รายงานกรายงานกจกรรมสงเสรมและสนบสนนการวจยจกรรมสงเสรมและสนบสนนการวจย

โครงการสมารทโครงการสมารท--วลเลจวลเลจ

SSMMAARRTT VViillllaaggee

โดย

นพวรรณ บญธรรม และคณะ มหาวทยาลยแมโจ

ไดรบทนอดหนนการทากจกรรมสงเสรมและสนบสนนการวจย

โครงการจดการความรและถายทอดเทคโนโลยจากผลงานวจยและนวตกรรม จาก สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

ประจาป 2557

รายงานการดาเนนงานฉบบสมบรณรายงานการดาเนนงานฉบบสมบรณ

โครงการสมารทโครงการสมารท--วลเลจวลเลจ

SSMMAARRTT VViillllaaggee

หมบานนารองการพฒนาอาชพและการพฒนาเชงพนทหมบานนารองการพฒนาอาชพและการพฒนาเชงพนท ตามแนวพระราชดารตามแนวพระราชดาร

โดย

นพวรรณ บญธรรม มหาวทยาลยแมโจ ชมชวน บญระหงษ มหาวทยาลยแมโจ สรพล ดารงกตตกล มหาวทยาลยพะเยา

ไดรบทนอดหนนการทากจกรรมสงเสรมและสนบสนนการวจย โครงการถายทอดเทคโนโลยสกลมเปาหมายทมศกยภาพในการนาไปใชประโยชน

ภายใตโครงการจดการความรและถายทอดเทคโนโลยจากผลงานวจยและนวตกรรม จาก สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ประจาป 2557

บทคดยอ

สมารท-วลเลจ (SMART Village) เปนตวแบบหนงของการพฒนาเชงพนทสความยงยนตามแนวพระราชดาร เพอใหเกดหมบานทพงปรารถนาของการพฒนาคนและผลผลตทางการเกษตร โดยนาองคความรและเทคโนโลยการผลตและแปรรปพชผลการเกษตรทสะอาดปลอดภยและเปนมตรตอสงแวดลอมสการสรางรายไดครวเรอนและสงผลตอการเพมมลคาเศรษฐกจชมชนในระยะยาว ภายใตแนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ผลการศกษา ผลการดาเนนงาน พบวา กระบวนการเรยนรอยางตอเนองโดยผานกจกรรมถายทอดเทคโนโลยและชดความรทเกดจากผลงานวจยและพฒนาแบบมสวนรวม ทาใหเกดการแลกเปลยนความรแบบบรณาการระหวางกลมอาชพและเกษตรกรในพนทเปาหมาย อาเภอสะเมง ไดแก กลมเกษตรกรผปลกขาว และสตรอเบอรร กลมแปรรปหญาหวาน และสมนไพร เกษตรกรไดเพมพนความรและความเขาใจระบบและกลไกการผลตอยางครบวงจร สามารถนาความรไปปฏบตและพฒนาตนเองสการเปนวทยากรทองถน พรอมทจะนาองคความรทไดรบจากการถายทอดเทคโนโลยไปตอยอด ขยายผลสการใชประโยชนของชมชนอนไดอยางเปนรปธรรม ตงแตปลกจนถงการแปรรปสนคาเกษตรทไดมาตรฐาน สะอาด ปลอดภย กลมเกษตรกรสามารถพฒนาผลตภณฑสนคาคณภาพเพอการจาหนาย สามารถออกแบบตราสนคาและพฒนาบรรจภณฑของกลมใหเขาสตลาดสากล นอกจากน ยงรวมกลมจดตงรานคาสเขยว (green shop) ใหเกดขนในอาเภอสะเมง โดยมลกษณะการพฒนาทเปนไปตามเกณฑ 5 ประการ ไดแก 1) ความยงยน (sustainability) 2) การจดการแบบรวมกลม (management by grouping) 3) การเพมมลคา (added value) ของสนคาและบรการ 4) การใชทรพยากร (resources) ทงดนนาปาของชมชนอยางรคณคา 5) การใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรกบสงแวดลอม (clean and green technology) ขบเคลอนเพอใหเกดการพฒนาเศรษฐกจชมชน และเชอมโยงกบแผนงานบรหารของทองถนอยางมประสทธภาพ คาสาคญ: ความยงยน การจดการ การเพมมลคา ทรพยากร เทคโนโลย

Abstract:

SMART village is a model of sustainable area-based development approach, in accordance with the Royal Initiatives, to achieve a desirable goals of development for people and agricultural productivity. The main concepts of this project, as a part of integrated technology transfer, are to promote participating roles in local community career development in harmony with village needs, to promote outstanding performance of the communities, to bring about creative ideas in villager-self development and to solve entire loop of their own problems in planting, post harvest production, and marketing. The farmers are advised to follow the living path principles of Thailand’s well-known self-sufficiency economy philosophy. In brief, the agricultural groups and occupational groups were set up which had impacts on sustainability, management by grouping, added product value, resources and conservation of soil, water, and forest, clean and green technology application to support immunization for the future with self-support. Keyword of SMART village stands for development model of Samoeng district. Such groups are as follows: 1) Bor-Kaew village for strawberry production; 2) Omlong village for stevia dry leaves; 3) Nga Maeng village for organic rice and seed production; 4) Mae-Toong-Ting Village for organic herbal tea production from dry leaves of moringa, mulberry, laurel-clock-vine which grows well in the community forest and 5) Technology transfer activities include establishing green shop for market promotion of organic agricultural product. Keywords: Sustainability, management, added value, resources, technology

กตตกรรมประกาศ

รายงานวจยฉบบน เปนผลจากการดาเนนกจกรรมถายทอดเทคโนโลยสกลมเปาหมายทมศกยภาพในการนาไปใชประโยชนอยางตอเนอง ภายใตโครงการจดการความรและถายทอดเทคโนโลยจากผลงานวจยและนวตกรรม ประจาป 2557 ซงไดรบการสนบสนนทนอดหนนจากสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) โดยมวตถประสงคทจะนาผลงานวจยมาใชประโยชนเพอตอบสนองความตองการของชมชนเปนสาคญ และเปนกจกรรมพฒนาเชงพนทในอาเภอสะเมงตามแนวพระราชดาร ซงไดรบความรวมมออยางดยงจากผนา ผบรหารและบคลากรจากหนวยงานในพนทจานวนทมสวนขบเคลอนขยายผลดาเนนกจกรรมมาอยางตอเนอง

คณะผวจยขอขอบพระคณแหลงทนและผมสวนสนบสนนการดาเนนกจกรรมของโครงการทกทานไดแก กลมเกษตรกร ผผลต และสมาชกชมชนทกคน ขอขอบคณเปนพเศษตอนายแพทย ดร.อมร นนทสต และศาสตราจารย แพทยหญงอนงค นนทสต นายอาเภอสะเมง นายกองคการบรหารสวนตาบลและผใหญบาน พนททรวมคด รวมกจกรรม และใหขอแนะนาอนเปนประโยชนอยางยง จนทาใหแนวคด SMART Village เปนทรจกอยางกวางขวาง การพฒนาผลตภณฑชมชนสมาตรฐานสากลมความกาวหนา มากขนและสามารถเปนหมบาน SMART ตนแบบการพฒนากลมอาชพและพฒนาเชงพนทระดบอาเภอตอไป และขอขอบคณทกทานทไมอาจเอยนามไดครบถวนในทน

ดวยความเชอมนวา การศกษาวจยทมเปาหมายเพอพฒนาสงคมสความเปนธรรมและยงยนตามแนวพระราชดาร จะนามาซงความสาเรจอยางงดงาม คณะผวจยจงขอมอบความรและคณความดทกประการใหแกผอานและผรวมโครงการทกทาน หวงอยางยงวาผลงานนจะกอใหเกดการพฒนาเศรษฐกจชมชนในสงคมชนบทและเกดประโยชนสงสดตอเกษตรกรไทยอยางเปนรปธรรม

คณะผวจย สงหาคม 2558

สารบญเรอง หนา

บทคดยอ

Abstract กตตกรรมประกาศ

สารบญเรอง

สารบญตาราง

สารบญภาพ

1 บทนา 1.1 ความเปนมาและความสาคญ 1 1.2 วตถประสงค 4 1.3 ขอบเขตดาเนนงาน 5 1.4 เปาหมายโครงการ 5 1.5 ขนตอนดาเนนงาน 5 1.6 ผลทคาดวาจะไดรบ 5

2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดเกยวกบการบรหารการพฒนาสความยงยน 6 2.2 แนวคดเกยวกบการจดการความร 12 2.3 แนวคดเกษตรกรรมยงยนและตลาดทเปนธรรม 16 2.4 ขอมลบรบทชมชนในอาเภอสะเมง 19 2.5 ผลงานวจยตนแบบทใชในการถายทอดเทคโนโลย 26

2.6 งานวจยทเกยวของ 33

3 วธดาเนนการ 3.1 ขอบเขตการดาเนนงาน 42 3.2 วธการดาเนนงาน 43 3.3 ขนตอนการดาเนนงาน 44 3.4 แผนงานและผลการดาเนนงาน 45 3.5 การดาเนนงานแตละขนตอน 46

สารบญ (ตอ) หนา

4 ผลการดาเนนงานและขอวจารณ 4.1 วเคราะหผลการดาเนนงาน ผลการดาเนนงานเชงความร 64 ผลการดาเนนงานเชงผลผลต 66 ผลการดาเนนงานเชงพฒนา 73 4.2 ขอวจารณ ผลการพฒนาการเรยนรของคนในชมชน 89 ผลการพฒนาผลตภณฑ 90 ผลการพฒนาศกยภาพชมชน 92

5 สรปและขอเสนอแนะ ผลการดาเนนงาน 96 ขอเสนอแนะ 97

บรรณานกรม

ประวตนกวจย

ภาคผนวก ภาคผนวก ก. กระบวนการทางาน ภาคผนวก ข. กาหนดการจดกจกรรมและรายชอผรวมกจกรรม ภาคผนวก ค. เครองมอและแบบประเมนผลกจกรรม ภาคผนวก ง. เอกสารแสดงความตองการเทคโนโลยของกลมเปาหมาย ภาคผนวก จ. แผนงาน โครงการของผเขารวมกจกรรม และแนวทางการ

นาเทคโนโลยไปขยายผลตอผรบประโยชน

ภาคผนวก ฉ. ตวอยางคมอ ชดความรทใชในการถายทอดเทคโนโลย

สารบญตาราง

ลาดบ หนา

ตารางท 2.1 ขอมลประชากรตาบลแมสาบ 20

ตารางท 2.2 ขอมลประชากร ตาบลบอแกว 21

ตารางท 2.3 ขอมลประชากร ตาบลยงเมน 22

ตารางท 2.4 ขอมลประชากร ตาบลสะเมงเหนอ 22

ตารางท 2.5 ขอมลประชากรตาบลสะเมงใต 23

ตารางท 2.6 คณลกษณะและสวนประกอบของระบบยงขาวเครองตนแบบ 29

ตารางท 2.7 คณลกษณะและสวนประกอบ ของตอบแหงสมนไพร 31

ตารางท 3.1 ขอมลประชากร และกลมเปาหมาย 42

ตารางท 3.2 เปรยบเทยบแผนงานและผลการดาเนนงาน 45

ตารางท 3.3 ชอกลมเกษตรกรและกลมอาชพทเขารวมโครงการ 48

ตารางท 3.4 แผนงานและกาหนดการจดกจกรรม (ระยะทหนง) 49

ตารางท 3.5 การถายทอดเทคโนโลยโดยวทยากรชมชนและจานวนผเขารบการถายทอด 55

ตารางท 3.6 ตวอยางแบบประเมนคณลกษณะตามเกณฑ S-M-A-R-T 62

ตารางท 4.1 จานวนกจกรรมและผเขารวมกจกรรม 66-67

ตารางท 4.2 ขอมลประชากรกลมเปาหมายและผทเขารวมกจกรรม 69

ตารางท 4.3 กจกรรมอบรมความรเรองการทาเกษตรกรรมยงยน และหลกการ GAP 77

ตารางท 4.4 กจกรรมอบรมความรเรองการแปรรป การอบแหง หลกการ GMP 78

ตารางท 4.5 การอบรมเรองการเกบรกษาพนธขาว เทคโนโลยการควบคมความชน 79

ตารางท 4.6 การสงเสรมการจาหนายและตลาดออนไลน การพฒนาบรรจภณฑ 80

ตารางท 4.7 กจกรรมถายทอดเทคโนโลย ผลตภณฑสตรอเบอร 81

ตารางท 4.8 กจกรรมถายทอดเทคโนโลย ผลตภณฑหญาหวาน 82

ตารางท 4.9 กจกรรมถายทอดเทคโนโลย ผลตภณฑขาว 83

ตารางท 4.10 กจกรรมถายทอดเทคโนโลย ผลตภณฑสมนไพร 84

ตารางท 4.11 ภาพรวมการจดกจกรรมถายทอดเทคโนโลย 85

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 4.12 ภาพรวมผลประเมนดานการพฒนาผลตภณฑ 86

ตารางท 4.13 ภาพรวมการยอมรบของตลาดตอตวสนคา 86

ตารางท 4.14 ผลประเมนศกยภาพ ความพรอมของชมชนในการทเปนหมบานตนแบบ 87

ตารางท 4.15 ภาพรวมการประเมนโครงการ SMART Village 87

สารบญภาพ

ลาดบ หนา

ภาพท 1.1 แสดงเขตพนทอาเภอสะเมง 4

ภาพท 1.2 สภาพภมศาสตรบนพนทสงอาเภอสะเมง 4

ภาพท 2.1 แนวคดการบรหารการพฒนาหมบานตนแบบ ตามเกณฑ S-M-A-R-T 11

ภาพท 2.2 แนวคดการจดการความร 13

ภาพท 2.3 แนวคดการจดการความรและถายทอดเทคโนโลย ภายใตโครงการ SMART Village 15

ภาพท 2.4 ผงไรนาในระบบเกษตรกรรมยงยน 16

ภาพท 2.5 กระบวนการพฒนาชมชนเกษตรกรรมยงยน 17

ภาพท 2.6 สภาพพนททาการเกษตรของประชาชน อาเภอสะเมง 20

ภาพท 2.7 การเสวนารวมกบผนาชมชน เพอรบฟงปญหา ความตองการของกลมฯ 24

ภาพท 2.8 สถานทตงอปกรณเตาตนแบบ 27

ภาพท 2.9 ขนตอนเตรยมวตถดบ 27

ภาพท 2.10 อปกรณเตาประหยดพลงงานและขนตอนการใชงาน 28

ภาพท 2.11 สถานทตงอปกรณลดความชนขาวตนแบบ 30

ภาพท 2.12 อปกรณและระบบการทางานของเครองตนแบบ 30

ภาพท 2.13 สถานทผลตและอปกรณอบแหงพชสมนไพรพรอมชดปมความรอน 31

ภาพท 2.14 อปกรณเตาอบแหงแบบตางๆ ในพนทศกษา 32

ภาพท 2.15 องคประกอบสาคญสาหรบชมชนแหงการเรยนร 40

ภาพท 3.1 การประสานงานกบผนา และกลมอาชพในพนท 46

ภาพท 3.2 การศกษาดงานดานเกษตรอนทรย 49

ภาพท 3.3 รวมประชมวางแผนกจกรรม รวมกบกลมเกษตรกรและกลมอาชพ 51

ภาพท 3.4 ผนากลมเกษตรกร วทยากรทองถน เขารวมโครงการนารองปลกพชอนทรย 52

ภาพท 3.5 พนทแปลงปลกพชอนทรย สตรอเบอร หญาหวานและขาว 52

ภาพท 3.6 ผนากลมแปรรป วทยากรทองถน ทเขารวมโครงการนารองการแปรรป ฯ 54

ภาพท 3.7 อปกรณอบแหงดวยเทคโนโลยสะอาดตนแบบ 54

ภาพท 3.8 เวทแลกเปลยนเรยนรของกลมเกษตรกร และกลมอาชพ 57

สารบญภาพ (ตอ)

ลาดบ หนา

ภาพท 3.9 การประเมนผลจากผลตภณฑและผลงานทเกดจากการฝกปฏบตขอเกษตรกร 58

ภาพท 3.10 ตวอยางการพฒนาตราสนคา 59

ภาพท 3.11 ชองทางการจาหนาย ตลาดออนไลน และสถานทตงราน Green Shop 59

ภาพท 3.12 การจดนทรรศการนาเสนอผลตภณฑในงานทองเทยวประจาปอาเภอสะเมง 63

ภาพท 4.1 กจกรรมการถายทอดเทคโนโลยในพนทตางๆ ของชมชน 68

ภาพท 4.2 การพฒนาตราผลตภณฑ ภายใต SMART Village 71

ภาพท 4.3 สถานทจดตง Green Shop รานคาสเขยวของชมชน 72

ภาพท 4.4 การวเคราะหผลประเมนตามเกณฑ SMART โดยใช web diagram 92

ภาพท 4.5 การตดตามและประเมนผลกจกรรมในพนท 95

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญ

สภาพทางภมศาสตรของพนทสงในภาคเหนอสวนใหญมสภาพเปนปาไมตนนา เปนแหลงอาหารและเปนแหลงกาเนดของพชพรรณธญญาหารทหลากหลาย มภมทศนและทวทศนทสวยงามนบวาเปนทนธรรมชาตทสามารถใชประโยชนเพอการดารงชวตและสรางโอกาสในการพฒนาชมชนสการเพมมลคาและคณคาดานตางๆ อยางมหาศาล แตประชากรบนพนทสงสวนใหญอยหางไกลความเจรญ ขาดโอกาสในการรบรขอมลขาวสาร และไดรบการศกษานอย ประกอบกบความหลากหลายทางวฒนธรรมของชมชนทมหลายเผาพนธ การเพมของประชากรในอตราสงและการอพยพเขามาจากพนทภายนอกเพมมากขน จงทาใหเกดปญหาสงคมตามมา นอกเหนอจากการแยงชงทรพยากรเพอการดารงชพเพมขน

อาเภอสะเมง ตงอยบนพนทสงของจงหวดเชยงใหม มเนอทประมาณ 1,002 ตารางกโลเมตร พนทบางสวนยงไมไดใชประโยชนอยางเตมท เ นองจากเปนภเขาสง ซงอดมไปดวยปาไม ตนนาและทรพยากรธรรมชาต พนทปกครอง 5 ตาบล ประกอบดวย ตาบลสะเมงใต ตาบลสะเมงเหนอ ตาบลยงเมน ตาบลแมสาบ และตาบลบอแกว รวม 45 หมบาน จานวนประชากรรวม 23,879 คน (ขอมลทะเบยนราษฎร, 2556) ประชากรสวนใหญยงมอาชพเกษตรกรรม ปลกขาวเพอการบรโภคของครวเรอน ปลกสตรอเบอรเปนพชเศรษฐกจหลก เกษตรกรสวนใหญมฐานะยากจน มอาชพรบจางเปนอาชพเสรม สภาพปญหาชมชนยงเปนปญหาเดมทสะสมอยางตอเนองนานมา เปนปญหาทมความสลบซบซอน เกยวของเชอมโยงกบวถชวตและเศรษฐกจชมชนเปนหลก แมจะมหนวยงานทเกยวของกบการวจยและพฒนาเขาไปในพนทจานวนมาก แตยงขาดการบรณาการเพอรวมกนแกไขปญหาและรวมมอกนพฒนาอยางจรงจง โดยเฉพาะเรองความตองการของเกษตรกรทตองการจะมรายไดเพมขนจากการผลตพชผลทางการเกษตร ปญหาสาคญ ไดแก ปญหาการบกรกพนททากน ปญหาพนททากนเสอมโทรม เพราะระบบการผลตทใชสารเคม ทาใหเกดการปนเปอนของสารเคม การตกคางในผลผลตและสงแวดลอมทงดนและนา สาเหตหลกเนองจากเกษตรกรขาดความรและทกษะในการเพาะปลกทเหมาะสม สงผลกระทบตอระบบทรพยากรนาและผทอยอาศยบนพนราบดวย สงผลกระทบตอปญหาสขภาพอนามยของตวเกษตรกรซงเปนผผลตและสงผลกระทบตอผบรโภคอกดวย นอกจากน เกษตรกรยงเผชญกบปญหาอน เชน การขาดแคลนนา ขาดแคลนแรงงาน ปญหาเยาวชนวยทางานไมสนใจทาการเกษตร แตมแนวโนมอพยพไปประกอบอาชพในเมองมากขน

1

SMART Village เปนโครงการตอเนองทมแนวคดการพฒนาชมชนระดบหมบานใหกาวพนปญหาความยากจน ใหไดรบความเสมอภาคและเปนธรรมและนาไปสการพฒนาเชงพนทอยางยงยนตามแนวพระราชดาร โดยการถายทอดองคความรและเทคโนโลยสกลมเกษตรกรและกลมอาชพใหสามารถปฏบตใชไดจรง กอใหเกดคณคาและมลคาของผลผลตทางเกษตรทสามารถสรางรายไดและพฒนาสเชงพาณชยหรออตสาหกรรมชนบทได โดยกาหนดตวชวดผลสาเรจและผลลพธของกจกรรม และกาหนดเปาหมายกลมอาชพทชดเจน การดาเนนโครงการระยะแรกไดเรมตน ในป 2556 โดยมขอบเขตดานเนอหาทเนนกจกรรมการออกแบบเชงโครงสราง ไดแก

(1) การสรางตวชวดการประเมนหมบานนารองตามเกณฑ SMART (2) ระบบสารสนเทศภมศาสตรของ 3 หมบาน แสดงขอมลเบองตนของจดพกด GPS ทตงครวเรอน

ขอมลครวเรอน พนททาการเกษตรกรรม (3) ระบบตลาดออนไลน (แสดงขอมลผลตภณฑ แหลงผลตและผผลต) (4) ขอมลรายชอเกษตรกรและผประกอบการในพนทอาเภอสะเมง ซงสวนใหญนยมปลกพชหลก

เชน ขาว สตรอเบอรร เกกฮวย หญาหวาน สมนไพร กลวย จาหนายและแปรรปเปนผลตภณฑของฝากชมชน

การดาเนนงานในระยะแรก ทาใหไดขอสรปเบองตนถงสภาพปญหา เหตปจจย และความตองการของกลมเกษตรกรและผประกอบการทตองการพฒนาผลตภณฑใหมคณภาพมาตรฐานและพฒนาความรใหแกเกษตรกรใหสามารถผลต แปรรป และจาหนายไดดวยตนเองแบบครบวงจร ขอสรปโดยกลมเกษตรกรและผประกอบการ ดงน

กลมสตรอเบอร พนทซงมการปลกมากทสดคอทตาบลบอแกว ผลผลตจะออกมากในเดอนกมภาพนธ ถง มนาคม แตเกษตรกรผผลตสวนใหญยงใชสารเคมทาใหคณภาพดนเสอม เปนผลทาใหลาตนพชออนแอ เปนโรคงาย นโยบายมาตรการสนบสนนจากภาครฐไมมความตอเนอง ความตองการของกลมคอ การใหมหนวยงานรบผดชอบดแลเรองสตรอเบอรโดยตรง ทงการจดการตลาดและการแปรรป

กลมหญาหวานและผลตภณฑแปรรปจากหญาหวาน ชมชนบานอมลองมการปลกและแปรรปหญาหวาน จนเปนทรจกอยางแพรหลาย ปจจบนหนวยราชการไดสนบสนนพฒนาทกษะใหแกกลมเกษตรกรและสมาชก ปญหาทวไปทปรากฏ ไดแก การพฒนากระบวนการแปรรปหญาหวานใหมคณภาพ สะอาด ปลอดภยและเปนมตรตอสงแวดลอม การพฒนาบรรจภณฑใหมความสวยงามเพอจงใจผบรโภค ปญหาสาคญคอเงนลงทนในการพฒนาสถานทผลตใหถกตองตามหลกการ GMP และไดรบการรบรองมาตรฐานความตองการระดบกลม คอ การพฒนาคณภาพสนคาใหไดรบการรบรองมาตรฐาน

2

กลมขาวและผลตภณฑแปรรปจากขาว พชหลกทประชาชนในพนทตองปลกคอขาว เพอบรโภคเปนสวนใหญ การผลตเพอจาหนายมนอยเนองจากตนทนการผลตสง และขาดการสงเสรมดานการตลาด ความตองการระดบกลม คอ การรวมกลมผลตขาวภายในชมชนใหมความยงยนตามแนวทางปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ตองการสรางองคกรภาคเกษตรกรรมทเขมแขง มเสถยรภาพ สามารถผลตขาวคณภาพสตลาดไดอยางตอเนอง เปนกลมขาวของชมชนอยางแทจรงเพอแกไขปญหาเศรษฐกจชมชน ชมชนแสดงความตองการรวมมอกบนกวชาการในการสงเสรมการวจยและพฒนาพนธขาวพนเมอง เพมผลผลตใหมคณภาพ จาหนายเชงพาณชยได

กลมแปรรปสมนไพร ปจจบนยงไมมการรวมกลมอาชพ ทงทวตถดบสมนไพรเปนของพนบานมอยทวไปทกครวเรอนและทกหมบาน กระบวนการผลตยงใชภมปญญาทองถนแบบดงเดม กาลงผลตจงมนอย และยงไมไดรบการรบรองมาตรฐาน ปจจบนมการจดตงกลมสมนไพรและกลมแปรรปพชสมนไพรเปนชาชนดตางๆ ปญหาทพบ คอ กาลงผลตและกระบวนการผลตอบแหงทยงไมไดมาตรฐาน เปนทยอมรบตลาด กลมตองการพฒนาคณภาพผลตภณฑและรปแบบบรรจภณฑ โดยตองการการสนบสนนดานองคความร และเทคโนโลยทเกดประโยชนและทาไดจรง เพอสงเสรมพฒนาผลตภณฑสมนไพรใหเปนทยอมรบและมตลาดรองรบอยางแพรหลาย

การดาเนนกจกรรมในโครงการน จงเปนการถายทอดความรและเทคโนโลยแกกลมเกษตรกรทอยพนทเดมและพนทใหม โดยเนนการสรางกระบวนการเรยนร พฒนาตอยอดความรโดยผานกจกรรมการพฒนาคนและการพฒนาผลตภณฑ 4 ชนดขางตน ภายใตแนวคดการพฒนาเชงพนทสความยงยนและนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชควบคกบความรและเทคโนโลยการผลตและแปรรปพชผลการเกษตรทสะอาดปลอดภยและเปนมตรตอสงแวดลอม ขยายผลสการสรางรายไดครวเรอนและสงผลตอการเพมมลคาเศรษฐกจชมชนในระยะยาว โดยกาหนดลกษณะการพฒนาตามเกณฑหลก 5 ประการ

