Türkçe Dil bilimi2

Greetings and common expressionsGreetings and common expressions in Turkish

Günaydın: “Good morning”

İyi akşamlar : “Good evening”

İyi geceler : “Good night”

In English the expressions; Good evening and Good night are singular. In Turkish they are plural.

Merhaba :“Hello!, Hi!”

“Merhaba” corresponds to “Hello!, Hi!” in English. Its usage is identical in either language. . The reply for “Merhaba” is “Merhaba”. But, “Merhaba” is not used for “Hello!” on the telephone. This type of “Hello” is “Alo”

Selam: “Hello!, Hi!”

“Selam” is more informal than “Merhaba”

Selamünaleyküm: literally means “May God’s peace be upon you” and is used by Muslims as a greeting.

Aleykümselam: is said in reply to the greeting “Selamünaleyküm”.

Allahaısmarladık, Hoşca kalın : “Goodbye”

Güle güle :“Goodbye”

The one who leaves, says “Allahaısmarladık” or “Hoşca kalın”.

The one who stays behind, says “Güle güle”

“Allahaısmarladık” is literally, “I leave you to God’s care”. It is almost the same with “Goodbye” “Goodbye” in English is the clipping of “ God bless you”.

“Hoçca kalın” corresponds “Stay well” in English.

“Güle güle” corresponds “Go well” in English.

Either “Allahaısmarladık” or “Hoşca kalın” is correct in informal situations. But in formal situatiaons “Hoşca kalın” is better.

İyi günler: “Have a good day”

Its usage is almost the same as in English. It is also the formal of “Allahısmarladık” and “Hoşca kalın”.The reply for “İyi günler” is either “İyi günler” or “Size de” (same to you)

Gürüşürüz: “See you later”

The reply for “Görüşürüz” is “Görüşürüz.”

Allah rahatlık versin : This is an informal expression for “Good night”. It means “May God give you peace and comfort” It is generally used by the members of the family at home or friends before going to bed. The reply for “Allah rahatlı versin” is “Sana da”(same to you)

Buyurun, Buyrun :

1. When someone wants to visit you , and asks if you have time, your positive answer will be “Buyrun”, which literally is an invitation and it means that the speaker will be happy to see the quest in his/her home.

2. When someone wants to say or ask you someting you will give him the chance to speak by saying “Buyrun!”. This corresponds to “Yes, please” in English.

3. When you go in a store the shopkeeper will say “Buyrun” to you. It means “May I help you?” in English.4. When you offer your guest something to eat or drink you bring it and say “Buyrun” to the guest. This

corresponds to “This is for you”, or “Help yourself, please.” in English. In this usage the reply for “Buyrun” is “Teşekkür ederim” (Thank you)

5. If you want to give way to someone at a door or you want him go first you step aside and say “Buyrun” It corresponds “After you” in English. The reply is “Teşekkür ederim”

6. When someone at your door and wants to go in you say “Buyrun” , and he comes in. This is for “Come in, pls” in English.

7. When someone comes to visit you you offer him a seat by saying “Buyrun” This is “Have a seat, pls” in Turkish.

8. When you pick up the receiver to answer the phone you can either say “Alo!” , or “Buyrun!” This is “Hello!” in English.

Hoş geldiniz, Hoş bulduk:

“Hoş geldiniz” corresponds “Wellcome” in English.

The reply for “Hoş geldiniz” is “Hoş bulduk”

Teşekkür ederim, Sağolun: “Thank you”

The reply for teşekkür ederim is “Bir şey değil” or “Rica ederim” ( You are wellcome)

Gözünüz aydın: When something which the speaker longing for comes true, he tells the others about it. They say “Gözünüz aydın” to the speaker. The expression indicates that the others share the speaker’s happiness, and that they are also happy about it. The reply for “Gözünüz aydın” is “Teşekkür ederim.”

Hayırlı olsun: When someone opens a shop or starts a new bussiness, others say “Hayırlı olsun” to him. The expression indicates the speaker’s wish that the new bussiness will bring him prosperity, and it will be profitable. The reply for “Hayırlı olsun” is “Teşekkür ederim”

Güle güle kullan / kullanın: When someone buys a thing, such as a new clothes, shoes or a car his friends say “Güle güle kullan / kullanın” It indicates the speaker’s wish that use it with joy. Sometimes “Hayırlı olsun” is said in such condition. The reply for both expressions is “Teşekkür ederim”.

İyi yolculuklar / Hayırlı yolculuklar : Have a nice journey.

İyi tatiller : “Have a nice holiday”

İyi şanşlar : “Good Luck”

İyi eğlenceler : “Have a nice time”

İyi seneler / yıllar, Mutlu seneler / yıllar : Happy new year

Doğum / Yaş gününüz kutlu olsun : Happy birthday

Afiyet olsun : “Bon Appetite”

Kolay gelsin: This is used when the speaker sees someone working, busy with something. It can be a physical, or mental work. The expression indicates the speaker’s wish that whatever that person is doing at the moment, may be easy for him. The reply for “Kolay gelsin” is “Teşekkür ederim”

Afedersiniz: “Excuse me”. Afederniz! İstasyona nasıl gidebilirim? “Excuse me! How can I get to the station?”

Özür dilerim: “I am sorry”. Sometimes “Afedersiniz” is used instead of “Özür dilerim”. But “Özür dilerim” is more formal. And it sounds better in formal situations.

Bir şey değil, Rica ederim: “You are wellcome” used in reply to “Teşekkür ederim”

Aferin / Bravo : “Welldone!”

Ways of saying ‘Yes’ in Turkish:

Evet : “Yes” in the sense of answering yes / no questions in English.

Tamam : ‘Yes’ , in the sense of “O.K”

Peki : “Yes” , in the sense of “All right, O.K and also “If that’s so then…”

Oldu : “Yes” , in the sense of “ That’s good”

Ways of saying “No” in Turkish:

Hayır : “No” in the sense of anwering yes / no questions in English.

Olmaz : “No” in the sense of “That’s not possible, I don’t agree with you, That won’t do”

Yok, Yo : informal saying of “No”

Evet, efendim : “Yes, sir or madam”

Hayır, efendim : “No, sir or madam”

Geçmiş olsun : “Get well soon” is used when a friend is ill or has had an accident. The reply for “Geçmiş olsun” is “Teşekkür ederim”.

Başınız sağolsun : “My condolences” The reply for “Başınız sağolsun” is “Siz de sağolun, Dostlar sağolsun”.

Çok yazık! / Ne yazık! : “What a pity!”

Çok üzüldüm : “I’m sorry to hear that”

Turkish Alphabet

Turkish alphabet is composed of twenty-one consonants and eight vowels. It lacks the English letters q, w, and x and has the following additional letters: ç, ğ, i, ö, ş, ü

The order of alphabet is: A b c ç d e f g ğ h ı i j k l m n o ö p r s ş t u ü v y z

Letter Name Approximate Pronunciation

A a a After,up

B b be big, bad, boy

C c ce jam, jar

Ç ç çe church

D d de dig, did

Letter Name Approximate Pronunciation

E e e bed, fed

F f fe fed, fit

G g ge goal, gap

Ğğ yumuşak ge lengthens preceding, no pronunciation itself

H h he hope, hat

I ı ı England, pencil

İ i i sit, fit

J j je like "s" in leisure, measure

K k ke cape, cost

L l le leave, wool

M m me man, monkey

N n ne not, number

O o o open, no, go

Ö ö ö early, girl

P p pe paper, purpose

R r re rot, rare

S s se sit, soap

Ş s şe like "sh" in ship, shoe

T t te tip, toe

U u u put, pull

Ü ü ü dew

V v ve vote, vice

Y y ye yes, you

Z z ze zoo, zone

Syllables

The general rule is in Turkish is that every vowel will take the consonant before it to form a syllable, so apart from the first syllable of a word, every syllable in a pure Turkish word begins with a consonant. This applies also when suffixes are added to a word and when two or more words form a single unit.

Examples:bil-gi-sa-yar - computerma-sa - tablebar-dak- glasska-lem - pencilki-tap - bookte-le-fon - phonea-dam - mandef-ter - notebook

Stress in words

Turkish words are usually stressed on their last syllable. The common exceptions to this rule are place names, adverbs, compound words, certain foreign borrowings, and some words denoting relatives and living creatures. Some suffixes are not stressed but usually when a suffix is added the stress moves to the last syllable of the resultant word:

ar-ka-daş (friend)ar-ka-da-şım (my friend)ar-ka-da-şı-ma (to my friend)

ma-sa (table)ma-sa-da ( on the table) Na-sıl-sı-nız?(How are you?) İ-yi-yim (I'm fine.)

