Boletina 102. Enero 2012

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

1/28

urtarrila

2012enero

102

ale

hone

tan

PPrloga a la central de Garoa * Especulacin en LaArena * Charla sobre especies invasoras * ArriskuHandiko Tartak * Fuertes en velocidad, dbiles en De-rechos Sociales * La imposicin del TAV como polti-ca de hechos consumados * Gipuzkoa desberdin batenalde, eredua a ldatu: azpiegitura-lan handiak gel-ditu! * Iraultza energetikoa mundu mailan piztuz *Industria penal: ms macro-infraestructuras pblicas* Mumia Abu-Jamal Gehi: Internazionala, Hau Barregu--rea,Komunikabideetatik, Egutegia, Ekodenda, etab

www.ekologistakmartx

an.org

urte berri on!

'Fracking ez Araba' plataforma aurkeztuaFracking en lava: quin falsea los datos?

Arbel-gasa: Energiaren azken "pagotxa"

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

2/28

CCOPYLEFT

Estilo arauakNormas de estilo

Luzera: 4000 karaktere guztira.

Izenburua: ideia orokorra adierazten duen esaldia.Azpizenburua: Izenburuaren informazioa luzatzen duena.

Sarrera: ideia nagusiak azaltzen dituen textu laburra.

Irudi textua: irudia azaltzen duena.

Irudiak: 300 DTP resuloziokoak

Extensin: 4000 caracteres.Ttulo: frase que expresa la idea general.Subttulo: informacin extendida del titlo.Introduccin: texto breve que resume la idea

general.

Pie de foto: texto que explica la fotografa.

Imagen: resolucin de 300 DPI

Sofware librezekoiztua

Kopia ta zabal zazu!

HUrrengo alerako epea: urtarrilAK 20

eman ta zabal zazu

boletinaurtarrila 2012

2

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

3/28

Ekologistak Martxan, rebate cada uno de los argumentosque utiliza el Ministro de Industria, para justificar el revoca-miento del cierre de la central nuclear de Garoa y denuncialos intereses reales por los que pretende alargar la vida deGaroa.

El Ministro de Industria Jos Manuel Soria con sus declara-ciones no protege los intereses de la ciudadana, como preten-de, si no que sale a la defensa de los intereses de la industrianuclear. Por un lado, el alargamiento de la vida de Garoa, su-pondra un mayor riesgo de accidente nuclear, y mayor canti-dad de residuos radiactivos para gestionar. Y en cambio, porotro, las grandes empresas elctricas aumentaran sus ya abul-tados beneficios, que no repercutiran sobre las consumido-

ras y consumidores.

Mantener abierta Garoa no es necesidad,es avaricia

El Ministro de Industria Jos Manuel Soria asegura que

mantener abierta la central nuclear de Santa Mara de es nece-sario para el abastecimiento elctrico. Nada ms lejos de larealidad:

- Desde hace varios aos, el sistema elctrico espaol es ex-portador, y vendemos a los pases limtrofes la electrici-dad que nos sobra, que es ms del doble de lo que produceGaroa anualmente. El principal problema actual en el sis-

tema elctrico espaol es el exceso de potencia, lo que obli-ga a tener paradas muchas centrales de produccin elctri-ca recin construidas sin que sus propietarios las puedanamortizar.

- Durante muchas noches es necesario desconectar aerogene-radores y desperdiciar energa elica, al cubrir toda la de-manda elctrica con las centrales nucleares, que al no po-derse regular obligan a desconectar y desperdiciar energalimpia. El cierre inmediato de Garoa solucionara esta si-tuacin y permitira la integracin de las energas renova-bles.

Garoa es la gallina de los huevos deoro de las empresas elctricasOtro de los argumentos que ha utilizado el Ministro de In-

dustria Jos Manuel Soria para justificar la posible continui-dad de Garoa, es su efecto sobre el precio de la electrici-

dad. Nada ms lejos de la realidad:- El precio que pagamos los consumidores y consumidoras

por la electricidad de Garoa es el ms caro, ya que todala electricidad a precio de mercado se paga al precio mscaro en la subasta del pool elctrico (habitualmente el pre-cio final lo marcan los ciclos combinados que queman gasnatural).

- A pesar de ser menor el coste de producir electricidadcon Garoa (al estar amortizada), la gran diferencia entreel coste de produccin y el precio al que se paga se lo lle-van las elctricas propietarias, por lo que la vieja Garoaes para Iberdrola y Endesa la gallina de los huevos de

oro, al tener ingentes beneficios con su funcionamientoque no redundan en los consumidores y consumidoras.

- De manera general, los propietarios de las centrales nuclea-res no pagan el coste de la gestin de los residuos radiacti-vos (como el cementerio nuclear que pretenden construiren Cuenca), ni pagan el coste del desmantelamiento delas nucleares cerradas (como Vandellos 1 o Zorita), ni pa-gan los costes de un posible accidente nuclear (como Fu-kushima o Chernbil),... todos estos costes lo pagamos lasusuarias va recibo de la luz o directamente el Estado. Portodo ello no es desacertado afirmar que el negocio nucleares un timo social: ya que los beneficios son privados y los

costes son pblicos.- Respecto al dficit tarifario, puntualizar que el aumentodel dficit de tarifa no se debe al coste de las energas re-novables, si no a un incorrecto establecimiento de los pre-cios elctricos, que permite beneficios abusivos a los pro-pietarios de las centrales nucleares e hidroelctricas, y sepodra terminar con esta innecesaria sangra si se ajustarandebidamente los precios de la electricidad con sus costesreales.

Por todo ello, desde Ekologistak Martxan Euskal Herriapedimos al nuevo Ministro de Industria que cierre de inme-diato la vieja central nuclear de Garoa, facilitando la susti-

tucin de fuentes energticas sucias y peligrosas, por fuentesde energas limpias e ilimitadas (como las energas renova-bles), evitando tambin el riesgo de un probable accidentede la central nuclear hermana de Fukushima que afectarade pleno a la sociedad vasca.

Ante la nueva PPrloga a la central de Garoa

Ekologistak Martxan dice:

NNOO!!


3

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

4/28

Abenduaren 13an 'FRACKING EZ ARABA' plataforma aur-keztu zen. Bertan Ekologistak Martxan taldearekin bate-ra besta zenbait erakunde eta alderdi elkartu ziren bes-

teak beste Acampada Gasteiz, Bildu, Desazkundea-Gas-teiz, EQUO, GADEN, GAIA, Hala Bedi Irradia, Inmersiones,IZATE, Izquierda Unida-Ezker Anitza, Mendialdetik,

PLATAFORMA aurkeztua

frackingezaraba.wordpress.com

Eusko Jaurlaritzak ingurumen inpaktu ikerketa eskatu gabeapurketa hidrauliko edo fracking bidezko gas naturalaren erauz-keta baimentzeko erakutsi duen asmoaren ondorioz, teknika ho-nen erabilpenak dituen arriskuez kezkatuta gauden hainbat eragi-e eta norbanako elkartu gara.

Teknika honen erabilpenaren eraginaren ingurukoziurtasun zientifikorik ez dagoenez, europar legedian

jasotzen den Ardura Printzipioa bete dadin eskatzendugu. Kasu honetan printzipio hau urratzen da inguru-men haurreko inpaktu azterketa egon gabe baimenaeman delako.

Apurketa hidraulikoak ingurumenarentzat eta gizaosasunarentzat arrisku handia ekar dezakeela uste du-gu. AEB-etan garatutako esperientziaren ondoriozsuertatutako zantzuek arbel-gasaren erauzketak lu-rrazpiko eta azaleko uren kutsaduran arrisku nabariadakarrela iradokitzen dute. Hori dela eta, zantzuhauen oinarriak ikertu eta haren arrazoiak eta ondorio-ak zehaztu arte, hartu daitekeen erabaki arduratsubakarra teknikaren prebentziozko garapena da.

Bestalde, gasaren erauzketa erregai fosilen bazterketa oinarri

duen eredu energetikoaren aldaketan atzera pausu bat dela ustedugu. Inbertsio eta ahaleginek kontsumoaren gutxitzean, eragin-kortasun energetikoan eta energia berriztagarrietan oinarritutakoeredu energetiko jasangarria izan behar dute helburu. Kutsadura

eragiten duten energietan egindako inbertsioorok jasangarritasunean hartutako edozeinkonpromiso urratzen dute.

Zenbait herrialdeek, Frantziak eta Herbehe-reak kasu, hasitako bideari jarraituz, frackin-garen erabilpena bertan behera geratu behardela uste dugu haren inpaktuei buruzko ikerke-ta eta ezaguera gehiago egon arte.

Hori dela eta, behean sinatzen dugunok ga-sa lortzeko gure lurraldean laster abian jarrikoden erauzketa hidraulikoaren inguruko kezkaazaltzen dugu, erauzketa hau teknika ikertze-ko egiten bada ere. Emanda dauden baimenakbertan behera utzi eta bideratuta dauden eskae-rak ez tramitatzea eskatzeko dugu, ingurume-naren eta giza osasunaren gaineko kalte itzule-

zinik izango ez direla bermatu arte.

'FRACKING EZ ARABA'

Subillako harrobi zaharraren eremuan hasi dituztehausketa hidrauliko jarduerak

mmaarrttxxaannboletinaurtarrila 20124

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

5/28

ii rr ii tt zz ii aa

Despus de leer el artculo sobre elgas natural descubierto en lava publi-cado por Xabier Garmendia, Viceconse- jero de Industria y Energa del Gobier-no Vasco en la web del EVE, uno no sa-be ya si rer o llorar, si sentirse decepcio-nado por los polticos que nos gobier-nan o indignado porque a los ciudada-nos nos traten como idiotas.

Y es que, ante los argumentos que pre-sentamos los que exigimos que se apli-que el principio de precaucin en este te-ma, Garmendia nos presenta una seriede datos que afirma que queremos ocul-tar, como que ya se estn explotando po-zos en Polonia o que en Estados Uni-dos se estn extrayendo millones de me-tros cbicos de gas en diversos yaci-mientos. Jams se han negado ni oculta-

do tales hechos.En concreto nos pone el ejemplo delBarnett Shale de Texas, lugar donde elLehendakari Lpez realiz su famosoanuncio. Dice que se han perforado15.000 pozos sin ningn problema. Enrealidad han sido ms de 17.000 pozos,lo que de por si supone convertir esta zo-na del norte de Texas en un autnticoqueso de Gruyere. Solamente hay quever una fotografa area de la zona eimaginar este mismo panorama en la lla-nada alavesa. Estremecedor.

Si nos ponemos a calcular el consu-mo de agua que requieren esos 17.000pozos, las cifras superan la capacidadde la calculadora. Por otra parte, Gar-mendia contina hablando de aditivos,como si se tratase de aadir unas gotasde limn a la ensalada, al referirse alcoctel qumico que se inyecta en la mez-cla necesaria para fracturar la roca. Uncoctel del que no conocemos la

frmula exacta, pero del que si se sabeque incluye componentes que afectan di-rectamente a la salud humana, indepen-dientemente de que la cantidad emplea-da sea pequea en relacin con la canti-dad total de lquido utilizado.

Tambin resulta paradjico que el Vi-ceconsejero nos hable de que hay queexplorar en primer lugar las posibilida-des reales de explotacin del gas piza-rra en lava, antes de que comience laexplotacin propiamente dicha. Parecelgico. Pero entonces, por qu SHE-SA pretende perforar ya varios pozosdentro del permiso de exploracinGran Enara? No sera lgico realizaruna nica perforacin para comprobarla viabilidad y la inocuidad de la fractu-ra hidrulica? Los datos que se reco-

jan en Subijana no valen para Mandoja-na o Zuazo de Kuartango? Si Garmen-dia est tan convencido de que las bon-dades del fracking se han demostradode sobra en Estados Unidos, a qu vie-ne esta supuesta precaucin?

Pero por otra parte, Garmendia afir-ma que no hay dos yacimientos igua-les en cuanto al comportamiento y res-puesta de estos pozos a las tcnicas deestimulacin necesarias. Significa es-to que la etapa de exploracin va a supo-ner la apertura de multitud de pozos an-tes de que se inicie la explotacin realdel gas pizarra? Hay que recordar quela nica diferencia entre exploracin yexplotacin es el destino del gas, queser quemado en una chimenea en lu-gar de comercializarlo. Pero los mto-dos para la exploracin y para la explo-tacin, y por tanto sus riesgos, son exac-tamente los mismos.