1) ความยงยน (Sustainability)

2) การจดการแบบรวมกลม (Management by Grouping

3) การเพมมลคาสนคาและบรการ (Added Value)

4) การใชทรพยากรดนนาปา (Resources) และ

5) การใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรกบสงแวดลอม (Clean and Green Technology)

เพอใหเกดการพฒนาเศรษฐกจชมชน ทเชอมโยงกบภาคธรกจ และสอดคลองกบแผนงานบรหารของทองถน

3

1.2 วตถประสงค

(1) เพอถายทอดเทคโนโลยการผลตและแปรรปผลตภณฑสนคาเกษตรแบบครบวงจรจากตนนา กลางนา สปลายนา โดยนาชดความรจากการวจยเชงบรณาการ ไปใชใหเกดประโยชนอยางเปนรปธรรม ภายใตแนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (2) เพอสงเสรมการเรยนรของชมชนสการสรางอาชพจากพฒนาคณภาพสนคาเกษตรของชมชน และการปลกพชผลหลกตามฤดกาล (สตรอเบอรร สมนไพร เกกฮวยหญาหวาน ขาวฯ) รวมกลมสการแปรรปดวยเทคโนโลยสะอาด และออกแบบพฒนาผลตภณฑสนคาของอาเภอสะเมง (3) เพอวเคราะห ประเมนผล ศกยภาพ และความพรอมของชมชนทเขารวมโครงการในการเปนหมบานนารองการพฒนาคณลกษณะตามเกณฑ S-M-A-R-T

1.3 ขอบเขตดาเนนงาน

ดานพนท ชมชนในอาเภอสะเมง จานวน 7 แหง (1) บานดงชางแกว (หม 10) ตาบลสะเมงใต (2) บานทรายมล (หม 5) ตาบลสะเมงใต (3) บานอมลอง (หม 5) ตาบลแมสาบ (4) บานงาแมง (หม 3) ตาบลแมสาบ (5) บานแมตงตง (หม 5) ตาบลแมสาบ (6) บานแมยางหา (หม 4) ตาบลบอแกว (7) บานแมขะป (หม 6) ตาบลบอแกว

ภาพท 1.1 แสดงเขตพนทอาเภอสะเมง

ดานประชากรกลมเปาหมาย กลมเกษตรกร 150 คน กลมผผลตและแปรรป 150 คน แกนนา เจาหนาท /อปท / ผสนใจอนๆ 30 คน รวม 330 คน

ภาพท 1.2 สภาพภมศาสตรบนพนทสงอาเภอสะเมง

4

1.4 เปาหมายโครงการ (1) หมบานทพงปรารถนาตามเกณฑ S-M-A-R-T (2) ศนยสาธตการปลกพชตามหลกปฎบตทด อยางนอย 1 แหง (3) ศนยสาธตการแปรรปตามมาตรฐานการผลตทด อยางนอย 1 แหง

(4) โครงการจดตงศนยจาหนายสนคา Green Shop อยางนอย 1 แหง (5) ผลตภณฑ บรรจภณฑสนคา และตราสนคาของชมชน อยางนอย 4 ผลตภณฑ (6) เกษตรกร ผผลต ผประกอบการ และผสนใจเขารวมรบการถายทอดเทคโนโลย จานวน 300 คน

1.5 ขนตอนดาเนนงาน ขนตอนท 1 เตรยมการ ศกษาเอกสาร ประสานงานกบพนทเปาหมาย (เดอนท 1) ขนตอนท 2 ประชมแลกเปลยน ศกษาดงาน คดเลอกกลม (เดอนท 2) ขนตอนท 3 จดอบรม สาธต และขยายผลการถายทอดเทคโนโลย (เดอนท 3-4-5)

ขนตอนท 4 การพฒนาคณภาพเพมมลคาผลตภณฑ Green Shop เพมชองทางตลาด (เดอนท 6) ขนตอนท 5 จดนทรรศการ สมมนา แลกเปลยนความรระหวางชมชน (เดอนท 7) ขนตอนท 6 สรปรายงาน (เดอนท 8)

1.6 ผลทคาดวาจะไดรบ / ตวชวด

เชงปรมาณ 1. รอยละผรบการถายทอดความร ฯ มการนาไปใชประโยชนจรง รอยละ 60 2. จานวนผลตภณฑทไดรบการพฒนาสมาตรฐานการผลต ไมนอยกวา 4 ผลตภณฑ

3. จานวนศนยสาธตการปลกพชตามหลกปฎบตทด อยางนอย 1 แหง 4. จานวนศนยสาธตการแปรรปตามมาตรฐานการผลตทด อยางนอย 1 แหง

5. รอยละความพงพอใจของผรบการถายทอด ฯ รอยละ 80 6. ประเมนผลสาเรจของโครงการตามเกณฑ (SMART) ระดบ 4.00

เชงคณภาพ ดานเศรษฐกจ

1. สามารถลดตนทนการผลตของชมชน 2. สามารถยกระดบคณภาพมาตรฐานสนคาผลตภณฑของทองถน 3. สามารถเพมผลผลต เพมรายได ชองทางการจดจาหนายแกชมชน 4. สรางอาชพ ความมงคงแกชมชน ลดภาระหนสน

5

ดานสงคม 1. การพฒนาคนในชมชนใหเปนผความรและทศนคตทดตอการผลตและแปรรปดวยกระบวนการ

สะอาดปลอดภยและเปนมตรตอสงแวดลอม เกดนวตกรรมการเรยนรดวยตนเองของเกษตรกร สามารถขยายผลสการปฏบต และปรบพฤตกรรมสรางสรรคสงคม

2. เพมความสามคคระดบชมชนอนเกดจากการรวมกลม เรยนรการทางานรวมกนเปนทม 3. สงเสรมพฒนาคณภาพชวต ความเปนอยชองชมชนดวยหลกการพงพาตนเอง โดยบรณาการ งานวจย นวตกรรม องคความรและเทคโนโลยดานตางๆ 5. เสรมความเขมแขงของชมชน สระดบสงคม และประเทศชาต

ดานสงแวดลอม 1. ชมชนสเขยวทมการรกษาทรพยากรธรรมชาตทองถน ขยายผลการลดใชสารเคมในภาค เกษตรกรรมอยางตอเนอง 2. การใชเตาประหยดพลงงาน และเทคโนโลยสะอาด ลดภาวะโลกรอนและลดการใชพลงงาน 3. เพมคณภาพสนคาและผลตภณฑเกษตรทเปนมตรตอสงแวดลอม สหลกการพฒนาทยงยน

6

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

โครงการ “สมารท-วลเลจฯ” เปนการพฒนากระบวนการเรยนรรวมกบชมชน โดยผานกระบวนการเรยนร ทใชงานวจยเปนฐาน (Research-Based Learning) บรณาการกบงานบรการวชาการสชมชนในพนทอาเภอสะเมง โดยทบทวนสงเคราะหเนอหาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงตอไปน

(1) แนวคดการบรหารการพฒนาสความยงยน (2) แนวคดเกยวกบการจดการความร (3) แนวคดเกยวกบเกษตรกรรมยงยนและตลาดทเปนธรรม (4) ขอมลบรบทชมชน (5) ผลงานวจยตนแบบทใชในการถายทอดเทคโนโลย (6) งานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดการบรหารการพฒนาสความยงยน

2.1.1 การพฒนาทยงยน

กระแสโลกาภวตน (Globalization) เปนเหตปจจยสาคญของความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย และกลไกการตลาด ทกอใหเกดการเตบโต การผลต การบรโภคทเปนผลเสยตอสงแวดลอม ชวตมนษย สตว และพชพรรณ หากมนษยยงคงใชแนวทางพฒนาดานเศรษฐกจโดยไมคานงถงสภาพบรบทสงคมและขอจากดของการพฒนา การมการใชประโยชนของทรพยากรบนผนโลกเพยงเพอการบรโภค มนษยจะไมสามารถอาศยอยบนโลกนไดอกตอไป การพฒนาประเทศทเนนดานเศรษฐกจเพยงอยางเดยว ไดสรางปญหาใหกบความเปนอยของมนษย และวฒนธรรมทองถนอยางมหาศาล รฐบาลจาเปนตองรบผดชอบ สนองตอบความตองการของประชาชน ภายใตหลกบรหารราชการทด มประสทธภาพและความโปรงใส

หลกการบรหารการพฒนา ถกนามาใชเปนแนวทาง หรอวธการหนงทจะนาไปสจดหมายปลายทางหรอวตถประสงคตามทไดกาหนดไว ในลกษณะทจะชวยเพมประสทธภาพในการบรหารงานสความเจรญกาวหนาของประเทศ และเพมของคณภาพชวตของประชาชน โดยคานงถงสภาพแวดลอม เชน ดานเศรษฐกจ สงคม ตลอดจนการเมองการปกครองและการบรหารทงภายในและภายนอกประเทศ

สาหรบการบรหารเพอการพฒนาเปนการบรหารทเกยวของกบกจกรรมการพฒนา โดยมการนาความรหรอนกวชาการเขามาเกยวของกบการพฒนาของหนวยงานในลกษณะทเปนกระบวนการปฏบตการ (action) หรอเปนกจกรรม (Activity) หรอการบรหารงานทเกยวของกบการพฒนา ทเปนการปฏบตงานตามนโยบาย แผนงาน หรอโครงการ ตามแผนงานพฒนาดวยวธการตาง ๆ

7

ปรชญาและอดมการณของการพฒนาจะตองอยในพนฐานหลกการทเปนธรรมหรอความยตธรรมระหวางคน 2 ยค แนวคดการพฒนาทยงยนทาใหมมมองของมนษยปรบเปลยน เปดกวางยอมรบความจรงถงผลกระทบทางสงแวดลอมทจะตดตามมาจากการกระทาของมนษย ซงตองผสมผสานความคดทางวทยาศาสตร เศรษฐศาสตร สงคมศาสตร และ จรยศาสตร ทกศาสตรเขาดวยกน โดยเรมตนจากพนฐานของระบบนเวศ สรางความเขาใจถงความสมพนธระหวางวฎจกรสงมชวตกบสงแวดลอม และกระบวนการหมนเวยนในระบบนเวศ ทาใหเกดเปนความคดรวบยอด เชอมโยงประสบการณตางๆ เพอใหพฒนาเกดขนอยางยงยน ซงหมายถง การพฒนาเพอใหบรรลถงความตองการของมนษยชาตในปจจบน (โดยเฉพาะคนยากจน) ขณะเดยวกนกจะตองไมเปนลดทอน หรอเบยดบงโอกาสทจะบรรลความตองการพนฐานของมนษยในรนตอ ๆ ไปดวย

แนวคดการพฒนาทยงยน ตองอาศยความรวมมอจากนานาประเทศในการปรบเปลยนมมมองและกตกาการพฒนาประเทศใหม โดยตองกาหนดสดสวน บทบาทภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนในการพฒนาใหชดเจน โดยประชาชน เพอประชาชนทกฝายในสงคม เพอบรรลเปาหมายสงสดของการพฒนา คอ การมคณภาพชวตและคณภาพสงแวดลอมทดขน มระบบสงคมเปนสงคมธรรมรฐ มระบบการพฒนาเศรษฐกจทมนคง ไมจาเปนตองพงพาความชวยเหลอจากภายนอก ประชาชนรจกใชทรพยากรธรรมชาตเพอเปนฐานการผลตอยางรคณคา โดยเฉพาะการใชทรพยากรธรรมชาตเพอนาไปสการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ เปนมตใหมของการพฒนาเพอจะตอบสนองความตองการพนฐานของคน ทงปจจบนและอนาคต สรางความสมดลระหวางการพฒนาเศรษฐกจ สงคม มนษยและสงแวดลอม สอดคลองกบขอตกลงระหวางประเทศทวโลก จากการประชมสหประชาชาตวาดวยการพฒนาทยงยน (กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2556) ซงมหลกการสาคญในการสรางสมดลระหวาง 3 มตของการพฒนา ประกอบดวย 1) มตการพฒนาเศรษฐกจทยงยน ใหเจรญเตบโตอยางมคณภาพ กระจายรายไดใหเออประโยชน

ตอคนสวนใหญในสงคม โดยเฉพาะคนทมรายไดตา 2) มตการพฒนาสงคมทยงยน ใหคนมความร มสมรรถนะและมผลตภาพสงขน สงเสรมสงคมทม

คณภาพ และเปนสงคมแหงการเรยนร 3) มตการพฒนาสงแวดลอมทยงยน ใหมการใชทรพยากรธรรมชาต ในปรมาณทสมดลตอระบบ

นเวศ สามารถผลตทดแทนทรพยากรประเภททใชแลวหมดไปไดและฟนตวกลบสสภาพเดมได

ความสาคญของการบรหารการพฒนาประเทศ จงอยทการทาใหเกดผลสาเรจตามคามนสญญาทแตละประเทศไดใหไวตอทประชมระดบโลกทรวมตกลงและมความรวมมอระหวางประเทศ เพอมงไปสการพฒนาทยงยน โดยกาหนดเปาหมายการพฒนาระหวางประเทศเปน 2 ระยะ คอ ภายในป 2558 กาหนดเปนเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals: MDGs) และหลงป 2558 กาหนดเปนเปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals: SDGs)

8

ทงน เปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals, หรอ MDGs) ไดเกดขนจากการประชมสดยอดสหสวรรษของสหประชาชาต Millennium Summit (พ.ศ. 2543) ไดมการรบรองปฏญญาแหงสหสวรรษ Millennium Declaration ปจจบน มประเทศสมาชกสหประชาชาต จานวน 193 ประเทศ และองคการระหวางประเทศอยางนอย 23 องคการ ตกลงใหบรรลเปาหมายการพฒนาสหสวรรษ ภายในป 2558 และกาหนดให MDGs ใหเปนวาระการพฒนาของโลก ซงประกอบดวย 8 เปาหมายหลก ประกอบดวย 1) ขจดความยากจนและความหวโหย 2) ใหเดกทกคนไดรบการศกษาระดบประถมศกษา 3) สงเสรมบทบาทสตรและความเทาเทยมกนทางเพศ 4) ลดอตราการตายของเดก 5) พฒนาสขภาพสตรมครรภ 6) ตอสโรคเอดส มาเลเรย และโรคสาคญอนๆ 7) รกษาและจดการสงแวดลอมอยางยงยน และ 8) สงเสรมการเปนหนสวนเพอการพฒนาในประชาคมโลก

ภาพรวมการพฒนาแหงสหสวรรษ (MDGs) มเอกลกษณอยทความมงมนในการบรรลขอผกพนของปฏญญาทผานการรบรองมตทประชมซงรวมลงนามโดยผนาโลกทมงมนจะขจดความยากจนใหหมดไปจากโลกและยกระดบชวตความเปนอยของประชาชน สาหรบการบรรล MDGs ของประเทศไทยทสาคญคอ การพฒนาภาคการเกษตร การสงเสรมการพฒนาทรพยากรมนษย (สถาบนสงแวดลอมไทย, 2556)

หลงจากป พ.ศ.2558 การพฒนาแหงสหสวรรษ (MDGs) จะสนสดลง โดยประสบความสาเรจในหลายประเทศและกอใหเกดความตอเนองของการพฒนา องคการสหประชาชาตจงกาหนดเปาหมายการพฒนา ขนใหมโดยอาศยกรอบความคดทเชอมโยงการพฒนาเปนมต (Dimensions) ดานศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม โดยกาหนดใหเปน เปาหมายการพฒนาทยงยน หรอ Sustainable Development Goals (SDGs) ซงจะใชเปนทศทางการพฒนาตงแตเดอนกนยายน 2558 ถงเดอนสงหาคม 2573 ครอบคลมระยะเวลา 15 ป ประกอบไปดวย 17 เปาหมาย ไดแก 1) ขจดความยากจนทกรปแบบ 2) ขจดความหวโหย บรรลเปาความมนคงทางอาหาร โภชนาการทด และสงเสรมเกษตรกรรมยงยน 3) มสขภาวะการดารงชวต ความเปนอยทดของทกคน ทกชวงอาย 4) ทกคนไดรบการศกษาทมคณภาพอยางเทาเทยม ทวถง และสงเสรมการเรยนรตลอดชวต 5) ความเทาเทยมทางเพศ เสรมสรางพลงสตร 6) จดการนาและสขาภบาลอยางยงยน มสภาพพรอมใชสาหรบทกคน 7) เขาถงพลงงานททนสมย ยงยน 8) เศรษฐกจเตบโต ทวถง ยงยน สงเสรมศกยภาพการมงานทา จางงานเตมท งานทมคณคาสาหรบทกคน 9) พฒนาโครงสรางพนฐานทพรอมรบการเปลยนแปลง สงเสรมปรบตวใหเปนอตสาหกรรมอยางยงยน และสนบสนนการสรางนวตกรรม 10) ลดความเหลอมลาทงภายในและระหวางประเทศ 11) มความปลอดภยในการตงถนฐานมนษย ทวถง 12) มแบบแผนการผลตและการบรโภคทยงยน 13) ดาเนนการเรงดวนเพอรบมอผลกระทบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ 14) อนรกษ ใชประโยชนจากทรพยากรทางทะเล 15) สงเสรมการใชประโยชนทยงยนของระบบนเวศ จดการปาไม ฟนฟดน หยดยงการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ 16) การสงเสรมใหสงคมมสข ไมแบงแยก เขาถงความยตธรรม สรางสถาบนทพงและยอมรบ

9

ของสวนรวมในทกระดบ และ 17) เสรมสรางความเขมแขงในวธการปฏบตใหเกดผล สรางพลงแหงการเปนหนสวน ความรวมมอระดบสากลตอการพฒนาทยงยน (แหลงทมาออนไลน : http://www.pcd.go.th วนทคนขอมล 15 กรกฎาคม 2558).

ประเทศไทยจะยงคงใหความสาคญตอการเสรมสรางหนสวนความรวมมอกบประเทศพฒนานอยและประเทศทกาลงพฒนา ซงไดแก กลมประเทศเพอนบาน และประเทศแอฟรกา ในลกษณะความรวมมอแบบไตรภาค โดยเนนสาขาทสนบสนนการขจดความยากจน การสงเสรมความเปนอยทด ดงนนเปาหมายเฉพาะสาหรบประเทศไทยทยงคงเดนหนาเพอใหบรรล SDGs คอ บรรลเปาความมนคงทางอาหาร โภชนาการทด และสงเสรมเกษตรกรรมยงยน (เปาหมายท 2) การสงเสรมการเรยนรตลอดชวต (เปาหมายท 4) การสรางศกยภาพในการแขงขนและความเตบโตเศรษฐกจ (เปาหมายท 8) และการมแบบแผนการผลตและการบรโภคทยงยน (เปาหมายท 12) (แหลงทมาออนไลน : http://www.thaigov.go.th วนทคนขอมล 15 กรกฎาคม 2558).

อยางไรกด การบรรลสเปาหมายของการพฒนาทยงยนจะเกดขนไดนน ตองเรมตนและสนสดทคนในชมชนกอน การพฒนาชมชนใหมความสข มนคง ปลอดภย ทาใหคนสามารถพงตนเองไดอยางยงยนไดนน จะตองเกดขนจากพลงการมสวนรวมของคนในชมชนอยางตอเนอง ยาวนาน มหลกการ วธการ เปาหมายทสอดคลองกน ดงน หลกการ : สรางพลงชมชน ใชพลงชมชนในการขบเคลอนการพฒนา วธการ : กระตนใหชมชนรวมกลม รวมคด ปรกษาหารอรวมกน รวมเรยนร รวมตดสนใจ

รวมวางแผน ดาเนนกจกรรม รวมตดตามตรวจสอบ และรวมรบประโยชน เปาหมาย : ชมชนเขมแขง มความสข ปลอดภย มคณภาพชวตและสภาพแวดลอมทด พงพา

ตนเองได และเปนชมชนทมความยงยน พลงความเขมแขงของชมชน (Community Empowerment) ทเกดขนจะแสดงออกมาในลกษณะตางๆ กน ดงน (สถาบนการพฒนาชมชน, 2549) 1. สมาชกเชอมนในศกยภาพของตนเอง จะแกไขปญหาและพฒนาความเปนอยของตนเอง 2. สมาชกพรอมทจะรวมกนจดการกบปญหาของตนและชมชน 3. ชมชนมกระบวนการเคลอนไหวอยางตอเนอง จนอาจกลายเปนวถของชมชน ภายใตการกระตน สนบสนนของทกฝาย เปดโอกาสใหสมาชกทงมวลมสวนรวม โปรงใส พรอมทจะใหตรวจสอบ 4. สมาชกมสวนรวมในการประเมนสถานการณของชมชน รวมคด ตดสนใจดาเนนงาน ตดตาม

และประเมนผล การแกไขปญหา และการพฒนาของชมชน 5. สมาชกชมชนเกดการเรยนรผานเวทประชาคม และเขารวมกจกรรมกระบวนการของชมชน

10

6. มแผนชมชนทประกอบดวยการพฒนาทกดานของชมชน ทมงสการพงตนเอง และเออประโยชน ตอสมาชกชมชนทกคน สเปาหมายการพฒนาชมชนทยงยน 7. มการชวยเหลอจากภายนอกเพอใหชมชนสามารถเรยนรสการพงตนเอง 8. มเครอขายความรวมมอกบภาคอน เชน หมบาน ชมชน ทองถน ภาคราชการ องคกรเอกชน นกธรกจ นกวชาการ จากสถาบนการศกษา และอนๆ 2.1.2 การบรหารการพฒนาเชงพนท ตามเกณฑ SMART

แนวคดการบรหารการพฒนาเชงพนทภายใตโครงการสมารท-วลเลจ เปนการออกแบบวธการ หรอแนวทางการดาเนนงานแบบบรณาการทมลกษณะเปนกจกรรม (Activity) และการปฏบตการ (Action) ทเกยวของกบบรหารและการพฒนาชมชนทองถนโดยผานกจกรรมการพฒนาคนและพฒนาผลตภณฑ เพอใหเกดการปรบปรงประสทธภาพและขดความสามารถในการประกอบอาชพ โดยเนนความสาคญทผลลพธและผลกระทบทจะเกดขนตอสงคมทองถนในระยะยาว จดหมายปลายทางของโครงการนคอการบรรลวตถประสงคและเปาหมายทกาหนดไว ซงใชเปนตวชวดและกาหนดลกษณะการพฒนาตามเกณฑหลก 5 ประการ ประกอบดวย 1) ความยงยน (Sustainability) 2) การจดการแบบรวมกลม (Management by Grouping 3) การเพมมลคาสนคาและบรการ (Added Value) 4) การใชทรพยากรดนนาปา (Resources) และ 5) การใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรกบสงแวดลอม (Clean and Green Technology) ทงน เพอใชเปนตวแบบการพฒนาชมชนสความยงยน ใหเกดการพฒนาเศรษฐกจชมชน ทเชอมโยงสอดคลองกบแผนงานบรหารของทองถน ดงผงภาพท 2.1

ภาพท 2.1 แนวคดการบรหารการพฒนาหมบานตนแบบตามเกณฑ S-M-A-R-T (นพวรรณ บญธรรม, 2556) ทมา : รายงานการถายทอดเทคโนโลยจากงานวจย SMART Village, (สรพล ดารงกตตกล และคณะ 2556).

