23
BQYTE CONG HOA xA HOI cnu NGHiA VIET NAM . . . S6: 5306/QD-BYT DQc lip - TV do - Hfnh phuc Ha Nf}i, ngay O1-thangA~nam 2019 QVYETDJNH V~ vi~c ban hanh tai li~u chuyen mfm "HU'o-ngd~n chAn doan va di~u tr! IfCDQi mfc tir cung" BO TRUONG BO Y TE . . Can cir Luat Kham benh, chua benh nam 2009; Can cir Nghi dinh s6 75/2017/ND-CP ngay 20 thang 6 nam 2017 cua Chinh phu quy dinh clnrc nang, nhiem vu, quyen han va co c~u t6 chirc cua BQY t@; Xet dS nghi cua Cue tnrong Cue Quan Iy kham, chua benh, QUYETDJNH: Di~u 1. Ban hanh kern theo Quyet dinh nay tai lieu chuyen mon "Hu6ng d~n chan doan va diSu tri lac nQi mac til cung". Di~u 2. Tai lieu chuyen mon "Hu6ng d~n ch~n doan va diSu tri lac nQi mac til cung" bao gam ban gi~y va ban di~n til (app) diroc ap dung tai cac co sa kham benh, chua benh trong ca nuac. Di~u 3. Quy@tdinh nay co hi~u h.rc kS tiI ngay kY, ban hanh. Di~u 4. Cac ong, ba: Chanh Van phong BQ, Chanh thanh tra BQ, T6ng Cvc truang, Cvc truang va Vv truang cac T6ng cvc, Cvc, Vv thuQc BQ Y t@,Giam d6c Sa Y t@cac tinh, thanh ph6 tn.rc thuQc trung uang, Giam d6c cac B~nh vi~n tn.rc thuQc BQ Y t@,Thu truang Y t@cac nganh chiu trach nhi~m thi hanh Quy@tdinh nay.!. Noi nhpn: - NhuDiSu 4; - BQtruang (d€ bao cao); - Cac Th(r truang; - C6ng thong tin di~n ill BQY tB;Website C\lCKCB; - LUll: VT, KCB, PC. Nguy~n TrU'O'ngSO'n 1

TRUONG BO

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: TRUONG BO

BQYTE CONG HOA xA HOI cnu NGHiA VIET NAM. . .

S6: 5306/QD-BYT

DQc lip - TV do - Hfnh phuc

Ha Nf}i, ngay O1-thangA~nam2019

QVYETDJNHV~vi~c ban hanh tai li~u chuyen mfm

"HU'o-ngd~n chAn doan va di~u tr! IfCDQi mfc tir cung"

BO TRUONG BO Y TE. .Can cir Luat Kham benh, chua benh nam 2009;

Can cir Nghi dinh s6 75/2017/ND-CP ngay 20 thang 6 nam 2017 cua Chinh phuquy dinh clnrc nang, nhiem vu, quyen han va co c~u t6 chirc cua BQY t@;

Xet dS nghi cua Cue tnrong Cue Quan Iy kham, chua benh,

QUYETDJNH:

Di~u 1. Ban hanh kern theo Quyet dinh nay tai lieu chuyen mon "Hu6ng d~nchan doan va diSu tri lac nQimac til cung".

Di~u 2. Tai lieu chuyen mon "Hu6ng d~n ch~n doan va diSu tri lac nQi mac tilcung" bao gam ban gi~y va ban di~n til (app) diroc ap dung tai cac co sa kham benh,chua benh trong ca nuac.

Di~u 3. Quy@tdinh nay co hi~u h.rckS tiI ngay kY, ban hanh.

Di~u 4. Cac ong, ba: Chanh Van phong BQ, Chanh thanh tra BQ, T6ng Cvctruang, Cvc truang va Vv truang cac T6ng cvc, Cvc, Vv thuQc BQY t@,Giam d6cSa Y t@cac tinh, thanh ph6 tn.rc thuQc trung uang, Giam d6c cac B~nh vi~n tn.rcthuQc BQ Y t@,Thu truang Y t@cac nganh chiu trach nhi~m thi hanh Quy@tdinhnay.!.

Noi nhpn:- NhuDiSu 4;- BQtruang (d€ bao cao);- Cac Th(r truang;- C6ng thong tin di~n illBQY tB;Website C\lCKCB;- LUll: VT, KCB, PC.

Nguy~n TrU'O'ngSO'n

1

Page 2: TRUONG BO

Hit NQi 2019

BQYTE

HuONG nAN CHAN DoAN vA DIEU TRI•LAC NOI MAC TU CUNG• • •

(Ban hanh kernthea Quyet dinh s6 5306/QD-BYTngay 07 thdng 11ndm 2019)

~ ~1

Page 3: TRUONG BO

Muc Iuc. .1. D~I CUON"G 42. YEU TO NGUY Co 4

2 1 C /.. tru . .,.. h:=: a ki h " 4.. au rue glal p au va In nguy~t .

2.2. Moi truong ·····..························42.3. Ch~ dQ an 43. CHAN DoAN 5

3.1. Lam sang 53.1.1. Trieu chung co nang 53.1.2. Trieu chung thuc thd 5

3.2. C~n lam sang ····..···································63.2.1. Sieu am 63.2.2. Cong huong tir (MRJ) · 63.2.3. Dau an sinh h9C 6

3.2.4. Cdc kfJ thudt khdc h6 tro chdn doan LNMTC sdu, LNMTC bang quang,.",? , 6nieu quan, true trang .

3.3. Phan loai th~ lam sang LNMTC 63.3.1. LNMTC aphuc mac 63.3.2. LNMTC buong trtmg 63.3.3. LNMTC sdu 63.3.4. Benh tuyen co tit cung ····· ..· 73.3.5. LNMTC tai cac vi tri khac ····.·· 7

3.4. Phfin dQLNMTC (theo ASRM da hi~u chinh) 7

3.5. ChAn doan phan loai theo ICD (International Classification of Diseases). 73.6. ChAn doan phan bi~t ··································7

4. DIEU TR:J 7

4.1. Nguyen t~c va muc tieu di~u tr] 7

4.1.1. Nguyen tac iliJu tri 7

4.1.2. M1!-ctieu tliJu tri ······································74.2. Di~u tr] LNMTC va dau 8

4.2.1. DiJu tri noi khoa giam dau buac 1 ···············84.2.2. ou« tri noi khoa giam dau buoc 2 94.2.3. ou« triphdu thudt giam dau ·· ········ 9

2

Page 4: TRUONG BO

4.3. Di~u tr] LNMTC va hi~m mUQn- va sinh l1

4 3 1 N .... t':" tieu di ~ t . 11. .. guyen ac va rn'{tc leu uleu rl···· ...·····················································4.3.2. DiJu triphdu thudt trong LNMTC va va sinh ll4.3.3. DiJu tri noi tidt sau phdu thudt cho LNMTC va hidrn muon - va sinh ..124.3.4. ou« tri hiem muon - va sinh kern LNMTC bang phuang phdp bam tinhtrung vaa buong tir cung (lUI) 124.3.5. DiJu tri hidrn muon - va sinh kernLNMTC bangphuongphap h6 trosinh san (ART) 124.3.6. Phdu thudt diJu tri LNMTC truoc khi thuc hien ART 12

4.4. Di~u tr] LNMTC khac (thanh bung, tAngsinh mfin ) 13PHV LVC 01 · ; 14PHU LUC 02 15. .PHU LUC 03 16. .TAl LIEU THAM KHAo 21.

