1

โครงการวิ�จัยทาง ทนตกรรม

ภาควิ�ชาทนตกรรมบู�รณะ คณะทนตแพทยศาสตร�

ผลของการใช!กรดกดก#อนต#อควิามทนแรงเฉื&อนของวิสด'บู�รณะฟั)นไซโลเรน Effect of pre-etching on shear bond strength of silorane - based

restoration.

โดยนทพ.กะรัต โพธิ�พ�ทกษ์� รัหัส

483130005-9นทพ.ธิ�ต�พงศ์� ถิ่��นสอน รัหัส

483130022-9นทพ.น�ธิ� เรั�องพ�ส�ฐ รัหัส 483130024-5

นทพ.ปิ�ยะน�ช อนทะไชย รัหัส 483130031-8

นทพ.แพรัวพ�ชญ์� เลิ�ศ์ธิรัรัม รัหัส 483130037-6

อาจารัย�ท'�ปิรั(กษ์าผู้*+ช,วยศ์าสตรัาจารัย�ทนตแพทย�หัญ์�งกรักมลิ ส�ขจ�ตรั

ผู้*+ช,วยศ์าสตรัาจารัย�ทนตแพทย�หัญ์�งอาภาภรัณ์� ภาษ์าส�ข

ภาคว�ชาทนตกรัรัมบู*รัณ์ะ คณ์ะทนตแพทยศ์าสตรั� มหัาว�ทยาลิยขอนแก,น

2

อาจารัย�ท'�ปิรั(กษ์าทางสถิ่�ต�รัองศ์าสตรัาจารัย�ทนตแพทย�น2าชย ส�ขสนต�สก�ลิชย

จดท2าโดยนกศ์(กษ์าคณ์ะทนตแพทยศ์าสตรั�ช3นปิ4ท'� 5 ปิ4การัศ์(กษ์า 2552

เพ��อเปิ5นส,วนหัน(�งในการัศ์(กษ์าหัลิกส*ตรัปิรั�ญ์ญ์าตรั' สาขาทนตแพทยศ์าสตรับูณ์ฑิ�ต

คณ์ะทนตแพทยศ์าสตรั� มหัาว�ทยาลิยขอนแก,น

ใบูรบูรองโครงการวิ�จัยทางทนตกรรมฉืบูบูสมบู�รณ�คณะทนตแพทยศาสตร� มหาวิ�ทายาลยขอนแก#น

ช&-อโครงการวิ�จัยผู้ลิของการัใช+กรัดกดก,อนต,อความทนแรังเฉื�อนของวสด�บู*รัณ์ะฟั:นไซโลิเรัน Effect of pre-etching on shear bond strength of silorane - based restoration

ช&-อผ�!ท.าวิ�จัยนทพ.กะรัต โพธิ�พ�ทกษ์� รัหัส 483130005-9

นทพ.ธิ�ต�พงศ์� ถิ่��นสอน รัหัส 483130022-9

นทพ.น�ธิ� เรั�องพ�ส�ฐ รัหัส 483130024-5

นทพ.ปิ�ยะน�ช อนทะไชย รัหัส 483130031-8

นทพ.แพรัวพ�ชญ์� เลิ�ศ์ธิรัรัม รัหัส 483130037-6

3

ข+าพเจ+าผู้*+ช,วยศ์าสตรัาจารัย�ทนแพทย�หัญ์�งกรักมลิ ส�ขจ�ตรั แลิะ ผู้*+ช,วยศ์าสตรัาจารัย�ทนตแพทย�หัญ์�งอาภาภรัณ์� ภาษ์าส�ข ได+ตรัวจสอบูโครังการัว�จยฉืบูบูน'3แลิ+ว ม'ความเหั<นชอบูใหั+โครังการัว�จยเปิ5นส,วนหัน(�งของความรั* + ท'�สมควรัเผู้ยแพรั,ต,อไปิ

อาจารัย�ท'�ปิรั(กษ์าโครังการัว�จย .…………………………..

(ผู้ศ์.ทพญ์.กรักมลิ ส�ขจ�ตรั)

วนท'�…………………………

…………………………………

(ผู้ศ์.ทพญ์.อาภาภรัณ์� ภาษ์าส�ข)

วนท'�………………………….

อาจารัย�ท'�ปิรั(กษ์าทางสถิ่�ต� .………………………………

(รัศ์.ทพ.น2าชย ส�ขสนต�สก�ลิชย)

วนท'�....................................

4

ค.าน.า

รัายงานน'3เปิ5นส,วนหัน(�งของว�ชา 551 691 โครังการัว�จยทางทนตกรัรัม (Dental research Project) ซ(�งได+รับูการัเสนอท'�มาแลิะความส2าคญ์ อ�ปิกรัณ์�ท'�ใช+ ว�ธิ'การัทดลิอง ข3นตอนต,างๆในการัท2าว�จย ตลิอดจนบูทว�จารัณ์�แลิะสรั�ปิผู้ลิในงานว�จยเรั��อง ผู้ลิของการัใช+กรัดกดก,อนต,อความทนแรังเฉื�อนของวสด�บู*รัณ์ะฟั:นไซโลิเรัน (Effect of pre-etching on shear bond strength of silorane - based restoration) ซ(�งเปิ5นการัศ์(กษ์าทางหั+องปิฏิ�บูต�การั โดยคณ์ะผู้*+ว�จยม�,งหัวงใหั+เก�ดการัเรั'ยนรั* +ในกรัะบูวณ์การัท2าว�จยท'�ถิ่*กต+องแลิะเปิ5นรัะบูบู ท'�จะเปิ5นพ�3นฐานส2าคญ์ในการัท2างานแลิะการัศ์(กษ์าต,อไปิในอนาคต แลิะหัวงเปิ5นอย,างย��งว,า รัายงานการัว�จยว�จยฉืบูบูน'3จะก,อใหั+เก�ดปิรัะโยชน�แก,ผู้*+อ,าน ในการัน2าความรั* +ท'�ได+ไปิปิรัะย�กต�ใช+ในการัเลิ�อกใช+รัะบูบูย(ดต�ดเซลิฟั?เอชในคลิ�น�ก แลิะเปิ5นแนวทางน2าไปิส*,การัศ์(กษ์าพฒนาต,อไปิ

คณะผ�!วิ�จัย

ต'ลาคม 2552

5

สารบูญ

หน!า

บูทคดย,อ 8

Abstract 9

บูทท'� 1 บูทน2า10

ท'�มาของปิ:ญ์หัางานว�จย10

ค2าถิ่ามว�จย 12

วตถิ่�ปิรัะสงค�ของงานว�จย12

สมมต�ฐานงานว�จย12

ปิรัะโยชน�ท'�คาดว,าจะได+รับู12

ค2าจ2ากดความ13

6

บูทท'� 2 การัทบูทวนวรัรัณ์กรัรัม14

บูทท'� 3 ว�ธิ'การัด2าเน�นงานว�จย22

กลิ�,มตวอย,าง23

เครั��องม�อวสด�อ�ปิกรัณ์�ท'�ใช+ในการัศ์(กษ์า23

ว�ธิ'การัศ์(กษ์า28

แผู้นการัด2าเน�นการั35

งบูปิรัะมาณ์36

บูทท'� 4 การัว�เครัาะหั�ข+อม*ลิแลิะผู้ลิการัศ์(กษ์า37

บูทท'� 5 บูทว�จารัณ์�แลิะข+อเสนอแนะ41

บูทสรั�ปิ44

เอกสารัอ+างอ�ง45

ก�ตต�กรัรัมปิรัะกาศ์47

ภาคผู้นวก 48

สารบูญร�ป

7

หน!า

ร�ปท1- 1 แสดงวสด�บู*รัณ์ะแลิะรัะบูบูย(ดต�ดไซโลิเรันชน�ด Filtek™

P9025

ร�ปท1- 2 แสดงสารักรัดกดฟัอสฟัอรั�กรั+อยลิะ 35 ชน�ด Scotchbond™25

ร�ปท1- 3 แสดงเครั��องฉืายแสงรั� ,น Elipar™ 250025

ร�ปท1- 4 แสดงเครั��องตดฟั:นไอโซเมทรั� ,น model ISOMET™ 100026

ร�ปท1- 5 แสดงเครั��องทดสอบูแรังแบูบูสากลิรั� ,น Instron Model5566LV 26

ร�ปท1- 6 แสดงเครั��องควบูค�มอ�ณ์หัภ*ม�แบูบูรั+อนเย<นเปิ5นจงหัวะรั� ,น SDC2027

ร�ปท1- 7 แสดงกลิ+องจ�ลิทรัรัศ์น�ชน�ดสเตอรั�โอรั� ,น Nikon Measurescope 20 27

ร�ปท1- 8 แสดงการัตดฟั:นด+วยเครั��องตดฟั:นไอโซเมท 28

ร�ปท1- 9 แสดงการัย(ดช�3นตวอย,างในท,อพลิาสต�กพ'ว'ซ'29

ร�ปท1- 10 แสดงการัขดฟั:นด+วยกรัะดาษ์ทรัายน23าด+วยเครั��องอ'โคเมท 30

ร�ปท1- 11 แสดงตวอย,างหัลิงการัเตรั'ยมเรั'ยบูรั+อยแลิ+ว30

ร�ปท1- 12 แสดงการัทากรัด ฟัอสฟัอรั�ก การัทาเซลิฟั?เอชไพรัเมอรั� แลิะการัทาสารัย(ดต�ด 32

8

ร�ปท1- 13 แสดงการัต�ดกรัะดาษ์กาวแลิะหัลิอดพลิาสต�กบูนช�3นตวอย,าง32

ร�ปท1- 14 แสดงช�3นตวอย,างขณ์ะอ�ดแลิะช�3นตวอย,างท'�เสรั<จเรั'ยบูรั+อยแลิ+ว33

ร�ปท1- 15 แสดงการัแช,ฟั:นในเครั��องควบูค�มอ�ณ์หัภ*ม�แบูบูรั+อนเย<นเปิ5นจงหัวะ 33

ร�ปท1- 16 แสดงการัทดสอบูความทนแรังเฉื�อนด+วยเครั��องทดสอบูแรังแบูบู

สากลิ 34

ร�ปท1- 17 แสดงภาพถิ่,ายจากกลิ+องจ�ลิทรัรัศ์น�ชน�ดสเตอรั�โอในกลิ�,มเคลิ�อบูฟั:นแลิะกลิ�,มเน�3อฟั:น 34

สารบูญตารางหน!า

ตารางท1- 1 แสดงองค�ปิรัะกอบูหัลิกของวสด�บู*รัณ์ะแลิะรัะบูบูย(ดต�ดไซโลิ

เรันชน�ด Filtek™

P90 24

ตารางท1- 2 แสดงแผู้นการัด2าเน�นการัเก'�ยวกบูก�จกรัรัมแลิะรัะยะเวลิาการัท2าว�จย 35

ตารางท1- 3 แสดงจ2านวนช�3นตวอย,างแลิะค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในเคลิ�อบูฟั:นท3ง 2 กลิ�,ม 37

9

ตารางท1- 4 แสดงจ2านวนช�3นตวอย,างแลิะค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในเน�3อฟั:นท3ง 2 กลิ�,ม 38

ตารางท1- 5 ตารัางแสดงการัตรัวจสอบูการัแจกแจงแบูบูปิกต�ด+วย Shapiro-Wilk test 38

ตารางท1- 6 แสดงการัตรัวจสอบูความแปิรัปิรัวนรัะหัว,างกลิ�,มด+วย Levene’s test 38

ตารางท1- 7 แสดงผู้ลิการัว�เครัาะหั�เปิรั'ยบูเท'ยบูค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในเคลิ�อบูฟั:น

รัะหัว,างกลิ�,มท'�บู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2าแลิะการับู*รัณ์ะฟั:นด+วย

ว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+กรัดกดก,อน39

ตารางท1- 8 แสดงผู้ลิการัว�เครัาะหั�เปิรั'ยบูเท'ยบูค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในเน�3อฟั:น

รัะหัว,างกลิ�,มท'�บู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2าแลิะการับู*รัณ์ะฟั:นด+วย

ว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+กรัดกดก,อน39

10

สารบูญแผนภ�ม�หน!า

แผนภ�ม�ท1- 1 แสดงการัเปิรั'ยบูเท'ยบูค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในกลิ�,มเคลิ�อบูฟั:นแลิะเน�3อฟั:น 40

11

บูทคดย#อ

วตถิ่�ปิรัะสงค�ของการัศ์(กษ์าน'3 เพ��อปิรัะเม�นความทนแรังเฉื�อนของสารัย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอช (P90) ของไซโรัเลินเรัซ�นคอมโพส�ตต,อเคลิ�อบูฟั:นแลิะเน�3อฟั:น รั,วมกบูการัใช+แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อน น2าฟั:นกรัามค�ดลิ,างขวาซ'�ท'� 3 ของมน�ษ์ย� 20 ซ'� มาแยกออกเปิ5น 2 ส,วน ได+แก, ส,วนฟั:นด+านแก+มแลิะส,วนฟั:นด+านลิ�3น ในส,วนฟั:นด+านแก+ม น2าช�3นตวอย,างย(ดลิงในอะครั�ลิ�กเรัซ�น แลิะท2าผู้�วเคลิ�อบูฟั:นใหั+เรั'ยบูด+วยกรัะดาษ์ทรัายเบูอรั� 240, 400 แลิะ 600

หัลิงจากน3นแบู,งออกเปิ5น 2 กลิ�,มโดยว�ธิ'การัส�,มอย,างง,าย กลิ�,มลิะ 10 ช�3นตวอย,าง โดยในกลิ�,มท'� 1 ท2าการัทาสารัย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอช แลิะบู*รัณ์ะด+วยไซโรัเลินเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:น (Group1, E1) แลิะในกลิ�,มท'� 2

ทาสารัย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชแลิะบู*รัณ์ะด+วยไซโรัเลินเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นรั,วมกบูการัใช+กรัดฟัอสฟัอรั�กกดก,อน (Group2, E2) ในส,วนฟั:นด+านลิ�3น น2าช�3นตวอย,างย(ดลิงในอะครั�ลิ�กเรัซ�น แลิะท2าใหั+เรั'ยบูไปิจนถิ่(งช3นเน�3อฟั:นด+วยกรัะดาษ์ทรัายเบูอรั� 240, 400 แลิะ 600 หัลิงจากน3นแบู,งออกเปิ5น 2 กลิ�,ม กลิ�,มลิะ 10 ช�3นตวอย,าง โดยในกลิ�,มท'� 1 ท2าการัทาสารัย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอช แลิะบู*รัณ์ะด+วยไซโรัเลินเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:น (Group3, D1) แลิะในกลิ�,มท'� 2 ทาสารัย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชแลิะบู*รัณ์ะ

12

ด+วยไซโรัเลินเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นรั,วมกบูการัใช+กรัดฟัอสฟัอรั�กกดก,อน (Group4, D2) จากน3นน2าช�3นส,วนตวอย,างท3งหัมดแช,ในน23าลิายเท'ยม (37±2 องศ์าเซลิเซ'ยส, 24 ช�วโมง) แลิะแช,ในอ,างน23าควบูค�มอ�ณ์หัภ*ม� (5-50 องศ์าเซลิเซ'ยส, 5000 รัอบู) น2าไปิทดสอบูความทนแรังเฉื�อนด+วยเครั��องทดสอบูแรังแบูบูสากลิ (Universal testing machine, Instron Model5566LV, Instron, Buckinghamshire,UK) ท'�รัะดบูความเรั<ว 0.2 ม.ม./ว�นาท' แลิะใช+สถิ่�ต� t-test ในการัปิรัะเม�นผู้ลิทางสถิ่�ต� ค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในกลิ�,ม E1,

E2, D1 แลิะ D2 ม'ค,าเท,ากบู 12.74, 26.73, 12.00 แลิะ 28.18

MPa ตามลิ2าดบู โดยพบูว,าม'ค,าความทนแรังเฉื�อนแตกต,างกนอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต�รัะหัว,างกลิ�,ม E1 แลิะ E2, D1 แลิะ D2 (P<0.001) จากผู้ลิการัศ์(กษ์าสรั�ปิได+ว,าการัใช+กรัดกดก,อนในส,วนของเคลิ�อบูฟั:นแลิะเน�3อฟั:นม'ผู้ลิท2าใหั+เพ��มความทนแรังเฉื�อนของสารัย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอช(P90)

อย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต� (P<0.001)

  

 

Abstract

          The purpose of this study to evaluate the shear bond strength of self-etch adhesive (P90) of silorane-based resin composite to enamel and dentine with or without additional phosphoric acid etching. Twenty sound human mandibular third molar were separated into 2 parts: buccal and lingual parts. In the buccal

