14
LOCAL CHURCH GOVERNMENT FORMS Biahmaitti: A tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa Upa le zumtu vial te hna nih Khrihfa kan sinak ah a hrampi asi mi Khrihfabu a riantuanning( Church Function ) le i hruaining ( Church Govenment) hna hi a thar in kan theih cio ah atha ti ruahchanmnak he tial mi asi. Khrihfabu hi ho nihdah a hruai awk asi?Zeibantuk tete nihdah Khrihfabu ah buainak a chuahter tawn ti mi hna cu thuk deuhin hngalh khawhnak ding caah Bible Ref he a tawinak tete zongin ka vun langhter. Ho Nihdah Khrihfabu A Hruai Lai?Who Runs The Church?, (Naitan talkshow le ka pawmning ka tenh) Naitan Talkshow tuahnak ah Rev.Dr Hre Kio Le Rev.Dr Hre Mang nih an chim mi cu Khrihfabu cu Pastor nih Admin a tlaih ding si deuh ko tihi asi.An chim mi based zong hi US ram nih Pastor an lak tikah M.Div cung an lak mi in charhchan asi. Pastor le cu Bible sianginn kai mi an si caah Church Admin hi an thlaih awk hrim asi.Church cawlcanghnak ding vialte an tluak ah um ding asi.Hnamhnawh lo tein

albiklian.files.wordpress.com  · Web viewA tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: albiklian.files.wordpress.com  · Web viewA tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa

LOCAL CHURCH GOVERNMENT FORMS

Biahmaitti:

A tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa Upa le zumtu vial te hna nih Khrihfa kan sinak ah a hrampi asi mi Khrihfabu a riantuanning( Church Function ) le i hruaining ( Church Govenment) hna hi a thar in kan theih cio ah atha ti ruahchanmnak he tial mi asi.

Khrihfabu hi ho nihdah a hruai awk asi?Zeibantuk tete nihdah Khrihfabu ah buainak a chuahter tawn ti mi hna cu thuk deuhin hngalh khawhnak ding caah Bible Ref he a tawinak tete zongin ka vun langhter.

Ho Nihdah Khrihfabu A Hruai Lai?Who Runs The Church?,(Naitan talkshow le ka pawmning ka tenh)

Naitan Talkshow tuahnak ah Rev.Dr Hre Kio Le Rev.Dr Hre Mang nih an chim mi cu Khrihfabu cu Pastor nih Admin a tlaih ding si deuh ko tihi asi.An chim mi based zong hi US  ram nih Pastor an lak tikah M.Div cung an lak mi in charhchan asi.

Pastor le cu Bible sianginn kai mi an si caah Church Admin hi an thlaih awk hrim asi.Church cawlcanghnak ding vialte an tluak ah um ding asi.Hnamhnawh lo tein zeizong thil vialte cu a hlankhan in (Management )ruah cia buiin khanrel zia thiam tak an hau.Pathian he thlacaamnak in aa pehtlai cem mi le Pathian aw a thei bik tu cu Church Pastor te an si i Khrihfabu caah dong loin Vision a ngeitu zong Pastor te an si bik ko caah Pastor nih Admin thlaih ahcun khrihfabu a dam deuh hrim ko lai.

Page 2: albiklian.files.wordpress.com  · Web viewA tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa

LOCAL CHURCH GOVERNMENT FORMSDeacon upa cu termkhat hnih te long a tuan i aa tleng langmang mi riantuantu an si hna.Phungdang cun pehzulh tein Khrihfabu caah Vision a ngei kho lo mi,Pathian he aa chawn kho deuh lo mi, Pathian biathli a thei deuh lo mi an si caah Biblically ning tein Deacon Upa hna an rian bik cu Church Pastor hna rian bawmtu dirhmun in Pathian rian tuan hi asi..

