VIMŒNAVATTHU PETAVATTHU … · THE PŒ£I ALPHABET IN BURMESE AND ROMAN CHARACTERS ____ VOWELS t a tm È Ä £ i þ Ê O u OD | {e Mo o CONSONANTS WITH VOWEL “A” u ka c kha *

$Page 1: VIMŒNAVATTHU PETAVATTHU … · THE PŒ£I ALPHABET IN BURMESE AND ROMAN CHARACTERS ____ VOWELS t a tm È Ä £ i þ Ê O u OD | {e Mo o CONSONANTS WITH VOWEL “A” u ka c kha *$
ChaÔÔhasa~gÊtipiÔakaÑ

SuttantapiÔake KhuddakanikÈye

VIMŒNAVATTHU PETAVATTHU

THERAGŒTHŒTHER¢GŒTHŒPŒ£I

_____

Buddhavasse 2552 Marammavasse 1370 AD. 2008

Romanized from Myanmar version published in 2000

© BuddhasÈsana Society

PÈÄi Series 19

First published in 2008 by Ministry of Religious Affairs

Yangon, Myanmar

THE PŒ£I ALPHABET IN BURMESE AND ROMAN CHARACTERS

____ VOWELS

t a tm È Ä £ i þ Ê O u OD | { e Mo o

CONSONANTS WITH VOWEL “A” u ka c kha * ga C gha i ~a p ca q cha Z ja ps jha Ó Òa # Ôa X Ôha ! Éa ¡ Éha P Óa w ta x tha ' da " dha e na y pa z pha A ba b bha r ma , ya & ra v la 0 va o sa [ ha V Äa H Ñ

VOWELS IN COMBINATION -m -g = È èd = i èD = Ê -k -K = u -l -L = | a- = e a-m a-g = o

u ka um kÈ ud ki uD kÊ uk ku ul k| au ke aum ko c kha cg khÈ cd khi cD khÊ ck khu cl kh| ac khe acg kho ...

CONJUNCT-CONSONANTS uú kka CF ~gha P² ÓÔha "s dhya y’ pla v’ lla u© kkha pö cca @ ÓÉa "G dhva yÁ pba vs lya us kya p ä ccha PÖ ÓÓa EÅ nta AÇ bbha vS lha Bud kri ZÆ jja PS Óha EÉ ntva As bya 0S vha u’ kla Zöß jjha wå tta E¦ ntha jA bra oå sta uG kva n ÒÒa w¬ ttha E nda rÜ mpa ~oå stra cs khya Í§ Òha wG tva `E´ ndra ræ mpha oé sna cG khva Íö Òca ws tya E ndha rÁ mba os sya *¾ gga Íä Òcha Mw tra Eé nna rÇ mbha ó ssa *¢ ggha ÍÆ Òja ' dda Es nya r® mma o® sma *s gya Íöß Òjha ' ddha ES nha rs mya oG sva

j* gra ¥ ÔÔa 's dya yÜ ppa rS mha [® hma uF ~ka | ÔÔha j' dra yæ ppha ,s yya [G hva cF ~kha × ÉÉa 'G dva ys pya ,S yha V§ Äha *F ~ga

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0

VimÈnavatthupÈÄi _____

MÈtikÈ PiÔÔha~ka

1. ItthivimÈna

1. PÊÔhavagga

1. PaÔhamapÊÔhavimÈnavatthu ... ... 1 2. DutiyapÊÔhavimÈnavatthu ... ... 2 3. TatiyapÊÔhavimÈnavatthu ... ... 3 4. CatutthapÊÔhavimÈnavatthu ... ... 4 5. KuÒjaravimÈnavatthu ... ... 5 6. PaÔhamanÈvÈvimÈnavatthu ... ... 6 7. DutiyanÈvÈvimÈnavatthu ... ... 7 8. TatiyanÈvÈvimÈnavatthu ... ... 9 9. DÊpavimÈnavatthu ... ... 10 10. TiladakkhiÓavimÈnavatthu ... ... 11 11. PaÔhamapatibbatÈvimÈnavatthu ... ... 12 12. DutiyapatibbatÈvimÈnavatthu ... ... 14 13. PaÔhamasuÓisÈvimÈnavatthu ... ... 15 14. DutiyasuÓisÈvimÈnavatthu ... ... 15 15. UttarÈvimÈnavatthu ... ... 16 16. SirimÈvimÈnavatthu ... ... 18 17. KesakÈrÊvimÈnavatthu ... ... 20

2. CittalatÈvagga

1. DÈsivimÈnavatthu ... ... 21 2. LakhumÈvimÈnavatthu ... ... 23 3. ŒcÈmadÈyikÈvimÈnavatthu ... ... 24 4. CaÓÉÈlivimÈnavatthu ... ... 25

ii VimÈnavatthupÈÄi

MÈtikÈ PiÔÔha~ka 5. BhadditthivimÈnavatthu ... ... 26 6. SoÓadinnÈvimÈnavatthu ... ... 28 7. UposathÈvimÈnavatthu ... ... 29 8. NiddÈvimÈnavatthu ... ... 30 9. SuniddÈvimÈnavatthu ... ... 31 10. PaÔhamabhikkhÈdÈyikÈvimÈnavatthu ... ... 31 11. DutiyabhikkhÈdÈyikÈvimÈnavatthu ... ... 32

3. PÈricchattakavagga

1. UÄÈravimÈnavatthu ... ... 33 2. UcchudÈyikÈvimÈnavatthu ... ... 34 3. Palla~kavimÈnavatthu ... ... 36 4. LatÈvimÈnavatthu ... ... 37 5. GuttilavimÈna ... ... 39 6. DaddallavimÈnavatthu ... ... 48 7. PesalavatÊvimÈnavatthu ... ... 50 8. MallikÈvimÈnavatthu ... ... 52 9. VisÈlakkhivimÈnavatthu ... ... 54 10. PÈricchattakavimÈnavatthu ... ... 55

4. MaÒjiÔÔhakavagga

1. MaÒjiÔÔhakavimÈnavatthu ... ... 56 2. PabhassaravimÈnavatthu ... ... 57 3. NÈgavimÈnavatthu ... ... 58 4. AlomavimÈnavatthu ... ... 59 5. KaÒjikadÈyikÈvimÈnavatthu ... ... 59 6. VihÈravimÈnavatthu ... ... 60 7. CaturitthivimÈnavatthu ... ... 63 8. AmbavimÈnavatthu ... ... 64

VimÈnavatthupÈÄi iii

MÈtikÈ PiÔÔha~ka 9. PÊtavimÈnavatthu ... ... 65 10. UcchuvimÈnavatthu ... ... 67 11. VandanavimÈnavatthu ... ... 68 12. RajjumÈlÈvimÈnavatthu ... ... 69

2. PurisavimÈna

5. MahÈrathavagga

1. MaÓÉ|kadevaputtavimÈnavatthu ... ... 73 2. RevatÊvimÈnavatthu ... ... 73 3. ChattamÈÓavakavimÈnatthu ... ... 76 4. KakkaÔakarasadÈyakavimÈnavatthu ... ... 80 5. DvÈrapÈlavimÈnavatthu ... ... 81 6. PaÔhamakaraÓÊyavimÈnavatthu ... ... 82 7. DutiyakaraÓÊyavimÈnavatthu ... ... 83 8. PaÔhamas|civimÈnavatthu ... ... 83 9. Dutiyas|civimÈnavatthu ... ... 84 10. PaÔhamanÈgavimÈnavatthu ... ... 85 11. DutiyanÈgavimÈnavatthu ... ... 86 12. TatiyanÈgavimÈnavatthu ... ... 86 13. C|ÄarathavimÈnavatthu ... ... 87 14. MahÈrathavimÈnavatthu ... ... 90

6. PÈyÈsivagga

1. PaÔhama-agÈriyavimÈnavatthu ... ... 95 2. Dutiya-agÈriyavimÈnavatthu ... ... 96 3. PhaladÈyakavimÈnavatthu ... ... 97 4. PaÔhama-upassayadÈyakavimÈnavatthu ... ... 98 5. Dutiya-upassayadÈyakavimÈnavatthu ... ... 98 6. BhikkhÈdÈyakavimÈnavatthu ... ... 99

iv VimÈnavatthupÈÄi

MÈtikÈ PiÔÔha~ka 7. YavapÈlakavimÈnavatthu ... ... 99 8. PaÔhamakuÓÉalÊvimÈnavatthu ... ... 100 9. DutiyakuÓÉalÊvimÈnavatthu ... ... 101 10. Uttara (pÈyÈsi) vimÈnavatthu ... ... 102

7. Sunikkhittavagga

1. CittalatÈvimÈnavatthu ... ... 103 2. NandanavimÈnavatthu ... ... 103 3. MaÓith|ÓavimÈnavatthu ... ... 104 4. SuvaÓÓavimÈnavatthu ... ... 105 5. AmbavimÈnavatthu ... ... 106 6. GopÈlavimÈnavatthu ... ... 107 7. KaÓÉakavimÈnavatthu ... ... 109 8. AnekavaÓÓavimÈnavatthu ... ... 112 9. MaÔÔhakuÓÉalÊvimÈnavatthu ... ... 113 10. SerÊsakavimÈnavatthu ... ... 116 11. SunikkhittavimÈnavatthu ... ... 124

VimÈnavatthupÈÄimÈtikÈ niÔÔhitÈ.

PetavatthupÈÄi _____


1. Uragavagga

1. Khett|pamapetavatthu ... ... 127 2. S|karamukhapetavatthu ... ... 127 3. P|timukhapetavatthu ... ... 128 4. PiÔÔhadhÊtalikapetavatthu ... ... 128 5. TirokuÔÔapetavatthu ... ... 129 6. PaÒcaputtakhÈdapetivatthu ... ... 130 7. SattaputtakhÈdapetivatthu ... ... 131 8. GoÓapetavatthu ... ... 132 9. MahÈpesakÈrapetivatthu ... ... 133 10. KhallÈÔiyapetivatthu ... ... 133 11. NÈgapetavatthu ... ... 135 12. Uragapetavatthu ... ... 137

2. Ubbarivagga

1. SaÑsÈramocakapetivatthu ... ... 138 2. SÈriputtattheramÈtupetivatthu ... ... 140 3. MattÈpetivatthu ... ... 141 4. NandÈpetivatthu ... ... 144 5. MaÔÔhakuÓÉalÊpetavatthu ... ... 146 6. KaÓhapetavatthu ... ... 149 7. DhanapÈlaseÔÔhipetavatthu ... ... 151 8. C|ÄaseÔÔhipetavatthu ... ... 152 9. A~kurapetavatthu ... ... 154 10. UttaramÈtupetivatthu ... ... 161 11. Suttapetavatthu ... ... 162 12. KaÓÓamuÓÉapetivatthu ... ... 163 13. Ubbaripetavatthu ... ... 165

vi PetavatthupÈÄi


3. C|Äavagga

1. AbhijjamÈnapetavatthu ... ... 167 2. SÈÓavÈsÊtherapetavatthu ... ... 168 3. RathakÈrapetivatthu ... ... 171 4. Bhusapetavatthu ... ... 172 5. KumÈrapetavatthu ... ... 173 6. SeriÓÊpetavatthu ... ... 175 7. Migaluddakapetavatthu ... ... 176 8. Dutiyamigaluddakapetavatthu ... ... 177 9. K|Ôavinicchayikapetavatthu ... ... 179 10. DhÈtuvivaÓÓapetavatthu ... ... 179

4. MahÈvagga

1. Ambasakkarapetavatthu ... ... 181 2. SerÊsakapetavatthu ... ... 193 3. Nandakapetavatthu ... ... 201 4. RevatÊpetavatthu ... ... 206 5. Ucchupetavatthu ... ... 209 6. KumÈrapetavatthu ... ... 210 7. RÈjaputtapetavatthu ... ... 211 8. G|thakhÈdakapetavatthu ... ... 212 9. G|thakhÈdakapetivatthu ... ... 213 10. GaÓapetavatthu ... ... 214 11. PÈÔaliputtapetavatthu ... ... 215 12. Ambavanapetavatthu ... ... 215 13. Akkharukkhapetavatthu ... ... 216 14. BhogasaÑharapetavatthu ... ... 216 15. SeÔÔhiputtapetavatthu ... ... 216 16. SaÔÔhik|Ôapetavatthu ... ... 217

PetavatthupÈÄimÈtikÈ niÔÔhitÈ.

TheragÈthÈpÈÄi _____


1. EkakanipÈta

1. PaÔhamavagga ... ... 219 2. Dutiyavagga ... ... 222 3. Tatiyavagga ... ... 224 4. Catutthavagga ... ... 227 5. PaÒcamavagga ... ... 229 6. ChaÔÔhavagga ... ... 231 7. Sattamavagga ... ... 233 8. AÔÔhamavagga ... ... 235 9. Navamavagga ... ... 238 10. Dasamavagga ... ... 239 11. EkÈdasamavagga ... ... 241 12. DvÈdasamavagga ... ... 244

2. DukanipÈta

1. PaÔhamavagga ... ... 247 2. Dutiyavagga ... ... 250 3. Tatiyavagga ... ... 253 4. Catutthavagga ... ... 255 5. PaÒcamavagga ... ... 259

3. TikanipÈta

1. A~gaÓikabhÈradvÈjattheragÈthÈ ... ... 263 2. PaccayattheragÈthÈ ... ... 263 3. BÈkulattheragÈthÈ ... ... 263

viii TheragÈthÈpÈÄi

MÈtikÈ PiÔÔha~ka 4. DhaniyattheragÈthÈ ... ... 264 5. MÈta~gaputtattheragÈthÈ ... ... 264 6. KhujjasobhitattheragÈthÈ ... ... 264 7. VÈraÓattheragÈthÈ ... ... 265 8. VassikattheragÈthÈ ... ... 265 9. YasojattheragÈthÈ ... ... 265 10. SÈÔimattiyattheragÈthÈ ... ... 266 11. UpÈlittheragÈthÈ ... ... 266 12. UttarapÈlattheragÈthÈ ... ... 266 13. Abhibh|tattheragÈthÈ ... ... 267 14. GotamattheragÈthÈ ... ... 267 15. HÈritattheragÈthÈ ... ... 267 16. VimalattheragÈthÈ ... ... 268

4. CatukkanipÈta

1. NÈgasamÈlattheragÈthÈ ... ... 269 2. BhaguttheragÈthÈ ... ... 269 3. SabhiyattheragÈthÈ ... ... 269 4. NandakattheragÈthÈ ... ... 270 5. JambukattheragÈthÈ ... ... 270 6. SenakattheragÈthÈ ... ... 271 7. Sambh|tattheragÈthÈ ... ... 271 8. RÈhulattheragÈthÈ ... ... 271 9. CandanattheragÈthÈ ... ... 272 10. DhammikattheragÈthÈ ... ... 272 11. SappakattheragÈthÈ ... ... 273 12. MuditattheragÈthÈ ... ... 273

TheragÈthÈpÈÄi ix


5. PaÒcakanipÈta

1. RÈjadattattheragÈthÈ ... ... 275 2. Subh|tattheragÈthÈ ... ... 275 3. GirimÈnandattheragÈthÈ ... ... 276 4. SumanattheragÈthÈ ... ... 276 5. VaÉÉhattheragÈthÈ ... ... 277 6. NadÊkassapattheragÈthÈ ... ... 277 7. GayÈkassapattheragÈthÈ ... ... 278 8. VakkalittheragÈthÈ ... ... 278 9. VijitasenattheragÈthÈ ... ... 279 10. YassadattattheragÈthÈ ... ... 279 11. SoÓakuÔikaÓÓattheragÈthÈ ... ... 280 12. KosiyattheragÈthÈ ... ... 280

6. ChakkanipÈta

1. UruveÄakassapattheragÈthÈ ... ... 282 2. TekicchakÈrittheragÈthÈ ... ... 282 3. MahÈnÈgattheragÈthÈ ... ... 283 4. KullattheragÈthÈ ... ... 283 5. MÈlukyaputtattheragÈthÈ ... ... 284 6. SappadÈsattheragÈthÈ ... ... 285 7. KÈtiyÈnattheragÈthÈ ... ... 285 8. MigajÈlattheragÈthÈ ... ... 286 9. PurohitaputtajentattheragÈthÈ ... ... 287 10. SumanattheragÈthÈ ... ... 287 11. NhÈtakamunittheragÈthÈ ... ... 288 12. BrahmadattattheragÈthÈ ... ... 288

x TheragÈthÈpÈÄi

MÈtikÈ PiÔÔha~ka 13. SirimaÓÉattheragÈthÈ ... ... 289 14. SabbakÈmittheragÈthÈ ... ... 289

7. SattakanipÈta

1. SundarasumuddattheragÈthÈ ... ... 291 2. LakuÓÉakabaddiyattheragÈthÈ ... ... 291 3. BhaddattheragÈthÈ ... ... 292 4. SopÈkattheragÈthÈ ... ... 293 5. Sarabha~gattheragÈthÈ ... ... 293

8. AÔÔhakanipÈta

1. MahÈkaccÈyanattheragÈthÈ ... ... 295 2. SirimittattheragÈthÈ ... ... 295 3. MahÈpanthakattheragÈthÈ ... ... 296

9. NavakanipÈta

1. Bh|tattheragÈthÈ ... ... 298

10. DasakanipÈta

1. KÈÄudÈyittheragÈthÈ ... ... 300 2. EkavihÈriyattheragÈthÈ ... ... 301 3. MahÈkappinattheragÈthÈ ... ... 302 4. C|ÄapanthakattheragÈthÈ ... ... 303 5. KappattheragÈthÈ ... ... 304 6. Va~kantaputta-upasenattheragÈthÈ ... ... 305 7. (Apara) GotamattheragÈthÈ ... ... 306

11. EkÈdasanipÈta

1. SaÑkiccattheragÈthÈ ... ... 307

TheragÈthÈpÈÄi xi


12. DvÈdasakanipÈta

1. SÊlavattheragÈthÈ ... ... 309 2. SunÊtattheragÈthÈ ... ... 310

13. TerasanipÈta

1. SoÓakoÄivisattheragÈthÈ ... ... 312

14. CuddasakanipÈta

1. KhadiravaniyarevatattheragÈthÈ ... ... 314 2. GodattattheragÈthÈ ... ... 215

15. SoÄasakanipÈta

1. AÒÒÈsikoÓÉaÒÒattheragÈthÈ ... ... 317 2. UdÈyittheragÈthÈ ... ... 318

16. VÊsatinipÈta

1. AdhimuttattheragÈthÈ ... ... 320 2. PÈrÈpariyattheragÈthÈ ... ... 321 3. TelakÈnittheragÈthÈ ... ... 323 4. RaÔÔhapÈlattheragÈthÈ ... ... 325 5. MÈlukyaputtattheragÈthÈ ... ... 328 6. SelattheragÈthÈ ... ... 330 7. KÈÄigodhÈputtabhaddiyattheragÈthÈ ... ... 332 8. A~gulimÈlattheragÈthÈ ... ... 333 9. AnuruddhattheragÈthÈ ... ... 336 10. PÈrÈpariyattheragÈthÈ ... ... 338

17. TiÑsanipÈta

1. PhussattheragÈthÈ ... ... 341 2. SÈriputtattheragÈthÈ ... ... 343 3. ŒnandattheragÈthÈ ... ... 346

xii TheragÈthÈpÈÄi


18. CattÈlÊsanipÈta

1. MahÈkassapattheragÈthÈ ... ... 350

19. PaÒÒÈsanipÈta

1. TÈlapuÔattheragÈthÈ ... ... 354

20. SaÔÔhinipÈta

1. MahÈmoggallÈnattheragÈthÈ ... ... 362

21. MahÈnipÈta

1. Va~gÊsattheragÈthÈ ... ... 368

TheragÈthÈpÈÄimÈtikÈ niÔÔhitÈ.

TherÊgÈthÈpÈÄi _____

MÈtikÈ PiÔÔha~ka 1. EkakanipÈta ... ... 377 2. DukanipÈta ... ... 381 3. TikanipÈta ... ... 384 4. CatukkanipÈta ... ... 387 5. PaÒcakanipÈta ... ... 388 6. ChakkanipÈta ... ... 394 7. SattakanipÈta ... ... 399 8. AÔÔhakanipÈta ... ... 401 9. NavanipÈta ... ... 402 10. EkÈdasanipÈta ... ... 403 11. DvÈdasanipÈta ... ... 404 12. SoÄasanipÈta ... ... 406 13. VÊsatinipÈta ... ... 408 14. TiÑsanipÈta ... ... 420 15. CattÈlÊsanipÈta ... ... 425 16. MahÈnipÈta ... ... 429

TherÊgÈthÈpÈÄimÈtikÈ niÔÔhitÈ.

KhuddakanikÈya

VimÈnavatthupÈÄi _____

Namo tassa Bhagavato Arahato SammÈsambuddhassa.

1. ItthivimÈna

1. PÊÔhavagga

1. PaÔhamapÊÔhavimÈnavatthu

1. PÊÔhaÑ te sovaÓÓamayaÑ uÄÈraÑ, ManojavaÑ gacchati yenakÈmaÑ. Ala~kate malyadhare1 suvatthe, ObhÈsasi vijjurivabbhak|ÔaÑ. 2. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 3. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 4. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena2 pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. ______________________________________________________________ 1. MÈlyadhare (SyÈ) 2. MoggalÈnena (Ka) evamuparipi.

VimÈnavatthupÈÄi 2

5. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, AbbhÈgatÈnÈ’sanakaÑ adÈsiÑ. AbhivÈdayiÑ aÒjalikaÑ akÈsiÑ, YathÈnubhÈvaÒca adÈsi dÈnaÑ. 6. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 7. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PaÔhamapÊÔhavimÈnaÑ paÔhamaÑ. _____

2. DutiyapÊÔhavimÈnavatthu

8. PÊÔhaÑ te veÄuriyamayaÑ uÄÈraÑ, ManojavaÑ gacchati yenakÈmaÑ. Ala~kate malyadhare suvatthe, ObhÈsasi vijjurivabbhak|ÔaÑ. 9. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 10. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 11. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 12. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, AbbhÈgatÈnÈ’sanakaÑ adÈsiÑ. AbhivÈdayiÑ aÒjalikaÑ akÈsiÑ, YathÈnubhÈvaÒca adÈsi dÈnaÑ.

1. ItthivimÈna 3

13. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 14. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

DutiyapÊÔhavimÈnaÑ dutiyaÑ. _____

3. TatiyapÊÔhavimÈnavatthu

15. PÊÔhaÑ te sovaÓÓamayaÑ uÄÈraÑ, ManojavaÑ gacchati yenakÈmaÑ. Ala~kate malyadhare suvatthe, ObhÈsasi vijjurivabbhak|ÔaÑ. 16. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 17. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 18. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 19. Appassa kammassa phalaÑ mamedaÑ1, Yenamhi2 evaÑ jalitÈnubhÈvÈ. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PurimÈya jÈtiyÈ manussaloke. ______________________________________________________________ 1. MametaÑ (Ka) 2. Tenamhi (Ka)


20. AddasaÑ virajaÑ bhikkhuÑ, vippasannamanÈvilaÑ. Tassa adÈsahaÑ pÊÔhaÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi. 21. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 22. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

TatiyapÊÔhavimÈnaÑ tatiyaÑ. _____

4. CatutthapÊÔhavimÈnavatthu

23. PÊÔhaÑ te veÄuriyamayaÑ uÄÈraÑ, ManojavaÑ gacchati yenakÈmaÑ. Ala~kate malyadhare suvatthe, ObhÈsasi vijjurivabbhak|ÔaÑ. 24. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 25. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 26. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 27. Appassa kammassa phalaÑ mamedaÑ, Yenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PurimÈya jÈtiyÈ manussaloke.

1. ItthivimÈna 5

28. AddasaÑ virajaÑ bhikkhuÑ, vippasannamanÈvilaÑ. Tassa adÈsahaÑ pÊÔhaÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi. 29. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 30. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

CatutthapÊÔhavimÈnaÑ catutthaÑ. _____

5. KuÒjaravimÈnavatthu

31. KuÒjaro te varÈroho, nÈnÈratanakappano. Ruciro thÈmavÈ javasampanno, ÈkÈsamhi samÊhati. 32. Padumi padma1 pattakkhi, padmuppalajutindharo. PadmacuÓÓÈbhikiÓÓa~go, soÓÓapokkharamÈladhÈ2. 33. PadumÈnusaÔaÑ maggaÑ, padmapattavibh|sitaÑ. ®hitaÑ vaggu manugghÈtÊ, mitaÑ gacchati vÈraÓo. 34. Tassa pakkamamÈnassa, soÓÓakaÑsÈ ratissarÈ. TesaÑ suyyati nigghoso, t|riye paÒca~gike yathÈ. 35. Tassa nÈgassa khandhamhi, sucivatthÈ ala~katÈ. MahantaÑ accharÈsaÑghaÑ, vaÓÓena atirocasi. 36. DÈnassa te idaÑ phalaÑ, atho sÊlassa vÈ pana. Atho aÒjalikammassa, taÑ me akkhÈhi pucchitÈti. 37. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. ______________________________________________________________ 1. Paduma... (SÊ, SyÈ) evamuparipi. 2. ...mÈlavÈ (SÊ, SyÈ)


38. DisvÈna guÓasampannaÑ, jhÈyiÑ jhÈnarataÑ sataÑ. AdÈsiÑ pupphÈbhikiÓÓaÑ, ÈsanaÑ dussasanthataÑ. 39. UpaÉÉhaÑ padmamÈlÈhaÑ, Èsanassa samantato. AbbhokirissaÑ pattehi, pasannÈ sehi pÈÓibhi. 40. Tassa kammakusalassa1, idaÑ me ÊdisaÑ phalaÑ. SakkÈro garukÈro ca, devÈnaÑ apacitÈ ahaÑ. 41. Yo ve sammÈvimuttÈnaÑ, santÈnaÑ brahmacÈrinaÑ. Pasanno ÈsanaÑ dajjÈ, evaÑ nande yathÈ ahaÑ. 42. TasmÈ hi attakÈmena2, mahattamabhika~khatÈ. ŒsanaÑ dÈtabbaÑ hoti, sarÊrantimadhÈrinanti.

KuÒjaravimÈnaÑ paÒcamaÑ. _____

6. PaÔhamanÈvÈvimÈnavatthu

43. SuvaÓÓacchadanaÑ nÈvaÑ, nÈri Èruyha tiÔÔhasi. OgÈhasi pokkharaÓiÑ, padmaÑ3 chindasi pÈÓinÈ. 44. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 45. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 46. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. ______________________________________________________________ 1. Kammassa kusalassa (SÊ, I) 2. AtthakÈmena (Ka) 3. PadumaÑ (SÊ, SyÈ)

1. ItthivimÈna 7

47. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PurimÈya jÈtiyÈ manussaloke. DisvÈna bhikkh| tasite kilante, UÔÔhÈya pÈtuÑ udakaÑ adÈsiÑ. 48. Yo ve kilantÈna pipÈsitÈnaÑ, UÔÔhÈya pÈtuÑ udakaÑ dadÈti. SÊtodakÈ1 tassa bhavanti najjo, Pah|tamalyÈ bahupuÓÉarÊkÈ. 49. TaÑ ÈpagÈ2 anupariyanti sabbadÈ, SÊtodakÈ vÈlukasanthatÈ nadÊ. AmbÈ ca sÈlÈ tilakÈ ca jambuyo, UddÈlakÈ pÈÔaliyo ca phullÈ. 50. TaÑ bh|mibhÈgehi upetar|paÑ, VimÈnaseÔÔhaÑ bhusa sobhamÈnaÑ. TassÊdha3 kammassa ayaÑ vipÈko, EtÈdisaÑ puÒÒakatÈ4 labhanti. 51. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 52. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PaÔhamanÈvÈvimÈnaÑ chaÔÔhaÑ. _____

7. DutiyanÈvÈvimÈnavatthu

53. SuvaÓÓacchadanaÑ nÈvaÑ, nÈri Èruyha tiÔÔhasi. OgÈhasi pokkharaÓiÑ, padmaÑ chindasi pÈÓinÈ. ______________________________________________________________ 1. SÊtodikÈ (SÊ) 2. TamÈpagÈ (SÊ, Ka) 3. Tasseva (SyÈ) 4. KatapuÒÒÈ (SÊ)


54. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 55. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 56. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 57. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PurimÈya jÈtiyÈ manussaloke. DisvÈna bhikkhuÑ tasitaÑ kilantaÑ, UÔÔhÈya pÈtuÑ udakaÑ adÈsiÑ. 58. Yo ve kilantassa pipÈsitassa, UÔÔhÈya pÈtuÑ udakaÑ dadÈti. SÊtodakÈ tassa bhavanti najjo, Pah|tamalyÈ bahupuÓÉarÊkÈ. 59. TaÑ ÈpagÈ anupariyanti sabbadÈ, SÊtodakÈ vÈlukasanthatÈ nadÊ. AmbÈ ca sÈlÈ tilakÈ ca jambuyo, UddÈlakÈ pÈÔaliyo ca phullÈ. 60. TaÑ bh|mibhÈgehi upetar|paÑ, VimÈnaseÔÔhaÑ bhusa sobhamÈnaÑ. TassÊdha kammassa ayaÑ vipÈko, EtÈdisaÑ puÒÒakatÈ labhanti. 61. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ.

1. ItthivimÈna 9

62. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

DutiyanÈvÈvimÈnaÑ sattamaÑ. _____

8. TatiyanÈvÈvimÈnavatthu

63. SuvaÓÓacchadanaÑ nÈvaÑ, nÈri Èruyha tiÔÔhasi. OgÈhasi pokkharaÓiÑ, padmaÑ chindasi pÈÓinÈ. 64. K|ÔÈgÈrÈ nivesÈ te, vibhattÈ bhÈgaso mitÈ. DaddallamÈnÈ1 Èbhanti, samantÈ caturo disÈ. 65. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 66. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 67. SÈ devatÈ attamanÈ, Sambuddheneva pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 68. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PurimÈya jÈtiyÈ manussaloke. DisvÈna bhikkh| tasite kilante, UÔÔhÈya pÈtuÑ udakaÑ adÈsiÑ. 69. Yo ve kilantÈna pipÈsitÈnaÑ, UÔÔhÈya pÈtuÑ udakaÑ dadÈti. SÊtodakÈ tassa bhavanti najjo, Pah|tamalyÈ bahupuÓÉarÊkÈ. ______________________________________________________________ 1. DaddaÄhamÈnÈ (Ka)


70. TaÑ ÈpagÈ anupariyanti sabbadÈ, SÊtodakÈ vÈlukasanthatÈ nadÊ. AmbÈ ca sÈlÈ tilakÈ ca jambuyo, UddÈlakÈ pÈÔaliyo ca phullÈ. 71. TaÑ bh|mibhÈgehi upetar|paÑ, VimÈnaseÔÔhaÑ bhusa sobhamÈnaÑ. TassÊdha kammassa ayaÑ vipÈko, EtÈdisaÑ puÒÒakatÈ labhanti. 72. K|ÔÈgÈrÈ nivesÈ me, vibhattÈ bhÈgaso mitÈ. DaddallamÈnÈ Èbhanti, samantÈ caturo disÈ. 73. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 74. AkkhÈmi te Buddha mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsati. Etassa kammassa phalaÑ mamedaÑ, AtthÈya Buddho udakaÑ apÈyÊti1.

TatiyanÈvÈvimÈnaÑ aÔÔhamaÑ. _____

9. DÊpavimÈnavatthu

75. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 76. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 77. Kena tvaÑ vimalobhÈsÈ, atirocasi devatÈ2. Kena te sabbagattehi, sabbÈ obhÈsate disÈ. ______________________________________________________________ 1. ApÈsÊti (SÊ, SyÈ, I) 2. Devate (bah|su) 83 vissajjanagÈthÈya saÑsandetabbaÑ.

1. ItthivimÈna 11

78. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 79. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 80. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PurimÈya jÈtiyÈ manussaloke. TamandhakÈramhi timÊsikÈyaÑ, PadÊpakÈlamhi adÈsi dÊpaÑ1. 81. Yo andhakÈramhi timÊsikÈyaÑ, padÊpakÈlamhi dadÈti dÊpaÑ. Upapajjati jotirasaÑ vimÈnaÑ, pah|tamalyaÑ bahupuÓÉarÊkaÑ. 82. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 83. TenÈhaÑ vimalobhÈsÈ, atirocÈmi devatÈ. Tena me sabbagattehi, sabbÈ obhÈsate disÈ. 84. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

DÊpavimÈnaÑ navamaÑ. _____

10. TiladakkhiÓavimÈnavatthu

85. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. ______________________________________________________________ 1. AdaÑ padÊpaÑ (SÊ, SyÈ, I)


86. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 87. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 88. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 89. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PurimÈya jÈtiyÈ manussaloke. 90. AddasaÑ virajaÑ BuddhaÑ, vippasannamanÈvilaÑ. Œsajja dÈnaÑ adÈsiÑ, akÈmÈ tiladakkhiÓaÑ. DakkhiÓeyyassa Buddhassa, pasannÈ sehi pÈÓibhi. 91. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 92. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

TiladakkhiÓavimÈnaÑ dasamaÑ. _____

11. PaÔhamapatibbatÈvimÈnavatthu

93. KoÒcÈ may|rÈ diviyÈ ca haÑsÈ, VaggussarÈ kokilÈ sampatanti. PupphÈbhikiÓÓaÑ rammamidaÑ vimÈnaÑ, AnekacittaÑ naranÈrisevitaÑ1. ______________________________________________________________ 1. NaranÈrÊbhi sevitaÑ (Ka)

1. ItthivimÈna 13

94. Tattha’cchasi devi mahÈnubhÈve, IddhÊ vikubbanti anekar|pÈ. ImÈ ca te accharÈyo samantato, Naccanti gÈyanti pamodayanti ca. 95. DeviddhipattÈsi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 96. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 97. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PatibbatÈ’naÒÒamanÈ ahosiÑ. MÈtÈva puttaÑ anurakkhamÈnÈ, KuddhÈpihaÑ1 nappharusaÑ avocaÑ. 98. Sacce ÔhitÈ mosavajjaÑ pahÈya, DÈne ratÈ sa~gahitattabhÈvÈ. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacittÈ, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adÈsiÑ. 99. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 100. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PaÔhamapatibbatÈvimÈnaÑ ekÈdasamaÑ. ______________________________________________________________ 1. KuddhÈpahaÑ (SÊ)


12. DutiyapatibbatÈvimÈnavatthu

101. VeÄuriyathambhaÑ ruciraÑ pabhassaraÑ, VimÈnamÈruyha anekacittaÑ. Tattha’cchasi devi mahÈnubhÈve, UccÈvacÈ iddhi vikubbamÈnÈ. ImÈ ca te accharÈyo samantato, Naccanti gÈyanti pamodayanti ca. 102. DeviddhipattÈsi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 103. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 104. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, UpÈsikÈ cakkhumato ahosiÑ. PÈÓÈtipÈtÈ viratÈ ahosiÑ, Loke adinnaÑ parivajjayissaÑ. 105. AmajjapÈ no ca1 musÈ abhÈÓiÑ2, Sakena sÈminÈ3 ahosiÑ tuÔÔhÈ. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacittÈ, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adÈsiÑ. 106. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 107. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

DutiyapatibbatÈvimÈnaÑ dvÈdasamaÑ. ______________________________________________________________ 1. NÈpi (SyÈ) 2. AbhÈsiÑ (Ka) 3. SÈminÈva (SÊ)

1. ItthivimÈna 15

13. PaÔhamasuÓisÈvimÈnavatthu

108. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 109. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 110. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 111. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 112. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, SuÓisÈ ahosiÑ sasurassa gehe1. 113. AddasaÑ virajaÑ bhikkhuÑ, vippasannamanÈvilaÑ. Tassa adÈsahaÑ p|vaÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi. BhÈgaÉÉhabhÈgaÑ datvÈna, modÈmi Nandane vane. 114. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 115. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PaÔhamasuÓisÈvimÈnaÑ terasamaÑ. _____

14. DutiyasuÓisÈvimÈnavatthu

116. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. ______________________________________________________________ 1. Ghare (SyÈ, Ka)


117. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 118. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 119. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 120. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, SuÓisÈ ahosiÑ sasurassa gehe. 121. AddasaÑ virajaÑ bhikkhuÑ, vippasannamanÈvilaÑ. Tassa adÈsahaÑ bhÈgaÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi, KummÈsapiÓÉaÑ datvÈna, modÈmi Nandane vane. 122. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 123. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

DutiyasuÓisÈvimÈnaÑ cuddasamaÑ. _____

15. UttarÈvimÈnavatthu

124. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 125. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ.

1. ItthivimÈna 17

126. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 127. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 128. IssÈ ca maccheramatho1 paÄÈso, NÈhosi mayhaÑ gharamÈvasantiyÈ. AkkodhanÈ bhattu vasÈnuvattinÊ, Uposathe niccahamappamattÈ. 129. CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ, yÈ ca2 pakkhassa aÔÔhamÊ. PÈÔihÈriyapakkhaÒca, aÔÔha~gasusamÈgataÑ. 130. UposathaÑ upavasissaÑ, sadÈ sÊlesu saÑvutÈ. SaÒÒamÈ saÑvibhÈgÈ ca, vimÈnaÑ ÈvasÈmahaÑ3. 131. PÈÓÈtipÈtÈ viratÈ, musÈvÈdÈ ca saÒÒatÈ. TheyyÈ ca aticÈrÈ ca, majjapÈnÈ ca ÈrakÈ4. 132. PaÒcasikkhÈpade ratÈ, ariyasaccÈna kovidÈ. UpÈsikÈ cakkhumato, Gotamassa yasassino. 133. SÈhaÑ sakena sÊlena, yasasÈ ca yasassinÊ. Anubhomi sakaÑ puÒÒaÑ, sukhitÈ camhi’nÈmayÈ. 134. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 135. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamahaÑ akÈsiÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti. ______________________________________________________________ 1. Macchariyamatho ca (Ka) 2. YÈva (SÊ-®Ôha, Ka-®Ôha) TherÊgÈthÈ-aÔÔhakathÈ passitabbÈ. 3. ŒvasÈmimaÑ (SÊ-®Ôha, Ka) parato pana sabbatthapi “ÈvasÈmahaÑ” icceva dissati. 4. ŒratÈ (?)


136. Mama ca bhante vacanena Bhagavato pÈde sirasÈ vandeyyÈsi “UttarÈ nÈma bhante upÈsikÈ Bhagavato pÈde sirasÈ vandatÊ”ti. AnacchariyaÑ kho panetaÑ bhante yaÑ maÑ BhagavÈ aÒÒatarasmiÑ sÈmaÒÒaphale byÈkareyya1. TaÑ BhagavÈ sakadÈgÈmiphale byÈkÈsÊti.

UttarÈvimÈnaÑ pannarasamaÑ. _____

16. SirimÈvimÈnavatthu

137. YuttÈ ca te parama-ala~katÈ hayÈ, AdhomukhÈ aghasigamÈ balÊ javÈ. AbhinimmitÈ paÒcarathÈsatÈ ca te, Anventi taÑ sÈrathicoditÈ hayÈ. 138. SÈ tiÔÔhasi rathavare ala~katÈ, ObhÈsayaÑ jalamiva joti pÈvako. PucchÈmi taÑ varatanu2 anomadassane, KasmÈ nu kÈyÈ anadhivaraÑ upÈgami. 139. KÈmaggapattÈnaÑ yamÈhunuttaraÑ3, NimmÈya nimmÈya ramanti devatÈ. TasmÈ kÈyÈ accharÈ kÈmavaÓÓinÊ, IdhÈgatÈ anadhivaraÑ namassituÑ. 140. KiÑ tvaÑ pure sucaritamÈcarÊdha4, Kena’cchasi tvaÑ amitayasÈ sukhedhitÈ. IddhÊ ca te anadhivarÈ viha~gamÈ, VaÓÓo ca te dasa disÈ virocati. 141. Devehi tvaÑ parivutÈ sakkatÈ casi, Kuto cutÈ sugatigatÈsi devate. Kassa vÈ tvaÑ vacanakarÈnusÈsaniÑ, Œcikkha me tvaÑ yadi BuddhasÈvikÈti. ______________________________________________________________ 1. ByÈkareyyÈti (?) 2. VaracÈru (katthaci) 3. ...nuttarÈ (Ka), anuttarÈ (SyÈ) 4. SucaritaÑ acÈridha (I)

1. ItthivimÈna 19

142. Nagantare nagaravare sumÈpite, ParicÈrikÈ rÈjavarassa sirimato. Nacce gÊte paramasusikkhitÈ ahuÑ, SirimÈti maÑ RÈjagahe avediÑsu1. 143. Buddho ca me isinisabho VinÈyako, AdesayÊ samudayadukkhaniccataÑ. Asa~khataÑ dukkhanirodhasassataÑ, MaggaÒcimaÑ akuÔilamaÒjasaÑ sivaÑ. 144. SutvÈnahaÑ amatapadaÑ asa~khataÑ, TathÈgatassa’nadhivarassa sÈsanaÑ. SÊlesvahaÑ paramasusaÑvutÈ ahuÑ, Dhamme ÔhitÈ naravarabuddhadesite2. 145. ©atvÈnahaÑ virajapadaÑ asa~khataÑ, TathÈgatena’nadhivarena desitaÑ. TatthevahaÑ samathasamÈdhimÈphusiÑ, SÈyeva me paramaniyÈmatÈ ahu. 146. LaddhÈnahaÑ amatavaraÑ visesanaÑ, EkaÑsikÈ abhisamaye visesiya. AsaÑsayÈ bahujanap|jitÈ ahaÑ, KhiÉÉÈratiÑ3 paccanubhoma’nappakaÑ. 147. EvaÑ ahaÑ amatadasa’mhi4 devatÈ, TathÈgatassa’nadhivarassa sÈvikÈ. DhammaddasÈ paÔhamaphale patiÔÔhitÈ, SotÈpannÈ na ca pana matthi duggati. 148. SÈ vandituÑ anadhivaraÑ upÈgamiÑ, PÈsÈdike kusalarate ca bhikkhavo. NamassituÑ samaÓasamÈgamaÑ sivaÑ, SagÈravÈ sirimato DhammarÈjino. ______________________________________________________________ 1. AvedisuÑ (?) 2. BhÈsite (SÊ) 3. KhiÉÉaÑ ratiÑ (SyÈ, I) 4. Amatarasamhi (Ka)


149. DisvÈ MuniÑ muditamana’mhi pÊÓitÈ, TathÈgataÑ naravaradammasÈrathiÑ. TaÓhacchidaÑ kusalarataÑ vinÈyakaÑ, VandÈmahaÑ paramahitÈnukampakanti.

SirimÈvimÈnaÑ soÄasamaÑ. _____

17. KesakÈrÊvimÈnavatthu

150. IdaÑ vimÈnaÑ ruciraÑ pabhassaraÑ, VeÄuriyathambhaÑ satataÑ SunimmitaÑ. SuvaÓÓarukkhehi samantamotthataÑ, ®hÈnaÑ mamaÑ kammavipÈkasambhavaÑ. 151. Tatr|papannÈ purimaccharÈ imÈ, SataÑ sahassÈni sakena kammunÈ. TuvaÑsi ajjhupagatÈ yasassinÊ, ObhÈsayaÑ tiÔÔhasi pubbadevatÈ. 152. SasÊ adhiggayha yathÈ virocati, NakkhattarÈjÈriva tÈrakÈgaÓaÑ. Tatheva tvaÑ accharÈsa~gaÓaÑ1 imaÑ, DaddallamÈnÈ yasasÈ virocasi. 153. Kuto nu Ègamma anomadassane, UpapannÈ tvaÑ bhavanaÑ mamaÑ idaÑ. BrahmaÑva devÈ tidasÈ SahindakÈ, Sabbe na tappÈmase dassanena tanti. 154. YametaÑ Sakka anupucchase mamaÑ, Kuto cutÈ tvaÑ idha ÈgatÈti2. BÈrÈÓasÊ nÈma puratthi KÈsinaÑ, Tattha ahosiÑ pure KesakÈrikÈ. ______________________________________________________________ 1. AccharÈsa~gamaÑ (SÊ) 2. Kuto cutÈ idha ÈgatÈ tuvaÑ (SyÈ), kuto cutÈya Ègati tava (I)

1. ItthivimÈna 21

155. Buddhe ca dhamme ca pasannamÈnasÈ, SaÑghe ca ekantagatÈ asaÑsayÈ. AkhaÓÉasikkhÈpadÈ ÈgatapphalÈ, Sambodhidhamme niyatÈ anÈmayÈti. 156. TantyÈbhinandÈmase svÈgataÒca1 te, Dhammena ca tvaÑ yasasÈ virocasi. Buddhe ca dhamme ca pasannamÈnase, SaÑghe ca ekantagate asaÑsaye. AkhaÓÉasikkhÈpade Ègatapphale, Sambodhidhamme niyate anÈmayeti.

KesakÈrÊvimÈnaÑ sattarasamaÑ.

TassuddÈnaÑ

PaÒca PÊÔhÈ tayo NÈvÈ, DÊpatiladakkhiÓÈ dve. Pati dve SuÓisÈ UttarÈ, SirimÈ KesakÈrikÈ. Vaggo tena pavuccatÊti.

ItthivimÈne paÔhamo vaggo. _____

2. CittalatÈvagga

1. DÈsivimÈnavatthu

157. Api Sakkova Devindo, ramme CittalatÈvane. SamantÈ anupariyÈsi, nÈrÊgaÓapurakkhatÈ. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 158. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. ______________________________________________________________ 1. SÈgataÒca (SÊ)


159. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 160. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 161. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, DÈsÊ ahosiÑ parapessiyÈ1 kule. 162. UpÈsikÈ cakkhumato, Gotamassa yasassino. TassÈ me nikkamo Èsi, sÈsane tassa tÈdino. 163. KÈmaÑ bhijjatuyaÑ kÈyo, neva atthettha saÓÔhanaÑ2. SikkhÈpadÈnaÑ paÒcannaÑ, maggo sovatthiko sivo. 164. AkaÓÔako agahano, uju sabbhi pavedito. Nikkamassa phalaÑ passa, yathidaÑ pÈpuÓitthikÈ. 165. ŒmantanikÈ raÒÒomhi, Sakkassa Vasavattino. SaÔÔhi t|riya3 sahassÈni, paÔibodhaÑ karonti me. 166. Œlambo gaggaro4 bhÊmo5, sÈdhuvÈdÊ ca saÑsayo. Pokkharo ca suphasso ca, ViÓÈmokkhÈ6 ca nÈriyo. 167. NandÈ ceva SunandÈ ca, SoÓadinnÈ SucimhitÈ7. AlambusÈ MissakesÊ ca, PuÓÉarÊkÈti DÈruÓÊ. 168. EÓÊphassÈ SuphassÈ ca, SubhaddÈ MuduvÈdinÊ. EtÈ caÒÒÈ ca seyyÈse, accharÈnaÑ pabodhikÈ. 169. TÈ maÑ kÈlenupÈgantvÈ, abhibhÈsanti devatÈ. Handa naccÈma gÈyÈma, handa taÑ ramayÈmase. ______________________________________________________________ 1. ParapesiyÈ (Ka) 2. SanthanaÑ (SÊ, SyÈ, I) 3. Turiya (SÊ, SyÈ, I) 4. Gaggamo (SyÈ), bhaggaro (Ka) 5. Bhimmo (Ka) 6. VilÈmokkhÈ (Ka) 7. SucimbhikÈ (SyÈ)

1. ItthivimÈna 23

170. NayidaÑ akatapuÒÒÈnaÑ, katapuÒÒÈnamevidaÑ. AsokaÑ nandanaÑ rammaÑ, tidasÈnaÑ mahÈvanaÑ. 171. SukhaÑ akatapuÒÒÈnaÑ, idha natthi parattha ca. SukhaÒca katapuÒÒÈnaÑ, idha ceva parattha ca. 172. TesaÑ sahabyakÈmÈnaÑ, kattabbaÑ kusalaÑ bahuÑ. KatapuÒÒÈ hi modanti, sagge bhogasama~ginoti.

DÈsivimÈnaÑ paÔhamaÑ. _____

2. LakhumÈvimÈnavatthu

173. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 174. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 175. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 176. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 177. KevaÔÔadvÈrÈ nikkhamma, ahu mayhaÑ nivesanaÑ. Tattha saÒcaramÈnÈnaÑ, sÈvakÈnaÑ MahesinaÑ. 178. OdanaÑ kummÈsaÑ ÉÈkaÑ1, loÓasovÊrakaÒcahaÑ. AdÈsiÑ ujubh|tesu, vippasannena cetasÈ. 179. CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ, yÈ ca pakkhassa aÔÔhamÊ. PÈÔihÈriyapakkhaÒca, aÔÔha~gasusamÈgataÑ. ______________________________________________________________ 1. SÈkaÑ (SÊ)


180. UposathaÑ upavasissaÑ, sadÈ sÊlesu saÑvutÈ. SaÒÒamÈ saÑvibhÈgÈ ca, vimÈnaÑ ÈvasÈmahaÑ. 181. PÈÓÈtipÈtÈ viratÈ, musÈvÈdÈ ca saÒÒatÈ. TheyyÈ ca aticÈrÈ ca, majjapÈnÈ ca ÈrakÈ. 182. PaÒcasikkhÈpade ratÈ, ariyasaccÈna kovidÈ. UpÈsikÈ cakkhumato, Gotamassa yasassino. 183. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

Mama ca bhante vacanena Bhagavato pÈde sirasÈ vandeyyÈsi “LakhumÈ nÈma bhante upÈsikÈ Bhagavato pÈde sirasÈ vandatÊ”ti. AnacchariyaÑ kho panetaÑ bhante yaÑ maÑ BhagavÈ aÒÒatarasmiÑ sÈmaÒÒaphale byÈkareyya1. TaÑ BhagavÈ sakadÈgÈmiphale byÈkÈsÊti.

LakhumÈvimÈnaÑ dutiyaÑ. _____

3. ŒcÈmadÈyikÈvimÈnavatthu

185. PiÓÉÈya te carantassa, tuÓhÊbh|tassa tiÔÔhato. DaliddÈ kapaÓÈ nÈrÊ, parÈgÈraÑ apassitÈ2. 186. YÈ te adÈsi ÈcÈmaÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi. SÈ hitvÈ mÈnusaÑ dehaÑ, kaÑ nu sÈ disataÑ gatÈti. 187. PiÓÉÈya me carantassa, tuÓhÊbh|tassa tiÔÔhato. DaliddÈ kapaÓÈ nÈrÊ, parÈgÈraÑ apassitÈ. 188. YÈ me adÈsi ÈcÈmaÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi. SÈ hitvÈ mÈnusaÑ dehaÑ, vippamuttÈ ito cutÈ. 189. NimmÈnaratino nÈma, santi devÈ mahiddhikÈ. Tattha sÈ sukhitÈ nÈrÊ, modatÈcÈmadÈyikÈti. ______________________________________________________________ 1. ByÈkareyyÈti (?) 2. AvassitÈ (SÊ)

1. ItthivimÈna 25

190. Aho dÈnaÑ varÈkiyÈ, Kassape suppatiÔÔhitaÑ. ParÈbhatena dÈnena, ijjhittha vata dakkhiÓÈ. 191. YÈ mahesittaÑ kÈreyya, cakkavattissa rÈjino. NÈrÊ sabba~gakalyÈÓÊ, bhattu cÈnomadassikÈ. EtassÈcÈmadÈnassa, kalaÑ nÈgghati soÄasiÑ. 192. SataÑ nikkhÈ sataÑ assÈ, sataÑ assatarÊrathÈ. SataÑ kaÒÒÈsahassÈni, ÈmuttamaÓikuÓÉalÈ. EtassÈcÈmadÈnassa, kalaÑ nÈgghanti soÄasiÑ. 193. SataÑ HemavatÈ nÈgÈ, ÊsÈdantÈ ur|ÄhavÈ. SuvaÓÓakacchÈ MÈta~gÈ, hemakappanavÈsasÈ1. EtassÈcÈmadÈnassa, kalaÑ nÈgghanti soÄasiÑ. 194. Catunnamapi dÊpÈnaÑ, issaraÑ yodha kÈraye. EtassÈcÈmadÈnassa, kalaÑ nÈgghati soÄasinti.

ŒcÈmadÈyikÈvimÈnaÑ tatiyaÑ. _____

4. CaÓÉÈlivimÈnavatthu

195. CaÓÉÈli vanda pÈdÈni, Gotamassa yasassino. Tameva2 anukampÈya, aÔÔhÈsi isisattamo3. 196. AbhippasÈdehi manaÑ, arahantamhi tÈdini4. KhippaÑ paÒjalikÈ vanda, parittaÑ tava jÊvitanti. 197. CoditÈ bhÈvitattena, sarÊranti madhÈrinÈ. CaÓÉÈlÊ vandi pÈdÈni, Gotamassa yasassino. 198. TamenaÑ avadhÊ gÈvÊ, caÓÉÈliÑ paÒjaliÑ ÔhitaÑ. NamassamÈnaÑ SambuddhaÑ, andhakÈre pabha~karanti. ______________________________________________________________ 1. HemakappanivÈsasÈ (SyÈ, Ka) 2. Taveva (SÊ) 3. Isisuttamo (SÊ) 4. TÈdine (SyÈ, Ka)


199. KhÊÓÈsavaÑ vigatarajaÑ anejaÑ, EkaÑ araÒÒamhi raho nisinnaÑ. DeviddhipattÈ upasa~kamitvÈ, VandÈmi taÑ vÊra mahÈnubhÈvanti. 200. SuvaÓÓavaÓÓÈ jalitÈ mahÈyasÈ, VimÈnamoruyha anekacittÈ. ParivÈritÈ accharÈsa~gaÓena1, KÈ tvaÑ subhe devate vandase mamanti. 201. AhaÑ bhaddante caÓÉÈlÊ, tayÈ vÊrena2 pesitÈ. VandiÑ Arahato pÈde, Gotamassa yasassino. 202. SÈhaÑ vanditvÈ3 pÈdÈni, cutÈ caÓÉÈlayoniyÈ. VimÈnaÑ sabbato bhaddaÑ, upapannamhi Nandane. 203. AccharÈnaÑ satasahassaÑ, purakkhatvÈna4 tiÔÔhati. TÈsÈhaÑ pavarÈ seÔÔhÈ, vaÓÓena yasasÈyunÈ. 204. Pah|takatakalyÈÓÈ, sampajÈnÈ paÔissatÈ5. MuniÑ kÈruÓikaÑ loke, taÑ bhante vanditumÈgatÈti. 205. IdaÑ vatvÈna caÓÉÈlÊ, kataÒÒ| katavedinÊ. VanditvÈ Arahato pÈde, tatthevantaradhÈyathÈti6.

CaÓÉÈlivimÈnaÑ catutthaÑ. _____

5. BhadditthivimÈnavatthu

206. NÊlÈ pÊtÈ ca kÈÄÈ ca, maÒjiÔÔhÈ7 atha lohitÈ. UccÈvacÈnaÑ vaÓÓÈnaÑ, kiÒjakkhaparivÈritÈ. 207. MandÈravÈnaÑ pupphÈnaÑ, mÈlaÑ dharesi muddhani. Nayime aÒÒesu kÈyesu, rukkhÈ santi sumedhase. ______________________________________________________________ 1. AccharÈnaÑ gaÓena (SÊ) 2. Therena (Ka) 3. Vanditva (SÊ) 4. PurakkhitvÈ maÑ (SyÈ, Ka) 5. PatissatÈ (SÊ, SyÈ) 6. TatthevantaradhÈyatÊti (SyÈ, Ka) 7. MaÒjeÔÔhÈ (SÊ), maÒjaÔÔhÈ (I)

1. ItthivimÈna 27

208. Kena kÈyaÑ upapannÈ, TÈvatiÑsaÑ yasassinÊ. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. 209. BhadditthikÈti1 maÑ aÒÒaÑsu, KimilÈyaÑ upÈsikÈ. SaddhÈ sÊlena sampannÈ, saÑvibhÈgaratÈ sadÈ. 210. AcchÈdanaÒca bhattaÒca, senÈsanaÑ padÊpiyaÑ. AdÈsiÑ ujubh|tesu, vippasannena cetasÈ. 211. CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ, yÈ ca pakkhassa aÔÔhamÊ. PÈÔihÈriyapakkhaÒca, aÔÔha~gasusamÈgataÑ. 212. UposathaÑ upavasissaÑ, sadÈ sÊlesu saÑvutÈ. SaÒÒamÈ saÑvibhÈgÈ ca, vimÈnaÑ ÈvasÈmahaÑ. 213. PÈÓÈtipÈtÈ viratÈ, musÈvÈdÈ ca saÒÒatÈ. TheyyÈ ca aticÈrÈ ca, majjapÈnÈ ca ÈrakÈ. 214. PaÒcasikkhÈpade ratÈ, ariyasaccÈna kovidÈ. UpÈsikÈ cakkhumato, appamÈdavihÈrinÊ. KatÈvÈsÈ katakusalÈ tato cutÈ2, SayaÑ pabhÈ anuvicarÈmi nandanaÑ. 215. Bhikkh| cÈhaÑ paramahitÈnukampake, AbhojayiÑ tapassiyugaÑ MahÈmuniÑ. KatÈvÈsÈ katakusalÈ tato cutÈ2, SayaÑ pabhÈ anuvicarÈmi nandanaÑ. 216. AÔÔha~gikaÑ aparimitaÑ sukhÈvahaÑ, UposathaÑ satatamupÈvasiÑ ahaÑ. KatÈvÈsÈ katakusalÈ tato cutÈ2, SayaÑ pabhÈ anuvicarÈmi nandananti.

BhadditthivimÈnaÑ3 paÒcamaÑ. ______________________________________________________________ 1. BhadditthÊti (SÊ) 2. KatÈvakÈsÈ katakusalÈ (Ka) 3. BhadditthikÈvimÈnaÑ (SyÈ)


6. SoÓadinnÈvimÈnavatthu

217. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 218. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 219. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 220. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 221. SoÓadinnÈti maÑ aÒÒaÑsu, NÈÄandÈyaÑ upÈsikÈ. SaddhÈ sÊlena sampannÈ, saÑvibhÈgaratÈ sadÈ. 222. AcchÈdanaÒca bhattaÒca, senÈsanaÑ padÊpiyaÑ. AdÈsiÑ ujubh|tesu, vippasannena cetasÈ. 223. CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ, yÈ ca pakkhassa aÔÔhamÊ. PÈÔihÈriyapakkhaÒca, aÔÔha~gasusamÈgataÑ. 224. UposathaÑ upavasissaÑ, sadÈ sÊlesu saÑvutÈ. SaÒÒamÈ saÑvibhÈgÈ ca, vimÈnaÑ ÈvasÈmahaÑ. 225. PÈÓÈtipÈtÈ viratÈ, musÈvÈdÈ ca saÒÒatÈ. TheyyÈ ca aticÈrÈ ca, majjapÈnÈ ca ÈrakÈ. 226. PaÒcasikkhÈpade ratÈ, ariyasaccÈna kovidÈ. UpÈsikÈ cakkhumato, Gotamassa yasassino. 227. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

SoÓadinnÈvimÈnaÑ chaÔÔhaÑ.

1. ItthivimÈna 29

7. UposathÈvimÈnavatthu

229. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 230. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 232. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 233. UposathÈti maÑ aÒÒaÑsu, SÈketÈyaÑ upÈsikÈ. SaddhÈ sÊlena sampannÈ, saÑvibhÈgaratÈ sadÈ. 234. AcchÈdanaÒca bhattaÒca, senÈsanaÑ padÊpiyaÑ. AdÈsiÑ ujubh|tesu, vippasannena cetasÈ. 235. CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ, yÈ ca pakkhassa aÔÔhamÊ. PÈÔihÈriyapakkhaÒca, aÔÔha~gasusamÈgataÑ. 236. UposathaÑ upavasissaÑ, sadÈ sÊlesu saÑvutÈ. SaÒÒamÈ saÑvibhÈgÈ ca, vimÈnaÑ ÈvasÈmahaÑ. 237. PÈÓÈtipÈtÈ viratÈ, musÈvÈdÈ ca saÒÒatÈ. TheyyÈ ca aticÈrÈ ca, majjapÈnÈ ca ÈrakÈ. 238. PaÒcasikkhÈpade ratÈ, ariyasaccÈna kovidÈ. UpÈsikÈ cakkhumato, Gotamassa yasassino. 239. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 241. AbhikkhaÓaÑ NandanaÑ sutvÈ, chando me udapajjatha1. Tattha cittaÑ paÓidhÈya, upapannÈmhi NandanaÑ. 242. NÈkÈsiÑ Satthu vacanaÑ, BuddhassÈdiccabandhuno. HÊne cittaÑ paÓidhÈya, sÈmhi pacchÈnutÈpinÊti. 243. KÊva ciraÑ vimÈnamhi, idha vacchasuposathe2. Devate pucchitÈcikkha, yadi jÈnÈsi Èyunoti. ______________________________________________________________ 1. Upapajjatha (bah|su) 2. Vassasuposathe (SÊ)


244. SaÔÔhi vassasahassÈni1, tisso ca vassakoÔiyo. Idha ÔhatvÈ MahÈmuni, ito cutÈ gamissÈmi. ManussÈnaÑ sahabyatanti. 245. MÈ tvaÑ Uposathe bhÈyi, SambuddhenÈsi byÈkatÈ. SotÈpannÈ visesayi, pahÊnÈ tava duggatÊti.

UposathÈvimÈnaÑ sattamaÑ. _____

8. NiddÈvimÈnavatthu

246. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 247. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 249. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 250. NiddÈti2 mamaÑ aÒÒaÑsu, RÈjagahasmiÑ upÈsikÈ. SaddhÈ sÊlena sampannÈ, saÑvibhÈgaratÈ sadÈ. 251. AcchÈdanaÒca bhattaÒca, senÈsanaÑ padÊpiyaÑ. AdÈsiÑ ujubh|tesu, vippasannena cetasÈ. 252. CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ, yÈ ca pakkhassa aÔÔhamÊ. PÈÔihÈriyapakkhaÒca, aÔÔha~gasusamÈgataÑ. 253. UposathaÑ upavasissaÑ, sadÈ sÊlesu saÑvutÈ. SaÒÒamÈ saÑvibhÈgÈ ca, vimÈnaÑ ÈvasÈmahaÑ. 254. PÈÓÈtipÈtÈ viratÈ, musÈvÈdÈ ca saÒÒatÈ. TheyyÈ ca aticÈrÈ ca, majjapÈnÈ ca ÈrakÈ. 255. PaÒcasikkhÈpade ratÈ, ariyasaccÈna kovidÈ. UpÈsikÈ cakkhumato, Gotamassa yasassino. ______________________________________________________________ 1. SaÔÔhi satasahassÈni (?) 2. SaddhÈti (SÊ)

1. ItthivimÈna 31

256. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

NiddÈvimÈnaÑ1 aÔÔhamaÑ. _____

9. SuniddÈvimÈnavatthu

258. Abhikkantena vaÓÓena -pa- osadhÊ viya tÈrakÈ. 259. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 261. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 262. SuniddÈti2 maÑ aÒÒaÑsu, RÈjagahasmiÑ upÈsikÈ. SaddhÈ sÊlena sampannÈ, saÑvibhÈgaratÈ sadÈ. 263. (YathÈ niddÈvimÈnaÑ, tathÈ vitthÈretabbaÑ.) 267. PaÒcasikkhÈpade ratÈ, ariyasaccÈna kovidÈ. UpÈsikÈ cakkhumato, Gotamassa yasassino. 268. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

SuniddÈvimÈnaÑ navamaÑ. _____

10. PaÔhamabhikkhÈdÈyikÈvimÈnavatthu

270. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 271. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 273. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. ______________________________________________________________ 1. SaddhÈvimÈnaÑ (SÊ) 2. SunandÈti (SÊ)


274. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PurimÈya jÈtiyÈ manussaloke. 275. AddasaÑ virajaÑ BuddhaÑ, vippasannamanÈvilaÑ. Tassa adÈsahaÑ bhikkhaÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi. 276. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PaÔhamabhikkhÈdÈyikÈvimÈnaÑ dasamaÑ. _____

11. DutiyabhikkhÈdÈyikÈvimÈnavatthu

278. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 279. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 281. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 282. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PurimÈya jÈtiyÈ manussaloke. 283. AddasaÑ virajaÑ bhikkhuÑ, vippasannamanÈvilaÑ. Tassa adÈsahaÑ bhikkhaÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi. 284. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

DutiyabhikkhÈdÈyikÈvimÈnaÑ ekÈdasamaÑ.

1. ItthivimÈna 33

TassuddÈnaÑ

DÈsÊ ceva LakhumÈ ca, atha ŒcÈmadÈyikÈ. CaÓÉÈlÊ BhadditthÊ ceva1, SoÓadinnÈ UposathÈ. NiddÈ ceva SuniddÈ ca2, dve ca BhikkhÈyadÈyikÈ, Vaggo tena pavuccatÊti.

ItthivimÈne dutiyo vaggo.

BhÈÓavÈraÑ paÔhamaÑ. _____

3. PÈricchattakavagga

1. UÄÈravimÈnavatthu

286. UÄÈro te yaso vaÓÓo, sabbÈ obhÈsate disÈ. NÈriyo naccanti gÈyanti, devaputtÈ ala~katÈ. 287. Modenti parivÈrenti, tava p|jÈya devate. SovaÓÓÈni vimÈnÈni, tavimÈni sudassane. 288. TuvaÑsi issarÈ tesaÑ, sabbakÈmasamiddhinÊ. AbhijÈtÈ mahantÈsi, devakÈye pamodasi. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. 289. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PurimÈya jÈtiyÈ manussaloke. DussÊlakule suÓisÈ ahosiÑ, Assaddhesu kadariyesu ahaÑ. 290. SaddhÈ sÊlena sampannÈ, saÑvibhÈgaratÈ sadÈ. PiÓÉÈya caramÈnassa, ap|vaÑ te adÈsahaÑ. 291. TadÈhaÑ sassuyÈ’cikkhiÑ, “samaÓo Ègato idha. Tassa adÈsahaÑ p|vaÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi”. ______________________________________________________________ 1. BhadditthitÈ ca (SyÈ) 2. NandÈ ceva SunandÈ ca (SÊ)


292. ItissÈ sassu paribhÈsi, avinÊtÈsi tvaÑ1 vadhu. Na maÑ sampucchituÑ icchi, “samaÓassa dadÈmahaÑ”. 293. Tato me sassu kupitÈ, pahÈsi musalena maÑ. K|Ôa~gacchi avadhi maÑ, nÈsakkhiÑ jÊvituÑ ciraÑ. 294. SÈ ahaÑ kÈyassa bhedÈ, vippamuttÈ tato cutÈ. DevÈnaÑ TÈvatiÑsÈnaÑ, upapannÈ sahabyataÑ. 295. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

UÄÈravimÈnaÑ paÔhamaÑ. _______

2. UcchudÈyikÈvimÈnavatthu

296. ObhÈsayitvÈ pathaviÑ2 sadevakaÑ, Atirocasi candimas|riyÈ viya. SiriyÈ ca vaÓÓena yasena tejasÈ, BrahmÈva deve tidase Sahindake3. 297. PucchÈmi taÑ uppalamÈladhÈrinÊ, ŒveÄinÊ kaÒcanasannibhattace. Ala~kate uttamavatthadhÈrinÊ, KÈ tvaÑ subhe devate vandase mamaÑ. 298. KiÑ tvaÑ pure kammamakÈsi attanÈ, Manussabh|tÈ purimÈya jÈtiyÈ. DÈnaÑ suciÓÓaÑ atha sÊlasaÑyamaÑ4, Ken|papannÈ sugatiÑ yasassinÊ. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. ______________________________________________________________ 1. AvinÊtÈ tuvaÑ (SÊ) 2. PaÔhaviÑ (SÊ, SyÈ) 3. Sa-indake (SÊ) 4. SaÒÒamaÑ (SÊ)

1. ItthivimÈna 35

299. IdÈni bhante imameva gÈmaÑ1, PiÓÉÈya amhÈka gharaÑ upÈgami. Tato te ucchussa adÈsi khaÓÉikaÑ, PasannacittÈ atulÈya pÊtiyÈ. 300. Sassu ca pacchÈ anuyuÒjate mamaÑ, KahaÑ nu2 ucchuÑ vadhuke avÈkiri3. Na chaÉÉitaÑ no pana khÈditaÑ mayÈ, Santassa bhikkhussa sayaÑ adÈsahaÑ. 301. TuyhaÑ nvidaÑ4 issariyaÑ atho mama, ItissÈ sassu paribhÈsate mamaÑ. PÊÔhaÑ gahetvÈ pahÈraÑ adÈsi me, Tato cutÈ kÈlakatÈmhi devatÈ. 302. Tadeva kammaÑ kusalaÑ kataÑ mayÈ, SukhaÒca kammaÑ anubhomi attanÈ. Devehi saddhiÑ paricÈrayÈmahaÑ, ModÈmahaÑ kÈmaguÓehi paÒcahi. 303. Tadeva kammaÑ kusalaÑ kataÑ mayÈ, SukhaÒca kammaÑ anubhomi attanÈ. DevindaguttÈ tidasehi rakkhitÈ, SamappitÈ kÈmaguÓehi paÒcahi. 304. EtÈdisaÑ puÒÒaphalaÑ anappakaÑ, MahÈvipÈkÈ mama ucchudakkhiÓÈ. Devehi saddhiÑ paricÈrayÈmahaÑ, ModÈmahaÑ kÈmaguÓehi paÒcahi. 305. EtÈdisaÑ puÒÒaphalaÑ anappakaÑ, MahÈjutikÈ mama ucchudakkhiÓÈ. DevindaguttÈ tidasehi rakkhitÈ, Sahassanettoriva Nandane vane. ______________________________________________________________ 1. GÈme (SyÈ, Ka) 2. KahaÑ me (I) 3. AvÈkari (SyÈ, Ka) 4. TuyhaÑ nu idaÑ (SyÈ)


306. TuvaÑ ca bhante anukampakaÑ viduÑ, Upecca vandiÑ kusalaÒca pucchisaÑ. Tato te ucchussa adÈsi khaÓÉikaÑ, PasannacittÈ atulÈya pÊtiyÈti.

UcchudÈyikÈvimÈnaÑ dutiyaÑ. _____

3. Palla~kavimÈnavatthu

307. Palla~kaseÔÔhe maÓisoÓÓacitte, PupphÈbhikiÓÓe sayane uÄÈre. Tatthacchasi devi mahÈnubhÈve, UccÈvacÈ iddhi vikubbamÈnÈ. 308. ImÈ ca te accharÈyo samantato, Naccanti gÈyanti pamodayanti. DeviddhipattÈsi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 309. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ. AÉÉhe kule suÓisÈ ahosiÑ. AkkodhanÈ bhattuvasÈnuvattinÊ, Uposathe appamattÈ ahosiÑ1. 310. Manussabh|tÈ daharÈ apÈpikÈ2, PasannacittÈ patimÈbhirÈdhayiÑ. DivÈ ca ratto ca manÈpacÈrinÊ, AhaÑ pure sÊlavatÊ ahosiÑ. ______________________________________________________________ 1. AppamattÈ uposathe (SyÈ, Ka) 2. DaharÈsa’pÈpikÈ (SÊ)

1. ItthivimÈna 37

311. PÈÓÈtipÈtÈ viratÈ acorikÈ, SaÑsuddhakÈyÈ sucibrahmacÈrinÊ. AmajjapÈ no ca musÈ abhÈÓiÑ, SikkhÈpadesu parip|rakÈrinÊ. 312. CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ, yÈ ca pakkhassa aÔÔhamÊ. PÈÔihÈriyapakkhaÒca, pasannamÈnasÈ ahaÑ1. 313. AÔÔha~gupetaÑ anudhammacÈrinÊ, UposathaÑ pÊtimanÈ upÈvasiÑ. ImaÒca ariyaÑ aÔÔha~gavarehupetaÑ, SamÈdiyitvÈ kusalaÑ sukhudrayaÑ. Patimhi kalyÈÓÊ vasÈnuvattinÊ, AhosiÑ pubbe Sugatassa sÈvikÈ. 314. EtÈdisaÑ kusalaÑ jÊvaloke, KammaÑ karitvÈna visesabhÈginÊ. KÈyassa bhedÈ abhisamparÈyaÑ, DeviddhipattÈ sugatimhi ÈgatÈ. 315. VimÈnapÈsÈdavare manorame, ParivÈritÈ accharÈsa~gaÓena. SayaÑpabhÈ devagaÓÈ ramenti maÑ, DÊghÈyukiÑ devavimÈnamÈgatanti.

Palla~kavimÈnaÑ tatiyaÑ. _____

4. LatÈvimÈnavatthu

316. LatÈ ca SajjÈ PavarÈ ca devatÈ, AccimatÊ2 rÈjavarassa sirÊmato. SutÈ ca raÒÒo VessavaÓassa dhÊtÈ, RÈjÊmatÊ dhammaguÓehi sobhatha. ______________________________________________________________ 1. AtipasannamÈnasÈ (Ka) 2. AccimukhÊ (SÊ), AcchimatÊ (I, Ka), AcchimutÊ (SyÈ)


317. PaÒcettha nÈriyo ÈgamaÑsu nhÈyituÑ, SÊtodakaÑ uppaliniÑ sivaÑ nadiÑ. TÈ tattha nhÈyitvÈ rametvÈ devatÈ, NaccitvÈ gÈyitvÈ SutÈ LataÑ bravi1. 318. PucchÈmi taÑ uppalamÈladhÈrini, ŒveÄini kaÒcanasannibhattace. Timiratambakkhi nabheva sobhane, DÊghÈyukÊ kena kato yaso tava. 319. KenÈsi bhadde patino piyatarÈ, VisiÔÔhakalyÈÓitara’ssu r|pato. PadakkhiÓÈ naccanagÊtavÈdite, Œcikkha no tvaÑ naranÈripucchitÈti. 320. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, UÄÈrabhoge kule suÓisÈ ahosiÑ. AkkodhanÈ bhattuvasÈnuvattinÊ, Uposathe appamattÈ ahosiÑ. 321. Manussabh|tÈ daharÈ apÈpikÈ2, PasannacittÈ patimÈbhirÈdhayiÑ. SadevaraÑ sassasuraÑ sadÈsakaÑ, AbhirÈdhayiÑ tamhi kato yaso mama. 322. SÈhaÑ tena kusalena kammunÈ, Catubbhi ÔhÈnehi visesamajjhagÈ. ŒyuÒca vaÓÓaÒca sukhaÑ balaÒca, KhiÉÉÈratiÑ paccanubhomanappakaÑ. 323. SutaÑ nu taÑ bhÈsati yaÑ ayaÑ LatÈ, YaÑ no apucchimha akittayÊ no. Patino kiramhÈkaÑ visiÔÔha nÈrÊnaÑ, GatÊ ca tÈsaÑ pavarÈ ca devatÈ. ______________________________________________________________ 1. BruvÊ (SÊ) 2. DaharÈsa’pÈpikÈ (SÊ)

1. ItthivimÈna 39

324. PatÊsu dhammaÑ pacarÈma sabbÈ, PatibbatÈ yattha bhavanti itthiyo. PatÊsu dhammaÑ pacaritva1 sabbÈ, LacchÈmase bhÈsati yaÑ ayaÑ LatÈ. 325. SÊho yathÈ pabbatasÈnugocaro, MahindharaÑ pabbatamÈvasitvÈ. Pasayha hantvÈ itare catuppade, Khudde mige khÈdati maÑsabhojano. 326. Tatheva saddhÈ idha ariyasÈvikÈ, BhattÈraÑ nissÈya patiÑ anubbatÈ. KodhaÑ vadhitvÈ abhibhuyya maccharaÑ, Saggamhi sÈ modati dhammacÈrinÊti.

LatÈvimÈnaÑ catutthaÑ. _____

5. GuttilavimÈna

1. VatthuttamadÈyikÈvimÈnavatthu

327. SattatantiÑ sumadhuraÑ, rÈmaÓeyyaÑ avÈcayiÑ. So maÑ ra~gamhi avheti, saraÓaÑ me hohi KosiyÈti. 328. AhaÑ te saraÓaÑ homi, ahamÈcariyap|jako. Na taÑ jayissati sisso, sissamÈcariya jessasÊti. 329. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 330. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. ______________________________________________________________ 1. PacaritvÈna (Ka)


331. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 332. SÈ devatÈ attamanÈ, MoggallÈnena pucchitÈ. PaÒhaÑ puÔÔhÈ viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 333. VatthuttamadÈyikÈ nÈrÊ, PavarÈ hoti naresu nÈrÊsu. EvaÑ piyar|padÈyikÈ manÈpaÑ, DibbaÑ sÈ labhate upecca ÔhÈnaÑ. 334. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ1 passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ. 335. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 336. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|tÈ yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

(AnantaraÑ caturavimÈnaÑ yathÈ vatthadÈyikÈvimÈnaÑ, tathÈ vitthÈretabbaÑ.)2

2. PupphuttamadÈyikÈvimÈnavatthu (1)

337. Abhikkantena vaÓÓena -pa- osadhÊ viya tÈrakÈ. 338. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -paye keci manaso piyÈ. 339. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 340. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 341. PupphuttamadÈyikÈ nÈrÊ, PavarÈ hoti naresu nÈrÊsu. EvaÑ piyar|padÈyikÈ manÈpaÑ, DibbaÑ sÈ labhate upecca ÔhÈnaÑ. ______________________________________________________________ 1. AccharÈsahassassÈhaÑ pavarÈ, (SyÈ) 2. ( ) Natthi SÊ-potthake.

1. ItthivimÈna 41

342. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ. 343. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

3. GandhuttamadÈyikÈvimÈnavatthu (2)

345. Abhikkantena vaÓÓena -pa- osadhÊ viya tÈrakÈ. 346. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -paye keci manaso piyÈ. 347. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 348. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 349. GandhuttamadÈyikÈ nÈrÊ, PavarÈ hoti naresu nÈrÊsu. EvaÑ piyar|padÈyikÈ manÈpaÑ, DibbaÑ sÈ labhate upecca ÔhÈnaÑ. 350. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ. 351. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

4. PhaluttamadÈyikÈvimÈnavatthu (3) 353. Abhikkantena vaÓÓena -pa- osadhÊ viya tÈrakÈ. 354. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -paye keci manaso piyÈ. 355. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 356. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 357. PhaluttamadÈyikÈ nÈrÊ, PavarÈ hoti naresu nÈrÊsu. EvaÑ piyar|padÈyikÈ manÈpaÑ, DibbaÑ sÈ labhate upecca ÔhÈnaÑ. 358. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ.



5. RasuttamadÈyikÈvimÈnavatthu (4)

361. Abhikkantena vaÓÓena -pa- osadhÊ viya tÈrakÈ. 362. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -paye keci manaso piyÈ. 363. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 364. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 365. RasuttamadÈyikÈ nÈrÊ, PavarÈ hoti naresu nÈrÊsu. EvaÑ piyar|padÈyikÈ manÈpaÑ, DibbaÑ sÈ labhate upecca ÔhÈnaÑ. 366. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ. 367. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

6. GandhapaÒca~gulikadÈyikÈvimÈnavatthu

369. Abhikkantena vaÓÓena -pa- osadhÊ viya tÈrakÈ. 370. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 372. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 373. GandhapaÒca~gulikaÑ ahamadÈsiÑ, Kassapassa Bhagavato th|pamhi. EvaÑ piyar|padÈyikÈ manÈpaÑ, DibbaÑ sÈ labhate upecca ÔhÈnaÑ. 374. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ. 375. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

1. ItthivimÈna 43

(AnantaraÑ caturavimÈnaÑ yathÈ gandhapaÒca~gulikadÈyikÈvimÈnaÑ, tathÈ vitthÈretabbaÑ.)1

7. Ek|posathavimÈnavatthu (1)

377. Abhikkantena vaÓÓena -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 380. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 381. Bhikkh| ca ahaÑ bhikkhuniyo ca, addasÈsiÑ panthapaÔipanne. TesÈhaÑ dhammaÑ sutvÈna, ek|posathaÑ upavasissaÑ. 382. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ. 383. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

8. UdakadÈyikÈvimÈnavatthu (2)

385. Abhikkantena vaÓÓena -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 388. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 389. Udake ÔhitÈ udakamadÈsiÑ, Bhikkhuno cittena vippasannena. EvaÑ piyar|padÈyikÈ manÈpaÑ, DibbaÑ sÈ labhate upecca ÔhÈnaÑ. 390. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ. 391. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

9. UpaÔÔhÈnavimÈnavatthu (3)

393. Abhikkantena vaÓÓena -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. ______________________________________________________________ 1. ( ) Natthi SÊ-potthake.


396. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 397. SassuÒcÈhaÑ sasuraÒca, caÓÉike kodhane ca pharuse ca. Anus|yikÈ upaÔÔhÈsiÑ1, appamattÈ sakena sÊlena. 398. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ. 399. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

10. AparakammakÈrinÊvimÈnavatthu (4)

401. Abhikkantena vaÓÓena -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 404. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 405. ParakammakarÊ2 ÈsiÑ, atthenÈtanditÈ dÈsÊ. AkkodhanÈ’natimÈninÊ3, saÑvibhÈginÊ sakassa bhÈgassa. 406. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ. 407. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

11. KhÊrodanadÈyikÈvimÈnavatthu 409. Abhikkantena vaÓÓena -pa- osadhÊ viya tÈrakÈ. 410. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 412. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 413. KhÊrodanaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa. EvaÑ karitvÈ kammaÑ, sugatiÑ upapajja modÈmi. ______________________________________________________________ 1. S|paÔÔhÈsiÑ (SÊ) 2. ParakammakÈrinÊ (SyÈ) parakammakÈrÊ (I) aparakammakÈrinÊ (Ka) 3. AnatimÈnÊ (SÊ, SyÈ)

1. ItthivimÈna 45

414. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ. 415. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

(AnantaraÑ paÒcavÊsativimÈnaÑ yathÈ khÊrodanadÈyikÈvimÈnaÑ, tathÈ vitthÈretabbaÑ.)1

12. PhÈÓitadÈyikÈvimÈnavatthu (1)

417. Abhikkantena vaÓÓena -pa- sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 420. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 421. PhÈÓitaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

13. UcchukhaÓÉikadÈyikÈvatthu (2)

429. UcchukhaÓÉikaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

14. TimbarusakadÈyikÈvimÈnavatthu (3)

437. TimbarusakaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

15. KakkÈrikadÈyikÈvimÈnavatthu (4)

445. KakkÈrikaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

16. EÄÈlukadÈyikÈvimÈnavatthu (5)

453. EÄÈlukaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

17. ValliphaladÈ yikÈvimÈnavatthu (6)

461. ValliphalaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

18. PhÈrusakadÈ yikÈvimÈnavatthu (7)

469. PhÈrusakaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-. ______________________________________________________________ 1. ( ) Natthi SÊ-potthake.


19. HatthappatÈpakadÈyikÈvimÈnavatthu (8)

477. HatthappatÈpakaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

20. SÈkamuÔÔhidÈyikÈvimÈnavatthu (9)

485. SÈkamuÔÔhiÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno panthapaÔipannassa -pa-.

21. PupphakamuÔÔhidÈyikÈvimÈnavatthu (10)

493. PupphakamuÔÔhiÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

22. M|lakadÈyikÈvimÈnavatthu (11)

501. M|lakaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

23. NimbamuÔÔhidÈyikÈvimÈnavatthu (12)

509. NimbamuÔÔhiÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

24. AmbakaÒjikadÈyikÈvimÈnavatthu (13)

517. AmbakaÒjikaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

25. DoÓinimmajjanidÈyikÈvimÈnavatthu (14)

525. DoÓinimmajjaniÑ1 ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

26. KÈyabandhanadÈyikÈvimÈnavatthu (15)

533. KÈyabandhanaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

27. AÑsabandhakadÈyikÈvimÈnavatthu (16)

541. AÑsabaddhakaÑ2 ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

28. ŒyogapaÔÔadÈyikÈvimÈnavatthu (17)

549. ŒyogapaÔÔaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-. ______________________________________________________________ 1. DoÓinimmujjanaÑ (SyÈ) 2. AÑsavaÔÔakaÑ (SÊ), aÑsabandhanaÑ (Ka)

1. ItthivimÈna 47

29. Vidh|panadÈyikÈvimÈnavatthu (18)

557. Vidh|panaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

30. TÈlavaÓÔadÈyikÈvimÈnavatthu (19)

565. TÈlavaÓÔaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

31. MorahatthadÈyikÈvimÈnavatthu (20)

573. MorahatthaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

32. ChattadÈyikÈvimÈnavatthu (21)

581. ChattaÑ1 ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

33. UpÈhanadÈyikÈvimÈnavatthu (22)

589. UpÈhanaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

34. P|vadÈyikÈvimÈnavatthu (23)

597. P|vaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

35. ModakadÈyikÈvimÈnavatthu (24)

605. ModakaÑ ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-.

36. SakkhalikadÈyikÈvimÈnavatthu (25)

613. SakkhalikaÑ2 ahamadÈsiÑ, bhikkhuno piÓÉÈya carantassa -pa-. 614. TassÈ me passa vimÈnaÑ, accharÈ kÈmavaÓÓinÊhamasmi. AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ passa puÒÒÈnaÑ vipÈkaÑ. 615. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 617. SvÈgataÑ vata me ajja, suppabhÈtaÑ suhuÔÔhitaÑ3. YaÑ addasÈmi4 devatÈyo, accharÈ kÈmavaÓÓiniyo5. ______________________________________________________________ 1. ChattaÒca (Ka) 2. SakkhaliÑ (SÊ, SyÈ) 3. SuvuÔÔhitaÑ (SÊ) 4. AddasaÑ (SÊ, SyÈ), addasÈsiÑ (I) 5. KÈmavaÓÓiyo (SÊ)


618. ImÈsÈhaÑ1 dhammaÑ sutvÈ2, kÈhÈmi kusalaÑ bahuÑ. DÈnena samacariyÈya, saÒÒamena damena ca. SvÈhaÑ tattha gamissÈmi3, yattha gantvÈ na socareti.

GuttilavimÈnaÑ paÒcamaÑ.

_____

6. DaddallavimÈnavatthu

619. DaddallamÈnÈ4 vaÓÓena, yasasÈ ca yasassinÊ. Sabbe deve TÈvatiÑse, vaÓÓena atirocasi. 620. DassanaÑ nÈbhijÈnÈmi, idaÑ paÔhamadassanaÑ. KasmÈ kÈyÈ nu Ègamma, nÈmena bhÈsase mamanti. 621. AhaÑ Bhadde SubhaddÈsiÑ, pubbe mÈnusake bhave. SahabhariyÈ ca te ÈsiÑ, bhaginÊ ca kaniÔÔhikÈ. 622. SÈ ahaÑ kÈyassa bhedÈ, vippamuttÈ tato cutÈ. NimmÈnaratÊnaÑ devÈnaÑ, upapannÈ sahabyatanti. 623. Pah|takatakalyÈÓÈ, te deve yanti pÈÓino. YesaÑ tvaÑ kittayissasi, Subhadde jÈtimattano. 624. Atha5 tvaÑ kena vaÓÓena, kena vÈ anusÈsitÈ. KÊdiseneva dÈnena, subbatena yasassinÊ. 625. YasaÑ etÈdisaÑ pattÈ, visesaÑ vipulamajjhagÈ. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. 626. AÔÔheva piÓÉapÈtÈni, yaÑ dÈnaÑ adadaÑ pure. DakkhiÓeyyassa saÑghassa, pasannÈ sehi pÈÓibhi. 627. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti. ______________________________________________________________ 1. TÈsÈhaÑ (SyÈ, Ka) 2. SutvÈna (SyÈ, Ka) 3. Tattheva gacchÈmi (Ka) 4. DaddaÄhamÈnÈ (Ka) 5. KathaÑ (SÊ, SyÈ)

1. ItthivimÈna 49

629. AhaÑ tayÈ bahutare bhikkh|, saÒÒate brahmacÈrayo1. TappesiÑ annapÈnena, pasannÈ sehi pÈÓibhi. 630. TayÈ bahutaraÑ datvÈ, hÊnakÈy|pagÈ ahaÑ2. KathaÑ tvaÑ appataraÑ datvÈ, visesaÑ vipulamajjhagÈ. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. 631. ManobhÈvanÊyo bhikkhu, sandiÔÔho me pure ahu. TÈhaÑ bhattena3 nimantesiÑ, RevataÑ attanaÔÔhamaÑ. 632. So me atthapurekkhÈro, anukampÈya Revato. “SaÑghe dehÊ”ti maÑvoca, tassÈhaÑ vacanaÑ kariÑ. 633. SÈ dakkhiÓÈ saÑghagatÈ, appameyye patiÔÔhitÈ. Puggalesu tayÈ dinnaÑ, na taÑ tava mahapphalanti. 634. IdÈnevÈhaÑ jÈnÈmi, saÑghe dinnaÑ mahapphalaÑ. SÈhaÑ gantvÈ manussattaÑ, vadaÒÒ| vÊtamaccharÈ. SaÑghe dÈnÈni dassÈmi4, appamattÈ punappunanti. 635. KÈ esÈ devatÈ Bhadde, tayÈ mantayate saha. Sabbe deve TÈvatiÑse, vaÓÓena atirocatÊti. 636. Manussabh|tÈ Devinda, pubbe mÈnusake bhave. SahabhariyÈ ca me Èsi, bhaginÊ ca kaniÔÔhikÈ. SaÑghe dÈnÈni datvÈna, katapuÒÒÈ virocatÊti. 637. Dhammena pubbe bhaginÊ, tayÈ Bhadde virocati. YaÑ saÑghamhi appameyye, patiÔÔhÈpesi dakkhiÓaÑ. 638. Pucchito hi mayÈ Buddho, Gijjhak|Ôamhi pabbate. VipÈkaÑ saÑvibhÈgassa, yattha dinnaÑ mahapphalaÑ. 639. YajamÈnÈnaÑ manussÈnaÑ, puÒÒapekkhÈna pÈÓinaÑ. KarotaÑ opadhikaÑ puÒÒaÑ, yattha dinnaÑ mahapphalaÑ. ______________________________________________________________ 1. Brahmacarino (SyÈ), brahmacÈriye (I, Ka) 2. AhuÑ (Ka-SÊ) 3. Bhadde (Ka) 4. Sa~ghe dÈnaÑ dassÈmihaÑ (SyÈ)


640. TaÑ me Buddho viyÈkÈsi, jÈnaÑ kammaphalaÑ sakaÑ. VipÈkaÑ saÑvibhÈgassa, yattha dinnaÑ mahapphalaÑ. 641. * CattÈro ca paÔipannÈ, cattÈro ca phale ÔhitÈ. Esa saÑgho ujubh|to, paÒÒÈsÊlasamÈhito. 642. * YajamÈnÈnaÑ manussÈnaÑ, puÒÒapekkhÈna pÈÓinaÑ. KarotaÑ opadhikaÑ puÒÒaÑ, saÑghe dinnaÑ mahapphalaÑ. 643. * Eso hi saÑgho vipulo mahaggato, Esa’ppameyyo udadhÊva sÈgaro. Ete hi seÔÔhÈ naravÊrasÈvakÈ. Pabha~karÈ dhammamudÊrayanti1. 644. * TesaÑ sudinnaÑ suhutaÑ suyiÔÔhaÑ, Ye saÑghamuddissa dadanti dÈnaÑ. SÈ dakkhiÓÈ saÑghagatÈ patiÔÔhitÈ. MahapphalÈ Lokavid|na2 vaÓÓitÈ. 645. * EtÈdisaÑ yaÒÒamanussarantÈ3, Ye vedajÈtÈ vicaranti loke. Vineyya maccheramalaÑ sam|laÑ, AninditÈ saggamupenti ÔhÈnanti.

DaddallavimÈnaÑ4 chaÔÔhaÑ. _____

7. PesavatÊvimÈnavatthu

646. PhalikarajatahemajÈlachannaÑ, VividhacitratalamaddasaÑ surammaÑ. ByamhaÑ SunimmitaÑ toraÓ|papannaÑ, RucakupakiÓÓamidaÑ subhaÑ vimÈnaÑ. ______________________________________________________________ * Upari 62; Abhi 4. 402 piÔÔhesupi. 1. DhammakathaÑ udÊrayanti (SyÈ) 2. Lokavid|hi (SyÈ, Ka) 3. PuÒÒamanussarantÈ (SyÈ, Ka) 4. DaddaÄhavimÈnaÑ (Ka)

1. ItthivimÈna 51

647. BhÈti ca dasa disÈ nabheva suriyo, Sarade tamonudo sahassaraÑsÊ. TathÈ tapati midaÑ tava vimÈnaÑ, Jalamiva dh|masikho nise nabhagge. 648. MusatÊva nayanaÑ sateratÈva1, ŒkÈse ÔhapitamidaÑ manuÒÒaÑ. VÊÓÈmurajasammatÈÄaghuÔÔhaÑ, IddhaÑ indapuraÑ yathÈ tavedaÑ. 649. PadumakumuduppalakuvalayaÑ, Yodhika2 bandhuka’nojakÈ3 ca santi. SÈlakusumitapupphitÈ asokÈ, VividhadumaggasugandhasevitamidaÑ. 650. SaÄalalabujabhujaka4 saÑyuttÈ5, KusakasuphullitalatÈvalambinÊhi. MaÓijÈlasadisÈ yasassinÊ, RammÈ pokkharaÓÊ upaÔÔhitÈ te. 651. UdakaruhÈ ca ye’tthi pupphajÈtÈ, ThalajÈ ye ca santi rukkhajÈtÈ. MÈnusakÈ’mÈnussakÈ ca dibbÈ, Sabbe tuyhaÑ nivesanamhi jÈtÈ. 652. Kissa saÑyamadamassayaÑ vipÈko, KenÈsi kammaphalenidh|papannÈ. YathÈ ca te adhigatamidaÑ vimÈnaÑ, TadanupadaÑ avacÈsiÄÈrapamheti6. ______________________________________________________________ 1. SateritÈva (SyÈ, Ka) 2. Y|dhika (SÊ) 3. YothikÈ bhaÓÉikÈ nojakÈ (SyÈ) 4. Sujaka (SÊ, SyÈ) 5. SaÒÒatÈ (SÊ) 6. Pakhumeti (SÊ)


653. YathÈ ca me adhigatamidaÑ vimÈnaÑ, KoÒcamay|racakora1 saÑghacaritaÑ. Dibya2 pilavahaÑsarÈjaciÓÓaÑ, DijakÈraÓÉavakokilÈbhinaditaÑ. 654. NÈnÈsantÈnakapuppharukkhavividhÈ, PÈÔalijambu-asokarukkhavantaÑ. YathÈ ca me adhigatamidaÑ vimÈnaÑ, TaÑ te pavedayÈmi3 suÓohi bhante. 655. Magadhavarapuratthimena, NÈÄakagÈmo nÈma atthi bhante. Tattha ahosiÑ pure suÓisÈ, PesavatÊti4 tattha jÈniÑsu mamaÑ. 656. SÈhamapacitatthadhammakusalaÑ, Devamanussap|jitaÑ mahantaÑ. UpatissaÑ nibbutamappameyyaÑ, MuditamanÈ kusumehi abbhukiriÑ5. 657. ParamagatigataÒca p|jayitvÈ, AntimadehadharaÑ isiÑ uÄÈraÑ. PahÈya mÈnusakaÑ samussayaÑ, TidasagatÈ idha mÈvasÈmi ÔhÈnanti.

PesavatÊvimÈnaÑ sattamaÑ. _____

8. MallikÈvimÈnavatthu

658. PÊtivatthe pÊtadhaje, pÊtÈla~kÈrabh|site. PÊtantarÈhi vagg|hi, apiÄandhÈva sobhasi. ______________________________________________________________ 1. Ca~kora (Ka) 2. Dibba (SÊ, I) 3. PavadissÈmi (SÊ), pavedissÈmi (I) 4. SesavatÊti (SÊ, SyÈ) 5. AbbhokiriÑ (SÊ, SyÈ, I, Ka)

1. ItthivimÈna 53

659. KÈ kambukÈy|radhare1, kaÒcanÈveÄabh|site. HemajÈlakasaÒchanne2, nÈnÈratanamÈlinÊ. 660. SovaÓÓamayÈ lohita~gamayÈ3 ca, MuttÈmayÈ veÄuriyamayÈ ca. MasÈragallÈ sahalohita~gÈ4, PÈrevatakkhÊhi maÓÊhi cittatÈ. 661. Koci koci ettha may|rasussaro, HaÑsassa raÒÒo karavÊkasussaro. TesaÑ saro suyyati vaggur|po, PaÒca~gikaÑ t|riyamivappavÈditaÑ. 662. Ratho ca te subho vaggu5, nÈnÈratanacittito6. NÈnÈvaÓÓÈhi dhÈt|hi, suvibhattova sobhati. 663. TasmiÑ rathe kaÒcanabimbavaÓÓe, YÈ tvaÑ7 ÔhitÈ bhÈsasi’maÑ padesaÑ. Devate pucchitÈcikkha, Kissa kammassidaÑ phalanti. 664. SovaÓÓajÈlaÑ maÓisoÓÓacittitaÑ8, MuttÈcitaÑ hemajÈlena channaÑ9. Parinibbute Gotame appameyye, PasannacittÈ ahamÈbhiropayiÑ. 665. TÈhaÑ kammaÑ karitvÈna, kusalaÑ BuddhavaÓÓitaÑ. ApetasokÈ sukhitÈ, sampamodÈma’nÈmayÈti.

MallikÈvimÈnaÑ aÔÔhamaÑ. ______________________________________________________________ 1. KakambukÈyuradhare (SyÈ) 2. Pacchanne (SÊ) 3. Lohita~kamayÈ (SÊ, SyÈ) 4. Sahalohita~kÈ (SÊ), sahalohitakÈ (SyÈ) 5. Vagg| (SyÈ) 6. NÈnÈratanacitta~go (SyÈ) 7. Yattha (Ka-SÊ, SyÈ, Ka) 8. VicittaÑ (Ka), cittaÑ (SÊ, SyÈ) 9. SaÒchannaÑ (Ka)


9. VisÈlakkhivimÈnavatthu

666. KÈ nÈma tvaÑ VisÈlakkhi1, ramme CittalatÈvane. SamantÈ anupariyÈsi, nÈrÊgaÓapurakkhatÈ2. 667. YadÈ devÈ TÈvatiÑsÈ, pavisanti imaÑ vanaÑ. SayoggÈ sarathÈ sabbe, citrÈ honti idhÈgatÈ. 668. TuyhaÒca idha pattÈya, uyyÈne vicarantiyÈ. KÈye na dissatÊ cittaÑ, kena r|paÑ tave’disaÑ. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. 669. Yena kammena Devinda, r|paÑ mayhaÑ gatÊ ca me. Iddhi ca ÈnubhÈvo ca, taÑ suÓohi Purindada. 670. AhaÑ RÈjagahe ramme, SunandÈ nÈmupÈsikÈ. SaddhÈ sÊlena sampannÈ, saÑvibhÈgaratÈ sadÈ. 671. AcchÈdanaÒca bhattaÒca, senÈsanaÑ padÊpiyaÑ. AdÈsiÑ ujubh|tesu, vippasannena cetasÈ. 672. CÈtuddasiÑ3 paÒcadasiÑ, yÈ ca pakkhassa aÔÔhamÊ. PÈÔihÈriyapakkhaÒca, aÔÔha~gasusamÈgataÑ. 673. UposathaÑ upavasissaÑ, sadÈ sÊlesu saÑvutÈ. SaÒÒamÈ saÑvibhÈgÈ ca, vimÈnaÑ ÈvasÈmahaÑ. 674. PÈÓÈtipÈtÈ viratÈ, musÈvÈdÈ ca saÒÒatÈ. TheyyÈ ca aticÈrÈ ca, majjapÈnÈ ca ÈrakÈ. 675. PaÒcasikkhÈpade ratÈ, ariyasaccÈna kovidÈ. UpÈsikÈ cakkhumato, Gotamassa yasassino. 676. TassÈ me ÒÈtikulÈ dÈsÊ4, sadÈ mÈlÈbhihÈrati. TÈhaÑ Bhagavato th|pe, sabbamevÈbhiropayiÑ. 677. Uposathe cahaÑ gantvÈ, mÈlÈgandhavilepanaÑ. Th|pasmiÑ abhiropesiÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi. ______________________________________________________________ 1. VisÈlakkhÊ (SyÈ) 2. PurakkhitÈ (SyÈ, Ka) 3. CatuddasiÑ (I, Ka) 4. ©ÈtikulaÑ ÈsÊ (SyÈ, Ka)

1. ItthivimÈna 55

678. Tena kammena Devinda, r|paÑ mayhaÑ gatÊ ca me. IddhÊ ca ÈnubhÈvo ca, yaÑ mÈlaÑ abhiropayiÑ. 679. YaÒca sÊlavatÊ ÈsiÑ, na taÑ tÈva vipaccati. ŒsÈ ca pana me Devinda, sakadÈgÈminÊ siyanti.

VisÈlakkhivimÈnaÑ navamaÑ. _____

10. PÈricchattakavimÈnavatthu

680. PÈricchattake koviÄÈre, ramaÓÊye manorame. DibbamÈlaÑ ganthamÈnÈ, gÈyantÊ sampamodasi. 681. TassÈ te naccamÈnÈya, a~gama~gehi sabbaso. DibbÈ saddÈ niccharanti, savanÊyÈ manoramÈ. 682. TassÈ te naccamÈnÈya, a~gama~gehi sabbaso. DibbÈ gandhÈ pavÈyanti, sucigandhÈ manoramÈ. 683. VivattamÈnÈ kÈyena, yÈ veÓÊsu piÄandhanÈ. TesaÑ suyyati nigghoso, t|riye paÒca~gike yathÈ. 684. VaÔaÑsakÈ vÈtadhutÈ1, vÈtena sampakampitÈ. TesaÑ suyyati nigghoso, t|riye paÒca~gike yathÈ. 685. YÈpi te sirasmiÑ mÈlÈ, sucigandhÈ manoramÈ. VÈti gandho disÈ sabbÈ, rukkho maÒj|sako yathÈ. 686. GhÈyase taÑ sucigandhaÑ2, r|paÑ passasi amÈnusaÑ3. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. 687. PabhassaraÑ accimantaÑ, vaÓÓagandhena saÑyutaÑ. AsokapupphamÈlÈhaÑ, Buddhassa upanÈmayiÑ. 688. TÈhaÑ kammaÑ karitvÈna, kusalaÑ BuddhavaÓÓitaÑ. ApetasokÈ sukhitÈ, sampamodÈma’nÈmayÈti.

PÈricchattakavimÈnaÑ dasamaÑ. ______________________________________________________________ 1. VÈtadh|tÈ (SÊ, SyÈ) 2. SuciÑ gandhaÑ (SÊ) 3. MÈnusaÑ (I)


TassuddÈnaÑ

UÄÈro Ucchu Palla~ko, LatÈ ca Guttilena ca. DaddallapesamallikÈ, VisÈlakkhi PÈrichattako. Vaggo tena pavuccatÊti.

PÈricchattakavaggo tatiyo.

_____

1. ItthivimÈna 4. MaÒjiÔÔhakavagga

1. MaÒjiÔÔhakavimÈnavatthu

689. MaÒjiÔÔhake1 vimÈnasmiÑ, soÓÓavÈlukasanthate2. PaÒca~gikena t|riyena3, ramasi suppavÈdite. 690. TamhÈ vimÈnÈ oruyha, nimmitÈ ratanÈmayÈ. OgÈhasi sÈlavanaÑ, pupphitaÑ sabbakÈlikaÑ. 691. Yassa yasseva sÈlassa, m|le tiÔÔhasi devate. So so muÒcati pupphÈni, onamitvÈ dumuttamo. 692. VÈteritaÑ sÈlavanaÑ, ÈdhutaÑ4 dijasevitaÑ. VÈti gandho disÈ sabbÈ, rukkho maÒj|sako yathÈ. 693. GhÈyase taÑ sucigandhaÑ, r|paÑ passasi amÈnusaÑ. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. 694. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, dÈsÊ ayirakule5 ahuÑ. BuddhaÑ nisinnaÑ disvÈna, sÈlapupphehi okiriÑ. 695. VaÔaÑsakaÒca sukataÑ, sÈlapupphamayaÑ ahaÑ. Buddhassa upanÈmesiÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi. ______________________________________________________________ 1. MaÒjeÔÔhake (SÊ) 2. SovaÓÓavÈlukasanthate (SyÈ, I), sovaÓÓavÈlikasanthate (Ka) 3. Turiyena (SÊ, SyÈ, I) 4. Œdh|taÑ (SÊ) 5. Ayyirakule (SyÈ, Ka)

1. ItthivimÈna 57

696. TÈhaÑ kammaÑ karitvÈna, kusalaÑ BuddhavaÓÓitaÑ. ApetasokÈ sukhitÈ, sampamodÈma’nÈmayÈti.

MaÒjiÔÔhakavimÈnaÑ paÔhamaÑ. _____

2. PabhassaravimÈnavatthu

697. PabhassaravaravaÓÓanibhe, surattavatthavasane1. Mahiddhike candanaruciragatte, KÈ tvaÑ subhe devate vandase mamaÑ. 698. Palla~ko ca te mahaggho, nÈnÈratanacittito ruciro. Yattha tvaÑ nisinnÈ virocasi, devarÈjÈriva Nandane vane. 699. KiÑ tvaÑ pure sucaritamÈcarÊ bhadde, kissa kammassa vipÈkaÑ. Anubhosi devalokasmiÑ, devate pucchitÈcikkha. Kissa kammassidaÑ phalanti. 700. PiÓÉÈya te carantassa, mÈlaÑ phÈÓitaÒca adadaÑ bhante. Tassa kammassidaÑ vipÈkaÑ, anubhomi devalokasmiÑ. 701. Hoti ca me anutÈpo, aparaddhaÑ2 dukkhitaÒca3 me bhante. SÈhaÑ dhammaÑ nÈssosiÑ, sudesitaÑ DhammarÈjena. 702. TaÑ taÑ vadÈmi bhaddante, ya’ssa me anukampiyo koci. Dhammesu taÑ samÈdapetha, sudesitaÑ DhammarÈjena. 703. YesaÑ atthi saddhÈ Buddhe, dhamme ca saÑgharatane. Te maÑ ativirocanti, ÈyunÈ yasasÈ siriyÈ. 704. PatÈpena vaÓÓena uttaritarÈ, AÒÒe mahiddhikatarÈ mayÈ devÈti.

PabhassaravimÈnaÑ dutiyaÑ. ______________________________________________________________ 1. VatthanivÈsane (SÊ, SyÈ) 2. AparÈdhaÑ (SyÈ) 3. DukkaÔaÒca (SÊ)


3. NÈgavimÈnavatthu

705. Ala~katÈ maÓikaÒcanÈcitaÑ, SovaÓÓajÈlacitaÑ mahantaÑ. Abhiruyha gajavaraÑ sukappitaÑ, IdhÈgamÈ vehÈyasaÑ1 antalikkhe. 706. NÈgassa danthesu duvesu nimmitÈ, AcchodakÈ2 paduminiyo suphullÈ. Padumesu ca t|riyagaÓÈ pabhijjare, ImÈ ca naccanti manoharÈyo. 707. DeviddhipattÈsi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 708. BÈrÈÓasiyaÑ upasa~kamitvÈ, Buddhassa’haÑ vatthayugaÑ adÈsiÑ. PÈdÈni vanditvÈ3 chamÈ nisÊdiÑ, VittÈ ca’haÑ aÒjalikaÑ akÈsiÑ. 709. Buddho ca me kaÒcanasannibhattaco, Adesayi samudayadukkhaniccataÑ. Asa~khataÑ dukkhanirodhasassataÑ, MaggaÑ adesayi4 yato vijÈnisaÑ. 710. AppÈyukÊ kÈlakatÈ tato cutÈ, UpapannÈ tidasagaÓaÑ yasassinÊ. SakkassahaÑ aÒÒatarÈ pajÈpati, YasuttarÈ nÈmadisÈ vissutÈti.

NÈgavimÈnaÑ tatiyaÑ. ______________________________________________________________ 1. VehÈsayaÑ (SÊ) 2. AcchodikÈ (SÊ, Ka) 3. Vanditva (SÊ) 4. Adesesi (SÊ)

1. ItthivimÈna 59

4. AlomavimÈnavatthu

711. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 712. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 714. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 715. AhaÒca BÈrÈÓasiyaÑ, BuddhassÈdiccabandhuno. AdÈsiÑ sukkhakummÈsaÑ, pasannÈ sehi pÈÓibhi. 716. SukkhÈya aloÓikÈya ca, passa phalaÑ kummÈsapiÓÉiyÈ. AlomaÑ sukhitaÑ disvÈ, ko puÒÒaÑ na karissati. 717. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

AlomavimÈnaÑ catutthaÑ.

_____

5. KaÒjikadÈyikÈvimÈnavatthu

719. Abhikkantena vaÓÓena -pa- osadhÊ viya tÈrakÈ. 720. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 722. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 723. AhaÑ Andhakavindamhi, BuddhassÈdiccabandhuno. AdÈsiÑ kolasampÈkaÑ, kaÒjikaÑ teladh|pitaÑ. 724. PipphalyÈ lasuÓena ca, missaÑ lÈmaÒjakena ca. AdÈsiÑ ujubh|tasmiÑ1, vippasannena cetasÈ. ______________________________________________________________ 1. Ujubh|tesu (Ka)


725. YÈ mahesittaÑ kÈreyya, cakkavattissa rÈjino. NÈrÊ sabba~gakalyÈÓÊ, bhattu cÈnomadassikÈ. Ekassa kaÒjikadÈnassa, kalaÑ nÈgghati soÄasiÑ. 726. SataÑ nikkhÈ sataÑ assÈ, sataÑ assatarÊrathÈ. SataÑ kaÒÒÈsahassÈni, ÈmuttamaÓikuÓÉalÈ. Ekassa kaÒjikadÈnassa, kalaÑ nÈgghanti soÄasiÑ. 727. SataÑ HemavatÈ nÈgÈ, ÊsÈdantÈ ur|ÄhavÈ. SuvaÓÓakacchÈ MÈta~gÈ, hemakappanavÈsasÈ. Ekassa kaÒjikadÈnassa, kalaÑ nÈgghanti soÄasiÑ. 728. Catunnamapi dÊpÈnaÑ, issaraÑ yodha kÈraye. Ekassa kaÒjikadÈnassa, kalaÑ nÈgghati soÄasinti.

KaÒjikadÈyikÈvimÈnaÑ paÒcamaÑ.

_____

6. VihÈravimÈnavatthu

729. Abhikkantena vaÓÓena -pa- osadhÊ viya tÈrakÈ. 730. TassÈ te naccamÈnÈya, a~gama~gehi sabbaso. DibbÈ saddÈ niccharanti, savanÊyÈ manoramÈ. 731. TassÈ te naccamÈnÈya, a~gama~gehi sabbaso. DibbÈ gandhÈ pavÈyanti, sucigandhÈ manoramÈ. 732. VivattamÈnÈ kÈyena, yÈ veÓÊsu piÄandhanÈ. TesaÑ suyyati nigghoso, t|riye paÒca~gike yathÈ. 733. VaÔaÑsakÈ vÈtadhutÈ, vÈtena sampakampitÈ. TesaÑ suyyati nigghoso, t|riye paÒca~gike yathÈ. 734. YÈpi te sirasmiÑ mÈlÈ, sucigandhÈ manoramÈ. VÈti gandho disÈ sabbÈ, rukkho maÒj|sako yathÈ. 735. GhÈyase taÑ sucigandhaÑ, r|paÑ passasi amÈnusaÑ. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti.

1. ItthivimÈna 61

736. SÈvatthiyaÑ mayhaÑ sakhÊ bhadante, SaÑghassa kÈresi mahÈvihÈraÑ. TatthappasannÈ ahamÈnumodiÑ, DisvÈ agÈraÒca piyaÒca metaÑ. 737. TÈyeva me suddhanumodanÈya, LaddhaÑ vimÈna’bbhutadassaneyyaÑ. Samantato soÄasayojanÈni, VehÈyasaÑ gacchati iddhiyÈ mama. 738. K|ÔÈgÈrÈ nivesÈ me, vibhattÈ bhÈgaso mitÈ. DaddallamÈnÈ Èbhanti, samantÈ satayojanaÑ. 739. PokkharaÒÒo ca me ettha, puthulomanisevitÈ. AcchodakÈ1 vippasannÈ, soÓÓavÈlukasanthatÈ. 740. NÈnÈpadumasaÒchannÈ, puÓÉarÊkasamotatÈ2. SurabhÊ sampavÈyanti, manuÒÒÈ mÈluteritÈ. 741. Jambuyo panasÈ tÈlÈ, nÈÄikeravanÈni ca. Antonivesane jÈtÈ, nÈnÈrukkhÈ aropimÈ. 742. NÈnÈt|riyasa~ghuÔÔhaÑ, accharÈgaÓaghositaÑ. Yopi maÑ supine passe, sopi vitto siyÈ naro. 743. EtÈdisaÑ abbhutadassaneyyaÑ, vimÈnaÑ sabbasopabhaÑ. Mama kammehi nibbattaÑ, alaÑ puÒÒÈni kÈtaveti. 744. TÈyeva te suddhanumodanÈya, LaddhaÑ vimÈna’bbhutadassaneyyaÑ. YÈ ceva sÈ dÈnamadÈsi nÈrÊ, TassÈ gatiÑ br|hi kuhiÑ uppannÈ3 sÈti. 745. YÈ sÈ ahu mayhaÑ sakhÊ bhadante, SaÑghassa kÈresi mahÈvihÈraÑ. ViÒÒÈtadhammÈ sÈ adÈsi dÈnaÑ, UppannÈ3 NimmÈnaratÊsu devesu. ______________________________________________________________ 1. AcchodikÈ (SÊ) 2. PuÓÉarÊkasamonatÈ (SÊ) 3. UpapannÈ (Ka)


746. PajÈpatÊ tassa Sunimmitassa, AcintiyÈ kammavipÈka tassÈ. YametaÑ pucchasi “kuhiÑ uppannÈ1 sÈ”ti, TaÑ te viyÈkÈsiÑ anaÒÒathÈ ahaÑ. 747. Tenaha’ÒÒepi samÈdapetha, SaÑghassa dÈnÈni dadÈtha vittÈ. DhammaÒca suÓÈtha pasannamÈnasÈ, Sudullabho laddho manussalÈbho. 748. YaÑ maggaÑ maggÈdhipatÊ adesayi2, Brahmassaro kaÒcanasannibhattaco. SaÑghassa dÈnÈni dadÈtha vittÈ, MahapphalÈ yattha bhavanti dakkhiÓÈ. 749. * Ye puggalÈ aÔÔha sataÑ pasatthÈ, CattÈri etÈni yugÈni honti. Te dakkhiÓeyyÈ Sugatassa sÈvakÈ, Etesu dinnÈni mahapphalÈni. 750. + CattÈro ca paÔipannÈ, cattÈro ca phale ÔhitÈ. Esa saÑgho ujubh|to, paÒÒÈsÊlasamÈhito. 751. + YajamÈnÈnaÑ manussÈnaÑ, puÒÒapekkhÈna pÈÓinaÑ. KarotaÑ opadhikaÑ puÒÒaÑ, saÑghe dinnaÑ mahapphalaÑ. 752. + Eso hi saÑgho vipulo mahaggato, Esa’ppameyyo udadhÊva sÈgaro. Ete hi seÔÔhÈ naravÊrasÈvakÈ, Pabha~karÈ dhammamudÊrayanti3. 753. + TesaÑ sudinnaÑ suhutaÑ suyiÔÔhaÑ, Ye saÑghamuddissa dadanti dÈnaÑ. SÈ dakkhiÓÈ saÑghagatÈ patiÔÔhitÈ, MahapphalÈ lokavid|na4 vaÓÓitÈ. ______________________________________________________________ 1. UpapannÈ (Ka) 2. MaggÈdhipatyadesayi (SÊ) * Khu 1. 5, 313 piÔÔhesupi. + HeÔÔhÈ 50 piÔÔhe. 3. Natthettha pÈÔhabhedo. 4. Lokavid|hi (Ka)

1. ItthivimÈna 63

754. EtÈdisaÑ yaÒÒamanussarantÈ, Ye vedajÈtÈ vicaranti loke. Vineyya maccheramalaÑ sam|laÑ, AninditÈ saggamupenti ÔhÈnanti.

VihÈravimÈnaÑ chaÔÔhaÑ.

BhÈÓavÈraÑ dutiyaÑ. _____

7. CaturitthivimÈnavatthu

755. Abhikkantena vaÓÓena -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 758. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 759. IndÊvarÈnaÑ hatthakaÑ ahamadÈsiÑ, Bhikkhuno piÓÉÈya carantassa. EsikÈnaÑ uÓÓatasmiÑ, Nagaravare PaÓÓakate ramme. 760. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 762. Abhikkantena vaÓÓena -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 765. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 766. NÊluppalahatthakaÑ ahamadÈsiÑ, Bhikkhuno piÓÉÈya carantassa. EsikÈnaÑ uÓÓatasmiÑ, Nagaravare PaÓÓakate ramme. 767. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.


769. Abhikkantena vaÓÓena -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 772. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 773. OdÈtam|lakaÑ haritapattaÑ, UdakasmiÑ sare jÈtaÑ ahamadÈsiÑ. Bhikkhuno piÓÉÈya carantassa, EsikÈnaÑ uÓÓatasmiÑ. Nagaravare PaÓÓakate ramme. 774. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 776. Abhikkantena vaÓÓena -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 779. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 780. AhaÑ SumanÈ sumanassa sumanamakuÄÈni, DantavaÓÓÈni ahamadÈsiÑ. Bhikkhuno piÓÉÈya carantassa, EsikÈnaÑ uÓÓatasmiÑ. Nagaravare PaÓÓakate ramme. 781. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

CaturitthivimÈnaÑ sattamaÑ. _____

8. AmbavimÈnavatthu

783. DibbaÑ te ambavanaÑ rammaÑ, pÈsÈdettha mahallako. NÈnÈt|riyasa~ghuÔÔho, accharÈgaÓaghosito. 784. PadÊpo cettha jalati, niccaÑ sovaÓÓayo mahÈ. Dussaphalehi rukkhehi, samantÈ parivÈrito.

1. ItthivimÈna 65

785. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 787. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 788. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, PurimÈya jÈtiyÈ manussaloke. VihÈraÑ saÑghassa kÈresiÑ, Ambehi parivÈritaÑ. 789. Pariyosite vihÈre, kÈrente niÔÔhite mahe. Ambehi chÈdayitvÈna1, katvÈ dussamaye phale. 790. PadÊpaÑ tattha jÈletvÈ, bhojayitvÈ gaÓuttamaÑ. NiyyÈdesiÑ taÑ saÑghassa, pasannÈ sehi pÈÓibhi. 791. Tena me ambavanaÑ rammaÑ, pÈsÈdettha mahallako. NÈnÈt|riyasa~ghuÔÔho, accharÈgaÓaghosito. 792. PadÊpo cettha jalati, niccaÑ sovaÓÓayo mahÈ. Dussaphalehi rukkhehi, samantÈ parivÈrito. 793. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

AmbavimÈnaÑ aÔÔhamaÑ. _____

9. PÊtavimÈnavatthu

795. PÊtavatthe pÊtadhaje, pÊtÈla~kÈrabh|site. PÊtacandanalitta~ge, pÊta-uppalamÈlinÊ2. 796. PÊtapÈsÈdasayane, pÊtÈsane pÊtabhÈjane. PÊtachatte pÊtarathe, pÊtasse pÊtabÊjane. ______________________________________________________________ 1. Ambe acchÈdayitvÈna (SÊ, SyÈ), ambehacchÈdayitvÈna (I, Ka) 2. PÊtuppalamadhÈrinÊ (SyÈ, Ka), pÊtuppalamÈlinÊ (I)


797. KiÑ kammamakarÊ bhadde, pubbe mÈnusake bhave. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. 798. KosÈtakÊ nÈma lata’tthi bhante, tittikÈ anabhicchitÈ. TassÈ cattÈri pupphÈni, th|paÑ abhihariÑ ahaÑ. 799. Satthu sarÊramuddissa, vippasannena cetasÈ. NÈssa maggaÑ avekkhissaÑ, na taggamanasÈ1 satÊ. 800. Tato maÑ avadhÊ gÈvÊ, th|paÑ apattamÈnasaÑ. TaÒcÈhaÑ abhisaÒceyyaÑ, bhiyyo2 n|na ito siyÈ. 801. Tena kammena Devinda, MaghavÈ devakuÒjara. PahÈya mÈnusaÑ dehaÑ, tava sahabya3 mÈgatÈti. 802. IdaÑ sutvÈ tidasÈdhipati, MaghavÈ devakuÒjaro. TÈvatiÑse pasÈdento, MÈtaliÑ etadabravi4. 803. Passa MÈtali accheraÑ, cittaÑ kammaphalaÑ idaÑ. Appakampi kataÑ deyyaÑ, puÒÒaÑ hoti mahapphalaÑ. 804. Natthi citte pasannamhi, appakÈ nÈma dakkhiÓÈ. TathÈgate vÈ Sambuddhe, atha vÈ tassa sÈvake. 805. Ehi MÈtali amhepi, bhiyyo bhiyyo mahemase. TathÈgatassa dhÈtuyo, sukho puÒÒÈna muccayo. 806. TiÔÔhante nibbute cÈpi, same citte samaÑ phalaÑ. CetopaÓidhihetu hi, sattÈ gacchanti suggatiÑ. 807. Bah|naÑ5 vata atthÈya, uppajjanti TathÈgatÈ. Yattha kÈraÑ karitvÈna, saggaÑ gacchanti dÈyakÈti.

PÊtavimÈnaÑ navamaÑ. ______________________________________________________________ 1. TadaggamanasÈ (SÊ), tada~gamanasÈ (SyÈ) 2. BhÊyo (SÊ-®Ôha) 3. Sahabyata (SÊ, SyÈ) 4. Etadabr|vÊti (SÊ) 5. BahunnaÑ (SÊ, SyÈ)

1. ItthivimÈna 67

10. UcchuvimÈnavatthu

808. ObhÈsayitvÈ pathaviÑ sadevakaÑ, Atirocasi candimas|riyÈ viya. SiriyÈ ca vaÓÓena yasena tejasÈ, BrahmÈva deve tidase Sahindake. 809. PucchÈmi taÑ uppalamÈladhÈrinÊ, ŒveÄinÊ kaÒcanasannibhattace. Ala~kate uttamavatthadhÈrinÊ, KÈ tvaÑ subhe devate vandase mamaÑ. 810. KiÑ tvaÑ pure kammamakÈsi attanÈ, Manussabh|tÈ purimÈya jÈtiyÈ. DÈnaÑ suciÓÓaÑ atha sÊlasaÒÒamaÑ, KenupapannÈ sugatiÑ yasassinÊ. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. 811. IdÈni bhante imameva gÈmaÑ, PÊÓÉÈya amhÈka gharaÑ upÈgami. Tato te ucchussa adÈsi khaÓÉikaÑ, PasannacittÈ atulÈya pÊtiyÈ. 812. Sassu ca pacchÈ anuyuÒjate mamaÑ, KahaÑ nu ucchuÑ vadhuke avÈkiri. Na chaÉÉitaÑ no pana khÈditaÑ mayÈ, Santassa bhikkhussa sayaÑ adÈsahaÑ. 813. TuyhaÑnvidaÑ issariyaÑ atho mama, ItissÈ sassu paribhÈsate mamaÑ. LeÉÉuÑ gahetvÈ pahÈraÑ adÈsi me, Tato cutÈ kÈlakatÈ’mhi devatÈ. 814. Tadeva kammaÑ kusalaÑ kataÑ mayÈ, SukhaÒca kammaÑ anubhomi attanÈ. Devehi saddhiÑ paricÈrayÈmahaÑ, ModÈmahaÑ kÈmaguÓehi paÒcahi.


815. Tadeva kammaÑ kusalaÑ kataÑ mayÈ, SukhaÒca kammaÑ anubhomi attanÈ. DevindaguttÈ tidasehi rakkhitÈ, SamappitÈ kÈmaguÓehi paÒcahi. 816. EtÈdisaÑ puÒÒaphalaÑ anappakaÑ, MahÈvipÈkÈ mama ucchudakkhiÓÈ. Devehi saddhiÑ paricÈrayÈmahaÑ, ModÈmahaÑ kÈmaguÓehi paÒcahi. 817. EtÈdisaÑ puÒÒaphalaÑ anappakaÑ, MahÈjutikÈ mama ucchudakkhiÓÈ. DevindaguttÈ tidasehi rakkhitÈ, Sahassanettoriva Nandane vane. 818. TuvaÒca bhante anukampakaÑ viduÑ, Upecca vandiÑ kusalaÒca pucchisaÑ. Tato te ucchussa adÈsiÑ khaÓÉikaÑ, PasannacittÈ atulÈya pÊtiyÈti.

UcchuvimÈnaÑ dasamaÑ.

_____

11. VandanavimÈnavatthu

819. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 820. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 822. SÈ devatÈ attamanÈ -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 823. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, DisvÈna samaÓe sÊlavante. PÈdÈni vanditvÈ manaÑ pasÈdayiÑ, VittÈ cahaÑ aÒjalikaÑ akÈsiÑ.

1. ItthivimÈna 69


VandanavimÈnaÑ ekÈdasamaÑ.

_____

12. RajjumÈlÈvimÈnavatthu

826. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. HatthapÈde ca viggayha, naccasi suppavÈdite. 827. TassÈ te naccamÈnÈya, a~gama~gehi sabbaso. DibbÈ saddÈ niccharanti, savanÊyÈ manoramÈ. 828. TassÈ te naccamÈnÈya, a~gama~gehi sabbaso. DibbÈ gandhÈ pavÈyanti, sucigandhÈ manoramÈ. 829. VivattamÈnÈ kÈyena, yÈ veÓÊsu piÄandhanÈ. TesaÑ suyyati nigghoso, t|riye paÒca~gike yathÈ. 830. VaÔaÑsakÈ vÈtadhutÈ, vÈtena sampakampitÈ. TesaÑ suyyati nigghoso, t|riye paÒca~gike yathÈ. 831. YÈpi te sirasmiÑmÈlÈ, sucigandhÈ manoramÈ. VÈti gandho disÈ sabbÈ, rukkho maÒj|sako yathÈ. 832. GhÈyase taÑ sucigandhaÑ, r|paÑ passasi amÈnusaÑ. Devate pucchitÈcikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. 833. DÈsÊ ahaÑ pure ÈsiÑ, GayÈyaÑ brahmaÓassa’haÑ. AppapuÒÒÈ alakkhikÈ, “RajjumÈlÈ”ti maÑ viduÑ1. 834. AkkosÈnaÑ vadhÈnaÒca, tajjanÈya ca uggatÈ2. KuÔaÑ gahetvÈ nikkhamma, agaÒchiÑ3 udahÈriyÈ4. ______________________________________________________________ 1. Vid| (SyÈ, I, Ka) 2. UkkatÈ (SÊ, SyÈ) 3. ŒgacchiÑ (SyÈ, Ka), agacchiÑ (I), gacchiÑ (SÊ) 4. UdakahÈriyÈ (SÊ)


835. Vipathe kuÔaÑ nikkhipitvÈ, vanasaÓÉaÑ upÈgamiÑ. “IdhevÈhaÑ marissÈmi, ko attho1 jÊvitena me.” 836. DaÄhaÑ pÈsaÑ karitvÈna, ÈsumbhitvÈna pÈdape. Tato disÈ vilokesiÑ, “ko nu kho vanamassito.” 837. TatthaddasÈsiÑ SambuddhaÑ, sabbalokahitaÑ MuniÑ. NisinnaÑ rukkham|lasmiÑ, jhÈyantaÑ akutobhayaÑ. 838. TassÈ me ahu saÑvego, abbhuto lomahaÑsano. “Ko nu kho vanamassito, manusso udÈhu devatÈ.” 839. PÈsÈdikaÑ pasÈdanÊyaÑ, vanÈ nibbanamÈgataÑ. DisvÈ mano me pasÊdi, “nÈyaÑ yÈdisakÊdiso. 840. Guttindriyo jhÈnarato, abahiggatamÈnaso. Hito sabbassa lokassa, Buddho ayaÑ2 bhavissati. 841. Bhayabheravo durÈsado, sÊhova guhamassito. DullabhÈ’yaÑ dassanÈya, pupphaÑ odumbaraÑ yathÈ.” 842. So maÑ mud|hi vÈcÈhi, ÈlapitvÈ TathÈgato. RajjumÈleti maÑvoca, saraÓaÑ gaccha TathÈgataÑ. 843. TÈhaÑ giraÑ suÓitvÈna, nelaÑ atthavatiÑ suciÑ. SaÓhaÑ muduÒca vagguÒca, sabbasokÈpan|danaÑ. 844. KallacittaÒca maÑ ÒatvÈ, pasannaÑ suddhamÈnasaÑ. Hito sabbassa lokassa, anusÈsi TathÈgato. 845. “IdaÑ dukkhan”ti maÑvoca, ayaÑ dukkhassa sambhavo. Dukkha3 nirodho maggo ca4, aÒjaso amatogadho. ______________________________________________________________ 1. Kvatthosi (Ka), kÊvatthopi (SyÈ) 2. SoyaÑ (SÊ) 3. AyaÑ (SÊ, SyÈ, I) 4. Dukkhanirodho ca (SyÈ)

1. ItthivimÈna 71

846. Anukampakassa kusalassa, ovÈdamhi ahaÑ ÔhitÈ. AjjhagÈ amataÑ santiÑ, nibbÈnaÑ padamaccutaÑ. 847. SÈhaÑ avaÔÔhitÈpemÈ, dassane avikampinÊ. M|lajÈtÈya saddhÈya, dhÊtÈ Buddhassa orasÈ. 848. SÈhaÑ ramÈmi kÊÄÈmi, modÈmi akutobhayÈ. DibbamÈlaÑ dhÈrayÈmi, pivÈmi madhumaddavaÑ. 849. SaÔÔhit|riyasahassÈni, paÔibodhaÑ karonti me. ŒÄambo gaggaro bhÊmo, sÈdhuvÈdÊ ca saÑsayo. 850. Pokkharo ca Suphasso ca, vÊÓÈmokkhÈ ca nÈriyo. NandÈ ceva SunandÈ ca, SoÓadinnÈ SucimhitÈ. 851. AlambusÈ MissakesÊ ca, PuÓÉarÊkÈ’tidÈruÓÊ1. EÓÊphassÈ SuphassÈ2 ca, SubhaddÈ3 MuduvÈdinÊ. 852. EtÈ caÒÒÈ ca seyyÈse, accharÈnaÑ pabodhikÈ. TÈ maÑ kÈlenupÈgantvÈ, abhibhÈsanti devatÈ. 853. Handa naccÈma gÈyÈma, handa taÑ ramayÈmase. NayidaÑ akatapuÒÒÈnaÑ, katapuÒÒÈnamevidaÑ. 854. AsokaÑ NandanaÑ rammaÑ, tidasÈnaÑ mahÈvanaÑ. SukhaÑ akatapuÒÒÈnaÑ, idha natthi parattha ca. 855. SukhaÒca katapuÒÒÈnaÑ, idha ceva parattha ca. TesaÑ sahabyakÈmÈnaÑ, kattabbaÑ kusalaÑ bahuÑ. KatapuÒÒÈ hi modanti, sagge bhogasama~gino. 856. Bah|naÑ vata atthÈya, uppajjanti TathÈgatÈ. DakkhiÓeyyÈ manussÈnaÑ, puÒÒakhettÈna’mÈkarÈ. Yattha kÈraÑ karitvÈna, sagge modanti dÈyakÈti.

