4

บทท 2

เอกสารและการวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของทใชเปนพนฐานในการด าเนนการศกษาในครงนไดแก 1. จตวทยาการกฬา 2. การจนตภาพ 3. การผอนคลายกลามเนอ 4. การยงประตบาสเกตบอล 5. งานวจยทเกยวของ 6. กรอบแนวคดของงานวจย 7. สมมตฐานของงานวจย

1. จตวทยาการกฬา

1.1 ความหมายของจตวทยาการกฬา

จตวทยาการกฬา แยกออกเปน 2 ค า คอ จตวทยา (Psychology) กบ กฬา (Sport)จตวทยา ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา “Psychology” มาจากภาษากรก 2 ค า “Psyche” หมายถง จตวญญาณ (Mind, Soul) กบค าวา “Logos” หมายถงศาสตร วชา วทยาการ (Science, Study) ในชวงกอนครสตศตวรรษท 19 จตวทยาจงเปนลกษณะการศกษาเกยวกบจตวญญาณ ส าหรบปจจบนน “จตวทยา” (Psychology) หมายถง การศกษาเกยวกบพฤตกรรมของสงมชวตไมวาจะเปนมนษยหรอสตว ทงทรตวและไมรตว ท งทแสดงออกและไมแสดงออก ซงพฤตกรรมทแสดงออกมความแตกตางกนไปตามลกษณะเฉพาะตวของแตละบคคล มความเกยวของกบพนธกรรมและสงแวดลอมกฬา เปนภาษาบาล ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา “Sport” เปนค าทตดตอนมาจาก “Disport” แปลวาเลนสนกหรอท าใหเพลดเพลน ณ ทใดทหนงตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน กฬา หมายถง กจกรรมการเลนเพ อ

5

ความสนกสนานเพอความผอนคลายความเครยดทางจตใจ โดยเปนการเลนภายใต กฎ กตกา เนอทและขอบเขตทก าหนด (กรมพลศกษา กระทรวงการทองเทยวและกฬา, 2556)

จตวทยาการกฬา เปนศาสตรทน าหลกทางจตวทยามาประยกตใชในสถานการณการกฬา เพอการพฒนาความสามารถทางการกฬาทงในการฝกซอม การแขงขนใหเกดประสทธภาพสงสดในสถานการณตางๆ กนดงทนกจตวทยาการกฬาหลายทานไดใหความหมาย ดงน

กลล (Gill, 1986, อางถงใน นาถปรยา เหรยญทอง, 2548) ไดใหความหมาย จตวทยาการกฬาเปนสหวทยาการในสาขาวทยาศาสตรการกฬาและการออกก าลงกาย เปนการศกษาวธการทางวทยาศาสตรเกยวกบพฤตกรรมของมนษยในสภาพการกฬาและการออกก าลงกาย เพอเขาใจพฤตกรมการกฬา อทธพลของบคลกภาพ และเปนปจจยทางสงคมในสภาพการณกฬา

บลเลอร (Butler, 1997, อางถงใน นาถปรยา เหรยญทอง, 2548) ไดใหความหมาย จตวทยาการกฬา มความหมายเหมอนกนกบการฝกทกษะทางจต ซงอธบายไดในรปแบบของการสรางความคดในทางบวก การสรางความมนใจในตนเอง การฝกสมาธ การควบคมความเครยด สามารถทจะเพมทกษะความเปนเลศในทางกฬาได

วทยากร เชยงกล (2552) ไดใหความหมายไววาจตวทยาการกฬาคอการเนนใหความส าคญกบเรองแรงจงใจ แนวคดเกยวกบตนเอง และพลวตของกลมไปประยกตใชและสงเสรมใหนกกฬาท าผลงานใหดทสด และสขภาพกายและจตทด เพราะเรองความเขมแขงทางจตใจมความส าคญไมนอยไปกวาความเขมแขงและทกษะทางรางกาย

ศลปะชย สวรรณธาดา (2532) ใหนยามค าวา จตวทยาการกฬาเปนการศกษาแขนงหนงทน าเอาหลกจตวทยามาประยกตใช ในสถานการณการกฬา เพอชวยใหนกกฬามความสามารถสงขน

ดงน นสรปไดวา จตวทยาการกฬา เปนการศกษาทมพนฐานทางจตวทยาทเกยวของกบกจกรรมทางกายคอการศกษาพฤตกรรมตางๆ ของมนษยทเกยวของกบการเขารวมกจกรรมกฬาหรอการออกก าลงกายรวมท งอทธพลของนกกฬาผ ฝกสอนและสงแวดลอมทมผลตอการเพมขดความสามารถของนกกฬาและการใชชวตในสงคมอยางมความสขและจตวทยาการกฬา ไมใชการศกษาแคเรองทเกยวกบนกกฬาและพฤตกรรมแขงขนของนกกฬาเทานนแตยงท าการศกษาคนควาเกยวกบพฤตกรรมกลมการฟนฟสภาพและการบ าบด โดยการใชกจกรรมทางกาย การเรยนรทกษะกลไก พฤตกรรม การเลน กลมสมพนธ ความพรอม การรบร การเรยนรทกษะกลไกการรบรเกยวกบรปลกษณของตนเอง บคลกภาพ และความสามารถทางการกฬา ตลอดจนกจกรรมการเคลอนไหว

6

อนๆ และในทางกลบกนความสามารถทางการกฬา มผลตอจตใจ กระบวนความคด การรบรตนเอง การประเมนความสามารถ ความรสกทดตอการเลน สรางสงคม ความรกสามคค การมน าใจเปนนกกฬา สรางความสนกความทาทายตลอดเวลาทเขารวมกจกรรม สรางความรสกกระตอรอรน และ มงมนในการกฬา

1.2 จดมงหมายของจตวทยาการกฬา

จดมงหมายของจตวทยาการกฬา คอ การศกษาพฤตกรรมสงคมในดานตางๆ โดยมจดมงหมายดงตอไปน (นาถปรยา เหรยญทอง, 2548)

1. พฤตกรรมการเลนกฬา และความสามารถทางดานกฬา มผลอยางไรตอจตใจและความคดของนกกฬา โคช ผฝกสอน และผเกยวของในสภาพการณกฬา

2. ความรสกและสภาพทางจตใจ มผลอยางไรตอการแสดงทกษะขนสง และความสามารถทางกายของนกกฬาและผเกยวของ

3. ระบบสงคมทเอออ านวยในการเลนหรอเรมเลนกฬา การสงเสรมการเลนกฬาหรอการออกก าลงกายและสาเหตการเลกเลนกฬา

4. พฤตกรรมของสงคมตอการเลนกฬาและการออกก าลงกายเพอสขภาพ เพอนนทนาการ 5. พฤตกรรมของนกกฬาทประสบความส าเรจหรอความลมเหลวปจจยตางๆ โดยเฉพาะอยาง

ยง ปจจยทางดานจตใจทมผลตอการเตรยมความพรอมของนกกฬา 6. เทคนคหรอกศโลบายทางจตวทยาการกฬา ทจะเปนการสงเสรมความพรอมทางดานจตใจ

สความเปนเลศในการแสดงความสามารถของนกกฬา

ดงนนสรปไดวา จดมงหมายของจตวทยาการกฬา เพอใหผศกษาเขาใจในพฤตกรรมของนกกฬา และรวานกกฬานนจะมพฤตกรรมอยางไรตอไป เพอทจะควบคมพฤตกรรมทไมสมควรใหหมดไปและสรางพฤตกรรมทสมควรเขามาแทน และสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนไดสงสดใน การเลนกฬา

1.3 ความส าคญของจตวทยาการกฬา

นกกฬาและผ ฝกสอนทกคนปฏเสธไมไดวา จตใจ ความคด และอารมณ สมพนธกบความสามารถในการเลนและการแขงขนกฬา และในทางกลบกนทวาความสามารถทางการกฬากมผล ตอจตใจ กระบวนความคด การรบรตนเองและแรงจงใจในการเลนและพฒนาความสามารถทางการกฬา ความสมพนธจงเปนแบบ 2 ทาง (Interrelationship) และควรไดรบการพฒนาในสดสวนทเหมาะสมเพอการพฒนาความสามารถอยางเตมศกยภาพของนกกฬา (สปราณ ขวญบญจนทร, 2541)

7

การพฒนาความสามารถในการเลนกฬาใหไดสงสดขนอยกบ 3 องคประกอบดงตอไปน 1. องคประกอบทางกาย (Physical) ซงเปนองคประกอบทมความส าคญ และจ าเปนทสดใน

การพฒนาความสามารถในการเลนใหไดดทสดประกอบดวย 1.1 สดสวนและรปรางทเหมาะสมกบ ชนดกฬาหรอต าแหนงการเลน 1.2 สมรรถภาพทางกาย ทรวมทงสมรรถภาพทางกายทวไปและเฉพาะกฬาหรอแมแต

ต าแหนงการเลน นอกจากนชนดและลกษณะของสมรรถภาพของกลามเนอและของรางกายเฉพาะกฬาดวย 1.3 ทกษะกฬาเปนความสามารถและประสบการณทรวมไวท งกลวธ (Techniques)

กลยทธ (Tactic) ในการเลนกฬา 2. องคประกอบทางจตใจ (Mental) ซงหมายถงแรงจงใจระยะยาว ความเชอมน ความคด ความ

พยายาม อารมณ ซงรวมเรยกกวาการมสมรรถภาพทางจตทแขงแกรงหรอทเรยกวาใจส ควบคมตวเองหรอเรยกอกอยางวาการมวนยทางใจ (Mental discipline) ทงในการฝกซอมและแขงขนทมความกดดนสง ตลอดชวตการเปนนกกฬา

แมวาการพฒนาความสามารถทางกายของนกกฬาจนเตมศกยภาพมความส าคญและจ าเปนทสดแตการน าความสามารถหรอศกยภาพมความจ าเปนมากกวาความสามารถทางจตเปนปจจยทส าคญในการควบคมความคด อารมณ ความรสก การรบรตนในดานตางๆ ท าใหสามารถควบคมการเลนทางกายหรอแขงขนกฬาไดเตมศกยภาพทแทจรงหรอมากกวา

3. องคประกอบทางสงแวดลอม (Environment) ทมผลตอการพฒนาความสามารถทางกายของนกกฬา ประกอบดวย

3.1 องคประกอบทางสงคมและสงเออในการพฒนาความสามารถในการ เลนกฬา เชน การใหความชวยเหลอในการฝกซอม เชน อปกรณ สนาม เครองแตงกาย เงนสนบสนน และเครองอ านวยความสะดวกอนๆ

3.2 องคประกอบทางบคคลทเกยวของกบความสามารถในการเลนกฬาของนกกฬา เชน บคคลใกลชดกบนกกฬา คครอง หากเปนนกกฬาเดกรวมถงพอแมและองคกรกฬาคอ ผจดการทมเพอนรวมทมและทส าคญทสด คอ โคชผทมผลโดยตรงทงความสามารถในการเลนกฬาของนกกฬา และทศนคตตอการกฬา

สงแวดลอมเปนองคประกอบสดทายทมอทธพลตอความสามารถในการเลนกฬาเพราะเมอรางกายและจตใจพรอม แตสงแวดลอมภายนอกอนๆ ทไมพรอมท าใหผลการเลนออกมาไมแนนอนหรอไมคงทได เชน ในกฬายมนาสตก แมวาจะฝกซอมมาอยางด แตเมอถงเวลาแสดงจรง คานบาร

8

เดยวอาจลนกวาทเคยใชในฝกซอม เมอรวมกบอากาศรอนจดจะท าใหเหงอออกมากท าใหมอลนไดอาจท าใหการเลนออกมาไมด เทาทเคยฝกซอม หรอไมไดรบการสนบสนน ทงสนามอปกรณเงนชวยเหลอ หรอ เงนการชวยเหลออนๆ หรอไมใหโอกาสในการใชความสามารถ กอาจท าใหการพฒนาความสามารถเปนไดยาก ทส าคญคอ โคช หากไมสามารถวเคราะห วจารณหาทางแกไขไดการพฒนายอมเปนไปไดชาความเขาใจวาทกษะและสมรรถภาพทางจตเกดขนไดเองจากประสบการณ ซงความเขาใจผดนมความเปนไปได เพราะมนษยมการเรยนร มการปรบตวแตการเรยนรหรอทกษะทเกดเองนนผดหรอถก ดหรอไมด ควบคมไมได ซงถาเปรยบเทยบกบการฝกทกษะทางกาย หากปลอยใหเลนเอง ผเลนมทกษะนนๆ ไดแตการเรยนรทกษะนนอาจจะผดหรอถก หรออาจเกดขอจ ากดในการพฒนาทกษะตอไป หรออาจเกดการบาดเจบได ซงเชนเดยวกบการฝกทางจตใจ ตองมการฝกอยางถกตอง และเปนระบบจงจะใหผลดทสด (สปราณ ขวญบญจนทร, 2541)

ดงนนสรปไดวา ความส าคญของจตวทยาการกฬาท าใหมสวนชวยในการเตรยมความพรอมของนกกฬาทงทางดานรางกายและจตใจท าใหการพฒนาทกษะและขดความสามารถของนกกฬาให สงขน รวมไปถงนกกฬาไดแสดงออกถงสมรรถภาพและขดความสามารถสงสด

