Truy cập Website : hoc360.net – Tải tài liệu học tập miễn ... · – Những lúc mẹ bên cạnh chăm sóc, lo lắng mỗi khi con ốm đau: Miễn phí. – Những

Truy cập Website : hoc360.net – Tải tài liệu học tập miễn phí

1

Group: https://www.facebook.com/groups/tailieutieuhocvathcs/

Một số đề thi vào 10 của các tỉnh (Phần 2)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO CÀ MAU

ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10

MÔN: VĂN

Thời gian làm bài 150 phút

Câu 1. (2,0 điểm)

Hãy viết một đoạn văn theo phép lập luận tổng hợp – phân tích – tổng hợp (khoảng 2/3

trang giấy thi) nêu những suy nghĩ và cảm nhận của em về quê hương.


Hãy trình bày suy nghĩ của em về câu chuyện sau đây:

Biểu giá cho tình mẹ

Người mẹ đang bận rộn nấu bữa cơm tối dưới bếp, bất ngờ cậu con trai bé bỏng chạy

vào và đưa cho mẹ một mẩu giấy nhỏ. Sau khi lau tay, người mẹ mở tờ giấy ra và đọc:

– Cắt cỏ trong vườn: 5 ngàn

– Dọn dẹp phòng của con: 2 ngàn

– Đi chợ cùng với mẹ: 1 ngàn

– Trông em giúp mẹ: 1 ngàn

– Đổ rác: 1 ngàn

– Kết quả học tập tốt: 5 ngàn


2


– Quét dọn sân: 2 ngàn

– Mẹ nợ con tổng cộng: 17 ngàn

Sau khi đọc xong, người mẹ nhìn con trai đang đứng chờ với vẻ mặt đầy hy vọng. Bà

cầm bút lên, lật mặt sau của tờ giấy và viết:

– Chín tháng mười ngày con nằm trong bụng mẹ: Miễn phí.

– Những lúc mẹ bên cạnh chăm sóc, lo lắng mỗi khi con ốm đau: Miễn phí.

– Những giọt nước mắt con làm mẹ khóc trong những năm qua: Miễn phí.

– Tất cả những đồ chơi, thức ăn, quần áo mà mẹ đã nuôi con trong suốt mấy năm qua:

Miễn phí.

Và giá trị hơn cả chính là tình yêu của mẹ dành cho con: Cũng miễn phí luôn con trai ạ.

Khi đọc những dòng chữ của mẹ, cậu bé vô cùng xúc động, nước mắt lưng tròng. Cậu

nhìn mẹ và nói: “Con yêu mẹ nhiều lắm!”. Sau đó, cậu đặt bút viết thêm vào tờ giấy dòng

chữ thật lớn: “Mẹ sẽ được nhận lại trọn vẹn”.

(Trích Quà tặng cuộc sống, NXB Trẻ, năm 2008)


Hình ảnh ánh trăng trong hai bài thơ Đồng chí của Chính Hữu và Ánh trăng của Nguyễn

Duy.

— HẾT —

Đáp án đề thi vào lớp 10 môn Văn

Câu 1. ( 2 điểm)


3


Ví dụ:

Nếu bạn đã từng đến thăm Hải Phòng thì tôi đoán chắc rằng bạn sẽ tận hưởng được thời

tiết đó. Cái nắng gay gắt, chói chang của mùa hè, những cơn mưa rào chợt đến rồi lại

chợt đi, bầu trời trong xanh không một gợn mây. Trái với thời tiết của mùa hè là mùa

đông. Mùa đông có lá rụng, có cái rét căm căm đến cắt da cắt thịt, cái nắng yếu ớt trên

bầu trời phủ đầy sương…

Câu 2.

Giải thích ý nghĩa câu chuyện:

– Qua câu chuyện, chúng ta hiểu rằng, tình cảm mẹ con là tình cảm thiêng liêng, cao quý.

Biết đón nhận tình thương, sự quan tâm của mẹ thì phải biết ơn và cũng biết mang đến

cho mẹ niềm vui, niềm hạnh phúc.

– Câu chuyện mang đến một bài học về “cho” và “nhận” trong cuộc sống.

Suy nghĩ về vấn đề mà câu chuyện đặt ra:

– Phải biết “cho” mọi người những điều tốt đẹp thì sẽ “nhận” được những điều tốt đẹp.

– Nhưng có những “cho – nhận” đáng ca ngợi, lại có những “cho – nhận” đáng lên án:

+ “Cho – nhận” sự quan tâm, lo lắng, tình cảm bao dung, nhân ái. Đó là hành động “cho

– nhận” đáng ca ngợi, cần được nhân lên.

+ Kẻ “nhận” mà không “cho” là kẻ ích kỉ, đáng lên án.

Bài học và liên hệ bản thân:

– Bài học: Trong cuộc sống, cần biết yêu thương, san sẻ, giúp đỡ mọi người xung quanh.

Với ông bà, cha mẹ, cần yêu thương, kính trọng, biết ơn, chăm sóc, hiếu thảo.

– Liên hệ bản thân


4


Câu 3. Hình ảnh ánh trăng trong hai bài thơ Đồng chí của Chính Hữu và Ánh

trăng của Nguyễn Duy.