Otro dato que sorprende en el

artculo de Xabier Garmendia es la can-tidad de gas estimada que se espera ex-traer del subsuelo alavs. El Viceconse-jero habla de 185 BCM (billones de me-tros cbicos), que seran185.000.000.000.000 metros cbicos.Sin embargo, otras estimaciones hablande 182.000 millones, es decir,185.000.000.000 metros cbicos. Va-mos, que Garmendia confunde los billo-nes americanos con los europeos, espe-remos que no intencionadamente.

En definitiva, que parece clara la es-trategia del ejecutivo vasco para desa-creditar las crticas al proyecto de ex-plotacin de gas pizarra en lava. To-dos los informes realizados por exper-tos (como los del Tyndall Center o elParlamento Europeo), todos los testimo-

nios publicados sobre las consecuen-cias que el fracking ha causado en Esta-dos Unidos, la pelcula Gasland, el in-forme previo de la EPA, etc. son sim-ples cortinas de humo, literatura de In-ternet, el fruto de una conspiracinmundial en contra del progreso.

Por eso Garmendia habla de que elprincipio de precaucin segn lo enten-demos algunos impide la innovacin,ya que por principio el impacto de lonuevo es desconocido. Pero es que elfracking no es algo desconocido. Esees el importante matiz que Garmendiaprefiere obviar. Y querer vender estaexploracin como una decisin toma-da desde la prudencia ambiental paraasegurar un futuro mejor, ms sosteni-ble y por lo tanto ms despejado y via-ble para la ciudadana vasca es, senci-llamente, una tomadura de pelo a esamisma ciudadana.

Fracking en lava: quin falsea los datos?Jos Luis Salgado

El Camping de La Arena (Bizkaia) formaba parte de la con-cesin de DPMT (Dominio Pblico Martimo Terrestre) deCLH (antigua CAMPSA), por lo cual debera haber vuelto alpueblo ahora. La empresa consigui su propiedad medianteuna permuta que no lleg a materializarse. Posteriormente,fue vendida al dueo del camping. (1 irregularidad). Las mer-cantiles IRU-BAT y ONDARRA llegaron a un acuerdo conel dueo para construir. Pero el problema permanente de esteterreno es que es marisma y lgicamente se inunda siempre.Para evitar este problema, rellenaron el solar con escombrosy residuos contaminados (corroborado por el Instituto Nacio-nal de Toxicologa). El Gobierno vasco paraliz en 3 ocasio-nes estas actividades por carecer de permisos (2 irregulari-

dad). El Plan Territorial Sectorial de Zonas Hmedas delimi-ta la lnea de mareas a 5 metros, pero como esta zona estpor debajo de este nivel, continaron rellenandola ilegalmen-te sin conseguir alcanzar la cota y finalmente presentaronunos planos irreales inflndolo en 40 cm (3irregularidad).Segn orden del Dpto. de Medio Ambiente a los Ayuntamien-

tos de Zierbena y Muskiz (marzo del 2010) son nulas de ple-no derecho las licencias, autorizaciones y dems resolucio-nes sin que se haya ejecutado el procedimiento para la Decla-racin de Calidad del Suelo, estos das ya se ven excavado-ras en la zona (4 irregularidad). La resolucin MMA11/8/2005 aprob el deslinde de ambas mrgenes del Barba-dun. Este tramo est replantendose recientemente tras unaresolucin de la Audiencia Nacional, (gracias al recurso in-terpuesto por Lur Maitea. En este procedimiento estn perso-nadas Meatzaldea Bizirik, Lur Maitea y Ekologistak Mart-xan defendiendo el DPMT y el Ayuntamiento de Zierbena ennuestra contra (5 irregularidad). El 29 de abril del 2011,Ekologistak Martxan gan un recurso en el Tribunal Supre-

mo contra el Ayuntamiento de Muskiz por la modificacinde las normas subsidiarias, quedando como zona no urbani-zable, de reserva y de ocio. La orden foral del 5 de julio del2011 obliga a la ejecucin de la sentencia. El actual alcaldede Muskiz, Borja Liao, por ahora, no est dispuesto a cum-plir la sentencia, tal y como lo ha manifestado ante nuestras

Especulacin en La Arenakkaannppaaiinnaakk


5

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

6/28

Kolpea kolpearen ondotik, iritzi publikoaren au-rrean lorpenak aurkezteko premian da Patxi Lpezengobernua. Begi ninietako bat energiaren alorrean aurki-tu du: eskisto-gasa, edo arbel-gasa. Izen horiek etagehiago ere baditu. Lehendakariak urriaren 14an igo-rri zuen berri ona Texasetik (AEB), eta harrezkeroztikhedabide irakurrienek eta ikusienek lau haizetara zabal-du dute Euskadiko biztanleei pagotxa oparitu diela na-turak. Hainbat urtez euskal lurpean hidrokarburoen bi-la aritu eta gero, ondorioztatu da 185.000 milioi metrokubo arbel-gas egon daitezkeela Arabako Lautadarenlur azpian. Erkidegoaren beharrak 60 urtez asetzeko

adina erregai. Akabo gasa urrundik ekartzea, akabo de-pendentzia. Eta gainera, ingurumenari kalterik egin ga-be.

Historia polita itxuraz, baina ez horrenbeste irakurke-ta zorrotzagoa eginez gero. Gas konbentzionala nahi-ko erraz ateratzen da lurretik, eta errentagarria izatenda. Baina arbel-gasa ez da konbentzionala. Porositatetxikiko haitz iragazgaitzean gordeta dago, eta azalerat-zeko ohikoa baino teknika erasokorragoa eta garestia-goa erabili behar da: fracking-a edo hauste hidraulikoa.

Arbel-gasa ustiatzen eskarmentua daukan mundukoherrialde ia bakarra AEB da. Hamarkada bat daramategas naturala fracking bidez eskuratzen, eta denbora ho-rretan inportatzetik esportatzera igaro dira. Baina ha-mar urteko ustiapenak agerian utzi ditu hauste hidrauli-koak sortzen dituen ingurumen arazoak: ur kutsatua,metano emisioak, lurrikarak... Azkenean, administra-zioak neurriak hartzera behartuta ikusi du bere burua.AEBetako Ingurumenaren Babeserako Agentziak(EPA) gas ez-konbentzionalaren ustiapenak ingurume-nean eta giza osasunean duen eragina ikertzen hasitadago, eta 2012 amaieran jakinaraziko omen ditu emait-zak.

Gasak kutsatutako ura

2005ean, George W. Bushen gobernuak Energia Poli-

tikaren Legea onartu zuen. Horren ondorioetako batzen hauste hidraulikoa erabiltzen zuten enpresak ez zi-rela, aurrerantzean, Ur Edangarriaren SegurtasunarenLegea betetzera behartuta egongo, ez eta EPAk ezarrita-ko arauetako asko ere. Urte hartatik 15.000 putzu zula-tu dituzte AEBetan, eta gero eta herritar gehiagok azal-

du dute kezka haustehidraulikoaren inpak-tuak direla eta. Gau-zak horrela, New Yorketa New Jersey esta-tuek moratoria ezarridiote arbel-gasaren us-tiapenari. Lehenengoa-ren kasuan, arrazoiaizan da New York hiri-ko ur edangarria da-goen eremu asko kalte-

tuak izan direla.Uraren kutsadura da, izan, fracking-aren inpaktu

ezagunena. Zuetako askok ikusiko zenuten 2010eanJosh Foxek zuzendutako Gasland dokumentala. Filmhorretan gogoari itsatsita geratzen diren irudi horieta-ko bat ikus daiteke: sukalde bateko txorrota ireki eta,pizgailu bat hurbilduta, sua dario urari. Ez da ura erret-zen dena, noski, harekin batera datorren metanoa bai-zik. Gas naturala, %90etik gorako portzentajean, meta-noa da.

Interneteko bilatzaileetan Gasland hitza idatziz ge-ro, Foxen dokumentalarekin batera agertuko zaizkizuhura kritikatzen duten bideoak, gas konpainiek sustatu-

takoak. Errealitateari bizkar emanda, funtsik gabekobeldurra zabaltzea leporatzen diote Gasland-i. AhotsBerriak webgunean irakurri dugunez, antzeko argu-dioak erabili zituen Xabier Garmendia Eusko Jaurlarit-zako Industria sailburuordeak, fracking-aren arriskuen-gatik kezka agertu zioten hainbat talderekin egindakobileran, joan den azaroan. Garretan dagoen txorrotekouraren irudia anekdotatzat jo zuen sailburuordeak. Te-xasen 15.000 putzu ustiatu dituzte, eta ez da ingurume-narekin lotutako inolako ezbehar larririk izan. Besteestatu batzuetan arazoak izan zirela onartu bazuen ere,hausketa hidraulikoaren segurtasuna defendatu zuenGarmendiak: Teknikak aurrera egin du, horrelakogauzak gerta ez daitezen.

AEBetan, hamar urteko ustiapenak agerian utzi dituhauste hidraulikoak sortzen dituen ingurumen ara-zoak: ur kutsatua, metano emisioak, lurrikarak...

Hainbat estatuk arbel-gasaren aldeko apustua eginbadute ere, ustiapen mota horri buruzko araudi zehat-za falta da oraindik Europar Batasunean.

AArrbbeell--ggaassaa

EEnneerrggiiaarreenn aazzkkeenn ""ppaaggoottxxaa""

Energia-krisiaren eztanda ahalik eta gehien atzeratu nahian, hi-drokarburoen industria etengabe ari da erregai fosilen iturri be-rriak bilatzen. Horietako bat da arbel-gasa edo eskisto-gasa. Eus-ko Jaurlaritzak esan duenez, EAEk hortik lortu lezake energia-bu-rujabetasuna datozen hamarkadetan. AEBetako espe-rientziak erakutsi du, ordea, gas mota hori atera-tzeko erabiltzen den teknikak, hausketa hidrauli-

koak, kalte ugari egiten diola ingurumenari.

(Unai Brea, Argia 2303 2011-12-18)

kkoo

mmuunn

iikkaabb

iiddee

ttaatt

iikk


6

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

7/28

Ez daukagu daturik esateko AEBetan metanoa da-rien txorroten kopurua anekdotikoa den ala ez. Bainaesan dezakegu Duke Unibertsitateko ikerlariek maiat-zean argitaratutako lanaren emaitzek gutxi dutela anek-dotikotik. Pennsylvania eta New York estatuetako 68ur putzu aztertu ondoren, metanoa aurkitu zuten ho-rien %85ean. Konturatu ziren, gainera, gas hobietatikkilometro bat baino gutxiagoko distantziara zeudenputzuetan metano kopurua hamazazpi aldiz handia-

goa zela, batez beste, gainerakoetan baino. Metanoa ja-torri naturalekoa edo gas ustiaketaren ondoriozkoa zenere behatu zuten: gehien zeukaten putzuetan, ustiaketazen gasaren iturri nagusia.

Ehunka substantzia kaltegarri

Metanoa ez da fracking-aren ondorioz uretara iris-ten den kutsatzaile bakarra. Hauste hidraulikoa, funt-sean, zera da: sakonera handiko putzuak egin eta horie-tatik ura eta silizea sartzea presio handian, harria pus-katuz gasa askatzeko. Hodiak beherantz doaz hasie-ran, eta gero aldeetara zabaltzen dira. Ehunka konposa-tu kimiko ere sartzen dira, urarekin eta silizearekin ba-

tera.Urtetan, AEBetako gas konpainiek uko egin diote

konposatu horien izenak publikoki esateari, industria-sekretua babesten duten legeen aitzakia erabilita. Az-kenik, eta presioek bultzatuta, zabaldu dituzte substant-zia batzuen izenak, baina ez denenak.

Presio horien arrazoietako bat Theo Colborn zient-zialari estatubatuarrak egindako azterketa izan zen.Colbornek bere kabuz bildu zituen ustiategietako hon-dakinak, eta analisia egin eta gero ia 649 konposatu ki-miko aurkitu zituen. Horietatik, 286 ez daude kataloga-tuta, eta ingurumenean edo osasunean eduki dezake-ten eragina ezezaguna da. Gainerakoetatik, %55ek era-

gina dute burmuinean eta nerbio-sisteman, %78k ar-nas-aparatuan, azalean, begietan, gibelean eta hestee-tan, eta %47k sistema endokrinoari egiten diote kalte,eta beraz ugalketari. Aztertutako konposatuen %58uretan disolbagarria da, eta %36 haizeak garraiatu dit-zake. %25 kantzerigenoak dira.