13

parts, the specimens were embedded in acrylic resin and ground flat the enamel surface with 240, 400 and 600 grit papers. They were randomly divided into 2 groups (n=10). The following self-etching adhesive agents/silorane-based resin composite were applied to the enamel surfaces (group 1, E1). In the remaining specimens, an additional phosphoric acid etching was performed prior to applying the adhesive (group 2, E2). In the lingual parts, the specimens were embedded in acrylic resin and ground flat into dentine with 240, 400 and 600 grit papers. They were randomly divided into 2 groups (n=10). The following self-etching adhesive agents/silorane-based resin composite were applied to the dentine surfaces (group 3, D1). In the remaining specimens, an additional phosphoric acid etching was performed prior to applying the adhesive (group 4, D2). All the specimens were immersed in artificial saliva (37±2 C, 24 hr.) and thermocycling (5-50 C, 5000 cycles). Then, they were tested shear bond strength with universal testing machine at a crosshead speed of 0.2 mm /second. t-test was used for statistical analysis. The mean shear bond strength for E1, E2, D1 and D2 were 12.74, 26.73, 12.00 and 28.18 MPa respectively. There are statistically significant differences between E1 and E2, D1 and D2. (P<0.001) In conclusion: Additional phosphoric etching to enamel and dentine significantly increased the shear bond strength of the Self-ecth adhesive (P90). (P<0.001)

14

บูทท1-1 บูทน.า

ท1-มาของป)ญหางานวิ�จัยในอด'ตการับู*รัณ์ะฟั:นหัลิงน�ยมใช+วสด�บู*รัณ์ะอมลิกมเน��องจากม'ความ

แข<งแรังพอท'�จะรัองรับูแรังบูดเค'3ยวในฟั:นหัลิงได+ แต,การัใช+วสด�บู*รัณ์ะอมลิกมน3นม'ข+อเส'ยค�อ ความสวยงาม การัม'ปิรัอทเปิ5นส,วนปิรัะกอบู รัวมท3งการัท�3งอมลิกมแลิะปิรัอทของคลิ�น�กทนตกรัรัมจะม'ผู้ลิต,อส��งแวดลิ+อมอ'กด+วย ซ(�งในปิ:จจ�บูนได+ม'การัพฒนาเรัซ�นคอมโพส�ตใหั+ม'ความแข<งแรังมากข(3นใหั+เพ'ยงพอท'�จะรัองรับูแรังบูดเค'3ยวในฟั:นหัลิงได+ แต,การัใช+เรัซ�นคอมโพส�ตน3นก<ยงม'ข+อจ2ากดอย*,หัลิายอย,าง เช,น บูรั�เวณ์ท'�จะบู*รัณ์ะต+องสะอาดแลิะไม,ม'การัปินเปิA3 อนของน23าลิาย เทคน�คในการัท2าจะค,อนข+างย�,งยากแลิะซบูซ+อน ต+องควบูค�มความช�3นในการับู*รัณ์ะใหั+ด' แลิะปิ:ญ์หัาท'�ส2าคญ์ค�อ การัหัดตวของวสด�บู*รัณ์ะซ(�งแรังจากการัหัดตวน'3ส,งผู้ลิใหั+เก�ดการัการัเปิลิ'�ยนแปิลิงของฟั:น เช,น การัแตกหักของเคลิ�อบูฟั:นแลิะการัเหัน'�ยวน2าใหั+เก�ดการัเส'ยวฟั:นหัลิงจากการับู*รัณ์ะ1

เรัซ�นคอมโพส�ตท'�ใช+ในปิ:จจ�บูน ส,วนใหัญ์,แลิ+วม'เมทาครั�เลิต (methacrylate) เปิ5นส,วนปิรัะกอบูพ�3นฐานหัลิก ซ(�งการัท'�ม'เมทาครั�เลิต เปิ5นส,วนปิรัะกอบูพ�3นฐานน3น ม'ข+อเส'ยท'�ส2าคญ์ค�อ การัหัดตวหัลิงจากการัเก�ดปิฏิ�ก�รั�ยาโพลิ'เมอไรัเซชน (polymerization) ท2าใหั+การัเก�ดช,องว,างรัะหัว,างวสด�บู*รัณ์ะกบูโพรังฟั:น ซ(�งส,งผู้ลิใหั+เก�ดการัรั�วซ(มตามขอบูวสด� การัเส'ยวฟั:นในภายหัลิงแลิะเก�ดการัหัลิ�ดของวสด�บู*รัณ์ะ การัเปิลิ'�ยนส'ตามขอบู

15

การัเก�ดรัอยรั+าวในเคลิ�อบูฟั:น เปิ5นต+น ซ(�งในเม��อไม,นานมาน'3 ได+ม'การัพฒนาวสด�บู*รัณ์ะเรัซ�นคอมโพส�ตชน�ดใหัม, ท'�ม'การัเปิ�ดวงแหัวนของโมโนเมอรั� โดยเก�ดจากการัรัวมกนของไซลิอกเซน (siloxane) แลิะ ออกซ�เรัน (oxirane) จ(งได+เก�ดเปิ5นเรัซ�นคอมโพส�ตชน�ดใหัม,ท'�ม'ช��อเรั'ยกว,า ไซโลิเรัน (silorane) โดยม'ข+อด'เม��อเท'ยบูกบูเรัซ�นคอมโพส�ตชน�ดเด�มค�อ ท2าใหั+เก�ดการัหัดตวขณ์ะก,อตวน+อยแลิะส,งผู้ลิใหั+เก�ด การัเปิลิ'�ยนแปิลิงของฟั:นน+อยลิง2

รัะบูบูย(ดต�ดของไซโลิเรันน3นเปิ5นรัะบูบูสารัย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชสองข3นตอน (two-step self-etch adhesive system) ซ(�งปิรัะกอบูไปิด+วย 2 ส,วนค�อ ส,วนไพรัเมอรั�ท'�ม'ฤทธิ�Cเปิ5นกรัด (acid primer) แลิะ ส,วนท'�เปิ5นสารัย(ดต�ด (bonding agent) โดยรัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชน3นม'ข+อด'ค�อ ไม,ต+องม'การัลิ+างน23าในข3นตอนการัท2างานแลิะไม,ต+องท2าเวทบูอนด�ง (wet bonding) ท'�มกจะเก�ดข+อผู้�ดพลิาดได+ง,าย แต,อย,างไรัก<ตาม สารัย(ดต�ดรัะบูบูน'3ก<ม'ข+อเส'ยค�อ สารัไพรัเมอรั�ท'�ม'ความเปิ5นกรัดจะม'ความสามารัถิ่กดผู้�วเคลิ�อบูฟั:นได+ด+อยกว,ากรัดฟัอสฟัอรั�ก การัใช+งานจ(งต+องท2าความสะอาดผู้�วเคลิ�อบูฟั:นใหั+ด' แลิะการัทาสารัไพรัเมอรั�บูนผู้�วเคลิ�อบูฟั:นควรัทาซ23าบู,อยๆ เพ��อใหั+ปิรั�มาณ์สารัไพรัเมอรั�มากพอแลิะคงความเปิ5นกรัดไว+จ(งจะสามารัถิ่กดผู้�วเคลิ�อบูฟั:นได+ด'3

เน��องจากปิ:ญ์หัาท'�พบูในสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอช จ(งมาการัศ์(กษ์าเรั��องการัใช+กรัดกดก,อนการัใช+รัะบูบูสารัย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชน3นเพ��อเพ��มปิฏิ�ก�รั�ยารัะหัว,างสารัย(ดต�ดแลิะโครังสรั+างของฟั:น4 แต,ยงม'ข+อขดแย+งกนอย*,หัลิายปิรัะการัโดย Luhrs แลิะคณ์ะ ปิ4 2008 พบูว,าการัใช+กรัดฟัอสฟัอรั�กก,อนการัใช+รัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชน3น สามารัถิ่เพ��มความทนแรังเฉื�อนในเคลิ�อบูฟั:นอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต�4 Van landuyt แลิะคณ์ะ 2006 ม'การัศ์(กษ์าพบูว,าการัใช+กรัดกดก,อนจะเพ��มแรังย(ดต�ดใน

16

เคลิ�อบูฟั:นแต,ควรัหัลิ'กเลิ'�ยงในเน�3อฟั:นเพรัาะอาจจะท2าใหั+ม'การัลิดลิงของแรังย(ดต�ดได+5 Ikeda แลิะคณ์ะ 2008 พบูว,าการัท'�จะได+การัย(ดต�ดท'�ส*งท'�ส�ดน3นควรัหัลิ'กเลิ'�ยงการัใช+กรัดกดก,อนการัใช+รัะบูบูสารัย(ดต�ด6

Carvalho แลิะคณ์ะ 2009 พบูว,ารัะบูบูย(ดต�ดแบูบูโทโทลิเอช จะใหั+ค,าความแข<งแรังของพนธิะต,อแรังย�ดรัะดบูไมโครั (microtensile bond

strength) ในเคลิ�อบูฟั:นววมากกว,ารัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชช��งไพรัเมอรั� แลิะการัใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูรัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชช��งไพรัเมอรั�ตามลิ2าดบูอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต�7

ส,วนการัใช+กรัดกดก,อนของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตน3น Duarte Jr

แลิะคณ์ะ 2008 พบูว,าการัใช+กรัดกดก,อน แลิ+วตามด+วยการัใช+รัะบูบูย(ดต�ดของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต ไม,ได+ช,วยสนบูสน�นใหั+ความแข<งแรังของพนธิะต,อแรังย�ดรัะดบูไมโครัของไซโลิเรันในเน�3อฟั:นเพ��มมากข(3นในฟั:นกรัามแท+ซ'�ท'�สาม8 แต, Duarte Jr. แลิะคณ์ะ 2009 พบูว,าการัใช+กรัดกดก,อนการัใช+รัะบูบูย(ดต�ดของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตสามารัถิ่เพ��มความแข<งแรังของพนธิะต,อแรังย�ดรัะดบูไมโครัในเน�3อฟั:นได+9 เน��องจากยงไม,ม'ผู้ลิสรั�ปิท'�แน,นอนเก'�ยวกบูการัใช+กรัดกดก,อนรัะบูบูสารัย(ดต�ดต,อความทนแรังเฉื�อนของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต ท3งในส,วนท3งเคลิ�อบูฟั:นแลิะเน�3อฟั:น ดงน3นการัศ์(กษ์าน'3จ(งม'วตถิ่�ปิรัะสงค�เพ��อศ์(กษ์าผู้ลิของการัใช+กรัดกดก,อนรัะบูบูสารัย(ดต�ดต,อความทนแรังเฉื�อนของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตในเคลิ�อบูฟั:นแลิะเน�3อฟั:น

17

ค.าถามวิ�จัย

ความทนแรังเฉื�อนรัะหัว,างการัใช+แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันในเคลิ�อบูฟั:นแลิะเน�3อฟั:นม'ความแตกต,างกนหัรั�อไม,

วิตถ'ประสงค�ของการวิ�จัย

1.เพ��อเปิรั'ยบูเท'ยบูความทนแรังเฉื�อนรัะหัว,างการัใช+แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตกบูเคลิ�อบูฟั:น

2.เพ��อเปิรั'ยบูเท'ยบูความทนแรังเฉื�อนรัะหัว,างการัใช+แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตกบูเน�3อฟั:น

สมมต�ฐานของการวิ�จัย

H01: ความทนแรังเฉื�อนรัะหัว,างการัใช+แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันในเคลิ�อบูฟั:นไม,ม'ความแตกต,างกน

HA1: ความทนแรังเฉื�อนรัะหัว,างการัใช+แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันในเคลิ�อบูฟั:นม'ความแตกต,างกน

H02: ความทนแรังเฉื�อนรัะหัว,างการัใช+แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันในเน�3อฟั:นไม,ม'ความแตกต,างกน

HA2: ความทนแรังเฉื�อนรัะหัว,างการัใช+แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันในเน�3อฟั:นม'ความแตกต,างกน

18

ประโยชน�ท1-คาดวิ#าจัะได!รบู

ทรัาบูผู้ลิของการัใช+กรัดกดก,อนต,อรัะบูบูย(ดต�ดของวสด�บู*รัณ์ะไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต เพ��อเปิ5นข+อม*ลิในการับู*รัณ์ะวสด�ไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตในผู้*+ปิDวยได+อย,างถิ่*กต+อง

ค.าจั.ากดควิาม1. เรัซ�นไซโลิเรัน (resin silorane) ค�อ คอมโพซ�ตเรัซ�นท'�ม'การั

พฒนาเพ��อใหั+ม'การัหัดตวท'�น+อยลิงขณ์ะเก�ดปิฏิ�ก�รั�ยาโดยม'ส,วนปิรัะกอบูของไซโรัเรันซ(�งใช+โมโนเมอรั�ท'�สามารัถิ่เปิ�ดวงแหัวนท2าใหั+ลิดการัหัดตวขณ์ะเก�ดปิฏิ�ก�รั�ยา

2. ความทนแรังเฉื�อน (Shear bond strength) ค�อ แรังต,อหัน(�งหัน,วยพ�3นท'�ท'�เก�ดข(3นในวสด�เพ��อ

ต+านทานต,อแรังภายนอกท'�มากรัะท2าใหั+วสด�ถิ่*กเฉื�อนออกจากกน โดยหัน,วยแรังน'3จะเก�ดข(3นบูนพ�3นท'�ซ(�งต3งฉืากกบูแนวแรัง10

19

บูทท1- 2 การทบูทวินวิรรณกรรม

ปิ:จจ�บูนม'การัพฒนาแลิะผู้ลิ�ตวสด�เรัซ�นคอมโพส�ตอย,างต,อเน��อง การัเลิ�อกวสด�เพ��อน2ามาใช+ในการับู*รัณ์ะฟั:นหัลิง ควรัพ�จารัณ์าจากค�ณ์สมบูต�ของเรัซ�นคอมโพส�ต ปิรัะกอบูด+วย

- ม'ค,าโมด*ลิสย�ดหัย�,น (modulus of elasticity) มากกว,าหัรั�อเท,ากบู 18,500 เมกะปิาสคาลิ(Megapascal; MPa)

- ม'วสด�อดแทรัก (filler) มากกว,าหัรั�อเท,ากบูรั+อยลิะ 60 โดยปิรั�มาตรั

- ม'วสด�อดแทรักขนาดเลิ<ก- ความหัยาบูบูรั�เวณ์ผู้�วใกลิ+เค'ยงกบูผู้�วเคลิ�อบูฟั:นท'�ม'การัส(กกรั,อน- ม'ความท(บูรังส'เอกซเรัย�มากกว,าหัรั�อใกลิ+เค'ยงกบูความท(บูรังส'

เอกซเรัย�ของผู้�วเคลิ�อบูฟั:น- การัหัดตวของวสด�ขณ์ะเก�ดปิฏิ�ก�รั�ยาการัแข<งตวในแนวเส+นตรัง

(linear polymerization shrinkage) ปิรัะมาณ์รั+อยลิะ 0.7-1.4

แม+จะม'การัศ์(กษ์ามากมายท'�สนบูสน�นการัใช+เรัซ�นคอมโพส�ตเปิ5นวสด�บู*รัณ์ะฟั:นหัลิงมากข(3น ปิ:ญ์หัาท'�ส2าคญ์ของเรัซ�นคอมโพส�ต ท'�ยงไม,สามารัถิ่แก+ไขได+ก<ค�อ การัเก�ดการัรั�วซ(มบูรั�เวณ์ขอบูโพรังฟั:น(marginal

leakage) โดยเฉืพาะขอบูโพรังฟั:นท'�อย*,บูรั�เวณ์เน�3อฟั:นแลิะเคลิ�อบูรัากฟั:น อาการัเส'ยวฟั:นหัลิงการับู*รัณ์ะ (post-op sensitivity) การัต�ดส'บูรั�เวณ์ขอบูวสด� (marginal staining) แลิะการัเก�ดการัผู้�ซ23า (recurrent

caries) ซ(�งถิ่+าพ�จารัณ์าจากปิ:ญ์หัาดงกลิ,าวจะพบูว,า สาเหัต�ส2าคญ์ เก�ดจากการัหัดตวของวสด�ขณ์ะเก�ดปิฏิ�ก�รั�ยาการัแข<งตว (polymerization

shrinkage) โดยการัหัดตวดงกลิ,าวจะม'ค,าอย*,รัะหัว,างรั+อยลิะ 2-6 ผู้ลิจากการัหัดตวของเรัซ�นคอมโพส�ต จะท2าใหั+เก�ดการัรั+าวบูรั�เวณ์ผู้�วเคลิ�อบูฟั:น หัรั�อในวสด� หัรั�อเก�ดการัแยกบูรั�เวณ์รัอยต,อรัะหัว,างวสด�กบูฟั:น ซ(�งจะท2าใหั+เก�ดผู้ลิเส'ยดงท'�กลิ,าวมาแลิ+ว8