Hướng dẫn:

– Chính Hữu và bài thơ “Đồng chí”:

+ Chính Hữu là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp. Thơ ông mang cảm

xúc chân thành, mãnh liệt, ngôn ngữ giàu hình ảnh, giọng điệu phong phú.

+ Bài thơ “Đồng chí” được sáng tác vào mùa xuân năm 1948, được in trong tập “Đầu

súng trăng treo” và là một trong những thi phẩm thành công nhất của Chính Hữu, tiêu

biểu cho thơ ca kháng chiến chống Pháp (1946 – 1954).

– Nguyễn Duy và bài thơ “Ánh trăng”:

+ Nguyễn Duy là một nhà thơ quân đội, đã được giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn Nghệ

1972 – 1973, một gương mặt tiêu biểu cho lớp nhà thơ trẻ thời chống Mĩ cứu nước.

+ Bài thơ “Ánh trăng” nằm trong tập thơ cùng tên – tập thơ được tặng giải A của Hội

Nhà Văn Việt Nam năm 1984. Tác phẩm có ý nghĩa triết lý sâu sắc, là lời nhắc nhở về lối

sống nghĩa tình, thủy chung với quá khứ gian lao, với thiên nhiên, đất nước và đồng đội.

– Trong cả hai bài đều có hình ảnh trăng nhưng mỗi bài lại có những sáng tạo đặc sắc

riêng.

+ Phân tích, so sánh làm sáng tỏ vấn đề:

– Điểm giống nhau:

– Trong cả hai bài, trăng đều là hình ảnh thiên nhiên đẹp, trong sáng, bay bổng, lãng mạn.

– Đều là người bạn tri kỉ với con người trong chiến đấu và trong sinh hoạt hàng ngày.

Điểm khác nhau:


5


* Trăng trong bài thơ Đồng chí của Chính Hữu:

– Được đặt trong thời gian, không gian: rừng đêm hoang vu, lạnh lẽo. Trăng xuất hiện

trong giờ khắc trước một trận chiến đấu mà mất mát, hi sinh là những điều không thể

tránh khỏi.

– “Đầu súng trăng treo“: Hình ảnh trăng treo trên đầu súng vừa có ý nghĩa tả thực, vừa

có tính biểu trưng của tình đồng đội và tâm hồn bay bổng lãng mạn của người chiến sĩ.

Phút giây xuất thần ấy làm tâm hồn người lính lạc quan thêm tin tưởng vào cuộc chiến

đấu và mơ ước đến tương lai hoà bình.

=> Ý nghĩa:

– Trăng là biểu tượng đẹp của tình đồng chí gắn bó, keo sơn trong cuộc chiến đấu gian

khổ ở giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp.

– Trăng là hình tượng hiện thực và lãng mạn, là biểu tượng cho cuộc sống hòa bình, là

hình ảnh của quê hương đất nước.

– Trăng còn là vẻ đẹp tâm hồn của người chiến sĩ lạc quan, lãng mạn.

* Trăng trong bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy:

– Trăng trong quá khứ:

“Hồi chiến tranh ở rừng

Vầng trăng thành tri kỉ

…

Ngỡ không bao giờ quên

Cái vầng trăng tình nghĩa”


6


Trăng khi đó là ánh sáng trong đêm tối chiến tranh, là niềm vui bầu bạn của người lính

trong gian lao của cuộc kháng chiến – vầng trăng tri kỉ. Nhân vật trữ tình gắn bó với

trăng trong những năm dài kháng chiến. Trăng vẫn thuỷ chung, tình nghĩa.

– Ánh Trăng hiện lên đáng giá biết bao, cao thượng vị tha biết chừng nào:

“Trăng cứ tròn vành vạnh

…

Đủ cho ta giật mình”

Trăng tròn vành vạnh là hiện diện cho quá khứ đẹp đẽ không thể phai mờ. Ánh trăng

chính là người bạn nghĩa tình mà nghiêm khắc nhắc nhở nhà thơ và cả mỗi chúng ta: con

người có thể vô tình, có thể lãng quên nhưng thiên nhiên, nghĩa tình quá khứ thì luôn tròn

đầy, bất diệt.

Đánh giá chung:

– Với sự sáng tạo tài tình của các nhà thơ, hình ảnh trăng trong hai tác phẩm thật sự là

những hình ảnh đẹp, để lại trong lòng độc giả những cảm xúc dạt dào, sâu lắng.

SỞ GD & ĐT VĨNH PHÚC


MÔN: Ngữ Văn

Năm học 2015 – 2016


Câu 1: (1,0 điểm)


7


Tìm câu nghi vấn trong các câu dưới đây và cho biết mục đích sử dụng những câu nghi

vấn đó.

a. Thằng kia! Ông tưởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à? Nộp tiền sưu! Mau!

(Ngô Tất Tố)

b.

Thân gầy guộc, lá mong manh

Mà sao nên lũy nên thành tre ơi?

(Nguyễn Duy)


Phát hiện lỗi trong câu văn sau và sửa lại cho đúng:

Để có được một xã hội phát triển văn minh, hiện đại, còn phải phấn đấu rất nhiều.