Vowel Harmony

Wowel harmony in Turkish can be defined as the tendecy for vowels in a word to be similar to the first vowel in that word.

A wovel may be classified according to the shape and position of the organs of speech when making that particular sound. Turkish vowels are classified as follows:

Unrounded Rounded

Low a ı o u

High e i ö ü

Front vowels are pronounced with the middle of the tongue raised towards the highest part of the palate.

Back vowels are pronounced with the back of the tongue raised towards the soft back part of the palate.

Rounded vowels are produced with rounded, protruded lips.

Unrounded vowels are produced with spread lips touching the front teeth.

High vowels are produced with the tongue closer to the palate, and the opening of the mouth is narrower than for low vowels

Low vowels are produced with the tongue in a lower position and the chin dropped lower than for high vowels.

Vowel harmony results from the natural tendency towards minimising the effort required to pronounce a word. Since to change from, say, an “a” sound to an “ı” sound requires less movement from the organs of speech than to change from “a” to “ü”, it is common for “a” to be followed by “ı” but rare for “a” to be followed by “ü”

If the first vowel in a word is high the following vowels will also be high. If it is low the rest of the vowels in the same word will also be low. That is, all the vowels in a word agree. Some borrowed words break this rule.

Suffixes are also based on vowel harmony rule. Usually the last vowel in the word determines the vowel in the suffix. That is, if the last vowel in a word is high the vowel in the suffix will also be high. If the last vowel in a word is low the vowel in the suffix will also be low.

High vowels ( e – i – ö –ü ) harmony: if the first vowel in a word is one of these high vowels the following vowels will also be one of these high vowels as in examples below:

E İ Ö Ü

evet(yes ) isim (name) kötü(bad) ütü(iron)

gece(night) serin(serin) köpek(dog) çünkü(because)

kedi(cat) ince(thin) köprü(bridge) küçük(small)

pencere(window) merdiven(ladder) gözlük(eye-glasses) ülke(country)

ekmek(bread) bilgi(information) öğrenci(student) ümit(hope)

defter(notebook) iki(two)

Low vowels ( a –ı – o – u ) harmony :

if the first vowel in a word is one of these low vowels the following vowels will also be one of these low vowels as in examples below:

A I O U

masa(table) kırmızı(red) çorba(soup) uzak(far)

kadın(woman) kısa(short) okul(school) dokuz(nine)

hava(weather) ıslak(wet) çocuk(child) uçak(plane)

kapı(door) kalın(thik) oda(room) duvar(wall)

banyo( bathroom / bath) hafıza(memory) oyuncak(toy) armut(pear)

Plurals

The plural suffixes are –ler and –lar. All the nouns, countable or uncountable, and all the adjectives can be made plural. Adjectives function as a noun in this case.

When adding a plural suffix to a word you normally have to choose the vowel that harmonises with the last vowel in the receiving word. If the last vowel of the receiving word is one of the high vowels (e – i – ö – ü ) add –ler suffix to the word.

Examples:

Turkish singular noun English singular noun Turkish plural noun

defter notebook defterler

öğrenci student öğrenciler

şeker sugar şekerler

göl lake göller

ev house evler

gün day günler

İngiliz Englishman İngilizler

güzel beautiful güzeller

pencere window pencereler

ekmek bread ekmekler

If the last vowel of the receiving word is one of the low vowels ( a – ı – o – u ) add –lar suffix to the word.

Examples:


okul school okullar

masa table masalar

bardak glass bardaklar

kalın thick kalınlar

kız girl kızlar

ulus nation uluslar

telefon phone telefonlar

bekar single bekarlar

su water sular

çay tea çaylar

kırmızı red kırmızılar

If the last consanant of a word is “l” with a preceding vowel double the letter “l” when adding plural suffixes –ler or –lar as in examples below:


dal branch dallar

el hand eller

kıl hair kıllar

dul widow dullar

kel bald keller

göl lake göller

çöl desert çöller

dil tongue, language diller

mal property mallar

The use of plurals

The plural suffix is added to indicate plurality. If plurality is shown by a numeral greater than one or a word like “çok” (many), or “kaç” (how many), no plural suffix is added to the noun as in examples below:

iki kitap two books not ”iki kitaplar”

çok bardak a lot of glasses not “çok bardaklar”

kaç kişi how many people not “kaç kişiler”

Sınıfta on beş öğrenci var. There are fifteen students in the class.

Dolapta çok bardak var. There are a lot of glasses in the cupboard.

Partide kaç kişi vardi. How many people were there in the party?

Kalemler çekmecede. The pencils are in the drawer.

In question and negative “…var mı?” (Is / are there any…) and “…yok” (There isn’t / aren’t any…) sentences plural suffix is not added to the noun as in examples below:

Sınıfta hiç öğrenci var mı? Are there any students in the class?

Masada hiç kitap yok. There aren’t any books on the table.

Buzdolabında hiç yumurta yok. There aren’t any eggs in the fridge.

The simple present form (aorist) of the verb 'to be'

The simple present tense of the verb ‘to be' is formed by adding the personal endings ‘-im, -sin, -dir / -iz, -siniz, -dirler' to the noun-based words (= nouns, adjectives, pronouns etc.) :

‘öğretmen-im, zengin-im, öğrenci-sin, mutlu-y-uz, öğrenci-siniz' etc.

CONJUGATION TABLE

Personal

Pronouns

Personal

Endings

Affirmative Negative Interrogative Negative Interrogative

Ben / I -im öğretmen-im ...değil-im öğretmen mi-y-im ...değil mi-y-im

Sen / You -sin öğretmen-sin ...değil-sin öğretmen mi-sin ...değil mi-sin

O / He/She/It -dir öğretmen-dir ...değil-dir öğretmen mi-dir ...değil mi-dir

Biz / We -iz öğretmen-iz ...değil-iz öğretmen mi-y-iz ...değil mi-y-iz

Siz / You -siniz öğretmen-siniz ...değil-siniz öğretmen mi-siniz ...değil mi-siniz

Onlar / They -dirler

öğretmen-dirler ...değil-dir-ler öğretmen mi-dir-ler ...değil mi-dir-ler

...değil-ler ...değil ler-mi

The personal endings are unstressed, so the stress usually falls on the preceding syllable:

öğretmenim, öğrenciyiz, doktorsun

If one of the demonstrative adjectives ‘bu', ‘şu' and ‘o' precedes any plural noun. They do not themselves take plural suffixes in such cases as in the examples below:

Bu tükenmez kalemler kırmızı(dır).

Şu ayakkabılar çok güzel(dir).

O adamlar polis(tir).

Omission of third persons ‘-dir' and ‘-dirler' personal endings

Especially in spoken Turkish the third person suffixes ‘-dir' and ‘-dirler' are usually omitted:

Bu kitap çok kalın(dır).

Bu tükenmez kalemler kırımızı(dır).

Meltem ve Esra öğretmen(dirler).

Mehmet çok neşeli bir çocuk(tur).

Onlar İngiliz(dirler).

However, when giving information in a rather formal way as opposed to making a mere personal observation ‘-dir' and ‘-dirler' are used:

İstanbul tarihi bir şehirdir.

Sezen Aksu ünlü bir şarkıcıdır.

Türkiye'nin başkenti Ankara'dır.

Türkiye'nin ilk cumhurbaşkanı Atatürk'tür.

İngiltere bir ada ülkesidir.

Ay Dünya'nın uydusudur.

Çin Dünya'nın en kalabalık ülkesidir.

The ending ‘-dir' can be added to other persons other than the third person singular. It conveys the sense of 'certainty', 'probablity' or 'posibility':

O adamlar polistir. (the speaker guesses the men in question might be undercover policemen as they aren't in the uniforms.)

Omission of personal pronouns

As the grammatical person is clearly indicated by the personal ending on the verb, personal pronouns are usually omitted. If, however, there is a need to emphasize the person personal pronouns may be used:

(Ben) öğretmenim. (Biz) Türküz . Onlar sekreter.

(Siz) öğrencisiniz . (O) sekreter.

Note that when third persons ‘-dir' and ‘-dirler' drop the third person plural pronoun ‘onlar' never drops. Since neither third singular person pronoun ‘O' nor the third plural person pronoun ‘Onlar' has no a personal ending in such a case it isn't clear whether the speaker means ‘O' or ‘Onlar'.

In plural persons ‘Biz, Siz, Onlar' the noun following them is always singular as these personal pronouns have the plural quality:

Biz üniversite öğrenciyiz.