20

การหดตวิของเรซ�นคอมโพส�ตท1-ม1เมทาคร�เลตเป4นสารเคม1พ&5นฐาน

วสด�อ�ดฟั:นเรัซ�นคอมโพส�ตได+ถิ่*กพฒนาใหั+ม'การัหัดตวลิดน+อยลิงเรั��อยมา แต,เปิ5นการัพฒนาอย,างช+าๆเพ'ยงปิรัะมาณ์รั+อยลิะ 0.05 ต,อปิ4 เน��องจากการัม'ส,วนปิรัะกอบูเปิ5นสารัเคม'พ�3นฐานเปิ5นเมทาครั�เลิต (methacrylate)

เช,นเด�ม ในปิ:จจ�บูนได+ม'การัผู้ลิ�ตเรัซ�นคอมโพส�ตส2าหัรับูอ�ดฟั:นหัลิง โดยใช+ไซโลิเรัน (silorane) เปิ5นส,วนปิรัะกอบู เน��องจากม'การัเปิ�ดของวงแหัวนโมโนเมอรั�ขณ์ะก,อตว ซ(�งส,งผู้ลิใหั+การัหัดตวลิดลิงอย,างม'นยส2าคญ์11 การัเก�ดการัหัดตวขณ์ะแข<งของคอมโพส�ตเก�ดจากปิฏิ�ก�รั�ยาของโมโนเมอรั�ท'�เปิ5นองค�ปิรัะกอบู แลิะเม��อเช��อมพนธิะค*,ในโมเลิก�ลิของคอมโพส�ต จะเก�ดการัหัดตวโดยปิรั�มาตรั ท2าใหั+วสด�บู*รัณ์ะไม,แนบูกบูโพรังฟั:น ท2าใหั+เก�ดแรังด(งในวสด�บู*รัณ์ะ ซ(�งเปิ5นสาเหัต�ของการัเก�ดช,องว,าง แลิะ การัรั�วซ(มตามขอบู ม'ผู้ลิกรัะทบูต,อส�ขภาพฟั:น โครังสรั+างของฟั:น

วิสด'บู�รณะชน�ดใหม#ท1-ม1การหดตวิน!อย โดยม1ไซโลเรนเป4นสารเคม1พ&5นฐาน (New low shrinkage silorane –based restoration)

ไซโลิเรันในส,วนของโมโนเมอรั�ปิรัะกอบูด+วย 1. ออกซ�เรัน (oxirane) ม'ค�ณ์สมบูต�ไม,ชอบูน23า ช,วยในการัแข<งตว

ด+วยแสงได+ลิ(กมากข(3น ม'ความแข<งแรังท'�มากข(3น เม��อเปิรั'ยบูเท'ยบูกบูเรัซ�นคอมโพส�ตชน�ดด3งเด�ม12-13

2. ไซลิอกเซน (siloxane) ม'ค�ณ์สมบูต�ท'�ท2าใหั+เก�ดการัหัดตวต2�า แลิะม'ความคงตวของวสด�บู*รัณ์ะ

ไซโลิเรัน เก�ดจากปิฏิ�ก�รั�ยาของโมเลิก�ลิออกซ�เรันแลิะไซลิอกเซน เรัซ�นตวใหัม,น'3ได+รับูการัยอมรับูว,าม'ค�ณ์สมบูต�ท'�ด' 2 ปิรัะการัค�อ ม'การัหัดตวขณ์ะก,อตวต2�าเน��องจากม'การัเปิ�ดออกของวงแหัวนออกซ'เรัน ท2าใหั+เก�ดการัหัดตวน+อยกว,ารั+อยลิะ 1 แลิะม'การัเพ��มความต+านทานต,อน23าซ(�งเปิ5นผู้ลิจากสารั

21

กลิ�,มไซลิอกเซน14 การัน2าท3งสองสารัเคม'ต3งต+นมารัวมกนค�อ ไซลิอกเซนแลิะออกซ�เรัน ท2าใหั+เก�ดความเข+ากนได+กบูเน�3อเย��อท'�ด' ม'ความสามารัถิ่ในการัต+านทานน23าแลิะการัหัดตวขณ์ะก,อตวท'�ต2�า จากรั*ปิรั,างของโมเลิก�ลิไซโลิเรันท'�ม'ลิกษ์ณ์ะเปิ5นวงแหัวน เม��อเก�ดการัก,อตวของเรัซ�นคอมโพส�ต จะท2าใหั+วงแหัวนเปิ�ดออกแลิะไปิจบูกบูไซโลิเรันโมเลิก�ลิอ��นๆ จบูกนเปิ5นเส+นตรังท2าใหั+เก�ดการัหัดตวท'�น+อยกว,า ในปิ4 2005 Palmer แลิะคณ์ะ ศ์(กษ์าพบูว,าเรัซ�นคอมโพส�ตท'�ม'ไซโลิเรันเปิ5นส,วนปิรัะกอบูน3น ท2าใหั+การัหัดตวขณ์ะก,อตวน3นต2�าลิงได+จรั�ง15

ส,วนปิรัะกอบูในตวต3งต+น (initiator) มาจากการัรัวมตวกนของแคมฟัอรั� คว�โนน (Camphor quinone) จบูกบูช,วงแสง 400-500 นาโนเมตรั (nm) จากเครั��องฉืายแสงชน�ดฮาโลิเจนแลิะแอลิอ'ด' (light spectrum of

halogen and LED dental polymerization light sources)

ส,วนปิรัะกอบูท'�ส2าคญ์ของผู้ลิ�ตภณ์ฑิ�ไซโลิเรัน ค�อเกลิ�อไอโอโดเน'ยมแลิะตวใหั+อ�เลิ<กตรัอน (iodonium salt and electron donor) ซ(�งจะเปิ5นตวท'�ท2าใหั+เก�ดปิฏิ�กรั�ยาต,อแคทไอออน�ค (cationic) ท2าใหั+เรั��มม'การัเก�ดการัเปิ�ดของวงแหัวนขณ์ะก,อตว ซ(�งม'ข+อด'ค�อท2าใหั+การัคงสภาพขณ์ะฉืายแสงด'กว,ากลิ�,มเรัซ�นคอมโพส�ตท'ม'ส,วนปิรัะกอบูพ�3นฐานเปิ5น เมทาครั�เลิตแบูบูด3งเด�ม

ในวสด�อดแทรักของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตน3นปิรัะกอบูด+วยอน�ภาคของแก+วควอซ(quartz)แลิะสารัท(บูแสงย�ทเตรั'ยม ฟัลิ*ออไรัด� (radiopaque yttrium fluoride) จากรัะบูบูของสารัเต�มน'3ท2าใหั+ไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตถิ่*กจดอย*,ในกลิ�,มของไมโครัไฮบูรั�ด (microhybrid)

ในปิ4 2005 Laughlin ได+ศ์(กษ์าพบูว,า เรัซ�นคอมโพส�ตท'�ม'ส,วนปิรัะกอบูเปิ5น Bis-GMA สามารัถิ่ท2าใหั+ปิ�Dมยอดฟั:นเก�ดการัโก,งหัรั�อหักเหัตว (cusp reflection) ซ(�งเปิ5นผู้ลิมาจากการัหัดตว แต, เรัซ�นคอมโพส�ตชน�ดใหัม,ท'�ม'ไซโลิเรันเปิ5นส,วนปิรัะกอบูสามารัถิ่ลิดการัหัดตวขณ์ะก,อตวได+

22

จ(งเปิ5นข+อย�นยนอ'กอย,างหัน(�งว,า เรัซ�นคอมโพส�ตท'�ม'ไซโลิเรันเปิ5นสารัเคม'พ�3นฐาน ม'การัหัดตวน+อยกว,าเรัซ�นคอมโพส�ตท�วไปิ

ในส,วนของรัะบูบูย(ดต�ดน3น ไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตน3นจะเปิ5นรัะบูบูเซลิฟั?เอชไพรัเมอรั� (self-etch primer) แลิะสารัย(ดต�ด (bonding)

ซ(�งเปิ5นตวเฉืพาะส2าหัรับูไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตเท,าน3น ซ(�งปิรัะกอบูด+วย ฟัอสฟัอรั�เลิท เมทาครั�เลิต เช,นเด'ยวกบูใน Vitrebond™ ม'โคโพลิ�เมอรั� (copolymer) เปิ5นกรัดคารั�บูอกซ�ลิ�ค (carboxylic acid) นอกจากน'3ยงม'โคโมโนเมอรั� (comonomer) ค�อกลิ�,ม Bis-GMA แลิะ HEMA แลิะม'ตวท2าลิะลิายค�อ น23า หัรั�อ เอทานอลิ เพ��อท2าใหั+เก�ดการัแทรักซ(มเข+าไปิในเน�3อฟั:นได+ แลิะ ม'ตวกรัะต�+นด+วยแสง เปิ5น แคมพอรั� คว�โนน (Camphor

quinone) เปิ5นสารัพ�3นฐาน ท2าใหั+เก�ดการัก,อตวท'�เรั<วข(3น นอกจากน'3ยงม'สารัเต�ม เปิ5น ซ�ลิ�กา ท'�ม'ขนาดเลิ<กมาก เพ'ยง 7 นาโนเมตรั เพ��อปิรับูปิรั�งความแข<งแรังเช�งกลิ แลิะการัเก�ดเปิ5นฟั�ลิ�ม ของรัะบูบูย(ดต�ดน'3 เน��องจากขนาดอน�ภาคสารัเต�มม'ขนาดเลิ<กมาก จ(งไม,รับูกวนการัก,อตวของรัะบูบูแลิะ Duarte แลิะคณ์ะปิ4 2009 ได+ท2าการัศ์(กษ์าค�ณ์สมบูต�ความแข<งแรังของพนธิะต,อแรังย�ด (tensile bond strength) พบูว,าเรัซ�นคอมโพส�ตชน�ดไซโลิเรันจะเข+ากนได+ด'กบูตวย(ดต�ด (adhesive) ท'�เปิ5นชน�ดเฉืพาะเท,าน3นซ(�งท2าใหั+เก�ดความแข<งแรังของพนธิะต,อแรังย�ดรัะดบูไมโครั กบูเน�3อฟั:นในรัะดบูท'�สามารัถิ่ยอมรับูได+ แต,ในเรั��องของการัรั�วซ(มรัะดบูนาโน (nanoleakage) ยงคงทรัาบูผู้ลิไม,แน,ชด9

ค'ณสมบูต�เช�งกายภาพและเช�งกลของไซโลเรนเรซ�นคอมโพส�ต (Mechanical and physical properties of silorane resin composite)

23

- รัะดบูการัเปิลิ'�ยนแปิลิงรั*ปิรั,างแลิะมอด*ลิสการัโค+งงอแลิะความแข<งผู้�ว (Degree of conversion and flexural modulus and

hardness) จากการัศ์(กษ์าของ Ilie แลิะ Hickel ในปิ4 2006 พบูว,า รัะดบูการัแข<งตวของไซโลิเรันน3นข(3นอย*,กบู รัะยะเวลิาการัฉืายแสงเปิ5นส2าคญ์ ส,วนในเรั��องของสมบูต�เช�งกลิ (mechanical properties) น3นพบูว,าความแข<ง (hardness) ของไซโลิเรัน ไม,ได+แตกต,างจากวสด�คอมโพส�ตชน�ดอ��นอย,างม'นยส2าคญ์ แต,อย,างไรัก<ตามค,ามอด*ลิสการัย�ดหัย�,น (modulus of elastic) ค,อนข+างน+อยกว,า แลิะค,าต+านทานการัไหัลิ (creep resistant) ม'ค,าส*งกว,า ซ(�งแสดงใหั+เหั<นว,าไซโลิเรันเปิ5นวสด�ท'�ม'สมบูต�เช�งกลิท'�ด' เปิ5นการัสนบูสน�นใหั+เก�ดความส2าเรั<จท'�ด'ในการัใช+งานทางคลิ�น�ก16

- ความเสถิ่'ยรัภาพต,อการัสลิายด+วยน23า (Hydrolytic stability)

ในปิ4 2005 Palin แลิะคณ์ะ พบูว,า ออกซ'เรัน ม'การัเพ��มของการัด*ดซบูแลิะการัลิะลิายน23า (water sorption and solubility) อย,างม'นยส2าคญ์ ซ(�งม'ความส2าคญ์กบูการัเพ��มข(3นของสมปิรัะส�ทธิ�Cการัแพรั, (diffusion

coefficient) ด+วย จ(งแสดงใหั+เหั<นว,าม'การัลิดลิงของไบูแอกเซ'ยลิ เฟัรักซลิรัอลิ สเตรันจ (bi-axial flexural strength) อย,างม'นยส2าคญ์เน��องจากม'การัลิดลิงของการัท2างานรั,วมกนรัะหัว,างขนาดอน�ภาคอดแทรัก (filler particle) แลิะเรัซ�นเมทรั�กซ� (resin matrix) แลิะไซโลิเรัน ม'การัลิดลิงของการัด*ดซบูแลิะการัลิะลิายน23า (water sorption and

solubility) แลิะสมปิรัะส�ทธิ�Cการัแพรั, (diffusion coefficient) เม��อท2าการัทดลิองโดยแช,ไว+ในน23ากลิ�นเปิ5นเวลิา 26 สปิดาหั� ซ(�งสามารัถิ่ส,งเสรั�มใหั+เก�ดความเสถิ่'ยรัภาพของวสด�มากข(3นเม��อเท'ยบูกบู เรัซ�นคอมโพส�ตธิรัรัมดาท�วไปิ17

- ความเข+ากนได+กบูเน�3อเย��อแลิะการัย(ดเกาะของแบูคท'เรั'ย (Biocompactibility and bacteria adhesion) ม'การัศ์(กษ์าพบูว,า

24

ไซโลิเรันม'ค�ณ์สมบูต�การัเข+ากบูเน�3อเย��อท'�ด' ค�อไม,ท2าใหั+เก�ดการัเปิลิ'�ยนแปิลิงของเซลิลิ� แลิะแตกหักของโครัโมโซม (non-mutagenic,

nonclastogenic)18 แลิะไซโลิเรันเปิ5นวสด�เรัซ�นคอมโพส�ตท'�ม'ปิรั�มาณ์การัย(ดเกาะของเช�3อแบูคท'เรั'ยชน�ดเสตรัปิโตคอกไค (Streptococci) ต2�ากว,าวสด�เรัซ�นคอมโพส�ตท'�ใช+โดยท�วไปิเน��องจากว,าไซโลิเรันม'พ�3นผู้�วท'�เรั'ยบู แลิะม'ค�ณ์สมบูต�ในการัต+านทานต,อน23าส*งเม��อเท'ยบูกบูวสด�เรัซ�นคอมโพส�ตชน�ดอ��น ซ(�งการัย(ดเกาะของเช�3อแบูคท'เรั'ยท'�ต2�าน3น ม'ผู้ลิส,งเสรั�มใหั+อาย�การัใช+งานของวสด�อ�ดนานข(3นแลิะลิดการัเก�ดฟั:นผู้�ซ23าท'�จะเก�ดข(3นในอนาคตได+19

- ความเปิ5นพ�ษ์ต,อย'นแลิะการักลิายพนธิ�� (genotoxicity testing

and mutagenicity) จากการัตรัวจสอบูการักลิายพนธิ��จากการัใช+ไซโลิเรันเรัส�นคอมโพส�ตแลิะสารัปิรัะกอบูท3งหัมด ปิรัากฏิว,ายงไม,พบูการักลิายพนธิ��เก�ดข(3น18 รัวมท3ง ในปิ4 2004 Schweikl แลิะคณ์ะ ยงช'3ใหั+เหั<นว,า Est-Ep (Epoxy cyclohexyl methyl-epoxy cyclohexane

carboxylate) แลิะ Eth-Ep (dicyclohexene-epoxidemethyl

ether) ท'�เปิ5นสารัปิรัะกอบูของออกซ�เรัน สามารัถิ่เหัน'�ยวน2าใหั+เก�ดการัเปิลิ'�ยนแปิลิงของโครัโมโซมได+ หัลิงจากท'�ม'การัเผู้ยผู้(�งโดยตรัง แต,ยงไม,ม'การัตรัวจสอบูพบูผู้ลิของการักลิายพนธิ�� (mutagenic effect) จากการัใช+ไซโลิเรัน20

การพฒนาของระบูบูย7ดต�ด (Adhesive system)

รัะบูบูย(ดต�ดได+ม'การัพฒนาต,อเน��องต3งแต,ปิ4 ค.ศ์.1955 เน��องจากรัะบูบูย(ดต�ดเก,าๆม'ข 3นตอนท'�ย�,งยาก จ(งเก�ดการัพฒนาจนมาเปิ5นรัะบูบูย(ดต�ด 2 รัะบูบูท'�น�ยมใช+ในปิ:จจ�บูน ค�อ

1.ระบูบูย7ดต�ดโททอลเอช (total-etching adhesive)