11

จากกรอบแนวคดขางตน สามารถอธบายความหมายของแนวคดหลกทนามาใช โดยยอได ดงน

1) ความยงยน (Sustainability) หมายถง ความสามารถในการรกษาใหคงอยตอไปอยางสมดลในทกมต ทงดานสงคม สงแวดลอม และเศรษฐกจชมชน เพอใหเกดการพฒนาเชงพนทของชมชนทองถนอยางมคณภาพ ซงจาเปนตองอาศยการพฒนาแบบบรณาการและอยบนพนฐานของระยะเวลาทมความตอเนอง กลไกสาคญคอการมสวนรวมของประชาชน เนองจากเปนผรถงปญหาและความตองการในพนทไดดกวา การไดเปนเจาของกจกรรมการพฒนาเชงพนทรวมกนจะเสรมสรางพลงของชมชนใหสามารถรกษาทกสงไวไดเปนอยางด

2) การจดการแบบกลม (Management by Grouping) หมายถง การนาระบบบรหารจดการแบบรวมกลม มาใชในการผลต การแปรรป และการตลาดอยางเปนรปธรรม โดยใหความสาคญกบการสรางกลม เครอขาย และการมสวนรวมของกลมสมาชกในทกขนตอน ตงแตรวมคด รวมวางแผน รวมทา รวมพฒนา และรวมรบประโยชนในลกษณะเดยวกบสหกรณ เพอสรางความเขมแขงและปองกนความเสยงทเกดจากปรากฎการณความไมแนนอนและผลกระทบจากภายนอก

3) การเพมคณคาและมลคาของสนคาและบรการ (Added Value) หมายถง ผลกระทบเชงบวกทเพมขนจากกระบวนการผลตสนคาและบรการ ทสรางความภาคภมใจแกคนในทองถนและความพงพอใจของลกคาผบรโภคเปนสาคญ เปนการสรางทงคณคาและมลคาการใชทรพยากรของทองถนอยางมประสทธภาพและทาใหเกดงประโยชนสงสด โดยการนาภมปญญา องคความรและความคดสรางสรรคใหมในการผลตเพอใหผบรโภคไดรบคณคาเพม และเกดมลคาเชงเศรษฐศาสตรในมตความสมดลของเศรษฐกจชมชน มการแบงปนผลประโยชนสผเกยวของทกฝายอยางเปนธรรม

4) การใชทรพยากร (Resources) หมายถง การนาทรพยากรธรรมชาต ดน นา ปา ของทองถนมาใชอยางประหยดและรคณคา เพอยกระดบมาตรฐานคณภาพชวต และการพฒนาคณภาพผลตภณฑ สนคา และบรการดานตางๆ โดยไมทาใหสรางปญหาหรอเกดผลกระทบดานสงแวดลอม

5) การใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรกบสงแวดลอม (Clean and Green Technology) หมายถง กระบวนการนาเทคโนโลยทเหมาะสม เทคโนโลยสะอาด เทคโนโลยสเขยวทเปนมตรตอสงแวดลอม ในรปของชดความร ขอมล แนวคด แนวปฏบต ไปยงสมาชกชมชนกลมเปาหมาย เพอตอบสนองความตองการของชมชนและชมชนสามารถนาเทคโนโลย นนไปประยกตใชไดอยางสอดคลองเหมาะสมกบบรบทชมชน เกดประสทธภาพสงสด เกดการเรยนร เกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม ทงในดานความร ทศนคต และทกษะทดขน

12

การถายทอดความรและเทคโนโลยทเหมาะสม ภายใตโครงการสมารท-วลเลจ โดยผานกจกรรมสาคญคอการพฒนากลมเกษตรกร และการพฒนาผลตภณฑ มงใหความสาคญกบการสรางผลผลตทางการเกษตรทดตามมาตรฐานคณภาพและมการฝกปฏบตทาการเกษตรทด (Good Agricultural Practice หรอ GAP) ตามทตลาดตองการตงแตการปลก การเกบเกยว จนถงการจาหนาย นอกจากน ยงใหความสาคญตอการพฒนากระบวนการผลตท ดและไดมาตรฐานความสะอาด ปลอดภย (Good Manufacturing Practice หรอ GMP) ดวยการประยกตหลกการเทคโนโลยสะอาดมาใชในกระบวนการผลตเพอใหเกดการพฒนา เปลยนแปลง และปรบปรงอยางตอเนองในทกขนตอนของกระบวนการผลต จากตนนา กลางนา สปลายนา โดยใชทรพยากรธรรมชาตทมในทองถนเปนวตถดบ มการใชดน นา และพลงงานอยางรคณคา ใหมการจดการพฒนาสถานทผลตและอปกรณการผลตอยางเหมาะสม ลดการเกดมลพษและของเสยโดยจดการปญหาทแหลงกาเนด พฒนาบรรจภณฑสมาตรฐานสากล โดยเฉพาะบรรจภณฑสนคาเกษตรประเภทอาหารใหปลอดภยไมเปนอนตรายตอผบรโภค เปนมตรตอสงแวดลอม 2.2 แนวคดเกยวกบการจดการความร

แนวคด

การจดการความร (Knowledge Management) ถกเรยกชอโดยยอ วา KM เปนเครองมอทจะนาพาไปสการบรรลเปาหมายของการพฒนางาน พฒนาคน และพฒนาองคกรในชมชน ไปพรอมๆกนได โดยมคนและองคกรเปนเงอนไขสาคญทจะตองมความตองการอยางแทจรงทจะแลกเปลยนความรหรอจดการความรทมอยเพอใหเกดความสาเรจตามเปาหมายของการพฒนาดงกลาว ทงนประเภทความรทมอย ไดแก ความรทเหนเดนชด (Explicit Knowledge) ในรปแบบตารา เอกสารวชาการ คมอปฏบตงาน ซงมการจดการความรในลกษณะการศกษา คนควา ตรวจสอบ นาไปใชอางองเพอพฒนาเปนองคความรใหมใหผอนนาไปใช สาหรบความรทซอนเรน (Tacit Knowledge) จะแฝงอยในตวบคคล เปนประสบการณทสงสมมายาวนานเปนภมปญญา ซงเนนวธการจดการความรแบบแลกเปลยน แบงปนความรทอยในตวคน ของผปฏบตงานทาใหเกดการเรยนรรวมกน อนนาไปสการสรางองคความรใหม และทาใหแตละคนไดรบการพฒนา สามารถนาไปประยกตปฏบตและพฒนางานไดตอไป สงผลตอการยกระดบการพฒนาองคกรหรอชมชน ใหเปนองคกรหรอชมชนแหงการเรยนร ไดในทสด (ดงภาพท 2.2)

ภาพท 2.2 แนวคดการจดการความร

(ทมา สถาบนสงเสรมการจดการความรเพอสงคม, 2548)

13

บรชย ศรมหาสาคร, (2550) ใหความหมาย การจดการความรในองคกร วาหมายถง การบรหารจดการทสงเสรมใหคนในองคกร ไดแลกเปลยนเรยนรรวมกน เพอตอยอดความรทแตละคนมอยใหสมบรณ แลวนาไปใชสรางนวตกรรมในการแกปญหาหรอพฒนางานตอไป

รชตวรรณ กาญจนปญญาคม, (2552) สรปวา องคกรทมระบบการจดการความรทด สามารถนาประโยชนจากทนทางดานความร (Knowledge Asset) ทเกดจากการพฒนาปญญาของบคลากรทกระดบภายในองคกรอยางตอเนอง ซงจะทาใหพบวาความรระดบตวบคคลทแตละคนมความรอยมากนน นบวายงมนอยมากเมอเทยบกบความรทมอยทงหมดภายในองคกร แตความรทมอยในตวบคคลนนจะไมมคณคาใดๆ หากไมมการนาความรนนไปสการใชประโยชน วธการจดการความรใหเกดผลระดบองคกรจาเปนตองเรมทการจดการวสยทศนเกยวกบความรหลกขององคกร ใชเปนเขมทศนาทางสการจดการความรขององคกร ทสอสารไปแลวชดเจน เกดการรบร เขาใจงาย เหมาะสม สามารถเสรมสรางแรงบนดาลใจ จนเกดความเชอและคานยมรวมกนทวทงองคกร ทสาคญควรเปดโอกาสใหคนในองคกรสามารถนาไปสวสยทศนและพนธกจหนวยยอยภายใตรมของวสยทศนใหญขององคกร ทาใหเกดความรสกผกพน มงมน ทางานรวมกนเพอใหบรรลวสยทศนนน

ปจจยสาคญในการจดการความรทจะนาไปสความสาเรจระดบองคกร

(1) วฒนธรรมและพฤตกรรมของคนในองคกร จะตองมทศนคตทดในการแบงปนความร และนาความรทมอยมาเปนฐานในการตอยอดความรของคนรนใหมตอไป องคกรตองมวฒนธรรมภายในแหงความไวเนอเชอใจ ใหเกยรตกน เคารพสทธและความคดของผรวมงานในทกระดบ

(2) โครงสรางพนฐาน เพอวางระบบบรหารจดการฐานขอมล การรวบรวมขอมล และรายงานผลการดาเนนการตางๆทสอดคลองกบแผนการจดการความร

(3) เทคโนโลย และความพรอมทจะสนบสนนการทางานและการเรยนรของคนในองคกร ฐานขอมลและการจดการระบบฐานขอมล ตลอดจนวธการใชคอมพวเตอรเพอเปนสอกลางในการรวบรวมและสงตอขององคความร

(4). การวดผลและการนาไปใช ทมการตดตามและวดผลการจดการความรและประโยชนจากการนาไปใช เพอขบเคลอนใหเกดการเรยนรและอยากมสวนรวมสรางความรใหเกดขนอยางตอเนอง

(5) ผนาเชงกลยทธ ผบรหารตองมความเชอในคณคาของคนและความรทมในองคกร เขาใจลกษณะของปญหาและพนธกจขององคกรเปนอยางด สามารถคนหากระบวนการทางานทเปนเลศภายในองคกรได เปนผรเรมการแบงปนและเรยนร สรางกลยทธกาหนดทศทางพฒนาระบบการจดการความรภายในทกอใหเกดผลสมฤทธ ความสาเรจทงหมดอยบนพนฐานของความไวเนอเชอใจ (Trust) ใหเกยรตซงกนและกน (Mutual respect) โดยมผนาสงสดขององคกรเปนกญแจสาคญทจะเปดกวางโลกทศนใหมในองคกร

14

องคประกอบสาคญของการจดการความร

โดยทวไป การจดการความร มองคประกอบทสาคญ 3 สวนคอ คน (Man) เทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology-IT) และกระบวนการจดการความร (Process)

คน : บคลากรทเกยวของกบการดาเนนการจดการความรหรอ KM Team ขององคกรอาจแบงไดเปน 2 ทมคอ ทมหลกหรอทมถาวรเปนคณะทางานทรบผดชอบการดาเนนการจดการความรขององคกรอยางตอเนอง ประกอบดวย 1) ผจดการความร เปนผบรหารระดบสงขององคกร มบทบาทในการคนหาความรภายในองคกรออกมา รบผดชอบในการสรางวสยทศนในสงทเปนไปได ออกแบบกรอบงานทใหผลคมคา และ เปนผอานวยความสะดวก ประสานงานและการจดใหมกจกรรมการจดการความรทงหมดขององคกร บคลากร 2) หวหนางาน ผรบผดชอบสวนงานทงหมดขององคกร และ 3) ตวแทนจากกลมงานหลกขององคกร 4) กลมผทมาจากภายนอกองคกร เชน คณะกรรมการกลมเฉพาะ กลมผใชผลผลตและบรการขององคกร ทควรเขามาเปนหนสวนและรวมกนวางแผนงานใหกบองคกร (Rumizen, 2002, p.67)

เทคโนโลยสารสนเทศ: เปนเครองมอทชวยใหการจดการความรประสพความสาเรจ ประกอบดวย

- เทคโนโลยการสอสาร (Communication Technology) ทชวยใหบคลากรสามารถเขาถงความรตาง ๆ ไดงายขน สะดวกขน สามารถตดตอสอสารกบผเชยวชาญสาขาตาง ๆ ในการคนหาขอมล ผานเครอขายได ผานระบบอนเตอรเนต อนทราเนต หรอโซเชยลมเดย (Social Media) - เทคโนโลยการทางานรวมกน (Collaboration Technology) ชวยใหสามารถประสานการทางานไดอยางมประสทธภาพ ลดอปสรรคเรองของระยะทาง เชน video conference - เทคโนโลยในการจดเกบ (Storage Technology) ชวยในการจดเกบและจดการความรตาง

กระบวนการจดการความร: เปนกระบวนการทจะชวยใหเกดพฒนาของความร หรอการจดการ ความรทจะเกดขนภายในองคกร ซงกาหนดไว 7 ขนตอน

(1) การบงชความร พจารณาพนธกจ วสยทศน เปาหมายองคกร และเพอใหบรรลเปาหมาย องคกรตองใชความรดานใด รปแบบใด และความรอยทใคร

(2) การสรางและการแสวงหาความร ทงการแสวงความรจากภายนอก รกษาความรเกา และกาจดความรทไมไดใชงานแลว

(3) การจดการความรใหเปนระบบ วางโครงสรางความร เตรยมพรอมสาหรบเกบความรอยางเปนระบบในอนาคต

15

(4) การประมวลและกลนกรองความร ปรบปรงเอกสารใหเปนรปแบบมาตรฐาน ใชภาษาในการสอสารทเขาใจงาย ชดเจน ประปรงเนอหาความรใหสมบรณ

(5) การเขาถงความร ทาใหผใชเขาถงความรอยางเปนระบบไดงาย สะดวก มชองทางการกระจายความรใหผอนอยางเหมาะสม

(6) การแบงปนและแลกเปลยนความร เปนการนาความรทไดมาแลกเปลยนกนดวยกลยทธตาง ๆ เชน กรณเปน Explicit Knowledge ทาเปนเอกสาร ฐานความร คลงความร (Explicit Knowledge) หรอกรณเปน Tacit Knowledge อาจทากจกรรมกลม ชมชนแหงการเรยนร ระบบพเลยง เวทแลกเปลยนเรยนร

(7) การเรยนรและการนาไปใชงาน เปนขนตอนสดทายของกระบวนการการจดการความร เปนการทบคคลเกดการเรยนรและนาความรไปใชใหตรงกบวตถประสงคทวางไว ควรทาใหการเรยนรเปนสวนหนงของงาน และหมนเวยนไปอยางตอเนอง

โดยสรป แนวคดการจดการความรและถายทอดเทคโนโลยจากงานวจยสการใชประโยชนภายใตโครงการ SMART Village ไดนาแนวคดการบรหารจดการเชงระบบและใหความสาคญตอองคประกอบของปจจยนาเขา กระบวนการ และผลลพธ (Input Process-Output) ทงเรองคน องคความรจากการวจย และกระบวนการวธจดการ เพอใหเกดผลของการจดการความรตามเปาหมายทกาหนด ดงภาพท 2.3

ภาพท 2.3 แนวคดการการจดการความรและถายทอดเทคโนโลย ภายใต โครงการ SMART Village

16

2.3 แนวคดเกยวกบเกษตรกรรมยงยนและตลาดทเปนธรรม

2.3.1 เกษตรกรรมยงยน

ชมชวน บญระหงษ และคณะ, (2550). ไดเผยแพรผลงานการคนควาวจยในหนงสอของสถาบนชมชนเกษตรกรรมยงยน ภายใตมลนธพฒนาศกยภาพชมชน เรอง เกษตรอนทรยในระบบเกษตรกรรมยงยนและระบบตลาดทเปนธรรม และเรองเกษตรอนทรยในระบบเกษตรกรรมยงยน ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยเสนอทางเลอกในการทาการเกษตรดวย“ระบบเกษตรกรรมยงยน” (Sustainable Agriculture System) และมทาการตลาดดวย“ระบบตลาดชมชนทเปนธรรม”(Community Fair Trade System) เพอแกไขปญหาการทาการเกษตรระบบเกษตรเคมเชงเดยว ซงมผลกระทบตอเกษตรกร มผลตอผบรโภค และทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตลอดมา โดยนาหลกการดาเนนงานในรปแบบทกลมเกษตรกรและกลมผบรโภคมความสมพนธทดตอกน มการแลกเปลยน เรยนร ชวยเหลอเกอกลกนและกนในดานลงทนในการผลต แปรรป ตลาด และดานอนๆ ทเกยวของ และยกระดบการพฒนาสความยงยนทสมาชกมการพฒนาทนของชมชนในทกดานมการพฒนาศกยภาพตนเองอยางตอเนอง คดเปน ทาเปน แกปญหาเปน มสขภาพกายและจตใจทด มความสข ความสงบ มการพงตนเอง ไดรบความเปนธรรม และมความมนคงยงยนทงดานอาหาร เศรษฐกจ สงคม การเมอง และสงแวดลอมในทสด

นอกจากน ยงเสนอวา ระบบเกษตรกรรมยงยนมหลากหลายรปแบบ จะไมยดตดทรปแบบการผลตเชน เกษตรกรรมธรรมชาต วนเกษตร เกษตรอนทรย เกษตรผสมผสาน เกษตรทฤษฎใหม เกษตรถาวร เกษตรชวภาพพลวต ฯ ทงนการทาในรปแบบใดรปแบบหนงนนขนอยกบภมประเทศ ภมอากาศ ระบบนเวศ วฒนธรรมของสงคมนน ๆ หรอเรยกวา “ภมนเวศวฒนธรรม” โดยทเกษตรทกรปแบบดงกลาวมานน

มหลกการแทบจะไมแตกตางกน แตมเปาหมายเหมอนกนคอการพฒนาเตบโตทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมองและสงแวดลอม คอ ระบบนเวศเตบโต ทงพชสตว คน เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ตางเตบโตไปพรอมๆกนอยางสมดล ดงภาพท 2.4

ภาพท 2.4 ผงไรนาในระบบเกษตรกรรมยงยน (ชมชวน บญระหงษ, 2550) ทมา หนงสอ เกษตรอนทรยในระบบเกษตรกรรมยงยนและระบบตลาดทเปนธรรม (ชมชวน และคณะ, 2550)

17

ภายใตแนวคดเกษตรอนทรยในระบบเกษตรกรรมยงยน ใชหลกการสาคญ ตอไปน

(1) หลกการพงตนเอง และเศรษฐกจพอเพยง โดยเรมจากการผลตอาหารทใชกระบวนการทางธรรมชาตเพอบรโภคในครอบครวกอน พงตนเอง เนนการลดรายจาย ใชปจจยการผลตและทรพยากรในทองถนเปนหลก ทาการเกษตรทมระบบเหมอนกบปาธรรมชาต เสรมสรางความหลากหลายทางชวภาพในไรนาเพอทาใหเกดความสมดลของระบบนเวศ ตามหลกการหวงโซอาหารซงประกอบดวย “ผผลต – ผบรโภค – ผยอยสลาย” ใชและพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสม นอกจากน ยงมการแปรรป และจาหนายทตลาดชมชนกอน หากเหลอจงขายทหางไกลออกไป

(2) หลกการใชทรพยากรอยางชาญฉลาด รคณคา กาหนดใหไมใชสารเคมสงเคราะหในกระบวนการผลต แปรรป ตลาดทกขนตอน รวบรวม พฒนา ปรบปรงพนธกรรม พช สตว เพมความอดมสมบรณของดนอยางตอเนองดวย การหมนเวยนทรพยากรในไรนาใหเกดประโยชนสงสด : คน พช สตว จลนทรย และสงมชวตอน ๆ ฟนฟองคความรภม ปญญาทองถน ดวยการศกษา ทดลอง วจยอยางตอเนอง

(3) หลกการสนบสนนใหมการแลกเปลยนเรยนรบนฐานองคความรเพอพฒนาคน องคกร และ เครอขาย ตระหนกในการสรางโอกาสในการมสวนรวมในองคความร ขอมลการคด ตดสนใจดาเนนการ และรบผดชอบ สรางและพฒนาองคกรมาตรฐานเกษตรอนทรยทองถน ทชมชนและสงคมเชอมน สรางและพฒนาองคกรเกษตรกรและผบรโภค ยกระดบเปนครอขายและสถาบนของชมชน “เกษตรกรรมยงยน” ดงภาพท 2.5

ภาพท 2.5 กระบวนการพฒนาชมชนเกษตรกรรมยงยน (ชมชวน บญระหงษ, 2550) ทมา หนงสอ เกษตรอนทรยในระบบเกษตรกรรมยงยนและระบบตลาดทเปนธรรม (ชมชวน และคณะ, 2550)

18

2.3.2 ตลาดทเปนธรรม

แนวคดพนฐาน จากปรากฏการณของการขาดแคลนอาหาร และการบรโภคอาหารทมสารเคมปนเปอนของประชาชน การสญเสยททากน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมถกแยงชงและถกทาลายน ถกเรยกวา“การไมมความมนคงและขาดอธปไตยทางดานอาหารของประชาชน” เปนจดเรมตนทาใหเกษตรกรทหวงใยดานสขภาพและสงแวดลอม ไดรเรมทาเกษตรอนทรย ขณะทตลาดแบบขายตรงไดรบการพฒนารปแบบไปสตลาดแบบพนธมตรรวม (Co-partnership) ซงเปนรปแบบตลาดของผบรโภคทตระหนกในดานสขภาพ และสงแวดลอมรวมตวกนไปตดตอเกษตรกรททาเกษตรอนทรยใหผลตอาหารอนทรยให โดยมการตกลงเงอนไขการจดการทงดานปรมาณผลผลต การสงของ และราคาทเปนธรรมรวมกนพฒนาการระบบตลาดการคาทเปนธรรมอยางตอเนอง ระบบนไดถกนาไปพฒนาและประยกตใชในประเทศแถบยโรป อเมรกา แคนนาดา รวมทงทญปนเอง โดยทเกษตรกร และกลมผบรโภคไดรวมมอกนทมากกวาคาวาการซอและการขาย แตครอบคลมไปถงมตทางสงคมในดานการสรางความสมพนธทดระหวางเกษตรกรและผบรโภค หรอเรยกวา “ตลาดแบบชมชนเกอหนนการเกษตร” (Community Supported Agriculture) หลกการสาคญคอ การทผบรโภคจายเงนลวงหนาใหเกษตรกร การรวมเสยงกบเกษตรกรในการผลต และสรางความสมพนธทดระหวางผบรโภคกบเกษตรกร (ชมชวน บญระหงษ, 2550)

รปแบบตลาดทเปนธรรมไดรบการพฒนามาอยางตอเนอง โดยมรปแบบตางๆ ไดแก สหกรณ ตลาดนดชาวนา และตลาดรานคาในไรนา รวมทงตลาดนดเกษตรอนทรยในชมชน ซงเปนตลาดทางเลอกทกาลงเรมไดรบความสนใจและรเรมดาเนนการในชมชนทยงไมมตลาดสดในทองถน เชน บงคลาเทศ ฟลปปนส เปนตน สาหรบประเทศไทยนน สถาบนชมชนเกษตรกรรมยงยนไดรเรมและพฒนาตลาดการคาทเปนธรรมรวมกบเกษตรกรและผบรโภคมาตงแตป พ.ศ. 2536 ในสามรปแบบคอ

(1) ศนยรวบรวมและจาหนายสนคาเกษตรอนทรยอมบญ ซงไดปดกจการเมอ 2547 และปจจบนไดเปดใหมในป 2549 ชอ ไอแซค คลงเกษตรอนทรย (ISAC Organic’s Warehouse)

(2) ตลาดนดเกษตรอนทรย เรมป 2537 ซงรปแบบนไดรบการนยมของเกษตรกรและผบรโภคมากใปจจบน ในจงหวดเชยงใหมเองมมากกวา 15 แหงทงในโรงเรยน มหาวทยาลย โรงพยาบาล และบานจดสรร

(3) ตลาดชมชนเกอหนนเกษตรกร หรอ ซ เอสเอ (CSA) โดยทดลองในป 2541 แตไมประสบผลสาเรจเทาทควร เพราะผลผลตทมไมหลากหลายชนด และปรมาณนอย

19

สาหรบระบบตลาดการคาทเปนธรรม กาหนดหลกการไวในเบองตน ดงน

1. ใหการผลตกบการตลาด เปนอนหนงอนเดยวกน ไมใชใหตลาดนาการผลตสถานเดยว 2. ใหความสาคญในการจาหนายผลผลตสนคาแกผบรโภคทเปนสมาชกองคกรหรอชมชนเดยวกน กอนเปนอนดบแรก หากยงคงมสนคาเหลออย จงขายใหชมชนอนทอยใกลเคยงหรอหางไกล 3. จาหนายสนคาทใชกระบวนการผลตทางธรรมชาต ไมใชสารเคมปองกนกาจดศตรพช ไมใช สารเคม 4. ใชหบหอทเนนความสะอาด ประหยด ใชวสดทองถน และอนรกษธรรมชาต 5. ซอและจาหนายสนคาในราคายตธรรม 6. เกษตรกรเปนเจาของสถานทจาหนาย มสวนรวมในการบรหารและการจดการตลาด 7. ลดหรอใชคาใชจายในการตลาดใหนอยลง 8. เนนรปแบบการตลาดแบบขายตรง 9. สงเสรมการซอสนคาของทองถนและจากกลมเกษตรกรรายยอยโดยตรง 10. ผบรโภคคอเพอนเกษตรกรผผลต 2.4 ขอมลบรบทชมชนในอาเภอสะเมง

2.4.1 ขอมลทวไป

อาเภอสะเมงตงอยทางทศตะวนตกของจงหวดเชยงใหม พนท 1,002 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 626,250 ไร มพนทกวางใหญและบางสวนทยงไมไดใชประโยชนอยางเตมทเปนพนทสง ภเขาและปาไม ประมาณ 80% ของพนททงหมด เปนพนทราบเพยง 20% ของพนททงหมด การใชประโยชนของพนทเพอการเกษตร ประมาณ 27,019 ไร คดเปน 3.89 % ของพนททงหมด เปนพนททาสวน 9,769 ไร พนททาไร 4,223 ไร พนทพชสวนและอนๆ ประมาณ 843 ไร จานวนประชากร 5,984 ครวเรอน จานวน 23,512 คน (พ.ศ.2554) ความหนาแนน 23.46 คน/ ตารางกโลเมตร สาหรบอาณาเขตตดตอกบอาเภอและจงหวดใกลเคยง ดานทศเหนอ ตดตอกบอาเภอปาย (จงหวดแมฮองสอน) และอาเภอแมแตง ทศตะวนออก ตดตอกบอาเภอแมรมและอาเภอหางดง ทศใต ตดตอกบอาเภอแมวาง ทศตะวนตก ตดตอกบอาเภอแมแจม

การแบงเขตปกครองทองถน ม 5 ตาบล 45 หมบาน 1) ตาบลแมสาบ 10 หมบาน 2) ตาบลบอแกว 10 หมบาน 3) เทศบาลตาบลสะเมงใต 11 หมบาน 4) ตาบลสะเมงเหนอ 6 หมบาน 5) ตาบลยงเมน 8 หมบาน

20

ตาบลแมสาบ

พนทรบผดชอบรวม ประมาณ 179.48 ตารางกโลเมตร จานวนประชากร ทงสน 2,803 คน ความหนาแนนเฉลย 19 คน/ ตารางกโลเมตร (ตารางท 2.1) ประชากรสวนใหญเปนคนเมองพนถน เปนชาวเขา กระเหรยง ลซอ และชนเผาอนๆ เชน ลวะ ไทยลอ ทาการเกษตรปลกพชเศรษฐกจทสาคญ ไดแก ขาว กระเทยม หอมแดง สตรอเบอรร เกกฮวย หญาหวาน ถวแระ ถวลสง หอมแดง กลวยนาวา ขาวโพด ฯ

ตารางท 2.1 ขอมลจานวนครวเรอนและประชากร ตาบลแมสาบ

หมท ชอหมบาน ครวเรอน ชาย หญง รวม

1 บานแมขาน 60 111 112 223

2 บานอมลอง * 110 190 176 366

3 บานงาแมง * 39 66 63 129

4 บานปางเตม 136 240 234 474

5 บานแมตงตง * 45 75 71 146

6 บานขนสาบ 92 197 165 362

7 บานหาดสมปอย 30 57 50 107

8 บานงวเฒา 137 256 252 508

9 บานนาก 78 168 153 321

10 บานทงยาว 55 83 84 167

รวม 782 1,443 1,360 2,803

* บานอมลอง บานงาแมง บานแมตงตง เปนพนทศกษา (ทมา ขอมลตามทะเบยนราษฎร ณ เดอน สงหาคม 2556)

ภาพท 2.6 สภาพพนททาการเกษตรของประชาชน อาเภอสะเมง

21

ตาบลบอแกว

พนทรบผดชอบรวม ประมาณ 186 ตารางกโลเมตร จานวนประชากร ทงสน 7,554 คน จานวน 1,908 ครวเรอน (ตารางท 2.2) มความหนาแนนเฉลย 38.30 คน ตอตารางกโลเมตร ประชากรเปนชาวไทยภเขา ชาวกระเหรยง ลซอ และชนเผาอนๆ มอาชพเกษตรกรรม เชน ปลกขาว ขาวโพด สตรอเบอรร กะหลาป แครอท ผกกาด ขาวบารเลย ถว และเผอก ฯ

ตารางท 2.2 ขอมลจานวนครวเรอนและประชากร ตาบลบอแกว

หมท หมบาน ครวเรอน ชาย หญง รวม

1 ปาเกยะนอก 313 568 536 1,104

2 บานแมโต 128 317 271 588

3 บานแมขะป 245 573 497 1,070

4 บานแมยางหา 235 398 401 799

5 บานบอแกว 431 551 521 1,072

6 บานหวยนาจาง 91 264 281 545

7 บานหวยเตา 84 135 154 289

8 บานปาเกยะใน 180 612 586 1,198

9 บานเดนฮอม 103 230 224 454

10 บานหนองครซใน 98 218 217 435

รวม 1,908 3,866 3,688 7,554

* บานแมยางหา และบานแมขะป เปนพนทศกษา (ทมา ขอมลตามทะเบยนราษฎร ณ เดอน สงหาคม 2556)