Cho đoạn văn:

Quê cháu ở Lào Cai này thôi. Năm trước, cháu tưởng cháu được đi xa lắm cơ đấy, hóa

lại không. Cháu có ông bố tuyệt lắm. hai bố con cùng viết đơn xin ra lính đi mặt trận. Kết

quả: bố cháu thắng cháu một – không. Nhân dịp Tết, một đoàn các chú lái máy bay lên

thăm cơ quan cháu ở Sa Pa. Không có cháu ở đấy. Các chú lại cử một chú lên tận đây.

Chú ấy nói: nhờ cháu có góp phần phát hiện một đám mây khô mà ngày ấy, tháng ấy,

không quân ta hạ được bao nhiêu phản lực Mĩ trên cầu Hàm Rồng. Đối với cháu, thật là

đột ngột, không ngờ, lại là như thế. Chú lái máy bay có nhắc đến bố cháu, ôm cháu mà

lắc “Thế là một – hòa nhé!”. Chưa hòa đâu bác ạ. Nhưng từ hôm ấy cháu sống thật hạnh

phúc.


8


(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa, Ngữ văn 9, tập 1, NXBGD Việt Nam, 2010)

a. Em hiểu niềm hạnh phúc của anh thanh niên trong đoạn trên là gì?

b. Viết một đoạn văn bày tỏ quan niệm của em về hạnh phúc.


Bài thơ “Sang thu” thể hiện những cảm nhận tinh tế của nhà thơ Hữu Thỉnh về sự biến

đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu. (Ngữ văn 9, tập 2, NXBGD Việt Nam, 2010)

Phân tích bài thơ để làm sáng tỏ nhận định trên.

—–Hết—–

Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm.

ĐÁP ÁN

Câu Ý Nội dung

1 Tìm câu nghi vấn và cho biết mục đích sử dụng những câu nghi vấn

đó.

a

Câu nghi vấn : Ông tưởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à?

Mục đích sử dụng: xác nhận anh Dậu vẫn còn sống, kèm theo thái độ mỉa

mai.

b

Câu nghi vấn: Mà sao nên lũy nên thành tre ơi?

Mục đích sử dụng: khẳng định, ngợi ca vẻ đẹp của cây tre và cũng chính là

của con người Việt Nam.


9


2 Phát hiện lỗi trong câu văn và sửa lại cho đúng

Lỗi: Thiếu chủ ngữ

Sửa lại: Để có được một xã hội phát triển văn minh, hiện đại, chúng ta còn

phải phấn đấu rất nhiều.

3 Đọc đoạn văn và thực hiện yêu cầu:

a

Niềm hạnh phúc của anh thanh niên trong đoạn trên là được sống hết mình

cho công việc, thấy được ý nghĩa của công việc mình đang làm – đóng góp

1 phần quan trọng vào thắng lợi của dân tộc.

b

b.1: Về hình thức:

– Viết đúng 1 đoạn văn: tính từ chỗ viết hoa lùi đầu dòng đến chỗ chấm

qua hàng.

– Diễn đạt trong sáng, mạch lạc, dễ hiểu.

b.2: Về nội dung, cần đảm bảo những ý chính sau:

* Giải thích:

– Mỗi người có một quan niệm và cảm nhận khác nhau về hạnh phúc. Tuy

nhiên có thể nhận thấy hạnh phúc thường gắn liền với trạng thái vui sướng

khi con người cảm thấy thỏa mãn ý nguyện nào đó của mình.

* Bàn luận:

– Hạnh phúc là khát vọng, là mong muốn, là đích đến của con người trong

cuộc sống.

– Mỗi người tùy thuộc vào khả năng và hoàn cảnh đều có thể có được hạnh

phúc. Vì vậy, con người cần phải nỗ lực, cố gắng để đạt được hạnh phúc.

– Hạnh phúc không phải là điều gì quá xa vời. Nhiều khi hạnh phúc chính


10


là những điều giản dị, gần gũi xung quanh chúng ta mà không phải ai cũng

đủ tự tin và tinh tế để nhận ra.

– Những người tự ti, mặc cảm về bản thân hay theo đuổi những điều viển

vông vượt quá khả năng của mình đều không thể có được hạnh phúc.

* Bài học nhận thức và hành động

– Cần có nhận thức đúng đắn về hạnh phúc trong mối quan hệ với hoàn

cảnh và khả năng của bản thân.

– Luôn tự tin, biết trân trọng và gìn giữ hạnh phúc.

4

Bài thơ “Sang thu” thể hiện những cảm nhận tinh tế của nhà thơ Hữu

Thỉnh về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu.

I Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

– Hữu Thỉnh thuộc thế hệ các nhà thơ thời chống Mỹ với ngòi bút luôn

hướng về đề tài chiến tranh, người lính và cuộc sống nông thôn.

– “Sang thu” là tác phẩm tiêu biểu của Hữu Thỉnh, được viết khi thiên

nhiên bắt đầu sang thu và cũng là thời điểm đất nước vừa bước từ chiến

tranh sang hòa bình.

II II. Phân tích:

1 Khổ 1: Những cảm nhận ban đầu của nhà thơ về cảnh sang thu của

đất trời:

– Thiên nhiên được cảm nhận từ những gì vô hình:

+ “Hương ổi” là làn hương đặc biệt của mùa thu miền Bắc được cảm nhận

từ mùi ổi chín rộ.

