ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 1

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 2

บก.ทกทาย วารสารพฒนาชมชนอ เลกทรอนกส ฉบบเดอนกนยายน 2555 ไดนาเรองดๆ จากงาน 50 ป กรมการพฒนาชมชน มาเลาสกนฟง กาวตอไปของกรมการพฒนาชมชน ทศทาง จปฐ . การพฒนาชมชนในเขตเมอง เปนประเดนโดนใจชาวพฒนาชมชนหลายๆ คน อยากรวาจะไปกนอยางไร ตองปรบอะไร จากเปาหมายพนทชนบทเปนพนทเทศบาล องคกรทองถนจะเปลยนเปนเนองานท ลงไปทากบชมชนหรออยางไร . . .เรองของการสอสาร เพอการพฒนา คณณภทร.ไดใหมมมองของการสอสาร ในทองถน ทองทเปนสอพนบานทอยใกลตวเกยวของกบวฒนธรรม บรบทของชมชน เปนทกษะใกลตว ทนกพฒนาเรยนรเขาถง มแตไดกบได...นามนตมหศจรรยดอยางไร เปนอยางไร นกพฒนาททางานในยคแรกๆ บอกตอนองๆ คนรนใหมทเขามาทางาน คณวสน วงศกล ผไดรบรางวลชนะเลศประกวดเรองสนสงเสรมจรยธรรมของกรมการพฒนาชมชน นามาบอกเลาในเลม..วนงาน 50 ป กรมการพฒนาชมชน เรามความภมใจกบรากฐานงานพฒนาชมชนททามาอยางตอเนอง จากรนสรน สงตอศรทธาทเดนได และเมอถอยออกไปจากงานประจาเปนประชาชนทวไป เรากยงภมใจวาเราคอนกพฒนาของชมชน ทงททางานและทบาน อดมการณเหลาน เลาสลกหลานไดอยางอมใจ อมบญ ทไดทางานใหชมชน เปนกาลงใจใหเสมอครบ.. .”นกพฒนา”

สารบญ

บก.ทกทาย / สารบญ

แลหนา..เหลยวหลง 3

ความรคชมชน (KM) 6

เสนหชมชน 8

กถาพฒนากร 11

ทองทงแหงความคด 18

หนงวน หนงความคด 20

50 ป กรมการพฒนาชมชน 21

หวโคง 24

รดวยกนงาน กจ. 27

การพฒนาระบบราชการบานเรา (พช.) 29

วาทะเดน 32

ภาพกจกรรม 33

ถางทางสรางสรรค 40

ปกณกะ 42

ภาษาอาเซยนพนฐานนาร 46

แวดวงคน พช. ในรวมหาวทยาลย 47

ประธานกรรมการอานวยการ นายประภาศ บญยนด

ทปรกษา นางกอบแกว จนทรด นายพสนต ประทานชวโน นายนสต จนทรสมวงศ

บรรณาธการทปรกษา นางกอบแกว จนทรด

บรรณาธการ นายชยยา ขาสะอาด

ผชวยบรรณาธการ นางรกใจ กาญจนะวระ

กองบรรณาธการ นางสาวชณทสรณ โพธปน นางเพยงจต บญโต นางสาวเยาวนจ กลนนรกษ

นายสรฤทธ จนสข นายบรรลอ พลบพลง นางสาวนวพร พมพา

ฝายภาพ นายพระ คาศรจนทร นายจรญศกด เขยวสคนธ นางสาวศรพร พรหมมา

ออกแบบรปเลม นางสาวนวพร พมพา

ออกแบบปก นายจรญศกด เขยวสคนธ

พสจนอกษร นางสาวยอดขวญ วานเครอ

กองประชาสมพนธ กรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย ศนยราชการเฉลมพระเกยรตฯ

อาคารรฐประศาสนภกด ถนนแจงวฒนะ เขตหลกส กรงเทพฯ 10210

โทร. 0 2141 6271, 0 2141 6328 โทรสาร 0 2143 8922

บทความหรอขอเขยนในวารสารพฒนาชมชนเปนความเหนสวนบคคล

กองบรรณาธการไมจาเปนตองเหนดวย และไมผกพนกบกรมการพฒนาชมชนแตอยางใด

ชยยา ขาสะอาด

บรรณาธการ

 

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 3

ตอนท 12 .... “อาเซยน” VS “สงคมพหวฒนธรรม” VS “การพฒนาชมชน”

ชวงนใครๆ กมกจะพดถง “ประชาคมอาเซยน” ซงเกดขนจากความพยายามของ 5 ประเทศ ไดแก 1) สาธารณรฐอนโดนเซย 2) มาเลเซย 3) สาธารณรฐฟลปปนส 4) สาธารณรฐสงคโปร และ 5) ราชอาณาจกรไทย ไดมการลงนามในขอตกลงรวมกน เรยกวา ปฏญญากรงเทพฯ ทวงสราญรมย เมอวนท 8 สงหาคม 2510 โดยมความตองการใหอาเซยนเปนดนแดนแหงสนตภาพ มความรวมมอกนในการพฒนาดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม วชาการ วทยาศาสตร การเกษตร และอตสาหกรรม ปจจบนมประเทศสมาชก จานวน 10 ประเทศ ไดแก 1) บรไนดารสซาลาม 2) ราชอาณาจกรกมพชา 3) สาธารณรฐอนโดนเซย 4) สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว 5) มาเลเซย 6) สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร 7) สาธารณรฐฟลปปนส 8) สาธารณรฐสงคโปร 9) ราชอาณาจกรไทย และ 10) สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม จดตงขนเพอชวยเหลอประเทศสมาชกใหมความรวมมอระหวางกนในดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม วทยาศาสตร การเกษตร อตสาหกรรม การคมนาคม รวมทงการชวยเหลอใหประชาชนมรายไดเพมมากขน มชวตความเปนอยทด เพอสรางความเจรญรงเรองใหกบอาเซยนและเพมอานาจตอรองและขดความสามารถการแขงขนของอาเซยนในเวทระหวางประเทศในทกดาน รวมถงความสามารถในการรบมอกบปญหาใหมๆ ในระดบโลกทสงผลกระทบมาถงภมภาคอาเซยน เชน ภาวะโลกรอน การกอการราย ภยพบตโรคระบาด เปนตน ประชาคมอาเซยนเกดขนเมอเดอนตลาคม 2546 โดยผนาอาเซยนไดรวมลงนามในปฏญญาวาดวย ความรวมมออาเซยนทเรยกวา “ขอตกลงบาหล 2” เพอเหนชอบใหจดตงประชาคมอาเซยน ภายในป 2563 แตตอมาไดตกลงรนระยะเวลาจดตงใหเสรจในป 2558

รจกอาเซยน รจกอาเซยน

ชอเตมของ ASEAN คอสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of Southeast Asian Nations) ปจจบนอาเซยนมประชากรจานวนประมาณ 577 ลานคน มพนท 4.5 ลานตารางกโลเมตร มแหลงทองเทยวทรพยากรธรรมชาต และวตถดบทมมลคามหาศาลเปนทตองการของประเทศตางๆ ซงทาใหเชอไดวาอาเซยนจะมความไดเปรยบ และสามารถแขงขนกบประเทศตางๆ ทงในทวปยโรปและอเมรกาได

ภาพจาก Google

กระทอมนอย ๔ ป.

ปจจบนประเทศสมาชกทง 10 ประเทศ ไดขยายความรวมมอกน อยางแขงขนในทกดาน มการเรงรดกระบวนการรวมตวเปนประชาคมอาเซยนใหแลวเสรจในป 2558 และกาลงรางกฎบตรอาเซยนเพอเปนแนวทางของอาเซยน ในการรบมอกบสงทาทายและสถานการณระหวางประเทศทเปลยนแปลงไป

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 4

สงคม “พหวฒนธรรม” ภาพจาก Google

การรวมตวกนของประชาคมอาเซยน มงเนนการพฒนาเศรษฐกจเปนหลก ยอมมทงผลดและผลเสย การนาสงคมไทยเขาส “พหวฒนธรรม” เปนเรองใหญททกคนตองพงระวง สงวร สาเหนยก ตระหนกใหด โดยเฉพาะ การไหลบาขามพรมแดนรฐชาต ทาใหประชาชนเปนจานวนมากเปนคนไรรฐ ไรสญชาต สภางค จนทวานช ภาควชาสงคมวทยาและมานษยวทยา คณะรฐศาสตรและศนยวจยการยายถน แหงเอเชย สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดอธบายถง “พหวฒนธรรม”

• สงคมทมผยายถนจานวนมากทตางกมวฒนธรรมและภาษาของตนเอง นาไปสการแลกเปลยนทางวฒนธรรมของกลมตางๆ

• ประเทศทมการอพยพเคลอนยายเขามาของกลมชาตพนธใหมมการยอมรบความแตกตางทางวฒนธรรมของกลมเหลาน

• นโยบาย, ภาพในอดมคต, ความเปนจรงทเนนคณลกษณะทโดดเดนของวฒนธรรมตางๆ ซงมาเกยวของกนโดยการเคลอนยายของผคน

สงคมของผยายถน ในโมเดล“พหวฒนธรรม” ใชนโยบายกลนผยายถนใหปรบตวเปนเหมอนพลเมองสวนใหญของประเทศโดยใชภาษาและวฒนธรรมเปนตวกลน ผยายถนมสทธเทาเทยมพลเมองทกกลมและไมตองสละอตลกษณ (Identity) ของตน สามารถมสวนรวมทางการเมองและอนๆ เตมท ออกกฎหมายพหวฒนธรรม จดงบประมาณใหทกกลมชาตพนธเพอธารงรกษาวฒนธรรมของตน จดรายการวทย/หนงสอพมพ/โทรทศนในภาษาของทกกลมชาตพนธ ใหมการทดสอบในภาษาของทกชาตพนธ เชน สอบใบขบข สอบภาษาตางประเทศ ในโรงเรยน เฉลมฉลองและ มวนหยดทางศาสนา วนหยดนกขตฤกษของทกกลม ยอมใหแตงกายตามประเพณ ความเชอทางศาสนาในสงคมโดยทวไป ใหถอสญชาตไดสองสญชาต (dual citizenship) บตรหลานผยายถนไดสญชาต ใหสทธเหมอนไดสญชาต แตไมตองแปลงสญชาต ยนยนสทธในการพดภาษาของกลมและการปฏบตทางวฒนธรรม สนบสนนศลปะและวฒนธรรมของทกกลม ใหผยายถนไดมตวแทนในเวทการเมอง การศกษา กาลงแรงงาน จดใหมบรการแปลและลามในบรการสาธารณะทจาเปน และยนยนสทธการเขาถงบรการเหลาน มมาตรการปองกนการเลอกปฏบตและขจดการเหยยดผว

ประเทศไทย กบอาเซยน

ภาพจาก Google

ดร.อนสรณ ธรรมใจ คณบดคณะเศรษฐศาสตร และผอานวยการศนยวจยเศรษฐกจและธรกจเพอการปฏรป มหาวทยาลยรงสต กลาววา การรวมกลมทางเศรษฐกจ (Economic Integration) ภายในป 2558 ของประชาคมอาเซยนนน ถอเปนพฒนาการของการรวมกลมทางเศรษฐกจทกาวขามสหภาพทางภาษศลกากร (Custom Union) มาเปนตลาดรวม (Common Market) ซงถอวา มลกษณะเฉพาะหรออตลกษณของการรวมกลม

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 5

ทางเศรษฐกจของภมภาคนลดขนตอนของการพฒนาสการรวมกลมทางเศรษฐกจอยางเปนขนเปนตอน “ระบบเศรษฐกจโลกจะมการเคลอนยายศนยกลางมายงเอเชยมากขนตามลาดบ ขณะทประเทศตางๆ จะเดนหนาเปดเสรมากขนเรอยๆ ภาวะไรพรมแดนจะเปนปรากฏการณทเกดขนโดยทวไปในศตวรรษท 21 จะเกดการรวมกลมทางเศรษฐกจขนาดใหญสามกลม คอ การรวมกลมทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชยตะวนออก การรวมกลมทางเศรษฐกจในทวปอเมรกา การรวมกลมทางเศรษฐกจในยโรป ขณะทมนษยชาตตองเผชญปญหาในระดบภมภาคและระดบโลกทเปนปญหารวมกนมากขน โดยเฉพาะภยพบตทางธรรมชาตและภาวะโลกรอน เปนตน

..อานตอฉบบหนาคะ..

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 6

การขบเคลอนโครงการบาบดทกข บารงสข แบบ ABC นางสาววรศรา โสภาค*

“โครงการบาบดทกข บารงสข แบบ ABC” หรอ “โครงการ ABC” เชอวาทกทาน

ในแวดวงคน “พฒนาชมชน” คงคนเคยมากพอสมควร สบเนองมาจากการ "บาบดทกข

บารงสข" เปนปณธานทสะทอนบทบาทหนาทของกระทรวงมหาดไทยมาตงแตเรมสถาปนา

กระทรวง ขาราชการกระทรวงมหาดไทยทกหนวยตางถอเปนภารกจสาคญ เมอยคสมยเปลยนไป

วธบาบดทกข บารงสข ยอมเปลยนไป ในยคสมยนกจาเปนตองใชการเสรมสรางกระบวนการเรยนร

และการมสวนรวมของประชาชนเปนสาคญ ดงนน กระทรวงมหาดไทยโดยความรวมมอใน

การสนบสนนทางว ชาการจากส านกงานกองทนสนบสนนการว จ ย (สกว . ) จ ง ใหม

การดาเนนการ “โครงการบาบดทกข บารงสข แบบ ABC (Area based collaborative

Research)” ในพนท 76 จงหวด เพอแกไขปญหาความยากจนและพฒนาความเปนอยของ

ประชาชนในพนท โดยใชแนวคดพนทเปนตวตง ทงน การบาบดทกข บารงสข แบบ ABC น

กระทรวงมหาดไทยถอเปนงานยทธศาสตรของกระทรวงในการแกไขปญหาความยากจนแบบ

บรณาการ โดยใชบญชครวเรอนจะเปนจดเรมตนใหครวเรอนยากจนตระหนกถงปญหา สาเหตของ

ปญหาความยากจน และวเคราะหหาทางออกใหพนความยากจนตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ในฐานะทสานกงานพฒนาชมชนอาเภอเมองศรสะเกษ เปนหนวยงานทไดรบมอบหมาย

จากอาเภอใหทาหนาทเลขานการคณะทางานฯ ในการขบเคลอนโครงการบาบดทกข บารงสข

แบบ ABC ทจะตองดาเนนการในป พ.ศ. 2555 - 2557 ทาใหผเขยนเกดมมมองในการทางานใหม

วาทาอยางไร “โครงการบาบดทกข บารงสข แบบ ABC” จะเปน “เครองมอ” อกอยางหนง

ในการชวยใหคนพฒนาชมชนสามารถทางานใหตอบสนองตอนโยบาย และยทธศาสตรการทางาน

ในทกระดบไดอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล ตามทกลาวถงในขางตน ดงนน ผเขยนจงม

ขอเสนอแนะในการขบเคลอนการดาเนนงานตาม “โครงการบาบดทกข บารงสข แบบ ABC” ของ

สานกงานพฒนาชมชนอาเภอเมองศรสะเกษ ดงน

ทางานดวยหลก 4 สราง

1. สรางความร ความเขาใจแกบคลากรทเกยวของ

2. สรางทมงานในการขบเคลอนโครงการฯ โดยเนนภาคประชาชนมากกวาภาครฐ

3. สรางการมสวนรวมของทมงาน ตงแตการวางแผนการทางาน การตดสนใจ การลง

มอปฏบตงาน และการรวมรบผลประโยชน เพอใหทกคนรสกไดถงความรบผดชอบรวมกน

4. สรางเครอขายการทางานแบบบรณาการ เพอแสวงหาความรวมมอและการเปน

เจาภาพรวม

------------------------- *พฒนาการอาเภอเมองศรสะเกษ สานกงานพฒนาชมชนอาเภอเมอง จงหวดศรสะเกษ

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 7

องคความรทตองม...

1. การทางานเปนทม

2. การประสานงาน

3. การจดทาบญชรบ–จายครวเรอน

4. การวจยเชงปฏบตการ (PAR)

5. การตดตามและประเมนผล

เมอคนหาหลกในการทางานและสรางองคความรใหแกบคลากรแลว สงทสาคญในลาดบ

ตอไปทตองทา คอ การกาหนด “ขนตอนการทางาน” เพอใหบคลากรในองคกรทกคนร เขาใจ

และมทศทางในการทางานใหบรรลเปาหมายรวมกน ดงน

1. จดตงทมบรณาการขบเคลอนโครงการฯ ในระดบอาเภอ/ตาบล

2. กาหนดพนทเปาหมายในการทางาน

3. ประสานองคการบรหารสวนตาบล (อบต.) ขอรบการสนบสนนงบประมาณในการจดทา

บญชรบ–จายครวเรอน

4. ชแจงแนวทางการขบเคลอนโครงการฯ

5. จดทาแผนปฏบตงาน (Action Plan)

6. มอบหมายใหชดปฏบตการตาบลเปนกลไกหลกในการขบเคลอนโครงการฯ

7. ทมอาเภอสนบสนนกระบวนการเชอมโยงและบรณาการหนวยงานทกภาคสวนในพนท

ตลอดจนสงเสรมความร พฒนาคมอ และเครองมอเพอสนบสนนการทางานของตาบล

8. ประสานความรวมมอระหวางภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน ภาคประชาสงคม

ภาคเอกชน เพอขบเคลอนการพฒนาไปสแนวทางการเสรมสรางชมชนเขมแขง และการพฒนา

หมบานและชมชน

9. สรปผลการดาเนนงานในป 2555 เพอวางเปาหมายในการทางานป 2556 ตอไป จากท

กลาวมาทงหมดในขางตน หากสานกงานพฒนาชมชนอาเภอสามารถขบเคลอน “โครงการบาบดทกข

บารงสข แบบ ABC” ไดอยางมทศทางและกาหนดเปาหมายการทางานทชดเจน จะทาใหคน

พฒนาชมชนแกไขปญหาและพฒนาชมชนบนฐานความร โดยใชแนวคดพนทเปนตวตง ทาใหเกด

การแกไขปญหาความยากจนทเปนรปธรรม สามารถลดความเหลอมลาดานรายได ทาใหคน

ดอยโอกาส คนทอยในชนบทหางไกลมความสขขน ตอบสนองปณธาน "บาบดทกข บารงสข"

ไดอยางแทจรง

ทมา : KM Blog สถาบนการพฒนาชมชน

..พบกนใหมฉบบหนา..