Mahbalte Pastor nih admin a thlaih lai ti tikah Admin a thlai kho mi Pastor asi hau ve.Master level tetal cawnnak a ngei mi si a hau.A ruang cu Bachelor level ah Administration,Counseling le Leadership timi Church hruaining le management tuahning ngai hi cawn a si lo.Khrihfabu dawt zia athiam mi le puitling mi Khrihfabu si a duh mi nihcun Senior Pastor caahhin Master level tal a si mi hi an zoh thiam a hau.Church hruaining vialte a cawngtu cu Pastor le an si hna.Culak ah Thlarau bia long chim ko hna seh ti phun hi kan Laimi zumtu hna lakah aum theu tawn.Mahlemah Khrihfabu harnak I pek bantuk asi. Zeidah an cawn I zeidah an rian tak asi ti kan hngalh piak hna lo ruang zongah asi deuh kho men.B.th level ah subj-45 hrawng cawn asi I cu lakah Thawngtha chim cawnnak tak cu Homiletic hi asi. Pastor nih admin a tlaih awk si ti tikah Master a kai lo mi Bachelor pa zongnih a tlaih ve lai ti thlunak asi lo.Bachelar a dih mi Pastor nih Church Admin a tlaih khawhnak ding caahcun Leadership a duh mi si long si loin Church Admin le hruainak kong tampi cauk arel i hngalhnak le experiences tam nawn a ngei mi asi ve hau.

Pastor nih Admin a thlaih lai ti tikah tangka zong a thlaih chih dih lai ti siloin Department kip manage thiam kha a bia pi.Admin i hruainak ah Senior Pastor cu a thluak fak lai i Chairman le Secretary in Khrihfa upa vialte cu Practical rian ah a tha ba ding an si.Senior Pastor a fit ahcun a bawmtu Pastor hna caah tha a dam i Deacon ca chinchin ahcun lungtha a dam chinchin.Thluak a bat hau ti lo.Mahbalte Pastor le cu Pathian thim mi an si bantuk in Admin a thlaih tikah (Dictatorship power )thlaihkhih nawlngeihnak phun in Khrihfabu hruai siloin tangdornakin admin a thlaih lai..Thianghlim tein khrihfabu a hruai lai.Khatlei khatlei dehcawh le Biaknak lei politics tuah a hmang mi an si lai lo.

Vawlei lei hruainak ah President nih hruai mi USA ram le Prime Minister nih hruai deuh mi India tbt a um.US dirhmun cun President nih a tuaktan i rampi a hruai lio ah India ram tibantuk dirhmun ahcun President nih admin a thlaih ve ko nain Practical in cun Prime minister nih a tuan.President cu a tluak in a cawl i PM cu a thazaang in a tuan kan ti hnga.Cubantuk ram ahcun President nakin Prime Minister pawl hi an min lang deuh ve.Laimi zong nih Biaknak ah kan hman deuh mi cu India le Singapore ram hna nih an hman mi President le Prime Minister riantuanning phun hi asi.A tang leiah  Church hruaining model zong kan langhter .Pathian dirh mi Khrihfabu ah Pathian nih thim mi Pastor nih thluak bat loin Chairman le Secretary tu an thluak bat ahcun cucu Biblically ning si lo caah minung men nih vawlei fimnak le hngalhnak

Page 3: albiklian.files.wordpress.com  · Web viewA tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa

LOCAL CHURCH GOVERNMENT FORMSmen in Khrihfabu a hruai ahcun a hruaimi Khrihfabu cu Pathian nih chitti a thuh mi Pastor hna hruaimi Khrihfabunak cun chanbaunak tamdeuh nih a zulh ko lai.

1-Khrihfabu/Biakinn Suallam: (Church Definition)

Church timi min cu Greek holh(Ekklesia) in a ra mi biafang asi. A sullam cu a dang tein kawhmi ti nak asi.