1.4 การฝกทางจตวทยาการกฬา

ในการฝกทกษะจตวทยาการกฬาแบงออกเปน 2 ประเภทดงน (สบสาย บญวรบตร, 2546) 1. จตคมกาย (Mind to Muscles) ซงไดแก การนกภาพ การรวบรวมสมาธ การหยดคดและการ

พดดกบตวเอง เปนการสรางจนตภาพเพอการก าหนดจดมงหมาย 2. กายคมจต (Muscle to Mind) เปนการสรางความสมดลทางสรรวทยา ซงไดแกการผอน

คลายกลามเนอ การก าหนดและการควบคมลมหายใจเขา-ออก การสะกดจต การพดกระตน และการ สรางความรสกใหแกตนเองเปนตน

ดงน นสรปไดวา การใชแบบฝกทกษะจตวทยาการกฬาโดยใชวธกายคมจต (Mind to Muscles) และจตคมกาย (Muscle to Mind) นกกฬาควรไดรบการฝกฝน และรบการปฏบตอยางสม าเสมอ เพอทจะเพมประสทธภาพของนกกฬา ใหอยในระดบทดทสด และลดความตงเครยดของจตใจในตวนกกฬาตอการแขงขนลดนอยลง อกทงสภาพแวดลอมกมสวนในตวนกกฬาทจะพฒนา ตนเองและทกษะในการเลนกฬา

9

1.5 ประโยชนของการฝกจตวทยาการกฬา

จตวทยาการกฬามความส าคญตอวงการกฬาเปนอยางมาก จะเหนวาทงนกกฬา และผฝกสอนจะมสวนเกยวของกบจตวทยาการกฬา ซงอาจจะน าไปสการปฏบต และน าไปประยกตใชกบการฝกซอมและการแขงขน ดงน นจงพอสรปความส าคญของจตวทยาการกฬาได ดงน (นาถปรยา เหรยญทอง, 2548)

1. ชวยในการเตรยมพรอมของนกกฬาทงรางกายและจตใจในการฝกซอมและการแขงขน 2. ชวยพฒนาทกษะและขดความสามารถของนกกฬาใหสงขน 3. ชวยใหนกกฬาไดแสดงออกถงสมรรถภาพและขดความสามารถสงสด 4. ชวยใหนกกฬาสามารถพฒนาหลกการ และเทคนคทางจตวทยา ไปใชในกฎเกณฑท

เหมาะสมส าหรบตนเอง 5. ชวยใหผฝกสอน มความเขาใจในตวนกกฬามากขน และรจกการใชเทคนคทางจตวทยาการ

กฬามาใชอยางเหมาะสม 6. ชวยใหการตดสนใจของผฝกสอนในการประเมนความสามารถของนกกฬา และการ

คดเลอกตวนกกฬามความเทยงตรง และเชอถอไดมากยงขน 7. ชวยใหนกกฬาเกดการยอมรบซงกนและกนระหวางผฝกสอนกบนกกฬา 8. ชวยใหเกดความสมพนธระหวางผจดการทม ผฝกสอน และนกกฬาใหดขน

ดงนนสรปไดวา จตวทยาการกฬามประโยชนแกนกกฬาเปนอยางมากในหลายๆ ดาน ทงในระหวางฝกซอมและแขงขน ท าใหจตใจสงบ สามารถควบคมตนเองไดในสถานการณทกดดนตางๆ เปนการปกปองทางจตใจไมใหวนวาย ทกษะดานจตวทยาจ าเปนในการพฒนาและวางแผนเพอ ความส าเรจในการแขงขนสามารถน ามาใชประโยชนในการด าเนนชวตประจ าวนไดหลายประการ

จากการทบทวนวรรณกรรมขางตน ผวจยสรปไดวา จตวทยาการกฬาเปนการศกษาถงพฤตกรรมของการเลนกฬา เพอใหเกดการเขาใจถงภาวะจตใจทจะมผลตอสมรรถนะของนกกฬาในการฝกซอมและการแขงขน โดยมจดมงหมายใหนกกฬามความเขาใจตนเอง ท านายพฤตกรรมการเลนกฬาของฝายตรงขาม สามารถควบคมตนเองในสถานการณทกดดน ในปจจบนทงนกกฬาหรอผ ฝกสอนนกกฬาเหนบทบาทและความส าคญของจตวทยาการกฬามากขน เพราะชวยเตรยมความพรอม ทงรางกายและจตใจกอนการแขงขนและระหวางการแขงขน

10

2. การจนตภาพ

2.1 ความหมายของจนตภาพ

การจนตภาพ (Imagery) หรอการนกภาพ (Visualization) เปนทกษะทางจตวทยาการกฬาทใชในการฝกเพอเพมความสามารถในการเลนกฬา หรอใชเพอใหเกดความรสกผอนคลายและการจนตภาพจะชวยใหนกกฬานกถงภาพตวเองในสถานการณหนง หรอการปฏบตกจกรรมใดกจกรรมหนง การนกภาพควรใหนกกฬานกถงภาพความสามารถทท าไดดมาก และประสบความส าเรจ ควรเปนภาพทเหนตนเองก าลงเพลดเพลนกบการท ากจกรรมและพงพอใจกบความสามารถของตนเอง การ จนตภาพควรพยายามทจะเตมความรสกตางๆ ลงไปในภาพ เชน การมองเหน ไดยนเสยง ความรสกถงการเคลอนไหว การสมผส ไดกลน การรรส และการปฏบตนนเหมอนกบไดปฏบตในชวตจรง ดงนน การจนตภาพ จงหมายถง การมองเหนภาพดวยตาของใจ โดยการใชประสาทสมผสทงหมดในการ สรางหรอรวบรวมขอมลเพอสรางประสบการณใหเกดขนในใจ (ธนดาจลวนชยพงษ, 2554)

สมบตกาญจนกจ และสมหญงจนทรไทย (2542) กลาววาจนตภาพเปนการสรางภาพการเคลอนไหวในใจกอนการแสดงทกษะจรงถาภาพในใจทสรางขนชดเจนและมชวตชวามากกจะชวยใหการแสดงทกษะจรงไดผลดขนไปดวย นอกจากนการสรางจนตภาพยงชวยในการควบคมความวตก กงวล ความโกรธหรอความเจบปวด

อบลรตน ดพรอม (2546) กลาววา การสรางจนตภาพเปนเทคนคทใชในการบ าบดทมมานาน ขนอยกบวตถประสงคของการน าไปใชในประเทศไทยการสรางจนตภาพไดรบความสนใจมากขนการสรางจนตภาพเปนเครองมอทางความคดทกระตนระบบรบรหลากหลาย เชนการมองเหน การฟง การไดกลนรส และการเคลอนไหวความคดทางบวกและการสมผส แมวาแนวคดนจะท าใหเกดสขภาพทดแตประชาชนตองตระหนกถงผลในแงลบดวย โดยกอนทจะใชตองมความเขาใจและความร เปนอยางด บทความนกลาวถงความรเกยวกบการสรางจนตภาพเชน ความหมาย ทฤษฎการสราง จนตภาพปจจยทมผลตอการสรางจนตภาพทดและการปฏบต

ชศกดพฒนามนตร (2546) กลาววา จนตภาพเปนการสรางภาพหรอยอนภาพเพอสรางประสบการณใหเกดขนในใจ ท าใหเกดการเรยนรทดมการพฒนาความสามารถทางการกฬาไดดยงขนสามารถสรางความเขาใจในเหตการณตางๆ ชวยในการควบคมอารมณลดความวตกกงวล ความโกรธ หรอความเจบปวด ชวยในการรวบรวมสมาธสรางความมนใจในตนเอง และชวยในการวเคราะห ทบทวนทกษะกฬาตางๆ

11

สพตรสมาหโต (2546) กลาววาจนตภาพเปนประสบการณดานความรสกนกคดเชน การไดเหน การไดยนการไดฟงความ ซงไดจากประสบการณในการนกคด โดยอาศยความจ าการเหนภาพจากภายในโดยการระลกถง หากเปนภาพทเกดจากสงเราภายนอกกจะเปนประสบการณทไดรบมากอนการสรางจนตภาพจะเปนสภาวะความรสกตาง ๆ ทางดานรางกาย เชนการเคลอนไหวอยางมจงหวะ การจดลกษณะทาทางและแมกระทงความรสกดานจตใจ เชน การดใจเมอไดรบชยชนะหรอ เมอเลนไดด เปนตน

สตเฟน (Stephens, 1993, อางถงใน อานนท สดาเพง,2548) กลาววา การสรางจตภาพเปนเทคนคการรกษาเพอกอใหเกดความผอนคลาย ลดความวตกกงวล เปนความฝนทเกดขนทงกลางวน กลางคน มความจ า การระลกถง ประสบการณหรอความจ าในอดต

ดงนนสรปไดวา การจนตภาพ คอ การมองเหนดวยตาของใจ โดยการใชประสาทสมผสทงหมดในการสรางหรอรวบรวมขอมลเพอสรางประสบการณใหเกดขนในใจ เปนการรบรสงตางๆ ท จะชวยใหผฝกสรางภาพในใจกอนการแสดงทกษะจรง

2.2 ทฤษฎทเกยวของกบการสรางจนตภาพ

ผวจยไดรวบรวมทฤษฎตางๆ ทกลาวถงการจนตภาพ และมสวนเกยวของกบการจนตภาพเพอการผอนคลายกลามเนอ ซงมดงตอไปน (เทยนชย ชาญณรงคศกด, 2554) 1. ทฤษฎการตอบสนอง (Response Theory) ของลาซารส (Lazarus) ทฤษฎนเชอวา การตอบสนองตอสงเราใดๆ นนขนอยกบกบสรางจนตภาพตอสงเราน นๆ ทฤษฎนจะอธบายความแตกตางของแตละบคคลในการตอบสนองตอสงเราชนดเดยวเชน ภาวะของโรค การรกษาของแพทย การนอนอยในตกผปวยหนกเปนตนการตอบสนองตอสงเราใดๆ นนจะขนอยกบสถานการณในอดตทจะเปนตวเสรม หรอก าหนดใหมการตอบสนองตอสงเราในปจจบนวาควรเปนเชนไร

2. ทฤษฎการสรางจนตภาพ (Imagery Theory) ของดอสเสย (Dossey) ทฤษฎนเชอวา การสรางจนตภาพมพนฐานมาจากการเชอมตอของชองวางระหวางมตของเวลา การสรางจนตภาพเกดขนเพราะมการทะลเขาไปในชองวางระหวางมตของเวลา ท าให ณ จดนน ไมมอดต ปจจบน และอนาคต ขณะเกดการสรางจนตภาพเวลาจะคงอยอยางนน ดงนน ทฤษฎน จงเปนการน าภาพในอดตของตนเองทเคยประสบมา แลวสรางจนตภาพใหมเพอแกไขใหดขน

3. ทฤษฎจตสงเคราะห (Phycho Synthesis) ของอาซาจโอร (ArSaejo o li) ทฤษฎนเชอวา รปแบบประกอบดวย 3 สวน สวนแรกคอ ระดบต าสดของจตใตส านก เปนความจ าทลม สวนทสองคอ ระดบกลางหรอระดบทไมรสกตว เปนเหตการณวนตอวนในการตดตอเกดความมเหตผล สวนท

12

สามคอ ระดบสง เปนสวนของปญญา ความรก ความคดสรางสรรค น าไปสการปฏบตตนของแตละบคคล การฝกวธนจะใชในการบ าบดอาการตางๆ เชน ลดความวตกกงวล เปนตน

4. ทฤษฎการบ าบดรกษาทางจตดวยความเปนจรง (Eidetic Psychotherapy) ของเอสซน (Assin) ทฤษฎนเชอวา รางกายประกอบดวย 3 สวนทเปนสงเดยวกน เกดเปนปฏกรยาตอกนในภาวะทไม รสก ประกอบดวยภาพในใจ การตอบสนองทางรางกาย และความหมาย ภาพในใจกระตนความรสก เกดการตอบสนองความจรงภายนอก และรอบ ๆ บคคล เปนตน

5. ทฤษฎการสรางจนตภาพของฮอโรวส (Horowitz) ทฤษฎนเชอวา ความสมพนธระหวางการสรางจนตภาพและรปแบบของความคดม 3 ลกษณะ ดงน

5.1 ความคดทมผลตอการตอบสนองของรางกาย (Enactive Thought) ความคดทมผลตอการตอบสนองของรางกายจะเปนความคดทท าใหเกดการเปลยนแปลงของรางกายเชน การคดถงการยกของหนกจะท าใหเกดการหดเกรงของกลามเนอทไหลและแขน การคดถงภาพการกดผลมะนาวสเหลองทสกฉ าแลว ชมรสเปรยวของมะนาว กลามเนอบรเวณดานหนาของหจะเกรง และมน าลายไหลออกมาจากปาก เปนตน

