4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 Hmasawnna Thar Vol - 32/325 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy THLArAm (sepTember) 15, 2017 zirTAwpni (fridAy) Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number 7085-256-377 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI Swachhta Hi Seva hawng \an ding CCpur : Vawisun 11:00 AM hin District Train- ing Centre (DTC), CCPur, Tuibong-ah Swachh Bharat Mission kum 3 a tlingna hmang ning a tih. Hi huna hin M.H. Khan, IAS, Prin- cipal Secretary, (AR/Relief & DM & SRT/Fisheries) chu khuollienin \hang a ta, “Swachhta Hi Seva” Cam- paign Fortnight Programme hawng a tih. Swachhta Hi Seva hi 15-09-2017 to 02- 10-2017 inkar sunga hmang ning a tih. Hi huna hin DLO-hai \hang seng dingin DC, CCPur chun an hriettir. Fund raise-nain Vawksa an zawr ding CCpur : HSA CCPur Jt. Hqrts in Oct. 3, 2017 nia HSA Day puithu taka hmang an tumna le inza- wma fund raise-na dingin Sept. 15, 2017 hin CC- Pur HSA Day Celebration Committee hmalaknain Rengkai Road, Sugnu Bus Station sir lai Vawk thatin Vawksa zawr an tih. Nu le pa le \halai hai le mitin an sa zawr inchaw pek dingin Celebration Committee chun fielna le ngenna a siem a, Hmar khuo haia Chief/Chairman le Secretary hai khawm Sa an zawr huna tlawmn- gaia lo la pek seng din- gin an ngen bawk. Order nuom han Convenor (+91 961261123) le Co - Con- venor (+91 96 12 874180) haiah order thei ni bawk a tih. Major Jonathan Hmar in training a pek lai CCpur : Hmar tlangvval Major Jonathan Hmar in Army-hai training a pek lai chu September 23 & 30, 2017 le October 7 & 14, 2017 zan dar 9 haiah International Channel lien tak Discovery Channel- ah en theiin a hung suok ding a nih. Major Jona- than Hmar hi 8th Assam Regiment a permanent posting a ni a, tuhin Bel- gaum, Karnataka hmuna Commando training-na hmunpui takah Senior In- structor sin a thaw mek a nih. Discovery Channel-a hung inlang ding hi Elite Commando-hai training a pekna (Breaking Point) a nih. Major Jonathan Hmar hi Merciless and Most Hardened Instruc- tor tia hrietlar a nih. Hi training hi ni 35 sung chie nei a ni hlak a, trainee-hai hi hun an nei tam takah darkar 24 sung inna ding darkar 2 chau hun an pek hlak. An training hi a harsa hle a, trainee-hai an inrim hle a nih. Major Jonathan Hmar hi Rev. Lienhnun Hmar, Rengkai, Chura- chandpur naupa a nih. Hmar Kristien Hla Thar Tonic Solfa le inkawp hla bu tlangzar CCpur: Mi tam tak ng- hakhla em em Hmar Kris- tien Hla Thar Tonic Solfa le inkawp hla bu, Hmar Christian Musical Soci- ety (HCMS) i sut (Pub- lished) chu vawisun (Sept. 14, 2017) khan RPC NEI Office, CCPur ah Rev. Zathangsing Zate, Execu- tive Secy., ICI in Pathien ropuina di’n tlangzarna a nei (a Released). Hi hla bu hi Kohran Office hai ah inchawk thei vat ning a tih. A man chu bu khat ah India pawisa cheng 180/- ning a tih. Blessed Choir in an conductor hrietzingna Music Video an tlangzar muoLvAipHei : Zohnathlak hai laia Choir inlar pawl tak Blessed Choir chun an Choir Con- ductor, kum 2016-a fam lo chang tah Lalnunthar hri- etzingna dinga an buotsai Music Video chu mitin en thei dingin zanikhan (L) Pu Lalnunthar (45) chengnain, Muolvaiphei, CCPur-ah tlangzarna an nei. Music Video hi Rev. T. Remthang Hrangchal in a tlangzar. Hi huna hin (L) Pu Lalnunthar sunghaia inthawk le midang dangin thuhrilna hun an hmang tawl. Music video a hin hla 2 bakah (L) Lalnunthar nau- pa Albert Tusing in a sak hla pakhat a um bawk. Music video tlangzar-a hla um hai chu ‘Van Hmun Ropui’, ‘Hril ka hai ngei’ ti le ‘Kan ko che Zuopa” ti hai a nih. Zougaal Centenary CCpur: UZO GHQ in- rawinain Behiang hmunah Zogaal Centenary (kum 100 tlingna) puithu taka hmang tum a ni a, hi le inzawm hin inbuotsai mek a ni a, tulai hin Centenary Lungdaw ding Lunjang ramah an za- wng mek. Zogaal hi Anglo-Zo War tia hriet khawm a ni a, 1917- 1919 inkara British han Tuitawgal ral kap dinga khawsung pasal phawt an thu le hla loa lak, Hill House Tax a lak le missionary hung tir dodalnaa British sipai hai le an indona kum 100 tling champha a nih. Awareness on Con- trol of Deafness CCpur: National Health Mission hnuoia National Program for Prevention and Control of Deafness NPPCD, CCPur District huoihawt- nain zanikhan Lanva Model High School-ah Awareness and Screening on Prevention and Control of Deafness nei nawk a nih. Hi huna hin Dr Jire Pu- daite, District Nodal Of- ficer, NPPCD in Nakawr enkawl dan ding hai hril- hrietna a nei a, Margaret Hmangte, Audiologist in machine hmangin student hai nakawr enfelna a nei. TCS in Swachh Bharat practical CCpur: Trinity College and Seminary (TCS), Siel- mat B.Th. Final year stu- dent hai chun zanikhan an subject “Contemporary Indi- an Movements” le inzawmin Swachh Bharat theory Prac- tical neiin, an subject con- cern teacher Danny Chang- san inrawinain Sielmat Hospital Campus-a inthawk Sielmat khawsung lampui hai inthielfaiin hmunhnawk rutkhawmna sin an thaw. District Level Political Conference nei Sum boa Package puongin umzie a nei nawh: O.Ibobi Singh CCpur: Churachandpur District Congress Com- mittee (DCC) hmalaknain September 14, 2017, 11AM khan Multi Purpose Hall, Peace Ground, Tuibong, Churachandpur-ah Indian National Congress (INC) One Day District Level Political Workers Confer- ence02017 nei a nih. Hi huna hin District sunga Congress party ngainatu le District Con- gress Block/Unit tin haia inthawk \huoitu hai an \hang a, Manipur CM hlui le MLA O.Ibobi Singh khuollienin a \hang a, TN Haokip, MLA & President, Manipur Pradesh Congress Com- mittee MPCC functional president; Gaikhanngam, MLA & Ex- Deputy Chief Minister Guest of honour in an \hang a, Outer Mani- pur Lok Sabha MP Thang- so Baite; Dr Chaltonlien Amo, MLA Tipaimukh hai bakah Congress MLA \hahnemtawk takin an uop. Hi huna khuollien Pu Okram Ibobi Singh in thu a hrilnaa chun, Manipur le sawrkar thlungpuiah Con- gress in sawrkarna chelza- wm tanaw hai sienkhawm policy tum tum thaw dinga an induong le a bul an lo \an tasa hai BJP sawrkarin a hung sukpuitling pei a nih tiin a hril a. Demon- etisation chungthuah chun company chin le mi pasie hai hmakhuo ngaina leia Dr Manmohan Singh in a lo thaw ngam naw a ni thu a hril a. Sienkhawm Mr Narendra Modi in a hung thaw leiin ei ram sunga company chin tam takin an tluksiet pha a nih tiin a hril. A hril peinaah, CCPur- ah Medical College indin dinga Congress sawrkarin hma a lo lak a, sienkhawm Medical college um theina dinga zui ding le thaw ding tam tak a um leia a sukpuitling hman naw a ni thu, Manipur Chief Min- ister thar N. Biren Singh hin Churachadpur district \hangin district tum tum haia Financial package a puong haiah Congress sawrkrain Development work tum tum bul a lo \an tasa hai an huomsatir vawng thu hrilin, pawisa um loa package puong in umzie iengkhawm a nei nawh tiin a hril. Congress poitical con- ference hun hmangna hi Lhingboi Touthang le Ra- jen Singh han an kei\huoi a, Dr Chinkholal Thangsing, PCC Member, Thanlon in welcome address a hril a, Vidyapati Senjam, General Secretary, Political Confer- ence in keynote address a hril a, Thangso Baite, MP Lok Sabha, Dr Chaltonlien Amo, Gaikhanngam le TN Haokip hai khawmin thuhrilna hun an hmang a, Mangcha Thangjom, PCC Member, CCPur in vote of thanks hrilin hun hmang zo a nih. Hun hmang sung hin Nk. Mami Sinate, Dedem Haokip han hla an sak bakah Young Mizo As- sociation (YMA) in hnam lam inentirna an nei. President thlang tumna um lo impHAL : Tuolsung nitin chanchinbu \henkhatin BJP Manipur President thar ding thlangna a um ding a ni a, BJP Manipur Presi- dent post inchu mi 3 an um tia an zieklang hi thudik lo a nih. Tu hri hin chu BJP Manipur Pradesh President thar ding thlang tumna a um naw a, tuta President sin chel lai hin a hun tawp chenin President sin hi a la chel ding a nih. Tulai hnaia BJP MP Prahlad Singh Pa- tel Imphal-a a hung inzin kha routine organisation tour a nih tiin BJP Mani- pur Predesh chun hrilfiena a siem. Job Card hlaw pek naw leh bandh CHAndeL : Kum 2016-17 sunga Chandel District sun- ga MGNREGA/MNREGS hnuoia Job Card hlaw pek lova la um hai chu petlak dinga ngennain zanikhan Chandel District Headquar- ters-ah Naga Chief Associa- tion, Chandel hmalaknain mipui han nuorna an nei. DC, Chandel fe thlengin CM, Manipur ta ding mem- orandum an pek bawk. An memorandum-a chun an thil ngen hi September 25, 2017 chena State Sawrkar- in a sukpuitling naw chun September 25, 2017 zan- rila inthawk darkar 48 sung aw dingh Chandel District bandh an thaw ding thu an zieklang. MHJU khawm member-ah impHAL : November, 2017 thla a Manipur San- gai Festival, 2017 hung um ding le inzawmin vawisun 11 AM hin Principal Sec- retary (Tourism), Govt. of Manipur Office pindanah Publicity sub-committee meeting um a tih. Publicity sub-committee member-a hin MHJU khawm in\hang- satir a ni tah. CM-in District Thar Kamjong le Ukhrul hai Review Meeting a neipui Revenue Village thar siemna dingin State Cabinet remtina a \ûl: CM impHAL: Ni kum De- cember 8, 2016 a Manipur Congress sawrkârin district thar pasari a siemhai pawl \henkhata inthawka \hiek nawk dinga nawrna a um zing laiin, BJP \huoi sawrkâr thar inrawitu Chief Minister Mr N. Biren Singh chun dis- trict tharhai sukhrât tuma a hmalâkna le inzawmin dis- trict thar Kamjong le Ukhrul hai sukchangtlung dan ding ngaituoin, September 14, 2017 khan Review Meeting pawimaw tak a neipui. Chief Minister Secre- tariat-a meeting dar 10am - 1:45pm inkar sung neia hin Chingai AC MLA le Parliamentary Secretary (Transport and Planning) Mr KhashimVashum, Ukh- rul AC MLA Mr Alfred K. Arthur, Chief Secretary Mr R.R. Rashmi, Administra- tive Secretaries hai, Ukhrul le Kamjong DC le SP hai, Head of Departments le of- ficials concerned danghai an \hang. Ukhrul DC Mr Harmit Singh Pahuja le Kamjong DC Ms Kengoo Zuringla han development project hran hran hlena um mek le hma tienga ding Action Plan hai power point presentation an pek bawk. Chief Minister chun, meeting-a thurêl le thutluk- na siemhai hi a nih ding sa renga ring el lovin, thua rel- hai hi a tak ngeia hlen suok le phur suok dinga a hmun ngeia fe peia sukpuitling pei dingin an hriettir tâwl. CM chun DC tinhai chu, project hrim hrim kar tin vawi khat bek kanin an sin thawlai le hmabak thaw dinghai thlahai laka, sin- thawtu agency hai hming leh detailed report kar tina pe dingin an hriettir bawk. DLO hai chu thil bak le \ul- hai po po chu DC fethlenga Administrative Secretary hai kutah ziek ngeia pelut pei ding le copy khawm CM secretariat le Chief Secre- tary pe ve pei dingin an hri- ettir. CM chun, khaw thar (revenue village) siemna ding thuah, revenue depart- ment chu iengkimah a bul \antu le thuneitu tak nîng a ta. Amiruokchu, khaw thar siem/satna dingah chun State Cabinet phalna ngai a tih tiin a hril. Hi thua thu- suok insuo nghâl dingin CS an hriettir nghâl bawk. Hieng district pahnihaia lamlien PWD enkawlhai thu chu review meeting nawk September 23 a hriltlang dinga sie an nih. Kamjong district-a kawlphe meivar (electric) thuah Chief Secretary chu department thuneitu le mawphurtu bik official hai leh meeting neia an hma thei anga enfel dingin an hriettir a. Sawrkar thlungpui scheme Ujala Yojana hnu- oia LED bulb le tube hmang khawm uor dingin a hril bawk. Ukhrul DC chu local MLA le \hangruola Shirui Lily humhal le sukvulna ding le Water Resource (tap water) sukhrât dan ngaituo vat dingin an hriettir bawk a. PHED chu Kamjong dis- trict a Water supply sukh- rata, Pettigrew College le District Hospital haia Bore Well cho vat dingin a hril. Ukhrul District Sport Complex Christmas hma neia zona dingin fund re- lease a ni ding thu a hril a. Aadhar enrolment sukhrata tu kum November chena zofelna dingin Home De- partment-in fund tamlem a peksuok ding niin a hril bawk. CAF le PD hai chun hill district hai ah Food Godown bawlna dinga proposal siem vat dingin an hriettir bawk a. Kamjong SP chu DC leh inrawnin an district-a police mamaw zat list siema Addl. Chief Secretary (Home) kuomah pelut vat dingin an hriettir bawk. “Ei state hma a sawna development inkhuongruol taka a um theina ding chun ei sinthaw dan pangngaihai khawm ei thlang a \ûl” tiin CM chun a hril. Ethics maintain hi healthcare-a pawimawtak a nih: Dy CM impHAL: Dy Chief Min- ister Mr Y Joykumar chun, mihriem hrisêlna ding le damnaw enkawlna kawng (healthcare) a sinthawtu- hai ta ding chun nundan \ha (ethics) hmang (main- tained) zinga sinthaw hi a pawimaw tak a nih, tiin Re- gional Institute of Medical Sciences (RIMS), Imphal, 46th Foundation Day Cel- ebration an hmangna huna thu a hrilnaah a hril Damnaw enkawltu le damnawhai inkara inlaich- inna \ha a pawimaw a, chu inlaichinna siem\hatna ding chun nguk tak le hmangaih taka damnaw enkawl hi a pawimawtak tak a nih. Hi profession-a sinthawtu taphawt, daktor, nurse le paramedic hai khawm nisien, damnaw \hangpui ngaia hung taphawt chu ieng ang mi khawm nisien hmangaitak le inpezo takin an enkawl ding a nih tiin a hril bawk. “Daktor ta ding chun lekhabua inthawka a hriet bâkah, a tak ram ngeia a pal le tawnghriet a inthawka an chuk dawk a pawimaw a nih” tiin a hril. RIMS-in a thaw hlâwk dan hrilin, Manipur state chau ni lovin, puotieng North East ah khawm hming inthang tak a ni ta thu a hril a. “Hmatieng peia khawm a neka hming \halem a nei pei theina dinga enkawl \hat a \ul, hi taka inthawka passed tamtak chu India ram hmun hran hrana sin pawimaw tak tak cheltu an nih tâwl tah” tiin a hril. Private hospital haia in- enkawl man a to hrât leiin sawrkâr hmunhai chun a tlawm thei ang takin mipui a tam thei ang en an tum ding a ni thu a hril. RIMS a hmangruo \henkhat baksam a neihai khawm, state sawrkârin Centre ah put lutin an rang thei anga sukfel pei an hung nih thei a beisei thu le, India rama changkangtak ni thei ding khawpa hma a hung sawn a beisei thu a hril bawk. Lok Sabha MP Mr Ksh Bhabananda Singh chun, RIMS chu North East-a healthcare hmasa pawl a ni a. A biel pum- puia hma\huoitu a nih pei thei a nih tiin, India ram sukhmasâwnna ding chun Healthcare le Education sukhrât a pawimaw thu a hril. Hi huna hin Dy CM chu Post Graduate le MBBS Ex- amination 2017 a Position Holder hai kuomah lawm- man a sem a. RIMS Stu- dents’ Union siem Annual magazine a tlângzar bawk. (DIPR) CDDU in AC to DC an inhmupui CCpur: Churachandpur District Disabled Union (CDDU) chun zani 11AM khan Assistant Commis- sioner to DC/CCPur Mr Ajay Arora, IAS chu a office-ah an inhmupui. Mr Ajay Arora khawm hi Disable (Visually im- paired/mitdel) a ni a, lawm- lutnain thingpui dawnpuina an nei. CDDU chun CCPur district-a Persons with Dis- abilities (PwDs)/Disable hai harsatna chi tum tum, a bikin Mini-Secretariat le Govt. Office pawimaw haia ramp um naw chun- gthu hai Mr Arora hi an hriltlangpui a. Mr Arora chun, ama khawm Disable member pakhat a ninaah an harsatna hai a thei china a bawzui le hmalakpui ding thu a hril. Inhnik leia Hindi thiem tum ding a mih: Radheshyam impHAL: Education min- ister Mr Th Radheshyam Singh chun, sin hmuna ding le zawngna ding el ni lovin, inhnikna leia Hindi \awng hi thiem tum lem ding a nih tiin, MU-a The Official Language han an buotsai, Hindi Diwas Cel- ebration an neina ah a hril. |awng chu a \ulna le pawimawna izir ang peia inchûk ding a nizie thu, \awng chu miin mani mi- zie le nina a hrilsuokna, hringnuna bet tlat pakhat a nih; “|awng chu mi tu amanih chungah thawlu- inaa inhmangtir ding a nih nawh a. Hringnun mawi- zie hmuna ding le hrietna inzauna dinga hmang lem ding a nih” tiin a hril. “Mi \awngin a hip a, hriet chakna an nei pha pha chu inchûkna ding a hung zawng el hlak, thawlui a ngai nawh” tiin a hril. “Hindi hi ei ram India official language a nih leiin mi tinin ei thiem a \ul. “Ei state puotieng ei hei khêl a, Hindi \awng thiem a \ulzie ei hriet el a nih. Chuleiin, India ram hmun lien lem le khawvel khawm nisien, fe pei ei nuom chun ei ram official \awng Hindi ei thiem a \ul a nih” tiin min- ister chun a hril bawk. Dr. Kanchan Sharma, HOD, MU chun Hindi \awng hmang lo han Hindi \awng an hmang thiem naw khawma, \awng in- diklo ti thei an nawh. Ei nu piengpui \awng an ang naw seng leiin. Hindi \awng nalna tak khawm nu a inthawka suok a nih lei a nih, tiin Hindi nal zie le pawimaw zie a hril ve. Dr. Kanchan Sharma, HOD, MU chun Hindi \awng hmang lo han Hindi \awng an hmang thiem naw khawma, \awng in- diklo ti thei an nawh. Ei nu piengpui \awng an ang naw seng leiin. Hindi \awng nalna tak khawm nu a inthawka suok a nih lei a nih, tiin Hindi nal zie le pawimaw zie a hril ve. Principal, Hindi Teach- ers Training College, Dr. H. Ibeyaima Devi le vice Chancellor, MU, Mr Ad- hya Prasad Pandey hai khawmin thu an hril. (DIPR)

