Power point

FrontPage

HTML Help

I. Môc ®Ých:X¸c lËp mét quy tr×n×nh ®Þnh h íng gióp gi¸o viªn sö dông c¸c phÇn mÒm s½n cã

ThiÕt kÕ bµi gi¶ng trªn m¸y tÝnhThiÕt kÕ bµi gi¶ng trªn m¸y tÝnh

Thiết kế Bµi gi¶ng trªn m¸y tÝnh

3. ThiÕt kÕ c¸c “tæ hîp nghe nhìn” m· ho¸ néi dung d¹y häc (bao gåm c¸c d¹ng c©u hái, bµi tËp; PHT, s¬ ®å graph, b¶ng biÓu; c¸c ph ¬ng tiÖn d¹y - häc, ®Æc biÖt lµ ph ¬ng tiÖn ®a truyÒn th«ng nh phim khoa học, ©m thanh, ¶nh ®éng, c¸c flash, c¸c video clip,…)4. X¸c ®Þnh c¸c ph ¬ng ph¸p, kÜ thuËt tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc trªn c¬ së mét “tæ hîp nghe nhìn”.

1. X¸c ®Þnh môc tiªu d¹y häc

2. Ph©n tÝch logic néi dung d¹y - häc

6. ThiÕt kÕ gi¸o ¸n trªn giÊy hoÆc viÕt kÞch b¶n ®Ó thiÕt kÕ bµi gi¶ng b»ng c¸c phÇn mÒm Powerpoint; FontPage; HTML Help...

5. Xö lý s ph¹m c¸c t liÖu thu ® îc hoÆc x©y dùng l¹i trªn d©y truyÒn thiÕt bÞ STUDIO (nÕu cÇn) ®Ó n©ng cao chÊt l îng h×nh ¶nh & ©m thanh.

Quy trình thiÕt kÕ bµi gi¶ng

Môc tiªu kinh tÕ x· héi

C¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt

Môc ®Ých DH

HTTC DẠY - HỌC

Ph ¬ng tiện DH

NDDH PPDH

MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC YẾU TỐ CẤU TRÚC MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC YẾU TỐ CẤU TRÚC TRONG QUÁ TRÌNH DẠY HỌCTRONG QUÁ TRÌNH DẠY HỌC

I. x¸c ®Þnh môc tiªu d¹y häc

1. ®©y lµ môc ®Ých hay lµ môc tiªu, môc tiªu chung hay môc tiªu cô thÓ?

2. Môc tiªu ®Ò ra cã phï hîp víi lý luËn d¹y - häc, cã tr¸i víi c¸c lý thuyÕt hiÖn ®¹i vÒ d¹y - häc?3. Môc tiªu ®· x¸c ®Þnh cã g©y hiÓu lÇm, kh«ng râ rµng kh«ng?

4. Môc tiªu ®· nªu ra ®· ®¶m b¶o ® îc yªu cÇu chung, ®ång thêi cã tÝnh ®Õn những ®Æc ®iÓm riªng cña ®Þa ph ¬ng, cña HS hay ch a?

I- Khi x¸c ®Þnh môc tiªu cÇn ph¶i tr¶ lêi ® îc c¸c c©u hái sau (Theo Voss vµ Brown -1968):

Theo Voss vµ Brown -1968

5. Môc tiªu nªu ra cã liªn quan víi những môc tiªu cña c¸c m«n häc kh¸c mµ HS ®ang häc nh thÕ nµo?

6. Môc tiªu ®Ò ra cã liªn quan víi những vÊn ®Ò kh¸c trong néi dung m«n häc nh thÕ nµo?

7. Ph¸t biÓu môc tiªu nh vËy ®· chÝnh x¸c, dÔ hiÓu hay ch a?

8. Môc tiªu ®Ò ra cã ®¹t ® îc kh«ng?

9. Môc tiªu ®Ò ra cã ® îc HS tiÕp nhËn vµ t«n träng kh«ng?

10. C¸c thµnh phÇn nªu trong môc tiªu ®· ® îc s¾p xÕp l«gÝc ch a?

5. Mçi ®Çu ra cña môc tiªu nªn ® îc diÔn ®¹t b»ng mét ®éng tõ ® îc lùa chän ®Ó x¸c ®Þnh râ møc ®é HS ph¶i ®¹t ® îc th«ng qua ho¹t ®éng häc. Những ®éng tõ nh n¾m ® îc, hiÓu ® îc th êng thÝch hîp cho những môc tiªu chung, ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu cô thÓ cÇn dïng những ®éng tõ nh ph©n tÝch, so s¸nh, chøng minh, ¸p dông, quan s¸t, ®o ®¹c,...

II- Khi x¸c ®Þnh môc tiªu cÇn dùa vµo 5 tiªu chÝ sau:

1. Môc tiªu ph¶i ®Þnh râ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña HS; nghÜa lµ cÇn chØ râ häc xong bµi nµy HS ph¶i ®¹t ® îc c¸i gì, chø kh«ng ph¶i lµ trong bµi nµy GV ph¶i lµm gì.

2. Môc tiªu ph¶i nãi râ ®Çu ra cña bµi häc chø kh«ng ph¶i lµ tiÕn trình bµi häc.

3. Môc tiªu kh«ng ph¶i ®¬n thuÇn lµ chñ ®Ò cña bµi häc mµ lµ c¸i ®Ých bµi häc mµ häc sinh ph¶i ®¹t tíi.

4. Mçi môc tiªu chØ nªn ph¶n ¸nh mét ®Çu ra ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ bµi häc. NÕu bµi häc cã nhiÒu môc tiªu thì nªn trình bµy riªng tõng môc tiªu víi møc ®é ph¶i ®¹t vÒ mçi môc tiªu ®ã.

III- Khi x¸c ®Þnh môc tiªu d¹y häc ph¶i ph©n biÖt râ:

Môc tiªu bµi häc lµ môc tiªu ®Æt ra cho HS thùc hiÖn, nã ph¶i ® îc diÔn ®¹t ng¾n gän, cµng cô thÓ cµng tèt, c¸c tiªu chÝ của môc tiªu ph¶i ph¸t biÓu b»ng c¸c côm tõ hµnh ®éng cho phÐp dÔ dµng ®o ® îc kÕt qu¶ học tËp của học sinh.

Môc ®Ých vµ môc tiªu; Môc tiªu bµi häc lµ môc tiªu gi¶ng d¹y hay lµ môc tiªu häc tËp; Tr¸nh m¬ hå, chung chung, thiÕu cô thÓ; So¹n xong gi¸o ¸n ph¶i ®èi chiÕu víi môc tiªu ®· ®Ò ra ® îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo; L êng tÝnh viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña HS ra sao.

Khi thiÕt kÕ gi¸o ¸n hay x©y dùng kÞch b¶n cho phÇn mÒm, mçi môc tiªu ph¶i ® îc cô thÓ ho¸ b»ng c¸c dạng c©u hái, phiÕu häc tËp, s¬ ®å graph, b¶ng biÓu,… kÕt hîp víi c¸c phim khoa học, ©m thanh, ¶nh ®éng, c¸c flash, c¸c video clip... t¹o nªn mét “tæ hîp nghe nhìn” ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng häc tù lực cho HS. TiÕn trình tæ chøc cho häc sinh tõng b íc gi¶i quyÕt ® îc c¸c c©u hái, phiÕu häc tËp ®ã còng ®ång thêi lµ qu¸ trình thùc hiÖn c¸c môc tiªu d¹y - häc ®· ®Ò ra.

Môc tiªu bµi häc lµ môc tiªu ®Æt ra cho HS thùc hiÖn, nã ph¶i ® îc diÔn ®¹t ng¾n gän, cµng cô thÓ cµng tèt, c¸c tiªu chÝ của môc tiªu ph¶i ph¸t biÓu b»ng c¸c côm tõ hµnh ®éng cho phÐp dÔ dµng ®o ® îc kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh. Khi thiÕt kÕ gi¸o ¸n hay x©y dùng kÞch b¶n

cho phÇn mÒm, mçi môc tiªu ph¶i ® îc cô thÓ ho¸ b»ng c¸c dạng c©u hái, phiÕu häc tËp, s¬ ®å graph, b¶ng biÓu,… kÕt hîp víi c¸c phim khoa học, ©m thanh, ¶nh ®éng, c¸c flash, c¸c video clip... t¹o nªn mét “tæ hîp nghe nhìn” ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng häc tù lực cho HS. TiÕn trình tæ chøc cho häc sinh tõng b íc gi¶i quyÕt ® îc c¸c c©u hái, phiÕu häc tËp ®ã còng ®ång thêi lµ qu¸ trình thùc hiÖn c¸c môc tiªu d¹y - häc ®· ®Ò ra.

IV- Khi x¸c ®Þnh môc tiªu cÇn quan t©m ba thµnh phÇn:

3. X©y dùng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ møc ®é ®¹t môc tiªu cña HS. Cô thÓ lµ sau khi häc xong mét bµi, mét phÇn nµo ®ã th× HS ph¶i ®¹t ® îc nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng g×, h×nh thµnh ® îc th¸i ®é g× vµ víi møc ®é ®¹t ® îc nh thÕ nµo.

Do ®ã, môc tiªu ®Æt ra cµng cô thÓ, s¸t hîp víi yªu cÇu cña néi dung vµ víi ®iÒu kiÖn d¹y - häc sÏ cµng thuËn lîi cho viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ ®iÒu chØnh hîp lý qu¸ trình d¹y - häc ®Ó tõng b íc thùc hiÖn môc ®Ých d¹y - häc. ViÖc x¸c ®Þnh môc tiªu bµi häc lµm c¬ së cho viÖc ph©n tÝch l«gic néi dung d¹y häc.

1. Nªu râ hµnh ®éng mµ HS cÇn ph¶i thùc hiÖn. PhÇn nµy chøa mét ®éng tõ chØ c¸ch thøc ho¹t ®éng häc cña HS ®Ó ®¹t tíi môc tiªu.