หัรั�ออาจเรั'ยกว,า รัะบูบูย(ดต�ดท'�ก2าจดช3นเสม'ยรั�ออกท3งหัมด (completely

25

remove smear layer adhesive system) โดยม'การัใช+กรัดกดผู้�วฟั:นเพ��อก2าจดช3นเสม'ยรั�ออกแลิะเก�ดการัลิะลิายแรั,ธิาต�บูรั�เวณ์เน�3อฟั:นรัอบูท,อเน�3อฟั:น แลิะเน�3อฟั:นรัะหัว,างท,อเน�3อฟั:นส,วนบูน เหัลิ�อเปิ5นรั,างแหัของเส+นใยคอลิลิาเจนท'�ผู้�วฟั:น โดยกรัดท'�น�ยมค�อ กรัดฟัอสฟัอรั�กซ(�งม'ความเข+มข+นรั+อยลิะ 35-40 ซ(�งถิ่+าใช+กรัดท'�ม'ความเข+มข+นส*งนอกจากจะเปิ5นอนตรัายแลิ+ว ช3นความลิ(กของผู้�วเคลิ�อบูฟั:นท'�ถิ่*กกรัดกดจะน+อยกว,าเน��องจากกรัดจะลิะลิายเอาพ�3นผู้�วของเคลิ�อบูฟั:นออกไปิหัมด ไม,ค,อยเก�ดการัลิะลิายของแรั,ธิาต�เฉืพาะต2าแหัน,งเหัม�อนกบูการัใช+กรัดท'�ม'ความเข+มข+นต2�ากว,า ในปิ:จจ�บูนจ(งน�ยมใช+กรัดฟัอสฟัอรั�กรั+อยลิะ 37 นอกจากน'3ม'การัน2ากรัดชน�ดต,างๆมาใช+เปิ5นสารักรัดกด เช,น กรัดมาเลิอ�ก (maleic acid) รั+อยลิะ 10 กรัดซ�ตรั�ก (citric acid) รั+อยลิะ 10 กรัดออกซาลิ�ก (oxalic acid)

รั+อยลิะ 2.5 แลิะกรัดไนตรั�ก (nitric acid) รั+อยลิะ 2.5 เปิ5นต+น ซ(�งไม,ท2าใหั+เก�ดรัอยขาวปิกคลิ�มตวฟั:นเท,ากบูการัใช+กรัดฟัอสฟัอรั�ก แลิะม'ข+อโต+แย+งถิ่(งผู้ลิของกรัดกบูความแข<งแรังของพนธิะการัย(ดต�ด (adhesive

bond) จ(งต+องปิรัะเม�นผู้ลิในรัะยะยาวต,อไปิ รัะบูบูย(ดต�ดโททอลิเอชในปิ:จจ�บูนม' 2 รั*ปิแบูบู ค�อ

รั*ปิแบูบูท'� 1 ม'การัท2างาน 3 ข3นตอนได+แก,

-สารักรัดกด (etchant) เปิ5นส,วนของเหัลิวท'�ม'ส,วนปิรัะกอบูเปิ5นกรัดฟัอสฟัอรั�ก เพ��อก2าจดช3น

สเม'ยรั�จากเน�3อฟั:นแลิะกดผู้�วเคลิ�อบูฟั:น

-สารัไพรัเมอรั� (primer) ม'ไฮดรัอกซ'เอท�ลิเมธิาไคเลิต เปิ5นสารัไพรัเมอรั� เพ��อเปิ5นสารัช�3น (wetting agent) แลิะม'ส,วนผู้สมอ��นท'�แทรักซ(มไปิตามท,อเน�3อฟั:นท'�เปิ�ดอย*,

26

-สารัย(ดต�ด (bonding) ม'ส,วนปิรัะกอบูหัลิกเปิ5นโมโนเมอรั�ท'�ไม,ชอบูน23า เช,น Bis-GMA แลิะ UDMA แลิะปิ:จจ�บูนมกม'การัเต�มโมโนเมอรั�ท'�ชอบูน23าลิงไปิด+วย เช,น TEG-DMA เพ��อช,วยลิดความหัน�ดของสารัย(ดต�ด

รั*ปิแบูบูท'� 2 ได+ม'การัพฒนาโดยลิดข3นตอนการัท2างานใหั+เหัลิ�อ 2 ข3นตอน ได+แก,

-สารักรัดกด เปิ5นส,วนของของเหัลิวท'�เปิ5นกรัด

-สารัไพรัเมอรั�แลิะสารัย(ดต�ด ส,วนปิรัะกอบูท'�ม'ท3งสารัไพรัเมอรั�แลิะสารัย(ดต�ดในขวดเด'ยวกน

2.ระบูบูย7ดต�ดเซลฟั8เอช (self-etch) หัรั�ออาจเรั'ยกว,า รัะบูบูย(ดต�ดอะซ�ด�กไพรัเมอรั� (acidic primer adhesive system) ม'แนวค�ด ค�อ การัไม,ก2าจดช3นสเม'ยรั�ออกท3งหัมดเหัม�อนรัะบูบูโททอลิเอช แต,จะท2าการัดดแปิรัสภาพของช3นสเม'ยรั� (smear layer modifying) เพรัาะเช��อว,าช3นสเม'ยรั�จะช,วยปิ�ดท,อเน�3อฟั:น ไม,ใหั+ส��งกรัะต�+นผู้,านลิงไปิในท,อเน�3อฟั:น แลิะลิดการัเคลิ��อนท'�ของของเหัลิวในท,อเน�3อฟั:นเม��อม'ส��งกรัะต�+น อ'กท3งการัใช+รัะบูบูย(ดต�ดโททอลิเอช ท2าใหั+เก�ดการัเผู้ยผู้(�งของเส+นใยคอลิลิาเจน จ(งม'การัพฒนารัะบูบูย(ดต�ดเซลิฟั?เอชข(3นมา โดยใช+สารัไพรัเมอรั�ท'�ม'ความเปิ5นกรัด ท2าหัน+าท'�ลิะลิายช3นสเม'ยรั�แลิะซ(มลิงไปิก,อใหั+เก�ดการัลิะลิายแรั,ธิาต�ท'�ผู้�วฟั:น ขณ์ะเด'ยวกนส,วนปิรัะกอบูท'�เปิ5นเรัซ�นมอนอเมอรั�ก<จะม'การัแทรักซ(มตามลิงไปิรัะหัว,างเส+นใยคอลิลิาเจนแลิ+วเข+าไปิในท,อเน�3อฟั:นบูางส,วน เม��อทาสารัย(ดต�ดแลิะฉืายแสงใหั+แข<งตว จะเก�ดการัย(ดต�ดเปิ5นช3นไฮบูรั�ดแลิะสายเรัซ�นย(ดกบูเน�3อฟั:น รัะบูบูย(ดต�ดเซลิฟั?เอชในปิ:จจ�บูน ม' 2 รั*ปิแบูบู ค�อ

รั*ปิแบูบูท'� 1 ม'การัท2างาน 2 ข3นตอน ได+แก,

27

-สารักรัดกดแลิะสารัไพรัเมอรั�อย*,ในขวดเด'ยวกน จะไม,ม'การัลิ+างเน�3อฟั:น โดยพบูว,ารัะบูบูย(ดต�ดของสารัน'3 จะย(ดต�ดกบูเน�3อฟั:นเปิ5นอย,างด' ข 3นตอนของการัใช+กรัดกดเคลิ�อบูฟั:น จะถิ่*กทดแทนหัรั�อใช+โดยการัใช+กรัดกดแลิะสารัไพรัเมอรั�พรั+อมกนในข3นตอนเด'ยวเลิย จ(งเรั'ยกเปิ5น เซลิฟั?เอชช�งไพรัเมอรั� (Self-etching primer)

-สารัย(ดต�ด จะเปิ5นส,วนท'�แยกออกมาต,างหัาก

รั*ปิแบูบูท'� 2 ม'การัพฒนาโดยรัวมการัท2างานท3ง 2 ข3นตอน ใหั+เหัลิ�อข3นตอนเด'ยว เรั'ยกว,า ออลิ-อ�น-วน (all-in-one) โดยสารัย(ดต�ดชน�ดน'3จะม'ส,วนผู้สมของสารัไพรัเมอรั�ท'�ม'ความเปิ5นกรัด โดยม'อน�ภาคของกรัดเมทาไครัลิ�กแลิะกรัดฟัอสฟัอรั�กเปิ5นตวกดผู้�วฟั:นแลิะม'ส,วนปิรัะกอบูของเมทาครั�เลิตช,วยในการัเก�ดปิฏิ�ก�รั�ยาพอลิ'เมอไรัเซช�นของสารัย(ดต�ด ดงน3นสารัย(ดต�ดออลิ-อ�น-วน จ(งม'ความสามารัถิ่ในการักดแลิะแทรักซ(มเข+าไปิในผู้�วฟั:น รัวมท3งเก�ดเปิ5นสายเรัซ�นย(ดต�ดกบูผู้�วฟั:น21

ป)ญหาของระบูบูย7ดต�ดแบูบูเซลฟั8เอช

การัใช+รัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชน3น สามารัถิ่ใช+งานโดยง,าย ปิรัะหัยดเวลิา โดยการัใช+เพ'ยง 2 ข3นตอน หัรั�อข3นตอนเด'ยวเท,าน3น ไม,ต+องม'การัลิ+างออกในข3นตอนการัท2างานแลิะไม,ต+องท2าเวทบูอนด�ง (wet bonding) ซ(�งสามารัถิ่ท2าใหั+เก�ดข+อผู้�ดพลิาดได+ง,าย รัวมท3งช,วยลิดการัเคลิ��อนท'�ของของเหัลิวในท,อเน�3อฟั:นเม��อม'ส��งกรัะต�+น แต,ก<ม'ข+อเส'ยค�อ สารัไพรัเมอรั�ท'�ม'ความเปิ5นกรัดจะม'ความสามารัถิ่กดผู้�วเคลิ�อบูฟั:นได+ด+อยกว,ากรัดฟัอสฟัอรั�ก แลิะการัใช+ไพรั�เมอรั�ท'�ม'ฤทธิ�Cเปิ5นกรัด อาจไม,สามารัถิ่แทรักซ(มผู้,านช3นสเม'ยรั� เพรัาะความเปิ5นกรัดจะถิ่*กสะเท�น (bufffer) โดยช3นสเม'ยรั�22 ซ(�งว�ธิ'การัท'�จะสามารัถิ่ท2าใหั+เก�ดการัแทรักซ(มได+ลิ(กโดยก2าจดช3นเสม'ยรั�ท3งหัมดได+ ค�อการัใช+กรัดกดก,อนการัใช+รัะบูบูสารัย(ดต�ด

28

การใช!กรดกดก#อนการใช!ระบูบูย7ดต�ดแบูบูเซลฟั8เอช

ในเรั��องการัศ์(กษ์าถิ่(งเรั��องการัใช+กรัดกดก,อนรัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชน3น ได+ม'หัลิายการัศ์(กษ์า เช,น Yazici แลิะคณ์ะปิ4 2004 ได+ม'การัศ์(กษ์าปิรัะเม�นพนธิะต,อแรังย�ดรัะดบูไมโครัของเน�3อฟั:นท'�ปิกต� แลิะเน�3อฟั:นท'�ม'ฟั:นผู้� โดยใช+กรัดกดแลิะไม,กดก,อน ผู้ลิการัว�จยพบูว,าความแข<งแรังของพนธิะในเน�3อฟั:นท'�ปิกต�มากกว,าเน�3อฟั:นท'�เคยม'ฟั:นผู้� (caries-affected

dentine) ซ(�งการัใช+กรัดกดก,อนน3น ไม,ได+ม'ผู้ลิในการัเพ��มความแข<งแรังของพนธิะเลิยท3งในเน�3อฟั:นท'�ด'แลิะเน�3อฟั:นท'�เคยม'ฟั:นผู้� อ'กท3งท2าใหั+เก�ดการัลิดลิงของความแข<งแรังของพนธิะในเน�3อฟั:นท'�ด'อ'กด+วย23 Van landuyt

แลิะคณ์ะปิ4 2006 ม'การัศ์(กษ์าพบูว,าการัใช+กรัดกดก,อนจะเพ��มแรังย(ดต�ดในเคลิ�อบูฟั:นแต,ควรัหัลิ'กเลิ'�ยงในเน�3อฟั:นเพรัาะอาจจะท2าใหั+ม'การัลิดลิงของแรังย(ดต�ดได+5 Ikeda แลิะคณ์ะปิ4 2008 ได+ท2าการัเปิรั'ยบูเท'ยบูผู้ลิการัย(ดอย*,ของเรัซ�น คอมโพส�ตในฟั:นววโดยการัใช+กรัดฟัอสฟัอรั�กกดก,อนแลิะไม,ได+ใช+ ผู้ลิการัศ์(กษ์าพบูว,าการัใช+กรัดกดก,อนจะไม,ได+เปิ5นการัเพ��มความแข<งแรังของพนธิะของรัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชข3นตอนเด'ยว (single-step

self-etch adhesive system)23 Luhrs แลิะคณ์ะปิ4 2008 พบูว,าการัใช+กรัดการัใช+กรัดฟัอสฟัอรั�กก,อนการัใช+รัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชน3น สามารัถิ่เพ��มความทนแรังเฉื�อนในเคลิ�อบูฟั:นอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต�4 Carvalho แลิะคณ์ะปิ4 2009 พบูว,าพบูว,ารัะบูบูย(ดต�ดแบูบูโทโทลิเอช จะใหั+ค,าความแข<งแรังของพนธิะต,อแรังย�ดรัะดบูไมโครัในเคลิ�อบูฟั:นววมากกว,ารัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชช��งไพรัเมอรั� แลิะการัใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูรัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชช��งไพรัเมอรั�ตามลิ2าดบูอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต�7

ส,วนรัายงานท'�กลิ,าวถิ่(งรัะบูบูย(ดต�ดของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตน3น Duarte Jr แลิะคณ์ะ 2008 พบูว,าการัใช+กรัดกดก,อน แลิ+วตามด+วยการัใช+

29

รัะบูบูย(ดต�ดของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต ไม,ได+ช,วยสนบูสน�นใหั+ความแข<งแรังของพนธิะต,อแรังย�ดรัะดบูไมโครัของไซโลิเรันในเน�3อฟั:นเพ��มมากข(3นในฟั:นกรัามแท+ซ'�ท'�สาม24 แต, Duarte Jr แลิะคณ์ะ 2009 พบูว,าการัใช+กรัดกดก,อนการัใช+รัะบูบูย(ดต�ดของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตสามารัถิ่เพ��มความแข<งแรังของพนธิะต,อแรังย�ดรัะดบูไมโครัในเน�3อฟั:นได+9

การทดสอบูควิามแข9งแรงท1-เก1-ยวิข!องกบูวิสด'ทางทนตกรรม ม' 5 หัน,วยแรังดงน'310

1. ความเค+นด(ง (Tensile stress) ค�อแรังต,อหัน(�งหัน,วยพ�3นท'�ท'�เก�ดข(3นในวสด�เพ��อต+านทานต,อแรังภายนอกท'�มากรัะท2าใหั+วสด�น3นย�ด หัน,วยแรังน'3จะเก�ดข(3นบูนพ�3นท'�ซ(�งต3งฉืากกบูแนวแรัง

2. ความเค+นกด (Compressive stress) ค�อแรังต,อหัน(�งหัน,วยพ�3นท'�ท'�เก�ดข(3นในวสด�เพ��อต+านทานต,อแรังภายนอกท'�มากรัะท2าใหั+วสด�น3นใหั+หัดตว หัน,วยแรังน'3จะเก�ดข(3นบูนพ�3นท'�ซ(�งต3งฉืากกบูแนวแรัง

3. ความเค+นเฉื�อน (Shearing stress) ค�อแรังต,อหัน(�งหัน,วยพ�3นท'�ท'�เก�ดภายในวสด�เพ��อต+านทานต,อแรังภายนอกท'�มากรัะท2าใหั+วสด�ถิ่*กเฉื�อนหัลิ�ดออกจากกน หัน,วยแรังน'3จะเก�ดข(3นบูนพ�3นท'�ซ(�งขนานกบูแนวแรัง

4. ความเค+นดดโค+ง (Bending stress) ค�อแรังต,อหัน(�งหัน,วยพ�3นท'�ท'�เก�ดภายในวสด�เพ��อต+านทานต,อแรังภายนอกท'�มากรัะท2าท2าใหั+เก�ดโมเมนต�ดด หัน,วยแรังน'3จะเก�ดข(3นบูนพ�3นท'�ซ(�งต3งฉืากกบูแนวแกนของวสด�

5. ความเค+นแบูรั��ง (Bearing stress) ค�อแรังต,อหัน(�งหัน,วยพ�3นท'�ท'�เก�ดข(3นท'�ผู้�ววสด�เพ��อต+านทานต,อแรังกดจากภายนอก

30

ข!อด1ของการทดสอบูควิามทนแรงเฉื&อนกบูการย7ดต�ดของวิสด'การัทดสอบูความทนแรังเฉื�อนได+ใช+กนอย,างกว+างขวาง เพรัาะค,อน