3

Page 5: TRUONG BO

HUONG nAN CHAN DoAN vA DIEU TRI LAC NOI MAC TU CUNG.. . .(Banhanh kern thea Quyit dinh s6 5306/QD-BYT ngay 07 thong 11ndm 2019)

l.D~I CUONG- Lac nQimac tu cung (LNMTC) la benh ly phu khoa man tinh, phirc tap, dS tai

phat, trong do co SlJhien dien cua rna giong rna tuyen a nQimac nr cung va rnad~m my hanh nam ngoai buong tu cung. SlJ hien dien rna lac ch6 nay thuc dAySlJhinh thanh cac phan irng viem man tinh va la benh li phu thuoc estrogen.

- Benh LNMTC bao g6m cac the: LNMTC a phuc mac, LNMTC a buong tnrng,LNMTC sau, benh tuyen co tir cung (hay con goi LNMTC vao co tu cung); cacthS LNMTC thirong di kern voi nhau tren cung mot benh nhan,

_ Tful suat mac benh khong duoc biSt chinh xac, uoc tinh khoang 10% phu ncr dQtu6i sinh san bi LNMTC. Trong s6 BN LNMTC co khoang 40 - 82% phu nfl bidau vling ch~u m~n tinh, 500/0 ph\! nu LNMTC bi anh huang gay hiSm mUQnvasinh, 17- 48% la cac kh6i LNMTC a bu6ng trung.

- Lam sang co thS khong co tri~u chUng, nhung LNMTC thuOng hay xuat hi~ntrong b~nh canh dau vung ch~u, hiSm mUQn,ho~c kSt hQ'Pca hai. ChAndoan chuySu dlJa vao hoi b~nh su, kham lam sang va chAn doan hinh anh. B~nh doi hoimQtkS ho~ch diSu tri dai h~ vai m\!c tieu t6i uu hoa diSu tri nQi khoa tranh l~pdi l~p l~i cac can thi~p ngo~i khoa.

_ M~c du co rat nhiSu n6 llJc trong nghien cUu vS LNMTC, cac bac SI lam sanghi~n t~i v~n dang d6i di~n vai khong it kho khan trong chAndoan va xu tri, vi v~ymQt tai li~u huang d~n vS chAndoan va diSu tri LNMTC la cful thiSt.

2. YEU TO NGUY co2.1. cau true giai phiu va kinh nguy~t

Nhom ph\! nu sau co thS co nguy cO'cao bi LNMTC:_ Ph\! nu chua sinh de, chu kY kinh ngAn, hanh kinh dai ngay, cUOngkinh, d~y thi

sam- TiSn su gia dinh co nguai bi LNMTC

- TAcnghen dUOngthoat mau kinh

2.2. Moi trtfO'ngLien quan giua LNMTC va SlJphO'inhiSm vai cac chat hoa hQc d~n dSn biSn d6icac nQi tist t6 da duQ'cghi nh~n, nhung cO'chS chua biSt roo

2.3. Ch~ de}anThuc u6ng co c6n, caffeine, chat beo, thit do, thu6c la... co thS la nguy cO'caoLNMTC

4

Page 6: TRUONG BO

3. CHAN DoANLNMTC thuong duoc chsn doan muon. Viec cham chS trong chAndoan co thS d~ndSn nhfmg h~ qua bftt 19i cho diSu triosa d6 Quy trinh lam sang ch~n doan va diSu tri LNMTC trong Phu luc 01 ban hanhkern theo.

3.1. Lam sang3.1.1. Trieu chtmg co nang• Trieu clnrng lien quan phu khoa: dau bung khi hanh kinh, co thS dau khong lien

quan ky kinh, dau khong co tinh chu ky, dau sau khi giao hop, hoac dau khu trutheo ky kinh tai thanh bung quanh SyO m6 lfty thai, hoac dau tai vung telng sinhmon sau sinh duong am dao .... , xu§.thuyet til cung b§.tthtrong (trong benh tuyencootil cung), cham hoac khong co thai.

• Trieu clnrng khong lien quan phu khoa: phu nu trong dQ tu6i sinh de co di daiti~n (celu)dau, di tieu dau, tiSu ra mau, chay mau tl1JCtrang .... xay ra theo chu kykinh. Cac kh5i lac tuyen NMTC a buong tnrng co kich thuoc 100 co thS gay chenep tl1JCtrang hay bang quang gay cac trieu chirng do chen ep nhu tiSu kho tiSul~t nh~t, tao bon ....

Hai nhom tri~u chUng nay co thS xu§.thi~n dan thueln ho~c di kern vai nhau.

3.1.2. Tri¢u chUng thlfc thdCelnkham thanh bVng, am hQ, am d~o, telng sinh mon/ kham tl1Jc trang, nh§.t la khico tri~u chUng ggi y tren. Cac d§.uhi~u th\fc thS (ggi y LNMTC va vi tri LNMTC):

_ LNMTC sau: vach am d~o tn.rc trang, 2 day ch&ng tu cung cung nS cUng khikham bkg tay co kSt hqp kham tn,rc trang; ho~c nhin thfty cac n5t xanh tim trongvung cung d6 sau khi kham b&ng rna vit ho~c d~t van am d~o, sa ch~m co thSdau.

_ LNMTC vao bu6ng trUng: kham am d~o hay tl1JCtrang thfty co kh5i c~nh til cungamQtho~c 2 ben, kern di dQng.

_ B~nh tuySn cootu cung: kham phVkhoa th§.ytu cung co kich thuac 100,day khongdSu nhu kh5i celu(nSu la LNMTC thS Ian toa), co thS kern di dQng.

_ MQt s5 vi tri LNMTC khac: sa dugc kh5i cUng ch~c ggi y LNMTC, cuang vadau theo kY kinh, n&mt~i thanh bVng quanh vung SyO m6 l§.ythai, ho~c vung tfingsinh mon ...

_ Th\fc tiSn kham lam sang co thS khong ghi nh?n gi b§.tthuOng du co tri~u chUngcoonang ggi y LNMTC.

5

Page 7: TRUONG BO

3.2. Cin Him sang

3.2.1. Sieu am- Sieu am nga am dao (TVS) la Iva chon dfiu tien dS chan doan LNMTC vung chau;

phu nu chua giao hop: sir dung sieu am nga tnrc trang (TRS) dS chan doan,

- Sieu am co hinh anh diSn hinh LNMTC a buong tnrng: phan am kern dang kinhrna, co thS nhieu thuy, khong ch6i nhu ... , hoac hinh anh toan bQco til cung phanam kern va phan am SQCtrong benh tuyen co til cung (thS Ian toa) hoac co til cungco vung phan am kern khu tru gioi han khong ro (thS khu tru),

3.2.2. Cong huang tit (MRl)MRI co thS diroc chi dinh them khi sieu am khong danh gia diroc hSt tinh chat, rmrcdQxam lftn cua u lac nQi mac til cung voi cac co quan xung quanh, hojic khi cfindanh gia t6n (sang) thirong LNMTC sau, cfin phan biet gitra benh tuyen co til cungva nhan xo til cung ...

