380
TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 1 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya BrÀhmaÉa. I also felt that such a work could also lay the foundation for all future research work on the TaittirÁya BrÀhmaÉa, as a critical edition is the most basic of building blocks for any good research. Though this is by no means a critical edition, I hope to bring it to perfection. There are a few more texts of the TaittirÁya ÞÀkhÀ which will become available as and when they are ready. This is the first time that the Sanskrit text of the TaittirÁya BrÀhmaÉa with accents is available via the Internet. This throws open many new vistas for researchers and Indologists for study. I am aware of the fact that this and other related works are delayed beyond any reasonable means. This delay is due to factors over which I have no control. The extant printed versions of the texts suffered some major drawbacks. Firstly, they were based on MSS lying around in various Indological institutions mostly in DevanÀgarÁ. Works in languages such as Grantha were ignored, even though everyone accepts that the TaittirÁya ÞÀkhÀ is one best preserved. The Grantha texts have also played a crucial role in this. Another drawback is the non-representation of all accents in texts as it was felt that these should be learnt only from the Guru. This brings us to the next problem area. Most editions have ignored the wisdom preserved in the oral traditions. The current work has attempted to rectify these defects and produce a clean text. Though detailed lists were prepared for editing the texts, it could not be strictly adhered to due to limitations imposed by Unicode. These have however been documented. Another area where the current text is deficient is in the area of variants, which have been totally ignored. The additional passages appearing in the Andhra (Telugu) texts have also been ignored. Wherever sufficient material was not available, those areas to have been documented but not yet pointed out in the text. I will attempt to produce these and the PratÁkas as separate documents.

TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 1 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma

Chennai 2005

Preface

The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya BrÀhmaÉa. I also felt that such a work could also lay the foundation for all future research work on the TaittirÁya BrÀhmaÉa, as a critical edition is the most basic of building blocks for any good research. Though this is by no means a critical edition, I hope to bring it to perfection. There are a few more texts of the TaittirÁya ÞÀkhÀ which will become available as and when they are ready.

This is the first time that the Sanskrit text of the TaittirÁya BrÀhmaÉa with accents is available via the Internet. This throws open many new vistas for researchers and Indologists for study. I am aware of the fact that this and other related works are delayed beyond any reasonable means. This delay is due to factors over which I have no control.

The extant printed versions of the texts suffered some major drawbacks. Firstly, they were based on MSS lying around in various Indological institutions mostly in DevanÀgarÁ. Works in languages such as Grantha were ignored, even though everyone accepts that the TaittirÁya ÞÀkhÀ is one best preserved. The Grantha texts have also played a crucial role in this.

Another drawback is the non-representation of all accents in texts as it was felt that these should be learnt only from the Guru. This brings us to the next problem area. Most editions have ignored the wisdom preserved in the oral traditions.

The current work has attempted to rectify these defects and produce a clean text.

Though detailed lists were prepared for editing the texts, it could not be strictly adhered to due to limitations imposed by Unicode. These have however been documented. Another area where the current text is deficient is in the area of variants, which have been totally ignored. The additional passages appearing in the Andhra (Telugu) texts have also been ignored. Wherever sufficient material was not available, those areas to have been documented but not yet pointed out in the text.

I will attempt to produce these and the PratÁkas as separate documents.

Page 2: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 2 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

The entire work was made possible only by the kind guidance and financial assistance of Mr. Ulrich Stiehl, to whom the entire Indological community should be indebted. He has brought a lifetime of experience from the print industry to bear on this project and assisted in developing the fonts as per requirements. My thanks also to Mr. Gopalakrishnan Santhanam who helped in the proofreading of the texts.

My thanks are also due to Mr. Vijayaraghavan Bashyam, Shri R. Sundar, Mr. Ravi Mayavaram, and Mr. Lakshmi Narasimhan for their financial support for the project.

Despite any problems that may exist in these electronic texts they are potentially so valuable. I hope that this work forms a basis on which better works can be done. The purpose of this work will have been achieved if Indologists and scholars start using this as a benchmark text.

The following works were used in the producing this text:

• TaittirÁya BrÀhmaÉa text, with the commentary of Bhatta Bhaskara Mishra - Mahadeva Sastry, A and Srinivasacharya, L - Vols. 1-4, Mysore Govt. Library Series, 1908-1913, MLBD reprint

• TaittirÁya BrÀhmaÉam - Godbole, V.S. et al. 1934 - Anandasrama Sanskrit Series 37 (3 Vols).

• TaittirÁya BrÀhmaÉam - 3 Vols. - Nag Prakashan, Delhi

• TaittirÁya BrÀhmaÉam - G.K. Seetharaman - Your Family Friend Delhi.

• TaittirÁya BrÀhmaÉa (Edition in Grantha) - Heritage India Educational Trust, Chennai 2004 (Reprint).

Despite close scrutiny and vigilance, a few errors could have crept in owing to my lack of concentration. Users are requested to make note of and forward these to [email protected].

I also thank the people at Omkarananda Ashram who have generously put their Itranslator software in the public domain thereby making this project feasible.

I conclude by thanking the various institutions and individuals who have lent, procured or presented to me various versions of the texts and also by once again thanking Mr. Ulrich Stiehl for having made this project possible.

Subramania Sarma

Copyright Notice:

© Copyright by Subramania Sarma, Chennai 2005. All rights reserved.

No part of this work may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, internet,

or otherwise, without the prior written permission of the author of this work.

Page 3: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 3 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 1, Chapter 1 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[1-1-1-1]]

सध त िजतम। सध त िजतम। इष सध ता म िजतम। ऊज सध ता म िजतम। रिय सध ता म िजतम। पि सध ता म िजतम। जा सध ता म िजतम। पशध ता िजतम। तोिस जनधाः। दवाा शपाः णय॥ १॥ [[1-1-1-2]]

सवीरा जाः जनयरीिह। शः शशोिचषा। तोिस जनधाः। दवाा मिपाः णय । सजाः जाः जनयरीिह। मी मिशोिचषा। सजमानौ िदव आ पिथाऽऽय । सध त िजतम। ाण सध त म िजतम। अपान सध त म िजतम॥ २॥ [[1-1-1-3]]

ान सध त म िजतम। च सध त िजतम। ो सध त िजतम।

मन सध त िजतम। वाच सध ता म िजतम। आय आयम धम। आययाय धम। आययपतय धम। ाणः ाण म धम। ाण याय धम॥ ३॥ [[1-1-1-4]]

ाण यपतय धम। च म धम। चयाय धम। चयपतय धम। ो ो म धम। ो याय धम। ो यपतय धम। तौ दवौ शामिनौ। कयत दवीिवश । कयत मानषीः॥ ४॥ [[1-1-1-5]]

इषमजमास धम। ाणाशष। जा मिय च यजमान च। िनर शड। िनरो मक । अपनौ शडामक सहामना । श सिमदिस। मिन सिमदिस। स थमः स कितिवकमा। स थमो िमो वणो अिः। स थमो बहितििकान। ता इाय सतमाजहोिम॥ ५॥

Page 4: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 4 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

नयपान सध त म िजत ाण याय ध मानषीरि च॥ १॥ [[1-1-2-1]]

किकािमादधीत। एता अनम। यिकाः। ायामवन दवतायामाधाय। वचसी भवित। मख वा एताणाम। यिकाः। यः किकािमाध। म एव भवित। अथो ख॥ १॥ [[1-1-2-2]]

अिनिमपचायि। गहान ह दाको भवित। जापती रोिहयामिमसजत। त दवा रोिहयामादधत। ततो व त सवाोहानरोहन। तोिहय रोिहिणम। यो रोिहयामिमाध। ऋोव। सवाोहा ोहित। दवा व भाः सोऽिमािध॥ २॥ [[1-1-2-3]]

तषामनािहतोऽिरासी त। अथ ो वाम वपाामत। त पनवोरादधत। ततो व तान वाम वसपावतत। यः परा भः सापीयाात।

स पनवोरिमादधीत। पनरवन वाम वसपावतत। भो भवित। यः कामयत दानकामा म जाः िरित। स पवयो फोरिमादधीत॥ ३॥ [[1-1-2-4]]

अयो वा एतम। यव फनी। अयमित तमाय ददाित। दानकामा अ जा भवि। यः कामयत भगी ािमित। स उरयो फोर िमादधीत। भग वा एतम। यर फनी। भयव भवित। कालका व नामासरा आसन॥ ४॥ [[1-1-2-5]]

त सवगाय लोकायािमिचत। पष इकामपादधाष इकाम। स इो ाणो वाण इकामपाध । एषा म िचा नामित। त सवग लोकमाारोहन। स इ इकामावहत। तऽवाकीय। यऽवाकी य। त ऊणावभयोऽभवन। ावदपतताम॥ ५॥ [[1-1-2-6]]

तौ िदौ ानावभवताम। यो ातवाात।

Page 5: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 5 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

स िचायामिमादधीत। अवकीयव ातान। ओजो बलिमिय वीयमा। वसा ाणो ऽिमादधीत। वसो व ा णतः। एवनमतावाधाय। वचसी भवित। मख वा एततनाम॥ ६॥ [[1-1-2-7]]

यसः। यो वसाऽिमा ध। म एव भवित। अथो योिनममवन जातमाध। ी राज आदधीत। ीो व राजतः। एवनमतावाधाय। इियावी भवित। शरिद वय आदधीत। शर वयतः॥ ७॥ [[1-1-2-8]]

एवनमतावाधा य। पशमावित। न पवयो फोरिमादधीत। एषा व जघा राि सवर। यव फनी। पित एव सवरािमाधाय। पापीयावित। उरयोरादधीत। एषा व थमा राि सवर। यर फनी। मखत एव सवरािमाधाय। वसीयावित।

अथो ख। यदवन य उपनम त। अथादधीत। सवाि ॥ ८॥ खािध फोरिमादधीतासपततामतना वयतर फनी ष॥ २॥ [[1-1-3-1]]

उि। यदवाा अमम। तदप हि। अपोऽवो ित शा । िसकता िनवपित। एता अव ानर पम। पणव व ानरमव। ऊषािवपित। पिवा एषा जननम। यषा॥ १॥ [[1-1-3-2]]

पामव जननऽिमाध। अथो सा न एव। सान तशनाम। यषा। ावापिथवी सहाा म। त िवयती अताम। अव नौ सह यियिमित। यदमा यियमासी त। तदामदधात। त ऊषा अभवन॥ २॥ [[1-1-3-3]]

यदा यियमासी त।

Page 6: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 6 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तदमामदधात। तदद मिस कम। ऊषािवपदो ायत। ावापिथोरव यियऽिमाध। अिदवो िनलायत। आख प का। स पिथव ािवशत। स ऊतीः कवाणः पिथवीमन समचरत। तदाखकरीषमभवत॥ ३॥ [[1-1-3-4]]

यदाखकरीष सभारो भवित। यदवा त म। तदवाव। ऊज वा एत रस पिथा उपदीका उिहि। यीक म। यीकवपा सभारो भवित। ऊजमव रस पिथा अव। अथो ोमव। ो तिथाः। यी क॥ ४॥ [[1-1-3-5]]

अबिधरो भवित। य एव वद। जापितः जा असजत। तासाममपा ीयत। ता सदमप ािभनत। ततो व तासाम नाीयत। य सद सभारो भवित। ना गहऽ ीयत। आपो वा इदम सिललमासीत। तन जा पितरात॥ ५॥

[[1-1-3-6]]

कथिमद ािदित। सोऽपयरपण ितत। सोऽमत। अि व तत। यििदमिधिततीित। स वराहो प कोप मत। स पिथवीमध आ त। ता उपहोदमत। तरपण ऽथयत। यदथयत॥ ६॥ [[1-1-3-7]]

तिथ पिथिवम। अभा इदिमित। त भिमम। ता िदशोऽन वात समवहत। ता शकरािभर हत। श व नोऽभिदित। तकराणा शकरम। यराहिवहत सभारो भवित। अामवाछारमिमा ध। शकरा भवि ध ॥ ७॥ [[1-1-3-8]]

अथो शाय। सरता अिराधय इाः। आपो वण पय आसन। ता अिरायत। ताः समभवत। त रत पराऽपतत। तिरयमभवत। यिरयमपाित।

Page 7: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 7 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सरतसमवािमाध। पष इ ातसो बीभत इाः॥ ८॥ [[1-1-3-9]]

उरत उपाबीभाय। अित यित। आितमवाितयित। अिदवो िनलायत। अो प का। सोऽ सवरमितत। तदाम। यदाः सभारो भवित। यदवा त म। तदवाव॥ ९॥ [[1-1-3-10]]

दवा वा ऊज भज। तत उर उदितत। ऊवा उर । यदौरः सभारो भवित। ऊजमवाव। ततीयािमतो िदिव सोम आसीत। त गायाहरत। त पणमित। तणऽभवत। तण पणम॥ १०॥ [[1-1-3-11]]

य पणमय सभारो भवित। सोमपीथमवाव। दवा व वद। तण उपाणोत। सवा व नाम।

यणमय सभारो भवित। वचसमवाव । जापितरिमसजत। सोऽिबभ मा धतीित। त शाऽशमयत॥ ११॥ [[1-1-3-12]]

त शिमम। यमीमय सभारो भवित। शाा अदाहाय। अः स यतः। िवकत भा आ त। यकतः सभारो भवित। भा एवा व। सदयोऽिराधय इाः। मतोऽिरिमतमयन। त ता दयमािन। साऽशिनरभवत। यदशिनहत व सभारो भवित। सदयमवािमाध॥ १२॥ ऊषा अभवभवीको ऽादथय बीभथ इा पणमशमयदि ीिण च॥ ३॥ [[1-1-4-1]]

ादशस िवामिमादधीत। ादश मासा सवरः। सवरादवनमवाध। यादशस िवामादधीत। पिरिमतमवीत। चिनिमत आदधीत। इयादशिवा मा३ इित। पिरिमत चवापिरिमत चाव। अनत व वाचा वदित। अनत मनसा ायित॥ १॥

Page 8: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 8 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-1-4-2]]

चव सम। अा३िगाह। अदशिमित। तम। यिनिमतऽिमाध। स एवनमाध। तादािहतािनानत वदत। ना ाणोऽना ाह वसत। स ािरािहतः। आयी व राि ॥ २॥ [[1-1-4-3]]

आयाः पशव । ऐमह । न गाहपमादधाित। पशनवाव। िदवाऽऽहवनीय म। इियमवाव। अधिदत सय आहवनीयमादधाित। एति लोक जापितः जा असजत। जा एव तजमानः सजत। अथो भत चव भिवाव॥ ३॥ [[1-1-4-4]]

इडा व मानवी यानकािशासीत। साऽणोत। असरा अिमादधत इित। तदगत। त आहवनीयम आदधत। अथ गाहपम। अथााहायपचनम।

साऽवीत। तीषा ीरगात। भा भा पराभिवीित॥ ४॥ [[1-1-4-5]]

यवमिराधीयत । ती ीरित। भो भा पराभवित। साऽणोत। दवा अिमादधत इित। तदगत। तऽाहायपचनम आदधत। अथ गाहपम। अथाहवनीय म। साऽवीत॥ ५॥ [[1-1-4-6]]

ाषा ीरगात। भा भा सवग लोकम ि। जा त न व इित। यवमिराधीयत । ा ीरित। भो भा सवग लोकमित। जा त न िवत। साऽवीिदडा मन म। तथा वा अह तवािमाधा ािम। यथा जया पशिभिमथनजिनस ॥ ६॥ [[1-1-4-7]]

िलोक ािस। अिभ सवग लोक जसीित। गाहपम आदधात। गाहप वा अन जाः पशव जाय।

Page 9: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 9 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

गाहपनवा जा पशाजनयत। अथााहायपचनम। ितयिव वा अय लोकः। अिव तन लोक ितत। अथाहवनीय म। तनव सवग लोकमजयत॥ ७॥ [[1-1-4-8]]

यवमिराधीयत । जया पशिभिमथनजायत। िलोक ितित। अिभ सवग लोक जयित। य वा अयथादवतमिराधीयत । आ दवता ो वत। पापीयावित। य यथादवतम। न दवता आ वत। वसीयावित॥ ८॥ [[1-1-4-9]]

भगणा ाऽिरसा तपत तनादधामीित भविरसामादात। आिदाना ा दवाना तपत तनादधामीासा ाणीना जाना म। वण ा राो तपत तनादधामीित रा । इ ियण तपत तनादधामीित राज। मनोा ामयो तपत तनादधामीित वय। ऋभणा ा दवाना तपत तनादधामीित रथकार। यथादवतमिराधीयत। न दवता आ वत। वसीयावित॥ ९॥ ायित व रािाव भिवीवीिनसऽजयसीयावित नव च॥ ४॥

[[1-1-5-1]]

जापितवाचः समपयत। तनािमाध। तन व स आ त। भभव सविराह। एत वाचः सम। य एतनािमाध । ऋोव। अथो साशरव भवित। अथो य एव िवानिभचरित। णत एवन म॥ १॥ [[1-1-5-2]]

भिराह। जा एव तजमानः सजत। भव इाह। अिव लोक ितितित। सविराह। सवग एव लोक ितितित। ििभररगाहपमादधाित। य इम लोकाः। एवन लोकष ितितमाध। सव पिभराहवनीय म॥ २॥ [[1-1-5-3]]

सवगाय वा एष लोकायाधीयत। यदाहवनीय । सवग एवा लोक वाचः स सवमाोित। ििभगाह पमादधाित। पिभराहवनीय म। अौ सप। अारा गायी।

Page 10: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 10 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

गायो ऽिः। यावानवािः। तमाध॥ ३॥ [[1-1-5-4]]

जापितः जा असजत। ता अााः पराचीराय। ताो ोितदगात। त ोित पयीः जा अिभसमावत। उपरीवािमीयार । ोितरव पयीः जा यजमानमिभसमावत। जापतरयत। तराऽपतत। तदोऽभवत। तदाम॥ ४॥ [[1-1-5-5]]

एष व जापितः। यदिः। ाजापोऽ । यद परायित। मव च पयजापितरनदित। वी वा एषः। यद। यद परायित। जातानव ाताणदत। पनरावतयित॥ ५॥ [[1-1-5-6]]

जिनमाणानव ितनदत। ाहवनीयो गाहपमकामयत । िन गाहप आहवनीय म। तौ िवभाज नाशोत।

सोऽ पववाा। ा पवमदवहत। तववाह पववाम। यद परायित। िवभिरवनयो सा। अथो नानावीयाववनौ कत॥ ६॥ [[1-1-5-7]]

यपयपिर िशरो हरत। ाणान िविात। अधोऽध िशरो हरित। ाणाना गोपीथाय। इय हरित। अथयथयित। य इम लोकाः। एवन लोकष ितितमाध। जापितरिमसजत। सोऽिबभ मा धतीित॥ ७॥ [[1-1-5-8]]

त धा मिहमान ौहत। शाा अदाहाय। यधाऽिराधीयत । मिहमानमवा तहित। शाा अदाहाय। पनरावतयित। मिहमानमवा सदधाित। पशवा एषः। यद। एष ः॥ ८॥ [[1-1-5-9]]

यदिः।

Page 11: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 11 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यद पद ऽिमादात। ाय पशनिपदात। अपशयजमानः ात। यामयत। अनवा अ पशव ः। पात आमयत। यथाऽऽिहतारारा अववतर। अवा अ पशवो भवि। न ायािपदधाित॥ ९॥ [[1-1-5-10]]

ीिण हवी िष िनवपित। िवराज एव िवा यजमानोऽन िवमत। अय पवमानाय। अय पावकाय। अय शचय। यदय पवमानाय िनवपित। पनावन म। यदय पावकाय। पत एवािा दधाित। यदय शचय। वचसमवािपिराधाित॥ १०॥ एनमाहवनीय धऽ वतयित कत इित ो दधाित यदय शचय एक च॥ ५॥ [[1-1-6-1]]

दवासराः सया आस। त दवा िवजयमपय । अौ वाम वस सदधत। इदम नो भिवित। यिद नो जीित। तदिनहमशोत। तधा िवदधात। पशष ततीयम।

अ ततीयम। आिद ततीयम॥ १॥ [[1-1-6-2]]

तवा िविज। पनरवा। तऽय पवमानाय परोडाशमाकपाल िनरवपन। पशवो वा अिः पवमानः। यदव पशासी त। तनावात। तऽय पावकाय। आपो वा अिः पावकः। यदवाासी त। तनावात॥ २॥ [[1-1-6-3]]

तऽय शचय। असौ वा आिदो ऽिः शिच । यदवािद आसी त। तनावात। वा िदनो वदि। तनवो वावता अाधय। आयो वा अाकपालोऽाधयिमित। य िनवप त। नतािन। यथाऽऽा ात॥ ३॥ [[1-1-6-4]]

नाािन। तागव तत। यदतािन िनवप त। न तम। यथाऽािन ः।

Page 12: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 12 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

नाा। तागव तत। उभयािन सह िनािण। य सााय। उभय वा एत िय वीयमात॥ ४॥ [[1-1-6-5]]

योऽिमाध। ऐामकादशकपालमनिनवपत। आिद चम। इाी व दवानामयातयामानौ। य एव दवत अयातयाी। ताामवाा इिय वीयमव। आिदो भवित। इय वा अिदितः। अामव ितितित। ध वा एतत ॥ ५॥ [[1-1-6-6]]

यदाम। अनडहडलाः। िमथनमवाव। घत भवित। या ााय। चार आषयाः ाञि। िदशामव ोितिष जहोित। पशवो वा एतािन हवी िष। एष ः। यदिः॥ ६॥ [[1-1-6-7]]

य एतािन हवी िष िनवप त। ाय पशनिप दात।

अपशयजमानः ात। यानिनवप त। अनवा अ पशव ः। ादशस राीन िनवपत। सवरितमा व ादश रायः। सवरणवा शमिया। पशनव। यदकमकमतािन हवी िष िनवप त॥ ७॥ [[1-1-6-8]]

यथा ीयावपनािन परय त। तात। न जननमि षत। एक िन। उर समत। ततीयमवा लोकमि षित जननाय। त जया पशिभरन जायत। अथो यवषाऽिभा िः। रथच वतयित। मनरथनव दवरथ वरोहित॥ ८॥ [[1-1-6-9]]

वािदनो वदि। होतमिहोा ३न होता ३िमित। यजषा जयात। अयथापवमाती जयात। य जयात। अिः पराभवत। तीमव होत म। यथापवमाती जहोित। नािः पराभवित। अीध ददाित॥ ९॥

Page 13: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 13 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-1-6-10]]

अिमखानवती णाित। उपबहण ददाित। पाणामव। अ ण । इियमवाव। धन हो। आिशष एवाव। अनाहमयव । विवा अनान। विरयः॥ १०॥ [[1-1-6-11]]

विनव वि याव। िमथ नौ गावौ ददाित। िमथनाव। वासो ददाित। सव दव व वास । सवा एव दवता ीणाित। आ ादशो ददाित। ादश मासा सवरः। सवर एव ितितित। कामम दय म। अपिरिमताव॥ ११॥ आिद तती यमासीनावात ादा त रतोऽिरकमकमतािन हवी िष िनवप वरोहित ददायदयमक च॥ ६॥ [[1-1-7-1]]

घमः िशरदयमिः। सियः पशिभभवत। छिदोकाय तनयाय य। वात ाणदयमिः ।

सियः पशिभभवत। िदत तोकाय तनयाय िपत पच। ाचीमन िदश िह िवान। अर परो अिभवह। िवा आशा दीानो िवभािह। ऊज नो धिह िपद चतद॥ १॥ [[1-1-7-2]]

अकदसौ सय दयमिः। सियः पशिभभवत। य श श वच शा तनः। श ोितरजम। तन म दीिदिह तन ाऽऽदध। अिनाऽ णा। आनश ानश सवमायानश। य त अ िशव तनवौ । िवरा रा। त मा िवशता त मा िजताम॥ २॥ [[1-1-7-3]]

य त अ िशव तनवौ । साािभभ। त मा िवशता त मा िजताम। य त अ िशव तनवौ । िवभ पिरभ। त मा िवशता त मा िजताम। य त अ िशव तनवौ । ी च भित। त मा िवशता त मा िजताम। या अ िशवानव । तािभाऽऽदध। या अ घोरानव । तािभरम ग॥ ३॥ चतद िजता तनवीिण च॥ ७॥

Page 14: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 14 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-1-8-1]]

इम वा एत लोका अय । त यदावा आधीयर । शोचयययजमानम। घमः िशर इित गाहपमादधाित। वात ाण इाहायपचनम। अकिराहवनीय म। तनवनाावतयित। तथा न शोचयि यजमानम। रथरमिभगायत गाहप आधीयमान। राथरो वा अय लोकः॥ १॥ [[1-1-8-2]]

अिवन लोक ितितमाध। वामदमिभगायत उियमाण। अिर व वामदम। अिर एवन ितितमाध। अथो शािव वामदम। शामवन पशमरत। बहदिभगायत आहवनीय आधीयमान। बाहतो वा असौ लोकः। अमिवन लोक ितितमाध। जापितरिमसजत॥ २॥ [[1-1-8-3]]

सोऽो वारो भा पराङत। त वारवीयनावारयत। तारवीय वारवीयम। यतन यती अकत। तत यतम। यारवीयमिभगायत। वारियवन ितितमाध।

यतन यती कत। घमः िशर इित गाहपमादधाित। सशीषाणमवनमाध॥ ३॥ [[1-1-8-4]]

उपनमरो यो नमित। ो वा एषः। यदिः। स आधीय मान ईरो यजमान पशन िह िसतोः। सियः पशिभभविदाह। पशिभरवन सिय करोित। पशनामिह साय। छिदोकाय तनयाय याह। आिशषमवतामाशा । वात ाण इाहायपचनम॥ ४॥ [[1-1-8-5]]

साणमवनमाध । िदत तोकाय तनयाय िपत पचाह। अमवा दयित। ाचीमन िदश िह िवािनाह। िवभिरवनयो सा। अथो नानावीयाववनौ कत। ऊज नो धिह िपद चतद इाह। आिशषमवतामाशा । अक िराहवनीय म। अक व दवानाम म॥ ५॥ [[1-1-8-6]]

अमवाव। तन म दीिदहीाह। सिम एवन म। आनश ानश इित ििदयित।

Page 15: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 15 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

य इम लोकाः। एवन लोकष ितितमाध। तथा न काय म। वीितमितितमादधीत। उवाधायािभमिय । अवीितमवन ितितमाध। िवरा रा या अ िशवानवािभाऽऽदध इाह। एता वा अः िशवानव । तािभरवन समधयित। या अ घोरानव ािभरम गित या िात। तािभरवन पराभावयित॥ ६॥ लोकोऽसजतनमाधऽाहायपचन दवानाममन ितितमाध प च॥ ८॥ [[1-1-9-1]]

शमीगभादि मित। एषा वा अयिया तनः। तामवा जनयित। अिदितः पकामा। साो दवो ौदनमपचत। ता उषणमदः। ताञात। सा रतोऽध। त धाता चायमा चाजायताम। सा ितीयमपचत॥ १॥ [[1-1-9-2]]

ता उषणमदः। ताञात। सा रतोऽध। त िम वणाजायताम। सा ततीयमपचत।

ता उषणमदः। ताञात। सा रतोऽध। ता अश भगाजायताम। सा चतथमपचत॥ २॥ [[1-1-9-3]]

ता उषणमदः। ताञात। सा रतोऽध। ता इ िववा ाजायताम। ौदन पचित। रत एव तधाित। ाञि ाणा ओदनम। यदामित। तन सिमधोऽादधाित। उषणाा अिदती रतोऽध॥ ३॥ [[1-1-9-4]]

उषणादव ततो ध। अि वा एतत। यिमध । एतत । यदाम। यदान सिमधोऽादधाित। अव ततिस दधाित। ित आदधाित िमथनाय। इयतीभवि। जापितना यमखन सिमताः॥ ४॥ [[1-1-9-5]]

इयतीभवि। यपषा सिमताः।

Page 16: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 16 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

इयतीभवि। एताव पष वीय म। वीय सिमताः। आा भवि। आिमव िह रत िसत । िचियाादधाित। िचमव भवित। घतवतीिभरादधाित॥ ५॥ [[1-1-9-6]]

एता अः िय धाम। यतम। ियणवन धाा समधयित। अथो तजसा। गायीिभा णादात। गाया व ा णः। छसः यनाय। िी राज। िा व राज । छसः यनाय॥ ६॥ [[1-1-9-7]]

जगतीिभवय। जगतीछा व वय । छ सः यनाय। त सवर गोपायत। सवर िह रतो िहत वधत। यन सवर नोपनम त। सिमध पनरादात। रत एव तित वधमानमित। न मासमीयात। न ियमपयात॥ ७॥

[[1-1-9-8]]

यासमीयात। यियमपयात। िनवयः ात। ननमिपनमत। आधामानो ौदन पचित। आिदा वा इत उमाः सवग लोकमाय। त वा इतो य ितनद। एत ख वावािदाः। याणाः। तरव स गित॥ ८॥ [[1-1-9-9]]

नन ितनद। वािदनो वदि। ा सः। अिः काय । योऽ जा पशजनयतीित। शा रािमििमीत। तिपषमरणी िनपत। यथषभाय वािशता ािवायित। तगव तत। अपो भा ि मित॥ ९॥ [[1-1-9-10]]

सव साऽः सितः। त मिथा ामरित। सवरमव ततो िहत जनयित। अनािहताििराः। यः सिमधोऽनाधायािमाध इित। ताः सवर परादादात। सवरादवनमव ाध। यिद सवर नादात।

Page 17: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 17 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ादया परादादात। सवरितमा व ादश रायः। सवरमवाािहता भवि। यिद ादया नादात। ह परादादात। आिहता एवा भवि॥ १०॥ ितीयमपत थमपचदिदती रतोऽध सिमता घतवतीिभरादधाित राज छसः यनाययाित मित रायिर च॥ ९॥ [[1-1-10-1]]

जापितः जा असजत। स िरिरचानोऽमत। स तपोऽतत। स आीयमपयत। तदवधत। तदाहसोमसत। सा िवराडभवत। ता दवासरा गत। सोऽवीजापितः। मम वा एषा॥ १॥ [[1-1-10-2]]

दोहा एव याकिमित। सा तत ादामत। तजापित पयगात। अथव िपत म गोपायित। सा ितीयमद ामत। तजापित पयगात। नय जा म गोपायित। सा ततीयमदामत। तजापित पयगात। श पश गोपायित॥ २॥

[[1-1-10-3]]

सा चतथमदामत। तजापित पयगात। सथ सभा म गोपायित। सा पममदामत। तजापित पयगात। अह बिय म म गोपायित। अीन वाव सा तामत। ताजापित पयगात। अथो पिमव। पिवा एषा ा ण िवा॥ ३॥ [[1-1-10-4]]

तामानोऽिध िनिममीत । यदिराधीयत । तादतावोऽय आधीय। पा वा इद सवम। पानव पा णोित। अथव िपत म गोपायाह। अमवतन णोित। नय जा म गोपायाह। जामवतन णोित। श पश गोपा याह॥ ४॥ [[1-1-10-5]]

पशनवतन णोित। सथ सभा म गोपायाह। सभामवतन िय णोित। अह बिय म म गोपायाह। ममवतन िय णोित। यदाहायपचनऽाहाय पचि। तन सो ऽाभी ीतः। याहप आमिधयि सपी याजयि।

Page 18: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 18 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तन सो ऽाभी ीतः। यदाहवनीय जित॥ ५॥ [[1-1-10-6]]

तन सो ऽाभी ीतः। यभाया िवजय। तन सो ऽाभी ीतः। यदावसथऽ हरि। तन सो ऽाभी ीतः। तथाऽ सव ीता अभीा आधीय। वसथमवमपिततकमकम। यथा ाणाय गहवािसन पिरदाय गहानित। तागव तत। पनरागोपितत। साऽभागयमवषा तत। सा तत ऊारोहत। सा रोिहयभवत। तोिहय रोिहिणम। रोिहयामिमादधीत। एवन योनौ ितितमाध। ऋोनन॥ ६॥ एषा पश गोपायित िवा पश गोपायाह जित ितत स च॥ १०॥ सध किकासि ादशस जापितवाचो दवासरादिनमः िशर इम व शमीगभाजापित स िरिरचानः सतप स आीय दश॥ १०॥ सध तौ िदावथो शाय ाषा यपयपिर यः सोऽोऽवारो भा जगती िभरशीितः॥ ८०॥

Page 19: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 19 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 1, Chapter 2 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[1-2-1-1]]

उमानमा अमम। अप पाान यजमान ह। िशवा न स िदशतः। श नो माता पिथवी तोकसाता। श नो दवीरिभय। आपो भव पीतय । श योरिभ व नः। वानर पम। पिथा पिरसा । ोनमािवश नः॥ १॥ [[1-2-1-2]]

यिदद िदवो यददः पिथाः। सजान रोदसी सबभवत । ऊषामवत क मषा । इहोभयो यियमागिमाः। ऊतीः कवाणो यिथवीमचरः। गहाकारमाखप ती। त िमह सभरः। शत जीवम शरद सवीराः। ऊज पिथा रसमाभरः। शत जीवम शरद पचीः॥ २॥ [[1-2-1-3]]

वीिभ रनिव गहास। ो त उबिधरा भवामः। जापितसाना जाना म। धोपह सिवत नो अ।

उपिभिमषमज जा । सद गहो रसमाभरािम। य प िबिदमामिवत। गहा िवा सिरर म । तद िवहतमाभरः। अछारमा िवधम॥ ३॥ [[1-2-1-4]]

ययपयिरर म । उवमपयगतः िताम। तरायतनाि जातम। पण पिथाः थन हरािम। यािभरहगतः िताम। उविममा िव जन भम। ता न िशवाः शकराः स सवा । अ रत िहरयम। अः सभतममत जास। तभररतो िनधाय॥ ४॥ [[1-2-1-5]]

अित य िरित तरयम। अो प का यदऽितः। सव र दवो िनलाय। त िमह सभरः। शत जीवम शरद सवीराः। ऊजः पिथा अितोऽिस। वनत शतवो िवरोह। या वयिमषमज मदः। रायोषण सिमषा मदम। गायिया ियमाण य ॥ ५॥ [[1-2-1-6]]

पणमपततीय िदवोऽिध।

Page 20: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 20 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सोऽय पणः सोमपणाि जातः। ततो हरािम सोमपीथव। दवाना वाद वदता यत। उपाणोः सवा व तोऽिस। ततो मामािवशत वचसम। तभर दवीय साात। यया त स ाः। हितमशमयजापितः। तािममामदाहाय॥ ६॥ [[1-2-1-7]]

शमी शा हराहम। य स यतः। िवकत भा आ छातवदः। तया भासा सिमतः। उ नो लोकमन भािह। य ता दयमािातवदः। म तोऽिमिया। एत तदशनः सभरािम। साा अ सदयो भवह। िचियादाभता बह ॥ ७॥ [[1-2-1-8]]

शरीरमिभ स ताः । जापितना यमखन सिमताः। ितिवििमथनाः जा । अा वाहाि जाताम। अन यिया सभरािम। शायोिन शमीगभम। अय जनियतव । यो अः शमीगभः। आरोह सचा । त त हरािम णा॥ ८॥

[[1-2-1-9]]

यिय कतिभ सह। य ा समभरातवदः। यथा शरीर भतष म। स सभतः सीद िशवः जा । उ नो लोकमननिष िवान। वधस कवय माय। वचो वा वषभाय व । यतो भयमभय तो अ। अव दवान यज हान । सिमधाऽि वत॥ ९॥ [[1-2-1-10]]

घतब धयताितिथम। आऽिन हा जहोतन। उप ाऽ हिवतीः। घताची य हयत। जष सिमधो मम। त ा सिमिरिरः। घतन वधयामिस। बहोचा यिव। सिममानः थमो न धम । समिभरत िववारः॥ १०॥ [[1-2-1-11]]

शोिचशो घतिनिणावकः। सयो अियजथाय दवान। घततीको घतयोिनरिः। घतः सिमो घतमा म। घतषा सिरतो वहि। घत िपब यजा यि दवान। आयदा अ हिवषो जषाणः। घतती को घतयोिनरिध।

Page 21: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 21 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

घत पीा मध चा ग म। िपतव पमिभ रतािदमम॥ ११॥ [[1-2-1-12]]

ाम सिमधान यिव। दवा त चिर हवाह म। उयस घतयोिनमातम। ष चदिधर चोदयित। ाम िदव आत घतन। सायव सषिमधा समीिधर। स वावधान ओषधीिभितः। उयािस पािथवा िवितस। घततीक च ऋत धषद म। अि िम न सिमधान ऋत॥ १२॥ [[1-2-1-13]]

इानो अो िवदथष दीत। शवणाम नो य सत िधय म। जा अ सवासय। आशा पशिभ सह। रााया आधिह। याासिवतः सव। मही िवपी सदन ऋत। अवाची एत धण रयीणाम। अवी ज जातवदसम। अराणा जनयथः परोगाम॥ १३॥ [[1-2-1-14]]

आरोहत दशत शरीमम। ऋतना आयषा वचसा सह। ोजीव उरामरा समाम। दशमह पणमास य यथा यज । ऋियवती ो अिरतसौ।

गभ दधाथा त वामह दद। त यीर िबभथः। वीर जनियथ। त मातः जिनथ। त मा जात जनियथ ॥ १४॥ [[1-2-1-15]]

जया पशिभवचसन सवग लोक। अनतामपिम। मानषामपिम। दव वाच यािम। शरििमानः। उभौ लोकौ सनमहम। उभयोलकयोा। अित म तराहम। जातवदो भवन रत । इह िस तपसो यिनत ॥ १५॥ [[1-2-1-16]]

अिमादिध हवाह म। शमीगभानयो मयोभः। अय त योिनिय । यतो जातो अरोचथाः। त जान आरोह। अथा नो वधया रियम। अपत वीत िव च सपतात । यऽ पराणा य च नतनाः। अदािदद यमोऽवसान पिथाः। अिम िपतरो लोकम॥ १६॥ [[1-2-1-17]]

अभा ः परीषमिस। सानमिस कामधरणम।

Page 22: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 22 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

मिय त कामधरण भयात। स व सजािम दयािन। सस मनो अ वः। ससः ाणो अ वः। स या व ियानव । सिया दयािन वः। आा वो अ सियः। सियानवो मम॥ १७॥ [[1-2-1-18]]

कता ावापिथवी। कामाप ओषधीः। कामय पथक। मम ाय सताः। यऽय समनसः। अरा ावापिथवी। वासिकावत अिभ कमानाः। इिमव दवा अिभ सिवश। िदवा वीयण। पिथ मिहा॥ १८॥ [[1-2-1-19]]

अिर पोषण। सवपशमादध। अजीजनमत मासः। अमाण तरिण वीडजम। दश सारो अव समीचीः। पमा स जातमिभ स रभाम। जापता ाणनािभ ािणिम। पः पोषण म म। दीघायाय शतशारदाय। शत शर आयष वचस॥ १९॥

[[1-2-1-20]]

जीवा पयाय। अह दि मदिस मतत। ममािस योिनव योिनरि। ममव सह हा। पः िप लोककातवदः। ाण ाऽमतमादधािम। अादमााय। गोार ग । सगाहपो िवदहरातीः। उषस यसीः यसीदधत॥ २०॥ [[1-2-1-21]]

अ सपा अप बाधमानः। रायोषिमषमजमास धिह। इमा उ मामप ित राय । आिभः जािभिरह सवसय। इहो इडा ितत िवपी। म वसोदिदिह जातवदः। ओजस बलाय ो। वषण शायायष वचस। सपतरिस वतः। य दवष मिहमा सवगः॥ २१॥ [[1-2-1-22]]

य आा पशष िवः। पिया त मनष पथ। तया नो अ जषमा ण एिह। िदवः पिथाः पयिरात। वाताशो अोषधीः। य य जातवदः सबभथ। ततो नो अ जषमाण एिह। ाचीमन िदश िह िवान।

Page 23: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 23 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अर परो अिभवह। िवा आशा दीानो िवभािह॥ २२॥ [[1-2-1-23]]

ऊज नो धिह िपद चतद। अिषसाममत। अहािन थमो जातवदाः। अन सय पा च रमीन। अन ावापिथवी आततान। िवम महा अिस। विदषानषः। िष लोकष जागिह। यिदद िदवो यददः पिथाः। सिवदान रोदसी सबभवत ॥ २३॥ [[1-2-1-24]]

तयो प सीदत जातवदाः। श भः जानव ोनः। ाण ाऽमत आदधािम। अादमााय। गोार ग । य श श वच शा तनः। श ोितरजम। तन म दीिदिह तन ाऽऽदध। अिना ऽ णा। आनश ानश सवमायानश॥ २४॥ [[1-2-1-25]]

नय जा म गोपाय। अमताय जीवस । जाता जिनमाणा च। अमत स ितिताम। अथव िपत म गोपाय।

रसमिमहायष। अदायोऽशीततनो। अिवष नः िपत कण। श पश गोपाय। िपादो य चतदः॥ २५॥ [[1-2-1-26]]

अाशफा य इहा । य चकशफा आशगाः। सथ सभा म गोपाय। य च सा सभासद। तािनियावतः क । सवमायपासताम। अह बिय म म गोपाय। यमषयिवदा िवः। ऋच सामािन यज िष। सा िह ीरमता सताम॥ २६॥ [[1-2-1-27]]

चतिशखडा यवितः सपशा । घततीका भवन म । मममाना महत सौभगाय। म ध यजमानाय कामान । इहव स सतो वो अयः। ाणन वाचा मनसा िबभिम। ितरो मा समायमा हासीत। ोितषा वो वानरणोपित। पधाऽीामत। िवरासा जापतः। ऊाऽऽरोहोिहणी। योिनरः ितिितः॥ २७॥ िवश न पचीिवधम िनधाय यऽदाहाय बहो णा वत िववार इममत परोगा जनियथो जिनत ऽ मम मिहा वचस दधवग भािह

Page 24: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 24 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सबभवतरायानश चतदः सता जा पत च॥ १॥ [[1-2-2-1]]

नवताहािन भवि। नव व सवगा लोकाः। यदताहापयि। नवव तवगष लोकष सिण ितितो यि। अिोमाः पर सामानः काया इाः। अिोमसिमतः सवग लो क इित। ादशािोम ोािण। ादश मासा सवरः। त स म। उा एव सदशाः पर सामानः काया ॥ १॥ [[1-2-2-2]]

पशवो वा उािन। पशनामव। िविजदिभिजताविोमौ। उा सदशाः पर सामानः। त स ता िवराजमिभ सप। चचावित िरत। एकया गौरितिरः। एकयाऽऽयनः। सवग व लोको ोित । ऊिवराट॥ २॥ [[1-2-2-3]]

सवगमव तन लोकमिभ जयि। यर राथरम। तथमऽहाय म। बहितीय । वप ततीय । वराज चतथ।

शार पम। रवत ष। त पो नयि। सतनय एत हा ग॥ ३॥ [[1-2-2-4]]

अिताा पर सामस। इमानवतलका ति। िमथना एत हा ग । अिताा पर सामस। िमथनमव तयजमाना अवत। बह भवित। बह सवग लोकः। बहतव सवग लोक यि। यि िश नाम साम। मिन पवमान भवित॥ ४॥ [[1-2-2-5]]

यिश दवता । दव ता एवावत। य वा इतः परा सवरमप यि। न हन त ि समवत। अथ यऽमतोऽवामप यि। त हन ि समवत। एता अमतोऽवामप यि। यदवम। यो ह ख वाव जापितः। स उ वव । त दवो नयि॥ ५॥ काया िवरा पवमान भवती एक च॥ २॥ [[1-2-3-1]]

सतितवा एत हा ।

Page 25: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 25 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यर सामानः। िवषवािवाकी म। यथा शालाय पसी। एव सवर पसी। यदतन गरन । िवषची सवर पसी वसयाताम। आितमाछ यः। यदत ग । यथा शालाय पसी मम व शमिभ समायित॥ १॥ [[1-2-3-2]]

एव सवर पसी िदवाकीमिभ सति। नाऽऽितमाछि। एकिव शमहभवित। शाा हा ग। सयाय। सौय एतदह पशरालत। सौयऽिताो गत। अहरव पण समधयि। अथो अ एवष बिलियत। सतदहरिताा ग॥ २॥ [[1-2-3-3]]

स व शीषया ाणाः। असावािद ः िशर जाना म। शीषव जाना ाणाधाित। ता शीषाणाः। इो व हा। असराराभा। स इमाोकानजयत। तासौ लोकोऽनिभिजत आसीत। त िवकमा भाऽजयत। यकमणो ग त ॥ ३॥

[[1-2-3-4]]

सवग लोकािभिज। वा एत ऽाोकाव। य व कमण गत । आिदः ो गत। इय वा अिदितः। अामव ितिति। अो ो गत। िवावान कमािण कवाणा यि । अामन ितिति। तावापराधावराो ो गत। तावभौ सह महात गत। यवा गा। उभयोलकयो ितिति। अम भवित। अााव॥ ४॥ समायिताा ग गत सवराो ो गत प च॥ ३॥ [[1-2-4-1]]

एकिव श एष भवित। एतन व दवा एकिव शन। आिदिमत उम सवग लोकमारोहय। स वा एष इत एकिव शः। त दशावादहािन। दश परा त। स वा एष िवरा भयत ितितः। िवरािज िह वा एष उभयत ितितः। तादरमौ लोकौ यन। सवष सवगष लोकिभतपित॥ १॥ [[1-2-4-2]]

Page 26: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 26 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

दवा वा आिद सवग लोक। पराचोऽितपादादिबभयः। त छोिभरह । दवा वा आिद सवग लोक। अवाचोऽवपादादिबभयः। त पभी रिमिभदवय। ता दकिव शऽह िदवाकीािन िय। रमयो व िदवाकीािन। य गाय। त गायीषरयो पवमानयोः॥ २॥ [[1-2-4-3]]

महािदवाकी होत पम। िवकण सामम। भासोऽिोमः। अथतािन परािण। परव दवा आिद सवग लोकमपारय। यदपारय। तराणा परम। पारयन परािण। य एव वद। अथतािन रािण। रव दवा आिद सवग लोकमारय। यदारय। तराणा रम। ारयन रािण। य एव वद॥ ३॥ एित पवमानयो रािण प च॥ ४॥ [[1-2-5-1]]

अिता वा एत गि। यषा सवरऽनाऽथ। एकादिशात । वव वामनमालभ।

यो व िव । यमवालभ िति। ऐामालभ। इाी व दवानामयातयामानौ। य एव दवत अयातयाी। त एवालभ॥ १॥ [[1-2-5-2]]

वदवमालभ। दवता एवावत। ावापिथा धनमालभ। ावापिथोरव ितिति। वाय वमालभ। वायरवो यथाऽऽयतनावता अव। आिदामिव वशामालभ। इय वा अिदितः। अामव ितिति। मावणीमालभ॥ २॥ [[1-2-5-3]]

िम णव य ि शमयि। वणन िरम। ाजाप तपर महात आलभ। ाजापोऽिताो गत। अहरव पण समधयि। अथो अ एवष बिलियत। आयमालभ ित ा । अजपान वा ए त पवमासरवत। यदत गाः पशव आल । उभयषा पशनामव॥ ३॥ [[1-2-5-4]]

यदितिरामकादिशनीमालभरन।

Page 27: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 27 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अिय ातमितिरत। यौ ौ पश समयः। कनीय आय कवरन। यदत ाणवः पशव आल । नािय ातमितिरत। न कनीय आय कवत॥ ४॥ त एवालभ मावणीमालभऽव स च॥ ५॥ [[1-2-6-1]]

जापितः जाः सा वोऽशयत। त दवा भताना रस तज सभ। तननमिभष न। महानववतित। तहात महातम। महतिमित। तहात महातम। महतो तिमित। तहात महातम। पिव शः ोमो भवित॥ १॥ [[1-2-6-2]]

चतिव शधमासः सवरः। या एति वरऽिध ाजायत। तद पिवशमभवत। मतः ियत। मतो मिशत िधनोित। अथो मत एव जानामधयत। अथ या इदमतः ियत । ताद जाः समध। अतः ियत जननायव। िविरो भवित॥ २॥ [[1-2-6-3]]

धा िविहत िह िशर। लोम छवीरि। पराचा वि। तागव। न मतोऽनमित। न कयतोऽन कयित। पदशो ऽः पो भवित। सदशो ऽः। तायातरमधमिभ पयावत। अतरतो िह तरीयः ियत॥ ३॥ [[1-2-6-4]]

पिव श आा भवित। तातः पशवो विराः। एकिव श पम। िपदास वि िति। सवण सह वि। सवण ानाऽऽी। सहोति। एककामि षि। आ ािन बािन। न वा एतन सव पषः॥ ४॥ [[1-2-6-5]]

यिदत इतो लोमािन दतो नखान। पिरमाद िय। ताव तन । औरो भवित। ऊवा अमर । ऊज एवाााव। य तसमनिभिजत ात। स दवाना सा। तसमिभजयानीित तमाोायत। तसमवािभजयित॥ ५॥

Page 28: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 28 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-2-6-6]]

य तसमिभिजत ात। स दवाना सा। तस मा पराजषीित तमाोायत। न तस पराजयत। श सित। महो व ः। महस एवाााव। दवासराः सया आसन। त आिद ाय। त दवाः समजयन॥ ६॥ [[1-2-6-7]]

ाण श चमकत ायत। दो व वण ाणः। असय शः। इमऽरािरम सभतमितरो यात। इम उासीकािरण इम भतमितरः। यदवषा सकत या राि । तदतरोऽिभीणाित। यदवषा त याऽरा िः। तदतरोऽपहि। ाणः सजयित। अममवािद ात स िव॥ ७॥ भवित भवित ियत पषो जयजययक च॥ ६॥ उमान नवतािन सितरकिव श एषोऽिता जापितवट॥ ६॥ उमान शोिचशोऽ सपानिता ा वदवमालभ पाशत॥ ५०॥

Page 29: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 29 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 1, Chapter 3 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[1-3-1-1]]

दवासराः सया आसन। त दवा िवजयमपय । अीषोमयोजिनी नः स दधत। इदम नो भिवित। यिद नो जीित। तनाीषोमावपा ामताम। त दवा िविज। अीषोमाव न। तऽिमिवतषम। त िवभीिभजिनी नरवात॥ १॥ [[1-3-1-2]]

त सोममिवन। तमन। त यथाऽिभाय तनगत। त हा अभवन। तहाणा हम। यव िवषो हा ग । त व गहीताः। नानाय पनराधय कयात। यदनाय पनराधय कयात। मव तत॥ २॥ [[1-3-1-3]]

अनाय वा एतियत। यिमधननपातिमडो बिहयजित। उभावायावाभागौ ाताम। अनाभागौ भवत इाः।

यभावा यावािवित। अय पवमानायोरः ात। यवमानाय। तनाभागः। तन सौः। बधाया भाग परोऽनवाा भवित॥ ३॥ [[1-3-1-4]]

यथा स बोधयित। तागव तत। अिाः पीसयाजानामच ः। तना य सव भवित। एकधा तजिन दवतामपतीाः। सनमीरा दह इित। नित यात। जनन वा अिः। जननमवोपतीित। कतयज सभतसभार इाः॥ ४॥ [[1-3-1-5]]

न सभा सभाराः। न यज कायिमित। अथो ख। सभा एव सभाराः। काय यज । पनराधय सम। तनोपा श चरित। ए इव वा एषः। यनराधय। यथोपाश निमित॥ ५॥ [[1-3-1-6]]

तागव तत।

Page 30: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 30 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

उः िकतमजित। यथा न िवा ाहायिमित। तागव तत। एकधा तजिन दवतामपतीाः। सनमीरा दह इित। तथा नोपित। याजा नयाजव िवभीः कयात। यथापवमाभागौ ाता म। एव पीसयाजाः॥ ६॥ [[1-3-1-7]]

तानरवजननवरमपतीित। तदाः। वा एतत। अनाय वा एतियत इित। नित यात। अि थम िवभी ना यजित। अिमम पीसयाजाना म। तना यम। तन सम ियत इित॥ ७॥ अतव तवित सभतसभार इािरित पीसयाजा नव च॥ १॥ [[1-3-2-1]]

दवा व यथादश यानाहर। योऽिोमम। य उम। योऽितराम। त सहव सव वाजपयमपयन। त। अो नाित। अहमनन यजा इित। तऽवन। आिजम धावामित॥ १॥

[[1-3-2-2]]

तिािजमधावन। त बहितदजयत। तनायजत। स ारामगत। तिमोऽवीत। मामनन या जयित। तनमयाजयत। सोऽ दवताना पय त। अगाराम। अिता ाय॥ २॥ [[1-3-2-3]]

य एव िवान वाजपयन यजत। गित ारा म। अ समानाना पयित। ितऽ ाय। स वा एष ाण चव राज च यः। त वा एत वाजपय इाः। वाजाो वा एषः। वाज तन दवा ऐ । सोमो व वाजपय । यो व सोम वाजपय वद॥ ३॥ [[1-3-2-4]]

वावन पीा भवित। आऽ वाजी जायत। अ व वा जपय। य एव वद। अम। आऽाादो जायत। व वाजपय ।

Page 31: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 31 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

य एव वद। अि णाऽ म। आऽ ा जायत॥ ४॥ [[1-3-2-5]]

वाव वाज सवः। य एव वद। करोित वाचा वीय म। ऐन वाचा गित। अिपवत वाच वदित। जापितदवो याािदशत। स आाजपयमध। त दवा अवन। एष वाव यः। याजपय॥ ५॥ [[1-3-2-6]]

अव नोऽािित। त एता उिती ायत। ता वा एता उितयो ााय। य स वाय। दवतानामिनभागाय। दवा व णा च शमलमपा न। यण शमलमासीत। सा गाथा नाराशभवत। यद। सा सरा ॥ ६॥ [[1-3-2-7]]

ताायत म च न ितग म। यितगीयात। शमल ितगीयात। सवा वा एत वाचोऽवाः।

यो वाजपययाजी। या पिथा याऽौ या रथर। याऽिर या वायौ या वामद। या िदिव याऽऽिद या बहित। याऽ यौषधीष या वनितष। तााजपययाािजीनः। सवा वाचोऽवाः॥ ७॥ धावामित ाय वद ा जायत वाजपय सराऽऽिजीन एक च॥ २॥ [[1-3-3-1]]

दवा व यदह य नावात। तदितारितगावात। तदितााणामिताम। यदिताा ग । यदवाह य नाव। तदव तरितगाव। प ग। पाो यः। यावानव यः। तमााऽव॥ १॥ [[1-3-3-2]]

सव ऐा भवि। एकधव यजमान इिय दधित। सदश ाजापा हा ग। सदशः जापितः। जापतरा । एकयचा गाित। एकधव यजमान वीय दधाित। सोमहा सराहा गाित। एत दवाना परमम म। योम॥ २॥

Page 32: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 32 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-3-3-3]]

एतनाणाम। यरा । परमण वाा अानावरमामव। सोमहााित। णो वा एतज । योम। ण एव तजसा तजो यजमान दधाित। सराहााित। अ वा एतमलम। यरा ॥ ३॥ [[1-3-3-4]]

अव शमलन शमल यजमा नादपहि। सोमहा सराहा गाित। पमा सोम । ी सरा । तिथनम। िमथनमवा त करोित जननाय। आानमव सोमहः णोित। जाया सराहः। तााजपययामिोक िय सभवित। वाजपयािभिजत ॥ ४॥ [[1-3-3-5]]

पव सोमहा ग। अपर सराहाः। परो सोमहाादयित। पाद सराहान। पापवस िवध। एष व यजमानः। योम। अ सरा ।

सोमहा सराहा ितषजित। अानवन ितषजित॥ ५॥ [[1-3-3-6]]

सपच स मा भण पाह। अ व भम। अानवन ससजित। अ वा एतमलम। यरा । पाव ख व शमलम। पाना वा एनमतमलन ितषजित। योमहा सराहा ितषजित। िवपच िव मा पाना पाह। पानवन शमलन ावतयित॥ ६॥ [[1-3-3-7]]

तााजपययाजी पतो मो दिय । ाङवित सोमहः। अममव तलकमिभजयित । सराहः। इममव तलकमिभजयित। िति सोमहः। यावदव सम। तन सयत। वाजस सराहान हरि। अनतनव िवश ससजित। िहरयपा मधो पण ददाित। मधोऽसानीित। एकधा ण उपहर ित। एकधव यजमान आयजो दधाित॥ ७॥ आाऽव सोम शमल यरा न ितषजित ावतयित सजित चािर च॥ ३॥

Page 33: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 33 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-3-4-1]]

वािदनो वदि। नािोमो नो। न षोडशी नाितराः। अथ का ाजपय सव यतवोऽव इित। पशिभिरित यात। आय पशमालभत। अिोममव तनाव। ऐानो म। ऐण षोडिशन ोम। साराऽितराम॥ १॥ [[1-3-4-2]]

माा बहतः ोम। एतावो व यतव । ताशिभरवाव। आानमव णोिोमन। ाणापानावन। वीय षोडिशन ोण। वाचमितराण। जा बहतः ोण। इममव लोकमिभ जयिोमन। अिरमन॥ २॥ [[1-3-4-3]]

सवग लोक षोडिशन ोण। दवयानानव पथ आरोहितराण। नाक रोहित बहतः ोण। तज एवाऽऽ आयन पशना । ओजो बलमान। इियमण। वाच सारा। उभावव दवलोक च मनलो क चािभजयित माा

वशया । सदश ाजापाशनालभत। सदशः जापितः॥ ३॥ [[1-3-4-4]]

जापतरा । यामा एकपा भवि। एविमव िह जापित सम। तायिकतानजित। मतो यमिजघा सजापतः। त एता मात वशामालभत। तयवनानशमयत। माा चय। एतापयत। मत एव शमिया॥ ४॥ [[1-3-4-5]]

एतः चरित। याघाताय। एकधा वपा जहोित। एकदवा िह। एत। अथो एकधव यजमान वीय दधाित। नवा रण सदशशरावणतिह चरित। एतरोडाशा त। अथो पशनामव िछमिपदधाित। सारोमया चरित। वाव सरती। तााणाना वागमा। अथो जापतावव य ितापयित। जापितिह वाक। अपदती भवित। ताना सवा वाच वदि॥ ५॥ अितरामिरमन जापितः शमियोमया

Page 34: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 34 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

चरित ष॥ ४॥ [[1-3-5-1]]

सािव जहोित कमणःकमणः परा त। कदाः। याजपय पव यदपरिमित। सिव तसत एव यथापव कमािण करोित। सवन सवन जहोित। आमणमव तत यजमानः कत। सवग लोक सम। वाचितवाचम दाित न इाह। वाव दवाना पराऽमासीत। वाचमवाा अ दयित॥ १॥ [[1-3-5-2]]

इ वोऽिस वा इित रथमपावहरित िविज। वाज न सव मातर महीिमाह। यवयम। याामिध। तदवाव। अथो तिवोभयऽिभिषत। अरमतम भषजिमा लयित। अ वा अ ततीय िवम। तदनवनववत। यद पलयित॥ २॥ [[1-3-5-3]]

यदवाा िवम। तदवाव। ब वा अोऽममपगित। यद पलयित। मानवना रोित। वायवा ा मनवा ाह।

एता वा एत दवता अ अमयन। तािभरवनानि। सवोि। यजषा यनि ाव॥ ३॥ [[1-3-5-4]]

अपा न पादाशहमिित समा ि । मानवना रोित। अथो ौवनानािज सिरतः। िवमामत । िवरव भमाोकानिभजयित। वदवो व रथ । अौ ाविभतो रथ यािवाह। या एव दवता रथ िवाः। ता एव नमरोित। आनोऽना। अशमरथभावकोऽ रथो भवित। य एव वद॥ ४॥ दयित पलयित ाव ा अना च॥ ५॥ [[1-3-6-1]]

दवाह सिवतः सव बहितना वाजिजता वाज जषिमाह। सिवतसत एव णा वाजमयित। दवाह सिवतः सव बहितना वाजिजता विष नाक हयिमाह। सिव तसत एव णा विष नाक रोहित। चााल रथच िनिमत रोहित। अतो वा अिरस उमाः सवग लोकमायन। साादव यजमानः सवग लोकमित। आवयित। वो व रथ । वणव िदशोऽिभ जयित॥ १॥

Page 35: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 35 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-3-6-2]]

वािजना साम गायत। अ व वाज । अमवाव। वाचो व दवोऽपा ामत। तनतीािवशत। सषा वावनितष वदित। या भौ। तािभः सवा वाचोऽितवदित। भीमाि। परमा वा एषा वाक॥ २॥ [[1-3-6-3]]

या भौ। परमयव वाचाऽवरा वाचमव। अथो वाच एव व यजमानोऽव। इाय वाच वदत वाज जापयतो वाजमजियिदाह। एष वा एतह । यो यजत। यजमान एव वाजमयित। सदश ाधानािज धावि। सदश ो भवित। सदश सदश दीय॥ ३॥ [[1-3-6-4]]

सदशः जापितः। जापतरा । अवाऽिस सिरिस वासीाह। अिवा अवा । वायः सि । आिदो वाजी। एतािभरवा दवतािभदवरथ यनि।

िवािहन यनि। िवाही व दवरथः। दवरथमवा यनि॥ ४॥ [[1-3-6-5]]

वािजनो वाज धावत काा गताह। सवग व लोकः काा । सवगमव लोक यि। सवग वा एत लोक यि। य आिज धावि। ाो धावि। ािङव िह सवग लोकः। चतसिभरन मयत। चािर छा िस। छोिभरवना सवग लोक गमयित॥ ५॥ [[1-3-6-6]]

वा एत ऽाोकाव। य आिज धावि। उद आवत। अादव तन लोकायि। रथिवमो चनीय जहोित िति। आमा वाज सवो जगािदाह। अ व वाज । अमवाव। यथालोक वा एत उयि। य आिज धावि॥ ६॥ [[1-3-6-7]]

कल कल वाजस यित। यमव त वाज लोकमयि। त पिरीयाव। एकधा ण उपहरित।

Page 36: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 36 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एकधव यजमान वीय दधाित। दवा वा ओषधीािजमयः। ता बहितदजयत। स नीवारािरवणीत। तीवाराणा नीवारम। नवारभवित॥ ७॥ [[1-3-6-8]]

एत दवाना परममम। यीवारा। परमणवाा अानावरमामव। सदशशरावो भवित। सदशः जापितः। जापतरा । ीर भवित। चमवािधाित। सिपा वित माय। बाहो वा एष दवतया॥ ८॥ [[1-3-6-9]]

यो वाजपय न यजत। बाह एष चः। अािरतः सषाव ापयित। यमव त वाज लोकमयि। तमवाव। अजीिजपत वनतय इ वाज िवमिमित भीन िवमित। यमव त वाज लोकिमिय भय उ यि। तमवाव॥ ९॥ अिभजयित वा एषा वादीयऽ यनि गमयित य आिज धावि भवित दवतयाऽौ च॥ ६॥ [[1-3-7-1]]

ता यजमान पिरधापयित। यो व ताम। यनवन समधयित। दभमय पिरधापयित। पिव व दभाः । पनावन म। वाज वा एषोऽवत। यो वाजपयन यजत। ओषधय ख व वाज । यभमय पिरधापयित॥ १॥ [[1-3-7-2]]

वाजाव। जाय एिह सवो रोहावाह। पिया एवष या ारोऽनवि। सदशारिय पो भवित। सदशः जापितः। जापतरा । तपरतरिभवित। गौधम चषाल म। न वा एत ीहयो न यवा । योधमा ॥ २॥ [[1-3-7-3]]

एविमव िह जापित सम। अथो अममवा लोकमव करोित। वासोिभवयित। एष व यजमानः। यप । सवदव वास । सवािभरवन दवतािभ समधयित। अथो आमणमव तत यजमानः कत। सवग लोक सम। ादश वाजसवीयािन जहोित॥ ३॥

Page 37: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 37 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-3-7-4]]

ादश मासा सवरः। सवरम व ीणाित। अथो सवरमवाा उपदधाित। सवग लोक सम। दशिभ क रोहित। नव व पष ाणाः। नािभदशमी। ाणानव यथाान किया। सवग लोकमित। एताव पष म॥ ४॥ [[1-3-7-5]]

यावाणाः। यावदवााि। तन सह सवग लोकमित। सवदवा अगाह। सवगमव लोकमित। अमता अभमाह। अमतिमव िह सवग लोकः। जापतः जा अभमाह। ाजापो वा अय लोकः। अादव तन लोकाित॥ ५॥ [[1-3-7-6]]

समह जया स मया जाह। आिशषमवतामाशा । आसपटि। अ वा इयम। अानवन समधयि। ऊष ि। एत िह सााद म।

यषा। साादवनमान समधयि। परा ि॥ ६॥ [[1-3-7-7]]

पराि तीचीनममत । शीषतो ि। शीषतो मत । िदो ि। िद एवाा अामवत। ईरो वा एष परा दघ । यो यप रोहित। िहरयमवरोहित। अमत व िहरयम। अमत सवग लोकः। अमत एव सवग लोक ितितित। शतमान भवित। शताय पषः शतियः। आयविय ितितित। प वा एतपम। यदजा। िः सवरााशिर जायत। बािजनमव रोहित। पामव जनन ितितित॥ ७॥ पिरधापयित गोधमा जहोित नित ि लोको नव च॥ ७॥ [[1-3-8-1]]

साहोमाहोित। स वा अािन। याववाािन। तावाव। स ाा ओषधयः । सारयाः।

Page 38: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 38 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

उभयीषामव। अा जहोित। अााव। याजपययानवाीयात॥ १॥ [[1-3-8-2]]

अवन त। सव समवदाय जहोित। अनवाव। औरण वण जहोित। ऊवा अमर । ऊज एवाााव। दव ा सिवतः सव इाह। सिवत सत एवन णा दवतािभरिभिषित। अाािभिषित। अााव॥ २॥ [[1-3-8-3]]

परा मिभिष ित। पराि तीचीनममत । शीषतोऽिभिषित। शीषतो मत । आ मखादव ावयित। मखत एवाा अा दधाित। अा साा नािभिषामीाह। एष वा अः सवः। तनवनमिभिषित। इ ा साानािभिषामीाह॥ ३॥ [[1-3-8-4]]

इियमवाितन दधाित। बहत ा साानािभिषामीाह। व दवाना बहित ।

णवनमिभिषित। सोमहा ावदानीयािन चि उप हरि। अममव तलकमव करोित। सराहा ानवदानीयािन च वाजस। इममव तलकमव करोित। अथो उभयीवािभिषत। िवमाथ कवत वाजसत ॥ ४॥ [[1-3-8-5]]

इियाव। अिनािभः ातःसवन वत। अिनः जापितः। जापतरा । वाजवतीिभमािन। अ व वाज । अमवाव। िशिपिववतीिभतीयसवन। यो व िव । पशव िशिप। य एव पशष ितितित। बहद भवित। अमवन िय गमयित॥ ५॥ अीयादाावा इ ा साानािभिषामीाह वाजसत िशिपीिण च॥ ८॥ [[1-3-9-1]]

नषद ाह। जा व नन। जानामवतन सयत। षदिमाह। वनसपतयो व । वनती नामवतन सयत। भवनसदिमाह।

Page 39: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 39 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यदा व वसीयावित। भवनमगिित व तमाः। भवनमवतन गित॥ १॥ [[1-3-9-2]]

अषद ा घतसदिमाह। अपामवतन घत सयत। ोमसदिमाह। यदा व वसीयावित। ोमागिित व तमाः। ोमवतन गित। पिथिवषद ाऽिरसदिमाह। एषामवतन लोकाना सयत। तााजपययाजी न क चन वरोहित। अपीव िह दवताना सयत ॥ २॥ [[1-3-9-3]]

नाकसदिमाह। यदा व वसीयावित। नाकमगिित व तमाः। नाकमवतन गित। य हा पजनीना इाह। पजनानामवतन सयत। अपा रसमयसिमाह। अपामवतन रस सयत। सयरिम समाभतिमाह सशाय॥ ३॥ गित सयत नव च॥ ९॥ [[1-3-10-1]]

इो व हा। असराराभा। सोऽमावाा ागत। त िपतर पवरागन।

िपतन योऽगत। त दवाः पनरयाच। तमो न पनरदः। तऽवर वणामह। अथ व पनदाामः। अमव प वः ियाता इित ॥ १॥ [[1-3-10-2]]

तम पनरदः। ताित पवः ियत। यित पवः करोित। िपत एव त िनीय यजमान तनत। सोमाय िपतपीताय धा नम इाह। िपतरवािध सोमपीथमव। न िह िपता मीयमाण आहष सोमपीथ इित। इिय व सोमपीथः। इियमव सोमपीथमव। तन ियण ितीया जायामत॥ २॥ [[1-3-10-3]]

एत ाण परा वाजवसा िवदाम। ता जाय अा त। य एव वद। अिभ ितीया जायामत। अय कवाहनाय धा नम इाह। य एव िपतणामिः। त ीणाित। ित आतीजहोित। ििनदधाित। षट सप॥ ३॥ [[1-3-10-4]]

षा ऋतव ।

Page 40: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 40 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ऋतनव ीणाित। त मणमादधाित। अि वा िह ष ऋतन वा । दवान व िपतीतान। मना िपतरोऽन िपपत। ित आतीजहोित। ििनदधाित। षट सप। षा ऋतव ॥ ४॥ [[1-3-10-5]]

ऋतव ख व दवाः िपतर । ऋतनव दवाितीणाित। ताीतान। मना िपतरोऽन िपपत। सकदाि बिहभवित। सकिदव िह िपतर । ििनदधाित। ततीय वा इतो लोक िपतर । तानव ीणाित। पराङावतत॥ ५॥ [[1-3-10-6]]

ीका िह िपतर । ओणो ावत उपा । ऊभागा िह िपतर । वािदनो वदि। ाया३ न ाया३िमित। याीयात। जममात। मायकः ात। य ाीयात। अहिवः ात॥ ६॥

[[1-3-10-7]]

िपत आवत। अवयमव। तव ािशत नवाािशतम। वीर वा व िपतर यो हरि। वीर वा ददित। दशा िछनि। हरणभागा िह िपतर । िपतनव िनरवदयत। उर आयिष लोम िछीत। िपतणा तिह नदीयः॥ ७॥ [[1-3-10-8]]

नमरोित। नमारो िह िपतणाम। नमो वः िपतरो रसाय। नमो वः िपतर शाय। नमो वः िपतरो जीवाय। नमो वः िपतरः धाय । नमो वः िपतरो मव। नमो वः िपतरो घोराय। िपतरो नमो वः। य एतिोक ॥ ८॥ [[1-3-10-9]]

या ऽन। यऽिोक। मा तऽन। य एतिोक । यय तषा विसा भया। यऽिोक। अह तषा विसो भयासिमाह। विसः समानाना भवित।

Page 41: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 41 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

य एव िवाित करोित। एष व मनाणा यः॥ ९॥ [[1-3-10-10]]

दवाना वा इतर याः। तन वा एतितलोक चरित। यित करोित। स ईरः मतोः। ाजापयचा पनरित। यो व जापितः। यनव सह पनरित। न मायको भवित। िपतलोक वा एतजमानरित। यित करोित। स ईर आितमात । जापिता वन तत उतमहती ाः। याजापयचा पनरित। जापितरवन तत उयित। नाितमाछित यजमानः॥ १०॥ इत प प षा ऋतवो वततऽहिवः ादीय यो यजमानरित यित करोित प च॥ १०॥ दवासरा अी षोमयोदवा व यथा दश दवा व यदह वािदनो नािोमो न सािव दवाह ता साहोमाषद ो व हा दश॥ १०॥ दवासरा वावन ता ाजपययाजी दवाह वाजावा इियमवािन ीका िह िपतर पषिः॥ ६५॥

Page 42: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 42 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 1, Chapter 4 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[1-4-1-1]]

उभय वा एत जापतरस। दवाासरा। ता जानात। इम ऽ इम ऽ इित। स दवान शनकरोत। तानषणोत। तािवणापनात। तारा िव गात। त हा अभवन। तहाणा हम॥ १॥ [[1-4-1-2]]

दवता वा एता यजमान गह ग। यहा। िव रन दवाः। यव िवष एत हा ग । एषा व सोमाितः। यपा शः। सोमन दवा पयाणीित ख व सोमन यजत। यपा श जहोित। सोमनव तवा पयित। यहाहोित॥ २॥ [[1-4-1-3]]

दवा एव तवा ि। यमसाहोित। तनवानपण यजमानः सवग लोकमित। िक तद आसीिदाः।

यााणीित। इय वा एतद आसीत। मयािन वा एताासन। तदवा न ावतमगन। त एतािन दामयािण पाा यपयन। ताकवत॥ ३॥ [[1-4-1-4]]

तव त ावतमगन। यामयािण पाािण भवि। ावतमव तयजमानो गित। यािन दामयािण पाािण भवि। अममव तलकमिभजयित। यािन मयािन। इममव तलकमिभजयित। वािदनो वदि । कातः ालीवाया सोमहणीिरित। दवा व पिमन॥ ४॥ [[1-4-1-5]]

ता एत ना आसन। इय व पि । तामािदा आिदाा चतदः पशनन। यदािदाली भवित। चतद एव तया पशन यजमान इमा ह। तािम उाियमहत। याली भवित। इियमव तया यजमान इमा ह। ता िव दवा आ यणाोजमन। यदायणाली भवित॥ ५॥ [[1-4-1-6]]

ऊजमव तया यजमान इमा ह।

Page 43: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 43 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ता मना वााऽऽयरन। यवाली भवित। आयरव तया यजमान इमा ह। ाा गाित। वायन जहोित। तादन पाण पशहि। अन ितगि। अथो ावतमव तजमानो गित॥ ६॥ ह हा होकवताायणाली भवित नव च॥ १॥ [[1-4-2-1]]

यव सराममिना। नमचावाऽसर सचा । िविपपाना शभती। इ कमावतम। पिमव िपतराविनोभा। इावत कमणा द सनािभः। यराम िपब शचीिभः। सरती ा मघवभीात। अहा हिवरा त। चीव घत चम इव सोम ॥ १॥ [[1-4-2-2]]

वाजसिन रियम सवीर म। श धिह यशस बह म। यिास ऋषभास उण। वशा मषा अवसास आताः। कीलालप सोमपा य वधस । दा मित जनय चामय । नाना िह वा दविहत सदो िमतम। मा ससाथा परम ोमन। सरा मिस शिणी सोम एषः। मा मा िहसी ा योिनमािवशन॥ २॥

[[1-4-2-3]]

यद िश रिसन सत। यिदो अिपबचीिभः। अह तद मनसा िशवन। सोम राजानिमह भयािम। ती अणव िपतणाम। अह दवानामत मानाम। ताािमद िव भवन समित। अरा पवमपर च कतम। य दव वण गायछा पाश। त त एतनावयज॥ ३॥ [[1-4-2-4]]

य दव वण िा पाश। त त एतनावयज। य दव वण जगतीछा पाश। त त एतनावयज। सोमो वा एत रामाद। यो राजा साो वा सोमन यजत। दवसवामतािन हवी िष भवि। एतावो व दवाना सवाः। त एवा सवायि। त एन पन सव रााय। दवस राजा भवित॥ ४॥ सोम आिवशन यज राायक च॥ २॥ [[1-4-3-1]]

उदािदितिवपी। आययपतावधात। इाय कवती भागम। िमाय वणाय च। इय वा अिहोी।

Page 44: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 44 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

इय वा एत िनषीदित। यािहोी िनषीदित। तामापयत। उदािदितिरित। इय व दिदितः॥ १॥ [[1-4-3-2]]

इमामवाा उापयित। आययपतावधािदाह। आयरवािधाित। इाय कवती भाग िमाय वणाय चाह। यथा यजरवतत। अवित वा एषत पाान िताय िनषीदित। यािहोपसा िनषीदित। ता ा ा णाय दात। या नाात। अवितमवािाान ितमित ॥ २॥ [[1-4-3-3]]

ा ददाित। न ा दिणा दीयत । पिथव वा एत पय िवशित। यािहो मान ित। यद ध पिथवीमस। यदोषधीरसरदाप । पयो गहष पयो अियास। पयो वष पयो अ तयीाह। पय एवाहष पशष ध। अप उपसजित॥ ३॥ [[1-4-3-4]]

अिरवनदाोित। यो व यातनाना त ससजित।

उभ व त ताछतः। आछित ख वा एतदिहोम। यमान ित। यदिभात । आतनाना त य स सजत। तदव याी होत म। अथाा ा पनर होत म। अनातनवात य िनरोित॥ ४॥ [[1-4-3-5]]

यत त। यतोऽा पनरयात। य िविात। य त। तिष पनगीयात। यव ित। तत एवननगाित। तदव याी होत म। अथाा ा पनर होत म। अनातनवात य िनरोित॥ ५॥ [[1-4-3-6]]

िव वा एत यिछत। यािहोऽिधित ाऽरा धावित। ः ख वा एषः। यदिः। यामावतय त। ाय पशनिपदात। अपशयजमानः ात। यदपो ऽितिषत। अनामराप । अनामा ामिपदात। गाहपाादाय। इद िविवचम इित

Page 45: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 45 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वचाऽऽहवनीया सयवत। यो व िव । यनव य सतनोित। भना पदमिप वपित शा ॥ ६॥ व दिदितमित सजित करोित करोाामिप दा च॥ ३॥ [[1-4-4-1]]

िन वा एताहवनीयो गाहप कामयत। िन गाहप आहवनीय म। यािमनत सयऽिभिनोचित। दभण िहरय ब परा रत। अथािम। अथािहोम। यिरय परारित। ोितव िहरयम। ोितरवन पय रित। यदि पव हरथा िहोम॥ १॥ [[1-4-4-2]]

भागधयनवन णयित। ाण आषय उरत। ाणो व सवा दवता । सवािभरवन दवतािभरित। अिहोमपसाातिमतोरासीत। तमव हतमन ि यत। अ वा एष आनो गित। याित। अमष य गित। यािमनत सयऽिभिनोचित॥ २॥ [[1-4-4-3]]

पन सम जहोित।

अनवा य िनरोित। वणो वा एत य गाित। यािमनत सयऽिभिनोचित। वाण च िनवपत। तनव य िनीणीत। िन वा एताहवनीयो गाहप कामयत। िन गाहप आहवनीय म। यािमनत सयऽदित । चतगहीतमा परा रत॥ ३॥ [[1-4-4-4]]

अथािम। अथािहोम। यदा परारित। एता अः िय धाम। यदाम। ियणवन धाा समधयित। यदि पव हरथा िहोम। भागधयनवन णयित। ाण आषय उरत। ाणो व सवा दवता ॥ ४॥ [[1-4-4-5]]

सवािभरवन दवतािभरित। पराची वा एत ी ित। यािमनत सयऽदित । उषाः कतना जषताम। य दविभिरितम। दवो मधमम ाहित िषान ज यात। तीचीमवा िववासयित। अिहोमपसाातिमतोरासीत। तमव हतमन ियत। अ वा एष आनो गित॥ ५॥

Page 46: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 46 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-4-4-6]]

याित। अमष य गित। यािमनत सयऽदित। पन सम जहोित। अनवा य िनरोित। िमो वा एत य गाित। यािमनत सयऽदित। म च िनवपत। तनव य िनीणीत। याहवनीयऽनात गाहप उाय त॥ ६॥ [[1-4-4-7]]

यदाहवनीयमना गाहप म त। िविात। ातम जनयत। य य वा ियत । तदन ोऽवचरित। यवमवत। वामिमपासीत। ोऽ पशातकः ात। आहवनीयमा। गाहप मत ॥ ७॥ [[1-4-4-8]]

इतः थम ज अिः। ाोनरिध जातवदाः। स गायिया िभा जगा। दवो ह वहत जानिित। छोिभरवन ाोन जनयित। गाहप मित। गाहप वा अािहताः पशव उपित । स यायित।

तदन पशवोऽप ामि। इष र रम॥ ८॥ [[1-4-4-9]]

सहस ाय। ऊज पायाह। पशवो व रियः। पशनवा रमयित। सारतौ ोौ सिमातािमाह। ऋाम व सारसवतावौ। ऋामाा मवन सिम। साडिस िवराडसीाह। रथर व साट। बहिराट॥ ९॥ [[1-4-4-10]]

ताामवन सिम। वो व चम। वो वा एत य िविनि। यानो वा रथो वाऽराऽी याित। आहवनीयमा। गाह पारत। यद पव भत पद िह त। सय रमीनाततान। त रियामन सभरतम। स न सज समा वाजवित॥ १०॥ [[1-4-4-11]]

पवणवा यन यमन स तनोित। म सथा असीाह। अिः सवा दवता । दवतािभरव य स तनोित। अय पिथकत परोडाशमाकपाल िनवपत।

Page 47: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 47 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अिमव पिथकत न भागधयनोप धावित। स एवन यिय पामिप नयित। अनािणा। वही ष सम॥ ११॥ हरथा िहो िनोचित हरवता गाय म बहिरािडित नव च॥ ४॥ िन व पव ीिण िनोचित दभण यिरयमिहो पनवणो वाण िन वा एतादित चतगहीतमा यदा पराषाः पनिमो म याहवनीयऽनात गाहप य मरत॥ [[1-4-5-1]]

य ातःसवन सोमोऽितिरत। मािन सवन कामयमानोऽितिरत। गौधयित मतािमित धयतीष कवि। िहनि व सधीतम। सीव ख वा एतत। यवनाितिरत। ययतीष कवि। सः शा । गाय साम भवित पदशः ोम । तनव ातःसवना यि॥ १॥ [[1-4-5-2]]

मतीष कवि। तनव मािनावना यि। होतमसमनय। होताऽनशसित। मत एव य समादधाित। य मािन सवन सोमोऽितिरत। आिद ततीयसवन कामयमानोऽितिरत। गौिरवीत साम भवित। अितिर व गौिरवीतम। अितिर यवनाितिरत॥ २॥

[[1-4-5-3]]

अितिर शा । बमहा अिस सयित कवि। यवािद सवन कामनाितिरत। तनवन कामन समधयि। गौिरवीत साम भवित। तनव मािनावना यि। सदशः ोम । तनव ततीयसवना यि। होतमसमन य। होताऽनशसित॥ ३॥ [[1-4-5-4]]

मत एव य समादधाित। य ततीयसवन सोमोऽितिरत। उ कवत। योऽितिरत। अितरा कवत। याितराऽितिरत। त ानम। यजमान वा एतशव आसा यि। बहाम भवित। बहा इमाोकााधार। बाहताः पशव । बहतवा पशाधार। िशिपिववतीष कवि। िशिपिवो व दवाना पम। पवन समधयि। होतमसमनय। होताऽनशसित। मत एव य समादधाित॥ ४॥ यि सवनाितिरत श सित दाधाराौ च॥ ५॥

Page 48: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 48 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-4-6-1]]

एकको व जनतायािम । एक वा एतािवमिभ स सनतः। यौ ौ ससनतः। जापितवा एष िवतायत। यः। त ावाणो दा । अतर वा ए त स सतोिनबित। पवणोपसा दवता इाः। पवपसत व या वित। एितवाािन भविभिज॥ १॥ [[1-4-6-2]]

