BMM 3103Dibentangkan oleh : Rosalia Moisi Dadymus Upin Pismp PML
Jan 2010
Pembinaan Ujian Penilaian bergantung kepada data daripada
keputusan pengujian. Oleh itu, pengujian merupakan alat pengukuran
utama dalam penilaian. Dengan perkataan lain, penilaian yang tepat
adalah hasil daripada perancangan dan perlaksanaan pengujian dengan
cara yang betul, khasnya dalam proses pembinaan ujian.
kesahan
keobjektitfan
kebolehpercayaan
Ciri-ciri Ujian yang baikkebolehtadbiran
kemudahtafsiran
Jenis-Jenis Soalan Terdapat 2 jenis soalan untuk tujuan
penilaian atau pengujian. Soalan objektif dipanggil "objektif"
kerana cara memeriksanya adalah objektif iaitu dibuat dengan tepat
dan tidak memerlukan pertimbanganpertimbangan subjektif (Isahak
Haron, 1982). Manakala soalan subjektif pula dinamakan "subjektif"
kerana cara memeriksanya agak subjektif.
SOALAN OBJEKTIF Definisi : merupakan perkara / alat yang
digunakan untuk mendapatkan respon.
Merupakan item respon tetap (memilih satu jawapan daripada
beberapa jawapan). Mengandungi pokok soalan (kata kunci) dan
beberapa pilihan jawapan bagi setiap item. Soalan berbentuk
objektif terbahagi kepada dua jenis: Item respon bebas Item respon
tetap (item objektif pilihan)
i. Item Respon Bebas Item jenis respon bebas memerlukan calon
meneliti soalan dan menuliskan sendiri jawapan sendiri. Contoh;1.
Apakah lawan bagi perkataan rajin ? ________ 2. Kita mesti
______bermain sekarang sebab hujan.
ii. Item Respon Tetap (Item Jenis Pilihan) Item respon tetap
memerlukan pelajar memikirkan jawapan yang paling betul atau paling
tepat. Jawapan dipilih daripada dua atau lebih pilihan. Jenis
soalan respon tetap;1. Format salah betul 2. Padanan 3. Aneka
pilihan
Format Salah Betul Soalan jenis ini mengandungi penyataan yang
perlu ditandakan dua pilihan sahaja iaitu betul (B) atau salah (S),
setuju (S) atau tidak setuju (TS), dan ya (Y) atau tidak (T).
Contoh: Tandakan sama ada Betul (B) atau SALAH (S) bagi contoh
antonim berikut: 1. Hitam Putih ( ),
Padanan Soalan jenis ini memerlukan pelajar memilih jawapan
dengan memadankan objek atau perkara yang berkaitan di sebelah kiri
atau di sebelah kanan. Bilangan padanan tidak perlu terlalu banyak
bagi mengelakkan kekeliruan semasa menjawab. Ayat yang digunakan
juga tidak perlu terlalu panjang.
Aneka pilihan tergolong dalam item tetap kerana item jenis ini
diberikan tindak balas tetap. Jenis item aneka pilihan; i.
Berbentuk soalan ii. Pokok soalan berbentuk ayat tidak lengkap iii.
Analogi iv. Antonim v. Jenis negatif vi. Mengisi tempat kosong vii.
Jenis campuran viii. Teknik kloz ix. Mengelaskan
Aneka Pilihan
Panduan Pembinaan Soalan1. Pokok soalan (stem) Bahasa mudah
difahami Berbentuk soalan / ayat tidak lengkap Kesukaran mengikut
aras kesukaran taksonomi Kurangkan soalan berbentuk negatif
(10%hitamkan / garis) Gambar, rajah, dan carta disertakan bagi
soalan yg berkaitan.
2. Bahan Rangsangan
3. Pilihan jawapan Jawapan yang disediakan haruslah logik.
Ditulis sejajar (semua huruf / semua angka) Elakkan menggunakan
perkataan semua di atas betul atau semua di atas salah. Jawapan
disusun mengikut urutan abjad atau nombor. Jawapan juga perlu
disusun mengikut dari ayat pendek ke ayat paling panjang. Tiada
perkataan yg berulang Pastikan satu jawapan sahaja yang betul
4. Distraktor (Pengganggu Jawapan)
Kelebihan1. Mudah disemak 2. Mempunyai ciri kebolehpercayaan
(pengurusan masa pelaksanaan) 3. Menguji banyak topik 4. Mempunyai
nilai potensi diagnostik (mengesan pencapaian murid) 5. Mengukur
proses mental yang tinggi
Kelemahan1. 2. 3. 4. Murid tidak dapat mengeluarkan idea.
