f.

Tertio, imperfeota quaedam divinae processionis habetur

intelligentia, quatenus tum in ipsa earum ratione tum in

consectariis inter se differaunt emanatio causalie et emanatio

intelligibilis. Atqui hae emanationes ita inter se differunt.

Ergo habetur imperfecta quaedam divinae mmxma processionis

intelligentia.

'"4,tt ardtdive :a -

Tertio, imperfecta, quaedam divinae processionis habetur

intelligentia, inquantum et excluditur emanatio causalis et

affirmatur emanatio intelligibilis.

Nam ad intrinsecam emanationis oausalis rationem pertinet

ut alius sit actus creAls vel producentis et realiter alius

sit actus qui creatur vel producitur. Qmare, si divina

processio esset emanatio causalis, neque Filius neque Spiritus

sanctus esset a se. Iterum, quia nihil est causa sui,

Deinde, ad hano differentiam circa naturam intellectualem,

alia sequitur circa subsistentiam. In Deo enim quia infinitus

eart-Attlue,A2114-14edi-tratnusyllualiti.,11atetri\-VAA_Ert-lonrealis

est, nulla est compositio potentiae et actus; et ideo in

Deo non distinguuntur realiter essentia vel esae vel intellectua

vel tiinuhmtaddtagenexxxi species vel intelligere vel voluntas

vel velle; sed haec omnia per identitatem realem sunt ipse(Sum. theol., I, q. 14, aa. 2 & 4)

Deue; et ideo haec omnia subsistunt, sicut et aliud quodlibet

quod realiter est in Deo. In creaturis, autem, quia finitae

sunt, realis invenitur compositio potentiae et actus; et ideo

in creaturis intellectualibus, quae ita ad totum ens se

habent ut tamen actus totius entis esse non possint, alia

realiter sunt et substantia et intelligere et esse et

potentia intellectiva (Sum. theol., I, q. 54, aa. 1 — 3.).

Si enim substantia angeli esset suum intelligere, intelligere

angeli non esset per potentiam limitatum, et ideo esset

infinitum et subsistens; quod contradictionem importat, cum

angelus sit creatura atque finitus. Praeterea, si esse

angeli esset suum intelligere, aut hoc esse per potentiam

limitaretur aut non; sed neutrum dici potest. Si enim

hoc esse per potentiam limitaretur ad aliquam determinatam

speciem, etiam intelligere angeli limitaretur ad aliquam

determinatam speciem; quod est contra rationem naturae

intellectualis quae totum esna ens respiciat seu, uti dicitur,;fl-"L juteet quo est omnia facere et fieri. Si autem esse angeliA

per potentiam non limitaretur, essetinfinitum; quod est

contra rationea creaturae. Denique tandem si potentia

intellectiva angeli esset sua substantia, aut ipsa potentia

non esset ad totum ens, aiit substantia esset potentia ad

'

,

n•••n,-

actum totius entis; quorum primum est contra rationem

intellectus et alterum est contra rationem creaturae.

Quibus perspectis, elucet quod in natura intellectuali et

tiAttd`-'111---solas{im-baistibene-st..as'\per_aztater

sulTatEeti.-610111, 1.-imktatimiNet,\-pe-k...e-safp-pdr.feetttta-

finita non subsistunt nisi ipsum ens compositum ex potentia

substantiali et actu essendi, et a subsistente realiter

distinguuntur tum potentiae operativae ut intellectus et

voluntas tum operationes ut intelligere, dicere, et velle.

Tertio, ad differentiam circa subsistentiam, alia

sequitur circa distinctionem. Nam in naturis intellectualibus

et finitis secundum idem habentur et subsistentia et

distinctio: subsistpnt enim inquantum componuntur ex

potentia substantiali et actu essendi; et nisi per ipsam

potentiam substantialem iam distinguerentur, eadem essent

non solum specie sed etiam numero / ut realiter prorsus;wiw% 4"1")

coinciderent; et cum de eodem secundum idem dari non

parbas possAnt affirmatio et negatio, omnis via ad distinctionem

subistentium iam praecluderetur. Sed in natura intellectuali

et infinita, cum quidquid ei realiter insit necessario

subsistat, eo quod ponitur haec natura infinita, non

praecluditur realis distinctio subsistentium. Si enim in

illa natura esesub emanationes intellectualiter consciae

tum verbi a dicente tum amoria ab utroque, etiam e.stmeato

relationes reales, subsistentes, mutuo oppositae, et realiter

inter se distinctae.

