Upload
colombo-stock-exchange
View
515
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
CSE - Understanding Financial Statements
Citation preview
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
ye¢kaùu
uQ,H m%ldYk
uQ,H m%ldYk ms<sfh, lsÍfï uQ,O¾u
.sKqïlrK uQ,O¾u (Accounting Principles)
.sKqïlrK ixl,am (Accounting Concepts)
.sKqïlrK m%ñ;j, wruqK
uQ,H m%ldYkj, mrud¾:h
uQ,H ;;a;aj m%ldYh ^fYaI m;%h& (Statement of Financial Position)
fYaI m;%hg wod, .sKqïlrK igyka
wdodhï m%ldYkh (Statement of Comprehensive Income)
ysñlï fjkiaùfï m%ldYh (Statement of Changes in Equity)
uqo,a m%jdy m%ldYh (Statement of Cash Flow)
uQ,H m%ldYk u; ú.Kljrhdf.a jd¾;dj (Auditors Report)
ú.Kljrhdf.a jd¾;dfõ uQ,sl wx.hka
uQ,H m%ldYk ms<sn|j l<ukdlrKfha j.lSu
iajdëk ú.Kljrhdf.a jd¾;dj
fjk;a ffk;sl yd kshdul wjYH;djhka ms<sn| jd¾;dj
ú.Kljrhdf.a u;fha úúO iajrEmhka
ú.Kljrhdf.a u;hg n,mdkakd jQ lreKq
uQ,H jd¾;djl wka;¾.; wfkl=;a jeo.;a f;dr;re
wkqmd; j¾. (Types of ratios)
wkqmd; úYaf,aIKfha iSudjka
mgqk
01
01
02
02
02
03
03
04
07
10
12
13
16
16
17
17
18
18
18
19
20
24
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
ye¢kaùu
fuu lD;sh ;=<ska wfmaCId lrkqfha iSñ; fmdÿ iud.ul
ysñlï (ialkaO) m%d.aOkfha wruqo,a fhoùug wfmaCId
lrkq ,nk wdfhdaclhl=g tu iud.fï fufyhqï
ls%hdldrlï yd uQ,H ;;a;ajh ms<sn|j lsishï wjfndaOhla
,nd.kq yelsjkq msKsi,iud.ula úiska m%isoaO lrkq ,nk
uQ,H jd¾;d ms<sn|j uQ,sl ye¢kaùula bÈßm;a lsÍuhs.
fuys§ uq,skau wdfhdackhla hkq l=ula±hs jgyd .ekSu
jeo.;a fõ fndfydaúg fldgia fjf<|fmd< ;=<ska iud.ï
j, ialkaO m%d.aOkfha wdfhdackh lsßug n,dfmdfrd;a;=
jk wdfhdaclhskaf.a wfmaCIdj jkqfha b;d flál,
lska m%udKj;a ,dNhla Wmhd .ekSuhs. Tjqka fndfydaúg
fldgil ñ, flfrys n,mdk uQ,sl isoaOdka;uh lreKq
ms<sn|j lsis÷ ie,ls,a,la fkdolajd fyda fkd±kqj;alu
ksid fjf<|fmd< rgdj u; (momentum) yd wkqlrKh
lsÍu ;=<ska fláld,Sk ,dN wfmaCIdfjka fldgiaj,
wdfhdackhg fm,fò. fujeks yeisÍula b;d wjokï
iy.; jk w;r fndfydaúg wjidkfha ;ud fhojQ
uqo,j;a ,nd .ekSug fkdyelsj ±ä w,dNodhS
;;a;ajhkag uqqyqK§ug isÿfõ. fï wdldrfhka iud.ï
fldgiaj, uqo,a fhoùu wdfhdackhla fkdjk w;r th
iufmaCIKh (speculation) fõ.
wdfhdackhla hkq ;u b;sßlr.;a fyda fjk;a wdldrh
lska ,nd.;a uqo,a jeä m%;s,dNhla wfmaCIdfjka lsishï
idOdrK ld,hla ;=< j;alul fhoùuhs. fujeks
wdfhdaclhl=g uq¾: j;alï j, fukau uQ,H j;alï j,o
;u wruqo,a wdfhdackh l<yelsh’. uq¾: j;alï hkq bvï, hka;% iQ;%, hdkjdyk wd§ iamDIH j;alï fõ. uQ,H j;alï
hkq Tn úiska wdfhdackh lrkq ,nk wruqo,a fjkqfjka
Tng iud.ula úiska ksl=;alrkq ,nk uQ,H iq/l=ï m;%
fõ. tkï fldgia yd Khlrhs. fudfyd;la fï ms<sn|j
is;d n,kak. Tn úiska iud.ul fldgia ñ,§ .ekSfï§
Tnf.a uqo,a wod, iud.ug .,d hhs tf,i tl;= lr.;a
wruqo,a j,g iud.u l=ula isÿ lrkq weoao@
Tjqka fndfydaúg isÿlrkqfha tu wruqo,a ;u jHdmdßl
fyda ksIamdok lghq;= i|yd fhoùuhs. tkï fndfydaúg
uq¾; j;alï j, wdfhdackhhs. bvï, f.dvke.s,s, hka;%
iQ;%, ksIamdokhg wjYH wuqøjH, fiajl fõ;k f.ùï
yd wfkl=;a Wmldrl fiajd i|yd f.ùï wdÈh i|yd
fuu uqo,a fhdojhs. ta ;=<ska fuu iud.u n,dfmdfrd;a;=
jkqfha ,dNhla bmhSughs. fuf,i iud.u úiska wruqo,a
jvd;a ld¾hCIu yd M,odhS f,iska uq¾; j;alï j,
wdfhdackh l,fyd;a muKla Tnf.a wdfhdack uqo,g
Tng m%;s,dNhla wfmaCId l< yelsh. tfia fkdue;s
jqjfyd;a Tn wdfhdackh l< uqo,j;a Tng ,nd.;
fkdyels úh yelsh’. tkï wdfhdackfha lsishï
wjodkula we;. fuu wjodku wju lr.eksug kï Tn
úiska iud.ul fldgia ñ,§ .ekSfï§ tu iud.fï
fufyhqï iy uQ,H ;;a;ajh ms<sn|j fidhd ne,sh hq;=h’. ta i|yd Tng iud.fï uQ,H yd fufyhqï ls%hdldß;ajh
ms<sn|j f;dr;=re wjYH fõ. fuf,i iud.ula ms<sn|j
Tng f;dr;=re ,nd.; yelafla flfiao@
by; mekhg Èhyels fláu ms<s;=r jkqfha iud.fï uQ,H
m%ldYk mßYS,kh lsÍuhs.
uQ,H m%ldYk (Financial statements)
iud.ula úiska uQ,H m%ldYk uyckhd fj; bÈßm;a
lrkq ,nkafka jd¾Isl jd¾;dj (Annual report) ;=<sks. iud.ula úiska iEu fodf,dia uilgu jrla jd¾Isl
jd¾;djla ksl=;a lrhs. we;eï iud.ï iEu j¾Ihlu
foieïn¾ 31 Èkg uQ,H m%ldYk ms<sfh< lrkq ,nk w;r
wfkla iud.ï ud¾;= 31 Èkg uQ,H m%ldYk ms<sfh< lrhs. jd¾Isl jd¾;djl wvx.= uQ,H m%ldYk lÜg,hl my;
±lafjk ixrplhka wka;¾.; fõ.
^1& jd¾;d lrk Èkg iud.fï uQ,H ;;a;ajh fmkakqï
lrk fYaI m;%h.
^2& ld,mßÉfþofha fufyhqï m%;sM, fmkajk
wdodhï jd¾;dj.
^3& ld,mßÉfþoh i|yd ysñlï fjkiaùfï m%ldYkh.
^4& ld,mßÉfþoh i|yd uqo,a m%jdy m%ldYh.
^5& idrdxY.; jeo.;a .sKqïlrK m%;sm;a;s, igyka iy
fjk;a wkdjrKh l<hq;= f;dr;=re.
^6& tfukau ú.Klf.a jd¾;djo uQ,H m%ldYk yd
iïnkaO jeo.;a ,shú,a,ls.
fuu lD;sfha bÈß mßÉfÊo j,§ by; jd¾;d tlsfkl
fjk fjku idlÉPd lrk w;r Bg m%:u uQ,H jd¾;d
ms<sfh, lsÍfï fmdÿ .sKqïlrK uQ,O¾uhka ms<sn|j
wjOdkh fhduq lruq.
01
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
uQ,H m%ldYk ms<sfh, lsÍfï uQ,O¾u
uQ,H m%ldYk ms<sfh, lsÍfï uQ,O¾u ms<sn|j idlÉPd
lsÍfï§ uQ,H m%ldYk ms<sfh, lsÍfï ls%hdj,sh ke;fyd;a
.skqïlrK ls%hdj,sh ms<sn|j i,ld ne,Su jà fï ;=<ska
uQ,H m%ldYk j, úIh m:h ms<sn|j Tng hï woyila
,nd.; yelsh’.
ls%hd ksÍCIKh lsßu
wd¾Ól ls%hd fjkafldg y÷kd.ekSu
wd¾Ól ls%hd uqo,a tall j,ska uekSu
uqo,ska ueksh yels ls%hd igyka lsÍu
igyka lrk ,o .kqfokq iy isoaëka j¾. lsÍu
idrdxY lsÍu
uQ,H m%ldYk ms<sfh< lsÍu
by; rEm igykg wkqj uQ,H j¾;dj,g we;=<;a jkqfha
uqo,ska ueksh yels .kqfokq iy isoaëka muK’. tkï
uqo,ska ueksh fkdyels .kqfokq iy isoaëka uQ,H jd¾;d
;=<ska fkdfmkajhs. by; fmkakqï lrk ,o wdldrhg
wd¾Ól ls%hdjka uQ,H m%ldYk njg mßj¾;kh lsÍfï§
wkq.ukh lrkq ,nk .sKqïlrK uQ,O¾u ms<sn|j
wjfndaOhla ;sîu jeo.;a fõ. ukao ta ;=<ska uQ,H jd¾;dj,
we;=<;a f;dr;=rej, iSudjka fukau .=Kd;aulNdjh
ms<sn|j Tng hï wjfndaOhla ,nd.; yelsh.
.sKqïlrK uQ,O¾u (Accounting Principles)
uQ,H m%ldYkj, wka;¾.; jkqfha jHdmdßl wdh;khl
isÿjk .kqfokq iy isoaëkah. kuq;a iEu .kqfokqjla
yd isoaêhlau .sKqï jd¾:dj, igyka fkdlrhs. ukao
th m%dfhda.slj l< fkdyels neúks. tu ksid .kqfokqq
iy isoaëka .sKqï jd¾;dj, igyka lsÍug fmdÿfõ
ms<s.;a .sKqïlrK uQ,O¾u iuqodhla f.dvk.d we;.iEu wdh;khlau fuu .sKqïlrK uQ,O¾u wkq.ukh
l<hq;= w;r tfia fkdue;s jqjfyd;a tlu wdh;khla
úiska ms<sfh< lrkq ,nk j¾I foll uQ,H jd¾;d
fukau wdh;k foll uQ,H jd¾:d ixikaokh lsÍu
l<fkdyels jkq we;. fmdÿfõ ms<s.;a .sKqïlrK
uQ,O¾u hgf;a .skqïlrK ixl,am yd .sKqïlrK m%ñ;s
jeo.;a fõ.
.sKqïlrK ixl,am (Accounting Concepts)
.sKqïlrKfha úldYkh;a iuÕ uQ,H m%ldYkj,
.=Kd;aulNdjh /l.ekSu i|yd;a, tu uQ,H m%ldYk
mßYS,kh lrk md¾Yajhkag jvd M,odhS f,i f;dr;=re
iemhSu i|yd;a hï hï fmdÿ iïu;hka f.dvke.S we;s
w;r tajd .sKqïlrK ixl,am f,i ye¢kafõ. flfia
jqjo .sKqïlrK ixl,am ;=<ska uQ,H jd¾;d ;=<ska bÈßm;a
lrkq ,nk f;dr;=rej, lsishï iSudùula isÿfõ. tuksid
.sKqïlrK f;dr;=re iSudlrkq ,nk tjeks .sKqïlrK
ixl,am lsysmhla my; úia;r flf¾.
tall ixl,amh (Entity Concept)
ñka woyia lrkqfha jHdmdr tallhla tys whs;slrejkaf.
ka fjka jQ iajdëk meje;aula mj;akd nj ms<s.ksñka
uQ,H m%ldYk ms<sfh< l<hq;= njhs. tkï .sKqï ;eîfï
ld¾hh i|yd jHdmdrh, tys whs;slrejkaf.ka yd fjk;a
jHdmdr tallhkaf.ka neyer jQ fjku tallhla f,i
i,lk nj fuu ixl,amfhka lshfõ. uQ,H m%ldYkj,g
fuu ixl,amfha n,mEu jkqfha
^1& uQ,H m%ldYk j, YS¾Ifha jHdmdrfha ku olajd ;sîu.
^2& whs;slref.a ysñlu fYaI m;%fha j.lSula f,i olajd
;sîu.^3& whs;slref.a fm!oa.,sl f;dr;=re lsisjla jHdmdßl
fmd;aj, jd¾;d fkdlsÍu.
uQ,H ñkqï ixl,amh
(Money Measurement Concept)
uqo,ska ueksh yels .Kqfokq iy isoaëka muKla .sKqï.;
l<hq;= nj fuu ixl,amfhka lshfõ. fuu ixl,amh
fhdod.ekSfuka u;=jk .egqÆ my; mßÈ fõ.
• uqof,a w.h ia:djr nj Wml,amkh lsßu.• uqo,ska ueksh fkdyels .Kqfokq iy isoaëka .sKqï.;
lsÍula isÿ fkdùu. fï ksid jHdmdrh i;=
l<ukdlrK yelshd, fiajl oCI;d jeks uqo,ska
ueksh fkdyels iïm;a .sKqï.; lsÍula isÿfkdfõ. fndfyda iud.ï j, jd¾Isl jd¾;dfõ l<ukdlrejka
ms<sn| f;dr;=re fjku bÈßm;a lrkqfha uQ,H ñkqï
ixl,amfha iSudjka uÕyrjd .ekSugh.
02
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
ft;sydisl msßjeh ixl,amh
(Historical Cost Concept)
j;alï w;am;alr .ekSfï§ fyda fiajdjla ,nd.ekSfï§
jHdmdrhg f.ùug fyda ±Íug isÿjk i;H msßjeh u;
tu w.hka jd¾;d l<hq;= nj fuu ixl,amh wkqj
ms<s.efka. fuys n,mEu jkqfha j;alï ft;sydisl msßje-
hg igyka lsÍu ;=<ska fYaI m;%fhka i;H yd idOdrK
;;a;ajhla fmkakqï fkdlsÍuh’. flfia jqjo j;alï
tajdfha j¾;udk w.hg m%;Hd.Kkh lsßu u.ska
ft;sydisl msßjeh ixl,amfhka neyerúh yelsh’. tuksid
Tn úiska i,ld n,k wdh;kfha j;alï m%;Hd.Kkh
fldg ;sfío? hkak ms<sn|j ie<ls,su;a úh hq;=h’.
