ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทางวจารณ พานช

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง : ศ.นพ.วจารณ พานช

ISBN 978-616-91531-4-6ผเขยน ศ.นพ.วจารณ พานชทปรกษา คณปยาภรณ มณฑะจตร บรรณาธการ คณรตนา กตกร ออกแบบรปเลม ทมแบกอพพมพโดย มลนธสยามกมมาจล ๑๙ ถนนรชดาภเษก แขวงจตจกร เขตจตจกร กรงเทพฯ ๑๐๙๐๐โทรศพท : ๐ ๒๙๓๗ ๙๙๐๑-๗ โทรสาร : ๐ ๒๙๓๗ ๙๙๐๐เวบไซต : www.scbfoundation.comพมพครงท ๒ มถนายน ๒๕๕๖จ�านวน ๕,๐๐๐ เลม พมพท บรษท เอส.อาร.พรนตง แมสโปรดกส จ�ากด

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 5

ค�านยม

ทามกลางกระแสวพากษวจารณทถาโถมสวงการศกษาไทย ตลอดระยะเวลาเกอบสองทศวรรษทผานมา แนวคดและขอเขยนของ ศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช ไดชวยเปนประภาคารสองทางใหเกดความหวงและทางเลอกใหมในการพฒนาการศกษาไทยมาโดยตลอด

ทานไดปลกจตส�านกใหสงคมตระหนกวา การปฏรปการศกษาทแทจรง คอ การปฏรปการเรยนร ของผ เรยน โดยมครเปนพลงทยงใหญในการขบเคลอน การปฏรปการศกษาใหเกดขนไดจรง หากไดรบการสงเสรมสนบสนนใหสามารถปรบเปลยนกระบวนการเรยนรทงในและนอกหองเรยนใหมความหมาย เชอมโยงสชวตจรงรวมทงสามารถพฒนาทกษะทหลากหลายของผเรยน มใชเพยงเพอสอบ แตเปนการเรยนรเพอเผชญความเปลยนแปลงอยางรเทาทน และการสรางสรรคสงคมในศตวรรษท ๒๑

เพอสรางแรงบนดาลใจใหครเหนคณคาและศกยภาพของตน ศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช ไดแสวงหา “ตวอยางครด” ผทมเทท�างานเพอศษยเผยแพรประสบการณจากชวตจรง สนบสนนความพยายามของครทจะทดลองน�าสการปฏบต ดวยการสนบสนนงานวจยในชนเรยน สรางเวทและเครอขายแลกเปลยนเรยนรสระบบจดการความร พรอมทงตงค�าถาม เพอผลกดนใหมการทบทวนนโยบาย และหลกเกณฑทเออตอกระแสการปฏรปการเรยนรทเกดจากครเพอศษย

หนงสอ “ครเพอศษย สรางหองเรยนกลบทาง” ผลงานลาสดของศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช ทมลนธสยามกมมาจล จดพมพเผยแพร นบเปนกาวส�าคญบนเสนทางปฏรปการศกษาไทย เพราะไดเนนการดแลชวยเหลอกลมผเรยนท เรยนออน เรยนไมทนเพอน ซงมกถกมองวาเปนปญหาจนถกทอดทง ละเลย ซงบอยครงผลกดนใหพนไปจากโรงเรยนดวยเกรงวาจะสงผลตอการประเมนคณภาพทเนน ผลสมฤทธจากการทดสอบเปนส�าคญ ปญหานกเรยนลาออกกลางคน ขาดเรยน หรออยอยางสนหวง จงเปนปญหาทพบไดในทกพนทและขยายตวกวางขวางขนตามล�าดบ

ศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช ไดเชญชวนใหเรา ไดเรยนรจาก Jonathan Bergman และ Aaron Sams ครชาวอเมรกน ธรรมดาๆ สองคนทเชอมนในศกยภาพของผเรยนทกคนทจะเรยนรได โดยไดทดลองคนควา จนสามารถปรบเปลยนหองเรยนเปนพนทส�าหรบการเรยนร ปรบเปลยนตวเองจากผสอน เปน พเลยง เพอน และผเชยวชาญ กระตนใหนกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเองดวยวธการ ทหลากหลาย ยดหยนใหเหมาะสมกบความถนด ความสนใจ ลลา และอตราการเรยนรของผเรยนแตละคน

ทส�าคญ หนงสอเลมน เปนผลงานเขยนโดย “คร” เพอ “คร” เปนการท�างานอยางผสมผสานอนเปนการรบชวงระหวางนกคดกบ นกปฏบตทลงตว โดยเรมจากประสบการณจรงของนกปฏบตทไดลงมอท�า ลงมอเขยน ดวยภาษาทเขาใจงาย จงกระจางชด เปนขนตอน เออตอการประยกตใช และไดรบการถอดเปนบทเรยนทเชอมโยง หลกคดและวธปฏบต กระต นใหเกดการคดสรางสรรคต อยอด อยางไมรจบ

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 7

นบเปนทนาชนชมยนดท มลนธสยามกมมาจล ทท�างานรวมกบโรงเรยนและครทวประเทศ เพอปลกฝงปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มโอกาสไดสมผสปญหาความทกขยากของผเรยน จงไดสนบสนนการเผยแพรหนงสออนมคณคานส โรงเรยน ทวประเทศ เพอเปนพลงใจ เปนตนแบบใหกบครรวมทง กระตนเตอนใหสงคมไดรวมผลกดนการปฏรปการศกษาเพอใหเกดประโยชนแกเยาวชนอยางแทจรง

คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา

ค�านยม

การทจะหาใครสกคนมาชวยบอกชวยสอน “คร” ให คดใหม ท�าใหมนน นบเปนเรองยากมาก เพราะสงทครท�าอย แลวมกจะถกต องเสมอ เราทกคนซงล วนเป นศษย มครกคดเช นนน ม ฉะน นคงจะ ไม ม เ ร าอย า งท เ ห นและ เป นอย ใ นท กว นน ได แตกระนนกตาม เมอไดอานหนงสอ “ครเพอศษย” ทงเลมแรก และเลมทสองทวาดวย การสรางหองเรยนกลบทางของ ศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช นแลว พบวาทานนบเปน “คร ของ คร” ทนายกยองไดอยางเตมหวใจ เพราะสมผสไดถงความปรารถนาดททานพยายามจะชวยเปดมมมอง สรางแรงบนดาลใจใหครทงหลายไดมก�าลงใจ มความหวง มแนวทางทจะยกระดบการจดการเรยนการสอนของตน ใหนาสนก เปดมตการเรยนรทแทจรงของผเรยนและสอดคลองกบยคสมยทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว และแนนอน ผเรยนกเกดผลสมฤทธทนาพอใจ ครกไดเรยนรพฒนาพลกผนบทบาทของตนใหอยเคยงคกบศษยในยามทเขาตองการความชวยเหลอและกลายเปน “ครในดวงใจ” ของศษยทกๆ คนในชนเรยนไดอยางแทจรง

โดยการททานสามารถถอดบทเรยนขยายมมมองเขาถงคณคาหาประโยชนจากครตนแบบ “สรางหองเรยนกลบทาง” ทงสองทาน (Jonathan Bergman และ Aaron Sams) ไดอยางแยบคายประจกษแจงดวยเหตดวยผล ล�าดบขนตอนของวธการตางๆ รวมทงการอดชองวางอยางระมดระวงทมาจากประสบการณของทงสองทานดงกลาว ทาน ศ.นพ.วจารณ เปนผทใชภาษาทเปนกนเองจนท�าใหเรองทยากกลบเขาใจไดงาย

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 9

และจดส�ารบชดเลกๆ ทแยกยอยแลวสงเคราะหแลว จดระบบใหมแบบแผน ชวยใหผอานรบรอยางสบายๆ แตเกดฉนทะและความฮกเหมใจ จนพอจะมความหวงและอยากจะน�าไปลองลงมอท�าดวยตนเองตอไป

งานของคณหมอทานท�าใหเราเกดจนตนาการถงบรรยากาศของหองเรยนทเปลยนไปกลายเปน “ส�านกตกศลา” หรอททานเรยกวา “Learning Space” ทครและศษยรวมกระบวนการศกษาปฏบตเรยนร แลกเปลยนกนอยางผมวฒภาวะ มสาระ มประเดน มค�าถาม ทตองการค�าตอบ โดยผเรยนกระตอรอรนทจะเรยน (เปน Active Learners)

เหนความเปนชนคละ คอคละความสามารถ-ความพรอมของการเรยนร ทแตกตางกน แตครสามารถเอาใจใสผ เรยนเปนรายคนได จนนาจะเรยกวาหองเรยนแบบวดตวตด (Tailor-made Classroom) เพราะครจะท�าหนาทผ “สอบอารมณ” ผ เรยนแตละคนและชแนะ เตมเตมใหเขาลยตอดวยตวเองเปน โดยครสอนวธเรยนอยางหลากหลายใหเดก ไมวาจะเปนการเรยนจาก วดทศน เปดและหยด วเคราะหท�าความเขาใจแลวบนทกหรอยอนดทบทวน ดวยการใชเวลาเพยง ๑๐-๑๕ นาท ตามทครเตรยมวดทศนเรองหนงๆ ไวให จนเดกสามารถศกษาวดทศนดวยตนเองเปนรวมทงการเรยนรโดย Internet หรอการอานต�ารากเชนกน

นอกจากนครยงฝกใหเดกตงค�าถาม เตรยมค�าถามมาจากการเหน “ความไมเขาใจ” การ “ท�าแบบฝกหดไมได” “การท�าแบบทดสอบ ผดพลาด” หรอการท�า Lab ของตนเอง ตลอดจนการทครฝก Team Work ในการเรยนรแบบชวยเหลอแลกเปลยนกนของผเรยนเอง สอนกนเอง ซงเปนสดยอดแหงประสทธภาพการเรยนรของคนเรา และดวยทกษะ การเรยนดวยตนเองเหลานแหละ ทผเรยนจงพฒนาไปเปน “เจาของ”

การเรยน เปนผ เลอกวธเรยน จนกลายเปนผ ทเรยนดวยตนเอง (Self-Directed Learning) อยางแทจรง อยางทครทกคนปรารถนาจะเหน

สดทายน ผ เขยนขอกราบขอบพระคณตอเสยงสะทอนซง กองกงวานจากหนงสอเลมน ทนาจะโดนใจครยคใหมทงหลายมากทสดคอ ประโยคทวา “มอบอ�านาจเหนอการเรยนใหแกนกเรยน” โดยมค�าอธบายของครตนแบบวา “ครตองไมมองเดกเปนคนทออนแอ ตองการใหเปดกะโหลกกรอกวชา” อกตอไป แตตองมองวา เขาเปนมนษยทมศกยภาพในการเรยนรโดยทแตละคนมลกษณะจ�าเพาะของตนเอง ทตองการการเรยนรทเหมาะสม และนเองคอการทคณหมอถายทอดใหเรารอยางตรงไปตรงมา แลวแตครทงหลายจะตระหนกไดจากจตวญญาณของครเอง

รองศาสตราจารย ประภาภทร นยม ๑๑ กมภาพนธ ๒๕๕๖

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 11

ค�าน�ามลนธ

เมอโลกกาวยางเขาสศตวรรษท ๒๑ กระแสเรยกรองใหมการปรบเปลยนวธคด-วธการพฒนา “พลเมองโลก” ร นใหม ถกจดประกายขน และไดรบการขานรบจากนกคด นกการศกษาทกภมภาคของโลกอยางกวางขวาง ภายใตกรอบคดทเรยกวา 21st Century Skills ซงเปนแนวคดในการพฒนาคนรนใหมใหมคณลกษณะทพรอมส�าหรบการด�ารงชวต และรบมอกบความเปลยนแปลงทจะเกดขนในอนาคต เพราะโลกทไรพรมแดนและแคบลง ดวยความกาวหนาของเทคโนโลย และการสอสารตลอดจนนโยบายความรวมมอระหวางประเทศ กอใหเกดความเปลยนแปลงตอชวตของผคนในสงคมไทย และสงคมโลก ทงดานบวก และดานลบ

สงคมปจจบนไมไดตองการเพยงคนเกง หรอผเชยวชาญเฉพาะดาน หากแตตองการผทมทกษะหลากหลายดานประกอบกน ไดแก การมความร รอบในศาสตรพนฐานและมความรเกยวกบโลก ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม มทกษะชวตและอาชพ เขาใจความแตกตางหลากหลายของผคนในสงคมของเรา และสามารถอยรวมกนบนความตางนไดโดยมมมมองเชงบวกมทกษะในการเรยนรและสามารถสรางนวตกรรม เพอพฒนางานของตนเองได เปนการรเทาทนความเปลยนแปลงทสามารถน�ามาใชประโยชนในการพฒนาตวเอง พฒนางาน ใหมประสทธภาพ และทส�าคญมากทสด คอ การมส�านกรบผดชอบตอสงคม

ภายใตการขบเคลอนแนวคดดงกลาว หนวยงาน องคกร รวมทงบคลากรดานการศกษา โดยเฉพาะ “คร” ยอมถกคาดหวงใหเปน ผมบทบาทส�าคญในการเปนหวขบวนในการสรางความเปลยนแปลง อนยงใหญน “คร” ในศตวรรษท ๒๑ ตอง “เปลยน” ทงบทบาท และวธการสอน ครตองสอนใหนอยลง และสรางกระบวนการเรยนรใหมากขน โดยไมเนนการสอนสาระวชา แตเนนสรางแรงบนดาลใจ และอ�านวยความสะดวกใหนกเรยนไดเรยนรผานการลงมอท�า

อยางไรกตาม การแปลงแนวคดสการปฏบตในเรองนไมใชเรองงายนก มลนธสยามกมมาจล เหนวา การเรยนรจาก Best Practice ผประสบผลส�าเรจในการจดการเรยนรทเปนรปธรรม เพอใหคณคร ไดเรยนรทง “เบองหลงความคด” และ “วธการ” นาจะเปนประโยชนอยางยงส�าหรบชวงเวลาเปลยนผานอนส�าคญน

หนงสอ “ครเพอศษย สรางหองเรยนกลบทาง” โดย ศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช ประธานกรรมการมลนธสยามกมมาจล เลมน เปนการรวบรวมบทบนทก (Blog) ของทานทเขยนไวในเวบไซต http://www.gotoknow.org จากการอานหนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day โดย Jonathan Bergmann and Aaron Sams ซงเปนประสบการณของครชาวอเมรกนสองคน ทมวธการสรางการเรยนร ทท�าใหผเรยนเกดการเรยนรทมพลง และเกดทกษะแหงศตวรรษท ๒๑ ได ซง มลนธฯ เลงเหนวานาจะเปนประโยชนอยางยงส�าหรบ “คร” ทมหวใจ “เพอศษย” ดวยหนงสอเลมน ไมเพยงมตวอยางวธการจดการเรยน การสอน “แนวใหม” ทชดเจนแลวเทานน ทานยงไดช และเนนย�า ประเดนส�าคญถงแนวคดเบองหลงการออกแบบการเรยนร และผลทเกดกบ ผเรยน ซงจะท�าใหครเขาใจไดแจมชดมากขน

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 13

การพมพ ครงท ๒ น มการเพมเตมเนอหา จากประสบการณของ “คร” 3 ทาน คอ ดร.เดชรต สขก�าเนด คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, ดร.จนทวรรณ ปยะวฒน คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร และ ดร.สพศ ฤทธแกว ผอ�านวยการศนยบรการ การศกษา มหาวทยาลยวลยลกษณ ทไดกลบทางหองเรยนจนเหนผลการเปลยนแปลงกบศษย และ “เครองมอ” ทชวยใหการ “กลบทางหองเรยน” เกดผลส�าเรจ

มลนธสยามกมมาจล จงหวงเปนอยางยงวา เนอหา และ แงมมความคด ของศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช รวมทงประสบการณตรงของอาจารยทง 3 ทาน ทไดสะทอนไวหนงสอเลมน จะชวยจดประกายใหกบคณครผ มหวใจเพอศษยทกทาน ไดน�าไป ปรบ-ประยกต ใชใหเหมาะสมกบบรบทของตวเอง และเกดผลกบศษยผเปนทรกของทกทานตอไป

มลนธสยามกมมาจล

ค�าน�าผเขยน

หนงสอเลมน รวบรวมจากบนทก ๙ บนทก ทผมตความสาระในหนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day ซงเขยนโดย Jonathan Bergman และ Aaron Sams น�าออกเผยแพรในบลอก Gotoknow.org ชวงเดอนกนยายน ๒๕๕๕ รวม ๙ บนทก และมเพมอก ๒ บนทก จากการชม TED Talk เรอง Khan Academy โดย Salman Khan และจากการอานบทความในนตยสาร The Smithsonian รวมทงสน ๑๑ บนทก

ทง ๑๑ ตอน ในหนงสอเลมน เปนการตความจากการอานหรอจากการฟง ไมไดมาจากประสบการณการลงมอปฏบตเอง จงยอมมความไมชดเจนหรอตนเขนเปนธรรมดาทานทสนใจเรองราวจากการปฏบต “กลบทางหองเรยน” ในบรบทไทยโดยตรงโปรดอานท http://www.gotoknow.org/posts?tag= หองเรยนกลบทาง จะเหนวาในประเทศไทยมผทดลองใชวธจดการเรยนร แบบ “หองเรยนกลบทาง” อยางแพรหลายรวดเรวมาก ดวยการน�าไปเผยแพรตอของ ดร.จนทวรรณ ปยะวฒน ผด�าเนนการบลอก Gotoknow

มองในมมหนง นคอวธใชเวลาเรยนในหองเรยนใหเกดคณคาสงสดแกศษยคอ ใชฝกประยกตใชความรในสถานการณตางๆ เพอชวยใหเกดการเรยนแบบ “รจรง” (Mastery Learning) และเปนวธจดการเรยนรทยกระดบคณคาของความเปนคร คอ คร ไมสอนแบบถายทอดความรใหแกศษยโดยตรงอกตอไป แตถายทอดผานวดทศนสนๆ ๑๕ - ๒๐ นาท ใหนกเรยนไปเรยนสาระความรทบาน ซงจะเปดโอกาสใหเดก

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 15

ทเรยนชา “กรอกลบคร” ได และจะดซ�าหลายครงกได ดแลวไมเขาใจ จะชวนพอแมมาดและชวยอธบายกได แลวในวนรงขน นกเรยนกไดท�าโจทยหรอกจกรรมเพอฝกใชความรนน เกดกระบวนการ “เรยนรโดยลงมอท�า” (Learning by Doing) ทจะชวยใหเดกรลกและรจรง โดยครเปลยนไปท�าหนาท “ครฝก” หรอโคช ตามรายละเอยดในหนงสอเลมน

ผมเชอวา ในไมชาการเรยนสวนใหญ ในทกระดบ จะเปลยนไปเปนการเรยนแบบ “กลบทางหองเรยน” น แนวโนมนจะเปนไปทวโลก

ผมขอขอบคณคณปยาภรณ มณฑะจตร และคณรตนา กตกร แหงมลนธสยามกมมาจล ทเหนคณคาของการสรางหองเรยนกลบทาง และจดพมพหนงสอเลมเลกนออกเผยแพร เพอประโยชนวงกวางในสงคมไทย ในการยกระดบการเรยนรของเดกไทย สสภาพ “รจรง”

วจารณ พานช๒๘ กมภาพนธ ๒๕๕๖

สารบญ

เรอง หนา

ค�านยม คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา ค�านยม อาจารยประภาภทร นยม ค�าน�ามลนธ ค�าน�าผเขยน

บทท ๑. เรมจากการท�างานในหนาทครสอน ๒. หองเรยนกลบทางเปนอยางไร ๓. ท�าไมจงควรกลบทางหองเรยน ๔. วธด�าเนนการกลบทางหองเรยน ๕. หองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรง ๖. ลกษณะของหองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรง ๗. วธด�าเนนการ ๘. ค�าถาม – ค�าตอบ ๙. สรป (จบ)

๕๘๑๑๑๔

๑๙๒๕๒๙๓๕๔๑๔๗๕๕๖๗๗๗

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 17

๑๐.การเรยนรสมยใหมตองกลบทางการเรยนร : เรยนทบาน ท�าการบานทโรงเรยน ๑๑.ปฏวตหองเรยน

การน�าหองเรยนกลบทางไปประยกตใช

• เมอหองเรยนของผมกลบทาง : การเรยนรจงไมใชเรองทอดอดอกตอไป ดร.เดชรต สขก�าเนด • หองเรยนกลบทางในระบบชนเรยนออนไลน ของไทย ClassStart.org ดร.จนทวรรณ ปยะวฒน • กลบทางหองเรยนคณตศาสตร ดร.สพศ ฤทธแกว

๘๓

๘๗

๙๓

๑๐๗

๑๑๕

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 19

เรมจากการทำางานในหนาทครสอน

๑ผเขยนทง ๒ ทานน

ไดคนพบวธเรยนรแบบกลบทาง คอเรยนวชาทบาน ทำาการบานทโรงเรยน

หรอรบถายทอดความรทบาน แลวมาสรางความร

ตอยอดจากวชาทรบถายทอดมา ใหเปนความรทสอดคลองกบชวต

ทำาใหเกดการเรยนรทมพลง เกดทกษะ ทเรยกวา

ทกษะแหงศตวรรษท ๒๑

หนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day บอกเราวา หองเรยนกลบทางมก�าเนดขนเมอประมาณ ๕ ปมาแลว เกดขนจากจตวญญาณความเปนครเพอศษยของครบานนอกในสหรฐอเมรกา ๒ คน คอ Jonathan Bergman และ Aaron Sams ทตองการชวยนกเรยนทมปญหาตามชนเรยนไมทน เพราะตองขาดเรยนไปเลนกฬาหรอไปท�ากจกรรม หรอเพราะเขาเรยนรไดชา