RajjumÈlÈvimÈnaÑ dvÈdasamaÑ. ______________________________________________________________ 1. ...ticÈruÓÊ (SÊ) 2. SupassÈ (SyÈ, I, Ka) 3. SaÑbhaddÈ (Ka)


TassuddÈnaÑ

MaÒjiÔÔhÈ PabhassarÈ NÈgÈ, AlomÈkaÒjikadÈyikÈ. VihÈracaturitthambÈ, PÊtÈ UcchuvandanarajjumÈlÈ ca. Vaggo tena pavuccatÊti.

MaÒjiÔÔhakavaggo catuttho.

ItthivimÈnaÑ samattaÑ.

2. PurisavimÈna

5. MahÈrathavagga

1. MaÓÉ|kadevaputtavimÈnavatthu

857. Ko me vandati pÈdÈni, iddhiyÈ yasasÈ jalaÑ. Abhikkantena vaÓÓena, sabbÈ obhÈsayaÑ disÈti. 858. MaÓÉ|kohaÑ pure ÈsiÑ, udake vÈrigocaro. Tava dhammaÑ suÓantassa, avadhÊ vacchapÈlako. 859. MuhuttaÑ cittapasÈdassa, iddhiÑ passa yasaÒca me. ŒnubhÈvaÒca me passa, vaÓÓaÑ passa jutiÒca me. 860. Ye ca te dÊghamaddhÈnaÑ, dhammaÑ assosuÑ Gotama. PattÈ te acalaÔÔhÈnaÑ, yattha gantvÈ na socareti.

MaÓÉ|kadevaputtavimÈnaÑ paÔhamaÑ.

_____

2. RevatÊvimÈnavatthu

861. * CirappavÈsiÑ purisaÑ, d|rato sotthimÈgataÑ. ©ÈtimittÈ suhajjÈ ca, abhinandanti ÈgataÑ. 862. * Tatheva katapuÒÒampi, asmÈ lokÈ paraÑ gataÑ. PuÒÒÈni paÔigaÓhanti, piyaÑ ÒÈtÊva ÈgataÑ. 863. + UÔÔhehi Revate supÈpadhamme, ApÈrutadvÈre1 adÈnasÊle. NessÈma taÑ yattha thunanti duggatÈ, SamappitÈ nerayikÈ dukhenÈti. ______________________________________________________________ * Khu 1. 45 piÔÔhe Dhammapade. + Upari 206 piÔÔhepi. 1. ApÈrutaÑ dvÈraÑ (SÊ, SyÈ), apÈrutadvÈraÑ (I, Ka)

74 VimÈnavatthupÈÄi

864. Icceva1 vatvÈna Yamassa d|tÈ, Te dve yakkhÈ lohitakkhÈ brahantÈ. PaccekabÈhÈsu gahetvÈ RevataÑ, PakkÈmayuÑ devagaÓassa santike. 865. ŒdiccavaÓÓaÑ ruciraÑ pabhassaraÑ, ByamhaÑ subhaÑ kaÒcanajÈlachannaÑ. Kasseta’mÈkiÓÓajanaÑ vimÈnaÑ, Suriyassa raÑsÊriva jotamÈnaÑ. 866. NÈrÊgaÓÈ candanasÈralittÈ2, Ubhato vimÈnaÑ upasobhayanti. TaÑ dissati suriyasamÈnavaÓÓaÑ, Ko modati saggapatto vimÈneti. 867. BÈrÈÓasiyaÑ Nandiyo nÈmÈsi, UpÈsako amaccharÊ dÈnapati vadaÒÒ|. TassetamÈkiÓÓajanaÑ vimÈnaÑ, Suriyassa raÑsÊriva jotamÈnaÑ. 868. NÈrÊgaÓÈ candanasÈralittÈ, Ubhato vimÈnaÑ upasobhayanti. TaÑ dissati suriyasamÈnavaÓÓaÑ, So modati saggapatto vimÈneti. 869. NandiyassÈhaÑ bhariyÈ, AgÈrinÊ sabbakulassa issarÈ. Bhattu vimÈne ramissÈmi dÈna’haÑ, Na patthaye nirayaÑ dassanÈyÈti. 870. Eso te nirayo supÈpadhamme, PuÒÒaÑ tayÈ akataÑ jÊvaloke. Na hi maccharÊ rosako pÈpadhammo, Sagg|pagÈnaÑ labhati sahabyatanti. ______________________________________________________________ 1. IccevaÑ (SyÈ, Ka) 2. CandanasÈrÈnulittÈ (SyÈ)

2. PurisavimÈna 75

871. KiÑ nu g|thaÒca muttaÒca, asucÊ paÔidissati. DuggandhaÑ kimidaÑ mÊÄhaÑ, kimetaÑ upavÈyatÊti. 872. Esa SaÑsavako nÈma, gambhÊro sataporiso. Yattha vassasahassÈni, tuvaÑ paccasi Revateti. 873. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kena SaÑsavako laddho, gambhÊro sataporisoti. 874. SamaÓe brÈhmaÓe cÈpi, aÒÒe vÈpi vanibbake1. MusÈvÈdena vaÒcesi, taÑ pÈpaÑ pakataÑ tayÈ. 875. Tena SaÑsavako laddho, gambhÊro sataporiso. Tattha vassasahassÈni, tuvaÑ paccasi Revate. 876. Hatthepi chindanti athopi pÈde, KaÓÓepi chindanti athopi nÈsaÑ. Athopi kÈkoÄagaÓÈ samecca, Sa~gamma khÈdanti viphandamÈnanti. 877. SÈdhu kho maÑ paÔinetha, kÈhÈmi kusalaÑ bahuÑ. DÈnena samacariyÈya, saÑyamena damena ca. YaÑ katvÈ sukhitÈ honti, na ca pacchÈnutappareti. 878. Pure tuvaÑ pamajjitvÈ, idÈni paridevasi. SayaÑ katÈnaÑ kammÈnaÑ, vipÈkaÑ anubhossasÊti. 879. Ko devalokato manussalokaÑ, GantvÈna puÔÔho me evaÑ vadeyya. NikkhittadaÓÉesu dadÈtha dÈnaÑ, AcchÈdanaÑ seyya2 mathannapÈnaÑ. Na hi maccharÊ rosako pÈpadhammo, Sagg|pagÈnaÑ labhati sahabyataÑ. 880. SÈhaÑ n|na ito gantvÈ, yoniÑ laddhÈna mÈnusiÑ. VadaÒÒ| sÊlasampannÈ, kÈhÈmi kusalaÑ bahuÑ. DÈnena samacariyÈya, saÑyamena damena ca. ______________________________________________________________ 1. VaÓibbake (SyÈ, Ka) 2. Sayana (SÊ)


881. ŒrÈmÈni ca ropissaÑ, dugge sa~kamanÈni ca. PapaÒca udapÈnaÒca, vippasannena cetasÈ. 882. CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ, yÈ ca pakkhassa aÔÔhamÊ. PÈÔihÈriyapakkhaÒca, aÔÔha~gasusamÈgataÑ. 883. UposathaÑ upavasissaÑ, sadÈ sÊlesu saÑvutÈ. Na ca dÈne pamajjissaÑ, sÈmaÑ diÔÔhamidaÑ mayÈti. 884. IccevaÑ vippalapantiÑ, phandamÈnaÑ tato tato. KhipiÑsu niraye ghore, uddhaÑpÈdaÑ avaÑsiraÑ. 885. AhaÑ pure maccharinÊ ahosiÑ, ParibhÈsikÈ samaÓabrÈhmaÓÈnaÑ. Vitathena ca sÈmikaÑ vaÒcayitvÈ, PaccÈmahaÑ niraye ghorar|peti.

RevatÊvimÈnaÑ dutiyaÑ.

_____

3. ChattamÈÓavakavimÈnavatthu

886. Yo vadataÑ pavaro manujesu, SakyamunÊ BhagavÈ katakicco. PÈragato balaviriyasama~gÊ1, TaÑ SugataÑ saraÓatthamupehi. 887. RÈgavirÈgamanejamasokaÑ, Dhammamasa~khatamappaÔik|laÑ. MadhuramimaÑ paguÓaÑ suvibhattaÑ, DhammamimaÑ saraÓatthamupehi. 888. Yattha ca dinna mahapphalamÈhu, Cat|su sucÊsu purisayugesu. AÔÔha ca puggaladhammadasÈ te, SaÑghamimaÑ saraÓatthamupehi. ______________________________________________________________ 1. BalavÊrasama~gÊ (Ka)

2. PurisavimÈna 77

889. Na tathÈ tapati nabhe s|riyo, Cando ca na bhÈsati na phusso. YathÈ atulamidaÑ mahappabhÈsaÑ, Ko nu tvaÑ tidivÈ mahiÑ upÈgÈ. 890. Chindati raÑsÊ pabha~karassa, SÈdhikavÊsatiyojanÈni ÈbhÈ. Rattimapi yathÈ divaÑ karoti, ParisuddhaÑ vimalaÑ subhaÑ vimÈnaÑ. 891. BahupadumavicitrapuÓÉarÊkaÑ, VokiÓÓaÑ kusumehi nekacittaÑ. ArajavirajahemajÈlachannaÑ, ŒkÈse tapati yathÈpi s|riyo. 892. RattambarapÊtavÈsasÈhi, Agarupiya~gucandanussadÈhi. KaÒcanatanusannibhattacÈhi, Parip|raÑ gaganaÑva tÈrakÈhi. 893. NaranÈriyo1 bahuketthanekavaÓÓÈ, Kusumavibh|sitÈbharaÓettha sumanÈ. AnilapamuÒcitÈ pavanti2 surabhiÑ, TapaniyavitatÈ suvaÓÓachannÈ3. 894. Kissa saÑyamassa4 ayaÑ vipÈko, KenÈsi kammaphalenidh|papanno. YathÈ ca te adhigatamidaÑ vimÈnaÑ, TadanupadaÑ avacÈsi i~gha puÔÔhoti. 895. Sayamidha5 pathe samecca mÈÓavena, SatthÈ’nusÈsi anukampamÈno. Tava ratanavarassa dhammaÑ sutvÈ, KarissÈmÊti ca bravittha Chatto. ______________________________________________________________ 1. NaranÈrÊ (Ka), nÈriyo (?) 2. PavÈyanti (Ka) 3. SuvaÓÓacchÈdanÈ (SÊ) 4. Samadamassa (SÊ) 5. Yamidha (SÊ, SyÈ, I)


896. JinavarapavaraÑ1 upehi2 saraÓaÑ, DhammaÒcÈpi tatheva bhikkhusaÑghaÑ. Noti paÔhamaÑ avoca’haÑ3 bhante, PacchÈ te vacanaÑ tathevakÈsiÑ. 897. MÈ ca pÈÓavadhaÑ vividhaÑ carassu asuciÑ, Na hi pÈÓesu asaÒÒataÑ avaÓÓayiÑsu sappaÒÒÈ. Noti paÔhamaÑ avoca’haÑ bhante, PacchÈ te vacanaÑ tathevakÈsiÑ. 898. MÈ ca parajanassa rakkhitampi, ŒdÈtabba’mamaÒÒitho4 adinnaÑ. Noti paÔhamaÑ avoca’haÑ bhante, PacchÈ te vacanaÑ tathevakÈsiÑ. 899. MÈ ca parajanassa rakkhitÈyo, ParabhariyÈ agamÈ anariyametaÑ. Noti paÔhamaÑ avoca’haÑ bhante, PacchÈ te vacanaÑ tathevakÈsiÑ. 900. MÈ ca vitathaÑ aÒÒathÈ abhÈÓi, Na hi musÈvÈdaÑ avaÓÓayiÑsu sappaÒÒÈ. Noti paÔhamaÑ avoca’haÑ bhante, PacchÈ te vacanaÑ tathevakÈsiÑ. 901. Yena ca purisassa apeti saÒÒÈ, TaÑ majjaÑ parivajjayassu sabbaÑ. Noti paÔhamaÑ avoca’haÑ bhante, PacchÈ te vacanaÑ tathevakÈsiÑ. 902. SvÈhaÑ idha paÒca sikkhÈ karitvÈ, PaÔipajjitvÈ TathÈgatassa dhamme. Dvepatha’magamÈsiÑ coramajjhe, Te maÑ tattha vadhiÑsu bhogahetu. ______________________________________________________________ 1. JinapavaraÑ (SyÈ, Ka) 2. Upemi (bah|su) 3. AvocÈhaÑ (SÊ, SyÈ, Ka) 4. MamaÒÒittha (SÊ, I)

2. PurisavimÈna 79

903. EttakamidaÑ anussarÈmi kusalaÑ, Tato paraÑ na me vijjati aÒÒaÑ. Tena sucaritena kammunÈhaÑ1, Uppanno2 tidivesu kÈmakÈmÊ. 904. Passa khaÓamuhuttasaÒÒamassa, AnudhammappaÔipattiyÈ vipÈkaÑ. Jalamiva yasasÈ samekkhamÈnÈ, BahukÈ maÑ pihayanti hÊnakammÈ. 905. Passa katipayÈya desanÈya, SugatiÒcamhi gato sukhaÒca patto. Ye ca te satataÑ suÓanti dhammaÑ, MaÒÒe te amataÑ phusanti khemaÑ. 906. Appampi kataÑ mahÈvipÈkaÑ, VipulaÑ hoti3 TathÈgatassa dhamme. Passa katapuÒÒatÈya Chatto, ObhÈseti pathaviÑ yathÈpi s|riyo. 907. KimidaÑ kusalaÑ kimÈcarema, Icceke hi samecca mantayanti. Te mayaÑ punareva4 laddha mÈnusattaÑ, PaÔipannÈ viharemu sÊlavanto. 908. BahukÈro anukampako ca SatthÈ, Iti me sati agamÈ divÈ divassa. SvÈhaÑ upagatomhi saccanÈmaÑ, Anukampassu punapi suÓemu5 dhammaÑ. ______________________________________________________________ 1. KammanÈhaÑ (SÊ) 2. Upapanno (bah|su) 3. VipulaphalaÑ (Ka) 4. Punapi (?) 5. SuÓoma (SÊ), suÓomi (SyÈ)


909. Ye cidha1 pajahanti kÈmarÈgaÑ, BhavarÈgÈnusayaÒca pahÈya mohaÑ. Na ca te punamupenti gabbhaseyyaÑ, ParinibbÈnagatÈ hi sÊtibh|tÈti.

ChattamÈÓavakavimÈnaÑ tatiyaÑ.

_____

4. KakkaÔakarasadÈyakavimÈnavatthu

910. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ, Samantato dvÈdasa yojanÈni. K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ uÄÈrÈ, VeÄuriyathambhÈ rucakatthatÈ2 subhÈ. 911. Tatthacchasi pivasi khÈdasi ca, DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ3. DibbÈ rasÈ kÈmaguÓettha paÒca, NÈriyo ca naccanti suvaÓÓachannÈ. 912. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 913. PucchÈmi taÑ deva mahÈnubhÈva, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 914. So devaputto attamano, MoggallÈnena pucchito. PaÒhaÑ puÔÔho viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 915. SatisamuppÈdakaro, dvÈre kakkaÔako Ôhito. NiÔÔhito jÈtar|passa, sobhati dasapÈdako. ______________________________________________________________ 1. Yedha (SÊ, SyÈ, I), ye idha (Ka) 2. RuciratthatÈ (SyÈ, Ka) 646 gÈthÈyaÑ “rucakupakiÓÓaÑ”ti padassa saÑvaÓÓanÈ

passitabbÈ. 3. Vaggu (SÊ, Ka), vagg| (SyÈ)

2. PurisavimÈna 81

916. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 917. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|to yamakÈsi puÒÒaÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

KakkaÔakarasadÈyakavimÈnaÑ catutthaÑ.

(AnantaraÑ paÒcavimÈnaÑ yathÈ kakkaÔakarasadÈyakavimÈnaÑ,

tathÈ vitthÈretabbaÑ.) _____

5. DvÈrapÈlavimÈnavatthu

918. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ, Samantato dvÈdasa yojanÈni. K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ uÄÈrÈ, VeÄuriyathambhÈ rucakatthatÈ subhÈ. 919. Tatthacchasi pivasi khÈdasi ca, DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ. DibbÈ rasÈ kÈmaguÓettha paÒca, NÈriyo ca naccanti suvaÓÓachannÈ. 920. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 922. So devaputto attamano, MoggallÈnena pucchito. PaÒhaÑ puÔÔho viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 923. DibbaÑ mamaÑ vassasahassamÈyu, VÈcÈbhigÊtaÑ manasÈ pavattitaÑ. EttÈvatÈ Ôhassati puÒÒakammo, Dibbehi kÈmehi sama~gibh|to.



DvÈrapÈlavimÈnaÑ paÒcamaÑ. _____

6. PaÔhamakaraÓÊyavimÈnavatthu

926. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ, Samantato dvÈdasa yojanÈni. K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ uÄÈrÈ, VeÄuriyathambhÈ rucakatthatÈ subhÈ. 927. Tatthacchasi pivasi khÈdasi ca, DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ. DibbÈ rasÈ kÈmaguÓettha paÒca, NÈriyo ca naccanti suvaÓÓachannÈ. 928. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 930. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 931. KaraÓÊyÈni puÒÒÈni, paÓÉitena vijÈnatÈ. Sammaggatesu Buddhesu, yattha dinnaÑ mahapphalaÑ. 932. AtthÈya vata me Buddho, araÒÒÈ gÈmamÈgato. Tattha cittaÑ pasÈdetvÈ, TÈvatiÑs|pago ahaÑ1. 933. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PaÔhamakaraÓÊyavimÈnaÑ chaÔÔhaÑ.

______________________________________________________________ 1. AhuÑ (SÊ)

2. PurisavimÈna 83

7. DutiyakaraÓÊyavimÈnavatthu

935. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ, Samantato dvÈdasa yojanÈni. K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ uÄÈrÈ, VeÄuriyathambhÈ rucakatthatÈ subhÈ. 936. Tatthacchasi pivasi khÈdasi ca, DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ, DibbÈ rasÈ kÈmaguÓettha paÒca, NÈriyo ca naccanti suvaÓÓachannÈ. 937. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 939. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ, 940. KaraÓÊyÈni puÒÒÈni, paÓÉitena vijÈnatÈ. Sammaggatesu bhikkh|su, yattha dinnaÑ mahapphalaÑ. 941. AtthÈya vata me bhikkhu, araÒÒÈ gÈmamÈgato. Tattha cittaÑ pasÈdetvÈ, TÈvatiÑs|pago ahaÑ. 942. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

DutiyakaraÓÊyavimÈnaÑ sattamaÑ.

_____

8. PaÔhamas|civimÈnavatthu

944. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ, Samantato dvÈdasa yojanÈni. K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ uÄÈrÈ, VeÄuriyathambhÈ rucakatthatÈ subhÈ.


945. Tatthacchasi pivasi khÈdasi ca, DibbÈ ca pÊÓÈ pavadanti vagguÑ. DibbÈ rasÈ kÈmaguÓettha paÒca, NÈriyo ca naccanti suvaÓÓachannÈ. 946. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 948. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 949. YaÑ dadÈti na taÑ hoti, YaÒceva dajjÈ taÒceva seyyo. S|ci dinnÈ s|cimeva seyyo. 950. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PaÔhamas|civimÈnaÑ aÔÔhamaÑ.

_____

9. Dutiyas|civimÈnavatthu

952. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ, Samantato dvÈdasa yojanÈni. K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ uÄÈrÈ, VeÄuriyathambhÈ rucakatthatÈ subhÈ. 953. Tatthacchasi pivasi khÈdasi ca, DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ. DibbÈ rasÈ kÈmaguÓettha paÒca, NÈriyo ca naccanti suvaÓÓachannÈ. 954. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 956. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 957. AhaÑ manussesu manussabh|to, PurimajÈtiyÈ manussaloke.

2. PurisavimÈna 85

958. AddasaÑ virajaÑ bhikkhuÑ, vippasannamanÈvilaÑ. Tassa adÈsahaÑ s|ciÑ, pasanno sehi pÈÓibhi. 959. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

Dutiyas|civimÈnaÑ navamaÑ.

_____

10. PaÔhamanÈgavimÈnavatthu

961. SusukkakhandhaÑ abhiruyha nÈgaÑ, AkÈcinaÑ dantiÑ baliÑ mahÈjavaÑ. Abhiruyha gajavaraÑ1 sukappitaÑ, IdhÈgamÈ vehÈyasaÑ antalikkhe. 962. NÈgassa dantesu duvesu nimmitÈ, AcchodakÈ paduminiyo suphullÈ. Padumesu ca t|riyagaÓÈ pavajjare, ImÈ ca naccanti manoharÈyo. 963. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 964. So devaputto attamano, MoggallÈnena pucchito. PaÒhaÑ puÔÔho viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 965. AÔÔheva muttapupphÈni, Kassapassa Mahesino2. Th|pasmiÑ abhiropesiÑ, pasanno sehi pÈÓibhi. 966. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PaÔhamanÈgavimÈnaÑ dasamaÑ. ______________________________________________________________ 1. GajaÑ varaÑ (SyÈ) 2. Bhagavato (SyÈ, Ka)


11. DutiyanÈgavimÈnavatthu

968. MahantaÑ nÈgaÑ abhiruyha, sabbasetaÑ gajuttamaÑ. VanÈ vanaÑ anupariyÈsi, nÈrÊgaÓapurakkhato. ObhÈsento disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 969. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 971. So devaputto attamano, Va~gÊseneva pucchito. PaÒhaÑ puÔÔho viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 972. AhaÑ manussesu manussabh|to, UpÈsako cakkhumato ahosiÑ. PÈÓÈtipÈtÈ virato ahosiÑ, Loke adinnaÑ parivajjayissaÑ. 973. Amajjapo no ca musÈ abhÈÓiÑ1, Sakena dÈrena ca tuÔÔho ahosiÑ. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacitto, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adÈsiÑ. 974. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

DutiyanÈgavimÈnaÑ ekÈdasamaÑ.

_____

12. TatiyanÈgavimÈnavatthu

976. Ko nu dibbena yÈnena, sabbasetena hatthinÈ. T|riyatÈÄitanigghoso, antalikkhe mahÊyati. 977. DevatÈ nusi gandhabbo, adu2 Sakko Purindado. AjÈnantÈ taÑ pucchÈma, kathaÑ jÈnemu taÑ mayanti. ______________________________________________________________ 1. AbhÈsiÑ (SÊ, Ka) 2. Œdu (SÊ, SyÈ)

2. PurisavimÈna 87

978. NÈmhi devo na gandhabbo, nÈpi1 Sakko Purindado. SudhammÈ nÈma ye devÈ, tesaÑ aÒÒataro ahanti. 979. PucchÈma devaÑ sudhammaÑ2, puthuÑ katvÈna aÒjaliÑ. KiÑ katvÈ mÈnuse kammaÑ, sudhammaÑ upapajjatÊti. 980. UcchÈgÈraÑ tiÓÈgÈraÑ, vatthÈgÈraÒca yo dade. TiÓÓaÑ aÒÒataraÑ datvÈ, sudhammaÑ upapajjatÊti.

TatiyanÈgavimÈnaÑ dvÈdasamaÑ.

_____

13. C|ÄarathavimÈnavatthu 981. DaÄhadhammÈ nisÈrassa, dhanuÑ olubbha tiÔÔhasi. Khattiyo nusi rÈjaÒÒo, adu luddo vanecaroti3. 982. AssakÈdhipatissÈhaÑ, bhante putto vanecaro. NÈmaÑ me bhikkhu te br|mi, SujÈto iti maÑ vid|4. 983. Mige gavesamÈnohaÑ, ogÈhanto brahÈvanaÑ. MigaÑ taÒceva5 nÈddakkhiÑ, taÒca disvÈ Ôhito ahanti. 984. SvÈgataÑ te mahÈpuÒÒa, atho te adurÈgataÑ. Etto udakamÈdÈya, pÈde pakkhÈlayassu te. 985. Idampi pÈnÊyaÑ sÊtaÑ, ÈbhataÑ girigabbharÈ. RÈjaputta tato pitvÈ6, santhatasmiÑ upÈvisÈti. 986. KalyÈÓÊ vata te vÈcÈ, savanÊyÈ MahÈmuni. NelÈ atthavatÊ7 vaggu, mantvÈ8 atthaÒca bhÈsasi9. 987. KÈ te rati vane viharato, Isinisabha vadehi puÔÔho. Tava vacanapathaÑ nisÈmayitvÈ, AtthadhammapadaÑ samÈcaremaseti. ______________________________________________________________ 1. NÈmhi (Ka) 2. Deva sudhamma (SyÈ), deva sudhammaÑ (Ka) 3. VanÈcaroti (SyÈ, Ka) 4. ViduÑ (SÊ) 5. MigaÑ gantveva (SyÈ), migavadhaÒca (Ka) 6. PÊtvÈ (SÊ, SyÈ) 7. CatthavatÊ (SÊ) 8. MantÈ (SyÈ, I, Ka) 9. BhÈsase (SÊ)


988. AhiÑsÈ sabbapÈÓÊnaÑ, kumÈramhÈka ruccati. TheyyÈ ca aticÈrÈ ca, majjapÈnÈ ca Èrati. 989. Œrati samacariyÈ ca, bÈhusaccaÑ kataÒÒutÈ. DiÔÔheva dhamme pÈsaÑsÈ, dhammÈ ete pasaÑsiyÈti. 990. Santike maraÓaÑ tuyhaÑ, oraÑ mÈsehi paÒcahi. RÈjaputta vijÈnÈhi, attÈnaÑ parimocayÈti. 991. KatamaÑ svÈhaÑ janapadaÑ gantvÈ, kiÑ kammaÑ kiÒca porisaÑ. KÈya vÈ pana vijjÈya, bhaveyyaÑ ajarÈmaroti. 992. Na vijjate so padeso, kammaÑ vijjÈ ca porisaÑ. Yattha gantvÈ bhave macco, rÈjaputtÈ’jarÈmaro. 993. MahaddhanÈ mahÈbhogÈ, raÔÔhavantopi khattiyÈ. Pah|tadhanadhaÒÒÈse, tepi no1 ajarÈmarÈ. 994. Yadi te sutÈ AndhakaveÓÉuputtÈ2, S|rÈ vÊrÈ vikkantappahÈrino. Tepi ÈyukkhayaÑ pattÈ, viddhastÈ sassatÊsamÈ. 995. KhattiyÈ brÈhmaÓÈ vessÈ, suddÈ caÓÉÈlapukkusÈ. Ete caÒÒe ca jÈtiyÈ, tepi no ajarÈmarÈ. 996. Ye mantaÑ parivattenti, chaÄa~gaÑ brahmacintitaÑ. Ete caÒÒe ca vijjÈya, tepi no ajarÈmarÈ. 997. Isayo cÈpi ye santÈ, saÒÒatattÈ tapassino. SarÊraÑ tepi kÈlena, vijahanti tapassino. 998. BhÈvitattÈpi arahanto, katakiccÈ anÈsavÈ. Nikkhipanti imaÑ dehaÑ, puÒÒapÈpaparikkhayÈti. 999. SubhÈsitÈ atthavatÊ, gÈthÈyo te MahÈmuni. Nijjhattomhi subhaÔÔhena, tvaÒca me saraÓaÑ bhavÈti. ______________________________________________________________ 1. Tepi na (bah|su) 2. AndhakaveÓhuputtÈ (SÊ), aÓÉakaveÓÉaputtÈ (SyÈ, Ka)

2. PurisavimÈna 89

1000. MÈ maÑ tvaÑ saraÓaÑ gaccha, tameva saraÓaÑ vaja1. SakyaputtaÑ mahÈvÊraÑ, yamahaÑ saraÓaÑ gatoti. 1001. KatarasmiÑ so janapade, SatthÈ tumhÈka mÈrisa. Ahampi daÔÔhuÑ gacchissaÑ, JinaÑ appaÔipuggalanti. 1002. PuratthimasmiÑ janapade, OkkÈkakulasambhavo. TatthÈsi purisÈjaÒÒo, so ca kho parinibbutoti. 1003. Sace hi Buddho tiÔÔheyya, SatthÈ tumhÈka mÈrisa. YojanÈni sahassÈni, gaccheyyaÑ2 payirupÈsituÑ. 1004. Yato ca kho3 parinibbuto, SatthÈ tumhÈka mÈrisa. Nibbutampi4 mahÈvÊraÑ, gacchÈmi saraÓaÑ ahaÑ. 1005. Upemi saraÓaÑ BuddhaÑ, dhammaÒcÈpi anuttaraÑ. SaÑghaÒca naradevassa, gacchÈmi saraÓaÑ ahaÑ. 1006. PÈÓÈtipÈtÈ viramÈmi khippaÑ, Loke adinnaÑ parivajjayÈmi. Amajjapo no ca musÈ bhaÓÈmi, Sakena dÈrena ca homi tuÔÔhoti. 1007. SahassaraÑsÊva yathÈ mahappabho, DisaÑ yathÈ bhÈti nabhe anukkamaÑ. TathÈpakÈro5 tavÈyaÑ6 mahÈratho, Samantato yojanasattamÈyato. 1008. SuvaÓÓapaÔÔehi samantamotthaÔo, Ura’ssa muttÈhi maÓÊhi cittito. LekhÈ suvaÓÓassa ca r|piyassa ca, Sobhenti veÄuriyamayÈ SunimmitÈ. ______________________________________________________________ 1. Bhaja (Ka) 2. Gacche (SyÈ, I, Ka) 3. Yato kho (I, Ka) 4. ParinibbutaÑ (SyÈ, Ka) 5. TathappakÈro (SÊ, SyÈ) 6. TavayaÑ (SÊ, I)


1009. SÊsaÒcidaÑ veÄuriyassa nimmitaÑ, YugaÒcidaÑ lohitakÈya cittitaÑ. YuttÈ suvaÓÓassa ca r|piyassa ca, Sobhanti assÈ ca ime manojavÈ. 1010. So tiÔÔhasi hemarathe adhiÔÔhito, DevÈnamindova sahassavÈhano. PucchÈmi tÈhaÑ yasavanta kovidaÑ1, KathaÑ tayÈ laddho ayaÑ uÄÈroti. 1011. SujÈto nÈmahaÑ bhante, rÈjaputto pure ahuÑ. TvaÒca maÑ anukampÈya, saÒÒamasmiÑ nivesayi. 1012. KhÊÓÈyukaÒca maÑ ÒatvÈ, sarÊraÑ pÈdÈsi Satthuno. ImaÑ SujÈta p|jehi, taÑ te atthÈya hehiti. 1013. TÈhaÑ gandhehi mÈlehi, p|jayitvÈ samuyyuto. PahÈya mÈnusaÑ dehaÑ, upapannomhi NandanaÑ. 1014. Nandane ca vane2 ramme, nÈnÈdijagaÓÈyute. RamÈmi niccagÊtehi, accharÈhi purakkhatoti.

C|ÄarathavimÈnaÑ terasamaÑ.

_____

14. MahÈrathavimÈnavatthu

1015. SahassayuttaÑ hayavÈhanaÑ subhaÑ, ŒruyhimaÑ sandanaÑ nekacittaÑ. UyyÈnabh|miÑ abhito anukkamaÑ, Purindado bh|tapatÊva VÈsavo. 1016. SovaÓÓamayÈ te rathakubbarÈ ubho, Phalehi3 aÑsehi atÊva sa~gatÈ. SujÈtagumbÈ naravÊraniÔÔhitÈ, VirocatÊ pannaraseva cando. ______________________________________________________________ 1. Kovida (Ka) 2. Nandanopavane (SÊ), Nandane pavane (SyÈ, Ka) 3. Thalehi (SÊ)

2. PurisavimÈna 91

1017. SuvaÓÓajÈlÈvatato ratho ayaÑ, Bah|hi nÈnÈratanehi cittito. Sunandighoso ca subhassaro ca, VirocatÊ cÈmarahatthabÈhubhi. 1018. ImÈ ca nÈtyo manasÈbhinimmitÈ, Rathassa pÈdantaramajjhabh|sitÈ. ImÈ ca nÈtyo satarÈjicittitÈ, SateratÈ vijjurivappabhÈsare. 1019. AnekacittÈvatato ratho ayaÑ, Puth| ca nemÊ ca sahassaraÑsiko. TesaÑ saro suyyati1 vaggur|po, PaÒca~gikaÑ t|riyamivappavÈditaÑ. 1020. SirasmiÑ cittaÑ maÓicandakappitaÑ, SadÈ visuddhiÑ ruciraÑ pabhassaraÑ. SuvaÓÓarÈjÊhi atÊva sa~gataÑ, VeÄuriyarÈjÊva atÊva sobhati. 1021. Ime ca vÈÄÊ maÓicandakappitÈ, Œrohakamb| sujavÈ brah|pamÈ. BrahÈ mahantÈ balino mahÈjavÈ, Mano tavaÒÒÈya tatheva siÑsare2. 1022. Ime ca sabbe sahitÈ catukkamÈ, Mano tavaÒÒÈya tatheva siÑsare. SamaÑ vahantÊ mudukÈ anuddhatÈ, ŒmodamÈnÈ turagÈna3 muttamÈ. 1023. Dhunanti vagganti patanti4 cambare, AbbhuddhunantÈ sukate piÄandhane. TesaÑ saro suyyati vaggur|po, PaÒca~gikaÑ t|riyamivappavÈditaÑ. ______________________________________________________________ 1. S|yati (SÊ) 2. Sabbare (Ka), sappare (?) 3. Tura~gÈna (Ka) 4. Pavattanti (I, Ka)


1024. Rathassa ghoso apiÄandhanÈna ca, Khurassa nÈdo1 abhihiÑsanÈya ca. Ghoso suvagg| samitassa suyyati, Gandhabbat|riyÈni vicitrasaÑvane. 1025. Rathe ÔhitÈ tÈ migamandalocanÈ, ŒÄÈrapamhÈ hasitÈ piyaÑvadÈ. VeÄuriyajÈlÈvatatÈ tanucchavÈ, Sade’va gandhabbas|raggap|jitÈ. 1026. TÈ rattarattambarapÊtavÈsasÈ, VisÈlanettÈ abhirattalocanÈ. Kule sujÈtÈ sutan| sucimhitÈ, Rathe ÔhitÈ paÒjalikÈ upaÔÔhitÈ. 1027. TÈ kambukey|radharÈ suvÈsasÈ, SumajjhimÈ |ruthan|papannÈ. VaÔÔa~guliyo sumukhÈ sudassanÈ, Rathe ÔhitÈ paÒjalikÈ upaÔÔhitÈ. 1028. AÒÒÈ suveÓÊ susu missakesiyo, SamaÑ vibhattÈhi pabhassarÈhi ca. AnubbatÈ tÈ tava mÈnase ratÈ, Rathe ÔhitÈ paÒjalikÈ upaÔÔhitÈ. 1029. ŒveÄiniyo padumuppalacchadÈ, Ala~katÈ candanasÈravÈsitÈ2. AnubbatÈ tÈ tava mÈnase ratÈ, Rathe ÔhitÈ paÒjalikÈ upaÔÔhitÈ. 1030. TÈ mÈliniyo padumuppalacchadÈ, Ala~katÈ candanasÈravÈsitÈ. AnubbatÈ tÈ tava mÈnase ratÈ, Rathe ÔhitÈ paÒjalikÈ upaÔÔhitÈ. ______________________________________________________________ 1. NÈdÊ (SyÈ), nÈdi (I, Ka) 2. VositÈ (SyÈ), bh|sitÈ (Ka)

2. PurisavimÈna 93

1031. KaÓÔhesu te yÈni piÄandhanÈni, Hatthesu pÈdesu tatheva sÊse. ObhÈsayantÊ dasa sabbaso disÈ, AbbhuddayaÑ sÈradikova bhÈÓumÈ. 1032. VÈtassa vegena ca sampakampitÈ, Bhujesu mÈlÈ apiÄandhanÈni ca. MuÒcanti ghosaÑ ruciraÑ suciÑ subhaÑ, Sabbehi viÒÒ|hi sutabbar|paÑ. 1033. UyyÈnabh|myÈ ca duvaddhato ÔhitÈ, RathÈ ca nÈgÈ t|riyÈni ca saro. Tameva Devinda pamodayanti, VÊÓÈ yathÈ pokkharapattabÈhubhi. 1034. ImÈsu vÊÓÈsu bah|su vagg|su, ManuÒÒar|pÈsu hadayeritaÑ pÊtiÑ1. PavajjamÈnÈsu atÊva accharÈ, Bhamanti kaÒÒÈ padumesu sikkhitÈ. 1035. YadÈ ca gÊtÈni ca vÈditÈni ca, NaccÈni cimÈni2 samenti ekato. Athettha naccanti athettha accharÈ, ObhÈsayantÊ ubhato varitthiyo. 1036. So modasi t|riyagaÓappabodhano, MahÊyamÈno vajirÈvudhoriva. ImÈsu vÊÓÈsu bah|su vagg|su, ManuÒÒar|pÈsu hadayeritaÑ pÊtiÑ1. 1037. KiÑ tvaÑ pure kammamakÈsi attanÈ, Manussabh|to purimÈya jÈtiyÈ. UposathaÑ kaÑ vÈ3 tuvaÑ upÈvasi, KaÑ4 dhammacariyaÑ vatamÈbhirocayi. ______________________________________________________________ 1. HadayeritaÑ pati (SÊ), hadayeritampi taÑ (SyÈ) 2. CemÈni (SÊ) 3. UposathaÑ kiÑva (SyÈ) 4. KiÑ (SyÈ)


1038. NayÊda’mappassa katassa1 kammuno, Pubbe suciÓÓassa uposathassa vÈ. IddhÈnubhÈvo vipulo ayaÑ tava, YaÑ devasaÑghaÑ abhirocase bhusaÑ. 1039. DÈnassa te idaÑ phalaÑ, atho sÊlassa vÈ pana. Atho aÒjalikammassa, taÑ me akkhÈhi pucchitoti. 1040. So devaputto attamano, MoggallÈnena pucchito. PaÒhaÑ puÔÔho viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalanti. 1041. JitindriyaÑ BuddhamanomanikkamaÑ, NaruttamaÑ KassapamaggapuggalaÑ. AvÈpurantaÑ amatassa dvÈraÑ, DevÈtidevaÑ satapuÒÒalakkhaÓaÑ. 1042. TamaddasaÑ kuÒjaramoghatiÓÓaÑ, SuvaÓÓasi~gÊnadabimbasÈdisaÑ. DisvÈna taÑ khippamahuÑ sucÊmano, Tameva disvÈna subhÈsitaddhajaÑ. 1043. Tama’nnapÈnaÑ athavÈpi cÊvaraÑ, SuciÑ paÓÊtaÑ rasasÈ upetaÑ. PupphÈbhikiÓÓamhi sake nivesane, PatiÔÔhapesiÑ sa asa~gamÈnaso. 1044. Tama’nnapÈnena ca cÊvarena ca, Khajjena bhojjena ca sÈyanena ca. SantappayitvÈ dvipadÈnamuttamaÑ, So saggaso devapure ramÈmahaÑ. 1045. EtenupÈyena imaÑ niraggaÄaÑ, YaÒÒaÑ yajitvÈ tividhaÑ visuddhaÑ. PahÈyahaÑ mÈnusakaÑ samussayaÑ, Ind|pamo2 devapure ramÈmahaÑ. ______________________________________________________________ 1. NayidaÑ appassa katassa (SÊ, SyÈ), sÈsedaÑ appakatassa (Ka) 2. Indassamo (SyÈ, Ka)

2. PurisavimÈna 95

1046. ŒyuÒca vaÓÓaÒca sukhaÑ balaÒca, PaÓÊtar|paÑ abhika~khatÈ Muni. AnnaÒca pÈnaÒca bahuÑ susa~khataÑ, PatiÔÔhapetabbamasa~gamÈnase. 1047. * NayimasmiÑ loke parasmiÑ1 vÈ pana, Buddhena seÔÔho va samo va vijjati. ŒhuneyyÈnaÑ2 paramÈhutiÑ gato, PuÒÒatthikÈnaÑ vipulapphalesinanti.

MahÈrathavimÈnaÑ cuddasamaÑ.

MahÈrathavaggo paÒcamo.

TassuddÈnaÑ

MaÓÉ|ko RevatÊ Chatto, KakkaÔo DvÈrapÈlako. Dve KaraÓÊyÈ dve S|ci, tayo NÈgÈ ca dve RathÈ. PurisÈnaÑ paÔhamo vaggo pavuccatÊti.

BhÈÓavÈraÑ tatiyaÑ.

_____

6. PÈyÈsivagga

1. PaÔhama-agÈriyavimÈnavatthu

1048. YathÈ vanaÑ CittalataÑ pabhÈsati3, UyyÈnaseÔÔhaÑ tidasÈnamuttamaÑ. Tath|pamaÑ tuyhamidaÑ vimÈnaÑ, ObhÈsayaÑ tiÔÔhati antalikkhe. 1049. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. ______________________________________________________________ * Abhi 4. 403 piÔÔhepi. 1. NayimasmiÑ vÈ loke parasmiÑ (KathÈvatthu 403), nayimasmi loke va parasmi (?) 2. YamÈhuneyyÈnaÑ (Ka) 3. PakÈsati (Ka)


1050. So devaputto attamano, MoggallÈnena pucchito. PaÒhaÑ puÔÔho viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1051. AhaÒca bhariyÈ ca manussaloke, OpÈnabh|tÈ gharamÈvasimha. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacittÈ, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adamha. 1052. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PaÔhama-agÈriyavimÈnaÑ paÔhamaÑ.

_____

2. Dutiya-agÈriyavimÈnavatthu

1054. YathÈ vanaÑ CittalataÑ pabhÈsati, UyyÈnaseÔÔhaÑ tidasÈnamuttamaÑ. Tath|pamaÑ tuyhamidaÑ vimÈnaÑ, ObhÈsayaÑ tiÔÔhati antalikkhe. 1055. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1056. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1057. AhaÒca bhariyÈ ca manussaloke, OpÈnabh|tÈ gharamÈvasimha. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacittÈ, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adamha. 1058. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

Dutiya-agÈriyavimÈnaÑ dutiyaÑ.

2. PurisavimÈna 97

3. PhaladÈyakavimÈnavatthu

1060. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ, Samantato soÄasa yojanÈni. K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ uÄÈrÈ, VeÄuriyathambhÈ rucakatthatÈ subhÈ. 1061. Tatthacchasi pivasi khÈdasi ca, DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ. AÔÔhaÔÔhakÈ sikkhitÈ sÈdhur|pÈ, DibbÈ ca kaÒÒÈ tidasacarÈ uÄÈrÈ. Naccanti gÈyanti pamodayanti. 1062. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1063. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1064. PhaladÈyÊ phalaÑ vipulaÑ labhati, Dada’mujugatesu pasannamÈnaso. So hi pamodati1 saggagato tidive2, Anubhoti ca puÒÒaphalaÑ vipulaÑ. 1065. TavevÈhaÑ3 MahÈmuni, adÈsiÑ caturo phale. 1066. TasmÈ hi phalaÑ alameva dÈtuÑ, NiccaÑ manussena sukhatthikena. DibbÈni vÈ patthayatÈ sukhÈni, ManussasobhaggatamicchatÈ vÈ. 1067. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PhaladÈyakavimÈnaÑ tatiyaÑ. ______________________________________________________________ 1. Modati (SÊ, SyÈ, I) 2. Tattha (Ka) 3. TathevÈhaÑ (SÊ, SyÈ, I)


4. PaÔhama-upassayadÈyakavimÈnavatthu

1069. Cando yathÈ vigatavalÈhake nabhe, ObhÈsayaÑ gacchati antalikkhe. Tath|pamaÑ tuyhamidaÑ vimÈnaÑ, ObhÈsayaÑ tiÔÔhati antalikkhe. 1070. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo. Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1071. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1072. AhaÒca bhariyÈ ca manussaloke, UpassayaÑ arahato adamha. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacittÈ, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adamha. 1073. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PaÔhama-upassayadÈyakavimÈnaÑ catutthaÑ.

_____

5. Dutiya-upassayadÈyakavimÈnavatthu

1075. Suriyo yathÈ vigatavalÈhake nabhe -pa-. (YathÈ purimavimÈnaÑ, tathÈ vitthÈretabbaÑ.) 1079. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

Dutiya-upassayadÈyakavimÈnaÑ paÒcamaÑ.

2. PurisavimÈna 99

6. BhikkhÈdÈyakavimÈnavatthu

1081. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ, Samantato dvÈdasa yojanÈni, K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ uÄÈrÈ, VeÄuriyathambhÈ rucakatthatÈ subhÈ. 1082. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1083. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ, 1084. AhaÑ manussesu manussabh|to, DisvÈna bhikkhuÑ tasitaÑ kilantaÑ. EkÈhaÑ bhikkhaÑ paÔipÈdayissaÑ, Sama~gi bhattena tadÈ akÈsiÑ. 1085. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

BhikkhÈdÈyakavimÈnaÑ chaÔÔhaÑ.

_____

7. YavapÈlakavimÈnavatthu

1087. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1089. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1090. AhaÑ manussesu manussabh|to, ahosiÑ yavapÈlako. AddasaÑ virajaÑ bhikkhuÑ, vippasannamanÈvilaÑ. 1091. Tassa adÈsahaÑ bhÈgaÑ, pasanno sehi pÈÓibhi, KummÈsapiÓÉaÑ datvÈna, modÈmi Nandane vane.



YavapÈlakavimÈnaÑ sattamaÑ.

_____

8. PaÔhamakuÓÉalÊvimÈnavatthu

1094. Ala~kato malyadharo suvattho, SukuÓÉalÊ kappitakesamassu. ŒmuttahatthÈbharaÓo yasassÊ, Dibbe vimÈnamhi yathÈpi candimÈ. 1095. DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ, AÔÔhaÔÔhakÈ sikkhitÈ sÈdhur|pÈ. DibbÈ ca kaÒÒÈ tidasacarÈ uÄÈrÈ, Niccanti gÈyanti pamodayanti. 1096. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1097. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1098. AhaÑ manussesu manussabh|to, DisvÈna samaÓe sÊlavante. SampannavijjÈcaraÓe yasassÊ, Bahussute taÓhakkhay|papanne. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacitto, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adÈsiÑ. 1099. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PaÔhamakuÓÉalÊvimÈnaÑ aÔÔhamaÑ.

2. PurisavimÈna 101

9. DutiyakuÓÉalÊvimÈnatthu

1101. Ala~kato malyadharo suvattho, SukuÓÉalÊ kappitakesamassu. ŒmuttahatthÈbharaÓo yasassÊ, Dibbe vimÈnamhi yathÈpi candimÈ. 1102. DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ, AÔÔhaÔÔhakÈ sikkhitÈ sÈdhur|pÈ. DibbÈ ca kaÒÒÈ tidasacarÈ uÄÈrÈ, Naccanti gÈyanti pamodayanti. 1103. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1104. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1105. AhaÑ manussesu manussabh|to, DisvÈna samaÓe sÈdhur|pe1. SampannavijjÈcaraÓe yasassÊ, Bahussute sÊlavante pasanne2. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacitto, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adÈsiÑ. 1106. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

DutiyakuÓÉalÊvimÈnaÑ navamaÑ. ______________________________________________________________ 1. SÊlavante (Ka) 2. SÊlavat|papanne (Ka-SÊ, Ka)


10. Uttara (PÈyÈsi) vimÈnavatthu

1108. YÈ devarÈjassa sabhÈ SudhammÈ, Yatthacchati devasaÑgho samaggo. Tath|pamaÑ tuyhamidaÑ vimÈnaÑ, ObhÈsayaÑ tiÔÔhati antalikkhe. 1109. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1110. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1111. AhaÑ manussesu manussabh|to, RaÒÒo PÈyÈsissa ahosiÑ mÈÓavo. LaddhÈ dhanaÑ saÑvibhÈgaÑ akÈsiÑ, PiyÈ ca me sÊlavanto ahesuÑ. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacitto, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adÈsiÑ. 1112. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

PÈyÈsivimÈnaÑ1 dasamaÑ.

PÈyÈsivaggo chaÔÔho.

TassuddÈnaÑ

Dve AgÈrino PhaladÈyÊ, dve UpassayadÈyÊ BhikkhÈya dÈyÊ. YavapÈlako ceva dve, KuÓÉalino PÈyÈsÊti2. PurisÈnaÑ dutiyo vaggo pavuccatÊti. ______________________________________________________________ 1. UttaravimÈnaÑ (SÊ, SyÈ, ®Ôha) 2. PÈÔhabhedo natthi.


7. Sunikkhittavagga

1. CittalatÈvimÈnavatthu

1114. YathÈ vanaÑ CittalataÑ pabhÈsati, UyyÈnaseÔÔhaÑ tidasÈnamuttamaÑ. Tath|pamaÑ tuyhamidaÑ vimÈnaÑ, ObhÈsayaÑ tiÔÔhati antalikkhe. 1115. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1116. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1117. AhaÑ manussesu manussabh|to, Daliddo atÈÓo kapaÓo kammakaro ahosiÑ. JiÓÓe ca mÈtÈpitaro abhÈriÑ1, PiyÈ ca me sÊlavanto ahesuÑ. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacitto, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adÈsiÑ. 1118. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

CittalatÈvimÈnaÑ paÔhamaÑ.

_____

2. NandanavimÈnavatthu

1120. YathÈ vanaÑ NandanaÑ2 pabhÈsati, UyyÈnaseÔÔhaÑ tidasÈnamuttamaÑ. Tath|pamaÑ tuyhamidaÑ vimÈnaÑ, ObhÈsayaÑ tiÔÔhati antalikkhe. ______________________________________________________________ 1. AbhariÑ (SÊ, SyÈ) 2. NandanaÑ CittalataÑ (SÊ, SyÈ, Ka), NandavanaÑ (Ka)


1121. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1122. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1123. AhaÑ manussesu manussabh|to, Daliddo atÈÓo kapaÓo kammakaro ahosiÑ. JiÓÓe ca mÈtÈpitaro abhÈriÑ, PiyÈ ca me sÊlavanto ahesuÑ. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacitto, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adÈsiÑ. 1124. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

NandanavimÈnaÑ dutiyaÑ.

_____

3. MaÓith|ÓavimÈnavatthu

1126. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ, Samantato dvÈdasa yojanÈni. K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ uÄÈrÈ, VeÄuriyathambhÈ rucakatthatÈ subhÈ. 1127. Tatthacchasi pivasi khÈdasi ca, DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ. DibbÈ rasÈ kÈmaguÓettha paÒca, NÈriyo ca naccanti suvaÓÓachannÈ. 1128. Kena te’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1130. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ.


1131. AhaÑ manussesu manussabh|to, Vivane pathe sa~kamanaÑ1 akÈsiÑ. ŒrÈmarukkhÈni ca ropayissaÑ, PiyÈ ca me sÊlavanto ahesuÑ. AnnaÒca pÈnaÒca pasannacitto, Sakkacca dÈnaÑ vipulaÑ adÈsiÑ. 1132. Tena me’tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

MaÓith|ÓavimÈnaÑ tatiyaÑ.

_____

4. SuvaÓÓavimÈnavatthu

1134. SovaÓÓamaye pabbatasmiÑ, vimÈnaÑ sabbatopabhaÑ. HemajÈlapaÔicchannaÑ2, ki~kiÓi3 jÈlakappitaÑ. 1135. AÔÔhaÑsÈ sukatÈ thambhÈ, sabbe veÄuriyÈmayÈ. EkamekÈya aÑsiyÈ, ratanÈ satta nimmitÈ. 1136. VeÄ|riyasuvaÓÓassa, phalikÈ r|piyassa ca. MasÈragallamuttÈhi, lohita~gamaÓÊhi ca. 1137. CitrÈ manoramÈ bh|mi, na tatthuddhaÑsatÊ rajo. GopÈnasÊgaÓÈ pÊtÈ, k|ÔaÑ dhÈrenti nimmitÈ. 1138. SopÈnÈni ca cattÈri, nimmitÈ caturo disÈ. NÈnÈratanagabbhehi, Èdiccova virocati. 1139. VediyÈ catasso tattha, vibhattÈ bhÈgaso mitÈ. DaddallamÈnÈ Èbhanti, samantÈ caturo disÈ. 1140. TasmiÑ vimÈne pavare, devaputto mahappabho. Atirocasi vaÓÓena, udayantova bhÈÓumÈ. ______________________________________________________________ 1. Ca~kamanaÑ (SÊ), ca~kamaÑ (SyÈ), samakaÑ (Ka-SÊ) 2. HemajÈlakapacchannaÑ (SÊ) 3. Ki~kaÓika (SyÈ, Ka), ki~kiÓika (I)


1141. DÈnassa te idaÑ phalaÑ, atho sÊlassa vÈ pana. Atho aÒjalikammassa, taÑ me akkhÈhi pucchito. 1142. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1143. AhaÑ AndhakavindasmiÑ, BuddhassÈdiccabandhuno. VihÈraÑ Satthu kÈresiÑ, pasanno sehi pÈÓibhi. 1144. Tattha gandhaÒca mÈlaÒca, paccayaÒca1 vilepanaÑ. VihÈraÑ Satthu adÈsiÑ, vippasannena cetasÈ. Tena mayhaÑ idaÑ laddhaÑ, vasaÑ vattemi Nandane. 1145. Nandane ca vane2 ramme, nÈnÈdijagaÓÈyute. RamÈmi naccagÊtehi, accharÈhi purakkhatoti.

SuvaÓÓavimÈnaÑ catutthaÑ.

_____

5. AmbavimÈnavatthu

1146. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ, Samantato dvÈdasa yojanÈni. K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ uÄÈrÈ, VeÄuriyathambhÈ rucakatthatÈ subhÈ. 1147. Tatthacchasi pivasi khÈdasi ca, DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ, DibbÈ rasÈ kÈmaguÓettha paÒca, NÈriyo ca naccanti suvaÓÓachannÈ. 1148. Kena te tÈdiso vaÓÓo -pa-. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1150. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. ______________________________________________________________ 1. PaccaggaÒca (SÊ), paccagghaÒca (?) 2. Nandane pavane (SÊ, SyÈ)


1151. GimhÈnaÑ pacchime mÈse, patapante1 diva~kare. ParesaÑ bhatako poso, ambÈrÈma’masiÒcati. 1152. Atha tenÈ’gamÈ bhikkhu, SÈriputtoti vissuto. Kilantar|po kÈyena, akilantova cetasÈ. 1153. TaÒca disvÈna ÈyantaÑ, avocaÑ ambasiÒcako. SÈdhu taÑ2 bhante nhÈpeyyaÑ, yaÑ mamassa sukhÈvahaÑ. 1154. Tassa me anukampÈya, nikkhipi pattacÊvaraÑ. NisÊdi rukkham|lasmiÑ, chÈyÈya ekacÊvaro. 1155. TaÒca acchena vÈrinÈ, pasannamÈnaso naro. NhÈpayÊ rukkham|lasmiÑ, chÈyÈya ekacÊvaraÑ. 1156. Ambo ca sitto samaÓo ca nhÈpito, MayÈ ca puÒÒaÑ pasutaÑ anappakaÑ. Iti so pÊtiyÈ kÈyaÑ, sabbaÑ pharati attano. 1157. Tadeva ettakaÑ kammaÑ, akÈsiÑ tÈya jÈtiyÈ. PahÈya mÈnusaÑ dehaÑ, upapannomhi NandanaÑ. 1158. Nandane ca vane ramme, nÈnÈdijagaÓÈyute. RamÈmi naccagÊtehi, accharÈhi purakkhatoti.

AmbavimÈnaÑ paÒcamaÑ.

_____

6. GopÈlavimÈnavatthu

1159. DisvÈna devaÑ paÔipucchi bhikkhu, Ucce vimÈnamhi ciraÔÔhitike. ŒmuttahatthÈbharaÓaÑ yasassiÑ3, Dibbe vimÈnamhi yathÈpi candimÈ. ______________________________________________________________ 1. PatÈpante (SyÈ), patÈpente (Ka) 2. SÈdhukaÑ (Ka) 3. ŒmuttahatthÈbharaÓo yasassÊ (SyÈ, I, Ka)


1160. Ala~kato malyadharo1 suvattho, SukuÓÉalÊ kappitakesamassu. ŒmuttahatthÈbharaÓo yasassÊ, Dibbe vimÈnamhi yathÈpi candimÈ. 1161. DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ, AÔÔhaÔÔhakÈ sikkhitÈ sÈdhur|pÈ. DibbÈ ca kaÒÒÈ tidasacarÈ uÄÈrÈ, Niccanti gÈyanti pamodayanti. 1162. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1163. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1164. AhaÑ manussesu manussabh|to, Sa~gamma rakkhissaÑ paresaÑ dhenuyo. Tato ca ÈgÈ samaÓo mamantike, GÈvo ca mÈse agamaÑsu khÈdituÑ. 1165. Dvaya’jja kiccaÑ ubhayaÒca kÈriyaÑ, IccevahaÑ2 bhante tadÈ vicintayiÑ. Tato ca saÒÒaÑ paÔiladdha yoniso, “DadÈmi bhante”ti khipiÑ anantakaÑ. 1166. So mÈsakhettaÑ turito avÈsariÑ, PurÈ ayaÑ bhaÒjati yassidaÑ dhanaÑ. Tato ca kaÓho urago mahÈviso, AÉaÑsi pÈde turitassa me sato. ______________________________________________________________ 1. MÈlabhÈrÊ (SÊ), mÈladharÊ (Ka) 2. IccevaÑ (Ka)


1167. SvÈhaÑ aÔÔomhi dukkhena pÊÄito, Bhikkhu ca taÑ sÈmaÑ muÒcitvÈnantakaÑ1. AhÈsi kummÈsaÑ mamÈnukampayÈ2, Tato cuto kÈlakatomhi devatÈ. 1168. Tadeva kammaÑ kusalaÑ kataÑ mayÈ, SukhaÒca kammaÑ anubhomi attanÈ. TayÈ hi bhante anukampito bhusaÑ, KataÒÒutÈya abhivÈdayÈmi taÑ. 1169. Sadevake loke samÈrake ca, AÒÒo Muni natthi tayÈnukampako. TayÈ hi bhante anukampito bhusaÑ, KataÒÒutÈya abhivÈdayÈmi taÑ. 1170. ImasmiÑ loke parasmiÑ vÈ pana, AÒÒo munÊ natthi tayÈnukampako. TayÈ hi bhante anukampito bhusaÑ, KataÒÒutÈya abhivÈdayÈmi tanti.

GopÈlavimÈnaÑ chaÔÔhaÑ.

_____

7. KaÓÉakavimÈnavatthu

1171. PuÓÓamÈse yathÈ cando, nakkhattaparivÈrito. SamantÈ anupariyÈti, tÈrakÈdhipatÊ sasÊ. 1172. Tath|pamaÑ idaÑ byamhaÑ, dibbaÑ devapuramhi ca. Atirocati vaÓÓena, udayantova raÑsimÈ. 1173. VeÄ|riyasuvaÓÓassa, phalikÈ r|piyassa ca. MasÈragallamuttÈhi, lohita~gamaÓÊhi ca. 1174. CitrÈ manoramÈ bh|mi, veÄ|riyassa santhatÈ. K|ÔÈgÈrÈ subhÈ rammÈ, pÈsÈdo te sumÈpito. ______________________________________________________________ 1. MuÒcitva nantakaÑ (SÊ), muÒcitvÈ anantakaÑ (SyÈ) 2. MamÈnukampiyÈ (I, Ka), mamÈnukampÈya (SyÈ)


1175. RammÈ ca te pokkharaÓÊ, puthulomanisevitÈ. AcchodakÈ vippasannÈ, soÓÓavÈlukasanthatÈ. 1176. NÈnÈpadumasaÒchannÈ, puÓÉarÊkasamotatÈ1. SurabhiÑ sampavÈyanti, manuÒÒÈ mÈluteritÈ. 1177. TassÈ te ubhato passe, vanagumbÈ sumÈpitÈ. UpetÈ puppharukkhehi, phalarukkhehi c|bhayaÑ. 1178. SovaÓÓapÈde palla~ke, muduke gonakatthate2. NisinnaÑ devarÈjaÑva, upatiÔÔhanti accharÈ. 1179. SabbÈbharaÓasaÒchannÈ, nÈnÈmÈlÈvibh|sitÈ. Ramenti taÑ mahiddhikaÑ, VasavattÊva modasi. 1180. Bherisa~khamudi~gÈhi, vÊÓÈhi paÓavehi ca. Ramasi ratisampanno, naccagÊte suvÈdite. 1181. DibbÈ te vividhÈ r|pÈ, dibbÈ saddÈ atho rasÈ. GandhÈ ca te adhippetÈ, phoÔÔhabbÈ ca manoramÈ. 1182. TasmiÑ vimÈne pavare, devaputta mahappabho. Atirocasi vaÓÓena, udayantova bhÈÓumÈ. 1183. DÈnassa te idaÑ phalaÑ, atho sÊlassa vÈ pana. Atho aÒjalikammassa, taÑ me akkhÈhi pucchito. 1184. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1185. AhaÑ KapilavatthusmiÑ, SÈkiyÈnaÑ puruttame. Suddhodanassa puttassa, KaÓÉako sahajo ahaÑ. 1186. YadÈ so aÉÉharattÈyaÑ, bodhÈya mabhinikkhami. So maÑ mud|hi pÈÓÊhi, jÈli3 tambanakhehi ca. 1187. SatthiÑ ÈkoÔayitvÈna, “vaha sammÈ”ti cabravi. “AhaÑ lokaÑ tÈrayissaÑ, patto sambodhimuttamaÑ”. ______________________________________________________________ 1. SamotthatÈ (Ka), samogatÈ (SyÈ) 2. Colasanthate (SÊ) 3. JÈla (SÊ)


1188. TaÑ me giraÑ suÓantassa, hÈso me vipulo ahu. Udaggacitto sumano, abhisÊsiÑ1 tadÈ ahaÑ. 1189. Abhir|ÄhaÒca maÑ ÒatvÈ, SakyaputtaÑ mahÈyasaÑ. Udaggacitto mudito, vahissaÑ purisuttamaÑ. 1190. ParesaÑ vijitaÑ gantvÈ, uggatasmiÑ divÈkare2. MamaÑ ChannaÒca ohÈya, anapekkho so apakkami. 1191. Tassa tambanakhe pÈde, jivhÈya parilehisaÑ. GacchantaÒca mahÈvÊraÑ, rudamÈno udikkhisaÑ. 1192. AdassanenahaÑ tassa, Sakyaputtassa sirÊmato. AlatthaÑ garukÈbÈdhaÑ, khippaÑ me maraÓaÑ ahu. 1193. Tasseva ÈnubhÈvena, vimÈnaÑ ÈvasÈmidaÑ. SabbakÈmaguÓopetaÑ, dibbaÑ devapuramhi ca. 1194. YaÒca me ahuvÈ hÈso, saddaÑ sutvÈna bodhiyÈ. Teneva kusalam|lena, phusissaÑ ÈsavakkhayaÑ. 1195. Sace hi bhante gaccheyyÈsi, Satthu Buddhassa santike. MamÈpi naÑ vacanena, sirasÈ vajjÈsi vandanaÑ. 1196. Ahampi daÔÔhuÑ gacchissaÑ, JinaÑ appaÔipuggalaÑ. DullabhaÑ dassanaÑ hoti, LokanÈthÈna tÈdinanti. 1197. So kataÒÒ| katavedÊ, SatthÈraÑ upasa~kami. SutvÈ giraÑ cakkhumato, dhammacakkhuÑ visodhayi. 1198. VisodhetvÈ diÔÔhigataÑ, vicikicchaÑ vatÈni ca. VanditvÈ Satthuno pÈde, tatthevantaradhÈyathÈti3.

KaÓÉakavimÈnaÑ sattamaÑ. ______________________________________________________________ 1. AbhisiÑsiÑ (SÊ), abhisÊsi (I) 2. Diva~kare (SyÈ, Ka) 3. TatthevantaradhÈyatÊti (Ka)


8. AnekavaÓÓavimÈnavatthu

1199. AnekavaÓÓaÑ darasokanÈsanaÑ, VimÈnamÈruyha anekacittaÑ. ParivÈrito accharÈsa~gaÓena, Sunimmito bh|tapatÊva modasi. 1200. Samassamo natthi kuto panuttaro1, Yasena puÒÒena ca iddhiyÈ ca. Sabbe ca devÈ tidasagaÓÈ samecca, TaÑ taÑ namassanti sasiÑva devÈ. ImÈ ca te accharÈyo samantato, Naccanti gÈyanti pamodayanti. 1201. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1202. So devaputto attamano -pa- yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1203. AhaÑ bhadante ahuvÈsi pubbe, SumedhanÈmassa Jinassa sÈvako. Puthujjano ananubodhohamasmi2, So satta vassÈni paribbajissahaÑ3. 1204. SohaÑ Sumedhassa Jinassa Satthuno, Parinibbutasso’ghatiÓÓassa tÈdino. RatanuccayaÑ hemajÈlena channaÑ, VanditvÈ th|pasmiÑ manaÑ pasÈdayiÑ. ______________________________________________________________ 1. Uttari(Ka) 2. AnavabodhohamasmiÑ (SÊ), ananubodhohamÈsiÑ (?) 3. PabbajissahaÑ (SyÈ, Ka), pabbajisÈhaÑ (I)


1205. Na mÈ’si dÈnaÑ na ca ma’tthi dÈtuÑ, Pare ca kho tattha samÈdapesiÑ. P|jetha naÑ p|janÊyassa1 dhÈtuÑ, EvaÑ kira saggamito gamissatha. 1206. Tadeva kammaÑ kusalaÑ kataÑ mayÈ, SukhaÒca dibbaÑ anubhomi attanÈ. ModÈmahaÑ tidasagaÓassa majjhe, Na tassa puÒÒassa khayampi ajjhaganti.

AnekavaÓÓavimÈnaÑ aÔÔhamaÑ.

_____

9. MaÔÔhakuÓÉalÊvimÈnavatthu

1207. * Ala~kato MaÔÔhakuÓÉalÊ2, MÈladhÈrÊ haricandanussado. BÈhÈ paggayha kandasi, Vanamajjhe kiÑ dukkhito tuvanti. 1208. SovaÓÓamayo pabhassaro, Uppanno rathapaÒjaro mama. Tassa cakkayugaÑ na vindÈmi, Tena dukkhena jahÈmi3 jÊvitanti. 1209. So vaÓÓamayaÑ maÓimayaÑ, LohitakamayaÑ4 atha r|piyamayaÑ. Œcikkha5 me bhaddamÈÓava, CakkayugaÑ paÔipÈdayÈmi teti. 1210. So mÈÓavo tassa pÈvadi, “Candas|riyÈ ubhayettha dissare. SovaÓÓamayo ratho mama, Tena cakkayugena sobhatÊ”ti. ______________________________________________________________ 1. P|janeyyassa (SyÈ, Ka) * Upari 146 piÔÔhepi. 2. MaÔÔakuÓÉalÊ (SÊ) 3. JahissaÑ (SÊ), jahissÈmi (SyÈ, I) 4. Lohita~gamayaÑ (SyÈ), lohita~kamayaÑ (SÊ), lohamayaÑ (katthaci) 5. Œcikkhatha (Ka)


1211. BÈlo kho tvaÑ asi mÈÓava, Yo tvaÑ patthayase apatthiyaÑ. MaÒÒÈmi tuvaÑ marissasi, Na hi tvaÑ lacchasi candas|riyeti. 1212. GamanÈgamanampi dissati, VaÓÓadhÈtu ubhayattha vÊthiyÈ. Peto1 kÈlakato na dissati, Ko nidha kandataÑ bÈlyataroti. 1213. SaccaÑ kho vadesi mÈÓava, Ahameva kandataÑ bÈlyataro. CandaÑ viya dÈrako rudaÑ, PetaÑ kÈlakatÈbhipatthayinti. 1214. ŒdittaÑ vata maÑ santaÑ, ghatasittaÑva pÈvakaÑ. VÈrinÈ viya osiÒcaÑ, sabbaÑ nibbÈpaye daraÑ. 1215. AbbahÊ2 vata me sallaÑ, sokaÑ hadayanissitaÑ. Yo me sokaparetassa, puttasokaÑ apÈnudi. 1216. SvÈhaÑ abb|Ähasallosmi, sÊtibh|tosmi nibbuto. Na socÈmi na rodÈmi, tava sutvÈna mÈÓavÈti. 1217. DevatÈ nusi gandhabbo, adu3 Sakko Purindado. Ko vÈ tvaÑ kassa vÈ putto, kataÑ jÈnemu taÑ mayanti. 1218. YaÒca4 kandasi yaÒca rodasi, PuttaÑ ÈÄÈhane sayaÑ dahitvÈ. SvÈhaÑ kusalaÑ karitvÈ kammaÑ, TidasÈnaÑ sahabyataÑ gatoti5. ______________________________________________________________ 1. Peto pana (SÊ, SyÈ) 2. Abb|Äha (I), abb|ÄhaÑ (SyÈ, Ka) 3. Œdu (SÊ, SyÈ) 4. YaÑ (Ka) 5. Pattoti (SÊ, SyÈ, I)


1219. AppaÑ vÈ bahuÑ vÈ nÈddasÈma, DÈnaÑ dadantassa sake agÈre. UposathakammaÑ vÈ1 tÈdisaÑ, Kena kammena gatosi devalokanti. 1220. ŒbÈdhikohaÑ dukkhito gilÈno, Œturar|pomhi sake nivesane. BuddhaÑ vigatarajaÑ vitiÓÓaka~khaÑ, AddakkhiÑ SugataÑ anomapaÒÒaÑ. 1221. SvÈhaÑ muditamano pasannacitto, AÒjaliÑ akariÑ TathÈgatassa. TÈhaÑ kusalaÑ karitvÈna kammaÑ, TidasÈnaÑ sahabyataÑ gatoti. 1222. AcchariyaÑ vata abbhutaÑ vata, AÒjalikammassa ayamÊdiso vipÈko. Ahampi muditamano pasannacitto, Ajjeva BuddhaÑ saraÓaÑ vajÈmÊti. 1223. Ajjeva BuddhaÑ saraÓaÑ vajÈhi, DhammaÒca saÑghaÒca pasannacitto. Tatheva sikkhÈya padÈni paÒca, AkhaÓÉaphullÈni samÈdiyassu. 1224. PÈÓÈtipÈtÈ viramassu khippaÑ, Loke adinnaÑ parivajjayassu. Amajjapo mÈ ca musÈ bhaÓÈhi, Sakena dÈrena ca hohi tuÔÔhoti. 1225. AtthakÈmosi me yakkha, hitakÈmosi devate. Karomi tuyhaÑ vacanaÑ, tvaÑsi Ècariyo mamÈti. 1226. Upemi saraÓaÑ BuddhaÑ, dhammaÒcÈpi anuttaraÑ. SaÑghaÒca naradevassa, gacchÈmi saraÓaÑ ahaÑ. ______________________________________________________________ 1. UposathakammaÒca (Ka)


1227. PÈÓÈtipÈtÈ viramÈmi khippaÑ, Loke adinnaÑ parivajjayÈmi. Amajjapo no ca musÈ bhaÓÈmi, Sakena dÈrena ca homi tuÔÔhoti.

MaÔÔhakuÓÉalÊvimÈnaÑ navamaÑ.

_____

10. SerÊsakavimÈnavatthu

1228. * SuÓotha yakkhassa ca vÈÓijÈna ca, SamÈgamo yattha tadÈ ahosi. YathÈ kathaÑ itaritarena cÈpi, SubhÈsitaÑ taÒca suÓÈtha sabbe. 1229. Yo so ahu rÈjÈ PÈyÈsi nÈma1. BhummÈnaÑ sahabyagato yasassÊ. So modamÈnova sake vimÈne, AmÈnuso mÈnuse ajjhabhÈsÊti. 1230. Va~ke araÒÒe amanussaÔÔhÈne, KantÈre appodake appabhakkhe. Suduggame vaÓÓupathassa majjhe, Va~kaÑbhayÈ2 naÔÔhamanÈ manussÈ. 1231. Nayidha phalÈ m|lamayÈ ca santi, UpÈdÈnaÑ natthi kuto’dha bhakkho. AÒÒatra paÑs|hi ca vÈlukÈhi ca, TathÈhi uÓhÈhi ca dÈruÓÈhi ca. 1232. Ujja~galaÑ tattamivaÑ kapÈlaÑ, AnÈyasaÑ paralokena tulyaÑ. LuddÈnamÈvÈsamidaÑ purÈÓaÑ, Bh|mippadeso abhisattar|po. ______________________________________________________________ * Upari 193 piÔÔhepi. 1. NÈmo (SÊ) 2. Dha~kaÑbhayÈ (Ka)


1233. Atha tumhe kena1 vaÓÓena, KimÈsamÈnÈ imaÑ padesaÑ hi. AnupaviÔÔhÈ sahasÈ samecca, LobhÈ bhayÈ atha vÈ sampam|ÄhÈti. 1234. Magadhesu A~gesu ca satthavÈhÈ, ŒropayitvÈ paÓiyaÑ puthuttaÑ. Te yÈmase SindhusovÊrabh|miÑ, DhanatthikÈ uddayaÑ patthayÈnÈ. 1235. DivÈ pipÈsaÑ’nadhivÈsayantÈ, YoggÈnukampaÒca samekkhamÈnÈ. Etena vegena ÈyÈma sabbe2, RattiÑ maggaÑ paÔipannÈ vikÈle. 1236. Te duppayÈtÈ aparaddhamaggÈ, AndhÈkulÈ vippanaÔÔhÈ araÒÒe. Suduggame vaÓÓupathassa majjhe, DisaÑ na jÈnÈma pam|ÄhacittÈ. 1237. IdaÒca disvÈna adiÔÔhapubbaÑ, VimÈnaseÔÔhaÒca tavaÒca yakkha. TatuttariÑ jÊvitamÈsamÈnÈ, DisvÈ patÊtÈ sumanÈ udaggÈti. 1238. PÈraÑ samuddassa imaÒca vaÓÓuÑ3, VettÈcaraÑ4 sa~kupathaÒca maggaÑ. Nadiyo pana pabbatÈnaÒca duggÈ, PuthuddisÈ gacchatha bhogahetu. 1239. PakkhandiyÈna vijitaÑ paresaÑ, Verajjake mÈnuse pekkhamÈnÈ. YaÑ vo sutaÑ vÈ atha vÈpi diÔÔhaÑ, AccherakaÑ taÑ vo suÓoma tÈtÈti. ______________________________________________________________ 1. Kena nu (SyÈ, Ka) 2. Sabbe te (Ka) 3. VanaÑ (SyÈ), vaÓÓaÑ (Ka) 4. VettaÑ paraÑ (SyÈ), vettÈcÈraÑ (Ka)


1240. Itopi accherataraÑ kumÈra, Na no sutaÑ vÈ atha vÈpi diÔÔhaÑ. AtÊtamÈnussakameva sabbaÑ, DisvÈ na tappÈma anomavaÓÓaÑ. 1241. VehÈyasaÑ pokkharaÒÒo savanti, Pah|tamalyÈ1 bahupuÓÉarÊkÈ. DumÈ cime2 niccaphal|papannÈ, AtÊva gandhÈ surabhiÑ pavÈyanti. 1242. VeÄ|riyathambhÈ satamussitÈse, SilÈpavÈÄassa ca ÈyataÑsÈ. MasÈragallÈ sahalohita~gÈ, ThambhÈ ime jotirasÈmayÈse. 1243. SahassathambhaÑ atulÈnubhÈvaÑ, Tes|’pari sÈdhumidaÑ vimÈnaÑ. RatanantaraÑ kaÒcanavedimissaÑ, TapanÊyapaÔÔehi ca sÈdhuchannaÑ. 1244. JambonaduttattamidaÑ sumaÔÔho, PÈsÈdasopÈnaphal|papanno. DaÄho ca vaggu ca susa~gato ca3, AtÊva nijjhÈnakhamo manuÒÒo. 1245. RatanantarasmiÑ bahu-annapÈnaÑ, ParivÈrito accharÈsa~gaÓena. Muraja-Èlambarat|riyaghuÔÔho, Abhivanditosi thutivandanÈya. 1246. So modasi nÈrigaÓappabodhano, VimÈnapÈsÈdavare manorame. Acintiyo sabbaguÓ|papanno, RÈjÈ yathÈ VessavaÓo naÄinyÈ4. ______________________________________________________________ 1. Pah|tamÈlyÈ (SyÈ) 2. DumÈ ca te (SyÈ, Ka) 3. Vaggu sumukho susa~gato (SÊ) 4. NaÄiÒÒaÑ (Ka)


1247. Devo nu Èsi udavÈsi yakkho, UdÈhu Devindo manussabh|to. Pucchanti taÑ vÈÓijÈ satthavÈhÈ, Œcikkha ko nÈma tuvaÑsi yakkhoti. 1248. SerÊsako1 nÈma ahamhi yakkho, KantÈriyo vaÓÓupathamhi gutto. ImaÑ padesaÑ abhipÈlayÈmi, Vacanakaro VessavaÓassa raÒÒoti. 1249. AdhiccaladdhaÑ pariÓÈmajaÑ te, SayaÑkataÑ udÈhu devehi dinnaÑ. Pucchanti taÑ vÈÓijÈ satthavÈhÈ, KathaÑ tayÈ laddhamidaÑ manuÒÒanti. 1250. NÈdhiccaladdhaÑ na pariÓÈmajaÑ me, Na sayaÑkataÑ na hi devehi dinnaÑ. Sakehi kammehi apÈpakehi, PuÒÒehi me laddhamidaÑ manuÒÒanti. 1251. KiÑ te vataÑ kiÑ pana brahmacariyaÑ, Kissa suciÓÓassa ayaÑ vipÈko. Pucchanti taÑ vÈÓijÈ satthavÈhÈ, KathaÑ tayÈ laddhamidaÑ vimÈnanti. 1252. MamaÑ PÈyÈsÊti ahu samaÒÒÈ, RajjaÑ yadÈ kÈrayiÑ KosalÈnaÑ. NatthikadiÔÔhi kadariyo pÈpadhammo, UcchedavÈdÊ ca tadÈ ahosiÑ. 1253. SamaÓo ca kho Èsi KumÈrakassapo, Bahussuto cittakathÊ uÄÈro. So me tadÈ dhammakathaÑ abhÈsi2, DiÔÔhivis|kÈni vinodayÊ me. ______________________________________________________________ 1. Serissako (SÊ, SyÈ) 2. AkÈsi (SÊ)


1254. TÈhaÑ tassa1 dhammakathaÑ suÓitvÈ, UpÈsakattaÑ paÔivedayissaÑ. PÈÓÈtipÈtÈ virato ahosiÑ, Loke adinnaÑ parivajjayissaÑ. Amajjapo no ca musÈ abhÈÓiÑ, Sakena dÈrena ca ahosi tuÔÔho. 1255. TaÑ me vataÑ taÑ pana brahmacariyaÑ, Tassa suciÓÓassa ayaÑ vipÈko. Teheva kammehi apÈpakehi, PuÒÒehi me laddhamidaÑ vimÈnanti. 1256. SaccaÑ kirÈhaÑsu narÈ sapaÒÒÈ, AnaÒÒathÈ vacanaÑ paÓÉitÈnaÑ. “YahiÑ yahiÑ gacchati puÒÒakammo, TahiÑ tahiÑ modati kÈmakÈmÊ. 1257. YahiÑ yahiÑ sokapariddavo ca, Vadho ca bandho ca parikkileso. TahiÑ tahiÑ gacchati pÈpakammo, Na muccati duggatiyÈ kadÈcÊ”ti. 1258. Samm|Ähar|pova jano ahosi, AsmiÑ muhutte kalalÊkatova. Janassimassa tuyhaÒca kumÈra, Appaccayo kena nu kho ahosÊti. 1259. Ime ca SirÊsavanÈ2 tÈtÈ, DibbÈ3 gandhÈ surabhÊ4 sampavanti5. Te sampavÈyanti imaÑ vimÈnaÑ, DivÈ ca ratto ca tamaÑ nihantvÈ. ______________________________________________________________ 1. TÈhaÑ (Ka) 2. Ime sirÊs|pavanÈ ca (SÊ), imepi sirÊsavanÈ ca (I, Ka) 3. DibbÈ ca (I, Ka) 4. SurabhiÑ (SÊ, Ka) 5. SampavÈyanti (Ka)


1260. ImesaÒca kho vassasataccayena, SipÈÔikÈ phalati ekamekÈ. MÈnussakaÑ vassasataÑ atÊtaÑ, Yadagge kÈyamhi idh|papanno. 1261. DisvÈnahaÑ vassasatÈni paÒca, AsmiÑ vimÈne ÔhatvÈna tÈtÈ. ŒyukkhayÈ puÒÒakkhayÈ cavissaÑ, Teneva sokena pamucchitosmÊti1. 1262. KathaÑ nu soceyya tathÈvidho so, LaddhÈ vimÈnaÑ atulaÑ cirÈya. Ye cÈpi kho ittaramupapannÈ, Te n|na soceyyuÑ parittapuÒÒÈti. 1263. AnucchaviÑ ovadiyaÒca me taÑ, YaÑ maÑ tumhe peyyavÈcaÑ vadetha. Tumhe ca kho tÈtÈ mayÈnuguttÈ, YenicchakaÑ tena paletha sotthinti. 1264. GantvÈ mayaÑ SindhusovÊrabh|miÑ, DhanatthikÈ uddayaÑ patthayÈnÈ. YathÈpayogÈ paripuÓÓacÈgÈ, KÈhÈma SerÊsamahaÑ uÄÈranti. 1265. MÈ ceva SerÊsamahaÑ akattha, SabbaÒca vo bhavissati yaÑ vadetha. PÈpÈni kammÈni vivajjayÈtha, DhammÈnuyogaÒca adhiÔÔhahÈtha. 1266. UpÈsako atthi imamhi saÑghe, Bahussuto sÊlavat|papanno. Saddo ca cÈgÊ ca supesalo ca, VicakkhaÓo santusito mutÊmÈ. ______________________________________________________________ 1. SamucchitosmÊti (I, Ka)


1267. SaÒjÈnamÈno na musÈ bhaÓeyya, Par|paghÈtÈya na cetayeyya. Vebh|tikaÑ pesuÓaÑ no kareyya, SaÓhaÒca vÈcaÑ sakhilaÑ bhaÓeyya. 1268. SagÈravo sappatisso vinÊto, ApÈpako adhisÊle visuddho. So mÈtaraÑ pitaraÒcÈpi jantu, Dhammena poseti ariyavutti. 1269. MaÒÒe so mÈtÈpit|naÑ kÈraÓÈ, BhogÈni pariyesati na attahetu. MÈtÈpit|naÒca yo1 accayena, NekkhammapoÓo carissati brahmacariyaÑ. 1270. Uj| ava~ko asaÔho amÈyo, Na lesakappena ca vohareyya. So tÈdiso sukatakammakÈrÊ, Dhamme Ôhito kinti labhetha dukkhaÑ. 1271. TaÑ kÈraÓÈ pÈtukatomhi attanÈ, TasmÈ dhammaÑ passatha vÈÓijÈse. AÒÒatra teniha bhasmÊ2 bhavetha, AndhÈkulÈ vippanaÔÔhÈ araÒÒe. TaÑ khippamÈnena lahuÑ parena, Sukho have sappurisena sa~gamoti. 1272. KiÑ nÈma so kiÒca karoti kammaÑ, KiÑ nÈmadheyyaÑ kiÑ pana tassa gottaÑ. Mayampi naÑ daÔÔhukÈmamha yakkha, YassÈnukampÈya idhÈgatosi. LÈbhÈ hi tassa yassa tuvaÑ pihesÊti. ______________________________________________________________ 1. So (?) 2. Bhasmi (SyÈ), bhasma (Ka)


1273. Yo kappako SambhavanÈmadheyyo, UpÈsako kocchaphal|pajÊvÊ. JÈnÈtha naÑ tumhÈkaÑ pesiyo so, MÈ kho naÑ hÊÄittha supesalo soti. 1274. JÈnÈmase yaÑ tvaÑ pavadesi1 yakkha, Na kho naÑ jÈnÈma sa edisoti. Mayampi naÑ p|jayissÈma yakkha, SutvÈna tuyhaÑ vacanaÑ uÄÈranti. 1275. Ye keci imasmiÑ satthe manussÈ, DaharÈ mahantÈ athavÈpi majjhimÈ. Sabbeva te Èlambantu vimÈnaÑ, Passantu puÒÒÈnaÑ phalaÑ kadariyÈti. 1276. Te tattha sabbeva ahaÑ pureti, TaÑ kappakaÑ tattha purakkhatvÈ2. Sabbeva te ÈlambiÑsu vimÈnaÑ, MasakkasÈraÑ viya VÈsavassa. 1277. Te tattha sabbeva ahaÑ pureti, UpÈsakattaÑ paÔivedayiÑsu. PÈÓÈtipÈtÈ viratÈ ahesuÑ, Loke adinnaÑ parivajjayiÑsu. AmajjapÈ no ca musÈ bhaÓiÑsu, Sakena dÈrena ca ahesuÑ tuÔÔhÈ. 1278. Te tattha sabbeva ahaÑ pureti, UpÈsakattaÑ paÔivedayitvÈ. PakkÈmi sattho anumodamÈno, YakkhiddhiyÈ anumato punappunaÑ. ______________________________________________________________ 1. Vadesi (SÊ) 2. PurakkhipitvÈ (SÊ)


1279. GantvÈna te SindhusovÊrabh|miÑ, DhanatthikÈ uddayaÑ1 patthayÈnÈ, YathÈpayogÈ paripuÓÓalÈbhÈ. PaccÈgamuÑ PÈÔaliputtamakkhataÑ. 1280. GantvÈna te saÑgharaÑ sotthivanto, Puttehi dÈrehi sama~gibh|tÈ. ŒnandÊ vittÈ2 sumanÈ patÊtÈ, AkaÑsu SerÊsamahaÑ uÄÈraÑ. SerÊsakaÑ te pariveÓaÑ mÈpayiÑsu. 1281. EtÈdisÈ sappurisÈna sevanÈ, MahatthikÈ dhammaguÓÈna sevanÈ. Ekassa atthÈya upÈsakassa, Sabbeva sattÈ sukhitÈ3 ahesunti.

SerÊsakavimÈnaÑ dasamaÑ.

_____

11. SunikkhittavimÈnavatthu

1282. UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ vimÈnaÑ, Samantato dvÈdasa yojanÈni. K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ uÄÈrÈ, VeÄuriyathambhÈ rucakatthatÈ subhÈ. 1283. Tatthacchasi pivasi khÈdasi ca, DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ. DibbÈ rasÈ kÈmaguÓettha paÒca, NÈriyo ca naccanti suvaÓÓachannÈ. 1284. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. ______________________________________________________________ 1. Udaya (I, Ka) 2. ŒnandacittÈ (SyÈ), ÈnandÊcittÈ (Ka) 3. Sukhino (I, Ka)


1285. PucchÈmi taÑ deva mahÈnubhÈva, Manussabh|to kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 1286. So devaputto attamano, MoggallÈnena pucchito. PaÒhaÑ puÔÔho viyÈkÈsi, yassa kammassidaÑ phalaÑ. 1287. DunnikkhittaÑ mÈlaÑ sunikkhipitvÈ, PatiÔÔhapetvÈ Sugatassa th|pe. Mahiddhiko camhi mahÈnubhÈvo, Dibbehi kÈmehi sama~gibh|to. 1288. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, tena me idha mijjhati. Uppajjanti ca me bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 1289. AkkhÈmi te bhikkhu mahÈnubhÈva, Manussabh|to yamahaÑ akÈsiÑ. Tenamhi evaÑ jalitÈnubhÈvo, VaÓÓo ca me sabbadisÈ pabhÈsatÊti.

SunikkhittavimÈnaÑ ekÈdasamaÑ.

Sunikkhittavaggo sattamo.

TassuddÈnaÑ

Dve daliddÈ vanavihÈrÈ, bhatako GopÈlakaÓÉako. AnekavaÓÓamaÔÔhakuÓÉalÊ, SerÊsako SunikkhittaÑ. PurisÈnaÑ tatiyo vaggo pavuccatÊti.

BhÈÓavÈraÑ catutthaÑ.

VimÈnavatthupÈÄi niÔÔhitÈ.


KhuddakanikÈya

PetavatthupÈÄi _____


1. Uragavagga

1. Khett|pamapetavatthu

1. Khett|pamÈ arahanto, dÈyakÈ kassak|pamÈ. BÊj|pamaÑ deyyadhammaÑ, etto nibbattate phalaÑ. 2. EtaÑ bÊjaÑ kasi khettaÑ, petÈnaÑ dÈyakassa ca. TaÑ petÈ paribhuÒjanti, dÈtÈ puÒÒena vaÉÉhati. 3. Idheva kusalaÑ katvÈ, pete ca paÔip|jiya. SaggaÒca kamati1 ÔÔhÈnaÑ, kammaÑ katvÈna bhaddakanti.

Khett|pamapetavatthu paÔhamaÑ.

_____

2. S|karamukhapetavatthu

4. KÈyo te sabbasovaÓÓo, sabbÈ obhÈsate disÈ. MukhaÑ te s|karasseva, kiÑ kammamakarÊ pure2. 5. KÈyena saÒÒato ÈsiÑ, vÈcÈyÈsimasaÒÒato. Tena me’tÈdiso vaÓÓo, yathÈ passasi NÈrada. ______________________________________________________________ 1. Gamati (Ka) 2. MakarÈ pure (Ka)

128 PetavatthupÈÄi

6. TaÑ tyÈhaÑ1 NÈrada br|mi, sÈmaÑ diÔÔhamidaÑ tayÈ. MÈkÈsi mukhasÈ pÈpaÑ, mÈ kho s|karamukho ah|ti.

S|karamukhapetavatthu dutiyaÑ.

_____

3. P|timukhapetavatthu

7. DibbaÑ subhaÑ dhÈresi vaÓÓadhÈtuÑ, VehÈyasaÑ tiÔÔhasi antalikkhe. MukhaÒca te kimayo p|tigandhaÑ, KhÈdanti kiÑ kammamakÈsi pubbe. 8. SamaÓo ahaÑ pÈpo’tiduÔÔhavÈco2, Tapassir|po mukhasÈ asaÒÒato. LaddhÈ ca me tapasÈ vaÓÓadhÈtu, MukhaÒca me pesuÓiyena p|ti. 9. TayidaÑ tayÈ NÈrada sÈmaÑ diÔÔhaÑ, AnukampakÈ ye kusalÈ vadeyyuÑ. MÈ pesuÓaÑ mÈ ca musÈ abhÈÓi, Yakkho tuvaÑ hohisi kÈmakÈmÊti.

P|timukhapetavatthu tatiyaÑ. _____

4. PiÔÔhadhÊtalikapetavatthu

10. YaÑ kiÒcÈrammaÓaÑ katvÈ, dajjÈ dÈnaÑ amaccharÊ. Pubbapete ca Èrabbha, atha vÈ vatthudevatÈ. 11. CattÈro ca mahÈrÈje, lokapÈle yasassine3. KuveraÑ DhataraÔÔhaÒca, Vir|pakkhaÑ Vir|ÄhakaÑ. Te ceva p|jitÈ honti, dÈyakÈ ca anipphalÈ. ______________________________________________________________ 1. TÈhaÑ (Ka) 2. PÈpo duÔÔhavÈco (SÊ), pÈpo dukkhavÈco (SyÈ, I) 3. Yasassino (SÊ, SyÈ)

1. Uragavagga 129

12. Na hi ruÓÓaÑ vÈ soko vÈ, yÈ caÒÒÈ paridevanÈ. Na taÑ petassa atthÈya, evaÑ tiÔÔhanti ÒÈtayo. 13. AyaÒca kho dakkhiÓÈ dinnÈ, saÑghamhi suppatiÔÔhitÈ. DÊgharattaÑ hitÈya’ssa, ÔhÈnaso upakappatÊti.

PiÔÔhadhÊtalikapetavatthu catutthaÑ. _____

5. TirokuÔÔapetavatthu

14. * TirokuÔÔesu1 tiÔÔhanti, sandhisi~ghÈÔakesu ca. DvÈrabÈhÈsu tiÔÔhanti, ÈgantvÈna sakaÑ gharaÑ. 15. Pah|te annapÈnamhi, khajjabhojje upaÔÔhite. Na tesaÑ koci sarati, sattÈnaÑ kammapaccayÈ. 16. EvaÑ dadanti ÒÈtÊnaÑ, ye honti anukampakÈ. SuciÑ paÓÊtaÑ kÈlena, kappiyaÑ pÈnabhojanaÑ. IdaÑ vo ÒÈtÊnaÑ hotu, sukhitÈ hontu ÒÈtayo. 17. Te ca tattha samÈgantvÈ, ÒÈtipetÈ samÈgatÈ. Pah|te annapÈnamhi, sakkaccaÑ anumodare. 18. CiraÑ jÊvantu no ÒÈtÊ, yesaÑ hetu labhÈmase. AmhÈkaÒca katÈ p|jÈ, dÈyakÈ ca anipphalÈ. 19. Na hi tattha kasÊ atthi, gorakkhettha na vijjati. VaÓijjÈ tÈdisÊ natthi, hiraÒÒena kayÈkayaÑ2. Ito dinnena yÈpenti, petÈ kÈlagatÈ3 tahiÑ. 20. Unname udakaÑ vuÔÔhaÑ, yathÈ ninnaÑ pavattati. EvamevaÑ ito dinnaÑ, petÈnaÑ upakappati. 21. YathÈ vÈrivahÈ p|rÈ, parip|renti sÈgaraÑ. EvamevaÑ ito dinnaÑ, petÈnaÑ upakappati. ______________________________________________________________ * Khu 1. 8 piÔÔhe KhuddakapÈÔhepi. 1. TirokuÉÉesu (SÊ, SyÈ, I) 2. KayÈkkayaÑ (SÊ, Ka) kayokayaÑ (Khu 1. 8) 3. KÈlakatÈ (SÊ, SyÈ, I)


22. AdÈsi me akÈsi me, ÒÈti mittÈ1 sakhÈ ca me. PetÈnaÑ dakkhiÓaÑ dajjÈ, pubbe katamanussaraÑ. 23. Na hi ruÓÓaÑ vÈ soko vÈ, yÈ caÒÒÈ paridevanÈ. Na taÑ petÈna’matthÈya, evaÑ tiÔÔhanti ÒÈtayo. 24. AyaÒca kho dakkhiÓÈ dinnÈ, saÑghamhi suppatiÔÔhitÈ. DÊgharattaÑ hitÈya’ssa, ÔhÈnaso upakappati. 25. So ÒÈtidhammo ca ayaÑ nidassito, PetÈna p|jÈ ca katÈ uÄÈrÈ. BalaÒca bhikkh|na’manuppadinnaÑ, Tumhehi puÒÒaÑ pasutaÑ anappakanti.

TirokuÔÔapetavatthu paÒcamaÑ. _____

6. PaÒca puttakhÈdapetivatthu

26. NaggÈ dubbaÓÓar|pÈsi, duggandhÈ p|ti vÈyasi. MakkhikÈhi parikiÓÓÈ2, kÈ nu tvaÑ idha tiÔÔhasÊti. 27. AhaÑ bhadante3 petÊmhi, duggatÈ YamalokikÈ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈ. 28. KÈlena paÒca puttÈni, sÈyaÑ paÒca punÈpare. VijÈyitvÈna khÈdÈmi, tepi nÈ honti me alaÑ. 29. PariÉayhati dh|mÈyati, khudÈya4 hadayaÑ mama. PÈnÊyaÑ na labhe pÈtuÑ, passa maÑ byasanaÑ gatanti. 30. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, puttamaÑsÈni khÈdasÊti. 31. SapatÊ5 me gabbhinÊ Èsi, tassÈ pÈpaÑ acetayiÑ. SÈhaÑ paduÔÔhamanasÈ, akariÑ gabbhapÈtanaÑ. ______________________________________________________________ 1. ©Èti mitto (?) 2. MakkhikÈparikiÓÓÈ ca (SÊ) 3. Bhaddante (Ka) 4. KhuddÈya (Ka) 5. SapattÊ (SÊ)

1. Uragavagga 131

32. TassÈ dvemÈsiko gabbho, lohitaÒÒeva pagghari. TadassÈ mÈtÈ kupitÈ, mayhaÑ ÒÈtÊ samÈnayi. SapathaÒca maÑ kÈresi, paribhÈsÈpayÊ ca maÑ. 33. SÈhaÑ ghoraÒca sapathaÑ, musÈvÈdaÑ abhÈsisaÑ. “PuttamaÑsÈni khÈdÈmi, sace taÑ pakataÑ mayÈ”. 34. Tassa kammassa vipÈkena1, musÈvÈdassa c|bhayaÑ. PuttamaÑsÈni khÈdÈmi, pubbalohitamakkhitÈti.

PaÒcaputtakhÈdapetivatthu2 chaÔÔhaÑ.

_____

7. SattaputtakhÈdapetivatthu

35. NaggÈ dubbaÓÓar|pÈsi, duggandhÈ p|ti vÈyasi. MakkhikÈhi parikiÓÓÈ, kÈ nu tvaÑ idha tiÔÔhasÊti. 36. AhaÑ bhadante petÊmhi, duggatÈ YamalokikÈ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈ. 37. KÈlena satta puttÈni, sÈyaÑ satta punÈpare. VijÈyitvÈna khÈdÈmi, tepi nÈ honti me alaÑ. 38. PariÉayhati dh|mÈyati, khudÈya hadayaÑ mama. NibbutiÑ nÈdhigacchÈmi, aggidaÉÉhÈva Ètapeti. 39. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, puttamaÑsÈni khÈdasÊti. 40. Ah| mayhaÑ duve puttÈ, ubho sampattayobbanÈ. SÈhaÑ puttabal|petÈ, sÈmikaÑ atimaÒÒisaÑ. 41. Tato me sÈmiko kuddho, sapatiÑ mayhamÈnayi. SÈ ca gabbhaÑ alabhittha, tassÈ pÈpaÑ acetayiÑ. ______________________________________________________________ 1. VipÈkaÑ (SyÈ, Ka) 2. PaÒcaputtakhÈdapetavatthu (SÊ, SyÈ, I) evamuparipi.


42. SÈhaÑ paduÔÔhamanasÈ, akariÑ gabbhapÈtanaÑ. TassÈ temÈsiko gabbho, p|tilohitako1 pati. 43. TadassÈ mÈtÈ kupitÈ, mayhaÑ ÒÈtÊ samÈnayi. SapathaÒca maÑ kÈresi, paribhÈsÈpayÊ ca maÑ. 44. SÈhaÑ ghoraÒca sapathaÑ, musÈvÈdaÑ abhÈsisaÑ. “PuttamaÑsÈni khÈdÈmi, sace taÑ pakataÑ mayÈ”. 45. Tassa kammassa vipÈkena, musÈvÈdassa c|bhayaÑ. PuttamaÑsÈni khÈdÈmi, pubbalohitamakkhitÈti.

SattaputtakhÈdapetivatthu sattamaÑ.

_____

8. GoÓapetavatthu

46. KiÑ nu ummattar|pova, lÈyitvÈ haritaÑ tiÓaÑ. KhÈda khÈdÈti lapasi, gatasattaÑ jaraggavaÑ. 47. Na hi annena pÈnena, mato goÓo samuÔÔhahe. TvaÑsi bÈlo ca2 dummedho, yathÈ ta’ÒÒova dummatÊti. 48. Ime pÈdÈ idaÑ sÊsaÑ, ayaÑ kÈyo savÈladhi. NettÈ tatheva tiÔÔhanti, ayaÑ goÓo samuÔÔhahe. 49. NÈyyakassa hatthapÈdÈ, kÈyo sÊsaÒca dissati. RudaÑ mattikath|pasmiÑ, nanu tvaÒÒeva dummatÊti. 50. ŒdittaÑ vata maÑ santaÑ, ghatasittaÑva pÈvakaÑ. VÈrinÈ viya osiÒcaÑ, sabbaÑ nibbÈpaye daraÑ. 51. AbbahÊ3 vata me sallaÑ, sokaÑ hadayanissitaÑ. Yo me sokaparetassa, pitusokaÑ apÈnudi. 52. SvÈhaÑ abb|Ähasallosmi, sÊtibh|tosmi nibbuto. Na socÈmi na rodÈmi, tava sutvÈna mÈÓava. ______________________________________________________________ 1. Pubbalohitako (Ka) 2. BÈlova (Ka) 3. Abb|ÄhaÑ (bah|su)

1. Uragavagga 133

53. EvaÑ karonti sappaÒÒÈ, ye honti anukampakÈ. Vinivattayanti sokamhÈ, SujÈto pitaraÑ yathÈti.

GoÓapetavatthu aÔÔhamaÑ. _____

9. MahÈpesakÈrapetivatthu

54. G|thaÒca muttaÑ ruhiraÒca pubbaÑ, ParibhuÒjati kissa ayaÑ vipÈko. AyaÑ nu kiÑ kammamakÈsi nÈrÊ, YÈ sabbadÈ lohitapubbabhakkhÈ. 55. NavÈni vatthÈni subhÈni ceva, Mud|ni suddhÈni ca lomasÈni. DinnÈni’missÈ kitakÈ1 bhavanti, AyaÑ nu kiÑ kammamakÈsi nÈrÊti. 56. BhariyÈ mamesÈ ah| bhadante, AdÈyikÈ maccharinÊ kadariyÈ. SÈ maÑ dadantaÑ samaÓabrÈhmaÓÈnaÑ, Akkosati ca paribhÈsati ca. 57. G|thaÒca muttaÑ ruhiraÒca pubbaÑ, ParibhuÒja tvaÑ asuciÑ sabbakÈlaÑ. EtaÑ te paralokasmiÑ hotu, VatthÈ ca te kitakasamÈ bhavantu. EtÈdisaÑ duccaritaÑ caritvÈ, IdhÈgatÈ cirarattÈya khÈdatÊti.

MahÈpesakÈrapetivatthu navamaÑ. _____

10. KhallÈÔiyapetivatthu

58. KÈ nu antovimÈnasmiÑ, tiÔÔhantÊ n|’panikkhami. Upanikkhamassu bhadde, passÈma taÑ bahiÔÔhitanti. ______________________________________________________________ 1. KiÔakÈ (Ka)


59. AÔÔÊyÈmi harÈyÈmi, naggÈ nikkhamituÑ bahi. Keseha’mhi paÔicchannÈ, puÒÒaÑ me appakaÑ katanti. 60. Handu’ttarÊyaÑ dadÈmi te, idaÑ dussaÑ nivÈsaya. IdaÑ dussaÑ nivÈsetvÈ, ehi nikkhama sobhane. Upanikkhamassu bhadde, passÈma taÑ bahiÔÔhitanti. 61. Hatthena hatthe te dinnaÑ, na mayhaÑ upakappati. Ese’tthupÈsako saddho, SammÈsambuddhasÈvako. 62. EtaÑ acchÈdayitvÈna, mama dakkhiÓamÈdisa. TathÈhaÑ1 sukhitÈ hessaÑ, sabbakÈmasamiddhinÊti. 63. TaÒca te nhÈpayitvÈna, vilimpetvÈna vÈÓijÈ. Vattheha’cchÈdayitvÈna, tassÈ dakkhiÓamÈdisuÑ. 64. SamanantarÈnuddiÔÔhe2, vipÈko udapajjatha3. BhojanacchÈdanapÈnÊyaÑ4, dakkhiÓÈya idaÑ phalaÑ. 65. Tato suddhÈ sucivasanÈ, KÈsikuttamadhÈrinÊ. HasantÊ vimÈnÈ nikkhami, dakkhiÓÈya idaÑ phalanti. 66. Sucittar|paÑ ruciraÑ, vimÈnaÑ te pabhÈsati. Devate pucchitÈ’cikkha, kissa kammassidaÑ phalanti. 67. Bhikkhuno caramÈnassa, doÓinimmajjaniÑ ahaÑ. AdÈsiÑ ujubh|tassa, vippasannena cetasÈ. 68. Tassa kammassa kusalassa, vipÈkaÑ dÊghamantaraÑ. Anubhomi vimÈnasmiÑ, taÒca dÈni parittakaÑ. 69. UddhaÑ cat|hi mÈsehi, kÈlakiriyÈ5 bhavissati. EkantakaÔukaÑ ghoraÑ, nirayaÑ papatissahaÑ. 70. * CatukkaÓÓaÑ catudvÈraÑ, vibhattaÑ bhÈgaso mitaÑ. AyopÈkÈrapariyantaÑ, ayasÈ paÔikujjitaÑ. ______________________________________________________________ 1. AthÈhaÑ (SÊ) 2. SamanantarÈ anuddiÔÔhe (SyÈ, Ka) 3. Upapajjatha (SÊ, SyÈ) 4. BhojanacchÈdanaÑ pÈnÊyaÑ (SyÈ, Ka) 5. KÈlaÑkiriyÈ (Ka) * Ma 3. 205, 222; AÑ 1. 140; Upari 152, 204 piÔÔhesupi.

1. Uragavagga 135

71. Tassa ayomayÈ bh|mi, jalitÈ tejasÈ yutÈ. SamantÈ yojanasataÑ, pharitvÈ tiÔÔhati sabbadÈ. 72. TatthÈhaÑ dÊghamaddhÈnaÑ, dukkhaÑ vedissa vedanaÑ. PhalaÒca pÈpakammassa, tasmÈ socÈmahaÑ bhusanti.

KhallÈÔiyapetivatthu dasamaÑ. _____

11. NÈgapetavatthu

73. Puratova1 setena paleti hatthinÈ, Majjhe pana assatarÊrathena. PacchÈ ca kaÒÒÈ sivikÈya nÊyati, ObhÈsayantÊ dasa sabbaso2 disÈ. 74. Tumhe pana muggarahatthapÈÓino, RudaÑmukhÈ chinnapabhinnagattÈ. Manussabh|tÈ kimakattha pÈpaÑ, YenaÒÒamaÒÒassa pivÈtha lohitanti. 75. Puratova yo gacchati kuÒjarena, Setena nÈgena catukkamena. AmhÈka putto ahu jeÔÔhako so3, DÈnÈni datvÈna sukhÊ pamodati. 76. Yo so majjhe assatarÊrathena, Catubbhi yuttena suvaggitena. AmhÈka putto ahu majjhimo so, AmaccharÊ dÈnavatÊ virocati. 77. YÈ sÈ ca pacchÈ sivikÈya nÊyati, NÈrÊ sapaÒÒÈ migamandalocanÈ. AmhÈka dhÊtÈ ahu sÈ kaniÔÔhikÈ, BhÈgaÉÉhabhÈgena sukhÊ pamodati. ______________________________________________________________ 1. Purato ca (SyÈ) 2. Sabbato (Ka) 3. Sova jeÔÔho (Ka)


78. Ete ca dÈnÈni adaÑsu pubbe, PasannacittÈ samaÓabrÈhmaÓÈnaÑ. MayaÑ pana maccharino ahumha, ParibhÈsakÈ samaÓabrÈhmaÓÈnaÑ. Ete ca datvÈ paricÈrayanti, MayaÒca sussÈma naÄova chinnoti1. 79. KiÑ tumhÈkaÑ bhojanaÑ kiÑ sayÈnaÑ, KathaÒca yÈpetha supÈpadhammino. Pah|tabhogesu anappakesu, SukhaÑ virÈdhÈya2 dukkha’jja pattÈti. 80. AÒÒamaÒÒaÑ vadhitvÈna, pivÈma pubbalohitaÑ. BahuÑ pitvÈ na dhÈtÈ homa, nacchÈdimhase3 mayaÑ. 81. Icceva maccÈ paridevayanti, AdÈyakÈ pecca4 Yamassa ÔhÈyino. Ye te vidicca5 adhigamma bhoge, Na bhuÒjare nÈpi karonti puÒÒaÑ. 82. Te KhuppipÈs|pagatÈ parattha, PacchÈ6 ciraÑ jhÈyare ÉayhamÈnÈ. KammÈni katvÈna dukhudrÈni, Anubhonti dukkhaÑ kaÔukapphalÈni. 83. IttaraÑ hi dhanaÑ dhaÒÒaÑ, ittaraÑ idha jÊvitaÑ. IttaraÑ ittarato ÒatvÈ, dÊpaÑ kayirÈtha paÓÉito. 84. Ye te evaÑ pajÈnanti, narÈ dhammassa kovidÈ. Te dÈne nappamajjanti, sutvÈ arahataÑ vacoti.

NÈgapetavatthu ekÈdasamaÑ. ______________________________________________________________ 1. Khittoti (SÊ) 2. VirÈgÈya (SyÈ, Ka) 3. NaruccÈdimhase (Ka) 4. Maccharino (Ka) 5. ViditvÈ (SÊ) 6. PetÈ (SÊ)

1. Uragavagga 137

12. Uragapetavatthu

85. Uragova tacaÑ jiÓÓaÑ, hitvÈ gacchati saÑ tanuÑ. EvaÑ sarÊre nibbhoge, pete kÈla~kate sati.

86. �ayhamÈno na jÈnÈti, ÒÈtÊnaÑ paridevitaÑ. TasmÈ etaÑ na rodÈmi, gato so tassa yÈ gati.

87. Anabbhito1 tato ÈgÈ, nÈnuÒÒÈto ito gato. YathÈ’gato tathÈ gato, tattha kÈ2 paridevanÈ.


89. Sace rode kisÈ assaÑ, tattha me kiÑ phalaÑ siyÈ. ©ÈtimittasuhajjÈnaÑ, bhiyyo no aratÊ siyÈ.


91. YathÈpi dÈrako candaÑ, gacchantamanurodati. EvaÑ sampadamevetaÑ, yo petamanusocati.


93. YathÈpi brahme udakumbho, bhinno appaÔisandhiyo. EvaÑ sampadamevetaÑ, yo petamanusocati.

94. �ayhamÈno na jÈnÈti, ÒÈtÊnaÑ paridevitaÑ. TasmÈ etaÑ na rodÈmi, gato so tassa yÈ gatÊti.

Uragapetavatthu dvÈdasamaÑ.

Uragavaggo paÔhamo.

TassuddÈnaÑ

KhettaÑ ca S|karaÑ P|ti, PiÔÔhaÑ cÈpi TirokuÔÔaÑ. PaÒcÈpi SattaputtaÒca, GoÓaÑ PesakÈrakaÒca. TathÈ KhallÈÔiyaÑ NÈgaÑ, dvÈdasaÑ UragaÒcevÈti. ______________________________________________________________ 1. Anavhito (SÊ) 2. KÈ tattha (SÊ)

2. Ubbarivagga

1. SaÑsÈramocakapetivatthu

95. NaggÈ dubbaÓÓar|pÈsi, kisÈ dhamanisanthatÈ. UpphÈsulike1 kisike, kÈ nu tvaÑ idha tiÔÔhasÊti. 96. AhaÑ bhadante petÊmhi, duggatÈ YamalokikÈ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈti. 97. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, petalokaÑ ito gatÈti. 98. AnukampakÈ mayhaÑ nÈhesuÑ bhante, PitÈ ca mÈtÈ athavÈpi ÒÈtakÈ. Ye maÑ niyojeyyuÑ “dadÈhi dÈnaÑ, PasannacittÈ samaÓabrÈhmaÓÈnaÑ”. 99. Ito ahaÑ vassasatÈni paÒca, YaÑ evar|pÈ vicarÈmi naggÈ. KhudÈya taÓhÈya ca khajjamÈnÈ, PÈpassa kammassa phalaÑ mamedaÑ. 100. VandÈmi taÑ ayya pasannacittÈ, Anukampa maÑ vÊra mahÈnubhÈva. DatvÈ ca me Èdisa yaÑ hi kiÒci, Mocehi maÑ duggatiyÈ bhadanteti. 101. SÈdh|ti so paÔissutvÈ, SÈriputto’nukampako. Bhikkh|naÑ ÈlopaÑ datvÈ, pÈÓimattaÒca coÄakaÑ. ThÈlakassa ca pÈnÊyaÑ, tassÈ dakkhiÓamÈdisi. 102. SamanantarÈnuddiÔÔhe, vipÈko udapajjatha. BhojanacchÈdanapÈnÊyaÑ, dakkhiÓÈya idaÑ phalaÑ. ______________________________________________________________ 1. UppÈsuÄike (Ka)

2. Ubbarivagga 139

103. Tato suddhÈ sucivasanÈ, KÈsikuttamadhÈrinÊ. VicittavatthÈbharaÓÈ, SÈriputtaÑ upasa~kami. 104. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 105. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 106. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 107. UppaÓÉukiÑ kisaÑ chÈtaÑ, naggaÑ sampatitacchaviÑ1. Muni kÈruÓiko loke, taÑ maÑ addakkhi duggataÑ. 108. Bhikkh|naÑ ÈlopaÑ datvÈ, pÈÓimattaÒca coÄakaÑ. ThÈlakassa ca pÈnÊyaÑ, mama dakkhiÓamÈdisi. 109. Œlopassa phalaÑ passa, bhattaÑ vassasataÑ dasa. BhuÒjÈmi kÈmakÈminÊ, anekarasabyaÒjanaÑ. 110. PÈÓimattassa coÄassa, vipÈkaÑ passa yÈdisaÑ. YÈvatÈ NandarÈjassa, vijitasmiÑ paÔicchadÈ. 111. Tato bahutarÈ bhante, vatthÈna’cchÈdanÈni me. KoseyyakambalÊyÈni, khomakappÈsikÈni ca. 112. VipulÈ ca mahagghÈ ca, tepÈ’kÈse’valambare. SÈhaÑ taÑ paridahÈmi, yaÑ yaÑ hi manaso piyaÑ. 113. ThÈlakassa ca pÈnÊyaÑ, vipÈkaÑ passa yÈdisaÑ. GambhÊrÈ caturassÈ ca, pokkharaÒÒo sunimmitÈ. 114. SetodakÈ suppatitthÈ, sÊtÈ appaÔigandhiyÈ. PadumuppalasaÒchannÈ, vÈrikiÒjakkhap|ritÈ. ______________________________________________________________ 1. ŒpatitacchaviÑ (SÊ)


115. SÈhaÑ ramÈmi kÊÄÈmi, modÈmi akutobhayÈ. MuniÑ kÈruÓikaÑ loke, bhante vanditumÈgatÈti.

SaÑsÈramocakapetivatthu paÔhamaÑ. _____

2. SÈriputtattheramÈtupetivatthu

116. NaggÈ dubbaÓÓar|pÈsi, kisÈ dhamanisanthatÈ. UpphÈsulike kisike, kÈ nu tvaÑ idha tiÔÔhasi. 117. AhaÑ te sakiyÈ mÈtÈ, pubbe aÒÒÈsu jÈtÊsu. UpapannÈ pettivisayaÑ, KhuppipÈsasamappitÈ. 118. ChaÉÉitaÑ khipitaÑ kheÄaÑ, si~ghÈÓikaÑ silesumaÑ. VasaÒca ÉayhamÈnÈnaÑ, vijÈtÈnaÒca lohitaÑ. 119. VaÓikÈnaÒca yaÑ ghÈna-sÊsacchinnÈna lohitaÑ. KhudÈparetÈ bhuÒjÈmi, itthipurisanissitaÑ. 120. PubbalohitaÑ bhakkhÈmi1, pas|naÑ mÈnusÈna ca. AleÓÈ anagÈrÈ ca, nÊlamaÒcaparÈyaÓÈ. 121. Dehi puttaka me dÈnaÑ, datvÈ anvÈdisÈhi me. Appeva nÈma mucceyyaÑ, pubbalohitabhojanÈti. 122. MÈtuyÈ vacanaÑ sutvÈ, Upatissonukampako. Œmantayi MoggallÈnaÑ, AnuruddhaÒca KappinaÑ. 123. Catasso kuÔiyo katvÈ, saÑghe cÈtuddise adÈ. KuÔiyo annapÈnaÒca, mÈtu dakkhiÓamÈdisÊ. 124. SamanantarÈnuddiÔÔhe, vipÈko udapajjatha. BhojanaÑ pÈnÊyaÑ vatthaÑ, dakkhiÓÈya idaÑ phalaÑ. 125. Tato suddhÈ sucivasanÈ, KÈsikuttamadhÈrinÊ. VicittavatthÈbharaÓÈ, KolitaÑ upasa~kami. ______________________________________________________________ 1. PubbalohitabhakkhÈsmi (SÊ)

2. Ubbarivagga 141

126. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 127. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 128. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 129. SÈriputtassÈhaÑ mÈtÈ, pubbe aÒÒÈsu jÈtÊsu. UpapannÈ pettivisayaÑ KhuppipÈsasamappitÈ. 130. ChaÉÉitaÑ khipitaÑ kheÄaÑ, si~ghÈÓikaÑ silesumaÑ. VasaÒca ÉayhamÈnÈnaÑ, vijÈtÈnaÒca lohitaÑ. 131. VaÓikÈnaÒca yaÑ ghÈna-sÊsacchinnÈna lohitaÑ. KhudÈparetÈ bhuÒjÈmi, itthipurisanissitaÑ. 132. PubbalohitaÑ bhakkhissaÑ, pas|naÑ mÈnusÈna ca. AleÓÈ anagÈrÈ ca, nÊlamaÒcaparÈyaÓÈ. 133. SÈriputtassa dÈnena, modÈmi akutobhayÈ. MuniÑ kÈruÓikaÑ loke, bhante vanditumÈgatÈti.

SÈriputtattherassa mÈtupetivatthu dutiyaÑ. _____

3. MattÈpetivatthu

134. NaggÈ dubbaÓÓar|pÈsi, kisÈ dhamanisanthatÈ. UpphÈsulike kisike, kÈ nu tvaÑ idha tiÔÔhasÊti. 135. AhaÑ MattÈ tuvaÑ TissÈ, sapattÊ te pure ahuÑ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈti. 136. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, petalokaÑ ito gatÈti.


137. CaÓÉÊ ca pharusÈ cÈsiÑ, issukÊ maccharÊ saÔhÈ1. TÈhaÑ duruttaÑ vatvÈna, petalokaÑ ito gatÈti. 138. SabbaÑ2 ahampi jÈnÈmi, yathÈ tvaÑ caÓÉikÈ ahu. AÒÒaÒca kho taÑ pucchÈmi, kenÈsi paÑsukunthitÈti. 139. SÊsaÑnhÈtÈ tuvaÑ Èsi, sucivatthÈ ala~katÈ. AhaÒca kho3 adhimattaÑ, samala~katatarÈ tayÈ. 140. TassÈ me pekkhamÈnÈya, sÈmikena samantayi. Tato me issÈ vipulÈ, kodho me samajÈyatha. 141. Tato paÑsuÑ gahetvÈna, paÑsunÈ taÑ hi okiriÑ4. Tassa kammavipÈkena, tenamhi paÑsukunthitÈti. 142. SabbaÑ ahampi jÈnÈmi, paÑsunÈ maÑ tvamokiri. AÒÒaÒca kho taÑ pucchÈmi, kena khajjasi kacchuyÈti. 143. BhasajjahÈrÊ ubhayo, vanantaÑ agamimhase. TvaÒca bhesajjamÈhari, ahaÒca kapikacchuno. 144. TassÈ tyÈ’jÈnamÈnÈya, seyyaÑ tyÈhaÑ samokiriÑ. Tassa kammavipÈkena, tena khajjÈmi kacchuyÈti. 145. SabbaÑ ahampi jÈnÈmi, seyyaÑ me tvaÑ samokiri. AÒÒaÒca kho taÑ pucchÈmi, kenÈsi naggiyÈ tuvanti. 146. SahÈyÈnaÑ samayo Èsi, ÒÈtÊnaÑ samitÊ ahu. TvaÒca ÈmantitÈ Èsi, sasÈminÊ no ca kho ahaÑ. 147. TassÈ tyÈ’jÈnamÈnÈya, dussaÑ tyÈhaÑ apÈnudiÑ. Tassa kammavipÈkena, tenamhi naggiyÈ ahanti. 148. SabbaÑ ahampi jÈnÈmi, dussaÑ me tvaÑ apÈnudi. AÒÒaÒca kho taÑ pucchÈmi, kenÈsi g|thagandhinÊti. ______________________________________________________________ 1. SaÔhÊ (SÊ) 2. SaccaÑ (Ka) 3. Kho taÑ (SÊ, Ka) 4. TaÑ vikÊrihaÑ (SyÈ, Ka)

2. Ubbarivagga 143

149. Tava gandhaÒca mÈlaÒca, paccagghaÒca vilepanaÑ. G|thak|pe atÈresiÑ1, taÑ pÈpaÑ pakataÑ mayÈ. Tassa kammavipÈkena, tenamhi g|thagandhinÊti. 150. SabbaÑ ahampi jÈnÈmi, taÑ pÈpaÑ pakataÑ tayÈ. AÒÒaÒca kho taÑ pucchÈmi, kenÈsi duggatÈ tuvanti. 151. UbhinnaÑ samakaÑ Èsi, yaÑ gehe vijjate dhanaÑ. Santesu deyyadhammesu, dÊpaÑ nÈkÈsimattano. Tassa kammavipÈkena, tenamhi duggatÈ ahaÑ. 152. Tade’va maÑ tvaÑ avaca, pÈpakammaÑ nisevasi. Na hi pÈpehi kammehi, sulabhÈ hoti suggatÊti. 153. VÈmato maÑ tvaÑ paccesi, athopi maÑ us|yasi. Passa pÈpÈnaÑ kammÈnaÑ, vipÈko hoti yÈdiso. 154. Te gharÈ tÈ ca dÈsiyo2, tÈnevÈbharaÓÈni’me. Te aÒÒe paricÈrenti, na bhogÈ honti sassatÈ. 155. IdÈni bh|tassa pitÈ, ÈpaÓÈ gehamehiti. Appeva te dade kiÒci, mÈ su tÈva ito agÈti. 156. NaggÈ dubbaÓÓar|pÈmhi, kisÈ dhamanisanthatÈ. KopÊnametaÑ itthÊnaÑ, mÈ maÑ bh|tapitÈ’ddasÈti. 157. Handa kiÑ vÈ tyÈhaÑ3 dammi, kiÑ vÈ te’dha4 karomahaÑ. Yena tvaÑ sukhitÈ assa, sabbakÈmasamiddhinÊti. 158. CattÈro bhikkh| saÑghato, cattÈro pana puggale. AÔÔha bhikkh| bhojayitvÈ, mama dakkhiÓamÈdisa. TadÈhaÑ sukhitÈ hessaÑ, sabbakÈmasamiddhinÊti. 159. SÈdh|ti sÈ paÔissutvÈ, bhojayitvÈÔÔha bhikkhavo. Vattheha’cchÈdayitvÈna, tassÈ dakkhiÓamÈdisÊ. ______________________________________________________________ 1. AdhÈresiÑ (Ka) 2. Te gharadÈsiyo ÈsuÑ (SÊ, SyÈ), te ghare dÈsiyo ceva (Ka) Upari 412 gÈthÈya

saÑsandetabbaÑ. 3. KiÑ tyÈhaÑ (SÊ, SyÈ), kiÑ vatÈhaÑ (Ka) 4. KiÑ vÈ ca te (SÊ, SyÈ), kiÑ vidha te (Ka)


160. SamanantarÈnuddiÔÔhe, vipÈko udapajjatha. BhojanacchÈdanapÈnÊyaÑ, dakkhiÓÈya idaÑ phalaÑ. 161. Tato suddhÈ sucivasanÈ, KÈsikuttamadhÈrinÊ. VicittavatthÈbharaÓÈ, sapattiÑ upasa~kami. 162. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 163. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. 164. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 165. AhaÑ MattÈ tuvaÑ TissÈ, sapattÊ te pure ahuÑ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈ. 166. Tava dinnena dÈnena, modÈmi akutobhayÈ. CiraÑ jÊvÈhi bhagini, saha sabbehi ÒÈtibhi. AsokaÑ virajaÑ ÔhÈnaÑ, ÈvÈsaÑ VasavattinaÑ. 167. Idha dhammaÑ caritvÈna, dÈnaÑ datvÈna sobhane. Vineyya maccheramalaÑ sam|laÑ, aninditÈ saggamupehi ÔhÈnanti.

MattÈpetivatthu tatiyaÑ. _____

4. NandÈpetivatthu

168. KÈÄÊ dubbaÓÓar|pÈsi, pharusÈ bhÊrudassanÈ. Pi~galÈsi, kaÄÈrÈsi, na taÑ maÒÒÈmi mÈnusinti. 169. AhaÑ NandÈ Nandisena, bhariyÈ te pure ahuÑ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈti.

2. Ubbarivagga 145

170. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, petalokaÑ ito gatÈti. 171. CaÓÉÊ ca pharusÈ cÈsiÑ1, tayi cÈpi agÈravÈ. TÈhaÑ duruttaÑ vatvÈna, petalokaÑ ito gatÈti. 172. Handu’ttarÊyaÑ dadÈmi te, imaÑ2 dussaÑ nivÈsaya. ImaÑ2 dussaÑ nivÈsetvÈ, ehi nessÈmi taÑ gharaÑ. 173. VatthaÒca annapÈnaÒca, lacchasi tvaÑ gharaÑ gatÈ. Putte ca te passissasi, suÓisÈyo ca dakkhasÊti. 174. Hatthena hatthe te dinnaÑ, na mayhaÑ upakappati. Bhikkh| ca sÊlasampanne, vÊtarÈge bahussute. 175. Tappehi annapÈnena, mama dakkhiÓamÈdisa. TadÈhaÑ sukhitÈ hessaÑ, sabbakÈmasamiddhinÊti. 176. SÈdh|ti so paÔissutvÈ, dÈnaÑ vipulamÈkiri. AnnaÑ pÈnaÑ khÈdanÊyaÑ, vatthasenÈsanÈni ca. ChattaÑ gandhaÒca mÈlaÒca, vividhÈ ca upÈhanÈ. 177. Bhikkh| ca sÊlasampanne, vÊtarÈge bahussute. TappetvÈ annapÈnena, tassÈ dakkhiÓamÈdisÊ. 178. SamanantarÈnuddiÔÔhe, vipÈko udapajjatha. BhojanacchÈdanapÈnÊyaÑ, dakkhiÓÈya idaÑ phalaÑ. 179. Tato suddhÈ sucivasanÈ, KÈsikuttamadhÈrinÊ. VicittavatthÈbharaÓÈ, sÈmikaÑ upasa~kami. 180. Abhikkantena vaÓÓena, yÈ tvaÑ tiÔÔhasi devate. ObhÈsentÊ disÈ sabbÈ, osadhÊ viya tÈrakÈ. 181. Kena te’tÈdiso vaÓÓo, kena te idha mijjhati. Uppajjanti ca te bhogÈ, ye keci manaso piyÈ. ______________________________________________________________ 1. CaÓÉÊ pharusavÈcÈ ca (SÊ) 2. IdaÑ (SÊ, ®Ôha)


182. PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve, Manussabh|tÈ kimakÈsi puÒÒaÑ. KenÈsi evaÑ jalitÈnubhÈvÈ, VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsatÊti. 183. AhaÑ NandÈ Nandisena, bhariyÈ te pure ahuÑ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈ. 184. Tava dinnena dÈnena, modÈmi akutobhayÈ. CiraÑ jÊva gahapati, saha sabbehi ÒÈtibhi. AsokaÑ virajaÑ khemaÑ, ÈvÈsaÑ VasavattinaÑ. 185. Idha dhammaÑ caritvÈna, dÈnaÑ datvÈ gahapati. Vineyya maccheramalaÑ sam|laÑ, anindito saggamupehi ÔhÈnanti.