5.2 ความคดในเชงเปรยบเทยบวเคราะหวจารณ (Lexical Thought) ความคดในเชงเปรยบเทยบวเคราะหวจารณเปนความคดในการสอสารใหมความกระจางชด ความคดเชงวเคราะห ความคดนามธรรม การค านวณ การจดจ าเวลา การวเคราะหวจารณใหมความชดเจน โดยความคดนจะอยในสมองซกซาย ซงจะเกดจากการเรยนรในวยเดก เกบสะสมเปนประสบการณ และเกบไวในความทรงจ า เมอไดรบขอมลขาวสารเขามาใหม บคคลนนกจะน าไปพจารณาเปรยบเทยบความเปนเหตและผลตามความเปนจรง และประสบการณการเรยนรของบคคลทเกดในขณะนน เกดเปนพฤตกรรมและอารมณทแสดงออก

5.3 ความคดใหเหนภาพ (Imaged Thought) ความคดใหเหนภาพเปนความคดทเกยวของกบความฝน เพอฝน การสรางจนตนาการ และความคดสรางสรรค ซงจะถกควบคมโดยสมองซกขวา โดยสวนมากจะตดตวมาตงแตก าเนด เกยวกบอารมณโดยเฉพาะอารมณดานบวก โดย สามารถทจะน าความรสกในอดตมาคดเปลยนแปลงอกครง

2.3 การฝกจนตภาพทางการกฬา

ความสามารถในการสรางจนตภาพของนกกฬานนดไดจาก ความชดเจนของการเหนภาพ (Vividness) และสามารถควบคมการเคลอนไหว (Control) หรอการเปลยนแปลงของภาพนนๆใหเปนไปตามตองการได เชน เมอนกกฬาจ าลองภาพการหมนตว นกกฬาควรเหนตนเองปฏบตทกษะนนชดเจนทกมมของอวยวะการเคลอนไหว และสามารถควบคมความเรวของภาพใหเปนตาม

13

ธรรมชาตทควรเปนได หรอสามารถสรางภาพชาหรอเรวไดตามตองการ ดวยเวลาทนอยทสดมวธฝกการสรางภาพใหชดเจนและฝกการควบคมการเคลอนไหวของภาพนนสรางไดหลายวธเชน การฝกสรางภาพสงของใกลตว โดยไมเพยงแตใหเหนแคภาพแตตองฝกใหรบร ถงรปราง เนอผว กลนและรสชาตการฝกจนตภาพเปนการเพมความสามารถในการเลนกฬา และจนตภาพเปนการใชประสาทสมผสทงหมด ในการทจะสรางหรอรวบรวมเพอสรางภาพเคลอนไหวในใจ การฝกจนตภาพเปนการสรางประสบการณในใจตามหลกจตสรรวทยา ท าใหมการสงผานประสาทสมผสกอนการปฏบตจรง และการฝกจนตภาพนอกจากจะเปนการฝกและพฒนาความสามารถในการรบรและควบคมตนเองไดดยงขนแลว ยงมผลตอคณภาพของการกระท าพฤตกรรมทยงไมไดเกดไดอกดวย (นาถปรยา เหรยญทอง, 2548)

เมลลาน เกรกก และ เทอรร คลารค (Melanie Gregg; & Terry Clark, 2007, อางถงใน นาถปรยา เหรยญทอง, 2548) กลาววา การสรางภาพภายในใจไดถกน าไปใชอยางกวางขวาง ไมเพยงแตนกดนตรยงรวมไปถงนกกฬาทมงมนสความเปนเลศ ไมวาจะเปนการฝกซอมการแขงขน การรกษา อาการบาดเจบ ไดสงงานของภาพทใช (เชน ความตนตวในระดบปกต ทกษะการฝกซอม)

ธนดา จลวนชยพงษ (2554) ไดกลาวถงแนวทางการปฏบตในการจนตภาพมดงตอไปน 1. ทาทาง (Position) ใหผสรางจนภาพเอนตวลงในทาทสบายในหองทมอณหภมอบอน

ปราศจากเสยงดงและไมถกรบกวนแลวหลบตาลง 2. การเตรยมตวผอนคลาย (Preparatory Relaxation) การผอนคลายกลามเนอทละสวนโดยไม

ตองเกรงกอน นนเปนวธทเหมาะทจะใชกบจนตภาพมากกวาการผอนคลายกลามเนอทละสวนโดยการเกรงใหเตมทกอนแลวคลายออก เนองจากวธนจะท าใหไมสามารถสรางจนตภาพไดการหายใจโดยใชกลามเนอหนาทองเบาๆ ชาๆ จะชวยใหเกดการผอนคลายในระดบลกผสรางจนตนาการอาจจะทองวลทเหมาะสม เชน “จตใจของฉนสงบและผองใส” “ฉนก าลงเปดรบการจนตนาการทจะชวยฉนได”

3. สถานทพเศษ (Special Place) ผสรางจนตภาพจะจนตภาพสถานทพเศษเพอท าใหเกดความสนโดษส าหรบการผอนคลายและการชกน าภาพนจะเตมไปดวยการสรางจนตภาพตอการรบความรสกของการเหน เสยง กลน รส สมผสอณหภมและการใหความรสกสงบและนง จนตนาการถงชายหาด ทงหญาทะเลสาบหรอปาจะชวยท าใหจนตภาพไดดยงขนผสรางจนตภาพจะถกสนบสนนใหสรางจนตภาพใหรางกายรสกวาอยในสถานทพเศษ โดยเนนใหรสกเหมอนตนเองก าลงจมลงไปบนหญานมๆหรอพนทรายนมๆ บางครงถาสามารถสรางภาพของจนตภาพไดตงแตตนการสรางจนตภาพตอๆ มากจะงายขน การสรางจนตนาการเปนการท างานของสมองซกขวาซงไมไดถกควบคมดวย

14

ความเปนจรง ดงนนการจนตนาการถงสถานทพเศษจงเปนประโยชนตอผสรางจนตนาการ เชนการจนตภาพเปนภาพของพระอาทตยสองแสง ปรอดโปรง ลกแกวครสตล เปนตนการทสามารถจนตภาพเปนภาพเชนนไดจะท าใหสามารถเหนการรบรสภาวะทางจตใจของตนเองได

4. การจนตภาพดวยการรบความรสก (Receptive Visualization) ผสรางจนตภาพจะสรางภาพวาตนอยในสถานทพเศษทตนเองชอบและเปนทท าใหเกดการบรรลตอการรสภาวะจตใจของตนเอง ซงเปนการทท าใหบคคลไดรบฟงตนเองโดยเปนการรถงสภาวะจตใจของตนเอง แบบยอมตาม ลกษณะเชนนอาจคลายกบการฝนกลางวน แตแตกตางกนกลาวคอ จนตภาพนนผสรางจนตภาพจะเปนผถามค าถามเฉพาะกบตนเอง ไมวาจะเปนการเลอกการพายแพตอความขดแยง เปดเผยแรงจงใจ หรอเปดเผยความคดโดยอตโนมตการจนตนาการดวยการรบความรสกเปนหนทางในการเกดการหยงรในทนทซงเปนการปลดปลอยไหวพรบความฉลาดภายในตนเองใหปรากฏออกมา ผสรางจนตภาพควรไดรบค าแนะน าวาถาหากไมสามารถควบคมการจนตภาพหรอความรสกทไมด อาจจะท าใหไมพรอมทจะสรางจนตนาการตอผสรางจนตภาพควรปลอยวางหรอถอยกลบออกมาหรออาจจะหยดการจนตภาพแลวคอยๆ กลบเขาสจตไรส านกของตนเอง ถาหากท าตามค าแนะน าดงกลาวแลวไมดขนอาจน าการรบรสภาวะทางจตใจของตนเองมาใชและขอค าแนะน าตอไป การจนตภาพเปนภาพดวยการรบความรสกนสามารถท าไดบอยเทาทตองการหากผสรางจนตภาพเกดการหยงรอยางตอเนอง

5. การพดกบตนเองทางดานบวกหรอพดในสงทดกบตนเอง (Positive Self-statements or Affirmations) การพดกบตนเองทางดานบวกมกมความหมายเกยวกบการพดในสงทดกบตนเองชวยใหผสรางจนตภาพมองเหนตนเองและสามารถตระหนกถงความปรารถนาและบรรลไปสเปาหมายการพดในสงทดกบตนเองอยางตอเนองจะท าใหบคคลนนเกดความมนใจในตนเองมากขน ในการพดกบตนเองทางดานบวกตองเปนค าพดทส นในครงแรกควรใชไวยากรณทใชกนในปจจบนจะดทสดควรเรยบเรยงค าพดดวยตนเอง ซงในแตละคนจะไมเหมอนกน เมอพดซ าๆ จะเปนเหมอนการชกน าใหเกดการสะกดจต มอทธพลตอทศนะของตนเองทางบวกและเปนแรงเสรมทท าใหเกดภาพในใจทางดานบวกของการจนตนาการภาพเปนหนวยยอย

6. การจนตภาพเปนหนวยยอย (Programmed Visualization) ในขนนบคคลอาจจะสรางจนตนาการซงเกดขนระหวางขนการรบความรสกแลวพลกกลบและพยายามทจะออกมาจากการรบความรสกเพอสรางรปแบบการจนตภาพทแตกตางกนออกไป เมอบคคลพบวธทใชไดมประสทธผลมากกบปญหาของตนเองบคคลนนจะสรางจนตนาการของตนเอง เพอใชเปนเครองมอใหตนเองบรรลผลส าเรจ ผลจากการสรางจนตภาพจะท าใหบคคลรสกวาตนไดแสดงออกซงคณลกษณะทตนเองตองการจะเปน เปาหมายกคอการเขาถงจตใจท าใหไปสการประสบผลส าเรจ การจนตภาพอยางสม าเสมอทกๆ วนจะท าใหสามารถสรางจนตนาการใหม และเรมทจะผสมผสานกบอตภาพของ

15

ตนเองซงมแนวโนมทจะสรางค าพดทางดานบวกภายในตนเองอยางมากและท าตามความคดคาดคะเนของตนเองไดวาสามารถน าไปสพฤตกรรมดงทไดคาดหวงไวนอกจากนยงเพมความคลายคลงกบผลทไดจากความตองการภายในออกมาสชวตจรง การจนตนาการภาพดวยการรบความรสกและการจนตภาพเปนหนวยยอยนนไมอาจแยกออกจากกนไดอยางชดเจน เพราะการจนตภาพทง 2 ขนอาจไมไดเกดเรยงตามล าดบ ดงนนผสรางจนตภาพไมควรเกดความรสกกดดนทจะสรางจนตภาพทง 2 ขนใหแยกจากกนถาสามารถสรางจนตภาพขนใดไดตอเนองกบการจนตภาพกถอวาเหมาะสมไมมรปแบบตายตวส าหรบการจนตภาพเปนหนวยยอย

7. การยตการจนตภาพ (Termination) เมอไดจนตภาพเสรจสนแลว วธการทจะน าไปสการยตการจนตภาพมดงตอไปน ถาคณพรอมแลว ใหคอยๆ มงความสนใจกลบมาสหองทคณอย ใหนบหนงชาๆ สอง สาม แลวคอยๆลมตาขน คณรสกตนตวและสดชน การจนตภาพมงไปสจดมงหมายทตงไวควรประกอบดวยการทบคคลเปดเผยตนเอง ใหเหนไหวพรบความฉลาดของตนเองในขนการรบความรสกและการใชการจนตนาการเพอน ามาซงความปรารถนาดงทไดคาดหวงไวในขนการจนต ภาพเปนหนวยยอย

สวนงานวจยแบบการฝกจนตภาพตอความแมนย าในการยงประตโทษบาสเกตบอลในครงน ผวจยไดน าแนวคดของ ศลปะชย สวรรณธาดา (2533), นาถปรยา เหรยญทอง (2548) และ รชเดช เครอทวา (2553) มาปรบปรงใชในการวจยครงน เนองจากมการท าวจยในกลมตวอยางทคลายคลงกน คอ นกกฬาบาสเกตบอลชาย โดยขนตอนการฝกจนตภาพเรมแรกทสรางขนของ ศลปะชย สวรรณธาดา (2553) มดงตอไปน 1.1 หลบตาสรางภาพในใจของสนาม ใหมองเหนสวนตางๆ ของสนาม ขนาด พนสนาม สและสภาพแวดลอมในสนาม 1.2 หลบตาสรางภาพในใจของหวงประต ใหมองเหน รายละเอยดทชดเจน ความสงของหวงประต ขนาดความกวาง ยาว และสวนประกอบอนๆ 1.3 ฝกมองภาพตนเองในกระจก ในทาทางการยงประตและส ารวจรายละเอยดใหถกตอง 1.4 สรางภาพในใจ บรเวณทลกจะลงหวง เรมจากจดงายๆ และเปลยนเปนจดทยากขน ตามล าดบ 1.5 สรางภาพในใจของลกบาสเกตบอล ใหเหนรายละเอยดของ ขนาด ส และสมผสพนผว 1.6 สรางภาพในใจของเปาหมาย หรอจดตกของลกบาสเกตบอล 1.7 สรางภาพในใจของลกบาสเกตบอล อยกลางหวงประตโทษ 1.8 สรางภาพในใจของวถทางของลกบาสเกตบอลทลอยลงหวงประต และลอยออกจากหวงประตมาหาผยง