Siz aynı hukuk bürosunda mı avukatsınız?

Onlar bir balık restoranında garson(durlar).

The distinction between ‘sen' and ‘siz'

Both ‘sen' and ‘siz' may be used when addressing the second singular person. ‘Sen' is informal and used when addressing a close friend or family members. ‘Siz' is formal and used when addressing anyone with whom there is formality. And also ‘siz' is used as a sign of respect for the addressed person. The person whom the speaker addresses ‘siz' doesn't necessarily address the speaker ‘siz'. It may as well be the other way round. For example: The teacher addresses a student ‘sen'. But the student always addresses the teacher ‘siz'.

NEGATIVE FORM

To form the negative of the simple present tense of the verb ‘to be' the word ‘değil' is placed after the word it negates and the appropriate personal endings are added to ‘değil':

Ben öğretmen değilim. Türkiye'nin başkenti İstanbul değildir.

Aslı mutlu değil. Bugün hava soğuk değil .

Onlar burada değiller.

The stress falls on ‘değil': Ben öğretmen değilim.

‘Değil' without a personal ending negates the previous word:

Mehmet öğretmen değil, mimar..

Yasemin evde değil, okulda.

O zayıf değil, şişman.

Biz Ankara'lı değil, İzmir'liyiz.

Bu kalem kırmızı değil, mavi.

Türkiye'nin başkenti İstanbul değil, Ankara'dır.

INTERROGATIVE FORM

In the interrogative form the personal endings are usually added to the interrogative particle

‘-mi' which is written separately from the preceding word:

Mutlu musun? Ben kısa boylu muyum? Onlar öğretmen mi(dirler)?

Siz doktor musunuz? Evde misiniz?

Pay attention to vowel harmonization of the ending with the receiving word.

The stress falls on the syllable before the interrogative particle: öğretmen misin?

NEGATIVE INTERROGATIVE

The negative interrogative form of the verb ‘to be' is made with ‘değil mi':

Sen öğretmen değil misin?

Ahmet odasında değil mi?

Bugün cuma değil mi?

Mutlu değil misin?

The stres falls on ‘değil': Sen öğretmen değil misin?

The definite past tense form of the verb 'to be'

The past tense of the verb ‘to be' is formed by adding the past tense suffix ‘-di (idi)' to the noun-based words: ‘yalnız-dı, okulda-y-dı, güzel-di, sıcak-tı, kapalı-y-dı' etc.

CONJUGATION TABLE

Personal

Pronouns

Personal

Endings


Ben -m yalnız-dı-m ...değil-di-m yalnız mı-y-dı-m ...değil mi-y-di-m

Sen -n yalnız-dı-n ...değil-di-n yalnız mı-y-dı-n ...değil mi-y-di-n

O - yalnız-dı ...değil-di yalnız mı-y-dı ...değil mi-y-di

Biz -k yalnız-dı-k ...değil-di-k yalnız mı-y-dı-k ...değil mi-y-di-k

Siz -niz yalnız-dı-nız ...değil-di-niz yalnız mı-y-dı-nız ...değil mi-y-di-niz

Onlar -ler

yalnız-dıl-ar ...değil-di-ler yalnız mı-y-dı-lar ...değil mi-y-di-ler

yalnız-lar-dı ...değil-ler-di yalnız-lar-mı-y-dı ...değiller-mi-y-di

● The suffix ‘-di' with third person plural can be added either before the personal suffix ‘-ler' or after the suffix: yalnızdılar / yalnızlardı

The past tense of the verb ‘to be' can be expressed in two ways: ‘yalnız idim.' (written separately) or ‘yalnızdım.' (as a suffix). The second use is more common in Turkish.

Dün akşam evde yalnızdım.

Geçen hafta sonu Ankara'daydık.

Film çok güzeldi.

Barış Manço çok ünlü bir şarkıcıydı.

Ali ve küçük kardeşi bahçedeydiler / bahçedelerdi.

On dakika önce masada bir cep telefonu vardı.

The stress normally falls on the syllable before the tense suffix: yalnızdım

NEGATIVE

To form the negative of the simple past tense of the verb ‘to be' the word ‘değil' is placed after the word it negates and the appropriate personal endings are added to ‘değil':

Film çok güzel değildi.

Dün Mert benimle birlikte değildi.

Dün akşam evde yalnız değildim.

Dün akşam annem ve babam evde değildiler / değillerdi.

Bugün sınıfta üç öğrenci yoktu.

The stress falls on ‘değil': Film çok güzel değildi..

‘Değil' without a personal ending negates the previous word:

Dün akşam evde değil, dışarıdaydım.

Geçen hafta sonu İstanbul'da değil, Ankara'daydım.

Sabah hava sisli değil, açıktı.

Çocuklar evde değil, parktalardı / parktaydılar.

Masanın üzerinde iki değil, üç kitap vardı.

INTERROGATIVE

In the interrogative form the personal endings are usually added to the interrogative particle ‘-mi' which is written separately from the preceding word:

Dün akşam evde miydin?

Mutlu muydunuz?

Film güzel miydi?

Çocuklar odalarında mıydılar / odalarındalar mıydı?

Dün gece hava yağmurlu muydu?

The stress falls on the syllable before the interrogative particle: Mutlu muydunuz?

NEGATIVE INTERROGATIVE

The negative interrogative form of the verb ‘to be' is made with ‘değil mi':

Dün akşam evde değil miydin?

Film güzel değil miydi?

Ahmet ve Ali sınıfta değiller miydi / değil miydiler?

Banka açık değil miydi?

Siz tatilde değil miydiniz?

The stres falls on ‘değil': Film güzel değil miydi?

The indefinite past tense form of the verb 'to be'

The indefinite past tense of the verb ‘to be' is formed by adding the tense suffix

‘-miş' (-mış, -müş, -muş) to noun-based words: ‘güzel-miş, hasta-y-mış, evde-y-miş, , sıcak-mış' etc.

CONJUGATION TABLE

Personal

Pronouns

Personal

Endings


Ben -im güzel-miş-im ...değil-miş-im güzel mi-y-miş-im ...değil mi-y-miş-im

Sen -sin güzel-miş-sin ...değil-miş-sin güzel mi-y-miş-sin ...değil mi-y-miş-sin

O - güzel-miş ...değil-miş güzel mi-y-miş ...değil mi-y-miş

Biz -iz güzel-miş-iz ...değil-miş-siz güzel mi-y-miş-iz ...değil mi-y-miş-siz

Siz -siniz güzel-miş-siniz ...değil-miş-siniz güzel mi-y-miş-siniz ...değil mi-y-miş-siniz

Onlar -ler

güzel-miş-ler ...değil-miş-ler güzel mi-y-miş-ler ...değil mi-y-miş-ler

güzel-ler-miş ...değil-ler-miş güzel-ler mi-y-miş ...değil-ler mi-y-miş

●The suffix ‘-miş' with third person plural can be added either before the personal suffix ‘-ler' or after the suffix: güzelmişler / güzellermiş

USE

The indefinite past tense of the verb ‘to be' is:

A used to indicate that the speaker is reporting hearsay information which is true for the past:

Hakan : Dün sınıfta yoktun. Neredeydin? Sinem : Hastaydım.

An hour later

Hakan : Sinem dün hastaymış.

Damla : Bugün sınıfta mı?

Hakan : Evet.

A: Dün akşam evde değilmişsin. (‘Your brother told me that.')

B: Hayır değildim. Aslı'nın doğum günü partisindeydim.

Bu Ahmet'in eski arabasıymış. (ie, The speaker might have been told by Ahmet or someone else it was Ahmet's sometime in the past - but it's no longer his.)

Hava geçen hafta sonu İstanbul'da çok sıcakmış. (‘My brother in İstanbul told me that on the phone.')

B used to report inferred information which is true for the past or started sometime in the past and continues to the present. It covers the past as well as the present:

Öğretmen : Sinem nerede?

Öğrenci : Hastaymış. (= Her illness started sometime in the past and she's still ill.)

Çoçuklar bir saattir parktalarmış. (= They went to the park an hour ago - and they are still in the park.)

A: Hastaymışsın. (‘Your sister told me that at school today')

B: Evet. Ateşim var. (‘I had a cold last night.')

Suzan evde yalnızmış.

Hava İzmir'de yağmurluymuş.

Ahmet Ankara'daymış.

C used to say what you have just found (out), noticed or learned something new that you didn't until at the moment of speaking:

Yüzüğüm banyo aynasının önündeymiş. (‘I searched everywhere for my ring. I found that in front of the bathroom mirror in the end.')