Konposatu horien zati bat lurpean geratzen da, etabertako akuife-roetara iristekoarriskua dago.Aldiz, hoditiksartutako jariaki-naren portzentaje bat %15 eta

%80 bitartekoa,EPAren arabe-raberriro aterat-

zen da gainazalera. Hasieran zituen substantziez gain,lurzorutik dakartzanak gehitu behar zaizkio: metal as-tunak, elementu erradioaktiboak, bentzenoak... Erabilt-zen den ur kopurua eskerga denez horra beste inpak-tu bat, bueltan datorren hondakinen arazoa ez da txi-kia.

AEBetako arbel-gas ustiategi gehienetan, hondakin-ur horiek lurperatu egiten dituzte, Kantabriako Haus-te Hidraulikoaren Aurkako Taldeak helarazi diguntxostenak dioenez. Baina beti ez da horretarako auke-

ra egoten. Hala gertatzen denean, lurruntze-baltsetanuzten dituzte hondakinok, edo bestela araztegi publi-koetara eraman eta administrazioaren esku uzten dutearazoa. Gehienetan, araztegi horiek ez daude behar be-zala prestatuta ez hondakin mota hori tratatzeko, ezeta hain kopuru handietan. Okerreko jardunen ondo-

rioz, behin baino gehiagotan ibairen bat izan da urkutsatuaren azken geltokia.

Gauzak ustez ondo egitea, hau da, hondakinak lur-pean sartzea, arazo iturri da halaber. Ohikoak ez direnlekuetan erregistratu diren ehunka lurrikara txiki,Richter eskalan hiru gradu baino gutxiagokoak, hon-dakinen lurperatzearekin lotuak izan dira. Lurrikarahorien errua hauste hidraulikoari berari ere bota dio-te. Eta ez edonork, AEBetako Geologia Zerbitzuak

baizik. Hots, gobernuak. Gugandik hurbilago, udabe-rrian Britainia Handian gertatutako lurrikara txiki bi-ren kausa fracking-a dela ebatzi du afera ikertzeko be-ren-beregi sortutako batzorde independenteak.

Kutsadura atmosferikoaren eragile

Urak eta lurrak ez ezik, aireak ere jasaten du haus-keta hidraulikoaren eragina, ustiaketaren urrats guztie-tan konposatu organiko lurrunkorrak igortzen baitiraatmosferara. Azken hiru urteetan egindako hainbatikerketak frogatu dute Fort Worth hiritik hurbil dau-den arbel-gas ustiategiak segurtasun mugetatik gora-ko kutsatzaile kontzentrazioak jaurtitzen ari direla

eguratsera. Non eta Texasen. Southern Methodist Uni-bertsitateak 2008an egindako azterketa baten ondorionagusia izan zen Dallas-Fort Worth metropoli ere-muan sei milioi biztanle gas erauzketek kutsaduragehiago eratzen zutela garraiobide guztiek baino.

Era berean, hauste hidraulikoak klima aldaketa az-kartzen laguntzen du. CO2-aren sona ez badu ere, me-tanoak negutegi efektuaren areagotzean duen eragina23 aldiz handiagoa da. Cornell Unibertsitateko lantal-de batek kalkulatu du lurpetik ateratzen den gasaren%3,6 eta %7,9 bitarteko portzentaje batek ihes egitenduela airera.

Europan bi jarreraAurreko guztia ikusita, ez gintuzkete harritu behar

Europako Parlamentuak eskatuta Alemaniako aholku-laritza enpresa bik ekainean burutu zuten txostenarenondorioek: hauste hidraulikoak inpaktua dauka ingu-rumenean eta giza osasunean, eta gaur egungo euro-par legediak ez du argi esaten enpresa jardun hori no-la arautu behar den.

AEBetako gas konpainiek gure kontinentea begiz jota daukaten honetan, Europar Batasuna finkatzenari da bere posizioa. Baina estatu guztiek ez dute bidebera hartu. Euskaldunoi dagokigunez, Frantziak debe-katu egin du hauste hidraulikoa, eta Europa osoan ha-

la egin duen bakarra izan da gainera. Oso bestelakoada Espainiaren jarrera, bistan dena: Madrilgo Indus-tria Ministerioak arbel-gasaren aldeko politikak susta-tu ditzan eskatu dio Europar Batasunari. Ingurumenarazoez atariko haizeaz bezain ezaxola ageri da espai-niar gobernua afera honetan, eta hala, Araban hasteardauden produkzio probetarako aurretiazko inpaktu az-terketarik ez dela behar uste du Industria Ministe-rioak.

Hau baino orrialde bi lehenago dagoen mapan ikusdaitezke Euskal Herrian baimenduta edo baimentzekedauden gas ez-konbentzionalaren ikerketa eremuak.Ez zaitzatela nahasi ia Araba eta Bizkaia osoak eta Gi-

puzkoako zati handi bat koloreztatuta ikusteak. Orain-goz putzu bi besterik ez dira zabalduko, biak 5.000metro inguruko sakonerakoak, Enara izeneko ere-muan, Subilla Gasteiz herritik gertu. 2012ko lehen hi-ruhilekoan hasiko dira lanak, eta ustiapenak sortukolituzkeen arazo teknikoak, bideragarritasun ekonomi-

UUssttiiaakkeettaa sseegguurruuaa ppoossiibblleeeezz bbaaddaa,, eezz ddaa uussttiiaattuukkoo

XXaabbiieerr GGaarrmmeennddiiaa,, EEuusskkoo JJaauurrllaarriittzzaakkoo IInndduussttrriiaa eettaa EEnneerrggiiaa ssaaiillbbuurruuoorrddeeaa

Xabier Garmendia, EuskoJaurlaritzako Industria eta

Energia sailburuordea

kkoo

mmuunn

iikkaa

bbiiddeettaatt

iikk


7

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

8/28

kkoo

mmuunn

iikkaabb

iiddee

ttaatt

iikk

koa eta ingurumenaren gaineko inpaktua neurtzea da hel-burua.

Emaitzak onak balira, eremua benetan ustiatzen haste-ko baimena eskatuko luke xede horrekin eratu den part-zuergoak. Hiru kide ditu itunak: aro jeltzalean Jaurlarit-zak sortutako SHESA konpainia(Euskadiko Hidrokarbu-ro Elkartea), Heyco Energy Group Texasen Patxi Lpe-zi ostatu eman ziona eta Cambria Europe. 100 milioieuro gastatuko dituzte bizpahiru urte iraungo duten au-

rre-produkzio lanetan, eta ohartuko zinenez, irakurle,ez du ziurtatuta arrakasta. AEBetan hamaika analistak,zientzialarik eta industriako kidek agertu dituzte arbel-gasaren errentagarritasunaz zalantzak. Errentagarrita-sun ekonomikoa zein energetikoa. Batzuen ustez, oso li-tekeena da hau guztiau urte gutxi barru lehertuko denburbuila izatea, zeinetik inbertsore handienek garaiz irte-ten jakingo baituten. Izango dugu horretaz zabal jardute-ko aukera.

Zenbait taldek kezka agertu dute hauste hidraulikoakingurumenari eragingo dizkion kalteak direla eta. Zukerantzun diezu teknikak hobetu egin direla eta ez dagoe-la zertan kezkatu. Zeintzuk dira, zehazki, teknika ho-riek?

Eusko Jaurlaritzak planteatu duena zera da: hobiarenbideragarritasuna aztertzen hastea, alde teknikotik, eko-nomikotik eta ingurumenari dagokionetik. Bideragarrita-sun hori frogatzekotan baizik ez litzateke hasiko ustia-pen fasea. Hala da, besteak beste, ez daudelako haustehidrauliko bidezko estimulazio-teknikei modu bereanerantzuten dioten hobi bi. Erabiltzen den ur, silize etagehigarri nahastea ere ez da berdina hobi guztietan. Ho-bi bakoitzak bere neurriko jantzia behar du, bai estimula-zio teknikei bai inpaktuak zuzentzeari dagokienez.

Edozein kasutan, onartzen duzu ingurumenarengaineko inpaktua badela?

Onartzen dut inguruan egiten den edozein interbent-ziok inpaktua duela. Jakin behar dena da ea inpaktu ho-riek kritiko eta atzeraezinezkoak diren, hau da, baliabi-dea ustiatu daitekeen ingurumenerako arrisku onartezi-nak hartu gabe. Ustiaketa segurua posible bada, hobiaustiatuko da. Eta posible ez bada, ez da ustiatuko,zuhurtzia printzipioari men eginez. Hori da Eusko Jaur-laritzaren konpromisoa. Berriz diot esplorazio-lanak egi-ten ari garela, ez ustiaketa-lanak. Ustiaketa gerora hartubeharreko erabakia da.

AEBetan ikerlanak egindituzte hauste hidraulikoanerabiltzen diren konposatu

kimiko gehigarriez; dozena-ka konposatu toxiko aipat-zen dituzte. Industria Sai-lak badaki zehazki zeintzukdiren gai horiek? Zer du-zu esateko haien arriskuaz,edo arrisku faltaz?

Hauste hidraulikoa egite-ko beharrezkoa da haitzeanur, silize eta gehigarrinahaste bat txertatzea. Gehi-garriak substantzia kimi-koak dira, hainbat funtziodituztenak: hausketan era-biltzen den tresnen lubrika-zioa, babes mekanikoa, bio-babesa, eta abar. Dozenabat dira gutxi gorabehera,eta ondo ezagunak. Hobi

bakoitzerako desberdinak dira, eta proportzio egokianerabili behar dira beren zeregina ondo beteko badute in-guruari kalte egin gabe. Europak orain gutxi onartu duREACH izeneko araudia, substantzien konposizioarenezagutza gardena segurtatzen duena, hala nola erabilpe-naren kontrola, ingurumenean eta pertsonen osasuneaneragin ditzakeen ondorioena barne. Substantziok beharbezala identifikatuta daude, eta haien ezaugarriak etakonposizioa publikoak izango dira. Gure kasuan, gaine-

ra, EEE, hau da, Eusko Jaurlaritza da Enara HandikoEsplorazio Partzuergoaren %44aren jabea, eta hori bes-te gardentasun berme bat da.

Estatubatuar enpresen ustezko gardentasun faltari bu-ruzko informazioek AEBetako araudiarekin zerikusiadute, eta baita enpresa bakoitzak bere nahastearen kon-posizio egokia bilatzearekin ere. Enpresek ez dute infor-mazio hori euren lehiakideekin partekatu nahi, eta badi-rudi estatubatuar legediak hala jokatzea baimentzenduela. Gure kasuan ez da hala izango. Administrazioakbeti jakingo du zer substantzia erabiltzen den, eta harenezagutza ingurumenari buruzko informazio-eskubidearilotuta egongo da.

Substantzia horien arriskuak dosiarekin zerikusia du.

Dosiarekin, eta inguru hartzailearen sentiberatasunare-kin. Bota ezazu Errioxako ardo uzta oso bat tamainaegokia duen aintzira batean, eta haren urak eutrofiza-zioz ustelduko dira. Beharbada hondakinaren definizioonena hau da: kopuru desegokian, leku desegokian etaune desegokian dagoen substantzia.

Arbel-gas ustiapenaren errentagarritasun faltari bu-ruzko literatura ugari. Hainbat egileren esanetan, aterat-zen den gas kopurua hasiera bateko estimazioak bainotxikiagoa izaten da.

Bada, horretarako egingo dugu esplorazioa. Gasa ezbada behar bezalako kopuruetan ateratzen, Enara Han-dia ez da ustiatuko. Ez bada errentagarria, ez da ustiatu-ko. Eta ezin bada ustiatu ingurumenerako arriskurik ga-be, ez da ustiatuko.

Dena den, uste dut baieztapen horiek egiten dituzte-nak okerreko webguneetan sartzen direla. Sartuko bali-ra datu errealak ematen dituztenetan, jakingo luketeAEB gasa inportatzetik esportatzera igaro dela, eta2009an munduko gas natural ekoizle nagusi bihurtu ze-la, Errusia gaindituta, gas ez-konbentzionalari eskerhain zuzen. Eta horrek merkatu estatubatuarrean gas na-turala merkatzea eragin duela. Badirudi batzuek ez daki-tela beren nahia eta errealitatea bereizten.

IepaJaun Xit Gorena!!

Aze ondo!! Hemen ere

ATEZ ATE!?!