ICT ชวยใหครท�าวดโอสอนวชาไดโดยงาย และเอาไปแขวนไวบนอนเทอรเนตไดฟร ใหศษยทขาดเรยนเขาไปเรยนได ศษยทเรยนชากเขาไปทบทวนไดอก ไมตองพงการจดผดๆ ถกๆ ตกๆ หลนๆ อกตอไป ครกสบาย ไมตองสอนซ�าแกเดกทขาดเรยนไปท�ากจกรรม

แคคณคาของวดโอบทเรยนทแขวนไวบนอนเทอรเนตไมไดหยดอยแคนน มนน�าไปสการกลบทางการเรยนรของศษย

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 21

วดโอบทเรยนทอยบนอนเทอรเนต ชวยใหนกเรยนไมจ�าเปนตองใชเวลาทโรงเรยนในการเรยนเนอวชา แตใชเวลาใหเกดคณคา ตอตนเองมากกวานน คอ ใชส�าหรบฝกแปลงเนอความรไปเปนสาระหรอ ความเขาใจทเชอมโยงกบโลกหรอกบชวตจรง ซงชวงเวลาฝกหดนตองการความชวยเหลอจากคร

เท ากบผ เขยนหนงสอทง ๒ ท านน ได ค นพบวธ เรยนร แบบกลบทาง คอ เรยนวชาทบาน ท�าการบานทโรงเรยน หรอรบถายทอดความรทบาน แลวมาสรางความรตอยอดจากวชาทรบถายทอดมา ใหเปนความรทสอดคลองกบชวตท�าใหเกดการเรยนรทมพลง เกดทกษะ ทเรยกวา ทกษะแหงศตวรรษท ๒๑

ไมใชนกเรยนเทานนทเรยนรกลบทาง ครกสอนกลบทางดวย

จรงๆ แลวครเปนตวการของหองเรยนกลบทางและครกตองท�างานแบบกลบทางดวย คอแทนทจะสอนวชาหนาชนเรยน กลบสอนหนา กลองวดทศน แลวใชเวลาเรยนทโรงเรยนของศษย ท�าหนาทครฝก (Coach) ใหนกเรยนฝกแปลงวชาหรอประยกตใชวชา ซงในกระบวนการนนนกเรยนตองสรางความรความเขาใจของตนขนมาในสมองและในหวใจ กอนจะประยกตใชความรในกจกรรมหรอโจทยแบบฝกหดเปนการฝกฝนเรยนรทแทจรง

เนองจากครผเขยนหนงสอนทง ๒ คนเปนครสอนวชาเคมชนมธยมในโรงเรยนเดยวกน เขาจงใชเวลาทโรงเรยนใหนกเรยนท�า Lab ซกถามขอสงสย และท�าแบบฝกหดหรอการทดสอบ ครทงสองพบวาใชท�าทง ๓ อยางแลวกยงมเวลาเหลอ

เขาบอกวา นคอกระบวนการ Personalization ของการเรยน คอชวยใหครดแลศษยไดเปนรายคน

ผมมองวา ครทงสองมวญญาณของนกเรยนร ไดใชภารกจการเปนครคนควา ทดลอง หาวธจดการเรยนรใหมๆ ใหแกศษย โดยมเปาหมายตามทเขาระบในตอนตนของหนงสอวา What is best for my students in my classroom? กระบวนการทงหมดน ผมเรยกวา การวจยในชนเรยนเปนการวจยทเกดประโยชนจรงแกศษย นคอการวจย (และพฒนา) การศกษาทแทจรง

ครทดยอมมโจทยทดในชวต และความเปนครเพอศษย ยอมท�าใหโจทยนนเปนโจทยเพอใหศษยไดรบสงทดทสดในชนเรยน

สงทดทสดทนกเรยนพงไดรบจากชนเรยนในปจจบน ไมใช เนอวชา เพราะสงนนนกเรยนเรยนร เองได กระบวนการเรยนร ทนกเรยนตองพงครคอการตความวชาเขาสชวตจรง หรอการประยกตใช ความร ในกระบวนการนนกเรยนตองฝกฝนลงมอปฏบตดวยตนเอง โดย สวนใหญท�าเปนทมรวมกบเพอนและตองการครฝกคอยชวยแนะน�าและใหก�าลงใจ

ผมเพงอานหนงสอเลมนจบบทท ๑ เทานน รสกตนเตนทผเขยนบอกตอนทายบทวา การกลบทางการเรยน ไมใชสตรส�าเรจของวธการ แตเปนการเปลยนวธคด (Mindset) เปลยนความสนใจ จากทครมาเปนทนกเรยน และทการเรยนร และครทกลบทางการเรยนรจดการ เรยนรแตกตางกน โดยทผเขยนหนงสอทงสองท�างานดวยกน ปรกษากน แตชนเรยนของครทงสองกยงแตกตางกน

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 23

ผมตความวาครทงสองคนพบการท�างานและเรยนรแบบ PLC Pro-fessional Learning Community) โดยไมรตว และเกดขนเองโดยอตโนมต เกดผลของการเรยนรและสรางสรรคทมพลงอยางไมนาเชอ จนทงสองทานไดรบรางวล ไดรบเชญไปเปนวทยากร และเขยนหนงสอเลมน

ผมลองคนใน YouTube ดวยค�าวา Flip Classroom Jona-than Bergman หรอดวยค�าวา Flip Classroom Aaron Sams ไดวดโอใน YouTube เพอท�าความเขาใจการกลบทางหองเรยนมากมาย นอกจากนนยงมค�าอธบายเรอง Flip Teaching ท http://en.wikipedia.org/wiki/Flip_teaching ตอนนเรองการกลบทางหองเรยนก�าลงเปนแฟชน ผมเคยบนทกเรองนไวท http://www.gotoknow.org/blogs/posts/496353

๒๘ ส.ค. ๕๕http://www.gotoknow.org/blogs/posts/500445

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 25

หองเรยนกลบทางเปนอยางไร ?

๒เวลาของครจะใชสำาหรบ

มปฏสมพนธสองทางกบศษย ทำาใหเดกทเรยนชาหรอหวชา

ไดรบการเอาใจใส

ครจะไมยนอยหนากระดานดำาทหนาชนอกตอไป

แตจะเดนไปเดนมาในชน เพอชวยเหลอลกศษยทมปญหา

หนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day บทท ๒ เลาสงทเกดขนในหองเรยนของ ผเขยนหนงสอทานหนงคอ Aaron Sams ในวชาเคมส�าหรบนกเรยน AP (โครงการเรยนลวงหนา Advance Placement Program)

เขาบอกวาตองฝกวธดวดโอทบานอยางไดผลดใหแกเดก เรมตงแตแนะน�าใหขจดสงรบกวนสมาธ ไดแก ปดโทรศพท ไอพอด ทว และตวรบกวนอนๆ แนะน�าใหเดกรจกหยดวดโอ หรอดบางตอนซ�า บอกเดกวา โดยการดวดโอ เดกสามารถ “หยด” และ “กรอกลบ” ครได แนะน�าใหกดปมหยดเพอจดบนทกประเดนส�าคญหรอค�าถาม แนะน�าใหไปศกษาวธจดบนทกแบบ Cornell ส�าหรบน�ามาใชตอนกลางคนนกเรยนทกคนไดดวดทศนสาระวชาทจะเรยนในวนรงขน พรอมทงจดประเดนส�าคญ จดค�าถาม หรอสวนทไมเขาใจ

ชนเรยนในโรงเรยนนใหเวลาคาบละ ๙๕ นาท

เรมดวยการใชเวลาสนๆ ทบทวนวดทศน และตอบค�าถามสงทไมเขาใจ หลงดวดทศน ซงจะชวยใหครไดแกไขความเขาใจผดของนกเรยนบางคนหรอถาเดกทงชนเขาใจผดกแสดงวา วดทศนมขอบกพรองครจะไดแกไข

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 27

หลงจากนน ครมอบงานใหท�า โดยอาจเปน Lab, หรอเปนกจกรรมคนควา, โครงงานหรอกจกรรมแกปญหา, หรอการทดสอบ ตามปกต จะมเวลาท�าหลายกจกรรมขางตน

เขายงคงใหคะแนนจากการทดสอบ เชนเดยวกบการสอนแบบเดม

บทบาทของครเปลยนไปจากเดมอยางสนเชง คอไมใชผถายทอดความร แตท�าบทบาทไปทางเปนตวเตอร ซงผมเรยกวาเปนโคช หรอเปนผจดประกาย โดยการตงค�าถามยแหยใหเดกคดสรางความสนกสนาน ในการเรยน และเปนผอ�านวยความสะดวกในการเรยน

เวลาของครจะใชส�าหรบมปฏสมพนธสองทางกบศษย ท�าใหเดกทเรยนชาหรอหวชาไดรบการเอาใจใส ครจะไมยนอยหนากระดานด�าทหนาชนอกตอไป แตจะเดนไปเดนมาในชน เพอชวยเหลอลกศษยทมปญหาการเรยน

กจกรรมและเวลาทใช เปรยบเทยบระหวางหองเรยน แบบเดม กบหองเรยนกลบทาง แสดงในตารางขางลาง

หองเรยนแบบเดม หองเรยนกลบทาง

กจกรรม Warm-up ๕ นาท กจกรรม Warm-up ๕ นาท

ทบทวนการบานของคนกอน ๒๐ นาท ถามตอบ เรองวดทศน ๑๐ นาท

บรรยายเนอวชาใหม ๓๐ – ๔๕ นาท กจกรรมเรยนรทครมอบหมาย หรอนกเรยนคดเอง หรอ Lab ๗๕ นาท

กจกรรมเรยนรทครมอบหมาย หรอนกเรยนคดเอง หรอ Lab ๒๐ – ๓๕ นาท

ในหองเรยน คร Aaron Sams จะเรมเวลา ๗๕ นาท ส�าหรบท�ากจกรรมเรยนรดวยตนเอง ในการแนะน�าวธท�าแบบฝกหด หรอ ท�ารวมกน ๒-๓ ขอ แลวปลอยใหนกเรยนท�าเอง แนะน�าวธใชคมอเฉลย ค�าตอบแบบฝกหด เปนตน ครจะเนนชวยใหนกเรยนเขาใจหลกการ ไมใชทองจ�า หวใจคอครเนนท�าหนาทชวยแนะน�าการเรยนของเดก ไมใช ท�าหนาทถายทอดความร ครเปลยนจากบทบาทปฏสมพนธกบนกเรยนทงชน เปนมปฏสมพนธกบนกเรยนเปนรายคน

๑ ก.ย. ๕๕ http://www.gotoknow.org/blogs/posts/500809

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 29

ทำาไมจงควรกลบทางหองเรยน

๓ครเพอศษยตองทำามากกวา

การกลบทางหองเรยน

หนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day บทท ๓ บอกเหตผลทควรกลบทางหองเรยน หรออกนยหนงบอกวา การกลบทางหองเรยนมผลอะไรบาง พอจะสรปไดดงน

• เพอเปลยนวธการสอนของคร จากบรรยายหนาชน หรอเปน ครสอน ไปเปนครฝก ฝกการท�าแบบฝกหดหรอกจกรรมอนในชนเรยนใหแกศษยเปนรายคน หรออาจเรยกวา เปนครตวเตอร

• เพอใชเทคโนโลยการเรยนทเดกสมยใหมชอบ คอ ไอซท หรออาจเรยกวาเปนการน�าโลกของโรงเรยนเขาส โลกของนกเรยน คอ โลกดจตล

• ชวยเดกทมงานยง เดกสมยนธระมาก กจกรรมมาก บางคนเปนนกกฬาตองขาดเรยนไปแขงขน แทบทกคนมงานเทศกาลทตนตองเขาไปชวยจดการ มบทสอนดวยวดทศนอยบนอนเทอรเนต ชวยใหเดกเหลานเรยนไวลวงหนา หรอเรยนตามชนเรยนไดงายขน รวมทงเปนการฝกเดกใหรจกจดการเวลาของตน

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 31

• ชวยเดกเรยนออนทขวนขวาย ในหองเรยนปกต เดกเหลานจะถกทอดทง แตในหองเรยนกลบทาง เดกเหลานจะไดรบความเอาใจใสของครมากทสด คอครเอาใจใสเดกทตองการความชวยเหลอมากทสดโดยอตโนมต

• ชวยเดกทมความสามารถแตกตางกนใหกาวหนาในการเรยนตามความสามารถของตน เพราะเดกสามารถฟงวดทศนกรอบกได หยดตรงไหนกได กรอกลบกได ผเขยนเลาวา เดกทหวไวมากๆ บางคนด วดทศนบางบทเรยนดวย Speed x2 กม

• ชวยใหเดกสามารถหยดและกรอกลบครของตนได ท�าใหเดกจดเวลาเรยนตามทตนพอใจ เบอกหยดพกได แบงเวลาดวดทศนเปนชวงๆ ได เลนสนกดวยการดวดทศนความเรว x2 กได

• ชวยใหปฏสมพนธระหวางเดกกบครเพมขน ตรงกนขามกบ สงทเรยกวาการเรยนแบบออนไลน การกลบทางหองเรยน ยงคงเปน การเรยนแบบนกเรยนมาโรงเรยน และนกเรยนสมผสคร หองเรยน กลบทางเปนการใชพลงทงของระบบออนไลน และระบบพบหนา ชวยเปลยนหรอเพมบทบาทของคร ใหเปนทง พเลยง (Mentor), เพอน เพอนบาน (Neighbor) และผเชยวชาญ (Expert)

• ชวยใหครรจกนกเรยนดขน หนาทของครไมใชเพยงชวยใหศษยไดวชาหรอเนอหา แตตองกระตนแรงบนดาลใจ (Inspire) ใหก�าลงใจ รบฟง และชวยสงเสรมใหเดกฝนถงอนาคตของตน นนคอมตของ ความสมพนธทช วยสงเสรมพฒนาการของศษย ผ เขยนเลาว าประสบการณของตนบอกวาหลงกลบทางหองเรยน ศษยทมปญหา สวนตวกลาปรกษาครผานทางชองทางสอสารสมยใหมมากขน

• ชวยเพมปฏสมพนธระหวางเพอนนกเรยนกนเอง ขอเขยนในหนงสอ ในสวนหวขอยอยนดทสดส�าหรบครเพอศษย และผมตความวา มผลเปลยนกระบวนทศนของนกเรยน จากเรยนเพอท�าตามค�าสงคร หรอท�างานเพอใหเสรจตามขอก�าหนด เปนเรยนเพอตนเอง เพอ การเรยนร ของตน ไมใชเพอคนอน มผลใหเดกเอาใจใสการเรยน ปฏสมพนธระหวางนกเรยนในหองเรยน เกยวกบการเรยน จะเพมขนโดยอตโนมตนกเรยนทเขาใจ ท�าแบบฝกหดได จะชวยอธบาย หรอ ชวยเหลอเพอน สรางไมตรจตระหวางกน

• ชวยใหเหนคณคาของความแตกตาง ซงโดยธรรมชาต เดกในชนเรยนเดยวกนมความแตกตางกนมาก มความถนดและความชอบทแตกตางกน การกลบทางชนเรยนชวยใหครเหนจดแขงและจดออนของนกเรยน แตละคน เพอนนกเรยนดวยกนกเหน และชวยเหลอกนดวย จดแขงของแตละคน เนองจากครเดนไปเดนมาทวหอง ครจะสงเกตเหนเดกทก�าลงพยายามดนรนชวยตนเองในการเรยน และสามารถเขาไปชวยเดกทไมถนดเรองนนใหเอาใจใส เรยนเฉพาะสวนทจ�าเปน ไมตองท�าแบบฝกหดทงหมด คอไมตองท�าแบบฝกหดสวนทเปนความรกาวหนาหรอทาทายมาก ซงเหมาะส�าหรบเดกทมความสามารถพเศษในวชานนเทานน ชวยใหนกเรยนทออนในดานนนไมรสกมปมดอย

• เปนการเปลยนการจดการหองเรยน ผเขยนเลาวา ตนแปลกใจมากทปญหาทพบบอยในชนเรยนหายไปเอง ไดแก ปญหาเดก เบอเรยน กอกวนชนเรยน หรอหลบไปนงใชสมารทโฟนแชทกบเพอน รวมทงสงไมพงประสงคในชนเรยนอนๆ เนองจากในหองเรยนกลบทาง นกเรยนเปนผลงมอปฏบตการ ไมใชเปนผรบถายทอดอยางในหองเรยนแบบเดม ไมมครมายนสอนปาวๆ หนาชนใหนาเบอหนายอกตอไป

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 33

แตอยาเขาใจผด วาเดกเรยนออนจะหมดไป ครยงคงมประเดนทส�าคญกวาในการจดการชนเรยนใหครไดท�า ซงผมตความวา หองเรยน กลบทาง เปดชองใหครได ท�าหนาทส�าคญเชงสร างสรรค เพอ สรางคณภาพแกชนเรยน ใหนกเรยนไดเรยนรดทสดแกชวตในอนาคต การสรางสรรคนมไดไมจ�ากด

• เปลยนค�าสนทนากบพอแมเดก จากถามวาเดกอยในโอวาทของครหรอไม ไปเปนถามวาเดกไดเรยนรหรอไม หากเดกคนไหนไมไดเรยนรเทาทควร ผปกครองและครจะรวมกนชวยใหเดกเรยนรไดอยางไร

• ชวยใหการศกษาแกพอแมและคนในครอบครว ผเขยนพบวา พอแมเดกบางคนดวดทศนไปพรอมกบลก บางบานดกนทงบานกม ท�าใหผใหญกไดเรยนวชานนไปดวย โดยเฉพาะอยางยง ในครอบครวทดอยโอกาส

• ชวยใหเกดความโปรงใสในการจดการศกษา ผเขยนบอกวา ในสหรฐอเมรกามปญหา คนไมศรทธาเชอมนในระบบการศกษา การกลบทางหองเรยนเอาค�าสอนในวดทศนไปไวบนอนเทอรเนต เปน การเปดเผยเนอหาสาระของการเรยนแกสาธารณะ ใครๆ กเขาไปดได ผเขยนบอกวาในสหรฐอเมรกา โรงเรยนตองแขงขนกนดงดดนกเรยน มาเรยน ก อนหนาการกลบทางห องเรยน โรงเรยนทเขาสอน สญเสยนกเรยนบางคนใหแกโรงเรยนในละแวกใกลเคยง หลงจากกลบทางหองเรยน นกเรยนเหลานนกลบมา ผมตความวา เปนการสราง ความเชอมนในคณภาพของการเรยนการสอนใหแกผปกครองน�าไปส การเรยนรแบบ Flipped-Mastery Approach

เหตผลทผด ในการด�าเนนการกลบทางหองเรยน

• เพราะมคนแนะน�าใหท�า จงไตรตรองเองจนเหนคณคาชดเจนแลวจงท�า อยาเชอใครงายๆ

• เพราะคดวาเปนการท�าใหเกด “หองเรยนแหงศตวรรษท ๒๑” การสรางหองเรยนแหงศตวรรษท ๒๑ นน รปแบบการเรยนรตองน�าเทคโนโลย ไมใชใชเทคโนโลยเปนตวน�า

• เพอแสดงความเปนผน�าทางเทคโนโลย จรงๆ แลวการกลบทางหองเรยนไมจ�าเปนตองใชเทคโนโลยน�าสมย

• คดวาการกลบทางหองเรยนเปนเครองบอกวาตนเปนครทด การเปนครดมมากกวาสอนด

• คดวาการกลบทางหองเรยนชวยใหชวตการเปนครงายขน การกลบทางหองเรยนไมท�าใหชวตครงายขน

สรปวาการกลบทางหองเรยนเปนเครองมออยางหนงส�าหรบชวยใหศษยเกดการเรยนรทด ย�าค�าวา “อยางหนง” เพราะการเรยนร ทดยงมปจจยอนๆ อกหลากหลายประการ หรอกลาวอกนยหนงวา การเปนครทดตองท�ามากกวาการกลบทางหองเรยน

๒ ก.ย. ๕๕http://www.gotoknow.org/blogs/posts/500936

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 35

วธดำาเนนการกลบทางหองเรยน

๔ครตองไมหลงเขาใจผดวา สวนสำาคญทสดในการเรยน

แบบกลบทางหองเรยนอยทวดทศน ตรงกนขามเวลาสำาคญทสด

ของการเรยนแบบนอยทเวลาเรยนในหองเรยน

ครจะตองประเมนคณคาของเวลาชวงน และออกแบบแลว ปรบปรงแลวเพอใหเปนเวลา

ทมคณคาตอการเรยนรสงสดของเดก คอเกดการเรยนรในมตทลกและเชอมโยง

มากกวาการเรยนแบบเดม

หนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day บทท ๔ บอกวธด�าเนนการกลบทางหองเรยน