Hava çok sıcakmış. (implies that the speaker has just went out and noticed the weather is very hot.)

Fransızca çok zormuş. (‘I have been learning French for some time. I find it very difficult')

Fransızca zor değilmiş. (implies that the speaker was either told or thought French is difficult, but after starting to learn it he finds himself that it isn't difficult or, he merely express his opinion as it is in the preceding sentence.)

Selin'le Seden kardeşlermiş. (‘I didn't know it. I have just learned it')

The definite past tense

FORMATION

The ‘di'li geçmiş zaman' of the verb is formed by adding the tense suffix ‘-dı' (-di, -du, -dü / -tı, -ti, -tu, -tü) to the verb base : ‘anla-dı, gel-di, ara-dı, çalış-tı, hazırla-dı' etc

The affirmative verb is formed in three steps as follows:

STEP 1: Remove ‘-mek / -mak' from the infinitive form of the verb:

infinitive: anlamak anla→

STEP 2: Add the tense suffix ‘-dı' (-di, -du, -dü / -tı, -ti, -tu, -tü):

anla anla-dı→

STEP 3: Add appropriate personal endings (-m, -n,- / -k, -niz, -ler):

anla-dı-m, anla-dı-n, anla-dı / anla-dı-k, anla-dı-nız, anla-dı-lar

As you can see these personal endings are the same as for the past tense of the verb ‘to be' with the exception of no buffer letter.

NEGATIVE FORM

The negative verb is formed by following the steps below:



STEP 2. Add the negative particle ‘-me / -ma':

anla anla-ma→

STEP 3: Add the tense suffix ‘-dı' (-di, -du, -dü / -tı, -ti, -tu, -tü):

anla-ma anla-ma-dı→

STEP 4: Add appropriate personal endings (-m, -n,- / -k, -niz, -ler):

anla-ma-dı-m, anla-ma-dı-n, anla-ma-dı / anla-ma-dı-k, anla-ma-dı-nız, anla-ma-dı-lar

The stres falls strongly on the syllable before the negative ending: anlamadım

INTERROGATIVE FORM

The interrogative verb is formed by adding the interrogative particle ‘-mi' (-mı, -mü, -mu) to the affirmative verb separately. Unlike in all the other tenses, the personal endings in the interrogative and negative interrogative forms precede the interrogative particle ‘-mi':

anla-dı-m mı, anla-dı-n mı, anla-dı mı / anla-dı-k mı, anla-dı-nız mı, anla-dı-lar mı

The stress falls on the preceding syllable: anladın mı

NEGATIVE INTERROGATIVE FORM

The negative interrogative verb is formed by adding the interrogative particle ‘-mi' (-mı, -mü, -mu) to the negative verb - the way it is added to affirmative verb to form the interrogative verb:

anla-ma-dı-m mı, anla-ma-dı-n mı, anla-ma-dı mı / anla-ma-dı-k mı, anla-ma-dı-nız mı, anla-ma-dı-lar mı

CONJUGATION TABLE

Personal

Pronouns

Personal

Endings

AffirmativeNegative

Interrogative Negative Interrogative

Ben -m anla-dı-m anla-ma-dı-m anla-dı-m mı anla-ma-dı-m mı

Sen -n anla-dı-n anla-ma-dı-n anla-dı-n mı anla-ma-dı-n mı

O - anla-dı anla-ma-dı anla-dı mı anla-ma-dı mı

Biz -k anla-dı-k anla-ma-dı-k anla-dı-k mı anla-ma-dı-k mı

Siz -niz anla-dı-nız anla-ma-dı-nız anla-dı-nız mı anla-ma-dı-nız mı

Onlar -ler anla-dı-lar anla-ma-dı-lar anla-dı-lar mı anla-ma-dı-lar mı

USE

Most common time expressions used with the ‘di'li geçmiş zaman' are as follows:

dün : yesterday

dün (sabah, öğleden sonra, akşam,) : yesterday (morning, afternoon, evening)

dün gece : last night

geçen (salı..., hafta, ay, eylül..., yaz..., sene [= yıl] ) : last (Tuesday..., week, month, September..., summer..., year)

geçen (gün, sabah, öğleden sonra, akşam, gece) : the other (day, afternoon, evening, night)

geçenlerde : lately, recently

geçen defa (= sefer) : last time (in the sense of the previous time)

(iki) saat, gün, hafta, ay, yıl önce (= evvel) : (two) days, weeks, hours, years ago

çok önce : a long time ago

biraz, az önce : a little while ago

(birkaç) dakika, saat, gün, ay, yıl önce : (a few) minutes, hours, days, years ago

önceki (evvelki) gün : the day before yesterday

The ‘di'li' geçmiş zaman' is:

A used to relate past events either fulfilled or witnessed by the narrator:

Sabah saat 7:00 de kalktım.

Babam yarım saat önce yattı.

Ali bugün okula gelmedi.

Dün gece Ayşe'nin doğun günü partisine gittik.

Kız kardeşim Zeynep geçen yaz evlendi.

Osman evden biraz önce çıktı.

B used to relate past events known to the narrator through his education:

Ampulü Edison buldu.

İstanbul'u Fatih Sultan Mehmet fethetti.

II. Dünya savaşı 1939'da başladı.

Atatürk 10 Kasım 1938'de öldü.

C used instead of the ‘gelecek zaman' in order to assure the one whom we address on the action to be done in a short time or, to sound persuasive:

A woman making up in the bathroom for a party may reply his husband calling her at the door ‘Geç kalıyoruz, acele et!' as ‘geldim!'. (the woman implies that ‘I have almost finished it. Don't be impatient. I am coming.').

Anyone working on a work may also reply the question, ‘İşini ne zaman bitireceksin' as ‘bitti'. (It is meant by the word ‘bitti' that it's almost finished, or is going to finish in seconds).

Note that The ‘di'li geçmiş zaman' covers the English simple past tense as well as the present perfect tense (which is used for past actions whose time is not given and not definite. And also used for actions which occur further back in the past, provided the connection with the present is still maintained, that is, the action could be repeated in the present).

‘I have done my homework.' and ‘I did my homework.' are both translated into Turkish as ‘Ev ödevimi yaptım.' Or, ‘We have seen some foxes in the forest.' as ‘Ormanda birkaç tane tilki gördük.'

Actions which have only just finished expressed by either the present perfect simple or the present perfect continuous (in English) are expressed in Turkish by the ‘di'li geçmiş zaman' as well. It can be used with ‘şimdi', ‘yeni', ‘biraz / az önce', ‘henüz' (Apart from ‘henüz', other words aren't normally used in the negative.)

Özür dilerim, geç kaldım. Çok bekledin mi? (I am sorry I am late. Have you been waiting long?)

Akşam yemeğini henüz yemedik. (We haven't eaten dinner yet.)

Biraz önce kalktım. (I have just got up.)

Film henüz başladı. (The film has just started.)

Annem evden şimdi çıktı. (My mother has just left home.)

Ev ödevini henüz bitirmedin mi? (Haven't you finished your homework yet?)

Present continuous tense

FORMATION

The ‘şimdiki zaman' of the verb is formed by adding the tense suffix ‘-iyor' (-ıyor,

-üyor, -uyor) to the verb base:

‘ver-iyor, çalış-ıyor, gel-iyor, otur-uyor, götür-üyor' etc.


STEP 1. Remove the ‘-mek / -mak' from the infinitive form of the verb:

infinitive: vermek → ver

STEP 2.Add the tense suffix ‘-iyor':

ver ver-iyor→

If the resultant base ends in a vowel remove it before adding the tense suffix; in affirmative verb (including interrogative verb), the wovel at the end drops, because the tense suffix ‘-iyor' starts with a wovel:

infinitive: beklemek bekle bekl bekl-iyor→ → →

yürümek yürü yür yür-üyor→ → →

yemek ye y y-iyor→ → →

demek de d d-iyor→ → →

STEP 3. Add the appropriate personal ending (-um, -sun,- / -uz, -sunuz, -lar):

ver-iyor-um, ver-iyor-sun, ver-iyor / ver-iyor-uz, ver-iyor-sunuz, ver-iyor-lar

As you can see these personal endings are the same as the present tense ‘to be' endings.

The stress falls lightly on the syllable before the tense suffix: veriyorum

NOTE:

The following verbs ending in the hard consonant ‘t' changes to its respective soft consonant ‘d' before the tense suffix ‘-iyor' is added:

gitmek git gidiyor→ →

etmek et ediyor → →

tatmak tat tatıyor→ →

gütmek güt güdüyor→ →

Note that this rule doesn't apply to all verbs ending in a hard consonant ‘t'.

