Upload
trankhanh
View
215
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
VVVĀĀĀSSSTTTUUU SSSAAAṄṄṄGGGRRRAAAHHHAAA
AAA COMPENDIUM OF ARCHITECTURAL RITUALS
By
Paṇḍit Sri rama Ramanuja Achari srimatham.com
10:06:2013
2
CCCOOONNNTTTEEENNNTTTSSS
INTRODUCTION …………………………………………………………… 3
BHŪMI PŪJĀ ………………………………………………………………... 4
DIK-BALI VIDHĀNAM …………………………………………………… 10
ŚĪLANYĀSA PADDHATI ………………………………………………… 13
VĀSTU ŚĀNTIḤ PRAYOGAḤ …………………………………………… 23
VĀSTU HOMAM (Vaidika) ………………………………………………. 31
KŪPA TAḌĀGA PRATIṢṬHAVIDHIḤ ………………………………… 38
3
IIINNNTTTRRROOODDDUUUCCCTTTIIIOOONNN
Pisces
North-west
Aries North-west
Taurus South-west
Gemini South-west
There is a difference of opinion where the first stone should be laid.
According to some northern ācāryas, the 1st foundation stone should be laid in the following corners of the slab when the Sun is in the depicted signs of the Zodiac.
Some south Indian ācāryas suggest that the 1st stone should always be laid in the North–east regardless of the month.
Aquarius North-west
Cancer South-west
Capricorn North-east
Leo South-east
Sagittarius North-east
Scorpio North-east
Libra South-east
Virgo South-east
GGGAAAZZZEEE OOOFFF TTTHHHEEE VVVĀĀĀSSSTTTUUU PPPUUUṚṚṚUUUṢṢṢAAA
Cara Vāstu Nitya Vāstu
Mesh North 00.00 — 03.00 East Vāstu śānti should be done when the Vāstu Puruṣa is looking away from the front door. During the Zodiac month the Vāstu dṛṣṭi is in the direction indicated During the day the Vāstu dṛṣṭi is in the direction indicated in column 2.
Vrshabha 03.00 — 06.00 South Mithuna 06.00 — 09.00 West Karka East 09.00 — 12.00 North Simha 12.00 — 15.00 East Kanya 15.00 — 18.00 South Tula South 18.00 — 21.00 West Vrschika 21.00 — 24.00 North Dhanus
Makara West
Kumbha
Mina
4
j BBBHHHŪŪŪMMMIII PPPŪŪŪJJJĀĀĀ j
BBBHHHŪŪŪTTTAAA---BBBAAALLLIII VVVIIIDDDHHHĀĀĀNNNAAAMMM Placation of the elementals
! Be seated, do ācamanam, guru dhyānam, śānti pāṭha etc.
Saṅkalpam — oṃ adya pūrvokta guṇa viśeṣaṇa visiṣṭāyāṃ asyāṃ śubha tithau kariṣyamāna asya bhūmi pūja karmaṇi pūrvāṅga bhūta-bali-dānam ahaṃ kariṣye || On this auspicious day characterised by the afore-‐mentioned astrological parameters, as an ancilliary to this bhumi-‐puja I now make offerings to all the bhūtas of the directions.
! Make 8 sthandilas (or place banana leaves etc.) at the 8 cardinal directions of the land. ! Māṣa-bhakta-bali — Mix yoghurt, lac-dye (alakta or any red food dye) and black gram
(maṣa) place in a clay cup on the left hand corner of an inverted triangle. Repeat phaṭ 7 times over it.
! Go in procession to the 8 directions around the land and make the following panchopacāra offerings including a generous dollop of the māṣa-bali mixture.
eṣa gandha oṃ bhūtebhyo namaḥ ete puṣpe oṃ bhūtebhyo namaḥ eṣa dhūpaḥ oṃ bhūtebhyo namaḥ eṣa dīpaḥ oṃ bhūtebhyo namaḥ ayaṃ māṣa-bhakta-baliḥ oṃ bhūtebhyo namaḥ
oṃ bhūtāḥ pretāḥ piśācāśca ye vasantyatra bhūtale | te gṛhnantu mayā dattam balim etaṃ prasādhitam || 1 || pūjitā gandha-puṣpadyair balibhis tarpitās tathā | deśād asmād viniḥsṛtya pūjāṃ paśyantu mat-kṛtām || 2 ||
BBBhhhūūūtttoootttsssāāādddaaannnaaammm Expulsion of the Elementals
! Scatter yellow mustard seeds over all the land while reciting the following slokas and ringing the bell.
apasarpantu te bhūtā ye bhūtā bhuvi samsthitāḥ | ye bhūtā vighna-kartāras te naśyantu śivājñayā || 1 ||
apakrāmantu bhūtāni piśācāḥ sarvato diśam | sarveṣām avirodhena brahma karma samārabhe || 2 ||
I am about to begin a sacred duty so may all the elementals and ghosts please depart to all directions so that the work may be done unobstructed.
bhūta preta piśācādya rākṣasā yakṣa guhyakāḥ | sthānāt asmāt vrjantvanyat svikaromi bhuvaṃ tvimāṃ || 3 ||
5
Elementals, ghosts, spirits and demons depart hence from this site Please go elsewhere, I now acquire this site from you.
vetālāśca piśācāśca rākṣasāśca sarīsṛpāḥ | apasarpantu te sarve caṇḍikāstreṇa tāḍitāḥ || 4 ||
yad atra saṃsthitaṃ bhūtaṃ sthānam āśritya sarvadā | sthānaṃ tyaktvā tu tat sarvaṃ yatrasthaṃ tatra gacchatu || 5 ||
May all those elementals who have always inhabited this site, be pleased to depart hence to any other site they may choose.
SSSaaaṅṅṅkkkaaalllpppaaaḥḥḥ ——— RRReeesssooolllvvveee śuklāṃ baradharaṁ viṣṇuṁ śaśi varṇaṃ caturbhujaṃ | prasanna vadanaṃ dhyāyet sarva vighnopa śāntaye ||
The All-‐pervading Lord is to be meditated upon for the removal of obstacles; Clad in white garments, resplendent like the Moon, the four armed and cheerful-‐faced. hariḥ oṁ tat sat | śrī govinda 3 | śubhe śobhane muhūrte adye śrī bhagavato mahā-puruṣasya śrī viṣṇoḥ ājñaya pravartamānasya, ādya brahmaṇaḥ dvitīya parārdhe śrī śveta varāha kalpe, vaivasvata manvantare aṣṭā-viṁśatīttame kali yuge, kali yugasya prathama pāde, jāmbu-dvīpe meroḥ āgneya1 dig-bhāge, hiraṇmaya varṣe hiraṇmaya deśe __________ deśe __________ mahā nagari antargate vyavahārikānām prabhavādi ṣaṣṭhi saṁvatsarānāṁ madhye, __________ nāma saṁvatsare, __________ ayane, __________ ṛtau, māsottame __________ māse __________ pakṣe __________ tithau __________ vāsara yuktāyāṁ __________ nakṣatra yuktāyām śrī viṣṇu yoge śrī viṣṇu karaṇe, śubha yoga śubha karaṇe, sakala graha guṇa viśeṣaṇa visiṣṭhāyām, Harih om tatsat. Govinda, Govinda, Govinda, with the sanction of the Supreme Being Lord Vishnu, in this period during the second half of the life-‐span of the demiurge Brahma, during the aeon of the White Boar, during the universal rule of Vaivasvata Manu in the 28th period, during the first quarter of the age of Kali, on the planet Earth in land ………… of mount Meru, in the country of ………..…….., in the city of …………….…., in the year .................... of the 60 year Jovian cycle, in the .......................... solstice, during the ................... season, in the month of ...................... in the .................. fortnight, on the .................. lunar day, on a .............. day under the constellation of .................... with auspicious conjunctions, and all the planets being benevolently disposed;
asyāṃ śubha tithau asya yajamānasya upāta samasta durita kṣaya dvāra śrī iṣṭha-devatā prītyartham prāripsyamāna vāstunaḥ śubhatva saṃpattaye nirvighnena nirmāṇa siddhaye ca gṛha/āśrama/kāryālaya nirmāṇaṅga bhūtam bhūmi pūjām kariṣye — tad aṅgatvena nirvighnena parisamāptyartham ādau vighneśvara pūjām kariṣye ||
! Ganeśa pūjā, kalaśa pūjā - ! Draw a picture of the Goddess on the earth using rice-flour or use a kumbha.
1 Insert the direction of the country in relation to the Himālaya mountains: east — pūrva, south —dakṣina, west — paścima, north — uttara, NE — aiṣānya, SE — āgneya, SW — nair r ti, NW — vāyavya
6
Bhū-devī Dhyānam
viṣṇu-patnīṃ mahīṃ devīṃ mādhavīṃ mādhava-priyām | lakṣmīṃ priya sakhīṃ devīṃ namāmyacyuta vallabhām || 1 || bhūmir bhūmnā dyaur variṇā'ntarikṣaṃ mahitvā | upasthe te devyadite'gnim annādam annādyāyādadhe || 2 || śukla-varṇāṃ viśālākṣīṃ kūrma-pṛṣṭhopari sthitām | sarva śasyāśrayāṃ devīṃ dharām āvāhayāmyaham || 3 ||
upacāras — oṃ bhūṁ bhūmyai namaḥ ||
Bhu Devī nāmavalli — oṃ bhūmyai namaḥ | mahīṣyai | pṛthivyai | vasundharāyai | vasudhāyai | vāsavyai | hiraṇya-garbhiṇyai | samudravatyai | mahī-dharaṇyai | viṣṇu-patnyai | vyāpinyai | dharāyai ||
oṃ dhanur-dharāyai vidmahe sarva siddhyai ca dhīmahi | tanno dharā pracodayāt ||
Prārthana
samudra vasane devī pārvata-sthana maṇḍale | viṣṇu-patnī namastubhyam khanana-kriya kṣamasva me ||
sa tyaṁ bṛhad ṛtam u graṁ dīkṣā tapo brahma ya jñaḥ pṛthi vīṁ dhārayanti | sa no bhūtasya bhavya sya patny-u ruṁ lo kaṁ pṛthi vī na ḥ kṛṇotu || Expansive Truth and Strict Law, the Initiation, Spiritual Discipline, the Veda, and Sacrifice uphold the Earth. May she, the Queen of all that is and is to be, may Prithivī make ample space and room for us. (A.V.12:1:1)
śīlā bhūmi r aśmā pāṁsuḥ sā bhūmi ḥ sandhṛtā dhṛtā | tasyai hira ṇya-vakṣase pṛthi vyā a kara ṁ nama ḥ || Rock earth, and stone, and dust, this Earth is held together, firmly bound. To this gold-‐breasted Prithivī mine adoration have I paid. (A.V.12:1:26) yat te bhūme vi khanāmi kṣi praṁ tad api rohatu | mā te marma vimṛgvari mā te hṛda yam arpipam ||
Whatever I dig from you O Earth may that have quick renewed growth. May we not injure your vital centers, may we not inure your heart. (A.V. 12:1:35)
bhūme mātar ni dhe hi mā bha drayā supra tiṣṭhitam | sa ṁvi dānā di vā ka ve śrīyāṁ mā dhehi bhūtyāṁ ||
O Earth, my Mother, set thou me happily in a place of security. In harmony with Heaven, O enlightened one, grant to me glory and material wealth. (A.V.12:1:63)
7
BBBhhhūūū SSSūūūkkktttaaa bhūmi r bhūmnā dyaur va ri ṇā'ntari kṣaṃ mahi tvā |
u pasthe te devyadite 'gnim a nnādam annādyāyā da dhe || 1 ||
āyaṅgauḥ pṛśni r akramī dasa nan mātara ṃ puna ḥ |
pi tara ṃ ca pra yant-suva ḥ || 2 ||
tri guṁ śaddhāma virājati vāk pa ta ṅgāya śiśraye |
pratya sya vaha dyabhi ḥ || 3 ||
a sya prāṇād a pāna tya nta ścarati rocanā |
vya khyan mahi ṣas suva ḥ || 4 ||
yatvā kru ddhāḥ pa ro vapa ma nyunā yad a vartyā |
su kalpa m agne tat tava puna s-tvoddīpayām asi || 5 ||
yatte ma nyu pa roptasya pṛthi vīm anu dadhva se |
ādi tyā viśve tad-de vā vasa vaśca sa mābha ran || 6 ||
mano jyoti r juṣatām ājya ṃ vicchi nnaṃ ya jñaguṁ sami maṃ da dhātu |
bṛha spati s tanutām i maṃ no viśve de vā i ha mādayantām || 7 ||
bra hma va rca saḥ pi tṛṇāguṁ śrotra ṃ cakṣu r mana ḥ || 8 ||
de vī hira ṇya-garbhiṇī de vī pra sūva rī | sada ne sa tyāya ne sīda || 9 ||
sa mudrava tī sāvi trīha no de vī ma hyaṅgī |
ma hī-dhara ṇī ma hovyathi ṣṭha || 10 ||
śṟṅge śr ṅge ya jñe ya jñe vibhīṣaṇī |
indra patnī vyāpinī su rasa rid i ha || 11 ||
vāyumatī jala śayanī śri yaṃ dhārājā sa tyandho pari medinī |
śvo pari dhataṁ pari gāya || 12 ||
vi ṣṇu -pa tnīṃ ma hīṁ devīṁ mādha vīṃ mādhava -priyām |
lakṣmīṃ pri ya sa khīṃ de vīṃ na māmyacyu ta va llabhām ||13||
oṃ dha nur-dha rāyai vi dmahe sarva siddhyai ca dhīmahi | tanno dharā praco dayāt
8
NNNāāāgggaaa PPPūūūjjjāāā ! Use either a nāga-stone image, a maṇḍala or a kumbha.