Respondetur maiorem non sufficienter distinguere inter

realitatem perfectionis unam et rationes perfectionis duaa.

quod consideratur in tribus simul sumptis est ratio. Quod

tanta in singulis invenitur quanta in tribus est realitas.

Quia ergo opinio proposita unam realem perfectionem ponit,

tantam in singulls quanta in omnibus perfectionem ponit,

si quidem d singuli sunt Deus et unus actus purus et infinita

Dei conscientia. Quia autem opinio proposita duas perfectio4s

rationes considerat, non ideo negat unam perfectionem realem

sed defectum nostrae intelligentiae atque conceptionum agnoscit.

Quae quidem agnitio praeferenda videtur sententiae oppositae,

quae ita conceptionum claritatem obscuritati mysterii anteponat,

ut negare non dubit4 Deum quidquam de sua perfectione per

dogma SS. Trinitatis revelasse.

Quantum aliautem ad auctoritates quae afferri possint,

respondetur eas non probare id quod obiciens intendit.

V. g., conc. Toletanum XII: "Singulariter ergo, et

unaquaeque persona plenus Deus et totae tres personae unus

Deua confitetur et creditur: una illis vel indivisa atque

aequalis Deitas, maiestas sive potestas, nec minoratur in

singulis, nec augetur in ammtham tribus; quia nec minus

aliquid habet, cum unaquaeque persona Deus singulariter dicitur,

nec amplius, cum totae tres personae unus Deus enuntiantur." DB 279.

Quo in loco manifeste agitur de consubstantialitate atque

aequalitate divinarum personarum; id quod nec minoratur in

singulis nec augetur in tribus estA Deitas, maiestas, potestas;

tylticArad perfectionem divinam concipiendam, utitalt_Atal-talvaturt.s.takt

064-sdeo-nvn determinatur quot rationibus perfectionis indigeamus

t; 1 • : •

••;

Ad primum ergo sic proceditur. Videtur quod subiectum

temporale non possit esse temporale quatenus subiectum est.

Nam subiectum est quatenus subatantia est; temporale est

qmsmilmmmmtahils quatenus mutabile eat; sed subiectum temporale

non est mutabile secundum suam substantiam sed tantummodo

secundum sua accidentia; ergo subiectum tenporale qua subiectum

non est temporale.

Respondeo auod tripliciter dicitur substantia. Nam

primo modo nxiot subatantia nihiJ est aliud quam rei essentia;

sed nulla res creata eat sua anbatamtin essentia; et ideo

secundum hanc acceptionem nulla res creata est sista sua substantia.

Quare, si per substantiam intelligitur essentia, conceditur

substantiam esse immutabilem, sed negatur sublectum, a sua

eesentia distinctum, ideo esse immutabile.

Alio autem modo sumitur substantia ut praedicamentum;

et sic dividitur substantia in primam atmmnmmmdintam (hic homo,

hic bos) et secundam (homo, bos). Ian vero patet subsistens

distinctum non•esse substantiam secundam niei secundum opinionem

Platonicorum aui posuerunt universalia subsistere. Et ideo

quamvis substantia secunda sit'immutabilis, non sequitur

subiectum temporale qua subiectum esse immutabile.

Si autem sumitur substantia ut substantia prims, distingui

oportet inter id quod significatur per substantiam prtnam et

rationem propter quam substantia prima dicitur substantia.