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 8

นภทร ภทรธรเอก

O4ym o

ฉบบน...พาดหวขอทอาจจะดแปลกตาสาหรบทานผอานทเปนแฟน คอลมน “เสนหชมชน”

อยสกหนอย แตรบรองวา อนเทรนด (In trend) แนนอนคะ ไมมเอาท เหตทหยบยกเรองนขนมา

พดคยเพราะในปจจบน “การสอสาร” ถอเปนสวนหนงของชวตผคนในทกๆ สงคม ซงสงผลใหชวต

สามารถดารงอยตอไปไดอยางราบรนภายใตกฎเกณฑและเงอนไขของการอยรวมกนในสงคม

อาจกลาวไดวาเมอใดไมมการสอสารเมอนนกไมมสงคม และในบทบาทของการสอสารทเปนเสมอน

เงาของกนและกนนน ทาใหการสอสารถกนามาใชเปนเครองมอเพอการเปลยนแปลงทางสงคม

กอใหเกดความกาวหนาในดานตางๆ ทงทางดานเศรษฐกจ การเมอง สงคม และวฒนธรรม

เปนการสรางความเขาใจอนดใหเกดขนตอประชาชน มการรบร ขอมลขาวสารทจาเปนตอ

การดารงชวต มความร ความเขาใจ ถงความจาเปนในการพฒนา จงถอไดวาการสอสารเปนปจจย

ทสาคญปจจยหนงในการพฒนาชมชนและสงคม เพอกอใหเกดการเปลยนแปลงในทางทดขน ซงเรา

เรยกการสอสารในลกษณะนวา “การสอสารเพอการพฒนา”

สาหรบนกพฒนาชมชนเรองของการสอสาร การประชาสมพนธ ไมใชเรองทไกลตว อกตอไป

แลวคะ เพราะจากทไดตดตามขาวสารของกรมฯ ผานหนาเวบไซด (Website) และหนาเฟชบค

(Facebook) อยเสมอ จงทาใหทราบถงพฒนาการของนกพฒนาทพยายามใสใจเรยนร

ถงกระบวนการสอสารและการตงอกตงใจสราง “สาร” ทมคณภาพดวยตนเอง มการนากจกรรม

ตางๆ ทเกดขนในรอบวน เชน รปถายมาตกแตงดวย โปรแกรม “โฟโตชอป (Photoshop)” ใหม

ความสวยงามจากนนจงลงมอโพสตกจกรรมของหนวยงานลงบน เฟชบค (Facebook)

เพอประชาสมพนธ บางกมการลงขอมลขาวสารทเปนประโยชนตองานพฒนาแชรใหเพอนๆ ได

รวมกนแสดงความคดเหน อกทงยงมการถายวดโอนามาตดตอเรยงรอยเปนเรองราวจนสมบรณ

ทงภาพและเสยง จากนนนาไปฝากแขวนไวท ยทป เพอแชรลงกใหเพอนรวมวงการไดชมเพอเปน

การแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนนบวาเปนนมตรหมายทดมากๆ ของวงการพฒนาชมชน

การสอสารเพอการพฒนา

(Development Communication) : ตอนท 1

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 9

ไหนๆ กไหนๆ แลวฉบบน . . .คอลมนเสนหชมชนจงขออนญาตหยบยกประเดนเรอง

“การสอสาร” มาพดคยแนะนาแลกเปลยนกนเสยเลย เพอเปนประโยชนตอบรรดาแฟนๆ

คอลมน “เสนหชมชน” ทกทาน แหม....เขาใจคะ!!! วา...บางท...งบเรากนอยเตมท งบประมาณใน

แตละปกไมไดมากมายมหาศาล ในขณะทจานวนประชาชนกเพมมากขนปญหาทมอยกมากมายและ

เกดขนตลอดเวลา ดงนนจะไปทาอะไรใหดอลง..มากคงไมได.555 ดงนนในฉบบน..ผเขยนจงนาเอา

“ยทธวธการสอสารระดบชมชน” มาฝากกนคะ เพราะการพฒนาในระดบทองถนนน มงหวงผล

เพอการสรางเครอขายการเรยนรทงภายในและภายนอกชมชน เพอเสรมสรางศกยภาพชมชนให

สามารถพฒนาตอยอดใหเกดประโยชนแกชมชนในการนาไปสการพงตนเอง รวมทงการสราง

ภมคมกนใหกบพนองในชมชนพรอมเผชญกบการเปลยนแปลง ซงลกษณะทสาคญของ “ยทธวธ

การสอสารในระดบชมชน” เมอแบงออกมาแลว ไดหวขอตางๆ ดงนคะ

การใชสอทมอยในทองถน (Local Media) เปนสอทเขาถงชาวบานและชมชนในทองถน

ไดเปนอยางด อาจจะมการถายทอดโดยใชภาษาและวฒนธรรมของทองถนนนๆ เชน

สถานวทยกระจายเสยงประจาจงหวด หรอสถานวทย

กระจายเสยงประจาชมชนนนๆ อยางสถานวทยชมชน

และโดยปกตทวไป สถานวทยในแตละจงหวดโดยสวนใหญ

หรออาจจะทงหมด มเวลาใหสาหรบสวนงานราชการ

จงหวดแตละจงหวดอยแลว โดยทไมตองเสยคาใชจาย

ในเรองของคาเชาเวลา ซงถอเปนการใชสอทสะดวกรวดเรว

เขาถงกลมเปาหมายไดโดยงาย และประหยดงบประมาณ

ของหนวยงานไปในตว เพยงแตจดเตรยมบคลากรทมความเชยวชาญชานาญในเรองการจดรายการ

วทย (การจดรายการวทยแบบมออาชพจะมโอกาสพดคยกนโดยละเอยดในคราวตอไป) และ

ตระเตรยมในเรองของขอมลทจะประชาสมพนธเทานนหรอหนงสอพมพทองถน หอกระจายขาว

เสยงตามสาย เคเบลทวทองถน หรอแมแตสอพนบาน เชน ลเก หมอลา ลาตด ละคร

การใชสอชมชน (Community Media) เชน การใชคนเปนตวหลกในการสอสารอยาง

“สอบคคล” ซงคนในพนทสวนใหญเปนคนทเกดและเตบโตในชมชนนน เปนผทซมซบ และคนเคย

ในภาษา ขนบธรรมเนยม วฒนธรรม วถชวตในชมชนเปนอยางด ดงนนการสอสารโดยใชสอบคคล

นบวามบทบาทและความสาคญเปนอยางมาก เพราะเปนการสอสารทมความเปนกนเองและเปน

สวนตว กอใหเกดความคนเคยไดโดยงาย ซงจะชวยใหเกดการยอมรบความคดไดงายขน การพดคย

อยางเหนหนาคาตาน ในแงของจตวทยาแลวทาใหผรบขอมล-ขาวสาร มความรสกวาตนไดรบ

รางวลทนท อยางนอยทสดกคอในดานการแสดงความคดเหนของตนตอผพด

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 10

โปรดตดตามความนาสนใจ

ของ “การสอสารเพอการพฒนา”

กนตอไดในฉบบหนาคะ..

การใชสอกจกรรม (Activity Media) ซงลกษณะทสาคญของการใชสอกจกรรมเปนสอ

เฉพาะกจเพอการพฒนาไดแกการเลอกกลมเปาหมายทสนใจ โดยเนนใหกลมเปาหมายและผทสนใจ

ทเขารวมกจกรรมไดรบทงสาระตามวตถประสงคและความบนเทงไปพรอมๆ กนเปนสอทคอย

กระตนกอใหเกดการมสวนรวมของชาวบานหรอชมชน ซงสอกจกรรมนสามารถปรบปรงดดแปลง

แกไขใหยดหยนใหเหมาะสมกบโอกาสและสถานการณไดงาย แตมขอจากดคอผรบสารทมจานวน

จากดเฉพาะกลมทรวมกจกรรมนนๆ

อาจกลาวสรปไดวาการสอสารในระดบชมชน/ทองถนโดยใชสอทองถนนบเปนอกทางเลอก

หนงในกรณทไมสามารถใชสอจากสวนกลางในระดบประเทศได ถอเปนชองทางในการสอสาร

ระหวางคนในทองถนเดยวกนทจะกอใหเกดการสอสารรวมกนและยงโยงใยความเปนชมชนทองถน

ใหมความเขมแขง มความสามคค พรอมทจะกาวเดนไปพรอมๆ กบการพฒนาประเทศไดอยางไร

กตามผลจากการศกษากพบวา “สอยงมขนาดเลกและอยในรศมการใชของชมชน” เชน สอบคคล

สอพนบาน สอเฉพาะกจ กยงมคณปการตอการพฒนาชมชน ดงท ร.ศ.ดร.กาญจนา แกวเทพ

อาจารยและนกวชาการทมชอเสยงทางดาน“การสอสารเพอพฒนา”จากจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย ไดกลาวไววา “สอเลกๆ เหลานสามารถแสดงบทบาทในการพฒนาอยาง

ไดผลดยงอนเปนทวงทานอง เลกนนงาม จวแตแจว (Small is Beautiful)” แตความจรงไมวาจะ

เปนอะไรๆ กสามารถแปลงรางเปนสอไดทงสนถาเรารจกวธการเสก

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 11

รางวลชนะเลศการประกวดเรองสนสงเสรมจรยธรรม

ขาราชการกรมการพฒนาชมชน ประจาป 2555 ไทยเราทงชาต เกงฉกาจยนหยดทกคน นาใจเขมขนดงนามนตมหศจรรย

ช) รกในเชอชาต ญ) รกเสมอนญาต

ช) รกแผนพนดน ญ) รกแหลงหากน

พระเจาแผนดน ทองถนเมองไทย รกไวตลอดกาล สรางหลกฐานและมงานทาประกอบกจกรรม

รารวยเพราะชวยตวเอง ….

เสยงเพลงมารชพฒนาชมชนดงเชนนทกเชา ตลอดเวลาสสบกวาวนทเขารบการอบรม

ในสถานทซงเปนทสาหรบฝกอบรมของกรมการพฒนาชมชน สาหรบพฒนากรซงไดรบการบรรจใหม

เสยงนกองอยในหผม และดเหมอนมนจะดงขนมากกวาทกวน ในทกครงทผมไดกลบเขามาในถนเดม

ในวนทหนวยงานของผม ไดสงตวผมกลบเขาอบรม

หลงจากทพวกเราไดรบการบรรจแตงตงใหเปนพฒนากร และไดเขารบการศกษาอบรม

เพอไปเปนพฒนากรทดและเปนขาราชการทดของประเทศชาต สถานทอบรมแหงน หลอหลอม

พวกเราใหกลายเปนขาราชการพลเรอน ทมหนาทสรางพลเมองของประเทศน ในพนทชนบทใหเปน

ผนา ตลอดจนสรางชมชนใหเปนชมชนทมความเขมแขงอยางยงยน ตามปรชญาของหนวยงานทยด

เอาความเสมอภาคของมนษย ความเทาเทยมกนของมนษย เปนทตงในการทางาน

“หวหนา!! เยนนขอเชญหวหนาไปประชมชาวบานใหหนอย” เสยงผใหญแมะ พดมาทาง

โทรศพท

“ประชมเรองอะไรกนละ” เสยงผมถามผใหญแมะกลบคน เพราะการประชมชาวบานทกครง

ผมเองกตองเตรยมตว ถาเปนเรองทเกยวของกบกฎหมายผมยงจะเตรยมตวสาหรบการชแจงให

ชาวบานเขาใจ ซงตองยอมรบอยางหนงวา มนเปนการยากทจะคยกบชาวบานเรองกฎหมาย

แตเราในฐานะพฒนากร ตองมวธการสอสารกบชาวบานใหเขาเขาใจ

“กเรองกองทนหมบานนนแหละหวหนา ฉนเองกพงมารบตาแหนงใหม ยงไมคอยรเรอง

ชาวบานเขาอยากใหมการประชมบาง” เสยงผใหญผหญงคนแรกของตาบล อธบายเพมเตมถงความ

จาเปนจะตองประชมในเยนน

“ครบผใหญ เดยวผมออกไปครบ เจอกนตอนหกโมงเยนครบผใหญ"

------------------------ *นกวชาการพฒนาชมชนชานาญการ กลมงานสารสนเทศการพฒนาชมชน สานกงานพฒนาชมชนจงหวดบรรมย

นามนตมหศจรรย

จาเอกวสน วงศกล*

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 12

...บานโคกตะครอ เปนหมบานเลกๆ หมบานหนง ชาวบานสวนใหญประกอบอาชพทานา

ทาไร สงคมเลกๆ ทอยดวยความยากลาบาก ซงตองอาศยนาจากธรรมชาต ปไหนฝนฟาตกตอง ตามฤดกาล ชาวบานกจะพอมความหวงทจะใชหนสนทหยบยมมาเพอซอปย ซอพนธขาว ใชจายในครอบครว แตถาปไหนฝนฟาไมตกตองตามฤดกาล ทกชวตในหมบานน กตองดนรนมากขน เพอเอาชวตใหรอด บางครอบครวตองไปทางานทอน หรอไมกตองไปทางานในโรงงานทอยใกลกบอาเภอ

...ผมขรถจกรยานยนต ไปเรอยๆ ตามเสนทางจากทวาการอาเภอไปหมบาน ซงมระยะทางกวา 20 กวากโลเมตร ผมคดอะไรเพลนๆ ไปหลายเรอง หลายอยางเขามาในความคดของผมเวลา ทผมมองเหนชาวบานในสองขางทางทผมขรถผาน

...ทาไมพฒนากร ไมมอานาจมากกวานนะ หมายถง มอานาจ มงบประมาณ อยในมอพอ ทตวเองจะนาไปแกไขปญหาความขาดแคลนของคนในชนบท โดยเฉพาะปญหาการขาดแคลนนาใชในการเกษตร ชาวบานถงจะไดอยในถนของตวเองบาง หลายวนมาน ผมออกไปประชมกบชาวบาน มแตคนแกและเดกทอยบาน คนหนมคนสาวเขาไปหางานทาในเมองกนหมด กจกรรมการพฒนา ททางราชการเขาไปทา บางครงมนกไมคอยเกดผลเทาไหร อยางนอยถาไดคนหนมสาวเขามาชวยงานพฒนาหมบาน กคงจะดกวาน ผมคงไดแตคด

“หวหนาเชญทางนคะ” เสยงผใหญแมะ รองเรยกผม เมอเหนรถจกรยานยนตผมวงเขามาใกลกบหองประชม

ผมมองไปรอบๆ หองประชม สถานทประชม บางหมบานกจะเปนกจจะลกษณะ มศาลาประชาคม แตบางหมบานไมมอะไรเลย ประชมกนใตถนบานผใหญบาน ชาวบานมากปเสอคยกน เสยงชาวบานพดคยเซงแซกนเสยงดง ผมเดนเขาไปทกชาวบานทคนเคยกนหลายคน ถามสารทกขสขดบกนนานพอสมควร อกอยางหนงกตองรอชาวบานใหมามากกวานกอน ตอนนเทาทมองเหน มสบกวาคนเอง ผมเลยบอกผใหญใหรอชาวบานกอน ใหมากนมากกวาน

“ยาย อายเทาไหรแลวครบ” ผมถามคณยายคนหนง เหนแกแกมากกวาทกคนในทน แกยงอตสาหมาประชม

“อาย 72 แลวจา ทานหวหนา” แกเรยกผมวา หวหนา ตามผใหญบาน ผมคดวาแกเองกไมรหรอกวา ผมคอหวหนาอะไร

“ยายเกงเนาะ ขนาดอายมากแลว ยงใหความรวมมอกบหมบาน มารวมประชม ดกวาหลายๆ คนนะเนย” ผมกลาวชมยายอยางจรงใจ

“ชวตแกนาสงสารมากนะหวหนา ถามอะไรพอจะชวยอะไรแกไดกชวยแกหนอยนะ” เสยงผใหญแมะพดขนบาง

ผมกาลงจะถามตอ แตพอเหนวา ชาวบานมามากพอสมควรแลว จงบอกผใหญแมะใหเปดประชมไดแลว

“สวสดครบ พนอง ชาวบานโคกตะครอทกทาน....” บทเกรนนา เหมอนขอความทผมทองจาในทกๆ ททไดเขารวมประชม หลายอยางทผมไดพดออกไปพยายามบอกชาวบาน ในขอกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ บางครงกเลาเรองตลกโปกฮา ซงเทคนคเหลานผมจามาจากรนพทผมเคยออกพนทดวย เมอครงผมบรรจใหมๆ พฒนากรสวนใหญจะเปนพวกพดเกง เลาเรองเกง ตลกโปกฮา ผสมกบสาระทจะประชม ยงประชมเรองกองทนหมบาน ราๆ จะรามวยใสกนทงสมาชกทงคณะกรรมการ พวกเรากตองหาเทคนควธการมาควบคมใหได

