Beeldenanalyse

in de

aardrijkskunde:

New York

Sara Michels

Didactisch Atelier

Aardrijkskunde

(Mevr. H.

Verstappen)

2015-2016

1BaSO (WI-AA)

1) Kenmerken

Monding van de Hudson rivier in de Atlantische Oceaan havens

Vrijheidsbeeld op Liberty Island in de baai van New York

5 verschillende stadsdelen: The Bronx, Brooklyn, Manhattan, Queens en Staten

Island

o The Bronx staat bekend als de geboorteplaats van de rap en de

hiphopcultuur. Meer dan de helft van de bevolking zijn hispanics, latino's of

personen van Spaanse afkomst.

o Brooklyn staat bekend om zijn culturele, sociale en etnische diversiteit, zijn

specifieke kunststromingen, zijn wijken met een eigen karakter en om zijn

unieke architecturale erfgoed. Er is een lange kustlijn met veel stranden en

het bekende Coney Island.

o Manhattan heeft de hoogste bevolkingsdichtheid en is wereldberoemd door

de wolkenkrabbers, Wall Street en Central Park. Manhattan is het

financiële centrum van de stad en er bevinden zich hoofdkantoren van vele

multinationals en internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties.

Het stratenplan met de genummerde straten is een van de meest bekende

damborpatronen ter wereld.

o Queens is de etnisch meest diverse stadsdeel in de Verenigde Staten. In

Queens liggen twee grote luchthavens, LaGuardia Airport en John F.

Kennedy International Airport (JFK).

o Staten Island is het meest zuidelijke en minst dicht bevolkte district van

New York.

De verscheidene Chinatowns

De vele hoge (brownstone-) appartementen

Het vele verkeer

De subways

Meest typerende kenmerk = Manhattan met de vele wolkenkrabbers

Dit is het eerste beeld dat bij mij (en ik veronderstel bij velen) opkomt als ik aan New

York denk. Dit is dan ook het kloppende financiële en toeristische hart van New York.

Er zijn ook veel multinationals en internationale organisaties gevestigd. Het grote

constrast tussen de natuur in Central Park en de betonwereld van de wolkenkrabbers

maakt het interessant.

1. Wikipedia (2016), https://nl.wikipedia.org/wiki/Commissioners%27_Plan_van_1811 2. Varenna (2015), http://rond1900.jouwweb.nl/maatschappij/urbanisatie/wolkenkrabbers 3. Wikipedia (2016), https://en.wikipedia.org/wiki/Manhattan#History

2) Brainstorm + informatie

Het stratenplan: Het Commissioners’ Plan van 1811 was een voorstel van de

staatsregering van New York om de straten in Manhattan in te delen volgens een

vast patroon, waardoor het land tussen 14th Street en Washington Heights

ordelijk ontwikkeld en verkocht kon worden. Central Park was oorspronkelijk geen

onderdeel van dit plan en het was eerder toevallig aangelegd toen in 1853 bleek

dat er paar kleine onderbrekingen waren.

Iedere avenue was 30 meter breed. Tussen de avenues in het midden van het

eiland zat 281 meter ruimte, en de avenues aan de waterkant lagen wat dichter

bij elkaar. Het idee hierachter was dat een straat vlak bij de pieren meer waarde

had dan in het centrum, omdat de waterkant in die tijd de plek was van de handel

en de industrie.1

Waarom zo veel wolkenkrabbers?

De redenen waarom mensen wolkenkrabbers zijn gaan bouwen zijn simpel:

grondgebrek en geld. In Noord-Amerikaanse steden als Chicago en New York

groeide de behoefte aan woon- en met name kantoorruimte in de binnensteden zo

sterk dat de grondprijzen extreme vormen aannamen. Daardoor werd bouwen in

de hoogte financieel aantrekkelijk, zelfs als daarvoor dure bouwkundige

maatregelen moesten worden genomen. De wolkenkrabbers kregen een

constructie van ijzer, staal en gewapend beton. Staal en ijzer werden al langer

gebruikt bij hoogbouw, maar voor een wolkenkrabber was dat niet genoeg

versteviging van de constructie.2

Waarom is Manhattan zo belangrijk?

Daarvoor moeten we teruggaan naar begin 17de eeuw. De eerste (beschreven)

ontdekkingstochten werden gehouden door de Nederlanders. De mogelijkheid om

er factorijen te stichten en beverhuiden op te kopen en in Europa te verhandelen

leidde tot interesse bij Nederlanders en nieuwe missies. In die tijd leverden

beverhuiden veel geld op in Europa dat geplaagd werd door zeer koude en

langdurige winters; de pelzen werden gebruikt voor het maken van waterdichte

hoeden. In 1626 kocht Peter Minuit voor de Republiek der Verenigde Nederlanden

Manhattan van de Lenape-indianen in ruil voor goederen ter waarde van fl 60, wat

neer komt op 680 euro (ongeveer 1000 dollar).