Ad cuiva intelligentiam notate ouod Socrates hieme frigescit

et aestate calescit, Socrates est hic homo, hic homo est

aubstantia prima, ergo substantia prima hieme frigestsit et

aestate calescit. Ubi facile admittuntur praemissae et

tamen mira videtur conclusio. Nulli enim dubium est

Quemadmodum exsistentialis conCeptio pei ,sonae in divinis

admitti possit.

Non agitur de multis divereisque sententiis enumerandis,

comparandis, clarificandis, iudicandis, sed de iis elementis

seligendis atque purificapdis quae ad matorem divinarum

personarum intelligentiam esse posaint.

?rregprtipc4—malla

-eu ----ketii Alante\zar6 ig.--etrb \Pattaae---611443-13-1-12t -e&Or40'

1:01ViA

Primo, ergo, circa methodum illud in primis intelligihac in quaeatione

oportet quod (1) omnia quae.ipsi dicimus, ipsi mediante vero

et sub ratione entis apprehendimus et dicimus, (2) omnia

pariter quae dicimus a 1ectore in primis mediante vero et

sub ratione entis apprehendi oportet, (3) nihilominus,

ita subiectum describimus ut ea quae de mubiecto dicamus

nondum ab ipso subiecto mediante vero et sub ratione entis

apprehendantur, et (4) ut lector intelligat ea nuae de

hoc subiecto dicamus, debet incipere quidem ex veris sub

ratione entia apprehensis ut tamen in se ipsum redeat proutsit

ipse lut sui conscius dum inquirit, reflectitur, inzte1ligit,

concipit, evidentiam ponderat, in ordine ad iudicandum vel

eligendum.

Deinde, distingui oportet inter haminem quemlibet

prout de facto est et hominem prout sempiternis rationibus

esse debet. Nascitur enim homo ut animal rationa1e, at

nascitur ut tempore perficiatur tum qua animal tum qua rationalnis.

Neque dubium esse potest quin communiter et celerius et facillus

perficiatur homo qua animal quam qua rationalis. EXquo

Quibus perspectis, facile ad conclusionem pervenies,

nempe, quod relatio externa non addit aliam realitatem

subiecto intrinsecam super realitatem relationis internae.

2. Arguitur deinde ex erroneo fundamento eorum qui

ponant relationem externam qua externam addere aliam

realitatem subiecto intrinsecam super realitatem relationis

internae. Credunt enim solummodo in sua opinione salvari

posse realitatem relationis; et hoccredunt quia imteim

rexlationes internae et realea eos fugunt. Nam sl nulla

realitas relativa in subiecto ponitur neque ante actualem

eius aequalitatem neque cum actuali aequalitate vel alia

relatione externa, sane tollitur

2. Praeterea, arguitur ex abonis absonis consequentiis

sententiae oppositae.

Consideretur quodlibet quantum, A, quod ad omne aliud

quantum simile in toto universo secundam aliquam proportionem

arithemticam realiter refertur. Quare, omnia alia quanta

per proportionem inversam

0

Utrum in rebua creatis exsistat aliquid cood secundum

totam Buam realitatem nullatenus sit relativum.

Ad terminos.

in rebus creatia, et ideo non agitur de Deo qui in philo-

sophia concipitur ut simpliciter absolutus sed in theologia

cognostakitur relationes intraneas et reales habere.

exsistat, ergo quaeritur non de conceptibus sed de rebua;

nulli enim dubium est quod co4cipi potest absolutum simpliciter;

sed quaeritur utrum vel una res sit quae realitatem simpliciter

absolutam habeat.

aliouid, secundum totam latitudinem dicitur ad significandum

sive id auod est sive id quo constituitur id quod est.

secundum totam suam realitatem, et ideo neque responsio

affirmativa probatur eo quod alicui insit aspectus

0

E contra, cum absolutum secundum quid ex ipaa sua rationesit sit

secundum quid absolutum mit et secundum quid szt relativum,

pariter patet relationem realem realiter identitficari posse

cum aubiecto quod sit absolutum non simpliciter sed secundum

quid.

Utrum in rebus creatis aliouid exsistat quod secunium

totam suam realitatem nullatenus sit relativum.