THLArAm (sepTember) 15, 2017 zirTAwpni (fridAy) … Thar/2017/September/HT-15-09...darkar 24 sung inna ding darkar 2 chau hun an pek hlak. An training hi a harsa hle a, trainee-hai

  • Upload
    others

  • View
    8

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984

Hmasawnna Thar Vol - 32/325 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

THLArAm (sepTember) 15, 2017 zirTAwpni (fridAy)

Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police station : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600

sp Hotline number 7085-256-377

NEWS TOMkiMCHANCHIN LAKTAWISwachhta Hi Seva hawng \an ding

CCpur : Vawisun 11:00 AM hin District Train-ing Centre (DTC), CCPur, Tuibong-ah Swachh Bharat Mission kum 3 a tlingna hmang ning a tih. Hi huna hin M.H. Khan, IAS, Prin-cipal Secretary, (AR/Relief & DM & SRT/Fisheries) chu khuollienin \hang a ta, “Swachhta Hi Seva” Cam-paign Fortnight Programme hawng a tih. Swachhta Hi Seva hi 15-09-2017 to 02-10-2017 inkar sunga hmang ning a tih. Hi huna hin DLO-hai \hang seng dingin DC, CCPur chun an hriettir.

Fund raise-nain Vawksa an zawr dingCCpur : HSA CCPur Jt. Hqrts in Oct. 3, 2017 nia HSA Day puithu taka hmang an tumna le inza-wma fund raise-na dingin Sept. 15, 2017 hin CC-Pur HSA Day Celebration Committee hmalaknain Rengkai Road, Sugnu Bus Station sir lai Vawk thatin Vawksa zawr an tih. Nu le pa le \halai hai le mitin an sa zawr inchaw

pek dingin Celebration Committee chun fielna le ngenna a siem a, Hmar khuo haia Chief/Chairman le Secretary hai khawm Sa an zawr huna tlawmn-gaia lo la pek seng din-gin an ngen bawk. Order nuom han Convenor (+91 961261123) le Co - Con-venor (+91 96 12 874180) haiah order thei ni bawk a tih.

Major Jonathan Hmar in training a pek laiCCpur : Hmar tlangvval Major Jonathan Hmar in Army-hai training a pek lai chu September 23 & 30, 2017 le October 7 & 14, 2017 zan dar 9 haiah International Channel lien tak Discovery Channel-ah en theiin a hung suok ding a nih. Major Jona-than Hmar hi 8th Assam Regiment a permanent

posting a ni a, tuhin Bel-gaum, Karnataka hmuna

Commando training-na hmunpui takah Senior In-structor sin a thaw mek a nih. Discovery Channel-a hung inlang ding hi Elite Commando-hai training a pekna (Breaking Point) a nih. Major Jonathan Hmar hi Merciless and Most Hardened Instruc-tor tia hrietlar a nih. Hi

training hi ni 35 sung chie nei a ni hlak a, trainee-hai hi hun an nei tam takah darkar 24 sung inna ding darkar 2 chau hun an pek hlak. An training hi a harsa hle a, trainee-hai an inrim hle a nih. Major Jonathan Hmar hi Rev. Lienhnun Hmar, Rengkai, Chura-chandpur naupa a nih.

Hmar Kristien Hla Thar Tonic Solfa le inkawp hla bu tlangzar

CCpur: Mi tam tak ng-hakhla em em Hmar Kris-tien Hla Thar Tonic Solfa le inkawp hla bu, Hmar Christian Musical Soci-ety (HCMS) i sut (Pub-lished) chu vawisun (Sept. 14, 2017) khan RPC NEI Office, CCPur ah Rev.

Zathangsing Zate, Execu-tive Secy., ICI in Pathien ropuina di’n tlangzarna a nei (a Released). Hi hla bu hi Kohran Office hai ah inchawk thei vat ning a tih. A man chu bu khat ah India pawisa cheng 180/- ning a tih.

Blessed Choir in an conductor hrietzingna Music Video an tlangzarm u o L v A i p H e i : Zohnathlak hai laia Choir inlar pawl tak Blessed Choir chun an Choir Con-ductor, kum 2016-a fam lo chang tah Lalnunthar hri-etzingna dinga an buotsai Music Video chu mitin en thei dingin zanikhan (L) Pu

Lalnunthar (45) chengnain, Muolvaiphei, CCPur-ah tlangzarna an nei. Music Video hi Rev. T. Remthang Hrangchal in a tlangzar. Hi huna hin (L) Pu Lalnunthar sunghaia inthawk le midang dangin thuhrilna hun an hmang tawl.

Music video a hin hla 2 bakah (L) Lalnunthar nau-pa Albert Tusing in a sak hla pakhat a um bawk. Music video tlangzar-a hla um hai chu ‘Van Hmun Ropui’, ‘Hril ka hai ngei’ ti le ‘Kan ko che Zuopa” ti hai a nih.

Zougaal CentenaryCCpur: UZO GHQ in-rawinain Behiang hmunah Zogaal Centenary (kum 100 tlingna) puithu taka hmang tum a ni a, hi le inzawm hin inbuotsai mek a ni a, tulai hin Centenary Lungdaw ding Lunjang ramah an za-wng mek. Zogaal hi Anglo-Zo War tia hriet khawm a ni a, 1917-1919 inkara British han Tuitawgal ral kap dinga khawsung pasal phawt an thu le hla loa lak, Hill House Tax a lak le missionary hung tir dodalnaa British sipai hai le an indona kum 100 tling champha a nih.

Awareness on Con-trol of Deafness

CCpur: National Health Mission hnuoia National Program for Prevention and Control of Deafness NPPCD, CCPur District huoihawt-nain zanikhan Lanva Model High School-ah Awareness and Screening on Prevention and Control of Deafness nei nawk a nih. Hi huna hin Dr Jire Pu-daite, District Nodal Of-ficer, NPPCD in Nakawr enkawl dan ding hai hril-hrietna a nei a, Margaret Hmangte, Audiologist in machine hmangin student hai nakawr enfelna a nei.

TCS in Swachh Bharat practicalCCpur: Trinity College and Seminary (TCS), Siel-mat B.Th. Final year stu-dent hai chun zanikhan an subject “Contemporary Indi-an Movements” le inzawmin Swachh Bharat theory Prac-

tical neiin, an subject con-cern teacher Danny Chang-san inrawinain Sielmat Hospital Campus-a inthawk Sielmat khawsung lampui hai inthielfaiin hmunhnawk rutkhawmna sin an thaw.

District Level Political Conference nei

Sum boa Package puongin umzie a nei nawh: O.Ibobi Singh

CCpur: Churachandpur District Congress Com-mittee (DCC) hmalaknain September 14, 2017, 11AM khan Multi Purpose Hall, Peace Ground, Tuibong, Churachandpur-ah Indian National Congress (INC) One Day District Level Political Workers Confer-ence02017 nei a nih. Hi huna hin District sunga Congress party ngainatu le District Con-gress Block/Unit tin haia inthawk \huoitu hai an \hang a, Manipur CM hlui le MLA O.Ibobi Singh khuollienin a \hang a, TN Haokip, MLA & President, Manipur Pradesh Congress Com-mittee MPCC functional president; Gaikhanngam, MLA & Ex- Deputy Chief Minister Guest of honour in an \hang a, Outer Mani-pur Lok Sabha MP Thang-so Baite; Dr Chaltonlien Amo, MLA Tipaimukh hai bakah Congress MLA \hahnemtawk takin an uop. Hi huna khuollien Pu

Okram Ibobi Singh in thu a hrilnaa chun, Manipur le sawrkar thlungpuiah Con-gress in sawrkarna chelza-wm tanaw hai sienkhawm policy tum tum thaw dinga an induong le a bul an lo \an tasa hai BJP sawrkarin a hung sukpuitling pei a nih tiin a hril a. Demon-etisation chungthuah chun company chin le mi pasie hai hmakhuo ngaina leia Dr Manmohan Singh in a lo thaw ngam naw a ni thu a hril a. Sienkhawm Mr Narendra Modi in a hung thaw leiin ei ram sunga company chin tam takin an tluksiet pha a nih tiin a hril. A hril peinaah, CCPur-ah Medical College indin dinga Congress sawrkarin hma a lo lak a, sienkhawm Medical college um theina dinga zui ding le thaw ding tam tak a um leia a sukpuitling hman naw a ni thu, Manipur Chief Min-ister thar N. Biren Singh hin Churachadpur district \hangin district tum tum haia Financial package

a puong haiah Congress sawrkrain Development work tum tum bul a lo \an tasa hai an huomsatir vawng thu hrilin, pawisa um loa package puong in umzie iengkhawm a nei nawh tiin a hril. Congress poitical con-ference hun hmangna hi Lhingboi Touthang le Ra-jen Singh han an kei\huoi a, Dr Chinkholal Thangsing, PCC Member, Thanlon in welcome address a hril a, Vidyapati Senjam, General Secretary, Political Confer-ence in keynote address a hril a, Thangso Baite, MP Lok Sabha, Dr Chaltonlien Amo, Gaikhanngam le TN Haokip hai khawmin thuhrilna hun an hmang a, Mangcha Thangjom, PCC Member, CCPur in vote of thanks hrilin hun hmang zo a nih. Hun hmang sung hin Nk. Mami Sinate, Dedem Haokip han hla an sak bakah Young Mizo As-sociation (YMA) in hnam lam inentirna an nei. President thlang tumna um lo

impHAL : Tuolsung nitin chanchinbu \henkhatin BJP Manipur President thar ding thlangna a um ding a ni a, BJP Manipur Presi-dent post inchu mi 3 an um tia an zieklang hi thudik lo a nih. Tu hri hin chu BJP Manipur Pradesh President thar ding thlang tumna a

um naw a, tuta President sin chel lai hin a hun tawp chenin President sin hi a la chel ding a nih. Tulai hnaia BJP MP Prahlad Singh Pa-tel Imphal-a a hung inzin kha routine organisation tour a nih tiin BJP Mani-pur Predesh chun hrilfiena a siem.