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 13

ผมไดใหกรรมการกองทนหมบานไดชแจงขอซกถามเรองกองทนหมบาน และใหผใหญบานได

กลาวสรปและปดประชม เมอเหนวา มนสมควรแกเวลาแลว สองทมในชนบท เปนเวลาพกผอนของ

ชาวบาน พรงนเชาเขาจะตองตนแตเชาเพอไปไรไปนากน

“หวหนากนขาวบานฉนกอนนะ คอยกลบอาเภอ” เสยงผใหญแมะบอก ดวยกลววา

ผมจะรบกลบ จรงๆ แลวทกครงผมรสกเกรงใจชาวบานเขาเหมอนกน แตถาเราไมกนมนเหมอนกบวา

ไมใหเกยรตผใหญเขา ถงแมวาจะดก เพราะจากเสนทางทผมจะตองเขาอาเภอ ทงไกลทงมด

แลวรถจกรยานยนตผมกคอนขางเกา วาจะเอาไปใหชางเขาดให กไมไดไปสกท แตกดเหมอนกน

ผมยงมเรองทจะถามผใหญแมะ เรองยายคนนนอย

“ทาน อบต.เดยว ปน อบต. เขาใหงบประมาณมาพฒนาหมบานเราอะไรบางละ” ผมถาม

ส.อบต. คนหนงในวงขาว

“ทาถนนคอนกรตในหมบานแหละหวหนา งบประมาณมนแบงกนหลายหมบาน บานเรา ปน

ไดถนนคอนกรตมาตง 50 เมตร” ส.อบต.เดยว พดขนดวยความภาคภมใจ ทมสวนในการพฒนา

หมบาน

“วนหลงกขอมาพฒนาอาชพในหมบานบางนะ ทาน อบต.” ผมพดขนบาง

“ทานผใหญ ยายคนทผมคยดวย แกชออะไรนะ แกเปนอะไรเหรอ เหนผใหญบอกวา แกนา

สงสาร” ผมถามผใหญ หลงจากทอมขาวแลว

“หวหนา แกชอ ยายใส แกอยกบหลานตง 4 คน ลกชายคนเลกแกกพงตายไปเมอสามเดอน

กอน ลกชายคนโตโดนรถชนตาย เมยกหายไปเลยทงหลานไวให 2 คน ลกสาวคนโตกเอาหลานมาให

2 คน แลวกหายไปเลย ไมสงขาวคราว” เสยงผใหญแมะพดขน แววตาดเหมอนกบเขาใจใน

ความทกขของยายใส

“ทกวนน แกตองทางานรบจางเพอเลยงหลาน 4 คน อายแกตง 72 แลว บางวนกไปตกปลา

แถวๆ หนองนาในหมบาน ไดปลาตวเลกตวนอย กมาทากบขาวใหหลานกน” เสยงผใหญแมะเลาตอ

“มอยวนหนง ฉนเขาไปในบานของยายใส เหนหลานๆ ยายใส นงลอมวง มองจานขาวเปลา

ไมมกบขาว เลยถาม เดกๆ บอกวา ยายใหรอกบขาว ยายไปใสเบดแลวยงไมกลบมา ถาหวหนา

อยากชวยคน ยายใส แกนาชวยเหลอมาก หวหนาจะไดบญมากดวย” นาเสยงทผใหญแมะเลา

มนาเสยงของความสะเทอนใจของบางครง

“เดยววนหลงผมจะไปคยกบแกสกหนอย แลวถามอะไร ผมจะชวยผใหญอกแรงหนง”

ผมพดขนบาง ถงแมวา ผมยงไมเหนสภาพบานเรอนของยายใส แตผมกมองเหนภาพความยากจน

ของยายใสไดอยางชดเจน ถงแมวา ประเทศเราจะพฒนามากจนถงทกวนน แตในชนบท ภาพของ

ความยากจนของคนในชนบทกยงเปนภาพทชดเจนในความคดของผมอยเสมอๆ

ดกพอสมควรแลว ผมลาลาผใหญแมะ และชาวบานทนงอยดวยหลายคน

เสนทางทผมขรถจกรยานยนตมา ทงมดทงขรขระ บางชวงผมเบรกแลวเบรกอก รถเกอบ

จะตลงกากหลายหน จนกวาจะถงถนนใหญ

ผมคดไปเรอยเปอย เราเปนขาราชการ เราดกวายายใสตงมากมาย เรานาจะชวยยายใส

ชวยหลานใหเขามชวตดกวานได

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 14

กวาผมจะหลบตาลงไดกคอนคนไปแลว แสงจนทรทสาดสองมาทางหนาตาง ทาใหผม

มองเหนแสงสวางในคาคนทเคยมความมดมดของราตรกาล “มนตองมทางออกสกทางซนา!!กลางคน

ยงมมดมสวาง”

“บาบดทกข บารงสข” คาขวญตรงทางขนทวาการอาเภอ ผมเดนผานขนทกวน ผานมา แลวก

ผานไป ไมเคยสะดดกบคาๆ น หรอ มองวา แคคาขวญ ไมไดสลกสาคญอะไร หรออาจจะเปนเพราะ

ความเคยชนทเรามองเหนทกวน กไมร

“ยายใส หลานยายใส” และ “บาบดทกข บารงสข” สองอยางน รบกวนจตใจผมทงวน

บายแลว หลงจากเคลยรงานเสรจ ผมบอกทานพฒนาการอาเภอวา จะออกพนทสกหนอย

ชวตพฒนากร ดกวาหนวยงานอนกอยางนแหละ งานเรามสานกงานทกวางใหญ ไพศาล

แวดลอมไปดวย ทงนา ภาพความเขยวขจของนาขาวทปกดาในหนาฝนแบบน มองไปสดลกหลกตา

ผมยงจาไดดวา พอไมคอยพอใจนกทผมเลอกเปนพฒนากร แทนทจะเลอกเปนปลดอาเภอ

ผมเขาใจพอผมนะ ทานเปนผชวยผใหญบาน ยอมอยากเหนลกของตนเองไดเปนเจาคนนายคน ใน

ความคดของพอ แตผมกบอกพอวา ผมจะพสจนใหพอไดเหนวา พฒนากร กมความสาคญไมนอย

กวางานอน

“ผใหญแมะ อยในบานหรอเปลา ไลหมาใหผมหนอย ผมกลว” เสยงผมตะโกนหนาบาน

ผใหญแมะ

“มนไมกดหรอกหวหนา ไมตองกลว”

“หวหนามอะไรหรอเปลา ไมเหนโทรศพทบอก ถาเปนเรองงาน โทรศพทมาบอกกได ไมตอง

ลาบากมา” เสยงผใหญพดตอ

“เปลาหรอก อยากใหพาไปหายายใสสกหนอย อยากหาทางชวยแก” ผมบอกถงจดประสงค

ทมาวนน

“เดยว เกบของกอน หวหนารอแปบนง” ผใหญเกบของทกาลงทาคางอย

ผใหญบานพาเดนลดเลาะไปในหมบานเพอไปบานยายใส

บานชนเดยว ทมขนาดประมาณ แปดตารางเมตร จะเรยกวา บาน กนาจะใช หรอจะ

เรยกวา เลา กคงไมผด ถามองสภาพทเหนอยตรงหนา

“ยายใส อยไหม ” เสยงผใหญแมะ เรยกยายใส

“อยนจา ผใหญ” ยายใสกาลงเกบผาใหหลานๆ ทตากไวหลงบาน

“หวหนา เขามาหา ขอเขาบานไดไหม ยาย” ผใหญพดพรอมกบถอวสาสะเดนเขาไปในบาน

ผมกวาดสายตามองไปรอบๆ หอง เหนฟก หมอน เสอผา ทวางระเกะระกะ หมอขาวไฟฟา

และกระทะไฟฟา กระจดกระจาย สายไฟเกาๆ ทตวางแนวแบบลวกๆ บนไมททาเปนเสาบาน

เมดขาวสกหกอยใกลๆ กบหมอขาว ผมเหลอบตามองขนไปขางบน มองเหนหยากไยเตมไปหมด

ผมคดวา ยายใสและหลานๆ คงไมมเวลาจะทาความสะอาด และยายใสคงปลอยใหเดกๆ อยตาม

ลาพง

“เปนไงบางยาย ผมและผใหญไดปรกษากนวา เราอยากจะชวยยาย ยายอยากใหเราชวย

อะไรไดบาง” ผมพดขนหลงจากทไดสารวจทกอยางดวยสายตาหมดแลว

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 15

ยายใสเลาใหฟงวา ชวตของแกนนยากลาบากมาตงแตสมยเปนสาวแลว หลงจากคลอดลก

คนท 4 ตากเสย ทงใหแกเลยงลกเพยงลาพง ชวตทลาบากอยแลว กลาบากยงขน แตแกกเฝา

อตสาหเลยงดลกๆ ทงสจนเตบใหญ ทงสคน เมอโตๆ กนแลว กพากนไปหางานทา สงเสยแกบาง

ไมสงบาง นานๆ จงไดกลบมาหาแกสกท และเมอสองปทแลว ลกสาวคนโตเอาหลานสาวสองคน

มาให บอกวา ฝากใหแมเลยงให จะสงเสยเงนทองให แตกหายไปจนปานน ลกชายคนทสอง ประสบ

อบตเหตรถชนเสยชวตทกรงเทพฯ หลงจากงานศพ เมยกหนหายไป ยายใสจาเปนตองเอาหลาน

สองคนมาไว ลกชายคนทสามไมรเปนตายรายด ไมเคยสงขาวมาเลย งานศพพชายกไมมา ไดลกชาย

คนเลกมาอยดวย หลงจากงานศพ แตเหมอนเคราะหซากรรมซด เมอสามเดอนทแลว ลกชายคน

เลกแกกนเหลาแลวนอนทบสายไฟ ไฟฟาชอตเสยชวตอกคน ยายใสแทบจะบา แตยงดทไดหลานๆ

ทง 4 เปนกาลงใจใหมชวตตอไป

หลงจากฟงในสงทยายใสเลา ผมคดไปตางๆ นานา ชวตมนษยเรา ชางโหดรายเหลอเกน

โลกมนษยเรามสงแบบนเกดขนอยทกหนทกแหง คนจนอยแลวกยงจน คนรวยมแตรวยลนฟา

ชางหาความยตธรรมไมมเสยเลย

ผมเงยหนามองไปทฝาผนงบานยายใส มองเหนภาพในหลวงทเปนปฏทนแบบแขวน ยายใส

เกบไวบชา

ผมควกเงนใหยายใสสองรอยบาท เพราะมในกระเปาอยแคน ชางเถอะผมตวคนเดยว

อยได ยายใสตงหาคน

ผมราลายายใส ดวยใจทหดหกลบมาทบานผใหญอกครงหนง

“เราจะปลอยใหยายใส กบเดกๆ อยอยางน โดยคนในหมบานเราไมทา ไมชวยอะไรเลยไมได

นะผใหญ”

“หวหนาจะใหฉนทาอะไร ฉนกอยากชวย แตไมรทายงไงด”

“อนดบแรก ผมจะชวยในเรองอาชพกอน ยายใสแกเพาะเหดใชไหมผใหญ เหนวา แกอยาก

ไดเครองสบนาเลกๆ สกอน เอาไวสบนาใสเหดแก แกจะไมตองเดนมาก สงสารแก”

“แลวแกกบหลานๆ แก ไปเขาหองนาทไหนกน ผมไมเหนหองนาเลยนะ ผใหญ”

“ไมมหรอก หวหนา แลวหลานๆ แก กมแตเดกผหญงทงนนเลย”

“ผมจะหาเงนมาทาหองนาใหแก แลวกปรบปรงบานของแกดวย ผใหญชวยผมอกแรงนะ

ยายใสเปนคนในบานโคกตะครอทยากจนทสด เราจะปลอยใหคนหมบานเรา อยกนแบบน โดยไม

ดแลกนเลย ไมเขาทานะ” ผมพดตอยดยาว ผใหญแมะไดแตพยกหนาเหนดวย

“พรงน เยนๆ ผมจะมาประชม เฉพาะผนาหมบานกอน เอากรรมการหมบาน สมาชก อบต.

ประธานกองทนหมบาน ประธานกลมอาชพ เราตองชวยกนนะผใหญ เราคนในหมบานตอง

ชวยเหลอกน” ผมยาหลายรอบ จนผใหญแมะ อาจจะคดวา ตวเองทาความผดไวอยางใหญหลวง

หรอเปลา ทพฒนากรพดแตเรองนซาๆ หลายๆ รอบ

หลงจากวนนน ผมเทยวเขาเทยวออกหมบานโคกตะครอแทบทกวน เราตางคนตางชวยกน

คนละไมคนละมอ

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 16

มตทประชมเมอครงผมเชญคณะกรรมการหมบาน กรรมการกองทนหมบาน กรรมการกลม

ออมทรพย และกลมตางๆ ในหมบานโคกตะครอ ทกคนลงความเหนวา เราจะชวยกนดแลยายใส

ซงเปนคนในหมบาน โดยหมบานจะชวยหาเครองมอทามาหากนของยายใส จะทาหองนาใหยายใส

และจะปรบปรงบานพกให และจะหมนชวยกนดแลเดกๆ

ผมกลบมาทอาเภอกไดขอรบบรจาคจากขาราชการบนอาเภอ และไดทาหนงสอขอความ

ชวยเหลอจากผใจบญหลายคน โดยใชตาแหนงพฒนากร การนตวา ยายใสเปนคนดและนาสงสาร

นาใจของคนไทยกหลงไหลเขามาพอสมควร พอทจะซอเครองสบนาขนาดเลกๆ ไวใหยายใสสบนา

จากสระขางหมบานมารดเหดฟางททาไว รายไดกมมากขน ยายใสดสบายขนบาง

“เรามเงนพอทจะทาหองนาใหยายใสไดแลวนะ ผใหญ มพระเขาบรจาคเงนมาสาหรบสราง

หองนา”

ผมโทรบอกผใหญแมะดวยความดใจ ทเรองราวของยายใส ทาใหมคนสนใจจะชวยเหลอ

“แตนาจะพอแตคาวสด คาแรง ชวยกนนะ เดยวเราจะเอาแรงคนบานโคกตะครอสกวน”

“พรงน ผมจะยมรถสานกงาน ไปซอวสด ผใหญแมะ ใหแฟนเขยนรายการวสดดวยนะ

แลวกขดหลมสาหรบทาหองนาเอาขางๆ บานแกนแหละ มแตหลานผหญง จะไดปลอดภย” ผมสง

ผใหญแมะ ทางโทรศพท

หลายวนตอมา

หองนาเปนรปเปนราง บานยายใสไดรบการซอมแซม ถงแมไมไดสวยงาม แตประตหนาตาง

บานยายใส ไมมชองใหพอคนลอดมาไดเหมอนแตครงเกา

หลานๆ ยายใส ไดอาบนาประปาในหองนา โดยผมขอใหทาง อบต.เดยว ไดชวยเรอง

นาประปา

กานนตาบลชมแสง แกกใหไมมาสาหรบทาประตบาน ทาประตหองนา ทาโครงสาหรบ

หองนา

ผใหญบานหลายๆ หมบาน กมาชวยกน คนละไมคนละมอ อาจจะดวยความเกรงใจพฒนากร

หรออะไรกแลวแต แตกถอวา ทกคนมนาใจและไดชวยเหลอ

ยายใสมรายไดจากการขายเหดฟางททาอยมากขน เพราะไดเครองสบนาใหม เพาะเหดฟาง

ไดมากขน

ยายใสรสกวา ชวตมคณคามากขน จากการทคนในหมบานเดยวกน มความเอออาทรให

ดแลคนในหมบานเดยวกนเปนอยางด

“เงนเหลออยนดหนอยนะ ผใหญ ผมวา เราจะทาบญขนบานใหมใหยายใส แลวกซอของ

มอบใหยายใสกบเดกๆ ซอรถจกรยานใหสกคน แลวกทาพธเปดสกเลกนอย พอใหคนในหมบานเรา

ชนใจทเราทางานรวมแรงรวมใจชวยเหลอกนเอง จนประสบความสาเรจ ผใหญวาไง” ผมพดขน

หลงจากทพาผใหญเดนดความสาเรจทเรารวมกนทาขนมา

“ดเหมอนกนหวหนา เราทกคนใหชวตใหมกบยายใสและเดกๆ ถอเปนมงคลชวตอยางทสด”

“ผใหญรไหมวา ทาไมผมถง อยากชวยยายใส และพยายามจนประสบผลสาเรจ”

“ไมรซ เหนหวหนาเทยวไปเทยวมา วงชวยยายใส ทงทญาตกไมใช และไมใชงานหวหนาดวยนะ

เรองชวยคนทกขยาก หนวยงานทอยใกลเรา เขายงไมชวยเลย ฉนเคยไปบอกเขาใหมาด เขายงไมมาเลย”