2. X¸c ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn HS cÇn cã ®Ó thùc hiÖn c¸c thao t¸c cña ho¹t ®éng häc tËp (bao gåm c¸c thao t¸c víi “tæ hîp nghe nhìn” m· ho¸ néi dung d¹y häc; c¸c thao t¸c víi c¸c ph ¬ng tiÖn dông cô thùc hµnh, thÝ nghiÖm).

3. X©y dùng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ møc ®é ®¹t môc tiªu cña HS. Cô thÓ lµ sau khi häc xong mét bµi, mét phÇn nµo ®ã th× HS ph¶i ®¹t ® îc nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng g×, h×nh thµnh ® îc th¸i ®é g× vµ víi møc ®é ®¹t ® îc nh thÕ nµo.

Do ®ã, môc tiªu ®Æt ra cµng cô thÓ, s¸t hîp víi yªu cÇu cña néi dung vµ víi ®iÒu kiÖn d¹y - häc sÏ cµng thuËn lîi cho viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ ®iÒu chØnh hîp lý qu¸ trình d¹y - häc ®Ó tõng b íc thùc hiÖn môc ®Ých d¹y - häc. ViÖc x¸c ®Þnh môc tiªu bµi häc lµm c¬ së cho viÖc ph©n tÝch l«gic néi dung d¹y häc.

II. Ph©n tÝch l«gÝc CÊU TRóC

néi dung d¹y – häc

I- V× sao cÇn ph©n tÝch l«gÝc cÊu tróc néi dung d¹y - häc?

2. Trong ph¹m vi m«n häc, toµn bé tri thøc m«n häc, cña tõng bµi häc ®Òu cã mèi liªn hÖ l«gÝc víi nhau vµ víi néi dung tri thøc tr íc vµ sau nã. NÕu nh mèi liªn hÖ nµy bÞ vi ph¹m, th× viÖc tiÕp thu tri thøc gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ HS sÏ kh«ng hiÓu ® îc; v× muèn hiÓu ® îc mét ®iÒu g× ®Êy, ph¶i g¾n c¸i ch a biÕt víi c¸i ®· biÕt.

1. Tri thøc cña mçi m«n häc cã mèi quan hÖ néi m«n, liªn m«n, xuyªn m«n, vµ ®a m«n. Chóng ®Òu cã mèi liªn hÖ l«gÝc víi nhau.

3. Ph©n tÝch l«gÝc néi dung d¹y - häc gióp cô thÓ ho¸ môc tiªu d¹y häc.

4. Ph©n tÝch l« gÝc néi dung d¹y - häc gióp lËp dµn ý bµi gi¶ng theo cÊu tróc hîp lý. Mçi ®Ò môc cã chøa c¸c néi dung vµ cã giíi h¹n t ¬ng ®èi víi c¸c ®Ò môc kh¸c. Gi÷a c¸c ®Ò môc víi nhau, gi÷a môc lín víi c¸c môc nhá cã mèi quan hÖ l«gic cho phÐp ph©n chia néi dung ra tõng ®¬n vÞ kiÕn thøc lµm c¬ së cho viÖc thiÕt kÕ c¸c d¹ng c©u hái.

5. Ph©n tÝch l«gÝc néi dung d¹y - häc lµ c¬ së quan träng gióp cho viÖc gia c«ng s ph¹m c¸c néi dung d¹y - häc; thiÕt kÕ vµ sö dông c¸c ph ¬ng tiÖn trùc quan ®a truyÒn th«ng t¹o thµnh mét “tæ hîp nghe nh×n” m· ho¸ néi dung häc vµ qui ®Þnh c¸c thao t¸c trong ho¹t ®éng tù lùc cña HS nh»m chiÕm lÜnh tri thøc.

6. Ph©n tÝch l«gÝc néi dung d¹y - häc gióp x¸c ®Þnh ph ¬ng ph¸p d¹y - häc tÝch cùc ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng t×m tßi, tù lùc chiÕm lÜnh kiÕn thøc ®¹t môc tiªu d¹y häc, v× sù vËn ®éng cña l«gÝc néi dung chÝnh lµ ph ¬ng ph¸p d¹y - häc néi dung ®ã.

II- Ph©n tÝch l«gÝc néi dung d¹y - häc nh thÕ nµo

vµ ®Ó lµm g× ?

2. ViÖc ph©n tÝch l«gic cÊu tróc néi dung d¹y - häc cÇn tÝnh ®Õn sù kÕ thõa vµ møc ®é ph¸t triÓn c¸c kiÕn thøc kh¸i niÖm néi m«n qua mçi bµi, mçi ch ¬ng vµ toµn bé ch ¬ng tr×nh.

1. ViÖc ph©n tÝch l«gic cÊu tróc néi dung d¹y - häc cÇn tÝnh ®Õn sù kÕ thõa vµ ph¸t triÓn c¸c kiÕn thøc, kh¸i niÖm liªn m«n.

4. ViÖc ph©n tÝch l«gic cÊu tróc néi dung d¹y - häc ph¶i gióp cô thÓ ho¸ c¸c tiªu chÝ cña môc tiªu d¹y - häc ®Ó hiÖn thùc ho¸ môc tiªu d¹y - häc ®· nªu.

3. ViÖc ph©n tÝch l«gic cÊu tróc néi dung d¹y - häc cÇn ®i ®«i víi viÖc cËp nhËt vµ chÝnh x¸c ho¸ kiÕn thøc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c kh¸i niÖm thuéc ph¹m vi m«n häc qua c¸c cÊp häc.

5. ViÖc ph©n tÝch l«gic cÊu tróc néi dung d¹y - häc ph¶i gióp cho viÖc x¸c ®Þnh vµ lùa chän tæ hîp c¸c ph ¬ng ph¸p, biÖn ph¸p kÜ thuËt d¹y - häc tÝch cùc.

6. ViÖc ph©n tÝch l«gic cÊu tróc néi dung d¹y - häc ph¶i gióp cho viÖc x¸c ®Þnh, x©y dùng vµ sö dông c¸c ph ¬ng tiÖn d¹y - häc, ®Æc biÖt lµ ph ¬ng tiÖn ®a truyÒn th«ng (Multimedia). 7. ViÖc ph©n tÝch l«gic cÊu tróc néi dung d¹y - häc ph¶i gióp cho viÖc m· ho¸ néi dung d¹y - häc (gia c«ng s ph¹m) c¸c néi dung d¹y - häc thµnh c¸c d¹ng c©u hái, bµi tËp, PHT, s¬ ®å graph, b¶ng biÓu…

8. ViÖc ph©n tÝch l«gic cÊu tróc néi dung d¹y - häc ph¶i gióp qu¸ tr×nh kiÓm tra, ®¸nh gi¸ vµ tù ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp chÝnh x¸c, thuËn lîi.

III. ph ¬ng ph¸p d¹y häc

• Nh×n chung, c¸c ®Þnh nghÜa vÒ PPDH, ng êi ta sö dông phæ biÕn thuËt ng÷ “ c¸ch thøc ”. C¸ch thøc lµm viÖc cña thµy vµ trß vµ h íng tíi sù lÜnh héi cña trß. VÝ dô: N.M Veczilin vµ V.M Coocxunskaia ®· ®Þnh nghÜa: “ PPDH lµ c¸ch thøc thµy truyÒn ®¹t kiÕn thøc, ®ång thêi lµ c¸ch thøc lÜnh héi cña trß”.

VÊn ®Ò ®Þnh nghÜa PPDH ®ang cßn nhiÒu tranh luËn trong LLDH vµ PPDH bé m«n. Sù kh«ng thèng nhÊt nµy lµ do sù sö dông ®ång nghÜa c¸c thuËt ng÷ “ph ¬ng thøc”, “con ® êng”, “c¸ch thøc”, “kiÓu”, “d¹ng” .v.v. vµ cïng víi lùa chän thuËt ng÷ lµ sù tranh luËn vÒ dÊu hiÖu b¶n chÊt cña ®Þnh nghÜa vÒ PPDH.

ViÖc ®Þnh nghÜa PPDH sao cho võa ph¶n ¸nh ® îc c¶ dÊu hiÖu bªn ngoµi (h×nh thøc) vµ dÊu hiÖu bªn trong (néi dung), cÇn thiÕt ph¶i x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè cÊu tróc cña ph ¬ng ph¸p d¹y häc, xem xÐt sù t ¬ng t¸c gi÷a c¸c yÕu tè cÊu tróc ®ã ®Ó lµm râ b¶n chÊt cña PPDH.

c¸c yÕu tè cÊu tróc cña PPDH

KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng d¹y -

häc

Ho¹t ®éng DAY ®èi

t îng d¹y - häc

Ho¹t ®éng HOC

DÊu hiÖu bªn trongW : lµ l«gic néi dung m«n häc, c¸c thao t¸c t duy l«gic vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm t©m sinh lý løa tuæi cña tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña HS trong qu¸ tr×nh nhËn thøc.