เรมจากค�าแนะน�าวา กอนจะคดใชวดทศนในการเรยนทบานของนกเรยน ใหไตรตรองใหรอบคอบเสยกอนวาจะเปนประโยชน อยากระโจนเขาใสเทคโนโลยโดยไมคดใหรอบคอบ จะกลายเปนใชเทคโนโลยเพยงเพอใหไดชอวาเกงเทคโนโลย

และเมอตดสนใจใชวดทศน กตองคดตอวาจะใชของคนอนทมอยแลว น�ามาใชได หรอคดจะท�าขนใชเอง ทง ๒ แนวทางตางกม ขอดขอเสย และแมจะท�าขนใชเอง กควรสงเสรมใหนกเรยนคนทางอนเทอรเนต หาบทเรยนของครคนอนมาศกษาประกอบไดดวย คอ ไมควรหามนกเรยนดวดทศนจากแหลงอน

การท�าวดทศนบทเรยนไมยากและไมแพง โดยทในหนงสอม รายละเอยดทางเทคนคมากผมจะสรปมาเพยงยอๆ วามซอฟทแวร

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 37

ส�าเรจรป ทงทเปนฟรแวร และทมขาย ส�าหรบท�าวดทศนจาก จอคอมพวเตอร เรยกซอฟทแวรกล มนวา Screen Casting Soft-ware โดยทคอมพวเตอรตองมกลองวดโอ (เวบแคม) และไมโครโฟน เครองมอจ�าเปนอกตวหนงคอ USB Pen Tablet ส�าหรบเขยนท จอคอมพวเตอร ซงใชชนดราคาถกกได ราคาประมาณ ๒ พนบาท อาจซอไมโครโฟนชนดมสายหรอไรสายมาใชกได มทงชนดราคาไมสง และทคณภาพเสยงดราคาสง เลอกใชไดตามความเหมาะสม

การท�าวดทศนตองมการวางแผนบทเรยน แลวจงถายท�า ตามดวยการตกแตงแกไข แลวจงน�าวดทศนออกเผยแพรใหนกเรยนเขาดได โดยอาจเอาขนเวบ YouTube หรออาจตอง burn DVD แจกนกเรยนท ทบานเขาเนตไมได ในหนงสอบอกรายละเอยดมากมาย ทผมคดวาส�าคญทสดคอ วดทศนตองไมยาว คอควรยาวเพยง ๑๐ - ๑๕ นาทเทานน ส�าหรบเดกชนประถมและมธยมตน

ผเขยนทงสองเตอนวา ครตองไมหลงเขาใจผดวา สวนส�าคญทสดในการเรยนแบบกลบทางหองเรยนอยทวดทศน ตรงกนขาม เวลาส�าคญทสดของการเรยนแบบนอยทเวลาเรยนในหองเรยน ครจะตองประเมนคณคาของเวลาชวงน และออกแบบแลวปรบปรงแลว เพอใหเปนเวลาทมคณคาตอการเรยนรสงสดของเดกคอเกดการเรยนรในมตทลกและเชอมโยง มากกวาการเรยนแบบเดม

เขายกเรองเลาของครทเอาวธนไปใชสอนภาษาตางประเทศ (ภาษาสเปน) โดยท�าวดทศนสอนไวยากรณ และเรมตนการสนทนา แลวใชเวลาในหองเรยนในการสนทนา อานขอเขยน หรอเขยนเรยงความ โดยทตลอดเวลาในหองเรยน ใชภาษาสเปนทงหมด

ชนเรยนคณตศาสตร เรยนทฤษฎจากวดทศนทบาน แลวเวลา ในชนเรยน “ท�า Lab” ดานวธคดเชงค�านวณ การตงค�าถามเชงค�านวณ และความเชอมโยงระหวางคณตศาสตร กบ STE คอ วทยาศาสตร เทคโนโลย และวศวกรรมศาสตร ซงถอเปนกลมวชาเดยวกนใน STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) หองเรยนวทยาศาสตรแบบกลบทาง ชวยสงเสรมการเรยนแบบ Inquiry-Based หรอเรยนแบบตงขอสงสย หรอตงค�าถาม รวมทงการใชเวลาในหองเรยนกบภาคปฏบตหรอการทดลอง ในวชาเคม เขาแนะน�า POGIL (Process Oriented Guided Inquiry Learning) ผเขยนบอกวา หากใชวธของ POGIL นกเรยนอาจ ไมตองดวดโอของครกได

หองเรยนวชาดานสงคมศาสตร ภาษา ศลปะ และมนษยศาสตร การเรยนสาระหรอเนอหาวชาจากวดทศนทบาน เปดโอกาสใหไดใชเวลาในหองเรยนเชอมโยงทฤษฎหรอความรเหลานนเขากบสถานการณจรงของโลก หรอสถานการณในบานเมองหรอในชมชนใกลตว นกเรยนอาจไดฝกโตวาท กลาวสนทรพจน หรอเขยนเรยงความ

วชาพละศกษาเปนวชาทใชวธกลบทางหองเรยนแลวครและนกเรยนชอบมากทสด เพราะมเวลาใหนกเรยนฝกปฏบตมากขน และครกชวยโคชใหนกเรยนปฏบตไดถกวธยงขน

กลบทางหองเรยน ชวยใหการเรยนรแบบ PBL (Project-Based Learning) ท�าไดสะดวกขน เพราะสามารถใชเวลาในชนเรยนท�าโครงงาน และครมเวลาชวยแนะน�า หรอท�าหนาท “คณอ�านวย” ไดมากขน

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 39

ความกาวหนาอยางหนงของการกลบทางหองเรยนคอ ใหนกเรยนนนเองเปนผสรางเนอหาส�าหรบท�าวดทศน หรอส�าหรบเอาไปลงในชองทางการสอเนอหาตางๆ เชน ในบลอก Podcast กระบวนการเชนนเรยกวา Student-Created Content เทากบเปนชองทางใหนกเรยนสอนผอน ซงถอเปนชองทางการเรยนรทดทสดตามทระบใน Learning Pyramid

๒ ก.ย. ๕๕http://www.gotoknow.org/blogs/posts/501659

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 41

๕หองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรง

การเรยนแบบรจรง ชวยเพมผลสมฤทธของเดก เพมความรวมมอระหวางนกเรยน

เพมความมนใจตนเองของนกเรยน

และชวยใหโอกาสนกเรยนไดแกตวในการเรยนรใหบรรลผลสมฤทธ

หากพลาดในรอบแรก

หนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day บทท ๕ ชอ The Flipped–Mastery Classroom ซงหมายความวาเปนหองเรยนกลบทางทนกเรยนไดเรยนรแบบสรางความรขนในสมองของตน

การเรยนแบบรจรง (Mastery Learning) เกดขนมานานแลว คอประมาณ ๙๐ ป แตไมมคนสนใจ รวมทงเปนภาระแกครมากเกนไป แตปจจบน ไอซท ชวยใหการเรยนแบบรจรงนท�าไดโดยครไมตองท�างานมากขน

มผลการวจยบอกวา การเรยนรแบบรจรง จะชวยใหเดกประมาณรอยละ ๘๐ สามารถเรยนเนอหาส�าคญได เทยบกบรอยละ ๒๐ เมอใชวธสอนแบบทใชกนอยในปจจบน

หลกการส�าคญของการเรยนแบบรจรง คอ ใหนกเรยนไดเรยนรตามวตถประสงคชดหนงตามอตราเรวของการเรยนรของตน ไมใช ตองเรยนตามอตราเรวทครหรอชนเรยนก�าหนด การเรยนแบบน นกเรยนตองเรยนวตถประสงคไลตามล�าดบพนความรกอนหลง คอตองเขาใจ พนความรชดท ๑ เสยกอน จงจะสามารถเรยนรและเขาใจบทเรยน ท ๒ ได

ลกษณะส�าคญของการเรยนแบบรจรงคอ

• นกเรยนเรยนเปนกลม หรอเดยวๆ ตามอตราเรวทเหมาะสม

• ครคอยประเมนการเรยนร (Formative Assessment) และวดความเขาใจ ของศษย

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 43

• นกเรยนพสจนวาตนเรยนรวตถประสงคนน เขาใจอยางแทจรง โดยสอบผานขอสอบ (Summative Assessment) นกเรยนทยงสอบไมผานวตถประสงคขอใด ไดรบการชวยเหลอ

ผลการวจยบอกวา การเรยนแบบรจรง ชวยเพมผลสมฤทธของเดก เพมความรวมมอระหวางนกเรยน เพมความมนใจตนเองของนกเรยน และชวยใหโอกาสนกเรยนไดแกตวในการเรยนรใหบรรลผลสมฤทธ หากพลาดในรอบแรก

อานถงตอนน ผมคดวา นคอทมาของหลกการศกษาแบบไมมการสอบตก คอนกเรยนตองไดรบโอกาสใหเรยนและสอบแกตว จนบรรล ผลสมฤทธจรงๆ

เมอเรยนแบบร จรงในชนตนๆ พนความร กแขงพอทจะขนไปเรยนชนสงขนไปไดโดยไมยากล�าบาก เพราะมวดทศนใหดเองกรอบกได หยดบนทกชวยความเขาใจกได ถอยหลงกลบไปดบางตอนใหมกได นกเรยนจงสามารถเรยนวชาหรอทฤษฎจนเขาใจ หากยงไมเขาใจ แจมแจงกยงมชวโมงเรยนในชนเรยนใหฝกท�าแบบฝกหดโดยมเพอนและครคอยชวยเหลอ

หองเรยนแบบกลบทาง จงชวยใหการเรยนแบบร จรงไมใช เรองยากอกตอไป

เทคโนโลยคลงขอสอบ และการสอบโดยใชไอซทเปนเครองมอ ช วยให เดกสามารถทดสอบความเข าใจของตนเองกครงก ได สอบแตละครงขอสอบตางกนทง Formative Assessment และ Summative Assessment จงไมเปนภาระหนกของนกเรยนและครอกตอไป

หองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรง (Flipped-Mastery Classroom) เปนอยางไร

เปนการน�าเอาวธการสองอยางมาใชรวมกนโดยน�าเทคโนโลย สมยใหมเขาชวยสรางบรรยากาศของการเรยนรทนกเรยนรจรง มลกษณะเปนหองเรยนทนกเรยนแตละคน (หรอแตละกลม) เรยนบทเรยนของตน ทไมตรงกบของคน (หรอกลม) อน แตละคน (กลม) งวนอยกบกจกรรมของตน นกเรยนท�ากจกรรม เพอการเรยนรของตน ครเดนไปรอบๆ หองเพอตรวจสอบการเรยนรของศษยแตละคน (กลม) และคอยชวยเชยรหรอใหก�าลงใจ หรอชวยตงค�าถาม หรอแนะวธชวยตวเองใหแกศษย

นกเรยนจะหาวธแสดงใหครเหนว าตนเขาใจวตถประสงคของ การเรยนรขนตอนนน โดยอาจไมใชการตอบขอสอบทมอยในคอมพวเตอรกได

ในขณะทหองเรยนแบบเดมจะมลกษณะเปนระเบยบเรยบรอย นกเรยนทกคนท�ากจกรรมเดยวกน ท�าพรอมกน หองเรยนแบบกลบทางและเรยนใหรจรง มลกษณะไมเปนระเบยบ นกเรยนท�ากจกรรมทตางกน เรยนไมพรอมกน แตละคนมอตราเรวของการเรยนตามทเหมาะกบตน

ครตองรเนอหาวชาอยางรจรง

หองเรยนแบบกลบทางและเรยนแบบรจรงน ครตองมความสามารถเปลยนสวตชสมองจากเรองหนงไปสอกเรองหนงไดทนทวงท รวมทง ตองเขาใจความเชอมระหวางสาระวชา

ครตองไมอายทจะสารภาพกบเดกวาตนไมรในบางเรอง

นนคอครตองท�าตวเปน “ผเรยนร” มากกวาเปน “ผรอบร”

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 45

องคประกอบของหองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรง

• ก�าหนดวตถประสงคของการเรยนรใหชดเจน

• ไตรตรองวาวตถประสงคสวนไหนควรเรยนแบบลงมอท�าหรอ Inquiry

• สวนไหนควรเรยนแบบรบถายทอด

• ใหแนใจวานกเรยนเขาถงวดทศนเพอเรยนสาระวชา

• สรางกจกรรมใหนกเรยนลงมอท�าเพอเรยนรในชนเรยน

• สรางวธสอบหลายวธเพอพสจนวานกเรยนบรรลผลสมฤทธตามวตถประสงค ในแตละบทเรยน

๑๑ ก.ย. ๕๕ http://www.gotoknow.org/blogs/posts/501941

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 47

๖ลกษณะของหองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรง

ในหองเรยนแบบเดม นกเรยนนงฟง รบคำาสง และรบถายทอด

แลวตอบขอสอบเพอพสจนวาตนไดเรยนร สภาพเชนนไดผลตอเดกสวนนอยเดกอกจำานวนหนงหมดความสนใจ และหลดไปจากกระบวนการเรยนร

แตในหองเรยนแบบกลบทางและเรยนใหรจรง นกเรยนรบผดชอบ

ตอการเรยนของตนเอง การเรยนไมใชสงทกระทำาตอนกเรยน แตกลายเปนสงทนกเรยนเปนเจาของ

เปนผกระทำา และจะเปนทกษะทตดตวตลอดไป

หนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day บทท ๖ ชอ The Case for the Flipped–Mastery Model เปนการน�ามตของผลตอนกเรยนหลากหลายดานมาเสนอ เพอใหเหนวาหองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรง ไดเปลยนสภาพของหองเรยนไปโดยสนเชง รวมทงท�าใหเปลยนกระบวนทศนดานการศกษาดวย

สอนใหนกเรยนรบผดชอบการเรยนของตนเอง

เมอใชหองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรง บรรยากาศในหองเรยนเปลยนไป ชวตครเปลยนไป และพฤตกรรมของเดกกเปลยนไป

ในหองเรยนแบบเดม นกเรยนนงฟง รบค�าสง และรบถายทอด แลวตอบขอสอบเพอพสจนวาตนไดเรยนร สภาพเชนนไดผลตอเดกสวนนอย เดกอกจ�านวนหนงหมดความสนใจ และหลดไปจากกระบวนการเรยนร

แต ในหองเรยนแบบกลบทางและเรยนให ร จรง นกเรยน รบผดชอบตอการเรยนของตนเอง การเรยนไมใชสงทกระท�าตอนกเรยน แตกลายเปนสงทนกเรยนเปนเจาของ เปนผกระท�า และจะเปนทกษะทตดตวตลอดไป

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 49

เมอกลบทางหองเรยนในชวงแรก เดกอาจไมค น และอาจ ตอตาน แตเมอไประยะหนง เดกจะเหนคณคา และจะเปลยนเปนเจาของ การเรยนรของตนอยางขมขมน

ท�าใหหองเรยนเตมไปดวยกจกรรมทหลากหลาย

เมอผเขยนทงสองเรมหองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรง ทงสองไมรวาจะเกดอะไรขน และเมอด�าเนนการ จงพบวาเปนวธท�าใหการเรยนเปนกจกรรมเฉพาะตวของเดกแตละคน ทมกจกรรมเรยนรแตกตางกนในหองเรยนเดยวกนเวลาเดยวกน และเดกแตละคนเรยนดวยอตราเรวทแตกตางกน และครกดแลเดกดวยมาตรฐานทแตกตางกนได

การเรยนรเปนศนยกลางของหองเรยน

ในหองเรยนแบบเกา ครเปนจดสนใจของหองเรยน แตในหองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรง จดสนใจอยทสงทนกเรยนไดเรยนร หรอยงไมร ในหองเรยนแบบนนกเรยนมาเขาหองเรยนพรอมกบเปาหมายของ การเรยนร ครเปนผจดสงของหองเรยนและสงอ�านวยความสะดวก ตอการเรยน รวมทงชวยแนะน�าใหนกเรยนวางแผนการเรยนรของตน

หองเรยนเปลยนจากทรบถายทอด (ความร ) มาเปนทพดคย แลกเปลยน เพอการเรยนร และเพอแสดงวาตนไดเรยนรตามวตถประสงคอยางรจรง นกเรยนอยในสภาพเปนเจาของกระบวนการเรยนร ไมใชเพยงผรบถายทอดสาระ

ผเขยนทงสองเปลยนชอหองเรยน (Classroom) เปนพนทส�าหรบ การเรยนร (Learning Space)

การเรยนรแบบกลบทางและเรยนใหรจรงใหบรการ Feed-back แกเดกในทนทและลดเอกสารทครตองท�า

การประเมนอยางไมเปนทางการ เพอ Feedback แกเดกในทนททเดกท�ากจกรรมในหองเรยน ชวยใหเดกไดรความกาวหนาในการเรยนของตนทนท และครกไมตองตรวจการบานกองโต

นกเรยนจะเอาชนผลงานมาคยกบคร เกยวกบวตถประสงคและประเดนหลกของการเรยน ครจะตรวจสอบความเขาใจ และความเขาใจผดของเดกไปพรอมๆ กน ครใหคะแนนไดในชวโมงเรยน และสามารถปรกษาหรอวางแผนการเรยนทจ�าเปนขนตอไปเพอชวยใหเขาใจชดขน หรอเพอขจดความเขาใจผด เดกทเขาใจแจมแจงแลว และแสดงความ หวไวในเรองนน ครกสามารถพดคยเพอรวมกนวางแผนการเรยน ขนตอไป เพอใหทาทายยงขน เขาใจไดลกและมมมมองทกวางและ เชอมโยงยงขน

มคอมพวเตอรทดสอบความเขาใจบทเรยนใหนกเรยนสอบเอง แลวไดรบคะแนนสอบในทนท นกเรยนกบครสามารถทบทวนค�าตอบ รวมกนเพอท�าความเขาใจ ครจะเหนประเดนทนกเรยนมความเขาใจผดซ�าๆ กนหลายคน และน�ามาปรบปรงบทเรยนของตนได และ น�ามาใชออกแบบการเรยนซอมได จดส�าคญของวธการเรยนแบบใหมคอ นกเรยนจะมความรเรองนนถกตองและเพยงพอส�าหรบเปนพน ความรสบทเรยนตอไป

การเรยนแบบรจรงชวยใหนกเรยนมโอกาสไดเรยนเสรม

ในชนเรยนตามปกต มนกเรยนบางคนไมผานการทดสอบใน รอบแรก ซงหากเปนชนเรยนตามปกต การสอนกด�าเนนตอไป และนกเรยนทเรยนไมทนกจะคอยๆ ลาหลงยงขนๆ จนเบอเรยน

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 51

แตในหองเรยนแบบรจรง นกเรยนจะเรยนเรองเดมใหม จนกวาจะรจรง และครกจะรวาจะตองชวยเหลอนกเรยนคนใด ในเรองใด คอครเอาใจใสนกเรยนเปนรายคน เมอนกเรยนทเรยนออนเหลาน ไดแกความเขาใจผดของตน กจะสามารถเรยนบทเรยนตอไปไดคลองแคลวขน

การเรยนแบบรจรงเปดชองใหนกเรยนเรยนรสาระดวยหลากหลายวธ

ผเขยนไดลองใชทฤษฎ UDL (Universal Design for Learning) ใน การจดการเรยนร เพอเปดโอกาสใหเดกไดเลอกเรยนดวยวธทตนถนดทสด เชน บางคนชอบเรยนจากวดทศน บางคนชอบเรยนจากต�าราเรยน บางคนชอบคนจากอนเทอรเนต เปนตน ครกสงเสรม ท�าให เดกร สกมอสระ และร สกว าการเรยนเป นเรองของตนเองเป น ความรบผดชอบของตนเอง

การเปดอสระใหเดกไดเลอกวธเรยนน ชวยใหเดกคนพบวธเรยนทใหผลดทสดตอตนเอง คอไดฝกทกษะการเรยนรนนเอง

เมอเปดอสระเชนน นกเรยนจะทดลองวธการตางๆ หลากหลายแบบ บางคนชอบเรยนไปกอนลวงหนา บางคนชอบท�าแบบฝกหด บางคนชอบท�าแลบ กไดเรยนตามแบบทตนชอบ

การเรยนแบบร จรงเปดชองใหนกเรยนแสดงภมร ได หลากหลายแบบ

การสอบแบบเดมกเช นเดยวกน ไมใช วธการทดสอบภมร ทเหมาะตอนกเรยนทกคนอยางเทาเทยมกน นกเรยนบางคนอาจแสดง ความรความเขาใจไดดโดยการตอบขอสอบตามปกต แตบางคนอาจ

แสดงความเขาใจไดดกวา โดยการอภปรายดวยวาจากบคร หรอ บางคนชอบการทดสอบโดยน�าเสนอดวย PowerPoint หรอบางคน อาจเขยนเรยงความอธบายความเขาใจ

ทนาตนตาตนใจทสดคอ มนกเรยนขอท�าวดโอเกมเพอทดสอบความร ความเขาใจวชาของตน และเมอครอนญาต นกเรยนก ท�าใหครแปลกใจในความคดสรางสรรคและความสามารถของนกเรยนคนน

การเรยนแบบรจรงเปลยนบทบาทของคร

ครไดใชเวลาใหเกดคณคาตอศษยมากทสด เพอชวยใหเวลาในหองเรยนเปนเวลาทศษยเกดการเรยนรแบบรจรง