Ad terminos.

relativum: quod ad refertur; opponitur absoluto.

Kullatenus relativum: idea ac abeolutum simpliciter;

nullum ordinem habet ad aliud quidquam.

secundum totam suam realitatem: et ideo neque probatur

aliquid esse simpliciter absolutum quod secundum quemdam

aspectun suae realitatis nullatenus sit relativum, neaue

e contra tollitur absolutum simpliciter eo quod alicul

insit relat.io rationis.

aliquid: quidquid, sive ens quod, Bive ens quo, sive .

totum, sive pars.

, in rebus creatis, et ideo•de praesenti non quaeritur

utrum Sint relationes reales in Deo.

exsistat: agitur ergo non de conceptibus sed de rebus,

et ideo quaeritur, non utrum absolutum simpliciter concipi

possit, sed utrum in rebus creatis de facto inveniatur.

Q.uaebtionis intentio.

Cum absolutum simpliciter dmadinAmtmsomas ex ipsa

Bua ratione seu definitione nullatenus sit relativum,

patet onnino a parte rei identificari non posse absolutum

simpliciter et relativum. Attamen, antequm qUis ex hac

evidentia concludere possit ad realem distinctionem inter

relationem realem eiusdemque d subiectum, demonstrandum

videtur quod in rebus creatis absolutum simpliciter exsistat.

rnA:717.".1.nre.,•..V...w.q.e.:.,,,,,,:f.!:_,,,.ij.,•,„4-,1=4)

„.. ,;,„;....,...,,„.:-..-..;;...-...:,......,-.,•:,, .:-..........

finitum quod actu est, simpliciter absolutum esse potest.

Proinde, inquantum ns scientia est cognitio per causas,

res in causass suas tum intrinsecas tum extrinsecas reducit.

Sed quod in causas reducitur, ad dausas refertur tamquam

effectus; et ideo nihil quod scitur inquantum est effectus,

absolutum simpliciter esse potest. Praeterea, omnis causa

finita etiam est effectus; et ideo in rebus finitis non

invenitur absolutum simplxiciter.

Iterum, sicut nihil est tantummodo causa, ita etiam

nihil est tantummodo effectus, sed omnia in genere

quodam atque specie ponuntur; et ideo praeter relativitatem

causae et effectus, etiam in omnibus est agnoscenda ratio

quaedam absoluti

0

Ulterius, hi actus sentiendi, intelligendi, sunt

accidentia; ex ipsa eorum ratione in alio esse eis competit

et de facto in alio sunt. Praeterea, sicut accidentia

apta nata aunt in substantia esse, ita parfter aubstantia

apta nata est per accidentia perfici. Quare sicut fieri non

potest ut auantitaa Petri augeatur quin Petrus auantitative

augeatur, pariLer fieri non potest ut sensus Petri ad actum

reducatur auin Petrue sentiat vel ut intellectus Petri ad

actum reducatur quin Petrus intelligat. Unde dici solet

quod sensus non sentit sed homo per sensum et intellectus

non intelligit sed homo per intellectum.

Iam vero sicut ex propria merfectione ontologica

JJ omnis actus sentiendi intelligendi est actus conscius,.°r/'

P pariter ex propria ratione accidentis sepultur auod omnis

talis actus conscius non solum in subiecto sit ut subiectum

sentiat vel intelligat sed etiam ut subiectum conscie

sentiat vel conscie intelligat.

At conscientiam definivimus praeviam quamdam at que

informem experientiam internam sui suorumque actuum. Et

ex supra dictis constare videtur eiuemodi conscientiam

constitui eo nuod accidentia in tali gradu Derfectionis

gra ontologicae perficiunt substantian in tall gradu perfectionis

ontolosicae. AliisT verbis, analysis metaphysica conscientiae

eo perficitur quod analysis generalis entis finiti ad entia

in tali gradu perfectionis ontologicae appliCatur.

e De causis constitutivis unitatis in conscientia finita.

Distinguuntur unum transcendentale, unum per se, et

unum numerice.