Job Card hlaw pek naw leh bandhCHAndeL : Kum 2016-17 sunga Chandel District sun-ga MGNREGA/MNREGS hnuoia Job Card hlaw pek lova la um hai chu petlak dinga ngennain zanikhan Chandel District Headquar-ters-ah Naga Chief Associa-tion, Chandel hmalaknain mipui han nuorna an nei. DC, Chandel fe thlengin

CM, Manipur ta ding mem-orandum an pek bawk. An memorandum-a chun an thil ngen hi September 25, 2017 chena State Sawrkar-in a sukpuitling naw chun September 25, 2017 zan-rila inthawk darkar 48 sung aw dingh Chandel District bandh an thaw ding thu an zieklang.

MHJU khawm member-ah impHAL : November, 2017 thla a Manipur San-gai Festival, 2017 hung um ding le inzawmin vawisun 11 AM hin Principal Sec-retary (Tourism), Govt. of

Manipur Office pindanah Publicity sub-committee meeting um a tih. Publicity sub-committee member-a hin MHJU khawm in\hang-satir a ni tah.

CM-in District Thar Kamjong le Ukhrul hai Review Meeting a neipui

Revenue Village thar siemna dingin State Cabinet remtina a \ûl: CMimpHAL: Ni kum De-cember 8, 2016 a Manipur Congress sawrkârin district thar pasari a siemhai pawl \henkhata inthawka \hiek nawk dinga nawrna a um zing laiin, BJP \huoi sawrkâr thar inrawitu Chief Minister Mr N. Biren Singh chun dis-trict tharhai sukhrât tuma a hmalâkna le inzawmin dis-trict thar Kamjong le Ukhrul hai sukchangtlung dan ding ngaituoin, September 14, 2017 khan Review Meeting pawimaw tak a neipui. Chief Minister Secre-tariat-a meeting dar 10am - 1:45pm inkar sung neia hin Chingai AC MLA le Parliamentary Secretary (Transport and Planning) Mr KhashimVashum, Ukh-rul AC MLA Mr Alfred K. Arthur, Chief Secretary Mr R.R. Rashmi, Administra-tive Secretaries hai, Ukhrul le Kamjong DC le SP hai, Head of Departments le of-ficials concerned danghai an \hang. Ukhrul DC Mr Harmit Singh Pahuja le Kamjong DC Ms Kengoo Zuringla

han development project hran hran hlena um mek le hma tienga ding Action Plan hai power point presentation an pek bawk. Chief Minister chun, meeting-a thurêl le thutluk-na siemhai hi a nih ding sa renga ring el lovin, thua rel-hai hi a tak ngeia hlen suok le phur suok dinga a hmun ngeia fe peia sukpuitling pei dingin an hriettir tâwl. CM chun DC tinhai chu, project hrim hrim kar tin vawi khat bek kanin an sin thawlai le hmabak thaw dinghai thlahai laka, sin-thawtu agency hai hming leh detailed report kar tina

pe dingin an hriettir bawk. DLO hai chu thil bak le \ul-hai po po chu DC fethlenga Administrative Secretary hai kutah ziek ngeia pelut pei ding le copy khawm CM secretariat le Chief Secre-tary pe ve pei dingin an hri-ettir. CM chun, khaw thar (revenue village) siemna ding thuah, revenue depart-ment chu iengkimah a bul \antu le thuneitu tak nîng a ta. Amiruokchu, khaw thar siem/satna dingah chun State Cabinet phalna ngai a tih tiin a hril. Hi thua thu-suok insuo nghâl dingin CS an hriettir nghâl bawk.

Hieng district pahnihaia lamlien PWD enkawlhai thu chu review meeting nawk September 23 a hriltlang dinga sie an nih. Kamjong district-a kawlphe meivar (electric) thuah Chief Secretary chu department thuneitu le mawphurtu bik official hai leh meeting neia an hma thei anga enfel dingin an hriettir a. Sawrkar thlungpui scheme Ujala Yojana hnu-oia LED bulb le tube hmang khawm uor dingin a hril bawk. Ukhrul DC chu local MLA le \hangruola Shirui Lily humhal le sukvulna

ding le Water Resource (tap water) sukhrât dan ngaituo vat dingin an hriettir bawk a. PHED chu Kamjong dis-trict a Water supply sukh-rata, Pettigrew College le District Hospital haia Bore Well cho vat dingin a hril. Ukhrul District Sport Complex Christmas hma neia zona dingin fund re-lease a ni ding thu a hril a. Aadhar enrolment sukhrata tu kum November chena zofelna dingin Home De-partment-in fund tamlem a peksuok ding niin a hril bawk. CAF le PD hai chun hill district hai ah Food Godown bawlna dinga proposal siem vat dingin an hriettir bawk a. Kamjong SP chu DC leh inrawnin an district-a police mamaw zat list siema Addl. Chief Secretary (Home) kuomah pelut vat dingin an hriettir bawk. “Ei state hma a sawna development inkhuongruol taka a um theina ding chun ei sinthaw dan pangngaihai khawm ei thlang a \ûl” tiin CM chun a hril.

Ethics maintain hi healthcare-a pawimawtak a nih: Dy CM

impHAL: Dy Chief Min-ister Mr Y Joykumar chun, mihriem hrisêlna ding le damnaw enkawlna kawng (healthcare) a sinthawtu-hai ta ding chun nundan \ha (ethics) hmang (main-tained) zinga sinthaw hi a pawimaw tak a nih, tiin Re-gional Institute of Medical Sciences (RIMS), Imphal, 46th Foundation Day Cel-ebration an hmangna huna thu a hrilnaah a hril Damnaw enkawltu le damnawhai inkara inlaich-inna \ha a pawimaw a, chu inlaichinna siem\hatna ding chun nguk tak le hmangaih taka damnaw enkawl hi a pawimawtak tak a nih. Hi profession-a sinthawtu taphawt, daktor, nurse le paramedic hai khawm

nisien, damnaw \hangpui ngaia hung taphawt chu ieng ang mi khawm nisien hmangaitak le inpezo takin an enkawl ding a nih tiin a hril bawk. “Daktor ta ding chun lekhabua inthawka a hriet bâkah, a tak ram ngeia a pal le tawnghriet a inthawka an chuk dawk a pawimaw a nih” tiin a hril. RIMS-in a thaw hlâwk dan hrilin, Manipur state chau ni lovin, puotieng North East ah khawm hming inthang tak a ni ta thu a hril a. “Hmatieng peia khawm a neka hming \halem a nei pei theina dinga enkawl \hat a \ul, hi taka inthawka passed tamtak chu India ram hmun hran hrana sin pawimaw tak tak cheltu an nih tâwl tah”

tiin a hril. Private hospital haia in-enkawl man a to hrât leiin sawrkâr hmunhai chun a tlawm thei ang takin mipui a tam thei ang en an tum ding a ni thu a hril. RIMS a hmangruo \henkhat baksam a neihai khawm, state sawrkârin Centre ah put lutin an rang thei anga sukfel pei an hung nih thei a beisei thu le, India rama changkangtak ni thei ding khawpa hma a hung sawn a beisei thu a hril bawk. Lok Sabha MP Mr Ksh Bhabananda Singh chun, RIMS chu North East-a healthcare hmasa pawl a ni a. A biel pum-puia hma\huoitu a nih pei thei a nih tiin, India ram sukhmasâwnna ding chun Healthcare le Education sukhrât a pawimaw thu a hril. Hi huna hin Dy CM chu Post Graduate le MBBS Ex-amination 2017 a Position Holder hai kuomah lawm-man a sem a. RIMS Stu-dents’ Union siem Annual magazine a tlângzar bawk. (DIPR)

CDDU in AC to DC an inhmupui

CCpur: Churachandpur District Disabled Union (CDDU) chun zani 11AM khan Assistant Commis-sioner to DC/CCPur Mr Ajay Arora, IAS chu a office-ah an inhmupui. Mr Ajay Arora khawm hi Disable (Visually im-paired/mitdel) a ni a, lawm-lutnain thingpui dawnpuina an nei. CDDU chun CCPur

district-a Persons with Dis-abilities (PwDs)/Disable hai harsatna chi tum tum, a bikin Mini-Secretariat le Govt. Office pawimaw haia ramp um naw chun-gthu hai Mr Arora hi an hriltlangpui a. Mr Arora chun, ama khawm Disable member pakhat a ninaah an harsatna hai a thei china a bawzui le hmalakpui ding thu a hril.

Inhnik leia Hindi thiem tum ding a mih: RadheshyamimpHAL: Education min-ister Mr Th Radheshyam Singh chun, sin hmuna ding le zawngna ding el ni lovin, inhnikna leia Hindi \awng hi thiem tum lem ding a nih tiin, MU-a The Official Language han an buotsai, Hindi Diwas Cel-ebration an neina ah a hril. |awng chu a \ulna le pawimawna izir ang peia inchûk ding a nizie thu, \awng chu miin mani mi-zie le nina a hrilsuokna, hringnuna bet tlat pakhat a nih; “|awng chu mi tu amanih chungah thawlu-inaa inhmangtir ding a nih nawh a. Hringnun mawi-zie hmuna ding le hrietna inzauna dinga hmang lem ding a nih” tiin a hril. “Mi \awngin a hip a, hriet chakna an nei pha pha chu inchûkna ding a hung zawng el hlak, thawlui a

ngai nawh” tiin a hril. “Hindi hi ei ram India official language a nih leiin mi tinin ei thiem a \ul. “Ei state puotieng ei hei khêl a, Hindi \awng thiem a \ulzie ei hriet el a nih. Chuleiin, India ram hmun lien lem le khawvel khawm nisien, fe pei ei nuom chun ei ram official \awng Hindi ei thiem a \ul a nih” tiin min-ister chun a hril bawk. Dr. Kanchan Sharma, HOD, MU chun Hindi \awng hmang lo han Hindi \awng an hmang thiem

naw khawma, \awng in-diklo ti thei an nawh. Ei nu piengpui \awng an ang naw seng leiin. Hindi \awng nalna tak khawm nu a inthawka suok a nih lei a nih, tiin Hindi nal zie le pawimaw zie a hril ve. Dr. Kanchan Sharma, HOD, MU chun Hindi \awng hmang lo han Hindi \awng an hmang thiem naw khawma, \awng in-diklo ti thei an nawh. Ei nu piengpui \awng an ang naw seng leiin. Hindi \awng nalna tak khawm nu a inthawka suok a nih lei a nih, tiin Hindi nal zie le pawimaw zie a hril ve. Principal, Hindi Teach-ers Training College, Dr. H. Ibeyaima Devi le vice Chancellor, MU, Mr Ad-hya Prasad Pandey hai khawmin thu an hril. (DIPR)

Hmasawnna Thar2 THLArAm (sepTember) 15, 2017zirTAwpni (fridAy) ArTiCLe/HeALTH & empLoymenT news

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Freelancelalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

VAWISUN THUPUILungril chu thil popo nekin a khelhlip a; a se rieu-va; tun am hre thei a ta? Kei Lalpa hin lungril chu ka zawngsuok hlak a, mi tin chu a thilthawhai ra ang pei le, a lampuihai ang peia pek dingin an int-hununna chu ka fie bawk a. -Jeremi 17:9-10