การเรยนแบบรจรงชวยใหนกเรยนเหนคณคาของการเรยนไมใชรบจางมาโรงเรยน

โดยทวไป นกเรยนมาโรงเรยนโดยหวงไดเกรด ผานการทองจ�า เนอวชา ไมใชหวงไดเรยนร

นกเรยนในชนเรยนแบบกลบทางและเรยนใหรจรง จะเรมตนดวยความไมพอใจวธเรยนแบบใหมทไมถายทอดวชาใหโดยตรง แตในทสดเดกเหลานจะคอยๆ เปลยนไปเปนเดกทมทกษะแหง “นกเรยนร”

วธเรยนแบบรจรงจดซ�างายขยายขนาดชนเรยนงายและจดใหเหมาะตอเดกเปนรายคนไดงาย

หองเรยนแบบนเรมตนทโรงเรยนบานนอก ทเปนโรงเรยนเลก ไมมเครองมอครบครน และเรมตนทชนเรยนเคม ซงถอเปนวชาอนตราย ทจะเกดอบตเหตเปนอนตรายตอเดก แตกท�าไดส�าเรจในโรงเรยนบานนอก

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 53

วธเรยนแบบกลบทางและเรยนใหรจรงชวยเพมเวลาพบหนาระหวางครกบศษย

เมอเรมการเรยนวธน ผปกครองเดกบางคนเปนหวงวาปฏสมพนธระหวางครกบศษยจะลดลง ซงในทางเปนจรงกลบตรงกนขาม ครกบนกเรยนมปฏสมพนธกนมากขน และเปนการปฏสมพนธทมคณคาตอการเรยนรของศษยมากขน

ผลสมฤทธของการเรยนดขน และความเครยดลดลง เพราะเดกเขาถงเนอหาไดเมอตองการ ๒๔ ชวโมงตอวน และ ๗ วนตอสปดาห

การเรยนแบบรจรงชวยใหนกเรยนทกคนอยกบการเรยน

หลกการเรยนแบบ Brain-Based มวา “สมองทพฒนา คอสมองของคนทก�าลงท�างาน”

ในหองเรยนแบบเดม ผ ทท�างานคอคร แตในหองเรยนแบบ กลบทางและเรยนใหรจรง ผท�างานคอนกเรยน

การเรยนแบบรจรงท�าใหการลงมอท�าเปนการเรยนแบบทเหมาะตอเดกแตละคน

ในการเรยนแบบเดม การเรยนในหองปฏบตการท�าเปนกลม ขนาดใหญ และท�าพร อมๆ กน ซงด เสมอนว าเป นชนเรยน ทมประสทธภาพมาก แตเมอมองจากมมของการเรยนร ของเดก การเรยนรแบบกลบทางและเรยนใหรจรง ชวยใหเกดการเรยนรแบบทเหมาะตอเดกแตละคน

ในชนเรยนวชาเคมของผเขยนหนงสอ ครใชเวลาชวงแรกอธบายเรองขอพงระวงดานความปลอดภย แลวปลอยใหนกเรยนทดลอง

ทางหองปฏบตการดวยตนเอง โดยครคอยชวยเหลอแนะน�าเปนรายคน

ชนเรยนแบบรจรงชวยใหเดกตดตามการสาธตของครอยางใกลชด

ผเขยนเลาถงชนเรยนวชาเคม ทมการสาธต “จดไฟเผาคร” นกเรยนทกคนไดลองเปนผ “จดไฟเผาคร”

ชนเรยนแบบกลบทางหองเรยนและเรยนใหรจรงเปดโอกาสใหครชวยเหลอนกเรยน

ทจรงการเรยนรแบบนคอการเรยนรทเปนไปตามธรรมชาตของมนษย สงทผเขยนทงสองคดขน เปนการน�าเอาทฤษฎการเรยนรแบบ UDL, Mastery Learning, Project-Based Learning, Objective/Standard-Based Grading, Educational Technology ผสมเขากบเทคโนโลยสมยใหม ชวยใหนกเรยนไดเรยนรตามธรรมชาตของมนษย

๑๔ ก.ย. ๕๕http://www.gotoknow.org/blogs/posts/502280

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 55

๗วธดำาเนนการ

เปนชวงเวลาทครไดเรยนรสงมาก ไดมโอกาสสงเกตความเขาใจผดของเดก

และแกไขเสย เปนกตกาการเรยนททำาใหนกเรยนทในหองเรยนปกตเลอนลอยจากการเรยน ไมเคยพด ไมเคยถามคร ตอง

มสวนตงคำาถาม และชวยกนหาคำาตอบ

ในชนเรยน จะมชวงเวลา “คำาถามและคำาตอบ” ทสนกสนานและมคณคาตอการเรยนรอยางยง

โดยนกเรยนอาจเรยนคนเดยว หรอเรยนเปนกลม

และเปนการทำางานรวมกบคร

หนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day บทท ๗ ชอ How to Implement the Flipped–Mastery Model เปนการเลาประสบการณการประยกต หรอด�าเนนการหองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรงของผเขยนทงสอง

ผเขยนแนะน�า Ning Online PLC เรองนท http://vodcasting.ning.com

สงทควรท�าในวนแรก

ควรมงไปด�าเนนการทงหองเรยนกลบทาง (Flipped Classroom) และทงเรยนใหรจรง (Mastery Learning) ทรวมเรยกวา Flipped Mastery เลย อยาท�าผดอยางทผเขยนท�าตอนเรมในป ๒๕๕๑ คอเกรงวาเดกจะปรบตวยากหากเดนทเดยว ๒ กาว จงเรมกลบทางหองเรยนกอน แลวจงใหเรยนแบบรจรงทหลง พบวาเปลยน ๒ ครง ท�าใหเดกสบสน เปลยนเสยทเดยวดกวา และเดกมความสามารถในการปรบตวสงกวาทเราคด

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 57

ในวนแรกครอธบายประโยชนของการเรยนแบบใหม และใหเดกดวดทศน อธบายวธเรยนแบบน ในวดทศนมนกเรยนรนกอนอธบายวา วธเรยนแบบใหมดตอนกเรยนอยางไร

ผเขยนพบวา ใชเวลา ๓ ป กจะเปลยนวฒนธรรมการเรยนร ในชนเรยนไดปแรกขลกขลกหนอย ปท ๒ ดขน ปท ๓ ด�าเนนไป อยางราบรน

แจงใหผปกครองนกเรยนทราบเรองการเรยนแบบใหม

ผเขยนใชวธสงจดหมายไปอธบาย วานกเรยนจะไดประโยชนอยางไร ผปกครองอาจเปนหวงเรองผลการสอบ และในชวงแรกๆ อาจมการตอตานบาง แลวจะยอมรบและชนชมในทสด

สอนวธดและจดการวดทศน

การฝกทกษะการดวดทศนกท�านองเดยวกนกบการฝกทกษะการอานต�าราครตองแนะน�าวธทถกตองแกศษย การดวดทศนบทเรยนแตกตางจากดทวบนเทง ในท�านองเดยวกนกบการอานหนงสอสารคด (Non-Fiction) แตกตางจากการอานหนงสอนวนยาย (Fiction)

ผเขยนแนะน�าใหดวดทศนแบบตงใจดจรงๆ โดยไมมสงรบกวนสมาธ เชนไมมหฟง iPod เสยบห ไมเปด Facebook ไปพรอมๆ กน ผเขยนถงกบฝกเดกทงชนในชวง ๒ - ๓ สปดาหแรกของป ใหด วดทศนดวยกน ฝกใชปมหยดวดทศน และชประเดนส�าคญในเรอง ลองใหนกเรยนคนหนงเปนผควบคมวดทศน ทจะหยดหรอยอนกลบไปด ตอนส�าคญ แลวรวมกนอภปรายทงชนวาหากตนเองเปนผควบคม วดทศนจะดตอตนเองอยางไร แตละคนดไดเขาใจเรวชาแตกตางกน

อยางไร และการเรยนจากวดทศนชวยใหนกเรยนแตละคนเปนผมอ�านาจเหนอการเรยนของตนอยางไร

นอกจากนน ยงสอนวธจดบนทก ผเขยนแนะน�า Cornell Note-Taking System ครแจกแบบฟอรม (Template) ส�าหรบใหนกเรยนฝกจดบนทก จะเหนวา การจดบนทกแบบ คอรแนล ชวยการฝกตงค�าถาม และ การจบประเดนส�าคญ

ก�าหนดใหนกเรยนตงค�าถามทนาสนใจ

เพอใหแนใจวานกเรยนไดดวดทศนมากอน ครจงก�าหนดใหเดกตองมาตงค�าถามทนาสนใจในชนเรยน โดยตองเปนค�าถามทเกยวของกบในวดทศน และตวเดกเองไมรค�าตอบ นกเรยนแตละคนตองตงค�าถามมาคนละ ๑ ค�าถามตอวดทศน ๑ ตอน

ในชนเรยน จะมชวงเวลา “ค�าถามและค�าตอบ” ทสนกสนานและมคณคาตอการเรยนรอยางยง โดยนกเรยน อาจเรยนคนเดยว หรอเรยนเปนกลม และเปนการท�างานรวมกบคร เปนชวงเวลาทครไดเรยนรสงมาก ไดมโอกาสสงเกตความเขาใจผดของเดก และแกไขเสย เปน กตกาการเรยนทท�าใหนกเรยนทในหองเรยนปกต เลอนลอยจากการเรยน ไมเคยพด ไมเคยถามคร ตองมสวนตงค�าถาม และชวยกนหาค�าตอบ

บางค�าถามครกไมร ค�าตอบ ครจงไดมโอกาสแสดงใหเดกเหนวา การไมรเปนเรองปกต ไมใชเรองนาอายหรอตองปดบง การทครไดรวมคนควากบเดก ท�าใหเกดความสนทสนม ชวยใหเดกกลาถามตอ และทส�าคญ ชวยใหครไดเรยนรดวยผมขอบนทกความเหนสวนตววา วธก�าหนดใหดวดทศนแลวตงค�าถาม ๑ ค�าถาม เอามารวมกนเรยนร

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 59

วธตงค�าถาม และเรยนรวธหาค�าตอบรวมกนทโรงเรยนน คอวธเรยนทประเสรฐทสด ชวยใหไดหลายดานของ 21st Century Skills ทส�าคญคอ Learning Skills, Inquiry Skills, Collaboration Skills, และอนๆ

เปนทรกนวา ในการเรยนรนน การฝกตงค�าถามส�าคญกวาการฝกหาค�าตอบ เคลดลบของการสอนโดยก�าหนดใหคดค�าถามมา ๑ ค�าถามน ชวยใหนกเรยนตงใจดวดทศน ดแลวจบประเดน และหาประเดนทสงสย ซงกคอทกษะการเรยนรนนเอง

การเอาค�าถามมารวมกนหาค�าตอบในชวงเวลาเรยน ท�าใหการเรยนสนกสนาน และทกคนไดเรยนตามทตนสนใจ และก�ากบการเรยนของตนเอง (Mastery Learning - เรยนใหรจรง) ซงผมเชอวา นกเรยน สวนใหญจะมค�าถามส�าหรบไปคนควาตอทบาน หรอถกเถยงกบเพอนๆ นอกเวลาเรยนในชนเรยน

วางรปแบบหองเรยนแบบกลบทางและเรยนใหรจรง

หองเรยนตองเปลยนจาก Classroom เปน Studio คอกลายเปน หองท�างานเปนหองทจดสนใจคอการเรยนของตนเอง เรยนโดยการ ลงมอท�า ไมใชโดยการฟงครสอนในหองเรยนแบบเกา

เครองใชตางๆ ในหอง ตองเนนการใชงานเพอการเรยนของนกเรยน และเพอการเรยนแบบมปฏสมพนธระหวางกนของนกเรยน ไมใชเพอการสอนของครอยางแตกอน

เครองใชเกอบทงหมดในหอง มไวใหนกเรยนใช ไมใชสงวนไวใหครเทานนทมสทธใชอยางในหองเรยนแบบเกา

ใหเดกไดจดการเวลาและงานของตนเอง

ในบางชวงเวลาของเทอม นกเรยนบางคนอาจมกจกรรมพเศษทตองท�าเชนงานเทศกาล หรอการแขงขนกฬา และชวงนนกใกลการสอบประจ�าภาคดวย ในหองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรง นกเรยนสามารถเรยนไวลวงหนา เรยนวชาบางวชาใหจบเรว สามารถสอบไลกอนเวลา และใชเวลาของวชาทเรยนจบเรวเรยนวชาอน

นกเรยนทเรยนชากสามารถใชเวลาเรยนซ�าชวงทตองการไดสอบ สวนใดไมผานกสอบใหมไดเสมอ

สงเสรมใหเดกชวยเหลอกนเอง

หองเรยนคอ Learning Hub (ไมใช Teaching Hub) จดสนใจคอนกเรยนดวยกนเอง ไมใชคร นกเรยนจะตระหนกในความจรงขอน และเรยนร รวมกน และชวยเหลอกน จะรวมตวกนเองเปนกลมเพอเรยนรรวมกน

บางครงครจะจดนกเรยนเปนกลมเรยนรเฉพาะเรอง เชนนกเรยนทยงไมเขาใจประเดน กจะรวมตวกนเปน Independent Study Group เรองประเดน ในขณะทนกเรยนคนอนๆ หรอกลมอนเรยนประเดนอน

นคอการฝก Team Skills, Collaborative Skills โดยไมรตว การเรยนแบบกลบทางและเรยนใหรจรง จงเปนการฝก 21st Century Skills แบบไมรตว

การทเดกเรยนแบบชวยเหลอกนน ชวยใหการเรยนร เกดขน อยางลก ตามทอธบายโดยประมดการเรยนร

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 61

สรางระบบประเมนทเหมาะสม

เราตองการระบบประเมนทประเมนความเขาใจของเดกอยางแมนย�า ค�าถามคอครร ไดอยางไรวาศษยไดเรยนรอยางรจรงตามทก�าหนดไวในวตถประสงคของวชา และถานกเรยนคนใดยงเรยนรไมไดตามทก�าหนดจะท�าอยางไร เทคโนโลยไอซทสมยใหมคอค�าตอบ

การประเมนเพอปรบปรง (Formative Assessment)

ครทมประสบการณสง จะสามารถบอกไดทนทวาเดกคนไหนยงไมเขาใจเรองอะไร เมอครเดนไปรอบๆ หองเรยนแบบกลบทางและเรยนใหรจรง ครจะลองสอบถามบางค�าถามแกนกเรยนบางคน และรบแก ความเขาใจผดให

ผเขยนหนงสอสงเกตวาในชวงทนกเรยนก�าลงเรยนรหลกการ เรองใดเรองหนง นกเรยนแตละคนจะตองการความชวยเหลอแตกตางกน ตามระดบของพฒนาการของศกยภาพในการเรยนร (Cognitive Develop-ment) ของตน และตามความยากงายของเรอง

ครจะมวธชวยเหลอศษยแตกตางกน บางกรณครจะชวยเหลออยางเปนระบบ แตในบางกรณ ครจะปลอยใหเดกใชความพยายาม ชวยเหลอตนเอง การเรยนทด ไมใชการเรยนแบบไดรบการปอนสาระความร นกเรยนทชวยตวเองไดควรไดเรยนแบบชวยตวเอง เพราะจะเรยนร ไดลกและเชอมโยงกวา แตเดกทเรยนออนกตองไดรบ ความชวยเหลอตามความเหมาะสม

ผเขยนมอบใหนกเรยนเปนผรบผดชอบการประเมนเพอยนยน

การเรยนร ของตนเอง วาไดบรรลการเรยนร ตามทก�าหนดไวในวตถประสงคแลวจะพสจนโดยวธใดกได ส�าหรบเดกทยงไมสามารถพสจนตนเองได ครกจะเขาไปประเมน และหาประเดนทเดกยงไมเขาใจ แลวจดกระบวนการเรยนรเพอซอมเสรมความเขาใจเปนรายคน ผเขยน อางถงค�าอธบายคณประโยชนของการทดสอบแบบ Formative โดย Evan McIntosh วาเปนเสมอน GPS ของการเรยนร ทคอยบอกวา การเรยนรด�าเนนไปถกทางหรอไม

การทดสอบแบบ Formative และ Feedback แกนกเรยนทนท ชวยใหเดกเรยนไดอยางถกทาง ไมเดนผดทาง

ถามค�าถามทถกตองในการทดสอบแบบ Formative

ทจรง นคอการคยกบเดกของคร เปนการคยกนอยางเปนธรรมชาต และเป ยมความเมตตาของครเพอศษย เพอสรางความสนทสนม รจกนกเรยนเปนรายคน ใหนกเรยนรสกวาเขาเปนบคคลส�าคญของคร ใหครรจกความคดของเขา และเพอใหครไดชวยใหศษยแตละคน ไดเรยนวธเรยนร

ค�าถามทครถามศษย แต ละคนจงแตกตางกนเป นรายคน เปนไปตามสถานการณ แตกตางกนไป ตามระดบความเขาใจ เปนค�าถามทชวยใหครร ว านกเรยนคนนนๆ มความกาวหนาใน บทเรยนนนไปถงไหนแลว และนกเรยนตองการความชวยเหลอหรอไม อยางไร

ผมเพมเตมวา ค�าถามทด นอกจากมคณประโยชนตอการประเมนความกาวหนาของการเรยนแลว ยงชวย “จดประกาย” ความสนใจ หรอความใฝร ของเดกไดดวย

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 63

การสอบแบบได-ตก (Summative Evaluation)

นคอการสอบเพอดวาเดกบรรลวตถประสงคของการเรยนร หรอไม โดยทครตองก�าหนดวาเกณฑสอบ ผาน-ไมผาน คออะไร ผเขยนบอกวาตนเองก�าหนดเกณฑ “รจรง” วาตองผานรอยละ ๗๕ ของขอสอบ โดยทตอนออกขอสอบ ครก�าหนดความยากงายของขอสอบใหเดก ทไดเรยนร “ความรทจ�าเปน” (Essential Knowledge) ทงหมด จะสอบได รอยละ ๗๕ สวนอกรอยละ ๒๕ ตอบไดดวยความร ส วนทเลย ความจ�าเปน (Nice to know) เดกทสอบไดไมถงรอยละ ๗๕ ตอง เรยนเสรมแลวสอบใหม จนกวาจะสอบได

ในวชาเคมของผเขยน มการสอบปฏบตการดวย โดยมอบปญหาใหไข และคะแนนผานคอรอยละ ๗๕ เชนกน นกเรยนทเขยนรายงานแบบขอไปท จะไดรบรายงานคน ใหไปเขยนมาใหม

ความซอสตยในการสอบ

ครตองหาวธปองกนเดกโกงสอบโดยจดการสอบทเดกโกงไมไดหรอไดยาก

ผเขยนเลาวธทตนเพงคดขนใหม เรยกวา Open-Internet Test (เลยนค�าวา Open-Book Test) คอใหตอบไดโดยใชการคนในอนเทอรเนตชวยได การออกขอสอบแนวนครตองคดหรอตระหนก ๒ ประเดน (๑) ค�าถามแบบไหนทไมตองมการเรยนในชนเรยน เดกกตอบไดโดยคนจากอนเทอรเนต (๒) เนองจากมขอมลความรมากมายใหเดกคนไดจาก อนเทอรเนต ขอสอบแบบใดทจะชวยประเมนความรจรงของเดก ในวชานน หรอตามวตถประสงคของการเรยนวชานน

ขอสอบแบบเปดอนเทอรเนตตอบน จะปองกนการลอกค�าตอบไปโดยปรยาย เพราะเดกจะไดขอสอบตางกน และผมคดวาควรใหเดกเขยนค�าตอบดวยลายมอ เพอปองกนการตอบโดยตดปะจากอนเทอรเนต

ความซอสตยเปนเปาหมายของการเรยนร ใน 21st Century Skills อยางหนง

เครองชวยการสอบเพอผลได-ตก

เครองชวยนคอ Computer-Generated Exam ทการออกขอสอบและใหคะแนนท�าโดยคอมพวเตอร โดยครเปนผออกขอสอบใสไวในคอมพวเตอร (ครตองลงแรงออกขอสอบมากขอขน) ท�าใหนกเรยนแตละคนไดรบขอสอบคนละชด และครสามารถปรบความยากงายของ การสอบแตละครงได

เครองชวยนเรยกวา Course-Management Software ซงม หลายส�านก ไดแก Moodle, Blackboard, WebCT และผมเขาใจวา ClassStart ของส�านก Gotoknow กนาจะเปนเครองมอประเภทน

ท�างานในวฒนธรรมใหเกรด A-F

ครตองไตรตรองวาในการเรยนแบบรจรงนน การใหผลสอบ A-F มความหมายอยางไร แตกตางจาก A-F โดยทวๆ ไปอยางไร ผเขยน ทงสองยดถอการใหเกรดแบบ Objective-Based หรอ Standards-Based Grading (SBG) คอเนนองเกณฑ หรอองมาตรฐาน แตในขอก�าหนดของหนวยเหนอของการศกษาของสหรฐอเมรกา โรงเรยนตองระบทงคะแนนและเกรดลงในสมดรายงานผลการศกษาของเดกแตละคนใหผปกครองไดด