NÕu triÓn khai d¹y - häc mét néi dung nµo ®ã b»ng chÝnh l«gic néi dung khoa häc ®ã, nghĩa lµ ta ®· thùc hiÖn 2 chøc n¨ng g¾n bã h÷u c¬ víi nhau trong PPDH lµ: Chøc n¨ng truyÒn ®¹t vµ chøc n¨ng chØ ®¹o. Khi kÕt hîp 2 chøc n¨ng nµy th× PPDH ®· chuyÓn ho¸ thµnh PP d¹y c¸ch häc. §ã lµ mét ®Þnh h íng ®æi míi PPDH gióp h×nh thµnh ph ¬ng ph¸p tù häc cho HS. Cã thÓ ®Þnh nghÜa PPDH nh sau: “ PPDH lµ c¸ch

thøc ho¹t ®éng cña thµy t¹o ra mèi liªn hÖ qua l¹i víi ho¹t ®éng cña trß ®Ó ®¹t môc ®Ých d¹y häc ”

DÊu hiÖu bªn ngoµi: thÓ hiÖn b»ng ng«n ng÷, b»ng c¸c ®èi t îng vËt chÊt, vËt chÊt ho¸ (c¸c PTDH), vµ c¸c hµnh ®éng vËt chÊt (c¸c thao t¸c c©n, ®ong, ®o, ®Õm, thùc hµnh, thÝ nghiÖm, thùc nghiÖm...).

vai trß cña thÇy ®èi víi ho¹t ®éng häc tËp cña HS C¸ch d¹y Vai trß cña ng êi d¹y vµ ng êi häc

1. Cung cÊp kiÕn thøc

GV cung cÊp kiÕn thøc - HS thu nhËn - GV kiÓm tra

2. Cung cÊp kiÕn thøc vµ më réng

GV cung cÊp vµ gîi ý, HS thu nhËn, sau tõ c¸c nguån kh¸c GV kiÓm tra

3. Cung cÊp vÊn ®Ò vµ c¸ch gi¶i quyÕt

GV nªu vÊn ®Ò vµ c¸ch gi¶i quyÕt, HS thùc hiÖn - GV ®¸nh gi¸

4. Nªu vÊn ®ÒGV nªu vÊn ®Ò - HS tù tìm c¸ch gi¶i quyÕt

víi sù gióp ®ì cña GV, GV vµ HS cïng ®¸nh gi¸

5. VÊn ®Ò cña häc sinh

GV trao ®æi kinh nghiÖm, HS nhËn d¹ng vÊn ®Ò cÇn cho mình - HS gi¶i quyÕt vÊn ®Ò víi sù gióp ®ì cña GV; GV vµ HS cïng ®¸nh gi¸; HS tù ®¸nh gi¸.

6. Hoµn c¶nh cña häc sinh

HS lùa chän vÊn ®Ò n¶y sinh trong hoµn c¶nh cña mình, HS th¾c m¾c x¸c ®Þnh cÇn gi¶i quyÕt - GV gióp HS tù gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ã - HS tù ®¸nh gi¸.

møc ®é tÝch cùc chñ ®éng s¸ng t¹o cña ng êi häc trong mèi quan hÖ d¹y - häc

Trß

Thµy

TiÕp thu

truyÒn thô

Chñ ®éng

ChØ ®¹o

Tù ®iÒu khiÓn s¸ng t¹o

Tæ chøc

Theo s¬ ®å nµy, møc ®é ho¹t ®éng trÝ tuÖ cña trß cao hay thÊp hoµn toµn phô thuéc vµo c¸ch thøc tæ chøc ho¹t ®éng nhËn thøc cña thµy.

sù kh¸c biÖt gi÷a d¹y häc lÊy GV lµm trung t©m vµ d¹y häc lÊy HS lµm trung t©m

Chỉ tiêuSo sánh

d¹y häc lÊy GV lµm trung t©m

d¹y häclÊy HS lµm trung t©m

Môc ®Ých

- Cung cÊp kiÕn thøc.- GV lo truyÒn ®¹t hÕt néi dung

SGK

- ChuÈn bÞ cho HS thÝch øng víi ®êi sèng x· héi

- T«n träng nhu cÇu ,lîi Ých, kh¶ năng, høng thó häc tËp cña HS

Néi dung

- KiÕn thøc lý thuyÕt, hÖ thèng- Kü năng thùc hµnh, năng lùc gi¶i quyÕt

vÊn ®Ò thùc tiÔn

Ph ¬ng

ph¸p

- GV thuyÕt trình, gi¶ng gi¶i dùa vµo hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm.

- HS tiÕp thu thô ®éng chñ yÕu lµ nghe, ghi, nhí.

- HS ® îc rÌn luyÖn ph ¬ng ph¸p tù häc qua th¶o luËn, thÝ nghiÖm, ho¹t ®éng tìm tßi, huy ®éng hiÓu biÕt, kinh nghiÖm c¸ nh©n, tËp thÓ

Tæ chøc

- Gi¸o ¸n thiÕt kÕ ® êng th¼ng, GV chñ ®éng thùc hiÖn.

- Líp häc lÊy bµn GV vµ bảng ®en lµm ®iÓm thu hót ho¹t ®éng.

- Gi¸o ¸n thiÕt kÕ ph©n nh¸nh, ®iÒu chØnh linh ho¹t.

- Bè trÝ líp häc linh ho¹t phï hîp víi ho¹t ®éng häc tËp cña HS.

иnhgi¸

- GV ®éc quyÒn.- Chñ yÕu lµ kh¶ năng ghi nhí,

t¸i hiÖn th«ng tin.

- HS tù ®¸nh gi¸.- Tham gia ®¸nh gi¸ lÉn nhau.

qui tr×nh tæ chøc bµi häc theo h íng d¹y häc lÊy

HS lµm trung t©m TT C¸c b íc

thùc hiÖnVai trßcña GV

Vai trßcña HS

s¶n phÈmTri thøc

1Nªu c©u hái, bµi tËp, PHT...

ĐÞnhh íng

Tùnghiªn

cøu

2

H íng dÉn nghiªn cøu tư liệu, tµi liÖu liên quan đến nội dung bài học

Tæ chøcth¶o luËn

Tù thÓ hiÖn

Lêi gi¶i cña c¸ nh©n HS

3Tæ chøc th¶o luËn theo nhãm

Träng tµi,cè vÊn

ThÓ hiÖn qua

nhãm

Lêi gi¶i cña tËp thÓ

(nhãm, tæ, líp)

4KÕt luËn,chÝnh x¸c ho¸ kiÕn thøc

KÕt luËn

Tù kiÓm tra,

tù ®iÒu chØnh

Tri thøc khoa häc

5VËn dông kiÕn thøc míi

KiÓm tra,®¸nh gi¸

Tù thÓ hiÖn s¸ng

t¹o

VËn dông vµo c¸c tình huèng tronghäc tËp vµ ®êi

sèng

• Tæ chøc cho HS lµm viÖc víi “tæ hîp nghe nh×n” sÏ ®em l¹i kÕt qu¶ tù häc cho mçi HS lµ mét s¶n phÈm “th«” hay s¶n phÈm ban ®Çu. Do ®ã, s¶n phÈm nµy dÔ mang tÝnh chñ quan, phiÕn diÖn hoÆc ch a hoµn thiÖn, nhÊt lµ vÒ mÆt khoa häc.

§Ó tri thøc trë thµnh kh¸ch quan, khoa häc thËt sù vµ cã ý nghÜa, GV cÇn tiÕp tôc tæ chøc cho HS th¶o luËn, lµm cho c¸c s¶n phÈm ban ®Çu ®ã ® îc th«ng qua ®¸nh gi¸, ph©n tÝch, sµng läc, bæ sung, ®iÒu chØnh qua tËp thÓ nhãm -

tæ - líp.

C¸ch tæ chøc nh vËy cã t¸c dông lµm cho mçi c¸ nh©n HS : + Kh«ng thô ®éng nghe b¹n nãi, nh×n b¹n lµm;+ Ph¶i tÝch cùc chñ ®éng thÓ hiÖn ë sù l¾ng nghe tr×nh bµy

s¶n phÈm vµ ý kiÕn cña b¹n;+ Ph¶i ®èi chiÕu s¶n phÈm cña nhãm víi s¶n phÈm cña m×nh; + Tham gia tr×nh bµy vµ b¶o vÖ s¶n phÈm, ý kiÕn cña m×nh; + Ghi ý kiÕn bæ sung cña c¸c b¹n vµ tù ®iÒu chØnh s¶n phÈm

cña m×nh; + So s¸nh s¶n phÈm ban ®Çu cña m×nh víi s¶n phÈm cña líp;+ Tù rót ra nh÷ng kÕt luËn cÇn thiÕt ®Ó tiÕp cËn s¶n phÈm

cña líp.

• S¶n phÈm cña líp lóc nµy lµ kÕt qu¶ tæng hîp tõ tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm ban ®Çu cña tõng HS, tõng nhãm HS th«ng qua th¶o luËn d íi sù dÉn d¾t cña thÇy b»ng hÖ thèng c©u hái; cho dï s¶n phÈm cña líp cã v ît qu¸ n¨ng lùc thùc tÕ cña c¸ nh©n HS, th× ®ã vÉn lµ sù cÇn thiÕt vµ lµ biÓu hiÖn cho n¨ng lùc mµ HS cÇn v ¬n tíi ®Ó ®¹t ® îc b»ng c¸ch tiÕp cËn dÇn.

• Qua ®ã, mçi HS ®Òu tù n©ng m×nh lªn mét tÇm nhËn thøc míi vµ tù thÊy m×nh trong s¶n phÈm cña líp ®Ó tù ®iÒu chØnh. §ã lµ con ® êng h×nh thµnh tri thøc, kü n¨ng, th¸i ®é mµ mäi HS hoµn toµn cã thÓ tiÕp thu ® îc b»ng ho¹t ®éng tù lùc, chø kh«ng ph¶i lµ “cã s½n” ® îc ¸p ®Æt tõ phÝa thÇy vµ SGK.

S¶n phÈm häc ® îc hoµn thiÖn dÇn theo c¸ch tæ chøc ho¹t ®éng nh trªn, lµ kÕt qu¶ lao ®éng cña c¸ nh©n HS kÕt hîp víi tËp thÓ nhãm - tæ - líp vµ lao ®éng cña thÇy ® îc thùc hiÖn trªn c¬ së ho¹t ®éng tù lùc tÝch cùc cña mçi HS.

Tr êng hîp trong qu¸ tr×nh tæ chøc th¶o luËn, HS cã thÓ gÆp ph¶i nh÷ng vÊn ®Ò nan gi¶i, khã ph©n biÖt ®óng sai, khã ®i ®Õn kÕt luËn khoa häc. Lóc nµy, thÇy víi t c¸ch lµ ng êi träng tµi kÕt luËn cuéc th¶o luËn ®Ó líp hoµn thiÖn tri thøc xuÊt ph¸t tõ ho¹t ®éng tù lùc cña HS. Nh vËy, HS kh«ng hÒ thô ®éng nghe thÇy kÕt luËn, gi¶ng gi¶i, mµ chñ ®éng häc thµy b»ng hµnh ®éng cña chÝnh m×nh.