Unum transcendentale cum ente convertitur. Super ens

non addit nisi negationes. Definiri solet indivisum in se

Ad argumenta.

Argumentorum difficultas in eo est quod relationes

internae non innotescunt niai per scientias proprie dictas.

Quamdiu enim cognitio in stadio mere descriptivo immoratur,

definitionibus nominalibus et contingentibus rerum duatems

connectionibua contenta manet

Circa argumenta.

Quaestionis difficultas est duplex, nempe s ignorantia

scientiae proprie dictae et materialismus sive apertus sive

latens et tectus.

Nam si nulla atuommitta scientia proprie dicta cognoscitur,

etiam nullae relationes internae cognoscuntur. Quamdiu enim

cognitio humana in stadio mere descriptivo immoratur, et

definitionibus mere nominalibus utitur et contingentibus rerum

connectionibus contenta manet. Sed, uti patet, non ante

acceditur ad •elationes internas et reales quam ad definitionea

essentiales et nexus rerum necessarios perveniatur.

Praeterea, quicumque sive aperte sive tecte et latenter

materialismo indulget, ei non veriba sed falstm videbitur

declaratio entis realis aupra posita. Reale enin ei eat,

non quod vero ludicio innoteacat, sed quod ante omnem intellectus

operationem extra invenitur sive per experientiam sensitivam

sive per nescio quem intuitum.

1. Si sant propositiones analyticae verae, sunt relationes

Internae reales. Atqui sunt propositiones analyticae verae.

Ergo sunt relationes internae reales.

Ad maioremq: in propositione analytica praedicatum est

de ratione wubiecti; a111s verbis,

Argumenta.

1, Si sunt accidentia realia, sunt relationes internae

reales. Atqui sunt accidentia realia. Ergo sunt relationes

internae reales.

Ad maiorem: accidens definitur per relationem ad aliud

cui inesse ei competit. Iam vero relatio ouae ad definitionem

pertinet tolli non potest quin tollatur ipsum definitum

0

Coindiditet divisum a quolibet alio. It '0'.414treil-dex hoc unum cum obiecto

possibili cuivalibet iudicii: possibile enim, iudicii obiectum

subest principiis identitatis et non-contradictionis, et his

conformatur ouodcumoue est quomodocumque indivisum

in se et divisum a quolibet alio.

Unum per se est unitas prout intelligendo (intus legendo)

conspicitur. Opponitur uni per accidens quod ideo per accidens

dicitur et est quia iis componitur ouae quodammodo simul sunt

quin nexu '!:ositive intellicibili inter se religentur. Ita

acervua lapidum est unum per accidens; homo autem vel circulus

eat unum per se.

Unum numeric6 est unum auod est nrinciAum numeri.

Eadem enim unitas posILive intelligibilis in multis ita

inveniri potest ut non addita alia intellicibilitate sed

sola multiplicata lateria inter se dif erant. Ita hic homo non

est ille, et hic circulus non est ille.

Porro, triplex haec unitas in conscientia finita

invenitur et ideo de eiusdem causis aliould dicendum est.

Iam vero unitaa conscientiae transcendentalis vel

actibus vel subiecto applicatur. Si actibus applicatur,

habett ► diminuta illa indivisio in se et divisio ab omni alio

quae accidentibus colvetit. Si vero subiectum 'applicatur,

habetur unum simpliciter: ille enim nui sentit et intelligit

est ipsa subsistens persona; est ergo ens simpliciter et

unum simpliciter, seu realitas sibi identica in gradu perfectionis

ontologicae oui naturae intellectuali finitae competit.

Denique secundum hanc unitatem transcendentalem subiecti

agnoscitur eadem perdonm etiam in iis quae per amnesiam

quales fuerint obliti sunt.

Unitas per se conscientiae in eo consistit quod omaia

quae subiecto conscie occurrunt in ordinem quemdam unum atque

o

Page 1Page 2Page 3Page 4Page 5Page 6Page 7Page 8Page 9Page 10Page 11Page 12Page 13Page 14Page 15Page 16Page 17Page 18Page 19