Upload
the-myanmar-times
View
215
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
2
3 wpfckaom oBuFeftcguAsmq&mBuD; aZmf*sDxHrS qkrGefvTm
4 bmaMumifh a&yuf&wmvJ
5 aEGOD;½dk;&mESpfopful;yGJrsm;
6 &efukef? rEÅav; oBuFefvrf;ñTef
8 oHcsyf,Ofaus;rI
10 oBuFef0wfpm;qif,ifrItawG;tjrif
12 r@yf[lonfh a0g[m&
13 vGrf;p&m rEÅav;oBuFef
14 ydawmufawG tcsdefudkuf ryGihfawmhwJh ref;oBuFef
16 tazhvufaqmif
18 oBuFef½dk;&m pm;p&m
19 w&m;pcef; trSwfw&
20 oBuFefwGif; a&ay;a0a&;
21 ,mOfxdef;&J 600 csxm;rnf
22 &efukefaq;½kHBuD;u tqifoihf
24 a&aoewf
26 usKdif;wHkoBuFef
28 'g½dkufwmMunfpdk;xGef;&JU twdwfoBuFef
30 (7)&ufom;orD;rsm;twGuf uHMur®ma[mZ,m;
þtcsyfydkrSm zwfp&m ...
uAsm? aqmif;yg;&Sifrsm; ¼ aZmf*sD? pE´mvGif? eE´matmif? NzdK;a0ausmf? aMu;rkH0if;? jraucdkif? at;Nidrf;0if;? Wade Guyitt ? a&Gulopöm? at;oDwmausmf? atmifausmfñGefY? rsKd;vGif? ZGefyef;yGihf? jrwfNidrf;at;? tdtdol? a'gufuvyfpfavmif;? jrwfEdk;? [def;xufatmif? atmifjrifausmf
pmwnf;rsm; ¼ rsKd;vGif? Wade Guyitt
vufaxmufpmwnf ¼ jraucdkifpdk;
rsufESmzHk;umwGef; ¼ odef;xGef;OD;
'DZdkif; ¼ udkcifaZmf? udkaxG;
"mwfyHk ¼ aumif;xuf? atmifaX;vIdif? bl;oD;? oD&dvl? udkwdyf? a'gufuvyfpfavmif;? ZmenfNzdK;? NzdK;a0ausmf
a0zefpmrsm;twGuf ¼ [email protected], [email protected]
3
vmvmav vkdufcJhawmh
wkdYp½kduf wkdYbmom
ESpfqef;cg ydawmuf<um;csdefrdkY
upm;um a&MunfMunfeJY
yDayonf jrefrmrsKd;ukdv
wkd;qifhí cspfcJhwm/
....vma[h vma[h
bk&m;ukef;u? wtkef;tkef;eJY? w½kef;½kef;vmMu
bJhESmygvdrhf
xdefYvdkufwJh tkd;pnf? ESJuvJ yDoeJY
oDolu oDMu? uolu uvm
EGm;BuD;vJ ygoa[h
ausmay:rSm aumfaZm? tarT;a&m oeyfcg;
csKdzsm;rSm ydawmufyef;awGu
wvQrf;vQrf; a&Ttqif
EGm;pdwfxJ tcJom; 0ifvkduf&
&Tifvkdufrnfh jzpfjcif; ...
0#fruif;oludkjzifh
vTwfjcif;rSm 0goemygwJh
a&Tjrefrm onfvlrsKd;rSmv
tusKd; onfvkdwlvkdufygh
a&TrÍÆL EIwfcsKdcGef;&,feJY
oGef;vdkufrdyg/
tqdkyguAsmudk q&maZmf*sDu 1928 ckESpfwGif a&;om;cJhNyD; 1960 jynfhESpfwGif yHkESdyfxkwfa0cJhaom q&maZmf*sD\ vufa&G;pifuAsmrsm;pmtkyfrS aumufEIwfxm; jcif;jzpfonf/ q&maZmf*sD (1907Ý1990)\ trnf&if;rSm OD;odef;[efjzpfNyD; pma&;q&m? pmMunfhwdkufrSL;ESifh ordkif;ynm&SifwpfOD;vnf; jzpfonf/ tqdkyguAsmudk pma&;q&m? *Dwynm&SifESifh bDbDtufpftoHvTifhXmerSL; OD;cifaZmf (1909Ý 1989)u uavmiftrnf ]au}jzifh t*FvdyfbmomodkY jyefqdkcJhonf/ "mwfyHk (0JrS,m) ¼ &efukef (atmifaX;vIdif)? rEÅav; (NzdK;a0ausmf)? yk*H (oD&dvl)? aejynfawmf (jrefrmwdkif;(rf))? &cdkif½dk;&moBuFef (atmifaX;vIdif)/
¼ aZmf*sD
wpfckaom oBuFeftcg
4
tdE´d,uae jrefrmEdkifiHudk Ak'¨bmom a&mufvmcJ hovdk [dE´Lt,l0g'awG? ,Ofaus;rIawGvnf; a&muf&SdcJhygw,f/ ,Ofaus;rIwifru [dE´LvlrsKd;ykPÖm;awGyg ajymif;a&TUa&mufvmcJhNyD;wJhaemuf 'DaeY txd txif&Sm;qHk; usef&SdaewJh [dE´L ,Ofaus;rIwpfckuawmh eu©wfaA'ifygyJ/
a&S;acwf jrefrmEdkifiHudk ykPÖm;wdkYeJYtwl
a&muf&SdcJhwJh [dEL,Ofaus;rI? [dEL vlaerI
b0yg tJ'D aA'ifynmrSm urÇmuae ol&d,
aerif; ([dELeu©wfaA'trnf we*FaEGN*dK[f)
udk ½IMunfhNyD; we*FaEGN*dK[frif; urÇmudk
ywfaecsdef umv 365 &uf twGif;rSm
(wpfESpfrSm q,fhESpfv ponf pdwfykdif;ouJhokdY)
¤if;ae tDauGwmajrmufbuf urÇmhajrmuf
jcrf;uae vSnhfywfaecsdefudk Owå&,mOf?
urÇmhawmifjcrf;uae vSnfhywfaecsdefudk
'u©dP,mOftjzpf ,mOfESpfyg;/ &moDOwk
obm0t& *drSmEÅ? a[rEÅ? 0oEÅtjzpf
OwkoHk;yg;? vu urÇmudkywfwJhMumcsdef wpfv
ukd ESpfvwpfwGJwGJum &wkajcmufyg; ponf
jzifh tydkif;tjcm;rsm; xyfrHpdwfjzmygw,f/
tJ'Dtydkif;tjcm; wpfckuae wpfckudk
ul;ajymif;jcif;udk oBuFef (ul;ajymif;jcif;) vdkY
owfrSwfwm jzpfygw,f/
]]wpfESpf odkYr[kwf 365 &ufwGif t,mOf
ESpfyg;? OwkoHk;vnf? &wk ajcmufpHk? 'Gg&
av;cGif? tpkoHk;pk? &moD q,fhESpfrsKd; paom
tydkif;tjcm;rsm;udk awGU&ygonf/ xdktydkif;
tjcm; wpfckrS wpfckodkY we*FaEGN*dK[f (ae)
ajymif;jcif;udk [dE´Lbmomtm;jzifh ]qef
*&efwD} [kvnf;aumif;? jrefrmwdkYu wpfae&m
rS wpfae&modkY ajymif;jcif;[kvnf;aumif;?
twm ul;jcif;[kvnf;aumif;? oBuFefusjcif;
[kvnf;aumif;ajymqdkMuygonf}}[k pmay
Adrmefxkwf]jrefrmh"avh cgoBuFef} pmtkyfrSm
azmfjyxm;ygw,f/
]oBuFef} pum;vHk;&JU rlvjzpfwJh ouúw
bmompum; ]ouFEÅ} u ul;ajymif;jcif;vdkY
t"dyÜm,f&wJhtwGuf oBuFefusjcif;[m
ul;ajymif;csdef usa&mufjcif;vdkY qdk&rSmyg/
twmul;jcif;uawmh ygVdpum;vHk; ]tEÅ} u
qif;oufw,fvdkY ,lqolrsm;&Sdovdk aeYwm
nwm uJhodkY ESpfwmul;jcif;tjzpf ,lqol
rsm;vnf; &Sdygw,f/
oBuFefumvrSm oHk;pGJwJh acgif;avQmfa&
tygt0if a&tm;vHk;udk oBuFefa&vdkY
ac:wGifcJhMuNyD; a&S;jrefrmbk&ifawGtwGuf
awmf0if oBuFefa&? odkYr[kwf awmf0if
acgif;avQmfa& jzpfzdkYudkawmh txl;wvnf
jyifqif azmfpyfMu&ygw,f/
tr&yl&acwf yk&ydkuf wpfckyg awmf0if
acgif;avQmfa& azmfenf;rSm ESif;a&? c½koif;a&?
tkef;a&? y&dwfawmfa&? a&Ta&? aiGa& e0&wf
udk;yg;a& pwJh a&rsKd;rsKd; pkaqmif;NyD; wa&mf
uifyGef; tygt0if aq;zuf0if tarT;eHUom
28 rsKd; a&maESmazmfpyfw,fvdkY qdkygw,f/
rif;wkef;rif;BuD; vufxufrSmawmh awmf0if
oBuFefawmf acgif;aq;a& azmfenf;um;
ydkBuD;us,fvmNyD; **Fgjrpfa&? csif;wGif;jrpfqHka&
pwmawGudkyg xnfhazmfpyfw,fvdkY qdkygw,f/
jrpfa&? uefa& up awmf0ifrdom;pk
awGtwGuf vdkwJh oBuFefa&awmf cyfzdkYtwGuf
awmf0ifa&awmfcyf t&yfawG owfrSwfcyf,l
w,fvdkY jrefrmh"avh cgoBuFefpmtkyfu
qdkygw,f/
'Dvdk oBuFefawmfac:&m wefaqmif;uem;
jyifqifyHkuae tkef;vuf? iSufaysmvuf?
MuHyifMuHvufawGeJY wefqmqifwJh'DuaeY
oBuFefr@yftjyiftqif qif;oufvmwm
jzpfygw,f/
jrefrmhoBuFef"avh[m yk*Hacwfuwdkif
pwifcJhw,fvdkY ajymqdkrIawGvnf; trsm;
tjym; &Sdygw,f/
]]oBuFefumvrSm awmf0ifrdom;pkawG
wifru EdkifiHeJYt0Srf; trsm;jynfolrsm;
a&upm;wJh "avheJYywfoufNyD; t,ltq
wpfckuawmh awmf0ifrdom;pkwkdY&JU oBuFef
awmfac:yGJtwGuf &yf&GmteD; a&awmfcyf
t&yfawGuae tdk;BuD;tdk;i,fawGeJY rif;rI
xrf;rsm; oBuFefa&awmf cyf,l&m? avSmfum;
awGeJY a&awmfo,f,l&muae wpfpwpfp
qifhyGm;vmw,fvdkY ,lqMuygw,f/
]]jrefrmvlrsKd;wdkY&JU ESpful; oBuFefyGJonf
vnf; [dELt,l0g'rS oufqif;aom "avh
twdkif; a&S;,cifumvawGrSm rdb
q&morm;awGeJY oufBuD;0gBuD;awGudk
oeyfcg; eHYoma&? oajycuf uav;awGeJY
uefawmhMuwJh tavhtx &SdcJhMuw,f}} vdkY
jrefrmhpG,fpHkusrf;rSm azmfjyxm;ygw,f/
b,fvdkyJ pwifcJh pwifcJh ESpfaygif;rsm;pGm
ausmfvGefNyD;csdef rsufarSmufumvrSmawmh
jrefrmh twmoBuFefyGJawmf[m tESpfom&
a&m toGifo@mefrSmyg jrefrmrI yDjyifum
udk,fydkif,Ofaus;rI yHko@mefawG xHkrTrf;vsuf
jrefrmh0dnmOfudkyg yDyDjyifjyif awGUjrif&wJh
yGJawmfwpfck jzpfaeygNyD/
ESpfa[mif;u tnpftaMu;awGudk
okwfoifNyD; ESpfopfudk r*Fvm&SdapwJht&m
awG jyKvkyfBudKqdkw,fqdkwJh rlvoBuFef
t,ltqtay:rSm ax&0g' Ak'bmom&JU
tqHk;treJY ydkrdkvdkufavsmnDaxG jzpfwJh
ESpfa[mif; tnpftaMu; okwfoifyHkawG?
aumif;rIukodkvfw&m; yGm;rsm;yHkawGeJY
yGJawmfwGif; vIyf&Sm;rIyHkpHtrsKd;rsKd; ay:xGef;
vmcJhwmjzpfygw,f/
at;apaMumif;jzifh arwåma&pif oGef;
avmif;um cifrifaysmf&TifpGm a&upm;jcif;?
oHcsyfwdkifjcif;? usDp,faemufajymifjcif;? tqdk
tuawGeJY oBuFef {nfhcHr@yfawG wnf
aqmufjcif;? tvSjyum;awGeJY vSnfvnf
azsmfajzjcif; wdkYyg0ifwJh acwfopf oBuFef
yGJawmf yHko@mef wpf&yfudkawmh rEåav;
a&TNrdKUawmfu OD;aqmif yHkazmfcJhygw,f/
&cdkifwdkif;&if;om;wdk Y&JU avmif;avS
wpfbufwpfcsuf tjyeftvSef a&upm;wJh
[ef pojzifh wdkif;&if;om; vlrsKd;tvdkuf
rluGJav;awG &Sdovdk NrdKUtvdkuf &yf&Gm
tvdkuf qifETJyHk oD;jcm;"avhav;awGvnf;
trsm;tjym; &Sdygw,f/ yHko@mefuGJayr,fh
vnf; tajccHjzpf a&yufjzef;upm;wmeJY
aumif;rIukodkvf yGm;rsm;wmuawmh twlwl
ygyJ/
rsufarSmufacwf twmoBuFefyGJawmf
uawmh wpfESpfpm pdwfzdpD;rIawGudk zGifhxkwfNyD;
t½l;trl; aomufpm; aysmf&TifrIrSuae
ukodkvf&wJh Nidrf;at;csrf;ajrUrI&otxd
aysmf&TifrI tqifhtrsKd;rsKd;&apr,fh qifETJyHk
toD;oD;eJY qifETJwJh ,Ofaus;rI wpf&yf
ay:ayguf xGef;um;aeNyD jzpfygw,f/
vlrIa&;u@rSm aysmf&Tifp&m vIyf&Sm;rI
taeeJY tqdktuawGeJY a&obifyGJqifETJ
jcif;? ukodkvfaumif;rI yGm;rsm;wJhtaeeJY
oufBuD;&G,fBuD;rsm;udk a&uefawmhjcif;?
t&yfav;rsufESmrS a&mufvmol [lorSsudk
arwåma&avmif;um pm;aomufzG,f&m
trsKd;rsKd; pwk'dom auR;arG;v·'gef;jcif;?
bmoma&;e,fy,frS vIyf&Sm;rItaeeJY pkaygif;
'kv’b&[ef;cH&SifjyK? oDv&Sif0wfyGJrsm;
usif;yjcif;? Ak'¨½kyfyGm;awmfrsm;eJY bk&m;
ausmif;uefrsm;udk pkaygif; aq;aMum
oefY&Sif;jcif;? Oykof oDwif; apmifhoHk;jcif;?
pkaygif; w&m;tm;xkwfjcif;awGtxd t&G,f
trsKd;rsKd;? vltrsKd;trsKd; yg0ifqifETJEdkifwJh
vIyf&Sm;rI trsKd;rsKd;wdkY awGUjrifae&ygw,f/
ESpfqef;wpf&uf txl;ukodkvfjyKrI
taeeJY ZD0dw'ge pkaygif;toufvTwfyGJrsm;
usif;yjcif;? qGrf;uyfjcif;ponfh tv·twef;
yGJtrsKd;rsKd; usif;yjcif;? y&dwf&Gwfjcif;wdkY
awGUjrif&ygw,f/
yGJawmfvIyf&Sm;rI trsKd;rsKd; twGif;rS tESpf
om& taeeJY pdwfvuf aysmf&Tif ayghyg;apjcif;?
cifrifarwåm wdk;yGm;apjcif;? aumif;rI
ukodkvfw&m;jzifh pdwfMunfvif csrf;ajrUjcif;
wdkYu 'DaeYacwf twmoBuFefyGJawmf&JU
tvSppfrsm;tjzpf jrwfEdk;zG,f&m xGef;um;
aeygawmhw,f/ g
ESpfopful; oBuFefa&obifyGJawmf[m a&S;a[mif;[dE´L,Ofaus;rIawGuae jrpfzsm;cHvmcJhayr,fh jrefrmh,Ofaus;rItwdkif; usif;ycJhwmMumcJhygNyD...
oBuFefrSm bmaMumihfa&yufMuovJ ...
,refESpf &efukef½dk;&moBuFefr@yfwpfckwGif aysmfaysmfyg;yg; a&upm;aeMupOf/ "mwfyHk è atmifaX;vIdif
5
0dwf'f*dkif,pf'[email protected]
a&mrtifyg,mBuD; ysufpD;oGm;NyD;wJhaemuf
rSmawmh taemufEdkifiHwcsKdU[m ESpfopful;aeY
udk c&pörwf 'grSr[kwf tDpwmwdkYvdk c&pf
,meftm;vyf&ufawGeJY csdefudkufNyD; owfrSwf
cJhMuygw,f/ t*FvefEdkifiH[m Zefe0g&Dv
1 &ufaeYudk ESpfwpfESpf&JU tpaeYtjzpf
qufNyD;owfrSwfcJhMuNyD; 1752 ckESpfrSm *sL;
jyu©'defuae *&D*dk;&D;,ef;jyu©'defudk rajymif;
ciftcsdefrSm t*FvefEdkifiH&JU w&m;0if½Hk;oHk;
jyu©'deft& ESpfopful;aeY[m rwfv 25 &uf
aeYrSm usa&mufayr,fh Zefe0g&Dv 1 &uf
aeYudk bmoma&;yGJawmf&ufawGjzpfwJh ]c&pf
rwf 12 &uf} rSm xnfhaygif;cJhygw,f/
rwfv 25 &ufaeY[m c&pfawmf\rdcif
avmif;tjzpf r,fawmfrm&Dtm; aMujim
jcif;aeY (av'Da';vdkYvnf; twdkaumuf
ac:)jzpfwJhtwGuf tJ'DaeYudk ESpfwpfESpf&JU
tpaeYtjzpf owfrSwfcJhMuygw,f/ oHk;v
wpfBudrf &moDtvkdufusif;ywJh aumufopf
pm;yGJawmfav;cku wpfck[m bmoma&;
yGJawmfaeYawGeJYuyfNyD; usa&mufovdk aeYwmeJY
nwmnDwJhtcsdef 'grSr[kwf ,mOfpGef;csdef
awGrSmvnf; usa&mufygw,f/ av'Da';
udkawmh xHk;wrf;pOfvmt& aEGOD;tpydkif;rSm
owfrSwfygw,f/
tckacwfrSmawmh ukrÜPD awmfawmf
rsm;rsm;eJY tpdk;&awmfawmfrsm;rsm;[m 1752
ckESpfaemufydkif; jyu©'defrSm av'Da';tjzpf
owfrSwfxm;wJh {NyDv 6 &ufaeYudk bwf*suf
pwifwJhaeYtjzpf qufNyD; toHk;jyKaeMu
wkef;yg/ 'gaMumifh jyu©'defESpfeJY b@ma&;ESpf
rwlwmyg/ NyD;awmhvnf; tcGefawGudk
Zefe0g&DvupNyD; raumufbJ {NyDvupNyD;
aumufMuwmyg/
wjcm;EdkifiHawGeJY ,Ofaus;rIawGrSmawmh
ESpfwpfESpf&JU tpaeYudk b,faeYowfrSwfr,f
qdkwm udk,fydkifowfrSwfcsufawG&Sdygw,f/
trsm;pkuawmh aewdkY vwkdY&JU vSnhfajymif;
oGm;vmyHkeJY qufpyfNyD; owfrSwfMuwmyg/
w½kwfESpfopful;uawmh yxrvtjzpf
owfrSwfxm;wJh (Zefe0g&D 21 &ufuae
azazmf0g&D 21 &uftwGif; usa&mufwJh) v&JU
vqef;wpf&ufaeYrSm usa&mufygw,f/
AD,uferf&JU ESpfopful;aeYuvnf; w½kwf
ESpfopful;eJY twlwlyJjzpfNyD; udk&D;,m;?