WmÑ; ixl,amh (Accrual concept)
ld,Éfþohg wod, uQ,H m%ldYk ili alsÍfï§ wdodhï
yd úhoï ie,lsh hq;af;a uqo,ska ,enQ fyda uqo,ska f.jQ
m%udKh u; fkdj ld,hg wod, jk wdodhï yd úhoï
m%udKh u; nj fuu ixl,amfhka lshfõ. WmÑ; moku
fhdod.ekSu ksid my; whs;uhka fYaI m;%fha§ y÷kd
.ekSug mq,qjks. ^1& WmÑ; wdodhï
^2& WmÑ; úhoï
^3& l,ska f.ùï
^4& l,ska ,eîï
tneúka WmÑ; moku fhdod.ekSu ksid tla .sKqï j¾I-
hl uQ,H m%;sM, ;j;a j¾Ihl uQ,H m%;sM, iuÕ my-
iqfjka iei£fï yelshdj ,efí.
úplaIK ixl,amh$ wdrCIK ixl,amh
(Prudence Concept)
.sKqï j¾Ihl whNdr m%;sM, .Kkh lsÍfïÈ yd fYaI
m;%h u.ska uQ,H ;;a;aj m%ldY lsÍfï§ jHdc wkaoñka
jHdmdrfha ;;a;ajh wê ;lafiarelr ±laùula fkdjk
wdldrhg uQ,H m%ldYk ms<sfh< l<hq;=ùu úplaIK
ixl,amhhs. fuu ixl,amhg wkqj i;H jYfhka Wm,íê
ù we;s wdodhï muKla ie,ls,a,g .kq ,nk w;r, isÿfõ
hehs wfmaCIs; úhoï fyda w,dN i|yd m%udKj;a fjkalsÍï
we;s flf¾. tuksid uQ,H m%ldYk lÜg,hlska ksrEmkh
lrk f;dr;=re jvd;a wdrCIKjdÈ tajd fõ.
wkdjrK ixl,amh$ fy<sorõ lsÍfï ixl,amh
(Disclosure Concept)
uQ,H m%ldYk ms<sfh< lsÍfï§ jeo.;a f;dr;=re iEu tl-
lau fy<sorõ l< hq;= nj fuu ixl,amfhka lshfõ. fï
wkqj uQ,H m%ldYk bÈßm;a lsÍfï§ tajd iuÕ j;alï
;lafiare lsßu, CIh lsÍu hkdÈh iïnkaOfhka wkq.
ukh l< m%;sm;a;s fy<sorõ lSÍu wjYH fõ. kS;suh
wjYH;d, jD;a;Sh .KldêldÍ wdh;kj, ks¾foaYs;
.sKqïlrk iïu; hkdÈhg wkql+,j f;dr;=re fy<sorõ
flf¾.
.sKqïlrK m%ñ;j, wruqK
uQ,H m%ldYk ilialsÍfï yd bÈßm;a lsÍfï ld¾hh i|yd
fhda.H .sKqïlrK Ndú;hka yd ks¾foaYhka bÈßm;a lsÍu
.sKqïlrK m%ñ; j, uQ,sl wruqK fõ. .sKqïlrK m%ñ;
u.ska uQ,H m%ldYk ilia lrkakka yd mßYS,kh lrkakka
w;r fmdÿ wjfndaOhla we;s lrk w;r uQ,H jd¾;dlrK-
fha§ ish¨u uQ,H m%ldYk .sKqïlrK m%ñ;Skag wkql+,j
ilia flf¾ hehs Wml,amkh flf¾. tneúka uQ,H
m%ldYk j,ska wfmaCIs; mrud¾: bgqlr.ekSug .sKqïl-
rK m%ñ; wkq.ukh lsÍu w;HjYH fõ.
.sKqïlrK m%ñ; iïnkaOfhka mq`M,a wjfndaOhla
mdGlhdg ;sîu w;HjYH fkdfõ. ukaoh;a uQ,H
m%ldYk .sKqïlrK m%ñ;Skag wkql+,j ilia lr
we;so hk j. ú.Kl úiska ú.Kk jd¾;dfjka bÈßm;a
lrk w;r .sKqïlrK m%ñ; ms<sn|j wOHkh
.KldêlrKh jD;a;shg wod, ld¾hhla jk w;r ta
i|yd úfYaI ksmqK;djhla ;sìh hq;= jk w;r th
idudkH mqoa.,fhl=g wjfndaO lr.ekSu wiSre ld¾hhls.
uQ,H m%ldYkj, mrud¾:h (
jHdmdrhla ms<sn|j we,aula olajk md¾Yajhkag Tjqkaf.a
úúO f;dr;=re wjYH;djhka imqrd,kq msKsi jHdmdrhl
uQ,H ;;a;ajh ,dNodhs;ajh iy uqo,a m%jdyhka ms<sn|j
f;dr;=re iemhSu uQ,H m%ldYkj, wruqK fõ. jHdmdrfha
uQ,H ;;a;ajh ms<sn| f;dr;=re fYaI m;%fhka fmkajkq
,nk w;r ,dNodhs;ajh ms<sn| f;dr;=re wdodhï jd¾;d-
fjkao uqo,a m%jdyhka ms<sn| f;dr;=re uqo,a m%jdy m%ldY-
fhkao fmkakqï lrhs.
uQ,H m%ldYk ;=<ska my; ±lafjk oE iïnkaOfhka
f;dr;=re imhhs.• j;alï (Assets)• j.lSï (Liabilities)• ,dN iy w,dN (Profits and loss)• ialkaOh (Equity)• uqo,a m%jdyhka (Cash flows)• ialkaOfha fjkiaùï (Changes in equity)fuu tlsfklla mo wod, uQ,H m%ldYk hgf;a úia;r
flf¾.
03
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
uQ,H ;;a;aj m%ldYh ^fYaI m;%h&
(Statement of Financial Position)hï ksYaÑ; Èklg jHdmdrfha uQ,H ;;a;ajh fmkakqï
lsßu i|yd jHdmdrfha j;alï, j.lSï, ialkaOh hk fïjd
we;=<;a lrñka ms<sfh, lefrk uQ,H m%ldYkh fYaI m;%h
hkqfjka ye¢kafõ. fuu m%ldYkh j¾;udkfha y÷kajkq
,nkafka uQ,H ;;a;aj m%ldYkh f,isks. we;af;kau fYaI
m;%h hkq jHdmdrfha uQ,H ;;a;ajh ms<sìUq lrk levm;la
nÿh. tkï fYaIm;%h ms<sfh< lrkq ,nk Èkg wdh;kh
j;alï } ialkaOh + j.lSï
Assets = Equity + Liabilities±ka wms fYaIm;%fha wdlD;shla iu. tys wka;¾.;h ms<sn|j §¾> jYfhka i,ld n,uq
....................... iud.u
...................... Èkg uQ,H ;;a;aj m%ldYkh.
j;alï
cx.u fkdjk j;alï
foam<, msßh; yd WmlrK
wdfhdack foam<
wiamDIH j;alï
wdfhdack
cx.u j;alï
f;d.h
fjf<| ,eìh hq;=oE
wfkla cx.u j;alï
uqo,a yd uqo,a iudk oE
uq`M j;alï
ialkaOh yd j.lSï
m%ldYs; m%d.aOkh yd ixÑ;
m%ldYs; m%d.aOkh
idudkH fldgia
wfkl=;a fldgia
ixÑ;
m%;Hd.Kk ixÑ;h
fmdÿ ixÑ;h
r|jd.;a ,dNh
cx.u fkdjk j.lSï
È.=ld,Sk Kh$ Khlr
ú,ïNS; nÿ
È.=ld,Sk m%;smdok
igyka
8
14
4 xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
9
15
12
13
5
10
16
6
11
7
remsh,a iei÷ï j¾Ih
i;= j;alï j, ixhq;sh iy tÈkg tu j;alï uQ,Hkh
lr we;af;a flfia o hkak fmkakqï lrhs. jHdmdrh
wruqo,a iïmdokh lr.kq ,enQfõ flfiao@ tkï, ysñldr
m%d.aOkh fldmuKo, È.=ld,Sk Kh fldmuKo, fláld,Sk uQ,H ne£ï fldmuKo, hkak;a tf,i
/ialr.kq ,enQ wruqo,a È.=ld,Sk j;alïj, yd fláld,Sk
j;alïj, flfia wdfhdackh lr we;ao hkak fYaI
m;%fhka fmkajhs. tuksid fYaI m;%fha wka;¾.;h
iólrKhla wdY%fhka fmkakqï l< yelsh’. tkï,
04
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
by; iólrKfha ±lajQ mßÈ fYaIm;%fha uq`M j;alï j,
tl;=j uq`M ialkaOh yd j.lSï j,g iudk fõ. wms
uq,skau fYaIm;%fha j;alï wxYh i,ld n,uq.
j;alï
j;alï hkq jHdmdßl wdh;khla úiska w;am;a lrf.k
we;s iïm;a fõ j;alul we;s iqúfYaI;ajh tu.ska
jHdmdrh ;=<g wkd.; wd¾:sl m%;s,dNhka ckkh ùuh’. jHdmdrhla i;= j;alï iamDIH j;alï ^bvï, f.dvke.s,s, fudag¾ r:, hka;% jeks& yd wiamDIH ^iajdêldrh, fjf<|
,l=Kq, lS¾;skduh jeks& jYfhka y÷kd.; yels w;r
fYaIm;%h ms<sfh, lsÍfï§ cx.u fkdjk ^ia:djr& iy
cx.u j;alï jYfhka j¾.SlrKh lrkq ,efí.
fYaI m;%h ;=< j;alï fm<.iajkqfha øjYS,;d moku
u;h’. øjYS,;djh hkq j;alula w.fha m%udKd;aul wvq-
jlska f;drj blauKska uqo,a njg m;alr.ekSug we;s
yelshdjhs. fï wkqj fYaI m;%fha j;alï hgf;a by<skau
øjYS,;djh wvqu foam< msßh; yd WmlrK igykalrk
w;r my<skau igyka lrkqfha øjYS,;djfhka by<u uqo,a
iy uqo,g iudk oEh. kuq;a uQ,H wdh;k iïnkaOfhka
.;al< fuu j;alï fm<.eiau isÿlrkqfha jvd;a øjYS,
j;alfï isg øjYS,;dj wvqu j;alu jYfhks.
cx.u fkdjk j;alï
jHdmdrhg wkd.; uqo,a m%jdy ckkh lsÍfï yelshdj
we;s iajNdjfhkau .sKqï j¾Ihlg jvd wdhqld,hla we;s
j;alï cx.u fkdjk fyj;a ia:djr j;alï fõ. jHdmdßl wdh;khl iajNdjh iy ;ru f;areï .ekSug
tlS wdh;kfha ia:djr j;alï wOHhkh lsßu jeo.;a fõ. fYaI m;%fha uqyqKf;ys ia:djr j;alï wê;u
jYfhka ;ks ixLHdjla f,i bÈßm;a fldg we;s uq;a tys
iEu whs;uhla hgf;au igykla ;=<ska wfkl=;a f;dr;=re
bÈßm;a flf¾. WodyrKhla f,i foam< msßh; yd
WmlrK ie,ls,a,g .;aúg tajdfhys msßjeh fjku;a,
j;alï
cx.u j.lsu
fj<| yd wfkl=;a f.úh hq;= oE
È.=ld,Sk Kh j, cx.u fldgia
m%j¾:k nÿ nerlu
fláld,Sk m%;smdok
fláld,Sk Kh.eKqï
uq`M j.lSï
uq`M ialkaOh yd j.lSï
17
18
19
20
xxxxxxxxxxxxxxxxxx
CIh fjkalsßu fjku;a, bÈßm;a flf¾. CIh fjkalsßu
hkq fï olajd Ndú;h ;=<ska j;alfï isÿjQ f.ùhdu
ke;fyd;a w.h wvqùuhs. j;alfï j¾Ih uq, msßjeh
j¾Ih ;=< tl;=lsÍï. j¾Ih ;=< bj;alsÍï f,i o, tu
wdldrfhkau CIh ùï o bÈßm;a flf¾. fuys§ Tng
j;alfï msßjefhka fï olajd CIh jQ m%udKh wvql, úg
j;alfï j¾;udk ;;a;ajh ms<sn|j hï woyila ,nd.;
yelsfõ. j;alfï msßjeh fuka úYd, m%;sY;hla CIh ù
we;akï tu j;alfï ksIamdok M,odhs;djh yd
ld¾hCIu;djh my< w.hl mej;sh yelsh’.
cx.u j;alï
j;alul my; ,laIK we;akï th cx.u j;alï f,i
ye¢kafõ.• j;alu tÈfkod idudkH fufyhqï ls%hdj,sh ;=< uqo,a
njg m;alsÍug, úlsKSug fyda mßfNdackhg wfmaCId
lrhs.• jd¾;dlrk Èkfha isg udi 12 l ld,hla ;=< j;alï
Wm,íê lsÍug wfmaCId lrhs.
tÈfkod ksIamdok lghq;= i|yd wjYH wuqøjH f;d.h, tÈfkod wf,úh i|yd mj;ajdf.k hkq ,nk nvq f;d.h, Khg NdKav úlsKSu ;=<ska jHdmdrhg uqo,a f.úh hq;=
Khysñhka, fláld,Sk uQ,H iq/l=ïm;a yd w;e;s yd
nexl= uqo,a cx.u j;alï f,i ie,fla.
jHdmdrhla m%udKh blaujd cx.u j;alï mj;ajdf.k hdu
fukau wjYH m%udKhg wvqfjka cx.u j;alï j, wruqo,a
wdfhdckho wys;lrh’. m%udKh blaujd cx.u j;alï
mj;ajdf.k hdfuka kslrefka wruqo,a cx.u j;alï ;=<
isrù ;sîfuka ,dNodhs;ajh my< hk w;r cx.u j;alï
wvqfjka mj;ajdf.k hk wdh;khlg tÈfkod ksIamdok
fyda wf,úlrK lghq;= i|yd wjYH wuqøjH Y%uh yd
wfkl=;a fmdÿld¾h msßjeh ,nd.ekSug fkdyelsùfu-
ka wiSre;dj,g uqyqK§ug isÿfõ. by; cx.u fkdjk
j;alï fukau cx.u j;alï j, whs;uhkao fYaI m;%fha
05
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
uqyqKf;ys ;ks w.hla f,i fmkajkq ,nk w;r
fft;uhkaf.a úia;r i|yd wod, igyk ne,sh hq;=h
ialkaOh iy j.lSï (Equity and Liabilities)
fYaI m;%fha j;alï ;=<ska ksrEmkh jkafka jHdmdrfha
wruqo,a wdfhdackh lr we;af;a l=uk j;alïj,o hkakhs. tlS wdfhdack i|yd wruqo,a iïmdokh lr.;a wdldrh
fmkajkq ,nkafka ialkaOh iy j.lSï ;=<sks.
ialkaOh (Equity)
fuhska fmkakqïlrkqfha jHdmdrfha fldgia ysñhkag
jHdmdrh ms<sn|j we;s leue;a;hs. tkï, jHdmdrfha Y=oaO
w.hhs (Net worth). Y=oaO w.h hkq uq`M j;alï j,ska ndysr
md¾Yjhkaf.ka uQ,Hkh l< fldgi ^uq`M j.lSï& wvql<
miq b;sßjk m%udKhh’. ialkaOh iukaú; jkqfha fldgia
m%d.aOkh yd ixÑ; j,sks.