Manhattan was het centrum van de New York Campaign, een grote reeks van

veldslagen in de American Revolutionary War aan het einde van de 18de eeuw.

New York groeide als economisch centrum, eerst als gevolg van het beleid van

Alexander Hamilton als de eerste Secretary of the Treasury en later met de

opening van het Erie Canal in 1825, die de havens aan de Atlantische Oceaan

verbonden met de vele agrarische markten van het Midwesten van de Verenigde

Staten en Canada. In 1810 overtrof New York City (nu Manhattan) Philadelphia

als de grootste stad van de VS. Sindsdien evolueerde Manhattan in stijgende lijn,

door de aanleg van bruggen, wegen, metrolijnen en de vele gebouwen, tot wat

het nu is geworden.3

3) Het beeld

Enkele bomen in Central Park met op de achtergrond enkele wolkenkrabbers.

Ik heb dit beeld gekozen omdat het het constrast van Manhattan mooi en

evenwichtig weergeeft. Enerzijds zijn er warme herfstkleuren van de bomen

in Central Park, anderzijds de kille grijze kleur van de wolkenkrabbers. Dit

beeld is speciaal omdat je niet echt weet waar je je eerst tot voelt

aangetrokken, de warme kleuren of de grootheid van de wolkenkrabbers. Je

zicht wisselt constant tussen de 2 tegengestelden.

4) Didactische uitwerking op 3 niveau’s

4.1) Beeld

Didactisch lesontwerp

Leerdoelen

KRACHTIGE LEEROMGEVING

Lesfasen

& timing Onderwijs- en leeractiviteiten Media Leerinhoud

Lln kunnen

benoemen wat ze

op een beeld zien

zonder de context

te interpreteren.

Instapfase OLG: Foto New York

Lkr toont onderste deel foto New York.

Wat zien jullie op de foto? Beschrijf de

verschillende dingen die je ziet zo goed

mogelijk.

Welke vragen zouden we bij deze foto kunnen

stellen? (Geef ook mogelijke antwoorden.)

Waar is deze foto genomen?

Wanneer is deze foto genomen?

Wie heeft deze foto genomen?

Wat kan je me vertellen over de nabije

omgeving van de foto? Hoe ziet deze eruit?

Teken het landschap verder op het

werkblaadje.

Lkr deelt werkblaadjes uit.

Lkr toont bovenste deel foto New York.

Wat zien jullie op de foto? Beschrijf de

verschillende dingen die je ziet zo goed

mogelijk.

Welke vragen zouden we bij deze foto kunnen

stellen? (Geef ook mogelijke antwoorden.)

Waar is deze foto genomen?

PPT: Onderste

deel foto New

York

Werkblaadje

PPT: Bovenste

deel foto New

York

Welke stad zou dit kunnen zijn?

Wanneer is deze foto genomen?

Wie heeft deze foto genomen?

Wat kan je me vertellen over de nabije

omgeving van de foto? Hoe ziet deze eruit?

Teken het landschap verder op het

werkblaadje.

Lkr toont originele foto.

Eigenlijk zijn deze 2 beelden, 1 foto die genomen is

in New York. De meesten tekenden bij de eerste foto

gewoon nog meer bomen, terwijl we bij de tweede

foto dachten dat er nog meer gebouwen er rondom

heen stonden. Zo zien we maar dat we enerzijds

dingen kunnen waarnemen, in de eerste foto de

bomen, in de tweede foto de wolkenkrabbers maar

dat we ook dingen kunnen verzinnen, zonder dat we

weten wat de context van de foto is.

De foto werd trouwens genomen op 22 november

2007 door Paul Stein uit New Jersey vanaf de 9de

verdieping van een appartementsgebouw aan de

westelijke kant van Central Park. Op de ppt zien we

dat aangeduid op een stukje van New York, met

centraal het stadsdeel Manhattan met Central Park.

Hier zien we een klein stukje van Manhattan vanuit

de lucht. We zien centraal, Central Park, met er rond

de wolkenkrabbers en appartementsblokken.

We gaan vandaag enkele kenmerken van de stad

New York bekijken, de wolkenkrabbers en Central

Park zijn er al 2 van.