3.2.3. Ddu dn sinh h9C_ CA125 huyet thanh hay nuac tiSu cling nhu mo nQim~c til cung, mau kinh, dich

long til cung khong khuySn cao su dVng dS chan doan LNMTC

_ CA125 huySt thanh tang nhung khong d~c hi~u dS chan doan b~nh LNMTC.

3.2.4. Cac kjJ thu9t khac h6 tr9' chdn aoan LNMTC sau, LNMTC bimg quang, ni¢uquan, trl!CtrimgChVPduang tieu hoa, tiSt ni~u co can quang, nQi soi bang quang - ni~u quan, nQi soid~i - tl1!c trang ... co thS hfru ich giup danh gia them vS LNMTC n~ng vung ch~u.

3.3. Phan lo~i th~ lam sang LNMTC3.3.1. LNMTC aphuc mgcChan doan duqc khi thvc hi~n nQi soi hay rna bvng, nhin thfty co t6n (sang) thuangLNMTC n~m tren bS m~t phuc m~c ch~u, thanh ch~u, thanh m~c ruQt...

3.3.2. LNMTC bu6ng trUngChan doan dVa vao kham lam sang co kh6i bu6u n~m mQt ho~c hai ben ci;lnhtilcung, kern di dQng, dinh cung d6 sau hay vach ch~u, va hinh anh d~c trung nangLNMTC vao bu6ng trUng cua sieu am, ho~c cQng huang tiro

3.3.3. LNMTC sauChan doan dva vao kham lam sang co t6n (sang) thuang day cUng vach tl1!c trangam di;lO,kh6i nS cUng kern di dQng n~m cung d6 sau, day ch~g til cung cung ...Hinh anh sieu am, cQng huang tir, chvp can quang duang tiSt ni~u, tieu hoa, nQi soibang quang - ni~u quan, nQi soi d~i - tl1!Ctrang ... giup h6 trq chan doan khi co chidinh.

6

Page 8: TRUONG BO

3.3.4. Benh tuyen ca tit cung

Chan doan dua VaGdau vung chau, hQi clurng xu§.thuyet am dao, kham lam sang tircung co kich thiroc to d~y khong dSu, va hinh anh cua sieu am, hoac cua cong huangtir khi co chi dinh.

3.3.5. LNMTC tai cdc vi tri khacChan doan dira kham lam sang, hoi tiSn su - benh sir: m6i khi co kinh sa diroc kh6icirng dau n~m vung quanh seo m6 thanh bung (neu co m61§.y thai) hoac kh6i cirngdau vung quanh seo khan t~ng sinh mon (neu sinh dirong am dao),

3.4. Phfin dQLNMTC (theo ASRM dii hi~u chinh)Phan dQLNMTC co th@duoc thuc hien khi benh nhan co can thiep phfiu thuat.Bang phan dQLNMTC trong Phu Iuc s6 02 kern theo.3.5. Chan doan phan loai theo ICD (International Classification of Diseases)Ten benh Mi ten 10Benh tuy€n co illcung (Adenomyosis) N80.0

LNMTC a bu6ng tnrng (Ovarian endometriomas- OMA) N80.1

LNMTC a phuc mac (Pelvic peritoneal endometriosis - PPE) N80.3

LNMTC sau: (Deeply infitrating endometriosis-DIE):- 0 vach tnrc tning - am d~o N80.4

- 0 dUOngtieu hoa N80.5

Cac th~ LNMTC co th~ dan dQc,nhung thuOng di kern v6i nhau tren cungmQtb~nh nhan

3.6. ChAndmin phan bi~t_ Kh6i u bubng trtrng khong phai LNMTC: c~n th\Ic hi~n t6ng soat bilan danh gia

u d@lo~i tm u ac tinh bubng trtrng (d\l'a VaGb~nh su, chAn doan hinh anh nhusiSu am, cQng huang tir, CT scan, cac d§.u§.nsinh hQc buOu ... ).

_ B~nh ly ac tinh viIng ch~u khong phai la LNMTC xam l§.nvach tf\l'Ctrimg - amd~o, vach bang quang, - am d~o, cling db sau, vach ch~u ...

_ Nhan xo tu cung trong co, khong phai la b~nh tuySn co tu cung.

4. DIEUTRl4.1. Nguyen t~c va m1}.ctieu di~u trj

4.1.1. Nguyen tac diJu tri_ Ca th@hoa diSu tri huang dSn IQ'iich nguai b~nh, khong huang dSn mvc tiSu lo~i

bo t6n (sang) thuang._ T6i uu hoa diSu tri nQi khoa va tranh cac phfiu thu~t l~p di l~p l~i.

4.1.2. Mlf,c tieu diJu tri- Giam dau, giam tiSn tri@nva giam tai phat b~nh.

7

Page 9: TRUONG BO

- Tang kha nang co thai.

- CMthien chAthrong s6ng._ Xac dinh nguoi benh can phfiu thuat, va Iva chon thai diem phil hQPnhAt.

- Co k@hoach diBu tri va theo doi sau phfiu thuat,

4.2. Di~ntr] LNMTC va danSO'd6 Quy trinh lam sang diBu tri dau do LNMTC trong Phu luc 03 diroc ban hanhkern theo.• Dau bung kinh, dau vung chau man tinh n@uco dap irng giam dau diroc voi cac

thuoc giam dau khang viem khong - steroids (NSAIDs), vien tranh thai k@thQP(COCs), hoac nQi ti@tprogestins rna khong can bang chirng mo hoc xac nhanLNMTC, thi cac diBu tri nay diroc xem Ia vira la chAn doan vira la diBu triLNMTC. Ngoai ra nQi soi 6 bung la mot kY thuat co tinh chat xam IAn.Chinh vicac ly do nhu vay thirc hien nQi soi 6 bung dS chan doan tnroc khi diBu tri daubung kinh, dau vung chau man khong phai la buac thuang qui.

• can lo~i tm cac nguyen nhan gay dau vilng ch~u khac truac khi b~t dau diBu tritheo kinh nghi~m.

4.2.1.Di~u trt n¢i khoa giam aau bUGe1a) Giamaau nh6m khang viem kh6ng - steroid (NSAIDs)Hi~u qua trong diBu tri th6ng kinh nguyen phat, la nhom thu6c co thS chQn h;radautien diButri dau do LNMTC. Thu6c co ch6ng chi dinh cho nguai co tiBn sir loet d~day ta trang, b~nh ly tim m~ch ....

b) Thu6e vien tranh thai kit h(lp_ Hi~u qua giam dau bVng kinh, giam giao hQPdau, giiim dau vilng ch~u m~n tinh

va co tac dVng ngira thai. Co thS xem xet ke dan thu6c vien tranh thai k@thQPu6ng theo chu kY ho~c lien tvc, va khong u6ng qua 3 thang n@ukhong giam dau.