EditorialInren thiem

Ei ramah hin sum hmusuokna nei lo, hni le ngen chawpa dam le khawsa hi a tam lem dai ei nih. Hi lei hin inren taka sum hmang hi thupuia ei nei a \ul a nih. An ren thiem thiem a khawsa thei le a ngir-suok ding ei nih. Mi inren thiem nawhai chun sum hi an hmu tam po leh an hmang rawn a, inkhawl an nei thei ngai nawh. Mi inren thiemhai ruok chun inkhawl tawk an nei thei hlak. Inkhawl tawk an nei leiin damnawna le emergency thil haia khawm mi-hai sum pukchawp \ul lovin an ni le an ni an intodel a, harsatna an tuok ding an pumpel thei hlak. Mi inren thiemhai hi mi inhmang thiem, dit le mamaw thlir hran thei hlakhai an nih. Dit le mamaw ei thlir hran thiem hmakhat inren le inkhawl ti um thei tak tak ngai naw nih. Chawmhlawma dam le khawsa hai ei ni leiin in-ren hi ei thupui indik tak ding hrim a nih. Thil tam takah inrenna ding a um. Hi thil hi sungkuo a nu le pahai chau hriet ding a ni naw a, sungkuoa member tinin ei hriet a \ul. Sungkuo member po poin inren ei thiem seng pha leh hung zieum deu ei ta, ei sum hmusuokhai khawm inkhawl thei tawk ei hung nei pha thei ding a nih. Bu le hme hai khawm hi sung-kuo fakkhawp tawk chau suong hlak ding a nih. A \hing um dinga suong hi chu tienlai thaw dan a ni a, tulai hun chena thaw ding chi an ta nawh. An ren thiem thiem a ngirsuok ding an nih. Inren thiem naw leiin thla tina hlaw nei seng seng hai lai khawm hlaw indai lo le hmang khawp lo an um hlak. Hi thil hi thil inzakum takel a nih. Mi han an hlaw an fakkhawp a, an indai thei chun iengleia indai thei lo le hmang khawp lo am ei ni a ti hi inenfie hlak ding a nih. Mihriem taksain a ma-maw lo, ei fakin ei dawn hlak leia hlaw indai lo ei ni am? Ei lo ni pal chun bansan hmak ding a nih. Bata thil lak ei ching hi ei indai thei nawna san pakhat a nih. Hi lei hin a thei hram chun bata thil lak hi thaw lo ding a nih. Vaihai chun bata fak nekin nghei an ngam lem hlak. Ei ni rawi ruok chu bata fak hi ei rin naw a, ei infak bat rawp hlak. Mipui tiengpang chau ni lovin ei State Sawrkar khawmin sum hmang an ren le a thiem a \ul. Sum inren le hmang a thiem tawk naw leiin tulai khawm hin harsatna a tuok \an mek niin an lang. Thil \ha thaw ding tam tak a hrillang a, sienkhawm sum tlaksam leiin a taka thaw thei tak tak a nei nawh. Sawrkar thar a hung um hnung lem hin chu project le scheme lien tham a thaw hriet ding a la um nawh. Sawrkar tharin a thaw tahai laia a lien tham deua in-lang chu mithi sung \henkhat kuoma zangnadawm-na sum a pek hi a nih. Sawrkar thar hin huou huou tiengpang hi a lawm a hawi. September 12, 2017 a CM CCPur-a a hung inzin \um khawm khan huou huou thilah khan sum tam tak hmang ral a ni ring a um. Sum hmang inren le kar chu hla tak a nih. Ei State Sawrkarin a thawktu \henkhat kum hni deuthaw hlaw a pek thei tanaw bakah Fund tlaksam leiin Sawrkar Office a thawktuhai khawmin office an enkawlna dinga thil \ulhai chu dawrah bat vawn-gin an lak a, bat an tieng hnerhnur el ta nia hril a nih. Hieng hi ei State Sawrkar ngirhmun a ni leiin sum hmang inretna tiengpang hi ei State Sawrkar khawmin a ngaipawimaw hle a \ul a nih. Minis-ters, MLAs le Officer ruol a hawna inzui duol duol khawpa programme nei dam hi bansan sienla sum inrenna \ha tak a hung ni ring a um. Ei PM khawma Sawrkarin sum hmang in-ren (austerity measure) uor a ni ding thu a hril a. Amiruokchu, inrenna tiengpang kawka hmalakna lien tham an thaw chu hmu le hriet ding em em a um nawh. Chu nekin ram rethei tak, bat hau em em el hin sem dur dur tiengpang hi an uorin an inhnik niin an lang. Hi thil hin inrenna thil chu a kawk der nawh. Amiruokchu, mipui han ei lawm a, ei inhnik zawng nia an hriet leiin sem dur dur tiengpang hi an hung thaw ve niin an lang. Hi thil hi election politics a nih.

KNP October 2 a inthawk hawng nawk ding

GuwAHATi: Nikum ang bawkin Kaziranga National Park (KNP) chu khuolzinmi le visitors hai lut thei dingin October 2, 2017 a inthawk hawng \an nawk ning a tih. A tlangpuiin KNP hi mipui lut thei dingin No-vember 1 a hawng \an hlak a ni a, sienkhawm nikum-a inthawk khan hawng hun pangngai neka inhmain Oc-tober thlaa inthawk hawng \an a lo nita a nih.

Kaziranga National Park sunga infrastructure tam tak tuilienin a suksiet leiin Kohora le Bagori for-est range hai chau hawng phawt ni dingin Park offi-cial hai chun an hril. July le August thla haia Kaziranga sunga tuilien khan thil a suksiet nasa lei-in thil a suksiet hai siem\hat vawngna dingin hun a la lak met ding niin park of-ficial hai chun an hril.

Khandu in cadre hran a ngeniTAnAGAr: Arunachal Pradesh Chief Minister Mr Pema Khandu chun zani hmasa khan Union Home Minister Rajnath Singh New Delhi hmuna an hmu-pui a, Arunachal Pradesh state ta dinga IAS/IPS/IFS cadre hran siem pek dingin a ngen. Home Minister

Rajnath Singh chun a thei ang anga state sawrkar a thlawp le \hangpui ding thu a hril. Arunachal Pradesh hi tuhin combined cadre Arunachal Pradesh, Goa, Mizoram and Union Ter-ritories (AGMUT) hnuoia um a nih.

Tleirawl suolluia um nu pa fine Rs. 31,000 inchawitir

pATnA: Bihar-a Jamui dis-trict-a chun Pathienni khan pasal pakhat Rakesh an ti chun nuhmei tleirawl kum 14 mi a suollui a. Nuhmei suolluitu inthiemlo le hrem-na pek nekin Panchayat chun suolluia um nuhmei tleirawl nu Pa chu fine Rs. 31,000 chawi dingin thu an pek. Panchayat member pakhat chun, Fine hi a peknaw chun suolluia um a naunu hi phei-kawk a siem \hi inawrtirin khawlai infangtir ni dingin a

vau bawk nia hril a nih. Suolluia um nuhmei hi a nungchang a \ha naw leia hieng thil hi tlung a nih tiin Panchayat chun an intum a nih. Nuhmei suolluitu chunga action la lova suol-luia umnu pa chunga hien-ganga Panchayat in thut-lukna a siem chu khawsung mi tamlem chun mak an ti hle a, hi lei hin suolluia umnu pa chun Police-ah complaint a pek a, Police han an suizui mek.

RTI Activist Akhil Gogoi man

GuwHATi: RTI activist Akhil Gogoi chu mipui hai tharum insuo le ralthuom chelek dinga infuipawrtua intumin zani hmasa khan Assam Police han an man. Zani hmasaa Akhil Gogoi le United Liberation Front of Asom (ULFA) pro-talks leader Jiten Dutta han public meeting huna thu an hrilna le inza-wmin Police chun IPC

hnuoiah case under sec-tion 120(B), 121, 124(A), 109, 153 le 153(A) an reg-istered a nih. Akhil Gogoi hi Krishak Mukti Sangram Samitee leader a ni a, Jiten Dutta le thu an hrilnaa an thil phut sukpuitling dinga hma an laknaah a \ul chun hriem-hrei le AK-47 Rifles hai hmang a ni ding thu mipui hmaa thu an hrilnaah an puonglang nia hril a nih. Central sawrkar in Citizenship Act. siem\hat a tum dodalna le Assam Accord tuche-na sukpuitling lova a um dodalna le inzawma pro-test nei huna hi thu hi an hril a nih. (ENS)

|HuoiTu ropui-By Lalramhlun

Zote Veng, Rengkai

|huoitu le Hotu hi sinpakhat thuhmun ana, Amiruokchu Hotu \henkhat chun Hotu ni nuom si \huoitu sinthaw pei lo ei um bawka, \henkhat

ruok chu Hotu ni bawk \huoitu ni bawk ei um bawka, lawm a um hle el. Tienlai Pi le pu hai kha ei hang en chun tlawmngaina an haua, Hotu a anthlang or ruot hai kha \huoitu anni nghal pei a nih. Khawtlang thila dam, mipui pung khawmna Ruvuok a dam, khawtlang thila sinthawna dam haiah Hotu haiin sin an rela, nangni chu tieng kha tieng fe inla or thaw inla tiin sin an rel ngai nawh. Ka rawiin chu tieng chu thawng ei ta, Hotupa Mister Y.Z.K. rawiin chu sin chu an thaw ding tiin, Hotu hai kha |huoitu ni fawm peiin sin an lo thaw hlak. Ei Hotuhai V.A. member le Val upa hai hi hlawbo a khawtlang tadinga sinthawtu anna ei inza seng ding a nih. Hotu nisi |huoitu sinthaw pei lo hai chu mi mit fukna an ni nuom. Tulai \hangthar huna chu \huoitu sinthaw pei si loa Hotu ni nuom ei tam tah. Asanchu Sum le pai mani tadinga lo beisei nuom pawl ei um hlak leiin. Khawtin deu thaw in Hotu ni nuom khawtlang hmangaina nei lo ei tam hi ei vangduoina a nih. Khaw\henkhat lem chu mipui sum Job card sum anizat ni phak lo a hlep \he a, a salam tlaka sem mei mei pawl dam an um tawl anti chu ! Mipakhat in ami hrila, kan khuo a kan V.A. Chairman chu Kohran upa ana, Job card sum laka a fe a, a hung hmang \eu a, a hmang bang tlawmte khan tangka lem a hung inchawka, chu tangka lem chun a sumhmang po po kha a hruk bit a, chu tangka lem chu zana an sema, khuo a hung vara an hang en chun Tangka lem a lo na, tlangvalruol an lungasena, V.A. Chairman kohran upa chu vuok an tuma, an vuok chun an vuok hlum el thei ding a nisia, Val upa hai in tlangvalruol chu kan danga ti thu ami hrila. Chuongang mihai chu Setan khawma |huoitu ropui ti bik naw nih. Amiruokchu, khawtlang le Ram le Hnama Hotu a ei hmang or ei thlanghai Hotu le \huoitu sinthawa khawt-lang le Ram le Hnam hmangaitaka enkawltu hai hi |huoitu ropui anni a, ei inza ding a nih. Asanchu Hlaw-boa Hmangaina leia Hotu le |huoitu sin mi thaw pektu anni leiin. Mi\henkhat lem chun mi hriet lo in mi harsa deu hai an lo \hangpui hlak a nih. Hiengang mi hai hi khawsunga ding chun |huoitu ropui an tling a nih. Anleh, Ram le Hnama \huoitu ropui ei um am? Sung-khat khawm ei hme duzawng an ang naw leiin \huoitu ropui ei ti khawm in ang naw nih. |henkhat in Pu Ngur-sanglur Vawihni M.L.A. a tlinga chu a hausa naw a, ama hi ning a tih a ti pawl khawm um ei tih. |henkhatin Pu Chaltawnlien Amo hi M.L.A. atling rawn ta a, ama hun sung Pherzawl District a pienga, ama hi ning a tih ati pawl um bawk ei tih. |henkhatin Pu Ngurdinglien kha thu a nei (Power anei) bawk a hausa bawka, ama hi ning a tih a ti pawl khawm um ei tih. |henkhatin Pu Selkai Hrangchal hi Hnam in harsatna a tuok lai Sawrkara a sin maksana Hnam sanhimtu ani leiin, ama hi |huoitu ropui a nih a ti pawl khawm um ei tih. |huoitu nisi loa Hnam tadinga mi \angkai tak tak khawm tam tak um ei tih. Chuonghai lei chun Hnam hi a ngir ve anih. Mi\henkhat hril dan chun Pu Rochung Pu-daite khawm hi Delhi ah Hmar hnam Tribe list a zieklut tu anih an ti a, mi\henkhatin Pu J.K. Sanglur I.A.S. Ed-ucation Secretary le Pu J.C. Chongkholien D.E.O. hai pahni hin Hmar mi Sawrkar sin pe rawntak an tih, an ti a. Khanglai huna khan Transfer lem chu Patchawn kei tan ang el a nih, an ti a kei khawma ka ring ve a nih. Nehemia khawm kha Babulon rama Sawrkar sinthaw laizing anachu Jerusalema kulbang suksieta um kha a bawl \ha nawk anikha. Aw leh, Israel hnama hin tum \huoitu ropui ning ata? Mi\henkhat chun |huoitu ropui Mosie an ti a, nichu ani ve ngei, Pathien in Israel hai Aigupta rama an rimsik zie a hmua, an rimsik leia an in rumri a hriet a, a \huoi suok tu ding le Kanan ram \huoi lut tu dinga Pathienin Mosie hi a ko suok anih. Chun, Mosie ropuina le a ni na chu Aigupta ram lal Pharao naunu in a nau dinga alak ana, nuom sien chu Aigupta rama lal ala hung ni ding anih. Hebrai 11:24-25, Ringnain Mosie chun, a hung puitling hnung khan, Pharao naunu naupaa inbûk chu a nuom nawh a. Sâwt nawtê kâr suol inhawina hlimpui nêk chun Pathien mihai le suknawmnat tuor a thlang ta lem a; ti angin Mosie hin Pathien kona anza leiin le amihai a hmangai leiin Israelhai \huoi suok dingin a fe tah. A \huoi suok ngeia, kanan ram chena \huoitu ding anih. Israelhai kha a \huoi peia, thlalera an um lai tui dawn ding an nei nawa, dangchara thi thei ngirhmuna an um lai in, Pathienin Mosie i hmawl khan Lungpui kha hang vaw rawh a ti a, Mosie chun a hang vuoka tui a hung inchik suoka chuphing chun Israelhai in an dawna, an tlei ta a. An dang a hung char nawka Mosie