NandÈpetivatthu catutthaÑ. _____

5. MaÔÔhakuÓÉalÊpetavatthu

186. * Ala~kato MaÔÔhakuÓÉalÊ, MÈladhÈrÊ haricandanussado. BÈhÈ paggayha kandasi. Vanamajjhe kiÑdukkhito tuvanti. 187. SovaÓÓamayo pabhassaro, Uppanno rathapaÒjaro mama. Tassa cakkayugaÑ na vindÈmi, Tena dukkhena jahÈmi jÊvitanti. 188. SovaÓÓamayaÑ maÓimayaÑ, LohitakamayaÑ1 atha r|piyamayaÑ. Œcikkha me bhaddamÈÓava, CakkayugaÑ paÔipÈdayÈmi teti. ______________________________________________________________ * HeÔÔhÈ 113 piÔÔhepi. 1. Lohita~gamayaÑ (SyÈ), lohita~kamayaÑ (SÊ), lohamayaÑ (katthaci)

2. Ubbarivagga 147

189. So mÈÓavo tassa pÈvadi, Candas|riyÈ ubhayettha dissare. SovaÓÓamayo ratho mama, Tena cakkayugena sobhatÊti. 190. BÈlo kho tvaÑ asi mÈÓava, Yo tvaÑ patthayase apatthiyaÑ. MaÒÒÈmi tuvaÑ marissasi, Na hi tvaÑ lacchasi candas|riyeti. 191. GamanÈgamanampi dissati, VaÓÓadhÈtu ubhayattha vÊthiyÈ. Peto kÈlakato na dissati, Ko nidha kandataÑ bÈlyataroti. 192. SaccaÑ kho vadesi mÈÓava, Ahameva kandataÑ bÈlyataro. CandaÑ viya dÈrako rudaÑ, PetaÑ kÈlakatÈbhipatthayinti. 193. ŒdittaÑ vata maÑ santaÑ, ghatasittaÑva pÈvakaÑ. VÈrinÈ viya osiÒcaÑ, sabbaÑ nibbÈpaye daraÑ. 194. AbbahÊ1 vata me sallaÑ, sokaÑ hadayanissitaÑ. Yo me sokaparetassa, puttasokaÑ apÈnudi. 195. SvÈhaÑ abb|Ähasallosmi, sÊtibh|tosmi nibbuto. Na socÈmi na rodÈmi, tava sutvÈna mÈÓavÈti. 196. DevatÈ nusi gandhabbo, adu Sakko Purindado. Ko vÈ tvaÑ kassa vÈ putto, kathaÑ jÈnemu taÑ mayanti. 197. YaÒca kandasi yaÒca rodasi, PuttaÑ ÈÄÈhane sayaÑ dahitvÈ. SvÈhaÑ kusalaÑ karitvÈ kammaÑ, TidasÈnaÑ sahabyataÑ gatoti. ______________________________________________________________ 1. Abb|ÄhaÑ (SyÈ, Ka)


198. AppaÑ vÈ bahuÑ vÈ nÈddasÈma, DÈnaÑ dadantassa sake agÈre. UposathakammaÑ vÈ tÈdisaÑ, Kena kammena gatosi devalokanti. 199. ŒbÈdhikohaÑ dukkhito gilÈno, Œturar|pomhi sake nivesane. BuddhaÑ vigatarajaÑ vitiÓÓaka~khaÑ, AddakkhiÑ SugataÑ anomapaÒÒaÑ. 200. SvÈhaÑ muditamano pasannacitto, AÒjaliÑ akariÑ TathÈgatassa. TÈhaÑ kusalaÑ karitvÈna kammaÑ, TidasÈnaÑ sahabyataÑ gatoti. 201. AcchariyaÑ vata abbhutaÑ vata, AÒjalikammassa ayamÊdiso vipÈko. Ahampi muditamano pasannacitto, Ajjeva BuddhaÑ saraÓaÑ vajÈmÊti. 202. Ajjeva BuddhaÑ saraÓaÑ vajÈhi, DhammaÒca saÑghaÒca pasannacitto. Tatheva sikkhÈya padÈni paÒca, AkhaÓÉaphullÈni samÈdiyassu. 203. PÈÓÈtipÈtÈ viramassu khippaÑ, Loke adinnaÑ parivajjayassu. Amajjapo mÈ ca musÈ bhaÓÈhi, Sakena dÈrena ca hoti tuÔÔhoti. 204. AtthakÈmosi me yakkha, hitakÈmosi devate. Karomi tuyhaÑ vacanaÑ, tvaÑsi Ècariyo mamÈti. 205. Upemi saraÓaÑ BuddhaÑ, dhammaÒcÈpi anuttaraÑ. SaÑghaÒca naradevassa, gacchÈmi saraÓaÑ ahaÑ.

2. Ubbarivagga 149

206. PÈÓÈtipÈtÈ viramÈmi khippaÑ, Loke adinnaÑ parivajjayÈmi. Amajjapo no ca musÈ bhaÓÈmi, Sakena dÈrena ca homi tuÔÔhoti.

MaÔÔhakuÓÉalÊpetavatthu paÒcamaÑ. _____

6. KaÓhapetavatthu

207. UÔÔhehi KaÓha kiÑ sesi, ko attho supanena te. Yo ca tuyhaÑ sako bhÈtÈ, hadayaÑ cakkhu ca1 dakkhiÓaÑ. Tassa vÈtÈ balÊyanti, sasaÑ jappati2 KesavÈti. 208. Tassa taÑ vacanaÑ sutvÈ, RohiÓeyyassa Kesavo. TaramÈnar|po vuÔÔhÈsi, bhÈtusokena aÔÔito. 209. KiÑ nu ummattar|pova, kevalaÑ DvÈrakaÑ imaÑ. “Saso saso”ti lapasi, kÊdisaÑ sasamicchasi. 210. SovaÓÓamayaÑ maÓimayaÑ, lohamayaÑ atha r|piyamayaÑ. Sa~khasilÈpavÈÄamayaÑ, kÈrayissÈmi te sasaÑ. 211. Santi aÒÒepi sasakÈ, araÒÒavanagocarÈ. Tepi te ÈnayissÈmi, kÊdisaÑ sasamicchasÊti. 212. NÈha’mete sase icche, ye sasÈ pathavissitÈ. Candato sasamicchÈmi, taÑ me ohara KesavÈti. 213. So n|na madhuraÑ ÒÈti, jÊvitaÑ vijahissasi. ApatthiyaÑ patthayasi, candato sasamicchasÊti. 214. EvaÑ ce KaÓha jÈnÈsi, yathaÒÒamanusÈsasi. KasmÈ pure mataÑ puttaÑ, ajjÈpi manusocasi. 215. Na yaÑ labbhÈ manussena, amanussena vÈ pana. JÈto me mÈ mari putto, kuto labbhÈ alabbhiyaÑ. ______________________________________________________________ 1. CakkhuÑva (®Ôha) 2. GhaÔo jappati (Ka)


216. Na mantÈ m|labhesajjÈ, osadhehi dhanena vÈ. SakkÈ ÈnayituÑ KaÓha, yaÑ petamanusocasi. 217. MahaddhanÈ mahÈbhogÈ, raÔÔhavantopi khattiyÈ. Pah|tadhanadhaÒÒÈse, tepi no1 ajarÈmarÈ. 218. KhattiyÈ brÈhmaÓÈ vessÈ, suddÈ caÓÉÈlapukkusÈ. Ete caÒÒe ca jÈtiyÈ, tepi no ajarÈmarÈ. 219. Ye mantaÑ parivattenti, chaÄa~gaÑ brahmacintitaÑ. Ete caÒÒe ca vijjÈya, tepi no ajarÈmarÈ. 220. Isayo vÈpi2 ye santÈ, saÒÒatattÈ tapassino. SarÊraÑ tepi kÈlena, vijahanti tapassino. 221. BhÈvitattÈ arahanto, katakiccÈ anÈsavÈ. Nikkhipanti imaÑ dehaÑ, puÒÒapÈpaparikkhayÈti. 222. ŒdittaÑ vata maÑ santaÑ, ghatasittaÑva pÈvakaÑ. VÈrinÈ viya osiÒcaÑ, sabbaÑ nibbÈpaye daraÑ. 223. AbbahÊ vata me sallaÑ, sokaÑ hadayanissitaÑ. Yo me sokaparetassa, puttasokaÑ apÈnudi. 224. SvÈhaÑ abb|Ähasallosmi, sÊtibh|tosmi nibbuto. Na socÈmi na rodÈmi, tava sutvÈna bhÈtika3. 225. EvaÑ karonti sappaÒÒÈ, ye honti anukampakÈ. Nivattayanti sokamhÈ, GhaÔo jeÔÔhaÑva bhÈtaraÑ. 226. Yassa etÈdisÈ honti, amaccÈ paricÈrakÈ. SubhÈsitena anventi, GhaÔo jeÔÔhaÑva bhÈtaranti.

KaÓhapetavatthu chaÔÔhaÑ. ______________________________________________________________ 1. Natthettha pÈÔhabhedo. 2. Isayo cÈpi (VimÈna 88) 3. BhÈsitaÑ (SyÈ)

2. Ubbarivagga 151

7. DhanapÈlaseÔÔhipetavatthu

227. Naggo dubbaÓÓar|posi, kiso dhamanisanthato. UpphÈsuliko kisiko, ko nu tvamasi mÈrisa. 228. AhaÑ bhadante petomhi, duggato Yamalokiko. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gato. 229. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, petalokaÑ ito gato. 230. NagaraÑ atthi PaÓÓÈnaÑ1, Erakacchanti vissutaÑ, Tattha seÔÔhi pure ÈsiÑ, DhanapÈloti maÑ vid|. 231. AsÊti sakaÔavÈhÈnaÑ, hiraÒÒassa ahosi me. Pah|taÑ me jÈtar|paÑ, muttÈ veÄuriyÈ bah|. 232. TÈva mahaddhanassÈpi, na me dÈtuÑ piyaÑ ahu. PidahitvÈ dvÈraÑ bhuÒjiÑ2, mÈ maÑ yÈcanakÈ’ddasuÑ. 233. Assaddho maccharÊ cÈsiÑ, kadariyo paribhÈsako. DadantÈnaÑ karontÈnaÑ, vÈrayissaÑ bah| jane3. 234. VipÈko natthi dÈnassa, saÑyamassa kuto phalaÑ. PokkharaÒÒodapÈnÈni, ÈrÈmÈni ca ropite. PapÈyo ca vinÈsesiÑ, dugge sa~kamanÈni ca. 235. SvÈhaÑ akatakalyÈÓo, katapÈpo tato cuto. Upapanno pettivisayaÑ, KhuppipÈsasamappito. 236. PaÒcapaÓÓÈsavassÈni, yato kÈla~kato ahaÑ. NÈbhijÈnÈmi bhuttaÑ vÈ, pÊtaÑ vÈ pana pÈniyaÑ. 237. Yo saÑyamo so vinÈso, Yo vinÈso so saÑyamo. PetÈ hi kira jÈnanti, yo saÑyamo so vinÈso. ______________________________________________________________ 1. DasannÈnaÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. BhuÒjÈmi (SÊ, SyÈ) 3. BahujjanaÑ (SÊ, SyÈ)


238. AhaÑ pure saÑyamissaÑ, nÈdÈsiÑ bahuke dhane. Santesu deyyadhammesu, dÊpaÑ nÈkÈsimattano. SvÈhaÑ pacchÈnutappÈmi, attakammaphal|pago. 239. * UddhaÑ cat|hi mÈsehi, kÈlaÑkiriyÈ bhavissati. EkantakaÔukaÑ ghoraÑ, nirayaÑ papatissahaÑ. 240. * CatukkaÓÓaÑ catudvÈraÑ, vibhattaÑ bhÈgaso mitaÑ. AyopÈkÈrapariyantaÑ, ayasÈ paÔikujjitaÑ. 241. * Tassa ayomayÈ bh|mi, jalitÈ tejasÈ yutÈ. SamantÈ yojanasataÑ, pharitvÈ tiÔÔhati sabbadÈ. 242. * TatthÈhaÑ dÊghamaddhÈnaÑ, dukkhaÑ vedissa vedanaÑ. PhalaÑ pÈpassa kammassa, tasmÈ socÈmahaÑ bhusaÑ. 243. TaÑ vo vadÈmi bhaddaÑ vo, yÈvantettha samÈgatÈ. MÈkattha pÈpakaÑ kammaÑ, Èvi vÈ yadi vÈ raho. 244. Sace taÑ pÈpakaÑ kammaÑ, karissatha karotha vÈ. Na vo dukkhÈ pamutyatthi1, uppaccÈpi2 palÈyataÑ. 245. MatteyyÈ hotha petteyyÈ, kule jeÔÔhÈpacÈyikÈ. SÈmaÒÒÈ hotha brahmaÒÒÈ, evaÑ saggaÑ gamissathÈti.

DhanapÈlaseÔÔhipetavatthu sattamaÑ. _____

8. C|ÄaseÔÔhipetavatthu

246. Naggo kiso pabbajitosi bhante, RattiÑ kuhiÑ gacchasi kissa hetu. Œcikkha me taÑ api sakkuÓemu, Sabbena vittaÑ paÔipÈdaye tuvanti. ______________________________________________________________ * HeÔÔhÈ 134 piÔÔhepi. 1. Pamuttatthi (sabbattha) Khu 1. 137 piÔÔhe passitabbaÑ. 2. UpeccÈpi (SyÈ, Ka)

2. Ubbarivagga 153

247. BÈrÈÓasÊ nagaraÑ d|raghuÔÔhaÑ, TatthÈhaÑ gahapati aÉÉhako ahu dÊno. AdÈtÈ gedhitamano ÈmisasmiÑ, DussÊlyena Yamavisayamhi patto. 248. So s|cikÈya kilamito tehi, Teneva ÒÈtÊsu yÈmi ÈmisakiÒcikkhahetu. AdÈnasÊlÈ na ca saddahanti, “DÈnaphalaÑ hoti paramhi loke”. 249. DhÊtÈ ca mayhaÑ lapate abhikkhaÓaÑ, DassÈmi dÈnaÑ pit|naÑ pitÈmahÈnaÑ. TamupakkhaÔaÑ parivisayanti brÈhmaÓÈ1, YÈmi ahaÑ AndhakavindaÑ bhottunti. 250. Tamavoca rÈjÈ “anubhaviyÈna tampi, EyyÈsi khippaÑ ahamapi kassaÑ p|jaÑ. Œcikkha me taÑ yadi atthi hetu, SaddhÈyitaÑ hetuvaco suÓomÈ”ti. 251. TathÈti vatvÈ agamÈsi tattha, BhuÒjiÑsu bhattaÑ na ca dakkhiÓÈrahÈ. PaccÈgami RÈjagahaÑ punÈparaÑ, PÈturahosi purato janÈdhipassa. 252. DisvÈna petaÑ punadeva ÈgataÑ, RÈjÈ avoca “ahamapi kiÑ dadÈmi. Œcikkha me taÑ yadi atthi hetu, Yena tuvaÑ cirataraÑ pÊÓito siyÈ”ti. 253. BuddhaÒca saÑghaÑ parivisiyÈna rÈja, Annena pÈnena ca cÊvarena. TaÑ dakkhiÓaÑ Èdisa me hitÈya, EvaÑ ahaÑ cirataraÑ pÊÓito siyÈti. ______________________________________________________________ 1. BrÈhmaÓe (SÊ)


254. Tato ca rÈjÈ nipatitvÈ tÈvade1, DÈnaÑ sahatthÈ atulaÑ daditvÈ2 saÑghe. Œrocesi pakataÑ3 TathÈgatassa, Tassa ca petassa dakkhiÓaÑ Èdisittha. 255. So p|jito ativiya sobhamÈno, PÈturahosi purato janÈdhipassa. Yakkhohamasmi paramiddhipatto, Na mayhamatthi samÈ sadisÈ4 mÈnusÈ. 256. PassÈnubhÈvaÑ aparimitaÑ mamayidaÑ, TayÈnudiÔÔhaÑ atulaÑ datvÈ saÑghe. Santappito satataÑ sadÈ bah|hi, YÈmi ahaÑ sukhito manussadevÈti.

C|ÄaseÔÔhipetavatthu aÔÔhamaÑ.

BhÈÓavÈraÑ paÔhamaÑ. _____

9. A~kurapetavatthu

257. Yassa atthÈya gacchÈma, KambojaÑ dhanahÈrakÈ. AyaÑ kÈmadado yakkho, imaÑ yakkhaÑ nayÈmase. 258. ImaÑ yakkhaÑ gahetvÈna, sÈdhukena pasayha vÈ. YÈnaÑ ÈropayitvÈna, khippaÑ gacchÈma DvÈrakanti. 259. * Yassa rukkhassa chÈyÈya, nisÊdeyya sayeyya vÈ. Na tassa sÈkhaÑ bhaÒjeyya, mittadubbho hi pÈpakoti. 260. Yassa rukkhassa chÈyÈya, nisÊdeyya sayeyya vÈ. Khandhampi tassa chindeyya, attho ce tÈdiso siyÈti. ______________________________________________________________ 1. TÈvadeva (SyÈ), tadeva (Ka) 2. AtulaÒca datvÈ (SyÈ, Ka) 3. ŒrocayÊ pakatiÑ (SÊ, SyÈ) * Khu 5. 221, 299; Khu 6. 50, 149 piÔÔhesupi. 4. MayhamiddhisamasadisÈ (SÊ, SyÈ)

2. Ubbarivagga 155

261. Yassa rukkhassa chÈyÈya, nisÊdeyya sayeyya vÈ. Na tassa pattaÑ bhindeyya1, mittadubbho hi pÈpakoti. 262. Yassa rukkhassa chÈyÈya, nisÊdeyya sayeyya vÈ. Sam|lampi taÑ abbuhe2, attho ce tÈdiso siyÈti. 263. Yassekarattimpi ghare vaseyya, YatthannapÈnaÑ puriso labhetha. Na tassa pÈpaÑ manasÈpi cintaye, KataÒÒutÈ sappurisehi vaÓÓitÈ. 264. Yassekarattimpi ghare vaseyya, Annena pÈnena upaÔÔhito siyÈ. Na tassa pÈpaÑ manasÈpi cintaye, AdubbhapÈÓÊ dahate mittadubbhiÑ. 265. Yo pubbe katakalyÈÓo, pacchÈ pÈpena hiÑsati. AllapÈÓihato3 poso, na so bhadrÈni passatÊti. 266. NÈhaÑ devena vÈ manussena vÈ, Issariyena vÈhaÑ suppasayho. Yakkhohamasmi paramiddhipatto, D|ra~gamo vaÓÓabal|papannoti. 267. PÈÓi te sabbaso vaÓÓo, paÒcadhÈro madhussavo. NÈnÈrasÈ paggharanti, maÒÒehaÑ taÑ Purindadanti. 268. NÈmhi devo na gandhabbo, nÈpi Sakko Purindado. PetaÑ maÑ A~kura jÈnÈhi, RoruvamhÈ4 idhÈgatanti. 269. KiÑsÊlo kiÑsamÈcÈro, RoruvasmiÑ pure tuvaÑ. Kena te brahmacariyena, puÒÒaÑ pÈÓimhi ijjhatÊti. 270. TunnavÈyo pure ÈsiÑ, RoruvasmiÑ tadÈ ahaÑ. Sukicchavutti kapaÓo, na me vijjati dÈtave. ______________________________________________________________ 1. HiÑseyya (Ka) 2. Ubbahe (?) 3. AdubbhipÈÓÊhato (Ka) 4. BheruvamhÈ (SÊ)


271. NivesanaÒca1 me Èsi, Asayhassa upantike. Saddhassa dÈnapatino, katapuÒÒassa lajjino. 272. Tattha yÈcanakÈyanti, nÈnÈgottÈ vanibbakÈ. Te ca maÑ tattha pucchanti, Asayhassa nivesanaÑ. 273. Kattha gacchÈma bhaddaÑ vo, kattha dÈnaÑ padÊyati. TesÈhaÑ puÔÔho akkhÈmi, Asayhassa nivesanaÑ. 274. Paggayha dakkhiÓaÑ bÈhuÑ, ettha gacchatha bhaddaÑ vo. Ettha dÈnaÑ padÊyati, Asayhassa nivesane. 275. Tena pÈÓi kÈmadado, tena pÈÓi madhussavo. Tena me brahmacariyena, puÒÒaÑ pÈÓimhi ijjhatÊti. 276. Na kira tvaÑ adÈ dÈnaÑ, sakapÈÓÊhi kassaci. Parassa dÈnaÑ anumodamÈno, pÈÓiÑ paggayha pÈvadi. 277. Tena pÈÓi kÈmadado, tena pÈÓi madhussavo. Tena te brahmacariyena, puÒÒaÑ pÈÓimhi ijjhati. 278. Yo so dÈnamadÈ bhante, pasanno sakapÈÓibhi. So hitvÈ mÈnusaÑ dehaÑ, kiÑ nu so disataÑ gatoti. 279. NÈhaÑ pajÈnÈmi AsayhasÈhino, A~gÊrasassa gatiÑ ÈgatiÑ vÈ. SutaÒca me VessavaÓassa santike, “Sakkassa sahabyataÑ gato Asayho”ti. 280. Alameva kÈtuÑ kalyÈÓaÑ, dÈnaÑ dÈtuÑ yathÈrahaÑ. PÈÓiÑ kÈmadadaÑ disvÈ, ko puÒÒaÑ na karissati. 281. So hi n|nu ito gantvÈ, anuppatvÈna DvÈrakaÑ. DÈnaÑ paÔÔhapayissÈmi, yaÑ mamassa sukhÈvahaÑ. 282. DassÈma’nnaÒca pÈnaÒca, vatthasenÈsanÈni ca. PapaÒca udapÈnaÒca, dugge sa~kamanÈni cÈti. ______________________________________________________________ 1. ŒvesanaÒca (SÊ)

2. Ubbarivagga 157

283. Kena te a~gulÊ kuÓÈ1, mukhaÒca kuÓalÊkataÑ2. AkkhÊni ca paggharanti, kiÑ pÈpaÑ pakataÑ tayÈti. 284. A~gÊrasassa gahapatino, saddhassa gharamesino. TassÈhaÑ dÈnavissagge, dÈne adhikato ahuÑ. 285. Tattha yÈcanake disvÈ, Ègate bhojanatthike. EkamantaÑ apakkamma, akÈsiÑ kuÓaliÑ mukhaÑ. 286. Tena me a~gulÊ kuÓÈ, mukhaÒca kuÓalÊkataÑ. AkkhÊni me paggharanti, taÑ pÈpaÑ pakataÑ mayÈti. 287. Dhammena te kÈpurisa, mukhaÒca kuÓalÊkataÑ. AkkhÊni ca paggharanti, yaÑ taÑ parassa dÈnassa. AkÈsi kuÓaliÑ mukhaÑ. 288. KathaÑ hi dÈnaÑ dadamÈno, kareyya parapattiyaÑ. AnnaÑ pÈnaÑ khÈdanÊyaÑ, vatthasenÈsanÈni ca. 289. So hi n|na ito gantvÈ, anuppatvÈna DvÈrakaÑ. DÈnaÑ paÔÔhapayissÈmi, yaÑ mamassa sukhÈvahaÑ. 290. DassÈma’nnaÒca pÈnaÒca, vatthasenÈsanÈni ca. PapaÒca udapÈnaÒca, dugge sa~kamanÈni cÈti. 291. Tato hi so nivattitvÈ, anuppatvÈna DvÈrakaÑ. DÈnaÑ paÔÔhapayi A~kuro, yaÑ’tumassa3 sukhÈvahaÑ. 292. AdÈ annaÒca pÈnaÒca, vatthasenÈsanÈni ca. PapaÒca udapÈnaÒca, vippasannena cetasÈ. 293. Ko chÈto ko ca tasito, ko vatthaÑ paridahissati. Kassa santÈni yoggÈni, ito yojentu vÈhanaÑ. 294. Ko chatticchati gandhaÒca, ko mÈlaÑ ko upÈhanaÑ. Itissu tattha ghosenti, kappakÈ s|damÈgadhÈ4. SadÈ sÈyaÒca pÈto ca, A~kurassa nivesane. ______________________________________________________________ 1. KuÓÔhÈ (SÊ, SyÈ) 2. KuÓÉalÊkataÑ (SÊ, SyÈ, Ka) 3. YaÑ taÑ assa (SyÈ), yantamassa (Ka) 4. PÈÔavÈ (Ka)


295. SukhaÑ supati A~kuro, iti jÈnÈti maÑ jano. DukkhaÑ supÈmi Sindhaka1, yaÑ na passÈmi yÈcake. 296. SukhaÑ supati A~kuro, iti jÈnÈti maÑ jano. DukkhaÑ Sindhaka supÈmi, appake su vanibbaketi. 297. Sakko ce te varaÑ dajjÈ, TÈvatiÑsÈnamissaro. Kissa sabbassa lokassa, varamÈno varaÑ vareti. 298. Sakko ce me varaÑ dajjÈ, TÈvatiÑsÈnamissaro. KÈluÔÔhitassa me sato, s|riyuggamanaÑ pati. DibbÈ bhakkhÈ pÈtubhaveyyuÑ, sÊlavanto ca yÈcakÈ. 299. Dadato me na khÊyetha, datvÈ nÈnutapeyyahaÑ. DadaÑ cittaÑ pasÈdeyyaÑ, etaÑ SakkaÑ varaÑ vareti. 300. Na sabbavittÈni pare pavecche, Dadeyya dÈnaÒca dhanaÒca rakkhe. TasmÈ hi dÈnÈ dhanameva seyyo, AtippadÈnena kulÈ na honti. 301. AdÈnamatidÈnaÒca, nappasaÑsanti paÓÉitÈ. TasmÈ hi dÈnÈ dhanameva seyyo, Samena vatteyya sa dhÊradhammoti. 302. Aho vata re ahameva dajjaÑ, Santo ca maÑ sappurisÈ bhajeyyuÑ. Meghova ninnÈni parip|rayanto2, Santappaye sabbavanibbakÈnaÑ. 303. Yassa yÈcanake disvÈ, mukhavaÓÓo pasÊdati. DatvÈ attamano hoti, taÑ gharaÑ vasato sukhaÑ. 304. Yassa yÈcanake disvÈ, mukhavaÓÓo pasÊdati. DatvÈ attamano hoti, esÈ yaÒÒassa3 sampadÈ. ______________________________________________________________ 1. Sanduka, Sindhuka (Ka) 2. Bhip|rayanto (SÊ), hi p|rayanto (SyÈ) 3. PuÒÒassa (SÊ)

2. Ubbarivagga 159

305. * Pubbeva dÈnÈ sumano, dadaÑ cittaÑ pasÈdaye. DatvÈ attamano hoti, esÈ yaÒÒassa1 sampadÈti. 306. SaÔÔhi vÈhasahassÈni, A~kurassa nivesane. BhojanaÑ dÊyate niccaÑ, puÒÒapekkhassa jantuno. 307. TisahassÈni s|dÈni hi2, ÈmuttamaÓikuÓÉalÈ. A~kuraÑ upajÊvanti, dÈne yaÒÒassa vÈvaÔÈ3. 308. SaÔÔhi purisasahassÈni, ÈmuttamaÓikuÓÉalÈ. A~kurassa mahÈdÈne, kaÔÔhaÑ phÈlenti mÈÓavÈ. 309. SoÄasitthisahassÈni, sabbÈla~kÈrabh|sitÈ. A~kurassa mahÈdÈne, vidhÈ piÓÉenti nÈriyo. 310. SoÄasitthisahassÈni, sabbÈla~kÈrabh|sitÈ. A~kurassa mahÈdÈne, dabbigÈhÈ upaÔÔhitÈ. 311. BahuÑ bah|naÑ pÈdÈsi, ciraÑ pÈdÈsi khattiyo. SakkaccaÒca sahatthÈ ca, cittÊkatvÈ punappunaÑ. 312. Bah| mÈse ca pakkhe ca, utusaÑvaccharÈni ca. MahÈdÈnaÑ pavattesi, A~kuro dÊghamantaÑraÑ. 313. EvaÑ datvÈ yajitvÈ ca, A~kuro dÊghamantaraÑ. So hitvÈ mÈnusaÑ dehaÑ, TÈvatiÑs|pago ahu. 314. KaÔacchubhikkhaÑ datvÈna, Anuruddhassa Indako. So hitvÈ mÈnusaÑ dehaÑ, TÈvatiÑs|pago ahu. 315. Dasahi ÔhÈnehi A~kuraÑ, Indako atirocati. R|pe sadde rase gandhe, phoÔÔhabbe ca manorame. 316. ŒyunÈ yasasÈ ceva, vaÓÓena ca sukhena ca. Œdhipaccena A~kuraÑ, Indako atirocati. 317. TÈvatiÑse yadÈ Buddho, silÈyaÑ PaÓÉukambale. PÈricchattakam|lamhi, vihÈsi purisuttamo. ______________________________________________________________ * AÑ 2. 296 piÔÔhepi. 1. PuÒÒassa (SÊ) 2. S|dÈni (SyÈ, Ka) 3. ByÈvaÔÈ (SÊ), pÈvaÔÈ (SyÈ)


318. Dasasu lokadhÈt|su, sannipatitvÈna devatÈ. PayirupÈsanti SambuddhaÑ, vasantaÑ nagamuddhani. 319. Na koci devo vaÓÓena, SambuddhaÑ atirocati. Sabbe deve atikkamma1, Sambuddhova virocati. 320. YojanÈni dasa dve ca, A~kuroyaÑ tadÈ ahu. Avid|reva Buddhassa2, Indako atirocati. 321. OloketvÈna Sambuddho, A~kuraÒcÈpi IndakaÑ. DakkhiÓeyyaÑ sambhÈvento3, idaÑ vacanamabravi. 322. MahÈdÈnaÑ tayÈ dinnaÑ, A~kura dÊghamantaraÑ. Atid|re4 nisinnosi, Ègaccha mama santiketi. 323. Codito bhÈvitattena, A~kuro idamabravi. KiÑ mayhaÑ tena dÈnena, dakkhiÓeyyena suÒÒataÑ. 324. AyaÑ so Indako yakkho, dajjÈ dÈnaÑ parittakaÑ. Atirocati amhehi, cando tÈragaÓe yathÈti. 325. Ujja~gale yathÈ khette, bÊjaÑ bahumpi ropitaÑ. Na vipulaphalaÑ hoti, napi toseti kassakaÑ. 326. Tatheva dÈnaÑ bahukaÑ, dussÊlesu patiÔÔhitaÑ. Na vipulaphalaÑ hoti, napi toseti dÈyakaÑ. 327. YathÈpi bhaddake khette, bÊjaÑ appampi ropitaÑ. SammÈ dhÈraÑ pavecchante, phalaÑ toseti kassakaÑ. 328. Tatheva sÊlavantesu, guÓavantesu tÈdisu. Appakampi kataÑ kÈraÑ, puÒÒaÑ hoti mahapphalanti. 329. Viceyya dÈnaÑ dÈtabbaÑ, yattha dinnaÑ mahapphalaÑ. Viceyya dÈnaÑ datvÈna, saggaÑ gacchanti dÈyakÈ. ______________________________________________________________ 1. Adhigayha (SÊ), atiggayha (Ka) 2. Avid|re Sambuddhassa (Ka) 3. PabhÈvento (SÊ) 4. Suvid|re (Ka)

2. Ubbarivagga 161

330. Viceyya dÈnaÑ SugatappasatthaÑ, Ye dakkhiÓeyyÈ idha jÊvaloke. Etesu dinnÈni mahapphalÈni, BÊjÈni vuttÈni yathÈ sukhetteti.

A~kurapetavatthu navamaÑ. _____

10. UttaramÈtupetivatthu

331. DivÈvihÈragataÑ bhikkhuÑ, Ga~gÈtÊre nisinnakaÑ. TaÑ petÊ upasa~kamma, dubbaÓÓÈ bhÊrudassanÈ. 332. KesÈ cassÈ atidÊghÈ1, yÈvabh|mÈ’valambare2. Kesehi sÈ paÔicchannÈ, samaÓaÑ etadabravi. 333. PaÒcapaÓÓÈsavassÈni, yato kÈla~katÈ ahaÑ. NÈbhijÈnÈmi bhuttaÑ vÈ, pÊtaÑ vÈ pana pÈniyaÑ. Dehi tvaÑ pÈniyaÑ bhante, tasitÈ pÈniyÈya meti. 334. AyaÑ sÊtodikÈ Ga~gÈ, Himavantato3 sandati. Piva etto gahetvÈna, kiÑ maÑ yÈcasi pÈniyanti. 335. SacÈhaÑ bhante Ga~gÈya, sayaÑ gaÓhÈmi pÈniyaÑ. LohitaÑ me parivattati, tasmÈ yÈcÈmi pÈniyanti. 336. KiÑnu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, Ga~gÈ te hoti lohitanti. 337. Putto me Uttaro nÈma4, saddho Èsi upÈsako. So ca mayhaÑ akÈmÈya, samaÓÈnaÑ pavecchati. 338. CÊvaraÑ piÓÉapÈtaÒca, paccayaÑ sayanÈsanaÑ. TamahaÑ paribhÈsÈmi, maccherena upaddutÈ. 339. “YaÑ tvaÑ mayhaÑ akÈmÈya, samaÓÈnaÑ pavecchasi. CÊvaraÑ piÓÉapÈtaÒca, paccayaÑ sayanÈsanaÑ. ______________________________________________________________ 1. Ah| dÊghÈ (Ka) 2. YÈva bh|myÈ’valambare(?) 3. HimavantÈva (Ka) 4. Putto me bhante Uttaro (Ka)


340. EtaÑ te paralokasmiÑ, lohitaÑ hotu Uttara”. Tassa kammassa vipÈkena, Ga~gÈ me hoti lohitanti.

UttaramÈtupetivatthu dasamaÑ. _____

11. Suttapetavatthu

341. AhaÑ pure pabbajitassa bhikkhuno, SuttaÑ adÈsiÑ upasa~kamma yÈcitÈ. Tassa vipÈko vipulaphal|palabbhati, BahukÈ ca me uppajjare1 vatthakoÔiyo. 342. PupphÈbhikiÓÓaÑ ramitaÑ2 vimÈnaÑ, AnekacittaÑ naranÈrisevitaÑ. SÈhaÑ bhuÒjÈmi ca pÈrupÈmi ca, Pah|tavittÈ na ca tÈva khÊyati. 343. Tasseva kammassa vipÈkamanvayÈ, SukhaÒca sÈtaÒca idh|palabbhati. SÈhaÑ gantvÈ punadeva mÈnusaÑ, KÈhÈmi puÒÒÈni naya’yyaputta manti. 344. Satta tuvaÑ vassasatÈ idhÈgatÈ, JiÓÓÈ ca vuÉÉhÈ ca tahiÑ bhavissasi. Sabbeva te kÈlakatÈ ca ÒÈtakÈ, KiÑ tattha gantvÈna ito karissasÊti. 345. Satteva vassÈni idhÈgatÈya me, DibbaÒca sukhaÒca samappitÈya. SÈhaÑ gantvÈna punadeva mÈnusaÑ, KÈhÈmi puÒÒÈni naya’yyaputta manti. 346. So taÑ gahetvÈna pasayha bÈhÈyaÑ, PaccÈnayitvÈna theriÑ sudubbalaÑ. Vajjesi “aÒÒampi janaÑ idhÈgataÑ, Karotha puÒÒÈni sukh|palabbhati”. ______________________________________________________________ 1. Bah| ca me upapajjare (SÊ) 2. RammamidaÑ (Ka)

2. Ubbarivagga 163

347. DiÔÔhÈ mayÈ akatena sÈdhunÈ, PetÈ vihaÒÒanti tatheva manussÈ. KammaÒca katvÈ sukhavedanÊyaÑ, DevÈ manussÈ ca sukhe ÔhitÈ pajÈti.

Suttapetavatthu ekÈdasamaÑ. _____

12. KaÓÓamuÓÉapetivatthu

348. SoÓÓasopÈnaphalakÈ, soÓÓavÈlukasanthatÈ. Tattha sogandhiyÈ vagg|, sucigandhÈ manoramÈ. 349. NÈnÈrukkhehi saÒchannÈ, nÈnÈgandhasameritÈ. NÈnÈpadumasaÒchannÈ, puÓÉarÊkasamotatÈ1. 350. SurabhiÑ sampavÈyanti, manuÒÒÈ mÈluteritÈ. HaÑsakoÒcÈbhirudÈ ca, cakkavakkÈbhik|jitÈ. 351. NÈnÈdijagaÓÈkiÓÓÈ, nÈnÈsaragaÓÈyutÈ. NÈnÈphaladharÈ rukkhÈ, nÈnÈpupphadharÈ vanÈ. 352. Na manussesu ÊdisaÑ, nagaraÑ yÈdisaÑ idaÑ. PÈsÈdÈ bahukÈ tuyhaÑ, sovaÓÓar|piyÈmayÈ. DaddallamÈnÈ Èbhenti2, samantÈ caturo disÈ. 353. PaÒca dÈsisatÈ tuyhaÑ, yÈ te’mÈ paricÈrikÈ. TÈ3 kambukÈy|radharÈ4, kaÒcanÈveÄabh|sitÈ. 354. Palla~kÈ bahukÈ tuyhaÑ, sovaÓÓar|piyÈmayÈ. KadalimigasaÒchannÈ5, sajjÈ gonakasanthatÈ. 355. Yattha tvaÑ vÈs|pagatÈ, sabbakÈmasamiddhinÊ. SampattÈya’ÉÉharattÈya6, tato uÔÔhÈya gacchasi. ______________________________________________________________ 1. SamohatÈ (Ka) 2. Œbhanti (Ka) 3. KÈ (Ka) 4. Kambukey|radharÈ (SÊ) 5. KÈdalimigasaÒchannÈ (SÊ) 6. ...rattiyÈ (Ka)


356. UyyÈnabh|miÑ gantvÈna, pokkharaÒÒÈ samantato. TassÈ tÊre tuvaÑ ÔhÈsi, harite saddale subhe. 357. Tato te kaÓÓamuÓÉo sunakho, a~gama~gÈni khÈdati. YadÈ ca khÈyitÈ Èsi, aÔÔhisa~khalikÈ katÈ. OgÈhasi pokkharaÓiÑ, hoti kÈyo yathÈ pure. 358. Tato tvaÑ a~gapacca~gÊ1, sucÈru piyadassanÈ. Vatthena pÈrupitvÈna, ÈyÈsi mama santikaÑ. 359. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, kaÓÓamuÓÉo sunakho tava. A~gama~gÈni khÈdatÊti. 360. KimilÈyaÑ2 gahapati, saddho Èsi upÈsako. TassÈhaÑ bhariyÈ ÈsiÑ, dussÊlÈ aticÈrinÊ. 361. So maÑ aticaramÈnÈya3, sÈmiko etadabravi. “NetaÑ channaÑ4 patir|paÑ, yaÑ tvaÑ aticarÈsi maÑ”. 362. SÈhaÑ ghoraÒca sapathaÑ, musÈvÈdaÒca bhÈsisaÑ. “NÈhaÑ taÑ aticarÈmi, kÈyena uda cetasÈ. 363. SacÈhaÑ taÑ aticarÈmi, kÈyena uda cetasÈ. KaÓÓamuÓÉoyaÑ sunakho, a~gama~gÈni khÈdat|”. 364. Tassa kammassa vipÈkaÑ, musÈvÈdassa c|bhayaÑ. Satteva vassasatÈni, anubh|taÑ yato hi me. KaÓÓamuÓÉo ca sunakho, a~gama~gÈni khÈdati. 365. TvaÒca deva bahukÈro, atthÈya me idhÈgato. SumuttÈhaÑ kaÓÓamuÓÉassa, asokÈ akutobhayÈ. 366. TÈhaÑ deva namassÈmi, yÈcÈmi paÒjalÊkatÈ. BhuÒja amÈnuse kÈme, rama deva mayÈ sahÈti. ______________________________________________________________ 1. A~gapacca~gÈ (Ka) 2. KimbilÈyaÑ (SÊ, SyÈ) 3. EvamÈticaramÈnÈya (SyÈ, I) 4. NetaÑ channaÑ na (SÊ), netaÑ channaÑ netaÑ (Ka)

2. Ubbarivagga 165

367. BhuttÈ amÈnusÈ kÈmÈ, ramitomhi tayÈ saha. TÈhaÑ subhage yÈcÈmi, khippaÑ paÔinayÈhi manti.

KaÓÓamuÓÉapetivatthu dvÈdasamaÑ. _____

13. Ubbaripetavatthu

368. Ahu rÈjÈ Brahmadatto, PaÒcÈlÈnaÑ rathesabho. AhorattÈnamaccayÈ, rÈjÈ kÈlamakrubbatha1. 369. Tassa ÈÄÈhanaÑ gantvÈ, bhariyÈ kandati UbbarÊ2. BrahmadattaÑ apassantÊ, BrahmadattÈti kandati. 370. Isi ca tattha Ègacchi, sampannacaraÓo muni. So ca tattha apucchittha, ye tattha susamÈgatÈ. 371. “Kassa idaÑ ÈÄÈhanaÑ, nÈnÈgandhasameritaÑ. KassÈyaÑ kandati bhariyÈ, ito d|ragataÑ patiÑ. BrahmadattaÑ apassantÊ, BrahmadattÈti kandati”. 372. Te ca tattha viyÈkaÑsu, ye tattha susamÈgatÈ. “Brahmadattassa bhadante3, Brahmadattassa mÈrisa. 373. Tassa idaÑ ÈÄÈhanaÑ, nÈnÈgandhasameritaÑ. TassÈyaÑ kandati bhariyÈ, ito d|ragataÑ patiÑ. BrahmadattaÑ apassantÊ, BrahmadattÈti kandati”. 374. ChaÄÈsÊtisahassÈni, BrahmadattassanÈmakÈ. ImasmiÑ ÈÄÈhane daÉÉhÈ, tesaÑ kamanusocasÊti. 375. Yo rÈjÈ C|ÄanÊputto, PaÒcÈlÈnaÑ rathesabho. TaÑ bhante anusocÈmi, bhattÈraÑ sabbakÈmadanti. 376. SabbevÈhesuÑ rÈjÈno, BrahmadattassanÈmakÈ. Sabbeva C|ÄanÊputtÈ, PaÒcÈlÈnaÑ rathesabhÈ. 377. SabbesaÑ anupubbena, mahesittamakÈrayi. KasmÈ purimake hitvÈ, pacchimaÑ anusocasÊti. ______________________________________________________________ 1. RÈjÈ kÈla~karÊ tadÈ (SÊ) 2. Uppari (Ka) 3. Bhaddante (Ka)


378. Œtume itthibh|tÈya, dÊgharattÈya mÈrisa. YassÈ me itthibh|tÈya, saÑsÈre bahubhÈsasÊti. 379. Ahu itthÊ ahu puriso, pasuyonimpi ÈgamÈ. EvametaÑ atÊtÈnaÑ, pariyanto na dissatÊti. 380. ŒdittaÑ vata maÑ santaÑ, ghatasittaÑva pÈvakaÑ. VÈrinÈ viya osiÒcaÑ, sabbaÑ nibbÈpaye daraÑ. 381. AbbahÊ vata me sallaÑ, sokaÑ hadayanissitaÑ. Yo me sokaparetÈya, patisokaÑ apÈnudi. 382. SÈhaÑ abb|ÄhasallÈsmi, sÊtibh|tÈsmi nibbutÈ. Na socÈmi na rodÈmi, tava sutvÈ MahÈmunÊti. 383. Tassa taÑ vacanaÑ sutvÈ, samaÓassa subhÈsitaÑ. PattacÊvaramÈdÈya, pabbaji anagÈriyaÑ. 384. SÈ ca pabbajitÈ santÈ, agÈrasmÈ anagÈriyaÑ. MettÈcittaÑ abhÈvesi, brahmalok|papattiyÈ. 385. GÈmÈ gÈmaÑ vicarantÊ, nigame rÈjÈdhÈniyo. UruveÄÈ nÈma so gÈmo, yattha kÈlamakrubbatha. 386. MettacittaÑ ÈbhÈvetvÈ, brahmalok|papattiyÈ. ItthicittaÑ virÈjetvÈ, brahmalok|pagÈ ah|ti.

Ubbaripetavatthu terasamaÑ.

Ubbarivaggo dutiyo.

TassuddÈnaÑ

MocakaÑ1 MÈtÈ MattÈ2 ca, NandÈ KuÓÉalÊnÈ GhaÔo. Dve SeÔÔhÊ TunnavÈyo ca, Uttara3 SuttakaÓÓa4 UbbarÊti. ______________________________________________________________ 1. PaÓÉu (sabbattha) 2. PitÈ (SÊ, Ka), patiyÈ (SyÈ) 3. VihÈra (sabbattha) 4. SopÈna (sabbattha)

3. C|Äavagga

1. AbhijjamÈnapetavatthu 387. AbhijjamÈne vÈrimhi, Ga~gÈya idha gacchasi. Naggo pubbaddhapetova, mÈladhÈrÊ ala~kato. KuhiÑ gamissasi peta, kattha vÈso bhavissatÊti. 388. CundaÔÔhilaÑ1 gamissÈmi, peto so iti bhÈsati. Antare VÈsabhagÈmaÑ, BÈrÈÓasiÑ ca2 santike. 389. TaÒca disvÈ mahÈmatto, Koliyo iti vissuto. SattuÑ bhattaÒca petassa, pÊtakaÒca yugaÑ adÈ. 390. NÈvÈya tiÔÔhamÈnÈya, kappakassa adÈpayi. Kappakassa padinnamhi, ÔhÈne petassa dissatha3. 391. Tato suvatthavasano, mÈladhÈrÊ ala~kato. ®hÈne Ôhitassa petassa, dakkhiÓÈ upakappatha. TasmÈ dajjetha petÈnaÑ, anukampÈya punappunaÑ. 392. SÈtunnavasanÈ4 eke, aÒÒe kesanivÈsanÈ5. PetÈ bhattÈya gacchanti, pakkamanti disodisaÑ. 393. D|re eke6 padhÈvitvÈ, aladdhÈva nivattare. ChÈtÈ pamucchitÈ bhantÈ, bh|miyaÑ paÔisumbhitÈ. 394. Te ca7 tattha papatitÈ8, bh|miyaÑ paÔisumbhitÈ. Pubbe akatakalyÈÓÈ, aggidaÉÉhÈva Ètape. 395. MayaÑ pubbe pÈpadhammÈ, gharaÓÊ kulamÈtaro. Santesu deyyadhammesu, dÊpaÑ nÈkamha attano. 396. Pah|taÑ annapÈnampi, apissu avakirÊyati. Sammaggate pabbajite, na ca kiÒci adamhase. ______________________________________________________________ 1. CundaÔÔhikaÑ (SÊ) 2. BÈrÈÓasiyÈ ca (SÊ, SyÈ) 3. Petassu’dissatha (SÊ), petassu’dicchatha (?) 4. SÈhunnavÈsino (SyÈ, I), sÈhundavÈsino (Ka) 5. KesanivÈsino (SyÈ, Ka) 6. D|re petÈ (Ka) 7. Keci (SÊ, SyÈ) 8. PapatitvÈ (SÊ), ca patitÈ (SyÈ)


397. AkammakÈmÈ alasÈ, sÈdukÈmÈ mahagghasÈ. ŒlopapiÓÉadÈtÈro, paÔiggahe paribhÈsimhase1. 398. Te gharÈ tÈ ca dÈsiyo, tÈnevÈ’bharaÓÈni no. Te aÒÒe paricÈrenti, mayaÑ dukkhassa bhÈgino. 399. VeÓÊ vÈ avaÒÒÈ honti, rathakÈrÊ ca dubbhikÈ. CaÓÉÈlÊ kapaÓÈ honti, kappakÈ2 ca punappunaÑ. 400. YÈni yÈni nihÊnÈni, kulÈni kapaÓÈni ca. Tesu tesveva jÈyanti, esÈ maccharino gati. 401. Pubbe ca katakalyÈÓÈ, dÈyakÈ vÊtamaccharÈ. SaggaÑ te parip|renti, obhÈsenti ca NandanaÑ. 402. Vejayante ca pÈsÈde, ramitvÈ kÈmakÈmino. UccÈkulesu jÈyanti, sabhogesu tato cutÈ. 403. K|ÔÈgÈre ca pÈsÈde, palla~ke gonakatthate. BÊjita~gÈ3 morahatthehi, kule jÈtÈ yasassino. 404. A~kato a~kaÑ gacchanti, mÈladhÈrÊ ala~katÈ. DhÈtiyo upatiÔÔhanti, sÈyaÑ pÈtaÑ sukhesino. 405. Na yidaÑ akatapuÒÒÈnaÑ, katapuÒÒÈnamevidaÑ. AsokaÑ NandanaÑ rammaÑ, tidasÈnaÑ mahÈvanaÑ. 406. SukhaÑ akatapuÒÒÈnaÑ, idha natthi parattha ca. SukhaÒca katapuÒÒÈnaÑ, idha ceva parattha ca. 407. TesaÑ sahabyakÈmÈnaÑ, kattabbaÑ kusalaÑ bahuÑ. KatapuÒÒÈ hi modanti, sagge bhogasama~ginoti.

AbhijjamÈnapetavatthu paÔhamaÑ. _____

2. SÈÓavÈsÊtherapetavatthu

408. KuÓÉinÈgariyo thero, SÈÓavÈsi4 nivÈsiko. PoÔÔhapÈdoti nÈmena, samaÓo bhÈvitindriyo. ______________________________________________________________ 1. ParibhÈsitÈ (SyÈ, Ka) 2. NhÈpikÈ (SÊ) 3. VÊjita~gÈ (SÊ, SyÈ) 4. SÈnuvÈsi (SÊ), SÈnavÈsi (SyÈ)

3. C|Äavagga 169

409. Tassa mÈtÈ pitÈ bhÈtÈ, duggatÈ YamalokikÈ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈ. 410. Te duggatÈ s|cikaÔÔÈ, kilantÈ naggino kisÈ. UttasantÈ1 mahattÈsÈ2, na dassenti kur|rino3. 411. Tassa bhÈtÈ vitaritvÈ, naggo ekapathekako. CatukuÓÉiko bhavitvÈna, therassa dassayÊ’tumaÑ. 412. Thero cÈmanasikatvÈ, tuÓhÊbh|to atikkami. So ca viÒÒÈpayÊ theraÑ, “bhÈtÈ petagato ahaÑ”. 413. MÈtÈ pitÈ ca te bhante, duggatÈ YamalokikÈ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈ. 414. Te duggatÈ s|cikaÔÔÈ, kilantÈ naggino kisÈ. UttasantÈ mahattÈsÈ, na dassenti kur|rino. 415. Anukampassu kÈruÓiko, datvÈ anvÈdisÈhi no. Tava dinnena dÈnena, yÈpessanti kur|rinoti. 416. Thero caritvÈ piÓÉÈya, bhikkh| aÒÒe ca dvÈdasa. EkajjhaÑ sannipatiÑsu, bhattavissaggakÈraÓÈ. 417. Thero sabbeva te Èha, yathÈladdhaÑ dadÈtha me. SaÑghabhattaÑ karissÈmi, anukampÈya ÒÈtinaÑ. 418. NiyyÈdayiÑsu therassa, thero saÑghaÑ nimantayi. DatvÈ anvÈdisi thero, mÈtu pitu ca bhÈtuno. “IdaÑ me ÒÈtÊnaÑ hotu, sukhitÈ hontu ÒÈtayo”. 419. SamanantarÈnuddiÔÔhe, bhojanaÑ udapajjatha. SuciÑ paÓÊtaÑ sampannaÑ, anekarasabyaÒjanaÑ. 420. Tato uddassayÊ4 bhÈtÈ, vaÓÓavÈ balavÈ sukhÊ. Pah|taÑ bhojanaÑ bhante, passa naggÈmhase mayaÑ. TathÈ bhante parakkama, yathÈ vatthaÑ labhÈmaseti. ______________________________________________________________ 1. OttappantÈ (SyÈ, Ka) 2. MahÈtÈsÈ (SÊ) 3. Kuruddino (Ka) 4. UddisayÊ (SÊ, Ka), uddissati (SyÈ, Ka)


421. Thero sa~kÈrak|ÔamhÈ, uccinitvÈna nantake. PilotikaÑ paÔaÑ katvÈ, saÑghe cÈtuddise adÈ. 422. DatvÈ anvÈdisÊ thero, mÈtu pitu ca bhÈtuno. “IdaÑ me ÒÈtÊnaÑ hotu, sukhitÈ hontu ÒÈtayo”. 423. SamanantarÈnuddiÔÔhe, vatthÈni udapajjisuÑ. Tato suvatthavasano, therassa dassayÊ’tumaÑ. 424. YÈvatÈ NandarÈjassa, vijitasmiÑ paÔicchadÈ. Tato bahutarÈ bhante, vatthÈna’cchÈdanÈni no. 425. KoseyyakambalÊyÈni, khoma kappÈsikÈni ca. VipulÈ ca mahagghÈ ca, tepÈ’kÈse’valambare. 426. Te mayaÑ paridahÈma, yaÑ yaÑ hi manaso piyaÑ. TathÈ bhante parakkama, yathÈ gehaÑ labhÈmaseti. 427. Thero paÓÓakuÔiÑ katvÈ, saÑghe cÈtuddise adÈ. DatvÈ anvÈdisÊ thero, mÈtu pitu ca bhÈtuno. “IdaÑ me ÒÈtÊnaÑ hotu, sukhitÈ hontu ÒÈtayo”. 428. SamanantarÈnuddiÔÔhe, gharÈni udapajjisuÑ. K|ÔÈgÈranivesanÈ, vibhattÈ bhÈgaso mitÈ. 429. Na manussesu ÊdisÈ, yÈdisÈ no gharÈ idha. Api dibbesu yÈdisÈ, tÈdisÈ no gharÈ idha. 430. DaddallamÈnÈ Èbhenti1, samantÈ caturo disÈ. TathÈ bhante parakkama, yathÈ pÈnÊyaÑ labhÈmaseti. 431. Thero karaÓaÑ2 p|retvÈ, saÑghe cÈtuddise adÈ. DatvÈ anvÈdisÊ thero, mÈtu pitu ca bhÈtuno. “IdaÑ me ÒÈtÊnaÑ hotu, sukhitÈ hontu ÒÈtayo”. 432. SamanantarÈnuddiÔÔhe, pÈnÊyaÑ udapajjatha. GambhÊrÈ caturassÈ ca, pokkharaÒÒo SunimmitÈ. ______________________________________________________________ 1. Œbhanti (Ka) 2. KarakaÑ (SÊ, SyÈ, I)

3. C|Äavagga 171

433. SÊtodikÈ suppatitthÈ, sÊtÈ appaÔigandhiyÈ. PadumuppalasaÒchannÈ, vÈrikiÒjakkhap|ritÈ. 434. Tattha nhatvÈ pivitvÈ ca, therassa paÔidassayuÑ. Pah|taÑ pÈnÊyaÑ bhante, pÈdÈ dukkhÈ phalanti no. 435. ŒhiÓÉamÈnÈ khaÒjÈma, sakkhare kusakaÓÔake. TathÈ bhante parakkama, yathÈ yÈnaÑ labhÈmaseti. 436. Thero sipÈÔikaÑ laddhÈ, saÑghe cÈtuddise adÈ. DatvÈ anvÈdisÊ thero, mÈtu pitu ca bhÈtuno. “IdaÑ me ÒÈtÊnaÑ hotu, sukhitÈ hontu ÒÈtayo”. 437. SamanantarÈnuddiÔÔhe, petÈ rathena mÈgamuÑ. Anukampitamha bhadante, bhattenacchÈdanena ca. 438. Gharena pÈnÊyadÈnena, yÈnadÈnena c|bhayaÑ. MuniÑ kÈruÓikaÑ loke, bhante vanditumÈgatÈti.

SÈÓavÈsÊtherapetavatthu dutiyaÑ. _____

3. RathakÈrapetivatthu

439. VeÄuriyathambhaÑ ruciraÑ pabhassaraÑ, VimÈnamÈruyha anekacittaÑ. Tatthacchasi devi mahÈnubhÈve, Pathaddhani1 pannaraseva cando. 440. VaÓÓo ca te kanakassa sannibho, Uttattar|po bhusa dassaneyyo. Palla~kaseÔÔhe atule nisinnÈ, EkÈ tuvaÑ natthi ca tuyha sÈmiko. 441. ImÈ ca te pokkharaÓÊ samantÈ, Pah|tamalyÈ2 bahupuÓÉarÊkÈ. SuvaÓÓacuÓÓehi samantamotthatÈ, Na tattha pa~ko paÓako ca vijjati. ______________________________________________________________ 1. Samantato (Ka) 2. Pah|tamÈlÈ (SÊ, SyÈ)


442. HaÑsÈ cime dassanÊyÈ manoramÈ, Udakasmimanupariyanti sabbadÈ. Samayya vagg|’panadanti sabbe, BindussarÈ dundubhÊnaÑva ghoso. 443. DaddallamÈnÈ yasasÈ yasassinÊ, NÈvÈya ca tvaÑ avalamba tiÔÔhasi. ŒÄÈrapamhe hasite piyaÑvade, Sabba~gakalyÈÓi bhusaÑ virocasi. 444. IdaÑ vimÈnaÑ virajaÑ same ÔhitaÑ, UyyÈnavantaÑ1 ratinandivaÉÉhanaÑ. IcchÈmahaÑ nÈri anomadassane, TayÈ saha Nandane idha moditunti. 445. Karohi kammaÑ idha vedanÊyaÑ, CittaÒca te idha nihitaÑ bhavatu2. KatvÈna kammaÑ idha vedanÊyaÑ, EvaÑ mamaÑ lacchasi kÈmakÈmininti. 446. SÈdh|ti so tassÈ paÔissuÓitvÈ, AkÈsi kammaÑ tahiÑ vedanÊyaÑ. KatvÈna kammaÑ tahiÑ vedanÊyaÑ, Upapajji so mÈÓavo tassÈ sahabyatanti.

RathakÈrapetivatthu tatiyaÑ.

BhÈÓavÈraÑ dutiyaÑ. _____

4. Bhusapetavatthu

447. BhusÈni eko sÈliÑ punÈparo, AyaÒca nÈrÊ sakamaÑsalohitaÑ. TuvaÒca g|thaÑ asuciÑ akantaÑ3, ParibhuÒjasi kissa ayaÑ vipÈkoti. ______________________________________________________________ 1. UyyÈnavanaÑ (Ka) 2. NataÒca hotu (Ka), nitaÒca hotu (SyÈ) 3. AkantikaÑ (SÊ, I)

3. C|Äavagga 173

448. AyaÑ pure mÈtaraÑ hiÑsati, AyaÑ pana k|ÔavÈÓijo. AyaÑ maÑsÈni khÈditvÈ, musÈvÈdena vaÒceti. 449. AhaÑ manussesu manussabh|tÈ, AgÈrinÊ sabbakulassa issarÈ. Santesu pariguhÈmi, mÈ ca kiÒci ito adaÑ. 450. MusÈvÈdena chÈdemi, natthi etaÑ mama gehe. Sace santaÑ niguhÈmi, g|tho me hotu bhojanaÑ. 451. Tassa kammassa vipÈkena, musÈvÈdassa c|bhayaÑ. SugandhaÑ sÈlino bhattaÑ, g|thaÑ me parivattati. 452. AvaÒjhÈni ca kammÈni, na hi kammaÑ vinassati. DuggandhaÑ kiminaÑ1 mÊÄaÑ, bhuÒjÈmi ca pivÈmi cÈti.

Bhusapetavatthu catutthaÑ.

_____

5. KumÈrapetavatthu

453. Accherar|paÑ Sugatassa ÒÈÓaÑ, SatthÈ yathÈ puggalaÑ byÈkÈsi. UssannapuÒÒÈpi bhavanti heke, ParittapuÒÒÈpi bhavanti heke. 454. AyaÑ kumÈro sÊvathikÈya chaÉÉito, A~guÔÔhasnehena yÈpeti rattiÑ. Na yakkhabh|tÈ na sarÊsapÈ2 vÈ, ViheÔhayeyyuÑ katapuÒÒaÑ kumÈraÑ. 455. SunakhÈpimassa palihiÑsu pÈde, Dha~kÈ si~gÈlÈ3 parivattayanti. GabbhÈsayaÑ pakkhigaÓÈ haranti, ______________________________________________________________ 1. KimijaÑ (SÊ) 2. SiriÑsapÈ (SÊ, SyÈ, I) 3. SigÈlÈ (SÊ, SyÈ, I)


456. Nayimassa1 rakkhaÑ vidahiÑsu keci, Na osadhaÑ sÈsapadh|panaÑ vÈ. Nakkhattayogampi na aggahesuÑ2, Na sabbadhaÒÒÈnipi ÈkiriÑsu. 457. EtÈdisaÑ uttamakicchapattaÑ, RattÈbhataÑ sÊvathikÈya chaÉÉitaÑ. NonÊtapiÓÉaÑva pavedhamÈnaÑ, SasaÑsayaÑ jÊvitasÈvasesaÑ. 458. TamaddasÈ devamanussap|jito, DisvÈ ca taÑ byÈkari bh|ripaÒÒo. “AyaÑ kumÈro nagarassimassa, Aggakuliko bhavissati bhogato ca”3. 459. Ki’ssa4 vataÑ kiÑ pana brahmacariyaÑ, Kissa suciÓÓassa ayaÑ vipÈko. EtÈdisaÑ byasanaÑ pÈpuÓitvÈ, TaÑ tÈdisaÑ paccanubhossatiddhinti. 460. Buddhapamukhassa bhikkhusaÑghassa, P|jaÑ akÈsi janatÈ uÄÈraÑ. Tatrassa cittassahu aÒÒathattaÑ, VÈcaÑ abhÈsi pharusaÑ asabbhaÑ. 461. So taÑ vitakkaÑ pavinodayitvÈ, PÊtiÑ pasÈdaÑ paÔiladdhÈ pacchÈ. TathÈgataÑ Jetavane vasantaÑ, YÈguyÈ upaÔÔhÈsi sattarattaÑ. 462. Ta’ssa5 vataÑ taÑ pana brahmacariyaÑ, Tassa suciÓÓassa ayaÑ vipÈko. EtÈdisaÑ byasanaÑ pÈpuÓitvÈ, TaÑ tÈdisaÑ paccanubhossatiddhiÑ. ______________________________________________________________ 1. Na imassa (SyÈ), nimassa (Ka) 2. Na uggahesuÑ (Ka) 3. BhogavÈ ca (SyÈ, Ka) 4. KiÑ’sa (?) 5. TaÑ’sa (?)

3. C|Äavagga 175

463. ®hatvÈna so vassasataÑ idheva, Sabbehi kÈmehi sama~gibh|to. KÈyassa bhedÈ abhisamparÈyaÑ, SahabyataÑ gacchati VÈsavassÈti.

KumÈrapetavatthu paÒcamaÑ. _____

6. SeriÓÊpetavatthu

464. NaggÈ dubbaÓÓar|pÈsi, kisÈ dhamanisanthatÈ. UpphÈsulike kisike, kÈ nu tvaÑ idha tiÔÔhasÊti. 465. AhaÑ bhadante petÊmhi, duggatÈ YamalokikÈ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈti. 466. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, petalokaÑ ito gatÈti. 467. AnÈvaÔesu titthesu, viciniÑ aÉÉhamÈsakaÑ. Santesu deyyadhammesu, dÊpaÑ nÈkÈsimattano. 468. NadiÑ upemi tasitÈ, rittakÈ parivattati. ChÈyaÑ upemi uÓesu, Ètapo parivattati. 469. AggivaÓÓo ca me vÈto, Éahanto upavÈyati. EtaÒca bhante arahÈmi, aÒÒaÒca pÈpakaÑ tato. 470. GantvÈna HatthiniÑ puraÑ, vajjesi mayha mÈtaraÑ. “DhÊtÈ ca te mayÈ diÔÔhÈ, duggatÈ YamalokikÈ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈ”. 471. Atthi me ettha nikkhittaÑ, anakkhÈtaÒca taÑ mayÈ. CattÈrisatasahassÈni, palla~kassa ca heÔÔhato. 472. Tato me dÈnaÑ dadatu, tassÈ ca hotu jÊvikÈ. DÈnaÑ datvÈ ca me mÈtÈ, dakkhiÓaÑ anudicchatu1. TadÈhaÑ sukhitÈ hessaÑ, sabbakÈmasamiddhinÊti. ______________________________________________________________ 1. Anudissatu (SÊ, I), anvÈdissatu (SyÈ)


473. SÈdh|ti so paÔissutvÈ, gantvÈna HatthiniÑ puraÑ. Avoca tassÈ mÈtaraÑ– “DhÊtÈ ca te mayÈ diÔÔhÈ, duggatÈ YamalokikÈ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈ. 474. SÈ maÑ tattha samÈdapesi, ( )1 vajjesi mayha mÈtaraÑ. ‘DhÊtÈ ca te mayÈ diÔÔhÈ, duggatÈ YamalokikÈ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈ. 475. Atthi ca me ettha nikkhittaÑ, anakkhÈtaÒca taÑ mayÈ. CattÈrisatasahassÈni, palla~kassa ca heÔÔhato. 476. Tato me dÈnaÑ dadatu, tassÈ ca hotu jÊvikÈ. DÈnaÑ datvÈ ca me mÈtÈ, dakkhiÓaÑ anudicchatu. ( )2 TadÈhaÑ sukhitÈ hessaÑ, sabbakÈmasamiddhinÊ’ti”. 477. Tato hi sÈ dÈnamadÈ, tassÈ dakkhiÓamÈdisÊ. PetÊ ca sukhitÈ Èsi, tassÈ cÈsi sujÊvikÈti.

SeriÓÊpetivatthu chaÔÔhaÑ. _____

7. Migaluddakapetavatthu

478. NaranÈripurakkhato yuvÈ, RajanÊyehi kÈmaguÓehi3 sobhasi. DivasaÑ anubhosi kÈraÓaÑ, KimakÈsi purimÈya jÈtiyÈti. 479. AhaÑ RÈjagahe ramme, ramaÓÊye giribbaje. Migaluddo pure ÈsiÑ, lohitapÈÓi dÈruÓo. 480. Avirodhakaresu pÈÓisu, Puthusattesu paduÔÔhamÈnaso. VicariÑ atidÈruÓo sadÈ4, ParahiÑsÈya rato asaÒÒato. ______________________________________________________________ 1. (GantvÈna HatthiniÑ puraÑ) (SyÈ, Ka) 2. (Tato tuvaÑ dÈnaÑ dehi, tassÈ dakkhiÓamÈdisÊ) (Ka) 3. KÈmehi (Ka) 4. TadÈ (SÊ)

3. C|Äavagga 177

481. Tassa me sahÈyo suhadayo1, Saddho Èsi upÈsako. Sopi2 maÑ anukampanto nivÈresi punappunaÑ. 482. “MÈkÈsi pÈpakaÑ kammaÑ, mÈ tÈta duggatiÑ agÈ. Sace icchasi pecca sukhaÑ, virama pÈÓavadhÈ asaÑyamÈ”. 483. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, SukhakÈmassa hitÈnukampino. NÈkÈsiÑ sakalÈnusÈsaniÑ, CirapÈpÈbhirato abuddhimÈ. 484. So maÑ puna bh|risumedhaso, AnukampÈya saÑyame nivesayi. Sace divÈ hanasi pÈÓino, Atha te rattiÑ bhavatu saÑyamo. 485. SvÈhaÑ divÈ hanitvÈ pÈÓino, Virato rattimahosi saÒÒato. RattÈhaÑ paricÈremi, divÈ khajjÈmi duggato. 486. Tassa kammassa kusalassa, anubhomi rattiÑ amÈnusiÑ. DivÈ paÔihatÈva3 kukkurÈ, upadhÈvanti samantÈ khÈdituÑ. 487. Ye ca te satatÈnuyogino, DhuvaÑ payuttÈ Sugatassa sÈsane. MaÒÒÈmi te amatameva kevalaÑ, Adhigacchanti padaÑ asa~khatanti.

Migaluddakapetavatthu sattamaÑ. _____

8. Dutiyamigaluddakapetavatthu

488. K|ÔÈgÈre ca pÈsÈde, palla~ke gonakatthate. PaÒca~gikena turiyena, ramasi suppavÈdite. ______________________________________________________________ 1. Suhado (SÊ) 2. So hi (SyÈ) 3. PaÔihatÈ ca (Ka)


489. Tato ratyÈ vivasÈne1, s|riyuggamanaÑ pati. Apaviddho susÈnasmiÑ, bahudukkhaÑ nigacchasi. 490. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, idaÑ dukkhaÑ nigacchasi. 491. AhaÑ RÈjagahe ramme, ramaÓÊye giribbaje. Migaluddo pure ÈsiÑ, luddo cÈsi’masaÒÒato. 492. Tassa me sahÈyo suhadayo, saddho Èsi upÈsako. Tassa kulupako bhikkhu, Èsi GotamasÈvako. Sopi maÑ anukampanto, nivÈresi punappunaÑ. 493. “MÈkÈsi pÈpakaÑ kammaÑ, mÈ tÈta duggatiÑ agÈ. Sace icchasi pecca sukhaÑ, virama pÈÓavadhÈ asaÑyamÈ”. 494. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, SukhakÈmassa hitÈnukampino. NÈkÈsiÑ sakalÈnusÈsaniÑ, CirapÈpÈbhirato abuddhimÈ. 495. So maÑ puna bh|risumedhaso, AnukampÈya saÑyame nivesayi. “Sace divÈ hanasi pÈÓino, Atha te rattiÑ bhavatu saÑyamo”. 496. SvÈhaÑ divÈ hanitvÈ pÈÓino, Virato rattimahosi saÒÒato. RattÈhaÑ paricÈremi, divÈ khajjÈmi duggato. 497. Tassa kammassa kusalassa, anubhomi rattiÑ amÈnusiÑ. DivÈ paÔihatÈva kukkurÈ, upadhÈvanti samantÈ khÈdituÑ. 498. Ye ca te satatÈnuyogino, DhuvaÑ payuttÈ2 Sugatassa sÈsane. MaÒÒÈmi te amatameva kevalaÑ, Adhigacchanti padaÑ asa~khatanti.

Dutiyamigaluddakapetavatthu aÔÔhamaÑ. ______________________________________________________________ 1. VyavasÈne (SÊ) 2. DhuvayuttÈ (SÊ)

3. C|Äavagga 179

9. K|Ôavinicchayikapetavatthu

499. MÈlÊ kiriÔÊ kÈy|rÊ1, gattÈ te candanussadÈ. PasannamukhavaÓÓosi, s|riyavaÓÓova sobhasi. 500. AmÈnusÈ pÈrisajjÈ, ye te’me paricÈrakÈ. Dasa kaÒÒÈsahassÈni, yÈ te’mÈ paricÈrikÈ. TÈ2 kambukÈy|radharÈ, kaÒcanÈveÄabh|sitÈ. 501. MahÈnubhÈvosi tuvaÑ, lomahaÑsanar|pavÈ. PiÔÔhimaÑsÈni attano, sÈmaÑ ukkacca3 khÈdasi. 502. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, piÔÔhimaÑsÈni attano. SÈmaÑ ukkacca khÈdasÊti. 503. AttanohaÑ anatthÈya, jÊvaloke acÈrisaÑ. PesuÒÒamusÈvÈdena, nikativaÒcanÈya ca. 504. TatthÈhaÑ parisaÑ gantvÈ, saccakÈle upaÔÔhite. AtthiÑ dhammaÑ nirÈkatvÈ4, adhammamanuvattisaÑ. 505. EvaÑ so khÈdata’ttÈnaÑ, yo hoti piÔÔhimaÑsiko. YathÈhaÑ ajja khÈdÈmi, piÔÔhimaÑsÈni attano. 506. TayidaÑ tayÈ NÈrada sÈmaÑ diÔÔhaÑ, AnukampakÈ ye kusalÈ vadeyyuÑ. MÈ pesuÓaÑ mÈ ca musÈ abhÈÓi, MÈ khosi piÔÔhimaÑsiko tuvanti.

K|Ôavinicchayikapetavatthu navamaÑ. _____

10. DhÈtuvivaÓÓapetavatthu

507. AntalikkhasmiÑ tiÔÔhanto, duggandho p|ti vÈyasi. MukhaÒca te kimayo p|tigandhaÑ, KhÈdanti kiÑ kammamakÈsi pubbe. ______________________________________________________________ 1. Key|rÊ (SÊ) 2. KÈ (Ka) 3. UkkaÉÉha (SÊ) 4. NiraÑkatvÈ (Ka) ni + È + kara + tvÈ = nirÈkatvÈ


508. Tato satthaÑ gahetvÈna, okkantanti punappunaÑ. KhÈrena paripphositvÈ, okkantanti punappunaÑ.

509. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, idaÑ dukkhaÑ nigacchasÊti.

510. AhaÑ RÈjagahe ramme, ramaÓÊye giribbaje. Issaro dhanadhaÒÒassa, supah|tassa mÈrisa.

511. TassÈyaÑ me bhariyÈ ca, dhÊtÈ ca suÓisÈ ca me. TÈ mÈlaÑ uppalaÒcÈpi, paccagghaÒca vilepanaÑ. Th|paÑ harantiyo vÈresiÑ, taÑ pÈpaÑ pakataÑ mayÈ.

512. ChaÄÈsÊtisahassÈni, mayaÑ paccattavedanÈ. Th|pap|jaÑ vivaÓÓetvÈ, paccÈma niraye bhusaÑ.

513. Ye ca kho th|pap|jÈya, vattante Arahato mahe. ŒdÊnavaÑ pakÈsenti, vivecayetha1 ne tato.

514. ImÈ ca passa Èyantiyo, mÈladhÈrÊ ala~katÈ. MÈlÈvipÈkaÑnubhontiyo2, samiddhÈ ca tÈ3 yasassiniyo.

515. TaÒca disvÈna accheraÑ, abbhutaÑ lomahaÑsanaÑ. Namo karonti sappaÒÒÈ, vandanti taÑ MahÈmuniÑ.

516. SohaÑ n|na ito gantvÈ, yoniÑ laddhÈna mÈnusiÑ. Th|pap|jaÑ karissÈmi, appamatto punappunanti.

DhÈtuvivaÓÓapetavatthu dasamaÑ.

C|Äavaggo tatiyo.

TassuddÈnaÑ

AbhijjamÈno KuÓÉiyo4, RathakÈrÊ Bhusena ca. KumÈro gaÓikÈ ceva, dve LuddÈ PiÔÔhip|janÈ. Vaggo tena pavuccatÊti. ______________________________________________________________ 1. Vivecayatha (SÊ) 2. Anubhavanti (SÊ, I) 3. SamiddhÈ tÈ (SÊ, SyÈ) 4. KoÓÉaÒÒo (sabbattha)

4. MahÈvagga

1. Ambasakkarapetavatthu

517. VesÈlÊ nÈma nagaratthi VajjÊnaÑ, Tattha ahu Licchavi Ambasakkaro1, DisvÈna petaÑ nagarassa bÈhiraÑ, Tattheva pucchittha taÑ kÈraÓatthiko. 518. SeyyÈ nisajjÈ nayimassa atthi, Abhikkamo natthi paÔikkamo ca. AsitapÊtakhÈyitavatthabhogÈ, ParicÈrikÈ2 sÈpi imassa natthi. 519. Ye ÒÈtakÈ diÔÔhasutÈ suhajjÈ, AnukampakÈ yassa ahesuÑ pubbe. DaÔÔhumpi te dÈni na taÑ labhanti, VirÈjitatto3 hi janena tena. 520. Na oggatattassa bhavanti mittÈ, Jahanti mittÈ vikalaÑ viditvÈ. AtthaÒca disvÈ parivÈrayanti. Bah| mittÈ uggatattassa honti. 521. NihÊnatto sabbabhogehi kiccho, Sammakkhito samparibhinnagatto. UssÈvabind|va palimpamÈno, Ajja suve jÊvitass|parodho. 522. EtÈdisaÑ uttamakicchappattaÑ, UttÈsitaÑ pucimandassa s|le. Atha tvaÑ kena vaÓÓena vadesi yakkha, “JÊva bho jÊvitameva seyyo”ti. ______________________________________________________________ 1. Ambasakkharo (SÊ, SyÈ), Appasakkaro (Ka) 2. ParicÈraÓÈ (SÊ, I) 3. VirÈdhitatto (SÊ, I)


523. SÈlohito esa ahosi mayhaÑ, AhaÑ sarÈmi purimÈya jÈtiyÈ. DisvÈ ca me kÈruÒÒamahosi rÈja, MÈ pÈpadhammo nirayaÑ patÈyaÑ1. 524. Ito cuto Licchavi esa poso, SattussadaÑ nirayaÑ ghorar|paÑ. Upapajjati dukkaÔakammakÈrÊ, MahÈbhitÈpaÑ kaÔukaÑ bhayÈnakaÑ. 525. AnekabhÈgena guÓena seyyo, Ayameva s|lo nirayena tena. EkantadukkhaÑ kaÔukaÑ bhayÈnakaÑ, EkantatibbaÑ nirayaÑ patÈyaÑ2. 526. IdaÒca sutvÈ vacanaÑ mameso, Dukkh|panÊto vijaheyya pÈÓaÑ. TasmÈ ahaÑ santike na bhaÓÈmi, MÈ me’kato jÊvitass|parodho. 527. AÒÒÈto eso3 purisassa attho, AÒÒampi icchÈmase pucchituÑ tuvaÑ. OkÈsakammaÑ sace no karosi, PucchÈma taÑ no na ca kujjhitabbanti. 528. AddhÈ paÔiÒÒÈ me tadÈ ahu4, NÈcikkhanÈ appasannassa hoti. AkÈmÈ saddheyyavacoti katvÈ, Pucchassu maÑ kÈmaÑ yathÈ visayhanti5. 529. YaÑ kiÒcahaÑ cakkhunÈ passissÈmi6, Sabbampi tÈhaÑ abhisaddaheyyaÑ. DisvÈva taÑ nopi ce saddaheyyaÑ, KareyyÈsi7 me yakkha niyassakammanti. ______________________________________________________________ 1. Pati + ayaÑ = patÈyaÑ. 2. Pate + ayaÑ = patÈyaÑ. 3. Ajjhito esa (Ka) 4. PaÔiÒÒÈtametaÑ tadÈhu (Ka), paÔiÒÒÈ na mete tadÈ ahu (?) 5. VisayaÑ (Ka) 6. PassÈmi (Ka) 7. Karohi (katthaci)

4. MahÈvagga 183

530. SaccappaÔiÒÒÈ tava me’sÈ hotu, SutvÈna dhammaÑ labha suppasÈdaÑ. AÒÒatthiko no ca paduÔÔhacitto, YaÑ te sutaÑ asutaÒcÈpi dhammaÑ. Sabbampi akkhissaÑ1 yathÈ pajÈnanti. 531. Setena assena ala~katena, UpayÈsi s|lÈvutakassa santike. YÈnaÑ idaÑ abbhutaÑ dassaneyyaÑ, KissetaÑ kammassa ayaÑ vipÈkoti. 532. VesÈliyÈ nagarassa2 majjhe, Cikkhallamagge narakaÑ ahosi. GosÊsamekÈhaÑ pasannacitto, SetaÑ3 gahetvÈ narakasmiÑ nikkhipiÑ. 533. EtasmiÑ pÈdÈni patiÔÔhapetvÈ, MayaÒca aÒÒe ca atikkamimhÈ. YÈnaÑ idaÑ abbhutaÑ dassaneyyaÑ, Tasseva kammassa ayaÑ vipÈkoti. 534. VaÓÓo ca te sabbadisÈ pabhÈsati, Gandho ca te sabbadisÈ pavÈyati. Yakkhiddhipattosi mahÈnubhÈvo, Naggo cÈsi kissa ayaÑ vipÈkoti. 535. Akkodhano niccapasannacitto, SaÓhÈhi vÈcÈhi janaÑ upemi. Tasseva kammassa ayaÑ vipÈko, Dibbo me vaÓÓo satataÑ pabhÈsati. 536. YasaÒca kittiÒca dhamme ÔhitÈnaÑ, DisvÈna mantemi4 pasannacitto. Tasseva kammassa ayaÑ vipÈko, Dibbo me gandho satataÑ pavÈyati. ______________________________________________________________ 1. SabbaÑ ÈcikkhissaÑ (SÊ) 2. Tassa nagarassa (SÊ, SyÈ, I) 3. SetuÑ (SyÈ, Ka) 4. DisvÈ samantemi (Ka)


537. SahÈyÈnaÑ titthasmiÑ nhÈyantÈnaÑ, Thale gahetvÈ nidahissa dussaÑ. KhiÉÉatthiko no ca paduÔÔhacitto, Tenamhi naggo kasirÈ ca vuttÊti. 538. Yo kÊÄamÈno pakaroti pÈpaÑ, TassedisaÑ kammavipÈkamÈhu. AkÊÄamÈno pana yo karoti, KiÑ tassa kammassa vipÈkamÈh|ti. 539. Ye duÔÔhasa~kappamanÈ manussÈ, KÈyena vÈcÈya ca saÑkiliÔÔhÈ. KÈyassa bhedÈ abhisamparÈyaÑ, AsaÑsayaÑ te nirayaÑ upenti. 540. Apare pana sugatimÈsamÈnÈ, DÈne ratÈ sa~gahitattabhÈvÈ. KÈyassa bhedÈ abhisamparÈyaÑ, AsaÑsayaÑ te sugatiÑ upentÊti. 541. TaÑ kinti jÈneyyamahaÑ avecca, “KalyÈÓapÈpassa ayaÑ vipÈko”. KiÑ vÈhaÑ disvÈ abhisaddaheyyaÑ, Ko vÈpi maÑ saddahÈpeyya etanti. 542. DisvÈ ca sutvÈ abhisaddahassu, “KalyÈÓapÈpassa ayaÑ vipÈko”. KalyÈÓapÈpe ubhaye asante, SiyÈ nu sattÈ sugatÈ duggatÈ vÈ. 543. No cettha kammÈni kareyyuÑ maccÈ, KalyÈÓapÈpÈni manussaloke. NÈhesuÑ sattÈ sugatÈ duggatÈ vÈ, HÊnÈ paÓÊtÈ ca manussaloke.

4. MahÈvagga 185

544. YasmÈ ca kammÈni karonti maccÈ, KalyÈÓapÈpÈni manussaloke. TasmÈ hi sattÈ sugatÈ duggatÈ vÈ, HÊnÈ paÓÊtÈ ca manussaloke. 545. Dvaya’jja kammÈnaÑ vipÈkamÈhu, Sukhassa dukkhassa ca vedanÊyaÑ. TÈ devatÈyo paricÈrayanti, Paccenti bÈlÈ dvayataÑ apassino. 546. Na ma’tthi kammÈni sayaÑkatÈni, DatvÈpi me natthi yo1 Èdiseyya. AcchÈdanaÑ sayanamathannapÈnaÑ, Tenamhi naggo kasirÈ ca vuttÊti. 547. SiyÈ nu kho kÈraÓaÑ kiÒci yakkha, AcchÈdanaÑ yena tuvaÑ labhetha. Œcikkha me tvaÑ yadatthi hetu, SaddhÈyikaÑ2 hetuvaco suÓomÈti. 548. Kappitako3 nÈma idhatthi bhikkhu, JhÈyÊ susÊlo arahÈ vimutto. Guttindriyo saÑvutapÈtimokkho, SÊtibh|to uttamadiÔÔhipatto. 549. Sakhilo vadaÒÒ| suvaco sumukho, SvÈgamo suppaÔimuttako ca. PuÒÒassa khettaÑ araÓavihÈrÊ, DevamanussÈnaÒca dakkhiÓeyyo. 550. Santo vidh|mo anÊgho nirÈso, Mutto visallo amamo ava~ko. Nir|padhÊ sabbapapaÒcakhÊÓo, Tisso vijjÈ anuppatto jutimÈ. ______________________________________________________________ 1. So (sabbattha) 2. SaddhÈyitaÑ (SÊ, I) 3. Kappinako (SÊ)


551. AppaÒÒÈto disvÈpi na ca sujÈno, MunÊti naÑ Vajjisu voharanti. JÈnanti taÑ yakkhabh|tÈ anejaÑ, KalyÈÓadhammaÑ vicarantaÑ loke. 552. Tassa tuvaÑ ekayugaÑ duve vÈ, MamuddisitvÈna sace dadetha. PaÔiggahÊtÈni ca tÈni assu, MamaÒca passetha sannaddhadussanti. 553. KasmiÑ padese samaÓaÑ vasantaÑ, GantvÈna passemu mayaÑ idÈni. Yo ma’jja1 ka~khaÑ vicikicchitaÒca, DiÔÔhÊvis|kÈni vinodayeyyÈti. 554. Eso nisinno KapinaccanÈyaÑ, ParivÈrito devatÈhi bah|hi. DhammiÑ kathaÑ bhÈsati saccanÈmo, SakasmimÈcerake appamattoti. 555. TathÈhaÑ2 kassÈmi gantvÈ idÈni, AcchÈdayissaÑ samaÓaÑ yugena. PaÔiggahitÈni ca tÈni assu, TuvaÒca passemu sannaddhadussanti. 556. MÈ akkhaÓe pabbajitaÑ upÈgami, SÈdhu vo Licchavi nesa dhammo. Tato ca kÈle upasa~kamitvÈ, Tattheva passÈhi raho nisinnanti. 557. TathÈti vatvÈ agamÈsi tattha, ParivÈrito dÈsagaÓena Licchavi. So taÑ nagaraÑ upasa~kamitvÈ, VÈs|pagacchittha sake nivesane. ______________________________________________________________ 1. Samajja (SÊ) 2. YathÈhaÑ (Ka)

4. MahÈvagga 187

558. Tato ca kÈle gihikiccÈni katvÈ, NhatvÈ pivitvÈ ca khaÓaÑ labhitvÈ. Viceyya peÄÈto ca yugÈni aÔÔha, GÈhÈpayÊ dÈsagaÓena Licchavi. 559. So taÑ padesaÑ upasa~kamitvÈ, TaÑ addasa samaÓaÑ santacittaÑ. PaÔikkantaÑ gocarato nivattaÑ, SÊtibh|taÑ rukkham|le nisinnaÑ. 560. Tamenamavoca upasa~kamitvÈ, AppÈbÈdhaÑ phÈsuvihÈraÒca pucchi. VesÈliyaÑ LicchavihaÑ bhadante, JÈnanti maÑ Licchavi Ambasakkaro. 561. ImÈni me aÔÔha yugÈ subhÈni1, PaÔigaÓha bhante padadÈmi tuyhaÑ. Teneva atthena idhÈgatosmi, YathÈ ahaÑ attamano bhaveyyanti. 562. D|ratova samaÓabrÈhmaÓÈ ca, NivesanaÑ te parivajjayanti. PattÈni bhijjanti ca te2 nivesane, Sa~ghÈÔiyo cÈpi vidÈlayanti3. 563. AthÈpare pÈdakuÔhÈrikÈhi, AvaÑsirÈ samaÓÈ pÈtayanti. EtÈdisaÑ pabbajitÈ vihesaÑ, TayÈ kataÑ samaÓÈ pÈpuÓanti. 564. TiÓena telampi na tvaÑ adÈsi, MuÄhassa maggampi na pÈvadÈsi. Andhassa daÓÉaÑ saya’mÈdiyÈsi, EtÈdiso kadariyo asaÑvuto tuvaÑ. Atha tvaÑ kena vaÓÓena kimeva disvÈ, Amhehi saha saÑvibhÈgaÑ karosÊti. ______________________________________________________________ 1. YugÈni bhante (SyÈ, Ka) 2. Bhijjanti tava (SyÈ, Ka) 3. VipÈÔayanti (SÊ), vipÈtayanti (Ka)


565. Paccemi bhante yaÑ tvaÑ vadesi, VihesayiÑ samaÓe brÈhmaÓe ca. KhiÉÉatthiko no ca paduÔÔhacitto, Etampi me dukkaÔameva bhante. 566. KhiÉÉÈya yakkho pasavitvÈ pÈpaÑ, Vedeti dukkhaÑ asamattabhogÊ. Daharo yuvÈ nagganiyassa bhÈgÊ, KiÑ su tato dukkhatara’ssa hoti. 567. TaÑ disvÈ saÑvegamalatthaÑ bhante, TappaccayÈ vÈpi1 dadÈmi dÈnaÑ. PaÔigaÓha bhante vatthayugÈni aÔÔha, YakkhassimÈ gacchantu dakkhiÓÈyoti. 568. AddhÈ hi dÈnaÑ bahudhÈ pasatthaÑ, Dadato ca te akkhayadhamma’matthu. PaÔigaÓhÈmi te vatthayugÈni aÔÔha, YakkhassimÈ gacchantu dakkhiÓÈyoti. 569. Tato hi so ÈcamayitvÈ Licchavi, Therassa datvÈna yugÈni aÔÔha. PaÔiggahitÈni ca tÈni assu, YakkhaÒca passetha sannaddhadussaÑ. 570. TamaddasÈ candanasÈralittaÑ, ŒjaÒÒamÈr|Äha’muÄÈravaÓÓa. Ala~kataÑ sÈdhunivatthadussaÑ, ParivÈritaÑ yakkhamahiddhipattaÑ. 571. So taÑ disvÈ attamano udaggo, PahaÔÔhacitto ca subhaggar|po. KammaÒca disvÈna mahÈvipÈkaÑ, SandiÔÔhikaÑ cakkhunÈ sacchikatvÈ. ______________________________________________________________ 1. TappaccayÈ tÈhaÑ (SÊ), tappaccayÈ cÈhaÑ (I)

4. MahÈvagga 189

572. Tamenamavoca upasa~kamitvÈ, DassÈmi dÈnaÑ samaÓabrÈhmaÓÈnaÑ. Na cÈpi me kiÒci adeyyamatthi, TuvaÒca me yakkha bah|pakÈroti. 573. TuvaÒca me Licchavi ekadesaÑ, AdÈsi dÈnÈni amoghametaÑ. SvÈhaÑ karissÈmi tayÈva sakkhiÑ, AmÈnuso mÈnusakena saddhinti. 574. GatÊ ca bandh| ca parÈyaÓaÒca1, Mitto mamÈsi atha devatÈ me2. YÈcÈmi taÑ3 paÒjaliko bhavitvÈ, IcchÈmi taÑ yakkha punÈpi daÔÔhunti. 575. Sace tuvaÑ assaddho bhavissasi, Kadariyar|po vippaÔipannacitto. TvaÑ neva maÑ lacchasi4 dassanÈya. DisvÈ ca taÑ nopi ca ÈlapissaÑ. 576. Sace pana tvaÑ bhavissasi dhammagÈravo, DÈne rato sa~gahitattabhÈvo. OpÈnabh|to samaÓabrÈhmaÓÈnaÑ, EvaÑ mamaÑ lacchasi dassanÈya. 577. DisvÈ ca taÑ ÈlapissaÑ bhadante, ImaÒca s|lato lahuÑ pamuÒca. YatonidÈnaÑ akarimha sakkhiÑ, MaÒÒÈmi s|lÈvutakassa kÈraÓÈ. ______________________________________________________________ 1. ParÈyanaÒca (SyÈ, Ka) 2. DevatÈsi (SÊ, SyÈ) 3. YÈcÈmahaÑ(SÊ) 4. Teneva maÑ na lacchasÊ (SÊ), teneva maÑ Licchavi (SyÈ), teneva maÑ lacchasi (Ka)


578. Te aÒÒamaÒÒaÑ akarimha sakkhiÑ, AyaÒca s|lato1 lahuÑ pamutto. Sakkacca dhammÈni samÈcaranto, Mucceyya so nirayÈ ca tamhÈ. KammaÑ siyÈ aÒÒatra vedanÊyaÑ. 579. KappitakaÒca upasa~kamitvÈ, Teneva2 saha saÑvibhajitvÈ kÈle. SayaÑ mukhen|panisajja puccha, So te akkhissati etamatthaÑ. 580. Tameva bhikkhuÑ upasa~kamitvÈ, Pucchassu aÒÒatthiko no ca paduÔÔhacitto. So te sutaÑ asutaÒcÈpi dhammaÑ, Sabbampi akkhissati yathÈ pajÈnanti. 581. So tattha rahassaÑ samullapitvÈ, SakkhiÑ karitvÈna amÈnusena. PakkÈmi so LicchavÊnaÑ sakÈsaÑ, Atha bravi parisaÑ sannisinnaÑ. 582. “SuÓantu bhonto mama ekavÈkyaÑ, VaraÑ varissaÑ labhissÈmi atthaÑ. S|lÈvuto puriso luddakammo, PaÓihitadaÓÉo3 anusattar|po4. 583. EttÈvatÈ vÊsatirattimattÈ, Yato Èvuto neva jÊvati na mato. TÈhaÑ mocayissÈmi dÈni, YathÈmatiÑ anujÈnÈtu saÑgho”ti. 584. EtaÒca aÒÒaÒca lahuÑ pamuÒca, Ko taÑ vadetha5 tathÈ karontaÑ. YathÈ pajÈnÈsi tathÈ karohi, YathÈmatiÑ anujÈnÈti saÑghoti. ______________________________________________________________ 1. S|lÈvuto (SÊ, SyÈ) 2. Tena (SyÈ, Ka) 3. PaÓÊtadaÓÉo (Ka) 4. Anupattar|po (Ka) 5. VadethÈti (Ka), vadetha ca (SyÈ)

4. MahÈvagga 191

585. So taÑ padesaÑ upasa~kamitvÈ, S|lÈvutaÑ mocayi khippameva. MÈ bhÈyi sammÈti ca taÑ avoca, TikicchÈkÈnaÒca upaÔÔhapesi. 586. KappitakaÒca upasa~kamitvÈ, Teneva saha1 saÑvibhajitvÈ kÈle. SayaÑ mukhen|panisajja Licchavi, Tatheva pucchittha naÑ kÈraÓatthiko. 587. S|lÈvuto puriso luddakammo, PaÓihitadaÓÉo anusattar|po. EttÈvatÈ vÊsatirattimattÈ, Yato Èvuto neva jÊvati na mato. 588. So mocito gantvÈ mayÈ idÈni, Etassa yakkhassa vaco hi bhante. SiyÈ nu kho kÈraÓaÑ kiÒcideva, Yena so nirayaÑ no vajeyya. 589. Œcikkha bhante yadi atthi hetu, SaddhÈyikaÑ hetuvaco suÓoma. Na tesaÑ kammÈnaÑ vinÈsa’matthi, AvedayitvÈ idha byantibhÈvoti. 590. Sace sa dhammÈni samÈcareyya, Sakkacca rattindiva’mappamatto. Mucceyya so nirayÈ ca tamhÈ, KammaÑ siyÈ aÒÒatra vedanÊyanti. 591. AÒÒÈto2 eso purisassa attho, Mamampi dÈni anukampa bhante. AnusÈsa maÑ ovada bh|ripaÒÒa, YathÈ ahaÑ no nirayaÑ vajeyyanti. ______________________________________________________________ 1. Tena samaÑ (SÊ), tena saha (SyÈ, Ka) 2. ©Ètomhi (Ka)


592. Ajjeva BuddhaÑ saraÓaÑ upehi, DhammaÒca saÑghaÒca pasannacitto. Tatheva sikkhÈya padÈni paÒca, AkhaÓÉaphullÈni samÈdiyassu. 593. PÈÓÈtipÈtÈ viramassu khippaÑ, Loke adinnaÑ parivajjayassu. Amajjapo mÈ ca musÈ abhÈÓÊ, Sakena dÈrena ca hohi tuÔÔho. ImaÒca ariyaÑ1 aÔÔha~gavarenupetaÑ, SamÈdiyÈhi kusalaÑ sukhudrayaÑ. 594. CÊvaraÑ piÓÉapÈtaÒca, paccayaÑ sayanÈsanaÑ. AnnaÑ pÈnaÑ khÈdanÊyaÑ, vatthasenÈsanÈni ca. DadÈhi ujubh|tesu, vippasannena cetasÈ2. 595. Bhikkh|pi sÊlasampanne, vÊtarÈge bahussute. Tappehi annapÈnena, sadÈ puÒÒaÑ pavaÉÉhati. 596. EvaÒca dhammÈni3 samÈcaranto, Sakkacca rattindiva’mappamatto. MuÒca tuvaÑ4 nirayÈ ca tamhÈ, KammaÑ siyÈ aÒÒatra vedanÊyanti. 597. Ajjeva BuddhaÑ saraÓaÑ upemi, DhammaÒca saÑghaÒca pasannacitto. Tatheva sikkhÈya padÈni paÒca, AkhaÓÉaphullÈni samÈdiyÈmi. 598. PÈÓÈtipÈtÈ viramÈmi khippaÑ, Loke adinnaÑ parivajjayÈmi. Amajjapo no ca musÈ bhaÓÈmi, Sakena dÈrena ca homi tuÔÔho. ImaÒca ariyaÑ aÔÔha~gavarenupetaÑ, SamÈdiyÈmi kusalaÑ sukhudrayaÑ. ______________________________________________________________ 1. ImaÒca (SyÈ) 2. SadÈ puÒÒaÑ pavaÉÉhati (SyÈ, Ka) 3. KammÈni (SÊ, SyÈ) 4. Mucceyya so tvaÑ (Ka)

4. MahÈvagga 193

599. CÊvaraÑ piÓÉapÈtaÒca, paccayaÑ sayanÈsanaÑ. AnnaÑ pÈnaÑ khÈdanÊyaÑ, vatthasenÈsanÈni ca. 600. Bhikkh| ca sÊlasampanne, vÊtarÈge bahussute. DadÈmi na vikampÈmi1, BuddhÈnaÑ sÈsane ratoti. 601. EtÈdiso Licchavi Ambasakkaro, VesÈliyaÑ aÒÒataro upÈsako. Saddho mud| karakaro ca bhikkhu, SaÑghaÒca sakkacca tadÈ upaÔÔhahi. 602. S|lÈvuto ca arogo hutvÈ, SerÊ sukhÊ pabbajjaÑ upÈgami2. BhikkhuÒca Ègamma KappitakuttamaÑ, Ubhopi sÈmaÒÒaphalÈni ajjhaguÑ. 603. EtÈdisÈ sappurisÈna sevanÈ, MahapphalÈ hoti sataÑ vijÈnataÑ. S|lÈvuto aggaphalaÑ aphassayi3, PhalaÑ kaniÔÔhaÑ pana Ambasakkaroti.

Ambasakkarapetavatthu paÔhamaÑ. _____

2. SerÊsakapetavatthu

604. * SuÓotha yakkhassa vÈÓijÈna ca, SamÈgamo yattha tadÈ ahosi. YathÈ kathaÑ itaritarena cÈpi, SubhÈsitaÑ taÒca suÓÈtha sabbe. 605. Yo so ahu rÈjÈ PÈyÈsi nÈma4, BhummÈnaÑ sahabyagato yasassÊ. So modamÈnova sake vimÈne, AmÈnuso mÈnuse ajjhabhÈsÊti. ______________________________________________________________ 1. VikappÈmi (SÊ, SyÈ) 2. Pabbajjamupagacchi (Ka) 3. Phussayi (SyÈ, Ka) 4. NÈmo (SÊ) * HeÔÔhÈ 116 piÔÔhepi.


606. Va~ke araÒÒe amanussaÔÔhÈne, KantÈre appodake appabhakkhe. Suduggame vaÓÓupathassa majjhe, Va~kaÑbhayÈ naÔÔhamanÈ manussÈ. 607. Nayidha phalÈ m|lamayÈ ca santi, UpÈdÈnaÑ natthi kuto’dha bhakkho1. AÒÒatra paÑs|hi ca vÈlukÈhi ca, TatÈhi uÓhÈhi ca dÈruÓÈhi ca. 608. Ujja~galaÑ tattamivaÑ kapÈlaÑ, AnÈyasaÑ paralokena tulyaÑ. LuddÈnamÈvÈsamidaÑ purÈÓaÑ, Bh|mippadeso abhisattar|po. 609. Atha tumhe kena vaÓÓena, KimÈsamÈnÈ imaÑ padesaÑ hi. AnupaviÔÔhÈ sahasÈ samacca, LobhÈ bhayÈ atha vÈ sampam|ÄhÈti. 610. Magadhesu A~gesu ca satthavÈhÈ, ŒropayitvÈ paÓiyaÑ puthuttaÑ. Te yÈmase SindhusovÊrabh|miÑ, DhanatthikÈ uddayaÑ patthayÈnÈ. 611. DivÈ pipÈsaÑ’nadhivÈsayantÈ, YoggÈnukampaÒca samekkhamÈnÈ. Etena vegena ÈyÈma sabbe, RattiÑ maggaÑ paÔipannÈ vikÈle. 612. Te duppayÈtÈ aparaddhamaggo, AndhÈkulÈ vippanaÔÔhÈ araÒÒe. Suduggame vaÓÓu pathassa majjhe, DisaÑ na jÈnÈma pam|ÄhacittÈ. ______________________________________________________________ 1. Bhikkho (Ka)

4. MahÈvagga 195

613. IdaÒca disvÈna adiÔÔhapubbaÑ, VimÈnaseÔÔhaÒca tavaÒca yakkha. TatuttariÑ jÊvitamÈsamÈnÈ, DisvÈ patÊtÈ sumanÈ udaggÈti. 614. PÈraÑ samuddassa imaÒca vaÓÓuÑ, VettÈcaraÑ1 sa~kupathaÒca maggaÑ. Nadiyo pana pabbatÈnaÒca duggÈ, PuthuddisÈ gacchatha bhogahetu. 615. PakkhandiyÈna vijitaÑ paresaÑ, Verajjake mÈnuse pekkhamÈnÈ. YaÑ vo sutaÑ vÈ atha vÈpi diÔÔhaÑ, AccherakaÑ taÑ vo suÓoma tÈtÈti. 616. Itopi accherataraÑ kumÈra, Na no sutaÑ vÈ atha vÈpi diÔÔhaÑ. AtÊtamÈnussakameva sabbaÑ. DisvÈ na tappÈma anomavaÓÓaÑ. 617. VehÈyasaÑ pokkharaÒÒo savanti, Pah|tamalyÈ2 bahupuÓÉarÊkÈ. DumÈ cime niccaphal|papannÈ, AtÊva gandhÈ surabhiÑ pavÈyanti. 618. VeÄ|riyathambhÈ satamussitÈse, SilÈpavÈÄassa ca ÈyataÑsÈ. MasÈragallÈ sahalohita~gÈ, ThambhÈ ime jotirasÈmayÈse. 619. SahassathambhaÑ atulÈnubhÈvaÑ, Tes|’pari sÈdhumidaÑ vimÈnaÑ. RatanantaraÑ kaÒcanavedimissaÑ, TapanÊyapaÔÔehi ca sÈdhuchannaÑ. ______________________________________________________________ 1. VettaÑ paraÑ (SyÈ), vettÈcÈraÑ (Ka) 2. Pah|tamÈlyÈ (SyÈ)


620. JambonaduttattamidaÑ sumaÔÔho, PÈsÈdasopÈnaphal|papanno. DaÄho ca vaggu ca susa~gato ca1, AtÊva nijjhÈnakhamo manuÒÒo. 621. RatanantarasmiÑ bahu-annapÈnaÑ, ParivÈrito accharÈsa~gaÓena. Muraja-Èlambarat|riyaghuÔÔho, Abhivanditosi thutivandanÈya. 622. So modasi nÈrigaÓappabodhano, VimÈnapÈsÈdavare manorame. Acintiyo sabbaguÓ|papanno, RÈjÈ yathÈ VessavaÓo NaÄinyÈ2. 623. Devo nu Èsi udavÈsi yakkho, UdÈhu Devindo manussabh|to. Pucchanti taÑ vÈÓijÈ satthavÈhÈ, Œcikkha ko nÈma tuvaÑsi yakkhoti. 624. SerÊsako nÈma ahamhi yakkho, KantÈriyo vaÓÓupathamhi gutto. ImaÑ padesaÑ abhipÈlayÈmi, Vacanakaro VessavaÓassa raÒÒoti. 625. AdhiccaladdhaÑ pariÓÈmajaÑ te, SayaÑkataÑ udÈhu devehi dinnaÑ. Pucchanti taÑ vÈÓijÈ satthavÈhÈ, KathaÑ tayÈ laddhamidaÑ manuÒÒanti. 626. NÈdhiccaladdhaÑ na pariÓÈmajaÑ me, Na sayaÑkataÑ na hi devehi dinnaÑ. Sakehi kammehi apÈpakehi, PuÒÒehi me laddhamidaÑ manuÒÒanti. ______________________________________________________________ 1. Vaggu sumukho susa~gato (SÊ) 2. NaÄiÒÒaÑ (Ka)

4. MahÈvagga 197

627. KiÑte vataÑ kiÑ pana brahmacariyaÑ, Kissa suciÓÓassa ayaÑ vipÈko. Pucchanti taÑ vÈÓijÈ satthavÈhÈ, KathaÑ tayÈ laddhamidaÑ vimÈnanti. 628. MamaÑ PÈyÈsÊti ahu samaÒÒÈ, RajjaÑ yadÈ kÈrayiÑ KosalÈnaÑ. NatthikadiÔÔhi kadariyo pÈpadhammo, UcchedavÈdÊ ca tadÈ ahosiÑ. 629. SamaÓo ca kho Èsi KumÈrakassapo. Bahussuto cittakathÊ uÄÈro. So me tadÈ dhammakathaÑ abhÈsi, DiÔÔhivis|kÈni vinodayÊ me. 630. TÈhaÑ tassa dhammakathaÑ suÓitvÈ, UpÈsakattaÑ paÔivedayissaÑ. PÈÓÈtipÈtÈ virato ahosiÑ, Loke adinnaÑ parivajjayissaÑ. Amajjapo no ca musÈ abhÈÓiÑ, Sakena dÈrena ca ahosi tuÔÔho. 631. TaÑ me vataÑ taÑ pana brahmacariyaÑ, Tassa suciÓÓassa ayaÑ vipÈko. Teheva kammehi apÈpakehi, PuÒÒehi me laddhamidaÑ vimÈnanti. 632. SaccaÑ kirÈhaÑsu narÈ sapaÒÒÈ, AnaÒÒathÈ vacanaÑ paÓÉitÈnaÑ. “YahiÑ yahiÑ gacchati puÒÒakammo, TahiÑ tahiÑ modati kÈmakÈmÊ. 633. YahiÑ yahiÑ sokapariddavo ca, Vadho ca bandho ca parikkileso. TahiÑ tahiÑ gacchati pÈpakammo, Na muccati duggatiyÈ kadÈcÊ”ti.


634. Samm|Ähar|pova jano ahosi, AsmiÑ muhutte kalalÊkatova. Janassimassa tuyhaÒca kumÈra, Appaccayo kena nu kho ahosÊti. 635. Ime ca sirÊsavanÈ1 tÈtÈ, DibbÈ gandhÈ surabhÊ sampavanti. Te sampavÈyanti imaÑ vimÈnaÑ, DivÈ ca ratto ca tamaÑ nihantvÈ. 636. ImesaÒca kho vassasataccayena, SipÈÔikÈ phalati ekamekÈ. MÈnussakaÑ vassasataÑ atÊtaÑ, Yadagge kÈyamhi idh|papanno. 637. DisvÈnahaÑ vassasatÈni paÒca, AsmiÑ vimÈne ÔhatvÈna tÈtÈ. ŒyukkhayÈ puÒÒakkhayÈ cavissaÑ, Teneva sokena pamucchitosmÊti. 638. KathaÑ nu soceyya tathÈvidho so, LaddhÈ vimÈnaÑ atulaÑ cirÈya. Ye cÈpi kho ittaramupapannÈ, Te n|na soceyyuÑ parittapuÒÒÈti. 639. AnucchaviÑ ovadiyaÒca me taÑ, YaÑ maÑ tumhe peyyavÈcaÑ vadetha. Tumhe ca kho tÈtÈ mayÈnuguttÈ, YenicchakaÑ tena paletha sotthinti. 640. GantvÈ mayaÑ SindhusovÊrabh|miÑ, DhanatthikÈ uddayaÑ patthayÈnÈ. YathÈpayogÈ paripuÓÓacÈgÈ, KÈhÈma SerÊsamahaÑ uÄÈranti. ______________________________________________________________ 1. Ime sirÊs|pavanÈ ca (SÊ), imepi sirÊsavanÈ ca (I, Ka)

4. MahÈvagga 199

641. MÈ ceva SerÊsamahaÑ akattha, SabbaÒca vo bhavissati yaÑ vadetha. PÈpÈni kammÈni vivajjayÈtha, DhammÈnuyogaÒca adhiÔÔhahÈtha. 642. UpÈsako atthi imamhi saÑghe, Bahussuto sÊlavat|papanno. Saddho ca cÈgÊ ca supesalo ca, VicakkhaÓo santusito mutÊmÈ. 643. SaÒjÈnamÈno na musÈ bhaÓeyya, Par|paghÈtÈya na cetayeyya. Vebh|tikaÑ pesuÓaÑ no kareyya, SaÓhaÒca vÈcaÑ sakhilaÑ bhaÓeyya. 644. SagÈravo sappatisso vinÊto, ApÈpako adhisÊle visuddho. So mÈtaraÑ pitaraÒcÈpi jantu, Dhammena poseti ariyavutti. 645. MaÒÒe so mÈtÈpit|naÑ kÈraÓÈ, BhogÈni pariyesati na attahetu. MÈtÈpit|naÒca yo accayena, NekkhammapoÓo carissati brahmacariyaÑ. 646. Uj| ava~ko asaÔho amÈyo, Na lesakappena ca vohareyya. So tÈdiso sukatakammakÈrÊ, Dhamme Ôhito kinti labhetha dukkhaÑ. 647. TaÑ kÈraÓÈ pÈtukatomhi attanÈ, TasmÈ dhammaÑ passatha vÈÓijÈse. AÒÒatra teniha bhasmÊ1 bhavetha, AndhÈkulÈ vippanaÔÔhÈ araÒÒe. TaÑ khippamÈnena lahuÑ parena, Sukho have sappurisena sa~gamoti. ______________________________________________________________ 1. Bhasmi (SyÈ), bhasma (Ka)


648. KiÑ nÈma so kiÒca karoti kammaÑ, KiÑ nÈmadheyyaÑ kiÑ pana tassa gottaÑ. Mayampi naÑ daÔÔhukÈmamha yakkha, YassÈnukampÈya idhÈgatosi. LÈbhÈ hi tassa yassa tuvaÑ pihesÊti. 649. Yo kappako SambhavanÈmadheyyo, UpÈsako kocchaphal|pajÊvÊ. JÈnÈtha naÑ tumhÈkaÑ pesiyo so, MÈ kho naÑ hÊÄittha supesalo soti. 650. JÈnÈmase yaÑ tvaÑ pavadesi yakkha, Na kho naÑ jÈnÈma sa edisoti. Mayampi naÑ p|jayissÈma yakkha, SutvÈna tuyhaÑ vacanaÑ uÄÈranti. 651. Ye keci imasmiÑ satthe manussÈ, DaharÈ mahantÈ athavÈpi majjhimÈ. Sabbeva te Èlambantu vimÈnaÑ, Passantu puÒÒÈnaÑ phalaÑ kadariyÈti. 652. Te tattha sabbeva ahaÑ pureti, TaÑ kappakaÑ tattha purakkhatvÈ1. Sabbeva te ÈlambiÑsu vimÈnaÑ, MasakkasÈraÑ viya VÈsavassa. 653. Te tattha sabbeva ahaÑ pureti, UpÈsakattaÑ paÔivedayiÑsu. PÈÓÈtipÈtÈ paÔiviratÈ ahesuÑ, Loke adinnaÑ parivajjayiÑsu. AmajjapÈ no ca musÈ bhaÓiÑsu. Sakena dÈrena ca ahesuÑ tuÔÔhÈ. ______________________________________________________________ 1. PurakkhipitvÈ (SÊ)

4. MahÈvagga 201

654. Te tattha sabbeva ahaÑ pureti, UpÈsakattaÑ paÔivedayitvÈ. PakkÈmi sattho anumodamÈno, YakkhiddhiyÈ anumato punappunaÑ. 655. GantvÈna te SindhusovÊrabh|miÑ, DhanatthikÈ uddayaÑ1 patthayÈnÈ. YathÈpayogÈ paripuÓÓalÈbhÈ, PaccÈgamuÑ PÈÔaliputtamakkhataÑ. 656. GantvÈna te saÑgharaÑ sotthivanto, Puttehi dÈrehi sama~gibh|tÈ. ŒnandÊ vittÈ sumanÈ patÊtÈ, AkaÑsu SerÊsamahaÑ uÄÈraÑ. SerÊsakaÑ te pariveÓaÑ mÈpayiÑsu. 657. EtÈdisÈ sappurisÈna sevanÈ, MahatthikÈ dhammaguÓÈna sevanÈ. Ekassa atthÈya upÈsakassa, Sabbeva sattÈ sukhitÈ2 ahesunti.

SerÊsakapetavatthu dutiyaÑ.

BhÈÓavÈraÑ tatiyaÑ. _____

3. Nandakapetavatthu

658. RÈjÈ Pi~galako nÈma, SuraÔÔhÈnaÑ adhipati ahu. MoriyÈnaÑ upaÔÔhÈnaÑ gantvÈ, SuraÔÔhaÑ punarÈgamÈ. 659. UÓhe majjhanhike3 kÈle, rÈjÈ pa~kaÑ4 upÈgami. Addasa maggaÑ ramaÓÊyaÑ, petÈnaÑ taÑ vaÓÓupathaÑ5. ______________________________________________________________ 1. Udaya (I, Ka) 2. Sukhino (I, Ka) 3. Majjhantike (sabbattha) 4. Va~kaÑ (Ka) 5. VaÓÓanÈpathaÑ (SÊ, SyÈ)


660. SÈrathiÑ ÈmantayÊ rÈjÈ– “AyaÑ maggo ramaÓÊyo, khemo sovatthiko sivo. IminÈ sÈrathi yÈma, SuraÔÔhÈnaÑ santike ito”. 661. Tena pÈyÈsi SoraÔÔho, senÈya catura~giniyÈ. Ubbiggar|po puriso, SoraÔÔhaÑ etadabravi. 662. “KummaggaÑ paÔipannamhÈ, bhiÑsanaÑ lomahaÑsanaÑ. Purato dissati maggo, pacchato ca na dissati. 663. KummaggaÑ paÔipannamhÈ, yamapurisÈna santike. AmÈnuso vÈyati gandho, ghoso suyyati1 dÈruÓo”. 664. SaÑviggo rÈjÈ SoraÔÔho, sÈrathiÑ etadabravi. “KummaggaÑ paÔipannamhÈ, bhiÑsanaÑ lomahaÑsanaÑ. Purato dissati maggo, pacchato ca na dissati. 665. KummaggaÑ paÔipannamhÈ, yamapurisÈna santike. AmÈnuso vÈyati gandho, ghoso suyyati dÈruÓo”. 666. HatthikkhandhaÑ samÈruyha, olokento catuddisaÑ2. Addasa nigrodhaÑ ramaÓÊyaÑ3, pÈdapaÑ chÈyÈsampannaÑ. NÊlabbhavaÓÓasadisaÑ, meghavaÓÓasirÊnibhaÑ. 667. SÈrathiÑ ÈmantayÊ rÈjÈ, “kiÑ eso dissati brahÈ. NÊlabbhavaÓÓasadiso, meghavaÓÓasirÊnibho”. 668. Nigrodho so mahÈrÈja, pÈdapo chÈyÈsampanno. NÊlabbhavaÓÓasadiso, meghavaÓÓasirÊnibho. 669. Tena pÈyÈsi SoraÔÔho, yena so dissate brahÈ. NÊlabbhavaÓÓasadiso, meghavaÓÓasirÊnibho. 670. Hatthikkhandhato oruyha, rÈjÈ rukkhaÑ upÈgami. NisÊdi rukkham|lasmiÑ, sÈmacco saparijjano. P|raÑ pÈnÊyasarakaÑ, p|ve vitte ca addasa. ______________________________________________________________ 1. S|yati (SÊ, SyÈ) 2. CatuddisÈ (Ka) 3. RukkhaÑ nigrodhaÑ (SyÈ, Ka)

4. MahÈvagga 203

671. Puriso ca devavaÓÓÊ, sabbÈbharaÓabh|sito. Upasa~kamitvÈ rÈjÈnaÑ, SoraÔÔhaÑ etadabravi. 672. “SvÈgataÑ te mahÈrÈja, atho te adurÈgataÑ. Pivatu devo pÈnÊyaÑ, p|ve khÈda arindama”. 673. PivitvÈ rÈjÈ pÈnÊyaÑ, sÈmacco saparijjano. P|ve khÈditvÈ pitvÈ ca, SoraÔÔho etadabravi. 674. DevatÈ nusi gandhabbo, adu Sakko Purindado. AjÈnantÈ taÑ pucchÈma, kathaÑ jÈnemu taÑ mayanti. 675. NÈmhi devo na gandhabbo, nÈpi1 Sakko Purindado. Peto ahaÑ mahÈrÈja, SuraÔÔhÈ idha mÈgatoti. 676. KiÑsÊlo kiÑsamÈcÈro, SuraÔÔhasmiÑ pure tuvaÑ. Kena te brahmacariyena, ÈnubhÈvo ayaÑ tavÈti. 677. TaÑ suÓohi mahÈrÈja, arindama raÔÔhavaÉÉhana. AmaccÈ pÈrisajjÈ ca, brÈhmaÓo ca purohito. 678. SuraÔÔhasmiÑ ahaÑ deva, puriso pÈpacetaso. MicchÈdiÔÔhi ca dussÊlo, kadariyo paribhÈsako. 679. DadantÈnaÑ karontÈnaÑ, vÈrayissaÑ bahujjanaÑ. AÒÒesaÑ dadamÈnÈnaÑ, antarÈyakaro ahaÑ. 680. VipÈko natthi dÈnassa, saÑyamassa kuto phalaÑ. Natthi Ècariyo nÈma, adantaÑ ko damessati. 681. SamatulyÈni bh|tÈni, kuto2 jeÔÔhÈpacÈyiko. Natthi balaÑ vÊriyaÑ vÈ, kuto uÔÔhÈnaporisaÑ. 682. Natthi dÈnaphalaÑ nÈma, na visodheti verinaÑ. LaddheyyaÑ labhate macco, niyatipariÓÈmajaÑ3. 683. Natthi mÈtÈ pitÈ bhÈtÈ, loko natthi ito paraÑ. Natthi dinnaÑ natthi hutaÑ, sunihitaÑ na vijjati. ______________________________________________________________ 1. Namhi (Ka) 2. Kule (SyÈ, Ka) 3. PariÓÈmajÈ (SÊ, Ka)


684. Yopi haneyya purisaÑ, parassa chindate1 siraÑ. Na koci kaÒci hanati, sattannaÑ vivaramantare. 685. AcchejjÈbhejjo hi2 jÊvo, aÔÔhaÑso guÄaparimaÓÉalo. YojanÈnaÑ sataÑ paÒca, ko jÊvaÑ chettumarahati. 686. YathÈ suttaguÄe khitte, nibbeÔhentaÑ palÈyati. EvamevaÑ ca so jÊvo, nibbeÔhento palÈyati. 687. YathÈ gÈmato nikkhamma, aÒÒaÑ gÈmaÑ pavÊsati. EvamevaÑ ca so jÊvo, aÒÒaÑ bondiÑ pavÊsati. 688. YathÈ gehato nikkhamma, aÒÒaÑ gehaÑ pavÊsati. EvamevaÑ ca so jÊvo, aÒÒaÑ bondiÑ pavÊsati. 689. CullÈsÊti3 mahÈkappino4, satasahassÈni hi. Ye bÈlÈ ye ca paÓÉitÈ, saÑsÈraÑ khepayitvÈna. DukkhassantaÑ karissare. 690. MitÈni sukhadukkhÈni, doÓehi piÔakehi ca. Jino sabbaÑ pajÈnÈti, samm|ÄhÈ itarÈ pajÈ. 691. EvaÑdiÔÔhi pure ÈsiÑ, samm|Äho mohapÈruto. MicchÈdiÔÔhi ca dussÊlo, kadariyo paribhÈsako. 692. OraÑ me chahi mÈsehi, kÈlakiriyÈ bhavissati. EkantakaÔukaÑ ghoraÑ, nirayaÑ papatissahaÑ. 693. * CatukkaÓÓaÑ catudvÈraÑ, vibhattaÑ bhÈgaso mitaÑ. AyopÈkÈrapariyantaÑ, ayasÈ paÔikujjitaÑ. 694. * Tassa ayomayÈ bh|mi, jalitÈ tejasÈ yutÈ. SamantÈ yojanasataÑ, pharitvÈ tiÔÔhati sabbadÈ. 695. VassÈni satasahassÈni, ghoso suyyati tÈvade. Lakkho eso mahÈrÈja, satabhÈgavassakoÔiyo. ______________________________________________________________ 1. Purisassa chinde (SyÈ, Ka) 2. Bhejjo (SÊ), abhejjo (SyÈ), bhejjÈsi (Ka) 3. C|ÄÈsÊti (SÊ, SyÈ, Ka) 4. MahÈkappuno (SÊ) * HeÔÔhÈ 134 piÔÔhepi.

4. MahÈvagga 205

696. KoÔisatasahassÈni, niraye paccare janÈ. MicchÈdiÔÔhÊ ca dussÊlÈ, ye ca ariy|pavÈdino. 697. TatthÈhaÑ dÊghamaddhÈnaÑ, dukkhaÑ vedissa vedanaÑ. PhalaÑ pÈpassa kammassa, tasmÈ socÈmahaÑ bhusaÑ. 698. TaÑ suÓohi mahÈrÈja, arindama raÔÔhavaÉÉhana. DhÊtÈ mayhaÑ mahÈrÈja, UttarÈ bhaddamatthu te. 699. Karoti bhaddakaÑ kammaÑ, sÊlesu’posathe ratÈ. SaÒÒatÈ saÑvibhÈgÊ ca, vadaÒÒ| vÊtamaccharÈ. 700. AkhaÓÉakÈrÊ sikkhÈya, suÓhÈ parakulesu ca. UpÈsikÈ Sakyamunino, Sambuddhassa sirÊmato. 701. Bhikkhu ca sÊlasampanno, gÈmaÑ piÓÉÈya pÈvisi. Okkhittacakkhu satimÈ, guttadvÈro susaÑvuto. 702. SapadÈnaÑ caramÈno, agamÈ taÑ nivesanaÑ. Tamaddasa mahÈrÈja, UttarÈ bhaddamatthu te. 703. P|raÑ pÈnÊyasarakaÑ, p|ve vitte ca sÈ adÈ. PitÈ me kÈlakato bhante, tassetaÑ upakappatu. 704. SamanantarÈnuddiÔÔhe, vipÈko udapajjatha. BhuÒjÈmi kÈmakÈmÊhaÑ, rÈjÈ VessavaÓo yathÈ. 705. TaÑ suÓohi mahÈrÈja, arindama raÔÔhavaÉÉhana. Sadevakassa lokassa, Buddho aggo pavuccati. TaÑ BuddhaÑ saraÓaÑ gaccha, saputtadÈro arindama. 706. AÔÔha~gikena maggena, phusanti amataÑ padaÑ. TaÑ dhammaÑ saraÓaÑ gaccha, saputtadÈro arindama. 707. CattÈro ca paÔipannÈ1, cattÈro ca phale ÔhitÈ. Esa saÑgho ujubh|to, paÒÒÈsÊlasamÈhito. TaÑ saÑghaÑ saraÓaÑ gaccha, saputtadÈro arindama. ______________________________________________________________ 1. MaggapaÔipannÈ (SÊ, SyÈ)


708. PÈÓÈtipÈtÈ viramassu khippaÑ, Loke adinnaÑ parivajjayassu. Amajjapo mÈ ca musÈ abhÈÓi, Sakena dÈrena ca hohi tuÔÔhoti. 709. AtthakÈmosi me yakkha, hitakÈmosi devate. Karomi tuyhaÑ vacanaÑ, tvaÑsi Ècariyo mama. 710. Upemi saraÓaÑ BuddhaÑ, dhammaÒcÈpi anuttaraÑ. SaÑghaÒca naradevassa, gacchÈmi saraÓaÑ ahaÑ. 711. PÈÓÈtipÈtÈ viramÈmi khippaÑ, Loke adinnaÑ parivajjayÈmi. Amajjapo no ca musÈ bhaÓÈmi, Sakena dÈrena ca homi tuÔÔho. 712. OphuÓÈmi1 mahÈvÈte, nadiyÈ sÊghagÈmiyÈ. VamÈmi pÈpikaÑ diÔÔhiÑ, BuddhÈnaÑ sÈsane rato. 713. IdaÑ vatvÈna SoraÔÔho, viramitvÈ pÈpadassanÈ2. Namo Bhagavato katvÈ, pÈmokkho rathamÈruhÊti.

Nandakapetavatthu tatiyaÑ. _____

4. RevatÊpetavatthu

714. * UÔÔhehi Revate supÈpadhamme, ApÈrutadvÈre adÈnasÊle. NessÈma taÑ yattha thunanti duggatÈ, SamappitÈ3 nerayikÈ dukhenÈti. 715. Icceva4 vatvÈna Yamassa d|tÈ, Te dve yakkhÈ lohitakkhÈ brahantÈ. PaccekabÈhÈsu gahetvÈ RevataÑ, PakkÈmayuÑ devagaÓassa santike. ______________________________________________________________ 1. OpuÓÈmi (SÊ), ophunÈmi (SyÈ, Ka), opunÈmi (?) 2. PÈpadassanaÑ (SyÈ, Ka) 3. SamajjatÈ (SÊ) * HeÔÔhÈ 73 piÔÔhepi. 4. IccevaÑ (SyÈ, Ka)

4. MahÈvagga 207

716. ŒdiccavaÓÓaÑ ruciraÑ pabhassaraÑ, ByamhaÑ subhaÑ kaÒcanajÈlachannaÑ. Kasseta’mÈkiÓÓajanaÑ vimÈnaÑ, Suriyassa raÑsÊriva jotamÈnaÑ. 717. NÈrÊgaÓÈ candanasÈralittÈ1, Ubhato vimÈnaÑ upasobhayanti. TaÑ dissati suriyasamÈnavaÓÓaÑ, Ko modati saggapatto vimÈneti. 718. BÈrÈÓasiyaÑ Nandiyo nÈmÈsi, UpÈsako amaccharÊ dÈnapati vadaÒÒ|. TassetamÈkiÓÓajanaÑ vimÈnaÑ, Suriyassa raÑsÊriva jotamÈnaÑ. 719. NÈrÊgaÓÈ candanasÈralittÈ, Ubhato vimÈnaÑ upasobhayanti. TaÑ dissati suriyasamÈnavaÓÓaÑ So modati saggapatto vimÈneti. 720. NandiyassÈhaÑ bhariyÈ, AgÈrinÊ sabbakulassa issarÈ. Bhattu vimÈne ramissÈmi dÈna’haÑ, Na patthaye nirayadassanÈyÈti. 721. Eso te nirayo supÈpadhamme, PuÒÒaÑ tayÈ akataÑ jÊvaloke. Na hi maccharÊ rosako pÈpadhammo, Sagg|pagÈnaÑ labhati sahabyatanti. 722. KiÑ nu g|thaÒca muttaÒca, asucÊ paÔidissati. DuggandhaÑ kimidaÑ mÊÄhaÑ, kimetaÑ upavÈyatÊti. 723. Esa SaÑsavako nÈma, gambhÊro sataporiso. Yattha vassasahassÈni, tuvaÑ paccasi Revateti. ______________________________________________________________ 1. CandanasÈrÈnulittÈ (SyÈ)


724. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kena SaÑsavako laddho, gambhÊro sataporisoti. 725. SamaÓe brÈhmaÓe cÈpi, aÒÒe vÈpi vanibbake. MusÈvÈdena vaÒcesi, taÑ pÈpaÑ pakataÑ tayÈ. 726. Tena SaÑsavako laddho, gambhÊro sataporiso. Tattha vassasahassÈni, tuvaÑ paccasi Revate. 727. Hatthepi chindanti athopi pÈde, KaÓÓepi chindanti athopi nÈsaÑ. Athopi kÈkoÄagaÓÈ samecca, Sa~gamma khÈdanti viphandamÈnanti. 728. SÈdhu kho maÑ paÔinetha, kÈhÈmi kusalaÑ bahuÑ. DÈnena samacariyÈya, saÑyamena damena ca. YaÑ katvÈ sukhitÈ honti, na ca pacchÈnutappareti. 729. Pure tuvaÑ pamajjitvÈ, idÈni paridevasi. SayaÑ katÈnaÑ kammÈnaÑ, vipÈkaÑ anubhossasÊti. 730. Ko devalokato manussalokaÑ, GantvÈna puÔÔho me evaÑ vadeyya. NikkhittadaÓÉesu dadÈtha dÈnaÑ, AcchÈdanaÑ seyya1 mathannapÈnaÑ. Na hi maccharÊ rosako pÈpadhammo, Sagg|pagÈnaÑ labhati sahabyataÑ. 731. SÈhaÑ n|na ito gantvÈ, yoniÑ laddhÈna mÈnusiÑ. VadaÒÒ| sÊlasampannÈ, kÈhÈmi kusalaÑ bahuÑ. DÈnena samacariyÈya, saÑyamena damena ca. 732. ŒrÈmÈni ca ropissaÑ, dugge sa~kamanÈni ca. PapaÒca udapÈnaÒca, vippasannena cetasÈ. _____________________________________________________________ 1. Sayana (SÊ)

4. MahÈvagga 209

733. CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ, yÈ ca pakkhassa aÔÔhamÊ. PÈÔihÈriyapakkhaÒca, aÔÔha~gasusamÈgataÑ. 734. UposathaÑ upavasissaÑ, sadÈ sÊlesu saÑvutÈ. Na ca dÈne pamajjissaÑ, sÈmaÑ diÔÔhamidaÑ mayÈti. 735. IccevaÑ vippalapantiÑ, phandamÈnaÑ tato tato. KhipiÑsu niraye ghore, uddhaÑpÈdaÑ avaÑsiraÑ. 736. AhaÑ pure maccharinÊ ahosiÑ, ParibhÈsikÈ samaÓabrÈhmaÓÈnaÑ. Vitathena ca sÈmikaÑ vaÒcayitvÈ, PaccÈmahaÑ niraye ghorar|peti.

RevatÊpetavatthu catutthaÑ. _____

5. Ucchupetavatthu

737. IdaÑ mama ucchuvanaÑ mahantaÑ. Nibbattati puÒÒaphalaÑ anappakaÑ. TaÑ dÈni me na1 paribhoga’meti, Œcikkha bhante kissa ayaÑ vipÈko. 738. HaÒÒÈmi2 khajjÈmi ca vÈyamÈmi, ParisakkÈmi paribhuÒjituÑ kiÒci. SvÈhaÑ chinnathÈmo kapaÓo lÈlapÈmi, Kissa3 kammassa ayaÑ vipÈko. 739. VighÈto cÈhaÑ paripatÈmi chamÈyaÑ, ParivattÈmi vÈricarova ghamme. Rudato ca me4 assukÈ niggalanti, Œcikkha bhante kissa ayaÑ vipÈko. ______________________________________________________________ 1. Na dÈni me taÑ (SÊ, Ka) 2. VihaÒÒÈmi (Ka) 3. Kissassa (SÊ), kissassu (?) 4. D|rato ca me (SyÈ, Ka)


740. ChÈto kilanto ca pipÈsito ca, Santassito sÈtasukhaÑ na vinde. PucchÈmi taÑ etamatthaÑ bhadante, KathaÑ nu ucchuparibhogaÑ labheyyanti. 741. Pure tuvaÑ kammamakÈsi attanÈ, Manussabh|to purimÈya jÈtiyÈ. AhaÒca taÑ etamatthaÑ vadÈmi, SutvÈna tvaÑ etamatthaÑ vijÈna. 742. UcchuÑ tuvaÑ khÈdamÈno payÈto, Puriso ca te piÔÔhito anvagacchi. So ca taÑ paccÈsanto kathesi, Tassa tuvaÑ na kiÒci Èlapittha. 743. So ca taÑ abhaÓantaÑ ayÈci, Deha’yya ucchunti ca taÑ avoca. Tassa tuvaÑ piÔÔhito ucchuÑ adÈsi, TassetaÑ kammassa ayaÑ vipÈko. 744. I~gha tvaÑ gantvÈna piÔÔhito gaÓheyyÈsi1, GahetvÈna taÑ khÈdassu yÈvadatthaÑ. Teneva tvaÑ attamano bhavissasi, HaÔÔho cudaggo ca pamodito cÈti. 745. GantvÈna so piÔÔhito aggahesi. GahetvÈna taÑ khÈdi yÈvadatthaÑ. Teneva so attamano ahosi, HaÔÔho cudaggo ca pamodito cÈti.