For example: yatmak yat yatıyor→ →

kapatmak kapat kapatıyor→ →

yürütmek yürüt yürütüyor→ →

As shown above, the ‘-yor' part of the tense suffix is not subject to vowel harmony; it is always ‘-yor'.

NEGATIVE VERB FORM

The negative verb is formed from the negative infinitive by following the steps below:

STEP 1. Remove ‘-mek / -mak' from the negative infinitive form of the verb:

negative infinitive: vermemek verme→

STEP 2.Remove the final vowel ( the wovel ‘e' [a, ü, u]) in the negative particle ‘-me'(-ma, mü, mu) drops before adding the tense suffix ‘-iyor'. (This rule applies to the ‘şimdiki zaman' only):

verme verm→

STEP 3.Add tense suffix ‘-iyor':

verm → verm-iyor

STEP 4. Add appropriate personal ending (-um, -sun,- / -uz, -sunuz, -lar):

verm-iyor-um, verm-iyor-sun, verm-iyor / verm-iyor-uz, verm-iyor-sunuz, verm-iyor-lar

The stress falls on the syllable before the negative suffix: vermiyorum

Note that the rule in the step two doesn't apply in forming negative forms of the other tenses.

INTERROGATIVE VERB FORM

The interrogative verb formed from the affirmative verb by following the steps below:

STEP 1. Add the interrogative particle ‘-mi' (the wovel in the ‘-mi' - except for the third person plural - is always ‘u' to harmonize with the wovel ‘o' in the ‘-yor'.) to the affirmative verb (the interrogative particle ‘-mi' is written separately from the verb.):

affirmative verb: veriyor veriyor mu →

STEP 2. Add appropriate personal ending (-um, -sun, - / -uz, -sunuz, -lar):

veriyor muyum, veriyor musun, veriyor mu / veriyor muyuz, veriyor musunuz, veriyorlar mı ( ie, the wovel in the interrogative particle ‘-mi' changes to ‘ı' in the third person plural to harmonize with the preceding wovel ‘a' )

The stress falls on the syllable before the interrogative particle: veriyor musun

NEGATIVE INTERROGATIVE VERB FORM


vermiyor mu-y-um, vermiyor mu-sun, vermiyor mu / vermiyor mu-y-uz, vermiyor mu-sunuz, vermiyorlar mı

The syllable before the negative suffix is heavily stressed: vermiyor musun

Note that in the interrogative and negative interrogative forms the personal endings (except for the third person plural) are attached not to the tense suffix but to the interrogative particle '-mi'. The buffer letter ‘y' is required before the first person endings (-y-um, -,- / -y-uz,- -).

CONJUGATION TABLE

Personal

Pronouns

Personal

Endings


Ben -um ver-iyor-um ver-mi-yor-um ver-iyor mu-y-um ver-mi-yor mu-y-um

Sen -sun ver-iyor-sun ver-mi-yor-sun ver-iyor mu-sun ver-mi-yor mu-sun

O - ver-iyor ver-mi-yor ver-iyor mu ver-mi-yor mu

Biz -uz ver-iyor-uz ver-mi-yor-uz ver-iyor mu-y-uz ver-mi-yor mu-y-uz

Siz -sunuz ver-iyor-sunuz ver-mi-yor-sunuz ver-iyor mu-sunuz ver-mi-yor mu-sunuz

Onlar -lar ver-iyor-lar ver-mi-yor-lar ver-iyor-lar mı ver-mi-yor-lar mı

USE

The ‘şimdiki zaman' used: Televizyon seyrediyorum.

A for an action happening now: Yağmur yağıyor.

A: Ahmet ne yapıyor? Biz sinemaya gidiyoruz.

B: Ev ödevini yapıyor. Çocuklar uyuyorlar.

B for an action happening about this time but not necessarily at the moment of speaking:

Türkçe öğreniyor. (He may not be doing at the moment of speaking.)

Dans dersleri alıyorlar. (They may not be doing at the moment of speaking either.)

Spor salonuna gidiyorum.

C for a definite arrangement in the future; The time of the action is always mentioned, asotherwise there might be confusion between present and future meaning:

Yarın hastaneye gidiyoruz.

Gelecek cuma evleniyorlar.

İki gün sonra İstanbul'a dönüyorum.

Akşam Ahmet bize geliyor.

Hafta sonu ne yapıyorsun? Kardeşimle sinemaya gidiyoruz.

Akşam Ali de partiye geliyor mu? Hayır, gelmiyor.

The reason for using the ‘şimdiki zaman' instead of the ‘gelecek zaman' in the sentences above is that the actions have been arranged. If there have merely been expressions of intentions we use the ‘gelecek zaman'. The use of the ‘şimdiki zaman' in such situations is to strengthen and make the action definite. The use of the ‘gelecek zaman' in the sentences above would not be wrong nevertheless.

D to indicate an established state of affairs:

Sabahları saat 7:00'de kalkıyorum.

İşe otobüsle gidiyor.

Akşam yemeğini saat 7:30'da yiyoruz.

We can also use the ‘geniş zaman' instead of the ‘şimdiki zaman' in the sentences above.

However, there is a slight difference between the expressions:

‘Sabahları saat 7:00'de kalkıyorum.' and ‘Sabahları erken kalkarım.'. The former implies that I have recently made a habit of getting up at 7:00 in the mornings. On the other hand the latter implies that I have made that habit for a long time. That's, the latter use is broader than the former one in the scope of the aorist tense.

E in sentences indicating that action began at a stated previous time and is still continuing:

1990'dan beri İstanbul'da yaşıyorum / oturuyorum.

İki haftadır Türkçe öğreniyorsunuz.

İki gündür yağmur yağıyor.

Ahmet'i beş yıldır tanıyoruz.

Geçen cumartesiden beri sınava çalışıyorum.

Such sentences expressed with the present perfect and the present perfect continuous tense in English are translated into Turkish in the ‘şimdiki zaman'. The tranlations of the sentences above into English would be:

I have been living in İstanbul since 1990.

You have been learning Turkish for two weeks.

It has been raining for two days.

We have known Ahmet for five years.

I have been studying for the exam since last Saturday.

As you can see the prepositions for and since are translated into Turkish as the suffixes respectively ‘-dir'(-dır, -dür, -dur) and ‘-den (-dan) beri' which are attacted to the time expressions.

F instead of the ‘geniş zaman'

Her sene trafik kazalarında yüzlerce insan ölüyor.

Her sene Antalya'ya birkaç milyon yabancı turist geliyor.

Kışın Erzurum'a çok kar yağıyor.

Benim arabamın deposu yirmi litre benzin alıyor.

Güneş doğudan doğuyor, batıdan batıyor.

By and large the point of view or approach of the speaker determines the use of the ‘şimdiki zaman' instead of the ‘geniş zaman'; the expressions, ‘Kışın Erzurum'a çok kar yağıyor.' and ‘Kışın Erzurum'a çok kar yağar.' don't give the same meaning precisely. The approach of the speaker in the first one is subjective. Someone who lives in Erzurum or has been to Erzurum in winter before says the sentence in the ‘şimdiki zaman' (Kışın Erzurum'a çok kar yağıyor). On the other hand someone who doesn't live in Erzurum or hasn't been there before says the sentence in the ‘geniş zaman' (Kışın Erzurum'a çok kar yağar). His approach is objective. He makes that statement depending on his knowledge about the region's weather in winter, not on his own experience.

Verbs usually used in the present continuous tense

In English, some verbs aren't normally used in the present continuous tense (including other continuous tenses); the continuous tenses are normally used only for deliberate actions. But in Turkish, those verbs are used in the present continuous tense. They indicate either the present continuous or the simple present tense depending on the context. (They are used in the simple present tense too.)

The following most common verbs that aren't normally used in the simple present tense (in English) are mostly used in the present continuous tense in Turkish:

istemek (to want):

Ne yemek istiyorsun?İskender. (şimdi)

Çocuklar nereye gitmek istiyorlar?Parka gitmek istiyorlar. (şimdi)

Her zaman pahalı şeyler almak istiyorsun. (her zaman)

Sibel, her akşam dışarı çıkmak istiyor. (her zaman)

Cumartesi günleri çalışmak istemiyoruz. (her zaman)

duymak, işitmek (to hear):

Beni duyuyor musun? Evet, seni duyuyorum. (şimdi)

Telefon çalıyor. Duymuyor musun? (şimdi)

Bahçeden bir ses geliyor. Duyuyor musun? (şimdi)

Anneannem çok yaşlı, ama her şeyi çok iyi duyuyor. (her zaman)

görmek (to see):

Sokağın karşısındaki kırmızı arabayı görüyor musun? (şimdi)

Ben bahçede kimseyi görmüyorum. (şimdi)

Her sabah bu kadını otubüs durağında görüyorum. (her zaman)

kokmak (to smell [to have a particular smell]):

Çok güzel kokuyorsun? (şimdi) Parfümünün adı ne?