ข+างง,ายกว,าเม��อเปิรั'ยบูเท'ยบูกบูความทนแรังย�ด (tensile bond

strength) เพรัาะว,ายากต,อการัจดช�3นตวอย,างเพ��อทดสอบูโดยปิรัาศ์จากความเครั'ยด (stress) ท'�เก�ดข(3น ข+อด'ของการัทดสอบูแรังเฉื�อนอ'กอย,างก<ค�อ การัเตรั'ยมช�3นตวอย,างท'�ง,ายแลิะว�ธิ'การัท'�ไม,ย�,งยากซบูซ+อน อย,างไรัก<ตามก<ยงม'ปิ:ญ์หัาท'�เก'�ยวข+องกบูความถิ่*กต+องของการัวด เพรัาะอาจเก�ดการัแตกหักของบูรั�เวณ์อ��นท'�ไม,ใช,บูรั�เวณ์ท'�เปิ5นรัอยต,อของสารัย(ดต�ด (cohesive failure) ซ(�งผู้ลิของการัทดสอบูท'�ได+ อาจไม,ถิ่*กต+องตามความเปิ5นจรั�ง เพรัาะฉืะน3นในการัศ์(กษ์าน'3 จ(งต+องการัทดสอบูหัาค,าความทนแรังเฉื�อนในวสด�บู*รัณ์ะไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต ท'�ม'ผู้ลิต,อเคลิ�อบูฟั:นแลิะเน�3อฟั:นต,อไปิ 7

31

บูทท1- 3 วิ�ธี1การด.าเน�นการวิ�จัย

การัศ์(กษ์าน'3เปิ5นการัว�จยเช�งหั+องปิฏิ�บูต�การั โดยใช+ฟั:นกรัามแท+ลิ,างซ'�ท'�สาม เพ��อวดความทนแรังเฉื�อนจากการับู*รัณ์ะด+วยวสด�บู*รัณ์ะฟั:นชน�ดไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต ซ(�งสามารัถิ่สรั�ปิว�ธิ'การัศ์(กษ์าได+ตามแผู้นภาพดงน'3

ทดสอบูความทนแรังเฉื�อน

ว�เครัาะหั�ผู้ลิการัศ์(กษ์า

กลิ�,มตวอย,าง

ฟั:นกรัามแท+ลิ,างซ'�ท'�สาม

ตดแบู,งฟั:นในแนวใกลิ+กลิางไกลิกลิาง แลิะ

ช�3นส,วนฟั:นด+านแก+ม

ทดสอบูความทนแรังเฉื�อนกบูเคลิ�อบูฟั:น

ช�3นส,วนฟั:นด+านลิ�3น

ทดสอบูความทนแรังเฉื�อนกบูเน�3อฟั:น

บู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

บู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+

บู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

บู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+

32

1.กล'#มตวิอย#าง

ตวิอย#างในการศ7กษา

กลิ�,มตวอย,างเปิ5นฟั:นกรัามแท+ลิ,างซ'�ท'�สาม ท'�ถิ่*กถิ่อนจากผู้*+ปิDวย โดยค2านวณ์ขนาดตวอย,างได+จากการัศ์(กษ์าก,อนหัน+าน'3 แลิะน2าข+อม*ลิท'�ได+ค�อ ส,วนเบู'�ยงเบูนมาตรัฐานภายในกลิ�,ม มาค2านวณ์หัาขนาดตวอย,างด+วยโปิรัแกรัม Piface จากเวปิไซต� http://www.stat.uiowa.edu/~rlenth/Power/ ได+ตวอย,างกลิ�,มลิะ 10 ตวอย,าง

เกณฑ์�ในการคดเข!ากล'#มตวิอย#าง (inclusion criteria)

การัศ์(กษ์าน'3ท2าในฟั:นกรัามแท+ลิ,างซ'�ท'�สาม โดยเก<บูตวอย,างไว+ในสารัลิะลิายไทมอลิ ความเข+มข+นรั+อยลิะ 0.1 (0.1% thymol) ซ(�งฟั:นท'�จะน2ามาเปิ5นตวอย,างต+องม'ค�ณ์สมบูต�ดงน'3 ถิ่อนออกมาไม,เก�น 6 เด�อน จากผู้*+ปิDวยอาย�รัะหัว,าง 18-25 ปิ4 ไม,ม'รัอยผู้� รัอยแตก หัรั�อรัอยรั+าว ไม,ม'วสด�บู*รัณ์ะอย*,บูนตวฟั:น ไม,ม'ความผู้�ดปิกต�ของการัสรั+างฟั:น (enamel

hypoplasia) ไม,เปิ5นฟั:นท'�ผู้,านการัรักษ์าคลิองรัากฟั:น

เกณฑ์�ในการคดออกจัากตวิอย#าง (exclusion criteria)

ฟั:นกรัามแท+ลิ,างซ'�ท'�สามท'�ถิ่อนออกมาเก�น 6 เด�อน ม'รัอยผู้� รัอยแตก หัรั�อรัอยรั+าว ม'วสด�บู*รัณ์ะบูนตวฟั:น ม'ความผู้�ดปิกต�ของรั*ปิรั,างฟั:นแลิะการัสรั+างฟั:น ฟั:นท'�ผู้,านการัรักษ์าคลิองรัากฟั:น

2. วิสด'และอ'ปกรณ�ท1-ใช!ในการศ7กษา

1. วสด�บู*รัณ์ะส' A3 แลิะรัะบูบูย(ดต�ดไซโลิเรัน (Filtek™

P90 shade

A3 and P90 System adhesive, 3M ESPE, St Paul,

MN, USA) โครังสรั+างส,วนปิรัะกอบูแสดงดงตารัางท'� 1

33

2. สารักรัดกดฟัอสฟัอรั�กรั+อยลิะ 35 (Scotchbond™, 3M ESPE,

St Paul, MN, USA)

3. สารัลิะลิายไทมอลิความเข+มข+นรั+อยลิะ 0.1 (0.1% thymol)

4. ช�ดบู*รัณ์ะฟั:นเรัซ�นคอมโพส�ต ซ(�งปิรัะกอบูด+วย ถิ่าดหัลิ�ม พ* ,กน พลิาสต�กอ�นสตรั*เมนท� (Plastic instrument)

5. หัวขดยางรั*ปิถิ่+วย (rubber cup)

6. ผู้งขดพมม�ซ (pumice) ความลิะเอ'ยดขนาดปิานกลิาง7. ใบูม'ด (scapel blade No.12)

8. กรัะดาษ์ทรัายน23าเบูอรั� 240, 400, 600

9. ท,อพลิาสต�กพ'ว'ซ'10. อะครั�ลิ�กเรัซ�นชน�ดบู,มตวด+วยตวเอง (self cure acrylic

resin)

11. เครั��องฉืายแสงท'�ม'ความเข+มแสง 400-500 nm แลิะเครั��องวดความเข+มแสง (Elipar™ 2500, 3M ESPE, St Paul, MN, USA)

12. เครั��องเจาะรั*แผู้,นยางก3นน23าลิาย (rubber dam punch)

13. เครั��องทดสอบูแรังแบูบูสากลิ (Universal testing

machine, Instron Model5566LV, Instron, Buckinghamshire,UK)

14. เครั��องตดฟั:นไอโซเมท (Precision Saw, model

ISOMET™ 1000, Illinois, USA)

15. เครั��องควบูค�มอ�ณ์หัภ*ม�แบูบูรั+อนเย<นเปิ5นจงหัวะ (thermocycling, SDC20, Yamatake Honeywell, HWB332R)

16. ขวดส2าหัรับูเก<บูช�3นตวอย,าง 17. น23าลิายเท'ยม 18. กลิ+องจ�ลิทรัรัศ์น�ชน�ดสเตอรั�โอ (Nikon Measurescope

20, Yokahama, Japan)

34

ตารางท1- 1 แสดงองค�ปิรัะกอบูหัลิกของวสด�บู*รัณ์ะแลิะรัะบูบูย(ดต�ด

ไซโลิเรันชน�ด Filtek™

P90

ร�ปท1- 1 แสดงวสด�บู*รัณ์ะแลิะรัะบูบูย(ดต�ดไซโลิเรันชน�ด Filtek™

P90

Filtek Silorane Posterior Restorative:

• Silorane resin• Initiating system: camphorquinone,

iodonium salt, electron donor• Filler Load by Weight 76%, Average

Particle Size 0.47 μm- Quartz filler and Yttrium fluoride

• Stabilizers• Pigments

Silorane System AdhesiveSelf-Etch Primer:

• Phosphorylated methacrylates• Vitrebond™ copolymer• Bis-GMA• HEMA• Water• Ethanol• Silane-treated silica filler• Initiators• Stabilizers

Silorane System Adhesive Bond:

• Hydrophobic dimethacrylate• Phosphorylated methacrylates• TEGDMA• Silane-treated silica filler• Initiators• Stabilizers

35

ร�ปท1- 2 แสดงสารักรัดกดฟัอสฟัอรั�กรั+อยลิะ 35 ชน�ด Scotchbond™

ร�ปท1- 3 แสดงเครั��องฉืายแสงรั� ,น Elipar™ 2500

36

ร�ปท1- 4 แสดงเครั��องตดฟั:นไอโซเมทรั� ,น model ISOMET™ 1000

ร�ปท1- 5 แสดงเครั��องทดสอบูแรังแบูบูสากลิรั� ,น Instron

Model5566LV

37

ร�ปท1- 6 แสดงเครั��องควบูค�มอ�ณ์หัภ*ม�แบูบูรั+อนเย<นเปิ5นจงหัวะรั� ,น SDC20

ร�ปท1- 7 แสดงกลิ+องจ�ลิทรัรัศ์น�ชน�ดสเตอรั�โอรั� ,น Nikon

Measurescope 20

38

3. วิ�ธี1การศ7กษา

1.การท.าควิามสะอาดฟั)น

ท2าความสะอาดด+วยหัวขดยางรั*ปิถิ่+วยแลิะผู้งขดพมม�ซความลิะเอ'ยดขนาดปิานกลิางจนหัมดครัาบูบูนตวฟั:น ใช+ใบูม'ดข*ดโดยรัอบูเพ��อก2าจดเศ์ษ์หั�นน23าลิายแลิะเน�3อเย��อออก แลิ+วแช,ฟั:นในน23ากลิ�นผู้สมผู้ง ไทมอลิ เพ��อยบูย3งการัเจรั�ญ์เต�บูโตของเช�3อจ�ลิ�นทรั'ย�

2. การตดฟั)นและการย7ดฟั)น

1. น2าฟั:นกรัามแท+ลิ,างซ'�ท'�สาม มาตดรัากด+วยเครั��องตดฟั:นไอโซเมทต2�าจากรัอยต,อเคลิ�อบูฟั:นกบูเคลิ�อบูรัากฟั:น (cementoenamel

junction) 2 ม�ลิลิ�เมตรั โดยใช+น23ารั,วมด+วย ใหั+เหัลิ�อเพ'ยงส,วนของตวฟั:น จากน3นแบู,งครั(�งฟั:นในแนวใกลิ+กลิางไกลิกลิาง (mesiodistal)

ด+วยเครั��องตดฟั:น ไอโซเมท แบู,งฟั:นได+ ซ'�ลิะ 2 ช�3นค�อ

- ช�3นส,วนฟั:นด+านแก+มเพ��อทดสอบูความทนแรังเฉื�อนบูนเคลิ�อบูฟั:น

- ช�3นส,วนฟั:นด+านลิ�3นเพ��อทดสอบูความทนแรังเฉื�อนบูนเน�3อฟั:น

39

ร�ปท1- 8 แสดงการัตดฟั:นด+วยเครั��องตดฟั:นไอโซเมท

2. น2าช�3นตวอย,างท'�เตรั'ยมเรั'ยบูรั+อยแลิ+ว มาย(ดในท,อพลิาสต�กพ'ว'ซ'ขนาดเส+นผู้,านศ์*นย�กลิาง 1 น�3ว ส*ง 1 น�3ว ย(ดฟั:นด+วยอะครั�ลิ�กเรัซ�นชน�ดบู,มตวด+วยตวเอง โดยใหั+ผู้�วฟั:นท'�ใช+ทดสอบู ขนานกบูขอบูของท,อพลิาสต�กพ'ว'ซ'ด+วยแผู้,นพลิาสต�กหันาขนาด 2 ม�ลิลิ�เมตรัเจาะรั*ใหั+ม'ขนาดเท,าเส+นผู้,านศ์*นย�กลิางของท,อพ'ว'ซ'

ร�ปท1- 9 แสดงการัย(ดช�3นตวอย,างในท,อพลิาสต�กพ'ว'ซ'

3.การทาสารย7ดต�ด

40

3.1 การัเตรั'ยมช�3นทดสอบูความทนแรังเฉื�อนกบูเคลิ�อบูฟั:น

เตรั'ยมช�3นส,วนฟั:นด+านแก+ม เพ��อใช+ทดสอบูความทนแรังเฉื�อนกบูเคลิ�อบูฟั:น โดยขดเคลิ�อบูฟั:นด+วยกรัะดาษ์ทรัายน23า เบูอรั� 240, 400

แลิะ 600 เบูอรั�ลิะ 30 ว�นาท'ตามลิ2าดบู ใหั+เปิ5นรัะนาบูเรั'ยบูเส+นผู้,านศ์*นย�กลิางอย,างน+อย 4 ม�ลิลิ�เมตรั จากน3นท2าการัแบู,งเปิ5น 2 กลิ�,มด+วยว�ธิ'การัส�,มอย,างง,าย ค�อ

กลิ�,ม E1. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

กลิ�,ม E2. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ารั,วมกบูว�ธิ'ใช+กรัดกดก,อน

ร�ปท1- 10 แสดงการัขดฟั:นด+วยกรัะดาษ์ทรัายน23าด+วยเครั��องอ'โคเมท

41

ร�ปท1- 11 แสดงตวอย,างหัลิงการัเตรั'ยมเรั'ยบูรั+อยแลิ+ว

ซ(�งม'ข 3นตอนการัท2างานดงน'3

วิ�ธี1ท1-บูร�ษทแนะน.า ทาเซลิฟั?เอชไพรัเมอรั�ของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต 15 ว�นาท' เปิDาลิมเบูาๆ จากน3นฉืายแสง 10 ว�นาท'โดยหัวฉืายแสงหั,างจากตวฟั:น 0.5-1

ม�ลิลิ�เมตรั ทาสารัย(ดต�ด เปิDาลิมเบูาๆ แลิะฉืายแสง 10 ว�นาท'

วิ�ธี1ท1-บูร�ษทแนะน.าร#วิมกบูวิ�ธี1ใช!กรดกดก#อน

ทากรัดฟัอสฟัอรั�กความเข+มข+นรั+อยลิะ 35 บูนเคลิ�อบูฟั:นของช�3นส,วนฟั:นด+านแก+มเปิ5นเวลิา 15 ว�นาท' แลิ+วลิ+างออกด+วยน23า 10 ว�นาท' เปิDาลิม 5

ว�นาท' ใหั+เคลิ�อบูฟั:นม'ลิกษ์ณ์ะส'ขาวข�,น ทาเซลิฟั?เอชไพรัเมอรั�ของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต 15 ว�นาท' เปิDาลิมเบูาๆ จากน3นฉืายแสง 10 ว�นาท' ทาสารัย(ดต�ด เปิDาลิมเบูาๆ แลิะฉืายแสง 10 ว�นาท'

3.2 การัเตรั'ยมช�3นทดสอบูความทนแรังเฉื�อนกบูเน�3อฟั:น

เตรั'ยมช�3นส,วนฟั:นด+านลิ�3นเพ��อใช+ทดสอบูความทนแรังเฉื�อนกบูเน�3อฟั:น โดยตดเคลิ�อบูฟั:นออก 2 ม�ลิลิ�เมตรัจนถิ่(งเน�3อฟั:นด+วยเครั��องตดฟั:นไอโซเมท แลิ+วขดด+วยกรัะดาษ์ทรัายน23า เบูอรั� 240, 400 แลิะ 600 เบูอรั�ลิะ 30

ว�นาท'ตามลิ2าดบู ใหั+ได+รัะนาบูเรั'ยบูเส+นผู้,านศ์*นย�กลิางอย,างน+อย 4

ม�ลิลิ�เมตรั จากน3นท2าการัแบู,งเปิ5น 2 กลิ�,มด+วยว�ธิ'การัส�,มอย,างง,าย ค�อ

42

กลิ�,ม D1. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

กลิ�,ม D2. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

รั,วมกบูว�ธิ'ใช+กรัดกดก,อน

ซ(�งม'ข 3นตอนการัท2างานดงน'3

วิ�ธี1ท1-บูร�ษทแนะน.า ทาเซลิฟั?เอชไพรัเมอรั�ของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต 15 ว�นาท' เปิDาลิมเบูาๆ จากน3นฉืายแสง 10 ว�นาท' ทาสารัย(ดต�ด เปิDาลิมเบูาๆ แลิะฉืายแสง 10 ว�นาท'

วิ�ธี1ท1-บูร�ษทแนะน.าร#วิมกบูวิ�ธี1ใช!กรดกดก#อน

ทากรัดฟัอสฟัอรั�กความเข+มข+นรั+อยลิะ 35 บูนเน�3อฟั:นของช�3นส,วนฟั:นด+านแก+มเปิ5นเวลิา 10 ว�นาท' แลิ+วลิ+างออกด+วยน23า 10 ว�นาท' เปิDาลิม 5 ว�นาท'ใหั+เน�3อฟั:นม'ลิกษ์ณ์ะช�3นเลิ<กน+อย (moist dentine) ทาเซลิฟั?เอชไพรัเมอรั�ของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต 15 ว�นาท' เปิDาลิมเบูาๆ จากน3นฉืายแสง 10 ว�นาท' ทาสารัย(ดต�ด เปิDาลิมเบูาๆ แลิะฉืายแสง 10 ว�นาท'

43

ร�ปท1- 12 แสดงการัทากรัด ฟัอสฟัอรั�ก (ก.) ทาเซลิฟั?เอชไพรัเมอรั� (ข.)แลิะทาสารัย(ดต�ด(ค.)