m%ldYs; m%d.aOkh (Stated Capital)
tkï iud.u úiska fï olajd ksl=;afldg iy f.jd ksñ
m%d.aOkh kdñl w.hg ±laùuhs’ fldgia m%d.aOkh
idudkH fldgia (common stocks) iy jrKSh fldgia
(preference shares) jYfhka foj¾.hla we;s w;r
m%dfhda.slj fndfyda iud.ï j, olakg we;af;a idudkH
fldgia muK’. jrKSh fldgia i|yd jHdmdrfha ;SrK
.ekSfï§ Pkao jru ysñ fkdjk w;r fndfydaúg ksIaÑ;
,dNdxY wkqmd;slhla Tjqkg f.jhs. idudkH fldgia
i|yd ksIaÑ; ,dNdxY wkqmd;slhla fkdue;s w;r th
jHdmdrfha ,dN ;;a;ajh u; wOHCIljreka úiska ;SrKh
lrh’. idudkH fldgia m%d.aOkho Pkao n,h ysñ
(Voting) iy Pkao n,h rys; (Non Voting) f,i fldgia
follg fnfoa. Pkao n,h ysñ idudkH fldgila orka-
kl=g jd¾Isl uyd iNd /iaùul§ iud.u iïnkaOj .kq
,nk ;SrKj,§ Pkaoh mdúÉÑ lsÍug n,h ysñfõ. tfia
jqjo Pkao n,h rys; idudkH fldgila orkakl=g tjeks
n,;, ysñ fkdfõ. we;af;kau iud.ul whs;slrejka
ke;fyd;a wjodkï orkakka idudkH fldgia ysñhkah. ukao Tjqkg ksYaÑ; ,dNdxY wkqmd;slhla ysñ fkdjkjd
fukau iud.u wEjr lsÍul§ f.ùï lrkqfhao wfkl=;a
ish¨u f.ùï lsÍfuka miq b;sßjk uqo,lska ùu ksih’.
m%dlYs; m%d.aOkhg wu;rj jHdmdrfha mj;sk úúO jQ
ixÑ; i|ydo whs;shla jHdmdrfha ialkaO fldgia
ysñhkag ,efí. jHdmdrfha ,dN iïmQ¾Kfhkau ,dNdxY
jYfhka fnod yeÍula isÿ fkdlrhs kï tu
b;sßjk ,dNh wjqreÿ m;d jHdmdrh ;=< ixÑ;hla jYfh-
ka iuqÉÑ; fõ. we;eïúg úúO kï j,ska ̂ m%d.aOk ixÑ;, idudkH ixÑ;h, m%;Hd.Kk ixÑ;h& ixÑ; jHdmdrh
;=< mj;ajdf.k hkq ,efí.
tuksid jHdmdrhl uqo,a wdfhdackh lsÍug is;k
wdfhdaclhl= tlS jHdmdrfha whs;slrejkaf.a ialkaO
ms<sn|j wjodkh fhduq l< hq;=h’. ukao, jHdmdrfha
wjodkï iy.; wjia:djla ord isáug yels uQ,Hhk
ud¾.h jkqfha whs;slrejkaf.a ialkaOh neúks.
cx.u fkdjk j.lSï
fndfydaúg jHdmdrhla ia:djr j;alï uQ,Hhkh lrkqfha
ia:djr fyda È.=ld,Sk m%d.aOkh ;=<sk’. ta i|yd ysñldr
ialkaO m%d.aOkhg wu;r È.=ld,Sk Kh Ndú;lsÍu
fndfydaúg olakg ,efí. we;eï wdh;k nexl= iy
wfkl=;a uQ,H wdh;k j,ska Kh ,nd.kakd w;r
we;eïúg Khlr jeks fmdfrdkaÿ m;% ke;fyd;a iq/l=ï
m;a ksl=;a lrñka uyck;djf.ka Kh uqo,a /ialr .kS. fuf,i l=uk wdldrhlska Kh m%d.aOkh /ialr .;a;
o tajdfha we;s iqúfYaIs; ,CIKhka fndfydaúg tl yd
iudkh’. tkï,
(i) Kh m%d.aOkh i|yd jd¾Islj fyda w¾O jd¾Islj
tlÕ jQ fmd<shla f.ùug isÿùu. jHdmdrfha ,dnodhs;a-
jh fkdi,ld fuu fmd,S f.ùu isÿl< hq;= fõ.
(ii) lsishï tlÕjQ Èkl§ uQ,sl Kh uqo, tljr fyda
fldgia jYfhka f.úh hq;=ùu.
by; ldrKd fol ksid b;d by< uÜgñka Kh m%d.aOkh
mj;ajdf.k hdu we;eïúg wjodkï iy.; úh yelsh’.ukao jHdmdrfha ,dN fkdue;s j¾Ij,§ o fuu Kh fmd,S
iy jdßl f.ùï isÿ l<hq;= neúks. tjeks ;;a;ajhloS ta
i|yd jHdmdrhg ;j;a Kh .ekSu fyda jHdmdrfha we;eï
j;alï úl=Kd ±óu isÿl< hq;= úh yelsh’. tfukau úYd,
f,i Kh m%d.aOkhla mj;sk úg Kh ,ndfok md¾YAjh-
kao jHdmdßl ;SrK i|yd we;eï úg ueÈy;aùu
ke;fyd;a n,mEï lsÍug bv we;. cx.u fkdjk j.lSï
hgf;a fndfydauhla jHdmdßl wdh;kj, fYaIm;%fha
±lsh yels tla úfYaIs; wê;uhla i|yd Tnf.a wjodkh
fhduqlsßu jeo.;a fõ. tkï ú,ïNS; wdodhï nÿ
(Deferred income tax) ms<sn|jhs.
.sKqïlrK ,dNh;a wdodhïnÿ i|yd .Kkh lrkq ,nk
,dNh;a w;r fjkila we;. thg n,mdk tla m%Odk
ldrKhla jkqfha ia:djr j;alï CIhúuh’ jHdmdßl
wdh;khla kï ia:djr j;alï CIh lsÍfï§ ;u
wdh;kfha wNsu;h mßÈ CIh wkqmd; ;SrKh lrkq ,nhs. kuq;a wdodhï nÿ fomd¾;fïka;=j úiska nÿ
wdodhu .Kkh lsÍfï§ wdodhñka wvqlsÍug bvfok
m%d.aOk §ukd fmrlS jHdmdrh úiska ;SrKh l< CIh
06
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
wkqmd;hg jvd fjkiaùu fndfydaúg ±lsh yelsh’. WodyrKhla jYfhka hka;% i|yd wdodhï nÿ
fomd¾;fïka;=j ,ndfok m%d.aOk §ukdj msßjefhka
33 1$3] fõ. tkï jir ;=kla ;=< fuu j;alu iïmQ¾K-
fhka CIh l< hq;= fõ. kuq;a jHdmdßl wdh;kfha fuu
j;alu i|yd CIh wkqmd;h 20] úh yelsh‘. j;alfï
jákdlu re 150,000 f,i .;fyd;a, iud.fï wdodhï nÿ
j.lSu .Kkh lsÍfï§ jir ;=kl ld,hla mqrdjg Y=oaO
wdodhfuka jirlg re 50,000 ne.ska wvqlsÍug wjia:dj
wdodhï nÿ fomd¾;fïka;=j úiska ,nd foa kuq;a iud.fï
.sKqïlrK ,dNh .Kkh lsÍfï§ CIh úhoï f,i wvq
lsÍug yels jkafka jirlg re 30,000 ne.ska jir 5 la
i|ydh’. tkï m<uq jir ;=k ;=<§ nÿ whl< yels wdod-
hu jHdmdßl wdh;kfha .sKqïj,g wkqj nÿ fmr ,dNhg
jvd re 20,000 wvqjk w;r wjidk jir
fofla§ wdodhï nÿ fomd¾;fïka;=fõ kS;sj,g wkqj
.Kkh lrkq ,nk nÿ whl< yels wdodhu jHdmdrfha
fmd;aj, nÿ fmr ,dNgh jvd re 30,000 lska jeäh.
fï wkqj wmg fmkShkafka .sKqïlrK ,dNh u; .Kkh
lrkq ,nk noao;a wdodhï nÿ fomd¾;fïka;=j úiska wmf.
ka whlrk noao;a w;r fjkialï mj;sk njhs. flfiajq-
jo wdh;kh i;H jYfhkau f.jkq ,nkafka wdodhï nÿ
fomd¾;fïka;=fõ kS;sh u; .Kkh lrkq ,nk noaO
neúka j;alfï Ôj ld,h ;=< fuf,i nÿ wdodhï j,
mj;sk wiu;=,s;;djh ksid nÿ fmr ,dNfhao wi-
u;=,s;;djhla yg.kakd w;r ta ksid tu ld,mßÉfþo
fha wdodhï jd¾;d ^,dNh& iei£ug fkdyels jkq we;. fuu ÿ¾j,;djh u.yrjd .ekSug j;alfï CIh u; nÿ
f.ùug isÿjk uu wiu;=,s;;djh bj;alsÍu ú,ïî;
nÿ f,i fmd;a igykla muKla isÿ lrk w;r ta ;=,ska
jHdmdrhg i;H jYfhkau uQ,Huh j.lSula we;s fkdfõ. tuksid fuu ú,ïî; nÿ uQ,H m%ldY ú.%yfha§ j.lSu-
la f,i fkdi,lhs. fuu ;;a;ajh úY%du m%;s,dN j.lSu
ksido we;súh yelsh.
cx.u j.lSï
iEu jHdmdßl wdh;khlau mdfya .kqfokq isÿlrkqfha
w;amsg mokugu fkdjk w;r WmÑ; mokug ke;fyd;a
Kh mokugo .kqfokq isÿlrkq ,efí. fufyhqï pl%h
;=<§ ^fuys§ udi 12 l .sKqï j¾Ihla fufyhqï jl%h
f,i i,luq& f.jd ksoyia lsÍfï moku u; ,ndf.k
we;s NdKav yd fiajd fyda fláld,Sk Kh ^nexl= whsrdj
jeks& fjkqfjka l<hq;= f.ùï cx.u j.lSï f,i i,lh’. cx.u j.lSul my; ±lafjk ,CIK we;=<;a fõ.
^1& jHdmdrfha idudkH fufyhqï pl%h ;=< fíreï lsÍug
n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ j.lSï
^2& jd¾;dlrK Èkfha isg udi 12 l l,mßÉfþohla ;=<
fíreïlsßug we;s j.lSï
Khysñhka, f.úh hq;= úhoï, fiajl §ukd wd§ WmÑ;h-
ka cx.u nerlï fõ. fïjd tÈfkod fufyqï lghq;= ;=<ska
cks; jk w;r we;eïúg tÈfkod fufyhqï lghq;= j,ska
neyerjo cx.u nerlï cks; fõ. WodyrK jYfhka Kh
.eKqïj, m%j¾:k j¾Ifha f.úh hq;= jdßl yd f.úh hq;=
fmd,S cx.u nerlï f,i igyka lrhs.
fYaI m;%hg wod, .sKqïlrK igyka
fYaIm;%h ;=< whs;uhka igyka lr we;af;a idrdxY.;
w.hka f,i muKs. tuksid fuu whs;u i|yd m%udKj;a
o;a; wkdjrKh l< hq;=hs. fuf,i wkdjrKh l<hq;=
wfkl=;a f;dr;=re .sKqïlrK igyka ;=<ska olajkq ,efí
fuf,i Wmj¾.SlrKhla f,i bÈßm;a l<hq;= f;dr;=re
r|d mj;skqfha YS% ,xld .sKqïlrk m%ñ; j, wjYH;d, whs;uhkaf.a m%udKh yd iajNdjh u;h’. fYaIm;%fha
wdlD;sfha olajd we;s mßÈ my; ±lafjk igyka i,ld
n,uq.
igyk 04 - foam, msßh; yd WmlrK
fuu .sKqïlrK igyk ;=<ska ia:djr j;alï j, msßjeh
f;dr;=re fukau CIh ms<sn| f;dr;=re ,ndfoa. my;
±lafjk mßÈ j;alïj, j¾Ih uQ, msßjeh;a, j¾Ih ;=<
ñ,È .ekSï, úlsKSï yd j;alï m%;Hd.Kkh lr we;akï
tu f;dr;=re fjku;a bÈßm;a flf¾. wjidkfha j¾Ih
w. j;alïj, msßjeh fmkajhs. tfukau j;alïj, CIh
fjkalsßïo fjku bÈßm;a flf¾. j¾Ih uq, CIh fYaIh, j¾Ih ;=< CIhùï, bj;a l< j;alïj, CIh wdÈh f,i
.e<mSu ;=<ska j¾Ih wjidkfha iuqÉÑ; CIh .Kkh
lrkq ,efí. fï wkqj wdfhdaclhl=g lsishï j;alï
j¾.hl msßjeh w.h;a fï olajd CIhlr we;s jákdlu;a
iiod j;alfï iajNdjh ms<sn|j lsishï wjfndaOhla
,nd.; yelsh.
07
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
msßjeh
whs;uh
Ëh fjkalsrsï
wdrïNl fYaIh
j¾Ih uq,
fYaIh
fldgia msßjeh fjf<|fmd< w.h
wdrïNl fYaIh
tl;= lsÍï
j¾Ih ;=< ±rE
msßjeh
j¾Ih ;=< ,shdy,
w.h
tl;= lsÍï
bj;a lsÍï
bj;a lsÍï
wjidk fYaIh
wjidk fYaIh
wjidk fYaIh
f.dvke.s,s
fudag¾ r:
,Snvq yd iúlsÍï
ld¾hd, WmlrK
Y=oaO w.h
f.dvke.s,s
fudag¾ r:
,Snvq yd iúlsÍï
ld¾hd, WmlrK
Y=oaO w.h
lS¾;skduh
fj<| ,l=Kq
iajdêldrh
ixj¾Ok msßjeh
61 mßmd,s;
ñ, m%ldYs;
ñ, m%ldYs; fkdjk
62 wdYs%; iud.ï
ñ, m%ldYs;
ñ, m%ldYs; fkdjk
63 fjk;a iud.ï
xxx
xxx xxx
xxxxxxxxxxxxxxxxxxx
xxxx
xxxx(xxx)
xxx xxx - xxx
xxx- -xxx
xxx xxx xxx
xxx xxxx(xxx)
xxx xxx xxx xxx
xxxxxx (xxx)xxx
xxx xxx
xxx xxxx(xxx)
xxx xxx xxx xxx
xxxxxx xxxxxx
xxx xxx xxx
xxx xxxx(xxx)
xxxxxx
xxxxxx
-xxx
xxxxxx
xxxxxx -xxxx
xxxx xxxx xxxx xxxx
xxxx xxxxx(xxxx)
xxxxxxxx xxxx
igyk 06 (- wiamDYH j;alï
lS¾;skduh, iajdêldrh yd ixj¾Ok úhoï jeks wiamDYH j;alï iïnkaOfhka tajdfha msßjeh, j¾Ih ;=< ±rE msßjeh, ,shdy, w.h yd j¾Ih w. w.h hkd§ f;dr;=re my; ±lafjk mßÈ bÈßm;a l< hq;=h’.
igyk 07 wdfhdack
iud.u úiska fjk;a wdh;kj, lrkq ,nk wdfhdack j, msßjeh fukau fjf<|fmd< w.hla ,nd.; yelskï
tajd fjk fjku bÈßm;a l< hq;=h’.