+ Từ “phả”: động từ có nghĩa là toả vào, trộn lẫn -> gợi mùi hương ổi ở

độ đậm nhất, thơm nồng quyến rũ, hoà vào trong gió heo may của mùa thu,

lan toả khắp không gian tạo ra một mùi thơm ngọt mát – hương thơm nồng

nàn hấp dẫn của những vườn cây sum suê trái ngọt ở nông thôn Việt Nam.


11


+ “Sương chùng chình”: những hạt sương nhỏ li ti giăng mắc như một làm

sương mỏng nhẹ nhàng trôi, đang “cố ý” chậm lại thong thả, nhẹ nhàng,

chuyển động chầm chậm sang thu. Hạt sương sớm mai cũng như có tâm

hồn

– Cảm xúc của nhà thơ:

+ Kết hợp các từ: “bỗng, hình như” thể hiện tâm trạng ngỡ ngàng, cảm

xúc bâng khuâng trước thoáng đi bất chợt của mùa thu. Nhà thơ giật mình,

hơi bối rối, hình như còn có chút gì chưa thật rõ ràng trong cảm nhận. Đó

có thể là do những cảm nhận nhẹ nhàng, thoáng qua hoặc do quá đột ngột

mà tác giả chưa nhận ra.

+ Tâm hồn thi sĩ biến chuyển nhịp nhàng với phút giao mùa của cảnh vật.

Từng cảnh sang thu thấp thoáng hồn người : chùng chình, bịn rịn, lưu

luyến, bâng khuâng…

2 Khổ 2: Hình ảnh thiên nhiên sang thu:

– Thiên nhiên sang thu được nhà thơ phát hiện bằng những hình ảnh quen

thuộc làm nên một bức tranh mùa thu đẹp đẽ và trong sáng:

+ Dòng sông quê hương thướt tha mềm mại, hiền hoà trôi một cách nhàn

hạ, thanh thản –>gợi lên vẻ đẹp êm dịu của bức tranh thiên thiên mùa thu.

+ Đối lập với hình ảnh trên là những cánh chim chiều bắt đầu vội vã bay

về phương

nam tránh rét trong buổi hoàng hôn.

+ Mây được miêu tả qua sự liên tưởng độc đáo bằng tâm hồn tinh tế, nhạy

cảm, yêu thiên nhiên tha thiết:

“ Có đám mây mùa hạ.


12


Vắt nửa mình sang thu”

-> Gợi hình ảnh một làn mây mỏng, nhẹ, kéo dài của mùa hạ còn sót lại

như lưu luyến. Không phải vẻ đẹp của mùa hạ cũng chưa hẳn là vẻ đẹp của

mùa thu mà đó là vẻ đẹp của thời khắc giao mùa được sáng tạo từ một hồn

thơ tinh tế và nhạy cảm đang say thời khắc giao mùa này.

3 Khổ cuối: Suy ngẫm mang tính triết lí về cuộc đời, con người:

– Thiên nhiên sang thu được gợi ra qua hình ảnh cụ thể: nắng – mưa

“Vẫn còn bao nhiêu nắng

Đã vơi dần cơn mưa”

+ Nắng là hình ảnh cụ thể của mùa hạ. Nắng cuối hạ vẫn còn nồng, còn

sáng nhưng đã nhạt dần, yếu dần bởi gió se đã đến chứ không chói chang,

dữ dội, gay gắt.

+ Mưa cũng đã ít đi. Cơn mưa mùa hạ thường bất ngờ chợt đến rồi lại chợt

đi. Từ “vơi” có giá trị gợi tả, diễn tả cái thưa dần, ít dần, hết dần những

cơn mưa rào ào ạt, bất ngờ của mùa hạ.

– Hình ảnh ẩn dụ:

“Sấm cũng bớt bất ngờ

Trên hàng cây đứng tuổi”

+ Ý nghĩa tả thực: hình tượng sấm thường xuất hiện bất ngờ đi liền với

những cơn mưa rào chỉ có ở mùa hạ. Sấm cuối mùa hạ cũng bớt đi, ít đi lúc

sang thu.

+ Ý nghĩa ẩn dụ: “Sấm” là hình ảnh biểu tượng cho những vang động bất

thường của ngoại cảnh, của cuộc đời. “Hàng cây đứng tuổi” gợi tả những

con người từng trải, từng vượt qua những khó khăn, thăng trầm. Qua đó,


13


khẳng định bản lĩnh cứng cỏi của con người trước những biến động của

cuộc đời.

-> Ngợi ca bản lĩnh cứng cỏi và tốt đẹp của mỗi con người từng trải nói

riêng và nhân dân ta nói chung trước những thách thức khó khăn, gian khổ.

III Đánh giá:

Thông qua bài thơ, nhà thơ đã thể hiện những cảm nhận tinh tế của mình

về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu, đồng thời cũng gửi gắm

tới người đọc những triết lí sâu xa mà thấm thía. Qua đây cho thấy tình yêu

thiên nhiên và ngòi bút tài hoa, sâu sắc của tác giả.