ATE ATE

txiste berdea


8

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

9/28

estas especies, comnmente conocidas como invasorasestncobrando una creciente importancia en diferentes am-bientes naturales vascos, que se estn viendo gravementeafectados por esta situacin.

Dando continuidad a esta lnea de trabajo, el pasado 16 dediciembre invitamos a la Ekoetxea a una de las personas quems conoce en profundidad la materia, Mercedes Herrera,profesora del Departamento de Biologa y Vegetal de la Uni-versidad del Pas Vasco (UPV/EHU). Desde hace ms de 20aos lleva estudiando la situacin de la vegetacin en Euska-di y es una de las autoras del libro Flora alctona invasorade Bizkaia, una de las publicaciones recientes que ms infor-macin ofrece sobre los 376 txonesalctonos que en 2006 habitaban esteTerritorio. En el conjunto de Euskadi,se estima en 478 el total de txonesalctonos, pero no todos ellos tienen elmismo potencial colonizador ni se con-sideran invasores, condicin que tienen86 de ellos. Estos datos suponen que el20% de las especies vegetales no sonpropias de Euskadi.

Del total de especies vegetales catalo-gadas como invasoras, las que mspreocupan son las catalogadas comotransformadoras, que son aquellas quepueden causar cambios en el carcter,condicin, forma o naturaleza de losecosistemas.

Para entender la gran proliferacinde estas especies hay que atender a quesus propias condiciones naturales de re-produccin; en muchos casos poseenuna rpida tasa de crecimiento, unagran capacidad de multipicacin y ca-pacidad de produccin de semillas yunos mecanismos eficaces de disper-sin de las mismas.

En cuanto a la distribucin de lasmismas, la problemtica es significati-vamente mayor en Gipuzkoa y Biz-kaia; en estas zonas, el clima es mslluvioso y templado, y las zonas natura-les estn ms perturbadas, lo cual favo-rece la implantacin de estas especies,que se caracterizan por su oportunis-mo. Uno de los rasgos propios de nues-tra sociedad es la creacin y desarrollode nuevas infraestructuras, polgonos

industriales, carreteras y autopistas,adems de unas prcticas forestalesmuy agresivas; en muchos casos los te-rrenos quedan desarbolados y despro-vistos de vegetacin, circunstancia queaprovechan las plantas invasoras, que

se comportan como especies pioneras que enmuchos casos ya no dejarn que crezcan otrasespecies.

Un ejemplo de esta situacin lo encontramosen Dittrichia viscosa, especie cuyo mbito dedistribucin se indica con puntos negros en el

mapa adjunto. Como puede apreciarse hay una lnea queatraviesa el territorio de Norte a Sur, coincidiendo con la au-topista A-68. Ya en el mbito de Bilbao, la planta se ha gene-ralizado ocupando mltiples ambientes.

La gran presencia de estas especies, supone una graveamenaza para las poblaciones autctonas de vegetales y ani-males, algunas de cuyas consecuencias son: Se producen interferencias con la preservacin de especies

protegidas de flora y fauna y una competicin por el espa-cio y los recursos.

Tienen lugar cambios en la biologa reproductiva de espe-cies autctonas, al producir-se una competicin por lospolinizadores y dispersores.

Se dan cambios en la estruc-tura y funcionamiento delmedio natural (cambios encaractersticas geomorfol-gicas, rgimen hdrico, etc.)Posteriormente, Mercedes

repas los diferentes hbitatsde nuestro entorno y su situa-cin respecto a las invasoras.Cabe destacar la situacin delas zonas dunares que histori-camente han sufrido muchapresin humana y ahora seven amenazadas por todas es-tas especies.

Una de las plantas ms sig-nificativas de nuestro entorno,el plumero de la pampa (Cor-taderia selloana), tuvo un am-plio apartado en esta charla.

(se adjunta foto)Finalmente, acabamos lacharla con un amplio debate yun repaso visual a algunas delas especies ms caractersti-cas del entorno, ya que tena-mos muestras.

Al da siguiente de estacharla pretendamos realizaruna salida de erradicacin deCortaderia selloana en el mon-te Pagasarri, Bilbao que final-mente se suspendi, pero quepensamos realizar ms adelan-te. Si cualquier persona deseainformacin prctica sobre sueliminacin, que se ponga encontacto con nosotroas en eltelfono 629.951.310

Charla sobre especies invasoras

En los ltimos tiempos desde el rea de medio na-tural de Ekologistak Martxan nos estamos hacien-do eco en los medios de comunicacin de la situa-

cin que se est produciendo con la progresiva ge-neralizacin de especies vegetales con gran capa-cidad de multiplicacin;

DDiittttrriicchhiiaa vviissccoossaa

CCoorrttaaddeerriiaa SSeellllooaannaa

Eduardo Renovales(rea de medio natural)


9

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

10/28

Nafarroan, Abiadura Handiko Trenaren (AHT) obren hasie-ra ofizialak Yolanda Barcinaren tarten iskanbila ekarri du, eta Mugi-

tu! taldeko hiru aktibista nafarrentzat 16 urteko (4+4+8) kartzela zi-gorra eskatu dute Madrilgo Entzutegi Nazionalean. Hiru tarten erasobortitza Tolosan gertatu zen, Pirinioen bestaldean, Barcinak Pirinioe-tako Lan Erkidegoaren lehendakaritza hartzen zuen unean, eta agian,horregatik min gehiago jaso zuen.

Aferak epaiketa prozesua zabaldu du Frantziako Estatuan, bainaMadrilen ere bai badaezpada. Frantzian akusazioa biolentzia falta ba-tean eta kalte materialetan gauzatzen da. Espainiako instrukzioan al-diz, delitua agintarien aurkako erasotzat jotzen da eta indarra, inti-midazioa eta erresistentzia larria leporatu dizkiete Julio, Gorka etaIboni. Antza, edozein senide edo lagunen arteko jaietako jardueraksen kriminala adieraz lezake.

"Indarra, intimidazioa eta erresistentzia larria" leporatu dizkieteJulio, Gorka eta Iboni. Antza, edozein senide edo lagunen artekojaietako jarduerak sen kriminala adieraz lezake

Zuzenbidea ikasi dugunontzat, Espainiako Justiziaren disparate ju-ridiko hauek ez dira berriak eta euskal sindromearekin loturik dau-de, argi eta garbi. Euskal lastertasun handiko proiektuaren aurkariekbeste batzuetan ere ezagutu dituzte Entzutegi Nazionalaren krimina-lizazio prozesuak, hala nola, 2008an Ordiziako zebra-bide batean je-sarri zirenek eta Urbinako landetan 2010ean atxilotuak izan zirenek.

Teoriaz, Madrilgo Entzutegi Nazionala Justizia Tribunal bereziada narkotrafikoa eta terrorismoaren delituak epaitzeko, baita Espai-niako Estatuaren instituzio gorenen aurkako erasoak eta atzerrianegindako delituak ere. Kasu honetan badirudi azken hirurak betetzendirela, Nafarroako Gobernuaren, komunikabide nagusien, eta fiskala-ren eta epailearen arabera. Hau eskandalua!

Gogorrena da, gure lurrean krisi sozial eta ekonomiko sakonarenkoiuntura honetan eta sarraski ekologiko-energetiko erraldoi bat ger-tatzen ari denean, Espainia, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkide-goko agintariak eta hainbat komunikabide eta eragile sozial aktibis-ten tartetara begira ari direla eta ez dute triskantza ekonomiko-ekolo-gikoa ikusi nahi. Urteak daramatzate AHTren kontrako euskal akti-bismo ekologista kriminalizatzen, baina oraindik ez dute mugimen-dua ito. Jende asko beldurtu bai, noski, baina krisi sozio-ekonomi-koa luzarorako da eta mugimendu sozialak gorantz joz gero, proiek-tu honen gainbehera eta aldaketa ikusteko ditugu. Hala bedi!

Arrisku Handiko TartakIaki Barcena

(Ekologistak Martxan)

Ekologistak Martxan, se suma a la denuncia he-cha frente al Gobierno Vasco el pasado 23 de di-ciembre, durante la aprobacin de los presupues-tos para el ao 2012, en donde, se prevn recortespara la gran mayora de las partidas, mientras elGobierno Vasco ha decidido aumentar en un 30%la destinada a la construccin de la Y vasca.

Para denunciar este sinsentido se ha desplegadouna gran pancarta en la fachada de la propia sededel Gobierno Vasco en Lakua, ya que a pesar deque el debate presupuestario tenga lugar en el par-lamento es en este edificio donde se redactan lospresupuestos.

La crisis econmica est teniendo importantesconsecuencias en la vida diaria de la ciudadanavasca. Nos hablan de la necesidad de apretarse elcinturn y a pesar de la creciente necesidad co-berturas sociales los gobiernos estn recortandoen los mbitos que constituyen los pilares del esta-do del bienestar. Sin embargo la partida presu-puestaria destinada al TAV se espera que se incre-mente un 30%. Nos parece preocupante el ordende prioridades de este gobierno. Es acaso msimportante para el ejecutivo vasco acortar en me-dia hora el trayecto entre capitales vascas que elgarantizar una educacin de calidad y una sanidadfuerte para todos los vascos y vascas? Recorde-

mos que esa poltica de promover grandes infraes-tructuras sin que existan estudios slidos que apo-yen su necesidad y pertinencia ha sido sin dudauno de los factores que ha provocado la crisis quepadecemos.

Fuertes envelocidad, dbiles enDerechos Sociales

ii rr ii tt zz ii aa


10

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

11/28

El Consejero de Transportes Iaki Arriola expres el 1 deseptiembre de 2011 en Radio Euskadi que "hace dos aoscuando slo haba un par de tramos en obras se podaentender que hubiera gente que creyera que poda haber unapugna sobre la realizacin o no de la Y vasca, pero ahora no,porque ya est consolidada la obra en muchos tramos,...".

Reconoca implcitamente que una de las razones del impulsodel Gobierno Vasco a las obras del TAV, a pesar de estar enplena crisis econmica, era empantanar las obras en unapoltica de hechos consumados sin vuelta atrs. Sin embargo,el grado de ejecucin de las obras de la Y vasca es menor delo que a primera vista da a entender el grave dao ambientalya ocasionado.

EEnn qquu ppoorrcceennttaajjee eesstt ccoonnssttrruuiiddaa llaa YY vvaassccaa??tal y como se explica en el informe adjunto elaborado a partirde la informacin oficial disponible pblicamente, el costetotal previsto para la construccin de la Y vasca es de 3.807millones de euros (sin contar los accesos a las ciudades ni lasestaciones intermodales, ni otros gastos paralelos a la cons-truccin y contando el descuento de adjudicacin). El coste de

los accesos a las capitales no est presupuestado porque anestn en fase de estudios previos. Calculamos unos 476millones por capital, en base a la cifra barajada para elsoterramiento en Vitoria-Gasteiz. Luego el coste total de la Yvasca hasta las capitales sera de 5.235 millones de euros. Elprecio total de las obras adjudicadas es de 1.777 millones de

euros, y estimando un porcentaje intermedio para ca-da tramo a medio construir se puede estimar en 759millones de euros la cantidad ejecutada a 31 de octu-

bre de 2011. Por lo tanto resulta que sola aproxima-damente el 14'5% de Y vasca est construida.

Contrastando con las cifras de gasto anual en lospresupuestos de la CAV y las memorias de Adif, sehabran gastado 1.216 millones de euros hasta ahora(esta cifra incluye gastos no incluidos en sobrepre-cios y modificados de obra) lo que indica un avancemximo del 23,2% de la obra. Sea el porcentaje deejecucin de la Y vasca bien un 14,5% bien un23,2%, se halla muy por debajo del 80% de ejecu-cin, el nivel crtico de revisin de grandesinfraestructuras anunciado por el ministro de Fo-mento al anunciar los recortes en mayo de 2010 (el

ministro dijo que en obras realizadas al 30, 40,50%... posiblemente era mejor perder lo invertidoque seguir gastando). Es decir, a pesar del gravedao ambiental y social provocado por las obras,hasta ahora se ha gastado una pequea parte de loque cuesta la Y vasca, y sigue siendo un buen mo-

mento para paralizar esta megalmana infraestructura.El Gobierno Vasco ha pretendido impulsar el TAV en plena

crisis econmica, con el fin de empantanar las obras en unapoltica de hechos consumados sin vuelta atrs. Los anunciosde fecha de finalizacin que sucesivamente se van retrasando(2010, 2013, 2016) persiguen tambin declarar obsoleto eldebate social sobre el proyecto, al grabar en el imaginariocolectivo su construccin como un hecho fijo. Sin embargo,

an quedan por adjudicar los tramos ms complejos y carosde las obras de plataforma, adems de las vas, la electrifica-cin, servicios auxiliares y los accesos a las capitales.