08
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu 09
wfkl=;a uQ,H j;alï
ia:djr ;ekam;a xxx NdKavd.dr neÿïlr xxx ixj¾Ok neÿïlr xxx fjk;a iq/l=ïm;a xxx wfkl=;a uQ,H j;alï xxx xxx
igyk 9 ( fjf<| yd wfkl=;a ,eìhhq;= .sKqï
fjf<| Kh.e;shka xxxwvql<d ( wvudk Kh fjkalsÍï (xxx) xxxfiajl Kh xxx wfkl=;a ,eìh hq;= .sKqï xxx xxx
fndfydaúg ,eìh hq;= .sKqï ;=<, Kh.e;shkag wu;rj
wfkl=;a ,eîï o wka;¾.; jk neúka fuu f;dr;=re
j¾.SlrKh uQ,H m%ldYk úYaf,aIKfha§ b;d jeo.;a fõ.
igyk 12 m%ldY l< m%d.aOkh
fuys§ m%ldYs; yd f.jd ksñ m%d.aOkh kdñl w.hg ola-
jkq ,efí.
m%ldYs; yd f.jd ksñ
idudkH fldgia xxx xxx
igyk 14 fmd,S f.úh hq;= Kh
igyk 15 Khysñhka yd wfkl=;a f.úh hq;= .sKqï
fjf<| Kh ysñhka xxx WmÑ; úhoï xxxfjf<| fkdjk Khysñhka xxx xxx
igyk 08 f;d.
f;d. ms<sn| f;dr;=re my; ±lafjk mßÈ bÈßm;a l<
hq;=h’. wuqøjH xxx fkdksñ øjH xxx ksñ øjH xxx xxx wvql<d ( h,amek.sh f;d. (xxx) xxx óg wu;rj YS% ,xld .sKqïlrK m%ñ; wxl 2 g wkqj
f;d. w.h lsÍfï mokïo fy,sorõ l<hq;= fõ. uQ,H
m%ldYk ú.%y lsÍfï§ fuu f;d. j¾. lsÍï b;d jeo.;a
fõ.
igyk 11 uqo,a yd uqo,g iudk oE
fláld,Sk ;ekam;= xxx w;e;s yd nexl=fõ we;s uqo,a xxx xxx
we;eï úg fuu uqo,a yd uqo,g iudk oE j,ska fláld,Sk
Kh iy nexl= whsrdj wvqlr fmkajk wjia:do we;.
igyk 13 ixÑ;
fuys§ ish¨u wdldrfha ixÑ; ms<sn|j fy<sorõ lsÍï
lrkq ,efí. m%d.aOk ksoyia lsÍfï ixÑ;h xxx m%;Hd.Kk ixÑ;h xxx fjk;a m%d.aOk ixÑ; xxx fmdÿ ixÑ;h xxx fjk;a whNdr ixÑ; xxx xxx
whs;uh j¾Ih uq, fYaIh jir ;=, ,nd.;a j¾Ih ;=< mshùï jir w. fYaIh
Khlr
nexl= Kh
fjk;a Kh
xxx xxx xxx(xxx)xxx xxx xxx(xxx)xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
(xxx)
(xxx)
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu 10
igyk 21
iïnkaê; md¾Yajhka iuÕ we;s ne£ï fy<sorõ lsÍu, iud.fï wOHCIjrfhl= fldgialrefjl= jeks iud.fï
m%Odk l<ukdlrejka fyda Tjqkaf.a mjq,aj, idudðlhka
fyda wdYs%; iud.ï iuÕ iud.u j¾Ih ;=< isÿlrk
.kqfokqj, iajNdjh yd jákdlu uQ,H m%ldYk ;=<
fy<sorõ l< hq;=h’.
igyk 22 wiïNjH j.lSï
wkd.; isÿùula yg.ekSu fyda ygfkd.ekSu fya;=fjka
fYaI m;% Èkg wod< f,i hï j.lSula ks¾udKh ùug
yelshdjla we;aku tu j.lSï wiïNdjH j.lSï f,i
y÷kajk w;r ta ms<sn| fy<sorõjla uQ,H m%ldYk j,
isÿl< hq;=h’.Wod( wkd.;fha ;Skaÿjla §ug we;s iud.ug tfrys kvq
iy;sl ùï (Guarantees)
igyk 23 fYaIm;% Èkg miqj we;sjQ isoaëka
jHdmdrhg ys;lr fyda wys;lr f,i uQ,H m%ldYk
jd¾;dlrk Èkh ^fYaI m;% Èkh& iy ksl=;alsÍug n,h
,;a Èkh w;r ld,h ;=< isÿjk, YS% ,xld .sKqïlrK
m%ñ; 10 g wkqj .e<msh hq;= fkdjk, tkï fYaI m;% Èk
jk úg tjeks isÿùula we;sùug bv we;s njg lsis÷
fydavqjdjla fkd;snQ isÿùï ms<sn|j uQ,H m%ldYkj,
fy<sorõ l, hq;=h’.
wdodhï m%ldYkh
(Statement of Comprehensive Income)
iSñ; iud.ul m%isoaê; uQ,H m%ldYk lÜg,hl ;j;a
m%Odk;u ixrplhla jkqfha úia;S¾K wdodhï m%ldYkhh’
.sKqï ld,mßÉfþohla ;=< iud.u úiska Wmhd.kakd ,o
wdodhï iy tu wdodhï bmhSug ork ,o úhoïo we;=<;a
fldg j¾Ih i|yd ,dNh .Kkh lsÍu fuu m%ldYkfha
wruqK fõ.
wju jYfhka my; i|yka f;dr;=re wdodhï m%ldYh ;=<
wka;¾.; l< hq;=h’.
(i) whNdrh
(ii) uQ,H msßjeh
(iii) wdYs%; iud.ï j,ska yd noaO jHdmdrj,ska ,enQ ,dN
fldgi
(iv) nÿ úhou
(v) ,dNh fyda w,dNh
(vi) fjk;a wdodhï
by; i|yka whs;uhkag wu;rj uQ,H m%ldY mßYS,kh
lrk whg myiqfjka th wjfndaOlr .ekSug wod, jk
wfkl=;a f;dr;=re o bÈßm;a l< hq;=h’.
m%dfhda.slj .;al< iud.ï úiska lsishï ld,mßÉfþohla
;=< y÷kd.kakd jQ ish`Mu wdodhï iy úhoï ;ks
m%ldYkhla jYfhka úia;S¾K wdodhï m%ldYkhla u.ska
bÈßm;a lrkq ,efí. fuf,i wdodhï m%ldYkhla ms<s-
fh, lsÍfï§ m%dfhda.slj isÿjkqfha úhoï j, ls%hdldrlï
j, iajNdjh mßÈ wdodhï m%ldYk ms<sfh< lsÍuhs. úhoï
j, ls%hdldrlï wkqj j¾. fldg ilia lrk wdodhï
m%ldYkhl wdlD;sh my; ±lafõ.
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
............................ iud.u
.......................Èfkka wjika j¾Ih i|yd
wdodhï m%ldYkh
remsh,aigyka iei÷ï j¾Ih
úl=Kqï
úlKqï msßjeh
o, ,dNh
fjk;a wdodhï
mßmd,k msßjeh
w,úlrK úhoï
fjk;a msßjeh
uQ,H msßjeh
noaog fmr ,dNh
wdodhï nÿ
ld,mßÉfþoh i|yd Y=oaO
,dNh$ w,dNh
fldgil bmhSu
xxx24
25
26272828
xxx
(xxx)
(xxx)
(xxx)
(xxx)
(xxx)
xxx
xxx
(xxx)
xxx
xxx
wdodhï m%ldYkhla bÈßm;a lsÍfï§ meyeÈ,sj iud.fï
ku;a, wdodhï m%ldYh wod, jk .sKqï ld,mßÉfþoh;a
±laúh hq;=h’. úl=Kqï wdodhfuka úl=Kqï msßjeh wvql<
úg ,efnkqfha o, ,dNhhs (Gross profit). fuu o, ,dNhg
fjk;a wdodhï tl;=fldg úhoï wvq l< úg nÿ fmr
,dNh (Profit before taxation) ,efí. nÿ fmr
,dNfhka j¾Ih i|yd jk noq úhou wvql< úg j¾Ifha
,dNh (Profit before tax) ,efí. ´kEu iud.ul wdodhï
m%ldYkfha wjidk fma<sh fjkajkqfha fldgil bmhSu
±laùughs. (Earnings per share) tkï nÿmiq ,dNh ksl=;a-
fldg we;s idudkH fldgia .Kkska fn§fuka ,efnk
tla fldgila i|yd bmhSu fõ. fndfydaúg tlu iud.
ul j¾I lSmhl wdodhï jd¾;d fyda iud.ï lSmhl
wdodhï jd¾;d iei£fï§ fuu fldgil bmhSu iei£u
lrkq ,efí.
wdodhï m%ldYkhl we;=<;a l< whs;uhkaf.ka fy<sorõ
lsÍu jeo.;a jk m%udKd;aul whs;u my; mßÈ igyka
u.ska bÈßm;a l< yelsh’.
igyk 24 ( úl=Kqï
fuys§ úl=Kqï wdodhu f,iska we;=<;a lrkafka m%Odk
fufyhqï lghq;a; ;=<ska Wmhd we;s wdodhuh’. fuys§
fndfyda iud.ï Y=oaO úl=Kqï, tkï úl=Kqï u; whl-
rkq ,nk nÿ wvql< miq úl=Kqï wdodhu bÈßm;a lrkq
,efí. we;eï wdh;k úiska úl=Kqï wdodhfï ixrplh-
kao bÈßm;a lrhs. WodyrKhla f,i fudag¾ jdyk
wdf,úlrkq ,nk wdh;khl fudag¾ jdyk úlsKSfuka
,o wdodhu fjku;a, fudag¾ r: w¨;ajeähd
wdodhu fjku;a, fudag¾ r: wu;r fldgia wf,ú wdodhu
fjku;a bÈßm;a lrk wjia:d ±lSug ms<sjk.
igyk 25 ( wfkl=;a wdodhï
,dNdxY wdodhu xxx ia:djr j;alï wf,úfhka ,o ,dN xxx wdfhdack wdodhï xxx úúO wdodhï xxx
fuys wdfhdack wdodhï j, iud.u úiska fjk;a iud.
ïj, fldgia ñ,g f.k úlsKSu ;=<ska ,o wdodhï we;=<;a
fõ.
igyk 26 : uQ,H úhoï
È.=ld,Sk Khu; fmd,sh xxx fláld,Sk Khu; fmd,sh xxx uQ,H f,aLK u; fmd,sh xxx
igyk 27 : nÿ fmr ,dNh
nÿ fmr ,dNh .Kkh lrkqfha úl=Kqï wdodhug wfkl=;a
wdodhï tl;=fldg úhoï wvq lsÍfuks. fuf,i wvqlrk
úhoï wdodhï jd¾;dfõ uqyqKf;ys bÈßm;a lrkafka ta
ta úhoï j¾.hg wh;ajk whs;uhkaf.a tl;=jla f,ihs. WodyrKhla f,i fnodyeÍï úhoï j, tl;=j, mßmd,k
úhoïj, tl;=j, uQ,H úhoïj, tl;=j wd§ f,isks.
flfia jqjo by; i|yka l< mßÈ úhoï j¾. hgf;a
wka;¾.; l< úhoï w;ßka iuyr úhoï wkdjrKh
lsÍu w;HdjYH fõ. tjeks úhoï my; mßÈ igyka ;=<ska
bÈßm;a lrkq ,efí.11
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
wOHCIl ixfõ;k xxú.Kk .dia;= yd úhoï xxia:djr j;alï CIhùï xxw¾:idOl wruqo,a odhlùï xxfnd,a Kh lmdyeÍï xxffk;sl .dia;= xxia:djr j;alï bj;alsÍï w,dN xxm%;Hd.Kk w,dN xx
igyk 28 wdodhï nÿ
nÿ fmr ,dNh .Kkh l< miq tu wdodhu u; wdodhï
nÿ .Kkh l,hq;=h’. bkamiq thg fmr j¾Ifha wdodhï
nÿ W!k fjkalsÍï fyda wê fjkalsÍï .e,mSï l< hq;=h’. fuf,iska wdodhï jd¾:dfõ ±lafjk nÿ úhou .Kkh
lsÍug ú,ïNS; nÿ i|yd .e,mSï o l< hq;=h.
m%j¾:k j¾Ifha noao xxxfmr j¾Ifha W!k$ wê nÿ fjkalsÍï xxxú,ïNS; nÿ .e<mSï xxx xxx
ysñlï fjkiaùfï m%ldYh
(Statement of Changes in Equity)
ixia:dms; iud.ul whs;slrejkaf.a ysñlu jYfhka
i,lkafka m%ldYs; m%d.aOkh yd ixÑ;j, w.hh’. fï
wkqj iud.ul ysñlu hkakg my; whs;uhka we;=<;a
l< yelsh’.
• idudkH fldgiaj, m%ldY l< m%d.aOkh
• j;alï m%;Hd.Kk ixÑ;
• fmdÿ ixÑ;h
• r|jd.;a ,dN
óg wu;rj ksoyia l, fkdyels jrKSh fldgia
m%d.aOkho ysñlfï fldgila f,i ie,fla.
.sKqï ld,mßÉfþoh ;=< isÿjk jHdmdßl .kqfokq ksid
fuu ysñlfuys fjkialï isÿfõ. WodyrKhla f,i
j¾Ih ;=< kj fldgia ksl=;=jla isÿlr we;akï fuys§
iud.fï ysñlu jeä fõ. tfukau m%j¾:k j¾Ifha
iud.u w,dN ,nd we;akï túg ysñlu wvqfõ. fï
wdldrhg iuyr .kqfokq lrk fldgf.k ysñlu jeäjk
w;r ;j;a iuyr .kqfokq ksid ysñlu wvqfõ. fuf,i
.sKqï ld,Éfþoh ;=, ysñlu fjkia jQ wdldrh ^wvqùu$
jeäùu& wfkl=;a uQ,H jd¾;d iuÕ bÈßm;a l< hq;=h’.tf,i ysñlfï fjkialï fmkakqïlrk m%ldYh ysñlï
fjkiaùfï m%ldYh” (Statement of Changes in Equity) f,i ye¢kafõ.
ysñlï fjkiaùfï m%ldYh ms<sfh< lrkúg ta ta whs;uh
i|yd fjku ;Srej ne.ska ilia l< hq;=h’. .sKqï
ld,ÉfÊoh uq, mej;s fYaIhka ta ta ;Srefõ wdrïNl
fYaIh f,iska we;=<;a fldg .sKqï ld,Éfþoh ;=< isÿjQ
fjkialï .e<mSu ;=<ska ld,Éfþoh wjidkfha§ mj;sk
fYaIh fmkakqï lrhs.
ysñlï fjkiaùfï m%ldYfha wdlD;sh my; ±lafõ.