16

1.9 สรางภาพในใจวาตนเองก าลงยงประตโทษ และเกดความรสกในขณะเดยวกน 1.10 สรางภาพในใจของลกบาสเกตบอลไปยงประตโทษ 1.11 สรางภาพวาตามองตามลกบาสเกตบอลไปดวย 1.12 ปฏบตในล าดบขนท 7-12 ตดตอกน 5 ครง 1.13 เมอฝกจนเกดทกษะใหแสดงทกษะจรงทนท

สวน เชดศกดแกวแกมดา (2547) ไดท าวจยเรองการเปรยบเทยบผลการฝกจนตภาพภายในและจนตภาพภายนอกทมตอความแมนย าในการเสรฟเทเบลเทนนส ไดสรางโปรแกรมการฝก จนตภาพทางการกฬา โดยมขนตอนดงตอไปน

2.1 จนตภาพถงขนาดโตะตาขายลกเทเบลเทนนส 2.2 จนตภาพถงลกษณะทาทางการเสรฟลก 2.3 จนตภาพถงทาทางการเสรฟลกทถกตอง 2.4 จนตภาพถงวาลกวางอยบนฝามอโยนลกเหวยงไม รบรความรสกการเสรฟขณะเดยวกน 2.5 จนตภาพถงวาก าลงเสรฟลกลงบนโตะขามตาขายไปยงฝงตรงขาม 2.6 จนตภาพถงการควบคมภาพการเสรฟในแบบโฟรแฮนด 2.7 จนตภาพถงการควบคมภาพการเสรฟในแบบแบคแฮนด 2.8 จนตภาพถงวาลกก าลงลอยจากจดเปาหมายขามตาขาย มาหาตนเองรบรถงความรสก 2.9 จนตภาพถงล าดบขนตอนการเสรฟลก 1–3 เทยว 2.10 จนตภาพถงล าดบขนตอนการเสรฟเรมจากการโยนลกการเหวยงไมลกขามตาขายลงบน

โตะฝงตรงขามรบรการเสรฟในขณะเดยวกน 2.11 จนตภาพถงล าดบขนตอนการเสรฟตดตอกน 1–5 เทยว

ส าหรบ เทยนชย ชาญณรงคศกด (2554) ซงไดท าวจยเรองผลการฝกจนตภาพเพอการผอนคลายทมตอความแปรปรวนของอตราการเตนของหวใจกบกลมตวอยางเปนนกกฬาฟตซอลชาย ของการกฬาแหงประเทศไทย อายระหวาง 25–31 ป จ านวน 28 คนแบงออกเปน 2 กลม ประกอบดวยกลมทดลอง ฝกจนตภาพเพอการผอนคลาย ดงน

3.1 ก าหนดลมหายใจเขา - ออก และก าหนดสตอยทลมหายใจ เพอชวยผอนคลายสภาวะรางกายและจตใจ

3.2 จนตภาพถงการมองเหนสตางๆ เชน สแดง สฟา สเหลอง สเขยว โดยมแผนสใหดเปนตวอยางกอน

17

3.3 จนตภาพถงการมองเหนสตางๆ จากสถานทๆ ตนชนชอบ เชน สขาวของน าตก สเขยวของใบไม โดยมภาพสใหดเปนตวอยางกอน

3.4จนตภาพถงการรสกของกลนหอมตางๆ เชน กลนหอมของดอกกหลาบ กลนดอกมะล 3.5 จนตภาพถงการรสกของกลนหอมจากสถานทๆ ตนเองชนชอบ เชน กลนไอน าจากน าตก

กลนทงหญา โดยมกลนหอมใหดมเปนตวอยางกอน 3.6 จนตภาพถงการรสกสมผสของอณหภมตางๆ เชน หนาว เยน อบอน รอน 3.7 จนตภาพถงการรสกสมผสของอณหภมจากสถานทๆ ตนเองชนชอบ เชน ความเยนจาก

น าในล าธาร ความเยนจากสายลม ความอบอนจากแสงแดด 3.8 จนตภาพถงการไดยนเสยงตางๆ เชน เสยงนกรอง เสยงน าไหล เสยงลมพดโดยมคลปเสยงใหฟงเปนตวอยางกอน

3.9 จนตภาพถงการไดยนเสยงตางๆ ของสถานทๆ ตนเองชนชอบ เชนเสยงคลนจากทะเล เสยงนกรองในสวน โดยมคลปเสยงใหฟงเปนตวอยางกอน

3.10 จนตภาพถงเสยง ส กลน และอณหภม ของสถานทๆ ตนเองชนชอบ เชน ภเขา น าตก ทะเล

จากการทบทวนวรรณกรรมขางตนจะเหนไดวามผสรางโปรแกรมการฝกจนตภาพ ซงมทง วธการ ขนตอนทคลายคลงกน และแตกตางกนดงสรปไวในตารางท 1

ตารางท 1 แบบฝกจนตภาพของผวจยทเกยวของกบการฝกจนตภาพ

ชอ แบบการฝกจนตภาพ

ศลปะชย สวรรณธาดา

(2533)

การสรางจนตภาพขนตอน การยงประตโทษโดยเรมจากการหลบตาสรางภาพในใจของสนาม ใหมองเหนสวนตางๆ ของสนาม ขนาด พนสนาม ส และสภาพแวดลอมในสนามไปจนถงการสรางภาพในใจวาตนเองก าลงยงประตโทษ และเกดความรสกในขณะเดยวกน

18

ตารางท 1 (ตอ)

ชอ แบบการฝกจนตภาพ

เชดศกดแกวแกมดา(2547)

โปรแกรมการฝกจนตภาพในการเสรฟลกเทเบลเทนนสโดยเรมจาก

การจนตภาพถงขนาดโตะตาขายลกเทเบลเทนนสทาทางการเสรฟลก

และเสรฟลกลงบนโตะขามตาขายไปยงฝงตรงขามนกถงวาลกก าลง

ลอยจากจดเปาหมายขามตาขาย มาหาตนเองรบ รการเส รฟใน

ขณะเดยวกน

นาถปรยา เหรยญทอง

(2548)

การสรางจนตภาพขนตอน การยงประตโทษโดยเรมจากการหลบตาสรางภาพในใจของสนาม ใหมองเหนสวนตางๆ ของสนาม ขนาด พนสนาม ส และสภาพแวดลอมในสนามไปจนถงการสรางภาพในใจวาตนเองก าลงยงประตโทษ และเกดความรสกในขณะเดยวกน

สรนยา พวงจ าปา,

พกล นนทชยพนธ,

และฉววรรณ ธงชย (2551)

การผอนคลายโดยการสรางจนตภาพเรม จาก ทาทาง ใหผ สราง

จนตนาการภาพเอนตวลงในทาทสบาย ในหองทมอณหภมอบอน

ปราศจากเสยงดงและไมถกรบกวนแลวหลบตาลง การเตรยมตวผอน

คลาย ไปจนถงการจนตนาการดวยการรบความรสก ผสรางจนตภาพ

จะสรางภาพวา ตนอยในสถานทพเศษทตนเองชอบและเปนทท าให

เกดการบรรลตอการรสภาวะจตใจของตนเอง

รชเดช เครอทวา (2553)

การสรางจนตภาพขนตอน การยงประตโทษโดยเรมจากการหลบตา

สรางภาพในใจของสนาม ใหมองเหนสวนตางๆ ของสนาม ขนาด พน

สนาม ส และสภาพแวดลอมในสนามไปจนถงการสรางภาพในใจวา

ตนเองก าลงยงประตโทษ และเกดความรสกในขณะเดยวกน

19

ตารางท 1 (ตอ) ชอ แบบการฝกจนตภาพ

เทยนชย ชาญณรงคศกด

(2554)

โปรแกรมการฝกจนตภาพเพอการผอนคลาย โดยเรมจากการก าหนด

ลมหายใจเขา - ออก และก าหนดสตอยทลมหายใจ เพอชวยผอนคลาย

สภาวะรางกายและจตใจนกถง สถานท เสยง อณหภม การสมผส กลน

ส และเกดความรสกในขณะเดยวกน

2.4 โปรแกรมการฝกจนตภาพ

จากงานวจยทผวจยไดศกษามาพบวามผท าโปรแกรมการฝกจนตภาพพอสรปเปนตารางได ดงน

ตารางท 2 ตารางผวจยท าโปรแกรมทเกยวของกบการฝกจนตภาพ

ชอ ลกษณะกลม

ตวอยาง

แบบการฝก

จนตภาพ

แบบฝกจนตภาพ

ทเกยวของกบ

บาสเกตบอล

กลมนกกฬา

บาสเกตบอล

แบบฝก จนตภาพท

เกยวของกบการยงประตโทษบาสเกตบอล

ศลปะชย สวรรณ

ธาดา(2533)

นกกฬาฟตบอล

หญง

มหาวทยาลย

ราชภฏ

ก าแพงเพชร

การสรางจนตภาพ

ขนตอน การยง

ประตโทษ

เชดศกดแกวแกมดา

(2547)

นกกฬาเทเบล

เทนนสใน

ระดบ

มธยมศกษา

โปรแกรมการฝก

จนตภาพในการ

เสรฟลกเทเบล

เทนนส

20

ตารางท 2 (ตอ)

ชอ ลกษณะกลม

ตวอยาง

แบบการฝก

จนตภาพ

แบบฝกจนตภาพ

ทเกยวของกบ

บาสเกตบอล

กลมนกกฬา

บาสเกตบอล

แบบฝก จนตภาพท

เกยวของกบการยงประตโทษบาสเกตบอล

นาถปรยา เหรยญ

ทอง(2548)

นกกฬา

บาสเกตบอล

ชายระดบ

มธยมศกษา

ตอนตน

การสรางจนตภาพ

ขนตอน การยง

ประตโทษ

สรนยา พวงจ าปา,

พกล นนทชยพนธ,

และฉววรรณ ธงชย

(2551)

งานวจยทท าใน

ประไทยและ

งานวจยทท าใน

ตางประเทศ

การผอนคลายโดย

การสรางจนตภาพ

รชเดช เครอทวา

(2553)

นกกฬา

บาสเกตบอล

อาย 15-17 ป

การสรางจนตภาพ

ขนตอน การยง

ประตโทษ

เทยนชย ชาญ

ณรงคศกด (2554)

นกกฬาฟตซอล

ชายของการ

กฬาแหง

ประเทศไทย

โปรแกรมการฝก

จนตภาพเพอการ

ผอนคลาย

จากการวจยครงนผวจยไดเลอกโปรแกรมการวจยของรชเดช เครอทวา (2533) เนองจากกลม

ตวอยางเปนนกกฬาบาสเกตบอลเชนเดยวกนและโปรแกรมการฝกจนตภาพมขนตอนทตรงตามขนตอนการสรางจนตภาพของฮอโรวส (Horowitz) คอ ความคดทท าใหเกดการตอบสนองของรางกายทมการเปลยนไป และน ามาเปรยบเทยบวเคราะหเหตและผลตามความเปนจรงใหเปนภาพและความรสกในอดตมาเปลยนแปลงอกครง และทฤษฏการสรางจนตภาพของ ดอสเสย (Dossey) คอ การ

21

น าภาพในอดตของตนเองทเคยประสบมาแลวสรางจนตภาพใหมเพอแกไขใหดขน ซงผวจยไดน ามาดดแปลงบางสวนโดยเพมการฝกจนตภาพในบรเวณสนามบาสเกตบอลและเพมโปรแกรมการผอน คลายกลามเนอกอนการฝกจตนภาพดงน (ภาคผนวก ก)

2.5 ประโยชนของการฝกจนตภาพทางการกฬา

นาถปรยา เหรยญทอง (2548) กลาววา การจนตภาพสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนในดานตางๆ ดงน

1. ชวยเพมการประสานงานในการเคลอนไหวของรางกายไดอยางมประสทธภาพ โดยการรบรต าแหนงตางๆ

2. จดจ าขนตอนแสดงทกษะทถกตอง 3. สามารถสรปการใชพลงงานของกลามเนอในการปฏบตทกษะไดอยางแมนย า 4. ชวยปรบปรงแกไขความผดพลาดใหถกตอง 5. สามารถพฒนาจตใจ โดยการสรางความหนกแนนทางจตใจตอการตอสอปสรรคตางๆเพอ

การพฒนาทกษะใหประสบผลส าเรจสงสด 6. ชวยลดความวตกกงวล ความกลว เพมระดบการกระตนทเหมาะสม 7. สามารถควบคมตนเอง และการมทศนคตทดในทางบวกเปนสงจ าเปนอยางยงตอการ

พฒนาทกษะใหมประสทธภาพ และการจนตภาพจะไมชวยเพมความสามารถในการแสดงทกษะใหประสบผลส าเรจได

8. ฝกหดอยางสม าเสมอควบคกบทกษะทตองการพฒนา ชวยมการรบทกมตและฝกหดจน เปนอตโนมต

ดงนนสรปไดวา การฝกจนตภาพมประโยชนชวยเพมการประสานงานในการเคลอนไหวของรางกาย ท าใหนกกฬาสามารถปรบปรงแกไขขอผดพลาด จดจ าขนตอนและแสดงทกษะไดอยางถกตอง ลดความวตกกงวล ความกลว ท าใหนกกฬาสามารถควบคมตนเองไดดขน ทงในดานการ สรางความมนใจในตนเองและการควบคมตนเองในสถานการณทกดดน