RReeccoorrtteess ssoocciiaalleess ppaarraa llaa ccoonnssttrruucccciinn ddeell TTAAVVEn medio de un panorama desolador con ms de

184.000 personas en paro, y unas 900.000 personas viviendocon ingresos inferiores al umbral de la pobreza, los diferentesGobiernos han argumentado que el TAV proporciona puestosde trabajo. Efectivamente, contratos fuera de los convenioslaborales de Euskal Herria, jornadas de 12 horas, y bajo condi-ciones de inseguridad laboral que se han saldado con lamuerte de cinco trabajadores hasta ahora.

En unos presupuestos marcados por los recortes en reascomo la sanidad, la educacin o las polticas sociales, elGobierno encabezado por Yolanda Barcina ha reservado 134millones de euros para las obras del Tren de Alta Velocidad.Se van a gastar en el TAV 6,5 veces ms dinero que lo quevan a destinar a Euskara, al Instituto de Salud laboral y al

La imposicin del TAV como

poltica de hechos consumadosAHT Gelditu Elkarlana, en el que participa Ekolo-gistak Martxan, saca a la luz, informacin sobre elgrado de ejecucin de la Y vasca, y reclama la paralizacin de las obras del TAV en Euskal Herria enbase a su nula rentabilidad socioeconmica.

ssaarreeaakk


11

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

12/28

Instituto de la Mujer. Se van a gastar en el TAV 2,5 veces msque lo que destinan a la UPNA. Se van a gastar en el TAV 8veces ms que lo que van a gastar en renta bsica, mientras en Na-farroa hay ms de 45.000 parados, 7000 familias sin ingresos, y

unas 11.600 familias con todos sus miembros en el paro.En Nafarroa la reduccin del gasto total presupuestario esdel 6,45%, el recorte real en Salud para 2012 ascendera al5,9 % y el recorte de Educacin sera del 7,4%. De estamanera se pone a la educacin pblica en una situacin muygrave que afectara a las infraestructuras, las subvenciones alas apymas, la formacin del profesorado, las escuelas ruraleso la UPNA. Los recortes presupuestarios en Salud traen comoconsecuencia un retraso en la apertura de los quirfanos, laremodelacin del hospital de Tudela o la sustitucin de lossanitarios cuando estn de baja. El recorte en elpresupuesto va a incidir en la salud laboral, laatencin especializada, el Complejo Hospitala-rio y el rea de salud de Tudela y Estella. En la

CAV se prev destinar 379,7 millones de euros alas obras del TAV (350,7 millones financiados aposteriori por el Gobierno espaol, y 29 millo-nes de fondos propios), mientras el presupuestogeneral se reduce un 1% con respecto al presu-puesto de 2011, presupuesto que ya se habareducido un 3% con respecto al 2010. Este 1%supone que se va a disponer de 94 millonesmenos y que la reduccin de sanidad, educaciny proteccin social ser de casi 57 millones menos.

Las familias que se hallan en situacin precaria dela CAV vern recortadas las ayudas sociales en un 7%.Sin embargo, se gastar en el TAV casi 22 veces ms que

lo destinado a Ayudas de emergencia social (AES), 1,4 ve-ces lo destinado a renta bsica (Rentas de Garanta deIngresos, RGI), y nueve veces lo destinado a Prestacin com-plementaria de vivienda (PCV). Estas medidas en tiempos decrisis son especialmente inmorales y antisociales.

En trminos de inversin, en la CAV se gastar en el TAVcincuenta veces ms que lo invertido en mejorar el ferrocarrilconvencional, trece veces ms que las inversiones en educa-cin infantil y primaria, y casi diez veces ms que las inver-siones en educacin secundaria y FP. En definitiva, se pri-man las inversiones destinadas a favorecer a la lite socioe-conmica que pueda utilizar el TAV,en lugar de promover el tren de cer-canas, la educacin pblica, y de

proteger a las familias en situacinprecaria.

NNiinnggnn TTAAVV ddee llaa ppeennnnssuullaaeess eeccoonnmmiiccaammeennttee rreennttaabbllee

Con cada palada en lasobras del TAV, estamos cavando latumba de nuestro futuro. En el infor-me Rentabilidad social del proyectode conexin de alta velocidad ferro-viaria en Navarra presentado recien-temente, se demuestra que ninguna

lnea de alta velocidad ferroviaria enEspaa resulta socio-econmicamen-te rentable, y que una dotacin exce-siva de infraestructuras de transporteperjudica a la economa. En el casode Navarra se justifica que la inver-

sin es 'gratis'. Sin embargo, es seguro que Navarra tenga quehacer una fuerte aportacin en costes de funcionamiento, enel supuesto de que el proyecto llegue a realizarse, porque lapoblacin de la comarca de Pamplona es relativamente peque-

a y no forma parte de ningn eje principal de viajeros. Es elcaso de la conexin entre Toledo y Albacete, cuyo serviciofue suspendido tras seis meses de funcionamiento al constatarunos costes de funcionamiento diarios de 18.000 euros paratransportar a una media de 16viajeros.

Adems, las reas econmicamente menos poderosas se vensuccionadas por las ciudades ms grandes. ste sera el casode Pamplona-Irua frente a Madrid, Barcelona y Bilbao, y noes descartable que las capitales vascas sean tambin succiona-das por el poder econmico de Madrid o Pars.

CCoonncclluussiinn:: ssiigguuee ssiieennddoo uunn bbuueenn mmoommeennttoo ppaarraa ppaarraalliizzaarr eell TTAAVV

En definitiva, a pesar del grave daoambiental y social provocado por lasobras del TAV, hasta ahora se haconstruido en torno al 15-20% de la Yvasca, muy por debajo del nivel en que elpropio ministro de Fomento Jos Blancodudaba si es peor perder lo gastado oseguir tirando recursos para terminar unainfraestructura en estos tiempos. Sin du-da, sigue siendo un buen momento paraparalizar esta megalmana infraestructu-ra. Dar continuidad a la construccin delTAV en Hego Euskal Herria supone hipo-tecar el futuro del pas, degradando lacalidad de los servicios pblicos esencia-les (educacin, sanidad, etc.), y destru-

yendo la tierra sobre la que se sustentanlos ecosistemas, la biodiversidad y nues-tro sustento.

ssaarreeaakk


12

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

13/28

Esan bezala, baterako ekimen honek azpiegitu-ra-lan handiak geldiarazteko eta egungo garapen-eredua aldatzeko beharra aldarrikatu nahi ditu,hain zuzen ere ingurumenean, ekonomian eta gi-zarte arloan kalte larriak eragiten dituzten era guz-tietako azpiegitura-lan handien alde presio- nat-zeko azken hileotan Gipuzkoan egiten aridiren kanpaina politiko eta mediatikoarierantzuteko (tartean daude AHTa, erraus-kailua, Jaizkibelgo superportua,

Oiartzun-Lezo-Gaintxurizketako pla-taforma logistikoa, Donostialdeko Me-troa, Hondarribiako aireportuarenhedapena, Zubietako makro-es-petxea, ingurabideak, e.a.).

Horrenbestez, uneotan herritarrekpresioa egiteak duen garrantzia az-

pimarratu eta jendarte osoari mobilizatzeko deialdia egin nahi diogu,gure lurralde aski hondatuan eragiten duten makro-proiketuak geldiaraztekoeta egungo garapen-eredua aldatzeko atzeraezina den hausnarketa-aldi batireki dadin ezinbestekoa den indarra egiteko. Izan ere, gure ustez funtsez-koa da egungo garapen-eredua aldatze aldera orain arte inoiz burutu ez dengizarte eztabaida hori bultzatzea, argi baitago aurkakotasun zabala sortu duten azpie-gitura polemiko horiek ez direla herritar bati ala besteari modu isolatuan kalte egi-

ten dioten gertakariak, bere osotasunean hartuta zalantzan jarri behar den garapen ere-du baten parte baizik.

Edozein eratan, bizi dugun abadagunean eta krisialdi ekonomikoaren ondorioz ere,azpiegituren inguruko eztabaida berriro piztu denean, herritarren mobilizazioa berrin-dartzea premiazkoa da. Horregatik, GIPUZKOA DESBERDIN BATEN ALDE,EREDUA ALDATU: AZPIEGITURA-LAN HANDIAK GELDITU! lelo eta aldarri-kapen amankomunarekin egingo den ekimen honen inguruan herri kaltetuetako biz-tanleak eta taldeak, herri mugimenduak eta erakunde sozial, ekologista, sindikatu, in-dar politiko eta bat egin nahi duten udal guztiak biltzea beharrezkoa da.

Jakina denez, Gipuzkoako lurraldeak, hain neurri txikikoa eta industria-garapenhandikoa izanik, azpiegituren hedapen izugarria jasan du iraganeko azken urteen izan-dako hazkunde eta globalizazio ekonomikoaren aroan. Azpiegituren hedaketa horrek,lurraldea neurrigabe hiritartzeko eta metropolizatzeko joerekin batera, ingurumen na-

turalari eraso gogorrak, zonalde erruralen eta nekazaritzako lurren galera, ingurume-naren artifizializazio gero eta handiagoa, kutsadura atmosferikoa eta akustikoa, alda-keta klimatikoan eragin handia, eta orohar, narriadura ekologiko nabarmena jasanduen lurralde txiki honetan eta herritarrengan eragin kaltegarriak sortu ditu, hala-hola-ko irudi-kanpainek eta lorategiz hornitzeko lanek apenas disimulatzeko gai direnak.

Aldi berean, aipagarria da egitasmo handi horiek azken urteotan herritarrengan de-

Hainbat proiektu eta azpiegitura-lan erasokorren oposizioan

urteetako lana daramaten herri mugimenduek eta taldeek Gipuzkoan

elkarrekin herri-mobilizazio dinamika berria abian jarri eta

azpiegitura-lan handiak gelditzeko eta garapen ereduaren aldaketa

sakon baten beharra aldarrikatzeko manifestazio bateratua deitu

dute, otsailaren 4ean Donostian. Horrenbestez, jendarte osoari

mobilizatzeko deialdia egin nahi diogu, gure lurralde aski hondatuan

eragiten duten makro-proiektuak geldiarazteko eta egungo garapen-

eredua aldatzeko azteraezina den hausnarketa-aldi bat ireki dadin

ezinbestekoa den indarra egiteko.

" GIPUZKOA DESBERDIN BATEN ALDE,EREDUA A LDATU:AZPIEGITURA-LAN

HANDIAK GELDITU!

Otsailaren4eanDonostian.

Azpiegiturenaurkako

manifestaziobateratua

ssaarreeaakkboletina

urtarrila 201213

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

14/28

sadostasun zabala eta gatazkak sorrarazi dituztela, nozitutako gardentasun-ezak nahizgizarte-eztabaida partehartzaileen gabeziak areagotu besterik egin ez dituztenak, az-piegitura-lan handiak eraikitzeko egitasmo horiek modu sobera inposatzailean sustatudirelako eta erabakiak hartzerakoan ez dutelako herritarren partehartzea eta kalteturi-ko udalerrien parte-hartzea kontuan hartzeko gaitasunik izan.

Halaber, azpiegitura-lan handietan eginiko diru-baliabideen xahuketak eta inbertsioitzelek nolako zulo ekonomikoa utzi duten azpimarratu beharra dago, azken aldianegunetik egunera argitara ateratzen ari direlarik inolako errentagarritasunik ez dutenhainbat herrilanekin egin diren gehiegikerien eta pelotazoen inguruko berriak. Zi-nez, azpiegitura egitasmo handien zuribide ofiziala erretolikazko interes oroko-rraren izenean eta errentagarritasun sozio-ekonomikoari eta enpleguaren sorrerari da-gozkien hipotesi sistematikoki faltsuen gainean eraikia izan da.