rGef*dkvD;,m;? wdbufeJY AD,uferfEdkifiHawG
rSmvnf; tvm;wl&ufrSmyJ ESpfopful;yGJudk
usif;yMuygw,f/
ESpfopful;aeYvdkY t"dyÜm,f&wJh Nowruz
uawmh a&S;acwfyg&Sm;u EdkifiHawmfawmf
rsm;rsm;rSm rwfv 19 &ufaeYeJY rwfv
22 &ufMum;rSm usif;yMuwJh ESpfwpfESpf&JU
tp&ufyJ jzpfygw,f/
jrefrmEdkifiHeJY ta&SUawmiftm&Su wjcm;
EdkifiHawGu ESpfopful;csdefuawmh a&S;a[mif;
[dELjyu©'defudk tajccHNyD; rdó&moDcGifjzpfwJh
Aries Mu,ftwGif; aea&mufoGm;wJhtcsdefudk
ESpfopful;csdefvdkY owfrSwfMuygw,f/
jrefrmEdkifiHeJY tdrfeD;csif;EdkifiHawGrSm ESpfopf
wpfESpfudk rkwfoHk&moDrwdkifrD usif;yMuwJh
twGuf ajrmufurÇmjcrf;aEGOD;yGJawGvdkY
owfrSwfxm;ygw,f/ tJ'Dtcsdefu tylqHk;
tcsdefjzpfwJhtwGuf vlawGvnf; pdkpdkpGwfpGwf
aecsifvGef;Muygw,f/
'gayrJh wlnDwJhtcsufawG&Sdaeayr,fh EdkifiH
wpfckcsif;pD&JU ESpfopful;usif;yyHkawGuawmh
wpfckeJYwpfck rwlMuygbl;/
oD&drif;xGef; bmomjyefonf/ g
urÇmhajrmufjcrf;u aEGOD;&moD ½kd;&mESpfopful;yGJrsm;
oMuFefESpfopful;udk {NyDvv,favmufrSm usif;ywm jrefrmwpfEkdifiHwnf;r[kwfygbl;/ wjcm;EkdifiHawG&JU {NyDvv,f ESpfopful;yGJawGudk pkpnf;wifjyxm;ygw,f/
{NyDvv,f ½kd;&m"avUrsm;
ygupöwef (Vaisakhi yGJawmf)qpfcfawG&Sd&m yef*syfjynfe,feJYae&mtESHYrSm AdkifqmuDyGJawmfudk usif;yMuygw,f/ bmoma&;t& ta&;ygwJh yGJvnf;jzpfovdk aEGOD;tptwGuf aus;Zl;wifwJhtaeeJY usif;ywJhyGJvnf;jzpfyg w,f/[dE´Lbmom0ifawGuawmh ESpfopfrSm **FgewforD;[m **FgjrpfxJrSm a&csKd;zdkY urÇmajray: wpfESpfwpfcg
qif;oufvmw,fvdkY ,lqMuygw,f/
eDaygA,f&Sf&Sm;cD;yGJawmf
eDaygEdkifiH&JU w&m;0ifjyu©'deft& aerif;BuD; urÇmudkywfwm wpfESpfjynhfwJhtcsdefvkdY owfrSwfygw,f/ vtvSnfhtywf toGm;tvmudkMunfhNyD; jyKvkyfxm;wJh jyu©'deft&uawmh
ESpfopful;u Edk0ifbmvrSm pwifygw,f/
w½kwfEkdifiH(,leefjynfe,f)wkdufvlrsKd;awGMum;rSm ESpfopful; a&obifyGJawmf[m vmr,fhESpftwGuf ewfqdk;BuD;&JUOD;acgif;udk udkifzdkYwm0efuscJhwJh rdef;uav;wpfa,muf&JU t0wftpm;rSm
ayusHaewJh aoG;awGudk aq;aMumwJhtaeeJY usif;ywmvdkY t,l&SdMuygw,f/
xdkif;qkdu&efa&upm;yGJ
usefwJh&ufawGtwGif;rSm olwdkYeJYtwl ygvmr,fh uHqdk;awGeJY tpm;xdk;zdkYtwGuf xdkif;EdkifiHajrmufydkif;rSm vlawG[m bkef;BuD; ausmif;awGqD oJawG,lvmMuNyD; tJ'DoJ awGeJY oJyHkapwD wnfMuygw,f/
uarÇm'D;,m;ESpfopful;yGJawmf
uarÇm'D;,m;awGuawmh ESpfopful; a&obifyGJawmfudk oHk;&ufMumusif;yygw,f/
pifumylESifh rav;&Sm;Puththandu yGJawmf
wrDvfawG&JU ESpfopful;yGJawmfudk EdkifiHawmfawmfrsm;rsm;rSm usif;yygw,f/ESpfwpfESpf&JU yxrOD;qHk;tBudrfwJhtwGuf
uHaumif;apzdkY vlBuD;awGu uav;awGudk rkefYzdk;ay;Muygw,f/oD&dvuFmtvkoftAl½l;'g;yGJawmf
oD&dvuFmEdkifiHrSmawmh ESpfa[mif;ukefwJhtcsdefeJY ESpfopfpwJhtcsdeftwGif; Mum;csdefav;rSm avmuD tvkyf bmwpfckrSmrvkyfMubJ bmoma&; qdkif&mudpöawGudkyJ aqmif&GufMuygw,f/
tdEd´,uGJjym;pHkvifvSwJh vlrsKd;trsm;tjym;&Sd&m tdEd,EdkifiHrSmawmh ESpfopful;csdefuvnf;
vlrsKd;pkawGt& rwlnDMuygbl;/ jynfe,fwdkif; rSm ESpfopful;yGJawmfudk usif;yMuygw,f/ jrefrmoMuFef
'DESpf oBuFefuswJh&ufu {NyD 13 &ufuae 16 &uf jzpfygw,f/
vmtdkyDrdkifvmtdkyGJawmf
yGJawmfumvrSm ESpfopfr,fbGJUudkay;zdkY vefy&mbefrSm tvSr,fNydKifyGJusif;yNyD; aemufqHk;qefcgwif ckepfOD;udk
vrf;wpfavQmuf pDwef;avQmufapygw,f/
b*Fvm;a'h&Sfydka[;vmbdGKif&SufcfyGJawmf
b*Fvm;a'h&SfEdkifiH&JU ESpfopful;rSmawmh pD;yGm;a&;orm;awG[m pm&if;pmtkyfta[mif;
pmtkyftopfeJY pwifMuygw,f/
tJ'Dtcsdefu tylqHk; tcsdefjzpfwJhtwGuf vlawGvnf; pdkpdkpGwfpGwf aecsifvGef;Muygw,f
6
Mumoyaw;? {NyD 17? 2014wefcl;vqkwf 3 &ufaeY? 1376
ESpfqef;wpf&ufaeY1376 ESpf aysmf&TifaomESpfjzpfygap/ oBuFef rSmpkdaewJht0wfawG aevSef;ayawmh/ tuÐsopf? vHkcsnfopf0wfpm;NyD; rdb? oufBuD;&G,ftkdawGudk uefawmhzdkY rarhMuygeJY/
we*FaEG? {NyD 13? 2014wefcl;vqef; 14 &ufaeY? 1375tBudKaeYtBudKaeYrSm pm;yJGaomufyJG tvSLtwef; usif;yavh&Sdygw,f/ trSefu a&ryuf&yg bl;/ 'gayrJh wcsdKUvnf;a&yufaeMuygw,f/ a&pdk&if pdwfrqdk;MuygeJY/ twmtkd;rSm ckepfaeYeH yef;pHkxnfhNyD; tdrfa&SUrSm oyfoyfxm;NyD; odMum;rif;udk BudKMuygw,f/
wevFm? {NyD 14? 2014wefcl;vjynfhaeY? 1375tusaeYodMum;rif; vlYjynfudkqif;NyD/ tcsdeftwdtusajym&&if 'DESpf eHeuf 10 em&D 18 rdepf 39 puúefY? wpfEdkifiHvHk;a&yufNyD/ a&pdkzdkYjyifxm;ayawmh/
t*Fg? {NyD 15? 2014wefcl;vqkwf 1 &ufaeY? 1375tMuwfaeYyHkrSeftm;jzifh tMuwfaeYu wpf&ufwnf;&Sdygw,f/ 0gxyf ESpfawGrSm tMuwfaeY ESpf&ufqdkawmh oBuFef aysmfcsifwJholawG tBudKufaygh/
Ak'¨[l;? {NyD 16? 2014wefcl;vqkwf 2 &ufaeY? 1375twufaeYaeYv,f 2 em&D? 23 rdepf? 20 puúefY/ odMum;rif; ewfjynfjyefwufNyD/ tJ'DaeYqdk tpnfqHk;ygyJ/ taysmfvGefNyD; nbuftxd a&upm;wwfMuvdkY tcktpdk;&u nae 6 em&D aemufydkif;a&ryuf&trdefYxkwfxm;ygw,f/
b,fae&mawG tpnfum;qHk;jzpfrvJ&efukef&efukefoBuFefuawmh vrf;wdkif;? ae&m
wdkif;rSm a&yufolawG? a&upm;olawGeJY BudKqdk
aerSm trSefygyJ/
14 Club (urÇmat;bk&m;vrf;)at;at;csrf;csrf;? tqifhtwef;jrifhjrifh
vdkcsifw,fqdk&if 14 Club a&upm;r@yf
&Sdygw,f/ ½dk;½dk;vufrSwfu av;&ufpm
a&upm;zdkY usyf 50ç000 owfrSwfxm;NyD;
txl;vufrSwfu usyf 120ç000 yg/ ESpfrsKd;vHk;
twGuf aeYv,fpmeJY yefYcsfaomufoHk;EdkifNyD;
vHkjcHKa&;pepfawG? em;aecef;awG yg0ifrSm
yg/wpf&ufcsif;pDvnf; vufrSwf0,f,l&Edkif
ygao;w,f/ azsmfajza&;tpDtpOfrSm DJ
Roll One eJY DJ Htoo Htoo wdkYu non-
stop array system eJY wifqufay;oGm;rSmyg/
zkef;eHygwfu 09¼502270? 09¼73059373? 09¼420728106 wdkYyJjzpfygw,f/
Black Culture (urÇmat;bk&m;vrf;)
oBuFefwGif;rSm jrefrm½dk;&moBuFeftpm; taomufawGpm;&if; a&upm;csifw,f qdk&if wpf&ufwpfrsKd; r½dk;EdkifwJh tpm;tpm awGeJY {nfhcHr,fh Black Culture udk oGm;oifh ygw,f/ oBuFefav;&ufvHk;twGuf usyf
37ç000 eJY vufrSwf0,f,lEdkifrSmjzpfNyD; wpf&ufcsif;pDtwGuf vufrSwfc usyf 12ç000? usyf 15ç000? usyf 18ç000 EIef; jzpfygw,f/ zkef;eHygwfu 09¼450055918? 09¼5051545? 09¼73828888 jzpfygw,f/
Hit Man (urÇmat;bk&m;vrf;)
Hit Man rSm a&ydkuf tacsmif; 500 eJY
rD;owfydkuf 5 ckwdkYeJY a&upm;vdkY&ygw,f/
av;&ufvHk;twGuf vufrSwfaps;EIef;u
usyf 45ç000 jzpfNyD; wpf&ufcsif;pDtwGuf
usyf 15ç000? 20ç000? 25ç000 wdkY jzpfygw,f/
vHkjcHKa&;wpf'gZifausmf apmifhMuyfay;rSmjzpf
NyD; Juize Muzic DJ School &JU oHpOfawGeJY
vGwfvGwfvyfvyf pD;arsmEdkifygw,f/ av;
&ufvHk;twGufaeYv,fpm? yefYcsfeJY tjyef
twGuf BudKydkYay;xm;ygw,f/
vufrSwfrSm,lzdkYtwGuf 09¼5019293? 09¼43051873? 09¼5126409 wdkYudk qufoG,fvdkY&ygw,f/
BLIZZARD (urÇmat;bk&m;vrf;)
½dk;½dk;a&ydkuf 600 eJY rD;owfydkuf ajcmufck
wdkYeJY upm;EdkifwJh BLIZZARD a&upm;
r@yfrSm av;&ufpm ½dk;½dk;vufrSwf 45ç000?
txl;vufrSwf usyf 70ç000 jzpfygw,f/
aeYv,fpmeJY yefYcsfaomufoHk;EdkifwJh tpDtpOf
awG&Sdovdk txl;vufrSwfydkif&SifawG twGuf
em;aecef;awGeJY tpm;taomuf tpDtpOf
rsm;vnf;&S dygw,f/ zke f ;e Hy gwfu 09¼5148210? 09¼5024479 wdkYjzpfygw,f/
Project X (urÇmat;bk&m;vrf;)oBuFefwGif;av;&ufpm vufrSwfwefzdk;
u usyf 45ç000 jzpfygw,f/ Pioneer u
oHpOfqef;awGeJYtwl tcrJhoHk;aqmifEdkifwJh
yefYcsfeJY bD,mwdkYudk aomufoHk;&if; uckef
vdkY&ygw,f/ zkef;eHygwfu 09¼420177032? 09¼73209184? 09¼5128692 yg/
Black Jack (urÇmat;bk&m;vrf;)
wjcm;r@yfawGrSm awGUEdkifcJwJh uHprf;rJ
tpDtpOfawG? oBuFefrwdkifcifwpf&uf
tzGifhygwDawG&SdrSmrdkY vufrSwfBudK0,fxm;
oifhygw,f/ DJ aEGOD;&JUvufpGrf; *DwoH
tjyif aeYv,fpm xrif;? yefYcsfaomufNyD;
waysmfwyg; qifEGJEdkifygw,f/ av;&ufvHk;
twGuf usyf 40ç000 owfrSwfxm;NyD;
wpf&ufcsif;pD usyf 25ç000 jzpfygw,f/
zkef;eHygwfu 095047335 udk qufoG,f
Edkifygw,f/
2014 Grand Royal Thingyan (uefawmfBuD;? arQmfpifuRef;)
Grand Royal u pDpOfay;xm;wJh av;&uf
wdkifwdkif tcrJh½Id;yGJBuD;udk Dream Lover
wD;0dkif;eJYtwl jzLjzLausmfodef;? cspfaumif;?
vif;vif;? qkdaw;? 0dkif;qkcdkifodef;wdkYtjyif
tjcm;tqdkawmfaygif;rsm;pGm yg0ifazsmfajz
MurSmjzpfygw,f/ eHeuf 9 em&Duae nae
6 em&Dtxd FoamygwD? tuawGeJY tjcm;
tpDtpOfawGtjyif DJ aomfaomf? qGpfZmvef
EdkifiHu DJ Fred Jungo eJY MopaMw;vs
EdkifiHu DJ Shane Ob wdkY&JU oHpOfawGudk
Mum;&rSmyg/
tm;vHk;aysmf&TifMuwJh tcsdeftcgor,twGif; &efukefNrdKU aps;0,fpifwmtrsm;pk ydwfxm;rSmjzpfygw,f/
rEÅav; rEÅav;eef;ajrmufbufjcrf; trSwf 12
vrf;ray:rSm wpfck? taemufbufrSm ESpfck?
awmifbuf 26 vrf;ay:rSm 15 ckeJY ta&SU
buf 66 vrf;ay:rSm 15 ck&SdNyD; usHK;
awmifbufeJY ajrmufzufawGrSm r@yfenf;
w,fqdkNyD;ausmfoGm;zdkY pdwfrul;ygeJY/ tJ'D
bufrSm a&yHk;eJY a&yufupm;olawG trsm;
BuD;&Sdygw,f/ *Dwtjyif;pm;awG aygufuJG
csifoyqdk&if trSwf 12 vrf;ray:u SIR
*DwtzJGUuBudKqdkygw,f/ NyD;awmh 26 vrf;u
Alpine r@yfrSmvnf; tqdkawmfawG&SdrSmyg/
rEÅav;uefawmfBuD;O,smOf2013 ckESpfrSm yxrqHk;tBudrftjzpf r@yf
aqmufvkyfcGifhjyKcJhNyD; t&ifwkef;u a&&Sm;vdkY
ajcmufaoGYcJhwJh tJ'Dae&mrSm 'DESpfvnf;
a&upm;r@yfzGifhNyD; pnfum;zdkY&Sdygw,f/
OD;ydefwHwm;vGefcJhwJh ESpfaygif; 160 cefYu aqmufvkyf
xm;wJh OD;ydefwHwm;u wdkifvHk;awG
aqG;jrnfhaewmudk tck topftpm;xdk;
vJvS,fwmawG vkyfaeygw,f/ oBuFef
cgor,rSm a&upm;NyD;armvmwJh {nfhonf
awGudk OD;ydefwHwm;u BudKqdkaeygw,f/
¼ eEmatmifESihf NzdK;a0ausmf
8
ZGefyef;yGifU [email protected]
]]'D&yfuGufrSm.. emrnfBuD; ..udkyG pma&;BuD; ...rcifql..½IrnD;..udkyGcspfZeD;}}
ouFef;uRef;NrdKUe,f&JU qdwfNidrf&yfuGuf wpfckjzpfwJh ausmif;vrf;xJu acwfrD taqmufttkHawG Mum;xJrSm opfom;tdrf i,fav;xJrSm oBuFefoHcsyfudk ½l;oGyfwJh OD;csKdBuD;wpfa,muf i,fi,fu olYem;xJ pGJaewJh ydawmufwapä oHcsyftzGJUu oHcsyf pmom;udk twdkiftazmufnDnDeJY &Gwfqdk&if; twdwfu jrifuGif;awGudk jrifa,mifMunfh aeygw,f/
1970 0ef;usif prf;acsmif;NrdKUe,fxJu emrnfausmf tusnf;wefvlwpfodkuf oHcsyf
tzGJU&JU rsKd;quf? uREfkyfwdkYonf pG,fpkH tiftm;pkoHcsyftzGJU acgif;aqmif OD;csKdBuD; [m oBuFefoDcsif;awG [dktdrf'Dtdrfu Mum;& NyD qdkwmeJY oHcsyfra&;bJ raeEdkifygbl;/
ig;ESpf t&G,fuwnf;u zcifOD;xGef;&Sdef OD;aqmifwJh tusnf;wef vlwpfodkuf oHcsyf tzGJ YrSm wpfaumufaumufvdkuf&if; qdk&S,fvpf pepfynma&;udk oa&mfwJh oHcsyf xdk;&if; ausmif;rae&wJh uav;wpfOD;tjzpf o½kyfaqmif&if; oHcsyfavmuudk pwif 0ifa&mufvmygw,f/
]]oBuFefa&mufNyDqdk oHcsyfudk wdkifvdkuf& rS pdwfxJrSm auseyfw,f/ t"du u 0goem vnf;ygw,f/ vlxk&JU &ifxJrSm &SdaewJh taMumif;t&mav;awGudk oHcsyftaeeJY xkwfazmfNyD; wifjyvdkufw,fqdk vlawG&ifxJ
rSm&SdwJh tpdkiftcJav;awG ayghoGm;w,f/ aemufwpfcku ½kd;&moBuFef b,fvdk&Sdw,f qdkwm tm;vkH;vnf; arhroGm;atmif ESpfwdkif; oBuFefqdk um;eJYvSnfhNyD; oHcsyfxdk; w,f}}vdkY OD;csKdBuD;u ajymygw,f/
uREfkyfwdkYonf pG,fpkHtiftm;pk oHcsyftzGJU udk 1978 ckESpfrSm tzGJU0if 13 a,mufeJY pwifzGJUpnf;cJhygwmjzpfNyD; pwifzGJUpnf;wJh ESpfrSmyJ yxr odkYr[kwf 'kwd,qkawGcsnf; qGwfcl;cJhw,fvdkY oluqdkw,f/
]]oHcsyfudk trsKd;om;a&;vdkY vufcHxm; ygw,f/ EdkifiHawmftpdk;&u igwdkYudkawmh oHcsyftzGJUawGu ajymaeNyD 'gav;awmh jyifvdkuf&ifaumif;r,fqdkNyD; jyKjyifvdkuf &ifawmh twdkif;txuftvGefaygh}}vdkY olu ajymw,f/
]],ciftpdk;&vufxufrSm oHcsyftzGJUawG twGuf tcuftcJawG trsm;BuD;yJ/ oHcsyf pmtkyfawG jzJqdkvnf; jzJ&wmyJ/ cGifhjyKcsuf awG wif&wmvnf; trsm;BuD;/ oHcsyfu@ 16 u@avmufwifrS av;u@avmufyJ cGifhjyKcsuf&w,f/ awmfawmfav;udk cufcuf cJcJeJY vkyfcJh&w,f/ tJ'geJY ywfoufNyD;
aemufrvkyfawmhygbl;qdkwJh 0efcHuwdawG vnf; anmif;avmufatmif vufrSwfxdk;cJh &w,f}}vdkY oluajymw,f/
xdkYtwl qkay;r@yfawGaysmufuG,foGm; wJh acwfwpfavQmufvHk; olYoHcsyftzGJUu aiGaMu;t½IH;cHNyD; ESpfwdkif; oHcsyfxdk;avh&Sd w,fvdkY oluajymw,f/
uREfkyfwdkYonftzGJUpwifwnfaxmifcJhol OD;csKdBuD;u jrefrmEdkifiH oHcsyf,Ofaus;rI? olYtEkynm0goem?apwemrsm;udk jrefrmwdkif;(rf)uZGefyef;yGifheJY aqG;aEG;xm;ygw,f/
oHcsyf ,Ofaus;rIjyefvnf xGef;um;zdkY qkay;r@yf
rsm;rsm;vdkw,f
]uREkfyfwdkYonf pG,fpHktiftm;pk} ,refESpfoBuFeftwufaeYwGif yg0if,SOfNydKifaepOf/
9
]]wpfESpfrS rysufbl;/ &efukefoBuFef&JU oHcsyftpOftvmudk raysmufatmif xdef;odrf;xm;wmqdkvdkY OD;wdkYwpfzGJUwnf; &Sdw,f/ ESpfpOfESpfwdkif; r@yfr&Sdvnf; uREfkyf wdkYonf &Sdw,f/ oBuFefa&mufzdkY ESpfv tvdk avmufrSm oHcsyfpa&;NyD/ oHpOfawG&SmNyD/ qkay;r@yfvkH;0 r&SdwJhtcsdef NydKifp&m r@yf r&Sdwmawmif tdrfaygifNyD; xGufw,f/
[dk;t&if OD;wdkYi,fi,fuwnf;u tm;ay;wJh &yfuGufawGrSm oGm;azsmfajzawmh olwdkYu jyefNyD;qkcsD;jr§ifhay;w,f}}vdkY olu qdkygw,f/
]][dk;t&ifwkef;u wdkufcef;tydkifeJY ae& w,f/ oBuFefwpfESpfxGuf&if wpfcg½IH; awmh tdrfaygif&w,f/ aemufwjznf; jznf; ½IH;&if;½IH;&if;eJY tdrfa&mif;vdkuf&wJh tqifhjzpfoGm;w,f/ aep&mr&Sdawmh
tdrfiSm;ae&w,f/ oBuFefNyD;wmeJY um; ay:u tvSqifxm;wJhopfom;awGjzKwf a&mif;/ oBuFefoHcsyfudk 0goemygvGef;vdkY ayghaemf/ aiGawG b,favmufyJ ½IH;½IH; 'gav; udk vkyfvdkuf&w,fqdk&if pdwfxJrSm csrf;om oGm;w,f}}vdkY OD;csKdBuD;u ajymygw,f/
2013 ckESpfrSm vlxkyJhwifoH oHcsyfNydKifyGJeJY qkay;r@yf wcsKdU&SdvmwJhtwGuf tJ'DESpfu pNyD; ukefusp&dwfav;awG enf;enf; jyefum rdvmw,fvdkY oluajymygw,f/
]]'DESpfOD;wdkYtzGJUudk t"du pyGefqm taeeJY pudkif;euf? a&TtufzftrfeJY trftrf wDADwdkYu ay;w,f/ 'DESpf pyGefqmum;ESpfpD;eJY NydKifyGJ0ifr,f}}vdkY oluajymygw,f/
vlxkyJhwifoH oHcsyfNydKifyGJrSm uREfkyfwdkY onf pG,fpkHtiftm;pktzGJUu 'kwd,qk&&SdcJh ygw,f/
]]'D ESpfwdkufr,fh oHcsyfxJrSm or®wBuD;u EGm;EdkYaomufygvdkYajymayr,fh EGm;EdkYqdkifr&Sd bl;/ bD,m t&ufqdkifawGyJ ae&mwum aygaew,f/ tJ'gav;udk oHcsyfxdk;r,f}}vdkY oluajymw,f/
]uREkfyfwdkYonf pG,fpHktiftm;pk} ,refESpfoBuFeftwufaeYwGif yg0if,SOfNydKifaepOf/
]uREkfyfwdkYonf pG,fpHktiftm;pk}tzGJUacgif;aqmif OD;csKdBuD; ,refESpfoBuFeftwuf aeYu qkvufcHtNyD; awGU&pOf/ "mwfyHk è ay;ydkY
"mwfyHk è ay;ydkY
atmifausmfñGefh
trnf ¼ rOr®mararmiftouf ¼ 18ESpfausmif;ol]]'DESpfoBuFef &efukefrSm rdom;pkeJY rkefYvkyfpm; rSmyg/ r@yfxdkifwmwkdY um;eJYvnfwmwdkY rvkyfbl;/ rdef;uav;awG 0wfpm;qif,OfrI u oBuFefrSr[kwfygbl;/ yGJawmfwkdif; twkdtjywf 'l;txuf 0wfMuwm ydkrsm;vm Muw,f/ acgif;pOfudku jrefrmh½dk;&m r[moBuFefyGJqdkawmh ,Of,Ofaus;aus; qifETJoifhwmaygh/ 'gayrJh oBuFefrSm jrefrmh ½kd;&m 0wfpHkudk0wf&r,fvkdY rqkdvkdygbl;/ vHkvHkjcHKjcHK 0wfpm;qif,OfNyD; a&upm;oifh w,fvkdY xifygw,f/ oBuFefrSm *sif;abmif; bDt&SnfeJY vuf&SnftuÐsav;eJY qkdvnf; 'g xbD0wfwmxufpm&ifawmh acwfqef wmygyJ/}}
trnf ¼ a':0if;Munftouf ¼ 59ESpfvufrIuRrf;usif
i,fi,fwkef;u oBuFefudk awmfawmfav;
aysmfcJhzl;w,f/ rdom;pkeJYtwl um;eJYvnfovdk?