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 65

ผเขยนใชวธประนประนอมกบขอก�าหนดของหนวยเหนอโดยยดการสอบแบบ SBG นกเรยนทกคนตองไดผลการสอบแบบ SBG รอยละ ๗๕ ขนไป จงจะมการใหเกรด โดยคะแนนรอยละ ๕๐ มาจาก SBG อกรอยละ ๕๐ มาจากการทดสอบแบบ formative หรอคะแนนเกบนนเอง

ผเขยนเลาวา ในเขตพนทการศกษาทตนสอนอย (ชอ Westmin-ster, Colorado) ใชการสอบแบบ SBG รวมกนทงเขตพนท ท�าใหนกเรยน ในชนเรยนเดยวกน อาจมนกเรยนทเรยนอยในระดบเกรดตางกน (เชนในชน ม. ๒ นกเรยนสวนใหญเรยนอยในระดบ ม. ๒ แตอาจมบางคนเรยนอยในระดบ ม. ๑ และมบางคนเรยนอยในระดบ ม. ๓ ผมไมทราบวาท�าไมเขาไมยายหองเดกใหเรยนในชนทตรงกบระดบการเรยนของตน) และในปหนงๆ นกเรยนบางคนอาจเรยนในตางระดบกได ขนกบ ผลการสอบแบบ Summative เรองนผมเองยงไมคอยเขาใจ

๑๕ ก.ย. ๕๕ http://www.gotoknow.org/blogs/posts/502367

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 67

๘คำาถาม – คำาตอบ

ลกษณะสำาคญทสดของหองเรยนกลบทาง คอกลบทางจดสนใจจากตวคร

และการสอนของคร ไปทตวเดกและการเรยนของเดก

หนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day บทท ๘ ชอ Answering Your Questions (FAQs) เปนการน�าเอาค�าถามดๆ มาตอบ เพอชวยใหผอานเขาใจหองเรยนกลบทางและเรยนใหรจรงแจมชดขน

หองเรยนกลบทางมหลายแบบ อะไรคอลกษณะรวมของหองเรยนกลบทางหลากหลายแบบนน

หองเรยนกลบทางไมจ�าเปนตองใชวดทศน การใชวดทศนมวตถประสงคเพอใหสาระความรแกเดก

ลกษณะส�าคญทสดของหองเรยนกลบทางคอกลบทางจดสนใจจากตวครและการสอนของคร ไปทตวเดกและการเรยนของเดก

ดงนนครทต องการจดหองเรยนกลบทางตองตงค�าถามวา มกจกรรมใดบางทเดกสามารถเรยนรไดโดยไมตองมครคอยสอนหรอแนะน�า กเอากจกรรมนนๆ ออกไปจากหองเรยน ใหเดกไปท�าทบาน

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 69

เพอใชเวลาทครกบนกเรยนอยดวยกนใหเกดประโยชนตอการเรยนรสงสดตอเดก

จงสรปไดวา หวใจของการกลบทางคอ กลบทางจากเนนท การสอนมาเนนทการเรยน หองเรยนกลบทางคอรปธรรมของ 21st Cen-tury Learning

ท�าอยางไรกบเดกทไมมคอมพวเตอรทบาน

การดวดทศนทบานท�าไดหลายทางตามระดบของเครองอ�านวยความสะดวกทม ไดแก โหลดใส Thumb Drive หรอโทรศพทมอถอ หรอ iPod ใหเอาไปดดวยคอมพวเตอรทบาน burn ใส DVD ใหไปดดวย เครอง DVD Player ทบาน เอาไฟลวดโอไปไวบนหลายๆ เวบ ทนกเรยนสะดวกเขาไปด เปนตน

ผมชนชมครผเขยนทงสอง ทบอกวา ในการใชเทคโนโลยชวย การเรยน ใหระวงวามนจะยงไปถางระยะหางของ Digital Divide ครและโรงเรยนตองท�าใหระยะหางนแคบลง

ขอเตอนใจคอ อยาหลงบชาเทคโนโลย มนเปนเครองมอใหเรยนไดรจรง สนกสนาน และสรางแรงบนดาลใจในการเรยนและในชวต ใหแกศษย

ย�าอกทวา มนเปนเทคโนโลยชวยการเรยน อยาหลงใชเฉพาะเพอชวยการสอน

รไดอยางไรวาเดกดวดทศน

รไดโดยก�าหนดขอตกลงใหเดกจดบนทกจากการดวดทศน แลวเอามาใหครด กจะไดประโยชนสองตอ คอเดกไดท�าความเขาใจอกรอบหนงโดยการเขยนความเขาใจของตน และครกไดตรวจสอบวาเดกทกคนไดดวดทศน โปรดสงเกตวาเมอครใหเดกท�าการบานดวดทศนแลวกไมใชแลวกน ตองมเครองมอก�ากบพฤตกรรมของเดกดวย แมวาจะมเพยงบางคนเทานนทนาเปนหวงวาจะมเรองเบนความสนใจไปจากการเรยน

ในหองเรยน นกเรยนแตละคนจะตองแสดงกระดาษบนทกของตน และถามค�าถามทนาสนใจ ๑ ค�าถาม ชวงเวลานแหละทเปนตวชวยท�าใหนกเรยนทกคนมบทบาทในการเรยนรในชน วธการงายๆ นยงใหญมาก เพราะจะชวยดงเดกเบอเรยนเพราะเขากลมไมคอยได ใหเขามาแสดงบทบาทในการเรยนทเรยกวาเกดStudent Engagement

ในยคไอซทเชนปจจบน วธสง “การบาน” ทเปนบทสรปจากการด วดทศน สามารถท�าไดงายโดยสงทางออนไลน ผเขยนเลานวตกรรมทคดขนโดยคร Ramsey Musallam แหงโรงเรยนใน ซาน ฟรานซสโก โดยคด Google Form ส�าหรบจดบนทก และแขวนทงวดทศน และ Google Form ไวบนเวบไซต ชวยใหเดกบนทกดวยคอมพวเตอรไดระหวางนงดวดทศนดวยคอมพวเตอรนนเอง เสรจแลวเดกสงการบานทางอเลกทรอนกสไดทนท สวนคร Brian Bennett ก�าหนดใหนกเรยนเขยนบลอกทกวน เพอ AAR การเรยนรของตนในแตละวน

จะเหนวา ครสามารถคดนวตกรรมในการเรยนร ขนมาชวย การเรยนรของศษย ไดอยางไมจบสน แตตองอยาหลงเนนทนวตกรรมของคร ตองเนนทการเรยนรของศษย

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 71

ท�าอยางไรกบเดกทไมดวดทศน

เนองจากหองเรยนแบบกลบทางยายการเรยนเนอวชาไปไวใน วดทศนเดกทไมดวดทศนจงไมไดรบร เนอหาวชา เทยบไดกบการ ขาดเรยนในชนเรยนแบบเดม และจะตามชนเรยนไมทน

วธแกปญหาแบบงายๆ ทผเขยนหนงสอใช คอมคอมพวเตอร ๒ เครอง ตงไวทหลงหอง ใหเดกดวดทศนระหวางทเพอนๆ ก�าลงเรยนอยในชวงตวอนสนกสนาน แลวไปท�าแบบฝกหดหรอรายงานการดวดทศนทบาน เดกจะเรยนรเองวา การทตนเองไมดวดทศนมากอนท�าใหตนพลาดโอกาสการเรยนทสนกสนาน

วดทศนควรยาวแคไหน

หลงจากทดลองท�าวดทศนหลายแบบ ผเขยนสรปวา แตละตอนของวดทศนควรมวตถประสงคเดยว และยาวระหวาง ๑๐ - ๑๕ นาท เดกชอบบทเรยนทสน ผเขยนบอกวาก�าลงหาวธแบงเปนตอนยอย ตอนละ ๕ นาท เพราะจะชวยใหเดกเรยนไดดกวา

จะเหนวา ประเดนนเปนโจทยวจยได เปนโจทยวทยานพนธระดบปรญญาโทไดสบาย

การเรยนแบบกลบทางเปนภาระแกนกเรยนในการเรยนทบานมากไปไหม ในเมอนกเรยนตองเรยนหลายวชา

ตอบจากประสบการณตรงวาไม เพราะในการเรยนแบบเดม นกเรยนทหวไมดแตตงใจเรยน ตองใชเวลามากในการเรยนทบาน เพอท�าความเขาใจสงทตนเองตามไมทน

ความเปนจรงคอ กลมเดกหวไวท�า “การบาน” แบบใหม เสรจตงแตอยทโรงเรยน เฉพาะเดกหวปานกลางและหวชาเทานนทตองไปท�าทบาน

เปาหมายของการเรยนแบบกลบทางคอ สรางสภาพการเรยนรทนกเรยนไดเรยนรเทาเทยมกน (Equitable) ตามธรรมชาตของนกเรยนทแตกตางกน ซงหมายความวานกเรยนตองใชเวลาและความพยายามแตกตางกน แตครและหองเรยนจะชวยใหนกเรยนทกคนเรยนบรรล เปาหมายเทาเทยมกนในเวลาเรยน

หองเรยนกลบทางเปนเรองททกฝายจะตองชวยกนขจดปญหาและอปสรรค

ขอพสจนสดทายคอผลสมฤทธในการเรยนของนกเรยนทงชน

ท�าใหผปกครองเหนดวยอยางไร

ผเขยนทงสองไดรบการสนบสนนจากผปกครองดมากขอกงวลใน ชวงแรกของการด�าเนนการกลบทางหองเรยนคอ จะเขาถงวดทศนไดอยางไร

จดส�าคญคอตองสอสารกบพอแมผปกครอง ทงโดยจดหมายและโดยการประชมผปกครอง

มผปกครองคนหนง ในชวงแรกกงวลวาครก�าลงสอนแบบ Online Education แตเมอไดรบค�าอธบาย และมประสบการณจรง กบอกครวาในหองเรยนกลบทาง ลกสาวของตนไดมโอกาสสมผสครมากขน ซงตรงกนขามกบ Online Education

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 73

ท�าอยางไรกบเดกทไมรวมมอ

ผเขยนบอกวา อตราเดกนกเรยนในชนเรยนปกต ชนเรยนกลบทาง และเรยนใหรจรงเทาๆ กน คอรอยละ ๑๐ แสดงวายงมปญหาทผเขยนไมมปญญาทจะแก ถอยค�านเตอนเราวาปญหาการศกษาทเราเผชญอย ไมสามารถแกโดยครและโรงเรยนไดทงหมด

แตวธกลบทางหองเรยน ชวยใหครไดมปฏสมพนธกบเดก และรจกเดกเปนรายคน ไดเขาใจปญหาหรอเรองราวของเดกทมปญหา ผเขยนบอกวา ชวยใหเขาใจวาส�าหรบเดกเหลานการเรยนไมใชเรองทม ความส�าคญสงสดในชวตของเขา และชวยใหครและโรงเรยนไดใหความชวยเหลอตามทเดกแตละคนตองการ

ผเขยนหนงสอเลาเรองเดกคนหนงทตอตานครอยางรนแรง พฤตกรรมดงกลาวน�าไปสการชวยเหลอดานแนะแนว (Counseling) ขอดของการเรยนแบบกลบทางคอ ชวยใหเดกแบบนไดรบความเอาใจใส

การเรยนแบบกลบทางท�าใหเดกเรยนดขนจรงหรอ

ขอพสจนทแมนย�าตองมาจากผลการวจย ซงตอนเขยนตนฉบบหนงสอ ยงไมออกมา ค�าตอบในหนงสอมาจากขอสงเกตเฉพาะรายเทานน คอมาจากผลการสอบของนกเรยนในชนเรยนของผเขยนทงสอง ซงตองพจารณาอยางระมดระวง ดจากทงผลการเรยนตอนเรมเขา ชนเรยนกบผลการเรยนตอนเรยนจบชนเรยน

ความเปนจรงกคอ ในปทเรมกลบทางหองเรยน ครทงสองรบสอนเคมตอจากครทเกษยณอายออกไป ครทานนมชอเสยงมาก และ

ยอมรบเฉพาะนกเรยนทเรยนเกงเทานน เขาในชนของทาน (ผมเพงเคย ไดยนวามระบบโรงเรยนทครเลอกศษยเขาชนเรยนได) แตเมอผเขยน ทงสองเขารบมรดกชนเรยน กพจารณาวา เกณฑเลอกนกเรยนทใชอยกอนเครงครดเกนไป จงลดหยอนเกณฑลงมา

หนงสอใหตวเลขผลสอบเฉลยกอนเขาชนเรยน และตอนจบ ชนป ของนกเรยนในปกอน และในปทผเขยนทงสองเขาไปรบสอนแบบกลบทาง และพบวา คะแนนตอนเขาตางกนมาก แตคะแนนตอนออก ใกลเคยงกน แมในตอนทครทงสองสอนมบางชวงหมะตกหนก และเดกตองหยดเรยน

ครทงสองบอกวา ขอพสจนทเชอถอไดตองจดโดยนกวจย ขอสงเกตอยางหนงคอ ตนเองไมเคยพบเดกทเรยนรอแรแลวปรบตวไดกลายเปนเดกเรยนเกงในหองเรยนแบบเดม แตพบในหองเรยน แบบกลบทาง

ใครท�าวดทศน

ครท�าใชเองกได ใชของครคนอนกได การมทมท�าวดทศนเปน การเรยนรของคร ถามการปรกษารวมมอกนโดยวธใดกตาม ครกจะไดเรยนรมากขน

ผมมขอเพมเตมวา ครอาจชวนศษยปกอนทเรยนจบชนไปแลว หรอศษยปจจบน มารวมสรางวดทศน กจะชวยใหเดกทมารวมท�า วดทศนไดเรยนรลกขน และชวยใหวดทศนเหมาะสมตอนกเรยนรนปจจบนมากขน

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 75

ครเอาเวลาไหนท�าวดทศน

ค�าตอบคอใชเวลานอกเวลาเรยน ผเขยนคนหนงเปนไกตนเชา จงมาโรงเรยนตงแต ๖ น. เพอจดท�าวดทศน แตอกคนหนงเปนนกฮกเขานอนดก กท�าวดทศนทบานหลงลกเมยเขานอนแลว

แตเมอไดจดท�าวดทศนครบแลว การปรบปรงแกไขกไมใชเวลามาก จงมเวลาเขยนหนงสอเลมน และเมอเขยนหนงสอเสรจ กมเวลาไปแกไขปรบปรงวดทศนอก

๑๖ ก.ย. ๕๕http://www.gotoknow.org/blogs/posts/502407

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 77

สรป (จบ)

๙ครทดคอครทเรยนรปรบปรง

การทำาหนาทครของตนอยตลอดเวลา และหนงสอเลมนคอ

คมอเรยนรของครทดทสดเลมหนง เปนคมอเรยนรเพอปฏรปหองเรยน

หนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day บทท ๙ ชอ Conclusion เปนการเปดใจผเขยนทงสอง และสนบสนนใหเพอนครเรยนรและปรบปรงการท�าหนาทครของตนเอง ไมมวธจดการเรยนการสอนใดทดทสดในทกสถานการณ

ถอยค�าของผเขยนทงสองสะทอนความเปน “นกเรยนร” จากการท�าหนาทคร ทานบอกวา “We have learned that …” อยบอยๆ

ผมเชอวา ครทดคอครทเรยนรปรบปรงการท�าหนาทครของตนอยตลอดเวลาและหนงสอเลมนคอคมอเรยนรของครทดทสดเลมหนง เปนคมอเรยนรเพอปฏรปหองเรยน

การจดหองเรยนใหมคณคาสงสดตอการเรยนรของนกเรยน ไมสามารถท�าไดดวยหลกการหรอวธการเดยว

แมการบรรยายจะไมใชวธเรยนรทด แตในบางวชา บางสาระ

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 79

การสอนโดยถายทอดเนอหากมประโยชน แตไมควรถายทอดในเวลาเรยนในชน และไมควรถายทอดตอนกเรยนทงชน

ผ เขยนทงสองไดเรยนร ว าการถายทอดเนอหาดวยวดทศน เหมาะตอเนอหาบางแบบ และไมเหมาะตอเนอหาบางแบบ หลกการบางแบบเหมาะทจะปลอยใหเดกคนพบเอง แตหลกการบางแบบควรใช การสอนโดยตรง และบางแบบควรเรยนดวยการเสวนา (Socratic Dialogue) ดงนนจรงๆ แลวชนเรยนเปนแบบ “ลกครง” (Hybrid) ทงสน ชนเรยนทจดโดยผเขยนทงสองกเปนแบบ “ลกครง” และผเขยนสนบสนนใหผอานสรางชนเรยนแบบ “ลกครง” ทเหมาะสมตอสถานการณของตน อยาลอกแบบทงดน

ขบวนการหองเรยนกลบทางเรมป ๒๕๕๑ ทโรงเรยนมธยม บานนอก โดยครเคมผนอย ๒ คน และแพรไปทวโลก รวมทงเดนทางกาวหนาปรบปรงรปแบบมาโดยล�าดบ ไมมสตรตายตว

ในขบวนการกลบทางหองเรยนน มผเกยวของจ�านวนมาก รวมทงนกการศกษาทมชอเสยง ผเขยนอางถงบทความ Maureen J. Lage, Glenn J. Platt, and Michael Treglia. Inverting the Classroom : A Gateway to Reating an Inclusive Learning Environment. Journal of Economic Education 2000; 31(1) : 30 - ?. ท�าใหเราทราบวา มคนคดเรองหองเรยนกลบทางในเชงทฤษฎมากอนตง ๗ - ๘ ป กอนจะมการเสยงดวงท�าจรง

ผเขยนเตอนเพอนครวาหากจะกลบทางหองเรยน กตองแนใจวาตนท�าดวยเหตผลทถกตอง คอ เพอมอบอ�านาจเหนอการเรยนใหแกนกเรยน ซงเปนสงทท�าใจยากมากส�าหรบนกการศกษาจ�านวนหนง

แตนก Constructivist, นก PBL สดขว จะบอกวาวธทผเขยนใชอย ยงไมใชการมอบอ�านาจเหนอการเรยนใหแกนกเรยนอยางแทจรง แตผเขยนกพบวา นคอวธอยางงายๆ และท�าได ในการเปลยนจาก ชนเรยนแบบถายทอดความร ไปสชนเรยนทนกเรยนเรยนแบบ Inquiry-Based Learning ทนกเรยนเปน “ผอ�านวยการ” การเรยนรของตนเอง

ผ เขยนทงสองไดรบเชญไปพดทวประเทศ จงไดสมผสกบคร ผบรหาร พอแม และนกเรยน ทเหนคณประโยชนของการเรยนแบบใหมน ครเหนวาเปนวธการทชวยใหตนสอนไดผลตามทใจปรารถนา ผบรหารเหนวาเปนวธท “Scalable, Reproducible and Customizable” สวน พอแมพอใจทเหนลกของตนไดเรยนร อยางลก หรอรจรง ไมใชแคทองจ�าเนอวชา

ทส�าคญทสดคอนกเรยนเหนวาการเรยนแบบน (๑) สอสารดวยภาษาเดยวกนกบภาษาของนกเรยน (๒) สอนใหนกเรยนรบผดชอบ การเรยนรของตนเอง (๓) มความยดหยน เปดโอกาสใหนกเรยนไดเรยนตามความเรวของตนเอง

ผเขยนเชอวา การเรยนร ทดทสดเกดขนในบรรยากาศความสมพนธทดระหวางนกเรยนและคร ในสภาพทนกเรยนมองครเปนพเลยง (Mentor) และผแนะน�า (Guide) ไมใชเปนผบงการจากเบองบน (ตรงน ผมอยากแกเปน ครท�าหนาทคณอ�านวย - Facilitator หรอเปน ครฝก - Coach)

ครตองไมมองเดกเปนคนทออนแอ ตองการใหเปดกะโหลก กรอกวชา แตมองเปนมนษยทมศกยภาพในการเรยนร โดยทแตละคนมลกษณะจ�าเพาะของตนเอง ทตองการกระบวนการเรยนรทเหมาะแกตน

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 81

การเรยนแบบกลบทาง และเรยนใหรจรง เปดชองใหเดกหวไว เรยนเรว ไดเรยนเพอบรรลเปาหมายททาทายของตนดวย

ส�าหรบครเพอศษยค�าถามทส�าคญทสดคอ “อะไรคอสงทดทสดส�าหรบศษย” จงท�าสงนน

หมายเหต :

๑. มผ เขยนเรองราวของการกลบทางหองเรยนมากมายในอนเทอรเนต เชน ตวอยางจาก http://learning.blogs.nytimes.com/2011/12/08/five-ways-to-flip-your-classroom-with-the-new-york-times/

๒. จากบนทกน http://www.gotoknow.org/blogs/posts/502394 จะเหนวา ClassStart คอเครองมอจ�าพวกเดยวกนกบ Moodle นนเอง คอ เปน Learning Management System

๓. บนทกชดนเขยนแบบตความและ AAR หรอ Personal Reflection ไมไดแปลตรงตวจากหนงสอ หลายสวนเปนความรสกของผมทเกดขนจากการอานหนงสอ การอานบนทกชดนจะไมเหมอนกบการอานหนงสอ Flip Your Classroom โดยตรง