จากการทบทวนวรรณกรรมขางตน เกยวกบเรองการฝกจนตภาพ ผวจยสรปไดวา การจนต-ภาพคอการนกภาพอยในใจ ภาพทเกดขนในใจนนเกดจากการจนตนาการของเราเองอาจจะเปนภาพทเกดขนมาในอดตหรอเปนเหตการณทเราสรางขนมาใหมกได ท าใหเกดการเรยนรทด เมอน าจนตภาพมาใชในดานการกฬาแลวท าใหเกดการพฒนาความสามารถของนกกฬาไดดยงขน นกกฬาสามารถ

22

เขาใจในเหตการณตางๆ ชวยในการควบคมอารมณ ลดความวตกกงวล ความโกรธ หรอความเจบปวด ชวยในการรวบรวมสมาธ สรางความมนใจในตนเอง และในการชวยวเคราะหทบทวนทกษะกฬา ตางๆ ได

3. การผอนคลายกลามเนอ

การผอนคลายกลามเนอคอการลดการหดเกรงตวของกลามเนอสามารถท าไดหลายเชน การนวด การยดเหยยดกลามเนอ การเกรงและการผอนคลายกลามเนอเปนตน สามารถชวยใหรางกายรสก สบาย ลดความเครยดและความวตกกงวลได ผวจยไดรวบรวมแนวคดเกยวกบการผอนคลายไวดงน

จาคอบสน (Jacobson, 1988 อางถงใน วรวรรณ พทธวงศ, 2548) อธบายวาการผอนคลายเปนภาวะทกลามเนอคลายตวตามธรรมชาต กระบวนการทางสรรของการผอนคลายเชนนจะท าใหรางกายใชพลงงานทมอยในตวและใชความรอนนอยมาก สวน (Sweeny, 1988 อางถงใน วรวรรณ พทธวงศ, 2548) ใหความหมายของการผอนคลายวา หมายถง สภาพทปราศจากความตงเครยด ความเมอยลา การเกรงตวของกลามเนอ การนอนไมหลบ ความกลว และความวตกกงวลอนๆ

เบนสน และคณะ (Benson et al., 1977 อางถงใน วรวรรณ พทธวงศ, 2548) อธบายวาการผอนคลาย หมายถงสภาพทรางกายเกดการปองกนและตอตานความเครยดท าใหเกดการเปลยนแปลงของรางกาย เชน ลดการเผาพลาญของรางกาย อตราการเตนของหวใจลดลง ท าใหรางกายกลบเขาส ความสมดลของภาวะสขภาพทด เปนตน

การผอนคลายกลามเนอสามารถลดความเครยดและความวตกกงวลโดยการผอนคลายกลามเนอสวนตางๆ ของรางกายโดยเกดจากหลกการทกลาววาขณะทบคคลเกดความเครยดหรอความวตกกงวลกลามเนอสวนตางๆของรางกายจะเกดการเกรงหรอหดตวดงนน การทบคคลท าใหรางกายผอนคลายจะท าใหความเครยดหรอความวตกกงวลลดลง ความเครยดมผลท าใหกลามเนอหดตว สงเกตไดจากอาการหนานวควขมวด ก าหมด กดฟน ฯลฯ การเกรงตวของกลามเนอท าใหเกดอาการเจบปวด เชน ปวดตนคอ ปวดหลง ปวดไหล เปนตน การฝกการคลายกลามเนอจะชวยใหอาการหดเกรงของกลามเนอลดลงในขณะฝก จตใจจะจดจออยกบการคลายกลามเนอสวนตางๆ ท าใหลดการคด ฟงซาน และวตกกงวล จตใจจะมสมาธมากขนกวาเดมดวยมวธการฝกดงน (กรมสขภาพจต, 2543)

23

3.1 วธการผอนคลายกลามเนอ

กรมสขภาพจต (2543) ไดแนะน าโปรแกรมฝกการผอนคลายกลามเนอไวดงน เลอกสถานททสงบ ปราศจากเสยงรบกวน นงในทางทสบาย คลายเสอผาใหหลวม ถอดรองเทา หลบตา ท าใจใหวาง ตงสมาธอยทกลามเนอสวนตางๆ ฝกเกรงและคลายกลามเนอ10 กลมคอ

1. มอและแขนขวา โดยก ามอ เกรงแขน แลวคลาย 2. มอและแขนซาย โดยท าเชนเดยวกน 3. หนาผาก โดยเลกควสงแลวคลาย ขมวดควแลวคลาย 4. ตา แกม จมก โดยหลบตาแนน ยนจมกแลวคลาย 5. ขากรรไกร ลน รมฝปาก โดยกดฟน ใชลนดนเพดานปาก แลวคลาย เมนปากแนน แลว

คลาย 6. คอ โดยกมหนาใหคางจรดคอแลวคลาย เงยหนาจนสดแลวคลาย 7. อก ไหล และหลง โดยหายใจเขาลก ๆ กลนไวแลวคลาย ยกไหลสงแลวคลาย 8. หนาทอง และกน โดยแขมวทองแลวคลาย ขมบกนแลวคลาย 9. เทาและขาขวา โดยเหยยดขา งอนวเทาแลวคลาย เหยยดขา กระดกปลายเทาแลวคลาย 10. เทาและขาซาย โดยท าเชนเดยวกน

ขอแนะน า 1. ระยะเวลาทเกรงกลามเนอ ใหนอยกวาระยะทผอนคลาย เชน เกรง 3-5 วนาท ผอนคลาย

10-15 วนาท เปนตน 2. เวลาก ามอ ระวงอยาใหเลบจกเนอตวเอง 3. ควรฝกประมาณ 8-12 ครง เพอใหเกดความช านาญ 4. เมอคนเคยกบการผอนคลายแลว ใหฝกคลายกลามเนอไดเลย โดยไมจ าเปนตองเกรงกอน 5. อาจเลอกคลายกลามเนอเฉพาะสวนทเปนปญหาเทานนกได เชน บรเวณใบหนา ตนคอ

หลง ไหล เปนตน ไมจ าเปนตองคลายกลามเนอทงตว จะชวยใหใชเวลานอยลง และสะดวก มากขน

การฝกการหายใจ

ตามปกตคนทวไปจะหายใจตนๆ โดยใชกลามเนอหนาอกเปนหลก ท าใหไดออกซเจนไปเลยงรางกายนอยกวาทควรโดยเฉพาะอยางยงในเวลาเครยดคนเราจะยงหายใจถและตนมากกวาเดม ท าใหเกดอาการถอนหายใจเปนระยะๆ เพอใหไดออกซเจนมากขน การฝกหายใจชาๆ ลกๆ โดยใช

24

กลามเนอกระบงลมบรเวณทองจะชวยใหรางกายไดอากาศเขาสปอดมากขนเพมปรมาณออกซเจนในเลอด และยงชวยเพมความแขงแรงแกกลามเนอหนาทองและล าไสดวย การฝกหายใจอยางถกวธ จะท าใหหวใจเตนชาลง สมองแจมใส เพราะไดออกซเจนมากขน และการหายใจออกอยางชาๆ จะท าให รสกวาไดปลดปลอยความเครยดออกไปจากตวจนหมดสน

วธการฝก

นงในทาทสบาย หลบตา เอามอประสานไวบรเวณทอง คอยๆ หายใจเขาพรอมๆ กบนบเลข 1 ถง 4 เปนจงหวะชาๆ 1…2…3…4 ใหมอรสกวาทองพองออกกลนหายใจเอาไวชวคร นบ 1 ถง 4 เปนจงหวะชาๆ เชนเดยวกบเมอหายใจเขา คอยๆ ผอนลมหายใจออก โดยนบ 1 ถง 8 อยางชาๆ 1…2…3…4…5…6…7…8 พยายามไลลมหายใจออกมาใหหมด สงเกตวาหนาทองแฟบลงท าซ าอก โดยหายใจเขาชาๆ กลนไว แลวหายใจออก โดยชวงทหายใจออกใหนานกวาชวงหายใจเขา

ขอแนะน า

การฝกการหายใจ ควรท าตดตอกนประมาณ 4-5 ครงควรฝกทกครงทรสกเครยด รสกโกรธ รสกไมสบายใจ หรอฝกทกครงทนกไดทกครงทหายใจออก ใหรสกไดวาผลกดนความเครยดออกมาดวยจนหมด เหลอไวแตความรสกโลงสบายเทานนในแตละวน ควรฝกการหายใจทถกวธใหได ประมาณ 40 ครง แตไมจ าเปนตองท าตดตอในคราวเดยวกน

ผลดจากการฝกหายใจ

1. อตราการเผาผลาญอาหารในรางกายลดลง 2. อตราการเตนของหวใจชาลง 3. อตราการหายใจลดลง 4. ความดนโลหตลดลง 5. ความตงเครยดของกลามเนอลดลง

หลงการฝกหายใจ

1. ใจเยนขน 2. ความวตกกงวลลดลง สบายใจมากขน 3. สมาธดขน 4. ความจ าดขน

25

5. ความสมพนธกบผอนดขน 6. สมองแจมใส คดแกปญหาตางๆ ไดดขนกวาเดม

ดงนนสรปไดวา วธการผอนคลายกลามเนอโดยใชวธการฝกเกรงและคลายกลามเนอ 10 กลม โดยใชระยะเวลาทเกรงกลามเนอนอยกวาระยะทผอนคลายกลามเนอ โดยการเกรง 5 วนาท ผอนคลาย 10 วนาท ควรฝกประมาณ 8-12 ครง เพอทจะท าใหจตใจรสกผอนคลายลดความวตกกงวล ความคด วนเวยนลดลง สมาธและความจ าดขน กลามเนอไดพกมากขน

3.2 แบบฝกการผอนคลายกลามเนอ

ส าหรบงานวจยครงนผวจยไดท าการดดแปลงโปรแกรมการฝกการผอนคลายกลามเนอ จาก กรมสขภาพจต (2543) ดงน โปรแกรมการผอนคลายกลามเนอ ท าการทดลองกลบกลมทดลองท 1 เปนเวลา 10 นาท โดยใหผท าการทดลองนงในหองเรยนในทาทสบาย การแตงกายควรแตงกายในเสอผาทสบายไมคบจนเกนไป หายใจเขา-ออก ชาๆ ลกๆ หลบตา และไมคดถงเรองอนใดนอกจากการคลาย-เกรงกลามเนอมดตางๆ สลบกน วธการฝกท าไดดงน

1. มอและแขนขวา โดยก ามอ เกรงแขน แลวคลาย 2. มอและแขนซาย โดยท าเชนเดยวกน 3. หนาผาก โดยเลกควสงแลวคลาย ขมวดควแลวคลาย 4. ตา แกม จมก โดยหลบตาแนน ยนจมกแลวคลาย 5. ขากรรไกร ลน รมฝปาก โดยกดฟน ใชลนดนเพดานปาก แลวคลาย เมนปากแนน แลว คลาย 6. คอ โดยกมหนาใหคางจรดคอแลวคลาย เงยหนาจนสดแลวคลาย 7. อก ไหล และหลง โดยหายใจเขาลกๆ กลนไวแลวคลาย ยกไหลสงแลวคลาย 8. หนาทอง และกน โดยแขมวทองแลวคลาย ขมบกนแลวคลาย 9. เทาและขาขวา โดยเหยยดขา งอนวเทาแลวคลาย เหยยดขา กระดกปลายเทาแลวคลาย 10. เทาและขาซาย โดยท าเชนเดยวกน 3.3 ประโยชนของการคลายกลามเนอ

1. ลดความเครยดและความกงวลทางจตใจ 2. ลดอาการปวดเมอย ตงเครยดของกลามเนอ 3. จตใจสงบ แจมใส

26

4. ระบบประสาทอตโนมตท างานกลบเปนปกต 5. นอนหลบไดด 6. เปนพนฐานส าหรบการฝกสตและสมาธ

ดงนนสรปไดวา ประโยชนของการคลายกลามเนอ ชวยลดความตงเครยดทางจตใจและกลามเนอ ท าใหจตใจสงบ มสมาธเพมมากขนและท าใหรางกายรสกด และไดรบการพกผอนรางกาย ไดเตมทมากขนอกดวย

สรปไดวา การผอนคลายกลามเนอมประโยชนในดานการฝกซอมกฬาเปนอยางมากเพราะชวยใหนกกฬามความรสกผอนคลายทงดานรางกายและจตใจเปนการฝกทงายสามารถท าไดเองทบาน ทท างาน โรงเรยน หรอสถานทตางๆ ทตนเองตองการ ชวยประหยดพลงงานและยงสามารถฝกไดกบ นกกฬาทไดรบการบาดเจบอกดวย