SỞ GD & ĐT BÌNH THUẬN

ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT TRẦN HƯNG ĐẠO

Môn: Ngữ Văn

Năm học 2015 – 2016


I. Đọc – hiểu: (2,0 điểm)

Đọc kỹ đoạn văn sau đây và trả lời các câu hỏi:

“Người phương Bắc không phải nòi giống nước ta, bụng dạ ắt khác. Từ đời nhà Hán đến

nay, chúng đã mấy phen cướp bóc nước ta, giết hại nhân dân, vơ vét của cải, người mình

không thể chịu nổi, ai cũng muốn đuổi chúng đi”

1. Lời nhận định trên là của ai? Trích trong tác phẩm nào? Tác giả? (0,75 điểm)

2. Từ nào mang yếu tố tình thái trong câu: “Người phương Bắc không phải nòi giống

nước ta, bụng dạ ắt khác”? (0,25 điểm)


14


3. Câu in nghiêng trong đoạn trích là câu đơn hay câu ghép? Chỉ ra thành phần chủ ngữ

và vị ngữ trong câu ấy? (1,0 điểm)

II. Làm văn: (8,0 điểm)


Mẹ sẽ đưa con đến trường, cầm tay con dắt qua cánh cổng, rồi buông tay mà nói:“Đi đi

con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới

kì diệu sẽ mở ra”

(Trích Cổng trường mở ra – Lý Lan, theo Ngữ văn 7, tập một,NXB Giáo dục Việt

Nam – 2014)

Từ nội dung đoạn trích, hãy nêu ý kiến: Em cảm nhận được những gì về thế giới kì

diệuđó? Từ khi mẹ buông tay và khích lệ, bản thân em đã thể hiện tính tự lập như thế nào

qua những năm đi học?

(Bài làm không quá 01 trang giấy thi)


Cảm nhận của em qua hai khổ thơ sau:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về

[…]

Vẫn còn bao nhiêu nắng


15


Đã vơi dần cơn mưa

Sấm cũng bớt bất ngờ


(Trích “Sang thu”– Hữu Thỉnh, theo Ngữ văn 9, tập hai, NXB

Giáo dục Việt Nam – 2014)

—–Hết—–

Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị coi thi không giải thích gì thêm.

Đáp án đề thi tuyển sinh vào 10 môn Văn – Bình Thuận

Câu Ý Nội dung

I Đọc hiểu văn bản:

1

– Đây là lời nhận định của vua Quang Trung – Nguyễn Huệ

– Trích trong tác phẩm “Hoàng Lê nhất thống chí” của nhóm tác giả Ngô

gia văn phái (Một nhóm tác giả thuộc dòng họ Ngô Thì)

2 Từ mang yếu tố tình thái trong câu: “Người phương Bắc không phải nòi

giống nước ta, bụng dạ ắt khác” là từ: “ắt”

3

Câu in nghiêng trong đoạn trích là câu ghép.

– Cụm chủ – vị thứ nhất: “chúng đã mấy phen cướp bóc nước ta, giết hại

nhân dân, vơ vét của cải”

+ Chủ ngữ: “chúng”

+ Vị ngữ: “đã mấy phen cướp bóc nước ta, giết hại nhân dân, vơ vét của


16


cải”

– Cụm chủ – vị thứ hai: “người mình không thể chịu nổi, ai cũng muốn

đuổi chúng đi”

+ Chủ ngữ: “người mình”

+ Vị ngữ: “không thể chịu nổi”

(“ai cũng muốn đuổi chúng đi” là phần phụ chú)

II

Làm văn

1

Từ nội dung đoạn trích, hãy nêu ý kiến: Em cảm nhận được những gì

vềthế giới kì diệu đó? Từ khi mẹ buông tay và khích lệ, bản thân em đã thể

hiện tính tự lập như thế nào qua những năm đi học?

1 Cảm nhận về “thế giới kì diệu”

– “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua

cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Câu văn này đã nói

lên ý nghĩa to lớn của nhà trường và việc học trong cuộc đời mỗi con

người.

– Như trong một câu chuyện cổ tích kì diệu, phía sau cánh cổng kia là

cả một thế giới vô cùng hấp dẫn đối với những người ham hiểu biết, yêu

lao động và yêu cuộc sống.

– Thế giới kì diệu đó là thế giới của tri thức bao la, của tình bạn, tình

thầy trò nồng ấm tha thiết, chắp cánh cho chúng ta bay cao, bay xa tới

những chân trời của ước mơ và khát vọng.

– Đó là nơi chúng ta được trang bị những kĩ năng, những bài học làm

người quý báu để vươn tới thành công.

=> Chỉ trường học mới mở ra cho chúng ta một thế giới diệu kì đến vậy!


17


2 Tính tự lập của bản thân:

– Trong những năm đi học, em đã thể hiện tính tự lập của bản thân

bằng cách:

+ Chủ động tích lũy, tiếp thu kiến thức từ nhà trường, từ cuộc sống; có ý

thức rèn luyện những phẩm chất tốt cho bản thân.

+ Chủ đông sắp xếp thời gian học tập, vui chơi một cách hợp lí.

+ Tự lo cho bản thân những việc có thể làm được như: giặt quần áo, sắp

xếp đồ dùng học tập…

+ Thời gian rảnh giúp đỡ bố mẹ làm công việc nhà: trông em, nấu cơm…

2

Cảm nhận về hai khổ thơ trích “Sang thu”– Hữu Thỉnh


– Hữu Thỉnh thuộc thế hệ các nhà thơ thời chống Mỹ với ngòi bút luôn

hướng về đề tài chiến tranh, người lính và cuộc sống nông thôn.