मतीः ितपद । मतो व दवानामपरािजतमायतनम। दवानामवापरािजत आयतन यतत। उभ बहथर भवतः। इय वाव रथरम। असौ बहत। आामवनमरित। वाच मनस। ाणाापाना। िदव पिथा॥ २॥ [[1-4-6-3]]

सवािाा त। अिभवत साम भवित। सवग लोकािभव । अिभिजवित। सवग लोकािभिज। िविजवित। िव िज । य भया सो यतव इाः।

स दवता व इित। यिोमः सोम पराात॥ ३॥ [[1-4-6-4]]

उ कवत। य ात। अितरा कवत। यतिभरवा दवता व। यो व छोिभरिभभवित। स ससतोरिभभवित। सवशाय ोपवशाय ाह। छािस व सवश उपवशः। छोिभरवा छा िभभवित। इग वा ऋिजामयः॥ ४॥ [[1-4-6-5]]

इग ख व पवऽः ीयत। ाणापानौ मोमा पातिमाह। ाणापानयोरव यत। ाणापानौ मा मा हािसिमाह। नन पराऽऽयषः ाणापानौ जिहतः। आित वा एत िनयि। यषा दीिताना मीय त। त यदववजयः। रकतािमवषा लोकः ा त। आहर दहित यात॥ ५॥ [[1-4-6-6]]

त दिणतो व िनधाय। सपरािया ऋिः यः। इय व सपतो राी । अा एवन पिरददित। तिदाः।

Page 49: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 49 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यतमननश िमित। होता थमः ाचीनावीती मा जालीय परीयात। यामीरनवन। सपराीना कीतयत। उभयोरवन लोकयो पिरददित॥ ६॥ [[1-4-6-7]]

अथो धववन म। अथो वा वत। िः पिरयि। य इम लोकाः। ए एव न लोको धवत। िः पन पिरयि। षट सप। षा ऋतव । ऋतिभरवन धवत। अ आयिष पवस इित ितपद कवरन। रथरसामषा सोम ात। आयरवाधत। अथो पाानमव िवजहतो यि॥ ७॥ अिभिज पिथा ादययाोकयो पिरददित कवर ीिण च॥ ६॥ [[1-4-7-1]]

असय वा एताण का। पशवो वीयमपामि। य यपो िवरोहित। ा बपमालभत। ा व पाणामीश। य एव पाणामीश । सोऽिशन वीय यित। नााशवो वीयमप ामि। आित वा एत िनयि। यषा दीितानामिायित॥ १॥

[[1-4-7-2]]

यदाहवनीय उाय त। य मत। िविात। ातम जनयत। यदाहवनीय उाय त। आीारत। यदाी उाय त। गाहपारत। याहप उाय त। अत एव पनमत॥ २॥ [[1-4-7-3]]

अ वाव स िनलयत। य ख व िनलीनमम पयि। तदनिमि। याारोाय त। तारणी कयात। मकमिप कयात। एषा वा अः िया तनः। यमकः। िययवन तनवा समधयित। गाहप मित॥ ३॥ [[1-4-7-4]]

गाहपो वा अयिन । ादवन योन जनयित। ना ात जनयित। य सोम उपद त। सवण िहरय धा िवि। ऋजीष ऽदा धनयात। जयादत।

Page 50: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 50 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सोममवािभषणोित। सोम जहोित। सोम वा अिभषयमाण िया तनदामत॥ ४॥ [[1-4-7-5]]

तवण िहरयमभवत। यवण िहरय कवि । िययवन तनवा समधयि। याीत सोममपहरयः। ीणीयादव। सव तत ायििः। य ीतमपहरयः। आदारा फानािन चािभषणयात। गायी य सोममाहरत। त योऽ शः पराऽपतत॥ ५॥ [[1-4-7-6]]

त आदारा अभवन। इो वमहन। त वः पराऽपतत। तािन फानाभवन। पशवो व फा नािन। पशव सोमो राजा। यदादारा फानािन चािभषणोित। सोममव राजानमिभषणोित। तन ातःसवन ीणीयात। दा मिन॥ ६॥ [[1-4-7-7]]

नीतिमण ततीयसवन। अिोमः सोम ाथरसामा। य एविजो वताः ः। त एन याजययः।

एका गा दिणा दा एव। पन सोम ीणीयात। यनव तिमित। सव तत ायििः। सवा ो वा एष दवता सवः प आानमागरत। यः सायागरत । एतावा व पषः। यावद िवम। सववदसन यजत। सवपोऽ सोम ात। सवा एव दवता सवः प आान िनीणीत॥ ७॥ उायित मामराऽपतिन आगरत प च॥ ७॥ [[1-4-8-1]]

पवमान सवजन । पिवण िवचषिणः। यः पोता स पनात मा। पन मा दवजनाः। पन मनवो िधया। पन िव आयव । जातवदः पिववत। पिव ण पनािह मा। शण दव दीत। अ ा त रन॥ १॥ [[1-4-8-2]]

य पिवमिचिष। अ िवततमरा। तन पनीमह। उभाा दव सिवतः। पिवण सवन च।

Page 51: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 51 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

इद पनीमह। वदवी पनती दागा त। य बीनवो वीतपाः। तया मदः सध माष। वय ाम पतयो रयीणाम॥ २॥ [[1-4-8-3]]

वानरो रिमिभमा पनात। वात ाणनिषरो मयोभः। ावापिथवी पयसा पयोिभः। ऋतावरी यिय मा पनीताम। बहि सिवत िभ। विषदव मिभः। अ द पनािह मा। यन दवा अपनत। यनापो िद कश । तन िदन णा॥ ३॥ [[1-4-8-4]]

इद पनीमह। यः पावमानीरित। ऋिषिभ सभत रसम। सव स पतमाित। िदत मातिर ना। पावमानीय अित। ऋिषिभ सभत रसम। त सरती ह। ीर सिपमधदकम। पावमानीः यनीः॥ ४॥ [[1-4-8-5]]

सघा िह पयतीः। ऋिषिभ सभतो रस।

ाणमत िहतम। पावमानीिदश नः। इम लो कमथो अमम। कामामधय नः। दवीदवः समाभताः। पावमानीः यनीः। सघा िह घतत । ऋिषिभ सभतो रस॥ ५॥ [[1-4-8-6]]

ाणमत िहतम। यन दवाः पिवण। आान पनत सदा । तन सहधारण। पावमाः पन मा। ाजाप पिव म। शतोाम िहरमय म। तन िवदो वयम। पत पनीमह। इ सनीती सह मा पनात। सोम ा वणः समीा । यमो राजा मणािभ पनात मा। जातवदा मोजया प नात॥ ६॥ अन रयीणा णा यनीः सघा िह घतत ऋिषिभ सभतो रस पनात ीणी च॥ ८॥ [[1-4-9-1]]

जा व समासत तपमाना अजतीः। दवा अपयमस घत पण धाम। तमपोदितमजहवः। तना धमास ऊजमवात। तादधमास दवा इ। िपतरोऽपयमस घत पण धाम। तमपोदितमजहवः।

Page 52: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 52 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तन माजमवात। ताािस िपत ियत। मना अपयमस घत पण धाम॥ १॥ [[1-4-9-2]]

तमपोदितमजहवः। तन यीमजमवात। तािरो मन उप ियत। ात साय च। पशवोऽपयमस घत पण धाम। तमपोदितमजहवः। तन यीमजमवात। तािर पशव रत। ातः सव सायम। असरा अपयमस घत पण धाम॥ २॥ [[1-4-9-3]]

तमपोदितमजहवः। तन सवर ऊजमवात। त दवा अम। अमी वा इदमभवन। यय इित। त एतािन चातमाापयन। तािन िनरव पन। तरवषा तामजमवत। ततो दवा अभवन। पराऽसराः॥ ३॥ [[1-4-9-4]]

यजत। यामव दवा ऊजमवात। ता तनाव। यित करोित।

यामव िपतर ऊजमवात। ता तनाव। यदावसथऽ हरि। यामव मना ऊजमवात। ता तनाव। यिणा ददाित॥ ४॥ [[1-4-9-5]]

यामव पशव ऊजमवात। ता तनाव। यातमायजत। यामवासरा ऊजमवात। ता तनाव। भवाना। पराऽ ातो भवित। िवराजो वा ए षा िवािः। यातमाािन। वदवनािोक ितत। वणघासरिर। साकमधरमिोक। एष हाव तव भवित। य एव िवा ातमायजत॥ ५॥ मना अपयमस घत पण धामसरा अपयमस घत पण धामसरा ददाितािर च॥ ९॥ [[1-4-10-1]]

अिवाव सवरः। आिदः पिरवरः। चमा इदावरः। वायरनवरः। यदवन यजत। अिमव तवरमाोित। तादवन यजमानः।

Page 53: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 53 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सवरीणा िमाशा इाशा सीत। यणघासयजत। आिदमव तिरवरमा ोित॥ १॥ [[1-4-10-2]]

ताणघासयजमानः। पिरवरीणा िमाशा इाशासीत। याकमधयजत। चमसमव तिददावरमा ोित। तााकमधयजमानः। इदावरीणा िमाशा इाशासीत। यितयन यजत। दवानव तदवित। अथ वा अ वायानवराीतावित। यनासीरीयण यजत॥ २॥ [[1-4-10-3]]

वायमव तदनवरमा ोित। तानासीरीयण यजमानः। अनवरीणा िमाशा इाशासीत। सवर वा एष ई तीाः। यातमायजत इित। एष ह सवरमा ोित। य एव िवा ातमायजत। िव द वाः समयज। तऽिमवायज। त एत लोकमजयन॥ ३॥ [[1-4-10-4]]

यििः। यदवन यजत। एतमव लोक जयित। यििः।

अरव सायमपित। यदा व दवन यजत। अथ सवर गहपितमाोित। यदा सवर गहपितमाोित। अथ सहयािजनमाोित। यदा सहयािजनमाोित॥ ४॥ [[1-4-10-5]]

अथ गहमिधनमाोित। यदा गहमिधनमाोित। अथािभवित। यदाऽिभवित। अथ गौभवित। एषा व व दव माा । एता एतषामवमम। अतोऽतो वा उरािण या िस भवि। यि दवाः समयज। तदव वदवम॥ ५॥ [[1-4-10-6]]

अथािदो वण राजान वणघासरयजत। स एत लोकमजयत। यिािदः। यणघासयजत। एतमव लोक जयित। यिािदः। आिदव सायमपित। यदािदो वण राजान वणघासरयजत। तणघासाना वणघासम। अथ सोमो राजा छा िस साकमधरयजत॥ ६॥ [[1-4-10-7]]

स एत लोकमजयत।

Page 54: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 54 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यिमा िवभाित। याकमधयजत । एतमव लोक जयित। यिमा िवभाित। चमस एव सायमपित। सोमो व चमा । एष ह सााोम भयित। य एव िवााकमधयजत। योम राजा छा िस च समध॥ ७॥ [[1-4-10-8]]

ताकमधाना साकमधम। अथतव िपतर जापित िपतर िपतयनायज। त एत लोकमजयन। यितव । यितयन यजत। एतमव लोक जयित। यितव । ऋतनामव सायमपित। यतव िपतर जापित िपतर िपतयनायज। तितय िपतयम॥ ८॥ [[1-4-10-9]]

अथौषधय इम दव करयज थमहीित। ततो व ता अथ। य एव िवा कयजत। थत जया पशिभ । अथ वायः परमिन शनासीरीयणायजत। स एत लोकमजयत। यिायः। यनासीरीयण यजत। एतमव लोक जयित। यिायः॥ ९॥

[[1-4-10-10]]

वायोरव सायमपित। वािदनो वदि। चातमायाजी मीयता ३ न मीयता ३ इित। जीवा एष ऋतनित। यिद वसा मीयत। वसो भवित। यिद ी ीः। यिद वषास वषाः। यिद शरिद शरत। यिद हमन हमः। ऋतभा सवरमित। सवरः जापितः। जापितवावषः॥ १०॥ पिरवरमा ोित शनासीरीयण यजतऽजयहयािजनमाोित व दव साकमधरयजत समध िपतय जयित यिायहमीिण च॥ १०॥ उभय यव सराममदाि व य ातःसवन एककोऽसय पवमानः जा व समासतािवाव स वरो दश॥ १०॥ उभय वा उदावािभ मतोऽ वाव ा णथ गहमिधन षिः॥ ६६॥

Page 55: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 55 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 1, Chapter 5 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[1-5-1-1]]

अः किकाः। श पराोितरवा त। जापत रोिहणी। आप परादोषधयोऽवा त। सोमका िवततािन। परायोऽवा त। बा। मगयव परा िारोऽवात। अिद पनवस। वात परादामवा त॥ १॥ [[1-5-1-2]]

बहत ि । जतः पराजमाना अवा त। सपाणामाषाः। अागः परादानोऽवा त। िपतणा मघाः। द परादप शोऽवात। अयः पव फनी। जाया पराषभोऽवा त। भगोर। वहतव परा हमाना अवा त॥ २॥ [[1-5-1-3]]

दव सिवतह । सवः परा सिनरवा त। इ िचा। ऋत परा मवा त।

वायोिना तित। परादिसिरवा त। इाियोिवशाख। यगािन परा षमा णा अवा त। िमानराधाः। अारोहरादाढमवा त॥ ३॥ [[1-5-1-4]]

इ रोिहणी। णराितणदवा त। िन मलवहणी। ितभ परा ितणोऽवात। अपा पवा अषाढाः। वच परािमितरवा त। िवषा दवानामराः। अिभजयरादिभिजतमवा त। िवो ोणा पमानाः। पराा अवा त॥ ४॥ [[1-5-1-5]]

वसना िवाः। भत पराितरवा त। इ शतिभषक। िवचाः परा ििितरवा त। अजकपद पव ोपदाः। वानर परा ावसवमवा त। अहबियोर। अिभिष परादिभषवोऽवा त। पो रवती । गाव परा ा अवा त। अिनोरयजौ । ाम परानाऽवा त। यमापभरणीः। अपकषः परादपवहोऽवा त।

Page 56: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 56 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

पणा पा दवा अदधः॥ ५॥ आमवाहमाना अवादाढमवाा अवाा अवा च॥ १॥ [[1-5-2-1]]

यय नम। तट कवतोपषम। यदा व सय उदित। अथ न नित। यावित त सय ग त। य जघ पय त। तावित कवत यारी ात। पयाह एव कत। एव ह व यष च शत च माो िनरवसाययाकार॥ १॥ [[1-5-2-2]]

यो व निय जापित वद। उभयोरन लोकयो िवः। ह एवा ह । िचा िशर। िना दयम। ऊ िवशाख। िताऽनराधाः। एष व निय जापितः। य एव वद। उभयोरन लोकयो िवः॥ २॥ [[1-5-2-3]]

अि ामि । या कामयत िहतर िया ािदित। ता िनाया दात। ियव भवित।

नव त पनरागित। अिभिजाम नम। उपिरादषाढानाम। अवा ोणाय । दवासराः सया आसन। त दवािऽजयन॥ ३॥ [[1-5-2-4]]

यदजयन। तदिभिजतोऽिभिजम। य कामयतानपज जयिदित। तमति यातयत। अनपजमव जयित। पापपरािजतिमव त। जापितः पशनसजत । त न नमपाित। त समाव एवाभवन। त रवतीमपाित॥ ४॥ [[1-5-2-5]]

त रवा ाभवन। तावा पशना कवत। यि चावाचीन सोमात। व भवि। सिलल वा इदमरासी त। यदतरन। तारकाणा तारकम। यो वा इह यजत। अम सलोक नत। ताणा नम॥ ५॥ [[1-5-2-6]]

दवगहा व नािण।

Page 57: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 57 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

य एव वद। गव भवित। यािन वा इमािन पिथािािण। तािन नािण। तादीलनामि । नाव यजत। यथा पापाह कत। तागव तत। दवनािण वा अािन॥ ६॥ [[1-5-2-7]]

यमनायािन। किकाः थमम। िवशाख उमम। तािन दवनािण। अनराधाः थमम। अपभरणीमम। तािन यमनािण। यािन दवनािण। तािन दिणन पिरयि। यािन यमनािण॥ ७॥ [[1-5-2-8]]

तारण। अषामराित। तदनराधाः। मषामविधित। त ी। मलमषामवामित। तलवहणी। यासह। तदषाढाः। यदोणत॥ ८॥

[[1-5-2-9]]

तोणा। यदणोत। तिवाः। यतमिभषन। ततिभषक। ोपदषदय। रवामरव। अयजोरयत। अपभरणीपावहन। तािन वा एतािन यमनािण। याव दवना िण। तष कवत यारी ात। पयाह एव कत॥ ९॥ चकारव वदोभयोरन लोकयोिवरजयवतीमपाित नमािन यािन यमनायोणमनािण ीिण च॥ २॥ [[1-5-3-1]]

दव सिवतः ातः सवः ाणः। वण सायमासवोऽपानः। यतीचीन ातना त। ाचीन सगवात। ततो दवा अिोम िनरिममत। तदावीय िनमागः। िम सगवः। तय तजह । तािह पशव समायि। यतीचीन सगवात॥ १॥ [[1-5-3-2]]

ाचीन मिनात। ततो दवा उ िनरिममत।

Page 58: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 58 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तदावीय िनमागः। बहत मिनः। तय तजह । तािह ति तपित। यतीचीन मिनात। ाचीनमपराात। ततो दवाः षोडिशन िनरिममत। तदावीय िनमागः॥ २॥ [[1-5-3-3]]

भगापराः। तय तजह । तादपरा कमाय भगिममानारि। यतीचीनमपराात। ाचीन सायात। ततो दवा अितरा िनरिममत। तदावीय िनमागः। वण सायम। तय तजह । तािह नानत वदत॥ ३॥ [[1-5-3-4]]

ाणो वा अािव शो नाणाम। समाना प पयािन नािण। चायीलािन। तािन नव। य परााणा यावात। ताकादश। ाणो ादशः। य एव िवा वर त चरित। सवरणवा त ग भवित। समाना प पयािन नािण। चायीलािन। तािन नव।

आयी राि । ऐमह । ताकादश। आिदो ादशः। य एव िवा वर त चरित। सवरणवा त ग भवित॥ ४॥ सगवाोडिशन िनरिममत तदावीय िनमाग वदवित समाा प पयािन नायौ च॥ ३॥ [[1-5-4-1]]

वािदनो वदि। कित पाािण य वहीित। योदशित यात। स ययात। कािन िनरिममीतित। जापितिरित यात। स ययात। कतािन िनरिममीतित। आन इित। ाणापानाामवोपा यामौ िनरिम मीत॥ १॥ [[1-5-4-2]]

ानापा शसवनम। वाच ऐवायवम। दता मावणम। ोादािनम। चषः शामिनौ । आन आयणम। अ उम। आयषो वम। िताया ऋतपा। य वाव त जापित िनरिममीत। स िनिमतो नाियत समीयत।

Page 59: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 59 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

स एताजापितरिपवापानपयत। तािरवपत। तव स यमवपत। यदिपवापा भवि। य धा असयाय॥ २॥ उपायामौ िनरिममीतािममीत षट च॥ ४॥ [[1-5-5-1]]

ऋतमव परम ि। ऋत नाित िक चन। ऋत सम आिहतः। ऋत भिमिरय िता। अििमन शोिचषा । तप आा मिहा । िशरपािहतम। वानर तजसा। ऋतना िनवतय। सन पिरवतय॥ १॥ [[1-5-5-2]]

तपसाऽानवतय । िशवनाोपवतय। शमना ािभवतय। तत तम। तत तकयम। तन शकय तन राासम। यमः पयवतयत। अािथा िदवः। अिरीशान ओजसा। वणो धीितिभ सह॥ २॥ [[1-5-5-3]]

इो मि सिखिभः सह।

अििमन शोिचषा । तप आा मिहा । िशरपािहतम। वानर तजसा। ऋतना िनवतय। सन पिरवतय। तपसाऽानवतय। िशवनाोपवतय। शमना ािभवतय॥ ३॥ [[1-5-5-4]]

तत तम। तत तकयम। तन शकय तन राासम। यो अाः पिथािच। िनवतयोषधीः। अिरीशान ओजसा। वणो धीितिभ सह। इो मि सिखिभः सह। अििमन शोिचषा । तप आा मिहा ॥ ४॥ [[1-5-5-5]]

िशरपािह तम। वानर तजसा। ऋतना िनवतय। सन पिरवतय। तपसाऽानवतय। िशवनाोपवतय। शमना ािभवतय। तत तम। तत तकयम। तन शकय तन राासम॥ ५॥

Page 60: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 60 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-5-5-6]]

एक मासमदसजत। परम ी जा । तना ो मह आवहत। अमत मा ः। जामन जायस। त त मामत म। यन मासा अधमासाः। ऋतव पिरवराः। यन त त जापत। ईजान वतयन॥ ६॥ [[1-5-5-7]]

तनाहम णा। िनवतयािम जीवस । अििमन शोिचषा । तप आा मिहा । िशरपािहतम। वानर तजसा। ऋतना िनवतय। सन पिरवतय। तपसाऽानवतय। िशवनाोपवतय। शमना ािभवतय। तत तम। तत तकयम। तन शकय तन राासम॥ ७॥ पिरवतय सहािभवतय उिहा राास वतयपवतय चािर च॥ ५॥ [[1-5-6-1]]

दवा व यऽकवत। तदसरा अकवत।

तऽसरा ऊ पो नापयन। त कशानऽवप। अथ मिण। अथोपपौ। ततऽवा आयन। पराऽभवन। यव वपि। अवाङित॥ १॥ [[1-5-6-2]]

अथो परव भवित। अथ दवा ऊ पोऽपयन। त उपपावऽवप। अथ मिण। अथ कशान । ततऽभवन। सवग लोकमायन। यव वपि। भवाना। अथो सवग लोकमित॥ २॥ [[1-5-6-3]]

अथतनव िमथनमपयत। स मयऽवपत। अथोपपौ। अथ कशान । ततो व स ाजायत जया पशिभ । यव वपि। जया पशिभिमथनजायत। दवासराः सया आसन। त सवर ाय। तावाातमारवािभ ायत॥ ३॥

Page 61: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 61 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-5-6-4]]

वदवन चतरो मासोऽवतराजानः। ताीषि चावतय पिर च। वणघासतरो मासोऽवत वणराजानः। ताीषि चावतय पिर च। साकमधतरो मासोऽवत सोमराजानः। ताीषि चावतय पिर च। या सवर उपजीवाऽऽसी त। तामषामवत। ततो दवा अभवन। पराऽसराः॥ ४॥ [[1-5-6-5]]

य एव िवा ातमायजत। ातव मा सो वा। शीषि च वतयत पिर च। यषा सवर उपजीवा। व ता ात। धाऽ ात पराभवित। लोिहतायसन िनवतयत। या इमामितावागत िनवतयित। एतदवना प का िनवतयित। सा तत ः ो भयसी भवित॥ ५॥ [[1-5-6-6]]

जायत। य एव िवाोिहतायसन िनवतयत। एतदव प का िनवतयत। स तत ः ो भयावित। व जायत। या शला िनवतयत। ीिणीिण व दवानामािन। ीिण छािस।

ीिण सवनािन। य इम लोकाः॥ ६॥ [[1-5-6-7]]

ऋामव तीय एष लोकष ितितित। यातमायाा नो नावत। दव आवत। चतष चतष मासष िनवतयत। परोमव तव आनो ऽवना ाय। दवाना वा एष आनीतः। यातमायाजी। य एव िवाि च वतयत पिर च। दवता एवाित। ना ः जा पशनिभ मत॥ ७॥ एयतासरा एित लोका मत॥ ६॥ [[1-5-7-1]]

आयषः ाण सतन। ाणादपान सतन। अपानाान सतन। ाना सतन। चष ो सतन। ोान सतन। मनसो वाच सतन। वाच आान सतन। आन पिथवी सतन। पिथा अिर सतन। अिरािव सतन। िदव सव सतन॥ १॥ अिर सतन च॥ ७॥ [[1-5-8-1]]

इो दधीचो अिभ ।

Page 62: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 62 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वायिततः। जघान नवतीनव। इ यिर । पवतपितम। तिदयणावित। अाह गोरमत। नाम रपी म। इा चमसो गह। इिमािथनो बहत॥ १॥ [[1-5-8-2]]

इमक िभरिक ण । इ वाणीरनषत। इ इय सचा। सिम आवचो यजा । इो वी िहरयय । इो दीघाय चस। आ सय रोहयििव। िव गोिभरिमरयत। इ वाजष नो अव। सहधनष च॥ २॥ [[1-5-8-3]]

उ उािभितिभ। तिम वाजयामिस। मह वाय हव। स वषा वषभो भवत। इ स दामन कतः। ओिज स बल िहतः। ी ोकी स सौ । िगरा वो न सभतः। सबलो अनपतः। ववो अतः॥ ३॥ बहातः॥ ८॥

[[1-5-9-1]]

दवासराः सया आसन। स जापितिर पमप ध। नदनमसरा बलीया सोऽहनिित। ादो ह व कायाधवः। िवरोचन पमप ध। नदन दवा अहनिित। त दवाः जापितमपसमोचः। नाराजक यमि। इमिामित। त यतिभर न॥ १॥ [[1-5-9-2]]

त यतिभनािवन। तिमििभरन। तिमििभरिवन। तिदीनािमिम। एयो ह व नाम। ता इय इाचत परोण। परोिया इव िह दवाः। ता एतमा ाववमकादशकपाल दीणीय िनरवपन। तदपातत। तीसयाजा उपानयन॥ २॥ [[1-5-9-3]]

त तद मव कोदवन। त ायणीयमिभ समारोहन। तदपातत। ता उपानयन। त तदमव कोदवन। त आितमिभ समारोहन।

Page 63: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 63 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तदपातत। तािनडा उपानयन। त तदमव कोदवन। तादता एतदा इय सित॥ ३॥ [[1-5-9-4]]

एव िह दवा अकवत। इित दवा अकवत। इ व मना कवत। त दवा ऊचः। या इदमयन चराम। तोऽसराः पााऽनिवि। उपाशपसदा चराम। तथा नोऽसराः पाा नानव ीित। त उपा शपसदमतत। ित एव सािमधनीरन॥ ४॥ [[1-5-9-5]]

वणाघारमाघाय। ितः पराचीराती ा। वणोपसद जहवाः। उ वचो अपावध ष वचो अपावधी ाहित। अशनयािपपास ह वा उ वच। एन वरह च ष वच । एत ह वाव ततधा िविहत पाान दवा अपजिर। तथो एवतदव िवजमानः। ित एव सािमधनीरन। वणाघारमाघाय॥ ५॥ [[1-5-9-6]]

ितः पराचीराती ा। वणोपस द जहोित। उ वचो अपावध ष वचो अपावधी ाहित।

अशनयािपपास ह वा उ वच । एन वरह च ष वच । एतमव ततधा िविहत पाान यजमानोऽपहत। तऽिभनीयवाह पशमाऽलभ। अ एव तवा अवित पा ान ममपजिर। तनािभनीयव रा ाचरन। रािया एव तवा अवित पाान ममपजिर॥ ६॥ [[1-5-9-7]]

तादिभनीयवाह पशमालभत। अ एव तजमानोऽवित पाान ातानपनदत। तनािभनीयव रा चरत। रािया एव तजमानोऽवित पाान ातानपनदत। स एष उपवसथीयऽहिदव पशरालत। य वा अिोक यजमानः। अि च मास च। अि चव तन मा स च यजमान सत। ता वा एताः प दवता । अीषोमावििमावणौ॥ ७॥ [[1-5-9-8]]

पपी व यजमानः। ा स ावाऽि मा। एतमव तधा िविहतमाान वणपाशाित। भषजताय िनवणाय। त सिभछोिभः ातरयन। ता चतरािण छा िस ातरनवाकऽन । तमतयोपसमोपासीदन। उपा गायता नर इित। तादतया बिहवमान उपस ॥ ८॥ ऐनय िऽनान वणाघारमाघाय रािया एव तवा अवित पाान ममपजिर िमावणौ नव च॥ ९॥

Page 64: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 64 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

दवा यजमानो दवा दवा यजमानो यजमानोऽलभ ाचरलभत चरदालभालभत ममपजिर ातान॥ [[1-5-10-1]]

स सम उरतः ालन। एष वाव स समः। याालः। एष उ वव स भ ः। यः। तदतिशल िपषम। ता ििवत खनि। स सवणरजताा कशीा पिरगहीत आसीत। त यदा अजनयन। तादािदः॥ १॥ [[1-5-10-2]]

अथ यवणरजताा कशीा पिरगहीत आसी त। साऽ कौिशकता। त िवताऽिभ ावत। त िवताऽऽददत। त िवताऽऽहरन। यावती िवतो माा । त पदशनािभ ावत। त पदशनाददत। त पदशनाहरन। यावती पदश माा ॥ २॥ [[1-5-10-3]]

त सदशनािभ ावत। त सदशनाददत। त सदशनाहरन। यावती सदश माा ।

त सदशन ियमाण तजो हरोऽपतत। तमकिव शनािभ ावत। तमकिव शनाददत। तमकिव शनाहरन। यावकिव श माा । त यि वता वत ॥ ३॥ [[1-5-10-4]]

िवतव तजमानमाददत। त िवतव हरि। यावती िवतो माा । अिव िवत। यावा अदहतो धम उदान ित। तावती िवतो माा । अरवन तत। माा साय सलोकता गमयि। अथ यदशन वत । पदशनव तजमानमाददत॥ ४॥ [[1-5-10-5]]

त पदशनव हरि। यावती पदश माा । चमा व पदशः। एष िह पदयामपीयत । पदयामापयत । चमस एवन तत। माा साय सलोकता गमयि। अथ यदशन वत । सदशनव तजमानमाददत। त सदशनव हरि॥ ५॥ [[1-5-10-6]]

यावती सदश माा ।

Page 65: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 65 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

जापितव सदशः। जापतरवन तत। माा साय सलोकता गमयि। अथ यदकिव शन वत । एकिव शनव तजमानमाददत। तमकिव शनव हरि। यावकिव श माा । असौ वा आिद एकिव शः। आिदवन तत॥ ६॥ [[1-5-10-7]]

माा साय सलोकता गमयि। त कयौ । न। त अहोरा अभवताम। अहरव सवणाऽभवत। रजता राि । स यदािद उदित। एतामव तवणा कशीमन समित। अथ यदमित। एतामव तजता कशीमन सिवशित। ादो ह व कायाधवः। िवरोचन पमदा त। स दरोऽभवत। तादरादक नाचामत॥ ७॥ आिदः पदश माा वत पदशनव तजमानमाददत सदशनव हरािदवन तिशित चािर च॥ १०॥ [[1-5-11-1]]

य व चार ोमा। कत तत। अथ य प। किल सः।

तातोमः। ततोम चतोमम। तदाः। कतमािन तािन ोती िष। य एत ोमा इित। िवदशः सदश एकिव शः॥ १॥ [[1-5-11-2]]

एतािन वाव तािन ोती िष। य एत ोमा । सोऽवीत। सदशन ि यमाणो लिशिष। िभषतमित। तमिनौ धानािभरिभषताम। पषा करण। भारती पिरवापण। िमावणौ पयया। तदाः॥ २॥ [[1-5-11-3]]

यदिा धानाः। पः करः। भार पिरवापः। िमावणयोः पयाऽथ। कादत षा हिवषािममव यजीित। एता न दवता इित यात। एतहिविभरिभष ािदित। त वसवोऽाकपालन ातःसवनऽिभषन। ा एकादशकपालन मािन सवन। िव दवा ादशकपालन ततीयसवन॥ ३॥ [[1-5-11-4]]

स यदाकपालाातःसवन कयात।

Page 66: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 66 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एकादश कपालाािन सवन। ादशकपालातीयसवन। िवलोम त ियत। एकादशकपालानव ातःसवन कयात। एकादशकपालाािन सवन। एकादशकपालातीयसवन। य सलोमाय । तदाः। यसना ातःसवनम। ाणा मािन सवनम। िवषा दवाना ततीयसवनम। अथ कादतषा हिवषािममव यजीित। एता न दवता इित यात। एतहिविभरिभष ािदित॥ ४॥ एकिव श आती यसवन ातः सवन प च॥ ११॥ [[1-5-12-1]]

ता वाचोऽवपादादिबभयः। तमतष सस छ यन। यदयन। तायीय ायीयम। यदवारयन। तारवीय वारवीयम। ता वाच एवावपादादिबभयः। ता एतािन स चतरािण छा पादधः। तषामित ीयिर। न ीयदभवन॥ १॥ [[1-5-12-2]]

स बहतीमवाशत। ाामरा ाम। अहोरााामव। तदाः। कतमा सा दवारा बहती।

या तितत। ादश पौण मा। ादशाकाः। ादशामावाा। एषा वाव सा दवारा बहती॥ २॥ [[1-5-12-3]]

या तितिदित। यािन च छािर। यािन च नोदभवन। तािन िनव यािण हीनाम। साऽवीहती। मामव भा। मामप स यतित। चतिभरररनबहत नोदभवत। चतिभरर पिबहतीमिरत। तामतािन चायरा यपिादधात॥ ३॥ [[1-5-12-4]]

त बहती एव भा। बहतीमप समयताम। अािभररि बहत नोदभवत। अािभरर िबहतीमिरत। तामताावरा यपिादधात। त बहती एव भा। बहतीमप समयताम। ादशिभरर गायी बहत नोदभवत। ादशिभररजगती बहतीम िरत। तामतािन ादशारा यपिादधात॥ ४॥ [[1-5-12-5]]

त बहती एव भा। बहतीमप समयताम।

Page 67: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 67 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सोऽवीजापितः। छािस रथो म भवत। यािभरहमतमानमन सचराणीित। त गायी च जगती च पावभवताम । उि ि ौ । अन पि धय । बहवोिरभवत। स एत छोरथमााय। एतमानमन समचरत। एत ह व छोरथमााय। एतमानमन सचरित। यनष एतचरित। य एव िवाोमन यज त। य उ चनमव वद॥ ५॥ अभवाव सा दवारा बहदधाादशारा यपिादधादााय ष॥ १२॥ अः किका यय दव सिवतवािदन कतमव दवा वा आयषः ाणिमो दधीचो दवासराः स जाप ित स समो य व चारावाचो ादश॥ १२॥ अः किका दवगहा ऋतमव व दवन त तद त पदशन त बहती एव िषिः॥ ६२॥

Page 68: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 68 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 1, Chapter 6 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[1-6-1-1]]

अनम परोडाशमाकपाल िनवपित। य शाया अवशीय। ततमककपालम। इय वा अनमितः। इय िनितः। नतन पवण चरित। पाानमव िनित पवा िनरवदयत। एककपालो भवित। एकधव िनित िनरवदयत। यदा गाहप ईयः॥ १॥ [[1-6-1-2]]

ो भाऽिरनाय। अय च यजमान च हात। वीिह ाहाऽऽित जषाण इाह। आवन शमयित। नाितमायन यजमानः। एको कन यि। ति िन भागधय म। इमा िदश यि। एषा व िन िदक। ायामव िदिश िनित िनरवदयत॥ २॥ [[1-6-1-3]]

कत इिरण जहोित दर वा । एत िना आयतनम। एवायतन िनित िनरवदयत। एष त िनत भा ग इाह।

िनिदशवना म। भत हिवसीाह। भितमवोपावतत। ममम हस इाह। अहस एवन मित। अाा जहोित॥ ३॥ [[1-6-1-4]]

अत एव िनित िनरवदयत। क वास कतष दिणा। एत िन पम। पणव िनित िनरवदयत। अतीमायि। िना अिह। ाहा नमो य इद चकारित पनर गाहप जहोित। आव नमो गाहपमपावत। आनमतन चरित। इय वा अनमितः॥ ४॥ [[1-6-1-5]]

इयमवा रामन मत। धनदिणा। इमामव धन कत। आिद च िनवपित। उभयीव जािभिषत। दवीष च मानषीष च। वरो दिणा। वरो िह रा सम। आाववमकादशकपाल िनवपित। अिः सवा दवता ॥ ५॥ [[1-6-1-6]]

िवयः।

Page 69: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 69 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

दवता व य चाव। वामनो वही दिणा। यही। तना यः। यामनः। तन ववः सम। अीषोमीयमकादशकपाल िनवपित। अीषोमा ा वा इो वमहिित। यदीषोमीयमकादशकपाल िनवपित॥ ६॥ [[1-6-1-7]]

वामव िविज। िहरय दिणा सम। इो व हा। दवतािभियण च ा त। स एतम ामकादशकपालमपयत। तिरवपत। तन व स दवता ि य चावा। यद ामकादशकपाल िनवपित। दवता व तन िय च यजमानोऽव। ऋषभो वही दिणा॥ ७॥ [[1-6-1-8]]

यही। तना यः। यषभः। तनः सम। आयमाकपाल िनवपित। ऐ दिध। यदायो भवित। अिव यमखम। यमखमवि पराा । यद दिध॥ ८॥

[[1-6-1-9]]

इियमवाव। ऋषभो वही दिणा। यही। तना यः। यषभः। तनः सम। यावतीव जा ओषधीनामतानामान । ताः पराऽभवन। आयण भवित तााय। यजमानापराभावाय॥ ९॥ [[1-6-1-10]]

दवा वा ओषधीािजमयः। ता इाी उदजयताम। तावतम ा ादशकपाल िनरवणाताम। यद ाो भवि। ादशकपालो भवित। ादश मासा सवरः। सवरणवाा अमव। वदवभवित। वदव वा अ म। अमवा दयित॥ १०॥ [[1-6-1-11]]

थमजो वो दिणा सम। सौ यामाक च िनवपित। सोमो वा अकप राजा । अकपमवा दयित। वासो दिणा। सौ िह दवतया वास सम। सर च िनवपित। सरत चम।

Page 70: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 70 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िमथनमवाव। िमथनौ गावौ दिणा सम। एित वा एष यमखाा । योऽदवताया एित। अावतािन हवी िष भवि। अारा गायी। गायो ऽिः। तनव यमखाा अदवताय नित॥ ११॥ ईयिनरवदयतऽाा जहोनमितदवता िनवपित वही दिणा यद दपराभावाय दयित गावौ दिणा सम ष॥ १॥ [[1-6-2-1]]

वदवन व जापितः जा असजत। ताः सा न ाजाय। सोऽिरकामयत। अहिममाः जनययिमित। स जापतय शचमदधात। सोऽशोचजािममानः। ता च जा भनि य च न। ताव भौ शोचतः जािममानौ। तािमसजत। ता अिर त॥ १२॥ [[1-6-2-2]]

सोमो रतोऽदधात। सिवता ाजनयत। सरती वाचमदधात। पषाऽपोषयत। त वा एत िः सवर य। य दवाः पिपतयः। सवरो व जाप ितः। सवरणवा जाः ाजनयत। ताः जा जाता मतो ऽन।

अानिप न ायतित॥ १३॥ [[1-6-2-3]]

स एत जापितमात सकपालमपयत। त िनरवपत। ततो व जाोऽकत। यातो िनत। य । जानामघाताय। सकपालो भवित। स गणा व मत । गणश एवा िवश कयित। स जापितरशोचत॥ १४॥ [[1-6-2-4]]

याः पवा जा असि। मता अविधषः। कथमपराः सजयित। त श आड भत िनरवतत। तदहरत । तदपोषयत। ताजायत। आड वा एतपम। यदािमा। यरित॥ १५॥ [[1-6-2-5]]

जा एव तजमानः पोषयित। वदािमा भवित। वदो व जाः। जा एवा जनयित। वािजनमानयित। जाव जातास र तो दधाित।

Page 71: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 71 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ावापिथ एककपालो भवित। जा एव जाता ावापिथवीामभयत पिरगाित। दवासराः सया आसन। सोऽिरवीत॥ १६॥ [[1-6-2-6]]

माम यजत। मया मखनासराथित। मा ितीयिमित सोमो ऽवीत। मया राा जथित। मा ततीयिमित सिवता। मया सता जथित। मा चतथिमित सरती। इिय वोऽह धा ामीित मा पमिमित पषा। मया ितया जथित॥ १७॥ [[1-6-2-7]]

तऽिना मखनासरानजयन। सोमन राा । सिवा सताः। सरतीियमदधात। पषा िताऽऽसी त। ततो व दवा जय। यदतािन हवी िष िन िविज। नोरविदमपवपित। पशवो वा उरविदः। अजाता इव तिह पशव ॥ १८॥ ऐिदशोचरवी िताया जथतिह पशव ॥ २॥ [[1-6-3-1]]

िविहभवित।

माता िपता पः। तदव तिथनम। उ गभ जराय। तदव तिथनम। धा बिहः सन भवित। य इम लोकाः। एव लोकष ितितित। एकधा पन सन भवित। एक इव य लोकः॥ १९॥ [[1-6-3-2]]

अिव तन लोक ितितित। सवो भवि। थमजामव पिमव। थमजो वो दिणा सम। पषदा गाित। पशवो व पषदाम। पशनवाव । पगहीत भवित। पाा िह पशव । बप भवित॥ २०॥ [[1-6-3-3]]

बपा िह पशव सम। अि मि। अिमखा व जापितः जा असजत। यदि मि। अिमखा एव तजा यजमानः सजत। नव याजा इ । नवानयाजाः। अौ हवी िष। ावाघारौ। ावाभागौ॥ २१॥

Page 72: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 72 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-6-3-4]]

िशप। िशदरा िवराट। अ िवराट। िवराजवाामव। यजमानो वा एककपालः। तज आ म। यदककपाल आमानयित। यजमानमव तजसा सम धयित। यजमानो वा एककपालः। पशव आ म॥ २२॥ [[1-6-3-5]]

यदककपाल आमानयित। यजमानमव पशिभ समधयित। यदमानय त। अा एन पशवो भ उपितरन। यानय त। बहव एन पशवोऽभ उपितरन। बानीयािवः प कयात। बहव एवन पशवो भ उपित। यजमानो वा एककपालः। यदककपालावत॥ २३॥ [[1-6-3-6]]

यजमानावत। उा माजमानः। वा मीयत। सकदव होत । सकिदव िह सवग लोकः। ाऽिभ जहोित। यजमानमव सवग लोक गमिया। तजसा समधयित।

यजमानो वा एककपालः। सवग लोक आहवनीय ॥ २४॥ [[1-6-3-7]]

यदककपालमाहवनीय जहोित। यजमानमव सवग लोक गमयित। यन जयात। सवगाोकाजमानमविवत। चा जहोित। सवग लोक सम। यात। दवलोकमिभ जयत। यिणा िपतलोकम। यक॥ २५॥ [[1-6-3-8]]

रािस य हः। यदङ। मनलोकमिभजयत। ितितो होत । एककपाल व ितित ा वापिथवी अन ितिततः। ावापिथवी ऋतव । ऋतः। य यजमानः। यजमान जाः। ताितितो होत ॥ २६॥ [[1-6-3-9]]

वािजनो यजित। अिवायः सय । त व वािजन । तानव तजित। अथो खाः।

Page 73: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 73 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

छािस व वा िजन इित। ताव तजित। ऋाम वा इ हरी सोमपानौ । तयो पिरधय आधान म। वािजन भागधयम॥ २७॥ [[1-6-3-10]]

यद पिरधीयात। अराधानाा घास यत। पिरधीहोित। िनराधानाामव घास यित। बिहिष िविषािजनमानयित। जा व बिहः। .h line

रतो वािजनम। जाव रतो दधाित। समपय भयि। एतोमपीथा त। अथो आव रतो दधत। यजमान उमो भयित। पशवो व वािजनम। यजमान एव पश ितापयि॥ २८॥ लोको बप भवाभागौ पशव आमवदाहवनीय ाितितो होतो भागधयमत चिर च॥ ३॥ [[1-6-4-1]]

जापितः सिवता भा जा असजत। ता एनमम। ता अादपा ामन। ता वणो भा जा वणनााहयत। ताः जा वणगहीताः। जापित पनपाधावाथिममानाः। स एताजापितवणघासानपयत। तािरवपत।

तव स जा वणपाशादमत। यणघासा िन॥ २९॥ [[1-6-4-2]]

जानामवणाहाय। तासा दिणो बा आसी त। सः सतः। स एता ितीया दिणतो विदमदहन। ततो व स जाना दिण बा ासारयत। यितीया दिणतो विदमि। जानामव तजमानो दिण बा सारयित। ताातमायामिोक उभयाबाः। यािभिजत । पथमाादी असिभ भवतः॥ ३०॥ [[1-6-4-3]]

ताथमा सौ। उरा वामरविदमप वपित। पशवो वा उरविदः। पशनवाव । अथो यपषोऽनिर। एता णाव प हवी िष। अथष ऐ ाो भवित। ाणापानौ वा एतौ दवाना म। यिदाी। यद ाो भवित॥ ३१॥ [[1-6-4-4]]

ाणापानाववाव। ओजो बल वा एतौ दवाना म। यिदाी। यद ाो भवित। ओजो बलमवाव।

Page 74: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 74 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

माािमा भवित। वायािमा। मषी च मष भवतः। िमथना एव जा वणपाशाित। लोमशौ भवतो माय॥ ३२॥ [[1-6-4-5]]

शमीपणाप वपित। घासमवाामिप य ित। जापितमा नोपानमत। स एतन शतन हिवषाऽामवा। यरः शतािन शमीपणािन भवि। अााव। सौािन व करीरािण। सौा ख वा आितिदवो वि ावयित। यरीरािण भवि। सौयवा ा िदवो विमव। काय एककपालो भवित। जाना काय। ितपष करपाािण भवि। जाता एव जा वणपाशाित। एकमितिरम। जिनमाणा एव जा वणपाशाित॥ ३३॥ िन भवतो भवित मा य ष॥ ४॥ [[1-6-5-1]]

उरा वामािन हवी िष सादयित। दिणाया मातीम। अपधरमवना यनि। अथो ओज एवासामव हरित। ताण ा िवशो ऽतोपिमणी। माा पवया चरित। अनतमवाव यजत। वायोरया।

अत एव वणमव यजत। यदवायः करोित॥ ३४॥ [[1-6-5-2]]

तिताता करोित। ताया रोित। तापीयारोित। प वाचयित। मामवना करोित। अथो तप एवनामप नयित। यार स न यात। िय ाित ात। असौ म जार इित िनिदशत। िनिदयवन वणपाशन ाहयित॥ ३५॥ [[1-6-5-3]]

घाावामह इित पीमदानयित। अतवना म। यी परोनवाामन यात। िनवय यजमानः ात। यजमानोऽाह। आव वीय ध। उभौ याा सवीयाय। याम यदरय इाह। यथोिदतमव वणमव यजत। यजमानदवो वा आहवनीय ॥ ३६॥ [[1-6-5-4]]

ातदवो दिणः। यदाहवनीय जयात। यजमान वणपाशन ाहयत। दिणऽौ जहोित। ातमव वणपाशन ाहयित।

Page 75: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 75 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

शपण जहोित। अमव वणमवयजत। शीषिध िनधाय जहोित। शीषत एव वणमवयजत। िहोित॥ ३७॥ [[1-6-5-5]]

व वण पाशािमत। अम कमकत इाह। दवानण िनरवदाय। अनणा गहानपतित वावतदाह। वणगहीत वा एत। यजषा गहीताितिरत। तषा िनास। तष िनासन चावभथमवित। वणगहीतनव व णमवयजत। अपोऽवभथमवित॥ ३८॥ [[1-6-5-6]]

अ व वणः। साादव वणमव यजत। ितयतो वण पाश इाह। वणपाशादव िनमत। अतीमायि। वणािह। एधोऽिधषीमहीाह। सिमधवाि नम उपायि। तजोिस तजो मिय धहीाह। तज एवा॥ ३९॥ करोित ाहयाहवनीयिहोपोऽवभथमवित ध॥ ५॥ [[1-6-6-1]]

दवासराः सया आसन। सोऽिरवीत। ममयमनीकवती तनः। ता ीणीत। अथासरानिभभिव थित। त दवा अयऽनीकवत परोडाशमाकपाल िनरवपन। सोऽिरनीकवान भागधयन ीतः। चतधाऽनीकाजनयत। ततो दवा अभवन। पराऽसराः॥ १॥ [[1-6-6-2]]

यदयऽनीकवत परोडाशमाकपाल िनवपित। अिमवानीकव न भागधयन ीणाित। सोऽिरनीकवान भागधयन ीतः। चतधाऽनीकािन जनयत। असौ वा आिदो ऽिरनीकवान। त रमयोऽनीकािन। साक सयणोता िनवपित। साादवाा अनीकािन जनयित। तऽसरा परािजता य। ावापिथवी उपा यन॥ २॥ [[1-6-6-3]]

त दवा म सातपन िनरवपन। ताावापिथवीामवोभयत समतपन। य सापन िनवपित। ावापिथवीामव तभयतो यजमानो ातातपित। मिन िनवपित। तिह िह तऽि तपित। चभवित। सवत एवनातपित। त दवाः ोिवजियन स।

Page 76: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 76 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सवासा ध गहमधीय च िनरवपन॥ ३॥ [[1-6-6-4]]

आिशता एवाोपवसाम। क वाऽहदम। क वा ो भिवतित । स तोऽभवत। तात ना । न िह दवा अताि। तऽवन। का इम होाम इित। मो गहमिध इवन। त मो गहमिधोऽजहवः॥ ४॥ [[1-6-6-5]]

ततो दवा अभवन। पराऽसराः। यव िवषो मो गहमिधो गह जित। भवाना। पराऽ ातो भवित। य य पाका ियत । पश तत। पाका वा एतियत। या बिहभवित। न सािमधनीराह॥ ५॥ [[1-6-6-6]]

न याजा इ । नानयाजाः। य एव वद। पशमावित। आभागौ यजित। यव चषी नारित।

मतो गहमिधनो यजित। भागधयनवनामधयित। अि िकत यजित िति। इडाो भवित। पशवो वा इडा । पशवोपिराितित ित॥ ६॥ असरा अयहमधीय च िनरवपजहवराहडा ो भवित च॥ ६॥ [[1-6-7-1]]

यी गहमधीयाीयात। गहमव ा त। िव य ऋत। याीयात। अगहमधी ात। ना यो त। ितवश पचयः। ताीयात। गहमव भवित। ना यो त॥ १॥ [[1-6-7-2]]

त दवा गहमधीयना। आिशता अभवन। आतात। अनवानवासयन। तोऽसरा ध ािहवन। सा दवष लोकमिवा। असरान रगत। गहमधीयना। आिशता भवि। आतऽत॥ २॥

Page 77: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 77 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-6-7-3]]

अनवान वासयि। ातायव तजमान ध िहणोित। त दवा गहमधीयना। इाय िनास दधः। अानव इो िनिहतभाग उपा विततित। तािनो िनिहतभाग उपावतत। गहमधीयना। इाय िनास िनदात। इ एवन िनिहतभाग उपावतत। गाहप जहोित॥ ३॥ [[1-6-7-4]]

भागधयनवन समधयित। ऋषभमायित। वषार एवा सः। अथो इियमव तीय यजमानो ात व। इो व हा। परा परावतमगत। अपाराधिमित ममानः। सोऽवीत। क इद विदतीित। तऽवतो वर वणामह॥ ४॥ [[1-6-7-5]]

अथ वय वदाम। अमव थम हिव िनाता इित। त एनमीडन। तीिडना ीिडम। य ीिड थम हिविनत िविज। साक सयणोता िनवपित। एति लोक इो वमहम। एता णाव प हवी िष।

एता ण ऐाः। अथष ऐभवित॥ उार वा एतिम उदहरत। व हा। अास दवतािध। यदष ऐभवित। उारमव त यजमान उरत। अास जािध। वकमण एककपालो भवित। िवाव तन कमािण यजमानोऽव॥ ५॥ ऋतऽत जहोित वणामह भवौ च॥ ७॥ [[1-6-8-1]]

वदवन व जापितः जा असजत। ता वणघासवणपाशादमत। साकमधः ापयत। क िनरवा दयत। िपतयन सवग लोकमगमयत। यदवन यजत। जा एव तजमानः सजत। ता वणघासवणपाशाित। साकमधः ितापयित। क िनरवदयत॥ १॥ [[1-6-8-2]]

िपतयन सवग लोक गमयित। दि णतः ाचीनावीती िनवपित। दिणावि िपतणाम। अना तत। उरत एवोपवीय िनवपत। उभय िह दवा िपतर । अथो यदव दिणाधऽिध यित। तन दिणावत। सोमाय िपतमत परोडाश षपाल िनवप ित।

Page 78: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 78 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सवरो व सोम िपतमान॥ २॥ [[1-6-8-3]]

सवरमव ीणाित। िपतो बिहषो धानाः। मासा व िपतरो बिहषद । मासानव ीणाित। यिा ऋतौ पषः मीयत। सोऽामिोक भवित। बपा धाना भवि। अहोरााणामिभिज। िपतो ऽिाो मम। अधमासा व िपतरो ऽिाताः॥ ३॥ [[1-6-8-4]]

अधमासानव ीणाित। अिभवााय ध भवित। सा िह िपतदव ह। यणम। तनाणाम। उपयध दवा नाम। अधः िपतणाम। अध उपमित। अध िह िपतणाम। एकयोपमित॥ ४॥ [[1-6-8-5]]

एका िह िपतणाम। दिणोपमित। दिणावि िपतणाम। अनारोपमित। ति िपतित। इमा िदश विदमि।

उभय िह दवा िप तर । चतिभवित। सवा न िदश िपतर । अखाता भवित॥ [[1-6-8-6]]

खाता िह दवाना म। मतो ऽिराधीयत। अतो िह दवानामाधीयत । वषयािन इावित ाव। पिर यित। अिहतो िह िपतलोको मनलोकात। यिष िदनम। तवाना म। यदरा। तनाणाम॥ ६॥ [[1-6-8-7]]

यमलम। तितणाम। समल बिहभवित ाव। .h line

दिणा णाित। दिणावि िपतणाम। िः पयित। ततीय वा इतो लो क िपतर । तानव ीणाित। िः पन पयित। षसप॥ ७॥ [[1-6-8-8]]

षा ऋतव । ऋतनव ीणाित। यर यजषा गीयात।

Page 79: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 79 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

मायको यजमानः ात। य गीयात। अनायतनः ा त। तीमव त। न माय को भवित। नानायतनः। यीिरधीिरदात॥ ८॥ [[1-6-8-9]]

मना यजमान पिरगीयात। य पिरदात। रािस य हः। ौ पिरधी पिरदधाित। रसामपह। अथो मोरव यजमानमजित। यीिण ीिण हवी दाहरयः। यय एषा साक मीयरन। एककमनचीना दाहरि। एकक एवषाम मीयत। किशप किशपाय। उपबहणमपबहयाय। आनमााय। अनमाय। यथाभागमवना ीणाित॥ ९॥ िनरवदयत िपत मानिाा एकयोप मखाता भवित मनाणा प पिरदाीयत प च॥ ८॥ [[1-6-9-1]]

अय दव िपत सिममानायानहीाह। उभय िह दवा िपतर । एकामाह। एका िह िपतणाम। िराह। ििह दवाना म।

आघारावाघारयित। यपषोरनिर। नाषय वणीत। न होतारम॥ १॥ [[1-6-9-2]]

यदाषय वणीत। योतारम। मायको यजमानः ात। मायको होता । ता वणीत। यजमान होतगपीथाय। अप बिहषः याजाजित। जा व बिहः। जा एव मोजित। आभागौ यजित॥ २॥ [[1-6-9-3]]

यव चषी नारित। ाचीनावीती सोम यजित। िपतदवा िह। एषाऽऽतीः। पकोऽवित। प ता दवता । प रोऽनवा । याा दवता वषारः। ता एव ीणाित। सतमवित॥ ३॥ [[1-6-9-4]]

ऋतना सत। व पवया परोऽनवायाऽऽह। णयित ितीयया।

Page 80: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 80 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

गमयित याया। ततीय वा इतो लोक िपतर । अ एवना पवया परो ऽनवायाऽानयित। रािय ितीयया। ऐवनााया गमयित। दिणतोऽवदाय। उदितामित ाव॥ ४॥ [[1-6-9-5]]

आधाावयित। अ धित ाावयित। धा नम इित वषरोित। धाकारो िह िपतणाम । सोमम यजित। सोमयाजा िह िपतर । सोम िपतम यजित। सवरो व सोम िपतमान। सवरमव तजित। िपतिहषदो यजित॥ ५॥ [[1-6-9-6]]

य व यानः। त िपतरो बिहषद । तानव तजित। िपतनिााजित। य वा अयानो गहमिधन । त िपतरो ऽिााः। तानव तजित। अि कवाहन यजित। य एव िपतणामिः। तमव तजित॥ ६॥ [[1-6-9-7]]

अथो यथाऽि िकत यजित। तागव तत। एत तत य च ामिित ितसष ीष िनदधाित। तादा ततीयाषााम न गि। एतावो ही । अ िपतरो यथाभाग मिमाह। ीका िह िपतर । उदो िनामि। एषा व मनाणा िदक। ामव तिशमन िनामि॥ ७॥ [[1-6-9-8]]

आहवनी यमपित। वा तवत। याहवनीय । अथा चरि। आतिमतोपित। अिमवोपार का। िपतिरवदय। अ वा एत ाणाना गि। य आतिमतोपित। ससश ा वयिमाह॥ ८॥ [[1-6-9-9]]

ाणो व ससक। ाणमवाधत। योजाि त हरी इाह। ाणमव पनरय। अमीमद हीित गाहपमपित। अमीमदाथ ोपितामह इित वावतदाह। अमीमद िपतर सोा इिभ प। अमीमद िपतरोऽथ ाऽिभ पामह इित वावतदाह। अपः पिरिषित।

Page 81: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 81 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

माजयवनान ॥ ९॥ [[1-6-9-10]]

अथो तपयव। तित जया पशिभ । य एव वद। अप बिहषावनयाजौ यजित। जा व बिहः। जा एव मो जित। चतर याजाजित। ावनयाजौ। षसप। षा ऋतव ॥ १०॥ [[1-6-9-11]]

ऋतनव ीणाित। न पा। न सयाजयि। यासीत। ययाजययः। मायका ात। तााा। न सयाजयि। पिय गोपीथाय॥ ११॥ होतारमाभागौ यजित सततमव ित ाव बिहषदो यजित तमव तजन िनामाहनानतवो नव च॥ ९॥ [[1-6-10-1]]

ितपषमककपालािवपित। जाता एव जा ािरवदयत। एकमितिरम। जिनमाणा एव जा ािरवदयत।

एककपाला भवि। एकधव िनरवदयत। नािभघारयित। यदिभघारय त। अरवचािरण कयात। एकोकन यि॥ १॥ [[1-6-10-2]]

ति भागधयम। इमा िदश यि। एषा व िदक। ायामव िदिश िनरवदयत। ो वा अपशकाया आ नाितत। असौ त पशिरित िनिदश िात। यमव ि। तम पश िनिदशित। यिद न िात। आख पशिरित यात॥ २॥ [[1-6-10-3]]

न ााशन िहनि। नारयान। चतथ जहोित। एष वा अीना पीशो नाम। अिवव जहोित। ममन पणन जहोित। षा। अथो ख। अमनव होत म। अत एव िनरवदयत॥ ३॥ [[1-6-10-4]]

एष त भागः सह ाऽिकयाह।

Page 82: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 82 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

शरा अािका सा । तया वा एष िहनि। य िहनि। तयवन सह शमयित। भषज गव इाह। याव एव ााः पशव । तो भषज करोित। अवा मिदमहीाह। आिशषमवतामाशा ॥ ४॥ [[1-6-10-5]]

क यजामह इाह। मोमीय माऽमतािदित वावतदाह। उिरि। भग ली। मत काऽऽसजि। यथा जन यतऽवस करोित। तागव तत। एष त भाग इाह िनरव। अतीमायि। अपः पिर िषित। ािह। वा एत ऽाोकाव। य करि। आिद च पनर िनवपित। इय वा अिदितः। अामव ितिति॥ ५॥ यि यािरवदयत शा िसित ष॥ १०॥ अनम व दवन ताः सािवजापितः सिवतोरा दवासराः सो ऽियी वदवन ता वणघासरय दव ितपष दश॥ १०॥ अनम थमजो वो बपा िह पशव ताथमा यदयऽनीकवत उार वा अ य दव ऋतनव षसितः॥ ७६॥

Page 83: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 83 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 1, Chapter 7 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[1-7-1-1]]

एता णाव प हवी िष। अथाय शनासीराय परोडाश ादकपाल िनवपित। सवरो वा इा शनासीर । सवरणवाा अमव। वायवय पयो भवित। वायव व दापियता। स एवा वि दापयित। सौय एककपालो भवित। सयण वा अमिोक विधता। स एवा वि िनयित॥ १॥ [[1-7-1-2]]

ादशगव सीर दिणा सम। दवासराः सया आसन। त दवा अिमवन। या वीरणासरानिभभवामित। सोऽवीत। धाऽहमाान िवकिर इित। स धाऽऽान कत। अि ततीयम। ततीयम। वण ततीयम॥ २॥ [[1-7-1-3]]

सोऽवीत। क इद तरीयिमित। अहिमतीो ऽवीत। स त सजावहा इित।

तौ समसजताम। स इरीयमभवत। यिदरीयमभवत। तिदतरीय तरीयम। ततो व द वा जय। यिदतरीय िनत िविज॥ ३॥ [[1-7-1-4]]

विहनी धनदिणा। यिहनी । तना ऽऽयी। यौः। तन रौी। यनः। तनी। यी सती दाा। तन वाणी सम। जापितयमसजत॥ ४॥ [[1-7-1-5]]

त स रािजघासन। स एताः जापितरानो दवता िनरिममीत। तािभव स िदो रा िस ाणदत। यावीय जहोित। िद एव तजमानो रा िस णदत। समढ र सदध र इाह। राव स दहित। अय रो ाहाह। दवता एव िविजयानाो भागधय करोित। िवाही रथो दिणा सम॥ ५॥ [[1-7-1-6]]

इो व हा।

Page 84: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 84 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

असराराभा। नमिचमासर नालभत। त शाऽगात। तौ समलभताम। सोऽादिभशनतरोऽभवत। सोऽवीत। सधा सदधावह। अथ ाऽव ािम। न मा शण नाण हनः॥ ६॥ [[1-7-1-7]]

न िदवा न निमित। स एतमपा फनमिसत। न वा एष शो ना ाऽऽसीत। अनिदत सय । न वा एतिवा न न म। ततिोक। अपा फनन िशर उदवतयत। तदनमवतत। िमिगित॥ ७॥ [[1-7-1-8]]

स एतानपामागानजनयत। तानजहोत। तव स रा पाहत। यदपामागहोमो भवित। रसामपह। एकोकन यि। ति रसा भागधयम। इमा िदश यि। एषा व रसा िदक। ायामव िदिश रा िस हि॥ ८॥

[[1-7-1-9]]

कत इिरण जहोित दर वा । एत रसामायतनम। एवायतन रा िस हि। पणमयन वण जहोित। व पणः। णव रािस हि। दव ा सिवतः सव इाह। सिवतसत एव रा िस हि। हत रोऽविध र इाह। रसा । य तिणा िनरव। अतीमायि। रसामिह॥ ९॥ यित वण ततीय िविजा असजत सम हनो िमिगित हि ीिण च॥ १॥ [[1-7-2-1]]

धा परोडाश ादशकपाल िनवपित। सवरो व धाता। सवरणवा जाः जनयित। अवाा अनमितमत। रात राका। िसनीवाली जनयित। जाव जातास का वाच दधाित। िमथनौ गावौ दिणा सम। आाववमकादशकपाल िनवपित। ऐाववमकादशकपालम॥ १॥ [[1-7-2-2]]

वव िकपालम। वीय वा अिः। वीयिम ।

Page 85: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 85 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वीय िव। जा एव जाता वीय ितापयित। ताजा वीयावतीः। वामन ऋषभो वही दिणा। यही। तना यः। यषभः॥ २॥ [[1-7-2-3]]

तनः। यामनः। तन ववः सम। अीषोमीयमकादशकपाल िनवपित। इा सोमीयमकादशकपालम। सौ चम। सोमो व रतोधाः। अिः जाना जनियता। वानािम दापियता। सोम एवा रतो दधाित॥ ३॥ [[1-7-2-4]]

अिः जा जनयित। वािम यित। बदिणा सम । सोमापौ च िनवपित। ऐापौ चम। सोमो व रतोधाः। पषा पशना जनियता। वानािम दापियता। सोम एवा रतो दधाित। पषा पशजनयित॥ [[1-7-2-5]]

वािन यित। पौभवित। इय व पषा। अामव ितितित। यामो दिणा सम। ब व पषो ममपगित। वानर ादशकपाल िनवपित। सवरो वा अिव ानरः। सवरणवन दयित। िहरय दिणा॥ ५॥ [[1-7-2-6]]

पिव व िह रयम। पनावन म। ब व राजोऽनत करोित। उपजा हरत। िजनाित ाणम। वदनतम। अनत ख व ियमाण वणो गाित। वाण यवमय च िनवपित। वणपाशदवन मित। अो दिणा। वाणो िह दवत याऽ सम॥ ६॥ ऐाववमकादशकपाल यषभो दधाित पषा पशजनयित िहरय दिणा दिणक च॥ २॥ [[1-7-3-1]]

रिनामतािन हवी िष भवि। एत व रा दातार । एतऽपादातार । य एव रा दा तार। यऽपादातार । त एवा रा यि। रामव भवित।

Page 86: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 86 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यमा िनवप त। अरिनः ः। यथायथ िनवपित रिाय॥ १॥ [[1-7-3-2]]

यो िनवप त। यावतीमकन हिवषाऽऽिशषमव। तावतीमवीत। अह िनवपित। भयसीमवािशषमव। भयसो यतनपित। बाह च िनवपित णो गह। मखत एवा स यित। अथो व मारयित। िशितपो दिणा सम॥ २॥ [[1-7-3-3]]

ऐ मकादशकपाल राज गह। इियमवाव। ऋषभो दिणा सम। आिद च मिह गह। इय वा अिदितः। अामव ितितित। धनदिणा सम। भगाय च वावाताय गह। भगमवािधाित। िविचगभा पौही दिणा सम॥ ३॥ [[1-7-3-4]]

नत च पिरव गह काना ीहीणा नखिनिभम। पाानमव िनित िनरवदयत। का कटा दिणा सम।

आयमाकपाल सनाो गह। सनामवा स यित। िहरय दिणा सम। वाण दशकपाल सत गह। वणसवमवाव। महािनरो दिणा सम। मात सकपाल ामयो गह॥ ४॥ [[1-7-3-5]]

अ व मत । अमवाव। पिदिणा सम । सािव ादशकपाल गह स । उपो दिणा सम। आिन िकपाल सहीतगह। अिनौ व दवाना िभषजौ। ताामवा भषज करोित। सवाौ दिणा सम। पौ च भागघ गह॥ ५॥ [[1-7-3-6]]

अ व पषा। अमवाव। यामो दिणा सम। रौ गावीधक चमावाप गह। अत एव िनरवदयत। शबल उारो दिणा सम। ादशतािन हवी िष भवि। ादश मासा सवरः। सवरणवा रामव। रामव भवित॥ ६॥ [[1-7-3-7]]

Page 87: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 87 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

य ितिनवप त। रिन आिशषोऽवीर। ितिनवपित। इाय सा परोडाशमकादशकपालम। इायाहोमच । आिशष एवाव। अयो राजा वहा राजा भा व वािदाह। आिशषमवतामाशा । माबाह भवित। ताय तवाय ध॥ ७॥ [[1-7-3-8]]

बाह ममिप दधाित। चवा च समीची दधाित। अथो व ितापयित। बाहन पवण चरित। मखत एवा स यित। अथो व मारयित। यकता विदभवित। यिदन बिहः। यकत इः। अनिभिजतािभिज। तााामरयमिभिजतम। सव ता तवा दिणा सम॥ ८॥ रिाय सम पौही दिणा सम ामयो गह भागघ गह भवित धऽिभिज च॥ ३॥ [[1-7-4-1]]

दवसवामतािन हवी िष भवि। एतावो व दवाना सवाः। त एवा सवायि। त एन सव। अिरवन गहपतीना सवत। सोमो वनतीनाम।

ः पशनाम। बहितवाचाम। इो ाना म। िमः साना म॥ १॥ [[1-7-4-2]]

वणो धमपतीनाम। एतदव सव भवित। सिवता ा सवाना सवतािमित ह गाित स । य दवा दवसव ाह। यथा यजरवतत। महत ाय महत आिधपाय महत जानराायाह। आिशषमवतामाशा । एष वो भरता राजा सोमोऽाक ा णाना राजाह। ताोमराजानो ाणाः। िताम रामधायीाह॥ २॥ [[1-7-4-3]]

रामवािितदधाित। ा तनव वणो अिशिदाह। वणसवमवाव। शच िम ा अभमाह। शिचमवन करोित। अमिह महत ऋत नामाह। मनत एवन म। सव ाता वणाभविाह। सवातमवन करोित। िव िम एवरराितमतारीिदाह॥ ३॥ [[1-7-4-4]]

अराितमवन तारयित।

Page 88: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 88 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

असषद यिया ऋतनाह। दयवनम। ितो जिरमाण न आनिडाह। आयरवािधाित। ाा िवम। िपाजमान िति। अीषोमीय चकादशकपाल दवसवा च हिवषामय िकत समवित। दवतािभरवनमभयत पिरगाित। िवमामत। िवरव भमाोकानिभजयित॥ ४॥ सानामधायीाहातारीिदाह मत एक च॥ ४॥ [[1-7-5-1]]

अथत ित जहोित। आवना िनीय गाित। अथो हिवतानामवािभघताना गाित। वहीना गा ित। एता वा अपा राम। रामवा गाित। अथो ियमवनमिभवहि। अपा पितरसीाह। िमथनमवाक । वषाऽिमिराह॥ १॥ [[1-7-5-2]]

ऊिमममवन करोित। वषसनोऽसीाह। सनामवा स यित। जित ाह। एता वा अपा िवश । िवशमवा पयहित। मतामोज ाह। अ व मत ।

अमवाव। सयवचस ाह॥ २॥ [[1-7-5-3]]

रामव वचकः। सयचस ाह। स वा एतत। यषित। अनत यदा तपित वषित। सानत एवाव। नन सानत उिदत िह ः। य एव वद। माा ाह। रामव वचकः॥ ३॥ [[1-7-5-4]]

वाशा ाह। रामव वयकः। शरी ाह। पशवो व शरीः। पश नवाव। िवभत ाह। रामव पयकः। जनभत ाह। रामवियाकः। अजा ाह॥ ४॥ [[1-7-5-5]]

रामव तजकः। अपामोषधीना रस ाह। रामव मधमकः। सारत ह गाित। एषा वा अपा पम।

Page 89: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 89 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यरती। पमवन समानाना करोित। षोडशिभगाित। षोडशकलो व पषः। यावानव पषः। तिीय दधाित। षोडशिभजहोित षोडशिभगाित। ािशप। ािशदराऽनक। वागनप सवािण ा िस। वाचवन सविभछोिभरिभिषित॥ ५॥ ऊिमिराह सयवचस ाह वचकजा ाहव पष ष॥ ५॥ [[1-7-6-1]]

दवीराप स मधमतीमधमतीिभः स िमाह। णवना ससजित। अनाधाः सीदताह। णवना सादयित। अरा होत िधिय ाणा िसन सादयित। आयो व होता । ऐो ा णासी। तजसा चवियण चोभयतो रा पिरगा ित। िहरयनोनाित। आ िह पिवा ामनि ाव॥ १॥ [[1-7-6-2]]

शतमान भवित। शताय पषः शतियः। आयविय ितितित। अिनभमसीाह। अिनभ तत। वाचो बिराह। वाचो ष ब।

तपोजा इाह। तपोजा तत। सोम दामसीाह॥ २॥ [[1-7-6-3]]

सोम ताम। शा व शणोनामीाह। शा ाप । श िहरयम। चाणाह। चा ाप। च िहरयम। अमता अमतनाह। अमता ाप । अमत िहरयम॥ ३॥ [[1-7-6-4]]

ाहा राजसयायाह। राजसयाय ना उनाित। सधमादो ि नीज एता इित वायचा गाित। वणसवमवाव। एकया गाित। एकधव यजमा न वीय दधाित। ोमिस योिनरसीित ता चोीष च यित सयोिनाय। एकशतन दभपीलः पवयित। शतायव पषः शतवी यः। आकशतः॥ ४॥ [[1-7-6-5]]

यावानव पषः। तिीय दधाित। दाशयित।

Page 90: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 90 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

इियमवाव। उरमाशयित। अााव। शायाशयित। सराबिलमवन करोित। आिवद एता भवि। आिवदमवन गमयि॥ ५॥ [[1-7-6-6]]

अिरवन गाहपनावित। इ इियण। पषा पशिभ । िमा वणौ ाणापानाा म। इो वाय वमदयत। स िदवसमिलखत। सोऽयः पा अभवत। स आिव ावापिथवी धतत इित ावापिथवी उपाधावत। स आामव सत इो वाय व ाहरत। आिव ावापिथ वी धतत इित यदाह॥ ६॥ [[1-7-6-7]]

आामव सतो यजमानो व ाताय हरित। आिवा दिदितिवपीाह। इय व दिदितिवपी। अामव ितितित। आिवोऽयमसावामायणो ऽा िवयिा इाह। िवशवन राण समधयित। महत ाय महत आिधपाय महत जानराायाह। आिशषमवतामाशा । एष वो भरता राजा सोमोऽाक ाणाना राजाह।

ताोमराजानो ाणाः॥ ७॥ [[1-7-6-8]]

इ व ोऽिस वा इित धन यित िविज। शबाधना तीषन । शनवा बाध। पात मा पात मा ितयम मा पाताह। ितो व शरा । तीची ितरनची । ता एवन पाि। िदो मा पाताह। िद एवन पाि। िवाो मा नाा पाताह। अपिरिमतादवन पाि। िहरयवणावषसा िवरोक इित िभा बा उाित। इिय व वीय िक। इियमव वीयमपिरादा ॥ ८॥ ाव दामसीाहामत िहरयमकशतो गमयाह ाणा नाा पाताह चािर च॥ ६॥ [[1-7-7-1]]

िदशो ाापयित। िदशामिभिज। यदनाम त। अिभ िदशो जयत। उ मा त। मनसाऽन ामित। अिभ िदशो जयित। नोाित। सिमधमािताह। तज एवाव॥ १॥

Page 91: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 91 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-7-7-2]]

उा मा िताह। इियमवाव। िवराज मा िताह। अामवाव। उदीची मा िताह। पशनवाव। ऊा मा िताह। सवगमव लोकमिभजयित। अनिहीत। सवग लोक सम॥ २॥ [[1-7-7-3]]

मात एष भवित। अ व मत । अमवाव। एकिवशितकपालो भवित िति। योऽरयऽनवाो गणः। त मत उपदधाित। ारव पशिभरारयाशिरगाित। तााः पशिभरारयाः पशव पिरगहीताः। पिथवः। अिषत॥ ३॥ [[1-7-7-4]]

स रा नाभवत। स एतािन पाथापयत। ताजहोत। तव स रामभवत। याथािन जहोित । रामव भवित। बाह पवषामम भवित। ऐमरषा थमम।

चवा च समीची दधाित। अथो व ितापयित॥ ४॥ [[1-7-7-5]]

षरादिभषक जहोित। षडपिरात। ादश सप। ादश मासा सवरः। सवरः ख व दवाना पः। दवानामव पर मतो वसपित। त न कतनोपा ाधो भवित। भतानामव ीजहोित। अा व मजायत। य यव मजायत। तत एवनमव यजत। तााजसयनजानः सवमायरित। सव मवोऽव ाः। तााजसयनजानो नािभचिरतव। गनमिभचारः णत॥ ५॥ समा अिसत ापयित जायत प च॥ ७॥ [[1-7-8-1]]

सोम ििषरिस तवव म ििषभयािदित शालचमपणाित। यव सोम ििष । या शाल। तामवाव। मोवा एष वण । यालः। अमत िहरयम। अमतमिस मोमा पाहीित िहरयमपा ित। अमतमव मोरध। शतमान भवित॥ १॥

Page 92: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 92 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-7-8-2]]

शताय पषः शतियः। आयविय ितितित। िदोा पाहीपिरादिध िनदधाित। उभयत एवा शम दधाित। अवा दशका इित ीब सीसन िवित। दशकानवावयजत। ताीब दशका द शकाः। िनर नमच िशर इित लोिहतायस िनरित। पाानमव नमिच िनरवदयत। ाणा आन पवऽिभिषा इाः॥ २॥ [[1-7-8-3]]

सोमो राजा वणः। दवा धमसव य। त त वाच सवा त त ाण सवा िमाह। ाणानवान पवानिभिषित। ययात। अा तजसाऽिभिषामीित। तजव ा त। मा त भवत। सोम ा नािभिषामीाह। सौो व दवतया पषः॥ ३॥ [[1-7-8-4]]

यवन दव तयाऽिभिषित। अजसाह। तज एवािधाित। सय वचसाह। वच एवािधाित। इियणाह। इियमवािधाित। िमावणयोव यणाह।

वीयमवािधाित। मतामोजसाह॥ ४॥ [[1-7-8-5]]

ओज एवािधाित। ाणा पितरसीाह। ाणामवन पित करोित। अितिदवाहीाह। अााहीित वावतदाह। समाववधरागदीचीिराह। रामवािवमकः। उषणन जहो ित। उषणभागो व ः। भागधयनव िनरवदयत॥ ५॥ [[1-7-8-6]]

उदराी जहोित। एषा व िदक। ायामव िदिश िनरवदयत। य यीपर नामाह। या अ यीपर नाम। तन वा ए ष िहनि। य िहनि। तनवन सह शमयित। त तमिस यममसीाह। यमादवा ममवयजत॥ ६॥ [[1-7-8-7]]

जापत न दता इित त गह जयात। या कामयत राम जा ािदित। रामवा जा भवित। पणमयनायरिभिषित। वचसमवािििष दधाित।

Page 93: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 93 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

औरण राज । ऊजमवािा दधाित। आन वय । िवशमवािि दधाित। नयोधन ज । िमायवा कयित। अथो िति॥ ७॥ भवा पष ओजसाह िनरवदयत यजत जो च॥ ८॥ [[1-7-9-1]]

इ वोिस वा इित रथमपावहरित िविज। िमावणयोा शाोः िशषा यनीाह। णवन दवता ा यनि। िवािहन यनि। िवाही व दवरथः। दवरथमवा यनि। योऽा भवि। रथतथः। ौ ससारथी। षप॥ १॥ [[1-7-9-2]]

षा ऋतव । ऋतिभरवन यनि। िवमामत। िवरव भमाोकानिभजयित। यः िय ितिहतः। सोऽारभत। रामव भवित। िभाऽारभत। इिय व िक। इियमव यजमान दधाित॥ २॥

[[1-7-9-3]]

मता सव जषिमाह। मिरव सत उय ित। आ मन इाह। यदव मनसी त। तदापत। राज िजनाित। अनाा एवामत। िव वा एष इियण वीयणत। यो राज िजनाित। समहिमियण वीयणाह॥ ३॥ [[1-7-9-4]]

इियमव वीयमा। पशना मरिस तवव म मभयािदित वाराही उपानहावपमत। पशना वा एष मः। यराहः। तनव पशना ममा। अिभ वा इय सषवाण कामयत। तरिय वीयमादातोः। वाराही उपानहावपमत। अा एवाध। इिय वीयाना ॥ ४॥ [[1-7-9-5]]

नमो मा पिथा इाहिह साय। इयदायरायम धहीाह। आयरवा। ऊगज म धहीाह। ऊजमवा। यिस वचऽिस वच मिय धहीाह। वच एवा।

Page 94: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 94 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एकधा ण उपहरित। एकधव यजमान आयज वच दधाित। रथिवमोचनीया जहोित िति॥ ५॥ [[1-7-9-6]]

योऽा भवि। रथतथः। तातजहोित। यभौ सहावितताम। समा न लोकिमयाताम। सह सहीा रथवाहन रथमादधाित। सवगादवन लोकाददधाित। हसः शिचषिदादधाित। णवनमपावहरित। णाऽऽदधाित। अितसाऽऽदधाित। अिता व सवािण छा िस। सविभरवन छोिभ रादधाित। व वा एषा छसाम। यदिताः। यदितसा दधाित। ववन समानाना करोित॥ ६॥ प दधाित वीयणाहाना िति णाऽऽदधाित स च॥ ९॥ [[1-7-10-1]]

िमोऽिस वणोऽसीाह। म वा अह। वाणी राि। अहोरााामवनमपावहरित। िमोऽिस वणोऽसीाह। मो व दिणः। वाणः सः। वदािमा ।

मवनौ भागधयमपावहरित। समह िव दविराह॥ १॥ [[1-7-10-2]]

वदो व जाः। ता एवाा कत। नािभरिस योिनरसीधीवासमाणाित सयोिनाय। ोना मासीद सषदा मासीदाह। यथा यजरवतत। मा ा िहसीा मा िहसीिदाहािहसाय। िनषसाद धततो वणः पा ासाााय सतिराह। साामवन सत करोित। ा३ राजाऽिस सिवताऽिस ससव इाह। सिवतारमवन ससव करोित॥ २॥ [[1-7-10-3]]

ा३ राजाऽसीोऽिस सौजा इाह। इमवन सौजस करोित। ा३ राजाऽिस िमोऽिस सशव इाह। िममवन सशव करोित। ा३ राजाऽिस वणोऽिस सधमाह। वणमवन सधमाण करोित। सिवताऽिस ससव इाह। गायी मवतनािभाहरित। इोऽिस सौजा इाह। िभमवतनािभाहरित॥ ३॥ [[1-7-10-4]]

िमोऽिस सशव इाह। जगतीमवतनािभाहरित।

Page 95: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 95 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

समता दवता । समतािन छा िस। समवाव। वणोऽिस सधमा ह। अनभमवतनािभाहरित। सानत वा अनप। सानत वणः। सानत एवाव॥ ४॥ [[1-7-10-5]]

नन सानत उिदत िह ः। य एव वद। इ वोऽिस वा इित यित। वो व ः । वणवाा अवरपर रयित। एव िह तय । यदा एत रयः। िदशोऽय राजाऽभिदित पाायित। एत व सवऽया । अपराजाियनमवन करोित॥ ५॥ [[1-7-10-6]]

ओदनमवत। परमी वा एषः। यदोदनः। परमाम वन िय गमयित। सोका ४ समला ४ सराजा३िनाह। आिशषमवतामाशा । शौनशपमाापयत। वणपाशादवन मित। पर शत भवित। शताय पषः शतियः। आयविय ितितित। मात चकिव शितकपाल वद चािमाया