4. ข5นตอนการบู�รณะด!วิยไซโลเรนเรซ�นคอมโพส�ต

น2ากรัะดาษ์กาวสองหัน+ามาเจาะรั*ตรังกลิางขนาดเส+นผู้,านศ์*นย�กลิาง 2 ม�ลิลิ�เมตรัด+วยเครั��องเจาะรั*แผู้,นยางก3นน23าลิาย จากน3นน2าหัลิอดพลิาสต�กขนาดเส+นผู้,านศ์*นย�กลิาง 2 ม�ลิลิ�เมตรั ส*ง 2 ม�ลิลิ�เมตรั มาวางบูนผู้�วฟั:น

ร�ปท1- 13 แสดงการัต�ดกรัะดาษ์กาวแลิะหัลิอดพลิาสต�กบูนช�3นตวอย,าง

ก. ข.

ค.

44

ท2าการับู*รัณ์ะด+วย ไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตลิงไปิในหัลิอดพลิาสต�ก แลิ+วฉืายแสง 20 ว�นาท' จากน3นน2าหัลิอดพลิาสต�กออก แลิ+วฉืายแสงซ23าท3งทางด+านปิ�Dมฟั:นแลิะด+านรัากฟั:นอ'กครั3งด+านลิะ 20 ว�นาท'เพ��อใหั+เก�ดการัก,อตวอย,างสมบู*รัณ์�

ร�ปท1- 14 แสดงช�3นตวอย,างขณ์ะอ�ด (ก.) แลิะช�3นตวอย,างท'�เสรั<จเรั'ยบูรั+อยแลิ+ว (ข.)

5. การเก9บูช�5นตวิอย#าง

เม��อท2าการัเตรั'ยมช�3นตวอย,างเรั'ยบูรั+อยแลิ+ว แช,ช�3นตวอย,างไว+ในน23าลิายเท'ยมภายใต+อ�ณ์หัภ*ม� 37+ 2 องศ์าเซลิเซ'ยสเปิ5นเวลิา 24 ช�วโมง แลิ+วจ(งน2ามาผู้,านในเครั��องควบูค�มอ�ณ์หัภ*ม�แบูบูรั+อนเย<นเปิ5นจงหัวะท'�อ�ณ์หัภ*ม� 5-55 องศ์าเซลิเซ'ยส จ2านวน 5,000 รัอบู รัอบูลิะ 30 ว�นาท'

ก ข

45

ร�ปท1- 15 แสดงการัแช,ฟั:นในเครั��องควบูค�มอ�ณ์หัภ*ม�แบูบูรั+อนเย<นเปิ5นจงหัวะ

6. การทดสอบูควิามทนแรงเฉื&อน

1. น2าช�3นตวอย,างมาทดสอบูความทนแรังเฉื�อนด+วยเครั��องทดสอบูแรังแบูบูสากลิ โดยใช+แรัง (load cell) ขนาด 10 น�วตน หัวทดสอบูเคลิ��อนท'�ด+วยความเรั<ว 0.2 ม�ลิลิ�เมตรัต,อว�นาท' โดยใหั+หัวทดสอบูอย*,บูรั�เวณ์รัอยต,อรัะหัว,างวสด�แลิะผู้�วฟั:น บูนท(กแรังท'�ท2าใหั+เก�ดการัส*ญ์เส'ยแรังย(ดรัะหัว,างวสด�แลิะผู้�วฟั:น

ร�ปท1- 16 แสดงการัทดสอบูความทนแรังเฉื�อนด+วยเครั��องทดสอบูแรังแบูบูสากลิ

2. หัลิงจากทดสอบูความทนแรังเฉื�อนแลิ+วน2าช�3นตวอย,างไปิส,องกลิ+องจ�ลิทรัรัศ์น� ชน�ดสเตอรั�โอ เพ��อพ�จารัณ์าการัแตกหักของช�3นงานว,าเปิ5นความลิ+มเหัลิวของการัแตกหักในไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต (cohesive failure) หัรั�อเปิ5นการัแตกหักของสารัย(ดเน�3อฟั:น (adhesive failure)

46

ร�ปท1- 17 แสดงภาพถิ่,ายจากกลิ+องจ�ลิทรัรัศ์น�ชน�ดสเตอรั�โอในกลิ�,มเคลิ�อบูฟั:น (ก) แลิะกลิ�,มเน�3อฟั:น (ข)

3. น2าค,าท'�ได+จากการัทดสอบู มาว�เครัาะหั�ทางสถิ่�ต� เพ��อเปิรั'ยบูเท'ยบูค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในแต,ลิะกลิ�,ม

การวิ�เคราะห�ข!อม�ลการัศ์(กษ์าน'3เปิ5นการัศ์(กษ์าความทนแรังเฉื�อนในกลิ�,มเคลิ�อบูฟั:นแลิะกลิ�,ม

เน�3อฟั:น โดยเปิรั'ยบูเท'ยบูรัะหัว,างการับู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ากบูการับู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+กรัดกดก,อน น2าค,าเฉืลิ'�ยแลิะส,วนเบู'�ยงเบูนมาตรัฐานของความทนแรังเฉื�อน (MPa) มาว�เครัาะหั�โดยใช+ว�ธิ'การั t-test ท'�รัะดบูความเช��อม�นรั+อยลิะ 95

สถานท1-ท.าการวิ�จัย

หั+องปิฏิ�บูต�การัช'วว�จยช'ววสด� คณ์ะทนตแพทยศ์าสตรั� มหัาว�ทยาลิยขอนแก,น

แผนการด.าเน�นการเก1-ยวิกบูก�จักรรมและระยะเวิลาท.าการวิ�จัย

รายการ วิน/เด&อน/ป=ค+นคว+าหัวข+อว�จย ทบูทวนผู้ลิงานว�จยท'�เก'�ยวข+อง

4 ม�ถิ่�นายน 2552 - 30 กนยายน 2552

ก ข

47

เข'ยนโครังรั,างว�จย 1 กนยายน 2552 - 3

พฤศ์จ�กายน 2552

จดเตรั'ยมการัเสนอโครังรั,างว�จย 4 พฤศ์จ�กายน 2552 - 24

พฤศ์จ�กายน 2552

ขอใช+สถิ่านท'�ท2างานว�จย 17 ธินวาคม 2552 - 30 ม�ถิ่�นายน 2553

รัวบูรัวมกลิ�,มตวอย,าง 3 มกรัาคม 2553 - 30 ม�ถิ่�นายน 2553

ท2าการัศ์(กษ์าเพ��อเก<บูรัวบูรัวมข+อม*ลิ- ท2าการัศ์(กษ์าน2ารั,อง- ว�เครัาะหั�ผู้ลิการัศ์(กษ์า

น2ารั,อง- ท2าการัศ์(กษ์า

15 ม'นาคม 2553 - 31 กรักฏิาคม 2553

15 ม'นาคม 2553 - 30 ม'นาคม 255331 ม'นาคม 2553 - 30 เมษ์ายน 25531 พฤษ์ภาคม 2553 - 31

กรักฎาคม 2553

ว�เครัาะหั�ข+อม*ลิ 1 ส�งหัาคม 2553 - 15 ส�งหัาคม 2553

เข'ยนรัายงานแลิะเตรั'ยมน2าเสนอผู้ลิงานว�จย

1 ส�งหัาคม 2553 - 29 ส�งหัาคม 2553

น2าเสนอผู้ลิงานว�จย 14 กนยายน 2553 - 15

กนยายน 2553

แก+ไขแลิะส,งผู้ลิงานว�จยฉืบูบูสมบู*รัณ์�

16 กนยายน 2553 - 27 กนยายน 2553

ตารางท1- 2 แสดงแผู้นการัด2าเน�นการัเก'�ยวกบูก�จกรัรัมแลิะรัะยะเวลิาการัท2าว�จย

48

งบูประมาณ

ค,าบูรั�การัหั+องปิฏิ�บูต�การัว�จย 2,000

บูาทค,าวสด� อ�ปิกรัณ์� ดงน'3

1. วสด�บู*รัณ์ะแลิะรัะบูบูย(ดต�ดไซโลิเรัน

3,000 บูาท2. สารัลิะลิายไทมอลิ 300

บูาท3. หัวขดยางรั*ปิถิ่+วย 100

บูาท4. ผู้งขดพมม�ซ 100 บูาท5. ใบูม'ด 100 บูาท6. กรัะดาษ์ทรัายน23า 200

บูาท7. ท,อพลิาสต�กพ'ว'ซ' 100

บูาท8. อะครั�ลิ�กเรัซ�น ชน�ดบู,มตวด+วยตวเอง

600 บูาท9. ค,ากลิ,องรั*ปิส'�เหัลิ'�ยมเพ��อใส,ช�3นตวอย,าง 300

บูาท10. น23าลิายเท'ยม

1,000 บูาทค,างานเอกสารั

1. ค,าบูรั�การัสารัสนเทศ์ 200

บูาท2. ค,าถิ่,ายเอกสารั

1,000 บูาทค,าตอบูแทนอาจารัย�ท'�ปิรั(กษ์าทางสถิ่�ต�

500 บูาท

49

ค,าตอบูแทนผู้*+ช,วยว�จย 500

บูาท

รัวม 10,000 บูาทหัมายเหัต� ขออน�มต�ถิ่วเฉืลิ'�ยท�กรัายการั

บูทท1- 4 การวิ�เคราะห�ข!อม�ลและผลการทดลอง

การัศ์(กษ์าน'3เปิ5นการัศ์(กษ์าความทนแรังเฉื�อนในกลิ�,มเคลิ�อบูฟั:นแลิะกลิ�,มเน�3อฟั:น โดยเปิรั'ยบูเท'ยบูรัะหัว,างการับู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ากบูการับู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+กรัดกดก,อน โดยน2าค,าเฉืลิ'�ยแลิะส,วนเบู'�ยงเบูนมาตรัฐานของความทนแรังเฉื�อน (MPa) มาว�เครัาะหั�ด+วยว�ธิ'การัทางสถิ่�ต� t-test ท'�รัะดบูความเช��อม�นรั+อยลิะ 95

แรังท'�ได+จากการัทดสอบูด+วยเครั��องทดสอบูแรังแบูบูสากลิ ม'หัน,วยเปิ5นน�วตน (N) จ(งต+องท2าการัเปิลิ'�ยนใหั+เปิ5นหัน,วยแรังต,อพ�3นท'�ในหัน,วย เมกะปิาสคาลิ (MPa) จากส*ตรั

σ= F/A

F= แรังในหัน,วยน�วตน (N)

50

A= พ�3นท'�การัย(ดต�ด = π r2; r= รัศ์ม'

จากการัวดค,าความทนแรังเฉื�อนในกลิ�,มเคลิ�อบูฟั:น พบูว,าค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในกลิ�,มท'�บู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2าแลิะการับู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+กรัดกดก,อนเท,ากบู 12.7374

แลิะ 26.7250 MPa ตามลิ2าดบู (ตารัางท'� 3) แลิะจากการัวดค,าความทนแรังเฉื�อนในกลิ�,มเน�3อฟั:น พบูว,าค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในกลิ�,มท'�บู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2าแลิะการับู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+กรัดกดก,อนเท,ากบู 12.0025 แลิะ 28.1756 MPa ตามลิ2าดบู (ตารัางท'� 4)

Group

NMean

Std. Deviation

กลิ�,ม E1. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

10

12.737426

7.0751814

กลิ�,ม E2. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ารั,วมกบูว�ธิ'ใช+กรัดกดก,อน

10

26.725051

5.1489637

ตารางท1- 3 แสดงจ2านวนช�3นตวอย,างแลิะค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในเคลิ�อบูฟั:นท3ง 2 กลิ�,ม

Group

NMean

Std. Deviation

51

กลิ�,ม D1. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

10

12.002519

4.7697299

กลิ�,ม D2. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ารั,วมกบูว�ธิ'ใช+กรัดกดก,อน

10

28.175602

7.1288023

ตารางท1- 4 แสดงจ2านวนช�3นตวอย,างแลิะค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในเน�3อฟั:นท3ง 2 กลิ�,ม

จากข+อม*ลิท'�ได+ จ(งน2ามาว�เครัาะหั�ทางสถิ่�ต�โดยการัเปิรั'ยบูเท'ยบูค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนรัะหัว,างการับู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ากบูการับู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+กรัดกดก,อนโดยใช+สถิ่�ต� t-test ท'�รัะดบูนยส2าคญ์ = 0.05 ในการัว�เครัาะหั�ข+อม*ลิ

1. ตรัวจสอบูสมมต�ฐานดงน'31) ตรัวจสอบูว,าข+อม*ลิแจกแจงแบูบูปิกต�หัรั�อไม, ด+วย

Shapiro-Wilk test พบูว,าข+อม*ลิท'�ได+ม'การัแจกแจงปิกต�ท�กกลิ�,ม (D1 p-value=0.388, D2 p-

value=0.543,

E1 p-value=0.479, E2 p-value=0.205 ตามลิ2าดบู)

Tests of Normalityb

Group

Shapiro-Wilk

Statistic df

Sig.

กลิ�,ม D1. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

.924

10 .388

กลิ�,ม D2. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อ .93 10 .5

52

ฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ารั,วมกบูว�ธิ'ใช+กรัดกดก,อน 9 43

กลิ�,ม E1. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

.933

10 .479

กลิ�,ม E2. ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ารั,วมกบูว�ธิ'ใช+กรัดกดก,อน

.897

10 .205

ตารางท1- 5 ตารัางแสดงการัตรัวจสอบูการัแจกแจงแบูบูปิกต�ด+วย Shapiro-Wilk test

2)ตรัวจสอบูความแปิรัปิรัวนรัะหัว,างกลิ�,มด+วย Levene’s

test พบูว,าข+อม*ลิม' homogeneity of variance (p-

value = 0.558)

Test of Homogeneity of Variancea

Levene Statisti

c df1 df2 Sig.Based on Median

.681 3 36 .569

Based on Median and with adjusted df

.681 3 32.592

.570

Based on trimmed mean

.698 3 36 .560

ตารางท1- 6 แสดงการัตรัวจสอบูความแปิรัปิรัวนรัะหัว,างกลิ�,มด+วย Levene’s test

t-test for Equality of Means

t dfSig. (2-tailed)

Mean Difference

- 18 .000 -

53

5.055

13.987625

ตารางท1- 7 แสดงผู้ลิการัว�เครัาะหั�เปิรั'ยบูเท'ยบูค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในเคลิ�อบูฟั:นรัะหัว,างกลิ�,มท'�บู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2าแลิะการับู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+กรัดกดก,อน

t-test for Equality of Means

t DfSig. (2-tailed)

Mean Difference

-5.963

18 .000 -16.173083

ตารางท1- 8 แสดงผู้ลิการัว�เครัาะหั�เปิรั'ยบูเท'ยบูค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในเน�3อฟั:นรัะหัว,างกลิ�,มท'�บู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2าแลิะการับู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+กรัดกดก,อน

แผนภ�ม�ท1- 1 แสดงการัเปิรั'ยบูเท'ยบูค,าเฉืลิ'�ยความทนแรังเฉื�อนในกลิ�,มเคลิ�อบูฟั:นแลิะเน�3อฟั:น

54

จากการัว�เครัาะหั�ด+วยสถิ่�ต� t-test พบูว,า

1. เม��อว�เครัาะหั�เปิรั'ยบูเท'ยบูความทนแรังเฉื�อนรัะหัว,างการัใช+แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันในเคลิ�อบูฟั:น พบูว,าม'ความแตกต,างกนกนอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต� (p-value < 0.001) (ตารัางท'� 7)

2. เม��อว�เครัาะหั�เปิรั'ยบูเท'ยบูความทนแรังเฉื�อนรัะหัว,างการัใช+แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันในเน�3อฟั:น พบูว,าม'ความแตกต,างกนกนอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต� (p-value

< 0.001) (ตารัางท'� 8)