– “Sang thu” là tác phẩm tiêu biểu của Hữu Thỉnh, được viết khi thiên

nhiên bắt đầu sang thu và cũng là thời điểm đất nước vừa bước từ chiến

tranh sang hòa bình.

II Phân tích:

Khổ 1: Những cảm nhận ban đầu của nhà thơ về cảnh sang thu của

đất trời.

– Thiên nhiên được cảm nhận từ những gì vô hình:

+ “Hương ổi” là làn hương đặc biệt của mùa thu miền Bắc được cảm nhận

từ mùi ổi chín rộ.

+ Từ “phả”: động từ có nghĩa là toả vào, trộn lẫn -> gợi mùi hương ổi ở

độ đậm nhất, thơm nồng quyến rũ, hoà vào trong gió heo may của mùa

thu, lan toả khắp không gian tạo ra một mùi thơm ngọt mát – hương thơm


18


nồng nàn hấp dẫn của những vườn cây sum suê trái ngọt ở nông thôn Việt

Nam.

+ “Sương chùng chình”: những hạt sương nhỏ li ti giăng mắc như một

làm sương mỏng nhẹ nhàng trôi, đang “cố ý” chậm lại thong thả, nhẹ

nhàng, chuyển động chầm chậm sang thu. Hạt sương sớm mai cũng như

có tâm hồn

– Cảm xúc của nhà thơ:

+ Kết hợp các từ: “bỗng, hình như” thể hiện tâm trạng ngỡ ngàng, cảm

xúc bâng khuâng trước thoáng đi bất chợt của mùa thu. Nhà thơ giật mình,

hơi bối rối, hình như còn có chút gì chưa thật rõ ràng trong cảm nhận. Đó

có thể là do những cảm nhận nhẹ nhàng, thoáng qua hoặc do quá đột ngột

mà tác giả chưa nhận ra.

+ Tâm hồn thi sĩ biến chuyển nhịp nhàng với phút giao mùa của cảnh vật.

Từng cảnh sang thu thấp thoáng hồn người : chùng chình, bịn rịn, lưu

luyến, bâng khuâng…

Khổ cuối: Suy ngẫm mang tính triết lí về cuộc đời, con người.

– Thiên nhiên sang thu được gợi ra qua hình ảnh cụ thể: nắng – mưa

“Vẫn còn bao nhiêu nắng

Đã vơi dần cơn mưa”

+ Nắng là hình ảnh cụ thể của mùa hạ. Nắng cuối hạ vẫn còn nồng, còn

sáng nhưng đã nhạt dần, yếu dần bởi gió se đã đến chứ không chói chang,

dữ dội, gay gắt.

+ Mưa cũng đã ít đi. Cơn mưa mùa hạ thường bất ngờ chợt đến rồi lại chợt

đi. Từ “vơi” có giá trị gợi tả, diễn tả cái thưa dần, ít dần, hết dần những

cơn mưa rào ào ạt, bất ngờ của mùa hạ.


19


– Hình ảnh ẩn dụ:

“Sấm cũng bớt bất ngờ


+ Ý nghĩa tả thực: hình tượng sấm thường xuất hiện bất ngờ đi liền với

những cơn mưa rào chỉ có ở mùa hạ. Sấm cuối mùa hạ cũng bớt đi, ít đi

lúc sang thu.

+ Ý nghĩa ẩn dụ: “Sấm” là hình ảnh biểu tượng cho những vang động bất

thường của ngoại cảnh, của cuộc đời. “Hàng cây đứng tuổi” gợi tả những

con người từng trải, từng vượt qua những khó khăn, thăng trầm. Qua đó,

khẳng định bản lĩnh cứng cỏi của con người trước những biến động của

cuộc đời.

-> Ngợi ca bản lĩnh cứng cỏi và tốt đẹp của mỗi con người từng trải nói

riêng và nhân dân ta nói chung trước những thách thức khó khăn, gian

khổ.

III Đánh giá:

Thông qua hai khổ thơ, nhà thơ đã khắc họa bức tranh thiên nhiên lúc vào

thu thật mới mẻ, sinh động, ấn tượng, đồng thời cũng gửi gắm tới người

đọc những triết lí sâu xa mà thấm thía. Qua đây cho thấy tình yêu thiên

nhiên và ngòi bút tài hoa của tác giả.

============ HẾT ===========

SỞ GD & ĐT NINH BÌNH


MÔN: Ngữ Văn

Năm học 2015 – 2016


20



Phần I: Đọc – hiểu (3,0 điểm)


1. Xác định khởi ngữ trong câu sau:

Hiểu, thì tôi hiểu bài này rồi, nhưng giải, thì tôi chưa giải được.

2. Em hãy viết lại câu sau đây bằng cách chuyển phần được gạch chân thành khởi ngữ:

Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.


Đọc văn bản sau để trả lời các câu hỏi:

Phiên âm Hán – Việt:

Ngục trung vô tửu diệc vô hoa,

Đối thử lương tiêu nại nhược hà?

Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt,

Nguyệt tòng song khích khán thi gia.