अय िकत समवित। दवतािभरवनमभयत पिरगाित। अपान ाहोजन ाहाऽय गहपतय ाहित ित आतीजहोित। य इम लोकाः। एव लोकष ितितित॥ ६॥ दव िराह ससव करोित िभमवतनािभ ाहरित सानत एवाव करोित शतिय ष॥ १०॥ एता णािन धा रिना दवसवामथऽतो दवीिदश सोम िमो दश॥ १०॥ एता णािन वव िकपा लम व पषा वाशा ाह िदशो ाापयदर ा ३ राजत षिः॥ ६४॥

Page 96: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 96 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 1, Chapter 8 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[1-8-1-1]]

वण सषवाण दशधिय वीय पराऽपतत। तसिरनसमसपत। तसपा ससम। अिना दवन थमऽह नन ाय। सरा वाचा ितीय । सिवा सवन ततीय । पा पशिभतथ। बहितना णा प म। इण दवन ष। वणन या दवतया सम॥ १॥ [[1-8-1-2]]

सोमन राा ऽम। ा पण नवम। िवना यना ोत। यसपो भवि। इियमव तीय यजमान आोित। पवा पवा विदभवित। इि य वीयाव। परापसदा सौन चरित। सोमो व रतोधाः। रत एव तधाित। अरा ाण। रत एव िहत ा पािण िवकरोित। उपिरावन। यो व िव । य एवातः ितितित॥ २॥ सम दधाित प च॥ १॥

[[1-8-2-1]]

जािम वा एतवि। यो दीयि सः सोम ीणि। पडिरजा यजािमाय। अिरसः सवग लोक य । अ दी ातपसी ावशयन। तडरीकमभवत। यडिर जा यित। साादव दी ातपसी अव। दशिभवतरः सोम ीणाित। दशारा िवराट॥ १॥ [[1-8-2-2]]

अ िवराट। िवराजवाामव। मरा भवि साय। दशपयो भवित। अााव। शत ाणाः िपबि। शताय पषः शतियः। आयविय ितितित। सदश ो भवित। सदशः जापितः॥ २॥ [[1-8-2-3]]

जापतरा । ाकाशावयव ददाित। काशमवन गमयित। जमा। वा वासयित। हो। आिदमवाा उयित।

Page 97: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 97 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अ ोतितहता म। ाजापो वा अ । जापतरा ॥ ३॥ [[1-8-2-4]]

ादश पौहीण । आयरवाव। वशा म ावणाय। रामव वयकः। ऋषभ ा णािसन । रामवियाकः। वाससी नापोता म। पिव एवात। िर यवािचतमावाकाय। अत एव वणमवयजत॥ ४॥ [[1-8-2-5]]

अनाहमीध । विवा अनान। विरीत। विनव व ि याव। इ सषवाण धिय वीय पराऽपतत। भगतीयमभवत। ायीय ततीयम। सरती ततीयम। भागवो होता भवित। ायीय साम भवित। वारवीयमिोमसामम। सारतीरपो ग ाित। इिय वीयाव। ायीय साम भवित। इियमवािीय यित। वारवीयमिोमसामम। इियमवािीय वारयित॥ ५॥

िवराजापितर जापतरा यजत साम भ वित स च॥ २॥ [[1-8-3-1]]

ईरो वा एष िदशोऽनिदतोः। य िदशोऽन ाापयि। िदशामव यो भवि। िदव ित ितनादाय। प दवता यजित। प िदश। िदव ितितित। हिवषो हिवष इा बाहमिभ घारयित। यजमानदवो व बहित । यजमानमव तजसा समधयित॥ १॥ [[1-8-3-2]]

आिदा मा गिभणीमालभत। मात पि पौहीम। िवश चवा रा च समीची दधाित। आिदया पवया चरित। माोरया। रा एव िवशमनबाित। उरािदाया आावयित। उपाश मा। ताा िवशमितवदित। गिभयािदा भवित॥ २॥ [[1-8-3-3]]

इिय व गभ । रामवियाकः। अगभा माती। िव मत । िवशमव िन िरियामकः।

Page 98: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 98 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

दवासराः सया आसन। त दवा अिनो पषाचः स सिनधाय। अनतनासरानभवन। तऽिा प परोडाश ादशकपाल िनरवप। ततो व त वाचः समवात॥ ३॥ [[1-8-3-4]]

यदिा प प रोडाश ादशकपाल िनवपित। अनतनव ातानिभभय। वाचः समव। सरत सवाच चम। पवमवोिदतम। उरणािभ गणाित। सिव ससवाय परोडाश ादशकपाल स । तािहणोित। आिवद एता भवि । आिवदमवन गमयि। अथो त एव न िछत। ितसध शितदिणा सम॥ ४॥ अधयित भवत गमयि च॥ ३॥ [[1-8-4-1]]

आयमाकपाल िनवपित। ताििशर कपालाः ाो याि । सौ चम। तास वसायादयि। सािव ादशकपालम। तारावाना सिवा िवत। बाह चम। सिवव िव। णा यवानादधत। ामाकपालम॥ १॥

[[1-8-4-2]]

पायव तन क वत। वानर ादशकपालम। ताघ नदाघ कपाला या ि। सारत च िनवपित। तााविष सवा वाचो वदि। पौन वि। मण कष। वाणन िवधता आसत। पन पाचय । आिदनादधत॥ २॥ [[1-8-4-3]]

मािस मातािन हवी िष िनाणीाः। तनवतय इित। अथो खाः। कः सवर जीिवतीित। षडव प विनािण। षडरः। तनवतय। दिणो रथवाहनवाहः पवषा दिणा। उर उरषाम। सवरवाौ यनि। सवग लोक सम॥ ३॥ ामाकपाल दधत यनक च॥ ४॥ [[1-8-5-1]]

इ सषवाण दशधिय वीय पराऽपतत। स यथम िन रीवत। तलमभवत। यितीय म। तदरम। यतीय म।

Page 99: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 99 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तक। यः। स िसहः। यदो॥ १॥ [[1-8-5-2]]

स शालः। यणयोः। स वक। य ऊः। स सोम। याऽवाची। सा सरा । याः सवो भवि। इियाव यािण लोमािन॥ २॥ [[1-8-5-3]]

ििषमवाव। यो हा। वीयमवाव। नाा दशमी। नव व पष ाणाः। नािभदशमी। ाणा इिय वीय म। ाणानविय वीय यजमान आ। सीसन ीबाा िण ीणाित। न वा एतदयो न िहरयम॥ ३॥ [[1-8-5-4]]

यीसम। न ी न पमान । यीबः। न सोमो न सरा ।

यौामणी सम। ा ा ानाह। सोममवना करोित। सोमोऽिा प सर पाय सा पाह। एताो षा दवता पत। ितः स सा वसित॥ ४॥ [[1-8-5-5]]

ितो िह राी ीतः सोमो वसित। पनात त पिरतिमित यजषा पनाित ाव। पिवण पनाित। पिवण िह सोम पनि । वारण शता तनाह। वारण िह सोम पनि। वायः पतः पिवणित नतया पनीयात। ा षा। अितपिवततया पनीयात। किवदिनया ाजापया गाित॥ ५॥ [[1-8-5-6]]

अिनः जापित । जापत रा । एकयचा गाित। एकधव यजमान वीय दधाित। आिन धमालभत। अिनौ व दवाना िभषजौ। ताामवा भषज करोित। सारत मषम। वाव सरती। वाचवन िभषित। ऐमषभ साय॥ ६॥ अोलमािन िहरय वसित गाित िभषक च॥ ५॥

Page 100: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 100 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[1-8-6-1]]

यिष यप ालभत। बिहधाऽािदिय वीय दात। ातम जनयत। एकयप आलभत। एकधवािििय वीय दधाित। ना ात जनयित। नतषा पशना परोडाशा भवि। हपरोडाशा त। यव सराममिनित सवदव याानवा भवतः। सवा एव दवता ीणाित॥ १॥ [[1-8-6-2]]

ाण पिरीणीयाषण पातार म। ाणो ाा उषण पाता । यिद ाण न िवत। वीकवपायामवनयत। सव तत ायििः। य सौ ामय म। तद समम। नानादवा पशव परोडाशा भवि सम। ऐः पशनाममो भवित। ऐः परोडाशाना थमः॥ २॥ [[1-8-6-3]]

इिय एवा समीची दधाित। परादनयाजाना परोडाश चरित। पशवो व परोडाशा । पशनवाव। ऐमकादशकपाल िनवपित। इियमवाव। सािव ादशकपाल स ।

वाण दशकपालम। अत एव वणमवयजत। वडबा दिणा॥ ३॥ [[1-8-6-4]]

उत वा एषाऽ सत। उतातरम। उत सोम उत सरा । यौामणी सम। बाह पश चतथमितपिवतालभत। व दवाना बहित । णव य मिपवपित। परोडाशवानष पशभवित। न त ह गि। सोमतीकाः िपतरतित शतातणाया समवनयित॥ ४॥ [[1-8-6-5]]

शताय पषः शतियः। आयविय ितितित। दिणऽौ जहोित। पापव स ाव। िहरयमरा धारयित। पतामवना जहोित। शतमान भवित। शताय पषः शतियः। आयविय ितितित। यव शतातणा धारयित॥ ५॥ [[1-8-6-6]]

तिदधाित िति। िपतन वा एत िय वीय गित। य सोमोऽितपवत।

Page 101: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 101 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िपतणा या ानवाािभपितत। यदवा िपतिनिय वीय गित। तदवाव। ितसिभपितत। ततीय वा इतो लोक िपतर । तानव ीणाित। अथो ीिण व य ियािण। अयहता ा। त उपित। याव य ियािण। तरवा भषज करोित॥ ६॥ ीणाित थमो दिणा समवनयित धारयतीियािण चािर च॥ ६॥ [[1-8-7-1]]

अिोमम आहरित। यमख वा अिोमः। यमखमवार सवमामत। अथषोऽिभषचनीयति शः पवमानो भवित। यिश दवता । ता एवाोित। जापितति शः। तमवाोित। सशर एष ोमानामयथापवम। यिषमा ोमा॥ १॥ [[1-8-7-2]]

एतावा य ः। यावावमानाः। अ षण ा अत। यमाः पवमानाः। तनास शरः। तन यथापवम। आनवािोमनित।

आना पयो भवित। जा वा उािन। पशव उािन। यो भवन सत॥ २॥ ोमा पशव उा क च॥ ७॥ [[1-8-8-1]]

उप ा जामयो िगर इित ितपवित। वाव वायः। वाच एवषोऽिभषकः। सवासामव जाना सयत। सवा एन जा राजित वदि। एतम दशिप इाह। आिदा व जाः। जानामवतन सयत। यि वा एत यमखात। य साया अन ॥ १॥ [[1-8-8-2]]

यदाह पव वाचो अिय इित। तनव यमखायि। अनथमा भवित। अनगमा। वावा अनक। वाचव यि। वाचोि। उतीभवि। उा अन भो पम। आनभो राज ॥ २॥ [[1-8-8-3]]

तातीभवि। सौयनगमा भवित।

Page 102: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 102 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सवग लोक सत। यो व सवादित। नन सव उपनमित। यः साम एित। पापीयाषवाणो भवित। एतािन ख व सामािन। या िन। यािन भवि॥ ३॥ [[1-8-8-4]]

तरव सवाित। यािन दवराजाना सामािन। तरमिोक ऋोित। यािन मनराजाना सामािन। तरिोक ऋोित। उभयोरव लोकयोोित। दवलोक च मनलोक च। एकिव शोऽिभषचनी योमो भवित। एकिव शः कशवपनीय थमः। सदशो दशपय ॥ ४॥ [[1-8-8-5]]

िवा एकिव शः। रा सदशः। िवश एवततोऽिभिषत। ताा एष िवशा ियः। िवशो िह मतोऽिभिषत । या एनमदो िदशोऽन ा ापयि। तवग लोकमारोहित। यिदम लोक न वरोह त। अितजन वयात। उा मात। यदष तीचीन ोमो भवित। इममव तन लोक वरोहित।

अथो अिव लोक ितितनादाय॥ ५॥ अाजो भवि दशपयो माीिण च॥ ८॥ [[1-8-9-1]]

इय व रजता। असौ हिरणी। यौ भवतः। आामवनमभयत पिरगाित। वण वा अिभिषमानाप । इिय वीय िनरन। तवण िहरयमभवत। यमदधाित। इिय वीयािनघाताय। शतमानो भवित शतरः। शताय पषः शतियः। आयविय ितितित। आयव िहरयम। आया एवनमित रि। तजो व िहरयम। तजा एवनमित रि। वच व िहर यम। वचा एवनमित रि॥ १॥ शतरोऽौ च॥ ९॥ [[1-8-10-1]]

अितितो वा एष इाः। यो राजसयन यजत इित। यदा वा एष एतन िराण यजत। अथ िता। अथ सवरमा ोित। यावि सवराहोराा िण। तावतीरत ोीया । अहोराव ितितित। अिोमः पवमहभवित।

Page 103: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 103 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अितरा उरम॥ १॥ [[1-8-10-2]]

नानवाहोरायो ितितित। पौणमाा पवमहभवित। कायामरम। नानवाधमासयो ितितित। अमावााया पवमहभवित। उ उरम। नानव मासयो ितितित। अथो ख। य एव समानप पयाह ाता म। तयो काय िति॥ २॥ [[1-8-10-3]]

अपशो िरा इाः। त छसी। गाय च भ च। जगतीमयि। न तन जगती कताः। यदना ततीयसवन कवीित। यदा वा एषाऽहीनाहभजत। सा वा सवनम। अथव जगती कता। अथ पश। िवा एष िराः। य एव िवािरा ण यजत। वाा उित। अथो तम एवापहत। अिोममत आहरित। अि सवा दवता । दवता व ितितित॥ ३॥ उर िति पश स च॥ १०॥ वण जामीर आयिम यििोममप

य व रजताऽितितो दश॥ १०॥ वण पदिा यिष तातीः सि शत॥ ३७॥

Page 104: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 104 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 2, Chapter 1 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[2-1-1-1]]

अिरसो व समासत । तषा पिघमधगासीत। सजषणाजीवत। तऽवन। क न समा ह। यऽा ओषधीन जनयाम इित। त िदवोविमसज। यावः ोका अवाप। तावतीरोषधयोऽजाय। ता जाताः िपतरो िवषणािलन॥ १॥ [[2-1-1-2]]

तासा जा त। तऽवन। क इदिममकिरित। वय भागधयिममाना इित िपतरो ऽवन। िक वो भागधयिमित। अिहो एव नोऽिवन। त एतागधय ायन। या िनमाि। ततो व त ओषधी रदयन। य एव वद॥ २॥ [[2-1-1-3]]

दऽा ओषधयः। त वमपावासजन। इद नो ह दापयित। सोऽवीर वण।

दश मा राीजात न दोहन। आसव माा सह चराणीित। ता जात दश राीन हि। आसव माा सह चरित। वार वत । ता ससधय ो घातकः। अित िह सा धयित॥ ३॥ अिलद घातक एक च॥ १॥ [[2-1-2-1]]

जापितरिमसजत। त जा अस। तमभाग उपा। सोऽ जािभरपा ामत। तमवमानोऽ त। तमवधाशोत। स तपोऽतत। सोऽिपारमतातािप व जापितिरित। स रराटादम॥ १॥ [[2-1-2-2]]

ततमभवत। ता दिणतः कशा उाः। ता ली ाजापाः । यराटादम। ताराट कशा न सि। तदौ ागात। तिचिकत। जहवानी ३मा हौषा३िमित। तििचिकाय ज। य एव िवाििचिकित॥ २॥ [[2-1-2-3]]

Page 105: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 105 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वसीय एव चतयत॥ त वागवदधीित। सोऽवीत। कमसीित। व त वािगवीत। सोऽजहोाहित। ताहाकार ज। य एव ाहाकार ज वद। करोित ाहाकारण वीय म। यव िवष ाहाकारण जित॥ ३॥ [[2-1-2-4]]

भोगायवा त भवित। ता आ पषमसजत। ितीयमजहोत। सोऽमसजत। ततीयमजहोत। स गामसजत। चतथमजहोत। सोऽिवमसजत। पममजहोत। सोऽजामसजत॥ ४॥ [[2-1-2-5]]

सोऽिरिबभत। आतीिभव मा ऽऽोतीित। स जापित पन ािवशत। त जापितर वीत। जायित। सोऽवीत। िक भागधयमिभजिन इित। तमवद याता इवीत। स एतागधयमजायत। यदिहोम॥ ५॥

[[2-1-2-6]]

तादिहोमत। तयमानमािदो ऽवीत। मा हौषीः। उभयोव नावतिदित। सोऽिरवीत। कथ नौ होीित। सायमव त जहवन । ातमिमवीत। तादय साय यत। सयाय ातः॥ ६॥ [[2-1-2-7]]

आयी व राि । ऐमह । यदनिदत सय ातजयात। उभयमवाय ात। उिदत सय ातजहोित। तथाऽय साय यत। सयाय ातः। राि वा अन जाः जाय। अा ितिति। याय जहोित॥ [[2-1-2-8]]

व तन जायत। उिदत सय ातजहोित। व तन ितित। जापितरकामयत जाययित। स एतदिहो िमथनमपयत। तिदत सयऽजहोत। यजषाऽत।

Page 106: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 106 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तीमत। ततो व स ाजायत। यविवष उिदत सय ऽिहो जित॥ ८॥ [[2-1-2-9]]

व जायत। अथो यथा िदवा जानित। तागव तत। अथो खाः। य व ौ पयौ गह वसतः। ययोर राधय न। उभौ वाव स तावतीित। अि वावािदः साय िवशित। तादिरा दश। उभ िह तजसी सपत॥ ९॥ [[2-1-2-10]]

उ वावािदमिरनसमारोहित। ताम एवािदवा दश। यदय साय जयात। आ सयाय वत। ययाय ातजयात। आऽय वत। दवता ः समद दात। अिितित सय ाहव साय होत म। सय ोितितरिः ाहित ातः। तथोभाा साय यत॥ १०॥ [[2-1-2-11]]

उभाा ातः। न दवता ः समद दधाित। अिितिराह। अिव रतोधाः।

जा ोितिराह। जा एवा जनयित। सय ोितिराह। जाव जातास रतो दधाित। ोितरिः ाहाह। जा एव जाता अा ितापयित॥ ११॥ [[2-1-2-12]]

तीमरामाित जहोित। िमथनाय जा । यिदत सय ातजयात। यथाऽितथय ताय शायावसथायाहाय हरि। तागव तत। ाह ततवतीाः। य न वद। य तरीित। तादौषस जहोित। तदव सित। अथो यथा ाथमौषस पिरवव ि। तागव तत॥ १२॥ अम िविचिक ित जजामसजतािहो सयाय तजहोित जित सपत यत ापयित सित च॥ २॥ [[2-1-3-1]]

ो वा एषः। यदिः। पी ाली। यऽरिधय त। ाय पीमिप दात। मायका ात। उदीचोऽारािािधयित। पिय गोपीथाय। ारोित।

Page 107: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 107 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तथा पमायका भवित॥ १॥ [[2-1-3-2]]

घम वा एषोऽशा ः। अहरह वत। यदिहोम। ितिषशकाम। शािमव िह पश म। न ितिषवच सकाम। सिमिमव िह वचसम। अथो ख। ितिषमव। यितिषित॥ २॥ [[2-1-3-3]]

तशम। यहोित। तवचिस। उभयमवाक । त वा एतदाोकात। अगत दवलोकम। यत हिवरनिभघािरतम। अिभो तयित। अवनारयित। अथो दववनमयित॥ ३॥ [[2-1-3-4]]

पयि करोित। रसामपह। िः पयि करोित। ावि यः। अथो माय। याचीनमासय त।

यजमान शचाऽपयत। यिणा। िपतदव ात। यक॥ ४॥ [[2-1-3-5]]

पी शचाऽपयत। उदीचीनमासयित। एषा व दवमनाणा शाा िदक। तामवनदनासयित शा । व करोित। य सत। िनपित। उपव त णाित। चतयित। चतादः पशव ॥ ५॥ [[2-1-3-6]]

पशनवाव। सवा णानयित। सव िह पया रााः। अनच उयित। जाया अनचीनाय। अनवा जाऽधका भवित॥ समशित ाव। नाहोपसादयत। यदहोपसादय त। यथाऽा उपिनधाय॥ ६॥ [[2-1-3-7]]

अ यित। तागव तत। आऽ वत।

Page 108: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 108 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यदव गाहपऽिधयित। तन गाहप ीणाित। अिरिबभत। आतयो माऽ ीित। स एता सिमधमपयत। तामाऽध। ततो वा अावातयोऽिय॥ ७॥ [[2-1-3-8]]

यदन समयत। तिमध सिमम। सिमधमादधाित। समवन यित। आतीना ध । अथो अिहोमववरोित। आतीना िति। वािदनो वदि। यदका सिमधमाधाय आती जहोित। अथ का सिमिध ितीयामाित जहोतीित॥ ८॥ [[2-1-3-9]]

य सिमधावादात। ातम जनयत। एका सिमधमाधाय। यजषाऽामाित जहोित। उभ एव सिमती आती जहोित। ना ात जनयित। आदीाया जहोित। सिमिमव िह वच सम। अथो यथाऽितिथ ोिता पिरवव ि। तागव तत। चतयित। िजहोित। तािपातादमि।

अथो िपव चतद ितापयित॥ ९॥ भवित ितिषित गमयित शव उपिनधायाियित त ािर च॥ ३॥ [[2-1-4-1]]

उरावत व दवा आितमजहवः। अवाचीमसराः। ततो दवा अभवन। पराऽसराः। य कामयत वसीयाािदित। कनीय पव ा। उर भयो जयात। एषा वा उरावाितः। ता दवा अजहवः। ततऽभवन॥ १॥ [[2-1-4-2]]

यव जित। भवव। य कामयत पापीयाािदित। भय पव ा। उर कनीयो जयात। एषा वा अवााितः। तामसरा अजहवः। तत पराऽभवन। यव जित। परव भवित॥ २॥ [[2-1-4-3]]

ोपसादयजािमाय। अथो ाव। गाहप ती त। अननाियनमवन करोित।

Page 109: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 109 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अिहो व ाणरि। त य ऋत। याणमत। एष वा अिहो ाणः। यवाऽऽितः। ता यरयाऽिभजयात॥ ३॥ [[2-1-4-4]]

याणमत। अितहाय पवामाित जहोित। याणमव पिरवणि। अथो ातमवााऽितामित। अवाचीन सायमपमाि। रत एव तधाित। ऊ ातः। जनयव तत। वािदनो व दि। चतयित॥ ४॥ [[2-1-4-5]]

िजहोित। अथ आती भवत इित। अौ व ानर इित यात। एष वा अिवानरः। याणः। ा िः ााित। अावव व ानर आती जहोित। िजहोित। ििन माि। िः ााित॥ ५॥ [[2-1-4-6]]

षप।

षा ऋतव । ऋतनव ीणाित॥ वािदनो वदि। िकदवमिहोिमित। वदविमित यात। यजषा जहोित। तदाम। यीम। ताजापम॥ ६॥ [[2-1-4-7]]

यिमाि। तदोषधीनाम। यितीय म। तितणाम। यााित। तभाणाम। ताभा अनो वध। यदाचामित। तनाणाम। उदयावाचामित॥ ७॥ [[2-1-4-8]]

आनो गोपीथाय। िनणनि श । िनपित गाक। उिशित। सऋषीनव ीणाित। दिणा पयावतत। मव वीयमनपयावतत। तािणोऽध आनो वीयावरः। अथो आिदवावतमनपयावतत। ोपसिम॥ ८॥

Page 110: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 110 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-1-4-9]]

वच स सिम। न बिहरनहरत। असितो वा एष यः। यदिहोम। यदनहर त। य िविात। ताान म। य सत। अपो िननयित। अवभथव पमकः॥ ९॥ अभववित जयायित माि िः ााित ाजापमाचामतीऽकः॥ ४॥ [[2-1-5-1]]

वािदनो वदि। अिहोायणा याः। िक ायणमिहोिमित। वो वा अिहो ायणम। अिहो याना म। त पिथवी सद । अिरमाी म। ौहिवधान म। िदा आप ोणयः। ओषधयो बिहः॥ १॥ [[2-1-5-2]]

वनतय इः। िदश पिरधय । आिदो यप । यजमानः पशः। समोऽवभथः। सवरः गाकारः।

तादािहता सवमव बिह द भवित। याय जहोित। रािमव तन दिया कत। यातः॥ २॥ [[2-1-5-3]]

अहरव तन दिय कत। यतो ददाित। सा दिणा। यावो व दवा अतमादन । त पराऽभवन। त एतदिहो सवव समवदायाजहवः। तादाः। अि हो व दवा गहाणा िनितमपयिित। याय जहोित। रािया एव ततााय॥ ३॥ [[2-1-5-4]]

यजमानापराभावाय। यातः। अ एव ततााय। यजमानापराभावाय। यतोऽाित। तमव तत। यो पयसा जया शकाम। एता अिहो िमथनम। य एव वद। जया पशिभिमथनजायत॥ ४॥ [[2-1-5-5]]

इमामव पवया ह। अममरया। अिधिोरमानयित।

Page 111: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 111 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

योनावव तत िसित जनन। आन जयाजाम। तजो वा आम। तजव भवित। पयसा पशकाम। एत पशना पम। पनवा पशनव॥ ५॥ [[2-1-5-6]]

पशमानव भवित। दियकाम। इिय व दिध। इियाव भवित। यवावा ामकामौषधा व मना । भागधयनवा सजातानव। ाव भवित। अयो वा एषः। योऽसामा॥ ६॥ [[2-1-5-7]]

चतयित। चतरर रथरम। रथरष वण । उपरीव हरित। अिर वामदम। वामदष वण । िजहोित। यर बहत। बहत एष वण । अिहोमव तामरोित॥ ७॥ [[2-1-5-8]]

यो वा अिहोोपसदो वद।

उपनमपसदो नमि। िवत उपसारम। उीयोपसादयित। पिथवीमव ीणाित। होपसादयित। अिरमव ीणाित। ो पसादयित। िदवमव ीणाित। एता वा अिहोोपसद ॥ ८॥ [[2-1-5-9]]

य एव वद। उपनमपसदो नमि। िवत उपसार म। यो वा अिहोाािवत ाािवत होतार ाण वषार वद। त व तम। ाणो वा अिहोाािवतम। अपानः ाािवतम। मनो होता। चा। िनमषो वषारः॥ ९॥ [[2-1-5-10]]

य एव वद। त व तम। साययावान व दवाः ातयावाणािहोिणो गहमागि। ता तपय त। जया ऽ पशिभिवितरन। यपय त। ता एन जया पशिभपययः। सजदवः साययाविभिरित साय समशित। सजदवः ातयाविभिरित ातः।

Page 112: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 112 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

य चव दवाः साययावानो य च ातया वाणः॥ १०॥ [[2-1-5-11]]

तानवोभया पयित। त एन ताः जया पशिभपयि। अणो ह ाहौपविशः। अिहो एवाह साय ातव ात हरािम। ताापीयासो ाता इित। चतयित। िजहोित। सिममी। सपदा शरी। शारो व । अिहो एव ताय ातव यजमानो ाताय हरित। भवाना। पराऽ ातो भवित॥ ११॥ बिहः ाततााय जायत ऽसामा करोता वा अिहोोपसदो वषार ातयावाणो वीिण च॥ ५॥ [[2-1-6-1]]

जापितरकामयता जायतित। सोऽजहोत। तादजायत। अिवायरािदः। तऽवन। जापितरहौषीदा जायतित। त वयमजिनिह। जायता न आिदित त ऽजहवः। ाणानामिः। तनव वायः॥ १॥

[[2-1-6-2]]

चष आिदः। तषा तादजायत गौरव। त पयिस ाय। मम तादजिन ममित। त जापित मायन। स आिदो ऽिमवीत। यतरो नौ जया त। तौ सहासिदित। ककोऽहौषीिदित जापितरवी क इित। ाणानामहिमिः॥ २॥ [[2-1-6-3]]

तनवा अहिमित वायः। चषोऽहिमािदः। य एव ाणानामहौषीत। त तादजनीित। अतादजनीित। तदिहोािहोम। गौवा आिहोम। य एव वद गौरिहोिमित। ाणापानाामवाि समधयित। अधकः ाणापानाा भवित॥ ३॥ [[2-1-6-4]]

य एव वद। तौ वायरवीत। अन मा भजतिमित। यदव गाहपऽिधिाहवनीयमवान । तन ा ीणािनताम। तााहपऽिधिाहवनीयमवित। वायमव तन ीणाित। जापितदवता सजमानः।

Page 113: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 113 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अिमव दवताना थममसजत। सोऽदालमिवा॥ ४॥ [[2-1-6-5]]

जापितमिभपयावत त। स मोरिबभत। सोऽममािदमानो िनरिममीत। त ा परा ङ पयावतत। ततो व स ममपाजयत। अपम जयित। य एव वद। ताव िवष । उतकाहमत यह न जित। तमवा भवित। असौ ािदो ऽिहोम॥ ५॥ तनव वायरिभविवा भवक च॥ ६॥ [[2-1-7-1]]

रौ गिव। वायमपसम। आिन मानम। सौ धम। वाणमिधितम। वदवा िभव । पौमदम। सारत िवमानम। म शर। धातािसतम। बहतीतम। सिवतः ा म। ावापिथ ियमाणम। ऐामपसम। अः पवाऽऽितः। जापतरा।

ऐ तम॥ १॥ उािसत स च॥ ७॥ [[2-1-8-1]]

दिणत उपसजित। िपत लोकमव तन जयित। ाचीमावतयित। दवलोकमव तन जयित। उदीचीमाव दोिध। मनलोकमव तन जयित॥ पव ा िनय। यो वा गती ात। अपरौ ािन कािनिनय। यो वा बभषत॥ १॥ [[2-1-8-2]]

न समशित। पापवस ाव। वाय वा एतपसम। आिन मानम। म धम। अय उामानम। ामीयमानम। बहतीतम। सिवतः ा म। ावापिथ ियमा णम॥ २॥ [[2-1-8-3]]

ऐामपसािदतम। सवा ो वा एष दवता ो जहोित। योऽिहो जहोित। यथा ख व धन तीथ तपयित। एवमिहोी यजमान तपयित।

Page 114: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 114 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तित जया पशिभ । सवग लोक जानाित। पयित पम । पयित पौ म। जया पशिभिमथनजायत। यविवषो ऽिहो जित। य उ चनदव वद॥ ३॥ बभियमाण जायत च॥ ८॥ [[2-1-9-1]]

यो व यमधा आसन। तषा िरको ऽिहोमजहोत। िरक । सकद क। तषा यिरजहोत। स ऋचाऽजहोत। यो िः। स यजषा। यः सकत। स तीम॥ १॥ [[2-1-9-2]]

य यजषाऽजहो तीम। तावभावा ताम। ताजषाऽऽित पवा होता । तीमरा। उभ एव अव। अि ितितरिः ाहित साय जहोित। रत एव तधाित। सय ोितित सय ाहित ातः। रत एव िहत जनयित। रतो वा एत िहत न जायत॥ २॥

[[2-1-9-3]]

यािहोमत सयऽदित। य ात। उीय ाङदावत। स उपसाातिमतोरासीत। स यदा ता त। अथ भः ाहित जयात। जापितव भतः। तमवोपासरत। स एवन तत उयित। नाितमाित यजमानः॥ ३॥ त जायत यजमानः॥ ९॥ [[2-1-9-1]]

यो व यमधा आसन। तषा िरको ऽिहोमजहोत। िरक । सकदक । तषा यिरजहोत। स ऋचाऽजहोत। यो िः। स यजषा। यः सकत। स तीम॥ १॥ [[2-1-9-2]]

य यजषाऽजहो तीम। तावभावा ताम। ताजषाऽऽित पवा होता । तीमरा। उभ एव अव। अिितितरिः ाहित साय जहोित। रत एव तधाित।

Page 115: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 115 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सय ोितित सय ाहित ातः। रत एव िहत जनयित। रतो वा एत िहत न जायत ॥ २॥ [[2-1-9-3]]

यािहोमत सयऽदित। य ात। उीय ाङदावत। स उपसाातिमतोरासीत। स यदा ता त। अथ भः ाहित जयात। जापितव भतः। तमवोपासरत। स एवन तत उयित। नाितमा ित यजमानः॥ ३॥ त जायत यजमानः॥ ९॥ [[2-1-10-1]]

यदिमरित। वसविः। ति तथािवध जित। वसवाा िहो त भवित। िनिहतो धपायत। ािः। ति तथािवध जित। वाा िहो त भवित। थमिममिचरालभत। आिदािः॥ १॥ [[2-1-10-2]]

ति तथािवध जित। आिदवाा िहो त भवित। सव एव सवश इ आदी ो भवित।

िव दवािः । ति तथािवध जित। िववा दविहो त भवित। िनतरामिचपावित लोिहनीकव भवित। इिः। ति तथािवध जित। इ एवाा िहो त भवित॥ २॥ [[2-1-10-3]]

अारा भवि। तोऽारोऽिचदित। जापितिः। ति तथािवध जित। जापताववाा िहो त भवित॥ शरोऽारा अह। तिः। ति तथािवध जित। वाा िहो त भवित। वसष ािदष िवष दवष। इ जापतौ न । अपिरवगमवातास दवतास त भवित। यव िवषो ऽिहो जित। य उ चनदव वद॥ ३॥ आिदाििर एवाा िहो त भवित दवष चािर च॥ १०॥ [[2-1-11-1]]

ऋत ा सन पिरिषामीित साय पिरिषित। स तन पिरिषामीित ातः। अिवा ऋतम। असावािदः सम। अिमव तदािदन साय पिरिषित। अिनाऽ ऽिद ातः सः। यावदहोरा भवतः।

Page 116: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 116 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तावद लोक। नाितन िरि । नाो न पयो ऽि। यविवषो ऽिहो जित। य उ चनदव वद॥ १॥ अि च॥ ११॥ अिरसः जापितरि उरावत वािदनोऽिहोायणा याः जापितरकामयताौ गिव दिणतयो व यदिमत ा सनकादश॥ ११॥ अिरस व तन पशनव यिमाि यो वा अिहोोपसदो दिणतिः॥ ६०॥

Page 117: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 117 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 2, Chapter 2 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[2-2-1-1]]

जापितरकामयत जाः सजयित। स एत दशहोतारमपयत। त मनसाऽन दभऽजहोत। ततो व स जा असजत। ता अाा अपा ामन। ता हणागात। तह हम। यः कामयत जाययित। स दशहोतार मनसाऽन दभ जयात। जापितव दशहोता॥ १॥ [[2-2-1-2]]

जापितरव भा जायत। मनसा जहोित। मन इव िह जापितः। जापतरा । पणया जहोित। पण इव िह जापितः। जापतरा । नया जहोित। नाि जापितः जा असजत। जाना स ॥ २॥ [[2-2-1-3]]

दभ जहोित। एता योन जापितः जा असजत। यादव यो न जापितः जा असजत। तादव योन जायत।

ाणो दिणत उपा । ाणो व जानामपा। उपमव जायत। हो भवित। जाना साना ध । य ाण िवा िवा स यशो नत ॥ ३॥ [[2-2-1-4]]

सोऽरय पर। दभम। ाण दिणतो िनष। चतहताचीत। एत दवाना परम ग । यतहतारः। तदव काश गमयित। तदन काश गतम। काश जाना गमयित। दभम ाच॥ ४॥ [[2-2-1-5]]

अिवा दभः। अिवव ाच। ाणो दिणत उपा । ाणो व जानामपा। उपमवन यश ऋित। ईर त यशोऽतिराः। या ाच इित। वर दय । यदवन तोपनमित। तदवाव॥ ५॥ [[2-2-1-6]]

अिमादधानो दशहोाऽरिणमवदात।

Page 118: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 118 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

जातमवनमाध। तनवोा िहो जयात। जातमवनहोित। हिविनवशहो तार ाचीत। जातमवन िनवपित। सािमधनीरनवशहोतार ाचीत। सािमधनीरव साऽऽर तनत। अथो यो व दशहोता। यमव तनत॥ ६॥ [[2-2-1-7]]

अिभचरशहोतार जयात। नव व पष ाणाः। नािभदशमी। साणमवनमिभचरित। एताव पष म। यावाणाः। यावदवााि। तदिभचरित। कत इिरण जहोित दर वा । एता अ िनितगहीतम। िनितगहीत एवन िना ाहयित। याचः रम। तन वषरोित। वाच एवन रण वित। ता जगाितमाित॥ ७॥ दशहोता सा ऋाच एव तनत िनितगहीत प च॥ १॥ [[2-2-2-1]]

जापितरकामयत दशपणमासौ सजयित। स एत चतहतारमपयत। त मनसाऽनाहवनीय ऽजहोत। ततो व स दशपणमासावसजत।

तावाावपा ामताम। तौ हणागात। तह हम। दशपणमासावालभमानः। चतहतार मनसाऽनाहवनीय जयात। दशपणमासावव साऽऽर तनत॥ १॥ [[2-2-2-2]]

हो भवित। दशपणमासयो सयोध । सोऽकामयत चातमाािन सजयित। स एत पहोतारमपयत। त मनसाऽनाहवनीयऽजहोत। ततो व स चातमाासजत। तााापा ामन। तािन हणागा त। तह हम। चातमााालभमानः॥ २॥ [[2-2-2-3]]

पहोतार मनसाऽनाहवनीय जयात। चातमााव साऽऽर तनत। हो भवित। चातमााना साना ध । सोऽकामयत पशब सजयित । स एत षोतारमपयत। त मनसाऽनाहवनीयऽजहोत। ततो व स पशबमसजत। सोऽाोऽपा ामत। त हणागात॥ ३॥ [[2-2-2-4]]

तह हम।

Page 119: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 119 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

पशबन यमाणः। षोतार मनसाऽनाहवनीय ज यात। पशबमव साऽऽर तनत। हो भवित। पशब स ध । सोऽकामयत सौमर सजयित। स एत सहोतारमपयत। त मनसाऽनाहवनीयऽजहोत। ततो व स सौमरमसजत॥ ४॥ [[2-2-2-5]]

सोऽाोऽपाामत। त हणागात। तह हम। दीिमाणः। सहोतार मनसाऽनाहवनीय जयात। सौमवार साऽऽर तनत। हो भवित। सौार स ध । दवो व यो न ाभवत। तमतावः समभरन॥ ५॥ [[2-2-2-6]]

यभाराः। ततो व तो यः ाभवत। यभारा भवि। य भ । आितमासा ाच। यमख वा आितम। मखत एव य सभ तनत। अयो वा एषः। योऽपीक । न जाः जायरन। पीाच।

यमवाक । जाना जननाय। उपस ाच। एत पीनामायतनम। एवना आयतनऽवकयित॥ ६॥ तनत आलभमानोऽगादसजताभरायर॥ २॥ [[2-2-3-1]]

जापितर कामयत जाययित। स तपोऽतत। स िवत ोममसजत। त पदशोमो मत उदतणत। तौ पवपापरपाभवताम। पवप दवा अस। अपरपमसराः। ततो दवा अभवन। पराऽसराः। य कामयत वसीयाािद ित॥ १॥ [[2-2-3-2]]

त पवप याजयत। वसीयानव भवित। य कामयत पापीयाािदित। तमपरप याजयत। पापीयानव भवित। तावपोऽपरपायतरः। जापितव दशहोता। चतहता पहोता। षोता सहोता। ऋतव सवरः॥ २॥ [[2-2-3-3]]

जाः पशव इम लोकाः।

Page 120: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 120 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

य एव जापित बहोभया स वद। बहोरव भया वित॥ जापितदवासरानसजत। स इमिप नासजत। त दवा अवन। इ नो जनयित। सोऽवीत। यथाऽह या पसाऽस ि। एविम जनयिमित॥ ३॥ [[2-2-3-4]]

त तपोऽत। त आिमपयन। तमवन। जायित। सोऽवीत। िक भागधयमिभजिन इित। ऋतवरम। जाः पशन। इमाोकािनवन। त व माऽऽा जनयत वीत॥ ४॥ [[2-2-3-5]]

त चतहा ाजनयन। यः कामयत वीरो म आजायतित। स चतहतार जयात। जापितव चतहता। जापितरव भा जायत। जजनिदिमियाय ाहित हण जहोित। आऽ वीरो जायत। वीर िह दवा एतयाऽऽा ाजनयन। आिदाािरस सवग लोक ऽध। वय पव सवग लोकिमयाम वय पव इित॥ ५॥

[[2-2-3-6]]

त आिदा एत पहोतारमपयन। त परा ातरनवाकादाी ऽजहवः। ततो व त पव सवग लोकमायन। यः सवगकाम ात। स पहोतार परा ातरनवाकादाी जयात। सवरो व पहोता। सवरः सवग लोकः। सवर एवतष िताय। सवग लोकमित। तऽविरस आिदान॥ ६॥ [[2-2-3-7]]

। वः सो ह वाम इित। छिवन। गायिया ििभ जगािमित। तास स आिद । आीरसीः जा ह वहि। वह जा बिलम। ऐनमितात गित। य एव वद। ादश मासा पतव । य इम लोकाः। असावािद एकिव शः। एतिा एष ितः। एतिितितः। य एवमत ित ितित वद। व ितित॥ ७॥ ािदित सवरो जनयिमतीवीव इािदानतव॥ ३॥ [[2-2-4-1]]

Page 121: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 121 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

जापितरकामयत जाययित। स एत दशहोतारमपयत। तन दशधाऽऽान िवधाय। दशहोाऽतत। त िचि गासी त। िचमाम। ततावव वागासी त। एतावातः। स चतहतारमसजत। सोऽनत॥ १॥ [[2-2-4-2]]

असि वा इमिमित। त सोमो हिवरासी त। स चतहाऽतत। सोऽतात। स भिरित ाहरत। स भिममसजत। अिहो दशापणमासौ यज िष। स ितीयमतत। सोऽतात। स भव इित ाहरत॥ २॥ [[2-2-4-3]]

सोऽिरमसजत। चातमाािन सामािन। स ततीयमतत। सोऽतात। स सविरित ाहरत। स िदवमसजत। अिोमममितरामच । एता व ातय इम लोकाः। इमा व लोकानन जाः पशवछा िस ाजाय।

य एवमताः जापतः थमा ाती जाता वद॥ ३॥ [[2-2-4-4]]

जया पशिभिमथनजायत। स पहोतारमसजत। स हिवनािवत। त सोमनव ायत। एत हिविरित। स पहोाऽतत। सोऽतात। स बाधत। सोऽसरानसजत। तदाियमासीत॥ ४॥ [[2-2-4-5]]

तवण िहरयमभवत। तवण िहरय ज। स ितीयमतत। सोऽतात। स ाङबाधत। स दवानसजत। तद ियमासीत। तवण िहरयमभवत। तवण िहरय ज। य एव सवण िहरय ज वद॥ ५॥ [[2-2-4-6]]

सवण आना भवित। वण ऽ ातः। तावण िहरय भाय म। सवण एव भवित। ऐन िय गित नाियम। स सहोतारमसजत।

Page 122: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 122 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

स सहो व सवग लो कम त। िणवन ोमनो लोकोऽसरााणदत। यि शन ितत। एकिव शन चमध॥ ६॥ [[2-2-4-7]]

सदशन ाजायत। य एव िवाोमन यजत। सहो व सवग लोकमित। िणवन ोमनो लोको ाताणदत। यि शन ितितित। एकिव शन च ध। सदशन जायत। तादशः ोमो न िन । जापितव सदशः। जापितमव मतो ध जा ॥ ७॥ अनव इित ाहरदासीदाध जा ॥ ४॥ [[2-2-5-1]]

दवा व वणमयाजयन। स य य दवताय दिणामनयत। तामीनात। तऽवन। ाव ितगाम। तथा नो दिणा न तीित। त ाव गन। ततो व तािणा नाीनात। य एव िवााव दिणा ितगाित। नन दिणा ीनाित॥ १॥ [[2-2-5-2]]

राजा ा वणो नयत दिव दिणऽय िहरयिमाह। आय व िहरयम।

यवनवतया ितगाित। सोमाय वास इाह। सौ व वास । यवनवतया ितगाित। ाय गािमाह। रौी व गौः। यवना दवतया ितगाित। वणायािमाह॥ २॥ [[2-2-5-3]]

वाणो वा अ। यवन दवतया ितगाित। ाजापतय पषिमाह। ाजापो व पषः। यवन दवतया ितगाित। मनव तिमाह। मानवो व त । यवन दवतया ितगाित। उानायाीरसायान इाह। इय वा उान आ ीरसः॥ ३॥ [[2-2-5-4]]

अनयवन ितगाित। वानयचा रथ ितगाित। वानरो व दवतया रथ । यवन दवतया ितगाित। तनामतमयािमाह। अमतमवाऽऽ। वयो दा इाह। वय एवन का। सवग लोक गमयित। मयो मम ितही इाह॥ ४॥

Page 123: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 123 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-2-5-5]]

य िशवम। तय। आन एवषा परी िः। क इद का अदािदाह। जापितव कः। स जापतय ददाित। काम कामायाह। कामन िह ददाित। कामन ितगाित। कामो दाता काम ितहीताह॥ ५॥ [[2-2-5-6]]

कामो िह दाता। काम ितहीता। काम सममािवशाह। सम इव िह काम । नव िह कामाोऽि। न सम। कामन ा ितगामीाह। यन कामन ितगाित। स एवनममिोक काम आगित। कामत एषा त काम दिणाह। काम एव तजमानोऽमिोक दिणािमित। न ितहीतिर। य एव िवािणा ितगाित। अनणामवना ितगाित॥ ६॥ ीनािमाहाीरसः ितही इा ह ितहीताह दिणाह चािर च॥ ५॥ [[2-2-6-1]]

अो वा एष य। यशममह।

दशमऽह परािया ऋिः वि। यवा गा। अामवत। ितसिभ वि। य इम लोकाः। ए एव लो कोऽामवत। पिवतीभवि। अ व पि॥ १॥ [[2-2-6-2]]

अमवावत। मनसा ौित। मनसोायित। मनसा ितहरित। मन इव िह जापितः। जापतरा । दवा व सपाः। तषािमय राी। यपराि या ऋिः वि। अामव ितिति॥ २॥ [[2-2-6-3]]

चतहतोता ाच। तमनश सित शा । अो वा एष य। यशममह। एत व दवाना परम ग । यतहतारः। दशमऽह तहता च। यवा गा। परम दवाना ग ाव। तदव काश गमयित॥ ३॥

Page 124: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 124 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-2-6-4]]

तदन काश गतम। काश जाना गमयित॥ वाच यित। य ध । यजमानदव वा अह । ातदवा रा ि। अा राि ायत। ातव तोक व। यिवा वाच िवसजत। अहातायोि षत। य िवसजत। राि ातायोि षत। अिधवसय वाच िवसजित। एतावमवा लोकमि षित। यावदािदो ऽमित॥ ४॥ पि िति गमयित िशष च॥ ६॥ [[2-2-7-1]]

जापितः जा असजत। ताः साः समिन। ता पणानािवशत। तादाः। प व जापितिरित। ता नााऽनािवशत। तादाः। नाम व जा पितिरित। तादाऽिमौ सग। नाा चयत॥ १॥ [[2-2-7-2]]

िममव भवतः। जापितदवासरानसजत।

स इमिप नासजत। त दवा अवन। इ नो जनयित। स आिमपयत। तमसजत। त िवीय भा ऽनािवशत। त व पदशो ह आपत। तनोदासरानभवत॥ २॥ [[2-2-7-3]]

य एव वद। अिभ ातावित। त दवा असरिविज। सवग लोकमायन। तऽमिोक न। तऽवन। अमत दान वा उप िजजीिवमित। त सहोतार य िवधायाया म। आीरस ािहवन। एतनाम कयित॥ ३॥ [[2-2-7-4]]

त वा इय ि । यिदद िकच। य एव वद। कतऽ। स वा अय मनष यः सहोता। अम सो दवो ह वहित। य एव वद। उपन यो नमित। सोऽमत। अिभ वा इम ऽाोकादम लोक किम इित। स वाचत िदित ाहरत। ताो दयम।

Page 125: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 125 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तादाोकादम लोक नािभकामय। पो िह दयम॥ ४॥ यत अभव यतीित चािर च॥ ७॥ [[2-2-8-1]]

दवा व चतहतिभयमतत। त िव पाना ातणाजय। अिभ सवग लोकमजयन। य एव िवा तहतिभय तनत। िव पाना ातण जयत। अिभ सवग लोक जयित। षोा ायणीयमासादयित। अम व लोकाय षोता। ि ख वा एतोम म। यदिभषवि॥ १॥ [[2-2-8-2]]

ऋजधवनमम लोक गमयित। चतहाऽऽितम। यशो व चतहता। यश एवा। पहोा पशमपसादयित। सवय व पहोता। यजमानः पशः। यजमानमव सवग लोक गमयित। हाहीा सहोतार जहोित। इिय व सहोता॥ २॥ [[2-2-8-3]]

इियमवा। यो व चतहतननसवन तपयित। तित जया पशिभ । उपन सोमपीथो नमित।

बिहवमान दशहोतार ाचीत। मािदन पवमान चतहतारम। आभव पवमान पहोतारम। िपतय षोतारम। यायिय ो सहोतारम। अनसवनमवना पयित॥ ३॥ [[2-2-8-4]]

तित जया पश िभ। उपन सोमपीथो नमित। दवा व चतहतिभः समासत। ऋिपिरिमत यशामाः। तऽवन। य थम यश ऋात। सवषा नहासिदित। सोमतहा। अिः पहोा। धाता षोा॥ ४॥ [[2-2-8-5]]

इ सहो ा। जापितदशहोा। तषा सोम राजान यश आत। तकामयत। तनापा ामत। तन लायमचरत। त दवाः षः षमन। तषाणा षम। िनिविवदयन। तििवदा िनिवम॥ ५॥ [[2-2-8-6]]

आीिभरावन।

Page 126: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 126 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तदाीणामािम। तमन। त यशो गत। त हा अभवन। तहाणा हम। यव िवषो हा ग । त व गहीताः। तऽवन। यो व न ोऽभ त॥ ६॥ [[2-2-8-7]]

तमविध। पनिरम सवामहा इित। त छोिभरसव। तसा छम। साा समानयन। ता सामम। उदापयन। तानामम। य एव वद। व ितित॥ ७॥ [[2-2-8-8]]

सवमायरित। सोमो व यश । य एव िवाोममागित। यश एवनमित। तादाः। यव वद य न। तावभौ सोममागतः। सोमो िह यश। त ा व यश ऋतीाः। यः सोम सोम ाहित। ताोम सोम ो।

यश एवनमित॥ ८॥ अिभषवि सहोता तपयित षो ा िनिवम भिित ाहित च॥ ८॥ [[2-2-9-1]]

इद वा अ नव िकचनासी त। न ौरासीत। न पिथवी। नािरम। तदसदव सनोऽकत ािमित। तदतत। तापानामोऽजायत। तयोऽतत। तापानादिरजायत। तयोऽत त॥ १॥ [[2-2-9-2]]

तापानाोितरजायत। तयोऽतत। तापानादिचरजायत। तयोऽतत। तापानारीचयोऽजाय। तयोऽतत। तापानादारा अजाय। तयोऽतत। तदिमव समहत॥ तिमिभनत॥ २॥ [[2-2-9-3]]

स समोऽभवत। ताम न िपबि। जननिमव िह म। ताशोजायमानादाप परा ि।

Page 127: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 127 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तशहोताऽसत। जापितव दशहोता। य एव तपसो वीय िवा त। भवव। ता इदमाप सिललमासीत। सोऽरोदीजापितः॥ ३॥ [[2-2-9-4]]

स का अि। या अिताया इित। यदवापत। सा पिथभवत। यम। तदिरमभवत। यमदम। सा ौरभवत। यदरोदीत। तदनयो रोदम॥ ४॥ [[2-2-9-5]]

य एव वद। ना गह दि। एता एषा लोकाना ज। य एवमषा लोकाना ज वद। नष लोकाितमाित। स इमा ितामिवत। स इमा िता िवाऽकामयत जाययित। स तपोऽतत। सोऽवानभवत। स जघनादसरानसजत॥ ५॥ [[2-2-9-6]]

तो मय पाऽमहत।

याऽ सा तनरासी त। तामपाहत। सा तिमाऽभवत। सोऽकामयत जाययित। स तपोऽतत। सोऽवानभवत। स जननादव जा असजत। तािदमा भियाः। जननाना असजत ॥ ६॥ [[2-2-9-7]]

ताो दामय पा पयोऽहत। याऽ सा तनरासी त। तामपाहत। सा ोाऽभवत। सोऽकामयत जाययित। स तपोऽतत। सोऽवानभवत। स उपपाामवतनसजत। तो रजत पा घतमहत। याऽ सा तनरासी त। [[2-2-9-8]]

तमपाहत। सोऽहोरायो सिरभवत। सोऽकामयत जाययित। स तपोऽतत। सोऽनतवानभवत। स मखा वानसजत। तो हिरत पा सोममहत। याऽ सा तनरासी त। तामपाहत। तदहरभवत॥ ८॥

Page 128: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 128 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-2-9-9]]

एत व जापतद हा। य एव वद। ह एव जाः। िदवा व नोऽभिदित। तवाना दवम। य एव दवाना दव वद। दववानव भवित। एता अहोरााणा ज। य एवमहोरााणा ज वद। नाहोरााितमाित॥ ९॥ [[2-2-9-10]]

असतोऽ िध मनोऽसत। मन जापितमसजत। जापितः जा असजत। ता इद मनव परम ितितम। यिदद िकच। तदतोवस नाम । ी वसी वसी ित। जायत जया पशिभ । परमि नो माामाोित। य एव वद॥ १०॥ अिरजायत तयोऽततािभनदरोदीजापती रोदमसजतासजत घतमहाऽ सा तनरासीदहरभवित वद॥ ९॥ इद धमो ऽिितरिचमरीचय उदाराद स जघनाा तिमा सजन नाा जोा स उपपाा सोऽहोरायो सिः स मखादहदववा य दामय रजत हिरत ताो तऽ पयो घत सोमम॥ [[2-2-10-1]]

जापितिरमसजताऽऽनजावर दवाना म। त ािहणोत। परिह। एतषा दवानामिधपितरधीित। त दवा अवन। कमिस। वय व या सः इित। सोऽवीत। कमिस वय व या सः इित मा दवा अवोचिित। अथ वा इद तिह जापतौ हर आसीत॥ १॥ [[2-2-10-2]]

यदिािद । तदनमवीत। एत य। अथाहमतषा दवानामिधपितभिवामीित। कोऽह ािमवीत। एतदायित। एता इवीत। यदतवीषीित। को ह व नाम जापितः। य एव वद॥ २॥ [[2-2-10-3]]

िवरन नाा । तद का मत। ततो वा इो दवानामिधपितरभवत। य एव वद। अिधपितरव समानाना भवित। सोऽमत। िक िक वा अकरिमित। स च म आहरित ालपत। तमसमम।

Page 129: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 129 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

य एव वद॥ ३॥ [[2-2-10-4]]

चवानव भवित॥ त दवा अवन। सवीय मया यथा गोपायत इित। तय सयम। य एव वद। नन दोित॥ कनािा इदिमिय ािदित। तिदम। य एव वद। इियाव भवित॥ ४॥ [[2-2-10-5]]

अय वा इद परमोऽभिदित। तरमिन परमिम। य एव वद। परमामव काा गित। त दवाः सम पयिवशन। वसवः परा त। ा दिणतः। आिदाः पात। िव दवा उरतः। अिरसः म॥ ५॥ [[2-2-10-6]]

सााः पराम। य एव वद। उपन समानाः सिवशि। स जापितरव भा जा आवयत। ता अ नािताााय। ता मख परायीः।

दिणतः पयायन। स दिणतः पयवतयत। ता मख परायीः । मख दिणतः॥ ६॥ [[2-2-10-7]]

पायायन। स पायवतयत। ता मख परायीः। मख दिणतः। मख पात। उरतः पयायन। सा उरतः पयवतयत। ता मख परायीः। मख दिणतः। मख पात । मखमरतः। ऊा उदायन। स उपिरावतयत। ताः सवतोमखो भाऽऽवयत। ततो व त जा अिताााय। य एव िवािर च वतयत िन च। जापितरव भा जा अि। ितऽ जा अााय । अाद एव भवित॥ ७॥ आसीद चम य एव वद ियाव भवित मख दिणतो मख पाव च॥ १०॥ [[2-2-11-1]]

जापितरकामयत बहोभया ािमित। स एत दशहोतारमपयत। त ाय। त यि बहोभयानभवत। यः कामयत बहोभया ािमित।

Page 130: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 130 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

स दशहोतार यीत। बहोरव भया वित। सोऽकामयत वीरो म आजायतित। स दशहोततहतार िनरिममीत। त ाय॥ [[2-2-11-2]]

त यीोऽजायत। यः कामयत वीरो म आजायतित। स चतहतार यीत। आऽ वीरो जायत। सोऽकामयत पशमाािमित। स चतहत पहोतार िनरिममीत। त ाय। त यि पशमानभवत। यः कामयत पशमाािमित। स पहोतार यीत॥ २॥ [[2-2-11-3]]

पशमानव भवित। सोऽकामयततवो म करिित। स पहोत षोतार िनरिममीत। त ाय। त यतवो ऽा अक। यः कामयततवो म करिित। स षोतार यीत। कऽा ऋतव । सोऽकामयत सोमपः सोमयाजी ाम। आ म सोमपः सोमयाजी जायतित॥ ३॥ [[2-2-11-4]]

स षोतः सहोतार िनरिममीत। त ाय।

त यि सोमपः सोमयाभवत। आऽ सोमपः सोमयाजायत। यः कामयत सोमपः सोमयाजी ा म। आ म सोमपः सो मयाजी जायतित। स सहोतार यीत। सोमप एव सोमयाजी भवित। आऽ सोमपः सोमयाजी जायत। स वा एष पशः पधा ितितित॥ ४॥ [[2-2-11-5]]

पिमखन। त दवाः पशिा। सवग लोकमायन। तऽमिोक न। तऽवन। अमत दान वा उपिजजीिवमित। त सहोतार य िवधायाया म। आीरस ािहवन। एतनाम कयित। त वा इय ि ॥ ५॥ [[2-2-11-6]]

यिदद िकच। य एव वद। कतऽ। स वा अय मनष यः सहोता। अम सो दवो ह वहित। य एव वद। उपन यो नमित। यो व चतहतणा िनदान वद। िनदानवावित। अिहो व दशहोतिनदान म। दशपणमासौ चतहतः। चातमाािन पहोतः।

Page 131: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 131 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

पशब ः षोतः। सौोऽरः सहोतः। एत चतहतणा िनदान म। य एव वद। िनदानवावित॥ ६॥ अिममीत त ाय पहोतार यीत जायतित ितित िदशहोतिनदान स च॥ ११॥ जापितरकामयत जाः सज यित जापितरकामयत दशपणमासौ सजयित जापितरकामयत जाययित स तप स िवत जापितरकामयत दशहोतार तन दशधाऽऽान दवा व वणमो व जापिताः साः समिवा व चतहतिभिरद वा अ जापितिर जापितरकामयत बहोभयानकादश॥ ११॥ जापितह ह जापितरकामयतानयवन वा इय िापानाोितयदिािद स षोतः सहोतार िसितः॥ ७३॥

Page 132: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 132 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 2, Chapter 3 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[2-3-1-1]]

वािदनो वदि। िक चतहतणा चतहतिमित। यदवष चतधा होतारः। तन चतहतारः। तातहतार उ। ततहत णा चतहतम। सोमो व चतहता। अिः पहोता। धाता षोता। इ सहोता॥ १॥ [[2-3-1-2]]

जापितदशहोता। य एव चतहतणामि वद। ऋोव। य एषामव बता वद। बमावित। य एषामव ि वद। कतऽ। य एषामवमायतन वद। आयतनवावित। य एषामव िता वद॥ २॥ [[2-3-1-3]]

व ितित। वािदनो वदि। दशहोता चतहता। पहोता षोता सहोता।

अथ कातहतार उ इित। इो व चत हता। इ ख व ो दवतानामपदशनात। य एविम दवतानामपदशनाद। विसः समानाना भवित। तामाय थमनवानब। अयमागन । अयमवासािदित। कीितर पवाऽऽगित जनतामा यतः। अथो एन थमनवानब। अयमागन । अयमवासािदित॥ ३॥ सहोता िता वद ब ष॥ १॥ [[2-3-2-1]]

दिणा ितहीदशकोऽपाात। आानमव सिम। तजस वीयाय। अथो जापितरवना भा ितगाित। आनोऽना। यनमािात स िनहररन। आी जयाशहोतारम। चतगहीतनान। परा िन । ितलोम िवाह म॥ १॥ [[2-3-2-2]]

ाणानवाोपदासयित। यन पनपिशयः। आी एव जयाशहोतारम। चतगहीतनान। पााङासीनः। अनलोममिवाहम। ाणानवा कयित।

Page 133: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 133 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ायिी वाघोततमख ऋतमख जहोित। ऋतनवा कयित। कऽा ऋतव ॥ २॥ [[2-3-2-3]]

ा अा ऋतव आयि। षोता व भा जापितिरद सवमसजत। स मनोऽसजत। मनसोऽिध गायीमसजत। ताय यश आत। तामाऽलभत। गायिया अिध छा सजत। छोोऽिध साम। ताम यश आत। तदाऽलभत॥ ३॥ [[2-3-2-4]]

साोऽिध यजसजत। यजऽिध िव म। ति यश आत। तमाऽलभत। िवोरोषधीरसजत। ओषधीोऽिध सोमम। तोम यश आत। तमाऽलभत। सोमादिध पशनसजत। पशोऽधी म॥ ४॥ [[2-3-2-5]]

तिद यश आ त। तदन नाितावत। इ इव यशी भवित। य एव वद

नन यशोऽितवत। या इद िकच। तवमान एवाीरसः गात। तदन ितगहीत नािहनत। यिच ितगीयात। तवमाना ऽऽीरसः ितगािव ितगीयात। इय वा उान आ ीरसः। अनयवनितगाित। नन िहनि। बिहषा तीयाा वाऽ वा। एत पशना िय धाम। ियणवन धाा ित॥ ५॥ िवाहमतवदाऽलभत ग ीया॥ २॥ [[2-3-3-1]]

यो वा अिवािवतयत। िवशीषा स पा ाऽमिोक भवित। अथ यो िवािवतयत। सशीषा िवपा ाऽमिोक भवित। दवता व स पिकामा वतय। अि पिथवी च। वाया िर च। आिद ौ चमा । अिवतयत। स साहमपत॥ १॥ [[2-3-3-2]]

पिथवी वतयत। सौषधीिभवनितिभरपत। वायवतयत। स मरीचीिभरपत। अिर वरतयत। तयोिभरपत।

Page 134: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 134 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

आिदो वतयत। स रिमिभरपत। ौवतयत। सा नरपत। चमा वतयत। सोऽहोरारधमासमासतिभ सवरणापत। ताोषाित। याऽपन। य एव िवाि च वतयत पिर च॥ २॥ अप रप च॥ ३॥ [[2-3-4-1]]

त वा अिहरय ितजष । अधिमियापा ामत। तदतनव गात। तन व सो ऽधिमियापाध। अधिमियापाध। य एव िवािरय ितग ाित। अथ योऽिवाितगाित। अधमियापामित। त व सोम वास ितजष। ततीयिमियापा ामत॥ १॥ [[2-3-4-2]]

तदतनव गात। तन व स ततीयिमियापाध। ततीयिमियापाध। य एव िवाास ितगाित। अथ योऽिवाितगाित। ततीयमियापामित। त व गा ितजष । चतथिमियापा ामत। तामतनव गात। तन व स चतथ िमियापाध॥ २॥

[[2-3-4-3]]

चतथिमियापाध। य एव िवाा ितगाित। अथ योऽिवाितगाित। चतथमियापामित। त व वणा ितजष । पमिमि यापाामत। तमतनव गात। तन व स पमिमियापाध। पमिमियापाध। य एव िवान ितगाित॥ ३॥ [[2-3-4-4]]

अथ योऽिवाितगाित। पममियापा मित। त व जापत पष ितजष । षिमियापा ामत। तमतनव गात। तन व स षिमियापाध। षिमियापाध। य एव िवाष ितगाित। अथ योऽिवा ितगाित। षमियापामित॥ ४॥ [[2-3-4-5]]

त व मनो ितजष । समिमियापा ामत। तमतनव गात। तन व स समिमियापाध। समिमियापाध । य एव िवा ितगाित। अथ योऽिवाितगाित।

Page 135: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 135 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सममियापामित। त वा उाना ीरसााणितजष । अमिमियापा ामत॥ ५॥ [[2-3-4-6]]

तदतनव गात। तन व सोऽमिमियापाध। अमिमियापाध। य एव िवानाणितगाित। अथ योऽिवाितगाित। अममियापामित॥ या इद िकच। तवमान एवाीरसः गात । तदन ितगहीत नािहनत। यिच ितगीयात। तवमाना ऽऽीरसः ितगािव ितगीयात। इय वा उान आ ीरसः। अनयवनितगाित। नन िहनि॥ ६॥ ततीयिमियापाामतथिमि यापाधा ितगाित षमियाप ाममिमियापा ामितगीयाािर च॥ ४॥ त वा अरिहरय सोम वासदतन गा तामतन वणा जापत पष म नो तमतनो ान तदतनााण। अध ततीयमम ततथ ता पम ष सम तम। तदतन तामतनक तमतन ीिण तदतनक म॥ [[2-3-5-1]]

वािदनो वदि। यशहोतारः समासत। कन त ग हपितनाऽऽवन।

कन जा असजित। जापितना व त गहपितनाऽऽवन। तन जा असज। यतहतारः समासत। कन त गहपितनाऽऽवन। कनौषधीरसजित। सोमन व त गहपितनाऽऽवन॥ १॥ [[2-3-5-2]]

तनौषधीरस ज। यहोतारः समासत। कन त गहपितनाऽऽवन। कनो लोकोऽसरााणद। कनषा पशनवतित। अिना व त गहपितनाऽऽवन। तनो लोकोऽसरााणद। तनषा पशनवत। योतारः स मासत। कन त गहपितनाऽऽवन॥ २॥ [[2-3-5-3]]

कनतनकयित। धाा व त गहपितनाऽऽवन। तनतनकय। यहोतारः समासत। कन त गहपितनाऽऽवन। कन सवरायन। कनमाोकामतिित। अया व त गहपितनाऽऽवन। तन सवरायन। तनमाोकामतिित॥ ३॥ [[2-3-5-4]]

Page 136: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 136 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एत व दवा गहपतयः। ता एव िवान। अ गाहपत दीत। अवारमव सिणामोित॥ यो वा अयमण वद। दानकामा अ जा भवि। यो वा अयमा। आया वसितिरित व तमाय श सि। आयावसितभवित। य एव वद॥ [[2-3-5-5]]

या इद िकच। तव चतहतारः। चतहतोऽिध यो िनिमतः। स य एव िवािवदत। अहमव भयो वद। यतहतदित। स व भयो वद। यतहतद। यो व चतहतणा होतद। सवास जामि॥ ५॥ [[2-3-5-6]]

सवा िदशोऽिभजयित। जापितव दशहोतणा होता। सोमतहतणा होता। अिः पहोतणा होता। धाता षोतणा होता। अयमा सहोतणा होता। एत व चतहतणा होतारः। ता एव वद। सवास जामि। सवा िदशोऽिभजयित॥ ६॥

आवाविव वदा ि सवा िदशोिभ जयित॥ ५॥ व तन स कन॥ [[2-3-6-1]]

जापितः जाः सा तत। स दय भतोऽशयत। आा ३ इयत। आप वन। ता अिहोणव यतनोपपयावत। ताः किसमपौहन। तादिहो यतोः। एक ऋिक। चतो ऽयत। अिवायरािदमा ॥ १॥ [[2-3-6-2]]

त वन। त दशपणमासाामव यतनोपपयावत। त उपौहायािन। ताशपणमासयो यतोः। चार ऋिज । पकोऽयत। पश व वन। त चातमारव यतनोपपयावत। त उपौहोम छव मा समि मान म। ताातमााना यतोः॥ २॥ [[2-3-6-3]]

पिज । षोऽयत। ऋतव वन। त पशबनव य तनोपपयावत। त उपौहनावाडौ िशमवा ाणम।

Page 137: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 137 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ताशब यतोः। षडिज । सकोऽयत। होा वन। ताः सौनवारण यतनोपपयावत॥ ३॥ [[2-3-6-4]]

ता उपौहशीषया ाणान। ताौार यतोः। स होा ाचीवषवि। दशकोऽयत। तप णोत। तमणव सवरण सव यतिभपपयावतत। तवमाानमपिरवगमपौहत। तावर सव यतवोऽव। ताशहोता चतहता। पहोता षोता सहोता। एकहो बिल हरि। हर जा बिलम। ऐनमितात गित। य एव वद॥ ४॥ चमाातमााना यतोररण य तनोप पयावत सहोता चािर च॥ ६॥ [[2-3-7-1]]

जापित पषमसजत। सोऽिरवीत। ममायममिित। सोऽिबभत। सव व माऽय धतीित। स एता तहतनारणानपयत। तानजहोत। तव स आानमणोत । यदिहो जहोित।

एकहोतारमव ततमा ोिहोम॥ १॥ [[2-3-7-2]]

किस चाऽऽन णोित। आिद च साय गित। चतयित। चतहतारमव ततमा ोित दशपणमासौ। चािर चानोऽािन णोित। आिद च साय गित॥ चतयित। सिममी। पहोतारमव ततमा ोित चातमाािन। लोम छव मा समि मान म॥ २॥ [[2-3-7-3]]

तािन चान णोित। आिद च साय गित। चतयित। िजहोित। षोतारमव ततमा ोित पशबम। नावाडौ िशमवा ाणम। तािन चान णोित। आिद च साय गित। चतयित। िजहोित॥ ३॥ [[2-3-7-4]]

सिममी। सहोतारमव त तमा ोित सौमरम। स चान शीषया ाणाणोित। आिद च साय गित। चतयित। िजहोित।

Page 138: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 138 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ििनमा ि । िः ााित। दशहोतारमव ततमा ोित सवरम। सव चाा नमपिरवग णोित। आिद च साय गित॥ ४॥ अिहो मान िजहोपिरवग णोक च॥ ७॥ [[2-3-8-1]]

जापितरकामयत जाययित। स तपोऽतत। सोऽवानभवत। स हिरतः यावोऽभवत। तावी। हिरणी सती यावा भवित। स िवजायमानो गभणातात। स ताः कः यावोऽभवत। तााः कः यावो भवित। तासरवाजीवत॥ १॥ [[2-3-8-2]]

तनासनाऽसरानसजत। तदसराणामसरम। य एवमसराणामसर वद। असमा नव भवित। ननमसजहाित। सोऽसराा िपतवामत। तदन िपतनसजत। तितणा िपतम। य एव िपतणा िपत वद। िपतवव ाना भवित॥ २॥ [[2-3-8-3]]

य िपतरो हव म। स िपताऽमनत। तदन मना नसजत। तनाणा मनम। य एव मनाणा मन वद। मनव भवित। नन मनजहाित। त मना सजानाय। िदवा दवाऽभवत। तदन दवानसजत। तवाना दवम। य एव दवाना दव वद। िदवा हवा दवा भवित। तािन वा एतािन चाया िस। दवा मना िपतरोऽसराः। तष सवो नभ इव भवित। य एव वद॥ ३॥ अजीवाना भवित दवानसजत स च॥ ८॥ [[2-3-9-1]]

वािदनो वदि। यो वा इम िवात। यतोऽय पवत। यदिभपवत। यदिभसपवत। सवमायिरयात। न पराऽऽयष मीयत। पशमाा त। िवत जाम। यो वा इम वद॥ १॥ [[2-3-9-2]]

यतोऽय पवत। यदिभपवत।

Page 139: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 139 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यदिभसपवत। सवमायरित। न पराऽऽयष मीयत। पशमावित। िवत जाम। अः पवत। अपोऽिभपवत। अपोऽिभसपवत॥ २॥ [[2-3-9-3]]

अाः पवत। इमामिभपवत। इमामिभसपवत। अः पवत। अिमिभपवत। अिमिभसपवत। अिरावत। अिरमिभपवत। अिरमिभसपवत। आिदा वत॥ ३॥ [[2-3-9-4]]

आिदमिभपवत। आिदमिभसपवत। ोः पवत। िदवमिभपवत। िदवमिभसपवत। िदः पवत। िदशोऽिभपवत। िदशोऽिभसपवत। स यरााित। ाण एव भा परा ाित॥ ४॥

[[2-3-9-5]]

ताराा म। सवा जाः ितनि। ाणो िह ियः जाना म। ाण इव ियः जाना भवित। य एव वद। स वा एष ाण एव। अथ यिणतो वाित। मातिरव भा दिणतो वाित। तािणतो वा िवात। सवा िदश आ वाित॥ ५॥ [[2-3-9-6]]

सवा िदशोऽनिववाित। सवा िदशोऽनसवातीित। स वा एष मातिरव। अथ यााित। पवमान एव भा पााित। पतमा आहरि। पतमपहरि। पतमाित। य एव वद। स वा एष पवमान एव॥ ६॥ [[2-3-9-7]]

अथ यरतो वाित। सिवतव भोरतो वाित। सिवतव ाना भवित। य एव वद। स वा एष सिवतव। त य एन परादायमपवदि। य एवा परा ाान। ताऽपि।

Page 140: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 140 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

परािदतराान सच। अथ य एन दि णत आयमपवदि॥ ७॥ [[2-3-9-8]]

य एवा दिणतः पाान । ताऽपि। दिणत इतराान सच। अथ य एन पादायमपवदि। य एवा पााान । ताऽपि। पािदतराान सच। अथ य ए नमरत आयमपवदि। य एवाो रतः पाान । ताऽपि॥ ८॥ [[2-3-9-9]]

उरत इतराान सच। तादव िवान। वीव नत। व चलत। वाौ भाषत। मटयिदव। ाथयिदव। ायतव। उत मोपवदयः। उत म पाानमपहिरित। स या िदश सिनमात। यदा ता िदश वातो वायात। अथ वयात। वा धावयत। सातमव रिदत ढ गमिभ वत। आऽ त जनपद पवा कीितगित। दानकामा अ जा भ वि। य एव वद॥ ९॥

वद सपवत आिदावत वाा वा ष पवमान एव दिणत आयमप वदरतः पााना ऽपीौ च॥ ९॥ [[2-3-10-1]]

जापित सोम राजानमसजत। त यो वदा अस। ताऽक त। अथ ह सीता सािवी। सोम राजान चकम। ाम स चकम। सा ह िपतर जापितमपससार। त होवाच। नम अ भगवः। उप ाऽयािन॥ १॥ [[2-3-10-2]]

ा प। सोम व राजान कामय। ाम स कामयत इित। ता उ ह ागरमलार किया। दशहोतार परा ााय। चतहतार दिणतः। पहोतार पात। षोतारमरतः। सहोतारमपिरात। सभार पििभ मखऽलक॥ २॥ [[2-3-10-3]]

आऽाध वाज। ता होदीोवाच। उप मा ऽऽवतित। त होवाच।

Page 141: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 141 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

भोग त म आच। एत आच। य पाणािवित। ता उ ह ीदाददौ। ता ह ियो भोगमव हारय। स यः कामयत ियः ािमित॥ ३॥ [[2-3-10-4]]

य वा कामयत ियः ािदित। ता एत ागरमलकार किया। दशहोतार परा ााय। चतहतार दिणतः। पहोतार पात। षोतारमरतः। सहोतारमपिरात। सभार पििभ मखऽलक। आऽाध जत। ियो हव भवित॥ ४॥ अया लक ािमित भवित॥ १०॥ [[2-3-11-1]]

ादसजत। तदकामयत। समाना पयित। आािामयत। त दशम तः णोत। स दशतोऽभवत। दशतो ह व नामषः। त वा एत दशत सम। दशहोताच त परोण। परोिया इव िह दवाः॥ १॥ [[2-3-11-2]]

आािामयत। त सम तः णोत। स सतोऽभवत। सतो ह व नामषः। त वा एत सत सम। सहोताचत परोण। परोिया इव िह दवाः। आािामयत। त ष तः णोत। स षतोऽभवत। [[2-3-11-3]]

षतो ह व नामषः। त वा एत षत सम। षोताचत परोण। परोिया इव िह दवाः। आािाम यत। त पम तः णोत। स पतोऽभवत। पतो ह व नामषः। त वा एत पत सम। पहोताचत परोण॥ ३॥ [[2-3-11-4]]

परोिया इव िह दवाः। आािामयत। त चतथ तः णोत। स चततोऽभवत। चततो ह व नामषः। त वा एत चतत सम। चतहताचत परोण। परोिया इव िह दवाः। तमवीत। व म निद तः ौषीः।

Page 142: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 142 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यनानाातार इित। ता हना तहतार इाचत। ताषः पाणा तमः। निदो तमः। निदो णो भवित। य एव वद॥ ४॥ दवाः षतोऽभवहोताचत परोणाौषी ष॥ ११॥ वािदन िक दिणा यो वा अिवा व वािदनो यशहोतारः जापित जापित पष जापितरकामयत स तप सोऽवा वािदनो यो वा इम िवाजापित सोम राजान ा दकादश॥ ११॥ वािदन वा अया इद िक च जापितरकामयत सो ऽवा एवा दिणतः पाशत॥ ५०॥

Page 143: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 143 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 2, Chapter 4 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[2-4-1-1]]

जो दमना अितिथरोण। इम नो यमपयािह िव ान। िवा अऽिभयजो िवह। शयतामाभरा भोजनािन। अ शध महत सौभगाय। तव ामािन स। स जा सयममाकण। शयतामिभिता महा िस। अ यो नोऽिभतो जन । वको वारो िजघासित॥ १॥ [[2-4-1-2]]

ता वहिह। वमाभर। अ यो नोऽिभदासित। समानो य िन । इव ायतः। मा तोिष िकन। िमािभभरिस। दवो िवातवीयः। वहा पचतनः। अप ाच इ िवा अिमा न ॥ २॥ [[2-4-1-3]]

अपापाचो अिभभत नद। अपोदीचो अपशराधराच ऊरौ। यथा तव शमदम। तिम वाजयामिस।

मह वाय हव। स वषा वषभो भवत। यज रथ गवषण हिराम। उप ािण जजषाणमः। िवबािधा रोदसी मिहा। इो वायतीजघान॥ ३॥ [[2-4-1-4]]

हवाहमिभमाितषाह म। रोहण पतनास िजम। ोित दीत परिम। अि िकतमावम। िम अिभ तणािह। िवा दव पतना अिभ। उ न पा िदशिभािह। ोितजर न आय । ाम हिवः। दव मतास ईडत॥ ४॥ [[2-4-1-5]]

म ा जातवदसम। स हा वानषक। िवािन नो गहा जातवदः। िस न नावा िरताऽितपिष। अ अिव नसा गणानः। अाक बोिवता तनना म। पषा गा अत नः। पषा रवतः। पषा वाज सनोत नः॥ पषमा आशा अनवद सवा ॥ ५॥ [[2-4-1-6]]

सो अा अभयतमन नषत।

Page 144: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 144 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िदा अघिण सववीरः। अयर एत जानन। म सथा अिस। जो होता वर यः। या य िवतत। अी रा िस सधित। शशोिचरमः। शिच पावक ई । अ रा णो अ हसः॥ ६॥ [[2-4-1-7]]

ित दव रीषतः। तिपरजरो दह। अ ह िसिण म। दी ा। य शिचत। आ वात वािह भषजम। िव वात वािह यप । िह िवभषजः। दवाना त ईयस। ािवमौ वातौ वातः॥ ७॥ [[2-4-1-8]]

आ िसोरा परावत। द म अ आवात। पराऽो वात यप । यददो वात त गह । अमत िनिधिहतः। ततो नो दिह जीवस । ततो नो धिह भषजम। ततो नो मह आवह। वात आवात भषजम। शमयोभन द॥ ८॥

[[2-4-1-9]]

ण आयिष तािरषत। म अयाऽिस। अया सनसा िहतः। अया समिहष। अया नो धिह भ षजम। इो अिरातः। ाहाकतः िपपत नः। गा दव इद नम । कामो भत भ। साडको िवराजित॥ ९॥ [[2-4-1-10]]

स इद ितपथ। ऋतनजत वशी। कामद समवततािध। मनसो रत थम यदासी त। सतो ब मसित िनरिवन। िद तीा कवयो मनीषा। या मो सरथमाज । हषमाणासो धषता मः। ितमषव आयधा स िशशानाः। उपयि नरो अिपाः॥ १०॥ [[2-4-1-11]]

मभगो मरवास दवः। महता वणो िव वदाः। म िवश ईडत दवयी । पािह नो मो तपसा मण। म तभिच । दवा आसादया इह। अ हाय वोढव। ता न िबतपा अदा ः।

Page 145: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 145 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यजानो दवा अजर सवीर । दधािन सिवदानो अ। गोपाय नो जीवस जातवदः॥ ११॥ िजघासिमाघानीडत सवा अ हसो वातो द राजिपाः सिवदानो अ एक च॥ १॥ [[2-4-2-1]]

चषो हत मनसो हत। वाचो हत णो हत। यो माऽघायरिभदासित। तम माऽमिन कण। यो मा चषा यो मनसा। यो वाचा णाऽघायरिभदासित। तयाऽ मा। अमममिन कण। यिचासौ मनसा य वाचा। यजहोित यजषा हिविभ ॥ १॥ [[2-4-2-2]]

तिना सिवदानः। परा िदादातीर ह। यातधाना िनितरा र । त अ नतन सम। इिषता आम म। मा तमि यदसौ करोित। हि तऽह कत हिवः। यो म घोरमचीकतः। अपाौ त उभौ बा। अपनााम॥ २॥ [[2-4-2-3]]

अपनािम त बा । अपनााम।

अदव णा। सव तऽविधष कतम। पराऽम वषारात। य दवष निध। िमाक भयात। माऽाापरातयः। अि र सतो अ। ातािभदासतः॥ ३॥ [[2-4-2-4]]

वषार ण वण। का हि कतामहम। यो मा न िदवा सायम। ाताो िनपीयित। अा तिम वण। ात पादयामिस। इ गहोऽिस त ा । प सग सा। सह य अि तन। ईड अि िवपित म॥ ४॥ [[2-4-2-5]]

िगरा य साधनम। ीवान िधतावानम। अ शकम त वयम। यम दव वािजन । अित षा िष तरम। अवत मा समनसौ समोकसौ। सचतसौ सरतसौ। उभौ मामवत जातवदसौ। िशवौ भवतम न । य कवानः सगमया वम॥ ५॥

Page 146: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 146 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-4-2-6]]

ितमो वषभः शोशचानः। सधमनपयमानः। आ तमििद ततान। नत सतर। पा भविस दवयान । याऽ प वयमाहम। अथा दवः सधमाद मदम। उम ममिध नः। िव पाश मम चत। अवाधमािन जीवस ॥ [[2-4-2-7]]