Lanpostuei gagozkiela, esaterako, Euskal Herriko lan-hitzarmenetatik kanpoko kon-tratuak dira, 12 orduko lanegunak dituztenak eta lan segurtasun hain eskase-koak non langile ugari hiltzen diren. Hots, azpiegiturei emandakolehentasuna gastu publiko izugarriaren gainean egin da, politikaxahutzaile honek eragindako zorpetze larriaren bizkarretik eta ingu-rumeneko ondareak hipotekatuz, azken batean enpresa-interes jakinbatzuei mesede egitearren hainbat gizarte-premiari erantzuteko ezin-bestekoak diren baliabideak eta ekonomiako, gizarteko eta kultur arlo-ko beste iharduerek behar dituzten laguntzak zurrupatuz. Prozesuhauek ondorio sozial oso larriak izaten ari dira jada, eta ondorio horiekare larriagoak izango dira etorkizunean, norabidez aldatzen ez badugu,

gainean daukagun krisialdi ekonomiko sakona kontuan hartuta.Gauzak horrela, ez da harritzekoa azpiegiturei buruzko ezta-baida berriro zabaldu bada, jendartean desadostasun han-dia sortu duten azpiegituren arloko politikak utzitako he-

rentzia gatazkatsuak eta hainbeste gizarte eskaerari erant- zutekobaliabideen eskasiak eztabaida hori derrigortzen baitu. Ondorioz, gara-pen eredua sakonki aldatze aldera eztabaida sozial zabal eta partehart-

zaileari ateak irekitzeko aukera dago.Egoera honen aurrean, herri mugimendu gisa independentziarekin eta

erabakitasunarekin ekitea dagokigu egitasmo horiek geldiaraztearen al-de. Edozein eratan, erantzun guztiak instituzioetan daudela sinestea oke-

rra litzatekeela badakigu, gure ustez, lorpenak inoiz erdiestekotan, leheniketa behin jendartearen kontzientziaren eta ekimenaren emaitza izango baitira. Hortaz,azpiegitura-lan handiak eta proiektu txikitzaileak gelditzeko borrokari eutsi behar dio-gu, lurraren defentsari eta garapen ereduaren aldaketari zor zaien garrantzia azpima-rratuta.

GGuurree lluurrrraallddeeaann eerraaggiitteenn jjaarrrraaiittzzeenn dduutteenn ggiizzaarrttee--iinngguurruummeenn ggaattaazzkkaakk::

- AHTri dagokionez, zaila da Gipuzkoako lurraldeari eta orografiari gutxiago egoki-tzen zaion proiekturik aurkitzea, eta desegokitasun horrek bereziki larriak egiten di-tu azpiegitura erraldoi honen kostu ekonomikoak eta gizartean nahiz ingurumeneaneragiten dituen kalteak, bai obrak egiteko unean eta bai funtzionamenduan. Gaine-ra, esan beharra dago orain arte obretan egindako gastua egitasmo osoan egin beha-rreko guztiaren gutxi gorabehera % 15-20a dela, eta ondorioz, Euskal Y-arenobrak gelditzeko erabakia atzeratu beharrean, oraingo unea egokia dela azpiegitu-

ra megalomano hori gelditzeko. Jaurlaritzak, ordea, 2012. urtean AHTrenGipuzkoako zatientzat 380 miloi euro zuzendu asmo ditu, gastu soziale-tan murrizketa oso gogorrak iragarri dituen bitartean.

- Zubietako errauskailua dela eta, Usurbilgo Itunak eta herri mugimenduekeskatutako geldirazpena eta luzamendua atzeraezinak dira. Gipuzkoaosoan, geroz eta udalerri gehiagotan atez-ateko sistemaren bidez hondaki-nen gaikako bilketa sustatu beharko litzateke, eta gaur egungo zabortegi ku-tsakorrak ixteko aukera emango duen Zero zabor ereduaren garapena bultza-tu, horrela hondakinen prebentzioa, birtziklapen erreala eta kudeaketa arrazio-nalago baten aldeko apustua eginez.

- Jaizkibelgo superportuaren egitasmoa Gipuzkoako kostaldearen aurka burutunahi duten atentatu ekologiko bortitzena litzateke. Eraikuntza enpresen eta energiasektoreko interesak defendatzen ari dira superportuaren bultzatzaileak, ete bere ho-rretan tematuta jarraitzen dute. Ondorioak, balio goreneko ingurune paregabea sun-tsitzeaz gain, kostu ekonomiko itzela eta Gipuzkoako gune populatuenetako bat zu-lo beltz batean bilakatzea lirateke, ondasun kolektiboak, natur baliabideak zein lur-zoru publikoak pribatizatuz eta kalteak (ekologiko-ekonomiko-sozialak) gizartea-ren bizkar utziaz. Superportuari atxikitako Oiartzun-Lezo-Gaintxurizketako plata-

ssaarreeaakkboletinaurtarrila 201214

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

15/28

forma logistikoak, berriz, balio handiko 180Ha-tako nekazaritzako lur suntsituko li-tuzke, beharrezkoak ditugun tokiko nekazaritza eta elikadura subirotasuna etorkizu-nik gabeko hormigoiaren azpian kondenatuz.

- Donostialdeko LZP-PTPak bultzatutako azpiegitura plan beldurgarria ezin ahaztu-koa dugu bestalde, zeinak Oiartzungo bailaratik barrena Iparralderaino A-8 autopis-taren lerro berria eraikitzeko eta Irungo Olaberrian izugarrizko plataforma logisti-koa eta zentral termiko bat jartzeko egitasmoekin bere aurka alegazio kopuru erre-

korra bildu zuen.- Zubietan, errauskailuarentzat aurrikusitako kokapenaren ondo-on-

doan, gaur egun eraikitzen ari diren makro-espetxea eta poligono lo-gistiko- industrial erraldoia.

- Mutrikuko portuan egin diren lanak, indarrean dagoen ingurumenlegeria bete gabe. Hori gutxi balitz, Eusko Jaurlaritzak 2012. urte-rako 10,5 miloi euroko aurrekontua sartu du dikea luzatzeko,lehenengo proiektu teknikoaren porrota kontuan hartu gabe etainongo bideragarritasun azterketa teknikorik egin gabe. Hala-ber, inongo errentabilitate sozialik ez duen eta izu-garrizko eragin ekologikoak sortuko lituzkeenMutriku Sasiola errepide berria kosta hala kos-

ta egiteko zenbaitzuren asmoa.- Azkenik, bat gatoz aurrez aurre ditugun ingurumen-gatazka berri-

en larritasunaz ohartarazten ari diren ahotsekin: besteak beste,Nafarroatik eta Bizkaiatik Ezkio-Itsasoraino tentsio handikolineak eraikitzeko proiektuak daude, Araban gasa Frackingizeneko teknikaren bidez ustiatzeko plana, eta DOT-Eus-kal Hiria lurralde-antolamenduaren gidalerroak berehalaberraktibatzeko Jaurlari-tzak dituen asmoak, ekologiko-ki jasangaitza den eta sozialki zalantzan jarritako ere-du desarrollista eta neoliberala babesten dutenak.Ondorioz, esan dezakegu pertsona guztiak garela kaltetuak,

bai egitasmo batek edo bestek berariaz sortzen dituen kalteengatik,eta bai denek batera sustatzen duten ereduarengatik ere. Era berean, azpie-gituretan egiten diren gastu publikoen kopuru itzelek ondorio nabarmenak di-tuzte administrazio ezberdinen aurrekontuetan, eta horrek udalerri guztiei eragiten

die gero.

Movimientos sociales y colectivos que trabajan desde hace aos en

oposicin a diferentes proyectos y agresivos planes de infraestruc-

tura se han unido para impulsar una dinmica de movilizacin que

culminar con una manifestacin conjunta por la paralizacin de las

grandes obras de infraestructura en Gipuzkoa el 4 de febrero en

Donostia. Hacemos un llamamiento a la movilizacin social con el finde ejercer la presin popular indispensable para paralizar los ma-

croproyectos que inciden sobre nuestro castigado territorio y para

abrir un periodo de reflexin por un cambio de modelo de desarrollo.

"Por unaGIPUZKOA diferentecambiemos el modelo: parad

las GRANDES infraestructuras !

((bbeeggiirraa eezzaazzuu aattzzeeaann hhoonneenn iinngguurruuaann aannttoollaattuu ddiirreenn bbeessttee jjaarrdduueerroottaazz jjaakkiitteekkoo))

((mmiirraa aattrrss ppaarraa ccoonnoocceerr oottrraass aaccttiivviiddaaddeess oorrggaanniizzaaddaass eenn ttoorrnnoo aa eessttaa iinniicciiaattiivvaa))

ssaarreeaakkboletinaurtarrila 2012 15

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

16/28

Magnak Zilbetiko Antzerin egin nahi duen harrobia Erdi-zen egin nahi duenarekin estuki lotua dago. Alde batetik, Ant-

zerikoaren memorian, egitasmo hau Erdizen muturra berrizsartu artiokoa bertzerik ez dela izanen diotelako. Bertzetik,Antzeri, Erdizen gisa Aldude Mendi izeneko Zainketa Berezi-ko Eremuan (ZBE) dagoelako. Hortaz, batean gertatzen de-nak, bertzean eragina du.

Gauzak horrela, eta lotura zuzen hori ikusita, azken aldi ho-netan aski kontu larriak ikusten ari gara: Antzerikoaren trami-tazio prozedura, herri-lurren edo komunalen desjabetza etaBaztango zenbait alderdiren jarrera.

Antzeriko egitasmoa Udalez Gaindiko Plan Sektorial(UGPS) moduan tramitatzen ari dira, hau da, tokiko erakun-deei kontzejuei, udalei, batzar nagusiei - erabakitzekoahalmena kenduz, horrela prozedura Nafarroako Gobernuakzuzenean kontrolatzen du; horren adibidea Lekarozko kole-

gioarekin gertatzen ari dena dugu: baztandarrek deus errate-korik ez dugun egitasmoa hain zuzen.

Erran dugunez Antzeri eta Erdiz Zainketa Bereziko Eremu berean daude, hortaz, modu horretara jokatuz aurreka-ri bat finkatzen ari dira. Hau da, Antzerikoan bertako erakundeei erabakitzeko ahalmena kenduz gero, ondotik Erdi-zen horrela jokatzeko aukera gehiago dago.

Bere garaian Antzeriko proiektua zela eta Erdiz Bizirik taldeak Zilbetiko Aldude Mendi koordinakundearekinUdalez Gaindiko Plan Sektorialaren aurkako alegazio bilketa herrikoia abiatu zuen. Nafarrako Gobernuak alega-zioak baztertu zituen eta, orain, gaia, Nafarroako administrazioarekiko auzi epaitegian dago.

Bizkitartean, epaitegiaren ebazpenaren zain egon beharrean, Antzeriko proiektua egiteko eta materiala garraiatze-ko Magnak Zilbetin tunela egiteko pausuak eman ditu. Tunel horretarako Kintoko 1600 m2 herri-lur desafektatunahi zituen, baina Baztango udalak, Batzar Nagusiaren aginduari jarraiki Kintoko mankomunitatean baimena ema-tearen aurka bozkatu zuen.

Gauzak horrela, Magnak Nafarroako Gobernuari Kintoko lur horiek desjabetzeko eskatu dio. Horrek erran nahi

du desjabetza onartzekotan, Nafarroako Gobernuak eta Magnak eskutik hartuta herri-lur horiek bertako herritarrei,tartean baztandarrei kenduko dizkigutela. Hortaz, jakinda Erdiz ere herri-lurra edo komunala dela, desjabetza hauaski aurrekari larria da.

Laburbilduz: herriko erakundeei hitza kendu bidenabar, herri-lurrak edo komunalak desjabetu nahi dituzte. Etahorren aitzinean tokiko erakundeen eskumenak eta herri-lurrak defendatu beharrean UPN, PSN eta Ezkerra proiek-tuaren alde agertu dira. Pribatizazio lotsagarrien aldi honetan, orain komunalak, denen ondasunak kendu eta enpre-sa pribatu baten eskuetan utzi nahi dituzte, bazeter guztiak xehatzeko! Kontuan hartu behar da, halaber, Erdiz 91 ne-kazarik erabiltzen dutela, eta urtero 406 behik, 229 zaldi-behorrek eta 611 ardik alatzen dutela bertan.