Nh÷ng thao t¸c trong ho¹t ®éng tÝch cùc cña HS cã thÓ lµ:

+ Tù ghi l¹i ý kiÕn kÕt luËn cña thÇy trong giê th¶o luËn ë líp;+ Chñ ®éng hái thÇy vÒ c¸ch häc vµ vÒ nh÷ng g× m×nh cã

nhu cÇu hiÓu biÕt;+ Häc ® îc c¸ch øng xö cña thÇy ( ph©n tÝch, tæng hîp tõ nh÷ng

ý kiÕn kh¸c nhau ®Ó ®i ®Õn kÕt luËn...); + Mçi HS tù ®iÒu chØnh s¶n phÈm ban ®Çu cña m×nh c¨n cø

vµo kÕt luËn cña thÇy vµ s¶n phÈm cña líp thµnh mét s¶n phÈm thùc sù khoa häc.

kÕt luËn chung:

TiÕn tr×nh tæ chøc ho¹t ®éng d¹y - häc cø diÔn ra nh thÕ theo con ® êng xo¾n èc tõ: häc mét m×nh häc b¹n häc thÇy, hay lµ tõ: tù häc häc hîp t¸c víi b¹n häc thÇy ®Ó tù häc ë tr×nh ®é cao h¬n, th× sÏ båi d ìng ® îc cho HS n¨ng lùc tù häc suèt ®êi vµ ch¾c ch¾n HS biÕt c¸ch lµm, c¸ch häc, c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, c¸ch øng xö, thÝch nghi víi cuéc sèng lao ®éng tù chñ, n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o.

ViÖc tæ chøc HS ho¹t ®éng tù lùc t×m tßi, gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò häc tËp b»ng “tổ hợp nghe nhìn” nh ph©n tÝch ë trªn, ch¾c ch¾n sÏ ®em l¹i mét kÕt qu¶ tèi thiÓu lµ HS tù chiÕm lÜnh c¸c kh¸i niÖm mét c¸ch chÝnh x¸c, nh ng hiÖu qu¶ tèi ®a vµ rÊt c¬ b¶n lµ HS ®· häc th«ng qua ho¹t ®éng cña chÝnh m×nh, ®· “lµm ®Ó häc” vµ lµm quen dÇn víi tù häc, kiÕn thøc häc ® îc cña HS trë nªn v÷ng ch¾c h¬n vµ n¨ng lùc t duy, n¨ng lùc tù häc, trÝ th«ng minh cña HS còng ® îc ph¸t triÓn.

IV. kÜ thuËt d¹y – häc

• KTDH rÊt phong phó, th êng cã h×nh thøc quy tr×nh, bao gåm:+ Nh÷ng kÜ n¨ng, kÜ x¶o nghÒ nghiÖp; + Nh÷ng mÉu thao t¸c s ph¹m trong d¹y - häc;+ Nh÷ng quy t¾c lµm viÖc vµ øng xö cña GV víi HS trong d¹y - häc; + Nh÷ng yªu cÇu vµ tiªu chuÈn s ph¹m cña ph ¬ng tiÖn, thiÕt bÞ d¹y häc mµ

GV sö dông ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng t×m tßi kh¸m ph¸ cho HS trong qu¸ tr×nh d¹y häc.

KTDH thùc chÊt lµ nh÷ng thñ thuËt vµ kÜ n¨ng d¹y häc cô thÓ ®Æc tr ng cho mét PPDH cô thÓ ® îc thiÕt kÕ vµ tiÕn hµnh trong qu¸ tr×nh tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc.

KTDH ® îc sö dông nh lµ nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó tæ chøc, thùc hiÖn c¸c PPDH nh»m ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ cña c¸c PPDH cô thÓ ®· ® îc GV lùa chän, lµm cho yªu cÇu c¬ b¶n cña PPDH ® îc thùc hiÖn cã chÊt l îng cao.

KTDH ® îc ®Þnh h íng vµo những néi dung chÝnh sau:+ Những kÜ n¨ng, kÜ x¶o nghÒ nghiÖp (kÜ n¨ng x©y dùng vµ sö dông

c©u hái, bµi tËp, PHT;... x©y dùng vµ sö dông c¸c ph ¬ng tiÖn d¹y häc...);

+ H íng dÉn c¸c ho¹t ®éng häc tËp;+ ®Þnh h íng c¸c quan hÖ tham gia, hîp t¸c cña c¸ nh©n vµ nhãm;+ Tæ chøc nhiÖm vô chung vµ phèi hîp c¸c nhãm;+ KhuyÕn khÝch th¸i ®é vµ hµnh ®éng chia sÎ, trao ®æi ý kiÕn, suy

nghÜ cña HS;

kÜ thuËt d¹y - häc

Mèi quan hÖ gi÷a kÜ thuËt d¹y häc vµ ph ¬ng ph¸p d¹y häc

KTDH lµ nh÷ng c¸ch thøc t¸c ®éng thùc tiÔn cña GV vµ HS lªn ®èi t îng d¹y vµ ®èi t îng häc. V× vËy, kÜ thuËt lµ sù hiÖn thùc hãa søc m¹nh cña ph ¬ng ph¸p. NÕu kh«ng cã KTDH th× PPDH trë nªn trèng rçng, kh«ng cã néi dung. NÕu kÜ thuËt tèt, hiÖu qu¶ cña ph ¬ng ph¸p sÏ cao vµ ng îc l¹i. TÝnh chÊt vµ c êng ®é cña c¸c KTDH t¹o nªn tÝnh tÝch cùc cña qu¸ tr×nh d¹y häc.

Néi dung lÝ luËn cña PPDH dï ®Çy ®ñ, s©u s¾c vµ hiÖn ®¹i ®Õn ®©u còng míi chØ lµ h×nh th¸i lÝ luËn cña ph ¬ng ph¸p, ch a ph¶i lµ PPDH trong thùc tiÔn. §iÒu quyÕt ®Þnh sù tån t¹i trong hiÖn thùc vµ hiÖu qu¶ cña PPDH lµ hÖ thèng biÖn ph¸p kÜ thuËt d¹y häc.

Mèi quan hÖ gi÷a kÜ thuËt d¹y häc vµ ph ¬ng ph¸p d¹y häc

• KTDH tù chóng kh«ng cã tÝnh môc ®Ých, mµ chóng chØ lµ ph ¬ng tiÖn (ý t ëng vµ vËt chÊt) ®Ó tæ chøc, tiÕn hµnh c¸c PPDH ®· ® îc GV lùa chän, x©y dùng vµ ¸p dông. Tuy nhiªn, khi phôc vô cho viÖc tæ chøc vµ tiÕn hµnh PPDH nµo ®ã, thì những kÜ thuËt nµy ® îc ®Þnh h íng vÒ tÝnh chÊt, gi¸ trÞ vµ chøc n¨ng, tu©n theo chøc n¨ng vµ tÝnh chÊt cña ph ¬ng ph¸p ®· dù kiÕn.

• Nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ vµ chuyªn biÖt hay bÞ lÉn víi KTDH. Cã thÓ ph©n biÖt chóng ë chøc n¨ng: biÖn ph¸p cô thÓ hay chuyªn biÖt cã chøc n¨ng ®¬n trÞ, vÝ dô: biÖn ph¸p sö dông trß ch¬i ®Ó tÝch cùc hãa kinh nghiÖm cña HS. C¸c kÜ thuËt cã tÝnh ®a n¨ng, linh ho¹t h¬n biÖn ph¸p, ch¼ng h¹n ®Æt c©u hái vµ sö dông c©u hái, øng xö s ph¹m khÐo lÐo trªn líp… lµ nh÷ng kÜ thuËt cã vai trß phæ biÕn vµ tÝch cùc hãa.

CÇn ph¶i t¨ng c êng x©y dùng vµ sö dông c¸c kÜ thuËt d¹y häc!

§æi míi PPDH cÇn ® îc hiÓu nh thÕ nµo ?

• Môc ®Ých cuèi cïng cña ®æi míi PPDH lµ lµm thÕ nµo ®Ó HS ph¶i thùc sù tÝch cùc chñ ®éng, tù gi¸c t×m tßi, suy nghÜ s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh tù chiÕm lÜnh tri thøc vµ c¶ c¸ch thøc ®Ó chiÕm lÜnh tri thøc Êy nh»m ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn nh©n c¸ch.

§æi míi PPDH kh«ng ph¶i lµ sù thay thÕ c¸c PPDH cò b»ng mét lo¹t c¸c PPDH míi. Thùc chÊt, ®æi míi PPDH lµ ®æi míi c¸ch tiÕn hµnh c¸c PPDH trong mèi quan hÖ h÷u c¬ víi NDDH, trong ®ã cã sù phèi hîp víi c¸c PTDH vµ c¸c KTDH nh»m khai th¸c triÖt ®Ó u ®iÓm cña c¸c PPDH cô thÓ vµ ph¸t huy tèi ®a tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña ng êi häc.

§æi míi PPDH lµ vÊn ®Ò then chèt, nh ng tr íc hÕt ph¶i hiÓu thÕ nµo lµ ®æi míi PPDH. CÇn nhÊn m¹nh r»ng, kh«ng cã ph ¬ng ph¸p nµo lµ ph ¬ng ph¸p tÝch cùc hay thô ®éng, mµ ph ¬ng ph¸p Êy trë nªn tåi, thô ®éng khi ng êi ta kh«ng khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng cña nã hoÆc sö dông nã kh«ng ®óng lóc, ®óng chç, ®óng ®èi t îng. HiÖu qu¶ hay kh«ng cña PPDH lµ do ng êi tiÕn hµnh nã nh thÕ nµo.