Dhyānam
anantaṃ sarva nāgānām adhipam viśvarūpiṇam | jagataṃ śāntikartāraṃ maṇḍale sthāpayāmyaham ||
oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, ananta-nāga-rāja ihāgaccha iha tiṣṭha, anantaya nāgarājāya namaḥ | anantam nāga-rājam āvāhayāmi sthāpayāmi || Upacāras — om anantāya nāgarājāya namaḥ ||
oṃ nava-kulāya vidmahe, viṣa-dantāya dhīmahi, tannas sarpaḥ pracodayāt || nāmavalli — oṃ anantāya namaḥ | śeṣāya | vāsukaye | śaṅkhāya | padmāya | kaṃbalāya | karkoṭāya | aśvatarāya | dhṛtarāṣṭrāya | śaṅkha-pālāya | takṣakāya | kāliyāya | kapilāya ||
Sarpa Sūkta namo 'stu sa rpebhyo ye ke ca pṛthi vīm anu |
ye a ntari kṣe ye di vi tebhya s sa rpebhyo namaḥ || 1 || Homage to the dragons which are on the earth, the dragons in the atmosphere and in the sky to those adversaries homage.
ye vo ro ca ne di vo ye vā sūrya sya raśmiṣu |
yeṣāṃ a psu sada skṛtaṃ tebhya s sa rpebhyo namaḥ || 2 || Those that are in the vault of the sky, or those that are in the rays of the Sun, those whose seat is made in the waters; to those dragons obeisance.
ye iṣa vo yātu dhānānāṃ ye vā vana spatīguṁ raṇu |
ye vā va teṣu śera te tebhya s sa rpebhyo namaḥ || 3 || Those that are the missiles of sorcerers, of those that are among the trees, or those that lie in the wells; to those adversaries obeisance. TS. 4;2;8g
Prārthana brahma-loke ca ye sarpāḥ śeṣanāga purogamāḥ | namostu tebhyaḥ suprītāḥ prasannās santu me sadā || 1 || viṣṇu-loke ca ye sarpāḥ vāsuki pramukhāścaye | namostu tebhyaḥ suprītāḥ prasannās santu me sadā || 2 ||
9
rudra-loke ca ye sarpāḥ takṣaka pramukhās tathā | namostu tebhyaḥ suprītāḥ prasannās santu me sadā || 3 || khāṇḍavasya tathā dāhe svargaṃ ye ca samādhitaḥ | namostu tebhyaḥ suprītāḥ prasannās santu me sadā || 4 || sarpa-satre ca ye sarspāḥ astikena ca rakṣitāḥ | namostu tebhyaḥ suprītāḥ prasannās santu me sadā || 5 || pralaye caiva ye sarpāḥ karkoṭa pramukhāśca ye | namostu tebhyaḥ suprītāḥ prasannās santu me sadā || 6 || dharma-loke ca ye sarpāḥ vaitaraṇyāṃ samāśritāḥ | namostu tebhyaḥ suprītāḥ prasannās santu me sadā || 7 || ye sarpāḥ pārvatīyeṣu darīsandhiṣu saṃsthitāḥ | namostu tebhyaḥ suprītāḥ prasannās santu me sadā || 8 || grāme vā yadi vāraṇye ye sarpāḥ pracaranti hi | namostu tebhyaḥ suprītāḥ prasannās santu me sadā || 9 || pṛthivyāṃ caiva ye sarpā ye sarpā bila saṃsthitāḥ | namostu tebhyaḥ suprītāḥ prasannās santu me sadā || 10 || rasātale ca ye sarpā anantādyā mahābalāḥ | namostu tebhyaḥ suprītāḥ prasannās santu me sadā || 11 ||
Donation of a golden/silver nāga to the Brāhmin:
Hariḥ om tat sat | kṛta-saṃskāra karmaṇaḥ sāṅgatārthaṃ imaṃ hemaṃ/rajatam nagaṃ sa-kalaśaṃ sa-vastraṃ sa-dakṣiṇaṃ tubhyaṃ ahaṃ saṃpradade na mama | anena suvarṇamaya/rajata-maya nāga dānena anantādayo nāga-devatā priyatām ||
10
DDDIIIKKK---BBBAAALLLIII VVVIIIDDDHHHĀĀĀNNNAAAMMM ! Offerings are now made in the 8 cardinal directions to the Dik-pālakas. ! The offerings consist of a slice of the big green pumpkin – on this a large pinda of rice and a
libation of blood or water dyed red. ! Recite each dhyana sloka and offer pancopacara puja – gandha, puṣpa, dhūpa, dīpa (clay
lamp) and then the bali.
Saṅkalpam — oṃ adya pūrvokta guṇa viśeṣaṇa visiṣṭāyāṃ asyāṃ śubha tithau kṛtasya asya bhūmi pūja karmaṇi sāṅgatā siddhyarthaṃ dig-pāla pūjana pūrvakaṃ sthāpita devatābhyo bali-dānam ahaṃ kariṣye || On this auspicious day characterised by the afore-‐mentioned astrological parameters, as an ancilliary to this bhumi-‐puja I now make offerings to all the eight regents of the directions.
Indra indro'marāvati nāthaḥ śaci devyāstu nāyakaḥ | vajrāyudhasya prācīśaḥ tasyai cairāvato gajaḥ ||
daitya-darpa vināśāya sahasrākṣāya dhīmate | kuliśavya grahastāya namaste'stu śatakrato ||
I salute you, O wise King of the Gods, who destroyed the pride of the titans and performed a hundred sacrifices. bho! Indra! svāṃ diśam rakṣa, baliṃ bhakṣa, asya yajamānasya sakuṭumbasya saparivārasya, āyuḥ kartā, kṣema kartā, śānti kartā, puṣṭi kartā, tuṣṭi kartā, varado bhava | anena balidānena indraḥ priyatām || O Indra guard your direction, accept this offering, be generous to us, and make this yajamana and his extended family long-‐lived, replete with well-‐being, peace, strength, contentment: may you be pleased with this offering. Agni agnis tejovati vāsiḥ svāhā devyāḥ priya patiḥ |
meṣārūḍho śakti-dharaḥ diśāgneyāṃ pratiṣṭhitaḥ ||
mukhaṃ yaḥ sarva devānāṃ yena havyaṃ tu nīyate | yena pravartate sarvaṃ namaste'stu havir-bhuje || 2 ||
I salute you, O Lord of Fire, the mouth of all the gods, the one who conveys the oblations and by whom everything revolves.
bho! agne! svāṃ diśam rakṣa, baliṃ bhakṣa, asya yajamānasya sakuṭumbasya saparivārasya, āyuḥ kartā, kṣema kartā, śānti kartā, puṣṭi kartā, tuṣṭi kartā, varado bhava | anena balidānena agniḥ priyatām ||
Yama yama saṃyamani nāthaḥ śyāmalāya namaḥ priyaḥ | daṇḍa-bhṛn mahiṣārūḍho dakṣinasyāṃ diśi sthitaḥ || yena saṃhriyate sarvaṃ yena dharmaśca rakṣyate | yasmād bibheti loko'yaṃ preta-nātha namo'stu te ||
I salute you, O Lord of the Dead, the one who protects the Dharma, who terrifies the whole world, and by whom all is eventually taken.
11
bho! yama! svāṃ diśam rakṣa, baliṃ bhakṣa, asya yajamānasya sakuṭumbasya saparivārasya, āyuḥ kartā, kṣema kartā, śānti kartā, puṣṭi kartā, tuṣṭikartā, varado bhava | anena balidānena yama priyatām ||
Naiṛṛti krṣṇāṅgana purāṅg yasya dīrghā bhāryam arohayaḥ | śastra kunto naiṛrtasya naiṛrtyāṃ diśi śthitaḥ || rākṣasā yātudhānāśca piśācāśca śrayanti yam | tasmai niṛrti rudrāya rākṣasāṃ pataye namaḥ ||
I salute you, Wrathful Nairriti, Lord of the demons, in whom all the Rakshasas, Yatudhanas and Pisachas take their refuge.
bho! niṛrti! svāṃ diśam rakṣa, baliṃ bhakṣa, asya yajamānasya sakuṭumbasya saparivārasya, āyuḥ kartā, kṣema kartā, śānti kartā, puṣṭi kartā, tuṣṭi kartā, varado bhava | anena balidānena niṛrtiḥ priyatām ||
Varuṇa puri śradhāvati yasya priyā bhārya ca kālikā | makara-vāha pāśa-dharo varuṇa paścim-eśvaraḥ || yena saṃrakṣyate sarvaṃ yasmin sarvaṃ pralīyate | amogha-pāśa-hastāya tadapāṃ pataye namaḥ ||
I salute you, O Lord of the Waters, who carries the peerless noose, who sustains all life and into whom all is dissolved in the end.
bho! varuṇa! svāṃ diśam rakṣa, baliṃ bhakṣa, asya yajamānasya sakuṭumbasya saparivārasya, āyuḥ kartā, kṣema kartā, śānti kartā, puṣṭi kartā, tuṣṭi kartā, varado bhava | anena balidānena varuṇaḥ priyatām ||
Vāyu vāyur gandharvati nāthaḥ kiñcit tasyāṃ jana priyaḥ | pāraṅga vāho dhvaja-bhṛt vāyavyāṃ diśi vartate || dhriyante ca hriyante ca yena prāṇādayaḥ kramāt | bhūtānāṃ pataye nityaṃ namas-tasmai marut-pate ||
I salute you, Lord of the Cosmic Life Force, the master of all living beings, who supports all life through the respiratory process.
bho! vāyo! svāṃ diśam rakṣa, baliṃ bhakṣa, asya yajamānasya sakuṭumbasya saparivārasya, āyuḥ kartā, kṣema kartā, śānti kartā, puṣṭi kartā, tuṣṭi kartā, varado bhava | anena balidānena vāyuḥ priyatām ||
Kubera kuberas cārakāryāṃ astu citrarekha priyaṅgaṇaḥ | hayavāho khaḍga-dharaḥ udīcyāṃ diśi vartate || yat prasādājjagat sarvaṃ dhanena paripūryate | yakṣa-guhyaka-nātha ca dhana-nātha namo'stu te ||
I salute you, O Lord of Wealth, the master of all the Yakshas and Guhyakas, and the one by whose grace the world is filled with prosperity.
bho! kubera! svāṃ diśam rakṣa, baliṃ bhakṣa, asya yajamānasya sakuṭumbasya
12
saparivārasya, āyuḥ kartā, kṣema kartā, śānti kartā, puṣṭi kartā, tuṣṭi kartā, varado bhava | anena balidānena kuberaḥ priyatām ||
Iṣāṇa yaśovatīśa īśānaḥ pārvatī parameśvaraḥ | iśānya diśi saṃbhāti vrṣārūḍhaṃ triśūla-bhṛt || yena kālāgninā loko yugānteṣu pradahyate | tasmai te brahmaṇaḥ putra virūpākṣa namo'stu te ||
I salute you, O Lord Rudra, the son of Brahma, the one who destroys the universe at the end of time with the fire of Time
bho! īśāna! svāṃ diśam rakṣa, baliṃ bhakṣa, asya yajamānasya sakuṭumbasya saparivārasya, āyuḥ kartā, kṣema kartā, śānti kartā, puṣṭi kartā, tuṣṭi kartā, varado bhava | anena balidānena īśānaḥ priyatām ||
Kṣetra Pāla utūṅga vṛṣabhārūḍhaṃ padma patrāyat ekṣaṇam | kṣetra pālaṃ ahaṃ vande sarva ariṣṭaśca śāntaye ||
bho! Kṣetra-pālaḥ! svāṃ diśam rakṣa, baliṃ bhakṣa, asya yajamānasya sakuṭumbasya saparivārasya, āyuḥ kartā, kṣema kartā, śānti kartā, puṣṭi kartā, tuṣṭikartā, varado bhava | anena balidānena kṣetra-pālaḥ priyatām ||
ŚŚŚāāānnntttiiiḥḥḥ PPPāāāṭṭṭhhhaaa ——— PPPeeeaaaccceee CCChhhaaannnttt ! Throw a flower in each of the following directions while ringing the bell.
namaḥ prācyai di śe yāśca de vatā e tasyāṃ prati -vasantye tābhya śca namo |
namo dakṣi ṇāyai di śe yāśca de vatā e tasyāṃ prati -vasantye tābhya śca namo |
namaḥ pratīcyai di śe yāśca de vatā e tasyāṃ prati -vasantye tābhya śca namo |
nama udīcyai di śe yāśca de vatā e tasyāṃ prati -vasantye tābhya śca namo |
nama ūrdhvāyai di śe yāśca de vatā e tasyāṃ prati -vasantye tābhya śca namo |
namo 'dha rāyai di śe yāśca de vatā e tasyāṃ prati -vasantye tābhya śca namo |
namo 'vānta rāyai di śe yāśca de vatā e tasyāṃ prati -vasantye tābhya śca namo |
namo gaṅgā-yamunayor madhye ye vasa nti te me prasannātmā naściram
jīvitaṃ va rdhaya nti | namo gaṅgā-yamunayor muni bhyaśca namo namo
gaṅgā-yamunayor muni bhyaśca namaḥ || oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ
13
j ŚŚŚĪĪĪLLLAAANNNYYYĀĀĀSSSAAA PPPAAADDDDDDHHHAAATTTIII j
LLLAAAYYYIIINNNGGG OOOFFF TTTHHHEEE FFFOOOUUUNNNDDDAAATTTIIIOOONNN SSSTTTOOONNNEEESSS
Pūrvāṅgam PPPrrraaadddhhhāāānnnaaa SSSaaaṅṅṅkkkaaalllpppaaammm
tad eva lagnam sudinam, tad eva tāra balam candra balam tad eva | vidyā balam daiva balam tad eva, lakṣmīpate te aṅghriyugam smarāmi ||
When the lotus feet of the Lord of Lakshmi are recalled to mind, there is a good ascendant, a good day, strength of constelation and Moon, power of wisdom, energy of divinity.
hariḥ om tat sat. śubhe śobhane muhūrte, asya śrī bhagavato mahā puruṣasya, śrī viṣṇoḥ ājñayā pravartamānasya ādya brahmaṇo dvitīya parārdhe, śrī śveta varāha kalpe, vaivasvata manvantare, kali yuge, kali-yugasya prathama pāde, bauddha āvatāre, śakābde meroḥ dakṣiṇa/paścima/uttara dik bhāge, ________ deśe, ________ rājye ________ mahānagari antargate, asmin vartamānām vyavahārikānām prabhavādi ṣaṣṭi saṃvatsarānām madhye ________ nāma saṃvatsare, ________ ayane, ________ ṛtau ________ māse, ________ pakṣe, ________ tithau, ________ vāsare, ________ nakṣatra yuktāyāṃ, śubha yoge śubha karaṇe śrī viṣṇu yoga, śrī viṣṇu karaṇe, sakala graha guṇa viśeṣaṇa visiṣṭhāyāṃ, asyāṃ śubha tithau ________ gotrodbhavasya, ________ nakṣatre jātasya ________ nāma yajamānaḥ || asyām śubha tithau bhagavad ājñayā bhagavad kaiṅkarya rūpam _______ nakṣatrasya _______ gotrasya _______ nāmadheya yajamānasya prarīpsyamāna vāstunaḥ śubhatva saṁpattaye nirvighnena nirmāṇa siddhaye ca gṛhe nirmāṇaṅga bhūtaṁ śila-nyāsaṁ kariṣye || with the sanction of the Supreme Lord and in order to invoke His grace, so that this yajaman ..................... and his wife .................... [all the people of this city] may obtain auspiciousness and prosperity, and that this house [temple] may be completed without let or hindrance, as an ancillary rite to the construction I now perform the foundation laying ceremony.
vighneśvara udvāsanam | puṇyāha vācanam ||
CCCllleeeaaarrriiinnnggg ooofff ttthhheee SSSpppaaaccceee ! With the scattering of yellow mustard seed evict the elementals of the building site.
yad atra saṃsthitaṃ bhūtaṃ sthānam āśritya sarvadā | sthānaṃ tyaktvā tu tat sarvaṃ yatrasthaṃ tatra gacchatu || 5 ||
May all those elementals who have always inhabited this site, be pleased to depart hence to any other site they may choose.
apakrāmantu bhūtāni piśācāḥ sarvato diśam | sarveṣām avirodhena brahma karma samārabhe || 2 ||
14
I am about to begin a sacred duty so may all the elementals and ghosts please depart to all directions so that the work may be done unobstructed.
bhūta preta piśācādya rākṣasā yakṣa guhyakāḥ | sthānāt asmāt vrjantvanyat svikaromi bhuvaṃ tvimāṃ || 3 ||
Elementals, ghosts, spirits and demons depart hence from this site Please go elsewhere, I now acquire this site from you.