Werkblaadje

PPT: Foto New

York

PPT: Informatie

foto

PPT: Kaartje

New York

PPT: Luchtfoto

Werkblaadje:

juni%’16

1

- Wat?

- Waar?

- Wanneer?

- Wie

- Omgeving?

- Wat?

- Waar?

- Wanneer?

- Wie

- Omgeving?

PowerPoint:

juni%’16

1

- 22 november 2007

- Paul Stein uit New Jersey

- 9de verdieping van een

appartementsgebouw

- Westelijke kant van Central Park

2

juni%’16

13

4.2) Context

Didactisch lesontwerp

Leerdoelen

KRACHTIGE LEEROMGEVING

Lesfasen

& timing Onderwijs- en leeractiviteiten Media Leerinhoud

Lln kunnen de

kenmerken van

een stad afleiden

uit een beeld.

Instapfase OLG: Kenmerken New York

Lkr toont foto New York.

Beschrijf deze foto eens zo goed mogelijk.

Wat zie je op de foto?

Wat lijkt voor jou het meest opvallende

kenmerk van New York? (Als je deze foto

bekijkt.)

Wat zou je nog allemaal willen weten over

deze foto? (Geef ook mogelijke antwoorden

op de vragen.)

Waar is de foto genomen?

Wie heeft de foto genomen?

Wanneer is de foto genomen?

Deze foto is genomen op 22 november 2007 door

Paul Stein uit New Jersey vanaf de 9de verdieping

van een appartementsgebouw aan de westelijke kant

van Central Park in New York.

Ik heb hier een kaartje van een deel van New York.

Waar zou je de persoon die de foto nam,

situeren op het kaartje?

(Lkr vraagt leerling om dit te komen

aanduiden op het bord.)

Waarom daar?

(Lkr duidt indien nodig juiste plek aan.)

PPT: Foto New

York

BORD

PPT: Info foto

PPT: Kaartje

Manhattan

Wat kan je me vertellen over het stratenplan

van Manhattan?

Dit mogen jullie invullen op je werkblaadje.

Lkr toont dynamische bevolkingsgrafiek.

Wat wordt er getoond op deze grafiek?

(Wat betekenen de verschillende kleuren?

Welke 3 dingen onderscheidt men?)

Wat kan je in het algemeen zeggen over het

bevolkingsaantal op Manhattan?

Dit mogen jullie invullen op je werkblaadje.

Manhattan is 59,5 km2 groot, dat is ongeveer even

groot als de oppervlakte van Leuven, hierbij horen

ook Heverlee, Kessel-Lo, Korbeek-Lo, Haasrode,

Wilsele en Wijgmaal, zoals je op het kaartje kan

zien. Even ter vergelijking: Leuven en de andere

gemeenten hebben een inwonertal van ongeveer

100.000 inwoners.

Wat valt er op als je dat vergelijkt met het

inwonertal van Manhattan?

Wat kunnen we dus besluiten?

Manhattan is dus zeer dichtbevolkt.

Welke invloed gaat dit dus hebben op de

manier van bouwen?

Deze foto’s tonen heel goed welke invloed dit heeft

op het landschap van Manhattan. (Lkr geeft uitleg bij

elke foto + aanduiden op kaartje.)

Wat is er bijzonder aan dit beeld?

Waarom zou er zo’n groot park zijn, terwijl er

rond zo veel wolkenkrabber staan?

(Mensen hadden gewoon nood aan wat groen

en rust in die betonnen jungle.)

Het 2.8 km² grote Central Park is er dus niet

toevallig gekomen, het werd ontworpen en

aangelegd voor de inwoners aan het einde van de

19de eeuw. Het is wel zo dat er op die plek meer

open ruimte was omdat de waterkant in die tijd de

plek was van de handel en de industrie.

Werkblaadje

PPT:

Dynamische

bevolkings-

grafiek

Werkblaadje

PPT:

Vergelijking

Leuven

Werkblaadje

Werkblaadje

PPT: Foto’s (3)

PPT: Central

Park

Dambordpatroon:

- De straten zijn loodrecht op elkaar

aangelegd

- Geen historisch gegroeid grondplan

- Manhattan: ‘avenues’ van noord naar

zuid en de ‘streets’ van oost naar

west

oppervlakte = 59,5 km2

Manhattan = dichtbevolkt

Wolkenkrabbers

Het dichtbevolkte wonen in Manhattan zorgt dus

voor het uitzicht en belangrijkste kenmerk van New

York, de wolkenkrabbers.

Werkblaadje:

Kenmerken van de stad: New York

1) Stratenplan Manhattan

Hoe kan je het stratenplan van Manhattan het best omschrijven in 1 woord?