Ucchupetavatthu paÒcamaÑ. _____

6. KumÈrapetavatthu

746. SÈvatthi nÈma nagaraÑ, Himavantassa passato. Tattha ÈsuÑ dve kumÈrÈ, rÈjaputtÈti me sutaÑ. ______________________________________________________________ 1. I~gha tvaÑ piÔÔhito gaÓha ucchuÑ (SÊ)

4. MahÈvagga 211

747. SammattÈ1 rajanÊyesu, kÈmassÈdÈbhinandino. Paccuppannasukhe giddhÈ, na te passiÑsu’nÈgataÑ. 748. Te cutÈ ca manussattÈ, paralokaÑ ito gatÈ. Tedha ghosentu’dissantÈ, pubbe dukkaÔamattano. 749. Bah|su vata2 santesu, deyyadhamme upaÔÔhite. NÈsakkhimhÈ ca attÈnaÑ, parittaÑ kÈtuÑ sukhÈvahaÑ. 750. KiÑ tato pÈpakaÑ assa, yaÑ no rÈjakulÈ cutÈ. UpapannÈ pettivisayaÑ, KhuppipÈsasamappitÈ3. 751. SÈmino idha hutvÈna, honti asÈmino tahiÑ. Bhamanti4 KhuppipÈsÈya, manussÈ unnatonatÈ. 752. EtamÈdÊnavaÑ ÒatvÈ, issaramadasambhavaÑ. PahÈya issaramadaÑ, bhave saggagato naro. KÈyassa bhedÈ sappaÒÒo, saggaÑ so upapajjatÊti.

KumÈrapetavatthu chaÔÔhaÑ.

_____

7. RÈjaputtapetavatthu 753. Pubbe katÈnaÑ kammÈnaÑ, vipÈko mathaye manaÑ. R|pe sadde rase gandhe, phoÔÔhabbe ca manorame. 754. NaccaÑ gÊtaÑ ratiÑ khiÉÉaÑ, anubhutvÈ anappakaÑ. UyyÈne paricaritvÈ, pavisanto giribbajaÑ. 755. IsiÑ Sunetta5 maddakkhi, attadantaÑ samÈhitaÑ. AppicchaÑ hirisampannaÑ, uÒche pattagate rataÑ. 756. Hatthikkhandhato oruyha, laddhÈ bhanteti cÈbravi. Tassa pattaÑ gahetvÈna, uccaÑ paggayha khattiyo. 757. ThaÓÉile pattaÑ bhinditvÈ, hasamÈno apakkami. RaÒÒo KitavassÈhaÑ putto, kiÑ maÑ bhikkhu karissasi. ______________________________________________________________ 1. PamattÈ (Ka) 2. Bahussutesu (SÊ, Ka) 3. KhuppipÈsÈsamappitÈ (SÊ, I) 4. Caranti (SÊ, I), maranti (SyÈ) 5. Sunita (Ka)


758. Tassa kammassa pharusassa, vipÈko kaÔuko ahu. YaÑ rÈjaputto vedesi, nirayamhi samappito. 759. ChaÄeva caturÈsÊti, vassÈni navutÈni ca. BhusaÑ dukkhaÑ nigacchittho, niraye katakibbiso. 760. UttÈnopi ca paccittha, nikujjo vÈmadakkhiÓo. UddhaÑpÈdo Ôhito ceva, ciraÑ bÈlo apaccatha. 761. Bah|ni vassasahassÈni, p|gÈni nahutÈni ca. BhusaÑ dukkhaÑ nigacchittho, niraye katakibbiso. 762. EtÈdisaÑ kho kaÔukaÑ, appaduÔÔhappadosinaÑ. Paccanti pÈpakammantÈ, isimÈsajja subbataÑ. 763. So tattha bahuvassÈni, vedayitvÈ bahuÑ dukhaÑ. KhuppipÈsahato nÈma1, peto Èsi tato cuto. 764. EtamÈdÊnavaÑ ÒatvÈ2, issaramadasambhavaÑ. PahÈya issaramadaÑ, nivÈtamanuvattaye. 765. DiÔÔheva dhamme pÈsaÑso, yo Buddhesu sagÈravo. KÈyassa bhedÈ sappaÒÒo, saggaÑ so upapajjatÊti.

RÈjaputtapetavatthu sattamaÑ. _____

8. G|thakhÈdakapetavatthu

766. G|thak|pato uggantvÈ, ko nu dÊno patiÔÔhasi3. NissaÑsayaÑ pÈpakammanto, kiÑ nu saddahase tuvanti. 767. AhaÑ bhadante petomhi, duggato Yamalokiko. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gato. 768. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, idaÑ dukkhaÑ nigacchasÊti. 769. Ahu ÈvÈsiko mayhaÑ, issukÊ kulamaccharÊ. AjjhÈsito mayhaÑ ghare, kadariyo paribhÈsako. ______________________________________________________________ 1. KhuppipÈsÈhato nÈma (SÊ, I) 2. DisvÈ (SÊ) 3. DÊno hi tiÔÔhasi (SÊ)

4. MahÈvagga 213

770. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, bhikkhavo paribhÈsisaÑ. Tassa kammavipÈkena, petalokaÑ ito gatoti. 771. Amitto mittavaÓÓena, yo te Èsi kul|pako. KÈyassa bhedÈ duppaÒÒo, kiÑ nu pecca gatiÑ gatoti. 772. TassevÈhaÑ pÈpakammassa, sÊse tiÔÔhÈmi matthake. So ca paravisayaÑ patto, mameva paricÈrako. 773. YaÑ bhadante hadanta’ÒÒe, etaÑ me hoti bhojanaÑ. AhaÒca kho yaÑ hadÈmi, etaÑ so upajÊvatÊti.

G|thakhÈdakapetavatthu aÔÔhamaÑ. _____

9. G|thakhÈdakapetivatthu

774. G|thak|pato uggantvÈ, kÈ nu dÊnÈ patiÔÔhasi. NissaÑsayaÑ pÈpakammantÈ, kiÑ nu saddahase tuvanti. 775. AhaÑ bhadante petÊmhi, duggatÈ YamalokikÈ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈti. 776. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, idaÑ dukkhaÑ nigacchasÊti. 777. Ahu ÈvÈsiko mayhaÑ, issukÊ kulamaccharÊ. AjjhÈsito mayhaÑ ghare, kadariyo paribhÈsako. 778. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, bhikkhavo paribhÈsisaÑ. Tassa kammavipÈkena, petalokaÑ ito gatÈti. 779. Amitto mittavaÓÓena, yo te Èsi kul|pako. KÈyassa bhedÈ duppaÒÒo, kiÑ nu pecca gatiÑ gatoti. 780. TassevÈhaÑ pÈpakammassa, sÊse tiÔÔhÈmi matthake. So ca paravisayaÑ patto, mameva paricÈrako. 781. YaÑ bhadante hadanta’ÒÒe, etaÑ me hoti bhojanaÑ. AhaÒca kho yaÑ hadÈmi, etaÑ so upajÊvatÊti.

G|thakhÈdakapetivatthu navamaÑ.


10. GaÓapetavatthu

782. NaggÈ dubbaÓÓar|pÈttha, kisÈ dhamanisanthatÈ. UpphÈsulikÈ1 kisikÈ, ke nu tumhettha mÈrisÈti. 783. MayaÑ bhadante petÈmhÈ, duggatÈ YamalokikÈ. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gatÈti. 784. KiÑ nu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, petalokaÑ ito gatÈti. 785. AnÈvaÔesu titthesu, vicinimhaddhamÈsakaÑ. Santesu deyyadhammesu, dÊpaÑ nÈkamha attano. 786. NadiÑ upema tasitÈ, rittakÈ parivattati. ChÈyaÑ upema uÓhesu, Ètapo parivattati. 787. AggivaÓÓo ca no vÈto, Éahanto upavÈyati. EtaÒca bhante arahÈma, aÒÒaÒca pÈpakaÑ tato. 788. Api yojanÈni2 gacchÈma, chÈtÈ ÈhÈragedhino. AladdhÈva nivattÈma, aho no appapuÒÒatÈ. 789. ChÈtÈ pamucchitÈ bhantÈ, bh|miyaÑ paÔisumbhitÈ. UttÈnÈ paÔikirÈma, avakujjÈ patÈmase. 790. Te ca tattheva patitÈ3, bh|miyaÑ paÔisumbhitÈ. UraÑ sÊsaÒca ghaÔÔema, aho no appapuÒÒatÈ. 791. EtaÒca bhante arahÈma, aÒÒaÒca pÈpakaÑ tato. Santesu deyyadhammesu, dÊpaÑ nÈkamha attano. 792. Te hi n|na ito gantvÈ, yoniÑ laddhÈna mÈnusiÑ. VadaÒÒ| sÊlasampannÈ, kÈhÈma kusalaÑ bahunti.

GaÓapetavatthu dasamaÑ. ______________________________________________________________ 1. UppÈsuÄikÈ (Ka) 2. AdhiyojanÈni (SÊ, Ka) 3. Tattha papatitÈ (Ka)

4. MahÈvagga 215

11. PÈÔaliputtapetavatthu

793. DiÔÔhÈ tayÈ nirayÈ tiracchÈnayoni. PetÈ asurÈ athavÈpi mÈnusÈ devÈ. Sayamaddasa kammavipÈkamattano, NessÈmi taÑ PÈÔaliputtamakkhataÑ. Tattha gantvÈ kusalaÑ karohi kammaÑ. 794. AtthakÈmosi me yakkha, hitakÈmosi devate. Karomi tuyhaÑ vacanaÑ, tvaÑsi Ècariyo mama. 795. DiÔÔhÈ mayÈ nirayÈ tiracchÈnayoni, PetÈ asurÈ athavÈpi mÈnusÈ devÈ. SayamaddasaÑ kammavipÈkamattano, KÈhÈmi puÒÒÈni anappakÈnÊti.

PÈÔaliputtapetavatthu ekÈdasamaÑ. _____

12. Ambavanapetavatthu

796. AyaÒca te pokkharaÓÊ surammÈ, SamÈ sutitthÈ ca mahodakÈ ca. SupupphitÈ bhamaragaÓÈnukiÓÓÈ, KathaÑ tayÈ laddhÈ ayaÑ manuÒÒÈ. 797. IdaÒca te ambavanaÑ surammaÑ, SabbotukaÑ dhÈrayate1 phalÈni. SupupphitaÑ bhamaragaÓÈnukiÓÓaÑ, KathaÑ tayÈ laddhamidaÑ vimÈnaÑ. 798. AmbapakkaÑ dakaÑ2 yÈgu, sÊtacchÈyÈ manoramÈ. DhÊtÈya dinnadÈnena, tena me idha labbhati. ______________________________________________________________ 1. DhÈrayati (SyÈ, Ka) 2. AmbapakkodakaÑ (SÊ, SyÈ, I), ambapakk|dakaÑ (Ka)


799. SandiÔÔhikaÑ kammaÑ evaÑ1 passatha, DÈnassa damassa saÑyamassa vipÈkaÑ. DÈsÊ ahaÑ ayyakulesu hutvÈ, SuÓisÈ homi agÈrassa issarÈti.

Ambavanapetavatthu dvÈdasamaÑ. _____

13. Akkharukkhapetavatthu

800. YaÑ dadÈti na taÑ hoti, detheva dÈnaÑ datvÈ ubhayaÑ tarati. UbhayaÑ tena dÈnena2 gacchati, jÈgaratha mÈpamajjathÈti.

Akkharukkhapetavatthu terasamaÑ. _____

14. BhogasaÑharaÓapetavatthu

801. MayaÑ bhoge saÑharimhÈ, samena visamena ca. Te aÒÒe paribhuÒjanti, mayaÑ dukkhassa bhÈginÊti.

BhogasaÑharapetavatthu cuddasamaÑ. _____

15. SeÔÔhiputtapetavatthu

802. * SaÔÔhivassasahassÈni, paripuÓÓÈni sabbaso. Niraye paccamÈnÈnaÑ, kadÈ anto bhavissati. 803. * Natthi anto kuto anto, na anto paÔidissati. TathÈ hi pakataÑ pÈpaÑ, tuyhaÑ mayhaÒca mÈrisÈ3. 804. * DujjÊvitamajÊvamha, ye sante na dadamhase. Santesu deyyadhammesu, dÊpaÑ nÈkamha attano. 805. * SohaÑ n|na ito gantvÈ, yoniÑ laddhÈna mÈnusiÑ. VadaÒÒ| sÊlasampanno, kÈhÈmi kusalaÑ bahunti.

SeÔÔhiputtapetavatthu pannarasamaÑ. ______________________________________________________________ 1. SandiÔÔhikaÑ eva (SyÈ) 2. Tena (Ka) * Khu 5. 100 piÔÔhe JÈtakepi. 3. Mama tuyhaÒca mÈrisa (SÊ, SyÈ, I)

4. MahÈvagga 217

16. SaÔÔhik|Ôapetavatthu

806. KiÑ nu ummattar|pova, migo bhantova dhÈvasi. NissaÑsayaÑ pÈpakammanto1, kiÑ nu saddÈyase tuvanti. 807. AhaÑ bhadante petomhi, duggato Yamalokiko. PÈpakammaÑ karitvÈna, petalokaÑ ito gato. 808. SaÔÔhi k|ÔasahassÈni, paripuÓÓÈni sabbaso. SÊse mayhaÑ nipatanti, te bhindanti ca matthakanti. 809. KiÑnu kÈyena vÈcÈya, manasÈ dukkaÔaÑ kataÑ. Kissa kammavipÈkena, idaÑ dukkhaÑ nigacchasi. 810. SaÔÔhi k|ÔasahassÈni, paripuÓÓÈni sabbaso. SÊse tuyhaÑ nipatanti, te bhindanti ca matthakanti. 811. AthaddasÈsiÑ SambuddhaÑ, SunettaÑ bhÈvitindriyaÑ. NisinnaÑ rukkham|lasmiÑ, jhÈyantaÑ akutobhayaÑ. 812. SÈlittakappahÈrena, bhindissaÑ tassa matthakaÑ. Tassa kammavipÈkena, idaÑ dukkhaÑ nigacchisaÑ. 813. SaÔÔhi k|ÔasahassÈni, paripuÓÓÈni sabbaso. SÊse mayhaÑ nipatanti, te bhindanti ca2 matthakanti. 814. Dhammena te kÈpurisa, SaÔÔhi k|ÔasahassÈni, paripuÓÓÈni sabbaso. SÊse tuyhaÑ nipatanti, te bhindanti ca matthakanti.

SaÔÔhik|Ôapetavatthu soÄasamaÑ.

MahÈvaggo catuttho. ______________________________________________________________ 1. PÈpakammaÑ (SyÈ, I) 2. Nipatanti, vo bhindanteva (SÊ, DhammapadaÔÔhakathÈ)


TassuddÈnaÑ

Ambasakkaro SerÊsako, Pi~galo Revati Ucchu. Dve KumÈrÈ duve G|thÈ, GaÓapÈÔali-ambavanaÑ. AkkharukkhabhogasaÑharÈ, SeÔÔhiputtasaÔÔhik|ÔÈ. Iti soÄasavatth|ni, vaggo tena pavuccati.

Atha vagguddÈnaÑ

Urago Uparivaggo, C|ÄamahÈti catudhÈ. Vatth|ni ekapaÒÒÈsaÑ, catudhÈ bhÈÓavÈrato.

PetavatthupÈÄi niÔÔhitÈ.

KhuddakanikÈya

TheragÈthÈpÈÄi _____


NidÈnagÈthÈ

SÊhÈnaÑva nadantÈnaÑ, dÈÔhÊnaÑ girigabbhare. SuÓÈtha bhÈvitattÈnaÑ, gÈthÈ atth|panÈyikÈ1.

YathÈnÈmÈ yathÈgottÈ, yathÈdhammavihÈrino. YathÈdhimuttÈ sappaÒÒÈ, vihariÑsu atanditÈ.

Tattha tattha vipassitvÈ, phusitvÈ accutaÑ padaÑ. KatantaÑ paccavekkhantÈ, imamatthamabhÈsisuÑ.

1. EkakanipÈta

1. PaÔhamavagga

1. Subh|tittheragÈthÈ

1. ChannÈ me kuÔikÈ sukhÈ nivÈtÈ, Vassa deva yathÈsukhaÑ. CittaÑ me susamÈhitaÑ vimuttaÑ, ŒtÈpÊ viharÈmi vassa devÈti. ItthaÑ sudaÑ2 ÈyasmÈ Subh|titthero gÈthaÑ abhÈsitthÈti. ______________________________________________________________ 1. Att|panÈyikÈ (SÊ, Ka) 2. ItthaÑ sumaÑ (Ka, ®Ôha)

220 TheragÈthÈpÈÄi

2. MahÈkoÔÔhikattheragÈthÈ

2. Upasanto uparato, mantabhÈÓÊ anuddhato. DhunÈti pÈpake dhamme, dumapattaÑva mÈlutoti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ MahÈkoÔÔhiko1 thero gÈthaÑ abhÈsitthÈti.

3. Ka~khÈrevatattheragÈthÈ

3. PaÒÒaÑ imaÑ passa TathÈgatÈnaÑ, Aggi yathÈ pajjalito nisÊthe. ŒlokadÈ cakkhudadÈ bhavanti, Ye ÈgatÈnaÑ vinayanti ka~khanti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ Ka~khÈrevato thero gÈthaÑ abhÈsitthÈti.

4. PuÓÓattheragÈthÈ

4. Sabbhireva samÈsetha, paÓÉitehatthadassibhi. AtthaÑ mahantaÑ gambhÊraÑ, duddasaÑ nipuÓaÑ aÓuÑ. DhÊrÈ samadhigacchanti, appamattÈ vicakkhaÓÈti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ PuÓÓo MantÈÓiputto2 thero gÈthaÑ abhÈsitthÈti.

5. DabbattheragÈthÈ

5. Yo duddamiyo damena danto, Dabbo santusito vitiÓÓaka~kho. VijitÈvÊ apetabheravo hi, Dabbo so parinibbuto Ôhitattoti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ Dabbo thero gÈthaÑ abhÈsitthÈti. ______________________________________________________________ 1. MahÈkoÔÔhito (SÊ, SyÈ) 2. MantÈniputto (SyÈ, Ka)

1. EkakanipÈta 221

6. SÊtavaniyattheragÈthÈ

6. Yo SÊtavanaÑ upagÈ bhikkhu, Eko santusito samÈhitatto. VijitÈvÊ apetalomahaÑso, RakkhaÑ kÈyagatÈsatiÑ dhitimÈti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ SÊtavaniyo thero gÈthaÑ abhÈsitthÈti.

7. BhalliyattheragÈthÈ

7. Yo’pÈnudÊ maccurÈjassa senaÑ, NaÄasetuÑva sudubbalaÑ mahogho. VijitÈvÊ apetabheravo hi, Danto so parinibbuto Ôhitattoti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ Bhalliyo thero gÈthaÑ abhÈsitthÈti.

8. VÊrattheragÈthÈ

8. Yo duddamiyo damena danto, VÊro santusito vitiÓÓaka~kho. VijitÈvÊ apetalomahaÑso, VÊro so parinibbuto Ôhitattoti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ SÊro thero gÈthaÑ abhÈsitthÈti.

9. PilindavacchattheragÈthÈ

9. SvÈgataÑ na durÈgataÑ1, nayidaÑ dumantitaÑ mama. SaÑvibhattesu dhammesu, yaÑ seÔÔhaÑ tadupÈgaminti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ Pilindavaccho2 thero gÈthaÑ abhÈsitthÈti. ______________________________________________________________ 1. NÈpagataÑ (SÊ, SyÈ) 2. Pilindivaccho (SÊ)


10. PuÓÓamÈsattheragÈthÈ

10. Vihari apekkhaÑ idha vÈ huraÑ vÈ, Yo vedag| samito yatatto. Sabbesu dhammesu an|palitto, Lokassa jaÒÒÈ udayabbayaÒcÈti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ PuÓÓamÈso thero gÈthaÑ abhÈsitthÈti.

Vaggo paÔhamo.

TassuddÈnaÑ

Subh|ti KoÔÔhiko thero, Ka~khÈrevatasammato. MantÈÓiputto Dabbo ca, SÊtavaniyo ca Bhalliyo. VÊro Pilindavaccho ca, PuÓÓamÈso tamonudoti.

_____

2. Dutiyavagga

1. C|ÄavacchattheragÈthÈ

11. PÈmojjabahulo bhikkhu, dhamme Buddhappavedite. Adhigacche padaÑ santaÑ, sa~khÈr|pasamaÑ sukhanti.

C|Äavaccho1 thero.

2. MahÈvacchattheragÈthÈ

12. PaÒÒÈbalÊ sÊlavat|papanno, SamÈhito jhÈnarato satÊmÈ. YadatthiyaÑ bhojanaÑ bhuÒjamÈno, Ka~khetha kÈlaÑ idha vÊtarÈgoti.

MahÈvaccho2 thero. ______________________________________________________________ 1. C|lagavaccho (SÊ) 2. MahÈgavaccho (SÊ)

1. EkakanipÈta 223

3. VanavacchattheragÈthÈ

13. NÊlabbhavaÓÓÈ rucirÈ, sÊtavÈrÊ sucindharÈ. IndagopakasaÒchannÈ, te selÈ ramayanti manti.

Vanavaccho thero.

4. SÊvakasÈmaÓeragÈthÈ

14. UpajjhÈyo maÑ avaca, ito gacchÈma SÊvaka. GÈme me vasati kÈyo, araÒÒaÑ me gato mano. SemÈnakopi gacchÈmi, natthi sa~go vijÈnatanti.

Vanavacchassa therassa sÈmaÓero.

5. KuÓÉadhÈnattheragÈthÈ

15. PaÒca chinde paÒca jahe, paÒca cuttari bhÈvaye. PaÒcasa~gÈtigo bhikkhu, oghatiÓÓoti vuccatÊti.

KuÓÉadhÈno thero.

6. BelaÔÔhasÊsattheragÈthÈ

16. YathÈpi bhaddo ÈjaÒÒo, na~galÈvattanÊ sikhÊ. Gacchati appakasirena, evaÑ rattindivÈ mama. Gacchanti appakasirena, sukhe laddhe nirÈmiseti.

BelaÔÔhasÊso thero.

7. DÈsakattheragÈthÈ

17. MiddhÊ yadÈ hoti mahagghaso ca, NiddÈyitÈ samparivattasÈyÊ. MahÈvarÈhova nivÈpapuÔÔho, PunappunaÑ gabbhamupeti mandoti.

DÈsako thero.


8. Si~gÈlapituttheragÈthÈ

18. Ahu Buddhassa dÈyÈdo, bhikkhu BhesakaÄÈvane. KevalaÑ aÔÔhisaÒÒÈya, apharÊ pathaviÑ1 imaÑ. MaÒÒehaÑ kÈmarÈgaÑ so, khippameva pahissatÊti2.

Si~gÈlapitÈ3 thero.

9. KulattheragÈthÈ

19. * UdakaÑ hi nayanti nettikÈ, usukÈrÈ namayanti4 tejanaÑ. DÈruÑ namayanti4 tacchakÈ, attÈnaÑ damayanti subbatÈti.

Kulo5 thero.

10. AjitattheragÈthÈ

20. MaraÓe me bhayaÑ natthi, nikanti natthi jÊvite. SandehaÑ nikkhipissÈmi, sampajÈno paÔissatoti6.

Ajito thero.

Vaggo dutiyo.

TassuddÈnaÑ

C|Äavaccho MahÈvaccho, Vanavaccho ca SÊvako. KuÓÉadhÈno ca BelaÔÔhi, DÈsako ca tatopari. Si~gÈlapitiko thero, Kulo ca Ajito dasÈti.

_____

3. Tatiyavagga

1. NigrodhattheragÈthÈ

21. NÈhaÑ bhayassa bhÈyÈmi, SatthÈ no amatassa kovido. Yattha bhayaÑ nÈvatiÔÔhati, tena maggena vajanti bhikkhavoti.

Nigrodho thero. ______________________________________________________________ 1. PaÔhaviÑ (SÊ, SyÈ) 2. PahÊyabhi (sabbattha PÈÄiyaÑ) 3. SigÈlapitÈ (SÊ) 4. damayanti (Ka) * Khu 1. 25, 35 piÔÔhesu Dhammapadepi. 5. KuÓÉalo (SÊ), KuÄo (SyÈ, Ka) 6. Patissatoti (SÊ, SyÈ)

1. EkakanipÈta 225

2. CittakattheragÈthÈ

22. NÊlÈ sugÊvÈ sikhino, morÈ kÈrambhiyaÑ1 abhinadanti. Te sitavÈtakÊÄitÈ2, suttaÑ jhÈyaÑ3 nibodhentÊti.

Cittako thero.

3. GosÈlattheragÈthÈ

23. AhaÑ kho veÄugumbasmiÑ, bhutvÈna madhupÈyasaÑ. PadakkhiÓaÑ sammasanto, khandhÈnaÑ udayabbayaÑ. SÈnuÑ paÔigamissÈmi, vivekamanubr|hayanti.

GosÈlo thero.

4. SugandhattheragÈthÈ

24. Anuvassiko pabbajito, passa dhammasudhammataÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Sugandho thero.

5. NandiyattheragÈthÈ

25. ObhÈsajÈtaÑ phalagaÑ, cittaÑ yassa abhiÓhaso. TÈdisaÑ bhikkhumÈsajja, kaÓha dukkhaÑ nigacchasÊti.

Nandiyo thero.

6. AbhayattheragÈthÈ

26. SutvÈ subhÈsitaÑ vÈcaÑ, BuddhassÈdiccabandhuno. PaccabyadhiÑ hi nipuÓaÑ, vÈlaggaÑ usunÈ yathÈti.

Abhayo thero. ______________________________________________________________ 1. KÈraÑviyaÑ (SÊ), kÈraviyaÑ (SyÈ) 2. SÊtavÈtakadditakalitÈ (SÊ), sÊtavÈtakalitÈ (SyÈ) 3. JhÈnaÑ (SyÈ), jhÈyiÑ (?)


7. Lomasaka~giyattheragÈthÈ

27. DabbaÑ kusaÑ poÔakilaÑ, usÊraÑ muÒjapabbajaÑ. UrasÈ panudissÈmi, vivekamanubr|hayanti.

Lomasaka~giyo thero.

8. JambugÈmikaputtattheragÈthÈ

28. Kacci no vatthapasuto, kacci no bh|sanÈrato. Kacci sÊlamayaÑ gandhaÑ, kiÑ tvaÑ vÈyasi1 netarÈ pajÈ.

JambugÈmikaputto thero.

9. HÈritattheragÈthÈ

29. SamunnamayamattÈnaÑ, usukÈrova tejanaÑ. CittaÑ ujuÑ karitvÈna, avijjaÑ bhinda HÈritÈti.

HÈrito thero.

10. UttiyattheragÈthÈ

30. ŒbÈdhe me samuppanne, sati me udapajjatha. ŒbÈdho me samuppanno, kÈlo me nappamajjitunti.

Uttiyo thero.

Vaggo tatiyo.

TassuddÈnaÑ

Nigrodho Cittako thero, GosÈlathero Sugandho. Nandiyo Abhayo thero, thero Lomasaka~giyo. JambugÈmikaputto ca, HÈrito Uttiyo isÊti. ______________________________________________________________ 1. Kacci sÊlamayaÑ gandhaÑ, tvaÑ vÈsi (SyÈ)

1. EkakanipÈta 227

4. Catutthavagga

1. GahvaratÊriyattheragÈthÈ

31. PhuÔÔho ÉaÑsehi makasehi, araÒÒasmiÑ brahÈvane. NÈgo saÑgÈmasÊseva, sato tatrÈdhivÈsayeti.

GahvaratÊriyo thero.

2. SuppiyattheragÈthÈ

32. AjaraÑ jÊramÈnena, tappamÈnena nibbutiÑ. NimiyaÑ1 paramaÑ santiÑ, yogakkhemaÑ anuttaranti.

Suppiyo thero.

3. SopÈkattheragÈthÈ

33. YathÈpi ekaputtasmiÑ, piyasmiÑ kusalÊ siyÈ. EvaÑ sabbesu pÈÓesu, sabbattha kusalo siyÈti.

SopÈko thero.

4. PosiyattheragÈthÈ

34. AnÈsannavarÈ etÈ, niccameva vijÈnatÈ. GÈmÈ araÒÒamÈgamma, tato gehaÑ upÈvisi2. Tato uÔÔhÈya pakkÈmi, anÈmantetvÈ3 Posiyoti.

Posiyo thero.

5. SÈmaÒÒakÈnittheragÈthÈ

35. SukhaÑ sukhattho labhate tadÈcaraÑ, KittiÒca pappoti yasassa vaÉÉhati. Yo ariyamaÔÔha~gikamaÒjasaÑ ujuÑ, BhÈveti maggaÑ amatassa pattiyÈti.

SÈmaÒÒakÈnitthero. ______________________________________________________________ 1. NimmissaÑ (SÊ), nirÈmisaÑ (SyÈ), nimineyyaÑ(?) 2. UpÈvisiÑ (SÊ) 3. AnÈmantiya (SÊ)


6. KumÈputtattheragÈthÈ

36. SÈdhu sutaÑ sÈdhu caritakaÑ, SÈdhu sadÈ aniketavihÈro. AtthapucchanaÑ padakkhiÓakammaÑ, EtaÑ sÈmaÒÒamakiÒcanassÈti.

KumÈputto thero.

7. KumÈputtasahÈyakattheragÈthÈ

37. NÈnÈjanapadaÑ yanti, vicarantÈ asaÒÒatÈ. SamÈdhiÒca virÈdhenti, kiÑsu raÔÔhacariyÈ karissati. TasmÈ vineyya sÈrambhaÑ, jhÈyeyya apurakkhatoti.

KumÈputtattherassa sahÈyako thero.

8. GavampatittheragÈthÈ

38. Yo iddhiyÈ sarabhuÑ aÔÔhapesi, So Gavampati asito anejo. TaÑ sabbasa~gÈtigataÑ MahÈmuniÑ, DevÈ namassanti bhavassa pÈragunti.

Gavampatitthero.

9. TissattheragÈthÈ

39. * SattiyÈ viya omaÔÔho, ÉayhamÈnova1 matthake. KÈmarÈgappahÈnÈya, sato bhikkhu paribbajeti.

Tisso thero.

10. VaÉÉhamÈnattheragÈthÈ

40. SattiyÈ viya omaÔÔho, ÉayhamÈnova matthake. BhavarÈgappahÈnÈya, sato bhikkhu paribbajeti.

VaÉÉhamÈno thero.

Vaggo catuttho. ______________________________________________________________ * SaÑ 1. 12, 52 piÔÔhesupi. 1. �ayhamÈneva (sabbattha)

1. EkakanipÈta 229

TassuddÈnaÑ

GahvaratÊriyo Suppiyo, SopÈko ceva Posiyo. SÈmaÒÒakÈni KumÈputto, KumÈputtasahÈyako. Gavampati Tissatthero, VaÉÉhamÈno mahÈyasoti.

_____

5. PaÒcamavagga

1. SirivaÉÉhattheragÈthÈ

41. Vivaramanupatanti vijjutÈ, VebhÈrassa ca PaÓÉavassa ca. Nagavivaragato ca jhÈyati, putto appaÔimassa tÈdinoti.

SirivaÉÉho thero.

2. KhadiravaniyattheragÈthÈ

42. CÈle UpacÈle SÊs|pacÈle, ( )1 PatissatÈ2 nu kho viharatha, Œgato vo vÈlaÑ viya vedhÊti.

Khadiravaniyo thero.

3. Suma~galattheragÈthÈ

43. Sumuttiko sumuttiko, sÈhu sumuttikomhi tÊhi khujjakehi, AsitÈsu mayÈ, na~galÈsu mayÈ, khuddakuddÈlÈsu mayÈ. Yadipi idhameva idhameva, atha vÈpi alameva alameva, JhÈya Suma~gala jhÈya Suma~gala, appamatto vihara Suma~galÈti.

Suma~galo thero.

4. SÈnuttheragÈthÈ

44. * MataÑ vÈ amma rodanti, yo vÈ jÊvaÑ na dissati. JÊvantaÑ maÑ amma passantÊ, kasmÈ maÑ amma rodasÊti.

SÈnutthero. ______________________________________________________________ 1. (CÈlÈ UpacÈlÈ SÊs|pacÈlÈ) (Ka) 2. PaÔissatikÈ (SyÈ, Ka) * SaÑ 1. 211 piÔÔhepi.


5. RamaÓÊyavihÈrittheragÈthÈ

45. YathÈpi bhaddo ÈjaÒÒo, khalitvÈ patitiÔÔhati. EvaÑ dassanasampannaÑ, SammÈsambuddhasÈvakanti.

RamaÓÊyavihÈritthero.

6. SamiddhittheragÈthÈ

46. SaddhÈyÈhaÑ pabbajito, agÈrasmÈ’nagÈriyaÑ. Sati paÒÒÈ ca me vuÉÉhÈ, cittaÒca susamÈhitaÑ. KÈmaÑ karassu r|pÈni, neva maÑ byÈdhayissasÊti1.

Samiddhitthero.

7. UjjayattheragÈthÈ

47. Namo te Buddha vÊratthu, vippamuttosi sabbadhi. TuyhÈpadÈne viharaÑ, viharÈmi anÈsavoti.

Ujjayo thero.

8. SaÒjayattheragÈthÈ

48. Yato ahaÑ pabbajito, agÈrasmÈ’nagÈriyaÑ. NÈbhijÈnÈmi sa~kappaÑ, anariyaÑ dosasaÑhitanti.

SaÒjayo thero.

9. RÈmaÓeyyakattheragÈthÈ

49. CihacihÈbhinadite2, sippikÈbhirutehi ca. Na me taÑ phandati cittaÑ, ekattanirataÑ hi meti.

RÈmaÓeyyako thero. ______________________________________________________________ 1. BÈdhayissasÊti (SÊ), byÈthayissasÊti (?) 2. VihavihÈbhinadite (SÊ, SyÈ)

1. EkakanipÈta 231

10. VimalattheragÈthÈ

50. DharaÓÊ ca siÒcati vÈti, mÈluto vijjutÈ carati nabhe. Upasamanti vitakkÈ, cittaÑ susamÈhitaÑ mamÈti.

Vimalo thero.

Vaggo paÒcamo.

TassuddÈnaÑ

SirÊvaÉÉho Revato thero, Suma~galo SÈnusavhayo. RamaÓÊyavihÈrÊ ca, Samiddhi-ujjayasaÒjayÈ. RÈmaÓeyyo ca so thero, Vimalo ca raÓaÒjahoti.

_____

6. ChaÔÔhavagga

1. GodhikattheragÈthÈ

51. Vassati devo yathÈ sugÊtaÑ, channÈ me kuÔikÈ sukhÈ nivÈtÈ. CittaÑ susamÈhitaÒca mayhaÑ, atha ce patthayasi pavassa devÈti.

Godhiko thero.

2. SubÈhuttheragÈthÈ

52. Vassati devo yathÈ sugÊtaÑ, channÈ me kuÔikÈ sukhÈ nivÈtÈ. CittaÑ susamÈhitaÒca kÈye, atha ce patthayasi pavassa devÈti.

SubÈhutthero.

3. ValliyattheragÈthÈ

53. Vassati devo yathÈ sugÊtaÑ, channÈ me kuÔikÈ sukhÈ nivÈtÈ. TassaÑ viharÈmi appamatto, atha ce patthayasi pavassa devÈti.

Valliyo thero.



54. Vassati devo yathÈ sugÊtaÑ, channÈ me kuÔikÈ sukhÈ nivÈtÈ. TassaÑ viharÈmi adutiyo, atha ce patthayasi pavassa devÈti.

Uttiyo thero.

5. AÒjanavaniyattheragÈthÈ

55. ŒsandiÑ kuÔikaÑ katvÈ, ogayha AÒjanaÑ vanaÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

AÒjanavaniyo thero.

6. KuÔivihÈrittheragÈthÈ

56. Ko kuÔikÈyaÑ, bhikkhu kuÔikÈyaÑ, VÊtarÈgo susamÈhitacitto. EvaÑ jÈnÈhi Èvuso, AmoghÈ te kuÔikÈ katÈti.

KuÔivihÈritthero.

7. DutiyakuÔivihÈrittheragÈthÈ

57. AyamÈhu purÈÓiyÈ kuÔi, aÒÒaÑ patthayase navaÑ kuÔiÑ. ŒsaÑ kuÔiyÈ virÈjaya, dukkhÈ bhikkhu puna navÈ kuÔÊti.

DutiyakuÔivihÈritthero.

8. RamaÓÊyakuÔikattheragÈthÈ

58. RamaÓÊyÈ me kuÔikÈ, SaddhÈdeyyÈ manoramÈ. Na me attho kumÈrÊhi, YesaÑ attho tahiÑ gacchatha nÈriyoti.

RamaÓÊyakuÔiko thero.

1. EkakanipÈta 233

9. KosalavihÈrittheragÈthÈ

59. SaddhÈyÈhaÑ pabbajito, araÒÒe me kuÔikÈ katÈ. Appamatto ca ÈtÈpÊ, sampajÈno patissatoti1.

KosalavihÈritthero.

10. SÊvalittheragÈthÈ

60. Te me ijjhiÑsu sa~kappÈ, yadattho pÈvisiÑ kuÔiÑ. VijjÈvimuttiÑ paccesaÑ, mÈnÈnusayamujjahanti.

SÊvalitthero.

Vaggo chaÔÔho.

TassuddÈnaÑ

Godhiko ca SubÈhu ca, Valliyo Uttiyo isi. AÒjanavaniyo thero, duve KuÔivihÈrino. RamaÓÊyakuÔiko ca, KosalavhayasÊvalÊti.

_____

7. Sattamavagga

1. VappattheragÈthÈ

61. Passati passo passantaÑ, apassantaÒca passati. Apassanto apassantaÑ, passantaÒca na passatÊti.

Vappo thero.

2. VajjiputtattheragÈthÈ

62. EkakÈ mayaÑ araÒÒe viharÈma, apaviddhaÑva vanasmiÑ dÈrukaÑ. Tassa me bahukÈ pihayanti, nerayikÈ viya saggagÈminanti.

Vajjiputto thero. ______________________________________________________________ 1. PaÔissatoti (Ka)


3. PakkhattheragÈthÈ

63. CutÈ patanti patitÈ, giddhÈ ca punarÈgatÈ. KataÑ kiccaÑ rataÑ rammaÑ, sukhena’nvÈgataÑ sukhanti.

Pakkho thero.

4. VimalakoÓÉaÒÒattheragÈthÈ

64. DumavhayÈya uppanno, jÈto paÓÉaraketunÈ. KetuhÈ ketunÈyeva, mahÈketuÑ padhaÑsayÊti.

VimalakoÓÉaÒÒo thero.

5. UkkhepakatavacchattheragÈthÈ

65. Ukkhepakatavacchassa, sa~kalitaÑ bah|hi vassehi. TaÑ bhÈsati gahaÔÔhÈnaÑ, sunisinno uÄÈrapÈmojjoti.

Ukkhepakatavaccho thero.

6. MeghiyattheragÈthÈ

66. AnusÈsi mahÈvÊro, sabbadhammÈna pÈrag|. TassÈhaÑ dhammaÑ sutvÈna, vihÈsiÑ santike sato. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Meghiyo thero.

7. EkadhammasavanÊyattheragÈthÈ

67. KilesÈ jhÈpitÈ mayhaÑ, bhavÈ sabbe sam|hatÈ. VikkhÊÓo jÈtisaÑsÈro, natthi dÈni punabbhavoti.

EkadhammasavanÊyo thero.

8. EkudÈniyattheragÈthÈ

68. * Adhicetaso appamajjato, Munino monapathesu sikkhato. SokÈ na bhavanti tÈdino, Upasantassa sadÈ satÊmatoti.

EkudÈniyo thero. ______________________________________________________________ * Khu 1. 128; Vi 2. 77 piÔÔhesupi.

1. EkakanipÈta 235

9. ChannattheragÈthÈ

69. SutvÈna dhammaÑ mahato mahÈrasaÑ, SabbaÒÒutaÒÒÈÓavarena desitaÑ. MaggaÑ papajjiÑ1 amatassa pattiyÈ, So yogakkhemassa pathassa kovidoti.

Channo thero.

10. PuÓÓattheragÈthÈ

70. SÊlameva idha aggaÑ, paÒÒavÈ pana uttamo. Manussesu ca devesu, sÊlapaÒÒÈÓato jayanti.

PuÓÓo thero.

Vaggo sattamo.

TassuddÈnaÑ

Vappo ca Vajjiputto ca, Pakkho VimalakoÓÉaÒÒo. Ukkhepakatavaccho ca, Meghiyo Ekadhammiko. EkudÈniyachannÈ ca, PuÓÓatthero mahabbaloti.

_____

8. AÔÔhamavagga

1. VacchapÈlattheragÈthÈ

71. SusukhumanipuÓatthadassinÈ, matikusalena nivÈtavuttinÈ. SaÑsevitavuddhasÊlinÈ2, nibbÈnaÑ na hi tena dullabhanti.

VacchapÈlo thero. ______________________________________________________________ 1. PapajjaÑ (Ka) 2. SaÑsevitabuddhasÊlinÈ (Ka)


2. ŒtumattheragÈthÈ

72. YathÈ kaÄÊro susu vaÉÉhitaggo, Dunnikkhamo hoti pasÈkhajÈto. EvaÑ ahaÑ bhariyÈyÈnitÈya, AnumaÒÒaÑ maÑ pabbajitomhi dÈnÊti.

Œtumo thero.

3. MÈÓavattheragÈthÈ

73. JiÓÓaÒca disvÈ dukhitaÒca byÈdhitaÑ, MataÒca disvÈ gatamÈyusa~khayaÑ. Tato ahaÑ nikkhamit|na pabbajiÑ, PahÈya kÈmÈni manoramÈnÊti.

MÈÓavo thero.

4. SuyÈmanattheragÈthÈ

74. KÈmacchando ca byÈpÈdo, thinamiddhaÒca1 bhikkhuno. UddhaccaÑ vicikicchÈ ca, sabbasova na vijjatÊti.

SuyÈmano thero.

5. SusÈradattheragÈthÈ

75. SÈdhu suvihitÈna dassanaÑ, ka~khÈ chijjati buddhi vaÉÉhati. BÈlampi karonti paÓÉitaÑ, tasmÈ sÈdhu sataÑ samÈgamoti.

SusÈrado thero.

6. PiyaÒjahattheragÈthÈ

76. Uppatantesu nipate, nipatantesu uppate. Vase avasamÈnesu, ramamÈnesu no rameti.

PiyaÒjaho thero. ______________________________________________________________ 1. ThÊnamiddhaÒca (SÊ, SyÈ)

1. EkakanipÈta 237

7. HatthÈrohaputtattheragÈthÈ

77. IdaÑ pure cittamacÈri cÈrikaÑ, YenicchakaÑ yatthakÈmaÑ yathÈsukhaÑ. TadajjahaÑ niggahessÈmi yoniso, HatthippabhinnaÑ viya a~kusaggahoti.

HatthÈrohaputto thero.

8. MeÓÉasirattheragÈthÈ

78. AnekajÈtisaÑsÈraÑ, sandhÈvissaÑ anibbisaÑ. Tassa me dukkhajÈtassa, dukkhakkhandho aparaddhoti.

MeÓÉasiro thero.

9. RakkhitattheragÈthÈ

79. Sabbo rÈgo pahÊno me, sabbo doso sam|hato. Sabbo me vigato moho, sÊtibh|tosmi nibbutoti.

Rakkhito thero.

10. UggattheragÈthÈ

80. YaÑ mayÈ pakataÑ kammaÑ, appaÑ vÈ yadi vÈ bahuÑ. SabbametaÑ parikkhÊÓaÑ, natthi dÈni punabbhavoti.

Uggo thero.

Vaggo aÔÔhamo.

TassuddÈnaÑ

VacchapÈlo ca yo thero, Œtumo MÈÓavo isi. SuyÈmano SusÈrado, thero yo ca PiyaÒjaho. Œrohaputto MeÓÉasiro, Rakkhito Uggasavhayoti.


9. Navamavagga

1. SamitiguttattheragÈthÈ

81. YaÑ mayÈ pakataÑ pÈpaÑ, pubbe aÒÒÈsu jÈtisu. Idheva taÑ vedanÊyaÑ, vatthu aÒÒaÑ na vijjatÊti.

Samitigutto thero.

2. KassapattheragÈthÈ

82. Yena yena subhikkhÈni, sivÈni abhayÈni ca. Tena puttaka gacchassu, mÈ sokÈpahato bhavÈti.

Kassapo thero.

3. SÊhattheragÈthÈ

83. SÊha’ppamatto vihara, rattindiva’matandito. BhÈvehi kusalaÑ dhammaÑ, jaha sÊghaÑ samussayanti.

SÊho thero.

4. NÊtattheragÈthÈ

84. SabbarattiÑ supitvÈna, divÈ sa~gaÓike rato. KudÈssu nÈma dummedho, dukkhassantaÑ karissatÊti.

NÊto thero.

5. SunÈgattheragÈthÈ

85. Cittanimittassa kovido, pavivekarasaÑ vijÈniya. JhÈyaÑ nipako patissato, adhigaccheyya sukhaÑ nirÈmisanti.

SunÈgo thero.

6. NÈgitattheragÈthÈ

86. Ito bahiddhÈ puthu aÒÒavÈdinaÑ, Maggo na nibbÈnagamo yathÈ ayaÑ. Itissu saÑghaÑ BhagavÈ’nusÈsati, SatthÈ sayaÑ pÈÓitaleva dassayanti.

NÈgito thero.

1. EkakanipÈta 239

7. PaviÔÔhattheragÈthÈ

87. KhandhÈ diÔÔhÈ yathÈbh|taÑ, bhavÈ sabbe padÈlitÈ. VikkhÊÓo jÈtisaÑsÈro, natthi dÈni punabbhavoti.

PaviÔÔho thero.

8. AjjunattheragÈthÈ

88. AsakkhiÑ vata attÈnaÑ, uddhÈtuÑ udakÈ thalaÑ. VuyhamÈno mahogheva, saccÈni paÔivijjha’hanti.

Ajjuno thero.

9. (PaÔhama) DevasabhattheragÈthÈ

89. UttiÓÓÈ pa~kapalipÈ, pÈtÈlÈ parivajjitÈ. Mutto oghÈ ca ganthÈ ca, sabbe mÈnÈ visaÑhatÈti.

Devasabho thero.

10. SÈmidattattheragÈthÈ

90. PaÒcakkhandhÈ pariÒÒÈtÈ, tiÔÔhanti chinnam|lakÈ. VikkhÊÓo jÈtisaÑsÈro, natthi dÈni punabbhavoti.

SÈmidatto thero.

Vaggo navamo.

TassuddÈnaÑ

Thero Samitigutto ca, Kassapo SÊhasavhayo. NÊto SunÈgo NÈgito, PaviÔÔho Ajjuno isi. Devasabho ca yo thero, SÈmidatto mahabbaloti.

_____

10. Dasamavagga

1. ParipuÓÓakattheragÈthÈ

91. Na tathÈ mataÑ satarasaÑ, sudhannaÑ yaÑ maya’jja paribhuttaÑ. AparimitadassinÈ Gotamena, Buddhena desito dhammoti.

ParipuÓÓako thero.


2. VijayattheragÈthÈ

92. YassÈsavÈ parikkhÊÓÈ, ÈhÈre ca anissito. SuÒÒato animitto ca, vimokkho yassa gocaro. ŒkÈseva sakuntÈnaÑ, padaÑ tassa durannayanti.

Vijayo thero.

3. ErakattheragÈthÈ

93. DukkhÈ kÈmÈ Eraka, na sukhÈ kÈmÈ Eraka. Yo kÈme kÈmayati, dukkhaÑ so kÈmayati Eraka. Yo kÈme na kÈmayati, dukkhaÑ so na kÈmayati ErakÈti.

Erako thero.

4. MettajittheragÈthÈ

94. Namo hi tassa Bhagavato, Sakyaputtassa sirÊmato. TenÈyaÑ aggappattena, aggadhammo1 sudesitoti.

Mettaji thero.

5. CakkhupÈlattheragÈthÈ

95. AndhohaÑ hatanettosmi, kantÈraddhÈnapakkhando2. SayamÈnopi gacchissaÑ, na sahÈyena pÈpenÈti.

CakkhupÈlo thero.

6. KhaÓÉasumanattheragÈthÈ

96. EkapupphaÑ cajitvÈna, asÊti3 vassakoÔiyo. Saggesu paricÈretvÈ, sesakenamhi nibbutoti.

KhaÓÉasumano thero.


97. HitvÈ satapalaÑ kaÑsaÑ, sovaÓÓaÑ satarÈjikaÑ. AggahiÑ mattikÈpattaÑ, idaÑ dutiyÈbhisecananti.

Tisso thero. ______________________________________________________________ 1. Aggo dhammo (SÊ) 2. Pakkhanno (SÊ), pakkanto (SyÈ, SÊ-®Ôha) 3. AsÊtiÑ (SÊ)

1. EkakanipÈta 241

8. AbhayattheragÈthÈ

98. R|paÑ disvÈ sati muÔÔhÈ, piyaÑ nimittaÑ manasikaroto. SÈrattacitto vedeti, taÒca ajjhosa tiÔÔhati. Tassa vaÉÉhanti ÈsavÈ, bhavam|lopagÈminoti1.

Abhayo thero.


99. SaddaÑ sutvÈ sati muÔÔhÈ, piyaÑ nimittaÑ manasikaroto. SÈrattacitto vedeti, taÒca ajjhosa tiÔÔhati. Tassa vaÉÉhanti ÈsavÈ, saÑsÈraÑ upagÈminoti.

Uttiyo thero.

10. (Dutiya) DevasabhattheragÈthÈ

100. SammappadhÈnasampanno, satipaÔÔhÈnagocaro. VimuttikusumasaÒchanno, parinibbissatyanÈsavoti.

Devasabho thero.

Vaggo dasamo.

TassuddÈnaÑ

ParipuÓÓako ca Vijayo, Erako MettajÊ Muni. CakkhupÈlo KhaÓÉasumano, Tisso ca Abhayo tathÈ. Uttiyo ca mahÈpaÒÒo, thero Devasabhopi cÈti.

_____

11. EkÈdasamavagga

1. BelaÔÔhÈnikattheragÈthÈ

101. HitvÈ gihittaÑ anavositatto, Mukhana~galÊ odariko kusÊto. MahÈvarÈhova nivÈpapuÔÔho, PunappunaÑ gabbhamupeti mandoti.

BelaÔÔhÈniko thero. ______________________________________________________________ 1. Bhavam|lÈ bhavagÈminoti (SÊ, Ka)


2. SetucchattheragÈthÈ

102. MÈnena vaÒcitÈse, sa~khÈresu saÑkilissamÈnÈse. LÈbhÈlÈbhena mathitÈ, samÈdhiÑ nÈdhigacchantÊti.

Setuccho thero.

3. BandhurattheragÈthÈ

103. NÈhaÑ etena atthiko, sukhito dhammarasena tappito. PitvÈ1 rasaggamuttamaÑ, na ca kÈhÈmi visena santhavanti.

Bandhuro2 thero.

4. KhitakattheragÈthÈ

104. Lahuko vata me kÈyo, PhuÔÔho ca pÊtisukhena vipulena. T|lamiva eritaÑ mÈlutena, PilavatÊva me kÈyoti.

Khitako thero.

5. MalitavambhattheragÈthÈ

105. UkkaÓÔhitopi na vase, ramamÈnopi pakkame. Na tvevÈnatthasaÑhitaÑ, vase vÈsaÑ vicakkhaÓoti.

Malitavambho thero.

6. SuhemantattheragÈthÈ

106. Satali~gassa atthassa, satalakkhaÓadhÈrino. Eka~gadassÊ dummedho, satadassÊ ca paÓÉitoti.

Suhemanto thero. ______________________________________________________________ 1. PÊtvÈna (SÊ, SyÈ) 2. Bandhano (Ka)

1. EkakanipÈta 243

7. DhammasavattheragÈthÈ

107. PabbajiÑ tulayitvÈna, agÈrasmÈ’nagÈriyaÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Dhammasavo thero.

8. DhammasavapituttheragÈthÈ

108. Sa vÊsavassasatiko, pabbajiÑ anagÈriyaÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Dhammasavapitu thero.

9. SaÑgharakkhitattheragÈthÈ

109. Na n|nÈyaÑ paramahitÈnukampino, Rahogato anuvigaÓeti sÈsanaÑ. TathÈha’yaÑ viharati pÈkatindriyo, MigÊ yathÈ taruÓajÈtikÈ vaneti.

SaÑgharakkhito thero.

10. UsabhattheragÈthÈ

110. NagÈ nagaggesu susaÑvir|ÄhÈ, Udaggameghena navena sittÈ. VivekakÈmassa araÒÒasaÒÒino, Janeti bhiyyo Usabhassa kalyatanti.

Usabho thero.

Vaggo ekÈdasamo.

TassuddÈnaÑ

BelaÔÔhÈniko Setuccho, Bandhuro Khitako isi. Malitavambho Suhemanto, Dhammasavo DhammasavapitÈ. SaÑgharakkhitatthero ca, Usabho ca MahÈmunÊti.


12. DvÈdasamavagga

1. JentattheragÈthÈ

111. DuppabbajjaÑ ve duradhivÈsÈ gehÈ, Dhammo gambhÊro duradhigamÈ bhogÈ. KicchÈ vutti no itarÊtareneva, YuttaÑ cintetuÑ satatamaniccatanti.

Jento thero.

2. VacchagottattheragÈthÈ

112. TevijjohaÑ mahÈjhÈyÊ, cetosamathakovido. Sadattho me anuppatto, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Vacchagotto thero.

3. VanavacchattheragÈthÈ

113. AcchodikÈ puthusilÈ, gona~gulamigÈyutÈ. AmbusevÈlasaÒchannÈ, te selÈ ramayanti manti.

Vanavaccho thero.

4. AdhimuttattheragÈthÈ

114. KÈyaduÔÔhullagaruno, hiyyamÈnamhi1 jÊvite. SarÊrasukhagiddhassa, kuto samaÓasÈdhutÈti.

Adhimutto thero.

5. MahÈnÈmattheragÈthÈ

115. EsÈ’vahiyyase pabbatena, bahukuÔajasallakikena2. NesÈdakena girinÈ, yasassinÈ paricchadenÈti.

MahÈnÈmo thero. ______________________________________________________________ 1. YÊyamÈnamhi (SÊ) 2. Sallakitena (SÊ), sallarikena (SyÈ)

1. EkakanipÈta 245

6. PÈrÈpariyattheragÈthÈ

116. ChaphassÈyatane hitvÈ, guttadvÈro susaÑvuto. Agham|laÑ vamitvÈna, patto me Èsavakkhayoti.

PÈrÈpariyo1 thero.

7. YasattheragÈthÈ

117. Suvilitto suvasano, sabbÈbharaÓabh|sito. Tisso vijjÈ ajjhagamiÑ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Yaso thero.

8. KimilattheragÈthÈ

118. Abhisattova nipatati, Vayo r|paÑ aÒÒamiva tatheva santaÑ. Tasseva sato avippavasato, AÒÒasseva sarÈmi attÈnanti.

Kimilo2 thero.

9. VajjiputtattheragÈthÈ

119. Rukkham|lagahanaÑ pasakkiya, nibbÈnaÑ hadayasmiÑ opiya. JhÈya Gotama mÈ ca pamÈdo, KiÑ te biÄibiÄikÈ karissatÊti.

Vajjiputto thero.

10. IsidattattheragÈthÈ

120. PaÒcakkhandhÈ pariÒÒÈtÈ, tiÔÔhanti chinnam|lakÈ. Dukkhakkhayo anuppatto, patto me Èsavakkhayoti.

Isidatto thero.

DvÈdasamo vaggo. ______________________________________________________________ 1. PÈrÈsariyo (SÊ), pÈraÑpariyo (Ka) 2. Kimbilo (SÊ, SyÈ)


TassuddÈnaÑ

Jento ca Vacchagotto ca, Vaccho ca Vanasavhayo. Adhimutto MahÈnÈmo, PÈrÈpariyo Yasopi ca. Kimilo Vajjiputto ca, Isidatto mahÈyasoti.

EkakanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

VÊsuttarasataÑ therÈ, katakiccÈ anÈsavÈ. Ekakeva nipÈtamhi, susa~gÊtÈ MahesibhÊti.

2. DukanipÈta

1. PaÔhamavagga

1. UttarattheragÈthÈ

121. Natthi koci bhavo nicco, sa~khÈrÈ vÈpi sassatÈ. Uppajjanti ca te khandhÈ, cavanti aparÈparaÑ. 122. EtamÈdÊnavaÑ ÒatvÈ, bhavenamhi anatthiko. NissaÔo sabbakÈmehi, patto me Èsavakkhayoti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ Uttaro thero gÈthÈyo abhÈsitthÈti.

2. PiÓÉolabhÈradvÈjattheragÈthÈ

123. NayidaÑ anayena jÊvitaÑ, NÈhÈro hadayassa santiko. ŒhÈraÔÔhitiko samussayo, Iti disvÈna carÈmi esanaÑ. 124. Pa~koti hi naÑ pavedayuÑ, YÈyaÑ vandanap|janÈ kulesu. SukhumaÑ sallaÑ durubbahaÑ, SakkÈro kÈpurisena dujjahoti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ PiÓÉolabhÈradvÈjo thero gÈthÈyo abhÈsitthÈti.


125. MakkaÔo paÒcadvÈrÈyaÑ, kuÔikÈyaÑ pasakkiya. DvÈrena anupariyeti, ghaÔÔayanto muhuÑ muhuÑ. 126. TiÔÔha makkaÔa mÈ dhÈvi, na hi te taÑ yathÈ pure. NiggahÊtosi paÒÒÈya, neva d|raÑ gamissasÊti.

Valliyo thero.


4. Ga~gÈtÊriyattheragÈthÈ

127. TiÓÓaÑ me tÈlapattÈnaÑ, Ga~gÈtÊre kuÔÊ katÈ. Chavasittova me patto, paÑsuk|laÒca cÊvaraÑ. 128. DvinnaÑ antaravassÈnaÑ, ekÈ vÈcÈ me bhÈsitÈ. Tatiye antaravassamhi, tamokhandho1 padÈlitoti.

Ga~gÈtÊriyo thero.

5. AjinattheragÈthÈ

129. Api ce hoti tevijjo, maccuhÈyÊ anÈsavo. AppaÒÒÈtoti naÑ bÈlÈ, avajÈnanti ajÈnatÈ. 130. Yo ca kho annapÈnassa, lÈbhÊ hotidha puggalo. PÈpadhammopi ce hoti, so nesaÑ hoti sakkatoti.

Ajino thero.

6. MeÄajinattheragÈthÈ

131. YadÈhaÑ dhammamassosiÑ, bhÈsamÈnassa Satthuno. Na ka~khamabhijÈnÈmi, sabbaÒÒ|-aparÈjite. 132. SatthavÈhe mahÈvÊre, sÈrathÊnaÑ varuttame. Magge paÔipadÈyaÑ vÈ, ka~khÈ mayhaÑ na vijjatÊti.

MeÄajino thero.

7. RÈdhattheragÈthÈ

133. * YathÈ agÈraÑ ducchannaÑ, vuÔÔhÊ samativijjhati. EvaÑ abhÈvitaÑ cittaÑ, rÈgo samativijjhati. 134. * YathÈ agÈraÑ suchannaÑ, vuÔÔhÊ na samativijjhati. EvaÑ subhÈvitaÑ cittaÑ, rÈgo na samativijjhatÊti.

RÈdho thero. ______________________________________________________________ 1. Tamokkhandho (SÊ, SyÈ) * Khu 1. 14, 15 piÔÔhesu Dhammapade.

2. DukanipÈta 249

8. SurÈdhattheragÈthÈ

135. KhÊÓÈ hi mayhaÑ jÈti, vusitaÑ JinasÈsanaÑ. PahÊno jÈlasa~khÈto, bhavanetti sam|hatÈ. 136. YassatthÈya pabbajito, agÈrasmÈ’nagÈriyaÑ, So me attho anuppatto, sabbasaÑyojanakkhayoti.

SurÈdho thero.

9. GotamattheragÈthÈ

137. SukhaÑ supanti munayo, ye itthÊsu na bajjhare. SadÈ ve rakkhitabbÈsu, yÈsu saccaÑ sudullabhaÑ. 138. VadhaÑ carimha te kÈma, anaÓÈ dÈni te mayaÑ. GacchÈma dÈni nibbÈnaÑ, yattha gantvÈ na socatÊti.

Gotamo thero.

10. VasabhattheragÈthÈ

139. Pubbe hanati attÈnaÑ, pacchÈ hanati so pare. SuhataÑ hanti attÈnaÑ, vÊtaÑseneva pakkhimÈ. 140. Na brÈhmaÓo bahivaÓÓo, anto vaÓÓo hi brÈhmaÓo. YasmiÑ pÈpÈni kammÈni, sa ve kaÓho SujampatÊti.

Vasabho thero.

Vaggo paÔhamo.

TassuddÈnaÑ

Uttaro ceva PiÓÉolo, Valliyo TÊriyo isi. Ajino ca MeÄajino, RÈdho SurÈdho Gotamo. Vasabhena ime honti, dasa therÈ mahaddhikÈti.


2. Dutiyavagga

1. MahÈcundattheragÈthÈ

141. Suss|sÈ sutavaddhanÊ, sutaÑ paÒÒÈya vaddhanaÑ. PaÒÒÈya atthaÑ jÈnÈti, ÒÈto attho sukhÈvaho. 142. Sevetha pantÈni senÈsanÈni, Careyya saÑyojanavippamokkhaÑ. Sace ratiÑ nÈdhigaccheyya tattha, SaÑghe vase rakkhitatto satimÈti.

MahÈcundo thero.

2. JotidÈsattheragÈthÈ

143. Ye kho te veÔhamissena1, nÈnattena ca kammunÈ. Manusse uparundhanti, pharus|pakkamÈ janÈ. Tepi tattheva kÊranti, na hi kammaÑ panassati. 144. YaÑ karoti naro kammaÑ, kalyÈÓaÑ yadi pÈpakaÑ. Tassa tasseva dÈyÈdo, yaÑ yaÑ kammaÑ pakubbatÊti.

JotidÈso thero.

3. HeraÒÒakÈnittheragÈthÈ

145. Accayanti ahorattÈ, jÊvitaÑ uparujjhati. Œyu khÊyati maccÈnaÑ, kunnadÊnaÑva odakaÑ. 146. Atha pÈpÈni kammÈni, karaÑ bÈlo na bujjhati. PacchÈssa kaÔukaÑ hoti, vipÈko hissa pÈpakoti.

HeraÒÒakÈnitthero.

4. SomamittattheragÈthÈ

147. ParittaÑ dÈrumÈruyha, yathÈ sÊde mahaÓÓave. EvaÑ kusÊtamÈgamma, sÈdhujÊvÊpi sÊdati. TasmÈ taÑ parivajjeyya, kusÊtaÑ hÊnavÊriyaÑ. ______________________________________________________________ 1. Veghamissena (SÊ, SyÈ), vegamissena, vekhamissena (Ka)

2. DukanipÈta 251

148. Pavivittehi ariyehi, pahitattehi jhÈyibhi. NiccaÑ ÈraddhavÊriyehi, paÓÉitehi sahÈvaseti.

Somamitto thero.

5. SabbamittattheragÈthÈ

149. Jano janamhi sambaddho1, janamevassito jano. Jano janena heÔhÊyati, heÔheti ca2 jano janaÑ. 150. Ko hi tassa janenattho, janena janitena vÈ. JanaÑ ohÈya gacchaÑ taÑ, heÔhayitvÈ3 bahuÑ jananti.

Sabbamitto thero.

6. MahÈkÈÄattheragÈthÈ

151. KÈÄÊ itthÊ brahmatÊ dha~kar|pÈ, SatthiÒca bhetvÈ aparaÒca satthiÑ. BÈhaÒca bhetvÈ aparaÒca bÈhaÑ, SÊsaÒca bhetvÈ dadhithÈlakaÑva. EsÈ nisinnÈ abhisandahitvÈ. 152. Yo ve avidvÈ upadhiÑ karoti, PunappunaÑ dukkhamupeti mando. TasmÈ pajÈnaÑ upadhiÑ na kayirÈ, MÈhaÑ puna bhinnasiro sayissanti4.

MahÈkÈÄo thero.


153. Bah| sapatte labhati, muÓÉo sa~ghÈÔipÈruto. LÈbhÊ annassa pÈnassa, vatthassa sayanassa ca. 154. EtamÈdÊnavaÑ ÒatvÈ, sakkÈresu mahabbhayaÑ. AppalÈbho anavassuto, sato bhikkhu paribbajeti.

Tisso thero. ______________________________________________________________ 1. Sambandho (SyÈ, Ka) 2. BÈdhi yati, bÈdheti ca (Ka) 3. BÈdhayitvÈ (Ka) 4. Passissanti (Ka)


8. KimilattheragÈthÈ

155. PÈcÊnavaÑsadÈyamhi, SakyaputtÈ sahÈyakÈ. PahÈyÈ’nappake bhoge, uÒchÈpattÈgate ratÈ. 156. ŒraddhavÊriyÈ pahitattÈ, niccaÑ daÄhaparakkamÈ. Ramanti dhammaratiyÈ, hitvÈna lokiyaÑ ratinti.

Kimilo1 thero.

9. NandattheragÈthÈ

157. Ayoniso manasikÈrÈ, maÓÉanaÑ anuyuÒjisaÑ. Uddhato capalo cÈsiÑ, kÈmarÈgena aÔÔito. 158. UpÈyakusalenÈhaÑ, BuddhenÈdiccabandhunÈ. Yoniso paÔipajjitvÈ, bhave cittaÑ udabbahinti.

Nando thero.

10. SirimattheragÈthÈ

159. Pare ca naÑ pasaÑsanti, attÈ ce asamÈhito. Mo~gha pare pasaÑsanti, attÈ hi asamÈhito. 160. Pare ca naÑ garahanti, attÈ ce susamÈhito. MoghaÑ pare gaharanti, attÈ hi susamÈhitoti.

SirimÈ thero.

Vaggo dutiyo.

TassuddÈnaÑ

Cundo ca JotidÈso ca, thero HeraÒÒakÈni ca. Somamitto Sabbamitto, KÈÄo Tisso ca Kimilo2. Nando ca SirimÈ ceva, dasa therÈ mahiddhikÈti. ______________________________________________________________ 1. Kimbilo (SÊ, SyÈ, I) 2. Kimbilo (SÊ, SyÈ, I), chandalakkhaÓÈnulomaÑ.

2. DukanipÈta 253

3. Tatiyavagga

1. UttarattheragÈthÈ

161. KhandhÈ mayÈ pariÒÒÈtÈ, taÓhÈ me susam|hatÈ. BhÈvitÈ mama bojjha~gÈ, patto me Èsavakkhayo. 162. SohaÑ khandhe pariÒÒÈya, abbahitvÈna1 jÈliniÑ. BhÈvayitvÈna bojjha~ge, nibbÈyissaÑ anÈsavoti.

Uttaro thero.

2. BhaddajittheragÈthÈ

163. PanÈdo nÈma so rÈjÈ, yassa y|po suvaÓÓayo. TiriyaÑ soÄasubbedho2, ubbhamÈhu3 sahassadhÈ. 164. SahassakaÓÉo satageÓÉu, dhajÈlu haritÈmayo. AnaccuÑ tattha gandhabbÈ, chasahassÈni sattadhÈti.

Bhaddajitthero.

3. SobhitattheragÈthÈ

165. SatimÈ paÒÒavÈ bhikkhu, ÈraddhabalavÊriyo. PaÒca kappasatÈnÈhaÑ, ekarattiÑ anussariÑ. 166. CattÈro satipaÔÔhÈne, satta aÔÔha ca bhÈvayaÑ. PaÒca kappasatÈnÈhaÑ, ekarattiÑ anussarinti.

Sobhito thero.


167. YaÑ kiccaÑ daÄhavÊriyena, yaÑ kiccaÑ boddhumicchatÈ. KarissaÑ nÈvarajjhissaÑ4, passa vÊriyaÑ parakkamaÑ. 168. TvaÒca me maggamakkhÈhi, aÒjasaÑ amatogadhaÑ. AhaÑ monena monissaÑ, Ga~gÈsotova sÈgaranti.

Valliyo thero. ______________________________________________________________ 1. AbbuhitvÈna (Ka) 2. SoÄasapabbedho (SÊ-®Ôha), soÄasabbÈÓo(?) 3. UddhamÈhu (SÊ), uccamÈhu (SyÈ) 4. NÈvarujjhissaÑ (Ka-SÊ, Ka)


5. VÊtasokattheragÈthÈ

169. “Kese me olikhissan”ti, kappako upasa~kami. Tato ÈdÈsamÈdÈya, sarÊraÑ paccavekkhisaÑ. 170. Tuccho kÈyo adissittha, andhakÈro tamo byagÈ. Sabbe coÄÈ samucchinnÈ, natthi dÈni punabbhavoti.

VÊtasoko thero.

6. PuÓÓamÈsattheragÈthÈ

171. PaÒca nÊvaraÓe hitvÈ, yogakkhemassa pattiyÈ. DhammÈdÈsaÑ gahetvÈna, ÒÈÓadassanamattano. 172. PaccavekkhiÑ imaÑ kÈyaÑ, sabbaÑ santarabÈhiraÑ. AjjhattaÒca bahiddhÈ ca, tuccho kÈyo adissathÈti.

PuÓÓamÈso thero.

7. NandakattheragÈthÈ

173. YathÈpi bhaddo ÈjaÒÒo, khalitvÈ patitiÔÔhati. Bhiyyo laddhÈna saÑvegaÑ, adÊno vahate dhuraÑ. 174. EvaÑ dassanasampannaÑ, SammÈsambuddhasÈvakaÑ. ŒjÈnÊyaÑ maÑ dhÈretha, puttaÑ Buddhassa orasanti.

Nandako thero.

8. BharatattheragÈthÈ

175. Ehi Nandaka gacchÈma, upajjhÈyassa santikaÑ. SÊhanÈdaÑ nadissÈma, BuddhaseÔÔhassa sammukhÈ. 176. YÈya no anukampÈya, amhe pabbÈjayÊ Muni. So no attho anuppatto, sabbasaÑyojanakkhayoti.

Bharato thero.

2. DukanipÈta 255

9. BhÈradvÈjattheragÈthÈ

177. Nadanti evaÑ sappaÒÒÈ, sÊhÈva girigabbhare. VÊrÈ vijitasa~gÈmÈ, jetvÈ mÈraÑ savÈhiniÑ1. 178. SatthÈ ca pariciÓÓo me, dhammo saÑgho ca p|jito. AhaÒca vitto sumano, puttaÑ disvÈ anÈsavanti.

BhÈradvÈjo thero.

10. KaÓhadinnattheragÈthÈ

179. UpÈsitÈ sappurisÈ, sutÈ dhammÈ abhiÓhaso. SutvÈna paÔipajjissaÑ, aÒjasaÑ amatogadhaÑ. 180. BhavarÈgahatassa me sato, BhavarÈgo puna me na vijjati. Na cÈhu na ca me bhavissati, Na ca me etarahi vijjatÊti.

KaÓhadinno thero.

Vaggo tatiyo.

TassuddÈnaÑ

Uttaro Bhaddajitthero, Sobhito Valliyo isi. VÊtasoko ca yo thero, PuÓÓamÈso ca Nandako. Bharato BhÈradvÈjo ca, KaÓhadinno MahÈmunÊti.

_____

4. Catutthavagga

1. MigasirattheragÈthÈ

181. Yato ahaÑ pabbajito, SammÈsambuddhasÈsane. VimuccamÈno uggacchiÑ, kÈmadhÈtuÑ upaccagaÑ. 182. Brahmuno pekkhamÈnassa, tato cittaÑ vimucci me. AkuppÈ me vimuttÊti, sabbasaÑyojanakkhayÈti.

Migasiro thero. ______________________________________________________________ 1. SavÈhanaÑ (bah|su)


2. SivakattheragÈthÈ

183. AniccÈni gahakÈni, tattha tattha punappunaÑ. GahakÈraÑ1 gavesanto, dukkhÈ jÈti punappunaÑ. 184. GahakÈraka diÔÔhosi, puna gehaÑ na kÈhasi. SabbÈ te phÈsukÈ bhaggÈ, th|ÓikÈ2 ca vidÈlitÈ3. VimariyÈdikataÑ cittaÑ, idheva vidhamissatÊti.

Sivako4 thero.

3. UpavÈÓattheragÈthÈ

185. ArahaÑ Sugato loke, vÈtehÈ’bÈdhiko5 Muni. Sace uÓhodakaÑ atthi, Munino dehi brÈhmaÓa. 186. P|jito p|janeyyÈnaÑ6, sakkareyyÈna sakkato. Apacito’paceyyÈnaÑ7, tassa icchÈmi hÈtaveti.

UpavÈÓo thero.

4. IsidinnatheragÈthÈ

187. DiÔÔhÈ mayÈ dhammadharÈ upÈsakÈ, KÈmÈ aniccÈ iti bhÈsamÈnÈ. SÈrattarattÈ maÓikuÓÉalesu, Puttesu dÈresu ca te apekkhÈ. 188. AddhÈ na jÈnanti yatodha dhammaÑ, KÈmÈ aniccÈ iti cÈpi Èhu. RÈgaÒca tesaÑ na balatthi chettuÑ, TasmÈ sitÈ puttadÈraÑ dhanaÒcÈti.

Isidinno thero. ______________________________________________________________ 1. GahakÈrakaÑ (SÊ, I) 2. Th|ÓirÈ (I, Ka), dhuÓirÈ (SyÈ) 3. PadÈlitÈ (SÊ, SyÈ) 4. SÊvako (SÊ) 5. ...bÈdhito (Ka) 6. P|janÊyÈnaÑ (SÊ) 7. ApacanÊyÈnaÑ (SÊ), apacineyyÈnaÑ (SyÈ)

2. DukanipÈta 257

5. SambulakaccÈnattheragÈthÈ

189. Devo ca vassati, devo ca gaÄagaÄÈyati, Ekako cÈhaÑ bherave bile viharÈmi. Tassa mayhaÑ ekakassa bherave bile viharato, Natthi bhayaÑ vÈ chambhi tattaÑ vÈ lomahaÑso vÈ. 190. DhammatÈ mamesÈ yassa me, Ekakassa bherave bile. Viharato natthi bhayaÑ vÈ, ChambhitattaÑ vÈ lomahaÑso vÈti.

SambulakaccÈno1 thero.

6. NitakattheragÈthÈ

191. Kassa sel|pamaÑ cittaÑ, ÔhitaÑ nÈnupakampati. VirattaÑ rajanÊyesu, kuppanÊye na kuppati. YassevaÑ bhÈvitaÑ cittaÑ, kutotaÑ dukkhamessati. 192. * Mama sel|pamaÑ cittaÑ, ÔhitaÑ nÈnupakampati. VirattaÑ rajanÊyesu, kuppanÊye na kuppati. MamevaÑ bhÈvitaÑ cittaÑ, kuto maÑ dukkhamessatÊti.

Nitako2 thero.

7. SoÓapoÔiriyattheragÈthÈ

193. Na tÈva supituÑ hoti, ratti nakkhattamÈlinÊ. PaÔijaggitumeve’sÈ, ratti hoti vijÈnatÈ. 194. HatthikkhandhÈ’vapatitaÑ, kuÒjaro ce anukkame. Sa~gÈme me mataÑ seyyo, yaÒce jÊve parÈjitoti.

SoÓo poÔiriyo3 thero. ______________________________________________________________ 1. SambahulakaccÈno (Ka) * Khu 1. 125 UdÈnepi. 2. Khitako (SÊ, SyÈ) 3. Selissariyo (SÊ), poÔiriyaputto (SyÈ)


8. NisabhattheragÈthÈ

195. PaÒca kÈmaguÓe hitvÈ, piyar|pe manorame. SaddhÈya gharÈ nikkhamma, dukkhassantakaro bhave. 196. NÈbhinandÈmi maraÓaÑ, nÈbhinandÈmi jÊvitaÑ. KÈlaÒca paÔika~khÈmi, sampajÈno patissatoti.

Nisabho thero.

9. UsabhattheragÈthÈ

197. Ambapallavasa~kÈsaÑ, aÑse katvÈna cÊvaraÑ. Nisinno hatthigÊvÈyaÑ, gÈmaÑ piÓÉÈya pÈvisiÑ. 198. Hatthikkhandhato oruyha, saÑvegaÑ alabhiÑ tadÈ. SohaÑ ditto tadÈ santo, patto me Èsavakkhayoti.

Usabho thero.

10. KappaÔakurattheragÈthÈ

199. Ayamiti KappaÔo KappaÔakuro, AcchÈya atibharitÈya1. AmataghaÔikÈyaÑ dhammakaÔamatto2, KatapadaÑ jhÈnÈni ocetuÑ. 200. MÈ kho tvaÑ KappaÔa pacÈlesi, MÈ tvaÑ upakaÓÓamhi tÈÄessaÑ. Na hi3 tvaÑ KappaÔa mattamaÒÒÈsi, SaÑghamajjhamhi pacalÈyamÈnoti.

KappaÔakuro thero.

Vaggo catuttho. ______________________________________________________________ 1. AtibhariyÈya (SÊ, Ka), accaÑ bharÈya (SyÈ) 2. DhammakaÔapatto (SyÈ, Ka-®Ôha), dhammakaÔamaggo (SÊ-®Ôha) 3. Na vÈ (Ka)

2. DukanipÈta 259

TassuddÈnaÑ

Migasiro Sivako ca, UpavÈno ca paÓÉito. Isidinno ca KaccÈno, Nitako ca mahÈvasÊ. PoÔiriyaputto Nisabho, Usabho KappaÔakuroti.

_____

5. PaÒcamavagga

1. KumÈrakassapattheragÈthÈ

201. Aho BuddhÈ aho dhammÈ, aho no Satthu sampadÈ. Yattha etÈdisaÑ dhammaÑ, sÈvako sacchikÈhiti. 202. Asa~kheyyesu kappesu, sakkÈyÈ’dhigatÈ ah|. TesamayaÑ pacchimako, carimoyaÑ samussayo. JÈtimaraÓasaÑsÈro, natthi dÈni punabbhavoti.

KumÈrakassapo thero.

2. DhammapÈlattheragÈthÈ

203. Yo have daharo bhikkhu, yuÒjati BuddhasÈsane. JÈgaro sa hi suttesu1, amoghaÑ tassa jÊvitaÑ. 204. TasmÈ saddhaÒca sÊlaÒca, pasÈdaÑ dhammadassanaÑ. AnuyuÒjetha medhÈvÊ, saraÑ BuddhÈna sÈsananti.

DhammapÈlo thero.

3. BrahmÈlittheragÈthÈ

205. KassindriyÈni samatha~gatÈni, AssÈ yathÈ sÈrathinÈ sudantÈ. PahÊnamÈnassa anÈsavassa, DevÈpi kassa2 pihayanti tÈdinoti. ______________________________________________________________ 1. Patisuttesu (SÊ, Ka) 2. Tassa (bah|su)


206. * MayhindriyÈni samatha~gatÈni, AssÈ yathÈ sÈrathinÈ sudantÈ. PahÊnamÈnassa anÈsavassa, DevÈpi mayhaÑ pihayanti tÈdinoti.

BrahmÈli thero.

4. MogharÈjattheragÈthÈ

207. ChavipÈpaka Cittabhaddaka, MogharÈja satataÑ samÈhito. HemantikasÊtakÈlarattiyo1, Bhikkhu tvaÑsi kathaÑ karissasi. 208. SampannasassÈ MagadhÈ, kevalÈ iti me sutaÑ. PalÈlacchannako seyyaÑ, yathaÒÒe sukhajÊvinoti.

MogharÈjÈ thero.

5. VisÈkhapaÒcÈlaputtattheragÈthÈ

209. Na ukkhipe no ca parikkhipe pare, Na okkhipe pÈragataÑ na eraye. Na cattavaÓÓaÑ parisÈsu byÈhare, Anuddhato sammitabhÈÓi subbato. 210. SusukhumanipuÓatthadassinÈ, Matikusalena nivÈtavuttinÈ. SaÑsevitavuddhasÊlinÈ, NibbÈnaÑ na hi tena dullabhanti.

VisÈkho PaÒcÈlaputto thero.

6. C|ÄakattheragÈthÈ

211. Nadanti morÈ susikhÈ supekhuÓÈ, SunÊlagÊvÈ sumukhÈ sugajjino. SusaddalÈ cÈpi mahÈmahÊ ayaÑ, SubyÈpitambu suvalÈhakaÑ nabhaÑ. ______________________________________________________________ * Khu 1. 27 piÔÔhe Dhammapadepi. 1. HemantikakÈlarattiyo (Ka)

2. DukanipÈta 261

212. Sukallar|po sumanassa jhÈyataÑ1, Sunikkamo sÈdhu subuddhasÈsane. SusukkasukkaÑ nipuÓaÑ sududdasaÑ, PhusÈhi taÑ uttamamaccutaÑ padanti.

C|Äako2 thero.

7. An|pamattheragÈthÈ

213. NandamÈnÈ’gataÑ cittaÑ, s|la’mÈropamÈnakaÑ. Tena teneva vajasi, yena s|laÑ kali~garaÑ. 214. TÈhaÑ cittakaliÑ br|mi, taÑ br|mi cittadubbhakaÑ. SatthÈ te dullabho laddho, mÈ’natthe maÑ niyojayÊti.

An|pamo thero.

8. VajjitattheragÈthÈ

215. SaÑsaraÑ dÊghamaddhÈnaÑ, gatÊsu parivattisaÑ. ApassaÑ ariyasaccÈni, andhabh|to3 puthujjano. 216. Tassa me appamattassa, saÑsÈrÈ vinaÄÊkatÈ. SabbÈ gatÊ samucchinnÈ, natthi dÈni punabbhavoti.

Vajjito thero.

9. SandhitattheragÈthÈ

217. Assatthe haritobhÈse, saÑvir|Ähamhi pÈdape. EkaÑ BuddhagataÑ saÒÒaÑ, alabhitthaÑ4 patissato. 218. EkatiÑse ito kappe, yaÑ saÒÒamalabhiÑ tadÈ. TassÈ saÒÒÈya vÈhasÈ, patto me Èsavakkhayoti.

Sandhito thero.

Vaggo paÒcamo. ______________________________________________________________ 1. JhÈyitaÑ (SyÈ, Ka) 2. C|lako (SÊ-®Ôha) 3. AndhÊbh|to (Ka) 4. AlabhiÑhaÑ (Ka)


TassuddÈnaÑ

KumÈrakassapo thero, DhammapÈlo ca BrahmÈli. MogharÈjÈ VisÈkho ca, C|Äako ca An|pamo. Vajjito Sandhito thero, kilesarajavÈhanoti.

DukanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

GÈthÈdukanipÈtamhi, navuti ceva aÔÔha ca. TherÈ ek|napaÒÒÈsaÑ, bhÈsitÈ nayakovidÈti.

3. TikanipÈta

1. A~gaÓikabhÈradvÈjattheragÈthÈ

219. Ayoni suddhimanvesaÑ, aggiÑ paricariÑ vane. SuddhimaggaÑ ajÈnanto, akÈsiÑ amaraÑ tapaÑ1. 220. TaÑ sukhena sukhaÑ laddhaÑ, passa dhammasudhammataÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 221. Brahmabandhu pure ÈsiÑ, idÈni khomhi brÈhmaÓo. Tevijjo nhÈtako2 camhi, sotthiyo camhi vedag|ti.

A~gaÓikabhÈradvÈjo thero.

2. PaccayattheragÈthÈ

222. PaÒcÈhÈhaÑ pabbajito, sekho appattamÈnaso. VihÈraÑ me paviÔÔhassa, cetaso paÓidhÊ ahu. 223. NÈbhissaÑ na pivissÈmi, vihÈrato na nikkhame. Napi passaÑ nipÈtessaÑ, taÓhÈsalle an|hate. 224. Tassa mevaÑ viharato, passa vÊriyaparakkamaÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Paccayo thero.

3. BÈkulattheragÈthÈ

225. Yo pubbe karaÓÊyÈni, pacchÈ so kÈtumicchati. SukhÈ so dhaÑsate ÔhÈnÈ, pacchÈ ca manutappati. 226. YaÒhi kayirÈ taÒhi vade, yaÑ na kayirÈ na taÑ vade. AkarontaÑ bhÈsamÈnaÑ, parijÈnanti paÓÉitÈ. ______________________________________________________________ 1. AkÈsiÑ aparaÑ tapaÑ (SyÈ), akÈsiÑ amataÑ tapaÑ (Ka) 2. NahÈtako (SÊ-®Ôha)


227. SusukhaÑ vata nibbÈnaÑ, SammÈsambuddhadesitaÑ. AsokaÑ virajaÑ khemaÑ, yattha dukkhaÑ nirujjhatÊti.

BÈkulo1 thero.

4. DhaniyattheragÈthÈ

228. SukhaÒce jÊvituÑ icche, sÈmaÒÒasmiÑ apekkhavÈ. SaÑghikaÑ nÈtimaÒÒeyya, cÊvaraÑ pÈnabhojanaÑ. 229. SukhaÒce jÊvituÑ icche, sÈmaÒÒasmiÑ apekkhavÈ. Ahi m|sikasobbhaÑva, sevetha sayanÈsanaÑ. 230. SukhaÒce jÊvituÑ icche, sÈmaÒÒasmiÑ apekkhavÈ. ItarÊtarena tusseyya, ekadhammaÒca bhÈvayeti.

Dhaniyo thero.

5. MÈta~gaputtattheragÈthÈ

231. AtisÊtaÑ ati-uÓhaÑ, atisÈyamidaÑ ahu. Iti vissaÔÔhakammante, khaÓÈ accenti mÈÓave. 232. Yo ca sÊtaÒca uÓhaÒca, tiÓÈ bhiyyo na maÒÒati. KaraÑ purisakiccÈni, so sukhÈ na vihÈyati. 233. DabbaÑ kusaÑ poÔakilaÑ, usÊraÑ muÒjapabbajaÑ. UrasÈ panudissÈmi, vivekamanubr|hayanti.

MÈta~gaputto thero.

6. KhujjasobhitattheragÈthÈ

234. Ye cittakathÊ bahussutÈ, samaÓÈ PÈÔaliputtavÈsino. Tesa’ÒÒataroya’mÈyuvÈ, dvÈre tiÔÔhati Khujjasobhito. ______________________________________________________________ 1. BÈkkulo (SÊ)

3. TikanipÈta 265

235. Ye cittakathÊ bahussutÈ, samaÓÈ PÈÔaliputtavÈsino. Tesa’ÒÒataroya’mÈyuvÈ, dvÈre tiÔÔhati mÈluterito. 236. Suyuddhena suyiÔÔhena, sa~gÈmavijayena ca. BrahmacariyÈnuciÓÓena, evÈyaÑ sukhamedhatÊti.

Khujjasobhito thero.

7. VÈraÓattheragÈthÈ

237. Yodha koci manussesu, parapÈÓÈni hiÑsati. AsmÈ lokÈ paramhÈ ca, ubhayÈ dhaÑsate naro. 238. Yo ca mettena cittena, sabbapÈÓÈnukampati. BahuÑ hi so pasavati, puÒÒaÑ tÈdisako naro. 239. SubhÈsitassa sikkhetha, samaÓ|pÈsanassa ca. EkÈsanassa ca raho, cittav|pasamassa cÈti.

VÈraÓo thero.

8. VassikattheragÈthÈ

240. Ekopi saddho medhÈvÊ, assaddhÈnÊ’dha ÒÈtinaÑ. DhammaÔÔho sÊlasampanno, hoti atthÈya bandhunaÑ. 241. Niggayha anukampÈya, coditÈ ÒÈtayo mayÈ. ©Ètibandhavapemena, kÈraÑ katvÈna bhikkhusu. 242. Te abbhatÊtÈ kÈla~katÈ, pattÈ te tidivaÑ sukhaÑ. BhÈtaro mayhaÑ mÈtÈ ca, modanti kÈmakÈminoti.

Vassiko1 thero.

9. YasojattheragÈthÈ

243. KÈlapabba~gasa~kÈso, kiso dhamanisanthato. MattaÒÒ| annapÈnamhi, adÊnamÈnaso naro. ______________________________________________________________ 1. Passiko (SÊ, SyÈ, I)


244. PhuÔÔho ÉaÑsehi makasehi, araÒÒasmiÑ brahÈvane. NÈgo sa~gÈmasÊseva, sato tatrÈdhivÈsaye. 245. YathÈ brahmÈ tathÈ eko, yathÈ devo tathÈ duve. YathÈ gÈmo tathÈ tayo, kolÈhalaÑ tatuttarinti.

Yasojo thero.

10. SÈÔimattiyattheragÈthÈ

246. Ahu tuyhaÑ pure saddhÈ, sÈ te ajja na vijjati. YaÑ tuyhaÑ tuyhamevetaÑ, natthi duccaritaÑ mama. 247. AniccÈ hi calÈ saddhÈ, evaÑ diÔÔhÈ hi sÈ mayÈ. Rajjantipi virajjanti, tattha kiÑ jiyyate muni. 248. Paccati munino bhattaÑ, thokaÑ thokaÑ kule kule. PiÓÉikÈya carissÈmi, atthi ja~ghabalaÑ1 mamÈti.

SÈÔimattiyo thero.

11. UpÈlittheragÈthÈ

249. SaddhÈya abhinikkhamma, navapabbajito navo. Mitte bhajeyya kalyÈÓe, suddhÈjÊve atandite. 250. SaddhÈya abhinikkhamma, navapabbajito navo. SaÑghasmiÑ viharaÑ bhikkhu, sikkhetha vinayaÑ budho. 251. SaddhÈya abhinikkhamma, navapabbajito navo. KappÈkappesu kusalo, careyya apurakkhatoti.

UpÈlitthero.

12. UttarapÈlattheragÈthÈ

252. PaÓÉitaÑ vata maÑ santaÑ, alamatthavicintakaÑ. PaÒca kÈmaguÓÈ loke, sammohÈ pÈtayiÑsu maÑ. 253. Pakkhando mÈravisaye, daÄhasallasamappito. AsakkhiÑ maccurÈjassa, ahaÑ pÈsÈ pamuccituÑ. ______________________________________________________________ 1. Ja~ghÈbalaÑ (SÊ)

3. TikanipÈta 267

254. Sabbe kÈmÈ pahÊnÈ me, bhavÈ sabbe padÈlitÈ1. VikkhÊÓo jÈtisaÑsÈro, natthi dÈni punabbhavoti.

UttarapÈlo thero.

13. Abhibh|tattheragÈthÈ 255. SuÓÈtha ÒÈtayo sabbe, yÈvantettha samÈgatÈ. DhammaÑ vo desayissÈmi, dukkhÈ jÈti punappunaÑ. 256. * Œrambhatha2 nikkamatha, yuÒjatha BuddhasÈsane. DhunÈtha maccuno senaÑ, naÄÈgÈraÑva kuÒjaro. 257. Yo imasmiÑ dhammavinaye, appamatto vihassati3. PahÈya jÈtisaÑsÈraÑ, dukkhassantaÑ karissatÊti.

Abhibh|to thero.

14. GotamattheragÈthÈ 258. SaÑsaraÑ hi nirayaÑ agacchissaÑ, Petaloka’magamaÑ punappunaÑ. Dukkhamamhipi tiracchÈnayoniyaÑ, NekadhÈ hi vusitaÑ ciraÑ mayÈ. 259. MÈnusopi ca bhavo’bhirÈdhito, SaggakÈya’magamaÑ sakiÑ sakiÑ. R|padhÈtusu ar|padhÈtusu, NevasaÒÒisu asaÒÒisuÔÔhitaÑ. 260. SambhavÈ suviditÈ asÈrakÈ, Sa~khatÈ pacalitÈ sade’ritÈ. TaÑ viditvÈ maha’mattasambhavaÑ, Santimeva satimÈ samajjhaganti.

Gotamo thero.

15. HÈritattheragÈthÈ 261. Yo pubbe karaÓÊyÈni, pacchÈ so kÈtumicchati. SukhÈ so dhaÑsate ÔhÈnÈ, pacchÈ ca manutappati. ______________________________________________________________ 1. VidÈlitÈ (SÊ, I, ®Ôha) * SaÑ 1. 158 piÔÔhepi. 2. Œrabhatha (SÊ, SyÈ), Èrabbhatha (Ka) 3. Vihessati (SyÈ, I)


262. YaÒhi kayirÈ taÒhi vade, yaÑ na kayirÈ na taÑ vade. AkarontaÑ bhÈsamÈnaÑ, parijÈnanti paÓÉitÈ. 263. SusukhaÑ vata nibbÈnaÑ, SammÈsambuddhadesitaÑ. AsokaÑ virajaÑ khemaÑ, yattha dukkhaÑ nirujjhatÊti.

HÈrito thero.

16. VimalattheragÈthÈ

264. PÈpamitte vivajjetvÈ, bhajeyyuttamapuggalaÑ. OvÈde cassa tiÔÔheyya, patthento acalaÑ sukhaÑ. 265. ParittaÑ dÈrumÈruyha, yathÈ sÊde mahaÓÓave. EvaÑ kusÊtamÈgamma, sÈdhujÊvÊpi sÊdati. TasmÈ taÑ parivajjeyya, kusÊtaÑ hÊnavÊriyaÑ. 266. Pavivittehi ariyehi, pahitattehi jhÈyibhi. NiccaÑ ÈraddhavÊriyehi, paÓÉitehi sahÈvaseti.

Vimalo thero.

TikanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

A~gaÓiko BhÈradvÈjo, Paccayo BÈkulo isi. Dhaniyo MÈta~gaputto, Sobhito VÈraÓo isi. Vassiko ca Yasojo ca, SÈÔimattiyupÈli ca. UttarapÈlo Abhibh|to, Gotamo HÈritopi ca. Thero tikanipÈtamhi, nibbÈne Vimalo kato. AÔÔhatÈlÊsa gÈthÈyo, thero soÄasa kittitÈti.

4. CatukkanipÈta

1. NÈgasamÈlattheragÈthÈ

267. Ala~katÈ suvasanÈ, mÈlinÊ candanussadÈ. Majjhe mahÈpathe nÈrÊ, t|riye naccati naÔÔakÊ. 268. PiÓÉikÈya paviÔÔhohaÑ, gacchanto naÑ udikkhisaÑ. Ala~kataÑ suvasanaÑ, maccupÈsaÑva oÉÉitaÑ. 269. Tato me manasÊkÈro, yoniso udapajjatha. ŒdÊnavo pÈturahu, nibbidÈ samatiÔÔhatha1. 270. Tato cittaÑ vimucci me, passa dhammasudhammataÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

NÈgasamÈlo thero.

2. BhaguttheragÈthÈ

271. AhaÑ middhena pakato, vihÈrÈ upanikkhamiÑ. Ca~kamaÑ abhiruhanto, tattheva papatiÑ chamÈ. 272. GattÈni parimajjitvÈ, punapÈ’ruyha ca~kamaÑ. Ca~kame ca~kamiÑ sohaÑ, ajjhattaÑ susamÈhito. 273. Tato me manasÊkÈro, yoniso udapajjatha. ŒdÊnavo pÈturahu, nibbidÈ samatiÔÔhatha. 274. Tato cittaÑ vimucci me, passa dhammasudhammataÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Bhagutthero.

3. SabhiyattheragÈthÈ

275. * Pare ca na vijÈnanti, mayamettha yamÈmase. Ye ca tattha vijÈnanti, tato sammanti medhagÈ. 276. YadÈ ca avijÈnantÈ, iriyantya’marÈ viya. VijÈnanti ca ye dhammaÑ, Èturesu anÈturÈ. ______________________________________________________________ 1. SampatiÔÔhatha (Ka) * Khu 1. 14 piÔÔhe Dhammapadepi.


277. YaÑ kiÒci sithilaÑ kammaÑ, saÑkiliÔÔhaÒca yaÑ vataÑ. Sa~kassaraÑ brahmacariyaÑ, na taÑ hoti mahapphalaÑ. 278. Yassa sabrahmacÈrÊsu, gÈravo n|palabbhati. ŒrakÈ hoti saddhammÈ, nabhaÑ puthaviyÈ yathÈti.

Sabhiyo thero.

4. NandakattheragÈthÈ

279. Dhiratthu p|re duggandhe, mÈrapakkhe avassute. NavasotÈni te kÈye, yÈni sandanti sabbadÈ. 280. MÈ purÈÓaÑ amaÒÒittho, mÈ’sÈdesi TathÈgate. Saggepi te na rajjanti, kima~gaÑ pana1 mÈnuse. 281. Ye ca kho bÈlÈ dummedhÈ, dummantÊ mohapÈrutÈ. TÈdisÈ tattha rajjanti, mÈrakhittamhi bandhane. 282. YesaÑ rÈgo ca doso ca, avijjÈ ca virÈjitÈ. TÈdÊ tattha na rajjanti, chinnasuttÈ abandhanÈti.

Nandako thero.

5. JambukattheragÈthÈ

283. PaÒcapaÒÒÈsavassÈni, rajojallamadhÈrayiÑ. BhuÒjanto mÈsikaÑ bhattaÑ, kesamassuÑ alocayiÑ. 284. EkapÈdena aÔÔhÈsiÑ, ÈsanaÑ parivajjayiÑ. Sukkhag|thÈni ca khÈdiÑ, uddesaÒca na sÈdiyiÑ. 285. EtÈdisaÑ karitvÈna, bahuÑ duggatigÈminaÑ. VuyhamÈno mahoghena, BuddhaÑ saraÓamÈgamaÑ. 286. SaraÓagamanaÑ passa, passa dhammasudhammataÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Jambuko thero. ______________________________________________________________ 1. Kima~ga pana (SÊ)

4. CatukkanipÈta 271

6. SenakattheragÈthÈ

287. SvÈgataÑ vata me Èsi, GayÈyaÑ gayaphagguyÈ. YaÑ addasÈsiÑ SambuddhaÑ, desentaÑ dhammamuttamaÑ. 288. MahappabhaÑ gaÓÈcariyaÑ, aggapattaÑ vinÈyakaÑ. Sadevakassa lokassa, JinaÑ atuladassanaÑ. 289. MahÈnÈgaÑ mahÈvÊraÑ, mahÈjutimanÈsavaÑ. SabbÈsavaparikkhÊÓaÑ, SatthÈra’makutobhayaÑ. 290. CirasaÑkiliÔÔhaÑ vata maÑ, diÔÔhisandÈnabandhitaÑ1. Vimocayi so BhagavÈ, sabbaganthehi Senakanti.

Senako thero.

7. Sambh|tattheragÈthÈ

291. Yo dandhakÈle tarati, taraÓÊye ca dandhaye. Ayoni2 saÑvidhÈnena, bÈlo dukkhaÑ nigacchati. 292. TassatthÈ parihÈyanti, kÈÄapakkheva candimÈ. ŒyasakyaÒca3 pappoti, mittehi ca virujjhati. 293. Yo dandhakÈle dandheti, taraÓÊye ca tÈraye. Yoniso saÑvidhÈnena, sukhaÑ pappoti paÓÉito. 294. TassatthÈ parip|renti, sukkapakkheva candimÈ. Yaso kittiÒca pappoti, mittehi na virujjhatÊti.

Sambh|to thero.

8. RÈhulattheragÈthÈ

295. Ubhayeneva sampanno, RÈhulabhaddoti maÑ vid|. YaÒcamhi putto Buddhassa, yaÒca dhammesu cakkhumÈ. 296. YaÒca me ÈsavÈ khÊÓÈ, yaÒca natthi punabbhavo. ArahÈ dakkhiÓeyyomhi, tevijjo amataddaso. ______________________________________________________________ 1. SandhitaÑ (SÊ, SyÈ), sanditaÑ (I, SÊ-®Ôha) 2. Ayoniso (SyÈ) 3. ŒyasasyaÒca (SÊ)


297. KÈmandhÈ jÈlapacchannÈ, taÓhÈchÈdanachÈditÈ. PamattabandhunÈ baddhÈ, macchÈva kuminÈmukhe. 298. TaÑ kÈmaÑ ahamujjhitvÈ, chetvÈ mÈrassa bandhanaÑ. Sam|laÑ taÓhamabbuyha, sÊtibh|tosmi nibbutoti.

RÈhulo thero.

9. CandanattheragÈthÈ

299. JÈtar|pena saÒchannÈ1, dÈsÊgaÓapurakkhatÈ. A~kena puttamÈdÈya, bhariyÈ maÑ upÈgami. 300. TaÒca disvÈna ÈyantiÑ, sakaputtassa mÈtaraÑ. Ala~kataÑ suvasanaÑ, maccupÈsaÑva oÉÉitaÑ. 301. Tato me manasÊkÈro, yoniso udapajjatha. ŒdÊnavo pÈturahu, nibbidÈ samatiÔÔhatha. 302. Tato cittaÑ vimucci me, passa dhammasudhammataÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Candano thero.

10. DhammikattheragÈthÈ

303. * Dhammo have rakkhati dhammacÈriÑ, Dhammo suciÓÓo sukhamÈvahati. EsÈnisaÑso dhamme suciÓÓe, Na duggatiÑ gacchati dhammacÈrÊ. 304. + Na hi dhammo adhammo ca, ubho samavipÈkino. Adhammo nirayaÑ neti, dhammo pÈpeti suggatiÑ. 305. TasmÈ hi dhammesu kareyya chandaÑ, Iti modamÈno Sugatena tÈdinÈ. Dhamme ÔhitÈ Sugatavarassa sÈvakÈ, NÊyanti dhÊrÈ saraÓavaraggagÈmino. ______________________________________________________________ 1. PacchannÈ (SÊ) * Khu 5. 215 piÔÔhe JÈtakepi. + Khu 5. 357 piÔÔhepi.

4. CatukkanipÈta 273

306. VipphoÔito gaÓÉam|lo, TaÓhÈjÈlo sam|hato. So khÊÓasaÑsÈro na catthi kiÒcanaÑ, Cando yathÈ dosinÈ puÓÓamÈsiyanti.

Dhammiko thero.

11. SappakattheragÈthÈ

307. YadÈ balÈkÈ sucipaÓÉaracchadÈ, KÈÄassa meghassa bhayena tajjitÈ. Palehiti ÈlayamÈlayesinÊ, TadÈ nadÊ ajakaraÓÊ rameti maÑ. 308. YadÈ balÈkÈ suvisuddhapaÓÉarÈ, KÈÄassa meghassa bhayena tajjitÈ. Pariyesati leÓamaleÓadassinÊ, TadÈ nadÊ ajakaraÓÊ rameti maÑ. 309. KaÑ nu tattha na ramenti, jambuyo ubhato tahiÑ. Sobhenti ÈpagÈk|laÑ, mama leÓassa1 pacchato. 310. TÈ’matamadasaÑghasuppahÊnÈ, BhekÈ mandavatÊ panÈdayanti. “NÈjja girinadÊhi vippavÈsasamayo, KhemÈ ajakaraÓÊ sivÈ surammÈ”ti.

Sappako thero.

12. MuditattheragÈthÈ

311. PabbajiÑ jÊvikatthohaÑ, laddhÈna upasampadaÑ. Tato saddhaÑ paÔilabhiÑ, daÄhavÊriyo parakkamiÑ. 312. KÈmaÑ bhijjatu’yaÑ kÈyo, maÑsapesÊ visÊyaruÑ2. Ubho jaÓÓukasandhÊhi, ja~ghÈyo papatantu me. ______________________________________________________________ 1. MahÈleÓassa (SyÈ, Ka) 2. Visiyantu (Ka)


313. NÈsissaÑ na pivissÈmi, vihÈrÈ ca na nikkhame. Napi passaÑ nipÈtessaÑ, taÓhÈsalle an|hate. 314. Tassa me’vaÑ viharato, passa vÊriyaparakkamaÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Mudito thero.

CatukkanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

NÈgasamÈlo Bhagu ca, Sabhiyo Nandakopi ca. Jambuko Senako thero, Sambh|to RÈhulopi ca. Bhavati Candano thero, dasete1 BuddhasÈvakÈ. Dhammiko Sappako thero, Mudito cÈpi te tayo. GÈthÈyo dve ca paÒÒÈsa, therÈ sabbepi terasÈti2. ______________________________________________________________ 1. IdÈni naveva therÈ dissanti. 2. IdÈni dvÈdaseva therÈ dissanti.

5. PaÒcakanipÈta

1. RÈjadattattheragÈthÈ

315. Bhikkhu SivathikaÑ1 gantvÈ, addasa itthimujjhitaÑ. ApaviddhaÑ susÈnasmiÑ, khajjantiÑ kimihÊ phuÔaÑ. 316. YaÑ hi eke jigucchanti, mataÑ disvÈna pÈpakaÑ. KÈmarÈgo pÈturahu, andhova savatÊ2 ahuÑ. 317. OraÑ odanapÈkamhÈ, tamhÈ ÔhÈnÈ apakkamiÑ. SatimÈ sampajÈnohaÑ, ekamantaÑ upÈvisiÑ. 318. Tato me manasÊkÈro, yoniso udapajjatha. ŒdÊnavo pÈturahu, nibbidÈ samatiÔÔhatha. 319. Tato cittaÑ vimucci me, passa dhammasudhammataÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

RÈjadatto thero.

2. Subh|tattheragÈthÈ

320. Ayoge yuÒjamattÈnaÑ, puriso kiccamicchako3. CaraÑ ce nÈdhigaccheyya, taÑ me dubbhagalakkhaÓaÑ. 321. Abb|ÄhaÑ aghagataÑ vijitaÑ, EkaÒce ossajeyya kalÊva siyÈ.

SabbÈnipi ce ossajeyya andhova siyÈ, Samavisamassa adassanato. 322. YaÒhi kayirÈ taÒhi vade, yaÑ na kayirÈ na taÑ vade. AkarontaÑ bhÈsamÈnaÑ, parijÈnanti paÓÉitÈ. 323. * YathÈpi ruciraÑ pupphaÑ, vaÓÓavantaÑ agandhakaÑ. EvaÑ subhÈsitÈ vÈcÈ, aphalÈ hoti akubbato. ______________________________________________________________ 1. SÊvathikaÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. VasatÊ (SÊ) 3. Kiccamicchato (SÊ), kiccamicchayaÑ (katthaci) * Khu 1. 20 piÔÔhe Dhammapadepi.


324. * YathÈpi ruciraÑ pupphaÑ, vaÓÓavantaÑ sugandhakaÑ1. EvaÑ subhÈsitÈ vÈcÈ, saphalÈ hoti kubbatoti2.

Subh|to thero.

3. GirimÈnandattheragÈthÈ

325. Vassati devo yathÈ sugÊtaÑ, ChannÈ me kuÔikÈ sukhÈ nivÈtÈ. TassaÑ viharÈmi v|pasanto, Atha ce patthayasÊ pavassa deva. 326. Vassati devo yathÈ sugÊtaÑ, ChannÈ me kuÔikÈ sukhÈ nivÈtÈ. TassaÑ viharÈmi santacitto, Atha ce patthayasÊ pavassa deva. 327. Vassati devo -pa-. TassaÑ viharÈmi vÊtarÈgo -pa-. 328. Vassati devo -pa-. TassaÑ viharÈmi vÊtadoso -pa-. 329. Vassati devo -pa-. TassaÑ viharÈmi vÊtamoho, Atha ce patthayasÊ pavassa devÈti.

GirimÈnando thero.

4. SumanattheragÈthÈ

330. YaÑ patthayÈno dhammesu, upajjhÈyo anuggahi. AmataÑ abhika~khantaÑ, kataÑ kattabbakaÑ mayÈ. 331. Anuppatto sacchikato, sayaÑ dhammo anÊtiho. VisuddhaÒÈÓo nikka~kho, byÈkaromi tavantike. 332. PubbenivÈsaÑ jÈnÈmi, dibbacakkhu visodhitaÑ. Sadattho me anuppatto, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 333. Appamattassa me sikkhÈ, sussutÈ tava sÈsane. Sabbe me ÈsavÈ khÊÓÈ, natthi dÈni punabbhavo. ______________________________________________________________ * Khu 1. 20 piÔÔhepi. 1. SagandhakaÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. Sakubbato (SÊ, I), sukubbato (SyÈ)

5. PaÒcakanipÈta 277

334. AnusÈsi maÑ ariyavatÈ, anukampi anuggahi. Amogho tuyha’movÈdo, antevÈsimhi sikkhitoti.

Sumano thero.

5. VaÉÉhattheragÈthÈ

335. SÈdh| hi kira me mÈtÈ, patodaÑ upadaÑsayi. YassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, anusiÔÔho janettiyÈ. ŒraddhavÊriyo pahitatto, patto sambodhimuttamaÑ. 336. ArahÈ dakkhiÓeyyomhi, tevijjo amataddaso. JetvÈ namucino senaÑ, viharÈmi anÈsavo. 337. AjjhattaÒca bahiddhÈ ca, ye me vijjiÑsu ÈsavÈ. Sabbe asesÈ ucchinnÈ, na ca uppajjare puna. 338. VisÈradÈ kho bhaginÊ, etamatthaÑ abhÈsayi. ApihÈ n|na mayipi, vanatho te na vijjati. 339. PariyantakataÑ dukkhaÑ, antimoyaÑ samussayo. JÈtimaraÓasaÑsÈro, natthi dÈni punabbhavoti.

VaÉÉho thero.

6. NadÊkassapattheragÈthÈ

340. AtthÈya vata me Buddho, nadiÑ NeraÒjaraÑ agÈ. YassÈhaÑ dhammaÑ sutvÈna, micchÈdiÔÔhiÑ vivajjayiÑ. 341. YajiÑ uccÈvace yaÒÒe, aggihuttaÑ juhiÑ ahaÑ. EsÈ suddhÊti maÒÒanto, andhabh|to1 puthujjano. 342. DiÔÔhigahanapakkhando2, parÈmÈsena mohito. AsuddhiÑ maÒÒisaÑ suddhiÑ, andhabh|to aviddasu. 343. MicchÈdiÔÔhi pahÊnÈ me, bhavÈ sabbe padÈlitÈ3. JuhÈmi dakkhiÓeyyaggiÑ, namassÈmi TathÈgataÑ. ______________________________________________________________ 1. AndhÊbh|to (Ka) 2. Pakkhanto (SÊ), pakkhanno (SyÈ, I) 3. VidÈlitÈ (Ka)


344. MohÈ sabbe pahÊnÈ me, bhavataÓhÈ padÈlitÈ. VikkhÊÓo jÈtisaÑsÈro, natthi dÈni punabbhavoti.

NadÊkassapo thero.

7. GayÈkassapattheragÈthÈ 345. PÈto majjhanhikaÑ sÈyaÑ, tikkhattuÑ divasassahaÑ. OtariÑ udakaÑ sohaÑ, GayÈya gayaphagguyÈ. 346. YaÑ mayÈ pakataÑ pÈpaÑ, pubbe aÒÒÈsu jÈtisu. TaÑ dÈnÊdha pavÈhemi, evaÑdiÔÔhi pure ahuÑ. 347. SutvÈ subhÈsitaÑ vÈcaÑ, dhammatthasahitaÑ padaÑ. TathaÑ yÈthÈvakaÑ atthaÑ, yoniso paccavekkhisaÑ. 348. NinhÈtasabbapÈpomhi, nimmalo payato suci. Suddho suddhassa dÈyÈdo, putto Buddhassa oraso. 349. OgayhaÔÔha~gikaÑ sotaÑ, sabbapÈpaÑ pavÈhayiÑ. Tisso vijjÈ ajjhagamiÑ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

GayÈkassapo thero.

8. VakkalittheragÈthÈ 350. VÈtarogÈbhinÊto tvaÑ, viharaÑ kÈnane vane. PaviÔÔhagocare l|khe, kathaÑ bhikkhu karissasi. 351. PÊtisukhena vipulena, pharamÈno samussayaÑ. L|khampi abhisambhonto, viharissÈmi kÈnane. 352. BhÈvento satipaÔÔhÈne, indriyÈni balÈni ca. Bojjha~gÈni ca bhÈvento, viharissÈmi kÈnane. 353. ŒraddhavÊriye pahitatte, niccaÑ daÄhaparakkame1. Samagge sahite disvÈ, viharissÈmi kÈnane. 354. Anussaranto SambuddhaÑ, aggaÑ dantaÑ samÈhitaÑ. Atandito rattindivaÑ, viharissÈmi kÈnaneti.

Vakkalitthero. ______________________________________________________________ 1. ŒraddhavÊriyo pahitatto, niccaÑ daÄhaparakkamo (SÊ)


9. VijitasenattheragÈthÈ 355. OlaggessÈmi te citta, ÈÓidvÈreva hatthinaÑ. Na taÑ pÈpe niyojessaÑ, kÈmajÈla1 sarÊraja2. 356. TvaÑ olaggo na gacchasi3, dvÈravivaraÑ gajova alabhanto. Na ca cittakali punappunaÑ, pasakka4 pÈparato carissasi. 357. YathÈ kuÒjaraÑ adantaÑ, navaggahama~kusaggaho. BalavÈ Èvatteti akÈmaÑ, evaÑ ÈvattayissaÑ taÑ. 358. YathÈ varahayadamakusalo, SÈrathi pavaro dameti ÈjaÒÒaÑ. EvaÑ damayissaÑ taÑ, PatiÔÔhito paÒcasu balesu. 359. SatiyÈ taÑ nibandhissaÑ, payutto te damessÈmi5. VÊriyadhuraniggahito, na yito d|raÑ gamissase cittÈti.

Vijitaseno thero.

10. YasadattattheragÈthÈ 360. UpÈrambhacitto dummedho, suÓÈti JinasÈsanaÑ. ŒrakÈ hoti saddhammÈ, nabhaso pathavÊ yathÈ. 361. UpÈrambhacitto dummedho, suÓÈti JinasÈsanaÑ. ParihÈyati saddhammÈ, kÈÄapakkheva candimÈ. 362. UpÈrambhacitto dummedho, suÓÈti JinasÈsanaÑ. Parisussati saddhamme, maccho appodake yathÈ. 363. UpÈrambhacitto dummedho, suÓÈti JinasÈsanaÑ. Na vir|hati saddhamme, khette bÊjaÑva p|tikaÑ. 364. Yo ca tuÔÔhena cittena, suÓÈti JinasÈsanaÑ. KhepetvÈ Èsave sabbe, sacchikatvÈ akuppataÑ. Pappuyya paramaÑ santiÑ, parinibbÈti’nÈsavoti.

Yasadatto thero. ______________________________________________________________ 1. KÈmajÈlaÑ (SyÈ) 2. SarÊrajaÑ (SyÈ, Ka) 3. Na gaÒchisi (I) 4. PasahaÑ (SÊ, SyÈ, I) 5. Payatatto vodapessÈmi (SÊ)


11. SoÓakuÔikaÓÓattheragÈthÈ

365. UpasampadÈ ca me laddhÈ, vimutto camhi anÈsavo. So ca me BhagavÈ diÔÔho, vihÈre ca sahÈvasiÑ. 366. Bahudeva rattiÑ BhagavÈ, abbhokÈse’tinÈmayi. VihÈrakusalo SatthÈ, vihÈraÑ pÈvisÊ tadÈ. 367. SantharitvÈna saÑghÈÔiÑ, seyyaÑ kappesi Gotamo. SÊho selaguhÈyaÑva, pahÊnabhayabheravo. 368. Tato kalyÈÓavÈkkaraÓo, SammÈsambuddhasÈvako. SoÓo abhÈsi saddhammaÑ, BuddhaseÔÔhassa sammukhÈ. 369. PaÒcakkhandhe pariÒÒÈya, bhÈvayitvÈna aÒjasaÑ. Pappuyya paramaÑ santiÑ, parinibbissatyanÈsavoti.

SoÓo kuÔikaÓÓathero.

12. KosiyattheragÈthÈ

370. Yo ve gar|naÑ vacanaÒÒu dhÊro, Vase ca tamhi janayetha pemaÑ. So bhattimÈ nÈma ca hoti paÓÉito, ©atvÈ ca dhammesu visesi assa. 371. YaÑ ÈpadÈ uppatitÈ uÄÈrÈ, Nakkhambhayante paÔisa~khayantaÑ. So thÈmavÈ nÈma ca hoti paÓÉito, ©atvÈ ca dhammesu visesi assa. 372. Yo ve samuddova Ôhito anejo, GambhÊrapaÒÒo nipuÓatthadassÊ. AsaÑhÈriyo nÈma ca hoti paÓÉito, ©atvÈ ca dhammesu visesi assa. 373. Bahussuto dhammadharo ca hoti, Dhammassa hoti anudhammacÈrÊ. So tÈdiso nÈma ca hoti paÓÉito, ©atvÈ ca dhammesu visesi assa.


374. AtthaÒca yo jÈnÈti bhÈsitassa, AtthaÒca ÒatvÈna tathÈ karoti. Atthantaro nÈma sa hoti paÓÉito, ©atvÈ ca dhammesu visesi assÈti.

Kosiyo thero.

PaÒcakanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

RÈjadatto Subh|to ca, GirimÈnandasumanÈ. VaÉÉho ca Kassapo thero, GayÈkassapavakkalÊ. Vijito Yasadatto ca, SoÓo Kosiyasavhayo. SaÔÔhi ca paÒca gÈthÈyo, therÈ ca ettha dvÈdasÈti.

6. ChakkanipÈta

1. UruveÄakassapattheragÈthÈ

375. DisvÈna pÈÔihÊrÈni, Gotamassa yasassino. Na tÈvÈhaÑ paÓipatiÑ, issÈmÈnena vaÒcito. 376. Mama sa~kappamaÒÒÈya, codesi narasÈrathi. Tato me Èsi saÑvego, abbhuto lomahaÑsano. 377. Pubbe jaÔilabh|tassa, yÈ me siddhi parittikÈ. TÈhaÑ tadÈ nirÈkatvÈ1, pabbajiÑ JinasÈsane. 378. Pubbe yaÒÒena santuÔÔho, kÈmadhÈtupurakkhato. PacchÈ rÈgaÒca dosaÒca, mohaÒcÈpi sam|haniÑ. 379. PubbenivÈsaÑ jÈnÈmi, dibbacakkhu visodhitaÑ. IddhimÈ paracittaÒÒ|, dibbasotaÒca pÈpuÓiÑ. 380. Yassa catthÈya pabbajito, agÈrasmÈnagÈriyaÑ. So me attho anuppatto, sabbasaÑyojanakkhayoti.

UruveÄakassapo thero.

2. TekicchakÈrittheragÈthÈ

381. AtihitÈ vÊhi, khalagatÈ sÈlÊ. Na ca labhe piÓÉaÑ, kathamahaÑ kassaÑ. 382. BuddhamappameyyaÑ anussara pasanno, PÊtiyÈ phuÔasarÊro hohisi satatamudaggo. 383. DhammamappameyyaÑ anussara pasanno, PÊtiyÈ phuÔasarÊro hohisi satatamudaggo. 384. SaÑghamappameyyaÑ anussara pasanno, PÊtiyÈ phuÔasarÊro hohisi satatamudaggo. ______________________________________________________________ 1. NiraÑkatvÈ (SyÈ, Ka)

6. ChakkanipÈta 283

385. AbbhokÈse viharasi, SÊtÈ hemantikÈ imÈ ratyo. MÈ sÊtena pareto vihaÒÒittho, Pavisa tvaÑ vihÈraÑ phusitaggaÄaÑ. 386. PhusissaÑ catasso appamaÒÒÈyo, TÈhi ca sukhito viharissaÑ. NÈhaÑ sÊtena vihaÒÒissaÑ, AniÒjito viharantoti.

TekicchakÈrÊ1 thero.

3. MahÈnÈgattheragÈthÈ

387. Yassa sabrahmacÈrÊsu, gÈravo n|palabbhati. ParihÈyati saddhammÈ, maccho appodake yathÈ. 388. Yassa sabrahmacÈrÊsu, gÈravo n|palabbhati. Na vir|hati saddhamme, khette bÊjaÑva p|tikaÑ. 389. Yassa sabrahmacÈrÊsu, gÈravo n|palabbhati. ŒrakÈ hoti nibbÈnÈ2, DhammarÈjassa sÈsane. 390. Yassa sabrahmacÈrÊsu, gÈravo upalabbhati. Na vihÈyati saddhammÈ, maccho bavhodake3 yathÈ. 391. Yassa sabrahmacÈrÊsu, gÈravo upalabbhati. So vir|hati saddhamme, khette bÊjaÑva bhaddakaÑ. 392. Yassa sabrahmacÈrÊsu, gÈravo upalabbhati. Santike hoti nibbÈnaÑ4, DhammarÈjassa sÈsaneti.

MahÈnÈgo thero.

4. KullattheragÈthÈ

393. Kullo SivathikaÑ gantvÈ, addasa itthimujjhitaÑ. ApaviddhaÑ susÈnasmiÑ, khajjantiÑ kimihÊ phuÔaÑ. ______________________________________________________________ 1. TekicchakÈni (SÊ, SyÈ, I) 2. NibbÈÓÈ (SÊ) 3. Bahvodake (SÊ), bahodake (SyÈ) 4. NibbÈÓaÑ (SÊ)


394. ŒturaÑ asuciÑ p|tiÑ, passa Kulla samussayaÑ. UggharantaÑ paggharantaÑ, bÈlÈnaÑ abhinanditaÑ. 395. DhammÈdÈsaÑ gahetvÈna, ÒÈÓadassanapattiyÈ. PaccavekkhiÑ imaÑ kÈyaÑ, tucchaÑ santarabÈhiraÑ. 396. YathÈ idaÑ tathÈ etaÑ, yathÈ etaÑ tathÈ idaÑ. YathÈ adho tathÈ uddhaÑ, yathÈ uddhaÑ tathÈ adho. 397. YathÈ divÈ tathÈ rattiÑ, yathÈ rattiÑ tathÈ divÈ. YathÈ pure tathÈ pacchÈ, yathÈ pacchÈ tathÈ pure. 398. PaÒca~gikena turiyena, na ratÊ hoti tÈdisÊ. YathÈ ekaggacittassa, sammÈ dhammaÑ vipassatoti.

Kullo thero.

5. MÈlukyaputtattheragÈthÈ 399. Manujassa pamattacÈrino, taÓhÈ vaÉÉhati mÈluvÈ viya. So plavatÊ1 hurÈ huraÑ, phalamicchaÑva vanasmi vÈnaro. 400. YaÑ esÈ sahate2 jammÊ, taÓhÈ loke visattikÈ. SokÈ tassa pavaÉÉhanti, abhivaÔÔhaÑva3 bÊraÓaÑ. 401. Yo ce’taÑ sahate2 jammiÑ, taÓhaÑ loke duraccayaÑ. SokÈ tamhÈ papatanti, udabind|va pokkharÈ. 402. TaÑ vo vadÈmi bhaddaÑ vo, yÈvante’ttha samÈgatÈ. TaÓhÈya m|laÑ khaÓatha, usÊratthova bÊraÓaÑ. MÈ vo naÄaÑva sotova, mÈro bhaÒji punappunaÑ. 403. Karotha BuddhavacanaÑ, khaÓo vo mÈ upaccagÈ. KhaÓÈtÊtÈ hi socanti, nirayamhi samappitÈ. 404. PamÈdo rajo pamÈdo4, pamÈdÈnupatito rajo. AppamÈdena vijjÈya, abbahe sallamattanoti.

MÈlukyaputto5 thero. ______________________________________________________________ 1. Plavati (SÊ, i, Ka), pariplavati (SyÈ) 2. Sahati (I, Ka) 3. AbhivuÔÔhaÑva (SyÈ), abhivaÉÉhaÑva (Ka) 4. SabbadÈ (SÊ, Ka) SuttanipÈtaÔÔhakathÈyaÑ UÔÔhÈnasuttavaÓÓanÈ oloketabbÈ. 5. MÈlu~kyaputto (SÊ, SyÈ, I)


6. SappadÈsattheragÈthÈ

405. PaÓÓavÊsativassÈni, yato pabbajito ahaÑ. AccharÈsa~ghÈtamattampi, cetosantimanajjhagaÑ. 406. AladdhÈ cittassekaggaÑ, kÈmarÈgena aÔÔito1. BÈhÈ paggayha kandanto, vihÈrÈ upanikkhamiÑ2. 407. SatthaÑ vÈ ÈharissÈmi, ko attho jÊvitena me. KathaÑ hi sikkhaÑ paccakkhaÑ, kÈlaÑ kubbetha mÈdiso. 408. TadÈhaÑ khuramÈdÈya, maÒcakamhi upÈvisiÑ. ParinÊto khuro Èsi, dhamaniÑ chettumattano. 409. Tato me manasÊkÈro, yoniso udapajjatha. ŒdÊnavo pÈturahu, nibbidÈ samatiÔÔhatha. 410. Tato cittaÑ vimucci me, passa dhammasudhammataÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

SappadÈso thero.

7. KÈtiyÈnattheragÈthÈ

411. UÔÔhehi nisÊda KÈtiyÈna, MÈ niddÈbahulo ahu jÈgarassu. MÈ taÑ alasaÑ pamattabandhu, K|Ôeneva jinÈtu maccurÈjÈ. 412. SeyyathÈpi3 mahÈsamuddavego, EvaÑ jÈtijarÈ’tivattate taÑ. So karohi sudÊpamattano tvaÑ, Na hi tÈÓaÑ tava vijjateva aÒÒaÑ. 413. SatthÈ hi vijesi maggametaÑ, Sa~gÈ jÈtijarÈbhayÈ atÊtaÑ. PubbÈpararattamappamatto, AnuyuÒjassu daÄhaÑ karohi yogaÑ. ______________________________________________________________ 1. Addito (SyÈ, SÊ-®Ôha), aÉÉito (Ka) 2. N|panikkhamiÑ (sabbattha), dupanikkhamiÑ (?) 3. SayathÈpi (SÊ, I)


414. PurimÈni pamuÒca bandhanÈni, saÑghÈÔikhuramuÓÉabhikkhabhojÊ. MÈ khiÉÉÈratiÒca mÈ niddaÑ, anuyuÒjittha jhÈya KÈtiyÈna. 415. JhÈyÈhi jinÈhi KÈtiyÈna, Yogakkhemapathesu kovidosi. Pappuyya anuttaraÑ visuddhiÑ, ParinibbÈhisi vÈrinÈva joti. 416. Pajjotakaro parittaraÑso, VÈtena vinamyate latÈva. Evampi tuvaÑ anÈdiyÈno. MÈraÑ indasagotta niddhunÈhi. So vedayitÈsu vÊtarÈgo, KÈlaÑ ka~kha idheva sÊtibh|toti.

KÈtiyÈno thero.

8. MigajÈlattheragÈthÈ

417. Sudesito cakkhumatÈ, BuddhenÈdiccabandhunÈ. SabbasaÑyojanÈtÊto, sabbavaÔÔavinÈsano. 418. NiyyÈniko uttaraÓo, taÓhÈm|lavisosano. Visam|laÑ ÈghÈtanaÑ, chetvÈ pÈpeti nibbutiÑ. 419. AÒÒÈÓam|labhedÈya, kammayantavighÈÔano. ViÒÒÈÓÈnaÑ pariggahe, ÒÈÓavajiranipÈtano. 420. VedanÈnaÑ viÒÒÈpano, upÈdÈnappamocano. BhavaÑ a~gÈrakÈsuÑva, ÒÈÓena anupassano1. 421. MahÈraso sugambhÊro, jarÈmaccunivÈraÓo. Ariyo aÔÔha~giko maggo, dukkh|pasamano sivo. 422. KammaÑ kammanti utvÈna, vipÈkaÒca vipÈkato. PaÔiccuppannadhammÈnaÑ, yathÈvÈlokadassano. MahÈkhema~gamo santo, pariyosÈnabhaddakoti.

MigajÈlo thero. ______________________________________________________________ 1. Anupassako (SÊ, I)


9. PurohitaputtajentattheragÈthÈ 423. JÈtimadena mattohaÑ, bhoga-issariyena ca. SaÓÔhÈnavaÓÓar|pena, madamatto acÈrihaÑ. 424. NÈttano samakaÑ kaÒci, atirekaÑ ca maÒÒisaÑ. AtimÈnahato bÈlo, patthaddho ussitaddhajo. 425. MÈtaraÑ pitaraÒcÈpi, aÒÒepi garusammate. Na kaÒci abhivÈdesiÑ, mÈnatthaddho anÈdaro. 426. DisvÈ vinÈyakaÑ aggaÑ, sÈrathÊnaÑ varuttamaÑ. Tapantamiva ÈdiccaÑ, bhikkhusaÑghapurakkhataÑ. 427. MÈnaÑ madaÒca chaÉÉetvÈ, vippasannena cetasÈ. SirasÈ abhivÈdesiÑ, sabbasattÈnamuttamaÑ. 428. AtimÈno ca omÈno, pahÊnÈ susam|hatÈ. AsmimÈno samucchinno, sabbe mÈnavidhÈ hatÈti.