! Sprinkle the site with pañcagavya.
KKKīīīlllaaakkkāāārrrooopppaaaṇṇṇaaammm ! At the four corners of the building insert the pegs;
viśantu bhūtale nāgā lokapālāśca sarvataḥ | asmin gṛhe’vatiṣṭhantu āyur bala karās sadā ||
May the subterranean dragons and guardian deities that always dwelling beneath this house grant longevity & health.
BBBaaallliii PPPrrraaadddāāānnnaaammm ! Offer balis beside them
agnibhyopyatha sarpebhyo ye cānye tat samāśritā | tebhyo baliṁ prayacchāmi puṇyam odanaṁ uttamam ||
To all the Cosmic Forces, serpents & other beings that inhabit this site I make this offering of pure and blessed food.
VVVāāāssstttuuu PPPūūūjjjaaannnaaammm
! Place a sapta-darbha kûrca on the ma±¥ala. ! Take a flower in the hand recite the dhyāna ślokas and offer the flower on the kûrca.
vāstu martyo mahākāyaḥ kṛṣṇāṅgo rakta-locanaḥ | eka-vaktro dvi-bāhuśca barbarāṅgañca durdharaḥ || āvāhayāmyahaṃ vāstuṃ vajra-deho mahā-balam | viśvambaraṃ nāga-rūpaṃ bhū-bhār-arpita mastakam || āgaccha bhagavan vāsto sarva devair adhiṣṭita | bhagavan kuru kalyāṇam gṛhe-smin sannidho bhava ||
oṃ kṣrāṃ kṣrīṃ kṣrūṃ kṣraiṃ kṣrauṃ kṣraḥ hṛīṃ vāstu-pataye ihāgaccha ihā tiṣṭa ||
oṃ hṛīṃ vāstu pataye namaḥ || O Vastu who appears in the form of a man, of aweful appearance, having a huge body, dark complexion and red eyes. With one face and two arms, hard to contain. I Invoke you O Vastu with the adamantine body of great strength, clothed in space, manifest as a Naga, supporting the earth on your head. Please come hither O Lord Vastu, the one in whom all the Devas are established, grant us your Grace and be present in this homestead.
15
Maṇḍala devatā āvāhaṇam
Oṃ aṃśu-māline namaḥ dhyāyāmi āvāhayāmi || jhaṣa-dhvjāya | kumārāya | vināyakāya | aśvibhyām | candrāya | durgāyai | sapta-mātṛbhyo | sthāṇave | viṣṇave | brahmaṇe ||
Upacāras
āsanam samarpayāmi | arghyam samarpayāmi | pādyam samarpayāmi | ācamanīyam samarpayāmi | oṃ bhūr bhuva suvaḥ snānam samarpayāmi | vastra arthaṃ akṣatān | upavīta arthaṃ akṣatān samarpayāmi | ābharaṇa arthaṃ akṣatān samarpayāmi | divya gandhān dhārayāmi | gandhasyopari kumkumam samarpayāmi | puṣpamālikām samarpayāmi | puṣpai pūjayāmi || Vāstu-laghu-nāmavalli — oṃ asi-carma-dharāya namaḥ | kapilāsyāya | bhīṣaṇāya | rakta-locanāya | koṭa-rakṣāya | lamba-karṇāya | dīrgha-jaṅghāya | mahodarāya | aśva-tuṇḍāya | kāka-kaṇṭāya | vajra-bāhave | vratānta-kāya | smita-vaktrāya | kṛṣṇa-dehāya | śveta-vastrāya | su-veṣṭine | rakta-keśāya | mahā- pāṇaye | tīkṣṇa-daṃṣṭrāya ||
! Place the five bricks on the vedi after decorating them with the following symbols; nandā – lotus, bhadrā – throne, jayā – umbrella, riktā – tortoise, pūrṇā – vishnu
KKKuuummmbbbhhhaaa SSSttthhhāāāpppaaannnaaammm ! Establish five kumbhas for abhisekam -
Brick Symbol Kumbha Devatā Mantra nandā Lotus padma Brahma brahma jajñānaṁ prathamaṁ purastād
visīmatas-suruco vena āvaḥ | subudhniyā upamā asya viṣṭhās-sataśca yonim asataśca vivaḥ || 1 ||
bhadrā Throne mahāpadma Vishnu viṣṇo rarāṭamasi viṣṇoḥ pṛṣṭhamasi viṣṇoḥ śñaptrestho viṣṇos yūrasi viṣṇo dhruvam asi vaiṣṇavam asi viṣṇave tvā |
jayā Umbrella śaṅkha Rudra yo rudro agnau yo apsu ya auṣadīṣu, yo rudro viśvā bhuvanā viveśa tasmai rudrāya namo astu |
riktā Tortoise makara Maheśvara yo vedādau svaraḥ prokto vedānte ca pratiṣṭhitaḥ | tasya prakṛti līnasya yaḥ paras sa maheśvaraḥ ||
pūrṇā Viṣṇu samudra Sadāśiva īśānaḥ sarva-vidyānām īśvaras-sarva-bhūtānāṃ brahmā’dhipatir brahmaṇo’dhipatir- brahmā śivo me astu sadā-śivom ||
! Consecrate the kumbhas invoking the deities into them and offer the upacāras. ! Perform abhisekam with the following substances mantras;
16
AAAbbbhhhiiiśśśeeekkkaaammm Substance Mantra
gomûtra om bhūḥ bhuvaḥ suvaḥ | tat savituḥ vareṇyaṁ bhargo devasya dhīmahi | dhiyo yo naḥ pracodayāt |
gomayam gandha-dvārāṃ durādharṣāṃ nitya puṣṭāṃ karīṣiṇīm | īśvarīguṁ sarva bhūtānāṃ tām ihopahvaye śriyam ||
kṣīram āpyāyasva sametu te viśvatas-soma vṛṣṇiyam | bhavā vājasya saṅgathe ||
gandhodakam gandha-dvārāṃ durādharṣāṃ nitya puṣṭāṃ karīṣiṇīm | īśvarīguṁ sarva bhūtānāṃ tām ihopahvaye śriyam ||
dadhi dadhi krāviṇṇo ākāriṣaṃ jiṣṇor aśvasya vājinaḥ | surabhi no mukhā karat praṇa āyūguṁṣi tāriṣat ||
gh®tam śukramasi jyotirasi tejosi devo vas-savitot-punātvacchidreṇa pavitreṇa vaso sūryasya raśmibhiḥ ||
madhu madhuvātā ṛtāyate madhu kṣaranti sindhavaḥ | mādhvīrnas-santvoṣadhīḥ ||
śarkara āyaṅ-gauḥ pṛśnir-akramīdasanan-mātaraṁ punaḥ | pitarañca prayant-suvaḥ ||
5 Sadāśiva
Samudra
3. Jaya vāyu-kona
Rudra
NORTH
4. Rikta īśāna-kona Maheśvara
4. Maheśvara Makara
1. Brahma Padma
2. Viṣṇu Mahāpadma
WEST
5. Pūrṇa Madhya sadāśiva
EAST
3. Rudra śaṅkha
2. Bhadra Nairṛti-kona
Viṣṇu
SOUTH
1. Nanda agni-kona Brahma
Kumbha Sthāpana Cakra Iṣṭhaka Sthāpana Cakra
! Take each of the kumbhas and pour the water over the bricks with the following mantras;
1. Nanda-śīlā - with padma kumbha;
ābra hman brāhma ṇo bra hma varca sī jāyatām asmin rāṣṭre rāja nya iṣa vya ś śūro mahāra tho jāyatāṃ, dogdhrī dhe nur voḍhā 'na dhvān āśus sapti ḥ pura ndhri yoṣā ji ṣṇū ra the ṣṭhās sa bheyo yuvā'sya yaja mānasya vīro jāyatāṃ, nikāme ni kāme naḥ pa rjanyo varṣatu pha linyo na oṣa dhayaḥ pacyantāṃ yoga kṣe mo na ḥ kalpatām || In the Priesthood let there be born the Brahmana illustrious with Spiritual Knowledge; In the kingdom let there be born a prince, a skilled archer, a hero and a great-‐car-‐warrior; the milch cow; the ox capable of
17
bearing burdens; the swift race horse; the industrious woman; the victorious warrior, the youth fit for the assemble. To this sacrificer may a hero be born. May Parjanya send rain according to our needs, may the plants ripen with fruit and may acquisition and preservation of possessions be secured for us. 2. Bhadra-śīlā - mahāpadma kumbha
bha draṃ karṇe bhiḥ śṛṇu yāma devā bha draṃ pa śyemākṣibhi r-yaja trāḥ | sthi rair-aṅga is-tuṣṭu vāguṁ sa sta nūbhiḥ vyaśe ma de vahi ta ṁ yadāyu ḥ ||
O Gods may we with our ears listen to what is good, and with our eyes see what is good, ye Holy Ones. With limbs and bodies firm may we extolling you attain the term of life appointed by the Supreme Lord. (V.S.25;21) 3. Jaya-śīlā – śaṅkha kumbha
viṣṇo ra rāṭa masi viṣṇo ḥ pṛṣṭhamasi viṣṇo ḥ śñaptrestho viṣṇo s yūra si viṣṇo dhru vam a si vaiṣṇa vam a si viṣṇa ve tvā || Thou art the forehead of Vishnu; thou art the back of Vishnu; ye two are the corners of Vishnu's mouth. Thou art the thread of Vishnu, thou art the fixed point of Vishnu. Thou art of Vishnu; to Vishnu thee. (TS. 1:2:13) 4. Rikta-śīlā - makara kumbha
oṁ ya māya tvā ma khāya tvā sūrya sya tvā tapa se | de vas tvā savi tā madhvā’naktu pṛthivyāḥ sa ggas spṛśa spahi | a rcira si śo cira si tapo ’si || For Yama thee, for Makha thee. For Surya's fervent ardour thee, May Savitar the God with balm annoint thee, guard thou the touches of the earth. Flame art thou, radiance art thou; heat art thou. (VS.37.11) 5. Pūrṇā-śīlā - samudra kumbha
oṁ i maṁ de vā asapa tnagum su vidhvam maha te kṣa trāya maha te jyeṣṭhyāya maha te jāna rājyāyendra syendri yāya | i mam a muṣya pu tram a muṣyai pu tram a syai vi śa e ṣa vo’mī rājā somo ’smāka ṁ brāhma ṇānāguṁ rājā || O Ye gods, energize him that none may be his rival, strengthen him for domination, mighty lordship, him, son of such a man and such a woman of such a clan. This is your king O Clansmen. Soma is the Lord and Regent of us the brahmins. (VS.9.40)
! Invoke the devatas and then offer upacaras.
18
HHHOOOMMMAAAMMM Agni-mukham
oṁ bhur bhuvas suvaḥ bala-varddhana nāma agniṁ āvāhayāmi ||
! Establish the fire and perform all the rites up to ājyabhāga. ! With each of the following mantras offer four oblations of ghee.
vāsto ṣpate prati jānīhyāsmān svāve śo a namīvo bha vā naḥ |
yatvema he prati tanno juṣasva śaṃ no edhi dvipade śaṃ catu ṣpade svāhā || Acknowledge us O Guardian Spirit of the homestead: bring no disease, and give us happy entrance. Grant us that which we seek of you, and prosper our bipeds and quadrupeds. vāsto ṣpate śa gmayāsaguṁ sadā te sakṣīmahi raṇvayā gātu matyā |
āvaha kṣeme u ta yoge va raṃ no yūyaṃ pāta sva stibhi s sadā nas svāhā || Through your dear fellowship that brings welfare, may we be victorious, O Guardian of the Dwelling! Protect our happiness in rest and labour. Preserve us evermore with blessings. vāsto ṣpate pra tara ṇo na edhi gobhir aśve bhirindo | a jarāsas te sa khye syāma pi teva pu trān prati no juṣasva || Protector of the home, be our promoter; increase our wealth in cattle and steeds. O Indu. May we be ever-‐youthful in your friendship; be pleased in us as in his sons a father. amī vahā vāṣto ṣpata viśvā rūpāṇyāvi śan | sakhā su śeva edhi nas svāhā || O Guardian of the Homestead who destroys all disease and manifests in manifold forms, be an auspicious friend to us.
! Offer one oblation with each on the names of the ma±¥ala devatās.
oṃ aṃśu-māline svāhā | aṃśu-māline idaṁ na mama || jhaṣa-dhvjāya | kumārāya | vināyakāya | aśvibhyām | candrāya | durgāyai | sapta-mātṛbhyo | sthāṇave | viṣṇave | brahmaṇe || indrāya etc.