Krisi honek zerbait erakutsi badu, hori, bide honetatik inorat ez goazela da. Edo gauzak errotik aldatzen dituguedo galbidera goaz. Urteetan Nafarroko mendialde osoa baztertu dutenek eta Baztango egitura sozioproduktibo guz-tia, lehen sektorea barne kaskaildu, orain, gure baliabideen eta lur-komunalen ustiaketa intentsiborat eta xehakunt-zarat kondenatu nahi gaituzte: hori da beraien alternatiba: mendialde osoa baztertu, gure sektore produktiboak urra-tu eta gure inguruak suntsituko dituzten meategiak alternatiba bakar gisa inposatu; eta gainera, udalari eta baztanda-rroi enpleguen ardura bizkar gainera botaz. Hori ez da zuzena ezta arrazoizkoa ere. Ardura beraiena da. Nolanahi

ere den, guk ere proposamenak baditugu, kolektiboak eta egiturazkoak herritar guztien artean eraikitzekoak: lana-ren banaketa, guttiago lan egin guztiek lana egin ahal izateko; aberastasunaren banaketa: soldata sozialaren ezarpe-na eta zerbitzu sozial eta publikoak indartzea; eta, azkenik, eredu sozioproduktiboaren aldaketa, jardun produkti-boek erabilgarritasun soziala izan dezaten eta iraunko-rrak izan daitezen; horrek lehen sektorearen zentraltasunberria erran nahi du. Hori da bidea, bide bakarra. Ez de-zagun utzi komunalen xehakuntza guretako nahi dutengeroaren irudia izatea.

Baztanen bizi eta lan egin nahi dugu, Magnaren xeha-kuntzarekin ez da posible izanen.

Komunalen defentsan: ez PSISIk ezta desjabetzarik ere.

Erdiz Bizirik taldekokomunikatua

El pasado da 24 de diciembre a las 20.00el Presidente del Concejo de Zilbeti repar-ti un bando por las casas notificandouna accin inmediata de MAGNA contrael hayedo protegido. El bando era un avi-so advirtiendo al pueblo pero apoyando a

la empresa minera ante una prxima reu-nin de accionistas que se celebrar elda 17 de enero del 2012.

http://zecmontealduide.blogspot.com

Ayudanos a Salvar Zilbeti!http://actuable.es/peticiones/salvemos-zilbeti


16

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

17/28

Iturri berriztagarrietan oinarrituriko sistema energetiko be-rria osatzea ez da arazo teknikoa bakarrik, baizik eta sozialaeta politikoa. Nork egingo du posible eta nola? Kolyaren us-

tez, hiru jende multzok zeresan handia daukate: lehenengoz,nekazal guneetan bizi diren mila milioika lagunek (baserrita-rrek, indigenek...), eremu horietan energia berriztagarrien po-tentziala handia delako; bigarrenez, iturri fosil eta nuklearre-ko enpresetan lan egiten duten milioika lagunek, baita ener-gia asko kontsumitzen duten enpresetakoek ere, arriskuanegongo direlako trantsizioa gertatzen de-nean; eta hirugarrenez, hiriburuetako bizi-lagunek (munduko biztanleriaren erdia),krisiaren garaian haien beharrak (etxebi-zitza, energia, osasun publikoa...) asetze-ko borrokak zentral bihurtuko direlako.

Liburuan erakusten denez, badaudeBidezko Trantsizioa defendatzen du-

ten sindikatuak, alegia,trantsizioa ezin daitekeburutu energia arloko lan-gileen interesen kontra,baizik eta haien beharrak, jakindu-ria eta trebetasuna kontuan hartuz.Brian Kohler-en iritziz (ICEMeko sindi-kalista, Kimika, Energia eta Meatze-in-dustriako sindikatuen na-zioarteko federazioa), egun-go ekoizpen eta kontsumo ere-duak aldatu behar badira inguru-meneko arrazoiak direla-eta, lanpos-

tuak aldatu beharko dira. Negozioakmoldatuko dira, lansari altuko exekuti-boak lanpostu berrietara eroso-eroso pa-satuko dira, eta agian ingurumena hobe-tuko da. Nork ordainduko du? Merkatuaskeari utziz, kalteturiko enpresetako

langileak kaleratuko dituz-te, eta beraiek pairatuko di-tuzte aldaketaren ondorioakbesteen onurarako. Aldake-ta gogoko hartzeko langilehauek bihar zertan lan egin-go duten jakin behar dute.

Iturri berriztagarrien defendatzaileak eta energia fosileko lan-gileen artean elkarlana bultzatu behar da. Alemanian, sindi-katurik handiena, IG-Metall, dagoeneko arlo fotovoltaiko etaeolikoan oso aktibo dabil.

Energia baliabideak, teknologiak eta azpiegiturak kontro-latzeko borrokak izan dira bai fosilen kasuan (gogoratu Irakedo Nigeria), bai berriztarrietan ere. Konpainia multinaziona-leko argindarraren beharrak elikatzeko helburuarekin, Me-xi-koko estatuak herri indigenei iruzur egin die haien lurretan

errota eolikoak jarriz. Txinako poliziak base-rritarrak hil zituen, hauek protesta egitenzutenean errota eolikoak jartzeko desjabet-zetan konpensazio aproposik jaso ez zute-lako. Beraz iturri berriztagarriek potent-zial handia duten guneetako jabetzan etakontrolean dago gakoa, eta konpainiak

eta inbertsoreak lurraren jabet-zarako lehian hasi dira.Egoera hau nekazalerre-

gaien kasuan bereziki larriada, haien lurretatik baserritarrak

bota dituztelako. Azpimarratzekoa dalurra gizakien biziraupenerako ezinbes-teko oi- narria dela.

Aspalditik berriztaga-rrien bultzatzaileek jabetzakooperatibo eta tokian toki-

ko kontrolaren beharra azpi-marratu dituzte. Andrea Micangeli

CIRPS elkarteko kideak dioenez (Tek-nologia autonomo eta ekologikoarenaldeko elkarteak), teknologia eskura-garri egin nahi dute ahalik eta jendegehienen artean, bereziki desabantai-la ekonomikoan daudenen artean,

""Iraultza energetikoa mundu mailan piztuz" liburua ("Sparkinga worldwide ener-gy revolution") lan kolektiboa da, 20 herrial-deko lagunek eta elkarteek idatzitakoa, Kolya Abramsky bildu-

maren egilea izanez. Horretan energia eta ingurumen krisia-ren ondorioz sortu diren gatazkak eta bota diren proposamenakbiltzen dira: enpresa kutsatzaileetako langileak haien etorkizu-naz arduratuta, kapitalismo berdearen lilurak eta tranpak,energia iturrien jabetza eta kontrolerako gatazkak... Oso kon-tuan hartzeko ikuspuntuak egungo eredutik aldenduz sistemasostengarri batera trantsizioa egin nahi badugu.

Iraultza energetikoamundu mailan piztuzKolya Abramskyren izen berdineko liburuaren hausnarketa bat

hhaauussnnaarrkkeettaa

Rosa Lago

(Ekologistak Martxan)


17

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

18/28

ekonomia lokalak indartuz eta kanpoko menpekota-sunik ez sortuz. Besteak beste, Txiapasen energiaberriztagarria sortzeko eta ura edangarri bihurtze-ko proiektu mikrohidraulikoa martxan jarri zuten,bertakoak makinako mantenimenduaz ardura zi-tezkeela eta makina konpontzeko piezak bertanere aurki zitezkeela ziurtatuz. Beraz, nekazal he-rrientzat berriztagarriek energia sistema autono-mo eta deszentralizatuak egiteko aukera ematen

dute, eta beste aldetik, mehatxua ere badira, kon-painiak lurraren jabetzaren atzetik dabiltzalako.Ipar Herrietan ere eredu kooperatiboak eta ba-

liabideen kontrolak garrantzia dute. Pebren Mae-gaard-ek (EUROSOLARreko presidenteor-deak) Danimarkan energia eolikoak izandakoarrakasta jabetza-ereduari egozten dio. 90. ha-markadan bertako edo ondoko udaleko koopera-tiba eolikoko kideak izateko biztanleen eskubi-dea babesten zuen legeak. Gainera kooperatiba-

ko jabetza tokian

t

okikoa izatera behartzen zuen legeak, eta ki-de bakoitzaren akzio-kopurua mugatzenzuen. Era hartan 2000. urtean 150.000 jabe-kideak ziren, irabaziak zabal bananduta zeu-den eta energia eolikoak jendartean ones-pen handia zuen. Egoera okertu zen2001etik aurrera liberalizazioa bultzatu ze-nean, konpainia handiek kooperatibeeierrotak erosi zizkietelako jabekide-kopu-rua gutxituz. Gainera bestelako iturriekbaino energia eolikoak zituen baldintza ho-beak murriztu ziren. Guztira XXI. men-dean ezarritako potentzia eolikoa oso ba-xua izan da aurreko mendekoarekin kon-

paratuta.Mondragon taldea ere aipatzen da libu-

ruan, errota eolikoen konpainia bat bult-zatu zuelako eta kooperatibako jabetzalokala eta demokratikoa bere kideen es-

kuetan dagoelako. Experientzia hau interesgarrit-zat jotzen du Abramskyk.

Baliabide energetikoen (bai fosilen bai berrizta-garrien) jabetza nola edo hala amankomunekoa,herrikoa, langileena, kooperatiboa, publikoa edoestatala izan beharko da, trantsizioan erregai fosi-letatik berriztagarrietara era kolektiboan eta anto-latuan pasatzen lagundu ahal izateko, gizateriarenoinarrizko beharrak asetzea helburutzat mantendu

nahi bada. Abramskyk ohartarazten digu amako-muneko jabetza honelako trantsiziorako guztizkobermea ez dela: Venezuelan petrolio-industriakbultzatzen ditu berriztagarriak, eta ez dirudi herrihartan petrolioa uztiatzeari utziko diotenik, aregutxiago, petrolioa ateratzeko energia eolikoa era-biliko dutela dirudi.

Trantsizioan adi ibili beharrekoa ere izango daea berriztagarrietako teknologia era askean he-datzen den (sofware askea zabaldu den moduan),edo patenteak izango diren nagusi. Manufaktura-

industriako bitartekoei dagokienezea mundu mailan hedatuko direnedo monopolioak osatuko diren, edo-

ta Hegoaldeko herriek Iparraldekoherrien hornitzaile moduan jokatukoduten ikusi beharko da. Gerta daitekeere berriztagarriak merkeatzen direlaez teknologian izandako aurrerapenei

esker, baizik eta langileen baldintzakokertzearen ondorioz.

Bukatzeko Abramskyk kapitalismoa kolokan jartzeko eta desegiteko deia egiten du. Eztabai-dan nola eta zertarako ondasunak ekoizten direneta jendearen beharrak nola asetzen diren mui-noan dago. Liburuan Tadzio Mller and AlexisPassadakis justizia klimatikoaren aldeko mugi-

menduko ekintzaileek ohartarazten digutenez, ka-pitalismo berdearekin txiroak sistematik kanpo ge-ratuko dira, eta aberatsek haien kontsumo sosten-gaezina arintzeko aldaketa gutxi batzuk egingo di-tuzte, era hartan aldi berean erosten eta planetasalbatzen lortuz. Bestetik ere estatu kapitalista ber-dea derrigorrez autoritarioa izango da, egoera txa-rragatik sortutako protestak isilaraziz. Eta hainbataldiz esandakoa, kapitalismoak behar duen haz-kunde ekonomikoa planeta finitoan lor daitekeena-ren ideia txoroa da, egungo biokrisia sortu duena.

Liburuan erregai fosil eta nuklearraren gaineandauden gaiak ere ikertzen dira, besteak beste, pe-trolio-krisia, klima aldaketa eta zor ekologikoa.