oli,fcsif;awGeJYvnf; vnfzl;w,f/ 'gayrJh
bmtEÅ&m,frS r&SdcJhbl;/ tm;vHk;u nDtpfudk
armifESrpdwfeJYyJ a&yufw,f? aemufwm
ajymifwmawmh&Sdwmaygh/ aemufNyD;oBuFefrSm
oHcsyfxkd;yGJawG trsm;BuD;MunfhcJhzl;w,f/
aemufNyD; oBuFeftvSum;BuD;awGudk awmf
awmfjrifcJhzl;w,f/ tck 'gawGu aysmuf
uG,foavmufenf;oGm;NyD/ tcka&upm;wJh
rdefuav;awGu acwfeJYtnD0wfpm;NyD;
oBuFefudkqifETJMuwm/ acwfqefwmawmh
aumif;ygw,f/ 'gayrJh a[mha[mh&rf;&rf;
0wfpm;qif,OfwwfwJh rdef;uav;udk aoG;wkd;
prf;csifwJholawGu rsm;w,f/ 'Dacwfuvnf;
tefwDwkdYwkef;uvdk ½dk;om;ygw,fqdkwJhol
awG r&Sdawmhbl;/ aumifav;awGuvnf;
a[mha[mh&rf;&rf;awGeJYqkdawmh rdefuav;
awGvnf; *½kpdkufNyD;ae&r,f/ tefwDwdkYacwf
u oBuFefqkd&if rdefuav;awGu xbDa&pdk
av;awGeJY vHkvHkjcHKjcHKa&;upm;Muw,f/ tck
awmh jrifae&wmuawGUvkduf&if *sif;abmif;
bDtwdkawGeJY tefwDwdkY tjrifrSm rwifhw,f
bl;/ 'gayrJh tjrifrwifhw,fwmxuf udk,fh
vkyfvkdufwJhtjyKtrlaexkdifyHku udk,fhrdb
aqGrsKd;todkif;t0dkif;udk wkduf½dkufxdckdufwwf
w,f/ tJh'gaMumifh 'DESpfoBuFefrSm rdefuav;
awG acwfqefqefeJY vHkvHkjcHKjcHK0wfNyD; oBuFef
qifETJoifhw,f/
trnf ¼ OD;ausmf0if;vdIiftouf ¼ 26ESpftif*sifeD,m
]]tck 'DESpfoBuFefrSmvnf; rdef;uav;
awGawmfawmfrsm;rsm; twkdtjywfawG
0wfaeOD;rSmyJ/ bmjzpfvdkYvJqkdawmh tifwm
eufawG acwfpm;vmwJhtwGuf 0wfpm;
qif,ifyHkawG tGefvdkif;rSmMunfhvdkY&aeNyDav/
vuf&Sdtaetxm;u rdef;uav;awGudk
EkdifiHjcm;zuf&SifawGu vTrf;rdk;aewm awGU&
w,f/ 'ghaMumifhyGJwkdif;rSmvnf; EkdifiHjcm;
zuf&SifawGeJY yGJwufvmwmawGU&w,f/
'Dvkd 0wfqifrI[m tEÅ&m,fudkvufjyac:
aeovkdygyJ/ [dkt&ifacwfwkef;uqkd oBuFef
rSm trsKd;orD;awGu jrefrmh½dk;&m0wfpHkawGeJY
a&upm;Muw,f/ 'g[m odyftjrifwifhw,f
ygw,f/ tckt0wftpm;rS ajymif;vJwm
r[kwfbl; oBuFefrSm rdef;uav;awGbD,m
cGufav;eJY aq;vdyfav;awG vufxJrSm&Sd
w,f/ 'gawGyaysmufzdkY awmfawmfav; tcsdef
ay;NyD;vkyf,l&rSmyg/ yaysmufatmifvkyfwJh
ae&mrSmvnf; rdbawG&JU tcef;u@u
ta&;BuD;ygw,f/ rdbawGudk,fwkdifu acwf
a&pD;aMumif;ay:vkdufNyD; 0wfpm;&ifawmh
om;orD;udk xdef;odrf;zdkY cufoGm;vdrfhr,f/
trnf ¼ a':0g0gcdkifrif;touf ¼ 42 ESpfOuú|? eef;0g0garmifESifh y&[dwarmifESr rsm;tzJGU
]]i,fi,fu oBuFefqkdaysmfw,f/ ESpfpOf
oBuFefa&mufwkdif; ,drf;ucJhMuw,f/
tpfr 10 wef;avmuftxd oBuFefa&muf
wkdif; &yfuGufr@yfawGrSm oli,fcsif;awGeJY
ujzpfovdk NrdKUe,fr@yfawGrSmvnf; ujzpf
w,f/ tpfrwdkYwkef;u oBuFefrSm vHkvHkjcHKjcHK
0wfpm;Muwmrsm;ygw,f/ tckaemufydkif;
qdk;qdk;0g;0g;0wfpm;qif,OfNyD; oBuFefrSmaysmf
aeMuwJhyHkawG tifwmeufay: wufvmwJh
tcg jrefrmrdef;uav;awG [kwfrS[kwf&JU
vm;vkdY awmfawmfav;tHhMordNyD; ½Iwfcs
txifao;rdw,f/ 'Dvdk0wfpm;qif,if
wmaMumifh udk,fwpfa,mufwnf; odu©mus
wm r[kwfbJ udk,fharmifESr rdbaqGrsKd;awGudk
vnf; t&Suf&apw,fvdkY xifygw,f/ 'Dvdk
0wfpm;qif,ifrIawG[m b,folYrSmwm0ef
&Sdw,fvdkY ajymvdkYr&bl;/ vlwdkif;rSm todÓPf
udk,fpD&SdwmyJ/ 'Dvdk0wfpm; qif,ifrIawG
yaysmufEdkifzdkY t"dutaeeJY vlwpfOD;csif;pDu
udk,fydkiftodeJY udk,fhudk,fudk xdef;odrf;EdkifMu
&if oBuFefjrifuGif;awGu wefzdk;&Sd&SdeJY ydkrdkvSy
aer,fvdkY ,HkMunfygw,f/ g
oBuFefrSm b,fvdk 0wfpm;qif,ifMurvJ
"mwfyHk – NzdK;a0ausmf
12
pE´mvGif [email protected]
vlUtzGJUtpnf; wpfck&JU ½dk;&mtarGtESpf pm&if;pkxJrSm '@m&DawG? yHkjyifawGvnf; yg0if ygw,f/ 'D'@m&DyHkjyifawGuae vlYtzGJUtpnf;&JU pdwful;ÓmPf <u,f0 &ifhoefrIudk tuJcwfEdkifw,fvdkY qdkygw,f/ jrefrm vlYtzGJUtpnf;uawmh '@m&D <u,f0wJh vlYtzGJUtpnf;wpf&yfyg/
oBuFef'@m&D yHkjyifawGuawmh oBuFef&JU obm0udk xif[yfovdk jrefrmAk'¨bmom pmayvm ewfawG? jA[®mawGudk Zmwfaumif tjzpf yg0ifxm;ygw,f/
oBuFef&uftwGif; odMum;rif;BuD; vlYjynf qif;w,fqdkwJh uav;vlBuD; yg;pyfzsm;u oBuFefyHkjyif&JUtp[m tr&yl&acwf eu©wf aA'ifynm&Sif]pE&Sdef;udk;}vdkY pmayAdrmefxkwf ]jrefrmh"avh cgoBuFef} pmtkyfu qdkygw,f/
ykPÖm; vlrsKd; ]pE´&Sdef;udk;} u ESpfwpfESpf&JU tul;tajymif;umv (r[moBuFef) jzpfvm yHkudk jrefrmwdkY em;pGJxm;wJh odMum;rif;BuD; vlYjynfqif;w,fqdkwJh jzpf&yfeJY wifpm;&Sif;jy wmjzpfw,fvdkY pma&;q&m atmifNidrf;csrf; (rEÅav;)u tqdkygpmtkyfrSm a&;xm;w,f/
[dE´Leu©wfaA'iftvdk aerif; (we*FaEG N*dK[f)[m urÇmudkywfwJh c&D;wpfywfjynfh jcif;eJY aemufwpfausmh jyefywf&ef pwifjcif; pyful;rwful; tul;tajymif;umvtydkif; tjcm;xJ 0ifa&mufvmjcif;udk odMum;rif; vlYjynfpqif;jcif; (oBuFeftus)? tul; tajymif;umvxJ a&mufaejcif;udk odMum; rif; vlYjynfaeqJ&uf (oBuFeftMuwf)? tul; tajymif;umv NyD;pD;um aemufwpfywf c&D;pOftwGif; vHk;vHk;0ifa&mufoGm;jcif;udk odMum;rif; jyefwufoGm;jcif; (oBuFeftwuf) vdkY wifpm;&Sif;jywm jzpfw,fvdkY qdkygw,f/
odMum;rif; vlYjynfvmwwfw,fqdkwJh pdwful;uawmh vlom;awGtwGuf tusifh pm&dwåydkif;qdkif&m owday;zdkY taMumif;ay: &ifjzpfap? yg&rDjrifhrm;wJh bk&m;avmif; pol wdkYeJYywfoufwJh xl;jcm;jzpf&yfawG &Sd&if jzpfap odMum;rif; vlYjynfudk vmwwfw,f qdkwm Ak'¨bmom pmayusrf;*efawGrSm
azmfjywJh taMumif;t&m jzpfygw,f/'DESpfckudkaygif;NyD; oBuFef&ufrSm odMum;
rif; vlYjynfvmum aumif;rIukodkvfyGm;oludk a&Tyk&ydkufeJY? raumif;rIvkyfolukd acGom;a& yk&ydkufeJY rSwfwrf;aumufw,fqdkwJh ,Hkwrf; pum;wpfyk'f jzpfvmcJh[ef&Sdygw,f/
aemuf,Hkwrf; wpfyk'f jzpfwJh odMum;rif;u jzwfxm;wJh jA[®m&JU OD;acgif;udk oBuFefumv rSm ewforD;awG vufvTJvufajymif; vkyfr,f qdkwmuawmh [dE´L½dk;&m ydkqefwJh,Hkwrf; wpfyk'fyg/ acgif;jzwf&wJh taMumif;&if;u odMum;rif;eJY ]tmoD} trnf& tJ'DjA[®mwdkY a<utHupm;&if; avmif;aMu;½HI;vdkY jzwfwm/ oBuFefumveJY ywfoufNyD; jiif;ckef&if; odMum;rif;u pdwfrxdef;EdkifvdkY jzwfwm ponfjzifh rluGJtrsKd;rsKd;&Sdygw,f/ 'DyHkjyifu vnf; umvtajymif;tvJrSmaeeJYtwl tjcm;eu©wfwm&mawG&JU wnfaeyHktajymif; tvJudk wifpm;wmvnf; jzpffEdkifygw,f/
'gayrJh Ak'¨pmayvm aomwmyeft&d,m olawmfaumif; odMum;rif; OD;rmCu avmif;upm;vkyfwm? jA[®mudk owfjzwfwm
awGu Ak'¨bmom,kwdåeJY rudkufnDvdkYvm; rqdkEdkifbl; 'DyHkjyifu jrefrmawGMum;rSm vlajymodyfrrsm;bJ aumif;rI ukodkvfyGm;zdkY wGef;tm;ay;wJh odMum;rif; a&Tyk&ydkuf? acG; om;a&yk&ydkufwdkYeJY rSwfwrf;aumufwJhyHkjyifu yJ acwfay:*DwawGxJ a&muf&SdwJhtxd vl i,fvlBuD;ra&G;Mum;rSm a&yef;pm;ygw,f/
'DESpf tzdkYvnf; odMum;rif;u vlqdk;? vlaumif; rSwfwrf;aumufzdkY tjzLESpfESpf EGm;EdkYopf ta&mift0wf wefqmudk qifNyD; tJarmif;vSH? cRefawmif;wdkYudk ukdifum a>r,mOfudk pD;NyD; vlYjynfqif;vmr,fvdkY oBuFefpmu qdkxm;ygw,f/ g
r@yfeJY yef',f qdkwJha0g[m&0dwf'f*dkif,pf'f
jrefrmwdkY&JUESpfopful; oBuFefaeY&ufawGrSm jzwfoGm;jzwfvmvlawGeJY um;awGudk a& upm;olawG a&yufEdkifzdkY vkyfxm;wJhpif awGudk bmvdkYac:ygovJ/ wu,fawmh oifb,fEdkifiHu vmovJqdkwJhtay:rSmyJ rlwnfygw,f/ wu,fvdkY oifu t*Fvdyf pum;eJYajymr,fqdk&if 'DpifawGudk ]yef',fvf} (pandal) vdkY ac:aumif;ac:rSmjzpfNyD; jrefrmpum;eJYajymr,fqdk&ifawmh r@yf (mandat) vdkYac:ygvdrfhr,f/
'gayrJh yef',fvfudk t*Fvdyfpum;vHk; wpfvHk;taeeJY b,fvdkenf;eJYowfrSwfxm; wmvJ/ pandal &JUtoHxGufu EdkifiHjcm; a0g[m&toHxGufyHkpHeJY awmfawmfav; qifaeygw,f/ trSefuawmh EdkifiHjcm;om; trsm;pkudk ar;jref;Munfhr,fqdk&if pandal qdkwm jrefrma0g[m&wpfckvdkYyJvdkY ajz aumif; ajzMuygvdrfhr,f/
'DurÇmvSnfhc&D;oGm;awGu ]vHkcsnf}udk "sarong" vdkY b,fawmhrS ac:rSmr[kwfygbl; 'grSr[kwf ]rkefY[if;cg;}udkvnf; "fish soup"
vdkY ac:rSmr[kwfygbl;/ 'gqdk olwdkYu bmvdkY r@yf(mandat) vdkY rac:bJ pandal vdkY ac:&wmudk ydkESpfoufaeMurSmvJ/
yxrqHk; ajym&r,fqdk&if aemufcH taMumif;awG&Sdaeygw,f/ jrefrma0g[m& trsm;pktwdkif;yJ r@yfqdkwmuvnf; ygVd a0g[m&jzpfwJh "mandapa" uae qif;ouf vmwmjzpfygw,f/ 'Da0g[m&&JU t"dyÜm,fu [dE´Lbk&m;ausmif;wpfck&JU ae&mwpfckudk &nfñTef;wmjzpfygw,f/
jcm;em;wmu pandal qdkwJha0g[m&u wrDvfa0g[m& pantal u qif;oufvm wm jzpfygw,f/ olY&JUt"dyÜm,fuawmh r@yf uem;vdkY t"dyÜm,f&NyD; olYudk tif'D;,ef; t*FvdyfrSm bmoma&;yGJawmf? 'grSr[kwf r*Fvmtcrf;tem;awGrSm wnfaqmufMu wJh taqmufttHkwpfcktjzpf &nfnTef; xm;NyD; oD&dvuFmEdkifiHrSmvnf; 'Dtwdkif;yJ &nfñTef;ygw,f/ atmufrSmazmfjyxm;wm uawmh atmufpfzdkYwf t*Fvdyftbd"mef xJrSmazmfjyxm;wJh tapmqHk;toHk;tEIef; OyrmawGxJu wcsKdUjzpfygw,f/
1692 ckESpfrSm "Open pandall Chappel" vdkY oHk;ygw,f/ 1800 jynfhESpfrSm "I would not
enter his pundull, because he had not paid
the labourers who made it" vdkY oHk;xm;ygw,f/ 1893 ckESpfrSmawmh "The town was gaily
decorated in honour of his visit, twenty
pandals having been erected along the
route to Government House qdkNyD; oHk;EIef; xm;ygw,f/
'Dpum;vHk;u jrefrmEdkifiHu t*Fvdyfpum; ajymolawGtMum; b,fvdkb,fyHka&mufvm ygovJ/ ajym&r,fqdk&if jrefrmEdkifiHudk tdEd, EdkifiH&JU tpdwftydkif;wpfcktjzpf NAdwdoQawG tkyfcsKyfcJhpOftcgu NAdwdoQawGu pandal
pum;vHk;udk oHk;cJhwm awGU&ygw,f/ atmufpf zdkYwft*Fvdyftbd"mefxJrSm azmfjyxm;wJh 1929 ckESpfu oHk;cJhwJh OyrmwpfckrSm "Her
mother, the Kalawoon's wife, was running
the pandal or festival pavilion for Thibaw"
vdkY a&;om;azmfjyxm;wm awGU&ygw,f/jrefrmEdkifiHu tdEd,r[kwfygbl;/ aemuf
NyD; uHaumif;axmufrpGmeJY jynfwGif;rSm ac:a0:oHk;pGJcJhwJh udkvdkeDacwfu a0g[m& trsm;pkudkvnf; toHk;rjyKMuawmhwm awmfawmfav;MumcJhygNyD/ 'gayrJh bmaMumifh rSef; rodygbl;/ pandal qdkwJha0g[m&udk awmh 'DaeYxd oHk;aeMuwkef;ygyJ/ 'gaMumifh 'Dpum;vHk;udkoHk;zdkY c&D;oGm;{nfhonfawGudk oifjyaewmb,folvJ/ EdkifiHjcm;c&D;oGm; {nfhonfawG av,mOfay:u tqif;rSm The Burman: His Life and Notions qdkwJh pmtkyfudk ay;aewkef;yJvm;/
'gu tJ'Davmufawmh rqdk;&Gm;ygbl;/ 'DaeYrSmawmh pandal u jrefrmt*FvdyfvdkY ac:wJh tenf;i,fomusefwJha0g[m&pm&if; &JU pdwf0ifpm;p&mOyrmwpfck jzpfygw,f/ NAdwdoQpH,lynma&;pepfwpfckudk qufNyD; oif,lcJh&wJholawGaMumifh 'Dpum;vHk;u vGwfvyfa&;&NyD;acwfrSm wGifus,fvmNyD; ESpfaygif; 60 Mumatmif qufNyD;&Sifoef cJhzG,f&Sdygw,f/ tcktcsdefrSm jrefrmEdkifiHudk a&mufvmwJh EdkifiHjcm;om;awGudk jrefrm EdkifiHom;awGu t*FvdyfvdkajymMur,fqdk&if r@yftpm; yef',fvfudkyJ oHk;ygw,f/