वय सोम त तव। मननष िबतः। जावो अशीमिह। इाणी दवी सभगा सपी । उदशन पितिव िजगाय। िशदा जघन योजनािन। उप इ िवर िबभित ॥ सना ह नाम पिथवी धनया। िवचा अिदित सयक। इाणी दवी ासहा ददाना॥ ७॥ [[2-4-2-8]]

सा नो दवी सहवा शम यत॥ आ ाऽहाषमरभः। विािवचाचिलः। िवशा सवा वा। मा ामिधशत। वा ौवा पिथवी। व िविमद जगत। वा ह पवता इम।

वो राजा िवशामयम। इहविध मा िथाः॥ ८॥ [[2-4-2-9]]

पवत इवािवचाचिलः। इ इवह वि। इह राम धारय॥ अिभित पततः । अधर स शवः। इ इव वहा ित। अपः ािण सजयन । इ एणमदीधरत। व वण हिवषा । त दवा अिधवन। अय च णित ॥ हिविभरामिभ दासतो िवपितमयाव जीवस ददाना िथा व क च॥ २॥ [[2-4-3-1]]

जी नरो णा वः िपतणाम। अमय न िकला िरषाथ। यरीष बहता रवण। इ शमदधाथा विसाः। पावका न सरती। वाजिभवािजनीवती। य व िधया वसः। सरिभ नो निष व । मा परी पयसा मा न आधक। जष नः सा वया च॥ १॥ [[2-4-3-2]]

मा ायरणािन ग। व हिवनमसा बिहरौ।

Page 147: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 147 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अयािम घतवती सविः। अि स सदन पिथाः। अािय यः सय न च । इहावा मितय। इ जाय जतव। अाकम कवलः। अवािमममतो हवामह। यो गोिजनिजदिजः॥ २॥ [[2-4-3-3]]

इम नो य िवहव जष। अ कम हिरवो मिदन ा। असमो जायस मातवोः शिच । मः किवदितो िववतः। घतन ाऽवधय आत। धम कतरभवििव ितः॥ अिर थमो दवतानाम। सयातानाममो िवरासीत। यजमानाय पिरग दवान। दीयद हिवरागत नः॥ ३॥ [[2-4-3-4]]

अि िवो तप उम महः। दीापालो वनत िह शा। िव दवयिय सिवदानौ। दीाम यजमानाय धम। ति वत वीयाय। मगो न भीमः कचरो िगिराः। योष िष िवमणष। अिधियि भवनािन िव ा। न मत दयत सिनः। िवव उगायाय दाशत॥ ४॥

[[2-4-3-5]]

यः साचा मनसा यजात। एताव नयमािववासात। िवचम पिथवीमष एताम। ाय िवमनष दशन। वासो अ कीरयो जनासः। उिित स जिनमाचकार। िदवः पिथवीमष एताम। िवचम शतचस मिहा। िवर तवसवीयान। ष िवर नाम॥ ५॥ [[2-4-3-6]]

होतार िचरथमर। य य कत शम। िध दव दव मा। िया िमितिथ जनानाम। आ नो िवािभितिभ सजोषा । जषाणो हय यािह। वरीवजिवरिभः सिश। अ दधषण शिम। इ सवषा जनयहािन। िजगायोिशि पतना अिभीः॥ ६॥ [[2-4-3-7]]

ारोचयनव कतमा म। अिवोितबहत रणाय। अिनाववस िनय वाम। आ नन यात सकताय िवा। ातयन सवता रथन। उपागतमवसाऽऽगत नः। अिव धीिना न आस। जावतो अय नो अ ।

Page 148: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 148 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

आवा तोक तनय ततजानाः। सरासो दववीित गमम॥ ७॥ [[2-4-3-8]]

सोम तिभः सतभः। द सदो िववदाः। वषा वषिभमिहा। िभभवो नचा । अषाढ य पतनास पि म। सवषामा वजन गोपाम। भरषजा सिित सवसम। जय ामन मदम सोम। भवा िमो न शो घतासितः। िवभत एवया उ सथा ॥ ८॥ [[2-4-3-9]]

अधा त िवो िवषािच । ोमो य राो हिवतः। यः पाय वधस नवीयस। समानय िवव ददाशित। यो जातम महतो मिह वा त। स वोिभयिचदसत। तम ोतारः प यथा िवद ऋत। गभ हिवषा िपपतन। आऽ जानो नामिचिवन। बह िवो समित भजामह॥ ९॥ [[2-4-3-10]]

इमा धाना घतव । हरी इहोपवतः। इ सखतम रथ । एष ा त मह। िवदथ श िसष हरी।

य ऋिय त व। वनषो हयत मद म। इो नाम घत न यः। हिरिभा सचत। तो गण आ ा िवश॥ १०॥ [[2-4-3-11]]

हिरवपस िगर । आ चषिणा वषभो जनानाम। राजा कीना पत इ । तः ववसोपमिक। या हरी वषणाऽऽया वाङ। यिवः सव यदायन। आप सम रव जमः। अतििद सदसो वरीयान। यदी सोम पणाित धो अ शः। यामिस यावाङ॥ ११॥ [[2-4-3-12]]

अर त सोमनव भवाित। शततो मादया सतष। ाा अव पतनास य। इाय सोमा िदवो िवदानाः। ऋभयिभवषपवा िवहायाः। यमाणाित ष गभाय। इ िपब वषधत व । अहडमान उपयािह यम। त पव इवः सतास । गावो न विमोको अ॥ १२॥ [[2-4-3-13]]

इागिह थमो यियानाम। या त काककता या विरा।

Page 149: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 149 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यया शिबिस म ऊिमम। तया पािह त अयरात। स त वो वततािम गः। ातयजा िवबोधय। अिना वह गतम। अ सोम पीतय । ातया वाणा थमा यजम। परा गादरषः िपबाथः। ातिह यमिना दधात। शसि कवय पवभाज । ातयजमिना िहनोत। न सायमि दवया अजम। उताो अजत िवचायः। पव पव यजमानो वनीयान॥ १३॥ चािजो गत नो दाशामािभीगमम सथा भजामह िवश यावाङ िपबाथ ष॥ ३॥ [[2-4-4-1]]

न जाताऽोषध। राम क अिसि च। इद रजिन रजय। िकलास पिलत च यत। िकलास च पिलत च। िनिरतो नाशया पषत। आ न ो अता वण । परा तािन पातय। अिसत त िनलयनम। आानमिसत तव॥ १॥ [[2-4-4-2]]

अिसियोषध। िनिरतो नाशया पषत। अिज िकलास। तनज च यिच।

कया कत णा। ल तमनीनशम। सपा नाम त माता। सपो नाम त िपता। सपाऽोषध सा। सपिमद किध॥ २॥ [[2-4-4-3]]

शन वम मघवानिम म। अिर नतम वाजसातौ। वममतय सम। वािण सिजत धनानाम। धनथ ा पवता ाशष वस। िन वो वना िजहत यामनो िभया। कोपयथ पिथव पिमातरः। यध या पषतीरयम। वपयि पवतान। िविवि वनतीन॥ ३॥ [[2-4-4-4]]

ोऽवारत मतो मदा इव। दवास सवया िवशा। पा िह सिस। िवशो िवा अन भ। सम ा हवामह। समिमवस। वाजयो हवामह। वाजष िचराधसम। सग सवदम। स वो मनािस जानताम॥ ४॥ [[2-4-4-5]]

दवा भाग यथा पव ।

Page 150: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 150 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सजानाना उपासत। समानो म सिमितः समानी। समान मन सह िचमषाम। समान कतो अिभ स रभम। सानन वो हिवषा यजामः। समानी व आकितः। समाना दयािन वः। समानम वो मन । यथा व ससहासित॥ ५॥ [[2-4-4-6]]

सान न ः। सानमरणः। सानमि ना यवम। इहाास िनयतम। सान म बहित । सान सिवता करत। सानमिना यवम। इह म िनयतम। उप ायािमव घण । अग शम त वयम॥ ६॥ [[2-4-4-7]]

अ िहरयसशः। अदिभः सिवतः पायिभम । िशविभर पिरपािह नो गय म। िहरिजः सिवताय नस। रा मािकन अघश स ईशत। मद मद िह नो दः। यथा गवामजत । सगभाय पशता। उभया हा वस। िशशीिह राय आभर॥ ७॥

[[2-4-4-8]]

िशिाजाना पत। शचीव व दसना। आ त न इ भाजय। गोष शष। सहष तवीमघ। यवा दव हडनम। दवासकमा वयम। आिदााा ययम। ऋततन मत। ऋततनािदाः॥ ८॥ [[2-4-4-9]]

यजा मतह मा । यव यवाह सः। आिशो न शिकम। मदता यजमानाः। चाऽऽन जतः। अकामा वो िव दवाः। िशो नोपशिकम। यिद िदवा यिद न म। एन एनोऽकरत। भत मा ता च॥ ९॥ [[2-4-4-10]]

पदािदव मत। पदािदव मचानः। िः ाी मलािदव। पत पिवणवा म। िव म मनसः। उय तमसिर। पयो ोितरम। दव दवा सय म।

Page 151: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 151 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अग ोितमम॥ १०॥ तव किध वनती ानतामसित वय भरािदा नव च॥ ४॥ [[2-4-5-1]]

वषा सो अशः पवत हिवाोम । इ भाग ऋतयः शताय । समा वषाण वषभ कणोत। िय िवशा सववीर सवीर म। क वषा सत सचा । िनया षभो रणत। वहा सोमपीतय। य वषो नपात। णपाडपा । ि आ मन॥ १॥ [[2-4-5-2]]

त सीचीतयो वियािन। पौािन िनयत सिर म। सम न िसव उशाः। उचस िगर आिवशि। इाय िगरो अिनिशतसगाः। अपः रयगर बात। यो अणव चिया शचीिभः। िव पिथवीमत ाम। अोदयवसा ाम बम। वाणवातिवषीिभिर ॥ २॥ [[2-4-5-3]]

ढाौ ाशमान ओज । अवािभनकभ पवतानाम। आ नो अ सकतना । रिय िव ायपोषसम।

माड क धिह जीवस । सोम मह भग म। यन ऋतायत। द दधािस जीवस । रथ यत मत शभ सगम। सरो न िमावणा गिविष॥ ३॥ [[2-4-5-4]]

रजािस िचा िवचरि तव । िदवः साजा पयसा न उतम । वाच स िमावणािवरावतीम। पजिा वदित िषीमतीम। अा वसत मतः स मायया । ा वषयतमणामरपस म। अय स शव । सरो रथ निय । तािभयाित यििभः। विहिभिवहरािस त म॥ ४॥ [[2-4-5-5]]

अवयिसत दव व । दिवतो रमय सय। चमवावाधमो अः। पजाय गायत। िदवाय मीढष । स नो यवसिमत। अा वद तवस गीिभरािभः। िह पज नमसा िववास। किनदषभो जीरदानः। रतो दधाोषधीष गभ म॥ ५॥ [[2-4-5-6]]

यो गभमोषधीनाम।

Page 152: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 152 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

गवा कणोवताम। पज पषीणा म। ता इदा हिवः। जहोता मधममम। इडा नः सयत करत। ितो यद शरदािमत। शिच घतन शच यः सपयन। नामािन िचिधर यियािन। असदय तनव सजाताः॥ ६॥ [[2-4-5-7]]

इ नः शनासीरौ। इम य िमिमतम। गभ ध य। ययोिरद िव भवनमािववश। ययोरानो िनिहतो मह। शनासीरावतिभ सिवदानौ। इवौ हिविरद जषथाम। आ घा य अििमत। णि बिहरानषक। यषािमो यवा सखा । अ इ मिदना । हथो वायित। यव िह वहमा। याा सवरजय एव। यावाततभवन म । चषणी वषणा वबा। अी इा वहणा व वाम॥ ७॥ मन इो गिविष त गभ सजाता सखा स च॥ ५॥ [[2-4-6-1]]

उत न िया ियास। ससा सजा।

सरती ोाऽभत। इमा जाना यदा नमो िभः। ित ोम सरित जष। तव शमियतम दधानाः। उपयाम शरण न वम। ीिण पदा िवचम। िवगपा अदा ः। ततो धमािण धारयन ॥ १॥ [[2-4-6-2]]

तद ियमिभ पाथो अयाम। नरो य दवयवो मदि। उम स िह बिरा। िवो पद परम म उ । ा दा अ । अ ा वरा । मत आनाश सविम। इमा वाह। िया त आ बिहः सीद। वीिह सर परोडाश म॥ २॥ [[2-4-6-3]]

उप नः सनवो िगर। वमत य। समडीका भव नः। अा नो दव सिवतः। जावावी सौभगम। परा िय सव। िवािन दव सिवतः। िरतािन परासव। य त आसव। शिचमकबहित म॥ ३॥

Page 153: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 153 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-4-6-4]]

अरष नम त। अनाोज आचक। याऽधारय दवा सदा दिपतारा। असयाय महसा। स इित सिधत ओकिस । ता इडा िपत िवदानी । त िवश यमवानमि। यिा राजिन पव एित। सकितिम सितम। सित जघनितम॥ ४॥ [[2-4-6-5]]

कनााभा न आभर। यिव सौ । िव न इ मधो जिह। कनीखनिदव सापयन । अिभ न सित नय। जापितः िया यश । मयोरदधाप म। काम तिमानम। ता भाजयह मा। मोद मोद आनः॥ ५॥ [[2-4-6-6]]

मयोिनिहत सप। सव काम तािण। दिणाना ितह। मनसिमाकितम। वाचः समशीमिह। पशना पम। यश ीः यता मिय। यथाऽहमा अतप िय पमान ।

यथा ी तित प िस िय िया। एव भग तािण॥ ६॥ [[2-4-6-7]]

य का ियः। ददामीिवदित। तथित वायराह तत। हित स चमा । आिदः समोिमित। आपमाभरन। यशो य दिणाम । असौ म काम समताम। न िह शमिवदमात। वानरार एतारमः॥ ७॥ [[2-4-6-8]]

अथमममतममराः। वानर िजाय दवाः। यषािमम पव अमास आसन । अयपाः स िवभता पिण। वान र या त नाः। पिथवीमामिभतजनासः। पिथव मातर महीम। अिरमपव। बहतीमतय िदव म। िव िबभित पिथवी॥ ८॥ [[2-4-6-9]]

अिर िवपथ। ह ौबहती पय । न ता नशि न दभाित तरः। नना अिमो िथरादधषित। दवा यािभयजत ददाित च।

Page 154: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 154 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ोिगािभ सचत गोपितः सह। न ता अवा रणककाटो अत। न सतमपयि ता अिभ। उगायमभय त ता अन। गावो म िवचरि यनः॥ ९॥ [[2-4-6-10]]

राी दायती। पा दिभ । िवा अिध ियोऽिधत। उप त गा इवाकरम। वणी िहतिदवः। राी ोम न िजयषी । दव वाचमजनय दवाः। ता िवपाः पशवो वदि। सा नो मषमज हाना। धनवागा नप सतत॥ १०॥ [[2-4-6-11]]

यावदिवचतनािन। राी दवाना िनषसाद मा। चत ऊज ह पया िस। िदाः परम जगाम। गौरी िममाय सिललािन तती। एकपदी िपदी सा चतदी। अापदी नवपदी बभवषी । सहा रा परम ोमन। ता समा अिध िवरि। तन जीवि िदशतः॥ ११॥ [[2-4-6-12]]

तत ररम। तिमपजीवित।

इा सरा जनयिकमा। मा अ गणवा जातवान । अ षा शर िशिम। सपा वाच मनसा उपासताम। इ सरो अतरजा िस। षा सपा शरोऽयम। अय शयत जषाणः। अय वाज जयत वाजसातौ। अिः भदिनभमोज । सहियो दीतामयन। िवाजमानः सिमधान उः। आऽिरमहदगाम॥ १२॥ धारयरोडाश बहित जघनितमानो भग तायः पिथवी यन एत िदशतो वाजसातौ चािर च॥ ६॥ [[2-4-7-1]]

वषाऽशवषभाय गस। वषाऽयमो नच स। िदः कमयो िहतो बहाम। वषभ या ककत। िवषवािो भवत। अय यो मामको वषा । अथो इ इव दव । िववीत जन ः। आय वचम। अथो अिधपित िवशाम॥ १॥ [[2-4-7-2]]

अाः पिथा अ म। इमिम वषभ कण। यः स सवषभः। काणो ोण आिहतः। काषवलगाणन।

Page 155: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 155 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वषभण यजामह। वषभण यजमानाः। अरणव सिपषा । मध सवा इण। पतना जयामिस॥ २॥ [[2-4-7-3]]

यायमषभो हिवः। इाय पिरणीयत । जयाित शमाय म। अथो हि पततः। नणामह णीरसत। अ उितामसत। इ श तनवा मरय। नीचा िवा अिभितािभमातीः। िनणीाबाध यो नो अि। उ नो लोक कणिह जीरदानो॥ ३॥ [[2-4-7-4]]

िभिह भरा सह। मा िववनो िवणा जनष। उदीिडतो वषभ ित श । इ श रो अाक य। अ जता जय। शहस ओजसा। िव शिमधो नद। एत त ोम तिवजात िव । रथ न धीर पा अतम। यदीद ित दव हया ॥ ४॥ [[2-4-7-5]]

सववतीरप एना जयम। यो घतनािभमािनतः।

इ जाय जिष। स न सकास पारय। पतनासाष च। इो िजगाय पिथवीम। अिर सवमहत। वहा पचतनः । इो िजगाय सहसा सहा िस। इो िजगाय पतनािन िवा ॥ ५॥ [[2-4-7-6]]

इो जातो िव परो रोज। स न परा विरवः कणात। अय करगभीतः। िविजििदोम । ऋिषिव कान। वायरगा यीः। साक गनसा यम। िशवो िनयि िशवािभ। वायो शो अयािम त। मो अ िदिविष॥ ६॥ [[2-4-7-7]]

आयािह सोमपीतय। ाहो दव िनयता। इमिम वधय ियाणाम। अय िवशा िवपितर राजा । अा इ मिहवचा िस धिह। अवचस कणिह शम। इममाभज ाम अष गोष। िनरम भज योऽिमो अ। व ककिभ य। ततो न उो िवभजा वसिन॥ ७॥

Page 156: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 156 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-4-7-8]]

अ ावापिथवी भिर वामम। सहाथा घमघव धनः । अय राजा िय इ भयात। ियो गवामोषधीनामतापाम। यनि त उराविम म। यन जयािस न पराजयास। स ाऽकरकवषभ ानाम। अथो राजम मानवाना म। उरमधर त सपा । एकवषा इसखा िजगीवान॥ ८॥ [[2-4-7-9]]

िवा आशा पतनाः स जय जयन । अिभित शयतः सह। त भरि ितयो यिव। बिलम अि त ओत रात। आ भि समित िचिकि। बह अ मिह शम भम। यो दो अनमयधः। यो अयपीषसकार। स िना नषो यो अिः। िवश बिलत सहोिभः॥ ९॥ [[2-4-7-10]]

सो अ अ ान। आिवय चातरो बभथ। ईडो वपो िवभावा । ियो िवशामितिथमानषीणाम। ा वीया सभतािन। ा िदवमाततान। ऋत थमोत ज। तनाहित णा िधत कः।

चो घतवतीः। णा रवो िमताः॥ १०॥ [[2-4-7-11]]

य तवः। ऋिजो य हिवत । ाणीविणा सदिर। चषालव रवः पिथाम। त दवास रविवास। नमः सिखः सााऽवगात। अिभभरिरतरजा िस। धो िवह पतना अिभीः। जषाणो म आित मा मिह। हा सपा िरवर नः। ईशान ा भवनानामिभिय म। ौ उ कत सवीर म। हिवजषाणः सपा अिभभरिस। जिह शरप मधो नद॥ ११॥ िवशा जयामिस जीरदानो हया िवा िदिविष वसिन िजगीवाहोिभिमता नािर च॥ ७॥ [[2-4-8-1]]

स ववीयसा। अ न सयता । बहन भानना । नव न ोममय । िदवः यनाय जीजनम। वसो किवनाित नः। ाहा य ियो श। रियवरवतो यथा। अ य चततः। अदाः पर एता॥ १॥

Page 157: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 157 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-4-8-2]]

अििवशा मानषीणाम। तण रथ सदानव। नव सोमाय वािजन । आ पयसोऽजिन। ज शिचतम वस। नव सोम जष नः। पीयषह तिह। य भाग ऋता वयम। नव सोम त वयम। आ समित वणीमह॥ २॥ [[2-4-8-3]]

स नो रा सहिण । नव हिवजष नः। ऋतिभ सोम भतमम। तद ितहय नः। राजोम य। नव ोम नव हिवः। इािा िनवदय। तषता सचतसा। शिच न ोम नवजातम। इाी वहणा जषथा म॥ ३॥ [[2-4-8-4]]

उभा िह वा सहवा जोहवीिम। ता वाज स उशत धा । अििरो नव नः। अ ह तताम। इह दवौ सहिणौ । य न आ िह गताम। वसम सविवद म। अ ह तताम।

अििरो नव नः। िवावा पयत॥ ४॥ [[2-4-8-5]]

हिवषोऽ नव नः। सविवदो िह जिर। एद बिहः सरीमा नवन। अय यो यजमान भागः। अय बभव भवन गभ । िव दवा इदमागिमाः। इम न ावापिथवी समीची । ता न य पपशस िधया। आऽ पणीता भवनािन िवा । जा पिममत नवन॥ ५॥ [[2-4-8-6]]

इम धन अमत य हात । पयरामत पि । इम य जषमाण नवन। समीची ावापिथवी घताची । यिवो हवाहनः। िचभानघतासितः। नवजातो िवरोचस। अ त मिहनम। म दवता ः। भाग दव न मीयस॥ ६॥ [[2-4-8-7]]

स एना िवािस। नव ोम जष नः॥ अिः थमः ाात। स िह वद यथा हिवः। िशवा अ मोषधीः।

Page 158: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 158 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

कणोत िवचषिणः। भा य समन दवाः। याऽवसन समशीमिह ा। स नो मयोभः िपतो आिवश। श तोकाय तनव ोनः। एतम मधना सयत यव म। सरा अिधमनावचकषः। इ आसीीरपितः शततः। कीनाशा आसत सदानवः॥ ७॥ परएता वणीमह जषथा तपयतामत नवन मीयस ोनािर च॥ ८॥ जषो जी नरो न जाता वषास उत नो वषाऽशः स वदौ॥ ८॥ जो मभगो जी नरो हिरवप स िगर िशिाजानामत नो यावदी िवा आशा अशीितः॥ ८०॥

Page 159: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 159 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 2, Chapter 5 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[2-5-1-1]]

ाणो रित िवमजत। इय भा बधा बिन। स इव ानश। यो दवो दवष िवभरः। आवदाियगषा । तिमाण मनसोपिशत। अ दवानािमदम नो हिवः। मनसिदम। भत भ च गत। ति दवियम॥ १॥ [[2-5-1-2]]

आ न एत प ररम। सह दविरम हवम। मन यिस यिस। कमपित दधत। जषता म वािगद हिवः। िवरावी परोिहता। हवाडनपाियनी। यया पािण बधा वदि। पशा िस दवाः परम जिन । सा नो िवराडनपरी॥ २॥ [[2-5-1-3]]

वादवी जषतािमद हिवः। चदवाना ोितरमत म। अ िवानाय बधा िनधीयत। त समशीमिह।

मा नो हासीिचणम। आयिर तीयताम। अनाषा वयम। जीवा ोितरशीमिह। सविततामत म। ोण भमत वि सम। ोण वाच बधोमानाम। ोण मोद मह यत। ोण सवा िदश आणोिम। यन ाा उत दिणा। ती िदशः वरात। तिदो बधोमानम। अरा निमः पिर सव बभव॥ ३॥ अियमनपरी स स च॥ १॥ [[2-5-2-1]]

उदिह वािजो अः। इद रामािवश सनतावत। यो रोिहतो िविमद जजान। स नो राष सिधता दधात। रोह रोह रोिहत आरोह। जा िभवि जनषामप म। तािभ सरो अिवदडवः। गात पयिह रामाहा । आहाषािमह रोिहतः। मधो ादभय नो अ॥ १॥ [[2-5-2-2]]

अ ावापिथवी शरीिभः। रा हाथािमह रवतीिभः। िवममश रोिहतो िवपः। समाचाणः हो ह। िदव गाय महता मिहा। िव नो रामन पयसा न।

Page 160: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 160 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

या िवशपसा सबभवः। गाय वमन ता आग । ताा िवश महसा न। स माता पो अ त रोिहतः॥ २॥ [[2-5-2-3]]

ययमा मतः पिमातरः। इण सयजा मणीथ शन । आ वो रोिहतो अणोदिभवः। िसासो मतः ासमदः। रोिहतो ावापिथवी जजान। ति परमी ततान। तिििय अज एकपा त। अहावापिथवी बलन। रोिहतो ावापिथवी अ हत। तन सव िभत तन नाक ॥ ३॥ [[2-5-2-4]]

सो अिर रजसो िवमान । तन दवाः सवरिवन। सशव ा भानवो दीिदवा सम। समासो जो जातवदः। उि ा वािजनमाघतन। ससम यवस भोजनािन। अ शध महत सौभगाय। तव ामािन स। स जा सयममाकण। शयतामिभिता महा िस॥ ४॥ अत रोिहतो नाको महा िस॥ २॥ [[2-5-3-1]]

पनन इो मघवा ददात। धनािन शो ध सराधा ।

अवाचीन कणता यािचतो मन । ी नो अ हिवषो जषाणः। यािन नो िजननािन। जहथ शर मना । इानिव नािन। अनन हिवषा पन । इ आशा पिर। सवाोऽभय करत॥ १॥ [[2-5-3-2]]

जता शिचषिणः। आक ा कामाय ा समध ा। परो दध अमताय जीवस । आकितमावस। कामम सम। इ यत िधय । आकित दव मनसः परो दध। य माता सहवा म अ। यिदािम मनसा सकामः। िवदयमनदय िनिवम॥ २॥ [[2-5-3-3]]

सदिरी रान। य वाजी तनयो वीडपािणः। सहपाथा अरा समित। आशाना ाऽऽशापाल । चत अमत ः। इद भताः। िवधम हिवषा वयम। िवा आशा मधना स सजािम। अनमीवा आप ओषधयो भव। अय यजमानो मधो ताम। अगभीताः पशव स सव । अिः सोमो वणो िम इ ।

Page 161: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 161 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

बहित सिवता यः सही। पषा नो गोिभरवसा सरती। ा पािण समन यः। ा पािण दधती सरती। पषा भग सिवता नो ददात। बहितददिद सह म। िमो दाता वण सोमो अिः॥ ३॥ करििवमता नव च॥ ३॥ [[2-5-4-1]]

आ नो भर भगिम म म। िन त द धी मिह रक। उव इव पथ कामो अ। तमापणा वसपत वसनाम। इम काम मया गोिभर । चवता राधसा पथ। सवयवो मितिभ िवा । इाय वाह किशकासो अन। इ न वीयािण वोचम। यािन चकार थमािन वी॥ १॥ [[2-5-4-2]]

अहिहमपतद। वणा अिभनवतानाम। अहिह पवत िशियाणम। ाऽ व य तत। वाा इव धनव मानाः। अ सममवजमराप । वषायमाणोऽवणीत सोमम। िककिपबत। आ सायक मघवाऽऽद व म। अहन थमजामहीनाम॥ २॥

[[2-5-4-3]]

यिदाहथमजामहीनाम। आाियनामिमना ोत मायाः। आय जनयामषास म। तादीा श िकलिविव। अह वतर सम। इो वण महता वधन। ासीव किलशना िववा। अिह शयत उपप िथाम। अयोव मद आ िह ज। महावीर त िवबाधमजीषम॥ ३॥ [[2-5-4-4]]

नातारीर समित वधाना म। स जाना िपिपष इशः। िवो िवहाया अरितः। वसदध ह दिण। तरिणन िशथत। वया न िशथत। िवा इिदषस। दवा हमिहष। िवा इकत वारमवित। अिारा वित॥ ४॥ [[2-5-4-5]]

उि हानो अिभकाममीरयन । पिा भवनािन पवथा । आ कतना सषिमो यिजः। काम नो अ अिभहय िदः। जषाणो हममतष । आ नो रिय बला गोमतीिमष म। िनधिह यदमतष भषन । अिना यमागतम ।

Page 162: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 162 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

दाशष पद ससा। पषा रत नो रियम॥ ५॥ [[2-5-4-6]]

इम यमिना वधया। इमौ रिय यजमानाय धम। इमौ पशता िवतो नः। पषा न पात सदमयन। त मह सरित। सभग वािजनीवित। सवाच भर मित म। इद त ह घतवरित। सवाच भरमा हवी िष। इमािन त िरता सौभगािन। तिभवय सभगासः ाम॥ ६॥ वहीनामजीष वित रत नो रिय सौभगाक च॥ ४॥ [[2-5-5-1]]

यो रायो य ईश वसनाम। यः सा नामत सितीनाम। य इः पविचि दधात। यो वा अत दवान। अय यो वधता गोिभर । इय विद पा सवीरा । इद बिहरित बह ा। इम य िव अव दवाः। भग एव भगवा अ दवाः। तन वय भगवः ाम॥ १॥ [[2-5-5-2]]

त ा भग सव इोहवीिम। स नो भग पर एता भवह।

भग णतभग सराधः। भगमा िधयमदवददः। भग णो जनय गोिभर । भग निभनव ाम। शती समा उपयि लोकाः। शती समा उपयाप । इ पत शतीना समाना शातन। हिवषाऽन लोक परमारोह॥ २॥ [[2-5-5-3]]

इयमव सा या थमा ौत। सा पािण कत प दवी। सारौ वयतमतत। सनातन िवतत षमयखम। अवाािरतो धो अान। नावपात न गमात अ म। आ वो यदवाहासो अ। वि य िव मतो जनि। अय यो अिमत सिमः। एत जष कवयो यवानः॥ ३॥ [[2-5-5-4]]

धारावरा मतो ध वजसः। मगा न भीमािवषिभिमिभ । अयो न शशचाना ऋजीिषण । िम धम उप गा अववत। िवचम िदवः। आवधस नीलप बह म। बहित सदन सादयम। सादोिन दम आदीिदवा सम। िहरयवणम ष सपम। स िह शिच शतप स शः॥ ४॥

Page 163: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 163 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-5-5-5]]

िहरयवाशीिरिषरः सवषाः। बहित स ावश ऋाः। प सिख आ सित किरः। पषव त वयम। न िरम कदाचन। ोतार इह िस। या पषावो अः सम। िहरययीरिर चरि। यािभयािस ा सय। कामन कतः व इमानः॥ ५॥ [[2-5-5-6]]

अरयारयासौ। या व नयिस। कथा ाम न पिस। न ा भीिरव िवती३। वषारवाय वदत। यपावित िचि कः। आघाटीिभिरव धावयन । अरयािनमहीयत। उत गाव इवादन। उतो वमव यत॥ ६॥ [[2-5-5-7]]

उतो अरयािनः सायम। शकटीिरव सजित। गामष आयित। दावष उपावधीत। वसरयाा सायम। अिदित मत। न वा अरया िनहि। अािभगित।

ादोः फल जा। य काम िनपत। आनगी सरभीम। बामकषीवलाम। ाह मगाणा मातरम। अरयानीमश िसषम॥ ७॥ ाम रोह यवान शिरमानो यत िनपत चािर च॥ ५॥ [[2-5-6-1]]

वाहाय शवस। पतनासााय च। इ ाऽऽवतयामिस। साण वीरव बह म। उ गभीर पथबिम। तिषममिभमाितषाह म। अ िच वषण रिय दा । िय ा िन ा। हो मािम वण पाशा त। अनागस ण ा करोिम॥ १॥ [[2-5-6-2]]

िशव त ावापिथवी उभ इम। श त अिः सहािर। श ावापिथवी सहौषधीिभः। शमिर सह वातन त। श त चतः िदशो भव। या दवीतः िदश । वातपीरिभ सय िवच। तासा ा जरस आदधािम। य एत िनित पराचः। अमोिच यािरतादव॥ २॥

Page 164: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 164 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-5-6-3]]

हः पाशा िन चोदमोिच। अहा अवितमिवदोनम। अभ सकत लोक। सयमत तमसो ाा यत। दवा अमसजनसः। एवमहिमम ियाािमश सात। हो मािम वण पाशा त। बहत यविम व । िदशाथ उत पािथव। ध रिय वत कीरयिचत॥ ३॥ [[2-5-6-4]]

यय पात ििभ सदा नः। दवायधिममाजोवानाः। िवावधमिभ य रमाणाः। यन हता दीघमानमायन । अनमथमिनवमानाः। य सजात िहमव भषजम। मयोभः शतमा यदो ऽिस। ततो नो दिह सीबल। अदो िगिरो अिध यधाविस। सशोभमाना कव श॥ ४॥ [[2-5-6-5]]

ता ा मला हिवषा वधयि। सा न सीबल रियमाभाजयह। पव दवा अपरणानपयिभः। जावर परािण। वदािन दवा अय मीित माम। अह िहा शरीर जरस परा त। ाणापानौ च ोम। वाच मनिस सभताम।

िहा शरीर जरस परा त। आ भित भित वयमवामह। इमा एव ता उषसो याः थमा ौन । ता द कवत प पा। शतीनावपि। न गम म॥ ५॥ करोव िचऽवामह चािर च॥ ६॥ [[2-5-7-1]]

वसना ाऽधीतन। ाणामा। आिदाना तजसा। िवषा दवाना तना। मतामा जहोिम ाहा । अिभभितरहमाग मम। इसखा ायध। आाशास ह । इद वच अिना दमागा त। यशो भग सह ओजो बल च॥ १॥ [[2-5-7-2]]

दीघायाय शतशारदाय। ितगािम महत वीयाय। आयरिस िवायरिस। सवायरिस सवमायरिस। सव म आय भयात। सवमायगषम। भभव सव। अिधमणाादः। मधमणापितः। ाहा॥ २॥ [[2-5-7-3]]

Page 165: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 165 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

जापितः णता। बहित पर एता। यमः पा । चमा पनरसः ाहा । अिरादोऽपितः। अामि यजमानाय ददात ाहा । सोमो राजा राजपितः। रामि यजमानाय ददात ाहा । वणः सााितः। साामि यजमानाय ददात ाहा ॥ ३॥ [[2-5-7-4]]

िमः पितः। मि यजमानाय ददात ाहा । इो बल बलपितः। बलमि यजमानाय ददात ाहा । बहित पितः। ाि यजमानाय ददात ाहा । सिवता रा रापितः। रामि यजमानाय ददात ा हा। पषा िवशा िवितः। िवशमि यजमानाय ददात ाहा । सरती पि पिपी। पिमि यजमानाय ददात ाहा । ा पशना िमथनाना पकपपितः। पणाि यजमानाय पशदात ाहा ॥ ४॥ च ाहा साामि यजमानाय ददात ाहा िवशमि यजमानाय ददात ाहा चािर च॥ ७॥ अिः सोमो वणो िम इो बहित सिवता पषा सरती ा दश॥ [[2-5-8-1]]

स पािह य ऋजीषी तः।

यः िशवाषभो यो मतीनाम। यो गोिभभो हिराः। स इ िचा अिभति वाजान। आ त शो वषभ एत पात। ओरादधरागा परा त। आ िवतो अिभ सम वाङ। इ सवव। ो परो रथम। इाय शषमचत॥ १॥ [[2-5-8-2]]

अभी किच लोककत। स सम वहा। अाक बोिध चोिदता। नभामकषा म। ाका अिध धस। इ वय शनासीर म। अि हवामह। आ वाजप नो गमत। इाय शना सीराय। चा जत नो हिवः॥ २॥ [[2-5-8-3]]

जषता ित मिधरः। हािन घतव। हयाय भरता सजोषा । इतिभणा वावधानः। शनासीरी हिविरद जष। वय सपणा उपसिर म। ियमधा ऋषयो ना धमानाः। अप ामणिह पिध च । ममािधयव बान। बहिदाय गायत॥ ३॥

Page 166: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 166 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-5-8-4]]

मतो वहमम। यन ोितरजनयतावध । दव दवाय जागिव॥ का िमहका क इम पताः। माालाः किल पिर मा पति। अनावतनाधम दवाः। सौपण चनवा िवदय। एवाव वण बह म। नमा धीरममत गोपाम। स न शम िवथ िवय सत॥ ४॥ [[2-5-8-5]]

यय पात ििभ सदा नः। नाक सपणमप यतम। दा वनो अचत ा। िहरयप वण तम। यम योनौ शकन भरयम। श नो दवीरिभय। आपो भव पीतय । श योरिभव नः। ईशाना वायाणाम। यीषणीनाम॥ ५॥ [[2-5-8-6]]

अपो याचािम भषजम। अ म सोमो अवीत। अिवािन भषजा। अि च िवशभवम। आप िवभषजीः। यद त सरित। गोष यध। तन म वािजनीवित।

मखमि सरित। या सरती वशा॥ ६॥ [[2-5-8-7]]

ता म रा। ता भीय। ता भियभाजो भया। अह दि मदिस मतत। ममािस योिनव योिनरि। ममव सह हा। पः िप लोककातवदः। इहव स स ाऽ। ाणन वाचा मनसा िबभिम। ितरो मा समायमा हा सीत॥ ७॥ [[2-5-8-8]]

ोितषा ा वानरणोपित। अय त योिनिय । यतो जातो अरोचथाः। त जान आरोह। अथा नो वधया रियम। या त अ यिया तनयारोहााऽऽान म। अा वसिन कव नया पिण। यो भा यमासीद ा योिन म। जातवदो भव आजायमान सय एिह। उपावरोह जातवद पनम॥ ८॥ [[2-5-8-9]]

दवो ह वह नः जानन। आय जा रियमास धिह। अजो दीिदिह नो रोण। तिम जोहवीिम मघवानम म। सादधानमितत शवािस।

Page 167: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 167 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

मिहो गीिभरा च यियोऽववतत। राय नो िवा सपथा कणोत वी। िककष मिहषो यवािशर तिवशपत। सोममिपबिना सत यथावशत। स ममाद मिह कम कतव महाम म॥ ९॥ [[2-5-8-10]]

सन सव दवः सिम स इ । िवदती सरमा णम । मिह पाथ प सियः। अ नयपराणाम। अा रव थमा जानती गा त। िवद सरमा ढमवम। यना नक मान षी भोजत िवट। आ य िवा पािन चः। कवानासो अमताय गातम। निभनपत दवतौ॥ १०॥ [[2-5-8-11]]

भरीिण वा हय ह िस। िनद चमिरम। धिन चाापयो दभीतय सह। एवा पािह था म त ा। िध वावधोत गीिभः। आिवः सय कणिह पीिपहीषः। जिह शरिभ गा इ ति। अ बाध िव मधो नद। अपामीवा अप रा िस सध। अामाहतो िदवो न ॥ ११॥ [[2-5-8-12]]

अपा भमानमप नः सजह। य ितित समतौ सशवा आ ा ।

वसिन पधा िवश। दीघमाययजमानाय कवन। अधामतन जिरतारमि। इ शनावितनोित सीर म। सवर ितमाणमतत। अक ोितिददास म। सवर शनवीरमतत। इ राध यत प ना । तदकप िविममानमित। ादशार ितिततीषा । अायो गो वाजयः। हवामह ोपग वा उ। आभषा समतौ नवायाम। वयिम ा शन वम॥ १२॥ अचत हिवगायत य सषणीना वशा हासीम दवतौ नना ष॥ ८॥ ाण उदिह पनरा नो भर यो रायो वाहाय वसना स पाौ॥ ८॥ ाणो रगभीता धारावरा मतो दीघायाय ोितषा ा पचािरशत॥ ४५॥

Page 168: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 168 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 2, Chapter 6 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[2-6-1-1]]

ा ा ाना। तीा तीण। अमताममतन। मधमत मधमता। सजािम स सोमन। सोमोऽिा प। सर प। इाय सा प। परीतो िषता सतम। सोमो य उम हिवः॥ १॥ [[2-6-1-2]]

दधा यो नय अरा। सषाव सोममििभः। पनात त पिरत म। सोम सय िहता। वारण शता तना । वायः पतः पिवण। ासोमो अिततः। इ य सखा। वायः पतः पिवण। सोमो अिततः॥ २॥ [[2-6-1-3]]

इ य सखा। पवत तज इियम। सरया सोम सत आसतो मदाय। शण दव दवता िपपिध।

रसना यजमानाय धिह। किवद यवमो यव िचत। यथा दानपव िवयय। इहहषा कणत भोजनािन। य बिहषो नमोवि न जमः। उपयामगहीतोऽिा ा ज गािम ॥ ३॥ [[2-6-1-4]]

सरा इाय सा । एष त योिनजस ा। वीयाय ा बलाय ा। तजोऽिस तजो मिय धिह। वीयमिस वीय मिय धिह। बलमिस बल मिय धिह। नाना िह वा दविहत सद कतम। मा ससाथा परम ो मन। सरा मिस शिणी सोम एषः। मा मा िहसी ा योिनमािवशन॥ ४॥ [[2-6-1-5]]

उपयामगहीतोऽािन तज । सारत वीय म। ऐ बल म। एष त योिनमदाय ा। आनाय ा महस ा। ओजोऽोजो मिय धिह। म रिस म मिय धिह। महोऽिस महो मिय धिह। सहोऽिस सहो मिय धिह। या ा िवषिचका। उभौ वक च रित। यन पतिण िसहम। सम पा हसः। सपच स मा भण प।

Page 169: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 169 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िवपच िव मा पाना प॥ ५॥ हिवः सोमो अिततो गाािवशिषिचका प च॥ १॥ [[2-6-2-1]]

सोमो राजाऽमत सतः। ऋजीषणाजहाम। ऋतन सिमियम। िवपान शमसः। इियम। इद पयोऽमत मध। सोममो िपबत। छसा हसः शिचषत। ऋतन सिमियम। अः ीर िपबत॥ १॥ [[2-6-2-2]]

ा िरसो िधया। ऋतन सिमियम। अािरतो रस म। णा िपबम। ऋतन सिमियम। रतो म िवजहाित। योिन िवशिदियम। गभ जरायणाऽऽवतः। उ जहाित जना। ऋतन सिमियम॥ २॥ [[2-6-2-3]]

वदन प करोत। सतासती जापितः। ऋतन सिमियम। सोमन सोमौ िपबत।

सतासतौ जापितः। ऋतन सिमि यम। ा प ाकरोत। सानत जापितः। अामनतऽदधात। ा स जापितः। ऋतन सिमियम। ा पिरतो रस म। शण श िपबत। पय सोम जापितः। ऋतन सिमियम। िवपान शमसः। इियम। इद पयोऽमत मध॥ ३॥ अः ीर िपबनतन सिमिय ा स जापितरौ च॥ २॥ सोमो राजा िवपान सोममोऽातो म वदन सतासती सोमन सतासतौ ा प ा पिरता रस िवपान दश॥ [[2-6-3-1]]

सराव बिहषद सवीर म। य िहि मिहषा नमोिभः। दधाना सोम िदिव दवतास। मदम यजमानाः काः। य रस सभत ओषधीष। सोम श सरया स त। तन िज यजमान मदन। सरतीमिनािवमिम। यमिना नमचरासरादिध। सरसनोिदियाय॥ १॥ [[2-6-3-2]]

इम त श मधमिम म।

Page 170: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 170 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सोम राजानिमह भयािम। यद िर रिसन सत। यिदो अिपबचीिभः। अह तद मनसा िशवन। सोम राजानिमह भयािम। िपत धािव धा नम। िपतामह धािव धा नम। िपतामहः धािव धा नम। अितर ॥ २॥ [[2-6-3-3]]

अमीमद िपतर । अतीतप िपतर । अमीमज िपतर । िपतर शम। पन मा िपतर सोास। पन मा िपतामहाः। पन िपतामहाः। पिवण शतायषा। पन मा िपतामहाः। पन िपतामहाः॥ ३॥ [[2-6-3-4]]

पिवण शतायषा। िवमाय व। अ आयिष पवसऽ पव। पवमान सवजन पन मा दवजनाः। जातवदः पिवव पिवमिचिष। उभाा दव सिवतवदवी पनती। य समानाः समनसः। िपतरो यमरा । तषा लोकः धा नम। यो दवष क ताम॥ ४॥

[[2-6-3-5]]

य सजाताः समनसः। जीवा जीवष मामकाः। तषा ीमिय कताम। अिोक शत समा। ती अणव िपतणाम। अह दवानामत मानाम। याािमद िवमजमित। यदरा िपतर मातर च। इद हिवः जनन म अ। दशवीर सवगण य। आसिन जासिन। पशसभयसिन लोकसिन। अिः जा बला म करोत। अ पयो रतो अास ध। रायोषिमषमजमास दीधराहा॥ ५॥ इियाय िपतर शतायषा प न मा िपतामहाः पन िपतामहाः कता य प च॥ ३॥ [[2-6-4-1]]

सीसन त मनसा मनीिषण । उणासण कवयो वयि। अिना य सिवता सरती। इ प वणो िभषन। तद पममत शचीिभः। ितो दधदवता सरराणाः। लोमािन श बधा न तोिभः। ग मासमभव लाजाः। तदिना िभषजा वतनी। सरती वयित पशो अरः॥ १॥ [[2-6-4-2]]

अि मान मासरः।

Page 171: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 171 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

कारोतरण दधतो गवा िच। सरती मनसा प शल वस। नासाा वयित दशत वप । रस पिरता न रोिहतम। नधरसर न वम। पयसा शममत जिन म। सरया मा नयि रत । अपामित मित बाधमानाः। ऊव वात सबव तदारात॥ २॥ [[2-6-4-3]]

इ सामा दयन सम। परोडाशन सिवता जजान। यकोमान वणो िभषन। मत वाय न िमनाित िपम। आािण ाली मध िपमाना। गदा पाािण सघा न धनः। यन प न ीहा शचीिभः। आसी नािभ दर न माता। को विनजिनता शचीिभः। यि योा गभ अः॥ ३॥ [[2-6-4-4]]

ाशीः शतधार उ । ह न की धा िपत । मख सद िशर इदन। िजा पिवमिना स सरती। च न पा यिभषग वाल । विन शपो हरसा तरी। अिा चरमत हा ाम। छागन तजो हिवषा तन। पािण गोधम लतािन। पशो न शमिसत वसात॥ ४॥

[[2-6-4-5]]

अिवन मषो निस वीयाय। ाण पा अमतो हा ाम। सरपवाक ानम। नािन बिहबदरजजान। इ पमषभो बलाय। कणा ोममत हा ाम। यवा न बिहिव कसरािण। कक ज मध सारघ मखा त। आप न वक लो म। मख मिण न ा लोमम॥ ५॥ [[2-6-4-6]]

कशा न शीषशस िय िशखा । िसह लोम ििषिरियािण। अाािषजा तदिना । आानम समधारती। इ प शतमानमाय । चण ोितरम त दधाना। सरती योा गभमः। अिा पी सकत िबभित। अपा रसन वणो न साा । इ िय जनय राजा । तज पशना हिविरियावत। पिरता पयसा सारघ मध। अिा ध िभषजा सरा सतासताा म। अमत सोम इ ॥ ६॥ अर आरादवसात ालोम राजा चािर च॥ ४॥ [[2-6-5-1]]

िमोऽिस वणोऽिस। समह िव दवः।

Page 172: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 172 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

नािभरिस। योिनरिस। ोना मा सीद। सषदा मा सीद। मा ा िहसीत। मा मा िहसीत। िनषसाद धततो वणः। पा ा॥ १॥ [[2-6-5-2]]

साााय सत । दव ा सिवतः सव। अिनो बाा म। पो हा ाम। अिनोभषन। तजस वचसायािभिषािम। दव ा सिवतः सव। अिनो बाा म। पो हा ाम। सर भषन॥ २॥ [[2-6-5-3]]

वीयायााायािभिषािम। दव ा सिवतः सव। अिनो बा म। पो हा ाम। इियण। िय यश स बलायािभिषािम। कोऽिस कतमोऽिस। क ा काय ा। सोका ४ समला ४ सराजा३न। िशरो म ीः॥ ३॥

[[2-6-5-4]]

यशो मखम। ििष कशा मिण। राजा म ाणोऽमत म। सा । िवराो म। िजा म भम। वाह। मनो मः। रााम। मोदा मोदा अलीरािन॥ ४॥ [[2-6-5-5]]

िच म सह । बा म बलिमियम। हौ म कम वीय म। आा मरो मम। पीम रामदरम सौ। ीवा ोयौ । ऊ अरी जाननी। िवशो मऽािन सवत । नािभम िच िवान म। पायमऽपिचितभसत॥ ५॥ [[2-6-5-6]]

आननावाडौ म । भग सौभाय पस । जाा पा धम ऽि। िविश राजा ितितः। ित ितित िम रा। ष ितितािम गोष। ष ितिताान। िताणष ितितािम प।

Page 173: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 173 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ितावापिथोः। ितितािम य॥ ६॥ [[2-6-5-7]]

या दवा एकादश। यि शाः सराधसः। बह ितपरोिहताः। दव सिवतः सव। दवा दवरव मा। थमा ितीय । ितीया तीय । ततीया सन। स यन। यो यजिभः॥ ७॥ [[2-6-5-8]]

यजिष सामिभः। सामािः। ऋचो याािभः। याा वषारः। वषा रा आितिभः। आतयो म कामामधय। भः ाहा । लोमािन यितमम। आनितरागितः। मास म उपनितः। वि। मा म आनितः॥ ८॥ पा ा सर भषन ीरािन भस यो यजिभपनित च ॥ ५॥ [[2-6-6-1]]

यवा दवहडनम।

दवासकमा वयम। अिमा तादनसः। िवा हसः। यिद िदवा यिद न म। एनािस चकमा वयम। वायमा तादनसः। िवा हसः। यिद जािद । एनािस चकमा वयम ॥ १॥ [[2-6-6-2]]

सय मा तादनसः। िवा हसः। याम यदरय। यभाया यिदिय। य यदय । एनकमा वयम। यदकािध धमिण। तावयजनमिस। यदापो अिया वणित शपामह। ततो वण नो म॥ २॥ [[2-6-6-3]]

अवभथ िनचण िनचरिस िनचण। अव दवदवकतमनोऽयाट। अव ममकतम। उरोरा नो दव िरषािह। सिमा न आप ओषधयः स। िमा भयासः। योऽाि। य च वय िः। पदािद वमचानः। िः ाी मलािदव॥ ३॥

Page 174: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 174 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-6-6-4]]

पत पिवणवा म। आप श मनसः। उय तमसिर। पयो ोितरम। दव दवा सय म। अग ोितमम। ितयतो वण पाश । ो वण पाश । एधोऽिधषीमिह। सिमदिस॥ ४॥ [[2-6-6-5]]

तजोऽिस तजो मिय धिह। अपो अचािरषम। रसन समसिह। पया अ आगमम। त मा ससज वचसा। जया च धनन च। समाववित पिथवी। समषाः। सम सय । सम िवािम द जगत। वानर ोितभयासम। िवभ काम व। भः ाहा ॥ ५॥ एनािस चकमा वय म मलािदव सिमदिस जगीिण च॥ ६॥ [[2-6-7-1]]

होता यिमधिमडद। नाभा पिथा अिध। िदवो विमत।

ओिजषणीसहान । वा होतयज। होता यननपातम। ऊितिभजतारमपरािजतम। इ दव सविवद म। पिथिभमधममः। नराशसन तजसा॥ १॥ [[2-6-7-2]]

वा होतयज। होता यिदडािभिरमीिडतम। आजानममम। दवो दवः सवी यः। वहः परदरः। वा होतयज। होता यिहषी िनषरम। वषभ नयापसम। वसभी रािदः। सयिबिहरासदत॥ २॥ [[2-6-7-3]]

वा होतयज। होता यदो जो न वीय म। सहो ार इमवधयन। सायणा िवयामतावध । ार इाय मीढष । िवया होतयज। होता यष इ धन। सघ मातरौ मही। सवातरौ न तजसी। विममवधताम॥ ३॥ [[2-6-7-4]]

Page 175: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 175 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वीतामा होतयज। होता यवया होतारा। िभषजा सखाया। हिवष िभषतः। कवी दवौ चतसौ। इाय ध इियम। वीतामा होतयज। होता यिो दवीः। यिधातवोऽपस। इडा सरती भारती॥ ४॥ [[2-6-7-5]]

महीपीहिवतीः। िवया होतयज। होता यारिम दवम। िभषज सयज घतिय म। पप सरतस मघोिन म। इाय ा दधिदियािण। वा होतयज। होता यन ितम। शिमतार शततम। िधयो जोारिमियम॥ ५॥ [[2-6-7-6]]

मा समिथिभ सगिभ । दाित ह मधना घतन। वा होतयज। होता यिद ाहाऽऽ। ाहा मदसः। ाहा ोकानाम। ाहा ाहाकतीनाम। ाहा हस ीनाम। ाहा दवा आपान। ाह होाषाणाः।

इ आ िवय। होतयज॥ ६॥ तजसाऽऽसददवधता भारतीिय जषाणा च॥ ७॥ सिमध तननपातिमडािभबिहशयोज उष दा ितार वनितिम म। सिमध चतवको िवय िवतामको िवय िवको िवय होतयज॥ [[2-6-8-1]]

सिम इ उषसामनीक। परोचा पवकावधानः। ििभदवि शता वबाः। जघान व िव रो ववार। नराशस ित शरो िममानः। तननपाित य धाम। गोिभवपावाधना समन। िहरयी यजित चताः। ईिडतो दवहिरवा अिभिः। आजानो हिवषा शधमानः॥ १॥ [[2-6-8-2]]

परदरो मघवाबाः। आयात यमप नो जषाणः। जषाणो बिहहिरवा इ । ाचीन सीदिदशा पिथाः। उचा थमान ोनम। आिदर वसिभः सजोषा । इ र कवो धावमानाः। वषाण य जनयः सपी । ारो दवीरिभतो िवयाम। सवीरा वीर थमाना महोिभः॥ २॥ [[2-6-8-3]]

Page 176: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 176 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

उषासा ना बहती बह म। पयती सघ शरिम म। पशती तना सयी। दवाना दव यजतः स। दा िममाना मनसा पा । होतारािव थमा सवाचा । मध मधना दधाना। ाचीन ोितहिवषा वधातः। ितो दवीहिवषा वधमानाः। इ जषाणा वषण न पी ॥ ३॥ [[2-6-8-4]]

अि त पयसा सरती। इडा दवी भारती िव तितः। ा दधिदाय श म। अपाकोऽिचयशस पिण। वषा यजषण भिररताः। मध समन दवान। वनितरवसो न पाश । ा समिमता न दवः। इ हजठर पणानः। दाित ह मधना घतन। ोकानािम ित शर इ । वषायमाणो वषभराषाट। घतषा मधना हमन। मध जषता ाहा॥ ४॥ शधमानो महोिभ पीघतन चािर च॥ ८॥ इित कयजवदीयतरीयाण ितीयाक षाायऽमोऽनवाकः॥ ८॥ [[2-6-9-1]]

आचषिण ा िववष या । त सीची । सिम ावा अो अि।

इ दवो न म ायान । अहिह पिरशयानमण । अवासजोऽपो अा समम। ससािहष पत शन । श इह राितर। इाभर दिणना वसिन। पित िसनामिस रवतीनाम। स शवधमिधधा म। मिह जनाषािड त म। रा च नो मघोन पािह सरीन। राय च नः पा इष धा ॥ १॥ रवतीना चािर च॥ ९॥ [[2-6-10-1]]

दव बिहिर सदव दवः। वीरवीण वामवधयत। वोवत ाो भतम। राया बिहतोऽगात। वसवन वसधय वत यज। दवीार इ सघात। िवीयामव धयन। आ वन तणन कमारण च मीिवता अपावाणम। रणककाट नदाम। वसवन वसधय िवय यज॥ १॥ [[2-6-10-2]]

दवी उषासा ना । इ य यताम। दवीिवश ायािसाम। सीत सिधत अभताम। वस वन वसधय वीता यज। दवी जोी वसिधती। दविममवधताम। अयााऽघा षा िस।

Page 177: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 177 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

आऽाऽवाीस वायािण। यजमानाय िशित॥ २॥ [[2-6-10-3]]

वसवन वसधय वीता यज। दवी ऊजाती घ सघ । पयस मवधताम। इषमजमाऽवा ीत। सिध सपीितमा। नवन पव दयमान। पराणन नव म। अधातामजमजाती वस वायािण। यजमानाय िशित। वसवन वसधय वीता यज॥ ३॥ [[2-6-10-4]]

दवा दा होतारा। दविममवध ताम। हताघश सावाभाा वस वायािण। यजमानाय िशितौ। वसवन वसधय वीता यज। दवीििो दवीः। पितिममवधयन। अारती िदव म। य सरती। इडा वसमती गहान॥ ४॥ [[2-6-10-5]]

वसवन वसधय िवय यज। दव इो नराश स। िवथिवरः। दविममवधयत। शतन िशितपानामािहतः।

सहण वतत। िमावणद होमहतः। बहित ोम। अिनाऽऽयवम। वसवन वसधय वत यज॥ ५॥ [[2-6-10-6]]

दव इो वनित । िहरयपण मधशाखः सिपलः। दविममवधयत। िदवमणाात। आऽिर पिथवीम हीत। वसवन वसधय वत यज। दव बिहवािरतीनाम। दविममवधयत। ास िमणासम। अा बह भत। वसवन वसधय वत यज। दवो अिः िकत। दविममवधयत। ि कविकत। िम करोत नः। वसवन वसधय वत यज॥ ६॥ िवय यज िशित िश ित वसवन वसधय वीता यज गहात यजाभ॥ १०॥ दव बिहदवीारो दवी उषासा नो दवी जोी दवी ऊजाती दवा दा होतारा िशितौ दवीििो दवीः पित दव इो नराश सो दव इो वनितदव बिहवािरतीना दवो अिः िकवम॥ वत िवय चतवतामको िवय चतवत। अवधयदवधयिरवधतामकोऽवधय तरवधयत। वोरा वन दवीरयावीष हतातन िदविम ास िम। ि िशित िशित िशितौ॥

Page 178: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 178 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-6-11-1]]

होता यिमधाऽििमडद। अिन सरतीम। अजो धो न गोधम लभषजम। मध शन तज इियम। पय सोम पिरता घ त मध। िवया होतयज। होता यननपारती। अिवमषो न भषजम। पथा मधमताऽऽभरन। अिनाय वीय म॥ १॥ [[2-6-11-2]]

बदरपवाकािभभषज तोिभः। पय सोम पिरता घत मध। िवया हो तयज। होता यराश स न न म। पितसराय भषजम। मषः सरती िभषक। रथो न चिनोवपा इ वीय म। बदरपवाकािभभषज तोिभः। पय सोम पिरता घत मध। िवया होतयज॥ २॥ [[2-6-11-3]]

होता यिदडिडत आजान सरतीम। इ बलन वधयन। ऋषभण गव ियम। अिनाय वीय म। यव ककिभः। मध लाजन मासरम। पय सोम पिरता घत मध।

िवया होतयज। होता यिहः सरीमोणदाः। िभषासा॥ ३॥ [[2-6-11-4]]

िभषजाऽिनाऽा िशशमती। िभषधनः सरती। िभषह इाय भषजम। पय सोम पिरता घत मध। िवया होतयज। होता यरो िदश । कवो न च तीः। अिा न रो िदश । इो न रोदसी घ । ह कामारती॥ ४॥ [[2-6-11-5]]

अिनाय भषजम। श न ोितिरियम। पय सोम पिरता घत मध। िवया होतयज। होता यपशसोष निद वा। अिना सजानान। समात सरा। ििषिम न भषजम। यनो न रजसा दा। पय सोम पिरता घत मध॥ ५॥ [[2-6-11-6]]

िवया होतयज। होता या होतारा िभषजाऽिना । इ न जागवी िदवा न न भषजः। शष सरती िभषक।

Page 179: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 179 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सीसन ह इियम। पय सोम पिरता घत मध। िवया होतयज। होता यिो दवीन भषजम। यिधातवोऽपस। पिम िहरयय म॥ [[2-6-11-7]]

अिनडा न भारती । वाचा सरती। मह इाय दधिरियम। पय सोम पिरता घत मध। िवया होतयज। होता यारिममिना । भीषज न सरतीम। ओजो न जितिरियम। वको न रभसो िभषक। यश सरया भषजम॥ ७॥ [[2-6-11-8]]

िया न मासरम। पय सोम पिरता घत मध। िवया होतयज। होता यनित म। शिमतार शततम। भीम न म राजान ा नमसाऽिना भामम। सरती िभषक। इाय ह इियम। पय सोम पिरता घत मध। िवया होतयज॥ ८॥ [[2-6-11-9]]

होता यदि ाहाऽऽ ोकानाम।

ाहा मदसा पथक। ाहा छागमिा म। ाहा मष सर। ाहषभिमाय िस हाय सहसियम। ाहाऽि न भषजम। ाहा सोमिमियम। ाह सामान सिवतार वण िभषजा पित म। ाहा वनित िय पाथो न भषजम। हा दवा आपान॥ ९॥ [[2-6-11-10]]

ाहाऽि होाषाणो अिभषजम। पय सोम पिरता घत मध। िवया होतयज। होता यदिना सरतीिम सामाणम। इम सोमा सरामाणः। छागन मषषभः सताः। शन तोिभः। लाजमहः। मदा मासरण पिरताः। शाः पयोऽमता । िता वो मधत । तानिना सरती सामा वहा। जषा सौ मध। िपब मद िवय सोम म। होतयज॥ १०॥ वीय िवया होतयज नासा सरती मध िहरयय भषज िवया होतयजा पानमता प च॥ ११॥ सिमधाऽि षट। तननपा । नराश समिष। इडिडतो यवरौ। बिहः स। रोऽिना नव। सपशसोष नमिष । दा होतारा सीसन रस । ितारमावौ। वनितमिष। अि योदश । अिना ादश योदश॥

Page 180: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 180 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सिमधाऽि बदरबदरयवरिना ििषमिना न भषज पमिना भीम भाम म॥ [[2-6-12-1]]

सिमो अिरिना। तो घम िवरासतः। ह धनः सरती। सोम शिमहियम। तन पा िभषजा सत। अिनोभा सरती। मा रजासीियम। इाय पिथिभवहान। इाय सरती। नराशसन न ॥ १॥ [[2-6-12-2]]

अधातामिना मध। भषज िभषजा सत। आजाना सरती। इायियािण वीय म। इडािभरिनािवषम। समज स रिय दधः। अिना नमचः सतम। सोम श पिरता । सरती तमाभरत। बिहषाय पातव॥ २॥ [[2-6-12-3]]

कवो न चतीः। अिा न रो िदश । इो न रोदसी घ । ह कामा रती। उषासा नमिना।

िदव सायिमियः। सजानान सपशसा। समात सरा। पात नो अिना िदवा। पािह न सरित॥ ३॥ [[2-6-12-4]]

दा होतारा िभषजा। पातिम सचा सत। ितधा सरती। अि ना भारतीडा । ती पिरता सोम म। इाय सषवमद म। अिना भषज मध। भषज न सरती। इ ा यश ियम। प पमधः सत। ऋतथो वनित । शशमानः पिरता । कीलालमिा मध। ह धनः सरती। गोिभन सोममिना। मासरण पिरता । समधाता सरा। ाह सत मध॥ ४॥ न पातव सरधः सत ऽौ च॥ १२॥ [[2-6-13-1]]

अिना हिविरियम। नमचिधया सरती। आ शमासरास। मघिमा य जिर। यमिना सरती। हिवषमवधयन।

Page 181: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 181 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

स िबभद वल मघम। नमचावासर सचा । तिम पशव सचा। अिनोभा सरती॥ १॥ [[2-6-13-2]]

दधाना अनषत। हिवषा यिमियम। य इ इिय दधः। सिवता वणो भग । स सामा हिवितः। यजमानाय सत। सिवता वणो दधत। यजमानाय दाशष । आद नमचवस। सामा बलिमियम॥ २॥ [[2-6-13-3]]

वणः िमियम। भगन सिवता िय म। सामा यशसा बल म। दधाना यमाशत। अिना गोिभिरियम। अिभव य बल म। हिवष सरती। यजमानमवधयन। ता नासा सपशसा। िहरयवतनी नरा । सरती हिवती। इ कमस नोऽवत। ता िभषजा सकमणा। सा सघा सरती। स वहा शततः। इाय दधिरियम॥ ३॥

उभा सरती बलिमिय नरा ष॥ १३॥ [[2-6-14-1]]

दव बिहः सरती। सदविम अिना । तजो न चरोः। बिहषा दधिरियम। वसवन वसधय िवय यज। दवीारो अिना । िभषज सरती। ाण न वीय निस। ारो दधिरियम। वसवन वसधय िवय यज॥ १॥ [[2-6-14-2]]

दवी उषासाविना । िभषज सरती। बल न वाचमा। उषाा दधिरियम। वसवन वसधय िवय यज। दवी जोी अिना । साम सरती। ो न कणयोयश । जोीा दधिरियम। वसवन वसधय िवय यज॥ २॥ [[2-6-14-3]]

दवी ऊजाती घ सघ । पयस सरिना िभषजाऽवत। श न ोित नयोराती ध इियम। वसवन वसधय िवय यज। दवा दवाना िभषजा। होतारािवमिना ।

Page 182: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 182 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वषारः सरती। ििष न दय मितम। होता दधिरियम। वसवन वसधय िवय यज॥ ३॥ [[2-6-14-4]]

दवीििो दवीः। सरिना भारतीडा । शष न म नाा म। इाय दधिरियम। वसवन वसधय िवय यज। दव इो नराश स। िवथः सराऽिा मीयत रथ । रतो न पममत जिन म। इाय ा दधिदियािण। वसवन वसधय िवय यज॥ ४॥ [[2-6-14-5]]

दव इो वनित । िहरयपण अिा म। सराः सिपलः। इाय पत मध। ओजो न जितमषभो न भाम म। वनसपितन दधिदियािण। वसवन वसधय िवय यज। दव बिहवािरतीनाम। अर ीणमिा म। ऊणदा सराः॥ ५॥ [[2-6-14-6]]

ोनिम त सद । ईशाय म राजान बिहषा दधिरियम। वसवन वसधय िवय यज।

दवो अ िः िकत। दवाथायथम। होतारािवमिना । वाचा वाच सरतीम। अि सोम िकत। ि इ सामा सिवता वणो िभषक। इो दवो वनसपित । िा दवा आ पाः। इो अिरिना । होता हो िकत। यशो न दधिदियम। ऊजमपिचित धाम। वसवन वसधय िवय यज॥ ६॥ ारो दधिरिय वसवन वसधय िवय यज जोीा दधिरिय वसवन वसधय िवय यज होता दधिरि य वसवन वसधय िवय यज ियािण वसवन वसधय िवय यज सरा वनित ष॥ १४॥ दव बिहदवीारो दवी उषासाविना दवी जोी दवी ऊजाती दवा दवाना िभषजा वषारदवीिि ो दवीः सरती दव इो नराश सो दव इो वनितदव बिहवािरतीना दवो अिः िकवान॥ सिमधाऽि दव बिहः सरिना सव िवय। ारिः सव िवय। अज इमोजोऽिपर सरतीम। नपव सरित। अ सरती। िभषव ह इियम। अ दधिरियम। सौामया सतासती। अय यजमानः॥ [[2-6-15-1]]

अिम होतारमवणीत। अय सतासती यजमानः। पचीः। पचरोडाशा न । गहान ।

Page 183: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 183 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

बिा छाग सरा इाय। बर मषिमायािा म। बिायषभमिा सर। सपा अ दवो वनितरभवत। अिा छागन सरा इाय॥ १॥ [[2-6-15-2]]

सर मषणायािा म। इायषभणािा सर। अादः ित पचताऽभीषः। अवीवध ह। अपातामिना सरती सामा वहा। सोमारा । उपो उामदाः ौ िमदा अदन। अवीवधाषः। ामष आषयषणा नपादवणीत। अय सतासती यजमानः। ब आसगतः। एष म दवष वसवाया यत इित। ता या दवा दवदाना । ताा आ च शा। आ च गर। इिषत होतरिस भवााय िषतो मानषः। सवाकाय सा िह॥ २॥ इाय यजमानः स च॥ १५॥ [[2-6-16-1]]

उशा हवामह आ नो अ सकतना । सोम मह भग सोम िचिकतो मनीषा। या िह न िपतर सोम पव सोम िपतिभ सिवदानः। बिहषदः िपतर आऽह िपतन। उपताः िपतरोऽिााः िपतरः। अिाानतमतो हवामह।

नराशस सोमपीथ य आशः। त नो अवः सहवा भव। श नो भव िपद श चतद। य अिाा यऽनिा ाः॥ १॥ [[2-6-16-2]]

अहोमच िपतर सोास। परऽवरऽमतासो भवः। अिधव त अवान। वााय ध जषमाणाः करम। उदीराणा अवर पर च। अिाा ऋतिभ सिवदानाः। इवो हिविरद जषाम । यद कवाहन म ईिडतो जातवदः। मातली कः। य तातपदवा जहमानाः। होावध ोमतासो अकः। आऽ यािह सिवदिभरवाङ। सः कः िपतिभघमसि । हवाहमजर पियम। अि घतन हिवषा सपयन। उपासद कवाह िपतणाम। स न जा वीरवती समवत॥ २॥ अनिाा जहमानाः स च॥ १६॥ [[2-6-17-1]]

होता यिदडद। सिमधान महश । सषिम वर यम। अििम वयोधस म। गाय छ इि यम। िव गा वयो दधत। वा होतयज। होता यिचतम।

Page 184: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 184 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तननपातमिद म। य गभमिदितदध॥ १॥ [[2-6-17-2]]

शिचिम वयोधस म। उिह छ इियम। िदवाह गा वयो दधत। वा होतय ज। होता यदीडम। ईिडत वहमम। इडािभरी सह। सोमिम वयोधस म। अनभ छ इियम। िव गा वयो दधत॥ [[2-6-17-3]]

वा होतयज। होता यबिहषद म। पषवममम। सीद बिहिष िय। अमत वयोधस म। बहत छ इियम। पािव गा वयो दधत। वा होतयज। होता यचतीः। सायणा ऋतावध ॥ ३॥ [[2-6-17-4]]

ारो दवीिहरययी । ाण इ वयोधस म। पि छ इहियम। तयवाह गा वयो दधत। वा होतयज।

होता यपशस। सिश बहती उभ। नोषासा न दशत। िविम वयोधसम। िभ छ इियम॥ ४॥ [[2-6-17-5]]

पवाह गा वयो द धत। वा होतयज। होता यचतसा। दवानामम यश । होतारा दा कवी। सयज वयोधस म। जगत छ इहियम। अनाह गा वयो दधत। वा होतयज। होता यशतीः॥ ५॥ [[2-6-17-6]]

ितो दवीिह रययी । भारतीबहतीमहीः। पितिम वयोधस म। िवराज छ इहियम। धन गा न वयो दधत। वा होतयज। होता यरतसम। ार पिवधनम। पािण िबत पथक। पििम वयो धसम॥ ६॥ [[2-6-17-7]]

िपद छ इहियम। उाण गा न वयो दधत।

Page 185: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 185 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वा होतयज। होता यततम। िहरयपणमिन म। रशना िबत विशम। भगिम वयोधसम। ककभ छ इहियम। वशा वहत गा न वयो दधत। वा होतयज। होता याहाकतीः। अि गहपित पथक। वण भषज किवम। िम वयोधस म। अितस छ इियम। बहषभ गा वयो दधत। वा होतयज॥ ७॥ दध दधतावध इि य पशतीवयोधस वा होतयज स च॥ १७॥ इडदऽि गाय िव म। शिचत शिचमिह िदवाहम। ईडऽ सोममनभ िवम। सबिहषदममत बहत पािवम। चतीः साय णा ारो ाण पििमह तयवाह म। सपशस िविम िभ पवाह म। चतसा सयज जगतीिमहानाह म। पशतीिो भारती पित िवराजिमह धन न। शतत भगिम ककभिमह वशा वहत गा न। ाहाकतीः मितस बहषभ गा वय। इियमिषवसनवदशह ियम नव दश गा न वयो दधववत॥ [[2-6-18-1]]

सिमो अिः सिमधा । सषिमो वर यः। गायी छ इियम। िवगवयो दधः। तननपािचतः।

तननपा सरती। उि इियम। िदवाौवयो दधः। इडािभरिरी । सोमो दवो अमः॥ १॥ [[2-6-18-2]]

अन इियम। िवो गौवयो दधः। सबिहरिः पषवान। ीणब िहरमः। बहती छ इियम। पािवगवयो दधः। रो दवीिदशो महीः। ा दवो बहित । पिछ इहियम। तयवाौवयो दधः॥ २॥ [[2-6-18-3]]

उष यी सपशसा। िव दवा अमाः। ि इियम। पवाौवयो दधः। दा होतारा िभषजा। इण सयजा यजा। जगती छ इहियम। अनाौवयो दधः। ित इडा सरती। भारती मतो िवश ॥ ३॥ [[2-6-18-4]]

िवराट छ इहियम। धनगन वयो दधः।

Page 186: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 186 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ा तरीपो अतः। इाी पिवधना। िपा इहियम। उा गौन वयो दधः। शिमता नो वनित । सिवता सवग म। कक इहियम। वशा वहौन वयो दधः। ाहा य वणः। स ो भषज करत। अिताछ इियम। बहषभो गौवयो दधः॥ ४॥ अमयवाौवयो दधिवशो वशा वहौन वयो दधािर च॥ १८॥ [[2-6-19-1]]

वसनतना दवाः। वसविवता तम। रथरण तजसा। हिविर वयो दधः। ीण दवा ऋतना । ाः पदश तम। बहता यशसा बल म। हिविर वयो दधः। वषािभतनाऽऽिदाः। ोम सदश तम॥ १॥ [[2-6-19-2]]

वपण िवशौजसा। हिविर वयो दधः। शारदन तना दवाः। एकिव श ऋभव तम। वराजन िया िय म। हिविर वयो दधः।

हमनतना दवाः। मतिणव तम। बलन शरी सह। हिविर वयो दधः। शिशरणतना दवाः। यि शऽमत तम । सन रवती म। हिविर वयो दधः॥ २॥ ोम सदश त सहो हिविर वयो दधािर च॥ १९॥ वसन िण वषािभ शारदन हमन शिशरण षट॥ [[2-6-20-1]]

दव बिहिर वयोधस म। दव द वमवधयत। गायिया छसियम। तज इ वयो दधत। वसवन वसधय वत यज। दवीारो दविम वयोधस म। दवीदवमवधयन। उिहा छसियम। ाणिम वयो दधत। वसवन वसधय िवय यज ॥ १॥ [[2-6-20-2]]

दवी दव वयोधस म। उष इमवधताम। अनभा छसियम। वाचिम वयो दधत। वसवन वसधय वीता यज। दवी जोी दविम वयोधस म। दवी दवमवधताम। बहा छसियम।

Page 187: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 187 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ोिम वयो दधत। वसवन वसधय वीता यज॥ २॥ [[2-6-20-3]]

दवी ऊजाती दविम वयोधस म। दवी दवमवधताम। पा छसियम। शिम वयो दधत। वसवन वसधय वीता यज। दवा दा होतारा द विम वयोधसम। दवा दवमवधताम। िभा छसियम। ििषिम वयो दधत। वसवन वसधय वीता यज॥ ३॥ [[2-6-20-4]]

दवीििो दवीवयोधस म। पितिममवधयन। जगा छसियम। बलिम वयो दधत। वसवन वसधय िवय यज। दवो नराश सो दविम वयोधस म। दवो दवमवधयत। िवराजा छसियम। रत इ वयो दधत। वसवन वसधय वत यज॥ ४॥ [[2-6-20-5]]

दवो वनितदविम वयो धसम। दवो दवमवधयत। िपदा छसियम। भगिम वयो दधत। वसवन वसधय वत यज।

दव बिहवािरतीना दविम वयोधस म। दवो दवमवधयत। ककभा छसियम। यश इ वयो दधत। वसवन वसधय वत यज। दवो अिः िकविम वयोधस म। दवो दवमवधयत। अितसा छसियम। िम वयो दधत। वसवन वसधय वत यज॥ ५॥ िवय यज वीता यज वीता यज वत यज वत यज प च॥ २०॥ दव बिहगायिया तज । दवीार उिहा ाणम। दवी दवमष अनभा वाच म। दवी जोी बहा ो म। दवी ऊजाती पा शम। दवा दा होतारा िभा ििषम। दवीििो दवीः पित जगा बल म। दवो नराश सो िवराजा रत । दवो वनितिपदा भगम। दव बिहवािरतीना ककभा यश । दवो अिः िकदितसा म। वत िवय चतवतामको िवय चतवत। अवधयदवधय तरवधतामकोऽवधय तरवधयत॥ ा ा सोम सराव सीसन िमोऽिस यवा होता यिमध सिम इ आचषिणा दव बिहिर सदव होता यिमधाऽि सिमो अिरिनाऽिना ह िविरिय दव बिहः सरिमोशो होता यिदडद सिमो अिः सिमधा वसन दव बिहिर वयोधस िव शितः॥ २०॥ ा ाऽमी मद िपतर साााय पत पिवणवामषासाना बदररधाताम िना दव इो वनित पवाह गा दवी दव वयोधस चतनवितः॥ ९४॥

Page 188: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 188 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 2, Chapter 7 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[2-7-1-1]]

िवोमो भवित। वचस व िवत। वचसमवाव। अिोमः सोमो भवित। वचस वा अिोमः। वचसमवाव। रथतर साम भवित। वचस व रथतरम। वचसमवाव। पिरजी होता भवित॥ १॥ [[2-7-1-2]]

अणो िमिमरिशः। एत वचस पम। पणव वचसमव। बहितरकामयत दवाना परोधा गयिमित। स एत बहितसवमपयत। तमाहरत। तनायजत। ततो व स दवाना परोधामगत। यः परोधाकाम ात। स बहितसवन यजत॥ २॥ [[2-7-1-3]]

परोधामव गित। त ातःसवन सष नाराश सष। एकादश दिणा नीय। एकादश मािदन सवन सष नाराश सष।

एकादश ततीयसवन सष नाराश सष। यिशप। यिश दवता । दवता एवाव। अति शः। ाजापो वा अ ॥ ३॥ [[2-7-1-4]]

जापितति शो दवताना। यावतीरव दवता । ता एवाव। कािजनऽिभिषित। णो वा एतपम। या िजनम। वचसनवन समधयित। आनािभिषित। तजो वा आ म। तज एवािधाित॥ ४॥ होता भवित यजत वा अो दधाित॥ १॥ [[2-7-2-1]]

यदायो भवित। अिमखा ि । अथ यौः। पिव पषा। पिवय । पिमवाव। सवाय सािवः। अथ याः। ा िह पािण िवकरोित। िनवणाय वाणः॥ १॥ [[2-7-2-2]]

Page 189: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 189 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अथो य एव क सयत । स िह वाणः। अथ य दवः। वदवो िह वय । अथ यातः। मातो िह वय । सतािन हवी िष भवि। स गणा व मत । पि पौही माालत। िव मत । िवश एवततोऽिभिषत। ताा एष िवशः ियः। िवशो िह मतोऽिभिषत । ऋषभचमऽिभिषित। स िह जनियता। दाऽिभिषित। ऊवा अा दिध। ऊजवनमान समधयित॥ २॥ वाणो िव मतोऽौ च॥ २॥ [[2-7-3-1]]

यदायो भवित। आयो व ा णः। अथ यौः। सौो िह ाणः। सवायव सािवः। अथ य ाहः। एत ा ण वातीय म। अथ यदीषोमीय । आयो व ा णः। तौ यदा सगत॥ १॥ [[2-7-3-2]]

अथ वीयावरो भवित।

अथ यारतः। एति ाण वातीय म। िनवणायव वा णः। अथो य एव क सयत । स िह वाणः। अथ यावापिथ । इो वाय वमदयत। त ावापिथवी नामताम। तमतनव भागधयनामताम॥ २॥ [[2-7-3-3]]

व वा एषोऽनमानाय। अनमतवः सयाता इित । अावतािन हवी िष भवि। अारा गायी। गायी वचसम। गायियव वचसमव॥ िहरयन घतमनाित। तजस एव च। कािजनऽिभिषित। णो वा एतामयो पम। यािजनम। वनमामयोरिभिषित। घतनािभिषित। तथा वीयावरो भवित॥ ३॥ सगत भागधयनामता प चािर च॥ ३॥ [[2-7-4-1]]

न व सोमन सोम सवो ऽि। हतो षः। अिभषतो षः। न िह हतः सयत । सौमी सत वशामालभत। सोमो व रतोधाः।

Page 190: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 190 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

रत एव तधाित। सौचाऽिभिषित। रतोधा षा। रत सोम। रत एवािधाित। यिच राजसयमत सोम म। तव भवित। अषाढ य पतनास पि म। सवषामा वजन गोपाम। भरषजा सिित सवसम। जय ामन मदम सोम॥ १॥ रत सोम स च॥ ४॥ [[2-7-5-1]]

यो व सोमन सयत । स दवसवः। यः पशना सयत । स दवसवः। य इा सयत । स मनसवः। एत व पथय दवाः ायन। ततो व सोऽारया ना पशनामसयत। यावती िकयती जा वाच वदि। तासा सवासा सयत॥ [[2-7-5-2]]

य एतन यजत। य उ चनमव वद। नाराशचाऽिभिषित। मना व नराश स। िन वाव तत। अथािभिषित। यिच राजसयमनरवदी कम। तव भवित।

य म पाशत दः। अाना सधितः। मद मिह व । बहिध मघोना म। नवदमत नणाम॥ २॥ सयत सधितििण च॥ ५॥ [[2-7-6-1]]

एष गोसवः। षिश उो बहामा। पवमान कवरथ र भवित। यो व वाजपय । स सावः। यो राजसय। स वणसवः। जापित ारा परमी। ारा गौरव। गौिरव भवित॥ १॥ [[2-7-6-2]]

य एतन यजत। य उ चनमव वद। उभ बहथतर भवतः। ति ाराम।। अयत दि णाः। ति ाराम। ितधषाऽिभिषित। ति ाराम। अनत व दिणत आहवनीय बहतो िभिषित। इय वाव रथतरम। [[2-7-6-3]]

Page 191: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 191 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

असौ बहत। अनयोरवनमनिहतमिभिषित। पशोमो वा एषः। तन गोसवः। षिशः सव । रवातः सहसा वः। ाणा भमो वयोधाः। महािह तभानः। रा च जागिह। जापता परमिन ारानािभिषामीाह। ारामवन गमयित॥ ३॥ इव भवित रथतरमाहक च॥ ६॥ [[2-7-7-1]]

िसह ा उत या पदाकौ। ििषरौ ा ण सय या। इ या दवी सभगा जजान। सा न आगचसा सिवदाना। या राज भावायतायाम। अ पष मायौ। इ या दवी सभगा जजान। सा न आगचसा सिवदाना। या हििन ििपिन या िहरय। ििषरष पषष गोष॥ १॥ [[2-7-7-2]]