Jento purohitaputto thero.

10. SumanattheragÈthÈ 429. YadÈ navo pabbajito, jÈtiyÈ sattavassiko. IddhiyÈ abhibhotvÈna, pannagindaÑ mahiddhikaÑ. 430. UpajjhÈyassa udakaÑ, AnotattÈ mahÈsarÈ. ŒharÈmi tato disvÈ, maÑ SatthÈ etadabravi. 431. SÈriputta imaÑ passa, ÈgacchantaÑ kumÈrakaÑ. UdakakumbhamÈdÈya, ajjhattaÑ susamÈhitaÑ. 432. PÈsÈdikena vattena, kalyÈÓa-iriyÈpatho. SÈmaÓero’nuruddhassa, iddhiyÈ ca visÈrado. 433. ŒjÈnÊyena ÈjaÒÒo, sÈdhunÈ sÈdhukÈrito. VinÊto Anuruddhena, katakiccena sikkhito. 434. So patvÈ paramaÑ santiÑ, sacchikatvÈ akuppataÑ. SÈmaÓero sa Sumano, mÈ maÑ jaÒÒÈti icchatÊti.

Sumano thero.


11. NhÈtakamunittheragÈthÈ 435. VÈtarogÈbhinÊto tvaÑ, viharaÑ kÈnane vane. Paviddhagocare l|khe, kathaÑ bhikkhu karissasi. 436. PÊtisukhena vipulena, pharitvÈna samussayaÑ. L|khampi abhisambhonto, viharissÈmi kÈnane. 437. BhÈvento satta bojjha~ge, indriyÈni balÈni ca. JhÈnasokhummasampanno1, viharissaÑ anÈsavo. 438. VippamuttaÑ kilesehi, suddhacittaÑ anÈvilaÑ. AbhiÓhaÑ paccavekkhanto, viharissaÑ anÈsavo. 439. AjjhattaÒca bahiddhÈ ca, ye me vijjiÑsu ÈsavÈ. Sabbe asesÈ ucchinnÈ, na ca uppajjare puna. 440. PaÒcakkhandhÈ pariÒÒÈtÈ, tiÔÔhanti chinnam|lakÈ. Dukkhakkhayo anuppatto, natthi dÈni punabbhavoti.

NhÈtakamunitthero.

12. BrahmadattattheragÈthÈ 441. Akkodhassa kuto kodho, dantassa samajÊvino. SammadaÒÒÈ vimuttassa, upasantassa tÈdino. 442. Tasseva tena pÈpiyo, yo kuddhaÑ paÔikujjhati. KuddhaÑ appaÔikujjhanto, sa~gÈmaÑ jeti dujjayaÑ. 443. * UbhinnamatthaÑ carati, attano ca parassa ca. ParaÑ sa~kupitaÑ ÒatvÈ, yo sato upasammati. 444. * UbhinnaÑ tikicchantaÑ taÑ, attano ca parassa ca. JanÈ maÒÒanti bÈloti, ye dhammassa akovidÈ. 445. Uppajje te sace kodho, Èvajja kakac|pamaÑ. Uppajje ce rase taÓhÈ, puttamaÑs|pamaÑ sara. 446. Sace dhÈvati cittaÑ te, kÈmesu ca bhavesu ca. KhippaÑ niggaÓha satiyÈ, kiÔÔhÈdaÑ viya duppasunti.

Brahmadatto thero. ______________________________________________________________ 1. JhÈnasukhumasampanno (SyÈ, Ka) * SaÑ 1. 164, 224 piÔÔhesupi.


13. SirimaÓÉattheragÈthÈ 447. * Channa’mativassati, vivaÔaÑ nÈtivassati. TasmÈ channaÑ vivaretha, evaÑ taÑ nÈtivassati. 448. + MaccunÈbbhahato loko, jarÈya parivÈrito. TaÓhÈsallena otiÓÓo, icchÈdh|pÈyito sadÈ. 449. MaccunÈbbhahato loko, parikkhitto jarÈya ca. HaÒÒati niccamattÈÓo, pattadaÓÉova takkaro. 450. Œgacchanta’ggikhandhÈva, maccu byÈdhi jarÈ tayo. PaccuggantuÑ balaÑ natthi, javo natthi palÈyituÑ. 451. AmoghaÑ divasaÑ kayirÈ, appena bahukena vÈ. YaÑ yaÑ vijahate1 rattiÑ, tad|naÑ tassa jÊvitaÑ. 452. Carato tiÔÔhato vÈpi, ÈsÊnasayanassa vÈ. Upeti carimÈ ratti, na te kÈlo pamajjitunti.

SirimaÓÉo2 thero.

14. SabbakÈmittheragÈthÈ

453. DvipÈdakoyaÑ asuci, duggandho parihÊrati3. NÈnÈkuÓapaparip|ro, vissavanto tato tato. 454. MigaÑ nilÊnaÑ k|Ôena, baÄiseneva ambujaÑ. VÈnaraÑ viya lepena, bÈdhayanti puthujjanaÑ. 455. R|pÈ saddÈ rasÈ gandhÈ, phoÔÔhabbÈ ca manoramÈ. PaÒca kÈmaguÓÈ ete, itthir|pasmi dissare. 456. Ye etÈ upasevanti, rattacittÈ puthujjanÈ. VaÉÉhenti kaÔasiÑ ghoraÑ, Ècinanti punabbhavaÑ. 457. Yo cetÈ parivajjeti, sappasseva padÈ siro. So’maÑ visattikaÑ loke, sato samativattati. ______________________________________________________________ * Khu 1. 144; Vi 4. 424; Vi 5. 263 piÔÔhesupi. + SaÑ 1. 37; Khu 10. 20 piÔÔhesupi. 1. Virahate (SÊ, I), vivahate (SyÈ) 2. Sirimando (SÊ) 3. Pariharati (Ka)


458. KÈmesvÈdÊnavaÑ disvÈ, nekkhammaÑ daÔÔhu khemato. NissaÔo sabbakÈmehi, patto me Èsavakkhayoti.

SabbakÈmitthero.

ChakkanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

UruveÄakassapo ca, thero TekicchakÈri ca. MahÈnÈgo ca Kullo ca, MÈlukyo1 SappadÈsako. KÈtiyÈno MigajÈlo, Jento Sumanasavhayo. NhÈtamuni Brahmadatto, SirimaÓÉo SabbakÈmÊ ca. GÈthÈyo caturÈsÊti, therÈ cettha catuddasÈti. ______________________________________________________________ 1. MÈluto (SÊ, Ka), MÈlu~kyo (SyÈ)

7. SattakanipÈta

1. SundarasamuddattheragÈthÈ

459. Ala~katÈ suvasanÈ, mÈladhÈrÊ1 vibh|sitÈ. AlattakakatÈpÈdÈ, pÈdukÈ’ruyha vesikÈ. 460. PÈdukÈ oruhitvÈna, purato paÒjalÊkatÈ. SÈ maÑ saÓhena mudunÈ, mhitapubbaÑ2 abhÈsatha. 461. “YuvÈsi tvaÑ pabbajito, tiÔÔhÈhi mama sÈsane. BhuÒja mÈnusake kÈme, ahaÑ vittaÑ dadÈmi te. SaccaÑ te paÔijÈnÈmi, aggiÑ vÈ te harÈmahaÑ. 462. YadÈ jiÓÓÈ bhavissÈma, ubho daÓÉaparÈyanÈ. Ubhopi pabbajissÈma, ubhayattha kaÔaggaho”. 463. TaÒca disvÈna yÈcantiÑ, vesikaÑ paÒjalÊkataÑ. Ala~kataÑ suvasanaÑ, maccupÈsaÑva oÉÉitaÑ. 464. Tato me manasÊkÈro -pa- nibbidÈ samatiÔÔhatha. 465. Tato cittaÑ vimucci me -pa- kataÑ Buddhassa sÈsananti.

Sundarasamuddo thero.

2. LakuÓÉakabhaddiyattheragÈthÈ

466. Pare AmbÈÔakÈrÈme, vanasaÓÉamhi Bhaddiyo. Sam|laÑ taÓhamabbuyha, tattha bhaddova jhÈyati3. 467. Ramante’ke mudi~gehi4, vÊÓÈhi paÓavehi ca. AhaÒca rukkham|lasmiÑ, rato Buddhassa sÈsane. 468. Buddho ce5 me varaÑ dajjÈ, so ca labbhetha me varo. GaÓhe’haÑ sabbalokassa, niccaÑ kÈyagataÑ satiÑ. ______________________________________________________________ 1. MÈlÈbhÈrÊ (SÊ), mÈlabhÈrÊ (SyÈ) 4. Muti~gehi (SÊ-®Ôha) 2. MihitapubbaÑ (SÊ) 5. Buddho ca (sabbattha) 3. Bhaddo’dhijhÈyÈyati (SÊ), bhaddo jhiyÈyati (SyÈ, SÊ-®Ôha), bhaddoji jhÈyati (?)


469. Ye maÑ r|pena pÈmiÑsu, ye ca ghosena anvag|. ChandarÈgavas|petÈ, na maÑ jÈnanti te janÈ. 470. AjjhattaÒca na jÈnÈti, bahiddhÈ ca na passati. SamantÈvaraÓo bÈlo, sa ve ghosena vuyhati. 471. AjjhattaÒca na jÈnÈti, bahiddhÈ ca vipassati. BahiddhÈ phaladassÈvÊ, sopi ghosena vuyhati. 472. AjjhattaÒca pajÈnÈti, bahiddhÈ ca vipassati. AnÈvaraÓadassÈvÊ, na so ghosena vuyhatÊti.

LakuÓÉakabhaddiyo thero.

3. BhaddattheragÈthÈ

473. Ekaputto ahaÑ ÈsiÑ, piyo mÈtu piyo pitu. Bah|hi vatacariyÈhi, laddho ÈyÈcanÈhi ca. 474. Te ca maÑ anukampÈya, atthakÈmÈ hitesino. Ubho pitÈ ca mÈtÈ ca, Buddhassa upanÈmayuÑ. 475. KiccÈ laddho ayaÑ putto, sukhumÈlo sukhedhito. ImaÑ dadÈma te nÈtha, Jinassa paricÈrakaÑ. 476. SatthÈ ca maÑ paÔiggayha, ŒnandaÑ etadabravi. PabbÈjehi imaÑ khippaÑ, hessatyÈ’jÈniyo ayaÑ. 477. PabbÈjetvÈna maÑ SatthÈ, vihÈraÑ pÈvisÊ jino. AnoggatasmiÑ s|riyasmiÑ, tato cittaÑ vimucci me. 478. Tato SatthÈ nirÈkatvÈ, paÔisallÈnavuÔÔhito. “Ehi BhaddÈ”ti maÑ Èha, sÈ me Ès|’pasampadÈ. 479. JÈtiyÈ sattavassena, laddhÈ me upasampadÈ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, aho dhammasudhammatÈti.

Bhaddo thero.

7. SattakanipÈta 293

4. SopÈkattheragÈthÈ 480. DisvÈ pÈsÈdachÈyÈyaÑ, ca~kamantaÑ naruttamaÑ. Tattha naÑ upasa~kamma, vandissaÑ1 purisuttamaÑ. 481. EkaÑsaÑ cÊvaraÑ katvÈ, saÑharitvÈna pÈÓayo. Anuca~kamissaÑ virajaÑ, sabbasattÈnamuttamaÑ. 482. Tato paÒhe apucchi maÑ, paÒhÈnaÑ kovido vid|. AcchambhÊ ca abhÊto ca, byÈkÈsiÑ Satthuno ahaÑ. 483. Vissajjitesu paÒhesu, anumodi TathÈgato. BhikkhusaÑghaÑ viloketvÈ, imamatthaÑ abhÈsatha. 484. “LÈbhÈ A~gÈnaÑ MagadhÈnaÑ, yesÈyaÑ paribhuÒjati. CÊvaraÑ piÓÉapÈtaÒca, paccayaÑ sayanÈsanaÑ. PaccuÔÔhÈnaÒca sÈmÊciÑ, tesaÑ lÈbhÈ”ti cÈbravi. 485. “Ajjatagge maÑ SopÈka, dassanÈyo’pasa~kama. EsÈ ceva te SopÈka, bhavatu upasampadÈ”. 486. JÈtiyÈ sattavassohaÑ, laddhÈna upasampadaÑ. DhÈremi antimaÑ dehaÑ, aho dhammasudhammatÈti.

SopÈko thero.

5. Sarabha~gattheragÈthÈ 487. Sare hatthehi bhaÒjitvÈ, katvÈna kuÔimacchisaÑ. Tena me Sarabha~goti, nÈmaÑ sammutiyÈ ahu. 488. Na mayhaÑ kappate ajja, sare hatthehi bhaÒjituÑ. SikkhÈpadÈ no paÒÒattÈ, Gotamena yasassinÈ. 489. SakalaÑ samattaÑ rogaÑ, Sarabha~go nÈddasaÑ pubbe. SoyaÑ rogo diÔÔho, vacanakarenÈ’tidevassa. 490. Yeneva maggena gato VipassÊ, Yeneva maggena SikhÊ ca Vessabh|. KakusandhakoÓÈgamano ca Kassapo, Tena’Òjasena agamÈsi Gotamo. ______________________________________________________________ 1. VandisaÑ (SÊ, I)


491. VÊtataÓhÈ anÈdÈnÈ, satta BuddhÈ khayogadhÈ. YehÈ’yaÑ desito dhammo, dhammabh|tehi tÈdibhi. 492. CattÈri ariyasaccÈni, anukampÈya pÈÓinaÑ. DukkhaÑ samudayo maggo, nirodho dukkhasa~khayo. 493. YasmiÑ nivattate1 dukkhaÑ, saÑsÈrasmiÑ anantakaÑ. BhedÈ imassa kÈyassa, jÊvitassa ca sa~khayÈ. AÒÒo punabbhavo natthi, suvimuttomhi sabbadhÊti.

Sarabha~go thero.

SattakanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

Sundarasamuddo thero, thero LakuÓÉabhaddiyo. Bhaddo thero ca SopÈko, Sarabha~go mahÈ-isi. Sattake paÒcakÈ therÈ, gÈthÈyo paÒcatiÑsatÊti. ______________________________________________________________ 1. YasmiÑ na nibbattate (Ka)

8. AÔÔhakanipÈta

1. MahÈkaccÈyanattheragÈthÈ

494. KammaÑ bahukaÑ na kÈraye, parivajjeyya janaÑ na uyyame. So ussukko rasÈnugiddho, atthaÑ riÒcati yo sukhÈdhivÈho. 495. Pa~koti hi naÑ avedayuÑ, yÈyaÑ vandanap|janÈ kulesu. SukhumaÑ sallaÑ durubbahaÑ, sakkÈro kÈpurisena dujjaho. 496. Na parassu’panidhÈya, kammaÑ maccassa pÈpakaÑ. AttanÈ taÑ na seveyya, kammabandh| hi mÈtiyÈ. 497. Na pare vacanÈ coro, na pare vacanÈ Muni. AttÈ ca naÑ yathÈ’vedi1, devÈpi naÑ tathÈ vid|. 498. Pare ca na vijÈnanti, mayamettha yamÈmase. Ye ca tattha vijÈnanti, tato sammanti medhagÈ. 499. JÊvate vÈpi sappaÒÒo, api vittaparikkhayo. PaÒÒÈya ca alÈbhena2, vittavÈpi na jÊvati. 500. SabbaÑ suÓÈti sotena, sabbaÑ passati cakkhunÈ. Na ca diÔÔhaÑ sutaÑ dhÊro, sabbaÑ ujjhitumarahati. 501. CakkhumÈ’ssa yathÈ andho, sotavÈ badhiro yathÈ. PaÒÒavÈ’ssa yathÈ m|go, balavÈ dubbaloriva. Atha atthe samuppanne, sayetha3 matasÈyikanti.

MahÈkaccÈyano thero.

2. SirimittattheragÈthÈ

502. Akkodhano’nupanÈhÊ, amÈyo rittapesuÓo. Sa ve tÈdisako bhikkhu, evaÑ pecca na socati. 503. Akkodhano’nupanÈhÊ, amÈyo rittapesuÓo. GuttadvÈro sadÈ bhikkhu, evaÑ pecca na socati. ______________________________________________________________ 1. YathÈ vetti (SÊ) 2. AbhÈvena (SÊ-®Ôha) 3. Passetha (Ka)


504. Akkodhano’nupanÈhÊ, amÈyo rittapesuÓo. KalyÈÓasÊlo so1 bhikkhu, evaÑ pecca na socati. 505. Akkodhano’nupanÈhÊ, amÈyo rittapesuÓo. KalyÈÓamitto so bhikkhu, evaÑ pecca na socati. 506. Akkodhano’nupanÈhÊ, amÈyo rittapesuÓo. KalyÈÓapaÒÒo so bhikkhu, evaÑ pecca na socati. 507. Yassa saddhÈ TathÈgate, acalÈ suppatiÔÔhitÈ. SÊlaÒca yassa kalyÈÓaÑ, ariyakantaÑ pasaÑsitaÑ. 508. SaÑghe pasÈdo yassatthi, ujubh|taÒca dassanaÑ. Adaliddoti taÑ Èhu, amoghaÑ tassa jÊvitaÑ. 509. TasmÈ saddhaÒca sÊlaÒca, pasÈdaÑ dhammadassanaÑ. AnuyuÒjetha medhÈvÊ, saraÑ BuddhÈna sÈsananti.

Sirimitto thero.

3. MahÈpanthakattheragÈthÈ

510. YadÈ paÔhamamaddakkhiÑ, SatthÈramakutobhayaÑ. Tato me ahu saÑvego, passitvÈ purisuttamaÑ. 511. SiriÑ hatthehi pÈdehi, yo paÓÈmeyya ÈgataÑ. EtÈdisaÑ so SatthÈraÑ, ÈrÈdhetvÈ virÈdhaye. 512. TadÈhaÑ puttadÈraÒca, dhanadhaÒÒaÒca chaÉÉayiÑ. Kesamass|ni chedetvÈ, pabbajiÑ anagÈriyaÑ. 513. SikkhÈsÈjÊvasampanno, indriyesu susaÑvuto. NamassamÈno SambuddhaÑ, vihÈsiÑ aparÈjito. 514. Tato me paÓidhÊ Èsi, cetaso abhipatthito. Na nisÊde muhuttampi, taÓhÈsalle an|hate. 515. Tassa mevaÑ viharato, passa vÊriyaparakkamaÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. ______________________________________________________________ 1. Yo (SyÈ)

8. AÔÔhakanipÈta 297

516. PubbenivÈsaÑ jÈnÈmi, dibbacakkhu visodhitaÑ. ArahÈ dakkhiÓeyyomhi, vippamutto nir|padhi. 517. Tato ratyÈ vivasÈne1, s|riyuggamanaÑ pati. SabbaÑ taÓhaÑ visosetvÈ, palla~kena upÈvisinti.

MahÈpanthako thero.

AÔÔhakanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

MahÈkaccÈyano thero, Sirimitto MahÈpanthako. Ete aÔÔhanipÈtamhi, gÈthÈyo catuvÊsatÊti. _____________________________________________________________ 1.Vivasane (Si, SyÈ)

9. NavakanipÈta

1. Bh|tattheragÈthÈ

518. YadÈ dukkhaÑ jarÈmaraÓanti paÓÉito, Aviddas| yattha sitÈ puthujjanÈ. DukkhaÑ pariÒÒÈya satova jhÈyati, Tato ratiÑ paramataraÑ na vindati. 519. YadÈ dukkhassÈvahaniÑ visattikaÑ, PapaÒcasaÑghÈtadukhÈdhivÈhiniÑ. TaÓhaÑ pahantvÈna satova jhÈyati. Tato ratiÑ paramataraÑ na vindati. 520. YadÈ sivaÑ dvecatura~gagÈminaÑ, MagguttamaÑ sabbakilesasodhanaÑ. PaÒÒÈya passitva satova jhÈyati, Tato ratiÑ paramataraÑ na vindati. 521. YadÈ asokaÑ virajaÑ asa~khataÑ, SantaÑ padaÑ sabbakilesasodhanaÑ. BhÈveti saÒÒojanabandhanacchidaÑ, Tato ratiÑ paramataraÑ na vindati. 522. YadÈ nabhe gajjati meghadundubhi, DhÈrÈkulÈ vihagapathe samantato. Bhikkh| ca pabbhÈragatova jhÈyati, Tato ratiÑ paramataraÑ na vindati. 523. YadÈ nadÊnaÑ kusumÈkulÈnaÑ, Vicitta-vÈneyya-vaÔaÑsakÈnaÑ. TÊre nisinno sumanova jhÈyati, Tato ratiÑ paramataraÑ na vindati.

9. NavakanipÈta 299

524. YadÈ nisÊthe rahitamhi kÈnane, Deve gaÄantamhi nadanti dÈÔhino. Bhikkh| ca pabbhÈragatova jhÈyati, Tato ratiÑ paramataraÑ na vindati. 525. YadÈ vitakke uparundhiya’ttano, Nagantare nagavivaraÑ samassito. VÊtaddaro vÊtakhilova jhÈyati, Tato ratiÑ paramataraÑ na vindati. 526. YadÈ sukhÊ malakhilasokanÈsano, NiraggaÄo nibbanatho visallo. SabbÈsave byantikatova jhÈyati, Tato ratiÑ paramataraÑ na vindatÊti.

Bh|to thero.

NavakanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

Bh|to tathaddaso thero, eko khaggavisÈÓavÈ. Navakamhi nipÈtamhi, gÈthÈyopi imÈ navÈti.

10. DasakanipÈta

1. KÈÄudÈyittheragÈthÈ

527. A~gÈrino dÈni dumÈ bhadante, Phalesino chadanaÑ vippahÈya. Te accimantova pabhÈsayanti, Samayo mahÈvÊra bhÈgÊ rasÈnaÑ. 528. DumÈni phullÈni manoramÈni, Samantato sabbadisÈ pavanti. PattaÑ pahÈya phalamÈsasÈnÈ1, KÈlo ito pakkamanÈya vÊra. 529. NevÈ’tisÊtaÑ na panÈ’ti-uÓhaÑ, SukhÈ utu addhaniyÈ bhadante. Passantu taÑ SÈkiyÈ koÄiyÈ ca, PacchÈmukhaÑ RohiniyaÑ tarantaÑ. 530. ŒsÈya kasate khettaÑ, bÊjaÑ ÈsÈya vappati. ŒsÈya vÈÓijÈ yanti, samuddaÑ dhanahÈrakÈ. YÈya ÈsÈya tiÔÔhÈmi, sÈ me ÈsÈ samijjhatu. 531. * PunappunaÑ ceva vapanti bÊjaÑ, PunappunaÑ vassati devarÈjÈ. PunappunaÑ khettaÑ kasanti kassakÈ, PunappunaÑ dhaÒÒamupeti raÔÔhaÑ. 532. * PunappunaÑ yÈcanakÈ caranti, punappunaÑ dÈnapatÊ dadanti. PunappunaÑ dÈnapatÊ daditvÈ, punappunaÑ saggamupenti ÔhÈnaÑ. 533. VÊro have sattayugaÑ puneti, YasmiÑ kule jÈyati bh|ripaÒÒo. MaÒÒÈmahaÑ sakkati Devadevo, TayÈ hi jÈto2 Muni saccanÈmo. ______________________________________________________________ 1. PhalamÈsamÈnÈ (Ka) * SaÑ 1. 176 piÔÔhepi. 2. TayÈbhijÈto (SÊ)

10. DasakanipÈta 301

534. Suddhodano nÈma pitÈ Mahesino, Buddhassa mÈtÈ pana MÈyanÈmÈ. YÈ BodhisattaÑ parihariya kucchinÈ, KÈyassa bhedÈ tidivamhi modati. 535. SÈ GotamÊ kÈlakatÈ ito cutÈ, Dibbehi kÈmehi sama~gibh|tÈ. SÈ modati kÈmaguÓehi paÒcahi, ParivÈritÈ devagaÓehi tehi. 536. Buddhassa puttomhi asayhasÈhino, A~gÊrasassa’ppaÔimassa tÈdino. PitupitÈ mayhaÑ tuvaÑ’si sakka, Dhammena me Gotama ayyakosÊti.

KÈÄudÈyÊ thero.

2. EkavihÈriyattheragÈthÈ

537. Purato pacchato vÈpi, aparo ce na vijjati. AtÊva phÈsu bhavati, ekassa vasato vane. 538. Handa eko gamissÈmi, araÒÒaÑ BuddhavaÓÓitaÑ. PhÈsu1 EkavihÈrissa, pahitattassa bhikkhuno. 539. Yogi-pÊtikaraÑ rammaÑ, mattakuÒjarasevitaÑ. Eko atthavasÊ khippaÑ, pavisissÈmi kÈnanaÑ. 540. Supupphite SÊtavane, sÊtale girikandare. GattÈni parisiÒcitvÈ, ca~kamissÈmi ekako. 541. EkÈkiyo adutiyo, ramaÓÊye mahÈvane. KadÈhaÑ viharissÈmi, katakicco anÈsavo. 542. EvaÑ me kattukÈmassa, adhippÈyo samijjhatu. SÈdhayissÈma’haÑ yeva, nÈÒÒo aÒÒassa kÈrako. ______________________________________________________________ 1. PhÈsuÑ (SyÈ, I)


543. Esa bandhÈmi sannÈhaÑ, pavisissÈmi kÈnanaÑ. Na tato nikkhamissÈmi, appatto ÈsavakkhayaÑ. 544. MÈlute upavÈyante, sÊte surabhigandhike1. AvijjaÑ dÈlayissÈmi, nisinno nagamuddhani. 545. Vane kusumasaÒcha nne, pabbhÈre n|na sÊtale. Vimuttisukhena sukhito, ramissÈmi giribbaje. 546. SohaÑ paripuÓÓasa~kappo, cando pannaraso yathÈ. SabbÈsavaparikkhÊÓo, natthi dÈni punabbhavoti.

EkavihÈriyo thero.

3. MahÈkappinattheragÈthÈ

547. AnÈgataÑ yo paÔikacca2 passati, HitaÒca atthaÑ ahitaÒca taÑ dvayaÑ. Viddesino tassa hitesino vÈ, RandhaÑ na passanti samekkhamÈnÈ. 548. * ŒnÈpÈnasatÊ yassa, paripuÓÓÈ subhÈvitÈ. AnupubbaÑ paricitÈ, yathÈ Buddhena desitÈ. So’maÑ lokaÑ pabhÈseti, abbhÈ muttova candimÈ. 549. OdÈtaÑ vata me cittaÑ, appamÈÓaÑ subhÈvitaÑ. NibbiddhaÑ paggahÊtaÒca, sabbÈ obhÈsate disÈ. 550. JÊvate vÈpi sappaÒÒo, api vittaparikkhayo. PaÒÒÈya ca alÈbhena, vittavÈpi na jÊvati. 551. PaÒÒÈ sutavinicchinÊ, paÒÒÈ kittisilokavaddhanÊ. PaÒÒÈsahito naro idha, api dukkhesu sukhÈni vindati. 552. NÈyaÑ ajjatano dhammo, na’cchero napi abbhuto. Yattha jÈyetha mÊyetha, tattha kiÑ viya abbhutaÑ. 553. AnantaraÑ hi jÈtassa, jÊvitÈ maraÓaÑ dhuvaÑ. JÈtÈ jÈtÈ marantÊ’dha, evaÑdhammÈ hi pÈÓino. ______________________________________________________________ 1. Gandhake (SyÈ, I, Ka) * Khu 9. 170 piÔÔhe PaÔisambhidÈmagge. 2. PaÔigacca (SÊ)


554. Na heta’datthÈya matassa hoti, YaÑ jÊvitatthaÑ paraporisÈnaÑ. Matamhi ruÓÓaÑ na yaso na lokyaÑ, Na vaÓÓitaÑ samaÓabrÈhmaÓehi. 555. CakkhuÑ sarÊraÑ upahanti tena1, NihÊyati vaÓÓabalaÑ matÊ ca. Œnandino tassa disÈ bhavanti, Hitesino nÈssa sukhÊ bhavanti. 556. TasmÈ hi iccheyya kule vasante, MedhÈvino ceva bahussute ca. YesaÑ hi paÒÒÈvibhavena kiccaÑ, Taranti nÈvÈya nadiÑva puÓÓanti.

MahÈkappino thero.

4. C|ÄapanthakattheragÈthÈ

557. DandhÈ mayhaÑ gatÊ Èsi, paribh|to pure ahaÑ. BhÈtÈ ca maÑ paÓÈmesi, gaccha dÈni tuvaÑ gharaÑ. 558. SohaÑ paÓÈmito santo2, SaÑghÈrÈmassa koÔÔhake. Dummano tattha aÔÔhÈsiÑ, sÈsanasmiÑ apekkhavÈ. 559. BhagavÈ tattha Ègacchi3, sÊsaÑ mayhaÑ parÈmasi. BÈhÈya maÑ gahetvÈna, saÑghÈrÈmaÑ pavesayi. 560. AnukampÈya me SatthÈ, pÈdÈsi pÈdapuÒchaniÑ. EtaÑ suddhaÑ adhiÔÔhehi, ekamantaÑ svadhiÔÔhitaÑ. 561. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, vihÈsiÑ sÈsane rato. SamÈdhiÑ paÔipÈdesiÑ, uttamatthassa pattiyÈ. 562. PubbenivÈsaÑ jÈnÈmi, dibbacakkhu visodhitaÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. ______________________________________________________________ 1. Upahanti ruÓÓaÑ (SÊ), upahanti roÓÓaÑ (SyÈ, I) 2. BhÈtÈ (®Ôha) 3. ŒgaÒchi (SÊ, I)


563. SahassakkhattumattÈnaÑ, nimminitvÈna Panthako. NÊsÊda’mbavane ramme, yÈva kÈlappavedanÈ. 564. Tato me SatthÈ pÈhesi, d|taÑ kÈlappavedakaÑ. Paveditamhi kÈlamhi, vehÈsÈdupasa~kamiÑ1. 565. VanditvÈ Satthuno pÈde, ekamantaÑ nisÊdahaÑ. NisinnaÑ maÑ viditvÈna, atha SatthÈ paÔiggahi. 566. ŒyÈgo sabbalokassa, ÈhutÊnaÑ paÔiggaho. PuÒÒakkhettaÑ manussÈnaÑ, paÔiggaÓhittha dakkhiÓanti.

C|Äapanthako thero.

5. KappattheragÈthÈ

567. NÈnÈkulamalasampuÓÓo, mahÈ-ukkÈrasambhavo. CandanikaÑva paripakkaÑ, mahÈgaÓÉo mahÈvaÓo. 568. PubbaruhirasampuÓÓo, g|thak|pena gÈÄhito2. ŒpopaggharaÓo kÈyo, sadÈ sandati p|tikaÑ. 569. SaÔÔhikaÓÉarasambandho, maÑsalepanalepito. CammakaÒcukasannaddho, p|tikÈyo niratthako. 570. AÔÔhisa~ghÈtaghaÔito, nhÈrusuttanibandhano. NekesaÑ saÑgatÊbhÈvÈ, kappeti iriyÈpathaÑ. 571. DhuvappayÈto maraÓÈya, maccurÈjassa santike. Idheva chaÉÉayitvÈna, yenakÈma~gamo naro. 572. AvijjÈya nivuto kÈyo, catuganthena ganthito. OghasaÑsÊdano kÈyo, anusayajÈlamotthato. 573. PaÒcanÊvaraÓe yutto, vitakkena samappito. TaÓhÈm|lenÈnugato, mohacchÈdanachÈdito. 574. EvÈyaÑ vattate kÈyo, kammayantena yantito. Sampatti ca vipatyantÈ, nÈnÈbhÈvo vipajjati. ______________________________________________________________ 1. VehÈsÈnupasa~kamiÑ (SyÈ, Ka) 2. G|thak|pe nigÈÄhito (SyÈ, I, Ka)


575. Ye’maÑ kÈyaÑ mamÈyanti, andhabÈlÈ puthujjanÈ. VaÉÉhenti kaÔasiÑ ghoraÑ, Èdiyanti punabbhavaÑ. 576. Ye’maÑ kÈyaÑ vivajjenti, g|thalittaÑva pannagaÑ. Bhavam|laÑ vamitvÈna, parinibbissanti’nÈsavÈti1.

Kappo thero.

6. Va~gantaputta-upasenattheragÈthÈ 577. VivittaÑ appanigghosaÑ, vÈÄamiganisevitaÑ. Seve senÈsanaÑ bhikkhu, paÔisallÈnakÈraÓÈ. 578. SaÑkÈrapuÒjÈ ÈhatvÈ2, susÈnÈ rathiyÈhi ca. Tato saÑghÈÔikaÑ katvÈ, l|khaÑ dhÈreyya cÊvaraÑ. 579. NÊcaÑ manaÑ karitvÈna, sapadÈnaÑ kulÈ kulaÑ. PiÓÉikÈya care bhikkhu, guttadvÈro susaÑvuto. 580. L|khenapi vÈ3 santusse, nÈÒÒaÑ patthe rasaÑ bahuÑ. Rasesu anugiddhassa, jhÈne na ramatÊ mano. 581. Appiccho ceva santhuÔÔho, pavivitto vase Muni. AsaÑsaÔÔho gahaÔÔhehi, anÈgÈrehi c|bhayaÑ. 582. YathÈ jaÄo va m|go va, attÈnaÑ dassaye tathÈ. NÈtivelaÑ sambhÈseyya, saÑghamajjhamhi paÓÉito. 583. Na so upavade kaÒci, upaghÈtaÑ vivajjaye. SaÑvuto pÈtimokkhasmiÑ, mattaÒÒ| cassa bhojane. 584. SuggahÊtanimittassa, cittassu’ppÈdakovido. SamathaÑ anuyuÒjeyya, kÈlena ca vipassanaÑ. 585. VÊriyasÈtaccasampanno, yuttayogo sadÈ siyÈ. Na ca appatvÈ dukkhantaÑ, vissÈsaÑ eyya paÓÉito. 586. EvaÑ viharamÈnassa, suddhikÈmassa bhikkhuno. KhÊyanti ÈsavÈ sabbe, nibbutiÒcÈ’dhigacchatÊti.

Upaseno Va~gantaputto thero. ______________________________________________________________ 1. ParinibbantyanÈsavÈ (SÊ) 2. ŒhitvÈ (Ka) 3. L|khenapi ca (bah|su)


7. (Apara) GotamattheragÈthÈ

587. VijÈneyya sakaÑ atthaÑ, avalokeyyÈtha pÈvacanaÑ. YaÒcettha assa patir|paÑ, sÈmaÒÒaÑ ajjhupagatassa. 588. MittaÑ idha ca kalyÈÓaÑ, sikkhÈ vipulaÑ samÈdÈnaÑ. Suss|sÈ ca gar|naÑ, etaÑ samaÓassa patir|paÑ. 589. Buddhesu sagÈravatÈ, dhamme apaciti yathÈbh|taÑ. SaÑghe ca cittikÈro, etaÑ samaÓassa patir|paÑ. 590. ŒcÈragocare yutto, ÈjÊvo sodhito agÈrayho. Cittassa ca saÓÔhapanaÑ, etaÑ samaÓassa patir|paÑ. 591. CÈrittaÑ atha vÈrittaÑ, iriyÈpathiyaÑ pasÈdaniyaÑ. Adhicitte ca Èyogo, etaÑ samaÓassa patir|paÑ. 592. ŒraÒÒakÈni senÈ, sanÈni pantÈni appasaddÈni. BhajitabbÈni MuninÈ, etaÑ samaÓassa patir|paÑ. 593. SÊlaÒca bÈhusaccaÒca, dhammÈnaÑ pavicayo yathÈbh|taÑ. SaccÈnaÑ abhisamayo, etaÑ samaÓassa patir|paÑ. 594. BhÈveyya ca aniccanti, anattasaÒÒaÑ asubhasaÒÒaÒca. Lokamhi ca anabhiratiÑ, etaÑ samaÓassa patir|paÑ. 595. BhÈveyya ca bojjha~ge, iddhipÈdÈni indriyÈni balÈni. AÔÔha~gamagga’mariyaÑ, etaÑ samaÓassa patir|paÑ. 596. TaÓhaÑ pajaheyya Muni, sam|lake Èsave padÈleyya. Vihareyya vippamutto, etaÑ samaÓassa patir|panti.

Gotamo thero.

DasakanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

KÈÄudÈyÊ ca so thero, EkavihÈrÊ ca Kappino. C|Äapanthako Kappo ca, Upaseno ca Gotamo. Sattime dasake thero, gÈthÈyo cettha sattatÊti.

11. EkÈdasanipÈta

1. SaÑkiccattheragÈthÈ

597. KiÑ tavattho vane tÈta, ujjuhÈnova pÈvuse. VerambhÈ ramaÓÊyÈ te, paviveko hi jhÈyinaÑ. 598. YathÈ abbhÈni verambho, vÈto nudati pÈvuse. SaÒÒÈ me abhikiranti, vivekapaÔisaÒÒutÈ. 599. ApaÓÉaro aÓÉasambhavo, SÊvathikÈya niketacÈriko. UppÈdayateva me satiÑ, SandehasmiÑ virÈganissitaÑ. 600. YaÒca aÒÒe na rakkhanti, yo ca aÒÒe na rakkhati. Sa ve bhikkhu sukhaÑ seti, kÈmesu anapekkhavÈ. 601. AcchodikÈ puthusilÈ, gona~gulamigÈyutÈ. AmbusevÈlasaÒchannÈ, te selÈ ramayanti maÑ. 602. VasitaÑ me araÒÒesu, kandarÈsu guhÈsu ca. SenÈsanesu pantesu, vÈÄamiganisevite. 603. “Ime haÒÒantu vajjhantu, dukkhaÑ pappontu pÈÓino”. Sa~kappaÑ nÈbhijÈnÈmi, anariyaÑ dosasaÑhitaÑ. 604. PariciÓÓo mayÈ SatthÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. Ohito garuko bhÈro, bhavanetti sam|hatÈ. 605. Yassa catthÈya1 pabbajito, agÈrasmÈ’nagÈriyaÑ. So me attho anuppatto, sabbasaÑyojanakkhayo. 606. NÈbhinandÈmi maraÓaÑ, nÈbhinandÈmi jÊvitaÑ. KÈlaÒca paÔika~khÈmi, nibbisaÑ bhatako yathÈ. ______________________________________________________________ 1. YassatthÈya (SÊ)


607. NÈbhinandÈmi maraÓaÑ, nÈbhinandÈmi jÊvitaÑ. KÈlaÒca paÔika~khÈmi, sampajÈno patissatoti.

SaÑkicco thero.

EkÈdasanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

SaÑkiccathero ekova, katakicco anÈsavo. EkÈdasanipÈtamhi, gÈthÈ ekÈdaseva cÈti.

12. DvÈdasakanipÈta

1. SÊlavattheragÈthÈ 608. SÊlamevidha sikkhetha, asmiÑ loke susikkhitaÑ. SÊlaÑ hi sabbasampattiÑ, upanÈmeti sevitaÑ. 609. SÊlaÑ rakkheyya medhÈvÊ, patthayÈno tayo sukhe. PasaÑsaÑ vittilÈbhaÒca, pecca sagge pamodanaÑ1. 610. SÊlavÈ hi bah| mitte, saÒÒamenÈ’dhigacchati. DussÊlo pana mittehi, dhaÑsate pÈpa’mÈcaraÑ. 611. AvaÓÓaÒca akittiÒca, dussÊlo labhate naro. VaÓÓaÑ kittiÑ pasaÑsaÒca, sadÈ labhati sÊlavÈ. 612. Œdi sÊlaÑ patiÔÔhÈ ca, kalyÈÓÈnaÒca mÈtukaÑ. PamukhaÑ sabbadhammÈnaÑ, tasmÈ sÊlaÑ visodhaye. 613. VelÈ ca saÑvaraÑ sÊlaÑ2, cittassa abhihÈsanaÑ. TitthaÒca sabbabuddhÈnaÑ, tasmÈ sÊlaÑ visodhaye. 614. SÊlaÑ balaÑ appaÔimaÑ, sÊlaÑ ÈvudhamuttamaÑ. SÊlamÈbharaÓaÑ seÔÔhaÑ, sÊlaÑ kavacamabbhutaÑ. 615. SÊlaÑ setu mahesakkho, sÊlaÑ gandho anuttaro. SÊlaÑ vilepanaÑ seÔÔhaÑ, yena vÈti disodisaÑ. 616. SÊlaÑ sambalameva’ggaÑ, sÊlaÑ pÈtheyyamuttamaÑ. SÊlaÑ seÔÔho ativÈho, yena yÈti disodisaÑ. 617. Idheva nindaÑ labhati, peccÈpÈye ca dummano. Sabbattha dummano bÈlo, sÊlesu asamÈhito. 618. Idheva kittiÑ labhati, pecca sagge ca summano. Sabbattha sumano dhÊro, sÊlesu susamÈhito. 619. SÊlameva idha aggaÑ, paÒÒavÈ pana uttamo. Manussesu ca devesu, sÊlapaÒÒÈÓato jayanti.

SÊlavo thero. ______________________________________________________________ 1. Pecca sagge ca modanaÑ (SÊ, I) 2. SaÑvaro sÊlaÑ (SÊ), saÑvarasÊlaÑ (SÊ-®Ôha)


2. SunÊtattheragÈthÈ

620. NÊce kulamhi jÈtohaÑ, daliddo appabhojano. HÊnakammaÑ1 mamaÑ Èsi, ahosiÑ pupphachaÉÉako. 621. Jigucchito manussÈnaÑ, paribh|to ca vambhito. NÊcaÑ manaÑ karitvÈna, vandissaÑ bahukaÑ janaÑ. 622. AthaddasÈsiÑ SambuddhaÑ, bhikkhusaÑghapurakkhataÑ. PavisantaÑ mahÈvÊraÑ, MagadhÈnaÑ puruttamaÑ. 623. NikkhipitvÈna byÈbha~giÑ, vandituÑ upasa~kamiÑ. Mameva anukampÈya, aÔÔhÈsi purisuttamo. 624. VanditvÈ Satthuno pÈde, ekamantaÑ Ôhito tadÈ. PabbajjaÑ ahamÈyÈciÑ, sabbasattÈnamuttamaÑ. 625. Tato kÈruÓiko SatthÈ, sabbalokÈnukampako. “Ehi bhikkh|”ti maÑ Èha, sÈ me Ès|pasampadÈ. 626. SohaÑ eko araÒÒasmiÑ, viharanto atandito. AkÈsiÑ Satthu vacanaÑ, yathÈ maÑ ovadÊ jino. 627. RattiyÈ paÔhamaÑ yÈmaÑ, pubbajÈtimanussariÑ. RattiyÈ majjhimaÑ yÈmaÑ, dibbacakkhuÑ visodhayiÑ2. RattiyÈ pacchime yÈme, tamokhandhaÑ padÈlayiÑ. 628. Tato ratyÈ vivasÈne, s|riyassuggamanaÑ pati. Indo brahmÈ ca ÈgantvÈ, maÑ namassiÑsu paÒjalÊ. 629. “Namo te purisÈjaÒÒa, namo te purisuttama. Yassa te ÈsavÈ khÊÓÈ, dakkhiÓeyyosi mÈrisa”. 630. Tato disvÈna maÑ SatthÈ, devasaÑghapurakkhataÑ. SitaÑ pÈtukaritvÈna, imamatthaÑ abhÈsatha. ______________________________________________________________ 1. HÊnaÑ kammaÑ (SyÈ) 2. Dibbacakkhu visodhitaÑ (Ka)

12. DvÈdasakanipÈta 311

631. * “Tapena brahmacariyena, saÑyamena damena ca. Etena brÈhmaÓo hoti, etaÑ brÈhmaÓamuttaman”ti.

SunÊto thero.

DvÈdasanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

SÊlavÈ ca SunÊto ca, therÈ dve te mahiddhikÈ. DvÈdasamhi nipÈtamhi, gÈthÈyo catuvÊsatÊti. ______________________________________________________________ * Khu 1. 379 piÔÔhe SuttanipÈtepi.

13. TerasanipÈta

1. SoÓakoÄivisattheragÈthÈ

632. YÈ’hu raÔÔhe samukkaÔÔho, raÒÒo A~gassa paddhag|1. Svajja dhammesu UkkaÔÔho, SoÓo dukkhassa pÈrag|. 633. PaÒca chinde paÒca jahe, paÒca cuttari bhÈvaye. PaÒcasa~gÈtigo bhikkhu, oghatiÓÓoti vuccati. 634. UnnaÄassa pamattassa, bÈhirÈsassa2 bhikkhuno. SÊlaÑ samÈdhi paÒÒÈ ca, pÈrip|riÑ na gacchati. 635. YaÑ hi kiccaÑ apaviddhaÑ3, akiccaÑ pana karÊyati. UnnaÄÈnaÑ pamattÈnaÑ, tesaÑ vaÉÉhanti ÈsavÈ. 636. YesaÒca susamÈraddhÈ, niccaÑ kÈyagatÈ sati. AkiccaÑ te na sevanti, kicce sÈtaccakÈrino. SatÈnaÑ sampajÈnÈnaÑ, atthaÑ gacchanti ÈsavÈ. 637. Ujumaggamhi akkhÈte, gacchatha mÈ nivattatha. AttanÈ codaya’ttÈnaÑ, nibbÈna’mabhihÈraye. 638. AccÈraddhamhi vÊriyamhi, SatthÈ loke anuttaro. VÊÓopamaÑ karitvÈ me, dhammaÑ desesi cakkhumÈ. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, vihÈsiÑ sÈsane rato. 639. SamathaÑ paÔipÈdesiÑ, uttamatthassa pattiyÈ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 640. Nekkhamme4 adhimuttassa, pavivekaÒca cetaso. AbyÈpajjÈdhimuttassa5, upÈdÈnakkhayassa ca. 641. TaÓhakkhayÈdhimuttassa, asammohaÒca cetaso. DisvÈ ÈyatanuppÈdaÑ, sammÈcittaÑ vimuccati. 642. Tassa sammÈ vimuttassa, santacittassa bhikkhuno. Katassa paÔicayo natthi, karaÓÊyaÑ na vijjati. ______________________________________________________________ 1. Patthag| (SyÈ), paÔÔhag| (Ka) 2. BÈhirÈsayassa (Ka) 3. TadapaviddhaÑ (SÊ, SyÈ) 4. Nikkhame (Ka), nekkhammaÑ (Vi 3. 271; AÑ 2. 333) 5. AbyÈpajjhÈdhimuttassa (Ka)

13. TerasanipÈta 313

643. Selo yathÈ ekagghano1, vÈtena na samÊrati. EvaÑ r|pÈ rasÈ saddÈ, gandhÈ phassÈ ca kevalÈ. 644. IÔÔhÈ dhammÈ aniÔÔhÈ ca, nappavedhenti tÈdino. ®hitaÑ cittaÑ visaÒÒuttaÑ, vayaÒcassÈ’nupassatÊti.

SoÓo koÄiviso thero.

TerasanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

SoÓo koÄiviso thero, ekoyeva mahiddhiko. Terasamhi nipÈtamhi, gÈthÈyo cettha terasÈti. ______________________________________________________________ 1. Ekaghano (Ka)

14. CuddasakanipÈta

1. KhadiravaniyarevatattheragÈthÈ

645. YadÈ ahaÑ pabbajito, agÈrasmÈ’nagÈriyaÑ. NÈbhijÈnÈmi sa~kappaÑ, anariyaÑ dosasaÑhitaÑ. 646. “Ime haÒÒantu vajjhantu, dukkhaÑ pappontu pÈÓino”. Sa~kappaÑ nÈbhijÈnÈmi, imasmiÑ dÊghamantare. 647. MettaÒca abhijÈnÈmi, appamÈÓaÑ subhÈvitaÑ. AnupubbaÑ paricitaÑ, yathÈ Buddhena desitaÑ. 648. Sabbamitto sabbasakho, sabbabh|tÈnukampako. MettacittaÒca1 bhÈvemi, abyÈpajjarato2 sadÈ. 649. AsaÑhÊraÑ asaÑkuppaÑ, cittaÑ ÈmodayÈmahaÑ. BrahmavihÈraÑ bhÈvemi, akÈpurisasevitaÑ. 650. AvitakkaÑ samÈpanno, SammÈsambuddhasÈvako. Ariyena tuÓhÊbhÈvena, upeto hoti tÈvade. 651. YathÈpi pabbato selo, acalo suppatiÔÔhito. EvaÑ mohakkhayÈ bhikkhu, pabbatova na vedhati. 652. Ana~gaÓassa posassa, niccaÑ sucigavesino. VÈlaggamattaÑ pÈpassa, abbhamattaÑva khÈyati. 653. NagaraÑ yathÈ paccantaÑ, guttaÑ santarabÈhiraÑ. EvaÑ gopetha attÈnaÑ, khaÓo vo mÈ upaccagÈ. 654. NÈbhinandÈmi maraÓaÑ, nÈbhinandÈmi jÊvitaÑ. KÈlaÒca paÔika~khÈmi, nibbisaÑ bhatako yathÈ. 655. NÈbhinandÈmi maraÓaÑ -pa- sampajÈno patissato. 656. PariciÓÓo mayÈ SatthÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. Ohito garuko bhÈro, bhavanetti sam|hatÈ. ______________________________________________________________ 1. MettaÑ cittaÑ (SÊ, SyÈ) 2. AbyÈpajjharato (SÊ, SyÈ)

14. CuddasakanipÈta 315

657. Yassa catthÈya pabbajito, agÈrasmÈ’nagÈriyaÑ. So me attho anuppatto, sabbasaÑyojanakkhayo. 658. SampÈdethappamÈdena, esÈ me anusÈsanÊ. HandÈhaÑ parinibbissaÑ, vippamuttomhi sabbadhÊti.

Khadiravaniyarevato thero.

2. GodattattheragÈthÈ

659. YathÈpi bhaddo ÈjaÒÒo, dhure yutto dhurassaho1. Mathito atibhÈrena, saÑyugaÑ nÈtivattati. 660. EvaÑ paÒÒÈya ye tittÈ, samuddo vÈrinÈ yathÈ. Na pare atimaÒÒanti, ariyadhammova pÈÓinaÑ. 661. KÈle kÈlavasaÑ pattÈ, bhavÈbhavavasaÑ gatÈ. NarÈ dukkhaÑ nigacchanti, tedha socanti mÈÓavÈ2. 662. UnnatÈ sukhadhammena, dukkhadhammena co’natÈ. Dvayena bÈlÈ haÒÒanti, yathÈbh|taÑ adassino. 663. Ye ca dukkhe sukhasmiÒca, majjhe sibbini’maccag|. ®hitÈ te indakhÊlova, na te unnata-onatÈ. 664. Na heva lÈbhe nÈlÈbhe, na yase na ca kittiyÈ. Na nindÈyaÑ pasaÑsÈya, na te dukkhe sukhamhi ca. 665. Sabbattha te na limpanti, udabinduva pokkhare. Sabbattha sukhitÈ dhÊrÈ, sabbattha aparÈjitÈ. 666. Dhammena ca alÈbho yo, Yo ca lÈbho adhammiko. AlÈbho dhammiko seyyo, YaÒce lÈbho adhammiko. 667. Yaso ca appabuddhÊnaÑ, viÒÒ|naÑ ayaso ca yo. Ayasova seyyo viÒÒ|naÑ, na yaso appabuddhinaÑ. ______________________________________________________________ 1. DhurÈsaho (®Ôha) 2. MÈnavÈ (SÊ)


668. Dummedhehi pasaÑsÈ ca, viÒÒ|hi garahÈ ca yÈ. GarahÈva seyyo viÒÒ|hi, yaÒce bÈlappasaÑsanÈ. 669. SukhaÒca kÈmamayikaÑ, dukkhaÒca pavivekiyaÑ. PavivekadukkhaÑ seyyo, yaÒce kÈmamayaÑ sukhaÑ. 670. JÊvitaÒca adhammena, dhammena maraÓaÒca yaÑ. MaraÓaÑ dhammikaÑ seyyo, yaÒce jÊve adhammikaÑ. 671. KÈmakopappahÊnÈ ye, santacittÈ bhavÈbhave. Caranti loke asitÈ, natthi tesaÑ piyÈpiyaÑ. 672. BhÈvayitvÈna bojjha~ge, indriyÈni balÈni ca. Pappuyya paramaÑ santiÑ, parinibbanti’nÈsavÈti.

Godatto thero.

CuddasakanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

Revato ceva Godatto, therÈ dve te mahiddhikÈ. Cuddasamhi nipÈtamhi, gÈthÈyo aÔÔhavÊsatÊti.

15. SoÄasakanipÈta

1. AÒÒÈsikoÓÉaÒÒattheragÈthÈ

673. Esa bhiyyo pasÊdÈmi, sutvÈ dhammaÑ mahÈrasaÑ. VirÈgo desito dhammo, anupÈdÈya sabbaso.

674. Bah|ni loke citrÈni, asmiÑ pathavimaÓÉale. Mathenti maÒÒe sa~kappaÑ, subhaÑ rÈg|pasaÑhitaÑ.

675. Raja’muhataÒca vÈtena, yathÈ megho’pasammaye. EvaÑ sammanti sa~kappÈ, yadÈ paÒÒÈya passati.

676. * “Sabbe sa~khÈrÈ aniccÈ”ti, yadÈ paÒÒÈya passati. Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyÈ.

677. * “Sabbe sa~khÈrÈ dukkhÈ”ti -pa- esa maggo visuddhiyÈ.

678. * “Sabbe dhammÈ anattÈ”ti, yadÈ paÒÒÈya passati. Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyÈ.

679. BuddhÈnubuddho yo thero, KoÓÉaÒÒo tibbanikkamo. PahÊnajÈtimaraÓo, brahmacariyassa kevalÊ.

680. OghapÈso daÄhakhilo1, pabbato duppadÈlayo. ChetvÈ khilaÒca pÈsaÒca, selaÑ bhetvÈna2 dubbhidaÑ. TiÓÓo pÈra~gato jhÈyÊ, mutto so mÈrabandhanÈ.

681. Uddhato capalo bhikkhu, mitte Ègamma pÈpake. SaÑsÊdati mahoghasmiÑ, |miyÈ paÔikujjito.

682. Anuddhato acapalo, nipako saÑvutindriyo. KalyÈÓamitto medhÈvÊ, dukkhassantakaro siyÈ.

683. KÈlapabba~gasa~kÈso, kiso dhamanisanthato. MattaÒÒ| annapÈnasmiÑ, adÊnamanaso naro.

684. PhuÔÔho ÉaÑsehi makasehi, araÒÒasmiÑ brahÈvane. NÈgo sa~gÈmasÊseva, sato tatrÈdhivÈsaye. ______________________________________________________________ * Khu 1. 53 Dhammapade. 1. DaÄho khilo (SyÈ, Ka) 2. ChetvÈna (Ka)


685. NÈbhinandÈmi maraÓaÑ -pa- nibbisaÑ bhatako yathÈ. 686. NÈbhinandÈmi maraÓaÑ -pa- sampajÈno patissato. 687. PariciÓÓo mayÈ SatthÈ -pa- bhavanetti sam|hatÈ. 688. Yassa catthÈya pabbajito, agÈrasmÈ’nagÈriyaÑ. So me attho anuppatto, kiÑ me saddhivihÈrinÈti.

AÒÒÈsikoÓÉaÒÒo1 thero.

2. UdÈyittheragÈthÈ

689. * Manussabh|taÑ SambuddhaÑ, attadantaÑ samÈhitaÑ. IriyamÈnaÑ brahmapathe, cittass|pasame rataÑ. 690. YaÑ manussÈ namassanti, sabbadhammÈna pÈraguÑ. DevÈpi taÑ namassanti, iti me Arahato sutaÑ. 691. SabbasaÑyojanÈtÊtaÑ, vanÈ nibbanamÈgataÑ. KÈmehi nekkhammarataÑ2, muttaÑ selÈva kaÒcanaÑ. 692. Sa ve accaruci nÈgo, HimavÈva’ÒÒe siluccaye. SabbesaÑ nÈganÈmÈnaÑ, saccanÈmo anuttaro. 693. NÈgaÑ vo kittayissÈmi, na hi ÈguÑ karoti so. SoraccaÑ avihiÑsÈ ca, pÈdÈ nÈgassa te duve. 694. Sati ca sampajaÒÒaÒca, caraÓÈ nÈgassa te’pare. SaddhÈhattho mahÈnÈgo, upekkhÈsetadantavÈ. 695. Sati gÊvÈ siro paÒÒÈ, vÊmaÑsÈ dhammacintanÈ. DhammakucchisamÈvÈso, viveko tassa vÈladhi. 696. So jhÈyÊ assÈsarato, ajjhattaÑ susamÈhito. GacchaÑ samÈhito nÈgo, Ôhito nÈgo samÈhito. 697. SayaÑ samÈhito nÈgo, nisinnopi samÈhito. Sabbattha saÑvuto nÈgo, esÈ nÈgassa sampadÈ. ______________________________________________________________ 1. AÒÒÈkoÓÉaÒÒo (SÊ, SyÈ) * AÑ 2. 303 piÔÔhepi. 2. NikkhammarataÑ (Ka)

15. SoÄasakanipÈta 319

698. BhuÒjati anavajjÈni, sÈvajjÈni na bhuÒjati. GhÈsamacchÈdanaÑ laddhÈ, sannidhiÑ parivajjayaÑ. 699. SaÑyojanaÑ aÓuÑth|laÑ, sabbaÑ chetvÈna bandhanaÑ. Yena yeneva gacchati, anapekkhova gacchati. 700. YathÈpi udake jÈtaÑ, puÓÉarÊkaÑ pavaÉÉhati. Nopalippati toyena, sucigandhaÑ manoramaÑ. 701. Tatheva ca loke jÈto, Buddho loke viharati. Nopalippati lokena, toyena padumaÑ yathÈ. 702. MahÈgini pajjalito, anÈhÈro’pasammati. A~gÈresu ca santesu, nibbutoti pavuccati. 703. AtthassÈyaÑ viÒÒÈpanÊ, upamÈ viÒÒ|hi desitÈ. ViÒÒissanti mahÈnÈgÈ, nÈgaÑ nÈgena desitaÑ. 704. VÊtarÈgo vÊtadoso, vÊtamoho anÈsavo. SarÊraÑ vijahaÑ nÈgo, parinibbissatya’nÈsavoti.

UdÈyÊthero.

SoÄasakanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

KoÓÉaÒÒo ca UdÈyÊ ca, therÈ dve te mahiddhikÈ. SoÄasamhi nipÈtamhi, gÈthÈyo dve ca tiÑsa cÈti.

16. VÊsatinipÈta

1. AdhimuttattheragÈthÈ

705. YaÒÒatthaÑ vÈ dhanatthaÑ vÈ, ye hanÈma mayaÑ pure. AvasesaÑ1 bhayaÑ hoti, vedhanti vilapanti ca.

706. Tassa te natthi bhÊtattaÑ, bhiyyo vaÓÓo pasÊdati. KasmÈ na paridevesi, evar|pe mahabbhaye.

707. Natthi cetasikaÑ dukkhaÑ, anapekkhassa gÈmaÓi. AtikkantÈ bhayÈ sabbe, khÊÓasaÑyojanassa ve.

708. KhÊÓÈya bhavanettiyÈ, diÔÔhe dhamme yathÈtathe. Na bhayaÑ maraÓe hoti, bhÈranikkhepane yathÈ.

709. SuciÓÓaÑ brahmacariyaÑ me, maggo cÈpi subhÈvito. MaraÓe me bhayaÑ natthi, rogÈnamiva sa~khaye.

710. SuciÓÓaÑ brahmacariyaÑ me, maggo cÈpi subhÈvito. NirassÈdÈ bhavÈ diÔÔhÈ, visaÑ pitvÈva2 chaÉÉitaÑ.

711. PÈrag| anupÈdÈno, katakicco anÈsavo. TuÔÔho ÈyukkhayÈ hoti, mutto ÈghÈtanÈ yathÈ.

712. UttamaÑ dhammataÑ patto, sabbaloke anatthiko. ŒdittÈva gharÈ mutto, maraÓasmiÑ na socati.

713. Yadatthi sa~gataÑ kiÒci, bhavo vÈ yattha labbhati. SabbaÑ anissaraÑ etaÑ, iti vuttaÑ MahesinÈ.

714. Yo taÑ tathÈ pajÈnÈti, yathÈ Buddhena desitaÑ. Na gaÓhÈti bhavaÑ kiÒci, sutattaÑ va ayoguÄaÑ.

715. Na me hoti “ahosin”ti, “bhavissan”ti na hoti me. Sa~khÈrÈ vigamissanti, tattha kÈ paridevanÈ.

716. SuddhaÑ dhammasamuppÈdaÑ, suddhaÑ sa~khÈrasantatiÑ. Passantassa yathÈbh|taÑ, na bhayaÑ hoti gÈmaÓi. ______________________________________________________________ 1. Avase taÑ (SÊ, ®Ôha m|lapÈÔho), avasesÈnaÑ (®Ôha-?) 2. PÊtvÈva (SÊ)

16. VÊsatinipÈta 321

717. TiÓakaÔÔhasamaÑ lokaÑ, yadÈ paÒÒÈya passati. MamattaÑ so asaÑvindaÑ, “natthi me”ti na socati. 718. UkkaÓÔhÈmi sarÊrena, bhavenamhi anatthiko. SoyaÑ bhijjissati kÈyo, aÒÒo ca na bhavissati. 719. YaÑ vo kiccaÑ sarÊrena, taÑ karotha yadicchatha. Na me tappaccayÈ tattha, doso pemaÒca hehiti. 720. Tassa taÑ vacanaÑ sutvÈ, abbhutaÑ lomahaÑsanaÑ. SatthÈni nikkhipitvÈna, mÈÓavÈ etadabravuÑ. 721. KiÑ bhadante karitvÈna, ko vÈ Ècariyo tava. Kassa sÈsanamÈgamma, labbhate taÑ asokatÈ. 722. SabbaÒÒ| sabbadassÈvÊ, Jino Ècariyo mama. MahÈkÈruÓiko SatthÈ, sabbalokatikicchako. 723. TenÈyaÑ desito dhammo, khayagÈmÊ anuttaro. Tassa sÈsanamÈgamma, labbhate taÑ asokatÈ. 724. SutvÈna corÈ isino subhÈsitaÑ, Nikkhippa SatthÈni ca ÈvudhÈni ca. TamhÈ ca kammÈ viramiÑsu eke, Eke ca pabbajjamarocayiÑsu. 725. Te pabbajitvÈ Sugatassa sÈsane, BhÈvetva bojjha~gabalÈni paÓÉitÈ. UdaggacittÈ sumanÈ katindriyÈ, PhusiÑsu nibbÈnapadaÑ asa~khatanti.

Adhimutto thero.


726. SamaÓassa ahu cintÈ, PÈrÈpariyassa bhikkhuno. Ekakassa nisinnassa, pavivittassa jhÈyino. 727. KimÈnupubbaÑ puriso, kiÑ vataÑ kiÑ samÈcÈraÑ. Attano kiccakÈrÊ’ssa, na ca kaÒci viheÔhaye.


728. IndriyÈni manussÈnaÑ, hitÈya ahitÈya ca. ArakkhitÈni ahitÈya, rakkhitÈni hitÈya ca. 729. IndriyÈneva sÈrakkhaÑ, indriyÈni ca gopayaÑ. Attano kiccakÈrÊ’ssa, na ca kaÒci viheÔhaye. 730. CakkhundriyaÑ ce r|pesu, gacchantaÑ anivÈrayaÑ. AnÈdÊnavadassÈvÊ, so dukkhÈ na hi muccati. 731. SotindriyaÑ ce saddesu, gacchantaÑ anivÈrayaÑ. AnÈdÊnavadassÈvÊ, so dukkhÈ na hi muccati. 732. AnissaraÓadassÈvÊ, gandhe ce paÔisevati. Na so muccati dukkhamhÈ, gandhesu adhimucchito. 733. AmbilaÑ madhuraggaÒca, tittakaggamanussaraÑ. RasataÓhÈya gadhito, hadayaÑ nÈvabujjhati. 734. SubhÈnya’ppaÔik|lÈni, phoÔÔhabbÈni anussaraÑ. Ratto rÈgÈdhikaraÓaÑ, vividhaÑ vindate dukhaÑ. 735. ManaÑ ce’tehi dhammehi, yo na sakkoti rakkhituÑ. Tato naÑ dukkhamanveti, sabbehe’tehi paÒcahi. 736. PubbalohitasampuÓÓaÑ, bahussa kuÓapassa ca. NaravÊrakataÑ vagguÑ, samuggamiva cittitaÑ. 737. KaÔukaÑ madhurassÈdaÑ, piyanibandhanaÑ dukhaÑ. KhuraÑva madhunÈ littaÑ, ullihaÑ nÈvabujjhati. 738. Itthir|pe itthisare, phoÔÔhabbepi ca itthiyÈ. Itthigandhesu sÈratto, vividhaÑ vindate dukhaÑ. 739. ItthisotÈni sabbÈni, sandanti paÒca paÒcasu. TesamÈvaraÓaÑ kÈtuÑ, yo sakkoti vÊriyavÈ. 740. So atthavÈ so dhammaÔÔho, so dakkho so vicakkhaÓo. Kareyya ramamÈnopi, kiccaÑ dhammatthasaÑhitaÑ.


741. Atho sÊdati saÒÒuttaÑ, vajje kiccaÑ niratthakaÑ. Na taÑ kiccanti maÒÒitvÈ, appamatto vicakkhaÓo. 742. YaÑ ca atthena saÒÒuttaÑ, yÈ ca dhammagatÈ rati. TaÑ samÈdÈya vattetha, sÈ hi ve uttamÈ rati. 743. UccÈvacehu’pÈyehi, Paresa’mabhijigÊsati. HantvÈ vadhitvÈ atha socayitvÈ, Œlopati sÈhasÈ yo paresaÑ. 744. Tacchanto ÈÓiyÈ ÈÓiÑ, nihanti balavÈ yathÈ. IndriyÈni’ndriyeheva, nihanti kusalo tathÈ. 745. SaddhaÑ vÊriyaÑ samÈdhiÒca, satipaÒÒaÒca bhÈvayaÑ. PaÒca paÒcahi hantvÈna, anÊgho yÈti brÈhmaÓo. 746. So atthavÈ so dhammaÔÔho, katvÈ vÈkyÈnusÈsaniÑ. Sabbena sabbaÑ Buddhassa, so naro sukhamedhatÊti.

PÈrÈpariyo thero.

3. TelakÈnittheragÈthÈ

747. CirarattaÑ vatÈ’tÈpÊ, dhammaÑ anuvicintayaÑ. SamaÑ cittassa nÈlatthaÑ, pucchaÑ samaÓabrÈhmaÓe. 748. Ko so pÈra~gato loke, ko patto amatogadhaÑ. Kassa dhammaÑ paÔicchÈmi, paramatthavijÈnanaÑ. 749. Antova~kagato Èsi, macchova ghasa’mÈmisaÑ. Baddho mahindapÈsena, vepacityasuro yathÈ. 750. AÒchÈmi naÑ na muÒcÈmi, asmÈ sokapariddavÈ. Ko me bandhaÑ muÒcaÑ loke, sambodhiÑ vedayissati. 751. SamaÓaÑ brÈhmaÓaÑ vÈ kaÑ, ÈdisantaÑ pabha~gunaÑ. Kassa dhammaÑ paÔicchÈmi, jarÈmaccupavÈhanaÑ. 752. VicikicchÈka~khÈganthitaÑ, sÈrambhabalasaÒÒutaÑ. KodhappattamanatthaddhaÑ, abhijappappadÈraÓaÑ.


753. TaÓhÈdhanusamuÔÔhÈnaÑ, dve ca pannarasÈyutaÑ1. Passa orasikaÑ bÈÄhaÑ, bhetvÈna yadi2 tiÔÔhati. 754. AnudiÔÔhÊnaÑ appahÈnaÑ, sa~kappaparatejitaÑ. Tena viddho pavedhÈmi, pattaÑva mÈluteritaÑ. 755. AjjhattaÑ me samuÔÔhÈya, khippaÑ paccati mÈmakaÑ. ChaphassÈyatanÊ kÈyo, yattha sarati sabbadÈ. 756. TaÑ na passÈmi tekicchaÑ, yo me’taÑ salla’muddhare. NÈnÈrajjena satthena3, nÈÒÒena vicikicchitaÑ. 757. Ko me asattho avaÓo, salla’mabbhantarapassayaÑ. AhiÑsaÑ sabbagattÈni, sallaÑ me uddharissati. 758. Dhammappati hi so seÔÔho, visadosappavÈhako. GambhÊre patitassa me, thalaÑ pÈÓiÒca dassaye. 759. Rahade’hamasmi ogÈÄho, ahÈriyarajamattike. MÈyÈ-us|yasÈrambha, thinamiddhamapatthaÔe. 760. UddhaccameghathanitaÑ, saÑyojanavalÈhakaÑ. VÈhÈ vahanti kuddiÔÔhiÑ4, sa~kappÈ rÈganissitÈ. 761. Savanti sabbadhi sotÈ, latÈ ubbhijja tiÔÔhati. Te sote ko nivÈreyya, taÑ lataÑ ko hi checchati. 762. VelaÑ karotha bhaddante, sotÈnaÑ sannivÈraÓaÑ. MÈ te manomayo soto, rukkhaÑ va sahasÈ luve. 763. EvaÑ me bhayajÈtassa, apÈrÈ pÈramesato. TÈÓo paÒÒÈvudho SatthÈ, isisaÑghanisevito. 764. SopÈnaÑ SugataÑ suddhaÑ, dhammasÈramayaÑ daÄhaÑ. PÈdÈsi vuyhamÈnassa, mÈ bhÈyÊti ca mabravi. 765. SatipaÔÔhÈnapÈsÈdaÑ, Èruyha paccavekkhisaÑ. YaÑ taÑ pubbe amaÒÒissaÑ, sakkÈyÈbhirataÑ pajaÑ. ______________________________________________________________ 1. DvedhÈpannarasÈyutaÑ (?) 2. Yada (SÊ-®Ôha) hadi (?) “hadaye”ti taÑsaÑvaÓÓanÈ. 3. NÈraggena na satthena (?) 4. DuddiÔÔhiÑ (SÊ, Khu 1. 62)


766. YadÈ ca maggamaddakkhiÑ, nÈvÈya abhir|hanaÑ. AnadhiÔÔhÈya attÈnaÑ, titthamaddakkhimuttamaÑ. 767. SallaÑ attasamuÔÔhÈnaÑ, bhavanettippabhÈvitaÑ. EtesaÑ appavattÈya1, desesi maggamuttamaÑ. 768. DÊgharattÈnusayitaÑ, ciraratta’madhiÔÔhitaÑ. Buddho me’pÈnudÊ ganthaÑ, visadosappavÈhanoti.

TelakÈni thero.

4. RaÔÔhapÈlattheragÈthÈ

769. * Passa cittakataÑ bimbiÑ, arukÈyaÑ samussitaÑ. ŒturaÑ bahusa~kappaÑ, yassa natthi dhuvaÑ Ôhiti. 770. Passa cittakataÑ r|paÑ, maÓinÈ kuÓÉalena ca. AÔÔhiÑ tacena onaddhaÑ, saha vatthehi sobhati. 771. AlattakakatÈ pÈdÈ, mukhaÑ cuÓÓakamakkhitaÑ. AlaÑ bÈlassa mohÈya, no ca pÈragavesino. 772. AÔÔhapadakatÈ kesÈ, nettÈ aÒjanamakkhitÈ. AlaÑ bÈlassa mohÈya, no ca pÈragavesino. 773. AÒjanÊva navÈ cittÈ, p|tikÈyo ala~kato. AlaÑ bÈlassa mohÈya, no ca pÈragavesino. 774. Odahi migavo pÈsaÑ, nÈsadÈ vÈguraÑ migo. BhutvÈ nivÈpaÑ gacchÈma, kandante migabandhake. 775. Chinno pÈso migavassa, nÈsadÈ vÈguraÑ migo. BhutvÈ nivÈpaÑ gacchÈma, socante migaluddake. 776. PassÈmi loke sadhane manusse, LaddhÈna vittaÑ na dadanti mohÈ. LuddhÈ dhanaÑ sannicayaÑ karonti, Bhiyyova kÈme abhipatthayanti. ______________________________________________________________ 1. AppavattiyÈ (?) * Ma 2. 253 piÔÔhepi.


777. RÈjÈ pasayhappathaviÑ vijetvÈ, SasÈgarantaÑ mahimÈvasanto. OraÑ samuddassa atittar|po, PÈraÑ samuddassapi patthayetha. 778. * RÈjÈ ca aÒÒe ca bah| manussÈ, AvÊtataÓhÈ maraÓaÑ upenti. �nÈva hutvÈna jahanti dehaÑ, KÈmehi lokamhi na ha’tthi titti. 779. Kandanti naÑ ÒÈtÊ pakiriya kese, “Aho vatÈ no amarÈ”ti cÈhu. Vatthena naÑ pÈrutaÑ nÊharitvÈ, CitaÑ samodhÈya tato Éahanti. 780. So Éayhati s|lehi tujjamÈno, Ekena vatthena1 pahÈya bhoge. Na mÊyamÈnassa bhavanti tÈÓÈ, ©ÈtÊ ca mittÈ atha vÈ sahÈyÈ. 781. DÈyÈdakÈ tassa dhanaÑ haranti, Satto pana gacchati yena kammaÑ. Na mÊyamÈnaÑ dhanamanveti2 kiÒci, PuttÈ ca dÈrÈ ca dhanaÒca raÔÔhaÑ. 782. Na dÊghamÈyuÑ labhate dhanena, Na cÈpi vittena jaraÑ vihanti. AppaÑ hidaÑ jÊvitamÈhu dhÊrÈ, AsassataÑ vippariÓÈmadhammaÑ. 783. AÉÉhÈ daliddÈ ca phusanti phassaÑ, BÈlo ca dhÊro ca tatheva phuÔÔho. BÈlo hi bÈlyÈ vadhitova seti, DhÊro ca no vedhati phassaphuÔÔho. ______________________________________________________________ * Ma 2. 256 piÔÔhepi passitabbaÑ. 1. Etena gattena (Ka) 2. Manviti (Ka)


784. TasmÈ hi paÒÒÈva dhanena seyyÈ, YÈya vosÈna’midhÈ’dhigacchati. AbyositattÈ hi bhavÈbhavesu, PÈpÈni kammÈni karoti mohÈ. 785. Upeti gabbhaÒca paraÒca lokaÑ, SaÑsÈramÈpajja paramparÈya. Tassa’ppapaÒÒo abhisaddahanto, Upeti gabbhaÒca paraÒca lokaÑ. 786. Coro yathÈ sandhimukhe gahito, SakammunÈ haÒÒahi pÈpadhammo. EvaÑ pajÈ pecca paramhi loke, SakammunÈ haÒÒati pÈpadhammo. 787. KÈmÈ hi citrÈ madhurÈ manoramÈ, Vir|par|pena mathenti cittaÑ. ŒdÊnavaÑ kÈmaguÓesu disvÈ, TasmÈ ahaÑ pabbajitomhi rÈja. 788. DumapphalÈnÊva patanti mÈÓavÈ, DaharÈ ca vuÉÉhÈ ca sarÊrabhedÈ. Etampi disvÈ pabbajitomhi rÈja, ApaÓÓakaÑ sÈmaÒÒameva seyyo. 789. SaddhÈyÈhaÑ pabbajito, upeto JinasÈsane. AvaÒjhÈ mayhaÑ pabbajjÈ, anaÓo bhuÒjÈmi bhojanaÑ. 790. KÈme Èdittato disvÈ, jÈtar|pÈni satthato. Gabbhavokkantito dukkhaÑ, nirayesu mahabbhayaÑ. 791. EtamÈdÊnavaÑ ÒÈtvÈ, saÑvegaÑ alabhiÑ tadÈ. SohaÑ viddho tadÈ santo, sampatto ÈsavakkhayaÑ. 792. PariciÓÓo mayÈ SatthÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. Ohito garuko bhÈro, bhavanetti sam|hatÈ. 793. Yassa’tthÈya pabbajito, agÈrasmÈ’nagÈriyaÑ. So me attho anuppatto, sabbasaÑyojanakkhayoti.

RaÔÔhapÈlo thero.


5. MÈlukyaputtattheragÈthÈ

794. * R|paÑ disvÈ sati muÔÔhÈ, piyaÑ nimittaÑ manasi karoto. SÈrattacitto vedeti, taÒca ajjhosa tiÔÔhati.

795. Tassa vaÉÉhanti vedanÈ, anekÈ r|pasambhavÈ. AbhijjhÈ ca vihesÈ ca, citta’mass|’pahaÒÒati. EvamÈcinato dukkhaÑ, ÈrÈ nibbÈna1 vuccati.

796. SaddaÑ sutvÈ sati muÔÔhÈ, piyaÑ nimittaÑ manasi karoto. SÈrattacitto vedeti, taÒca ajjhosa tiÔÔhati.

797. Tassa vaÉÉhanti vedanÈ, anekÈ saddasambhavÈ. AbhijjhÈ ca vihesÈ ca, citta’mass|’pahaÒÒati. EvamÈcinato dukkhaÑ, ÈrÈ nibbÈna vuccati.

798. GandhaÑ ghatvÈ sati muÔÔhÈ, piyaÑ nimittaÑ manasi karoto. SÈrattacitto vedeti, taÒca ajjhosa tiÔÔhati.

799. Tassa vaÉÉhanti vedanÈ, anekÈ gandhasambhavÈ. AbhijjhÈ ca vihesÈ ca, citta’mass|’pahaÒÒati. EvamÈcinato dukkhaÑ, ÈrÈ nibbÈna vuccati.

800. RasaÑ bhotvÈ sati muÔÔhÈ, piyaÑ nimittaÑ manasi karoto. SÈrattacitto vedeti, taÒca ajjhosa tiÔÔhati.

801. Tassa vaÉÉhanti vedanÈ, anekÈ rasasambhavÈ. AbhijjhÈ ca vihesÈ ca, citta’mass|’pahaÒÒati. EvamÈcinato dukkhaÑ, ÈrÈ nibbÈna vuccati.

802. PhassaÑ phussa sati muÔÔhÈ, piyaÑ nimittaÑ manasi karoto. SÈrattacitto vedeti, taÒca ajjhosa tiÔÔhati.

803. Tassa vaÉÉhanti vedanÈ, anekÈ phassasambhavÈ. AbhijjhÈ ca vihesÈ ca, citta’mass|’pahaÒÒati. EvamÈcinato dukkhaÑ, ÈrÈ nibbÈna vuccati.

804. DhammaÑ ÒatvÈ sati muÔÔhÈ, piyaÑ nimittaÑ manasi karoto. SÈrattacitto vedeti, taÒca ajjhosa tiÔÔhati. ______________________________________________________________ * SaÑ 2. 296 piÔÔhÈdÊsupi. 1. NibbÈnaÑ (SÊ)


805. Tassa vaÉÉhanti vedanÈ, anekÈ dhammasambhavÈ. AbhijjhÈ ca vihesÈ ca, citta’mass|’pahaÒÒati. EvamÈcinato dukkhaÑ, ÈrÈ nibbÈna vuccati. 806. Na so rajjati r|pesu, r|paÑ disvÈ paÔissato. Virattacitto vedeti, taÒca nÈjjhosa tiÔÔhati. 807. YathÈ’ssa passato r|paÑ, sevato cÈpi vedanaÑ. KhÊyati nopacÊyati, evaÑ so caratÊ sato. EvaÑ apacinato dukkhaÑ, santike nibbÈna vuccati. 808. Na so rajjati saddesu, saddaÑ sutvÈ patissato. Virattacitto vedeti, taÒca nÈjjhosa tiÔÔhati. 809. YathÈ’ssa suÓato saddaÑ, sevato cÈpi vedanaÑ. KhÊyati nopacÊyati, evaÑ so caratÊ sato. EvaÑ apacinato dukkhaÑ, santike nibbÈna vuccati. 810. Na so rajjati gandhesu, gandhaÑ ghatvÈ patissato. Virattacitto vedeti, taÒca nÈjjhosa tiÔÔhati. 811. YathÈ’ssa ghÈyato gandhaÑ, sevato cÈpi vedanaÑ. KhÊyati nopacÊyati, evaÑ so caratÊ sato. EvaÑ apacinato dukkhaÑ, santike nibbÈna vuccati. 812. Na so rajjati rasesu, rasaÑ bhotvÈ patissato. Virattacitto vedeti, taÒca nÈjjhosa tiÔÔhati. 813. YathÈ’ssa sÈyarato rasaÑ, sevato cÈpi vedanaÑ. KhÊyati nopacÊyati, evaÑ so caratÊ sato. EvaÑ apacinato dukkhaÑ, santike nibbÈna vuccati. 814. Na so rajjati phassesu, phassaÑ phussa patissato. Virattacitto vedeti, taÒca nÈjjhosa tiÔÔhati. 815. YathÈ’ssa phusato phassaÑ, sevato cÈpi vedanaÑ. KhÊyati nopacÊyati, evaÑ so caratÊ sato. EvaÑ apacinato dukkhaÑ, santike nibbÈna vuccati. 816. Na so rajjati dhammesu, dhammaÑ ÒatvÈ patissato. Virattacitto vedeti, taÒca nÈjjhosa tiÔÔhati.


817. YathÈ’ssa vijÈnato dhammaÑ, sevato cÈpi vedanaÑ. KhÊyati nopacÊyati, evaÑ so caratÊ sato. EvaÑ apacinato dukkhaÑ, santike nibbÈna vuccati.

MÈlukyaputto thero.

6. SelattheragÈthÈ

818. ParipuÓÓakÈyo suruci, SujÈto cÈrudassano. SuvaÓÓavaÓÓosi BhagavÈ, susukkadÈÔhosi vÊriyavÈ1. 819. Narassa hi SujÈtassa, ye bhavanti viyaÒjanÈ. Sabbe te tava kÈyasmiÑ, mahÈpurisalakkhaÓÈ. 820. Pasannanetto sumukho, brahÈ uju patÈpavÈ. Majjhe samaÓasaÑghassa, Èdiccova virocasi. 821. KalyÈÓadassano bhikkhu, kaÒcanasannibhattaco. KiÑ te samaÓabhÈvena, evaÑ uttamavaÓÓino. 822. RÈjÈ arahasi bhavituÑ, cakkavattÊ rathesabho. CÈturanto vijitÈvÊ, jambusaÓÉassa2 issaro. 823. KhattiyÈ bhogÊ rÈjÈno3, anuyantÈ bhavanti te. RÈjÈbhirÈjÈ4 manujindo, rajjaÑ kÈrehi Gotama. 824. RÈjÈhamasmi Sela, (SelÈti BhagavÈ) DhammarÈjÈ anuttaro. Dhammena cakkhaÑ vattemi, cakkaÑ appaÔivattiyaÑ. 825. Sambuddho paÔijÈnÈsi, (Iti Selo brÈhmaÓo.) DhammarÈjÈ anuttaro. Dhammena cakkaÑ vattemi, iti bhÈsatha Gotama. 826. Ko nu senÈpati bhoto, sÈvako Satthuranvayo5. Ko te’tamanuvatteti, dhammacakkaÑ pavattitaÑ. ______________________________________________________________ 1. SusukkadÈÔho virÊyavÈ (SÊ) 2. JambumaÓÉassa (Ka) 3. BhogÈ rÈjÈno (SÊ, Ka), bhojarÈjÈno (SyÈ) 4. RÈjÈdhirÈjÈ (SÊ, Ka) 5. Anvayo (SÊ)


827. MayÈ pavattitaÑ cakkaÑ, (SelÈti BhagavÈ) DhammacakkaÑ anuttaraÑ. SÈriputto anuvatteti, anujÈto TathÈgataÑ. 828. AbhiÒÒeyyaÑ abhiÒÒÈtaÑ, bhÈvetabbaÒca bhÈvitaÑ. PahÈtabbaÑ pahÊnaÑ me, tasmÈ Buddhosmi brÈhmaÓa. 829. Vinayassu mayi ka~khaÑ, adhimuccassu brÈhmaÓa. DullabhaÑ dassanaÑ hoti, SambuddhÈnaÑ abhiÓhaso. 830. YesaÑ ve dullabho loke, pÈtubhÈvo abhiÓhaso. SohaÑ brÈhmaÓa Buddhosmi, sallakatto1 anuttaro. 831. Brahmabh|to atitulo, mÈrasenappamaddano. SabbÈmitte vase2 katvÈ, modÈmi akutobhayo. 832. IdaÑ bhonto nisÈmetha, yathÈ bhÈsati cakkhumÈ. Sallakatto mahÈvÊro, sÊhova nadatÊ vane. 833. Brahmabh|taÑ atitulaÑ, mÈrasenappamaddanaÑ. Ko disvÈ nappasÊdeyya, api kaÓhÈbhijÈtiko. 834. Yo maÑ icchati anvetu, yo vÈ nicchati gacchatu. IdhÈhaÑ pabbajissÈmi, varapaÒÒassa santike. 835. EtaÑ ce ruccati bhoto, SammÈsambuddhasÈsanaÑ. Mayampi pabbajissÈma, varapaÒÒassa santike. 836. BrÈhmaÓÈ tisatÈ ime, yÈcanti paÒjalÊkatÈ. BrahmacariyaÑ carissÈma, BhagavÈ tava santike. 837. SvÈkhÈtaÑ brahmacariyaÑ, (SelÈti BhagavÈ) SandiÔÔhikamakÈlikaÑ. Yattha amoghÈ pabbajjÈ, appamattassa sikkhato. 838. YaÑ taÑ saraÓamÈgamha3, ito aÔÔhame4 cakkhuma. Sattarattena BhagavÈ, dantÈmha tava sÈsane. ______________________________________________________________ 1. Sallakanto (SÊ) 2. VasÊ (SyÈ, Ka, Ma 2. 352; Khu 1. 369) 3. SaraÓamÈgamma (sabbattha) 4. AÔÔhami (SyÈ, Ka)


839. TuvaÑ Buddho tuvaÑ SatthÈ, tuvaÑ mÈrÈbhibh| Muni. TuvaÑ anusaye chetvÈ, tiÓÓo tÈresi’maÑ pajaÑ. 840. UpadhÊ te samatikkantÈ, ÈsavÈ te padÈlitÈ. SÊhova anupÈdÈno, pahÊnabhayabheravo. 841. Bhikkhavo tisatÈ ime, tiÔÔhanti paÒjalÊkatÈ. PÈde vÊra pasÈrehi, nÈgÈ vandantu Satthunoti.

Selo thero.

7. KÈÄigodhÈputtabhaddiyattheragÈthÈ 842. YÈtaÑ me hatthigÊvÈya, sukhumÈ vatthÈ padhÈritÈ. SÈlÊnaÑ odano bhutto, sucimaÑs|pasecano. 843. So’jja bhaddo sÈtatiko, uÒchÈpattÈgate rato. JhÈyati anupÈdÈno, putto GodhÈya Bhaddiyo. 844. PaÑsuk|lÊ sÈtatiko, uÒchÈpattÈgate rato. JhÈyati anupÈdÈno, putto GodhÈya Bhaddiyo. 845. PiÓÉapÈtÊ sÈtatiko -pa-. 846. TecÊvarÊ sÈtatiko -pa-. 847. SapadÈnacÈrÊ sÈtatiko -pa-. 848. EkÈsanÊ sÈtatiko -pa-. 849. PattapiÓÉÊ sÈtatiko -pa-. 850. KhalupacchÈbhattÊ sÈtatiko -pa-. 851. ŒraÒÒiko sÈtatiko -pa-. 852. Rukkham|liko sÈtatiko -pa-. 853. AbbhokÈsÊ sÈtatiko -pa-. 854. SosÈniko sÈtatiko -pa-. 855. YathÈsanthatiko sÈtatiko -pa-.


856. Nesajjiko sÈtatiko -pa-. 857. Appiccho sÈtatiko -pa-. 858. SantuÔÔho sÈtatiko -pa-. 859. Pavivitto sÈtatiko -pa-. 860. AsaÑsaÔÔho sÈtatiko -pa-. 861. ŒraddhavÊriyo sÈtatiko -pa-. 862. HitvÈ satapalaÑ kaÑsaÑ, sovaÓÓaÑ satarÈjikaÑ. AggahiÑ mattikÈpattaÑ, idaÑ dutiyÈbhisecanaÑ. 863. Ucce maÓÉalipÈkÈre, daÄhamaÔÔÈlakoÔÔhake. Rakkhito khaggahatthehi, uttasaÑ vihariÑ pure. 864. So’jja bhaddo anutrÈsÊ, pahÊnabhayabheravo. JhÈyati vanamoggayha, putto GodhÈya Bhaddiyo. 865. SÊlakkhandhe patiÔÔhÈya, satiÑ paÒÒaÒca bhÈvayaÑ. PÈpuÓiÑ anupubbena, sabbasaÑyojanakkhayanti.

Bhaddiyo KÈÄigodhÈya putto thero.

8. A~gulimÈlattheragÈthÈ 866. GacchaÑ vadesi samaÓa ÔÔhitomhi, MamaÒca br|si Ôhita’maÔÔhitoti. PucchÈmi taÑ samaÓa etamatthaÑ, KathaÑ Ôhito tvaÑ, ahamaÔÔhitomhi. 867. ®hito ahaÑ A~gulimÈla sabbadÈ, Sabbesu bh|tesu nidhÈya daÓÉaÑ. TuvaÑ ca pÈÓesu asaÒÒatosi, TasmÈ ÔhitohaÑ, tuvamaÔÔhitosi. 868. CirassaÑ vata me mahito MahesÊ, MahÈvanaÑ samaÓo paccapÈdi1. SohaÑ cajissÈmi sahassapÈpaÑ, SutvÈna gÈthaÑ tava dhammayuttaÑ. ______________________________________________________________ 1. PaccupÈdi (sabbattha)


869. Icceva coro asi’mÈvudhaÒca, Sobbhe papÈte narake anvakÈsi1. Avandi coro Sugatassa pÈde, Tattheva pabbajja’mayÈci BuddhaÑ. 870. Buddho ca kho kÈruÓiko Mahesi. Yo SatthÈ lokassa sadevakassa. Ta’mehi bhikkh|ti tadÈ avoca, Eseva tassa ahu bhikkhubhÈvo. 871. Yo ca pubbe pamajjitvÈ, pacchÈ so nappamajjati. So’maÑ lokaÑ pabhÈseti, abbhÈ muttova candimÈ. 872. Yassa pÈpaÑ kataÑ kammaÑ, kusalena pidhÊyati2. So’maÑ lokaÑ pabhÈseti, abbhÈ muttova candimÈ. 873. Yo have daharo bhikkhu, yuÒjati BuddhasÈsane. So’maÑ lokaÑ pabhÈseti, abbhÈ muttova candimÈ. 874. DisÈpi3 me dhammakathaÑ suÓantu, DisÈpi me yuÒjantu BuddhasÈsane. DisÈpi me te manuje bhajantu, Ye dhammamevÈ’dapayanti santo. 875. DisÈ hi me khantivÈdÈnaÑ, avirodhappasaÑsinaÑ. SuÓantu dhammaÑ kÈlena, taÒca anuvidhÊyantu. 876. Na hi jÈtu so mamaÑ hiÑse, aÒÒaÑ vÈ pana kiÒcanaÑ4. Pappuyya paramaÑ santiÑ, rakkheyya tasathÈvare. 877. * UdakaÑ hi nayanti nettikÈ, UsukÈrÈ namayanti5 tejanaÑ. DÈruÑ namayanti5 tacchakÈ, AttÈnaÑ damayanti paÓÉitÈ. ______________________________________________________________ 1. Akiri (Ma 2. 303) 2. PithÊyati (SÊ, SyÈ) 3. DisÈ hi (SyÈ, Ka, Ma 2. 307) 4. KaÒcinaÑ (SÊ, SyÈ), kaÒcanaÑ (?) 5. Damayanti (Ka) * HeÔÔhÈ 224 piÔÔhepi.


878. DaÓÉeneke damayanti, a~kusebhi kasÈhi ca. AdaÓÉena asatthena, ahaÑ dantomhi tÈdinÈ. 879. AhiÑsakoti me nÈmaÑ, HiÑsakassa pure sato. AjjÈhaÑ saccanÈmomhi, na naÑ hiÑsÈmi kiÒcanaÑ1. 880. Coro ahaÑ pure ÈsiÑ, A~gulimÈloti vissuto. VuyhamÈno mahoghena, BuddhaÑ saraÓamÈgamaÑ. 881. LohitapÈÓi pure ÈsiÑ, A~gulimÈloti vissuto. SaraÓagamanaÑ passa, bhavanetti sam|hatÈ. 882. TÈdisaÑ kammaÑ katvÈna, bahuÑ duggatigÈminaÑ. PhuÔÔho kammavipÈkena, anaÓo bhuÒjÈmi bhojanaÑ. 883. PamÈda’manuyuÒjanti, bÈlÈ dummedhino janÈ. AppamÈdaÒca medhÈvÊ, dhanaÑ seÔÔhaÑva rakkhati. 884. MÈ pamÈdamanuyuÒjetha, mÈ kÈmaratisanthavaÑ2. Appamatto hi jhÈyanto, pappoti paramaÑ sukhaÑ. 885. SvÈgataÑ nÈpagataÑ, netaÑ dummantitaÑ mama. Savibhattesu dhammesu, yaÑ seÔÔhaÑ tadupÈgamaÑ. 886. SvÈgataÑ nÈpagataÑ, netaÑ dummantitaÑ mama. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 887. AraÒÒe rukkham|le vÈ, pabbatesu guhÈsu vÈ. Tattha tattheva aÔÔhÈsiÑ, ubbiggamanaso tadÈ. 888. SukhaÑ sayÈmi ÔhÈyÈmi, sukhaÑ kappemi jÊvitaÑ. AhatthapÈso mÈrassa, aho SatthÈnukampito. 889. Brahmajacco pure ÈsiÑ, udicco ubhato ahu. So’jja putto Sugatassa, DhammarÈjassa Satthuno. 890. VÊtataÓho anÈdÈno, guttadvÈro susaÑvuto. Agham|laÑ vadhitvÈna, patto me Èsavakkhayo. ______________________________________________________________ 1. KaÒcinaÑ (SÊ, SyÈ), kaÒcanaÑ (?) 2. SandhavaÑ (Ka)


891. PariciÓÓo mayÈ SatthÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. Ohito garuko bhÈro, bhavanetti sam|hatÈti.

A~gulimÈlo thero.

9. AnuruddhattheragÈthÈ 892. PahÈya mÈtÈpitaro, bhaginÊ ÒÈtibhÈtaro. PaÒca kÈmaguÓe hitvÈ, Anuruddhova jhÈyati. 893. Sameto naccagÊtehi, sammatÈÄappabodhano. Na tena suddhimajjhagaÑ1, mÈrassa visaye rato. 894. EtaÒca samatikkamma, rato Buddhassa sÈsane. SabboghaÑ samatikkamma, Anuruddhova jhÈyati. 895. R|pÈ saddÈ rasÈ gandhÈ, phoÔÔhabbÈ ca manoramÈ. Ete ca samatikkamma, Anuruddhova jhÈyati. 896. PiÓÉapÈtamatikkanto, eko adutiyo Muni. Esati paÑsuk|lÈni, Anuruddho anÈsavo. 897. VicinÊ aggahÊ dhovi, rajayÊ dhÈrayÊ Muni. PaÑsuk|lÈni matimÈ, Anuruddho anÈsavo. 898. Mahiccho ca asantuÔÔho, saÑsaÔÔho yo ca uddhato. Tassa dhammÈ ime honti, pÈpakÈ saÑkilesikÈ. 899. Sato hoti appiccho, santuÔÔho avighÈtavÈ. Pavivekarato vitto, niccamÈraddhavÊriyo. 900. Tassa dhammÈ ime honti, kusalÈ bodhipakkhikÈ. AnÈsavo ca so hoti, iti vuttaÑ MahesinÈ. 901. Mama sa~kappamaÒÒÈya, SatthÈ loke anuttaro. Manomayena kÈyena, iddhiyÈ upasa~kami. 902. YadÈ me ahu sa~kappo, tato uttari desayi. NippapaÒcarato Buddho, nippapaÒcamadesayi. 903. TassÈhaÑ dhammamaÒÒÈya, vihÈsiÑ sÈsane rato. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. ______________________________________________________________ 1. SuddhamajjhagÈ (SÊ, Ka), suddhimajjhagamÈ (SyÈ)


904. PaÒcapaÒÒÈsavassÈni, yato nesajjiko ahaÑ. PaÒcavÊsativassÈni, yato middhaÑ sam|hataÑ. 905. * NÈhu assÈsapassÈsÈ, Ôhitacittassa tÈdino. Anejo santi’mÈrabbha, cakkhumÈ parinibbuto. 906. * AsallÊnena cittena, vedanaÑ ajjhavÈsayi. Pajjotasseva nibbÈnaÑ, vimokkho cetaso ahu. 907. Ete pacchimakÈ dÈni, Munino phassapaÒcamÈ. NÈÒÒe dhammÈ bhavissanti, Sambuddhe parinibbute. 908. Natthi dÈni punÈvÈso, devakÈyasmi jÈlini. VikkhÊÓo jÈtisaÑsÈro, natthi dÈni punabbhavo. 909. Yassa muhuttena sahassadhÈ, Loko saÑvidito sabrahmakappo. VasÊ iddhiguÓe cut|papÈte, KÈle passati devatÈ sa bhikkhu1. 910. AnnabhÈro2 pure ÈsiÑ, daliddo ghÈsahÈrako. SamaÓaÑ paÔipÈdesiÑ, upariÔÔhaÑ yasassinaÑ. 911. Somhi Sakyakule jÈto, Anuruddhoti maÑ vid|. Upeto naccagÊtehi, sammatÈÄappabodhano. 912. AthaddasÈsiÑ SambuddhaÑ, SatthÈraÑ akutobhayaÑ. TasmiÑ cittaÑ pasÈdetvÈ, pabbajiÑ anagÈriyaÑ. 913. PubbenivÈsaÑ jÈnÈmi, yattha me vusitaÑ pure. TÈvatiÑsesu devesu, aÔÔhÈsiÑ sakkajÈtiyÈ3. 914. SattakkhattuÑ manussindo, ahaÑ rajjamakÈrayiÑ. CÈturanto vijitÈvÊ, jambusaÓÉassa issaro. AdaÓÉena asatthena, dhammena anusÈsayiÑ. 915. Ito satta tato satta, saÑsÈrÈni catuddasa. NivÈsa’mabhijÈnissaÑ, devaloke Ôhito tadÈ. ______________________________________________________________ * DÊ 2. 129 piÔÔhepi, 1. Sabhikkhuno (SÊ, Ka) 2. AnnahÈro (SÊ) 3. SabhajÈtiyÈ (SÊ)


916. PaÒca~gike samÈdhimhi, sante ekodibhÈvite. PaÔippassaddhiladdhamhi, dibbacakkhu visujjhi me. 917. Cut|papÈtaÑ jÈnÈmi, sattÈnaÑ ÈgatiÑ gatiÑ. ItthabhÈvaÒÒathÈbhÈvaÑ, jhÈne paÒca~gike Ôhito. 918. PariciÓÓo mayÈ SatthÈ -pa- bhavanetti sam|hatÈ. 919. VajjÊnaÑ VeÄuvagÈme, ahaÑ jÊvitasa~khayÈ. HeÔÔhato veÄugumbasmiÑ, nibbÈyissaÑ anÈsavoti.

Anuruddho thero.


920. SamaÓassa ahu cintÈ, pupphitamhi mahÈvane. Ekaggassa nisinnassa, pavivittassa jhÈyino. 921. AÒÒathÈ LokanÈthamhi, tiÔÔhante purisuttame. IriyaÑ Èsi bhikkh|naÑ, aÒÒathÈ dÈni dissati. 922. SÊtavÈtaparittÈÓaÑ, hirikopÊnachÈdanaÑ. MattaÔÔhiyaÑ abhuÒjiÑsu, santuÔÔhÈ itarÊtare. 923. PaÓÊtaÑ yadi vÈ l|khaÑ, appaÑ vÈ yadi vÈ bahuÑ. YÈpanatthaÑ abhuÒjiÑsu, agiddhÈ nÈdhimucchitÈ. 924. JÊvitÈnaÑ parikkhÈre, bhesajje atha paccaye. Na bÈÄhaÑ ussukÈ ÈsuÑ, yathÈ te Èsavakkhaye. 925. AraÒÒe rukkham|lesu, kandarÈsu guhÈsu ca. Vivekamanubr|hantÈ, vihaÑsu tapparÈyaÓÈ. 926. NÊcÈ niviÔÔhÈ subharÈ, mud| atthaddhamÈnasÈ. AbyÈsekÈ amukharÈ, atthacintÈ vasÈnugÈ. 927. Tato pÈsÈdikaÑ Èsi, gataÑ bhuttaÑ nisevitaÑ. SiniddhÈ teladhÈrÈva, ahosi iriyÈpatho. 928. SabbÈsavaparikkhÊÓÈ, mahÈjhÈyÊ mahÈhitÈ. NibbutÈ dÈni te therÈ, parittÈ dÈni tÈdisÈ.


929. KusalÈnaÒca dhammÈnaÑ, paÒÒÈya ca parikkhayÈ. SabbÈkÈravar|petaÑ, lujjate JinasÈsanaÑ. 930. PÈpakÈnaÒca dhammÈnaÑ, kilesÈnaÒca yo utu. UpaÔÔhitÈ vivekÈya, ye ca saddhammasesakÈ. 931. Te kilesÈ pavaÉÉhantÈ, Èvisanti bahuÑ janaÑ. KÊÄanti maÒÒe bÈlehi, ummattehiva rakkhasÈ. 932. KilesehÈbhibh|tÈ te, tena tena vidhÈvitÈ. NarÈ kilesavatth|su, sasa~gÈmeva ghosite. 933. PariccajitvÈ saddhammaÑ, aÒÒamaÒÒehi bhaÓÉare. DiÔÔhigatÈni anventÈ, idaÑ seyyoti maÒÒare. 934. DhanaÒca puttaÑ bhariyaÒca, chaÉÉayitvÈna niggatÈ. KaÔacchubhikkhahet|pi, akicchÈni nisevare. 935. UdarÈvadehakaÑ bhutvÈ, sayantu’ttÈnaseyyakÈ. KathaÑ vattenti1 paÔibuddhÈ, yÈ kathÈ SatthugarahitÈ. 936. SabbakÈrukÈsippÈni, cittiÑ katvÈna2 sikkhare. Av|pasantÈ ajjhattaÑ, sÈmaÒÒattho’ti acchati3. 937. MattikaÑ telacuÓÓaÒca, udakÈsanabhojanaÑ. GihÊnaÑ upanÈmenti, Èka~khantÈ bahuttaraÑ. 938. DantaponaÑ kapitthaÒca, pupphaÑ khÈdaniyÈni ca. PiÓÉapÈte ca sampanne, ambe ÈmalakÈni ca. 939. Bhesajjesu yathÈ vejjÈ, kiccÈkicce yathÈ gihÊ. GaÓikÈva vibh|sÈyaÑ, issare khattiyÈ yathÈ. 940. NekatikÈ vaÒcanikÈ, k|ÔasakkhÊ apÈÔukÈ. Bah|hi parikappehi, ÈmisaÑ paribhuÒjare. 941. Lesakappe pariyÈye, parikappe’nudhÈvitÈ. JÊvikatthÈ upÈyena, sa~kaÉÉhanti bahuÑ dhanaÑ. ______________________________________________________________ 1. KathÈ vaÉÉhenti (SÊ, Ka) 2. CittÊkatvÈna (SÊ), cittaÑ katvÈna (SyÈ) 3. TiriÒcati (?)


942. UpaÔÔhÈpenti parisaÑ, kammato no ca dhammato. DhammaÑ paresaÑ desenti, lÈbhato no ca atthato. 943. SaÑghalÈbhassa bhaÓÉanti, saÑghato paribÈhirÈ. ParalÈbho’pajÊvantÈ, ahirÊkÈ na lajjare. 944. NÈnuyuttÈ tathÈ eke, muÓÉÈ saÑghÈÔipÈrutÈ. SambhÈvanaÑyevi’cchanti, lÈbhasakkÈramucchitÈ. 945. EvaÑ nÈnappayÈtamhi, na dÈni sukaraÑ tathÈ. AphusitaÑ vÈ phusituÑ, phusitaÑ vÈ’nurakkhituÑ. 946. YathÈ kaÓÔakaÔÔhÈnamhi, careyya anupÈhano. SatiÑ upaÔÔhapetvÈna, evaÑ gÈme munÊ care. 947. SaritvÈ pubbake yogÊ, tesaÑ vattamanussaraÑ. KiÒcÈpi pacchimo kÈlo, phuseyya amataÑ padaÑ. 948. IdaÑ vatvÈ sÈlavane, samaÓo bhÈvitindriyo. BrÈhmaÓo parinibbÈyÊ, isi khÊÓapunabbhavoti.

PÈrÈpariyo1 thero.

VÊsatinipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

Adhimutto PÈrÈpariyo, TelakÈni RaÔÔhapÈlo. MÈlukyaselo Bhaddiyo, A~guli dibbacakkhuko. PÈrÈpariyo dasete, vÊsamhi parikittitÈ. GÈthÈyo dve satÈ honti, paÒcatÈlÊsa2 uttarinti. ______________________________________________________________ 1. PÈrÈsariyo (SyÈ) 2. 244 gÈthÈyoyeva dissanti.

17. TiÑsanipÈta

1. PhussattheragÈthÈ 949. PÈsÈdike bah| disvÈ, bhÈvitatte susaÑvute. Isi paÓÉarasagotto1, apucchi phussasavhayaÑ. 950. “KiÑchandÈ kimadhippÈyÈ, kimÈkappÈ bhavissare. AnÈgatamhi kÈlamhi”, taÑ me akkhÈhi pucchito. 951. SuÓohi vacanaÑ mayhaÑ, isipaÓÉarasavhaya. SakkaccaÑ upadhÈrehi, ÈcikkhissÈmya’nÈgataÑ. 952. KodhanÈ upanÈhÊ ca, makkhÊ thambhÊ saÔhÈ bah|. IssukÊ nÈnÈvÈdÈ ca, bhavissanti anÈgate. 953. AÒÒÈtamÈnino dhamme, gambhÊre tÊragocarÈ. LahukÈ agar| dhamme, aÒÒamaÒÒamagÈravÈ. 954. Bah| ÈdÊnavÈ loke, uppajjissantya’nÈgate. SudesitaÑ imaÑ dhammaÑ, kilesessanti2 dummatÊ. 955. GuÓahÊnÈpi saÑghamhi, voharantÈ visÈradÈ. Balavanto bhavissanti, mukharÈ assutÈvino. 956. GuÓavantopi saÑghamhi, voharantÈ yathÈtthato. DubbalÈ te bhavissanti, hirÊmanÈ anatthikÈ. 957. RajataÑ jÈtar|paÒca, khettaÑ vatthumajeÄakaÑ. DÈsidÈsaÒca dummedhÈ, sÈdiyissantya’nÈgate. 958. UjjhÈnasaÒÒino bÈlÈ, sÊlesu asamÈhitÈ. UnnaÄÈ vicarissanti, kalahÈbhiratÈ magÈ. 959. UddhatÈ ca bhavissanti, nÊlacÊvarapÈrutÈ. KuhÈ thaddhÈ lapÈ si~gÊ, carissantyariyÈ viya. 960. Te lasaÓÔhehi kesehi, capalÈ aÒjanakkhikÈ. RathiyÈya gamissanti, dantavaÓÓikapÈrutÈ. ______________________________________________________________ 1. PaÓÉarassa gotto (SÊ) 2. Kilesissanti (SÊ), kilisissanti (SyÈ, Ka)


961. AjegucchaÑ vimuttehi, surattaÑ arahaddhajaÑ. Jigucchissanti kÈsÈvaÑ, odÈtesu samucchitÈ1. 962. LÈbhakÈmÈ bhavissanti, kusÊtÈ hÊnavÊriyÈ. KicchantÈ vanapatthÈni, gÈmantesu vasissare. 963. Ye ye lÈbhaÑ labhissanti, micchÈjÊvaratÈ sadÈ. Te teva anusikkhantÈ, bhajissanti asaÑyatÈ. 964. Ye ye alÈbhino lÈbhaÑ, na te pujjÈ bhavissare. Supesalepi te dhÊre, sevissanti na te tadÈ. 965. MilakkhurajanaÑrattaÑ2, garahantÈ sakaÑ dhajaÑ. TitthiyÈnaÑ dhajaÑ keci, dhÈrissantya’vadÈtakaÑ. 966. AgÈravo ca kÈsÈve, tadÈ tesaÑ bhavissati. PaÔisa~khÈ ca kÈsÈve, bhikkh|naÑ na bhavissati. 967. Abhibh|tassa dukkhena, sallaviddhassa ruppato. PaÔisa~khÈ mahÈghorÈ, nÈgassÈsi acintiyÈ. 968. Chaddanto hi tadÈ disvÈ, surattaÑ arahaddhajaÑ. TÈvadeva bhaÓÊ gÈthÈ, gajo atthopasaÑhitÈ. 969. * “AnikkasÈvo kÈsÈvaÑ, yo vatthaÑ paridhassati3. Apeto damasaccena, na so kÈsÈvamarahati. 970. Yo ca vantakasÈvassa, sÊlesu susamÈhito. Upeto damasaccena, sa ve kÈsÈvamarahati”. 971. VipannasÊlo dummedho, pÈkaÔo kÈmakÈriyo. Vibbhantacitto nissukko, na so kÈsÈvamarahati. 972. Yo ca sÊlena sampanno, vÊtarÈgo samÈhito. OdÈtamanasa~kappo, sa ve kÈsÈvamarahati. 973. Uddhato unnaÄo bÈlo, sÊlaÑ yassa na vijjati. OdÈtakaÑ arahati, kÈsÈvaÑ kiÑ kirissati. ______________________________________________________________ 1. OdÈte susamucchitÈ (SÊ) 2. VilakkharajanaÑ rattaÑ (?) 3. Paridahissati (SÊ, SyÈ) * Khu 1. 14; Khu 5. 60, 374 piÔÔhesupi.

17. TiÑsanipÈta 343

974. Bhikkh| ca bhikkhuniyo ca, duÔÔhacittÈ anÈdarÈ. TÈdÊnaÑ mettacittÈnaÑ, niggaÓhissantya’nÈgate. 975. SikkhÈpentÈpi therehi, bÈlÈ cÊvaradhÈraÓaÑ. Na suÓissanti dummedhÈ, pÈkaÔÈ kÈmakÈriyÈ. 976. Te tathÈ sikkhitÈ bÈlÈ, aÒÒamaÒÒaÑ agÈravÈ. NÈdiyissantu’pajjhÈye, khaÄu~ko viya sÈrathiÑ. 977. EvaÑ anÈgataddhÈnaÑ, paÔipatti bhavissati. Bhikkh|naÑ bhikkhunÊnaÒca, patte kÈlamhi pacchime. 978. PurÈ Ègacchate etaÑ, anÈgataÑ mahabbhayaÑ. SubbacÈ hotha sakhilÈ, aÒÒamaÒÒaÑ sagÈravÈ. 979. MettacittÈ kÈruÓikÈ, hotha sÊlesu saÑvutÈ. ŒraddhavÊriyÈ pahitattÈ, niccaÑ daÄhaparakkamÈ. 980. PamÈdaÑ bhayato disvÈ, appamÈdaÒca khemato. BhÈvetha’ÔÔha~gikaÑ maggaÑ, phusantÈ amataÑ padanti.

Phusso thero.

2. SÈriputtattheragÈthÈ

981. YathÈcÈrÊ yathÈsato satÊmÈ, Yatasa~kappajjhÈyi appamatto. Ajjhattarato samÈhitatto, Eko santusito tamÈhu bhikkhuÑ. 982. AllaÑ sukkhaÑ vÈ bhuÒjanto, na bÈÄhaÑ suhito siyÈ. �n|daro mitÈhÈro, sato bhikkhu paribbaje. 983. CattÈro paÒca Èlope, abhutvÈ udakaÑ pive. AlaÑ phÈsuvihÈrÈya, pahitattassa bhikkhuno. 984. KappiyaÑ taÒce chÈdeti, cÊvaraÑ idamatthikaÑ1. AlaÑ phÈsuvihÈrÈya, pahitattassa bhikkhuno. ______________________________________________________________ 1. IdamatthitaÑ (SÊ)


985. Palla~kena nisinnassa, jaÓÓuke nÈbhivassati. AlaÑ phÈsuvihÈrÈya, pahitattassa bhikkhuno. 986. * Yo sukhaÑ dukkhato adda, dukkhamaddakkhi sallato. Ubhayantarena1 nÈhosi, kena lokasmi kiÑ siyÈ. 987. MÈ me kadÈci pÈpiccho, kusÊto hÊnavÊriyo. Appassuto anÈdaro, kena lokasmi kiÑ siyÈ. 988. Bahussuto ca medhÈvÊ, sÊlesu susamÈhitho. Cetosamathamanuyutto, api muddhani tiÔÔhatu. 989. Yo papaÒcamanuyutto, papaÒcÈbhirato mago. VirÈdhayÊ so nibbÈnaÑ, yogakkhemaÑ anuttaraÑ. 990. Yo ca papaÒcaÑ hitvÈna, nippapaÒcapathe rato. ŒrÈdhayÊ so nibbÈnaÑ, yogakkhemaÑ anuttaraÑ. 991. + GÈme vÈ yadi vÈ’raÒÒe, ninne vÈ yadi vÈ thale. Yattha arahanto viharanti, taÑ bh|mirÈmaÓeyyakaÑ. 992. RamaÓÊyÈni araÒÒÈni, yattha na ramatÊ jano. VÊtarÈgÈ ramissanti, na te kÈmagavesino. 993. + NidhÊnaÑva pavattÈraÑ, yaÑ passe vajjadassinaÑ. NiggayhavÈdiÑ medhÈviÑ, tÈdisaÑ paÓÉitaÑ bhaje. TÈdisaÑ bhajamÈnassa, seyyo hoti na pÈpiyo. 994. + OvadeyyÈ’nusÈseyya, asabbhÈ ca nivÈraye. SataÑ hi so piyo hoti, asataÑ hoti appiyo. 995. AÒÒassa BhagavÈ Buddho, dhammaÑ desesi cakkhumÈ. Dhamme desiyamÈnamhi, sota’modhesi’matthiko. TaÑ me amoghaÑ savanaÑ, vimuttomhi anÈsavo. 996. Neva pubbenivÈsÈya, napi dibbassa cakkhuno. CetopariyÈya iddhiyÈ, cutiyÈ upapattiyÈ. SotadhÈtuvisuddhiyÈ, paÓidhÊ me na vijjati2. ______________________________________________________________ * SaÑ 2. 409; Khu 1. 227 piÔÔhesupi. 1. Ubhayamantare (SÊ) + Khu 1. 27 piÔÔhepi. + Khu 1. 24 piÔÔhepi. 2. Abhi 4. 194 piÔÔhepi.


997. Rukkham|laÑva nissÈya, muÓÉo saÑghÈÔipÈruto. PaÒÒÈya uttamo thero, Upatissova1 jhÈyati. 998. AvitakkaÑ samÈpanno, SammÈsambuddhasÈvako. Ariyena tuÓhÊbhÈvena, upeto hoti tÈvade. 999. * YathÈpi pabbato selo, acalo suppatiÔÔhito. EvaÑ mohakkhayÈ bhikkhu, pabbatova na vedhati. 1000. AnÈ~gaÓassa posassa, niccaÑ sucigavesino. VÈlaggamattaÑ pÈpassa, abbhamattaÑva khÈyati. 1001. NÈbhinandÈmi maraÓaÑ, nÈbhinandÈmi jÊvitaÑ. NikkhipissaÑ imaÑ kÈyaÑ, sampajÈno patissato. 1002. NÈbhinandÈmi maraÓaÑ, nÈbhinandÈmi jÊvitaÑ. KÈlaÒca paÔika~khÈmi, nibbisaÑ bhatako yathÈ. 1003. Ubhayena midaÑ maraÓameva, nÈ’maraÓaÑ, pacchÈ vÈ pure vÈ. PaÔipajjatha mÈ vinassatha, khaÓo vo mÈ upaccagÈ. 1004. NagaraÑ yathÈ paccantaÑ, guttaÑ santarabÈhiraÑ. EvaÑ gopetha attÈnaÑ, khaÓo vo mÈ upaccagÈ. KhaÓÈtÊtÈ hi socanti, nirayamhi samappitÈ. 1005. Upasanto uparato, mantabhÈÓÊ2 anuddhato. DhunÈti pÈpake dhamme, dumapattaÑva mÈluto. 1006. Upasanto uparato, mantabhÈÓÊ anuddhato. AppÈsi3 pÈpake dhamme, dumapattaÑva mÈluto. 1007. Upasanto anÈyÈso, vippasanno anÈvilo. KalyÈÓasÊlo medhÈvÊ, dukkhassantakaro siyÈ. 1008. Na vissase ekatiyesu evaÑ, AgÈrisu pabbajitesu cÈpi. SÈdh|pi hutvÈ na asÈdhu honti, AsÈdhu hutvÈ puna sÈddu honti. ______________________________________________________________ 1. Upatisso ca (SÊ, Ka) 2. MattabhÈÓÊ (SÊ) 3. Abbahi (SyÈ), ahÈsi (?) * Khu 1. 108 piÔÔhepi.


1009. KÈmacchando ca byÈpÈdo, thinamiddhaÒca bhikkhuno. UddhaccaÑ vicikicchÈ ca, paÒcete cittakelisÈ. 1010. Yassa sakkariyamÈnassa, asakkÈrena c|bhayaÑ. SamÈdhi na vikampati, appamÈdavihÈrino. 1011. TaÑ jhÈyinaÑ sÈtatikaÑ, sukhumadiÔÔhivipassakaÑ. UpÈdÈnakkhayÈrÈmaÑ, Èhu sappuriso iti. 1012. MahÈsamuddo pathavÊ, pabbato anilopi ca. UpamÈya na yujjanti, Satthu varavimuttiyÈ. 1013. CakkÈnuvattako thero, mahÈÒÈÓÊ samÈhito. PathavÈpaggisamÈno, na rajjati na dussati. 1014. PaÒÒÈpÈramitaÑ patto, mahÈbuddhi mahÈmati. AjaÄo jaÄasamÈno, sadÈ carati nibbuto. 1015. PariciÓÓo mayÈ SatthÈ -pa- bhavanetti sam|hatÈ. 1016. SampÈdethappamÈdena, esÈ me anusÈsanÊ. HandÈhaÑ parinibbissaÑ, vippamuttomhi sabbadhÊti.

SÈriputto thero.

3. ŒnandattheragÈthÈ

1017. PisuÓena ca kodhanena ca, MaccharinÈ ca vibh|tanandinÈ. SakhitaÑ na kareyya paÓÉito, PÈpo kÈpurisena sa~gamo. 1018. Saddhena ca pesalena ca, PaÒÒavatÈ bahussutena ca. SakhitaÑ kareyya paÓÉito, Bhaddo sappurisena sa~gamo. 1019. Passa cittakataÑ bimbaÑ -pa- yassa natthi dhuvaÑ Ôhiti. 1020. Passa cittakataÑ bimbaÑ -pa- vatthehi sobhati.


1021. AlattakakatÈ -pano ca pÈragavesino. 1022. AÔÔhapadakatÈ -pano ca pÈragavesino. 1023. AÒjanÊva navÈ -pano ca pÈragavesino. 1024. Bahussuto cittakathÊ, Buddhassa paricÈrako. PannabhÈro visaÒÒutto, seyyaÑ kappeti Gotamo. 1025. KhÊÓÈsavo visaÒÒutto, sa~gÈtÊto sunibbuto. DhÈreti antimaÑ dehaÑ, jÈtimaraÓapÈrag|. 1026. YasmiÑ patiÔÔhitÈ dhammÈ, BuddhassÈdiccabandhuno. NibbÈnagamane magge, soyaÑ tiÔÔhati Gotamo. 1027. DvÈsÊti Buddhato gaÓhiÑ, dve sahassÈni bhikkhuto. CaturÈsÊtisahassÈni, ye me dhammÈ pavattino. 1028. AppassutÈyaÑ puriso, balÊbaddova jÊrati. MaÑsÈni tassa vaÉÉhanti, paÒÒÈ tassa na vaÉÉhati. 1029. Bahussuto appassutaÑ, yo sutenÈ’timaÒÒati. Andho padÊpadhÈrova, tatheva paÔibhÈti maÑ. 1030. BahussutaÑ upÈseyya, sutaÒca na vinÈsaye. TaÑ m|laÑ brahmacariyassa, tasmÈ dhammadharo siyÈ. 1031. PubbÈparaÒÒ| atthaÒÒ|, niruttipadakovido. SuggahÊtaÒca gaÓhÈti, atthaÒco’paparikkhati. 1032. KhantyÈ chandikato1 hoti, ussahitvÈ tuleti taÑ. Samaye so padahati, ajjhattaÑ susamÈhito. 1033. BahussutaÑ dhammadharaÑ, sappaÒÒaÑ BuddhasÈvakaÑ. DhammaviÒÒÈÓamÈka~khaÑ, taÑ bhajetha tathÈvidhaÑ. 1034. Bahussuto dhammadharo, kosÈrakkho Mahesino. Cakkhu sabbassa lokassa, p|janÊyo bahussuto. 1035. DhammÈrÈmo dhammarato, dhammaÑ anuvicindayaÑ. DhammaÑ anussaraÑ bhikkhu, saddhammÈ na parihÈyati. ______________________________________________________________ 1. KhantiyÈ chandito (?)


1036. KÈyamaccheragaruno1, hiyyamÈne2 anuÔÔhahe. SarÊrasukhagiddhassa, kuto samaÓaphÈsutÈ. 1037. Na pakkhanti disÈ sabbÈ, dhammÈ na paÔibhanti maÑ. Gate kalyÈÓamittamhi, andhakÈraÑva khÈyati. 1038. AbbhatÊtasahÈyassa, atÊtagatasatthuno. Natthi etÈdisaÑ mittaÑ, yathÈ kÈyagatÈ sati. 1039. Ye purÈÓÈ atÊtÈ te, navehi na sameti me. Svajja ekova jhÈyÈmi, vassupetova pakkhimÈ. 1040. DassanÈya abhikkante, nÈnÈverajjake bah|. MÈ vÈrayittha sotÈro, passantu samayo mamaÑ. 1041. DassanÈya abhikkante, nÈnÈverajjake puthu. Karoti SatthÈ okÈsaÑ, na nivÈreti cakkhumÈ. 1042. PaÓÓavÊsativassÈni, sekhabh|tassa me sato. Na kÈmasaÒÒÈ uppajji, passa dhammasudhammataÑ. 1043. PaÓÓavÊsativassÈni, sekhabh|tassa me sato. Na dosasaÒÒÈ uppajji, passa dhammasudhammataÑ. 1044. PaÓÓavÊsativassÈni, BhagavantaÑ upaÔÔhahiÑ. Mettena kÈyakammena, chÈyÈva anapÈyinÊ3. 1045. PaÓÓavÊsativassÈni, BhagavantaÑ upaÔÔhahiÑ. Mettena vacÊkammena, chÈyÈva anapÈyinÊ. 1046. PaÓÓavÊsativassÈni, BhagavantaÑ upaÔÔhahiÑ. Mettena manokammena, chÈyÈva anapÈyinÊ. 1047. Buddhassa ca~kamantassa, piÔÔhito anuca~kamiÑ. Dhamme desiyamÈnamhi, ÒÈÓaÑ me udapajjatha. 1048. AhaÑ sakaraÓÊyomhi, sekho appattamÈnaso. Satthu ca parinibbÈnaÑ, yo amhaÑ anukampako. ______________________________________________________________ 1. Garuko (SÊ) 2. HiyyamÈno (SÊ) 3. AnupÈyinÊ (SyÈ, Ka)


1049. TadÈsi yaÑ bhiÑsanakaÑ, tadÈsi lomahaÑsanaÑ. SabbÈkÈravar|pete, Sambuddhe parinibbute. 1050. Bahussuto dhammadharo, kosÈrakkho Mahesino. Cakkhu sabbassa lokassa, Œnando parinibbuto. 1051. Bahussuto dhammadharo, kosÈrakkho Mahesino. Cakkhu sabbassa lokassa, andhakÈre tamonudo. 1052. Gatimanto satimanto, dhitimanto ca yo isi. SaddhammadhÈrako thero, Œnando ratanÈkaro. 1053. PariciÓÓo mayÈ SatthÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. Ohito garuko bhÈro, natthi dÈni punabbhavoti.

Œnando thero.

TiÑsanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

Phussopatisso Œnando, tayotime pakittitÈ. GÈthÈyo tattha sa~khÈtÈ, sataÑ paÒca ca uttarÊti.


1. MahÈkassapattheragÈthÈ

1054. Na gaÓena purakkhato care, Vimano hoti samÈdhi dullabho. NÈnÈjanasa~gaho dukho, Iti disvÈna gaÓaÑ na rocaye. 1055. Na kulÈni upabbaje Muni, Vimano hoti samÈdhi dullabho. So ussukko rasÈnugiddho, AtthaÑ riÒcati yo sukhÈvaho. 1056. Pa~koti hi naÑ avedayuÑ, YÈyaÑ vandanap|janÈ kulesu. SukhumaÑ sallaÑ durubbahaÑ, SakkÈro kÈpurisena dujjaho. 1057. SenÈsanamhÈ oruyha, nagaraÑ piÓÉÈya pÈvisiÑ. BhuÒjantaÑ purisaÑ kuÔÔhiÑ, sakkaccaÑ taÑ upaÔÔhahiÑ. 1058. So me1 pakkena hatthena, ÈlopaÑ upanÈmayi. ŒlopaÑ pakkhipantassa, a~guli cettha2 chijjatha. 1059. KuÔÔam|laÒca3 nissÈya, ÈlopaÑ taÑ abhuÒjisaÑ. BhuÒjamÈne vÈ bhutte vÈ, jegucchaÑ me na vijjati. 1060. UttiÔÔhapiÓÉo ÈhÈro, p|timuttaÒca osadhaÑ. SenÈsanaÑ rukkham|laÑ, paÑsuk|laÒca cÊvaraÑ. Yasse’te abhisambhutvÈ4, sa ve cÈtuddiso naro. 1061. Yattha eke vihaÒÒanti, ÈruhantÈ siluccayaÑ. Tattha Buddhassa dÈyÈdo, sampajÈno paÔissato. Iddhibalenupatthaddho, Kassapo abhir|hati. ______________________________________________________________ 1. TaÑ (SÊ, Ka) 2. Pettha (SÊ, Ka) 3. KuÉÉam|laÒca (SÊ, SyÈ) 4. AbhibhuÒjati (?)

18. CattÈlÊsanipÈta 351

1062. PiÓÉapÈtapaÔikkanto, selamÈruyha Kassapo. JhÈyati anupÈdÈno, pahÊnabhayabheravo. 1063. PiÓÉapÈtapaÔikkanto, selamÈruyha Kassapo. JhÈyati anupÈdÈno, ÉayhamÈnesu nibbuto. 1064. PiÓÉapÈtapaÔikkanto, selamÈruyha Kassapo. JhÈyati anupÈdÈno, katakicco anÈsavo. 1065. KarerimÈlÈvitatÈ, bh|mibhÈgÈ manoramÈ. KuÒjarÈbhirudÈ rammÈ, te selÈ ramayanti maÑ. 1066. NÊlabbhavaÓÓÈ rucirÈ, vÈrisÊtÈ sucindharÈ. IndagopakasaÒchannÈ, te selÈ ramayanti maÑ. 1067. NÊlabbhak|ÔasadisÈ, k|ÔÈgÈravar|pamÈ. VÈraÓÈbhirudÈ rammÈ, te selÈ ramayanti maÑ. 1068. AbhivuÔÔhÈ rammatalÈ, nagÈ isibhi sevitÈ. AbbhunnaditÈ sikhÊhi, te selÈ ramayanti maÑ. 1069. AlaÑ jhÈyitukÈmassa, pahitattassa me sato. AlaÑ me atthakÈmassa1, pahitattassa bhikkhuno. 1070. AlaÑ me phÈsukÈmassa, pahitattassa bhikkhuno. AlaÑ me yogakÈmassa, pahitattassa tÈdino. 1071. UmÈpupphena samÈnÈ, gaganÈva’bbhachÈditÈ. NÈnÈdijagaÓÈkiÓÓÈ, te selÈ ramayanti maÑ. 1072. AnÈkiÓÓÈ gahaÔÔhehi, migasaÑghanisevitÈ. NÈnÈdijagaÓÈkiÓÓÈ, te selÈ ramayanti maÑ. 1073. AcchodikÈ puthusilÈ, gona~gulamigÈyutÈ. AmbusevÈlasaÒchannÈ, te selÈ ramayanti maÑ. 1074. Na paÒca~gikena turiyena, rati me hoti tÈdisÊ. YathÈ ekaggacittassa, sammÈ dhammaÑ vipassato. ______________________________________________________________ 1. AttakÈmassa (?)