pandal u vuf&Sdt*FvdyfpmtoHk;rSm ae&m wpfae&m &xm;NyD;ygNyD/ 'gayrJh pandal eJY mandat qdkwJha0g[m&ESpfckpvHk;u 0PÖESpfck &Sdwma&m? tu©&majcmufvHk;ygwma&m wlae ygw,f/ a0g[m&ESpfck&JU yxrqHk;eJYaemufqHk; tu©&mav;awGyJ rwlwmjzpfygw,f/ 'g aMumifh ESpfopfrSm r@yf (mandat) vdkYomajym qdk&if; a0g[m&udk enf;enf;avmufcsJUxGif MunfhMuygpdkY/ 0if;aomfwm bmomjyefonf/g
NrdKUawmf0efa&upm;r@yf aqmufvkyfaeonfudk ,refESpfu awGU&pOf/ "mwfyHk è atmifaX;vIdif
½dk;&mtarGtESpf pm&if;pk
xJu oBuFefyHkjyifwcsKdU
aumif;rIukodkvfyGm; oludk a&Tyk&ydkufeJY? raumif;rIvkyfolukd acGom;a&yk&ydkufeJY
13
aMu;rkH0if; [email protected]
rwfv wwd,ywfavmufqdk&ifudk &yfuGuf xJu vlysKd? tysKdawG [dkem;rSmwpfpk? 'Dem;rSm wpfzGJUeJY pk½kH;wkdifyifaeMuNyD/
&yfuGufxdyfawG? vrf;xdyfawGrSmqkd vnf; a&obiftoif;aMumfjim? oHcsyf toif;aMumfjimawGu vufn§dK;xdk;rvGJ/ nydkif;usawmhvnf; tdrfawGwkdif;rSm vlawG utjynfh/ tdrf0dkif;xJu ajruGufvyfus,f awGrSm zsmMurf;awG jzefYcif;NyD; wD;vkH;wkdufol wdkuf? tuwkdufolwkdufvkdY pdkif;jyif;aeMuNyD/
wu,fawmh tckajymoGm;wJh jrifuGif;awG jzpf&yfawG[m 1970 jynfhvGefESpfawGwkef; u rEÅav;NrdKU&JU oBuFeftBudKjrifuGif;awG omjzpfygw,f/ ref;oBuFefyJGawmf[m wpf acwfwpfcgu NrdKUrNidrf;&JU *DwtzJGUeJYtwl te,fe,ft&yf&yfu jrefrmEdkifiHom;awG&JU pdwfESvHk;udk zrf;,lqkyfudkifEdkifcJhzl;ygw,f/ rsufarSmufcwfrSmawmh 'Dvkdr[kwfawmhygbl;/
]]uRefawmfwkdYwkef;u q,fwef; pmar;yGJ
ajzNyD;wJhaeYqkd&ifudk vrf;xdyfrSm qdkif;bkwfawG
a&mufvmMuNyD/ b,ftoif;u 0ifaMu;
b,favmufeJY 0wfpHkay;r,f pojzifhaygh/
reufqkd&if vufzuf&nfqkdifrSm bmvkyfMu
r,fqdkwm wkdifyifaqG;aEG;? nbufqkd&if
0if;awGxJrSm t&yfolav;awG tuwkduf
wmudk oGm;ai;eJY/ oBuFefrwdkifcif wpfv
avmuftvkduwnf;u jyifqifMueJY aysmfp&m
aumif;cJhw,f}} vdkY rEÅav;NrdKUcH pma&;q&m
ql;iSufu ajymw,f/
]]rEÅav;rSm oBuFeftBudKaeYqkd a&vkH;0
yufavh r&Sdbl;/ aemufNyD; tJ'Dwkef;u rEÅav;
&JU cspfp&maumif;wJh"avhwpfcku tBudKaeY
qdk&if tvSjyum;awG pDwef;NyD; r[mrked
bk&m;BuD;udkoGm;NyD; OD;wkdufMuwmyJ/
y&dowfu aps;csdK em&Dpifem;eJY bk&m;BuD;em;
rSm apmifhMunfhMu&w,f/ wpfESpf wpfESpf
oBuFeftwGuf zGJUpnf;wJh tutoif;? oHcsyf
toif;? tvSjyum;toif;u tenf;qHk; 150
avmuf&Sdw,f}}vdkY oluqdkygw,f/
tJ'DtcsdefawGwkef;u rEÅav;NrdKUu tck
avmufus,fjyefYjcif; r&Sdao;ayr,fh
rEÅav;&JU oBuFefcspfpdwfu EdkifiHausmfcJhyg
w,f/ zGJUpnf;cJhMuwJhtoif;awGudkvnf;
A[dkr@yftjyif NrdKUe,fwpfckcsif;pDrSm qkay;
r@yfawGaqmufNyD; qkcsD;jr§ifhay;Muwmu
vnf; toif;awG tJ'DvkdNrdKifNrdKifqkdifqkdif
zGJUpnf;jzpfzkdY wGef;tm;wpf&yf jzpfcJhyHkay:ygw,f/
tJ'Dwkef;u A[dkr@yftygt0if Xme
qkdif&m r@yfawGtjyif yk*¾vdu azsmfajza&;
r@yfawG[m 'DacwfrSmvdk usHK;ywfvnf
aqmufMuwm r[kwfygbl;/ 84 vrf;? 26
bDvrf;? vrf; 30? vrf; 80 pwJh t"du
vrf;rBuD;awGay:rSmom BuD;us,f crf;em;pGm
aqmufvkyfcJhMuw,fvkdY qdkMuw,f/
]]igwkdYwkef;u tckvdk usHK;ywfywfvnfrSmyJ
r@yfawG &Sdwmr[kwfbl;/ wpfNrdKUvHk;u
usHK;a&udk oHk;pGJaeMuvkdY usHK;ab;rSm r@yfudk
vkyfcGifh ray;wm/ aemufNyD; rEÅav;oBuFefu
a&yufwmt"du r[kwfbl;/ azsmfajza&;
r@yfawGyJrsm;NyD; a&yufr@yfqkdwm
u tkef;vufav;awGeJY xdk;NyD; a&cGufeJY
wpfEdkifyufMuwmrsdK;yJ &Sdwm/ nbufu
t"duyJ/ nbufqkd wpfNrdKUvHk; rD;awG
xdef;vif;NyD; oBuFefoDcsif;oHawGeJY nHae
wmyJ/ oBuFefNyD;oGm;rSmudk aMumufaewm}} vdkY
q&mql;iSufu ajymw,f/
]]1927 ckESpf 1928 ckESpf avmufupvdkY
tvSjyum;awGeJY pvSnfhMuw,f/ NrdKUr toif;
udkawmh 1925 ckESpfuwnf;u pwif
wnfaxmifwmyg/ 1965 ckESpfuae 1975
ckESpfxd tJ'Dwkef;u vQrf;vQrf;awmuf
emrnfBuD;cJhwJh udk0if;OD;eJY NrdKUreJY yl;aygif;
azsmfajzcJhMuw,f/ tJ'Dwkef;uoBuFefuvnf;
t&rf;pnfum;cJhwm}}vdkY NrdKUrtoif;&JU Ouú|
a'gufwmvScdkifu qkdygw,f/
1970 jynfhESpfrwkdifcifeJY 1970 jynfhvGef
ESpfawGrSm tJ'Dvdk tHk;tHk;uRufuRufpnfum;cJh
wJh rEÅav;oBuFefBuD;u 1974 ckESpfaemufydkif;
rSmawmh wkdif;jynfpD;yGm;a&;usqif;wmeJYtwl
NrdKUvnf; pD;yGm;a&;usqif;rIaMumifh tutvS
toif;awGvnf; t&ifvkd rxGufEdkifawmhwJh
tajctae jzpfvmcJhw,fvkdY qkdygw,f/
1978 ckESpfeJY 1980 jynfhESpfawGrSmawmh
yk*¾vdutoif;awmfawmfrsm;rsm; r@yfawG
rxGufEdkifwmaMumifh rEÅav;oBuFef[m
awmfawmfav; ajcmufuyfvmcJhNyD; tpdk;&u
Xmeqkdif&mawGudk rjzpfrae r@yfxkd;ckdif;&yg
awmhw,f/
vlwpfOD;csif;pD&JU xnfh0ifaiGeJY vlwkdif;
yg0ifqifETJcJhMuwJh rEÅav;&JU t&ifu oBuFef
udk rDcJhol awmfawmfrsm;rsm;u vuf&Sdacwf
tajctaet& oBuFefaysmufoGm;rSmudk
pdk;aMumufaeyHkygyJ/ rsKd;cspfpdwfjyif;jywJh NrdKUcH
wcsdKUuvnf; usHK;BuD;udk ausmay;? aMumfjim
ADEdkif;BuD;awGeJYum? ½kd;&m,Ofaus;rIeJYqefYusif
wJh tjyKtrlawGvkyfaeMuwmudkvnf;
b,fvkdrSrESpfNrdKUEdkifMuygbl;/
]]acwf&JU a&GUavsmrIudk onf;cHEdkifayr,fh
365 &ufrSm 'DoBuFef av;&ufu ta&;BuD;
wJh &ufyg/ wpfurÇmvHk;u jrefrmh½kd;&m
oBuFefqkdNyD; tm½kHpdkufaeMuwJh &ufav;&uf
rSm udk,fhvlrsKd;? udk,fhEdkifiHudk urÇmu pdwf0if
pm;atmif? av;pm;atmif xkwfjy vkyfjy
&rSmyg/ wu,fh a&S;a[mif;tarGtESpf
usHK;? NrdKU½kd;? jymom'fawGudk tckvdk umypf
vkdufr,fhtpm; oBuFefwGif;rSm rD;armif;xkd;jy
&r,f/ acwfay:oBuFeftwGuf ae&may;&
r,fqkd&ifvnf; uefawmfBuD;rSm vkyfMuaygh/
aysmfcsifyg;csif&if tJ'DbufoGm;? ½kd;&mqkdwm
odcsif&if 'DbufrSmvmMunfhqkdwmrsKd; vkyfjy
xm;oifhw,f}} vdkY q&mql;iSufu qdkygw,f/
tcktcsdefrSmawmh aps;csKdol? e*g;r,f?
arcsmwdwf? aropfvGif? arxm;0,f? yGJñGefYol?
ydawmufa&Tpif? vSolZmpwJh cspfp&m emrnf
awGeJY tutoif;awG? NrdKUr? o*F[?
aw;vkvif? aw;py,f? rdk;auoDpwJh tvSjy
,mOftoif;awGuvnf; tcktcsdefrSm r&Sd
Muawmhygbl;/
]]t&ifwkef;u oBuFefudk a&mufEdk;Edk;eJY
arQmfvkduf&wm? tckawmh oBuFefNyD;oGm;
rSef;awmif rodvkduf&bl;/ jzpfEdkif&ifa&S;wkef;
uvkd rEÅav;oBuFefudk NrdKifNrdKifqkdifqkdif
jyefjrifcsifygao;w,f/ vlawG&JUpdwftcHrSm
,Ofaus;rIav;awG &SdaeNyD;om;qkdawmh xdef;
ausmif;rIeJY tavhtusifhav;awG jyefvkyf
ay;Ekdif&if ½kd;&m,Ofaus;rIoBuFefppfppfudk
jyefawGU&r,fvdkY arQmfvifhygw,f}} vdkY
a'gufwm vScdkifu qkdygw,f/
jrefrmh½k d;&mtwmoBuFefyG JawmfBuD;rSm
rEÅav;usKH;ywfvnfrSm r@yfaygif; 33 ck&SdrSm
jzpfNyD; rEÅav;ol? rEÅav;om;awGomru
jrefrmEdkifiHtESHYuolawGvnf; yg0ifqifETJMu
vdrfhOD;rnf/ 'gayrJh oBuFef&JU ]]wl;ydkY ...wl;ydkY}}
aw;oHawGuawmh qdwfokOf;aeqJ/
wpfcgu vGrf;p&m rEÅav;oBuFef
150a&S;tcgu rEÅav;oBuFeftoif;ta&twGuf
1970 jynfhvGefESpfawGwkef;u rEÅav;NrdKU&JU oBuFefjrifuGif;rSm jrefrmh,Ofaus;rItpOftvm odrfarGUEl;nHhrIawG &SdcJhyHkudk pma&;olu jyefvnfjrifa,mifxm;ygw,f
14
NzdK;[email protected]
oBuFefcsdefeJYudkufNyD; ydawmufyef;awGryGifh wm MumcJYygNyD/
jrefrmwdkY&JU 12 v&moDyGJawmfawGxJrSm
oBuFefyGJawmfu aysmfp&mtaumif;qkH;vdkY
jrefrmvlrsKd;awG ajymprSwfjyKMuygw,f/ 'gayrJh
'DaeYacwf rEÅav;oBuFef&JU aysmf&TifrI
cHpm;csuftay: ar;cGef;xkwfvm&ifawmh
aysmfw,fvdkY vGwfvGwfuRwfuRwfajymzdkY
wGefYqkwfMuawmYrSmygyJ/
wefcl;aEGrSm usif;yNyD; yk*Hacwfuwnf;u
pwifcJhwJhyGJawmf&JU"avhu tcsdefumvawGeJY
twl usif;yrIyHkpHawG vdkufygajymif;vJcJhwm
rqef;ayr,fY ajymif;vJykH jrefqefMurf;wrf;vm
wmuawmY ajymcsifp&m jzpfaewmaygh/
1984 ” 85 ckESpf rEÅav;oBuFefudk tajccH
½dkuful;xm;wJY ]oBuFefrdk;} Zmwfum;u oBuFef
udkcspfwJY jrefrmawG&JU *E ¬0ifZmwfum;jzpfyg
w,f/ tckawmh tJ'Dum;xJuvdk *E¦0ifqefNyD;
cspfp&maumif;wJh rEÅav; oBuFefykH&dyfawG
uvnf; oBuFefrdk;Zmwfum;eJYtwl twdwf
rSmyJ ae&pfcJhawmhr,fh yHkygyJ/
]]___ tqifajy jrif&ol MunfEl;avmufay
___ oHom csdKjrjrqdkaw;av;awG ___ ref;NrdKU
ol&JU *kPfeJYnDay ,Ofaus;olawG ___ rESpfuyJ
avmif;cJhwmawG at;at;jrjrrarhwJhEdkif
ay___}} qdkwJY oBuFefaw;oHu NrdKUraiGief;
vSnfhvmwJhtcgrSyJ Mum;&awmhrSmyg/ 'DESpf
oBuFefrSmvnf; oBuFefr@yfawGrSm jrefrmoH
,Of,Ofaus;aus;av;awGtpm; 0kef;'dkif;usJ
aewJh oBuFefeJY rvdkufzufwJh&ifqlzG,ftoH
awGyJ trsm;qkH;vTrf;rdk;aeOD;rSmygyJ/
rEÅav;oBuFefrSm xl;xl;jcm;jcm;vnfywf
p&mae&mqdkwmuvnf; usKH;ab;ywfvnf
rSmyJ &Sdawmhw,f/ 'DESpfrSm NrdKUawmfpnfyifu
usKH;ywfvnfrSm r@yf 33 ck ae&mcsay;xm;
ygw,f/ 'Dpm&if;u rESpfucGifhjyKcJhwJh r@yf
ta&twGufeJY odyfruGmayr,fh rESpfu
usKH;ajrmufbuf 12 vrf;rSm r@yfwpfckrS
r&SdcJhbJ 'DESpfrSm vli,fawGtBudKuf SIR Music
Band ygwJh r@yfwpfck ae&m,lxm;awmY
BudwfBudwfwdk;MuOD;rSmaygh/ usKH;awmifbufu
t,fvfydkif;r@yfrSm tqdkawmfawG&Sdr,fvdkY
vnf; qdkMuygw,f/
wpfNrdKUvHk;tESHY vnfywfp&mae&m&Sm;NyD;
usKH;ab;rSmyJ 0dkif;wdk;Muawmh a&yufcHum;awG
wpfae&mwnf;rSm pkjyHKwoDwwef;jzpfNyD;
r@yfwpfckuae wpfckudkra&mufcif a&pdk
wpfvSnfh? ajcmufwpfcgeJY oBuFef'ku©udk cHMu
&ygw,f/ 'Dawmh r@yfodyfr&Sdayr,fY
udk,fydkifa&pkyfpufawG wydkifwEdkifcsyuf
aeMuwJh usKH;taemufbufeJY ajrmufbuf
udkajy;NyD; oBuFefcspfolawGu a&aiGUa&&dyf
,lMu&jyefygw,f/
jrifvdkufoludk &ifat;MunfEl;apr,fY
oBuFefcHpm;rIudk r&Edkifayr,fhvnf; r@yfawG
ay:u twdk? tjywf? t[dkuf? tuGJawGeJY
wGefYvdrfckefaygufaewJh aumifrav;awGudk
&ifylp&m pdwfwuf<upGm trsm;BuD;awGUMu
&OD;rSmyg/ t&uf? bD,mqdkwmrsKd;uawmY
oBuFefusrS aomuf&wJh yJGawmf½dk;&m pm;p&m
awmif jzpfaeygNyD/ tcefYroifY&if r@yfawG
a&SUrSm vli,fawG xdk;Budwf? ½dkufESufMu&if;
vrf;Mum;xJ tkyfpkvdkufajy;0if vmwmrsKd;
awGvnf; MuHK&zdkY &Sdygw,f/
oBuFefrdk; Zmwfum;xJrSm rif;om;BuD;
aZmf0rf; qdkifu,fBuD;pD;vmwmjrifawmY
y&dowfawGu Mobmxay;Muw,f/
tckawmh aZmf0rf;BuD; qdkifu,fxuf tif*sif
yg0gaumif;wmawGu upm;p&mt½kyfawG
xufaygaeNyD; ref;oBuFefrSm wdkufMu?
arSmufMuwmu jrifzefrsm;awmh ½dk;aeygNyD/
usKH;ab;NyD;&if oBuFefrSm trsm;qkH; vnfMu
wmu uefawmfBuD;eJY OD;ydefwHwm;ygyJ/
uefawmfBuD;u odyfrus,f? OD;ydefwHwm;
uawmh vlrsm;csdefqdk tEÅ&m,frsm;w,fqdkwJh
toHawG nHvmygao;w,f/ wdkifawG?