Burası yanık kokuyor. (şimdi)

Vazodaki güller çok güzel kokuyor. (şimdi)

koku almak (to smell [to notice or recognize a particular smell]):

Sen de yanık kokusu alıyor musun?Hayır. Nezleyim, burnum koku almıyor. (şimdi)

Çok güzel kahve kokusu alıyorum. (şimdi)

sevmek (to love / to like):

Türk yemeklerini seviyor musun? (her zaman)

Dondurmayı çok seviyorum. (her zaman)

Seni seviyorum. (her zaman)

Zeynep elmayı çok seviyor. (her zaman)

Boş vakitlerinizde ne yapmayı seviyorsunuz? (her zaman)

nefret etmek (to hate):

Bilim kurgu filmlerinden nefret ediyorum. (her zaman)

Anıl kış aylarından nefret ediyor. (her zaman)

O, benden nefret ediyor. (her zaman) Benimle konuşmak istemiyor.

inanmak (to believe):

Sen fala inanıyor musun? (her zaman)

Sana inanmıyorum. (şimdi)

Allah'a inanıyoruz. (her zaman)

Doğru söylüyorsun. Sana inanıyoruz. (şimdi)

anlamak (to understand)

Çok hızlı konuşuyorsun. Seni anlamıyorum. (şimdi)

Türkçe şarkıların sözlerini anlıyor musun? (her zaman)

Anne ve babam beni hiç anlamıyorlar. (her zaman)

bilmek (to know [to have information about something]):

Aslı'nın telefon numarasını biliyor musun? (şimdi)

O Almanca biliyor mu? (her zaman)

Annen senin burada olduğunu biliyor mu? (şimdi)

Senin adını bilmiyorum. (şimdi)

hatırlamak (to remember):

Benim adımı hatırlıyor musunuz? (şimdi)

Mustafa'nın telefonu numarasını hatırlamıyorum. (şimdi)

Otelin adını hatırlamıyor. (şimdi)

oturmak (to live [in a place]):

Nerede oturuyorsunuz? Maltepe'de otuyorum. (her zaman)

Arkadaşınız bu sokakta mı oturuyor? (her zaman)

Onlar ikinci katta oturyorlar. (her zaman)

Ablam İzmir'de oturuyor. (her zaman)

tanımak (to know [to be familiar with a person]):

Fotoğraftaki kadını tanıyor musun? (her zaman)

Şu kırmızı şapkalı adamı tanıyor musunuz? (her zaman)

Onları tanıyorum. (her zaman)

Seni tanıyorlar mı? (her zaman)

unutmak (to forget):

Ben isimleri çabuk unutuyorum. (her zaman)

Her zaman her şeyi unutuyorsun. (her zaman)

Other uses of the ‘şimdiki zaman'

A It can be used instead of the ‘di'li geçmiş zaman' in an informal account of an event, dream etc. in order to give vividness to the meaning and is used when trying to remember orimagine past expriences:

Sabah park yerine gidiyorum, bakıyorum, arabamı yerinde göremiyorum, hemen polisi arıyorum (= gittim, baktım, göremedim, aradım)...

Tekrar ediyorum, ediyorum, bir türlü anlamıyor (= ettim, ettim, anlamadı).

Dün gece rüyamda kendimi çok yüksek bir dağın zirvesinde görüyorum, elimi bulutlara uzatıyorum, elimden bir el tutuyor ve beni yukarı çekiyor (= gördüm, uzattım, tuttu, çekti).

İki yıl kadar oluyor (=oldu), bir gece...

B It can be used instead of the ‘miş'li geçmiş zaman' in indicating a hearsay account of event, dream etc:

Ayşe okula gitmek için evden çıkıyor, yolda Zeynep ile karşılaşıyor, okula gitmiyorlar, sinemaya gidiyorlar (= çıkmış, karşılaşmış, gitmemişler, gitmişler).

Atatürk, ‘Yurtta sulh, cihanda sulh' diyor (= demiş).

Bodrum'da tanışıyorlar ve iki ay sonra da evleniyorlar (= tanışmışlar, evlenmişler).

Rüyasında denizde boğuldunu görüyor ve o günden sonra bir daha hiç denize girmiyor (= görmüş, girmemiş).

C It can be used in giving a formal account of a novel, play or other work of art:

Ahmet, nereye gideceğini bilmeden çıkıyor evden sabah erkenden...

D It can be used in telling jokes ( other than traditional jokes such as Nasreddin Hoca stories, for which the aorist tense is always used):

Bir gün Temel, Dursun'a balığa cıkalım diyor...

Bir laz, bir İngiliz, bir de Fıransız birlikte uçak yolcuğu yapıyorlar...

E It can be used to give orders:

(Anne kızına): Odana gidiyorsun ve ev ödevlerini yapıyorsun (= git, yap).

Odana gidiryorsun ve ben çağırana kadar da gelmiyormusun (= git, gelme).

Çocuklar, konuşmuyorsunuz, alıştırmaları yapıyorsunuz (= konuşmayın, yapın).

The speaker would like to have his order done as soon as he gives the order as it is in the first sentence above. Sometimes the speaker may give his order in the ‘şimdiki zaman', not in the imperative mood to sound polite or not to sound as if he was not giving an order, but making a request as it is in the sentence:

‘Sırayla bir adım öne çıkıyorsunuz ve isimlerinizi söylüyorsunuz.'

Actually giving orders in the imperative mood isn't an impolite way of giving orders depending on the relationship with the person whom we address. And also we can finish our orders in the imperative mood with the magical word ‘lütfen'.

The suffix ‘-dir' at the end gives the meaning of probability or possibility to the action:

Murat şimdi uyuyordur.

Selin'in nerede olduğunu bilmiyorlardır.

Bana çok kızıyorsundur.

The suffixes‘ - mekte'( - makta),‘ - mede'( - mada) forming present

continuous tense

It is formed by adding locative case ending ‘-de' (-da) to the infinitive form of the verb:

Infinitive: gitmek gitmekte gitmekte→ → (+ appropriate personal ending)

The use of the suffix ‘-mede' (-mada) is rare.

The action in the the present continuous tense formed with these suffixes has definitely began and is still continuing. We can explain the reason for the action has definitely began through the locative case suffix ‘-de' (-da). As this form refers only to the actual present, not to the future. Its use is more restricted than the ‘-iyor' form; although we can say ‘Yarın geliyorum.', we can't say ‘Yarın gelmekteyim.' The ‘-mekte' form is used in written language only. Its use in spoken language is rare. The suffix ‘-dir' is generally added to the end.

Cumhurbaşkanımız Almanya'yı ziyaret etmektedir.

Uçak piste ani iniş yapmakta.

Rüzgar kuzeyden çok sert esmektedir.

Dünya'da Türkçeyi öğrenenlerin sayısı günden güne artmaktadır.

Temiz su kaynaklarımız tükenmektedir.

Küresel ısınma buzulların erimesine neden olmaktadır.

Firmamızın dış ticaret bölümüne çok iyi derecede İngilizce bilen elaman aranmaktadır.

Other uses of ‘ - mekte' form

It is used instead of the ‘geçmiş zaman':

Geçen yüzyılda insanoğlunun Ay'a ilk ayak basışına şahit olmaktayız.

The indefinite past tense

FORMATION

The ‘miş'li geçmiş zaman' of the verb is formed by adding the tense suffix ‘-miş' (-mış, -müş, -muş) to the verb base: ‘anla-mış, gel-miş, ara-mış, çalış-mış, hazırla-mış' etc.