12
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
ysñlï fjkiaùfï m%ldYh
m%ldYl<
m%d.aOkhm%d.aOk ixÑ; r|jd.;a ,dN tl;=j
ld,mßÉfÊoh uQ, fYaIh
whs;sjdislï ksl=;=j
m%idO fldgia ksl=;=j
,dNdxY f.ùï
m%d.aOk ixÑ;j,g udre lsÍï
m%j¾:k j¾Ifha ,dNh
j¾Ih wjidkfha fYaIh
xxx xxxxxx xxx
xxx xxx
xxx
xxxxxx
(xxx)
(xxx)(xxx)(xxx)
xxx xxx xxxxxx
xxx xxx
uqo,a m%jdy m%ldYh (Statement of Cash Flow)
.sKqïlrKfha§ .Kqfokq iy isoaëka igyka lrkq
,nkafka WmÑ; ixl,amhg wkqjhs. tuksidu Kh
mokug lrkq ,nk .Kqfokqj, n,mEu ,dNd,dN
.sKqug;a fYaIm;%hg;a we;sfõ. tuksid ,dNd,dN .sKqfï
iy fYaIm;%fha we;s wd¾Ól ;SrK .ekSu i|yd jeo.;a
ixrplhka uqo,a mokug isÿ l<fyd;a we;sjk m%;sM,h
f.kyer ±laùug uqo,a m%jdy m%ldYh ms<sfh, lrkq ,efí.
,dNd,dN .sKqfï ±lafjk Y=oaO ,dNh fl;rï úYd,
tlla jqjo we;eïúg ta yd iudk uqo,la Y=oaO jYfhka
jHdmdrh /ialrf.k fkdue;súh yelshs. ukao WmÑ;
mokug .sKqï ;eîfï§ Khg úl=Kqïo ,dNd,dN .sKqfï
úl=Kqï ;=< wka;¾.; neúk’. úYd, jYfhka Khg
.kqfokq lrk wdh;khl úYd, ,dNhla fmkajqjo tu
Kh uqo,a kej; tl;= lr.; fkdyels kï jHdmdrh uQ,H
jYfhka w¾nqoldÍ ;;a;ajhg hEu isÿúh yelsh’. tfu-
kau ,dNh .Kkh lsÍfï§ CIh jeks uqo,a m%jdy fkdjk
.kqfokqj, n,mEuo wka;¾.;fõ. tuksid wdfhdaclhl=g
,dNd,dN .sKqfï ±lafjk ,dNh uqo,a moku u; .Kqfokq
isÿjQjd kï fln÷ ;;a;ajhla úh yelsj ;snqKdo hkak
±k.ekSu jeo.;a fõ. tfukau i,ld n,k iud.u
m%j¾:k j¾Ih ;=<§ fl;rï uqo,la ia:djr j;alï w;am;a
lr.ekSug jeh lr we;ao hkak;a wdfhdaclhl=g jeo.;a
f;dr;=rls. ukao, iud.ul fldgil ñ, ;SrKh lrkq
,nk jeo.;au idOlh jkqfha wkd.;fha fl;rï uqo,a
m%jdyhla ckkh lsrSug iud.ug yelso hkakhs. tys§
iud.u i;= ia:djr j;alï j, m%udKh iy ;;a;ajh
jeo.;a lreKla fõ. tuksid m%j¾Ok j¾Ifha§ ia:djr
j;alï j, fldmuK uqo,la wdfhdackh lr ;sfío? hkak;a fldmuK j;alï m%udKhla m%j¾:k j¾Ifha§
úl=Kd we;ao? hkak;a jeo.;a f;dr;=re fõ. tfukau
wdfhdack uQ,Hhkh lsÍug wruqo,a iïmdokh lf<a
flfia o? hkak;a j¾Ih ;=< uQ,H jHqyh flfia fjkiaù
we;ao? hkak;a wdfhdaclhl=g jeo.;a fõ. fuu ish¨u
f;dr;=re ,ndfok jd¾;dj uqo,a m%jdy m%ldYh jk w;r
fláfhka m%ldY l<fyd;a th uqo,a fmdf;a ±lafjk
f;dr;=re ;SrK .ekSug fhdod.; yels wdldrhg olajk
m%ldYkhhs.
iud.ula iïnkaOfhka uqo,a yd uqo,g iudk oE .,d tau
iy iud.fuka msg;g .,dhEï m%Odk wxYhka ;=kla
hgf;a j¾.SlrKh l<yelsh.
^1& fufyhqï ls%hdldrlï (Operating Activities)^2& wdfhdack ls%hdldrlï (Investing Activities)^3& uQ,H ls%hdldrlï (Financing Activities)
uqo,a m%jdy m%ldYkh fyd¢ka jgyd .ekSug tys we;s my;
oelafjk fhÿï f;areï .ekSu jeo.;a fõ.
uqo,a yd iudk oE (Cash Equivalents)
tkï ksIaÑ; uqo,auh jákdlïj,g myiqfjka mßj¾;kh
l<yels, fláld,Sk, øjYS,;dj jeä wod, wdfhdackfhys
fjkiaùfï wjodku iy w,dNh ie,lsh fkdyels ;rï
úh hq;= j;alï fõ. tkï uqo,a yd fláld,sk wdfhdack
fõ.
fufyhqï ls%hdldrlï (Operating Activities)
wdh;kfha m%Odk fufyhqï fyj;a wdodhï bmoùfï
ls%hdud¾. ;=<ska we;sjk uqo,a m%jdy fï hgf;a j¾. flf¾. idudkHfhka fufyhqï ls%hdldrlï hkq ,dNd,dN .sKqfï
,dNh .Kkh lsÍfï§ ie,ls,a,g .kq ,nk .Kqfokqhs’
fufyhqï ls%hdldrlï ;=<ska we;sjk uqo,a m%jdyhkag
WodyrK jYfhka.
13
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
•NdKavydfiajdw,úfhka,efnkuqo,a
•NdKavydfiajdiemhSufjkqfjkaiemhqïlrejkag
lrk f.ùï
•fiajljegqmaydwfkl=;af.ùï
•úÿ,shc,hydwfkl=;aWmldrlfiajdi|ydf.ùï
•nÿf.ùï
wdfhdack ls%hdldrlï (Investing Activities)
uqo,a yd uqo,aj,g iudk oE fkdjk wdfhdack yd È.=ld,Sk
j;alï w;am;alr .ekSu yd úlsKSu iïnkaO ls%hdldrlï
wdfhdack ls%hdldrlï fõ. jHdmdrfha wkd.; uqo,a
m%jdyhka ;SrKh lsÍfï§ fuu wdfhdackhka ;SrKd;aul
idOlhla fõ. tneúka wdfhdack lghq;= i|yd úhoï
l< uqo,a m%jdyhka fjku fmkakqï lsÍu uQ,H jd¾;d
mßYS,kh lrk md¾Yajhkag jeo.;a fõ.
uQ,Hk ls%hdldrlï Financing (Activities)
ialkaOfha iy Kh m%d.aOkfha jHqyh iy ;ru fjkia
lsÍug n,mdk .kqfokq uQ,Hkh ls%hdldrlï fõ. tkï
jHdmdrfha m%d.aOk jHqyhg iïnkaO ls%hdldrlï fõ.uQ,H ls%hdldrlï j,ska ckkh jk uqo,a m%jdyhkag
WodyrK f,i my; oE oelaúh yelsh’.
•fldgiaksl=;alsßfuka,efnkuqo,a
•Khlrksl=;alsÍfuka,efnkuqo,a
•KhlrfldgiaksoyialsÍugf.jkuqo,a
•Kh,nd.ekSfuka,efnkuqo,aydKhkej;
f.ùfï§ f.jk uqo,a
•uQ,Hl,anÿjdßlf.ùï
14
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu 15
uqo,a m%jdy m%ldYhl wdlD;sh
my; wdlD;sfha oelfjk wdldrhg .sKqï j¾Ih ;=< uqo,ska isÿjQ .Kqofkq fufyhqï, wdfhdack yd uQ,H ls%hdldrlï
hgf;a olajd we;.
.............................iud.u
........................Èfkka wjika j¾Ih i|yd
uqo,a m%jdy m%ldYkh
fufyhqï ls%hdldrlïj,ska jQ uqo,a m%jdyhka
nÿ fmr Y=oaO ,dNh
.e<mSu
laIhùï
úfoaY úksuh w,dN
wdfhdack wdodhï
fmd,S úhoï
ldrl m%d.aOkh fjkialïj,g fmr fufyhqï ,dNh
fjf<| yd wfkl=;a ,eìh hq;= uqo,aj, jeäùu
f;d. wvqùu
fjf<| WmÑ;hkaf.a wvqùu
fufyhqïj,ska W;amdokh jQ uqo,a
f.jQ fmd,S
f.jQ wdodhï nÿ
fufyhqï ls%hdldrlïj,ska jQ Y=oaO uqo,
wdfhdack ls%hdldrlïj,ska jQ uqo,a m%jdyhka
foam< msßh; yd WmlrK ñ, § .ekSu
WmlrK úlsKSfuka jQ uqo,a ,eîï
,enQ fmd,S
,enq ,dNdxY
wdfhdack ls%hdldrlïj, fhÿ Y=oaO uqo,a
uQ,H ls%hdldrlïj,ska jQ uqo,a m%jdyhka
fldgia m%d.aOkh ksl=;a lsÍfuka jQ uqo,a ,eîï
È.=ld,Sk Kh .ekSïj,ska ,o uqo,a
uQ,H l,anÿ j.lSï i|yd f.ùï
f.jq ,dNdxY *uQ,H ls%hdldrlïj, fh¥ Y=oaO uqo,
uqo,a yd uqo,a yd iudk oE j, Y=oaO jeäùu
ld,mßÉfþoh wdrïNfha jQ uqo,a iy uqo,a yd iudk oE
ld,mßÉfþoh wjidkfha jQ uqo,a iy uqo,a yd iudk oE
xxx
xx
(x)x
xxx(x)x
(x)
xxx
xxx
(x)xx
xxxxx
xxx
xx
(x)(x)
(xx)
x(xx)
(x)(x)
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
* fuh fufyhqï uqo,a m%jdyhla f,i o fmkakqï l<
yelshs.
fufyhqï ls%hdldrlï j,ska bmhQ uqo,a m%jdyhka .Kkh
lsÍfï§ nÿ fmr ,dNhg wjYH .e<mSï lrkq ,efí.
fuys§ CIh iy úfoaY úksuh w,dN ;=<ska i;H f,iu
uqo,a jHdmdrfhka msg;g .,df.dia ke;s kuq;a ,dNh
.Kkh lsÍfï§ tu w.hka wdodhfuka wvqlr we;s neúka
tu m%udKhka kej; ,dNhg tl;= fldg we;. tfukau
wdfhdack wdodhï ^,enQ ,dNdxY fmd,S jeks& yd fmd,S
f.ùï ,dNh .Kkh lsÍfï§ ksjerÈj igyka fldg we;s
uq;a, uqo,a m%jdy m%ldYfha§ tajd fjku fy<sorõ l<hq;=
neúka wod, .kqfokq ;=,ska ,dNhg jQ n,mEu bj;a fldg
fufyhqï ;=<ska W;amdokh jQ uqo,a j,g my<ska fmd,S
úhoï wvqfldg olajd we;s w;r, ,enQ fmd,S iy ,enQ
,dNdxY uQ,H ls%hdldrlïj,ska jQ uqo,a m%jdyhka hgf;a
Ok uqo,a m%jdyhka f,i olajd we;. wjidkfha wdodhï
nÿ uqo,a m%jdyh .e<mSfuka miq fufyhqï ;=<ska cks; jQ
Y=oaO uqo,a m%jdyh ,efí. wdodhï jd¾;dfõ Ok ,dNhla
igyka ù we;s wdldrhl fufyhqï lghq;= ;=<ska cks; jQ
Y=oaO uqo,a m%jdyhka ms<sn|j i,ld ne,Su jà fufyhqï
;=,ska cks; jQ Y=oaO uqo,a Rk w.hla .;fyd;a bka woyia
jkQfha wdodhï jd¾;dfõ jQ fndfyduhla wdodhï WmÑ;
mokfï mj;sk njls.
fufyhqï j,ska cks; jQ Y=oaO uqo,a m%jdyhkag, wdfhdack
lghq;= ;=<ska jQ Y=oaO uqo,a iy uQ,H ls%hdldrlï j,ska jQ
Y=oaO uqo,a .e<mSï ;=<ska j¾Ih ;=< uqo,a yd uqo,a j,g
iudk oE j, isÿjQ fjkiaùu ,efí.
uQ,H m%ldYk u; ú.Kljrhdf.a jd¾;dj
(Auditors Report)
iSñ; fmdÿ iud.ul whs;slrejka jkqfha tys ysñlï
m%.aOkhg odhl;ajh imhd we;s fldgia ysñhka fõ. fndfyda úg iud.ul úYd, fldgia ysñhka ixLHdjla
oelsh yels jk w;r Tjqka m%dfhda.slj wdh;kfha
l<ukdlrK ld¾hhg iyNd.S fkdfõ. whs;slrejka
fjkqfjka iud.u l<ukdlrKh lrkq ,nkafka
l<ukdlrejka úisks. fuu l<ukdlrejkaf.a m%Odk;u
wruqK úh hq;af;a iud.fï whs;slrejka i|yd tys fldg-
il ñ, Wmßuhla lrd f.k hd yels mßÈ l<ukdlrK
;SrK .ekSuhs. fuf,i l<ukdlrejka úiska .kq ,nk
jHdmdßl ;SrKj, m%;sM, yd wdh;kfha uQ,H
;;a;ajh ms<sn|j whs;slrejka fj; f;dr;=re ,ndfok
udOHh jkqfha tu wdh;kfha uQ,H jd¾;d fõ. tuksid
.sKqï jd¾:d lÜg,hlska fufyhqï yd uQ,H ;;a;ajh
ms<sn|j i;H yd idOdrK ;;a;ajhla fmkakqï l, hq;=fõ.
tf,iska .=Kd;aul Ndjfhka hq;= uQ,H jd¾;d lÜg,hla
ms<sfh< l< yels jkqfha f mdÿfõ ms<s.;a .sKqïlrK
uQ,O¾u u; msysgd .sKqïlrKh isÿlr we;akï muKs. fuu fmdÿfõ ms<s.;a .sKqïlrK uq,O¾u (Generally Accepted Accounting Principles) hkq .sKqïlrK ixl,am
yd .sKqïlrK m%ñ;s fõ. fïjd idudkH mqoa.,hl=g my-
iqfjka f;areï .ekSug fkdyels lsishï ;dCIKsl lreKq
u; mokï ù we;’. tuksid wdh;khla úiska m%isoaO lrkq
,nk .sKqï jd¾;d fmdÿfõ ms<s.;a .sKqïlrK uQ,O¾u u;
mokï ù we;ao keoao hkak ms<sn|j idOdrK iy;slùula
.sKqïlrK jd¾;d mßYs,kh lrk md¾Yajhkag wjYH fõ.
tu iy;slh ,nd Èh yelafla .sKqïlrKh ms<sn|j
jD;a;Sh oekSula we;s flfkl=g muKs. fuf,i iud.ul
m%isoaê; uQ,H jd¾;d lÜg,hla fmdÿfõ ms<s.;a .sKqïl-
rK uQ,O¾u u; mokï ù we;s nj;a ta ;=<ska iud.fï
fufyhqï ls%hdj,sfha ms<sfj,;a, akhja;a;; H,Qu gkÈt
ms<sn|j i;H yd idOdrK ;;a;ajhla fmkajk njg;a, iy;sl jk ,shú,a, ú.Kklf.a jd¾;dj fõ. ú.Kk
jd¾:;djla bÈßm;a l<yelafla jr,;a .Kldêldß-
jrhl=g muKs.
ú.Kljrhdf.a jd¾;dfõ uQ,sl wx.hka
ú.Kljrhdf.a jd;dfjys idudkHfhka my; oelafjk
uQ,sl wx.hka wvx.= fõ.