atmufcHwef;awG aqG;aewJY wHwm;ay:rSm
rl;ae? taysmfvGefaeolawGu wdkifawGudkif&if;
wHwm;udk vIyfMu? ESJYMuwmvnf; &Sdw,f/
oBuFefwGif;rSm wHwm;ay:ujyKwfusNyD;
usdK;ol? aoolawGvnf; &Sdw,f/ tckawmh
'DESpfoBuFeftrD eJYaewJY wHwm;wdkifawGudk
vJvS,faew,fvdkYvnf; qdkMuygw,f/
[dkt&if 1980 0ef;usifw0dkuf? udk,fawG
i,fpOfu rEÅav;oBuFefnawGrSm oBuFef
tvSjyum;awG tvSNydKifMuwm? oHcsyf
tzGJUawG wpfzGJUeJYwpfzGJU oHcsyf NydKifwdkufMuwm
awGudk udk,fwdkifMuHKzl;NyD; pdwfvIyf&Sm;pGm
MunfhcJh&zl;ygw,f/ [dkpOfcgu aps;csKdw0dkufeJY
NrdKUxJrSm uJcJh onf;cJhMuwJh cspfp&mykH&dyfawGudk
jyef wrf;wajymjyolawGeJYtwl udk,fvnf;
a&ma,mifvGrf;zl;ygw,f/
tckawmY tvSjyum;awGudkjrifcsif&if
NrdKUawmf0efr@yfa&SUrSm tcsdefay;apmifhMunfh
EdkifzdkYvdkygw,f/ oBuFefoHcsyftzGJUawG jyefxGuf
cGifY&wm odyfrMumao;ayr,fh oHcsyfpmom;
awGudk oufqdkif&mu pDppfNyD;rScGifhjyKwm
qdkawmh Mum;&olrSm t&omu tjynfhr&bl;
aygh/ 'DESpfawmh oHcsyftzGJUxGufwm enf;r,f
vdkYvnf; qdkMuygw,f/
[dktwdwfu aysmfp&moBuFeft&omudk
&onfjzpfap? r&onfjzpfap oBuFefa&muf
&if oBuFef a&av;eJYawmY xdcsifygao;w,f/
'gayrJh ]]___ ab;b,ma0;uGm uif;pifyr,f
'Da&yGJ oBuFefa&___}}qdkwJY oBuFefoDcsif;
pmom;eJY udkufnDNyD; oBuFefzDvif yDjyifcsifw,f
qdk&ifawmh tdrfrSmyJ oBuFefrdk;Zmwfum;
apmifhMunfhvdkufwmu ydkaocsmrSmyg/
ydawmufawG tcsdefudkufryGifhawmhwJh ref;oBuFef
,refESpf rEÅav;oBuFef usKH;ywfvnfwGif a&upm;aeolrsm;/ "mwfyHk - NzdK;a0ausmf
16
rsKd;vGif [email protected]
tazqHk;wm ESpfESpf&SdygNyD/ 'gayrJh taz 0,fvmay;cJhzl;wJh ,l&Dumvufywfem&DeJY oBuFefa&>ywfu b,fawmhrS rarhEdkifr,fh trSwfw&ypönf;av;awGygyJ/ ,l&Dumvuf ywfem&Dav;eJYywfoufvdkY aemuftaMumif; wdkufqdkifwJhtcg ajymjyygr,f/
tckawmh oBuFeftcgeJY MuHKBudKufwm rdkY vGefcJhwJh 45 ESpfavmufwkef;u &efukef uae oefvsifudktjyefrSm 0,fvmwJh owåKoBuFefa&>ywftaMumif; ajymjycsif ygw,f/
tJ'Da&>ywfudk b,fu0,fcJhwmvJawmh
rodygbl;/ bmjzpfvdkYvJqdkawmh tJh'Davmuf
aumif;wJhypönf;udk uRefawmf rawGUzl;vdkYyg
yJ/ aocsmwmu tJ'Da&>ywfu xdkif;EdkifiHu
vmwmjzpf[efwlygw,f/ azaz[m puf
ypönf;awG jyifqifwJhae&mrSm 0goemygNyD;
odyfawmfwJhvlwpfOD; jzpfwmrdkY ol taumif;
pm;ypönf;udk 0,fcJhw,fqdkwm uRefawmf
aumif;aumif;odwmaygh/ tJ'Dacwfu
touf&SpfESpft&G,f uRefawmf ydkifqdkifxm;
wJh tJ'Da&>ywfavmuf aumif;wmr&Sdbl;vdkY
xifygw,f/
tJ'Dacwfu a&>ywfawGvdkyJ azazhvuf
aqmifa&>ywfu owåKeJYvkyfwmqdkayr,fh
tay:ydkif;u pwD;vdk ta&mifawmufw,f/
teDa&mifopfom; vufudkifudk taemufudk
jyefqJGvdkufcsdefrSm txJua&udk EIwfoD;acgif;
uwpfqifh pkyfNyD;a&SUudk a&xkwfNyD;yufzdkY
tawmfrmwJh 0g&SmESpfck ygw,f/
tjcm;a&>ywfawGu aps;aygwJh &mbmeJY
vkyfxm;wmjzpfygw,f/ uRefawmfu tJh'g
udk b,fvdkodvJqdkawmh ESpfwdkif; oBuFef
rwdkifcifqdk a&>ywfudkzGifhNyD; aq;aMumavh
&Sdw,fav/ oBuFefem;eD;vmNyDqdk a&>ywfudk
aocsmodrf;xm;wJh ae&muae xkwfNyD;
om;a&eJYvkyfxm;wJh 0g&SmjyefyGvmatmif
a&xJrSm ESpfvdkufw,f/ NyD;awmhrS ydkufeJY
jyeftH0ifcGifusjzpfatmif jyefxnfh&ygw,f/
wpfcgwavus&if uRefawmfu ydkuftwdk;
tqkwf acsmarGUapzdkY pufqDenf;enf;oHk;avh
&Sdw,f/ trsm;BuD;oHk;vdkY r&ygbl;/ r[kwf&if
pwD;ydkufu a&rvHkjzpfNyD; ta&SUudk yef;xGuf
&r,fha&u aemufudk jyefuefxGufwwfw,f
av/ 'gaMumifh qDoHk;wJhae&mrSm rsm;roGm;
&atmif *½kpdkuf&ygw,f/
olYrSm pEdkufygvdk wnfhwnfhypf&wJh EIwfoD;
eJY a&yef;xGufwJh acgif;ESpfrsKd; &Sdygw,f/
uRefawmfu wpfckudk a&>ywfrSm wyfNyD;
aemufwpfckudk tdwfuyfxJ xnfh,loGm;
avh&Sdw,f/ ypfrSwfay:rlwnfNyD; a&>ywf
acgif;udk ajymif;oHk;zdkYtwGufaygh/
a&>ywfu tm;xnfhyufvdkY aumif;wJh
taygufusOf;usOf;av; jzpfygw,f/ tJ'g
qdk&if yufvdkYraumif;awmhbl;/ uRefawmf
u teD;uyfyJ yufcsifwm/ 'gayrJh a&>ywf
qdkawmh a&SUwdk;aemufqkwfyuf&wm jzpfyg
w,f/ tm;pdkufwGef;&if ay 20 avmuftom
av;a&mufw,f/ wpfcgwavqdk uRefawmf
u a&yufNyD;wmeJY csufcsif;&ufNyD; aemuf
wpfcsufjyefryufcif a&>ywfudk pnfydkif;xJ
cyfMumMum ESpfxm;avh&Sdygw,f/
tJ'Dwkef;u uRefawmfu rsufESmudk a&>ywf
eJY ½kwfw&uf csdefyufwwfao;w,f/
wnfhwnfhrsm;xdoGm;&if odyfaysmfwmygyJ/
uRefawmf yufcsifwJholu odyfeD;w,fqdk&if
olYcsKdif;Mum;udk aocsmcsdefNyD;awmhudk wtm;
zdyufypfvdkufwm/ a&awG pdk&TJaewJholwdkYu
tidkufrdNyD; cHvdkuf&wmcsnf;ygyJ/ 'gayrJh
pdwfrqdk;Muygbl;/ wpfcgwavus uRefawmfh
jypfrSwfu rdef;uav;awGjzpfavh&Sdw,f/
'gayr,fh olwdkYu tjrJwrf; aumif;aumif;
rGefrGef wkHYjyefMuwmcsnf;yJawmh r[kwfygbl;/
wpfcgwpf&Hus qlylBudrf;armif; ESifxkwf
wwfMuw,f/
oBuFefwpfESpfukefoGm;wdkif; uRefawmfh
a&>ywfav;udk yvwfpwpfeJYxkwfNyD; aemuf
ESpftwGuf odrf;xm;avh&Sdw,f/ 'gayrJh
av;ig;ESpfavmuf oHk;NyD;wJh aemufwpfESpf
tMumrSmawmh uRefawmfha&>ywfav;udk
&SmrawGUawmhygbl;/ tdrfxJu wpfae&m&m
ESpf 40 ausmfu tazhvufaqmif owd&aeqJ
rSm txm;rSm;cJhwmxifygw,f/ uRefawmfh
a&>ywfav; b,fvdkaysmufoGm;cJhwmvJ
qdk wm tckxd uRefawmf pOf;pm;vdkYr&ygbl;/
'gayrJh uRefawmfhtawG; xJrSmawmh
a&>ywfav;udk wrf;waewkef;/
jraucdkif bmomjyefonf/ g
18
jraucdkif [email protected]
oBuFef½kd;&mpm;p&mqdk&if &efukefNrdKUrSmawmh rkefYvHk;a&ay:yJ rsufpdxJajy;jrifwmygyJ/
rkefYvHk;a&ay:vkyfzdkYtwGuf yxrqHk;tae
eJY aumufn§if;qefudk wpfnaeavmufBudKNyD;
Budwfxm;&w,f/ aemuf xef;vsuf? wpfcg
wav pcsifaemufcsif&if i½kwfoD;av;awG
jyifxm;aygh/
aemufaeYreuf vltqifhoifh pkaqmif;
NyD;NyDqdk&if wpfzufrSm aumufn§if;qef
BudwfNyD;om;udk tvHk;av;awG vkyfaewkef;
aemufwpfzJGUu xef;vsufawGudk tcJ
ao;ao;av;awG vSD;Mu&w,f/ tJ'Dtcsdef
rwdkifcif a&aEG;tdk;BuD;wpfvHk;udk tjrJwrf;
qlaeatmif rD;zdkay:wifxm;&ygw,f/
rkefYvHk;a&ay: pwk'domtv·wpfckjzpfzdkY
vltiftm; tenf;qHk; 15 a,mufcefY
vdkygw,f/ reuf 9 em&Davmufu pwif
jyifqifvdkufwJh rkefYvHk;a&ay:[m nae 3
em&DavmufrSmaawmh vrf;ray: pm;yJGawG
cif;NyD; vmvmorQ {nfhonfauR;vdkY&wJh
tajctaea&mufygNyD/
aumufn§if;qefBudwfNyD;om;udk avmufpm
vHk;vdk tvHk;av;awGjzpfatmif vufz0g;
xJ xnfh0dkif;ay;NyD; taygufuav;vkyf
toifhvSD;xm;wJh xef;vsuftcJav;awGudk
xnfh? jyefvHk;NyD; a&aEG;tdk;BuD;xJudk xnfh
ay;&wmjzpfygw,f/ aumufn§if;vHk;av;
awG a&aEG;tdk;ay:udk jyefwufvmNyDqdk&if
q,f,lNyD; yef;uefxJxnfh rkefYvHk;awG
tay:uae jcpfxm;wJh tkef;oD;av;awG
jzL;&ygw,f/ vkyfaeusvlawGtwGuf
rkefYvHk;av;awGu tcsdefwdktwGif; 0dkif;0dkif;
av;xGufayr,fh tawGUtMuHKenf;wJh olawG
twGufwmh rkefYvHk;atmif renf;udk vkyf,l
&wm uRefrudk,fawGUygyJ/
rkefYvHk;a&ay:OD;aqmifvkyfwJh tzJGUawGu
rsm;aomtm;jzifh tysKdBuD;awG? aysmfwwf
olawG jzpfMuygw,f/ tJ'Dtcg oBuFefwGif;
tdrfxJrSmyJatmif;aewwfwJh rdef;uav;udk
tJ'D&ufrS awGUcsifMuwJh udkumvom;awGu
rrBuD;wdkYudk uyfNyD; rdef;uav;udk r&ru
ac:zdkY em;ylem;qmvkyfwwfMuw,f/ rkefYvHk;
a&ay:vHk;wJh0dkif;qD ra,mifrvnfvmNyD;
a&av; pdkw,fqdk½Hkyuf? ydawmufyef;av;
cl;ay;eJY ajcat;0rf;a,mifvSnfhMuawmh
wmygyJ/
&yfuGufpwk'domtwGuf rkefYvHk;a&ay:udk
vltiftm;trsm;BuD;eJY vkyfNyD; auR;avh&Sdovdk
udk,fhtdrfrSmyJ wpfEdkifwpfydkifrdom;pkvkyfNyD;
&yfuGufxJ a0wJholawGvnf; &Sdygw,f/ ]]tck
acwfrSm qefBudwfpufudk oGm;p&mrvdkbJ
aumufn§if;BudwfNyD;om; txkyfeJY a&mif;wm
awGay:vmw,f/ 'gayrJh wu,fv·&if
udk,fwdkif aumufn§if;qef,lNyD; oGm;Budwf
wmu ydkaumif;wmaygh/ aumufn§if;rppf&if
rkefYvHk;a&ay:u b,fvdkrS pm;raumif;bl;/
rJoGm;wwfw,f/ NyD;awmh rmw,f}}vdkY A[ef;
NrdKUe,fu rpEmu qdkygw,f/
aemufxyf oBuFef½dk;&mtjzpf xif&Sm;wJh
tpm;tpmu rGefwdkY½kd;&m oBuFefxrif;ygyJ/
rGef½dk;&m oBuFefxrif;u xif&Sm;ayr,fh
&efukefrSmawmh auR;arG;wm r&Sdoavmufudk
&Sm;ygw,f/
]]oBuFefxrif;v·zdkYqdk&if vltiftm;&SdrS
&r,f/ vkyf&wm t&rf;vuf0ifwm/
uRefawmfwdkYqDrSm oBuFefxrif;udk qdkifawGrSm
12 &moDvHk; a&mif;MuwmyJ/ oBuFefwGif;qdk
tv·rSm auR;wmaygh}}vkdY armfvNrdKifNrdKU? 'dkif;0ef
uGif;&yfuGufu udkausmfpGmu qdkygw,f/
oBuFefxrif;vkyfr,fqdk&if qefudk xrif;
tjzpf pm;vdkY&avmufwJhtxd jyKwf? aemuf
usufNyDqdk tdk;xJae ZumeJYa&qpfcsNyD; a&at;
eJY xyfpdrfxm;&ygw,f/ NyD;&if tJ'Dxrif;awG
Mum;xJ a&cJwHk;av;awG jr§Kyfxm;&ygw,f/
'kwd,tqifhrSm tkwf<uyfjym;oefYoefYudk
rD;eJYtylay;NyD; za,mif;wdkifu&&SdwJh za,mif;
awGudk ylaewJh tkwf<uyfjym;ay:udk wif?
aemuf wufvmwJh za,mif;taiGYudk ajrtdk;eJY
tkyfNyD;pkaqmif;? NyD;wmeJY tkwf<uyfjym;udk
cyfjrefjrefcGmNyD; ajrtdk;xJa&avmif;xnfh
wpfNydKifeufwnf; a&pdkt0wfeJY ajrtdk;udk
tkyfxm;&ygw,f/
wwd,tqifhrSmawmh oBuFefxrif;eJY
tvdkufzufqHk; wJGpm;avh&SdwJh ig;ajcmuf
aMumfzdkY jyifqif&ygw,f/
]]oBuFefxrif;rSm ig;ajcmufaMumf&JU t&om
u t"dujzpfwmrdkY ig;ajcmufudk taumif;pm;
oHk;zdkYvdkygw,f/ ig;ajcmufaumif;rS oBuFef
xrif;uNrdefwmav}}vdkYudkausmfpGmuqdkw,f/
ig;ajcmufawGudk raMumfcif El;atmif
a&eJYjyKwf&w,f/ El;oGm;wJhig;ajcmufudk
t½dk;ETifNyD; av;jcrf;jcrf;NyD;rS tjym;BuD;awG
jzpfatmif cGmxm;wJh MuufoGefeDeJYtwl tcsOf
t&omav;ygatmif o&ufoD;? odkYr[kwf
r&rf;oD;av;pdwfav;awGeJY qD',ftdk;xJ
xnfhaMumf&ygw,f/
]]aMumfwJhtcg ajcmufoGm;atmifaMumfvdkY
r&ygbl;/ tajcmufeJYtpdkMum; jzpfatmif
aMumf&w,f/ o&ufoD;wdkY? r&rf;oD;wdkY tcsOf
av;vnf; ygzdkYvdkygw,f/ 'grS oBuFefxrif;eJY
vdkufzufrSmav}} vdkY udkausmfpGmu ajymw,f/
NyD;&if oD;jcm;aMumfxm;wJh MuufoGefeD?
MuufoGefjzLaMumfawG ig;ajcmufaMumfay:u
yHk? ckeu za,mif;aiGUa&mxm;wJh a&udk xrif;xJ
enf;enf;xnfhprf;NyD; oBuFefxrif;tjzpf
toifhpm;vdkY&ygNyD/
]]oBuFefxrif;u trsm;BuD; rpm;Edkifygbl;/
pm;aumif;w,fqdk½HkyJ pm;Muwmyg/ qefEdkYqD
bl; wpfbl;udk vloHk;OD;avmuf pm;vdkY&w,f/
qdkifawGrSm wpfyJG usyf 500 a&mif;Muw,f/
vl 50 pmqdk aiG 15ç000 uae 20ç000 Mum;ukef
w,f/ 'gu ig;ajcmuftaumif;pm;eJYqdk
ajymwmyg}}vdkY olu qdkygw,f/
vltiftm;rsm;rS auR;Edkifr,fh oBuFef ½kd;&m pm;p&mawGwpfacwfwpfcgu &GmawGrSm a&yufcHrxGufbJ tdrfwGif;atmif;aewwfwJh
tysKdacsmawGudk vlysKdvSnfhcGifh&zdkY 'DvkdrkefYvHk;a&ay: tvSLtdrfawGu t"duae&muae yg0if yhHydk;ay;cJhMuygw,f/
rGef½dk;&moBuFefxrif;u
xif&Sm;ayr,fh &efukef
rSmawmh auR;arG;wm
r&Sdoavmufudk ...