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 17

“วนทผมเดนเขาบานยายใส ผมมองเหนฝาผนงบาน ยายใสแกแขวนรปในหลวงไว ถามแก

แกบอก แกไหวในหลวงทกวน” ผมบอกผใหญไป จรงๆ กเปนแบบนจรงๆ ผมในฐานะเปน

ขาราชการในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว พสกนกรทานกาลงตกทกขไดยาก ผมกราบพระและขอ

บารมของพระองคทานขอใหงานผมประสบความสาเรจ เหตผลตอจากนน ผมคดเงยบๆ คนเดยว

วนงานผมมาแตเชา เมอคนโทรไปบอกกานน บอกใหสารวตรกานนหาสมาเขยนไวทผนงหนา

หองนายายใสสกหนอย อยากใหเขยนไววา “หองนา รวมนาใจของคนตาบลชมแสง ใหกบ ยายใส

และหลานๆ ”

ผมเอารถจกรยานยนตคนเกาของผม ไปจอดไวในรม แลวเดนออกไปบานยายใส กานนเดนมา

ตอนรบ

ยายใส และหลานๆ แตงตวสวย ตามสภาพทมพอจะนามาสวมใสได

ชาวบานมารวมกนเตมบรเวณลานหนาบานยายใส

พธกรรมทางศาสนาเรมตนทนท เมอพระมาถง ทกอยางลลวงไปดวยด

หลงจากพระทานกลบไปแลว ชาวบานกนงลอมวงกนขาวกน

“กานนตาบลชมแสง และพนองชาวบานโคกตะครอทกทาน ผมขอกลาวอะไรเลกนอยแทน

คณยายใสนะครบ สาหรบวนน” ผมยนขนพด ทกคนหนหนามามองทผมเปนจดเดยว

“ยายใส เกดทน และคดวาคงไมไปตายทอนใชไหมยายใส” เสยงหวเราะห!!ห!! จากยายใส

และผรวมงาน

“ความลาบากทยายใสประสบมา ถอวา มากทสดเทาทชวตหนงจะเจอ แตยายใสกกาลงจะ

ผานพนไป เพราะพนองเราทกคนในทน” ผมพดตอ

“สาคญทสด เราเปนคนเหมอนๆ กน เราดกวาคนอน เราตองชวยคนทเขายากลาบากกวาเรา

และถาเราในหมบานน ชวยเหลอกน เอออาทรตอกน ปญหาในหมบานกจะนอยลง และการทเรา

รกใครกลมเกลยวกน ชวตเรา จะพบแตความสข หมบานเราจะมแตความเขมแขงสบตอไปใน

ภายหนา”

“นาใจของพนองทกคนในวนน เปนดงนามนตมหศจรรยทจะเปลยนชวตยายใสไปตลอด

ยายใสกาลงมชวตใหม และคดวา คงไมลมสงทเกดขนในวนนตลอดชวต” เสยงผมพดในประโยค

สดทายขาดหายไป เพราะมเสยงปรบมอแทรกเขามา

ตลอดระยะเวลาทผมรบราชการมา หลายอยางมนไมไดเปนอยางทคด ระบบราชการ

เปลยนไปอยางมาก ประเทศเรามการพฒนาทางวตถไปมาก ราชการสวนภมภาคเรากาลงจะ

เปลยนชนดทความทรงจาของคนรนเกาไมสามารถจะจนตนาการภาพราชการในปจจบนได

อนาคตผมจะเปนอยางไร ชวตราชการผมจะไปถงไหน ผมไมร และคดวา ทกคนกคงไมร

แตผมกสามารถ “บาบดทกข บารงสข” ในสงทผมพอจะทาได ไมจาเปนตองใช “อานาจ”

แตใชหนาททผมม สรางมนขนมา

“ผใหญ ชวตยายใสแกไดนามนตมหศจรรยชบชวตแกใหไดเกดใหมแลว ชวยกนดแลแกดๆ

นะผใหญ” ผมพดขนกบผใหญแมะอกครงหนง

ทมา : กลมงานคมครองจรยธรรมขาราชการ

..พบกนใหมฉบบหนา..

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 18

สภาพปญหาของประชาชนในสายตาของพฒนากร ตาบลบอนอก อาเภอเมองประจวบครขนธ จงหวดประจวบครขนธ

นางศราวลย สงคะหะ พฒนากรผประสานงานตาบลบอนอก

สภาพภมประเทศของตาบลบอนอก มพนททงหมด 141,980 ไร หรอประมาณ 189 ตารางกโลเมตร สภาพภมประเทศทวไป มสภาพพนททมทงทะเลและภเขา เนองจากทศตะวนออกตดตอกบทะเลอาวไทย ทศตะวนตกตดตอกบสหภาพเมยนมาร ซงมภเขาเปนแนวกนเขตแดนระหวางไทยกบเมยนมาร ตาบลบอนอกแบงเขตการปกครองทงหมด 14 หมบาน โดยฝงตะวนออก ไดแก หมท 1-7, 13 และฝงตะวนตก ไดแก หมท 8-12, 14 โดยหมบานทมชายหาดตลอดแนว ไดแก หมท 1, 5-7, 13

พนทโดยทวไปของตาบลบอนอก มลกษณะลาดเอยงจากทศตะวนตกไปสทะเลอาวไทย ทางทศตะวนออก มถนนเพชรเกษมตดผานตลอดเสนทางทสามารถใชการไดดตลอดปพนทฝงตะวนออกมสภาพดนเปนดนรวนปนทราย ประชาชนสวนใหญประกอบอาชพการประมงชายฝง การเพาะเลยงลกกง การเกษตร และการปศสตว พนททางทศตะวนตกมคณภาพของดนดเหมาะแกการทาอาชพการเกษตรพชเศรษฐกจ ไดแก สบปะรด วานหางจระเข การทานา มะพราว มะมวง และขนน

อาชพหลก/รองสวนใหญของชาวบาน ประชาชนสวนใหญประกอบอาชพทางดานเกษตรกรรม ไดแก การปลกพชไร การทานา การปลกพชสวน การประมง การปศสตว อาชพหลก แยกออกไดดงน

1. พนทตดตอกบทะเลอาวไทย สวนใหญประกอบอาชพประมงชายฝงเปนอาชพหลกและอาชพรอง คอ การแปรรปอาหารทะเล 2. พนททไมตดตอกบทะเล ประชากรสวนใหญประกอบอาชพทางการเกษตรกรรมเปนทงอาชพหลกและรอง โครงสรางทางเศรษฐกจ / รายไดของประชาชน ประชากรในเขตตาบลบอนอก มรายไดเฉลยตอคนตอปเฉลยคนละ 43,821 บาท หมบาน ทมรายไดเฉลยตอคนตอปตาทสด คอ บานยบพรก หมท 11 รายไดเฉลยคนละ 33,826 บาท และหมบานทมรายไดเฉลยตอคนตอปสงสด คอ บานทาฝาง หมท 3 รายไดเฉลยคนละ 61,011 บาท

วาทกานต ชอแกว

ศนยสารสนเทศเพอการพฒนา

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 19

สภาพปญหาทชาวบานประสบอย 1. สภาพปญหาภยแลง เนองจากอาชพ สวนใหญของประชาชนประกอบอาชพทางการเกษตรกรรม นาจงมความสาคญตอการประกอบอาชพเปนอยางมาก 2. สภาพความเปนอยในชวตประจาวนของประชาชน เปลยนจากวถชาวบานชนบท เปนวถชวตทเกยวของกบ นกทองเทยวทงชาวไทยและตางชาต 3. ปญหาการเลอกตงทางการปกครอง ทาใหเกดความแตกแยกแบงพรรคแบงพวกของประชาชน 4. ปญหาการรวมกลมอาชพ ขาดความรความเขาใจในการจดการกลมอาชพทด ทาใหการรวมกลมเกดปญหาและขาดการพฒนาใหมความเขมแขงได

กรมการพฒนาชมชนหรอพฒนากร มบทบาทในการแกไขปญหาตางๆ ดงน 1. ปญหาภยแลง เปนปญหาทเกดจากภยธรรมชาตไมสามารถควบคมได การแกไขปญหาจงนบวาเปนปญหาใหกบผบรหารทกระดบมาก เนองจากของปญหาเกดจากปรากฏการณทไมสามารถควบคมไดเลย และสงทสามารถชวยแกไขปญหาเบองตนไดในฐานะพฒนากรคอ ใหคาแนะนาเกษตรกรวางแผนการปลกพชแตละชนด ใหเปนไปตามฤดกาล และความตองการของตลาด เพอไมใหเกดปญหาผลผลตลนตลาดและราคาพชผล ทางการเกษตรตกตา 2. การเปลยนแปลงวถชวตของประชาชนในพนทประมงชายฝง ปลกฝงสงเสรมใหประชาชน ไดมความรความเขาใจแนวทางการดาเนนชวตทบงบอกถงความเปนตวตนทแทจรงของตนเอง และสงเสรมใหประชาชนรจก การอนรกษวถการดาเนนชวตความเปนชาวประมงชายฝงไวใหชนรนหลงไดศกษาเรยนร สงเสรมใหครวเรอนทยงคงมพนฐานในการประกอบอาชพการประมงชายฝงทกครวเรอน มการรวมกลม เพอใหเกดความเปนหนงเดยว ในการใหบรการกบนกทองเทยว จะทาใหเกดความพงพอใจในการสงเสรมการทองเทยวเชงอนรกษในพนทตาบล บอนอกในอนาคต 3. ปญหาการแตกแยกของประชาชนทเกดจากการเลอกตงทกระดบในพนท จงมการรณรงคใหความรความเขาใจหลกการปกครองตามระบอบประชาธปไตยจากหนวยงานทรบผดชอบโดยตรงและจากผนาชมชนอยางสมาเสมอ เพอชวยลดความแตกแยกหรอความขดแยงในพนทใหลดนอยลง 4. ปญหาการรวมกลมอาชพของประชาชนในพนทเขตตาบลบอนอก เปนการรวมตวของกลมสตรของแตละหมบาน กลมอาชพทตงขนมาแตยงไมไดลงทะเบยนเขาสผลตภณฑชมชนและทองถน (OTOP) จงสงเสรมสนบสนนในการใหความรความเขาใจแนวทางการรวมกลมทถกตองเพมขน เพอพฒนากลมอาชพใหเปนกลมอาชพทสามารถพฒนาใหเปนผลตภณฑชมชนและทองถนในอนาคต สรางอาชพและรายไดเพมมากขนตอไป

พบกนใหมฉบบหนา

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 20

การยมเปนสงททาไดงายมาก ไมตองลงทนอะไรเลย เมอเราพบเหนคนทเรารจกและ

คนทไมรจก เราควรยมใหกนและกน เพอเปนการทกทายและเปนการสรางบรรยากาศแหงมตรภาพ

ทนบวนจะหายากขนทกท เปนการลดภาวะโลกรอนอยางหนงทไมควรมองขาม

ยมใหทกคนทพบเหน ไมวาเขาจะเปนใครกตาม หากทกคนยมใหกนและกน เรากจะเหน

รอยยมเตมบานเตมเมอง คนทมความคดเหนแตกตางกน หรอเปนศตรกนกจะกลบมาคนดกน

เหนคนทกคนเปนเพอน เปนพเปนนองกน ไมมการแบงพรรคแบงพวก ไมมการแบงเขาแบงเรา ไมม

การทารายและไมมการทาลายกน

หากทกคนยมให กน องคกร ชมชน และสงคมจะเกดพลงมหาศาล สามารถ

เปลยนแปลง และพฒนาไปสเปาหมายไดอยางรวดเรว ปญหาตางๆ ทเกดขนไมวาจะหนกหนา

สากรรจเพยงใด ไมวาจะยากเยนเพยงไหน กจะลดลงหรอหมดไปอยางไมนาเชอ

216. Always be on time if you want to be a leader.

ตรงเวลาเสมอถาตองการเปนผนา

คนจานวนไมนอยโดยเฉพาะคนในสงคมทยงไมคอยพฒนา หรอยงพฒนาไปไมถงไหน

มกไมตรงเวลาเมอเวลามการนดหมาย โดยเฉพาะเวลามการประชม สมมนา หรอเดนทางไป

ศกษาดงานในทใดทหนง

เมอมการนดหมายไมวาเรองอะไร ตองตรงเวลาเสมอถาตองการเปนผนา เพราะผนา

ทกระดบ ตงแตระดบชมชน/ทองถนจนถงระดบชาตและระดบโลก จะตองเปนแบบอยางทดใน

ทกเรอง ไมใชเรองใดเรองหนงเทานน หากมองสงคมทพฒนาแลว การตรงเวลาถอเปนเรองสาคญมาก

สาหรบทกคนทจะตองปฏบตอยางเครงครด

ดงนน เมอมการนดหมายครงใด จะตองไปใหตรงเวลาทกครง ถาจะใหดควรไปถงทนด

หมายกอนเวลาเลกนอย เพราะบางครงอาจเกดเหตการณทไมคาดฝน ทาใหไมสามารถเดนทางไป

ไดทนเวลา หากเกดเหตการณเชนนบอยๆ จะเสยภาพผนาหมด เดยวจะหาวาไมเตอน

(อานตอฉบบหนา)

....................................... ขอขอบคณ Mr.Kim Robertson และ Mrs.Mary Robertson,Missionaries ชาวนวซแลนด ประจาจงหวดสพรรณบร

ทใหขอคดและคาแนะนาทเปนประโยชนในการเขยนบทความครงนเปนอยางดยง

215. Give your smile to everyone you meet,

no matter who they are.

