การเปรยบเทยบพฤตกรรมและทศนคตตอปจจยทางการตลาดในการซออาหารเสรมของ

กลมวยรน วยผใหญตอนตน วยกลางคน และผสงอาย

อรอจจมา ประวตเจรญฉตร , ดร.สวรส ศรสตโต

บณฑตวทยาลย สาขาวชาการตลาด

คณะบรหารธรกจ, มหาวทยาลยหอการคาไทย

โทรศพท 084-455-0928 , Email: ornautjima.p@gmail.com

กลมวชาการตลาด, คณะบรหารธรกจ, มหาวทยาลยหอการคาไทย

ถนนวภาวดรงสต เขตดนแดง กรงเทพมหานคร 10400

Email: ssrisutto@yahoo.com

บทคดยอ

การศกษาครงนเปนการศกษาทศนคตตอปจจยทางการตลาดในการซออาหารเสรมของกลมวยรน วยผใหญ วยกลางคน ผสงอาย มวตถประสงคเพอเปรยบเทยบทศนคตของกลมวยรน วยผใหญ วยกลางคน และผสงอายทม ตอปจจยทางการตลาดของอาหารเสรม และ เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมในการซออาหารเสรมของกลมวยรน วยผใหญ วยกลางคน และผสงอาย กลมตวอยางของการวจย คอ ประชากรทใสใจในสขภาพตงแตชวงอาย 18-65 ป ในประเทศไทย จ านวน 400 คน โดยแยกเปนทกเพศ ทกอาชพ หลากหลายภมศาสตร เพอใหไดรบขอมลดานสขภาพและวธการเลอกดแลสขภาพดวยอาหารเสรมอยางครอบคลม

ตวแปรในการศกษา ประกอบดวย ตวแปรตน ไดแก ปจจยสวนบคคล ไดแก อาย และตวแปรตาม คอ ทศนคตดานปจจยการตลาด ไดแก ปจจยดานผลตภณฑ ปจจยดานราคา ปจจยดานชองทางการจ าหนาย ปจจยดานสงเสรมการตลาด ใชแบบสอบถามเปนเครองมอการวจย สถตทใชวเคราะหผลขอมลไดแก คารอยละ , คาเฉลย, สวนเบยงเบนมาตรฐาน , One-Way Anova และ Chi –Square ( X2 – test )ใชในการทดสอบความเปนอสระกนของตวแปร 2 ตว เพอวเคราะหความสมพนธระหวางพฤตกรรมในการซออาหารเสรมและทศนคตดานปจจยการตลาด

ผลการวจยสรป 1. ปจจยสวนบคคลดานอายมผลตอทศนคตดานปจจยทางการตลาดของอาหารเสรมไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยมคา F-Test เทากบ .306 และมคา Sig. เทากบ .737 อาจจะเนองจากทกกลมอายมเกณฑในการเลอกซออาหารเสรมทคลายคลงกนและมการเลอกอาหารเสรมโดยเนนผลตภณฑของอาหารเสรมเปนหลก 2. ชวงอายมความสมพนธกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรมดานสาเหตหลกทท าใหซออาหาร

2

เสรม, ดานคาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครงและดานจ านวนครงในการซอผลตภณฑอาหารเสรมอยางมนยส าคญทางสถต ค าส าคญ : ทศนคต, ปจจยทางการตลาด, อาหารเสรม, วยรน, วยผใหญตอนตน, วยกลางคน,

ผสงอาย

Abstract

This study explores the attitudes toward the market factors in buying a supplementary food of teenagers, adult-aged, middle-aged, and elderly groups toward the market factors of supplementary food, and to compare the behavior in buying a supplementary food of teenagers, adult-aged, middle-aged, and elderly people. The representative sample of the research is 400 health-conscious people aged from 18 - 65 years old in Thailand, separated by gender and occupation in order to obtain health information and inclusive health care method by a supplementary food.

Variable in the study consists of 1) Independent variable including personal factor such as age 2) Dependent variable which is the attitude of market factors, including product factor, price factor, distributing-channel factor, promotion factor. Questionnaires were used as a research tool. Statistics, that used to analyze data including percentage, mean, standard deviation, One-Way Anova, and Chi-Square (X2 - test), used in testing the independence of 2 variables to analyze the relationship between behavior in buying a supplementary food and attitude of market factor.

The research result: 1. Personal factor on age which affects the attitude of market

factor of supplementary food did not differ statistically significant at .05 level which its

value of F-Test of .306 and Sig. of .737 because of all age group is in line for a similar

product, focusing on product selection. 2. Span of age is related to behavior of buying

supplementary food on the main cause of buying products, the cost of purchasing product

each time, and the number of buying product statistically significant.