19
2013 oBuFefESpfqef;wpf&ufaeYu ESif;qDukef;bdk;bGm;&dyfomwGif tbGm;rsm;udk trsKd;orD;rsm;u acgif;avQmfay;aepOf/ "mwfyHk è oD&dvk
tdtdol
oBuFefwGif; oli,fcsif;awGeJYtwl vnfywfzdkY
oBuFefruscifuwnf;u BudKwifpDpOfaeMu
NyD; tawG;eJYwifaysmf&TifaeMuwJh vli,fawGudk
vnf; teD;0ef;usifrSm jrifae&ygw,f/
uRefruawmh vli,fqdkayr,fh pdwf
wnfNidrfrIudk avhusifhcsifwmrdkY wpfoufrSm
wpfcgrSrvkyfzl;wJh tvkyfudk rESpfuoBuFefrSm
tpDpOfqJGNyD; taumifxnfazmfcJhzl;w,f/
tJ'guawmh oBuFefwGif;w&m;pcef;0if
jcif;ygyJ/ acwfvli,fwpfOD;jzpfwJhtjyif
aysmf&TifrIudkcHkrifwJh uRefrtwGuf 'gu cufcJwJh
tvkyfwpfckvdkYvnf; qdkvdkY&ygw,f/ pdwfqHk;
jzwfNyD;om;rdkY w&m;pcef;udk oli,fcsif;eJY
twl ajrmuf'*HkNrdKUe,fu 0#fa<u;awmfajy
bk&m;? &efatmifajrausmif;wdkufrSm
ckepf&ufw&m;pcef;0if jzpfcJhw,f/
yxrqHk;tBudrfjzpfwmaMumifh w&m;pcef;
0if&ifvdktyfwJhypönf;awGudk aumif;aumif;
rodwmaMumifh t0wftpm;tjyif wjcm;
bmrSygrvmwJh uRefrtwGuf tcuftcJu
pwifBudKqdkaeawmhwmygyJ/
tazmfjzpfwJh oli,fcsif;aMumifhtqifajy
cJhayr,fh trsKd;orD;taqmifvdkYowfrSwf
ay;xm;wJh 0#fa<u;awmfajybk&m;wefaqmif;
atmufrSm tcef;owfrSwfxm;wmrsKd;r&SdbJ
vlESpfOD;pmzsmwpfcsyfcif;NyD; t&G,faygif;pHk
trsKd;orD;awGeJYtwlaecJh&wJhtjzpfuvnf;
odyftqifajyvSwJhudpöawmh r[kwfcJhygbl;/
wpfcgrS w&m;pcef;r0ifcJhzl;wJholrdkY t&m
tm;vHk;udk onf;cHEdkifatmiftpuwnf;u
BudKwifjyifqif xm;cJhwmaMumifh tpp
t&m&mudkonf;cHEdkifcJhygw,f/
w&m;pcef;qdkayrJh pnf;urf; wif;usyf
vGef;wJh w&m;pcef;r[kwfwmaMumifh yxrqHk;
tawGUtMuHKjzpfwJh uRefrtwGufawmh
tqifajywJh &dyfomwpfckygyJ/
ckepf&ufvHk; oufoufvGwf xrif;yJauR;
NyD; wpfaeYudk ajcmufBudrf? wpfBudrfudk
em&D0uf w&m;xdkif&ygw,f/ reufudk 3 em&DcGJ
x rsufESmopf? reuf 4 em&Dxdk;wmeJY w&m;
emNyD; wpfaeYwm&JU yxrqHk;w&m; pxdkif&
ygw,f/ tJ'gNyD;&if t½kPfqGrf;pm;NyD; acwå
em;csdef&ygw,f/ tJ'DrSmu a,m*DawGtwGuf
oD;jcm;a0&m0pötzJGUr&SdwmaMumifh vli,fyDyD
vkyftm;'ge yg0ifv·jzpfcJhNyD; enf;enf;awmh
yifyef;cJhygw,f/
wpfaeYwmtwGuf aemufqHk; w&m;em
csdefudk n 7 em&Duae pNyD; w&m;emNyD;&if
w&m;quf tm;xkwf&NyD; nudk;em&DrSm awmh
rdrdwdkY oufqdkif&mtaqmif jyefem;&ygw,f/
vli,f? vlvwf? vlBuD; rdef;rt&G,f rsKd;pHk
&SdwJh uRefrwdkYtaqmifrSm w&m;todeJY aewJh
ol&Sdovdk trsKd;orD;awGyDyD pum;rsm;wJh
tusifhtwdkif; aewJholawGvnf; &Sdw,f/
w&m;pcef;0ifaew,fqdkwJh todudk pdwfxJ
oGif;NyD;ae&wJhuRefrtwGuf tdyf&majymif;
tdyf&vdkY tcuftcJrjzpfcJhayrJh ab;uae
Mum;ae&wJhtoHawGudk udk,fhem;xJh r0if
atmif xdef;csKyf&wJhtvkyfuawmh awmfawmf
awmhyifyef;cJhygw,f/
ESpf&ufoHk;&ufMumNyD;wJh aemufrSmawmh
aeom;usoGm;w,fvdkY qdkEdkifygw,f/ w&m;
pcef;rSm&G,fwl vli,fav;awGvnf; yg0if
ovdk rdom;pkvdkufvma&muf w&m;pcef;
0ifwJholawGvnf; &Sdygw,f/ a&csKd;&if; oDcsif;
nnf;avh&SdwJh uRefrtwGuf oDcsif;rqdkrd
atmifxdef;csKyf&ovdk wpfcsufwpfcsuf
Mum;&wJhoBuFefoDcsif;awGuvnf; a,m*D
b0&JU cHEdkif&nfpGrf;tm;udk prf;oyfae
ovdkygyJ/
w&m;pcef;rSmw&m;em? w&m;rSwfwmtjyif
a0,sm0pötvkyfawGudkyg uRefreJY t&G,f rwdrf;
r,drf;&SdwJh tpfudk? tpfrawGeJY twlwl vkyf
udkifcJh&wmaMumifh ukodkvfaemufwpfrsKd;wdk;cJh
wJhtjyif yifyef;w,fqdkayr,fh yxrqHk;
tBudrfrSm xifxm;wmxuf ydkvkyfEdkifcJhwm
aMumifh jyefawG;rdwdkif; yDwd jzpfrdcJh&ygw,f/
aemufqHk;aeYjzpfwJh ESpfqef;wpf&ufaeY
rSmawmh w&m;pcef;rSm&SdwJhvlBuD;olrawGudk
vufonf;n§yf? acgif;avQmfay;Muygw,f/
w&m;pcef;rSm cifrif&if;ESD;cJhwJhtpfrawGeJY
twlwl oBuFefwGif; 'kv’b0wfcJhwJh OD;Zif;
awG&JUouFef;udk twlwlavQmf&if;&cJhwJh
aysmf&TifMunfEl;zG,f tawGUtMuHKuvnf;
w&m;pcef;0ifcJhwJh &ufawGxJu trSwfw&
wpfckygyJ/
w&m;pcef;aemufqHk;aeY aeYv,fw&m;em
NyD;wJhtcsdefrSmawmh ausmif;rSm&SdwJh oHCmawG
udk &dyfom0if a,m*D tm;vHk;u qGrf;qefpdrf;
avmif;v·Muygw,f/
ckepf&uftwGif; tvSnfhus w&m;jy
qdkqHk;ray;wJh q&mawmfawGaMumifhw&m;
todÓPfawG wdk;yGm;cJhovdk w&m;pcef;
0ifjzpfatmif ulnDapmifha&Smufay;cJhwJh
oli,fcsif;udkvnf; pdwfxJuae aus;Zl;wif
aerdygw,f/
atmifjrifcJhwJh ckepf&ufw&m;pcef;&JU
tdrfjyefvrf;rSmtm;vHk;udk EIwfqufNyD;aemuf
todw&m; topfawG? pdwful;topfawG
wdk;yGm;apcJhwJhtwGufudk,fhudk,fudk auseyf
aerdygw,f/
tckESpf&JU oBuFefyJGawmf&ufeD;vmwmeJY
trQ oBuFef&JU taiGUtoufawGudk ½·½Iduf&if;
'DESpfvnf; w&m;pcef;0ifzdkY tm;cJrdygawmh
w,f&Sif/
oBuFefwGif; w&m;pcef; trSwfw&
at;oDwmausmf [email protected]
2014ckESpf oBuFefyJGawmftwGuf &efukefNrdKU awmfpnfyifom,ma&;aumfrwDu ,m,D a&qufoG,fay;a0rIeJY r@yfae&mcsxm; jcif;eJYywfoufwJh tpDtpOftopfawGudk xkwfjyefaMunmcJhw,fvdkY tif*sifeD,m Xme(a&ESifhoefY&Sif;rI)rS vufaxmuftif*sif eD,mcsKyf OD;rsKd;odef;u ajymygw,f/
,ckESpftwGif;r@yf aygif; 119 ck&SdNyD; tJ'Dr@yfawGu a&qufoG,ftoHk;jyKrI aygif; 159 ck&Sdw,fvdkY OD;rsKd;odef;u qdkyg w,f/ 'DESpfa&upm;r@yfBuD;awGudk &efukef NrdKU jynfvrf;? urÇmat;bk&m;vrf;eJY uefawmfBuD;uefywfvrf;awGrSm aqmuf vkyfcGifhay;rSmjzpfygw,f/
,cifESpfwkef;uawmh &efukef Nrd K U e,fedrdwftwGif; r@yftBuD;eJY tvwf aqmufvkyfcGifh pkpkaygif;ae&m 50 ausmfom owfrSwfay;cJhayr,fh 'DESpfrSmawmh 100 ausmf wdk;jr§ifhcJhwm awGU&ygw,f/ t&G,f tpm;t& r@yftBuD; ay 100 ESifhtxuf? r@yftvwf ay 100 txd &Sd&r,fvdkY owfrSwfxm;ygw,f/ ,m,Da&qufoG,f cGifhavQmufvTmt& aumfrwDydkifa&ydkuf vdkif;awGuae a&qufoG,ftoHk;jyKr,f qdk&if wpfvufrydkuftwGuf a&zdk; usyf 100ç000? wpfvufrcJG ydkuf usyf200ç000? ESpfvufrydkuf usyf 300ç000 jzpfNyD; tif;,m;uefeJ Y uefawmfBuD;wdk Yuae qufoG,ftoHk;jyKr,fqdk&if oHk;vufrydkuf usyf 300ç000? av;vufrydkuf usyf 500ç000? ajcmufvufrydkuf usyf 800ç000 jzpfygw,f/ a&qufoG,frIawGudk {NyDv 17 &uf? jrefrmESpfqef;wpf&ufaeYrSm r@yfawG qDuae tNyD;wkdif jzKwfodrf;&rSmjzpfygw,f/
]]oBuFefumvtwGif; &efukefNrdKUrSm a& vHkavmufpGmjzefYa0ay;EkdifzdkY *sKd;jzL? zl;BuD;? avSmfum;a&avSmifuefawGuae vmr,fh ESpfaEG&moDrSm odkavSmifEIdifrIyrmPxuf ydkrdkodkavSmifxm;ygw,f/ 'gaMumifh vmr,fh ESpf aEG&moDtwGuf a&vHkavmufrI &Sdyg w,f}}vdkY OD;rsKd;odef;u qdkygw,f/
tif*sifeD,mXme (a&ESifhoefY&Sif;rI) u oBuFeftBudKaeYuae twufaeYtxd wmarG? r*FvmawmifñGefY? ykZGefawmif? AdkvfwaxmifNrdKUe,fawGtwGuf 24 em&D a&ay;a0oGm;rSmjzpfNyD; ausmufwHwm;?
yef;bJwef;? vom? vrf;rawmf? A[ef;eJY '*HkNrdKUe,fawGrSmawmh eHeuf 7 em&Duae 11 em&Dtxd wpfBudrf? nae 3em&Duae 6 em&Dtxd wpfBudrf? ESpfBudrfcJGNyD; a&ay; oGm;rSmjzpfygw,f/ tvHk? MunfhjrifwdkifeJY prf;acsmif;NrdKUe,fawGrSm eHeuf 7 em&Duae 10 em&Dtxd a&ay;a0rSm jzpfygw,f/
r*Fvm'Hk? tif;pdef? r&rf;ukef;? &efuif;? urm&Gwf? vIdif? vIdifom,m? a&Tjynfom? ajrmufOuúvmy? oCFef;uRef;? omauw? a'gyHk? '*HkNrdKUopf(ajrmufydkif;ESifhawmifydkif;) NrdKUe,fawGrSm rlva&ay;a0rItwdkif; ay;a0 rSmjzpfNyD; {NyDv 17 &ufaeYrSm NrdKUe,fawG tm;vHk; ,cifyHkrSefa&ay;a0rItcsdeftwdkif; jyefvnfay;a0rSm jzpfygw,f/
a&upm;r@yfawGqDudk ,m,Da&quf oG,frIeJYywfoufNyD; NrdKUe,fpnfyifom,m tkyfcsKyfa&;r·;½kH;? tif*sifeD,mXme (a&ESifh oefY&Sif;rI)rSm a&qufoG,ftoHk;jyKolawG twGuf pnf;urf;awG xkwfjyefxm;ygw,f/
wu,fvdkY r@yfawGtaeeJY aumfrwD ydkif a&ydkufvdkif;rsm;? tif;,m;uef? uefawmf BuD;uefeJY tjcm;ajrpdkufuefawGrS a&ydkufudk qufoG,fa&upm;jcif;eJY aumfrwDydkif rD;owfydkufacgif;awGuae a&upm;jcif;wdkY udk cGifhjyKrdefYr&SdbJ usL;vGefcJh&if 'PfaMu; oHk;qtxd ay;avsmf&rSmjzpfygw,f/ tJ'Dudpö udk c½kdifeJY NrdKUe,fppfaq;a&;tzJGUawGu ppfaq;oGm;r,fvdkYvnf; qdkygw,f/
,m,Da&qufoG,fcGif havQmufxm;zd k Y avQmufvTmawGudk NrdKUe,ftkyfcsKyfa&;r·;½kH;&Sd NrdKUe,f(a&^oefY)wm0efcH½kH;awGeJY NrdKUawmf cef;r 'kwd,xyfrSm&SdwJh tif*sifeD,mXme (a&ESifhoefY&Sif;rI)½kH;cef;rSm xkwf,lEkdifyg w,fvdkY pnfyifom,mu xkwfjyefxm; ygw,f/ g
a&ay;a0a&; tpDtpOf
NrdKUawmfpnfyif xkwfjyef
* oBuFefwGif; qdkifBuD;qdkifaumif;trsm;pk ydwfxm;rSmjzpfwJhtwGuf oBuFefvnfwJholawG vrf;ab;qdkifu tpm;tpmawG0,fpm;rSm aocsmyg w,f/ 'gayrJh rpm;cif b,favmufoefY&Sif;ovJqdkwm pOf;pm;yg/
* zkef;? ydkufqH pwJh tzdk;wefypönf;awGudk yvwfpwpftdwfeJYxnfhzdkY rarhygeJY/
* a&qmvdkY uefxJua&ukd rsKdcsrdvdkYuawmh ESpfopfrSm aq;½Hka&muf oGm;Edkifygw,f/
* tem;,lcsif,lyg/ 'gayrJh wdwfwdwfqdwfqdwfaevdkwJh olawGudkvnf;
taESmifht,Sufray;ygeJY/ aetyl'Pfudkvnf; avQmhrwGufeJY/
* a&awGtrsm;BuD;Mum;xJrSm a&tiwfrcHygeJY/ t&ufudk qifjcifaomufyg/ t&ufaomufNyDqdk&if a&aomufzdkYvnf; rarhygeJY/
* oifhrsufpdudkvnf; *½kpdkufyg/ aea&mifeJY rD;owfydkufu
tm;jyif;wJha&udk *½kpdkufyg/ y0gaqmifxm;wm taumif;qHk;yg/
* aemufqHk;rSmcsifwmuawmh t&ufaomufxm;&if um;? qdkifu,f
rarmif;ygeJY/
oBuFefwGif; aqmif&ef a&Smif&ef
21
,mOfxdef;&J 900 cefY apmifhMuyfulnDay;r,f
at;Nidrf;0if; [email protected]
oMuFef rwdkifrD wpfv avmuftvdkwnf;u oBuFefa&muf&if b,fvkdaysmfr,fqdkNyD; tm;vHk;u wuf<uaeMuygw,f/ txl; ojzifh vli,fawGaygh/
oMuFefqdk&if vrf;ab; wpfbufwpfcsuf
rSm a&upm;r@yfawG tpDt&DeJY a&yuf
upm;MuNyD; vrf;ay:rSmvnf; a&yufcHum;
udk,fpDeJY a&yufcHxGufMuwm b,fawmhrS
½dk;roGm;wJh tpOftvmwpfckyg/ 'DaeYacwf
rSm vlwdkif;u um;ukd,fpDeJY a&yufcHxGufMu
wmqdkawmh tEÅ&m,fenf;enf;rsm;ygw,f/
]]vlpnfum;wJhvrf;qHkvrf;cGawGeJY wpfjcm;
vrf;usyfwJhae&mawGrSm tiftm;tjynhfcs
xm;r,f/ tMurf;zsif;tm;jzifh jynfvrf;
tifvsm;uefabmif? uefawmfBuD; uefywf
vrf;? urÇmat;bk&m;vrf;wpfavQmuf pwm
awGaygh/ ,mOfaMumrydwfatmif vrf;ab;
0J,mrSm r@yfaqmufwmxuf vrf;wpfbuf
xJrSmyJ r@yfawGaqmufzdkY pDpOfxm;w,f/
r@yftajctaeeJY vrf;aMumtajctae
ay:rlwnfNyD; tiftm;udk oifhawmfovdk
toHk;jyKr,f/ ,mOfrIcif;tjyif wjcm;rawmf
wqrIawGjzpfvmwJhtcgrSmvnf; tqifoihf
jzpfaeatmifvdkYyg}} vdkY 'k&Jr·;BuD;vif;xG#f
u ajymygw,f/
]]oBuFefumvqdk&if tm;vHk;u pdwf"mwf
utvdkvdkwuf<uNyD; aysmfaewwfMuygw,f/
vli,fawGqdk&if ajymzdkYawmifrvkdygbl;/
'gayrJh taysmfrvGefzdkUawmhta&;BuD;yg
w,f/ oBuFefyJ? tm;vHk;vGwfvyfw,fqdkNyD;
,mOfpnf;urf;udk csKd;azmufvdkY r&ygbl;/
pnf;urf;udk vdkufemMu&rSm jzpfygw,f/}}
a&yufcHxGufwJhtcg ,mOfyHkpH trsKd;rsKd;
udk toHk;jyKMuygw,f/ tJ'Dawmh um;&JU
MuHhcdkifrIudk aocsmjyifqifxm;zdkY vkdygvdrfh
r,f/ oBuFefrSmqdk&if ,mOfwpfpD;&JUwifaqmif
EkdifwJh tiftm;xuf vlydkrdkwifMuwmvnf;
xHk;pHvdkjzpfaeygNyD/ a&yufcHxGufwJh vli,f
awGu aysmfvdkY uMuckefMurSmeJYqdkawmh ,mOf
MuHhcdkifrItwGuf awmfawmfav;jyifqifxm;
&ygvdrhfr,f/ &efukefNrdKU&JU ae&majcmufae&m
rSm u&def;um;awGxm;&SdNyD;awmh u&def;qGJc
udkawmh ,mOfydkif&SifuyJ uscH&rSmjzpfygw,f/
]]rawmfwqpufcRwf,Gif;vdkY vrf;v,f
rSm ,mOfaMumydwfaeNyDqdk&if u&def;eJYqGJrSm
yg/ tcsuftjcmuswJhae&mawGjzpfwJh odrfjzL
vrf;? yg&rDrD;yGdKihf? A[ef;rD;yGdKihf? r[mAEKv
yef;jcHteD;? ukuúdKif;vrf;qHk? ajreDukef;vrf;qHk
wdkYrSm ta&;ay: vrf;ydwfqdkYrIjzpfwJhtcg
u&def;eJYqGJzdkY toihfxm;&SdrSm jzpfygw,f/
omref&yfwefYxm;wJh ,mOfawGudkawmh
oBuFefumvrSm u&def;eJYqGJrSm r[kwfygbl;}}
vdkY trSwf (2) ,mOfxdef;&JwyfzGJUcGJr·;½Hk;u
&Jtkyfrdk;oD[ausmfu ajymygw,f/
oBuFefr@yfwdkif;&JUa&SUrSm ,mOfxdef;&J
awG&SdrSmr[kwfbJ &efukefNrdKUawmf0ef r[m
oBuFefr@yfeJY tpdk;&tzGJUXmeqdkif&mr@yf
awGrSmawmh ,mOfxdef;&JawGcsxm;ay;rSm
jzpfygw,f/ rdrdwdkY r@yfvHkjcHKa&;udk r@yf
aqmufwJhukrÜPDawGu t"du wm0ef,l&rSm
jzpfNyD; pnf;urf;xdef;odrf;a&;tzGJUawGxm;&Sd
zkdY oufqdkif&mu ñTefMum;xm;NyD;jzpfygw,f/
'DaeYacwfrSm yGJawmfwpfckjzpfwmeJY vli,f
awG trsm;pk wpfnDwpfñGwfwnf; vkyf
aqmifMuwm wpfck&Sdygw,f/ 'guawmh
t&ufaopmaomufpm;wmygyJ/ oBuFefum;
ay:rSm t&ufaopm aomufpm;wmudk
vkdufNyD;wm;jrpfzdkY cufygw,f/ udk,fhtod
pdwfeJY udk,fxdef;Mu&rSmjzpfNyD; ,mOfarmif;wJh
olu wm0eft&SdqHk;jzpfwJhtwGuf oBuFef
umvrSm ,mOfarmif;olawG t&ufaopm
aomufpm;NyD;armif;&if t&ufrl;wkdif; ud&d
,meJY ppfaq;NyD; ta&;,lcH&ygvdrhfr,f/
'gaMumifh txl;owdjyKzdkY vdkrSmyg/
]]jrefrmh½dk;&mESpful;umvqdkawmh aysmfMu
wmaygh/ aomufMupm;Muwmvnf;&Sdw,f/
t&ufuvnf; 'DacwfrSm&zdkY t&rf;vG,fae
w,f/ vli,fawGqdkawmh vdkufajymzdkYvnf;
cufw,f/ t"duu ,mOfarmif;raomufzdkY
ta&;BuD;w,f/ vlawGtrsm;BuD;udk o,fNyD;
armif;ae&wmjzpfwJhtwGuf olYrSm tEÅ&m,f
trsm;BuD;&Sdovdk wm0efvnf;&Sdw,f/ ,mOf
armif;awG trsm;BuD;qifjcif&r,f}} vdkY
&Jtkyfrdk;oD[ausmfu ajymygw,f/
oBuFefqdk taysmfvGefNyD; a&yufcHxGuf
r,fhum;udk vli,fawGu olrsm;awGxuf
xl;atmifvkyfMuwmawG&Sdygw,f/ Oyrm¼
tdwfaZmydkufjzKwfarmif;wm? ,mOfeHygwfjym;
jzKwfarmif;wm? ab;wHcg;awG? aemufzHk;
wHcg;awG jzKwfarmif;wm pojzihfvkyfavh
&Sdygw,f/ 'DvdkrvkyfMuzdkY oufqdkif&mu
aocsm aMunmay;oGm;rSmjzpfNyD; awGUcJh&if
ta&;,lcH&rSmjzpfwJhtwGuf udk,hfpnf;urf;
av;eJYudk,f aumif;aumif;rGefrGef a&yufcH
xGufMuzdkY vdkygvdrhfr,f/ NyD;awmh vrf;qHk
vrf;cGawGrSmvnf; pDpDwDAGDuifr&mawGu
wyfxm;NyD;om;qdkawmh ,mOfpnf;urf;
rcsKd;azmufrdzdkY ta&;BuD;ygw,f/
]]'DESpfrSm ,mOfaMum&Sif;vif;a&;udk t"du
xm;NyD; vkyfaqmifoGm;rSm jzpfygw,f/
uRefawmfwdkYvnf; uRefawmfwdkY wwfEkdifwJh
tiftm;eJYawmh 0dkif;0ef;xdef;odrf;oGm;rSmyg/
pnf;urf;&Sd&Sdomarmif;Mu&if ,mOfrawmf
wqrIjzpfrSmr[kwfygbl;/ 'DESpfoBuFefrSm
,mOfxdef;&Jtiftm; pkpkaygif; 900 eD;yg;
&SdwJhtxJu 600 avmufudkoHk;oGm;r,f/
tukefvHk;u tqifoihftaetxm;rsKd; cs
xm;rSmjzpfygw,f/ rESpfu ,mOfxdef;tiftm;
400 avmufudk olYtqdkif;eJYol wm0efay;
cJhw,f/ 'DESpfawmh em;csdefvHk;0ay;rSmr[kwf
ygbl;}} vdkY &Jtkyfrdk;oD[ausmfu ajymygw,f/
2012 ckESpfr[moBuFef umvwkef;u
,mOfwdkufrI 30 jzpfyGm;cJhNyD; vl 106 OD;
'Pf&m&&SdcJhwJhtjyif av;OD;aoqHk;cJhygw,f/
2013 ckESpfrSmawmh ,mOfwdkufrI 46 rI
jzpfyGm;cJhNyD; vl 92 OD; 'Pf&m&&SdcJhum av;OD;
aoqHk;cJhygw,f/ 'gawGuawmh yHkrSef,mOf
rawmfwqrI jzpfcJhwhJtrIawGyg/
a&yufcHupm;&if;eJY jzpfcJhwmawGu 2012
ckESpfrSm ,mOfwdkufrI 7 rI jzpfyGm;cJhNyD; vl 50
OD; 'Pf&m&&cJhygw,f/ vlawmh raocJhygbl;/
2013 ckESpfrSm ,mOfwdkufrI 2 rI jzpfyGm;cJhNyD;
wpfOD;'Pf&m&&SdcJ hum uav;wpfOD;
aoqHk;cJhygw,f/
'gaMumifh oBuFefumvrSm tm;vHk;pnf;urf;
wusav;yJaysmfMu&if;eJY aysmfp&mtaumif;
qHk;tcsdefawGudkj zwfoef;EkdifMuygapvdkY./ g
oMuFefrSma&upm;&if; rawmfwqrIawG enf;EkdiforQenf;atmif? a&yufcHum;awG ,mOfaMumydwfqdkUrIrjzpfatmifvdkY ,mOfxdef;&JawGu wm0ef,lay;rSmjzpfygw,f/
&efukefNrdKU&JU ae&majcmufae&mrSm u&def;um;
awG xm;&SdNyD; u&def;qGJcudkawmh . . .