1075. KammaÑ bahukaÑ na kÈraye, Parivajjeyya janaÑ na uyyame. Ussukko so rasÈnugiddho, AtthaÑ riÒcati yo sukhÈvaho. 1076. KammaÑ bahukaÑ na kÈraye, Parivajjeyya anattaneyyametaÑ. Kicchati kÈyo kilamati, Dukkhito so samathaÑ na vindati. 1077. OÔÔhappahatamattena, attÈnampi na passati. PatthaddhagÊvo carati, ahaÑ seyyoti maÒÒati. 1078. Aseyyo seyyasamÈnaÑ, bÈlo maÒÒati attÈnaÑ. Na taÑ viÒÒ| pasaÑsanti, patthaddhamÈnasaÑ naraÑ. 1079. Yo ca seyyohamasmÊti, nÈhaÑ seyyoti vÈ pana. HÊno taÑsadiso1 vÈti, vidhÈsu na vikampati. 1080. PaÒÒavantaÑ tathÈ tÈdiÑ, sÊlesu susamÈhitaÑ. CetosamathamanuttaÑ, taÒce viÒÒ| pasaÑsare. 1081. Yassa sabrahmacÈrÊsu, gÈravo n|palabbhati. ŒrakÈ hoti saddhammÈ, nabhato puthavÊ yathÈ. 1082. YesaÒca hiri ottappaÑ, sadÈ sammÈ upaÔÔhitaÑ. Vir|ÄhabrahmacariyÈ te, tesaÑ khÊÓÈ punabbhavÈ. 1083. Uddhato capalo bhikkhu, paÑsuk|lena pÈruto. KapÊva sÊhacammena, na so tenupasobhati. 1084. Anuddhato acapalo, nipako saÑvutindriyo. Sobhati paÑsuk|lena, sÊhova girigabbhare. 1085. Ete sambahulÈ devÈ, iddhimanto yasassino. DasadevasahassÈni, sabbe te brahmakÈyikÈ. 1086. DhammasenÈpatiÑ vÊraÑ, mahÈjhÈyiÑ samÈhitaÑ. SÈriputtaÑ nÈmassantÈ, tiÔÔhanti paÒjalÊkatÈ. ______________________________________________________________ 1. HÊnohaÑ sadiso (SyÈ)


1087. Namo te purisÈjaÒÒa, namo te purisuttama. Yassa te nÈbhijÈnÈma, yampi nissÈya jhÈyati1. 1088. AccheraÑ vata BuddhÈnaÑ, gambhÊro gocaro sako. Ye mayaÑ nÈbhijÈnÈma, vÈlavedhisamÈ’gatÈ. 1089. TaÑ tathÈ devakÈyehi, p|jitaÑ p|janÈrahaÑ. SÈriputtaÑ tadÈ disvÈ, Kappinassa sitaÑ ahu. 1090. YÈvatÈ Buddhakhettamhi, ÔhapayitvÈ MahÈmuniÑ. DhutaguÓe visiÔÔhohaÑ, sadiso me na vijjati. 1091. PariciÓÓo mayÈ SatthÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. Ohito garuko bhÈro, natthi dÈni punabbhavo. 1092. Na cÊvare na sayane, bhojane nupalimpati. Gotamo anappameyyo, muÄÈlapupphaÑ vimalaÑva. AmbunÈ nekkhammaninno, tibhavÈbhinissaÔo. 1093. SatipaÔÔhÈnagÊvo so, saddhÈhattho MahÈmuni. PaÒÒÈsÊso mahÈÒÈÓÊ, sadÈ carati nibbutoti.

MahÈkassapo thero.

CattÈlÊsanipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

CattÈlÊsanipÈtamhi, MahÈkassapasavhayo. Ekova thero gÈthÈyo, cattÈlÊsa duvepi cÈti. ______________________________________________________________ 1. JhÈyasi (Ka-®Ôha)

19. PaÒÒÈsanipÈta

1. TÈlapuÔattheragÈthÈ

1094. KadÈ nuhaÑ pabbatakandarÈsu, EkÈkiyo addutiyo vihassaÑ. Aniccato sabbabhavaÑ vipassaÑ, TaÑ me idaÑ taÑ nu kadÈ bhavissati. 1095. KadÈ nuhaÑ bhinnapaÔandharo Muni, KÈsÈvavattho amamo nirÈso. RÈgaÒca dosaÒca tatheva mohaÑ, HantvÈ sukhÊ pavanagato vihassaÑ. 1096. KadÈ aniccaÑ vadharoganÊÄaÑ, KÈyaÑ imaÑ maccujarÈyupaddutaÑ. VipassamÈno vÊtabhayo vihassaÑ, Eko vane, taÑ nu kadÈ bhavissati. 1097. KadÈ nuhaÑ bhayajananiÑ dukhÈvahaÑ, TaÓhÈlataÑ bahuvidhÈnuvattaniÑ. PaÒÒÈmayaÑ tikhiÓamasiÑ gahetvÈ, ChetvÈ vase, tampi kadÈ bhavissati. 1098. KadÈ nu paÒÒÈmaya’muggatejaÑ, SatthaÑ isÊnaÑ sahasÈ’diyitvÈ. MÈraÑ sasenaÑ sahasÈ bhaÒjissaÑ, SÊhÈsane, taÑ nu kadÈ bhavissati. 1099. KadÈ nuhaÑ sabbhi samÈgamesu, DiÔÔho bhave dhammagar|hi tÈdibhi. YÈthÈvadassÊhi jitindriyehi, PadhÈniyo, taÑ nu kadÈ bhavissati. 1100. KadÈ nu maÑ tandi khudÈ pipÈsÈ, VÈtÈtapÈ kÊÔasarÊsapÈ vÈ. Na bÈdhayissanti na taÑ giribbaje, AtthatthiyaÑ, taÑ nu kadÈ bhavissati.

19. PaÒÒÈsanipÈta 355

1101. KadÈ nu kho yaÑ viditaÑ MahesinÈ, CattÈri saccÈni sududdasÈni. SamÈhitatto satimÈ agacchaÑ, PaÒÒÈya taÑ, taÑ nu kadÈ bhavissati. 1102. KadÈ nu r|pe amite ca sadde, Gandhe rase phusitabbe ca dhamme. ŒdittatohaÑ samathehi yutto, PaÒÒÈya dacchaÑ, tadidaÑ kadÈ me. 1103. KadÈ nuhaÑ dubbacanena vutto, Tato nimittaÑ vimano na hessaÑ. Atho pasatthopi tato nimittaÑ, TuÔÔho na hessaÑ, tadidaÑ kadÈ me. 1104. KadÈ nu kaÔÔhe ca tiÓe latÈ ca, Khandhe imehaÑ amite ca dhamme. AjjhattikÈneva ca bÈhirÈni ca, SamaÑ tuleyyaÑ, tadidaÑ kadÈ me. 1105. KadÈ nu maÑ pÈvusakÈlamegho, Navena toyena sacÊvaraÑ vane. IsippayÈtamhi pathe vajantaÑ, Ovassate, taÑ nu kadÈ bhavissati. 1106. KadÈ may|rassa sikhaÓÉino vane, Dijassa sutvÈ girigabbhare rutaÑ. PaccuÔÔhahitvÈ amatassa pattiyÈ, SaÑcintaye, taÑ nu kadÈ bhavissati. 1107. KadÈ nu Ga~gaÑ YamunaÑ sarassatiÑ, PÈtÈlakhittaÑ vaÄavÈmukhaÒca1. AsajjamÈno patareyyamiddhiyÈ, VibhiÑsanaÑ, taÑ nu kadÈ bhavissati. ______________________________________________________________ 1. BalavÈmukhaÒca (Ka)


1108. KadÈ nu nÈgova asa~gacÈrÊ, PadÈlaye kÈmaguÓesu chandaÑ. NibbajjayaÑ sabbasubhaÑ nimittaÑ, JhÈne yuto, taÑ nu kadÈ bhavissati. 1109. KadÈ iÓaÔÔova daliddako1 nidhiÑ, ŒrÈdhayitvÈ dhanikehi pÊÄito. TuÔÔho bhavissaÑ adhigamma sÈsanaÑ, Mahesino, taÑ nu kadÈ bhavissati. 1110. Bah|ni vassÈni tayÈmhi yÈcito, AgÈravÈsena alaÑ nu te idaÑ. TaÑ dÈni maÑ pabbajitaÑ samÈnaÑ, KiÑkÈraÓÈ citta tuvaÑ na yuÒjasi. 1111. Nanu ahaÑ citta tayÈmhi yÈcito, Giribbaje citrachadÈ viha~gamÈ. MahindaghosatthanitÈbhigajjino, Te taÑ ramessanti vanamhi jhÈyinaÑ. 1112. Kulamhi mitte ca piye ca ÒÈtake, KhiÉÉÈratiÑ kÈmaguÓaÒca loke. SabbaÑ pahÈya imamajjhupÈgato, Athopi tvaÑ citta na mayha tussasi. 1113. Mameva etaÑ na hi tvaÑ paresaÑ, SannÈhakÈle paridevitena kiÑ. SabbaÑ idaÑ calamiti pekkhamÈno, AbhinikkhamiÑ amatapadaÑ jigÊsaÑ. 1114. SuyuttavÈdÊ dvipadÈnamuttamo, MahÈbhisakko naradammasÈrathi2. CittaÑ calaÑ makkaÔasannibhaÑ iti, AvÊtarÈgena sudunnivÈrayaÑ. ______________________________________________________________ 1. DaÄiddako (SÊ) 2. SÈrathÊ (SÊ)


1115. KÈmÈ hi citrÈ madhurÈ manoramÈ, Aviddas| yattha sitÈ puthujjanÈ. Te dukkhamicchanti punabbhavesino, Cittena nÊtÈ niraye nirÈkatÈ. 1116. May|rakoÒcÈbhirutamhi kÈnane, DÊpÊhi byagghehi purakkhato vasaÑ. KÈye apekkhaÑ jaha mÈ virÈdhaya, Itissu maÑ citta pure niyuÒjasi. 1117. BhÈvehi jhÈnÈni ca indriyÈni ca, BalÈni bojjha~gasamÈdhibhÈvanÈ. Tisso ca vijjÈ phusa BuddhasÈsane, Itissu maÑ citta pure niyuÒjasi. 1118. BhÈvehi maggaÑ amatassa pattiyÈ, NiyyÈnikaÑ sabbadukhayogadhaÑ. AÔÔha~gikaÑ sabbakilesasodhanaÑ, Itissu maÑ citta pure niyuÒjasi. 1119. Dukkhanti khandhe paÔipassa yoniso, Yato ca dukkhaÑ samudeti taÑ jaha. Idheva dukkhassa karohi antaÑ, Itissu maÑ citta pure niyuÒjasi. 1120. AniccaÑ dukkhanti vipassa yoniso, SuÒÒaÑ anattÈti aghaÑ vadhanti ca. ManovicÈre uparundha cetaso, Itissu maÑ citta pure niyuÒjasi. 1121. MuÓÉo vir|po abhisÈpamÈgato, KapÈlahatthova kulesu bhikkhasu. YuÒjassu Satthuvacane Mahesino, Itissu maÑ citta pure niyuÒjasi.


1122. SusaÑvutatto visikhantare caraÑ, Kulesu kÈmesu asa~gamÈnaso. Cando yathÈ dosinapuÓÓamÈsiyÈ, Itissu maÑ citta pure niyuÒjasi. 1123. ŒraÒÒiko hohi ca piÓÉapÈtiko, SosÈniko hohi ca paÑsuk|liko. Nesajjiko hohi sadÈ dhute rato, Itissu maÑ citta pure niyuÒjasi. 1124. Ropetva rukkhÈni yathÈ phalesÊ, M|le taruÑ chettu tameva icchasi. Tath|pamaÑ cittamidaÑ karosi, YaÑ maÑ aniccamhi cale niyuÒjasi. 1125. Ar|pa d|ra~gama ekacÈri, Na te karissaÑ vacanaÑ idÈnihaÑ. DukkhÈ hi kÈmÈ kaÔukÈ mahabbhayÈ, NibbÈnamevÈ’bhimano carissaÑ. 1126. NÈhaÑ alakkhyÈ ahirikkatÈya vÈ, Na cittahet| na ca d|rakantanÈ. ŒjÊvahet| ca ahaÑ na nikkhamiÑ, Kato ca te citta paÔissavo mayÈ. 1127. AppicchatÈ sappurisehi vaÓÓitÈ, MakkhappahÈnaÑ vupasamo dukhassa. Itissu maÑ citta tadÈ niyuÒjasi, IdÈni tvaÑ gacchasi pubbaciÓÓaÑ. 1128. TaÓhÈ avijjÈ ca piyÈpiyaÒca, SubhÈni r|pÈni sukhÈ ca vedanÈ. ManÈpiyÈ kÈmaguÓÈ ca vantÈ, Vante ahaÑ ÈvamituÑ na ussahe.


1129. Sabbattha te citta vaco kataÑ mayÈ, Bah|su jÈtÊsu na me’si kopito. Ajjhattasambhavo kataÒÒutÈya te, Dukkhe ciraÑ saÑsaritaÑ tayÈ kate. 1130. TvaÒÒeva no citta karosi brÈhmaÓo1, TvaÑ khattiyo rÈjadasÊ2 karosi. VessÈ ca suddÈ ca bhavÈma ekadÈ, DevattanaÑ vÈpi taveva vÈhasÈ. 1131. Taveva het| asurÈ bhavÈmase, TvaÑm|lakaÑ nerayikÈ bhavÈmase. Atho tiracchÈnagatÈpi ekadÈ, PetattanaÑ vÈpi taveva vÈhasÈ. 1132. Nanu dubbhissasi maÑ punappunaÑ, MuhuÑ muhuÑ cÈraÓikaÑva dassayaÑ. Ummattakeneva mayÈ palobhasi, KiÒcÈpi te citta virÈdhitaÑ mayÈ. 1133. IdaÑ pure cittamacÈri cÈrikaÑ, YenicchakaÑ yatthakÈmaÑ yathÈsukhaÑ. TadajjahaÑ niggahessÈmi yoniso, HatthippabhinnaÑ viya a~kusaggaho. 1134. SatthÈ ca me lokamimaÑ adhiÔÔhahi, Aniccato addhuvato asÈrato. Pakkhanda maÑ citta Jinassa sÈsane, TÈrehi oghÈ mahatÈ suduttarÈ. 1135. Na te idaÑ citta yathÈ purÈÓakaÑ, NÈhaÑ alaÑ tuyha vase nivattituÑ3. Mahesino pabbajitomhi sÈsane, Na mÈdisÈ honti vinÈsadhÈrino. ______________________________________________________________ 1. BrÈhmaÓe (SÊ), brÈhmaÓaÑ (?) bhÈvalopa-tappadhÈnatÈ gahetabbÈ. 2. RÈjadisÊ (SyÈ, Ka) 3. Vasena vattituÑ (?)


1136. NagÈ samuddÈ saritÈ vasundharÈ, DisÈ catasso vidisÈ adho divÈ. Sabbe aniccÈ tibhavÈ upaddutÈ, KuhiÑ gato citta sukhaÑ ramissasi. 1137. DhitipparaÑ kiÑ mama citta kÈhisi, Na te alaÑ citta vasÈnuvattako. Na jÈtu bhastaÑ ubhatomukhaÑ chupe, Dhiratthu p|raÑ nava sotasandaniÑ. 1138. VarÈha-eÓeyyavigÈÄhasevite. PabbhÈrakuÔÔe pakateva sundare. NavambunÈ pÈvusasitthakÈnane, TahiÑ guhÈgehagato ramissasi. 1139. SunÊlagÊvÈ susikhÈ supekhunÈ, SucittapattacchadanÈ viha~gamÈ. SumaÒjughosatthanitÈbhigajjino, Te taÑ ramessanti vanamhi jhÈyinaÑ. 1140. VuÔÔhamhi deve catura~gule tiÓe, SaÑpupphite meghanibhamhi kÈnane. Nagantare viÔapisamo sayissaÑ, TaÑ me mud| hehiti t|lasannibhaÑ. 1141. TathÈ tu kassÈmi yathÈpi issaro, YaÑ labbhati tenapi hotu me alaÑ. Na tÈhaÑ kassÈmi yathÈ atandito, BiÄÈrabhastaÑva yathÈ sumadditaÑ. 1142. TathÈ tu kassÈmi yathÈpi issaro, YaÑ labbhati tenapi hotu me alaÑ. Viriyena taÑ mayha vasÈ’nayissaÑ, GajaÑva mattaÑ kusala~kusaggaho.


1143. TayÈ sudantena avaÔÔhitena hi, Hayena yoggÈcariyova ujjunÈ. Pahomi maggaÑ paÔipajjituÑ sivaÑ, CittÈnurakkhÊhi sadÈ nisevitaÑ. 1144. ŒrammaÓe taÑ balasÈ nibandhisaÑ, NÈgaÑva thambhamhi daÄhÈya rajjuyÈ. TaÑ me suguttaÑ satiyÈ subhÈvitaÑ, AnissitaÑ sabbabhavesu hehisi. 1145. PaÒÒÈya chetvÈ vipathÈnusÈrinaÑ, Yogena niggayha pathe nivesiya. DisvÈ samudayaÑ vibhavaÒca sambhavaÑ, DÈyÈdako hehisi aggavÈdino. 1146. CatubbipallÈsavasaÑ adhiÔÔhitaÑ, GÈmaÓÉalaÑva parinesi citta maÑ. Nanu1 saÑyojanabandhanacchidaÑ, SaÑsevase kÈruÓikaÑ MahÈmuniÑ. 1147. Migo yathÈ seri sucittakÈnane, RammaÑ giriÑ pÈvusa-abbhamÈliniÑ2. AnÈkule tattha nage ramissaÑ3, AsaÑsayaÑ citta parÈ bhavissasi. 1148. Ye tuyha chandena vasena vattino, NarÈ ca nÈrÊ ca anubhonti yaÑ sukhaÑ. Aviddas| mÈravasÈnuvattino, BhavÈbhinandÊ tava citta sÈvakÈti.

TÈlapuÔo thero.

PaÒÒÈsanipÈto niÔÔhito.

Tatr|ddÈnaÑ PaÒÒÈsamhi nipÈtamhi, eko TÈlapuÔo suci. GÈthÈyo tattha paÒÒÈsa, puna paÒca ca uttarÊti. ______________________________________________________________ 1. N|na (SÊ) 2. MÈliÑ (?) 3. Ramissasi (SyÈ, Ka)

20. SaÔÔhinipÈta

1. MahÈmoggallÈnattheragÈthÈ 1149. ŒraÒÒikÈ piÓÉapÈtikÈ, uÒchÈpattÈgate ratÈ. DÈlemu maccuno senaÑ, ajjhattaÑ susamÈhitÈ. 1150. ŒraÒÒikÈ piÓÉapÈtikÈ, uÒchÈpattÈgate ratÈ. DhunÈma maccuno senaÑ, naÄÈgÈraÑva kuÒjaro. 1151. Rukkham|likÈ sÈtatikÈ, uÒchÈpattÈgate ratÈ. DÈlemu maccuno senaÑ, ajjhattaÑ susamÈhitÈ. 1152. Rukkham|likÈ sÈtatikÈ, uÒchÈpattÈgate ratÈ. DhunÈma maccuno senaÑ, naÄÈgÈraÑva kuÒjaro. 1153. AÔÔhika~kalakuÔike, maÑsanhÈrupasibbite. Dhiratthu p|re duggandhe, paragatte mamÈyase. 1154. G|thabhaste taconaddhe, uragaÓÉipisÈcini. Nava sotÈni te kÈye, yÈni sandanti sabbadÈ. 1155. Tava sarÊraÑ navasotaÑ, duggandhakaraÑ paribandhaÑ. Bhikkhu parivajjayate taÑ, mÊÄhaÑ ca yathÈ sucikÈmo. 1156. EvaÒce taÑ jano jaÒÒÈ, yathÈ jÈnÈmi taÑ ahaÑ. ŒrakÈ parivajjeyya, g|thaÔÔhÈnaÑva pÈvuse. 1157. EvametaÑ mahÈvÊra, yathÈ samaÓa bhÈsasi. Ettha ceke visÊdanti, pa~kamhiva jaraggavo. 1158. ŒkÈsamhi haliddiyÈ, yo maÒÒeva rajetave. AÒÒena vÈpi ra~gena, vighÈtudayameva taÑ. 1159. Ta’dÈkÈsasamaÑ cittaÑ, ajjhattaÑ susamÈhitaÑ. MÈ pÈpacitte ÈsÈdi, aggikhandhaÑva pakkhimÈ. 1160. Passa cittakataÑ bimbaÑ, arukÈyaÑ samussitaÑ. ŒturaÑ bahusa~kappaÑ, yassa natthi dhuvaÑ Ôhiti. 1161. Passa cittakataÑ r|paÑ, maÓinÈ kuÓÉalena ca. AÔÔhiÑ tacena onaddhaÑ, saha vatthehi sobhati.

20. SaÔÔhinipÈta 363

1162. AlattakakatÈ pÈdÈ, mukhaÑ cuÓÓakamakkhitaÑ. AlaÑ bÈlassa mohÈya, no ca pÈragavesino.

1163. AÔÔhapadakatÈ kesÈ, nettÈ aÒjanamakkhitÈ. AlaÑ bÈlassa mohÈya, no ca pÈragavesino.

1164. AÒjanÊva navÈ cittÈ, p|tikÈyo ala~kato. AlaÑ bÈlassa mohÈya, no ca pÈragavesino.

1165. Odahi migavo pÈsaÑ, nÈsadÈ vÈguraÑ migo. BhutvÈ nivÈpaÑ gacchÈma, kaddante migabandhake.

1166. Chinno pÈso migavassa, nÈsadÈ vÈguraÑ migo. BhutvÈ nivÈpaÑ gacchÈma, socante migaluddake.

1167. TadÈsi yaÑ bhiÑsanakaÑ, tadÈsi lomahaÑsanaÑ. AnekÈkÈrasampanne, SÈriputtamhi nibbute.

1168. + AniccÈ vata sa~khÈrÈ -pa-.

1169. SukhumaÑ te paÔivijjhanti, vÈlaggaÑ usunÈ yathÈ. Ye paÒcakkhandhe passanti, parato no ca attato.

1170. Ye ca passanti sa~khÈre, parato no ca attato. PaccabyÈdhiÑsu nipuÓaÑ, vÈlaggaÑ usunÈ yathÈ.

1171. * SattiyÈ viya omaÔÔho, ÉayhamÈnova matthake. KÈmarÈgappahÈnÈya, sato bhikkhu paribbaje.

1172. * SattiyÈ viya omaÔÔho, ÉayhamÈnova matthake. BhavarÈgappahÈnÈya, sato bhikkhu paribbaje.

1173. Codito bhÈvitattena, sarÊrantimadhÈrinÈ. MigÈramÈtupÈsÈdaÑ, pÈda~guÔÔhena kampayiÑ.

1174. NayidaÑ sithilamÈrabbha, nayidaÑ appena thÈmasÈ. NibbÈnamadhigantabbaÑ, sabbaganthapamocanaÑ.

1175. AyaÒca daharo bhikkhu, ayamuttamaporiso. DhÈreti antimaÑ dehaÑ, jetvÈ mÈraÑ savÈhiniÑ1. ______________________________________________________________ + DÊ 2. 129, 161; SaÑ 1. 160, 398; Khu 3. 70; Khu 5. 22 piÔÔhesupi. * SaÑ 1. 12, 52 piÔÔhesupi, 1. SavÈhanaÑ (Ka)


1176. Vivara’manupabhanti vijjutÈ, VebhÈrassa ca PaÓÉavassa ca. Nagavivaragato jhÈyati, putto appaÔimassa tÈdino. 1177. Upasanto uparato, pantasenÈsano Muni. DÈyÈdo BuddhaseÔÔhassa, brahmunÈ abhivandito. 1178. UpasantaÑ uparataÑ, pantasenÈsanaÑ MuniÑ. DÈyÈdaÑ BuddhaseÔÔhassa, vanda brÈhmaÓa KassapaÑ. 1179. Yo ca jÈtisataÑ gacche, sabbÈ brÈhmaÓajÈtiyo. Sottiyo vedasampanno, manussesu punappunaÑ. 1180. AjjhÈyakopi ce assa, tiÓÓaÑ vedÈna pÈrag|. Etassa vandanÈyetaÑ, kalaÑ nÈgghati soÄasiÑ. 1181. Yo so aÔÔha vimokkhÈni, purebhattaÑ aphassayi1. AnulomaÑ paÔilomaÑ, tato piÓÉÈya gacchati. 1182. TÈdisaÑ bhikkhuÑ mÈ’sÈdi2, mÈ’ttÈnaÑ khaÓi brÈhmaÓa. AbhippasÈdehi manaÑ, arahantamhi tÈdine. KhippaÑ paÒjaliko vanda, mÈ te vijaÔi matthakaÑ. 1183. Neso passati saddhammaÑ, saÑsÈrena purakkhato. AdhogamaÑ jimhapathaÑ, kummaggamanudhÈvati. 1184. KimÊva mÊÄhasallitto, sa~khÈre adhimucchito. PagÈÄho lÈbhasakkÈre, tuccho gacchati PoÔÔhilo. 1185. ImaÒca passa ÈyantaÑ, SÈriputtaÑ sudassanaÑ. VimuttaÑ ubhatobhÈge, ajjhattaÑ susamÈhitaÑ. 1186. VisallaÑ khÊÓasaÑyogaÑ, tevijjaÑ maccuhÈyinaÑ. DakkhiÓeyyaÑ manussÈnaÑ, puÒÒakkhettaÑ anuttaraÑ. 1187. Ete sambahulÈ devÈ, iddhimanto yasassino. Dasa devasahassÈni, sabbe brahmapurohitÈ. MoggallÈnaÑ namassantÈ, tiÔÔhanti paÒjalÊkatÈ. 1188. Namo te purisÈjaÒÒa, namo te purisuttama. Yassa te ÈsavÈ khÊÓÈ, dakkhiÓeyyosi mÈrisa. ______________________________________________________________ 1. Apassayi (SÊ, Ka), aphussayi (SyÈ) 2. MÈ hani (SÊ)


1189. P|jito naradevena, uppanno maraÓÈbhibh|. PuÓÉarÊkaÑva toyena, sa~khÈrenupalippati. 1190. Yassa muhuttena sahassadhÈ loko, SaÑvidito sabrahmakappo vasi. IddhiguÓe cutupapÈte kÈle, Passati devatÈ sa bhikkhu. 1191. SÈriputtova paÒÒÈya, sÊlena upasamena ca. Yopi pÈra~gato bhikkhu, etÈvaparamo siyÈ. 1192. KoÔisatasahassassa, attabhÈvaÑ khaÓena nimmine. AhaÑ vikubbanÈsu kusalo, vasÊbh|tomhi iddhiyÈ. 1193. SamÈdhivijjÈvasipÈramÊgato, MoggallÈnagotto asitassa sÈsane. DhÊro samucchindi samÈhitindriyo, NÈgo yathÈ p|tilataÑva bandhanaÑ. 1194. PariciÓÓo mayÈ SatthÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. Ohito garuko bhÈro, bhavanetti sam|hatÈ. 1195. Yassa catthÈya pabbajito, agÈrasmÈnagÈriyaÑ. So me attho anuppatto, sabbasaÑyojanakkhayo. 1196. * KÊdiso nirayo Èsi, yattha dussÊ apaccatha. VidhuraÑ sÈvakamÈsajja, KakusandhaÒca brÈhmaÓaÑ. 1197. SataÑ Èsi ayosa~k|, sabbe paccattavedanÈ. ¢diso nirayo Èsi, yattha dussÊ apaccatha. VidhuraÑ sÈvakamÈsajja, KakusandhaÒca brÈhmaÓaÑ. 1198. Yo etamabhijÈnÈti, bhikkhu Buddhassa sÈvako. TÈdisaÑ bhikkhumÈsajja, kaÓha dukkhaÑ nigacchasi. 1199. MajjhesarasmiÑ1 tiÔÔhanti, vimÈnÈ kappaÔhÈyino. VeÄuriyavaÓÓÈ rucirÈ, accimanto pabhassarÈ. AccharÈ tattha naccanti, puthu nÈnattavaÓÓiyo. ______________________________________________________________ * Ma 1. 413 piÔÔhepi. 1. Sarassa (SÊ), sÈgarasmiÑ (Ka)


1200. Yo etamabhijÈnÈti -pa- kaÓha dukkhaÑ nigacchasi. 1201. Yo ve Buddhena codito, bhikkhusaÑghassa pekkhato. MigÈramÈtupÈsÈdaÑ, pÈda~guÔÔhena kampayi. 1202. Yo etamabhijÈnÈti -pa- kaÓha dukkhaÑ nigacchasi. 1203. Yo VejayantapÈsÈdaÑ, pÈda~guÔÔhena kampayi. Iddhibalenupatthaddho, saÑvejesi ca devatÈ. 1204. Yo etamabhijÈnÈti -pa- kaÓha dukkhaÑ nigacchasi. 1205. Yo VejayantapÈsÈde, SakkaÑ so paripucchati. Api Èvuso jÈnÈsi, taÓhakkhayavimuttiyo. Tassa Sakko viyÈkÈsi, paÒhaÑ puÔÔho yathÈtathaÑ. 1206. Yo etamabhijÈnÈti -pa- kaÓha dukkhaÑ nigacchasi. 1207. Yo brahmÈnaÑ paripucchati, SudhammÈyaÑ Ôhito1 sabhaÑ. AjjÈpi tyÈ’vuso sÈ diÔÔhi, yÈ te diÔÔhi pure ahu. Passasi vÊtivattantaÑ, brahmaloke pabhassaraÑ. 1208. Tassa brahmÈ viyÈkÈsi, paÒhaÑ puÔÔho yathÈtathaÑ. Na me mÈrisa sÈ diÔÔhi, yÈ me diÔÔhi pure ahu. 1209. PassÈmi vÊtivattantaÑ, brahmaloke pabhassaraÑ. SohaÑ ajja kathaÑ vajjaÑ, ahaÑ niccomhi sassato. 1210. Yo etamabhijÈnÈti -pa- kaÓhÈ dukkhaÑ nigacchasi. 1211. Yo mahÈneruno k|ÔaÑ, vimokkhena aphassayi2. VanaÑ pubbavidehÈnaÑ, ye ca bh|misayÈ narÈ. 1212. Yo etamabhijÈnÈti, bhikkhu Buddhassa sÈvako. TÈdisaÑ bhikkhumÈsajja, kaÓha dukkhaÑ nigacchasi. 1213. Na ve aggi cetayati, ahaÑ bÈlaÑ ÉahÈmÊti. BÈlova jalitaÑ aggiÑ, Èsajja naÑ paÉayhati. 1214. EvamevaÑ tuvaÑ mÈra, Èsajja naÑ TathÈgataÑ. SayaÑ Éahissasi attÈnaÑ, bÈlo aggiÑva samphusaÑ. ______________________________________________________________ 1. SudhammÈyÈ’bhito (SyÈ, Ma 2. 414) 2. Apassayi (SÊ, Ka)


1215. ApuÒÒaÑ pasavÊ mÈro, Èsajja naÑ TathÈgataÑ. Kinnu maÒÒasi pÈpima, na me pÈpaÑ vipaccati. 1216. Karato te cÊyate1 pÈpaÑ, cirarattÈya antaka. MÈra nibbinda BuddhamhÈ, ÈsaÑ mÈkÈsi bhikkhusu. 1217. Iti mÈraÑ atajjesi, bhikkhu BhesakaÄÈvane. Tato so dummano yakkho, tatthevantaradhÈyathÈti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ MahÈmoggallÈno2 thero gÈthÈyo abhÈsitthÈti.

SaÔÔhinipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

SaÔÔhikamhi nipÈtamhi, MoggallÈno mahiddhiko. Ekova theragÈthÈyo, aÔÔhasaÔÔhi bhavanti tÈti. ______________________________________________________________ 1. Miyyate (sabbattha) Ma 1. 415 piÔÔhe passitabbaÑ. 2. MahÈmoggalÈno (Ka)

21. MahÈnipÈta

1. Va~gÊsattheragÈthÈ

1218. NikkhantaÑ vata maÑ santaÑ, agÈrasmÈ’nagÈriyaÑ. VitakkÈ upadhÈvanti, pagabbhÈ kaÓhato ime. 1219. UggaputtÈ mahissÈsÈ, sikkhitÈ daÄhadhammino1. SamantÈ parikireyyuÑ, sahassaÑ apalÈyinaÑ. 1220. Sacepi ettakÈ2 bhiyyo, Ègamissanti itthiyo. Neva maÑ byÈdhayissanti3, dhamme samhi4 patiÔÔhito. 1221. SakkhÊ hi me sutaÑ etaÑ, BuddhassÈdiccabandhuno. NibbÈnagamanaÑ maggaÑ, tattha me nirato mano. 1222. EvaÒce maÑ viharantaÑ, pÈpima upagacchasi. TathÈ maccu karissÈmi, na me maggampi dakkhasi. 1223. AratiÒca5 ratiÒca pahÈya, Sabbaso gehasitaÒca vitakkaÑ. VanathaÑ na kareyya kuhiÒci, Nibbanatho avanatho sa6 bhikkhu. 1224. Yamidha pathaviÒca vehÈsaÑ, R|pagataÑ jagatogadhaÑ kiÒci. ParijÊyati sabbamaniccaÑ, EvaÑ samecca caranti mutattÈ. 1225. UpadhÊsu janÈ gadhitÈse, DiÔÔhasute7 paÔighe ca mute ca. Ettha vinodaya chandamanejo, Yo hettha na limpati Muni tamÈhu8. ______________________________________________________________ 1. DaÄhadhanvino (SÊ-®Ôha) 2. Etato (SaÑ 1. 187) 3. ByÈthayissanti (?) 4. Dhammesvamhi (SyÈ, Ka) 5. AratiÑ (bah|su) 6. Nibbanatho arato sahi (SaÑ 1. 188) 7. DiÔÔhe sute (SÊ) 8. TaÑ MunimÈhu (SaÑ 1. 188)

21. MahÈnipÈta 369

1226. Atha saÔÔhisitÈ savitakkÈ, PuthujjanatÈya1 adhammÈ niviÔÔhÈ. Na ca vaggagata’ssa kuhiÒci, No pana duÔÔhullagÈhÊ2 sa bhikkhu. 1227. Dabbo cirarattasamÈhito, Akuhako nipako apihÈlu. SantaÑ padaÑ ajjhagamÈ Muni, PaÔicca parinibbuto ka~khati kÈlaÑ. 1228. MÈnaÑ pajahassu Gotama, MÈnapathaÒca jahassu asesaÑ. MÈnapathamhi sa mucchito, VippaÔisÈrÊ’huvÈ cirarattaÑ. 1229. Makkhena makkhitÈ pajÈ, MÈnahatÈ nirayaÑ papatanti. Socanti janÈ cirarattaÑ, MÈnahatÈ nirayaÑ upapannÈ. 1230. Na hi socati bhikkhu kadÈci, Maggajino sammÈ paÔipanno. KittiÒca sukhaÒcÈnubhoti, Dhammadasoti tamÈhu tathattaÑ. 1231. TasmÈ akhilo idha3 padhÈnavÈ, NÊvaraÓÈni pahÈya visuddho. MÈnaÒca pahÈya asesaÑ, VijjÈya’ntakaro samitÈvÊ. 1232. KÈmarÈgena ÉayhÈmi, cittaÑ me pariÉayhati. SÈdhu nibbÈ panaÑ br|hi, anukampÈya Gotama. ______________________________________________________________ 1. Puth| janatÈya (SaÑ 1. 188) 2. DuÔÔhullabhÈÓÊ (SaÑ 1. 188) 3. Akhilo (SÊ), akhilodha (SaÑ 1. 189)


1233. SaÒÒÈya vipariyesÈ, cittaÑ te pariÉayhati. NimittaÑ parivajjehi, subhaÑ rÈg|pasaÑhitaÑ. ( )1 1234. AsubhÈya cittaÑ bhÈvehi, ekaggaÑ susamÈhitaÑ. Sati kÈyagatÈ tya’tthu, nibbidÈbahulo bhava. 1235. AnimittaÒca bhÈvehi, mÈnÈnusaya’mujjaha. Tato mÈnÈbhisamayÈ, upasanto carissasi. 1236. Tameva vÈcaÑ bhÈseyya, yÈya’ttÈnaÑ na tÈpaye. Pare ca na vihiÑseyya, sÈ ve vÈcÈ subhÈsitÈ. 1237. PiyavÈcameva bhÈseyya, yÈ vÈcÈ paÔinanditÈ. YaÑ anÈdÈya pÈpÈni, paresaÑ bhÈsate piyaÑ. 1238. SaccaÑ ve amatÈ vÈcÈ, esa dhammo sanantano. Sacce atthe ca dhamme ca, Èhu santo patiÔÔhitÈ. 1239. YaÑ Buddho bhÈsati vÈcaÑ, khemaÑ nibbÈnapattiyÈ. DukkhassantakiriyÈya, sÈ ve vÈcÈnamuttamÈ. 1240. GambhÊrapaÒÒo medhÈvÊ, maggÈmaggassa kovido. SÈriputto mahÈpaÒÒo, dhammaÑ deseti bhikkhunaÑ. 1241. SaÑkhittenapi deseti, vitthÈrenapi bhÈsati. SÈlikÈyiva nigghoso, paÔibhÈnaÑ udiyyati2. 1242. Tassa taÑ desayantassa, suÓanti madhuraÑ giraÑ. Sarena rajanÊyena, savanÊyena vaggunÈ. UdaggacittÈ muditÈ, sotaÑ odhenti bhikkhavo. 1243. Ajja pannarase visuddhiyÈ, bhikkh| paÒcasatÈ samÈgatÈ. SaÑyojanabandhanacchidÈ, anÊghÈ khÊÓapunabbhavÈ isÊ. 1244. CakkavattÊ yathÈ rÈjÈ, amaccaparivÈrito. SamantÈ anupariyeti, sÈgarantaÑ mahiÑ imaÑ. ______________________________________________________________ 1. (Sa~khÈre parato passa, dukkhato mÈ ca attato. nibbÈpehi mahÈrÈgaÑ, mÈ dayhittho

punappunaÑ.) (SÊ, SaÑ 1. 189) UddÈnagÈthÈyaÑ ekasattatÊtisa~khyÈ ca, TheragÈthÈÔÔhakathÈ ca passitabbÈ.

2. UdÊrayi (SÊ), udÊyyati (SyÈ), udayyati (?) uÔÔhahatÊti taÑsaÑvaÓÓanÈ.


1245. EvaÑ vijitasa~gÈmaÑ, satthavÈhaÑ anuttaraÑ. SÈvakÈ payirupÈsanti, tevijjÈ maccuhÈyino. 1246. Sabbe Bhagavato puttÈ, palÈpettha na vijjati. TaÓhÈsallassa hantÈraÑ, vande ÈdiccabandhunaÑ. 1247. ParosahassaÑ bhikkh|naÑ, SugataÑ payirupÈsati. DesentaÑ virajaÑ dhammaÑ, nibbÈnaÑ akutobhayaÑ. 1248. SuÓanti dhammaÑ vimalaÑ, SammÈsambuddhadesitaÑ. Sobhati vata Sambuddho, bhikkhusaÑghapurakkhato. 1249. NÈganÈmosi BhagavÈ, isÊnaÑ isisattamo. MahÈmeghova hutvÈna, sÈvake abhivassasi. 1250. DivÈ vihÈrÈ nikkhamma, SatthudassanakamyatÈ. SÈvako te mahÈvÊra, pÈde vandati Va~giso. 1251. UmmaggapathaÑ mÈrassa, abhibhuyya carati pabhijja khÊlÈni. TaÑ passatha bandhapamuÒcakaraÑ, AsitaÑva bhÈgaso pavibhajja. 1252. Oghassa hi nitaraÓatthaÑ, AnekavihitaÑ maggaÑ akkhÈsi. TasmiÒca amate akkhÈte, DhammadasÈ ÔhitÈ asaÑhÊrÈ. 1253. Pajjotakaro ativijjha1, SabbaÔhitÊnaÑ atikkama’maddasa2. ©atvÈ ca sacchikatvÈ ca, AggaÑ so desayi dasaddhÈnaÑ. 1254. EvaÑ sudesite dhamme, Ko pamÈdo vijÈnataÑ dhammaÑ. TasmÈ hi tassa Bhagavato sÈsane, Appamatto sadÈ namassamanusikkhe. 1255. BuddhÈnubuddho yo thero, KoÓÉaÒÒo tibbanikkamo. LÈbhÊ sukhavihÈrÈnaÑ, vivekÈnaÑ abhiÓhaso. ______________________________________________________________ 1. Ativijjha dhammaÑ (SÊ) 2. Atikkamamadda (SÊ, Ka)


1256. YaÑ sÈvakena pattabbaÑ, Satthu sÈsanakÈrinÈ. Sabba’ssa taÑ anuppattaÑ, appamattassa sikkhato. 1257. MahÈnubhÈvo tevijjo, cetopariyakovido. KoÓÉaÒÒo BuddhadÈyÈdo, pÈde vandati Satthuno. 1258. Nagassa passe ÈsÊnaÑ, MuniÑ dukkhassa pÈraguÑ. SÈvakÈ payirupÈsanti, tevijjÈ maccuhÈyino. 1259. CetasÈ1 anupariyeti, MoggallÈno mahiddhiko. CittaÑ nesaÑ samanvesaÑ2, vippamuttaÑ nir|padhiÑ. 1260. EvaÑ sabba~gasampannaÑ, MuniÑ dukkhassa pÈraguÑ. AnekÈkÈrasampannaÑ, payirupÈsanti GotamaÑ. 1261. Cando yathÈ vigatavalÈhake nabhe. Virocati vÊtamalova bhÈÓumÈ. Evampi a~gÊrasa tvaÑ MahÈmuni. Atirocasi yasasÈ sabbalokaÑ. 1262. KÈveyyamattÈ vicarimha pubbe, gÈmÈ gÈmaÑ purÈ puraÑ. AthaddasÈma SambuddhaÑ, sabbadhammÈna pÈraguÑ. 1263. So me dhammamadesesi, Muni dukkhassa pÈrag|. DhammaÑ sutvÈ pasÊdimha, saddhÈ3 no udapajjatha. 1264. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, khandhe ÈyatanÈni ca. DhÈtuyo ca viditvÈna, pabbajiÑ anagÈriyaÑ. 1265. Bah|naÑ vata atthÈya, uppajjanti TathÈgatÈ. ItthÊnaÑ purisÈnaÒca, ye te sÈsanakÈrakÈ. 1266. TesaÑ kho vata atthÈya, bodhimajjhagamÈ Muni. Bhikkh|naÑ bhikkhunÊnaÒca, ye nirÈmagataddasÈ. 1267. SudesitÈ cakkhumatÈ, BuddhenÈdiccabandhunÈ. CattÈri ariyasaccÈni, anukampÈya pÈÓinaÑ. ______________________________________________________________ 1. Te cetasÈ (SaÑ 1. 196) 2. SamannesaÑ (SaÑ 1. 196) 3. AddhÈ (SÊ-®Ôha)


1268. DukkhaÑ dukkhasamuppÈdaÑ, dukkhassa ca atikkamaÑ. AriyaÑ caÔÔha~gikaÑ maggaÑ, dukkh|pasamagÈminaÑ. 1269. Evamete tathÈ vuttÈ, diÔÔhÈ me te yathÈ tathÈ. Sadattho me anuppatto, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 1270. SvÈgataÑ vata me Èsi, mama Buddhassa santike. Suvibhattesu1 dhammesu, yaÑ seÔÔhaÑ tadupÈgamiÑ. 1271. AbhiÒÒÈpÈramippatto, sotadhÈtu visodhitÈ. Tevijjo iddhipattomhi, cetopariyakovido. 1272. PucchÈmi SatthÈramanomapaÒÒaÑ, DiÔÔheva dhamme yo vicikicchÈnaÑ chettÈ. AggÈÄave kÈlamakÈsi bhikkhu, ©Èto yasassÊ abhinibbutatto. 1273. Nigrodhakappo iti tassa nÈmaÑ, TayÈ kataÑ BhagavÈ brÈhmaÓassa. So taÑ namassaÑ acari mutyapekho, ŒraddhavÊriyo daÄhadhammadassÊ. 1274. TaÑ sÈvakaÑ sakka mayampi sabbe, AÒÒÈtumicchÈma samantacakkhu. SamavaÔÔhitÈ no savanÈya sotÈ2, TuvaÑ no SatthÈ tvamanuttarosi. 1275. Chinda no vicikicchaÑ br|hi metaÑ, ParinibbutaÑ vedaya bh|ripaÒÒa. Majjheva no bhÈsa samantacakkhu, Sakkova devÈna sahassanetto. 1276. Ye keci ganthÈ idha mohamaggÈ, AÒÒÈÓapakkhÈ vicikicchaÔhÈnÈ. TathÈgataÑ patvÈ na te bhavanti, CakkhuÑ hi etaÑ paramaÑ narÈnaÑ. ______________________________________________________________ 1. Savibhattesu (SÊ, Ka) 2. HetuÑ (SÊ, SyÈ) SuttanipÈtaÔÔhakathÈ passitabbÈ.


1277. No ce hi jÈtu puriso kilese, VÈto yathÈ abbhaghanaÑ vihÈne. Tamova’ssa nivuto sabbaloko. Jotimantopi na pabhÈseyyuÑ1. 1278. DhÊrÈ ca pajjotakarÈ bhavanti, TaÑ taÑ ahaÑ vÊra tatheva maÒÒe. VipassinaÑ jÈnamupÈgamimha, ParisÈsu no Èvikarohi kappaÑ. 1279. KhippaÑ giraÑ eraya vaggu vagguÑ, HaÑsova paggayha saÓikaÑ nik|ja. Bindussarena suvikappitena, Sabbeva te ujjugatÈ suÓoma. 1280. PahÊnajÈtimaraÓaÑ asesaÑ, Niggayha dhonaÑ vadessÈmi2 dhammaÑ. Na kÈmakÈro hi3 puthujjanÈnaÑ, Sa~kheyyakÈro ca4 TathÈgatÈnaÑ. 1281. SampannaveyyÈkaraÓaÑ tavedaÑ, SamujjupaÒÒassa samuggahÊtaÑ. AyamaÒjali pacchimo suppaÓÈmito, MÈ mohayÊ jÈna’manomapaÒÒa. 1282. ParoparaÑ ariyadhammaÑ viditvÈ, MÈ mohayÊ jÈna’manomavÊriya. VÈriÑ yathÈ ghammani ghammatatto, VÈcÈbhika~khÈmi sutaÑ pavassa. 1283. YadatthikaÑ brahmacariyaÑ acarÊ, KappÈyano kacci’ssataÑ amoghaÑ. NibbÈyi so Èdu sa-upÈdiseso5, YathÈ vimutto ahu taÑ suÓoma. ______________________________________________________________ 1. Na jotimantopi narÈ tapeyyuÑ (Khu 1. 330) 2. PaÔivediyÈmi (SÊ, Ka) 3. Hoti (SÊ, Ka) 4. Va (bah|su) 5. AnupÈdisesÈ (SÊ), anupÈdiseso (Ka)


1284. Acchecchi taÓhaÑ idha nÈmar|pe, (Iti BhagavÈ,) KaÓhassa sotaÑ dÊgharattÈnusayitaÑ. AtÈri jÈtiÑ maraÓaÑ asesaÑ, Iccabravi BhagavÈ paÒcaseÔÔho. 1285. Esa sutvÈ pasÊdÈmi, vaco te isisattama. AmoghaÑ kira me puÔÔhaÑ, na maÑ vaÒcesi brÈhmaÓo. 1286. YathÈ vÈdÊ tathÈ kÈrÊ, ahu Buddhassa sÈvako. Acchecchi maccuno jÈlaÑ, tataÑ mÈyÈvino daÄhaÑ. 1287. Addasa BhagavÈ ÈdiÑ, upÈdÈnassa kappiyo. AccagÈ vata kappÈno, maccudheyyaÑ suduttaraÑ. 1288. TaÑ DevadevaÑ vandÈmi, puttaÑ te dvipaduttama. AnujÈtaÑ mahÈvÊraÑ, nÈgaÑ nÈgassa orasanti.

ItthaÑ sudaÑ ÈyasmÈ Va~gÊso thero gÈthÈyo abhÈsitthÈti.

MahÈnipÈto niÔÔhito.

TatruddÈnaÑ

Sattatimhi nipÈtamhi, Va~gÊso paÔibhÈÓavÈ. Ekova thero natthaÒÒo, gÈthÈyo ekasattatÊti.

NiÔÔhitÈ theragÈthÈyo.

TatruddÈnaÑ

SahassaÑ honti tÈ gÈthÈ, tÊÓi saÔÔhisatÈni ca. TherÈ ca dve satÈ saÔÔhi, cattÈro ca pakÈsitÈ. SÊhanÈdaÑ naditvÈna, BuddhaputtÈ anÈsavÈ. KhemantaÑ pÈpuÓitvÈna, aggikhandhÈva nibbutÈti.

TheragÈthÈpÈÄi niÔÔhitÈ.


KhuddakanikÈya

TherÊgÈthÈpÈÄi _____


1. EkakanipÈta

1. AÒÒatarÈtherÊgÈthÈ

1. SukhaÑ supÈhi therike, katvÈ coÄena pÈrutÈ. Upasanto hi te rÈgo, sukkhaÉÈkaÑva kumbhiyanti.

ItthaÑ sudaÑ aÒÒatarÈ therÊ apaÒÒÈtÈ bhikkhunÊ gÈthaÑ abhÈsitthÈti.

2. MuttÈtherÊgÈthÈ

2. Mutte muccassu yogehi, cando rÈhuggahÈ iva. Vippamettena cittena, anaÓÈ bhuÒja piÓÉakanti.

ItthaÑ sudaÑ BhagavÈ MuttaÑ sikkhamÈnaÑ imÈya gÈthÈya abhiÓhaÑ ovadatÊti.

3. PuÓÓÈtherÊgÈthÈ

3. PuÓÓe p|rassu dhammehi, cando pannaraseriva. ParipuÓÓÈya paÒÒÈya, tamokhandhaÑ1 padÈlayÈti.

ItthaÑ sudaÑ PuÓÓÈ therÊ gÈthaÑ abhÈsitthÈti.

4. TissÈtherÊgÈthÈ

4. Tisse sikkhassu sikkhÈya, mÈ taÑ yogÈ upaccaguÑ. SabbayogavisaÑyuttÈ, cara loke anÈsavÈti.

TissÈ therÊ. ______________________________________________________________ 1. TamokkhandhaÑ (SÊ, SyÈ)

378 TherÊgÈthÈpÈÄi

5. AÒÒatarÈtissÈtherÊgÈthÈ

5. Tisse yuÒjassu dhammehi, khaÓo taÑ mÈ upaccagÈ. KhaÓÈtÊtÈ hi socanti, nirayamhi samappitÈti.

AÒÒatarÈ TissÈ therÊ.

6. DhÊrÈtherÊgÈthÈ

6. DhÊre nirodhaÑ phusehi1, saÒÒÈv|pasamaÑ sukhaÑ. ŒrÈdhayÈhi nibbÈnaÑ, yogakkhemamanuttaranti2.

DhÊrÈ therÊ.

7. VÊrÈtherÊgÈthÈ

7. VÊrÈ vÊrehi3 dhammehi, bhikkhunÊ bhÈvitindriyÈ. DhÈreti antimaÑ dehaÑ, jetvÈ mÈraÑ savÈhininti4.

VÊrÈ therÊ.

8. MittÈtherÊgÈthÈ

8. SaddhÈya pabbajitvÈna, Mitte mittaratÈ bhava. BhÈvehi kusale dhamme, yogakkhemassa pattiyÈti.

MittÈ therÊ.

9. BhadrÈtherÊgÈthÈ

9. SaddhÈya pabbajitvÈna, Bhadre bhadraratÈ bhava. BhÈvehi kusale dhamme, yogakkhemamanuttaranti.

BhadrÈ therÊ.

10. UpasamÈtherÊgÈthÈ

10. Upasame tare oghaÑ, maccudheyyaÑ suduttaraÑ. DhÈrehi antimaÑ dehaÑ, jetvÈ mÈraÑ savÈhininti.

UpasamÈ therÊ. ______________________________________________________________ 1. Phussehi (SÊ) 2. YogakkhemaÑ anuttaranti (SÊ, SyÈ) 3. DhÊrÈ dhÊrehi (Ka) 4. SavÈhananti (Ka)

1. EkakanipÈta 379

11. MuttÈtherÊgÈthÈ

11. SumuttÈ sÈdhumuttÈmhi, tÊhi khujjehi muttiyÈ. Udukkhalena musalena, patinÈ khujjakena ca. MuttÈmhi jÈtimaraÓÈ, bhavanetti sam|hatÈti.

MuttÈ therÊ.

12. DhammadinnÈtherÊgÈthÈ 12. ChandajÈtÈ avasÈyÊ, manasÈ ca phuÔÈ1 siyÈ. KÈmesu appaÔibaddhacittÈ2, uddhaÑsotÈti vuccatÊti3.

DhammadinnÈ therÊ.

13. VisÈkhÈtherÊgÈthÈ

13. Karotha BuddhasÈsanaÑ, yaÑ katvÈ nÈnutappati. KhippaÑ pÈdÈni dhovitvÈ, ekamante nisÊdathÈti.

VisÈkhÈ therÊ.

14. SumanÈtherÊgÈthÈ

14. DhÈtuyo dukkhato disvÈ, mÈ jÈtiÑ punarÈgami. Bhave chandaÑ virÈjetvÈ, upasantÈ carissasÊti.

SumanÈ therÊ.

15. UttarÈtherÊgÈthÈ

15. KÈyena saÑvutÈ ÈsiÑ, vÈcÈya uda cetasÈ. Sam|laÑ taÓhamabbuyha, sÊtibh|tÈmhi nibbutÈti.

UttarÈ therÊ.

16. VuÉÉhapabbajitasumanÈtherÊgÈthÈ

16. SukhaÑ tvaÑ vuÉÉhike sehi, katvÈ coÄena pÈrutÈ. Upasanto hi te rÈgo, sÊtibh|tÈsi nibbutÈti.

SumanÈ vuÉÉhapabbajitÈ therÊ. ______________________________________________________________ 1. PhuÔÔhÈ (SyÈ), phuÔhÈ (SÊ-®Ôha) 2. AppaÔibandhacittÈ (Ka) 3. UddhaÑsotÈ vimuccatÊti (SÊ, I)


17. DhammÈtherÊgÈthÈ

17. PiÓÉapÈtaÑ caritvÈna, daÓÉamolubbha dubbalÈ. VedhamÈnehi gattehi, tattheva nipatiÑ chamÈ. DisvÈ ÈdÊnavaÑ kÈye, atha cittaÑ vimucci meti.

DhammÈ therÊ.

18. SaÑghÈtherÊgÈthÈ

18. HitvÈ ghare pabbajitvÈ1, hitvÈ puttaÑ pasuÑ piyaÑ. HitvÈ rÈgaÒca dosaÒca, avijjaÒca virÈjiya. Sam|laÑ taÓhamabbuyha, upasantÈmhi nibbutÈti.

SaÑghÈ therÊ.

EkakanipÈto niÔÔhito. ______________________________________________________________ 1. PabbajitÈ (SÊ-®Ôha)

2. DukanipÈta

1. Abhir|panandÈtherÊgÈthÈ

19. * ŒturaÑ asuciÑ p|tiÑ, passa Nande samussayaÑ. AsubhÈya cittaÑ bhÈvehi, ekaggaÑ susamÈhitaÑ. 20. AnimittaÒca bhÈvehi, mÈnÈnusayamujjaha. Tato mÈnÈbhisamayÈ, upasantÈ carissasÊti. ItthaÑ sudaÑ Abhir|panandÈ therÊ gÈthÈyo abhÈsitthÈti1.

2. JentÈtherÊgÈthÈ

21. Ye ime satta bojjha~gÈ, maggÈ nibbÈnapattiyÈ. BhÈvitÈ te mayÈ sabbe, yathÈ Buddhena desitÈ. 22. DiÔÔho hi me so BhagavÈ, antimoyaÑ samussayo. VikkhÊÓo jÈtisaÑsÈro, natthi dÈni punabbhavoti.

ItthaÑ sudaÑ JentÈ therÊ gÈthÈyo abhÈsitthÈti.

3. Suma~galamÈtÈtherÊgÈthÈ

23. SumuttikÈ sumuttikÈ2, sÈdhumuttikÈmhi musalassa. Ahiriko me chattakaÑ vÈpi, ukkhalikÈ me deÉÉubhaÑ vÈti. 24. RÈgaÒca ahaÑ dosaÒca, cicciÔi cicciÔÊti vihanÈmi. SÈ rukkham|lamupagamma, “aho sukhan”ti sukhato jhÈyÈmÊti.

Suma~galamÈtÈ therÊ3.

4. AÉÉhakÈsitherÊgÈthÈ

25. YÈva kÈsijanapado, su~ko me tattako ahu. TaÑ katvÈ negamo agghaÑ, aÉÉhenagghaÑ Ôhapesi maÑ. ______________________________________________________________ * Khu 4. 291 piÔÔhe ApadÈnepi. 1. ItthaÑ sudaÑ BhagavÈ Abhir|panandaÑ sikkhamÈnaÑ imÈhi gÈthÈhi abhiÓhaÑ

ovadatÊti (Ka) 2. Sumuttike sumuttike (SÊ), sumuttikesumuttikÈ (SyÈ, Ka) 3. AÒÒatarÈ therÊ bhikkhunÊ apaÒÒÈtÈ (SyÈ, Ka)


26. Atha nibbindahaÑ r|pe, nibbindaÑ ca virajjahaÑ. MÈ puna jÈtisaÑsÈraÑ, sandhÈveyyaÑ punappunaÑ. Tisso vijjÈ sacchikatÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

AÉÉhakÈsi therÊ.

5. CittÈtherÊgÈthÈ

27. KiÒcÈpi khomhi kisikÈ, gilÈnÈ bÈÄhadubbalÈ. DaÓÉamolubbha gacchÈmi, pabbataÑ abhir|hiya. 28. SaÑghÈÔiÑ nikkhipitvÈna, pattakaÑ ca nikujjiya. Sele khambhesimattÈnaÑ, tamokhandhaÑ padÈliyÈti.

CittÈ therÊ.

6. MettikÈtherÊgÈthÈ

29. KiÒcÈpi khomhi dukkhitÈ, dubbalÈ gatayobbanÈ. DaÓÉamolubbha gacchÈmi, pabbataÑ abhir|hiya. 30. NikkhipitvÈna saÑghÈÔiÑ, pattakaÑ ca nikujjiya. NisinnÈ camhi selamhi, atha cittaÑ vimucci me. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

MettikÈ therÊ.

7. MittÈtherÊgÈthÈ

31. CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ, yÈ ca pakkhassa aÔÔhamÊ. PÈÔihÈriyapakkhaÒca, aÔÔha~gasusamÈgataÑ. 32. UposathaÑ upÈgacchiÑ, devakÈyÈbhinandinÊ. SÈjja ekena bhattena, muÓÉÈ saÑghÈÔipÈrutÈ. DevakÈyaÑ na patthehaÑ, vineyya hadaye daranti.

MittÈ therÊ.

8. AbhayamÈtutherÊgÈthÈ

33. UddhaÑ pÈdatalÈ amma, adho ve kesamatthakÈ. Paccavekkhassu’maÑ kÈyaÑ, asuciÑ p|tigandhikaÑ.

2. DukanipÈta 383

34. EvaÑ viharamÈnÈya, sabbo rÈgo sam|hato. PariÄÈho samucchinno, sÊtibh|tÈmhi nibbutÈti.

AbhayamÈtÈ therÊ.

9. AbhayÈtherÊgÈthÈ 35. Abhaye bhiduro kÈyo, yattha sattÈ puthujjanÈ. NikkhipissÈmi’maÑ dehaÑ, sampajÈnÈ satÊmatÊ. 36. Bah|hi dukkhadhammehi, appamÈdaratÈya me. TaÓhakkhayo anuppatto, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

AbhayÈ therÊ.

10. SÈmÈtherÊgÈthÈ

37. CatukkhattuÑ paÒcakkhattuÑ, vihÈrÈ upanikkhamiÑ. AladdhÈ cetaso santiÑ, citte avasavattinÊ. TassÈ me aÔÔhamÊ ratti, yato taÓhÈ sam|hatÈ. 38. Bah|hi dukkhadhammehi, appamÈdaratÈya me. TaÓhÈkkhayo anuppatto, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

SÈmÈ therÊ.

DukanipÈto niÔÔhito.

3. TikanipÈta

1. AparÈsÈmÈtherÊgÈthÈ

39. PaÓÓavÊsativassÈni, yato pabbajitÈya me. NÈbhijÈnÈmi cittassa, samaÑ laddhaÑ kudÈcanaÑ. 40. AladdhÈ cetaso santiÑ, citte avasavattinÊ. Tato saÑvegamÈpÈdiÑ, saritvÈ JinasÈsanaÑ. 41. Bah|hi dukkhadhammehi, appamÈdaratÈya me. TaÓhakkhayo anuppatto, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. Ajja me sattamÊ ratti, yato taÓhÈ visositÈti.

AparÈ SÈmÈ therÊ.

2. UttamÈtherÊgÈthÈ

42. CatukkhattuÑ paÒcakkhattuÑ, vihÈrÈ upanikkhamiÑ. AladdhÈ cetaso santiÑ, citte avasavattinÊ. 43. SÈ bhikkhuniÑ upÈgacchiÑ, yÈ me saddhÈyikÈ ahu. SÈ me dhammamadesesi, khandhÈyatanadhÈtuyo. 44. TassÈ dhammaÑ suÓitvÈna, yathÈ maÑ anusÈsi sÈ. SattÈhaÑ ekapalla~kena, nisÊdiÑ pÊtisukhasamappitÈ1. AÔÔhamiyÈ pÈde pasÈresiÑ, tamokhandhaÑ padÈliyÈti.

UttamÈ therÊ.

3. AparÈ-uttamÈtherÊgÈthÈ

45. Ye ime satta bojjha~gÈ, maggÈ nibbÈnapattiyÈ. BhÈvitÈ te mayÈ sabbe, yathÈ Buddhena desitÈ. 46. SuÒÒatassÈnimittassa, lÈbhinÊhaÑ yadicchakaÑ. OrasÈ dhÊtÈ Buddhassa, nibbÈnÈbhiratÈ sadÈ. ______________________________________________________________ 1. NisÊdiÑ sukhasamappitÈ (SÊ)

3. TikanipÈta 385

47. Sabbe kÈmÈ samucchinnÈ, ye dibbÈ ye ca mÈnusÈ. VikkhÊÓo jÈtisaÑsÈro, natthi dÈni punabbhavoti.

AparÈ UttamÈ therÊ.

4. DantikÈtherÊgÈthÈ

48. DivÈvihÈrÈ nikkhamma, Gijjhak|Ôamhi pabbate. NÈgaÑ ogÈhamuttiÓÓaÑ, nadÊtÊramhi addasaÑ. 49. Puriso a~kusamÈdÈya, “dehi pÈdan”ti yÈcati. NÈgo pasÈrayÊ pÈdaÑ, puriso nÈgamÈruhi. 50. DisvÈ adantaÑ damitaÑ, manussÈnaÑ vasaÑ gataÑ. Tato cittaÑ samÈdhesiÑ, khalu tÈya vanaÑ gatÈti.

DantikÈ therÊ.

5. UbbiritherÊgÈthÈ

51. Amma jÊvÈti vanamhi kandasi, attÈnaÑ adhigaccha Ubbiri. CullÈsÊtisahassÈni1, sabbÈ jÊvasanÈmikÈ. EtamhÈ’ÄÈhane daÉÉhÈ, tÈsaÑ kamanusocasi. 52. AbbahÊ2 vata me sallaÑ, duddasaÑ hadayassitaÑ3. YaÑ me sokaparetÈya, dhÊtusokaÑ byapÈnudi. 53. SÈ’jja abb|ÄhasallÈhaÑ, nicchÈtÈ parinibbutÈ. BuddhaÑ dhammaÒca saÑghaÒca, upemi saraÓaÑ Muninti.

UbbirÊ therÊ.

6. SukkÈtherÊgÈthÈ

54. KiÑ’me katÈ RÈjagahe manussÈ, madhuÑ pÊtÈva4 acchare. Ye sukkaÑ na upÈsanti, desentiÑ BuddhasÈsanaÑ. 55. TaÒca appaÔivÈnÊyaÑ, asecanakamojavaÑ. Pivanti maÒÒe sappaÒÒÈ, valÈhakamivaddhag|. ______________________________________________________________ 1. C|ÄÈsÊtisahassÈni (SÊ) 2. AbbutÊ (SyÈ), abbuÄhaÑ (Ka) 3. HadayanissitaÑ (SÊ, SyÈ) 4. MadhupÊtÈva (SÊ)


56. SukkÈ sukkehi dhammehi, vÊtarÈgÈ samÈhitÈ. DhÈreti antimaÑ dehaÑ, jetvÈ mÈraÑ savÈhininti.

SukkÈ therÊ.

7. SelÈtherÊgÈthÈ

57. Natthi nissaraÓaÑ loke, kiÑ vivekena kÈhasi. BhuÒjÈhi kÈmaratiyo, mÈhu pacchÈnutÈpinÊ. 58. Sattis|l|pamÈ kÈmÈ, khandhÈ’saÑ adhikuÔÔanÈ. YaÑ tvaÑ kÈmaratiÑ br|si, aratÊ dÈni sÈ mama. 59. Sabbattha vihatÈ nandÊ1, tamokhandho padÈlito. EvaÑ jÈnÈhi pÈpima, nihato tvamasi antakÈti.

SelÈ therÊ.

8. SomÈtherÊgÈthÈ

60. YaÑ taÑ isÊhi pattabbaÑ, ÔhÈnaÑ durabhisambhavaÑ. Na taÑ dva~gulapaÒÒÈya, sakkÈ pappotumitthiyÈ. 61. ItthibhÈvo no kiÑ kayirÈ, cittamhi susamÈhite. ©ÈÓamhi vattamÈnamhi, sammÈ dhammaÑ vipassato. 62. Sabbattha vihatÈ nandÊ1, tamokhandho padÈlito. EvaÑ jÈnÈhi pÈpima, nihato tvamasi antakÈti.

SomÈ therÊ.

TikanipÈto niÔÔhito. ______________________________________________________________ 1. Nandi (SÊ, SyÈ)

4. CatukkanipÈta

1. BhaddÈkÈpilÈnÊtherÊgÈthÈ

63. Putto Buddhassa dÈyÈdo, Kassapo susamÈhito. PubbenivÈsaÑ yovedi, saggÈpÈyaÒca passati. 64. Atho jÈtikkhayaÑ patto, abhiÒÒÈvosito Muni. EtÈhi tÊhi vijjÈhi, tevijjo hoti brÈhmaÓo. 65. Tatheva BhaddÈ kÈpilÈnÊ, tevijjÈ maccuhÈyinÊ. DhÈreti antimaÑ dehaÑ, jetvÈ mÈraÑ savÈhiniÑ. 66. DisvÈ ÈdÊnavaÑ loke, ubho pabbajitÈ mayaÑ. Tya’mha khÊÓÈsavÈ dantÈ, sÊtibh|tamha nibbutÈti.

BhaddÈ kÈpilÈnÊ therÊ.

CatukkanipÈto niÔÔhito.

5. PaÒcakanipÈta

1. AÒÒataratherÊgÈthÈ

67. PaÓÓavÊsativassÈni, yato pabbajitÈ ahaÑ. NÈ’ccharÈsaÑghÈtamattampi, cittass|pasama’jjhagaÑ. 68. AladdhÈ cetaso santiÑ, kÈmarÈgena’vassutÈ. BÈhÈ paggayha kandantÊ, vihÈraÑ pÈvisiÑ ahaÑ. 69. SÈ bhikkhuniÑ upÈgacchiÑ, yÈ me saddhÈyikÈ ahu. SÈ me dhammamadesesi, khandhÈyatanadhÈtuyo. 70. TassÈ dhammaÑ suÓitvÈna, ekamante upÈvisiÑ. PubbenivÈsaÑ jÈnÈmi, dibbacakkhu visodhitaÑ. 71. CetopariccaÒÈÓaÒca1, sotadhÈtu visodhitÈ. IddhÊpi me sacchikatÈ, patto me Èsavakkhayo. ChaÄabhiÒÒÈ2 sacchikatÈ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

AÒÒatarÈ therÊ.

2. VimalÈtherÊgÈthÈ

72. MattÈ vaÓÓena r|pena, sobhaggena yasena ca. Yobbanena cupatthaddhÈ, aÒÒÈsamatimaÒÒihaÑ. 73. Vibh|setvÈ imaÑ kÈyaÑ, sucittaÑ bÈlalÈpanaÑ. AÔÔhÈsiÑ vesidvÈramhi, luddo pÈsamivo’ÉÉiya. 74. PiÄandhanaÑ vidaÑsentÊ, guyhaÑ pakÈsikaÑ bahuÑ. AkÈsiÑ vividhaÑ mÈyaÑ, ujjagghantÊ bahuÑ janaÑ. 75. SÈ’jja piÓÉaÑ caritvÈna, muÓÉÈ saÑghÈÔipÈrutÈ. NisinnÈ rukkham|lamhi, avitakkassa lÈbhinÊ. 76. Sabbe yogÈ samucchinnÈ, ye dibbÈ ye ca mÈnusÈ. KhepetvÈ Èsave sabbe, sÊtibh|tÈmhi nibbutÈti.

VimalÈ purÈÓagaÓikÈ therÊ. ______________________________________________________________ 1. CetopariyaÒÈÓaÒca (Ka) 2. Cha mebhiÒÒÈ (SyÈ, Ka)


3. SÊhÈtherÊgÈthÈ 77. Ayoniso manasikÈrÈ, kÈmarÈgena aÔÔitÈ. AhosiÑ uddhatÈ pubbe, citte avasavattinÊ. 78. PariyuÔÔhitÈ klesehi, subhasaÒÒÈnuvattinÊ. SamaÑ cittassa na labhiÑ, rÈgacittavasÈnugÈ. 79. KisÈ paÓÉu vivaÓÓÈ ca, satta vassÈni cÈri’haÑ. NÈhaÑ divÈ vÈ rattiÑ vÈ, sukhaÑ vindiÑ sudukkhitÈ. 80. Tato rajjuÑ gahetvÈna, pÈvisiÑ vanamantaraÑ. VaraÑ me idha ubbandhaÑ, yaÒca hÊnaÑ punÈcare. 81. DaÄhapÈsaÑ1 karitvÈna, rukkhasÈkhÈya bandhiya. PakkhipiÑ pÈsaÑ gÊvÈyaÑ, atha cittaÑ vimucci meti.

SÊhÈ therÊ.

4. SundarÊnandÈtherÊgÈthÈ 82. ŒturaÑ asuciÑ p|tiÑ, passa Nande samussayaÑ. AsubhÈya cittaÑ bhÈvehi, ekaggaÑ susamÈhitaÑ. 83. YathÈ idaÑ tathÈ etaÑ, yathÈ etaÑ tathÈ idaÑ. DuggandhaÑ p|tikaÑ vÈti, bÈlÈnaÑ abhinanditaÑ. 84. EvametaÑ avekkhantÊ, rattindiva’matanditÈ. Tato sakÈya paÒÒÈya, abhinibbijjha2 dakkhisaÑ. 85. TassÈ me appamattÈya, vicinantiyÈ yoniso. YathÈbh|taÑ ayaÑ kÈyo, diÔÔho santarabÈhiro. 86. Atha nibbinda’haÑ kÈye, ajjhattaÒca virajja’haÑ. AppamattÈ visaÑyuttÈ, upasantÈ’mhi nibbutÈti.

SundarÊnandÈ therÊ.

5. NanduttarÈtherÊgÈthÈ 87. AggiÑ candaÒca s|riyaÒca, devatÈ ca namassihaÑ. NadÊtitthÈni gantvÈna, udakaÑ oruhÈmi’haÑ. ______________________________________________________________ 1. DaÄhaÑ pÈsaÑ (SÊ) 2. Abhinibbijja (SÊ, SyÈ)


88. Bah|vatasamÈdÈnÈ, aÉÉhaÑ sÊsassa olikhiÑ. ChamÈya seyyaÑ kappemi, rattiÑ bhattaÑ na bhuÒja’haÑ. 89. Vibh|sÈmaÓÉanaratÈ, nhÈpanucchÈdanehi ca. UpakÈsiÑ imaÑ kÈyaÑ, kÈmarÈgena aÔÔitÈ. 90. Tato saddhaÑ labhitvÈna, pabbajiÑ anagÈriyaÑ. DisvÈ kÈyaÑ yathÈbh|taÑ, kÈmarÈgo sam|hato. 91. Sabbe bhavÈ samucchinnÈ, icchÈ ca patthanÈpi ca. SabbayogavisaÑyuttÈ, santiÑ pÈpuÓi cetasoti.

NanduttarÈ therÊ.

6. MittÈkÈÄÊtherÊgÈthÈ

92. SaddhÈya pabbajitvÈna, agÈrasmÈnagÈriyaÑ. VicariÑhaÑ tena tena, lÈbhasakkÈra-ussukÈ. 93. RiÒcitvÈ paramaÑ atthaÑ, hÊnamatthaÑ asevi’haÑ. KilesÈnaÑ vasaÑ gantvÈ, sÈmaÒÒatthaÑ na bujjhi’haÑ. 94. TassÈ me ahu saÑvego, nisinnÈya vihÈrake. UmmaggapaÔipannÈ’mhi, taÓhÈya vasamÈgatÈ. 95. AppakaÑ jÊvitaÑ mayhaÑ, jarÈ byÈdhi ca maddati. PurÈyaÑ bhijjati1 kÈyo, na me kÈlo pamajjituÑ. 96. YathÈbh|tamavekkhantÊ, khandhÈnaÑ udayabbayaÑ. VimuttacittÈ uÔÔhÈsiÑ, kataÑ Buddhassa sÈsananti.

MittÈ kÈÄÊ therÊ.

7. SakulÈtherÊgÈthÈ

97. AgÈrasmiÑ vasantÊhaÑ, dhammaÑ sutvÈna bhikkhuno. AddasaÑ virajaÑ dhammaÑ, nibbÈnaÑ padamaccutaÑ. 98. SÈhaÑ puttaÑ dhÊtaraÒca, dhanadhaÒÒaÒca chaÉÉiya. Kese chedÈpayitvÈna, pabbajiÑ anagÈriyaÑ. ______________________________________________________________ 1. JarÈya bhijjate (SÊ)


99. SikkhamÈnÈ ahaÑ santÊ, bhÈventÊ maggamaÒjasaÑ. PahÈsiÑ rÈgadosaÑ ca, tadekaÔÔhe ca Èsave. 100. BhikkhunÊ upasampajja, pubbajÈtimanussariÑ. Dibbacakkhu visodhitaÑ1, vimalaÑ sÈdhubhÈvitaÑ. 101. Sa~khÈre parato disvÈ, hetujÈte palokite2. PahÈsiÑ Èsave sabbe, sÊtibh|tÈmhi nibbutÈti.

SakulÈ therÊ.

8. SoÓÈtherÊgÈthÈ

102. Dasa putte vijÈyitvÈ, asmiÑ r|pasamussaye. TatohaÑ dubbalÈ jiÓÓÈ, bhikkhuniÑ upasa~kamiÑ. 103. SÈ me dhammamadesesi, khandhÈyatanadhÈtuyo. TassÈ dhammaÑ suÓitvÈna, kese chetvÈna pabbajiÑ. 104. TassÈ me sikkhamÈnÈya, dibbacakkhu visodhitaÑ. PubbenivÈsaÑ jÈnÈmi, yattha me vusitaÑ pure. 105. AnimittaÒca bhÈvemi, ekaggÈ susamÈhitÈ. AnantarÈvimokkhÈ’siÑ, anupÈdÈya nibbutÈ. 106. PaÒcakkhandhÈ pariÒÒÈtÈ, tiÔÔhanti chinnam|lakÈ. Dhi tavatthu jare jamme, natthi dÈni punabbhavoti.

SoÓÈ therÊ.

9. BhaddÈkuÓÉalakesÈtherÊgÈthÈ

107. L|nakesÊ pa~kadharÊ, ekasÈÔÊ pure cariÑ. Avajje vajjamatinÊ, vajje cÈvajjadassinÊ. 108. DivÈvihÈrÈ nikkhamma, Gijjhak|Ôamhi pabbate. AddasaÑ virajaÑ BuddhaÑ, bhikkhusaÑghapurakkhataÑ. 109. Nihacca jÈÓuÑ vanditvÈ, sammukhÈ aÒjaliÑ akaÑ. “Ehi bhadde”ti maÑ avaca, sÈ me Ès|’pasampadÈ. ______________________________________________________________ 1. VisodhitaÑ dibbacakkhu (SÊ) 2. Palokine (Ka)


110. CiÓÓÈ A~gÈ ca MagadhÈ, VajjÊ KÈsÊ ca KosalÈ. AnaÓÈ paÓÓÈsa vassÈni, raÔÔhapiÓÉaÑ abhuÒjahaÑ. 111. PuÒÒaÑ vata pasavi bahuÑ, sappaÒÒo vatÈyaÑ upÈsako. Yo BhaddÈya cÊvaraÑ adÈsi, vippamuttÈya sabbaganthehÊti.

BhaddÈ kuÓÉalakesÈ therÊ.

10. PaÔÈcÈrÈtherÊgÈthÈ

112. Na~galehi kasaÑ khettaÑ, bÊjÈni pavapaÑ chamÈ. PuttadÈrÈni posentÈ, dhanaÑ vindanti mÈÓavÈ1. 113. KimahaÑ sÊlasampannÈ, SatthusÈsanakÈrikÈ. NibbÈnaÑ nÈdhigacchÈmi, akusÊtÈ anuddhatÈ. 114. PÈde pakkhÈlayitvÈna, udakesu karomahaÑ. PÈdodakaÒca disvÈna, thalato ninnamÈgataÑ. 115. Tato cittaÑ samÈdhesiÑ, assaÑ bhadraÑva’jÈniyaÑ. Tato dÊpaÑ gahetvÈna, vihÈraÑ pÈvisiÑ ahaÑ. SeyyaÑ olokayitvÈna, maÒcakamhi upÈvisiÑ. 116. Tato s|ciÑ gahetvÈna, vaÔÔiÑ okassayÈma’haÑ. PadÊpasseva nibbÈnaÑ, vimokkho ahu cetasoti.

PaÔÈcÈrÈ therÊ.

11. TiÑsamattÈtherÊgÈthÈ

117. MusalÈni gahetvÈna, dhaÒÒaÑ koÔÔenti mÈÓavÈ1. PuttadÈrÈni posentÈ, dhanaÑ vindanti mÈÓavÈ1. 118. Karotha BuddhasÈsanaÑ, yaÑ katvÈ nÈnutappati. KhippaÑ pÈdÈni dhovitvÈ, ekamante nisÊdatha. CetosamathamanuyuttÈ, karotha BuddhasÈsanaÑ. 119. TassÈ tÈ2 vacanaÑ sutvÈ, PaÔÈcÈrÈya sÈsanaÑ. PÈde pakkhÈlayitvÈna, ekamantaÑ upÈvisuÑ. CetosamathamanuyuttÈ, akaÑsu BuddhasÈsanaÑ. ______________________________________________________________ 1. MÈnavÈ (SÊ) 2. TaÑ (SÊ)


120. RattiyÈ purime yÈme, pubbajÈtimanussaruÑ. RattiyÈ majjhime yÈme, dibbacakkhuÑ visodhayuÑ. RattiyÈ pacchime yÈme, tamokhandhaÑ padÈlayuÑ. 121. UÔÔhÈya pÈde vandiÑsu, katÈ te anusÈsanÊ. IndaÑva devÈ tidasÈ, sa~gÈme aparÈjitaÑ. PurakkhatvÈ vihassÈma1, tevijjÈ’mha anÈsavÈti.

ItthaÑ sudaÑ tiÑsamattÈ therÊ bhikkhuniyo PaÔÈcÈrÈya santike aÒÒaÑ byÈkariÑs|ti.

12. CandÈtherÊgÈthÈ

122. DuggatÈhaÑ pure ÈsiÑ, vidhavÈ ca aputtikÈ. VinÈ mittehi ÒÈtÊhi, bhattacoÄassa nÈdhigaÑ. 123. PattaÑ daÓÉaÑ ca gaÓhitvÈ, bhikkhamÈnÈ kulÈ kulaÑ. SÊtuÓhena ca ÉayhantÊ, satta vassÈni cÈri’haÑ. 124. BhikkhuniÑ puna disvÈna, annapÈnassa lÈbhiniÑ. Upasa~kamma avocaÑ2, pabbajjaÑ anagÈriyaÑ. 125. SÈ ca maÑ anukampÈya, pabbÈjesi PaÔÈcÈrÈ. Tato maÑ ovaditvÈna, paramatthe niyojayi. 126. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, akÈsiÑ anusÈsaniÑ. Amogho ayyÈyo’vÈdo, tevijjÈ’mhi anÈsavÈti.

CandÈtherÊ.

PaÒcakanipÈto niÔÔhito.

______________________________________________________________ 1. ViharÈma (SÊ), viharissÈma (SyÈ) 2. AvociÑ (Ka)

6. ChakkanipÈta

1. PaÒcasatamattÈtherÊgÈthÈ

127. Yassa maggaÑ na jÈnÈsi, Ègatassa gatassa vÈ. TaÑ kuto cÈgataÑ sattaÑ1, mama puttoti rodasi. 128. MaggaÒca kho’ssa2 jÈnÈsi, Ègatassa gatassa vÈ. Na naÑ samanusocesi, evaÑdhammÈ hi pÈÓino. 129. AyÈcito tatÈ’gacchi, nÈnuÒÒÈto3 ito gato. Kutoci n|na ÈgantvÈ, vasitvÈ katipÈhakaÑ. Itopi aÒÒena gato, tatopa’ÒÒena gacchati. 130. Peto manussar|pena, saÑsaranto gamissati. YathÈ’gato tathÈ gato, kÈ tattha paridevanÈ. 131. AbbahÊ4 vata me sallaÑ, duddasaÑ hadayassitaÑ. YÈ me sokaparetÈya, puttasokaÑ byapÈnudi. 132. SÈjja abb|ÄhasallÈhaÑ, nicchÈtÈ parinibbutÈ. BuddhaÑ dhammaÒca saÑghaÒca, upemi saraÓaÑ MuniÑ.

ItthaÑ sudaÑ paÒcasatamattÈ therÊ bhikkhuniyo -pa-.

2. VÈseÔÔhÊtherÊgÈthÈ

133. PuttasokenahaÑ aÔÔÈ, khittacittÈ visaÒÒinÊ. NaggÈ pakiÓÓakesÊ ca, tena tena vicÈri’haÑ. 134. VÊthi5 sa~kÈrak|Ôesu, susÈne rathiyÈsu ca. AcariÑ tÊÓi vassÈni, KhuppipÈsÈsamappitÈ. 135. Atha’ddasÈsiÑ SugataÑ, nagaraÑ MithilaÑ pati6. AdantÈnaÑ dametÈraÑ, SambuddhamakutobhayaÑ. 136. SacittaÑ paÔiladdhÈna, vanditvÈna upÈvisiÑ. So me dhammamadesesi, anukampÈya Gotamo. ______________________________________________________________ 1. SantaÑ (SÊ), puttaÑ (SyÈ) 2. Kho’tha (SyÈ, Ka) 3. AnanuÒÒÈto (SÊ, SyÈ) 4. Abbuyhi (SyÈ) 5. VasiÑ (SÊ) 6. GataÑ (Ka)


137. Tassa dhammaÑ suÓitvÈna, pabbajiÑ anagÈriyaÑ. YuÒjantÊ Satthuvacane, sacchÈkÈsiÑ padaÑ sivaÑ. 138. Sabbe sokÈ samucchinnÈ, pahÊnÈ etadantikÈ. PariÒÒÈtÈ hi me vatth|, yato sokÈna sambhavoti.

VÈseÔÔhÊ therÊ.

3. KhemÈtherÊgÈthÈ

139. DaharÈ tvaÑ r|pavatÊ, ahampi daharo yuvÈ. PaÒca~gikena turiyena1, ehi Kheme ramÈmase. 140. IminÈ p|tikÈyena, Èturena pabha~gunÈ. AÔÔiyÈmi harÈyÈmi, kÈmataÓhÈ sam|hatÈ. 141. Sattis|l|pamÈ kÈmÈ, khandhÈ’saÑ adhikuÔÔanÈ. YaÑ tvaÑ kÈmaratiÑ br|si, aratÊ dÈni sÈ mama. 142. Sabbattha vihatÈ nandÊ, tamokhandho padÈlito. EvaÑ jÈnÈhi pÈpima, nihato tvamasi antaka. 143. NakkhattÈni namassantÈ, aggiÑ paricaraÑ vane. YathÈbhuccamajÈnantÈ, bÈlÈ suddhimamaÒÒatha. 144. AhaÒca kho namassantÊ, SambuddhaÑ purisuttamaÑ. PamuttÈ2 sabbadukkhehi, SatthusÈsanakÈrikÈti.

KhemÈ therÊ.

4. SujÈtÈtherÊgÈthÈ

145. Ala~katÈ suvasanÈ, mÈlinÊ candanokkhitÈ. SabbÈbharaÓasaÒchannÈ, dÈsÊgaÓapurakkhatÈ. 146. AnnaÑ pÈnaÑ ca ÈdÈya, khajjaÑ bhojjaÑ anappakaÑ. Gehato nikkhamitvÈna, uyyÈnamabhihÈrayiÑ. 147. Tattha ramitvÈ kÊÄitvÈ, ÈgacchantÊ sakaÑ gharaÑ. VihÈraÑ daÔÔhuÑ pÈvisiÑ, SÈkete aÒjanaÑ vanaÑ. ______________________________________________________________ 1. T|rena (Ka) 2. ParimuttÈ (SÊ, SyÈ)


148. DisvÈna lokapajjotaÑ, vanditvÈna upÈvisiÑ. So me dhammamadesesi, anukampÈya cakkhumÈ. 149. SutvÈ ca kho Mahesissa, saccaÑ sampaÔivijjha’haÑ. Tattheva virajaÑ dhammaÑ, phusayiÑ amataÑ padaÑ. 150. Tato viÒÒÈtasaddhammÈ, pabbajiÑ anagÈriyaÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, amoghaÑ BuddhasÈsananti.

SujÈtÈ therÊ.

5. AnopamÈtherÊgÈthÈ

151. Ucce kule ahaÑ jÈtÈ, bahuvitte mahaddhane. VaÓÓar|pena sampannÈ, dhÊtÈ Majjhassa1 atrajÈ. 152. PatthitÈ rÈjaputtehi, seÔÔhiputtehi gijjhitÈ2. Pitu me pesayÊ d|taÑ, detha mayhaÑ AnopamaÑ. 153. YattakaÑ tulitÈ esÈ, tuyhaÑ dhÊtÈ AnopamÈ. Tato aÔÔhaguÓaÑ dassaÑ, hiraÒÒaÑ ratanÈni ca. 154. SÈhaÑ disvÈna SambuddhaÑ, LokajeÔÔhaÑ anuttaraÑ. Tassa pÈdÈni vanditvÈ, ekamantaÑ upÈvisiÑ. 155. So me dhammamadesesi, anukampÈya Gotamo. NisinnÈ Èsane tasmiÑ, phusayiÑ tatiyaÑ phalaÑ. 156. Tato kesÈni chetvÈna, pabbajiÑ anagÈriyaÑ. Ajja me sattamÊ ratti, yato taÓhÈ visositÈti.

AnopamÈ therÊ.

6. MahÈpajÈpatigotamÊtherÊgÈthÈ

157. Buddha vÊra namo tyatthu, sabbasattÈnamuttama. Yo maÑ dukkhÈ pamocesi, aÒÒaÒca bahukaÑ janaÑ. 158. SabbadukkhaÑ pariÒÒÈtaÑ, hetutaÓhÈ visositÈ. BhÈvito aÔÔha~giko3 maggo, nirodho phusito mayÈ. ______________________________________________________________ 1. Meghassa (SÊ), Meghissa (SyÈ) 2. SeÔÔhiputtehi’bhijjhitÈ (SÊ) 3. AriyaÔÔha~giko (SÊ, Ka), bhÈvitaÔÔha~giko (SyÈ)


159. MÈtÈ putto pitÈ bhÈtÈ, ayyakÈ ca pure ahuÑ. YathÈbhuccamajÈnantÊ, saÑsariÑhaÑ anibbisaÑ.

160. DiÔÔho hi me so BhagavÈ, antimoyaÑ samussayo. VikkhÊÓo jÈtisaÑsÈro, natthi dÈni punabbhavo.

161. ŒraddhavÊriye pahitatte, niccaÑ daÄhaparakkame. Samagge sÈvake passe, esÈ BuddhÈna vandanÈ.

162. Bah|naÑ1 vata atthÈya, MÈyÈ janayi GotamaÑ. ByÈdhimaraÓatunnÈnaÑ, dukkhakkhandhaÑ byapÈnudÊti.

MahÈpajÈpatigotamÊ therÊ.

7. GuttÈtherÊgÈthÈ

163. Gutte yadatthaÑ pabbajjÈ, hitvÈ puttaÑ vasuÑ piyaÑ. Tameva anubr|hehi, mÈ cittassa vasaÑ gami.

164. Cittena vaÒcitÈ sattÈ, mÈrassa visaye ratÈ. AnekajÈtisaÑsÈraÑ, sandhÈvanti aviddas|.

165. KÈmacchandaÒca byÈpÈdaÑ, sakkÈyadiÔÔhimeva ca. SÊlabbataparÈmÈsaÑ, vicikicchaÑ ca paÒcamaÑ.

166. SaÑyojanÈni etÈni, pajahitvÈna bhikkhunÊ. OrambhÈgamanÊyÈni, nayidaÑ punarehisi.

167. RÈgaÑ mÈnaÑ avijjaÒca, uddhaccaÒca vivajjiya. SaÑyojanÈni chetvÈna, dukkhassantaÑ karissasi.

168. KhepetvÈ jÈtisaÑsÈraÑ, pariÒÒÈya punabbhavaÑ. DiÔÔheva dhamme nicchÈtÈ, upasantÈ carissasÊti.

GuttÈ therÊ.

8. VijayÈtherÊgÈthÈ

169. CatukkhattuÑ paÒcakkhattuÑ, vihÈrÈ upanikkhamiÑ. AladdhÈ cetaso santiÑ, citte avasavattinÊ. ______________________________________________________________ 1. BahunnaÑ (SÊ, SyÈ)


170. BhikkhuniÑ upasa~kamma, sakkaccaÑ paripuccha’haÑ. SÈ me dhammamadesesi, dhÈtu-ÈyatanÈni ca. 171. CattÈri ariyasaccÈni, indriyÈni balÈni ca. Bojjha~gaÔÔha~gikaÑ maggaÑ, uttamatthassa pattiyÈ. 172. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, karontÊ anusÈsaniÑ. RattiyÈ purime yÈme, pubbajÈtimanussariÑ. 173. RattiyÈ majjhime yÈme, dibbacakkhuÑ visodhayiÑ. RattiyÈ pacchime yÈme, tamokhandhaÑ padÈlayiÑ. 174. PÊtisukhena ca kÈyaÑ, pharitvÈ vihariÑ tadÈ. SattamiyÈ pÈde pasÈresiÑ, tamokhandhaÑ padÈliyÈti.

VijayÈ therÊ.

ChakkanipÈto niÔÔhito.

7. SattakanipÈta

1. UttarÈtherÊgÈthÈ

175. MusalÈni gahetvÈna, dhaÒÒaÑ koÔÔenti mÈÓavÈ. PuttadÈrÈni posentÈ, dhanaÑ vindanti mÈÓavÈ. 176. GhaÔetha BuddhasÈsane, yaÑ katvÈ nÈnutappati. KhippaÑ pÈdÈni dhovitvÈ, ekamantaÑ nisÊdatha. 177. CittaÑ upaÔÔhapetvÈna, ekaggaÑ susamÈhitaÑ. Paccavekkhatha sa~khÈre, parato no ca attato. 178. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, PaÔÈcÈrÈnusÈsaniÑ. PÈde pakkhÈlayitvÈna, ekamante upÈvisiÑ. 179. RattiyÈ purime yÈme, pubbajÈtimanussariÑ. RattiyÈ majjhime yÈme, dibbacakkhuÑ visodhayiÑ. 180. RattiyÈ pacchime yÈme, tamokhandhaÑ padÈlayiÑ. TevijjÈ atha vuÔÔhÈsiÑ, katÈ te anusÈsanÊ. 181. SakkaÑva devÈ tidasÈ, sa~gÈme aparÈjitaÑ. PurakkhatvÈ vihassÈmi, tevijjÈmhi anÈsavÈ.

UttarÈ.

2. CÈlÈtherÊgÈthÈ

182. SatiÑ upaÔÔhapetvÈna, bhikkhunÊ bhÈvitindriyÈ. PaÔivijjhi padaÑ santaÑ, sa~khÈr|pasamaÑ sukhaÑ. 183. KaÑ nu uddissa muÓÉÈsi, samaÓÊ viya dissasi. Na ca rocesi pÈsaÓÉe, kimidaÑ carasi momuhÈ. 184. Ito bahiddhÈ pÈsaÓÉÈ, diÔÔhiyo upanissitÈ. Na te dhammaÑ vijÈnanti, na te dhammassa kovidÈ. 185. Atthi Sakyakule jÈto, Buddho appaÔipuggalo. So me dhammamadesesi, diÔÔhÊnaÑ samatikkamaÑ.


186. DukkhaÑ dukkhasamuppÈdaÑ, dukkhassa ca atikkamaÑ. AriyaÑ caÔÔha~gikaÑ maggaÑ, dukkh|pasamagÈminaÑ. 187. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, vihariÑ sÈsane ratÈ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 188. Sabbattha vihatÈ nandÊ, tamokhandho padÈlito. EvaÑ jÈnÈhi pÈpima, nihato tvamasi antaka.

CÈlÈ.

3. UpacÈlÈtherÊgÈthÈ

189. SatimatÊ cakkhumatÊ, bhikkhunÊ bhÈvitindriyÈ. PaÔivijjhi padaÑ santaÑ, akÈpurisasevitaÑ. 190. Kinnu jÈtiÑ na rocesi, jÈto kÈmÈni bhuÒjati. BhuÒjÈhi kÈmaratiyo, mÈhu pacchÈnutÈpinÊ. 191. JÈtassa maraÓaÑ hoti, hatthapÈdÈna chedanaÑ. VadhabandhapariklesaÑ, jÈto dukkhaÑ nigacchati. 192. Atthi Sakyakule jÈto, Sambuddho aparÈjito. So me dhammamadesesi, jÈtiyÈ samatikkamaÑ. 193. DukkhaÑ dukkhasamuppÈdaÑ, dukkhassa ca atikkamaÑ. AriyaÑ caÔÔha~gikaÑ maggaÑ, dukkh|pasamagÈminaÑ. 194. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, vihariÑ sÈsane ratÈ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 195. Sabbattha vihatÈ nandÊ, tamokhandho padÈlito. EvaÑ jÈnÈhi pÈpima, nihato tvamasi antaka.

UpacÈlÈ.

SattakanipÈto niÔÔhito.

8. AÔÔhanipÈta

1. SÊs|pacÈlÈtherÊgÈthÈ

196. BhikkhunÊ sÊlasampannÈ, indriyesu susaÑvutÈ. Adhigacche padaÑ santaÑ, asecanakamojavaÑ. 197. TÈvatiÑsÈ ca YÈmÈ ca, TusitÈ cÈpi devatÈ. NimmÈnaratino devÈ, ye devÈ Vasavattino. Tattha cittaÑ paÓÊdhehi, yattha te vusitaÑ pure. 198. TÈvatiÑsÈ ca YÈmÈ ca, TusitÈ cÈpi devatÈ. NimmÈnaratino devÈ, ye devÈ Vasavattino. 199. KÈlaÑ kÈlaÑ bhavÈbhavaÑ, sakkÈyasmiÑ purakkhatÈ. AvÊtivattÈ sakkÈyaÑ, jÈtimaraÓasÈrino. 200. Sabbo ÈdÊpito loko, sabbo loko padÊpito. Sabbo pajjalito loko, sabbo loko pakampito. 201. AkampiyaÑ atuliyaÑ, aputhujjanasevitaÑ. Buddho dhammamadesesi, tattha me nirato mano. 202. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, vihariÑ sÈsane ratÈ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 203. Sabbattha vihatÈ nandÊ, tamokhandho padÈlito. EvaÑ jÈnÈhi pÈpima, nihato tvamasi antaka.

SÊs|pacÈlÈ.

AÔÔhanipÈto niÔÔhito.

9. NavanipÈta

1. VaÉÉhamÈtutherÊgÈthÈ

204. MÈ su te VaÉÉha lokamhi, vanatho ahu kudÈcanaÑ. MÈ puttaka punappunaÑ, ahu dukkhassa bhÈgimÈ. 205. SukhaÑ hi VaÉÉha munayo, anejÈ chinnasaÑsayÈ. SÊtibh|tÈ damappattÈ, viharanti anÈsavÈ. 206. TehÈ’nuciÓÓaÑ isÊbhi, maggaÑ dassanapattiyÈ. DukkhassantakiriyÈya, tvaÑ VaÉÉha anubr|haya. 207. VisÈradÈva bhaÓasi, etamatthaÑ janetti me. MaÒÒÈmi n|na mÈmike, vanatho te na vijjati. 208. Ye keci VaÉÉha sa~khÈrÈ, hÊnÈ ukkaÔÔhamajjhimÈ. AÓ|pi aÓumattopi, vanatho me na vijjati. 209. Sabbe me ÈsavÈ khÊÓÈ, appamattassa jhÈyato. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 210. UÄÈraÑ vata me mÈtÈ, patodaÑ samavassari. ParamatthasaÒhitÈ gÈthÈ, yathÈpi anukampikÈ. 211. TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, anusiÔÔhiÑ janettiyÈ. DhammasaÑvegamÈpÈdiÑ, yogakkhemassa pattiyÈ. 212. SohaÑ padhÈnapahitatto, rattindivamatandito. MÈtarÈ codito santo, aphusiÑ santimuttamaÑ.

VaÉÉhamÈtÈ.

NavanipÈto niÔÔhito.

10. EkÈdasanipÈta

1. KisÈgotamÊtherÊgÈthÈ 213. KalyÈÓamittatÈ MuninÈ, lokaÑ Èdissa vaÓÓitÈ. KalyÈÓamitte bhajamÈno, api bÈlo paÓÉito assa. 214. BhajitabbÈ sappurisÈ, paÒÒÈ tathÈ vaÉÉhati bhajantÈnaÑ. BhajamÈno sappurise, sabbehipi dukkhehi pamucceyya. 215. DukkhaÒca vijÈneyya, dukkhassa ca samudayaÑ nirodhaÑ. AÔÔha~gikaÒca maggaÑ, cattÈripi ariyasaccÈni. 216. Dukkho itthibhÈvo, akkhÈto purisadammasÈrathinÈ. Sapattikampi hi dukkhaÑ, appekaccÈ sakiÑ vijÈtÈyo. 217. Galake api kantanti, sukhumÈliniyo visÈni khÈdanti. JanamÈrakamajjhagatÈ, ubhopi byasanÈni anubhonti. 218. UpavijaÒÒÈ gacchantÊ, addasÈhaÑ patiÑ mataÑ. Panthamhi vijÈyitvÈna, appattÈva sakaÑ gharaÑ. 219. Dve puttÈ kÈlakatÈ, patÊ ca panthe mato kapaÓikÈya. MÈtÈ pitÈ ca bhÈtÈ, Éayhanti ca ekacitakÈyaÑ. 220. KhÊÓakulÊne kapaÓe, anubh|taÑ te dukhaÑ aparimÈÓaÑ. Ass| ca te pavattaÑ, bah|ni ca jÈtisahassÈni. 221. VasitÈ susÈnamajjhe, athopi khÈditÈni puttamaÑsÈni. HatakulikÈ sabbagarahitÈ, matapatikÈ amatamadhigacchiÑ. 222. BhÈvito me maggo, ariyo aÔÔha~giko amatagÈmÊ. NibbÈnaÑ sacchikataÑ, dhammÈdÈsaÑ avekkhiÑ’haÑ1. 223. Ahamamhi kantasallÈ, ohitabhÈrÈ kataÑ hi karaÓÊyaÑ. KisÈ gotamÊ therÊ, vimuttacittÈ imaÑ bhaÓÊti.

KisÈ gotamÊ.

EkÈdasanipÈto niÔÔhito. ______________________________________________________________ 1. ApekkhihaÑ (SÊ)

11. DvÈdasanipÈta

1. UppalavaÓÓÈtherÊgÈthÈ

224. Ubho mÈtÈ ca dhÊtÈ ca, mayaÑ ÈsuÑ1 sapattiyo. TassÈ me ahu saÑvego, abbhuto lomahaÑsano. 225. Dhiratthu kÈmÈ asucÊ, duggandhÈ bahukaÓÔakÈ. Yattha mÈtÈ ca dhÊtÈ ca, sabhariyÈ mayaÑ ahuÑ. 226. KÈmesvÈdÊnavaÑ disvÈ, nekkhamaÑ daÔÔhu khemato. SÈ pabbajjiÑ RÈjagahe, agÈrasmÈnagÈriyaÑ. 227. PubbenivÈsaÑ jÈnÈmi, dibbacakkhu visodhitaÑ. CetopariccaÒÈÓaÒca, sotadhÈtu visodhitÈ. 228. IddhÊpi me sacchikatÈ, patto me Èsavakkhayo. ChaÄabhiÒÒÈ sacchikatÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 229. IddhiyÈ abhinimmitvÈ, caturassaÑ rathaÑ ahaÑ. Buddhassa pÈde vanditvÈ, LokanÈthassa tÈdino2. 230. SupupphitaggaÑ upagamma pÈdapaÑ, EkÈ tuvaÑ tiÔÔhasi sÈlam|le3. Na cÈpi te dutiyo atthi koci, BÈle na tvaÑ bhÈyasi dhuttakÈnaÑ. 231. SataÑ sahassÈnipi dhuttakÈnaÑ, SamÈgatÈ edisakÈ bhaveyyuÑ. LomaÑ na iÒje napi sampavedhe, KiÑ me tuvaÑ mÈra karissase’ko. 232. EsÈ antaradhÈyÈmi, kucchiÑ vÈ pavisÈmi te. Bhamukantare tiÔÔhÈmi, tiÔÔhantiÑ maÑ na dakkhasi. ______________________________________________________________ 1. ŒhuÑ (SÊ) 2. SirÊmato (SyÈ, Ka) 3. Rukkham|le (SyÈ, Ka)

11. DvÈdasanipÈta 405

233. Cittamhi vasÊbh|tÈhaÑ, iddhipÈdÈ subhÈvitÈ. ChaÄabhiÒÒÈ sacchikatÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 234. Sattis|l|pamÈ kÈmÈ, khandhÈ’saÑ adhikuÔÔanÈ. YaÑ tvaÑ kÈmaratiÑ br|si, ÈratÊ dÈni sÈ mama. 235. Sabbattha vihatÈ nandÊ, tamokhandho padÈlito. EvaÑ jÈnÈhi pÈpima, nihato tvamasi antakÈti.

UppalavaÓÓÈ.

DvÈdasanipÈto niÔÔhito.

12. SoÄasanipÈta

1. PuÓÓÈtherÊgÈthÈ

236. UdahÈrÊ ahaÑ sÊte1, sadÈ udakamotariÑ. AyyÈnaÑ daÓÉabhayabhÊtÈ, vÈcÈdosabhayaÔÔitÈ. 237. Kassa brÈhmaÓa tvaÑ bhÊto, sadÈ udakamotari. VedhamÈnehi gattehi, sÊtaÑ vedayase bhusaÑ. 238. JÈnantÊ vata maÑ2 bhoti, puÓÓike paripucchasi. KarontaÑ kusalaÑ kammaÑ, rundhantaÑ katapÈpakaÑ. 239. Yo ca vuÉÉho daharo vÈ, pÈpakammaÑ pakubbati. DakÈbhisecanÈ sopi, pÈpakammÈ pamuccati. 240. Ko nu te idamakkhÈsi, ajÈnantassa ajÈnako. “DakÈbhisecanÈ nÈma, pÈpakammÈ pamuccati”. 241. SaggaÑ n|na gamissanti, sabbe maÓÉ|kakacchapÈ. NÈgÈ3 ca susumÈrÈ ca, ye caÒÒe udake carÈ. 242. OrabbhikÈ s|karikÈ, macchikÈ migabandhakÈ. CorÈ ca vajjhaghÈtÈ ca, ye caÒÒe pÈpakammino. DakÈbhisecanÈ tepi, pÈpakammÈ pamuccare. 243. Sace imÈ nadiyo te, pÈpaÑ pubbe kataÑ vahuÑ. PuÒÒampi’mÈ vaheyyuÑ te, tena tvaÑ paribÈhiro. 244. Yassa brÈhmaÓa tvaÑ bhÊto, sadÈ udakamotari. Tameva brahme mÈ kÈsi, mÈ te sÊtaÑ chaviÑ hane. 245. KummaggapaÔipannaÑ maÑ, ariyamaggaÑ samÈnayi. DakÈbhisecanÈ bhoti, imaÑ sÈÔaÑ dadÈmi te. 246. Tuyheva sÈÔako hotu, nÈhamicchÈmi sÈÔakaÑ. Sace bhÈyasi dukkhassa, sace te dukkhamappiyaÑ. ______________________________________________________________ 1. UdakamÈhariÑ sÊte (SÊ) 2. JÈnantÊ ca tuvaÑ (Ka) 3. NakkÈ (SÊ)

12. SoÄasanipÈta 407

247. MÈkÈsi pÈpakaÑ kammaÑ, Èvi vÈ yadi vÈ raho. Sace ca pÈpakaÑ kammaÑ, karissasi karosi vÈ. 248. Na te dukkhÈ pamutyatthi, upeccÈpi1 palÈyato. Sace bhÈyasi dukkhassa, sace te dukkhamappiyaÑ. 249. Upehi saraÓaÑ BuddhaÑ, dhammaÑ saÑghaÒca tÈdinaÑ. SamÈdiyÈhi sÊlÈni, taÑ te atthÈya hehiti. 250. Upemi saraÓaÑ BuddhaÑ, dhammaÑ saÑghaÒca tÈdinaÑ. SamÈdiyÈmi sÊlÈni, taÑ me atthÈya hehiti. 251. Brahmabandhu pure ÈsiÑ, ajjamhi saccabrÈhmaÓo. Tevijjo vedasampanno, sottiyo camhi nhÈtakoti.

PuÓÓÈ therÊ.

SoÄasanipÈto niÔÔhito. ______________________________________________________________ 1. UppaccÈpi (®Ôha, pÈÔhantaraÑ)

13. VÊsatinipÈta

1. AmbapÈlÊtherÊgÈthÈ

252. KÈÄakÈ bhamaravaÓÓasÈdisÈ, VellitaggÈ mama muddhajÈ ahuÑ. Te jarÈya sÈÓavÈkasÈdisÈ, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 253. VÈsitova surabhÊ karaÓÉako, Pupphap|ra mama uttama~gajo1. TaÑ jarÈya’tha salomagandhikaÑ, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 254. KÈnanaÑva sahitaÑ suropitaÑ, Kocchas|civicitaggasobhitaÑ. TaÑ jarÈya viralaÑ tahiÑ tahiÑ, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 255. KaÓhakhandhakasuvaÓÓamaÓÉitaÑ, Sobhate suveÓÊhi’la~kataÑ. TaÑ jarÈya khalitaÑ siraÑ kataÑ, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 256. CittakÈrasukatÈva lekhikÈ, Sobhare su bhamukÈ pure mama. TÈ jarÈya valibhippalambitÈ, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 257. BhassarÈ surucirÈ yathÈ maÓÊ, Netta’hesu’mabhinÊlamÈyatÈ. Te jarÈya’bhihatÈ na sobhare, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. ______________________________________________________________ 1. Uttama~gabh|to (Ka)


258. SaÓhatu~gasadisÊ ca nÈsikÈ, Sobhate su abhiyobbanaÑ pati. SÈ jarÈya upak|litÈ viya, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 259. Ka~kaÓaÑva sukataÑ suniÔÔhitaÑ, Sobhare su mama kaÓÓapÈÄiyo. TÈ jarÈya valibhippalambitÈ, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 260. PattalÊmakulavaÓÓasÈdisÈ, Sobhare su dantÈ pure mama. Te jarÈya khaÓÉitÈ cÈsitÈ1, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 261. KÈnanamhi vanasaÓÉacÈrinÊ, KokilÈva madhuraÑ nik|ji’haÑ. TaÑ jarÈya khalitaÑ tahiÑ tahiÑ, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 262. SaÓhakamburiva suppamajjitÈ, Sobhate su gÊvÈ pure mama. SÈ jarÈya bhaggÈ2 vinÈmitÈ, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 263. VaÔÔapalighasadisopamÈ ubho, Sobhare su bÈhÈ pure mama. TÈ jarÈya yatha pÈÔalibbalitÈ3, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 264. SaÓhamuddikasuvaÓÓamaÓÉitÈ, Sobhare su hatthÈ pure mama. Te jarÈya yathÈ m|lam|likÈ, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. ______________________________________________________________ 1. PÊtakÈ (SÊ) 2. BhaÒjitÈ (?) 3. YathÈ pÈÔalippalitÈ (SÊ, SyÈ, Ka)


265. PÊnavaÔÔasahituggatÈ ubho, Sobhare1 su thanakÈ pure mama. ThevikÊva lambanti nodakÈ, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 266. KaÒcanassaphalakaÑva sammaÔÔhaÑ, Sobhate su kÈyo pure mama. So valÊhi sukhumÈhi otato, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 267. NÈgabhogasadisopamÈ ubho, Sobhare su |r| pure mama. Te jarÈya yathÈ veÄunÈÄiyo, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 268. SaÓhan|purasuvaÓÓamaÓÉitÈ, sobhare su ja~ghÈ pure mama. TÈ jarÈya tiladaÓÉakÈriva, saccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 269. T|lapuÓÓasadisopamÈ ubho, Sobhare su pÈdÈ pure mama. Te jarÈya phuÔitÈ valÊmatÈ, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ. 270. Ediso ahu ayaÑ samussayo, Jajjaro bahudukhÈnamÈlayo. So’palepapatito jarÈgharo, SaccavÈdivacanaÑ anaÒÒathÈ.

AmbapÈlÊ.

2. RohinÊtherÊgÈthÈ

271. SamaÓÈti bhoti supi2, samaÓÈti pabujjhasi3. SamaÓÈneva4 kittesi, samaÓÊ n|na5 bhavissasi. ______________________________________________________________ 1. Sobhate (®Ôha) 2. Bhoti tvaÑ sayasi (SÊ), bhoti maÑ vipassi (SyÈ) 3. PaÔibujjhasi (SÊ, SyÈ) 4. SamaÓÈnameva (SÊ, SyÈ) 5. SamaÓÊ nu (Ka)


272. VipulaÑ annaÒca pÈnaÒca, samaÓÈnaÑ pavecchasi1. RohinÊ dÈni pucchÈmi, kena te samaÓÈ piyÈ. 273. AkammakÈmÈ alasÈ, paradatt|pajÊvino. ŒsaÑsukÈ sÈdukÈmÈ, kena te samaÓÈ piyÈ. 274. CirassaÑ vata maÑ tÈta, samaÓÈnaÑ paripucchasi. TesaÑ te kittayissÈmi, paÒÒÈsÊlaparakkamaÑ. 275. KammakÈmÈ analasÈ, kammaseÔÔhassa kÈrakÈ. RÈgaÑ dosaÑ pajahanti, tena me samaÓÈ piyÈ. 276. TÊÓi pÈpassa m|lÈni, dhunanti sucikÈrino. SabbaÑ pÈpaÑ pahÊne’saÑ, tena me samaÓÈ piyÈ. 277. KÈyakammaÑ suci nesaÑ, vacÊkammaÒca tÈdisaÑ. ManokammaÑ suci nesaÑ, tena me samaÓÈ piyÈ. 278. VimalÈ sa~khamuttÈva, suddhÈ santarabÈhirÈ. PuÓÓÈ sukkÈna dhammÈnaÑ2, tena me samaÓÈ piyÈ. 279. BahussutÈ dhammadharÈ, ariyÈ dhammajÊvino. AtthaÑ dhammaÒca desenti, tena me samaÓÈ piyÈ. 280. BahussutÈ dhammadharÈ, ariyÈ dhammajÊvino. EkaggacittÈ satimanto, tena me samaÓÈ piyÈ. 281. D|ra~gamÈ satimanto, mantabhÈÓÊ anuddhatÈ. DukkhassantaÑ pajÈnanti, tena me samaÓÈ piyÈ. 282. YasmÈ gÈmÈ pakkamanti, na vilokenti kiÒcanaÑ. AnapekkhÈva gacchanti, tena me samaÓÈ piyÈ. 283. Na te saÑ koÔÔhe openti, na kumbhiÑ na khaÄopiyaÑ. PariniÔÔhitamesÈnÈ, tena me samaÓÈ piyÈ. 284. Na te hiraÒÒaÑ gaÓhanti, na suvaÓÓaÑ na r|piyaÑ. Paccuppannena yÈpenti, tena me samaÓÈ piyÈ. ______________________________________________________________ 1. Payacchasi (SÊ) 2. Sukkehi Dhammehi (SÊ, SyÈ, ®Ôha)


285. NÈnÈkulÈ pabbajitÈ, nÈnÈjanapadehi ca. AÒÒamaÒÒaÑ piyÈyanti1, tena me samaÓÈ piyÈ. 286. AtthÈya vata no bhoti, kule jÈtÈsi rohinÊ. SaddhÈ Buddhe ca dhamme ca, saÑghe ca tibbagÈravÈ. 287. TuvaÑ hetaÑ pajÈnÈsi, puÒÒakkhettaÑ anuttaraÑ. Amhampi ete samaÓÈ, paÔigaÓhanti dakkhiÓaÑ. 288. PatiÔÔhito hettha yaÒÒo, vipulo no bhavissati. Sace bhÈyasi dukkhassa, sace te dukkhamappiyaÑ. 289. Upehi saraÓaÑ BuddhaÑ, dhammaÑ saÑghaÒca tÈdinaÑ. SamÈdiyÈhi sÊlÈni, taÑ te atthÈya hehiti. 290. Upemi saraÓaÑ BuddhaÑ, dhammaÑ saÑghaÒca tÈdinaÑ. SamÈdiyÈmi sÊlÈni, taÑ me atthÈya hehiti. 291. Brahmabandhu pure ÈsiÑ, so idÈnimhi brÈhmaÓo. Tevijjo sottiyo camhi, vedag| camhi nhÈtako.

RohinÊ.

3. CÈpÈtherÊgÈthÈ

292. LaÔÔhihattho pure Èsi, so dÈni migaluddako. ŒsÈya palipÈ ghorÈ, nÈsakkhi pÈrametave. 293. SumattaÑ maÑ maÒÒamÈnÈ, CÈpÈ putta’matosayi. CÈpÈya bandhanaÑ chetvÈ, pabbajissaÑ punopahaÑ. 294. MÈ me kujjhi mahÈvÊra, mÈme kujjhi MahÈmuni. Na hi kodhaparetassa, suddhi atthi kuto tapo. 295. PakkamissaÒca NÈÄÈto, ko’dha NÈÄÈya vacchati. BandhantÊ itthir|pena, samaÓe dhammajÊvino2. 296. Ehi KÈÄa nivattassu, bhuÒja kÈme yathÈ pure. AhaÑ ca te vasÊkatÈ, ye ca me santi ÒÈtakÈ. ______________________________________________________________ 1. Pihayanti (Ka) 2. DhammajÊvine (Ka)


297. Etto cÈpe catubbhÈgaÑ, yathÈ bhÈsasi tvaÑ ca me. Tayi rattassa posassa, uÄÈraÑ vata taÑ siyÈ. 298. KÈÄa’~giniÑva takkÈriÑ, pupphitaÑ girimuddhani. PhullaÑ dÈlimalaÔÔhiÑva, antodÊpeva pÈÔaliÑ. 299. Haricandanalitta~giÑ, KÈsikuttamadhÈriniÑ. TaÑ maÑ r|pavatiÑ santiÑ, kassa ohÈya gacchasi. 300. SÈkuntikova sakuÓiÑ1, yathÈ bandhitumicchati. Œharimena r|pena, na maÑ tvaÑ bÈdhayissasi. 301. ImaÑ ca me puttaphalaÑ, KÈÄa uppÈditaÑ tayÈ. TaÑ maÑ puttavatiÑ santiÑ, kassa ohÈya gacchasi. 302. Jahanti putte sappaÒÒÈ, tato ÒÈtÊ tato dhanaÑ. Pabbajanti mahÈvÊrÈ, nÈgo chetvÈva bandhanaÑ. 303. IdÈni te imaÑ puttaÑ, daÓÉena churikÈya vÈ. Bh|miyaÑ vÈ nisumbhissaÑ2, puttasokÈ na gacchasi. 304. Sace puttaÑ si~gÈlÈnaÑ, kukkurÈnaÑ padÈhisi. Na maÑ puttakatte jammi, punarÈvattayissasi. 305. Handa kho dÈni bhaddante, kuhiÑ KÈÄa gamissasi. KatamaÑ gÈmanigamaÑ, nagaraÑ rÈjadhÈniyo. 306. Ahumha pubbe gaÓino, assamaÓÈ samaÓamÈnino. GÈmena gÈmaÑ vicarimha, nagare rÈjadhÈniyo. 307. Eso hi BhagavÈ Buddho, nadiÑ NeraÒjaraÑ pati. SabbadukkhappahÈnÈya, dhammaÑ deseti pÈÓinaÑ. TassÈhaÑ santikaÑ gacchaÑ, so me SatthÈ bhavissati. 308. VandanaÑ dÈni vajjÈsi, LokanÈthaÑ anuttaraÑ. PadakkhiÓaÒca katvÈna, ÈdiseyyÈsi dakkhiÓaÑ. 309. EtaÑ kho labbhamamhehi, yathÈ bhÈsasi tvaÒca me. VandanaÑ dÈni te vajjaÑ, LokanÈthaÑ anuttaraÑ. PadakkhiÓaÒca katvÈna, ÈdisissÈmi dakkhiÓaÑ. ______________________________________________________________ 1. SakuÓaÑ (SyÈ) 2. NisumbheyyaÑ (SÊ)


310. Tato ca KÈÄo pakkÈmi, nadiÑ NeraÒjaraÑ pati. So addasÈsi SambuddhaÑ, desentaÑ amataÑ padaÑ. 311. DukkhaÑ dukkhasamuppÈdaÑ, dukkhassa ca atikkamaÑ. AriyaÑ caÔÔha~gikaÑ maggaÑ, dukkh|pasamagÈminaÑ. 312. Tassa pÈdÈni vanditvÈ, katvÈna naÑ1 padakkhiÓaÑ. CÈpÈya ÈdisitvÈna, pabbajiÑ anagÈriyaÑ. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ.

CÈpÈ.

4. SundarÊtherÊgÈthÈ

313. PetÈni bhoti puttÈni, khÈdamÈnÈ tuvaÑ pure. TuvaÑ divÈ ca ratto ca, atÊva paritappasi. 314. SÈ’jja sabbÈni khÈditvÈ, sataputtÈni2 brÈhmaÓÊ. VÈseÔÔhi kena vaÓÓena, na bÈÄhaÑ paritappasi. 315. Bah|ni puttasatÈni, ÒÈtisa~ghasatÈni ca. KhÈditÈni atÊtaÑse, mama tuyhaÒca brÈhmaÓa. 316. SÈhaÑ nissaraÓaÑ ÒatvÈ, jÈtiyÈ maraÓassa ca. Na socÈmi na rodÈmi, na cÈpi paritappayiÑ. 317. AbbhutaÑ vata VÈseÔÔhi, vÈcaÑ bhÈsasi edisiÑ. Kassa tvaÑ dhammamaÒÒÈya, giraÑ3 bhÈsasi edisiÑ. 318. Esa brÈhmaÓa Sambuddho, nagaraÑ MithilaÑ pati. SabbadukkhappahÈnÈya, dhammaÑ desesi pÈÓinaÑ. 319. Tassa brahme4 Arahato, dhammaÑ sutvÈ nir|padhiÑ. Tattha viÒÒÈtasaddhammÈ, puttasokaÑ byapÈnudiÑ. 320. So ahampi gamissÈmi, nagaraÑ MithilaÑ pati. Appeva maÑ so BhagavÈ, sabbadukkhÈ pamocaye. ______________________________________________________________ 1. KatvÈnahaÑ (SÊ) 2. Satta puttÈni (SyÈ) 3. ThiraÑ (SÊ) 4. BrÈhmaÓa (SÊ, SyÈ)


321. Addasa brÈhmaÓo BuddhaÑ, vippamuttaÑ nir|padhiÑ. Svassa dhammamadesesi, Muni dukkhassa pÈrag|. 322. DukkhaÑ dukkhasamuppÈdaÑ, dukkhassa ca atikkamaÑ. AriyaÑ caÔÔha~gikaÑ maggaÑ, dukkh|pasamagÈminaÑ. 323. Tattha viÒÒÈtasaddhammo, pabbajjaÑ samarocayi. SujÈto tÊhi rattÊhi, tisso vijjÈ aphassayi. 324. Ehi sÈrathi gacchÈhi, rathaÑ niyyÈdayÈhi’maÑ. ŒrogyaÑ brÈhmaÓiÑ vajja1, “pabbaji2 dÈni brÈhmaÓo. SujÈto tÊhi rattÊhi, tisso vijjÈ aphassayi”. 325. Tato ca rathamÈdÈya, sahassaÒcÈpi sÈrathi. ŒrogyaÑ brÈhmaÓiÑ’voca, “pabbaji dÈni brÈhmaÓo. SujÈto tÊhi rattÊhi, tisso vijjÈ aphassayi”. 326. EtaÒcÈhaÑ assarathaÑ, sahassaÒcÈpi sÈrathi. TevijjaÑ brÈhmaÓaÑ sutvÈ3, puÓÓapattaÑ dadÈmi te. 327. Tuyheva hotvassaratho, sahassaÒcÈpi brÈhmaÓi. Ahampi pabbajissÈmi, varapaÒÒassa santike. 328. HatthÊ gavassaÑ maÓikuÓÉalaÒca, PhÊtaÒci’maÑ gahavibhavaÑ pahÈya. PitÈ pabbajito tuyhaÑ, bhuÒja bhogÈni SundarÊ. TuvaÑ dÈyÈdikÈ kule. 329. HatthÊ gavassaÑ maÓikuÓÉalaÒca, RammaÑ cimaÑ gahavibhavaÑ pahÈya. PitÈ pabbajito mayhaÑ, puttasokena aÔÔito. Ahampi pabbajissÈmi, bhÈtusokena aÔÔitÈ. 330. So te ijjhatu sa~kappo, yaÑ tvaÑ patthesi SundarÊ. UttiÔÔhapiÓÉo uÒcho ca, paÑsuk|laÒca cÊvaraÑ. EtÈni abhisambhontÊ, paraloke anÈsavÈ. ______________________________________________________________ 1. VajjÈ (SÊ) 2. Pabbajito (SÊ) 3. ©atvÈ (SÊ)


331. SikkhamÈnÈya me ayye, dibbacakkhu visodhitaÑ. PubbenivÈsaÑ jÈnÈmi, yattha me vusitaÑ pure. 332. TuvaÑ nissÈya kalyÈÓi, theri saÑghassa sobhane. Tisso vijjÈ anuppattÈ, kataÑ Buddhassa sÈsanaÑ. 333. AnujÈnÈhi me ayye, icche SÈvatthi gantave. SÊhanÈdaÑ nadissÈmi, BuddhaseÔÔhassa santike. 334. Passa Sundari SatthÈraÑ, hemavaÓÓaÑ harittacaÑ. AdantÈnaÑ dametÈraÑ, SambuddhamakutobhayaÑ. 335. Passa Sundari’mÈyantiÑ, vippamuttaÑ nir|padhiÑ. VÊtarÈgaÑ visaÑyuttaÑ, katakiccamanÈsavaÑ. 336. BÈrÈÓasito nikkhamma, tava santikamÈgatÈ. SÈvikÈ te mahÈvÊra, pÈde vandati SundarÊ. 337. TuvaÑ Buddho tuvaÑ SatthÈ, tuyhaÑ dhÊtÈmhi brÈhmaÓa. OrasÈ mukhato jÈtÈ, katakiccÈ anÈsavÈ. 338. TassÈ te svÈgataÑ bhadde, tato1 te adurÈgataÑ. EvaÑ hi dantÈ Èyanti, Satthu pÈdÈni vandikÈ. VÊtarÈgÈ visaÑyuttÈ, katakiccÈ anÈsavÈ.

SundarÊ.

5. SubhÈkammÈradhÊtutherÊgÈthÈ

339. DaharÈhaÑ suddhavasanÈ, yaÑ pure dhammamassuÓiÑ. TassÈ me appamattÈya, saccÈbhisamayo ahu. 340. TatohaÑ sabbakÈmesu, bhusaÑ aratimajjhagaÑ. SakkÈyasmiÑ bhayaÑ disvÈ, nekkhammameva2 pÊhaye. 341. HitvÈna’haÑ ÒÈtigaÓaÑ, dÈsakammakarÈni ca. GÈmakhettÈni phÊtÈni, ramaÓÊye pamodite. ______________________________________________________________ 1. Atho (Ka) 2. NekkhammaÒÒeva (SÊ), nekkhammasseva (SyÈ)


342. PahÈya’haÑ pabbajitÈ, sÈpateyya’manappakaÑ. EvaÑ saddhÈya nikkhamma, saddhamme suppavedite. 343. NetaÑ1 assa patir|paÑ, ÈkiÒcaÒÒaÑ hi patthaye. Yo2 jÈtar|paÑ rajataÑ, chaÉÉetvÈ3 punarÈgame4. 344. RajataÑ jÈtar|paÑ vÈ, na bodhÈya na santiyÈ. NetaÑ samaÓasÈruppaÑ, na etaÑ ariyaddhanaÑ. 345. LobhanaÑ madanaÑ cetaÑ, mohanaÑ rajavaÉÉhanaÑ. SÈsa~kaÑ bahu-ÈyÈsaÑ, natthi cettha dhuvaÑ Ôhiti. 346. Ettha rattÈ pamattÈ ca, saÑkiliÔÔhamanÈ narÈ. AÒÒamaÒÒena byÈruddhÈ, puthu kubbanti medhagaÑ. 347. Vadho bandho parikleso, jÈni sokapariddavo. KÈmesu adhipannÈnaÑ, dissate byasanaÑ bahuÑ. 348. TaÑ maÑ ÒÈtÊ amittÈva, kiÑ vo kÈmesu yuÒjatha. JÈnÈtha maÑ pabbajitaÑ, kÈmesu bhayadassiniÑ. 349. Na hiraÒÒasuvaÓÓena, parikkhÊyanti ÈsavÈ. AmittÈ vadhakÈ kÈmÈ, sapattÈ sallabandhanÈ. 350. TaÑ maÑ ÒÈtÊ amittÈva, kiÑ vo kÈmesu yuÒjatha. JÈnÈtha maÑ pabbajitaÑ, muÓÉaÑ saÑghÈÔipÈrutaÑ. 351. UttiÔÔhapiÓÉo uÒcho ca, paÑsuk|laÒca cÊvaraÑ. EtaÑ kho mama sÈruppaÑ, anagÈr|panissayo. 352. VantÈ MahesÊhi kÈmÈ, ye dibbÈ ye ca mÈnusÈ. KhemaÔÔhÈne vimuttÈ te, pattÈ te acalaÑ sukhaÑ. 353. MÈhaÑ kÈmehi saÑgacchiÑ, yesu tÈÓaÑ na vijjati. AmittÈ vadhakÈ kÈmÈ, aggikkhandh|pamÈ dukhÈ. ______________________________________________________________ 1. Na metaÑ (SÊ, SyÈ) 2. YÈ (SyÈ) 3. ThapetvÈ (Ka) 4. PunarÈgahe (Ka)


354. Paripantho esa bhayo, savighÈto sakaÓÔako. Gedho suvisamo ceso1, mahanto mohanÈmukho. 355. Upasaggo bhÊmar|po, kÈmÈ sappasir|pamÈ. Ye bÈlÈ abhinandanti, andhabh|tÈ puthujjanÈ. 356. KÈmapa~kena sattÈ hi, bah| loke aviddas|. PariyantaÑ na jÈnanti, jÈtiyÈ maraÓassa ca. 357. DuggatigamanaÑ maggaÑ, manussÈ kÈmahetukaÑ. BahuÑ ve paÔipajjanti, attano rogamÈvahaÑ. 358. EvaÑ amittajananÈ, tÈpanÈ saÑkilesikÈ. LokÈmisÈ bandhanÊyÈ, kÈmÈ maraÓabandhanÈ2. 359. UmmÈdanÈ ullapanÈ, kÈmÈ cittappamaddino. SattÈnaÑ saÑkilesÈya, khippaÑ3 mÈrena oÉÉitaÑ. 360. AnantÈdÊnavÈ kÈmÈ, bahudukkhÈ mahÈvisÈ. AppassÈdÈ raÓakarÈ, suttapakkhavisosanÈ4. 361. SÈhaÑ etÈdisaÑ katvÈ, byasanaÑ kÈmahetukaÑ. Na taÑ paccÈgamissÈmi, nibbÈnÈbhiratÈ sadÈ. 362. RaÓaÑ karitvÈ5 kÈmÈnaÑ, sÊtibhÈvÈbhika~khinÊ. AppamattÈ vihassÈmi, sabbasaÑyojanakkhaye. 363. AsokaÑ virajaÑ khemaÑ, ariyaÔÔha~gikaÑ ujuÑ. TaÑ maggaÑ anugacchÈmi, yena tiÓÓÈ Mahesino. 364. ImaÑ passatha dhammaÔÔhaÑ, SubhaÑ KammÈradhÊtaraÑ. AnejaÑ upasampajja, rukkham|lamhi jhÈyati. 365. Ajja’ÔÔhamÊ pabbajitÈ, saddhÈ saddhammasobhanÈ. VinÊtu’ppalavaÓÓÈya, tevijjÈ maccuhÈyinÊ. ______________________________________________________________ 1. Lepo (SÊ) 2. CaraÓabandhanÈ (SÊ) 3. KhipaÑ (SÊ) 4. VisosakÈ (SÊ) 5. TaritvÈ (SÊ)


366. SÈyaÑ bhujissÈ anaÓÈ, bhikkhunÊ bhÈvitindriyÈ. SabbayogavisaÑyuttÈ, katakiccÈ anÈsavÈ. 367. TaÑ Sakko devasaÑghena, upasa~kamma iddhiyÈ. Namassati bh|tapati, SubhaÑ KammÈradhÊtaranti.

SubhÈ KammÈradhÊtÈ.

VÊsatinipÈto niÔÔhito.