Keywords: Attitude, Marketing Factors, Supplement, Adolescence, Early adulthood,

Middle adulthood, Elderly

3

บทน า ในปจจบนมตวแปรทหลากหลายทท าใหคนไทยไดรบคณคาอาหารทเชน ความเรงรบใน

การด าเนนชวตของคนในปจจบน การพงพาอาหารถงนอกบานมากขน อาหารจานดวนหลากหลายทเปดกนทวไป และยงมรานอาหารฟาสฟดทแขงขนกนเขามาท าการตลาดในประเทศไทย จากเหตผลดงกลาวขางตน ท าใหรางกายไดรบสารอาหารทจ าเปนในการใชประโยชนในรางกายไดไมครบถวน

ทางหนงทสามารถเตมเตมสารอาหารใหรางกายไดนน กคอการบรโภคอาหารเสรมตางๆ เพอใหเตมเตมสารอาหารทรางกายตองการในแตละวนใหครบถวนและไดในปรมาณทเพยงพอในการน ามาใชงานในระบบรางกายของเรา ซงเมอพจารณาดจะพบวาในปจจบนคนไทยเรมหนมาใสใจในการใชอาหารเสรมคอนขางมาก เพราะค านงถงประโยชนทรางกายจะไดรบ และเรมใหความสนใจในการศกษาดานสขภาพกนมากขน จงท าใหมผผลตทเหนชองทางการตลาดน น าผลตภณฑเสรมอาหารออกมาจ าหนายหลากหลายรปแบบ หลากหลายคณประโยชน เพอเปนตวเลอกใหผบรโภคซอตามความตองการของตนเอง

ประโยชนของอาหารเสรม

วาสนา และคณะ (2557) กลาววา ประโยชนของอาหารเสรม คอ ชวยใหรางกายไดรบโภชนาการทเหมาะสม เนองจากทกคนมความตองการทเหมอนกน คอ สขภาพสมบรณปราศจากโรคภย จงมการคดคนอาหารเสรมเพอชวยเพมในสวนทรางกายขาดไป จะมประโยชนมากส าหรบผทมปญหาดานสขภาพ เพราะอาหารเสรมจะเขาไปเสรมในสวนทรางกายขาดไดครบถวนเตมท และยงสามารถชวยบรรเทาหรอร กษาโรคบางชนดแทนยาแผนปจจบนได เชน น าวานหางจระเขรกษาอาการโรคกระเพาะ น ามนตบปลาคอด (cod liver oil) ชวยบรรเทาอาการโรคไขขออกเสบ เปนตน นอกจากนยงพบวามผลขางเคยงนอยกวายาแผนปจจบน (วตามนมอร, 2555) สวนประโยชนจากวตามนและเกลอแร เปนผลตภณฑอาหารเสรมทใหประโยชนตอรางกายในหลากหลายดาน ตวอยางเชน วตามนเอ ชวยในการมองเหนและการเจรญเตบโตของกระดก อกทงยงชวยในการเสรมสรางระบบภมคมกนและซอมแซมสวนทสกหรอ ในขณะทวตามนหรออาหารเสรมบางอยางเหลานกท าใหเกดผลขางเคยงกบบางคนดวย ถาใชในปรมาณทมากเกนความตองการของตวเองหรอใชไมเหมาะสมกบรางกาย นอกจากนแลวผบรโภคจงตองตระหนกอยเสมอวาการรบประทานผลตภณฑเสรมอาหารเหลาน มไวเพอเสรมอาหารเทานนไมใชรบประทานเพอรกษาโรค (Bishop, 2010)

4

การบรโภคอาหารเสรมของแตละวย เสกสรรค วระสข (2557) พบวาประชาชนอายระหวาง 15-24 ป มระดบการศกษา

ปรญญาตร อาชพพนกงานเอกชน และรายไดฉลยตอเดอน 10,001-20,000 บาท และโดยสวนใหญเปนเพศหญงมการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารประเภทวตามนมากกวาเพศชาย โดยเนนในการดแลเรองสขภาพและความสวยงาม และสอดคลองกบงานวจยของ สขมาลย ธระสมบรณ (2550) ไดศกษา การตดสนใจซอและพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารเพอควบคมน าหนกของผบรโภคในเขตจตจกร กรงเทพมหานคร พบวา ผบรโภคสวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 18-30 ป

จากการขอมลผลประกอบการศนยวจยกสกรไทย และ ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาด

กลางและขนาดยอม (สสว.) พบวามสวนแบงการตลาดของผลตภณฑอาหารเสรม ดงน

รปท 1 สวนแบงการตลาดผลตภณฑเสรมอาหารป 2551

ทมา: ศนยวจยกสกรไทย และส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (2551)

ในป 2551 มลคาตลาดผลตภณฑเสรมอาหารของไทยมมลคาทงสน 18,000 ลานบาท มอตราเตบโตเฉลยรอยละ 7 เมอเทยบกบ ป 2550 จ าแนกเปน ผลตภณฑบ ารงรางกายชนดเครองดมและชนดน า คดเปนสดสวนรอยละ 42 ผลตภณฑอาหารเสรมทวไป (ชนดเมดและชนดผง ไมรวมวตามน) มสดสวนรอยละ 35 กลมวตามนมสดสวนรอยละ 16 และผลตภณฑอาหารเสรมส าหรบเดก มสดสวนรอยละ 7

การเขาใจถงทศนคต พฤตกรรมในการซอของแตละกลมเปาหมาย ซงประกอบดวย

กลมวยรน วยผใหญตอนตน วยกลางคน และผสงอาย จงมความส าคญตอองคการ เพอใชใน

การวางแผนการตลาดใหเหมาะสม

5

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ พฤตกรรมการบรโภคอาหารเสรม วรวรรณ จงศกดสวสด (2544:บทคดยอ)

ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารของประชาชนในเขต

กรงเทพมหานคร พบวา 1) พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารของประชาชน พบวาอย

ในระดบปานกลาง 2) ปจจยทางชวสงคมมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑ

เสรมอาหารของประชาชน คอ อาย รายไดเฉลยตอเดอน โรคประจ าตว 3) ปจจยจตลกษณะทม

ความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหาร คอ ความรเกยวกบ

ผลตภณฑเสรมอาหาร การรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหาร การรบร

ประโยชนจากการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารภาวะไขมนในเลอดสง โรคหวใจขาดเลอด โรค

หลอดเลอดสมองตบและพบวามแนวโนมสงขนเรอยๆ 4) ปจจยแรงสนบสนนทางสงคมม

ความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหาร คอ การไดรบรขอมล

ขาวสารผานสอประเภทตาง ๆ การไดรบค าแนะน าจากเพอน ญาต บคคลในครอบครว การได

รบรขอมลจากสมาชกระบบขายตรง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 5) ตวแปรทมอ านาจ

การท านายสงสด คอการไดรบรขอมลขาวสารผานสอประเภทตาง ๆ และตวแปรรวมท านาย

ไดแก การไดรบค าแนะน าจากเภสชกรและแพทย การรบรประโยชนจากการบรโภคผลตภณฑ

เสรมอาหาร การไดรบค าแนะน าจากรานขายผลตภณฑเสรมอาหาร การไดรบค าแนะน าจาก

เพอน ญาต บคคลในครอบครว รายไดเฉลยตอเดอน การไดรบขอมลจากสมาชกระบบขายตรง

และทศนคตตอการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหาร โดยตวแปรทง 8 ตว สามารถรวมกนท านาย

พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารของประชาชนไดรอยละ 45.0

ทศนคต คอ ความโนมเอยงทเรยนรเพอใหมพฤตกรรมทสอดคลองกบลกษณะทพงพอใจหรอไมพงพอใจทมตอสงใดสงหนง หรออาจหมายถงการแสดงความรสกภายในทสะทอนวาบคคลมความโนมเอยง พอใจหรอไมพอใจตอบางสง เชน ตราสนคา บรการ รานคาปลก เนองจากเปนผลของกระบวนการทางจตวทยา ทศนคตไมสามารถสงเกตเหนไดโดยตรง แตตองแสดงว าบคคล กลาวถงอะไรหรอท าอะไร ( เสร วงษมณฑา , 2542: 106 อางองจาก Schiffman&Kanuk,1994)

ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 293) พ.ศ. 2548 เรองผลตภณฑเสรมอาหาร ไดใหความหมายไววา หมายถงผลตภณฑทใชรบประทานนอกเหนอจากการรบประทานอาหารตามปกต ซงมสารอาหารหรอสารอนเปนองคประกอบ อยในรปแบบเมด แคปซล ผง เกลด

6

ของเหลวหรอลกษณะอน ซงมใชรปแบบอาหารตามปกต (Conventional foods) ส าหรบผบรโภคทคาดหวงประโยชนทางดานสงเสรมสขภาพ

พฤตกรรมผบรโภค หมายถง พฤตกรรมของผบรโภคไววาเปนพฤตกรรมทผบรโภคแสดงออกไมวาจะเปนการเสาะหา ซอ ใช ประเมนผล หรอการบรโภคผลตภณฑ บรการ และแนวคดตาง ๆ ซงผบรโภคคาดวาจะสามารถตอบสนองความตองการของตนไดเปนการศกษาการตดสนใจของผบรโภคในการใชทรพยากรทมอย ทงเงน เวลา และก าลงเพอบรโภคสนคาและบรการตาง ๆ อนประกอบดวย ซออะไร ท าไมจงซอ ซอเมอไร อยางไร ทไหน และบอยแคไหน(รฐวชร พฒนจระรจน, 2557 อางองจาก Schiffman and Kanuk, 1987)

ศรวรรณ เสรร ตน และคณะ (2538 : 11) ไดกลาวไววา สวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) คอ กลมของเครองมอทางการตลาดซงธรกจใชรวมกน เพอใหบรรลวตถประสงคทางการตลาดในตลาดเปาหมาย กลาวคอ การสนองความตองการของลกคาใหพงพอใจ ประกอบดวย Product Price Place Promotion

1. ผลตภณฑ(Product) หมายถง สงทเสนอขายสตลาดเพอความสนใจการจดหา การใชหรอการบรโภคทสามารถท าใหลกคาเกดความพงพอใจ (Armstrong and Kotler, 2009: 616)ประกอบดวยสงทสมผสไดและสมผสไมได เชน บรรจภณฑสราคา คณภาพ ตราสนคา บรการและชอเสยงของผขายผลตภณฑอาจจะเปนสนคา บรการ สถานทบคคล หรอความคดผลตภณฑทเสนอขายอาจจะมตวตนหรอไมมตวตนกได ผลตภณฑตองมอรรถประโยชน (Utility) มคณคา(Value) ในสายตาของลกคา จงจะมผลท าใหผลตภณฑสามารถขายได

2. ราคา (Price) หมายถงจ านวนทตองจายเพอใหไดผลตภณฑ/บรการ หรอเปนคณคาทงหมดทลกคารบรเพอใหไดผลประโยชนจากการใชผลตภณฑ /บรการคมกบเงนทจายไป หรอหมายถงคณคาผลตภณฑในรปตวเงน