ตาบลยงเมน

พนทรบผดชอบ 197 ตารางกโลเมตร ประชากร 1,058 ครวเรอน จานวนทงสน 3,835 คน ความหนาแนนของประชากร 17.4 คน ตอ ตารางกโลเมตร (ตารางท 2.3) ประชากรเปนชาวเขาคนเมองพนถน กระเหรยง ลซอ ชนเผาอนๆ เชน ลวะ ไทยลอ ทาการเกษตร พชเศรษฐกจทสาคญ เชน สตรอเบอร ขาว กระเทยม เกกฮวย หญาหวาน ถวแขก ถวแระ ถวลสง หอมแดง กลวยนาวา ฯ

22

ตารางท 2.3 ขอมลจานวนครวเรอนและประชากร ตาบลยงเมน

หมท ชอหมบาน ครวเรอน ชาย หญง รวม

1 บานปางขม 197 396 395 791 2 บานแมแว 132 278 249 527 3 บานยงเมน 269 389 358 747 4 บานองคาย 78 153 129 282 5 บานหวยทรายขาว 79 139 143 282 6 บานแมตะละ 42 157 160 317 7 บานกวเสอ 126 224 224 448 8 บานใหมประชาชน 135 224 217 441

รวม 1,058 1,960 1,875 3,835

ทมา : ขอมลตามทะเบยนราษฎร ณ เดอน สงหาคม 2556

ตาบลสะเมงเหนอ

พนทรบผดชอบ 140 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 86,979 ไร จานวนประชากรทงสน 3,303 คน จานวน 1,261 ครวเรอน (ตารางท 2.4) ประชากรสวนใหญ และคนพนถน ประชากรสวนใหญทาการเกษตร ซงมพนทจากดเนองจากพนทสวนใหญเปนภเขาและปา ไมสามารถขยายพนทได นอกจากนนเปนแนวเขตปาสงวนแหงชาตและเขตอนรกษมพนทราบนอย เกษตรกรบางสวนจงอาศยการปลกพชหมนเวยน เชน ขาวนาป ถวลสง ถวแขก ขาวโพด ดอกดาวเรอง และพชผกสวนครว

ตารางท 2.4 ขอมลจานวนครวเรอนและประชากร ตาบลสะเมงเหนอ

หมท หมบาน จานวนครวเรอน ชาย หญง รวม

1 บานแมเลย 137 175 158 333 2 บานแมแพะ 149 232 215 447 3 บานโปงกวาว 206 309 260 569 4 บานปาลาน 290 387 370 757 5 บานปอก 375 481 441 922 6 บานแมปะ 104 137 138 275

รวม 1,261 1,721 1,582 3,303

ทมา : ขอมลตามทะเบยนราษฎร ณ เดอน สงหาคม 2556

23

ตาบลสะเมงใต

พนทรบผดชอบรวม ประมาณ 208 ตารางกโลเมตร เปนเทศบาลขนาดกลาง จานวนประชากรทงสน 5,125 คน จานวน 2,044 ครวเรอน (ดงตารางท 2.5) มความหนาแนนเฉลยประมาณ 25 คน ตอตารางกโลเมตร ประชากรสวนใหญเปนคนเมองพนถน เปนชาวกระเหรยง เชน ลวะ ไทยลอ ทาการเกษตร ปลกกระเทยม มะเขอมวง ขาว กลวย ถวเหลอง ขาวโพด ยาสบ ฯลฯ อตสาหกรรมครวเรอน เชน การแปรรปผลตผลทางการเกษตร การทากลวยฉาบ กลวยอบนาผง

ตารางท 2.5 ขอมลจานวนครวเรอนและประชากร ตาบลสะเมงใต

หมท หมบาน ครวเรอน ชาย หญง รวม

1 บานแมสาบ 327 449 470 919

2 บานนารน 183 221 228 449

3 บานหวยคอก 183 144 171 315

4 บานปากลวย 184 195 227 422

5 บานทรายมล * 173 228 244 472

6 บานแมลานคา 137 325 285 610

7 บานกองขากหลวง 91 137 114 251

8 บานกองขากนอย 51 81 75 156

9 บานเหลาแสนตอง 139 166 173 339

10 บานดงชางแกว * 435 325 254 579

11 บานปาคา 141 308 305 613

รวม 2,044 2,579 2,546 5,125

* บานดงชางแกวและบานทรายมล เปนพนทศกษา (ทมา : ขอมลตามทะเบยนราษฎร ณ เดอน สงหาคม 2555)

สภาพเศรษฐกจ

อาเภอสะเมงมทนทางสงคม วฒนธรรม และธรรมชาตทครบถวนสมบรณ ประชากรสวนใหญยงยดอาชพหลกในทาการเกษตรกรรมเพาะปลก พชเศรษฐกจทสาคญ คอ ขาว สตรอเบอรร หญาหวาน กระเทยม เกกฮวย ขาวโพด พลบ สาล ถว ฯ แผนพฒนาอาเภอสะเมงไดกาหนดทศทางการพฒนาดานเศรษฐกจชมชนอยางยงยนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง โดยสงเสรมการสรางรายไดจากการเกษตรและการทองเทยว เปนหลก

24

2.4.2 ศกยภาพชมชน

จดแขงและโอกาสในการพฒนา

พนทตงของอาเภออยไมไกลจากตวเมองเชยงใหม มเสนทางคมนาคมทสะดวก มทรพยากรธรรมชาตปาไมทอดมสมบรณ สวยงาม มแหลงตนนาธรรมชาต นาตก บอนาพรอน และสภาพอากาศทหนาวเยนเหมาะแกการพฒนาเปนแหลงทองเทยวธรรมชาต ความหลากหลายของวฒนธรรมทองถน ประชาชนมชวตทเรยบงาย และอนรกษประเพณทดงามไว ในพนทมแหลงแรธาต ซไลท และดบก ประชาชนสวนใหญประกอบอาชพการเกษตร เปนพนทปลกสตรอเบอรทมากทสดในประเทศไทยและเปนพชททารายไดหอาเภอสะเมงมากทสด แหลงทองเทยว มสนคา OTOP และผลตภณฑแปรรปผลผลตทางการเกษตรของกลมวสาหกจชมชน

อาเภอสะเมงเปนพนทซงจะมโอกาสพฒนาดานเศรษฐกจจากการสงเสรมอาชพเกษตรกรรมสงมาก เนองจากนโยบายรฐบาลทมงเนนใหประชาชนผลตและบรโภคอาหารเกษตรทปลอดภย และนโยบายเศรษฐกจพอเพยง การมโครงการหลวงในพนท มบรษทเอกชนพรอมสงเสรมการผลตพชปลอดภยแบบครบวงจรมากขน

จดออน และอปสรรค

ประชาชนจานวนมากเปนเกษตรกร สวนใหญประสบปญหาหนสน มรายไดนอยไมเพยงพอตอการประกอบอาชพ ขาดโอกาสทางการศกษาขาดการไดรบขอมลขาวสาร ไมคอยมสวนรวมในกจกรรมสาธารณะ ประกอบกบ นโยบายและแผนการพฒนาทขาดความตอเนอง ปญหาทเกดขนอยางตอเนอง ไดแก ปญหาโครงสรางพนฐาน งบประมาณสวนใหญลงทนเพอซอวตถ ปญหาสาธารณสขมลฐานในพนทหางไกล การบกรกททากน การตดไมทาลายปา อทกภย ความไมแนนอนของราคาผลผลตการเกษตร ตนทนการผลตสง สภาพเศรษฐกจตกตา กระแสวฒนธรรมตะวนตกมอทธพลตอวถชวตของชมชนมากขน

ภาพท 2.7 การเสวนารวมกบผนาชมชน ประธานกลมอาชพ เพอรบฟงปญหา และ ความตองการของกลม ฯ

25

2.4.3 ความตองการของกลมเกษตรกร และกลมอาชพ สรปไดดงน

(1) กลมสตรอเบอร

อาเภอสะเมงเปนแหลงทงปลกและจาหนายสตรอเบอร มการปลกมากทสดในพนทตาบลบอแกว บนพนทประมาณกวา 500 ไร ผลผลตประมาณ 2500 กโลกรมตอป ผลผลตออกมากในเดอนกมภาพนธถงมนาคม ราคาเฉลยประมาณ 40 บาทตอกโลกรม การปลกของเกษตรกรมทงการรวมกลมสงตลาดและแยกปลกรายครวเรอน ปญหาทพบคอ การใชสารเคมทาใหคณภาพดนเสอม ทาใหตนพชเปนโรคงาย ปญหาสาคญคอขาดการสนบสนนอยางตอเนองจากภาครฐ ขอจากดดานกฎระเบยบราชการทมมากเกนไป ความตองการของกลมเกษตรกรระดบตาบล คอ ตองการใหอาเภอสงเสรมการปลกสตรอเบอรเปนพชเศรษฐกจทสาคญ มหนวยงานกลางรบผดชอบดแลโดยตรง ตองการคาแนะนาเรองคณภาพผลผลต การระบายผลผลต ตลอดจนการหาตลาดรองรบอยางครบวงจร

(2) กลมแปรรปผลตภณฑหญาหวาน

หญาหวานกลายเปนพชเศรษฐกจของอาเภอสะเมง มปรมาณวตถดบมากเพยงพอตอการแปรรป ชาวบานอมลองมการแปรรปหญาหวาน จนเปนทรจกอยางแพรหลาย ปจจบนมการรวมกลมสมาชกมากกวา 40 คน โดยมพอคาคนกลางมารบซอ และสงจาหนายเองตามทองตลาด ปญหาทพบ คอ ขาดเงนทนหมนเวยนเพอการลงทนแปรรปผลตภณฑใหไดมาตรฐานตามทตลาดตองการ ขาดงบประมาณสนบสนนการดาเนนงานของกลม ตนทนการผลตสง ขาดตลาดรองรบและระบายสนคา ขาดการพฒนาบรรจภณฑ และการรบรองประกนคณภาพ ความตองการระดบกลมคอการพฒนาคณภาพสนคาใหไดรบการรบรองมาตรฐาน และพฒนาบรรจภณฑใหมความสวยงามเพอจงใจผบรโภค

(3) กลมเกษตรกรปลกขาว

อาขพเกษตรกรรมของประชาชนอาเภอสะเมงสวนใหญ คอ การปลกขาว ซงเปนพชหลกของทองถน ผลผลตขาวสวนใหญทไดกจะเกบไวบรโภค สวนทเหลอมการนาไปจาหนายบางแตไมไดราคา ทาแลวไมคมทน ปญหาใหญของเกษตรกร คอตนทนการผลตสง ราคาปย อาหารสตว ผลตภณฑสาหรบการเกษตรมราคาแพง ขาดการสงเสรมดานการตลาด ขาดการระบายผลผลตไปสตลาดนอกพนท ความตองการระดบกลม คอ การรวมกลมผลตขาวภายในชมชนและใหมความยงยนตามแนวทางปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ตองการสรางองคกรภาคเกษตรกรรมทเขมแขง มเสถยรภาพ สามารถผลตขาวคณภาพสตลาดไดอยางตอเนอง แนวคดสรางเครอขายความรวมมอเปนกลมขาวของชมชนอยางแทจรงเพอแกไขปญหาเศรษฐกจชมชน จงมความตองการทจะรวมมอกบนกวชาการสงเสรมการวจยและพฒนาพนธขาวและเพมผลผลตใหมคณภาพ และสามารถจาหนายเชงพาณชยได เพอใหชาวบานรวมตวไดจรง

26

(4) กลมแปรรปสมนไพร

การรวมกลมแปรรปสมนไพร ยงเปนการตงกลมเลกๆ เพราะการแปรรปผลตภณฑยงมไมมาก ทงทวตถดบสมนไพรเปนของพนบานมอยทวไปทกครวเรอน กระบวนการผลตยงใชภมปญญาทองถนเดม ยงไมไดรบการรบรองมาตรฐาน ปจจบน กลมสมนไพรบานแมตงตง มการผลตสมนไพรเพอนาสงโครงการหลวงฯ เชน ชาใบหมอน ซงใชภมปญญาทองถนดงเดมในการแปรรป แตกาลงผลตไดนอย นอกจากนยง มชาวบานจานวนหนงไดจดตงกลมสมนไพรและกลมแปรรปพชสมนไพรเปนชาชนดตางๆ เชน ชารางจด ชาใบหมอน แตปญหาสาคญของกลม คอ กระบวนการผลตอบแหงทยงไมไดมาตรฐาน ไมเปนทยอมรบตลาด กลมตองการพฒนารปแบบบรรจภณฑ และวธการผลตเพอใหเปนทยอมรบ จงตองการสนบสนนดานองคความร และเทคโนโลยทเกดประโยชนและทาไดจรง เพอสงเสรมพฒนาผลตภณฑสมนไพรใหเปนทยอมรบและมตลาดรองรบอยางแพรหลาย ชมชนมทรพยากรสมนไพรปรมาณมากเพยงพอ แตขาดการนาไปใชประโยชน ตองการสรางงานสรางอาชพใหกบชมชน ผสงอายทวางงาน เสรมสรางสขภาพรางกายของคนในชมชน ลดคาใชจายในการซอยารกษาโรค

โดยสรป กลมเกษตรกรขางตนสวนใหญทาการปลกพชตามฤดกาล และแปรรปผลผลตทางการเกษตรดวย ไมวาจะเปนกลมสตรอเบอร กลมขาว กลมหญาหวาน และกลมสมนไพร ลวนเปนผประกอบการรายยอย ลกษณะเปนอตสาหกรรมครวเรอน ยงไมมการรวมกลมอยางจรงจง บางชมชนไดรบการสงเสรมการใชเทคโนโลยการแปรรปใหมๆ จากสถาบนการศกษาทเขาไปทาวจยและบรการวชาการ และไดสงมอบอปกรณใหชมชน เชน ตอบแหงหญาหวานโดยใชกาซหงตม เตาอบแหงหญาหวานดวยเตาประหยดพลงงาน อปกรณควบคมความชนเมลดพนธขาวดวยระบบปมความรอน ฯ ซงทงหมดตงอยในพนทบานอมลอง ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง แตปจจบนไมสามารถใชงานได เนองจากอปกรณทชารดและกลมเกษตรกรไมสามารถซอมบารงเองได ความตองการของชมชนทสอดคลองกน คอ การพฒนาความรดานเทคนค เพอใหชมชนสามารถแกไขปญหาการซอมบารงอปกรณไดดวยตนเอง และไมตองพงพาสถาบนการศกษาภายหลงสงมอบอปกรณแลว

ฤดหนาว ฤดรอน ฤดฝน ฤดกาลปลก ในรอบป ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ษ. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.

1. ขาว  

2. สตรอเบอร

3. หญาหวาน สามารถปลกและเกบเกยวไดตลอดทงป

4. สมนไพร สามารถปลกและเกบเกยวไดตลอดทงป

เตรยมแปลง/พนท ปลกตนกลา การปลก การเกบเกยว/ผลผลตออก ดแล/บารงตนพช

27

2.5 ผลงานวจยตนแบบทใชในการถายทอดเทคโนโลย

(1) ผลงานวจยเรอง การพฒนาเตาอบแหงเกกฮวยและหญาหวานแบบประหยดพลงงานของชมชนบานอมลอง ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม

สทธชย วงศหนอ และสรพล ดารงกตตกล (2553) ไดพฒนาเตาอบแหงเกกฮวยและหญาหวานใหกบกลมหญาหวานบานอมลอง โดยเปนเตาประหยดพลงงานทยงคงใชฟนเปนเชอเพลงหลก แตมการสงผานความรอนเขาสทอนาความรอนโดยการพาความรอนแบบธรรมชาตและใชพดลมเปา เพอทจะใหทอซงมขนาดเสนผานศนยกลาง 11 นว เปนตวแลกเปลยนความรอนใหเขาสภายในหองอบ เตาอบทสรางขนมามขนาดกวาง 2 เมตร ยาว 2 เมตร สง 2 เมตร ภายในเตาอบแหงมชนวางตะแกรงจานวน 9 ชน ดงภาพ 2.8 ภาพท 2.8 สถานทตงอปกรณเตาตนแบบ

สถานทตง บานเลขท 2/2 หมท 2 บานอมลอง ผดแล คณเมฆทว ไชยานะ อปกรณและสวนประกอบ 1. เตาอบแหง 2. ชดกลองควบคมการทางาน วตถดบ หญาหวาน เชอเพลง ไมฟน

ทมา : รายงานวจยการพฒนาเตาอบแหงเกกฮวยและหญาหวานของชมชนบานอมลอง (สทธชย และคณะ,2553)

ผลการศกษาสรปวา การอบหญาหวาน 20 กก. ผลผลตแหงทไดออกมาประมาณ 2.44 กโลกรม ใชเวลาในการอบทงหมด 8 ชวโมง ใชฟนทงหมด 58 กโลกรม อณหภมเฉลย 57 องศาเซลเซยส โดยสรปการอบแหงดวยเตาทไดรบการปรบปรง ใชเวลาในการอบสนลงและสามารถลดปรมาณเชอเพลงไดประมาณ มากกวารอยละ 40 จากเตาแบบทใชเดม ขนตอนอบแหงหญาหวาน

1) เตรยมวตถดบ (หญาหวาน) 2) จดเรยงผลผลตทตองการอบลงตะแกรง 3) กอไฟเพออนหองเผาโดยไมเปดระบบทางาน 4) เดนระบบทางานของเตาอบแหงโดยใชตควบคม

วธการอบแหง : ใชอณหภมสงขนในชวโมงแรก ชม.ท 1 ใชอณหภม 80-90 องศา ( c ) ชม.ท 2 ใชอณหภม 70-80 องศา (c)

ภาพท 2.9 ขนตอนเตรยมวตถดบ

ชม.ท 3 - 9 ใชอณหภม 65 ( c )

 

28

คณลกษณะและสวนประกอบของเครอง 1. ขนาดเครอง กวาง 2 เมตร x ยาว 2 เมตร x สง 2 เมตร 2. จานวนชน 9 ชน 1 ชน วางได 4 ถาด (จานวนรวม 36 ถาด) 3. ขนาดถาด/ตะแกรง 50 x 90 เซนตเมตร 4. ทอเหลกสาหรบแลกเปลยนความรอนในเตา ขนาด 11 นว 5. มอเตอร 1/4 แรงมา จานวน 4 ลก 6. พดลมขนาดใบพด 10 นว (ทาหนาทชวยเปากระจายอากาศรอนทไหลผานตามทอแลก เปลยนความรอนใหกระจายทวถงภายในตอบ) 7. Blower ใบพดกรงกระรอก ¼ แรงมา (ทาหนาทเตมอากาศเขาไปภายในเตาเผาไหม เพอทาใหเกดการเผาไหมทสมบรณ) 8. แผง Control อณหภม (ทาหนาทควบคมอณหภมภายในเตาอบใหคงท และทาหนาทสงให Blower ทางานเมออณหภมลดลง

ภาพท 2.10 อปกรณเตาประหยดพลงงานและขนตอนการใชงาน

ทมา : รายงานวจยการพฒนาเตาอบแหงเกกฮวยและหญาหวานของชมชนบานอมลอง (สทธชย และคณะ,2553)

29

(2) ผลงานวจยเรอง การพฒนาระบบยงขาวเปลอกทควบคมความชนขาวดวยปมความรอน ของชมชน อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม

ดวงด แสนรกษ และ สรพล ดารงกตตกล (2554) ไดรวมกนออกแบบและสรางอปกรณควบคมความชนขาวตนแบบเพอการตอยอดเชงพาณชยสาหรบกลมผคาผลตขาว โรงสขาวระดบชมชน และใหเกษตรกรในพนทสงสามารถเกบขาวเปลอกหรอขาวเมลดพนธ ซงพบปญหาความชนสมพทธตลอดป เปนการออกแบบพฒนายงขาวทมระบบลดความชนดวยปมความรอน สามารถเกบรกษาขาวเปลอกและเมลดพนธขาวอยางเหมาะสม มการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ ทาการประเมนศกยภาพเชงเศรษฐศาสตรและพฒนาสเชงพาณชยของกลมขาวชมชน อปกรณยงขาวมขนาด ความจ 1000 กโลกรมไดถกออกแบบและสรางเปนเครองตนแบบ สามารถลดความชนขาวไดภายใน 14 วน ใหไดความชนประมาณ 10-12 % (wet basis) และควบคมอณหภมอตโนมตท 40 องศาเซลเซยส ผลการทดสอบคา Specific Moisture Extraction rate เทากบ 0.78 kg/kWh และคา Specific Power Consumption Rate เทากบ 1.22 kWh/kg ระบบไฟฟาเปน 1 เฟส 220 โวลท พกดกระแส 2.4 แอมป สามารถขจดนาได 0.316 กโลกรมตอชวโมงและใชพลงงานรวมประมาณ 160 หนวยไฟฟา อตราคาไฟ 3.50 บาทตอหนวยไฟฟา หรอประมาณ 0.56 บาทตอกโลกรมของเมลดพนธขาว อปกรณยงขาวสามารถปรบขนาดใหเหมาะสมและสามารถใชงานไดอยางมประสทธภาพมากในการลดความชนและมอตราควบคมความชนไดอยางสมาเสมอทวทงพนท ดงตารางท 2.6 และภาพท 2.11 - 2.12

ตารางท 2.6 คณลกษณะและสวนประกอบของระบบยงขาวเครองตนแบบ

1 ขนาด กวาง x ยาว x สง 1.5 x 1.5 x 1 เมตร

ความจปรมาณบรรจขาวเปลอก ไมนอยกวา 1,000 กก. ควบคมความชนเรมตน ประมาณ 18% ใหลดลง ถงประมาณ ไมเกน 10-12%

2 ระบบการเกบรกษา ยงขาวขนาดเลกของเกษตรกร ออกแบบจากพนทตนแบบ

3 ระบบเครอง ชดปมความรอน สาหรบสรางความรอนลดความชน หากชนมากกวา 18% สามารถตากกอนนาเขายง

4 ตรวจวดและควบคมความชนแบบอเลกทรอนกส

ตอเลกทรอนกสควบคมการทางานระบบปมความรอน

5 อปกรณประกอบ ระบบปองกนความปลอดภยทางไฟฟาและสายดน ชวยประหยดพลงงาน มพดลมสาหรบหมนเวยนอากาศ

30

คณสมบตการทางาน (1) เปนระบบอตโนมตททางานตามอณหภมทตงไว จนกระทงลดความชนถงคาทตองการ เชน

ความชนท 12% (wet basis) (2) ปรมาณขาวเปลอกเมลดพนธ สามารถอบแหงเพอลดความชนได จานวน 1000 กโลกรม (3) ระยะเวลาการอบแหง ประมาณ ไมเกน 14 วน เมอแหงดแลว ปลดเครองออกได (4) สามารถนาอปกรณเครองปมความรอนทเปนสวนแยก (2) ไปใชกบยงขาวอนไดเมอเลกใชงาน (5) ใชกาลงไฟฟา ไมเกน 450 วตต และแรงดน 220 โวลต 1 เฟส

ภาพท 2.11 สถานทตงอปกรณลดความชนขาวตนแบบ

สถานทตง บานเลขท 43 หม 2 บานอมลอง ต.แมสาบ อ.สะเมง จ.เชยงใหม ผดแล กลมผลตขาวบานอมลอง อปกรณและสวนประกอบ 1. อปกรณยงขาว

2. อปกรณระบบบมความรอน วตถดบ ขาวเปลอกเมลดพนธ เชอเพลง พลงงานไฟฟา

แบบยงขาว

แบบ Heat Pump

ภาพท 2 12 อปกรณและระบบการทางานของเครองตนแบบ

ทมา : รายงานวจยการพฒนาระบบยงขาวเปลอกทควบคมความชนขาวดวยปมความรอน (ดวงด และคณะ, 2554).

เครองตนแบบนสามารถใชพลงงานแสงแดดผงขาวเปลอกกอนทจะนาเขาเกบรกษาในยงขาวทมการควบคมความชนดวยระบบปมความรอน และไมมผลกระทบตอสภาวะการเปลยนแปลงของอากาศทชนมากในฤดฝน สามารถลดความชนใหพอดแกการเกบเมลดพนธเปนเวลานานขามป มการควบคมอณหภมใหไมรอนเกนไปจนสญเสยคณภาพ มความเหมาะสมยงกบการเกบเมลดพนธขาวบนพนทสงเปนการรกษาเมลดพนธขาวเปลอก โดยคานงถงการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ

31

(3) ผลงานวจย เรอง การพฒนาเตาอบแหงสมนไพรดวยระบบปมความรอน บานแมตงตง ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม

สรพล ดารงกตตกล และคณะ (2556) ไดการถายทอดเทคโนโลยขยายผลงานวจยและพฒนาเตาอบแหงสมนไพรดวยระบบปมความรอนสกลมสมนไพรบานตงตง ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม ซงเปนหมบานขนาดเลก มทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ พชทองถนทชมชนตองการพฒนากระบวนการผลตและแปรรปแบบครบวงจร ไดแก พชผกพนเมองและสมนไพรซงมจานวนมาก ผนาและสมาชกกลมสมนไพรไดรวมแลกเปลยนเรยนรกระบวนการอบแหงดวยเทคโนโลยสะอาด และรวมพฒนาอปกรณตอบแหงสมนไพรแบบประหยดพลงงาน ดวยระบบปมความรอน ดงภาพท 2.13

สถานทตง ณ โรงงานแปรรปผลผลตฟารมตวอยาง บานตงตง ต.แมสาบ อ.สะเมง จ.เชยงใหม ผดแล พอหลวงอดม อทธาปา อปกรณและสวนประกอบ 1. เตาอบแหง 2. ชดปมความรอน วตถดบทใชในการทดลอง มะรม รางจด ใบหมอน เชอเพลง พลงงานไฟฟา

ภาพท 2.13 สถานทผลตและอปกรณอบแหงพชสมนไพรพรอมชดปมความรอน ทมา : รายงานการถายทอดเทคโนโลยจากงานวจย SMART Village, (สรพล ดารงกตตกล และคณะ 2556).

ตารางท 2.7 คณลกษณะและสวนประกอบ ของตอบแหงสมนไพร

1 ขนาด กวาง 0.8 ม.x ยาว 0.8 ม. x สง 1.9ม.