2- Khrihfabu/Biakinn Sersiamnak/Thawknak:( Formation Of The Church)

Hmailei kong chimchungnak; Cun hi lungpi cungah hin ka Biakinn cu ka dirh lai i thihnak hmanh nih a tei kho lai lo(Matt:16:18)

A ra lai mi kong- Kan hmai lei ni tlampal ah thiangthlarau in tipil pek nan si lai. (Lamkaltu-1:5)

Church muisam thawknak -Kan dihlak inpumkhat chungah thlarau nih tipil a kan pek.(I Cor-16:18)

Thawknak- Pentekos ni kha a phak tikah zumtu vialte kha hmunkhat ah an i pum.(Lamkaltu-2:1-4)

3-Khrihfabu Nih Timhmi( Purpose Of The Church)

Thawngtha Aupinak- Evangelism :Midang sinah thawngtha phuan (Matt -28:19) Hawikomhnak- Fellowship: Zumtu hna pakhat le pakhat pumpeknak le

lungrualnak(Rom-12:5,10,16) Cawnpiaknak-Teaching:Puitling mi sinak caah a biapi mi cawnpiaknak(Act-

11:26/15:35) Pathian Biak- Worship God: Thinlung,ruahnak dihlak in Pathian biak le thangthat.

(Matt-22:37),Thlacaam(Act -12:5), Bible Cathiang relnak(Act 4:24)Hla in thangthat (Eph-5:19).

Pakhat le Khat Thazaang Pek- Service to others: Thlarau laksawng pakhat le pakhat i pek(ICor 12-14)

4- Khrihfabu/Biakinn Muisam Phun(2): ( Aspect Of Church)

1. Hmuhkhawh mi Biakinn - Local (Visible) Church Zumtu a bubu in i pumh Lenglang in Pathian hmunkhat ah thangthat(ICor-14:25)

Page 4: albiklian.files.wordpress.com  · Web viewA tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa

LOCAL CHURCH GOVERNMENT FORMS Teaching-Cawnpiaknak,Instruction-chimhhrinnak, fellowship-

hawikomhnak,Ministry(Act: 2:42/11:26/13:2)

2. Hmuhkhawh lomi Biakinn(Thlarau): Universal ( Invisible) Church Peter Lungtum ,ka biakinn ka sak lai.(Matt:16:18) Hmuhkhawhnak an petu thiangthlarau(Acts 20:28) Khrih cu kan pum a lu bik le Biakinn asi nak(Col-1:18)

5- Khrihfabu/Biakinn Hmanthlak (Figure Of The Church)

Pum-Body: Lungrualnak( Unity),Khuazei poh i umnak( Universality) le Khrih a lu bi sinak.(Eph-1:22)

Monu-Bride: Khrih le Khrifabu cawisannak ( Eph-5:23) Inn-Building: Jew le Gentle mi karlak vanpang hrawhnak((Eph 2:11-18 Tlangbawi sinak- Priesthood: Raltha le pumpek in riantuan le karhlan ngamnak (Heb -

4:14-16) Tuurun-Flock: Zumhtlakin i hawikomhnak le bochannak(Jn-10:26,27) A Tengnge- Branches: Khrih cu a hram,zumtu hna cu a nge,Khrih he pumkhat sinak-

Union with Christ (Jn-15:1-16).

6- Khrihfabu Biakinn Chung Cawlcanghnak ( Functions Of Local Church)

Pathian thangthat- Worship: Pathian thangthatnak pek. Cawnpiak -Instruction-Nunzia,Thlarau theithlai,puitlin sinak ,Dawtnak kong le a hman

lo mi cawnpiaknak Doctrine hna cawnpiaknak chungin kilvennak caah cawnpiak.(2Tim3:16,17/1 Tim-1:3)

Hawikomhnak- Fellowship:Pakhat le khat kar ah thiltha i cheuhbauh le thlacaampiak(Sharing/Prayer)

Pathian riantuannak- Ministry:Pakhat le khat kar ah a puitling mi Pathianthawngtha chimphuannak.