_ NQi ti@ttranh thai k@thQP co hi~u qua giam dau bvng kinh, giao hQPdau nhungit hi~u qua giam dau trong LNMTC sau.

e) Progestin, khangprogestin, danazol_ La mQt trong cac Iva chQn giam dau do LNMTC, tuy d~c diSm tUng nguai b~nh

co thS Iva chQn cac thu6c thuQc nhom progestin khac nhau (dienogest,norethisterone acetate, ho~c khang progestin (gestrinone).

_ LlJa chQn progestin va khang progestin can luu y thu6c co tac dVng phv it nhAt,nhAtla cac tac dVng phv khong h6i phvc (huy@tkh6i, nam hoa ... )

_ Dvng cv tu cung co nQi ti@tlevonorgestrel (LNG-IUS) lam giam cuang kinh,giam dau, chi dinh trong b~nh tuy@ncO'tu cung co tri~u chUng.

8

Page 10: TRUONG BO

_ Dienogest co hieu qua giam dau nrong duong GnRH voi it tac dung phu do r6iloan v~ mach, khong anh huong m~t d<)xuong; co the sir dung lau dai (lien tuchoac ngitt quang) voi cac dfr li~u lam sang danh gia sau honl Onam theo doi,

_ Norethisterone acetate co the diroc su dung de giam dau trong LNMTC, tuynhien dfr li~u lam sang con han chS va kern hieu qua trong mot s6 tnrong hopdau do LNMTC.

_ Danazol do co nhieu tac dung phu va co cac tac dung phu khong h6i phuc.Medroxyprogesterone acetate dang tiem co anh huong m~t d<)xuong. Do v~ykhong khuyen cao diSu tri giam dau voi thuoc nhom danazol vamedroxyprogesterone acetate, tnr khi khong con Iva chon nao khac,

4.2.2. Di~u tri noi khoa giam dau buoc 2

a) ProgestinsNSu trong buoc 1 chua diroc su dung, thi trong buoc 2 co the chi dinh dienogestdiSu tri, khi nhom NSAID, thuoc vien tranh thai kSt hqp khong co hi~u qua giamdau.b) GnRH dfmg Vt7n_ GnRH d6ng v~ co hi~u qua giam dau do LNMTC, khuy~n cao ph6i hqp vai li~u

phap b6 trq (add - back therapy) de diSu chinh cac tri~u chUng r6i lo~ v~n m~chdo thiSu h\lt estrogen va giam m~t d<)xuong nSu diSu tri keo dai tren 6 thang.Chua co dfr li~u vS hi~u qua va tinh an toan khi su d\lllg d6ng v~n GnRH de giamdau khi su d\lng tren 6 thang. Cfin can nhitc lqi ich va nguy co khi su d\lng keodai tren 6 thang.

_ Li~u phap b6 trq (add- back) nen duqc ph6i hqp ngay khi bitt dfiu diSu tri GnRH.

_ Th~n trQng khi chi dinh diSu tri cho ph\l nfr tre va tu6i vi thanh nien vi (y nhUngd6i tuqng nay chua duqc danh gia hSt m~t d<)xuong t6i da.

_ Cac GnRH d6ng v~n (Goserelin, Triptorelin, Leuprolid ...) dSu co the la m<)ttrongcac Iva chQn de giam dau do LNMTC.

e) (Ie ehi Aromatase_ Can nhitc su d\lng thu6c lrC chS aromatase kSt hqp vai thu6c vien tranh thai ph6i

hqp, progestins, GnRH d6ng v~n de giam dau do LNMTC sau, khong dap (rngdiSu tri n<)i- ngo~i khoa

_ Thu6c co nhiSu tac d\lng ph\l, chi nen chi dinh khi t~t ca mQi diSu tri n<)i- ngo~ikhoa th~t b~i.

4.2.3. Di~u trt phdu thut7tgiam aau

a) Chi dtnh di~u trt phdu thu(jt

- Th~t b~i vai t~t ca cac diSu tri n<)ikhoa_ LNMTC va co b~nh 1;' ho~c tinh tr~ng di kern khac cfin can thi~p ph§.uthu~t.

9

Page 11: TRUONG BO

Hieu qua diSu tri giam dau la nhu nhau khi m6 rna hay nQi soi 6 bung, tuy nhien nQisoi uu tien Iva chon vi la ph§.u thuat it xam lAn,it dau sau m6, h6i phuc nhanh, namvien ng~n ngay, co tinh tham my ...b) Phdu thudt n9i soi 6 bung a6i val LNMTC phuc mac hay nang LNMTC a buongtrung_ LNMTC phuc mac: c~t bo hay d6t huy t6n (sang) thuong LNMTC co hieu qua

giam dau._ LNMTC a buong tnrng: khong d§.n luu, hoac d6t laser hay d6t di~n m~t trong

nang LNMTC vi tai phat cao, nen boc nang LNMTC vi co hieu qua giam dau vagiam ti l~ tai phat.

c) Phdu thudt trong LNMTC sdu_ Co hieu qua giam dau nhung co thS co bien chirng, nang nhat la bien chirng ruot,

cac biSn chirng chung trong m6 khoang 2.1%, sau m6 khoang 13.9% (9.5% nhe,4,6% nang), c§.ncan nhac chi dinh ph§.uthu~t c~t b6 t6n (sang) thuang LNMTCsau.

_ Co thS ClilOlAyt6n (sang) thuang n6t LNMTC tren fUQt,ho~c c~t dOlilnfUQtlAynguyen kh6i LNMTC.

d) Phdu thugt cat tit eungPh\l nfr du con khong dap (rng v6i cac diSu tri bao t6n, co thS can nh~c, tu vAnc~ttir cung; c~t cac t6n (sang) thuang LNMTC dlilithS.

d)Hg,n chi dinh sau phdu thugt_ Ph§.uthu~t vien c§.nthvc hi~n dung nguyen t~c ph§.uthu~t thvc hanh, hlilnchS t6i

da chay mau, gay chAn thuang mo ... dS lam giam nguy cO'tlilodinh them.

_ Can nh~c sir d\lng cac chAt ch6ng dinh (cellulose tai sinh oxy hoa, mang ch6ngdinh ph§.uthu~t polytetrafluoroethylene, hyaluronic acid ... ) dS ngan ngira va lamgiam dinh sau ph§.u thu~t vimg ch~u, ph§.uthu~t lien quan LNMTC.

e) DiJu tri n9i tiit trube phdu thugt aiJu tri aau do LNMTCKhong chi dinh diSu tri nQi tiSt nh~m chuAnbi tru6c ph§.uthu~t, khi co chi dinh diSutri ngolilikhoa dS giam dau.g) DiJu tri n9i tiit sau phdu thugt aiJu tri aau do LNMTC_ Khong chi dinh diSu tri nQi tiSt trong m\lC dich h6 trQ'ph§.u thu~t dS cai thi~n

them kSt qua ph§.u thu~t.h) DiJu tri n9i tiit dl:fphdng tiziphizt b¢nh hoije tiziphizt aau do LNMTC aph1:l nilaa aU(1eaiJu tri phdu thugt_ DiSu tri keo dai tren 6 thang nh~m ngan ngira tai phat b~nh hay tai phat dau do

LNMTC sau ph§.uthu~t.