ตอบขนาดเลก ปรมาณบรรจพชสมนไพร (ไมเกน 5 กโลกรม ขนอย กบชนดของพชสมนไพรท นามาอบแหง ควบคมความชนเรมตน ประมาณ20-30% ลดลงประมาณ 10-15 %

2. ระบบเครอง ชดปมความรอนสาหรบสรางความรอน ลดความชน

3. ตรวจวดและควบคมความชน ตอเลกทรอนกสควบคมการทางานระบบปมความรอน

4. อปกรณประกอบ มระบบปองกนความปลอดภยดานไฟฟาและสายดน ประหยดพลงงาน มพดลมสาหรบหมนเวยนอากาศ

32

(4) ผลงานวจยทเกยวของกบอปกรณอบแหงในพนทศกษา

เกษตรกรในพนทอาเภอสะเมง สวนใหญทาการแปรรปผลตภณฑสนคาเกษตรโดยการอบแหง ไดแก หญาหวาน สมนไพร เกกฮวย กลวย ฯ โดยใชเตาอบดวยฟนแบบดงเดม ซงทารายไดใหแกเกษตรกรนานกวา 10 ป ลกษณะของเตาอบสรางจากการกออฐบลอกใหเปนหองสเหลยมทมขนาด กวางxยาวxสง โดยประมาณ 1.5 x 1.8 x 2 เมตร สามารถบรรจวตถดบ เชน หญาหวานสด ไดประมาณ 20 กโลกรม โดยการใชฟนเปนเชอเพลง ตอมา สถาบนอดมศกษาภาคเหนอหลายแหงไดรวมมอกบชมชนทางานวจยเพอออกแบบและพฒนาเตาประหยดพลงงานแบบตางๆ ไดแก

(1) เตาอบแบบกาซหงตม (เกรยงไกร ศวชเดชสกล และคณะ (2554)

(2) การพฒนาตอบหญาหวานโดยใชแหลงความรอนจากกาซหงตมและพลงงานแสงอาทตย ทวศกด มหาวรรณ (2556)

(3) อปกรณอบแหงแบบฮตปม (ปรเมธ ประเสรฐยง, และสรพล ดารงกตตกล, 2557)

(4) เตาอบแหงพลงงานแสงอาทตยแบบเรอนกระจก (กรมพฒนาพลงงานทดแทนฯ,2557)

ดงภาพท 2.14  

ภาพท 2.14 อปกรณเตาอบแหงแบบตางๆ ในพนทศกษา

เตาทออกแบบและพฒนาโดยนกวชาการ สถาบนการศกษา เปนเตาแบบดงเดม เตาทพฒนาโดยเกษตรกรทเขารวมอบรม

33

2.6 งานวจยทเกยวของ

2.6.1 ผลงานวจยในพนทสะเมง

กอบปรญญา อตรศกด. (2542) ไดศกษาสภาพการผลต การจดจาหนาย และวถทางการตลาดของสตรอเบอรสดในจงหวดเชยงใหม ตลอดจนสารวจปญหาของเกษตรกรโดยสมภาษณเกษตรกรตวอยาง ผปลกสตรอเบอรในพนทอาเภอสะเมงและอาเภอแมรม จานวนรวม 98 ราย พบวา เกษตรกรสวนใหญมการศกษาระดบประถม มพนทปลกขนาด 1-5 ไร นยมปลกพนธพระราชทานมากทสดโดยการหาซอกลาจากแหลงอนภายนอกพนท สวนใหญใชสารเคม (รอยละ 58) การคลมแปลงปลกยงนยมใชใบตองตง (รอยละ 83) ผลผลตทไดเฉลย 3,516.33 กโลกรมตอไร ตนทนผลตเฉลย 26,073 บาท ตอไร รายไดจากการขายผลผลตเฉลยไรละ 47,048.50 บาท ผลตอบแทนจากการผลตเฉลย 20,975.33 บาท สวนวถการตลาดสตรอเบอรสด พบวา เกษตรกรสงขายใหโรงงานอตสาหกรรมแปรรป โดยผานพอคาคนกลาง รอยละ 65 สงผบรโภคตางจงหวด รอยละ 28 และมเพยงรอยละ 7 ทขายตรงใหแกผบรโภคและนกทองเทยวภายในจงหวด สาหรบปญหาทสาคญดานการผลตทพบ ไดแก โรคและแมลงศตรพช คณภาพของกลาพนธ (ไหล) ราคาและผลผลตตา ปญหาการใชสารเคม ดงนน เกษตรกรจงมความตองการใหมการถายทอดองคความรและเทคโนโลยใหมๆ เพอพฒนาผลผลตใหมคณภาพดขน โดยผานการจดอบรมหรออยางนอยไดรบการถายทอดจากนกวชาการเกษตรในพนท ขอเสนอแนะทสาคญคอ ผลกระทบของสารเคมทตกคางอนเกดจากการผลตสตรอเบอรในพนท ควรใหเกษตรกรไดรบรและคานงถงผสเสยทเกดขนทงตอผผลต ผบรโภค และสภาพแวดลอมของชมชนในระยะยาว

สภาพรรณ ไกรฤกษ (2548) ไดศกษาการบรหารจดการกองทนหมนเวยนของบานบอแกว ตาบลบอแกว อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม จานวน 7 กองทน พบวา กองทนมแนวคดชวยเหลอกลมดวยวตถประสงคเรมแรกทแตกตางกน แตภายหลงกองทนไดถกนามาใชประโยชนดานการลงทนทางการเกษตรโดยมรปแบบการบรหารจดการทคลายกน ไดแก 1) มการจดตงคณะกรรมการบรหาร กองทนโดยแบงบทบาท หนาทและความรบผดชอบอยางชดเจน 2) มการวางกฎระเบยบการบรหารจดการกองทนทเหมาะสมรดกม 3) มการประชมวางแผนทางานอยางตอเนอง 4) มแผนดาเนนงานกองทน 5) มการตดตามประเมนผลการทางานเพอปรบปรงงานอยางเปนระบบ ผลวจยยงพบปจจยทสงผลตอการ บรหารกองทน ไดแก 1) นโยบายภาครฐและภาคเอกชน 2) กลมทนและองคกรการเงน 3) ภมปญญาและการจดการความรของชมชน 4) ความหางไกลของพนทและความหลากหลายของเชอชาต 5) การจดสรรผลประโยชนของกองทน สวนเงอนไขสาคญทมผลตอการบรหารจดการกองทน คอ 1) ผนาทมประสบการณ เสยสละเพอสวนรวม 2) คณะกรรมการทมประสบการณเปนทเชอถอของชมชน 3) กฎระเบยบทมความเหมาะสมทมาจากการมสวนรวมของสมาชก 4) แหลงทนจากภาครฐและเอกชน สาหรบขอเสนอแนะ ไดแก การสรางเครอขาย ใหมการประชมอยางตอเนอง เพอใหเกดการแลกเปลยนประสบการณ นาไปสการสรางการมสวนรวมพฒนาการเกษตรอยางสมบรณ และนาไปสการแกไขปญหาหนสนเกษตรกร

34

อเนก จอมมล (2549) ศกษาการปฏบตของเกษตรกรในการใชสารเคมเกษตรสาหรบผลตสตรอเบอร ในอาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม จานวน 238 ราย พบวา การปฏบตของเกษตรในการใชสารเคมสาหรบผลตสตรอเบอรของกลมตวอยางมความถกตองอยในระดบปานกลางเทานน ไดแก การใชอปกรณปองกนการสมผสสารเคม การหยดฉดพนสารเคมขณะลมแรง การหยดพกเมอมอาการเหนอยลา การคดแยกซกเสอผาทปนเปอนสารเคม การเกบสารเคมในทเหมาะสม การขดหลมฝงภาชนะบรรจสารเคมทใชแลว สวนการปฏบตทไมถกตอง ไดแก พฤตกรรมการแตงกายใหรดกมเพอปองกนการสมผสสารเคมกาจดศตรพช ปญหาสาคญคอ เกษตรกรไมทราบถงอนตรายของสารเคมและการขาดความรในการใชสารเคมอยางถกตอง ตองการใหผนาประสานงานนกวชาการเกษตรใหแนะนาการปฏบตทปลอดภย

กษมาภรณ ธนสมบต (2551). ไดทาการศกษาการตอบสนองของตลาดตอคณภาพสตรอเบอร

ระดบทองถน อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม เพอทราบถงขอมลการจดมาตรฐานคณภาพของสตรอเบอรทมการซอขายกนอยในทองถนอาเภอสะเมง โดยใชขอมลราคา เกรดและการวดคณภาพผลผลตสตรอเบอรสดตวอยางจากพอคาทองถนจานวน 16 ราย ซงรบซอแยกตามเกรด 3 ขนาดไดแก ขนาดใหญและใหญสด (A. AA,) ขนาดกลาง (B) และขนาดเลก (C) จานวนเทาๆกน รวม192 ตวอยาง ผลการวเคราะหระดบความสอดคลองระหวางเกรดและคณภาพสตรอเบอรดวยการเปรยบเทยบเกรดและสตรอเบอรตวอยางทพอคารบซอกบเกรดทควรจะเปนตามเกณฑของพอคา พบวาขนาดของผลสตรอเบอรและชวงเวลาทผลผลตออกชวงตนฤด กลางฤดและปลายฤดมความสมพนธกบราคารบซอของพอคาคนกลางอยางมนยสาคญทางสถต โดยขนาดของผลเฉลยทเพมขนมผลทาใหพอคารบซอเพมขน ชวงตนฤดจะไดราคาทสงกวาปลายฤด หากความตองการซอของผบรโภคมมาก จะยงสงผลตอราคาทสงขน สวนการจดเกรดสตรอเบอร พบวา พอคาใชสายตาในการจดเกรดและใชเกณฑมาตรฐานของพอคาทยอมรบแตไมสอดคลองกบคณภาพ มการปลอมปน (รอยละ 53) ซงชใหเหนวา เกษตรกรและหนวยราชการททาหนาทสงเสรมการเกษตรควรเนนการผลตหรอปรบปรงการผลต และสงเสรมการผลตสตรอเบอรใหไดผลขนาดใหญขน และควรปรบปรงพฒนาทกษะของพอคาทองถนและผเกยวของกบการคดเกรดใหสามารถคดเกรดตามคณภาพทแทจรงของการผลต

กตตศกด ลาสอนจตต (2552) ศกษากระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมเพอวางแผนการพฒนา

ชมชนตามภมสงคมอยางยงยน กรณศกษาบานทรายมล หมท 5 ตาบลสะเมงใต อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม เพอจะแปลงแผนการพฒนาชมชนบานทรายมล ใหกลายเปนโครงการพฒนาดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม การศกษา ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การเกบขอมลโดยการจดเวทชมชน อภปรายกลม การสมภาษณเชงลกและสงเกตแบบมสวนรวมกบกลมผ นาการเปลยนแปลงทอาสาเขารวมกระบวนการ จานวน 25 คน พบวา ชาวบานไมเปดใจใหขอมลในระยะแรก แตเมอไดผานกระบวนการ

35

เรยนรอยางมสวนรวมตามลาดบ ผนาและสมาชกเรมแสดงความมนใจในศกยภาพของชมชนทจะเปนผดาเนนการเปลยนแปลงเพอความยงยนตามภมสงคมของชมชนมากขน โดยไดแรงบนดาลใจจากความสาเรจของชมชนและผนามออาชพอนจากภายนอก ชมชนไดเรยนรเทคนคการวเคราะหวงจรแหงการเกดหนจากการประกอบอาชพทางการเกษตร ทาใหพบวา เหตปจจยของหนทพอกพนเกดจากความไมรของเกษตรกรหลายประเดน ทาใหเกดความตระหนกวา ทแทจรงแลวบานทรายมลมทรพยากรทดกวาหลายแหง จนในทสดชมชนสามารถรวมวางแผนและบรรจโครงการไวในแผนจานวนมาก เปนโครงการทชมชนสามารถทาเองได 16 โครงการ และเปนโครงการทตองพงงบประมาณและความชวยเหลอจากองคกรภายนอก 14 โครงการ โครงการทชมชนจะดาเนนการเอง ไดแก เชน ทาแนวกนไฟ การสรางฝายชะลอนา ฯ ซงสะทอนพฒนาการของแนวคดการพงตนเองของผนาการเปลยนแปลง และสมาชกในกลม จากกระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมในการจดการชมชนเอง

เกรยงไกร ศวชเดชสกล และคณะ (2554) ไดพฒนาตอบแหงหญาหวานโดยใชกาซหงตมในการ

อบแหงหญาหวานโดยอณหภมเทากบ 40 50 และ 60 องศาเซลเซยส และลดความชนสดทายของหญาหวานเทากบ 3-5% และใชเวลานอยทสด จากผลการทดสอบพบวา อณหภมทใชในการอบระดบตางๆ สามารถลดความชนของหญาหวานใหได 3-5% อณหภมการอบ 60 องศาเซลเซยส ใชเวลาในการอบแหง 60 นาท และมคณภาพสเทากบ 0.61 เมอเทยบกบคณภาพสหญาหวานของชาวบานอมลอง พบวาการอบแหงหญาหวานใชเวลาในการอบแหงทงหมด 450 นาท (9 ชวโมง) อณหภมเฉลยภายในหองอบ 48.6 องศาเซลเซยส ซงเมอเทยบกบการใชเครองอบแหงกาซหงตมพบวา การอบแหงใชเวลานานถง 6-7 เทาตอครง และการอบแหงนเหมาะสาหรบการอบแหงชวงทมแสงแดดเหมาะสม ซงชวยลดตนทนการใชไฟฟาและกาซหงตม สาหรบการวเคราะหทางเศรษฐศาสตรของการสรางเครองอบแหงโดยใชแหลงพลงงานความรอนจากกาซหงตม สามารถทากาไรไดมากกวาตอบหญาหวานของชาวบานอมลองถง 14 เทา สมพร ศร (2556) ไดศกษารปแบบความสาเรจดานการจดการทรพยากรปาไม บานแมตงตง ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม โดยมวตถประสงคเพอศกษาหลกการพนฐานทในการจดการทรพยากรปาไม ปจจยแหงความสาเรจ และรปแบบการจดการทรพยากรปาไมบานแมตงตง กลมผใหขอมล ไดแก ผนาทองถนและกลมบคคลทเกยวของกบการจดการปาไมพนทบานแมตงตง ทงเปนบคคลในชมชนและนอกชมชน รวมทงสน จานวน 26 คน โดยการสมภาษณเชงลก การสนทนากลม และสงเกตการณแบบมสวนรวม ผลการศกษา พบวา ราษฎรบานแมตงตงไดนอมนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชเปนหลกการพนฐานในการจดการทรพยากรปาไม โดยมงเนนการพฒนาจากภายในชมชนเอง และเปาหมายของการพฒนาสความยงยน คอ การสบทอดจากรนสรน การสรางเครอขายอนรกษและพฒนาเปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษและแปรรปผลผลตจากปาอนเปนการเพมมลคาผลตภณฑ การดาเนนงาน

36

อนรกษปาของบานแมตงตงสะทอนใหเหนถงปจจยแหงความสาเรจ คอ ทนทางสงคมทมผนาทเขมแขง และทนทางวฒนธรรม สงคม ประเพณ ทชมชนมความเชอเหมอนกน และไดรวมตอสในการทวงคนผนปาของชมชนมาดวยกน ทาใหเกดความสามคค เปนนาหนงใจเดยวกน มการรวมตวกนของราษฎรในรปของคณะกรรมการชมชนรกษปาไม อกทงลกษณะภมประเทศของบานแมตงตง ทเปนทราบเชงเขามอากาศทเยนตลอดทงป มแหลงนาปาไมทอดมสมบรณ พนทเหมาะกบการเกษตร และเปนทนทรพยากรธรรมชาตทสาคญ รวมกบทนทางสงคมทมชมชนเขมแขง สามารถรวมกนบรหารจดการดแลทรพยากรปาไมเปนอยางด ทวศกด มหาวรรณ, อจฉรา จนทรผง และ นลวรรณ ไชยทน (2556) ไดพฒนาตอบหญาหวานโดยใชแหลงความรอนจากกาซหงตมและพลงงานแสงอาทตยทเหมาะสมกบพนทของกลมหญาหวาน ณ บานอมลอง ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง จ.เชยงใหม เพอแกไขปญหาการควบคมอณหภม การใชเวลาในการอบแหง และลดการใชฟนจากปาธรรมชาตมาเปนเชอเพลง หลกการทางานของตอบแหงหญาหวานแยกได 2 สวน คอ สวนแรกจะเปนการทางานของระบบกาซ โดยมหวเผากาซชนดอนฟราเรดเปนตวใหความรอนในหองใหความรอน จากนนอากาศรอนถกสงตอไปยงหองจายความรอนโดยพดลมดดอากาศรอน ภายในหองจายความรอนมครบปรบเพอสงและกระจายลมรอนไปยงหองอบหญาหวาน และสวนทสองเปนการทางานของระบบแสงอาทตยโดยมแผงรบความรอนจากแสงอาทตยเปนตวเกบความรอนเพอสงตอไปยงหองอบแหง ตอบนสามารถอบแหงหญาหวานสดไดครงละ 3 กโลกรม ความชนของหญาหวานสดทใชในการทดลองประมาณ 76.68 % และอบหญาหวานใหเหลอความชนสดทายอยท 3-5 % สาหรบอณหภมควบคมในการทดลองอยท 40 50 และ 60 องศาเซลเซยส ความเรวรอบของพดลมดดอากาศรอน 1,000 rpm, 1,400 rpm และ 1,800 rpm ตามลาดบ

คมคาย พฤกษากรสธร และคณะ (2557) ไดศกษาพฒนาผลตภณฑไลมดจากสารสกดหญาหวาน ทปลกในพนทบานอมลอง ซงพบวา หญาหวานเปนพชสมนไพรทใบใหความหวานมากกวานาตาล 15-30 เทา แตไมใหพลงงานเพราะมสาร glycosides ไดแก stevioside และ rebaudioside และเปนพชทมดและแมลงไมชอบกดกน จงไมมการใชสารเพอกาจดแมลง ผลการศกษาสารสกดจากหญาหวานทมฤทธในการไลมด และศกษาประสทธภาพในการไลมดของผลตภณฑจากสารสกดหญาหวาน โดยสกดหญาหวานดวยเอทธลแอลกอฮอล 95% เมอนามาระเหยไดสารสกดแหงทมลกษณะยางเหนยว สเขยวเขม แลวนามาทดสอบประสทธภาพโดยผสมคลกเคลากบขนม เปรยบเทยบกบขนมทผสมนาตาล ผลการสงเกตพฤตกรรมมด พบวา ความเขมขนตาสดสารสกดจากหญาหวานทสามารถไลมดได คอ 5% โดยนาหนก ซงมอตราการไลมดเฉลย96.33 ± 1.15% เมอนามาทาผลตภณฑในการไลมดไดอยางมประสทธภาพ พบวา ในผลตภณฑชอลกไลมดตองใชสารสกดจากหญาหวานทมความเขมขนตาสด 10% โดยมอตราการไลมดเฉลย 97.67 ± 2.08% ในผลตภณฑนายาปายไลมดและสเปรยไลมด ใชสารสกดจากหญาหวานทมความเขมขนตาสด

37

เทากนท 20% มอตราการไลมดเฉลย 98.33 ± 0.58 และ 98.67 ± 1.53% ตามลาดบ และไดผลสรปวา ผลตภณฑแบบผงโรยเพอไลมดตองใชสารสกดจากหญาหวานทมความเขมขนตาสด 10% โดยมอตราการไลมดเฉลย 98.33 ± 2.08% เมอนาผลตภณฑทง 4 ชนด มาเปรยบเทยบอตราการไลมด พบวา สเปรยไลมดและนายาปายไลมดไดมากทสด รองลงมาไดแก ชอลกไลมดและผงโรยไลมดตามลาดบ ดงนน จงสมควรทจะมการพฒนาหญาหวานเปนผลตภณฑไลมดของชมชนตอไป

2.6.2 ผลงานวจยอนๆ

พฒนพไล วฒสาวงค (2550) ความตองการพฒนาการดาเนนงานวสาหกจชมชนของสมาชกชมชน อาเภอฆองชย จงหวดกาฬสนธ พบวา 1) สมาชกมความตองการพฒนาการดาเนนงานวสาหกจชมชนโดยรวมดานบรหารจดการและการผลตอยในระดบมาก สวนดานการตลาดอยในระดบมากทสด 2) สมาชกพบปญหาดานการบรหารจดการ ไดแก การจดทาขอตกลงและระเบยบการดาเนนงานวสาหกจชมชนไมเหมาะสมเปนปญหาตอการวางแผนการดาเนนงาน คณะกรรมการไมมการพฒนาความรดานการบรหารจดการวสาหกจชมชน คณะกรรมการไมใหคาปรกษาและแกไขปญหาใหกบสมาชก การจดสรรผลประโยชนของสมาชกไมเปนธรรม การพฒนาวสาหกจชมชนขาดความตอเนอง เปนตน สาหรบปญหาดานการผลต ไดแกการบรรจภณฑไมตรงตามความตองการของตลาด การกระจายผลตภณฑไมทนตามความตองการของตลาด เปนตน ปญหาดานการตลาด ไดแก การขาดการประชาสมพนธอยางตอเนองและขาดการเชอมโยงเครอขายแลกเปลยนเรยนรการตลาดทง ในและนอกชมชน เปนตน 3) ขอเสนอแนะ คอ เจาหนาทควรออกเยยมเยยนเปนประจา ควรใหความร การบญช การวเคราะหตนทน รฐควรจดสถานทจาหนายสนคาทแนนอน และ ควรสนบสนนงบประมาณ เพอเปนทนดาเนนการใหวสาหกจชมชนควรปรบปรงสถานทผลตใหเหมาะสม เปนตน

นตยา ตงศภธวช (2550) ศกษา เรอง ความคดเหนของสมาชกเกยวกบการดาเนนงาน วสาหกจ

ชมชนในอาเภอเขายอย จงหวดเพชรบร วตถประสงคเพอศกษาความคดเหนของสมาชก และเสนอแนะเกยวกบการดาเนนงานวสาหกจชมชนในอาเภอเขายอย โดยมงศกษาวจยขอมลเชงปรมาณ จากกลมตวอยาง คอ สมาชกวสาหกจชมชนในอาเภอเขายอย ผลการวจย พบวา 1) สมาชกมความเหนเกยวกบการดาเนนงานวสาหกจชมชนอยในระดบมากทสด ทง 4 ดาน คอ ดานการบรหารจดการ วสาหกจชมชน ไดแกการวางแผนดาเนนงานวสาหกจชมชน การบรหารงาน การบรหารคณะกรรมการ การบรหารสมาชก การจดการความรและขอมลขาวสาร และการทบทวนผลการดาเนนงาน ดานการผลต ไดแกกระบวนการผลต การจดการผลผลต และกระบวนการจดการสนคาและบรการ ดานการตลาด ไดแก การตลาด การสงเสรมการตลาด และการบรหารการตลาด และดานการเงน ไดแก การระดมทน เปนตน 2) ขอเสนอแนะเกยวกบ

38

การดาเนนงานวสาหกจชมชน คอ ดานการบรหารจดการควรใหสมาชก มสวนรวมในการวางแผนการบรหารงานกลม ควรปรบปรงคณะกรรมการเมอครบวาระทกาหนด ควรสงเสรมใหสมาชกมการแลกเปลยนเรยนรรวมกนควรกาหนดใหมการประชมเพอเผยแพรขอมล กบสมาชก และควรนาปญหาสวนใหญทพบมาปรบปรงแกไขอยางตอเนอง ดานการผลตควรมการวางแผนการผลตใหสอดคลองกบความตองการของตลาด ดานการตลาดควรมการเชอมโยงตลาดสนคาทงภายใน และภายนอกชมชน และดานการเงนควรมนโยบายทชดเจนในการสนบสนนสงเสรมอยางตอเนอง

ทรรศน สขโต (2553) การวจยและพฒนาการจดการวสาหกจชมชนเพอการพงพาตนเองและ

เออตอการแกไขปญหาความยากจนอยางบรณาการ: การศกษาผลตภณฑอาหารแปรรป อาเภอพระสมทรเจดย จงหวดสมทรปรากร พบวา การจดการวสาหกจชมชน ประกอบดวย การศกษาสภาพแวดลอมกระบวนการพฒนา การประสานงาน การทางานรวมกนระหวางหนวยงานทเกยวของ เครอขายความรวมมอ และกลมวสาหกจ ควรมลกษณะดงน คอ มความตองการพฒนา มคณลกษณะทสามารถพฒนาได ไดตนทนทางดานทรพยากร กระบวนการพฒนา พบวา มการทางานในลกษณะของการบรณาการ 2 ลกษณะ คอ การบรณาการภายในหนวยงานและบรณาการระหวางหนวยงาน และมเครอขายตางๆ ไดแก เครอขายการพฒนา เครอขายการเรยนร เครอขายวตถดบ และเครอขายผลตภณฑ และสงผลใหกลมวสาหกจเกดองคความร มอาชพเสรม และรายไดเพม มเครอขายในการสนบสนน ซงเปนศกยภาพทนาไปสการพงพาตนเอง และแกไขปญหายากจน การพฒนากลมวสาหกจ กลมแมบานแหลมฟาผา ประกอบ ดวย การพฒนาผลตภณฑการแปรรปอาหารจากเหดนางฟา 4 ชนด ไดแก นาพรกเผาเหด นาพรกเหดกงสด นาพรกเหดกงแหง และเหดหยอง การพฒนา บรรจภณฑและตราสญลกษณ ไดแก บรรจภณฑและตราสญลกษณกลม ตราสญลกษณผลตภณฑทง 4 ชนด การบรหารจดการ ไดแก การรวมกลม การรวมคด รวมวางแผน รวมแกปญหา และการกาหนดระเบยบของกลม

สขสวรรค คาวงศ (2554) การสงเสรมวสาหกจชมชน อาเภอภเพยง จงหวดนาน โดยใชระบบสารสนเทศเพอการจดการ พบวา การสงเสรมวสาหกจชมชน อาเภอภเพยง โดยใชระบบสารสนเทศเพอการจดการผานเวปไซตเปนชองทางหนงในการจาหนายสนคา และการใหขอมลแกลกคา โดยจะนาเสนอขอมลเกยวกบกลมวสาหกจ สมาชกในกลม สนคา ราคา วธการสงซอสนคา การชาระเงน และการตดตอกบกลมวสาหกจชมชน ซงสามารถใชเปนเครองมอสาคญทชวยเพมขดความสามารถของธรกจ ในปจจบนกลมวสาหกจชมชนยงมการดาเนนการตอไป มการตอใบอนญาตวสาหกจชมชนและมผเขาเยยมชมสนคาผานเวปไซตและมการตดตอสงซอสนคาอยางตอเนอง ทาใหมยอดขายเพมขน