kuomah an chier nawka, chier hlak an thiem hle bawk si. Mosie chun khawhê Tui hang vaw suok pek nawk ka cheu ati a, Lungpui chu a hang vuok nawka tui chu a hung suoka chu Pathien a lungasen ta a, Mosie chunga khan, Thlalera khan i mi chawimawi nawh. Chuleiin, kanan ram lut theinaw ti nih, Joshua rawi in an lut ding a nih. |huoitu ropui Mosie chu kum 120 ani in a thi a, Israelhaiin ni sawmthum sung an \apin an sûn a nih. Tulaia |huoituhai hi an rawihaiin in pam em em in an \a tawl dim chu! Deuteronomy 31:23, Lalpa chun, NUN naupa Joshua chu an fui a, Sel tak le huoi takin um rawh khai, Israel thlahai chu an kuoma inkhama ka tiem rama chun i \huoi lut ding a nih. Chun, i kuomah um pei ka tih, a tih a. Joshua chun Israelhai chu Pathien ti dan ang peiin a \huoia, Jordan Vadung a \huoi kaia, kanan ram lo hluotu Hnamhai chu ando a, Pathienin a hne pek peia, a tawpa Ram a sem ta a, \huoitu ropui Joshua chun Israel thlahai kuoma chun Ram chu a sem zo ta a, |huoitu le Ram semtu nisienkhawm Joshua chun a chan ding a khik kuol naw a, a hril bawk nawh. A \huoitu tak chan nei loa um ani leiin, Israel thlahai chun Ram chu Joshua le a thlahai um na ding an chan puol ding an siem pek ve a. Joshua 19:49, Joshua hin nuom sien chu kanan ram a \hatna lai lien deu nei thei ana, tukhawma sa-wisel lo ding an nih. A sawisel ngam um naw bawk an tih. Anachu Pathien \i mi duamna nei lo Hnam hman-gaitu indiktak le |huoitu ropui indiktak a nizie a Ram sem dana an lang hle a nih, Ram kha ama le ama an pek nuom naw a, a sem vawng el a nih. TULAIA EI HNAM |HUOITU A HUNG |HANG DINGIN DIT A UM NGEI EL IE. Mosie hi |huoitu ropui ani a, Ana-chu Israelhai kha kanan ram a \huoi lut naw tlat. Joshua hi Israelhai kanan ram |huoiluttu ani baka, Pathien le Joshua kara REKRUK a um naw a, iengkim kha Pa-thien ti dan ang takin a thaw vawnga, Chubaka, Pathien \i mi ana “Kei le ka sunghai ruok chun Lalpa rawng a nih kan bawl ding chu” ti ngamtu a nih. Chuleiin Joshua hi \huoitu ropui a nih. Joshua neka |huoitu ropui lem an um tlat el. Ama chu Ranbu pekna thlenga pienga zal nisienkhawm, Be-rampuhai le khawsak mivarhaiin kûnin Chibai an hung buk tlat el, Lal Herod khawmin a that thei nawh. Ama chu \hangpui ngai hai \hangpuitu le Damnaw hai sukdamtu ana, ama a beiseina neia a kuoma hung taphawt an \ul ang peia malsawmna petu ana. Ama chu Beiphek panga le Ngate pahni chau khawm Patling ruok khawm Sangnga Nuhmei le naupang tiem sa loa um chuong zat zat fak seng lo, an fak seng lo khawm Bawmrang 12 sip hiela suk pung theitu ana, Ama chu khawhri khawmin an \i a, Ama chu thllipui le Tuifawnhai khawmin an \i a, a thu an awi a nih. A thu hril pahni hang tarlang ei tih. Johan 4:13,14, “Tukhawm hi tui dawn taphawt chu an dang char nawk a tih. Tukhawm an kuoma ka pek ding tui dawn taphawt ruok chu, kum khuo in dangchar naw ni hai; kei in an kuoma tui ka pek ding chu, an sungah Tui hnar hung um a ta, chatuona hringna chenin inchik dawk a tih.” Johan 7:27,28, “Tukhawm a dang a char chun ka kuomah hung sienla dawn rawseh. Tukhawm ami ring chu Pathien le-kha hril angin Tui hring vadunghai a phinga inthawkin hung luong suok a tih.” |huoitu ropui a nina a a thu hril, Johan 10:11,14, “Kei Beram vengtu \ha chu ka nih, Be-ram vengtu \ha chun Beramhai ta dingin a hringna a pek,” ti le, “Kei chu Beram vengtu \ha ka nih, ka ta chu ka hrieta, ka ta khawmin an mi hriet a nih,” a ti a nih. |huoitu \ha le |huoitu ropui Isu ringtu hai chu an sungrilah hlimna le lawmna le thlamuongna an neia, an hausa in an pasie khawmin an lunga awia, hlimna thur-uk an neia, |huoitu Ropui Isu ringtu hai ta ding le an umna ding Vana hmun a hang siema, a hung kir nawk pha chun ama ringtuhai chu \huoi tang a tih. Chuphachun, “Thimna um ta naw nih Isu hung pha. Lungngai um ta naw ni Isu hung pha. |apna um ta naw ni Isu hung pha. Chawimawina hla sakin Isu hung pha. Lawmtaka intuokin Isu hung pha”, ti le, “Vanram ei tlung pha le chun, Ni lawmum hlimna ropui um a tih. Lal Isu ei hmu pha, Hnena hlasak tang ei tih”,An la ti ding a nih. Pastor Thangngurin, “Nang ngei Isu nei tlak i nih, Chatuona ropui le mawi deu deu, Hnuoi le Vana malsawmna hlu”, a lo ti hi andika, lan dik pei bawk a tih. Rorelna |hungpha a Pathien in ro a rel phata thiem-changa um i nuom chun, \huoitu ropui Isu ringla, Pi-engthar la, a ditzawng in rawngbawl la, insir naw ti nih. |huoitu ropui Isu rawia i \hang naw a, i piengthar naw chun Hremhmunah lut ngei ngei i tih.

UP-a Lawng pilah mi 22 thi; zangnadawmna Rs. 2 lakh seng pek dingbAGHpAT: Uttar Pradesh-a chun zanikhan mi 60 vel chuongna lawng Yamuna vadungah a pil a, mi 22 in thina an tuok bakah mi tam tak an lan hmang. Hi thil tlungna hmun

hi district headquarter-a inthawk km. 20 vela hla Katha village bul lai a ni a, mihriem an chuong rawn taluo leia Lawng hi pil nia hril a nih. Lawng-a chuong hai laia tamlem chu nuhmei an nih tiin district mag-

istrate chun a hril a, Po-lice le PAC personnel han mithiruong 20 an laksuok ta a, midang 10 damin an sansuok a, a dang hai po hi an lan hmang a, zawng mek an nih. Uttar Pradech CM Yoti

Adityanath chun thina tuok sungkuo hai a sunpui thu a puong bakah thina tuok sungkuo hai \hangpuina dingin Chief Minister’s relief fund-a inthawk Rs. 2 lakh seng pek an ni ding thu a puong.

PM in Sardar Sarovar Dam Sept. 17-ah a hawng dingAHmedAbAd: Prime Minister Narendra Modi chun September 17, 2017 khin khawvela Dam lientak dawttu ding Sardar Sarovar Dam hawng a tih. Hi Dam bawlna ding lungphum-na hi kum 56 vel liemtaa kha Prime Minister hlui (L) Jawarharlal Nehru in a lo nei a ni a, Gujarat-a Narma district sunga Kevadia hmuna um a nih.

PM hin India ram ta dingin Sar-dar Sarovar project hi inhlan a ta,

June 17, 2017 a Narmada Control Authority inhriettir dungzuia khara lo um tah gates 30 hai hawng a tih. Tui inthlasuokna gate khar a ni hnung hin dam hi metres 138 a suk-sang a ni a, a hmaa tui 1.27 million cubic metres keng kha tuhin 4.73 million cubic metres (MCM) capac-ity a hung ni ta a nih. A hmain hi dam insang dan chu 121.92 metres a nih.

Cancer invawi kum 9 mi thisen peknaah HIV a kai

THiruvAnAnTHA-purAm: Kerala-a blood cancer leia Alapuzha Med-ical College and Hospital-a enkawl nuhmeite kum 9 mi chu thisen pek (blood trans-fusion) naah HIV a kai. Hi nuhmei naupang hi Alapuzha Medical College and Hospital-a enkawl, a hnunga Regional Cancer Centre (RCC) tienga re-ferred a ni a. A mit khing-tieng an vung leiin doctor han a thisen \hanga test

tum tum an thawnaah HIV positive a nih ti hi an hmu-suok a nih. Naupangnu pa chun Thisen peknaa a naunu hin HIV a kaisawng a nih tia intumin complaint a pek a, Police chun investigation an thaw ding thu an hril. Hieng laizing hin Health Minister K K. Shylaja chun RCC Direc-tor kuomah hi chungthua report an rang thei anga pe dingin an hriettir. (PTI)

Hepatitis C Awareness nei

CCpur: Zani 11AM khan Priscilla Home, College Veng, New Lamk-ah Com-munity Network for Em-powerment (CoNE) hmal-aknain One Day Hepatitis C Awareness le Screening Camp nei a nih. Hi huna hin Paukhansang, District Supervisor, CoNE le Ar-ambam Jimmy, Communi-ty Mobilizer han Hepatitis natna chungthu le inkai-sawng thei dan hai hril-

hrietna an nei a. Priscilla Home le hmun tum tuma inthawk mi 35 hai screen-ing thaw a nih. Result ni 2 hnunga suok a ta, Hepatitis C hmusuok an um chun Ge-netype, Fibro Screening le Treatment chen a thlawnin an thaw pek ding a nih. Screening-a hin Babina Diagnostic Centre, Imphal a inthawk Lalan, Labora-tory Technician inrawinain Team khat an hung.

Hmasawnna Thar3 THLArAm (sepTember) 15, 2017zirTAwpni (fridAy) nATionAL/inTernATionAL & AdverTisemenT

LAKTAwi JOBS ABROAD* Nurses wanted for various Hospitals in Dubai, offering a good pay package with extra Night duty allowance.

* Female House Maids for Singapore.

For details please contact:Joe Tungdim- 7005890562(14,15)

KAN HMANGAI

P.J. Isak PulamteSept. 24, 1976 – Sept 15, 2014

Van khawpui i lutna Ni, Thla le kum hai liem sienkhawm kan Theinghil phal naw che. Kan ngai vawng vawng che.

Rev & Mrs. Roding L. PulamteNauhai le Tuhai.

DMK \hangruol-pui ngainaw ding

thu a hrilCHennAi: AIADMK a inthawka ban TTV Dhi-nakaran chun DMK chu a party political enemy a ni thu hrilin politics-ah tu le hmatieng peiah a \hangruolpui ngainaw ding thu a hril. TTV Dhinakaran hi AIADMK General Coun-cil in party a inthawk ban hai sienkham party neitu a inhrilin AIADMK sawrkar ngir lai mek chu a khinglet zing a nih.

Ganga vadungah mi 6 an tlahlum

pATnA: Bihar-a chun za-nikhan Patna district sunga Miranchi village huopsung Ganga vadungah naupang 4 \hangin sungkhata mi 6 an tlahlum niin official thu-suok chun a hril. Sungkuo pakhata mi 6 hai hi tui insila fe an ni a, anni laia mi pakhat chang-suolin tui inthuknaah a lut pal a, chu taka insansuok an tumnaa tuia tlahlum an nih tiin Patna district Mag-istrate Sanjay Kumar Agar-wal chun a hril. An ruong hi laksuok vawng a nitah. Bihar CM Nitish Kumar chun thina tuok sungkuo hai zangnadawmna Rs. 4 lakh seng pek dingin a pu-ong. (PTI)

Pakistan silai hung kap leiin mi

5 hliemJAmmu: Jammu and Kashmir-a Jammu le Poonch district sung In-ternational border le Line of control lai zanikhan Pakistan sipai han ceasefire bawsiein silai an hung kap a, BSF jawan pahni \hangin mi 5 in hliemna an tuok. Pakistan sipai hai hin zani hmasa zantienga in-thawka kha LoC a silai hi an hung kap \an a nih.

Delhi traffic inchep sukbona dingin Rs.

34,100 crorenew deLHi: Sawrkar thlungpui chun Delhi khawpui sunga traffic intar taluo sukbona dingin Rs. 34,100 crore sengna ding highway project a siem. Hi thil thawna ding le inzawm hin Environ-ment, Forests and Cli-mate Change Minister Harsh Vardhan chun Delhi sawrkar chu thlawp dingin a ngen.

Howrah hmuna Dawr sungah

bomb 14 dapdawkHowrAH: West Bengal-a Howrah district-a Dawr pakhat sunga inthawk za-nikhan bombs 14 zet dap-dawk a nih. Zani zingkar-a dappui thaw huna bomb squad personnel han bomb hi an dapdawk niin police officer chun a hril. Bomb dapdawkna dawr neitu Komer Ali chu bomb puok leiin a hliem a, Ulube-ria hospital-ah enkawl mek a nih. Zani hmasa zantieng khan Ali hin Dawr a khar tum laiin bomb a puok a, chu taka Ali hin hliemna a tuok nia hril a nih.

PM Modi le Shinzo Abe han bullet train project lungphum-na an nei; Japan le India han agreements 15 an ziek

AHmedAbAd: India rama ni 2 sung cham din-ga zani hmasaa Ahmed-abad khawpui hungtlung Japanese Prime Minister Shinzo Abe le Prime Min-ister Narendra Modi hai chun India rama Rel hrat chi hmasa tak ding Sabar-mati Station-ah bullet train project lungphumna a ruolin zanikhan an nei. PM Modi le Shinzo Abe hai hin Vadodara hmuna High Speed Rail Institute indinna ding lungphumna an nei bawk. Hi hmuna hin Japanese professionals han high speed rail project le inzawmin Indian Engineers hai training an pek ding a nih. Pm Modi chun bullet train hi India kuomah Ja-pan ram thilpek ropui tak

a ni thu hrilin, high speed train project lungphumna nei theia um chu India history-a inchiktlak a ni thu, hi project hin direct le indirect in mi tam tak sin a pek ding thu, economic transformation chau ni loin ei ramah social transforma-tion a hung intlun ding thu, sin tam tak a siem ding lei-in make in India initiative nasa takin a hung sukhrat

ding a nih tiin a hril a. Ja-pan sawrkar chungah law-mthu a hril. Hi Bullet train project hi Rs. 1.10 lakh crore sen-ga Ahmedabad le Mumbai inkara Rel hrat chi intlan-tirna ding project a ni a, kum 2022 chena zo dinga ti a ni a, bullet train project hi Kms. 508 a sei a ni a, darkar 2 chauin tlung thei a ni ding a nih.