22
&efukefaq;½HkBuD; ta&;ay:eJY xdcdkuf'Pf&m Xmeu q&m0ef? olemjyKeJY 0efxrf;awG tm;vHk; olwdkYudk,fwdkifta&;ay:tajc taeuvJG&if oBuFeftwGif; cGifhray;qdkwJh trdefYpmu tcsdefudkufa&mufvmygNyD/
ESpfwdkif; trsm;jynfolw&m;0iftvkyf
ydwf&ufrSmrS olrsm;aysmfcsdefraysmfEdkifbJ
wm0efxrf;aqmifaeusqdkawmh olwdkYtwGuf
odyfrxl;qef;awmhygbl;/
]]oBuFefwGif;rSm ,mOfrawmfwqxdckduf
rIu tjzpfrsm;qHk;ygyJ/ cdkuf&efjzpfyGm;rIuawmh
'kwd,aygh/ ESpfwdkif;awmh oBuFeftwufaeYu
tvkyftrsm;qHk;yJ}}vdkY &efukefaq;½HkBuD;?
ta&;ay:eJY xdcdkuf'Pf&mXmeu wm0efcH
q&m0ef aq;½Hktkyfa'gufwma':yyu ajym
w,f/
pma&;olwdkYi,fi,fu oBuFeftMuwf
aeYqdk touf 12 ESpft&G,f tpfudku
vG,ftdwfudk ausmydk;tdwfvdk aemufbufudk
odkif;vG,fNyD; 25 ydóm0if qDyHk;xJ a&xnfh
a&>ywfwyfNyD; a&SUwef;xGufawmhr,fh
ppfom;BuD;vdk wufwuf<u<ueJYaygh/ touf
13 ESpfeJY 11 ESpf&SdwJh pma&;olwdkY tpfrBuD;
eJY pma&;olwdkYu oBuFefyef;uHk;av; vnfyif;
rSmpGyf? a&cGufav;udkifNyD; tazeJYtwl
oBuFefvnf xGufMuygw,f/
pma&;olwdkY yg0ifqifETJzl;wJh 1990 jynfhvGef
ESpfawGwkef;u oBuFefqdkwm vHkjcHKrItjynfheJY
aysmf&Tifp&m yJGawmfBuD;aygh/ 2010 jynfhESpf
aemufydkif;rSmawmh oBuFefqdkwm trl;orm;
awG aysmfarGU&m? trItcif;awG jzpfyGm;&m
tcsdefumvBuD;jzpfvmcJhygawmhw,f/ rdb
tawmfrsm;rsm;u orD;acsmav;awGudk w&m;
pcef;ydkYNyD; om;awGudk twif;tusyf &[ef;cH
ay;? udk&if0wfay;MuawmhwmygyJ/
pma&;olu 2004 ckESpftxd oBuFefvnfzl;
w,f/ tJ'DtcsdefrSm a,musfm;av;awGwif
r[kwfbJ rdef;uav;awGyg t&ufaomufwm
udk oBuFefum;ay:rSm rsufjrifMuHKawGUcJh&wm
ygyJ/ olwdkYuvnf; olwdkYudk,folwdkY xdef;w,f
qdkNyD; cspfolaumifav;awmh ac:vmwm
ygyJ/ wcsKdUu vufxyfNyD; pHkwJGawGaygh/
i,fi,fuwnf;u a&yufr,f? a&yufcH
&&if aysmfp&maumif;w,fvdkYyJ odxm;wm
rdkY rdef;uav;awG t&ufaomufNyD; aysmfae
wmudk twlwlpD;MuwJh oBuFefum;ay:rSmwif
jrifae&wm txl;tqef;vnf;jzpf? rdb
rsufuG,frvTwfMuwm 'gaMumifhudk;vdkY
oHa0*vnf;jzpfeJY tJ'DESpfaemufydkif; oBuFef
vnfcsifpdwfukefoGm;wJh txdygyJ/
aemufESpfawGrSm tbGm;&JUOD;aqmifrIeJY
w&m;pcef;udk 0ifawmh ukd,fhxufi,fwJh
rdef;uav;? a,musfm;av;awGudk awGU&NyD;
]]oBuFefuwdkYi,fi,fuvdk r[kwfawmhbl;/
rl;½l; aomufpm;aeMuwm/ udk,fhom;orD;
awGudk vnfcGifhrjyKEdkifawmhbl;}}vdkY rdb
tawmfrsm;rsm;&JU EIwfu xkwfazmf nnf;wGm;
oHawGudkvnf; Mum;vm&ygw,f/
]]'DESpfawmh taraMumifh w&m;pcef;
vmwm/ aemufESpfus vnfrSm}}vdkY 2013 ckESpf?
oBuFefwGif; w&m;pcef;udk rdcifeJYtwlyg
vmwJh touf 13 ESpft&G,f raroD&d
ausmfu ajymw,f/
]]uRefawmfawmh 'DESpfw&m;pcef;yJ 0ifawmh
r,f/ toufBuD;vmNyDqdkawmh raysmfcsif
awmhygbl;/ oBuFefu aysmfp&mvnf; raumif;
awmhbl;/ vli,fawG aysmfcsifaysmf ygapawmh/
ukd,fu udk,fhtoufeJYudk,fr[kwfvm;}}vdkY
touf 32 ESpft&G,f OD;atmifausmfrdk;u
ajymw,f/
oBuFefwpfESpfxufwpfESpf ydkpnfatmif
oufqdkif&mu r@yfaqmufvkyfcGifh ta&
twGufawG rESpfuxufwdk;jr§ifhcGifhjyKay;xm;
wJhtjyif oBuFefwGif;vHkjcHKa&;udkvnf; wdk;jr§ifh
csxm; ay;w,fqdkayr,fh taysmfMuL;wJh
vlwcsKdUaMumifh omrefaysmfcsifoltawmf
rsm;rsm; oBuFefyJGqifETJzdkY r0Hhr&JjzpfaeMuwkef;
ygyJ/
]]&efukefaq;½HkBuD; ta&;ay:eJY xdcdkuf
'Pf&mXmeudk oBuFefwGif;a&muf&SdvmwJh
vlempm&if;u 2012 ckESpfrSm 482 OD;yg /
aoqHk;olu wpfOD;? 2013 ckESpfrSmawmh
aoqHk;ol oHk;OD;tygt0if 518 OD;jzpf
ygw,f}}vdkY a'gufwma':yyu qdkygw,f/
]]oBuFefwGif; &efukefaq;½HkBuD; ta&;ay:
Xme&JUtajctaeudkodcsif&if tusaeY
wpf&ufavmuf vmMunfhvdkufaygh/ tJ'DrSm
udk,fwdkifukd,fusjrif&if odoGm;rSmyg}}vdkY
&efukefaq;½HkBuD;u cJGpdwftxl;ukq&m0ef
BuD; a'gufwmpdk;rif;u qdkygw,f/
pma&;olwdkY i,fi,fuvdk vrf;avQmuf
vnfvdk Yaumif;avmufatmif vHkjcHKNyD;
pnfurf;&SdwJh oBuFefjyefjzpfvmr,fqdk&if
awmhtdrfwGif;ykef;aewJh oBuFef&Gufykef;oD;
av;awG tjyifxGuf vmNyD; jrefrmhemrnfBuD;
oBuFef½kyf&SifZmwfum; wpfum;jzpfwJh
oBuFefrkd;½kyf&Sif½dkuful;wJh acwfuvdk vrf;r
ay:rSm oBuFefrif;om; rif;orD;awG azG;azG;
vIyfatmif jyefjrifvm&rSm taotcsmygyJ/
]]oBuFefudk qifETJzl;ygw,f/ jrefrmvlrsKd;
awGtwGuf tBuD;us,fqHk;eJY taysmf&Tif&qHk;
yJGawmfBuD;jzpfNyD; ESpfopfudk BudKqdk&wJhtwGuf
tjcm;yJGawmfawGeJY rwlatmif aysmf&TifrI?
pdwfcsrf;ajrhrI cHpm;&w,f}}vdkY a'gufwm
a':yyu ajymw,f/
&efukefaq;½HkBuD; ta&;ay:Xme toifh&SdaernfoBuFef&ufawGrSm trsm;jynfoludk umuG,fapmifha&SmufzdkY q&m0efawGeJY &JwyfzJGU0ifawGu 24 em&Dwm0efxrf;aqmifMuw,fqdkayr,fh oBuFefqdkwm
trl;orm;awG aysmfarGU &m? trItcif;awGjzpfyGm;&m tcsdeftcgor, rjzpfoihfygbl;vdkY pma&;olu tMuHjyKxm;ygw,f ...
a&upm;olrsm;ESifh pnfum;aeaom ,refESpf rEÅav;oBuFefudk awGU&pOf/ "mwfyHk -• NzdK;a0ausmf
24
w½kwfa&aoewftrsKd;aygif; 100 ausmf aps;uGufxJa&mufaeNyD
jrwfEdk;OD; [email protected]
oBuFefoDcsif;awG wpfESpfeJYwpfESpf rwlbJ ajymif;vJaeovdk a&upm;wJhae&mrSm toHk;jyKwJh upm;p&mypönf;awG ajymif;vJ vmwm awGU&ygw,f/
20 &mpkacwfrSmawmh oajy&GufeJY a& zsef;yufwJh"avhawG aysmufqHk;vmNyD; w½kwf EdkifiHu 0ifvmwJh yvwfpwpfa&aoewf awG? a&yHk;awGu aps;uGufxJudk 'DZdkif;pHk? ta&miftaoG;pHkeJ Y aps;EIef;oufouf omom 0ifa&mufvmMuygw,f/
&efukefNrdKU vufum;aps;awGjzpfwJh r*Fvm
aps;eJY ,kZeyvmZmwdkYrSm oBuFefyGJawmf&uf
eD;vmwmeJYtrQ yvwfpwpfa&aoewf0,f
,lcsifolawGeJY vufvDjyefa&mif;rnfholawG
rwfvqef;upwifNyD; ysm;yef;cwfouf0if
vIyf&Sm;vmygw,f/
tckacwf&JU zuf&Sifa&pD;aMumif;tvdkuf
vli,fawGu 'DZdkif;qef;NyD;zuf&SifuswJh
a&aoewfawGudk ESpfoufvmwmeJYtwl
pD;yGm;a&;orm;awGuvnf; olYxufig
tNydKiftqdkif 'DZdkif;qef;xkwfvkyfwmaMumifh
aps;uGufxJrSm a&aoewftrsKd;aygif; 100
ausmfavmuf ae&m,lxm;ygw,f/
w½kwfEdkifiHxkwf a&aoewfawGu aps;
csKdomNyD; yHkpHrsdK;pHkeJY aps;uGufudk 0ifa&muf
vmwmrdkY jynfwGif;xkwf a&aoewfawG
aps;uGufuae wjznf;wjznf;eJY aysmufuG,f
vmwmvnf; &Sdygw,f/
]]uRefawmfwdkYqdkifrSm w½kwfypönf;yJ
wifw,f/ aps;utedrfhqHk; 300 usyf uae
tjrifhqHk; 7ç000 usyf txd&Sdw,f/ oBuFef
rwdkifciftxduawmh a&mif;ae&w,f/
ypönf;'DZdkif;topfawG wpfESpfwpfcg w½kwf
uae0ifaewmyJ/ wpfESpfeJYwpfESpfrwlbl;}}vdkY
r*Fvmaps;u vJhoZift½kyfqdkifydkif&Sif rEkEk
(trnfvJT) u ajymw,f/
]]w½kwfjzpfawGu aps;oufomw,f/
ta&mifpHk? 'DZdkif;pHkw,f/ txl;tqef;av;awG
vnf;&Sdw,f/ a&mif;&0,f&wm tqifajy
awmh w½kwfypönf;udkyJwifMuw,f}}vdkY
ausmufajrmif;aps; t½kyfqdkifwpfqdkifu
ta&mif;0efxrf;wpfOD;u qdkygw,f/
oBuFefa&mufeD;vmwmeJY te,fe,f
t&yf&yfuvlawGu yGJawmftwGuf BudKwif
jyifqifaeMuNyD; yGJawmf&ufrSm a&upm;zdkY
a&aoewfawGudk &efukefrSm vm0,favh&Sd
ygw,f/ 'DESpfuawmh wjcm;ESpfawGeJY rwlbJ
&efukefNrdKUwGif;u0,f,lrIu e,fu 0,f,lrI
xuf rsm;aew,fvdkY qdkMuygw,f/
rwfvtpuae oBuFefyxraeYtxd
oBuFefa&aoewf a&mif;0,frIawG&SdNyD;
oBuFefNyD;wmeJY odkavSmifypönf; jzpfoGm;wmrdkY
ESpfpOfa&mif;tm;udk rSef;qNyD;0,f,lrSmom
tqifajyw,fvdkY qkdif&SifawGuajymw,f/
]]a&aoewfawGu oBuFefwpfwGif;yJ
a&mif;&wmav/ NyD;&ifoHk;r,fhae&mr&Sdawmh
bl;/ usef&ifodrf;xm;NyD; aemufESpfrS
jyefxkwfa&mif;&w,f/ wpfESpfeJYwpfESpf 'DZdkif;
awGu wpfrsKd;NyD;wpfrsKd;xGufaewmqdkawmh
rSmuwnf;u a&mif;tm;&SdoavmufudkyJ
csdefqNyD;rSm&wmaygh}}vdkY aejynfawmf t½kyf
vufum;qdkifu a':0gu ajymw,f/
a&aoewfaps;uGufxJrSm usyf 500 usyf
uae usyf 1ç000 0ef;usif&Sd a&aoewfawG
u 0,f,lrItrsm;qHk;eJY vlBudKuf trsm;qHk;
jzpfygw,f/ yvwfpwpfa&aoewfawGu
vlBudKufrsm;NyD; ta&mif;t0,faumif;ay
r,fhvnf; pwD;a&ydkufawGuawmh ta&mif;
t0,fat;NyD; yGJawmf&ufeD;rSom 0,f,lrI
tenf;i,f &Sdw,fvdkY ,kZeyvmZmu t½kyf
qdkif 0efxrf;wpfOD;u qdkygw,f/
]]oBuFefra&mufcifuwnf;u uav;awG
u a&aoewfudk vdkcsifaeMuw,f/ xl;xl;
qef;qef;? 'DZdkif;topfav;awGqdk&if uav;
awGu t&rf;BudKufMuw,f/ t"duu uav;
awGtwGuf a&mif;&wmqdkawmh 'DZdkif;
qef;qef;wifEdkifav ydka&mif;&avyJ}} vdkY
awmifOuúvmyNrdKUe,fu vufvDt½kyfqdkif
u a':aX;u ajymw,f/
a&mifpHka&aoewfBuD;awG udkifNyD; a&yufcHxGufwm uav;awGtwGufomru vlBuD;awGtwGufyg vlawG&JU tm½HkpdkufrIudk cH&wJh ½Id;xkwfjcif;wpfrsKd; jzpfvmygNyD...