39

ครรชต พทธโกษา (2554) ไดศกษาตนแบบชมชนแหงการเรยนรทสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ไดจดทาขน และสรางคมอการพฒนาชมชนแหงการเรยนรเพอเปนแนวปฏบตสาหรบนกพฒนาชมชน โดยสรปสาระสาคญทชดเจนวา ประชาชนในชนบทสวนใหญเปนผมความคด มความร มประสบการณ มจตสานกในการพฒนาชมชน และสามารถทจะพงพาตนเองไดในระดบหนง การพฒนาชมชนทภาครฐเปนผคดแทนและกาหนดทศทางใหจะเกดการสญเปลา เพราะไมไดตอบสนองความตองการและความจาเปนทแทจรงของชมชนได ชมชนเปนผรถงเหตปญหาและความตองการของชมชนดกวาใคร ดงนน แนวคดการพฒนาชมชนจงตองปรบใหสอดคลองกบความตองการทแทจรงโดยยดหลกการพฒนาจากลางขนบน (Bottom Up) โดยใหชมชนเปนผคดและมสวนรวมในการทางานตงแตเรมกาหนดนโยบาย จนสนสดขนตอนสดทายในการตดตามประเมนผล นอกจากน ยงพบวา การพฒนาชมชนแหงการเรยนรตองใชเทคนคการพฒนารปแบบตางๆทเหมาะสมกบบรบทชมชน ทสาคญคอการเนนใหสมาชกชมชนรจกคดวเคราะหดวยเหตดวยผล ใชความรในการแกไขปญหาและพฒนาศกยภาพดานตางๆ ทงดานสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม การนาความรจากภายนอกไปใหกบชมชน จะเกดประโยชนเพยงระยะเวลาสนๆเทานน ไมสามารถสรางกระบวนการเรยนรทยงยนได จาเปนตองปรบเปลยนยทธศาสตรการทางานจากเดมมาเปนการประสานความรทมอยแลวภายในชมชนและความรเทคโนโลยใหมๆ จากภายนอกผสมผสานเขาดวยกนเพอแกไขปญหาโดยยดพนทและความตองการของชมชนเปนหลก และมหนวยงานภาครฐหรอองคการพฒนาเปนเพยงผประสานและผลกดนกระบวนการเรยนรของชมชนใหเกดผลอยางเปนรปธรรม มการ บรณาการกระบวนการเรยนรเพอพฒนาดานเศรษฐกจและสงคมไปพรอมกนในลกษณะตางๆ ไดแก การสรางความเขมแขงแกเศรษฐกจชมชนและพฒนาวสาหกจชมชน เพอยกระดบคณภาพ มาตรฐานการผลต/ผลตภณฑสนคาชมชน เสรมสรางกระบวนการเรยนรแบบมสวนรวมเพอเพมทกษะความสามารถของสมาชกชมชน สรางสมดลของการใชประโยชนและอนรกษทรพยากรธรรมชาตเพอการพฒนาทยงยน รกษาและเสรมสรางศกยภาพของภมปญญาทองถนทมอยภายในชมชน สรางเครอขายและความรวมมอในการเชอมโยงองคความรและภมปญญาทองถน ตลอดจนพนธมตรดานกจกรรมการพาณชยระหวางชมชนและองคกรตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชน ทงน ภาครฐมบทบาทสาคญทจะตองกระตนใหชมชนพฒนากระบวนการเรยนรอยางสมาเสมอ ดวยการชใหเหนความสาคญ การสรางโอกาสในการเขาถงความรทหลากหลาย ภายใตกจกรรมการเรยนรแบบมสวนรวมทเหมาะสม

ขอสรปสาหรบชมชนแหงการเรยนรทมศกยภาพและมโอกาสประสบความสาเรจ มองคประกอบทสาคญ 7 ประการ ไดแก 1) การมผนาทด 2) มกรรมการชมชนทมจรยธรรมและมการบรหารจดการชมชนทด 3) มความรวมมอจากสมาชกในชมชน และมสมาชกชมชนทมคณภาพและมจตสานกเพอสวนรวม 4) มกระบวนการเรยนรเพอการแกไขปญหาและพฒนาชมชนอยางตอเนองและมการถายทอดความรระหวางชมชนอยางสมาเสมอ 5) มศกยภาพความพรอมเรองพนฐานอาชพ และมความเขมแขงใน

40

การพงพาตนเอง 6) มการสรางระบบจดเกบและการนามาใชขององคความรทด 7) มการสรางเครอขายความรวมมอทงในและภายนอกชมชน ดานทน กจกรรม วชาการองคความร การตลาด ฯลฯ ครอบคลมการพฒนาในทกบรบท ดงภาพ 2.15

ภาพท 2.15 องคประกอบสาคญสาหรบชมชนแหงการเรยนร

ทมา: คมอการพฒนาชมชนแหงการเรยนรฉบบสมบรณ (ครรชต พทธโกษา, 2554)

นศาชล ลรตนากร (2556) ไดทาการศกษาเรองรปแบบการบรโภคสเขยวของผบรโภคในจงหวดเชยงใหมมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการบรโภคสเขยว การจาแนกสวนตลาดและนาเสนอกลยทธทางการตลาด โดยทาการสารวจ 1,200 ตวอยางจากผซอสนคาในตลาดสด รานคาและพนททมการจาหนายสนคาปลอดสารพษ ผลการศกษาพบวา รอยละ 83 ของกลมตวอยางไมมความรเกยวกบสนคาสเขยว ทาใหละเลยการบรโภคสเขยว ขณะทการจดกลมเฉพาะผทมความรดานสงแวดลอมดวยวธ Cluster Analysis พบวามความเขมขนของการบรโภคสเขยวอยในระดบกลางเปนสวนใหญ การประมาณคาปจจยทมผลตอความถในการบรโภคสนคาสเขยวทงวธ OLS และ Random Effects ทควบคมความเขมขนของการบรโภคสเขยวพบวาใหผลสอดคลองกน วา ประกอบไปดวยจานวนสมาชกในครวเรอน ระดบการศกษา รายไดของครวเรอน และการใหความสาคญตอปญหาสงแวดลอม กลยทธทางการตลาดทเหมาะสมสาหรบผบรโภคสเขยวรายใหมคอการสงเสรมการตลาด ขณะทกลยทธสาหรบผบรโภครายเดมใหเพมปรมาณการซอ คอ ราคาและผลตภณฑ

เสร เพมชาต และคณะ (2556) ไดศกษาวธจดการความรเพอสรางสรรคคณคาผาจกราชบร โดยศกษาองคความรของผาจก และหาแนวทางสรางสรรคคณคาผาจกราชบรเพอกอใหเกดการบรหารจดการเชงรก ดวยวธวจยเชงคณภาพรวมกบกระบวนการจดการความร ผลการศกษา พบวา ภมปญญาและการเรยนรจะเปลยน แปลงสงคมไทยสเศรษฐกจสรางสรรคโดยใชความรเปนเครองมอในการทจะชวยใหชมชน

41

ทองถนและสงคมอยรอดได และในสงคมยคใหม ปจจยทสงผลตอการพฒนาศกยภาพชมชนระดบหมบานสความเขมแขงอยางยงยนไดนนประกอบดวย การใหความรวมมอกนทกฝาย ทาการคาขายอยางเกอหนน สงเสรมการประกอบอาชพใหเปนทน สรางกระแสชมชนคนอนรกษ พฒนาผลตภณฑทหลากหลาย สรางสรรคจดขายและจดเดน มงเนนการเรยนรสคนรนใหม สงเสรมใหมการใช และจดกจกรรมใหแพรหลายและตอเนอง ปจจยสาคญทจาเปนทสด คอ พฒนาทคน ใหมความรและพฒนาชมชนใหเปนชมชนแหงการเรยนรทมลกษณะของบรณาการการทางานพรอมกนทงพนท และดวยความรวมมอจากทกภาคสวนทงราชการ เอกชน หนวยงานทองถน และภาคประชาชน ธงพล พรหมสาขา ณ สกลนคร และ อทศ สงขรตน (2556) แนวทางการพฒนาการดาเนนงานของวสาหกจชมชนในเขตลมทะเลสาบสงขลา พบวา ปจจยดานการเมอง ปจจยทางดาน เศรษฐกจ และปจจยทางดานสงคม เอออานวยตอผประกอบการวสาหกจชมชน สวนปจจยทางดาน เทคโนโลย และปจจยทางนเวศวทยา เปนปจจยทเปนอปสรรคตอการดาเนนงาน ในดานปญหาและ อปสรรคในการดาเนนงานของวสาหกจชมชนมดงน ปญหาดานการตลาด ปญหาดานบญชและ การเงน ปญหาดานการผลต ปญหาดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ปญหาดานการออกแบบ ผลตภณฑและปญหาตนทนการผลต โดยแนวทางการพฒนาการดาเนนงานของวสาหกจชมชน หนวยงานภาครฐเปนหนวยงานสาคญของการพฒนาวสาหกจชมชน ทงในดานการใหความร การพฒนาทกษะดานตางๆ การสนบสนนดานการตลาด และการกาหนดระเบยบตางๆ เพอสนบสนนวสาหกจชมชน วไลลกษณา สรอยครและคณะ (2558) ไดทาการวจยเรองศนยกลางการเรยนรวสาหกจชมชนเชงพลวตตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอการพฒนาอยางยงยนของอาเภอหนองบว จงหวดนครสวรรค ซงไดพบวา 1. ความตองการใชขอมลองคความรวสาหกจชมชน มความตองการดานขอมลชอวสาหกจชมชน/เครอขายวสาหกจชมชนมากทสด ดานขอมลองคความรวสาหกจชมชน มความตองการขอมลจดแขงของวสาหกจชมชนมากทสด สวนดานคลงความรมความตองการขอมลประโยชนของวสาหกจชมชนมากทสดและ ดานขอมลการจดการระบบฐานขอมลองคความรวสาหกจ มความตองการขอมลระบบขาวประชาสมพนธมากทสด 2. จากผลการวเคราะหดงกลาวผวจยไดนาขอมลมาทา การออกแบบระบบฐานขอมลองคความรวสาหกจชมชน โดยแบงเปนขอมลผดแลระบบ ขอมมลปฏทนกจกรรม ขอมลขาวประชาสมพนธขอมลองคความรวสาหกจชมชน เวบบอรดและรายงานระบบ จากกนนทาการออกแบบ และพฒนาระบบฐานขอมลดวย MySQL และพฒนาตนแบบระบบฐานขอมลองคความรวสาหกจชมชนในรปแบบเวปไซต บนระบบเครอขาย อนเตอรเนต และทาการสรางแบบสอบถามเพอสารวจความพงพอใจ การทางานของโปรแกรม พบวาผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจการทางานในภาพรวมอยในเกณฑมาก

42

บทท 3

วธการดาเนนงาน

SMART Village เปนโครงการพฒนาตอเนองทมเปาหมายพฒนาชมชนระดบหมบานใหกาวพนปญหาความยากจน สรางสงคมทเสมอภาคและเปนธรรม นาไปสการพฒนาเชงพนททงอาเภออยางยงยนตามแนวพระราชดาร และสามารถใชเปนตวแบบหมบานนารองการพฒนาอาชพ โดยการถายทอดองคความรและเทคโนโลยสกลมเกษตรกร 4 กลม ไดแก กลมสตรอเบอร กลมขาว กลมหญาหวาน และกลมสมนไพร ใหสามารถพฒนาคณภาพชวตและคณภาพผลผลตทางการเกษตร สงผลตอการเพมมลคาเศรษฐกจชมชนในระยะยาว โดยกาหนดลกษณะการพฒนาตามเกณฑหลก 5ประการ ไดแก 1) ความยงยน (Sustainability) 2) การจดการแบบรวมกลม (Management by Grouping 3) การเพมมลคาสนคาและบรการ (Added Value) 4) การใชทรพยากรดนนาปา (Resources) และ 5) การใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรกบสงแวดลอม (Clean and Green Technology) มวธการดาเนนงาน ดงน

3.1 ขอบเขตการดาเนนงาน

ดานประชากร กลมตวอยาง และพนทเปาหมาย เปาหมายผรวมกจกรรม จานวน 330 คน มผรวมกจกรรม รวม 346 คน ดงตารางท 3.1

ตารางท 3.1 ขอมลประชากร และกลมเปาหมาย

ลาดบ พนทศกษา ครวเรอน ประชากร เปาหมายรายตาบล

จานวนทรวมกจกรรม

จาแนกตามกลม อาชพ/เกษตรกร

1 บานทรายมล ม.5 173 472 44 2 บานดงชางแกว ม.10 435 579

80 34

3 บานอมลอง ม.2 110 366 53 4 บานงาแมง ม.3 39 129 14 5 บานแมตงตง ม.5 45 146

150

52

6 บานแมขะป ม.3 245 1,070 26 7 บานแมยางหา ม.5 235 799

80 67

8 อนๆ (ผสนใจทวไป) - - 20 39+17

จานวนรวม 1,282 3,561 330 346

กลมสตรอเบอร 110 คน กลมหญาหวาน 58 คน กลมสมนไพร 57 คน กลมขาว 121 คน อนๆ 56 คน

รวมทงสน 346 คน

43

ดานเนอหา การสงเสรมการเรยนรของเกษตรกรและคนในชมชนสการพฒนาอาชพและสรางรายไดจากการพฒนาคณภาพสนคาและผลตภณฑทางการเกษตรของชมชน โดยนาชดความรจากการวจยและพฒนา ไปใชใหเกดประโยชนอยางเปนรปธรรมภายใตแนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และวเคราะหประเมนผล ศกยภาพ ความพรอมของชมชนในการเปนหมบานนารองการพฒนาคณลกษณะ ตามเกณฑ S-M-A-R-T

3.2 วธการดาเนนงาน

ใชวธวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research-PAR) โดยกาหนดวธดาเนนงานทมลกษณะของการเรยนรผานกจกรรม (Activity Based Learning) และนาไปปฏบตจรง (Action) เพอใหเกดการพฒนาตามวตถประสงคและกลมเปาหมาย ภายใตกรอบดาเนนงาน ดงน

ระเบยบวธวจย ขนตอนดาเนนงาน วตถประสงคหลก

1.ศกษาเอกสาร รายงานวจย

1. ศกษาเอกสาร เตรยมงาน ประสางานกบพนทเปาหมาย

2.ประชมวางแผน ออกแบบเครองมอ/ออกแบบกจรรม

2.ประชม ศกษาดงาน อบรม

คดเลอกกลมเกษตรกร

1.ถายทอดเทคโนโลยการผลตและแปรรปผลตภณฑสนคาการเกษตรแบบครบวงจรโดยนาชดความรจากการวจยไปใชใหเกดประโยชนอยางเปนรปธรรม

3.เกบรวบรวมขอมลทไดจากการดาเนนกจกรรมปลก/แปรรป โดยใชเครองมอทสรางขน

3.จดอบรม สาธต & ขยายผลถายทอดเทคโนโลย 4 ผลตภณฑ

3.1 แบบบนทก/รายงาน 3.2 แบบทดสอบ 3.3 แบบประเมน

4.พฒนาคณภาพ เพมมลคาผลต ภณฑ เพมชองทางตลาด จดตงราน Green Shop

2.สงเสรมการเรยนรของชมชนสอาชพและสรางรายไดจากการรวมพฒนาคณภาพสนคาเกษตรของชมชน จากการปลกพชผล สการ แปรรปดวยเทคโนโลยสะอาด ออกแบบพฒนาผลตภณฑสนคาของอาเภอสะเมง

4 .วเคราะห สงเคราะหประมวลผลขอมลทกกจกรรม

5. จดนทรรศการ เวทสมมนา แลกเปลยนความรระหวางชมชน ประเมนผลงาน ศกยภาพชมชน

5. สรปและ อภปรายผล

6. สรปรายงาน

3. วเคราะห ประเมนผลศกยภาพ และความพรอมของชมชนทเขารวมโครงการในการเปนหมบาน นารองการพฒนาคณลกษณะ ตามเกณฑ S-M-A-R-T

44

3.3 ขนตอนการดาเนนงาน มรายละเอยด ดงน

ขนตอนท 1 เตรยมการ ศกษาเอกสาร ประสานงานกบพนทเปาหมาย (เดอนท 1-2) 1.1 ศกษาเอกสาร วเคราะหสภาพปจจบนชมชน 1.2 ประสานงานพนท ผนาชมชน เจาหนาท อบต.กลมเกษตรกร กลมอาชพ 1.3 ประชมออกแบบกจกรรม จดตงคณะทางาน 1.4 สรปแผนกจกรรม กาหนดการดาเนนงาน จดทาเอกสาร

ขนตอนท 2 ประชมแลกเปลยน ศกษาดงาน คดเลอกกลม (เดอนท 2-3) 2.1 ประชมเตรยมการ จดทาเอกสาร แผนงาน 2.2 ศกษาดงานนอกพนท ดานการปลก GAP และแปรรปสนคาเกษตร GMP 2.3 คดเลอกกลมเกษตรกร และผนากลมอาชพ 2.4 สรปประเมนผลกจกรรม

ขนตอนท 3 จดอบรม สาธต และขยายผลการถายทอดเทคโนโลย (เดอนท 3-5) 3.1 อบรมความร การปลกพชตามแนวปฏบตทด GAP ศกษาดงานพนทตนแบบ การปลกพชอนทรย:สตรอเบอร หญาหวาน ขาว & พฒนาพนทสาธต 3.2 อบรมความร GMP การแปรรปดวยเทคโนโลยสะอาด ศกษาดงานพนทตนแบบ

การอบแหง หญาหวาน พชสมนไพร ขาว& การเกบรกษาพนธขาว & พฒนาพนทสาธต 3.3 จดกจกรรมขยายผล/ถายทอดชดความร โดยผนากลมเกษตรกร และกลมอาชพ 3.4 ประชม ประเมนผลกจกรรม ทดสอบคณภาพผลตภณฑ และสรปรายงาน

ขนตอนท 4 พฒนาคณภาพ เพมมลคาผลตภณฑ เพมชองทางตลาด Green Shop (เดอนท 4-6) 4.1 พฒนาคณภาพผลตภณฑ บรรจภณฑ และตราสนคา SMART Village 4.2 พฒนาสถานทตนแบบ: ศนยสาธตการปลก ศนยสาธตการแปรรป และ Green Shop 4.3 ประชม ประเมนผล การทดสอบคณภาพ และสรปรายงาน

ขนตอนท 5 จดนทรรศการ สมมนา แลกเปลยนความรระหวางชมชน (เดอนท 7) 5.1 ประชม สรปผลการดาเนนงานตามกลมอาชพ 5.2 จดนทรรศการ นาเสนอผลงาน ผลตภณฑของกลม 5.3 จดเสวนา แลกเปลยนความรดานการตลาดโดยชมชน / ตลาด Online

5.4 ประชม ประเมนผลคณภาพผลตภณฑ ตามเกณฑ SMART Village

ขนตอนท 6 สรปรายงาน (เดอนท 8) 6.1 จดทารางสรปผลรายงานผล 6.2 ตรวจสอบ และประเมนผลการดาเนนกจกรรม 6.3 จดทารายงานฉบบสมบรณ

45

3.4 แผนงานและผลการดาเนนงาน

ตารางท 3.2 เปรยบเทยบแผนงานและผลการดาเนนงาน 8 เดอน (สงหาคม 2557 – มนาคม 2558)

ลาดบ รายการดาเนนการ/กจกรรม เดอนท เปาหมายผลลพธ หมายเหต

1 เตรยมการ ศกษาเอกสาร ประสานงานพนท สค กย ตค พย ธค มค กพ มค

ศกษาเอกสาร วเคราะหสภาพปจจบนชมชน ประสานงานพนท ผนา เกษตรกร กลมอาชพ ประชม จดตงคณะทางาน ออกแบบกจกรรม สรปแผนงาน กาหนดการ จดทาเอกสาร ฯ

1) รายชอผรวมกจกรรม 2) ขอมลขอมลชมชน 3) รายงานสรปและแผนงาน

ดาเนนงาน 100 %

2 ประชมแลกเปลยน ศกษาดงาน คดเลอกกลม สค กย ตค พย ธค มค กพ มค

ประชมเตรยมการ จดทาเอกสาร แผนงาน ศกษาดงานนอกพนท ดานการปลก GAP และแปรรปสนคาเกษตร GMP คดเลอกกลมเกษตรกร และผนากลมอาชพสรปผลกจกรรม

1) รายชอผรวมกจกรรมทจะพฒนาเปนวทยากรทองถน 2) ขอมลกลมอาชพ/เกษตรกร 3) รายงานสรป

ดาเนนงาน 100 %

3 จดกจกรรมถายทอดเทคโนโลย อบรมสาธต สค กย ตค พย ธค มค กพ มค

อบรมการปลกพช GAP ศกษาดงานพนทตนแบบ พฒนาพนทนารองการปลกพชปลอดภย อบรมความร GMP & แปรรปดวยเทคโนโลยสะอาด ดงานพนทตนแบบการอบแหงหญาหวาน สมนไพร ขาว& พนธขาว & พฒนาศนยสาธต จดกจกรรมขยายผล/ถายทอดชดความร โดยผนากลมเกษตรกร และกลมอาชพ ประชม ประเมนผลกจกรรม ทดสอบ คณภาพผลตภณฑ และสรปรายงาน

1) จานวนผรวม @ 50 คน 2) วทยากรทองถน 3 คน 3) ผลประเมนกจกรรม และความพงพอใจผรวมกจกรรม 3) คมอ ชดความร สอ VCD 4) สถานทสาธตการปลกและการแปรรป อยางละ 1 แหง 5) ผลตภณฑสนคาเกษตรอนทรย/ปลอดภย

ดาเนนงาน 100 %

4 การพฒนาคณภาพเพมมลคาผลตภณฑ สค กย ตค พย ธค มค กพ มค

พฒนาคณภาพผลตภณฑ บรรจภณฑ และ ตราสนคา SMART Village พฒนาสถานทตนแบบ: ศนยสาธตการปลก ศนยสาธตการแปรรป และ Green Shop ประชม ประเมนผล การทดสอบคณภาพ และสรปรายงาน

1) ผลตภณฑสนคาเกษตรอนทรย/ปลอดภย 2) Green Shop รานคาของชมชน 3) ตราผลตภณฑ บรรจภณฑ

ดาเนนงาน 100 %

5 จดนทรรศการ สมมนา แลกเปลยนความร สค กย ตค พย ธค มต กพ มค

ประชม สรปผลดาเนนงานตามกลมอาชพ จดนทรรศการนาเสนอผลงานผลตภณฑ จดเสวนา แลกเปลยนความรดานการตลาด โดยชมชน / ตลาด Online ประชม ประเมนผลคณภาพผลตภณฑ

1) จานวนผรวม 80% 2) ผลประเมนกจกรรมและความพงพอใจผรวมกจกรรม

ดาเนนงาน 100 %

6 สรปรายงานผล สค กย ตค พย ธค มค กพ มค

- จดทารางรายงานสรปผลโครงการ - ตรวจสอบ ประเมนผลการดาเนนกจกรรม - จดทารายงานฉบบสมบรณ

1) รายงานฉบบสมบรณ 2) ชดความรคมอปชช. 3) ผลประเมนกจกรรม

ดาเนนงาน 100 %

หมายเหต :

แผนงาน 8 ตลอดโครงการ

ผลดาเนนงาน 8 เดอน

มการปรบแผนกจกรรม

46

3.5 การดาเนนงานแตละขนตอนตามวตถประสงค

วตถประสงค ขอท 1: ถายทอดเทคโนโลยการผลตและแปรรปผลตภณฑสนคาเกษตรแบบครบวงจร จากตนนา กลางนา สปลายนา โดยนาชดความรจากการวจยเชงบรณาการ ไปใชใหเกดประโยชนอยางเปนรปธรรมภายใต แนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง การดาเนนงานอยในขนตอนท 1 และ 2 ดงน

ขนตอนท 1 : เตรยมการ ศกษาขอมลปจจบน ปญหา ความตองการของกลมเกษตรกร และกลมอาชพ ในการพฒนาผลตภณฑ จดทาแผนงาน และกาหนดการดาเนนกจกรรม

ระยะเวลา ระหวางเดอนสงหาคม – กนยายน 2557

ผลการดาเนนงาน (100%)

ผรวมกจกรรม

ประกอบดวย ผนาชมชน กลมเกษตรกรและกลมอาชพในพนทอาเภอสะเมง นายอาเภอ นายกองคการบรหารสวนตาบลแมสาบ ผนาชมชน ผอานวยการโรงเรยนสะเมงพทยาคม ประธานมลนธ และคณะครผสอนรายวชาเกษตร หวหนาโครงการฟารมตวอยางบานแมตงตง ผใหญบานแมตงตง ประธานกลมเกษตรกรและกลมแปรรป ในพนท รวมจานวน 38 คน

วธการดาเนนงาน

ศกษาเอกสาร รายงานการวจยทเกยวของ เพอวเคราะหสภาพปจจบน ปญหาเบองตน และทาการประสานงานกบผนาชมชน กลมเกษตรกรและกลมอาชพ ในพนทอาเภอสะเมง เพอสอสารไปยงชมชนและผเกยวของใหทราบขอมลโครงการ สารวจความสนใจ และความตองการองคความรดานตางๆจากงานวจยสการนาไปใชประโยชนไดจรง มการประชมยอยเพอหารอกบหนวยงานในพนทโดยมหวหนาสวนราชการ ผบรหาร คณะทางาน นกวจย และผเกยวของทสาคญ เพอใหไดขอสรปรวมกนในรปของแผนงาน กาหนดการ และลกษณะกจกรรมทมาจากความสนใจและความตองการของกลมเกษตรกรทจะพฒนาคณภาพผลตภณฑรวมกน

ภาพท 3.1 การประสานงานกบผนา และกลมอาชพในพนท

47

ขอสรปเบองตน/ผลทไดจากการดาเนนงาน 1) รายชอกลมและผสนใจรวมกจกรรม จานวน 33 คน 2) สรปรายงานขอมลบรบทชมชน (บทท 2) 3) แผนการจดกจกรรมวชาการ 2 โครงการ (1) โครงการศกษาดงานดานมาตรฐานการผลตและแปรรปผลผลตเกษตร มหาวทยาลยแมโจ (2) โครงการเสวนาวชาการของกลมเกษตรกรและกลมอาชพอาเภอสะเมง