บูทท1- 5 บูทวิ�จัารณ�และข!อเสนอแนะ

การัศ์(กษ์าน'3ม'วตถิ่�ปิรัะสงค�เพ��อเปิรั'ยบูเท'ยบูความทนแรังเฉื�อนรัะหัว,างการัใช+ แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตในส,วนของเคลิ�อบูฟั:นแลิะเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า พบูว,าการัใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันคอมโพส�ตม'ผู้ลิต,อการัเพ��มความทนแรังเฉื�อนท3งในส,วนของเคลิ�อบูฟั:น

55

แลิะเน�3อฟั:น โดยพบูความแตกต,างกนรัะหัว,างกลิ�,มท'�ใช+แลิะไม,ใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต� (p-value < 0.001) ท3งในเคลิ�อบูฟั:นแลิะเน�3อฟั:น ความทนแรังเฉื�อนท'�เพ��มข(3นในส,วนของเคลิ�อบูฟั:นค�ดเปิ5น 1.10 เท,า แลิะ ความทนแรังเฉื�อนท'�เพ��มข(3นในส,วนของเน�3อฟั:นค�ดเปิ5น 1.35 เท,า การัศ์(กษ์าน'3ใช+กลิ�,มตวอย,าง เปิ5นฟั:นกรัามแท+ลิ,างซ'�ท'�สามท'�ถิ่*กถิ่อนจากผู้*+ปิDวย โดยเก<บูตวอย,างไว+ในสารัลิะลิายไทมอลิ ความเข+มข+นรั+อยลิะ 0.1 ซ(�งเปิ5นสารัลิะลิายท'�น�ยมใช+ในการัเก<บูรักษ์าฟั:นเพ��อการัว�จยทางหั+องปิฏิ�บูต� เน��องจากม'ความสามารัถิ่ในการัยบูย3งการัเจรั�ญ์เต�บูโตแลิะท2าลิายเช�3อจ�ลิช'พได+ โดยไม,เก�ดการัเปิลิ'�ยนแปิลิงของผู้�วเคลิ�อบูฟั:น25

จากการัทดสอบูความทนแรังเฉื�อนของไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต ท2าได+โดย แบู,งกลิ�,มตวอย,าง เปิ5น 2 กลิ�,มใหัญ์, 4 กลิ�,มย,อย ดงน'3

ส,วนของเคลิ�อบูฟั:น

กลิ�,มท'� 1 ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

กลิ�,มท'� 2 ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ารั,วมกบูว�ธิ'ใช+กรัดกดก,อน

ส,วนของเน�3อฟั:น

กลิ�,มท'� 3 ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

กลิ�,มท'� 4 ท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ารั,วมกบูว�ธิ'ใช+กรัดกดก,อน

น2าช�3นตวอย,างมาท2าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต จากน3นน2าช�3นตวอย,างมาผู้,านในเครั��องควบูค�มอ�ณ์หัภ*ม�แบูบูรั+อนเย<นเปิ5นจงหัวะเพ��อเลิ'ยนแบูบูอ�ณ์หัภ*ม�ในช,องปิากแลิะของเหัลิวท'�อย*,ภายในช,องปิาก 26 ซ(�ง

เท'ยบูได+กบูรัะยะเวลิาท'�วสด�บู*รัณ์ะอย*,ในช,องปิากเปิ5นเวลิา 6 เด�อน 27

56

จากน3นน2าช�3นตวอย,างมาทดสอบูความทนแรังเฉื�อนด+วยเครั��องทดสอบูแรังแบูบูสากลิ บูนท(กแรังท'�ท2าใหั+เก�ดการัส*ญ์เส'ยแรังย(ดรัะหัว,างวสด�แลิะผู้�วฟั:น หัลิงจากทดสอบูความทนแรังเฉื�อนแลิ+วจ(งน2าช�3นตวอย,างไปิส,องกลิ+องจ�ลิทรัรัศ์น�ชน�ดสเตอรั�โอ เพ��อพ�จารัณ์าการัแตกหักของช�3นตวอย,างว,าเปิ5นความลิ+มเหัลิวของการัแตกหักในไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต (cohesive failure) หัรั�อเปิ5นการัแตกหักของสารัย(ดเน�3อฟั:น (adhesive failure) แลิะจากการัส,องด+วยกลิ+องจ�ลิทรัรัศ์น� ชน�ดสเตอรั�โอ พบูว,าการัแตกหักของช�3นตวอย,างเปิ5นการัแตกหักของสารัย(ดเน�3อฟั:นท3งหัมด

จากผู้ลิการัศ์(กษ์าพบูว,าการัใช+กรัดกดก,อนม'ผู้ลิต,อความทนแรังเฉื�อนของวสด�บู*รัณ์ะฟั:นไซโลิเรัน ท3งในส,วนของเคลิ�อบูฟั:นแลิะเน�3อฟั:น ซ(�งสอดคลิ+องกบูการัศ์(กษ์าของ Luhrs แลิะคณ์ะปิ4 2008 พบูว,าการัใช+กรัดฟัอสฟัอรั�กก,อนการัใช+สารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชน3น สามารัถิ่เพ��มความทนแรังเฉื�อนในเคลิ�อบูฟั:นอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต� แต,การัศ์(กษ์าน'3 เปิ5นเพ'ยงการัศ์(กษ์าในส,วนของเคลิ�อบูฟั:นเพ'ยงอย,างเด'ยว วสด�ท'�น2ามาทดสอบูค�อวสด�บู*รัณ์ะชน�ด Syntac classicTM โดยใช+สารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชแบูบูสองข3นตอน 3 ชน�ด ค�อ AdheSeTM, Xeno lllTM ,Futabond NRTM

ซ(�งม'สารัปิรัะกอบูทางเคม'ของสารัย(ดต�ดแตกต,างจาก Filtek™

P90

อย,างไรัก<ตาม ปิ:จจยท'�ม'ผู้ลิต,อความทนแรังเฉื�อนของเคลิ�อบูฟั:นในวสด�บู*รัณ์ะไซโลิเรัน อาจข(3นอย*,กบูว�ธิ'การับู*รัณ์ะ ชน�ดหัวกรัอท'�ใช+เตรั'ยมผู้�วเคลิ�อบูฟั:น ชน�ดของสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชแลิะว�ธิ'การัใช+ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รัวมท3งค,า pH ของกรัดท'�น2ามาใช+กดก,อน โดยกรัดท'�ม' pH ต2�าจะสามารัถิ่ กดเน�3อฟั:นได+ลิ(กกว,ากรัดท'�ม' pH ส*ง จ(งเก�ดการัลิะลิายแรั,ธิาต�ได+ลิ(กกว,าเปิ5นผู้ลิใหั+เก�ดการัซ(มของเรัซ�น (resin tag) ท'�ลิ(กกว,า เปิ5นผู้ลิท2าใหั+ค,าความทนแรังเฉื�อนเพ��มข(3น รัวมท3งการัใช+กรัดกดผู้�วเคลิ�อบูฟั:นจะท2าใหั+ผู้�วเคลิ�อบูฟั:นม'ความขรั�ขรัะมากข(3นเน��องจากเคลิ�อบูฟั:นม'ส,วนปิรัะกอบูกว,ารั+อยลิะ 90

57

โดยปิรั�มาตรัเปิ5นไฮดรัอกซ'อะปิาไทต� (hydroxy apatite) ซ(�งเปิ5นสารัอน�นทรั'ย� แลิะส,วนท'�เหัลิ�อเปิ5นน23าแลิะสารัอ�นทรั'ย�เพ'ยงเลิ<กน+อยเท,าน3น 28 โดยการัใช+กรัดฟัอสฟัอรั�กความเข+มข+นรัะหัว,างรั+อยลิะ 30-40 จะท2าใหั+เก�ดการัตกตะกอนของไดแคลิเซ'ยมฟัอสเฟัต ไดไฮเดรัต (monocalcium

phosphate dihydrate) ซ(�งจะไม,สามารัถิ่ก2าจดออกได+โดยง,าย แลิะเม��อใช+กรัดฟัอสฟัอรั�กท'�ม'ความเข+มข+นมากข(3น 29การัลิะลิายส,วนของผู้�วเคลิ�อบูฟั:นจะม'ความลิ(กมากข(3น หัลิงจากการัทาสารัเรัซ�นท'�ใช+ย(ดไปิบูนผู้�วฟั:นท'�ขรั�ขรัะน3น สารัเรัซ�นจะไหัลิแทรักลิงไปิตามผู้�วเคลิ�อบูฟั:นท'�ขรั�ขรัะน3น แลิะเม��อแข<งตวด+วยปิฏิ�ก�รั�ยาโพลิ�เมอรั�ไรัเซซนจะเก�ดการัย(ดรัะหัว,างผู้�วเคลิ�อบูฟั:นกบูเรัซ�นคอมโพส�ตในลิกษ์ณ์ะการัเกาะเก'�ยวเช�งกลิ (mechanical interlocking)30 ส,วนสารัไพรัเมอรั�ท'�ม'ความเปิ5นกรัดในรัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชจะม'ความสามารัถิ่กดผู้�วเคลิ�อบูฟั:นได+ด+อยกว,ากรัดฟัอสฟัอรั�ก แลิะการัใช+ไพรั�เมอรั�ท'�ม'ฤทธิ�Cเปิ5นกรัด อาจไม,สามารัถิ่แทรักซ(มผู้,านช3นสเม'ยรั� เพรัาะความเปิ5นกรัดจะถิ่*กสะเท�น (bufffer) โดยช3นสเม'ยรั�31 ซ(�งว�ธิ'การัท'�จะสามารัถิ่ท2าใหั+เก�ดการัแทรักซ(มได+ลิ(กโดยก2าจดช3นเสม'ยรั�ท3งหัมดได+ ค�อการัใช+กรัดกดก,อนการัใช+รัะบูบูสารัย(ดต�ดจ(งท2าใหั+เก�ดความทนแรังเฉื�อนท'�มากกว,าการัใช+รัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชเพ'ยงอย,างเด'ยว 4, 32-33

จากการัศ์(กษ์าของ Wakefield แลิะคณ์ะปิ4 1998 ศ์(กษ์าเก'�ยวกบูความทนแรังเฉื�อนในเน�3อฟั:นโดยการัใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูต,างๆ ได+แก, สารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชข3นตอนเด'ยวชน�ด One stepTM

สารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชสองข3นตอนชน�ด Optibond FLTM

Prime&BondTM PROBONDTM Tenure QuikTM สารัย(ดต�ดรัะบูบูโททอลิเอชชน�ด Scotchbond Multi-Purpose PlusTM รั,วมกบูวสด�บู*รัณ์ะชน�ด Prodigy HygridTM โดยบู*รัณ์ะด+วยว�ธิ'การัทดสอบูก2าลิงแรัง

58

ย(ดแบูบูเฉื�อนด+วยว�ธิ'พ�ชเอ+าท� ( push-out test method) ซ(�งสารัย(ดต�ดชน�ด Optibond FLTM Prime&BondTM PROBONDTM

Scotchbond Multi-Purpose PlusTM One stepTM สามารัถิ่เพ��มความทนแรังเฉื�อนได+อย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต�ในส,วนของเน�3อฟั:น34 ซ(�งความทนแรังเฉื�อนท'�เพ��มข(3นในวสด�บู*รัณ์ะไซโลิเรัน อาจเก�ดจากเม��อม'การัใช+กรัดปิรับูสภาพผู้�วเน�3อฟั:น จะท2าใหั+เก�ดการัลิะลิายของสารัอน�นทรั'ย�ในเน�3อฟั:น เก�ดเปิ5น รั*พรั�นรัะหัว,างเส+นใยคอลิลิาเจน เม��อทาสารัไพรัเมอรั�แลิะสารัย(ดต�ด สารัเหัลิ,าน'3จะแทรักซ(มเข+าไปิในช,องว,าง แลิะท2าใหั+เก�ดการัย(ดเหัน'�ยวทางกลิได+มากข(3น อ'กท3งเน�3อฟั:นท'�ท2าการัศ์(กษ์าน3นเปิ5นส,วนท'�ม'ความช�3น ซ(�งจากการัศ์(กษ์าของ Koshy แลิะคณ์ะปิ4 1999 พบูว,าเน�3อฟั:นท'�ม'ความช�3น สามารัถิ่ย(ดต�ดกบูวสด�บู*รัณ์ะได+ด'กว,าเน�3อฟั:นท'�ไม,ม'ความช�3น35 นอกจากน'3สารัปิรัะกอบูทางเคม'ของ silorane adhesive ท'�แตกต,างจากรัะบูบูเซลิฟั?เอชอ��นๆ อาจจะม'ผู้ลิท2าใหั+ค,าความทนแรังเฉื�อนในส,วนของเน�3อฟั:นในการัศ์(กษ์าน'3ม'ค,าส*งกว,าในส,วนของเคลิ�อบูฟั:นค�อไพรั�เมอรั�ท'�เปิ5นกรัดของสารัย(ดต�ดไซโลิเรันน3น ม'ส,วนปิรัะกอบูของ VitrebondTM copolymer ซ(�งจากการัศ์(กษ์าของ Cooley แลิะคณ์ะปิ4 1991 พบูว,า VitrebondTM ม'การัย(ดต�ดกบูเน�3อฟั:นได+ด'แลิะม'ค,าความทนแรังเฉื�อนในส,วนของเน�3อฟั:นเท,ากบู 14 MPa36 ซ(�งม'ค,าใกลิ+เค'ยงกบูค,าความทนแรังเฉื�อนท'�น+อยท'�ส�ดท'�สามารัถิ่ยอมรับูได+ในทางคลิ�น�กค,าความทนแรังเฉื�อนท'�น+อยท'�ส�ดท'�สามารัถิ่ยอมรับูได+ในทางคลิ�น�กแลิะเพ'ยงพอต,อการัย(ดอย*,ท3งในเน�3อฟั:นแลิะเคลิ�อบูฟั:นน3นม'ค,าเท,ากบู 17-20 MPa37

อย,างไรัก<ตามม'หัลิายการัศ์(กษ์าท'�ใหั+ผู้ลิขดแย+งกบูการัศ์(กษ์าน'3 เช,น การัศ์(กษ์าของ Van landuyt แลิะคณ์ะปิ4 2006 พบูว,าการัใช+กรัดกดก,อนจะเพ��มความแข<งแรังพนธิะต,อแรังย�ดรัะดบูไมโครัในเคลิ�อบูฟั:นอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต� แต,การัใช+กรัดกดก,อนจะม'ความแข<งแรังพนธิะต,อแรังย�ดรัะดบูไมโครัในเน�3อฟั:นลิดลิง ซ(�งการัศ์(กษ์าน'3ได+ทดสอบูด+วยสารัย(ดต�ด

59

รัะบูบูเซลิฟั?เอช 4 ชน�ด ค�อ สารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชข3นตอนเด'ยว IBondTM สารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชสองข3นตอน Unifil BondTM

Clearfil SE BondTM สารัย(ดต�ดรัะบูบูโททอลิเอช Optibond FLTM

รั,วมกบูการัใช+กรัดฟัอสฟัอรั�กกดก,อน 38 แต,ส,วนปิรัะกอบูทางเคม'ของสารั

ย(ดต�ดท3ง 4 ชน�ดน'3แตกต,างจาก

P90 จ(งอาจท2าใหั+ม'ผู้ลิการัศ์(กษ์าม'ความแตกต,างกน การัทดสอบูความทนแรังเฉื�อนเปิ5นการัทดสอบูปิรัะส�ทธิ�ภาพในการัย(ดต�ดของสารัย(ดต�ด ในวสดบู*รัณ์ะ ซ(�งค,าความทนแรังเฉื�อนสามารัถิ่ใช+ปิรัะเม�นความสามารัถิ่ในการัย(ดต�ดของวสด�บู*รัณ์ะท'�ใช+ในคลิ�น�กได+37

รัะบูบูสารัย(ดต�ดในปิ:จจ�บูนได+ม'การัพฒนาแลิะเปิลิ'�ยนแปิลิงตลิอดเวลิา อย,างไรัก<ตามความทนแรังเฉื�อนเปิ5นปิ:จจยส2าคญ์แลิะเปิ5นหัน(�งในข+อม*ลิพ�3นฐานท'�น2ามาใช+ในการัพ�จารัณ์าเลิ�อกใช+วสด�บู*รัณ์ะเรัซ�นคอมโพส�ตรั,วมกบูปิ:จจยอ��นด+วย ดงท'�ได+กลิ,าวมาในบูทการัทบูทวนวรัรัณ์กรัรัมของการัศ์(กษ์าน'3 การัศ์(กษ์าน'3เปิ5นการัทดลิองในหั+องปิฏิ�บูต�การั ซ(�งสามารัถิ่ควบูค�มปิ:จจยรับูกวนจากภายนอกได+ด'กว,าการัใช+งานจรั�งทางคลิ�น�ก เช,น การัควบูค�มความช�3นขณ์ะท2างาน แลิะปิ:จจยทางคลิ�น�กท'�แตกต,างจากการัทดลิองในหั+องปิฏิ�บูต�การัณ์�ได+แก, สภาพแวดลิ+อมในช,องม'การัเปิลิ'�ยนแปิลิงอย*,เสมอ ความดนในเน�3อเย��อใน ของเหัลิวในท,อเน�3อฟั:น แลิะม'แรังมากรัะท2าตลิอดเวลิา ได+แก,แรังบูดเค'3ยวจากฟั:นค*,สบู แรังจากกรัะพ� +งแก+มแลิะลิ�3น ดงน3นในอนาคตอาจม'การัออกแบูบูการัศ์(กษ์าเพ��อปิรับูใช+ในการัศ์(กษ์าทางคลิ�น�กแลิะเปิ5นข+อพ�จารัณ์าเพ��มเต�มในการัเลิ�อกใช+กรัดกดก,อนรั,วมกบูสารัย(ดต�ดรัะบูบูเซลิฟั?เอชในผู้*+ปิDวยต,อไปิ

บูทสร'ป

จากผู้ลิการัศ์(กษ์าความทนแรังเฉื�อนในกลิ�,มเคลิ�อบูฟั:นแลิะกลิ�,มเน�3อฟั:น โดยเปิรั'ยบูเท'ยบูรัะหัว,างการับู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ากบูการั

บู*รัณ์ะฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า รั,วมกบูการัใช+กรัดกดก,อน

60

สามารัถิ่สรั�ปิผู้ลิได+ดงน'3

1. การับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ารั,วมกบูว�ธิ'ใช+กรัดกดก,อน ม'ค,าความทนแรังเฉื�อนมากกว,าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2าอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต� (P<0.001)

2. การับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ารั,วมกบูว�ธิ'ใช+กรัดกดก,อน ม'ค,าความทนแรังเฉื�อนมากกว,าการับู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2าอย,างม'นยส2าคญ์ทางสถิ่�ต� (P<0.001)

เอกสารอ!างอ�ง

61

1. Bowen RL, Nemoto K, Rapson JE. Adhesive bonding of various materials to hard tooth tissues: forces developing in composite materials during hardening. J Am Dent Assoc 1983;106(4):475-7.