๑๖ ก.ย. ๕๕ ปรบปรง ๑๗ ก.ย. ๕๕http://www.gotoknow.org/blogs/posts/502505

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 83

การเรยนรสมยใหมตองกลบทางการเรยนร : เรยนทบาน ทำาการบานทโรงเรยน

การเรยนรสมยใหมตองหาทางใชประโยชนจาก ICT ใหมากทสดเทาทจะทำาได

โดยเฉพาะอยางยงใชตรงความสนใจของนกเรยนอยกบเรองทเปนประโยชน ซงจะชวยใหนกเรยนไมโดนดงดดไปใชเวลากบเรองไมเปนเรอง

หรอเรองเสอมเสย (อบายมข)

๑๐

การเรยนรสมยใหมตองกลบทางการเรยนร : เรยนทบาน ท�าการบานทโรงเรยน

โปรดชม TED Talk เรองน จะเหนวาการเรยนรสมยใหมตองหาทางใชประโยชนจาก ICT ใหมากทสดเทาทจะท�าได โดยเฉพาะอยางยงใชตรงความสนใจของนกเรยนอยกบเรองทเปนประโยชน ซงจะชวยใหนกเรยนไมโดนดงดดไปใชเวลากบเรองไมเปนเรอง หรอเรองเสอมเสย (อบายมข)

ปจจบน ICT และหนงสอ ชวยใหนกเรยนคนหาและเรยนร เชงเนอหาวชาไดเอง กจกรรมนเปนสวนทงาย จงควรท�าทบาน... เรยนเนอวชาทบาน แตยงมสวนของการเรยนรทส�าคญกวา ทรงพลงกวา เกดการเรยนรทแทจรงกวา คอการท�าแบบฝกหด หรอการฝกประยกตใชความรในการแกปญหา การเรยนเปนทมกบเพอน การชวยอธบายสวนทเพอนไมเขาใจใหแกเพอน (สอนผอน) การท�าความเขาใจวา เนอสาระวชานนมความส�าคญอยางไรในชวตจรง สวนนแหละทตองเรยนทโรงเรยน โดยมครเปน Facilitator หรอเปนโคช

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 85

วดโอทผมแนะน�าขางบนบอกวาตอง Flip และ Humanize the Classroom คอกลบทางหองเรยน ให “เรยนทบาน ท�าการบานทหองเรยน” และท�าใหหองเรยนเปนททนกเรยนแตละคนเรยนตามอตราเรวของตนเอง (เพราะธรรมชาตของคนแตละคนไมเหมอนกน) โดย ICT ชวยใหครสามารถตดตามประเมนความกาวหนาในการเรยนของศษยในชนเรยนไดเปนรายคน โปรดดวดโอเรอง Khan Academy : The Future of Education ในตอนทายๆ ของเรอง จะเหนหองเรยนทดลอง ทนกเรยนท�า “การบาน” หรอแบบฝกหดใน MacBook ในหองเรยน ครถอ iPad ทบนจอมแผนภมบอกความกาวหนาใน การเรยนขณะนนของนกเรยนแตละคนในชนเรยน นคอ Real Time Assessment ท ICT ชวยใหครเอาใจใสนกเรยนไดเปนรายคน และเขาไปชวยเหลอนกเรยนทลาหลงหรอมปญหาในการเรยนได แตนกยงเนนทการเรยนวชาเทานน การเรยนรสมยใหมตองเรยนใหครบเครอง ฝกทกษะใหครบชดของทกษะแหงศตวรรษท ๒๑ ซงจะตองออกไปเรยนนอกหองเรยน ออกไปเรยนในชมชน และพนทเรยนรอนๆ อกดวย ดงทระบไวในหนงสอ วถสรางการเรยนรเพอศษยในศตวรรษท ๒๑

๒๙ ก.ค. ๕๕http://www.gotoknow.org/posts/496353

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 87

ปฏวตหองเรยน

หองเรยนแหงศตวรรษท ๒๑ จะเปลยนไปจากทเราคนเคยโดยสนเชง ICT (AI)

จะเขามารบภาระเรองงายๆ แทนคร ครจะตองยกระดบไปทำาหนาททมคณคาสงขน

คอเปน “ครฝก” ใหการเรยนรของศษยกาวสการ “ปลกปญญา”

(Higher Order Thinking/Learning) ใหแกศษย

๑๑

นตยสาร The Smithsonian ฉบบเดอนธนวาคม ๒๕๕๕ ลงเรอง Class Uprising เลาเรองราวของ Sebastian Thrun ทเขายกยองใหไดรบ 2012 American Ingenuity Award

เขายกยอง Thrun ในฐานะผเชยวชาญดาน AI ทท�างานเพอปฏวตหองเรยน คอ เพอ Flip the Classroom ใหยงๆ ขนไป คอตอไปในอนาคต Online Learning จะยงมพลง

ท�าใหผมคดถงเรองส�าคญในอนาคต ๒ เรอง คอ (๑) โรงเรยน/มหาวทยาลยในอนาคต จะเปลยนไปจากทเป นอย ในปจจบน โดยสนเชง เปลยนไปเปนอยางไรผมไมทราบ แตแนใจวาแตละคนตองเรยนสาระเนอหาเองเปนสวนใหญแนนอน และบทบาทของคร/อาจารยกตองเปลยนไปมากอยางแนนอน คณคาเพมของครจะไปอยทพลงของการเปน “ครฝก” ไมใช “ครสอน” อยางในปจจบน (๒) ทกษะส�าคญทคนในอนาคตตองม เพอชวตทด คอ ๓ ร ๑ ว ไดแก ทกษะใน การปลกฝงแรงบนดาลใจในการเรยนรแกตนเอง ทกษะในการเรยนร ทกษะในการรวมมอ และการมวนยในตนเอง

การเรยนร ในอนาคต คนเราจะเรยนดวยตนเองมากขนเรอยๆ การเรยนรดวยตนเองมปจจยส�าคญคอผเรยนตองมวนยควบคมตนเองได ก�ากบการเรยนรของตนเองใหตอเนองได คนเราจงตองการ ว - วนยในตนเอง ควบคมตนเองได รวมเปนตองมทกษะทเปนหวใจ ๔ ประการ คอ ๓ ร ๑ ว

กลบมาทการปฏวตหองเรยน Flip the Classroom ดวย Online Learn-ing เครองมอนจะดขนเรอยๆ ดวยการพฒนา Artificial Intelligence (AI) เพอการนโดยตรง คณ Thrun ถงกบตงบรษทลงทนพฒนาเรองน ชอ Udacity ผมไดเขาไปสมครเปนนกเรยน เรมดวยเรยนวชา Physics 100 นาสนใจมากครบ

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 89

สงท Udacity พฒนาคอ MOOCs (Massive Open Online Courses) ใหเปนการเรยน Online ท Interactive นาตนเตนเราการเรยนมากขนเรอยๆ ผมคดตอแบบหลดโลกวา ตอไปในอนาคต Game Online กบ Learn Online จะเขามาเชอมตอกน ดวยพลงของ AI

พลงของ AI จะชวยใหออกแบบวชาเรยนตามความตองการท จ�าเพาะมากๆ ได ตอไปในอนาคตบรษทหนงอาจระบไวเลยวา จะรบคนทผานวชา A ของ Udacity มาแลวเทานน เปนชองทางหารายไดของ Udacity เพราะการเรยนใน Udacity ไมคดเงน แตถาตองการประกาศนยบตรกตองสอบ และตองจายเงนคาสอบ (Online) ท�าใหผมนกออกวา ตอไปนใครจะคดท�าอะไรใหมๆ อยามวรอขอทนสนบสนนแบบทเรยกวา Grant ใหคดเปนธรกจ หาทางระดมทนจากภาคธรกจ โดยการตงบรษทStart-up ขนมาแบบ Udacity แหลงทนทางธรกจ จะเขามาลงทนสนบสนนเองหากโครงการของเราดพอ ผมคดอยางน ใชไดในเมองไทยหรอเปลากไมทราบ ผมเปนแตฝน ท�าไมเปน แตถาผมยงหนมๆ อยกจะลองท�า

หองเรยนแหงศตวรรษท ๒๑ จะเปลยนไปจากทเราค นเคย โดยสนเชง ICT (AI) จะเขามารบภาระเรองงายๆ แทนคร ครจะตองยกระดบไปท�าหนาททมคณคาสงขน คอเปน “ครฝก” ใหการเรยนรของศษยกาวสการ “ปลกปญญา” (Higher Order Thinking/Learning) ใหแกศษย

๗ ธ.ค. ๕๕ http://www.gotoknow.org/posts/514811

การนำาหองเรยนกลบทางไปประยกตใช

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 91

เมอหองเรยนของผมกลบทาง : การเรยนรจงไมใชเรองทอดอดอกตอไป

ดร.เดชรต สขกำาเนดคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

หองเรยนกลบทางในระบบชนเรยนออนไลนของไทย ClassStart.org

ดร.จนทวรรณ ปยะวฒน คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร

กลบทางหองเรยนคณตศาสตรดร.สพศ ฤทธแกว

ผอำานวยการศนยบรการการศกษา มหาวทยาลยวลยลกษณ

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 93

เมอหองเรยนของผมกลบทาง : การเรยนรจงไมใชเรองทอดอดอกตอไปดร.เดชรต สขกำาเนด คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

“...ความสมพนธเชงอำานาจทบดเบยวเรมตนจากการทผสอนเปนเพยงผเดยวทกำาหนดวา

ผเรยนทงหองจะเรยนรอะไร ? อยางไร ? ดวยวธการใด ? อะไรคอคำาตอบทถกหรออะไรคำาตอบทผด ?

อะไรคอการวดหรอประเมนผลทจะบอกวาผเรยนผานหรอไมผาน ?...”

“....เมอหองเรยนของเรากลบทางแลว พวกเรา (หมายถงทงผเรยนและผสอน)

สวนมากมกจะสามารถกาวขามเปาหมายเนอหาสาระทตงไวนน ดวยพลงการเรยนรของพวกเราทแสดงออกมา

ในรปของความเขาใจทลกซงขน...”

เมอพดถงหองเรยน สงทสรางความอดอดใจใหผมเสมอมา ตงแตเมอครงเปนเดกนกเรยน จนกระทงเปนอาจารยมหาวทยาลยมา 20 ปแลวกยงคงอดอดใจอยคอ สภาพความสมพนธทอดอดในหองเรยน

สภาพความสมพนธในหองเรยนของไทยมกเปนไปในลกษณะ “อดอด” ทงผเรยนและผสอน ทางฝงผเรยนกมกจะเรยนดวยภาวะ “เกรง” เกรงวาจะจดไมทน เกรงวาจะไมเขาใจ เกรงวาจะตอบไมได เกรงวาจะตอบผดหรอไมตรงใจอาจารย เกรงวาเพอนรวมชนจะมองตนเองอยางไร เกรงวาจะเขาเรยนไมครบ เกรงวาจะสอบไมผาน ฯลฯ ในขณะทฝงผสอนอยางผมกอดอด เพราะถามอะไรไปกมกจะไมไดรบค�าตอบ เลยไมทราบวาผเรยนจะเขาใจหรอไมเขาใจ? น�าไปใชไดหรอน�าไปใช ไมได? สดทายผมกไดพบนสตเฉพาะในการบานและขอสอบทผมจะตองตรวจใหคะแนนและออกเกรดเทานน นอกนนผมแทบไมเคยทราบเลยวา นสตคดอยางไร?

อะไรคอ สงทอย เบองหลงความอดอดดงกลาว นนคอ ค�าถามคาใจของผมตลอดมา

ส�าหรบผม หลงคดใคร ครวญกนหลายตลบ ผมคดว า “ความสมพนธเชงอ�านาจทบดเบยว” นนแหละคอ หวใจของความอดอดในหองเรยนของผม (ตงแตหองเรยนสมยทผมเปนนกเรยน มาจนถงหองเรยนทผมเปนอาจารยในทกวนน)

ความสมพนธเชงอ�านาจทบดเบยวเรมตนจากการทผ สอนเปนเพยงผเดยวทก�าหนดวา ผเรยนทงหองจะเรยนรอะไร? อยางไร?

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 95

ดวยวธการใด? อะไรคอค�าตอบทถกหรออะไรค�าตอบทผด? อะไรคอการวดหรอประเมนผลทจะบอกวาผเรยนผานหรอไมผาน? เรยกวา ตงแตตนจนจบผเรยนแทบไมมสวนรวมในการก�าหนดความเปนไป ในหองเรยน และความเปนไปในการเรยนรของตนเอง นอกเหนอไปจากการสงการบานใหครบ และการสอบใหผาน นยงไมรวมความสมพนธเชงอ�านาจทบดเบยวจากทศนคตของผสอนบางทาน ซงชอบใชอ�านาจบงคบ และมกไมคอยชอบเดกนกเรยนทไมเกง หรอไมเรยบรอยคลอยตามผสอนหรอระเบยบของโรงเรยน

ภายใตความสมพนธทบดเบยวเชนน เดกนกเรยนสวนใหญจง มกเลอกใชกลยทธ “ปลอดภยไวกอน” ดวยการลดโอกาสทตน จะผดพลาดลงโดยท�าตวใหเงยบเชยบและเรยบรอย ไมแสดงความคดเหนใดๆ (ถาไมจ�าเปนจรงๆ) เพราะนกเรยนเองกไมแนใจวาตนจะไดรบผลอยางไร หากการมสวนรวมหรอค�าตอบของตนเกดผดเพยนไป จากแบบแผนความคดของผสอน (ยงไมนบรวมถงเสยงหวเราะเยาะหรอความรสกหมนไสของเพอนรวมหอง) หรอนกเรยนบางคนกอาจจะเลอกใหความสนใจกบสงอนๆ นอกหองเรยนไปเสยเลย (เชน เลนไลน)

แมวาผมจะพอวเคราะหไดวา ความสมพนธเชงอ�านาจในหองเรยนคอ สาเหตส�าคญของความอดอดในหองเรยน แตผมจะเปลยนแปลงความสมพนธเชงอ�านาจไดอยางไร? นนคอสงทผมคดไมออก จนกระทง ผมไดอานหนงสอหองเรยนกลบทางของศ.วจารณ พานชเลมน

ผมคดวา ค�าวา “อ�านาจ” หรอ power ในภาษาองกฤษเปนค�า ทนาสนใจ เพราะคาวา power จะมนยยะ 2 ทาง ทางแรกคอ power ในความหมายทใครมอ�านาจเหนอใคร คอสถานการณทมฝายหนง (ในทนคอ ผสอน) สามารถก�าหนดใหอกฝายหนง (ในทนคอ ผเรยน) ตอง

ท�าอะไร อยางไรบาง ฝายนนจงจะบรรลเปาหมายทตนมงหวง (เชน สอบผาน หรอได เกรดด) แตค�าว า power ในนยยะทสองคอ ขดความสามารถของแตละฝาย (หรอรวมกน) ทจะเพมพนขนในการทจะท�าสงใดสงหนง (หรอหลายๆ สง) เขาท�านองทวา We have more power to do something หรอ ถาแปลเปนภาษาไทยเรานาจะเรยกกนวา “พลง”.

นาเสยดายท “power” ในหองเรยนไทยมกจะมองอ�านาจในเชงแรก หรอใครมอ�านาจเหนอใครเปนหลก ผสอนในสงคมไทย (อยางผม) จงไมคอยเคยตงค�าถามวา แลวหองเรยนของเราและสมาชกในหองเรยนของเราจะม “พลง” หรอขดความสามารถเพมพนขนไดหรอไม? อยางไร?

นคอ จดคลกทผมไดจากการอานหนงสอเลมน ใชเลย แทนทเราจะมงเนนวาใครควรจะมอ�านาจเหนอใครในหองเรยน? หรอแมแตเฝา ตงค�าถามในหวมาตลอดวาจะลดอ�านาจของผมในหองเรยนลงไดอยางไร? ตอไป เราจะตองหนกลบมามงเนนทการสรางพลงของการเรยนรรวมกนของทงผเรยนและผสอนเปนส�าคญ

ผมเรมต นปฏบตการตามแนวทางของหนงสอเล มนทนท ผมเรมจากการหาและเตรยมสอการเรยนร หลากหลายรปแบบ ทงเรองสน นยาย ชวประวตนกธรกจเพอสงคม วดทศน อนโฟกราฟก สงผานสอเหลานไปยงนสตลวงหนาดวยวถการเรยนรแบบใหมๆ เชน facebook (ซงจรงๆ แลวกลายเปนวถการเรยนรกระแสหลกของนสตและนกเรยนปจจบน) ผมไดเปดกลมในเฟซบคชอ “เศรษฐศาสตรมชวต ธรกจมหวใจ” เพอสงผานสอหรอวตถดบการเรยนรทผมเตรยมไวไปสนสต ก อนทจะเข าห องเรยน และยงสามารถเชอมตอการเรยนร ได นอกหองเรยน และนอกเวลาเรยนทก�าหนดไวอกดวย

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 97

จากนน ผมกจะคยกบนสตเรอง เปาหมายในการเรยนรรวมกนในชวโมงตอไป ตลอดจนถงความส�าคญของเปาหมายดงกลาว และนสตจะสามารถเรยนรลวงหนาดวยตนเองไดอยางไร? สวนหนงกจากสอ การเรยนรทผมเตรยมให อกสวนหนงกจากสอการเรยนรทนสตสามารถหาไดเอง (และสามารถแลกเปลยนใหเพอนและผมรวมเรยนรได) แลวน�าสงทไดเรยนรกนมาถกกนในครงตอไป

ผมจะย�าใหนสตทราบเสมอวา ผมไดแบงองคประกอบของการ เรยนร (ทางเศรษฐศาสตรและธรกจการเกษตร) เปน 3 องคประกอบคอ หนงคอ หลกการหรอแนวคด (ทมกจะเรยกกนวาทฤษฎ) สองคอ ประสบการณหรอสภาพขอเทจจรง และสามคอ เครองมอการวเคราะหและสงเคราะห ทนสตจะสามารถนาไปใชในการวเคราะหและตดสนใจไดวา ตนเองควรจะเลอกประยกตใชทฤษฎหรอแนวคดใด (องคประกอบท 1) มาใชในสถานการณทตนตองเผชญอย (องคประกอบท 2) อยางไร? เพราะอะไร?

ในการถกกนแตละครง การพดคยในชนเรยนกจะตองครอบคลมองคประกอบทงสามดาน แตจะเรมจากดานไหน กขนอย กบ การออกแบบกระบวนการเรยนรในแตละครง แตผมสงเกตวา หากเรมจากประสบการณ โดยเฉพาะประสบการณโดยตรงของนสต นสตจะยงสามารถมสวนรวมในการเรยนรไดมากยงขน ตวอยางเชน ครงหนงผมใหนสตน�าเอาผลตภณฑแปรรปสนคาเกษตรทนสตคดวาเปนสดยอดในการสรางหรอเพมมลคา แลวมาถกเถยงกน จนเชอมโยงไปสแนวคดหรอทฤษฎทางเศรษฐศาสตรในการสรางคณคาและมลคาของผลตภณฑ กอนทจะจบลงดวยการวเคราะหและเรยนรกนวา เราจะใชเครองมอ ทางสถตแบบใดทจะน�ามาใชในการวเคราะหวา แนวทางการสรางคณคาและมลคาของผลตภณฑทนสตคดไวจะเปนแนวทางทเหมาะสม เมอ

เปรยบเทยบกบผลตภณฑอนๆทมอยในตลาด และความคาดหวงทมอยในใจของผบรโภค

ชวตของผ คนทถายทอดผานสอการเรยนร ตางๆ (ทงวดทศน บทความ เรองสน) ไมวาจะเปนภาพชวตของชาวนาทถกเอารดเอาเปรยบ หรอประสบการณความเหนอยยากของเกษตรกรหรอนกธรกจการเกษตรทประสบความส�าเรจ หรอจดพลกในชวตผ คนทชวยท�าใหความ ไมเขาใจกนกลายมาเปนความเขาใจซงกนและกน ลวนเปนสงทผเรยนให ความสนใจรบร และกระตอรอรนมากทจะรวมถกเถยงแสดงความคดเหน รวมหาทางออก หรอแมกระทงในบางกรณผเรยนบางคนถงขนเสนอตวเขาชวยเหลอกยงม การทนสตใหความสนใจในชวตของผคนเปนเรองทผมปลาบปลมมาก เพราะนนแปลวา หองเรยนของเรามไดถกจ�ากดไวแตในหองทควบคมอณหภมดวยเครองปรบอากาศเทานน แตพวกเรา (ทงผเรยนและผสอน) ยงคง “รรอนรหนาว” กบความเปนไปในสงคม และเชอวาวชาของเรานาจะเปนประโยชนตอชวตของผคนเหลานและของตวเราเองดวย ดงชอของกลมในเฟซบคทผมตงขนวา “เศรษฐศาสตรมชวต ธรกจมหวใจ”

อยางไรกด ในบางครง ผมกกลบทศทางการเรยนรในหองเรยน โดยการเอาเครองมอเปนตวเปดการเรยนร โดยเฉพาะเครองมออยางเกมสจ�าลองสถานการณหรอ simulation games ทผมสรางขนเอง เพอให ผเรยนไดทดลองใชความนกคดและความสามารถของตนเองในขณะนน ในการเรยนร ตอรอง และตดสนใจในสถานการณทตนตองทงแขงขนและรวมมอกบสมาชกคนอนๆในสงคม (ซงเปนสถานการณทพบทวไปในระบบเศรษฐกจจรง) ซงกจกรรมการเรยนรนจะสนกมาก เพราะ ตางฝายตางตองแขงขนและรวมมอกบเพอนๆ ดวยวธการตางๆ ทงโนมนาว จงใจ ใหผลประโยชน ออนวอน กดดน ตอรอง ฯลฯ โดยมผลลพธของ