Potensi untuk meneka jawapan tinggi Sukar untuk dibina Tidak dapat
mengetahui tahap penguasaan murid dalam pelajaran 5. Calon bijak
tidak perlu belajar banyak 6. Tidak dapat mengukur keaslian
SOALAN SUBJEKTIF Definisi : Soalan subjektif merupakan satu
bentuk penyataan yang berbentuk pertanyaan untuk menguji
pengetahuan, pengalaman, kemahiran serta tahap kebolehan kognitif
calon melalui respon secara tulisan.
Terdapat dua jenis1. Tindak balas terhad (struktur jwpn : 1
frasa, 1 ayat, 1 pernyataan) 2. Tindak balas lanjutan (esei)
Prinsip pembinaan soalan jenis struktur Item jenis struktur
terbentuk daripada satu atau dua bahagian isi kandungan jawapan
yang mengandungi beberapa patah perkataaan dan bahan-bahan yang
disertakan pada soalan. Jenis soalan sebegini mengehadkan isi dan
bentuk jawapan. Jawapan yang ditulis biasannya berbentuk pendek dan
tidak panjang. Jawapan tidak memerlukan huraian lanjutan.
Prinsip pembinaan soalan jenis esei Aras kesukaran soalan
hendaklah setara. Bahasa yang digunakan tidak perlu berbungabunga.
Soalan hendaklah jelas dan sesuai dengan aras kemahiran
pelajar.
Panduan Pembinaan Item Subjektif Membentuk JSU Mengubal soalan
berdasarkan prinsip berikut1. Tugas / arahan soalan jelas 2.
Perkataan yg digunakan setaraf dgn pencapaian bahasa calon. 3.
Menggunakan perkataan yg kelas (jelaskan, bandingkan, dan
lain-lain) 4. Mengubal bilangan soalan secara berpatutun. 5.
Sediakan satu skema pemarkahan.
Kelebihan Mudah digubal Sesuai untuk semua mata pelajaran Sesuai
untuk semua aras taksonomi Membuatkan calon menganalisis,
mengintegrasikan idea yang diperoleh. Mengurangkan konsep meneka.
Berguna untuk mengesan punca kelemahan, salah tafsiran,
konsep-konsep yang samar-samar. Murid boleh mengelolakan
pengetahuan mengemukakan pendapat dan sikap, dan boleh membuktikan
inisiatif daya cipta atau keaslian.
Kelemahan Bidang yg diuji terhad Soalan boleh diramal Mengukur
pengetahuan dlm satu bidang sahaja. Proses memeriksa lama dan
memerlukan tenaga yang banyak.
PELAKSANAAN PENILAIAN Terdapat dua jenis ujian yang sentiasa
dilaksanakan disekolah iaitu Penilaian Formatif dan Sumatif. Ujian
Formatif Dijalankan secara berterusan (semasa P&P dijalankan)
Diberikan oleh guru di bilik darjah Tujuan mengenal pasti kelemahan
yang wujud semasa P&P, Memastikan pencapaian objektif
pelajaran. Hasil : Memberi maklum balas kepada guru tentang
tajuk-tajuk yang menjadi kesulitan bagi pelajar, guru dapat
memperbaiki strategi P&P. Contoh : Ujian ringkas, kuiz, kerja
rumah, ujian bulanan Dijalankan secara formal atau tidak formal
Keberkesanan menjalankan Ujian formatif1. Menentukan Tajuk
Pengajaran 2. Menentukan Aspek dan Tahap Penguasaan 3.
Menghubungkan Elemen dengan Tajuk 4. Membina Soalan Ujian 5.
Mencadangkan Tindakan Susulan
Penilaian Sumatif Penilaian sumatif pula digunakan bagi
menentukan tahap penguasaan pelajar dalam keseluruhan tajuk yang
diajar. Untuk tujuan Penggredan Contoh penilaian sumatif ialah
ujian akhir tahun dan ujian pertengahan tahun. (UPSR, PMR, SPM,
STPM) Markah dari penilaian sumatif biasanya lebih berguna untuk
tujuan melaporkan kemajuan pelajar daripada memperbaiki kelemahan
awal pengajaran guru dan pembelajaran pelajar. Dijalankan secara
formal
JSU / JPU Jadual yg menggambarkan ciri sesuatu ujian dari segi
kandungan iaitu konstruk yang ditaksirkan, pemberatan tiap-tiap
konstruk, konteks, pemberatan tiap konteks, dan pemberatan taburan
aras kesukaran 4 syarat JSU 1. Ujian tidak dibina sembarangan 2.
Menimbulkan kepentingan topik dan aras kemahiran yg diuji. 3.
memberi panduan dan penentuan kepada pengubalan ujian. 4.
Memastikan kesesuaian taburan soalan mengikut aras dan
kemahiran
Kita selalunya agak menyempitkan konsep dan kandungan JPU dengan
mensinonimkan JPU dengan item-item taksonomi Bloom. Item-item yang
dibina dalam JPU tidak semestinya mengandungi aras-aras kognitif
Taksonomi Bloom semata-mata. Guru juga boleh membina item sendiri
berdasarkan apa yang ditanya.