14. TiÑsanipÈta

1. SubhÈjÊvakambavanikÈtherÊgÈthÈ

368. JÊvakambavanaÑ rammaÑ, gacchantiÑ bhikkhuniÑ SubhaÑ. Dhuttako sannivÈresi1, tamenaÑ abravÊ SubhÈ. 369. KiÑ te aparÈdhitaÑ mayÈ, yaÑ maÑ ovariyÈna tiÔÔhasi. Na hi pabbajitÈya Èvuso, puriso samphusanÈya kappati. 370. Garuke mama SatthusÈsane, YÈ sikkhÈ Sugatena desitÈ. ParisuddhapadaÑ ana~gaÓaÑ, KiÑ maÑ ovariyÈna tiÔÔhasi. 371. Œvilacitto anÈvilaÑ, Sarajo vÊtarajaÑ ana~gaÓaÑ. Sabbattha vimuttamÈnasaÑ, KiÑ maÑ ovariyÈna tiÔÔhasi. 372. DaharÈ ca apÈpikÈ casi, KiÑ te pabbajjÈ karissati. Nikkhipa kÈsÈyacÊvaraÑ, Ehi ramÈma supupphite2 vane. 373. MadhuraÒca pavanti sabbaso, Kusumarajena samuÔÔhitÈ dumÈ. PaÔhamavasanto sukho utu, Ehi ramÈma supupphite vane. 374. KusumitasikharÈ ca pÈdapÈ, Abhigajjantiva mÈluteritÈ. KÈ tuyhaÑ rati bhavissati, Yadi ekÈ vanamogahissasi3. ______________________________________________________________ 1. TaÑ nivÈresi (Ka) 2. RamÈmase pupphite (SÊ, SyÈ) 3. Vanamotarissasi (SÊ), vanamogÈhissasi (SyÈ, Ka)


375. VÈÄamigasaÑghasevitaÑ, KuÒjaramattakareÓuloÄitaÑ. AsahÈyikÈ gantumicchasi, RahitaÑ bhiÑsanakaÑ mahÈvanaÑ. 376. TapanÊyakatÈva dhÊtikÈ, Vicarasi cittalateva accharÈ. KÈsikasukhumehi vaggubhi, SobhasÊ suvasanehi n|pame. 377. AhaÑ tava vasÈnugo siyaÑ, Yadi viharemase1 kÈnanantare. Na hi ma’tthi tayÈ piyattaro, PÈÓo kinnarimandalocane. 378. Yadi me vacanaÑ karissasi, SukhitÈ ehi agÈramÈvasa. PÈsÈdanivÈtavÈsinÊ, ParikammaÑ te karontu nÈriyo. 379. KÈsikasukhumÈni dhÈraya, Abhiropehi2 ca mÈlavaÓÓakaÑ. KaÒcanamaÓimuttakaÑ bahuÑ, VividhaÑ ÈbharaÓaÑ karomi te. 380. SudhotarajapacchadaÑ SubhaÑ, Gonakat|likasanthataÑ navaÑ. Abhiruha sayanaÑ mahÈrahaÑ, CandanamaÓÉitasÈragandhikaÑ. 381. UppalaÑ cudakÈ samuggataÑ, YathÈ taÑ amanussasevitaÑ. EvaÑ tvaÑ brahmacÈrinÊ, Sakesa’~gesu jaraÑ gamissasi. ______________________________________________________________ 1. Yadipi viharesi (Ka) 2. Abhirohehi (SÊ)


382. KiÑ te idha sÈrasammataÑ, KuÓapap|ramhi susÈnavaÉÉhane. Bhedanadhamme kaÄevare1, YaÑ disvÈ vimano udikkhasi. 383. AkkhÊni ca t|riyÈriva, KinnariyÈriva pabbatantare. Tava me nayanÈni dakkhiya2, Bhiyyo kÈmaratÊ pavaÉÉhati. 384. UppalasikharopamÈni te, Vimale hÈÔakasannibhe mukhe. Tava me nayanÈni dakkhiya, Bhiyyo kÈmaguÓo pavaÉÉhati. 385. Api d|ragatÈ saramhase, Œyatapamhe visuddhadassane. Na hi matthi tayÈ piyattaro, NayanÈ kinnarimandalocane. 386. Apathena payÈtumicchasi, CandaÑ kÊÄanakaÑ gavesasi. MeruÑ la~ghetumicchasi, Yo tvaÑ BuddhasutaÑ maggayasi. 387. Natthi hi loke sadevake, RÈgo yatthapi dÈni me siyÈ. Napi naÑ jÈnÈmi kÊriso, Atha maggena hato sam|lako. 388. I~gÈlakuyÈva3 ujjhito, Visapattoriva aggito kato4. Napi naÑ passÈmi kÊriso, Atha maggena hato sam|lako. ______________________________________________________________ 1. Kalevare (SÊ, Ka) 2. NayanÈnudikkhiya (SÊ) 3. I~ghÈÄakhuyÈva (SyÈ) 4. Agghato hato (SÊ)


389. YassÈ siyÈ apaccavekkhitaÑ, SatthÈ vÈ anupÈsito siyÈ. TvaÑ tÈdisikaÑ palobhaya, JÈnantiÑ so imaÑ vihaÒÒasi. 390. MayhaÑ hi akkuÔÔhavandite, Sukhadukkhe ca satÊ upaÔÔhitÈ. Sa~khatamasubhanti jÈniya, Sabbattheva mano na limpati. 391. SÈhaÑ Sugatassa sÈvikÈ, MaggaÔÔha~gikayÈnayÈyinÊ. UddhaÔasallÈ anÈsavÈ, SuÒÒÈgÈragatÈ ramÈma’haÑ. 392. DiÔÔhÈ hi mayÈ sucittitÈ, SombhÈ dÈrukapillakÈni vÈ. TantÊhi ca khÊlakehi ca, VinibaddhÈ vividhaÑ panaccakÈ. 393. TamhuddhaÔe tantikhÊlake, VissaÔÔhe vikale parikrite1. Na vindeyya khaÓÉaso kate, Kimhi tattha manaÑ nivesaye. 394. Tath|pamÈ dehakÈni maÑ, Tehi dhammehi vinÈ na vattanti. Dhammehi vinÈ na vattati, Kimhi tattha manaÑ nivesaye. 395. YathÈ haritÈlena makkhitaÑ, Addasa cittikaÑ bhittiyÈ kataÑ. Tamhi te viparÊtadassanaÑ, SaÒÒÈ mÈnusikÈ niratthikÈ. ______________________________________________________________ 1. ParipakkhÊte (SÊ), paripakkate (SyÈ)


396. MÈyaÑ viya aggato kataÑ, Supinanteva suvaÓÓapÈdapaÑ. Upagacchasi andha rittakaÑ, Janamajjheriva ruppar|pakaÑ1. 397. VaÔÔaniriva koÔarohitÈ, Majjhe pubbuÄakÈ sa-assukÈ. PÊÄakoÄikÈ cettha jÈyati, VividhÈ cakkhuvidhÈ ca piÓÉitÈ. 398. UppÈÔiya cÈrudassanÈ, Na ca pajjittha asa~gamÈnasÈ. Handa te cakkhuÑ harassu taÑ, Tassa narassa adÈsi tÈvade. 399. Tassa ca viramÈsi tÈvade, RÈgo tattha khamÈpayÊ ca naÑ. Sotthi siyÈ brahmacÈrinÊ, Na puno edisakaÑ bhavissati. 400. ŒsÈdiya2 edisaÑ janaÑ, AggiÑ pajjalitaÑ’va li~giya. GaÓhiya ÈsÊvisaÑ viya, Api nu sotthi siyÈ khamehi no. 401. MuttÈ ca tato sÈ bhikkhunÊ, AgamÊ Buddhavarassa santikaÑ. Passiya varapuÒÒalakkhaÓaÑ, Cakkhu Èsi yathÈ purÈÓakanti.

SubhÈ JÊvakambavanikÈ.

TiÑsanipÈto niÔÔhito. ______________________________________________________________ 1. R|par|pakaÑ (Ka) 2. Œhaniya (SyÈ, Ka)


1. IsidÈsÊtherÊgÈthÈ 402. Nagaramhi KusumanÈme, PÈÔaliputtamhi pathaviyÈ maÓÉe. SakyakulakulÊnÈyo, dve bhikkhuniyo hi guÓavatiyo. 403. IsidÈsÊ tattha ekÈ, dutiyÈ BodhÊti sÊlasampannÈ ca. JhÈnajjhÈyanaratÈyo, bahussutÈyo dhutakilesÈyo. 404. TÈ piÓÉÈya caritvÈ, bhattatthaÑ 1 kariya dhotapattÈyo. Rahitamhi sukhanisinnÈ, imÈ girÈ abbhudÊresuÑ. 405. PÈsÈdikÈsi ayye, IsidÈsi vayopi te aparihÊno. KiÑ disvÈna byÈlikaÑ, athÈsi nekkhammamanuyuttÈ. 406. EvamanuyuÒjiyamÈnÈ sÈ, rahite dhammadesanÈkusalÈ. IsidÈsÊ vacanamabravi, suÓa bodhi yathÈmhi pabbajitÈ. 407. UjjeniyÈ puravare, mayhaÑ pitÈ sÊlasaÑvuto seÔÔhi. Tassa’mhi ekadhÊtÈ, piyÈ manÈpÈ ca dayitÈ ca. 408. Atha me SÈketato varakÈ, Ègacchu’muttamakulÊnÈ. SeÔÔhÊ pah|taratano, tassa mamaÑ suÓha’madÈsi tÈto. 409. SassuyÈ sasurassa ca, sÈyaÑ pÈtaÑ paÓÈmamupagamma. SirasÈ karomi pÈde, vandÈmi yathÈmhi anusiÔÔhÈ. 410. YÈ mayhaÑ sÈmikassa, bhaginiyo bhÈtuno parijano vÈ. Tamekavarakampi disvÈ, ubbiggÈ ÈsanaÑ demi. 411. Annena ca pÈnena ca, khajjena ca yaÑ ca tattha sannihitaÑ. ChÈdemi upanayÈmi ca, demi ca yaÑ yassa patir|paÑ. 412. KÈlena upaÔÔhahitvÈ2, gharaÑ samupagamÈmi ummÈre. DhovantÊ hatthapÈde, paÒjalikÈ sÈmikamupemi. 413. KocchaÑ pasÈdaÑ aÒjaniÒca, ÈdÈsakaÒca gaÓhitvÈ. ParikammakÈrikÈ viya, sayameva patiÑ vibh|semi. ______________________________________________________________ 1. BhattattaÑ (SÊ) 2. UÔÔhahitvÈ (SyÈ, Ka), upaÔÔhahituÑ (?)


414. Sayameva odanaÑ sÈdha, yÈmi sayameva bhÈjanaÑ dhovantÊ. MÈtÈva ekaputtakaÑ, tathÈ1 bhattÈraÑ paricarÈmi. 415. EvaÑ maÑ bhattikataÑ, anurattaÑ kÈrikaÑ nihatamÈnaÑ. UÔÔhÈyikaÑ2 analasaÑ, sÊlavatiÑ dussate bhattÈ. 416. So mÈtaraÒca pitaraÒca, bhaÓati Èpuccha’haÑ gamissÈmi. IsidÈsiyÈ na saha vacchaÑ, ekÈgÈrehaÑ3 saha vatthuÑ. 417. MÈ evaÑ putta avaca, IsidÈsÊ paÓÉitÈ paribyattÈ. UÔÔhÈyikÈ analasÈ, kiÑ tuyhaÑ na rocate putta. 418. Na ca me hiÑsati kiÒci, na cahaÑ IsidÈsiyÈ saha vacchaÑ. DessÈva me alaÑ me, apucchÈhaÑ4 gamissÈmi. 419. Tassa vacanaÑ suÓitvÈ, sassu sasuro ca maÑ apucchiÑsu. Ki’ssa 5 tayÈ aparaddhaÑ, bhaÓa vissaÔÔhÈ yathÈbh|taÑ. 420. NapihaÑ aparajjhaÑ kiÒci, napi hiÑsemi na bhaÓÈmi dubbacanaÑ. KiÑ sakkÈ kÈtu’yye, yaÑ maÑ viddessate bhattÈ. 421. Te maÑ pitugharaÑ paÔi, nayiÑsu vimanÈ dukhena adhibh|tÈ. PuttamanurakkhamÈnÈ, jitÈmhase r|piniÑ lakkhiÑ. 422. Atha maÑ adÈsi tÈto, aÉÉhassa gharamhi dutiyakulikassa. Tato upaÉÉhasu~kena, yena maÑ vindatha seÔÔhi. 423. Tassapi gharamhi mÈsaÑ, avasiÑ atha sopi maÑ paÔiccharayi6. DÈsÊva upaÔÔhahantiÑ, ad|sikaÑ sÊlasampannaÑ. 424. BhikkhÈya ca vicarantaÑ, damakaÑ dantaÑ me pitÈ bhaÓati. “Hohisi7 me jÈmÈtÈ, nikkhipa poÔÔhiÒca8 ghaÔikaÒca.” 425. Sopi vasitvÈ pakkhaÑ9, atha tÈtaÑ bhaÓati “dehi me poÔÔhiÑ. GhaÔikaÒca mallakaÒca, punapi bhikkhaÑ carissÈmi”. ______________________________________________________________ 1. TadÈ (SÊ) 2. UÔÔhÈhikaÑ (Ka) 3. Ekagharepa’haÑ (?) 4. ŒpucchÈhaÑ (SyÈ), ÈpucchahaÑ-nÈpucchahaÑ (?) 5. KiÑsa(?) 6. PaÔicchasi (SÊ, Ka), paÔicchati (SyÈ), paÔiccharati (Ka) 7. Sohisi (sabbattha) 8. PontiÑ (SÊ, SyÈ) 9. Pakkamatha (SÊ)


426. Atha naÑ bhaÓatÊ tÈto, ammÈ sabbo ca me ÒÈtigaÓavaggo. KiÑ te na kÊrati idha, bhaÓa khippaÑ taÑ te karihiti. 427. EvaÑ bhaÓito bhaÓati, yadi me attÈ sakkoti alaÑ mayhaÑ. IsidÈsiyÈ na saha vacchaÑ, ekagharehaÑ saha vatthuÑ. 428. Vissajjito gato so, ahampi ekÈkinÊ vicintemi. Œpucchit|na gacchaÑ, marituye1 vÈ pabbajissaÑ vÈ. 429. Atha ayyÈ JinadattÈ, ÈgacchÊ gocarÈya caramÈnÈ. TÈtakulaÑ vinayadharÊ, bahussutÈ sÊlasampannÈ. 430. TaÑ disvÈna amhÈkaÑ, uÔÔhÈyÈsanaÑ tassÈ paÒÒÈpayiÑ. NisinnÈya ca pÈde, vanditvÈ bhojanamadÈsiÑ. 431. Annena ca pÈnena ca, khajjena ca yaÒca tattha sannihitaÑ. SantappayitvÈ avacaÑ, “ayye icchÈmi pabbajituÑ”. 432. Atha maÑ bhaÓatÊ tÈto, idheva puttaka2 carÈhi tvaÑ dhammaÑ. Annena ca pÈnena ca, tappaya samaÓe dvijÈtÊ ca. 433. Atha’haÑ bhaÓÈmi tÈtaÑ, rodantÊ aÒjaliÑ paÓÈmetvÈ. PÈpaÑ hi mayÈ pakataÑ, kammaÑ taÑ nijjaressÈmi. 434. Atha maÑ bhaÓatÊ tÈto, “pÈpuÓa bodhiÒca aggadhammaÒca. NibbÈnaÒca labhassu, yaÑ sacchikarÊ dvipadaseÔÔho”. 435. MÈtÈpit| abhivÈda, yitvÈ sabbaÒca ÒÈtigaÓavaggaÑ. SattÈhaÑ pabbajitÈ, tisso vijjÈ aphassayiÑ. 436. JÈnÈmi attano satta, jÈtiyo yassa’yaÑ phalavipÈko. TaÑ tava ÈcikkhissaÑ, taÑ ekamanÈ nisÈmehi. 437. Nagaramhi Erakacche3, suvaÓÓakÈro ahaÑ pah|tadhano. Yobbanamadena matto, so paradÈraÑ asevi’haÑ. 438. SohaÑ tato cavitvÈ, nirayamhi apaccisaÑ ciraÑ. Pakko tato ca uÔÔhahitvÈ, makkaÔiyÈ kucchimokkamiÑ. ______________________________________________________________ 1. MaritÈye (SÊ), marituÑ (SyÈ) 2. Puttike (SyÈ, Ka) 3. Erakakacche (SyÈ, Ka)


439. SattÈhajÈtakaÑ maÑ, mahÈkapi y|thapo nillacchesi. TassetaÑ kammaphalaÑ, yathÈpi gantvÈna paradÈraÑ. 440. SohaÑ tato cavitvÈ, kÈlaÑ karitvÈ SindhavÈraÒÒe. KÈÓÈya ca khaÒjÈya ca, eÄakiyÈ kucchimokkamiÑ. 441. DvÈdasa vassÈni ahaÑ, nillacchito dÈrake parivahitvÈ. KiminÈva’ÔÔo akallo, yathÈpi gantvÈna paradÈraÑ. 442. SohaÑ tato cavitvÈ, govÈÓijakassa gÈviyÈ jÈto. Vaccho lÈkhÈtambo, nillacchito dvÈdase mÈse. 443. VoÉh|na1 na~gala’mahaÑ, sakaÔaÑ ca dhÈrayÈmi. Andhova’ÔÔo akallo, yathÈpi gantvÈna paradÈraÑ. 444. SohaÑ tato cavitvÈ, vÊthiyÈ dÈsiyÈ ghare jÈto. Neva mahilÈ na puriso, yathÈpi gantvÈna paradÈraÑ. 445. TiÑsativassamhi mato, sÈkaÔikakulamhi dÈrikÈ jÈtÈ. KapaÓamhi appabhoge, dhanika2 purisapÈtabahulamhi. 446. TaÑ maÑ tato satthavÈho, ussannÈya vipulÈya vaÉÉhiyÈ. OkaÉÉhati vilapantiÑ, acchinditvÈ kulagharasmÈ. 447. Atha soÄasame vasse, disvÈ maÑ pattayobbanaÑ kaÒÒaÑ. Orundhata’ssa putto, GiridÈso nÈma nÈmena. 448. Tassapi aÒÒÈ bhariyÈ, SÊlavatÊ GuÓavatÊ YasavatÊ ca. AnurattÈ3 bhattÈraÑ, tassÈhaÑ4 viddesanamakÈsiÑ. 449. TassetaÑ kammaphalaÑ, yaÑ maÑ apakÊrit|na gacchanti. DÈsÊva upaÔÔhahantiÑ, tassapi anto kato mayÈti.

IsidÈsÊ therÊ.

CattÈlÊsanipÈto niÔÔhito. ______________________________________________________________ 1. Te puna (SyÈ, Ka), vodhuna (Ka-®Ôha) 3. AnuvattÈ(Ka) 2. AÓika (®Ôha), taÑ saÑvaÓÓanÈyampi atthayutti gavesitabbÈ. 4. Tassa taÑ (?)

16. MahÈnipÈta

1. SumedhÈtherÊgÈthÈ

450. MantÈvatiyÈ nagare, raÒÒo KoÒcassa aggamahesiyÈ. DhÊtÈ ÈsiÑ SumedhÈ, pasÈditÈ sÈsanakarehi. 451. SÊlavatÊ cittakathÈ, bahussutÈ BuddhasÈsane vinitÈ. MÈtÈpitaro upagamma, bhaÓati ubhayo nisÈmetha. 452. NibbÈnÈbhiratÈhaÑ, asassataÑ bhavagataÑ yadipi dibbaÑ. Kima~gaÑ pana1 tucchÈ kÈmÈ, appassÈdÈ bahuvighÈtÈ. 453. KÈmÈ kaÔukÈ ÈsÊ, vis|pamÈ yesu mucchitÈ bÈlÈ. Te dÊgharattaÑ niraye, samappitÈ haÒÒante dukkhitÈ2. 454. Socanti pÈpakammÈ, vinipÈte pÈpavaddhino sadÈ. KÈyena ca vÈcÈya ca, manasÈ ca asaÑvutÈ bÈlÈ. 455. BÈlÈ te duppaÒÒÈ, acetanÈ dukkhasamudayoruddhÈ. Desente ajÈnantÈ, na bujjhare ariyasaccÈni. 456. SaccÈni ‘amma’ Buddhavaradesi, tÈni te bahutarÈ ajÈnantÈ ye. Abhinandanti bhavagataÑ, pihenti devesu upapattiÑ. 457. Devesupi upapatti, asassatÈ bhavagate aniccamhi. Na ca santasanti bÈlÈ, punappunaÑ jÈyitabbassa. 458. CattÈro vinipÈtÈ, duve3 ca gatiyo kathaÒci labbhanti. Na ca vinipÈtagatÈnaÑ, pabbajjÈ atthi nirayesu. 459. AnujÈnÈtha maÑ ubhayo, pabbajituÑ Dasabalassa pÈvacane. AppossukkÈ ghaÔissaÑ, jÈtimaraÓappahÈnÈya. 460. KiÑ bhavagate4 abhinandi, tena kÈyakalinÈ asÈrena. BhavataÓhÈya nirodhÈ, anujÈnÈtha pabbajissÈmi. ______________________________________________________________ 1. Kima~ga pana (SÊ, SyÈ), kiÑ pana(?) 2. HaÒÒare dukhitÈ (?) 3. Dve (sabbattha) 4. Bhavagatena (SyÈ)


461. BuddhÈnaÑ uppÈdo, vivajjito akkhaÓo khaÓo laddho. SÊlÈni brahmacariyaÑ, yÈvajÊvaÑ na d|seyyaÑ. 462. EvaÑ bhaÓati SumedhÈ, mÈtÈpitaro “na tÈva ÈhÈraÑ. ŒharissaÑ1 gahaÔÔhÈ, maraÓavasaÑ gatÈva hessÈmi”. 463. MÈtÈ dukkhitÈ rodati pitÈ ca, AssÈ sabbaso samabhihato. GhaÔenti saÒÒÈpetuÑ, pÈsÈdatale chamÈpatitaÑ. 464. UÔÔhehi puttaka kiÑ soci, tena dinnÈsi vÈraÓavatimhi. RÈjÈ AnÊkaratto2, abhir|po tassa tvaÑ dinnÈ. 465. AggamahesÊ bhavissasi, Anikarattassa rÈjino bhariyÈ. SÊlÈni brahmacariyaÑ, pabbajjÈ dukkarÈ puttaka. 466. Rajje ÈÓÈ dhanamissa, riyaÑ bhogÈ sukhÈ daharikÈsi. BhuÒjÈhi kÈmabhoge, vÈreyyaÑ hotu te putta. 467. Atha ne bhaÓati SumedhÈ, mÈ edisikÈni bhavagata’masÈraÑ. PabbajjÈ vÈ hohiti, maraÓaÑ vÈ me naceva vÈreyyaÑ. 468. Kimiva p|tikÈyamasuciÑ, savanagandhaÑ bhayÈnakaÑ kuÓapaÑ. AbhisaÑviseyyaÑ bhastaÑ, asakiÑ paggharitaÑ asucipuÓÓaÑ. 469. Kimiva ta’haÑ jÈnantÊ, vik|lakaÑ maÑsasoÓitupalittaÑ. KimikulÈlayaÑ sakuÓabhattaÑ, kaÄevaraÑ kissa diyyati. 470. Nibbuyhati susÈnaÑ, aciraÑ kÈyo apetaviÒÒÈÓo. Chuddho3 kaÄi~garaÑ viya, jigucchamÈnehi ÒÈtÊhi. 471. Chuddh|na4 naÑ susÈne, parabhattaÑ nhÈyanti5 jigucchantÈ. NiyakÈ mÈtÈpitaro, kiÑ pana sÈdhÈraÓÈ janatÈ. 472. AjjhositÈ asÈre, kaÄevare aÔÔhinhÈrusaÑghÈte. KheÄassuccÈrassava, paripuÓÓe6 p|tikÈyamhi. ______________________________________________________________ 1. ŒhariyÈmi (SÊ), ÈhÈrisaÑ (?) 2. AÓÊkadatto (SÊ, SyÈ) 3. ChaÉÉito (SyÈ), chuÔÔho (Ka) 4. ChaÉÉ|na (SyÈ), chuÔÔhuna (Ka) 5. NhÈyare (?) 6. KheÄassuccÈrapassavaparipuÓÓe (SÊ)


473. Yo naÑ vinibbhujitvÈ, abbhantaramassa bÈhiraÑ kayirÈ. Gandha’ssa asahamÈnÈ, sakÈpi mÈtÈ jiguccheyya. 474. KhandhadhÈtu-ÈyatanaÑ, sa~khataÑ jÈtim|lakaÑ dukkhaÑ. Yoniso anuvicinantÊ, vÈreyyaÑ kissa iccheyyaÑ. 475. Divase divase tisatti, satÈni navanavÈ pateyyuÑ kÈyamhi. Vassasatampi ca ghÈto, seyyo dukkhassa cevaÑ khayo. 476. Ajjhupagacche ghÈtaÑ, yo viÒÒÈyevaÑ Satthuno vacanaÑ. DÊgho tesaÑ1 saÑsÈro, punappunaÑ haÒÒamÈnÈnaÑ. 477. Devesu manussesu ca, tiracchÈnayoniyÈ asurakÈye. Petesu ca nirayesu ca, aparimitÈ dissare ghÈtÈ. 478. GhÈtÈ nirayesu bah|, vinipÈtagatassa pÊÄiyamÈnassa2. Devesupi attÈÓaÑ, nibbÈnasukhÈ paraÑ natthi. 479. PattÈ te nibbÈnaÑ, ye yuttÈ Dasabalassa pÈvacane. AppossukkÈ ghaÔenti, jÈtimaraÓappahÈnÈya. 480. Ajjeva tÈta’bhinikkha, missaÑ bhogehi kiÑ asÈrehi. NibbinnÈ me kÈmÈ, vantasamÈ tÈlavatthukatÈ. 481. SÈ cevaÑ bhaÓati pitara, manÊkaratto ca yassa sÈ dinnÈ. UpayÈsi vÈraÓavate, vÈreyya’mupaÔÔhite kÈle. 482. Atha asitanicitamuduke, kese khaggena chindiya SumedhÈ. PÈsÈdaÑ pidahitvÈ3, paÔhamajjhÈnaÑ samÈpajji. 483. SÈ ca tahiÑ samÈpannÈ, AnÊkaratto ca Ègato nagaraÑ. PÈsÈde ca4 SumedhÈ, aniccasaÒÒaÑ5 subhÈveti. 484. SÈ ca manasi karoti, AnÊkaratto ca ÈruhÊ turitaÑ. MaÓikanakabh|sita~go, kataÒjalÊ yÈcati SumedhaÑ. 485. Rajje ÈÓÈdhanamissa, riyaÑ bhogÈ sukhÈ daharikÈ’si. BhuÒjÈhi kÈmabhoge, kÈmasukhÈ dullabhÈ loke. ______________________________________________________________ 1. Vo (Ka) 2. KilissamÈnassa (SyÈ, Ka) 3. PidhetvÈ (SÊ, SyÈ), pidhitvÈ (Ka) 4. PÈsÈdeva (SÊ, SyÈ) 5. AniccasaÒÒÈ (sabbattha)


486. NissaÔÔhaÑ te rajjaÑ, bhoge bhuÒjassu dehi dÈnÈni. MÈ dummanÈ ahosi, mÈtÈpitaro te dukkhitÈ1. 487. TaÑ taÑ bhaÓati SumedhÈ, kÈmehi anatthikÈ vigatamohÈ. MÈ kÈme abhinandi, kÈmesvÈdÊnavaÑ passa. 488. CÈtuddÊpo rÈjÈ, MandhÈtÈ Èsi kÈmabhogina’maggo. Atitto kÈla~kato, na cassa parip|ritÈ icchÈ. 489. Satta ratanÈni vasseyya, vuÔÔhimÈ dasadisÈ samantena. Na catthi titti kÈmÈnaÑ, atittÈva maranti narÈ. 490. Asis|n|pamÈ kÈmÈ, kÈmÈ sappasiropamÈ. UkkopamÈ anudahanti, aÔÔhika~kala2 sannibhÈ. 491. AniccÈ adhuvÈ kÈmÈ, bahudukkhÈ mahÈvisÈ. AyoguÄova santatto, agham|lÈ dukhapphalÈ. 492. Rukkhapphal|pamÈ kÈmÈ, maÑsapes|pamÈ dukhÈ. SupinopamÈ vaÒcaniyÈ, kÈmÈ yÈcitak|pamÈ. 493. Sattis|l|pamÈ kÈmÈ, rogo gaÓÉo aghaÑ nighaÑ. A~gÈrakÈsusadisÈ, agham|laÑ bhayaÑ vadho. 494. EvaÑ bahudukkhÈ kÈmÈ, akkhÈtÈ antarÈyikÈ. Gacchatha na me bhavagate, vissÈso atthi attano. 495. KiÑ mama paro karissati, attano sÊsamhi ÉayhamÈnamhi. Anubandhe jarÈmaraÓe, tassa ghÈtÈya ghaÔitabbaÑ. 496. DvÈraÑ apÈpuritvÈnahaÑ3, mÈtÈpitaro AnÊkarattaÒca. DisvÈna chamaÑ nisinne, rodante idamavocaÑ. 497. DÊgho bÈlÈnaÑ saÑsÈro, punappunaÑ ca rodataÑ. Anamatagge pitu maraÓe, bhÈtu vadhe attano ca vadhe. 498. Assu thaÒÒaÑ rudhiraÑ, saÑsÈraÑ anamataggato saratha. SattÈnaÑ saÑsarataÑ, sarÈhi aÔÔhÊnaÒca sannicayaÑ. ______________________________________________________________ 1. MÈtÈpitaro ca te dukhitÈ(?) 2. Ka~khala (SÊ) 3. AvÈpuritvÈhaÑ (SÊ)


499. Sara caturodadhÊ1, upanÊte assuthaÒÒarudhiramhi. Sara ekakappamaÔÔhÊnaÑ, saÒcayaÑ vipulena samaÑ. 500. Anamatagge saÑsarato, mahiÑ2 JambudÊpamupanÊtaÑ. KolaÔÔhimattaguÄikÈ, mÈtÈ mÈtusveva nappahonti. 501. TiÓakaÔÔhasÈkhÈpalÈsaÑ3, upanÊtaÑ anamataggato sara. Catura~gulikÈ ghaÔikÈ, pitupitusveva nappahonti. 502. Sara kÈÓakacchapaÑ pubba, samudde aparato ca yugachiddaÑ. SiraÑ4 tassa ca paÔimukkaÑ, manussalÈbhamhi opammaÑ. 503. Sara r|paÑ pheÓapiÓÉopa, massa kÈyakalino asÈrassa. Khandhe passa anicce, sarÈhi niraye bahuvighÈte. 504. Sara kaÔasiÑ vaÉÉhente, punappunaÑ tÈsu tÈsu jÈtÊsu. Sara kumbhÊlabhayÈni ca, sarÈhi cattÈri saccÈni. 505. Amatamhi vijjamÈne, kiÑ tava paÒcakaÔukena pÊtena. SabbÈ hi kÈmaratiyo, kaÔukatarÈ paÒcakaÔukena. 506. Amatamhi vijjamÈne, kiÑ tava kÈmehi ye pariÄÈhÈ5. SabbÈ hi kÈmaratiyo, jalitÈ kuthitÈ kampitÈ santÈpitÈ. 507. Asapattamhi samÈne, kiÑ tava kÈmehi ye bahusapattÈ. RÈjaggicora-udakappiyehi, sÈdhÈraÓÈ kÈmÈ bahusapattÈ. 508. Mokkhamhi vijjamÈne, kiÑ tava kÈmehi yesu vadhabandho. KÈmesu hi asakÈmÈ, vadhabandhadukhÈni anubhonti. 509. ŒdÊpitÈ tiÓukkÈ, gaÓhantaÑ dahanti neva muÒcantaÑ. UkkopamÈ hi kÈmÈ, dahanti ye te na muÒcanti. 510. MÈ appakassa hetu, kÈmasukhassa vipulaÑ jahÊ sukhaÑ. MÈ puthulomova baÄisaÑ, gilitvÈ pacchÈ vihaÒÒasi. ______________________________________________________________ 1. Sarassu caturo udadhÊ (?) 2. MahÈmahiÑ (?) 3. Sara tiÓakaÔÔhasÈkhÈpalÈsaÑ (SÊ) 4. Sara (SÊ) 5. SapariÄÈhÈ (SÊ-®Ôha)


511. KÈmaÑ kÈmesu damassu, tÈva sunakhova sa~khalÈbhaddho. KÈhinti khu taÑ kÈmÈ, chÈtÈ sunakhaÑva caÓÉÈlÈ. 512. AparimitaÒca dukkhaÑ, bah|ni ca cittadomanassÈni. Anubhohisi kÈmayutto, paÔinissaja1 addhuve kÈme. 513. Ajaramhi vijjamÈne, kiÑ tava kÈmehi2 yesu jarÈ. MaraÓabyÈdhigahitÈ2, sabbÈ sabbattha jÈtiyo. 514. Ida’majaramida’mamaraÑ3, ida’majarÈmaraÑ padamasokaÑ. Asapatta’masambÈdhaÑ, akhalita’mabhayaÑ nirupatÈpaÑ. 515. AdhigatamidaÑ bah|hi, amataÑ ajjÈpi ca labhanÊyamidaÑ. Yo yoniso payuÒjati, na ca sakkÈ aghaÔamÈnena. 516. EvaÑ bhaÓati SumedhÈ, sa~khÈragate ratiÑ alabhamÈnÈ. AnunentÊ anikarattaÑ, kese ca chamaÑ khipi SumedhÈ. 517. UÔÔhÈya Anikaratto, paÒjaliko yÈcata’ssÈ pitaraÑ so. Vissajjetha SumedhaÑ, pabbajituÑ vimokkhasaccadassÈ. 518. VissajjitÈ mÈtÈpit|hi, pabbaji sokabhayabhÊtÈ. Cha abhiÒÒÈ sacchikatÈ, aggaphalaÑ sikkhamÈnÈya. 519. AcchariyamabbhutaÑ taÑ, nibbÈnaÑ Èsi rÈjakaÒÒÈya. PubbenivÈsacaritaÑ, yathÈ byÈkari pacchime kÈle. 520. Bhagavati KoÓÈgamane, saÑghÈrÈmamhi navanivesamhi. Sakhiyo tisso janiyo, vihÈradÈnaÑ adÈsimha. 521. DasakkhattuÑ satakkhattuÑ, DasasatakkhattuÑ satÈni ca satakkhattuÑ. Devesu uppajjimha, ko pana vÈdo manussesu. 522. Devesu mahiddhikÈ ahumha, mÈnusakamhi ko pana vÈdo. Sattaratanassa mahesÊ, itthiratanaÑ ahaÑ ÈsiÑ. ______________________________________________________________ 1. PaÔinissara (SÊ) 2-2. Yesu jarÈya ca. MaraÓabyÈdhihi gahitÈ (?) 3. IdaÑ ajaraÑ idaÑ amaraÑ (?)


523. So hetu so pabhavo, taÑ m|laÑ sÈva sÈsane khantÊ. TaÑ paÔhamasamodhÈnaÑ, taÑ dhammaratÈya nibbÈnaÑ. 524. EvaÑ karonti ye sadda, hanti vacanaÑ anomapaÒÒassa. Nibbindanti bhavagate, nibbinditvÈ virajjantiti.

ItthaÑ sudaÑ SumedhÈ therÊ gÈthÈyo abhÈsitthÈti.

MahÈnipÈto niÔÔhito.

SamattÈ therÊgÈthÈyo.

GÈthÈsatÈni cattÈri, asÊti puna cuddasa1. TheriyekuttarasatÈ2, sabbÈ tÈ ÈsavakkhayÈti.

TherÊgÈthÈpÈÄi niÔÔhitÈ. ______________________________________________________________ 1. GÈthÈsa~khyÈ idha anukkamaÓikagaÓanÈvasena pÈkaÔÈ. 2. TherÊyekuttarachasatÈ(?) tiÑsamattÈpi paÒcasatamattÈpi theriyo ekato ÈgatÈ

manasikÈtabbÈ.


KhuddakanikÈye dutiyabhÈgapotthake

LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ

PadÈnukkamo PiÔÔha~ko

[ A ] A~kuro 157 AkhaÓÉakÈrÊ 205 AkhaÓÉasikkhÈpadÈ 21 Aggikkhandh|pamÈ 417 AggidaÉÉhÈva Ètape 131 AggivaÓÓo 214 AcintiyÈ 62 Acintiyo 118, 196 AccharÈgaÓaghosito 64 AÒjalikaÑ akÈsiÑ 68 Ajjeva BuddhaÑ saraÓaÑ 115 AÒÒamaÒÒaÑ vadhitvÈna 136 AÔÔheva muttapupphÈni 85 AÉÉhako 151 Atandito 278 Atthantaro nÈma 280 Adaliddoti 296 AdÈsi dÈnaÑ 2 AdÈsi dÊpaÑ 11 AdÈsiÑ sukkhakummÈsaÑ 59 AdhippÈyo 301 AnÈgataÑ phusso byÈkÈsi 341 AnÈgÈrehi c|bhayaÑ 305 AnudhammacÈrÊ 280 AnuyuÒjetha medhÈvÊ 259, 296 Anuvassiko 225


[ A ] AnejÈ 402 AppakÈ nÈma 66 AppaÔikujjhanto 288 AmbakaÒjikaÑ 46 Ambasakkaro 193 AbhivÈdayiÑ aÒjalikaÑ 2 Amamo 354 Amitto 213 AmbasecanasamaÓanhÈpana 107 Amma rodasi 229 AlambusÈ 22 AvajÈnanti ajÈnatÈ 248 AvijjaÑ bhinda 226 Ahu Buddhassa dÈyÈdo 224 Ahu rÈjÈ 116, 193 Ah| mayhaÑ duve puttÈ 131 AhaÑ te sakiyÈ 140 AhaÑ NandÈ 146 AhaÑ MattÈ 141 AhaÑ SumanÈ 64 AÑsabaddhakaÑ 46

[ Œ ] ŒdittaÑ vata maÑ santaÑ 132 ŒdÊnavo 272 ŒbÈdhikohaÑ 115 ŒmuttahatthÈbharaÓo 101

438 KhuddakanikÈye dutiyabhÈgapotthake


[ Œ ] ŒyogapaÔÔaÑ ahamadÈsiÑ 46 ŒyÈgo 304 Œlambo gaggaro 22 Œlopassa phalaÑ 139 Œsajja dÈnaÑ adÈsiÑ 12 ŒÄÈhane sayaÑ 114

[ I ] Ijjhatu sa~kappo 415 Ijjhittha vata dakkhiÓÈ 25 Itopi accherataraÑ 118 Itthigandhesu sÈratto 322 IdÈni paridevasi 208 IdaÑ mama ucchuvanaÑ 209 IdaÑ vo ÒÈtÊnaÑ 129 Iddhi vikubbamÈnÈ 14, 36 IddhÊ ca 55 IddhÊ vikubbanti 13 IndÊvarÈnaÑ hatthakaÑ 63 Ime pÈdÈ 132 IssÈmÈnena vaÒcito 282

[ ¢ ] ¢disaÑ phalaÑ 6 ¢sÈdantÈ 60

[ U ] UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ 81 UcchukhaÓÉikaÑ 45 UcchudakkhiÓÈ 68 Ucchussa adÈsi khaÓÉikaÑ 35 UÔÔhehi kaÓha 149


[ U ] UÔÔhehi Revate 73, 206 UttarÈ nÈma 18 Uttaro nÈma 161 UttÈnopi 212 UdakaÑ adÈsiÑ 7-8 UddhaÑ cat|hi mÈsehi 134 Unnata-onatÈ 315 Unname udakaÑ vuÔÔhaÑ 129 UppalamÈladhÈrinÊ 67 UpadhiÑ na kayirÈ 251 Upanikkhamassu bhadde 133 UpassayaÑ 98 UpÈrambhacitto 279 UpÈsakattaÑ 120 UpÈsako 199 UpÈhanaÑ 47 Upemi saraÓaÑ BuddhaÑ 115, 206 Upemi saraÓaÑ MuniÑ 394 UposathÈti 29 UposathaÑ 17, 37 Ubbiggar|po 202 Uragova 137 UÄÈrapÈmojjo 234

[ � ] �ruthan|papannÈ 92

[ E ] Eka~gadassÊ 242 EkattanirataÑ 230 EkarattiÑ 253

LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 439


[ E ] Ek|posathaÑ 43 Eko atthavasÊ 301 Eko santusito 221 EÓÊphassÈ 22 EtassÈcÈmadÈnassa 25 EtÈdisaÑ kusalaÑ 37 EtÈdisaÑ duccaritaÑ 133 EtÈdisaÑ puÒÒaphalaÑ 35 EtÈdisaÑ yaÒÒamanussarantÈ 63 EtaÑ acchÈdayitvÈna 134 EvaÑ tiÔÔhanti 129 EvaÑ dadanti 129 EvaÑ dhammÈ 302 Ehi bhaddÈti 292 Ehi bhadde 391 EÄÈlukaÑ ahamadÈsiÑ 45

[ O ] OkÈsakammaÑ 182 Okkhittacakkhu 205 Ogayha aÒjanaÑ 232 OgÈhasi pokkharaÓiÑ 7 OgÈhasi sÈlavanaÑ 56 OghatiÓÓo 312 OghasaÑsÊdano 304 OdanaÑ kummÈsaÑ 23 OdÈtam|lakaÑ 64 OnamitvÈ dumuttamo 56 OpadhikaÑ 50 OpÈnabh|tÈ 96 OphuÓÈmi 206


[ O ] ObhÈsajÈtaÑ 225 ObhÈsayantÊ 135 ObhÈsayitvÈ 34 ObhÈsayaÑ 20 OmÈno 287 OvadÊ jino 310

[ Ka ] KakkÈrikaÑ ahamadÈsiÑ 45 KaÔukapphalÈni 136 KaÓÉako 110 KaÓho urago 108 KathaÑ tayÈ 119 KathaÒca yÈpetha 136 KappaÔa pacÈlesi 258 KaraÑ purisakiccÈni 264 KalaÑ nÈgghati 60 Kassak|pamÈ 127 KÈ nu tvaÑ 131, 175 KÈmÈ 432 KÈmÈ aniccÈ 256 KÈmÈni 236 KÈyabandhanaÑ ahamadÈsiÑ 46 KÈlena sattaputtÈni 131 KÈsikuttamadhÈrinÊ 139 KÈhÈmi kusalaÑ 48 KÈhÈmi puÒÒÈni 215 KÈÄÊ 144 KimÊhi phuÔaÑ 275 KuÒjaro te 5



[ Ka ] KumÈrakassapo 119, 197 KumÈro 173 KummÈsapiÓÉaÑ 16, 99 Kule suÓisÈ 38 Kusumehi abbhukiriÑ 52 K|Ôa~gacchi 34 K|ÔavÈÓijo 173 K|ÔÈgÈrÈ nivesÈ 9, 61 K|ÔÈgÈrÈ sattasatÈ 83, 124 K|ÔÈgÈrÈ subhÈ rammÈ 109 Kena khajjasi 142 KenÈsi g|thagandhinÊ 142 KenÈsi naggiyÈ 142 KenÈsi paÑsukunthitÈ 142 KesakÈrikÈ 20 KoÒcÈ may|rÈ 12 Kocchaphal|pajÊvÊ 200 Ko me vandati 73 KolasampÈkaÑ 59 KosÈtakÊ nÈma 66 KiÑ nu ummattar|pova 132, 217 KiÑsÊlo 203

[ Kha ] KhattiyÈ brÈhmaÓÈ 88 KhayagÈmÊ 321 KhippaÑ paÒjalikÈ 25 KhippaÑ me maraÓaÑ 111 KhipiÑsu niraye ghore 76


[ Kha ] KhÊÓÈyukaÒca 90 KhÊÓÈsavaÑ 26 KhÊrodanaÑ 44 Khujjasobhito 264 KhudÈya taÓhÈya 138 KhudÈya hadayaÑ mama 130 KhudÈparetÈ 140 KhuppipÈsahato nÈma 212 KhuppipÈs|pagatÈ 136 Khurassa nÈdo 92 Khett|pamÈ 127 KhemÈ ajakaraÓÊ 273

[ Ga ] Ga~gÈsotova 253 Gajjati meghadundubhi 298 GatasattaÑ 132 GandhapaÒca~gulikaÑ 42 GandhuttamadÈyikÈ 41 GambhÊrapaÒÒo 280 Garuko 307 GÈravo 270, 283 GiridÈso 428 GuttadvÈro 245 G|thak|pato uggantvÈ 212 GuthaÒca muttaÑ 133 Gona~gulamigÈyutÈ 244 Gopetha attÈnaÑ 314 Gorakkhettha na vijjati 129



[ Gha ] GhaÔÔayanto muhuÑ muhuÑ 247 GharÈ mutto 320 GhÈyase taÑ 55 GhÈsahÈrako 337 Ghoso 92

[ Ca ] CakkayugaÑ 113 CaÓÉÈlÊ 25 CaÓÉÊ ca pharusÈ 142 CattÈro ca 62, 128 CatukkaÓÓaÑ catudvÈraÑ 134 Catunnamapi dÊpÈnaÑ 25, 60 CarÈmi esanaÑ 247 CarimÈ ratti 289 Cavanti aparÈparaÑ 247 CÈpÈ puttamatosayi 412 CittalataÑ 103 CittassekaggaÑ 285 CittassuppÈdakovido 305 CitrÈ manoramÈ 105, 109 CiraÑ jÊvantu 129 CullÈsÊti 204 CullÈsÊtisahassÈni 385 Cetaso paÓidhÊ 263 CoditÈ 265 CoÄÈ samucchinnÈ 254

[ Cha ] ChattaÑ 47 ChandarÈgavas|petÈ 292


[ Cha ] ChannÈ me kuÔikÈ 218 ChannaÑ vivaretha 289 Chavasittova 248 ChasahassÈni 253 ChaÄa~gaÑ brahmacintitaÑ 88 ChÈtÈ 214 ChÈto 210 ChÈyaÑ upema 214 Chindati raÑsÊ 77

[ Ja ] Ja~ghÈyo 273 JanaÑ ohÈya 251 Jambuyo 61, 273 Jalajamiva dh|masikho 51 JÈtimaraÓasaÑsÈro 259 JÈlasa~khÈto 249 JitindriyaÑ 94 JinavarapavaraÑ 78 Jino Ècariyo 321

[ Jha ] JhÈnarato 222 JhÈya kÈtiyÈna 286 JhÈya Gotama 245 JhÈyantaÑ akutobhayaÑ 70 JhÈyare ÉayhamÈnÈ 136 JhÈyiÑ jhÈnarataÑ 6

[ ©a ] ©ÈÓavajiranipÈtano 286 ©Èto attho 250



[ ®ha ] ®hassati puÒÒakammo 81 ®hito anejo 280 ®hito nÈgo 318

[ �a ] �ayhamÈnÈ 228 �ayhamÈnÈnaÑ 140 �ayhamÈno 137, 228

[ Ta ] TaÓhÈjÈlo 273 TaÓhÈya m|laÑ 284 Tattako 381 TataÑ mÈyÈvino 375 TadassÈ mÈtÈ 131 TadÈhaÑ 33 TantyÈbhinandÈmase 21 TamÈhu tathattaÑ 369 TaruÓajÈtikÈ 243 Tassa adÈsahaÑ pÊÔhaÑ 4 Tassa adÈsahaÑ s|ciÑ 85 TÈrakÈdhipatÊ 109 TÈlavaÓÔaÑ 47 TÈvatiÑse Buddho 159 TiÔÔhante nibbute 66 Tibbanikkamo 371 TimbarusakaÑ 45 TibhavÈbhinissaÔo 353 TucchaÑ santarabÈhiraÑ 284 TuvaÑ paccasi Revate 208 TuvaÑsi issarÈ 33


[ Tha ] ThaÓÉile pattaÑ 211 ThambhÈ ime 118 ThalajÈ 51 ThutivandanÈya 118 Th|pasmiÑ abhiropesiÑ 54 Th|paÑ apattamÈnasaÑ 66

[ Da ] DajjÈ dÈnaÑ 128 DantavaÓÓÈni 64 DadÈti dÊpaÑ 11 Dabbo santusito 220 DaliddÈ kapaÓÈ 24 Daliddo 310 Daliddo atÈÓo 103 DassanaÑ nÈbhijÈnÈmi 84 DaÄhaÑ pÈsaÑ 70 DÈnaÑ suciÓÓaÑ 34 DÈsÊ 22, 56 DÈsi ahaÑ 216 DibbÈ gandhÈ 60 DibbÈ saddÈ 60 DukkhaÑ nirujjhati 268 DujjÊvitamajÊvamha 216 DutiyÈ bodhÊti 425 DutiyÈbhisecanaÑ 240 Dunnikkhamo 236 DunnikkhittaÑ mÈlaÑ 125 DuradhivÈsÈ 244 DullabhaÑ dassanaÑ 111



[ Da ] DussÊlakule suÓisÈ 33 DevatÈ nusi 114, 203 DevÈ 228 DevindaguttÈ 35 DoÓinimmajjaniÑ ahamadÈsiÑ 46 DvÈdasa yojanÈni 81 Dve kumÈrÈ 210 Dve yakkhÈ 206

[ Dha ] DhanatthikÈ 194 DhanatthikÈ uddayaÑ 117 DhanahÈrakÈ 154 DhanuÑ olubbha 87 DhamanisanthatÈ 139 Dhamanisanthato 265 DhammacakkhuÑ 111 DhammaÒca suÓÈtha 62 DhammaddasÈ 19 DhammasudhammataÑ 263 DhammÈnuyogaÒca 121 Dhammiko 315 Dhamme ÔhitÈ 19, 272 Dhammena pubbe bhaginÊ 49 Dhammena poseti 122 Dhammo suciÓÓo 272 DhÊtÈ 71, 135 DhÊtÈya dinnadÈnena 215 DhÊtusokaÑ 385 Dhuta~gÈ terasa 332 DhaÑsate ÔhÈnÈ 267


[ Dha - Na ] DhaÑsate naro 265 NaggÈ dubbaÓÓar|pÈttha 214 NaggÈ dubbaÓÓar|pÈsi 130 NaggÈ nikkhamituÑ 134 Naccati naÔÔakÊ 269 Natthi anto 216 Natthi Ècariyo 203 Natthi duccaritaÑ 266 Natthi dhuvaÑ 325 Nadanti dÈÔhino 299 NandiyassÈhaÑ bhariyÈ 74, 207 Nandiyo nÈmÈsi 74, 207 NamassÈmi TathÈgataÑ 277 Namo te purisuttama 310, 353 Nayanti nettikÈ 224 Navapabbajito 266 Na ha’tthi titti 326 NÈbhinandÈmi jÊvitaÑ 258 NÈrÊ gaÓÈ 206 NÈrÊ sapaÒÒÈ 135 NÈrÊ sabba~gakalyÈÓÊ 25, 60 NÈhaÑ bhayassa bhÈyÈmi 224 Nigrodho 202 NiddÈti 30 NiddÈbahulo 285 Nibbanatho 299 NibbÈpanaÑ 369 Nibbutoti 319 NimbamuÔÔhiÑ 46 Nimmalo 278



[ Na ] NivÈtavuttinÈ 260 NÊluppalahatthakaÑ 63 NelÈ atthavatÊ 87

[ Pa ] PaÒca kÈmaguÓÈ 266 PaÒcasa~gÈtigo 223 PaÒcasikkhÈpade ratÈ 17, 24 PaÒcettha nÈriyo 38 PaÔÈcÈrÈnusÈsaniÑ 399 PaÔÈcÈrÈya sÈsanaÑ 392 PatibbatÈ 13 PatÊsu dhammaÑ carÈma 39 Patto 110 PadÊpo 65 PapaÒcÈbhirato 344 Paradatt|pajÊvino 411 ParakammakarÊ 44 ParacittaÒÒ| 282 ParamatthavijÈnanaÑ 323 PalipÈ 412 Passa TathÈgatÈnaÑ 220 PÈÔihÈriyapakkhaÒca 27 PÈdÈsi pÈdapuÒchaniÑ 303 PÈnÊyaÑ na labhe 130 PÈmokkho 206 PÈmojjabahulo 222 PÈricchattake 55 PiÔÔhimaÑsiko 179 PuttamaÑsÈni 130, 131 PuttasokaÑ 114


[ Pa ] Putto ahu 135 PupphakamuÔÔhiÑ ahamadÈsiÑ 46 PupphuttamadÈyikÈ 40 Purindado 90 P|tikÈyo 304 P|vaÑ 47 PetÈnaÑ dakkhiÓaÑ 130 PesavatÊ 52 PokkharaÒÒo 139 PokkharaÓÊ 171, 215 PoÔÔhapÈdo 168

[ Pha ] PharamÈno 278 Pharus|pakkamÈ 250 PhaladÈyÊ 97 PhaluttamadÈyikÈ 41 PhÈÓitaÑ 45 PhÈrusakaÑ 45 PhÈsukÈ 256 PhuÔasarÊro 282 PhussasavhayaÑ 341

[ Ba ] Balibaddova jÊrati 347 BahukÈ 233 Bahujanap|jitÈ 19 BahupuÓÉarÊkÈ 9 BahupuÓÉarÊkaÑ 11 Bahussuto 119, 121 BÈrÈÓasÊ 20



[ Ba ] BÈlo 271 BÈhÈ 113 Buddhassa 254, 301 Buddhena desito 239 Buddho 10 BuddhaÑ saraÓamÈgamaÑ 270

[ Bha ] BhajeyyuttamapuggalaÑ 268 Bhatako 107 BhattuvasÈnuvattinÊ 36 Bhattena tadÈ 99 Bhante vanditumÈgatÈ 26 Bhante nhÈpeyyaÑ 107 BhadditthikÈti 27 BhadraratÈ 378 BhariyÈ 133, 164 BhavataÓhÈ 278 BhavarÈgo 255 Bhiyyo 137 BhojanacchÈdanapÈnÊyaÑ 134

[ Ma ] Maggo visuddhiyÈ 317 MaccuhÈyÊ 248 MaÓikaÒcanÈcitaÑ 58 MaÓith|ÓaÑ 124 MaÓÉ|kohaÑ 73 MatapatikÈ 403


[ Ma ] MantabhÈÓÊ 220 ManÈpacÈrinÊ 36 ManugghÈtÊ 5 ManojavaÑ 2 ManobhÈvanÊyo 49 ManomayakÈya 336 MahantaÑ nÈgaÑ 86 MahatthikÈ 124 MahÈketuÑ 234 MahÈvarÈhova 223 MÈkÈsi mukhasÈ 128 MÈÓavÈ 321 MÈtÈpitaro 104 MÈtuyÈ vacanaÑ 140 MÈladhÈrÊ 166 MÈlaÑ dhÈresi 26 MittaratÈ 378 Mukhana~galÊ 241 MukhaÒca te kimayo 128 MukhaÑ te 127 Mutto oghÈ 239 M|lakaÑ ahamadÈsiÑ 46 MoghaÑ pare pasaÑsanti 252 Mocehi maÑ 138 ModakaÑ 47 ModatÈcÈmadÈyikÈ 24 MorahatthaÑ 47

[ Ya ] Yakkho 128 YaÒca sÊlavatÊ 55



[ Ma ] Yattha tvaÑ nisinnÈ 57 YadÈ devÈ 54 YasuttarÈnÈma 58 YÈcanakÈ 300 YÈcitak|pamÈ 432 YÈ mahesittaÑ 60 YÈ veÓÊsu piÄandhanÈ 55 YuÒjatha BuddhasÈsane 267 YuvÈ 176 Y|thapo 428 Ye puggalÈ 62 Yo ariyamaÔÔha~gikamaÒjasaÑ 227 YogakkhemaÑ anuttaraÑ 227

[ Ra ] RajjumÈlÈti 69 RattacittÈ 289 Rathesabho 165 RasÈnugiddho 295 RasuttamadÈyikÈ 42 RÈgacittavasÈnugÈ 389 RÈg|pasaÑhitaÑ 317 RÈgo 248 RÈjÈ 201 RÈjÊmatÊ 37 RittapesuÓo 295 Rukkho 55 RucakatthatÈ 82 RucakupakiÓÓamidaÑ 50 RudaÑmukhÈ 135


[ La ] LakhumÈ nÈma 24 LacchÈmase 39 LatÈ 37 LaddhÈ dhanaÑ 102 LasuÓena 59 Luddo 87, 178 LeÉÉuÑ 67 LoÓasovÊrakaÒcahaÑ 23

[ Va ] VaÔaÑsakaÒca 56 VaÔaÑsakÈ 55 VaÓÓavantaÑ 275 VatthayugaÑ 58 VatthuttamadÈyikÈ 40 ValliphalaÑ 45 VÈcÈ 406 VÈÓijÈ 197 VÈti gandho 60 VÈsaÑ vicakkhaÓo 242 VikkhÊÓo 234 Viceyya dÈnaÑ 160 VijÈyitvÈna 130 VighÈto 209 ViÒÒÈtadhammÈ 61 Vidh|panaÑ 47 VinaÄÊkatÈ 261 VimuccamÈno 255 Visena santhavaÑ 242 ViharÈmi adutiyo 232



[ Va ] VihÈraÑ 65, 106 VÊrÈ 254 VÊro 221 Vedhati 326 Vebh|tikaÑ 122 VeÄuriyathambhÈ 83 VeÄuriyathambhaÑ 14

[ Sa ] Sakkacca dÈnaÑ 13, 96 SakkhalikaÑ 47 SaÔÔhi k|ÔasahassÈni 217 SaÔÔhivassasahassÈni 216 SattatantiÑ 39 Satta buddhÈ 294 Sattis|l|pamÈ 432 SataÑ 236, 404 SatthÈ 261 SaddhÈ sÊlena sampannÈ 33 SaddhÈhattho mahÈnÈgo 318 SapattÊ 130 SappasiropamÈ 432 Sabbhireva 220 Sarabha~go 293 SasuÒcÈhaÑ 44 SÈkamuÔÔhiÑ 46 SÈ ca gabbhaÑ 131 SÈdhujÊvÊpi 250 SÈmaÓero 287 SÈriputtassa 141 SÈriputtassÈhaÑ 141


[ Sa ] SÈvatthi nÈma 210 SÈhaÑ 131 SirimÈti 19 SipÈÔikÈ 198 SÊtibh|tÈsi 379 SÊtibh|tosmi 237, 272 SÊlavanto 105 SÊlaÑ 309 SukuÓÉalÊ 100 Sukkhag|thÈni 270 Sukhedhito 292 Sugajjino 260 SujÈto 87 SuttaÑ 162 Su thanakÈ 410 SudhammÈ 87 Sunikkamo 261 SunandÈ 54 SuniddÈti 31 SuvaÓÓakÈro 427 SuvaÓÓacchadanaÑ 6-7 SusukkakhandhaÑ 85 S|karamukho 128 S|ci dinnÈ 84 S|lÈvuto 193 SerÊsako 119, 196 SoÓadinnÈ 28 SohaÑ n|na 216 SaÑghe dinnaÑ 49 SaÑviggo rÈjÈ 202


PadÈnukkamo PiÔÔha~ko PadÈnukkamo PiÔÔha~ko

[ Ha ] HaÔÔho 210

[ Ha ]

HatthappatÈpakaÑ 46 HasantÊ 134 HÊnakÈy|pagÈ 49 Handa naccÈma 22

HanduttarÊyaÑ 134 HiraÒÒena kayÈkayaÑ 129


NÈmÈnaÑ anukkamaÓikÈ

NÈmÈnukkamo PiÔÔha~ko

[ A ] A~kura 157, 160 A~ga 194 A~gaÓikabhÈradvÈja 263 A~gulimÈla 333 Ajita 224 Ajina 248 Ajjuna 239 AÒjanavaniya 232 AÒÒatarÈtissÈ 378 AÒÒatarÈtherÊ 377, 388 AÒÒÈsikoÓÉaÒÒa 317 AÉÉhakÈsi 381 AtidÈruÓÊ 22, 71 Adhimutta 244, 320 Andhakavinda 59, 106, 153 Anuruddha 159, 336 An|pama 261 Anopama 396 AparÈ uttamÈ 384 AparÈ sÈmÈ 384 Abhaya 225, 241 AbhayamÈtu 382 AbhayÈ 383 Abhibh|ta 267 Abhir|panandÈ 381 AmbapÈlÊ 408


[ A - Œ ] Ambasakkara 193 AlambusÈ 22, 71 Œtuma 236 Œnanda 346

[ I ] Indaka 159, 160 IsidÈsÊ 425 Isidatta 245 Isidinna 256

[ U ] Ukkhepakatavaccha 234 Uggatthera 237 Ujjaya 230 UjjenÊ 425 UttamÈ 384 Uttara 161, 247, 253 UttarapÈla 266 UttarÈ 18, 379, 399 Uttiya 226, 232, 241 UdÈyÊ 318 UpacÈlÈ 400 UpatissÈ 52, 140 UppalavaÓÓÈ 404 UpavÈÓa 256



[ U ] UpasamÈ 378 Upasena (Va~gantaputta) 305 UpÈli 266 Ubbiri 385 UruveÄakassapa 282 Usabha 243, 258

[ E ] EkadhammasavanÊya 234 EkavihÈriya 301 EkudÈniya 234 EÓÊphassÈ 22, 71 Eraka 240

[ Ka ] Ka~khÈrevata 220 KaÓÉaka 110 KaÓÓamuÓÉa 164 KaÓhadinna 255 KappaÔakura 258 Kappatthera 304 Kappitaka 185 Kapilavatthu 110 Kamboja 154 Kassapa 25, 42, 85, 94, 238 KÈtiyÈna 285 KÈÄudÈyÊ 300 Kimila 164, 245, 252 KisÈgotamÊ 403 KuÔivihÈri 232


[ Ka ] KuÓÉadhÈna 223 KumÈputta 228 KumÈrakassapa 119, 197, 259 Kulatthera 224 Kulla 283 KesakÈrikÈ 20 KoÒca 429 KoÓÈgamana 434 KoÓÉaÒÒa 371 Koliya 167 Kosala 197 KosalavihÈri 233 Kosiya 280

[ Kha ] KhaÓÉasumana 240 Khadiravaniya 229, 314 KhallÈÔiya 133 Khitaka 242 Khujjasobhita 264 KhemÈ 395

[ Ga ] Ga~gÈ 161, 167 Ga~gÈtÊriya 248 GandhuttamadÈyikÈ 41 GayÈkassapa 278 Gavampati 228 GahvaratÊriya 227 Gijjhak|Ôa 49

NÈmÈnaÑ anukkamaÓikÈ 451


[ Ga ] GirimÈnanda 276 GuttÈ 397 Gotama 25, 53, 249, 267 306, 394 Godatta 315 Godhika 231 GosÈla 225

[ Ca ] CakkhupÈla 240 CaÓÉÈlÊ 25 Candana 272 CandÈ 393 CÈpÈ 412 CÈlÈ 399 Cittakatthera 225 CittalatÈvana 21, 54 CittÈ 382 CundaÔÔhila 167 C|Äaka 260 C|Äapanthaka 303 C|Äavaccha 222

[ Cha - Ja ] Channatthera 235 Jambuka 270 JambugÈmika 226 Jenta 244, 287, 381 JotidÈsa 250


[ Ta ] TÈlapuÔa 354 TÈvatiÑsÈ 159, 337, 401 TiÑsamattÈ 392 TissÈ 228, 240, 251, 377 TusitÈ 401 TekicchakÈrÊ 282 TelakÈni 323

[ Da ] Dabba 220 DantikÈ 385 DÈsaka 223 Devasabha 239, 241

[ Dha ] Dhaniya 264 DhammadinnÈ 379 DhammapÈla 259 Dhammasava (pitu) 243 DhammasenÈpati 352 DhammÈtherÊ 380 Dhammika 272 DhÊrÈ 378

[ Na ] Nanda 252 Nandaka 201, 254, 270 Nandana 15, 16, 23, 27, 68, 71, 90, 99, 103, 106, 107, 168 NandÈ 22, 71, 144



[ Na ] Nandiya 74, 207, 225 Nandisena 144 NadÊkassapa 277 NanduttarÈ 389 NÈgasamÈla 269 NÈgita 238 NhÈtakamuni 288 Nigrodha 224 Nitakatthera 257 NiddÈ 30 NimmÈnarati 401 Nisabha 258 NÊtatthera 238

[ Pa ] Pakkhatthera 234 Paccayatthera 263 PaÒcasatamattÈ 394 PaÒcÈla 165 PaÔÈcÈrÈ 392 PaÓÉukambala 159 ParipuÓÓaka 239 PaviÔÔha 239 PÈÔaliputta 215, 425 PÈyÈsi 102, 116, 193 PÈrÈpariya 245, 321, 338 PÈricchattaka 55, 159 Pi~galaka 201 PiÓÉolabhÈradvÈja 247 PiyaÒjaha 236


[ Pa ] Pilindavaccha 221 PuÓÉarÊkÈ 22, 71 PuÓÓa 220, 235 PuÓÓamÈsa 222, 254 PuÓÓÈ 377, 406 PupphuttamadÈyikÈ 40 Purohitaputtajenta 287 PesavatÊ 52 Pokkhara 71 PoÔÔhapÈda 168 Posiya 227

[ Pha ] PhaluttamadÈyikÈ 41 Phussatthera 341

[ Ba ] Bandhura 242 Brahmadatta 165, 288 BrahmÈli 259 BÈkula 263 BÈrÈÓasÊ 20, 59, 74, 153, 167, 207 BelaÔÔhasÊsa 223 BelaÔÔhÈnika 241

[ Bha ] Bhagu 269 Bhadda 292 Bhaddaji 253



[ Bha ] BhadditthikÈ 27 BhaddÈkÈpilÈnÊ 387 BhaddÈkuÓÉalakesÈ 391 BhadrÈ 378 BhaddiyakÈÄigodhÈputta 332 Bharata 254 Bhalliya 221 BhÈradvÈja 255

[ Ma ] Magadha 52, 194 MaghavÈ 66 MaÒj|saka 56, 60 MaÔÔhakuÓÉalÊ 113 MantÈvatÊ 429 Malitavambha 242 MallikÈ 53 MasakkasÈra 200 MahÈkaccÈyana 295 MahÈkappina 302 MahÈkassapa 350 MahÈkÈÄa 251 MahÈkoÔÔhika 220 MahÈcunda 250 MahÈnÈga 283 MahÈnÈma 244 MahÈpajÈpatigotamÊ 396 MahÈpanthaka 296 MahÈmoggallÈna 362 MahÈvaccha 222


[ Ma ] MÈÓava 236 MÈta~ga 264 MÈlukyaputta 284, 328 MigajÈla 286 Migasira 255 MissakesÊ 22, 71 MittÈ (KÈÄÊ) 378, 382, 390 MuttÈ 377, 379 Mudita 273 MuduvÈdinÊ 22, 71 Meghiya 234 MeÓÉasira 237 Mettaji 240 MettikÈ 382 MeÄajina 248 MoggallÈna 1, 17, 22, 40, 364, 372 MogharÈja 260 Moriya 201

[ Ya ] Yasa 245 Yasadatta 279 YasuttarÈ 58 Yasoja 265 YÈmÈ 401

[ Ra ] Rakkhita 237 RaÔÔhapÈla 325



[ Ra ] RamaÓÊyavihÈrÊ 230 RamaÓÊyakuÔika 232 RammÈ 110 RasuttamadÈyikÈ 42 RÈjagaha 30-1, 54, 176, 180 RÈjadatta 275 RÈdha 248 RÈmaÓeyyaka 230 RÈhula 271 RevatÊ 73, 206 Roruva 155 RohiÓeyya 149 RohinÊ 410

[ La ] LakuÓÉakabhaddiya 291 LakhumÈ 24 Lomasaka~giya 226

[ Va ] Vakkali 278 Va~gÊsa 86, 368 Vacchagotta 244 VacchapÈla 235 Vjjiputta 233, 245 Vajjita 261 VaÉÉha 277 VaÉÉhamÈtu 402 VaÉÉhamÈna 228 VatthuttamadÈyikÈ 40


[ Va ] Vanavaccha 223, 244 Vanavacchassa sÈmaÓera 223 Vappatthera 233 Valliya 231, 247, 253 Vasabha 249 Vassika 265 VÈraÓa 265 VÈseÔÔhÊ 394 Vijaya (VijayÈ) 240, 397 Vijitasena 279 Vimala 231, 268 VimalakoÓÉaÒÒa 234 VimalÈ 388 VisÈkhapaÒcÈla 260 VisÈkhÈ 379 VÊÓÈmokkha 22, 71 VÊtasoka 254 VÊratthera 221 VÊrÈ 378

[ Sa ] SaÑkicca 307 SaÑghÈtherÊ 380 SaÑgharakkhita 243 Sakka 21, 86, 158 SakulÈ 390 SaÒjaya 230 Sandhita 261 Sappaka 273 SappadÈsa 285



[ Sa ] SabbakÈmi 289 Sabbamitta 251 Sabhiya 269 SambulakaccÈna 257 Sambh|ta 271 Samitigutta 238 Samiddhi 230 Sarabha~ga 293 SÈketa 425 SÈÔimattiya 266 SÈÓavÈsÊ 168 SÈnutthera 229 SÈmaÒÒakÈni 227 SÈmÈ 383 SÈmidatta 239 SÈriputta 107, 138, 141, 331, 343, 365, 370 SÈvatthÊ 61 Si~gÈlapitu 224 SindhusovÊrabh|mi 121, 201 Sirima 252 SirimaÓÉa 289 SirimÈ 19 Sirimitta 295 SirivaÉÉha 229 Sivaka 256 SÊtavaniya 221 SÊlava 309 SÊvali 233 SÊs|pacÈlÈ 401


[ Sa ] SÊha (SÊhÈ) 238, 389 SukkÈ 385 Sugandha 225 SucimhitÈ 22, 71 SujÈta 90, 395 Suddhodana 110 SudhammÈ 87, 102 Sundarasamudda 291 SundarÊ 414 SundarÊnandÈ 389 SunandÈ 22, 54, 71 SunÈga 238 SuniddÈ 31 SunÊta 310 Suppiya 227 SuphassÈ 22, 71 SubÈhu 231 SubhaddÈ 22, 48, 71 SubhÈ kammÈradhÊtÈ 416 SubhÈ jÊvakambavanikÈ 420 Subh|ta 275 Subh|ti 219 Suma~gala 229 Suma~galamÈtÈ 381 Sumana (SumanÈ) 276, 287, 379 SumedhÈ 429 SuyÈmana 236 SuraÔÔha 201 SurÈdha 249 SusÈrada 236


NÈmÈnukkamo PiÔÔha~ko NÈmÈnukkamo PiÔÔha~ko

[ Sa ] [ Sa ] Suhemanta 242 SoÓÈ 391 Setuccha 242 SopÈka 227, 293 Senaka 271 Sobhita 253 SeriÓÊ 175 Somamitta 250 SerÊsaka 119, 196 SomÈ 386

Sela (SelÈ) 330, 386 [ Ha ] SoÓakuÔikaÓÓa 280 SoÓakoÄivisa 312

HatthÈroha 237 HÈrita 226, 267 HimavantÈ 161 SoÓadinnÈ 22, 28, 71

SoÓapoÔiriya 257 HeraÒÒakÈni 250


NÈnÈpÈÔhÈ PaÔhamo m|lapÈÔho, SÊ = SÊhaÄapotthakaÑ, SyÈ = SyÈmapotthakaÑ,

KaÑ = KambojapotthakaÑ, I = I~galisapotthakaÑ, Ka = kesuci Marammapotthakesu dissamÈnapÈÔho, Ka-SÊ = kesuci SÊhaÄapotthakesu dissamÈnapÈÔho, ®Ôha = AÔÔhakathÈ.

KhuddakanikÈye

NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ

[ A ] AkantaÑ = AkantikaÑ (SÊ, I) 172 AkÈsiÑ amaraÑ tapaÑ = AkÈsiÑ aparaÑ tapaÑ (SyÈ) 263 Akhilo idha = Akhilo (SÊ) Akhilodha (SaÑ 1. 189) 369 AgaÒchiÑ = ŒgacchiÑ (SyÈ, Ka) AgacchiÑ (I) GacchiÑ (SÊ) 69 Aggadhammo = Aggo dhammo (SÊ) 240 Aggito kato = Agghato hato (SÊ) 422 A~gapacca~gÊ = A~gapacca~gÈ (Ka) 164 AccimatÊ = AccimukhÊ (SÊ) AcchimatÊ (I, Ka) AcchimutÊ (SyÈ) 37 AccharÈsa~gaÓena = AccharÈnaÑ gaÓena (SÊ) 26 AccharÈsa~gaÓaÑ = AccharÈsa~gamaÑ (SÊ) 20 AccharÈsahassassÈhaÑ, pavarÈ = AccharÈsahassÈhaÑ pavarÈ (SyÈ) 40 AcchodakÈ = AcchodikÈ (SÊ, Ka) 113 TheragÈthÈ-aÔÔhakathÈya sameti. 58, 61 AÒÒÈto = ©Ètomhi (Ka) 191 AÒÒÈsikoÓÉaÒÒo = AÒÒÈkoÓÉaÒÒo (SÊ, SyÈ) 318 AÔÔito = Addito (SyÈ, SÊ-®Ôha) AÉÉito (Ka) 285 AttakÈmena = AtthakÈmena (Ka) 6 Atikkamma = Adhigayha (SÊ) Atiggayha (Ka) 160 Atid|re = Suvid|re (Ka) 160 AtibharitÈya = AtibhariyÈya (SÊ, Ka) AccaÑ bharÈya (SyÈ) 258



[ A ] Ativijjha = Ativijjha dhammaÑ (SÊ) 371 AtthakÈmassa = AttakÈmassa (?) 351 Atth|panÈyikÈ = Att|panÈyikÈ (SÊ, Ka) 219 AddasÈmi = AddasaÑ (SÊ, SyÈ) AddasÈsiÑ (I) 47 Adu = Œdu (SÊ, SyÈ) 86, 114 AndhakaveÓÉuputtÈ = AndhakaveÓhuputtÈ (SÊ) AÓÉakaveÓÉaputtÈ (SyÈ, Ka) 88 Andhabh|to = AndhÊbh|to (Ka) 261, 277 AdhÈresiÑ = AtÈresiÑ (SÊ, I) ApÈtesiÑ (?) 143 Ananubodhohamasmi = AnavabodhohamasmiÑ (SÊ) AnanubodhohamÈsiÑ (?) 112 AnapÈyinÊ = AnupÈyinÊ (SyÈ, Ka) 348 AnnabhÈro = AnnahÈro (SÊ) 337 Anabbhito = Anavhito (SÊ) 137 AnÈmantetvÈ = AnÈmantiya (SÊ) 227 AniccasaÒÒaÑ = AniccasaÒÒÈ (sabbattha) 431 AnÊkaratto = AÓÊkadatto (SÊ, SyÈ) 430 Anudicchatu = Anudissatu (SÊ, I) AnvÈdissatu (SyÈ) 175 Anupassano = Anupassako (SÊ, I) 286 AnvakÈsi = Akiri (Ma 2. 303) 334 AparaddhaÑ = AparÈdhaÑ (SyÈ) 57 ApaviddhaÑ = TadapaviddhaÑ (SÊ, SyÈ) 312 ApassitÈ = AvassitÈ (SÊ) 24 AppaÔibaddhacittÈ = AppaÔibandhacittÈ (Ka) 379 AppavattÈya = AppavattiyÈ (?) 325 ApÈrutadvÈre = ApÈrutaÑ dvÈraÑ (SÊ, SyÈ) ApÈrutadvÈraÑ (I, Ka) 73 AppÈsi = Abbahi (SyÈ) AhÈsi (?) 345 Api yojanÈni = AdhiyojanÈni (SÊ, Ka) 214 ApucchÈhaÑ = ŒpucchÈhaÑ (SyÈ) ŒpucchahaÑ, nÈpucchahaÑ (?) 426

NÈnÈpÈÔhÈ 459


[ A ] Aphassayi = Apassayi (SÊ, Ka) Aphussayi (SyÈ) 364, 366 AbbahitvÈna = AbbuhitvÈna (Ka) 253 AbbahÊ = Abb|ÄhaÑ (bah|su) 132, 147 AbbahÊ = Abb|Äha (I) Abb|ÄhaÑ (SyÈ, Ka) 114 Abbuhe = Ubbahe (?) 155 AmbapakkaÑ dakaÑ = AmbapakkodakaÑ (SÊ, SyÈ, I) Ambapakk|dakaÑ (Ka) 215 Ambehi chÈdayitvÈna = Ambe acchÈdayitvÈna (SÊ, SyÈ) AmbehacchÈdayitvÈna (I, Ka) 65 AbbhukiriÑ = AbbhokiriÑ (SÊ, SyÈ, I, Ka) 52 AbyÈpajjarato = AbyÈpajjharato (SÊ, SyÈ) 314 AbyÈpajjÈdhimuttassa = AbyÈpajjhÈdhimuttassa (Ka) 312 AbhÈÓiÑ = AbhÈsiÑ (SÊ, Ka) 14, 86 Abhinibbijjha = Abhinibbijja (SÊ, SyÈ) 389 Abhiropehi = Abhirohehi (SÊ) 421 AbhivaÔÔhaÑva = AbhivuÔÔhaÑva (SyÈ) AbhivaÉÉhaÑva (Ka) 284 AbhisÊsiÑ = AbhisiÑsiÑ (SÊ) AbhisÊsi (I) 111 Ayirakule = Ayyirakule (SyÈ, Ka) 56 Ayoni = Ayoniso (SyÈ) 271 AratiÒca = AratiÑ (bah|su) 368 AvasesaÑ = Avase taÑ (SÊ-®Ôha, m|lapÈÔho) AvasesÈnaÑ (®Ôha) (?) 320 AvÈkiri = AvÈkari (SyÈ, Ka) 35 AvekkhiÑ’haÑ = ApekkhihaÑ (SÊ) 403 AvocaÑ = AvociÑ (Ka) 393 AsÊti = AsÊtiÑ (SÊ) 240 AhaÑ = AhuÑ (Ka-SÊ) 49, 82

[ Œ ] Œgacchi = ŒgaÒchi (SÊ, I) 303 ŒdhutaÑ = Œdh|taÑ (SÊ) 56



[ Œ ] ŒmuttamaÓikuÓÉalÈ = ŒmukkamaÓikuÓÉalÈ (?) 25 ŒmuttahatthÈbharaÓaÑ yasassiÑ = ŒmuttahatthÈbharaÓo yasassÊ (SyÈ, I, Ka) ŒmukkahatthÈbharaÓaÑ yasassiÑ (?) 107 ŒyasakyaÒca = ŒyasasyaÒca (SÊ) 271 ŒrakÈ = ŒratÈ (?) 17 Œrambhatha = Œrabhatha (SÊ, SyÈ) Œrabbhatha (Ka) 267 Œrocesi pakataÑ = ŒrocayÊ pakatiÑ (SÊ, SyÈ) 154 ŒsÈdiya = Œhaniya (SyÈ, Ka) 424 ŒsuÑ = ŒhuÑ (SÊ) 404 ŒhatvÈ = ŒhitvÈ (Ka) 305 ŒharissaÑ = ŒhariyÈmi (SÊ) ŒhÈrisaÑ (?) 430 ŒhuneyyÈnaÑ = YamÈhuneyyÈnaÑ (Ka) 95 AÑsabaddhakaÑ = AÑsavaÔÔakaÑ (SÊ) AÑsabandhanaÑ (Ka) 46

[ I ] I~gÈlakuyÈva = I~ghÈÄakhuyÈva (SyÈ) 422 Icceva = IccevaÑ (SyÈ, Ka) 74, 206 IccevahaÑ = IccevaÑ (Ka) 108 ItthaÑ sudaÑ = ItthaÑ sumaÑ (Ka-®Ôha) 219 Ind|pamo = Indassamo (SyÈ, Ka) 94 IdamatthikaÑ = IdamatthitaÑ (SÊ) 343 ImaÒca ariyaÑ = ImaÒca (SyÈ) 192 ImÈsÈhaÑ = TÈsÈhaÑ (SyÈ, Ka) 48 Isayo vÈpi = Isayo cÈpi (VimÈna 88) 150 Isisattamo = Isisuttamo (SÊ) 25

[ U ] Ukkacca = UkkaÉÉha (SÊ) 179 UggatÈ = UkkatÈ (SÊ, SyÈ) 69 Ujubh|tasmiÑ = Ujubh|tesu (Ka) 59 UÔÔhÈyikaÑ = UÔÔhÈhikaÑ (Ka) 426 UttasantÈ = OttappantÈ (SyÈ, Ka) 169

NÈnÈpÈÔhÈ 461


[ U ] Udapajjatha = Upapajjatha (bah|su) 29, 134 UdahÈriyÈ = UdakahÈriyÈ (SÊ) 69 UddassayÊ = UddisayÊ (SÊ, Ka) Uddissati (SyÈ, Ka) 169 Udiyyati = UdÊrayi (SÊ) UdÊyyati (SyÈ) Udayyati (?) 370 UddhaÑsotÈti vuccatÊti = UddhaÑsotÈ vimuccatÊti (SÊ, I) 379 UpaÔÔhahitvÈ = UÔÔhahitvÈ (SyÈ, Ka) UpaÔÔhahituÑ (?) 425 UpaÔÔhÈsiÑ = S|paÔÔhÈsiÑ (SÊ) 44 UpanikkhamiÑ = N|panikkhamiÑ (sabbattha) DupanikkhamiÑ (?) 285 UppaccÈpi = UpeccÈpi (SyÈ, Ka) 152 Uppanno = Upapanno (bah|su) 79 UpÈvisi = UpÈvisiÑ (SÊ) 227 UpeccÈpi = UppaccÈpi (®Ôha) PÈÔhantaraÑ. 407 Upehi = Upemi (bah|su) 78 UpphÈsulikÈ = UppÈsuÄikÈ (Ka) 214 UpphÈsulike = UppÈsuÄike (Ka) 138 Ubhayantarena = Ubhayamantare (SÊ) 344 UbbhamÈhu = UddhamÈhu (SÊ) UccamÈhu (SyÈ) 253 UyyÈnavantaÑ = UyyÈnavanaÑ (Ka) 172

[ E ] Ekaghano = Ekagghano (Ka) 313 Etadabravi = Etadabr|vÊti (SÊ) 66 EttakÈ = Etato (SaÑ 1. 187) 368 Erakacche = Erakakacche (SyÈ, Ka) 427

[ O ] OphuÓÈmi = OpuÓÈmi (SÊ) OphunÈmi (SyÈ, Ka) OpunÈmi (?) 206

[ Ka ] Ka~kala = Ka~khala (SÊ) 432 KathaÑ vattenti = KathÈ vaÉÉhenti (SÊ, Ka) 339



[ Ka ] KadalimigasaÒchannÈ = KÈdalimigasaÒchannÈ (SÊ) 163 Kappitako = Kappinako (SÊ) 185 KambukÈy|radharÈ = Kambukey|radharÈ (SÊ) 163 Kamati = Gamati (Ka) 127 Kammakusalassa = Kammassa kusalassa (SÊ, I) 6 KammunÈhaÑ = KammanÈhaÑ (SÊ) 79 KayÈkayaÑ = KayÈkkayaÑ (SÊ, Ka) KayokayaÑ (Khu 1. 8) 129 KaraÓaÑ = KarakaÑ (SÊ, SyÈ, I) 170 KaritvÈ = TaritvÈ (SÊ) 418 KareyyÈsi = Karohi (katthaci) 182 Kassa = Tassa (bah|su) 259 KahaÑ nu = KahaÑ me (I) 35 KaÄevare = Kalevare (SÊ, Ka) 422 KÈ kambukÈy|radhare = KakambukÈy|radhare (SyÈ) 53 KÈmajÈla = KÈmajÈlaÑ (SyÈ) 279 KÈmavaÓÓiniyo = KÈmavaÓÓiyo (SÊ) 47 KÈmaguÓehi = KÈmehi (Ka) 176 KÈy|rÊ = Key|rÊ (SÊ) 179 KÈrambhiyaÑ = KÈraÑviyaÑ (SÊ) KÈraviyaÑ (SyÈ) 225 KÈla~katÈ = KÈlakatÈ (SÊ, SyÈ, I) 129 KÈlakiriyÈ = KÈlaÑkiriyÈ (Ka) 134 Ki~kiÓi = Ki~kaÓika (SyÈ, Ka) Ki~kiÓika (I) 105 KiÒcanaÑ = KiÒcinaÑ (SÊ, SyÈ) KaÒcanaÑ (?) 334-335 KitakÈ = KiÔakÈ (Ka) 133 Kima~gaÑ pana = Kima~ga pana (SÊ, SyÈ) KiÑ pana (?) 429 KiminaÑ = KimijaÑ (SÊ) 173 KimilÈyaÑ = KimbilÈyaÑ (SÊ, SyÈ) 164 Kimilo = Kimbilo (SÊ, SyÈ) 245 Kilesessanti = Kilesissanti (SÊ) Kilisissanti (SyÈ, Ka) 341

NÈnÈpÈÔhÈ 463


[ Ka ] Kissa = Kissassa (SÊ) Kissassu (?) 209 KuÔÔam|laÒca = KuÉÉam|laÒca (SÊ, SyÈ) 350 KuÓÉiyo = KoÓÉaÒÒo (sabbattha) 180 KuÓalÊkataÑ = KuÓÉalÊkataÑ (SÊ, SyÈ, Ka) 157 KuÓÈ = KuÓÔhÈ (SÊ, SyÈ) 157 KuddiÔÔhiÑ = DuddiÔÔhiÑ (SÊ, Khu 1. 62) 324 Kubbatoti = Sakubbato (SÊ, I) Sukubbato (SyÈ) 276 Kur|rino = Kuruddino (Ka) 169 KesanivÈsanÈ = KesanivÈsino (SyÈ, Ka) 167 Ko attho = Kvatthosi (Ka) KÊvatthopi (SyÈ) 70

[ Kha ] KhantyÈ chandikato = KhantiyÈ chandito (?) 347 KhiÉÉÈratiÑ = KhiÉÉaÑ ratiÑ (SyÈ, I) 19 KhippaÑ = KhipaÑ (SÊ) 418 KhudÈya = KhuddÈya (Ka) 130 KhuppipÈsasamappitÈ = KhuppipÈsÈsamappitÈ (SÊ, I) 211 KhuppipÈsahato nÈma = KhuppipÈsÈhato nÈma (SÊ, I) 212

[ Ga ] Gaggaro = Gaggamo (SyÈ) Bhaggaro (Ka) 22 GaccheyyaÑ = Gacche (SyÈ, I, Ka) 89 Gatoti = Pattoti (SÊ, SyÈ, I) 114 Gandhike = Gandhake (SyÈ, I, Ka) 302 Garuno = Garuko (SÊ) 348 GahakÈraÑ = GahakÈrakaÑ (SÊ, I) 256 Gehe = Ghare (SyÈ, Ka) 15 Gonakatthate = Colasanthate (SÊ) 110



[ Ca ] CatuddisaÑ = CatuddisÈ (Ka) 202 CandanasÈralittÈ = CandanasÈrÈnulittÈ (SyÈ) 74, 207 Cakora = Ca~kora (Ka) 52 CÈtuddasiÑ = CatuddasiÑ (I, Ka) 54 CittitaÑ = VicittaÑ (Ka) CittaÑ (SÊ, SyÈ) 53 CittiÑkatvÈna = CittÊkatvÈna (SÊ) CittaÑ katvÈna (SyÈ) 339 CihacihÈbhinadite = VihavihÈbhinadite (SÊ, SyÈ) 230 CÊyate = Miyyate (sabbattha) Ma 2. 415 piÔÔhe passitabbaÑ. 367 CullÈsÊti = C|ÄÈsÊti (SÊ, SyÈ, Ka) 204 CullÈsÊtisahassÈni = C|ÄÈsÊtisahassÈni (SÊ) 385 C|Äako = C|lako (SÊ-®Ôha) 261 C|Äavaccho = C|lagavaccho (SÊ) 222 CetasÈ = Te cetasÈ (SaÑ 1. 196) 372 CetopariccaÒÈÓaÒca = CetopariyaÒÈÓaÒca (Ka) 388

[ Cha ] ChaÉÉetvÈ = ThapetvÈ (Ka) 417 ChaÄabhiÒÒÈ = Cha mebhiÒÒÈ (SyÈ, Ka) 388 Chinnoti = Khittoti (SÊ) 136 Chuddo = ChaÉÉito (SyÈ) ChuÔÔho (Ka) 430 Chuddh|na = ChaÉÉ|na (SyÈ) ChuÔÔhuna (Ka) 430

[ Ja ] Ja~ghabalaÑ = Ja~ghÈbalaÑ (SÊ) 266 JambusaÓÉassa = JambumaÓÉassa (Ka) 330 JahÈmi = JahissaÑ (SÊ) JahissÈmi (SyÈ, I) 113 JÈli = JÈla (SÊ) 110

[ Jha ] JhÈnasokhummasampanno = JhÈnasukhumasampanno (SyÈ, Ka) 288

NÈnÈpÈÔhÈ 465


[ ©a ] ©ÈtimittÈ = ©Èti mitto (?) 130

[ �a ] �ayhamÈnova = �ayhamÈneva (sabbattha) 228 �ÈkaÑ = SÈkaÑ (SÊ) 23

[ Ta ] Tato = Atho (Ka) 416 Tattha kÈ = KÈ tattha (SÊ) 137 TathÈpakÈro = TathappakÈro (SÊ, SyÈ) 89 TatthevantaradhÈyathÈti = TatthevantaradhÈyatÊti (SyÈ, Ka) 26, 111 Tameva = Taveva (SÊ) 25 Tamokhandho = Tamokkhandho (SÊ, SyÈ) 248 TayÈ hi jÈto = TayÈbhijÈto (SÊ) 300 TÈ = KÈ (Ka) 163, 179 TÈdini = TÈdine (SyÈ, Ka) 25 TÈvade = TÈvadeva (SyÈ) Tadeva (Ka) 154 Ti-acchati = TiriÒcati (?) 339 TidÈruÓÊ = TicÈruÓÊ (SÊ) 71 TirokuÔÔesu = TirokuÉÉesu (SÊ, SyÈ, I) 129 TuyhaÑ nvidaÑ = TuyhaÑ nu idaÑ (SyÈ) 35 TuragÈna = Tura~gÈna (Ka) 91 Turiyena = T|rena (Ka) 395 T|riya = Turiya (SÊ, SyÈ, I) 22 T|riyena = Turiyena (SÊ, SyÈ, I) 56 Te gharÈ tÈ ca dÈsiyo = Te gharadÈsiyo ÈsuÑ (SÊ, SyÈ) Te ghare dÈsiyo ceva (Ka) 143 Tepi no = Tepi na (bah|su) 88 TyÈhaÑ = TÈhaÑ (Ka) 128

[ Tha ] ThinamiddhaÒca = ThÊnamiddhaÒca (SÊ, SyÈ) 236 Th|ÓikÈ = Th|ÓirÈ (I, Ka) DhuÓirÈ (SyÈ) 256



[ Da ] DaddallamÈnÈ = DaddaÄhamÈnÈ (Ka) 9, 48 DaddallavimÈnaÑ = DaddaÄhavimÈnaÑ (Ka) 50 Daliddako = DaÄiddako (SÊ) 356 DaÄhadhammino = DaÄhadhanvino (SÊ-®Ôha) 368 DiÔÔhasute = DiÔÔhe sute (SÊ) 310 DibbacakkhuÑ visodhayiÑ = Dibbacakkhu visodhitaÑ (Ka) 310 DivÈkare = Diva~kare (SyÈ, Ka) 111 DisÈpi = DisÈ hi (SyÈ, Ka) Ma 2. 307. 334 Dibya = Dibba (SÊ, I) 52 DukkhitaÒca = DukkaÔaÒca (SÊ) 57 DuÔÔhullagÈhÊ = DuÔÔhullabhÈÓÊ (SaÑ 1. 180) 396 DurÈgataÑ = NÈpagataÑ (SÊ, SyÈ) 221 DevatÈ = Devate (bah|su) 10 Desite = BhÈsite (SÊ) 19 DoÓinimmajjaniÑ = DoÓinimmujjanaÑ (SyÈ) 46

[ Dha ] Dhanika = AÓika (®Ôha) 428 DhammajÊvino = DhammajÊvine (Ka) 412 DhammamudÊrayanti = DhammakathaÑ udÊrayanti (SyÈ) 50 DhammÈni = KammÈni (SÊ, SyÈ) 192 DhÈrayate = DhÈrayati (SyÈ, Ka) 215 Dhurassaho = DhurÈsaho (®Ôha) 315

[ Na ] Na aggahesuÑ = Na uggahesuÑ (Ka) 174 Na gacchasi = Na gaÒchisi (I) 279 NacchÈdimhase = Na ruccÈdimhase (Ka) 136 Na taggamanasÈ = TadaggamanasÈ (SÊ) Tada~gamanasÈ (SyÈ) 66 NatimÈninÊ = AnatimÈnÊ (SÊ, SyÈ) 44 Nandane ca vane = Nandane pavane (SÊ, SyÈ) 90, 106 NandÊ = Nandi (SÊ, SyÈ) 386

NÈnÈpÈÔhÈ 467


[ Na ] Namayanti = Damayanti (Ka) 224, 334 NayanÈni dakkhiya = NayÈnÈnudikkhiya (SÊ) 422 Nayimassa = Na imassa (SyÈ) Nimassa (Ka) 174 NaÄinyÈ = NaÄiÒÒaÑ (Ka) 118, 196 NÈnÈrajjena Satthena = NÈnÈraggena na Satthena (?) 324 NÈnÈratanacittito = NÈnÈratanacitta~go (SyÈ) 53 NÈnuÒÒÈto = AnanuÒÒÈto (SÊ, SyÈ) 394 NÈpi = NÈmhi (Ka) 87, 203 NÈma = NÈmo (SÊ) 116, 193 NÈvarajjhissaÑ = NÈvarujjhissaÑ (Ka-SÊ, Ka) 253 Nitako = Khitako (SÊ, SyÈ) 257 NiddÈ ceva suniddÈ ca = NandÈ ceva sunandÈ ca (SÊ) 33 NiddÈti = SaddhÈti (SÊ) 30 NiddÈvimÈnaÑ = SaddhÈvimÈnaÑ (SÊ) 31 Nipatanti, te bhindanti ca = Nipatanti, vo bhindanteva (SÊ) DhammapadaÔÔhakathÈ. 217 Nibbanatho avanatho sa = Nibbanatho arato sa hi (SaÑ 1. 188) 368 NibbÈnÈ = NibbÈÓÈ (SÊ) 283 NimiyaÑ = NimmissaÑ (SÊ) NirÈmisaÑ (SyÈ) NimineyyaÑ (?) 227 NirÈkatvÈ = NiraÑkatvÈ (SyÈ, Ka) 179, 282 Nirodho maggo ca = Dukkhanirodho ca (SyÈ) 70 NivesanaÒca = ŒvesanaÒca (SÊ) 156 NisumbhissaÑ = NisumbheyyaÑ (SÊ) 413 Nekkhammameva = NekkhammaÒÒeva (SÊ) Nekkhammasseva (SyÈ) 416 NekkhammarataÑ = NikkhammarataÑ (Ka) 318 Nekkhamme = Nikkhame (Ka) NekkhammaÑ (Vi 3. 271; AÑ 2. 333) 312 NetaÑ channaÑ = NetaÑ channaÑ na (SÊ) NetaÑ channaÑ netaÑ (Ka) 164 NhÈtako = NahÈtako (SÊ-®Ôha) 263 NhÈyanti = NhÈyare (?) 430



[ Pa ] Pa~kaÑ = Va~kaÑ (Ka) 201 Pakkhando = Pakkhanto (SÊ) Pakkhanno (SyÈ, I) 277 Pakkhando = Pakkhanno (SÊ) Pakkanto (SyÈ, SÊ-®Ôha) 240 PaccapÈdi = PaccupÈdi (sabbattha) 333 PaccayaÒca = PaccaggaÒca (SÊ) PaccagghaÒca (?) 106 PaceyyÈnaÑ = ApacanÊyÈnaÑ (SÊ) ApacineyyÈnaÑ (SyÈ) 256 PaÔikacca = PaÔigacca (SÊ) 302 PaÔiccharayi = PaÔicchasi (SÊ, Ka) PaÔicchati (SyÈ) PaÔiccharati (Ka) 426 PaÔiÒÒÈ me tadÈ ahu = PaÔiÒÒÈtametaÑ tadÈhu (Ka) PaÔiÒÒÈ na me te tadÈ ahu (?) 182 PaÔinissaja = PaÔinissara (SÊ) 434 PaÔipannÈ = MaggapaÔipannÈ (SÊ, SyÈ) 205 PaÔissatÈ = PatissatÈ (SÊ, SyÈ) 26 PaÔissatoti = Patissatoti (SÊ, SyÈ) 224 PaÓihitadaÓÉo = PaÓÊtadaÓÉo (Ka) 190 Patanti = Pavattanti (I, Ka) 91 Patapante = PatÈpante (SyÈ) PatÈpente (Ka) 107 Pati = GataÑ (SyÈ, Ka) 394 PatissatÈ = PaÔissatikÈ (SyÈ, Ka) 229 Patissatoti = PaÔissatoti (Ka) 233 PathaviÑ = PaÔhaviÑ (SÊ, SyÈ) 34, 224 Paddhag| = Patthag| (SyÈ) PaÔÔhag| (Ka) 312 PadÈlitÈ = VidÈlitÈ (SÊ, I-®Ôha) 267 Padma = Paduma (SÊ, SyÈ) evamuparipi. 5 PadmaÑ = PadumaÑ (SÊ, SyÈ) 6 PapatitÈ = PapatitvÈ (SÊ) Ca patitÈ (SyÈ) 167 PabbajitvÈ = PabbajitÈ (SÊ-®Ôha) 380 Pabujjhasi = PaÔibujjhasi (SÊ, SyÈ) 410 PabhÈsati = PakÈsati (Ka) 95 PamÈdo = SabbadÈ (SÊ, Ka) 284

NÈnÈpÈÔhÈ 469


[ Pa ] PamucchitosmÊti = SamucchitosmÊti (I, Ka) 121 PamuttÈ = ParimuttÈ (SÊ, SyÈ) 395 Pamutyatthi = Pamuttatthi (sabbattha) 152 Pamodati = Modati (SÊ, SyÈ, I) 97 Pamheti = Pakhumeti (SÊ) 51 ParakammakarÊ = ParakammakÈrinÊ (SyÈ) ParakammakÈrÊ (I) AparakammakÈrinÊ (Ka) 44 ParapessiyÈ = ParapesiyÈ (Ka) 22 ParÈyaÓaÒca = ParayanaÒca (SyÈ, Ka) 189 Parikrite = ParipakkhÊte (SÊ) Paripakkate (SyÈ) 423 Paridhassati = Paridahissati (SÊ, SyÈ) 342 Parinibbissanti’nÈsavÈti = ParinibbantyanÈsavÈ (SÊ) 305 ParibbajissahaÑ = PabbajissahaÑ (SyÈ, Ka) PabbajisÈhaÑ (I) 112 ParihÊrati = Pariharati (Ka) 289 PariÄÈhÈ = SapariÄÈhÈ (SÊ-®Ôha) 433 PlavatÊ = Plavati (SÊ, I, Ka) Pariplavati (SyÈ) 284 Palokite = Palokine (Ka) 391 Pavecchasi = Payacchasi (SÊ) 411 PavedayÈmi = PavadissÈmi (SÊ) PavedissÈmi (I) 52 Pavedesi = Vadesi (SÊ) 123 PahissatÊti = PahÊyati (sabbattha PÈÄiyaÑ) 224 Pah|tamalyÈ = Pah|tamÈlÈ (SÊ, SyÈ) 171 PÈpakammanto = PÈpakammaÑ (SyÈ, I) 217 PÈyÈsivimÈnaÑ = UttaravimÈnaÑ (SÊ, SyÈ-®Ôha) 102 PitvÈva = PÊtvÈva (SÊ) 320 PitvÈ = PÊtvÈna (SÊ, SyÈ) 242 PidahitvÈ = PidhetvÈ (SÊ, SyÈ) PidhitvÈ (Ka) 431 PidhÊyati = PithÊyati (SÊ, SyÈ) 334 PiyÈyanti = Pihayanti (Ka) 412



[ Pa ] Pilindavaccho = Pilindivaccho (SÊ) 221 PuÒÒakatÈ = KatapuÒÒÈ (SÊ) 7 PuÓÉarÊkasamotatÈ = PuÓÉarÊkasamonatÈ (SÊ) 61 Puttaka = Puttike (SyÈ, Ka) 427 PuthujjanatÈya = Puth| janatÈya (SaÑ 1. 188) 369 PunarÈgame = PunarÈgahe (Ka) 417 Punareva = Punapi (?) 79 PurakkhatÈ = PurakkhitÈ (SyÈ, Ka) 54 PurakkhatvÈ = PurakkhipitvÈ (SÊ) 123, 200 PurakkhatvÈna = PurakkhitvÈ maÑ (SyÈ, Ka) 26 P|janÊyassa = P|janeyyassa (SyÈ, Ka) 113 P|janeyyÈnaÑ = P|janÊyÈnaÑ (SÊ) 256 P|tilohitako = Pubbalohitako (SyÈ, Ka) 132 Pecca sagge pamodanaÑ = Pecca sagge ca modanaÑ (SÊ, I) 309 Petassa dissatha = Petassu’dissatha (SÊ) Petassu’dicchatha (?) 167 PesavatÊti = SesavatÊti (SÊ, SyÈ) 52 PoÔÔhiÒca = PontiÑ (SÊ, SyÈ) 426 PoÔiriyo = PoÔiriyaputto (SyÈ) 257

[ Pha ] Phassayi = Phussayi (SyÈ, Ka) 193 PhalamÈsasÈnÈ = PhalamÈsamÈnÈ (Ka) 300 PhÈsu = PhÈsuÑ (SyÈ, I) 301 PhuÔÈ = PhuÔÔhÈ (SyÈ) PhuÔhÈ (SÊ-®Ôha) 379 Phusehi = Phussehi (SÊ) 378

[ Ba ] Balaviriyasama~gÊ = BalavÊrasama~gÊ (Ka) 76 Bavhodake = Bahvodake (SÊ) Bahodake (SyÈ) 283 Bah| jane = BahujjanaÑ (SÊ, SyÈ) 151 Bah|naÑ = BahunnaÑ (SÊ, SyÈ) 66, 397 Bah|su vata = Bahussutesu (SÊ, Ka) 211

NÈnÈpÈÔhÈ 471


[ Ba ] BÈkulo = Bakkulo (SÊ) 264 BÈrÈÓasiÑ ca = BÈrÈÓasiyÈ ca (SÊ, SyÈ) 167 BÈhirÈsassa = BÈhirÈsayassa (Ka) 312 BÊjita~gÈ = VÊjita~gÈ (SÊ, SyÈ) 168 Buddho ce = Buddho ca (sabbattha) 291 ByÈdhayissasÊti = BÈdhayissasÊti (SÊ) ByÈthayissasÊti (?) 230 ByÈdhayissanti = ByÈthayissanti (?) 368 BrahmacÈrayo = Brahmacarino (SyÈ) BrahmacÈriye (I, Ka) 49 Bravi = BruvÊ (SÊ) 38

[ Bha ] Bhakkho = Bhikkho (Ka) 194 BhaggÈ = BhaÒjitÈ (?) 409 Bhadante = Bhaddante (Ka) 130, 165 BhadditthikÈti = BhadditthÊti (SÊ) 27 Bhaddova jhÈyati = Bhaddo’dhijhÈyÈyati (SÊ) Bhaddo jhiyÈyati (SyÈ, SÊ-®Ôha) Bhaddo jijhÈyati (?) 291 Bhamanti = Caranti (SÊ, I) Maranti (SyÈ) 211 BhasmÊ = Bhasmi (SyÈ) Bhasma (Ka) 122, 199 BhÈtika = BhÈsitaÑ (SyÈ) 150 BhÈsasi = BhÈsase (SÊ) 87 Bhiyyo = BhÊyo (SÊ-®Ôha) 66 BhÊmo = Bhimmo (Ka) 22 Bhujaka = Sujaka (SÊ, SyÈ) 51 BhuÒjiÑ = BhuÒjÈmi (SÊ, SyÈ) 151 Bhejjo hi = Bhejjo (SÊ) Abhejjo (SyÈ) BhejjÈsi (Ka) 204 BhetvÈna = ChetvÈna (Ka) 317 Bhogato ca = BhogavÈ ca (SyÈ, Ka) 174 BhogÊ rÈjÈno = BhogÈ rÈjÈno (SÊ, Ka) BhojarÈjÈno (SyÈ) 330 BhojanacchÈdanapÈnÊyaÑ = BhojanacchÈdanaÑ pÈnÊyaÑ (SyÈ, Ka) 134



[ Ma ] MakarÊ pure = MakarÈ pure (Ka) 127 MakkhikÈhi parikiÓÓÈ = MakkhikÈparikiÓÓÈ ca (SÊ) 130 MaggÈdhipatÊ adesayi = MaggÈdhipatyadesayi (SÊ) 62 MaÒjiÔÔhake = MaÒjeÔÔhake (SÊ) 56 MaÒjiÔÔhÈ = MaÒjeÔÔhÈ (SÊ) MaÒjaÔÔhÈ (I) 26 Majjhanhike = Majjhantike (sabbattha) 201 Majjhassa = Meghassa (SÊ) Meghissa (SyÈ) 396 MaÔÔhakuÓÉalÊ = MaÔÔakuÓÉalÊ (SÊ) 113 MantabhÈÓÊ = MattabhÈÓÊ (SÊ) 345 MantÈÓiputto = MantÈniputto (SyÈ, Ka) 220 MantvÈ = MantÈ (SyÈ, I, Ka) 87 Manveti = Manviti (Ka) 326 Mama leÓassa = MahÈleÓassa (SyÈ, Ka) 273 MamaÒÒitho = MamaÒÒittha (SÊ, I) 78 MamedaÑ = MametaÑ (Ka) 3 MaraÓabandhanÈ = CaraÓabandhanÈ (SÊ) 418 Marituye = MaritÈye (SÊ) MarituÑ (SyÈ) 427 Malyadhare = MÈlyadhare (SyÈ) 1 Malyadharo = MÈlabhÈrÊ (SÊ) MÈladharÊ (Ka) 108 MahattÈsÈ = MahÈkÈsÈ (SÊ) 169 MahÈkappino = MahÈkappuno (SÊ) 204 MahÈkoÔÔhiko = MahÈkoÔÔhito (SÊ, SyÈ) 220 MahÈmoggallÈno = MahÈmoggalÈno (Ka) 367 MahÈvaccho = MahÈgavaccho (SÊ) 222 MÈÓavÈ = MÈnavÈ (SÊ) 315, 392 MÈladhÈ = MÈlavÈ (SÊ, SyÈ) 5 MÈladhÈrÊ = MÈlÈbhÈrÊ (SÊ) MÈlabhÈrÊ (SyÈ) 291 MÈliniÑ = MaliÑ (?) 361 MÈlukyaputto = MÈlu~kyaputto (SÊ, SyÈ, I) 284 MÈlukyo = MÈluto (SÊ, Ka) MÈlu~kyo (SyÈ) 290

NÈnÈpÈÔhÈ 473


[ Ma ] MÈ’sÈdi = MÈ hani (SÊ) 364 MigaÑ taÒceva = MigaÑ gantveva (SyÈ) MigavadhaÒca (Ka) 87 MilakkhurajanaÑ = PilakkharajanaÑ (?) 342 Mudi~gehi = Muti~gehi (SÊ-®Ôha) 291 Muni tamÈhu = TaÑ munimÈhu (SaÑ 1. 188) 368 MettacittaÒca = MettaÑ cittaÑ (SÊ, SyÈ) 314 MoggallÈnena = MoggalÈnena (Ka) evamuparipi. 1 MhitapubbaÑ = MihitapubbaÑ (SÊ) 291

[ Ya ] YaÒÒamanussarantÈ = PuÒÒamanussarantÈ (SyÈ, Ka) 50 YaÒÒassa = PuÒÒassa (SÊ) 158-159 YathÈvedi = YathÈ vetti (SÊ) 295 Yadi = Yada (SÊ-®Ôha) Hadi (?) 324 Yassa catthÈya = YassatthÈya (SÊ) 307 Yasassine = Yasassino (SÊ, SyÈ) 128 YÈcÈmi taÑ = YÈcÈmahaÑ (SÊ) 189 YÈvabh|mÈ’valambare = YÈva bh|myÈvalambare (?) 161 Ye cidha = Yedha (SÊ, SyÈ, I) Ye idha (Ka) 80 Yogakkhemamanuttaranti = YogakkhemaÑ anuttaranti (SÊ, SyÈ) 378 Yodhika = Y|dhika (SÊ) YothikÈ (SyÈ) 51 Yodhika bandhuka’nojakÈ = YothikÈ bandhukÈ nojakÈ (SyÈ) 51 YaÑ’tumassa = YaÑ taÑ assa (SyÈ) Yantamassa (Ka) 157

[ Ra ] RattÈya = RattiyÈ (Ka) 163 RÈjadasÊ = RÈjadisÊ (SyÈ, Ka) 359 RÈjÈbhirÈjÈ = RÈjÈdhirÈjÈ (SÊ, Ka) 330 RucakatthatÈ = RuciratthatÈ (SyÈ, Ka) 80 Ruppar|pakaÑ = R|par|pakaÑ (Ka) 424 RoruvamhÈ = BheruvamhÈ (SÊ) 155



[ La ] Lokavid|na = Lokavid|hi (SyÈ, Ka) 50, 62 LohitakamayaÑ = Lohita~gamayaÑ (SyÈ) Lohita~kamayaÑ (SÊ) LohamayaÑ (katthaci) 146 Lohita~gamayÈ = Lohita~kamayÈ (SÊ, SyÈ) 53

[ Va ] Va~kaÑbhayÈ = Dha~kaÑbhayÈ (Ka) 116 Vaggu = Vagg| (SyÈ) 53 Vaggu ca susa~gato ca = Vaggu sumukho susa~gato (SÊ) 196 VagguÑ = Vaggu (SÊ, Ka) Vagg| (SyÈ) 80 Vacchasuposathe = Vassasuposathe (SÊ) 29 Vaja = Bhaja (Ka) 89 VaÓÓupathaÑ = VaÓÓanÈpathaÑ (SÊ, SyÈ) 201 VaÓÓuÑ = VanaÑ (SyÈ) VaÓÓaÑ (Ka) 117 Vatthavasane = VatthanivÈsane (SÊ, SyÈ) 57 VanditvÈ = Vanditva (SÊ) 26, 58 VandissaÑ = VandisaÑ (SÊ, I) 293 Vanamogahissasi = Vanamotarissasi (SÊ) VanamogÈhissasi (SyÈ, Ka) 420 Vanibbake = VaÓibbake (SyÈ, Ka) 75 Vanecaroti = VanÈcaroti (SyÈ, Ka) 87 Varatanu = VaracÈru (katthaci) 18 Vassiko = Passiko (SÊ, SyÈ, I) 265 Vase = VasÊ (SyÈ, Ka) Ma 2. 352; Khu 1. 369. 331 Vase nivattituÑ = Vasena vattituÑ (?) 359 VaÄavÈmukhaÒca = BalavÈmukhaÒca (Ka) 355 VÈtadhutÈ = VÈtadh|tÈ (SÊ, SyÈ) 55 VÈvaÔÈ = ByÈvaÔÈ (SÊ) PÈvaÔÈ (SyÈ) 159 VikampÈmi = VikappÈmi (SÊ, SyÈ) 193

NÈnÈpÈÔhÈ 475


[ Va ] Vijahate = Virahate (SÊ, I) Vivahate (SyÈ) 289 VidÈlayanti = VipÈÔayanti (SÊ) VipÈtayanti (Ka) 187 VidÈlitÈ = PadÈlitÈ (SÊ, SyÈ) 256, 277 Vidicca = ViditvÈ (SÊ) 136 ViduÑ = Vid| (SyÈ, I, Ka) 69 Vid| = ViduÑ (SÊ) 87 VipÈkena = VipÈkaÑ (SyÈ, Ka) 131 VirÈjitatto = VirÈdhitatto (SÊ, I) 181 VirÈdhÈya = VirÈgÈya (SyÈ, Ka) 136 VivasÈne = VyavasÈne (SÊ) 178 VivasÈne = Vivasane (SÊ, SyÈ) 297 Vivecayetha = Vivecayatha (SÊ) 180 VisÈlakkhi = VisÈlakkhÊ (SyÈ) 54 VisÊyaruÑ = Visiyantu (Ka) 273 VisosanÈ = VisosakÈ (SÊ) 418 Vihassati = Vihessati (SyÈ, I) 267 VihassÈma = ViharÈma (SÊ) ViharissÈma (SyÈ) 393 VÊrÈ VÊrehi = DhÊrÈ dhÊrehi (SÊ) 378 VÊrena = Therena (Ka) 26 VeÔhamissena = Veghamissena (SÊ, SyÈ) Vegamissena, vekhamissena (Ka) 250 VettÈcaraÑ = VettaÑ paraÑ (SyÈ) VettÈcÈraÑ (Ka) 117, 195 VedessÈmi = PaÔivediyÈmi (SÊ, Ka) 374 VehÈsÈdupasa~kamiÑ = VehÈsÈnupasa~kamiÑ (SyÈ, Ka) 304 VehÈyasaÑ = VehÈsayaÑ (SÊ) 58 VoÉh|na = Tepuna (SyÈ, Ka) Vodhuna (Ka-®Ôha) 428

[ Sa ] Sa-upÈdiseso = AnupÈdisesÈ (SÊ) AnupÈdiseso (Ka) 374



[ Sa ] Sa~kamanaÑ = Ca~kamanaÑ (SÊ) Ca~kamaÑ (SyÈ) SamakaÑ (Ka-SÊ) 105 SakkhalikaÑ = SakkhaliÑ (SÊ, SyÈ) 47 SakuÓiÑ = SakuÓaÑ (SyÈ) 413 SaÒchannÈ = PacchannÈ (SÊ) 272 SaÒchanne = Pacchanne (SÊ) 53 SaÓÔhanaÑ = SanthanaÑ (SÊ, SyÈ, I) 22 SateratÈva = SateritÈva (SyÈ, Ka) 51 SattaÑ = SantaÑ (SÊ) PuttaÑ (SyÈ) 394 SanthavaÑ = SandhavaÑ (Ka) 335 SaddhÈyikaÑ = SaddhÈyitaÑ (SÊ, I) 185 SaddhÈ = AddhÈ (SÊ-®Ôha) 372 SampatitacchaviÑ = ŒpatitacchaviÑ (SÊ) 139 Sampavanti = SampavÈyanti (Ka) 120 Sabbampi akkhissaÑ = SabbaÑ ÈcikkhissaÑ (SÊ) 183 Sambaddho = Sambandho (SyÈ, Ka) 251 SambulakaccÈno = SambahulakaccÈno (Ka) 257 SambhÈvento = PabhÈvento (SÊ) 160 SamaÓÈneva = SamaÓÈnameva (SÊ, SyÈ) 410 SamatiÔÔhatha = SampatiÔÔhatha (Ka) 269 SamanvesaÑ = SamannesaÑ (SaÑ 1. 196) 372 SamanantarÈnuddiÔÔhe = SamanantarÈ anuddiÔÔhe (SyÈ, Ka) 134 SamappitÈ = SamajjatÈ (SÊ) 206 SamotatÈ = SamohatÈ (Ka) 163 SamotatÈ = SamotthatÈ (Ka) SamogatÈ (SyÈ) 110 Sayamidha = Yamidha (SÊ, SyÈ, I) 77 SaraÓamÈgamha = SaraÓamÈgamma (sabbattha) 331 SarasmiÑ = Sarassa (SÊ) SÈgarasmiÑ (Ka) 365 SarÊsapÈ = SiriÑsapÈ (SÊ, SyÈ, I) 173 Sallakatto = Sallakanto (SÊ) 331 Sallakikena = Sallakitena (SÊ) Sallarikena (SyÈ) 244

NÈnÈpÈÔhÈ 477


[ Sa ]

SavatÊ = VasatÊ (SÊ) 275 SavÈhiniÑ = SavÈhanaÑ (Ka) 363

SavÈhiniÑ = SavÈhanaÑ (bah|su) 255 SasaÑ jappati = GhaÔo jappati (Ka) 149

Sahate = Sahati (I, Ka) 284 Sahabya = Sahabyata (SÊ, SyÈ) 66

Sahalohita~gÈ = Sahalohita~kÈ (SÊ) SahalohitakÈ (SyÈ) 53 Sahindake = Sa-indake (SÊ) 34

Sa, hisuttesu = Patisuttesu (SÊ, Ka) 259 SÈÓavÈsi = SÈnuvÈsi (SÊ) SÈnavÈsi (SyÈ) 168

SÈtunnavasanÈ = SÈhunnavÈsino (SyÈ, I) SÈhundavÈsino (Ka) 167 SÈdhur|pe = SÊlavante (Ka) 101

SÈrathi = SÈrathÊ (SÊ) 356 SÈlam|le = Rukkham|le (SyÈ, Ka) 404

Si~gÈlÈ = SigÈlÈ (SÊ, SyÈ, I) 173 Si~gÈlapitÈ = SigÈlapitÈ (SÊ) 224

Sindhaka = Sanduka, sindhuka (Ka) 158 SirimaÓÉo = Sirimando (SÊ) 289

Sivako = SÊvako (SÊ) 256 SivathikaÑ = SÊvathikaÑ (SÊ, SyÈ, I) 275

SÊtodakÈ = SÊtodikÈ (SÊ) 113 TheragÈthÈsaÑvaÓÓanÈya sameti. 7 SiÑ sare = Sabbare (Ka) Sappare (?) 91

SukkÈna dhammÈnaÑ = Sukkehi dhammehi (SÊ, SyÈ-®Ôha) 411 SukhitÈ = Sukhino (I, Ka) 124, 201

SugandhakaÑ = SagandhakaÑ (SÊ, SyÈ, I) 276 SucigandhaÑ = SuciÑ gandhaÑ (SÊ) 55



[ Sa ]

SucimhitÈ = SucimbhikÈ (SyÈ) 22 SuÓemu = SuÓoma (SÊ) SuÓomi (SyÈ) 79

SudhammÈyaÑ Ôhito = SudhammÈyÈ’bhito (SyÈ) Ma 2. 414 piÔÔhe. 366 SuddhimajjhagaÑ = SuddhamajjhagÈ (SÊ, Ka) SuddhimajjhagamÈ (SyÈ) 336

SuniddÈti = SunandÈti (SÊ) 31 Sunetta = Sunita (Ka) 211

SuphassÈ = SupassÈ (SyÈ, I, Ka) 71 SubhaddÈ = SaÑbhaddÈ (Ka) 71

Suyyati = S|yati (SÊ, SyÈ) 91, 202 SurabhÊ = S|rabhiÑ (SÊ, Ka) 120

SuvaÓÓachannÈ = SuvaÓÓacchÈdanÈ (SÊ) 77 Suvibhattesu = Savibhattesu (SÊ, Ka) 373

Suhadayo = Suhado (SÊ) 177 SuhuÔÔhitaÑ = SuvuÔÔhitaÑ (SÊ) 47

SeyyathÈpi = SayathÈpi (SÊ, I) 285 SoÓÓavÈlukasanthate = SovaÓÓavÈlukasanthate (SyÈ, I)

SovaÓÓavÈlikasanthate (Ka) 56 Sobhare = Sobhate (®Ôha) 410

So maÑ aticaramÈnÈya = EvamÈticaramÈnÈya (SyÈ, I) 164 SoÄasubbedho = SoÄasapabbedho (SÊ-®Ôha) SoÄasabbÈÓo (?) 253

SaÑghe dÈnÈni dassÈmi = Sa~ghe dÈnaÑ dassÈmihaÑ (SyÈ) 49 SaÑyamassa = Samadamassa (SÊ) 77

SaÑyamaÑ = SaÒÒamaÑ (SÊ) 34 SaÑyuttÈ = SaÒÒatÈ (SÊ) 51

SaÑvaraÑ sÊlaÑ = SaÑvaro sÊlaÑ (SÊ) SaÑvarasÊlaÑ (SÊ-®Ôha) 309 SvÈgataÒca = SÈgataÒca (SÊ) 21

NÈnÈpÈÔhÈ 479


[ Ha ] HadayassitaÑ = HadayanissitaÑ (SÊ, SyÈ) 385 HadayeritaÑ pÊtiÑ = HadayeritaÑ pati (SÊ) Hadayeritampi taÑ (SyÈ) 93 Himavantato = HimavantÈva (Ka) 161 HiyyamÈnamhi = HÊyamÈnamhi (SÊ) 244 HeÔhayitvÈ = BÈdhayitvÈ (Ka) 251 HeÔheti ca = BÈdhiyati, bÈdheti ca (Ka) 251 HemakappanavÈsasÈ = HemakappanivÈsasÈ (SyÈ, Ka) 25 HemajÈlapaÔicchannaÑ = HemajÈlakapacchannaÑ (SÊ) 105 HemantikasÊtakÈlarattiyo = HemantikakÈlarattiyo (Ka) 260 Hohisi = Sohisi (sabbattha) 426



GÈthÈs|ci

GÈthÈyo PiÔÔha~kÈ

[ A ] AÑsabaddhakaÑ (AÑsa- vaÔÔakaÑ) 46 AkaÓÔako agahano 22 AkampiyaÑ atuliyaÑ 401 AkammakÈmÈ alasÈ 168, 411 AkkodhanÈ bhattu 36 Akkodhano 295-6 Akkodhano niccapasanna 183 Akkodhassa 288 AkkosÈnaÑ vadhÈnaÒca 69 AkkhÈmi te Buddha 10 AkkhÈmi te bhikkhu 2, 5, 7, 9, 11, 17, 40, 81, 125 AkkhÊni ca t|riyÈriva 422 AkhaÓÉakÈrÊ sikkhÈya 205 AkhaÓÉasikkhÈpade 21 AgÈravo ca kÈsÈve 342 AgÈrasmiÑ vasantÊhaÑ 390 AggamahesÊ bhavissasi 430 AggiÑ candaÒca s|riyaÒca 389 AggivaÓÓo ca no vÈto 214 AggivaÓÓo ca me vÈto 175 A~kato a~kaÑ gacchanti 168 A~gÈrino dÈni dumÈ 300 A~gÊrasassa gahapatino 157 AcintiyÈ kammavipÈkÈ 62 Accayanti ahorattÈ 250


[ A ] AccÈraddhamhi vÊriyamhi 312 AccharÈnaÑ satasahassÈnaÑ 26 AcchariyamabbhutaÑ taÑ 434 AcchariyaÑ vata abbhutaÑ vata 115, 148 AcchÈdanaÒca bhattaÒca 27, 29, 30, 54 Acchecchi taÓhaÑ idha 375 AcchejjÈbhejjo hi 204 Accherar|paÑ sugatassa 173 AccheraÑ vata buddhÈnaÑ 353 AcchodikÈ 244, 307, 351 AjaraÑ jÊramÈnena 227 Ajaramhi vijjamÈne 434 AjegucchaÑ vimuttehi 342 AjjaÔÔhamÊ pabbajitÈ 418 Ajjatagge maÑ 293 Ajja pannarase 370 Ajjeva tÈta 431 Ajjeva BuddhaÑ saraÓaÑ115, 148, 191 AjjhattaÒca na jÈnÈti 292 AjjhattaÒca pajÈnÈti 292 AjjhattaÒca bahiddhÈ ca 277, 288 AjjhattaÑ me samuÔÔhÈya 324 AjjhÈyakopi ce assa 364



[ A ] Ajjhupagacche ghÈtaÑ 431 AjjhositÈ asÈre 430 AÒchÈmi naÑ na muÒcÈmi 323 AÒjanÊva navÈ cittÈ 325, 347, 364 AÒÒathÈ LokanÈthamhi 338 AÒÒamaÒÒaÑ vadhitvÈna 136 AÒÒÈÓam|labhedÈya 286 AÒÒÈtamÈnino dhamme 341 AÒÒÈto eso 182, 191 AÒÒÈ suveÓÊ susu 92 AÒÒassa BhagavÈ buddho 344 AÔÔÊyÈmi harÈyÈmi 134 AÔÔha~gikena maggena 205 AÔÔha~gikaÑ aparimitaÑ 27 AÔÔha~gupetaÑ anudhammacÈrinÊ 37 AÔÔhapadakatÈ kesÈ 325, 363 AÔÔhaÑsÈ sukatÈ thambhÈ 105 AÔÔhika~kalakuÔike 362 AÔÔhisa~ghÈtaghaÔito 304 AÔÔheva piÓÉapÈtÈni 48 AÔÔheva muttapupphÈni 85 AÉÉhÈ daliddÈ ca 326 AtimÈno ca omÈno 287 AtisÊtaÑ ati-uÓhaÑ 264 AtihitÈ vÊhi 282 AttanohaÑ anatthÈya 179 AtthakÈmosi me yakkha 115, 215 AtthaÒca yo jÈnÈti 281 AtthassÈhaÑ viÒÒÈpanÊ 319


[ A ] AtthÈya vata no 412 AtthÈya vata me buddho 82, 277 Atthi ca me ettha 176 Atthi me ettha nikkhittaÑ 175 Atthi sakyakule 400 Atha ayyÈ jinadattÈ 427 Atha asitanicitamuduke 431 Atha tumhe kena 117, 194 Atha tenÈgamÈ bhikkhu 107 Atha tvaÑ kena vaÓÓena 48 Atha naÑ bhaÓatÊ 427 Atha nibbinda’haÑ kÈye 389 Atha nibbinda’haÑ r|pe 382 Atha ne bhaÓati 430 AthaddasÈsiÑ sugataÑ 394 AthaddasÈsiÑ SambuddhaÑ 217, 310, 337 Atha pÈpÈni kammÈni 250 Atha maÑ adÈsi 426 Atha maÑ bhaÓatÊ 427 Atha me sÈketato 425 Atha saÔÔhisitÈ savitakkÈ 369 Atha soÄasame 428 Atha’haÑ bhaÓÈmi 427 AthÈpare pÈdakuÔhÈrikÈhi 187 Atho jÈtikkhayaÑ patto 387 Atho sÊdati saÒÒuttaÑ 323 Adassanena’haÑ tassa 111 AdÈ annaÒca pÈnaÒca 157 AdÈnamatidÈnaÒca 158

GÈthÈs|ci 483


[ A ] AdÈsi me akÈsi me 130 Addasa brÈhmaÓo BuddhaÑ 415 Addasa BhagavÈ ÈdiÑ 375 AddasaÑ virajaÑ BuddhaÑ 12, 31 AddasaÑ virajaÑ bhikkhuÑ 4, 5 15-6, 32, 85 AddhÈ na jÈnanti 256 AddhÈ paÔiÒÒÈtametaÑ 182 AddhÈ hi dÈnaÑ bahudhÈ 188 AdhigatamidaÑ bah|hi 434 Adhicetaso appamajjato 234 AdhiccaladdhaÑ pariÓÈmajaÑ 119, 196 Adhimitto mittavaÓÓena 213 Ana~gaÓassa posassa 314, 345 AnantaraÑ hi jÈtassa 302 AntalikkhasmiÑ tiÔÔhanto 179 AnantÈdÊnavÈ kÈmÈ 418 Anamatagge saÑsÈrato 433 Anabbhito tato ÈgÈ 137 AnÈkiÓÓÈ gahaÔÔhehi 351 AnÈvaÔesu titthesu 175, 214 AnÈsannavarÈ etÈ 227 AnikkasÈvo kÈsÈvaÑ 342 AniccaÑ dukkhanti vipassa 357 AniccÈ adhuvÈ kÈmÈ 432 AniccÈni gahaÓÈni 256 AniccÈ vata sa~khÈrÈ 363 AniccÈ hi calÈ saddhÈ 266 AnimittaÒca bhÈvemi 370, 381, 391


[ A ] AnissaraÓadassÈvÊ 322 Anukampakassa kusalassa 71 AnukampakÈ mayhaÑ 138 AnukampÈya me SatthÈ 303 Anukampassu kÈruÓiko 169 AnucchaviÑ ovadiyaÒca 121, 197 AnujÈnÈtha maÑ ubhayo 429 AnujÈnÈhi me ayye 416 AnudiÔÔhÊnaÑ appahÈnaÑ 324 Anuddhato acapalo 317, 352 Anuppatto sacchikato 276 Anubhomi sakaÑ puÒÒaÑ 17 Anuvassiko pabbajito 225 AnusÈsi maÑ ariyavatÈ 277 Anussaranto SambuddhaÑ 278 AnekacittÈvatato 91 AnekajÈtisaÑsÈraÑ 237 AnekabhÈgena guÓena 182 AnekavaÓÓaÑ darasoka- nÈsanaÑ 112 Antova~kagato 323 AndhohaÑ hatanettosmi 240 AnnaÑ pÈnaÑ ca ÈdÈya 395 AnnabhÈro pure ÈsiÑ 337 Annena ca pÈnena ca 425, 427 ApaÓÉaro aÓÉasambhavo 307 Apathena payÈtumicchasi 422 AparimitaÒca dukkhaÑ 434 Apare pana sugati mÈsamÈna 184 AppÈyukÊ kÈlakatÈ 58