ขนตอนท 2 : การประชมกลม แลกเปลยน ศกษาดงาน คดเลอกกลมเกษตรกร

ระยะเวลา ระหวางเดอนกนยายน – พฤศ๗กายน2557

ผลการดาเนนงาน (100%)

ผรวมกจกรรม ผนาชมชน ตวแทนกลมเกษตรกรและกลมอาชพ รวม 38 คน (ตารางท 3.3)

วธการดาเนนงาน

การปฏบตงานภาคสนามในชวงเวลาทเกยวเนองจากเวลาดาเนนงานตามขนตอนแรก โดยสารวจพนทและแหลงปลกพชเกษตรกรรม และทรพยากรของทองถน การประชมรวมกบผนาเพอจดทาแผนงาน การจดใหมกจกรรมตางๆ ประกอบดวย 1) การศกษาดงานนอกพนทดานการปลกพชตามแนวปฏบตทางการเกษตรทด (GAP: Good Agriculture Practice) และดานการแปรรปสนคาเกษตรแนวปฏบตทางการผลตทด (GMP: Good Manufactory Practice) ดงน 1.1 ศกษาดงาน เรอง ระบบคณภาพและมาตรฐานผลตภณฑสนคาเกษตรอนทรย ณ สถาบน

บรการตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานผลตภณฑ (IQS) มหาวทยาลยแมโจ 1.2 เยยมชมพนทตนแบบการปลกพชเกษตรอนทรย ณ โรงเรยนเกษตรอนทรยบานโปง อาเภอ

สนทราย จงหวดเชยงใหม บรรยายและนาชมโดยคณสพชชา สงขะทรพย ผจดการฯ 1.3 รวมสมมนาวชาการ เรอง เกษตรอนทรยสานกใหมในระบบนเวศวทยา” และ “SMART

Farm กบโซนนงการเกษตร” ณ ศนยการศกษาและฝกอบรมนานาชาต มหาวทยาลยแมโจ 1.4 จดเวทสนทนากลม เรอง เปาหมายการพฒนาอาชพและเศรษฐกจชมชน (ตลาคม 2557)

นาการสนทนาโดย นายแพทย ดร.อมร และศาสตราจารย แพทยหญง ดร.อนงค นนทสต 2) การคดเลอกกลมเกษตรกรและผนากลมอาชพ ทจะรวมโครงการ 3) การมอบหมายหนาทคณะทางาน ผเชยวชาญทาหนาทใหคาปรกษาแกเกษตรกรและกลมอาชพ 4) การกาหนดแผนงานจดกจกรรม (ระยะทหนง) 5) ปญหาอปสรรคทพบ

48

ขอสรปเบองตน/ผลทไดจากการดาเนนงาน

(1) กจกรรมวชาการศกษาดงานนอกพนท ระหวางวนท 31 ตลาคม ถงวนท 1 พฤศจกายน 2557 ผเขารวมจานวน 33 คน ไดแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน ไดทราบขอมลสภาพปจจบน ปญหา และเหตปจจยทเกยวของกบการพฒนาอาชพของชมชนความรเบองตนเกยวกบคณประโยชนของพชทองถนในพนทอาเภอสะเมง การพฒนาระบบกลไกบรหารจดการกลมทดและมประสทธภาพแบบครบวงจร การกาหนดเปาหมายและความตองการของเกษตรกรทจะพฒนาผลตภณฑเพอเปนอาชพและเปนรายไดของครวเรอน โดยมนกวชาการเปนพเลยง

(2) การคดเลอกกลมเกษตรกรและกลมอาชพเขารวมโครงการ (ตาราง 3.3) ดงน ตารางท 3.3 ชอกลมเกษตรกรและกลมอาชพทเขารวมโครงการ

ลาดบ ชอกลม การพฒนาผลตภณฑ จานวนสมาชก

1. กลมเกษตรกรสะเมงใต นายประสทธ อนตา ขาว และลาไยอบแหง 7 คน นายประครอง ทพยรกษ สมนไพร 7 คน

2. กลมเกษตรกรบานอมลอง นางละออง ศรวรรณะ หญาหวาน 42 คน นายอนแกว ไชยานะ หญาหวาน นายสมสทธ อตตะมะตง หญาหวาน และสตรอเบอร นายสวทย พรมทา สมนไพร

3. กลมเกษตรกรบานหาดสมปอย นายบญทอง จนทะก หญาหวาน และสตรอเบอร 7 คน

4. กลมแปรรปสมนไพรบานแมตงตง นายอดม อทธาปา นายบญศร วงษาแกว สมนไพร 32 คน นายเกยรตพนธ แสงคากล นาลกหมอน

5. กลมเยาวชนมลนธสานฝน นางบญนา ยามาโมโต ขาวกลองอนทรย 13 คน

6. กลมเกษตรกรบอแกว นายโยช ชะราห สตรอเบอร 21 คน

7. กลมเยาวชน รร.สะเมงพทยาคม นางอรทย ชมมงคล พนธขาว /ผลตภณฑแปรรปขาว 24 คน

49

(3) คณะทางาน ทปรกษาแกเกษตรกรและกลมอาชพ

ในเบองตนกาหนดใหมคณะทางาน วทยากรและผทรงคณวฒจากเครอขายสถาบนอดมศกษาภาคเหนอ เปนผใหความร ทาหนาทเปนพเลยง ทปรกษาแกกลมเกษตรกรและกลมอาชพ โดยประสานงานโดยตรงกบกลมผปลกและกลมแปรรปอยางตอเนองตลอดโครงการ ระยะเวลา 4 เดอน เพอใหกลมเกษตรกรและกลมแปรรปสามารถบรหารจดการงานของกลมตอไปไดดวยตนเองในทกขนตอน และสามารถทาหนาทเปนวทยากรถายทอดองคความรสกลมเกษตรกรและผสนใจอนๆตอไป ประกอบดวย

ภาพท 3.2 ศกษาดงานเกษตรอนทรย

ดร.ชมชวน บญระหงษ ทปรกษาดานเกษตรอนทรย ดร.สรพล ดารงกตตกล ทปรกษาดานเทคโนโลยวศวกรรม ดร.สมชาย วงศสรยศกด ทปรกษาดานออกแบบบรรจภณฑ ดร.นพวรรณ บญธรรม ทปรกษาดานการจดการ/กลมอาชพ นพ.อมร นนทสต ทปรกษาดานยทธศาสตร & และโครงการจดตง Green Shop

(4) แผนงานและกาหนดการจดกจกรรม (ดงตาราง 3.4)

ตารางท 3.4 แผนงานและกาหนดการจดกจกรรม (ระยะทหนง)

ครงท วนท กจกรรม สถานท

1 31 ตลาคม 2557 เวลา 09.00 น.-16.00 น. เวลา 16.00 น.-20.00 น.

สมมนาวชาการ ประชมคณะทางาน ฟงบรรยายพเศษ (ดร.อมร นนทสต)

ศนยฝกอบรมนานาชาต มหาวทยาลยแมโจ

2 1 พฤศจกายน 2557 เวลา 09.00 น. -11.00 น. เวลา 13.00 น. -16.00 น.

ฟงบรรยายพเศษ (รศ.ดร.ดนวฒน) ศกษาดงาน & ประชมสรปงาน

สานกมาตรฐาน IQS ม.แมโจ รร.เกษตรอนทรยบานโปง

3 29 พฤศจกายน 2557 เวลา 09.00 น.-12.00 น. เวลา 13.00 น.-18.00 น.

ประชมคณะทางาน อบรม GAP นกวจย :ดร.ชมชวน ดร.นพวรรณ เยยมกลมเกษตรกร ตรวจพนท/แนะนาการพฒนาแปลงปลก/การพฒนาปรบปรงผลตภณฑ

หองประชม สะเมงรสอรท บานแมยางหา (ม.4) บอแกว บานอมลอง (ม.2) แมสาบ

4 13 ธนวาคม 2557 เวลา 09.00 น.-12.00 น. เวลา 13.00 น.-18.00 น.

อบรม GMP นกวจย ดร.สรพล ดร.นพวรรณ เยยมกลมแปรรป /แนะนากระบวนการผลต ดวยเทคโนโลยสะอาด การปรบปรงผลตภณฑสถานทผลต

บานดงชางแกว (ม.10) สะเมงใต บานแมตงตง (ม.5) แมสาบ บานงาแมง (ม.3) แมสาบ

50

ตารางท 3.4 (ตอ)

ครงท วนท กจกรรม สถานท

5 20 ธนวาคม 2557 เวลา 09.00 น.-12.00 น. เวลา 13.00 น.-17.00 น.

ประชมคณะทางาน อบรม GMP & การตลาด นกวจย : ดร.ชมชวน ดร.สมชาย ดร.สรพล ดร.นพวรรณ เยยมกลมเกษตรกร กลมอาชพแลกเปลยนแนวคดการ การเพมมลคา/ พฒนาผลตภณฑ

หองประชม สะเมงรสอรท บานอมลอง (ม.2) และบานหาดสมปอย (ม.7) แมสาบ

6 9 มกราคม 2558 เวลา 09.00 น.-12.00 น. เวลา 13.00 น.-17.00 น. 10-12 มกราคม 2558

ประชมคณะทางาน อบรมการตลาด นกวจย:ดร.ชมชวน ดร.สมชาย ดร.นพวรรณ เยยมพนท ประเมนผลพฒนาแปลง/ การพฒนาผลตภณฑ และกจกรรมชมชนสมพนธ

หองประชม สะเมงรสอรท บานแมยางหา (ม.4) บอแกว บานแมขะป (ม.6) บอแกว บานแมตงตง (ม.5) แมสาบ บานงาแมง (ม.3) แมสาบ บานอมลอง (ม.2) แมสาบ

7 24 มกราคม 2558 เวลา 09.00 น.-12.00 น. เวลา 13.00 น.-17.00 น.

ประชมคณะทางาน นกวจยและ ผทรงคณวฒ เยยมพนท/ทดสอบและประเมนผลการพฒนาผลตภณฑ GMP ออกแบบพฒนา Green Shop

หองประชม สะเมงรสอรท บานอมลอง (ม.2) แมสาบ

8 6-7-8 กมภาพนธ 2558 เวลา 09.00 น.-12.00 น. เวลา 13.00 น.-17.00 น

ประชมคณะทางาน เตรยมงานนทรรศการของอาเภอสะเมง และ ถายทอดเทคโนโลย ครงท 1

หองประชมเทศบาลสะเมงใต บานแมยางหา (ม.4) บอแกว บานแมตงตง (ม.5) แมสาบ

9 13-14 กมภาพนธ 2558 งานสตรอเบอรสะเมง

กลมเกษตรกร/กลมอาชพ รวมจดงานแสดงสนคา/จดบธนทรรศการ ออกรานจาหนายผลตภณฑ ภายใต ตรา SMART Village

บรเวณททาการอาเภอสะเมง

10. 15–28 กมภาพนธ 2558 การถายทอดเทคโนโลย โดยวทยากรจาก 4 กลมผลตภณฑ ประเมนผลกจกรรม (17-28 กพ.58)

หองประชมสะเมงรสอรท และพนทนารอง

11 6 – 11 มนาคม 2558 สรปประเมนผลโครงการ & พจารณารางรายงานผลการดาเนนงาน

หองประชมสะเมงรสอรท

51

(5) ปญหาและอปสรรค

เนองจากระยะเวลาดาเนนงาน ระหวางเดอน กนยายน–ตลาคม เปนชวงตนฤดกาลปลกพชทสาคญ เชน สตรอเบอร เกษตรกรสวนใหญกาลงเรมทาแปลง แตเปนปลายฤดกาลของการเกบเกยวหญาหวาน และเปนชวงทใกลเกบเกยวขาว (เดอนพฤศจกายน) จงจาเปนตองมการปรบแผน รปแบบของบางกจกรรมเพอใหการถายทอดเทคโนโลยการแปรรปมความสอดคลองกบฤดกาลผลผลตทม และสามารถใชวตถดบตวอยางในการสาธตการอบแหงเหนผลไดอยางชดเจน เชน หญาหวาน

ภาพท 3.3 การรวมประชมวางแผนกจกรรม รวมกบกลมเกษตรกรและกลมอาชพเกษตรผสนใจเขารวมโครงการ

วตถประสงคขอท 2 : สงเสรมการเรยนรของชมชนสอาชพและสรางรายไดจากการรวมพฒนาคณภาพสนคาเกษตรของชมชน จากการปลกพชผลหลกตามฤดกาล (สตรอเบอรร สมนไพร หญาหวาน ขาวฯ) สการแปรรปดวยเทคโนโลยสะอาด และออกแบบพฒนาผลตภณฑสนคาของอาเภอสะเมง ซงการดาเนนงานจะอยในขนตอนท 3 และขนตอนท 4 เปนหลก

ขนตอนท 3 : จดกจกรรมถายทอดเทคโนโลย อบรม สาธต

ระยะเวลา ระหวางเดอน พฤศจกายน 2557 – กมภาพนธ 2558

ผลการดาเนนงาน (100%)

วธการดาเนนงาน

กจกรรมถายทอดเทคโนโลยทงดานเนอหาภาคทฤษฎและฝกปฏบต ใหกบกลมเปาหมายใหมความรความเขาใจกระบวนการผลตทดแบบครบวงจร สามารถสรางรายไดจากการพฒนาคณภาพสนคาเกษตรทเปนผลผลตหลกตามฤดกาลของอาเภอสะเมง ประกอบดวย 4 กจกรรมยอย ไดแก 1) การอบรมสาธตการปลกพชตามหลกปฏบตทางการเกษตรทด สามารถพฒนาพนทนารองการปลกพชปลอดภย 2) การอบรมสาธตแปรรปผลผลตสนคาเกษตรตามหลกการผลตทด มการประยกตใชกระบวนการเทคโนโลยสะอาด ในกระบวนการแปรรปหญาหวาน สมนไพร และการเกบรกษาพนธขาว ตลอดจนกระบวนการพฒนาสถานทผลตตามมาตรฐานการผลตทด 3) การจดกจกรรมขยายผล/ถายทอดความรโดยผนากลมเกษตรกร และกลมอาชพในพนท และ 4) การประเมนผลการจดกจกรรม และประเมนผลผลต ดงน

52

3,1 กจกรรมอบรมสาธตการปลกพชตามหลกปฏบตทางการเกษตรทด และสามารถพฒนาเปนพนท นารองการปลกพชเกษตรอนทรยหรอเกษตรปลอดภย

วตถประสงค ดาเนนการจดอบรม สาธตและฝกปฏบตการ โดยการคดเลอกกลมเกษตรกรในพนท เปาหมาย ทมความสนใจ และมความพรอมจะนารองการพฒนาแปลงปลกเพอเปน

ศนยสาธตการปลกพชเกษตรอนทรย และเกษตรปลอดภยตามหลกปฏบตทางการเกษตรทด (GAP: Good Agriculture Practice)

วนทจดกจกรรม 29 พฤศจกายน 2557 ผรวมกจกรรม ประกอบดวยผนาชมชน สมาชก โดยใชพนทแปลงปลกเปนทปฏบต 2 แหง ดงน

(1) แปลงปลกของกลมสตรอเบอรอนทรย บานแมยางหา(หม 4) ตาบลบอแกว ซงมนายโยช ชะราห เปนประธานกลม ปจจบนมสมาชก 21 คน

(2) แปลงปลกของกลมหญาหวานอนทรย บานอมลอง (หม 2) ตาบลแมสาบ ซงมนางละออง ศรวรรณะ เปนประธานกลม ปจจบนมสมาชก 42 คน

สาหรบพนทแปลงปลกอนๆ ทจะรวมโครงการพฒนาแปลงปลกตามมาตรฐานเกษตรอนทรย สวนใหญเปนกลมเกษตรกรรายยอย เชน กลมเกษตรกรตาบลสะเมงใต : นายประสทธ อนตาและนายประครอง ทพยรกษ ผผลตพช ผก สมนไพร, กลมเกษตรกรบานหาดสมปอย: นายบญทอง จนทะก ผลตหญาหวาน และพช ผกอนทรย, กลมเกษตรกรบานอมลอง : นายอนแกว ไชยานะ, นายสวทย พรมทา, นายสมสทธ อตตะมะตง ผผลตสตรอเบอรและหญาหวาน, กลมขาวอนทรย : นางบญนา ยามาโมโต และเยาวชนมลนธสานฝนสนตภาพ บานงาแมง, อาจารยอรทย ชมมงคล และนกเรยนโรงเรยนสะเมงพทยาคม พฒนาเมลดพนธขาวและพฒนาผลตภณฑแปรรปจากขาว ดงภาพท 3.4

ภาพท 3.4 ผนากลมเกษตรกร /วทยากรทองถน เขารวมโครงการนารองการปลกพชอนทรย

ภาพท 3.5 พนทปลกสตรอเบอร (บานแมยางหา) หญาหวาน (บานอมลอง) และขาวอนทรย (บานงาแมง)

53

วธการดาเนนงาน

การฝกปฏบตพฒนาแปลงปลก ใชระยะเวลากวา 3 เดอน ภายใตหลกการเกษตรอนทรยและการปลกตามแนวปฏบตทางการเกษตรทด เรมตงแตเดอนพฤศจกายน 2557 เปนตนไป โดยมนกวชาการ เปนพเลยงใหคาแนะนาปรกษาตลอดโครงการตามขนตอน ดงน

1) เตรยมการ : กาหนดพนท ทาแนวกนชน พนทขางเคยง 2) ปฏบตการ : อบรม สาธตการขนแปลง เพาะกลาการปลก และบารงรกษา โดยปราศจากสารเคม และวธการตรวจสอบรบรองมาตรฐานผลผลตโดยการมสวนรวมของกลม 3) ประเมนผล : ทดสอบคณภาพผลผลตสตรอเบอรและหญาหวานจากแปลงทไดพฒนาจากการฝก

ปฏบตจรง ประเมนผลการพฒนาแปลงเกษตรอนทรยระยะปรบเปลยน ตลอดจนประเมนผลระดบความเขาใจของเกษตรกรทไดรบฝกฝน โดย ผทรงคณวฒ

4) จดทาแผนถายทอดเทคโนโลย ขยายผลสกลมชมชนเปาหมาย (เดอนมกราคม-กมภาพนธ 2558) 5) จดทาสอและชดความร สาหรบวทยากรทองถนใชในการเผยแพร 6) สรปผลกจกรรมการดาเนนงานเบองตน

3.2 กจกรรมการอบรมสาธต และฝกปฏบตการแปรรปผลผลตสนคาเกษตรดวยเทคโนโลยสะอาด

วตถประสงค การจดอบรมสาธต และฝกปฏบตการแปรรปอบแหงดวยเทคโนโลยสะอาด ซงเปนผลจากงานวจยใหความรแกกลมผนา ประธานกลม พรอมกบศกษาดงานดานการใชกระบวนการเทคโนโลยสะอาดในพนทตนแบบทบานอมลอง บานแมตงตง ตลอดจนแนวทางพฒนาโรงเรอนทใชในการผลตแปรรปผลผลตทางการเกษตรในพนทหลกการ GMP (Good Manufactory Practice)

วนทจดกจกรรม วนท 13 และวนท 20 ธนวาคม 2557

ผรวมกจกรรม ประกอบดวย ผนากลมอาชพและสมาชก โดยใชสถานทฝกปฏบต 2 หมบาน ดงน (1) กลมแปรรปสมนไพร บานแมตงตง (หม 5) นายอดม อทธาปา เปนผใหญบาน

และนายบญศร วงษาแกว เปนประธานกลม ปจจบนมจานวนสมาชก 32 คน (2) กลมแปรรปหญาหวานบานอมลอง (หม 2) นางละออง ศรวรรณะ เปนประธานกลม

และมนายอนแกว ไชยานะ เปนเจาของโรงเรอน จานวนสมาชกรวม 42 คน

สาหรบโรงเรอนอนๆทรวมโครงการพฒนาอปกรณเตาอบแหงและสถานทผลตเปนเกษตรกรรายยอย ไดแก กลมเกษตรกรตาบลสะเมงใต :นายประสทธ อนตาและนายประครอง ทพยรกษ, กลมเกษตรกรและกลมแปรรป บานอมลอง:นายอนแกว ไชยานะ, นายสวทย พรมทา, นายสมสทธ อตตะมะตง ดงภาพท 3.6

54

วธการดาเนนงาน

การฝกปฏบตและพฒนาสถานทผลต ใชระยะเวลา 3 เดอน ตงแตเดอนพฤศจกายน 2557 เปนตนไป ภายใตหลกการผลตตามแนวปฏบตทด โดยมนกวจยและนกวชาการ เปนพเลยงใหคาแนะนาปรกษา ตลอดโครงการ มขนตอนดงน

1) เตรยมการ : กาหนดพนท สารวจอปกรณ และออกแบบ ปรบปรงสถานทและอปกรณการผลต

2) ปฏบตการอบรม สาธต การแปรรปดวยอปกรณเตาอบแหงชนดตางๆ พฒนาปรบปรงขนตอนการแปรรปผลผลตทสรางรายไดใหแกชมชน ไดแก หญาหวานอบแหง สมนไพรอบแหง และนาชมเตาตนแบบ ทบานอมลอง และบานแมตงตง นอกจากน มการจดอบรมความรในการควบคมความชนขาวและเมลดพนธขาว ใหแกกลมเกษตรกรตาบลสะเมงใต และกลมขาวอนทรยบานงาแมง แตไมสามารถสาธตการใชอปกรณไดจรงเนองจากอปกรณตนแบบอยทบานอมลอง และเปนชวงทเกบเกยวผลผลตขาวไปแลว

3) ประเมนผล : ทดสอบคณภาพผลผลตหญาหวานและสมนไพรอบแหงทไดจากการฝกปฏบตจรง และประเมนผลระดบความรความเขาใจของเกษตรกรทไดรบฝกฝน โดย ผทรงคณวฒ

4) จดทาแผนถายทอดเทคโนโลย ขยายผลสกลมชมชนเปาหมาย (เดอนมกราคม-กมภาพนธ 2558)

5) จดทาสอและชดความร สาหรบวทยากรทองถนใชในการเผยแพร

6) สรปผลกจกรรมการดาเนนงานเบองตน

ภาพท 3.6 ผนากลมแปรรป/วทยากรทองถน ทเขารวมโครงการนารองพฒนากระบวนการแปรรป ฯ

ตอบสมนไพร ตอบแหงหญาหวาน เครองควบคมความชนขาว การพฒนาตอบแหงใหม

ภาพท 3.7 อปกรณอบแหงดวยเทคโนโลยสะอาด -- เปนตนแบบการพฒนาตอบแหงแบบใหม โดยชมชน

55

3.3 กจกรรมการขยายผล/ถายทอดความรโดยวทยากรทองถน ผนากลมเกษตรกรและกลมอาชพ

วตถประสงค ถายทอดขยายผลความรและเทคโนโลย ขยายผลความรสการพฒนาเกษตรกรและกลมอาชพในพนทอนๆ โดยวทยากรของทองถน (ทผานการอบรมจากโครงการ)

วนทจดกจกรรม มกราคม – กมภาพนธ 2558

ผรวมกจกรรม ประกอบดวย เกษตรกร สมาชกชมชน และผสนใจ รวม 346 คน (ตารางท 3.5)

วธการ วทยากรทองถน เปนผดาเนนการจดกจกรรมถายทอดเทคโนโลย ตามแผนงาน วนเวลาและสถานทอบรมในแตละพนท ไดแก

(1) การพฒนาผลตภณฑหวานอนทรยและการอบแหง โดยประธานกลมหญาหวานบานอมลอง (2) การพฒนาผลตภณฑสตรอเบอรอนทรย โดยประธานกลมเกษตรกรบานแมยางหา (3) การพฒนาผลตภณฑสมนไพรอบแหงและนาหมอน โดยประธานกลมสมนไพร บานแมตงตง (4) การพฒนาผลตภณฑขาวอนทรย (ขาวซอมมอสานฝน) โดยประธานมลนธสานฝนฯ บานงาแมง (5) การเกบรกษาพนธขาวพนเมอง 18 สายพนธ 6) การพฒนาผลตภณฑแปรรปจากขาว เชน ไอศกรม และขนม โดย อาจารยอรทย ชมมงคล

ตารางท 3.5 การถายทอดโดยวทยากรชมชนและจานวนผเขารบการถายทอดเทคโนโลยหวขอตางๆ

ลาดบ หวขอ / สถานท การถายทอดความร

(ครงท) วนทจดกจกรรม ถายทอดความร

จานวน ผอบรม

วทยากรชมชน

(1) การปลกหญาหวานอนทรย ณ บานอมลอง

(1) 24 มกราคม 2558 (เชา) * (2) 22 กมภาพนธ 2558 (เชา) **

32 48

1.ละออง ศรวรรณะ*

(2) การอบแหงแปรรปหญาหวาน ณ บานอมลอง

(1) 24 มกราคม 2558 (บาย) * (2) 22 กมภาพนธ 2558 (บาย) **

28 32

2.อนแกว ไชยานะ *

(3) การปลกสตรอเบอรอนทรย ณ บานแมยางหา

(1) 7 กมภาพนธ 2558 * (2) 28 กมภาพนธ 2558 **

33 43

3.โยช วะราห *

(4) การอบแหงสมนไพร 3 ชนด ณ บานแมตงตง

(1) 8 กมภาพนธ 2558 * (2) 17 กมภาพนธ 2558 **

32 52

4.อดม อทธาปา* 5.บญศร วงษาแกว*

(5) การผลตขาวซอมมอสานฝน ณ บานงาแมง

(1) 6 กมภาพนธ 2558 * (2) 27 กมภาพนธ 2558 (บาย)

18 38

6.บญนา ยามาโมโต*

(6) การเกบรกษาพนธขาว ณ โรงเรยนสะเมงพท

(1) 6 กมภาพนธ 2558 * (2) 27 กมภาพนธ 2558 (เชา)

18 52

7.อรทย ชมมงคล*

(7) การแปรรปผลตภณฑจาก ขาว ณ โรงเรยนสะเมงพท

(1) 27 กมภาพนธ 2558 (เชา) * 52 บรษทจาลองนกเรยน รร.สะเมงพทยาคม

จานวนรวม 346 ไมนบผเขารวมรายเดม หมายเหต * มการประเมนผลกจกรรม ** มการทดสอบคณภาพผลตภณฑ

56

3.4 การประเมนผลกจกรรม ทดสอบคณภาพผลตภณฑ ครงท 1

วตถประสงค ประเมนผลลพธกจกรรม ทดสอบคณภาพผลตภณฑทไดจากการฝกกจกรรมหลก ไดแก 1) การประเมนผลกจกรรมถายทอดความรในการพฒนาสนคาผลผลตทางการเกษตร และ 2) ประเมนผลงานโดยทดสอบคณภาพผลตภณฑทเกดจากการฝกปฏบตของกลมเกษตรกร และกลมอาชพรวมโครงการ