A project hi Indian Railways le Japan’s Shink-ansen Technology hai \hangruola an siem ding a nih. A rel hrat dan ding hi 350kph vel dinga hisap a nih. Vadodara hmuna high-speed rail training center hi Rs. 600 crore senga indin ding a ni bawk a, National Academy of Indian Rail-ways (NAIR) hnuoia um ding niin Japanese profes-sionals han High Speed Rail Corporation of India hnuoia Engineers 4000 chuong hai training an pek ding a nih. Hi rail project hnuoia hin Sabarmati Railway Station chu sukchangkang a ni bawk ding a nih. Hieng laizing hin India le Japan chun zanikhan an

ram pahni thawtlangna ding agreements 15 an ziek. Thawtlangna ding Agreements an ziek hai lai hin investment promotion, civil aviation, sciene and technology hai a \hang. PM Narendra Modi le Japan PM Shinzo Abe han zanita Gandhinagar hmuna 12th Annual summits talks an nei huna agreements hi an ziek a nih. Hieng ram \huoitu pahni hai chun an ram pahni hai inlaichinna le kawng tum tum haia an lo thawtlangna hai ennawnna an nei a, nasa lema thawt-lang dingin an remtih. PM Modi chun, kum 2016-17 hin Japan sawrkar chu US dollars 4.7 billion a hung invest a nih tiin a hril a, nikum nekin 80 percent in a tamlem niin a hril.

Sai hawnin nuh-mei 2 an that

TurA: Meghalaya-a West Garo Hills district sunga Tikrikilla region a chun September 11, 2017 zan khan Sai hawnkhat khawsungah an va lut a, nuhmei pahni an sirhlum bakah naupang pakhat na takin a sukhliem. Sai hawn hi Nayapara village-ah fak ding zawn-gin an va lut a, ruo-a bawl In hai an suksiet a, chu taka imu inhnik taka in nuhmei pahni Pongsai Rabha (65) le Hobisori Rabha (30) hai chu an sirhlum a nih.

GOVernMent OF MAnIpUrdIreCtOrAte OF MInOrItIes And OtHer BACKwArd ClAsses1st FlOOr, sOUtH BlOCK, seCUred OFFICe COMpleX, A.t.

lIne, IMpHAl, MAnIpUr

nOtIFICAtIOnImphal, the 14th September, 2017

No.A/1/2017-MOBC(NSP): In continuation of this Directorate’s Notification of even number dated 31/08/2017, it is hereby informed to all concerned institutions of the State that the last date for submission of online applications under Pre-Matric, Post-Matric and Merit cum Means based scholarships for minority students for the year 2017-18 under the National Scholarship Portal (NSP 2.0) for both fresh and renewal is fast approaching i.e 30th September, 2017. Many institutions of the Manipur State whose students are applying Minority Scholarships, 2017-18 online under NSP 2.0 are yet to be registered under the National Scholarship Portal (NSP 2.0) as on date. Moreover, already registered institutions under NSP/system have not updated their contact details like e-mail id & mobile number making it impossible to send User ID and Password for Institute Login. This has badly affected the online applications for Minority Scholarships, 2017-18 especially, the Pre-Matric Scholarship. Therefore, institutions which are yet to be registered under NSP 2.0 and not updated their contact details in case already registered institutions are hereby requested to expedite registration under NSP 2.0 and updation of contact details to enable online application by the eligible students within the stipulated timeline and causing verification by the institutions which has become mandatory. Prescribed format for institution registration as at Annexure-I is also uploaded in MOBC website: www.mobcmanipur.gov.in 2. Print out of online application along with supporting self-attested documents (except the Income Certificate which is to be original) are to be submitted to the respective institutions for verification. Lack of verification at the institute level had caused stucking of online applications at their level. 3. Verification timelines as decided by the Ministry of Minority Affairs, Government of India and as informed by Shri Aditya S. Singh, Under Secretary (SS), MoMA for Minority Scholarships, 2017-18 for both Fresh and Renewal vide mail dated 13th September, 2017 are given below: i).Last date for verification by Institute: 15th October, 2017 ii).Last date for verification by District/State/UT : 31st October, 20174. For further details, please contact Shri L. Kumar Singh, Scheme Officer and Shri M. Damu Singh, Nodal Officer (Scholarships)/MOBC, Manipur during office hours and also at Enquiring mail:[email protected] NSP website:www.scholarships.gov.in may also be referred to for Minority Scholarships, 2017-18.

sd/- Kh. dineshchandra singhDirector/MOBC, Manipur.

North Korea’n Japan Kap Pila US Vut Inchangtir A Tum

pyonGyAnG: Nuclear bomb a nei tah leia a \awng huoina chu peg thum peg hnunga \awng huoi deu deu ang elin North Korea chun a rorum zie suklang zuol peiin, a huoisen zie târlang tumin, US kutzai zira lam ve tho Japan chu a mal man \an ve nawk tah a, ‘tuipuiah sukpil vawng ding’ an nih tiin thusuok siemin an an \hi. Japan-in hun liemtaa an chunga a lo suksuol (runna) hai a hrietzing ti suklangin, a thil thawsuolhai leia ngaid-am an hni nuom nâwna le ‘ngaidam thei lo suosuolna’ a thaw leia a tuor ve ding thu a hril a. South Korea khawm “America Uichal Phatsantu” tiin a ko bawk.Japan chun hienga North Korea inchophawkna thu-suok siem hi a dem hle a. Japanese State Cabinet Secretary Yoshihide Suga chun news conference nei-in, “Hienga inchophawkna thusuok siem hi a \ha naw takzet a, boruok suksangtu a nih. A biela muongna sukderthawngtu a nih a, a \hanaw hle a nih” tiin a hril.

North Korea chun UN Security Council-in a rekna Thaw\anni-a a puong chu a pawm naw thu puongin a naw zâwngin a hel a. Elta-min a nuclear bomb a siem sap pei ding thu a puong a nih. UN chun a lulul lei le nuclear râlthuom a siem thei ta nâwna dingin a sum hnar po po kharpek vawng dingin thautui po po dang chat pek a tuma chu, China a tâwk buoi ding a ni leiin a rêng chun a khap pek naw chau a nih. Rekbetna nuhnungtak dungzui chun a sum hnar po po, foreign investment le Textiles a thawn suokna hai kharpek a nih a. Mi tukhawm North Korea le sumdâwngna nei lo dinga khap a ni bawk a. Thautui an châwk (import) khawm 30% a suktlâwm pek a nih. A ram mipuihai fak le dawn ding ngaituona leiin a hnukhrui po po sat tan pek vawng ruok chu a nuom naw a nih. US chu hieng po po thaw-tua intumin US chu “mei-vam le pilvut’ an changtir vawng ding thu a hril a. An ring naw kâra tuia pil vawng

naw khawma ‘meichawk le pilvut’ a inchang ding a nih a tih. US President Donald Trump ruok chun North Korea hin hieng thilhai hi pakhat khawm a thaw hman naw ding, US in dang or bei ding niin a hril ve thung. “North Korea chu a zaia thlem tum a nia chu a nuom tlat naw leiin, zaidama hril a thei naw chun thei dan dana hril a \ul ding nih el ta naw nim” tiin a \ul chun military option hmang a huom thu a hril a. President Trump chun inbiekna dawkan hung kil dingin a fiel a, Amiruokchu, inbiek hmaa North Korea-in term (demand) a nei ruok chu a remti nawh. North Korea chun US chu South Korea ah sipai 28, 500 siea anni bei tumah an tum a. Inbiekna neina ding chun a sipaihai hnuk dawk vawn sienla, South Korea le an inremna le Joint Military Exercise hai tâwp/châwlsan phawt rawse, tiin a ngen a. Chu chu US-in a pawm thei naw a nih. China chun international rambunghai \hangruola hi thu hi chingfel a nuom a. Rambung pahni-pathum hai chauvin chingfel an tum hi thil thei lo a nih a. Khawvelin a buoipuia, an rênga an \hangruol a \ul thu a hrila. North Korea sawrkâr peithlakna ding zawnga hmalâkna ruok chu a thlawp naw ding thu a puong. Nuclear test a nei ta nâwna dinga nawrna char focus dingin a dit thu a hril bawk.

Sharad faction JD(U) in Oct. 8-ah National council meetnew deLHi/pATnA: Mr Sharad Yadav inrawi Janata Dal-United (JD-U) faction chun October 8, 2017 khin national Coun-cil meet a ko. Mr Sharad Yadav in anni faction party zid-ing lem an ni thu Election Commission kuomah intlun a, party symbol pe dinga an ngen EC in document a kim tawk nawh tia a hnawl hnunga Mr Yadav in na-tional Council meeting nei dinga a hung ko a nih.

Election Commission kuoma a ngenna hi hnawl pek la ni hri sienkhawm party ziding lem ni an chu-na chu a tawpsan naw ding thu Yadav chun a hril. Nitish Kumar inrawi JD(U) in party kal zawn-ga thilthawa intumna leia Rajya Sabha member-a inthawk disqualify dinga petition an peklut le inza-wmin Rajya Sabha Chair-man M. Venkaiah Naidu chun Mr Yadav bakah JD-U MP Ali Anwar hai

chu hrilfiena pe dingin tu-lai hnai khan a lo inhriettir ta a nih. Hieng laizing hin Sha-rad Yadav faction JD-U chun zanikhan Election Commission kuomah par-ty symbol thuah petition an pek nawk. Election Commission chun tuta hmaa Sharad Yadav faction in party symbol thua petition an peklut chu document a kim tawk nawh tiin a hnawl a nih.

Rohingya Râltlân 2 Tuia Pil, 1 Land Mine SirpuokyAnGon: UN Security Council-in Myanmar rama Rohingya raltlanhai leia buoi-na chu chingfel dinga sawrkâr a ngen lai zingin, zani khan mi 40 chuongna lawng pakhat chu Taf vadung ah a changsuol leiin mi 2 an thi a, midang chu vakam an inhlieu kai thei hrâm niin police thusuokin a hril. Hienglai zing hin hmun dangah, Rohingya raltlan tho Cox Bazar lut tumhai laia naupang tleirâwl pakhat Azi-zul Haque (15) in land mines bomb an phûm a sir puok leiin a kehai a bawng vawng a, in-rang taka hospital panpui a nia chu a dam suok ding le ding naw hriet an naw thu Reuters in a hril bawk. Associated Press thlalatu pakhatin naupang pa thla hi a lo lak hman a, a hliem inrik hle. Lawng accident hai \hangpuitu pakhat Khan chu, August 25 a raltlan an \ana inthawk khan mi 88 zet Taf vadung ah hin an tla hlum ta niin a hril. A nu Rashida Begum chun, “Kea kan lawn zing laiin Azizul-in bomb a sir fuk

a, inring taka puok dum kan hriet a. Kan hei en chun a ke pahni a bawng vawng tah ti ka hmu a...” tiin a râpthlâk zie a hril. Rashida Begum hai sûng-kuo hi Debinna khuo, Myan-mar a inthawka Bangladesh Coz Bazar lut tum an nih a. Anni ang hi mi 390, 000 chu Bangladesh an lut tah a nih. “Burma sipai han kan hnung tieng an mi hung hnawt zing a, kan khuo an raw vawng tah leiin lo thei lova hmatieng kan tlân a \ul a nih” tiin a nu hin a hril bawk. Burma sipai han khuo an rawa mi an kap hlum titumna bâkah Land mine bomb \itumna khawmin a lo hmuok

nawk pei a nih ti hriet a hung ni ta a nih. Rohingya raltlan hi an pung hrât em em a, nuoi thum vel an tling ta a. Sing tel ramhnuoiah an lan tang bawk a, an dawnaw nasa hle niin an hril. India sawrkâr chn ralt-lanhai \hangpuina dingin bu le damdawi, thosilen hi le blanket tam tâwk tak pek an tiem a, a thawn lut mek niin foreign ministry official thu-suok chun a hril. Thuomhnaw le hmangruohai hai Ningani a inthawkin vuongnain Bangla-desh le ramri, raltlanhai umna Camp phur lut \an an ni ding niin a hril. UN le agency hran hran khawmin \hangpuina an thawn lut ran ta bawk.

Sept. 20 chenah TN Assembly Floor Test umlo ding

CHennAi: Madras High Court chun Septem-ber 20, 2017 chenah Tamil Nadu Assembly-ah Floor Test nei ninaw nih tiin za-nikhan Order an suo. TTV Dhinakaran thlaw-ptu MLAs 19 han Tamil Nadu-a AIADMK sawrkar fe lai mek an thlawpna an hnukkir leia AIADMK

sawrkar majority an tling-zo tanaw le inzawma DMK working President M.K. Stalin le MLA P. Vetrivel han Chief Minister K. Palaniswami Assembly-a Majority a command zo le zonaw inentir dinga peti-tion an peklut le inzawma Madras High Court in Or-der hi an suo a nih.

Hindi Divas hmang

new deLHi: Zani Sep-tember 14, 2017 kha Hindi \awng suklarzuolna dinga inchuktirna “Hindi Divas” a ni a, hi le inzawm hin New Delhi-a hun hmang a ni a, President Ram Nath Kovind in thuhrilna hun a hmang. President chun Rajbhasa award 2016-17 semna a nei nghal bawk. Hindi \awng an lar zuol pei theina dingin Hindi \awng hmangtu hai chu hnambing \awng le a

hmangtu hai tuta neka nasa lema inzana inlangtir din-gin a ngen a. Hindi hi kum tam tak liemtaa inthawk Official language lo ni-tah nisienkhawm vawisun chen hin hmun \henkhatah dodalna a la um zing a. |awng dang laklut thiem le khawsakdan nunphung inang nawna hai inngain-atpui thiemna chun in-pumkhatna an tlun ding thu President Ram Nath Kov-ind in thu a hrilnaah a hril.