! Offer 108 oblations with each of the following mantras taking sampātam:—
oṁ nandāyai svāhā | oṁ bhadrāyai svāhā | oṁ jayāyai svāhā | oṁ riktāyai svāhā | oṁ pūrṇāyai svāhā ||
! Anoint the bricks with the sampātam after each homa. ! Offer 108 oblations with the aghora mantra
oṁ yā te rudra śi vā ta nūr agho rā ’pāpa kāśinī | tayā nas ta nvā śanta mayā giri śantābhi cākaśīhi svāhā || With that auspicious form of thine, mild, Rudra! pleasant to behold Even with that most blessed form, look Mountain-‐dweller! here on us. ( VS. 16;2)
19
Pañca Varuṇa Homaḥ
i maṃ me varuṇa śrudhī hava m a dyāca mṛḍaya |
tvām a va syurāca ke svāhā || varuṇāyedam na mama || O Lord Varuna listen now to my invocation. Be gracious even now. I approach you seeking your protection.
tat tvā yāmi brahma ṇā vanda mānas ta dā śāste yaja māno ha virbhi ḥ |
ahe ḍamāno varuṇe ha bo dhyuru śaguṁ sa mā na āyu ḥ pramoṣīs svāhā |
varuṇāyedam na mama || O Varuna! Praised by Vedic hymns, may I reach your refuge for which I long, through these oblations. I offer you abundant praise, withhold your anger now and enlighten us. Hail! ( RV 4.1.5 TS 2.5.12.3)
tvanno agne varu ṇasya vi dvān de vasya heḍo ‘va yāsi siṣṭhāḥ |
yaji ṣṭho vahni tamaś-śośucāno viśvā dveṣāgu ṁsi pramu m ugdhya smat svāhā | agni-varuṇābhyām idaṁ na mama || O Agni! Mollify the anger of the gods and Lord Varuna. The Most Worshipful, the Best-Conveyer, the Most-Resplendent as you are, With these oblations we express our gratitude; turn away from us all them that hate us. Hail! (RV 4.1.4 TS 2.5.12.3)
sa tvanno agne ‘va mo bha vo ti nedi ṣṭho a sya u ṣaso vyu ṣṭau |
ava yakṣva no varu ṇaguṁ rarāṇo vīhi mṛḍīkaguṁ su havo na edhi svāhā |
agni-varuṇābhyām idaṁ na mama || O Agni! Foremost amongst the gods, protect us at dawn and during the day and night. May we never be hindered, grant us ever expanding happiness, O you who are easily invoked. Hail! This is an offering to Agni and Varuna.
tvam a gne a yāsya yāsan manasā hi taḥ |
a yāsan havyam ūhiṣe yāno dhehi bheṣajaggas-svāhā |
agni-ayase idaṁ na mama || O Agni! You are our refuge and mental solace. O Bearer-of-oblations, vouchsafe to us healing remedies. Hail! This is an offering to Agni. (TB 2.4.1.9)
ŚŚŚīīīlllāāā---sssttthhhāāāpppaaannnaaammm Saṅkalpam — oṃ pūrvokta guṇa viśeṣeṇa visiṣṭhāyāṃ asyāṃ śubha tithau bhagavad ājñayā bhagavad kaiṅkarya rūpeṇa pañca śīla sthāpanaṁ kariṣye || On this auspicious day characterized by the afore mentioned Astrological parameters, with the sanction of the Supreme Lord and as service to Him alone I now perform the laying of the five foundation stones.
! In the Isana corner place a silver or gold ananta sesha and invoke vastu purusha:
20
āvāhayāmyahaṁ devaṁ bhūmiṣṭha cāpyadhomukham | vāstunāthaṁ jagatprāṇaṁ pūrvasyāṁ prathamāśitām ||
I invoke thee O Deva, situated in the earth face downwards. O Vastu Natha thou art the life force of the world.
vāsto ṣpate prati jānīhyāsmān svāve śo a namīvo bha vā naḥ | yatvema he prati tanno juṣasva śaṃ no edhi dvipade śaṃ catu ṣpade || Acknowledge us O Guardian Spirit of the homestead: bring no disease, and give us happy entrance. Grant us that which we seek of you, and prosper our bipeds and quadrupeds.
vāstu-deva namastubhyaṃ bhūśayyā'bhirata prabho | mad gṛhaṃ dhana-dhānyādyaiḥ samṛddhaṃ kuru sarvadā ||
I pay my obeisance to thee O Lord Vastu, who art situated in the earth, please grant ever increasing wealth & food in my house. 1. nandā-śilā sthāpanam — in the agnikona.
oṁ padmāya namaḥ ||
ābra hman brāhma ṇo bra hma varca sī jāyatām asmin rāṣṭre rāja nya iṣa vya ś śūro mahāra tho jāyatāṃ, dogdhrī dhe nur voḍhā 'na dhvān āśus sapti ḥ pura ndhri yoṣā ji ṣṇū ra the ṣṭhās sa bheyo yuvā'sya yaja mānasya vīro jāyatāṃ, nikāme ni kāme naḥ pa rjanyo varṣatu pha linyo na oṣa dhayaḥ pacyantāṃ yoga kṣe mo na ḥ kalpatām ||
e tan te deva savitur ya jñaṁ prāha r bṛha spata ye bra hmaṇe | tena ya jñam a va
tena ya jña-pa tiṃ te na mām a va || mano jūtir ju ṣatām ājya sya bṛha spati r
ya jñaguṁ i manta no tvariṣṭa ṁ ya jñaguṁ sami mam da dhātu | viśve de vāsa
i ha mādayantāguṁ oṁ 3 prati ṣṭha |
O Lord Savitar, this sacrifice of yours they have proclaimed unto Brihaspati the brahmin priest. Therefore protect the sacrifice, protect the Lord of the sacrifice, protect me. The rapid flow of the ghee brings him delight. Brihaspati extend this act of worship. May the sacrifice be restored complete. Here let the All-‐gods rejoice. Om be thou established! VS.2;12
oṁ bhūr bhuvas suvaḥ ādhāraśilo pratiṣṭitā bhave || Om may this foundation stone be firm.
! Place the brick and offer pañcopacāra puja
oṁ nande tvaṁ nandinī puṁsāṁ tvām atra sthāpayāmyaham | veśmani tviha santiṣṭha yāvac candrārka tārakāḥ ||
O Nanda thou art the stone of joy I place thee here in this building may you remain as long as the sun and the moon exist.
21
oṁ āyuḥ kāmaṁ śriyaṁ dehi deva vāsini nandini | asmin rakṣā tvayā kāryā sadā veśmani yatnataḥ ||
O Nandini in who the devas dwell, grant us longevity, fulfillment of desires and prosperity. Remain here protecting this building with all your power. 2. bhadra-śīlā sthāpanam — in the nai®rti kona
oṁ mahāpadmāya namaḥ ||
bha draṃ karṇe bhiḥ śṛṇu yāma devā bha draṃ pa śyemākṣibhi r-yaja trāḥ | sthi rair-aṅga is-tuṣṭu vāguṁ sa sta nūbhiḥ vyaśe ma de vahi ta ṁ yadāyu ḥ ||
e tan te deva ………………. oṁ 3 prati ṣṭha ||
oṁ bhūr bhuvas suvaḥ ādhāraśilo pratiṣṭitā bhave ||
bhadre tvaṁ sarvdā bhadraṁ lokānāṁ kuru kāśyapi | āyurdā kāmadā devi sukhadā ca sadā bhava || tvām atra sthāpayāmyadya gṛhe’smin bhadra-dāyine |
O Bhadra, scion of Kashyapa, grant eternal auspiciousness to all the realms, Grant longevity, fulfillment of desires and perpetual happiness O Devi. I establish thee here in this building O Giver of Auspiciousness. 3. jayā-śīlā sthāpanam — in vāyukona
oṁ śaṅkhāya namaḥ ||
viṣṇo ra rāṭa masi viṣṇo ḥ pṛṣṭhamasi viṣṇo ḥ śñaptrestho viṣṇo s yūra si viṣṇo dhru vam a si vaiṣṇa vam a si viṣṇa ve tvā ||
e tan te deva ………………. oṁ 3 prati ṣṭha ||
oṁ bhūr bhuvas suvaḥ ādhāraśilo pratiṣṭitā bhave ||
oṁ garga gotra samudbhūtāṁ trinetrāṁ ca caturbhujām | gṛhe’smin sthāpayamyadya jayāṁ cāru-locanām || nityaṁ jayāya bhūtyai ca svāmino bhava bhārgavī |
O Scion of Garga, three-‐eyed and four-‐armed, O Jaya of beautiful eyes, I establish thee here today in this building. Grant auspiciousness and perpetual success to the master of this house. 4. rikta-śīlā sthāpanam — In īśāna-kona.
oṁ makarāya namaḥ ||
trya ṃbakaṃ yajāmahe suga ndhiṃ pu ṣṭi vardha nam | ūrvāru kam-iva bandha nān mṛtyor mu kṣīya māmṛtāt ||
We offer our homage to Lord Siva, sweet augmenter of prosperity, as a cucumber from its stem may we be severed from the bonds of death, and attain immortality. V.S. 3;60
22
e tan te deva ………………. oṁ 3 prati ṣṭha ||
oṁ bhūr bhuvas suvaḥ ādhāraśilo pratiṣṭitā bhave ||
oṁ rikte tvaṁ rikta-doṣaghne siddhi mukti prade śubhe | sarvadā sarva doṣaghni tiṣṭhāsmiṁs tatra nandani ||
O Rikta thou destroyest the inauspiciousness of numbers, and grantest success and freedom, may thou established here perpetualy destroy all forces of negativity. 5. pûr±a-śīlā sthāpanam — In the centre of the house
oṁ sarvatobhadrāya namaḥ ||
oṁ pūrṇā da rvi parā pata supūrṇā puna rāpa ta | va sneva vikrīṇāvahā iṣa m ūrja guṁ śata-krato ||
O Ladle, fly away filled, and well filled do thou fly back. Like wares, O Shatakratu, let us barter nourishment and strength. VS.3;49
e tan te deva ………………. oṁ 3 prati ṣṭha ||
oṁ bhūr bhuvas suvaḥ ādhāraśilo pratiṣṭitā bhave ||
pūrṇe tvaṁ sarvadā pūrṇān lokānāṁ kuru kāśyapi | āyurdā kāmadā devi dhanadā sutadā tathā || gṛhe dhārā vāstu-mayī vāstu-dīpena samyutā | tvāmṛte nāsti jagatām ādhāraśca jagat priye ||
O Purna thou art eternally whole, make this world complete O scion of Kashyapa, Grant longevity, fulfillment of desires, wealth and sons O Devi. Thou art the foundation of this house pervaded by the energy of Vastu. Thou art immortal the foundation of the Universe beloved in the world.
Dakṣiṇa Dānam
adya kṛtaitac chīlanyāsa karmaṇaḥ sāṅga phala prāptaye sād guṇyārthaṁ ca ācāryādibhyo dakṣiṇām sampradade || ! Loka-kṣema prārthana. ! Devatā visarjanam ! Sprinkle water from the śānti kalaśa over the heads of the yajamana and his wife. ! Āśirvādam and brāhmaṇa bhojanam
23
j VVVĀĀĀSSSTTTUUU ŚŚŚĀĀĀNNNTTTIIIḤḤḤ PPPRRRAAAYYYOOOGGGAAAḤḤḤ j
Please note — The Vāstu Śānti can be done with or without Homa, in this section we give first the Puja and then after the Homa. ! The family assemble in front of the house, at an auspicious moment, while chanting the
following shlokas, they enter the building with the sumangalis going in front carrying the purna kumbha and other auspicious articles.
! If the house is already lived in then this can be omitted.
pūrṇam nāri pra bha ra ku mbham e tam ghṛtasya dhārām a mṛte na saṁbhṛtām i māṁ pātṛn a mṛte nā samaṅgdhi iṣṭā-pūrtam a bhi ra kṣātyenām || Bring forward, O lady, the well-‐filled pitcher, and the streamsof light mixed with immortality. Sprinkle these drinkers (gods) with a draught of Amrit. May all our meritorious deeds of both personal and public fulfilment guard this dwelling. (A.V. 3:12:8)
i mapa ḥ pra bha rāmy-aya kṣmā ya kṣma nāśa nīḥ | gṛhān upa pra sīdāmy-a mṛte na sa hāgninā || Water that destroys disease, free from all contamination, here I bring. With Agni, the immortal one, I enter and possess the house. (A.V.3:12:9)
Svasti Sukta
sva sti no mimītām a śvinā bhaga ḥ sva sti de vyadi tir ana rvaṇa ḥ | sva sti pūṣā asu ro dadhātu naḥ sva sti dyāvā pṛthivī su ce tunā || May Bhaga and the Asvins grant us health and wealth, and Goddess Aditi and he whom none resist. The Asura Pusan grant us all prosperity, and Heaven and Earth most wise grant us happiness.
sva staye vāyum upa bravāmahai somaguṁ sva sti bhuva nasya yaspati ḥ | bṛha spatiguṁ sarva gaṇagu ṁ sva staye sva staya ādi tyāso bhavantu naḥ || Let us solicit Vayu for prosperity, and Soma who is Lord of all the world for weal; For weal Brhaspati with all his company. May the Adityas bring us health and happiness.
viśve de vā no a dyā sva staye vaiśvāna ro vasu ra gnis sva staye | de vā a vantvṛbhava s sva staye sva sti no ru draḥ pātvaguṁ ha saḥ || May all the Gods, may Agni the beneficent, God of all human beings, this day be with us for our weal. Help us the Rbhus, the Divine Ones, for our good. May Rudra bless and keep us from calamity.
sva sti mi trā varuṇā sva sti pa thye revati | sva sti na indra ścāgniśca sva sti no adite kṛdhi || Prosper us, Mitra, Varuna. O wealthy Pathya, prosper us. Indra and Agni, prosper us; prosper us you, O Aditi.
sva sti panthām anu carema sūryā candra masāviva |
puna rdada tā ‘ghna tā jāna tā saṃ ga memahi ||
24
Like Sun and Moon may we pursue in full prosperity our path, And meet with one who gives again, -‐who knows us well and slays us not.