ยมใหทกคนทพบเหน ไมวาเขาจะเปนใครกตาม

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 21

กาวตอไปของกรมการพฒนาชมชน /

ทศทาง จปฐ. /

การพฒนาชมชนในเขตเมอง กลมงานนโยบายและยทธศาสตร*

การพฒนาชมชนในเขตเมอง

1. ทองถนมกฎหมายดแล มงบประมาณให สวนททาไมไดกจะมองคการบรหารสวนจงหวด

ดแล มโครงสรางองคกรทมองคประกอบทงดาน คน เงน งาน อยางครบถวนสมบรณ การขอรบ

การสนบสนนใหเทศบาลเปนผจดทาหรอบรหารโครงการเองจะดกวาการอดหนน

2. บคลากรของกรมการพฒนาชมชนเขาไปทางานในเขตชมชนเมองไดเปนปกต แตไมใช

การเขาไปสงการนายกฯ หรอการทาใหนายกฯ ตกอยในฐานะผรบบรการ แตควรจะเปนการไป

ทางานรวมกนในลกษณะทไมไดมงทจะไดเงนมาบรหารแตควรใหชมชนเมองเปนผบรหารโครงการ

แลวงานนนปรากฏแกหนวยงานของพฒนาชมชน

3. มองประชาชนในเขตชมชนเมองในฐานะผรบบรการไมได ควรแสวงหาความรวมมอทจะ

จดกจกรรมในเขตเมองใหครบถวนสมบรณในสงทตองดาเนนการ แลวจงไปปรกษาปลด/นายกฯ

วาจะดาเนนการในลกษณะนนตอไป

4. การทางานในเขตเมองเหมอนการเดนถอยหลงไปทางานทยากขน ยงเราเปนมออาชพ

เทาไหรเรายงตองทางานยากขนและหนกขน และไมควรทางานใหเปนเหยอการเมอง ควรกาหนด

ภารกจใหชดเจนตรงประเดน

5. มตของคนเมอง คอความหลากหลาย เราจะตองเขาไปหาและเขาถงเขา โดยปรบ

การทางานใหสามารถเขาใจชวตของคนเมอง ปรบบทบาทการทางานในเมอง เพราะเราเคยทางาน

เวลากลางคนกบคนในชนบทมาแลว แตคนเมองเราตองทางานกบเขาในวนอาทตยหรอวนเสาร

6. พฒนาการอาเภอและพฒนากรตองศกษาบทบาทของคณะกรรมการชมชน โดย

พฒนาการอาเภอตองสรางปฏสมพนธกบนายกเทศบาล/นายกองคการบรหารสวนจงหวด

ใหสามารถสนทกนได สาหรบพฒนากรตองมปฏสมพนธกบนกพฒนาทองถนใหได

7. การสรางเครอขายคนชมชนเมองตามประเดนปญหา เมอเกดปญหาใหคนกลมนรวมกน

แกไขปญหา และตองตอบตวเองใหไดวาการทางานในเขตเมองเปนหนาทของนกพฒนาของพฒนา

ชมชน

8. สภาพของคนเมอง ตางจากชนบท ฝาบานตดกนกไมรจกกน ถาตายเหมนเนาแลวถงจะร

วาตาย ดงนน การทางานตองรวมกลมกนใหได การรวมกลมของคนเมองทาไดยาก แตเมอรวมกน

ไดแลวจะเปนตนกาเนดทจะทาใหการพฒนาทาไดงายขน

-------------------- *กองแผนงาน กรมการพฒนาชมชน

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 22

9. ชาวบานยงไมเขาใจระเบยบขององคกรปกครองสวนทองถน และงานพฒนาของ

หนวยงานตางๆ ในเมอกรมการพฒนาชมชนเปนหนวยงานท ตองพฒนาคน จงตองสราง

กระบวนการเรยนร ซงปญหาตางๆ จะไดมาจากแผนชมชน ตองทาใหชาวบานไดเรยนรแผนชมชน

และรบรปญหาของชมชน สงนนาจะเปนหนาทของพฒนากร

10. การกาวสประชาคมอาเซยน ชาวบานตองเตรยมพรอม พฒนากรจงตองใหการเรยนร

กบประชาชน ทกพนทใหทนการเปลยนแปลง ทงการพฒนาแหลงเรยนร แหลงอาหาร การ

ประกอบอาชพ ทดนตองคงอยเพอจะไดมสถานททางาน เพราะวาเขมรมอยในพนทจานวนมาก เขา

มาเรยนรวถชวตของเรามาทางาน โดยขอเพยงไดทางาน ซงนนเปนการเรยนรการประกอบอาชพ

ของเขาในอนาคตเขาจะเปนเถาแก เปนตน

11. เยาวชนของไทยกาลงถกมอมเมาดวยยาเสพตด ตดเกมส การปลกฝงคานยมและ

การพฒนาใหเยาวชนทอยนอกสถานศกษาเปนบทบาทของกรมการพฒนาชมชนโดยแท เยาวชน

เหลานมจานวนมากในเขตชมชนเมอง ถาพฒนากรไมไปทากจกรรมใหเกดขน โดยใชเงนของทองถน

คงไมมใครททาไดดกวาพฒนากรแลว

12. สรางกลไกทชาวบานไดเรยนรภารกจขององคกรปกครองสวนทองถน ถาเราไมเปน

นกพฒนาจรงจะพฒนาไมได ซงพฒนากรสามารถทจะทางานไดกบทง เดก เยาวชน ผสงอาย สตร

รวมถงผนาชมชน

13. ตองรเขารเรา เทศบาลเขามโครงสรางการทางาน มสวนราชการ มการแบงงานและ

หนาท เราจะตองรใหไดวาใครทเราควรจะไปประสานการทางานดวย พฒนากรจะตองคอยเปน

พเลยง คอยใหความร ประสานงานเชงราชการ เพอบรณาการการทางาน ซงกรมการพฒนาชมชน

ทาไดดอยแลว

14. การทจะใชเงนจากทองถน กรมการพฒนาชมชนตองออกระเบยบการขอใชเงนใหชดเจน

ในการใชเงนและจดซอจดจางใหชดเจน กรณทมการจางงานกใหทาเรองในลกษณะจางประชาชนทา

เชน จางจดเกบขอมล (จปฐ. กชช. 2ค) เพอทาแผนพฒนาทองถน เปนตน

15. ตองเขาใจอยางหนงวา หนวยงานเทศบาลจะทางานไดเมอมกฎหมายกาหนดใหทาเทานน

ซงแตกตางจากกรมการพฒนาชมชนทกฎหมายไมไดหามสามารถทาได

พฒนากรบทบาทใหม

1. นาจะมใบวชาชพการพฒนาชมชนใหคนท ทางานพฒนาชมชน ซงตองเปนผ ทม

ความสามารถในการวางแผน การปฏบตการ การประสานงาน ซงทกคนไมสามารถทจะงานประเภท

นไดอยางมประสทธภาพไดเหมอนพฒนากร โดยกรมการพฒนาชมชนจะตองสรางเอกลกษณ

ความแตกตาง และเรยนรระบบบรหารงานทองถนใหได

2. ในอดตกรมการพฒนาชมชน มทศทางการทางานทชดเจน แตนบตงแต พ.ศ. 2544

การวางแผนกาลงคน และนโยบายการทางานของราชการถกกาหนดโดยรฐบาล การทางานพฒนา

ชมชน ทงเขตชนบทและเขตเมอง มจานวนหลายหนวยงาน

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 23

3. ความหลากหลายในการทางาน และปญหาของประชาชนเพมขนอยางเหนไดชดเจน

แตขอบเขตการทางานของกรมการพฒนาชมชนยงไมชดเจน ในประเทศไทยมหนวยงานทสงเสรม

ดานทนนยมชดเจน ดานเศรษฐกจกชดเจน ดานความมนคง การเกษตรชดเจนหมด แตกรมการ-

พฒนาชมชนยงหาตวแบบทพงประสงคไมชดเจนนก

4. ความทาทายคอความหลากหลาย ทพฒนากรนาจะบรหารความหลากหลายใหเกดผล

และอยกบความหลากหลายไดอยางมประสทธภาพ อยางนอยกรมการพฒนาชมชนควรสราง

พฒนากรใหเปนผเชยวชาญบนความหลากหลาย

5. การทางานทตอบสนองความตองการของประชาชน เพราะในหลายๆ พนทสามารถบอก

ไดอยางชดเจนแลววาเขาตองการอะไร พฒนากรควรสงเสรมสงเหลานนใหเกดขน โดยบางชมชน

พฒนาไปไกลกวาทจะอบรมการจดทาแผนชมชน การเขยนแผนธรกจ เปนตน

6. ไมควรทางานแบบปพรม

..พบกนใหมฉบบหนา..

ทมา : เวทเสวนาวชาการ งาน ’50 ป กรมการพฒนาชมชน อทศตน พฒนาคน สรางชมชนอยางยงยน’ วนท 18 กนยายน 2555

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 24

ขาวในชวงเดอนทผานมา ไดแก สาวทมอาชพทสาวสวยสวนมากอยากเปนทเรยกวา “พรตต” (Pretty) ทสวยอยแลวยงไมพอใจไปเพมความสวยกบหมอเถอนดวยการฉดสารทใชในการทาศลยกรรมเขาไปในรางกาย เพอเพมความสวยงามในสวนทตองการ แตกลบกลายเปนวาเกดอาการชอกจนกลายเปนเจาหญงนทราและจากไป พรอมกบความเศราโศกเสยใจของบรรดาคนใกลชดรวมถงผทตดตามขาวมาตลอด และ มหญงสาวอกหลายรายทอยากสวยดวยการหาหมอเถอน (ราคาถกกวาหมอไมเถอน) หรอหาซอยาทม คนแนะนาหรอโฆษณาทาง Internet มากนเอง ตองจบชวตลง หรอถาไมตายกคางเหลอง (สานวนไทยโบราณ หมายถง เจบสาหส มบาดแผลใหเหน ตองใสยาสมนไพร ทเรยกวา “ไพล” มสเหลอง) เพราะความไมรวาสนคาทตนเองใชมความปลอดภยหรอไม เหตการณเชนนใครจะเปนผรบผดชอบ ปจจบนสนคาอปโภคบร โภคท งทผลตภายในประเทศและนาเขาจากตางประเทศนน มกระบวนการผลต ทซบซอนขนกวาแตกอน ทาใหผบรโภคไมสามารถตรวจสอบไดวาสนคาใดไมปลอดภย ดงนน ความเสยงตอความเสยหาย จากการนาสนคาทไมปลอดภยไปใชจงตกอยแกผบรโภคและยากตอการหาตวผรบผดชอบ เชน การซอรถยนตปายแดง แตเครองยนตกลบมปญหา ซงขอบกพรองดงกลาวทไมอาจมองเหนไดดวยตาเปลา ซงอาจเกดจากกระบวนการผลต การบรโภคอาหารทไมไดมาตรฐาน หรอมสงแปลกปลอมเจอปนอย เชนทประเทศญปน พบวาอาหารแชแขงนาเขาจากตางประเทศมสารพษเจอปนอยจนทาใหผบรโภคไดรบอนตรายจงมการนาสนคาชนดนนออกจากชนวางจาหนาย หรออาหารของไทยทสงออกไปตางประเทศถกตรวจพบวามสารปนเปอนจนถกระงบการนาเขาหลายรายการในหลายปทผานมา อนตรายจากการใชเครองสาอางแบรนดดงราคาถกทไมไดมาตรฐานขายตามตลาดนด หรอตลาดชายแดน ทเคยมขาววาผใชแลวเกดอาการแพจนเสยชวต เหตการณเหลานลวนเปนเรองใกลตวพวกเราทกคน แตการฟองคดเพอเรยกรองคาเสยหายกลบมความยงยาก เนองจากไมสามารถหาตวผตองรบผดชอบตอความเสยหายทเกดจากสนคาทไมปลอดภยไวโดยตรงมาดาเนนการทางกฎหมายได ทาใหผบรโภคนอกจากจะเสยเงนแลวยงตองทนทกขทรมานจากอนตรายและความเสยหายทเกดขน จงเปนทมาของพระราชบญญตความรบผดตอความเสยหายทเกดขนจากสนคาทไมปลอดภย พ.ศ. 2551 เพอกาหนดใหผประกอบการซงกคอ ผขายสนคา ผผลต ผวาจางใหผลต หรอผนาเขาสนคาตองรบผดตอความเสยหายทเกดขนจากการทผบรโภคใชสนคาทไมปลอดภย ความรบผดตอสนคาทไมปลอดภย ผประกอบการทกคนตองรวมกนรบผดตอผเสยหาย ในความเสยหายทเกดจากสนคาทไมปลอดภย ไมวาความเสยหายนนจะเกดจากการกระทาโดยจงใจหรอประมาทเลนเลอของผประกอบการ เวนเสยแตวาสนคานนไมไดเปนสนคาทไมปลอดภย หรอผเสยหายรอยกอนแลววาสนคานนเปนสนคาทไมปลอดภย หรอความเสยหายเกดจากการใชหรอการเกบรกษาสนคาไมถกตองตามวธซงผประกอบการไดใหรายละเอยดและขอมลเกยวกบสนคาไวอยางถกตองชดเจนแลว ผประกอบการจงไมตองรบผด

ความเสยงของผบรโภค

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 25

ผผลตตามคาสงผวาจางไมตองรบผดหากพสจนไดวาความไมปลอดภยของสนคาเกดจากการออกแบบหรอการทาตามคาสงของผวาจางใหผลต ซงผผลตไมไดคาดเหนและไมควรจะไดคาดเหนความไมปลอดภยของสนคา ผผลตสวนประกอบของสนคาไมตองรบผดหากพสจนไดวาความไมปลอดภยของสนคาเกดจาก การออกแบบหรอการกาหนดวธใช วธเกบรกษา คาเตอนหรอการใหขอมลเกยวกบสนคาของผผลตดวยเชนกน

อนง ขอตกลงระหวางผบรโภคและผประกอบการหรอประกาศของผประกอบการทกาหนด ไวลวงหนา เพอยกเวนความรบผดหรอจากดความรบผดนน ไมสามารถนามากลาวอางเพอปฏเสธ ความรบผดได

ผเสยหายและผมสทธฟองคดแทนผเสยหาย ผเสยหาย คอ ผไดรบอนตรายจากการใชสนคาทไมปลอดภยและมสทธฟองเรยกคาเสยหายทเกดขน

การฟองรอง ดงกลาวไมไดจากดอยทตวผเสยหายเพยงคนเดยวเทานน เพราะพระราชบญญตฉบบนใหสทธ ในการฟองคดแทนผเสยหาย แกคณะกรรมการคมครองผบรโภค สมาคม และมลนธซงคณะกรรมการคมครองผบรโภคใหการรบรองตามกฎหมาย คมครองผบรโภคในการฟองคดเรยกคาเสยหายแทนผเสยหายได พรอมทงไดรบการยกเวนคาฤชาธรรมเนยม

ในการเรยกรองคาเสยหาย ผเสยหายเพยงพสจนวาตนไดรบความเสยหายจากการใชหรอการเกบรกษาสนคาตามปกตธรรมดา ไมตองพสจนถงขนวาเปนความเสยหายทเกดจากผประกอบการผใด ซงเปนการลดภาระการพสจนและอานวยความสะดวกใหแกผบรโภค

ผบรโภคสามารถเรยกรองคาเสยหายใดไดบาง ความเสยหายอนเกดจากสนคาทไมปลอดภยน นอกจากจะเรยกรองคาสนไหมทดแทนตาม

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ในมลละเมดแลว พระราชบญญตฉบบนยงกาหนดใหเรยกคาเสยหายเพมเตมเปนกรณพเศษไดอก ไดแก

คาเสยหายแกจตใจ อนเปนผลสบเนองมาจากความเสยหายตอรางกาย สขภาพหรออนามย และหากความเสยหายรนแรงถงขนาดทาใหผ เสยหายถงแกความตาย สาม ภรรยา บดามารดาหรอผสบสนดานของบคคลนนมสทธไดรบคาเสยหายทางดานจตใจเพอชดเชยความสญเสยดงกลาวดวยเชนกน

คาเสยหายเชงลงโทษ ในกรณทผประกอบการไดผลต นาเขา หรอขายสนคา ทงทรวาสนคานน ไมปลอดภย หรอไมรเพราะความประมาทเลนเลออยางรายแรง หรอเมอรวาสนคาไมปลอดภยแลวนงเฉย ไมดาเนนการใดๆ ตามสมควรเพอปองกนไมใหเกดความเสยหาย

ใหศาลมอานาจสงใหผประกอบการจายคาสนไหมทดแทนเพมขนตามทศาลเหนสมควร แตตอง ไมเกนสองเทาของคาสนไหมทดแทนทแทจรง โดยคานงถงพฤตการณตางๆ เชน ความรายแรงของ ความเสยหายทผ เสยหายไดรบ การทผประกอบการรถงความไมปลอดภยของสนคา ระยะเวลา ทผประกอบการปกปดความไมปลอดภยของสนคา การดาเนนการของผประกอบการเมอทราบวาสนคานนเปนสนคาไมปลอดภย ผลประโยชนทผประกอบการไดรบ สถานะทางการเงนของผประกอบการ การทผประกอบการไดบรรเทาความเสยหายทเกดขน ตลอดจนการทผเสยหายมสวนในการกอใหเกดความเสยหายดวย

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 26

อายความ (มาตรา ๑๒ แหง พ.ร.บ. ความรบผดตอความเสยหายทเกดขนจากสนคาทไมปลอดภย

พ.ศ. 2551) การฟองคดเพอเรยกรองคาเสยหาย ผเสยหายตองฟองภายในสามปนบแตวนทผเสยหายรถง

ความเสยหายและรตวผประกอบการทตองรบผด หรอภายในสบป นบแตวนทมการขายสนคานน หากเปนความเสยหายทเกดขนแกชวต รางกาย สขภาพหรออนามย เนองจากการสะสมสารพษ

ในรางกายหรอเปนกรณทตองใชระยะเวลาในการแสดงอาการ ตองใชสทธเรยกรองภายในสามป นบแตวนทรถงความเสยหายและรตวผประกอบการทจะตองรบผดแตตองไมเกนสบป นบแตวนทรถงความเสยหาย

นอกจากน หากมการเจรจาเกยวกบคาเสยหายเกดขนกฎหมายกาหนดใหอายความสะดดหยดอย ไมนบในระหวางทมการเจรจาจนกวาฝายใดฝายหนงจะบอกเลกการเจรจา

สรป พระราชบญญตความรบผดตอความเสยหายทเกดขนจากสนคาทไมปลอดภย พ.ศ. 2551

ประกาศในราชกจจานเบกษาเมอวนท 20 กมภาพนธ 2551 และมผลบงคบใชในวนท 21 กมภาพนธ 2552 หนงปนบแตวนประกาศในราชกจจานเบกษา เปนการนาหลกความรบผดโดยเครงครดมาใชกบผประกอบการ เพอลดภาระในการพสจนใหแกผเสยหายและใหผเสยหายไดรบการเยยวยาโดยไดใหรบการชดใชคาเสยหายทเปนธรรม ในขณะเดยวกนยงเปนการยกระดบคณภาพชวตของคนไทยโดยสงเสรมใหผผลตตระหนกตอการผลตสนคาใหมมาตรฐานและมความรอบคอบในการนาเขาสนคาจากตางประเทศ ถงแม พ.ร.บ. ฉบบนจะประกาศใชมาหลายปแลว แตมหลายคนทยงไมร ตองทนรบกบสภาพทไดรบผลกระทบจากสนคาทไมปลอดภย

(อยากสวย/อยากหลอ ตองลงทน) ทมา : จากบทความของสราวธ เบญจกล หองสมดอเลกทรอนกสศาลยตธรรม

พบกนใหมฉบบหนา...