V. X©y dùng “tæ hîp nghe nhìn”

®Ó tæ chøc ho¹t ®éng häc tËp cho häc sinh

Gi¸c quan nÕm sê ngöi nghe nh×n

TØ lÖ tiÕp thu tri thøc

1% 1,5% 3,5% 11,0% 83,0%

ë Ên ®é, tæng kÕt qu¸ trìình d¹y häc ng êi ta còng nãi:• t«i nghe - t«i quªn• t«i nh×n - t«i nhí • t«i lµm - t«i hiÓu

Ng êi ta ®· tæng kÕt ® îc møc ®é ¶nh h ëng cña c¸c gi¸c quan trong qu¸ tr×nh truyÒn th«ng nh sau :

1. Sù tiÕp thu tri thøc khi häc ®¹t ® îc:

2. TØ lÖ nhí kiÕn thøc sau khi häc ®¹t ® îc: 20% qua nh÷ng g× mµ ta nghe ® îc; 30% qua nh÷ng g× mµ ta nh×n ® îc; 50% qua nh÷ng g× mµ ta nghe vµ nh×n ® îc; 80% qua nh÷ng g× mµ ta nãi ® îc; 90% qua nh÷ng g× mµ ta nãi vµ lµm ® îc.

Sù tiÕp thu tri thøc vµ TØ lÖ nhí kiÕn thøc sau khi häc

Thế nào là một “tæ hîp nghe nh×n”?

“Tæ hîp nghe nhìn”: lµ tổ hợp bao gåm c¸c d¹ng c©u hái, bµi tËp; PHT, s¬ ®å graph, b¶ng biÓu; c¸c PTDH, ®Æc biÖt lµ ph ¬ng tiÖn ®a truyÒn th«ng nh phim khoa häc, ©m thanh, ¶nh ®éng, c¸c flash, c¸c video clip,…

V× sao ph¶i x©y dùng “tæ hîp nghe nh×n”?

• KiÕn thøc trong SGK ® îc viÕt theo kiÓu ho¹t ®éng. Tuy nhiªn, c¸c ho¹t ®éng mµ SGK nªu ra chØ b»ng mét c©u hái hay mét phiÕu häc tËp mang tÝnh chÊt ®Þnh h íng t×m tßi. Nh vËy, yÕu tè h íng dÉn, tæ chøc c¸c ho¹t ®éng t×m tßi h¹n chÕ, v× ngay trong mét ho¹t ®éng t×m tßi mµ SGK nªu ra cßn bao gåm hÖ thèng / mét chuçi c¸c thao t¸c d¹y cña GV vµ thao t¸c häc cña HS. Do ®ã, muèn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng t×m tßi cho HS mét c¸ch tÝch cùc, GV ph¶i thiÕt kÕ hÖ thèng c¸c thao t¸c d¹y vµ thao t¸c häc trong mét ho¹t ®éng d¹y - häc cô thÓ. ®iÒu nµy cã quan hÖ chÆt chÏ víi KTDH vµ c¸c kÜ n¨ng d¹y häc, trong ®ã quan träng h¬n c¶ lµ kÜ n¨ng m· hãa néi dung d¹y - häc d íi d¹ng mét “tæ hîp nghe nh×n” t ¬ng øng víi mét ho¹t ®éng t×m tßi.

V× sao ph¶i x©y dùng “tæ hîp nghe nh×n”?

Do SGK kh«ng cã ® îc c¸c kªnh h×nh ®éng m« t¶ c¸c c¬ chÕ, c¸c qu¸ tr×nh... §ã l¹i lµ nh÷ng kiÕn thøc träng t©m, nh ng rÊt trõu t îng, nªn ®· h¹n chÕ c¶ vÒ néi dung vµ ph ¬ng ph¸p d¹y - häc. NÕu GV x©y dùng ® îc mét “tæ hîp nghe nh×n” t ¬ng øng víi mét ho¹t ®éng t×m tßi th× sÏ kh¾c phôc ® îc h¹n chÕ cña SGK vµ tèi u hãa vÒ c¶ vÒ néi dung vµ ph ¬ng ph¸p d¹y - häc v× nã tÝch hîp ® îc u thÕ cña truyÒn th«ng ®a ph ¬ng tiÖn (Multimedia).

Quy tr×nh t×m kiÕm t liÖu trªn Internet x©y dùng “tæ hîp nghe nh×n”

B íc 1: Nghiªn cøu, ph©n tÝch l«gic néi dung SGK ®Ó x¸c ®Þnh hÖ thèng kh¸i niÖm.

B íc 6: NhËp liÖu th«ng tin “tæ hîp nghe nh×n” vµo c¸c phÇn mÒm c«ng cô nh c¸c

phÇn mÒm Powerpoint; FontPage; HTML Help... B íc 7: Ch¹y thö ch ¬ng tr×nh vµ chØnh söa (nÕu cÇn)

B íc 4: TuyÓn chän vµ xö lÝ kÜ thuËt lµm cho nguån t liÖu râ, nÐt, trung thùc phï hîp

gi÷a kªnh h×nh vµ kªnh ch÷ trong SGK.B íc 5: S¾p xÕp t liÖu, h×nh ¶nh tÜnh, ®éng, phim khoa häc, video clip... cïng víi c¸c

d¹ng c©u hái t¹o nªn “tæ hîp nghe nh×n” phï hîp víi néi dung d¹y - häc t ¬ng

øng.

B íc 2: DÞch thuËt ng÷ c¸c kh¸i niÖm ra tiÕng Anh vµ thùc hiÖn viÖc t×m kiÕm t liÖu

trªn Internet vµ c¸c nguån kh¸c.B íc 3: Nghiªn cøu ph©n tÝch, so s¸nh víi kªnh h×nh vµ kªnh ch÷ trong SGK (c¶ vÒ tÝnh

khoa häc, tÝnh chÝnh x¸c, tÝnh trùc quan, tÝnh thÈm mÜ, tÝnh s ph¹m, tÝnh hiÖu

qu¶ h÷u dông)...

X©y dùng “tæ hîp nghe nh×n” nh thÕ nµo?(gåm 2 qui tr×nh: Quy tr×nh thiÕt kÕ c¸c d¹ng c©u hái, vµ Quy tr×nh t×m kiÕm t liÖu trªn Internet)

B íc 8: Sö dông phÇn mÒm cã c¸c “tæ hîp nghe nhìn” ®Ó tæ chøc ho¹t ®éng d¹y - häc

Qu¸ tr×nh t×m kiÕm th«ng tin trªn Internet

cã thÓ s¬ ®å hãa ®¬n gi¶n nh sau:

X¸c ®Þnh tõ kho¸, côm tõ kho¸ dùa trªn chñ ®Ò

Tìm kiÕm c¬

b¶n

Tìm kiÕm n©ng cao

L u giữ th«ng

tin

Tìm ® îc

Ch a tìm ® îc

Mét sè l u ý khi s u tÇm vµ xö lý s ph¹m c¸c t liÖu, h×nh ¶nh tÜnh, ®éng, phim khoa häc, c¸c video clip, c¸c Flash ... t¹o nªn “tæ hîp nghe nh×n” ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng t×m tßi kh¸m ph¸ cho HS

1.Tư liÖu ®ã cã ®¶m b¶o chÊt l îng và phï hîp víi néi dung kiÕn thøc SGK hay kh«ng?

2.H×nh ¶nh, ©m thanh cã trung thùc cã râ rµng, s¾c nÐt kh«ng?

3.Có ®¶m b¶o chÊt l îng về tiêu chuẩn của một phương tiện dạy học không?

4.Cã thùc sù gióp kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cña SGK hay kh«ng?

5.T liÖu đó sẽ ph¶i xö lý s ph¹m như thế nào mới có thể sử dụng được?

6.Tư liÖu ®ã phôc vô cho néi dung d¹y - häc cô thÓ nào?

Mét sè l u ý khi s u tÇm vµ xö lý s ph¹m c¸c t liÖu, h×nh ¶nh tÜnh, ®éng, phim khoa häc, c¸c video clip, c¸c Flash ... t¹o nªn “tæ hîp nghe nh×n” ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng

t×m tßi kh¸m ph¸ cho HS

7. Có gióp t¨ng c êng tÝnh trùc quan trong qu¸ tr×nh d¹y - häc hay kh«ng,?

8. Cã gióp Ých cho viÖc tæ chøc ho¹t ®éng tù lùc t×m tßi kh¸m ph¸ cña häc sinh kh«ng?

9.Tư liÖu ®ã sẽ được sử dụng như thế nào trong quá trình tổ chức hoạt động học cho HS?

C¸c h×nh ¶nh ®éng, ©m thanh, phim, video clip, c¸c flash ... cïng víi c¸c d¹ng c©u hái, PHT, s¬ ®å graph, b¶ng biÓu… ph¶i t¹o thµnh mét “tæ hîp nghe nh×n” ®Ó m· ho¸ néi dung d¹y häc. NÕu tổ hợp này kh«ng ®¶m b¶o ® îc tÝnh chÝnh x¸c cña néi dung th× ho¹t ®éng t×m tßi kiÕn thøc cña häc sinh sÏ kh«ng ®¹t môc tiªu d¹y - häc.

KĨ NĂNG ĐẶT CÂU HỎI(DẠY HỌC VI MÔ)

thiÕt kÕ c¸c d¹ng c©u hái x©y dùng

“tæ hîp nghe nhìn”

Quy tr×nh thiÕt kÕ c¸c d¹ng c©u hái ®Ó x©y dùng “tæ hîp nghe nh×n”

• B íc 1: X¸c ®Þnh môc tiªu d¹y - häc

• B íc 2: Ph©n tÝch l«gic néi dung d¹y - häc

• B íc 3: X¸c ®Þnh néi dung kiÕn thøc cã thÓ m· ho¸ thµnh c¸c d¹ng c©u hái øng víi c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh d¹y - häc

• B íc 4: DiÔn ®¹t c¸c kh¶ n¨ng m· ho¸ néi dung kiÕn thøc ®ã thµnh c¸c d¹ng c©u hái kh¸c nhau

• B íc 5: Lùa chän, s¾p xÕp c¸c d¹ng c©u hái thµnh hÖ thèng theo môc ®Ých lÝ luËn d¹y - häc cïng víi c¸c t liÖu, h×nh ¶nh tÜnh, ®éng, phim khoa häc c¸c video clip, c¸c flash... t¹o nªn “tæ hîp nghe nh×n” phï hîp víi néi dung d¹y - häc

• B íc 6: Sö dông “tæ hîp nghe nh×n” ®Ó tæ chøc ho¹t ®éng d¹y - häc

3. C¸c d¹ng c©u hái nªn diÔn ®¹t sao cho cã thÓ kiÓm tra ® îc: kiÕn thøc, ®é am hiÓu, hay kh¶ n¨ng t duy, t×m tßi kiÕn thøc cña HS.