Nekazalerregaiek petrolio-enpresen eskutik sort-zen duten gatazkak ere jasotzen dira liburuan. Be-raz, egungo sistema energetiko eta trantsizioari bu-ruz hausnartzeko oso liburu aproposa eta gomen-dagarria da.

hhaauussnnaarrkkeettaa


18

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

19/28

Si los actuales patrones de produccin y consumo deben cambiar por motivos medioambientales, entonces habr un impac-to en los patrones de empleo. Los gocios se adaptarn (con subsidios gubernamentales), los ejecutivos de sueldos altos sedesplazarn suavemente hacia nuevos puestos en paracadas dorados, y el medioambiente quizs mejore para beneficio de lapoblacin general. Quin pagar? Si se deja en la mano del llamado mercado libre, los trabajadores de las industrias afecta-das que pierdan sus empleos sufrirn en la prctica por los beneficios del resto.El movimiento obrero nunca olvidar que habla por los trabajadores. En favor de sus intereses, la posicin de los sindica-

tos en sostenibilidad global ha contenido histricamente tres aspectos. Primero, hemos tendido hacia posiciones verdes ennumerosas cuestiones ambientales, en muchos casos porque estn directamente relacionadas con riesgos de salud laboral denuestros miembros. Esto es especialmente cierto en el caso de los qumicos txicos. Segundo, hemos exigido a nuestros go-biernos y patrones laborales que creen empleo decente, como parte de un contrato social con la sociedad. En las actuales cir-cunstancias sociales, esto proporciona un argumento potente a nuestra demanda de que los empleos verdes o sostenibles seanparte de las estrategias industriales nacionales e internacionales. Tercero, hemos demandado que los obreros obligados aabandonar sus trabajos por el medioambiente sean compensados. Todo esto forma el ncleo del concepto Transicin Justa.La Transicin Justa nunca ser la primera opcin de los trabajadores. Nuestra primera opcin siempre ser si los empleos

que ahora tenemos son sostenibles o pueden serlo. Aqu reside la trampa, si no tenemos cuidado, nos convertiremos en los l-timos defensores de lo indefendible, como lo han sido los sindicatos en materia de deforestacin de bosques hasta de aditi-vos de plomo en las gasolinas, y en el presente de la minera de asbestos de Canad.Si la sociedad quiere que los trabajadores abandonen los empleos que tienen ahora, esos trabajadores querrn saber qu

estarn haciendo maana y ser mejor que la respuesta sea buena-. Quienes se oponen a ac-

tuar, se oponen porque no han obtenido una buena respuesta ala pregunta sobre maana.

Se est produciendo una triple crisis. La crisis de legitimidad poltica: las instituciones para la gobernanza mundial(Organizacin Mundial del Comercio, Fondo Monetario Inernacional, Banco Mundial...) han perdido legitimidad pbli-ca. El pblico es mucho ms reticente a confiar en el consejo del lder de una corporacin.La crisis de acumulacin fue provocada por el ataque neoliberal sobre las clases trabajadoras desde los '70. El deal

keynesiano alta productividad gana en lnea con altos salarios- fue sustituido con la mezcla txica de bajos salarios,crdito fcil, y montones de bienes baratos de Asia /China. En otras palabras: exprime a la clase trabajadora del Norte(bajos salarios); globaliza la economa y mantn los salarios bajos en China (bienes baratos); y expande el sector finan-ciero para ofrecer crdito fcil. Por supuesto, eso ha significado que la gente se ha endeudado mucho, que la demandaha cado, que las burbujas comerciales se han desarrollado porque el capital que no poda ser invertido en produccinde manera rentable se fue al sector financiero, hasta producirse la actual crisis.

La biocrisis se ha producido por la loca idea de perseguir un crecimiento infinito en un planeta finito. La ms im-portante es la crisis ambiental. Tambin se est produciendo prdida de biodiversidad, falta de acceso a agua potable,prdida de tierra frtil por erosin y desertificacin, sobreexplotacin pesquera, destruccin de blosque, el pico delpetrleo y dems.

Tesis contra el capitalismo verde: Todos los tipos de capitalismo verde ignoran la naturaleza expansiva del capitalis-

mo: su necesidad de crecimiento. Minar cualquier intento de reducir su constante e imperiosa demanda de ms recur -sos. El desacoplamiento del crecimiento y de la demanda de energa es un mito. Medidas de ms eficiencia energticaconducen a cierto desacoplamiento (menos energa por unidad producida) pero para resolver la biocrisis es necesarioun desacoplamiento absoluto, imposible si la economa mundial continua ligada a una lgica insana de crecimiento.

Ya que globalmente sobre el curso de la era neoliberal, las personas trabajadoras, tanto asalariadas como no asala-riadas, han perdido una importante parcela de poder para demandar derechos y salarios decentes, en un contexto decapitalismo verde, probablemente los salarios se congelarn o disminuirn con el fin de contrarrestar los costes adi-cionales de la modernizacin ecolgica.

El estado capitalista verde ser autoritario. Justificado por el miedo a la crisis ecolgica, gestionar el desconten-to social que necesariamente aumentar por el empobrecimiento generado por el encarecimiento del coste de la vi-da (alimentos, energa...) y los salarios descendentes. En el capitalismo verde los pobres sern excluidos del consu-mo, empujados a la marginalidad, mientras los ricos conseguirn contrarrestar su continuo comportamiento des-tructivo del medioambiente, comprando y salvando el planeta al mismo tiempo.

Con el capitalismo verde, hay peligro de que los tradicionales grupos ambientalistas jueguen un papel similar alrepresentado por los sindicatos en la era fordista, como vlvula de escape para asegurar que las demandas por elcambio social permanecen dentro de los lmites fijados por las necesidades del capital y los gobiernos, y para que en laprctica promuevan el crecimiento del capitalismo cuanto ms protesten, ms tecnologas verdes crecern.

Las soluciones reales a la crisis ambiental no sern soadas por gobiernos o corporaciones. Slo podrn emer-ger desde abajo, de las redes globales de movimientos sociales por la justicia climtica, basados en la creacinde fundamentalmente distintas relaciones sociales de produccin, consumo y sustento.

Brian Kohler, de la Federacin Internacional de Sindicatos de la industria qumica, energ-

tica y minera, Sostenibilidad y Transicin Justa de la industria energtica (p. 569)

Tadzio Mller and Alexis Passadakis, Es posible otrocapitalismo? Tesis contra el capitalismo verde, p. 562


19

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

20/28

Los recortes en el gasto pblico no parecen haber afectado a la construccin de nuevas crceles. A lo largode este ao, est previsto que entren en funcionamiento, en el Estado espaol, varios centros penitenciarios,entre crceles, centros de insercin social y unidades de madres. Este boom constructor se enmarca en el plande creacin de 46 nuevos centros penitenciarios, incluidas once crceles, entre 2006 y 2012, que se marc elGobierno PSOE, como solucin al enorme crecimiento de poblacin penitenciaria.

A pesar de que el territorio espaol cuenta con casi 80 prisiones, actualmente se estn construyendo o ulti-mando los centros penitenciarios de Murcia II, Las Palmas II, Norte I (o de Zaballa, en lava), Norte II (enNafarroa), Menorca y Lanzarote, adems de los centros de insercin social (centro de trnsito hacia la vida enlibertad) de Valladolid, Madrid II, Jerez de la Frontera, Ceuta, Donostia (en Zubieta) y la Unidad de Madresde Madrid. Y se han inaugurado durante este ao tambin el centro de insercin social de Albacete y el deMurcia; a lo que hay que sumar los movimientos de tierra que ya se estn realizando para los futuros centrosde Ceuta, Soria y Mlaga II, en paralelo con las pertinentes gestiones para construir otro ms en la Comuni-dad Valenciana Levante II, y Norte III, en Gipuzkoa, etc. Esta frentica construccin de equipamientos pe-nitenciarios es el resultado del actual Plan de Amortizacin y Creacin de Centros Penitenciarios 2005-2012.

Segn explica Csar Manzano, de la asociacin de apoyo a las personas presas Salhaketa, dicho plan esdel 91 pero se reedit cuando el PSOE volvi al poder en 2004. Aprobaron en dos consejos de ministros dedi-car 3.000 millones de euros para construir crceles. De este plan, la mayor parte se la llevan las macrocrce-

les. Este ltimo modelo de prisin tipo conlleva una cuantiosa inversin en cerca de 30- 35 hectreas de terre-nos comprados, proyectados, licitados, construidos y equipados por un organismo que depende de Interior atravs de la Secretara General de Instituciones Penitenciarias, y que recibe el nombre de Sociedad Estatal deInfraestructuras y Equipamientos Penitenciarios (SEIP). Creada en 1992, la SEIP es una voluminosa empresapblica de la que apenas omos hablar, que crece, a pesar de que el presupuesto para prisiones disminuye (elpresupuesto para prisiones es de 1.183.734.300 euros en 2011, un 4,09%menos que el ao anterior) lo que pa-rece poner sobre la mesa una extraa cuestin: hay ms plazas penitenciarias, pero menos recursos.

Dirigida desde 2008 por ngel Martnez Sanjun, exsecretario general del PSOE de La Rioja, la SEIP en sumemoria anual de 2010 presume de tener unas cuentas saneadas, y equilibradas, amn de una gestin quese mira en los principios de la transparencia, cercana y eficacia. Transparencia un tanto extraa, ya que lasolicitud de entrevista a sus responsables de DIAGONAL fue rechazada por su departamento de comunica-cin alegando que la poltica de la empresa es la de no ofrecer entrevistas.

Pero la memoria de la SEIP habla por s sola: la actividad carcelaria se ha vuelto un negocio rentable queno slo genera beneficios aqu, sino que ha dado un salto al establecer una estrecha relacin con organismosy empresas espaolas que participan en el desarrollo de los intereses nacionales fuera de nuestras fronteras .Dicho en otras palabras, a travs de mltiples convenios, la SEIP est participando en el diseo, construccin,equipamiento y puesta en funcionamiento de prisiones en Angola, Brasil, Qatar, Chile, Costa Rica, Emiratosrabes Unidos, Mxico, Nicaragua, Noruega, Paraguay, Uruguay y Argentina.

En el Estado espaol, con la media de presos ms elevada de la UE, la construccin de macrocrceles est

La inversin pblica de ms de 3.000 millones de euros enla construccin de centros ha convertido el sistema peni-tenciario en un gran negocio para grandes grupos.

INDUSTRIA PENAL: MASINFRAESTRUCTURAS PUBLICAS

Azpiegiturei dagokienean beti kutsapenaz aritzen gara. Dena den ba-daude sistema honetan azpiegitura asko haien helburua zalantzaga-rria izateaz gain haien eraikuntzek ere ingurumenaren kontrako izu-garrizko kaltea suposatzen dutena. Haien artean adibidez espetxeak,orain etekin handiko industria bihurtu dena eta inoiz murrizten ez

dena. Honetarako ere dirua badago!! Gure hiriburu guztietan berriakeraikitzen ari dira (!!!). Nabarmena Donostikoa (Zubietan, errauskai-lu eta industria eremu berdinean kokatua), eraikitzeko bertako basoederraren suntsipena eragin duena. Bitartean haien helburua zalant-zan jartzen da, eta proposatutako kopurua ere salatzen da. Honen in-guruan Diagonalean artikulo bikaina agertu zen, espetxe sistema as-palditik salatzen aritu den Cesar Manzanos-ekin elkarrizketa.


20

8/3/2019 Boletina 102. Enero 2012

21/28

en pleno apogeo y la extensin en hectreas de las mismastambin nos sita a la cabeza de los pases de nuestro entor-no. Unas nuevas macrocrceles ubicadas cada vez ms lejos-de los ncleos de poblacin, que generan adems desadapta-cin social y desvinculacin familiar.

Si la media de las crceles europeas es de 593 plazas,segn explic el socilogo Pedro Cabrera en una charla du-rante unas jornadas organizadas por Instituciones Penitencia-

rias, aqu, la media es de 923 plazas por crcel.

Los nuevos centros tipo espaoles (que aadencomo ventaja una celda que tiene 13 metroscuadrados en vez de diez) cuentan con 1.008celdas. Pero aunque la Ley General Penitencia-ria recoge que tiene que haber slo una perso-na por celda, la realidad es que normalmenteson dos quienes la ocupan. Como la SEIP yaprev esta sobreocupacin, en las celdas hay li-teras, por lo que las crceles pasan a tener msde 2.000 plazas.

Como no hay fondos suficientes para tantas personas priva-das de libertad, este tipo de recursos se externaliza y lo quedebiera asumir Instituciones Penitenciarias lo asumen en lamedida de sus posibilidades casi 600 entidades sin nimo delucro y ONG que trabajan en prisin, resalta Cabrera. La lu-cha contra la pobreza se ha convertido en la lucha contra lospobres en una sociedad que es incapaz de integrar el con-flicto y cuya tendencia es una carrera desenfrenada en la obsesin por la seguridad, el fomento delmiedo al otro como poltica, el populismo punitivo, el control social y la privatizacin del castigo,que trae consigo un incremento tan elevado de los encarcelamientos. Para el profesor de Derecho Pe-nal Julin Ros, la escandalosa y objetivable desproporcin entre los recursos humanos y materialesempleados en la vigilancia y los dedicados a la reinsercin social hacen difcilmente conciliable elobjetivo educativo y socializador otorgado constitucionalmente a la pena.

EL IMPACTO SOCIOECONMICO

Segn el primer estudio hecho en 2008 por la SEIP sobre el impacto socioeconmico de la apertu-

Documents

Boletina 102. Enero 2012