3. การสงเสรมการตลาด (Promotion) เปนเครองมอการสอสารเพอสรางความพอใจตอตราสนคาหรอบรการ หรอความคด หรอตอบคคลโดยใชจงใจใหเกดความตองการหรอเพอเตอนความทรงจ า (Remind) ในผลตภณฑโดยคาดวาจะมอทธพลตอความรสก ความเชอ และพฤตกรรมการซอ(Etzel Walker and Stanton, 2007: 677) หรอเปนการตดตอสอสารเกยวกบขอมลระหวางผขายกบผซอ เพอสรางทศนคตและพฤตกรรมการซอ

4. การจดจ าหนาย(Place หรอ Distribution) หมายถง โครงสรางของชองทางซงประกอบดวยสถาบนและกจกรรมใชเพอเคลอนยายสนคาและบรการจากองคกรไปยงตลาด สถาบนทน าผลตภณฑออกสตลาดเปาหมายคอสถาบนการตลาด

7

งานวจยทเกยวของ จรวยพร แกวเสมอ (2551:บทคดยอ) ปจจยทใชตดสนใจซอผลตภณฑอาหารเสรม

สขภาพของผบรโภคในเขตจงหวดพระนครศรอยธยา ผลการวจยพบวา 1. ผบรโภคสวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 30-39 ป มระดบการศกษาปรญญาตรข นไป สถานภาพสมรสแลว อาชพพนกงานบรษทเอกชน และมรายไดตอเดอน 10,001 – 15,000 บาท 2. ผบรโภคมปจจยทใชตดสนใจซอผลตภณฑอาหารเสรมสขภาพ โดยรวมทกดานมระดบการตดสนใจซออยในระดบมาก ไดแกปจจย ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนายและดานการสงเสรมการตลาด 3. ผบรโภคทมเพศ และรายไดตอเดอนตางกนมปจจยทใชตดสนใจซอผลตภณฑอาหารเสรมสขภาพไมแตกตางกน สวนผบรโภคทมอาย ระดบการศกษา อาชพและสถานภาพสมรสแตกตางกน มปจจยทใชตดสนใจซอผลตภณฑอาหารเสรมสขภาพแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

สพรรณ รกษเมอง (2553:บทคดยอ) ปจจยทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจ

เลอกใชบรการรานขายยาในเขตอ าเภอเมอง จงหวดภเกต การศกษานมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบปจจยทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกใชบรการรานขายยาในเขตอ าเภอเมอง จงหวดภเกต จ าแนกตามคณลกษณะสวนบคคลของลกคา การศกษาครงนใชวธศกษาเชงส ารวจ เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม ตวอยางทใชในการศกษา ลกคาทใชบรการรานขายยาในเขตอ าเภอเมอง จงหวดภเกต จ านวน 400 คน พบวาในภาพรวม มน าหนกการตดสนใจอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวาอนดบแรก คอ ดานการสงเสรมการตลาด ลกคามน าหนกการตดสนใจอยในระดบมาก อนดบ 2 คอ ดานการจดจ าหนาย ลกคามน าหนกการตดสนใจอยในระดบมาก อนดบ 3 คอ ดานผลตภณฑ ลกคามน าหนกการตดสนใจอยในระดบปานกลาง และอนดบสดทาย คอ ดานราคา ลกคามน าหนกการตดสนใจอยในระดบปานกลาง ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา โดยภาพรวมลกคาทมคณลกษณะสวนบคคลดาน เพศ อาย ระดบการศกษาและรายได ตางกน มปจจยทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกใชบรการรานขายยา แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวน ลกคาทมคณลกษณะสวนบคคลดาน อาชพ ตางกน มปจจยทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกใชบรการรานขายยา พบวา ไมแตกตางกน ผวจยมขอเสนอแนะดงตอไปน ดานผลตภณฑ ภาครฐและหนวยงานทเกยวของควรมการตรวจสอบคณภาพยาและการแสดงใบประกอบวชาชพของเภสชกรทอยประจ ารานขายยาน น ๆ ดานราคา ควรมการปรบปรงดานราคาใหสอดคลองกบตนทนทแทจรง ดานการจดจ าหนาย รานขายยาควรมวธการจดเกบยาอยางถกวธทงในดานบรรจภณฑและการควบคมอณหภมของตวยาเพอรกษาคณภาพของยาใหคงทน ดานการสงเสรมการตลาด ภาครฐและองคการเภสชกรรม ควรมการสงเสรมใหความรความเขาใจในการซอยาและการบรโภคยา รวมถงอนตรายในการใชยาไมถกวธ