Dịch nghĩa:

Trong tù không rượu cũng không hoa,

Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào?

Người hướng ra trước song ngắm trăng sáng,

Từ ngoài khe cửa, trăng ngắm nhà thơ.

Dịch thơ (bản dịch của Nam Trân):


21


Trong tù không rượu cũng không hoa,

Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ;

Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,

Trăng nhòm khe của ngắm nhà thơ.

(Ngữ văn 8, tập hai, trang 37, NXB Giáo dục, năm 2008)

a. Bài thơ trên của ai?

b. Bài thơ được trích từ tập thơ nào?

c. Bài thơ được làm theo thể thơ nào?

d. Em hãy nêu giá trị nghệ thuật và nội dung cơ bản nhất của thi phẩm trong một đoạn

văn ngắn (khoảng 5 đến 10 dòng).

Phần II: Làm văn (7,0 điểm)

Bằng việc sáng tạo tình huống bất ngờ mà tự nhiên, hợp lí, đoạn trích truyện Chiếc lược

ngà đã thể hiện thật cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le

của chiến tranh.

(Ngữ văn 9, tập một, trang 202, NXB Giáo dục, năm 2005)

Qua đoạn trích Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng, em hãy làm sáng tỏ nhận định

trên, Từ đó hãy trình bày suy nghĩ của em về tình phụ tử.

—–Hết—–

Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị coi thi không giải thích gì thêm.

Đáp án đề thi môn Văn vào 10 – Ninh Bình

Câu Ý Nội dung


22


I Đọc – hiểu:

1

a Khởi ngữ trong câu sau: “Hiểu”, “giải”.

b

Viết lại câu bằng cách chuyển phần được gạch chân thành khởi ngữ:

Làm bài thì anh ấy cẩn thận lắm.

2

Đọc văn bản trả lời các câu hỏi:

a Bài thơ trên của Chủ tịch Hồ Chí Minh

b Bài thơ được trích từ tập thơ “Nhật kí trong tù”.

c Bài thơ được làm theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.

d

Về hình thức: viết đúng một đoạn văn, từ 5 đến 10 dòng, diễn đạt trôi

chảy, mạch lạc, chính xác, không mắc lỗi về câu, từ.

Về nội dung, cần đảm bảo những ý sau:

– Giá trị nghệ thuật:

+ Sử dụng phép đối, nhân hóa linh hoạt.

+ Vừa mang màu sắc cổ điển, vừa mang tính hiện đại.

– Giá trị nội dung:

+ Khắc họa cảnh ngắm trăng của Bác Hồ trong nhà lao Tưởng Giới Thạch.

+ Thể hiện tình yêu thiên nhiên say đắm, tinh thần lạc quan, đầy “chất

thép” của người chiến sĩ – nghệ sĩ Hồ Chí Minh.

II

Bằng việc sáng tạo tình huống bất ngờ mà tự nhiên, hợp lí, đoạn trích

truyện Chiếc lược ngà đã thể hiện thật cảm động tình cha con sâu nặng

và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh.



23


– Nguyễn Quang Sáng là một trong những nhà văn tiêu biểu của nền văn

học cách mạng Việt Nam.

– “Chiếc lược ngà” là tác phẩm gắn liền với tên tuổi của ông. Truyện viết

về tình cảm gia đình, tình cảm cha con trong chiến tranh thật cảm động mà

sâu sắc.

– Trích dẫn ý kiến “Bằng việc sáng tạo tình huống bất ngờ mà tự nhiên,

hợp lí, đoạn trích truyện Chiếc lược ngà đã thể hiện thật cảm động tình

cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh.”

II Phân tích:

1 Tình huống truyện bất ngờ mà tự nhiên, hợp lí:

– Truyện xoay quanh hai nhân vật: ông Sáu và bé Thu. Tham gia kháng

chiến, ông Sáu bị thương, vết thương để lại trên khuôn mặt ông một vết

thẹo lớn. Vì vết thẹo ấy, trong lần về thăm nhà ông Sáu đã phải chịu nỗi

đau tinh thần: đứa con gái ông hằng thương nhớ, khát khao gặp mặt suốt

bảy năm đằng đẵng lại vì vết thẹo mà không chịu nhận cha mặc dù lần gặp

con này là cơ hội gần gũi, yêu thương duy nhất của ông vì ông chuẩn bị

tập kết ra Bắc, không biết khi nào quay lại.

– Đó là một tình huống bất ngờ, éo le mà tự nhiên, hợp lí:

+ Bé Thu đã lâu ngày không gặp cha. Hình ảnh của người cha trong tâm trí

nó chỉ được khắc ghi qua tấm ảnh đã cũ rồi. Người cha trong nó hiền lành

lắm! Còn ông Sáu, với vết thẹo dữ dằn kia, khác người đàn ông trong ảnh

quá!

Điều này gây bất ngờ với bé Thu vì gương mặt ông Sáu giờ đã quá xa lạ.

Và phản ứng không nhận cha của Thu cũng gây bất ngờ cho ông Sáu bới

nó hoàn toàn trái ngược với những mong muốn và tưởng tượng của ông

Sáu về cuộc đoàn tụ gia đình sau nhiều năm xa cách. Nhưng nó cũng rất tự

nhiên, hợp với tâm lí, tình cảm của một đứa trẻ thơ.