4. C©u d¹ng hái ph¶i ®¶m b¶o cho HS biÕt m×nh ph¶i thùc hiÖn nh÷ng thao t¸c g× trong mét ho¹t ®éng häc: ®äc, quan s¸t, (nghe, nh×n), so s¸nh, ph©n tÝch víi c¸c ®èi t îng häc tËp... ®Ó cã thÓ tr¶ lêi ® îc c©u hái ®ã.

5. Ng«n ng÷ cña c©u hái ph¶i râ rµng ®Ó tr¸nh viÖc hiÓu c©u hái theo c¸c c¸ch kh¸c nhau, trong ®ã ®Æc biÖt chó ý tõ nghi vÊn: v× sao, nh thÕ nµo, vÒ c¸i g×,... ph¶i chuÈn x¸c v× c©u ®ã sÏ ®Þnh h íng c¸ch tr¶ lêi.

1. Sau khi ®· x¸c ®Þnh l«gÝc cÊu tróc néi dung bµi häc, GV ph©n chia c¸c néi dung c¬ b¶n, träng t©m cña bµi d¹y ra c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc ®Ó m· ho¸ thµnh c¸c d¹ng c©u hái, phiÕu häc tËp, s¬ ®å graph, b¶ng biÓu, …2. C¸c d¹ng c©u hái ph¶i chøa ®ùng trong nã ph ¬ng ph¸p t×m ra kiÕn thøc míi.

Yªu cÇu chung khi thiÕt kÕ c¸c d¹ng c©u hái

Yªu cÇu chung khi thiÕt kÕ c¸c d¹ng c©u hái

6. C©u d¹ng hái ph¶i cè g¾ng ®Ó cã nh÷ng c©u tr¶ lêi ®¬n trÞ, x¸c ®Þnh.

7. C©u d¹ng hái ph¶i h¹n chÕ ®Õn ph¹m vi t×m tßi c¸c d÷ kiÖn vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn d¹y - häc cô thÓ.

8. HÖ thèng c©u hái ph¶i phï hîp víi tiÕn tr×nh d¹y - häc vµ víi c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh d¹y - häc.

9.TÊt c¶ c¸c d¹ng c©u hái ® îc sö dông ®Òu ph¶i l u ý sö dông c¸c ®éng tõ chØ dÉn c¸c thao t¸c: s¾p xÕp, chuyÓn dêi, gép, t¸ch, ®Æt vµo vÞ trÝ t ¬ng øng, s u tÇm, tra cøu, t×m hiÓu, quan s¸t, m« t¶, ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp... ®Ó lµm béc lé b¶n chÊt cña ®èi t îng häc nh»m gióp HS t×m tßi ph¸t hiÖn kiÕn thøc míi.

+ Kh©u nghiªn cøu tµi liÖu míi; + Kh©u nghiªn cøu tµi liÖu míi; + Kh©u hoµn thiÖn, cñng cè;+ Kh©u hoµn thiÖn, cñng cè;+ Kh©u kiÓm tra ®¸nh gi¸. + Kh©u kiÓm tra ®¸nh gi¸. NghÜa lµ, cïng mét néi dung sÏ cã 3 lo¹i c©u hái gièng nhau ë chç ®Òu lµ c©u hái cho phÐp ph¸t huy cao ®é tÝnh tÝch cùc nhËn thøc cña HS; nh ng chóng kh¸c nhau vÒ tÝnh chÊt c©u hái còng nh c¸ch diÔn ®¹t.

NÕu yªu cÇu c¬ b¶n cña c©u hái trong kh©u truyÒn thô tri thøc míi lµ ®Þnh h íng vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tù lùc cho HS; thì c©u hái trong kh©u hoµn thiÖn, cñng cè phải gióp hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc ®· chiÕm lÜnh ® îc vµo hÖ thèng tri thøc vµ kü năng vèn cã cña HS; vµ cuèi cïng c©u hái trong kh©u kh©u kiÓm tra ®¸nh gi¸ ph¶i ®¶m b¶o ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ® îc vµ møc ®é thùc hiÖn môc tiªu d¹y - häc ®· ®Ò ra.

øng víi mçi ®¬n vÞ kiÕn thøc ta cÇn m· ho¸ thµnh 3 lo¹i c©u hái ®Ó sö dông trong c¸c kh©u kh¸c nhau cña qu¸ trình d¹y - häc:

C¸c tiªu chÝ thiÕt kÕ hÖ thèng c©u hái

trong c¸c kh©u kh¸c nhau cña qu¸ trình d¹y - häc

3. C¸c c©u hái ph¶i ® îc s¾p xÕp cã hÖ thèng, ®Ó khi HS lÇn l ît tr¶ lêi c¸c c©u hái sÏ chiÕm lÜnh ® îc kiÕn thøc míi cã hÖ thèng theo môc tiªu bµi häc.

1. Mçi c©u hái ph¶i ®Þnh h íng viÖc quan s¸t hình ¶nh trùc quan vµ kÕt hîp víi vèn kiÕn thøc thùc tÕ cña HS cho viÖc tr¶ lêi c©u hái ®Ó tù lùc chiÕm lÜnh tri thøc míi.

2. Mçi c©u hái ph¶i ph¸t huy cao ®é tÝnh tÝch cùc ho¹t ®éng tìm tßi, tù lùc lµm viÖc víi SGK vµ c¸c nguån tµi liÖu kh¸c nhau... ®Ó HS tù chiÕm lÜnh tri thøc míi.

Tiªu chÝ thiÕt kÕ c©u hái trong kh©u nghiªn cøu tµi liÖu míi:

3. C¸c c©u hái ph¶i cã t¸c dông n©ng cao, kh¾c s©u kiÕn thøc träng t©m cña bµi häc mµ HS ®· chiÕm lÜnh ® îc.

2. C¸c c©u hái ®ßi hái HS ph¶i hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc ®· häc ® a nh÷ng kiÕn thøc míi chiÕm lÜnh ® îc vµo hÖ thèng tri thøc vµ kü n¨ng vèn cã.

4. C¸c c©u hái ph¶i cã t¸c dông ph¶i gióp cung cÊp th«ng tin ng îc ®Ó GV ®iÒu chØnh qu¸ tr×nh d¹y - häc cã hiÖu qu¶.5. C¸c c©u hái ph¶i cã t¸c dông ®Þnh h íng vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tiÔn.

1. C¸c c©u hái ph¶i cã t¸c dông cñng cè kh¾c s©u, më réng kiÕn thøc HS ®· chiÕm lÜnh ® îc lµ nh÷ng kiÕn thøc trong t©m cña bµi häc.

Tiªu chÝ thiÕt kÕ c©u hái trong kh©u cñng cè, hoµn thiÖn:

1. C¸c c©u hái ph¶i ®¶m b¶o ®o ® îc møc ®é thùc hiÖn môc tiªu d¹y - häc ®· ®Ò ra.

3. C¸c c©u hái kh«ng nh÷ng ®Ó cñng cè, n©ng cao kiÕn thøc, mµ cßn cã t¸c dông ®¸nh gi¸ ® îc chÊt l îng lÜnh héi c¶ kiÕn thøc, kü n¨ng, th¸i ®é cña HS theo môc tiªu d¹y - häc ®· ®Ò ra.

2. C¸c c©u hái ph¶i cã t¸c dông kiÓm tra møc ®é vËn dông s¸ng t¹o tri thøc thu ® îc cña HS vµo thùc tiÔn.

4. C¸c c©u hái ph¶i cã t¸c dông ph©n lo¹i ® îc tr×nh ®é HS; cung cÊp th«ng tin ng îc ®Ó ®iÒu chØnh toµn bé qu¸ tr×nh d¹y - häc.

Tiªu chÝ thiÕt kÕ c©u hái trong kh©u kiÓm tra ®¸nh gi¸:

6 mức độ kĩ năng đặt câu hỏi 6 mức độ kĩ năng đặt câu hỏi cua GV tương cua GV tương ứng ứng

vơi vơi các mức độ các mức độ năng lưc nhân thức năng lưc nhân thức cuacua HS HS

(( theo hệ thống phân loạitheo hệ thống phân loại cua cua Bloom ) Bloom )

6. Câu hỏi “đánh giá”

5. Câu hỏi “ tổng hợp”

4. Câu hỏi “phân tích”

3. Câu hỏi “áp dụng”

2. Câu hỏi “hiểu”

1. Câu hỏi “biết”

1. Kĩ năng: Đặt câu hỏi “biết”

Mục tiêu:

Câu hỏi “biết” nhằm nh¾c l¹i mét kiÕn thøc ®· biÕt, HS chØ dùa vµo trÝ nhí ®Ó tr¶ lêi về các sự kiện, số liệu, tên người hoặc địa phương, các định nghĩa, định luật, quy tắc, khái niệm đã học...

Tác dụng đối với HS: - Giúp HS ôn lại được những gì đã biết, đã trải qua.- DiÔn ®¹t l¹i b»ng lêi những sù kiÖn, hiÖn t îng ®· quan s¸t, ph¸t hiÖn ® îc.

Kĩ năng đặt câu hỏi:Khi hình thành câu hỏi GV có thể sử dụng các từ, cụm từ sau đây: Ai...? Cái gì...? Ở đâu...? Thế nào...? Khi nào...? Hãy định nghĩa....; Hãy mô tả ...; Hãy kể lại....