10

Page 12: TRUONG BO

_ £)~t dung cu tu cung co nQiti~t Levonorgestrel, hoac Dienogest, hoac thuoc vientranh thai k~t hop it nhat 18 - 24 thang sau ph~u thuat diSu tri dau, la mot trongcac bien phap d1,Iphong tai phat dau do LNMTC.

_ Chon 11,IadiSu tri tuy thuoc nguyen vong nguoi benh, chi phi diSu tri, kha nangs~n co va tac dung phu .

i) PhJu thudt trong LNMTC gay dau va hiem muon - va sinh_ Th1,Ichien nQi soi gO'dinh, c~t bo hoac pha huy t6n (sang) thirong LNMTC, boc

nang LNMTC ... lam giam dau va cai thien ti l~ co thai, khong nen chi la nQi soichAndoan a phu nu co vo sinh kern LNMTC dQ I-II (theo phan dQAFS/ASRMco sua d6i - American Fertility Society/American Society for ReproductiveMedicine).

_ can nr van nguy co suy giam chirc nang buong tnrng sau ph~u thuat va matbuong tnrng; quyet dinh ph~u thuat phai can nhac va than trong n~u co tiSn suph~u thu~t huang trung truo-c do.

4.3. f)i~u tri LNMTC va hi~m muon - vo sinh. .4.3.1. Nguyen tac va m1:lctieu aiJu trt_ N~u co ca dau va hi~m mUQn- vo sinh, Uti tien diSu tri hi~m mUQn- vo sinh

truO-c._ N~u ph\l nu LNMTC bi hi~m mUQn- vo sinh co kern vo-icac nguyen nhan hi~m

mUQn- vo sinh khac, nen can nh~c ap d\lng sam cac kY thu~t h6 trQ'sinh san.

_ N~u ph\l nu LNMTC bi hi~m mUQn- vo sinh, co giam d1,Itm buang trung, nencan nh~c th1,Ichi~n kY thu~t h6 trQ'sinh san sam.

_ Khang diJu trt nQi tidt (nQi ti~t tranh thai, progestins, GnRH dang v~n ho~cDanazol) UC ch~ chuc nang buang trUng dS cai thi~n diSu tri hi~m mUQn- vo sinhco kern LNMTC t6i thiSu va nh~.

4.3.2. DiJu trt phJu thugt trang LNMTC va va sinha) PhJu thugt chi co hi¢u qua ro khi nguai b¢nh hidm mUQn- va sinh va bt LNMTCbaQI, II.b) Phdu thugt boc kh6i LNMTC tren cac nguai b¢nh hidm mUQn- va sinh:_ Chi dinh ph~u thu~t nang LNMTC vao buang trung: khi co tri~u chUng chen ep

co quan Ian c~n, ho~c nghi nga ac tinh, ho~c co yeu cau can thi~t tiI qua trinhdiSu tri hi~m mUQn- vo sinh, h6 trQ'sinh san ...Nguy co cua ph~u thu~t boc nang LNMTC: ph~u thu~t khong cai thi~n ro r~t khanang co thai, nhung co thS lam giam d1,Itm bu6ng trung, lam mat co hQi co thai,suy tuy~n buang trung sam ... nhat la khi ph~u thu~t l~p l~i nhiSu ldn tren mQtnguai b~nh.

11

Page 13: TRUONG BO

_ NSu c~n thiet phai phau thuat d6i voi nang LNMTC tren nguoi benh bi hiemmuon - vo sinh, hoac chua du con ... thi phau thuat phai duoc thuc hien boi phauthuat vien co kinh nghiem, ton trong nguyen t~c phau thuat thirc hanh nham hanchS t6i da cac t6n (sang) thuong cho mo buong tnrng con lai.

_ C~n tu vAn cho nguoi benh co nang LNMTC hieu ra vS cac nguy co cua phauthuat d6i voi nang LNMTC buong tnrng, quyet dinh phau thuat phai can nhac vath~n trong nSu nguoi benh co tiSn sir phau thuat buong tnrng tnroc do.

c) Cdc kY thudt tli~u tri LNMTC co kem hiem muon - va sinh:_ LNMTC phuc mac: nQi soi 6 bung gO' dinh, c~t bo hoac d6t pha huy t6n (sang)

thuang LNMTC ... lam cai thi~n ti l~ co thai 0 LNMTC dQI-II, khong nen chi lanQi soi chAndoan.

_ LNMTC 0 buang trimg: nQi soi gO' dinh va boc nang LNMTC lam cai thi~n ti l~co thai va giam tai phat nang, thay vi chi dan luu ho~c d6t m~t trong nangLNMTC.

4.3.3. Di~u trt nQi tiit sau phdu thugt eho LNMTC va hiim mUQn- va sinh

_ Khong diSu tri nQi tiSt sau phau thu~t dS cai thi~n ti l~ co thai tg nhien.

4.3.4. Di~u trt hiim mUQn- va sinh kem LNMTC bang phuang phap bam tinh trungvao bu6ng tir eung (lUI)_ Ph\l nu vo sinh co LNMTC dQI - II co thS thgc hi~n kich thich buang trimg va

lam lUI dS tang ti l~ co thai sinh s6ng, thay vi cha co thai tg nhien.

_ Can nh~c cAntrQng vi~c thgc hi~n kich thich buang trimg va lUI trong vong 6thang sau phau thu~t 0 nguai b~nh co LNMTC dQI - II.

4. 3.5. Di~u trt hiim mUQn- va sinh kem LNMTC bang phuang phap h6 trfJsinh scm(ART)_ Chi dinh thgc hi~n ART cho nguai b~nh hiSm mUQn- vo sinh kern LNMTC co

voi trimg bi t6n (sang) thuang mAt chuc nang, ho~c co kern vo sinh nam, valho~c khi cac diSu tri khac thAtb~i.

_ Chi dinh khang sinh dg phong khi chQc hut trimg tren buang trimg co nangLNMTC.

4.3.6. Phdu thugt ai~u trt LNMTC truae khi thl!e hi¢n ART_ Khong co b&ng chUng vS phau thu~t boc nang LNMTC co kich thuac ~ 3 cm

truac khi thgc hi~n h6 trQ'sinh san giup cai thi~n ti l~ co thai._ Can nh~c chi dinh phau thu~t boc nang LNMTC truac khi thgc hi~n h6 trQ'sinh

san, nSu co chi dinh phau thu~t chi d@cai thi~n tri~u chUng dau ho~c d@dS tiSpc~n noan nang sau do.

12

Page 14: TRUONG BO

_ Ngiroi benh can diroc tu v§n vS cac nguy co cua ph~u thuat tren buong tnrng,Quyet dinh ph~u thuat can can nh~c va th~n trong tren ngiroi benh da co tiSn sirph~u thuat buong tnrng tnroc do.

_ Hieu qua cua ph~u thu~t c~t bo tim (sang) thirong LNMTC sau tnroc khi thirchien diSu tri hiem muon - vo sinh, h6 tro sinh san, khong lien quan kSt C\lC sinhsan.

4.4. Di~u tr] LNMTC khac (thanh bung, tang sinh mfm... )_ DiSu tri ph~u thuat c~t bo kh6i LNMTC, can lAymo du rong dSn bo ph~u thuat

mem mai khong con mo strong cirng._ Khong diSu tri nQi tiSt tnroc va sau ph~u thuat.