A Bu- Organization:Khrihfabu hruainak leiah tuanvo ngeitu Khrifa Upa.

7-Khrihfabu Zulhphung Sernak A Ruang ( Reason For Church Discipline)

A tlangpiin a chuak ton mi - General Causes- Ningcang loin Khrihfabu hruai ruangah.- Bible le zulhphung lengin cawlcangh le chimrel.(2 The 3:6-15)

Cu ruang kha ruangah tiin a chuak kho mi - Specific Causes- Member kar ah harsat hnahnawhnak(Matt 18:15-17)

Page 5: albiklian.files.wordpress.com  · Web viewA tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa

LOCAL CHURCH GOVERNMENT FORMS- Thenduhnak lungthin ngei mi( Divisive people) mi luakchuak pawl nih Krihfabu

thenternak(Rom-16:17,18)- Ziaza thalo in tuahserhnak( Immoral Conduct) (1Cor 5:1,11/2The 3:10-15)- Biatha lo in chawnhbiaknak( Abusive speech)- Mi mitthitnak le hngarnak( Covetiousness)- Chungkhar neihniam deuh mi komh duhnak( Include incest)- Mi pakhatkhat ahleiin hei uar khunnak ( Idolatry)- Zuu ritnak( Drunkeness)- Midepde ,Mithathu le Mi thinlung thencheutertu( Swindling,Idle Busy Bodies

and Spread Dissension)- Zumhnak hrampi he apehtlai in cawnpiaknak palh.( False teaching - Fundamental

faith)( 1Tim- 1:20/2Tim 2:17,18)

KHRIHFABU BIAKNAK A HRAMPI LE THENNING:

Roman Catholic in Protestants timi Catholic pawl dohtu hna an chuak hmasa bik. Protestants in Baptists,Presbyterians,Episcopalians,Lutherans,Church of England or Anglican Church an chuak.Church of England in Puritans le Separatists(pilgrims) an chuak than .

Universal Church le Local Church tiin phun(2) ah then asi. Universal Church cu zumtu vialte Khrihah pumkhat a kan siternak kha asi i Local Church sullam cu Vawlei kan umnak i pumh chungnak ah sak/dirh mi Khrihfabu bu bukhat nih Khrih kan i tonnak,thangthatnak hmun,sual ngeihchihnak hmun hmunkhat ( Biakinn) kha a sawh duh mi a si. (The local church is a group of professing believers in Jesus Christ who meet in some particular location on a regular basis. The universal church is made up of all believers in Jesus Christ worldwide).Local Church cio i hruaining phun (Local Church Government Model Forms) cu atang lei bantukin then an si.Hi lak ah No (5)nak tianglong ka rak langhter lai.

1) Presbyterian Model2) Episcopal Model3) State Model4) Congregational Model5) Independent Model6) National Model7) Minimal Government Model8) Non-Government

Page 6: albiklian.files.wordpress.com  · Web viewA tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa

LOCAL CHURCH GOVERNMENT FORMS

1. PRESBYTERIAN CHURCH MODEL:

Presbyterian Khrihfabu cu EC Upa nih hruaimi Khrihfabu asi.Phundang in chim ahcun a zeizong te ah EC Upa hna nawlngeihnak in hruai mi asi.Phundang in chim than ahcun mipi thimmi Upa (Elder) nih hruaimi asi caah ( Representative System) in hruaimi (Wiser) ti zongin auh an si.Greek holhin Presbuteros suallam cu Upa (Older),a puitling mi (Mature) , hawinak in a fim hlei deuh mi tinak asi.Cucaah hruaity upa hna cu Presbytery tiah khawh an si.

A dangdang Local Church Elders Upa hna he i hawikomhnak an ngei ton i mah cu cu Presbytery (Synod) tiin an kawh.Pastor cu EC Upa kut tang ah a um i Caanthiah,phungchimnak,caan thlaih le khuakhan lairelnak vialte cu EC upa kut ah a um dih.Inn kip thlacaam,damlo mi hna thla va caampiak tibantuk zong Khrihfabu Upa rian asi dih.Presbyterian System ahcun Local Church pakhat ah pastor pakhat long nih hruai siloin EC upa pawl he hmunkhat ah an tuan ti.