4. การยงประตบาสเกตบอล

4.1 ความส าคญของการยงประต

การยงประตเปนหวใจส าคญของการเลนบาสเกตบอลทมใดทยงประตไดแมนย ากวาแมวาทกษะอนจะออนไปบางกยงมทางประสบชยชนะได การโยนลกบอลออกจากมอเพอใหลกบอลเขาประตแตละครงดวยความมนใจ ดวยความหวง และมความแมนย าสงเพยงใด ยอมหมายถงความหวงแหงชยชนะดวย เพราะการเลนบาสเกตบอลคอ การเลนทมผเลน 2 ทมๆ ละ5 คนโดยมจดมงหมายวาแตละทมพยายามโยนลกบอลใหลงหวงประตของคแขงขนและปองกนมใหคแขงขนไดลกบอลหรอท าคะแนนผลของการแขงขนทมใดจะชนะหรอแพนนใชการนบคะแนนแตละทมทท าไดทมใดท าคะแนนไดมากกวาเปนฝายชนะ ในการยงประตถายงใกลมากความแมนย ายงสงแตตรงกนขามถายงไกลความแมนย ายงต า ดงนนการยงประตระยะไกลควรใชนอยทสดและพยายามหาโอกาสเขายง ประตใตแปนมากทสดการยงประตระยะใกลมโอกาสเขาประตถงรอยละ 80 (สกายบกส, 2553)

ดงนนสรปไดวา ความส าคญของการยงประต หวใจอยททกษะการฝกซอมการยงประตของนกกฬา วามความแมนย าในการยงประตมากนอยเพยงใด ถานกกฬาไดรบการฝกซอมการยงประตอยางสม าเสมอกจะท าใหมความแมนย าในการยงประตสงขน\

27

4.2 หลกในการยงประต

เทพประสทธ กลธวชวชย (2541) ไดกลาวถงหลกการยงประตบาสเกตบอลไวดงน 1. การยงประตนนสายตาตองจบจองอยทหวงประต 2. รจกการสงแรงในการปลอยบอล 3. ควรรกษาการทรงตวทด 4. มความมนใจในการยง 5. ควรไดรบการฝกอยางสม าเสมอ 6. มความสามารถในการยงประตไดหลายวธ 7. ตองมสมรรถภาพทางกายทด

การยงประตมอเดยว (One Hand Set Shot)

วธปฏบต 1. จากทาเตรยมถอครอบครองลกบอล กาวเทาเดยวกนกบมอทใชยงประตไปขางหนาตาม

ความถนด (ความยาวของชวงกาวเทา) 2. ยกลกบอลขนระดบศรษะบดมอทใชยงประต โดยตงมอหนฝามอออกตงศอก มออกขาง

หนงประคองขางลกบอล 3. ต าแหนงลกบอลอยเยองมาดานหนามอทใชยงประตเลกนอยระดบเหนอศรษะ 4. สายตาเลงทเปาหมาย หวงประต 5. สงแรงจากเทา ล าตว แขนและมอทใชยงประต (มออกขางทประคองลกบอลปลอยนงไว)

ตามล าดบ โดยใหวถของลกบอลเปนวถโคง 6. การบงคบทศทางจะใชปลายนวมอบงคบ และชทศทางทยงประต

การยนยงประตสองมอ (Two Hand Set Shot)

วธปฏบต 1. จากทาเตรยมถอครอบครองลกบอล จะกาวเทาใดเทาหนงไปขางหนา หรอไมกาวเทากได 2. ยกลกบอลขนระดบศรษะ ตงขอศอกหงายฝามอออก มอทงสองประคองลกบอลคอนมา

ทางดานหลงลกบอลเลกนอย 3. ต าแหนงลกบอลอยเหนอหนาผาก 4. สายตามองเลงท หวงประต

28

5. สงแรงจากเทา ล าตว แขนและมอทงสองตามล าดบ โดยใหวถของลกบอลวงขนเปนวถโคงลงหวงประต

6. การบงคบทศทางของลกบอลขณะยงประตจะใชนวมอและใหชนวมอตามทศทางทสงลก บอลออกไป

การกระโดดยงประต (Jump Shot)

การกระโดดยงประตม 2 ลกษณะดวยกน คอ 1. การกระโดดพรอมกบยงประต วธปฏบตจาก ทาเตรยมถอครอบครองลกบอล ตงมอทถอ

ลกบอลขนสงแรงจากเทา กระโดดขนไปยงประต ลกษณะการยงประตคลายกบการยนยงประต การยงแบบนเหมาะส าหรบผยงประตทมก าลงและแรงแขนนอย ฉะนนการกาวเทากระโดดยงประตจะชวยสงแรงไดมาก โดยมากแลวจะเปนการยงของเดกและนกกฬาหญง

2. การกระโดดแลวยงประต วธปฏบต จากทาเตรยมถอครอบครองลกบอล ตงมอขนกระโดดใหตวลอยจากพนแลวยงประตขณะตวลอยอยในอากาศ การยงประตแบบนผยงประตจะตองฝกดานก าลงและความแขงแรงของเทา กลามเนอทองและแขนใหด จงจะใชไดดเหมาะส าหรบใชยงประตเมอมฝายตรงขามอยขางหนา

ดงนนสรปไดวา หลกการยงประตมดวยกน 3 วธ และความยากหรองายของการยงประตขนอยกบวธการยง ในสวนของการยงประตสายตาตองจบจองอยทหวงและใชการสงแรงในการปลอยบอล เมอท าการปลอยบอลควรรกษาการทรงตวในระหวางการปลอยบอลเพอไมใหการยงประตผดพลาดไป ควรไดรบการฝกอยางสม าเสมอเพอทจะท าใหสมรรถภาพของรางกายดขน และชวยใหม ความสามารถในการยงประตไดหลากหลายเพมขนอกดวย

4.3 องคประกอบในการยงประต

พษณ พพฒนวงศ (2544) กลาววา องคประกอบทท าใหเกดความแมนย าในการยงประตมอย 4 ประการ ดงน

1. ความสงในการปลอยลกบอล (Height to Release) ขนอยกบลกษณะรปรางของผยงประตและแบบของการยงประตแตละแบบดวยเชนการยงประตแบบยนยงและแบบ กระโดดยงนอกจากนกขนอยกบต าแหนงทยนในสนามวาอยในระยะใกลหรอระยะไกลหวงประตเพยงใดความพรอมทจะยงประตและการปองกนของฝายปองกนดวย

2. ระยะทางในการยงประต (Distance of The Shot) ระยะทางในการยงประตมอทธพลตอความเรวของลกบอลส าหรบการยงประตแบบปดบอลลงหวง และการเลยงเขาไปยงประตแบบ เลย-

29

อพจะใชความเรวลกบอลนอยกวาการยงประต แบบอนซงอยในระยะทางไมเกน 6 เมตร นนคอความเรวและมมของลกบอลเพอใหเกดความแมนย าในการยงประตมความสมพนธซงกนและกนแตความเรวของลกบอลไมใชเปนตวก าหนดของลกบอล

3. ต าแหนงในการยนและรปรางของผเลนฝายปองกน (Position and Caliber of Defensive Player) ต าแหนงในการยนความสามารถในการกระโดด และรปรางของผเลนฝายปองกน มผลตอความเรวและมมของลกบอล ท าใหความแมนย าในการยงประตลดลง ผเลนฝายปองกนทมรปรางสง แขนขายาวสามารถกระโดดไดสง และอยใกลกบผยงประตมาก สามารถปองกนการยงประตไดด ดงนนผยงประตตองใชความเรวและมมของลกบอลใหสงกวามอของฝายปองกนทเออมมาสกด 4. มมของลกบอลทลอยลงสหวงประต (Angle of Entry) มมของลกบอลทลอยลงสหวงประตนนเปนเรองทตองน ามาพจารณาดวย เพราะเปนองคประกอบทส าคญของความส าเรจในการยงประต ซงลกษณะของวถและมมทลกบอลเขาหวงประต

ดงนนองคประกอบในการยงประต มอย 4 ประการ ทจะท าใหเกดความแมนย าในการยงประตขนอยกบลกษณะรปรางของผยงประตกบวธการยงประต และระยะการยงมสวนส าคญตอความเรวของลกบอล ซงการยงประตนนควรใชระยะหางไมเกน 6 เมตร เพอใหเกดความแมนย าในการยงประตเพมขน และต าแหนงของผเลนฝายปองกนหรอฝายตรงขามมสวนในการปองกนการท า ประตทมผลท าใหความแมนย าในการยงประตลดลง

4.4 การยงประตโทษบาสเกตบอล

การยงประตโทษบาสเกตบอล (Free – Throw) คอ การใหโอกาสผเลนท าคะแนนครงละ 1 คะแนน โดยไมมการขดขวางบรเวณจดโทษ (ววฒน จตตปาลกล, 2548) การยงประตโทษของกฬาบาสเกตบอลตรงจดยงประตโทษ ไดจากการท าฟาลวของคตอสในขณะทเราก าลงจะท าการยงประตหรอคตอสท าผดกฎกตกาการแขงขน เชนเจตนาฟาลวแบบรนแรง และการยงประตโทษมตงแต 1 -3 ครงตามความผดในการท าฟาลวของคตอส การยงประตโทษในแตละครงจะไดครงละ 1 คะแนน โดย มเงอนไขตามกตกามาตรฐาน

เทพประสทธ กลธวชวชย (2541) กลาววา การยงประตทจดโทษ จะยงดวยมอเดยวหรอสองมอกได ขนอยกบความถนดของบคคล โดยมากการยงประตทเสนโทษมกใชการยนยง ซงมหลกการ ปฏบต ดงน

1. ควรใชเวลายงในแตละครงไมเกน 5 วนาท 2. ระวงอยาใหเทาเหยยบหรอสมผสกบทเสนโทษ

30

3. ควรใชการยนยงมากกวาการกระโดดยง เพราะอาจท าใหเทาเคลอนทไปเหยยบเสนโทษได อกทงท าใหเสยการทรงตว ความแมนย ากจะนอยลง

4. ตงสมาธและเลงเปาหมายทกครงทยงประต 5. กรณทเปนเดกเลกหรอผหญงมแรงแขนนอย ไมสามารถยนยงทจดโทษไดถงหวงประต ใหถอยหลงออกมาหางจากเสนโทษประมาณ 1 กาวยาวๆ (11/2 ฟต) แลวจงกาวสงแรง พรอมกบยง ประต

ดงนนสรปไดวา การยงประตโทษจะยงดวยมอเดยวหรอสองมอกได ขนอยกบความถนดของบคคลนนๆ และการยงประตโทษนนควรใชเวลาในการยงไมเกน 5 วนาท ควรใชการยนยงประตโทษเพราะจะท าใหเทาไมไปเหยยบกบเสนโทษ และเพมความแมนย าในการยงประตโทษมากขนอกทงไม ท าใหเสยการทรงตวและการควบคมบอลและจะตองมสมาธในการยงประตโทษอยเสมอ

4.5 ความแมนย าในการยงประตโทษบาสเกตบอล

ความแมนย าในการยงประตบาสเกตบอล คอ ความสามารถของบคคลหนงในการยงประตบาสเกตบอลใหลงหวงโดยวดจ านวนครงทลกเขาหวง ความแมนย าสามารถเพมขนไดจากการฝกฝนและประสบการณการยงประตของแตละบคคล นกกฬาทกคนสามารถมความแมนย าทแตกตางกนไดถงแมวาจะไดรบการฝกซอมมาเทากนกตาม ความแมนย าในการยงประตมประโยชนในการแขงกฬาบาสเกตบอลเปนอยางมากเพราะเมอหากเรามความแมนย าในการยงประตแลวในขณะการแขงขนเราก สามารถยงประตไดอยางแมนย าและไดรบคะแนนในการยงประตในครงนน ๆ

ความแมนย า (accuracy) เปน คณภาพของการเรยน ร ทกษะกลไกการเค ลอนไหว ความสามารถสรปไดวา การเรยนรและความสามารถทางการเคลอนไหว เปนกระบวนการท างานของระบบประสาทและกลามเนอรวมกนเปนอยางด ซงเรมตนจากประสาทรบความรสก 3 สวน คอ ประสาทตา ไดแก การเหน ประสาทหทรบรการไดยนและกลไกการควบคมทมอยในหชนใน และสวนท 3 ไดแก ประสาทรบความรสก การเคลอนไหวทมอยตามเซลลประสาทกลามเนอ เอน และสมอง การแสดงออกซงการเคลอนไหวทมคณภาพ จงหมายถงการเคลอนไหวทมพฒนาการเคลอนไหวถงระดบขนของความช านาญ (proficiency level) กลาวคอ มรปแบบการเคลอนไหวทถกตอง ประหยดพลงงานทใชในการเคลอนไหว ไมเกรง ผอนคลาย สามารถบงคบควบคมใหกลามเนอหลกทใชในการเคลอนไหว ท างานรวมกบการท างานของกลามเนอมดอนๆ ไดและสามารถก าหนดแรงทกระท าตอวตถ มความพอเหมาะพอดไมมากเกนไปหรอนอยเกนไป รวมทงสามารถ

31

บงคบใหวตถเคลอนทไปตรงตามทศทางหรอระยะทก าหนดไวไดเปนอยางด (ณฐพล มาฬมงคล, 2550)

ธนา (ธนา 2522, อางถงใน นพดล อนทะปญโญ , 2547) กลาวไววา ความแมนย า หมายถงความสามารถในการทจะกระท าใหหรอสงหนงสงใดเคลอนไหวไปยงจดหมายและทศทางทตองการ ไดอยางถกตอง

ฝนทอง (ฝนทอง 2532, อางถงใน นพดล อนทะปญโญ, 2547) ไดกลาวถงความแมนย าในการยงประตบาสเกตบอลไววา หมายถงคณภาพของความแนนอน หรอความแมนตรงในการยงประต บาสเกตบอล เปนความสามารถทวดไดจากคะแนน