13

Page 15: TRUONG BO

PHl,JLl,JCOlQUY TRINH LAM SANG

CHAN DoAN VA DIEU TRJ L~C NQI M~C TU CUNG(Ban App va web: Quy trinh Himsang)

(Ban hanh kern thea Quyit dinh s6 5306/QD-BYTngay 07 thong 11nam 2019)

Chin (Joanb~nh nhan

Trieu chimghim sang (1)

Sieu am vungchau va bung (2)

.~"_..__,,: ,,:w,,: ;:'~mB- .,0

MRI vung chauva Xet nghiemCA125 (3) &(4)

. ChAn doanlam sangLNMTC(5) & (6)

.. I)i~u tr]LNMTC

, " '-:-'·'s

Thao luan voi nguoi benh ve mong muon dieutri, xay dung k~ hoach di€u tri lau dai voi muctieu t6i Uti h6a di€u tri nQikhoa, han ch~ canthiep ngoai khoa l{lp di l{lp 11;\i(7) .

.~, J t~~!!:I~;;;;I: z=='~~Dieu tri Dieu tri LNMTC.LNMTC va va Hiem muon - .dau vo sinh

Theo d5i

.~ ti~!~QJlgPh~ly~03..

Kham chuyenkhoa hiem

I muon - vo sinh

14

Page 16: TRUONG BO

PHVLVC 02

PHAN DO LAC NOI MAC Tit CUNG ( THEO ASRM da hieu chinh).. . . .DQ I(toithieu): 1-5DQ II (nhe): 6-15DQ III(trungbinh):16-40DQ IV (nang): > 40TongeQng _

,......u Lac nQimac tU cung <1 ern 1-3 ern >3ern!II.e , ..........u Nang 1 2 4,=..t::

, .................

~ Sau 2 4 16

co Ben Phcii Nang 1 2 4

i , ........ ................ ...

Sau 4 16 \20co= Ben Trai Nang 1 2 4.sO=I=Q Sau 4 16 20

Mat cimg do sau Ban phan \ Toan phan

4 40

Dinh <%bern~t %-¥3 bern~t >¥3bern~tco

i Ben Phai Mang mong 1 2 4

co Day, chat 4 8 16=.sO Ben Trai Mang mong 1 2 4=~ ; , ........

Day, eh~t 4 8 16

Ben Phai Mang mong 1 2 4co , ....................

........... ................

i Day, eh~t 4* 8* 16

... Ben Trai Mang mong 1 2 4,0

> +. ............. . .....

Day, chat 4* 8* 16

15

*Neu loavoi t~choan toan, chuyen diemdanh gia sang 16.

Page 17: TRUONG BO

PHl) Ll)C 03QUY TRINH LAM SANG

flIEU TRI L~C NOI M~C TU CUNG vA DAU(Ban App va web: Quy trinh Him sang)

(Banhanh kern thea Quyit dinh sb 5306/QD-BYT ngay 07 thang 11ndm 2019)

Chandoan LNMTC NSAIDs (9)

Dap frog di~u tr] Ieieu tr] nQikhoa glarn

Dienogest (10)

dau bU'cYc1 (8)~;

N9i ti~t tranh thai (11)

Khong dap frng Dienogest (13);;;;i; Niu truoc do chua sit dung

eieu tr] nQikhoa giam dau ".LNG-IUS (14)

bU'cYc2 (12)

Khong dap frogGnRH d6ng v~n (15)

v Lira chon khac (16)

eieu tr] phau thu~t de giamdau (17)

"~ Khong dap (rng;;~

1-"~ ....

'"'' X~m xet I(ilichan doan,

Het dauTai phat dau tarn them xet nghi~m

± HQichan da chuyen khoa

_.... eieu tr] dau man tinh vcYiIi~u phap nQikhoa dijc hi~u

;1 ~. :, ~

Theo d6i/dfeu tr] dlf phong tai phat - Tham kham phV khoa djnh kl (18)

16

Page 18: TRUONG BO

MO PHONG NQI DUNG BAN APP vAWEBchio amio va ai~u tr] lac oQimac tfr cung

(I)Tri~u clnmg lam sang:_ Trieu chimg lien quan phu khoa: dau bung khi hanh kinh, co thS dau khong lien

quan ky kinh, dau khong co tinh chu ky, dau sau khi giao hop, hoac dau khu truthea ky kinh tai thanh bung quanh seo m6 l~y thai, tai vung tdng sinh mon sausinh nga am dao .... , xu~t huyet tir cung b~t thuong (trong benh tuyen co tir cung),cham hoac khong co thai.

_ Trieu chirng khong lien quan phu khoa: phu nu trong dQ tu6i sinh de co di cdudau, di tiSu dau, tiSu ra mau, chay mau tnrc trang ... xay ra thea chu ky kinh. Cackh6i lac tuyen nQi mac tir cung van buong tnrng co kich thircc Ian co thS gaychen ep true trang hay bang quang gay cac trieu clnrng do chen ep nhu ti@ukhotieu lAtnhAt, di cdu tao bon ....

Hai nhom tri~u chUng nay co thS dan thudn hay di kern v6i nhau.

(2) Sicu am vung ch~u va b1}ng_ Sieu am nga am d~o (TVS) la Iva chQn ddu tien dS chAn doan LNMTC vling

ch~u; ph\! nu dQc than, chua timg giao hgp co thS duQ'c sieu am qua nga trvctrang (TRS).

_ Sieu am nga am d~o co thS hfru ich giup chAn doan LNMTC 6 trvc trang ho~clo~i trir LNMTC 6 trvc trang.

_ Sieu am giup chAndoan ho~c lo~i tm LNMTC bu6ng trUng._ Hinh anh sieu am d~c trung LNMTC van bu6ng trlrng 6 ph\! nu ti@nman kinh:

echo kern d~g kinh rna, co thS co phan thuy thuy, khong ch6i nhu co dong chflym?chmau.

_ Sieu am 3 chi@u(3D) chua duQ'cd6ng thu~n su d\!ng dS chAndoan LNMTC vachtrvc trang am d~o.

(3) MRI vung ch~uKhi sieu am khong danh gia duQ'ch@ttinh ch~t, muc dQxam l~n cua bu6u v6i cacco quan xung quanh, ho~c khi cdn danh gia sang thuang LNMTC sau, cdn phan bi~tgifra b~nh tuy@nco tu cung va nhan xo tu cung .... MRI co thS duQ'cchi dinh them.

(4) Xct nghi~m CAl2S_ Xet nghi~m CA12S: thuOng tang trong l?c nQim?c tu cung tuy nhien it co gia tri

vi khong d~c hi~u._ MQt s6 cac d~u ~n sinh hQcco ngu6n g6c trong mo nQim~c tu cung, dich tu cung

hay mau kinh vaJho~c d~u ~n miSn dich trong huy@ttuang, nu6c tiSu ho~c huy@tthanh it co y nghia trong chAndoan l?c nQim~c tu cung.

17

Page 19: TRUONG BO

(5) ChAn doan lam sang xac djnh LNMTCChan doan LNMTC bang nQi soi 6 bung mang tinh xam Ian anh huong dSn du trfrbuong tnrng, nen co thS chAndoan xac dinh LNMTC cho benh nhan dira tren danhgia lam sang, khong cftn b&ngchirng mo hoc LNMTC.