+ Tình huống càng trở nên éo le, khiến người đọc phải hồi hộp theo dõi


24


từng trang truyện vì thời gian ông Sáu ở nhà không nhiều và dù chỉ còn

một ngày nữa, đứa bé vẫn quyết không nhận cha.

– Có thể coi đó là tình huống thử thách, thử thách để con nhận cha, cha

chứng minh với con. Qua tình huống này, tình cha con sâu nặng và cao

đẹp càng được thể hiện rõ nét hơn.

2 Tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ chiến tranh:

Tình cảm cha con được thể hiện qua cả 2 nhân vật, đặc biệt là nhân vật

ông Sáu. Tác giả không chú ý đến khắc họa phần anh hùng trong cuộc đời

ông Sáu mà chỉ chú trọng khắc họa chân dung người cha với những tình

cảm sâu sắc, cao đẹp và những nỗi đau, bất hạnh trong cuộc đời ông.

a Nhân vật bé Thu:

– Ban đầu, khi ông Sáu mới về, bé Thu không chịu thừa nhận cha: không

chịu vâng lời ông Sáu nói, không gọi “ba”, nói trống không, hất miếng

trứng cá mà ông Sáu gắp cho nó ra khỏi bát, bỏ sang nhà ngoại khi giận

ông Sáu…

– Sau khi được bà ngoại giải thích cặn kẽ, bé Thu mới hiểu ra đó là ba

mình. Tiếng thét của bé Thu “Ba…a…a…ba!” chứa đựng tất cả tình yêu

thương, nỗi nhớ và sự ân hận. Cô bé nhất định “không cho ba đi

nữa”,“hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó

nữa”…

– Lớn lên, Thu trở thành một cô giao liên dũng cảm, cùng tham gia kháng

chiến, tiếp bước con đường của cha cô, để lí tưởng của cha còn sáng mãi.

Hai cha con quả “đã thành đồng chí chung câu quân hành”.

b Nhân vật ông Sáu:

* Người cha những ngày ở nhà:

– Tâm trạng háo hức, niềm xúc động khi được gặp con: cái thẹo trên má

anh đỏ ửng lên, giần giật; giọng run run.

– Nỗi đau khổ khi bị con gái cự tuyệt: mặt sầm lại trông rất đáng thương,


25


hai tay buông xuống như bị gãy.

– Cố gắng tìm mọi cách để chuyện trò, vỗ về con: gắp trứng cá cho con.

– Cơn giận và việc đánh con cũng xuất phát từ nỗi đau khổ của một người

cha bị con cự tuyệt.

– Phút chia tay, niềm hạnh phúc khi được bé Thu gọi “ba” khiến anh bật

khóc.

* Người cha ở chiến khu:

– Bao nhiêu tình cảm yêu thương, nhớ nhung ông dồn vào việc làm chiếc

lược ngà, món quà kỉ niệm ông đã hứa tặng con gái ngày ra đi: “Lúc rảnh

rỗi anh ngồi cưa từng chiếc răng lược cho đến khi hoàn thành, những đêm

nhớ con anh lấy cây lược ra ngắm nghía”.

– Chiếc lược ngà đối với ông là vật kỉ niệm, vật mang tâm hồn, chứa đựng

biết bao tình thương, nỗi nhớ của ông đối với con gái yêu. Chiếc lược là

niềm an ủi, động viên ông ttrong những ngày tháng gian khổ. Có thể nói,

chiếc lược ngà là biểu tượng tình cảm cha con – một tình cảm thiêng liêng,

sâu nặng và bất diệt.

– Bị thương nặng, chỉ đến khi gửi lại chiếc lược ngà lại cho bạn với lời

nhắn nhủ sẽ trao tận tay bé Thu, ông mới yên lòng nhắm mắt.

3 Suy nghĩ về tình phụ tử:

– Tình phụ tử được biểu hiện bằng nhiều cách khác nhau.

– Dù ở hoàn cảnh nào, gặp khó khăn nào tình phụ tử cũng không thể bị

chia cắt.

– Tình phụ tử là nguồn động lực to lớn để con người vượt qua mọi thử


26


thách trong cuộc sống.

-> Là tình cảm thiêng liêng, cao quý, đáng trân trọng.

III Đánh giá:

– Tình cha con đã được thể hiện cảm động và sâu sắc trong truyện

ngắn “Chiếc lược ngà” ở nhiều cung bậc khác nhau. Ngòi bút của Nguyễn

Quang Sáng vừa tinh tế vừa giản dị, thể hiện sự quan sát tỉ mỉ và sự am

hiểu tâm lí con người. Đặc biệt, nhà văn đã xây dựng một tình huống

truyện rất éo le, cảm động; qua đó, phần nào nói lên sự ác nghiệt của chiến

tranh.

– Khẳng định tình cảm gia đình là tình cảm thiêng liêng, cao quý nhất, là

nguồn sức mạnh tinh thần to lớn để mỗi con người vượt lên những khó

khăn, trở ngại của cuộc sống.

Documents

Truy cập Website : hoc360.net – Tải tài liệu học tập miễn ... · – Những lúc mẹ bên cạnh chăm sóc, lo lắng mỗi khi con ốm đau: Miễn phí. – Những