Svasti Vācanam svastaye'stu sadāviṣṇuḥ svastaye'stu caturmukhaḥ | svastaye'stu sadā vahniḥ svastaye'stu yamas sadā || 1 || svastaye'stu niṛrtyākhyaḥ svastaye varuṇo'stu naḥ | svastaye'stu sadā vāyuḥ svastaye'stu dhaneśvaraḥ || 2 || svastaye'stu sadeśānaḥ svastaye'stu marud-gaṇaḥ | svastaye santu vasavo rudrāśca svastaye tathā || 3 || ādityās svastaye santu munayas-svastaye tathā | gandharvās svastaye santu svastaye santu kiṃnaraḥ || 4 || svastaye santu nāgāśca svastaye santu pannagāḥ | svastaye santu viśveśāḥ svastaye'psarasas sadā || 5 || svastaye santu nadyaśca svastaye santu sāgarāḥ | svastaye santu śailaśca vedāśca svastaye tathā || 6 || svastaye mātaras santu pitaras svastaye tathā | deva-pāriṣadās sarve svastaye santu nas- sadā || 7 || svasti bhāgavatānām tu svasti cāpyagra-janmanām | svasti vaiṣṇavānāṃ tu svasti caiva gavāmapi || 8 || svasti vai sthāvarāṇāṃ tu jaṅgamānāṃ tathaiva ca | svasti caivātha mantrāṇāṃ svasti vai karmaṇām api || 9 ||
The Boiling of Milk. ! A new pot filled with milk is placed upon the stove and brought to the boil and allowed to overflow.
i haiva dhru vā prati tiṣṭha śāle’śvāvati goma tī sūnṛtāvati | ūrja svatī ghṛtava tī paya sva ty ucchra yasva maha te saubha gāya || Even here, O House, stand on firm foundation, filled with life-‐energy, frequented by knowledgeable and truthful people. Abundant in nourishment, in milk and fatness, rise up for great joy and good fortune. (A.V.3:12:2)
25
PPPūūūrrrvvvāāāṅṅṅgggaaammm VVViiiggghhhnnneeeśśśvvvaaarrraaa PPPūūūjjjāāā
Saṅkalpam — Hariḥ oṃ tat sat; govinda, govinda. govinda, mama yajamānasya upāta samasta durita-kṣaya dvārā śrīman parameśvara/nārāyaṇa prītyārtham (bhagavad ājñayā bhagavad kaiṅkarya rūpeṇa) kariṣyamāṇa asmin vāstu śanti homa karmaṇi nirvighneṇa parisamāpty-artham ādau vighneśavara pūjāṃ kariṣye || Hari Om, Govinda, Today for absolution of all my patron's sins and in order to invoke the Grace of the Supreme Lord on this auspicious day, in this Vastu Ceremony about to be performed I first offer my homage to Ganesha for the successful and unobstructed completion of the rites.
! Perform either Ganesha puja or Vishvaksena puja and then recite the main sankalpam
PPPrrraaadddhhhāāānnnaaa SSSaaaṅṅṅkkkaaalllpppaaammm
tad eva lagnam sudinam, tad eva tāra balam candra balam tad eva | vidyā balam daiva balam tad eva, lakṣmīpate te aṅghriyugam smarāmi ||
When the lotus feet of the Lord of Lakshmi are recalled to mind, there is a good ascendant, a good day, strength of constelation and Moon, power of wisdom, energy of divinity.
hariḥ om tat sat. śubhe śobhane muhūrte, asya śrī bhagavato mahā puruṣasya, śrī viṣṇoḥ ājñayā pravartamānasya ādya brahmaṇo dvitīya parārdhe, śrī śveta varāha kalpe, vaivasvata manvantare, kali yuge, kali-yugasya prathama pāde, bauddha āvatāre, śakābde meroḥ dakṣiṇa/paścima/uttara dik bhāge, ________ deśe, ________ rājye ________ mahānagari antargate, asmin vartamānām vyavahārikānām prabhavādi ṣaṣṭi saṃvatsarānām madhye ________ nāma saṃvatsare, ________ ayane, ________ ṛtau ________ māse, ________ pakṣe, ________ tithau, ________ vāsare, ________ nakṣatra yuktāyāṃ, śubha yoge śubha karaṇe śrī viṣṇu yoga, śrī viṣṇu karaṇe, sakala graha guṇa viśeṣaṇa visiṣṭhāyāṃ, asyāṃ śubha tithau ________ gotrodbhavasya, ________ nakṣatre jātasya ________ nāma yajamānaḥ || viśeṣataḥ asya yajamānasya saha kuṭumbhānam, sa-mitrāṇām sa-parivārānāṃ | kṣema sthairya dhairya vīrya vijaya āyur ārogya aiśvaryānām abhivṛddhyartham | dharma artha kāma mokṣa catur vidha puruṣārtha phala siddhyartham | iṣṭha-kāmyārtha siddhyartham | sarva ariṣṭha śāntyartham | sarva abhiṣṭha siddhyartham | samasta maṅgalāvaptyartham | asmin gṛhe vidyamāna dāru pāśānādi samasta gṛha nirmāṇa upakaraṇa dvāra janita sakala dośa śāpādi nivṛtyartham | ādityādi navagraha devatānām ariṣṭa nirasana dvāra śubha phala pradātṛtva siddhyartham | hita dṛṣṭi | ahita dṛṣṭi | para dṛṣṭi | krūra dṛṣṭi | vañcaka dṛṣṭyādi sakala dṛṣṭi bādhā upaśamanārtham | hita śatru | ahita śatru | para śatru | antaś śatru | bahiś śatru ityādi samasta śatru bādhā nirasanārtham | asmin gṛhe nivasitānām manasi duḥkha vinā | kasṭaṃ vinā | pāpam vinā | sukha jīvana prāptyartham | asya yajamānasya putra pautrādi sahitasya asmin (nūtana) gṛhe cira-kāla sukha nivāsārthaṃ | nānā vidha rogādi sarvopadrava śāntyarthaṃ | sampad āyur ārogya dvipada catuṣpada nānā vidha hiṃsā doṣa parihāra
26
dvāra | vāstoḥ śubhadā saṃsiddhaye | vāstu śānti mantra japa pūjām kariṣye || (vāstu śānti homākhyām karma kariṣye) || tad-aṅgatvena gṛha śuddhyarthaṃ antaḥ-karaṇa śuddhyarthaṃ śarīra śuddhyarthaṃ gṛha śuddhyarthaṃ [bhāṇḍa/kūpa/maṇḍapa śuddhyarthaṃ] sarvopakaraṇa śuddhyarthaṃ śuddhi puṇyāha-vācanam kariṣye. As an ancilliary to this rite I shall perform the sanctification ceremony for the sanctification of mind, body, home and all the accessories of worship.
! vighneśvara udvāsanam | ! puṇyāha vācanam ||
IIInnnvvvooocccaaatttiiiooonnn ooofff ttthhheee GGGooodddsss 1. asmin kumbhe vāṇi hiraṇya-garbhām dhyāyāmi | oṃ vedātmanāya vidmahe, hiraṇya-garbhāya dhīmahi, tanno brahma pracodayāt || oṃ vāgdevyai ca vidmahe, brahma-patnyai ca dhīmahi, tanno vāṇī pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham, vāṇī-hiraṇyagarbhau dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ vāṇī-hiraṇya-garbhābhyāṃ namaḥ 2. asmin kumbhe lakṣmī-nārāyaṇaṃ dhyāyāmi | oṃ nārāyaṇāya vidmahe | vāsudevāya dhīmahi | tanno viṣṇu pracodayāt || oṃ mahādevyai ca vidmahe | viṣṇu patnyai ca dhīmahi | tanno lakṣmī pracodayāt oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham, lakṣmī-nārāyaṇau dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ lakṣmī-nārāyaṇābhyāṃ namaḥ || 3. asmin kumbhe gaurī-maheśvaraṃ dhyāyāmi | oṃ tatpuruṣāya vidmahe | mahādevāya dhīmahi | tanno rudra pracodayāt || oṃ gaṇāmbikāyai vidmahe | mahā-tapāyai dhīmahi | tanno gaurī pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham, gaurī-maheśvarau dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ gaurī-maheśvarābhyāṃ namaḥ || 4. asmin kumbhe durgāṃ devīṃ dhyāyāmi | oṃ kātyāyanāya vidmahe | kanyakumāri dhīmahi | tanno durgi pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham, dūrgām dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ dūrgāyai namaḥ || 5. asmin kumbhe mahā-gaṇapatiṃ dhyāyāmi | oṃ ekadantāya vidmahe | vakratuṇḍāya dhīmahi | tanno danti pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham, mahā-gaṇapatiṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ gaṇapataye namaḥ || 6. asmin kumbhe kṣetra-pālān dhyāyāmi |
bhūta-preta piśācādyair āvṛtam śūla-pāṇinam | āvāhaye kṣetra-pālam karmaṇyasmin sukhāya naḥ ||
27
oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham, kṣetrapālān dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || om kṣetrapālebhyo namaḥ ||
AAAṣṣṣṭṭṭhhhaaa---dddiiikkkpppāāālllaaakkkaaa DDDhhhyyyāāānnnaaammm 7. asmin kumbhe pūrva-dikpālakam indraṃ dhyāyāmi | oṃ tat puruṣāya vidmahe | sahasrākṣāya dhīmahi | tanna indraḥ pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, indram dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ indrāya namaḥ || 8. asmin kumbhe āgneya-dikpālakam agniṃ dhyāyāmi | oṃ mahā jvālāya vidmahe | agnim-aghnyāya dhīmahi | tannogniḥ pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, agniṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ agnaye namaḥ || 9. asmin kumbhe dakṣiṇa-dikpālakam yamaṃ dhyāyāmi | oṃ tat-puruṣāya vidmahe | dharma-rājāya dhīmahi | tanno yamaḥ pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, yamaṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata samarpayāmi || oṃ yamāya namaḥ || 10. asmin kumbhe naiṛṛti-dikpālakam niṛṛtiṃ dhyāyāmi | oṃ tat-puruṣāya vidmahe | preta-rājāya dhīmahi | tannaḥ niṛṛti pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, niṛṛtiṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ nairṛtaye namaḥ || 11. asmin kumbhe paścima-dikpālakam varuṇaṃ dhyāyāmi | oṃ jala-bimbāya vidmahe | nīla-puruṣāya dhīmahi | tanno varuṇa pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, varuṇaṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ varuṇāya namaḥ || 12. asmin kumbhe vāyavya- dikpālakam vāyuṃ dhyāyāmi | oṃ pavana puruṣāya vidmahe | sahasra mūrtaye ca dhīmahi | tanno vāyuḥ pracodayāt oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, vāyuṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ vāyave namaḥ || 13. asmin kumbhe uttara- dikpālakam kuberaṃ dhyāyāmi | oṃ tat-puruṣāya vidmahe | dhana-rājāya dhīmahi | tanno kubera pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, kuberaṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ kuberāya namaḥ || 14. asmin kumbhe aiṣānya- dikpālakam īśānaṃ dhyāyāmi | oṃ tat-puruṣāya vidmahe | mahādevāya dhīmahi | tanno īśānaḥ pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, īśānaṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ īṣāṇāya namaḥ ||
28
NNNaaavvvaaagggrrraaahhhaaa DDDhhhyyyāāānnnaaammm 15. asmin kumbhe sūrya-graham dhyāyāmi | oṃ bhāskarāya vidmahe | mahā-dyuti-karāya dhīmahi | tanno āditya pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, sūryam dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ sūryāya namaḥ || 16. asmin kumbhe candra-graham dhyāyāmi | oṃ niśā-karāya vidmahe | kalā-nāthāya dhīmahi | tannaś-candra pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, candram dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ somāya namaḥ || 17. asmin kumbhe aṅgāraka-graham dhyāyāmi | oṃ aṅgārakāya vidmahe | bhūmi-putrāya dhīmahi | tanna kuja pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, aṅgārakaṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ kujāya namaḥ || 18. asmin kumbhe budha-graham dhyāyāmi | oṃ saumya-karāya vidmahe | soma-sutāya dhīmahi | tanno budha pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, budhaṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ budhāya namaḥ || 19. asmin kumbhe bṛhaspati-graham dhyāyāmi | oṃ surācāryāya vidmahe | sura-śreṣṭhāya dhīmahi | tanno guru pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, bṛhaspatiṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ gurave namaḥ || 20. asmin kumbhe śukraṃ dhyāyāmi | oṃ bhārgavāya vidmahe | bhṛgu-sutāya dhīmahi | tannaś-śukra pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, śukraṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ śukrāya namaḥ || 21. asmin kumbhe sanaiścara-graham dhyāyāmi | oṃ paṅgu-pādāya vidmahe | kāka-dhvajāya dhīmahi | tannaś-śanaiścara pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, sanaiścaraṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ śanaiścarāya namaḥ || 22. asmin kumbhe rāhu-graham dhyāyāmi | oṃ nāga-rūpāya vidmahe | siṃhi-putrāya dhīmahi | tanno rāhu pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, rāhuṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ rāhave namaḥ || 23. asmin kumbhe ketu-graham dhyāyāmi | oṃ citra-varṇāya vidmahe | citra-guptāya dhīmahi | tanno ketu pracodayāt || oṃ bhūr bhuvas suvaḥ, sāṅgam sāyudham saśaktim, ketuṃ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi gandhakṣata puṣpāṇī samarpayāmi || oṃ ketave namaḥ ||
29
VVVāāāssstttuuu PPPuuurrruuuṣṣṣaaa PPPūūūjjjaaannnaaammm vāstu martyo mahākāyaḥ kṛṣṇāṅgo rakta-locanaḥ | eka-vaktro dvi-bāhuśca barbarāṅgañca durdharaḥ || āvāhayāmyahaṃ vāstuṃ vajra-deho mahā-balam | viśvambaraṃ nāga-rūpaṃ bhū-bhār-arpita mastakam || āgaccha bhagavan vāsto sarva devair adhiṣṭita | bhagavan kuru kalyāṇam gṛhe-smin sannidho bhava ||
oṃ kṣrāṃ kṣrīṃ kṣrūṃ kṣraiṃ kṣrauṃ kṣraḥ hṛīṃ vāstu-pataye ihāgaccha ihā tiṣṭa ||
oṃ hṛīṃ vāstu pataye namaḥ || O Vastu who appears in the form of a man, of aweful appearance, having a huge body, dark complexion and red eyes. With one face and two arms, hard to contain. I Invoke you O Vastu with the adamantine body of great strength, clothed in space, manifest as a Naga, supporting the earth on your head. Please come hither O Lord Vastu, the one in whom all the Devas are established, grant us your Grace and be present in this homestead.