2. Bouillaguet S, Gamba J, Forchelet J, et al. Dynamics of composite polymerization mediates the development of cuspal strain. Dent Mater 2006;22(10):896-902.

3. Santini A, Miletic V. Comparison of the hybrid layer formed by Silorane adhesive, one-step self-etch and etch and rinse systems using confocal micro-Raman spectroscopy and SEM. J Dent 2008;36(9):683-91.

4. Luhrs AK, Guhr S, Schilke R, et al. Shear bond strength of self-etch adhesives to enamel with additional phosphoric acid etching. Oper Dent 2008;33(2):155-62.

5. Pereira PN, Nunes MF, Miguez PA, et al. Bond strengths of a 1-step self-etching system to caries-affected and normal dentin. Oper Dent 2006;31(6):677-81.

6. Ikeda M, Tsubota K, Takamizawa T, et al. Bonding durability of single-step adhesives to previously acid-etched dentin. Oper Dent 2008;33(6):702-9.

7. Carvalho APMC. Can previous acid etching increase the bond strength of a self-etching primer adhesive to enamel? . Braz Oral Res 2009;23(2):169-74.

8. Duarte S, Jr., Botta AC, Phark JH, et al. Selected mechanical and physical properties and clinical application of a new low-shrinkage composite restoration. Quintessence Int 2009;40(8):631-8.

9. Duarte S, Jr., Phark JH, Varjao FM, et al.Nanoleakage, ultramorphological characteristics, and microtensile bond strengths of a new low-shrinkage composite to dentin after artificial aging. Dent Mater 2009;25(5):589-600.

10. เจัน รตนไพศาล. ทนตวิสด'ศาสตร�. 2nd ed. กร'งเทพมหานคร: ไทยวิฒนาพาน�ชย�; 2533.

11. Guggenberger R, Weinmann W.Historical Evolution of Volumetric Polymerization Shrinkage of Restorative Composites. IADR 2007 2007:(Abstract #0403).

12. Eick JD, Kostoryz EL, Rozzi SM, et al. In vitro biocompatibility of oxirane/polyol dental composites with promising physical properties. Dent Mater 2002;18(5):413-21.

13. Tilbrook DA, Clarke RL, Howle NE, et al.. Photocurable epoxy-polyol matrices for use in dental composites I. Biomaterials 2000;21(17):1743-53.

14. Weinmann W, Thalacker C, Guggenberger R. Siloranes in dental composites. Dent Mater 2005;21(1):68-74.

15. Palmer TM, Gessel TF, Christensen CC, et al. Volumetric Shrinkage of Low Shrinkage Composite Resins.. IADR 2005:(Abstract #0296).

16. Ilie N, Hickel R. Silorane-based dental composite: behavior and abilities. Dent Mater J 2006;25(3):445-54.

17. Palin WM, Fleming GJ, Burke FJ, et al. The influence of short and medium-term water immersion on the hydrolytic stability of novel low-shrink dental composites. Dent Mater 2005;21(9):852-63.

18. Schweikl H, Schmalz G, Weinmann W. Mutagenic activity of structurally related oxiranes and siloranes in Salmonella typhimurium. Mutat Res 2002;521(1-2):19-27.

19. Buergers R, Schneider-Brachert W, Hahnel S, et al. Streptococcal adhesion to novel low-shrink silorane-based restorative. Dent Mater 2009;25(2):269-75.

20. Schweikl H, Schmalz G, Weinmann W. The induction of gene mutations and micronuclei by oxiranes and siloranes in mammalian cells in vitro. J Dent Res 2004;83(1):17-21.

21. De Munck J, Van Landuyt K, Peumans M, et al. A critical review of the durability of adhesion to tooth tissue: methods and results. J Dent Res 2005;84(2):118-32.

22. Miyazaki M, Platt JA, Onose H, et al. Influence of dentin primer application methods on dentin bond strength. Oper Dent 1996;21(4):167-72.

23. Yazici AR, Akca T, Ozgunaltay G, Dayangac B. Bond strength of a self-etching adhesive system to caries-affected dentin. Oper Dent 2004;29(2):176-81.

62

24. Duarte S, Jr., Phark J, Varjao F, et al. Performance of different adhesives to a new low shrinkage composite. J Dent Res 2008:87B.

25. Nikita V Lolayekar, Vidya Bhat, et al. Disinfection Methods of Extracted Human Teeth. J Oral Health Comm Dent 2007;1(2):27-9.

26. Ernst CP, Canbek K, Euler T, et al. In vivo validation of the historical in vitro thermocycling temperature range for dental materials testing. Clin Oral Investig 2004;8(3):130-8.

27. Gale MS, Darvell BW. Thermal cycling procedures for laboratory testing of dental restorations. J Dent 1999;27(2):89-99.

28. ธี1ระศกด�> ด.ารงร'#งเร&อง. กายวิ�ภาคศาสตร�และสร1รวิ�ทยาช#องปาก 1.

1st edition. ขอนแก#น: คลงนานาวิ�ทยา; 2549.29. Perdigao J, Swift EJ, Jr. Art&Science of operative Dentistry. 4th ed. missouri: Mosby; 2001.30. Buonocore MG, Matsui A, Gwinnett AJ. Penetration of resin dental materials into enamel

surfaces with reference to bonding. Arch Oral Biol 1968;13(1):61-70.31. Miyasaka K, Nakabayashi N. Combination of EDTA conditioner and phenyl-P/HEMA self-

etching primer for bonding dentine. Dental Materials 1999;15(3):153-57.32. K. Van Landuyt, P. Kanumilli, J. De Munck, et al.Bond strength of a mild self-etch adhesive

with and without prior acid-etching. J Dent 34 2006:77-85.33. Watanabe T, Tsubota K, Takamizawa T, et al. Effect of prior acid etching on bonding

durability of single-step adhesives. Oper Dent 2008;33(4):426-33.34. Wakefield CW, Draughn RA, Sneed WD, et al. Shear bond strengths of six bonding systems

using the pushout method of in vitro testing. Oper Dent 1998;23(2):69-76.35. Sunil Koshy, E. K. Parameswaran Nair, V. Kalliyana Krishnan. Shear bond strength

evaluation of five bonding agents in combination with three radiopaque composites on wet/dry dentine surfaces: An in vitro study Yenepoya Dental College, Kodial Bail, Mangalore 575 003 1999.

36. Cooley RL, Barkmeier WW. Dentinal shear bond strength, microleakage, and contraction gap of visible light-polymerized liners/bases. Quintessence Int 1991;22(6):467-74.

37. Mithra N Hegde, Bhandary S. An evaluation and comparison of shear bond strength of composite resin to dentin, using newer dentin bonding agent. J Conserv Dent 2008;11(2):71–75.

38. Van Landuyt KL, Peumans M, De Munck J, et al.Extension of a one-step self-etch adhesive into a multi-step adhesive. Dent Mater 2006;22(6):533-44.

63

ก�ตต�กรรมประกาศ

งานว�จยทางทนตกรัรัมบู*รัณ์ะครั3งน'3 ต+องอาศ์ยการัค+นคว+าท3งทางด+านทนตวสด�ศ์าสตรั� การัใช+เครั��องม�อแลิะอ�ปิกรัณ์�ในหั+องทดลิอง แลิะค2าปิรั(กษ์าแนะน2าจากอาจารัย�ผู้*+ทรังค�ณ์ว�ฒ�แลิะผู้*+เช'�ยวชาญ์ทางด+านทนตวสด�ศ์าสตรั�หัลิายท,าน จ(งใครั,ขอขอบูพรัะค�ณ์ดงน'3

ผู้ศ์.ทพญ์. กรักมลิ ส�ขจ�ตรั อาจารัย�ปิรัะจ2าภาคว�ชาทนตกรัรัมบู*รัณ์ะ คณ์ะทนตแพทยศ์าสตรั� มหัาว�ทยาลิยขอนแก,น อาจารัย�ท'�ปิรั(กษ์ากลิ�,มว�จย

ผู้ศ์.ทพญ์. อาภาภรัณ์� ภาษ์าส�ข อาจารัย�ปิรัะจ2าภาคว�ชาทนตกรัรัมบู*รัณ์ะ คณ์ะทนตแพทยศ์าสตรั� มหัาว�ทยาลิยขอนแก,น อาจารัย�ท'�ปิรั(กษ์ากลิ�,มว�จย

รัศ์.ทพ.น2าชย ส�ขสนต�สก�ลิชย อาจารัย�ท'�ปิรั(กษ์าทางสถิ่�ต� ท'�ได+ใหั+ค2าปิรั(กษ์าแนะน2าทางด+านสถิ่�ต� การัว�เครัาะหั�ข+อม*ลิแลิะการัสรั�ปิผู้ลิการัศ์(กษ์า นายว�ญ์ญ์� สาส�นนท� เจ+าหัน+าท'�หั+องปิฏิ�บูต�การัทนตช'ววสด� คณ์ะทนแพทยศ์าสตรั�มหัาว�ทยาลิยขอนแก,น ท'�ใหั+ความอน�เครัาะหั�การัใช+เครั��องทดสอบูแรังแบูบูสากลิ กลิ+องจ�ลิทรัรัศ์น�ชน�ด สเตอรั�โอ เครั��องตดฟั:นไอโซเมท แลิะเครั��องควบูค�มอ�ณ์หัภ*ม�แบูบูรั+อนเย<นเปิ5นจงหัวะ

บูรั�ษ์ท 3M ปิรัะเทศ์ไทย จ2ากด ท'�ใหั+ความอน�เครัาะหั�รัะบูบูย(ดต�ดแบูบูเซลิฟั?เอชสองข3นตอน แลิะไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตเพ��อใช+ในงานว�จย รัวมท3งท�กท,านท'�ไม,สามารัถิ่กลิ,าวนามได+ท3งหัมด ปิรัะโยชน�ท'�พ(งได+รับูจากการัศ์(กษ์ารั3งน'3 ผู้*+ท2าการัศ์(กษ์าขอมอบูใหั+แด,ผู้*+ม'พรัะค�ณ์ท�กท,าน

นทพ.กะรัต โพธิ�พ�ทกษ์�

นทพ.ธิ�ต�พงศ์�

ถิ่��นสอน

64

นทพ.น�ธิ� เรั�องพ�ส�ฐ นทพ.ปิ�ยะน�ช อนทะไชย

นทพ.แพรัวพ�ชญ์� เลิ�ศ์ธิรัรัม

ภาคผนวิก

ตาราง ก แสดงผู้ลิการัทดสอบูค,าความทนแรังเฉื�อน (MPa) ของช�3นตวอย,างกลิ�,มเคลิ�อบูฟั:นท3งหัมด

ช�5นตวิอย#างท1-

การบู�รณะด!วิยไซโลเรนเรซ�น คอมโพส�ตบูนเคล&อบูฟั)นด!วิยวิ�ธี1ท1-บูร�ษทแนะน.า (E1)

การบู�รณะด!วิยไซโลเรนเรซ�น คอมโพส�ตบูนเคล&อบูฟั)นด!วิยวิ�ธี1ท1-บูร�ษทแนะน.าร#วิมกบูวิ�ธี1ใช!กรดกดก#อน (E2)

ช�3นตวอย,างท'� 1 13.34331 23.85387

ช�3นตวอย,างท'� 2 26.63528 25.24325

ช�3นตวอย,างท'� 3 14.88914 25.00118

ช�3น 5.060902 20.30126

65

ตวอย,างท'� 4

ช�3นตวอย,างท'� 5 4.849797 22.64602

ช�3นตวอย,างท'� 6 7.228983 28.83183

ช�3นตวอย,างท'� 7 7.984601 34.05196

ช�3นตวอย,างท'� 8 19.76158 21.27734

ช�3นตวอย,างท'� 9 10.15935 32.71253

ช�3นตวอย,างท'� 10 17.46132 33.33128

MAXIMUM 26.63528 34.05196MINIMUM 4.849797 20.30126AVERAG

E 12.73743 26.72505

66

ตาราง ข แสดงผู้ลิการัทดสอบูค,าความทนแรังเฉื�อน(MPa) ของช�3นตวอย,างกลิ�,มเน�3อฟั:นท3งหัมด

ช�5นตวิอย#า

งท1-

การบู�รณะด!วิยไซโลเรนเรซ�น คอมโพส�ตบูนเน&5อฟั)นด!วิยวิ�ธี1ท1-บูร�ษทแนะน.า (D1)

การบู�รณะด!วิยไซโลเรนเรซ�นคอมโพส�ตบูนเน&5อฟั)นด!วิยวิ�ธี1ท1-บูร�ษทแนะน.าร#วิมกบูวิ�ธี1ใช!กรดกดก#อน (D2)

ช�3นตวอย,างท'� 1 8.90811 33.74878ช�3น

ตวอย,างท'� 2 10.21992 30.02894ช�3น

ตวอย,างท'� 3 12.57097 42.96175ช�3น

ตวอย,างท'� 4 12.13029 29.57829ช�3น

ตวอย,างท'� 5 19.11014 19.34053ช�3น

ตวอย,างท'� 6 16.779 27.15356ช�3น

ตวอย,างท'� 7 6.439545 24.95091ช�3น 18.54764 31.77243

67

ตวอย,างท'� 8ช�3น

ตวอย,างท'� 9 9.506886 21.03016ช�3น

ตวอย,างท'� 10 5.81269 21.19067MAXIMUM 19.11014 42.96175

MINIMUM 5.81269 19.34053AVERAG

E 12.00252 28.1756

ตาราง ค แสดงความลิ+มเหัลิวของการัแตกหักของช�3นตวอย,างในกลิ�,ม D1,

D2, E1 แลิะ E2 ตามลิ2าดบู

68

ช�5นตวิอย#างท1-

D1 D2 E1 E2

ช�3นตวอย,างท'�1

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

ช�3นตวอย,างท'�2

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

ช�3นตวอย,างท'�3

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

ช�3นตวอย,างท'�4

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

ช�3นตวอย,างท'�5

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

ช�3นตวอย,างท'�6

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

ช�3นตวอย,างท'�7

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

ช�3นตวอย,างท'�8

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

ช�3นตวอย,างท'�9

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

ช�3นตวอย,างท'�10

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

Adhesive failure

Sum 10 10 10 10Percentage(%)

100 % 100 % 100 % 100 %

กลิ�,ม D1, D2, E1 แลิะ E2 เก�ดความลิ+มเหัลิวของการัแตกหักในไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ต (Cohesive failure) ค�ดเปิ5นรั+อยลิะ 100 ท�กกลิ�,ม

69

หัมายเหัต� :

D1 ค�อ กลิ�,มท'�บู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

D2 ค�อ กลิ�,มท'�บู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเน�3อฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ารั,วมกบูว�ธิ'ใช+ กรัดกดก,อน

E1 ค�อ กลิ�,มท'�บู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2า

E2 ค�อ กลิ�,มท'�บู*รัณ์ะด+วยไซโลิเรันเรัซ�นคอมโพส�ตบูนเคลิ�อบูฟั:นด+วยว�ธิ'ท'�บูรั�ษ์ทแนะน2ารั,วมกบู

ว�ธิ'ใช+กรัดกดก,อน