Page 7: albiklian.files.wordpress.com  · Web viewA tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa

LOCAL CHURCH GOVERNMENT FORMS2. EPISCOPALIAN CHURCH MODEL:

Episcopalian system a phunphun a um nain Bishop Office a umnak ahcun an i lo dih ngawt. Greek holh in Episcopos sullam cu Khua a hmu kho mi ( Overseer or Bishop) tinak asi. Presbuteros he a sullam ai khat nain a riantuantu an i dang. cvc Local Church a lubik ah Bishop a um i Bishop nih cu hruaitu upa tlangbawi (Priest) le Rector pawl cu ordain an pek hna.Cu caah Episcopal an system cu cungleiin tanglei local church pawl hruaimi asi( Hierachism System) tiah khawh asi.Espiscopal Church Model System hmangtu Khrihfabu tampi ahcun Arvhbishop an nei i Local Congregation tampi lakah nawlngeihnak ngeiin hruaitu an si.Lamkaltu nih an rak dirh mi Khrifabu pehzulhtu kan si tiah a zumtu an si.Jesuh nih Peter sinah " Nangmah cungah ka Khrihfabu ka dirhlai "a ti mi ningkhan Peter chanin tuchan tiang nawlngeihnak ai peh tiah zum mi an si.Chungtel nih thawngtha chim khawh a si lo.Cunglei nawl peknak dah tilo Local Khrhfabu nih mah duh poh in riantuan khawh asi lo.Episcopal System hmang tu deuh hna a tlang pi cu Catholic Church, Eastern Orthodox Church,Russian Orthodox,Anglican Church, Episcopalian Church,United Methodish Church,Lutheren Church le Greek deuh hi an si hna.

Romance Catholic Church (Zohchunhnak) - an dirhmun ahcun Pope hi nawlngeitu a lubik asi.Cardinals hi RC Church uktu (government) caah nunchung tuan dingin thimmi an si hna i Cardinal hna nihcun  Pope cu anmah Cardinals member chungkhan an thim hna.Bishop hi rian ngei cem le local church kip tlawnkainak ah rian ngei bik an si .

3. STATE CHURCH MODEL:

Cozah hruainak kut tangah a um mi Khrihfabu asi.Romance Catholic in a then hmasa bik mi Khrihfabu (Church of England) ti zongin auh khawh asi.Ex-In,1534, England Siangpahrang Henry VIII nih a nupi Catherince cu then in Fapa a ka ngeih piak kho lai tiah a zumh mi Anne Boleyn cu thit a duh. Hman sehlaw cu lio ah England ram cu Catholic ram a si i Pope cu a church a lu bik asi. Catholic phung ningin nupi cu then khawh asi lo caah amah tein ai tawlrel khawhnak hnga ding caah Henry VIII nihcun Church Of England cu adirh i amah cu Supreme Head of the Church of England ah nawlbia achuah.Cuticun Khrihfabu cu Ramuktu kuttang ah a um i Khrihfabu hruaitu Upa hna cu ram uktu zong an si beh.Cubantuk Cozah tangah a tuan mi Khrihfabu hna cu State Church an ti.Cozah Khrihfabu asi caah riantuantu pohpoh cu Cozah nih hlawh a pek ve hna.