0,foludk apmifharQmfaeonfh oBuFefa&aoewfta&mif;qkdifwpfqkdifudk awGU&pOf/ "mwfyHk -• jrefrmwkdif;(rf)
26
a'gufuvyfpfavmif;[email protected]
&Srf;jynfe,f usKdif;wHkNrdKUrSm ESpfopful;oBuFef usif;yyHku NrdKUv,frSm&SdwJh aemifwHkuef ywfywfvnfrSm r@yfawGaqmuf? wpfae ukefwpfaecef; um;eJYa&yufcHxGuf? a&yuf olu yufeJY jrefrmEdkifiHwpf0ef;rSm usif;yyHkeJY twlwlygyJ/
'gayrJh usKdif;wHkrSm ESpfopful;yGJudk olYudk,f ydkif xl;jcm;wJhenf;eJYvnf; usif;yygao; w,f/ tJ'guawmh 1410 pDtD;avmufu jzpf&yfeJY oufqdkifygw,f/ tJ'DESpfumvawG twGif;rSmqdk&if usKdif;wHkNrdKUwpf0dkufue,f awGrSm rdk;acgifNyD; awmrD;avmiffwmawGjzpf aewJhtwGuf aumufyJoD;ESHawG ysufpD;&
ovdk vlawG&JUvkyfief;awGvnf; ysufjym;cJh &ygw,f/
'@m&Dvmt& ajym&r,fqdk&if tJ'Da'o &JUapmfbGm;u aq;ukorIcH,lzdkYtwGuf q&m Owå&vdkYac:wJh emrnfBuD;eu©wfaA'ifq&m udk vdkuf&Sm&muae 'Dtjzpftysufu pyg w,f/
q&mOwå&u wGufcsufMunfhvkdufwJh tcgrSm jrefrmeu©wfaA'tvdkt& usKdif;wHk NrdKU[m wevFmeHjzpfNyD; N*dKvfoGm;N*dKvfvm t& veJY wpfwef;wnf; usa&mufaeovdk wpfzufrSmvnf; tJ'DNrdKU&JU wkdif;&if;om; acgif;aqmif ,Gef;trsKd;awG[m &m[kN*dKvf xJa&mufaeygw,f/ 'gaMumifh rdk;acgifa&&Sm; jzpfaewmvdkY a[mvdkufygw,f/
tJ'DvdkjzpfaewmudkajyaysmufzdkYtwGuf
rdkif;a,mif;&Gmu wdkif;vdkifwdkif;&if;om; 24 OD;udk usKdif;wHkNrdKUqDac:um teDa&mifeJY tjzLa&mif0wfpHk 0wfqifapygw,f/ NyD;awmh oBuFef'kwd,aeY aeYv,fwpfem&DavmufrSm NrdKUv,fu p0fvHkuwfewfuGef;rSm eE´aA&d pnfawmfBuD;udk oGm;xm;cdkif;NyD; wpf&ufvHk;
rem;wrf; wD;cdkif;NyD; ,MwmacszdkY rSmvkduf ygw,f/
tJ'gtjyif yg;pyfxJrSm teDa&mif]v} wpfpif;iHkxm;wJh zm;wpfaumif (&m[kN*dKvf udk ukd,fpm;jyKwJh) yHkwludk usKdif;wHkNrdKUta&SU ajrmufbufu erf hcrf;acsmif;em;u avmifukyf(zm;&Gm)rSm &THUeJY xkvkyfapygw,f/oJyHkapwDwpfqludkvnf; tJ'DrSm wnfckdif; ygw,f/
pnfawmfudk 24 em&D tqufrjywf wD;apNyD;wJhtcgrSmawmh pnfawmfudk ewfuGef;uae jyefo,foGm;zdkY q&mOwå&u nTefMum;xm;ygw,f/ NrdKUrdNrdKUzESpfOD;u r*Fvokwf&GwfNyD; apwDeJY zm;½kyfwkudk uefawmhaeMuwJh zm;&GmqDrSm pnfawmfudk oGm;xm;wJhtcgrSm vlawGwef;pDNyD; vdkuf oGm;MuzdkYvnf; rSmMum;vdkufygw,f/
eu©wfaA'q&m rSmMum;wJhtwdkif; &Gmom;awG jyKvkyfvdkufNyD;wJhaemufrSmawmh tJ'Da'orSm rdk;awG rSefrSefjyef&Gmvmygo wJh/ aumufyJoD;ESHawGvnf; pdrf;pdrf;pdkpdkeJY jyefjzpfvmNyD; v,form;awG&JU vkyfief;cGif vnf; jyefNyD; touf0ifvmygw,fwJh/ 'gaMumifh tJ'De,fu apmfbGm;vnf; tJ'D tcrf;tem;udk ESpfpOfESpfwdkif; usif;yzdkY trdefYxkwfvdkufygowJh/
tckacmwfrSmawmh usKdif;wHka&obif yGJukd NrdKUv,fu ewfuGef;rSm xHk;wrf;pOfvm twdkif; pwifNyD; usif;yMuygw,f/ r*Fvm c½k oif;udkrIwfNyD; a'oqdkif&m tmPmydkif awGeJY yGJawmfusif;ya&;aumfrwDOuú|u rdefYcGef;awG a>cMuygw,f/
tJ'DtpDtpOfawG NyD;wJhaemufrSmawmh ausmif;olausmif;om;awGeJY wkdif;&if;om; tzGJUawG udk,fpm;jyKwJh tutzGJU? tqdktzGJU awGu oDqdkujyajzazsmfMuygw,f/ pnf awmfBuD;udk wD;zdkY wm0efay;cHxm;&wJh wdkif;vdkifwdkif;&if;om;awGvnf; wdkif;&if; om;tzGJUawGxJrSm yg0ifygw,f/
aemufwpfaeYrSmawmh ewfuGef;rSm vlawG jyefqHkMuygw,f/ aeYv,fwpfem&DwdwdrSm awmh ewfqdk;awGudk armif;xkwfzdkYeJY r*Fvm &SdwJh ESpfopfudkBudKqdkzdkY pnfawmfBuD;udk 24 em&Dwdwd rem;wrf;wD;r,fhae&mrSm eE´aA&d pnfawmfBuD;udk pifay:wifygw,f/
pifay:wifvdkufwJhtcsdef rSmyJ pnfawmf BuD;udk NrdKUe,ftkyfcsKyfa&;r·;u tarT;eHYom a&awGeJY jzef;yufNyD; ckESpfcsufwD;vdkuf ygw,f/ pnfawmfwpfcsufwD;wdkif; vlawG u tkyfcsKyfa&;r·;? jynfoljynfom;eJY EdkifiHawmfcsrf;om<u,f0NyD; pnfyifapzdkYeJY pnfawmfoH pMu0Vmxdwdkif jrnf[nf;apzdkY wkdifwnfMuygw,f/
tJ'Dvdk wdkifwnfoHawGeJY pnfawmfBuD; udk ckESpfcsufwD;NyD;wJhaemufrSmawmh pnf
awmfudk aemufaeY aeUv,fwpfem&Dtxd rem;wrf;wD;zdkY wdkif;vdkifwdkif;&if;om;acgif; aqmifwpfOD;&JU vufxJudk pnfawmfudk vTJtyfvdkufygw,f/ tJ'DaemufrSmawmh pnfawmfudk pifay:ucsNyD; vGdKifarG-rdkif;,ef; vrf;u zm;&GmqDudk vlwef;BuD;eJYtwl vdkufyg ydkYaqmifMuygw,f/ zm;&GmrSm &THUzm;½kyfeJY oJapwDudk ESpfopful;twGuf ESpfwdkif; jyKvkyfMuygw,f/
vrf;wpfavQmufrSm wdkif;vdkif*Dwynm &SifawGu pnfawmfudk wD;cwfvmcJhMuNyD; wjcm;olawGuawmh a&mifpHktvHav;awG udk udkifvmMuygw,f/ 'Dvlwef;BuD;[m zm;½kyfwkeJY oJapwDudk uefawmh&mae&mudk oGm;aeMuwmjzpfwJhtwGuf ab;uae &yf MunfhwJholawGuvnf; uHaumif;jcif;awG &&SdapzdkYtwGuf pnfawmfvdkufydkYwJh vlwef; BuD;udk tarT;eHYom&nfawGeJY yufzsef;Mu ygw,f/
oBuFefaemufqHk;&ufrSmawmh pnfawmf BuD;udk usKdif;wHku r[mrkedbk&m;udk o,foGm; Muygw,f/ tJ'DrSm usKdif;wHkNrdKUapmifhewf&JU ewfuGef;&Sd&m anmifyifwpfyif teD;rSm &SdwJh 0yfqHkcrf;bkef;BuD;ausmif;u oHCm awmfav;yg;u pnfawmfudk tarT;eHYomawG eJY zsef;yufay;NyD; *gxmrEÅ&m;awG &Gwfzwf ref;rIwfay;ygw,f/ NyD;wJhtcgrSmawmh 'Dpnf awmfBuD;udk 0yfuefZHbkef;BuD;ausmif;rSm aemufESpftxd jyefNyD; odrf;xm;Muygw,f/oD&drif;xGef; bmomjyefonf/ g
r*FvmESpfopfudk pnfwD;NyD;ul;ajymif;MuwJh usKdif;wHkoBuFef
&Srf;jynfe,f? usKdif;wHkNrdKU ESpfopful;yGJ tcrf;tem; usif;yaeyHk/ "mwfyHk è a'gufuvyfavmif;
28
tcGifhta&;r&cJhygbl;/ a&&Sm;wJhae&ma'o
jzpfwmuwpfaMumif;? a&upm;wJhypönf;
uvnf; tckacwfvdkrsKd; raumif;wJhtjyif
a&yufcHr,fholuvnf;r&Sdygbl;/ udk,fu
a&yufcsifwJh rdef;uav;&Sd&ifawmifrS olu
tdrftjyifrxGuf&if a&yufzdkYtcGifhta&;
r&Sdygbl;}}vdkY oluqdkygw,f/
]]oBuFefwGif;qdk&if tvkyfvkyfvdkY ydkaumif;
w,fvdkY xifwmyJ/ pmzwfvdkYvnf;aumif;
w,f/ ydawmufyifMunfhNyD;awmhvnf; oHa0*
,lp&maumif;ygw,f/ a0a0qmqm yGifhae
ayr,fh tcsdefwpfPav;twGif;rSmyJ vlawG
&JU vdkcsifwyfrufrIavmbaMumifh tyGifhawGeJY
a0qmae&muae tudkif;tcufawG usKd;yJh
ysufqD;&wJh b0udkcsufcsif;a&mufoGm;wmudk
MunfhNyD; oHa0*&wmyg}}vdkY olu ajymw,f/
]]vlBuD;awGu oBuFefwGif; bkef;BuD;
ausmif;oGm;&if uRefawmfwdkYudkyg ac:oGm;
avh&Sdygw,f/ ESpfa[mif;uae ESpfopfudk
ul;ajymif;wJh tcgor, jzpfwmaMumifh
bkef;BuD;ausmif;rSm tv·twef;awG?
pwk'domrkefYawGauR;wmaMumifh bkef;BuD;
ausmif;udkvdkufoGm;&wmudkvnf; aysmfyg
w,f/ tJ'gaMumifhbkef;BuD;ausmif;oGm;wJh
tavhtusifh&vmNyD; OykofoDvapmifh,l&wJh
oabmw&m;tESpfom&udk em;vnfvm
ygw,f/ tJ'gaMumifh i,fi,fwkef;u b0udk
aumif;w,fvdkYjrifygw,f}}vdkY oluqdkygw,f/
jrefrmtrsdK;orD;awG&JU oBuFefumv
twGif; 0wfpm;qif,ifrIeJY ywfoufNyD;
'g½dkufwmMunfpdk;xGef;u ]]uRefawmfwdkY
acwfwkef;u a&upm;MuwJh rdef;uav;awGu
tyGifh½dkufxbD vHkvHkjcHKjcHKav;awGeJYqdkawmh
jrif&wmoabmusrdygw,f/ tckacwf
wlrt&G,f? orD;t&G,f? ajr;t&G,f rdef;uav;
awG&JU 0wfpm;qif,ifyHkMunfhNyD;awmh aMumuf
rdw,f/ aemif'Dxufydkqdk; vm&ifqdkwJhtawG;
eJY awG;rdNyD;aMumufwmyg}} vdkY qdkygw,f/
jrefrm½dk;&mESpfopful;wJh oBuFefqdkwm
usif;yaeus tcgor, rajymif;vJayr,fh
ajymif;vJvmwJh acwfa&pD;aMumif;aMumifh
jrefrmrdef;uav;awG&JU ,Ofaus;rIyHkpH
uGmjcm;vmw,fvdkY olu ajymw,f/
avmbw&m;awGudkom rxdef;odrf;Edkif&if
aemifESpfawGrSm jrefrm½dk;&moBuFefudk yHkazmf
wJhtcg jrefrmh,Ofaus;rIeJYqefYusifNyD; ydkqdk;
vmEdkifygw,fvdkY 'g½dkufwmMunfpkd;xGef;u
oBuFefwGif; vli,fawGo½kyfysuf0wfpm;
qif,ifNyD; aysmfyg;aomif;usef;MuwmeJY
ywfoufNyD; olY&JUtjrifudk ajymw,f/
]][D&dMowåyw&m;qdkwJh t&Sufw&m;eJY
taMumufw&m;ESpfyg;u avmuudk apmifh
a&SmufaewJhw&m;ESpfyg;yg/ t&SuftaMumuf
om r&Sdawmh&if avmuBuD; ysufpD;r,fhoabm
oufa&mufr,f/ tJ'gaMumifh rdrdudk;uG,f&m
bmomw&m;udk udkif;½dIif;Mur,fqdk&if o½kyf
ysuf0wfpm;qif,ifrIudk avsmhenf;apr,fvdkY
xifygw,f/ tckacwfuJaewJh uav;awG
u bmomw&m;eJY uif;a0;aew,fvdkY xif
ygw,f}}vdkY olu qdkygw,f/
jrefrmh½dk;&mESpful;wJh twmoBuFefrSm
jrefrmvlrsKd;rsm;omru urÇmht&yf&yfrS EdkifiH
jcm;om; c&D;oGm;{nfhonfrsm;uvnf; yg0if
qifETJavY&dSygw,f/ jrefrmh½dk;&m oBuFeftcsdef
tcgudkudkufNyD; wrifvma&mufvnfywf
jrefrmh½dk;&m ESpfopful;oBuFef[m ae&m a'o? aysmf&TifyHkcsif; rwlnDMuayr,fh tm;vHk;&JU&ifxJrSm oBuFefqdkwJh tESpfom& udk cHpm;rdwmjcif;uawmh twlwlyJ jzpf vdrfhr,fvdkY xifygw,f/
jrefrmh½kyf&Sifavmu&JU q&mwpfqljzpfwJh
tu,f'rD 'g½dkufwmMunfpdk;xGef;u a&Tbdk
Zmwdtnmom;jzpfwmrdkY i,fb0&JUoBuFef
yHk&dyfawGudk ajcmufaoGUpGmeJYyJ ukefqHk;jzwfoef;
cJh&NyD; uav;b0u a&upm;p&m &Sm;yg;wm
aMumifh ykqdk;pkwfudk 0g&SmvkyfNyD; caemfceJY
a&>ywfwHeJYa&yufcJh&w,fvdkY qdkygw,f/
tJ'Da&>ywfuvnf; wpfreufcif;avmufom
oHk;vkdY&NyD; oBuFef&uftm;vHk; a&>ywfjyifae
&wmeJY tcsdefukefwmygyJvdkY qdkygw,f/
]]i,fi,fwkef;uoBuFefqdk&if a&&Sm;&Sm;eJYyJ
jzwfoef;cJh&ygw,f/ a&yuf&r,fholuvnf;
r&Sd? a&yufypönf;uvnf; &Sm;yg;w,f/ tck
acwfrSmvdk aumif;wJha&upm;ypönf;r&SdcJhyg
bl;}} vdkY touf 69 ESpf&SdNyDjzpfwJh 'g½dkufwm
Munfpdk;xGef;u ajymw,f/
]]uRefawmfwdkYt&G,fwkef;u aysmf&r,fh
i,fpOfb0 oBuFefcsdefcg? ,aeYacwfoBuFef? vli,fawG o½kyfysuf0wfpm;qif,ifrIeJYywfoufNyD; tu,f'rD 'g½dkufwm Munfpdk;xGef;u a0zefajyMum;xm;ygw,f/
tckacwf ajr;t&G,frdef;uav;awG 0wfpm;qif,ifyHkMunfhNyD; aMumufrdw,f
MuwJh EdkifiHjcm;om;awG&Sdovdk MuHKBudKufvdkY
yg0ifqifEGYJcGifh&oGm;wJh EdkifiHjcm;om;awG
vnf;&Sdygw,f/ b,fvdkyJjzpfjzpf tdrf&Sifjzpf
wmrdkY uRefrwdkYu aEG;axG;pGm BudKqdk&rSmyg/
]]tdrf&Sifudk,fwdkifu xdef;xdef;odrf;odrf;?
,Of,Ofaus;aus;? odrfodrfarGUarGUeJYaeEdkif
r,fqdk&if aumif;wmaygh/ tajymtqdk? tae
txdkifutp atmufwef;usaer,fqdk&if
&Sufp&maumif;ygw,f}}vdkY olu ajymw,f/
jrefrmh½dk;&m ESpful;oBuFefonf jrefrm
vlrsdK;rsm;tzdkY r*Fvm,lMuaom tcsdeftcg
ygyJ/ bkef;BuD;ausmif;wdkY? bk&m;apwDwdkYrSm
OykofoDvapmifhNyD; r*Fvm,lMuolawGvnf;
&SdNyD; wpfOD;ESifhwpfOD; aysmf&TifMuyHk? jzwfoef;Mu
yHkjcif;vnf;rwlMuygbl;/ tJ'DtxJurSm
oBuFeftcsdeftcgrSm at;aq;pGmjzwfoef;
avh&SdwJh 'g½dkufwm Munfpdk;xGef;u 'DESpf
oBuFefrSmvnf; ESpfouf&mpmtkyfawGzwf&if;
wpfOD;wnf;at;aq;pGmyJ ukefqHk;zdkY tck
uwnf;u qHk;jzwfxm;w,fvdkY qdkygw,f/
ESpfwpfESpf&JUtqHk;jzpfNyD; ESpfwpfESpf&JU
tpjzpfwJh oBuFefcsdefcgrSm jzwfoef;cJhwJh b0
wpfavQmuf trSwfw&rsm;pGmxJu trSwf
w&wpfcktaeeJYusef&Sd trSwf&aeapzdkY
aysmf&TifpGmjzwfoef;Muyg pdkYvm;&Sif/ g
tu,f'rD 'g½dkufwm Munfpdk;xGef;/
29
30
(7)&ufom;orD;rsm;twGuf uHMur®ma[mZ,m; q&m atmifjrifausmftrSwf (103)? 3- vTm? ordefA&rf;vrf;? wmarGNrdKUe,f? &efukefNrdKU/ zkef;- ¼ 09- 7313 5632? 09 4500 29183
arG;aeY zGm;vu©Pm usef;rma&; ynma&; pD;yGm;a&; vlrIa&; tcspfa&; tdrfaxmifa&; EdkifiHjcm;c&D; ab;&eftEÅ&m,f ,Mwm
we*FaEG
t"dywd aumif; aumif; aumif; oihf aumif; aumif; aumif; vlvdrf a&oefYESihf ,yfv·&mZ aumif; aumif; oihf oihf oihf aumif; aumif; tyl? vQyfppf qGrf;qefpdrf; avmif;v·
txGef; aumif; oihf oihf aumif; aumif; oihf oihf a&ab; ZD0dw'ge (a&owå0g)odkuf ESvHk;tm;enf; aumif; oihf aumif; oihf oihf aumif; twGif;&ef aoG;v·? opfoD;v·ykwd ul;pufa&m*g aumif; aumif; aumif; oihf aumif; aumif; tjyif&ef xD;v·r&P tm½kHaMum nHh aumif; nHh nHh nHh aumif; twGif;&ef ajymif;? yJ? cdkpmauR;b*F rsufpd aumif; oihf oihf aumif; aumif; oihf vlvdrf qDrD;v·? a&oefYv·
wevFm
t"dywd aumif; nHh aumif; oihf oihf oihf oihf rdwfaqGwk qyfjym? y0gv·&mZ aumif; aumif; oihf aumif; nHh nHh aumif; vlvdrf 'efaygufv·
txGef; aumif; aumif; aumif; aumif; oihf oihf aumif; olcdk; oGm;wdkufaq;v·odkuf aumif; aumif; aumif; nHh aumif; aumif; aumif; tjyif&ef ema&;ulnDrIrsm;vkyfykwd vnfacsmif; aumif; oihf oihf oihf oihf aumif; vlvdrf acgif;avQmf&nfv·r&P aoG;tqdyf aumif; oihf oihf oihf oihf oihf tjyif&ef a&oefYv·b*F ESvHk;tm;enf; nHh oihf oihf oihf oihf nHh twGif;&ef bk&m;? ausmif;oefY&Sif;a&;
t*Fg
t"dywd aumif; aumif; aumif; aumif; oihf aumif; aumif; tjyif&ef aq;? a&arT;v·&mZ aumif; aumif; nHh oihf nHh oihf nHh twGif;&ef yef;v·? zdeyfv·
txGef; aumif; aumif; aumif; aumif; oihf oihf aumif; vlvdrf zsmv·? aumfaZmv·odkuf aumif; aumif; oihf oihf aumif; aumif; aumif; rD;ab; ,yf? ,dkoHk;rsKd;v·ykwd zsm;emudkufcJ nHh nHh nHh oihf oihf oihf rdwfaqGwk ZD0dw'ge (a&owå0g)r&P ul;pufa&m*g aumif; aumif; oihf oihf oihf nHh wd&pämef EGrf;yg;olrsm;udk pGefYMuJb*F tpmraMu aumif; aumif; oihf oihf oihf aumif; olcdk; qGrf;qefpdrf; avmif;v·
Ak'¨[l;(&m[k)(8)
t"dywd 0rf;csKyfysuf aumif; aumif; aumif; aumif; oihf aumif; tjyif&ef ,yf? yefumv·&mZ azma&mif aumif; oihf oihf oihf oihf aumif; twGif;&ef aoG;v·
txGef; vQm? oGm; nHh aumif; aumif; oihf aumif; oihf rdwfaqGwk z½ko0gpma&Smifodkuf pdwfzdpD;rI nHh nHh oihf oihf oihf nHh a&ab; ZD0dw'ge (iSuf^ig;)ykwd tpmtdrf oihf aumif; aumif; oihf oihf aumif; twGif;&ef a&oefYv·r&P 0rf;avQm aumif; oihf aumif; oihf oihf aumif; avab; xD;^rsufESmokyfy0gv·b*F emwm&Snf aumif; aumif; oihf aumif; aumif; aumif; twGif;&ef tdkrif;rpGrf;olrsm;udk v·
Mumoyaw;
t"dywd aumif; aumif; oihf oihf oihf oihf aumif; rD; a&TouFef;uyfv·&mZ aumif; aumif; aumif; aumif; oihf aumif; aumif; tjyif&ef 'Haygufv·
txGef; aumif; aumif; oihf aumif; aumif; aumif; aumif; twGif;&ef o&ufoD;oeyfv·odkuf 0rf;csKyf aumif; aumif; aumif; oihf oihf aumif; olcdk; rsufpOf;v·ykwd ava&m*g oihf aumif; aumif; aumif; aumif; oihf vlvdrf w&m;pD'Drsm;v·r&P tpmtdrf nHh nHh aumif; oihf oihf nHh a&ab; axmywfqGrf;v·b*F tm½kHaMum nHh aumif; oihf oihf aumif; oihf rdwfaqGwk vrf;wHwm;tv·
aom Mum
t"dywd aumif; nHh oihf aumif; aumif; aumif; nHh a&ab; ZD0dw'ge (iSuf)&mZ aumif; aumif; oihf oihf oihf aumif; aumif; twGif;&ef qDrD;v·? xD;v·
txGef; qD;yl^csKyf aumif; aumif; aumif; oihf aumif; aumif; tjyif&ef acG;pmauR;ygodkuf 0rf;ysuf aumif; aumif; aumif; oihf oihf oihf twGif;&ef xD;^zdeyf^yef;v·ykwd aoG;wufus nHh aumif; aumif; aumif; aumif; nHh rdwfaqGwk qDrD;v·^tkef;qGrf;uyfr&P aoG;^qD; aumif; aumif; oihf oihf oihf aumif; vlvdrf ema&;ulnDrIrsm;vkyfb*F 0rf;udkuf aumif; oihf oihf oihf aumif; aumif; tjyif&ef odrf^ausmif;ukokdvfjyK
pae(udwf)(9)
t"dywd qD;csKyf aumif; aumif; oihf oihf oihf aumif; twGif;&ef ,dkudk;rsKd; v·&mZ zsm;emudkufcJ nHh nHh oihf oihf aumif; nhhH rdwfaqGwk zsm? tcif;? aumfaZmv·
txGef; ESvHk; aumif; oihf aumif; nHh oihf oihf avab; EGrf;yg;olrsm;udk aiGv·odkuf tla&mif nHh aumif; aumif; oihf oihf nHh rdwfaqGwk bk&m;apwDxHk;ouFef;uyfykwd av;bufem aumif; oihf nHh nHh oihf oihf obm0ab; a&TouFef;uyfv·r&P ul;pufa&m*g oihf aumif; oihf oihf oihf oihf ya,m* a&TxD;qufuyfb*F vdyfacgif; aumif; aumif; nHh oihf aumif; aumif; Oyapä'uuH EdkYqGrf;qufuyf
&efukefNrdKUv,fwpfae&mwGif vli,fav;wpfOD;u ydawmufyef;rsm;udk 0g;vHk;&Snfjzihf
cl;,laepOf/ ydawmufyef;onf wpfESpfwGif wpfBudrfwnf;om yGihfavh&Sdonf[k tqdk&Sdonf/
ydawmufyef;yGihfcsdef wdkawmif;ayrJhvnf; tm;vyf&ufjy,k*f jzpfojzihf vlBudKufrsm;aomyef;
jzpfonf/ "mwfyHk – jrefrmwdkif;(rf)
{NyDrdk;u ydawmufyef;awG vIdifvIdifyGihfap