(6) Phfin lo~i giai doan b~nh LNMTCPhan dQLNMTC co thS diroc thirc hien khi benh nhan co can thiep phftu thuat. Bangphan dQLNMTC trong Phu luc s6 02 kern theo.(7) Thao lu~n vo; ngU'o; b~nh v~ mong muan di~u tr], xay dt}'ng k~ hoach di~utr] lau dai vo; ID\lC tieu tAi U'U hoa di@utr] nQikhoa, han ch~ can thi~p ngoal khoal~p di l~p lal,

- Nguyen t~c:+ Ca thS hoa diSu tri hu6ng dSn 1Q'iich ngiroi benh, khong hu6ng dSn muc tieu 10~i

b6 t6n (sang) thuong.+ T6i uu hoa diSu tri nQi khoa va tranh cac phftu thu~t l~p di l~p l~i.

- M\lc tieu diSu tri+ Giam dau, giam tiSn triSn va giam tai phat b~nh.+ Tang kha nang co thai.+ Cai thi~n chat 1uqng s6ng.+ Xac dinh nguai b~nh cftn phftu thu~t, va Iva chQn thai diSm phil hQ'Pnhat.+ Co kS ho~ch diSu tri va theo d5i sau phftu thu~t

(8) Di~u tri nQi khoa giam dau bU'&c1_ DiSu tri LNMTC khong co tri~u chUng tily thuQc vao muc dQ t6n thuong

LNMTC t~i thai diSm hi~n t~i va mong mu6n cua b~nh nhan._ Cftn xem xet dfr li~u tac d\lng ph\l khac nhau cua cac thu6c, d~c bi~t 1atac d\lng

ph\l khong thS h6i ph\lC (vi d\l nhu nguy cO'huySt kh6i va tac d\lng ph\l nam hoa)dS Iva chQnH~uphap phil hQ'Pnhat vai b~nh nhan.

(9) NSAIDs:Giam dau nhom khang viem non - steroides (NSAIDs) co hi~u qua trong diSu trith6ng kinh nguyen phat, n&mtrong nhom thu6c co thS chQn Iva dftu tien diSu tri daudo LNMTC. Thu6c co ch6ng chi dinh cho nguai co tiSn sir 10et d~ day ta trang, b~nh1ytim m~ch ....

(10) Dienogest_ Dienogest 1aprogestins duQ'cchUng minh hi~u qua giam dau trong LNMTC va

duQ'cdanh gia 1a diSu tri d~c hi~u giam dau trong LNMTC bao g6m dau vilngch~u, giao hQ'Pdau, dau b\lng kinh ....

18

Page 20: TRUONG BO

_ Dienogest voi liSu 2mg/ngay hieu qua giam dau nrong duong thuoc dang v~nGnRH nhirng it tac dung phu gay b6c hoa va khong anh huang dSn m~t dQkhoang xuong khi su dung lau dai.

_ Dienogest co the duoc su dung lau dai (lien tuc hoac ng~t quang) de dat hieu quagiam dau va giam tai phat lau dai cho benh nhan.

_ Dienogest co the duoc su dung de giam dan tren hra tu6i vi thanh nien biLNMTC.

(11) NQiti~t tranh thai_ Thuoc vien tranh thai kSt hQ'Puong lien tuc; hoac mieng dan estrogen! progestin

co hieu qua giam thong kinh, giam giao hQ'Pdau, giam dau vung chau man tinhva ngira thai.

_ Co the xem xet ke toa thuoc ngira thai nQi tiSt kSt hQ'Ptheo chu leY hoac lien tuc,khong dung qua 3 thang nSu khong giam dau. NSu su dung noi tiSt tranh thaikhong giam dau duQ'c cho b~nh nhan, chuyen d6i li~u phap su d\lng Dienogestco the duQ'Cxem xet.+ NQi tiSt tranh thai co hi~u qua giam dau b\lllg kinh, giao hQ'Pdau do LNMTC

+ NQi tiSt tranh thai it hi~u qua giam dau trong LNMTC l~c ch6 (Philc m~c,LNMTC sau).

(12) Di~u tri nQikhoa gHimdau barre 2:_ Chi dinh trong truOng hQ'PdiSu tri nQikhoa giam dau bu6c 1 khong hi~u qua.

(13) Dienogest_ Dienogest la progestins duQ'cchUng minh hi~u qua giam dau trong LNMTC va

duQ'cdanh gia la diSu tri d~c hi~u giam dau trong LNMTC bao gam dau vungch~u, giao hQ'Pdau.

_ Dienogest v6i liSu 2mg/ngay hi~u qua giam dau tuong duong thu6c dang v~GnRH nhung it tac d\lllg ph\l gay b6c hoa va khong anh huang dSn m~t dQkhoang xuong khi su d\lng lau dai.

_ Dienogest co the duQ'Csu d\lng lau dai (lien t\lc ho~c ng~t quang) de d~t hi~u quagiam dau va giam tai phat lau dai cho b~nh nhan.

_ Dienogest co the duQ'Csu d\lllg de giam dau tren lua tu6i vi thanh nien biLNMTC.

(14) LNG-IUSD\lng C\ltu cung chua Levonorgestrel co the la mQt Iva chQn giam dau trong l~c nQim~ctucung.

(15) GnRH Dang vin_ GnRH dang v~n co hi~u qua giam dau do LNMTC, khuySn cao ph6i hQ'Pv6i li~u

phap b6 trQ'( add - back therapy) de diSu chinh cac tri~u chUng r6i lo~n v~n m~ch19

Page 21: TRUONG BO

do thieu hut estrogen va giam m~t dQxirong nSu di@utri keo dai tren 6 thang.Chua co du lieu d§.ydti v@hieu qua va tinh an toan khi su dung dfmg v~n GnRHd~ giam dau khi sir dung tren 6 thang.

_ Lieu phap b6 tro (add- back) nen duoc phci hop ngay khi b~t d§.udi@utri GnRH._ Than trong khi chi dinh di@utri cho phu nu tre va tu6i vi thanh nien vi cac phu

nu nay chua ducc danh gia hSt m~t dQxuong t6i da._ Cac GnRH d6ng v~n (Goserelin, Triptorelin, Leuprolid ....) d@uco th~ la mot trong

cac lua chon d~ giam dau do LNMTC.

(16) L1!achon khac:_ Danazol va anti-progestagens (gestrinone), medroxyprogesterone acetat chi sir

dung khi cac lieu phap tren th~t bai,

(17) Di~u tr] ph~u thuit d~ giam dau_ Chi dinh di@utn phau thu~t khi:

+ Th~t b~i vai t~t ca cac di@utri nQi khoa+ LNMTC va co b~nh ly ho~c tinh tr~ng di kern khac c§.ncan thi~p phau thu~t

_ Hi~u qua di@utri giam dau la nhu nhau khi m6 rna hay nQi soi 6 b\lng. Tuy nhiennQi soi uu tien Iga chQn vi la phau thu~t it xam l~n nen b~nh nhan it dau sau m6,n~m vi~n ng~n ngay, h6i ph\lc nhanh, co tinh thfim my ...