4. INDEPENDENT CHURCH MODEL

Hi Khrihfabu hruaining (Polity) hi a hnu bik a chuak mi Church Model asi. Khrihfa Upa pakhat maw siloah Pastor pakhat nih maw, mi pakhatkhat nih dirhmi Khrihfabu phun deuh a si caah a dirhtu poh nih uk deuh mi Khrihfabu asi.A dirhtu nawl loin zeihmanh tuah khawh asi lo.Cubantuk Pastor le Khrihfa upa u nawlngeituk bik an si caah an bia el khawh an si lo.Zumtu tha ah an i ruat ko nain Khrihfabu cu Pathian ta asi tinak in mah pumpak (personal) ta deuh ah ruah in Khrihfabu cu an hruai caah cubantuk Independent church hruaitu Pastor siloah Upa hna cu bia el khawh an si lo.An duh lo mi cu phuahnak nawl tiang an ngei.Khrihfa Upa kha amah a duh mi a thim khawh hna.EC upa theihpinak zong tal loin mah duh mi poh a mah nawl in a tuah khawh.

Page 8: albiklian.files.wordpress.com  · Web viewA tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa

LOCAL CHURCH GOVERNMENT FORMSZulhphung zong a herhtuk in an ruat lo.Budget zong tha tein suai le khan a um lo caah a ho zong nih zeitindah phaisa kan hmuh i kan hman ti theihkhawh asi lo.Khrihfabu le mi pakhat nih ruahnak cheuh le pek zong a ngah lo.Amah nih bochan deuh mi Vawlei lei hruainak ah hmanmi (Cabinets) ruahnak petu (Kawl holh cun Luyungdaw -zumhmi)deuh tiin Khrihfa upa ai ngeih.Mah zumhnak le nunzia kha a dik bik ko,keimah cungah an kai sual lai ti ruahnak an ngeih caah dictatorship System deuh in Khrihfabu an hruai tikah midang va zumhkhawhnak lungput an ngeih khawh mi a tlawm.Cucaah An bia zulh long a tang i zulh khawh lo ahcun mah tein phuah ding long a tang.Cubantuk in thinlung a hak i mah dirhmun long ai zoh mi an si caah zeitihmanh in (convince) lehthal le tei khawh mi an si lo.Hibantuk hruainak cu vawlei lei hruainak ah (Dictatorship) hruainak an ti mi bantuk Khrifabu hruainak asi.Ramdang bomhnak bochan in dirh mi le nawlngeihnak a hmang deuh mi bu an si hna.Nihinni kan pawngkam Khrihfabu hruaining zoh ve tikah Independent church situng loin Independent church polity hruaining style in ai hruai mi Khrihfabu hi kanmah Laimi Khrifabu chung zongin hmuhkhawh ngai an si ve.

5. CONGREGATIONAL CHURCH MODEL:

Khrifabuu chungtel  nawlngeihnak a sang bik ah a  chia mi an si.Mah te uknak (Autonomy ) le zaukphung (Democracy system) tiah Principle phunhnih in ai hruai mi Khrihfabu an si.Hi bu zumhnak le hruainak chungah Baptist,Bible Church,Church of Christ le Non-Denominational hna hi an tel.Khrihfabu nih zulh awk asi mi zulhphung,Pastor kong,tangka kong timi bantuk a bia deuh mi poh cu mipi duhningin a pakhatnak ah a chia hmasat mi hruainak bu asi.

Congregational Khrihfabu cu mah telong in a um mi si loin zumhnak ai khat mi Local  Church,Area,Association,Convention,Nationnal convention,Baptist world alliance in world christian council tiang pehtlaihnak a ngei kho mi Model system a hmang mi an si.Mahbalte cu, Cunglei Pehtlaih mi Bu nih cunglei in nawl peknak nawl an ngei lo .Local Church nawlngaihnak tein hruai mi asi.

Page 9: albiklian.files.wordpress.com  · Web viewA tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa

LOCAL CHURCH GOVERNMENT FORMSTahchunnak - Laitlang lei Baptist dirhmun kan zoh siahcun Local Church cu cunglei Bu liandeuh fonh mi Baptist kuttang ah a um.Ram le umnak nih a ngeih ko lai nain Baptist dirhmun i hruainak ahcun Pastor cu a lubik asi i Khrihfa Upa hna cu Pastor bawmtu an si.