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 99

การตดสนใจแต ละครง (และกดดน) ให ผ เ รยนต องเร งหรอ ปรบเปลยนกลยทธของตนตลอดเวลาจนกระทงจบเกม จากนนเราจงเอาประสบการณ ความร และ “ความรสก” ทไดรบจากเกมดงกลาว มาแลกเปลยนเรยนร กนว า เกมทเราเลนไปนน (องคประกอบ การเรยนรท 3) เมอเปรยบเทยบกบสถานการณจรง (องคประกอบการเรยนรท 2) แตกตางกนอยางไร? แลวจงเชอมโยงไปสหลกการหรอแนวคดทม ผพฒนาขนเพอรบมอกบสถานการณดงกลาว (องคประกอบการเรยนรท 1) กอนทจะยอนกลบมาสะทอนคดและสรปกนเรอง “ความผดพลาด” ของเราแตละคน ในการเลนเกมทผานมาอกครงหนง

โดยภาพรวมแลว การเปดโอกาสใหนสตไดเรยนรผานสอตางๆ ลวงหนา กเปรยบเสมอนการลบคมความคดหรอการตดอาวธทาง ความคดของนสต ซงจะชวยเสรมความมนใจของนสตในการแลกเปลยนในหองเรยนไดเปนอยางมาก แตสงทส�าคญทสดในบรบทหองเรยนแบบไทยๆ กยงเปน

ทาทของอาจารยผสอน ทตองลดทอนความสมพนธเชงอ�านาจของตน (ทงทางตรงและทางออม) ลงใหมากทสด ผสอนตองพรอมทจะรบฟงค�าตอบแปลกๆ (ซงอาจจะกลายเปนนวตกรรมใหมๆ ทผ สอนเองไมทนคด) ดวยความสดชน ดวยรอยยม ดวย ความกระตอรอรน ใฝร และตองแสดงออกถงความมงมนอยางเดนชด ทจะไปใหถงเปาหมายของการเรยนรแตละครงทก�าหนดไวรวมกน

แลวเราจะร ไดอยางไรวา เราสามารถไปถงและไปไกลกวา เปาหมายการเรยนรทเราก�าหนดไวรวมกน? ผมใชวธการงายๆ คอ การเขยนเปาหมายในเนอหาสาระทางวชาการทเราตองการไปถงไว ลวงหนา เพอเปนเครองเตอนใจผสอน แลวมาตรวจเชคกนกอนหมด

ชวโมงการบรรยายวา สงทไดรบมาจากการเรยนรในแตละครงครอบคลมครบถวน และเพมเตม หรอกาวพนเนอหาสาระเปาหมายทก�าหนดไวหรอไม ถาไม ผสอนกจะตองหาวธเตมเนอหาสาระทขาดไปใหครบถวน ทงายทสดกคอ การบรรยายเพมเตม เฉพาะในหวขอทเรายงเรยนรไปยงไมถง

อยางไรกด จากประสบการณของผมพบวา เมอหองเรยนของเรากลบทางแลว พวกเรา (หมายถงทงผเรยนและผสอน) สวนมากมกจะสามารถกาวขามเปาหมายเนอหาสาระทตงไวนน ดวยพลงการเรยนรของพวกเราทแสดงออกมาในรปของความเขาใจทลกซงขน มตใหมๆ ทเพมเตมเขามา ประสบการณอนๆ ทไมมอยในสอการเรยนรทผมเตรยมไว ไอเดยความคดใหมททาทายใหลองท�า ค�าถามใหมทไมเคยคด ซงหลายตอหลายเรองเหลานเปนสงทผมไมเคยทราบมากอนเชนกน ตอมาในชวงหลง ผมจงพฒนาขอสงเกตนขนมาเปนตวชวดความส�าเรจของการเรยนรแตละครง นนคอ ผมในฐานะผสอนไดความร/ความคดอะไรใหมขนมาบางจากการท�าหนาทผสอนแตละครง ผมพบวา ตวชวดนเปนตวชวดททาทาย และชวยใหผมมความสขในการเรยน การสอนมากขน เพราะผมไมตองท�าหนาทเปนผสอนแตดานเดยว อกตอไป ผมกไดเรยนรไปพรอมๆกนกบผเรยนดวย

เมอมาถงทายชวโมงในแตละครง การสรปเปาหมายการเรยนรในแตละครง เปนสงทส�าคญมากส�าหรบหองเรยนกลบทาง ซงผสอนจะตองสรปและทวนย�าเปาหมายการเรยนร (ทบรรลรวมกนแลว) ดวยความกระชบ ชดเจน และมพลง โดยในการสรปนน ผสอนไมควรจะพดแตเพยงอยางเดยว แตควรพยายามดงการมสวนรวมของผเรยนออกมาใหมากทสด ไมวาจะโดยแววตา สหนา ทาทาง การเปลงเสยง การเสรมหนน เพอใหผเรยนรสกมนใจ วาตนสามารถน�าความรนนไปใชได

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 101

ทงในการประเมนผลในชวตจรง แตทงนทงนน ตองท�าความกระชบเพอใหผเรยนยงสามารถเพงกบการสรปนนไดอยางเตมท โดยไมสญเสยสมาธไปเสยกอน

ขนตอนสดทายทส�าคญและยากทสดคอ การชใหเหนถง “พลง” ทเพมพนขนจากการเรยนรรวมกนในชวงเวลาทผานมา เพราะสงนคอ การตอกย�าถงเปาหมายของการกลบทศทางการเรยนรในหองเรยนทไมใชเพยงแค “การรบการดาวนโหลดขอมลหรอความคด” จากอาจารยผสอน แตมนเปนพลงทเกดขนมาจากการเรยนรของตนเอง ดวยความสามารถ ความใสใจ ความขวนขวาย การขบคดของตวผเรยนเอง ผานการปฏบตการเรยนรรวมกนกบผเรยนอนๆ และกบผสอน และสดทาย ผสอนตองชวยชใหเหนถงโอกาสทจะน�าพลงการเรยนรดงกลาวไปใชในสถานการณตางๆ กนดวย ส�าหรบผม ผมมกจะสะทอนใหผเรยนไดทราบวา ผมจะน�าความรทไดเรยนมานนมาสการเปลยนแปลงอยางไรในชวตของผม

ทกวนน หองเรยนของผม จงผอนคลายความอดอดลงไปไดมาก แทนทผเรยนจะตองมา “เกรง” และ “เกง” วา ผมจะมาไมไหน? ทกวนน เราจงมเสยงหวเราะและมความร สกร วมกบสงทก�าลง เรยนร เพราะผเรยนไดเปลยนเปาไปจากตวผมและคะแนนทผมจะให มาส การตงเปาท “พลง” การเรยนร “รวมกน” ของทกๆคนในหองเรยน ซงพลงดงกลาวสานทอมาจาก “สอ” หรอ “วตถดบ” การเรยนรทมผานการคดสรรจากทงผสอนและผเรยน มาสกระบวนการแลกเปลยน การถกเถยง การตงขอสงเกต การประมวล การเชอมโยง การทดสอบ การสรป และการสะทอนคด จนน�ามาสขอสรปถงสาระและ “พลง” ของการเรยนรแตละครง ทเราสามารถน�าไปปรบใช เพอรบมอหรอเพอเปลยนแปลงตวเรา ผคน และสงตางๆ ทอยรอบตวเราตอไป

ในอนาคต นอกเหนอจากการปรบปรงหองเรยนของผมแลว ผมยงไดแรงบนดาลใจจากหนงสอเลมนในการปรบปรงการวดผลของผมดวย เพราะแมปจจบนผมจะมการปรบเพมรปแบบค�าถามในการวดผลไปพอสมควรแลว แตการวดผลของผมกยงจ�ากดอยกบการเขยนตอบเปนหลกเชนเดม ท�าอยางไรทรปแบบการวดผลในหองเรยนของผมจะมความหลากหลายและสอดคลองกบความรและ “ความสามารถ” ของ ผเรยน “แตละคน” ใหมากขน? แนนอนวา “การเขยน” เปนความสามารถ ขนพนฐานประการหนงและเปนประการส�าคญของผทจะเปนบณฑต และมหาบณฑต แตในโลกปจจบน โลกของเราขบเคลอนดวยความสามารถทหลากหลายรปแบบกวานน หลายกรณเรามไดเปลยนแปลงโลกรอบตวเราดวยการเขยนและตพมพในวารสารวชาการ แตเราเปลยนมนไดดวยโปรแกรมคอมพวเตอร ดวยแอพพลเคชนบนมอถอ ดวยการใหสมภาษณสอมวลชน ดวยระบบสบน�าพลงแสงอาทตย ดวยการปรบปรงสายพนธขาวพนเมอง ดวยการท�ากราฟฟคแอนนเมชน ฯลฯ หรอแมกระทงดวยภาพถายหรอภาพวาดเพยงหนงภาพ ผมจงเหนวา การวดผลไมควรจะมาจ�ากดความสามารถของผเรยน ใหตองมาแสดงออกใน รปแบบเดยว (นนคอ การเขยน)

อปสรรคส�าหรบการด�าเนนการในเรองนมอย 2 ประการ ประการแรกคอ ความสามารถของตวผมเอง เพราะผมกมความสามารถดานเขยนเปนหลก ซงหากจะเรมท�าจรง ผมคงตองรบกวนผเชยวชาญดานอนๆ มารวมเปนทมสอนหรอทมวดผลของผมดวย แปลวา อปสรรค ขอนนาจะแกไขไดไมยาก สวนประการทสอง คอ ทศนคตของสงคมไทย ซงมกเชอวา “เทากน คอ เทาเทยม” หมายความวา คนไทยเรามกเชอวา หากทกคนตองวดผลโดยการสอบขอเขยนเหมอนกนหมด นนแปลวา ทกคนเทาเทยมกน ทงทๆ จรง การท�าเชนนนกเทากบ การยกความ

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 103

ไดเปรยบไปใหกบคนทเขยนเกง (เชนผม) ขณะเดยวกนกท�าใหคนอนๆ ทเขยนไมเกงตองเสยเปรยบไปโดยไมรตว และถงรตวกคงท�าอะไรไมได เพราะคนอนๆ ในสงคมเผลอคดเอาเองแลววานนคอความเทาเทยม ในชวตจรง การเผชญหนากบอปสรรคขอน คงเปนเรองทยากพอด แตผมกตองพยายามใหเตมท มฉะนน คนทฝมอในดานตางๆ มากมายแตเขยนไมเกง กตองเสยเปรยบคนเขยนเกง (อยางผม) อยร�าไป

นอกจากนน ผมยงฝนถงการขยายพรมแดนการเรยนรออกไปจากหองสเหลยมทเรยกวา หองเรยน ไปสการเรยนรในชวต ผานการศกษาแลกเปลยนประเดนการเรยนรตางๆ ทนาสนใจ และทาทายความเปนจรงของชวตของผเรยนแตละคน ปจจบน ผมหวงใชกลม “เศรษฐศาสตรมชวต ธรกจมหวใจ” ในเฟซบคเปนชองทางดงกลาว แตเนองจากผมยงท�าไดไมดนก พนทดงกลาวจงยงใชเปนชองทางในการสอสารถง สอการเรยนร ทจะใชในหองเรยน มากกวาสอทจะใชในการเรยนร “ในชวต” ผมคงตองพยายามปรบปรงตอไป

จรงแลวๆ พรมแดนการเรยนรทมอย มใชถกจ�ากดเฉพาะสงทเรยกวาหองเรยนเทานน พรมแดนการเรยนรยงถกจ�ากดดวย “รนของผเรยน” ทเขามาเปนรนๆ เหมอนการท�างานเปนกะกะ แลวจบออกไป แลวผสอนอยางผมกไดแตหวงวา “การสอนของผมจะพอเปนประโยชนบางในชวตของเขา” แตทผานมา ผมเองกไมคอยไดคดวา “แลวพลงการเรยนรทเพมพนขนจากหองเรยนในปจจบน จะเปนประโยชนกบนสต รนกอนๆ ทจบไปแลวหรอไม?” (จรงๆ แลวนาจะมประโยชนมากทเดยว) ขณะเดยวกน ผมกไมไดเคยไดคดวา “แลวพลงการเรยนรทเกดขนจากใชชวตจรงๆ ของนสตรนพๆ จะมประโยชนส�าหรบหองเรยนของนสตรนปจจบนอยางไร?” (นอกจากการเชญมาเปนวทยากรเปนครงคราว ครงละ 1-2 คนเทานน)

ดงนน ผมเลยตดสนใจทจะจดเวทปฏบตการ “ตอเตมเสรมการเรยนร : เศรษฐศาสตรมชวต ธรกจมหวใจ” ขนปลายป พ.ศ. 2556 น โดยความหวงทจะน�าความรใหมจากหองเรยนของผม (ไมวาจะเปนทฤษฎใหมๆ ประสบการณใหมๆ และเครองมอใหมๆ) และจากชวตจรงของนสตรนพๆ ทจบไปแลวสก 30-50 คน มาแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน โดยหวงวาจะน�าไปสการปรบใชทงในหองเรยนของรน ตอๆ ไป (เชน มวดทศนประสบการณของรนพ หรอมโจทยหรอแนวคดใหมๆ มากขน) และในชวตจรงของทงนสตรนพ ของนสตรนปจจบน และของตวผมเอง ซงหากประสบความส�าเรจ พนทแหงการเรยนรกจะแผกวางไกลและเชอมโยงกนมากยงขน ทงในแงของพนท ในแงของเวลา และในแงของกลมคน

ชวตผมผานการเปนนกเรยนมามากกวา 20 ป ผานการเปน ผสอนมาอก 20 ป รวมเปนเวลา 40 ปทผมเฝาคดและถามกบตนเองวา ผมควรมสวนอยางไรทจะชวยใหเราพนจากสถานการณทอดอดนไปดวยกน? ผมโชคดมากทในเวลาไมกวนาทของคนวนหนง ทผมเหลอบไปเหนการกระพรบเตอนในเฟซบควา มหนงสอเลมใหมของศ.วจารณ (คอเลมน) แลวผมกเปดอานด แลวในเวลาไมกนาททเปดอาน ผมกตดสนใจทนทวา ผมจะตองกลบทศทางหองเรยนของผมใหได (จรงๆ แลว ตอนนน เพงอานจบไป 2 บทเอง) แลว ผมกดใจมากส�าหรบ การตดสนใจในคนวนนน และผมกเชอวา หลายคนทอาน (และน�าไปปรบใช) กคงมความรสกเชนเดยวกบผม

แมว าห องเรยนของผมจะกลบทางแลว แตผมกไม คดว า ความสมพนธเชงอ�านาจในหองเรยนของผมก�าลงเขาสจดในอดมคต ซงผมเองกยงไมแนใจวาจดนนอย ทไหน แตผมกไดเหนถงความเปลยนแปลงอยางชดเจนในพลงอ�านาจทเพมพนขนในตวผ เรยน

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 105

อนเนองมาจากการเตรยมพรอมในเรองทรพยากร (เชน สอการเรยนร ตางๆ) และการเปดกวางกระบวนการเรยนร ไปพรอมกบการตง เปาหมายทชดเจนรวมกน และการเนนยาอยเสมอในเหนถง “พลง” รวมกน ของการเรยนรอนไมมขดจ�ากด มใชเนนย�าทขอสอบและการใหเกรดซงยงอยใน “อ�านาจ” ของผมโดยสมบรณ (และจะจ�ากดอยท F จนถง A เทานน) และเหนถงดลอ�านาจทเปลยนไป ผมใชอ�านาจนอยลง แตผมกลบมความสขและม “พลง” เพมขน นอาจเปนขอสงเกตทชใหเหนวา การเปลยนแปลงความสมพนธเชงอ�านาจจะตองท�าทงการปรบดลอ�านาจ (ระหวางผสอนและผเรยน) และการสรางพลง “รวม” กนเปนส�าคญ

ผมยอมรบวา หลายครงผมกเผลอคดไปวา ในเมอหองเรยนยงกลบทางได แลวสงคมไทยของเราจะเรมกลบทางไดบางไหม? เราพรอมทจะลดทอนความเหลอมล�าในดลอ�านาจในสงคมทกดทบพลงสรางสรรค รวมกนของพวกเราแลวหรอยง? เราพรอมทจะมงสราง “พลง” รวมกนเพอพาสงคมไทยไปเผชญกบโอกาสและความทาทายมากมายในอนาคตแลวหรอยง? เรามสอ พนท และกระบวนการเรยนร “รวมกน” มากพอและหลากหลายพอหรอไม? ผมยอมรบวา ณ วนน ผมยงไมมค�าตอบ แตไมแนนะ ศ.วจารณอาจมค�าตอบใหกบเราในหนงสอเลมหนาของทาน และผมกพรอมทจะเปนกรณศกษาหนงในหนงสอเลมนน ไมวาจะในฐานะของกรณศกษาทส�าเรจหรอลมเหลวกตาม

มารวมกนกบกลบทางหองเรยน และกลบทางสงคมไทย ของเรา กบทานศ.วจารณกนนะครบ

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 107

หองเรยนกลบทางในระบบชนเรยนออนไลนของไทย ClassStart.orgดร.จนทวรรณ ปยะวฒน (jantawan@usablelabs.org)คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร

“...ดวยระบบการจดการแบบฝกหดของ ClassStart จะชวยใหผสอนตรวจแบบฝกหดและใหคะแนนและความเหนไดทนท

หลงจากทผเรยนไดสงแบบฝกหดนนผานทางออนไลนแลวและผเรยนกจะไดรบรผลการตรวจ

แบบฝกหดนนทนทอกดวย นอกจากน ClassStart ยงมระบบประมวลผลคะแนนรวม

เพอใหผสอนประมวลคะแนนรวมของผเรยนแตละคนไดอยางงายดาย...”

ClassStart.org เปนเวบไซตทใหบรการเทคโนโลยสารสนเทศทางออนไลนเพอการเรยนการสอนในระดบประเทศของไทย เวบนมคณสมบตเปนระบบชนเรยนออนไลน (Learning Management System) ทไดรบการพฒนาขนเพอรองรบรปแบบจดการการเรยนการสอนแบบหองเรยนกลบทาง (Flipped Classroom) และมงสงเสรมกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส�าคญ ผสอนสามารถออกแบบการเรยนการสอนทมความยดหยนเพอตอบสนองตอความตองการของผเรยนไดอยางสะดวกเนองจากสามารถใชงานไดงายเขาถงไดทกททกเวลาจากทวทกมมโลกเพยงแคมคอมพวเตอรและอนเทอรเนตอกทงผใชไมตองตดตงและดแลเวบไซตและเครองแมขายเอง

ClassStart พฒนาขนโดย ผศ.ดร.ธวชชย ปยะวฒน และ ดร.จนทวรรณ ปยะวฒน มหาวทยาลยสงขลานครนทร เปดใหบรการฟรแกผเรยนผสอนทวประเทศมาตงแตเดอนธนวาคม พ.ศ. 2554 และ ณ ปจจบนน (ขอมลเดอนมถนายน 2556) มสมาชกรวม 90,000 คน และชนเรยนกวา 7,300 ชนเรยนจากกวา 500 สถานศกษาทวไทย

เมอสมครเปนสมาชก ClassStart แลวจะสามารถเรมใชงานระบบตางๆ ไดทนท อาท

ระบบจดการสมาชกระบบจดการเอกสารการสอนระบบเวบบอรดชนเรยนระบบการสอนรวมกนระบบบนทกการเรยนรระบบจดการแบบฝกหดทงเดยวและกลมระบบประเมนผลใหคะแนนและระบบประมวลผลคะแนนรวม

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 109

โดย ClassStart ไมมการจ�ากดจ�านวนชนเรยนและจ�านวนนกเรยนในชน รวมทงไมจ�ากดพนทการเกบขอมลอกดวย นอกจากนยงสามารถรองรบปรมาณการใชงานจ�านวนมากอยาง Massive Open Online Course (MOOC) ไดอยางมประสทธภาพ

จากประสบการณในการใชงาน ClassStart แบบหองเรยนกลบทางพบวา ClassStart สามารถชวยลดภาระงานสอนไดจรงและผเรยนเรยนรมากขนไดโดยผสอนพงค�านงถงประเดนส�าคญ 3 ประการคอ (1) ทกษะและหนาทความรบผดชอบทเปลยนไปของผสอน (2) เนอหาความรแบบคลปวดโอทนาสนใจตอผเรยน และ (3) กจกรรมการเรยนรในหองเรยนและทางออนไลน ดงรายละเอยดตอไปน

(1) ทกษะและหนาทความรบผดชอบทเปลยนไปของผสอน

การกลบทางหองเรยนของไทยอาจจะไมสามารถท�าไดดวย การเปลยนแปลงการเรยนการสอนครงเดยวทงหมด เพราะดวยวฒนธรรมการเรยนรทยงตดกบการรบความรจากผสอนและทกษะและหนาทความรบผดชอบของผสอนทจะเปลยนไปจากเดมในการจดการเรยนการสอนในรปแบบใหมน แตผสอนจะสอนนอยลงไดจรงหากมการวางแผน การเรยนการสอนไวเปนอยางดและจดเตรยมเอกสารเนอหาแบบฝกหดและกจกรรมการเรยนรใหพรอมกอนเปดเรยน