8

กรอบแนวคด

การศกษาทศนคตตอปจจยทางการตลาดในการซออาหารเสรมของกลมวยรน วยผใหญตอนตน วย

กลางคน ผสงอาย

ปจจยสวนประสมการตลาด - ผลตภณฑ - ราคา - การจดจ าหนาย - การสงเสรมการตลาด

พฤตกรรมในการซออาหารเสรม

- สาเหตหลกทท าใหซออาหารเสรม

- จ านวนครงในการซอผลตภณฑอาหารเสรม

- ราคาตอหนวยส าหรบผลตภณฑอาหารเสรม

- คาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครง

- ประเภทอาหารเสรมทมกจะบรโภค

- ชองทางทรบขอมลดานสขภาพ

- กจกรรมสงเสรมการตลาดทท าใหตดสนใจซอผลตภณฑอาหารเสรม

- ชองทางการจดจ าหนายทส งซอผลตภณฑอาหารเสรม

กลมวยรน วยผใหญ

ตอนตน วยกลางคน

และผสงอาย

9

วธการศกษา กลมตวอยาง

มการเกบตวอยางจากประชากรในประเทศไทยซงใชวธการเชงปรมาณ ใชการแจก

แบบสอบถามจ านวน 400 ชด โดยแบงตามโควตาตามสดสวนประชากรเทาๆ กน ทง 4 กลม

คอ วยรน วยผใหญ วยกลางคน วยสงอาย กลมอายละ 100 ชด ทมการบรโภคอาหารเสรม ซงม

การเกบขอมลจากการแจกแบบสอบถามในมหาวทยาลยมหดลศาลายาจ านวน 150 ชด รวมถง

สถานทใกลเคยงมหาวทยาลย รวมถงมการเกบขอมลผานทางแบบสอบถามออนไลนทสรางโดย

Google Form ทเวบไซต http://goo.gl/forms/rLwTXb0UNX จ านวน 250 ชด

การรวบรวมขอมล ขอมลทใชในการศกษาแบงออกเปน 2 สวน คอ

1. ขอมลปฐมภม คอ ขอมลทไดจากการเกบแบบสอบถามจากกลมประชากรทใสใจในสขภาพตงแตชวงอาย 18-65 ป ในประเทศไทย ชวงเวลาในการเกบแบบสอบถาม ตงแตวนท 1 - 22 มนาคม 2559

2. ขอมลทตยภม คอ ขอมลทไดรบจากการศกษาคนควาเอกสาร ต ารา งานวจย บทความ ตลอดจนขอมลทเกยวของทไดมการรวบรวมไวเพอน ามาเปนแนวทางในการคนควา

การวเคราะหขอมล ในการศกษาครงนผวจยไดน าแบบสอบถามทไดรบทงหมดทรวบรวมได ด าเนนการตรวจสอบความสมบรณของการตอบแบบสอบถามทงหมด ทไดรบจากการสมตวอยาง แลวน าแบบสอบถามทตรวจสอบความถกตองเรยบรอยแลวมาลงรหส (Coding) ตามทก าหนดไวลงในแบบลงรหสส าหรบประมวลขอมลในเครองคอมพวเตอร จากนนน าขอมลทลงรหสแลวไปบนทกในเครองคอมพวเตอร และท าการวเคราะหโดยใชโปรแกรมส าเรจรป การใชสถตวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลในการศกษาครงน จะน าขอมลทไดจากแบบสอบถามมาท าการประมวลผลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถต (SPSS : Statistical Package for the social sciences for windows) โดยใชสถตวเคราะห ดงน

10

1. สถตพรรณนา 1.1 คาความถและคารอยละ (Percentage) เพอท าการอธบายความถและรอยละของ

ขอมลทไดจากแบบสอบถามสวนท 1 ขอมลสวนตว และ สวนท 2 ขอมลพฤตกรรมในการซออาหารเสรม

1.2 คาเฉลย (Arithmetic mean) และสวนเบยงเบนมาตราฐาน เพอใชอธบายคาเฉลยของขอมลทไดจากแบบสอบถามสวนท 3 ระดบทศนคตดานปจจยการตลาด ไดแก ปจจยดานผลตภณฑ ปจจยดานราคา ปจจยดานชองทางการจ าหนาย ปจจยดานสงเสรมการตลาด

2. สถตเชงอางอง 2.1 การหาความสมพนธระหวางชวงอายกบทศนคตดานปจจยการตลาด ไดแก ปจจย

ดานผลตภณฑ ปจจยดานราคา ปจจยดานชองทางการจ าหนาย ปจจยดานสงเสรมการตลาด ดวยการวเคราะหคาสถต(One Way ANOVA) เพอการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว

2.2 การหาความสมพนธระหวางชวงอายกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรม โดยใชการ ทดสอบไคสแควร (Chi - Square Test)

ผลการศกษา

จากการศกษาในภาพรวมพบวา คาเฉลยของทศนคตดานปจจยทางการตลาดโดยรวมมคะแนนเฉลยอยในระดบมาก ซงเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานผลตภณฑโดยมคะแนนเฉลยสงทสด รองลงมาคอ ดานสงเสรมการตลาด ตอมาคอ ดานชองทางการจ าหนาย รองมาตามล าดบ สวนดานทมคะแนนเฉลยนอยทสดคอ ดานราคา

ตาราง แสดงผลการวจยปจจยสวนบคคลดานชวงวยมผลตอทศนคตดานปจจย

ทางการตลาดของอาหารเสรม ทศนคตดานปจจยทางการตลาด

ชวงวย

จ านวนคน

คา เฉลย

S.D. F Sig.