Congregational Systems in hruai mi Bupi nawlngeihnak ah ai tel mi phun (4) hna cu:1. Hruaitu upaThim(Select),Rian pek(Appiont),Rian phuah (removed).2. A thiamghlim mi Doctrine zumhning thlaihtleng kilven le zohkhenh.(Guard pure

Doctrine).3. Church nih a zulh hnga ding (Sikan ) tha tein tuah le zulh i zuam(exercise church

discipline).4. Bupi a hnawrsuang kho mi thil pipa kongah teltum khawhnak (participate in major

decisions affecting the congregational) hna hi an si.

Congregational hruainak tangah hruaining a biapi mi (two major Model practices) phunhnih in a um than.Cu hna cu

1. Pastor pakhat long nih hruai mi (Single Pastor)....(Hmanthlak (A) hmuh khawh asi.2. Khrifa Upa le Pastor komh in hruai mi (Plural-elders Leaderships) ti an si.Hmanthlak (B)

nak ah hmuh khawh asi. Cubantuk in Church hruai ningcang thimnak ding caah nawl ngei bik cu Mipi an si bantukin an tuanvo zong asi caah Church hruaining model cu Bupi nih i fian ngaingai a hau mi asi.

I. Khrihfabu Hruaining Pungsan Tuaktanthannak ( Evaluation of Church Model)

A cunglei Church Model vialte lakah a biapi deuhin Vawlei pi nih hman mi hna cu ;

1. Episcopal Model- Bishop nih hruai mi an si.Lamkaltu hna pehzulhin riantuannak zohchunh in hruai mi ( Based on Apostolic Continuity) asi.

2. Presbyterian - Khrihfa Upa hruainak kha thazaang pek in ai  hruai mi khrihfabu an si.

3. Congregational -A donghnak bik biakhiahnak ah Bupi nawlngaihnak  a sangbik hmangin Bupi nawlngaihnak thazaang pe in ai  hruai mi  an si.

Cubantuk Church Government aa hruai mi lakah Congregational Model nihhin 17 Century thok in a dang Khrihfabu i hruaining cu influent a rak tuah ngai nain nihin ni ahcun a thazaang a der lei mi ah aa tel cang.

Congregational Model ahhin Senior Pastor nih hruai mi le Deacons nih hruai mi tiah phunhnih in a um.Senior nih hruai mi ah cun Senior Pastor cu ,ruahnak petu,le lamtha hmuhsaktu (Mentor) a si i Khrihfa Upa hna  cu Pastor a bawmtu an si.Pastor nih Khrihfabu a hruaining cu tlaihkhih nawlngaihnak phun (Dictatorial Authory) in si loin tangdornak nun asi mi Pathian sal nunzia in (Servant  of God) a hruai lai. Mah hi hruaining hi Baptist nih kalpi mi hruaining tak cu asi.Khrifa Upa hna  cu dirhmun sangpi (High standards for Deacon) ah chiah an si ve ko nain Church hruaitu lubik (Governor) asi lo nak cu Bible ah hmuh khawh asi.Bible Charhchannak- Heb 13:17/ I Tim 3:1-13).

Page 10: albiklian.files.wordpress.com  · Web viewA tang lei ah ka tial mi hi Khrihfabu aa thawkning le Khrihfabu model ai then ning hna an si.Kum (100) leng asi cang mi Lai Miphun Khrihfa

LOCAL CHURCH GOVERNMENT FORMSA pahnihnak Congregational model system ah Khrifabu hruaining phundang cu Khrifa Upa hna (Deacons) hruainak asi.Church cu Khrihfa upa nih an hruai i Pastor te cu Khrihfa Upa hruainak tangah an um.Khrifa Upa he hmunkhat ah rian an tuan ti.Pastor hna  cu Khrihfa upa ruahnak petu .

By:

Al Bik Lian.