Maṇḍala devatā āvāhaṇam
oṁ aṃśu-māline namaḥ dhyāyāmi āvāhayāmi || jhaṣa-dhvjāya | kumārāya | vināyakāya | aśvibhyām | candrāya | durgāyai | sapta-mātṛbhyo | sthāṇave | viṣṇave | brahmaṇe ||
Upacāras
āsanam samarpayāmi | arghyam samarpayāmi | pādyam samarpayāmi | ācamanīyam samarpayāmi | oṃ bhūr bhuva suvaḥ snānam samarpayāmi | vastra arthaṃ akṣatān | upavīta arthaṃ akṣatān samarpayāmi | ābharaṇa arthaṃ akṣatān samarpayāmi | divya gandhān dhārayāmi | gandhasyopari kumkumam samarpayāmi | puṣpamālikām samarpayāmi | puṣpai pūjayāmi || Vāstu-laghu-nāmavalli — oṃ asi-carma-dharāya namaḥ | kapilāsyāya | bhīṣaṇāya | rakta-locanāya | koṭa-rakṣāya | lamba-karṇāya | dīrgha-jaṅghāya | mahodarāya | aśva-tuṇḍāya | kāka-kaṇṭāya | vajra-bāhave | vratānta-kāya | smita-vaktrāya | kṛṣṇa-dehāya | śveta-vastrāya | su-veṣṭine | rakta-keśāya | mahā- pāṇaye | tīkṣṇa-daṃṣṭrāya ||
Vāstu nāmavalli
oṃ vāstu puruṣāya namaḥ | mahākāya | kṛṣṇāṅgāya | aruṇākṣāya | vastraika-dhāraṇāya | dvibāhave | vajra-dehāya | surāsurākārāya | eka-vaktrāya | barbarāṅgāya || 10 || durdharāya | vibhraśma-śiśiroruhāya | aiśānya sthita mastakāya | krudhāya | kūrpari-kṛta-jānu-dvayāya | kṛtāñjalī-puṭāya | kalyānāya | adho-vaktrāya | śiva-netrodbhavāya | ghora-rūpāya || 20 || vāstu-śāstrādhipataye | cutuḥ ṣaṣṭhi maṇḍalādhyakṣāya | dharaṇī-sutāya | bali-priyāya | rakta-keśāya | vāstu-maṇḍala-madhya-gāya | vāstu-devāya | trailokya-rakṣakāya | trātre | varadāya || 30 || vañcitārtha-pradāya | bhaktānam abhayaṅkarāya | bhakta-vatsalāya | śubhāya | homārcana-prītāya | prabhave | udumbara-samit-priyāya | marīcyānna-priya-mānasāya | dikpāla-paribhūṣitāya | gṛha-
30
nirmāṇa-sahāyakāya || 40 || gṛha-doṣa-nivartakāya | kuliśāyudha-bhūṣaṇāya | kṛṣṇa-vastra-dharāya | āyur-bala-yaśodāya | māṣa-bali-priyāya | dīrgha-netrāya | nidrā-priyāya | dāridrya -haraṇāya | sukha-śayānandāya | saubhāgya-dāya || 50 || vāstoṣpataye | sarvāgama-stutāya | sarva-maṅgalāya | oṃ vāstu puruṣāya namaḥ ||
Uttara Pūjā
dhūpaṃ āghrāpayāmi | pratyakṣa dīpaṃ darśayāmi | dhūpa dīpa anantaram punar ācamanīyam samarpayāmi | naivedyam nivedayāmi | naivedya anantaram ācamanīyam samarpayāmi | tāmbūlam samarpayāmi | ānanda karpūra nirājanam saṃdarśayāmi || oṃ vāstu puruṣāya vidmahe | bhūmī-putrāya dhīmahi | tanno vāstu pracodayāt ||
karpūra nirājana anantaram punar ācamaniyam samarpayāmi ||
Prārthana
vāstu martyo mahākāyaḥ kṛṣṇāṅgo rakta-locanaḥ | eka-vaktro dvi-bāhuśca barbarāṅgañca durdharaḥ ||
O Vastu who appears in the form of a man, of aweful appearance, having a huge body, dark complexion and red eyes. With one face and two arms, incomprehensible.
oṃ pūjito'si mayā vāsto homādyair arcanaiḥ śubhaiḥ | prasīda pāhi viśveśa dehi me gṛhajaṃ sukham ||
You has been propitiated by my O Vastu, through these various auspicious offerings. Have compassion on me and bless me Lord of Space, grant me domestic happiness.
vāstu-deva namastubhyaṃ bhūśayyā'bhirata prabho | mad gṛhaṃ dhana-dhānyādyaiḥ samṛddhaṃ kuru sarvadā ||
Obeisance to you O Lord Vastu, pervading this space. Please grant me the perpetual increase of domestic prosperity
deveśa vāstu-puruṣa sarva vighna-vināśaka | śāntiṃ kuru sukhaṃ dehi sarva kāmān prayaccha me ||
O Vastu Purusha, foremost of the Devas, the remover of obstacles. Grant me peace and happiness, grant me the actualization of aims.
31
j VVVĀĀĀSSSTTTUUU HHHOOOMMMAAAMMM (((VVVaaaiiidddiiikkkaaa))) j
Pūrvāṅgam Gaṇapati Pūjā, Puṇyāha vācanam
Agni-mukham oṁ bhūr bhuvas suvaḥ mṛḍa-nāma agniṁ āvāhayāmi ||
! Establish the fire and perform all the rites up to åjyabhåga. ! With each of the following mantras offer four oblations of ghee.
vāsto ṣpate prati jānīhyāsmān svāve śo a namīvo bha vā naḥ |
yatvema he prati tanno juṣasva śaṃ no edhi dvipade śaṃ catu ṣpade svāhā || Acknowledge us O Guardian Spirit of the homestead: bring no disease, and give us happy entrance. Grant us that which we seek of you, and prosper our bipeds and quadrupeds. vāsto ṣpate śa gmayāsaguṁ sadā te sakṣīmahi raṇvayā gātu matyā |
āvaha kṣeme u ta yoge va raṃ no yūyaṃ pāta sva stibhi s sadā nas svāhā || Through your dear fellowship that brings welfare, may we be victorious, O Guardian of the Dwelling! Protect our happiness in rest and labour. Preserve us evermore with blessings. vāsto ṣpate pra tara ṇo na edhi gobhir aśve bhirindo |
a jarāsas te sa khye syāma pi teva pu trān prati no juṣasva || Protector of the home, be our promoter; increase our wealth in cattle and steeds. O Indu. May we be ever-‐youthful in your friendship; be pleased in us as in his sons a father. amī vahā vāṣto ṣpata viśvā rūpāṇyāvi śan | sakhā su śeva edhi nas svāhā || O Guardian of the Homestead who destroys all disease and manifests in manifold forms, be an auspicious friend to us.
! Offer oblations with the puruṣa sūkta ! Offer oblations with the navagraha sūkta
|| Navagraha Sūktam ||
āsa tyena raja sā varta māno nive śaya nn a mṛta martya ñca | hi ra ṇyaye na savi tā rathe nā-de vo yāti bhuva nā vi paśyan svāhā || a gniṁ dūtaṁ vṛṇīmahe hotāraṁ vi śvave dasam | a sya ya jñasya su kratuggas svāhā || yeṣām īśe paśu pati ḥ paśūnāṁ catu ṣpadām u ta ca dvi padām | niṣkrīto ’yaṁ ya jñiya ṁ bhāgam e tu rāyas-poṣā yaja mānasya santu svāhā ||
32
a gni-mūrddhā di vaḥ ka kut-pati ḥ pṛthi vyā a yam | a pāgm retāg m si jinvati svāhā || syo nā pṛthivi bhavā-nṛkṣa rā ni veśa nī | yacchāna ś-śarma sa prathās svāhā || kṣetra sya pati nā va yagm hi tene va jayāmasi | gāmaśva ṁ poṣayi ntvā sa no mṛḍāt īdṛśe svāhā ||
prava ś-śu krāya bhānave bharadhvam | ha vyaṁ ma tiṁ cāgnaye supūtam | yo daivyāni mānu ṣā ja nūgm ṣi | antar-viśvāni vidma nā jigāti svāhā || i ndrāṇīm āsu nāri ṣu su patnīm a ham a śravam | na hya syā apa rañca na ja rasā mara te pati ḥ svāhā || indra ṁ vo vi śvata spati havāmahe jane bhyaḥ | a smāka m astu keva las svāhā ||
āpyāyasva same tu te vi śvata s-soma vṛṣṇi yam | bhavā vāja sya saṅga the svāhā || a psu me somo abravīda ntar-viśvāni bheṣa jā | a gniñca vi śva śa ṁbhuva m āpa śca vi śva bhe ṣajīḥ svāhā || gau rīm i māya sali lāni takṣa t-yeka padī dvi padī sā catu ṣpadī | a ṣṭā-pa dī nava -padī babhūvuṣī sa hasrākṣarā para me vyo man svāhā ||
udbu dhyasvāgne prati jā gṛhyenam iṣṭā pūrte sagm sṛjethām a yañca | puna ḥ kṛṇvagm stvā pi tara ṁ yuvānam a nvātāgm sīttvayi tantu m-e tam svāhā || i daṁ viṣṇu r vica krame tre dhā nida dhe pa dam | samūḍham asya pāgm su re svāhā || viṣṇo r a rāṭa m asi viṣṇo ḥ pṛṣṭham a si viṣṇo ḥ śñaptre stho viṣṇo s-syūr-a si viṣṇo r dhru vam-a si vaiṣṇa vam-a si viṣṇa ve tvā svāhā ||
bṛha spate ati yada ryo arhād dyu mad-vi bhāti kratu ma j-jane ṣu | yaddīdaya cchava sarta prajāta tad-a smāsu dravi ṇan dhehi ci tram svāhā || indra marutva i ha pāhi soma ṁ yathā śāryāte api bas-su tasya | tava praṇītī tava śūra -śarma n-nāvi vā santi ka vaya s-suya jñāḥ svāhā || brahma jajñānaṁ pra tha maṁ pu rastād visīma tas-su ruco ve na āvaḥ | subu dhniyā upa mā a sya vi ṣṭhās-sa taśca yoni m asa taśca viva ḥ svāhā ||
śanno de vīr a bhiṣṭa ya āpo bhavantu pītaye | śaṁyor a bhisra vantu naḥ svāhā || prajāpate na tvade tānya nyo viśvā jātāni pari tā ba bhūva | yat kāmaste juhu mastanno astu va yagm syāma pata yo rayīṇām svāhā || i maṁ ya ma prasta ramā hi sīdāṅgi robhiḥ pi tṛbhi ḥ saṁvidānaḥ | ā tvā mantrāḥ kaviśa stā va hantve nā rājan ha viṣā mādayasva svāhā ||
kayā naści tra ābhu va dūtī sa dā vṛdha s-sakhā | kayā śaci ṣṭhayā vṛtā svāhā || āyaṅ-gauḥ pṛśni r-akramīdasa nan-mātara ṁ puna ḥ | pi tara ñca pra yant-suva ḥ svāhā ||
33
yatte de vī niṛṛtir āba bandha dāma grīvāsva vica rtyam | i dam te tad-viṣyāmyāyu ṣo na madhyādathā jīvaḥ pi tuma ddhi pramu ktaḥ svāhā ||
ke tuṁ kṛṇvanna ke tave peśo maryā ape śase | samu ṣadbhi r-ajāyathāḥ svāhā || bra hmā de vānāṁ pada vīḥ ka vīnām ṛṣi r viprāṇāṁ mahi ṣo mṛgāṇām | śye no gṛdhrāṇāgm svadhi ti r vanānāgm somaḥ pa vitra m atye ti rebhan svāhā || saci tra ci traṁ citayan tama sme citra kṣatra ci trata maṁ vayo dhām | ca ndraṁ ra yiṁ pu ru vīra ṁ bṛhantaṁ candra ca ndrābhi r gṛṇa te yu vasya svāhā ||
Pañca Varuṇa Homaḥ
i maṃ me varuṇa śrudhī hava m a dyāca mṛḍaya | tvām a va syurāca ke svāhā || varuṇāyedam na mama || O Lord Varuna listen now to my invocation. Be gracious even now. I approach you seeking your protection.
tat tvā yāmi brahma ṇā vanda mānas ta dā śāste yaja māno ha virbhi ḥ | ahe ḍamāno varuṇe ha bo dhyuru śaguṁ sa mā na āyu ḥ pramoṣīs svāhā || varuṇāyedam na mama || O Varuna! Praised by Vedic hymns, may I reach your refuge for which I long, through these oblations. I offer you abundant praise, withhold your anger now and enlighten us. Hail! ( RV 4.1.5 TS 2.5.12.3)
tvanno agne varu ṇasya vi dvān de vasya heḍo ‘va yāsi siṣṭhāḥ | yaji ṣṭho vahni tama ś-śośucāno viśvā dveṣāgu ṁsi pramu m ugdhya smat svāhā || agni-varuṇābhyām idaṁ na mama || O Agni! Mollify the anger of the gods and Lord Varuna. The Most Worshipful, the Best-‐Conveyer, the Most-‐Resplendent as you are, With these oblations we express our gratitude; turn away from us all them that hate us. Hail! (RV 4.1.4 TS 2.5.12.3)
sa tvanno agne ‘va mo bha vo ti nedi ṣṭho a sya u ṣaso vyu ṣṭau | ava yakṣva no varu ṇaguṁ rarāṇo vīhi mṛḍīkaguṁ su havo na edhi svāhā || agni-varuṇābhyām idaṁ na mama || O Agni! Foremost amongst the gods, protect us at dawn and during the day and night. May we never be hindered, grant us ever expanding happiness, O you who are easily invoked. Hail! This is an offering to Agni and Varuna.
tvam a gne a yāsya yāsan manasā hi taḥ | a yāsan ha vyam ūhiṣe yāno dhehi bheṣajaggas-svāhā || agni-ayase idaṁ na mama || O Agni! You are our refuge and mental solace. O Bearer-‐of-‐oblations, vouchsafe to us healing remedies. Hail! This is an offering to Agni. (TB 2.4.1.9)
! Offer the jayādi oblations.