ดานผลตภณฑ

วยรน 100 4.28 0.41 .308 .819 วยผใหญตอนตน

100 4.24 0.42

วยกลางคน 100 4.29 0.43 ผสงอาย 100 4.30 0.43

ดานราคา วยรน 100 3.23 0.65 1.504 .213

11

วยผใหญตอนตน

100 3.42 0.54

วยกลางคน 100 3.30 0.67 ผสงอาย 100 3.28 0.67

ดานชองทางการจ าหนาย

วยรน 100 3.39 0.58 .189 .904 วยผใหญตอนตน

100 3.33 0.54

วยกลางคน 100 3.35 0.57 ผสงอาย 100 3.34 0.60

ดานสงเสรมการตลาด วยรน 100 3.75 0.48 .234 .873 วยผใหญตอนตน

100 3.72 0.50

วยกลางคน 100 3.76 0.48 ผสงอาย 100 3.71 0.49

รวมดาน วยรน 100 3.66 0.20 .211 .889 วยผใหญตอนตน

100 3.68 0.19

วยกลางคน 100 3.67 0.20 ผสงอาย 100 3.66 0.19

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 - จากตารางพบวาปจจยสวนบคคลดานอายมผลตอทศนคตดานปจจยทางการตลาดทงใน

ภาพรวม และรายดาน(ดานผลตภณฑ, ดานราคา, ดานชองทางการจ าหนาย และ ดานสงเสรมการตลาด) ของอาหารเสรมไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ตารางแสดงแสดงความสมพนธระหวางชวงวยกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรม พฤตกรรมในการซออาหารเสรม Chi-

Square

df Sig.

สาเหตหลกทท าใหซออาหารเสรม 22.205 4 .008* จ านวนครงในการซอผลตภณฑอาหารเสรม 40.829 4 .000*

12

ราคาตอหนวยส าหรบผลตภณฑอาหารเสรมทจะ

ตดสนใจเลอกบรโภค

8.872 3 .181

คาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครง

16.983 4 .049*

ประเภทอาหารเสรมทมกจะบรโภค 10.382 4 .320 ปจจยเรองชวงอายมความสมพนธกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรมดานสาเหตหลกท

ท าใหซออาหารเสรม และ ดานจ านวนครงในการซอผลตภณฑอาหารเสรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาในรายละเอยดพบวา ชวงอายมความสมพนธกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรมดานสาเหตหลกทท าใหซออาหารเสรม ดานคาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครง และดานจ านวนครงในการซอผลตภณฑอาหารเสรม และ ปจจยเรองชวงอายไมมความสมพนธกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรมดานราคาตอหนวยส าหรบผลตภณฑอาหารเสรมทจะตดสนใจเลอกบรโภค , ดานคาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครง และดานประเภทอาหารเสรมทมกจะบรโภค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ตารางแสดงความสมพนธระหวางชวงวยกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรมดาน

คาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครง

คาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ

1 ครง

อาย Chi-Square Sig. (2-tailed)

วยรน วยผใหญตอนตน

วยกลางคน

ผสงอาย รวม

ต ากวา 1,000 บาท

12 12 15 16 55 16.983 0.049*

1,001 - 3,000 บาท

48 46 38 41 173

3,001 - 5,000 บาท

40 42 39 38 159

มากกวา 5,000 บาท

0 0 8 5 13

รวม 100 100 100 100 400 *มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

13

จากตารางพบวา ผลการทดสอบดวยคา Chi-Square ทระดบนยส าคญ 0.05 พบวาคาสถตทไดจากการทดสอบ Chi-Square = 16.983 และคา Sig. = 0.049 ซงนอยกวาระดบนยส าคญ 0.05 แสดงวายอมรบสมมตฐาน คอ ชวงอายมความสมพนธกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรมดานคาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครงอยางมนยส าคญทางสถต

เมอพจารณาในรายละเอยดพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนกลมวยผใหญตอนตนมคาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครงระหวาง 1,001 - 3,000 บาท จ านวน 46 คน 3,001 - 5,000 บาท จ านวน 42 คน ต ากวา 1,000 บาท จ านวน 12 คน สวนผตอบแบบสอบถามทเปนกลมวยกลางคนคาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครงระหวาง 3,001 - 5,000 บาท จ านวน 39 คน 1,001 - 3,000 บาท จ านวน 38 คน ต ากวา 1,000 บาท จ านวน 15 คน มากกวา 5,000 บาท จ านวน 8 คน สวนผตอบแบบสอบถามทเปนกลมวยรนคาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครงระหวาง 1,001 - 3,000 บาท จ านวน 48 คน 3,001 - 5,000 บาท จ านวน 40 คน ต ากวา 1,000 บาท จ านวน 12 คน และ ผตอบแบบสอบถามทเปนกลมผสงอายมคาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครงระหวาง 1,001 - 3,000 บาท จ านวน 41 คน 3,001 - 5,000 บาท จ านวน 38 คน ต ากวา 1,000 บาท จ านวน 16 คน มากกวา 5,000 บาท จ านวน 5 คน ตามล าดบ ตาราง แสดงความสมพนธระหวางชวงวยกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรมดานสาเหตหลกทท าใหซออาหารเสรม สาเหตหลกทท าใหซออาหารเสรม

อาย Chi-Square Sig. (2-tailed)