Delhi most wanted criminal Sonu Dariyapur man

new deLHi: Delhi-a misuol nunrawng takel, sawrkarin luman Rs. 5 lakh neia a lo puong tah ‘most wanted criminal’ Sonu Dariyapur chu zanikhan Delhi Police han Narela hmuna an man. Mr Dariyapur hi Hary-ana registration number nei Car-a chuong a ni a, police han motor lut le suok hai an enfelnaah Dariyapur

hi a car-a inthawk suokin Police team hi silaiin a hung kap a, Police han an kaplet ve hnunga an man a nih. Dariyapur hin Po-lice pakhat chu a kapfuk a, sienkhawm bulletproof jacket a hak leiin a him. Darriyapur hi April thlaa Assistant Sub-In-spector \hanga mi pathum kaphlumnaa inrawlna neia intum a nih.(EWD)

Philippines President Duterte Nuhmei Chunga NunrâwngmAniLA: Philippines Presi-dent Rodrigo Duterte chu a \awngbau bawng le in-rum takhaiin hril lo hlâw sienkhawm, nuhmei chunga a chêt dan ruok hi chu a \awngbau ti naw chu hriet a la um rak nawh a. A unaunu ngei, ama hnung hung zui theitu dinga a beisei Jocel-lyn ruok chun, Duterte chu ‘nuhmei en thei lo’ nuhmei chunga nunrâwng angin a hril a, chanchin a siem nasa hle. “Mi chuong liem a nih. Abikin, nuhmei ama khingtu dam a hmu phât lem chu, a lung a sen em em a. Nuhmei hi a hmusit em em ringawt el a nih” tiin Reuters a hril. Jocellyn chun a unaupain nuhmei chunga nun a rawng dan a hung phawrlang pei a. Hming list a phawr hai lai chun ama vice presi-dent ngei ngei Senator le Supreme Court Judge hai khawm an \hang. Hieng mi pathumhai hin June 2016 a Drugs do ding thu a puong china inthawk khan a thil thaw dan an sawisela, chu leia an chunga lungsen niin a hril. A hril pei dan chun, Duterte hin nuhmei chu fiem thawna

mei meiin a hmang hlak a. In-suolluina le nuhmei thawluina thilhai chu fiemthuin a hmang hlak niin a hril. Nuhmei chun-ga a nunrawngna hin Pilipino hai lai khawm a sukhmingsiet niin a hril. Kum 72 a upa President Duterte hin nuhmei boa um thei lo niin kha hma khan an puong a. A official fekhawm le mipui hmaah, “Viagra (pasal chi hrâtna damdawi) boa um chu ka thei nawh” tiin nuhmei suklâwmna ding le zalpuina dingin Viagra a hmang zie hlak niin a hril. Muslim helpawlhai an dona le inzawma a sipaihai kuoma thu a hril \um khat khawmin, “Nuhmei in suol-lui thei zat zat suollui ro, mi pakhatin pathum pei insuol-lui chu a pathumna pei chu maw phur ka tih” dam a ti leiin thubuoi hlabuoi ang

rêng a nei nuol bawk a nih. Hienglai zing hin nuh-mei rights advocate-tuhai chun an inpâk em em thung. Abikin a lo enkawl le a rorêlna khawpui Davao City a nuhmeihai chun an inpâk em em a, nau suk khatna damdawi ‘contra-ceptives’ a thlawna a sem hlak leiin an lâwm a nih. Davao City ah kum 22 sung Mayor a ni sûngin Family Planning a uor a. Roman Catholic Kohran-in an kal Reproductive Health Bill khawm a passed pui a nih. Tulai hnai khan, Drug War sawisel tu Human Rights Watch chun, Presi-dent Duterte-in nuhmeihai dawmsangna ding le hum-himna ding Dan hai a thlawp that leiin an inpâk a. Ma-nila-based Pollstar Social Weather Station-in survey

a thaw dan chun, nuhmei le pasalhai lai Duterte chu an la ngaisang em em niin a hril. Foreigner tamtak khaw-min nuhmei a ngaisak dan le Rape thua fiem a thaw dânhai an ral thlira an inthiemnaw tum zing laiin, Duterte Cab-inet-a environment secretary hlui, nuhmei Cabinet member Gina Lopez chun, Philippines mihai chun an \awngbau nih lovin a thil thawah an inkhi lem niin a hril. “Cabinet meeting kan nei rêng rêng changa nuhmeihai chunga thil a thaw dânhai ka enin, nuhmeihai inza takin a sie a, a sie chunghnungin an chunga a \ha thei hle” tiin a hril ve tlat. Hienga mi chunga \hat insuona hi, tum khat khawm, ama hrilsetu le khingtu, Vice President Leni Robredo chungah khawm a suklang niin a hril. “Leni chu selkaltu tieng a ni a. Anachu, a ngaina rieu a nih Leni leh \ha ta-kin an inthlawp tung a, an inngaizâwng met hman niin an lang. Chu chu an nawa pasalin an thaw chu, nuhmei thlem thluk theina ding an chunga that insuo hi?” tiin Gina chun a hril.

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSTHLArAm (sepTember) 15, 2017zirTAwpni (fridAy)

UEFA Champions League :

Manchester City, Besiktas, Real Madrid le Tottenham hai an hratNilaini zan khan UEFA Champions League Group E, F, G le H hai inkhel an nei a. Group E-a um Liv-erpool chun Spanish Club Sevilla an lo mikhuol a, goal hni ve ve thunin an inhnet^wk. Inkhel \ana in-thawk minute 5 na chauah Sevilla chun Wissam Ben Yedder hmangin goal an thun nghal a. Chu goal chu minute 21 naah Roberto Firmino chun a hung rul a. Minute 37 naah Mohamad Salah chun Liverpool ta ding bawkin goal a hung thun nawk a. Half chenah Liverpool chun 2-1 in hma an \huoi a nih. Half hma met minute 42 naah Liver-pool chun penalty an hmu a, Firmino chun a thun \hel hlau. Hun bo tawm minute 72 naah Joaquin Correa chun Sevilla ta dingin goal pawimaw em em pakhat a hung thun a, hun tawp che-nah goal dang thun a ni ta naw leiin an inhnetawk ta a nih. Liverpool tieng Joseph Gomez chun minute 90 naah red card a hmu bawk. Group E-a um bawk Maribor chun Spartak Moscow an mikhuol a, anni khawm a hrat lem bik um lovin 1-1 in an inhne-tawk. Spartak Moscow ta

dingin Georgiy Dzhikiya chun minute 36 naah goal khat a thun a, minute 85 naah Damjan Bohar chun goal khat a thun bawk. Hun tawp chenah goal dang a lutsap ta nawh. Group E-a umhai tukhawm a hrat bik an um naw vawng leiin point pakhat seng an nei hri phawt tina a nih. Group F-a um Fey-enoord chun Manchester City an mikhuol a, City hai hi 4-0 tawpin an hrat lem. Inkhel \ana inthawk minute 2 na chauin City chun John Stones hmangin goal an thun nghal a, chu hnungah minute 10, 25 le 63 haiah City chun Sergio Ague-ro, Gabriel Jesus le John Stones bawk hmangin goal an thunsa nawk leiin Fey-enoord ta ding chun beisei a um ta nawh. Shakhtar Donetsk chun

SSC Napoli an mikhuol ve a, Taison le Facundo Fer-reyra hai goal hmangin 2-1 in an lo hne. SSC Napoli ta dingin minute 72 naah Arkadiusz Milik chun goal khat (penalty) a thun bawk. Group G-a um FC Porto chun Besiktas an lo mih-kuol a, mikhuol team hai 3-1 in an hrat lem. Besiktas ta dingin Anderson Tali-son(13`), Cenk Tosun(28`) le Ryan Babel(86`) haiin goal khat seng an thun a. FC Porto hai goal um sun hi Besiktas player Dusko Tosic-in anni goal tienga a thun a nih. Leipzig chun French champion lai Monaco an mikhuol a, goal khat ve ve thunin an inangtawk. Leipzig ta dingin minute 33 naah Emil Forsberg chun goal a thun a, chu zo char minute 34 naah Monaco

ta dingin Youri Tielemans chun goal khat a thun bawk. Group H-a um Real Madrid chun Apoel Nicosia hai an mikhuol a. Cristiano Ronaldo goal hni le Sergio Ramos goal khat hmangin 3-0 in an lo hne. Ronaldo hin minute 12 le minute 51 (penalty) haiah goal a thun a, Ramos hin minute 61 naah a thun bawk. Tottenham chun Borus-sia Dortmund an mikhuol ve thung a, 3-1 in an lo hne. Minute 4 na chauah Totten-ham chun Heung-Min Son hmangin goal an thun nghal a, Dortmund chun minute 11 naah Andriy Yarmo-lenko hmangin an goal bat an rul a. An’achu minute 15 le 60 haiah Harry Kane chun Tottenham ta dingin goal hni a thun a, goal dang a lut sap ta naw leiin Spurs hai chu 3-1 in an hrat lem ta a nih. Hun bo tawm minute 90 naah Spurs player Jan Vertonghen chun red card a hmu bawk. Dortmund hin inkhel an thunun hle a, ball khawm 63% tawp an chang phak a nih. An’achu a pawimaw tak goal an thun thei tlat naw leiin a hrat naw lemah an \hang tho tho a nih.

Carlos Tevez a rik taluo leiin inkhel thei hri lo

Argentina hmat^wng, tuta Shanghai Shenhua-a um mek Carlos Tevez chu a taksa a rik taluo leiin an fit tawk naw hle a, an fit tawk hmakhat a lan khel hri naw ding thu coach Wu Jingui chun a hril. Tevez hi tulai football player hlaw rawn pawl tak a nih a. March-a Shanghai Shenhua a zaw-ma inthawk goal 12 char a la thun a nih. Wu Jingui hi Shanghai Shenhua coach thar a nih a,

Thaw\annia inthawk khan hi sin hi a thaw \an chau a nih. Ama hin coach hlui Gus Poyet a hung thlakth-leng a nih. Wu Jingui chun, ‘Club le player-hai chun-gchang hi ka mawphurna lieu lieu a ni ta leiin ka fim-khur a ngai hle a nih. Tevez chau naw khawm Guarin khawm a rik taluo leiin inkhel tlak a la ni nawh. Field sunga um a, inkhel hlei theilo ti chu umzie bo a nih,’ tiin a hril.

Olympics 2024 le 2028 mikhuoltu ding puong a nih

International Olympic Committee chun Olympicc 2024 le 2028 mikhuoltu dinghai a puonglang tah. Chu dungzui chun kum 2024 khin Paris khawpuiah innghat a ta, kum 2028 khin Los Angeles khawpuiah innghat ve thung a tih. Par-is le Los Angeles hai hin Olympic 2024 khi mikhuol an lo nuom ve ve a, Los

Angeles chun kum 4 dang la nghak a remti ta a nih. Paris hin kum 2008 le 2012 hai khan a lo ngen a chu a hlawtling naw a, an mikhuol nuhnung taka in-thawk kum 100 a tlingna charah an mikhuol nawk phak chau ding tina a nih. Los Angeles khawma kum 1932 le 1984 hai khan a lo mikhuol ta bawk.

Football Transfer thu leng vel• Arsenal hmat^wng Alexis Sanchez chu Real Madrid-in an dit niin Daily Star chun a zieklang.• Arsenal manager Arsene Wenger chun Mesut Ozil le contract suksei ding thu inbiekna a tlawl tia thuthang um chu a hniel. Ozil hi tuta season tawpah a contract a bo ding a nih.• Inter Milan chun an striker, kum 24 mi Mauro Icardi chu contract thar ziekpui an tum a, a release clause khawm £100m lai hiel siem an tum bawk. Hi hi Arsenal, Chelsea le Manchester United hai laka an cheltang nuom lei a nih. • Barcelona midfielder Andres Iniesta chun Juventus zawm nekin Barca-a bawk contract thar ziek a tih tiin Goal.com chun a zieklang.• Tottenham, Everton le Burnley hai chun Werder Bre-men midfielder Thomas Delaney an dit seng niin Talk-sports chun a a tarlang.• Barcelona chun Liverpool playmaker Philippe Coutin-ho bie zawm ta lovin Nice striker Jean Michael Seri tieng an lungril pek an tum lem tah niin Daily Mirror chun a zieklang.• Real Madrid chun Manchester City rawlthar beiseium tak Brahim Diaz an dit niin Talksports chun a ziek.• Birmingham coach Harry Redknapp chu dithmun der-thawngah a um mek, a sanchu Birmingham hai hi a zawnin vawinga tawp an hrat ta naw lei a nih.

Harry Kane hin Ballon d’ Or a phu am?

Tottenham striker Harry Kane chun a \hatzie a lan entir sun-zawm pei a. Champions League-ah Borussia Dortmund 3-0 in an hne a, chu taka chun goal hni a thun a. Inrinni zana Everton hai 3-1 a an hne khawm khan goal hni bawk a thun. Tuhin Tottenham ta dingin goal 103 a thun ta a nih. Chun an khel nuhnung 20 haiah a ram le club ta dingin a rengin goal 30 a thun bawk a nih. Striker \ha naw zawk zawk chu a ni nawh ti thei dingin a um a nih. Amiruokchu ama hin Ballon d’Or (World men’s best player) a phu phak am ti hi mi tam takin an ngaiven a nih. Tottenham hai premier league tieng top 4 an hluo zing thei chun hi nek hin Kane hin goal khawm la thun rawn a tih ti chu mi tam tak ring dan a nih a, chu lai zing chun mi \henkhat chun Kane hi world class striker a ni ding chun Tottenham ni lo club lien dang a zawm ngai ding niin an hril ve thung.Kum 2008-a inthawka ballon d’Or la latuhai:Kum Player Team2008 C. Ronaldo Real Madrid2009 Lionel Messi Barcelona2010 Lionel Messi Barcelona2011 Lionel Messi Barcelona2012 Lionel Messi Barcelona2013 C. Ronaldo Real Madrid2014 C. Ronaldo Real Madrid2015 Lionel Messi Barcelona2016 C. Ronaldo Real Madrid

FIFA Ranking-ah Wales hai sawmpathumna invawrkai

Real Madrid star Gareth Bale hai ram Wales chu FIFA ranking insuo tharah 18-naa inthawk a 13-na an invawrkai d^wr. Hienga an invawrkai theina san chu September thla sunga world cup qualifying-ah Moldova le Austria hai an hne lei a nih. Hienga rank an hung invawrkai pei chun k m nawk world cup an kai pal a ni chun seeding pha an ta dingin a \angkai ding a nih. Asanchu world cup-a ding group an siem pha FIFA rank enin an sang dan izirin ham\hatna an nei thei lei a nih. Tuhin inkhel ding

pahni an la nei a, Group D-ah pahnina niin pakhatna Serbia nekin point paliin an inhnuoi lem. European region hi group pakuoa in\he a nih a, group pakhata hrat takhai qualify nghal an ta, pahnina po po laia insang tak pari-ethaiin play off chang an ta, team pali dang an kai nawk ding a nih. Tuta rank thar dungzui hin Wales hai chu Brit-ish team laia insang tak an hung ni ta a nih. A danghai chu England (15), North-ern Ireland (20) le Scotlanf (43) hai an nih.