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 27

“บอย โกสยพงษ” ชอน คดวาทานผอานสวนใหญคงรจกกนด วาเปนนกรองนกแตงเพลงแนวหวานซง และแนวสรางสรรคความคดหรอสรางแรงบนดาลใจทมชอเสยงคนหนงของเมองไทย เชน เพลง Live & Learn ทสงให คณปากมลา สโกศล โดงดงขนมาไดในยามสงวย มลเหตทนามาพดถงในฉบบน กดวยสะกดใจในวธคดและวธทางานของ คณบอยทพดไวในรายการเกยวกบเดกทางสถานโทรทศนไทยพบเอสชวงเชาวนหยดวนหนงเมอประมาณ 2 -3 เดอนกอน จาชอรายการไมไดแลว ไดแตจดบนทกยอๆ ในเศษกระดาษไวคราวๆ วา “บอย โกสยพงษ การเลยงทอนไมบนมอ ใหดทยอดไม ปลกมะมวง ไดมะมวง ปลกความเกลยดชง ไดความเกลยดชง /แตงเพลงเกยวกบบาน ถาคดไมออก จะลองเขยนออกมาวาบานมองคประกอบอะไรบาง แลวเอามาเรยงหาความสมพนธกน” จดเสรจกสอดเกบไวในหนงสอ พอไดเวลาตองมาบรรเลงอกษรเสนอทานผอาน กนกไดวาเคยตงใจจะเอามาเขยนขยายความเพอเปนประโยชนตอทานทงหลายบางไมมากกนอย ตามนเลยครบ การเลยงทอนไมบนมอนน ผดาเนนรายการไดใหเดกแตละคนทดลองเลยงทอนไม (ขนาดยาวกวาไมตกลองดนตร สกคบหนง) บนมอขางใดขางหนง ปรากฏวาเดกแตละคน เลยงไดประเดยวเดยวไมกลม เปนอยางนทกครง จากนนใหคณบอย เลยงทอนไมใหเดกๆ ดบาง คราวนอยไดนานโดยไมลมเลย คณบอยเฉลยใหฟงวาเหตทสามารถเลยงทอนไมบนมอไดโดยไมลม กเพราะใชสายตาจองมองทตรงยอดไมหรอสวนหวของไมตลอดเวลา ไมวายอดไมจะเอนสายไปทางไหน กเคลอนมอตามไปทางนน จะทาใหเลยงทอนไมบนมอไดนาน เมอใหเดกๆ ลองใหม คราวนทกคนทาไดนานกวาเดมมาก คณบอยไดพดเชงเปรยบเทยบกบการดาเนนชวตวา หากคนเรามการตงเปาหมายชวตและพยายามมองและเดนไปทเปาหมายนนเปนหลกแลว การดาเนนชวตกยากทจะลมเหลว หรอหากตองเผชญอปสรรคทยากแกไขจนตองลมลกคลกคลานบาง แตถายงคงมงมนกาวเดนสเปาหมายทตงไว กจะลกขนมาไดอก (เฉกเชนเดยวกบการทางานใหสาเรจ) นเปนอทาหรณทไดจากการเลยงทอนไมของคณบอย โกสยพงษ แลวทานผอานละครบตงหลกและตงเปาหมายในชวตกนบางหรอยง? เรองถดมา “ปลกมะมวง ไดมะมวง ปลกความเกลยดชง ไดความเกลยดชง” ความหมายกคอทาอยางไร กไดอยางนน ไมอยากใหคนอนทาสงไมดกบเรา กตองไมทาสงทไมดกบคนอน หรออยากใหคนอนดตอเรา เรากตองทาสงดๆตอคนอน อยากกาวหนาในหนาทการงาน กตองพยายามฝกฝน/พฒนาตนเองใหมทกษะความรความสามารถทเชยวชาญ ในดานทตนเองตองการจะเตบโตไปในอาชพนนๆ (ไมใหคนดแคลนได) เปนตน สวนเรองวธการแตงเพลงดวยการคดถงองคประกอบทเกยวของและหาความสมพนธเชอมโยงกน กทาใหผเขยนนกถงเวลาจะเขยนหนงสอ/เอกสาร/รายงานตางๆ เมอคดไมออกกตองพยายามแสวงหา Key Word ทเปนคาหรอประโยคเดดจากการอาน/ ด/ ฟง หรอคนหาตามสอตางๆ รอบตว แลวนามาเชอมโยงกบสงทเราตองการเขยนหรอนาเสนอไงครบ เรองตางๆ เหลานคณบอยใชเปนหลกในการดาเนนชวตและประกอบอาชพ ลองนาไปปรบใชดใหเหมาะสมกบตวตนของแตละคนกแลวกนนะครบ..

มองเปาหมายชวต คดอยางบอย โกสยพงษ

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 28

พดเรองคณบอยแลวกนกถงญาตคนหนง แกเลาใหฟงวา เมอหลายปมาแลวมชวงหนงททอถอยในชวตอยางมาก เมอไมรจะทาอยางไรกเลยไปปรบทกขกบหลวงพอซงเปนเจาอาวาสวดแหงหนงทแกนบถอ หลวงพอฟงแลวนงคดพกหนงและพดขนวา “ดวงชะตาของเองตอไปภายหนาจะสบาย ใหมสตคดหมนเพยรทาความดประกอบอาชพตนตอไป ขาจะมอบพระพทธรปใหองคหนง ใหกราบไหวทกวน วนใดสงทเคลอบฉาบพระพทธรปเลอนไปจนเหนแตเนอหยกทงองคแลว เองจะรารวย” คาพดหลวงพอทาใหแกรสกมความหวงในชวต พยายามตงสตใชปญญาแกไขปญหาทมจนผานวกฤตมาไดในทสด แกบอกวา ทกวนนเพงเขาใจคาทานายของหลวงพอ วาทานใชอบายสงสอนทางออมใหมหลกยดเหนยวหรอทพงทางจตใจ แมจนถงปจจบนเนอหยกของพระพทธรปจะปรากฏไมถงครงขององคพระ แตครอบครวแกกมความสขกายสบายใจแบบไมตองหวงอะไรมากมายแลว คาวา “ตนนนแล เปนทพงแหงตน” คอหลกสาคญทสรางฐานะ ความเปนอยทดขนใหกบแกและครอบครว หาใชสงใดมาดลบนดาลใหแบบเปลาๆ ฟรๆ และนเปนพรอนประเสรฐทแกไดรบจากหลวงพอผนนนนเอง... สวสดครบ.

พบกนใหมตอฉบบหนา

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 29

“สงทพบจาก PA” (1) เยาวนจ กลนนรกษ*

เดอนนเปนเดอนแหงความวนวายของคนในแวดวงราชการ เพราะเปนเดอนสดทายของปงบประมาณ สาหรบปน สพจ. และ สพอ. จะวนวายมากเปนพเศษ เพราะกรมการพฒนาชมชนไดรบความไววางใจจากรฐบาล ในหลายเรองใหดาเนนงานใหแลวเสรจตามแผนปฏบตการและทนกบระบบงบประมาณ นยงไมนบการดาเนนงานตามระบบงบประมาณปกตนะ และทกปลายปเราจะมมหกรรม CD Day ซงปนเปนปทเรามอาย กงศตวรรษพอด จงยงใหญเปนพเศษ ดวยมหกรรมการนาเสนอนวตกรรมงานพฒนาชมชน ของคนกรมการพฒนาชมชน หรอทเราเรยกขานกนวา IPA (Internal Performance Agreement) นนเอง แตแมจะยงยากวนวาย และกระชนชดขนาดไหนคนพฒนาชมชนกทาไดสบายมาก นแหละวฒนธรรมของคนกรมการพฒนาชมชน (กด Like….) ในชวงปลายไตรมาส 3 คณะของกลมพฒนาระบบบรหารและผแทน สานก กอง ศนยฯ ไดออกไปตดตามการดาเนนงานตามคารบรองการปฏบตราชการ (PA) ประจาป พ.ศ. 2555 ในรปแบบของกลมจงหวด และเฉพาะพนท (บางอาเภอ) เพอหาขอมลปญหา อปสรรคของการดาเนนงานฯ และนาไปสกระบวนการทบทวน เพอปรบปรงระบบการดาเนนงาน PA ใหเออกบพนทมากทสด เนองจากภารกจของพนทคอนขางจะมากอยางทกลาวถง จงทากจกรรมดงกลาวได เพยง 2 จดเทานน ประกอบดวย

• จดท 1 (จ.พระนครศรอยธยา อางทอง สพรรณบร ปทมธาน นนทบร ลพบร) ระหวางวนท 22 - 23 กรกฎาคม 2555 ณ โรงแรมวรบร อโยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา

• จดท 2 (จ.ปราจนบร สระแกว ฉะเชงเทรา ชลบร นครนายก) ระหวางวนท 24 – 25 กรกฎาคม 2555 ณ โรงแรมเขาใหญ แกรนดวว รสอรท จงหวดปราจนบร

โดยแบงกลมเปน 3 กลม ใหแตละกลมชวยกนสะทอนความเปนจรงเกยวกบการทางานตามตวชวดในป 2555 และขอเสนอเพอปรบปรงในปถดไป (ป 2556) มประเดน 6 ประเดนดวยกนทใหชวยกนสะทอน คอ 1. การสรางความเขาใจในระดบตางๆ 2. เกณฑการวด 3. การดาเนนงานกจกรรมตามแนวทาง (ขนตอน งบประมาณ ความรวมมอ การสนบสนน) 4. การจดทาหลกฐานเชงประจกษ 5. ระบบการรายงาน 6. การตดตามผล และอก 1 คาถามเดดโดนใจ คอ ตวชวดใดทควรยกเลก/ทาตอ และควรทาตวชวดใด พรอมเหตผลประกอบ

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 30

มาดขอสรปและขอเสนอแนะกนดกวา ประเดนการสรางความเขาใจในระดบตางๆ

สงทไดทา ขอเสนอแนะ 1) จงหวดจดทาโครงการขบเคลอนยทธศาสตรกรมฯ - ประชมพฒนาการอาเภอทกเดอน - ประชมเจาหนาทพฒนากร ทก 3 เดอน 2) ทบทวนยทธศาสตรจงหวดและยทธศาสตร พช.จงหวด 3) จดทารายละเอยด/กจกรรมโครงการตามยทธศาสตร - จดทาแผนปฏบตการจงหวด 4) จดทากรอบการประเมนตวชวด 5) จดทาฐานขอมลตวชวด

- ฐานตวชวดป 55 - เปาหมายแตละตวชวด

1) ขอใหกรมจดทาเอกสารรายละเอยดตวชวดฯ ใหทนตามหวงเวลากอนจงหวดดาเนนการ 2) เกณฑการตรวจประเมนตวชวดไมสอดคลองกบรายละเอยดทกรรมการตรวจ IPA

ประเดนเกณฑการวด

สงทไดทา ขอเสนอแนะ 1) ศกษารายละเอยดตวชวด และขนตอนจากเอกสารตวชวด 2) มอบหมายภารกจ และเปาหมายตวชวด - รายอาเภอ - รายบคคล 3) ทาบนทกขอตกลง (MOU) - พฒนาการจงหวดกบหวหนากลมฯ /พฒนาการอาเภอ - พฒนาการอาเภอกบพฒนากร

1) ขอใหวดในกระบวนงานมากกวาทจะวดจานวน/รอยละ 2) ตวชวดบางตวตองมความตอเนองใหสอดคลองกบแผน 4 ป 3) ตวชวดอาจจะนามาจากประเดนยทธศาสตรละ 1-2 ตวกได 4) ตวชวดทเปน Joint KPI ควรมหนงสอสงการมอบหมายหนวยงานผรบผดชอบใหชดเจน

5) ตวชวดกระทรวง กลมภารกจ ควรวดงานกระทรวง/กลมภารกจโดยตรง

6) ตวชวดท 4.1 ออมทรพยจดสวสดการใหยกระดบการพฒนาระดบ 2 หรออาจปรบใหเกดการพฒนามากขน

7) ตวชวดกลมภารกจ พช.ตองรบภาระการจดหาหลกฐานเชงประจกษทงทไมไดรบผดชอบในขนตอนนน

8) ควรสะทอนความสาเรจของตวชวดโดยตรง

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 31

ประเดนการดาเนนงานกจกรรมตามแนวทาง (ขนตอน งบประมาณ ความรวมมอ การสนบสนน) ขนตอน

• ขอด 1 มการประชมชแจงชดเจน ตามขนตอน สวนกลาง สวนภมภาค 2 มการถายทอดรายละเอยดตวชวดถงระดบผปฏบต

• ขอเสย 1. ตวผปฏบตมภารกจมากทาใหขาดความเขาใจในรายละเอยด 2. การถายทอดผานระบบ web conference ผรบฟงไมชดเจน

• ขอปรบปรง 1. ระยะเวลาปฏบตใหมมากกวาน (6 เดอนแรกไมร 6 เดอนหลงปฏบต) 2. สวนกลาง/สวนภมภาค ตองกาหนดแผนการปฏบตในแตละชวงอยางชดเจน งบประมาณ

• ขอด - มงบประมาณสนบสนนในแตละตวชวด • ขอเสย - งบประมาณไมสมพนธกบเปาหมาย • ขอเสนอแนะ 1. ควรจดสรรงบประมาณในลกษณะสนบสนนมากกวากระบวนการ

2. ควรจดสรรงบประมาณใหสมพนธกบผลผลตตามเปาหมาย ความรวมมอ

• ขอด - สวนกลางกาหนดความรบผดชอบของแตละระดบชดเจน • ขอเสย - การกาหนดความรบผดชอบไมเปนลายลกษณอกษร • ขอเสนอแนะ - กาหนดขอตกลงระหวางสวนราชการทรบผดชอบใหชดเจนเปนลายลกษณอกษรงายตอผ

ปฏบต การสนบสนน

• ขอด - สวนกลางและจงหวดกาหนดชดเจนในความรบผดชอบ • ขอเสย - บทบาทภารกจแตละสวนบทบาทไมประสานกน • ขอเสนอแนะ - จงหวดกาหนดผรบผดชอบใหชดเจนในการดาเนนงาน

ประเดนการจดทาหลกฐานเชงประจกษ • ขอด 1. ตรวจสอบชดเจน

2. เปนระบบและกระบวนการ • ขอเสย - ความพรอมในการจดเกบ เรองเวลา บคคลนอย • ขอเสนอแนะ

1. ควรกาหนดใหชดเจนตงแตเรมตน 2. ควรมผรบผดชอบจดเกบหนวยเดยว 3. ควรจดเกบในรปของ file digital 4. สวนกลางควรกาหนดการออกแบบขอมลใหชดเจน 5. การแจงเรองหลกฐานควรเหมอนกนทงเอกสาร และคณะกรรมการทมาตรวจประเมน 6. ควรระบหลกฐานแตละระดบคะแนนใหชดเจน 7. อยาคาดหวงมากกบการบรณาการในพนท หนวยงานมขอจากดตามกฎหมาย

ตอนหนาจะมาตอกนใหจบในประเดนทเหลอ มาดสวาจะตรงใจอกหลายๆ พนทหรอเปลา

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 32

ความดอนใดทเราไดทาไว ความพอใจของเราเองเปนรางวลอยางสงสด

คนอนเขาจะไมยกยองหรอจะไมรกไมสาคญอนใด การลบหลความดเปนบาปของผทลบหลเอง

สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดารงราชานภาพ

50 ป พช. สามารถ เมฆกลอม

พฒนาคอสรางสรรค” พฒนาคอฝนอนยงใหญ

พฒนาคอนยามความเปนไท พฒนาคอชยในชมชน

พฒนาคอการพงตนเอง พฒนาคนเกง–คนดคน พฒนาสรางพลงประชาชน พฒนาคอผลการทางาน

พฒนาเคยงคอนรกษ พฒนาคอพทกษในถนฐาน พฒนาคอชวตจตวญญาณ พช. รวมสบสานการพฒนา

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 33

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 34

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 35

ภาพกจกรรม

รางวลเกยรตยศของคน พช.