इ या दवी सभगा जजान। सा न आगचसा सिवदाना। रथ अष वषभ वाज । वात पज वण श । इ या दवी सभगा जजान। सा न आगचसा सिवदाना। राडिस िवराडिस। साडिस राडिस।

इाय ा तजत तज ीणािम। इाय ौजत ओजसव ीणािम॥ २॥ [[2-7-7-3]]

इाय ा पयत पय ीणािम। इाय ाऽऽयत आय ीणािम। तजोऽिस। त यािम। तजद म मख म। तजिरो अ म। तजाित ङ। तजसा सिपपिध मा। ओजोऽिस। त यािम॥ ३॥ [[2-7-7-4]]

ओजद म मख म। ओजिरो अ म। ओजाित ङ। ओजसा सिपपिध मा। पयोऽिस। त यािम। पयद म मख म। पयिरो अ म। पयाित ङ। पयसा सिपपिध मा॥ ४॥ [[2-7-7-5]]

आयरिस । त यािम। आयद म मख म। आयिरो अ म। आयाित ङ।

Page 192: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 192 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

आयषा सिपपिध मा। इमम आयष वचस किध। िय रतो वण सोम राजन। मातवा ा अिदत शम य। िव दवा जरदियथा सत॥ ५॥ [[2-7-7-6]]

आयरिस िवायरिस। सवायरिस सवमायरिस। यतो वातो मनोजवाः। यत रि िसव। तासा ा सवासा चा। अिभिषािम वचसा। सम इवािस गना । सोम इवादाः। अििरव िवत ङ। सय इव ोितषा िवभः॥ ६॥ [[2-7-7-7]]

अपा यो वण रस । तमहमा आमायणाय। तजस वचसाय गािम। अपा य ऊम रस । तमहमा आमायणाय। ओजस वीयाय गािम। अपा यो मतो रस । तमहमा आमायणाय। प जननाय गािम। अपा यो यियो रस । तमहमा आमायणाय। आयष दीघायाय गािम॥ ७॥ गोोज ीणाोजोऽिस त यािम पयसा सिपपिध मा सिभयियो रसो च॥ ७॥

[[2-7-8-1]]

अिभिह वीरय । उा सपहा। आित िमवधनः। त दवा अिधवन। अौ ाविभत आित वहथ म। आित पिर िव अभषन। िय वसानरित रोचाः। महदासर नाम। आ िवपो अमतािन तौ। अन ो मदन बहित ॥ १॥ [[2-7-8-2]]

अन सोमो अिरावीत। अन ा िव दवा अव। अन स राजानो य उतािभिषाः। अन ा िमावणािवहावतम। अनावापिथवी िवशभ। सय अहोिभरन ाऽवत। चमा नरन ाऽवत। ौ ा पिथवी च चतसा। शो बहिना ा िपपत। अन धा िचिकता सोमो अिः। आऽय पण रजसी उप म॥ २॥ बहित सोमो अिरक च॥ ८॥ [[2-7-9-1]]

जापितः जा असजत। ता अा ाः पराचीरायन। स एत जापितरोदनमपयत। सोऽ भतोऽितत। ता अाामिवा। जापित जा उपावत।

Page 193: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 193 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अमवन भत पयीः जा उपावत। य एतन यजत। य उ चनमव वद। सवायािन भवि॥ १॥ [[2-7-9-2]]

सव पषाः। सवा यवााव। सवाषान। राडिस िवराडसीाह। ारामवन गमयित। यिरय ददाित। तजनाव। यिसधम। वीय तन। यदाम॥ २॥ [[2-7-9-3]]

पि तन । यमड म। आयन। यिरयमाबाित। ोितव िहरयम। ोितरवािधाित। अथो तजो व िहरयम। तज एवा। यदोदन ााित। एतदव सवमव॥ ३॥ [[2-7-9-4]]

तदिकधाऽधा त। रोिहया काय । याण एव रोिहणी।

तादव। अथो ववन समानाना करोित। उता सयण काय । उ वा एत सवा जाः ितनि॥ िदयो दशनीयो भवित। य एव वद। वािदनो वदि॥ ४॥ [[2-7-9-5]]

अवोऽवभ था३ ना३ इित। यभपीलः पवयित। तिदवावित। तावित। ििभः पवयित। य इम लोकाः। एिभरवन लोकः पवयित। अथो अपा वा एतजो वच । यभाः। यभपीलः पवयित। अपामवन तजसा वचसाऽिभिषित॥ ५॥ भवामव वदि दभा यभपीलः पवयक च॥ ९॥ [[2-7-10-1]]

जापितरकामयत बहोभया ािमित। स एत पशारदीयमपयत। तमाहरत। तनायजत। ततो व स बहोभयानभवत। यः कामयत बहोभया ािमित। स पशारदीयन यजत। बहोरव भया वित। मोमो वा एषः। मतो िह दवाना भियाः॥ १॥

Page 194: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 194 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-7-10-2]]

बभवित। य एतन यजत। य उ चनमव वद। पशारदीयो भवित। प वा ऋतव सवरः। ऋतव सवर ितितित। अथो पारा पिः। पाो यः। यमवाव॥ सदश ोमा नाितयि। सदशः जापितः। जापतरा ॥ २॥ भिया यि च॥ १०॥ [[2-7-11-1]]

अगो म उः ौत। तािन आद। त एन वमााय। तानगव कयाशभीयनाशमयताम। तााानपा यत। ययाशभीय भवित शा । तादत ऐ ा माता उाण सवनीया भवि। य थमऽहाल। एव ितीय । एव ततीय ॥ १॥ [[2-7-11-2]]

एव चतथ। पोमऽहाल। विषिमव तदह । विषः समानाना भवित।

य एतन यजत। य उ चनमव वद। ारा वा एष यः। एतन वा एकयावा कामः ारा मगत। ारा गित। य एतन य जत॥ २॥ [[2-7-11-3]]

य उ चनमव वद। मातो वा एष ोम । एतन व मतो दवाना भिया अभवन। भियः समानाना भवित। य एतन यजत। य उ चनमव वद। पशारदीयो वा एष यः। आ पमाषादमि। य एतन यजत। य उ चनमव वद। सदश ोमा नाितयि। सदशः जापितः। जापतरव नित॥ ३॥ ततीय गित य एतन यजतऽि य एतन यजत य उ चनमव वद ीिण च॥ ११॥ अग ारा मातः पशारदीयो वा एष यः सदशः जापतरव नित॥ [[2-7-12-1]]

अाजरासो दमा मिरा । अचमासो अय पावकाः। िचीचय ाासो भरयव । वनषदो वायवो न सोमा । यजा नो िमावणा। यजा दवा ऋत बहत। अ यि दम म।

Page 195: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 195 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अिना िपबत सतम। दीी शिचता। ऋतना यवाहसा॥ १॥ [[2-7-12-2]]

िवप चरत थ। अाऽा वमपधापयत। हिररा भवित धावान । शो अा दश सवचा । पवापर चरतो माययतौ। िशश ीडौ पिरयातो अरम। िवाो भवनाऽिभच । ऋतनो िवदधायत पन । ीिण शता ीषहायिम। िश दवा नव चासपयन॥ २॥ [[2-7-12-3]]

औतराणिहर। आिदोतार षादय॥ अिनाऽिः सिमत। किवगहपितयवा । हवाा ः। अिदवाना जठरम। पतदः किवतः। दवो दविभरागमत। अिियो मतो िवकयः। आ षममव ईमह वयम॥ ३॥ [[2-7-12-4]]

त ािमनो िया वषिनिणजः। िसहा न हषतवः सदानवः। यम मतो मम वा । याऽवम सभगासो िदिव।

ततो नो ा उत वाऽ। अ िवािवषो यजामः। ईड अि वस नमोिभः। इह सो िवचयत न । रथिरव भर वाजयि । दि िणता ोममाम॥ ४॥ [[2-7-12-5]]

िध ण वििभः। दवर सयाविभः। आसीद बिहिष। िमो वणो अयमा। ातयावाणो अरम। िवषामिदितयियानाम। िवषामितिथमानषाणाम। अिदवाना मव आवणानः। समडीको भवत िववदाः। अ समित िभमाणाः॥ ५॥ [[2-7-12-6]]

िदिव वो दिधर यियासः। ना च चषसा िवप। क च वणमण च सध । ाम आिदास आ म। ा िजा शचयिर कव। ा राितषाचो अरष सिर। दवा हिवरदातम। िन ा य साधनम। अ होतारमिज म। वनव धीमिह चतसम। जीर तममम॥ ६॥ यवाहसा सपययमा िभमाणा चतसमक च ॥ १२॥

Page 196: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 196 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-7-13-1]]

िता हरी रथ आ यमाना यािह। वायन िनयतो नो अ। िपबाो अिभसो अ। इ ाहा रिरमा त मदाय। क वषा सत सचा । िनया षभो रणत। वहा सोमपीतय। इ वय महाधन। इमभ हवामह। यज वष विण म॥ १॥ [[2-7-13-2]]

ितायो वहमः। िवद इ शततः। उप नो हिरिभः सतम। स सर आ जनयोितिर म। अया िधया तरिणरिबहाः। ऋतन शीनवमानो अकः। िधो अो अ ििबभद। उत दाियम। यिद नाषीा। अ िव तीदयत॥ २॥ [[2-7-13-3]]

भरि सहव हवामह। अहोमच सकत द जन म। अि िम वण सातय भग म। ावापिथवी मत य। मिह प िविवान। आिदिख रथ समरत। इो निभरजनीानः साकम। सयमषस गातमिम।

उ नो लोकमननिष िवान। सववोितरभय ि॥ ३॥ [[2-7-13-4]]

ऋा त इ िवर बा। उपयाम शरणा बहा । आ नो िवािभितिभ सजोषा । जषाणो हय यािह। वरीवजिवरिभः सिश। अ दधषण शिम। इाय गाव आिशर म। विण मध। यीमपरऽिवदत। ता विनवो जो जयनः॥ ४॥ [[2-7-13-5]]

गभयो िनयतो िववाराः। अहरहभय इोगवानाः। पणा इ मतो भोजन। इमा त िधय भर महो महीम। अ ो िधषणा य आनज। तमव च सव च सासिहम। इ दवास शवसा मदन॥ ५॥ विणमयि जोजयनः स च॥ १३॥ [[2-7-14-1]]

जापितः पशनसजत। तऽााः परा आयन। तानिोमन नाो त। तानन नाो त। ताोडिशना नाोत। ताािया नाोत। तािधना नाोत।

Page 197: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 197 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सोऽिमवीत। इमा ईित। तानििवता ोमन नाो त॥ १॥ [[2-7-14-2]]

स इमवीत। इमा ईित। तािन पदशन ोमन नाो त। स िवावानवीत। इमा ईतित। ताि दवाः स दशन ोमन नावन। स िवमवीत। इमा ईित। तािरकिव शन ोमनाोत। वारवीयनावारयत॥ २॥ [[2-7-14-3]]

इद िविवचम इित मत। याशव व शरन। स एतन यजत। यदाोत। तदोयामाोयामम। एतन व दवा जािन िजा। य काममकामय तमा वन। य काम कामयत। तमतना ोित॥ ३॥ ोमन नाोदवारयत नव च॥ १४॥ [[2-7-15-1]]

ाोऽयमौ चरित िवः। ऋषीणा पो अिभशिपा अयम। नमारण नमसा त जहोिम। मा दवाना िमथया कम भागम।

सावीिह दव सवाय िप। वाणम विरमाणम। अथा सिवतः सवताता। िदव िदव आसवा भिरपः। भतो भतष चरित िवः। स भतानामिधपितबभव॥ १॥ [[2-7-15-2]]

त मौ चरित राजसय म। स राजा रामनमतािमदम। यिभ िश पथानामहत। यिभामिप शजापितः। यिभवाच िवपा समयत। तनमम इह वचसा समि। यिभरािदपित कतिभ । यिभ सय दश िचभानः। यिभवाच पलिभरयत। तनमम इह वचसा समि॥ २॥ [[2-7-15-3]]

आऽय भात शवसा प कीः। इ इव ो भवत जावान । अा अ पल िचभान। आऽय पण रज सी उपम। य िश कयप रोचनावत। इियावल िचभान। यिया अिपताः स साकम। तिाजानमिधिवयमम। ौरिस पिथिस। ाो वयाऽिध॥ ३॥ [[2-7-15-4]]

िवय िदशो महीः।

Page 198: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 198 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िवशा सवा वा। मा ामिधशत॥ या िदा आप पयसा सबभवः। या अिर उत पािथवीयाः। तासा ा सवासा चा। अिभिषािम वचसा। अिभ ा वचसा िसच िदन। पयसा सह। यथाऽऽसा रावधनः॥ ४॥ [[2-7-15-5]]

तथा ा सिवता करत। इ िवा अवीवधन। समचस िगर । रथीतम रथीनाम। वाजाना सित पित म। वसवा परादिभिष गायण छसा। ाा दिणतोऽिभिष भन छसा। आिदा ा पादिभिष जागतन छसा। िव ा दवा उरतोऽिभिषानभन छसा। बहितोपिरादिभिषत पान छसा॥ ५॥ [[2-7-15-6]]

अण ा वकम खजकरम। रोचमान मताम अिचष । सयव मघवान िवषासिहम। इमष नामतम वम। बाहवा िससत जीवस नः। आ नो गितमत घतन। आ नो जन वयत यवाना। त म िमावणा हवमा। इ त वीयकत । बा उपावहरािम॥ ६॥ बभवा यनमम इह वचसा समि वयाऽिध

राावधन पान छसोपावहरािम॥ १५॥ [[2-7-16-1]]

अिभ िह वीरय। उा सपहा। आित वहमः। त दवा अिधवन। अौ ाविभतो रथ यौ। ा वातामनसचरौ। र हितिरियावा ती। त नोऽय पयः पारय। नम ऋष गद। अथाय ा धाय ा॥ १॥ [[2-7-16-2]]

मा न इािभतािरासः। एवा वद। िता रथ अिध य हः। आ रमीव यवस । आित वहाित पिर। अन ो मदन ा िमावणौ। ौ ा पिथवी च चतसा। शो बहिणा ा िपपत। अन धा िचिकता सोमो अिः। अन ाऽवत सिवता सव न॥ २॥ [[2-7-16-3]]

इ िवा अवीवधन। समचस िगर । रथीतम रथीनाम। वाजाना सित पित म। पिर मा सा घोषा । ाना व गव ।

Page 199: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 199 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

मिथाः िपमाना इह। मा गोपितमिभसिवश। तऽनमितरनमताम। ताता पिथवी तिता ौः॥ ३॥ [[2-7-16-4]]

तावाणः सोमसतो मयोभव । तदिना णत सौभगा यवम। अवत हड उमम। एना ा पिरषजानाः। िसह िहि महत सौभगाय। सम न सहव तिवा सम। मम ीिपनमः। उदसावत सय । उिदद मामक वच । उिदिह दव सय। सह वना मम। अह वाचो िववाचनम। मिय वाग धणिसः। य नदयो वष पजा । सिपला ओषधयो भव। अवतामोदनवतामािमवताम। एषा राजा भयासम॥ ४॥ धाय ा सवन ौ य स च॥ १६॥ [[2-7-17-1]]

य किशन थमाः समासत। यिभराभत यिदद िवरोचत। तो जहोिम बधा घतन। रायोषणम वचसा स सजाथ। नत णपसो िवमोकः। िनाी दी ा विशनी ा। कशा सवत कािडनो भवि। तषा दीश वपन नाः।

आरोह ो िवषह शन । अवाादीा विशनी ा॥ १॥ [[2-7-17-2]]

दिह दिणा ितराय । अथा म वण पाशा त। यनावपिवता रण। सोम राो वण िवान। तन ाणो वपतदमोजमम। रा वचसा स सजाथ। मा त कशानन गाच एतत। तथा धाता करोत त। तिमो बहित । सिवता वच आदधात॥ २॥ [[2-7-17-3]]

तो िनधान बधा न । अरा ावापिथवी अपः सव । दभ वीयकत िनधाय। पौनम वचसा स सजाथ। बल त बावोः सिवता दधात। सोमाऽन पयसा घतन। ीष पमिनतिधम। पौनम वचसा स सजाथ॥ यीम कत िललख। या रः पिरववज वप । ीष पमिनतिधम। पौनम ससजाथो वीयण॥ ३॥ अवाादीा विशनी ाऽऽदधावज वप च॥ १७॥ य किशनो नत मा त बल यीम प॥ [[2-7-18-1]]

Page 200: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 200 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

इ व ा िवशो मतो नापाचायन। सोऽनपचामान एत िवघनमपयत। तमाहरत। तनायजत। तनवासा त स हन। यहन । तिघन िवघनम। िव पाान ात हत। य एत न यजत। य उ चनमव वद॥ १॥ [[2-7-18-2]]

य राजान िवशो नापचाययः। यो वा ाणमसा पाना ावत ात। स एतन यजत। िवघननवनिह। िवशामािधप गित। त ादश ो भवतः। चतिव श। औिमव तत। एत ौिम। यद ा िवशो बिल हरि॥ २॥ [[2-7-18-3]]

हर िवशो बिलम। ऐनमितात गित। य एव वद। बावा अ ायातपः। तषािम ायाद। न वा इमा िन ायभविित। ताणा नम। आ यसो ात तज इिय द। य एतन यजत। य उ चनमव वद॥ ३॥

[[2-7-18-4]]

तथा ह व सचािणौ ककावपाविहतौ ाता म। एवमतौ यमौ ोमौ । अय ोमष ियत। पानोऽपह। अप पाान ात हत। य एतन यजत। य उ चनमव वद। तथा ह व सतामय । एव छा िस। तसावािदो बहतीरढः॥ ४॥ [[2-7-18-5]]

सतोबहतीष वत सतो बहन। जया पशिभरसानीव। ितषािभः वत। ितष व िवशा। िवशवन ण ितषजित। ितषािभः वत। ितषो व ामणीः सजातः। सजातरवन ितषजित। ितषािभः वत। ितषो व पषः पा िभ। ितषािभरवा पानो नदत॥ ५॥ वद हरनमव वदाढः पािभरक च॥ १८॥ िवदा यो ऽिमखा ियदा य आ यो न व सोमन यो व सोमनष गोसवः िस हऽिभिह िमवधनः जापिता ओदन जापितरकामयत बहोभयानगोऽाजरासािा हरी जापितः पशाोऽिभिह वहमो य किशन इ वा अादश॥ १८॥ िवो व सोमनायरिस िवायबभवित िता हरीरथ आऽय भात तो िन धान षिः॥ ६६॥

Page 201: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 201 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

Page 202: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 202 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 2, Chapter 8 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[2-8-1-1]]

पीवोा रियवध समधाः। तः िसषि िनयतामिभीः। त वायव समनसो िवतः। िवर पािन चः। रायऽन य जत रोदसी उभ। राय दवी िधषणा धाित दवम। अधा वाय िनयत सत ाः। उत त वसिधित िनरक। आ वायो यािभ। वायमा बहती मनीषा॥ १॥ [[2-8-1-2]]

बहिय िववारा रथा म। तामा िनयत पमानः। किवः किविमयिस यो। आ नो िनयि शितनीिभररम। सहिणीिभप यािह यम। वायो अििविष मादय। यय पात ििभ सदा नः। जापत न दताः। िवा जातािन पिर ता बभव। यामा जमो अ॥ २॥ [[2-8-1-3]]

वय ाम पतयो रयीणाम। रयीणा पित यजत बह म। अिर नतम वाजसातौ। जापित थमजामत।

यजाम दवमिध नो वीत। जापत िनिधपाः पराणः। दवाना िपता जिनता जाना म। पितिव जगतः पराः। हिवन दव िवहव जष। तवम लोकाः िदशो िदश॥ ३॥ [[2-8-1-4]]

परावतो िनवत उत। जापत िवसीवध इद नो दव। ितहय हम। जापित थम य ियानाम। दवानाम यजत यजम। स नो ददात िवण सवीय म। रायोष िवत नािभम। यो राय ईश शतदाय उ । यः पशना रिता िवितानाम। जापितः थमजा ऋत॥ ४॥ [[2-8-1-5]]

सहधामा जषता हिवन । सोमापषणमौ दवौ। सोमापषणा रजसो िवमान म। सच रथमिविमम। िवषवत मनसा यमानम। त िजथो वषणा परिमम। िदः सदन च उा। पिथामो अिर। ताव पवार पम। रायोष िवता नािभम॥ ५॥ [[2-8-1-6]]

िधय पषा िजत िविमः।

Page 203: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 203 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

रिय सोमो रियपितदधात। अवत दिदितरनवा। बहदम िवदथ सवीरा । िवाो भवना जजान। िवमो अिभचाण एित। सोमापषणाववत िधय म । यवा िवा पतना जयम। उम वणाााम। यिचद िकतवास । अव त हडा यािम। आिदानामवसा न दिणा। धारय आिदासिो भमी धारयन। यो दवाना शिचरपः॥ ६॥ मनीषाऽ चता िकतवासािर च॥ १॥ [[2-8-2-1]]

त शास शचयो रिमव । सीदािदा अिध बिहिष िय। कामन दवाः सरथ िदवो न । आया यमप नो जषाणाः। त सनवो अिदतः पीवसािमष म। घत िपितहयतजाः। यिया यजमानाय यमर। आिदाः काम िपतमम। आ न पा अिदतया यम। आिदास पिथिभदवयान ॥ १॥ [[2-8-2-2]]

अ काम दाशष समः। परोडाश घतव जषाम। भायत िनित सधतामितम। रिमिभयतमाना अमाः। आिदा काम यता वष ितम। जष नो हदाित यजाः।

आिदााममवस वम। य भतािन जनयो िविचः। सीद पा अिदतप म। ीण बिहहिवराय दवाः॥ २॥ [[2-8-2-3]]

ीण बिहः सीदता य अिन। ाजाः सधो अमित रवा म। अ पा अिदत यसत। आिदा काम हिवषो जषाणाः। अ नय सपथा राय अान। िवािन दव वयनािन िवान। ययोराणमन । भिय ा त नमउि िवधम। व शाय भानव भरम। ह मित चाय सपतम॥ ३॥ [[2-8-2-4]]

यो दािन मानषा जन िष। अिवािन िवना िजगाित। अा िगरो मतयो दवयी । अि यि िवण िभमाणाः। स सश सतीक म। हवाहमरित मानषाणाम। अ मयोमीवाः। अनिा अम कीः। पनर सिवताय दव। ा िविभरजरिभयज॥ ४॥ [[2-8-2-5]]

अ पारया नो अान। ििभरित गािण िवा । प पी बला न उव।

Page 204: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 204 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

भवा तोकाय तनयाय श योः। कारवो मनना वमानाः। दवीच नयथ दवय । दिणावाािजनी ाित। हिवभरय घताची । इ नरो यज रथ म। जगा त द िणािम ह म॥ ५॥ [[2-8-2-6]]

वसयवो वसपत वसनाम। िवा िह ा गोपित शर गोना म। अ िच वषण रिय दा । तवद िवमिभत पशम। ययिस चसा सय। गवामिस गोपितरक इ। भीमिह त यत व । सिम णो मनसा निष गोिभ । स सिरिभमघव ा। स णा दवकत यदि॥ ६॥ [[2-8-2-7]]

स दवाना समा यियानाम। आरामपबाध रम। उो यः श पत तन। अ धिह यवमो मिद। कधी िधय जिर वाजराम। आवधस स िह शिच । बहित थम जायमानः। महोोितषः परम ोमन। सािवजातो रवण। िव सरिमरधममा िस॥ ७॥ [[2-8-2-8]]

बहित समजयसिन। महो जाोमतो दव ए षः। अपः िसषासवरतीः। बहितहिममकः। बहत पयवा िप। आ नो िदवः पावीरवी। इमा जाना य न । सरिभ नो निष। इय शिभिबसखा इवाजत। सान िगरीणा तिवषिभिमिभ । पारावदीमवस सवििभ । सरतीमािववासम धीितिभ ॥ ८॥ दवयोन दवाः सपत यज हमि तमा िमिभ च॥ २॥ [[2-8-3-1]]

सोमो धन सोमो अवमाशम। सोमो वीर कमय ददात। साद िवद सभय म। िपत वण यो ददाशद। अषाढ य सोम तिभः। या त धामािन हिवषा यजि। िममा ओषधीः सोम िवा । मपो अजनय गाः। माततोविरम। ोितषा िवतमो ववथ॥ १॥ [[2-8-3-2]]

या त धामािन िदिव या पिथा म। या पवतोषथी। तिभन िव समना अहडन। राजोम ित हा गभाय। िवोन क तद ियम। ति।

Page 205: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 205 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

परो माया तनवा वधान। न त मिहमवि। उभ त िव रजसी पिथा िवो दव म। परम िव॥ २॥ [[2-8-3-3]]

िवचम िदवः। आ त महो यो जात एव। अिभ गोािण। आिभ धो िमथतीरिरषयन। अिम थया मिम। आिभिवा अिभयजो िवषचीः। आयाय िवशोऽवतरीदासी । अय व अध जयत न। अयमत कणत यधा गाः। यदा स कणत मिम ॥ ३॥ [[2-8-3-4]]

िव ढ भयत एजदात। अन धामरापो अ। अवधत म आ नाानाम। सीचीनन मनसा तिम ओिजन। हनाऽहिभन। म वषभ वावधानम। अकवािर िद शासिमम। िवासाहमवस नतनाय। उ सहोदािमह त वम। जिना उः सहस तराय॥ ४॥ [[2-8-3-5]]

म ओिजो बलािभमानः। अवधि मतिद। माता यीर दधनिना।

ा वो मतः धाऽऽसीत। यामक समधािहह । अह िवषिवान। िव शोरनम वधः। व ा सथादीषमाणाः। िव दवा अजय सखायः। मििर स त अ॥ ५॥ [[2-8-3-6]]

अथमा िवा पतना जयािस। वध व मत इियण। न भामन तिवषो बभवान। अहमता मनव िवाः। सगा अपकर वबाः। स यो वषा वियिभ समोकाः। महो िदवः पिथा साट। सती नसा हो भरष। मा ो भवि ऊती। इो वमतरतय ॥ ६॥ [[2-8-3-7]]

अनाधो मघवा शर इ । अन िवशो अमद पवः। अय राजा जगतषणीनाम। स एव वीरः स उ वीयावान। स एकराजो जग तः पराः। यदा वमतरर इ । अथाभविमताऽिभतनाम। इो य वधयिवदाः। परोडाश जषता हिवन । व तीा दानव वबाः॥ ७॥ [[2-8-3-8]]

Page 206: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 206 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िदशोऽहिहता हणन। इम य वधयि वदाः। परोडाश ितगाि । यदा वमतरर इ । अथकराजो अभवनानाम। इो दवारह आवत। इो दवानामभवरोगाः। इो य हिवषा वावधानः। वतण अभय शम य सत। यः स िसरदधािथाम। यः स लोकानकणोिश। इो हिवागणो मि । वतण यिमहोपयासत॥ ८॥ ववथ िव इ राया वतय वबाः पिथा ीिण च॥ ३॥ [[2-8-4-1]]

इरा निभमाितहोः। िहरयवाशीिरिषरः सवषाः। त वय समतौ यिय। अिप भ सौमनस ाम। िहरयवण अभय कणोत। अिभमाितह पतनास िजः। स न शम िवथ िवय सत। यय पात ििभ सदा नः। इ िह विण ोमपम। परोडाश जषता हिवन ॥ १॥ [[2-8-4-2]]

हाऽिभमाती पतना सहान। अथाभय कणिह िवतो नः। िह शर विणमतीम। अिभमाितहन पतिम म। य एक इतपितजनष।

ता इाय हिवराजहोत। इो दवानामिधपाः परोिहतः। िदशा पितरभवािजनीवान। अिभमाितहा तिवषिवान। अ िच वषण रिय दा त॥ २॥ [[2-8-4-3]]

य इम ावापिथवी मिहा। बलना हदिभमाितह । स नो हिवः ितगा त रातय । दवाना दवो िनिधपा नो अात। अनव रथ व य । इ न वीया यहिह म। इो यातोऽविसत राजा । शम च िणो वबाः। स राजा ित चषणीनाम। अरा निमः पिरता बभव॥ ३॥ [[2-8-4-4]]

अिभ िसो अिजगाद शन । िव ितमन वषभणा परोऽभत। स वणासजिम । ा मितमितराशदानः। िव दव वणमतय भग म। मदसा दवा वपया यजम। ता नो यमागत िवधना। जावद िव णह धम। मदसा दवा वपया यजम। िव च दव वण च राितम॥ ४॥ [[2-8-4-5]]

ता नो अमीवा अपबाधमानौ। इम य जषमाणावपत म।

Page 207: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 207 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िववणा यवमराय नः। िवश जनाय मिह शम यतम। दीघय हिवषा वधाना। ोितषाऽरातीदहत तमा िस। ययोरोजसा िभता रजािस। वीयिभव रतमा शिवा। या पत अतीा सहोिभः। िव अगणा पवतौ॥ ५॥ [[2-8-4-6]]

िववणाविभशिपा वा म। दवा यज हिवषा घतन। अपामीवा सधत रस । अथा ध यजमानाय श योः। अहोमचा वषभा सत त। दवाना दवतमा शिचा। िववणा ितहयत नः। इद नरा यतमतय हिवः। मही न ावापिथवी इह । चा भवता शचयिरकः॥ ६॥ [[2-8-4-7]]

य विर बहती िविमन। नवोऽा पथानिभरव । पवज िपतरा नसीिभः। गीिभः कण सदन ऋत। आ नो ावापिथवी दन। जनन यात मिह वा वथम। स इपा भवनास। य इम ावापिथवी जजान। उव गभीर रजसी समक । अव श धीर शा समरत॥ ७॥

[[2-8-4-8]]

भिर अचरी चरम। प गभमपदी दधात। िन न सन िपोप । त िपपत रोदसी सवाचम। इद ावापिथवी सम। िपतमातयिदहोपव वाम। भत दवानामवम अवोिभः। िवामष वजन जीरदानम। उव पी बल र अ। उपव नमसा य अिन। दधात य सभग सत त। ावा रत पिथवी नो अा त। या जाता ओषधयोऽितिवा पिराः। या ओषधय सोम राीरावती सोमवतीम। ओषधीिरित मातरोऽा वो अामवत॥ ८॥ हिवन दाभव राित पवतावकररदि च॥ ४॥ [[2-8-5-1]]

शिच न ोम थम। उभा वािमाी चषिण । आवहणा गीिभ िव । णत म या। स बोिध तनय च िज। िव त यदवि दवाः। बहदम िवदथ सवीरा । स ई सिभ सिखिभः शचि । गोधायस िव धनसरतदत। णितवषिभवराह ॥ १॥ [[2-8-5-2]]

घमदोिभिवण ानट। णतरभवथा वशम।

Page 208: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 208 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सो ममिह कमा किरतः। यो गा उदाज िदव िव चाभजत। महीव रीितः शवसा सरथक। इानो अि वनवनतः। कता शशवातह इत। जातन जातमित सस सत। य य यज कणत णित । णत सयम िवहा ॥ २॥ [[2-8-5-3]]

रायः ाम रो िववतः। वीरष वीरा उपपि नम। यदीशानो णा विष म हव म। स इनन स िवशा स जना। स पवाज भरत धना निभ । दवाना यः िपतरमािववासित। ामना हिवषा णित म। या पषा वो अः। श त अषमा आशा । पथ पथामजिन पषा॥ ३॥ [[2-8-5-4]]

पथ िदवः पथ पिथाः। उभ अिभ ियतम सध । आ च परा च चरित जानन। पषा सबिदव आपिथाः। इडितमघवा दवचाः। त दवासो अदः सयाय । कामन कत तवस म। अजा पशपा वाजवः। िधयिजो िव भवन अिपतः। अा पषा िशिथरामरीवजत॥ ४॥

[[2-8-5-5]]

सचाणो भवना दव ईयत। शची वो हा मत शचीनाम। शिच िहनोर शिचः। ऋतन समतसाप आयन। शिचजान शचयः पावकाः। िचमक गणत तराय। माताय तवस भरम। य सहा िस सहसा सह। रजत अ पिथवी मख । असा मतः खादयो वः॥ ५॥ [[2-8-5-6]]

व ा उपिशियाणाः। िव िवतो न िभी चानाः। अन धामायधयमानाः। या व शम शशमानाय सि। िधातिन दाशष यतािध। अ तािन मतो िवय। रिय नो ध वषणः सवीर म। इम तर मतो रामयि। इम सहः सहस आनमि। इम श स वनतो िनपा ि॥ ६॥ [[2-8-5-7]]

गषो अरष दधि। अरा इवदचरमा अहव। जाय अकवा महोिभः। प पा उपमासो रिभाः। या मा मत सिमिमः। अन त दािय मह इियाय। सा त िवमन वह । अन मन सहो यज।

Page 209: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 209 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

इ दविभरन त नष । य इ शो मघ व अि॥ ७॥ [[2-8-5-8]]

िशा सिखः पत न । िह ढा मघविचताः। अपाविध पिरवित न राध । इो राजा जगतषणीनाम। अिधिम िवषप यदि। ततो ददात दाशष वसिन। चोदाध उपतिदवाक। तम िह यो अिभभ ोजाः। ववातः पत इ । अषाढम सहमानमािभः। गीिभवध वषभ चषणीनाम। र रायो बहतो य ईश । तम वाम िवदथि म। यो वायना जयित गोमतीष। धया नयित वो अ। आ त शो वषभ एत पात। ओरादधरागा परा त। आ िवतो अिभ सम वाङ। इ सवव॥ ८॥ वराह िवहाऽजिन पषोरीवजादयो वः पाािभनव च॥ ५॥ [[2-8-6-1]]

आ दवो यात सिवता स र। अिरा वहमानो अ । ह दधानो नया पिण। िनवशयन च सवन च भम। अभीवत कशनिवपम। िहरयश यजतो बह म। आाथ सिवता िचभानः।

का रजा िस तिवष दधानः। सघा नो दवः स िवता सवाय। आसािवषसपितवसिन॥ १॥ [[2-8-6-2]]

िवयमाणो अमितमचीम। मतभोजनमध रासत न। िव जनाावाः िशितपादो अन। रथ िहरय उग वहः। शिश सिवतद। उप िवा भवनािन तः। िव सपण अिरायत। गभीरवपा असरः सनीथः। दानी सय किकत। कतमा ा रिमराततान॥ २॥ [[2-8-6-3]]

भग िधय वाजय परिम। नराशसो ाितन अात। आऽय वाम सगथ रयीणाम। िया दव सिव तः ाम। आ नो िव अा गम दवाः। िमो अयमा वणः सजोषा । भवथा नो िव वधास । करषहा िवथर न शव । श नो दवा िवदवा भव। श सरती सह धीिभर॥ ३॥ [[2-8-6-4]]

शमिभषाच शम राितषाच । श नो िदाः पािथवा श नो अा। य सिवतः ससव िव । िम त वण दवाः।

Page 210: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 210 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

त सौभग वीरवोमद । दधातन िवण िचम। अ यािह वािरषयः। दवा अा कता गणन। सरत मतो अिनाऽपः। यि दवाधयाय िवान ॥ ४॥ [[2-8-6-5]]

ौः िपत पिथिव मातरक। अ ातवसवो मडता नः। िव आिदा आिदत सजोषा । अ शम बल िवय। िव दवाः णतम हव म। य अिर य उप िव । य अििजा उत वा यजाः। आसाििहिष मादयम। आ वा िमावणा हजिम। नमसा दवाववसाऽऽववाम॥ ५॥ [[2-8-6-6]]

अाक पतनास सा अाक म। वििदा सपारा। यव वा िण पीवसा वसाथ। यवोरिा मवो ह सगा । अवाितरतमनतािन िवा । ऋतन िमावणा सचथ। त वा िमावणा मिहम। ईमा तषीरहिभ। िवा िपथ सर धना । अन वामक पिवराववित॥ ६॥ [[2-8-6-7]]

यिह नाितिवद सदान।

अि शम भवन गोपा। ततो नो िमावणाववीम। िसषासो जीिगवास ाम। आ नो िमावणा हदाितम। घतगितमतिमडािभः। ितवाम वरमा जनाय। पणीतमो िद चारो । बाहवा िससत जीवस नः। आ नो गितमत घतन॥ ७॥ [[2-8-6-8]]

आ नो जन वयत यवाना। त म िमावणा हवमा। इमा ाय िरधन िगर । िषव दवाय धा । अषाढाय सहमानाय मीढष । ितमायधाय भरता णोतन। ा दभी शतमिभः। शत िहमा अशीय भषजिभ । षो िवतर ह। मीवाातया िवषचीः॥ ८॥ [[2-8-6-9]]

अहिभिष मा नोक। आ त िपतमता समत। मा न सय सशो ययोथाः। अिभ नो वी रो अवित मत। जायमिह जािभ । एवा बो वषभ चिकतान। यथा दव न णीष न ह िस। हावनन ह बोिध। बहदम िवदथ सवीरा । पिर णो हितः िह तम। मीढमाहिभिष।

Page 211: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 211 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

म आ वो राजानम॥ ९॥ वसिन तताना िवावा ववित घतन िवषचीत च॥ ६॥ [[2-8-7-1]]

सय दवीमषस रोचमाना मय । न योषामित पात। या नरो दवयो यगािन। िवतत ित भाय भम। भा अा हिरत सय। िचा एदवा अनमाासः। नमो िदव आ पमः। पिर ावापिथवी यि सः। तय दव तिहम। मा कतिवतत सजभार॥ १॥ [[2-8-7-2]]

यददय हिरत सधा त। आाी वासनत िसम । ति वणािभच । सय प कणत ोप । अनमशद पाज । कमिरत सभरि। अा दवा उिदता सय। िनरहसः िपपतािरवात। तो िमो वणो मामहाम। अिदित िस पिथवी उत ौः॥ २॥ [[2-8-7-3]]

िदवो उचा उदित। र अथरिणाजमानः। नन जना सयण सताः। आयथािन कणवपा िस।

श नो भव चसा श नो अा । श भानना श िहमाश घणन। यथा शम शमसरोण। तय िवण धिह िचम। िच दवानामदगादनीकम। चिम वणाः॥ ३॥ [[2-8-7-4]]

आा ावापिथवी अिरम। सय आा जगतष। ा दधरीप म। ा वीर िपशपः। दशम जनय गभ म। अतासो यवतयो िबभम। ितमानीक यशसजनष। िवरोचमान पिरष नयि। आिवो वधत चारास। िजानामः यशा उप ॥ ४॥ [[2-8-7-5]]

उभ िबतजायमा नात। तीची िस ह ितजोषयत। िमो जनान सिम। अय िमो नम सशव । राजा सो अजिन वधाः। त वय समतौ यिय। अिप भ सौमनस ाम। अनमीवास इडया मदः। िमतवो विरमा पिथाः । आिद तमप ॥ ५॥ [[2-8-7-6]]

वय िम समतौ ाम।

Page 212: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 212 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िम न ई िशा गोष गवत। ािधयो िवदथ अजीजनन। अरजयता रोदसी पाजसा िगरा। ित िय यजत जनषामव । महा आिदो नमसोपस । यातयनो गणत सशव । ता एततमाय ज म। अौ िमाय हिवराजहोत। आ वा रथो रोदसी बधानः॥ ६॥ [[2-8-7-7]]

िहरययो वषिभया । घतवतिनः पिवभी चानः। इषा वोढा नपितवािजनीवान। स पथानो अिभ पभम। िवरो मनसाऽऽयात यः। िवशो यन गथो दवयी । कािचाममिना दधाना। ा यशसाऽऽयातमवाक। दा िनिध मधम िपबाथः। िव वा रथो वा यादमानः॥ ७॥ [[2-8-7-8]]

अािवो बाधत वतिना म। यवोः िय पिर योषा वणीत। सरो िहता पिरतियायाम। यवयमवथ शचीिभः। पिरस वा मना वा वयो गाम। यो ह वा रिथरा व उाः। रथो यजानः पिरयाित वितः। तन न श योषसो ौ। िना वहत य अिन। यव भमविव सम॥ ८॥

[[2-8-7-9]]

उहथरणसो अिधानः। पतििभरमरिथिभ । दसनािभरिना पारया। अीषोमा यो अ वा म। इद वच सपयित। त ध सवीय म। गवा पोष ियम। यो अीषोमा हिवषा सपयात। दवीचा मनसा यो घतन। त त रत पातमहसः॥ ९॥ [[2-8-7-10]]

िवश जनाय मिह शम यतम। अीषोमा य आितम। यो वा दाशािवितम। स जया सवीय म। िवमायवत। अीषोमा चित तीय वाम। यदमीतमवस पिण गोः। अवाितरत थय शष । अिवत ोितरक ब । अीषोमािवम समऽीषोमा हिवष ित॥ १०॥ जभार ौरप उपो बधानो यादमानः समऽ हस ित॥ ७॥ [[2-8-8-1]]

अहमि थमजा ऋत। पव दवो अमत नािभ । यो मा ददाित स इदव माऽऽवा । अहमममदमि। पवमरिप दह म।

Page 213: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 213 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यौ हाऽऽसात अहमरष। ाम पशव सज म। पयि धीरा चरि पाका। जहा न जहाम। अहम वशिमरािम॥ १॥ [[2-8-8-2]]

समानमथ पयिम भत। को माम मनो दयत। पराक अ िनिहत लोक एतत। िव दवः िपतिभगम म। यदत त यरोत। शततमी सा तनम बभव। महाौ च सकधन पौ। िदव च पि पिथव च साकम। तिपबो न िमनि वधस । नतयो भवित नो कनीयः॥ २॥ [[2-8-8-3]]

अ ाणममपानमाः। अ म तम जी वातमाः। अ ाणो जरस वदि। अमाः जनन जाना म। मोघम िवत अचताः। स वीिम वध इ त। नायमण पित नो सखायम। कवलाघो भवित कवलादी। अह मघः नयषि। मामदहमा न॥ ३॥ [[2-8-8-4]]

अह सदमतो भवािम। मदािदा अिध सव तपि।

दव वाचमजनय यावदी। अनामादिधिनिमता महीम। या दवा अदधभजनािन। एकारा िपदा षदा च। वाच दवा उपजीवि िव । वाच दवा उपजीवि िव। वाच गवाः पशवो मना । वाचीमा िवा भवनािपता॥ ४॥ [[2-8-8-5]]

सा नो हव जषतािमपी। वागर थमजा ऋत। वदाना माताऽमत नािभ । सा नो जषाणोपयमागा त। अवी दवी सहवा म अ। यामषयो मकतो मनीिषण। अवापसा मण। ता दव वाच हिवषा यजामह। सा नो दधात सकत लोक। चािर वािरिमता पदािन॥ ५॥ [[2-8-8-6]]

तािन िवाणा य मनीिषण । गहा ीिण िनिहता न यि। तरीय वाचो मना वदि। याऽिः सिमत। या िवत हिवः। ा भग मधिन। वचसाऽऽवदयामिस। िय ददतः। िय िददासतः। िय भोजष यस॥ ६॥

Page 214: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 214 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[2-8-8-7]]

इद म उिदत क िध। यथा दवा असरष। ामष चिर। एव भोजष यस। अाकमिदत किध। ा दवा यजमानाः। वायगोपा उपासत। ा दयाऽऽक ा। या यत हिवः। ा ातहवामह॥ ७॥ [[2-8-8-8]]

ा मिदन पिर। ा सय िनिच। ापयह मा । ा दवानिधव। ा िविमद जगत। ा काम मातरम। हिवषा वधयामिस। जान थम परा त। िव सीमतः सचो वन आवः। स बि या उपमा अ िवाः॥ ८॥ [[2-8-8-9]]

सत योिनमसत िवव । िपता िवराजामषभो रयीणाम। अिर िवप आिववश। तमकरचि वम। स णा वधयः। दवानजनयत। िविमद जगत। णः िनिमतम।

ाण आना । अरििम लोकाः॥ ९॥ [[2-8-8-10]]

अिविमद जगत। व भताना म। तन कोऽहित िधतम। वायि शत। िजापती। िवा भतािन। नावीवाः समािहता। चत आशा चरय। इम नो य नयत जानन। घत िपजर सवीर म॥ १०॥ [[2-8-8-11]]

सिमवातीनाम। आ गावो अमत भमन। सीद गो रणय । जावतीः पपा इह ः। इाय पवषसो हानाः। इो यन पणत च िशित। उपदाित न मषायित। भयो भयो रियिमद वधयन । अिभ िख िनदधाित दवयम। न तानशि न ता अवा ॥ ११॥ [[2-8-8-12]]

गावो भगो गाव इो म अात। गाव सोम थम भः। इमा या गाव स जनास इ । इामीदा मनसा िचिद म। यय गावो मदयथा कश िचत।

Page 215: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 215 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अील िचणथा सतीकम। भ गह कणथ भवाचः। बहो वय उ त सभास। जावतीः सयवस िरशी । शा अप सपाण िपबीः। मा व न ईशत माऽघश सः। पिर वो हती वात। उपदमपपचनम। आस गोषपपताम। उपषभ रतिस। उप तव वीय ॥ १२॥ चरािम कनीयो ऽानिपता पदािन यस हवामह िवा लोकाः सवीरमवा िपबीट च॥ ८॥ [[2-8-9-1]]

ता सयाचमसा िवभमा महत। तजो वसमाजतो िदिव। सामााना चरतः सामचािरणा। ययोत न मम जात दवयो । उभावौ पिरयात अा । िदवो न रमी नतो णव। उभा भवी भवना किवत। सया न चा चरतो हतामती। पती मििवदा उभा िदवः। सया उभा चमसा िवचणा॥ १॥ [[2-8-9-2]]

िववारा िविरवोभा वर या। ता नोऽवत मितमा मिहता। िववपरी तरणा तरा। सविवदा शय भिररमी। सया िह चा वस ष दशता। मनिनोभाऽनचरतो न स िदव म। अ वो न स िबित।

ावा ामा पिथवी दशत वप । अ स याच मसाऽिभच। किम चरतो िवचतरम॥ २॥ [[2-8-9-3]]

पवापर चरतो माययतौ। िशश ीडौ पिरयातो अरम। िवाो भवनाऽिभच । ऋतनो िवदधायत पन । िहरयवणा शचयः पावका यासा राजा। यासा दवाः िशवन मा चषा पयत। आपो भा आिदयािम। नासदासीो सदासीदानीम। नासीजो नो ोमापरो यत। िकमावरीव कह क शमन ॥ ३॥ [[2-8-9-4]]

अ िकमासीहन गभीरम। न मरमत तिह न। रािया अ आसीकतः। आनीदवात धया तदकम। ताा न परः िकच नास। तम आसीमसा गढम कतम। सिलल सवमा इदम। तनािपिहत यदासी त। तमसिहना जायतक म। कामद समवततािध॥ ४॥ [[2-8-9-5]]

मनसो रत थम यदासी त। सतो बमसित िनरिवन। िद तीा कवयो मनीषा। ितरीनो िवततो रिमरषाम।

Page 216: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 216 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अधिदासी ३पिर िदासी ३त। रतोधा आसिहमान आसन। धा अवायितः परा त। को अा वद क इह वोचत। कत आजाता कत इय िवसिः। अवादवा अ िवसजनाय॥ ५॥ [[2-8-9-6]]

अथा को वद यत आ बभव। इय िवसियत आबभव। यिद वा दध यिद वा न। यो अाः परम ोमन। सो अ वद यिद वा न वद। िकिन क उ स व आसीत। यतो ावापिथवी िनतः। मनीिषणो मनसा पत तत। यदितवनािन धारयन । वन स व आसीत॥ ६॥ [[2-8-9-7]]

यतो ावापिथवी िनतः। मनीिषणो मनसा िववीिम वः। ाितवनािन धारयन । ातरि ातिर हवामह। ातिमावणा ातरिना । ातभग पषण णित म। ातः सोममत वम। ातिजत भगम वम। वय पमिदतय िवधता। आि म मानरित॥ ७॥ [[2-8-9-8]]

राजािच भग भीाह।

भग णतभग सराधः। भगमा िधयमदव ददः। भग णो जनय गोिभर । भग निभनव ाम। उतदान भगवः ाम। उत िप उत म अा म। उतोिदता मघवय। वय दवाना समतौ ाम। भग एव भगवा अ दवाः॥ ८॥ [[2-8-9-9]]

तन वय भगवः ाम। त ा भग सव इोहवीिम। स नो भग पर एता भवह। समरायोषसो नम। दिधावव शचय पदाय। अवाचीन वसिवद भ ग नः। रथिमवाा वािजन आवह। अावतीगमतीन उषास । वीरवती सदम भाः। घत हाना िवत पीनाः। यय पात ििभ सदा नः॥ ९॥ िवचणा िवचतर शमिधिवसजनाय वन स व आसी रिवा पीना एक च॥ ९॥ पीवोऽा शास सोमो धनिमरािचमा दवो यात सय दवीमहमि ता स याचमसा नव॥ ९॥ पीवोऽाम पारयानाधः शिच न ोम िवयमाणो िदवो ो ऽ ाण ता सयाचमसा नवसितः॥ ७९॥

Page 217: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 217 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 1 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-1-1-1]]

अिन पात किकाः। न दविमियम। इदमासा िवच णम। हिवरास जहोतन। य भाि रमयो य कतव । यमा िवा भवनािन सवा । स किकािभरिभ सवसानः। अिन दवः सिवत दधात। जापत रोिहणी वत पी । िवपा बहती िचभानः॥ १॥ [[3-1-1-2]]

सा नो य सिवत दधात। यथा जीवम शरद सवीराः। रोिहणी ददगारा त। िवा पािण ितमोदमाना। जापित हिवषा वधयी। िया दवानामपयात यम। सोमो राजा मगशीषण आगन । िशव न ियम धाम। आायमानो बधा जनष। रत जा यजमान दधात॥ २॥ [[3-1-1-3]]

य न मगशीषमि। िय राजियतम ियाणा म। त त सोम हिवषा िवधम। श न एिध िपद श चतद।

आया ः थमान एित। ो दवाना पितरियानाम। नम हिवषा िवधम। मा न जा रीिरषोत वीरान। हती पिर णो वण। आा न जषता हिवन ॥ ३॥ [[3-1-1-4]]

ममानौ िरतािन िवा । अपाघशस नदतामराितम। पनन दिदितः णोत। पनवस न पनरता यम। पनन दवा अिभय सव । पन पनव हिवषा यजामः। एवा न दिदितरनवा। िव भ जगतः िता। पनवस हिवषा वधयी। िय दवानामत पाथ ॥ ४॥ [[3-1-1-5]]

बहित थम जायमानः। ित नमिभ सबभव। ो दवाना पतनास िजः। िदशो न सवा अभय नो अ। ित परात मतो न । बहितन पिरपात पात। बाधता षो अभय कणताम। सवीय पतयः ा म। इद सपो हिवर ज म। आषा यषामनयि चत ॥ [[3-1-1-6]]

य अिर पिथव ियि।

Page 218: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 218 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

त न सपासो हवमागिमाः। य रोचन सयािप सपाः। य िदव दवीमन सचरि। यषामाषा अनयि काम म। त सपो मधमहोिम। उपताः िपतरो य मघास। मनोजवसः सकत सकाः। त नो न हवमागिमाः। धािभय यत जषाम॥ ६॥ [[3-1-1-7]]

य अिदधा यऽनिदधाः। यऽम लोक िपतर ियि। या िव या उ च न िव। मघास य सकत जषाम। गवा पित फनीनामिस म। तदयमण िम चा। त ा वय सिनतार सनीनाम। जीवा जीवमप सिवशम। यनमा िवा भवनािन सिजता। य दवा अन सयि चत॥ [[3-1-1-8]]

अयमा राजाऽजरिवान। फनीनामषभो रोरवीित। ो दवाना भगवो भगािस। ता िव फगनी िवात। अ मजर सवीय म। गोमदवप सनदह। भगो ह दाता भग इदाता। भगो दवीः फनीरािववश। भग सव गमम। य दवः सधमाद मदम॥ ८॥

[[3-1-1-9]]

आयात दवः सिवतोपयात। िहरययन सवता रथन। वह सभग िवनापसम। य पपिर पयम। ह यमत वसीयः। दिणन ितगीम एनत। दातारम सिवता िवदय। यो नो हाय सवाित यम। ा नमित िचाम। सभ सस यवित रोचमानाम॥ ९॥ [[3-1-1-10]]

िनवशयमताा । पािण िपशवनािन िवा । ता त िचा िवचाम। त भिरदा अ म म। त जा वीरवती सनोत। गोिभन अ समन यम। वायनमित िना म। ितमो वषभो रोवाणः। समीरयवना मातिरा । अप षा िस नदतामरातीः॥ १०॥ [[3-1-1-11]]

तो वाय िना णोत। त भिरदा अ म म। तो दवासो अनजान काम म। यथा तरम िरतािन िवा । रमवो य भीताः। तिदाी कणता तिशाख। तो दवा अनमद यम। पारादभय नो अ।

Page 219: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 219 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

नाणामिधपी िवशाख। ािवाी भवन गोपौ॥ ११॥ [[3-1-1-12]]

िवषच शनपबाधमानौ। अप ध नदतामराितम। पणा पात पणा परा त। उतः पौणमासी िजगाय। ता दवा अिध सवसः। उम नाक इह मादयाम। पी सवचा यवितः सजोषा । पौणमादगाोभमाना। आाययी िरतािन िवा । उ हा यजमानाय यम॥ १२॥ िछभानयजमान दधात ह िवन पाथतो जषा चतो मदम रोचमानामरातीगपौ यम॥ १॥ [[3-1-2-1]]

ऋा हनमसोपस। िम दव िमधय नो अ। अनराधािवषा वधयः। शत जीवम शरद सवीराः। िच नमदगारा त। अनराधास इित यदि। ति एित पिथिभदवयान । िहरययिवततरिर। इो ामन नमित। यि वतय ततार॥ १॥ [[3-1-2-2]]

तियममत हानाः। ध तरम िरित िर िम। परराय वषभाय धव ।

अषाढाय सहमानाय मीढष । इाय ा मधमहाना। उ कणोत यजमानाय लोकम। मल जा वीरवत िवदय। परात िनितः पराचा। गोिभन पशिभ समम। अहभयाजमाना य म म॥ २॥ [[3-1-2-3]]

अहन अ सिवत दधात। मल निमित यदि। पराच वाचा िनित नदािम। िशव जाय िशवम म म। या िदा आप पयसा सबभवः। या अिर उत पािथवीयाः। यासामषाढा अनयि कामम। ता न आप श ोना भव। या का या नाा समिया । या वशीत ासचीयाः॥ ३॥ [[3-1-2-4]]

यासामषाढा मध भयि। ता न आप श ोना भव। तो िव उप व दवाः। तदषाढा अिभ सय यम। त थता पश । किषवियजमानाय कताम। शाः का यवतय सपशसः। कमकत सकतो वीयावतीः। िवावािवषा वधयीः। अषाढाः काममपया यम॥ ४॥ [[3-1-2-5]]

Page 220: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 220 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यिाजयवमतत। अम च लोकिमदम च सव म। तो नमिभिजििज। िय दधाणीयमानम। उभौ लोकौ णा सिजतमौ। तो नमिभिजिचाम। तिय पतना सजयम। त नो दवासो अनजान काम म। वि ोणाममत गोपाम। पयामा उपणोिम वाच म॥ ५॥ [[3-1-2-6]]

मह दव िवपीमजयाम। तीचीमना हिवषा यजामः। धा िवगायो िवचम। मह िदव पिथवीमिरम। तोणित व इमाना। पय ोक यजमानाय कवती। अौ दवा वसवः सोास । चतो दवीरजरा िवाः। त य पा रजसः परा त। सवरीणममत ि॥ ६॥ [[3-1-2-7]]

य न पा वसवः परा त। दिणतोऽिभय िवाः । पय नमिभ सिवशाम। मा नो अराितरघश सा गन । राजा वणोऽिधराजः। नाणा शतिभषविसः। तौ दव कणतो दीघमाय । शत सहा भषजािन धः। य नो राजा वण उपयात। त नो िव अिभ सय दवाः॥ ७॥

[[3-1-2-8]]

तो न शतिभषजषाणम। दीघमाय ितरषजािन। अज एकपादगारा त। िवा भतािन ितमोदमानः। त दवाः सव यि सव । ोपदासो अमत गोपाः। िवाजमानः सिमधा न उः। आऽिरमहदगाम। त सय दवमजमकपादम। ोपदासो अनयि सव ॥ ८॥ [[3-1-2-9]]

अिहबिय थमान एित। ो दवानामत मानषाणाम। त ाणाः सोमपाः सोास । ोपदासो अिभरि सव। चार एकमिभकम दवाः। ोपदास इित यादि। त बिय पिरष व । अिह रि नमसोपस। पषा रवित पा म। पिपती पशपा वाजबौ॥ ९॥ [[3-1-2-10]]

इमािन हा यता जषाणा। स गन यानपयाता यम। ाशत रवती नः। गावो नो अा अत पषा। अ रौ बधा िवपम। वाज सनता यजमानाय यम। तदिनावयजोपयाताम।

Page 221: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 221 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

शभ गिमौ सयमिभर । न हिवषा यजौ। मा सपौ यजषा समौ॥ १०॥ [[3-1-2-11]]

यौ दवाना िभषजौ हवाहौ। िव तावमत गोपौ। तौ न जजषाणोपयाताम। नमोऽिा कणमोऽया म। अप पाान भरणीभर। तमो राजा भगवािच ाम। लोक राजा महतो महाि। सग न पामभय कणोत। यि यम एित राजा । यिनमिष दवाः। तद िच हिवषा यजाम। अप पाान भरणीभर। िनवशनी य दवा अदधः॥ ११॥ ततार म ासची या या य वाच ि दवा अन यि सव वाजबौ समौ दवाीिण च॥ २॥ [[3-1-3-1]]

नवो नवो भवित जायमानो यमािदा अशमा ाययि। य िवप समनसा सयी। समान त पिर तातनात । िवभ भ अन भ िवतो व। त नो न हवमागमतम। वय दवी णा सिवदानाः। सरासो दववीित दधानाः। अहोरा हिवषा वधयः। अित पाानमितमा गमम। वयायती॥ १॥

[[3-1-3-2]]

ी िहता िदवः। अपो मही वणत चषा। तमो ोितणोित सनरी । उिया सचत सय । सचा उमिचमत। तवषो िष सय च। स भन गममिह। तो नमिचमत। भानमज उरत। उप यिमहागमत॥ २॥ [[3-1-3-3]]

नाय दवाय। इाय हवामह। स न सिवता सविनम। पिदा वीरवमम। उ िचम। अिदितन उत महीम षमातर म। इद िव ति। अिमधा भव । अन नोऽानमितरिदनमत म। हवाह िम॥ ३॥ आयगमिम॥ ३॥ [[3-1-4-1]]

अिवा अकामयत। अादो दवाना ािमित। स एतमय किकाः परोडाशमाकपाल िनरवपत। ततो व सो ऽादो दवानामभवत। अिव दवानामादः। यथा ह वा अि दवनामादः। एव ह वा एष मनाणा भवित।

Page 222: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 222 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय ाहा किका ाहा। अाय ाहा लाय ाहा । िनत ाहा य ाहा । मघय ाहा वषय ाहा । चपणीकाय ाहित॥ १॥ [[3-1-4-2]]

जापितः जा असजत। ता अााः पराचीराय। तासा रोिहणीमायत। सोऽकामयत। उप मा वतत। समनया गयित। स एत जापतय रोिहय च िनरवपत। ततो व सा तमपावतत। समनयाऽगत। उप ह वा एन ियमावतत। स ियण गत। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। जापतय ाहा रोिहय ाहा । रोचमानाय ाहा जा ाहित॥ २॥ [[3-1-4-3]]

सोमो वा अकामयत। ओषधीना रामिभजययिमित। स एत सोमाय मगशीषाय यामाक च पयिस िनरवपत। ततो व स ओषधीना रामजयत। समानाना ह व रामिभजयित।

य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। सोमाय ाहा मगशीषा य ाहा । इका ाहौषधी ाहा। रााय ाहाऽिभिज ाहित॥ १॥ [[3-1-4-4]]

ो वा अकामयत। पशमाािमित। स एत ायााय व च पयिस िनरवपत। ततो व स पशमानभवत। पशमा व भवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। ाय ाहाऽऽाय ाहा । िपमानाय ाहा पश ाहित॥ ४॥ [[3-1-4-5]]

ऋा वा इयमलोमकाऽऽसीत। साऽकामयत। ओषधीिभवनितिभ जाययित। सतमिद पनवसा च िनरवपत। ततो वा इयमोषधीिभवनितिभ ाजायत। जायत ह व जया पशिभ । य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अिद ाहा पनवसाम। ाहाऽऽभ ाहा जा ाहित ॥ ५॥ [[3-1-4-6]]

Page 223: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 223 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

बहितवा अकामयत। वचसी ािमित। स एत बहतय िताय नवार च पयिस िनरवपत। ततो व स वचभवत। वचसी ह व भवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। बहतय ाहा िताय हा । वचसाय ाहित॥ ६॥ [[3-1-4-7]]

दवासराः सया आस। त दवाः सप आषा आ कर िनरवप। तनतािभरव दवतािभपानयन। एतािभह व दवतािभिष ात मपनयित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। सप ाहाऽऽषा ाहा। दशक ाहित॥ ७॥ [[3-1-4-8]]

िपतरो वा अकामय। िपतलोक ऋयामित। त एत िपतो मघा परोडाश षपाल िनरवप। ततो व त िपतलोक आ वन। िपतलोक ह वा ऋोित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। िपत ाहा मघा । ाहाऽनघा ाहाऽगदा। ाहाऽती ाहित॥ ८॥

[[3-1-4-9]]

अय मा वा अकामयत। पशमाािमित। स एतमय फनीा च िनरवपत। ततो व स पशमानभवत। पशमा व भवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय ाहा फनीा ाहा। पश ाहित॥ ९॥ [[3-1-4-10]]

भगो वा अकामयत। भगी ी दवाना ािमित। स एत भगाय फनीा च िनरवपत। ततो व स भगी ी दवानामभवत। भगी ह व ी समानाना भवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। भगाय ाहा फनीा ाहा। ाय ाहित॥ १०॥ [[3-1-4-11]]

सिवता वा अकामयत। दवा दधीर। सिवता ािमित। स एत सिव हाय परोडाश ादशकपाल िनरवपदाशना ीहीणाम। ततो व त वा अदधत । सिवताऽभवत।

Page 224: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 224 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वा अ मना दधत। सिवता समानाना भवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। सिव ाहा हाय। ाहा ददत ाहा पणत। ाहा यत ाहा ितगत ाहित॥ ११॥ [[3-1-4-12]]

ा वा अकामयत। िच जा िवयित। स एत िचाय परोडाशमाकपाल िनरवपत। ततो व स िच जामिवत। िच ह व जा िवत। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। ाहा िचाय ाहा । चाय ाहा जाय ाहित॥ १२॥ [[3-1-4-13]]

वायवा अकामयत। कामचारमष लोकिभजययिमित। स एतायव िनाय ग ध पयो िनरवपत। ततो व स कामचारमष लोकजयत। कामचार ह वा एष लोकिभजयित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। वायव ाहा िनाय ाहा । कामचाराय ाहाऽिभिज ाहित॥ १३॥

[[3-1-4-14]]

इाी वा अकामयताम। दवानामिभजयव ित। तावतिमािा िवशाखाा परोडाशमकादशकपाल िनरवपताम। ततो व तौ दवानामजयताम। ह व समानानामिभजयित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। इािा ाहा िवशाखाा ाहा। ाय ाहाऽिभिज ाहित॥ १४॥ [[3-1-4-15]]

अथतौ णमाा आ िनवपित। कामो व पौ नमासी। काम आ म। कामनव काम समधयित। िमन स काम उपनमित। यन कामन यजत। सोऽ जहोित। पौणमा ाहा कामाय ाहाऽग ाहित॥ १५॥ [[3-1-5-1]]

िमो वा अकामयत। िमधयमष लोकिभजययिमित। स एत िमायानराध िनरवपत। ततो व स िमधयमष लोकजयत। िमधय ह वा एष लोकिभजय ित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। िमाय ाहाऽनराध ाहा।

Page 225: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 225 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िमधयाय ाहाऽिभिज ाहित॥ १॥ [[3-1-5-2]]

इो वा अकामयत। दवानामिभजययिमित। स एतिमाय ाय परो डाशमकादशकपाल िनरवपहाीहीणाम। ततो व स दवानामजयत। ह व समानानामिभजयित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। इाय ाहा ाय ाहा । ाय ाहाऽिभिज ाहित॥ २॥ [[3-1-5-3]]

जापितवा अकामयत। मल जा िवयित। स एत जापतय मलाय च िनरवपत। ततो व स मल जामिवत। मल ह व जा िवत। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। जापत य ाहा मलाय ाहा । जाय ाहित॥ ३॥ [[3-1-5-4]]

आपो वा अकामय। सम काममिभजयमित। ता एतमोऽषाढा िनरवप। ततो व ताः सम काममजय। सम ह व काममिभजयित।

य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अः ाहाऽषाढा ाहा। समाय ाहा कामाय ाहा । अिभिज ाहित॥ ४॥ [[3-1-5-5]]

िव व दवा अकामय। अनपज जयमित। त एत िव ो दवोऽषाढा िनरवप । ततो व तऽनपजमजयन। अनपज ह व जयित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। िवो दव ाहाऽषाढा ाहा। अनपजाय ाहा िज ाहित॥ ५॥ [[3-1-5-6]]

वा अकामयत। लो कमिभजययिमित। तदत णऽिभिजत च िनरवपत। ततो व तलोकमजयत। लोक ह वा अिभजयित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। ण ाहाऽिभिजत ाहा । लोकाय ाहाऽिभिज ाहित॥ ६॥ [[3-1-5-7]]

िववा अकामयत।

Page 226: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 226 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

पय ोक वीय। न मा पापी कीितरागिदित। स एत िवव ोणाय परोडाश िकपाल िनरवपत। ततो व स पय ोकमणत। नन पापी कीितरागत। पय ह व ोक णत। नन पापी कीितरागित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। िवव ाहा ोणाय ाहा । ोकाय ाहा ताय ाहित॥ ७॥ [[3-1-5-8]]

वसवो वा अकामय। अ दवताना परीयामित। त एत वस िवाः परोडाशमाकपाल िनरवप। ततो व तऽ दवताना पयाय। अ ह व समानाना पयित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। वस ाहा िवा ाहा। अाय ाहा परी ाहित॥ ८॥ [[3-1-5-9]]

इो वा अकामयत। ढोऽिशिथलः ािमित। स एत वणाय शतिभषज भषज परोडाश दशकपाल िनरवपाना ीहीणाम। ततो व स ढोऽिशिथलोऽभवत। ढो ह वा अिशिथलो भवित। य एतन हिवषा यजत।

य उ चन दव वद। सोऽ जहोित। वणाय ाहा शतिभषज ाहा । भषज ाहित॥ ९॥ [[3-1-5-10]]

अजो वा एकपादकामयत। तजी वचसी ािमित। स एतमजायकपद ोपद िनरवपत। ततो व स तजी वचभवत। तजी ह व वचसी भवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अजायकपद ाहा ोपद ाहा। तजस ाहा वचसाय ाहित॥ १०॥ [[3-1-5-11]]

अिहव बियोऽकामयत। इमा िता िव यित। स एतमहय बियाय ोपद परोडाश भिमकपाल िनरवपत। ततो व स इमा ितामिवत। इमा ह व िता िवत। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अहय बियाय ाहा ोपद ाहा। िताय ाहित॥ ११॥ [[3-1-5-12]]

पषा वा अकामयत। पशमाािमित।

Page 227: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 227 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

स एत प रव च िनरवपत। ततो व स पशमानभवत। पशमा व भवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। प ा हा रव ाहा । पश ाहित॥ १२॥ [[3-1-5-13]]

अिनौ वा अकामयताम। ोिनावबिधरौ ावित। तावतमिामया परोडाश िकपाल िनरवपताम। ततो व तौ ो िनावबिधरावभवताम। ोी ह वा अबिधरो भवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अिा ाहाऽया ाहा। ोाय ाहा ाहित॥ १३॥ [[3-1-5-14]]

यमो वा अकामयत। िपतणा रामिभजययिमित। स एत यमायापभरणी िनरवपत। ततो व स िपतणा रामजयत। समानाना ह व रामिभजयित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। यमाय ाहाऽपभरणी ाहा। रााय ाहाऽिभिज ाहित॥ १४॥

[[3-1-5-15]]

अथतदमावाा या आ िनवपित। कामो वा अमावाा । काम आ म। कामनव काम समधयित। िमन स काम उपनमित। यन कामन यजत। सोऽ जहोित। अमावााय ाहा कामाय ाहाऽग ाहित॥ १५॥ [[3-1-6-1]]

चमा वा अकामयत। अहोराानधमासाासानतवरमाा। चमस साय सलोकतामायािमित। स एत चमस तीयाय परोडाश पदशकपाल िनरवपत। ततो व सोऽहोराानधमासाासानतवरमाा। चमस साय सलोकतामाोत। अहोराा वा अधमासाासानतवरमाा। चमस साय सलोकतामाोित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। चमस ाहा तीयाय ाहा । अहोरा ाहाऽधमास ाहा। मास ाहात ाहा। सवराय ाहित॥ १॥ [[3-1-6-2]]

अहोरा वा अकामयताम। अहोरा मविह। न नावहोरा आ यातािमित।

Page 228: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 228 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

त एतमहोरााा च िनरवपताम। याना ीहीणाम। शाना च काना च। सवाोध। ताय च काय च। ततो व त अहोरा अमत। नन अहोरा आ ताम। अित ह वा अहोरा मत। ननमहोरा आ तः। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अ ाहा रािय ाहा । अितम ाहित॥ २॥ [[3-1-6-3]]

उषा वा अकामयत। ियाऽऽिद सभगा ािमित। सतमषस च िनरवपत। ततो व सा ियाऽऽिद सभगाऽभवत। ियो ह व समानाना सभगो भव ित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। उषस ाहा ाहा । ष ाहा ाहा । ाय ाहित॥ ३॥ [[3-1-6-4]]

अथत नाय च िनवपित। यथा दवानामिस। एवम ह मनाणा भयासिमित। यथा ह वा एतवाना म। एव ह वा एष मनाणा भवित।

य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। नाय ाहोदत ाहा । उत ाहोिदताय ाहा । हरस ाहा भरस ाहा । ाजस ाहा तजस ाहा । तपस ाहा वचसाय ाहित॥ ४॥ [[3-1-6-5]]

सय वा अकामयत। नाणा िता ािमित। स एत सयाय न िनरवपत। ततो व स नाणा िताऽभवत। िता ह व समानाना भवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। सयाय ाहा न ाहा। िताय ाहित॥ ५॥ [[3-1-6-6]]

अथतमिद च िनवपित। इय वा अिदितः। अामव ितितित। सोऽ जहोित । अिद ाहा िताय ाहित॥ ६॥ [[3-1-6-7]]

अथत िवव च िनवपित। यो व िव । य एवातः ितितित। सोऽ जहोित।

Page 229: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 229 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िवव ाहा याय ाहा । िताय ाहित॥ ७॥ अिन ऋा नवोनवो ऽििममाः षट॥ ६॥ अिनो वायरिहबिय ऋा वा इयमथतौ माा अजो वा एकपायिषि॥ ६३॥ अिः पदश जापितोडश सोम एकादश ो दशकादश बहितदश दवासरा नव िपतर एकादशायमा भगो दशदश सिवता चतदश ा वायिराी दशदशाथतौ णमाा अौ पदश। िम इ जापितदशदशाप एकादश िव दशदश िवयोदश वसव इोऽजोऽिहव बिय पषाऽिनौ य मो दशदशाथतदमावााया अौ पदश॥ चमा पदशाहोरा सदशोषा एकादशाथत नाय योदश सय दशाथतमिद पाथत िवव ष॥ सिवताऽऽशना ीिहणािमो महाीहीणािम काना ीहीणामहोरा याना ीिहयाणाम॥ िप।तरपाल सिवता ादशकपालमिमाीएकादशकपालिम एकादशकपालिमो दशकपाल िविालमिहभिमकपालमिनौ िकपाल चमा पदशकपालमिा वसवोऽाकपालम चम॥ ोऽयमा पषापशमााआआ सोमो ो बहसि पयिस वायः पय सोमो वायिराी िम इ आपो यमोऽिभिज ा जापितः जाय पौणमाामावााष /या आग िव िजा अिनौ ॥ तदत वीःस एत वायः सतदापाः॥ िपतरो िव वसवोऽकामय एत िनरवपताम॥ अहोरा वा अकामयतािमित त एतिनरवपताआम॥ अाकामयतिमित स एत िनरवपत॥ इऱआी िमो िमो ढः॥ अिह सयऽिद िविताय। सोमो यमः समानाना म। अिनरीिरषद रीिरषः॥

Page 230: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 230 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 2 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-2-1-1]]

ततीयािमतो िदिव सोम आसीत। त गायाऽहरत। त पणमित। तणऽभवत। तण पणम। व पणः। यणशाखया वानपाकरोित। णवनानपाकरोित। गायो व पणः। गायाः पशव ॥ १॥ [[3-2-1-2]]

ताीिण ीिण पण पलाशािन। िपदा गायी। यणशाखया गाः ापयित। यवना दवतया ापयित। य कामयतापशः ािदित। अपणा त शा ामाहरत। अपशरव भवित। य कामयत पशमाािदित। बपणा त बशाखामाहरत। पशममवन करोित॥ २॥ [[3-2-1-3]]

याचीमाहरत। दवलोकमिभजयत। यदीच मनलोकम। ाचीमदीचीमाहरित।

उभयोलकयोरिभिज। इष ोज ाह। इषमवोज यजमान दधाित। वायव ाह। वायवा अिरााः। अिरदवा ख व पशव ॥ ३॥ [[3-2-1-4]]

वायव एवनािरददाित। वा एनानतदाकरोित। यदाह। वायव पायव ाह। यजमानायव पशनपयत। दवो व सिवता ाप यिाह स । तमाय कमण इाह। यो िह तम कम। तादवमाह। आायमिया दवभागिमाह॥ ४॥ [[3-2-1-5]]

व वा एताः परा मन ााय। दव एवना इायाायित। ऊज ती पयतीिराह। ऊज िह पय सभरि। जावतीरनमीवा अया इाह जा । मा वन ईशत माऽघश स इाह ग । हितः पिर वो वणिाह। ादवना ायत। वा अिोपतौ ात ब ीिराह। वा एवािीः करोित॥ ५॥ [[3-2-1-6]]

यजमान पशाहीाह।

Page 231: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 231 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

पशना गोपीथाय। तााय पशव उपसमावत। अनधः सादयित। गभाणा धा अपादाय। ताभा जानामपाकाः। उपरीव िनदधाित। उपरीव िह सवग लोकः। सवग लोक सम॥ ६॥ पशव करोित पशवो दवभागिमाह करोित नव च॥ १॥ [[3-2-2-1]]

दव ा सिवतः सव इपशमाद स । अिनो बाािमाह। अिनौ िह दवानामय आाम। पो हा ािमाह य । यो वा ओषधीः पवशो वद। नना स िहनि। जापितवा ओषधीः पवशो वद। स एना न िहनि। अपा बिहरित। ाजापो वा अ सयोिनाय॥ १॥ [[3-2-2-2]]

ओषधीनामिहसाय। य घोषदसीाह। यजमान एव रिय दधाित। र ा अरातय इाह। रसामपह। यमगािषणा बिहराह। िवा व िधषणा । िवयवनदित। मनना कता धया िवताह। मानवी िह पश धा कता॥ २॥

[[3-2-2-3]]

त आवहि कवय परािदाह। शवा सो व कवय । यः परा त। मखत एव यमारभत। अथो यदता यत कताहरित। ताा एव िदशो भवित। दवो जिमह बिहरासद इाह। बिहष सम। कमणोऽनपराधाय। दवाना पिरषतमसीाह॥ ३॥ [[3-2-2-4]]

या इद िकच। तवाना पिरषतम। अथो यथा वस ितोाहद किरामीित। एवमव तदयदव ितो बिहदाित। आनोऽिहसाय। यावतः ािरिदशत। यषामि ात। अित त रचयत। एक पिरिदशत। त सव दायात॥ ४॥ [[3-2-2-5]]

यानितरकाय। वषवमसीाह। वषवा वा ओषधयः। दव बिहिराह। दव एवनरोित । मा ाऽा ितयिगाहािह साय। पवतराासिमाह ।

Page 232: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 232 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

आा त मािरषिमाह। नाानो मीयत। य एव वद॥ ५॥ [[3-2-2-6]]

दव बिहः शतव िवरोहाह। जा व बिहः। जाना जननाय। सहवा िव वय हमाह। आिशषमवतामाशा । पिथाः सपच पाहीाह िति। अयाऽयाीनोित। िमथनाय जा । ससभता ा सभरामीाह। णवनभरित॥ ६॥ [[3-2-2-7]]

अिद रााऽसीा ह। इय वा अिदितः। अा एवनाा करोित। इाय सनहनिमाह। इाणी वा अ दवताना समनत। साऽऽत। ऋ सित। जा व बिहः। जानामपरावापाय। ताावसतताः जा जाय॥ ७॥ [[3-2-2-8]]

पषा त ि ािाह। पिमव यजमान दधाित। स त माऽऽािदाहािह साय। पाामप गहित।

पा ाचीन रतो धीयत। पादवा ाचीन रतो दधाित। इ ा बााम इाह। इियमव यजमान दधाित। बहत मा हरामीाह। व दवाना बहित ॥ ८॥ [[3-2-2-9]]

णवनरित। उविरमिहीाह ग । दवगममसीाह। दवानवनमयित। अनधः सादयित। गभाणा धा अ पादाय। ताभा जानामपाकाः। उपरीव िनदधाित। उपरीव िह सवग लोकः। सवग लोक सम॥ ९॥ सयोिनाय धाकताऽसीाह दायोद भरित जाय बहित सम॥ २॥ [[3-2-3-1]]

पविराबिहः करोित। यमवार गहीोपवसित। जापितयमसजत। तोख अ सताम। यो व जापितः। यााोख भवतः। यव तख उपदधा साय। श दाय कमण दवयाया इाह। दवयाया एव नािन शित। मातिरनो घमऽसीाह॥ १॥

Page 233: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 233 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-2-3-2]]

अिर व मातिरनो घमः। एषा लोकाना िवध। ौरिस पिथसीाह। िदव षा पिथा सभता। यखा। तादवमाह। िवधाया अिस परमण धाा ह। विव िवधायाः। विमवाव। ह मा ािराह ध ॥ २॥ [[3-2-3-3]]

वसना पिवमसीाह। ाणा व वसवः। तषा वा एतागधय म। यिवम। त एवनरोित। शतधार सहधारिमाह। ाणवायदधाित सवाय। िवलाशशाखाया दभमय भवित। िव ाणः। िवतमव ाण मतो यजमान दधाित॥ ३॥ [[3-2-3-4]]

सौः पणः सयोिनाय। साािव दभाः। ासायमिधिनदधाित। ताणापानयो पम। ितयात । तश पम। दाय तदह । अ व चमा ।

अ ाणाः। उभयमवोपजािमाय॥ ४॥ [[3-2-3-5]]

तादय सवत पवत। तः ोको तो इाह िति। हिवषोऽाय। न िह त ाहाकत ित। िदिव नाको नामािः। त िवषो भागधय म। अय बहत नाकायाह। नाकमवाि भागधयन समधयित। ाहा ावापिथवीािमाह। ावापिथोरवनितापयित॥ ५॥ [[3-2-3-6]]

पिववानय ित। अपा चवौषधीना च रस ससजित। अथो ओषधीव पशितापयित। अार वाच यित। य ध । धारया। धारय इव िह हि। कामध इाहा ततीय। य इम लोकाः। इमानव लोकाजमानो ह॥ ६॥ [[3-2-3-7]]

अमिमित नाम गाित। भमवासा कमािवरोित। सा िवाय सा िवचा सा िवकमाह। इय व िवाय । अिर िवचाः।

Page 234: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 234 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

असौ िवकमा। इमानवतािभलकाथापव ह। अथो यथा दा पयमाशा । एवमवना एतपौित। ताादािदीय वमाना उपव पशहि॥ ७॥ [[3-2-3-8]]

ब धीाय दवो हिविरित वाच िवसजत। यथादवतमव सौित। द च मानष च ाव। िराह। िषा िह दवाः। अवाचयमोऽनारोराः। अपिरिमतमवाव। न दापाण ात। अिव दापाम। यापाण ात॥ ८॥ [[3-2-3-9]]

यातयाा हिवषा यजत। अथो खाः। परोडाशमखािन व हवी िष। नत इतः परोडाश हिवषो यामोऽीित। काममव दापाण ात। श एव न ात। असतो वा एष सभतः। यः। अहिवरव तिदाः। यो दोधीित॥ ९॥ [[3-2-3-10]]

अिहोमव न ाः।

ति नोनि । यदा ख व पिवमित। अथ तिविरित। सपमतावरीिराह। अपा चवौषधीना च रस ससजित। तादपा चौषधीना च रसमपजीवामः। मा धन सातय इाह। पिमव यजमान दधाित। सोमन ाऽऽतनीाय दधी ाह॥ १०॥ [[3-2-3-11]]

सोममवनरोित। यो व सोम भिया। सवर सोम न िपबित। पनभो ऽ सोमपीथो भवित। सोम ख व सााम। य एव िवाा ना िपबित। अपनभो ऽ सोमपीथो भवित। न मयनािप दात। ययनािपदात। िपतदव ात॥ ११॥ [[3-2-3-12]]

अयाण वा दापाण वाऽिपदधाित। ति सदवम। उदवित। आपो व रोीः। रसामपह। अदमिस िवव ाह। यो व िव । याय वनदद करोित। िवो ह राह ग । अनधः सादयित। गभाणा धा अपादाय।

Page 235: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 235 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ताभा जानामपाकाः। उपरीव िनदधाित। उपरीव िह सवग लोकः। सवग लोक सम॥ १२॥ असीाह ध यजमा न दधाजािमाय ापयित ह हि ाोिघित दधीाह ासादयित प च॥ ३॥ [[3-2-4-1]]

कमण वा दव शकयिमाह श । य व सतितमन जाः पशवो यजमान सताय। य िवििमन जाः पशवो यजमान िवि। य सतितरिस य ा सत णािम सत ा याहवनीयातनोित। यजमान जाय पशना सत। अपः णयित। ा वा आप। ामवार णीय चरित। अपः णयित। यो वा आप ॥ १॥ [[3-2-4-2]]

यमवार णीय चरित। अपः णयित। वो वा आप। वमव ातः णीय चरित। अपः णयित। आपो व रोीः। रसामपह। अपः णयित। आपो व दवाना िय धाम। दवानामव िय धाम णीय चरित॥ २॥

[[3-2-4-3]]

अपः णयित। आपो व सवा दवता । दवता एवार णीय चरित। वषाय ाह। वषाय नदाद। र ा अरातय इाह। रसामपह। धरसीाह। एष व धयऽिः। त यदनपयातीयात॥ ३॥ [[3-2-4-4]]