ผสอนจะพบวาหนาทความรบผดชอบและทกษะของตนจะไมเหมอนกอน เมอเรมตนกลบทางหองเรยนผสอนควรจดหาหรอสราง วดโอคลปทจะน�ามาเปนเนอหาการเรยนร ให เสรจก อนทงหมด แลวก�าหนดกจกรรมการเรยนร ใหสอดคลองกบคลปวดโอทจะใช หลงจากนนผสอนจะน�าไฟลเอกสารและคลปวดโอขนเกบไวบนเวบไซต

ClassStart อยางเปนระบบ ดงนนจงเหนไดวาผสอนจะตองเปดใจรบการเปลยนแปลงของเทคโนโลยสารสนเทศและมความสามารถในการเรยนรเทคโนโลยสารสนเทศใหมๆ กอน

แตความยากนนอยทการกระตนใหผเรยนศกษาเนอหาความรทวางไวบนเวบไซตจากทบานมากอนทจะเขาชนเรยนเพอทผสอนจะไดใชเวลาในชนเรยนเพอกจกรรมการเรยนรตางๆ โดยผสอนควรจะเรมตน ชนเรยนดวยการใหทกคนมสวนรวมในการสรปเนอหาทไดศกษามา หรอใหมการจดสอบยอยเนอหากอนเรมเขาสกจกรรมการเรยนร หรอ ผสอนอาจจะคดเลอกบนทกการเรยนรเดนๆ ในชนเรยน ClassStart มา แลกเปลยนกนในหองเรยนจรงกไดจะยงท�าใหผเรยนเกดความภาคภมใจและเปนแรงเสรมอยางดในการเรยนรตอไป

และนบตงแตวนแรกของการเรยนการสอนแบบกลบทางหองเรยน เครองมออยางหนงทควรน�ามาใชคอ บนทกการเรยนร (Reflective Journal) ทมอยใน ClassStart ผสอนควรก�าหนดใหผเรยนบนทกการเรยนรลงใน ClassStart เพอเปนเครองมอทชวยใหผเรยน ทกคนและผสอนไดฝกทกษะดานการคดวเคราะห ทกษะการสอสารดานการเขยน และทกษะการเรยนรอยางตอเนอง โดยผสอนควรแจงขอตกลงความถของการเขยนบนทกและแนวทางเขยนบนทก ใหชดเจน เชน ผสอนอาจก�าหนดใหผเรยนเขยนทบทวนความรทตนเองไดรบ ความรทยงตองศกษาหาเพมเตมขนอก การวางแผนการเรยนร รายวน ความเหนตอกจกรรมการเรยนรในหองเรยน เปนตน และผสอนตองพยายามอานบนทกการเรยนรของผเรยนทกคน กด Like ใหก�าลงใจผเรยน และใหความเหนตอยอดบนทกของผเรยนอกดวย

เมอการเรยนการสอนผานไประยะหนงผเรยนจะพบวา บนทก

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 111

การเรยนรทงหมดทแตละคนเขยนถายทอดไวนเปนเหมอนคลง ความรของชนเรยนทจะถกหยบมาใชเพอทบทวนเนอหากอน การสอบไดเปนอยางด อกทงบนทกการเรยนรจะเหมอนเปนพนทเสมอนในการแบงปนวชาการและความสขความสนกของผเรยนและ ผสอนทจะสงเสรมบรรยากาศการเรยนรในหองเรยนจรงอกดวย

อกหนาทความรบผดชอบหนงทเปลยนไปของผสอนคอ ผสอนจะตองพยายามหาสมดลการเรยนร ทางออนไลนและออฟไลนเพอใหการเรยนรไดเกดขนโดยตลอดเวลา นอกจากการจดการการเรยนรในหองเรยนแลว ผสอนควรคนหาความรใหมๆ จากทางออนไลนมาใหแกผเรยนอยางสม�าเสมอและบนทกไวใน ClassStart ผสอนจะตองรจก ตงค�าถามผานเวบบอรดหรอพนทบนทกการเรยนรของหองเรยนและสรางบรรยากาศกระตนใหผเรยนเกดความตองการทจะคนหาวเคราะหขอมลความรเพอแกปญหาโจทยและตอยอดความร

และสงทจะมาพรอมกบหนาทและทกษะใหมๆ ทเกดขนนในตว ผสอน คอ วนย เพอใหผเรยนไดเกดทกษะการเรยนรอยางตอเนองโดยแทจรงนนผเรยนจะตองไดรบการใหคะแนนและความเหนสะทอนกลบจากผสอนอยางทนทวงทโดยเฉพาะในการท�าแบบฝกหดทสงผานทางชนเรยนออนไลน และดวยระบบการจดการแบบฝกหดของ ClassStart จะชวยใหผสอนตรวจแบบฝกหดและใหคะแนนและความเหนไดทนทหลงจากทผเรยนไดสงแบบฝกหดนนผานทางออนไลนแลวและผเรยนกจะไดรบรผลการตรวจแบบฝกหดนนทนทอกดวย นอกจากน ClassStart ยงมระบบประมวลผลคะแนนรวมเพอใหผสอนประมวลคะแนนรวมของผเรยนแตละคนไดอยางงายดาย และเปนหนาทของผสอนทควรจะใหผเรยนทกคนไดรคะแนนรวมเปน ระยะๆ เพอทผเรยนจะไดมก�าลงใจในการเรยนรตอไป

(2) เนอหาความรแบบคลปวดโอทนาสนใจตอผเรยน

เนอหาการเรยนการสอนจะเปนสงทผสอนตองจดหาหรอสรางขนมาโดยเนนการท�าเปนคลปวดโอซงจะท�าใหผเรยนเขาใจไดงายกวา การอานหนงสอ และผเรยนทขาดเรยนไปหรอไมเขาใจในเนอหาสามารถทจะดซ�าไดทกเวลา โดย YouTube จะเปนชองทางออนไลนทไดรบ ความนยมสงสดในการแขวนวดโอไวโดยไมมคาใชจาย และอกทงยงเปนประโยชนตอผเรยนทวไปไดอกดวย เชน Khan Academy Channel ใน YouTube เปนตน

การท�าคลปวดโอเพอการเรยนการสอนนนตองเปนทนาสนใจ แกผเรยนและมความยาวไมเกน 10 นาทตอหนงคลป โดยอาจจะเปนการถายวดโอการสอนในหองเรยน หรออดเสยงการสอนแทรกลงไปในไฟลน�าเสนอ เชน PowerPoint presentations หรอเปนการคดคนวธการสอนรปแบบใหมแลวน�าเสนอเปนคลปวดโอ เปนตน

เทคโนโลยในการท�าสอการสอนประกอบดวยฮารดแวรและซอฟตแวร ในดานฮารดแวรสามารถใชกลองถายรป กลองถายวดโอ เวบแคม แทบเลต โทรศพทมอถอ สมารทโฟน ในการถายวดโอไดโดยสะดวก และในดานซอฟตแวรในทใชการท�าคลปวดโอ เชน Camtasia Studio และ Podcast Publisher เปนตน

(3) กจกรรมการเรยนรในหองเรยนและทางออนไลน

การออกแบบกระบวนการหรอกจกรรมการเรยนรทงในหองเรยนและทางออนไลนเปนงานททาทายอยางยงส�าหรบผสอนเพราะเปนงานทสงผลตอการสรางทศนคตทดตอการเรยนรทเนนผเรยนเปนส�าคญ

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 113

และสรางทกษะการเรยนรตลอดชวตของผเรยน กจกรรมการเรยนรทมประสทธภาพจะตองไมยากเสยจนท�าใหผเรยนทอถอย และไมงาย เกนไปจนไมทาทายความสามารถของผเรยน และกจกรรมการเรยนรจะตองมความสนกสนานท�าใหผเรยนแสดงความสามารถและมสวนรวมในการแลกเปลยนเรยนรของตนเองไดอยางเตมท อาท การโตวาทสดของผเรยนแตละกลม และการใหผเรยนไดฝกเปนผสอนและออกแบบการสอนเอง เปนตน

ส�าหรบหองเรยนกลบทางแลวนน เนอหาบทเรยนจะถกก�าหนดใหผเรยนไดศกษามากอนนอกหองเรยน แลวผสอนจะเรมตนกจกรรมการเรยนรในหองเรยนดวยการบรรยายสรป และเนนการตงค�าถามจากเนอหาเพอการแลกเปลยนเรยนรและเจาะลกในประเดนทตองใช ความพยายามพอสมควรในการท�าความเขาใจ

ในการกระตนใหเกดการกลาคดและกลาพดเพอการมสวนรวมในชนเรยนของผเรยนนน ผสอนจะตองมทกษะในการสรางบรรยากาศในการเรยนรและความเปนกนเองเพอใหผเรยนกลาทจะลองผดลองถก ผสอนควรจะสรางความเคยชนในการถามตอบดวยค�าถามงายๆ และใชคะแนนเปนรางวล หรออาจจะใชการถามตอบแบบกลมแทนถามตอบแบบเดยวบางกสามารถสรางความคนเคยในการถามตอบได เชนกน และในการบนทกคะแนนการมสวนรวมนสามารถด�าเนนการไดโดยสะดวกผาน ClassStart

อกทงผสอนสามารถประยกตใชเครองมอตางๆ ท ClassStart มใหในหองเรยนออนไลนในการท�ากจกรรมการ

แลกเปลยนเรยนรผานทางออนไลนไดดวย เชน สนทนาทางเวบ

บอรดด�าเนนการแลกเปลยนเรยนรโดยผสอน การเชญผเชยวชาญมาเปนแขกรบเชญเพอแลกเปลยนเรยนรกบผเรยนทางออนไลน หรอการก�าหนดใหผเรยนบนทกวเคราะหเนอหาประเดนทก�าหนดแลวท�าการ Vote บนทกทไดรบความเหนหรอการกดชอบ (Like) มากทสดจ�านวน 5 บนทกเพอเลอกมาใหรางวลและนามาสนทนาพดคยกนตอในหองเรยน เปนตน

บทสรป

จากแนวทางการรเรมด�าเนนการจดการหองเรยนกลบทางท น�าเสนอมาในบทความนและการร วมแรงร วมใจของภาคสวนตางๆ ของประเทศไทย ClassStart จะสามารถเปนดง “นาวาปญญา” หรอเรอขามฟากทจะน�าพาเยาวชนไทยจ�านวนนบสบลานคน คอย ๆ กาวขามผานระบบการศกษาในแบบศตวรรษท 20 ไปยงศตวรรษท 21 ไดอยางมประสทธภาพ

เพราะความรในปจจบนนมอยอยางมหาศาลในโลกออนไลนและสบคนไดงายดวยเทคโนโลยสารสนเทศทงฮารดแวรและซอฟตแวรอนทรงประสทธภาพตอการเรยนร เปาหมายของการเรยนการสอนจงไมไดอยทเนอหาความรทผเรยนจะไดรบอกตอไป หากแตเปนทกษะการเรยนรตลอดชวตของผเรยน และผสอนจงไมไดเปนผถายทอดความรแกผเรยนอกแลว หากแตเปนผออกแบบกระบวนการเรยนรและจดประกายการเรยนรไปพรอมๆ กบผเรยนดวยการเรยนการสอนแบบกลบทาง

ผสอนจงตองเขาใจและพรอมเขาสยคของการเปลยนแปลงน โดยไมใชยดเยยดหรอปดกนเทคโนโลยสารสนเทศททรงประสทธภาพในการเรยนร เหลาน หากแตเปนการออกแบบวฒนธรรมการเรยน การสอนใหมทใหอ�านาจแกนกเรยนโดยน�าเอาเทคโนโลยสารสนเทศมา เอออ�านวยประโยชนตอการเรยนรอยางแทจรง และนคอกญแจแหง การสรางเยาวชนคณภาพของไทยเพอการกาวเขาสตลาดแรงงานโลก

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 115

กลบทางหองเรยนคณตศาสตรดร.สพศ ฤทธแกว ผอำานวยการศนยบรการการศกษา มหาวทยาลยวลยลกษณ

“.....จากการสอนผานไป 2 สปดาห ผมพบสงใหมหลายอยาง พบวาผมไดมโอกาสเรยนรพฤตกรรมการเรยนการเสาะแสวงหาความรของนกศกษาทไปคนควาเอกสารมา และเชญชวน

ใหเพอนไดเขาไปเรยนรศกษาดวย.....”

ชวงปทผานมา (2555-2556) ผมมโอกาสเขารวมอบรมสมมนาหลกสตรตาง ๆ ทสถาบนคลงสมองของชาต เปนผด�าเนนการโดยเฉพาะอยางยงครงลาสดทมหาวทยาลยธรรมศาสตรรวมกบสถาบนคลงสมองของชาต เปนเจาภาพจดการแลกเปลยนประสบการณ เรอง “Academic Transformation” (ซงศาสตราจารยนายแพทย วจารณ พานช ใหความหมายวาการเปลยนโฉมการศกษา) บรรยากาศของการประชมเรมตนดวยค�าปรารภของศาสตราจารย ดร.ปยะวต บญ-หลง วาจะท�าอยางไรใหการเรยนการสอนยคปจจบนปรบส ยคใหมทใชศกยภาพของทงนกศกษา อาจารย และเทคโนโลยทมอยอยางเตมท นาจะถงเวลาแลวทมหาวทยาลยในฐานะสถาบนอดมศกษา ควรจะจดการเรองนอยางจรงจง จากนนตวแทนจากสถาบนเจาภาพ เลาวา ในภาคการศกษาท 1/2556 น มหาวทยาลยธรรมศาสตร จะผลกดนตวเองใหเปนตลาดวชาเพอปวงชนชาวไทย โดยอางองถงอาจารย 2 ทานของมหาวทยาลย Stanford ทชวยกนสรางเวบไซต ชอ coursera (www.coursera.org) เพอใหนกศกษาผสนใจจากทงโลกเขาไปเรยนร โดยไมมคาใชจาย ซงขณะนมรายวชาประมาณ 380 วชา สมาชกผสนใจรวมสามลานหาแสนคน ในการประชมครงน ผชวยศาสตราจารย

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 117

ดร.กร ศรเลศลาวาณช เปนตวแทนจากมหาวทยาลยสงขลานครนทร ไดเลาถงพฒนาการของการจดการศกษาจากอดตจนถงปจจบน ลาสดเกดแนวคด เรอง “Flipped Classroom” โดยทาน อาจารย ดร. จนทวรรณ ปยะวฒน พฒนาเวบไซต ชอ classstart ขน(www.classstart.org) เพอเปดโอกาสใหครอาจารยจากสถาบนการศกษาทกระดบทวประเทศ ไดใชเปนหองเรยน ซงขณะนนมผใชบรการของ classstart ประมาณ 75,000 คน มรายวชา 7,000 รายวชา จาก 1,500 สถาบนการศกษา ผมฟงดวยความสนใจ และคนหาเรองนเพมเตมในเวบไซตของมหาวทยาลยสงขลานครนทร จนกระทงพบวามการบนทกการประชม เรอง “สอนอยางไรในศตวรรษท 21” ทมทานศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช และ ดร.จนทวรรณ ปยะวฒน เปนวทยากรโดยบนทกเปน Youtube ไว 4 ตอน ในตอนท 3 และ 4 ดร.จนทวรรณ ปยะวฒน ไดเลาถงประสบการณ การจดการเรยนร โดย Flipped Classroom ผาน classstart ในระยะ 2 ป ทผานมา ประกอบกบกอนหนานผมไดเรยนรเรอง course redesign ซงเปนการออกแบบกระบวนวชาใหมมรปแบบตาง ๆ 6 รปแบบ คอ The Supplemented model, The Replacement model, The Emporium model, The Fully online model, The Linked workshop model, และ The Buffet model เมอด�าเนนการแลวตองไดถง

การเพมประสทธภาพการเรยนรของนกศกษา และลดคาใชจายในการจดการศกษา) ทสถาบนคลงสมองของชาตเปนผจดสมมนา ผมจงตดสนใจใชการสอนแบบกลบทางหองเรยนกบรายวชาคณตศาสตรพนฐาน หนงสปดาหกอนเปดภาคการศกษา ผมจงเขาไปสมครเปนสมาชกของ classstart และเปดชนเรยน โดยเขาไปบนทกไวในสวนทเปน กระดานสนทนา เพอจะแจงนกศกษาทราบวา “ส�าหรบการเรยน วชาน ผสอนตงใจทจะใชรปแบบทเรยกวา Flipped classroom

กลาวคอเปนกระบวนการเรยนการสอนทปรบทศทางใหมจากเดมทนกศกษาตองเขาชนเรยนเพอฟงค�าบรรยาย และกลบไปท�าแบบฝกหดหรอทบทวนความรทบาน (หอพก) มาเปนวธทนกศกษาจะตองไปหาความรจากภายนอกหองเรยนไมวาจะเปนหองสมด แหลงเรยนรตาง ๆ หรอการใช Search engine เชน Google Yahoo หรอ เวบไซตตาง ๆ เชน Youtube รวมถง Fa-cebook ทเหมาะกบนกศกษายคปจจบน หลงจากนนนกศกษาจะไดประมวลผลการเรยนร แลวน�ามาใชเปนโจทยปญหาในชนเรยน เพราะฉะนนบรรยากาศในชนเรยนจะเปนการน�าเสนอความรดวย ตวนกศกษาเอง ผานการระดมสมอง การรวมกนแกปญหาและ การท�าแบบฝกหด” ผมเองไดเสนอตวอยางเวบไซตทเกยวของกบรายวชานไวจ�านวนหนงดวย ในชนเรยน classstart ยงมสวนทเปนความเคลอนไหว ขาวประกาศ เอกสารการสอน แบบฝกหด คะแนนเกบจากภายนอก และบนทกการเรยนร ซงในสวนของเอกสารการสอน ผมกน�าเสนอ ประมวลรายวชา เนอหาวชาตลอดหลกสตร เอกสารทเปนการทบทวนความร พนฐาน และเมอท�าการสอนแลวเสรจ ในแตละคาบ มการบนทกผาน Youtube ใหผเรยนไดเขามาศกษาทบทวนไดตลอดเวลา

ปรากฏวาชวโมงแรกของการสอน ผมไดแนะน�านกศกษาเรอง การเรยนการสอนผาน www.classstart.org พอตกเยนมนกศกษาหลายคนไดไปคนควาแหลงความร แลวน�าเสนอไวผาน classstart บางคนสามารถคนหาเอกสารทเกยวของกบเนอหาทไดเรยนผานไป และทตองเรยนในคาบถดไป ซงตอมาผมเลอกใชประกอบการสอนมาจนถง วนน (ยางเขาสปดาหท 3 ของการเรยน) และผมกไดแจงใหนกศกษาทกคนทราบวา หากเอกสารของใครทผมเลอกมาใชในหองเรยน จะไดรบคะแนนเกบสะสมไวดวย

ครเพอศษยสรางหองเรยนกลบทาง 119

จากการสอนผานไป 2 สปดาห ผมพบสงใหมหลายอยาง พบวาผมไดมโอกาสเรยนรพฤตกรรมการเรยนการเสาะแสวงหาความรของนกศกษาทไปคนควาเอกสารมา และเชญชวนใหเพอนไดเขาไปเรยนรศกษาดวย ในชนเรยนหลงจากทผมนาเขาสบทเรยนเชงเนอหาในแตละเรอง แลวเปดโอกาสใหนกศกษาทตองการมสวนรวมในชนเรยนโดยการแสดงวธแกปญหาโจทย ประมาณ 4-5 ขอ หนาชนเรยน โดยนกศกษาอาสาสมครเหลานผลดกนมาแสดงวธท�าใหเพอนด โดยจะไดรบคะแนนทกครงหากทมการตอบถก มนกศกษาบางคนทมความรพนฐานมาผด ผมกถอโอกาสแกไข ซงเพอนรวมชนเรยนกไดเรยนรดวย และใชโอกาสนขยายผล เรอง learn unlearn relearn ใหนกศกษาทราบดวย

ผมยอมรบวาเหนอยเพมขน แตกสนกกบการไดคอยตดตามชแนะนกศกษาผาน classstart และรอคอยผลสมฤทธทจะเกดขนจากการปรบทศทางหองเรยนของรายวชาน

อยางไรกตามในภาคการศกษานผมยงไดรบโอกาสจากทานอาจารย ดร.จนทวรรณ ปยะวฒน รบผมใหเขาชนเรยนวชา (ซงผมไมมพนฐานเลย) ททานอาจารยสอนทมหาวทยาลยสงขลานครนทร ผมจงแสดงบทบาททงผสอนและผเรยนไปพรอมกนในภาคการศกษาน ผานทาง www.classstart.org

กราบขอบพระคณทานศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช ผซงรเรมจดประกายขยายผลอยางตอเนองในเรองการจดการ การศกษาของชาต ตลอดถงทานอาจารย ดร.จนทวรรณ ปยะวฒน ทกรณารบผมเปนศษย ท�าใหผมไดมโอกาสปรบรปแบบการสอนและ ความสมพนธรวมกนในชนเรยนตามทไดกลาวไวแลวขางตน สงททานด�าเนนการอยนไดกอคณปการอยางใหญหลวงใหกบการศกษาของชาต เปดโอกาสใหทกคนไดแสวงหาความรและเรยนรตลอดชวต