Maria Sharapova : A mi sa-wiseltuhaiin iengkhawm thuchieng an hriet nawh

Damdawi phal lo a hmang leia thla 15 tawp hremna um Russian Tennis star Maria Sharapova chun ama sawiseltuhai chun-gchang a hrilsuok ve. Ama chun hienga sawiseltuhai hin an thil hrilhai dikna iengkhawm an hrietnaw thu a hril. Tuta a damdawi hmang hi Meldonium a nih a, a hma khawma a hrisel-naw deu pha a lo fak hlak a ni thu a hril a. Khang lai khan khap a ni le ni naw khawm a hriet naw a, Janu-ary 2016 khan khap a ni thu an hung hril khan ama khawma a fak ngai a nih ti ip lovin a puong a nih. Tennis player tho Eug-enie Bouchard chun, ‘Hieng ang damdawi khap hman-

gtuhai hrim hrim chu an inkhel khawm phalnaw el ding a nih. Sharapova hi khel hril hmang a nih a, tennis-a a hung kir nawk khawm phal lo law law dinga \ha a nih,’ tiin hi chungthu hi a lo hril ta hlak a. Chu chu Sharapova chun a dawnlet a, khel hril hmang a ni naw thu a hril a nih. Hienga tituhai hi iengah a ngai naw thu le ieng hre chieng lova an nuom nuom hril hlak an ni thu a hrilsa bawk.

Indian nuhmei Boxing coach ama le ama inbanZani khan India nuhmei boxing team-hai coach Stephane Cottalorda chun a sina inthawk inbanna lekha Indin Boxing Federeation kuomah a peklut. Ama hi ramdang mi India nuhmei boxer-hai coach hmasa tak a la nih. An banna sana a zieklanghai chu hlaw lak inhnuk le thiemna le tumruna um naw taluo lei a nih. Kum 41 mi Stephane hi France mi a ni a, August thla khan hi sin hi a \an a, thla hni khawm la liem lovin an b^n nawk nghal a nih. Ama chun, ‘Ka nghak sawt thawkkhat ta. A tu tu khawm ni inla mani hlaw lak ding

nghaka um um chu in pei bik ka ring nawh. Tuhin kar khat vel liem ta khan France ka tlung a, mani sung le kuohai leh ramdang tam tak fekanin hlaw chungchang ringzo ding le ding naw hriet lovin tukhawm in-thawk dawk inthawk dawk naw ni

hai,’ tiin a zieksa bawk. Chun IBF \huoituhai kuoma khawm a harsatna hi vawitam an tlun ta thu le ngaisak a hlaw chu-ong naw thu a zieksa bawk. E-mail khawma vawitam a thawn thu le August thla hlaw takngiel khawm pek tlak lova hieng chen an sie hi a hrietthiem naw a. Chengna hmun \ha le pek a ni naw bawk leiin India rama a kir nawk ta ngai naw ding thu a hril a, Indian nuhmei boxing team chu Asian Championshipah hlawtling taka \hang dingin a ditsak thu a hril bawk.

Thailand Bomb Puokah Police 1 Thi, Mi 20 HliembAnGKoK: Thailand simtienga khawpui pakhat Yala ah lampui sira bomb chang kam, Muslim helpawlhai sie ni dinga ring a puok a, police pakhat a thi a, mi dang 20 vel an hliem bawk niin police thusuok chun a hril. Malay Muslim hai tamna khuo Yala hi Muslim helpâwl an tam em em a. Kum tamtak helpâwl han movement an thawna hmun a nih a. Kum 2004 khawm khan mi 6, 500 zet an thi pha a nih. Tuta tuma bomb chang khawm hi Muslim helpawlhai thaw ni dinga ring a nih a, thi bâkah hliemhai hi police le army deu vawng an nih. Police thusuokin a hril dan chun, bomb hi thawk hni a puok a. Vawikhatna a hmasa lem chun iengkhawm a tâwk pawi nawh a, a vawi hnina puokin police pakhat a thi a, police dang 18 le civil 2 an hliem niin a hril. Regional Security Force thupesawngtu

Pramote Prom-in chun, “Muslim helpâwl tuta hmaa inthawka mi lo sukbuoi ta hai kut hnung ni dinga ring a nih” tiin Reuters a hril. Tu helpâwl khawmin mawphurna an lak nawa chu Muslim helpâwl ring an nih. Asan chu, Thailand simtienga biel pathum pat-tani, Yala le Narathiwat hi tienlaia Muslim lalram, Malay Muslim Sultanate an lo nih a. Kum 1909 a Buddhist Thailand-in a hung hluo khum niin an hril. Malay Muslim helpawlhai chun Thai police hai chu ‘hluochiltu’ tiin hnawt suok tumin a ruk a ralin an bei hlak a nih. Kha hma khawm khan Bangkok khawpui laili lai tak Buddhist temple pakhat ah bomb chang an kama, tamtak an thi pha tah bawk. Thailand ram khawm Muslim helpawlin an chawkbuoi tan mek a nih.

Paris Hilton-in Nunghakhai Mani Inringzo Dinga HrilLos AnGeLes: Khawvela Hilton Hotel chain ropui ro hluotu ding le hlasakthiem celebrity ni bawk Paris Hilton chu iengkhawm thaw naw sienkhawm du du faa dit dit thuomhnaw neia nuom nuom thaw thei a nih lai zingin, a hmêl \hat le pieng nalzie suklangna ding le mihai beiseina sukpuitlingna dingin Galore Magazine a dingin chi hran hranin an pose a, interview a pek bawk. Paris Hilton chun incheina thuomhnaw a hau zie dam, pheikhawk bun seng lo a neihai laia mi bun bik ding a hriet naw zie dam le mani inringzo a pawimawzie, le mani ngeia intodel tum a pawimaw zie, a hmêl le inhme lo zeta a hril laiin, ngaizâwng tieng kawngah chu a ngaizawngpa ni zing Chris Zylka an thla thei naw thu a hril. Galore Magazine-in ama ang thoa nunghâk tamtak model khawvel le entertainment khawvel bâkah mimal nun hung pal dinghai kuoma thu-cha hril nuom an indawn a. “Nunghakhai ka advice theina \hatak chu, mani inringzo ding le, pasal chun an nei thei naw ding ding an dit hlak ti hi hre hai sien ka nuom” tiin a hril. “Chuleiin, mani inring zo hai sien la, a \ha tak pei thil beiseiin mihai hmang pawlawt mei meia um dingin in phal naw hai sien ka nuom” tiin nunghâk hringnun chu tlangval inhawi chenna ding mei meia a ngai naw thu a nunghâk chanpuihai kuomah a hril. Paris Hilton hi kum bula inthawk khan Chris

Zylka leh an inzui \an a, a dit hle niin a hril. “Kan inhmu hmasatak a inthawkin ‘hi ngei hi a nih hih’ ka ti nghal a. Kan inngaina nghâl a nih. Zan khawvarin kan meng a, kan chanchinhai kan inhrila, inhawi kan tia khawvar hmêl khawm kan hriet nawh” tiin a hril. “Pasal tamtak chun kan hausakna dam, ka

taksa ringawt dam an mi beiseiin ka hriet. Chris ruok chu lungril tak takin a mi ngaituo a. A nun a nem a, mi a care a, sweet tak a nih. Kan infâwp hmasataka inthawkin a danglam zie ka hriet a, a danglam a nih. Ka ruol\ha khawm a nih a, ka lungril natna ding thaw ngai naw nih ti ka hriet. Khawvel hrietah ka ta a nih ti puong hi ka uong a nih” tiin a suong thu a hril. TheSimpleLife star Paris Hilton hin a hmêl naw ang takin a nu le pa chu a chin teta inthawka a role model an nizie a hril bawk. “Ka nu le pa chu tleirâwl an nia inthawka inpâwl tah an nih a. An inhmangai em em a. Ka ta dinga entawn tlak tak an nih. Ka nu chun, mani inringzo dingin a min fui hlak a. Chuong ang chun Chris khawm hin a min fui hlak. Ka pa angna a nei, mi zaidam ve ve an nih” tiin a nu le pa chanchin a hril bawk. “Sin thaw ding a tam leiin kan zin râwn a. Hlim taka um zing hi ka tum leiin tamtak chun inhawi chen taluo dam an mi tih el thei. Amiruokchu, sin inrim taka thawa insukhlimna ding hun khawm nei hi \ha ka tizawng a nih. Hunawl hai ah chu In ah umin TV ka en hlak” tiin a professional le personal hringnun thu khawm a hril bawk. Pheikhawk bun seng lo, thuomhnaw hak seng lo nei zing khawma zakuo nei naw ang hlawla saruok vâng vanga thla pose hran hran inlanu Paris Hilton chun, nau neia sûngkuo indin vat a nuom thu khawm a hril.

Harrison Ford-in Fisher Le An Chanchin A Hril TahLos AnGeLes: StarWars film hma-satak (1976) a inthawka vawisûn chena a tâwpna tienga la chang phâk umsun, Hollywood A-list star Harrison Ford chu kum 75 a tling taa chu a taksa a la \hain a lan thazo hle. Kum upat hnung a ni ta bawk a khuo khawm a sawt tho nîng a tih, abîkin a changpui le chanchin a lo neipui Carrie Fisher thi hnung lem hin chu. StarWar film hmasatak, 1976 kuma an chang lai a inthawk khan Carrie Fisher-in an kar thu iemani tak a um a, Harrison Ford leh an inngai thu a thi hmaa a hril khan a to \awk \awka chu, Fisher a thi hnung kum khat vâng a tling tah a, Fisher leh chanchin an nei a, iemani chen an inzui thu a puong tah. Ford chun hi thu a puong zoin a zâng huoi niin a hriet a. Ningani khan T-shirt le Jean kekawr le sunglass bunin khawlai a lêng suoka, a hmêl khawm a

zâng huoi tah niin an lang. Ford hi Ally McBeal star Calista Flockart le innei an nih a. Film an chang lai khan Fisher leh an inngaizawng met niin a hril. GQ magazine le interview an neiaa

chun, Carrie Fisher, Christ-mas 2016 zo ni hnia thiin “The Princess Diarist” a ziekna an pahni kar thu/chanchin a zieklang chu ‘mak a ti’ thu a hril a. A lekhabu a la tiem naw chu an chanchin a ziekna thu chu hril sap a

nuom naw thu a hril a. An chanchin chu hril a châk naw pa tak niin a hril. “Carrie thi hnung lem khan chu, kan chanchin hai popo kha hril ka châk naw em em a. Inhawi ti nâwna tak ka nei tlat. Inngaina tak le mani chan ding tha taka thaw ve el kha kan nih a. Kan mimal chanchin/kar thu lem chu hril kan hawk naw khawp el” tiin a hril. Ford le Fisher chu 1976 London-a Star War shooting an thaw lai khan thla thum zet an inzui, inkawp a. Ford kum 33 niin Fisher chu kum 19 tleirawl a nih. Ford nuhmei nei tah a nih a, Fisher chu

nunghâk a la nih. Kha lei khan a thupa chu a lekhabu siemah a hung phawrlang tah a. An thiemnaw thu khawm a thi hma khan a hril bawk. “Hi chancin ka lekhabua ka phaw-rlang hma hin Ford hril âwmtak ka nia chu ka hril ta naw a. Lekhabua ah ka ziek tah si. Ford khawmin a mi hrietthiem ka nuom” tiin a ziek a nih. A lekhabu copy Ford a thawna chu a damlai khan iengkhawm dawnletna a hmu nawh. December 23, 2016 khan Carrie Fisher chu ‘cardiac arrest’ neiin hospital admit a nih a. December 27 in a thi a. A nu Debbie Reynolds (84) chun a ruong hi khawsawt takin a kawl a, khawsawt tuor zo lovin a naupa Todd Fisher kuomah, “Ka khuo a sawt taluo, Carrie ka ngai a nih” ti ziekin ama khawm a thi ve nghâl a. Hollywood a mi ropui pahni ruong chu a ruolin phûm an nih.

Incheon, S. Korea a khel ding lai an \hang ve

CCpur: Incheon, South Korea-a Asian game khel dinga India ram aiawa khel ding footballers Under 23 Indian National Squad football petthiem mi 30 thlangsuok hai lai North east biela inthawk tlangmi 3 an \ang. Chuonghai chu Shemboi Haokip of Gangpijang, Siakul, Seiminlen Doungel of Bunglung, Saikul le Siam Hanghal of Bungmual, Lamka hai an nih.

Dist. First Division LeagueCCpur: Churachandpur District Sport Association CDSA chun Sept. 16, 2017 a inthawk khin Peace Ground, Tuibong, CCPur-ah (L) Khaikhanlian Memorial District First Division League 2017 huoi-hawt an tih. District first division league a hin teams 20 \hang an ta, point hmu tam tak Team/Club 2 hai chu District Super Divi-sion League-ah lut an ta, point hmu tlawm tak team/club chu District Second Divi-sion Legue-ah \humhnuoi ning a tih.

M M Kalburgi thatnaa hmang bawk kha Lankesh kaphlumnaa hmang a nih: forensicsbenGALuru: September 5, 2017 nia jour-nalist le activist Ms Gauri Lankesh kaphlumna le inzawma suizuina fe mekah Forensic han thil tlungna hmun le silaimu hmanga um hai an enfel mek a. Kum 2 vel liemtaa Kannada research scholar M M Kalburgi kaphlumnaa hmang 7.65mm country made pistol bawk kha Ms Lankesh kaphlumaa hmang a nih tiin pre-liminary forensic report chun a hril. An thil hmu hi Lankesh kaphlumna le inzawma suizuitu dinga indin Special Inves-tigation Team (SIT) kuomah an peklut. Ms Lankesh kha west Bengaluru hmuna

a chengnain tuola hmelhrietlo han zan dar 8 vela 7.65mm countrymade Pistol hmanga an kaphlum a nih. MM Kalburgi khawm kha Karnataka-a Dharwad khawpuia a chengnain bula August 30, 2015, zingkar 8:40AM a khaphlum a nih.