^w& ud;Dldj
^wd& ,smsysñhd
^we& ye¢kaùfï fþoh
^wE& uQ,H m%ldYk ms<sn|j l<ukdlrKfha j.lSu
^b& úIh m:h oelafjk fþoh
^B& u;h oelafjk fþoh
^W& fjk;a, ffk;sl yd kshdul wjYH;d ms<sn| jd¾;dj
^W!& jd¾;dfõ Èkh
^T& ú.Kljrhdf.a ,smskh
^´& ú.Kljrhdf.a w;aik
ud;Dldj ( ú.Kljrhdf.a jd¾;dfõ ud;Dldj fh§-
fuoaS ta ;=<ska tu jd¾;dj wdh;kfha l<ukdldß;ajfhka
mßNdysrj iajdëk md¾Yajhla úiska isÿl< njg iEfyk
wdldrfha ud;D;djla ;sîu jeo.;a fõ. fndfydaúg
ú.Klf.a jd¾;dfõ ud;Dldj jkqfha iajdëk ú.Kl-
jrekaf.a jd¾;dj hkqfjks.
,smsysñhd ( tkï ú.Kk jd¾;dj fhduqlrkqfha ljr
md¾Yajhlgo hkak fndfydaúg ú.Kljrekaf.a jd¾;dj
fhduqlrkqfha iud.fï fldgia ysñhkaghs.
ye¢kaùfï fþoh ( ú.Kljrhdf.a jd¾;dfjys
ú.Kkhg Ndckh lrkq ,enQ uQ,H m%ldYk lÜg,fha
wvx.= whs;uhka yd uQ,H m%ldYk j, Èkh;a thska
wkdjrKh jk ld,mßÉfþo;aa y÷kd.; hq;=h’.16
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
uQ,H m%ldYk ms<sn|j l<ukdlrKfha j.lSu
fuys§ YS% ,xld .sKqïlrK m%ñ;Skag wkql+,j ms<sfh< lsÍu
iy bÈßm;a lsÍu l<ukdlrKfha j.lSu njg m%ldYhla
ú.Kk jd¾;dfõ we;=<;a úh hq;=h’. ú.Klf.a j.lSu
jkqfha l<ukdlrKh úiska ms<sfh, lrkq ,enQ uQ,H
jd¾;d ms<sn|j u;hla m%ldY lsrSu i|yd tajd ú.Kkh
lsÍuhs.
úIh m:h ms<sn| fþoh
YS% ,xld ú.Kk m%ñ;Skag wkql+,jk mßÈ ú.Kkh
mj;ajdf.k .sh njg;a, wjYH ú.Kk mámdàka lrf.k
hdug we;s wjldYh;a, úIh m:h hkqfjka ye¢kafõ. YS% ,xld ú.Kk m%ñ;Skag wkqj ú.Kkh mj;ajdf.k
hkq ,enqfõ uQ,H m%ldYk m%udKd;aul wjm%ldYhkaf.ka
f;dr njg idOdrK ;yjqrejla ,nd.ekSug neõ ú.Kk
jd¾;dfõ oelaúh hq;=fõ. tfukau úIh m:h hgf;a
ú.Kl úiska bgqlrkq ,enQ ú.Kk ls%hdmámdá fudkjdo
hkak i|yka lsÍu wjYH fõ.
u;h i|yka fþoh
ú.Klf.a jd¾;dfõ u;h b;d meyeÈ,sj bÈßm;a
l<hq;=h’. iud.ug wu;rj iuQyfha .sKqïo we;s úg
iud.u i|yd fjku u;hlao, iuQyh i|yd u;h
fjkuo bÈßm;a l< hq;=h’. ú.Kk jd¾;djl u;h
oelafjk fþoh my; mßÈ olajkq ,efí.
“wmf.a u;h wkqj wmf.a mÍCIKhkaf.ka fmkShk
wkaoug 201x ud¾;= 31 Èfkka wjika jQ j¾Ih i|yd
iud.u ksis .sKqïlrK jd¾;d mj;ajdf.k we;s w;r
uQ,H m%ldYkj,ska 201x ud¾;= 31 Èkg iud.fï lghq;=j,
;;a;ajh iy tÈfkka wjika jQ j¾Ih i|yd tys ,dNh
iy uqo,a m%jdyh ms<sn| YS% ,xld .sKqïlrK m%ñ;j,g
wkql+,j i;H yd idOdrK o¾Ykhla fmkakqï lrhs”
fjk;a ffk;sl yd kshdul wjYH;djhka ms<sn|
jd¾;dj (
uQ,H m%ldYk ms<sn| ú.Kljrhdf.a jd¾;dfõ iud.ï
mkf;a we;s úê úOdk jeks fjk;a jd¾;d lsÍfï j.lSï
ú.Klf.a u;h oelafjk fþohg my<ska fjku oelaúh
hq;=h’.
ú.Kk jd¾;dfõ Èkh (
ú.Kk jd¾;dfõ Èkh hkq ú.Kljrhd ú.Kkh wjidk
l, Èkhhs. tÈk olajd jQ .Kqfokq iy isoaëkaf.ka uQ,H
m%ldYkj,g we;s n,mEu flfrys muKla ú.Kk jd¾;d-
fjka u;hla m%ldY lrkq ,efí.
ú.Kljrhdf.a w;aik (
ú.Kl jd¾;djla tu wdh;kfha kñka fyda ú.Kl-
jrekaf.a kñka w;aika l< yelshs. flfiajqjo ú.Kk
jd¾;dj ms<sn|j j.lSu orkqfha wdh;kh neúka
fndfydaúg wdh;kfha kñka w;aika lrkq ,efí. ú.Kk
jd¾;dfõ my<ska ú.Kk iud.fï yjq,alrejkaf.a kï
i|yka lsÍu fndfydaúg oelsh yelsh’.
by;ska meyeÈ,s lrk ,o uQ,sldx. we;=<;a iïmQ¾K
ú.Kk jd¾;djla my; oelafõ. fuu jd¾;dfjka
oelafjkqfha uQ,H jd¾;d lÜg,h ms<sn| fyd| u;hla
ke;fyd;a ;;ajd.Kkh fkdl< u;hls.
iajdëk ú.Kljrhdf.a jd¾;dj
iSudiys; taîiS iud.fï fldgiaysñhka fj;,
uQ,H m%ldYk u; jd¾;dj
fï iuÕ we;s taîiS iud.fï 201x ud¾;= 31 Èkg fYaI
m;%h iy tÈfkka wjika j¾Ih i|yd jQ wdodhï
m%ldYkh, ysñlï fjkiaùfï m%ldYkh iy uQ,H m%jdy
m%ldYkh iy jeo.;a .sKqïlrK m%;sm;a;sj, idrdxYhlao
fjk;a meyeÈ,s lsÍfï igyka j,skao iukaú; uq,H
m%ldYk o wm úiska ú.Kkh lrk ,§.
uQ,H m%ldYk i|yd l<ukdldÍ;ajfha j.lSu
YS% ,xld .sKqïlrK m%ñ;sj,g wkql+,j uQ,H m%ldYk ms<s-
fh< lr idOdrKj bÈßm;a lsÍu i|yd l<ukdldÍ;ajh
j.lSfuka nefoa. fuu j.lSug jxpd fyda jerÈ fya;=fjka
we;sjk m%udKd;aul wjm%ldYj,ska f;dr uQ,H m%ldYk
ms<sfh< lsÍug yd idOdrKj bÈßm;a lsÍug wod, jk
wNHka;r md,khka ie,iqïlsÍu, ls%hd;aul lsÍu yd
mj;ajd .ekSu .sKqïlrK m%;sm;a;s f;dard.ekSu yd
jHmdr lsÍu iy wjia:dkql+,j idOdrK jkakd jQ
.sKqïlrK weia;fïka;= ieliSula we;=<;a fõ.
ú.Kk úIh m:h yd u;fha moku
wmf.a j.lSu jkafka wmf.a ú.Kkh mokïlrf.k
fuu uQ,H m%ldYk u; u;hla m%ldY lsÍuhs. wm úiska
wmf.a ú.Kkh YS% ,xld ú.kk m%ñ;Skag wkql+,j
isÿlrk ,§. uQ,H m%ldYk m%udKd;aul wjm%ldYj,ska
f;dr jkafkao hkak ms<sn|j idOdrK ;yjqrejla
,nd.ekSu msKsi wm úiska ú.Kkh ie,iqï lr bgqlsÍug
tu m%ñ;j,ska wjYH flf¾.
uQ,H m%ldYkj, w.hka yd fy<sorõ lsÍu ikd: lsÍu
i|yd WmldÍ jk idlaIs fidaÈis mokula u; mßCIdlsÍu
ú.Kkhg we;=<;a fõ. Ndú; l< .sKqïlrK uQ,O¾u
17
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
iy l<ukdldß;ajh úiska lrk ,o jeo.;a weia;fï-
ka;= ;lafiare lsÍu fukau iuia:hla f,i uQ,H m%ldYk
bÈßm;a lsÍu we.hSuo ú.Kkhg we;=<;a fõ.
wmf.a Wmßu oekSu yd úYajdih wkqj wmf.a ú.Kkh
i|yd wjYH ish¨ f;dr;=re yd meyeÈ,s lsÍï wms
,nd.;af;uq. tneúka wmf.a ú.Kkh wmf.a u;h i|yd
idOdrK mokula imhkafkahehs wms úYajdi lruq.
u;h
wmf.a u;h wkqj wmf.a mÍCIKhkaf.ka fmkShk
wkaoug 201x ud¾;= 31 Èfkka wjika j¾Ih i|yd iud.u
ksis .sKqïlrK jd¾:d mj;ajdf.k we;s w;r uQ,H
m%ldYk j,ska 201x ud¾;= 31 Èkg iud.fï lghq;=j,
;;a;ajh iy tÈfkka wjika jQ j¾Ih i|yd tys ,dNh yd
uqo,a m%jdy ms<sn| YS% ,xld .sKqïlrK m%ñ;sj,g wkql+,j
i;H yd idOdrK o¾Ykhla fmkakqï lrhs.
fjk;a ffk;sl yd kshdul wjYH;djhka ms<sn|
jd¾;dj
uQ,H m%ldYk 2007 wxl 07 orK iud.ï mkf;a 151^2&
j.ka;sfha ^fyda wod, jk mßÈ 153 ^2& isg 153 ^7& olajd
j.ka;sj,& wjYH;djkago wkql+, fõ.
^ú.Kljrhdf.a w;aik&
^ú.Kljrhdf.a jd¾;dfõ Èkh&
^ú.Kljrhdf.a ,smskh&
ú.Kljrhdf.a u;fha úúO iajrEmhka
ú.Kljrhd úiska uq,H jd¾;d lÜg,hla u; m%ldYl-
rkq ,nk u;h my; oelafjk ´kEu iajrEmhl tlla
úh yelsh.
^1& ;;ajd.Kkh fkdl< (unqualified opinion) tkï uQ,H m%ldYk lÜg,fhka jHdmdrh ms<sn|j
i;H yd idOdrK ;;ajhla fmkakqï lrk wjia:djhs
^2& ;;ajd.Kkh l< u;h (qualified opinion) lsishï lreKla iïnkaOfhka yer b;sß
wxYhkaf.k auQ,H jd¾;d lÜg,hlska jHdmdrh yd
idOdrK ;;a;ajhla fmkajk ;;a;ajhls
(3) u;h úhdpkh lsßu (Disclaimer of opinion)
tkï ú.Kljrhd úiska uQ,H jd¾;d ms<sn|j u;hla
m%ldY fkdlrk ;;a;ajhls. fuu ;;a;ajh jHdmdrhg
ys;lr fkdfõ.
(4) wys;lr u;h (Adverse Opinion)
fuys§ ú.Kljrhd úiska wod< iud.fï uQ,H jd¾;d
;=<ska iud.fï lghq;= ms<sn|j i;H yd
idOdrK ;;ajhla fkdfmkajk nj m%ldY lrhs. fuho
jHdmdrhg wys;lr jQ u;hls.
ú.Kljrhdf.a u;hg n,mdkakd jQ lreKq
my; oelafjk lreKq tlla fyda mj;sk úg iy tu
lrefka n,mEu uQ,H jd¾;dj,g idfmaCIj jeo.;a jk
úg ú.Kljrhdg ;;ajd.Kkh fkdl< u;hla m%ldY
lsÍug fkdyelsh’.
(i) ú.Kljrhdf.a jevlghq;=j,g úIh m:fha
iSudlsÍula we;s úg, fyda
(ii) f;dard.;a .sKqïlrK m%;sm;a;sj, ms<s.; yelsNdjh, tajd jHjydr lr we;s wdldrh fyda uQ,H m%ldYkj,
fy<sorõ lsÍïj, m%udKj;aNdjh ms<sn| l<ukdl
rKh iuÕ fkdtlÕ;djhla mej;Su.
;;ajd.Kkh l< u;h
by; oelafjk úIh m:h iSudùu fyda l<ukdlrKh
iu. mj;sk fkdtlÕ;djh u; u;h úhdpkh lsÍug
fyda wys;lr u;hla m%ldY lsÍug ;rï m%N, fkdjk
úg kuq;a ta ;=<ska ú.Kljrhdg ;;ajd.Kkh fkdl<
u;hla m%ldY lsÍug fkdyelsùu ksid ú.Kljrhd úiska
;;ajd.Kkh l< u;hla m%ldY l< hq;=hs. ;;ajd.Kkh l< u;h tu ;;ajd.Kkh lsÍug wod,
jk lrefKa n,mEu “yer” hkqfjka i|yka l<hq;=h’.