34
UUUttttttaaarrrāāāṅṅṅgggaaammm
prajāpate na tvad e tānyanyo viśvā jātāni pari tā ba bhūva | yat kāmas te juhu mas tanno astu va yaggas syāma pata yo rayīṇāgass svāhā || prajāpataya idaṁ na mama || O Lord of Beings, you alone can comprehend all these created forms, and none beside you. Grant us our heart's desire when we invoke you, may we become the lords of rich possessions. (VS. 10;20)
oṁ bhūs-svāhā | agnaye idaṁ na mama || oṁ bhuvas-svāhā | vāyave idaṁ na mama || oṁ suvas-svāhā | sūryāya idaṁ na mama ||
yad a sya karma ṇo ’tyarīrica ṃ yad vā nyūnam i hāka ram | agniṣṭa t sviṣṭa -kṛd vidvān sarvaguṁ svi ṣṭa gam suhu tam karotu svāhā | agnaye sviṣṭakṛtedam na mama || Whatever there has been done that is superfluous or deficient in this sacrifice, you know it all, please accept it as complete O Agni Svistakrta. Paridhi pariharaṇam;
! Offer the paridhis into the fire after having dipped them in ghee; the middle one first followed by the three others.
Samsrāva Homaḥ
! Fill the sruva with ghee then cover with the sruk then offer a continuous stream of ghee;
svāhā || vasubhyo rudrebhya āditebhyaḥ saṃsrāva bhāgebhyaḥ idaṁ na mama ||
om bhūr-bhuvas-suvas-svāhā | prajāpataye idaṁ na mama ||
Prāyaścitta Saṅkalpam — oṃ pūrvokta guṇa viśeṣeṇa visiṣṭhāyāṃ asyāṃ śubha tithau mama upāta samasta durita-kṣaya dvārā [bhagavad ājñayā bhagavad kaiṅkarya rūpeṇa] asmin vāstu homa karmaṇi avijñāta prāyaścitta ādīni kariṣye || On this auspicious day characterized by the afore mentioned Astrological parameters, with the sanction of the Supreme Person and as service to Him alone , in this rite of ................. I shall now make the atonement offerings.
anājñātaṃ yad ajñātaṃ yājñasya kri yate mithu | agne tada sya ka lpa ya tvaguṁ hi vettha ya thā tathagass svāhā || agnayedam na mama || Whatever error I may have committed in this sacrifice, knowingly or unknowingly, O Agni you know full well, please amend it and make it perfect. (TB.3.7.11.5.)
35
puru ṣa sammito ya jño ya jñaḥ puru ṣa sammitaḥ | agne tada sya ka lpa ya tvaguṁ hi vettha yathā tathagass svāhā || agnayedam na mama || The Supreme Lord is coequal with Sacrifice, the Sacrifice is coequal with the Lord. O Agni you know full well, please amend it and make it perfect. (TB.3.7.11.5)
yat pāka tra manasā dīna da kṣā na | ya jñasya ma nvate martāsaḥ | agni ṣṭad hotā kra tu -vid vijānan yaji ṣṭho de vāguṁ kra tu śo ya jāti svāhā || agnayedam na mama || Since we humans of feeble energies, with immature minds, are unacquainted with the correct procedure of sacrifice, may the Mystic Fire who is skilled in the rites, well knowing all that is to be done, the best offerer, offer worship (on our behalf) according to fit season. (RV.10.2.5a)
oṁ bhūs-svāhā | agnaye idaṁ na mama || oṁ bhuvas-svāhā | vāyave idaṁ na mama || oṁ suvas-svāhā | sūryāya idaṁ na mama ||
Saṅkalpam — asmin vāstu homa karmaṇi madhye saṁbhāvita samasta doṣa prāyaścittārthaṃ sarva prāyaścittam hoṣyāmi || For all shortcomings that occurred during the course of this sacrifice I now offer final atonement and expiation.
om bhūr-bhuvas-suvas-svāhā | prajāpataye idaṁ na mama | om śrī viṣṇave-svāhā | viṣṇave paramātmane idaṁ na mama | oṃ rudrāya paśupataye svāhā | rudrāya paśupataye idaṃ na mama ||
Pūrṇahuti
Saṅkalpam — oṃ pūrvokta guṇa viśeṣeṇa visiṣṭhāyāṃ asyāṃ śubha tithau mama upāta samasta durita-kṣaya dvārā [bhagavad ājñayā bhagavad kaiṅkarya rūpeṇa] asmin vāstu homa karmaṇas saṃpūrṇa phala prāptyārthaṃ mṛḍa nāmāgnau pūrṇāhutiṃ hoṣyāmi | tadanantaraṃ sāṅgata siddhyarthaṃ vasorddhārāṃ hoṣyāmi || oṃ pūrṇāhu tim u tta māṃ ju hoti | sarvaṃ vai pūrṇā-hu tiḥ | sarva m evāpno ti | atho i yaṃ vai pūrṇā-hu tiḥ | a syām e va prati-tiṣṭhati svāhā || agnaye vauṣaṭ || He sacrifices the best of final oblations; Totality is the final oblation; through that everything is obtained ; therefore is this, that final oblation; in this is it established.
Vasordhāra Homaḥ
oṃ sapta te agne sa midha s sa pta ji hvās sapta ṛṣayaḥ sapta dhāma pri yāṇi | sa pta hotrā sapta -dhā tvā ya ja nti sa pta yoni r āpṛṇasva ghṛte na svāhā || agnaye saptavatedaṃ na mama || Seven are your faggots O Agni, seven your tongues, seven the seers and seven the beloved locations. Seven are the priests that oblate to you, seven are the sources, with this oblation of ghee grant us protection.
! Prāṇāyāma & Pariśecanam
36
adi te’nva magass sthāḥ | anuma te’nva magass sthāḥ | sara sva te’nva magass sthāḥ | deva savi taḥ prāsāvīḥ ||
Aditi has granted us permission, Anumati has granted permission. Sarasvati has granted permission, Deva Savita has impelled us.
! Valediction of Varuna from the pranita patra
varuṇāya namaḥ sakala arādhanai svarcitam | yathā-‐sthānam …. O Varuna I offer you all my homage, please depart where you will, for Glory, well-‐being and the hope that you will return.
! Pouring out of the water
prācyāṁ di śī de vā ṟtvijo mārjayantām || In the eastern quarter may the gods, the priests make me bright. dakṣiṇa sya di śī māsāḥ pi taro mārjayantām || In the southern quarter may the months, the manes make me illustrious. pratīcyāṁ di śī gṟhāḥ paśavo mārjayantām || In the western quarter may the houses, the cattle make me illustrious. udīcyāṁ di śyāpa oṣa dhayo mārjayantām || In the northern quarter may the waters, the plants, the trees make me illustrious. ūrdhvāyāṁ di śī ya jña sa ṁva tsaro ya jña-patir mārjayantām || In the zenith may the sacrifice, the year, the Lord of Sacrifice make me illustrious.
oṁ va iśvāna rāya vi dmahe | lālīlāya dhīmahi | tanno agniḥ praco dayāt || We cognize the Mystic Fire within the soul of all beings, may that Illuminator enlighten us.
Homage to Agni agne naya su pathā rāye a smān viśvāni deva va yunāni vi dvan | yu yo ∞ya smaj-ju hurāṇam eno ∫ūyi ṣṭhānte nama uktim vi∞ema || oṁ agnaye namaḥ | agniṁ ātmanyudvāsayāmi || O Refulgent Agni you possess all kinds of knowledge and are therefore wise. Lead us in a goodly path to the wealth of Beatitude. Keep away from us corrupting sin which stands in the way of our attainment. We offer you many salutations. Om Obeisance to Agni -‐ I return you to your place within my heart
Prārthana namaste gārhapatyāya namaste dakṣiṇāgnaye | namaḥ āhavanīyāya mahā vedyai namo namaḥ ||
Reverence to the Garhapatya fire , reverence to the dakshina fire. Reverence to the Ahavaniya fire and to the Main Altar I pay repeated reverence.
kāṇḍa-dvayopapādhyāya karma brahma svarūpiṇam | svargāpavarga rūpāya yajñeśāya namo namaḥ ||
I pay my obeisances to the Lord of Sacrifices who is manifest in the form of the twin divisions of the Vedas relating to Action (karma-‐kanda) and to Knowledge (Brahma-‐kanda) which are the causes of heaven and liberation respectively.
37
yajñeśācyuta govinda mādhava ananta keśava | kṛṣṇa viṣṇo hṛṣīkeśa vāsudeva namo'stu te ||
Salutations to you O Krishna, the Lord of Sacrifice, The All-‐pervading One, the Lord-‐of-‐the-‐senses, the Eternal One, the Consort of Lakshmi, the Indweller, and Lord of the Universe.
mantra hīnaṃ kriyā hīnaṃ bhakti hīnaṃ hutāśana | yad hutaṃ tu mayā deva paripūrṇaṃ tad astu te ||
Deficient as this sacrifice is in formulae, methodology and devotion O Agni! Whatever I have offered my Lord, let it be acceptable to you.
prāyaścitta anya śeṣāṇi tapaḥ karmātma kāni vai | yāni teṣām aśeṣāṇāṃ kṛṣṇa anusmaraṇaṃ param ||
There is no other expiation in austerities and other actions whereby everything that is deficient becomes whole other than by the remembrance of the name of Krishna.
yasya smṛtya cā nāmokta tapaḥ yajña kriyādiṣu | nyūnam sampūrṇatām yāti sadyo vande tam acyutam ||
oṃ śrī kṛṣṇa kṛṣṇa kṛṣṇa
DDDiiikkk BBBaaallliiidddāāānnnaaammm ssseeeeee pppaaagggeee 111000
! The deities are valedicted and the kumbha disassembled – the water is then sprinkled in every room of the house.
38
j KKKŪŪŪPPPAAA TTTAAAḌḌḌĀĀĀGGGAAA PPPRRRAAATTTIIIṢṢṢṬṬṬHHHAAAVVVIIIDDDHHHIIIḤḤḤ j
! To the west of the well or tank erect the maṇḍapa with a madhyavedi and the grahavedi in
the NE. ! On the center vedi draw the sarvatobhadra maṇḍapa, from the left hand side establish four
kalaśas at the corners of the vedi. ! In the center establish the śānti kalaśa.
111... AAAnnnuuujjjñññāāā Saṅkalpam (for a well) hariḥ oṃ tatsat | …….. mama yajamāna śrī ________ śarmaṇaḥ etat kūpādhikaraṇaka pratyeka jala bindu samasaṅkhyaka śata varṣāvicchinna svarga kāmaḥ kūpajalāśayotsarga karma ahaṃ kariṣye || On this auspicious day on behalf of my patron sri ........................ we perform the consecration & dedication of this well, may he dwell in heaven for as many years as there are drops of water in this well. Saṅkalpam (for a tank) hariḥ oṃ tatsat .......... mama yajamāna śrī ________śarmaṇaḥ catur-arṇavānta mahīdāna janya puṇya samapuṇya prāpti divya kāma samanvitātma kartṛ varuṇa loka gamana kāmaḥ puṣkariṇī jalāśayotsarga makhenā'haṃ yakṣye || On this auspicious day on behalf of my patron sri ........................ we perform the consecration and dedication of this tank. Through this auspicious act, may he obtain the same merit as accrues to one who gives away land surrounded by four seas, and may he obtain to the region of Lord Varuna.
222... KKKaaarrrmmmāāāṅṅṅgggaaa AAAbbbhhhyyyuuudddaaayyyaaammm [[[nnnāāānnndddīīī]]] oṃ eko viṣṇur mahad bhūtaṃ pṛthak bhūtāny anekaśaḥ | trīn lokān vyāpya bhūtātmā bhuṅkte viśvabhug avyayaḥ ||
Vishnu is the unique and unparalleled deity in that he pervades the great elements of different kinds and the three worlds of existence. He is the Supersoul of all beings and their Protector. He transcends all of them and is not touched by their defects thus He enjoys supreme bliss.
oṃ namo brahmaṇya devāya go-brāhmaṇa hitāya ca | jagad-hitāya kṛṣṇāya govindāya namo namaḥ || devatābhyaḥ pitṛbhyaśca mahāyogībhya eva ca | namas svāhāyai svadhāyai nityam eva namo namaḥ ||
Saṅkalpaḥ Hariḥ oṁ tatsat | Govinda ………….. saṅkalpita karmāṅgatayā abhyudayaṃ hiraṇya-rūpeṇa adya kariṣye || apa upaspṛśya || On this auspicious day with the sanction of the Supreme Being and as service to Him alone, [in order to absolve myself of all sins and to please the Supreme Lord] I now, as an ancilliary to …………. perform the memorial rite to my ancestors through charity.
39
DDDāāānnnaaammm hiraṇyagarbha garbhasthaṃ hema bīja vibhāvasoḥ | ananta puṇya phaladam ataḥ śāntiṃ prayaccha me ||
adya saṅkalpita …. karmāṅga bhūte’sminn abhyudaye satya-vasu saṃjñaka viśvedeva – abhyudaya saṃrakṣaka śrī mahā viṣṇu sahita, nāndī śobhana devatā prītyarthaṃ, idaṁ āgneyaṃ hiraṇyaṃ satya-vasu saṃjñaka viśvedeva abhyudaya saṃrakṣaka śrī mahā viṣṇu sahita, nāndī śobhana devatā svarūpebhyāh brāhmaṇebhyaḥ saṃpradade na mama ||
nāndī śobhana devatāḥ pitaraḥ prīyantām || ! give the money to the brahmins
svāminaḥ mayā hiraṇyena kṛtaṃ abhyudayikaṃ saṃpannam | [susaṃpannam] || May this memorial rite to my ancestors done through these offerings be acceptable.
iḍā deva hūr manu r ya jñanīḥ bṛha spati ḥ uktāma dāni śa gu ṁ si ṣa t viśve de vaḥ sūkta -vācaḥ pṛthi vi mātar mā mā higuṁ sīḥ madhu maniṣye madhu janiṣye madhu vakṣyāmi madhu vadiṣyāmi madhu -matiṃ deve bhyaḥ vāca m udyāsaguṃ śu śru ṣeṇyāṃ ma nu ṣye bhyas taṃ mā de vā a vantu śobhāya i pi taro'nu madantu || Ida summons the gods, Manu leads the sacrifice, Brihaspati recites the chants and acclamations. The All-‐gods recite the hymns, O Earth Mother do not harm me. Of sweetness shall I think, sweetness shall I produce, sweetness shall I proclaim, sweetness shall I speak, may I utter speech full of sweetness for the gods and acceptable to men, may the gods aid me to radiance may the manes rejoice in me. TS.3.3.2 iḍā ehi | a diti ehi | sara sva tyehi | śobhanaṃ śobhanam | Come O Ida! Come Sarasvati! May all be well
manas-samādhīyatām | [samāhita manasaḥ smaḥ] Reverend sirs may you be gratified.
prasīdantu bhavantaḥ | [prasannāḥ smaḥ] Reverend sirs may you be gratified.