ณรงค (ณรงค 2534, อางถงใน นพดล อนทะปญโญ, 2547) ไดกลาวถงความแมนย าในการยงประตบาสเกตบอลไววา คอความสามารถในการจะบงคบ หรอ กระท าใหลกบาสเกตบอลเชาหวงประตไดอยางแนนอนและแมนย า ซงความสามารถนวดไดจากจ านวนครงของการยงประต บาสเกตบอลทลกบอลลงหวงประต

Hay (Hay 1985, อางถงใน นพดล อนทะปญโญ, 2547) ไดกลาวถงองคประกอบทท าใหเกดความแมนย าในการยงประตบาสเกตบอลไว ดงน

1. ความสงในการปลอยบอล (height of release) 2. ระยะทางในการยงประต (distance of the shot) 3. ต าแหนงการยนและรปรางของผ เลนฝายปองกน (Position and caliber of

defensive player ) 4. มมของลกบอลขณะทลอบลงสหวงประต (angle of entry)

ดงนนสรปไดวา ความแมนย าในการยงประตเปนความสามารถของบคคลทท าการยงลกบาสเกตบอลใหลงหวง โดยวดจ านวนทลกลงหวง และความแมนย าในการยงประตจะเพมขนได เมอ นกกฬาไดรบการฝกซอมอยางสม าเสมอเปนประจ า

4.6 ปจจยทมผลตอความแมนย าในการยงประตโทษบาสเกตบอล

1. สมรรถภาพทางกาย เปนสงส าคญอยางยงส าหรบนกกฬาเปนพนฐานเบองตนของการเลนกฬา ซงท าใหนกกฬาสามารถควบคมตนเองไดในขณะการเลนกฬาเปนระยะเวลานานโดยไมเกดความเหนดเหนอยอาศยการท างานของระบบประสาทและกลามเนอสวนตางๆ สมรรถภาพทางกายทเกยวของกบการยงประตโทษบาสเกตบอลไดแก

32

1. การยงประตนนสายตาตองจบจองอยทหวงประต 2. รจกการสงแรงในการปลอยบอล 3. ควรรกษาการทรงตวทด 4. มความมนใจในการยง 5. ควรไดรบการฝกอยางสม าเสมอ 6. มความสามารถในการยงประตไดหลายวธ 7. ตองมสมรรถภาพทางกายทด

สมรรถภาพทางกายเหลานเปนพนฐานทส าคญในการยงประตโทษบาสเกตบอลเพราะในการยงประตโทษนนตองใชความอดทนของระบบเลอด หวใจและความแขงแรงของกลามเนอสวนตาง ๆ เชน กลามเนอแขน ขา นอกจากนยงใชสวนของการท างานของระบบประสาทและกลามเนอ ในการทรงตว ขอตอ ความยดหยนของเอน เพอเปนการออกแรงในการสงลกบอลไปยงหวงไดตามทศทางท ตองการ 2. ทกษะการยงประตโทษบาสเกตบอล คอ ความสามารถของกลามเนอ ขอตอ และความยดหยนของเอนทใชในการยงประตไดอยางคลองแคลวและถกตอง เกดจากการฝกซอมเปนเวลานานจนเกดความช านาญและความแมนย าหลกกลศาสตรในการฝกซอมการยงประตโทษบาสเกตบอลมดงน 1. เปาสายตา (Sight) หมายถงการก าหนดเปาจากการมองของผยงประตปกตจะก าหนดดวยการมองหวงประตตลอดเวลาโดยเลงเหนอและเลยขอบหวงดานหนายกเวนการยงกระทบแปนเพอท ามมกบหวงประตประมาณ 45 องศาซงกรณนจะเลงทมมบนของรปสเหลยมบนกระดานหลงขางทกระทบแปนลกบอล ณ จงหวะทแขนเหยยดสงสดอยขางหนาผยงประต สวนอกมอจะประคองลกบอลจนกระทงจงหวะทปลอยลกบอลเพอยงประตจะสงแรงมากนอยเพยงใดตอลกบอลนนขนอยกบระยะทางทยงประต ถาอยในระยะ ใกลๆ กใชแรงจากแขนขอมอ และนวมอ แตถาระยะไกลจะตองใชแรงมาจากการสงแรงของขาล าตว (หลง) และไหลตอแขนขอมอ และนวมอ การยงระยะไกลยงตองอาศยจงหวะทนมนวลและสงแรงตามตลอดดวยในกรณการกระโดดยงประตระยะใกล จะใชจงหวะการยงประตเมอกระโดดไดสงสดแลวและสงแรงจากแขนขอมอและนวมอสวนการยงประตมอเดยวจะยกลกบอลขนดวยจงหวะตอ เนองของการเหยยดขาล าตวและไหล 2. การสงแรงตาม (Follow Through) การสงแรงตามหมายถง การยงสงแรงกระท ากจกรรมนนตอเนองอยจนจบขนตอนของทกษะโดยไมหยดชะงกกลางคน การสงแรงตามจงท าใหมการตอเนองของขนตอนการปฏบตทกษะและมผลดกวาการไมสงแรงตามส านกงานพฒนาการกฬาและนนทนาการ (2548) 3. ความเชอมนในตนเอง หมายถง การทเรามความรสก หรอความคด ความเชอวาตนเองสามารถท าสงตาง ๆ ได (เอกราช จนทรกรง, 2556) ความเชอในตนเอง หมายถง ความมนใจ หรอ

33

ความกลาของบคคลทจะท าในสงใดสงหนงใหส าเรจไดตามทตนไดตงใจไว แมวาจะมอปสรรคกยงไมท าใหเกดความยอทอ ยงคงสามารถท าสงนน ๆ ตอไป โดยมความมนใจวาตนสามารถทจะกระท าสงนนใหส าเรจลลวงไปไดดวยความถกตอง บคคลทมความเชอในตนเองมกจะกลาตดสนใจดวยตนเองเมอมปญหาเกดขน มความรบผดชอบในหนาทของตน สามารถท าใหตนประสบความส าเรจในการงานได มความสามารถในการปรบตวใหเขากบสถานการณใหม ๆ และสงแวดลอมใหมได ซงความเชอมนในตนเองดงกลาวนเปนบคลกภาพทดอยางหนงทควรปลกฝงใหกบเดก องคประกอบของความเชอมนในตนเองมดงตอไปน (ชชพ 2516 , อางถงใน เอกราช จนทรกรง, 2556)

- กลาในความคด การพด และการกระท า - มจตใจมนคง ไมเชอคนงาย มเหตผล - มความรอบคอบ มแผนงาน - มความคดรเรมสรางสรรค ชอบท าสงแปลก ๆ ใหม ๆ - มความกลาเสย (กลาไดกลาเสย) - มลกษณะนสยชอบแสดงตว - ไมมความวตกจนเกนไป - มความเปนผน า - เปนผทรกในความยตธรรม - ชอบชวยเหลอหมคณะ - ชอบอสระไมโออวด - ตงจดมงหมายไวสงและคดวาจะท าไดส าเรจ - มความเกรงใจและเหนใจผอน

วธการสรางความเชอมนในตนเองทางการกฬาของนกกฬา (เอกราช จนทรกรง, 2556) ความเชอมนในตนเองสงผลตอการแสดงความสามารถทางการกฬาหลายประการไดแก (1) ความเชอมนสงผลใหนกกฬาเกดอารมณ ทางบวกและสรางสภาวะผอนคลายภายใต ความกดดน และในสภาวะนนกกฬาจะมความเชอมน ในผลของการแขงขน ถงแมวาจะไมเปนไปตามทคดกตาม (2) ความเชอมนในตนเองสงผล ใหนกกฬาเกดความตงใจและจดจออยกบงานทตองท าสงผลใหความกงวลใจ เรองอน ๆ ลดนอย ลงไป (3) ความเชอมนในตนเองมผลกระทบตอการตงเปาหมายและน าไปสความส าเรจ จะเหน ไดวายงนกกฬาทมความเชอมนในตนเองสง การตงเปาหมายกจะทาทายสงและในขณะท นกกฬาทมความเชอมนในตนเองต า กจะตงเปาหมายทงาย ๆ ซงท าใหนกกฬาเหลานนไมไดแสดง ศกยภาพสงสดของตนเอง (4) ความเชอมนในตนเองสงผลใหนกกฬามความ

34

พยายามเพมขนใน การฝกซอมหรอการแขงขนกฬา (5) ความเชอมนในตนเองยงสงผลตอกลยทธในการเลนกฬา เพราะท าใหนกกฬามความกลาเสยง กลาเลนมากขน และสดทาย (6) ความเชอมนในตนเอง มผลตอการรกษาโมเมนตม (Momentum) ทางบวกในการแขงขนกฬา ซงเปนปจจยหลกตอการ ประสบความส าเรจหรอพายแพในเกมการแขงขน โดยความเชอมนในตนเองสงผลใหนกกฬาม ความอดทนตอปญหา อปสรรคและมความพยายามทจะพลกสถานการณทเสยเปรยบใหกลบมา ไดเปรยบ ไมเหนดเหนอยกบสถานการณทตนเตน สามารถรบมอกบสถานการณตางๆ ไดจงเหนไดวาลกษณะตางๆ ทเกดจากความเชอมนในตนเองคอความ คาดหวงสงสดตอการประสบความส าเรจในการกฬา เชนเดยวกบงานวจยภาพรวมของความ เชอมนในตนเองและการก าหนดทศทางตอการแขงขนของวลย (Vealey,1986, pp. 221-246 ) พบวาความเชอมนในตนเองเปนจดส าคญทมผลตอการแสดงความสามารถทางการกฬา โดย ระดบของความเชอมน ในตนเองเปนบงชความสามารถทจะประสบความส าเรจในการกฬาได 4. ความวตกกงวลของนกกฬาในสถานการณทกดดน ในสถานการณทกดดนท าใหนกกฬาขาดความเชอมนในความสามารถของตนเอง และไมสามารถแสดงศกยภาพทางการเลนกฬาออกมาไดอยางเตมความสามารถ (พรณรงค ไกรรอด, 2552) ความวตกกงวลกบการแขงขนกฬาสามารถเกดขนไดท ง กอนการแขงขน ขณะหรอระหวางการแขงขนและหลงการแขงขน ความวตกกงวลเกดจากความคด การประเมนสถานการณ เกยวกบการเลนหรอแขงขนกฬากบความสามารถของนกกฬาไมสมดลกน กลาวคอ คาดคดวาความสามารถทมไมเพยงพอกบสงเผชญหรอสงคาดหวงไว หรอความสมารถทมนนจะสามารถใชไดกบการแขงขนหรอไม ความวตกกงวลในการแขงขนกฬาออกเปน 2 ประเภท ดงน 1. ความวตกกงวลเฉพาะกาล (State Anxiety หรอ A-State) เปนความวตกกงวลทเกดทนท เมอประสบเหตการณตางๆ เปนความคด อารมณ หรอประเมนวาขอเรยกรองของเหตการณเฉพาะหนาน นเกนความสามารถทมอยจรง ความวตกกงวลเฉพาะกาลเปนความวตกกงวลทเปลยนแปลงตลอดเวลาตามความคดขณะนนพลกผนตามเหตการณ เชน อาจลงแขงขนดวยความกงวลแตพอเลนผานไป 5 นาท อาจกงวลลดนอยลง แตเมอฝายตรงขามกลบมคะแนนน า กอาจท าใหกงวลไดอก เปลยนแปลงจนจบการแขงขน โดยปกตความวตกกงวลเฉพาะกาลนสมพนธกบความวตกกงวลถาวร 2. ความวตกกงวลถาวร ( Trait Anxiety หรอ A – Trait) เปนความวตกกงวลทสมพนธกบบคลกภาพของแตละบคคล เปนลกษณะทางจตวทยาทคอนขางคงท เกดบอย และคาดเดาไดคอนขางแนนอนถงแนวการคด การสนองตอบหรอการแสดงอารมณและแนวการประเมนสถานการณตางๆ ไปในทางลบวามขอเรยกรองเกนความสามารถของตน จงประเมนสถานการณวาเกดความกดดน โดยเฉพาะอยางยงเมอเผชญกบสถานการณทคบขน หรอมความกดดนสง เชน การแขงขนรอบชงชนะเลศ หรอการพดในทสาธารณะวาทกครงทมเหตการณคบขนเชนนมกกงวลวาจะพลาดแน ผชม

35

ตองไมชอบและตนเองมกเลนไดไมดทกครง ซงเปนความคดในทางลบทงสน

สรปไดวา การยงประตบาสเกตบอลนนมความส าคญตอการเลนกฬาบาสเกตบอลเปน อยางมากเพราะกฬาชนดนวดผลแพชนะจากคะแนน การยงประตบาสเกตบอลมหลายวธนกกฬาควรเลอกแบบการยงประตในแบบทเหมาะสมกบตนเองและควรมการฝกซอมอยางสม าเสมอ นอกจากการฝกซอมยงประตบาสเกตบอลแลวเราควรฝกซอมทางดานจตใจดวย เพราะการยงบอลนอกจากจะใชความสามารถดานสมรรถภาพของรางกายแลว ในการยงประตบาสเกตบอลยงตองใช สมาธ ความมนใจในตนเอง และความสามารถในการควบคมตนเองในสถานการณทกดดน ซงสวนประกอบ เหลาน สงผลตอความแมนย าในการยงประตบาสเกตบอลในขณะฝกซอมและในการแขงขน