अय च यजमान च दहत। उपयाित। अय यजमान चादाहाय। धव यो ऽावित त ध वय वय धवाम इाह। ौ वाव पषौ। य चव धवित। यचन धवित। तावभौ शचाऽपयित। दवानामिस सितम पितम जतम वितम दवतमिमाह। यथा यजरवतत॥ ४॥ [[3-2-4-5]]

अतमिस हिवधानिमाहाना । ह मा ािराह ध । िम ा चषा इाह िमाय। मा भमा सिवा मा ा िह िसषिमाहािहसाय। य िकच वातो नािभवाित। तव वणदव म।

Page 236: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 236 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

उवातायाह। अवाणमवनरोित। दव ा सिवतः सव इाह स। अिनो बाािमाह॥ ५॥ [[3-2-4-6]]

अिनौ िह दवानामय आा म। पो हा ािमाह य । अय ज िनवपामीाह। अय एवना ज िनवपित। ियजषा। य इम लोकाः। एषा लोकाना मा । त चतथम। अपिरिमतमवाव। स एवमवानपव हवी िष िनवपित॥ ६॥ [[3-2-4-7]]

इद दवानािमदमनः सहाह ाव। ा ा नारा ा इाह ग । तमसीव वा एषो ऽरित। यः परीणिह। सवरिभिवष वानर ोितिराह। सवरवािभ िवपयित वानर ोित । ावापिथवी हिविष गहीत उदवपताम। हा या ावापिथोिराह। गहाणा ावापिथोध । उविरमिहीाह ग । अिदाोप सादयामीाह। इय वा अिदितः। अा एवनप सादयित। अ ह राह ग ॥ ७॥ यो वा आपो धाम णीय चरतीयादताािमाह हवी िष िनवपित ग

चािर च॥ ४॥ [[3-2-5-1]]

इो वमह। सोऽपः। अियत। तासा य यिय सदवमासी त। तदपोदामत। त दभा अभव। यभरप उनाित। या एव मा यिया सदवा आप । तािभरवना उनाित। ाामनाित॥ १॥ [[3-2-5-2]]

िपाजमान िति। दवो व सिवतोनािाह। सिवतसत एवना उनाित। अिण पिवणाह। असौ वा अिदोऽि पिव म। तनवना उनाित। वसो सय रिमिभिराह। ाणा वा आप। ाणा वसवः। ाणा रमय ॥ २॥ [[3-2-5-3]]

ाणरव ाणापणि। सािवियचा। सिवतसत म कमासिदित। सिवतसतमवा कम भवित। पो गायिया िमाय। आपो दवीरपवो अ गव इाह।

Page 237: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 237 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

पमवासाम तिहमान ाच। अ इम य नयता यपितिमाह। अ एव य नयि। अ यपितम॥ ३॥ [[3-2-5-4]]

यािनोऽवणीत वतय ययिममवणी वतय इाह। व ह हिनि आपो व। आपो ह विर। सामवासामतामान ाच। ोिता ाह। तनाप ोिताः। अय वो ज ोा ीषोमाािमाह। यथादवतमवनाोित। िः ोित। ावि यः॥ ४॥ [[3-2-5-5]]

अथो रसामपह। श दाय कमण दवयाया इाह। दवयाया एवनािन शित। िः ोित। ावि यः। अथो माय। अवधत रोऽवधता अरातय इाह। रसामपह। अिदागसीाह। इय वा अिदितः॥ ५॥ [[3-2-5-6]]

अा एवनच करोित। ित ा पिथवी विाह िति।

परा तीचीनीवमरलोमोपणाित माय। तारा पशावो मधमपित। ताजा मग ाकाः। यो दवो िनलायत। को प का। यािजन हिवरवहि। यादव त य। हिवषोऽाय॥ ६॥ [[3-2-5-7]]

अिधषवणमिस वानिमाह। अिधषवणमवनरोित। ित ाऽिदा विाह सयाय। अनरसीाह। अवा एषा तनः। यदोषधयः। वाचो िवसजनिमाह। यदा िह जा ओषधीनामि। अथ वाच िवसज। दववीतय ा गामीाह॥ ७॥ [[3-2-5-8]]

दवतािभरवनमधयित। अिरिस वान इाह। ावाणमवनरोित। स इद दवो ह सशिम शिमाह शा । हिवदहीाह। य एव दवाना हिवत । तायित। ियित। िषा िह दवाः। इषमा वदोजमा वदाह॥ ८॥

Page 238: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 238 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-2-5-9]]

इषमवोज यजमान दधाित। मदत वय सघात जाह ातािभभ। मनो ा दव यजमानासरी वाक। यायधष िवाऽऽसीत। तऽसरा यावो यायधानामदतामपाव। त पराभव। तााना मऽवसाय यजत। यावोऽ ाता यायधानामदतामपवि। त पराभवि। उः समाहवा आह िविज॥ ९॥ [[3-2-5-10]]

व एषािमिय वीय म। एषा भवित। वषवमिस ित वा वषव विाह। वषवा वा ओषधयः। वषवा इषीका सम। य रानािवश। ताा पशो िनरवादय। तषरोषधीः। परापत र परापता अरातय इाह। रसामपह॥ १०॥ [[3-2-5-11]]

रसा भागोऽसीाह। तषरव रा िस िनरवदयत। अप उपशित माय। वायव िविवनिाह। पिव व वायः। पनावनान । अिरािदव वा एत ि। य शपा त।

दवो व सिवता िहरयपािण ितगािाह िति। हिवषोऽाय। िली कतवा आह। ावि यः। अथो माय॥ ११॥ ाामनाित रमयो नय यपित योऽिदितराय गामीाह वदाह िविजा अपहा अाय ीिण च॥ ५॥ [[3-2-6-1]]

अवधत रोऽवधता अरातय इाह। रसामपह। अिदागसीाह। इय वा अिदितः। अा एवनच करोित। ित ा पिथवी विाह िति। परा तीचीनीवमरलोमोपणाित म ाय। तारा पशवो मधमपित। ताजा मग ाकाः। यो दवो िनलायत॥ १॥ [[3-2-6-2]]

को प का। यािजन हिवरिधिपनि। यादव त य। हिवषोऽाय। ावापिथवी सहाा म। त शामामकमहता शामामकमह । िदवः िनरिस ित ाऽिदाविाह। ावापिथोव । िधषणाऽिस पवा ित ा िदवः िनविाह। ावापिथोिव ध॥ २॥

Page 239: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 239 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-2-6-3]]

िधषणाऽिस पावतयी ित ा पवितविाह। ावापिथोध । दव ा सिवतः सव इाह स । अिनो बाािमाह। अिनौ िह दवानामय आा म। पो हा ािमाह य । अिधवपामीाह। यथादवतमवनानिधवपित। धामिस िधनिह दवािनाह। एत यजषो वीयण॥ ३॥ [[3-2-6-4]]

यावदका दवता कामयत यावदका । तावदाितः थत। न िह तदि। यावदव ात। यावहोित। ाणाय ाऽपानायाह। ाणानव यजमान दधाित। दीघामन िसितमायष धािमाह। आयरवािधाित। अिरािदव वा एतािन ि। यािन षद । दवो व सिवता िहरयपािन ितगािाह िति। हिव षोऽाय। असवपी िपषाणिन कतािदाह माय॥ ४॥ िनलायत िवध वीयण ि चािर च॥ ६॥ [[3-2-7-1]]

धिरिस याह ध । अपाऽि मा माद जिह िनाद सधा दवयज

वहाह। य एवामाात। तमपह। मऽौ कपालमपदधाित। िनदध रो िनदधा अरातय इाह। राव िनदहित। अिवपदधाित। अिव लोक ोितध। अारमिध वतयित॥ १॥ [[3-2-7-2]]

अिर एव ोितध । आिदमवामिोक ोितध। ोितोऽा इम लोका भवि। य एव वद। वमिस पिथव हाह। पिथवीमवतन हित। धमिर हाह। अिरमवतन हित। धणमिस िदव हा ह। िदवमवतन हित॥ २॥ [[3-2-7-3]]

धमाऽिस िदशो हाह। िदश एवतन हित। इमानवतलका हित। हऽा इम लोकाः जया पशिभ । य एव वद। ीय कपालापदधाित। य इम लोकाः। एषा लोकानामा । एकम कपालमपदधाित। एक वा अ कपाल पष सभवित॥ ३॥

Page 240: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 240 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-2-7-4]]

अथ । अथ ीिण। अथ चािर। अथाौ। तादाकपाल पष िशर । यदव कपाला पदधाित। यो व जापितः। यमव जापित सरोित। आानमव त रोित। त सतमाानम॥ ४॥ [[3-2-7-5]]

अमिोकऽन परित। यदावपदधाित। गायिया तिमतम। यव। िवता तत। यश। िवराजा तत। यदकादश। िभा तत। यादश॥ ५॥ [[3-2-7-6]]

जगा तत। छसिमतािन स उपदधपालािन। इमाोकाननपव िदशो िवध हित। अथाय ाणाजा पशजमान दधाित। सजाताना अिभतो बलारोित। िचत ाह। यथा यजरवतत। भगणामिरसा तपसा तिमा ह।

दवतानामवनािन तपसा तपित। तािन तत सित। यािन घम कपाला पिचि वधस इित चतदयचा िवमित। चतादः पशव । पशवोपिराितितित॥ ६॥ वतयित िदवमवतन हित सवित त सतमाान ादश स ित ीिण च॥ ७॥ [[3-2-8-1]]

दव ा सिवतः सव इाह स । अिनो बाािमाह। अिनौ िह दवानामय आा म। पो हा ािमाह य । सवपामीाह। यथादवतमवनािन स वपित। समापो अिरमत समोषधयो रसनाह। आपो वा ओषधीिजि। ओषधयोऽपो िजि। अा वा एतासामा िजि॥ १॥ [[3-2-8-2]]

तादवमाह। स रवतीजगतीिभमधमतीमधमतीिभः सिमाह। आपो व रवती । पशवो जगतीः। ओषधयो मधमतीः। आप ओषधीः पशन। तानवाा एकधा स स। मधमतः करोित। अः पिर जाताः समिः पिमित पयाावयित। यथा सव इमामन िवस॥ २॥

Page 241: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 241 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-2-8-3]]

आप ओषधीमहयि। तागव तत। जनय ा सयौमीाह। जा एवतन दाधार। अय ाऽीषोमाािमाह ाव। मख िशरोऽसीाह। यो व मखः। ततिर । यरोडाश । तादवमाह॥ ३॥ [[3-2-8-4]]

घमिस िवायिराह। िवमवाययजमान दधाित। उ थो त यपितः थतािमाह। यजमानमव जया पशिभ थयित। च गीाह। सवमवन सतन करोित। अथाप आनीय पिरमाि। मास एव तच दधाित। ताचा मास छम। घम वा एषोऽशा ः॥ ४॥ [[3-2-8-5]]

अधमास ऽधमास वत। यरोडाश । स ईरो यजमान शचाऽदह । पयि करोित। पशमवनमकः। शाा अदाहाय। िः पयि करोित।

ावि यः। अथो रसामपह। अिरत रोऽिरता अरातय इाह॥ ५॥ [[3-2-8-6]]

रसामिह। परोडाश वा अिधित रािजघास। िदिव नाको नामाी रोहा। स एवााा पाह। दवा सिवता पयिाह। सिवतसत एवन पयित। विष अिधना क इाह। रसामपह। अि तनव माऽित धािगाहानितदाहाय। अ ह राह ग ॥ ६॥ [[3-2-8-7]]

अिवदह पयतित वाच िवसजत। यमव हवी यिभा तनत। परोचमिवदाहाय करोित। मिो व परोडाश । त यािभवासयत। आिवमि ात। अिभवासयित। ताहा मि । भनाऽिभवासयित। ताासनाि छम॥ ७॥ [[3-2-8-8]]

वदनािभ वासयित। ताश िशरछम। अखलितभावको भवित। य एव वद।

Page 242: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 242 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

पशोव ितमा परोडाश । स नायजमिभवा । वथव ात। ईरा यजमान पशव मतोः। स णा पाह। ाणा व ॥ ८॥ [[3-2-8-9]]

ाणाः पशव । ाणरव पश पणि। न मायका भवि। यजमानो व परोडाश । जा पशव परीषम। यदवमिभ वासयित। यजमानमव जया पशिभ समधयित। दवा व हिवभाऽव। कििद ामह इित। सोऽिरवीत॥ ९॥ [[3-2-8-10]]

मिय तनः सिनधम। अह व जनिया िम। यि इित। त दवा अौ तनः सदधत। तादाः। अिः सवा दवता इित। सोऽारणापः। अपातयत। तत एकतोऽजायत। स ितीयमपातयत॥ १०॥ [[3-2-8-11]]

ततो ितोऽजायत।

स ततीयमपातयत। ततितोऽजायत। यदोऽजाय। तदाानामाम। यदाोऽजाय। तदाानामाम। त दवा आमजत। आा अमजत सया िदत। सया िदत सयािभिन॥ ११॥ [[3-2-8-12]]

सयािभिनः कनिखिन। कनखी या वदित। यावदिदिधषौ। अिदिधषः पिरिव। पिरिवो वीरहिण। वीरहा हिण। तहण नावत। अविद िननयव। उकनािभ गाित ताय। तकामा इव िह दवाः॥ १२॥ अा िजनिव सवमाहाशा आह ग छ ावीितीयमपातययािभिन दवाः॥ ८॥ [[3-2-9-1]]

दव ा सिवतः सव इित माद स । अिनो बाािमाह। अिनौ िह दवानामय आा म। पो हाािमाह य । आदद इ बारिस दिण इाह। इियमव यजमान दधाित। सहभिः शततजा इाह। पमवातिहमान ाच। वायरिस ितमतजा इाह।

Page 243: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 243 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तजो व वायः॥ १॥ [[3-2-9-2]]

तज ए वािधाित। िवषा नामासर आसीत। सोऽिबभत। यन मा दवा अिभभिवीित। स पिथवीमवमीत। साऽमाऽभवत। अथो यिदो वमह। त लोिहत पिथवीमन धावत। साऽमाऽभवत। पिथिव दवयजनीाह॥ २॥ [[3-2-9-3]]

मामवना दवयजन करोित। ओषा मल मा िह िसषिमाह। ओषधीनामिहसाय। ज ग गोानिमाह। छािस व जो गोान । छावा ज गोान करोित। वषत त ौिराह। विव ौः। विमवाव। बधान दव सिवतः परमा परावतीाह॥ ३॥ [[3-2-9-4]]

ौ वाव पषौ। य चव ि। यन ि। तावभौ बाित परमा परावित शतन पाश । योऽाि य च वय िमतो मा मौिगाहािन।

अरव नामासर आसीत। स पिथामपोऽशयत। त दवा अपहतोऽर पिथा इित पिथा अपा । ातो वा अर । अपहतोऽर पिथा इित यदाह॥ ४॥ [[3-2-9-5]]

ातमव पिथा अपहि। तऽम। िदव वा अयिमतः पिततीित। तमर िदव मा ािनित िदवः पयबाध। ातो वा अर । अर िदव मा ािनित यदाह। ातमव िदवः पिरबाधत। यजहरित। पिथा एव ातमपहि। ितीय हरित॥ ५॥ [[3-2-9-6]]

अिरादवनमपहि। ततीय हरित। िदव एवनमपहि। त चतथ हरित। अपिरिमतादवनमपहि। असराणा वा इयम आसीत। यावदासीनः परापयित। ताववाना म। त दवा अवन। अव नो ामपीित॥ ६॥ [[3-2-9-7]]

नो दाथित। यावय पिरगीथित।

Page 244: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 244 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

त वसवित दिणतः पयग। ाित पात। आिदारतः। तऽिना ाोऽजय। वसिभदिणा। ः । आिददः। यव िवषो विद पिरगि॥ ७॥ [[3-2-9-8]]

भवाना। पराऽ ातो भवित। दव सिवतः सव इाह स । कम कवि वधस इाह। इिषत िह कम ियत । पिथ म चाम च दामताम। ाचीनमदीचीन म म। तीचीन दिणा मम। ाचीमदीच वणा करोित। मामवना दवयजन करोित॥ ८॥ [[3-2-9-9]]

ाौ वसावयित। आहविनय पिरगही। ितची ोणी । गाहप पिरगही। अथो िमथना य। उि। यदवाा अमम। तदपहि। उि। तादोषधय पराभवि॥ ९॥

[[3-2-9-10]]

मल िछनि। ातव मल िछनि। मल वा अितिता निपत। यन िछात। कनिखनी जाः । न िछनि। वो व ः। वणव याा पहि। िपतदवाऽितखाता। इयत खनित॥ १०॥ [[3-2-9-11]]

जापितना यमखन सिमताम। विददवो िनलायत। ता चतरलऽिव। तातरल खया । चतर ल खनित। चतरल ोषधयः ितिति। आिताय खनित। यजमानमव िता गमयित। दिणतो वषयस करोित। दवयजनव पमकः॥ ११॥ [[3-2-9-12]]

परीषवत करोित। जा व पशव परीषम। जयवन पशिभ परी षव करोित। उर पिराह पिरगाित। एतावती व पिथवी। यावती विद । ता एतावत एव ात िनभ। आन उर पिराह पिरगाित।

Page 245: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 245 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ऋतमतसदनमतीरसीाह। यथायजरवतत॥ १२॥ [[3-2-9-13]]

रिमव वा एतरोित। यिद करोित। धा अिस धा असीित योयत शा । उव चािस वी चासीाह। उवमवना व करोित। परा र िवसपो िवरिशिाह माय। उदादाय पिथव जीरदानयामरयमिस धािभिराह। यदवाा अमम। तदपह। मा दवयजन का॥ १३॥ [[3-2-9-14]]

यददमिस म म। तदामरयित। ता धीरासो अनय यज इाहाना। ोणीरासादय। इाबिहपसादय। व च च समि। पी सन। आनोदहीाहानपवताय। ोणीरासादयित। आपो व रोीः॥ १४॥ [[3-2-9-15]]

रसामपह। व ादयित। य सत। उवाच हािसतो दवलः।

एतावतीवा अमिोक आप आस। यावती ोणीिरित। ताीरासाा । मद। य िा ायत। शचवनमपयित॥ १५॥ व वायराह परावतीाहाह ितीय हरतीित पिरगि दवयजन करोित भवि खनकरता रोीरपय ित॥ ९॥ [[3-2-10-1]]

वो व ः। यद धारय त। वऽय वीत। परा िय धारयित। वो व ः। वणव य दिणतो रा पहि। अिा ाच तीच। नोदीचाधराच। न वा एष वणा पाान ातमपह। उरऽिध वित॥ १॥ [[3-2-10-2]]

यथोपधाय ववम। हाववनिन। आानमव पवयत। ालयित माय। अथो पान एव ात िछनि। इाबिहपसादयित य । य िमथनाय। अथो परोचमवता दधाित। उर कमणोऽना। न परा गपसादयत॥ २॥

Page 246: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 246 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-2-10-3]]

यरा गपसादय त। अाऽऽितपथािद ितपादयत। जा व बिहः। अपरायािहषा जाना जननम। पाागपसादयित। आितपथन ितपादयित। सव बिहषा जाना जननमपित। दिणिमम। उर बिहः। आा वा इः। जा बिहः। जा ा न उ रतरा तीथ। ततो मधमपनीय। यथादवतमवनितापयित। ितितित जया पशिभयजमानः॥ ३॥ वित सादयिदः प च॥ १०॥ ततीया दवा पश यो व पवः कमण वािमो वमहोऽपोवधत धिदवाह सवपािम दव यमादद वो व यो दश॥ १०॥ ततीया यानितरकाय पिववय चािधषवणमिर एव रसामिह ौ वाव पषौ यददमिस म पाशीितः॥ ८५॥

Page 247: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 247 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 3 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-3-1-1]]

र ा अरातय इाह। रसामपह। अविजन तजसा िनपामीाह माय। च समाि। वम । पमा समवा सयित िमथनाय। अथ जम। अथोपभत म। अथ वाम। असौ व जः॥ १॥ [[3-3-1-2]]

अिरमपभत। पिथवी वा। इम व लोकाः च । वि समाजनािन। विवा इमाोका ननपव कयित। त तत ाः समध। समधऽा इम लोकाः जया पशिभ । य एव वद। यिद कामयत वषकः पज ािदित। अतः समात॥ २॥ [[3-3-1-3]]

विमव िनयित। अवाचीना ा िह वि। यिद कामयतावषकः ािदित। मलतः समात।

विमवोित। त वा आः। अत एवोपिरामात। मलतोऽधा त। तदनपव कत। वषको भवतीित॥ ३॥ [[3-3-1-4]]

ाचीमाकारम। अररतः। एविमव म त । अथो अाा ओषधीनामज जा उपजीवि। ऊज एवाााव। अधा तीची म। दडममतः। मलन मल िति। तादरौ ापिराोमािन। धा त॥ ४॥ [[3-3-1-5]]

षा । ाणो व वः। जदिणो ह । उपभः। आा वा। अ समाजनािन। मखतो व ाणोऽपानो भा। आानम िवय। बातनव शभयित। तावमवा समा ि । मखतो िह ाणोऽपानो भा । आानममािवशित। तौ ाणापाणौ। अधकः ाणापानाा भवित।

Page 248: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 248 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

य एव वद॥ ५॥ जमावतीित यधाि प च॥ १॥ [[3-3-2-1]]

िदवः िशमवततम। पिथाः ककिभ ितम। तन वय सहवन। सप नाशयामिस ाहित। माजनाौ हरित। आपो व दभाः। पमवषामतिहमान ाच। अनभचा। आनभः जापितः। ाजापो वदः। वदा समाजनािन॥ १॥ [[3-3-2-2]]

नवनािन छसा। या दवतया समधयित। अथो ऋवाव योषा। दभ वषा । तिथनम। िमथनमवा त करोित जननाय। जायत जया पशिभयजमानः। ताक वथवापा ि। तथा न काय म। आर यिय कमण सः िवदोहः॥ २॥ [[3-3-2-3]]

यनािन पशवोऽिभितयः। न तश कम। अिमाजियोर त। य यिय कमणोऽातीः सितत।

उरो वाव त िता। एता िह त िता दवाः समभरन। यदिमाज यित। तन शाम। यर ित। ितामवनािन तमयित॥ ३॥ [[3-3-2-4]]

ितितित जया पशिभयजमानः। अथो वा एतपम। यसमाजनािन। शो वा ओषधयः। तासा जर पशवो न रम। अियो षा जरः। यावदियो ह व जरः पशनाम। तावदियः पशना भवित। यताादधित। नवदाास वा ओषधीष पशवो रम॥ ४॥ [[3-3-2-5]]

नवदावो षा ियः। यावियो ह व नवदावः पशनाम। तावियः पशना भवित। यताौ हरि। तादताावव हरत। यतरि मात। पशना ध । यो भतानामिधपितः। िचरो वषा। पशनाक मा िह सीः। एतद त तव ाहिसमाजनाौ हरित। एषा वा एतषा योिन । एषा िता। ामवनािन योिन म।

Page 249: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 249 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ा िता गमयित। ितितित जया पशिभयजमानः॥ ५॥ वदा समाजनािन िवदोहो गमयित पशवो रम िह सीटच॥ २॥ [[3-3-3-1]]

अयो वा एषः। योऽपीक । न जाः जायरन। पा। यमवाक । जाना जननाय। यिी सनत। िय ाित ात। आसीना सनत। आसीना षा वीय करोित॥ १॥ [[3-3-3-2]]

यााासीत। अनया समद दधीत। दवाना पिया समद दधीत। दशा िणत उदीा। आनो गोपीथाय। आशासाना सौमनसिमाह। मामवना कवल का। आिशषा समधयित। अरनता भा सन सकताय किमाह। एत पिय तो पनयनम॥ २॥ [[3-3-3-3]]

तनवना तमपनयित। तादाः। यव वद य न।

योमव यत। यमा । तामिोक भवतीित योण। यो म। स योग। यदा। स म॥ ३॥ [[3-3-3-4]]

योगम । य ियाता आशीःकाम याता इित। आिशष सम। ि ाित। आिशष एवाा पिरगाित। पमा िः। ी पी। तिथनम। िमथनमवा त करोित जननाय। जायत जया पशिभयजमानः॥ ४॥ [[3-3-3-5]]

अथो अध वा एष आन । यी। य धा अिशिथलभावाय। सजसा वय सपीपसिदमाह। यमव तिथनी करोित। ऊनऽितिर धीयाता इित जा । महीना पयोऽोषधीना रस इाह। पमवा तिहमान ाच। त तऽीयमाण िनवपािम दवयाया इाह। आिशषमवतामाशा ॥ ५॥ करोित तोपनयन मो यजमानः शा॥ ३॥

Page 250: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 250 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-3-4-1]]

घत च व मध च जापितरासीत। यतो मासीत। तत जा असजत। ताधिष जननिमवाि। ताधषा न चरि। यातयाम िह। आन चरि। यो वा आ म। यनव य चरयातयामाय। पवत॥ १॥ [[3-3-4-2]]

िमथनाय जा । य पी य करोित। िमथन तत । अथो पिया एवष या ारोऽनवि। अम वा एतरोित। यवत। गाहपऽिधयित माय। आहवनीयमवित। य स। तजोऽिस तजोऽन हीाह॥ २॥ [[3-3-4-3]]

तजो वा अिः। तज आ म। तजसव तज समधयित। अि तजो मा िवनिदाहािह साय। व ादयित। य स। अिजाऽिस सभदवानािमाह। यथायजरवतत।

धा धा दवो यजष यजष भवाह। आिशषमवतामाशा ॥ ३॥ [[3-3-4-4]]

ता अत पिवा ामवोनाित। यजमानो वा आम। ाणापानौ पिव । यजमान एव ाणापानौ दधाित। पनराहार म। एविमव िह ाणापानौ सचरतः। शमिस ोितरिस तजोऽसीाह। पमवा तिहमान ाच। ियजषा। य इम लोकाः॥ ४॥ [[3-3-4-5]]

एषा लोकानामा । िः। ावि यः। अथो माय। अथावतीामपः। पमवासामतण दधाित। अिप वा उता । यथा ह व योषा सवण िहरय पशल िबती पाया। एवमता एतहित। आपो व सवा दवता ॥ ५॥ [[3-3-4-6]]

एषा िह िवषा दवाना तनः। यदाम। तोभयोममासा। जािमः ात।

Page 251: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 251 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यजषाऽऽ यजषाऽप उनीयात। छसाऽप उनाजािमाय। अथो िमथनाय। सािवियचा। सिवतसत म कमासिदित। सिवतसतमवा कम भवित। पो गायिया ि षमाय। अिरवौषधी सनयित। ओषधीिभः पशन। पशिभयजमानम। श ा शाया ोिता ोितिचाऽिचषीाह सवाय। पया ा अनरायाय॥ ६॥ ईत आह शा लोका दवता भवित ष॥ ४॥ [[3-3-5-1]]

दवासराः सया आसन। स एतिम आावकाशमपयत। तनाव त। ततो दवा अभवन। पराऽसराः। य एव िवानामवत। भवाना। पराऽ ातो भवित। वािदनो वदि। यदानाािन हवी िभघारयित॥ १॥ [[3-3-5-2]]

अथ कनािमित। सनित यात। चव सम। सनवनदिभघारयित। ईरो वा एषो ऽो भिवतोः। यषाऽऽमवत।

िनमीाव त। दाधाराच। अा घारयित। आ गाित॥ २॥ [[3-3-5-3]]

छािस वा आ म। छाव ीणाित। चतजा गाित। चतादः पशव । पशनवाव। अाव पभित। अारा गायी। गायः ाणः। ाणमव पशष दधाित। चतवाया म॥ ३॥ [[3-3-5-4]]

चतादः पशव । पशवोपिराितितित। यजमानदवा व जः। ातदवोपभत। चतजा गयो गीयात। अावपभित गनीयः। यजमानायव ातमपि करोित। गौव च । चतजा गाित। तातदी॥ ४॥ [[3-3-5-5]]

अावपभित। तादाशफा। चतवाया म।

Page 252: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 252 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तातना। गामव त रोित। साऽ स तषमज ह। या गाित। याजत। यपभित। याजानयाजत। सव वा एताय गत। यवायामाम॥ ५॥ अिभघारयित गाित वाया चतिद याजानयाज च॥ ५॥ [[3-3-6-1]]

आपो दवीरपवो अ गव इाह। पमवासामतिहमान ाच। अ इम य नयता यपितिमाह। अ एव य नयि। अ यपितम। यािनोऽवणीत वतय ययिममव णी वतय इाह। व ह हिनि आपो व। आपो ह विर। सामवासामतामान ाच। ोिता ाह॥ १॥ [[3-3-6-2]]

तनाप ोिताः। अिदवो िनलायत। को प का। स वनतीािवशत। कोऽाखरो ऽय ा ाहाह। अय एवन ज करोित। अथो अरव मधमव। विदरिस बिहष ा हाह।

जा व बिहः। पिथवी विद ॥ २॥ [[3-3-6-3]]

जा एव पिथा ितापय ित। बिहरिस ा ाहाह। जा व बिहः। यजमान च। यजमानमव जास ितापयित। िदव ाऽिराय ा पिथ ित बिहरासा ोित। ए एवनोक ोित। अथ तत सह चा प रा ि ित। जा व बिहः। यथा स काल आप पराि॥ ३॥ [[3-3-6-4]]

तागव तत। धा िपत इाह। धाकारो िह िपतणाम। ऊव बिहष इित दिणाय ोणरोर िनन यित सत। मासा व िपतरो बिहषद । मासानव ीणाित। मासा वा ओषधीवधयि। मासा पचि सम। अनित पजो वषित। यतदव ियत ॥ ४॥ [[3-3-6-5]]

ऊजा पिथव गताह। पिथामवोज दधाित। तािथा ऊजा भत।

Page 253: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 253 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ि िवसयित। जनयव तत। ऊ ामढ मायित। तााचीन रतो धीयत। तीची जा जाय। िवो पोऽसीाह। यो व िव ॥ ५॥ [[3-3-6-6]]

य ध । परा र गाित। ममवन करोित। इय गाित। जापितना यमखन सिमतम। इय गाित। यपषा सिमतम। इय गाित। एताव पष वीय म। वीयसिमतम॥ ६॥ [[3-3-6-7]]

अपिरिमत गा ित। अपिरिमताव। तििव अिपसजित। यजमानो व रः। ाणापानौ पिव । यजमान एव ाणापानौ दधाित। ऊणा दस ा णामीाह। यथायजरवतत। ास दव इाह। दव एवनास क रोित॥ ७॥ [[3-3-6-8]]

बिहः णाित। जा व बिहः। पिथवी विद । जा एव पिथा ितापयित। अनित णाित। जयवन पशिभरनित करोित। धारयर पिरधीिरदधाित। यजमानो व रः। यजमान एव त य पिरधीिरदधाित। गवऽिस िवावसिराह॥ ८॥ [[3-3-6-9]]

िवमवाययजमान दधाित। इ बारिस दिण इाह। इियमव यजमान दधाित। िमावणौ ोरतः पिरधािमाह। ाणापानौ िमावणौ। ाणापानाववािधाित। सया परा ािाह। रसामपह। कािदिभशा इाह। अपिरिमतादवन पाित॥ ९॥ [[3-3-6-10]]

वीितहो ा कव इाह। अिमव होण समधयित। म सिमधीमहीाह सिम । अ बहमर इाह व । िवशो य इाह। िवशा य । उदीचीना िनदधाित िति। वसना ाणामािदाना सदिस सीदाह। दवतानामव सदन र सादयित। जरिस घताची नाा ह॥ १०॥

Page 254: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 254 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-3-6-11]]

असौ व जः। अिरमपभत। पिथवी वा। तासामतदव िय नाम। यताचीित। यताचीाह। ियणवना नाा सादयित। एता असदकत लोक इाह। स व सकत लोकः। स एवना सकत लोक सादयित। ता िवो पाहीाह। यो व िव । य ध । पािह य पािह यपित पािह मा यिनयिमाह। याय यजमानायान । त एवािशषमाशाऽना ॥ ११॥ ाह पिथवी विदयि ियत िविवीयसिमत करोाह पाित नााह लोक सादयित ष॥ ६॥ [[3-3-7-1]]

अिना व होा । दवा असरानभवन। अय सिममानायानहीाह ातािभभ। एकिवशितिमदािण भवि। एकिव शो व पषः। पषा । पदशदायादधाित। पदश वा अधमास रायः। अधमासशः सवर आ त। ीिरधीिरदधाित॥ १॥

[[3-3-7-2]]

ऊ सिमधावादधाित। अनयाज सिमधमितिशनि। षप। षा ऋतव । ऋतन व ीणाित। वदनोपवाजयित। ाजापो व वदः। ाजापः ाणः। यजमान आहवनीय । यजमान एव ाण दधाित॥ २॥ [[3-3-7-3]]

िपवाजयित। यो व ाणाः। ाणानवािधाित। वदनोपय वण ाजापमाघारमाघारयित । यो व जापितः। यमव जापित मखत आरभत। अथो जापित सवा दवता । सवा एव दवता ीणाित। अिमीिि समीाह। ावि यः॥ ३॥ [[3-3-7-4]]

अथो रसामपह। पिरधीमा ि । पनावनान । िि समाि। ावि यः। अथो माय। अथो एत व दवााः। दवाानव तमा ि ।

Page 255: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 255 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सवग लोक सम। आसीनोऽमाघारमाघारयित॥ ४॥ [[3-3-7-5]]

ितम। यथाऽनो वा रथ वा यात। एवमव तदयय यनि। सवग लोका । वहन ााः पशव । य एव वद। भवनमिस िवथाह। यो व भवनम। य एव यजमान जया पशिभ थयित। अ यिरद नम इाह॥ ५॥ [[3-3-7-6]]

अिव दवाना या । य एव दवाना या । ता एव नमरोित। जिा यित दवयाया उपभदिह दवा सिवता यित दवयाया इाह। आयी व जः। सािवपभत। ताामवन सत आद। अािव मा वामविमषिमाह। अिः परा त। िवयः पात॥ ६॥ [[3-3-7-7]]

ताामव ितोााामित। िविजहाथा मा मा सतािमाहािहसाय। लोक म लोककतौ कणतिमाह। आिशषमवतामा शा।

िवो ानमसीाह। यो व िव । एत व दवानामपरािजतमायतनम। यः। दवानामवापरािजत आयतन ितित। इत इो अकणोीयाणीाह॥ ७॥ [[3-3-7-8]]

इियमव यजमान दधाित। समारो अरो िदिवशिमाह व । आघारमाघायमाणमन समार। एतिाल दवाः सवग लोकमायन। साादव यजमानः सवग लोकमित। अथो समनव यन यजमानः सवग लोकमित। अतो यो यपतिराहाना। इावााहाह। इियमव यजमान दधाित। बहा इाह॥ ८॥ [[3-3-7-9]]

सवग व लोको बहाः। सवग लोक सम। यजमानदवा व जः। ातदवोपभत। ाण आघारः। यशय त। ातऽ ाण दात। असशयाामित। यजमान एव ाण दधाित। पािह माऽ िरतादामा सचिरत भजाह॥ ९॥ [[3-3-7-10]]

अिवाव पिव म।

Page 256: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 256 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

विजनमनत िरतम। ऋजकम स सचिरतम। अिरवन विज नामनतािरतााित। ऋजकम स सचिरत भजित। तादवमाशा । आनो गोपीथाय। िशरो वा एत। यदाघारः। आा वा॥ १०॥ [[3-3-7-11]]

आघारमाघाय वा समनि। आव य िशर ितदधाित। िः समनि। ौ िह ाणापानौ। तदाः। िरव समात। िधात िह िशर इित। िशर इवत। अथो यो व ाणाः। ाणानवािधाित। मख िशरोऽिस स ोितषा ोितरािमाह। ोितरवाा उपिराधाित। सवग लोकाना॥ ११॥ पिरदधाित ाण दधाित िह यो घारयित नम इाह पाीयाणीाह भा इाह भजाह ववािधाित ीिण च॥ ७॥ [[3-3-8-1]]

िधिया वा एत । या। योता। यदयः। यदीत।

यजमानः। तादरयात। यजमान ाणाकषत। मायकः ात। परोडाशमपग सचरयः॥ १॥ [[3-3-8-2]]

यजमानायव तोक िशषित। ना ाणाकषित। न मायको भवित। परा ा सीनः। इडाया इडामादधाित। हा हो। पशवो वा इडा । पशव पषः। पशव पशितापयित। इडाय वा एषा जाितः॥ २॥ [[3-3-8-3]]

ता जाित यजमानोऽन जायत। िरलावनि पवणोः। िपाजमान िति। सकपणाित। िरादधाित। सकदिभघारयित। चतः सपत। चािर व पशोः ितानािन। यावानव पशः। तमपयत॥ ३॥ [[3-3-8-4]]

मखिमव पयत। समखानव पशनपयत।

Page 257: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 257 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

पशवो वा इडा । तााऽारा। अ यणा च यजमानन च। उपतः पशमानसानीाह। उप नौ यत होता । इडाय दवतानामपहव। उपतः पशमावित। य एव वद॥ ४॥ [[3-3-8-5]]

या व हािमडामादधाित। वाचः सा भागधयम। यामपयत। ाणाना सा। वाच चव ा णााव। अथ वा एतपतायािमडायाम। परोडाशव बिहषदो मीमा सा। यजमान दवा अवन। हिवन िनवपित। नाहमभागो िनवामीवीत॥ ५॥ [[3-3-8-6]]

न मयाऽभागयाऽन वथित वागवीत। नाहमभागा परोऽनवाा भिवामीित परोऽनवाा । नाहमभागा याा भिवामीित याा। न मया भागन वषिरथित वषारः। यजमानभाग िनधाय परोडाश बिहषद करोित। तानव तािगन करोित। चतधा करोित। चतो िदश। िद व ितितित। बिहषद करोित॥ ६॥

[[3-3-8-7]]

यजमानो व परोडाश । जा बिहः। यजमानमव जास ितापयित। तादाऽाः जाः ितिति। मासनााः। अथो खाः। दिणा वा एता हिवया व व। यरोडाश बिहषद करोतीित। चतधा करोित। चारो त हिवयिज ॥ ७॥ [[3-3-8-8]]

ा होता ऽयरीत। तमिभमशत। इद ण । इद होत। इदमयः। इदमीध इित। यथवादः सौ ऽर। आदशमिो दिणा नीय । तागव तत। अीध थमाया दधाित॥ ८॥ [[3-3-8-9]]

अिमखा ि । अिमखामवि यजमान ऋोित। सकपीय िरादधत। उपीय िरिभघारयित। षट सप। षा ऋतव । ऋतनव ीणाित। वदन ण भाग पिरहरित।

Page 258: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 258 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ाजापो व वदः। ाजापो ा॥ ९॥ [[3-3-8-10]]

सिवता य स । अथ काममन। ततो हो। म वा एत। योता। मत एव य ीणाित। अथायव । िता वा एषा य। यदयः। तािवयतामवावतमन॥ १०॥ [[3-3-8-11]]

अा दिणा नीय। य िति। अिमीककमीाह। परािङव तिह यः। इिषता दाहोतार इाह। इिषत िह कम ियत । भवााय िषतो मानषः सवाकाय सा हीाह। आिशषमवतामाशा । गा दाहोत इाह। यमव तगा करोित। िमानष इाह। आिशषमव तामाशा। श योहीाह। श यमव बाह भागधयन समधयित॥ ११॥ चरयः जाितयत वदावीिहषद करोिजो दधाित ाऽनकरोित चािर च॥ ८॥

[[3-3-9-1]]

अथ चावना वाजवतीा हित। िता वा अनक। अ वाज िति। अााव। ाच जमहित। जातानव ाताणदत। तीचीमपभत म। जिनमाणानव ितनदत। स िवषच एवापो सपाजमानः। अिोक ितितित॥ १॥ [[3-3-9-2]]

ााम। िितो िह। वसा ाऽऽिदाह। यथायजरवतत। रमनि। इम व लोकाः च । यजमानः रः। यजमानमव तजसाऽनि। धाऽनि। य इम लोकाः॥ २॥ [[3-3-9-3]]

ए एवन लोकोऽनि। अिभपवमनि। अिभपवमव यजमान तजसाऽनि। अ िरहाणा इाह। तजो वा आ म। यजमानः रः। यजमानमव तजसाऽनि। िवय वय इाह।

Page 259: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 259 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वय एवन का। स वग लोक गमयित॥ [[3-3-9-4]]

जा योिन मा िनमिमाह। जाय गोपीथाय। आायामाप ओषधय इाह। आप एवौषधीरााययित मता पषतय ाह। मतो व वा ईशत। विमवाव। िदव ग ततो नो विमरयाह। विव ौः। विमवाव॥ ४॥ [[3-3-9-5]]

यावा अयः र हरित। तावदायमयत। आया अऽायम पाहीाह। आयरवाऽऽ। यावा अयः र हरित। तावद चमयत। चा अऽिस चम पाहीाह। चरवा। वाऽसीाह िति। य पिरिध पयधा इाह॥ ५॥ [[3-3-9-6]]

यथायजरवतत। अ दवपिणिभव यमाण इाह। अय एवन ज करोित। त त एतमनजोष भरामीाह। सजातानवाा अनकारोित। नदष दपचतया ता इाहाना।

य पाथ उपसिमतिमाह। भमानमवोपित। पिरधीहरित। य सिम॥ ६॥ [[3-3-9-7]]

चौ सावयित। यदव त रम। तन शमयित। जामपभत म। यजमानदवा व जः। ातदवोपभत। यजमानायव ातमपि करोित। सावभागा ाह। वसवो व ा आिदाः स ावभागाः। तषा तागधय म॥ ७॥ [[3-3-9-8]]

तानव तन ीणाित। वदचा। एत िह िव दवाः। ि वित। इिय व िक। इियमव यजमान दधाित। अवामपगह सदिस सादयामीाह। इय वा अिरपगहः। अा एवन सदन सादयित। साय सिनी स मा धिमाह॥ ८॥ [[3-3-9-9]]

जा व पशव सम। जामव पशना। धिर धय पातिमाह।

Page 260: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 260 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

जायापोगपीथाय। अऽदायोऽशीततनो इाह। यथायजरवतत। पािह माऽ िदवः पािह िस पािह िर पािह र पािह िरतािदाह। आिशषमवतामाशा । अिवष नः िपत कण सषदा योिन ाहतीसवनााहायपचनऽाधाय फलीकरणहोम जहोित। अितिरािन वा इसवनािन॥ ९॥ [[3-3-9-10]]

अितिराः फलीकरणाः। अितिरमाोषणम। अितिर एवाितिर दधाित। अथो अितिरनवाितिरमााऽव। विददवो िनलायत। ता वदनािवन। वदन विद िविवः पिथवीम। सा पथ पिथवी पािथवािन। गभ िबभित भवनः। ततो यो जायत िवदािनिरित परा यजषो वदन विद समानिव॥ १०॥ [[3-3-9-11]]

अथो यद विद भवतः। िमथनाय जा । जापतवा एतािन मिण। यदः। पिया उप आित। िमथनमव करोित। िवत जाम। वद होताऽऽहवनीया णित। यमव ततनोोरादधमासात।

त सततमरऽधमास आलभत॥ ११॥ [[3-3-9-12]]

त काल काल आगत यजत। वािदनो वदि। स ा अयः ा त। यो यतो य य। तदन ितापयतीित। वाताा अयय य। दवा गातिवदो गात िवा गातिमताह। यत एव य य। तदन ितापयित। ितितित जया पशिभ यजमानः॥ १२॥ ितितीम लोका गमयित ौविमवाव पयधा इाह सिम भागधय धिमाह वा इसवनानिव लभत यजमानः॥ ९॥ [[3-3-10-1]]

यो वा अयथादवत यमपचरित। आ दवता ो वत। पापीयावित। योऽयथादवतम। न दवता आवत। वसीयावित। वाणो व पाश । इम िवािम वण पाशिमाह। वणपाशादवना मित। सिवतसतो यथादवतम॥ १॥ [[3-3-10-2]]

न दवता आवत। वसीयावित। धात योनौ सकत लोक इाह।

Page 261: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 261 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अिव धाता। पय कम सकत लोकः। अिरवना धाता। पय कमिण सकत लोक दधाित। ोन म सह पा करोमीाह। आन यजमान चाना साय। समायषा स जयाह॥ २॥ [[3-3-10-3]]

आिशषमवतामाशा पणपा। अतोऽनभा । चता एत ितित पिय पणपा भवित। अिोक ितितानीित। अिव लोक ितितित। अथो वावा अनक। वािथनम। आपो रत जननम। एता िमथनािोतमाननयषित। रत िसन॥ ३॥ [[3-3-10-4]]

जाः जनयन। य य णा यत । णा व त िवमोकः। अिः शाि । िवम वा एतिह यो णा। आदायनी सहाप उपगीत शा । अलौ प णपामानयित। रत एवाा जा दधाित। जया िह मन पणः। मख िवम। अवभथव प कोिित॥ ४॥ सिवतसतो यथादवत जयाह िस एक च॥ १०॥

[[3-3-11-1]]

पिरवषो वा एष वनतीनाम। यपवषः। य एव वद। िवत पिरवार म। तमर। य दवा मनष। उपवषमधारयन। य अदपचतसः। तानिमहाक। उपवषोपिवि नः॥ १॥ [[3-3-11-2]]

जा पि मथो धनम। िपदो नतदः। वाननपगािवित परा मपगहित। तारा शा अवि। िवमत उपगहित। अितवािदन एवना त। धिवा उपवषः। शचत वो णा स िशतः। योपवष शक। साऽममत य ि इित॥ २॥ [[3-3-11-3]]

अथा नामग हरित। िनरम नद ओकसः। सपो यः पतित। िनबान हिवषा । इ एण पराशरीत। इिह ितः परावत । इिह पजना अित।

Page 262: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 262 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

इिह ितोऽित रोचनायावत। सय असििव। परमा ा परावत म॥ ३॥ [[3-3-11-4]]

इो नयत वहा। यतो न पनरायिस। शती समा इित। िवा एष वो णा स िशतः। शचवन िवा। एो लोको िनण। वण णा णत। हतोऽसावविधामिमाह । य िा ायत। शचवनमपयित॥ ४॥ नोि इित परावतमपयित॥ ११॥ िदवः िशमयो घत च दवासरा एतिम आपो दिवरिना धीिया अथ चौ यो वा अयथादवत पिरवषो वा एकादश॥ ११॥ मय एषा िह िवषा दवानमजा पिथवीमथो रसा ता जाित ाा त कालकाल नवसितः॥ ७९॥ शचवनमपयित॥

Page 263: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 263 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 4 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-4-1-1]]

ण ाणमालभत। ाय राज म। मो वय म। तपस शम। तमस तरम। नारकाय वीरहण म। पान ीबम। आयायायोगम। कामाय पम । अिताय मागधम॥ १॥॥ १॥ [[3-4-2-1]]

गीताय सतम। नाय शषम। धमाय सभाचरम। नमाय रभम। निराय भीमलम। हसाय कािर म। आनाय ीषखम। मद कमारीपम। मधाय रथकारम। धयाय ताणम॥ १॥॥ २॥ [[3-4-3-1]]

माय कौलालम। मायाय कामारम। पाय मिणकारम। शभ वपम।

शराया इषकारम। ह धकारम। कमण ाकारम। िदाय रसगम। मव मगयम। अकाय िनतम॥ १॥॥ ३॥ [[3-4-4-1]]

सय जारम। गहायोपपित म। िन पिरिवम। आ पिरिविवदानम। अरा िदिधषपित म। पिवाय िभषज म। ानाय नदशम। िन पशारीम। बलायोपदाम। वणायानध म॥ १॥॥ ४॥ [[3-4-5-1]]

नदी पौिम। ऋीका ो नषादम। प षााय मद म। य उम। गवासराो ा म। सपदवजनोऽितपदम। अवः िकतवम। इयताया अिकतवम। िपशाचो िबदलकारम। यातधान ः कटककारम॥ ५॥॥ ५॥ [[3-4-6-1]]

उसाद क म।

Page 264: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 264 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

मद वामनम। ाः ामम। ायाम। अधमाय बिधरम। सानाय रकारीम। कामोायोपसद म। आिशाय िन म। उपिशाया अिभिन म। मयादाय िववाकम॥ ६॥॥ ६॥ [[3-4-7-1]]

ऋ नदयम । वरहाय िपशनम। िविव ार म। औपाय सहीतारम। बलायानचरम। भ पिरम। ियाय ियवािदन म। अिरा असादम। मधाय वासःपलीम। कामाय रजियीम॥ १॥॥ ७॥ [[3-4-8-1]]

भाय दावाहारम। भाया आम। नाक पायािभषार म। िवपाय पािनण गम। दवलोकाय पिशतार म। मनलोकाय किरतार म। सवो लोक उपसार म। अव वधायोपमितार म। सवगाय लोकाय भागघ म। विष ाय नाकाय पिरवार म॥ १॥॥ ८॥

[[3-4-9-1]]

अमो हिपम। जवायापम। प गोपालम। तजसऽजपालम। वीयायािवपालम। इराय कीनाश म। कीलालाय सराकारम। भाय गहपम। यस िवधम। अायानार म॥ १॥॥ ९॥ [[3-4-10-1]]

मवऽयापम। ोधाय िनसरम। शोकायािभसरम। उलिवकलाा ििन म। योगाय योारम। माय िवमोार म। वपष मानतम। शीलायानीकारम। िन कोशकारीम। यमायासम॥ १॥॥ १०॥ [[3-4-11-1]]

य यमसम। अथवोऽवतोकाम। सवसराय पयािरणी म। पिरवसरायािवजाताम। इदावसरायापरीम। इरायातीरीम। वसराय िवजजराम। सवसराय पिलीम।

Page 265: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 265 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वनाय वनपम। अतोऽरयाय दावपम॥ १॥॥ ११॥ [[3-4-12-1]]

सरोो धवरम। वशाो दाश म। उपावरीो ब म। नला शौलम। पायाय कवतम। अवायाय मागारम। तीथ आम। िवषमो मनालम। न पणकम। गहा िकरातम। सानो जकम। पवत िकपषम॥ १॥॥ १२॥ [[3-4-13-1]]

िताया ऋतलम। घोषाय भषम। अाय बवािदनम। अनाय मक म। महस वीणावादम। ोशाय तणवम। आाय ाघातम। अवरराय शम। ऋभोऽिजनसायम। साम म॥ १॥॥ १३॥ [[3-4-14-1]]

बीभसाय पौसम। भ जागरणम। अभ पनम।

तलाय वािणजम। वणाय िहरयकारम। िवो दव िसलम। पाोषाय लावम। ऋ जनवािदन म। ा अपगम। सशराय ि दम॥ १॥॥ १४॥ [[3-4-15-1]]

हसाय पमालभत। वीणावाद गणक गीताय। यादस शाबाम। नमाय भवतीम। तव ामय पािणसघात नाय। मोदायानोशकम। आनाय तलवम॥ १॥॥ १५॥ [[3-4-16-1]]

अराजाय िकतवम। कताय सभािवनम। ताया आिदनवदशम। ापराय बिह सदम। कलय सभााणम। ताय चरकाचायम। अन चािरण म। िपशाच सलगम। िपपासाय गोम। िन गोघातम। ध गोिवकतम। ाा तम। यो गा िवक मा स िभमाण उपितत॥ १॥॥ १६॥

Page 266: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 266 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-4-17-1]]

भ पीठसिपणमालभत। अयऽ सलम। वायव चाडालम। अिराय व शनितन म। िदव खलितम। सयाय हयम। चमस िमिमरम। नः िकलास म। अ श िपलम। रािय क िपाम॥ १॥॥ १७॥ [[3-4-18-1]]

वाच पषमालभत। ाणमपान ानमदान समान ताायव। सयाय चरालभत। मनमस। िदः ो म। जापतय पषम॥ १॥॥ १८॥ [[3-4-19-1]]

अथतानप आलभत। अितमितदीघम। अितकशमसलम। अितशमितकम। अितमितलोमशम। अितिकिरटमितदरम। अितिमिमरमितमिमषम। आशाय जािमम। तीाय कमारीम॥ १॥॥ १९॥

Page 267: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 267 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 5 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-5-1-1]]

स प। ऋत प। अमत प। जापतः िया तनवमना ता प। इदमह पदशन वण। िष ातमवामािम। योऽाि। य च वय िः। भभव सव। िहम॥ १॥ स दश॥ १॥ [[3-5-2-1]]

वो वाजा अिभवः। हिवो घताा । दवािगाित सयः। अ आयािह वीतय । गणानो हदातय। िनहोता सि बिहिष। त ा सिम िरिरः। घतन वधयामिस। बहोचा यिव। स न पथ वा म॥ १॥ [[3-5-2-2]]

अा दव िववासिस। बहद सवीय म। ईडो नमिरः।

तमािस दशतः। समििरत वषा । वषो अिः सिमत। अो न दववाहनः । त हिवम ईडत। वषण ा वय वषन । वषाण सिमधीमिह॥ २॥ [[3-5-2-3]]

अ दीत बहत। अि त वणीमह। होतार िववदसम। अ य सत म। सिममानो अर। अिः पावक ई । शोिचशमीमह। सिमो अ आत। दवाि र। िह हवाडिस। आजहोत वत। अि यर। वणी हवाहनम। वण उत िमो अ। ा वधि मितिभविसाः। वस सषणनािन स। यय पात ििभ सदा नः॥ ३॥ विमधीमिस स च॥ २॥ [[3-5-3-1]]

अ महा अिस ाण भारत। असावसौ। दवो मिः। ऋिषतो िवानमिदतः। किवशो स िशतो घताहवनः।

Page 268: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 268 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

णीयाना म। रथीरराणा म। अतत होता । तिणह वाट। आा जदवाना म॥ १॥ [[3-5-3-2]]

चमसो दवपान । अरा इवा निमदवा पिरभरिस। आवह दवाजमानाय। अिम आवह। सोममावह। अिमावह। जापितमावह। अीषोमावावह। इाी आवह। इमाव ह। महमावह। दवा आपा आवह। अि होायावह। मिहमानमावह। आ चा दवाह। सयजा च यज जातवदः॥ २॥ दवानािममावह ष॥ ३॥ [[3-5-4-1]]

अिहता विः। हो व ािवम। ो वयम। साध त यजमान दवता । घतवतीमय चमा। दवायव िववाराम। ईडामह दवा ईडऽान । नमाम नमान ।

यजाम यियान ॥ १॥ अिहता नव॥ ४॥ [[3-5-5-1]]

सिमधो अ आ िवय। तननपाद आ वत। इडो अ आ िवय। बिहर आ वत। ाहाऽिम। ाहा सोमम। ाहाऽिम। ाहा जापितम। ाहाीषोमौ। ाहाी। ाहम। ाहा महम। ाहा दवा आपान। ाहाऽि होाषाणाः। अ आ िवय॥ १॥ इाी प च॥ ५॥ [[3-5-6-1]]

अिवािण जनत। िवणिवपया । सिमः श आतः। जषाणो अिरा वत। सोमािस सितः। राजोत वहा। भो अिसत । जषा णः सोम आ हिवषो वत। अिः न जना। शाननव ाम। किविवण वावध। जषाणो अिरा वत।

Page 269: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 269 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सोम गीिभा वयम। वधयामो वचोिवद । समडीको न आिवश। जषाणः सोम आ हिवषो वत॥ १॥ ा ष॥ ६॥ [[3-5-7-1]]

अिमधा िदवः ककत। पित पिथा अयम। अपा रता िस िजित। भवो य रजस नता। या िनयि सचस िशवािभ । िदिव मधान दिधष सवषाम। िजाम चकष हवाह म। जापत न दता ः। िवा जातािन पिर ता बभव। यामा जमो अ॥ १॥ [[3-5-7-2]]

वय ाम पतयो रयीणाम। स वद पः िपतर स मातरम। स सनभव भवनमघः। स ामौणदिर स सव। स िवा भवो अभव आभ वत। अीषोमा सवदसा। सती वनत िगर । स दवा बभवथः। यवमतािन िदिव रोचनािन। अि सोम सत अधम॥ २॥ [[3-5-7-3]]

यव िसरिभशरवात। अीषोमावमत गभीतान।

इाी रोचना िदवः। पिर वाजष भ षथः। ताित वीय म। थमत सनोित वाज म। इायो अी सरी सपयात। इरा वस भर । सहमा सहसा वाजया। ए सानिस रियम॥ ३॥ [[3-5-7-4]]

सिजान सदासहम। विषमतय भर। ससािहष पत शन । श इह राितर। इाभर दिणना वसिन। पित िसनामिस रवतीनाम। महा इो य ओजसा। पजो विमा इव। ोम व वावध। महा इो नवदाचषिणाः॥ ४॥ [[3-5-7-5]]

उत िबहा अिमनः सहोिभः। अियवावध वीयाय। उः पथः सकतः कतिभभत। िपीिह दवा उशतो यिव। िवा ऋत तपत यजह। य दा ऋिजिभर। होत णामा यिजः। अि िकत म। अयाडिरः िया धामािन। अयाोम िया धामािन॥ ५॥

Page 270: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 270 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-5-7-6]]

अयाडः िया धामािन। अयाजापतः िया धामािन। अयाडीषोमयोः िया धामािन। अयािडाियोः िया धामािन। अयािड िया धामािन। अयामह िया धामािन। अयावानामापाना िया धामािन। यदहत िया धामािन। य मिहमान म। आयजतामा इष । कणोत सो अरा जातवदाः। जषता हिवः। अ यद िवशो अर होतः। पावक शोच व िह या। ऋता यजािस मिहना िवयः। हा वह यिवया त अ॥ ६॥ अध रिय चषिणाोमा िया धामानीष॥ ७॥ [[3-5-8-1]]

उपत रथर सह पिथा। उप मा रथर सह पिथा यताम। उपत वामद सहािरण। उप मा वामद सहािरण यताम। उपत बहह िदवा। उप मा बहह िदवा यताम। उपताः स होा । उप मा सहोा याम। उपता धनः सहषभा। उप मा धनः सहषभा यताम॥ १॥ [[3-5-8-2]]

उपतो भः सखा। उप मा भः सखा यताम। उपता ४ हो। इडोपता। उपतडा । उपो अा इडा यताम। इडोपता। उपतडा । मानवी घतपदी मावणी। दवकतमपतम॥ २॥ [[3-5-8-3]]

दा अयव उपताः। उपता मना । य इम यमवान । य यपित वधान । उपत ावापिथवी। पवज ऋतावरी। दवी दवप। उपतोऽय यजमानः। उरा दवयायामपतः। भयिस हिवरण उपतः। िद धामपतः। इद म दवा हिवजषा िमित तिपतः। िवम ियमपतम। िव ियोपतोपतः॥ ३॥ सहषभा यतामपत हिवरण उपतािर च॥ ८॥ [[3-5-9-1]]

दव बिहः। वसवन वसधय वत। दवो नराश स। वसवन वसधय व त।

Page 271: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 271 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

दवो अिः िकत। सिवणा मः किवः। समाऽऽयजी होता । होतहतरायजीयान। अ यावानया ट। या अिपः। य त हो अमत। ता ससनषी होा दवगमाम। िदिव दवष यमरयमम। िका होताऽभ । वसवन वसधय नमोवाक वीिह॥ १॥ अिप प च॥ ९॥ [[3-5-10-1]]

इद ावापिथवी भमभत। आ सवाकम। उत नमोवाकम। ऋा सोम। सवागिस। उपितो िदवः पिथोः। ओमती तऽि यजमान ावापिथवी ा म। शय जीरदान। अ अवद। उगती अभय कतौ ॥ १॥ [[3-5-10-2]]

विावारीापा। शवौ मयोभवौ । ऊजती च पयती च। सपचरणा च िधचरणा च। तयोरािविद। अििरद हिवरजषत। अवीवधत महोायोऽकत। सोम इद हिवरजषत।

अवीवधत महोायोऽकत। अििरद हिवरजषत॥ २॥ [[3-5-10-3]]

अवीवधत महोायोऽकत। जापितिरद हिवरजषत। अवीवधत महोायोऽकत। अीषोमािवद हिवरजषताम। अवीवधता महोायोऽाताम। इाी इद हिवरजषताम। अवीवधता महोायो ऽाताम। इ इद हिवरजषत। अवीवधत महोायोऽकत। मह इद हिवरजषत॥ ३॥ [[3-5-10-4]]

अवीवधत महोायोऽकत। दवा आ पा आमजष। अवीवध महोायोऽत। अिहणद हिवरजषत। अवीवधत महोायो ऽकत। अामधोाया दवगमाया म। आशाऽय यजमानोऽसौ। आयराशा । सजामाशा । सजातवनामाशा ॥ ४॥ [[3-5-10-5]]

उरा दवयामाशा । भयो हिवरणमाशा । िद धामाशा । िव ियमाशा । यदनन हिवषाऽऽशा ।

Page 272: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 272 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तदयाात। तद दवा रासाम। तदिदवो दवो वनत। वयममानषाः। इ च वीत च। उभ च नो ावापिथवी अ हसः ाताम। इह गितवामद च। नमो दव ॥ ५॥ अभयकतावकताििरद हिवरजषत मह इद हिवरजषत सजातवनामाशा वीत च ीिण च॥ १०॥ [[3-5-11-1]]

त योरावणीमह। गात याय। गात यपतय। दवी िर नः। िमानषः। ऊ िजगात भषजम। श नो अ िपद । श चतद॥ १॥ तयोरौ॥ ११॥ [[3-5-12-1]]

आाय स त। इह ारमिय तरीप म। दवाना पीशतीरव नः। ाव नजय वाजसात य। याः पािथवासो या अपामिप त। ता नो दवीः सहवा शम यत। उता िवय दवपीः। इायािनी राट। आ रोदसी वणानी णोत। िवय दवीय ऋतजनीनाम।।

अिहता गहपित स राजा। िवा वद जिनमा जातवदाः। दवानामत यो मानाम। यिज स यजतामतावा । वयम ा गहपत जनानाम। अ अकम सिमधा बह म। अिरणो गाहपािन स। ितमन नजसा स िशशािध॥ १॥ जनीनामौ च॥ १२॥ [[3-5-13-1]]

उपत रथर सह पिथा। उप मा रथर सह पिथा यताम। उपत वामद सहािरण। उप मा वामद सहािरण यताम। उपत बहह िदवा। उप मा बहह िदवा यताम। उपताः सहोा । उप मा सहोा याम। उपता धनः सहषभा। उप मा धनः सहषभा यताम॥ १॥ [[3-5-13-2]]

उपतो भः सखा। उप मा भः सखा यताम। उपता ४ हो। इडोपता। उपतडा । उपो अा इडा यताम। इडोपता। उपतडा । मानवी घतपदी मावणी। दवकतमपतम॥ २॥

Page 273: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 273 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-5-13-3]]

दा अयव उपताः। उपता मना । य इम यमवान । य यप वधान । उपत ावापिथवी। पवज ऋतावरी। दवी दवप। उपतय यजमाना। इाणीवािवधवा। अिदितिरव सपा । उरा दवयायामपता। भयिस हिवरण उपता। िद धामपता। इद म दवा हिवजषािमित तिपता। िवमाः ियमपतम। िव ियोपतोपता॥ ३॥ सहषभा यतामपत सपा ष ॥ १३॥ स वोऽ महानिहता सिमधोऽिवायिमधपत दव बिहिरद ावापिथवी तयोरा ायोपत योदश॥ १३॥ स वय ाम विावा ि शत॥ ३०॥

Page 274: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 274 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 6 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-6-1-1]]

अि ामर दवय । वनत मधना दन। यिािवणह धात। या यो मातरा उप । उय वनत। वषम िथा अिध। सिमती मीयमानः। वचधा यवाहस। सिम यमाणः परा त। वानो अजर सवीर म॥ १॥ [[3-6-1-2]]

आर अदमित बाधमानः। उय महत सौभगाय। ऊ ऊषण ऊतय । िता दवो न सिवता। ऊ वाज सिनता यदििभ । वाघििवयामह। ऊ न पाहसो िन कतना । िव समिण दह। कधी न ऊा रथाय जीवस । िवदा दवष नो व ॥ २॥ [[3-6-1-3]]

जातो जायत सिदन अा म। स मय आ िवदथ वधमानः । पनि धीरा अपसो मनीषा। दवया िव उिदयित वाच म।

यवा सवासा पिरवीत आगा त। स उ या वित जायमानः। त धीरासः कवय उयि। ािधयो मनसा दवय । पथपाजा अमः। घतिनिणातः॥ ३॥ [[3-6-1-4]]

अि य हवाट। त सबाधो यतचः। इा िधया यवः। आचरिमतय । वण उत िमो अ। ा वधि मितिभविसाः। वस सषणनािन स। यय पात ििभ सदा नः॥ ४॥ सवीर व ातो।आौ च॥ १॥ [[3-6-2-1]]

होता यदि सिमधा सषिमधा सिम नाभा पिथाः स गथ वाम। विव इडद वा होतयज। होता यननपातमिदतगभ भवन गोपाम। माऽ दवो दवो दवयाना थो अन वा होतयज। होता यराश स नश न◌ः णम। गोिभवपावााीरः शीवाथ थमयावा िहरयी वा होतयज। होता यदििमड ई िडतो दवो दवा आवतो हवाडमरः। उपम यमपमा दवो दवितमवत वा होतयज। होता यिहः सरीमोणदा अि िव च च थता ास दव ।

Page 275: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 275 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एमनद वसवो ा आिदाः सद ियिमा वा होतयज॥ १॥ [[3-6-2-2]]

होता यर ऋाः कवोऽकोषधावनीदातािभिजहता िव पोिभः याम। सायणा अि िवयामतावधो िवया होतयज। होता यषासाना बहती सपशसा न ◌ःपितो योिन कवान। सयमान इण दवरद बिहः सीदता वीतामा होतयज। होता या होतारा मा पोतारा कवी चतसा। िमाः करिदषा िभगतम ऊजा सतवसम य िदिव दवष धा वीतामा होतयज। होता यिो दवीरपसामपमा अिमदमपताम। दवो दवीदवमपो िवया होतयज। होता यारमिचमपाक रतोधा िववस यशोधाम। पपमकामकशन सपोष पोष ावीरो वीरवा होतयज। होता यनितमपावियो जोार शशमर । दािधिततथाऽ दवो दवो हाऽवाा होतयज। होता यदि ाहाऽऽ ाहा मदस ाहा ोकाना ाहा ाहाकतीना ाहा हस ीनाम। ाहा दवा आपााहाऽि होाषाणा अ अ िवय होतयज॥ २॥ ियिमा वा होतयज सवीरो वीरवा होतयज चािर च॥ २॥ अि तननपात नराश समििमड ई िडतो बिहर उषासाना दा ितार वनितमिम। प

वको िवय िवतामको िवय िवको िवय होतयज॥ [[3-6-3-1]]

सिमो अ मनषो रोण। दवो दवाजिस जातवदः। आ च वह िममहििकान। तः किवरिस चताः। तननपाथ ऋत यानान । मा समदया सिज। मािन धीिभत यमन। दवा च कणर न । नराशस मिहमानमषाम। उपोषाम यजत यः॥ १॥ [[3-6-3-2]]

त सतव शचयो िधयधाः। द दवा उभयािन हा। आजान ईो व। आया वसिभः सजोषा । दवानामिस य होता । स एनाीिषतो यजीयान। ाचीन बिहः िद शा पिथाः। वोरा वत अ अा म। थत िवतर वरीयः। दवो अिदतय ोनम॥ २॥ [[3-6-3-3]]

चतीिवया िवयाम। पितो न जनय शमानाः। दवी ारो बहतीिविमाः। दवो भवथ सायणाः । आ सयी यजत उपाक।

Page 276: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 276 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

उषासाना सदता िन योनौ। िद योषण बहती स। अिध िय शिपश दधान। दा होतारा थमा सवाचा । िममाना य मनषो यज॥ ३॥ [[3-6-3-4]]

चोदया िवदथष का। ाचीन ो ित िदशा िदशा । आ नो य भारती तयमत। इडा मनिदह चतयी। ितो दवीबिहरद ोनम। सरती पसः सद। य इम ावापिथवी जिनी। परिप शवनािन िवा । तम होतिरिषतो यजीयान। दव ा रिमह यि िवान॥ ४॥ [[3-6-3-5]]

उपावसजा समन। दवाना पाथ ऋतथा हवी िष। वनितः शिमता दवो अिः। द ह मधना घतन। सोजातो िममीत यम। अिदवानामभवरोगाः। अ होत िदयत वािच। ाहाकत हिवरद दवाः॥ ५॥ यः ोन यज िवानौ च॥ ३॥ [[3-6-4-1]]

अिहता नो अर। वाजी सिरणीयत। दवो दवष यिय ।

पिर ििवरम। याी रथीिरव। आ दवष यो दधत। पिर वाज पितः किवः। अिहामीत। दधािन दाशष ॥ १॥ अिहता नो नव॥ ४॥ [[3-6-5-1]]

अजदिः। असनाज िन। दवो दवो हाऽवा ट। ाोिभिहानः। धनािभ कमानः। याय ितरन। उप होतः। हा दव ॥ १॥ अजदौ॥ ५॥ [[3-6-6-1]]

दा शिमतार उत मना आरभम। उपनयत मा र । आशासाना मधपिता मध म। ाा अि भरत। णीत बिहः। अन माता मताम। अन िपता। अन ाता सगः। अन सखा सयः। उदीचीना अ पदो िनधात॥ १॥ [[3-6-6-2]]

सय चगमयतात।

Page 277: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 277 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वात ाणमवसजतात। िदश ोम। अिरमस म। पिथवी शरीरम। एकधाऽ चमातात। परा नाा अिपशसो वपामिदतात। अरवो ाण वारयतात। यनम व कणतात। शसा बा॥ २॥ [[3-6-6-3]]

शला दोषणी। कयपवा सा। अि ोणी । कवषो कपणाऽीवा । षिशितर वयः। ता अनोावयतात। गा गामानन कणतात। ऊवगोह पािथव खनतात। अा र ससजतात। विनम मा रािव॥ ३॥ [[3-6-6-4]]

उक ममानाः। नोक तनय। रिवता रविमतारः। अिगो शमीम। सशिम शमीम। शमीमिगो। अिगापाप। उभौ दवाना शिमतारौ। तािवम पश पयता िवा सौ। यथा यथाऽ पण तथा तथा॥ ४॥ धाा मा रािव तथातथा॥ ६॥

[[3-6-7-1]]

जष सथमम। वचो दवरमम। हा जान आसिन। इम नो यममतष धिह। इमा हा जा तवदो जष। ोकानाम मदसो घत। होत ाशान थमो िनष। घतवः पावक त। ोकाः ोति मदसः। धम दववीतय॥ १॥ [[3-6-7-2]]

नो धिह वाय म। त ोका घतत । अ िवाय स। ऋिष सिमस। य ािवता भव। त ोतिगो शचीवः। ोकासो अ मदसो घत। किवशो बहता भाननाऽऽगा । हा जष मिधर। ओिज त मतो मद उतम। त वय ददामह। ोति त वसो ोका अ िधिच। ित तावशो िविह॥ २॥ दववीतय उत ीिण च॥ ७॥ [[3-6-8-1]]

आ वहणा वहिभ श । इ यात नमोिभर अवाक। यव राधोिभरकविभिर।

Page 278: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 278 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अ अ भवतममिभ । होता यिदाी। छाग वपा या मदसः। जषता हिवः। होतयज। िव नसा व इन। इाी ास उत वा सजातान॥ १॥ [[3-6-8-2]]

नाा यवमितरि म म। स वा िधय वाजयीमतम। होता यिदाी। परोडाश जषता हिवः। होतयज। ामीडत अिजर ाय। हिव सदिमानषासः। य दवरासदो बिहर। अहा सिदना भव। होता यदिम। परोडाश जषता हिवः। होतयज॥ २॥ सजातानि च॥ ८॥ [[3-6-9-1]]

गीिभिव मितिममानः। ई रिय यशस पवभाज म। इाी वहणा सवा। णो निभिरत दः। मा रमी िरित नाधमानाः। िपतणा शीरनयमानाः। इािा क वषणो मदि। ता ी िधषणाया उप। अि सदीित सश गण । नमाम जातवदः।

ा तमरित हवाहम। दवा अकवमत नािभ म॥ १॥ जातवदो च॥ ९॥ [[3-6-10-1]]

थमो मनोता । अा िधयो अभवो द होता । स वषकणोरीत। सहो िव सहस सह। अधा होता सीदो यजीयान। इडद इषयी सन। त ा नर थम दवय । महो राय िचतयो अनमन। वतव य बिभवस । रिय जागवा सो अनमन॥ १॥ [[3-6-10-2]]

शमि दशत बह म। वपाव िवहा दीिदवा सम। पद दव नमसा िवय । वव व आपमम। नामािन िचिधर यियािन। भाया त रणय सौ। ा वधि ितय पिथाम। राय उभयासो जनानाम। ाता तरण चो भः। िपता माता सदिमानषाणाम॥ २॥ [[3-6-10-3]]

स पयय स ियो िविः। होता मो िनषसादा यजीयान। त ा वय दम आ दीिदवा सम। उप बाधो नमसा सदम।

Page 279: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 279 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

त ा वय स िधयो नम। सायव ईमह दवय । िवशो अनयो दीानः। िदवो अ बहता रोचनन। िवशा किव िवपित शतीनाम। िनतोशन वषभ चषणीनाम॥ ३॥ [[3-6-10-4]]

तीषिणिमषय पावकम। राजमि यजत रयीणाम। सो अ ईज शशम च मत । य आनट सिमधा हदाितम। य आित पिरवदा नमोिभः। िव वामा दधत ोत । अा उ त मिह मह िवधम। नमोिभर सिमधोत हः। वदी सनो सहसो गीिभः। आ त भाया समतौ यतम॥ ४॥ [[3-6-10-5]]

आ यत रोदसी िव भासा। वोिभ वः। बहिवाज िवरिभर। रविर िवतर िवभािह। नवसो सदिम । भिर तोकाय तनयाय पः। पविरषो बहतीरार अघाः। अ भा सौ वसािन स। पय पधा ाया। वसिन राजसतात अयाम। पिण िह पवार सि। अ वस िवधत राजिन ॥ ५॥ जागवा सो अनमानषाणा चषणीना यतमाया च॥ १०॥

[[3-6-11-1]]

आभरत िशत वबा। अा इाी अवत शचीिभः। इम न त रमय सय। यिभ सिप िपतरो न आयन । होता यिदाी। छाग हिवष आाम। मतो मद उतम। परा षो ः। परा पौषा गभः। घानम॥ १॥ [[3-6-11-2]]

घास अाणा यवसथमानाम। समराणा शतियाणाम। अिााना पीवोपवसवानाम। पातः ोिणतः िशतामत उादतः। अादादवानाम। करत एवाी। जषता हिवः। होतयज। दवो वनत हवी िष। िहरयपण िदव अथ म॥ २॥ [[3-6-11-3]]

दििणशनया िनयय। ऋत वि पिथभी रिजः। होता यनितमिभ िह। िपतमया रिभया रशनयाऽऽिधत। याियोछाग हिवष िया धामािन। य वनत िया पाथािस। य दवानामापाना िया धामािन।

Page 280: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 280 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

याहत िया धामािन। तत वोपवोपावत। रभीयासिमव की॥ ३॥ [[3-6-11-4]]

करदव दवो वनित । जषता हिवः। होतयज। िपीिह दवा उशतो यिव। िवा ऋत र ऋतपत यजह। य दा ऋिजिभर। होत णामायिजः। होता यदि िकत म। अयाडििराियोछाग हिवष िया धामािन। अयानत िया पाथा िस। अयावानामा पाना िया धामािन। यदहत िया धामािन। य मिहमान म। आयजतामा इष । कणोत सो अरा जातवदाः। जषता हिवः। होतयज॥ ४॥ ननमथ की पाथा िस स च॥ ११॥ [[3-6-12-1]]

उपोह यिदथ वािजनो गः। गीिभिवा मितिममानाः। अवो न काा नमाणाः। इाी जोवतो नर। वनसपत रशनयाऽिभधाय। िपतमया वयनािन िवान। वह दवा िदिधषो हवी िष। च दातारममतष वोचः। अि िकत म।

अयाडििराियोछाग हिवष िया धामािन॥ १॥ [[3-6-12-2]]

अयानत िया पाथा िस। अयावानामापाना िया धामािन। यदहत िया धामािन। य मिहमान म। आयजतामा इष । कणोत सो अरा जा तवदाः। जषता हिवः। अ यद िवशो अर होतः। पावक शोच व िह या। ऋता यजािस मिहना िव यः। हा वह यिव या त अ॥ २॥ धामािन भरक च॥ १२॥ [[3-6-13-1]]

दव बिहः सदव दवः ावीर वीरवो वताोः ियताााया बिहतो मदम वसवन वसधय वत यज। दवीारः सघात िवीयामििथरा वा दवतौ व ईमनाण आिममीयामारो वा नवजातो मना अवा रणककाट पणवसवन व सधय िवय यज। दवी उषासानाऽाि यतामिप नन दवीिवश ायािसा सीत सिधत वसवन वसधय वीता यज। दवी जोी वसिधती ययोराऽघा षा िस ययवदाऽा वस वायािण यजमानाय वसवन वसधय वीता यज। दवी ऊजाती इषमजमा विध सपीितमा नवन पव दयमाना ाम पराणन नव तामजमजाती ऊजयमान अधाता वसवन वसधय वीता यज। दवा दाहोतारा ना रा पोतारा हताघश सावाभरस

Page 281: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 281 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वसवन वसधय वीता यज। दवीििो दवीिरडा सरती भारती ा भारािदररतीम यमावीिदहवडया वसमा सधमाद मदम वसवन वसधय िवय यज। दवो नराश सिशीषा षडः शतिमदन िशितपा आदधित सहम वहि िमावणद होमहतो बहित ोमिनाऽऽयव वसवन वसधय वत यज। दवो वनितवषावा घतिनिणामणा दाऽिर मनााः पिथवीमपरणा हीसवन वसधय वत यज। दव बिहवािरतीना िनध धािस तीनामत िनकामधरण पाह यशदना बिहषाऽा बहिभाम वसवन वसधय वत यज। दवो अिः िकिवणा मः किवः समाऽऽयजी होता होतहतरायजीयान यावानयाा अिपय त हो अमत ता ससनषी होा दवगमा िदिव दवष यमरयम िका होताऽभ व सवन वसधय नमोवाक वीिह यज॥ १॥ यजक च॥ १३॥ [[3-6-14-1]]

दव बिहः। वसवन वसधय वत। दवीार । वसवन वसधय िवय। दवी उषासाना । वसवन वसधय वीताम। दवी जोी । वसवन वसधय वीता म। दवी ऊजाती। वसवन वसधय वीताम॥ १॥

[[3-6-14-2]]

दवा दा होतारा। वसवन वसधय वीताम। दवीििो दवीः। वसवन वसधय िवय। दवो नराश स। वसवन वसधय वत। दवो वनित । वसवन वसधय वत। दव बिहवािरतीनाम। वसवन वसधय वत॥ २॥ [[3-6-14-3]]

दवो अिः िकत। सिवणा मः किवः। समाऽऽयजी होता । होतहतरायजीयान। अयावानया ट। या अिपः। य त हो अम त। ता ससनषी होा दवगमाम। िदिव दवष यमरयमम। िका होताऽभ । वसवन वसधय नमोवाक वीिह॥ ३॥ वीता वभरक च॥ १४॥ [[3-6-15-1]]

अिम होतारमवणीताय यजमान पचीः पचरोडाश बिािा छाग सपा अ दवो वनितरभविदािा छागनाघा त मदः ित पचताऽभीामवीवधता परोडाशन ामष आषयषणा नपादवणीताय यजमानो ब आ

Page 282: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 282 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सगत एष म दवष वस वायायत इित ता या दवा दवदानााा आ च शाा च गरिषत होतरिस भवााय िषतो मानषः सवाकाय सा िह॥ १॥ अिमकम॥ १५॥ अि होता यिमो अािरजा जषा वहणा गीिभ ाभरतमपोह यव बिहः सदव दव बिहरअिम पदश॥ १५॥ अपावसजाा यवरदवमाि शत॥ ३८॥

Page 283: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 283 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 7 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-7-1-1]]

सवाा एषो ऽौ कामावशयित। योऽीनाधाय तमपित। स यदिना यायात। अकामीता एन कामा नानयायः। अतजा अवीय ात। स जयात। त ता अिरम। िवा सि तय पथक। अ कामाय यिमर इित। कामानवािधाित॥ १॥ [[3-7-1-2]]

कामीता एन कामा अनया ि। तजी वीयावावित। सतितवा एषा य। योऽीनाधाय तमपित। स यायित। िवििरवा सा। त ाम। मनसोपितत। मनो व जापितः। ाजापो यः॥ २॥ [[3-7-1-3]]

मनसव य सतनोित। भिराह। भतो व जापितः। भितमवोपित।

िव वा एष इियण वीयणत। यािहतारिरपायित। यावया िव त। यिद तावदपाय त। त सभरत। इद त एक पर उत एक म॥ ३॥ [[3-7-1-4]]

ततीयन ोितषा सिवश। सवशननव चारिध। िय दवाना परम जिन इित। णवन सभरित। सव तत ायििः। यिद पररामपाय त। अन यायावत। सो एव तत ायििः। ओषधीवा एत पशय िवशित। य हिवष वा अपाकता धयि॥ ४॥ [[3-7-1-5]]

ताात। यातयाा हिवषा यजत। य ात। यपरिर यात। वाया यवाग िनवपत। वायव पयसः दापियता। स एवा पय दापयित। पयो वा ओषधयः। पय पय। पयसवा पयोऽव॥ ५॥ [[3-7-1-6]]

अथोर हिवष वानपाकयात।

Page 284: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 284 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सव तत ायििः। अतराा एष दवाागधयन धयित। य यजमान साय गहमागि। य साय ध हिवराितमाछित। इाय ीहीिोपवसत। पयो वा ओषधयः। पय एवार गहीोपवसित। यातः ात। तत कयात॥ ६॥ [[3-7-1-7]]

अथतर ऐः परोडाश ात। इिय एवा समीची दधाित। पयो वा ओषधयः। पय पय। पयसवा पयोऽव। अथोर हिवष वानपाकयात। सव तत ायििः। उभयाा एष दवाागधयन धयित। य यजमान साय च ात गहमागि। योभय हिवराितमाछित॥ ७॥ [[3-7-1-8]]

ऐ पशरावमोदन िनवपत। अि दवताना थम यजत। अिमखा एव दवता ीणाित। अि वा अा दवता । इमाः। ता एवोभयी ीणाित। पयो वा ओषधयः। पय पय। पयसवा पयोऽव। अथोर हिवष वानपाकयात॥ ८॥

[[3-7-1-9]]