2. Kĩ năng: Đặt câu hỏi “hiểu”Mục tiêu:

Câu hỏi “hiểu” nhằm kiểm tra HS cách liên hệ, tæ chøc, s¾p xÕp l¹i, kết nối các sự kiện, số liệu, các đặc điểm c¸c kiÕn thøc ®· häc vµ diÔn ®¹t l¹i b»ng ng«n tõ cña m×nh.Tác dụng đối với HS: - Giúp HS có khả năng diÔn ®¹t b»ng hình vÏ, kÝ hiÖu, hoÆc s¬ ®å ho¸, m« hình ho¸ c¸c néi dung cơ bản trong bài học.- Biết cách t¸c ®éng lªn néi dung häc tËp (®èi t îng häc): s¾p xÕp, chuyÓn dêi, gép, t¸ch, ®Æt vµo vÞ trÝ t ¬ng øng, s u tÇm, tra cøu, tìm hiÓu, quan s¸t, m« t¶, ph©n tÝch, tæng hîp, so sánh... ®Ó lµm béc lé b¶n chÊt cña ®èi t îng häc.Kĩ năng đặt câu hỏi:Khi hình thành câu hỏi GV có thể sử dụng các cụm từ sau đây: Hãy so sánh ...; Hãy liên hệ....; Vì sao ...? Giải thích....?

3. Kĩ năng: Đặt câu hỏi “áp dụng”

Mục tiêu:

Câu hỏi “áp dụng” nhằm kiểm tra khả năng áp dụng những thông tin đã thu được (các sự kiện, số liệu, các đặc điểm ...) vµo mét t×nh huèng míi kh¸c víi trong bµi häc.

Tác dụng đối với HS: - Giúp HS hiểu s©u được nội dung kiến thức, các khái niệm, định luật.- Biết lựa chọn nhiều cách khác nhau để giải quyết vấn đề đặt ra trong cuộc sống

Kĩ năng đặt câu hỏi:- GV cần tạo ra các tình huống mới, các bài tập, các ví dụ, giúp HS vận dụng các kiến thức đã học.- GV có thể dùng câu hỏi có nhiều lựa chọn khác nhau (MCQ) để HS chọn một câu trả lời đúng. Chính việc so sánh các lời giải khác nhau là một quá trình tích cực.

4. Kĩ năng: Đặt câu hỏi “phân tích”

Mục tiêu:

Câu hỏi “phân tích” nhằm kiểm tra khả năng ph©n tÝch nguyªn nh©n hay kÕt qu¶ cña mét hiÖn t îng, từ đó tìm ra mối liên hệ, hoặc chứng minh luận điểm, hoặc đi đến kết luận mới. Tác dụng đối với HS: - Giúp HS suy nghĩ, có khả năng tìm ra được các mối quan hệ trong c¸c hiện tượng, sự kiện, tự diễn giải hoặc đưa ra kết luận riêng, do đó phát triển được tư duy logic.- Ph©n tÝch, kh¸i qu¸t ho¸ hình thµnh biÓu t îng, kh¸i niÖm, quy luËt (tõ hµnh ®éng thùc tÕ ®Õn kh¸i niÖm).Kĩ năng đặt câu hỏi:- Câu hỏi phân tích thường đòi hỏi HS phải trả lời: Tại sao? (khi giải thích nguyên nhân). Em có nhận xét gì? (khi kh¸i qu¸t đi đến kết luận). Em có thể diễn đạt như thế nào? (khi chứng minh luận điểm)- Câu hỏi phân tích thường có nhiều lời giải.

5. Kĩ năng: Đặt câu hỏi “tổng hợp”

Mục tiêu:

Câu hỏi “tổng hợp” nhằm kiểm tra khả năng kh¸i qu¸t ho¸ của HS ®ể đưa ra dự đoán, cách giải quyết vấn đề, các câu trả lời hoặc đề xuất mét vÊn ®Ò kh¸i qu¸t h¬n b»ng sù suy nghÜ s¸ng t¹o cña b¶n th©n. Tác dụng đối với HS:- Kích thích sự sáng tạo của HS hướng các em tìm ra nhân tố mới,...- VËn dông tổng hợp kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng (tõ kh¸i niÖm trë vÒ víi hµnh ®éng thùc tÕ).Kĩ năng đặt câu hỏi:- GV cần tạo ra những tình huống, những câu hỏi khiến HS phải suy đoán, có thể tự do đưa ra những lời giải mang tính sáng tạo riêng của mình.- Câu hỏi tổng hợp đòi hỏi phải có nhiều thời gian chuẩn bị.

6. Kĩ năng: Đặt câu hỏi “đánh giá”

Mục tiêu:

Câu hỏi “đánh giá” nhằm kiểm tra khả năng ® a ra ý kiến riªng, sự phán đoán của HS vÒ ý nghÜa, vai trß vµ gi¸ trÞ cña mét kiÕn thøc, mét t t ëng, mét häc thuyÕt, cña c¸ch gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò ® îc ®Æt ra trong ch ¬ng tr×nh häc tËp,... dựa trên các tiêu chí cô thÓ ®· biÕt. Tác dụng đối với HS: - Thúc đẩy sự tìm tòi tri thức, sự xác định giá trị của HS.- Tù ®¸nh gi¸, rót kinh nghiÖm vÒ c¸ch hµnh ®éng; tù söa chữa sai sãt ®· m¾c ph¶i; vµ tù ®iÒu chØnh th¸i ®é hµnh vi cña mình ngµy cµng hîp lÝ h¬n, tiÕn bé h¬n.

Kĩ năng đặt câu hỏi:GV có thể tham khảo một số gợi ý sau để xây dựng các câu hỏi đánh giá: Hiệu quả sử dụng của nó thế nào? Việc làm đó có thành công không? Tại sao? Theo em trong số các giả thuyết nêu ra, giả thuyết nào hợp lí nhất? Tại sao?

10 kĩ năng để hình thành năng lưc 10 kĩ năng để hình thành năng lưc

ứng xử ứng xử cua GV cua GV khi khi vân đápvân đáp HS HS

1. Dừng lại sau khi đặt câu hỏi

2. Phản ứng với câu trả lời sai của HS

3. Tích cực hoá tất cả các HS

4. Phân phối câu hỏi cho cả lớp

5. Tập trung vào trọng tâm

6. Giải thích

7. Liên hệ

8. Tránh nhắc lại câu hỏi của mình

9. Tránh tự trả lời câu hỏi của mình

10. Tránh nhắc lại câu trả lời của HS

1. Kĩ năng: Dừng lại sau khi đặt câu hỏi

Kĩ năng thực hiện:

- Sử dụng “thời gian chờ đợi” (3-5 giây) sau khi đưa ra câu hỏi

- Chỉ định một HS đưa ra câu trả lời ngay sau “thời gian chờ đợi ”

Mục tiêu:- Tích cực hoá suy nghĩ của tất cả HS- Đưa ra các trả lời tốt hơn, hoàn chỉnh hơn

Tác dụng đối với HS:Dành thời gian cho HS suy nghĩ để tìm ra lời giải

2. Kĩ năng: Phản ứng với câu trả lời sai

Mục tiêu:- Nâng cao chất lượng câu trả lời của HS- Tạo ra sự tương tác cëi mở - Khuyến khích sự trao đổi

Tác dụng đối với HS:Khi GV phản ứng với câu trả lời sai của HS có thể xảy ra hai tình huống sau:- Phản ứng tiêu cực: Phản ứng về mặt tình cảm, HS tránh không tham gia vào hoạt động.- Phản ứng tích cực: HS cảm thấy mình được tôn trọng, được khích lÖ, phấn chấn h¬n vµ tiÕp tôc tham gia; có thể có sáng kiến.

Kĩ năng thực hiện: - Quan sát các phản ứng của HS khi bạn trả lời sai (sự khác nhau của từng cá nhân)- Tạo cơ hội lần thứ hai cho HS trả lời bằng cách: không chê bai, chỉ trích hoặc bình luận để gây ức chế tư duy của các em.- Sử dụng một phần câu trả lời của HS để khuyến khích HS tiếp tục thực hiện.

3. Kĩ năng: Tích cực hoá với tất cả HS

Tác dụng đối với HS:- Phát triển được ở HS những cảm tưởng tích cực như HS cảm thấy “những việc làm đó dành cho mình”- Kích thích được các HS tham gia tích cực vào các hoạt động học tập

Kĩ năng thực hiện:- GV chuẩn bị trước bảng các câu hỏi, và nói với HS: các em sẽ lần lượt được gọi để trả lời câu hỏi - Gọi HS mạnh dạn và HS nhút nhát phát biểu- Tránh làm việc chỉ trong một nhóm nhỏ- Có thể gọi cùng một HS vài lần khác nhau

Mục tiêu:- Tăng cường sự tham gia của HS trong quá trình học tập- Tạo sự công bằng trong lớp học

4. Kĩ năng: Phân phối câu hỏi cho cả lớp

Mục tiêu:

- Tăng cường sự tham gia của HS

- Giảm “thời gian nói của GV”

- Thay đổi khuôn mẫu “hỏi - trả lời”

Tác dụng đối với HS:- Chú ý nhiều hơn các câu trả lời của nhau- Phản ứng với câu trả lời của nhau- HS tập trung chú ý tham gia tích cực vào việc trả lời câu hỏi của GV

Kĩ năng thực hiện: - GV cần chuẩn bị trước và đưa ra những câu hỏi tốt (là câu hỏi mở, có nhiều cách trả lời, có nhiều giải pháp khác nhau; câu hỏi phải rõ ràng, dễ hiểu, súc tích). - Khi hỏi HS, trong trường hợp là câu hỏi khó nên đưa ra những gợi ý nhỏ.- Khi gọi HS có thể sử dụng cả cử chỉ, giọng nói của GV phải đủ to cho cả lớp nghe râ. - GV cố gắng hỏi nhiều HS, cần chú ý hỏi những HS thụ động và các HS ngồi khuất phía dưới lớp.

Ví dụ: Áp dụng kĩ năng nhỏ 1,2,3,4

GV“Hãy nêu một số ví dụ chứng tỏ nước hồ bị “ô nhiễm” (dừng lại 5 giây)

HS “Rất nhiều tôm bị chết...”

GV“Em B nói đúng, các em có thể nói rõ hơn một chút lí do tại sao tôm bị chết không ?”