5. งานวจยทเกยวของ

5.1งานวจยในประเทศ

วสทธ สขส าอาง (2547) ไดท าการวจยเรอง ผลของการฝกการผอนคลายกลามเนอกบการฝกจนตภาพทมตอความแมนย า ในการยงประตจดโทษของบาสเกตบอล สวนคาเฉลยของความแมนย าในการยงประตบาสเกตบอลจดโทษแบบสองมอเหนอศรษะ ระหวางกลมควบคมกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 กอนการฝกและหลงการฝกสปดาหท 4 ไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สวนหลงการฝกสปดาหท 8 พบวากลมทดลองท 1 กลมทดลองท 2 แตกตางกบกลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และความแมนย าในการยงประตบาสเกตบอลจดโทษแบบสองมอเหนอศรษะของกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 ไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

นาถปรยา เหรยญทอง (2548) ไดท าวจยเรอง ผลการฝกจนตภาพ และการผอนคลายกลามเนอ ตอความแมนย าในการยงประตโทษบาสเกตบอล ของนกเรยนชายระดบมธยมศกษาตอนตน ไดศกษา และวจยดวยจตภาพกบนกเรยนชายระดบมธยมตอนตน โดยแบงเปน 2 กลม กลมทดลองใหท าการฝกการจนตภาพและการผอนคลายกลามเนอควบคกบการฝกทกษะการยงประตโทษสวนกลมควบคมนนใชวธการฝกทกษะการยงประตโทษเพยงอยางเดยวผลการศกษาพบวา คาเฉลยความแมนย าในการยงประตโทษของกลมทดลอง มคาสงกวากลมควบคม แตเมอเทยบคาเฉลยความแมนย าของการฝก กอนและหลง ทงกลมทดลองและกลมควบคม มความแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

ภมสทธ สจจหทยาศรม (2552) ไดท าวจยเรองการศกษาผลของการฝกจนตภาพทมตอความสามารถในการยงประตดวยหลงเทาในกฬาฟตบอลของนกกฬาฟตบอลหญง มหาวทยาลยราช

36

ภฏก าแพงเพชร เพอศกษาผลของการฝกจนตภาพทมตอความสามารถในการยงประตดวยหลงเทาในกฬาฟตบอล เพอเปรยบเทยบความสามารถในการยงประตดวยหลงเทาระหวางกลมยงประตดวยหลงเทาควบคกบการจนตภาพกบกลมควบคม โดยคดเลอกนกกฬาฟตบอลหญง จ านวน 20 คน แบงเปน 2 กลม โดยกลมทดลองเปนกลมยงประตดวยหลงเทาควบคกบการจนตภาพ จ านวน 10 คน และกลมควบคม จ านวน 10 คน ผลการวเคราะหขอมลเปรยบเทยบคะแนนความแมนย าในการยงประตดวยหลงเทาในกฬาฟตบอลทไดจากการทดสอบของ กลมทดลองกบกลมควบคม เปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนทไดจากการทดสอบของกลมทดลอง กบกลมควบคมมความ แตกตางกนอยางมนยส าคญทาง สถตทระดบ .05

รชเดช เครอทวา (2553) ไดท าวจยเรองผลการฟงดนตรควบคกบการฝกจนตภาพทมความแมนย าในการยงประตโทษบาสเกตบอล การวจยครงนม กลมตวอยางเปนนกกฬาบาสเกตบอล ทมอายระหวาง 15-17 ป และมความมงหมายเพอศกษาและเปรยบเทยบผลการฟงดนตรควบคกบการฝกจนตภาพทมตอความแมนย าในการยงประตโทษบาสเกตบอล ผลการวจยพบวา หลงการฝกสปดาหท 6 มคาเฉลยของคะแนนทดสอบความแมนย าในการยงประตโทษบาสเกตบอลของกลมทดลอง ทไดรบการฟงดนตรควบคกบการฝกจนตภาพและการฝกยงประตโทษบาสเกตบอลแตกตางกบกลมควบคมทไดรบการฝกจนตภาพและการฝกยงประตโทษบาสเกตบอลอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เทยนชย ชาญณรงคศกด (2554) ไดท าวจยเรองผลการฝกจนตภาพเพอการผอนคลายทมตอความแปรปรวนของอตราการเตนของหวใจ กลมตวอยางเปนนกกฬาฟตซอลชาย ของการกฬาแหงประเทศไทย อายระหวาง 25 – 31 ป จ านวน 28 คน โดยการคดเลอกแบบเจาะจง และแบงกลมตวอยางออกเปน 2 กลม ๆ ละ 14 คน ประกอบดวยกลมทดลอง ฝกจนตภาพเพอการผอนคลายควบคกบการฝกกฬาฟตซอล สปดาหละ 3 วน ตอเนองเปนเวลา 8 สปดาห กลมควบคมการฝกกฬาฟตซอลเพยงอยางเดยว ระยะเวลาการทดลอง 8 สปดาหมการวดคาความแปรปรวนของอตราการเตนของหวใจ กอนการฝกและหลงการฝกสปดาหท 4 และ 8 ผลการศกษาพบวามความแตกตางอยางมนยส าคญทระดบ .05 ระหวาง สปดาหท 4 กบ 8 และการเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมพบ ความแตกตางอยางมนยส าคญทระดบ .05

สธาศน เวชพราหมณ และคณะ (2555) ไดท าวจยเรองผลของการฝกสมาธแบบอานาปานสตและการจนตภาพทมผลตอความสามารถในการยงประตโทษบาสเกตบอล การวจยครงนเพอศกษาและเปรยบเทยบผลของการฝก กลมตวอยางทใชในการวจยคอ นกเรยนหญงชนมธยมศกษาตอนปลายอายระหวาง 16 – 18 ปซงไมเคยไดรบการฝกสมาธแบบอานาปานสตและการจนตภาพมากอน โดย

37

น ามาทดสอบความแมนย าในการยงประตโทษบาสเกตบอลจ านวน 45 คน แบงเปน 3 กลม กลมละ 15 คน กลมทดลองท 1 ฝกยงประตโทษบาสเกตบอลควบคกบการฝกสมาธแบบอานาปานสต กลมทดลองท 2 ฝกยงประตโทษบาสเกตบอลควบคกบการจนตภาพ และกลมควบคม กลมท 3 ฝกยงประตโทษบาสเกตบอลควบคกบการออกก าลงกายดวยตนเอง เปนเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 3 วน หลงการฝกในสปดาหท 4 และ 8ผลการศกษาพบวาการเปรยบเทยบภายในกลมทดลองท 1 และ 2 คะแนนคาเฉลยในการยงประตโทษบาสเกตบอล หลงการฝกในสปดาหท 8 ดกวากอนการฝกและหลงการฝกในสปดาหท 4 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 การเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองท 1 และ 2 และกลมควบคม กอนการฝกและหลงการฝกสปดาหท 4 คาเฉลยของการยงประตโทษบาสเกตบอล ไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตภายหลงการฝกสปดาหท 8 คะแนนคาเฉลยของกลมทดลองทง 2 กลม ดกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

เอกราช จนทรกรง (2556) ไดท าวจยเรองศกษาความเชอมนในตนเองของนกกฬา และเทคนคของผฝกสอนทชวยพฒนาความมนใจของนกกฬายมนาสตกศลป ในการแขงขนกฬาแหงชาต ครงท 39 โดยคดเลอกนกกฬาจ านวน 20 คน มาท าการวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาความเชอมนในตนเองของนกกฬา และเทคนคของผฝกสอนทชวยพฒนาความมนใจของนกกฬายมนาสตกศลป หลงการฝกใชเทคนคของผฝกสอนพบวา นกกฬามความเชอมนในตนเองกอนและหลง แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในสวนคาเฉลยของคะแนนเทคนคทผฝกสอนน าไปปฏบตกบนกกฬา โดยรวมอยในระดบมาก ไดแก เทคนคเสรมสรางพฤตกรรมฮกเหม เทคนคการควบคมอารมณ เทคนคการตงเปาหมาย เทคนคแรงจงใจ เทคนคการควบคมความวตกกงวลและความเครยดในการแขงขน เทคนคทท าใหนกกฬามจตใจเขมแขง และเทคนคการเตรยมสภาพจตใจกอนการแขงขน เทคนคการ ฝกจตใจและจนตภาพ เทคนคเสรมแนวคดทางบวกและเทคนคเสรมความตงใจและสมาธ

5.2 งานวจยในตางประเทศ

สโลแมน (Sloman, 2002, อางถงใน เทยนชย ชาญณรงศกด, 2554) ไดศกษาผลของการฝกผอนคลายและการสรางจนตภาพตอความวตกกงวล ภาวะซมเศรา และคณภาพชวตของผปวยทเปนมะเรงระยะแพรกระจาย ในกลมตวอยาง 56 คน แบงเปน 4 กลม ๆ ละ 14 คน กลมท 1 ใหฝกการผอนคลาย กลมท 2 ใหฝกการสรางจนตภาพ กลมท 3 ใหฝกการผอนคลายและการสรางจนตภาพ และกลมท 4 เปนกลมควบคมกลมตวอยางไดรบการวดความวตกกงวล ภาวะซมเศรา และคณภาพชวตกอนและหลงการทดลอง ภายหลงการทดลองพบวาภาวะซมเศราลดลง และคณภาพชวตเพมขนในกลมทดลองมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต แตความวตกกงวลในกลมทดลองและกลมควบคมลดลงไมแตกตางกนทางสถต

38

คกล (Klug, 2006, อางถงใน นาถปรยา เหรยญทอง, 2548) ไดศกษาผลของโปรแกรมการฝกจนตภาพท มผลตอประสทธภาพการยงประตโทษบาสเกตบอลและสมรรถนะของนกกฬาบาสเกตบอลระดบมธยมศกษา ผลการวจยท าใหเกดการเปลยนแปลงในความสามารถการสราง จนตภาพ การแขงขนและการฝกยงประตโทษของแตละคนและประสทธภาพของการแขงขนและการฝกยงประตโทษ แวซมซาว และโรสทาม (VaezMousavi&Rostami, 2009, อางถงในรชเดช เครอทวา, 2553) ศกษาผลของกระบวนการรบรและแรงจงใจในการสรางจนตภาพทมตอการพฒนาทกษะ การจดจ าและการถายโยงของการยงประตโทษบาสเกตบอล นกเรยนหญงจ านวน 78 คน แบงออกเปน 3 กลมตามผลของแบบสอบถามความสามารถทางกลไกการสรางภาพ แบบสอบถามจนตภาพทางกฬา ทกกลมไดเขารวมการฝกทง 18 แบบฝก และท าการทดสอบการพฒนาทกษะ การจดจ าและการถายโยง ผลการวจยพบวา กลมทไดรบการฝกการออกก าลงกายมการพฒนาทางดานทกษะ สวนกลมการรบรทางจนตภาพมผลการทดสอบการจดจ าและการถายโยงทดกวา ผลวจยแสดงใหเหนวารปแบบการรบร ของการจนตภาพภายในใจ ไมใชรปแบบแรงจงใจอาจจะพฒนากระบวนการของการเรยนรทกษะใหม

6. กรอบแนวคดการวจย

จากเอกสาร ทฤษฎและงานวจยทไดกลาวมาในขางตน ไดอธบายถงการน าจตวทยาการกฬามาประยกตใชกบนกกฬาในขณะฝกซอม เพอใหนกกฬาสามารถแสดงประสทธภาพในการเลนกฬาไดอยางสงสด และการฝกแบบจนตภาพเปนอกทางเลอกหนงทเรมเปนทนยม และมการท าวจยเรองนในหลายๆ ชนดกฬา จากงานวจยทเกยวของกบการฝกจนตภาพในนกกฬาพบวา การฝก จนตภาพและการผอนคลายความตงเครยดทางดานจตใจ มผลตอประสทธภาพในการเลนกฬาในเชงบวก ผวจยไดสรปกรอบแนวคดในการวจยครงนตามแผนภาพไดดงน

39

กลมควบคม

กลมทดลอง 7. สมมตฐานของการวจย

1. ภายหลงการฝกจนตภาพและการผอนคลายกลามเนอ ควบคกบการฝกบาสเกตบอลทวไป 8 สปดาห กลมทดลอง สามารถยงประตโทษไดแมนย าขน 2. ภายหลงการฝกจนตภาพและการผอนคลายกลามเนอ ควบคกบการฝกบาสเกตบอลทวไป 8 สปดาห กลมทดลอง สามารถยงประตโทษบาสเกตบอลไดแมนย ากวากลมควบคมทฝกบาสเกตบอลทวไปเพยงอยางเดยว

การฝกจนตภาพและ

การผอนคลาย

กลามเนอ

การฝกบาสเกตบอล

ทวไป

ความแมนย าในการ

ยงประตโทษ

การฝกบาสเกตบอล

ทวไป ความแมนย าในการ

ยงประตโทษ