...................................................................................................................

Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van dit plan?

1) ..............................................................................................................

2) ..........................................................................................................

Manhattan: Avenues van ……………… naar ………………

Street van ……………… naar ………………

2) Inwonertal en oppervlakte

Tussen welke 3 dingen maakt men een onderscheid

in de dynamische grafiek?

1) ...................................................................

2) ...................................................................

3) ...................................................................

Wat kan je zeggen over het inwonertal van

Manhattan in het algemeen?

........................................................................

Oppervlakte Manhattan? ......................................

( = …… keer Leuven!)

Aantal inwoners Leuven? .....................................

Manhattan = ......................................................

Wolkenkrabbers!

juni%’16

1

- 22 november 2007

- Paul Stein uit New Jersey

- 9de verdieping van een

appartementsgebouw

- Westelijke kant van Central Park in New

York

PowerPoint:

juni%’16

1

11 ‘avenues’ van noord naar zuid & 220 ‘streets’ van oost naar west

2

juni%’16

1

Manhattan = 59,5 km2 = oppervlakte Leuven!

! 100.000 inwoners

3

juni%’16

14

juni%’16

1

Central Park

- 2,8 km2 groot

- Einde 19e eeuw

- ‘Toevalllig’

- Aan waterkant = handel

en industrie

5

4.3) Waarnemer

Didactisch lesontwerp

Leerdoelen

KRACHTIGE LEEROMGEVING

Lesfasen

& timing Onderwijs- en leeractiviteiten Media Leerinhoud

Lln kunnen

verschillende

gevoelend en

interpretaties

koppelen aan een

beeld.

Instapfase Lkr verdeelt de klas in 2 groepen.

Ik heb hier een foto van een stad, ik ga nog niet

verklappen waar. Ik zou graag een antwoord hebben

op de volgende vragen, je krijgt eventjes de tijd om

na te denken en je antwoorden op te schrijven op

een apart blad.

Hoe zou jij je voelen als je tussen de bomen/

wolkenkrabbers op de foto staat? (emoties)

Wat zou je nog kunnen zien als je op die plek

bent?

Wat zou je allemaal kunnen horen? Is er

misschien een bepaald liedje dat je zou

kunnen neuriën als je er wandelt?

Wat zou je ruiken?

Wat zou je kunnen voelen met je handen?

(Harde of zachte dingen?)

Wat zou je kunnen proeven?

Nadat ze alles hebben opgeschreven:

Waar zou deze foto nu eigenlijk genomen

kunnen zijn?

Zou je dan enkele van je zintuiglijke

waarnemingen aanpassen na deze

informatie? Schrijf enkele aanpassingen

achter je andere antwoorden.

PPT: Foto New

York

Deze foto is genomen op 22 november 2007 door

Paul Stein uit New Jersey vanaf de 9de verdieping

van een appartementsgebouw aan de westelijke kant

van Central Park in New York.

Lkr toont enkele foto’s van wolkenkrabbers en

Central Park. + luchtfoto!

Lkr overloopt klassikaal de antwoorden van beide

groepen.

We merken dus dat er tussen de 2 groepen grote

verschillen zijn. Maar ook binnen de groepen zelf,

merken we verschillen op. Natuurlijk wonen we er

zelf niet en weten we niet hoe we al deze zintuiglijke

dingen kunnen ervaren.

Ik zet nu een liedje op gezongen door Ella Fitzgerald

en Louis Armstrong, de titel is ‘Autumn in New York’.

Een stukje van de tekst staat op de PPT. Het liedje

past perfect bij de foto, ik zou achteraf graag weten

waarom dit zo is. Denk op verschillende ‘kunstige’

manieren! De meest gekke antwoorden zijn

mogelijk!

Ik toon eerst nog eens de foto, jullie mogen ook een

verhaaltje bedenken dat past bij de foto én het

liedje.

PPT: Info foto

PPT: Foto’s New

York (4)

PPT: Link liedje

YouTube

PPT: Lyrics

juni%’16

1

- 22 november 2007

- Paul Stein uit New Jersey

- 9de verdieping van een

appartementsgebouw

- Westelijke kant van Central Park in

New York

PowerPoint:

juni%’16

12

juni%’16

13

juni%’16

1

Glittering crowds andshimmering clouds

In canyons of steel

They're making me feel, I'm home

…

Lovers that bless the dark

On benches in Central Park

It's autumn in New York

It's good to live it again

Autumn in New York

Ella Fitzgerald & Louis Armstrong

4