;;ajd.Kkh l< u;hla m%ldY lsÍfï§ ú.Kljrhdf.a
u;h oelafjk fldgi my; mßÈ oelafõ.
iud.u úiska fN!;sl f;d. wd.kkh wm iud.fï
ú.Kkljreka f,i m;alsÍug fmrd;=j lr ;snqK neúka
wm úiska iud.fï fN!;sl f;d. .kka .ekSu ksÍCIKh
fkdlf<uq. fjk;a ú.Kk ls%hdmámdá u.skao iud.fï
f;d. m%udKh ms<sn|j iEySulg m;aùug wmg fkdyels
úh.
my; oelafjk fþofha idlÉPd lr we;s lreKq yer wmf.a
Wmßu oekSu yd úYajdih wkqj wmf.a ú.Kkh i|yd
wjYH ish¨ï f;dr;=re yd meyeÈ,s lsÍï wms ,nd.;af;uq. tneúka wmf.a ú.Kkh wmf.a ;;ajd.Kkh l< u;h
i|yd idOdrK mokula imhkafka hehs wm úYajdi lruq.wmf.a u;h wkqj wmf.a ksÍCIKhkaf.ka fmkShk
wkaoug fN!;sl f;d. m%udKhka .ek wmg iEySulg
m;aùgu yelsjQfha kï wjYH hhs ;SrKh lrkq ,eìh
yelsj ;snQ hï .e<mSï we;akï tjeks n,mEï yer
18
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
2010 ud¾;= 31 Èfkka wjika j¾Ih i|yd iud.u ksis
.sKqïlrK jd¾;d mj;ajdf.k we;s w;r uQ,H m%ldYk
j,ska i;H yd idOdrK o¾Ykhla fmkajhs.
u;h úhdpkh lsÍu
ú.Kljrhdf.a úIh m:h iSudùu ksid ú.Kljrhdg
m%udKj;a fhda.H ú.Kk idCIs ,nd.ekSug fkdyelsùu
ksid uQ,H jd¾;du; u;hla m%ldY lsßug fkdyels
;;aajhla Woa.;jkúg§ ú.Kljrhd u;h úhdpkh
lsÍula isÿl< hq;=fõ.
u;h úhdpkh lrk ,o ú.Kk jd¾;djl ú.Kl-
jrhdf.a u;h oelafjk fþoh my; mßÈ oelafõ.
my; i|yka fþofha idlÉPd lr we;s mßÈ wmf.a ú.Kkh
i|yd wjYH m%udKj;a f;dr;=re yd meyeÈ,s lsÍï wmg
,nd.; fkdyels úh. tneúka wmf.a u;h úhdpkh lsÍu
i|yd idOdrK mokula imhkafkahehs wms úYajdi lruq.
iud.u úiska lrk ,o wmf.a jevj, úIh m:h
iSudlsßula ksid ish¨u fN!;sl f;d. ksÍCIKh lsÍug
yd ,eìh hq;= .sKqï ;yjqre lsÍug wmg fkdyels úh.
by; fþofha idlÉPdlr we;s lreKqj, jeo.;alu ksid
wms iud.fï uQ,H m%ldYk ms<sn| u;hla m%ldY fkdlruq.
wys;lr u;h
f;dard.;a .sKqïlrK m%;sm;a;sj, ms<s.;yelsNdjh yd
tajd jHjydr lr we;s l%uh ms<sn|j fyda uQ,H m%ldYk j,
fy<sorõlsÍï j, m%udKd;aulNdjh jeks lreKq ms<sn|j
ú.Kljrhd l<ukdlrKh iuÕ tlÕfkdúh yelsh. tjeks fkdtÕ;djhla uQ,H m%ldYkj,g m%udKd;aul
n,mEula we;slrhs kï ú.Kljrhd ;;ajd.kkh l<
fyda wys;lr u;hla m%ldY l, yelsh’.
ú.Kk jd¾;djl wys;lr u;h oelafjk fþoh my;
mßÈ oelaúh yelsh’.
l<ukdldß;ajh iu. tlÕfkdùu meyeÈ,s lrk fþohla
we;=<;a úh hq;=h. bkamiq ú.Kljrhdf.a u;h my; mßos
oelaúh yelsh’.
wmf.a u;h wkqj wmf.a mÍCIKhkaf.ka fmkShk
wkaoug by; i|yka fþofha úia;r fldg we;s lreKqj,
n,mEu ksid uQ,H m%ldYk j,ska 201x ud¾;= 31 Èkg uQ,H
;;a;ajh iy tÈfkka wjika j¾Ih i|yd jQ tys ,dNh
yd uqo,a m%jdy ms<sn|j YS% ,xld .sKqïlrK m%ñ;sj,g
wkql+,j i;H yd idOdrK o¾Ykhla fmkakqï fkdlrhs.
uQ,H jd¾;djl wka;¾.; wfkl=;a jeo.;a f;dr;re
uQ,H m%ldYkj, wka;r.; jkqfha jHdmdrhl isÿjQ
uqo,ska ueksh yels w;S; isoaëkaj, n,mEuhs. kuq;a
iud.ul fldgi ñ, ;SrKh ùfï§ uQ,H jd¾;dj, wvx.=
uQ,Huh f;dr;=re fukau uQ,Huh fkdjk f;dr;=re o
jeo.;a fõ tuksid wdfhdaclhl= fyda wdfhdaclhl=ùug
wfmaCId lrk whl= uQ,H jd¾;djl wvx.= my; oelafjk
f;dr;=re flfryso wjodkhla fhduq lsÍu jeo.;a fõ.
iNdm;sf.a újrKh (Chairman’s review)
fndfydaÿrg iud.u ms<sn|j .=Kd;aul f;dr;=re
fndfyduhla iNdm;sf.a újrkh ;=<ska ,nd.; yelsh’. úfYaIfhkau bÈß .sKqï j¾Ij,§ iud.ï ls%hd;aul
lsÍug ie,iqïlr we;s oE ms<sn|j f;dr;=re o fï ;=<ska
,nd.; yelsh’.
iud.fï l<ukdldÍ;ajh ms<sn| f;dr;=re
uQ,H ñkqï ixl,amhg wkqj uqo,ska ueksh fkdyels
udkqIsl iïm; uQ,H ;;aj úia;rfha j;alula f,i
y÷kdfkd.k’. kuq;a wdh;kh iïm;a w;=ßka jeo.;au
iïm; jkqfha tys l<ukdldß;ajh yd fiajlhkah. tuksid jHdmdrh wruqKq yd b,lal lrd fufyhjk
mqoa.,hska ms<sn| f;dr;=re wdfhdaclhskag jeo.;a fõ.
iud.fï m%Odk fldgiaysñhka
iud.ul jd¾Isl jd¾;djl tys m%Odk fldgiaysñhka 20
fofkl= ms<sn| f;dr;=re imhh’. fuu f;dr;=re ;=<ska
iud.fï fldgia nyq;r m%;sY;hla fldgiaysñhka lsysm-
fofkl= w; mj;So fldgia m%d.aOkh fndfyda msßila w;
úirKh ù we;ao hkak wjfndaOlr.; yelsh. fyd¢ka
úirkh jQ fldgia m%d.aOkhla iys; wdh;khl ;ks
wdfhdaclhl=g fldgil ñ, flfrys úfYaI n,mEula
lsÍug fkdyelsh’.
uQ,H úYaf,aIKh (Financial Analysis)
jHdmdßl wdh;khl uQ,H ;;a;ajh fmkakqï lrkqfha tys
uQ,H ;;a;aj m%ldYh uÕska jk w;r .sKqï ld,mßÉfþoh
;=<§ wdh;kfha fufyhqï lghq;=j, m%;sM, fmkajkqfha
wdodhu jd¾;dj ;=<sks. fuu uQ,H jd¾;d ;=< we;s f;dr;=re
wOHhkh lsÍu wdfhdaclhl=g jeo.;a fõ. uQ,H ;;a;aj
m%ldYfha iy wdodhï jd¾;dfõ we;s uQ,H whs;uhka l%u-
j;aj iïnkaO lsÍu ;=<ska uQ,H Yla;Ska iy ÿ¾j,;djhka
y÷kd.ekSu uQ,H ú.%yhla jYfhka ye¢kafõ.
jHdmdßl wdh;khl uQ,H Yla;Ska iy ÿ¾j,;djhka
y÷kd.ekSu i|yd nyq,j Ndú; lrkq ,nk l%uhla
jkqfha .sKqïlrK wkqmd; úYaf,aIKhhs. .sKqïlrK
19
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
iSñ; ta î iS iud.u
ud¾;= 31 Èkg uQ,H ;;a;aj m%ldYh
re ^000&
cx.u fkdjk j;alï
cx.u j;alï
f;d.h
Kh .e;sfhda
uqo,a
uq`M cx.u j;alï
uq`M j;alï
ialkaOh iy j.lSï
fldgiaysñhkaf.a ialkaOh
m%ldYs; m%d.aOkh
ixÑ;
uq`M ialkaOh
cx.u fkdjk j.lSï
cx.u j.lSï
fjf<| Khysñfhda
wfkl=;a fjf<| Kh
f.úhhq;= nÿ
nexl= whsrdj
uq`M cx.u j.lSï
uq`M ysñlu yd j.lSï
øjYS,;d wkqmd; (Liquidity ratios)
jHdmdrhl øjYS,;djh hkafkka woyia lrkafka
fláld,Sk j.lSï j,g uqyqK§ug wdh;khg we;s
yelshdjhs. wdh;khlg fláld,Sk uQ,H j.lSï
ksisl,g f.jd ksoyia lsÍug fkdyels fõkï tys§
wdh;kfha fufyhqï lghq;=j,g ndod we;sfõ. iemhqïlrejkag ksisl,g uqo,a fkdf.ùfuka wLKavj
wuqøjH iy NdKav f;d. ,nd.ekSug fkdyels fjhs. túg wLKavj iemhSï isÿlsÍug fkdyels ùfuka
wdh;kfha mdßfNda.sl m%cdjo l<lsÍug m;aúh yelsh. tfukau fláld,Sk uQ,H ne£ï f.jd ksoyia lsÍug
m%udKj;a fláld,Sk wruqo,a fkdue;sùfuka wruqo,a
iïmdokh i|yd we;eïúg wdh;kfha j;alï
wf,úlsÍug fyda by, fmd<shla u; fláld,Sk Kh
.ekSugo isÿúh yelsh‘. ta ;=<ska wdh;kfha uQ,H ;;a;ajh
msßySfuka wjidkfha nxfldf,d;a ùu mjd isÿúh yelsh’.
wdh;khl øjYS,;d uÜgu úYaf,aIKh lsÍug mokï
lr.kq ,nkafka cx.u j.lSï iy cx.u j;alï ms<sn|
o;a;hkah. øjYS,;djh w.hlsÍu i|yd fhdod.; yels
m%Odk .sKqïlrK wkqmd; folla mj;’.
1& cx.u wkqmd;h (Current ratio)2& laIKsl wkqmd;h (Quick ratio)
wkqmd;hla hkq .sKqïlrK o;a; folla fhdodf.k
f.dvk.kq ,nk .Ks;uh iïnkaO;djhl’ fuf,i
uQ,H jd¾;dj, whs;uhka iïnkaO lrñka .Ks;uh
iïnkaO;d f.dvke.Su ;=<ska uQ,H jd¾;dj, Yla;Ska iy
ÿ¾j,;djhka y÷kd.ekSug ms<sjk.
wkqmd; j¾. (Types of ratios)
uQ,H m%ldYk Ndú; lrkq ,nk úúO md¾Yajhkaf.a
wjYH;djhka ;Dma;su;a lsÍug yelsjk mßÈ uQ,H wkqmd;
úúO iajrEmhkaf.ka .Kkh lrkq ,efí. uQ,H m%ldYk
Ndú;d lrkq ,nk úúO md¾Yjhkaf.a wjYH;d ie,ls,a,g
.ksñka uQ,H wkqmd; my; mßÈ j¾.SlrKh l< yelsh’.
^1& øjYs,;d wkqmd; (Liquidity ratios)^2& f;da,k wkqmd; (Leverage ratios)^3& fufyhqï wkqmd; (Operating ratios)^4& ,dNodhs;aj wkqmd; (Profitability ratios)^5& fjf<|fmd< wkqmd; (Market ratios)
fuu wkqmd; j¾.hka jvd;a w¾:j;aj Ndú;h ioyd tl
yd iudk iud.ï ;r.lrejka, jHdmdr lafIa;%fha idud-
kHh fukau tu iud.fï ffM;sydisl o;a; wdosh iu.
iïnkaO fldg uek ne,Su l< yelsh.
my; ±lafjk Wml,ams; wdodhï jd¾;dj iy uQ,H ;;a;aj
m%ldYh mokï lr.ksñka tlsfkl wkqmd; fjkfjku
i,ld n,uq.
iSñ; ta î iS iud.u
ud¾;= 31 Èfkka wjika jir i|yd wdodhï m%ldYkh
re ^000&
úl=Kqï
úl=Kqï msßjeh
o, ,dNh
wfkl=;a wdodhï
mßmd,k úhoï
fnodyeÍfï úhoï
uQ,H úhoï
nÿ fmr ,dNh
nÿ úhoï
j¾Ih i|yd ,dNh
2012 2011
3571 2782
^3189& ^2426&
382 356
51 10
^160& ^137&
^68& ^48&
^80& ^71&
125 110
^13& ^17&
112 93
2012 2011
475 520
650 412
460 365
91 28
1204 805
1676 1325
90 90
527 415
617 505
137 149
143 204
718 407
12 9
49 51
922 671
1676 1325
20
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
cx.u wkqmd;h (Current ratio)
cx.u wkqmd;h u.ska ±lafjkafka cx.u j.lSï f.ùug
;rï m%udKj;a cx.u j;alï ;sfío hk njh’. by;
iud.fï cx.u wkqmd;slhla jkqfha.
2011 2012
805$671 1204$922
1 ( 12 1 ( 11
fuu wdh;kfha cx.u j;alï tlla f.jd ksoyia lsÍug
cx.u j.lSï 1.2 2011 jif¾o, 1.1 2012 jif¾o we;. idudkH ms<s.ekSu jkqfha cx.u j.lSï 1 la i|yd cx.u
j;alï folla mej;sh hq;= nj jqjo fhda.H wkqmd;h
l¾udka;fhka l¾udka;hg fjkia úh yelsh’ tuksid
l¾udka;fha idudkH iuÕ iud.fï wkqmd;h iei£u
jvd fhda.H fõ
CIKsl wkqmd;h (Quick ratio)
fuu wkqmd;h u.ska fmkakqï lrkafka;a cx.u j.lSï
f.ùug mj;akd yelshdjhs’ fuys§ cx.u j;alï j,ska
f;d.h bj;alr CIKsl j;alï Ndú; lrñka wkqmd;h
.Kkh lrkq ,efí’. ukao f;d.h uqo,a njg m;aùug
ld,hla .;jk neúks’. tfukau bÈßhg l,f.ùï
we;akï tajdo j;alï j,ska wvq l< hq;= fõ. ta wkqj by;
iud.fï CIKsl wkqmd;hka jkqfha.
2011 2012
805 - 412 1204 - 650
671 922
1(059 1(060
idudkHfhka jHdmdßl wdh;khl CIKsl wkqmd;h 1(1
jYfhka mej;sh hq;=hehs ms<s.ekSula we;. flfia jqjo
fuh l¾udka;fha iajNdjh u; fjkiaúh yels
neúka l¾udka;fha CIKsl wkqmd;h iuÕ wod, iud.
fï CIKsl wkqmd;h iei£fuka ks.ukhkag t,öu jvd
fhda.H fõ
f;da,k wkqmd; (Leverage ratios)
f;da,k wkqmd;h fia ie,flkafka wdh;khl È.=ld,Sk
kqnqkaj;a nj (Solvency) uekSu i|yd fhdod.efkk
wkqmd;hkah. tkï È.=ld,Sk m%d.aOkh imhd .ekSfï§
whs;slrejkaf.a m%d.aOkhg idfmaCIj Kh m%d.aOkh
fldf;la fhdodf.k ;sfío hkak tu.ska fmkakqï flf¾. m%d.aOkh imhd .ekSfï§ whs;slrejkaf.a m%d.aOkhg
idfmaCIj Kh m%d.aOkh fldf;la fhdodf.k ;sfío
hkak tu.ska fmkakqï flf¾. m%d.aOk jHqyh ;=< Kh
m%d.aOkh by<hdu wjodkï iy.; ;;a;ajhls. ,dN
fyd¢ka mj;sk ld, j,§ by< Kh m%d.aOkh
.eg`Mjla fkdjQjo iud.fï ,dNodhs;ajh my, hk
wjia:dj,§ jHdmdrh w,dN ,enj;a Kh i|yd fmd,S
f.ùu wksjd¾h neúka jHdmdrhg uQ,H ÿIalr;djkag
uqyqK§ug isÿfõ. tfukau m%d.aOk jHqyh ;=< Kh
m%d.aOkfha m%;sY;h by< kï Khlrejkaf.a úsjO
iïndOl j,go l<ukdlrKhg uqyqK§ug isÿfõ. f;da,k wkqmd; my; ±lafõ.
