiamtumibi colebatur, comminuit, aram
evertit, et lucum succendit : ibi-
que sancti Martini sacellum, et
sancti Joannis Baptistae con-
struxit aediculam : oppidanos autem et incolas Christianis prae-
ceptis imbuit. Quare augebaturin dies magis divina gratia
Benedictus, ut etiam prophetico
spiritu ventura praedtceret. Quodubi accepit Totila GothorumRex, exploraturus an ita esset,
Riggonem spatharium suum
regio cum ornatu et comitatu
premisit, qui se Regem simu-
laret Quern ut ille vidit, Depone, inquit, fili, depone quodgeris ;
nam tuum non est. To-tilae vero praedixit adventum
ejus in Urbem, maris transmis-
sionem, et post novem annosmortem. Quae omnia, sicut prae-
nuntiaverat, contigerunt. Ali
quot mensibus antequam e vita
migraret, praemonuit discipulos
quo die esset moriturus : ac
sepulcrum, in quo suum corpuscondi vellet, sex diebus ante
quam eo inferretur aperiri jussitj
sextoque die deferri voluit in
Oratorium, ubi dominici corporiset sanguinis perceptione muni-
tus, sublatis in caelum oculis
orans, inter manus discipulorumanimam efflavit. Quo die duomonachi viam stratam palliis, et
lampadibus circumfulgentem vi-
derunt, ab ejus cella in caelum
usque tendentem; virumque
venerando indutum habitu di-
centem audierunt : Haec est via
296 S. BENEDICTUS. [MAR. 21
qua dilectus Domino caelum sanctus Gregorius discretione
Benedictus ascendit. Scripsit praecipuam, sermone luculentam
Monachorum Regulam ; quam appellat.
HARRISON AND SONS, Printers in Ordinary to His Majesty, St. Martin's Lane, W.C.
ISSUED TO
DATE
BV 170 H5 v.43,44 pt.l TRINBreviarium Colbert! num.The Col ber tine breviary137145 pt. 1