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 36

ภาพกจกรรม

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 37

ภาพกจกรรม

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 38

ภาพกจกรรม

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 39

ภาพกจกรรม

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 40

การศกษาวาอะไรคอความหมายของคาวายทธศาสตร จงควรจะพจารณาใหละเอยดขนบาง

ความเปนยทธศาสตรประกอบไปดวยสดสวนของแนวคด (Strategic Concept) และการกระทา

(Strategic Implementation) ดงนน จงประมวลเนอหาและประเดนได ดงน

1. สดสวนของการเปน “แนวคด” ทาใหผนาหรอผบรหารองคกรสามารถใชยทธศาสตร

เปนเครองในการสรางภาวะผนาในองคกรภาครฐขนมาไดโดยสามารถใชแนวความคดตางๆ มาระดม

ความรวมมอจากผบรหารระดบรองลงมาไป ผบรหารในสวนปฏบตการตางๆ และผปฏบตงาน

ทกคนในองคกร ยทธศาสตรจงเปนเครองมอทางความคดในการกระตนและสรางภาวะผนาภายใน

องคกร โดยยทธศาสตรจะทาใหผบรหารระดบสงสามารถจดเรยงความคดของตวผบรหารเองหรอ

ขององคกรทตองการจะผลกดนใหเกดใหเกดการเปลยนแปลงขนการทางานขององคกรนน

เมอระดมความคดไดมภาวะผนาได กแปลวาผบรหารระดบสงขององคภาครฐนนสามารถสราง

ความยอมรบในอานาจหนาทของตนใหเกดขนตอบคลากรภายในองคกรไดเชนกน กลยทธ

จงหมายถง การใชความคดสาหรบการทางาน การระดมความรวมมอ การทมเทความรวมมอ การ

ทมเทการทางานภายในองคกร นอกจากน ยทธศาสตรยงเปนเครองมอทางความคดทใชสาหรบ

การเปลยนแปลงทเกยวของกบความสมพนธทองคภาครฐแตละหนวยงานนนไปมความเชอมโยง

กบองคกรอนๆ คอ เปนเครองมอในการระดมความคดหรอการถกเถยง การปรกษาหารอเพอ

ความรวมมอกนระหวางหนวยงานตางๆ หรอใหผบรหารระดบสงใชในการวางจดยนของหนวยงาน

ของตนเองในความสมพนธกบหนวยงานอนๆ ทองคกรของตนเองตองเขาไปเกยวของ ประสาน

ความรวมมอ เปนหนสวนกนในการสรางความเปลยนแปลง มแนวความคดและวตถประสงคใหม

เพอทจะรวมมอกนหรอทางานดวยกนใหบรรลผล ความคดเชงยทธศาสตรจงเปนเครองมอทใชใน

การสรางความรวมมอการเปนหนสวนหรอพนธมตรสาหรบการบรหารภาครฐในภาพใหญ

2. กลยทธในเชงของ “การกระทา” หมายถง การใชยทธศาสตรเปนเครองมอในการจดวาง

ตาแหนงหรอกาหนดตาแหนงทตงหรอสถานภาพขององคกร รวมทงการกาหนดและควบคม

พฤตกรรมของผปฏบตงานภายในองคกรดวย กลาวคอ ยทธศาสตรเปนเรองของการลงมอปฏบต

ในสงทองคกรไดวางหรอกาหนดตาแหนงทตง (Positioning) และอนาคตขององคกรเอาไว ในฐานะ

ทเปนเครองมอในการวางแผนและควบคมพฤตกรรม และยงเปนเครองมอในการตงเปาหมายและ

วตถประสงคของการปฏบตงาน การกาหนดผลสมฤทธในการปฏบตงานของกลมงานหนวยงานยอย

รวมไปถงของระดบบคคล ซงสามารถใชคดเลอก แตงตง โยกยายบคลากรกรภายในองคกรทม

ความสามารถและตงใจทจะทาใหยทธศาสตรนนสาเรจผล หมายความวายทธศาสตร เปนเรองของ

การลงมอปฏบตงาน ผลสาเรจของการปฏบตงาน การเปลยนแปลงดงกลาวกนความไปถงความเสยง

การปฏบตงานจรงนน ยทธศาสตรเปนสงทถกกาหนดจากการวางแผนและเจตนาของมนษย

เมอกาหนดแลวกนาแผนนไปปฏบตจรงและเกดผลในโลกแหงความเปนจรง ซงยทธศาสตรอาจเปน

ดร.สรฤทธ จนสข อะไรคอยทธศาสตร

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 41

สงเดยวกบแผนพฤตกรรมหรอวฒนธรรมองคกร จะเหนไดวา ยทธศาสตรไมจาเปนทจะตองเกดมา

จากการวางแผนหรอเจตนาของมนษยเทานน หากแตสามารถเปนวฒนธรรมขององคกร หรอเปน

แบบแผนชนาพฤตกรรมของบคคลในองคกรนนขนมาได รวมความวา ยทธศาสตร กคอแบบแผน

ขององคการทไดมาอยางตงใจหรออาจจะไมไดตงใจ โดยผานการวเคราะหสภาวะแวดลอมหรอ

สถานการณทองคการนนกาลงเผชญอยรวมทงเปนการแสดงจดยนและคานยมรวมทบคลากร

ในองคกรนนมรวมกน และทศทางทองคกรจะมงหนาตอไป เพอใหผานการตดสนใจของปจเจก

บคคลทมพฤตกรรมรวมไปในแนวทางรวมกนทงองคกร

องคประกอบหลกในการวางแผนยทธศาสตร องคประกอบหลกของยทธศาสตร ดงน

2.2.1 วสยทศน (Vision) เปนการคาดการณหรอมองอนาคตขององคกร วาในชวง

ระยะเวลาหนงตอไปไดคาดหวงจะใหองคกรหรอสงทองคกรดาเนนการเกดผลเปนเชนไร

2.2.2 พนธกจ (Mission) เปนสงทสอถงภารกจหลกขององคกร ซงจะสะทอนถงปรชญา

ทจะกาหนดการดารงอยขององคกร

2.2.3 เปาหมาย (Goal) คอ ผลลพธปลายทาง (Outcomes) ทองคการตองการใหเกดขนใน

อนาคต โดยไมตองระบชวงเวลาทแนนอนลงไป

2.2.4 เปาประสงค (Objective) เปนผลผลต (Output) ทตองการใหเกดขน เมอไดกระทาสง

ตางๆ ตามทไดกาหนดพนธกจไว วตถประสงคจงตองกาหนดให ชดเจน วดได และปฏบตได ทงเชง

คณภาพ และเชงปรมาณ เปนรปธรรมกวาจดมงหมาย และตองเกดขนกอนผลลพธ

2.2.5 นโยบาย (Policy) หรอประเดนยทธศาสตร คอ ขอความหรอสงทองคการระบไววา

จะปฏบตหรอกระทา เพอใหบรรลวตถประสงค และจดมงหมายทกาหนดไว ดงนนการกาหนด

นโยบายจงเปนการกาหนดกรอบ กาหนดเกณฑในการจะปฏบตใหกระชบและมประสทธภาพ

2.2.6 กลยทธ/มาตรการ (Strategy) แนวทางปฏบตยอยทองคการยดเปนกรอบสาหรบคดเลอก

แผนงาน โครงการตางๆ ทจะดาเนนใหบรรลวตถประสงค ซงกลวธตางๆ จะตองสอดคลองกบ

นโยบายขอนน

2.2.7 แผนงาน (Program) เปนการจดรวมกลมของงาน หรอ โครงการ คอ การนางาน

หรอโครงการยอยๆ หลายโครงการ ซงมวตถประสงคสอดคลองกน ประกอบดวยกจกรรม

(Activities) ทดาเนนการภายใตกรอบของงาน หรอมเงอนไขระยะเวลาเรมตน และสนสดในการทา

กจกรรมตางๆ

..พบกนใหมฉบบหนา..

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 42

ความสาคญของการเปนประชาคมอาเซยน

หากจะถามวาทาไมตองอาเซยน ทาไมตองเตรยมตวเปนประชาคมอาเซยน มความสาคญอยางไร

กบชวตประจาวนของเรา และทาไมเราตองเตรยมตวเปนประชาคมอาเซยน ลองมาอานมมมองของผท

คราหวอดอยกบแวดวงอาเซยนมานานอยางทาน ดร.สรนทร พศสวรรณ เลขาธการอาเซยน ดนะคะ..

กอนอนมารจกประวตความเปนมาของวทยากรบรรยายพเศษและตาแหนงเลขาธการอาเซยน

กนกอนคะ..

ดร.สรนทร พศสวรรณ เรมดารงตาแหนงเลขาธการอาเซยน

ตงแตป พ.ศ. 2551 จนถงปจจบน ซงใกลจะสนสดวาระการเปน

เลขาธการอาเซยนในปลายปน (พ.ศ.2555) ซงตาแหนงเลขาธการ

อาเซยนมวาระ 5 ป ตาแหนงเลขาธการอาเซยน ถอวาเปนตาแหนง

สงสดของสานกงานเลขาธการอาเซยน ซงตงอยทกรงจาการตา

ประเทศอนโดนเซย ผทดารงตาแหนงเลขาธการอาเซยนตองเปนคน

สญชาตของประเทศสมาชกอาเซยน และไดรบแตงตงจากทประชมสดยอดอาเซยน และตอง

หมนเวยนกนตามตวอกษรภาษาองกฤษของประเทศสมาชกอาเซยนทง 10 ประเทศ ดร.สรนทร

พศสวรรณ เปนคนไทยคนทสองทไดรบการเลอกตงใหดารงตาแหนงเลขาธการอาเซยน นบวาเปน

เกยรตและความภาคภมใจของคนไทยเปนอยางมาก

คนไทยคนแรกทดารงตาแหนงเลขาธการอาเซยน คอ นายแผน วรรณเมธ อดต

ปลดกระทรวงการตางประเทศของไทย ดารงตาแหนงป 2527 – 2529 และคนทสอง ซงดารง

ตาแหนงอย ณ ปจจบน คอ ดร.สรนทร พศสวรรณ ดารงตาแหนงระหวาง 1 มกราคม 2551 - 31

ธนวาคม 2555

จากประวตการศกษาและความสามารถทเปนทยอมรบของ ดร.สรนทร พศสวรรณ ทงใน

ระดบชาตและในเวทระหวางประเทศ ในโอกาสทประเทศไทยไดรบโควตาการดารงตาแหนง

เลขาธการอาเซยน ในป 2550 รฐบาลไทยจงไดเสนอ ดร.สรนทร เปนตวแทนของไทยเพอดารง

ตาแหนงดงกลาว

---------------------- *นกวเทศสมพนธชานาญการ กลมงานวเทศสมพนธ กองแผนงาน กรมการพฒนาชมชน

การเตรยมความพรอมของกระทรวงมหาดไทย

ในการเขาสประชาคมอาเซยน ในป พ.ศ. 2558

ในมมมองของ เลขาธการอาเซยน (ดร.สรนทร พศสวรรณ) จนทมา โจนส*

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 43

นอกจากการบรหารสานกเลขาธการอาเซยนแลว กฎหมายสงสดของอาเซยน หรอทเรยกวา

‘กฎบตรอาเซยน’ ทมผลบงคบใชตงแตวนท 15 ธนวาคม 2551 ไดกาหนดใหเลขาธการอาเซยนเปนผ

ทมบทบาทสาคญในการ ‘ตดตามความคบหนา’ วาแตละประเทศสมาชกอาเซยนสามารถปฏบต

ตามความตกลงตางๆ ทเหนชอบรวมกนไดหรอไมอยางไร ทงน เพอหาทางชวยเหลอ รวมถงแจงให

ประเทศสมาชกอนๆ ทราบเพอหาทางออกตอไป

ทนมาดกนวาทาไมกระทรวงมหาดไทยตองเตรยมตวในการเขาสประชาคมอาเซยนกนเลยคะ

การเปนประชาคมอาเซยน ไมใชเรองของกระทรวงการตางประเทศ กระทรวงพาณชย

กระทรวงการคลง ฝายความมนคง จากทเคยทราบมาแลววาประชาคมอาเซยนประกอบดวย สาม

เสาหลกของอาเซยนคอ 1) เสาการเมองและความมนคง จะดแลเรองความมนคง การเมอง ความม

เสถยรภาพในพนท ใครทะเลาะกบใคร มปญหาเขตแดนกบใคร เพอใหเกดความมนใจวาภมภาคน

600 ลานคน 10 ประเทศ มเสถยรภาพ ไมไปกระทบกบบรรยากาศของการคาขาย การลงทน ซง

ในขณะนการคาขาย การลงทน อาเซยนรวมกนมผลผลตมวลรวม รายไดประชาชาตทงหมดท

เรยกวา Growth National หรอ Growth Domestic Product/GDP 2.4 ลานลานดอลลาร ประเทศ

ไทยเปนประเทศทมเศรษฐกจเปนอนดบ 2 ของอาเซยนประมาณ 8 แสนลานดอลลาร เศรษฐกจท

ใหญกวาไทยคอ อนโดนเซยเพราะมประชากรมากถง 245 ลานคน ประเทศไทยเปนประเทศ

เศรษฐกจอนดบ 2 ในจานวน 24 ลาน ลานดอลลาร ในจานวนนสวนใหญเปนระหวางสงคโปรกบไทย

ไทยกบมาเลเซย มาเลเซยกบสงคโปร สงคโปรกบอนโดนเชย ไมใชทง 10 ประเทศทคาขายใน

ปรมาณทเสมอภาค เพราะฉะนนไมใชเรองของกระทรวงการตางประเทศ การเมองความมนคง

ระหวางประเทศ กลาโหม ไมใชเรองของกระทรวงเศรษฐกจคลง กระทรวงพาณชย กระทรวง

คมนาคม กระทรวงอตสาหกรรม เปนความรบผดชอบของกระทรวงเหลานนดวยแตไมใชทงหมด

และไมใชเรองของกระทรวงทเปนทางวฒนธรรม เสาหลกท 2) คอเศรษฐกจ เสาหลกท 3) สงคม

และวฒนธรรม แตตองเปนความสนใจของกระทรวงหลกของประเทศ เพราะการเขาสอาเซยนตอง

เขาไปดวยความมนใจดวยความพรอม ดวยความเชอมนในตนเอง ดวยความมศกดศร คน 65 ลานคน

ตองอาศยมหาดไทยในการมทยนอยบนเวท ซงจะเปนความสนใจ ซงจะเปนเวททกวางขน และ

ยนอยอยางมศกดศร มความเชอมนในตนเอง และมความสงา ไมมกระทวงไหนทจะสามารถพดไดวา

อยถงทกหมบาน ชมชน ทกรากหญา ยกเวนกระทรวงมหาดไทย มตหลายมตทกระทรวงอนๆ

รบผดชอบอยนน มหาดไทยกตองรบผดชอบในฐานะทมหาดไทยเปนผดแลความทกขสขของ

ประชาราษฎร และมหาดไทยคอเสาหลกทดารง ซงอสรภาพของประเทศตงแตตนมาจนถงปจจบนน

เพราะฉะนนกระทรวงทสาคญทสดทควรจะรเรองนคอกระทรวงมหาดไทย กระทรวงมหาดไทยเปน

ทแรกทเชญใหมาพดกบชาราชการทวประเทศ

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 44

การยอมรบอตลกษณของประเทศในอาเซยน

อาเซยนอาจตองการใหแตละประเทศเขาสประชาคมอาเซยนไมตองการใหสญเสยอตลกษณ

ของตนเอง ไมตองการใหอตลกษณของความเปนไทยตองถกกระทบกระเทอน ตองการใหเขาไปแลว

รบอกอตลกษณหนงคออตลกษณของอาเซยน เหมอนคนเยอรมนรสกเปนเยอรมนและรสกเปน

ยโรปเหมอนคนฝรงเศส องกฤษ สวเดน รสกเปนยโรเปยน แตกเปนคนของสญชาตเขาเองดวย

ใครจะสรางความรสกอนนขนมา ใครจะสรางความรสกทมความภมใจ ทมความมนใจดเทากบ

ขาราชการกระทรวงมหาดไทยทอย ทวทกมมของประเทศ หลายสงหลายอยางทเราเคยคดทา

มองในอดตตองเปลยนไป

ความสามารถในการใชภาษาองกฤษ

ภาษาคอเรองทหนง ทคนไทยภมใจทไมเปนเมองขนใครและใชเปนขอแกตววาภาษาองกฤษ

ของคนไทยไมดเพราะไมเคยเปนเมองขนใคร คนไทยใชขออางนแกตวตงแตเพอนรอบๆ อาเซยน

เพงพนจากการเปนอาณานคมจนกระทงเดยวนผานมา 60 ป ประเทศเพอนบานพดภาษาองกฤษ

ดกวาไทย ไทยยงยนยนขออางเดมทวาไมเคยเปนเมองขนของใคร คาพดนไมใชคาอธบายแตเปน

ขอแกตว

กระแสโลกาภวตน

การมาพดครงน มาพดเพอจะกระตนใหคดดวยความหวงด เพราะเปนหวงในความสามารถ

ความพรอมในการแขงขนของสงคม เพราะฉะนนมาเพอให Advance/Prior Warning วาพายกาลง

มา สงทกาลงมาไมใชนาหลากทมาเพราะฝนตก แตเปนสนามทมาเพราะเกดความสนสะเทอนของ

กระแสโลกาภวตน อาเซยนคอกลไกในภมภาคทจะรองรบความสนสะเทอนทมาจากกระแสโลกาภ

วตน ถาไทยรบอาเซยนไมไดนามนนมนจะทวมเราเอง แตทมการสรางกรอบอาเซยนเอาไวใหเปดท

ละนด ทละขน ทละตอน เพราะสจธรรมกคอ ประเทศไมสามารถถกปดไดตลอดไป ไมวาจะเปน

ภาคเอกชน ภาคอตสาหกรรม ภาคการผลต หรอภาคบรหาร การศกษาสาธารณสข โทรคมนาคม

เรองการขนสง โลจสตกส ทงหมดน จะปดไวตลอดไปในอนาคต ไมมการปรบเปลยนนนเปนไปได

ถาอาเซยนไมเปดโลกาภวตนจะเปดใหไทยเอง

ในจงหวดชายแดน ตาก นครพนม หนองคาย ชายแดนเขมร เกดโรงงานมากมาย เพราะ

โมเดลของเศรษฐกจทเราเตมโตมา 4 ทศวรรษ คอโมเดลของการใชแรงงานถก โมเดลของการใช

ทรพยากรทมอยมากมาย โมเดลของการนาเอาผบรหาร วทยาศาสตร วทยาการ เทคโนโลยมาจาก

ขางนอก ตางชาตมาอาศยความไมมกฎ ไมมเกณฑเรองสงแวดลอมของไทยเพราะฉะนนตนทนจงถก

เพราะวาบานเมองเขาทมกฎบงคบ ซงทาใหทกอยางแพง จงมาทไทยดกวา เพราะไมมกฎหมายใดๆ เลย

ชวงแรกไตหวน ญปน เกาหล ยโรปจงเขา เพราะฉะนนเรองสงทอ เสอผา รองเทา เรองทใชแรงงาน

เปนหลก ใชเทคโนโลยสง ไมใชทกษะสง ตางชาตจงมาในไทย อตสาหกรรมของตางชาตทมตนทนสง

Sunset Industry คาแรงแพง คาเงนแพงเลย ไมสามารถอยได ตองไปเมองทถก พอมาเมองไทย

คนไทยกตอนรบ ไทยเปน Sunrise Industry กระแสและกระบวนการตางดาว และถาเราไมปรบตาม

เรายงอยกบธรกจและอตสาหกรรมประเภทนน เรองการแปรรปอาหาร ใชแรงงานมาก ซงเปนงาน

ทไมยาก และคนไทยไมทาแลว แตเปนคนตางชาตทมาทา

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 45

สงเหลานคอสงทเกดขนและเปลยนแปลงตอหนาเราทกวน ไมวาเราจะเหนหรอไมเหน

เราจะตองไมลมหลกทกลาววา “เราไมสามารถทจะกาวลงไปในแมนาไดเปนครงทสอง” ซงเปน

หลกของพทธศาสนา มความหมายวาทกครงทเรากาวลงไปนน นาในนาเปนนาใหมแลว เพราะนา

ทเรากาวลงไปเมอเขาหรอเมอวานมนไหลผานไปแลว แตเรายงตดอยกบความรสกวามนเปนแมนา

สายเดยว เรายงตดอยในเรองของรปธรรม สงเหลานไดเปลยนอยตอหนาเราตลอด เพราะฉะนน

ถาเราไมเปลยน อาเซยนกจะบงคบใหเราเปลยน และถาอาเซยนไมบงคบใหเราเปลยนโลกาภวตนจะ

บงคบใหเราเปลยน สงทดทสดคอเตรยมพรอม ปรบตวตาม และคนทจะนาขอความนไปใหชาวบาน

ควรจะเปนขาราชการกระทรวงมหาดไทย ตฆองรองปาว ตองปรบ ตองปรง ตองเปลยน ตองตน

ใหฟนมาจากสภาวะทปลอยใหมนเปนไปตามธรรมชาตแบบไมกระตอรนรน ไทยคอประเทศหนง

ในอาเซยนทไมชอบไปทางานในตางประเทศ องคกรระหวางประเทศเตอนมาบอกวา ในองคกรม

โควตาสาหรบประเทศไทยเพราะไทยจายภาษใหกบสหประชาชาต มหนอยใน IMF และธนาคารโลก

เพราะไทยมภาษทถกนาไปใชในกจกรรมกจการเหลาน แตละประเทศตางกมโควตา คนไทยไมเคย

อางสทธโควตา มแตคนเอเชยใต ขณะนจนอางทกอยางทเปด เกาหลกอางสทธของตน เพราะเกาหล

ถาตองการอะไรจะมความตงใจทตองเอามาใหไดแตคนไทยเรามความรสกท reserved ไมอยากจะไป

เผชญไมใหความสนใจกบเรองรอบดาน มความรสกวาอยบานสะดวกกวา ใกลกวา เคยชน อยใน

สภาพทเราไมรสกแปลกแยก

ทงหมดน เปนมมมองของเลขาธการอาเซยน แตยงไมหมดแคนนะคะ ยงมหลายตอหลาย

เรอง ทงเรองผลกระทบของกระแสโลกาภวตน รวมถงทาอยางไรถงจะใหประเทศสมาชกอาเซยน

ไดเขาใจซงกนและกน พรอมทงการยอมรบความแตกตางในสงคม ถามโอกาสจะนามาเลาใหฟงกน

ใหมนะคะ...