सव तत ायििः। अध वा एत य मीयत। य ऽहनालका भवित। तामप यजत। सवणव य न यजत। तािमोपयत। अमहमि। सा म। ौरहम। पिथवी म। सामाहम। ऋम। ताविह सभवाव। सह रतो दधावह। प स पाय वव। रायोषाय सजााय सवीयायित। अध एवनामपयत। सव तत ायििः॥ ९॥ दधाित य उत एक धयि कयादाछपाकयािथवी मौ च॥ १॥ सवाि व यिद पररामोषधीरतरानभयिनध व॥ [[3-7-2-1]]

यिणन जयात। अजा अपशयजमानः ात। यदनायतन िननय त। अनाय तनः ा त। ाजापयचा वीकवपायामवनयत। ाजापो व वीक । यः जापितः। जापतावव य ितापयित। भिराह। भतो व जापितः॥ १॥

Page 285: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 285 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-7-2-2]]

भितमवपित। ता। अा ा पनहत म। सव तत ायििः। यीटावपन जयात। अजा अपशयजमानः ात। यदनायतन िननय त। अनायतनः ा त। ममन पणन ावापिथयचाऽ पिरिध िननयत। ावापिथोरवनितापयित॥ २॥ [[3-7-2-3]]

ता। अा ा पनहत म। सव तत ायििः। यदववन जयात। अपपमाायत। िकलासो वा ादशसो वा । ययात। य िविात। स जयात। िमो जना यित जानन॥ ३॥ [[3-7-2-4]]

िमो दाधार पिथवीमत ाम। िमः कीरिनिमषाऽिभच। साय ह घतवहोतित। िमणवनयित। ता। अा ा पनहत म। सव तत ायििः।

यवामाा तायामराऽऽित त। िपाि पशिभयजमानो त। यरयाऽिभजयात॥ ४॥ [[3-7-2-5]]

चतािः पशिभयजमानो त। य व वनत दवाना गा नामािन। त हािन गामयित वानयचा सिमधमाधाय। तीम व पनजयात। वनितनव याता चाना ता चाती िवदाधार। ता। अा ा पनहत म। सव तत ायििः। यरा याज ाङार त। अयव च यजमानाय चाक ात॥ ५॥ [[3-7-2-6]]

यिणा। ण च यजमानाय चाक ात। यक। हो च पिय च यजमानाय चाक ात। यदङ। अीध च पश यजमानाय चाक ात। यदिभजयात। ोऽ पशातकः ात। यािभजयात। अशा ियत॥ ६॥ [[3-7-2-7]]

व बनािभिनदात। मा तमो मा यमा यजमानमत। नम अायत। नमो परायत।

Page 286: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 286 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

नमो य िनषीदिस। अम मा िह सीरम मा िह सीिरित यन त। त हरत। सहो वषभो जातव दाः। ोमपो घतवा तीकः। मा नो हासीितो ना जहाम। गोपोष नो वीरपोष च यित। णवन हरित। सव तत ायििः॥ ७॥ व जापितः ापयित जानिभ जयाा ियत जहाम ीिण च॥ २॥ यिणन ाजापया यीटा ममन यदववन यवा यरा याज ाङारो यिणा ययद ॥ [[3-7-3-1]]

िव वा एष इियण वीयणत। यािहतारिममानो न जायत । या पयत। तत आ होत म। अाववाा िहो त भवित। य न िवत। अजाया होत म। आयी वा एषा। यदजा। अाववाा िहो त भवित॥ १॥ [[3-7-3-2]]

अज त नाीयात। यदजाीयात । यामवाावाित जयात। तामात। तादज नाय म। यजा न िवत।

ाण दिण ह होत म। एष वा अिव ानरः। याणः। अाववाा िहो त भवित॥ २॥ [[3-7-3-3]]

ाण त वस नापात। याण वसा अपात। यिवाावाित जयात। त भागधयन धयत। तााणो वस नाप । यिद ाण न िवत। दभ होत म। अिवा दभः। अाववाा िहो त भवित। दभा नाासीत॥ [[3-7-3-4]]

यभानासीत। यामवाावाित जयात। तामासीत। ताभा नाािसता । यिद दभा िवत। अ होत म। आपो व सवा दवता । दवता वाािहो त भवित। आप न पिरचीत। यदाप पिरचीत॥ ४॥ [[3-7-3-5]]

यामवााित जयात। ता पिरचीत। तादापो न पिरचा ।

Page 287: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 287 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

मा च वा एतामा च तनवौ स सत। यािहताररििभर य सस । अय िविवचय परोडाशमाकपाल िनवपत। मा चवाामा च तनवौ ावतयित। अय तपतय परोडाशमाकपाल िनवपत। अिमव तपित न भागधयनोपधावित। स एवन तमालय ित॥ ५॥ [[3-7-3-6]]

गभ वमगदमकः। अििरा बहित । पिथामवचोततत। नािभाोित िनित पराचः। रतो वा एतािजनमािहताः। यदिहोम। तवत। रतो ऽ वािजन वत। गभ वमगदमकिराह। रत एवािािजन दधाित॥ ६॥ [[3-7-3-7]]

अििराह। अिव रतोधाः। रत एव तधाित। इ इाह। इियमवािधाित। ाह। ा व पशना िमथनाना पकत। पमव पशष दधाित। बह ितिराह। व दवाना बहित । णवा जाः जनयित। पिथामवचोततिदाह। अामवनितापयित।

नािभ ाोित िनित पराचिराह। रसामपह॥ ७॥ अजाऽाववाािहो त भवित भवासीत पिरचीत लयित दधाित दवाना बहित प च॥ ३॥ िव व यमजाया ाण दभऽस होत म॥ [[3-7-4-1]]

याः परा वि। उपिरावत याः। ताभी रिमपिवािभः। ा यमार भ। दवा गातिवदः। गात याय िवत। मनसितना दवन। वाताः यताम। ततीय िदवः। गायिया सोम आभतः॥ [[3-7-4-2]]

सोमपीथाय सनियतम। वकलमरमादद। आपो दवीः शाः । इमा पाािण शत। उपाता य दवाना म। पणवमत शत। पयो गहष पयो अियास। पयो वष पय इाय हिवष िय। गायी पणवन। पय सोम करोिमम॥ २॥ [[3-7-4-3]]

Page 288: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 288 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अि गािम सरथ यो मयोभः। य उमारोहित सय म। आिद ोितषा ोितमम। ो याय रमता दवता ः। वसानािदान। इण सह दवता । ताः पव पिरगािम। आयतन मनीषया । इमामज पदश य िवाः। तावािरगािम पव ॥ ३॥ [[3-7-4-4]]

अिहवािडह तानावहत। पौणमास हिविरदमषा मिय। आमावा हिविरदमषा मिय। अराऽी पशव । दवस सदमागमन। ताव पिरगािम। आयतन मनीषया । इह जा िवपा रमाम। अि गहपितमिभ सवसानाः। ताः पव पिरगािम॥ ४॥ [[3-7-4-5]]

आयतन मनीषया । इह पशवो िवपा रमाम। अि गहपितमिभसवसानाः। ताव पिरगािम। आयतन मनीषया । अय िपतणामिः। अवाा िपत आ। त पव पिरगा िम। अिवष नः िपत करत। अज ा सभापालाः॥ ५॥

[[3-7-4-6]]

िवजयभाग सिमताम। अ दीदाय म स। िविज शरद शतम। अमावसथीय म। अिभहरािण शरद शतम। आवसथ िय म म। अिहबियो िनयत। इदमहमि ः। वसो य वीिम। इदमहिमः॥ ६॥ [[3-7-4-7]]

ो य वीिम। इदमह वणः। आिदो य वीिम। पयतीरोषधयः। पयीधा पय। अपा पयसो यय । तन मा िम स सज। अ तपत त चिरािम। तकय त राताम। वायो तपत आिद तपत॥ ७॥ [[3-7-4-8]]

ताना तपत त चिरािम। तकय त राताम। इमा ाचीमदीचीम। इषमजमिभ स ताम। बपणा मशााम। हरािम पशपामहम। यो प का।

Page 289: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 289 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ािवश वनतीन । ततामकिव शितधा। सभरािम ससभता ॥ ८॥ [[3-7-4-9]]

ीिरधी िः सिमध । यायरनसचरान। उपवष मण धि म। सभरािम ससभ ता। या जाता ओषधयः। दवियग परा। तासा पव राासम। पिररमाहरन । अपा म यिय म। सदव िशवम म॥ ९॥ [[3-7-4-10]]

आा वो मा िरषम। जीवािन शरद शतम। अपिरिमताना पिरिमताः। सन सकताय कम। एनो मा िनगा कतमनाहम। पनाय बला भव। सकदाि बिहणाम। ोन िपता भराहम। अिीद म िपतर सोाः। िपतामहाः िपतामहाानगः सह॥ १०॥ [[3-7-4-11]]

िवलाश दभः। इयाादशसिमतः। य पिव पोततमम। पयो ह करोत म।

इमौ ाणापानौ। याािन सवशः। आाययौ सचरताम। पिव हशोधन। पिव ो ववी। वायवा मनसा पनात॥ ११॥ [[3-7-4-12]]

अय ाणापा न। यजमानमिपगताम। य भता पोतारौ। पिव हशोधन। या विद िविवः पिथवीम। या यो जायत िवदािन । अि यमिष िवान। या होता सतनोधमासान। यि शोऽिस तनाम। पिव ण सहागिह॥ १२॥ [[3-7-4-13]]

िशवय ररिभधानी । अियामपसवताम। असाय य। उख उपदधाहम। पशिभ सनीत िबभताम। इाय त दिध। उपवषोऽिस याय। ा पिरवषमधारयन। इाय हिवः कव । िशवः शमो भवािस नः॥ १३॥ [[3-7-4-14]]

अमय दवपाम।

Page 290: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 290 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यायिष यताम। ितर पिवमित नीताः। आपो धारय माऽितगः। दवन सिवोताः। वसो सय रिमिभ । गा दोहपिव र म। सवा पाािण शत। एता आचरि मधमहानाः। जावतीयशसो िवपाः॥ १४॥ [[3-7-4-15]]

बीभवीपजायमानाः। इह व इो रमयत गावः। पषा । अया व जया स सजािम। रायोषण बला भवीः। ऊज पय िपमाना घत च। जीवो जीवीप वः सदयम। ौम य पिथवी च सहाताम। धाता सोमन सह वातन वायः। यजमानाय िवण दधात॥ १५॥ [[3-7-4-16]]

उ हि कलश चतिबलम। इडा दव मधमती सविवद म। तिदाी िजत सनतावत। तजमानममत दधात। कामध णो िह। इाय हिविरियम। अम या दवाना म। मनाणा पयो िहतम। ब धीाय दव । हमाायता पन ॥ १६॥

[[3-7-4-17]]

वो मन ः। पनदहाय कताम। य सतितरिस। य ा सतितमन सतनोिम। अदमिस िवव ा। यायािपदधाहम। अिरिरन पाण। याः पताः पिरशरत। अय पय सोम का। ा योिनमिपगत॥ १७॥ [[3-7-4-18]]

पणवः पिव म। सौः सोमाि िनिमतः। इमौ पण च दभ च। दवाना हशोधनौ। ातवषाय गोपाय। िवो ह िह रिस। उभावी उपणत। दवता उपवस म। अह ाानपवसािम। म गोपतय पशन॥ १८॥ आभत इम गािम पवाः पव पिरगािम सभापाला इ आिद तपत ससभता म सह पनात गिह नो िवपा दधात पनगत पशन॥ ४॥ याः परािदमामजिमह जा इह पशवोऽय िपतणामिः॥ [[3-7-5-1]]

दवा दवष परा मम। थमा ितीयष। ितीयातीयष।

Page 291: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 291 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िरकादशा इह माऽवत। इद शकय यिदद करोिम। आा करोान । इद किर भषजम। इद म िवभषजा। अिना ावत यवम। इदमह सनाया अभीय॥ १॥ [[3-7-5-2]]

मखमपोहािम। सय ो ितिवभािह। महत इियाय। आायता घतयोिनः। अिहाऽनमताम। खम चम। सप ा वसिवद म। पशना तजसा। अय जमिभघारयािम। ोन त सदन करोिम॥ २॥ [[3-7-5-3]]

घत धारया सशव क यािम। तिीदामत ितित। ीहीणा मध समनमानः। आः थभवन गोपाः। त उाित जिनता मतीनाम। य आा पशष िवः। दवाना िवामन यो िवत। आाोम घतवाि भा। दवा सविव यजमानाय म म। इरा भित पिथ रसो मोमीत॥ ३॥ [[3-7-5-4]]

दवा िपतर िपतरो दवाः। योऽहमि स सज। याि न तमरिम। म इ दम। पत ाम। तम। त मऽिपा। वायपोता। आिदोऽनाता। ौः िपता॥ ४॥ [[3-7-5-5]]

पिथवी माता। जापितब । य एवाि स सज। मा भमा सिवा मा ा िह िसषम। मा त तजोऽपमीत। भरतमरमनिष। अवदानािन त वदाािम। नम अ मा मा िह सीः। यदवदानािन तऽवन। िवलोमाकाषमान ॥ ५॥ [[3-7-5-6]]

आन ननत। त आायता पन । अायो यवमाात। आाधातािमदम। मा पाम य। श ििमद हिवः। मनना ा घतपदीम। िमावणसमीिरताम। दिणाधादसिभन। अवाकतोमखाम॥ ६॥

Page 292: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 292 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-7-5-7]]

इड भाग जष नः। िज गा िजावतः। ता भिवाण ाम। सवाानः सवगणाः। िप। ददतो म मा ािय। कवतो म मोपदसत। िदशा िरिस। िदशो म काम। का म िदश ॥ ७॥ [[3-7-5-8]]

दवी मानषी। अहोरा म कताम। अधमासा म काम। मासा म काम। ऋतवो म काम। सवरो म कताम। िरिस कता म। आशाना ाऽऽशापाल । चत अमत ः। इद भताः॥ ८॥ [[3-7-5-9]]

िवधम हिवषा वयम। भजता भागी भागम। माऽभागोऽभ। िनरभाग भजामः। अपि। ओषधीिज। िपाािह।

चतादव। िदवो विमरय। ाणानािमद हिवः॥ ९॥ [[3-7-5-10]]

सोाना सोमपीिथनाम। िनभो ा णः। नहाा णाि। समा बिहहिवषा घतन। समािदवसिभ स मि । सिमण िविभदविभरा म। िद नभो गत याहा । इाणीवािवधवा भयासम। अिदितिरव सपा। अिर ा गाहप॥ १०॥ [[3-7-5-11]]

उपिनषद सजााय। स पी पा सकतन गताम। य यौ धयावभताम। सजानानौ िवजहता मरातीः। िदिव ोितरजरमारभताम। दश त तनवो य यिया । ताः ीणात यजमानो घतन। नािरयो िशषमीडमानः। दवाना दऽिप यजमानोऽमतोऽभत। य वा दवा अकयन॥ ११॥ [[3-7-5-12]]

ऊज भाग शतत। एता त न ीणािन। तन ततम हहौ। अह दवाना सकतामि लोक।

Page 293: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 293 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ममदिम न िमथभवाित। अह नािरावनयजािम िवान। यदाािमो अदधाागधयम। अदारसवत दव सोम। अि मतो मडता नः। मा नो िवददिभ भामो अशिः॥ १२॥ [[3-7-5-13]]

मा नो िवदजना ा या। ऋषभ वािजन वयम। पणमास यजामह। स नो दोहता सवीय म। रायोष सहिण म। ाणाय सराधस। पणमासाय ाहा । अमावाा सभगा सशवा । धनिरव भय आायमाना। सा नो दोहता सवीय म। रायोष सहिण म। अपानाय सराधस। अमावााय ाहा । अिभणीिह पिरधिह विद म। जािम मा िहसीरमया शयाना। होतषदना हिरताः सवणा । िना इम यजमान ॥ १३॥ अभीय करोिम मीिता ऽऽन एकतोमखा म िदशोऽो हिवगाहपाकयशि सा नो दोहता सवीय स च॥ ५॥ [[3-7-6-1]]

पिरणीत पिरधािम। पिरिहतोऽियजमान भन। अपा रस ओषधीना सवण । िना इम यजमान स काम घा।

अमामिोक। भपत भवनपत। महतो भत पत। ाण ा वणीमह। अह भपितरह भवनपितः। अह महतो भत पित ॥ १॥ [[3-7-6-2]]

दवन सिवा सत आि किरािम। दवसिवतरत ा वणत। बहित द ाण म। तदह मनस वीिम। मनो गायिय। गायी िभ । िग। जगनभ । अनक प। पिः जापतय॥ २॥ [[3-7-6-3]]

जापितिव ो दव । िव दवा बहतय। बहितण। भभव सव। बहितदवाना ा। अह मनाणाम। बहत य गोपाय। इद त ह करोिम। यो वो दवारित चय म। मधावी िद मनसा तपी॥ ३॥ [[3-7-6-4]]

अतरित मानषीष।

Page 294: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 294 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

चतिशखडा यवितः सपशा । घततीका भवन म । मममाना महत सौभगाय। म ध यजमानाय कामान । भिमभा मिहमान पपोष। ततो दवी वधयत पया िस। यिया य िव च यि श च। ओषधीराप इह शरी। यो मा दा मनसा य वाचा॥ ४॥ [[3-7-6-5]]

यो णा कमणा ि दवाः। यः तन दयनता च। त वण िशरिछनि। ऊणाम थमान ोनम। दवो ज सदनाय बिहः। सवग लोक यज मान िह धिह। मा नाक प परम ोमन। चतिशखडा यवितः सपशा । घततीका वयनािन व। सा ीयमाणा महत सौभगाय॥ ५॥ [[3-7-6-6]]

सा म ध यजमानाय कामान । िशवा च म शमा चिध। ोना च म सषदा चिध। ऊज ती च म पयती चिध। इषमज म िप। तजो म िप। मोजो म िप। िवश पि म िप। आयरा म िप। जा पश िप॥ ६॥

[[3-7-6-7]]

अि उप भय इ म । अिवोभाय पिरधी धािम। धता धणो धरीयान। अिषा िस िनिरतो नदात। िविनि िवधतीा सपान। जातााता च जिनमाणाः। िवशो याा िवधमानान। अह ानाममोऽसािन दवाः। िवशो य नदमान अराित म। िव पाानममित मरायम॥ ७॥ [[3-7-6-8]]

सीदी दवी सकत लोक। धती ो िवधती धती। ाणािय धारयतम। जा मिय धारयतम। पशिय धारयतम। अय र उभय धता। धता याजानामतानयाजाना म। स दाधार सिमधो िवपाः। तिचो अासादयािम। आरोह पथो ज दवयानान॥ ८॥ [[3-7-6-9]]

यषयः थमजा य पराणाः। िहरयपाऽिजरा स ताा। वहािस मा सकता य लोकाः। अवाह बाध उपभता सपान । जातााता च जिनमाणाः। दोह य सघािमव धनम। अहमरो भयासम। अधर मपा ।

Page 295: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 295 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यो मा वाचा मनसा मरायः। दाऽरातीयादिभदासद॥ ९॥ [[3-7-6-10]]

इदम िचमधर वाया । अहमरो भयासम। अधर मप ा। ऋषभोऽिस शारः। घताचीना सनः। ियण नाा िय सदिस सीद। ोनो म सीद सषद पिथाम। थिय जया पशिभ सवग लोक। िदिव सीद पिथामिर। अहमरो भयासम॥ १०॥ [[3-7-6-11]]

अधर मपा । इय ाली घत पणा। अिपयाः शतधार उ । मातन शमणा दन। योऽिस सवत ितः। सवतो मा भत भिवयताम। शत म सािशष । सह म स सनता । इरावतीः पशमती । जापितरिस सव त ितः॥ ११॥ [[3-7-6-12]]

सवतो मा भत भिवयताम। शत म सािशष । सह म स सनता । इरावतीः पशमती । इदिमियममत वीय म।

अननाय पशवोऽिचिकन। तन दवा अवतोप माम। इहषमज यश सह ओज सनयम। त मिय यताम। यिथवीमचरिवम॥ १२॥ [[3-7-6-13]]

यनािसलिम जापितः। इद त मध वािजनीवत। यनोपिरादिधनोहम। दिध मा िधनोत। अय वदः पिथवीमिवत। गहा सत गहन गरष। स िवत यजमानाय लोकम। अि य भिरकमा करोत। अय यः समसदिवान। ऋचा साा यजषा दवतािभः॥ १३॥ [[3-7-6-14]]

तन लोकायवतो जयम। इ सममतमयाम। यो न कनीय इह कामया त। अि यजमानाय म म। अप तिमाी भवनादताम। अह जा वीरवत िवदय। अ वाजिजत। वाज ा सिर म। वाज ज म। वािजन वाजिजतम॥ १४॥ [[3-7-6-15]]

वाजिजाय समा ि। अिमादमा ाय।

Page 296: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 296 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

उपतो ौः िपता। उप मा ौः िपता यताम। अिराी ात। आयष वचस। जीवा पयाय। उपता पिथवी माता। उप मा माता पिथवी यताम। अिराी ात॥ १५॥ [[3-7-6-16]]

आयष वचस। जीवा पयाय। मनो ोितजषतामा म। िवि य सिमम दधात। बहितनतािमम न । िव दवा इह मादयाम। य त अ आवािम। अह वा ििपतरन । जा च त मल च। नीचदवा िनवत॥ १६॥ [[3-7-6-17]]

अ यो नो ऽिभदासित। समानो य िन । इव ायतः। मा तोिष िकचन। यो मा ि जातवदः। य चाह ि य माम। सवा ान सदह। यााह ि य च माम। अ वाजिजत। वाज ा ससवा सम॥ १७॥

[[3-7-6-18]]

वाज िजिगवासम। वािजन वाजिजतम। वाजिजाय समा ि। अिमादमााय। विदबिहः त हिवः। इः पिरधय च। आ य ऋचो यज । याा वषाराः। स म सनतयो नमाम। इसनहन त॥ १८॥ [[3-7-6-19]]

िदवः खीलोऽवततः। पिथा अितः। तना सहकाडन। िष शोचयामिस। िष ब शोचत। ओषध मो अह शचम। य नम य। नमो नम त य। िशवन म सित। ोनन म सित॥ १९॥ [[3-7-6-20]]

सभतन म सित। वचसन म सित। यिमन सित। उप त य नम । उप त नम । उप त नम । िली ियमाणानाम। यो ो अविशत।

Page 297: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 297 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

रसा भागधयम। आपवहतािदतः॥ २०॥ [[3-7-6-21]]

उखल मसल य शप । आिशष षिद यपाल । अवषो िवष सयजािम। िव दवा हिविरद जषाम। य या िवष सि बीः। अौ ताः सवा िा सता जहोिम। उ िममहः। सपा अनीनशः। िदवनािता जिह। िनोचधरािध॥ २१॥ [[3-7-6-22]]

उ िव नो भज। िपता पो यथा । दीघाय हिशष। त नो दिह सय। उ िममहः। आरोहरा िदव म। ोग मम सय। हिर माण च नाशय। शकष म हिरमाण म। रोपणाकास दिस॥ २२॥ [[3-7-6-23]]

अथो हािरवष म। हिरमाण िनदिस। उदगादयमािदः। िवन सहसा सह। िष मम रयन ।

मो अह िषतो रधम। यो न शपादशपतः। य न शपत शपात। उषा त िन। सव पाप समहताम॥ २३॥ [[3-7-6-24]]

यो न सपो यो रण । मतऽिभदासित दवाः। इव ायतः। मा तोिष िकन। अवस परापत। शरो सिशतः। गािमािवश। मषा कचनोि षः॥ २४॥ पित जापतय तपी वाचा सौभगाय पश िप राय दवयानानऽिरऽहमरो भयास जापितरिस सवत तः िव दवतािभवाजिजत पिथवी यतामिराी ाइत ससवा स त ोनन म सिततः किध दहतामौ च॥ ६॥ [[3-7-7-1]]

सद पय। िवधतिरद पय। नाकद पय। रमित पिना। ऋत विषम। अमता यााः। सय विरो अिभिवभाित। अन ावापिथवी दवप। दीाऽिस तप सो योिन। तपोऽिस णो योिन ॥ १॥

Page 298: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 298 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-7-7-2]]

ािस योिन । मत योिन । ऋतमिस भरारभ ा मनसा। दीा तपसा। िव भवनािधपीम। सव कामा यजमान स। वात ाण मनसाऽारभामह। जापित यो भवन गोपाः। स नो मोायता पा हसः॥ २॥ [[3-7-7-3]]

ोजीवा जरामशीमिह। इ शार गाय प। ता त यनि। इ शार िभ प। ता त यनि। इ शार जगत प । ता त यनि। इ शारानभ प। ता त यनि। इ शार पि प॥ ३॥ [[3-7-7-4]]

ता त यनि। आऽह दीामहमत पी म। गायण छसा णा च। ऋत सऽधािय। समतऽधािय। ऋत च म स चाभताम। ोितरभव सवरगमम। सवग लोक नाक पम। िवपमगमम।

पिथवी दीा॥ ४॥ [[3-7-7-5]]

तयाऽिदया दीितः। ययाऽिदया दीितः। तया ा दीया दीयािम। अिर दी ा। तया वायदया दीितः। यया वायदया दीितः। तया ा दीया दीयािम। ौदा। तयाऽऽिदो दीया दीितः। ययाऽऽिदो दीया दीितः॥ ५॥ [[3-7-7-6]]

तया ा दीया दीयािम। िदशो दीा। तया चमा दीया दीितः। यया चमा दीया दीितः। तया ा दीया दीयािम। आपो दीा। तया वणो राजा दीया दीितः। यया वणो राजा दीया दीितः। तया ा दीया दीयािम। ओषधयो दीा॥ ६॥ [[3-7-7-7]]

तया सोमो राजा दीया दीितः। यया सोमो राजा दीया दीितः। तया ा दीया दीयािम। वादीा। तया ाणो दीया दीितः। यया ाणो दीया दीितः।

Page 299: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 299 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तया ा दीया दीयािम। पिथवी ा दीमाणमन दी ताम। अिर ा दीमाणमन दीताम। ौा दीमाणमन दीताम॥ ७॥ [[3-7-7-8]]

िदशा दीमाणमन दीाम। आपा दीमाणमन दीाम। ओषधया दीमाणमन दीाम। वाा दीमाणमन दी ताम। ऋचा दीमाणमन दीाम। सामािन ा दीमाणमन दीाम। यजिष ा दीमाणमन दीाम। अह राि। किष वि। ििषापिचित॥ ८॥ [[3-7-7-9]]

आपौषधय। ऊ सनता च। ताा दीमाणमन दीाम। द दिपतह सीद। दवाना सो महत रणाय। ासनवा सिवश। िपतविध सनव आसशव । िशवो मा िशवमािवश। स म आा। ा म िितः॥ ९॥ [[3-7-7-10]]

तपो म िता। सिवत सता मा िदशो दीय। समि।

अह दि मदिस मतत। ममािस योिनव योिनरि। ममव सह हा। पः िप लोककातवदः। आजानः सतीकः परा त। अ ा योिनमासीद साा। अिध अरिन॥ १०॥ [[3-7-7-11]]

िव दवा यजमान सीदत। एकिमष िवाऽत। ऊज िवाऽत। ीिण ताय िवाऽत। चािर मायो भवाय िवाऽत। प पशो िवाऽ त। षायोषाय िवाऽत। स सो होा ो िवाऽत। सखायः सपदा अभम। स त गमयम॥ ११॥ [[3-7-7-12]]

सा मा योषम। सा मा यो ाः। साऽिस सय। ता पिथवी पाद । साऽिस सय। ताऽिर पाद । साऽिस सय। ता ौः पाद । साऽिस सय। ता िदश पाद॥ १२॥ [[3-7-7-13]]

Page 300: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 300 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

परोरजा पमः पाद । सा न इषमज ध। तज इियम। वचसमा म। िविमम ा पयतीम। दवाना धन सघामनपरीम। इ सोम िपबत। मो अ नः। इमा नराः कणत विदम। वसमती वतीमािदवतीम॥ १३॥ [[3-7-7-14]]

विवः। नाभा पिथाः। यथाऽय यजमानो न िरत। दव सिवतः सव। चतिशखडा यवितः सपशा । घततीका भवन म । ता सपणाविध यौ िनिवौ। तयोदवानामिध भागधय म। अप ज भय नद। अप चािण वतय। गह सोम गतम। न वा उवतियस न िरिस। दवा इदिष पिथिभ सगिभ । य यि सकतो नािप त । त ा दवः सिवता दधात॥ १४॥ णो योिनर हसः पि प दीा ययाऽऽिदो दीया दीितया ा दीया दीयाोषधयो दी ा दीमाणमन दीतामपिचितािितरिमय िदश पाद आिदवत वतय प च॥ ७॥ [[3-7-8-1]]

यद पार रजसः। श ोितरजायत। त पषदित िष । अ वानर ाहा । याीषाऽवािशाः। ततो नो अभय किध। जा सवा ो मड। नमो ाय मीढष । याीषा षदः। ततो नो अभय किध॥ १॥ [[3-7-8-2]]

जा सवा ो मड। नमो ाय मीढष । उ ित ितित मा िरषः। मम य यजमान च रीिरषः। सवग लोक यजमान िह धिह। श न एिध िपद श चतद। याीषाऽविपाः पलाियाः समा ाः। ततो नो अभय किध। जा सवा ो मड। नमो ाय मीढष ॥ २॥ [[3-7-8-3]]

य इदमक । त नम । त ाहा । न वा उ वतियस। आशाना ा िवा आशा। य िह ऋियौ । इाी चतन च। तात ततम। अत त च। त चात च।

Page 301: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 301 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अत त च। इाी अ सोम। वीत िपबत जषथा म। मा यजमान तमो िवदत। मिजो मो इमाः जाः। मा यः सोमिमम िपबा त। ससमभय कतम॥ ३॥ किध मीढषऽत च स च॥ ८॥ [[3-7-9-1]]

अनागसा वयम। इण िषता उप। वाय अ शभः। िम अ शभः। वण अ शभः। अपा या ऋत गभाः। भवन गोपा यना अितथयः। पवताना ककभः यतो नपातारः। वन यत। घोषणामीवा ातयत॥ १॥ [[3-7-9-2]]

याः वहत। दवा ावाण इिर इवािदषः। ऐमचवः परमा परावत। आऽाधात। ओरोरिरात। आ सभतमसषवः। वचस म आसषवः। समर रा विधषः। अपहत । वा ा मन िणीताम॥ २॥

[[3-7-9-3]]

ाण ाऽपान ीणीताम। च ा ो च ीणीताम। द ा बल च ीणीताम। ओज ा सह ीणीताम। आय ा जरा च ीणीताम। आा च ा तन ीणीताम। तोऽिस त कतः। ताय ा ता। यिममावण यमाः। य िममायम समाः॥ ३॥ [[3-7-9-4]]

यो दवाना दवतमपोजाः। त ा ता। मिय िदिय महत। मिय दो मिय त । मिय धािय सवीय म। िशघम िवभात म। आका मनसा सह। िवराजा ोितषा सह। यन पयसा सह। त दोहमशीमिह॥ ४॥ [[3-7-9-5]]

त समशीमिह। त भमशीमिह। वाजषाणा सोम तत। िमो जनासिम। या जातः परो अो अि। य आिववश भवनािन िवा । जापितः जया सिवदानः। ीिण ोतीिष सचत स षोडशी।

Page 302: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 302 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एष ा य ऋिय । इो नाम तो गण॥ ५॥ [[3-7-9-6]]

त मह िवदथ श िसष हरी। य ऋिय त व। वनषो हयत मद म। इो नाम घत न यः। हिरिभा सचत। तो गण आ ा िवश। हिरवपस िगर । इािधपत ऽिधपित दवानामिस। अिधपित माम। आय वच मनष क॥ ६॥ [[3-7-9-7]]

इ साण राजा । तौ त भ चतर एतम। तयोरन भ भयािम। वाजषाणा सोम तत। जापितिवकमा । त मनो दव यन राासम। अथ गा अ जिहतः। अवसानपतऽवसान म िव। नमो ाय वाोतय। आयन िववण॥ ७॥ [[3-7-9-8]]

उान यरायण। आवतन िववतन। यो गोपायित त व। यापािमातीाि। यम बिलना चरािम।

इहव स ित तातयामः। जीवा जीवो िनहराम एनत। अनणा अिनणाः परिन। ततीय लोक अनणाः ाम। य दवयाना उत िपतयाणा ॥ ८॥ [[3-7-9-9]]

सवा थो अनणा आीयम। इदमनः योऽवसानमाग। िशव नो ावापिथवी उभ इम। गोमनवदवजत। सवीरा वीररन सचरम। अकः पिव रजसो िवमान । पनाित दवाना भवनािन िवा । ावापिथवी पयसा सिवदान। घत हात अमत पीन। पिवमक रजसो िवमान । पनाित दवाना भवनािन िवा । सवितयशो महत। अशीमिह गाधमत िताम॥ ९॥ चातयत ीणीता समारशीमिह गण क िववण िपतयाणा अक रजसो िवमानाीिण च॥ ९॥ [[3-7-10-1]]

उदाीिवता िमो अयमा। सवानिमानवधीगन। बह मामकरीरवम। रथर य ाहा पिथाम। वामद य ाहाऽिर। बहित य ाहा िदिव। बहता ोपोिम। आ ा दद यशस वीयाय च। अािया यय दधाथिय पय । य ो य उदषः॥ १॥

Page 303: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 303 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-7-10-2]]

द कतिव भवनमािववश। स न पािर ाहा । अन मा सव योऽयमत। िव दवा मत सामाकः। आियछािस िनिवदो यज िष। अ पिथ यिय म। जापतवतिनमनवत। अन वीररनरााम गोिभ । अरन सव पः। अन जयाऽिियण॥ २॥ [[3-7-10-3]]

दवा नो यमजधा नय। ित ित ितािम रा। ष ितितािम गोष। ित जाया ितितािम भ । िवमाऽिभवावध। तदामिधितम। िदव च िवकमण। पिथ चाकर नमः। अाौः पिथवीम। अानषभो यवा गाः॥ ३॥ [[3-7-10-4]]

मा िवा भवना। ो यः जनयत। अानजिन ाजिन। आाायत वषा । ाजिनषीमिह। य दवा यषािमद भागधय बभव। यषा याजा उतानयाजाः।

इो वणराजः। अिहो तो दव ाहा। उत ा नो िदवा मितः॥ ४॥ [[3-7-10-5]]

अिदिताऽऽगमत। सा शाची मयरत। अप िध । उत ा दा िभषजा । श नरतो अिना । ययातामप । अप िध । शमिरििभरत। श नपत सय । श वातो वारपाः॥ ५॥ [[3-7-10-6]]

अप िध । तिदद न िविचकत िवान। यतः पनरित जीवान। िववन रथवत। जीवो गभ न मतः स जीवात। िपपीषत। िवािन िवष भर। अरगमाय जमव। अपान नर । इिरमवागात। इोिरोऽपात। त त इिवपीत मधमतः। उपतोपतो भयािम॥ ६॥ उदष इियण गा मितररपा अगाीिण च॥ १०॥ [[3-7-11-1]]

Page 304: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 304 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िता मनसो वाचः। याना हिवषामा। अितिर कमणो य हीनम। यः पवािण ितरित कयन । ाहाकताऽऽितरत दवान। आािवतमाािवतम। वषतमन च य। अितिर कमणो य हीनम। यः पवािण ितरित क यन । ाहाकताऽऽितरत दवान॥ १॥ [[3-7-11-2]]

यो दवा अितपादयािन। वाचािचयत दव हडनम। अरायो अा अिभनायत । अातिधतन। तत म आप तायत पन । ािदा धीितचथाय शत। अय सम उत िवभषजः। ाहाकत समततभवः। उय तमसिर। उ िचम॥ २॥ [[3-7-11-3]]

इम म वण ता यािम। नो अ स नो अ। म अयािस जापत। इम जीव पिरिध दधािम। मषा न गादपरो अधमतम। शत जीव शरद पचीः। ितरो म दधता पवतन। इ ाहा वषडिन ाहा। भषज िर ाहा िन ाहा । दौरा ाहा दवी न ाहा॥ ३॥

[[3-7-11-4]]

ऋ ाहा सम ाहा । यत इ भयामह। ततो नो अभय किध। मघविध तव त ऊतय । िव िषो िव मधो जिह। िदा िवशित । वहा िवमधो वशी। वष पर एत नः। िदा अभयकरः। आिभगिभयदतो न ऊनम॥ ४॥ [[3-7-11-5]]

आायय हिरवो वधमानः। यदा ोतो मिह गोा जािस। भियभाजो अध त ाम। अनाात यदाातम। य ियत िमथ। अ तद कय। िह व यथातथम। पषसिमतो यः। यः पषस िमतः। अ तद कय। िह व यथातथम। याका मनसा दीनदा न। य मत मतासः। अिोता तिविजानन। यिजो दवा ऋतशो यजाित॥ ५॥ दवा ि तन ाहोन पषसिमतोऽ तद कय प च॥ ११॥ [[3-7-12-1]]

Page 305: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 305 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यवा दवहडनम। दवासकमा वयम। आिदााा मत। ऋततन मामत। दवा जीवनकाा यत। वाचाऽनतमिदम। अिमा तादनसः। गाहप मत। िरता यािन चकम। करोत मामनन सम॥ १॥ [[3-7-12-2]]

ऋतन ावापिथवी। ऋतन सरित। ऋताा मता हसः। यदकतमािरम। सजातश सात वा जािमश सात। ायस शसात वा कनीयसः। अनाात दवकत यदन । तामाजातवदो ममिध। याचा यनसा। बाामामीवा म॥ २॥ [[3-7-12-3]]

िशयदनत चकमा वयम। अिमा तादनसः। याा चकर िकिषािण। अाणा वमपिजमानः। रपया च राभ। तारसावनदामणािन। अदीण यदह चकार। याऽदाजगारा जन ः। अिमा तादनसः। यिय माता गभ सित॥ ३॥

[[3-7-12-4]]

एनकार यिता। अिमा तादनसः। यदा िपपष मातर िपतर म। पः मिदतो धयन । अिहिसतौ िपतरौ मया तत। तद अनणो भवािम। यदिर पिथवीमत ाम। यातर िपतर वा िजिह िसम। अिगमा तादनसः। यदाशसा िनशसा यराशसा ॥ ४॥ [[3-7-12-5]]

यदनकमा नतन यराणम। अिमा तादनसः। अितामािम िरत यद न। जहािम िर परम सध । य यि सकतो नािप त । तमारोहािम सकता न लोकम। ित दवा अमजततदन । ित एतनष मामज। ततो मा यिद िकिचदानश। अिमा तादनसः॥ ५॥ [[3-7-12-6]]

गाहप मत। िरता यािन चकम। करोत मामननस म। िदिव जाता अ जाताः। या जाता ओषधीः। अथो या अिजा आप । ता न शत शनीः।

Page 306: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 306 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यदापो न िरत चराम। या िदवा नतन यराणम। िहरयवणात उनीत नः। इम म वण ता यािम। नो अ स नो अ। म अयाऽिस॥ ६॥ अननसमिवा सित पराशसाऽऽनशऽिमा तादनसः पनीत नीिण च॥ १२॥ यवा गाहपो या ा यिय माता यदािपपष यदिर यदाशसाऽितामािम ित दवा िदिव जाता अ जाता यदाप इम म वण त यािम नो अ स नो अ म अयाऽिस॥ [[3-7-13-1]]

य ाणा िचिः सोम राजन। ियायािन िधता प िष। तधानोत वधय। अनागसो अधिमयम। य ावा बातो अचवः। नरो य दिणन। त आायता त। िनायता दव सोम। य च िबिभय योिन म। यदाानातो वनिस ना ॥ १॥ [[3-7-13-2]]

या तोम गम नः। सा न सधाऽसरम ोमन। अहारीर पयसा सम। अो ऽो भवित वण अ। तियमपताव ः। आ नो भज सदिस िवप। नचा सोम उत शग। मा नो िवहासीिर आवणानः।

अनागानवो वावधानः। आ नो प वहत जायमानः॥ २॥ [[3-7-13-3]]

उपरि जो घतन। ियायािन तव वधयीः। त त सोम नम इष। उप मा राजकत य। साणापानाा सम चषा म। स ोण ग सोम राजन। य आित शम त अ। जानीता सगमन पथीनाम। एत जानीतारम ोमन। वका सधा िवद पम॥ ३॥ [[3-7-13-4]]

यदा गािथिभदवयान । इापत कणतादािवर। अिरो राजगदः परिह। नम अ चस रघयत। नाकमारोह सह यजमानन। सय गतारम ोमन। अभवः सिवता वो न न । इदानीम उपवाो निभ । िव यो रा भजित मानव । नो अ िवण यथा दधत। उप नो िमावणािवहावतम। अादी ाथािमह न सखाया। आिदाना िसितहितः। उा शतापाा घ िवषा पिर णो वण। आाय स त॥ ४॥ ना जायमानोऽ दध च॥ १३॥

Page 307: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 307 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-7-14-1]]

यिदी मनसा य वाचा। या ाणषा य ोण। यतसा िमथननााना । अो लोका दिधर तज इियम। शा दीाय तपसो िवमोचनीः। आपो िवमोीमिय तज इियम। यचा साा यजषा। पशना चमिवषा िददी। योिभरोषधीिभवनतौ । अो लोका दिधर तज इियम॥ १॥ [[3-7-14-2]]

शा दीाय तपसो िवमोचनीः। आपो िवमोीमिय तज इियम। यन यन म। यन ाी जापित सोमो वणो यन राजा । िव दवा ऋषयो यन ाणाः। अो लोका दिधर तज इियम। शा दीाय तपसो िवमोचनीः। आपो िवमोीमिय तज इियम। अपा पमोषधीना रस। सोम िय धाम॥ २॥ [[3-7-14-3]]

अः ियतम हिवः ाहा । अपा पम ोषधीना रस। सोम िय धाम। इ ियतम हिवः ाहा । अपा पमोषधीना रस। सोम िय धाम। िवषा दवाना ियतम हिवः ाहा । वय सोम त तव।

मननष िपतः। जावो अशीमिह॥ ३॥ [[3-7-14-4]]

दव िपत ाहा। सो िपत ाहा। क िपत ाहा। दवास इह मादयम। सोास इह मादयम। कास इह मादयम। अनिरताः िपतर सोाः सोमपीथात। अपत मरमत न आगन । वव तो नो अभय कणोत। पण वनतिरव॥ ४॥ [[3-7-14-5]]

अिभ न शीयता रियः। सचता न शचीपित। पर मो अनपरिह पा म। य इतरो दवयाना त। चत वत त वीिम। मा न जा रीिरषो मोत वीरान। इदम न योऽवसानमाग। योिजनिजदिजत। पण वनतिरव। अिभ न शीयता रियः। सचता न शचीपित॥ ५॥ वनतावो लोका दिधर तज इिय धामाशीमहीवािभ न शीयता रियरक च॥ १४॥ सवािणन िव व याः परा वा दवष पिर णीत सद यद पारऽनागस उदाी िता यवा य ाणा यिदी चतदश॥ १४॥ सवाितमव यामवााित ताना पणवः सोानामिन यऽ यो नो ोजी वाः परोरजा

Page 308: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 308 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तमह िता गाहपि शरशतम॥ १३०॥

Page 309: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 309 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 8 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-8-1-1]]

साहया यजत। इमा जनता सगानीित। ादशारी रशना भवित। ादश मासा सवरः। सवरमवाव। मौी भवित। ऊव मा । ऊजमवाव। िचा न भवित। िच वा एतम॥ १॥ [[3-8-1-2]]

यदमधः सम। पयनाम दवयजनमव ित। पयामव तन कीितमिभजयित। अपदातीनिज समावहा सयाया । सवग लोक सम। कशम वपत। नखािन िनकत। दतो धावत। ाित। अहत वास पिरध। पानोऽपह। वाच योपवसित। स वग लोक ग । राि जागरय आसत। सवग लोक सम॥ २॥ कम ध प च॥ १॥

[[3-8-2-1]]

चत आपो भवि। चतशफो वा अ ाजापः सम॥ ता िदः समाभता भवि। िद वा आप । अ वा आप। अो वा अ जायत। यदवाोऽ जायत। तदव। तास ौदन पचित। रत एव तधाित॥ १॥ [[3-8-2-2]]

चतशरावो भवित। िदव ितितित। उभयतो ौ भवतः। उभयत एवािच दधाित। उरित ताय। सिपा वित माय। चार आषयाः ाि। िदशामव ोितिष जहोित। चािर िहरयािन ददाित। िदशामव ोती व॥ २॥ [[3-8-2-3]]

यदामित। तिशना नि। जापितवा ओदनः। रत आ म। यदा रशना नि। जापितमव रतसा समधयित। दभमयी रशना भवित।

Page 310: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 310 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

ब वा एष कचरोऽममपगित। यद। पिव व दभाः॥ ३॥ [[3-8-2-4]]

यभमयी रशणा भवित। पनावन म। पतमन ममालभत। अ वा आ ल मिहमोदामत। स महिज ािवशत। तहिजा महिम। यहिजः ाि। मिहमानमवािधित। अ वा आल रत उदामत। तवण िहरयमभवत। यवण िहरय ददाित। रत ए व तधाित। ओदन ददाित। रतो वा ओदनः। रतो िहरयम। रतसवाितो दधाित॥ ४॥ दधाित दभा अभव॥ २॥ [[3-8-3-1]]

यो व ण दव जापतयऽितोा म बाित। आ दवता ो वत। पापीयावित। यः ितो। न दवता आवत। वसीयावित॥ यदाह। म भािम दव जापतय तन राासिमित।

व ा। ण एव दव जापतय ितोा म बाित॥ १॥ [[3-8-3-2]]

न दवता आवत। वसीयावित। दव ा सिवतः सव इित रशनामाद स । अिनो बाािमाह। अिनौ िह दवानामय आा म। पो हा ािमाह य । वा एत । यदयजण ियत । इमामगशनामतिधवदित यज। य सम॥ २॥ [[3-8-3-3]]

तदाः। ादशारी रशना कता ३ योदशारी ३िरित। ऋषभो वा एष ऋतनाम। यवरः। त योदशो मासो िवप म। ऋषभ एष याना म। यदमधः। यथा वा ऋषभ िवप म। एवमत िवप म। योदशमरि रशनायामपादधाित॥ ३॥ [[3-8-3-4]]

यथषभ िवप सरोित। तागव तत। पव आयिष िवदथष काह। आयरवािधाित ।

Page 311: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 311 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तया दवाः सतमाबभविराह। भितमवोपावतत। ऋत साम रमारपीाह। स वा ऋतम। सनवनमतनारभत। अिभधा असीाह॥ ४॥ [[3-8-3-5]]

तादमधयाजी सवािण भतािभभवित। भवनमसीाह। भमानमवोपित। याऽसीाह। यारमवन करोित। धताऽसीाह। धतारमवन करोित। सोऽि व ानरिमाह। अाववन वानर जहोित। सथसिमाह॥ ५॥ [[3-8-3-6]]

जयवन पशिभ थयित। ाहाकत इाह। होम एवाषः। पिथ ािमाह। अामवन ितापयित। या रााऽिस यमनो धताऽिस धण इाह। पमवातिहमान ाच। क ा माय ा र ा पोषाय ाह। आिशषमवतामाशा । गा ा दव इाह । दव एवन गा करोित। ाहा ा जापतय इाह। ाजापो वा अ । या एव दवताया आलत ।

तयवन समधयित॥ ६॥ बाित समा उपादधासीाह सथसिमाह दव इाह प च॥ ३॥ [[3-8-4-1]]

यः िपतरनजाया पः। स परा यित। यो मातरनजाया पः। स पायित। िवमवाा ाान िववहतः। यो अव िजघा सित तममीित वण इित ान चतर सौित। परो मत परः ित शनतर हि। व व पाा ातः। पाानमवा ात हि। सक मसल भवित॥ १॥ [[3-8-4-2]]

कम कमवा साधयित। पौलयो हि। प ा व दवाः शच दधः। शचवा शच हि। पाा वा एतमीती ाः। योऽमधन यजत इित। अाधदमपा ित। वी वा अ ाजापः। वणव पाान ातमवामित। दिणाऽपावयित॥ २॥ [[3-8-4-3]]

पाानमवाामलमपावयित। ऐषीक उहो भवित। आयवा इषीका ।

Page 312: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 312 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

आयरवािधित। अमत वा इषीका । अमतमवािधित। वतसशाखोपसबा भवित। अयोिनवा अ । अजो वतसः। ादवन योनिनिममीत। परा महित। परादवाितीमत दधाित। अह च च वहिित ा यजमान ह गाित। एव सदधाित। अिभ भरधिययजमान वाचयिभिज॥ ३॥ भवित ावयित िममीत प च॥ ४॥ [[3-8-5-1]]

चार ऋिज समि। आ एवन चतसो िदोऽिभसमीरयि। शतन राजपः सहायः। परा िोित। अननान मना। अय राजा व वािदित। रा वा अयः। राजपः। रानवा ि दधाित। शतनाराजिभः सह ा॥ १॥ [[3-8-5-2]]

दिणत उदिोित। अननान मना। अय राजाऽितधो ऽिित। बल व ा। बलमराजोः। बलनवािल दधाित।

शतन सता मिणिभ सह होता । पाािोित। अननान मना। अय राजाऽ िवशः॥ २॥ [[3-8-5-3]]

बव बाय बजािवकाय । बीिहयवाय बमाषितलाय । बिहरयाय बहिकाय। बदासपषा य रियम पिम। बरायोषाय राजाऽिित। भमा व होता । भमा सतामय । भवािमान दधाित। शतन सहीतिभ सहोाता। उरतो दिणा ितोित॥ ३॥ [[3-8-5-4]]

अननान म ना। अय राजा सवमायरिित। आयवा उाता। आय सहीतार। आयषवािायदधाित। शत शत भवि। शताय पषः शतियः। आयविय ितितित। चत शता भवि। चतो िदश। िदव ितितित॥ ४॥ ा िवश उिित िदश एक च॥ ५॥ [[3-8-6-1]]

यथा व हिवषो गहीत ित।

Page 313: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 313 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एव वा एतद ित। यिमनालमजि। योा अाह। सवतमवन करोाय। अ िह तत। यत ित। सहमाह। सहसिमतः सवग लोकः। सवग लोकािभिज॥ १॥ [[3-8-6-2]]

यिरिमता अनयात। पिरिमतमवीत। अपिरिमता अाह। अपिरिमतः सवग लोकः। सवग लोक सम। ोा जहोित । या एव वा आप । ता अव। अा जहोित। इय वा अिव ानरः॥ २॥ [[3-8-6-3]]

अामवना ितापयित। उवाच ह जापितः। ोास वा अहममध सापयािम। तन तत सितन चरामीित। अय ाहाह। अ य एवन जहोित। सोमाय ाहाह। सोमायवन जहोित। सिव ाहाह। सिव एवन जहोित॥ ३॥

[[3-8-6-4]]

सर ाहाह। सरा एवन जहोित। प ाहाह। प एवन जहोित। बहतय ाहाह। बहतय एवन जहोित। अपा मोदाय ाहाह। अ एवन जहोित। वायव ाहाह। वायव एवन जहोित॥ ४॥ [[3-8-6-5]]

िमाय ाहाह। िमायवन जहोित। वणाय ाहाह। वणायवन जहोित॥ एता एवन दवता ो जहोित। दश दश सपाद जहोित। दशारा िवराट। अ िवराट। िवराजवाामव। वा एषो ऽाोकावत। यः पराचीरातीजहोित। पन पनरावत जहोित। अिव लोक ितितित। एता ह वाव सो ऽमध सिितमवाचााय। अ िह तत। य स ित ित॥ ५॥ अिभिज वानरः सिव एवन जहोित वायव एवन जहोित वत ष॥ ६॥ [[3-8-7-1]]

Page 314: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 314 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

जापतय ा ज ोामीित परा िोित। जापितव दवानामादो वीयावान। अामवािीय दधाित। ताद पशनामादो वीयावमः॥ इािा ित दिणतः। इाी व दवानामोिजौ बिलौ। ओज एवािल दधाित। ताद पशनामोिजो बिलः। वायव ित पात। वायव दवानामाशः सारसािरतमः॥ १॥ [[3-8-7-2]]

जवमवािधाित। ताद पशनामाशः सारसािरतमः। िवा दव इरतः। िव व दवा दवाना यश ितमाः। यश एवािधाित। ताद पशना यशितमः। दवधा त। दवा व दवानामपिचततमाः। अपिचितमवािधाित। ताद पशनामपिचततमः॥ २॥ [[3-8-7-3]]

सवा दव इपिरात। सव व दवा ििषमो हरिन । ििषमवािरो दधाित। ताद पशना ििषमारितमः। िदव ाऽिराय ा पिथ ाह। ए एवन लोक ोित। सत ाऽसत ाऽौषधीा िव ा भत इाह। तादमधयािजन सवािण भतापजीवि। वािदनो वदि।

याजापोऽ । अथ कादनमाो दवताोऽिप ोतीित। अ व सवा दवता अायाः। त यिा भत इित ो ित। दवता एवािायातयित। ताद सवा दवता अायाः॥ ३॥ सारसािरतमोपिचततमः ाजापोऽ प च॥ ७॥ [[3-8-8-1]]

यथा व हिवषो गहीत ित। एव वा एतद ित। योितमनालमजि । यदचिरतािन जहोित। सवतमवन करोाय। अ िह तत। यत ित। काराय ाहकताय ाहाह। एतािन वा अचिरतािन। चिरतरवन समधयित॥ १॥ [[3-8-8-2]]

तदाः। अनातयो वा अचिरतािन । नता होता इित। अथो खाः। होता एव। अ वावव िवानमध सापयित। यदचिरतािन जहोित। ताोता इित। बिहधा वा एनमतदायतनाधाित। ातम जनयित॥ २॥ [[3-8-8-3]]

Page 315: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 315 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यानायतन ऽारा तीजहोित। सािविया इा परा िकत । आहवनीय ऽचिरतािन जहोित। आयतन एवाातीजहोित। ना ात जनयित। तदाः। यमख यमख होता । य । सवग लोकानाा इित। अथो खाः। [[3-8-8-4]]

यमख यमख जयात। पशिभयजमान धयत। अव सवगाोकात। पापीयाािदित। सकदव होता । न यजमान पशिभधयित। अिभ सवग लोक जयित। न पापीयावित। अा चािरशतमपािण जहोित। अाचािर शदरा जगती। जागतोऽ ाजापः सम। एकमितिर जहोित। तादक जाधकः॥ ४॥ अधयित जनयित खाजगती ीिण च॥ ८॥ [[3-8-9-1]]

िवभमाा भः िपा ह। इय व माता। असौ िपता। आामवन पिरददाित। अोऽिस हयोऽसीाह। शावनमतत।

तािाः जा जाय। अोऽसीाह। ताद सवा शनऽित। ताद सवषा पशना गित॥ १॥ [[3-8-9-2]]

यश माोित। य एव वद। नरोऽवाऽिस सिरिस वासीाह। पमवातिहमान ाच। ययनामाऽसीाह। एता अ िय नामधय म। ियणवन नामधयनािभवदित। तादािमौ सग । नाा चयत। िममव भवतः॥ २॥ [[3-8-9-3]]

आिदाना पाऽिहीाह। आिदानवन गमयित। अय ाहा ाह ािािमित पवहोमाहोित। पव एव िष ातमितामित। भरिस भव ा भा य ा भिवत जित सवाय। दवा आशापाला एत दवोऽ मधाय ोित गोपायताह। शत व ता राजपा दवा आशापालाः। त एवन पिरददाित। ईरो वा अ म परा परावत गो । इह धित ाहह िवधित ाहह रि ाहह रमित ाहित चतष प जहोित॥ ३॥ [[3-8-9-4]]

Page 316: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 316 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एता वा अ बनम। तािभरवन बाित। ताद मो बनमागित। ताद मो बन न जहाित। रा वा अमधः। रा ख वा एत ाय। यऽ म रि। तषा य उच गि। राादव त रा गि। अथ य उच न गि॥ राादव त वि। परा वा एष िसत। योऽबलोऽमधन यजत। यदिमा अ िवरन । हता यः। चत शता रि। याघाताय। अथामानीय ोयः। सव तत ायििः॥ ४॥ गित भवत प जहोित न गि नव च॥ ९॥ [[3-8-10-1]]

जापितरकामयतामधन यजयित । स तपोऽतत। त तपान। सानो दवता उदामन। सा दीाऽभवत। स एतािन वदवापयत। ताजहोत। तव स दीामवा। यदवािन जहोित। दीामव तयजमानोऽव॥ १॥ [[3-8-10-2]]

स जहोित। स िह ता दवता उदामन। अह जहोित। अहमव दीामव। ीिण वदवािन जहोित। चायहणािन। स सप। स व शीषया ाणाः। ाणा दीा। ाणरव ाणाीामव॥ २॥ [[3-8-10-3]]

एकिवशित वदवािन जहोित। एकिवशितव दवलोकाः। ादश मासा पतव । य इम लोकाः। असावािद एकिव शः। एष सवग लोकः। त म। सा ीः। त िवप म। तारामत॥ ३॥ [[3-8-10-4]]

िशतमौहणािन जहोित। िशदरा िवराट। अ िवराट। िवराजवाामव। धा िवभ दवता जहोित। ावतो व दवाः। ावत इम लोकाः। एषा लोकानामा । एषा लोकाना । अप वा एता ाणाः ामि॥ ४॥

Page 317: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 317 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-8-10-5]]

यो दीामितरचयित। साह चरि। स व शीषा ाणः। ाणा दीा। ाणरव ाणाीामव। पणाितममा जहोित। सव व प णाितः। सवमवाोित। अथो इय व पणाितः। अामव ितितित॥ ५॥ ाणाीामव उत ामि ितित॥ १०॥ [[3-8-11-1]]

जापितरमधमसजत। त स न िकचनोदयत। त व दवावोदयन। यदवािन जहोित। यो । ाहाऽऽिधमाधीताय ाहा । ाहाऽऽधीत मनस ाहा । ाहा मन जापतय ाहा । काय ाहा क ाहा कतम ाहित ाजाप म भवतः। जापितमखािभरवन दवतािभत॥ १॥ [[3-8-11-2]]

अिद ाहाऽिद म ाहाऽिद समडीकाय ाहाह। इय वा अिदितः। अा एवन ितायोत।

सर ाहा सर बह ाहा सर पावकाय ाहाह। वाव सरती। वाचवनमत॥ प ाहा प पाय ाहा प नरिषाय हाह। पशवो व पषा। पशिभरवनमत। ाहा तरीपाय ाहा पपाय ाहाह। ा व पशना िमथनाना पकत। पमव पशष दधाित। अथो परवनमत। िवव ाहा िवव िनखयपाय ाहा िवव िनभयपाय ाहाह। यो व िव । यायवनमत। पणाितममा जहोित। सयाय॥ २॥ यत पपाय ाहा हाौ च॥ ११॥ [[3-8-12-1]]

सािवमाकपाल ातिनवपित। अारा गायी। गाय ातःसवनम। ातसवनादवन गायियाछसोऽिध िनिममीत। अथो ातःसवनमव तना ोित। गाय छ ॥ सिव सिव एकादशकपाल मिन। एकादशारा िप। भ मािन सवनम। मािनादवन सवनािभछसोऽिध िनिममीत॥ १॥

Page 318: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 318 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-8-12-2]]

अथो मािनमव सवन तना ोित। िभ छ । सिव आसिव ा दशकपालमपरा। ादशारा जगती। जागत ततीयसवनम। ततीयसवनादवन जगाछसोऽिध िनिममीत। अथो ततीयसवनमव तना ोित। जगत छ। ईरो वा अ म परा परावत गो । इह धित ाहह िवधित ाहह रि ाहह रमित ाहित चत आतीजहोित। चतो िदश। िदिरवन पिरगाित। आो जो भवित। जापितदवो िनलायत। अो प का। सोऽ सवरमितत। तदाम। यदाो जो भवित। एवन योनौ ितापयित॥ २॥ िभछसोऽिध िनिममीत जहोित नव च॥ १२॥ [[3-8-13-1]]

आ ाणो वचसी जायतािमाह। ाण एव वचस दधाित। तारा ा णो वच जायत। आऽिा राज इष शरो महारथो जायतािमाह। राज एव शौय मिहमान दधाित। तारा राज इष शरो महारथोऽजायत। दोी धनिराह। धामव पयो दधाित।

तारा दोी धनरजाय त। वोढाऽनािनाह॥ १॥ [[3-8-13-2]]

अनडव वीय दधाित। तारा वोढाऽनानजायत॥ आशः सििराह। अ एव जव दधाित। ताराऽऽशरोऽजायत॥ परिधयषाह। योिषव प दधाित। ताी यवितः ि या भावका। िज रथा इाह। आ ह व त िज रथा जायत॥ २॥ [[3-8-13-3]]

यतन यन यज। सभयो यवाह। यो व प ववयसी। स सभयो यवा । तावा पमा ियो भावकः। आऽ यजमान वीरो जायतािमाह। आ ह व त यजमान वीरो जायत। यतन यन यज। िनकाम िनकाम नः पजो वषिाह। िनकाम िनकाम ह व त पजो वषित। यतन यन यज। फिलो न ओषधयः पािमाह। फिलो ह व तौष धयः प। यतन यन यज। योगमो न कतािमाह। कत ह व त जाो योगमः। यतन यन यज॥ ३॥ अनािनाह जायत वषित स च॥ १३॥

Page 319: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 319 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-8-14-1]]

जापितदवो याािदशत। स आमधमध। त दवा अवन। एष वाव यः। यदमधः। अव नोऽािित। त एतानहोमाायत। तानजहोत। तव स दवानीणात। यदहोमाहोित॥ १॥ [[3-8-14-2]]

दवानव तयजमानः ीणाित। आन ज होित। अवा एतपम। यदाम। यदान जहोित। अिमव तीणाित। मधना जहोित। मह वा एतवताय पम। यध। यधना जहोित॥ २॥ [[3-8-14-3]]

महतीमव तवता ीणाित। तडलजहोित। वसना वा एत पम। यडलाः। यडलजहोित। वसनव तीणाित। पथकजहोित।

ाणा वा एतपम। यथकाः। यथकजहोित॥ ३॥ [[3-8-14-4]]

ानव तीणाित। लाजजहोित। आिदाना वा एतपम। याजाः। याजजहोित। आिदानव तीणाित। कर जहोित। िवषा वा एतवाना पम। यरा । यर जहोित॥ ४॥ [[3-8-14-5]]

िवानव तवाीणाित। धानािभजहोित। नाणा वा एतपम। यानाः। यानािभज होित। नायव तीणाित। सिभजहोित। जापतवा एतपम। यवः। यिभजहोित॥ ५॥ [[3-8-14-6]]

जापितमव तीणाित। मस जहोित। सवासा वा एतवताना पम। यसािन।

Page 320: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 320 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यसज होित। सवा एव तवता ीणाित। ियतडलजहोित। ियाा ह व नामत। एतव दवा अाािन समदधः। यियतडलजहोित। अवाािन सदधाित। दशाािन जहोित। दशारा िवराट। िवरा ाााव॥ ६॥ जहोित मधना जहोित पथकजहोित कर जहोित सिभजहोित ियतडलजहोित चािर च॥ १४॥ अहोमानानामधना तडलः पथकलाजः कर धानािभः सिभमस ियतडलदशाािन ादश॥ [[3-8-15-1]]

जापितरमधमसजत। त स रािजघासन। स एताजापितन होमानपयत। तानजहोित। तव स याा पाहन। यहोमाहोित। यादव तयजमानो रा पहि। आन जहोित। वो वा आम। वणव याा पहि॥ १॥ [[3-8-15-2]]

आ ितपद करोित। ाणो वा आम। मखत एवा ाण दधाित। अहोमाहोित। शरीरवदवाव।

ास जहोित। उभया व। न जहोित। रसामपह। आनातो जहोित॥ २॥ [[3-8-15-3]]

ाणो वा आम। उभयत एवा ाण दधाित। परा ोपिरा। एक ाहाह। अिव लोक ितितित। ाा ाहाह। अमि व लोक ितितित। उभयोरव लोकयो ितितित। अि ामि । शताय ाहाह। शतायव पषः शतवी यः। आयरव वीयमव। सहाय ाहाह। आयव सह म। आयरवाव। सव ाहाह। अपिरिमतमवाव॥ ३॥ एव याा पहतो जहोित शताय ाहाह स च॥ १५॥ [[3-8-16-1]]

जापित वा एष ई तीाः। योऽमधन यजत इित। अथो आः। सवािण भतानीित। एक ाहाह। जापितवा एक ।

Page 321: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 321 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तमवाोित। एक ाहा ाा ाहिभपवमातीजहोित। अिभपवमव सवग लोकमित। एकोर जहोित॥ १॥ [[3-8-16-2]]

एकवदव सवग लोकमित। सत जहोित। सवग लोक सत। शताय ाहाह। शतायव पषः शतवी यः। आयरव वीयमव। सहाय ाहाह। आयव सह म। आयरवाव। अयताय ाहा िनयताय ाहा यताय ाहाह॥ २॥ [[3-8-16-3]]

य इम लोकाः। इमानव लोकानव। अबदा य ाहाह। वावा अबदम। वाचमवाव। बदाय ाहाह। यो व वाचो भमा। तबदम। वाच एव भमानमव। समाय ाहाह॥ ३॥ [[3-8-16-4]]

सममवाोित। माय ाहाह।

ममवाोित। अाय ाहाह। अमवाोित। पराधाय ाहाह। पराधमवाोित। उषस ाहा ाहाह। रािवा उषाः। अहिः। अहोरा एवाव। अथो अहोरायोरव ितितित। ता यभयीिदवा वा न वा जयात। अहोरा मोहयत। उषस ाहा ाहोदत ाहोत ाहनिदत जहोित। उिदताय ाहा सवगाय ाहा लोकाय ाहिदत जहोित। अहोरायोरितमोहाय॥ ४॥ एकोर जहोित यताय ाह ाह समाय ाहाहाहिः स च॥ १६॥ [[3-8-17-1]]

िवभमाा भः िपनामािन जहोित। उभयोरवन लोकयोनामधय गमयित। आयनाय ाहा ायणाय ाहावाहोित। सवमवनम सवग लोक गमयित। अय ाहा सोमाय ाहित पवहोमाहोित। पव एव िष ातमितामित। पिथ ाहाऽिराय ाहाह। यथा यजरवतत। अय ाहा सोमाय ाहित पवदीा जहोित। पव एव ि ष ातमितामित॥ १॥ [[3-8-17-2]]

पिथ ाहाऽिराय ाहकिव िशन दीा

Page 322: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 322 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

जहोित। एकिवशितव दवलोकाः। ादश मासा पतव । य इम लोकाः। असावािद एकिव शः। एष सवग लोकः। सवग लोक सम। भवो दवाना कमणतदीा जहोित। ऋतनवा कयित। अय ाहा वायव ाहित जहोनिर॥ २॥ [[3-8-17-3]]

अवाः सामिाी जहोित। सवग लोका । भत भ भिविदित पया ीजहोित। सवग लोक पया । आ म गहा भविाभजहोित। सवग लोकाभ । अिना तपोऽभविदनभजहोित। सवग लोकानभ। ाहाऽऽिधमाधीताय ाहित समािन व दवािन जहोित। सममव िष ातमितामित॥ ३॥ [[3-8-17-4]]

दः ाहा हना ाहहोमाहोित। अ अ व पष पाोपिः। अादादवन पानन मित। अताय ाहा क ाय ाहा ताय ाहपािण जहोित। परवन समधयित। ओषधी ाहा मल ाहोषिधहोमाहोित। ो वा ओषधयः। प ोऽाः फल गि।

मलोऽाः। ता एवोभयीरव॥ ४॥ [[3-8-17-5]]

वनसपित ाहित वनितहोमाहोित। आरयाााव। मषा पचतरविपा ािन जहोित। ाणा व दवा अपा ाः। ाणानवाव। का ाहाऽः ाहपा होमाहोित। अ वा आप । अ वा आप। अो वा अ जायत। यदवाोऽ जायत। तदव॥ ५॥ पवदीा जहोित पव एव िष ातमितामनिर ामित जायत एक च॥ १७॥ [[3-8-18-1]]

अािस जहोित। अय व लोकोऽा िस। त व सवोऽिधपतयः। अिित । यदािस जहोित। इममव लोकमव। वसना साय गित। अि ोितरव। नभािस जहोित। अिर व नभा िस॥ १॥ [[3-8-18-2]]

त ा अिधपतयः।

Page 323: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 323 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

वायित । यभािस जहोित। अिर मवाव। ाणा साय गित। वाय ोितरव। महािस जहोित। असौ व लोको महा िस। तािदा अिधपतयः। सय ोित ॥ २॥ [[3-8-18-3]]

यहािस जहोित। अममव लोकमव। आिदाना साय गित। सय ोित रव। नमो रा नमो वणायित यािन जहोित। अााव। मयोभवातो अिभ वाता इित गािन जहोित। पशनामव। ाणाय ाहा ानाय ाहित सतितहोमाहोित। सवग लोक सत॥ ३॥ [[3-8-18-4]]

िसताय ाहाऽिसताय ाहित मीजहोित। सवग लोक म। पिथ ाहाऽिराय ाहाह। यथा यजरवतत। दत ाहाऽदकाय ाहित शरीरहोमाहोित। िपतलोकमव तयजमानोऽव । का यनि स ा यनिित पिरधीनि। इम व लोकाः पिरधय । इमानवा लोकानि। सवग लोक सम॥ ४॥

[[3-8-18-5]]

यः ाणतो य आदा इित मिहमानौ जहोित। सवग व लोको मह । सवगमव ताा लोक यजमानोऽव। आ ाणो वचसी जायतािमित समािन वचसािन जहोित। वचसमव तयजमानोऽव। जि बीजिमित जहोनिर। अय समनमिथ समनमिदित सितहोमाहो ित। सवग लोक सन। भताय ाहा भिवत ाहित भताभौ होमौ जहोित। अय व लोको भतम॥ ५॥ [[3-8-18-6]]

असौ भिवत। अनयोरव लोकयो ितितित। सवा । सवाव। यदः थम जायमान इ ोमीय जहोित। सवा । सव िज । सवमव तना ोित। सव जयित। योऽमधन यजत॥ ६॥ [[3-8-18-7]]

य उ चनमव वद। य रािजघासन। स एताजापितन होमानपयत। तानजहोत। तव स याा पाहन। यहोमाहोित।

Page 324: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 324 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यादव तयजमानो रा पहि। उषस ाहा ाहतो जहोित। सवग लोक सम॥ ७॥ व नभा िस सय ोित सत सम भत यजत नव च॥ १८॥ [[3-8-19-1]]

एकयपो वकादिशनी वा। अषा याना यपा भवि। एकिव िशमध। सवग लोकािभिज। बो वा खािदरो वा पालाशो वा । अषा यतना यपा भवि। रादाल एकिव शरिरमध। सवग लो क सम। नाषा पशना तजा अवि। अव॥ १॥ [[3-8-19-2]]

पाा व तजनी। पानोऽपह। शाखायामषा पशनामवि। वतसशाखायाम। अयोिनवा अ । अजो वतसः। एवा योनाववित। यपष ााशियि। आरोकारयाारयि। पशना ाव। आ ााशभ। ारयाजि। पानोऽपह॥ २॥ अ ाव ीिण च॥ १९॥

[[3-8-20-1]]

रादालमि िमनोित। णहाया अपह। पौतवाविभतो भवतः। पय गाव। णहामवाादपह। पयन गनोभयत पिरगाित। षा भवि। वचसाव। षािदराः। तजसोऽव॥ १॥ [[3-8-20-2]]

षालाशाः। सोमपीथाव। एकिवशित सप। एकिवशितव दवलोकाः। ादश मासा पतव । य इम लोकाः। असावािद एकिव शः। एष सवग लोकः। सवग लोक सम। शत पशवो भवि॥ २॥ [[3-8-20-3]]

शताय पषः शतियः। आयविय ितितित। सव वा अमाोित। अपिरिमता भवि। अपिरिमताव। वािदनो वदि। काात। दिणतो ऽषा पशनामवि।

Page 325: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 325 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

उरतोऽ ित। वाणो वा अ॥ ३॥ [[3-8-20-4]]

एषा व वण िदक। ायामवा िदयवित। यिदतरषा पशनामवित। शतदव तनाव। िचत ऽाविधवतस कटऽ िचनोित। अयोिनवा अ । अजो वतसः। एवन योनौ ितापयित। परा तपर िचनोित। पााचीन गोमगम॥ ४॥ [[3-8-20-5]]

ाणापानाववाि ौ दधाित। अ तपर गोमगिमित सवत एताहोित। एषा लोकानामिभिज। आनाऽिभजहोित। साानमवन सतन करोित। सााऽमिोक भवित। य एव वद। अथो वसोरव धारा तनाव। इवदाय ाहा बिलवदाय ाहाह। सवरो वा इवद । पिरवरो बिलवद । सवरादव पिरवरादायरव। आयरवािधाित। तादमधयाजी जरसा िवसाऽम लोकमित॥ ५॥ तजसोऽव भवो गोमगिमवदािर च॥ २०॥

[[3-8-21-1]]

एकिव शोऽिभवित। एकिव शः ोम। एकिवशितयपा । यथा वा अा वषभा वा वषाणः स ररन । एवमतोमा सर। यदकिव शाः। त यमरन । हता यः। ादश एवािः ािदाः। ादशः ोम । [[3-8-21-2]]

एकादश यपा । यादशो ऽिभवित। ादश मासा सवरः। सवरणवा ा अमव। यश यपा भवि। दशारा िवराट। अ िवराट। िवराजवाामव। य एकादशः। न एवा सः। [[3-8-21-3]]

ह एवना तन। तदाः। यादशोऽिः ाादशः ोम एकादश यपा । यथा िरणा यायात। तात। एकिव श एवािः ािदाः। एकिव शः ोम। एकिवशितयपा ।

Page 326: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 326 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यथा ििभयाित। तागव तत॥ ३॥ [[3-8-21-4]]

यो वा अमध ितः ककभो वद। कक राा भवित। एकिव शोऽिभवित। एकिव शः ोम। एकिवशितयपा । एता वा अमध ितः ककभ । य एव वद। कक राा भवित। यो वा अमध ीिण शीषािण वद। िशरो ह राा भवित। एकिव शोऽिभवित। एकिव शः ोम। एकिवशितयपा । एतािन वा अमध ी िण शीषािण। य एव वद। िशरो ह राा भवित॥ ४॥ ादशः ोम स एव तिरो ह राा भवित ष॥ २१॥ [[3-8-22-1]]

दवा वा अमध पवमान। सवग लोक न ाजानन। तम ाजानात। यदमधऽन मनोदो बिह वमान सपि। सवग लोक ा । न व मन सवग लोकमसा वद। अो व सवग लोकमसा वद। यातोाय त। यथाऽोऽन पथा ितपादय त। तात॥ १॥

[[3-8-22-2]]

उातारमप। अमीथाय वणीत। यथा ोऽसा नयित। एवमवनम सवग लोकमसा नयित। पमारभ। सवग लोक सम। िह करोित। सामवाक । िह करोित। उीथ एवा सः॥ २॥ [[3-8-22-3]]

वडबा उपि। िमथ नाय जा । अथो यथोपगातार उपगायि। तागव तत। उदगासीदो म इाह। ाजापो वा अ । जापितीथः। उीथमवाव। अथो ऋामयोरव ितितित। िहरयनोपाकरोित। ोितव िहरयम। ोितरव मखतो दधाित। यजमान च जास च। अथो िहरयोितरव यजमानः सवग लोकमित॥ ३॥ त उपाकरोित चािर च॥ २२॥ [[3-8-23-1]]

पषो व यः। यः जापितः।

Page 327: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 327 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यद पशियि। यादव त य। अ तपर गोमगम। तानि आलभत। सनामखमव त यित। तााजमख भी भावकम। आय कीव परा लाट। पवािमव त कत॥ १॥ [[3-8-23-2]]

तावाि परा ापयि। पौम म। अ व पषा। तावाावाहायमाहरि। ऐापौमपिरात। ऐो व राजोऽ पषा। अानवनमभयत पिरगाित। तााजोऽादो भावकः। आयौ कीवौ बावोः। बावोरव वीय ध ॥ २॥ [[3-8-23-3]]

तााजो बाबली भावकः। ाौ लोमशसौ सोः। सोरव वीय ध। तााज ऊबली भावकः। िशितपौ बाहौ प। वचसमवोपिरा। अथो कवच एवत अिभत पयहत। तााज सनो वीय करोित। धा पषोदरमधा त। ितामवता कत। अथो इय व धाता। अामव ितितित।

सौय बल प । उधमव त कत। ताध भय जा अिभस यि॥ ३॥ कत ध कत प च॥ २३॥ साहया चतो यो व यः िपतारो यथा िन जापतय ा यथा ोित िवभराह जापितरकामयतामधन जापितन िक न सािवमाजापितदव ज पती रािस जापितमीित िवभरनामाा कयपो रादालमकिव शो दवाः पषयोिव शितः॥ २३॥ साहया तादमधयाजी यिरिमता यमख यो दीा दवानव य इम िसताय ाणापानाववािा ाज एकनवितः॥ ९१॥

Page 328: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 328 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 9 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-9-1-1]]

जापितरमधमसजत। सोऽाोऽपा ामत। तमादिशिभरन ाय। तमाोत। तमााऽादिशिभरवा। यदादिशन आल । यमव तराा यजमानोऽव। सवर वा एषा ितमा। यदादिशन । ादश मासा पतव ॥ १॥ [[3-9-1-2]]

सवरो ऽादशः। यदादिशन आल । सवरमव तराा यजमानोऽव। अि ऽाशनपाकरोित। इतरष यप ादिशनोऽजािमाय। नव नवाल सवीयाय। यदारयः स ापयत। वता िपतापौ। ानः ामयः। िवर ामयोामाौ ाताम ॥ २॥ [[3-9-1-3]]

ऋीका पषााः पिरमोिषण आािधनीरा अरयाजायरन। तदाः। अपशवो वा एत।

यदारयाः। यदारयः स ापयत। ि यजमानमरय मत हरयः। अरयायतना ारयाः पशव इित। यशा लभत। अनवा अ पशव ः। ययिकतानजत॥ ३॥ [[3-9-1-4]]

यवशस कयात। यशनालभत। तनव पशनव। ययिकतानजयवशसाय। अवा अ पशवो भवि। न यवशस भवित। न यजमानमरय म त हरि। ाः स ापयित। एत व पशव मो नाम। स िपतापाववतः। समानः ामि। समिक ामयोामाौ भवतः। नाका पषााः पिरमोिषण आािधनीरा अरयाजाय॥ ४॥ ऋतव ाटामजतीिण च॥ १॥ [[3-9-2-1]]

जापितरकामयतोभौ लोकाववीयित। स एतानभया शनपयत। ााारया । तानालभत। तव स उभौ लोकाववा। ारव पशिभिरम लोकमवा। आरयरमम। यााशनालभत।

Page 329: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 329 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

इममव तलकमव। यदारयान॥ १॥ [[3-9-2-2]]

अम तः। अनवो वा एत सवर इाः। य इत इतातमाािन सवर य इित। एतावा सवरः। यातमाािन। यदत चातमााः पश व आल। मव तः सवर यजमानोऽव। िव वा एष जया पशिभत। यः सवर य। सवरः सवग लोकः॥ २॥ [[3-9-2-3]]

सवग त लोक नापराोित। जा व पशव एकादिशनी । यदत ऐ कादिशनाः पशव आल । साादव जा पशजमानोऽव। जापितिवराजमसजत। सा साऽमध ािवशत। ता दिशिभरन ाय। तामाोत। तामाा दिशिभरवा। यिशन आल ॥ ३॥ [[3-9-2-4]]

िवराजमव तराा यजमानोऽव। एकादश दशत आल। एकादशारा िप। भाः पशव । पशनवाव।

वदवो वा अ । नानादवा पशवो भवि। अ सवाय। नानापा भवि। ताानापाः पशव । बपा भवि। तापाः पशव सम॥ ४॥ आरयालोको दिशन आल नानापाः पशवो च॥ २॥ [[3-9-3-1]]

अ व लोकाय ााः पशव आल। अमा आरयाः। यााशनालभत। इममव तलकमव। यदारयान। अम तः। उभयाशनालभत। ााारया । उभयोलकयोरव। उभयाशनालभत॥ १॥ [[3-9-3-2]]

ााारया । उभयाााव। उभयाशनालभत। ााारया । उभयषा पशनामव । ययो भवि। य इम लोकाः। एषा लोकानामा । वािदनो वदि। ताात॥ २॥

Page 330: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 330 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-9-3-3]]

अिोक बहव कामा इित। यमानीो दवता ोऽऽ पशव आल । अिव तोक कामा धाित। तादिोक बहव कामा। याणा याणा सह वपा जहोित। ावतो व दवाः। ावत इम लोकाः। एषा लोकानामा । एषा लोकाना । पयिकतानारयानजिह साय॥ ३॥ अवा उभयाशनाल भत सादिह साय॥ ३॥ [[3-9-4-1]]

यि िमाह। असौ वा आिदो ः। आिदमवा यनि। अषिमाह। अिवा अषः। अिमवा यनि। चरिमाह। वायव चरन । वायमवा यनि। पिरतष इ ाह॥ १॥ [[3-9-4-2]]

इम व लोकाः पिरतष । इमनवा लोकानि। रोच रोचना िदवीाह। नािण व रोचना िदिव। नायवा रोचयित। य कााह। कामानवा यनि।

हरी िवपसाह। इम व हरी िवपसा। इम एवा यनि॥ २॥ [[3-9-4-3]]

शोणा ध नवाहसाह। अहोरा व नवाहसा। अहोरा एवा यनि। एता एवा दवता यनि। सवग लोक सम। कत कवकतव इित ज ितमित। यश एवन राा गमयित। जीमतव भवित तीकिमाह। यथा यजरवतत। य त पानः सिवतः पास इययजमान वाचयिभिज॥ ३॥ [[3-9-4-4]]

परा वा एत य एित। य पशपाकतोऽ वा ए ित। एत ोतरतन पथा पनरमावतयािस न इाह। वायव ोता । वायमवा परा धााव। यथा व हिवषो गहीत ित। एव वा एतद ित। यदोपाकत लोमािन शीय। यालष काचानावयि । लोमावा तभरि॥ ४॥ [[3-9-4-5]]

भभव सविरित ाजापािभरावयि। ाजापो वा अ । यवन दवतया समधयि।

Page 331: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 331 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

भिरित मिहषी। भव इित वावाता । सविरित पिरवी। एषा लोकानामिभिज। िहरयया काचा भवि। ोितव िहरयम। राममधः॥ ५॥ [[3-9-4-6]]

ोितवा रा च समीची दधाित। सह भवि। सहसिमतः सवग लोकः। सवग लोकािभिज। अप वा एताज इिय पशव ीः ामि। योऽमधन यजत। वसवाऽ गायण छसित मिहनि। तजो वा आ म। तजो गायी। तजसवा तजोऽव॥ ६॥ [[3-9-4-7]]