วยรน วยผใหญตอนตน

วยกลางคน

ผสงอาย รวม

เพอลดความอวน 17 23 16 14 70 22.205 0.008* เพอบ ารงรางกาย 66 49 42 49 206

เพอเสรมความงาม

8 13 18 12 51

เพอผลเฉพาะทาง 9 15 24 25 73 รวม 100 100 200 100 400

*มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 จากตารางพบวา ผลการทดสอบดวยคา Chi-Square ทระดบนยส าคญ 0.05 พบวาคาสถตทไดจากการทดสอบ Chi-Square = 22.205 และคา Sig. = 0.008 ซงนอยกวาระดบ

14

นยส าคญ 0.05 แสดงวายอมรบสมมตฐาน คอ ชวงอายมความสมพนธกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรมดานสาเหตหลกทท าใหซออาหารเสรมอยางมนยส าคญทางสถต

เมอพจารณาในรายละเอยดพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนกลมวยผใหญตอนตนมสาเหตหลกทท าใหซออาหารเสรมเพอบ ารงรางกาย จ านวน 49 คน เพอลดความอวน จ านวน 23 คน เพอผลเฉพาะทาง จ านวน 15 คน เพอเสรมความงาม จ านวน 13 คน สวนผตอบแบบสอบถามทเปนกลมวยกลางคนมสาเหตหลกทท าใหซออาหารเสรมเพอบ ารงรางกาย จ านวน 42 คน เพอผลเฉพาะทาง จ านวน 24 คน เพอเสรมความงาม จ านวน 18 คน เพอลดความอวน จ านวน 16 คน สวนผตอบแบบสอบถามทเปนกลมวยรนมสาเหตหลกทท าใหซออาหารเสรมเพอบ ารงรางกาย จ านวน 66 คน เพอลดความอวน จ านวน 17 คน เพอผลเฉพาะทาง จ านวน 9 คน จ านวน 31 คน เพอเสรมความงาม จ านวน 8 คน และ ผตอบแบบสอบถามทเปนกลมผสงอายมสาเหตหลกทท าใหซออาหารเสรมเพอบ ารงรางกาย จ านวน 49 คน เพอผลเฉพาะทาง จ านวน 25 คน เพอลดความอวน จ านวน 14 คน เพอเสรมความงาม จ านวน 12 คน ตามล าดบ

5. สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ สรปผลการศกษา

ผตอบแบบสอบถามแบงเปนกลมวยรน วยผใหญตอนตน วยกลางคน และผสงอายจ านวนทงหมด 400 ราย โดยสามารถสรปขอมลไดดงน

กลมตวอยางสวนใหญ เปนเพศหญง อายระหวาง 13 - 20 ป รายไดตอเดอนนอยกวาหรอเทากบ 10,000 บาท และ อาชพนกเรยน/นกศกษา และสวนใหญซออาหารเสรมเพอบ ารงรางกาย จ านวนครงในการซอผลตภณฑอาหารเสรมคอ เดอนละ 1 ครง ราคาตอหนวยส าหรบผลตภณฑอาหารเสรมทจะตดสนใจเลอกบรโภคคอระหวาง 1,001 - 3,000 บาท คาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครงระหวาง 1,001 - 3,000 บาท ประเภทอาหารเสรมทมกจะบรโภคคอ อาหารเสรมบ ารงสขภาพ ชองทางทรบขอมลดานสขภาพคอโทรทศน กจกรรมสงเสรมการตลาดทท าใหตดสนใจซอผลตภณฑอาหารเสรมคอการโฆษณาผานโทรทศน, วทย และ ชองทางการจดจ าหนายทส งซอผลตภณฑอาหารเสรมคอรานคาปลกตางๆ, หางสรรพสนคา

ทศนคตดานปจจยทางการตลาดโดยรวมมคะแนนเฉลยอยในระดบมาก ซงเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานผลตภณฑโดยมคะแนนเฉลยสงทสด รองลงมาคอ ดานสงเสรมการตลาด ตอมาคอ ดานชองทางการจ าหนาย รองมาตามล าดบ สวนดานทมคะแนนเฉลยนอยทสดคอ ดานราคา

15

ปจจยสวนบคคลดานอายมผลตอทศนคตดานปจจยทางการตลาดทงในภาพรวม และรายดาน(ดานผลตภณฑ, ดานราคา, ดานชองทางการจ าหนาย และ ดานสงเสรมการตลาด) ของอาหารเสรมไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ปจจยเรองชวงอายมความสมพนธกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรมดานสาเหตหลกทท าใหซออาหารเสรม และ ดานจ านวนครงในการซอผลตภณฑอาหารเสรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และ ปจจยเรองชวงอายไมมความสมพนธกบพฤตกรรมในการซออาหารเสรมดานราคาตอหนวยส าหรบผลตภณฑอาหารเสรมทจะตดสนใจเลอกบรโภค , ดานคาใชจายในการซอผลตภณฑอาหารเสรมตอ 1 ครง และ ดานประเภทอาหารเสรมทมกจะบรโภค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