Kh ialkaO wkqmd;h (Debt Equity ratio)
fuu wkqmd;h u.ska Kh m%d.aOkh yd whs;slrejkaf.a
m%d.aOkh w;r we;s iïnkaO;djh fmkakqï flf¾. fuys§
Kh m%d.aOkh fia ie,flkafka iaÓr f.ùulg tlÕ ù
we;s m%d.aOkhh’. tuksid È.=ld,Sk Kh fukau m%ldYs;
jrKSh fldgia m%d.aOkh;a Kh m%d.aOkh hg;g we;=<;a
flf¾. tfiau whs;slrejkaf.a m%d.aOkh fia
ie,flkafka idudkH fldgia m%d.aOkh iy ixÑ;hs.
fmd,sh iys; os.=ld,Sk Kh + jrKSh fldgia m%d.aOkh
Kh ialkaO wkqmd;h }
idudkH fldgia m%d.aOkh + ixÑ;
2011 2012
149 137
505 617
0.30 0.22
È.=ld,Sk Kh - uq`M m%d.aOk wkqmd;h
fuu.ska uq`M È.=ld,Sk m%d.aOkfhka l=uk m%udKhla
È.=ld,Sk Kh j,ska iïmdokh fldg weoao hkak
fmkakqï flf¾. fuu wkqmd;h my; mßÈ .Kkh lrkq
,efí’ uq`M È.=ld,Sk m%d.aOkhg, È.=ld,Sk Kh, jrKSh
fldgia yd uq`M ialkaOh we;=<;a fõ.
uq`M È.=ld,Sk Kh m%d.aOkh
uq`M È.=ld,Sk m%d.aOkh
2012 2011
137 149
137 + 617 149 + 50518] 25]
fmd,S wdjrK wkqmd;h (Interest Cover)
fuu.ska wdh;kfha bmhSï lS jdrhla iaÓr fmd,S f.ùï
i|yd m%udKj;ao hkak fmkakqï flf¾. fmd,S f.ùï
j,g idfmaCIj by< bmhSula we;s wdh;khl uQ,H
wjodku wju uÜgul mj;S. fuu wkqmd;h my; mßÈ
.Kkh lrkq ,efí.
21
x 100
x 100x 100
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
nÿ fmd,S j,g fmr ,dNh
Kh fmd,sh
2011 2012
181 205
71 80
}2.55 }2.56
fuu fmd,S wdjrK wkqmd;slh by< w.hla .ekSu
iud.fï idudkH fldgia m%d.aOkfha wdfhdackh lrkq
,nk wdfhdaclhl=g jeo.;a fõ. ukao, fmd,S f.ùug
wjYH jkafka j¾Ihlg tla jdrhla muKla jk w;r nÿ
wvql< miq b;sßjk ish¨u ,dNh iud.fï idudkH
fldgia ysñhkag wh;a neúks.
fufyhqï wkqmd; (Operating ratios)
fuu wkqmd; u.ska wdh;khl j;alï l<ukdlrK-
fha iy j;alï Ndú;fha we;s ld¾hCIu;djh weÕhSug
,lalrhs. ialkaO m%d.aOkh iy Kh m%d.aOkh ;=<ska
wdh;khla tla/ia lr.;a wruqo,a j;alïj, wdfhdackh
lrkq ,nhs’ fuu.ska by, úl=Kqï uÜgula iy ,dNhla
wfmaCId lrhs’ fuu wruqK bgqlr .ekSug kï j;alï
by, ld¾hCIu;djhlska fhdojd.; hq;=fõ. j;alï
Wmfhdackfha ld¾hCIu;dj uekSu i|yd my; i|yka
wkqmd; fhdod.; yelsh’.
^1& f;d. msßjegqï wkqmd;h (Inventory turnover ratio)^2& Kh.e;s msßjegqu (Debtors turnover ratio)^3& j;alï msßjegqï wkqmd;h (Assets turnover ratio)
úl=KQ nvqj, .;añ,
f;d. msßjegqï wkqmd;h } } jdr
idudkH f;d.h
2011 2012
2426 3189
^412 + .....& $ 2 ^650 + 412& $ 2
fuys§ úl=Kqï msßjeh f;dr;=re f kdue;s úg úl=Kqï
fhdodf.k fuu wkqmd;h .Kkh lrkq ,efí. idudkH
f;d.h hkq wdrïNl yd wjidk f;d.fha idudkHhhs.
j¾Ifha Èk .Kk f;d. msßjegqï wkqmd;slfhka fn¥
úg f;d.h r|jd.ekSfï ld,h ke;fyd;a f;d.h úl=Kqï
njg m;aùug .;jk ld,h .Kkh l< yelsh’.
360
f;d.h r|jd.ekSfï ld,h }
f;d. msßjegqu wkqmd;h
Kh.e;s msßjegqï wkqmd;h (
fuu wkqmd;h ;=<ska Kh.e;shkaf.a øjYs,;dj fmkakqï
lrhs’ tkï lSjdrhla úl=Kqï Kh.e;shka njg
m;ajkafkao hkakhs. úl=Kqï jvd jeä jdr.Kkla
Kh.e;shka njg m;afõ kï thska woyia lrkafka
Kh.e;shka blauKska uqo,a njg m;ajk njls’. fuu
wkqmd;h my; mßÈ .Kkh flf¾.
Y=oaO úl=Kqï
idudkH Kh.e;sfhda
3571
^365 + 460& $ 2
fuu wkqmd;h weiqßka Kh tl;=lsÍfï ld,ho .Kkh
lsßug ms<sjk’
365
Kh.e;s msßjegqï wkqmd;h
by; wkqmd;hg wkqj Khg úl=Kqula isÿ fldg uqo,a
,nd.ekSug Èk 42 .;fõ. Kh.e;s msßjegqï
wkqmd;h by,h;au Kh tl;=lsÍfï ld,h wvqjk w;r
th wdh;khlg ys;lr ;;ajhls.
uq`M j;alï msßjegqï wkqmd;h (
fuu wkqmd;h u.ska jHdmdrh úl=Kqï wodhï bmhSfï§
fl;rï ld¾hCIu;djhlska wdh;kfha j;alï
Wmfhda.S lrf.k ;sfío hkak fmkakqï lrhs. fuu
wkqmd;h my; mßÈ .Kkh lrkq ,efí.
Y=oaO úl=Kqï
idudkH Y=oaO j;alï
fuys Y=oaO j;alï hkq CIh wvql< miq j;alï fjh’. Y=oaO
úl=Kqï hkq nÿ wvql< miq úl=Kqï wdodhuhs.
3571
^1676 + 1325& $ 2
fuys§ wod, iud.u 2012 jif¾§ uq`M Y=oaO j;alï fuka
238 jdrhla úl=Kqï isÿ fldg we;’ fuu wkqmd;h by<
w.hla .ekSu jvd fhda.H fõ.
j;alï msßjegqï wkqmd;h Y=oaO ia:djr j;alï i|ydo
.Kkh lsßug ms<sjk. tu.ska jHdmdrh úiska ia:djr
j;alï Wmfhdackfha ld¾hCIu;djh fmkakqï lrhs.
= jdr 238
22
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
,dNodhs;aj wkqmd; (Profitability Ratios)
wdfhdaclhl= úiska jHdmdrhl id¾:l;ajh ukskq ,nk
m%Odk ks¾kdhlhla jkqfha tlS wdh;kh fldmuK
,dNhla Wmojd we;s o hkakhs. wdodhï jd¾:dfõ oelafjk
,dNh lsishï úl,amhlg idfmaCIj bÈßm;a lsÍu
,dNodhs;aj wkqmd; .Kkh lsÍfï§ isÿ flf¾. my;
oelafjk ,dNodhs;aj wkqmd; ms<sn|j wjfndaOhla mej;Su
jeo.;a fõ.
(i) Y=oaO ,dN wkqmd;h (Net profit ratio)(ii) wdfhdack u; m%;s,dNh (Return on investment)(iii) ysñlu u; m%;s,dNh (Return on equity)
Y=oaO ,dN wkqmd;slh (Net profit ratio)
ish¨u úhoï iy nÿ wvql, miq wdodhfï b;sßh úl=Kqï
j,g m%;sY;hla f,i oelaùu tys§ isÿfõ.
Y=oaO ,dNh ^nÿ miq ,dNh&
úl=Kqï
2012 2011
121 93
3571 2782
} 313] } 334]
wdfhdack u; m%;s,dNh ( Return on investment
fuu wkqmd;h ;=<ska wdfhdackh lrk ,o uq`M m%d.aOkhg
^Kh, jrKSh fldgia yd idudkH fldgia& Wmhk ,o
,dNh yd f.jQ fmd,S iei£ulaa lrh’. we;eï wjia:dj,§
wdfhdack m%d.aOkh hkak uq`M j;alï f,i y÷kd.ekSula
olakg ,efí. flfia fj;;a fndfyda úYaf,aIlhka
wdfhdað; m%d.aOkh hkakg fmd,shla fkdf.jk cx.u
j.lSï ^Khysñfhda, WmÑ; úhoï, ú,ïNS; nÿ jeks oE&
we;=,;a fkdlrhs. ta wkqj wdfhdack u; m%;s,dN
wkqmd;slh hkq.
Y=oaO ,dNh + fmd,S úhou
idudkH uq`M wdfhdað; m%d.aOkh
fmd,shla f.jkq ,nk Kh yd ialkaO m%d.aOkh
112 + 80
2012 ( } } 2546]
^803 + 705&
neÆ ne,aug fuu wkqmd;h b;d fyd| uÜgula f,i
fmkqk o l¾udka;fha wfkl=;a iud.ï iuÕ iei£fuka
;SrK .ekSu jeo.;a fõ.
ysñlï u; m%;s,dN wkqmd;slh
Return on equity (ROE)
fuu wkqmd;h jHdmdrfha ialkaO m%d.aOk ysñhkag b;d
jeo.;a fõ. ukao l<ukdlrKh úiska ysñldr
m%d.aOkh u; Wmhk ,o ,dNh fï ;=<ska ksrEmkh jk
neúk’ jrKSh fldgia m%d.aOkh Kh m%d.aOkh f,i
ie,l=jfyd;a fuu wkqmd;h my; mßÈ .Kkh lrkq
,efí.
Y=oaO ,dNh - jrKSh ,dNdxY
ROE =
idudkH ialkaO m%d.aOkh
112 - 0
2012 = = 19.96 % ^617 + 505& $ 2
fjf<|fmd< wkqmd; (Market Ratios)
fjf<|fmd< wkqmd; oekg isák wdfhdaclhskag fukau
wkd.;fha iud.ïj, ialkaO m%d.aOkfha wdfhdackh
lsÍug wfmaCIdlrk wdfhdaclhskag jeo.;a fõ. oekg
;sfnk wdfhdack úl=Kkjdo@ keoao@ hkak;a w¨f;ka
idudkH fldgiaj, wdfhdackh lrkjdo hkak;a ;SrKh
lsÍug fuu wkqmd; jeo.;afõ fjf<|fmd< wkqmd;
f,i my; i|yka wkqmd; jeo.;a fõ.
(i) fldgil bmhqu (Earnings per share - EPS)(ii) fldgil ,dNdxY (Dividend per share - DPS)(iii) bmhqï M,odj (Earning yield)(iv) ,dNdxY M,odj (Dividend yield)(v) ñ, bmhqï wkqmd;h [Price Earnings Ratio (P/E ratio) (vi) fmd;a w.hg fjf<|fmd< w.h Book - to - market ratio (B/M ratio)
fldgil bmhqu (EPS)
fuu.ska j¾Ih ;=< Wmhk ,o Y=oaO ,dNfhka jrKSh
,dNdxY jeks ndysr md¾Yjhkaf.a f.ùï wvql< miq tla
fldgila i|yd ,dNh fldmuKo? hkak fmkakqï lrh’. fuu wkqmd;h my; mßÈ .Kkh lrkq ,efí.
nÿ miq ,dNh
ksl=;a l< ialkaO fldgia m%udKh
fldgil ,dNdxY ( tkï iud.u úiska tla fldgila
fjkqfjka f.jk ,o ,dNdxY m%udKhhs. we;eï iud.ï
iEu jirlu ,dNdxY m%ldYhg m;alrkq ,efí. tuksid
wdfhdaclhka fldgil ,dNdxY ms<sn|j úfYaI we,aula
olajhs.
x 100
x 100
23
x 100 x 100
2
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
,dNdxY M,od wkqmd;h ( tkï fldgila fjkqfjka
wdfhdackh lrkq ,nk uqo,g idfmaCIj fldgil
,dNdxYh m%;sY;hla f,i oelaùuhs.
fldgil ,dNdxYh
fldgil fjf<|fmd< ñ,
ñ, bmhqï wkqmd;h (P/E) ( ñ, bmhqï wkqmd;slh my;
mßÈ .Kkh lrkq ,efí.
fldgil fjf<|fmd< ñ,
fldgil bmhqu
idudkHfhka iud.fï (P/E) wkqmd;h wod, fCIa;%fha
(P/E) wkqmd;slhg jvd my< w.hla .kSkï tjeks iud.ï
fldgiaj, ñ, bÈßfhoaS by< hk iajrEmhla fmkakqï
lrhs’ tuksid tjeks fldgia wdfhdack l<Ulg (Invest-ment Portfolio) tl;=l, hq;= fldgia jYfhka ie,fla.
fjf<|fmd< w.hg fmd;a w.h wkqmd;h (P/BV)
flgil ñ, ;SrKh lsÍfï§ fhdod.; yels wkqmd;hla
f,iska P/BV wkqmd;h y÷kdf.k ;sfí. tkï fuu
wkqmd;h yd ldgil m%;s,dNh w;r m%;sf,dau iïnkaOhla
we;s njh’. tkï iud.fï P/BV wkqmd;h iuia:
fjf<|m,g fyda l¾udka;hg jvd wvq kï bÈßfha§ tu
iud.fï wfhdackh lsÍfuka by, m%;s,dNhla ,nd.;
yels njhs. fuu wkqmd;h my; mßÈ .Kkh lrkq ,efí.
fldgil fjf<|fmd< w.h
fldgil fmd;a w.h
wkqmd; úYf,aIKfha iSudjka
wkqmd; úYaf,aIKfha we;s iSudjka fndfyduhla .sKqïl-
rKfha we;s ÿ¾j,;d fõ. .sKqïlrKfha uqo,ska ueksh
yels .Kqfokq muKla i,ld n,k neúka wkqmd;
úYaf,aIKfha§ o .=Kd;aul idOl flfrys wjodkh-
la fhduq fkdfõ. wdh;k foll .sKqïlrK m%;sm;a;s
fjkiaùfï§ tu wdh;k fofla .sKqïlrK wkqmd;o
fjkia fõ’ fYaI m;%h fndfyda úg ft;sydisl msßjehg
ilik w;r wdodhï m%ldYh j¾;udk ñ, .Kka j,g
ielfia’ tuksid fYaIm;%fha yd wdodhï jd¾;dfõ o;a;
ñY%lr ilikq ,nk wkqmd; fl;rïÿrg i;H ;;a;ajh
fmkakqï lrhso hkak .egÆ iy.;h’.
x 100
24
x 100
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
igyka
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
igyka
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
igyka
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
igyka
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu
uq,H jd¾;d f;areï .ekSu