[ A ] Api ce hoti 248 Api d|ragatÈ saramhase 422 Api yojanÈni gacchÈma 214 Api Sakkova Devindo 21 ApuÒÒaÑ pasavÊ mÈro 367 AppaÑ vÈ bahuÑ vÈ 115, 146 AppakaÑ jÊvitaÑ mayhaÑ 390 Appakampi kataÑ deyyaÑ 66 Appakampi kataÑ mahÈvipÈkaÑ 79 Appakassa kammassa phalaÑ 3, 4 AppaÒÒÈto disvÈpi 186 Appamattassa me sikkhÈ 276 AppassutÈyaÑ puriso 347 AppicchatÈ sappurisehi 358 Appiccho ceva santuÔÔho 305 Appiccho sÈtatiko 333 AbbahÊ vata me sallaÑ 114, 132, 147, 150, 166, 385 Abb|ÄhaÑ aghagataÑ vijitaÑ 275 AbbhatÊtasahÈyassa 348 AbbhutaÑ vata vÈseÔÔhi 414 AbbhokÈsÊ sÈtatiko 332 AbbhokÈse viharasi 283 Abhaye bhiduro 383 Abhikkantena vaÓÓena 10, 11, 15, 16, 23, 28, 32, 39, 45, 59, 60, 63, 64, 68-9, 139, 141, 144-5 AbhikkhaÓaÑ nandanaÑ sutvÈ 29 Abhir|ÄhaÒca maÑ ÒatvÈ 111


[ A ] AbhijÈtÈ mahantÈsi 33 AbhijjamÈne vÈrimhi 167 AbhiÒÒÈ pÈramippatto 373 AbhiÒÒeyyaÑ abhiÒÒÈtaÑ 331 AbhippasÈdehi manaÑ 25 Abhibh|tassa dukkhena 342 AbhivuÔÔhÈ rammatalÈ 351 Abhisattova nipatati 245 AmajjapÈ no ca musÈ 14 Amajjapo no ca musÈ 86 Amatamhi vijjamÈne 433 AmÈnusÈ pÈrisajjÈ 179 Amitto mittavaÓÓena 213 AmoghaÑ divasaÑ 289 AmbakaÒjikaÑ 46 AmbapakkaÑ dakaÑ yÈgu 215 Ambapallavasa~kÈsaÑ 258 AmbilaÑ madhuraggaÒca 322 Ambo ca sitto samaÓo 107 Amma jÊvÈti vanamhi 385 AyaÑ kumaro sÊvathikÈya 173 AyaÑ pure mÈtaraÑ 173 AyaÑ maggo ramaÓÊyo 202 AyaÑ sÊtodakÈ ga~gÈ 161 AyamÈhu purÈÓiyÈ 232 Ayamiti kappaÔo 258 AyÈcito tatÈ’gacchi 394 Ayoge yuÒjamattÈnaÑ 275 Ayoni suddhimanvesaÑ 263

GÈthÈs|ci 485


[ A ] Ayoniso manasikÈro 252, 389 AyaÒca kho dakkhiÓÈ dinnÈ 129, 130 AyaÒca te pokkharaÓÊ 215 AyaÒca daharo bhikkhu 363 AratiÒca ratiÒca pahÈya 368 ArahaÑ Sugato loke 256 ArahÈ dakkhiÓeyyomhi 277 Ar|pa d|ra~gama ekacÈri 358 AraÒÒe rukkham|le vÈ 335 AraÒÒe rukkham|lesu 338 AlaÑ jhÈyitukÈmassa 351 AlaÑ me phÈsukÈmassa 351 Ala~katÈ maÓikaÒcanÈ 58 Ala~katÈ suvasanÈ 269, 291, 363 Ala~kato MaÔÔhakuÓÉalÊ 113, 146 Ala~kato mÈlyadharo 100, 108 AladdhÈ cetaso santiÑ 384, 388 AladdhÈ cittassekaggaÑ 285 AlambusÈ missakesÊ ca 71 Alameva kÈtuÑ kalyÈÓaÑ 156 AllaÑ sukkhaÑ vÈ bhuÒjanto 343 AvaÒjhÈni ca kammÈni 173 AvaÓÓaÒca akittiÒca 309 AvijjÈya nivuto 304 AvitakkaÑ samÈpanno 314, 345


[ A ] Avirodhakaresu 176 AsaÑsaÔÔho sÈtatiko 333 AsaÑhÊraÑ asaÑkuppaÑ 314 AsakkhiÑ vata attÈnaÑ 239 Asa~kheyyesu kappesu 259 Asapattamhi samÈne 433 AsallÊnena cittena 337 Asis|n|pamÈ kÈmÈ 432 AsÊtisakaÔavÈhÈnaÑ 151 AsubhÈya cittaÑ bhÈvehi 370 Aseyyo seyyasamÈnaÑ 352 AsokaÑ virajaÑ khemaÑ 146, 418 AssakÈdhipatissÈ’haÑ 87 Assatthe haritobhÈse 261 Assaddho maccharÊ cÈsiÑ 151 Assu thaÒÒaÑ rudhiraÑ 432 AsokaÑ nandanaÑ rammaÑ 71 AsokaÑ virajaÑ 146 AhaÑ andhakavindamhi 59, 106 AhaÑ kapilavatthusmiÑ 110 AhaÑ kho veÄugumbasmiÑ 225 AhaÑ tayÈ bahutare 49 AhaÑ te sakiyÈ mÈtÈ 140 AhaÑ te saraÓaÑ homi 39 AhaÑ nandÈ nandisena 144, 146 AhaÑ pure pabbajitassa 162 AhaÑ pure maccharinÊ 76, 209 AhaÑ pure saÑyamissaÑ 152 AhaÑ bhadde subaddÈsiÑ 48 AhaÑ bhadante ahuvÈsi 112



[ A ] AhaÑ bhadante caÓÉÈlÊ 26 AhaÑ bhadante petÊmhi 130-1, 138, 175, 213 AhaÑ bhadante petomhi 151, 212, 217 AhaÑ mattÈ tuvaÑ tissÈ 141, 144 AhaÑ middhena pakato 269 AhaÑ manussesu 2, 7, 9, 11, 16, 22, 32-3, 36, 38, 56, 65, 68, 84, 86, 99, 101, 105, 108, 173 AhaÑ RÈjagahe ramme 54, 176, 178, 180 AhaÑ vata vasÈnugo 421 AhaÑ sakaraÓÊyomhi 348 AhaÑ SumanÈ sumanassa 64 AhaÒca kho namassantÊ 395 AhaÒca BÈrÈÓasiyaÑ 59 AhaÒca bhariyÈ ca 96, 98 Ahamamhi kantasallÈ 403 Ahampi daÔÔhuÑ gacchissaÑ 111 AhiÑsakoti me nÈmaÑ 335 AhiÑsÈ sabbapÈÓÊnaÑ 88 Ahu ÈvÈsiko mayhaÑ 212, 213 Ahu itthÊ ahu puriso 166 Ahu tuyhaÑ pure saddhÈ 266 Ahu Buddhassa dÈyÈdo 224 Ahumha pubbe gaÓino 413


[ A ] Ahu rÈjÈ Brahmadatto 165 Ah| mayhaÑ duve puttÈ 131 Aho dÈnaÑ varÈkiyÈ 25 Aho BuddhÈ aho dhammÈ 259 Aho vata re 158

[ Œ ] ŒkÈsamhi haliddiyÈ 362 Œgacchanta’ggikhandhÈva 289 ŒcÈragocare yutto 306 Œcikkha bhante yadi 191 ŒjÈnÊyena ÈjaÒÒo 287 Œtume itthibh|tÈya 166 ŒturaÑ asuciÑ p|tiÑ 284, 381, 389 ŒdiccavaÓÓaÑ ruciraÑ 74, 207 ŒdittaÑ vata maÑ santaÑ 114, 132, 147, 150, 166 Œdi sÊlaÑ patiÔÔhÈ ca 309 ŒdÊpitÈ tiÓukkÈ 433 ŒnÈpÈnasatÊ yassa 302 Œmantayi moggallÈnaÑ 140 ŒmantanikÈ raÒÒomhi 22 ŒbÈdhiko’haÑ dukkhito 115, 148 ŒbÈdhe me samuppanne 226 ŒyuÒca vaÓÓaÒca 96 ŒyunÈ yasasÈ ceva 159 ŒyogapaÔÔaÑ 46 Œyogo sabbalokassa 304

GÈthÈs|ci 487


[ Œ ] ŒraÒÒakÈni senÈ, sanÈni 306 ŒraÒÒikÈ piÓÉapÈtikÈ 362 ŒraÒÒiko sÈtatiko 332 ŒraÒÒiko hohi ca 358 Œrati samacariyÈ ca 88 ŒraddhavÊriyÈ pahitattÈ 252 ŒraddhavÊriye pahitatte 278, 397 ŒraddhavÊriyo sÈtatiko 333 Œrambhatha nikkamatha 267 ŒrammaÓetaÑ 361 ŒrÈmÈni ca ropissaÑ 76, 208 Œlopassa phalaÑ passa 139 Œlambo gaggaro bhÊmo 22 Œvilacitto anÈvilaÑ 420 ŒveÄinÊ kaÒcana 34 ŒsÈdiya edisaÑ janaÑ 424 ŒsÈya kasate khettaÑ 300 ŒhiÓÉamÈnÈ khaÒjÈma 171

[ I ] I~gÈlakuyÈva ujjhito 422 I~gha tvaÑ gantvÈna 210 Icceva coro asi’mÈvudhaÒca 334 Icceva vatvÈna yamassa 74, 206 IccevaÑ vippalapantiÑ 76, 209 Icceva maccÈ paridevayanti 136 IÔÔhÈ dhammÈ aniÔÔhÈ ca 313


[ I ] Iti mÈraÑ atajjesi 367 ItissÈ sassu paribhÈsi 34 Ito ahaÑ vassasatÈni 138 Ito cuto licchavi 182 Ito dinnena yÈpenti 129 Itopi accherataraÑ 118, 195 Ito bahiddhÈ pÈsaÓÉÈ 399 Ito bahiddhÈ puthu 238 Ito satta tato satta 337 IttaraÑ hi dhanaÑ dhaÒÒaÑ 136 ItthibhÈvo no kiÑ kayirÈ 386 Itthir|pe itthisare 322 ItthisotÈni sabbÈni 32 Ida’majara’mida’mamaraÑ 434 IdÈni te imaÑ puttaÑ 413 IdÈni bhante imameva 35, 67 IdÈni bh|tassa pitÈ 143 IdÈnevÈhaÑ jÈnÈmi 49 IdaÑ dukkhanti maÑvoca 70 IdaÑ pure cittamacÈri 237, 359 IdaÑ bhonto nisÈmetha 331 IdaÑ mama ucchuvanaÑ 209 IdaÑ vatvÈna caÓÉÈlÊ 26 IdaÑ vatvÈna soraÔÔho 206 IdaÑ vatvÈ sÈlavane 340 IdaÑ vimÈnaÑ ruciraÑ 20 IdaÑ vimÈnaÑ virajaÑ 172 IdaÑ sutvÈ tidasÈdhipati 66



[ I ] IdaÒca te ambavanaÑ 215 IdaÒca disvÈna 195 IdaÒca disvÈna adiÔÔhapubbaÑ 117 IdaÒca sutvÈ vacanaÑ 182 IddhiyÈ abhinimmitvÈ 404 IddhÊ ca te anadhivarÈ 18 IddhÊpi me sacchikatÈ 404 Idha dhammaÑ caritvÈna 144, 146 IdhÈgatÈ anadhivaraÑ 18 Idheva kittiÑ labhati 309 Idheva kusalaÑ katvÈ 127 Idheva nindaÑ labhati 309 IndriyÈni manussÈnaÑ 322 IndriyÈneva sÈrakkhaÑ 322 IndÊvarÈnaÑ hatthakaÑ 63 ImÈ ca te accharÈyo 13, 14, 36 ImÈ ca te pokkharaÓÊ 171 ImÈ ca nÈbhyo manasÈ 91 ImÈ ca passa Èyantiyo 180 ImÈni me aÔÔha yugÈ 187 ImÈsu vÊÓÈsu 93 IminÈ p|tikÈyena 395 Ime ca vÈÄÊ maÓicandakappitÈ 91 Ime ca sabbe sahitÈ 91 Ime ca sirÊsavanÈ 120, 198 Ime pÈdÈ idaÑ sÊsaÑ 132 ImesaÒca kho vassasata 121, 198 Ime haÒÒantu vajjhantu 307, 314


[ I ] ImaÑ ca me puttaphalaÑ 413 ImaÑ yakkhaÑ gahetvÈna 154 ImaÒca passa ÈyantaÑ 364 Idampi pÈnÊyaÑ sÊtaÑ 87 ImÈsÈhaÑ dhammaÑ sutvÈ 48 ImasmiÑ loke parasmiÑ vÈ pana 109 Isayo cÈpi ye santÈ 88 Isayo vÈpi ye santÈ 150 Isi ca tattha Ègacchi 165 IsidÈsÊ tattha ekÈ 425 IsiÑ sunettamaddakkhi 211 IssÈ ca maccheramatho 17

[ U ] UkkaÓÔhÈmi sarÊrena 321 UkkaÓÔhitopi na vase 242 Ukkhepakatavacchassa 234 UggaputtÈ mahissÈsÈ 368 UccamidaÑ maÓith|ÓaÑ 80, 84, 97, 99, 104, 106, 124 UccÈvacehu’pÈyehi 323 Ucce kule ahaÑ jÈtÈ 396 Ucce maÓÉalipÈkÈre 333 UcchÈgÈraÑ tiÓÈgÈraÑ 87 UcchuÑ tuvaÑ khÈdamÈno 210 UcchukhaÓÉikaÑ ahamadÈsiÑ 45 Ujumaggamhi akkhÈte 312 Uj| ava~ko asaÔho 122, 199

GÈthÈs|ci 489


[ U ] Ujja~galaÑ tattamivaÑ kapÈlaÑ 116, 194 Ujja~gale yathÈ khette 160 UjjeniyÈ puravare 425 UjjhÈnasaÒÒino bÈlÈ 341 UÔÔhÈya anikaratto 434 UÔÔhÈya pÈde vandiÑsu 393 UÔÔhehi kaÓha kiÑ 149 UÔÔhehi nisÊda 285 UÔÔhehi puttaka 430 UÔÔhehi Revate 73, 206 UÓhe majjhanhike kÈle 201 UttamaÑ dhammataÑ patto 320 UttÈnopi ca paccittha 212 UttiÔÔhapiÓÉo ÈhÈro 350 UttiÔÔhapiÓÉo uÒcho ca 417 UttiÓÓÈ pa~kapalipÈ 239 UdakaÑ hi nayanti 224, 334 UdakaruhÈ ca ye’tthi 51 Udake ÔhitÈ udaka 43 UdarÈvadehakaÑ bhutvÈ 339 UdahÈrÊ ahaÑ sÊte 406 UddhaÑ cat|hi mÈsehi 134, 152 UddhaÑ pÈdatalÈ amma 382 UddhaccameghathanitaÑ 324 UddhatÈ ca bhavissanti 341 Uddhato unnaÄo 342 Uddhato capalo 317, 352 UnnatÈ sukhadhammena 315 Unname udakaÑ vuÔÔhaÑ 129 UnnaÄassa pamattassa 312


[ U ] UpajjhÈyassa udakaÑ 287 UpajjhÈyo maÑ avaca 223 UpaÔÔhÈpenti parisaÑ 340 UpaÉÉhaÑ padmamÈlÈhaÑ 6 UpadhÊ te samatikkantÈ 332 UpadhÊsu janÈ gadhitÈse 368 UpavijaÒÒÈ gacchantÊ 403 Upasaggo bhÊmar|po 418 UpasantaÑ uparataÑ 364 Upasanto anÈyÈso 345 Upasanto uparato 220, 345, 364 UpasampadÈ ca me laddhÈ 280 UpÈyakusalenÈhaÑ 252 UpÈrambhacitto dummedho 279 UpÈsako atthi imamhi 121, 199 UpÈsikÈ cakkhumato 22 UpÈsitÈ sappurisÈ 255 UpÈhanaÑ 47 Upeti gabbhaÒca paraÒca 327 Upemi saraÓaÑ BuddhaÑ 89, 115, 148, 206, 407, 412 UposathaÑ upavasissaÑ 17, 24, 27, 28, 29, 30, 54, 76, 209 UposathaÑ upÈgacchiÑ 382 Uposathe cahaÑ gantvÈ 54 Uppajje te sace 288 UppaÓÉukiÑ kisaÑ chÈtaÑ 139



[ U ] Uppatantesu nipate 236 UppalaÑ cudakÈ samuggataÑ 421 UppalasikharopamÈni 422 UppÈÔiya cÈrudassanÈ 424 Ubhayeneva sampanno 271 UbhinnaÑ tikicchantaÑ taÑ 288 UbhinnaÑ samakaÑ Èsi 143 UbhinnamatthaÑ carati 288 Ubho mÈtÈ ca dhÊtÈ ca 404 UmÈpupphena samÈnÈ 351 UmmaggapathaÑ mÈrassa 371 UmmÈdanÈ ullapanÈ 418 UyyÈnabh|miÑ gantvÈna 164 UyyÈnabh|myÈ ca duvaddhato 93 Uragova tacaÑ jiÓÓaÑ 137 UÄÈraÑ vata me mÈtÈ 402 UÄÈro te yaso 33

[ E ] EkaÑsaÑ cÊvaraÑ katvÈ 293 EkakÈ mayaÑ araÒÒe 233 EkatiÑse ito kappe 261 Ekaputto ahaÑ ÈsiÑ 292 EkapupphaÑ cajitvÈna 240 EkÈkiyo adutiyo 301 EkÈsanÊ sÈtatiko 332 Ekopi saddho medhÈvÊ 265 EÓÊphassÈ suphassÈ ca 22 EtaÑ acchÈdayitvÈna 134 EtaÑ kho labbhamamhehi 413


[ E ] EtaÑ ce ruccati bhoto 331 EtaÑ te paralokasmiÑ 133, 162 EtaÑ bÊjaÑ kasi khettaÑ 127 EtamÈdÊnavaÑ ÒatvÈ 211, 212, 247, 251, 327 EtasmiÑ pÈdÈni 183 EtÈ caÒÒÈ ca seyyÈse 71 EtÈdisaÑ abbhutadassaneyyaÑ 61 EtÈdisaÑ uttama 174, 181 EtÈdisaÑ karitvÈna 270 EtÈdisaÑ kusalaÑ 37 EtÈdisaÑ kho kaÔukaÑ 212 EtÈdisaÑ puÒÒaphalaÑ 35, 68 EtÈdisaÑ yaÒÒamanussarantÈ 50, 63 EtÈdisÈ sappurisÈna sevanÈ 124, 193, 201 EtÈdiso licchavi 193 Ete ca dÈnÈni adaÑsu 136 EtenupÈyena 94 Ete pacchimakÈ dÈni 337 Ete sambahulÈ 352, 364 EtaÒca aÒÒaÒca lahuÑ 190 EtaÒca bhante arahÈma 214 EtaÒca samatikkamma 336 EtaÒcÈhaÑ assarathaÑ 415 EttakamidaÑ anussarÈmi 79 EttÈvatÈ vÊsatiratti 190 Etto cÈpe catubbhÈgaÑ 413 Ettha rattÈ pamattÈ ca 417

GÈthÈs|ci 491


[ E ] Ediso ahu ayaÑ 410 EvaÑ anÈgataddhÈnaÑ 343 EvaÑ amittajananÈ 418 EvaÑ ahaÑ amatadasamhi 19 EvaÑ karonti ye sadda 435 EvaÑ karonti sappaÒÒÈ 133, 150 EvaÑ ce kaÓha jÈnÈsi 149 EvaÑ dadanti ÒÈtÊnaÑ 129 EvaÑ datvÈ yajitvÈ ca 159 EvaÑ dassanasampannaÑ 254 EvaÑdiÔÔhi pure ÈsiÑ 204 EvaÑ nÈnappayÈtamhi 340 EvaÑ paÒÒÈya ye tittÈ 315 EvaÑ bahudukkhÈ kÈmÈ 432 EvaÑ bhaÓati sumedhÈ 430, 434 EvaÑ bhaÓito bhaÓati 427 EvaÑ maÑ bhattikataÑ 426 EvaÑ me kattukÈmassa 301 EvaÑ me bhayajÈtassa 324 EvaÑ vijitasa~gÈmaÑ 371 EvaÑ vihÈramÈnÈya 383 EvaÑ vihÈramÈnassa 305 EvaÑ sabba~gasampannaÑ 372 EvaÑ sudesite dhamme 371 EvaÑ so khÈdata’ttÈnaÑ 179 EvamanuyuÒjiyamÈnÈ sÈ 425 EvametaÑ avekkhantÊ 389 EvametaÑ mahÈvÊra 362 Evamete tathÈ vuttÈ 373 Evameva tuvaÑ mÈra 366


[ E ] EvÈyaÑ vattate kÈyo 304 EvaÒca dhammÈni (kammÈni) 192 EvaÒcetaÑ jano jaÒÒÈ 362 EvaÒce maÑ viharantaÑ 368 Esa bandhÈmi sannÈhaÑ 302 Esa brÈhmaÓa sambuddho 414 Esa bhiyyo pasÊdÈmi 317 Esa saÑsavako nÈma 75, 207 Esa sutvÈ pasÊdÈmi 375 EsÈ antaradhÈyÈmi 404 EsÈ’vahiyyase pabbatena 244 Eso te nirayo 74, 207 Eso nisinno 186 Eso hi BhagavÈ buddho 413 Eso hi saÑgho vipulo 50, 62 Ehi kÈÄa nivattassu 412 Ehi nandaka gacchÈma 254 Ehi mÈtali amhehi 66 Ehi sÈrathi gacchÈhi 415 EÄÈlukaÑ 45

[ O ] OgayhaÔÔha~gikaÑ sotaÑ 278 OghapÈso daÄhakhilo 317 Oghassa hi nitaraÓatthaÑ 371 OÔÔhappahatamattena 352 Odahi migavo pÈsaÑ 325, 363 OdÈtaÑ vata me cittaÑ 302 OdÈtam|lakaÑ 64



[ O ] OdanaÑ kummÈsaÑ ÉÈkaÑ 23 OphuÓÈmi mahÈvÈte (opuÓÈmi) 206 ObhÈsajÈtaÑ phalagaÑ 225 ObhÈsayitvÈ pathaviÑ 34, 67 OraÑ me chahi mÈsehi 204 OraÑ odanapÈkamhÈ 275 OrabbhikÈ s|karikÈ 406 OlaggessÈmi te 279 OloketvÈna sambuddho 160 OvadeyyÈnusÈseyya 344

[ Ka ] KaÑ nu uddissa muÓÉÈsi 399 KaÑ nu tattha na ramenti 273 KakkÈrikaÑ 45 Ka~kaÓaÑva sukataÑ 409 Kacci no vatthapasuto 226 KaÒcanassa phalakaÑva 410 KaÔacchubhikkhaÑ datvÈna 159 KaÔukaÑ madhurassÈdaÑ 322 KaÓhakhandhakasuvaÓÓa 408 KaÓÔhesu te yÈni 93 KatamaÑ svÈhaÑ janapadaÑ 88 KatarasmiÑ so janapade 89 KatÈvÈsÈ katakusalÈ 27 KathaÑ tvaÑ appataraÑ datvÈ 49 KathaÑ nu soceyya tathÈvidho 121, 198 KathaÑ hi dÈnaÑ dadamÈno 157


[ Ka ] KadÈ aniccaÑ vadharoganÊÄaÑ 354 KadÈ iÓaÔÔova 356 KadÈ nu kaÔÔhe ca tiÓe 355 KadÈ nu kho yaÑ viditaÑ 355 KadÈ nu ga~gaÑ yamunaÑ 355 KadÈ nu nÈgova 356 KadÈ nu paÒÒÈmaya 354 KadÈ nu maÑ tandi khudÈ 354 KadÈ nu maÑ pÈvusakÈla 355 KadÈ nu r|pe amite ca 355 KadÈ nuhaÑ dubbacanena 355 KadÈ nuhaÑ pabbata 354 KadÈ nuhaÑ bhayajananiÑ 354 KadÈ nuhaÑ bhinnapaÔa 354 KadÈ nuhaÑ sabbhi 354 KadÈ may|rassa sikhaÓÉino 355 Kandanti naÑ ÒÈtÊ pakiriya 326 Kappitako nÈma idhatthi 185 KappitakaÒca upasa~kamitvÈ 190, 191 KappiyaÑ taÒce chÈdeti 343 KammaÑ kammanti ÒatvÈna 286 KammaÑ bahukaÑ 295, 352 KammakÈmÈ analasÈ 411 KaraÓÊyÈni paÒÒÈni 82, 83 Karato te cÊyate pÈpaÑ 367 KarerimÈlÈvitatÈ 351 KarotaÑ opadhikaÑ puÒÒaÑ 49, 62 Karoti bhaddakaÑ kammaÑ 205

GÈthÈs|ci 493


[ Ka ] Karotha BuddhavacanaÑ 284 Karova BuddhasÈsanaÑ 379, 392 Karohi kammaÑ idha 172 KalyÈÓadassano bhikkhu 330 KalyÈÓamittatÈ muninÈ 403 KalyÈÓÊ vata te vÈcÈ 87 KallacittaÒca maÑ ÒatvÈ 70 Kassa idaÑ ÈÄÈhanaÑ 165 Kassa brÈhmaÓa 406 Kassa vÈ tvaÑ vacanakarÈ 18 Kassa sel|pamaÑ cittaÑ 257 KassindriyÈni 259 KÈ esÈ devatÈ bhadde 49 KÈ kambukÈy|radhare 53 KÈ te rati vane 87 KÈnanaÑva sahitaÑ 408 KÈnanamhi vanasaÓÉa 409 KÈ nÈma tvaÑ visÈlakkhi 54 KÈ nu antovimÈnasmiÑ 133 KÈmaÑ kÈmesu 434 KÈmaÑ bhijjatu’yaÑ kÈyo 22, 273 KÈmakopappahÊnÈ 316 KÈmacchando ca 236, 346 KÈmacchandaÒca byÈpÈdaÑ 397 KÈmandhÈ jÈlapacchannÈ 272 KÈmapa~kena sattÈ hi 418 KÈmarÈgena ÉayhÈmi 369 KÈmÈ kaÔukÈ 429 KÈmÈ hi citra 327, 357 KÈme Èdittato 327


[ Ka ] KÈme svÈdÊnavaÑ disvÈ 290, 404 KÈmaggapattÈnaÑ yamÈhunuttaraÑ 18 KÈyakammaÑ suci nesaÑ 411 KÈyaduÔÔhullagaruno 244 KÈyabandhanaÑ 46 KÈyamaccheragaruno 348 KÈyena saÑvuto ÈsiÑ 379 KÈyena saÒÒato ÈsiÑ 127 KÈyo te sabbaso vaÓÓo 127 KÈlaÑ kÈlaÑ bhavÈbhavaÑ 401 KÈlapabba~gasa~kÈso 265, 317 KÈle kÈlavasaÑ 315 KÈlena upaÔÔhahitvÈ 425 KÈlena paÒca puttÈni 130 KÈlena satta puttÈni 131 KÈveyyamattÈ vicarimha 372 KÈsikasukhumÈni dhÈraya 421 KÈÄakÈ bhamaravaÓÓa- sÈdisÈ 408 KÈÄÊ itthÊ brahatÊ 251 KÈÄÊ dubbaÓÓar|pÈsi 144 KaÄa’~giniÑva takkÈriÑ 413 KiÑ kammamakarÊ 66 KiÑchandÈ kimadhippÈyÈ 341 KiÑ tato pÈpakaÑ assa 211 KiÑ tavattho vane tÈta 307 KiÑ te idha sÈrasammataÑ 422 KiÑ te vataÑ kiÑ pana 119, 197 KiÑ tumhÈkaÑ bhojanaÑ 136



[ Ka ] KiÑ tvaÑ pure kammamakÈsi 34, 67, 93 KiÑ tvaÑ pure sucarita 18, 57 KiÑ nÈma so kiÒca 122, 200 KiÑ nu ummatta- r|pova 132, 149, 217 KiÑ nu g|thaÒca muttaÒca 75, 207 KiÑ nu kÈyena vÈcÈya 75, 130, 131, 138, 141, 145, 151, 161, 164, 175, 178, 180, 208, 212, 214, 217 KiÑ bhavagate 429 KiÑ bhadante karitvÈna 321 KiÑ mama paro 432 KiÑ me katÈ RÈjagahe 385 KiÑsÊlo kiÑsamÈcÈro 155, 203 KicchÈ laddho 292 KiÒcÈpi khomhi kisikÈ 382 KiÒcÈpi khomhi dukkhitÈ 382 KiÑ te aparÈdhitaÑ mayÈ 420 Kinnu jÈtiÑ na rocesi 400 KimahaÑ sÊlasampannÈ 392 KimÈnupubbaÑ puriso 321 KimidaÑ kusalaÑ 79 Kimiva ta’haÑ jÈnantÊ 430 Kimiva p|tikÈyamasuciÑ 430 KimilÈyaÑ (kimbilÈyaÑ) gahapati 164 KimÊva mÊÄhasallitto 364 KilesÈ jhÈpitÈ mayhaÑ 234


[ Ka ] KilesehÈbhibh|tÈ 339 KisÈ paÓÉu vivaÓÓÈ ca 389 Ki’ssa vataÑ kiÑ pana brahmacariyaÑ 174 Kissa saÑyamadamassayaÑ 51 Kissa saÑyamassa 77 KÊdiso nirayo Èsi 365 KÊva ciraÑ vimÈnamhi 29 KuÒjaro te 5 KuÔÔam|laÒca nissÈya 350 KuÓÉinÈgariyo thero 168 Kuto nu Ègamma 20 KummaggaÑ paÔipannamhÈ 202 KummaggapaÔipannaÑ maÑ 406 Kulamhi mitte ca 356 Kullo sivathikaÑ gantvÈ 283 KusalÈnaÒca dhammÈnaÑ 339 KusumitasikharÈ ca pÈdapÈ 420 K|ÔÈgÈrÈ nivesÈ 9, 10, 61 K|ÔÈgÈre ca pÈsÈde 168, 177 Te ca tattha papatitÈ 167 Kena kÈyaÑ upapannÈ 27 Kena te a~gulÊ 157 Kena te tÈdiso 1, 4, 8, 10, 12, 15, 16, 21, 23, 28, 29, 30, 32, 39, 41, 59, 65, 68, 80, 81, 84, 86, 104, 106, 124, 139, 141, 144, 145 Kena te brahmacariyena 155

GÈthÈs|ci 495


[ Ka ] Kena tvaÑ vimalobhÈsÈ 10 KenÈsi bhadde patino 38 KevaÔÔadvÈrÈ nikkhamma 23 KesÈ cassÈ atidÊghÈ 161 Kese me olikhissanti 254 Ko kuÔikÈyaÑ, bhikkhu 232 Koci koci ettha 53 KocchaÑ pasÈdaÑ aÒjaniÒca 425 KoÒcÈ may|rÈ 12 KoÔisatasahassassa 365 KoÔisatasahassÈni 205 Ko devalokato 75, 208 KodhanÈ upanÈhÊ ca 341 Ko nu te idamakkhÈsi 406 Ko nu dibbena yÈnena 86 Ko nu senÈpati 330 Ko chÈto ko ca 157 Ko chatticchati 157 Ko me asattho 324 Ko me vandati pÈdÈni 73 KosÈtakÊ nÈma 66 KoseyyakambalÊyÈni 170 Ko so pÈra~gato 323 Ko hi tassa janenattho 251

[ Kha ] KhattiyÈ brÈhmaÓÈ vessÈ 88, 150 KhattiyÈ bhogÊ 330 KhantyÈ chandikato 347


[ Kha ] KhandhadhÈtu-ÈyatanaÑ 431 KhandhÈ diÔÔhÈ yathÈbh|taÑ 239 KhandhÈ mayÈ pariÒÒÈtÈ 253 KhalupacchÈbhattÊ 332 KhiÉÉÈya yakkho pasavitvÈ 188 KhippaÑ giraÑ eraya vaggu vagguÑ 374 KhÊÓakulÊne kapaÓe 403 KhÊÓÈya bhavanettiyÈ 320 KhÊÓÈyukaÒca maÑ ÒatvÈ 90 KhÊÓÈsavaÑ vigatarajaÑ 26 KhÊÓÈsavo visaÒÒutto 347 KhÊÓÈ hi mayhaÑ jÈti 249 KhÊrodanaÑ aha’madÈsiÑ 44 Khett|pamÈ arahanto 127 KhepetvÈ jÈtisaÑsÈraÑ 397

[ Ga ] GacchaÑ vadesi samaÓa 333 Gatimanto satimanto 349 GatÊ ca bandh| ca parÈyaÓaÒca 189 GattÈni parimajjitvÈ 269 GantvÈna te saÑgharaÑ 124 GantvÈna te sindhu- sovÊra 124, 201 GantvÈna so piÔÔhito 210 GantvÈna so saÑgharaÑ 201 GantvÈna hatthiniÑ puraÑ 175 GantvÈ mayaÑ sindhusovÊra 121, 198 GandhaÑ ghatvÈ sati muÔÔhÈ 328



[ Ga ] GandhapaÒca~gulikaÑ 42 GandhuttamadÈyikÈ 41 GamanÈgamanampi dissati 114, 147 GambhÊrapaÒÒo medhÈvÊ 370 Garuke mama SatthusÈsane 420 Galake api kantanti 403 GahakÈraka diÔÔhosi 256 GahvaratÊriyo suppiyo 229 GÈmÈ gÈmaÑ vicarantÊ 166 GÈmÈ vÈ yadi vÈraÒÒe 344 GimhÈnaÑ pacchime mÈse 107 GuÓavantopi saÑghamhi 341 GuÓahÊnÈpi saÑghamhi 341 Guttindriyo jhÈnarato 70 Gutte yadatthaÑ pabbajjÈ 397 G|thak|pato uggantvÈ 212, 213 G|thaÒca muttaÒca ruhiraÒca 133 G|thabhaste taconaddhe 362 Godhiko ca subÈhu ca 233

[ Gha ] GhaÔetha BuddhasÈsane 399 Gharena pÈnÊyadÈnena 171 GhÈtÈ nirayesu bah| 431 GhÈyase taÑ 55, 56, 60, 69

[ Ca ] CakkavattÊ yathÈ rÈjÈ 370 CakkÈnuvattako 346 CakkhuÑ sarÊraÑ upahanti 303


[ Ca ] CakkhundriyaÑ ce r|pesu 322 CakkhumÈ’ssa yathÈ andho 295 CaÓÉÈli vanda pÈdÈni 25 CaÓÉÊ ca pharusÈ cÈsiÑ 142, 145 Catasso kuÔiyo katvÈ 140 CatukkaÓÓaÑ catudvÈraÑ 134, 152, 204 CatukkhattuÑ paÒcakkhattuÑ 383, 397 Catunnamapi dÊpÈnaÑ 25, 60 CatubbipallÈsavasaÑ adhiÔÔhitaÑ 361 CattÈri ariyasaccÈni 294, 398 CattÈro paÒca Èlope 343 CattÈro ca paÔipannÈ 50, 62, 205 CattÈro ca mahÈrÈje 128 CattÈro bhikkh| saÑghato 143 CattÈro vinipÈtÈ 429 CattÈro satipaÔÔhÈne 253 Cando yathÈ vigata- valÈhake 98, 372 Carato tiÔÔhato vÈpi 289 CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ 17, 23, 27, 30, 37, 54, 76, 209, 382 CÈtuddÊpo rÈjÈ 432 CÈrittaÑ atha vÈrittaÑ 306 CÈle upacÈle 229 CiÓÓÈ a~gÈ ca mÈgadhÈ 392 CittaÑ upaÔÔhapetvÈna 399 CittakÈrasukatÈva 408 Cittanimittassa kovido 238 Cittamhi vasÊbh|tÈhaÑ 405 CitrÈ manoramÈ bh|mi 105, 109

GÈthÈs|ci 497


[ Ca ] Cittena vaÒjitÈ sattÈ 397 CiraÑ jÊvantu no ÒÈtÊ 129 CirappavÈsiÑ purisaÑ 73 CirarattaÑ vatÈ’tÈpÊ 323 CirasaÑkiliÔÔhaÑ vata maÑ 271 CirassaÑ vata maÑ tÈta 411 CirassaÑ vata me mahito mahesÊ 333 CihacihÈbhinadite 230 CÊvaraÑ piÓÉapÈtaÒca 161, 192, 193 CutÈ patanti patitÈ 234 Cut|papÈtaÑ jÈnÈmi 338 CundaÔÔhilaÑ gamissÈmi 167 CullÈsÊtimahÈkappino 204 CetasÈ anupariyeti 372 CetopariccaÒÈÓaÒca 388 CoditÈ bhÈvitattena 25 Codito bhÈvitattena 160, 363 Coro yathÈ sandhimukhe gahÊto 327

[ Cha ] ChaÉÉitaÑ khipitaÑ kheÄaÑ 140, 141 ChattaÑ ahamadÈsiÑ 47 Chaddanto hi tadÈ disvÈ 342 ChandajÈtÈ avasÈyÊ 379 Channa’mativassati 289 ChannÈ me kuÔikÈ sukhÈ nivÈtÈ 219


[ Cha ] ChaphassÈyatane hitvÈ 245 ChavipÈpaka cittabhaddaka 206 ChaÄÈsÊtisahassÈni 165, 180 ChaÄeva caturÈsÊti 212 ChÈtÈ pamucchitÈ bhantÈ 214 ChÈto kilanto ca pipÈsito ca 210 Chindati raÑsÊ pabha~karassa 77 Chinda no vicikicchaÑ br|hi metaÑ 373 Chinno poso migavassa 325, 363 Chuddh|nanaÑ susÈne 430

[ Ja ] Jano janamhi sambaddho 251 Jambuyo panasÈ tÈlÈ 61 JambonaduttattamidaÑ sumaÔÔho 118, 196 Jahanti putte sappaÒÒÈ 413 JÈtar|pena saÒchannÈ 272 JÈtassa maraÓaÑ hoti 400 JÈtimadena mattohaÑ 287 JÈtiyÈ sattavassena 292 JÈtiyÈ sattavassohaÑ 293 JÈnantÊ ca tuvaÑ bhoti 406 JÈnÈmase yaÑ tvaÑ pavadesi yakkha 123, 200 JÈnÈmi attano satta 427 Jigucchito manussÈnaÑ 310 JiÓÓaÒca disvÈ dukhitaÒca 236



[ Ja - Jha - ©a - ®ha - �a ] JinavarapavaraÑ upehi saraÓaÑ 78 JÊvakambavanaÑ rammaÑ 420 JÊvate vÈpi sappaÒÒo 295, 302 JÊvitaÒca adhammena 316 JÊvitÈnaÑ parikkhÈre 338 JÊvitindriyaÑ BuddhamanomanikkamaÑ 94 JhÈyÈhi jinÈhi kÈtiyÈna 286 ©atvÈnÈhaÑ virajapadaÑ asa~khataÑ 19 ®hatvÈna so vassasataÑ idheva 175 ®hito ahaÑ A~gulimÈla sabbadÈ 333 �ayhamÈno na jÈnÈti 137

[ Ta ] TaÑ ÈpagÈ anupariyanti sabbadÈ 7, 8, 10 TaÑ kÈmaÑ ahamujjhitvÈ 272 TaÑ kÈraÓÈ pÈtukatomhi attanÈ 122, 199 TaÑ kinti jÈneyyamahaÑ avecca 184 TaÑ jhÈyinaÑ sÈtatikaÑ 346 TaÑ taÑ bhaÓati sumedhÈ 432 TaÑ taÑ vadÈmi bhaddante 57 TaÑ tathÈ devakÈyehi 353 TaÑ tyÈhaÑ NÈrada br|mi 128 TaÑ disvÈna amhÈkaÑ 427 TaÑ disvÈ saÑvegamalatthaÑ bhante 188


[ Ta ] TaÑ devadevaÑ vandÈmi 375 TaÑ na passÈmi tekicchaÑ 324 TaÑ bh|mibhÈgehi upetar|paÑ 7, 8, 10 TaÑ maÑ ÒÈtÊ amittÈva 417 TaÑ maÑ tato satthavÈho 428 TaÑ me giraÑ suÓantassa 111 TaÑ me buddho viyÈkÈsi 50 TaÑ me vataÑ taÑ pana brahmacariyaÑ 120, 197 TaÑ vo vadÈmi bhaddaÑ vo 152, 284 TaÑ sÈvakaÑ sakka mayampi sabbe 373 TaÑ sukhena sukhaÑ laddhaÑ 263 TaÑ suÓohi mahÈrÈja 203, 205 TaÑ Sakko devasaÑghena 419 Tacchanto ÈÓiyÈ ÈÓiÑ 323 TaÒca acchena vÈrinÈ 107 TaÒca appaÔivÈnÊyaÑ 385 TaÒca te nhÈpayitvÈna 134 TaÒca disvÈna accheraÑ 180 TaÒca disvÈna ÈyantaÑ 107 TaÒca disvÈna ÈyantiÑ 272 TaÒca disvÈna yÈcantiÑ 291 TaÒca disvÈ mahÈmatto 167 TaÓhaÑ pajaheyya muni 306 TaÓhakkhayÈdhimuttassa 312 TaÓhÈ avijjÈ ca piyÈpiyaÒca 358 TaÓhÈdhanusamuÔÔhÈnaÑ 324 Tato uddissayÊ bhÈtÈ 169

GÈthÈs|ci 499


[ Ta ] Tato kalyÈÓavÈkkaraÓo 280 Tato kÈruÓiko SatthÈ 310 Tato kesÈni chetvÈna 396 Tato ca kÈle gihi- kiccÈni katvÈ 187 Tato ca kÈÄo pakkÈmi 414 Tato ca rathamÈdÈya 415 Tato ca rÈjÈ nipatitvÈ tÈvade 154 Tato cittaÑ vimucci me 269, 272, 275, 285 Tato cittaÑ samÈdhesiÑ 392 Tato te kaÓÓamuÓÉo sunakho 164 Tato tvaÑ a~gapacca~gÊ 164 Tato disvÈna maÑ SatthÈ 310 Tato paÑsuÑ gahetvÈna 142 Tato paÒhe apucchi maÑ 293 Tato pÈsÈdikaÑ Èsi 338 Tato bahutarÈ bhante 139 Tato maÑ avadhÊ gÈvÊ 66 Tato me dÈnaÑ dadatu 175, 176 Tato me paÓidhÊ Èsi 296 Tato me manasÊkÈro 269, 272, 275, 285, 291 Tato me SatthÈ pÈhesi 304 Tato me sassu kupitÈ 34


[ Ta ] Tato me sÈmiko kuddho 131 Tato ratyÈ vivasÈne 178, 297, 310 Tato viÒÒÈtasaddhammÈ 396 Tato SatthaÑ gahetvÈna 180 Tato SatthÈ nirÈkatvÈ 292 Tato saddhaÑ labhitvÈna 390 Tato suddhÈ sucivasanÈ 134, 139, 140, 144, 145 Tato suvatthavasano 167 Tato s|ciÑ gahetvÈna 392 TatohaÑ sabbakÈmesu 416 Tato hi sÈ dÈnamadÈ 176 Tato hi so ÈcamayitvÈ licchavi 188 Tato hi so nivattitvÈ 157 Tattha gandhaÒca mÈlaÒca 106 Tatthacchasi devi mahÈnubhÈve 13 Tattha’cchasi pivasi khÈdasi ca 81, 84, 97, 104, 106, 124 TattaddasÈsiÑ SambuddhaÑ 70 Tattha nhatvÈ pivitvÈ ca 171 Tattha yÈcanakÈyanti 156 Tattha yÈcanake disvÈ 157 Tattha ramitvÈ kÊÄitvÈ 395 Tattha viÒÒÈtasaddhammo 415 TatthÈhaÑ dÊghamaddhÈnaÑ 135, 152, 205 TatthÈhaÑ parisaÑ gantvÈ 179



[ Ta ] Tatr|papannÈ purimaccharÈ 20 TathÈti vatvÈ agamÈsi tattha 153, 186 TathÈ tu kassÈmi yathÈpi issaro 360 TathÈhaÑ kassÈmi gantvÈ idÈni 186 Tath|pamaÑ idaÑ byamhaÑ 109 Tath|pamÈ dehakÈni maÑ 423 Tatheva katapuÒÒampi 73 Tatheva ca loke jÈto 319 Tatheva dÈnaÑ bahukaÑ 160 Tatheva bhaddÈ kÈpilÈnÊ 387 Tatheva saddhÈ idha 39 Tatheva sÊlavantesu 160 TadassÈ mÈtÈ kupitÈ 132 Ta’dÈkÈsasamaÑ cittaÑ 362 TadÈsi yaÑ bhiÑsanakaÑ 349, 363 TadÈhaÑ khuramÈdÈya 285 TadÈhaÑ puttadÈraÒca 296 TadÈhaÑ sassuyÈ’cikkhiÑ 33 Tadeva ettakaÑ kammaÑ 107 Tadeva kammaÑ kusalaÑ kataÑ mayÈ 35, 67, 68, 109, 113 Tade’va maÑ tvaÑ avaca 143 TantyÈbhinandÈmase svÈgataÒca te 21 TapanÊyakatÈva dhÊtikÈ 421 Tapena brahmacariyena 311 Tappehi annapÈnena 145


[ Ta ] TamaddasaÑ kuÒjaramoghatiÓÓaÑ 94 TamaddasÈ candanasÈralittaÑ 188 TamaddasÈ devamanussa- p|jito 174 Tama’nnapÈnaÑ athavÈpi cÊvaraÑ 94 Tama’nnapÈnena ca cÊvarena ca 94 Tamavoca rÈjÈ “anubhaviyÈna tampi 153 TamenaÑ avadhÊ gÈvÊ 25 Tamena mavoca upasa~kamitvÈ 187, 189 Tameva bhikkhuÑ upasa~kamitvÈ 190 Tameva vÈcaÑ bhÈseyya 370 TamhÈ vimÈnÈ oruyha 56 TamhuddhaÔe tantikhÊlake 423 TayÈ bahutaraÑ datvÈ 49 TayÈ sudantena avaÔÔhi- tena hi 361 TayidaÑ tayÈ nÈrada sÈmaÑ diÔÔhaÑ 128, 179 Tava gandhaÒca mÈlaÒca 143 Tava dinnena dÈnena 144, 146 Tava sarÊraÑ navasotaÑ 362 Taveva het| asurÈ bhavÈmase 359 TavevÈhaÑ mahÈmuni 97 TasmÈ akhilo idha padhÈnavÈ 369 TasmÈ paÒÒÈva dhanena seyyo 327 TasmÈ saddhaÒca sÊlaÒca 259, 296 TasmÈ hi phalaÑ alameva dÈtuÑ 97

GÈthÈs|ci 501


[ Ta ] TasmÈ hi attakÈmena 6 TasmÈ hi iccheyya kule vasante 303 TasmÈ hi dhammesu kareyya chandaÑ 272 TasmiÑ rathe kaÒcanabimbavaÓÓe 53 TasmiÑ vimÈne pavare 105, 110 TassaÑ vacanaÑ sutvÈ 149 Tassa adÈsahaÑ bhÈgaÑ 99 Tassa ayomayÈ bh|mi 135, 152, 204 Tassa ÈÄÈhanaÑ gantvÈ 165 Tassa idaÑ ÈÄÈhanaÑ 165 Tassa kammakusalassa 6 Tassa kammassa kusalassa 134, 177, 178 Tassa kammassa pharusassa 212 Tassa kammassa vipÈkaÑ 164 Tassa kammassa vipÈkena 131, 132 Tassa ca viramÈsi tÈvade 424 Tassa taÑ desayantassa 370 Tassa taÑ vacanaÑ sutvÈ 166, 321 Tassa tambanakhe pÈde 111 Tassa tuvaÑ ekayugaÑ duve vÈ 186 Tassa te natthi bhÊtattaÑ 320 TassatthÈ parip|renti 271 TassatthÈ parihÈyanti 271 Tassa dhammaÑ suÓitvÈna 365 Tassa dhammÈ ime honti 336 Tassa nÈgassa khandhamhi 5


[ Ta ] Tassa pakkamamÈnassa 5 Tassa pÈdÈni vanditvÈ 414 Tassapi aÒÒÈ bhariyÈ 428 Tassapi gharamhi mÈsaÑ 426 Tassa brahmÈ viyÈkÈsi 366 Tassa brahme arahato 414 Tassa bhÈtÈ vitaritvÈ 169 Tassa mÈtÈ pitÈ bhÈtÈ 169 Tassa me anukampÈya 107 Tassa me appamattassa 261 Tassa me’vaÑ virahato 263, 274, 296 Tassa me sahÈyo suhadayo 177, 178 Tassa vacanaÑ suÓitvÈ 426 Tassa vaÉÉhanti vedanÈ 328, 329 Ta’ssa vataÑ taÑ pana brahmacariyaÑ 174 Tassa sammÈ vimuttassa 312 TassÈ tÈ vacanaÑ sutvÈ 392 TassÈ te ubhato passe 110 TassÈ te naccamÈnÈya 55, 60, 69 TassÈ te svÈgataÑ bhadde 416 TassÈ tyÈ’jÈnamÈnÈya 142 TassÈ dvemÈsiko gabbho 131 TassÈ dhammaÑ suÓitvÈna 384, 388 TassÈ me appamattÈya 389



[ Ta ] TassÈ me ahu saÑvego 70, 390 TassÈ me ÒÈtikulÈ dÈsÊ 54 TassÈ me passa vimÈnaÑ 40, 45, 47 TassÈ me pekkhamÈnÈya 142 TassÈ me sikkhamÈnÈya 391 TassÈyaÑ me bhariyÈ ca 180 TassÈhaÑ dhammamaÒÒÈya 336 TassÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ 177, 178, 213, 303, 372, 393, 398, 399, 400, 402 TassetaÑ kammaphalaÑ 428 Tasseva ÈnubhÈvena 111 Tasseva kammassa vipÈka- manvayÈ 162 Tasseva tena pÈpiyo 288 TassevÈhaÑ pÈpakammassa 213 TÈ kambukey|radharÈ suvÈsasÈ 92 TÈdisaÑ kammaÑ katvÈna 335 TÈdisaÑ bhikkhuÑ mÈ’sÈdi 364 TÈ piÓÉÈya caritvÈ 425 TÈ maÑ kÈlenupÈgantvÈ 22 TÈ’matamadasaÑgha- suppahÊnÈ 273 TÈ mÈliniyo padumuppalacchadÈ 92 TÈyeva me suddhanumodanÈya 61 TÈ rattarattambarapÊtavÈsasÈ 92 TÈlavaÓÔaÑ ahamadÈsiÑ 47 TÈvatiÑsÈ ca yÈmÈ ca 401 TÈvatiÑse yadÈ buddho 159


[ Ta ] TÈva mahaddhanassÈpi 151 TÈhaÑ kammaÑ karitvÈna 53, 55, 57 TÈhaÑ gandhehi mÈlehi 90 TÈhaÑ giraÑ suÓitvÈna 70 TÈhaÑ cittakaliÑ br|mi 261 TÈhaÑ tassa dhammakathaÑ suÓitvÈ 120, 197 TÈhaÑ deva namassÈmi 164 TiÑsativassamhi mato 428 TiÔÔhante nibbute cÈpi 66 TiÔÔha makkaÔa mÈ dhÈvi 247 TiÓakaÔÔhasamaÑ lokaÑ 321 TiÓakaÔÔhasÈkhÈpalÈsaÑ 433 TiÓena telampi na tvaÑ adÈsi 187 TiÓÓaÑ me tÈlapattÈnaÑ 248 TimbarusakaÑ ahamadÈsiÑ 45 TirokuÔÔesu tiÔÔhanti 129 TisahassÈni s|dÈni hi 159 Tisse yuÒjassu dhammehi 378 Tisse sikkhassu sikkhÈya 377 TÊÓi pÈpassa m|lÈni 411 Tuccho kÈyo adissittha 254 TunnavÈyo pure ÈsiÑ 155 Tumhe pana muggarahatthapÈÓino 135 TuyhaÑ nvidaÑ issariyaÑ atho mama 35, 67 TuyhaÒca idha pattÈya 54 Tuyheva sÈÔako hotu 406 Tuyheva hotvassaratho 415

GÈthÈs|ci 503


[ Ta ] TuvaÑ nissÈya kalyÈÓi 416 TuvaÑ Buddho tuvaÑ SatthÈ 332, 416 TuvaÑsi issarÈ tesaÑ 33 TuvaÑ hetaÑ pajÈnÈsi 412 TuvaÒca bhante anukampakaÑ viduÑ 36, 68 TuvaÒca me Licchavi ekadesaÑ 189 T|lapuÓÓasadisopamÈ ubho 410 Te aÒÒamaÒÒaÑ akarimha sakkhiÑ 190 Te abbhatÊtatÈ kÈla~katÈ 265 Te kilesÈ pavaÉÉhantÈ 339 Te khuppipÈs|pagatÈ parattha 136 Te gharÈ tÈ ca dÈsiyo 143, 168 Te ca tattha papatitÈ 167 Te ca tattha viyÈkaÑsu 165 Te ca tattha samÈgantvÈ 129 Te ca tattheva patitÈ 214 Te ca maÑ anukampÈya 292 TecÊvarÊ sÈtatiko 332 Te cutÈ ca manussattÈ 211 Te tattha sabbeva ahaÑ pureti 123, 200, 201 Te tathÈ sikkhitÈ bÈlÈ 343 Te duggatÈ s|cikaÔÔÈ 169 Te duppayÈtÈ aparaddhamaggÈ 117, 194 Tena kammena Devinda 55, 66


[ Ta ] Tena pÈyÈsi soraÔÔho 202 Tena pÈÓi kÈmadado 156 Tena me a~gulÊ kuÓÈ 157 Tena me ambavanaÑ rammaÑ 65 Tena me tÈdiso vaÓÓo 1, 2, 5, 7, 8, 10, 17, 24, 28, 29, 31, 34, 40, 45, 47, 48, 59, 63, 65, 69, 81, 86, 96, 105, 125 Tena saÑsavako laddho 75, 208 Tenaha’ÒÒepi samÈdapetha 62 TenÈyaÑ desito dhammo 321 TenÈhaÑ vimalobhÈsÈ 11 Te pabbajitvÈ Sugatassa sÈsane 321 Te maÑ pitugharaÑ paÔi 426 Te mayaÑ paridahÈma 170 Te me ijjhiÑsu sa~kappÈ 233 TelasaÓÔhehi kesehi 341 TevijjohaÑ mahÈjhÈyÊ 244 TesaÑ kho vata atthÈya 372 TesaÑ sahabyakÈmÈnaÑ 23, 168 TesaÑ sudinnaÑ suhutaÑ suyiÔÔhaÑ 50, 62 TehÈ’nuciÓÓaÑ isÊbhi 402 Te hi n|na ito gantvÈ 214 TvaÑ olaggo na gacchasi 279 TvaÑ ca deva bahukÈro 164 TvaÒca me maggamakkhÈhi 253



[ Ta - Tha ] TvaÒÒeva no citta karosi brÈhmaÓo 359 ThaÓÉile pattaÑ bhinditvÈ 211 ThÈlakassa ca pÈnÊyaÑ 139 Thero karaÓaÑ p|retvÈ 170 Thero caritvÈ piÓÉÈya 169 Thero cÈmanasikatvÈ 169 Thero paÓÓakuÔiÑ katvÈ 170 Thero sa~kÈrak|ÔamhÈ 170 Thero sabbeva te Èha 169 Thero sipÈÔikaÑ laddhÈ 171

[ Da ] DaÓÉeneke damayanti 335 DatvÈ anvÈdisÊ thero 170 Dadato me na khÊyetha 158 DadantÈnaÑ karontÈnaÑ 203 DaddallamÈnÈ Èbhenti 170 DaddallamÈnÈ vaÓÓena 48 DantaponaÑ kapitthaÒca 339 DandhÈ mayhaÑ gatÊ Èsi 303 DabbaÑ kusaÑ poÔakilaÑ 226, 264 Dabbo cirarattasamÈhito 369 DasakkhattuÑ satakkhattuÑ 434 Dasa putte vijÈyitvÈ 391 Dasasu lokadhÈt|su 160 Dasahi ÔhÈnehi a~kuraÑ 159 DassanaÑ nÈbhijÈnÈmi 48 DassanÈya abhikkante 348


[ Da ] DassÈma’nnaÒca pÈnaÒca 156 DaharÈ ca apÈpikÈ casi 420 DaharÈ tvaÑ r|pavatÊ 395 DaharÈhaÑ suddhavasanÈ 416 DaÄhaÑ pÈsaÑ karitvÈna 70 DaÄhadhammÈ nisÈrassa 87 DaÄhapÈsaÑ karitvÈna 389 DÈnassa te idaÑ phalaÑ 5, 94, 106, 110 DÈyÈdakÈ tassa dhanaÑ haranti 326 DÈsÊ ahaÑ pure ÈsiÑ 69 DiÔÔhÈ tayÈ nirayÈ tiracchÈna- yoni 215 DiÔÔhÈ mayÈ akatena sÈdhunÈ 163 DiÔÔhÈ mayÈ dhammadharÈ upÈsakÈ 256 DiÔÔhÈ mayÈ nirayÈ tiracchÈnayoni 215 DiÔÔhÈ hi mayÈ sucittitÈ 423 DiÔÔhigahanapakkhando 277 DiÔÔheva dhamme pÈsaÑso 212 DiÔÔho hi me so BhagavÈ 381, 397 DibbaÑ te ambavanaÑ rammaÑ 64 DibbaÑ mamaÑ vassasahassamÈyu 81 DibbaÑ subhaÑ dhÈresi vaÓÓadhÈtuÑ 128 DibbÈ ca vÊÓÈ pavadanti vagguÑ 100, 108 DibbÈ te vividhÈ r|pÈ 110

GÈthÈs|ci 505


[ Da ] Divase divase visatti 431 DivÈ pipÈsaÑ’- nadhivÈyayantÈ 117, 194 DivÈvihÈragataÑ bhikkhuÑ 161 DivÈ vihÈrÈ nikkhamma 371, 385, 391 DisÈpi me dhammakathaÑ suÓantu 334 DisÈ hi me khantivÈdÈnaÑ 334 DisvÈ adantaÑ damitaÑ 385 DisvÈ ÈdÊnavaÑ loke 387 DisvÈ ca taÑ ÈlapissaÑ bhadante 189 DisvÈ ca sutvÈ abhisaddahassu 184 DisvÈna guÓasampannaÑ 6 DisvÈna devaÑ paÔipucchi bhikkhu 107 DisvÈna pÈÔihÊrÈni 282 DisvÈna petaÑ punadeva ÈgataÑ 153 DisvÈna muniÑ muditamanamhi 20 DisvÈna lokapajjotaÑ 396 DisvÈnahaÑ vassasatÈni paÒca 121, 198 DisvÈ pÈsÈdachÈyÈyaÑ 293 DisvÈ vinÈyakaÑ aggaÑ 287 DÊgharattÈnusayitaÑ 325 DÊgho bÈlÈnaÑ saÑsÈro 432 DukkhaÑ dukkha- samuppÈdaÑ 373, 400, 414, 415 DukkhaÒca vijÈneyya 403


[ Da ] Dukkhanti khandhe paÔipassa yoniso 357 DukkhÈ kÈmÈ eraka 240 Dukkho itthibhÈvo 403 DuggatÈhaÑ pure ÈsiÑ 393 DuggatigamanaÑ maggaÑ 418 DujjÊvitamajÊvamha 216 DunnikkhittaÑ mÈlaÑ sunikkhipitvÈ 125 DuppabbajjaÑ ve duradhivÈsÈ gehÈ 244 DumapphalÈnÊva patanti mÈÓavÈ 327 DumavhayÈya uppanno 234 DumÈni phullÈni manoramÈni 300 Dummedhehi pasaÑsÈ ca 316 D|ra~gamÈ satimanto 411 D|ratova samaÓabrÈhmaÓÈ ca 187 D|re eke padhÈvitvÈ 167 DevatÈ nusi gandhabbo 86, 114, 147, 203 Deviddhi pattosi mahÈnu- bhÈvo 13, 14, 58, 85, 95, 104, 108, 112 Devesupi upapatti 429 Devesu manussesu ca 431 Devesu mahiddhikÈ ahumha 434 Devehi tvaÑ parivutÈ sakkatÈ casi 18 Devo ca vassati 257 Devo nu Èsi udavÈsi yakkho 119 Dehi puttaka me dÈnaÑ 140



[ Da ] DoÓi nimmajjaniÑ ahamadÈsiÑ 46 Dvayajja kammÈnaÑ vipÈkamÈhu 185 Dvayajja kiccaÑ ubhayaÒca kÈriyaÑ 108 DvÈdasa vassÈni ahaÑ 428 DvÈraÑ apÈpuritvÈnahaÑ 432 DvÈsÊti Buddhato gaÓhiÑ 347 DvinnaÑ antaravassÈnaÑ 248 DvipÈdakoyaÑ asuci 289 Dve puttÈ kÈlakatÈ 403

[ Dha ] DhanaÒca puttaÑ bhariyaÒca 339 DhammaÑ ÒatvÈ satimuÔÔhÈ 328 DhammatÈ mamesÈ yassa me 257 DhammadÈsaÑ gahetvÈna 284 Dhammappati hi so seÔÔho 324 DhammamappameyyaÑ anussara pasanno 282 DhammasenÈpatiÑ vÊraÑ 352 DhammÈrÈmo dhammarato 347 Dhammena ca alÈbho yo 315 Dhammena te kÈpurisa 157, 217 Dhammena pubbe bhaginÊ 49 Dhammo have rakkhati dhammacÈriÑ 272 DharaÓÊ ca siÒcati vÈti 231 DhÈtuyo dukkhato disvÈ 379 DhitipparaÑ kiÑ mama citta kÈhisi 360 Dhiratthu kÈmÈ asucÊ 404 Dhiratthu p|re duggandhe 270


[ Dha ] DhÊtÈ ca mayhaÑ lapate abhikkhaÓaÑ 153 DhÊrÈ ca pajjotakarÈ bhavanti 374 DhÊre nirodhaÑ phusehi 378 Dhunanti vagganti patanti cambare 91 DhuvappayÈto maraÓÈya 304

[ Na ] Na ukkhipe no ca parikkhipe pare 260 Na oggatattassa bhavanti mittÈ 189 Na kira tvaÑ adÈ dÈnaÑ 156 Na kulÈni upabbaje muni 350 Na koci devo vaÓÓena 160 NakkhattÈni namassantÈ 395 Na gaÓena purakkhato care 350 NagaraÑ atthi paÓÓÈnaÑ 151 NagaraÑ yathÈ paccantaÑ 314, 345 Nagarantare nagaravare 19 Nagaramhi erakacche 427 Nagaramhi kusumanÈme 425 Nagassa passe ÈsÊnaÑ 372 NagÈ nagaggesu susaÑvir|ÄhÈ 243 NagÈ samuddÈ saritÈ vasundarÈ 360 Nagga otattassa bhavanti mittÈ 181 NaggÈ dubbaÓÓar|pÈttha 214 NaggÈ dubbaÓÓar|pÈmhi 143 NaggÈ dubbaÓÓar|pÈsi 130, 131, 138, 140, 141, 175

GÈthÈs|ci 507


[ Na ] Naggo kiso pabbajitosi bhante 152 Naggo dubbaÓÓar|posi 151 Na~galehi kasaÑ khettaÑ 392 Na ca me hiÑsati kiÒci 426 Na cÊvare na sayane 353 NaccaÑ gÊtaÑ ratiÑ khiÉÉaÑ 211 Na tathÈ tapati nabhe s|riyo 77 Na tathÈ mataÑ satarasaÑ 239 Na tÈva supituÑ hoti 257 Na te idaÑ citta yathÈ purÈÓakaÑ 359 Na te dukkhÈ pamutyatthi 407 Na tesaÑ koÔÔhe openti 411 Na te hiraÒÒaÑ gaÓhanti 411 Natthi anto kuto anto 216 Natthi koci bhavo nicco 247 Natthi citte pasannamhi 66 Natthi cetasikaÑ dukkhaÑ 320 Natthi dÈnaphalaÑ nÈma 203 Natthi dÈni punÈvÈso 337 Natthi nissaraÓaÑ loke 386 Natthi mÈtÈ pitÈ bhÈtÈ 203 Natthi hi loke sadevake 422 Nadanti evaÑ sappaÒÒÈ 255 Nadanti morÈ susikhÈ supekhuÓÈ 260 NadiÑ upema tasitÈ 214 NadiÑ upemi tasitÈ 175


[ Na ] Na dÊghamÈyuÑ labhate dhanena 326 Nanu ahaÑ citta tayÈmhi yÈcito 356 Nanu dubbhissasi maÑ punappunaÑ 359 Na nunÈyaÑ paramahitÈnukampino 243 Nandane ca vane ramme 90, 106, 107 NandamÈnÈ’gataÑ cittaÑ 261 NandÈ ceva sunandÈ ca 22 NandiyassÈ’haÑ bhariyÈ 74, 207 Na pakkhanti disÈ sabbÈ 348 Na paÒca~gikena turiyena 351 Na parassupanidhÈya 295 Na pare vacanÈ coro 295 NapihaÑ aparajjhaÑ kiÒci 426 Na brÈhmÈÓo bahivaÓÓo 249 Na matthi kammÈni sayaÑkatÈni 185 Na manussesu ÊdisaÑ 163 Na manussesu ÊdisÈ 170 Na mayhaÑ kappate ajja 293 NamÈsi dÈnaÑ na ca ma’tthi dÈtuÑ 113 Na me hoti ahosinti 320 Namo te purisajaÒÒa 310, 364 Namo te Buddha vÊratthu 230 Namo hi tassa Bhagavato 240 Na yaÑ labbhÈ manussena 149 NayidaÑ akatapuÒÒÈnaÑ 23, 168 NayidaÑ anayena jÊvitaÑ 247 NayidaÑ sithilamÈrabbha 363 NayÊda’mappassa katassa kammuno 94



[ Na ] Nayidha phalÈ m|laphalÈ ca santi 116, 194 NayimasmiÑ loke parasmiÑ vÈ pana 95 (KathÈvatthu 403) Nayimassa rakkhaÑ pidahiÑsu keci 174 NaranÈripurakkhato yuvÈ 176 NaranÈriyo bahukatthe nekavaÓÓÈ 77 Narassa hi sujÈtassa 330 NavÈni vatthÈni subhÈni ceva 133 Na vijjate so padeso 88 Na vissase ekatiyesu evaÑ 345 Na ve aggi cetayati 366 Na sakkÈ m|labhesajjÈ 150 Na sabbavittÈni pare pavecche 158 Na so upavade kaÒci 305 Na so rajjati r|pesu 329 Na hi annena pÈnena 132 Na hi jÈtuso mamaÑ hiÑse 334 Na hi tattha kasÊ atthi 129 Na hi dhammo adhammo ca 272 Na hiraÒÒasuvaÓÓena 417 Na hi ruÓÓaÑ vÈ soko vÈ 129, 130 Na hi socati bhikkhu kadÈci 369 Na hetadatthÈya matassa hoti 303 Na heva lÈbhe nÈlÈbhe 315 NÈkÈsiÑ Satthu vacanaÑ 29


[ Na ] NÈgaÑ vo kittayissÈmi 318 NÈganÈmosi BhagavÈ 371 NÈgabhogasadisopamÈ ubho 410 NÈgassa dantesu devesu nimmitÈ 58, 85 NÈttano samakaÑ kaÒci 287 NÈdhiccaladdhaÑ na pariÓÈmajaÑ me 119, 196 NÈnÈkulamalasampuÓÓo 304 NÈnÈkulÈ pabbajitÈ 412 NÈnÈjanapadaÑ yanti 228 NÈnÈt|riyasa~ghuÔÔhaÑ 61 NÈnÈdijagaÓÈkiÓÓÈ 163 NÈnÈpadumasaÒchannÈ 61, 110 NÈnÈrukkhehi saÒchannÈ 163 NÈnÈsantÈnakapuppha- rukkhavividhÈ 52 NÈnuyuttÈ tathÈ eke 340 NÈbhinandÈmi maraÓaÑ 258, 307, 314, 345 NÈmhi devo na gandhabbo 87, 155, 203 NÈyaÑ ajjatano dhammo 302 NÈyyakassa hatthapÈdÈ 132 NÈrÊgaÓÈ candanasÈralittÈ 74, 207 NÈvÈya tiÔÔhamÈnÈya 167 NÈsissaÑ na pivissÈmi 263, 274 NÈhaÑ alakkhyÈ ahirikka- tÈya vÈ 358

GÈthÈs|ci 509


[ Na ] NÈhaÑ etena atthiko 242 NÈhaÑ devena vÈ manussena vÈ 155 NÈhaÑ pajÈnÈmi asayhasÈhino 156 NÈhaÑ bhayassa bhÈyÈmi 224 NÈhamete sase icche 149 NÈhu assÈsapassÈsÈ 337 NikkhantaÑ vata maÑ santaÑ 368 NikkhipitvÈna byÈbha~giÑ 310 NikkhipitvÈna saÑghÈÔiÑ 382 Niggayha anukampÈya 265 Nigrodhakappo iti tassa nÈmaÑ 373 Nigrodho so mahÈrÈja 202 NiddÈti mamaÑ aÒÒaÑsu 30 NidhÊnaÑva pavattÈraÑ 344 NinhÈtasabbapÈpomhi 278 NibbÈnÈbhiratÈhaÑ 429 Nibbuyhati susÈnaÑ 430 NimbamuÔÔhiÑ ahamadÈsiÑ 46 NimmÈnaratino nÈma 24 NiyyÈdayiÑsu therassa 169 NiyyÈniko uttaraÓo 286 NivesanaÒca me Èsi 156 NissaÔÔhaÑ te rajjaÑ 432 NihÊnatto sabbabhogehi kiccho 189 Nihacca jÈÓuÑ vanditvÈ 391 NÊcaÑ manaÑ karitvÈna 305


[ Na ] NÊcÈ niviÔÔhÈ subharÈ 338 NÊce kulamhi jÈto’haÑ 310 NÊlÈ pÊtÈ ca kÈÄÈ ca 26 NÊlÈ sugÊvÈ sikhino 225 NÊlabbhak|ÔasadisÈ 351 NÊlabbhavaÓÓÈ rucirÈ 223, 351 NÊluppalahatthakaÑ ahamadÈsiÑ 63 NekatikÈ vaÒcanikÈ 339 Nekkhamme adhimuttassa 312 NetaÑ assa patir|paÑ 417 Neva pubbenivÈsÈya 344 NevÈ’tisÊtaÑ na panÈ’ti-uÓhaÑ 300 Neso passati saddhammaÑ 364 Nesajjiko sÈtatiko 333 No ce hi jÈto puriso kilese 374 No cettha kammÈni kareyyuÑ maccÈ 184

[ Pa ] PaÑsuk|lÊ satatiko 332 PakkamissaÒca nÈÄÈto 412 PakkhandiyÈna vijitaÑ paresaÑ 117, 195 Pakkhando mÈravisaye 266 Pa~koti hi naÑ avedayuÑ 295, 350 Pa~koti hi naÑ pavedeyuÑ 247 Paggayha dakkhiÓaÑ bÈhuÑ 156 Paccati munino bhattaÑ 266



[ Pa ] PaccavekkhiÑ imaÑ kÈyaÑ 254 Paccemi bhante yaÑ tvaÑ vadesi 188 PajÈpatÊ tassa sunimmitassa 62 Pajjotakaro ativijjha 371 Pajjotakaro parittaraÑso 286 PaÒca kÈmaguÓe hitvÈ 258 PaÒcakkhandhÈ pariÒÒÈtÈ 239, 245, 288, 391 PaÒcakkhandhe pariÒÒÈya 284 PaÒca~gikena turiyena 280 PaÒca~gike samÈdhimhi 338 PaÒca chinde paÒca jahe 223, 312 PaÒca dÈsisatÈ tuyhaÑ 163 PaÒca nÊvaraÓe yutto 304 PaÒca nÊvaraÓe hitvÈ 254 PaÒcapaÒÒÈsavassÈni 270, 337 PaÒcapaÓÓÈsavassÈni 151, 161 PaÒca pÊÔhÈ tayo nÈvÈ 21 PaÒcasikkhÈpade ratÈ 17, 24, 27, 31, 54 PaÒcÈhÈhaÑ pabbajito 263 PaÒcettha nÈriyo ÈgamaÑsu nhÈyituÑ 38 PaÒÒaÑ imaÑ passa TathÈgatÈnaÑ 220 PaÒÒavantaÑ tathÈ tÈdiÑ 352 PaÒÒÈpÈramitaÑ patto 346 PaÒÒÈbalÊ sÊlavat|papanno 222 PaÒÒÈya chetvÈ vipathÈnusÈrinaÑ 361


[ Pa ] PaÒÒÈ sutavinicchinÊ 302 PaÓÊtaÑ yadi vÈ l|khaÑ 338 PaÓÉitaÑ vata maÑ santaÑ 266 PaÓÓavÊsativassÈni 285, 348, 384, 388 PatÈpena vaÓÓena uttaritarÈ 57 PatiÔÔhito hettha yaÒÒo 412 PatÊsu dhammaÑ pacarÈma sabbÈ 39 PattaÑ daÓÉaÑ ca gaÓhitvÈ 393 PattapiÓÉÊ sÈtatiko 332 PattalÊmakulavaÓÓasÈdisÈ 409 PattÈ te nibbÈnaÑ 431 PatthitÈ rÈjaputtehi 396 PadÊpaÑ tattha jÈletvÈ 65 PadÊpo cettha jalati 64, 65 Padumakumuduppala- kuvalayaÑ 51 PadumÈnusaÔaÑ maggaÑ 5 Padumi padmapattakkhi 5 PanÈdo nÈma so rÈjÈ 253 PabbajiÑ jÊvikatthohaÑ 273 PabbajiÑ tulayitvÈna 243 PabbÈjetvÈna maÑ SatthÈ 292 PabhassaraÑ accimantaÑ 55 PabhassaravaravaÓÓanibhe 57 PamÈdaÑ bhayato disvÈ 343 PamÈda’manuyuÒjanti 335 PamÈdo rajo pamÈdo 284 ParakammakarÊ ÈsiÑ 44 ParamagatigataÒca p|jayitvÈ 52 PariciÓÓakÈyo suruci 330

GÈthÈs|ci 511


[ Pa ] PariciÓÓo mayÈ SatthÈ 307, 314, 318, 327, 336, 338, 346, 349, 353, 365 PariccajitvÈ saddhammaÑ 339 PariÉayhati dh|mÈyati 130, 131 ParittaÑ dÈrumÈruyha 250, 268 Paripantho esa bhayo 418 ParipuÓÓakÈyo suruci 330 ParipuÓÓako ca vijayo 241 Pariyosite vihÈre 65 PariyantakataÑ dukkhaÑ 277 PariyuÔÔhitÈ klesehi 389 Pare ambaÔakÈrÈme 291 Pare ca naÑ garahanti 252 Pare ca naÑ pasaÑsanti 252 Pare ca na vijÈnanti 269, 295 ParesaÑ vijitaÑ gantvÈ 111 Paro paraÑ ariyadhammaÑ viditvÈ 374 ParosahassaÑ bhikkh|naÑ 371 Palla~kaseÔÔhe maÓisoÓÓa- citte 36 Palla~kÈ bahukÈ tuyhaÑ 163 Palla~kena nisinnassa 344 Palla~ko ca te mahaggho 57 Pavivittehi ariyehi 251, 268 Pavivitto sÈtatiko 333 Pasannanetto Sumukho 330 Passa katipayÈya desanÈya 79 Passa khaÓamuhutta- saÒÒamassa 79


[ Pa ] Passa cittakataÑ bimbaÑ 325, 346, 362 Passa cittakataÑ r|paÑ 325, 362 Passati passo passantaÑ 233 Passa mÈtali accheraÑ 66 Passa sundari’mÈyantiÑ 416 Passa sundari SatthÈraÑ 416 PassÈnubhÈvaÑ aparimitaÑ mamayidaÑ 154 PassÈmi loke sadhane manusse 325 PassÈmi vÊtivattantaÑ 366 PahÈya mÈtÈpitaro 336 PahÈya’haÑ pabbajitÈ 417 PahÊnajÈtimaraÓaÑ asesaÑ 374 Pah|taÑ annapÈnampi 167 Pah|takatakalyÈÓÈ 26, 48 Pah|te annapÈnamhi 129 PÈcÊnavaÑsadÈyamhi 252 PÈÓÈtipÈtÈ viratÈ 17, 24, 27, 30, 37, 54, 192, 206 PÈÓÈtipÈtÈ viramassu khippaÑ 115, 148, 206 PÈÓÈtipÈtÈ viramÈmi khippaÑ 89, 116, 149, 206 PÈÓite sabbaso vaÓÓo 155 PÈÓimattassa coÄassa 139 PÈto majjhanhikaÑ sÈyaÑ 278 PÈdukÈ oruhitvÈna 291 PÈde pakkhÈlayitvÈna 392 PÈpakÈnaÒca dhammÈnaÑ 339



[ Pa ] PÈpamitte vivajjetvÈ 268 PÈmojjabahulo bhikkhu 222 PÈraÑ samuddassa imaÒca vaÓÓuÑ 117, 195 PÈrag| anupÈdÈno 320 PÈricchattake koviÄÈre 55 PÈsÈdikaÑ pasÈdanÊyaÑ 70 PÈsÈdikÈsi ayye 425 PÈsÈdikena vattena 287 PÈsÈdike bah| disvÈ 341 PiÓÉapÈtaÑ caritvÈna 380 PiÓÉapÈtapaÔikkanto 351 PiÓÉapÈtamatikkanto 336 PiÓÉapÈtÊ sÈtatiko 332 PiÓÉÈya te carantassa 24, 57 PiÓÉÈya me carantassa 24 PiÓÉikÈya paviÔÔho’haÑ 269 PipphalyÈ lasuÓena ca 59 PiyavÈcameva bhÈseyya 370 PivitvÈ rÈjÈ pÈnÊyaÑ 203 PisuÓena ca kodhanena ca 346 PiÄandhanaÑ vidaÑsentÊ 388 PÊÔhaÑ te veÄuriyamayaÑ 2, 4 PÊÔhaÑ te sovaÓÓamayaÑ 1, 3 PÊtapÈsÈdasayane 65 PÊtavatthe pÊtadhaje 52, 65 PÊtisukhena ca kÈyaÑ 398 PÊtisukhena vipulena 278, 288 PÊnavaÔÔasahituggatÈ ubho 410 PucchÈma devaÑ sudhammaÑ 87


[ Pa ] PucchÈmi taÑ uppalamÈla- dhÈrinÊ 34, 38, 67 PucchÈmi taÑ deva mahÈnubhÈva 80, 125 PucchÈmi taÑ devi mahÈnubhÈve 1, 2, 4, 6, 8, 9, 11, 12, 15, 16, 17, 22, 23, 28, 40, 41, 139, 141, 144, 146 PucchÈmi SatthÈramanomapaÒÒaÑ 373 Pucchito hi mayÈ buddho 49 PuÒÒaÑ vata pasavi bahuÑ 392 PuÓÓamÈse yathÈ cando 109 PuÓÓe p|rassu dhammehi 377 PuttasokenahaÑ aÔÔÈ 394 Putto Buddhassa dÈyÈdo 387 Putto me uttaro nÈma 161 PunappunaÑ ceva vapanti bÊjaÑ 300 PunappunaÑ yÈcanakÈ caranti 300 PupphakamuÔÔhiÑ ahamadÈsiÑ 46 PupphÈbhikiÓÓaÑ ramitaÑ vimÈnaÑ 162 PupphuttamadÈyikÈ nÈrÊ 40 PubbaruhirasampuÓÓo 304 PubbalohitaÑ bhakkhÈmi 140 PubbalohitasampuÓÓaÑ 322 PubbÈparaÒÒ| atthaÒÒ| 347 Pubbe katÈnaÑ kammÈnaÑ 211 Pubbe ca katakalyÈÓÈ 168 Pubbe jaÔilabh|tassa 282 PubbenivÈsaÑ jÈnÈmi 276, 282, 297, 303, 337, 404

GÈthÈs|ci 513


[ Pa ] Pubbeva dÈnÈ sumano 159 Pubbe yaÒÒena santuÔÔho 282 Pubbe hanati attÈnaÑ 249 Purato pacchato vÈpi 301 Puratova yo gacchati kuÒjarena 135 Puratova setena paleti hatthinÈ 135 PuratthimasmiÑ janapade 89 PurÈ Ègacchate etaÑ 343 PurimÈni pamuÒca bandhanÈni 286 Puriso a~kusamÈdÈya 385 Puriso ca devavaÓÓÊ 203 Pure tuvaÑ kammamakÈsi attanÈ 210 Pure tuvaÑ pamajjitvÈ 75, 208 P|jito naradevena 365 P|jito p|janeyyÈnaÑ 256 P|raÑ pÈnÊyasarakaÑ 205 P|vaÑ ahamadÈsiÑ 47 PetÈni bhoti puttÈni 414 Peto manussar|pena 394 PokkharaÒÒo ca me ettha 61 Pokkharo ca suphasso ca 71

[ Pha ] PhaladÈyÊ phalaÑ vipulaÑ labhati 96 PhalikarajatahemajÈlachannaÑ 50 PhaluttamadÈyikÈ nÈrÊ 41 PhassaÑ phussa sati muÔÔhÈ 328


[ Pha ] PhÈÓitaÑ ahamadÈsiÑ 45 PhuÔÔho ÉaÑsehi makasehi 227, 266, 317 PhÈrusakaÑ ahamadÈsiÑ 45 PhusissaÑ catasso appamaÒÒÈyo 283

[ Ba ] BahuÑ bah|naÑ pÈdÈsi 159 BahukÈro anukampako ca SatthÈ 79 Bahudeva rattiÑ BhagavÈ 280 BahupadumavicitrapuÓÉarÊkaÑ 77 BahussutaÑ upÈseyya 347 BahussutaÑ dhammadharaÑ 347 BahussutÈ dhammadharÈ 411 Bahussuto appassutaÑ 347 Bahussuto ca medhÈvÊ 344 Bahussuto cittakathÊ 347 Bahussuto dhammadharo 347, 349 Bahussuto dhammadharo ca hoti 280 Bah| ÈdÊnavÈ loke 341 Bah|naÑ vata atthÈya 66, 71, 372, 397 Bah|ni puttasatÈni 414 Bah|ni vassasahassÈni 212 Bah|ni vassÈni tayÈmhi yÈcito 356 Bah|ni loke citrÈni 317



[ Ba ] Bah| mÈse ca pakkhe ca 159 Bah|vatasamÈdÈnÈ 390 Bah| sapatte labhati 251 Bah|su vata santesu 211 Bah|hi dukkhadhammehi 383, 384 BÈrÈÓasito nikkhamma 416 BÈrÈÓasiyaÑ upasa~kamitvÈ 58 BÈrÈÓasiyaÑ nandiyo nÈmÈsi 74, 207 BÈrÈÓasÊ nagaraÑ d|raghuÔÔhaÑ 153 BÈlÈ te duppaÒÒÈ 429 BÈlo kho tvaÑ asi mÈÓava 114, 147 BuddhaÒca saÑghaÑ parivisiyÈna rÈja 153 Buddhapamukhassa bhikkhusaÑghassa 174 BuddhamappameyyaÑ anussara pasanno 282 Buddha vÊra namo tyatthu 396 Buddhassa ca~kamantassa 348 Buddhassa puttomhi asayha- sÈhino 301 BuddhÈnaÑ uppÈdo 430 BuddhÈnubuddho yo thero 317, 371 Buddhe ca dhamme ca pasannamÈnasÈ 21 Buddhesu sagÈravatÈ 306 Buddho ca kho kÈruÓiko mahesi 334 Buddho ca me isinisabho 19 Buddho ca me kaÒcanasannibhattaco 58


[ Ba ] Buddho ce me varaÑ dajjÈ 291 Brahmajacco pure ÈsiÑ 335 Brahmabandhu pure ÈsiÑ 263, 407, 412 Brahmabh|taÑ atitulaÑ 331 Brahmabh|to atitulo 331 Brahmuno pekkhamÈnassa 255 BrÈhmaÓÈ tisatÈ ime 331

[ Bha ] Bhagavati koÓÈgamane 434 BhagavÈ tattha Ègacchi 303 BhajitabbÈ sappurisÈ 403 BhadditthikÈti maÑ aÒÒaÑsu 27 Bhayabheravo durÈsado 70 BhariyÈ mamesÈ ah| 133 BhavarÈgahatassa me 255 BhassarÈ surucirÈ 408 BhÈti ca dasa disÈ 51 BhÈvayitvÈna bojjha~ge 316 BhÈvito me maggo 403 BhÈvitattÈ arahanto 150 BhÈvitattÈpi arahanto 88 BhÈvento satta 288 BhÈvento satipaÔÔhÈne 278 BhÈveyya ca aniccanti 306 BhÈveyya ca bojjha~ge 306 BhÈvehi jhÈnÈni ca 357 BhÈvehi maggaÑ amatassa 357 Bhikkhavo tisatÈ ime 332

GÈthÈs|ci 515


[ Ba ] BhikkhÈya ca vicarantaÑ 426 Bhikkhu ca sÊlasampanno 205 BhikkhuniÑ upasa~kamma 398 BhikkhuniÑ puna disvÈna 393 BhikkhunÊ upasampajja 391 BhikkhunÊ sÊlasampannÈ 401 Bhikkhuno caramÈnassa 134 Bhikkhu sivathikaÑ gantvÈ 275 Bhikkh| ca ahaÑ bhikkhuniyo ca 43 Bhikkh| ca bhikkhuniyo ca 343 Bhikkh| ca sÊlasampanne 145, 193 Bhikkh| cÈhaÑ parama- 27 Bhikkh|naÑ ÈlopaÑ datvÈ 139 Bhikkh|pi sÊlasampanne 192 BhuÒjati anavajjÈni 319 BhuttÈ amÈnusÈ kÈmÈ 165 BhusÈni eko sÈliÑ 172 Bherisa~khamudi~gÈhi 110 BhesajjahÈrÊ ubhayo 142 Bhesajjesu yathÈ vejjÈ 339

[ Ma ] MakkaÔo paÒcadvÈrÈyaÑ 247 Makkhena makkhitÈ pajÈ 369 Magadhavarapuratthimena 52 Magadhesu a~gesu ca 117, 194 MaggaÒca kho’ssa jÈnÈsi 394 MaccunÈbbhahato loko 289 MajjhesarasmiÑ tiÔÔhanti 365 MaÒjiÔÔhake vimÈnasmiÑ 56


[ Ma ] MaÒjiÔÔhÈ pabhassarÈ nÈgÈ 72 MaÒÒe so mÈtÈpit|naÑ 122, 199 MaÓÉ|kohaÑ pure ÈsiÑ 73 MataÑ vÈ amma rodanti 229 MattÈ vaÓÓena r|pena 389 MattikaÑ telacuÓÓaÒca 339 MatteyyÈ hotha 152 MadhuraÒca pavanti sabbaso 420 ManaÑ ce’tehi dhammehi 322 Manujassa pamattacÈrino 284 Manussabh|taÑ SambuddhaÑ 318 Manussabh|tÈ daharÈ 36, 38 Manussabh|tÈ Devinda 49 ManobhÈvanÊyo bhikkhu 49 MantÈvatiyÈ nagare 429 MandÈravÈnaÑ pupphÈnaÑ 26 MamaÑ pÈyÈsÊti ahu 119, 197 Mama sa~kappamaÒÒÈya 282, 336 Mama sel|pamaÑ cittaÑ 257 Mameva etaÑ na hi tvaÑ 356 MayaÑ pubbe pÈpadhammÈ 167 MayaÑ bhadante petÈmhÈ 214 MayaÑ bhoge saÑharimhÈ 216 MayÈ pavattitaÑ cakkaÑ 331 May|rakoÒcÈbhirutamhi 357 MayhaÑ hi akkuÔÔhavandite 423 MayhindriyÈni samatha~gatÈni 260 MaraÓe me bhayaÑ natthi 224 MahaddhanÈ mahÈbhogÈ 88, 150



[ Ma ] MahantaÑ nÈgaÑ abhiruyha 86 MahappabhaÑ gaÓÈcariyaÑ 271 MahÈgini pajjalito 319 MahÈdÈnaÑ tayÈ dinnaÑ 160 MahÈnÈgaÑ mahÈvÊraÑ 271 MahÈnubhÈvo tevijjo 372 MahÈnubhÈvosi tuvaÑ 179 MahÈraso sugambhÊro 286 MahÈsamuddo pathavÊ 346 Mahiccho ca asantuÔÔho 336 MÈ akkhaÓe pabbajitaÑ 186 MÈ appakassa hetu 433 MÈ eva putta avaca 426 MÈkÈsi pÈpakaÑ kammaÑ 177, 178, 407 MÈ kho tvaÑ kappaÔa 258 MÈ ca parajanassa rakkhitampi 78 MÈ ca pÈÓavadhaÑ vividhaÑ 78 MÈ ca vitathaÑ aÒÒathÈ 78 MÈ ceva serÊsamahaÑ 121, 199 MÈtaraÑ pitaraÒcÈpi 287 MÈtÈ dukkhitÈ rodati 430 MÈtÈ pitÈ ca te 169 MÈtÈpit| abhivÈ, dayitvÈ 427 MÈtÈ putto pitÈ 397 MÈtuyÈ vacanaÑ sutvÈ 140 MÈ tvaÑ uposathe bhÈyi 30 MÈnaÑ pajahassu Gotama 369 MÈnaÑ madaÒca chaÉÉetvÈ 287 MÈnusopi ca bhavo 267


[ Ma ] MÈnena vaÒcitÈse 242 MÈ pamÈdamanuyuÒjetha 335 MÈ purÈÓaÑ amaÒÒittho 270 MÈ maÑ tvaÑ saraÓaÑ gaccha 89 MÈ me kadÈci pÈpiccho 344 MÈ me kujjhi mahÈvÊra 412 MÈyaÑ viya aggato 424 MÈlÊ kiriÔÊ kÈy|rÊ 179 MÈlute upavÈyante 302 MÈ su te vaÉÉha lokamhi 402 MÈhaÑ kÈmehi saÑgacchiÑ 417 MigaÑ nilÊnaÑ k|Ôena 289 Mige gavesamÈnohaÑ 87 Migo yathÈ seri 361 MicchÈdiÔÔhi pahÊnÈ me 277 MitÈni sukhadukkhÈni 204 MittaÑ idha ca kalyÈÓaÑ 306 MiddhÊ yadÈ hoti 223 MilakkhurajanaÑrattaÑ 342 MuÓÉo vir|po 357 MuttÈ ca tato sÈ bhikkhunÊ 424 Mutte muccassu yogehi 377 MusatÊva nayanaÑ sateratÈva 51 MusalÈni gahetvÈna 392, 399 MusÈvÈdena chÈdemi 173 MuhuttaÑ cittapasÈdassa 73 M|lakaÑ ahamadÈsiÑ 46 MettacittaÑ ÈbhÈvetvÈ 166 MittacittÈ kÈruÓikÈ 343

GÈthÈs|ci 517


[ Ma ] MetteyyÈ hotha petteyyÈ 152 MettaÒca abhijÈnÈmi 314 Mokkhamhi vijjamÈne 433 ModakaÑ ahamadÈsiÑ 47 Modenti parivÈrenti 33 MorahatthaÑ ahamadÈsiÑ 47 MohÈ sabbe pahÊnÈ me 278

[ Ya ] YaÑ ÈpadÈ uppatitÈ 280 YaÑ esÈ sahate jammÊ 284 YaÑ karoti naro kammaÑ 250 YaÑ kiccaÑ daÄhavÊriyena 253 YaÑ kiÒcahaÑ cakkhunÈ 182 YaÑ kiÒcÈrammaÓaÑ katvÈ 128 YaÑ kiÒci sithilaÑ kammaÑ 270 YaÑ ca atthena saÒÒuttaÑ 323 YaÑ taÑ isÊhi pattabbaÑ 386 YaÑ taÑ saraÓamÈgamha 331 YaÑ tvaÑ mayhaÑ akÈmÈya 161 YaÑ dadÈti na taÑ hoti 84, 216 YaÑ patthayÈno dhammesu 276 YaÑ buddho bhÈsitaÑ vÈcaÑ 370 YaÑ bhadante hadanta’ÒÒe 213 YaÑ maggaÑ maggÈdhipatÊ adesayi 62 YaÑ manussÈ namassanti 318 YaÑ mayÈ pakataÑ pÈpaÑ 237-8, 278 YaÑ vo kiccaÑ sarÊrena 321 YaÑ sÈvakena pattabbaÑ 372


[ Ya ] YaÑ hi eke jigucchanti 275 YaÑ hi kiccaÑ apaviddhaÑ 312 YajamÈnÈnaÑ manussÈnaÑ 49, 50, 62 YajiÑ uccÈvace 277 YaÒca aÒÒe 307 YaÒca kandasi yaÒca rodasi 114, 147 YaÒca me ahuvÈ hÈso 111 YaÒca me ÈsavÈ 271 YaÒca sÊlavatÊ ÈsiÑ 55 YaÒÒatthaÑ vÈ 320 YaÒhi kayirÈ 263, 268, 275 Yato ahaÑ 230, 255 Yato ca kho parinibbuto 89 YattakaÑ tulitÈ 396 Yattha eke vihaÒÒanti 350 Yattha ca dinna mahapphalamÈhu 76 Yattha tvaÑ vÈs|pagatÈ 163 YathÈ agÈraÑ ducchannaÑ 248 YathÈ agÈraÑ suchannaÑ 248 YathÈ abbhÈni verambho 307 YathÈ idaÑ tathÈ etaÑ 284 YathÈ kaÓÔakaÔÔhÈnamhi 340 YathÈ kaÄÊro susu 236 YathÈ kuÒjaraÑ adantaÑ 279 YathÈ gÈmato nikkhamma 204 YathÈ gehato nikkhamma 204 YathÈ ca me adhigatamidaÑ 52 YathÈ cÈrÊ yathÈ sato 343 YathÈ jaÄo va 305



[ Ya ] YathÈ divÈ tathÈ rattiÑ 284 YathÈpi udake jÈtaÑ 319 YathÈpi ekaputtasmiÑ 227 YathÈpi dÈrako candaÑ 137 YathÈpi pabbato 314, 345 YathÈpi brahme 137 YathÈpi bhaddake khette 160 YathÈpi bhaddo 223, 230, 254, 315 YathÈpi ruciraÑ pupphaÑ 275, 276 YathÈpi brahme udakumbho 137 YathÈ brahmÈ tathÈ eko 266 YathÈbh|tamavekkhantÊ 390 YathÈ vanaÑ cittalataÑ 95, 96, 103 YathÈ vanaÑ nandanaÑ 103 YathÈ varahayadamakusalo 279 YathÈ vÈdÊ tathÈ kÈrÊ 375 YathÈ vÈrivahÈ p|rÈ 129 YathÈsanthatiko 332 YathÈ suttaguÄe khitte 204 YathÈ’ssa ghÈyato gandhaÑ 329 YathÈ’ssa passato r|paÑ 329 YathÈ’ssa phusato phassaÑ 329 YathÈ’ssa vijÈnato dhammaÑ 330 YathÈ’ssa sÈyarato rasaÑ 329 YathÈ’ssa suÓato saddaÑ 329 YathÈ haritÈlena makkhitaÑ 423 YadÈ asokaÑ virajaÑ 298 YadÈ ahaÑ pabbajito 314 YadÈ ca avijÈnantÈ 269


[ Ya ] YadÈ ca gÊtÈni ca 93 YadÈ ca maggamaddakkhiÑ 325 YadÈ jiÓÓÈ bhavissÈma 291 YadÈ dukkhaÑ jarÈmaraÓanti 298 YadÈ dukkhassÈvahaniÑ 298 YadÈ devÈ TÈvatiÑsÈ 54 YadatthikaÑ brahmacariyaÑ 374 Yadatthi sa~gataÑ kiÒci 320 YadÈ nadÊnaÑ kusumÈkulÈnaÑ 298 YadÈ nabhe gajjati 298 YadÈ navo pabbajito 287 YadÈ nisÊthe rahitamhi 299 YadÈ paÔhamamaddakkhiÑ 296 YadÈ balÈkÈ 273 YadÈ me ahu sa~kappo 336 YadÈ vitakke uparundhiya 299 YadÈ sivaÑ dvecatura~gagÈminaÑ 298 YadÈ sukhÊ malakhilaso- 299 YadÈ so aÉÉharattÈyaÑ 110 YadÈhaÑ dhammamassosiÑ 248 Yadi te sutÈ andhaka- 88 Yadi me vacanaÑ karissasi 421 Yamidha pathaviÒca vehÈsaÑ 368 YametaÑ sakka anupucchase 20 Yaso ca appabuddhÊnaÑ 315 YasaÒca kittiÒca dhamme 183 YasmÈ ca kammÈni karonti 185 YasmÈ gÈmÈ pakkamanti 411 YasmiÑ nivattate dukkhaÑ 294 YasmiÑ patiÔÔhitÈ dhammÈ 347

GÈthÈs|ci 519


[ Ya ] Yassa atthÈya gacchÈma 154 Yassa etÈdisÈ honti 150 Yassa catthÈya pabbajito 282, 307, 315, 318, 365 Yassa’tthÈya pabbajito 249, 327 Yassa pÈpaÑ kataÑ kammaÑ 334 Yassa brÈhmaÓa tvaÑ bhÊto 406 Yassa maggaÑ na jÈnÈsi 394 Yassa muhuttena 337, 365 Yassa yÈcanake disvÈ 158 Yassa yasseva sÈlassa 56 Yassa rukkhassa chÈyÈya 154, 155 Yassa saddhÈ TathÈgate 296 Yassa sabrahmacÈrÊsu 270, 283, 352 Yassa sakkariyamÈnassa 346 YassÈsavÈ parikkhÊÓÈ 240 YassÈ siyÈ apaccavekkhitaÑ 423 Yassekarattimpi 155 YahiÑ yahiÑ sokapariddavo ca 120, 197 YÈ taÑ me hatthigÊvÈya 332 YÈ me adÈsi ÈcÈmaÑ 24 YÈ devarÈjassa 102 YÈni yÈni nihÊnÈni 168 YÈpi te sirasmiÑ 55, 60, 69 YÈ mayhaÑ sÈmikassa 425 YÈ mahesittaÑ kÈreyya 25, 60 YÈ te adÈsi ÈcÈmaÑ 24


[ Ya ] YÈya no anukampÈya 254 YÈva KÈsijanapado 381 YÈvatÈ NandarÈjassa 170 YÈvatÈ Buddhakhettamhi 353 YÈ sÈ ahu mayhaÑ 61 YÈ sÈ ca pacchÈ SivikÈya 135 YÈ’hu raÔÔhe 312 YuttÈ ca te parama- ala~katÈ 18 YuvÈsi tvaÑ pabbajito 291 Ye ime satta 381, 384 Ye etÈ upasevanti 289 Ye keci imasmiÑ satte 123, 200 Ye keci ganthÈ idha 373 Ye keci vaÉÉha sa~khÈrÈ 402 Ye kho te 250 Ye ca kho th|pap|jÈya 180 Ye ca kho bÈlÈ 270 Ye ca te dÊghamaddhÈnaÑ 73 Ye ca te satatÈnu- yogino 177, 178 Ye ca dukkhe sukhasmiÒca 315 Ye ca passanti sa~khÈre 363 Ye cittakathÊ 264, 265 Ye cidha pajahanti kÈmarÈgaÑ 80 Ye ÒÈtakÈ diÔÔhasutÈ 181 Ye te evaÑ pajÈnanti 136 Ye tuyha chandena 361 Ye duÔÔhasa~kappamanÈ 184 Yena kammena Devinda 54



[ Ya ] Yena ca purisassa apeti 78 Yena yena subhikkhÈni 238 Yeneva maggena gato 293 Ye puggalÈ aÔÔha sataÑ 62 Ye purÈÓÈ atÊtÈ te 348 Ye’maÑ kÈyaÑ 305 Ye maÑ r|pena pÈmiÑsu 292 Ye mantaÑ parivattenti 88, 150 Ye ye alÈbhino 342 Ye ye lÈbhaÑ labhissanti 342 YesaÑ atthi saddhÈ buddhe 57 YesaÑ rÈgo ca 270 YesaÑ ve dullabho 331 YesaÒca susamÈraddhÈ 312 YesaÒca hiri ottappaÑ 352 Yo andhakÈramhi 11 Yo iddhiyÈ sarabhuÑ 228 Yo imasmiÑ dhammavinaye 267 Yo etamabhijÈnÈti 365, 366 Yo kappako sambhava 123, 200 Yo kÊÄamÈno pakaroti 184 Yogi-pÊtikaraÑ rammaÑ 301 Yo ca kho annapÈnassa 248 Yo ca jÈtisataÑ gacche 364 Yo ca tuÔÔhena cittena 279 Yo ca papaÒcaÑ hitvÈna 344 Yo ca pubbe pamajjitvÈ 334 Yo ca mettena 265 Yo ca vuÉÉho 406 Yo ca vantakasÈvassa 342


[ Ya ] Yo ca sÊtaÒca uÓhaÒca 264 Yo ca sÊlena sampanno 342 Yo ca seyyohamasmÊti 352 Yo cetaÑ sahate jammiÑ 284 Yo cetÈ parijjeti 289 YojanÈni dasa dve ca 160 Yo taÑ tathÈ pajÈnÈti 320 Yo dandhakÈle 271 Yo duddamiyo 220, 221 Yodha koci manussesu 265 Yo naÑ vinibbhujitvÈ 431 Yo papaÒcamanuyutto 344 Yo’pÈnudÊ maccurÈjassa 221 Yopi haneyya purisaÑ 204 Yo pubbe katakalyÈÓo 155 Yo pubbe karaÓÊyani 263, 267 Yo brahmÈnaÑ paripucchati 366 Yo maÑ icchati anvetu 331 Yo mahÈneruno k|ÔaÑ 366 Yo rÈjÈ c|ÄanÊputto 165 Yo vadataÑ pavaro 76 Yo ve avidvÈ upadhiÑ 251 Yo ve kilantassa 8 Yo ve kilantÈna 7, 9 Yo ve gar|naÑ vacanaÒÒu 280 Yo vejayantapÈsÈdaÑ 366 Yo vejayantapÈsÈde 366 Yo ve buddhena codito 366 Yo ve samuddova 280 Yo ve sammÈvimuttÈnaÑ 6

GÈthÈs|ci 521


[ Ya ] Yo saÑyamo so 151 Yo sÊtavanaÑ upagÈ 221 Yo sukhaÑ dukkhato adda 344 Yo so aÔÔha vimokkhÈni 364 Yo so ahu rÈjÈ 116, 193 Yo so dÈnamadÈ 156 Yo so majjhe 135 Yo have daharo 259, 334

[ Ra ] RajataÑ jÈtar|paÑ vÈ 417 RajataÑ jÈtar|paÒca 341 Raja’muhataÒca vÈtena 317 Rajje ÈÓÈdhanamissa- 430, 431 RaÓaÑ karitvÈna kÈmÈnaÑ 418 RatanantarasmiÑ bahu-annapÈnaÑ 118, 196 RattambarapÊtavÈsasÈhi 77 RattiyÈ pacchime yÈme 399 RattiyÈ paÔhamaÑ yÈmaÑ 310 RattiyÈ purime yÈme 393, 399 RattiyÈ majjhime yÈme 398 Rathe ÔhitÈ tÈ 92 Ratho ca te subho 53 Rathassa ghoso 92 RamaÓÊyÈni araÒÒÈni 344 RamaÓÊyÈ me kuÔikÈ 232 Ramante’ke mudi~gehi 291 RammÈ ca te pokkharaÓÊ 110 RasaÑ bhotvÈ sati muÔÔhÈ 328


[ Ra ] RasuttamadÈyikÈ 42 Rahade’hamasmi ogÈÄho 324 RÈgaÑ mÈnaÑ avijjaÒca 397 RÈgavirÈgamaneja- 76 RÈgaÒca ahaÑ dosaÒca 381 RÈjÈ arahasi bhavituÑ 330 RÈjÈ ca aÒÒe ca bah| 326 RÈjÈ pasayhappathaviÑ 326 RÈjÈ pi~galako nÈma 201 RÈjÈhamasmi sela 330 RiÒcitvÈ paramaÑ atthaÑ 390 Rukkhapphal|pamÈ kÈmÈ 432 Rukkham|laÑva nissÈya 345 Rukkham|lagahanaÑ pasakkiya 245 Rukkham|likÈ sÈtatikÈ 362 Rukkham|liko sÈtatiko 332 R|paÑ disvÈ sati muÔÔhÈ 241, 328 R|pÈ saddÈ rasÈ gandhÈ 289, 336 Ropetva rukkhÈni 358

[ La ] LaÔÔhihattho pure Èsi 412 LatÈ ca sajjÈ pavarÈ 37 LaddhÈnahaÑ amatavaraÑ 19 Lahuko vata me 242 LÈbhakÈmÈ bhavissanti 342 LÈbhÈ A~gÈnaÑ MagadhÈnaÑ 293 L|khenapi vÈ santusse 305 L|nakesÊ pa~kadharÊ 391 Lesakappe pariyÈye 339



[ La - Va ] LobhanaÑ madanaÑ cetaÑ 417 LohitapÈÓi pure ÈsiÑ 335 Va~ke araÒÒe 116, 194 VajjÊnaÑ VeÄuvagÈme 338 VaÔaÑsakaÒca sukataÑ 56 VaÔaÑsakÈ vÈtadhutÈ 55, 60, 69 VaÔÔaniriva koÔarohitÈ 424 VaÔÔapalighasadisopamÈ 409 VaÓikÈnaÒca yaÑ ghÈna- 140, 141 VaÓÓo ca te kanakassa 171 VaÓÓo ca te sabbadisÈ 183 VatthaÒca annapÈnaÒca 145 VatthuttamadÈyikÈ nÈrÊ 40 VadhaÑ carimha te kÈma 249 VanekusumasaÒchanne 302 VantÈ mahesÊhi kÈmÈ 417 VandanaÑ dÈni vajjÈsi 413 VandÈmi taÑ ayya 138 VanditvÈ Satthuno pÈde 304, 310 ValliphalaÑ ahamadÈsiÑ 45 VasitÈ susÈnamajjhe 403 Vassati devo 231-2, 276 VassÈni satasahassÈni 204 VÈtarogÈbhinÊto 278, 288 VÈtassa vegena ca 93 VÈteritaÑ sÈlavanaÑ 56 VÈmato maÑ tvaÑ paccesi 143 VighÈto cÈhaÑ 209 VicinÊ aggahÊ 336 Viceyya dÈnaÑ dÈtabbaÑ 160


[ Va ] Viceyya dÈnaÑ sugatappasatthaÑ 161 VijÈneyya sakaÑ atthaÑ 306 Vidh|panaÑ ahamadÈsiÑ 47 Vinayassu mayika~khaÑ 331 Vipathe kuÔaÑ nikkhipitvÈ 70 VipÈko natthi dÈnassa 151, 203 VipulÈ ca mahagghÈ ca 139 VippamuttaÑ kilesehi 288 VipphoÔito gaÓÉam|lo 273 VimÈnapÈsÈdavare 37 VivattamÈnÈ kÈyena 55, 60, 69 Vivaramanupatanti vijjutÈ 229 VivittaÑ appanigghosaÑ 305 VisÈradÈ kho bhaginÊ 277 VisÈradÈva bhaÓasi 402 VisodhetvÈ diÔÔhigataÑ 111 Vissajjitesu paÒhesu 293 Vissajjito gato so 427 Vihari apekkhaÑ idha vÈ 222 VÊtataÓhÈ anÈdÈnÈ 294 VÊtataÓho anÈdÈno 335 VÊtarÈgo vÊtadoso 319 VÊthisa~kÈrak|Ôesu 394 VÊrÈ vÊrehi dhammehi 378 VÊriyasÈtaccasampanno 305 VÊro have sattayugaÑ 300 VuÔÔhamhi deve catura~gule 360 Vejayante ca pÈsÈde 168 VeÓÊ vÈ avaÒÒÈ 168 VedanÈnaÑ viÒÒÈpano 286

GÈthÈs|ci 523


[ Va ] VediyÈ catasso tattha 105 VelaÑ karotha bhaddante 324 VelÈ ca saÑvaraÑ sÊlaÑ 309 VesÈliyÈ nagarassa 183 VesÈlÊ nÈma nagaratthi 181 VehÈyasaÑ pokkha- raÒÒo 118, 195 VeÄuriyathambhaÑ 14, 171 VeÄuriyasuvaÓÓassa 105, 109 VeÄ|riyathambhÈ 118, 195 VoÉh|na na~gala’mahaÑ 428

[ Sa ] SaÑkÈrapuÒjÈ ÈhatvÈ 305 SaÑkhittenapi deseti 370 SaÑghamappameyyaÑ anussara 282 SaÑghalÈbhassa bhaÓÉanti 340 SaÑghÈÔiÑ nikkhipitvÈna 382 SaÑghe pasÈdo yassatthi 296 SaÑyojanaÑ aÓuÑth|laÑ 319 SaÑyojanÈni etÈni 397 SaÑviggo rÈjÈ soraÔÔho 202 SaÑsaraÑ dÊghamaddhÈnaÑ 261 SaÑsaraÑ hi nirayaÑ 267 SakalaÑ samattaÑ rogaÑ 293 SakkaÑva devÈ tidasÈ 399 Sakko ce te varaÑ 158 SakkhalikaÑ ahamadÈsiÑ 47 SakkhÊ hi me sutaÑ 368 Sakhilo vadaÒÒ| suvaco 185


[ Sa ] SagÈravo sappatisso 122, 199 SaggaÑ n|na gamissanti 406 Sa~khÈre parato disvÈ 391 SacÈhaÑ taÑ aticarÈmi 164 SacÈhaÑ bhante Ga~gÈya 161 SacittaÑ paÔiladdhÈna 394 Sace imÈ nadiyo te 406 Sace taÑ pÈpakaÑ kammaÑ 152 Sace tuvaÑ assaddho 189 Sace dhÈvati cittaÑ te 288 Sace pana tvaÑ bhavissasi 189 Sacepi ettakÈ bhiyyo 368 Sace puttaÑ si~gÈlÈnaÑ 413 Sace rode kisÈ assaÑ 137 Sace sa dhammÈni 191 Sace hi Buddho tiÔÔheyya 89 Sace hi bhante gaccheyyÈsi 111 SaccaÑ kirÈhaÑsu narÈ 120, 197 SaccaÑ kho vadesi mÈÓava 114, 147 SaccaÑ ve amatÈ vÈcÈ 370 SaccappaÔiÒÒÈ tava me’sÈ 183 SaccÈni amma 429 Sacce ÔhitÈ mosavajjaÑ 13 SaÒjÈnamÈno na musÈ 122, 199 SaÒÒÈya vipariyesÈ 370 SaÔÔhikaÓÉarasambandho 304 SaÔÔhi k|ÔasahassÈni 217 SaÔÔhit|riyasahassÈni 71 SaÔÔhi purisasahassÈni 159 SaÔÔhivassasahassÈni 30, 216



[ Sa ] SaÔÔhi vÈhasahassÈni 159 SaÓhakamburiva 409 SaÓhatu~gasadisÊ ca 409 SaÓhan|purasuvaÓÓa- 410 SaÓhamuddikasuvaÓÓa- 409 SataÑ Èsi ayosa~k| 365 SataÑ nikkhÈ sataÑ assÈ 25, 60 SataÑ sahassÈnipi 404 SataÑ hemavatÈ nÈgÈ 25, 60 Satali~gassa atthassa 242 SattakkhattuÑ manussindo 337 SattatantiÑ sumadhuraÑ 39 Satta tuvaÑ vassasatÈ 162 Satta ratanÈni vasseyya 432 SattÈhajÈtakaÑ maÑ 428 SatiÑ upaÔÔhapetvÈna 399 Sati gÊvÈ siro paÒÒÈ 318 Sati ca sampajaÒÒaÒca 310 SatipaÔÔhÈnagÊvo so 353 SatipaÔÔhÈnapÈsÈdaÑ 324 SatimatÊ cakkhumatÊ 400 SatimÈ paÒÒavÈ bhikkhu 253 SatiyÈ taÑ nibandhissaÑ 279 SatisamuppÈdakaro 80 SattiyÈ viya omaÔÔho 228, 363 Sattis|l|pamÈ 386, 395, 405, 432 Satteva vassÈni 162 Sato ca hoti 336 SatthaÑ vÈ ÈharissÈmi 285


[ Sa ] SatthavÈhe mahÈvÊre 248 SatthÈ ca pariciÓÓo me 255 SatthÈ ca maÑ paÔiggayha 292 SatthÈ ca me lokamimaÑ 359 SatthÈ hi vijesi 285 SatthiÑ ÈkoÔayitvÈna 110 Satthu sarÊramuddissa 66 Sadevake loke 109 SaddaÑ sutvÈ satimuÔÔhÈ 241, 328 SaddhaÑ vÊriyaÑ samÈdhiÒca 323 SaddhÈya abhinikkhamma 266 SaddhÈya pabbajitvÈna 378, 390 SaddhÈyÈhaÑ 230, 233, 327 SaddhÈ sÊlena sampannÈ 33 Saddhena ca pesalena 346 Santi aÒÒepi sasakÈ 149 Santike maraÓaÑ tuyhaÑ 88 SantuÔÔho sÈtatiko 333 Santo vidh|mo anÊgho 185 SantharitvÈna saÑghÈÔiÑ 280 SandiÔÔhikaÑ kammaÑ evaÑ 216 SapatÊ me gabbhinÊ Èsi 130 SapadÈnaÑ caramÈno 205 SapadÈnacÈrÊ sÈtatiko 332 SabbaÑ ahampi jÈnÈmi 142, 143 SabbaÑ suÓÈti sotena 295 SabbakÈrukasippÈni 339 SabbaÒÒ| sabbadassÈvÊ 321 Sabbattha te citta vaco 359 Sabbattha te na limpanti 315

GÈthÈs|ci 525


[ Sa ] Sabbattha vihatÈ nandÊ 386, 395, 400, 401, 405 SabbadukkhaÑ pariÒÒÈtaÑ 396 Sabbamitto sabbasakho 314 SabbarattiÑ supitvÈna 238 SabbasaÑyojanÈtÊtaÑ 318 SabbÈbharaÓasaÒchannÈ 110 SabbÈsavaparikkhÊÓÈ 338 Sabbe kÈmÈ pahÊnÈ me 267 Sabbe kÈmÈ samucchinnÈ 385 Sabbe dhammÈ anattÈti 317 Sabbe Bhagavato puttÈ 371 Sabbe bhavÈ samucchinnÈ 390 Sabbe me ÈsavÈ khÊÓÈ 402 Sabbe yogÈ 388 SabbevÈhesuÑ rÈjÈno 165 SabbesaÑ anupubbena 165 Sabbe sa~khÈrÈ 317 Sabbe sokÈ 395 Sabbo ÈdÊpito 401 Sabbo rÈgo 237 Sabbhireva samÈsetha 220 SamaÓaÑ brÈhmaÓaÑ vÈ kaÑ 323 SamaÓassa ahu cintÈ 321, 338 SamaÓÈti bhoti supi 410 SamaÓe brÈhmaÓe cÈpi 75, 208 SamaÓo ahaÑ pÈpo 128 SamaÓo ca kho Èsi 119, 197 SamatulyÈni bh|tÈni 203


[ Sa ] SamathaÑ paÔipÈdesiÑ 312 SamanantarÈnuddiÔÔhe 134, 138, 140, 144, 145, 169, 170, 171, 205 Samassamo natthi 112 SamÈdhivijjÈvasipÈramÊgato 365 SamunnamayamattÈnaÑ 226 Sameto naccagÊtehi 336 Samassamo natthi kuto 112 SampannaveyyÈkaraÓaÑ 374 SampannasassÈ magadhÈ 260 SampÈdethappamÈdena 315, 346 Sambuddho paÔijÈnÈsi 330 SambhavÈ suviditÈ 267 SammattÈ rajanÊyesu 211 SammappadhÈnasampanno 241 Samm|Ähar|pova jano 120, 198 SayaÑ samÈhito nÈgo 317 Sayamidha pathe samecca 77 Sayameva odanaÑ sÈdha- 426 Sara kaÔasiÑ vaÉÉhente 433 Sara kÈÓakacchapaÑ 433 SaraÓagamanaÑ passa 270 Sara caturodadhÊ 433 Sara r|paÑ pheÓapiÓÉopa, massa 433 SaritvÈ pubbake yogÊ 340 Sare hatthehi bhaÒjitvÈ 293 SallaÑ attasamuÔÔhÈnaÑ 325 Sa vÊsavassasatiko 243 Save accaruci nÈgo 318



[ Sa ] Savanti sabbadhi sotÈ 324 SasÊ adhiggayha 20 SassuÒcÈhaÑ sasuraÒca 44 Sassu ca pacchÈ 35, 67 SassuyÈ sassurassa ca 425 SahÈyÈnaÑ titthasmiÑ 184 SahÈyÈnaÑ samayo 142 SahassakkhattumattÈnaÑ 304 SahassakaÓÉo satageÓÉu 253 SahassathambhaÑ atulÈnubhÈvaÑ 118, 195 SahassayuttaÑ hayavÈhanaÑ 90 SahassaraÑsÊva yathÈ 89 SaÄalalabujabhujaka- saÑyuttÈ 51 SÈ ahaÑ kÈyassa bhedÈ 34, 48 SÈkamuÔÔhiÑ ahamadÈsiÑ 46 SÈkuntikova sakuÓiÑ 413 SÈ GotamÊ kÈlakatÈ 301 SÈ ca tahiÑ samÈpannÈ 431 SÈ ca pabbajitÈ santÈ 166 SÈ ca maÑ anukampÈya 393 SÈ ca manasi karoti 431 SÈ cevaÑ bhaÓati pitara 431 SÈ’jja abb|ÄhasallÈhaÑ 385, 394 SÈ’jja piÓÉaÑ caritvÈna 388 SÈ’jja sabbÈni khÈditvÈ 414 SÈ tiÔÔhati rathavare 18 SÈtunnavasanÈ eke 167 SÈ dakkhiÓÈ saÑghagatÈ 49


[ Sa ] SÈ devatÈ attamanÈ 1, 6, 8, 9, 11, 17, 22, 23, 28, 32, 40, 45, 59, 63, 65, 68 SÈdhu kho maÑ paÔinetha 75, 208 SÈdhu sutaÑ sÈdhu caritakaÑ 228 SÈdhu suvihitÈna dassanaÑ 236 SÈdh|ti sÈ paÔissutvÈ 143 SÈdh|ti so paÔissutvÈ 138, 145, 176 SÈdh| hi kira me mÈtÈ 277 SÈ bhikkhuniÑ upÈgacchiÑ 384, 388 SÈmaÑ tattha samÈdapesi 176 SÈmino idha hutvÈna 211 SÈ me dhammamadesesi 391 SÈyaÑ bhujissÈ anaÓÈ 419 SÈrathiÑ ÈmantayÊ rÈjÈ 202 SÈriputta imaÑ passa 287 SÈriputtova paÒÒÈya 365 SÈriputtassa dÈnena 141 SÈriputtassÈhaÑ mÈtÈ 141 SÈlittakappahÈrena 217 SÈlohito esa 182 SÈvatthi nÈma nagaraÑ 210 SÈvatthiyaÑ mayhaÑ sakhÊ 61 SÈ vandituÑ anadhivaraÑ 19 SÈhaÑ abb|ÄhasallÈsmi 166 SÈhaÑ avaÔÔhitÈpemÈ 71 SÈhaÑ etÈdisaÑ katvÈ 418 SÈhaÑ ghoraÒca sapathaÑ 131, 132, 164

GÈthÈs|ci 527


[ Sa ] SÈhaÑ tena kusalena 38 SÈhaÑ disvÈna SambuddhaÑ 396 SÈhaÑ nissaraÓaÑ ÒatvÈ 414 SÈhaÑ n|na ito gantvÈ 75, 208 SÈhaÑ paduÔÔhamÈnasÈ 132 SÈhaÑ puttaÑ dhÊtaraÒca 390 SÈhaÑ ramÈmi kÊÄÈmi 71, 140 SÈhaÑ vanditvÈ pÈdÈni 26 SÈhaÑ sakena sÊlena 17 SÈhaÑ sugatassa sÈvikÈ 423 SÈhamapacitattha- dhammakusalaÑ 52 SvÈkhÈtaÑ brahmacariyaÑ 331 SvÈgataÑ te mahÈpuÒÒa 87 SvÈgataÑ te mahÈrÈja 203 SvÈgataÑ na durÈgataÑ 221 SvÈgataÑ nÈpagataÑ 335 SvÈgataÑ vata me ajja 47 SvÈgataÑ vata me Èsi 271 SvÈhaÑ akatakalyÈÓo 151 SvÈhaÑ aÔÔomhi dukkhena 109 SvÈhaÑ abb|Ähasallosmi 114, 132, 147, 150 SvÈhaÑ idha paÒca sikkhÈ 78 SvÈhaÑ divÈ hanitvÈ 177, 178 SvÈhaÑ muditamano 115, 148 SikkhamÈnÈ ahaÑ santÊ 391 SikkhamÈnÈya me ayye 416 SikkhÈpentÈpi 343 SikkhÈsÈjÊvasampanno 296 SiyÈ nu kho kÈraÓaÑ 185


[ Sa ] SiriÑ hatthehi pÈdehi 296 SirÊvaÉÉho Revato thero 231 SirasmiÑ cittaÑ maÓicanda kappitaÑ 91 SÊtavÈtaparittÈnaÑ 338 SÊtodikÈ suppatitthÈ 171 SÊlaÑ rakkheyya medhÈvÊ 309 SÊlaÑ balaÑ appaÔimaÑ 309 SÊlaÑ setu 309 SÊlaÑ sambalameva’ggaÑ 309 SÊlakkhandhe patiÔÔhÈya 333 SÊlaÒca bÈhusaccaÒca 306 SÊlameva idha aggaÑ 235, 309 SÊlamevidha sikkhetha 309 SÊlavatÊ cittakathÈ 429 SÊlavÈ hi bah| mitte 309 SÊsaÑ nhÈtÈ tuvaÑ Èsi 142 SÊsaÒcidaÑ veÄuriyassa 90 SÊha’ppamatto vihara 238 SÊho yathÈ pabbata- 39 Sukallar|po sumanassa 261 SukkÈ sukkehi dhammehi 386 SukkhÈya aloÓikÈya 59 SukhaÑ akatapuÒÒÈnaÑ 23, 71, 168 SukhaÒca katapuÒÒÈnaÑ 71 SukhaÒca kÈmamayikaÑ 316 SukhaÒce jÊvituÑ icche 264 SukhaÑ tvaÑ vuÉÉhike sehi 379 SukhaÑ sayÈmi ÔhÈyÈmi 335 SukhaÑ sukhattho labhate 227 SukhaÑ supati a~kuro 158



[ Sa ] SukhaÑ supati therike 377 SukhaÑ supanti munayo 249 SukhaÑ supÈhi therike 377 SukhaÑ hi vaÉÉhamunayo 402 SukhumaÑ te paÔivijjhanti 363 SuggahÊtanimittassa 305 SuciÓÓaÑ brahmacariyaÑ me 320 Sucittar|paÑ ruciraÑ 134 SujÈto nÈmahaÑ bhante 90 SuÒÒatassÈnimittassa 384 SuÓÈtha ÒÈtayo sabbe 267 SuÓotha yakkhassa 116, 193 SuÓohi vacanaÑ mayhaÑ 341 SuÓanti dhammaÑ vimalaÑ 371 SuÓantu bhonto mama 190 SutaÑ nu taÑ bhÈsati 38 SutvÈ ca kho mahesissa 396 SutvÈna corÈ 321 SutvÈna dhammaÑ mahato 235 SutvÈnahaÑ amatapadaÑ 19 SutvÈ subhÈsitaÑ vÈcaÑ 225, 278 SudesitÈ cakkhumatÈ 268, 372 SuddhaÑ dhammasa- muppÈdaÑ 320 Suddhodano nÈma pitÈ 301 SudhotarajapacchadaÑ subhaÑ 421 SunakhÈpimassa palihiÑsu 173 SuniddÈti maÑ aÒÒaÑsu 31 SunÊlagÊvÈ susikhÈ 360 SupupphitaggaÑ upagamma pÈdapaÑ 404 Supupphite SÊtavane 301


[ Sa ] SubhÈnya’ppaÔik|lÈni 322 SubhÈsitassa sikkhetha 265 SubhÈsitÈ atthavatÊ 88 SumattaÑ maÑ maÒÒamÈnÈ 412 SumuttÈ sÈdhumuttÈmhi 379 SumuttikÈ sumuttikÈ 381 Sumuttiko sumuttiko 229 SuyuttavÈdÊ dvipadÈnamuttamo 356 Suyuddhena suyiÔÔhena 265 SuraÔÔhasmiÑ ahaÑ 203 SurabhiÑ sampavÈyanti 163 SuriyoyathÈ vigata 98 SuvaÓÓacchadanaÑ nÈvaÑ 6, 7, 9 SuvaÓÓajÈlÈvatato 91 SuvaÓÓapaÔÔehi 89 SuvaÓÓavaÓÓÈ jalitÈ 26 Suvilitto suvasano 245 SusukhaÑ vata nibbÈna 264, 268 SusukhumanipuÓattha- dassinÈ 235, 260 SusaÑvutatto visikhantare 358 SusukkakhandhaÑ abhiruyha nÈgaÑ 85 SusukhumanipuÓatthadassinÈ 260 Suss|sÈ sutavaddhanÊ 250 S|lÈvuto ca arogo 193 S|lÈvuto puriso 191 Setena assena 183 SetodakÈ suppatitthÈ 139 SenÈsanamhÈ oruyha 350 SeyyathÈpi mahÈsamudda- 285

GÈthÈs|ci 529


[ Sa ] SeyyÈ nisajjÈ nayimassa 181 SerÊsako nÈma ahamhi 119, 196 Selo yathÈ ekagghano 313 Sevetha pantÈni 250 So atthavÈ 322, 323 So ahampi gamissÈmi 414 So kataÒÒ| katavedÊ 111 So ca taÑ abhaÓantaÑ 210 Socanti pÈpakammÈ 429 So’jja bhaddo anutrÈsÊ 333 So’jja bhaddo sÈtatiko 332 So jhÈyÊ assÈsarato 318 So ÒÈtidhammo ca ayaÑ 130 So Éayhati s|lehi 326 SoÓadinnÈti maÑ 28 SoÓÓasopÈnaphalakÈ 163 SotaÑ gahetvÈna 162 So taÑ disvÈ attamano 188 So taÑ padesaÑ 187, 191 So taÑ vitakkaÑ 174 So tattha bahuvassÈni 212 So tattha rahassaÑ 190 So tiÔÔhasi hemarathe 90 SotindriyaÑ ce saddesu 322 So te ijjhatu 415 So devaputto 80, 86, 94, 96, 106, 108, 110, 112, 125 So n|na madhuraÑ ÒÈti 149


[ Sa ] So patvÈ paramaÑ santiÑ 287 SopÈnaÑ sugataÑ suddhaÑ 324 SopÈnÈni ca cattÈri 105 Sopi vasitvÈ pakkhaÑ 426 So p|jito ativiya 154 So maÑ aticaramÈnÈya 164 So maÑ puna bh|risumedhaso 177, 178 So maÑ mud|hi vÈcÈhi 70 So mÈÓavo tassa 113, 147 So mÈtaraÒca pitaraÒca 426 So mÈsakhettaÑ turito 108 So me atthapurekkhÈro 49 So me dhammamadesesi 372, 396 So me pakkena hatthena 350 So mocito gantvÈ 191 So modasi t|riya- 93 So modasi nÈrigaÓa- 118, 196 Somhi sakyakule jÈto 337 SovaÓÓajÈlaÑ 53 SovaÓÓapÈde palla~ke 110 SovaÓÓamayaÑ maÓimayaÑ 113, 146 SovaÓÓamayÈ 53, 90 SovaÓÓamaye pabbatasmiÑ 105 SovaÓÓamayo pabhassaro 113, 146 SosÈniko sÈtatiko 332


GÈthÈyo PiÔÔha~kÈ GÈthÈyo PiÔÔha~kÈ

[ Ha ] [ Sa ] HatthapatÈpakaÑ ahamadÈsiÑ 46

So s|cikÈya kilamito 153 Hatthikkhandhato oruyha 202, 211, 258 SohaÑ eko araÒÒasmiÑ 310 HatthikkhandhaÑ samÈruyha 202 SohaÑ khandhe pariÒÒÈya 253 HatthikkhandhÈ’vapatitaÑ 257

SohaÑ tato cavitvÈ 427, 428 HatthÊ gavassaÑ maÓikuÓÉalaÒca 415 SohaÑ n|na ito gantvÈ 180, 216 Hatthena hatthe te 134, 145 SohaÑ paÓÈmito 303 Hatthepi chindanti athopi 75, 208

SohaÑ padhÈnapahitatto 402 Hoti ca me anutÈpo 57 Handa eko gamissÈmi 301 SohaÑ paripuÓÓasa~kappo 302 Handa kiÑ vÈ tyÈhaÑ 143

SohaÑ sumedhassa 112 Handa kho tÈni bhaddante 413 So hi n|na ito gantvÈ 156, 157 Handa naccÈma gÈyÈma 71

Handu’ttarÊyaÑ So hetu so pabhavo 435

SoÄasitthisahassÈni 159 dadÈmi te 134, 145 Haricandanalitta~giÑ 413 HitvÈ gihittaÑ anavo- 241 [ Ha ] HitvÈ ghare pabbajitvÈ 380

HaÑsÈ cime dassanÊyÈ 172 HitvÈna’haÑ ÒÈtigaÓaÑ 416 HitvÈ satapalaÑ kaÑsaÑ 240, 333HaÒÒÈmi khajjÈmi ca 209


SodhanapattaÑ

129 piÔÔhe TirokuÔÔapetavatthusmiÑ terasamapantiyaÑ “4. IdaÑ vo ÒÈtÊnaÑ hot|”ti pÈdato paÔÔhÈya ekekaÑ catupÈdagÈthaÑ katvÈ ekaÑ gÈthaÑ adhikaÑ katvÈ gÈthÈlakkhitasa~khyÈ visodhetabbÈ.

Documents

VIMŒNAVATTHU PETAVATTHU … · THE PŒ£I ALPHABET IN BURMESE AND ROMAN CHARACTERS ____ VOWELS t a tm È Ä £ i þ Ê O u OD | {e Mo o CONSONANTS WITH VOWEL “A” u ka c kha *