..พบกนใหมฉบบหนาคะ..

แหลงทมา : การบรรยายพเศษการเตรยมความพรอมของกระทรวงมหาดไทยในการเขาสประชาคมอาเซยน

โดยเลขาธการอาเซยน : กลมงานอาเซยน กองการตางประเทศ กระทรวงมหาดไทย

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 46

ภาษาอาเซยนพนฐานนาร วารสารอเลกทรอนกสฉบบเดอนสงหาคม..เราไดเรยนรภาษากมพชากนแลวนะคะ ฉบบนเรามาตอกนดวยภาษาอนโดนเซยกนตอคะ

ภาษาอาเซยน : อนโดนเซย

คาศพท คาศพท สวสด เซลามทปาก (ตอนเชา) รถแทกซ ทาสซ เซลามทซแอง (ตอนเทยง) รถไฟฟา เคราตา อาป เซลามทซอร (ตอนเยน) เรอ คาปาล

เซลามทมายม (ตอนคา) วน ฮาร ขอบคณ เทรมากาส สปดาห มนก สบายดไหม อพาร คาบาร เดอน บลาน ยนดทไดรจก เซลามน เบอรจมพา เดนกน อนดา ป ทาฮน พบกนใหม ซมไพ จาพา ลาก หองนา คามาร เคซล ลากอน บาย บาย โรงพยาบาล รมา สากต เชญ สลาคาน รายขายยา อาโพตก นา แอร มนม ยา พล, เทบเลท กาแฟ โคป สถานตารวจ แคนโท โพลส นม ซ ซ ธนาคาร แบงค เนอหม บาบ สนามบน บานดารา ไก อะยม ภตตาคาร รมา มาคาร เรสโตแรน ปลา ไอกาน โรงแรม โฮเทล เนอวว ซาป ถนน จาลาน ขาว นาส ราคาเทาไร บราพา อนน ผก ซายวมายว ลดราคาไดไหม บซา ครง ซดคส ผลไม บวห เงนสด ทคาร อรอย เซแดป ต ATM เอทเอม

æǴǧ¤¹ ¾ª.

ã¹ÃaéÇÁËÒÇi·ÂÒÅaÂ

ฉบบหนา! เราจะมาแนะนาภาษาอาเซยนของประเทศ เพอนบานประเทศไหน โปรดตดตามกนนะคะ.. ทมา : www.Thaifranchisecenter.com/AEC/language.pha

สกลเงน : รเปยห

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 47

ธรกจโรงแรมเปนองคประกอบสาคญของภาคเศรษฐกจการทองเทยว และเปนปจจยสาคญในการสรางความเจรญเตบโตใหกบระบบเศรษฐกจของประเทศ อกทงยงเปนสถานทพกผอนแกนกทองเทยวทงชาวไทยและ ชาวตางประเทศ รวมไปจนถงการสงเสรมสรางภาพลกษณของประเทศ เพอทจะดงดดใหเกดการทองเทยวมากยงขน ดงนนจดมงหมายของการทาวทยานพนธเรองนเพอเปนการศกษาถงกลยทธดานสวนประสมทางการตลาด และ การแขงขนของกลยทธธรกจโรงแรม : การศกษากลยทธสวนประสมทางการตลาดของโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก โดยใหความสนใจในเรองกลยทธสวนประสมทางการตลาดในดานตางๆ

ในการศกษาไดดาเนนการโดยใชการสมภาษณ และอาศยขอมลทตยภมในการศกษากลยทธสวนประสมทางการตลาดของโรงแรม จากหนงสอ เอกสาร สงตพมพ และหนวยงานตางๆ จากภาครฐและภาคเอกชน เพอนามาประกอบการวเคราะหกลยทธสวนประสมทางการตลาดของโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก จากการศกษาพบวาธรกจโรงแรมนนมการแขงขนกนสง

โดยตลาดของธรกจโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก จะเปนสนคาทมความตางกนไมมากนก แตจะแตกตางกนทการใหบรการและรปแบบทเปนเอกลกษณของโรงแรมเอง ทมการสงเสรมการขายหรอโฆษณาผานสอตางๆ สการรบรของนกทองเทยว รวมทงการใชชองทางการจดจาหนายโดยผานเครอขายเปนสวนใหญ สาหรบการแขงขนดานราคานน กลยทธทธรกจโรงแรมนามาใชไมมความแตกตางกนมากนก การเพมขนหรอลดลงของราคาบรการไมมผลตอการใชบรการมากนก แตปจจยทมผลตอการตดสนใจในการใชบรการของลกคานน สวนใหญใหความสาคญในเรองของการบรการ ซงบรการทดทาใหลกคาเกดความประทบใจ และมสวนสาคญอยางยงในการตดสนใจเลอกใชบรการของกลมผบรโภคไดอยางชดเจน

คาสาคญ : กลยทธ โรงแรม สวนประสมทางการตลาด ปจจบนประเทศตางๆทวโลกตางใหความสาคญตอการพฒนากจกรรมการทองเทยวในดานตางๆเพราะ

สามารถนารายไดเขาสประเทศเปนจานวนมหาศาล จากการศกษา ขององคการการทองเทยวโลก (World Tourism Organization : WTO) พบวา ภมภาคเอเชยแปซฟก มการขยายตวของนกทองเทยวสงกวาภมภาคอน และคาดวา ในป พ.ศ. 2563 จะมจานวนนกทองเทยวมาเยอนภมภาคเอเชยแปซฟกถง 397 ลานคน จดวาเปนภมภาคทไดรบความนยมสงรองจากภมภาคยโรป (การทองเทยวแหงประเทศไทย. 2546 : ออนไลน)

ซงในปจจบนธรกจโรงแรมทวโลกพยายามพฒนาคณภาพการบรการอยางเขมขนเพอสรางภาพลกษณทดใหแกลกคา โดยการแขงขนนนทวความเขมขนมากขนเรอยๆ ขณะเดยวกนตองดาเนนการภายใตขอจากดทตองพยายามควบคมตนทนการดาเนนการใหตาทสด ผบรหารของโรงแรมตางๆ จงไดพยายามคดคนกลยทธทางการตลาดตงแตระดบพนฐานจนถงการพฒนากลยทธใหมๆ เพอครองใจลกคา

ชอภาคนพนธ : การศกษากลยทธสวนประสมทางการตลาดของโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก

ชอผทาภาคนพนธ : นางสาวสภาภรณ เกษประสทธ ชอปรญญา : บรหารธรกจมหาบณฑต คณะกรรมการทปรกษาภาคนพนธ : ดร.ณฐศร สมจรานกจ ประธานกรรมการ

ผช.ศ. ดร.อราวฒน ชมระกา กรรมการ

æǴǧ¤¹ ¾ª.

ã¹ÃaéÇÁËÒÇi·ÂÒÅaÂ

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 48

สาหรบการทองเทยวในประเทศไทยนน ทรพยากรธรรมชาตมความโดดเดน งดงามและมเอกลกษณเฉพาะตวเปนอยางยง จะเหนไดจากการทนกทองเทยวสวนใหญมวตถประสงคในการเดนทางเพอทองเทยวเปนหลก รองลงมาคอ เพอทาธรกจ ดงนนอตสาหกรรมการทองเทยวถอวาเปนแหลงรายไดทสาคญของประเทศไทย เนองจากสามารถนารายไดเขาสประเทศมากกวาปละ 531,000 ลานบาท (การทองเทยวแหงประเทศไทย. 2553 : ออนไลน) แมชวงภาวะเศรษฐกจตกตา รฐบาลจงมนโยบายใหอตสาหกรรมการทองเทยวเปนกลยทธสาคญในการนาเงนเขามากระตนเศรษฐกจ เพมจานวนนกทองเทยวใหเขามาในประเทศไทยมากขน ประกอบกบความไดเปรยบของประเทศไทยในดานทรพยากรธรรมชาตทมความสวยงามจงทาใหมนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตเดนทางเขามาพกผอนเปนจานวนมาก ปจจยเหลานนบวาเปนโอกาสทางธรกจทดของธรกจทพกแรมในการให บรการดานทพกสาหรบนกทองเทยว ไมวาจะเปนรปแบบของโรงแรมรสอรท อพารทเมนต เกสตเฮาส หรอบงกะโล (พรรณพชร อทธโอภาสกลและคณะ. 2546 : ออนไลน.)

โรงแรมเปนธรกจทบรการเกยวกบทพก อาหารและการพกผอนหยอนใจ ซงใหบรการนกทองเทยว นกธรกจและผเดนทางทตองการความสะดวกสบาย ในปจจบนธรกจโรงแรมมบทบาทความสาคญเพมมากขน เนองจากความเจรญเตบโตของการคมนาคมและการขยายตวของการทองเทยว ธรกจโรงแรมจะมความเกยวของโดยตรงกบการทองเทยว ธรกจโรงแรมในอดมความแตกตางจากการดาเนนงานของธรกจโรงแรมในปจจบนมาก เพราะธรกจโรงแรมในอดตมขนาดเลก มจานวนหองพกไมมาก การใหบรการเปนแบบเรยบงาย สงอานวยความสะดวกมนอย เนองจากการแขงขนและมการลงทนไมสง แตในปจจบนการดาเนนงานของธรกจโรงแรมมการขยายตวอยางรวดเรวและมการเปลยนแปลงไปมาก ซงเปนผลมาจากการขยายตวดานการคมนาคมและการทองเทยว ธรกจโรงแรมไดกลาย เปนธรกจประเภทหนงทมการระดมเงนทนกนเปนจานวนมาก เพอสรางโรงแรมทมขนาดใหญมหอง พกจานวนมาก นอกจากนนยงมสงอานวยความสะดวกตางๆ อยางครบครนทาใหกลายเปนธรกจอยางสมบรณแบบเพอเปนการดงดดใหลกคามาใชบรการ แตการทจะทาใหธรกจโรงแรมประสบความสาเรจไดนนตองอาศยปจจยหลายประการ โดยเฉพาะดานการตลาด

จงหวดพษณโลกเปนจงหวดทางผานเพอไปสภาคเหนอ และมสถานททองเทยว ประเพณวฒนธรรม ทนาสนใจ ดงนนจงหวดพษณโลกจงเปนจงหวดทมศกยภาพในการทองเทยว เนองจากสภาพของจงหวดพษณโลกเปนจงหวดทมธรรมชาตทสวยงาม ทรพยากรธรรมชาตสมบรณ และผลไมทขนชอ รวมไปถงประเพณทมอยมาชานานอนทรงคณคาแกการอนรกษ จงทาใหจงหวดพษณโลกมนกทองเทยวเดนทางมาทองเทยวเพมขนทกป และมการขยายตวเพมขนเรอยๆ ถงรอยละ 4.55 และในป พ.ศ.2552 จงหวดพษณโลกมนกทองเทยวประมาณ 950,920 คน (กรมการทองเทยว. 2552 : ออนไลน.) จงทาใหจงหวดพษณโลกมธรกจโรงแรมเพมขนจานวนมาก ซงในปจจบนจงหวดพษณโลกมโรงแรมและทพกจานวน 46 แหง (สานกงานการทองเทยวแหงประเทศไทย ภาคเหนอ เขต 3. 2553) ดงนนธรกจโรงแรมในจงหวดพษณโลกจงมการแขงขนของธรกจสง ทงดานการบรการหองพก ดานราคา ดานสภาพแวดลอม ดานบรการเสรมตางๆ เชน การจดการนาเทยวแบบเบดเสรจ เปนตน

จากปญหาดงกลาวขางตนผวจยจงทาการศกษาเรองกลยทธสวนประสมทางการตลาดของโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก ซงขอมลทไดรบจะเปนประโยชนเพอนาไปพฒนาธรกจโรงแรมเพอทาการสงเสรมการทองเทยวในอนาคต วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาศกยภาพทางการตลาดของธรกจโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก 2. เพอศกษาเกยวกบกลยทธสวนประสมทางการตลาดของโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก อปกรณและวธดาเนนการวจย ผวจยไดกาหนดวธการวจยไว 5 ขนตอน ดงน

1. รวบรวมขอมลจากเอกสาร 2. รวบรวมขอมลจากภาคสนาม

2.1 การสงเกต 2.2 การสมภาษณ

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 49

3. เครองมอทใชในการวจย ผวจยไดใชเครองมอในการศกษา คอ 3.1 สมดจดบนทก 3.2 กลองถายภาพ 3.3 เครองคอมพวเตอร 3.4 แบบสอบถามแบบมโครงสรางและไมมโครงสราง 3.5 แบบสงเกตแบบมสวนรวม 4. การวเคราะหขอมล 4.1 วเคราะหความรเกยวกบศกยภาพของโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก 4.2 วเคราะหวธเกยวกบกลยทธสวนประสมทางการตลาดของโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก 4.3 การจดทาขอมลเพอเผยแพรเกยวกบกลยทธสวนประสมทางการตลาดของโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก 5. การนาเสนอขอมล การวจยครงน เปนการศกษาขอมลจากการสารวจภาคสนามและขอมลจากแบบสอบถามประกอบการสมภาษณ และการสงเกตแบบมสวนรวม ซงไดนามาเสนอขอมลเชงพรรณนา เพออธบายกลยทธสวนประสมทางการตลาดของโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก เพอใชในการเผยแพรตอไป ผลการวจย

ตลาดของธรกจโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก จะเปนสนคาทมความตางกนไมมากนก แตจะแตกตางกนทการใหบรการและรปแบบทเปนเอกลกษณของโรงแรมเอง ทมการสงเสรมการขายหรอโฆษณาผานสอตางๆสการบรของนกทองเทยว รวมทงการใชชองทางการจดจาหนายโดยผานเครอขายเปนสวนใหญ สาหรบการแขงขนดานราคานน กลยทธทธรกจโรงแรมนามาใชไมมความแตกตางกนมากนก การเพมขนหรอลดลงของราคาบรการไมมผลตอการใชบรการมากนก แตปจจยทมผลตอการตดสนใจในการใชบรการของลกคานน สวนใหญใหความสาคญในเรองของการบรการ ซงบรการทดทาใหลกคาเกดความประทบใจ และมสวนสาคญอยางยงในการตดสนใจเลอกใชบรการของกลมผบรโภคไดอยางชดเจน

สรปและอภปรายผล ธรกจโรงแรมในเขตจงหวดพษณโลก เปนธรกจลกษณะทมผขายนอยราย โดยมผนาตลาดประกอบดวยโรงแรมรายใหญ จานวน 4 ราย ไดแก โรงแรมทอปแลนด โรงแรมอมรนทร ลากน โรงแรมลา พาโลมา และโรงแรมโกลเดนแกรนด จากการสารวจพบวานกทองเทยวนยมเขาพกโรงแรมทมระดบ 3 ดาวขนไป โดยมสดสวนของนกทองเทยวเพมขนเรอยๆ เหนไดจากป พ.ศ.2550 -2551 มนกทองเทยวเพมขนรอยละ 24.78 ซงนกทองเทยวทเขาพกโรงแรมนนสวนใหญเปนกลม Corporate ทเปนตลาดหลกในปจจบน โดยทวไปลกคาจะเขาพกในชวงสดสปดาหและชวงเทศกาล ซงทางโรงแรมเองกมการพฒนาการใหบรการทหลากหลายยงขน ในระยะเวลา 5 ปทผานมา ธรกจโรงแรมไดมการขยายตวเพมขนเรอยๆ และมปรมาณการขยายตวของ ..พบกนใหมฉบบหนา.. รายไดเฉลยสงขน และมแนวโนมการแขงขนเพมมากขน

ÇÒÃÊÒþa²¹ÒªuÁª¹oieÅç¡·Ão¹i¡Ê � ¡a¹ÂÒ¹ 2555 50