Pembinaan Ujian Berdasarkan Taksonomi Bloom Benjamin Bloom (
1956) memperkenalkan satu hierarki kognitif yang disusun dari aras
rendah hingga ke aras tinggi iaitu aras pengetahuan, pemahaman,
aplikasi, analisis, sintesis dan penilaian.
Taksonomi Bloom1. Pengetahuan Aras kognitif yang terendah yang
melibatkan proses mengingat kembali maklumat, fakta, definisi dan
sebagainya. Contoh: Apakah nama ibu Negara Malaysia? a. Kuala
Lumpur b. Jakarta c. Melbourne d. New Delhi
2. Pemahaman Aras kognitif yang melibatkan proses mula
mengembangkan pemikiran. Pada aras ini pelajar menyatakan idea-idea
utama dalam perkataan mereka sendiri. Contoh: Perkataan seerti bagi
gigih ialah a. Tegap b. Tekun c. Tekad d. Tegas
3. Aplikasi Pelajar menggunakan pengetahuan dan maklumat
(konsep, teori, prinsip, hukm atau prosedur dan sebagainya) yang
mereka pelajari serta kefahaman mereka tentang pengetahuan dan
maklumat itu, dan kemudian diaplikasikan dalam satu situasi baru.
Contoh: Ani dan Ida ialah kawan rapat. Setiap hari, mereka akan
bersama-sama untuk pergi ke kelas. Mereka juga saling membantu
antara satu sama lain. a. Bagai kacang lupakan kulit b. Seperti si
buta mendapat tongkat c. Bagai air dalam sekam d. Seperti aur
dengan tebing
Analisis Aras kognitif yang menunjukkan bahawa pelajar boleh
mengasingkan idea-idea ke dalam komponenkomponennya yang berasingan
dan mereka dapat menunjukkan yang mereka memahami hubungan antara
komponen-komponen itu. Dalam proses analisis, pertimbangan dan
penghakiman adalah satu cara yang penting bagi mendapatkan satu
kesimpulan. Kesimpulan itu mempunyai bukti-bukti atau
hujahhujah.
Contoh: Ketika berjalan ke sekolah untuk menghadiri latihan
sukan. Aku terjumpa sebuah dompet. Aku membuka dompet itu untuk
mengetahui pemilik dompet tersebut. Di dalam dompet tersebut
terdapat wang yang banyak dan dokumen penting. Aku berfikir sejenak
sambil melihat sekeliling sekiranya ada orang yang sedang mencari
dompetnya. Tiba-tiba rakanku datang dan aku memberitahunya tentang
dompet tersebut. Dia menyuruh aku mengambil sahaja dompet itu. Aku
tidak berani untuk berbuat demikian. Aku teringat akan pesanan ibu
bapaku agar tidak mengambil barang kepunyaan orang lain. Aku
membuat keputusan untuk menyerahkan dompet tersebut kepada guru
bertugas iaitu cikgu Rani. Beliau telah membawa aku berjumpa dengan
guru besar. Guru besar memuji tindakan yang telah aku lakukan itu.
Baca petikan di atas dan berikan lima nilai murni yang kamu peroleh
berdasarkan petikan
5. Sintesis Aras kognitif yang menghendaki pelajar menggunakan
imaginasi dan pemikiran dengan mencantumkan unsurunsur yang
terdapat pada sesuatu untuk menghasilkan sesuatu yang baru. Contoh
1: selepas makan tengah hari, kami sekeluarga duduk di ruang tamu
sambil berbual-bual. Tidak lama kemudian, sebuah teksi berhenti di
hadapan rumah. Aku menjenguk keluar. Aku melihat .. Mulakan cerita
kamu dengan aku melihat .. Contoh 2 : Bina lima ayat berdasarkan
urutan gambar.
6. Penilaian Aras kognitif yang menghendaki pelajar melakukan
penilaian, diskriminasi, memberi rasional dan menyatakan pendapat
dengan alasan-alasan tertentu. Contoh 1: Pada pendapat kamu, adakah
tinggal di asrama lebih baik daripada di rumah? Jelaskan. Contoh 2
: berbagai faktor yang menyebabkan gejala vandalisme semakin
berleluasa dalam kalangan remaja pada masa kini. Bincangkan.
AMALI BINA SATU CONTOH SOALAN BAGI SETIAP PERINGKAT KOGNITIF
MENGIKUT TAKSONOMI BLOOM (soalan Bahasa Melayu SR) Kenalpasti
peringkat kognitif yang digunakan di dalam set soalan UPSR Bm.
Contoh Soalan Contoh spesifikasi ujian
Rujukan http://www.tutor.com.my/tutor/content.asp?
e=UPSR&s=BM&i=BS