อภปรายผล จากการศกษาพบวาผลการศกษาทไดมความแตกตางกบงานวจยทเกยวของ คอ การศกษาครงนมการเกบขอมลในสวนของกลมวยรน วยผใหญตอนตน วยกลางคน ผสงอายแตจากผลการศกษาทไดรบ จะพบวาทงกลมวยรน วยผใหญตอนตน วยกลางคน ผสงอายมทศนคตดานปจจยทางการตลาดของอาหารเสรมไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไมวาจะเปนในภาพรวมหรอรายดาน ซงผลวจยแตกตางจากผลวจยของจรวยพร แกวเสมอ เรอง ปจจยทใชตดสนใจซอผลตภณฑอาหารเสรมสขภาพของผบรโภคในเขตจงหวดพระนครศรอยธยา และสพรรณ รกษเมอง เรอง ปจจยทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกใชบรการรานขายยาในเขตอ าเภอเมอง จงหวดภเกต ” พบวา ปจจยดานอายทแตกตางกนมอทธพลตอการตดสนใจซอผลตภณฑอาหารเสรมสขภาพ สรปผลการศกษาหวขอ “การศกษาทศนคตตอปจจยทางการตลาดในการซออาหารเสรมของกลมวยรน วยผใหญตอนตน วยกลางคน ผสงอาย” ไมสอดคลองกบสมมตฐานทไดตงไว ทงนอาจจะเนองจากทกกลมอายมเกณฑในการเลอกซออาหารเสรมทคลายคลงกนและมการเลอกอาหารเสรมโดยเนนผลตภณฑของอาหารเสรมเปนหลกและมพฤตกรรมในการการซออาหารเสรมทคลายคลงกนจงท าใหเกดความคลายคลงกน ขอเสนอแนะ

จากผลการวจยและการวเคราะหขอมลตามทไดเสนอขางตนเกยวกบทศนคตตอปจจยทางการตลาดในการซออาหารเสรมของกลมวยรน วยผใหญตอนตน วยกลางคน ผสงอายดงนนเจาของธรกจและผทเกยวของ สามารถน าขอมลนมาประกอบการพจารณาเพอก าหนดแนวทางในการสรางการกระตนทางดานการตลาด และการตดสนใจของลกคาทมตอทศนคตตอปจจยทาง

16

การตลาดในการซออาหารเสรมของกลมวยรน วยผใหญตอนตน วยกลางคน ผสงอายผวจยมขอเสนอแนะดงตอไปน

1. เนองดวยกลมอายทตางกนระหวางกลมวยรน วยผใหญตอนตน วยกลางคน และผสงอาย มทศนคตดานผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดจ าหนาย และการสงเสรมการตลาดทไมแตกตางกน ดงนนธรกจทผลตและจ าหนายอาหารเสรม สามารถวางแผนการบรหารสวนประสมทางการตลาดใหเหมอนกนได กลาวคอ

1.1 ดานผลตภณฑควรมงเนนในเรองสวนประสมและคณสมบตทเปนประโยชนตอรางกาย

1.2 ดานราคาซงจากผลส ารวจพบวาคาเฉลยสวนใหญรสกวาอาหารเสรมทมราคาสงมกจะมคณภาพสง ดงนน นกการตลาดควรเนนคณประโยชนของสวนผสมททรงคณคาทสงผลใหอาหารเสรมมราคาสงแตกมคณภาพสงเชนกน

1.3 ดานชองทางการจดจ าหนาย ควรเนนวางผลตภณฑในหางสรรพสนคาใหมปรมาณมากกวาจดจ าหนายชองทางอน

1.4 ดานการสงเสรมการตลาด จากผลส ารวจนนผบรโภคนยมซอผลตภณฑจากการไดร บค าแนะน าจากพนกงาน ดงนน องคกรจงควรเนนความส าคญในการฝกอบรมความรใหกบพนกงาน และเพมจ านวนพนกงานใหประจ าตามบท และชองทางจดจ าหนายอนๆ ดวย เพอสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดทนท

2. สวนในดานพฤตกรรมการซออาหารเสรม เนองจากผลส ารวจพบวาวยผใหญตอนตน

มปรมาณการซออาหารเสรมสงกวากลมอนๆ ดงนน องคกรควรวางแผนการตลาดเพอเจาะตลาดกลมวยผใหญตอนตนใหไดมากทสด และตลาดรองลงมาคอ วยกลางคน วยรน และ วยสงอาย ตามล าดบ ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป

1. งานวจยครงตอไป ควรเกบตวอยางในจงหวดอนเพมเตม เพอน าผลการศกษามายนยนกบผลการศกษาในครงน

2. ควรมการศกษาโดยใชวธวจยเชงคณภาพ เกบขอมลการวจยดวยการสมภาษณกบผซออาหารเสรมวามความคดเหนดานตาง ๆ นอกเหนอจากการวจยครงน เพอใหสามารถทราบเหตผลและพฤตกรรมในการเลอกซออาหารเสรมของแตละชวงวยไดลกซงขน

17

บรรณานกรม

จรวยพร แกวเสมอ . 2551. ปจจยทใชตดสนใจซอผลตภณฑอาหารเสรมสขภาพของผบรโภคในเขตจงหวดพระนครศรอยธยา. การคนควาอสระ บธ.ม.(บรหารธรกจ) . มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา.

สพรรณ รกษเมอง. 2553. ปจจยทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกใชบรการรานขายยาในเขตอ าเภอเมอง จงหวดภเกต. มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต.

วรวรรณ จงศกดสวสด. 2544. ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑ

เสรมอาหารของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร. วทยาศาสตรมหาบณฑต .

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.