HS “Theo em thì đó là do chất thải của nhà máy”

GV “Tốt. Còn A, theo em thì như thế nào ?”

HS“Em không biết... nhưng em thấy có rất nhiều người ném túi nilon xuống hồ...”

GV“Đúng,...còn C? Em có thể đưa ra thêm ví dụ khác được không ?”

HS“Nông dân phun thuốc trừ sâu trên các cánh đồng lúa và khi có mưa thì thuốc trừ sâu theo dòng nước chảy ra sông, hồ và gây nên sự ô nhiễm...”

5. Kĩ năng: Tập trung vào trọng tâm

Mục tiêu:

- Giúp HS hiểu được trọng tâm của bài học thông qua việc trả lời câu hỏi

- Cải thiện tình trạng HS đưa ra câu trả lời “Em không biết” hoặc câu trả lời không đúng.

Tác dụng đối với HS:- HS phải suy nghĩ, tìm ra các sai sót hoặc lấp các “chỗ hổng” của kiến thức.- Có cơ hội tiến bộ- Học theo cách khám phá “từng bước một”

Kĩ năng thực hiện: - GV chuẩn bị trước và đưa ra cho HS những câu hỏi cụ thể, phù hợp với những nội dung chính của bài học. - Đối với các câu hỏi khó, có thể đưa ra cả những gợi ý nhỏ cho các câu trả lời.- Trường hợp nhiều HS không trả lời được, GV nên tổ chức cho HS thảo luận nhóm.- GV dựa vào một phần nào đó trong câu trả lời của HS để đặt tiếp câu hỏi. Tuy nhiên, cần tránh đưa ra các câu hỏi vụn vặt, không có chất lượng.

6. Kĩ năng: Giải thích

Kĩ năng thực hiện: GV có thể đặt ra các câu hỏi yêu cầu HS đưa thêm thông tin. Ví dụ : - “Tốt, nhưng em có thể đưa thêm một số lí do khác không ?”- “Em có thể giải thích theo cách khác được không,?”....

Mục tiêu:- Nâng cao chất lượng của câu trả lời chưa hoàn chỉnh- Đưa ra câu trả lời hoàn chỉnh hơn- Hiểu được ý nghĩa của câu trả lời, từ đó hiểu được bài

Tác dụng đối với HS:

- Suy nghĩ tìm c¸ch lÝ gi¶i mét vÊn ®Ò ph¸t triÓn ãc th«ng minh s¸ng t¹o

- Huy ®éng vèn hiÓu biÕt gi¶i thÝch vÊn ®Ò häc tËp ®Ó ®i s©u vµo b¶n chÊt ®èi t îng häc

7. Kĩ năng: Liên hệ

Mục tiêu:

- Nâng cao chất lượng cho các của câu trả lời chỉ đơn thuần trong phạm vi kiến thức của bài học, vµ m«n häc.

- Phát triển c¸c mối liên hệ liªn m«n, liªn hÖ thùc tÕ trong quá trình tư duy cña HS.

Tác dụng đối với HS:Giúp HS có thể hiểu sâu hơn bài học thông qua việc liên hệ với các kiến thức khác, liªn hÖ thùc tÕ…

Kĩ năng thực hiện: Yêu cầu HS liên hệ câu trả lời của mình với những kiến thức đã học của môn học và những môn học có liên quan. Ví dụ : “Tốt, nhưng em có thể liên hệ víi việc sử dụng thuốc trừ sâu ở địa phương em được không?”

8. Kĩ năng: Tránh nhắc lại câu hỏi của mình

Mục tiêu:

- Giảm “thời gian GV nói”

- Thúc đẩy sự tham gia tích cực của HS

Tác dụng đối với HS:- HS chú ý nghe lời GV nói hơn- Có nhiều thời gian để HS trả lời hơn- Tham gia tích cực hơn vào các hoạt động thảo luận

Kĩ năng thực hiện: Chuẩn bị trước câu hỏi và có cách hỏi rõ ràng súc tích, áp dụng tổng hợp các kĩ năng nhỏ đã nêu trên.

9. Kĩ năng:Tránh tự trả lời câu hỏi của mình đưa ra

Mục tiêu:

- Tăng cường sự tham gia của HS

- Hạn chế sự tham gia của GV

Tác dụng đối với HS:- HS tích cực tham gia vào các hoạt động học tập như suy nghĩ để trả lời c©u hỏi, giải bài tập, thảo luận để ph¸t hiÖn tri thøc míi.- Thúc đẩy sự tương tác HS với GV, HS với HS

Kĩ năng thực hiện: - Tạo ra sự tương tác giữa GV với HS làm cho giờ học không bị đơn điệu.- Nếu có HS nào đó chưa rõ câu hỏi, GV cần chỉ định một HS khác nhắc lại câu hỏi.- Câu hỏi phải dễ hiểu, phù hợp với trình độ HS vµ với nội dung kiến thức bài học. - Đối với các câu hỏi yêu cầu HS t×m tßi kiến thức mới thì những kiến thức đó phải có mối liên hệ với những kiến thức cũ và vèn sèng thùc tÕ cña HS.

10. Kĩ năng:Tránh nhắc lại câu trả lời của HS

Mục tiêu:

- Phát triển mèi tương tác giữa HS với HS, tăng cường tính độc lập của HS.

- Giảm thời gian nói của GV.

Tác dụng đối với HS:- Phát triển khả năng tham gia vào hoạt động thảo luận và nhận xét các câu trả lời của nhau.- Thúc đẩy HS tự tìm rs câu trả lời hoàn chỉnh.

Kĩ năng thực hiện:Để đánh giá được câu trả lời của HS đúng hay chưa đúng, GV nên chỉ định các HS khác nhận xét về câu trả lời của bạn, sau đó GV kết luận.

VI. thiÕt kÕ bµi gi¶ng b»ng c¸c phÇn mÒm trªn m¸y tÝnh (Powerpoint; FontPage; HTML Help...)

Nh÷ng yªu cÇu s ph¹m khi viÕt gi¸o ¸n hay kÞch b¶n cho phÇn mÒm d¹y - häc

1. Tõ viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu, ph©n tÝch logic néi dung, thiÕt kÕ c¸c “tæ hîp nghe nhìn” m· ho¸ néi dung d¹y häc, GV b¾t ®Çu viÕt gi¸o ¸n vµ kÞch b¶n ®Ó nhËp vµo phÇn mÒm c«ng cô s½n cã (Powerpoint; FontPage; HTML Help...) hay c¸c phÇn mÒm chuyªn dông.

4. Bè côc néi dung gi¸o ¸n vµ kÞch b¶n ph¶i râ rµng, khoa häc thuËn lîi cho viÖc nhËp “tæ hîp nghe nhìn” vµo phÇn mÒm.

3. Gi¸o ¸n hay kÞch b¶n phÇn mÒm ph¶i thÓ hiÖn râ tÊt c¶ c¸c yªu cÇu vÒ môc ®Ých, néi dung vµ trình tù c¸c thao t¸c trong mçi ho¹t ®éng tìm tßi cña HS.

2. Gi¸o ¸n hay kÞch b¶n bµi gi¶ng chÝnh lµ mét b¶n kÕ ho¹ch thÓ hiÖn sù g¾n bã chÆt chÏ giữa môc tiªu, néi dung vµ ph ¬ng ph¸p, kÜ thuËt d¹y häc cho tõng bµi häc cô thÓ.

Nh÷ng yªu cÇu s ph¹m khi viÕt gi¸o ¸n hay kÞch b¶n cho phÇn mÒm d¹y - häc

5. Những c©u hái trong gi¸o ¸n hay kÞch b¶n ph¶i cã ®¸p ¸n ®Ó ® a vµo phÇn trî gióp.

6. KiÕn thøc trong kÞch b¶n ph¶i b¸m s¸t SGK, chØ bæ sung những kiÕn thøc cÇn thiÕt vµ phï hîp.

7. Khèi l îng kiÕn thøc ph¶i tinh gi¶n, vững ch¾c ®¶m b¶o thêi gian cña mét tiÕt häc

8. NÕu lµ phÇn mÒm chuyªn dông ®· ® îc thiÕt kÕ víi những tÝnh năng mong muèn cã thÓ hç trî cho GV trong qu¸ trình d¹y - häc vµ gióp HS tù häc.

2. ThiÕt kÕ bµi gi¶ng b»ng c¸c phÇn mÒm Powerpoint

PhÇn nµy mçi gi¸o viªn tù so¹n mét gi¸o ¸n vµ lµm theo c¸c b íc sau:

1. Lùa chän mét ®o¹n néi dung bµi dạy cã kiÕn thøc cÇn ho¹t hình m« pháng.

2. ThiÕt kÕ kÞch b¶n trªn giÊy tr íc, cã thÓ ®Æt c¸c c©u hái nh :

- DiÕn biÕn qu¸ trình nµy nh thÕ nµo? Nªn t¸ch diÔn biÕn thµnh mÊy b íc?

- CÇn hiÖu øng ®iÒu khiÓn riªng những b íc nµo?

- Minh ho¹ c¸c yÕu tè b»ng hình vÏ nh thÕ nµo?

- Những d¹ng hiÖu øng nµo cã thÓ sö dông khi lµm ho¹t hình m« pháng?

ThiÕt kÕ mét ®o¹n bµi d¹y cã sö dông Microsoft Powerpoint:

ThiÕt kÕ bµi gi¶ng b»ng c¸c phÇn mÒm Powerpoint

3.ThiÕt kÕ kÞch b¶n trªn m¸y: Khi vÏ hinh trªn m¸y, nªn vÏ hinh ®¬n gi¶n (d¹ng 2 chiÒu) tr íc, khi ®iÒu chØnh tÊt c¶ c¸c hiÖu øng tèt råi míi chuyÓn sang d¹ng næi (3 chiÒu).

4. ChØnh söa, hoµn thiÖn ho¹t hinh ®· m« pháng.

5. So¹n c©u hái ®Ó kÕt hîp sö dông víi ho¹t hinh ®· thiÕt kÕ