śrīrastviti bhavanto bruvantu || [astu śrīḥ] Reverend sirs may we obtain wellbeing.
puṇyāha bhavanto bruvantu || [puṇyāham] Reverend sirs may we be sanctified.
ṛdhyāsmā ha vyair nama so pa sadya | mi tram de vaṃ mi tra dheya ṃ no astu | a nūrādhān ha viṣā va rdhaya ntaḥ | śa taṃ jīvema śa rada s-savīrāḥ ||
[dīrghāyuṣyam-astu] || TB.3.1.2.1a May we prosper, having approached with oblations with salutations, may the radiant Supreme Being be our support. May His bliss-‐bestowing Grace with oblations ever increase, may we live a hundred autumns in the company of our heroes.
40
namas sadase namas sada sa s-pata ye nama s sakhīnām puro gāṇāṃ cakṣu ṣe namo di ve nama ḥ pṛthi vyai |
I offer obeisance to the assembly, homage to the Lord of the assembly, salutations to the friends who go before, homage to Heaven and to Earth. T. S. 3;2;4
sapratha sa bhāṃ me gopāya | ya ca sabhyās sabhā sada ḥ | tān i ndriyāva ta kuru | sa rvam āyu r u pāsatām ||
May this august assembly afford me its protection, all those who are present here. May they protect my sense organs, I offer my lifelong obeisance. TB. 1.1.10.3.5 333... BBBhhhūūūtttoootttsssāāādddhhhaaannnaaammm
! Scatter mustard seeds over all the land while reciting the following slokas and ringing the bell.
apasarpantu te bhūte ye bhūtā bhuvi samsthitā | ye bhūta vighna-kartāra-te gacchantvājñāyā hare || Be gone, be banished all those elementals who are earth-‐bound. All obstructive forces are destroyed by the command of the Lord. apakrāmantu bhūtāni piśācāḥ sarvato diśam | sarveṣām avirodhena brahma karma samārabhe || Om Depart hence all elementals and spirits from all directions May none of you obstruct this great ceremony that is about to begin.
444... VVVāāāssstttuuu PPPūūūjjjāāā
! If possible establish a vastu-vedi or invoke vastu into a ghata or a salagrama.
oṃ hṛīṃ caturbhujaṃ mahākāyaṃ jaṭāmaṇḍita mastakam | trilocanaṃ karālāsyaṃ hāra kuṇḍala śobhitam || lambodaraṃ dīrghakarṇaṃ lomaśaṃ pītavāsasam | gadā triśūla paraśuṃ khaṭvāṅgaṃ dadhataṃ karaiḥ || asi carma dharaiḥ dhīraiḥ kapilāsyādibhirvṛtam | śatrūṇām antakaṃ sākṣādudyadāditya sannibham || dhyāyet devaṃ vāstu patiṃ kūrma padmāsana sthitam ||
I visualize Vastu Purusha the composite force of the construction, seated in lotus posture, having expansive body, four arms, matted locks, three eyed, awesome bedecked with necklace and earrings, pot-‐bellied, long ears, hairy robed in yellow. In his four hands he holds, a mace, trident, axe, and khatvangam, the warrior holding a sword and shield, surrounded by Kapila and the others, as radiant as the rising sun, the vanquisher of all forces of chaos.
oṃ kṣrāṃ kṣrīṃ kṣrūṃ kṣraiṃ kṣrauṃ kṣraḥ hrīṃ vāstupate ihā gaccha ihā tiṣṭha ||
oṃ hrīṃ vāstupataye namaḥ ||
41
Vāstu Arādhanam ! Offer the 16 upacaras — pushpai pūjayāmi:
asi carma dharāya namaḥ | kapilāsyāya | piṅgakeśāya | bhīṣaṇāya | raktalocanāya | koṭarākṣāya | lambakarṇāya | dīrghajaṅghāya | mahodarāya | aśvatuṇḍāya | kākakaṇṭhāya | vajrabāhave | vratāntakāya ||
! Offer balis with the above mantras.
555... DDDeeevvvaaatttāāā ĀĀĀvvvāāāhhhaaannnaaammm ! Then offer puja to ganapati and vishnu, the navagrahas and the dikpalakas.
666... YYYuuupppaaa SSSttthhhāāāpppaaannnaaammm ! In the NE. corner of the well area dig a pit and place five ratnas in it and erect a yupa.
777... VVVaaarrruuuṇṇṇaaa ĀĀĀvvvāāāhhhaaannnaaammm ! In a kumbha of water invoke varuna;
i maṃ me varuṇa śrudhī hava m a dyāca mṛḍaya | tvām a va syurāca ke ||
tat tvā yāmi brahma ṇā vanda mānas ta dā śāste yaja māno ha virbhi ḥ |
ahe ḍamāno varuṇe ha bo dhyuru śaguṁ sa mā na āyu ḥ pramoṣīḥ || O Lord Varuna listen now to my invocation. Be gracious even now. I approach you seeking your protection. O Varuna! Praised by Vedic hymns, may I reach your refuge for which I long, through these oblations. I offer you abundant praise, withhold your anger now and enlighten us. Hail! ( RV 4.1.5 TS 2.5.12.3)
oṃ āyāhi bhagavan deva toya mūrte jaleśvara | śaṅkha kundendu varṇābha makara-dhvaja pāśa-dhṛk || yajñe tu saritāṃ nātha sarva pāpa praṇāśana | mayāsmin nimite kūpe sānnidhyam upakalpaya ||
oṃ varuṇa ihāgaccha iha tiṣṭha O Lord Varuna All-‐pervading Lord of truth in the form of vapour, the colour of white conch, bearing the noose of attachment and waving the banner of the crocodile. O Lord of rivers absolve us of our sins, and please take up thy abode in these waters. Having invoke Varuna offer 16 upacaras with the mula-mantra – (oṃ vaṃ varuṇāya namaḥ ) 888... NNNāāāgggaaa pppūūūjjjaaa
oṃ ananto vāsukiścaiva karkoṭastakṣakastathā | nāgapadmo mahāpadmaḥ śaṅkhaḥ kuliśa eva ca || ime ca aṣṭakulā nāgā ye ca nāgā viṣāyudhāḥ | tān pūjayāmyahaṃ bhaktyā rakṣāṃ kurvantu me sadā ||
I salute the eight categories of dragons who represent the embodiment of wisdom; ananta, vasuki,
42
karkota, takshaka, nagapadma, mahapadma, shankha and kulisha, and all those dragons having poison as a weapon, I devotedly offer my obeisance, please protect me always.
oṃ anantādi nāgā ihā gacchata ihā tiṣṭhata ! Smear the kupa with pancagavya ! Offer pancopacara with the mula mantra;
oṃ kūpajalāśayāya namaḥ
oṃ hriyai namaḥ | oṃ śriyai | śacyai | medhāyai | viśvāyai | lakṣmyai | 999... PPPrrraaadddhhhāāānnnaaa hhhooommmaaaḥḥḥ
! Varuṇa sūktam with caru made of barley
u ddutta maṃ va ruṇa pāśa m a smad avāgha ṃ vima dhyama guṃ śra thāya | athā va yaṃ āditya vra te tavānāgaso adi taye syāma || 1 || Varuna, from the upmost noose release us, let down the lowest and remove the midmost. So in the Dharma may we become faultless and achieve the state of undivided consciousness, O you who are undifferentiated. (V.S. 12;12) asta bhnādyām ṛṣa bho a ntari kṣa m ami mīta vari māṇa ṃ pṛthi vyā | asīdad viśvā bhuva nāni sa mrāḍ viśvet-tāni varu ṇasya vra tāni || 2 || The Lord of all wealth, the Sovereign who propped up the heavens, and measured out the broad earth's wide expanses. He, King Supreme, governed all living creatures. All these are Holy Varuna's operations. (R.V.8;42;1.) yat kiñce daṃ varuṇa daivye jane bhidro haṃ ma nu ṣyāṣcara m asi | acittī yat tava dharmā yuyopi mā mā na s tasmād ena so deva rīriṣaḥ || 3 || O Lord Varuna as undiscriminating people we may have neglected the regular daily worship, but O Varuna such deceit might have been done unwittingly. All that we have done, all the Dharmas that we have transgressed; O Lord Varuna save us and do not punish us for them! ki tāvāso yadri ’ri purṇa dīvi yad vāghā sa tyam u ta yanna vi dma | sarvā tā viṣya śithi reva de vāthā te syāma varuṇa pri yāsaḥ || 4 || The blame that is attributed to me unjustly or the errors which I have wittingly and unwittingly committed; may all these be effaced by you O Varuna and may we all receive your grace. ava te heḍo varuṇa amo bhi r ava ya jñobhi r īmahe ha virbhi ḥ | kṣaya nna a smabhya m asura praceto rāja n nenāgu ṁ si śiśrathaḥ kṛtāni || 5 || With prostration, oblations, and sacrifices O Varuna we mollify your anger. Wise Sovereign, King of wide dominion, loosen the bonds of negative karma by us committed. tat tvā yāmi brahma ṇā vanda mānas ta dā śāste yaja māno ha virbhi ḥ | ahe ḍamāno varuṇe ha bo dhyuru śaguṁ sa mā na āyu ḥ pramoṣīḥ || 6 ||
43
O Varuna! Praised by Vedic hymns, may I reach your refuge for which I long, through these oblations. I offer you abundant praise, withhold your anger now and enlighten us. Hail! ( RV 4.1.5 TS 2.5.12.3) agnaye svāhā | idaṁagnaye ||
somāya svāhā | idaṃ somāya ||
varuṇāya svāhā | idaṁ varuṇāya ||
yajñāya svāhā | idaṃ yajñāya ||
ugrāya svāhā | idaṃ ugrāya ||
bhīmāya svāhā | idaṃ bhīmāya ||
vyuṣṭyai svāhā | idaṃ vyuṣṭyai ||
śatakratave svāhā | idaṃ śatakratave ||
svargāya svāhā | idaṃ svargāya ||
gaṃ gaṇapataye svāhā | idaṃ gaṇapataye ||
klīṃ viṣṇave svāhā | idaṃ viṣṇave ||
brīṃ brahmaṇe svāhā | idaṃ brahmaṇe ||
aiṃ vāṇyai svāhā | idaṃ vāṇyai ||
śrīṃ ramāyai svāhā | idaṃ ramāyai ||
oṃ hauṃ śivāya svāhā | idaṃ śivāya ||
duṃ durgāyai svāhā | idaṃ durgāyai ||
hrīṃ tigmaraśme svāhā | idaṃ tigmaraśme ||
Navagraha Homam
oṃ ārogyadāya svāhā | idaṃ sūryāya na mama || klīṃ hrīṃ aiṃ amṛta karāmṛtaṃ plāvaya plāvaya svāhā | idaṃ somagrahāya || oṃ aiṃ hrāṃ hrīṃ sarva duṣṭānnāśaya nāśaya svāhā | idaṃ kujagrahāya || oṃ hrīṃ śrīṃ saumya sarvān kāmān pūraya svāhā | idaṃ budha grahāya || aiṃ oṃ suraguro abhīṣṭaṃ yaccha svāhā | idaṃ guru grahāya || śāṃ śīṃ śūṃ śaiṃ śāuṃ śaḥ śukrāya svāhā | idaṃ śukra grahāya || hrāṃ hrīṃ hrīṃ hrīṃ sarva śatrūn vidrāvaya vidrāvaya mārttaṇḍa sūnave namaḥ śanaiścarāya svāhā | idaṃ śani grahāya || rāṃ hraum hraiṃ hrīṃ soma śatroḥ śatrūn vidhvaṃsaya vidhvaṃsaya rāhave namaḥ rāhave svāhā | idaṃ rāhave || oṃ krūṃ hrūṃ kraiṃ ketave svāhā | idaṃ ketave ||
44
Dikpalaka Homam
laṃ indrāya svāhā | raṃ agnaye svāhā | mṛaṃ yamāya svāhā | stṛaṃ niṛrtaye svāhā | vaṃ varuṇāya svāhā | vaṃ vāyave svāhā | kṣaṃ kuberāya svāhā | hrauṃ īśānāya svāhā | brīṃ brahmaṇe svāhā | aṃ anantāya svāhā | aṣṭa-vasubhyah svāhā |
! Take the pavitri from the praṇita water and sprinkle water on the head;
oṃ sumitriyān āpa oṣadhayassantu |
! Invert the pranita patra in the NE
oṃ durmitriyāstasmai santu yo 'smān dveṣṭi yañca vayam dviṣmaḥ || ! Perform purna huti
111000... DDDeeedddiiicccaaatttiiiooonnn ! The yajaman then dedicates the kūpa for all beings —
saṅkalpaḥ ............... etat kūpa jalāśayaṃ varuṇa daivataṃ sarva bhūtopayogitvenā ahaṃ utsṛje ||
oṃ suprīyantāṃ sarva bhūtā namo bhūtoyavāsinaḥ | utsṛṣṭaṃ sarva bhūtebhyo mayaitajjalam utamam ||
I salute the beings that reside in water, may all beings be gratified by this body of water which I have created to the best of my ability for all beings.
ramantāṃ sarvabhūtāni snāna pānāvagāhanaih | sāmānyaṃ sarva jīvebhyo mayā dattam idaṃ jalam ||
This water is dedicated to the use of all beings, may they enjoy, may all beings bathe, drink and wash freely in these waters.
ye ca kecid vipadyānte sva-sva-karma vipākataḥ | tat pāpanna pralipyehaṃ saphalāstu mama kriyāḥ ||
If those who are fatigued from the performance of their daily labour refresh themselves by drinking these waters, then my work will be a success.
! The yajaman circumambulates the tank.
! dakṣiṇa dānam
! visarjanam
! āśirvādam
! brāhmaṇa bhojanam