ााऽ भन छसित वावाता । तजो वा आ म। इिय ि प। तजसवाा इियमव। आिदाा ऽ जागतन छसित पिरवी। तजो वा आ म। पशवो जगती। तजसवा पशनव। पयोऽि। िया वा एतपम॥ ७॥ [[3-9-4-8]]

ययः। ियमवाि धित। नााज इिय पशव ीरपकामि। लाजी३ाची३शोममा ४ इितिरममायोपाहरि। जामवााद कवत। एतवा अमतदमि जापत इाह। जायामवाा दधत। यिद नाविज त। अिः पशरासीिदवापयत। अव हव िजित। आााजी मरमीाजी ौ प पिथवी सधिममनमयत। एषा लोकानामिभिज। सिमो अदर मतीनािमाियो भवि सपाय॥ ८॥ पिरतष इाहम एवा यनिभिज भरमधो प िजित ीिण च॥ ४॥ [[3-9-5-1]]

तजसा वा एष वचसन त। योऽमधन यजत। होता च ा च ो वदतः। तजसा चवन वचसन च समधयतः। दिणतो ा भवित। दिणत आयतनो व ा। बाहो व ा। वचसमवा दिणतो दधाित। तािणोऽध वचिसतरः॥ उरतो होता भवित॥ १॥ [[3-9-5-2]]

उरत आयतनो व होता । आयो व होता ।

Page 332: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 332 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तजो वा अिः। तज एवाो रतो दधाित। तारोऽधजितरः। यपमिभतो वदतः। यजमानदवो व यप । यजमानमव तजसा च वचसन च समधयतः। िकिदासीविचििराह। ौव वि पविचिः॥ २॥ [[3-9-5-3]]

िदवमव विमव। िक िदासीहय इाह। अो व बहय । अमवाव। िकिदासीिशिलाह। रािव िपशिला। रािमवाव। िकिदासीििलिलाह। ीव िपिलिला। अामवाव॥ ३॥ [[3-9-5-4]]

कः िदकाकी चरतीाह। असौ वा आिद एकाकी चरित। तज एवाव। क उ िायत पनिराह। चमा व जायत पन । आयरवाव। िकििम भषजिमाह। अि व िहम भषजम। वचसमवाव। िकिदावपन महिदाह॥ ४॥

[[3-9-5-5]]

अय व लोक आवपन महत। अिव लोक ितितित। पािम ा परम त पिथा इाह। विदव परोऽ पिथाः। विदमवाव । पािम ा भवन नािभिमाह। यो व भवन नािभ । यमवाव। पािम ा वो अ रत इाह। सोमो व वो अ रत । सोमपीथमवाव। पािम वाचः परम ोमाह। व वाचः परम ोम। वचसमवाव॥ ५॥ होता भवित व वि पविचिरामवाव महिदाह सोमो व वो अ रतािर च॥ ५॥ [[3-9-6-1]]

अप वा एता ाणाः ामि। योऽमधन यजत। ाणाय ा हा ानाय ाहित समान आतीजहोित। ाणानवािधाित। नाााणा अपामि। अवी ावीाऽव। िय ा ियाणा म। विषमाानाम। िनधीना ा िनिधपित हवामह वसो ममाह। अपवा तवत॥ १॥ [[3-9-6-2]]

अथो धववन म।

Page 333: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 333 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अथो वा वत। िः पिरयि। य इम लोकाः। ए एवन लोको धवत। िः पन पिरयि। षप। षा ऋतव । ऋतिभरवन धवत। अप वा एत ाणाः ामि॥ २॥ [[3-9-6-3]]

य य धवन तत । नवक पिरयि। नव व पष ाणाः। ाणानवाधत। न ाणा अपामि। अ अािक इित पीमदानयित। अतवना म। सभग काीलवािसनीाह। तप एवनामपनयित। सवग लोक सोवाथािमाह॥ ३॥ [[3-9-6-4]]

सवगमवना लोक गमयित। आऽहमजािन गभधमा मजािस गभधिमाह। जा व पशवो गभ । जामव पशना। दवा वा अमध पवमान। सवग लोक न ा जानन। तम ाजानात। यचीिभरिसपथायि। सवग लोक ा । गायी िगतीाह॥ ४॥

[[3-9-6-5]]

यथा यजरवतत। ः सो भवि। अयो रजता हिरयः। अ व लोक पमय । अिर रजताः। िदवो हिरयः। िदशो वा अय । अवारिदशा रजताः। ऊा हिरयः। िदश एवा कयित। का ित का िवशाीाहािह साय॥ ५॥ वत ामवाथािमाह जगतीाह कयक च॥ ६॥ [[3-9-7-1]]

अप वा एताी रा ामित। योऽमधन यजत। ऊामनामयतािदाह। ीव राममधः। ियमवा राममयित। वणभार िगरािववाह। रा व भारः। रामवा पयहित। अथाा ममधतािमाह। ीव रा म म॥ १॥ [[3-9-7-2]]

ियमवाव। शीत वात पनिवाह। मो व रा शीतो वात । ममवाव। यिरणी यवमीाह।

Page 334: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 334 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िव हिरणी। रा यव। िवश चवा रा च समीची दधाित। न प पशमत इाह। तााजा पश पित॥ २॥ [[3-9-7-3]]

शा यदयजारा न पोषाय धनायतीाह। ताशीप नािभिष। इय यका शकिकाह। िव शकि का। राममधः। िवश चवा रा च समीची दधाित। आहलिमित सपतीाह। ताााय िवश सपि। आहत गभ पस इाह। िव गभ ॥ ३॥ [[3-9-7-4]]

रा पस। रामव िवयाहि। ताा िवश घातकम। माता च त िपता च त इाह। इय व माता। असौ िपता। आामवन पिरददाित। अ व रोहत इाह। ीव वा म। ियमवाव॥ ४॥ [[3-9-7-5]]

सलामीित त िपता गभ मिमत सयिदाह। िव गभ ।

रा मिः। रामव िवयाहि। ताा िवश घातकम। अप वा एत ाणाः ामि। य यऽपत वदि। दिधाो अकािरषिमित सरिभमतीमच वदि। ाणा व सरभय । ाणानवाधत। न ाणा अपामि। आपो िह ा मयोभव इिमा जय। आपो व सवा दवता । दवतािभरवाान पवय॥ ५॥ रा म पित गभो दधत चािर च॥ ७॥ [[3-9-8-1]]

जापितः जाः सा णाऽनािवशत। ता पन सभिवत नाशोत। सोऽवीत। ऋविदः। यो मतः पन सभरिदित। त दवा अमधनव समभरन। ततो व त आ वन। योऽमधन यजत। जापितमव सभरोित। पषमालभत॥ १॥ [[3-9-8-2]]

वराजो व पषः। िवराजमवालभत। अथो अ व िवराट। अमवाव। अमालभत। ाजापो वा अ । जापितमवालभत।

Page 335: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 335 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

अथो ीवा एकशफम। ियमवाव। गामालभत॥ २॥ [[3-9-8-3]]

यो व गौः। यमवालभत। अथो अ व गौः। अमवाव। अजावी आलभत भ। अथो पिव भमा। पिमवाव। पयिकत पष चारया ोजिह साय। उभौ वा एतौ पश आलत। यावमो य परमः। तऽोभय य बाः। अभीा अिभीताः। अिभिजता अिभता भवि। नन दव पशवो य बाः। अभीा अिभीताः। अिभिजता अिभता िह सि। योऽमधन यजत। य उ चनमव वद॥ ३॥ लभत गामालभत परमो ऽौ च॥ ८॥ [[3-9-9-1]]

थमन वा एष ोमन राा। चतोम न कतनायानामरऽहन । एकिव श िताया ितितित। एकिव शािताया ऋतनारोहित। ऋतवो व पािन। ऋतव सवरः। ऋतव सवर िताय। दवता अारोहित।

शरयः प भवद । अ ऽ वा एत पशव आल॥ १॥ [[3-9-9-2]]

उतव ााः। उतवारयाः। अहरव पण समधयित। अथो अ एवष बिलियत। तदाः। अपशवो वा एत। यदजावयारया। एत व सव पशव । या इित। गाशनमऽहालभत॥ २॥ [[3-9-9-3]]

तनवोभया शनव। ाजापा भवि। अनिभिजतािभिज। सौरीनव ता वशा अनबा भवि। अत एव वचसमव। सोमाय राऽनोवाहावनाहािवित िन पशनालभत। अहोरााणामिभिज। पशिभवा एष त। योऽमधन यजत। छगल काष िकिकदीिव िवदीगयिमित ााशनालभत। पशिभरवाान समधयित। ऋतिभवा एष त। योऽमधन यजत। िपशा यो वासा इतपशनालभत। ऋतिभरवाान समधयित। आ वा एष पशो वत।

Page 336: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 336 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

योऽमधन यजत। पयिकता उजना ाय॥ ३॥ ल लभत ााशनालभतऽौ च॥ ९॥ [[3-9-10-1]]

जापितरकामयत म हानादः ािमित। स एतावमध मिहमानावपयत। तावगीत। ततो व स महानादोऽभवत। यः कामयत महानादः ािमित। स एतवमध मिहमानौ गीत। महानवाादो भवित। यजमानदवा व वपा। राजा मिहमा। यपा म िहोभयत पिरयजित। यजमानमव रानोभयत पिरगाित। परा ाहाकारा वा अ दवाः। उपिरााहाकारा अ। त वा एतऽ एव म उभयऽव। यपा मिहोभयत पिरयजित। तानवोभया ीणाित॥ १॥ पिरयज ित ष॥ १०॥ [[3-9-11-1]]

वदवो वा अ । त याजाप कयात। या दवता अिपभागाः। ता भागधयन धयत। दवता ः समद दात। गा ाा मडकािभिरित। आमवदान का ितसायमा तीजहोित। या एव दवता अिपभागाः। ता भागधयन समधयित। न दवता ः समद दधाित॥ १॥

[[3-9-11-2]]

चतदशताननवाकाहोनिर। यासाय ाहित पदशम। पदश वा अधमास रायः। अधमासशः सवर आ त। दवासराः सया आसन। तऽवय िकत । अ म वयमारमरामह। अथतानिभभवामित। त लोिहतमदहर। ततो दवा अभवन॥ २॥ [[3-9-11-3]]

पराऽसराः। यिको लोिहत जहोित ातािभभ । भवाना। पराऽ ातो भवित। गोमगकठन थमामाित जहोित। पशवो व गोमगः। ोऽिः िकत। ादव पशनदधाित। अथो यषाऽऽितयत। न त ः पशनिभमत॥ ३॥ [[3-9-11-4]]

अ शफन ितीयामाित जहोित। पशवो वा एकशफम। ोऽिः िकत। ादव पशनदधाित। अथो यषाऽऽितयत । न त ः पशनिभमत। अययन कमडना ततीया म।

Page 337: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 337 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

आित जहोायाो व जाः। ोऽिः िकत। ादव जा अदधाित। अथो यषाऽऽितयत । न त ः जा अिभमत॥ ४॥ दधाभवत जा अदधाित च॥ ११॥ [[3-9-12-1]]

अ वा आल मध उदामत। तदोमीयमभवत। यदोमीय जहोित। स मधमवनमालभत। आन जहोित। मधो वा आ म। मधो ऽोमीयम। मधनवािध दधाित। षिशत जहोित। षिशदरा बहती॥ १॥ [[3-9-12-2]]

बाहताः पशव । सा पशना माा । पशनव मा या समधयित। ता ययसीवा कनीयसीवा जयात। पशाया धयत। षिशत जहोित। षिशदरा बहती। बाहताः पशव । सा पशना माा । पशनव माया समधयित॥ २॥ [[3-9-12-3]]

अोमीय ा िपदा जहोित ।

िपा पषो िितः। तदन ितया समधयित। तदाः। अोमीय पव होता ३ िपदा ३ इित। अो वा अोमीय म। पषो िपदा । अोमीय ा िपदा जहोित। तािपातादमि। अथो िपव चतद ितापयित। िपदा ा। नाामरामाित जयात। यदामरामाित जयात। िताया वत। िपदा अतो जहोित िति॥ ३॥ बहधयित ापयित प च॥ १२॥ [[3-9-13-1]]

जापितरमधमसजत। सोऽाोऽपा ामत। त यतिभर त। त यतिभनािवत। तिमििभरत। तिमििभरिवत। तिदीनािमिम। यवरिमििभयजत। अमव तदिित। सािवियो भवि॥ १॥ [[3-9-13-2]]

इय व सिवता। यो वा अा नयित यो िनलयत। अा वाव त िवि। न वा इमा कनाः। ितयोऽतमहतीित।

Page 338: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 338 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यािवियो भवि। सिवतसत एवनिमित। ईरो वा अ म परा परावत गो । यायधती जहोित। अ य ध ॥ २॥ [[3-9-13-3]]

यातिरििभयजत। अमव तदिित। यायधती जहोित। अव य ध । तााय जाः ा भवि। यातिरििभयजत। अमव तदिित। तािवा नष एित। यातिरििभयजत सायधती जहोित। अहोरााामवनमिित। अथो अहोरााामवा योगम कयित॥ ३॥ भवि धा एनमिक च॥ १३॥ [[3-9-14-1]]

अप वा एताी रा ामित। योऽमधन यजत। ाणौ वीणागािथनौ गायतः। िया वा एतपम। यीणा। ियमवािः। यदा ख व पष ियमत। वीणाऽ वात। तदाः। यभौ ा णौ गायताम॥ १॥ [[3-9-14-2]]

शकाऽाीः ा त। न व ा ण ी रमत इित। ाणो ऽो गाय त। राजोऽः। व ा णः। राज। तथा हा णा च ण चोभयत ीः पिरगहीता भवित। तदाः। यभौ िदवा गायताम। अपााा ामत॥ २॥ [[3-9-14-3]]

न व ा ण रा रमत इित। यदा ख व राजा कामयत। अथ ाण िजनाित। िदवा ाणो गायत। न राज। णो व पमह । राि । तथा हा णा च ण चोभयतो रा पिरगहीत भवित। इददा इयजथा इपच इित ाणो गाय त। इापत व ा ण॥ ३॥ [[3-9-14-4]]

इापतनवन स समधयित। इिजना इयथा इम साममहिित राज। य व राज। यनवन स समधयित। अा वा एततव इाः। योऽमधन यजत इित। ितो ऽो गायित ितो ऽः।

Page 339: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 339 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

षप। षा ऋतव । ऋतनवा कयतः। ताा सायाम। अनोय च शत च ददाित। शताय पषः शतियः। आयविय ितितित॥ ४॥ गायता ामाण कयतािर च॥ १४॥ [[3-9-15-1]]

सवष वा एष लोकष मवोऽायाः। तो यदाती न जयात। लोक लोक एन मिवत। मव ाहा मव ाहिभपवमातीजहोित। लोकाोकादव ममवयजत। नन लोक लोक मिवित। यदम ाहाऽम ाहित जचीत। ब मम िम कवत। मव ाहका एवका जयात। एको वा अमिोक मः॥ १॥ [[3-9-15-2]]

अशनया मरव। तमवामिोकऽवयजत। णहाय ाहवभथ आित जहोित। णहामवावयजत॥ तदाः। यणहाऽपााऽथ। काऽिप ियत इित। अमवा अो णहाया इाः। णहा वाव मिरित। यणहाय ाहवभथ आित जहोित॥ २॥

[[3-9-15-3]]

ममवाा तपिया पिरपाण क ा। ण भषज करोित। एता ह व मिडभ औ दवः। णहाय ायिि िवदाकार। यो हाािप जाया ाण हि। सव त भषज करोित। जकाय ाहवभथ उमामाित जहोित। वणो व ज कः। अत एव वणमवयजत। खलतिविध श िपा मधहोित। एत वण प। पणव वणमवयजत॥ ३॥ लोक मजहोित मधहोित च॥ १५॥ [[3-9-16-1]]

वाणो वा अ। त दवतया धयित। याजाप करोित। नमो रा नमो वणायाह। वाणो वा अ। यवन दवतया समधयित। नमोऽाय नम जापतय इाह। ाजापो वा अ । यवन दवतया समधयित। नमोऽिधपतय इाह॥ १॥ [[3-9-16-2]]

धम वा अिधपितः। धममवाव। अिधपितरिधपित मा कविधपितरह जाना भयासिमाह। अिधपितमवन समानाना करोित॥

Page 340: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 340 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

मा धिह मिय धहीाह। आिशषमवतामाशा । उपाकताय ाहपाकत जहोित। आलाय ाहित िन य जहोित। ताय ाहित त जहोित। एषा लोकानामिभिज॥ २॥ [[3-9-16-3]]

वा एष एो लोकवत। योऽमधन यजत। आयम ामािनम। ताशनालभत िति। यदायो भवित। अिः सवा द वता। दवता एवाव॥ वा अिः। िम । यद ाो भवित॥ ३॥ [[3-9-16-4]]

एवाव। यदािनो भवित। आिशषामव। यो भवि। य इम लोकाः। एव लोकष ितितित। अय ऽहोमचऽाकपाल इित दशहिवषिमि िनवपित। दशारा िवराट। अ िवराट। िवराजवाामव। अम थम चतस इित याानवाा भवि सवाय॥ ४॥ अिधपतय इाहािभिजा ऐाो भवित एक च॥ १६॥

[[3-9-17-1]]

यमपतपित। आयमाकपाल िनवपत। सौ चम। सािवमाकपालम। यदायो भवित। अिः सवा दवता । दवतािभरवन िभषित। यौो भवित। सोमो वा ओषधीना राजा। या एवन िवित॥ १॥ [[3-9-17-2]]

तािभरवन िभषित। यािवो भवित। सिवतसत एवन िभषित। एतािभरवन दवतािभिभषित। अगदो हव भवित। पौ च िनवपत। यिद ोणः ात। पषा व ौय िभषक। स एवन िभषित । अोणो हव भवित॥ २॥ [[3-9-17-3]]

रौ च िनवपत। यिद महती दवताऽिभमत। एतवो वा अ । यवन दवतया िभषित। अगदो हव भवित। वानर ादशकपाल िनवपगाखर यिद नाग त। इय वा अिव ानरः।

Page 341: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 341 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

इयमवनमिचा पिररोधमानयित। आ हव समहगित। यधीयात॥ ३॥ [[3-9-17-4]]

अयऽ होमचऽाकपालः। सौय पय । वाय आभागः। यजमानो वा अ। अहसा वा एष गहीतः। याो मधाय ोितोऽित । यदहोमच िनवपित। अहस एव तन मत। यजमानो वा अ। रतसा वा एष त॥ ४॥ [[3-9-17-5]]

याो मधाय ोितोऽित। सौय रत । यौय पयो भवित। रतसवन स समधयित। यजमानो वा अ। गभवा एष त। याो मधाय ोितोऽित। वाया गभा । याय आभागो भवित। गभरवन स समधयित। अथो यषाऽमध ायिितः ियत । इा वसीयावित॥ ५॥ िवोणो हव भवधीयायत गभ रवन समधयित च॥ १७॥ [[3-9-18-1]]

तदाः। ादश ौदना ित िनवपत। ादशिभवििभयजतित। यिदििभयजत। उपनामक एन यः ा त। पापीया ा त। आािन वा एत छा िस। य ईजानः। तािन क एतावदाश पन यीतित। सवा व स ित य वागा त॥ १॥ [[3-9-18-2]]

साऽऽा भवित यातयाी। रीकतव िह भवता। सा न पन याः। ादशव ौदना ित िनवपत। जापितवा ओ दनः। यः जापितः। उपनामक एन यो भवित। न पापीयावित। ादश भवि। ादश मासा सवरः। सवर एव ितितित॥ २॥ आत सवर एक च॥ १८॥ [[3-9-19-1]]

एष व िवभनाम यः। सव ह व त िवभ भवित। य तन यन यज। एष व भनाम यः। सव ह व त भ भवित। यतन यन यज। एष वा ऊजााम यः। सव ह व तोजवित।

Page 342: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 342 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

यतन यन यज। एष व पयााम यः॥ १॥ [[3-9-19-2]]

सव ह व त पयवित। यतन यन यज। एष व िवधतो नाम यः। सव ह व त िवधत भवित। यतन यन यज। एष व ावो नाम यः। सव ह व त ाव भवित। यतन यन यज। एष व ितितो नाम यः। सव ह व त ितित भवित॥ २॥ [[3-9-19-5]]

यतन यन यज। एष व तजी नाम यः। सव ह व त तजि भवित। यतन यन यज। एष व वचसी नाम यः। आ ह व त ा णो वचसी जायत। यतन यन यज। एष वा अिताधी नाम यः। आ ह व त राजोऽिताधी जायत। यतन यन यज। एष व दीघ नाम यः। दीघायषो ह व त मना भवि। यतन यन यज । एष व ो नाम यः। कत ह व त जाो योगमः। यतन यन यज॥ ३॥ पयााम यः ितित भवित यतन यन यज ष॥ १९॥

एष व िवभः भजायािधतो ाव ितितजी वचिताधी दीघः ो ादश॥ [[3-9-20-1]]

ताणा सपयि। यो व ताम। यनवन समधयि। यामन साा ोताऽनपितत। यमलोकमवन गमयित॥ ता च कधीवास चा सपयि। एत पशना पम। पणव पशनव। िहरयकिशप भवित। तजसोऽव॥ १॥ [[3-9-20-2]]

ो भवित। सवग लोकाना। अो भवित। जापतरा । अ व लोक प ताम। अिर कधीवासः। िदवो िहरयकिशप। आिद ः। जापतर । इममव लोक ताणा ोित। [[3-9-20-3]]

अिर कधीवासन। िदव िहरयकिशपना । आिद ण। अनव मन जापत साय सलोकतामाोित।

Page 343: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 343 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एतासामव दवताना सायम। सािता समानलोकतामाोित। योऽमधन यजत। य उ चनमव वद॥ ३॥ अवा आोौ च॥ २०॥ [[3-9-21-1]]

आिदाािरस सवग लोक ऽध। तऽिरस आिद । अममािदम त भत दिणामनयन। तऽवन। य नोऽन । स वयऽभिदित। ताद सवयायि। ता वरो दीयत। यजापितरालोऽोऽभवत। तादो नाम॥ १॥ [[3-9-21-2]]

ययदरासी त। तादवा नाम। यो वाजा मजयत। तााजी नाम। यदसराणा लोकानाद। तादािदो नाम। अिवा अमध योिनरायतनम। सयऽयिनरायतनम। यदमध ऽौ िच उरविदमपवपित। योिनममवनमायतनव क रोित॥ २॥ [[3-9-21-3]]

योिनमानायतनवावित। स एव वद।

ाणापानौ वा एतौ दवाना म। यदकामधौ। ाणापानाववाव। ओजो बल वा एतौ दवाना म। यदकामधौ। ओजो बलमवाव। अिवा अमध योिनरायतनम। सय ऽयिनरायतनम। यदमध ऽौ िच उरविद िचनोित। तावकामधौ। अकामधाववाव। अथो अकामधयोरव ितितित॥ ३॥ नाम करोित सयऽयिनरायतन चािर च॥ २१॥ [[3-9-22-1]]

जापित व दवाः िपतर म। पश भत मधायालभ। तमालोपावसन। ातया ह इित। एक वा एतवानामह । यवरः। ताद परा वर आलत। यजापितरालोऽोऽभवत। ताद। यो मधोऽभवत॥ १॥ [[3-9-22-2]]

तादमधः। वकोऽमाश भवित। य एव वद। य तजापितरालोऽोऽभवत। ताद जापतः पशनामनपतमः॥ आऽ पः ितपो जायत। य एव वद।

Page 344: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 344 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सवािण भतािन सभालभत। समन दवाजस वचसाय भरि। योऽमधन यजत॥ २॥ [[3-9-22-3]]

य उ चनमव वद। एत तवा एता दवता म। पश भत मधायालभ। यमव। यन यमयज दवाः। काम यमकवत। तऽमतमकामय। तऽमतमगन। योऽमधन यजत । दवानामवायननित॥ ३॥ [[3-9-22-4]]

ाजापनव यन यजत कामण। अपनमारमव गित। एत व पण परााजापमषभ तपर बपमालभत। सव कामः। सवा । सव िज । सवमव तना ोित। सव जयित। योऽमधन यजत। य उ चनमव वद॥ ४॥ मधोऽभवजत एित वद॥ २२॥ [[3-9-23-1]]

यो वा अ म लोमनी वद। अव म लोमोमहोित।

अहोरा वा अ म लोमनी। याय ातजहोित। अव म लोमोमहोित। एतदनकित ह व परा। अ म लोमोमित। यो वा अ म पद वद। अव म पद पद जहोित। दशपणमासौ वा अ म पद॥ १॥ [[3-9-23-2]]

यशपणमासौ यजत। अव म पद पद जहोित। एतदनकित ह व परा। अ म पद पद जित। यो वा अ म िववतन वद। अव म िववतन िववतन जहोित। असौ वा आिद ोऽ। स आहवनीयमागित। तिवतत। यदिहो जहोित। अव म िववतन िववतन जहोित। एतदनकित ह व परा। अ म िववतन िववतन जित॥ २॥ पद अिहो जहोित ििण च॥ २३॥ जाप ितमादिशिभ जापितरकामयतो भाव यि तजसाऽप ाणा अप ीा जापितः णाऽण थमन जापितरकामयत महा दवो वा अ जापित यतिभरप ीा णौ सवष वाणो य तदारष व िवभाणािदाः जापित िपतर यो वा अ म लोमनी योिव शितः॥ २३॥ जापितरिोक उरतः ियमव जापितरकामयत महाातः वा एष एो लोक सव ह व त पय उ चनमव वद चायशीितः॥ ८४॥

Page 345: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 345 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

Page 346: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 346 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 10 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-10-1-1]]

सान िवान ान जानदिभजानत। सकमान कमानमपकमानमप म। यो वसीय आयभत भतम। िचः कतः भानाभाभान। ोिता जानातप पिभतपन । रोचनो रोचमानः शोभनः शोभमानः काण। दशा ा दशता िवपा सदशना। आायमाना ायमाना ाया सनतरा । आपयमाणा पयमाणा परयी पणा पौ णमासी। दाता दाताऽऽनो मोद मोदः॥ १॥ [[3-10-1-2]]

आवशयिवशय वशन सशाः शाः। आभवभवभवभतो भतः। त िवत सत काण िवपम। शममत तजि तज सिमम। अण भानमरीिचमदिभतपपत। सिवता सिवता दीो दीपयीमानः। लिलता तपितपतपन । रोचनो रोचमानः शः शमानो वामः। सता स ती सता सयमानाऽिभषयमाणा। पीती पा सपा तिपयी॥ २॥ [[3-10-1-3]]

काा काा कामजाताऽऽयती कामघा । अिभशााऽनमाऽऽनो मोद मोदः। आसादयिषादयसादन ससः सः। आभिवभः भः श भभव ।

पिव पिवियतो म । यशो यशानायरमत । जीवो जीिवग लोकः। सहाहीयानोजाहमानः। जयिभजयिवणो िवणोदाः। आपिवो हिरकशो मोद मोदः॥ ३॥ [[3-10-1-4]]

अणोऽणरजाः पडरीको िविजदिभिजत। आः िपमानोऽवासवािनरावान। सवषधः सरो महान। एजा जोवाः। काः िशिपिवकाः। सिरराः सशरवः। अिजरासो गिमव । इदान तदानीमतिह ि मिजरम। आशिनमषः फणो वितवन । ररमाण आशराशीयावः। अिोम उोऽितराो िरािरातराः। अितः सय ऋतमा ऋतः। जापितः सवरो महाः॥ ४॥ मोदप यी मोदो जवीिण च॥ १॥ [[3-10-2-1]]

भरि च पिथव च मा च। ी लोकावर च। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद। भवो वाय चािर च मा च। ी लोकावर च। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद। रािद च िदव च मा च। ी लोकावर च।

Page 347: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 347 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद। भभव मस च िदश मा च। ी लोकावर च। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ १॥ सवर च ष॥ २॥ [[3-10-3-1]]

मव ा व योऽिस सोऽिस। मव ामचषीः। िचतािस सिचता। एतावा ािस भया ा। य अ न य तऽितिरम। आिदादिरसि। िव त दवािितमापरय। िचतािस सिचता। एतावा ािस भया ा। मा त अऽचयन माऽित च यनायरावि। सवषा ोितषा ोितयददा वदित। तपसो जातमिनभमोज । त ोितिरक। तन म तप। तन म ल। तन म दीिदिह। यववाः। यावदसाित सय । यावतािप ॥ १॥ आवि नव च॥ ३॥ [[3-10-4-1]]

सवरोऽिस पिरवरोऽिस। इदावरोऽसीवरोऽिस । इरोऽिस वरोऽिस।

त त वसः िशर । ीो दिणः पः। वषाः प म। शररः पः। हमो म म। पवपाितयः। अपरपाः परीषम॥ १॥ [[3-10-4-2]]

अहोरााणीकाः। ऋषभोऽिस ग लोकः। या िदिश महीयस। ततो नो मह आवह। वायभा सवा िदश आवािह। सवा िदशोऽन िववािह। सवा िदशोऽन सवािह। िचा िचितमापण। अिचा िचितमापण। िचदिस समयोिनः॥ २॥ [[3-10-4-3]]

इद यन ऋतावा । िहरयपः शकनो भरयः। महाध व आिनषः। नम अ मा मा िह सीः। एित ित वीित सिमिदित। िदव म य। अिर म य। पिथव म य। पिथव म य। अिर म य। िदव म य। अा सारय। राा समच।

Page 348: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 348 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

राा सारय। अा समच। काम सारय। काम समच॥ ३॥ परीष समयोिनः पिथव म यािर म य स च॥ ४॥ [[3-10-5-1]]

भभव । ओजो बलम। म। यशो महत। स तपो नाम। पममत म। च ोम। मन आय । िव यशो महः। सम तपो हरो भाः। जातवदा यिद वा पावकोऽिस। वानरो यिद वा वतोऽिस। श जाो यजमानाय लोकम। ऊज पि दददावव॥ १॥ भाािर च॥ ५॥ [[3-10-6-1]]

राी िवराी । साी राी। अिचः शोिचः। तपो हरो भाः। अििरो बहित । िव दवा भवन गोपाः। त मा सव यशसा स सज॥ १॥ राीो मा स॥ ६॥

[[3-10-7-1]]

असव ाहा वसव ाहा । िवभव ाहा िववत ा हा। अिभभव ाहाऽिधपतय ाहा । िदवापतय ाहाऽ हाय ाहा । चााय ाहा ोिताय ाहा । रा ाहा िवरा ाहा । सरा ाहा रा ाहा । शषाय ाहा सयाय ाहा । चमस ाहा ोितष ाहा । ससपाय ाहा काणाय ाहा । अजनाय ाहा ॥ १॥ काणाय ाहक च॥ ७॥ [[3-10-8-1]]

िवपित पवमानाय गायत। मही न धाराऽो अषित। अिहह जीणामितसपित च म। अो न ीडसरषा हिर। उपयामगहीतोऽिस मव ा ज गािम। एष त योिनमव ा। अपममपध म। अपतः शपथ जिह। अधा नो अ आवह। रायोष सहिण म॥ १॥ [[3-10-8-2]]

य त सहमयत पाशा । मो माय हव। ता मायया। सवानवयजामह। भोऽमतभः। त त मपीतामतवतः।

Page 349: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 349 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

गाकत मधमतः। उपतोपतो भयािम। माऽिभभितः कतयाना वाक। असाविह॥ २॥ [[3-10-8-3]]

अो जागिवः ाण। असाविह। बिधर आियतरपान। असाविह। अहोऽा च । असाविह। अपादाशो मन । असाविह। कव िविच ो। असाविह। [[3-10-8-4]]

सहः सवासाः। शषो नामा मतो मष। त ाऽह तथा वद। असाविह। अिम वािच ितः। वाघदय। दय मिय। अहममत । अमत िण। वायम ाण ितः॥ ४॥ [[3-10-8-5]]

ाणो दय। दय मिय। अहममत ।

अमत िण। सय म चिष ितः। चदय। दय मिय। अहममत । अमत िण। चमा म मनिस ितः॥ ५॥ [[3-10-8-6]]

मनो दय। दय मिय। अहममत । अमत िण। िदशो म ो िताः। ो दय। दय मिय। अहममत । अमत िण। आपो म रतिस िताः॥ ६॥ [[3-10-8-7]]

रतो दय। दय मिय। अहममत । अमत िण। पिथवी म शरीर िता। शरीर दय। दय मिय। अहममत । अमत िण। ओषिधवनतयो म लोमस िताः॥ ७॥ [[3-10-8-8]]

Page 350: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 350 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

लोमािन दय। दय मिय। अहममत । अमत िण। इो म बल ितः। बल दय। दय मिय। अहममत । अमत िण। पजो म मि ितः॥ ८॥ [[3-10-8-9]]

मधा दय। दय मिय। अहममत । अमत िण। ईशानो म मौ ितः। मदय। दय मिय । अहममत । अमत िण। आा म आिन ितः॥ ९॥ [[3-10-8-10]]

आा दय। दय मिय। अहममत । अमत िण। पनम आा पनरायरागा त। पन ाणः पनराकतमागा त। वानरो रिमिभवावधानः। अि मत गोपाः॥ ९॥ सहिणिमिह ोासाविह ाण ितो मनिस ितो रतिस िता लोमस िता मि ित आिन ितो ऽौ

च॥ ८॥ अिवायः सयमा िदश आप पिथोषिधवनतय इ पज ईशान आा पनम योदश॥ [[3-10-9-1]]

जापितदवानसजत। त पाना सिदता अजाय। तात। यत। ताित। तमवत। यदवत। ताि । तात दवत अिभातः। िव च हवा त पाान त॥ १॥ [[3-10-9-2]]

वत। सषा मीमा साऽिहो एव सपा। अथो आः। सवष यतिित। होप उपशत। िवदिस िव म पाानिमित। अथ ोपशत। विरिस व म पाानिमित। यमाणो वा वा । िव च हवात दवत पाान त ॥ २॥ [[3-10-9-3]]

वत। अ हो हािणः। चािरण ाो िजघाय। परिह।

Page 351: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 351 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

दा ाित प। व सािवा ३ वा ३ इित। तमाग प। आचाय मा ाहषीत। व सािवा ३ वा ३ इित। स होवाच वदित॥ ३॥ [[3-10-9-4]]

स किितित इित। परोरजसीित। करोरजा इित। एष वाव स परोरजा इित होवाच। य एष तपित। एषो ऽवाजा इित। स किष इित। स इित। िक तिमित। तप इित॥ ४॥ [[3-10-9-5]]

कि तप इित। बल इित। िक तलिमित। ाण इित। मा ाणमित प इित माऽऽचायऽवीिदित होवाच चारी। स होवाच ो दा ाितः। य चािरा णमः। मधा त पितत। अहमत आचायाया िवािम। यो मा सािव समवािदित॥ ५॥ [[3-10-9-6]]

ताािव न सवदत। स यो ह व सािव िवषा सािव सवदत। सहाििय दधाित। अन ह वा अा असौ तपिय मत। अ ीपो मत। अ तपो बल मत। अ बल ाण मत। स यदाह। सान िवान दशाित। एष एव तत॥ ६॥ [[3-10-9-7]]

अथ यदाह। त िवत सता सतीित। एष एव तत। एष व ताहािन। एष रायः। अथ यदाह। िचः कतदाता दाता सिवता सिवताऽिभशााऽनमित। एष एव तत। एष व तऽो मताः। एष रा ॥ ७॥ [[3-10-9-8]]

अथ यदाह। पिव पवियहाही यानणोऽणरजा इित। एष एव तत। एष व त ऽधमासाः। एष मासा । अथ यदाह। अिोम उो ऽितः जापितः सवर इित। एष एव तत। एष व त यतव ।

Page 352: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 352 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एष ऋतव । [[3-10-9-9]]

एष सवरः। अथ यदाह। इदान तदानीिमित। एष एव तत। एष व त मताना मताः। जनको ह वदहः। अहोराः समाजगाम। त होचः। यो वा अाद। िवजहाानमित॥ ९॥ [[3-10-9-10]]

सवमायरित। अिभ ग लोक जयित। नाामिोकऽ ीयत इित। िवजह व पाानमित। सवमायरित। अिभ ग लोक जयित। नाामिोकऽ ीयत। य एव वद। अहीना हाः। सािव िवदाचकार॥ १०॥ [[3-10-9-11]]

स ह हसो िहरमयो भा। ग लोकिमयाय। आिद सायम। हसो ह व िहरमयो भा। ग लोकमित। आिद सायम।

य एव वद। दवभागो ह ौतषः। सािव िवदाचकार। त ह वागयमानाऽवाच॥ ११॥ [[3-10-9-12]]

सव बत गौतमो वद। यः सािव वदित । स होवाच। कषा वागसीित। अयमह सािवः। दवानाममो लोकः। ग महो िबिदित। एतावित ह गौतमः। योपवीत काऽधो िनपपात। नमो नम इित॥ १२॥ [[3-10-9-13]]

स होवाच। मा भषीगतम। िजतो व त लोक इित। ता क च सा िव िवः। सव त िजतलोकाः। स यो ह व सािवाार पद ियाऽिभिष वद। िया हवािभिषत। घिणिरित अर । सय इित ीिण। आिद इित ीिण॥ १३॥ [[3-10-9-14]]

एत सािवाार पद ियाऽिभिषम। य एव वद। िया हवािभिषत।

Page 353: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 353 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तदतचाऽम। ऋचो अर परम ोमन। यिवा अिध िव िनषः। य न वद िकमचा किरित। य इि इम समासत इित। न ह वा एतचा न यजषा न सााऽथ ऽि। यः सािव वद॥ १४॥ [[3-10-9-15]]

तदतिर यवचम। आ िपमान ग लोक एित। िवजहिा भतािन सपयत। आ ह व िपमानः ग लोक एित। िवजहिा भतािन सपयन । य एव वद। शषो ह व वा यः। आिदन समाजगाम। त होवाच। एिह सािव िवि। अय व य ऽिः। पारियरमताभत इित। एष वाव स सािवः। य एष तपित। एिह मा िवि। इित हवन तवाच॥ १५॥ तो तो वदित तप इित समवा िदित तातव एित चकारोवाच नम इािद इित ीिण सािव वद िवि प च॥ ९॥ जापितदवाान त ताहा ष रायिः कतऽो मता रा पिव त ऽधमासा अिोमा यतव इदान मताना जनकोऽहीना दवभागः कषा वाा शषो ह व षोडश॥ [[3-10-10-1]]

इय वाव सरघा । ता अिरव सारघ मध। या एताः प वपापरपयो रायः। ता मधकत । याहािन। त मधवषाः। स यो ह वा एता मधक त मधवषा वद। कवि हाता अौ मध। नाापत धयि। अथ यो न वद॥ १॥ [[3-10-10-2]]

न हाता अौ मध कवि। धयापतम। यो ह वा अहोरााणा नामधयािन वद। नाहोरााितमा ित। सान िवान दशा ित। एतावनवाकौ प वपाहोरााणा नामधयािन। त िवत सता सतीित। एतावनवाकावपरपाहोरााणा नामधयािन। नाहोरााितमाित। य एव वद॥ २॥ [[3-10-10-3]]

यो ह व मताना नामधयािन वद। न मताितमाित। िचः कतदाता दाता सिवता सिवताऽिभशााऽनमित। एतऽनवाका मताना नामधयािन। न मताितमाित। य एव वद। यो ह वा अ धमासाना च मासाना च नामधयािन वद। नाधमासष न मासाितमाित। पिव पिवियहाहीयानणोऽणरजा इित।

Page 354: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 354 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एतऽनवाका अधमासाना च मासाना च नामधयािन॥ ३॥ [[3-10-10-4]]

नाधमसष न मासाित माित। य एव वद। यो ह व यतना चतना च सवर च नामधयािन वद। न यतष नतष न सवर आितमाित। अिोम उो ऽितः जापितः सवर इित। एतऽनवाका यतना चतना च सवर च नामधयािन। न यतष नतष न सवर आितमाित। य एव वद। यो ह व मताना मताद। न मताना मताितमाित। इदान तदानीिमित। एत व मताना मताः। न मता ना मताितमाित। य एव वद। अथो यथा ो भाऽनिवयामि। एवमवता ो भाऽनिवयामि। स एतषामव सलोकता सायमत। अप पनम जयित। य एव वद॥ ४॥ न वदव वदानवाका अधमासाना च मासाना च नामधयािन मताितमाित नव च॥ १०॥ इयमहोरााणा सान पवप तमपरप मताना िचः कतरधमासाना पिव यतनामिोमो यतनािम दान मताना मताददानीमथो ादश॥ [[3-10-11-1]]

कि वा अाोका।

आान वद। आयमहमीित। कि लोक न ितजानाित। अिमधो हव धमता ः। लोक न ितजानाित। अथ यो हव तमि सािव वद। स एवााोका। आान वद। अयमहमीित॥ १॥ [[3-10-11-2]]

स लोक ितजानाित। एष उ ववन तािवः। ग लोकमिभवहित। अहोरावा इद सयि ियत। इितराायादीिषत । इितरााय तमपागिरित। तािनहानविवष । अमिोक शविध धयि। धीत हव स शविधमन परित। अथ यो हवतमि सािव वद॥ १॥ [[3-10-11-3]]

त हवाहोराािण। अमिोक शविध न धयि। अधीत हव स शविधमन परित। भराजो ह ििभरायिभचयमवास। त ह जीिण िवर शयानम। इ उपोवाच। भराज। य चतथमायदाम। िकमनन कया इित। चयमवनन चरयिमित होवाच॥ ३॥

Page 355: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 355 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-10-11-4]]

त ह ीििरपानिवातािनव दशयाचकार। तषा हककािनाऽऽदद। स होवाच। भराजाम। वदा वा एत। अना व वदा । एता एतििभरायिभरवोचथाः। अथ त इतरदननमव। एहीम िवि। अय व स विवित॥ ४॥ [[3-10-11-5]]

त हतमि सािवमवाच। त स िविदा। अमतो भा। ग लोकिमयाय। आिद सायम। अमतो हव भा। ग लोकमित। आिद सायम। य एव वद। एषो एव यी िवा॥ ५॥ [[3-10-11-6]]

याव ह व ा िवया लोक जयित। ताव लोक जयित। य एव वद। अवा एतािन नामधयािन। अरव साय सलोकतामाोित। य एव वद। वायोवा एतािन नामधयािन। वायोरव साय सलोकतामाोित।

य एव वद। इ वा एतािन नामधयािन॥ ६॥ [[3-10-11-7]]

इव साय सलोकतामाोित। य एव वद। बहतवा एतािन नामधयािन। बहतरव साय सलोकतामाोित। य एव वद। जापतवा एतािन नामधयािन। जापत रव साय सलोकतामाोित। य एव वद। णो वा एतािन नामधयािन। ण एव साय सलोकतामाोित। य एव वद। स वा एषो ऽिरपपो वायरव। तािमख म। असावािदः िशर । स यदत दवत अरण। तव सीित। ताािवः॥ ७॥ अयमहमीित वद होवाच सविवित िव वा एतािन नामधयािन ण एव साय सलोकतामाोित स च॥ ११॥ अवायोिर बहत जापतण व स॥ सान भ मव सवरोिस भ रासव िवपित जापितदवािनय वाव सरघा किकादश॥ ११॥ सान राी मधा दय एष सवरो नाधमासष नवचािरशत॥ ४९॥

Page 356: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 356 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 11 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-11-1-1]]

लोकोऽिस गऽिस। अनो ऽपारोऽिस। अितोऽोऽिस। तपसः िता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भता िव जनियता। त ोपदध कामघमितम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ १॥ [[3-11-1-2]]

तपोऽिस लोक ितम। तजसः िता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भत िव जनियत। तोपदध का मघमितम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ २॥ [[3-11-1-3]]

तजोऽिस तपिस ितम। सम िता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भत िव जनियत। तोपदध कामघमितम।

जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ ३॥ [[3-11-1-4]]

समोऽिस तजिस ितः। अपा िता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भता िव जनियता। त ोपदध कामघमितम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ ४॥ [[3-11-1-5]]

आप सम िताः। पिथाः िता यास। इदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भ िव जनिय । ता व उपदध कामघा अिताः। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ ५॥ [[3-11-1-6]]

पिथ िता। अः िता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भ िव जनियी। ता ोपदध कामघामिताम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ ६॥

Page 357: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 357 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-11-1-7]]

अिरिस पिथा ितः। अिर िता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भता िव जनियता। त ोपदध कामघमितम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ ७॥ [[3-11-1-8]]

अिरमौ ितम। वायोः िता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भत िव जनियत। तोपदध कामघमितम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ ८॥ [[3-11-1-9]]

वायरिर ितः। िदवः िता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भता िव जनियता। त ोपदध कामघमितम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ ९॥ [[3-11-1-10]]

ौरिस वायौ िता। आिद िता।

यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भ िव जनियी। त ोपदध कामघमितम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ १०॥ [[3-11-1-11]]

आिदोऽिस िदिव ितः। चमसः िता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भता िव जनियता। त ोपदध कामघमितम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ ११॥ [[3-11-1-12]]

चमा अािद ितः। नाणा िता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भता िव जनियता। त ोपदध कामघमितम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ १२॥ [[3-11-1-13]]

नािण चमिस ितािन। सवर ित ा यास। इदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भतिण िव जनियतिण।

Page 358: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 358 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

तािन व उपदध कामघाितािन। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ १३॥ [[3-11-1-14]]

सवरोऽिस नष ितः। ऋतना िता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भता िव जनियता। त ोपदध कामघमितम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ १४॥ [[3-11-1-15]]

ऋतव सवर िताः। मासाना िता यास। इदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भतारो िव जनियतार । ता उपदध कामघानितान। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सी द॥ १५॥ [[3-11-1-16]]

मासा तष िताः। अधमासाना िता यास। इदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भतारो िव जनियतार । ता उपदध कामघानितान। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ १६॥

[[3-11-1-17]]

अधमासाः मास िताः। अहोरायो िता यास। इदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भतारो िव जनियतार । ता उपदध कामघानिता न। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ १७॥ [[3-11-1-18]]

अहोरा ो ऽधमासष ित। भत ित भ ित। यवयोिरदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भ िव जनियौ । त वामपदध कामघ अित। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ १८॥ [[3-11-1-19]]

पौणमाकाऽमावाा । अादाः ा घो यास। इदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भ िव जनिय । ता व उपदध कामघा अिताः। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ १९॥ [[3-11-1-20]]

राडिस बहती ीरसीपी धमपी।

Page 359: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 359 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िव भतमनभता। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भ िव जनियी। ता ोपदध कामघामिताम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ २०॥ [[3-11-1-21]]

ओजोऽिस सहोऽिस। बलमिस ाजोऽिस। दवाना धामामतम। अमपोजाः। यीदमः। िव य िव भत िव सभतम। िव भता िव जनियता। त ोपदध कामघमितम। जापिता सादयत। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ २१॥ लोकपज सम आप पिथिरिर वायरािदमा नािण सवर ऋतवो मासा अधमासा अहोरा पौ णमासी राडोजोकिव शितः॥ १॥ लोकोऽिस भता तम। तपजोऽिस भत तत। समोऽिस भता तम। आप भा व। पिथवी भ ताम। अिरिस भता तम। अिर भत तत। वायरिस भता तम। ौरिस भ ताम। आिदमा भता तम। नािण भतिण तािन वः।

सवरोिस भता तम। ऋतवो मासा अधमासा भतारान व। अहोरा भ त वा म। पौणमासी भा व । राडिस भ ताम। ओजोऽिस भता तमकिव शितः॥ [[3-11-2-1]]

म ो असरो महो िदवः। शध मात प ई िशष। वातरणयािस शयः। पषा िव धतः पािस न ना । दवा दवष यम। थमा ितीयष यम। ितीयातीयष यम। ततीयातथष यम। चतथाः पमष यम। पमाः षष यम॥ १॥ [[3-11-2-2]]

षाः समष य म। समा अमष यम। अमा नवमष यम। नवमा दशमष यम। दशमा एकादशष यम। एकादशा ादशष यम। ादशायोदशष यम। योदशातदशष यम। चतदशाः पदशष यम। पदशाः षोडशष यम॥ २॥ [[3-11-2-3]]

षोडशाः सदशष यम।

Page 360: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 360 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सदशा अादशष यम। अादशा एकािव शष यम। एकािव शा िवशष यम। िवशा एकिव शष यम। एकिव शा ािवशष यम। ािवशायोिवशष यम। योिव शातिव शष यम। चतिव शाः पिवशष यम। पिव शाः षिशष यम॥ ३॥ [[3-11-2-4]]

षिशाः सिवशष यम। सिव शा अा िवशष यम। अािव शा एकाि शष यम। एकाि शािशष यम। िशा एकि शष यम। एकि शा ािशष यम। ािशायिशष यम। दवा िरकादशाि यिशाः। उर भवत। उरवान उरसानः। याम इद जहोिम। त समताम। वय ाम पतयो रयीणाम। भभव ाहा॥ ४॥ षष य षोडशष य षिशष यमरसानािर च॥ २॥ [[3-11-3-1]]

अािव सजोषसा। इमा वध वा िगर । वाजिभरागतम। राी िवराी । साी राी।

अिचः शोिचः। तपो हरो भाः। अिः सोमो बहित । िव दवा भवन गोपाः। त सव सग। इद म ा वता वच। वय ाम पतयो रयीणाम। भभव ाहा॥ १॥ सग ीिण च॥ ३॥ [[3-11-4-1]]

अपतऽ नो दिह। अनमीव शिण । दातार तािरषः। ऊज नो धिह िपद चतद। अ पिथवीपत। सोम वीधा पत। सिमधा पत। िववाशाना पत। िम साना पत। वण धमणा पत॥ १॥ [[3-11-4-2]]

मतो गणाना पतयः। पशना पत। इौजसा पत। बहत णत। आ चा रोचऽह यम। चा च रोचमानः। अतीादः राभरह। तिोनौ जनौ जायय। वय ाम पतयो रयीणाम। भभव ाहा॥ २॥ वण धमणा पत ाहा॥ ४॥

Page 361: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 361 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-11-5-1]]

स त अ सिमध स िजाः। सषयः स धाम ियािण। स होा अनिवान। स योनी रापणा घतन। ाची िदक। अिदवता । अि स िदशा दव दवतानामत। यो मत िदशोऽिभदासित। दिणा िदक। इो दवता ॥ १॥ [[3-11-5-2]]

इ स िदशा दव दवतानामत। यो मत िदशोऽिभदासित। तीची िदक। सोमो दवता । सोम स िदशा दव दवतानामत। यो मत दशोऽिभदासित। उदीची िदक। िमावणौ दवता । िमावणौ स िदशा दवौ दवतानामत। यो मत िदशोऽिभदासित॥ २॥ [[3-11-5-3]]

ऊा िदक। बहितदव ता। बहित स िदशा दव दवतानामत। यो मत िदशोऽिभदासित। इय िदक। अिदितदवता । अिदित स िदशा दव दवतानामत।

यो मत िदशोऽिभदासित। पषो िदक। पषो म कामामधयत॥ ३॥ [[3-11-5-4]]

अो जा गिवः ाण। असाविह। बिधर आियतरपान। असाविह। उषसमषसमशीय। अहमसो ोितरशीय। अहमसोऽपोऽशीय। वय ाम पतयो रयीणाम। भभव ाहा॥ ३॥ दिणा िदिगो दवता िमावणौ स िदशा दवौ दवतानामत यो मत िदशोऽिभदासधयत नव च॥ ५॥ [[3-11-6-1]]

यऽिचत य िचत त अ। य ऊन य तऽितिरम। आिदादिरसि। िव त दवािितमापरय। िचतािस सिचता। एतावा ािस भया ा। लोक पण ि पण। अथो सीद िशवा म। इाी ा बहित । अिोनावसीषदन॥ १॥ [[3-11-6-2]]

तया दवतयाऽिरवा सीद। ता अ सददोहसः।

Page 362: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 362 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सोम ीणि पयः। जवाना िवश । िारोचन िदवः। तया दवतयाऽिरवा सीद। अ दवा इहावह। जानो वबिहष। अिस होता न ई । अग महा मनसा यिवम॥ २॥ [[3-11-6-3]]

यो दीदाय सिम रोण। िचभान रोदसी अव। ात िवत म। मधाकार िवदथ साधनम। अि होतार पिरभतम मितम। ामभ हिवष समानिमत। ा महो वणत नरो ना त। मना िनधीमिह। मनिमधीमिह। अ मनदिरः॥ ३॥ [[3-11-6-4]]

दवावायत यज। अि िह वािजन िवश। ददाित िवचषिणः। अी राय ाभव म। स ीतो याित वाय म। इष ोत आभर। पो िदिव पो अिः पिथाम। पो िवा ओषधीरािववश। वानरः सहसा पो अिः। स नो िदवा स िरषः पा त न म॥ ४॥ असीषदिवामिरो न म॥ ६॥

[[3-11-7-1]]

अय वाव यः पवत। सोऽिनािचकतः। स यावत। तद िशर । अथ यिणा। स दिणः पः। अथ यक। तम। यदङ। स उरः पः॥ १॥ [[3-11-7-2]]

अथ यवाित। तद समन च सारण च। अथो सदवा सा। स ह वा अ स काम पत। यामो यजत। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनमव वद। यो ह वा अनािचकतायतन िता वद। आयतनवावित। गित िताम॥ २॥ [[3-11-7-3]]

िहरय वा अनािचकतायतन िता। य एव वद। आयतनवावित। गित िताम। यो ह वा अनािचकत शरीर वद। सशरीर एव ग लोकमित। िहरय वा अनािचकत शरीरम। य एव वद।

Page 363: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 363 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सशरीर एव ग लोकमित। अथो यथा उो भाात॥ ३॥ [[3-11-7-4]]

एवमव स तजसा यशसा। अि लोकऽमि भाित। उरवो ह व नामत लोकाः। यऽवरणािदम। अथ हत वरीया सो लोकाः। य परणािदम। अव ह वा एष लोक जयित। योऽवरणािदम। अथ हषोऽनमपारम लोक जयित। यः परणािदम॥ ४॥ [[3-11-7-5]]

अन ह वा अपारम लोक जयित। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनमव वद। अथो यथा रथ ित सी पयावतमान प त। एवमहोरा प त। नााहोरा लोकमा तः। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनमव वद॥ ५॥ उरः पो गित िता भााः परणािदमौ च॥ ७॥ [[3-11-8-1]]

उश व वाजवसः सववदस ददौ। त ह निचकता नाम प आस। त ह कमार सम। दिणास नीयमानास ाऽऽिववश। स होवाच।

तत क मा दा सीित। ितीय ततीय म। त ह परीत उवाच। मव ा ददामीित। त ह ोित वागिभवदित॥ १॥ [[3-11-8-2]]

गौतम कमारिमित। स होवाच। परिह मोगहान। मव व ाऽदािमित। त व वस गासीित होवाच। त ितो राीरना ाह वसतात। स यिद ा पत। कमार कित राीरवाीिरित । ित इित िततात। िक थमा रािमाा इित॥ २॥ [[3-11-8-3]]

जा त इित। िक ितीयािमित। पश इित। िक ततीयािमित। साधका त इित। त व वस जगाम। त ह ितो राीरना ाह उवास। तमाग प। कमार कित राीरवाीिरित। ित इित वाच॥ ३॥ [[3-11-8-4]]

िक थमा रािमाा इित। जा त इित।

Page 364: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 364 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

िक ितीयािमित। पश इित। िक ततीयािमित। साधका त इित। नम अ भगव इित होवाच। वर वणीित। िपतरमव जीवयानीित। ितीय वणीित॥ ४॥ [[3-11-8-5]]

इापतयोमऽिित हीित होवाच। त हतमि नािचकतमवाच। ततो व त ापत ना ीयत। नाापत ीयत। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनमव वद। ततीय वणीित। पनमोमऽपिजित हीित होवाच। त हतमि नािचकतमवाच। ततो व सोऽप पनममजयत॥ ५॥ [[3-11-8-6]]

अप पनम जयित। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनम व वद। जापितव जाकामपोऽतत। स िहरयमदा त। तदौ ात। तद नादयत। तितीय ात। तद नवादयत। ततीय ात॥ ६॥

[[3-11-8-7]]

तद नवादयत। तदाव द ऽौ व ानर ात। तदा अदयत। तािरय किन धनानाम। भियतमम। दयज िह। स व तमव नािवत। य ता दिणामन त। ता ायव हाय दिणायानयत। ता गात॥ ७॥ [[3-11-8-8]]

दाय ा दिणा ितगामीित। सोऽदत दिणा ितग। दत ह व दिणा ितग। य एव वद। एत व तिा सो वाजवसा गोतमाः। अनदया दिणा ितगि। उभयन वय दिामह एव दिणा ितगित। तऽद दिणा ितग। दत ह व दिणा ितग। य एव वद। हा ीनाित॥ ८॥ वदाा इवाच ितीय वणीजयतीय ादगा एव वदक च॥ ८॥ [[3-11-9-1]]

त हतमक पशब एवोरवा िचत। उरविदसित एषो ऽििरित वदः। त तथा कयात। एतमि कामन यत। स एन कामन ः।

Page 365: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 365 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

कामन यत। सौ वावनमर िचीत। य वा भिया आतयो य रन । एतमि कामन समयित। स एन कामन समः॥ १॥ [[3-11-9-2]]

कामन समयित। अथ हन परषयः। उरवामव सियमिचत। ततो व तऽिव जाम। अिभ ग लोकमजयन। िवत एव जाम। अिभ ग लो क जयित। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनमव वद। अथ हन वायिकामः॥ २॥ [[3-11-9-3]]

यथामवोपदध। ततो व स एतामिमात। यािमद वायः। एतामिमोित। यािमद वायः। योऽि नािचकत िचन त। य उ चनमव वद। अथ हन गोबलो वा पशकामः। पामव िच। प परात॥ ३॥ [[3-11-9-4]]

प दिणतः। प पात।

पोरतः। एका म। ततो व स सह पशाो त। सह पशना ोित। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनमव वद। अथ हन जापितकामो यशामः जननकामः। िवतमव िच॥ ४॥ [[3-11-9-5]]

स परा त। ितो दिणतः। स पात। ित उरतः। एका म। ततो व स यशो माोत। एता जाित ाजायत। यािमद जाः जाय। िव म। माता िपता पः॥ ५॥ [[3-11-9-6]]

िवजननम। उपो योिनममा। यशो माोित। एता जाित जायत। यािमद जाः जाय। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनमव वद। अथ हनिमो कामः। ऊा एवोपदध। ततो व स मगत॥ ६॥

Page 366: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 366 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-11-9-7]]

गित। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनमव वद। अथ हनमसावािदः गकामः। ाचीरवोपदध। ततो व सोऽिभ ग लोकमजयत। अिभ ग लोक जयित। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनमव वद। स यदीत॥ ७॥ [[3-11-9-8]]

तजी यशी वचसी ािमित। ाङाहोतिधाप त। यय ागाशती। सा मा ोणत। तजसा यशसा वचसनित। तजव यशी वचसी भवित। अथ यदीत। भिय म धीरन। भिया दिणा नययिरित। दिणास नीयमानास ािह ाहीित ाची जषाणा वा ाहित वणोपहाहवनीय जयात॥ ८॥ [[3-11-9-9]]

भियमवा धत। भिया दिणा नयि। परीषमपधाय। िचितििभरिभमय। अि णीयोपसमाधाय। चत एता आतीजहोित।

म इित शतीय पम। अािव इित वसोधारायाः। अपत इहोमः। स त अ सिमध स िजा इित िवीः॥ ९॥ सम ऋिकामः परा ि पोऽगिदयािीः॥ ९॥ परषयो वायगबलः सह जापितिविदोसावािदः स यदीत॥ [[3-11-10-1]]

या थमािमकामपदधाित। इम तया लोकमिभजयित। अथो या अिोक दवता । तासा साय सलोकतामाोित। या ितीयामपदधाित। अिर लोक तयाऽिभजयित। अथो या अिरलोक दवता । तासा साय सलोकतामाोित। या ततीयामपदधाित। अम तया लोकमिभजयित॥ १॥ [[3-11-10-2]]

अथो या अमिोक दवता । तासा साय सलोकतामाोित। अथो या अमिरतरा अा दश। य एवामी उरव वरीया स लोकाः। तानव तािभरिभजयित। कामचारो ह वा अोष च वरीयःस च लोकष भवित। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनमव वद। सवरो वा अिनािचकतः। त वसः िशर ॥ २॥

Page 367: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 367 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-11-10-3]]

ीो दिणः पः। वषा उरः। शरम। मासा कमकाराः। अहोरा शतीय म। पजो वसोधारा । यथा व पज सव वा। जा सवाामा परयित। एवमव स त सवाामापरयित। योऽि नािचकत िचनत॥ ३॥ [[3-11-10-4]]

य उ चनमव वद। सवरो वा अिनािचकतः। त वसः िशर । ीो दिणः पः। वषाः प म। शररः पः। हमो म म। पवपाितयः। अपरपाः परीषम। अहोरा ाणीकाः। एष वाव सो ऽिरिमय पनणवः। अिमयो ह व पनणवो भा। ग लोकमित। आिद सायम। योऽि नािचकत िचनत। य उ चनमव वद॥ ४॥ अम तया लोकमिभ जयित िशरिनत इका॥ १०॥ लोकमऽािव अपत स त अ य िचतमय वावोशन ह व त हत या थमािमका दश॥ १०॥ लोक आिद ओजो ा िदगन ह व कामन

ीो िषिः॥ ६२॥

Page 368: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 368 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-BrÀhmaÉa

Book 3, Chapter 12 Edited by Subramania Sarma, Chennai

Final proofread version, May 2005

[[3-12-1-1]]

त ता अिरमाऽयाम त कामम। आशाना ा िवा आशा। अन नोऽानमितरिदनमत म। कामो भत कामद । जान िपता िवराजा म। यो रायोऽय यः। आपो भा आिदयािम। त भरि यो दः। पव दवा अपरण ाणापानौ। हवाह िम॥ १॥ त दश॥ १॥ [[3-12-2-1]]

दवो व ग लोकिरोऽभवत। त जापितमवन। जापत ग व नो लोकिरोऽभत। तमिित। त यतिभर त। त यतिभनािवत। तिमििभरत। तिमििभरिवत। तिदीनािमिम। एयो ह व नाम। ता इय इाचत परोण। परोिया इव िह दवाः॥ १॥ [[3-12-2-2]]

तमाशाऽवीत।

जापत आशया व ा िस। अहम वा आशा ऽि। मा न यज। अथ त साऽऽशा भिवित। अन ग लोक वसीित। स एतमय कामाय परोडाशमाकपाल िनरवपत। आशाय चम। अनम च म। ततो व त साऽऽशाऽभवत। अन ग लोकमिवत। सा ह वा अाशा भवित। अन ग लोक िवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय कामाय ाहाऽऽशाय ाहा । अनम ाहा जापतय ाहा। गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहित॥ २॥ [[3-12-2-3]]

त कामोऽवीत। जापत कामन व ा िस। अहम व कामो ऽि। मा न यज। अथ त सः कामो भिवित। अन ग लोक वसीित। स एतमय का माय परोडाशमाकपाल िनरवपत। कामाय चम। अनम चम। ततो व त सः कामोऽभवत। अन ग लोकमिवत। सो ह वा अ कामो भवित। अन ग लोक िवित। य एतन हिवषा यजत।

Page 369: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 369 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय कामाय ाहा कामाय ाहा । अनम ाहा जापतय ाहा । गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहित॥ ३॥ [[3-12-2-4]]

त ावीत। जापत णा व ा िस। अहम व ा ि। मा न यज। अथ त वाो भिवित। अन ग लोक वसीित। स एतमय कामाय परोडाशमाकपाल िनरवपत। ण चम। अनम चम। ततो व त वाोऽभवत। अन ग लोकमिवत। वा वा अ यो भवित। अन ग लोक िवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय कामाय ाहा ण ाहा । अनम ाहा जापतय ाहा । गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहित॥ ४॥ [[3-12-2-5]]

त यो ऽवीत। जापत यन व ा िस। अहम व यो ऽि। मा न यज। अथ त सो यो भवित। अन ग लोक वसीित।

स एतमय कामाय परोडाशमाकपाल िनरवपत। याय चम। अनम चम । ततो व त सो योऽभवत। अन ग लोकमिवत। सो ह वा अ यो भवित। अन ग लोक िवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय कामाय ाहा याय ाहा । अनम ाहा जापतय ाहा । गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहित॥ ५॥ [[3-12-2-6]]

तमापोऽवन। जापतऽ व सव कामा िताः। वयम वा आप ः। अा यज। अथ िय सव कामा िय। अन ग लोक व सीित। स एतमय कामाय परोडाशमाकपाल िनरवपत। अम। अनम चम। ततो व तिव कामा अय। अन ग लोकमिवत। सव ह वा अिामा य। अन ग लोक िवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय कामाय ाहाऽः ाहा । अनम ाहा जापतय ाहा । गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहित॥ ६॥

Page 370: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 370 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-12-2-7]]

तमिबिलमानवीत। जापतऽय व बिलमत सवािण भतािन बिल हरि। अहम वा अिबिलमानि। मा न यज। अथ त सवािण भतािन बिल हिरि। अन ग लोक वसीित। स एतमय कामाय परोडाशमाकपाल िनरवपत। अय बिलमत चम। अनम च म। ततो व त सवािण भतािन बिलमहरन। अन ग लोकमिवत। सवािण ह वा अ भतािन बिल हरि। अन ग लोक िवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय कामाय ाहाऽय बिलमत ाहा। अनम ाहा जापतय ाहा । गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहित॥ ७॥ [[3-12-2-8]]

तमनिविरवीत। जापत ग व लोकमनिविविस। अहम वा अनिविरि। मा न यज। अथ त साऽनिविभ िवित। अन ग लोक वसीित। स एतमय कामाय परोडाशमाकपाल िनरवपत। अनिव चम। अनम चम। ततो व त साऽनिविरभवत। अन ग लोकमिवत।

सा ह वा अानिविभवित। अन ग लो क िवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय कामाय ाहाऽनिव ाहा । अनम ाहा जापतय ाहा । गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहित॥ ८॥ [[3-12-2-9]]

ता वा एताः स ग लोक ार । िदवःयनयोऽनिवयो नाम। आशा थमा रित। कामो ितीया म। ततीया म। यतथम। आप पमीम। अिबिलमाीम। अनिविः समीम। अन ह व ग लोक िवित। कामचा रोऽ ग लोक भवित। य एतािभिरििभयजत। य उ चना एव वद। तािि। पौहीवरा दा स च। िय चाभार सम॥ ९॥॥ २॥ [[3-12-3-1]]

तपसा दवा दवताम आयन। तपसषय रिवन। तपसा सपा णदामारातीः। यनद िव पिरभत यदि। थमज दव हिवषा िवधम। यभ परम तपो यत।

Page 371: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 371 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

स एव पः स िपता स माता। तपो ह य थम सबभव। या दवो दवमत। ा िता लोक दवी॥ १॥ [[3-12-3-2]]

सा नो जषाणोप यमागा त। कामवाऽमत हाना। ा दवी थमजा ऋत। िव भ जगतः िता। ता ा हिवषा यजामह। सा नो लोकममत दधात। ईशाना दवी भवनािधपी। आगा हिविरद जषाणम। यावा जिर भवन च िव । त िवधम हिवषा घतन॥ २॥ [[3-12-3-3]]

यथा दवः सधमाद मदम। य ितोविरम। यावा जिर भवन च सव । तमचप य न आगा त। ातीप मोदमानम। मनसो वश सविमद बभव। ना मनो वशमियाय। भीो िह दवः सहस सहीयान। स नो जषाण उप यमागा त। आकतीनामिधपित चतसा च॥ ३॥ [[3-12-3-4]]

सकजित दव िवपिम। मनो राजानिमह वधयः। उपहव ऽ समतौ ाम।

चरण पिव िवतत पराणम। यन पतरित तािन। तन पिवण शन पताः। अित पाानमराित तरम। लोक ारमिचमिव म। ोिताजमान महत। अमत धारा बधा दोहमानम। चरण नो लोक सिधता दधात। अिमधा भव । अन नोऽानमितरिदनमत म। हवाह िम॥ ४॥ दवी घतन चतसा च दोहमान चािर च॥ ३॥ [[3-12-4-1]]

दवो व ग लोकिरोऽभवत। त जापितमवन। जापत ग व नो लोकिरोऽभत। तमिित। त यतिभर त। त यतिभनािवत। तिमििभरत। तिमििभरिवत। तिदीनािमिम। एयो ह व नाम। ता इय इाचत परोण। परोि या इव िह दवाः॥ १॥ [[3-12-4-2]]

त तपोऽवीत। जापत तपसा व ा िस। अहम व तपो ऽि। मा न यज। अथ त स तपो भिवित। अन ग लोक वसीित।

Page 372: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 372 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

स एतमा यमाकपाल िनरवपत। तपस चम। अनम चम। ततो व त स तपोऽभवत। अन ग लोकमिवत। स ह वा अ तपो भवित। अन ग लोक िवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय ाहा तपस ाहा । अनम ाहा जापतय ाहा । गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहित॥ २॥ [[3-12-4-3]]

त ाऽवीत। जापत या व ा िस। अहम व ाऽि। मा न यज। अथ त सा ा भिवित। अन ग लोक वसीित। स एतमा यमाकपाल िनरवपत। ाय चम। अनम चम। ततो व त सा ाऽभवत। अन ग लोकमिवत। सा ह वा अ ा भवित। अन ग लोक िवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय ाहा ाय ाहा । अनम ाहा जापतय ाहा । गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहित॥ ३॥

[[3-12-4-4]]

त समवीत। जापत सन व ा िस। अहम व समि। मा न यज। अथ त स स भिवित। अन ग लोक वसीित। स एतमा यमाकपाल िनरवपत। साय चम। अनम चम। ततो व त स समभवत। अन ग लोकमिवत। स ह वा अ स भवित। अन ग लोक िवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय ाहा साय ाहा । अनम ाहा जापतय ाहा । गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहित॥ ४॥ [[3-12-4-5]]

त मनोऽवीत। जापत मनसा व ा िस। अहम व मनो ऽि। मा न यज। अथ त स मनो भिवित। अन ग लोक वसीित। स एतमा यमाकपाल िनरवपत। मनस चम। अनम चम। ततो व त स मनोऽभवत। अन ग लोकमिवत।

Page 373: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 373 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

स ह वा अ म नो भवित। अन ग लोक िवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय ाहा मनस ाहा । अनम ाहा जापतय ाहा । गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहाित॥ ५॥ [[3-12-4-6]]

त चरणमवीत। जापत चरणन व ा िस। अहम व चरणमि। मा न यज। अथ त स चरण भिवित। अन ग लोक वसीित। स एतमा यमाकपाल िनरवपत। चरणाय चम। अनम चम। ततो व त स चरणमभवत। अन ग लोकमिवत। स ह वा अ चरण भवित। अन ग लोक िवित। य एतन हिवषा यजत। य उ चनदव वद। सोऽ जहोित। अय ाहा चरणाय ाहा । अनम ाहा जापतय ाहा । गाय लोकाय ाहाऽय िकत ाहित॥ ६॥ [[3-12-4-7]]

ता वा एताः प ग लोक ार । अपाघा अनिवयो नाम। तप थमा रित।

ा ितीया म। स ततीया म। मनतथम। चरण पमीम। अन ह व ग लोक िवित। कामचा रोऽ ग लोक भवित। य एतािभिरििभयजत। य उ चना एव वद। तािि। पौहीवरा दा स च। िय चाभार सम॥ ७॥॥ ४॥ [[3-12-5-1]]

व चतहतारः। चतहतोऽिधयो िनिमतः। नन शम। नािभचिरतमागित। य एव वद। यो ह व चतहतणा चतहत वद। अथो पहोतम। सवा हा िदश क। वाचितहता दशहोतणाम। पिथवी होता चतहतणाम॥ १॥ [[3-12-5-2]]

अिहता पहोतणाम। वाघोता षोतणाम। महाहिवहता सहोतणाम। एत चतहतणा चतहतम। अथो पहोतम। सवा हा िदश क। य एव वद। एषा व सविवा। एतषजम।

Page 374: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 374 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

एषा पिः ग लोका साऽयिनः ितः॥ २॥ [[3-12-5-3]]

एताोऽिददश यावरस म। रित। अनपवः सवमायरित। िवत जाम। रायोष गौपम। वचसी भवित। एताोऽित। णोाान म। जा िपतन। एताा अण औ पविशिवदाकार॥ ३॥ [[3-12-5-4]]

एतरिधवादमपाजयत। अथो िव पाानम। ययौ। एताोऽित। अिधवाद जयित। अथो िव पाानम। रित। एतरि िचीत गकामः। एतरायामः। जापशकामो वा॥ ४॥ [[3-12-5-5]]

पराशहोतारमद मपदधाित यावदम। दय यजषी पौ च। दिणतः ा चतहतारम। पाद पहोतारम। उरतः ा षोतारम। उपिराा सहोतारम।

दय यज िष प। यथावकाश हान । यथावकाश ितहाोकपणा। सवा हाता दवता ीता अभीा भवि॥ ५॥ [[3-12-5-6]]

सदवमि िचनत। रथसिमतत । वो व रथ । वणव पाान ात णत। पःसिमतत । एतावा रथ । यावः। रथसिमतमव िचनत। इममव लोक पशबनािभजयित। अथो अिोमन॥ ६॥ [[3-12-5-7]]

अिरमन। रितराण। सवा ोकानहीनन। अथो सण। वरो दिणा। वरणव वर णोित। आा िह वर। एकिवशितदिणा ददाित। एकिव शो वा इतः ग लोकः। ग लोकमा ोित॥ ७॥ [[3-12-5-8]]

असावािद एकिव शः। अममवािदमा ोित। शत ददाित।

Page 375: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 375 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

शताय पषः शतियः। आयविय ितितित। सह ददाित। सहसिमतः ग लोकः। ग लोकािभिज। अिक दिणा ददाित। सवािण वया िस॥ ८॥ [[3-12-5-9]]

सवा । सवाव। यिद न िवत। मानतावतो दादोदनाा । अत त काम म। य कामायािीयत । पौ ह वत दात। सा िह सवािण वया िस। सवा । सवाव॥ ९॥ [[3-12-5-10]]

िहरय ददाित। िहरयोितरव ग लोकमित। वासो ददाित। तनाय ितरत। विदततीय यजत। िषा िह दवाः। स समि िचनत। तदतशब ाण यात। नतरष यष। यो ह व चतहतननसवन तपियताद॥ १०॥ [[3-12-5-11]]

तित जया पशिभ । उपन सोमपीथो नमित। एत व चतहतारोऽनसवन तपियता । य ाणा ब िवद। तो यिणा न नय त। िर ात। अिम वीरन। तो यथा दात। िमवतियत। नााि वत॥ ११॥ [[3-12-5-12]]

िहरयको भवित। यावममिलकाड यपषा सिमतम। तजो िहरयम। यिद िहरय न िवत। शकरा अा उपदात। तजो घतम। सतजसमवाि िचनत। अि िचा सौ ामया यजत मावया वा । वीयण वा एष त। योऽि िचनत। यावदव वीय म। तदिधाित। ण साय सलोकतामाोित। एतासामव दवताना सायम। सािता समानलोकतामाोित। य एतमि िचनत। य उ चनमव वद। एतदव सािव ाणम। अथो नािचकत॥ १२॥ होता चतहतणा ितकार वा भविोमना ोित वयािस वया िस सवा सवाव वद वत िचनत नव च॥ ५॥

Page 376: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 376 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

[[3-12-6-1]]

यामत य म म। य ािणित य न। सवाा इकाः का। उप कामघा दध। तनिषणा तन णा। तया दवतयाऽिर वा सीद। सवा िय सवा सः। सव न ीपम च यत। सवााः। यावः पासवो भम॥ १॥ [[3-12-6-2]]

साता दवमायया । सवााः। याव ऊषा पशनाम। पिथा पििहताः। सवााः। यावती िसकता सवा । अ याः िताः। सवााः। यावती शकरा ध । अा पिथामिध॥ २॥ [[3-12-6-3]]

सवााः। यावोऽमानोऽा पिथाम। ितास ितिताः। सवााः। यावतीवध सवा । िविताः पिथवीमन। सवााः।

यावतीरोषधी सवा । िविताः पिथवीमन। सवााः॥ ३॥ [[3-12-6-4]]

यावो वनतयः। अा पिथामिध। सवााः। यावो ााः पशव सव। आरया य। सवााः। य िपादतादः। अपा द उदरसिपण । सवााः। यावदानमत ॥ ४॥ [[3-12-6-5]]

दवा य मानषम। सवााः॥ यावायस सवम। दवा य मानषम। सवााः। यावोहायस सवम। दवा य मानषम। सवााः। सव सीस सव प। दवा य मानषम॥ ५॥ [[3-12-6-6]]

सवााः। सव िहरय रजतम। दवा य मानषम। सवााः।

Page 377: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 377 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सव सवण हिरतम। दवा य मानषम। सवाा इकाः का। उप कामघा दध। तनिषणा तन णा। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ ६॥ भमरिध िविताः पिथवीमन सवाा उत मानष सीद॥ ६॥ य िय पासव ऊषा िसकता शकरा अमानो वीध ओषधीवनतयो ाा य िपादो यावदान यावायस लोहायस सीस िहरय सवण हिरतमादश॥ [[3-12-7-1]]

सवा िदशो िद। याभत ितितम। सवाा इकाः का। उप कामघा दध। तनिषणा तन णा। तया दवतयाऽिरवा सीद। अिर च कवल म। यािरािहतम। सवााः। आिर याः जाः॥ १॥ [[3-12-7-2]]

गवारस य। सवााः। सवानदारािललान । अिर ितितान। सवााः। सवानदारािललान। ावराः ोा य। सवााः।

सवा धिन सवा सान। िहमो य शीयत ॥ २॥ [[3-12-7-3]]

सवााः। सवारीचीिततान। नीहारो य शीयत। सवााः। सवा िवत सवा नियन। ानीय शीयत । सवााः। सवा वीः सिरत । सवमचर च यत। सवााः॥ ३॥ [[3-12-7-4]]

या का या नाा समिया । या वशीत ासचीयाः। सवााः। य चोिि जीमता । या वषि वय । सवााः। तपज आका शम। याकाश ितितम। सवााः। वाय वया िस सवािण॥ ४॥ [[3-12-7-5]]

अिरचर च यत। सवााः। अि सय चम। िम वण भग म। सवााः।

Page 378: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 378 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

स ा तपो दमम। नाम प च भताना म। सवाा इकाः का। उप कामघा दध। तनिषणा तन णा। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ ५॥ जा िहमो य शीयत सवााः सवािण णक च॥ ७॥ िदशोऽिरमािर उदारानदारािन मरीचीित वीया य च तपो वायमि स पदश॥ [[3-12-8-1]]

सवािव सवा वाििव। याभत ितितम। सवाा इकाः का। उप कामघा दध। तनिषणा तन णा। तया दवतयाऽिरवा सीद। यावतीारका सवा । िवतता रोचन िदिव। सवााः। ऋचो यजिष सामािन॥ १॥ [[3-12-8-2]]

अथवािरस य। सवााः। इितहासपराण च। सपदवजना य। सवााः। य च लोका य चालोकाः। अभत ितितम। सवााः। य या ।

अितितम॥ २॥ [[3-12-8-3]]

सवााः। अहोराािण सवािण। अधमासा कवलान। सवााः। सवानतवा ासान। सवर च कवलम। सवााः। सव भत सव भ म। यातोऽिधभिवित। सवाा इकाः का। उप कामघा दध। तनिषणा तन णा। तया दवतयाऽिरवा सीद॥ ३॥ सामािन ितित का ीिण च॥ ८॥ िदव तारका ऋच इितहाराण च य च याहोराायत त नव॥ [[3-12-9-1]]

ऋचा ाची महती िदगत। दिणामायजषामपाराम। अथवणामिरसा तीची । साामदीची महती िदगत। ऋिः प वा िदिव दव ईयत। यजवद ितित म अ । सामवदना मय मही यत। वदरश ििभरित सय । ऋो जाता सवशो मितमाः। सवा गितयाजषी हव शत॥ १॥ [[3-12-9-2]]

Page 379: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 379 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सव तज साम ह शत। सव हद णा हव सम। ऋो जात वय वणमाः। यजवद ियायिन म। सामवदो ा णाना सितः। पव पव ो वच एतचः। आदशमि िचानाः। पव िवसजोऽमता । शत वषसहािण। दीिताः समासत॥ २॥ [[3-12-9-3]]

तप आसीहपितः। ा ऽभवयम। स ह होतषामासी त। यिसज आसत। अमतम उदगायत। सह पिरवरान। भत ह ोतषामासी त। भिवित चाहरत। ाणो अयरभवत। इद सव िसषासताम॥ ३॥ [[3-12-9-4]]

अपानो िवानावत । िताितदर। आतवा उपगातार । सदा ऋतवोऽभवन। अधमासा मासा । चमसायवोऽभवन। अशसणज । अावाकोऽभवश । ऋतमषा शााऽऽसी त। यिसज आसत॥ ४॥

[[3-12-9-5]]

ऊाजानमद वहत। वगोपः सहोऽभवत। ओजोऽौाण। यिसज आसत। अपिचितः पोीयामयजत। नीयामयजििष । आीािषी सम। ा हवायजयम। इरा पी िवसजाम। आकितरिपनिवः॥ ५॥ [[3-12-9-6]]

इ ह उ। ता चावहतामभ। वागषा सयाऽऽसी त। छोयोगािजानती। कतािण तानाऽह । सा सवशः। अहोरा पशपाौ। मताः ा अभवन। मदभवाता। शिमतोो िव शा पित॥ ६॥ [[3-12-9-7]]

िवसज थमाः समासत। सहसम सतन य । ततो ह ज भवन गोपाः। िहरमय शकिन नाम। यन सयपित तजसः। िपता पण िपतमाोिनयोनौ। नावदिवनत त बह म।

Page 380: TaittirÁya-BrÀhmaÉa · TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya

TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 380 of 380 - www.sanskritweb.net/yajurveda

सवानभमाान सपराय। एष िनो मिहमा ा ण। न कमणा वधत नो कनीयान॥ ७॥ [[3-12-9-8]]

तवाा पदिव िविदा। न कमणा िलत पापकन। पपाशतिवत सवराः। पपाशत पदशाः। पपाशत सदशाः। पपाशत एकिवशाः। िवसजा सहसवरम। एतन व िवसज इद िवमसज। यिमसज। तािसज। िवमनानन जायत।

ण साय सलोकता यि। एतासामव दवताना सायम। सािता समानलोकता यि। य एतपयि। य चना । यना । ओम॥ ८॥ शदासत िसषासतामासत हिवित कनीयाािसजोऽौ च॥ ९॥ त दवपसा दवो व चतहतारो या मत सवा िदशो िद सवा िदवमचा ाची नव॥ ९॥ त तपसा ता वा एताः प िहरय ददाित सवा िदशप आसीहपिताशत॥ ५६॥ तमोम॥