STEP 2: Add the tense suffix ‘-miş' (-mış, -müş, -muş):

anla anla-mış→

STEP 3: Add appropriate personal endings (-im, -sin,- / -iz, -siniz, -ler):

anla-mış-ım, anla-mış-sın, anla-mış / anla-mış-ız, anla-mış-sınız, anla-mış-lar

NEGATIVE FORM

The negative verb is formed in four steps as follows:




anla anla-ma→

STEP 3: Add the tense suffix ‘-miş' (-mış, -müş, -muş):

anla-ma anla-ma-mış→

STEP 4: Add appropriate personal endings (-im, -sin,- / -iz, -siniz, -ler):

anla-ma-mış-ım, anla-ma-mış-sın, anla-ma-mış / anla-ma-mış-ız, anla-ma-mış-sınız, anla-ma-mış-lar

The stres falls strongly on the syllable before the negative ending: anlamamış

INTERROGATIVE FORM

The interrogative verb is formed by adding the interrogative particle ‘-mi'(-mı, -mü, -mu) to the affirmative verb separately.

anla-mış mı-y-ım, anla-mış mı-sın, anla-mış mı / anla-mış mı-y-ız, anla-mış mı-sınız, anla-mış-lar mı

The stress falls on the preceding syllable: anlamış mı



anla-ma-mış mı-y-ım, anla-ma-mış mı-sın, anla-ma-mış mı / anla-ma-mış mı-y-ız, anla-ma-mış mı-sınız,

anla-ma-mış-lar mı

Note that in the interrogative and negative interrogative forms the personal endings (except for the third person plural) are attached not to the tense suffix but to the interrogative particle ‘-mi'. The buffer letter ‘y' is required before the first person endings (-y-im, -,- / -y-iz, -, -).

CONJUGATION TABLE

Personal

Forms

Personal

Endings


Ben -im anla-mış-ım anla-ma-mış-ım anla-mış mı-y-ım anla-ma-mış mı-y-ım

Sen -sin anla-mış-sın anla-ma-mış-sın anla-mış mı-sın anla-ma-mış mı-sın

O - anla-mış anla-ma-mış anla-mış mı anla-ma-mış mı

Biz -iz anla-mış-ız anla-ma-mış-ız anla-mış mı-y-ız anla-ma-mış mı-y-ız

Siz -siniz anla-mış-sınız anla-ma-mış-sınız anla-mış mı-sınız anla-ma-mış mı-sınız

Onlar -ler anla-mış-lar anla-ma-mış-lar anla-mış-lar mı anla-ma-mış-lar mı

USE Note that the time expressions used for the ‘di'li geçmiş zaman' are also used for the ‘miş'li geçmiş zaman'.

The ‘miş'li' geçmiş zaman is:

A used to indicate that the speaker is reporting hearsay information or acount of events; the actions haven't been either fulfilled or witnessed by the speaker:

A: Ali bugün okula geldi mi?

B: Hayır, gelmedi. Hastaymış.

A: Neyi varmış?

B: Bilmiyorum. Annesiyle hastaneye gitmişler.

A: Sana kim söyledi. (ie, A asks B the question because he has already noticed that B was just reporting the information.)

B: Sabah kız kardeşi Sibel söyledi.

Geçen cumartesi Ali sinemaya gitmiş. Kendisi söyledi.

Dün gece yarısı Samsun yolunda trafik kazası olmuş. Bu sabah gazetede okudum.

Babamla annem üniversitede tanışmışlar, mezun olduktan sonra da evlenmişler. (ie, the speaker is reporting the account of how her parents met and got married.)

Dün Mert akşam eve gelince yemekten sonra ev ödevlerini yapmamış, televizyon seyretmiş sonra da ev ödevlerini yapmadan yatmış. (ie, this is not a first-hand acount of what Mert did until he went to bed after he had come back home yesterday evening. The speaker didn't witnessed himself)

B used indicate that the speaker is reporting inferred information or what he notices or finds out just before the moment of speaking:

A: Cep telefonunu kullanabilir miyim? Benimkinin bataryası bitmiş. (ie, the speaker finds that his mobile's battery is flat as he decides to use it.)

B: Elbette, biraz bekler misin... Aaa! ofiste unutmuşsum. (ie, the speaker finds that he forgot his mobile in the office when he inserted his hand, may be, inside his pocket or hand bag.)

(Öğretmen öğrencisine): Ev ödevini yapmamışsın. (implies that the teacher notices it while checking the student's homework.)

Sular kesilmiş. (implies that the speaker noticed that when he turned off the tap.)

Seni çok özlemişim. (implies that the speaker realized how much he missed the person in question when he met her.)

Su kaynamış. (implies that the speaker notices it when he goes into the kitchen. The water boiled before the moment of his speaking and he wasn't in the kitchen when the water had started boiling. Otherwise he would have said ‘Su kaynadı.' or, ‘Su kaynıyor.'

C used with first person singular or plural forms to convey an attitude of patronising, superiority or boasting on the part of speaker. The function of ‘-miş' in this sense can be easily seen within the context:

En zor soruları bilmişim!.. Bu kolay soruyu mu bilemiyeceğim.

Bütün rakiplerimi ilk üç raunda ringe sermişim!..

Biz şu ana kadar kimseye hakkımızı yedirmemişiz!.. Sizden de hakkımızı almayı biliriz.

D used to express your personal opinion on a completed action. The verb ‘olmak' is usually used:

Saçın güzel olmuş.

Yemekler çok güzel olmuş.

Kahve çok biraz koyu olmuş.

Makyajın abartılı olmuş.

Yemek iyi pişmemiş.

With interrogative forms the opinion of the addressed person is asked:

A: Saçım güzel olmuş mu? / Şaçım nasıl olmuş?

B: Evet. Güzel olmuş. / Güzel (olmuş).

E used to say that you don't consider anything likely while reporting it; you just express your disbelief:

Kadir bana borcunu ödeyecekmiş. (implies that the speaker either considers it unlikely or not believes what he has been told. The speaker might have been told either by the Kadir (the debtor) himself or someone else speaking on behalf of the debtor.) Such an expression may be introduced by ‘Güya' (It's as if) to emphasize disbelief:

A: Kaan bugün işe geç geldi.

B: Neden?

A: Güya 8:15 vapurunu kaçırmış, bir sonraki vapuru beklemek zorunda kalmış (= I don't believe what he said).

F used to express bewilderment or denial on the part of the speaker on being told or heard an expression in the ‘miş'li geçmiş zaman':

A: Ali sınavda birinci olmuş.

B: Birinci mi olmuş? (implies his bewilderment as he didn't expect Ali to come first in the exam.)

A: Ayşe'ye benden hoşlandığını söylemişsin. (A is telling B what she has been told by Ayşe.)

B: Kim? Ben mi söylemişim? (B is expressing his bewilderment implying that he didn't told her such a thing.)

Other uses of the "miş'li" geçmiş zaman

A Adding the suffix ‘-dir' to the third person singular and plural forms implies probablity, certainty or hope. It is

usually used an adverb or exclamation to emphasize the probablity, certainty or hope:

İstanbul'a çoktan varmışlardır.(implies ‘certainty')

Toplantı bitmiştir. Gidebilirsiniz. (implies ‘certainty')

Antalya'ya herhalde gitmişsindir. (implies ‘probablity')

Saat gece yarısıa geliyor. Ali çoktan yatmıştır. (implies ‘certainty')

İnşallah kitabımı geri getirmişsindir. (implies ‘hope')

B Repeating what we have been told in the ‘-miş'li geçmiş zaman' implies that we don't believe what we have been told:

A: Dün seni aramayı unuttum.

B: (Dün beni aramayı) unutmuş!.

A: Seni çok seviyorum.

B: Çok seviyormuş!.. Seven insan böyle mi yapar?

C Instead of the ‘di'li geçmiş zaman'; the speaker, generally the first person, expresses the action he has fulfilled in the ‘miş'li geçmiş zaman' in order to emphasize the fulfillment of action. The suffix ‘-dir' is usually added to the end to give the sense of ‘certainty':

Dedemi sağlığında her bayramda ziyaret etmişimdir (= ettim).

Onu terk etmeyi düşündüğüm çok anlar olmuştur (= oldu) .

Gençliğimde babamdan hayata dair çok şey öğrenmişimdir (= öğrendim).

A: Benim için tembel demişsin.

B: Demişimdir (= dedim). Ne olacak?

The future tense

FORMATION

The ‘gelecek zaman' of the verb is formed by adding the tense suffix ‘-ecek / -acak' to the verb base: ‘gel-ecek, yap-acak, oku-y-acak, bil-ecek, gid-ecek' etc.



infinitive: gelmek gel→

STEP 2: Add the tense suffix ‘-ecek / -acak':

gel gel-ecek→

If the verb base ends with a wovel the buffer letter ‘y' is inserted between:

oku oku-y-acak dinle dinle-y-ecek anla anla-y-acak→ → →

STEP 3: Add the appropriate personal ending which is the same as the present tense ‘to be' endings (-im, -sin, - / -iz, -siniz, -ler). As the first person personal endings, ‘-im' and ‘-iz' begin with a vowel the final letter, ‘k' of the tense suffix changes to ‘ğ':

gel-eceğ-im, gel-ecek-sin, gel-ecek / gel-eceğ-iz, gel-ecek-siniz, gel-ecek-ler

The stress falls on the tense suffix ‘-cek / -cak', but it falls on ‘-ler / -lar' with third person plural: geleceksin, gelecekler.