(18)Theo doi/di~u tri d1!phong tai phat - Tham kham phl} khoa dinh ki_ LNMTC la b~nh ly m~n tinh, b~nh nhan LNMTC nen duqc biSt truac v@nguy

co tai phat b~nh d~ ph6i hqp vai bac si di@utri v@kS ho~ch di@utri lau dai giamtai phat, tham kham va theo d6i dinh ki.

_ I.>i@utri nh~m ngan ngira tai phat dau hay tai phat LNMTC keo dai tren 6 thang,la di@utri dg phong c~p 2 sau phau thu~t.

_ Du li~u y van ghi nh~n d~t d\lng C\ltu cung co Levonorgestrel, Dienogest it nh~t18 -24 thang sau phau thu~t di@utri dau, la mQt trong cac bi~n phap dg phongc~p 2 tai phat dau do LNMTC.

_ ChQn Iga di@utn (lien t\lCho~c ng~t quang) tuy thuQc nguy~n vQng nguai b~nh, chiphi di@utn, kha nang s~n co va tac d\lng ph\l.

20

Page 22: TRUONG BO

TAl LI~U THAM KHAO

1. Treatment of pelvic pain associated with endometriosis: a committee opinion. HQiYhoc sinh san Hoa ky (ASRM - American Society for Reproductive Medicine).Fertility and Sterility® Vol. 101, No.4, April 2014

2. Leyland Net al. SOGC Clinical Practice Guideline. Endometriosis and Management.J Obstet Gynecol Canada Volume 32, Number 7. HQi cac nha San phu khoa Canada(SCOG - Society of Obstetricians and Gynaecologist of Canada)

3. Dunselman GAJ, Vermeulen N, Becker C, Hooghe TD, Bie B De, Heikinheimo 0, etal. ESHRE guideline: management of women with endometriosis t·Hum Reprod.2014~29(3):400-12.

4. Brown J, Farquhar C. Endometriosis: an overview of Cochrane Reviews (Review).Cochrane Database Syst Rev. 2014;(3).

5. Reproductive TPC of the AS for. Endometriosis and infertility: a committee opinion.Fertil Steril [Internet]. 2012~98(3):591-8. Available from:http://dx.doi.org/10.1016/j.fertnstert.2012.05.031

6. Subramaniam, R, SInthamoney E, Damodaran P, Kumarasamy S SWT. Managementof Endometriosis. http://www.ogsm.org.mY/docs/Endometriosis-guideline.pdf. 2016.

7. Committee F endometriosis. FOGSI GOOD CLINICAL PRACTICERECOMMENDATIONS ON Theme: Enigmatic Disease - Educate Empower andEradicate Editorial grant from Jagsonpal GOOD CLINICAL PRACTICERECOMMENDATIONS ON Convener: 2016.

8. Rogers PAW, Hooghe TMD, Fazleabas A, Giudice LC, Montgomery GW, PetragliaF, et al. Defining Future Directions for Endometriosis Research: Workshop ReportFrom the 2011 World Congress of Endometriosis in Montpellier, France. Reprod Sci.

2013~20(5):483-99.9. National Institute for Health and Care Excellence. Endometriosis. www.nice.org.uk.

2019.10. Saridogan E, Becker CM, Feki A, Grimbizis GF, Hummelshoj L, Keckstein J, et al.

Recommendations for the Surgical Treatment of Endometriosis. Part 1: Hum Reprod.

2017~1-6.11.Health AGD of. NATIONAL ACTION PLAN. 2018.12. Johnson NP, Hummelshoj L, Adamson GD, Keckstein J, Taylor HS, Abrao MS, et al.

World Endometriosis Society consensus on the c1assi fi cation of endometriosis. HumReprod. 2017~32(2):315-24.

13.U. Ulrich OB. National German Guideline (S2k) Guideline for the Diagnosis andTreatment of Endometriosis.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/artic1esIPMC4470398/. 2014. p. 1014-118.

14. Johnson NP, Hummelshoj L.Consensus on current management of endometriosis.Hum Reprod. 2013~28(6):1552-68.

21

Page 23: TRUONG BO

15.SASREG Committee. SOUTH AFRICAN GUIDELINE FOR TREATMENT OFENDOMETRIOSIS. Vol. 29, https:llsasreg.co.zaJdownloads/Treatment-of-Endometriosis.pdf. 2017.

16.Vitonis AF, Fassbender A, Ph D, Louis MB, Ph D, Hummelshoj L. FoundationEndometriosis Phenome and biobanking harmonization project: II. Clinical andcovariate phenotype data collection in endometriosis research. Fertil Steril.2014;102(5): 1223-32.

17.DijkLJEW Van, Nelen WLDM, Hooghe TMD, Dunselman GAJ, Hermens RPMG,Bergh C, et al. The European Society of Human Reproduction and Embryologyguideline for the diagnosis and treatment of endometriosis: an electronic guidelineimplementability appraisal. Implement Sci [Internet]. 2011 ;6(1):7. Available from:http://www.implementationscience.com/contentl6/117

18.Hwang H, Chung Y, Lee SR, Park H, Song J, Kim H, et al. Clinical evaluation andmanagement of endometriosis: guideline for Korean patients from Korean Society ofEndometriosis. Obs Gynecol Sci. 2018;61(5):553-64.

19.National Institute for Health and Care Excellence. Endometriosis: diagnosis andmanagement. www.nice.org.uk. 2019.

20. Society A, Reproductive FOR, Informacion SDE, Pacientes P. Endometriosis.WWW.asrm.org.2017.

21. Guerriero S, Condous G, Bosch TVANDEN, Valentin L, Leone FPG, Martins WP.Systematic approach to sonographic evaluation of the pelvis in women withsuspected endometriosis, including terms, definitions and measurements: a consensusopinion from the International Deep Endometriosis Analysis (IDEA) group.Ultrasound Obs Gynecol. 2016; 48:318-32.

22. Bertero C, Edelstam G, Kjer JJ, Melin AS, Rhodin A VL. Endometriosis Diagnosis,treatment and patient experiences.https:llwww.sbu.se/contentassets/35858a6d8b2847bl b3 839198f8c6618aJendometriosis_summary_2018.pdf. 2018.

23. Bazot M, Bharwani N, Huchon C, Kinkel K, Cunha TM, Guerra A. European societyof urogenital radiology (ESUR) guidelines: MR imaging of pelvic endometriosis. EurRadiol. 2017; 27:2765-75.

24. NHS England. NHS standard contract for complex gynaecology- severeendometriosis. https:llwww.england.nhs. uk/wp-contentluploads/20 18/08/Complex-gynaecology-severe-endometriosis.pdf. 2013.

25. Jayaprakasa K, Becker C MM. The Effect of Surgery for Endometriomas on Fertility.BJOG.2017;125(55):19-28.

26.ASRM TPC of the. Treatment of pelvic pain associated with endometriosis: acommittee opinion. Fertil Steril. 2014;101(4):927-35.

27. Casper RF et al. Progestin-only pills may be a better first-line treatment forendometriosis than combined estrogen-progestin contraceptive pills. Fertil Steril.2017 Mar;107(3):533-536.

22