Note that the ‘gelecek zaman' of ‘demek' is ‘diyecek' and ‘yemek' is ‘yiyecek'. The negative forms are ‘demeyecek' and ‘yemeyecek'.

NEGATIVE FORM

The negative verb is formed by following the steps below:


infinitive: gelmek gel→


gel gel-me→

STEP 3: Add the tense suffix ‘-ecek / -acak':

gel-me gel-me-→ y-ecek (as the negative particle ‘-me / -ma' ends with a wovel the buffer letter ‘y' is inserted between)

STEP 4: Add appropriate personal endings (-im, -sin, - / -iz, -siniz, -ler). As the first person personal endings start with a wovel the ‘k' in the tense suffix changes to ‘ğ':

gel-me-y-eceğ-im, gel-me-y-ecek-sin, gel-me-y-ecek, gel-me-y-eceğ-iz, gel-me-y-ecek-ler

The stres falls strongly on the syllable before the negative particle: gelmeyeceğim

INTERROGATIVE FORM

The interrogative verb is formed by adding the interrogative particle ‘-mi / -mı' (They are always ‘-mi / -mı' as they harmonize with tense suffix ‘-ecek / -acak'.) to the affirmative verb separately. As the first person personal endings, ‘-im' and ‘-iz' begin with a vowel the buffer letter ‘y' is inserted between:

gel-ecek mi-y-im gel-ecek mi-sin, gel-ecek mi / gel-ecek mi-y-iz, gel-ecek mi-siniz, gel-ecek-ler mi

The stress falls on the syllable before the interrogative particle: gelecek misin


The negative interrogative verb is formed by adding the interrogative particle ‘-mi / -mı' to the negative verb - the way it is added to affirmative verb to form the interrogative verb:

gel-me-y-ecek mi-y-im gel-me-y-ecek mi-sin, gel-me-y-ecek mi / gel-me-y-ecek mi-y-iz, gel-me-y-ecek mi-siniz, gel-me-y-ecek-ler mi

The stress falls on the syllable before the negative particle: gelmeyecek misin

The ‘gelecek zaman' form of ‘var' and ‘yok'

The ‘gelecek zaman' form of ‘var' is ‘olacak'. As you can remember we can use ‘var' in the sense of ‘to have' and ‘there is / are'. The below sentences are in the sense of ‘to have':

Zeynep'in bir bebeği olacak.

Hafta sonu yeni bir arabam olacak.

Yeni evinizde kendi odan olacak mı?

And the below ones are in the sense of ‘there is / are':

Yarın partide kaç kişi olacak?

The ‘gelecek zaman' form of ‘yok' is ‘olmayacak':

A: Yeni evinizde kendi odan olacak mı?

B: Olmayacak.

The ‘gelecek zaman' form of ‘lâzım' and ‘gerekmek'

The ‘gelecek zaman' form of ‘lâzım' is ‘lâzım olacak':

A: Sözlüğünü ödünç alabilir miyim?

B: Evet. Gelecek cumaya kadar bana lâzım olmayacak.

Hafta sonu bana bir araba lâzım olacak.

The ‘gelecek zaman' form of 'gerekmek' is ‘gerekecek':

İki gün sonra Ankara'ya gitmem gerekecek.

Akşama Ali'nin gelmesi de gerekecek mi?

Yarın ofise gelmen gerekmeyecek.

CONJUGATION TABLE

Personal

Pronouns

Personal

Endings


Ben -im gel-eceğ-im gel-me-y-eceğ-im gel-ecek mi-y-im gel-me-y-ecek mi-y-im

Sen -sin gel-ecek-sin gel-me-y-ecek-sin gel-ecek mi-sin gel-me-y-ecek mi-sin

O - gel-ecek gel-me-y-ecek gel-ecek mi gel-me-y-ecek mi

Biz -iz gel-eceğ-iz gel-me-y-eceğ-iz gel-ecek mi-y-iz gel-me-y-ecek mi-y-iz

Siz -siniz gel-ecek-siniz gel-me-y-eceğ-siniz gel-ecek mi-siniz gel-me-y-ecek mi-siniz

Onlar -ler gel-ecek-ler gel-me-y-ecek-ler gel-ecek-ler mi gel-me-y-ecek-ler mi

USE

Most common time expressions used with the ‘gelecek zaman' are as follows:

yarın : tomorrow

öbürsü gün : the day after tomorrow

(iki) saat, gün, hafta, ay, yıl sonra : after (two) hours, days, weeks, years (... later)

(birkaç) saat, gün, hafta, ay, yıl sonra : after (a few) hours, days, months, years (... later)

biraz (= az) sonra : a little later

daha sonra : later

(gelecek) salı..., hafta, ay, yıl, kış... : (next) Tuesday..., week, month, year, winter...

(önümüzdeki) salı..., hafta, ay, yıl, kış... : (next) Tuesday..., week, month, year, winter...

yakında : soon

sabaha, öğleden sonraya, akşama, geceye (These expressions are usually used within the current day)

salıya..., haftaya, hafta sonuna yaza..., seneye : (next) Tuesday..., week, weekend, summer..., year (the addition of a / -e gives the sense of ‘gelecek')]

The ‘gelecek zaman' is:

A used to express a future action:

Yarın sabah hastaneye gideceğim.

Okullar önümüzdeki pazartesi günü açılacak.

Gelecek hafta sonu sinemaya gidecegiz.

Seneye askere gideceğim.

Akşama misafirlerimiz gelecek.

Acele et! Tren üç dakika sonra hareket edecek.

B used for prediction and probable future. The time is usually not mentioned, but the action is expected to happen in the near future:

Gökyüzünü kara bulutlar kapladı. Yağmur yağacak.

Dün gece üşütmüşüm. Sanırım hastalanacağım.

Sessiz ol! Bebek uyanacak.

Çorba kaynıyor. Birazdan taşacak.

Other uses of the ‘gelecek zaman'

A The ‘gelecek zaman' is used to give orders. It is used in this sense to force someone to do something without taking his wish into consideration or, without leaving him any choice. As the optative moods don't have direct indicative mood meanings, but an indirect future tense meaning, and as the indicative moods indicate actions having begun the process of fulfillment, the indicative moods are stronger than the optative moods. That's why the ‘gelecek zaman' is usually used instead of the imperative mood.

Kesinlikle dışarı çıkmayacaksın (= don't go out by no means in any case).

Saat 23:30 da evde olacaksın (= whether you wish it or not, be home at 23:30. You have no any other choice).

Yarın herkes ödevini teslim edecek.

Benim söylediğim gibi yapacaksınız.

Note that when consecutive verbs in a sentence have the same subject the personal ending is usually added only to the last verb. This applies to all tenses except the ‘-di'li' geçmiş zaman'. (see word order)

Ev ödevini yapacak ve yatacaksın.

Buraya gelecek ve benden özür dileyecekler .

B used instead of the ‘miş'li geçmiş zaman' in order to add vividness to the narration of an incident or events in the history:

Fatih Sultan Mehmet, gemileri karadan yürütecek (= yürütmüş) ve Haliç'e indirecektir (= indirmiştir).

C used instead of impersonal use of the ‘-meli / -malı' :

A: Size birisi bu notu bıraktı.

B: Mehmet olacak (= olmalı).

Henüz işe gelmediğine göre servis otobüsünü kaçırmış olacak (= olmalı).

BIBLIOGRAPHY

KAYNAKÇA

Banguoğlu Tahsin Türkçenin Grameri, Ankara 1998

Çamlı Belgin Turkish Step By Step I, II, İstanbul 1989

Demir Tufan Türkçe Dilbilgisi, Ankara 2004

Hengirmen Mehmet Turkish Grammar For Foreign Students, Ankara 2006

Martinet A.VA,

Thomson A.JA Practical English Grammar, Oxford 1981

Türk Dil Kurumu İmla Kılavuzu, Ankara 2000

Uzun N. Engin Dilbilgisinin Temel Kavramları, İstanbul 2004

Yaman Ertuğrul Türkiye Türkçesinde Zaman Kaymaları, Ankara 1999

Learners and teachers of Turkish www.turkishclass.com

http://www.turkishclass.com/

Documents

Türkçe Dil bilimi2