ผลการดาเนนงาน (100%)

วนทจดกจกรรม มกราคม – กมภาพนธ 2557

ผรวมกจกรรม เกษตรกรและผประกอบการทเขารวมกจกรรม จานวน 167 คน

วธการ (1) การประเมนผลกจกรรมถายทอดความรในการพฒนาสนคาผลผลตทางการเกษตร

ในวนจดกจกรรม วนท 24 มกราคม 2558, วนท 6-8 และ 28 กมภาพนธ 2558 มผเขารวมกจกรรม จานวน 167 คน (ตารางท 3.5) 1.1 ประเมนผลการจดกจกรรมการถายทอดความรโดยวทยากรของชมชนทผานการอบรม 5 ครง โดยใช แบบประเมนชดท 1 ซงเปนเครองมอทสรางขน แสดงรายการประเมนความเหมาะสมของกจกรรมทจดขนดานเนอหา ระยะเวลา สถานทสภาพแวดลอม เอกสาร อปกรณ ความสามารถในการถายทอดความรของวทยากร การอานวยความสะดวกและความพรอมในการจดอบรม ความสอดคลองกบความตองการของเกษตรกร ความสามารถนาความรทไดไปประยกตใชในการปฏบตงาน

1.2 ประเมนผลภาพรวมความพงพอใจในกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย

(2) การประเมนผลการปฏบตงานจากผลตภณฑและผลงานทเกดจากการฝกปฏบต

ในวนจดกจกรรม วนท 17, 22 และ 27 กมภาพนธ 2558 ผเขารวมกจกรรม จานวน 117 คน (ตารางท 3.5) 2.1 ประเมนผลงานโดยทดสอบคณภาพการพฒนาผลตภณฑทเกดจากการฝกปฏบตของเกษตรกรโดยทดสอบคณภาพผลผลต 7 รายการ ไดแก ผลตภณฑสตรอเบอรอนทรยสด ผลตภณฑแปรรปหญาหวานอบแหง สมนไพรอบแหง (รางจด มะรม หมอน) ผลตภณฑขาวกลองอนทรย และพนธขาวพนเมอง 18 สายพนธ 2.2 ประเมนผลการพฒนาแปลงปลกเกษตรอนทรย และหลกการ GAP จานวน 2 แหง ไดแก สาธตการปลกหญาหวาน และแปลงสาธตการปลกสตรอเบอร โดยใชแบบประเมนชดท 2 ซงเปนเครองมอทสรางขน

57

2.3 ประเมนกระบวนการผลต และสถานทผลตตามหลกการ GMP ทดสอบคณภาพตามเกณฑทกาหนด ไดแก คณภาพความปลอดภยของพชทใชเปนวตถดบ คณภาพมาตรฐาน ความสะอาด ปลอดภยของสถานทผลตและสภาพแวดลอม การใชวสด อปกรณการผลตตามกระบวนการเทคโนโลยสะอาด การลดตนทนดานพลงงานและเชอเพลง การประเมนคาทางประสาทสมผสการยอมรบของผบรโภคตอผลตภณฑ ดานรส ส และกลน ทดสอบโดยการชมรส การมองเหน และการสมผส

ขอสรปเบองตน/ผลทไดจากการดาเนนงาน 1) การจดกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย ระยะท 1 จานวน 4 ครง ผรวมกจกรรมรวม 156 คน 2) การจดกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย ระยะท 2 จานวน 7 ครง ผรวมกจกรรมรวม 346 คน

3) วทยากรทองถน 7 คน ไดแก 1.นางละออง ศรวรรณะ 2.นายอนแกว ไชยานะ 3.นายโยช วะราห 4.นายอดม อทธาปา 5.นายบญศร วงษาแกว 6.นางบญนา ยามาโมโต 7.นางอรทย ชมมงคล (ตารางท 3.5)

ภาพท 3.8 เวทแลกเปลยนเรยนรของกลมเกษตรกรและกลมอาชพ

4) ผลตภณฑสนคาเกษตรอนทรย/ปลอดภย จานวน 8 ชนด ไดแก 1. ผลตภณฑหญาหวานอบแหง

บานอมลอง และบานหาดสมปอย 2. สตรอเบอรอนทรย บานแมยางหาและบานแมขะป 3 . ผลตภณฑสมนไพรอบแหง 3 ชนด ไดแก รางจด มะรม หมอน บานแมตงตง 4.ผลตภณฑนาลกหมอน (มลเบอร) บานแมตงตง 5. ผลตภณฑขาวกลองอนทรย (บานงาแมง) 6. ผลตภณฑแปรรปจากขาว ไดแก ไอศกรมรสสตรอเบอร-ขาว–และมลเบอร (โรงเรยนสะเมงพทยาคม) 7. ผลต ภณฑสมนไพรอบแหง บานดงชางแกว ไดแก ชาใบเตย ชาใบยานาง ชาดอกอญชน นอกจากน ยงมผลตภณฑอนทรยแปรรปอนๆ ไดแก กาแฟอนทรย บานปางเตม และบานแมขะป) และ

ผลตภณฑลาไยอนทรยอบแหง และผกปลอดสารพษ บานทรายมล

58

5) สถานทสาธตการปลกและการแปรรป จานวน 2 แหง ไดแก แปลงปลกกลมสตรอเบอรอนทรย บานแมยางหา(หม 4) ตาบลบอแกว อาเภอสะเมง และ แปลงปลกของกลมหญาหวานอนทรย บานอมลอง (หม 2) ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง

6) คมอ ชดความร สอ VCD จานวน 5 ชด ไดแก สตรอเบอร หญาหวาน ขาว และสมนไพร 7) ผลประเมนกจกรรม และความพงพอใจผรวมกจกรรม

ภาพท 3.9 การประเมนผลจากผลตภณฑและผลงานทเกดจากการฝกปฏบตของเกษตรกร

ขนตอนท 4 : พฒนาคณภาพผลตภณฑ บรรจภณฑ และตราสนคา SMART Village

วตถประสงค พฒนาคณภาพผลตภณฑ บรรจภณฑ ตราสนคา โลโก SMART Village และการเพมชองทางการจาหนาย โดยดาเนนการคขนานไปกบการถายทอดเทคโนโลยการผลต เพอสงเสรมใหกลมเกษตรกรมความรความเขาใจมากขนถงเทคนคการตลาดและวธการเพมมลคาผลตภณฑ และพรอมจะรวมกลมพฒนาดวยกน

ผลการดาเนนงาน (100%)

วนทจดกจกรรม ระหวางเดอน ธนวาคม 2557 – กมภาพนธ 2558

ผรวมกจกรรม ตวแทนกลมเกษตรกรแกลมอาชพและผประกอบการทรวมกจกรรมจานวน 22 คน วธการ (1) การพฒนาการออกแบบบรรจภณฑภายใตตราสนคา SMART Village

1) จดประชมคณะทางาน ในวาระพจารณา (ตอเนอง 3 ครง วนท20 ธนวาคม 2557, 9 และ 24 มกราคม 2558) โดยเสนอแนวคดการพฒนารปแบบบรรจภณฑจ ออกแบบตราสนคาทเหมาะสมและสอดคลองกบบรบทของทองถน

2) ผออกแบบจดทาตวอยางบรรจภณฑพรอมตราสนคาแตละผลตภณฑ มาใหตวแทนกลมเกษตรกรและกลมอาชพ ไดพจารณาและปรบปรงแกไข และใชทดลองวางจาหนายในงานวนสตรอเบอรสะเมง (เดอนกมภาพนธ 2558)

59

(2) การเพมชองทางการจาหนาย

1) จดประชมคณะทางานเพอพจารณาการเพมชองทางจาหนายสองทาง โดยผานระบบตลาดออนไลน บน website : www.smartvillage.com และสาธตการใชงาน (วนท 9 มกราคม 2558) โดยนาฐานขอมลผลตภณฑของกลมนารองไวกอน จานวน 20 ผลตภณฑ และ

2) ออกแบบราน Green Shop เพอเปนสถานทนารองการรบซอและการจาหนายผลตภณฑเกษตรของชมชนแบบครบวงจร โดยเสนอสถานทตงราน Green Shop ในระยะเรมตน ไดแก บรเวณดานหนาสานกงานสะเมงรสอรท และอาคารสโมสรดานหนาสะเมงวลลา ซงตองทาการปรบปรงพฒนาตอไป

ขอสรปเบองตน/ผลทไดจากการดาเนนงาน 1) ผลตภณฑสนคาเกษตรอนทรย/ปลอดภย ภายใตโครงการ SMART Village จานวน 7 รายการ ไดแก สตรอเบอรร หญาหวาน ขาว และสมนไพร 2) ตราผลตภณฑ โลโก SMART Village พรอมบรรจภณฑรปแบบตางๆ 3) สถานทจดตง Green Shop รานคาสเขยวของชมชน

ภาพท 3.10 ตวอยางการพฒนาตราสนคา 3 ครง

ภาพท 3.11 ชองทางการจาหนาย ตลาดออนไลน และสถานทตงราน Green Shop

60

วตถประสงคขอท 3 : วเคราะห ประเมนผล ศกยภาพ และความพรอมของชมชนทเขารวมโครงการในการ เปนหมบานนารองการพฒนาคณลกษณะตามเกณฑ S-M-A-R-T ซงดาเนนงานในขนตอนท 5 และ 6 ดงน

ขนตอนท 5 จดนทรรศการ สมมนา แลกเปลยนความรระหวางชมชน

ระยะเวลา กมภาพนธ 2558

ผลการดาเนนงาน (100%)

ผรวมกจกรรม ผนากลมเกษตรกร กลมอาชพ นกทองเทยว และประชาชนผรวมงาน

วธการดาเนนงาน รวมจดนทรรศการนาเสนอผลงานผลตภณฑโครงการ ประเมนผลการยอมรบผลตภณฑโดยทดลองจาหนายผลตภณฑทมการพฒนาบรรจภณฑ ภายใตตราสนคา โลโก SMART Village ประชมเสวนาเพอ แลกเปลยนความรดานการตลาด สรปผลการดาเนนกจกรรมของแตละกลม และการประเมนผลคณภาพผลตภณฑ ตามเกณฑ SMART Village โดยสรปดงน

5.1 การจดนทรรศการ นาเสนอผลงานผลตภณฑสนคาของกลมอาชพ

วตถประสงค ประชาสมพนธโครงการและผลตภณฑทไดจากการถายทอดเทคโนโลย เปนเวทแลก เปลยนเรยนรระหวางกลมเกษตรกรและผประกอบการทสนใจจะพฒนาผลตภณฑสนคาเกษตรของอาเภอสะเมงใหเปนสนคาเกษตรอนทรย และสรางเครอขายผผผลตเกษตรอนทรยใหมากขน

วนทจดกจกรรม 13 – 15 กมภาพนธ 2558

ผรวมกจกรรม ผนากลมเกษตรกร กลมอาชพ นกทองเทยว และประชาชนผรวมงาน

วธการ 1) จดนทรรศการนาเสนอผลงานผลตภณฑ จานวน 17 ผลตภณฑ ไดแก ผลตภณฑหญาหวาน

อบแหง ผลตภณฑสตรอเบอรอนทรย ผลตภณฑชาสมนไพรอบแหง 3 ชนด ไดแก รางจด มะรม หมอน ผลตภณฑนาลกหมอน (มลเบอร) พรอมดม และผลตภณฑขาวกลองอนทรย ผลตภณฑสมนไพรอบแหงอนๆ ไดแก ชาใบเตย ชาใบยานาง ชาดอกอญชน และผลตภณฑแปรรปจากขาว ไดแก ไอศกรมรสสตรอเบอร-ขาว และมลเบอร (โรงเรยนสะเมงพทยาคม)

2) รบสมครสมาชกเขารวมโครงการเครอขายเกษตรอนทรยทงผผลตและผบรโภคและผทสนใจ รวมเปนสมาชกรานคาสเขยว Green Shop โดยมกลมผผลตผลตภณฑอนทรยอนๆ เชน กาแฟอนทรย ผลตภณฑลาไยอนทรยอบแหง และผกปลอดสารพษ

3) ประเมนผลการทดสอบการยอมรบของผบรโภคตอผลตภณฑ ชาสมนไพร ดานรส ส และกลน จากการชมรส การมองเหน และการสมผส โดยใชแบบประเมนทสรางขน

61

5.2 การประชมสรปผลประเมนและผลการทดสอบผลตภณฑทเขาสตลาด

วตถประสงค สรปผลการจดนทรรศการนาเสนอผลงาน ประเมนความพงพอใจของลกคาทมตอการจดกจกรรมถายทอดเทคโนโลยของแตะกลม ประเมนผลทดสอบคณภาพการพฒนาผลตภณฑสนคาเกษตรอนทรย

วนทจดกจกรรม 13 – 15 กมภาพนธ 2558

ผรวมกจกรรม ผนากลมเกษตรกร กลมอาชพ นกทองเทยว และประชาชนผรวมงาน

วธการ

1) ประเมนผลความพงพอใจของลกคา โดยสอบถามความคดเหนของนกทองเทยว ผซอสนคาทมตอกจกรรมเชงวชาการรปแบบนทรรศการ รปแบบบรรจภณฑและตราสนคา SMART Village

2) สารวจความสนใจสนคาเกษตรอนทรยและตองการตลาดจากกลมผซอซงสวนใหญเปนนกทองเทยวมาจากภายนอก พรอมกบบนทกรายไดซงเปนผลการจาหนายผลตภณฑสนคาของกลม จานวน 17 ผลตภณฑ (วดจากยอดขาย)

3) ทดสอบการยอมรบของผบรโภคตอผลตภณฑ ชาสมนไพร ดานรส ส และกลน จากการชมรส การมองเหน และการสมผส โดยใชแบบประเมนชดท 2

4) สารวจความสนใจของกลมเกษตรกรและกลมอาชพทมตอการเขารวมอบรมตามโครงการถายทอดเทคโนโลย ซงจะจดระหวางวนท 17-28 กมภาพนธ 2558

5.3 การวเคราะหศกยภาพการพฒนากลมอาชพ ตามเกณฑ S-M-A-R-T

วตถประสงค วเคราะหผลประเมนศกยภาพการพฒนากลมอาชพ ตามเกณฑ S-M-A-R-T

วนทจดกจกรรม 11 มนาคม 2558

ผรวมกจกรรม ผนากลมเกษตรกร กลมอาชพ นกวจย และ ผทรงคณวฒจากภายนอก

วธการ

1) จดเสวนารวมกบผนา ตวแทนกลม เพอประเมนผลการจดนทรรศการ และประเมยผลการจดกจกรรมยอยในขนตอนตางๆ โดยการประเมนตนเอง และประเมนระหวางกลม

2) วเคราะหศกยภาพของชมชนและการบรรลเปาหมายการพฒนาเปนหมบานนารอง โดย ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน (นายกองคการบรหารสวนตาบลแมสาบ และรองนายกองคการบรหารสวนตาบลบอแกว) และผทรงคณวฒภายนอก โดยใชการสมภาษณรายบคคล

62

3) ประเมนสรปภาพรวมดานประสทธภาพ ประสทธผล และเหตปจจยททาใหเกษตรกรตนตวและปรบเปลยนพฤตกรรมจากเดมมาเปนการจดการระบบการผลตทางเกษตรทด และพฒนาระบบการผลตโดยใชกระบวนการเทคโนโลยสะอาด โดยเจาะจง 4 หมบานทเขารวมโครงการทมศกยภาพ และใชแบบประเมนคณลกษณะตามเกณฑ 5 ประการ ไดแก (1) การพฒนาทยงยน (Sustainable Development) (2) การจดการแบบรวมกลม (Management by Grouping) (3) การเพมมลคาในผลตภณฑ (Added Value Production) (4) การอนรกษทรพยากรของชมชน (Resource and Environment Conservation) และ (5) การใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม (Green and Clean Technology) โดยกาหนดคาคะแนน 5 ระดบจากมากไปหานอย (5-4-3-2-1) ดง ตารางท 3.6

ตารางท 3.6 ตวอยางแบบประเมนคณลกษณะตามเกณฑ S-M-A-R-T

ชอหมบาน/ผลตภณฑ

รายการการประเมน

บานแมยางหา

สตรอเบอร

บานอมลอง

หญาหวาน

บานงาแมง

ขาวพนเมอง

บานแมตงตง

สมนไพร

การพฒนาสความยงยน (S) 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1

การจดการแบบรวมกลม (M) 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1

การเพมมลคาในผลตภณฑ (A) 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1

การใชทรพยากรของชมชน (R) 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1

การใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตร ตอสงแวดลอม (T)

5-4-3-2-1 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1 5-4-3-2-1

ขอสรปเบองตน/ผลทไดจากการดาเนนงาน 1) จานวนและรายชอผรวมกจกรรมการจดนทรรศการ 2) จานวนผสนใจรวมกจกรรมโครงการ/ สมครเปนเครอขายเกษตรอนทรย 3) ผลประเมนระดบความพงพอใจผรวมกจกรรมทมตอผลตภณฑ ฯ และกจกรรม 4) ผลการทดสอบคณภาพการพฒนาผลตภณฑสนคาเกษตรอนทรย 5) ผลประเมนศกยภาพการพฒนากลมอาชพ ตามเกณฑ S-M-A-R-T

63

ขนตอนท 6 สรปรายงานผล

ระยะเวลา มนาคม 2558

ผลการดาเนนงาน (100%)

ผรวมกจกรรม นกวจย ผทรงคณวฒ และผเกยวของ

วธการดาเนนงาน

จดทารางรายงานสรปผลโครงการ สงรายงานใหวทยากรกลม เพอตรวจสอบผลการดาเนนกจกรรมและจดทารายงานฉบบสมบรณ

ขอสรปเบองตน/ผลทไดจากการดาเนนงาน

1) รายงานผลการดาเนนงานฉบบสมบรณ

2) สอ ชดความร และคมอฉบบประชาชน.

ภาพท 3.12 การจดรวมจดนทรรศการนาเสนอผลตภณฑงานทองเทยวประจาปของอาเภอสะเมง

3.5 ขอจากดและอปสรรคในการดาเนนงาน เนองจากชมชนเปาหมายอาเภอสะเมงเปนหมบานในพนทสง ซงมขอจากดบางประการ โดยเฉพาะเสนทางคมนาคมทเขาถงยาก เนองจากถนนแคบ และวงผานพนทสงชน อกทง ระยะแรกของการเรมตนโครงการซงตรงกบชวงฤดฝนทยาวนาน (นบตงแตเดอนกรกฎาคม-สงหาคม–กนยายน 2557) ทาใหการเขา พนทลาชากวาแผนทกาหนด จาเปนตองปรบเลอนการดาเนนบางกจกรรม และเรงดาเนนงานในชวงทายเพอ ใหทนตามแผนงานตามทเสนอไว

64

บทท 4

วเคราะหผลดาเนนงานและขอวจารณ

โครงการ SMART Village เนนการแลกเปลยนเรยนรของชมชนทเกดจากการถายทอดความรเทคโนโลยและนวตกรรมจากผลการวจย จากหมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท ใหสามารถนาไปประยกตใชไดอยางกวางขวางทวทงอาเภอสะเมง ทาใหเกดการพฒนาคณภาพชวตและความเปนอย นาไปสการสรางรายไดและสงผลตอการเพมมลคาเศรษฐกจชมชนอยางยงยน ตามเกณฑ S-M-A-R-T ทกาหนดไว 5 ประการ ไดแก 1) ความยงยน (Sustainability) 2) การจดการแบบรวมกลม (Management by Grouping) 3) เพมมลคาสนคาและบรการ (Added Value) 4) การใชทรพยากรดนนาปา (Resources) และ 5) การใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรกบสงแวดลอม (Technology application) โดยสามารถวเคราะหผลการดาเนนงานและขอวจารณ ตามลาดบ ดงน

4.1 วเคราะหผลการดาเนนงาน

4.1.1 ผลการดาเนนงานเชงความร

การสงเสรมการเรยนรของคนในชมชนสการสรางอาชพ เศรษฐกจชมชน สรปไดดงน

1) หลกการเบองตน เปนนาวธการถายทอดเทคโนโลย และชดความรจากงานวจย โดยเรมตนจากนกวจยนาองคความรจากงานวจยไปใชในการถายทอดเทคโนโลยสกลมเกษตรกร ทงหลกทฤษฎและการฝกฝนปฏบตจรงจนไดผลผลตสดและผลตภณฑแปรรปคณภาพทสามารถจาหนายได เกษตรกรไดเขารวมกจกรรมแลกเปลยนเรยนรรวมกนอยางตอเนอง จนสามารถทาหนาทเปนวทยากรทองถนได สามารถจดอบรมสาธต ขยายผลตอไปยงกลมเกษตรกรและกลมอาชพทสนใจไดเอง เพอใหเกษตรกรของอาเภอสะเมงไดรบการพฒนาความรเพยงพอทจะเปนทงผผลต ผประกอบการแปรรป และเปนผจาหนายผลผลตเกษตรแบบครบวงจร โดยเรมตนจากตนนา กลางนา สปลายนา

2) การสงเสรมการเรยนรทตนนา เปนการสรางความรความเขาใจในระบบเกษตรกรรมยงยนทมวธการหลากหลายรปแบบ ไดแก เกษตรกรรมธรรมชาต เกษตรอนทรย เกษตรผสมผสาน เกษตรปลอดภย แตลวนมเปาหมายเดยวกนคอ การพฒนาอยางสมดลทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมองและสงแวดลอม ความรหลกทนามาใชในการพฒนาคณภาพผลผลตทางการเกษตรทตนนา 2 เรองหลก ไดแก (1) หลกการปฏบตทางการเกษตรทด (Good Agriculture Practices: GAP) และ (2) ระบบการรบรอง

65

มาตรฐานแบบมสวนรวม หรอประชาชนมสวนรวม PGS (Participatory & People Guarantee System) ในทสดทาใหคนในชมชนไดเรยนรและเขาใจถงความสมพนธทเชอมโยงกนระหวางสขภาพ อาหาร และการเกษตร ทมความสาคญตอวถชมชน เกษตรกรทรวมโครงการไดรบการฝกฝนพฒนาผลผลตเกษตรปลอดภยและเกษตรอนทรยในพนทของตนเอง และสามารถเปนวทยากรทองถนในการถายทอดความรใหกบเกษตรกรรายอน ในพนทอนๆ โดยเฉพาะประธานกลมสตรอเบอรรอนทรย บานแมยางหา ตาบลบอแกว และประธานกลมหญาหวานอนทรย บานอมลอง ตาบลแมสาบ นอกจากน ทงสองกลมไดพฒนาแปลงปลกเกษตรอนทรยและใชเปนพนทสาธตการปลกผลผลตสนคาเกษตรอนทรยแกเกษตรกรรายอนตอไป

3) การสงเสรมการเรยนรทกลางนา เปนการนาองคความรจากงานวจยดานเทคนควศวกรรมทสามารถประยกตใชในการพฒนากระบวนการผลตและสถานทผลตใหเปนไปตามหลกเกณฑมาตรฐาน ความรหลกทนามาใชในการพฒนาคณภาพผลผลตทางการเกษตรทกลางนา 2 เรองหลก ไดแก (1) หลกการผลตทด Good Manufacturing Practices (GMP) และ (2) มาตรฐานผลตภณฑชมชน (มผช) ทาใหคนในชมชนไดเรยนรและเขาใจถงความจาเปนทจะตองพฒนาคณภาพผลตภณฑและสถานทผลตของกลม เพอใหเกดการยอมรบของผบรโภค และเสรมสรางศกยภาพการแขงขนในโลกปจจบน เกษตรกรทรวมโครงการไดรบการฝกฝนกระบวนการพฒนาผลตภณฑ การปรบปรงสถานทผลต ไดตามหลกเกณฑมาตรฐาน และสามารถเปนวทยากรทองถนในการถายทอดความรใหกบเกษตรกรผประกอบการรายอนๆ ในพนทไดตอไป โดยเฉพาะกลมแปรรปสมนไพร บานแมตงตง และกลมแปรรปหญาหวาน บานอมลอง ทไดนาหลกการเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอมไปใชในการอบแหงหญาหวาน และสมนไพร 3 ชนด สามารถเพมผลผลต ลดตนทนการผลต โดยเฉพาะตนทนเชอเพลงและแรงงานทลดลงเนองจากเวลาการผลตทลดลง

4) การสงเสรมการเรยนรทปลายนา เปนการพฒนาหาแนวทางดานการตลาดรวมกนโดยแกนนากลมเกษตรกร ประธานกลมอาชพ ไดหยบยกประเดนปญหา ความตองการ และรวมกนวเคราะหหาแนวทางวธการแกปญหาดานการตลาด ความรหลกทนามาใชในการสงเสรมการเรยนรทปลายนา 2 เรองหลก ไดแก (1) การเพมมลคาผลตภณฑ ทงดานคณภาพผลตภณฑและบรรจภณฑ (2) การพฒนาโลโกและตราสนคา และ(3) การเพมชองทางจาหนาย โดยระบบตลาดออนไลน และการจดตง Green Shop รานคาสเขยวของชมชน เพอเปนพนทรบซอและจาหนายผลตภณฑของสมาชกกลม ภายใตตราสนคา SMART Village ในเบองตนไดมการจดตงเปนคณะทางานซงมาจากการเสนอตวแทนกลมเกษตรกรและกลมอาชพ ทเขารวมโครงการ จานวน รวม 19 คน โดยมพเลยง/ทปรกษา 5 คน เพอรวมกนทาหนาทรางระเบยบ แผนดาเนนงาน จดตงกองทนและเปดราน Green Shop ในรปแบบกจการเพอสงคมอยางเปนรปธรรม

66

5) กระบวนการแลกเปลยนเรยนรโดยผานกจกรรมและการฝกปฏบตจรง สงผลใหชมชนมการรวมกลมทางานอยางตอเนอง ทงกระบวนการปลก กระบวนการแปรรป/อบแหง และกระบวนการจาหนาย ในชวงเวลา กวา 6 เดอน กลมเกษตรกรและกลมอาชพตางพนทไดมมาพบกน มโอกาสพบวทยากร ผเชยวชาญ ผทรงคณวฒทนานวตกรรมการผลตใหมๆ ใหรบรความกาวหนาของโลกปจจบน ชมชนจงตระหนกถงปญหาและขอจากด ของผลตภณฑทจะออกสทองตลาดมากขน หากยงไมมการพฒนาดานคณภาพ การแลกเปลยนเรยนรในทกเวทจงเปนจดเรมตนของการพฒนาแบบรวมคด รวมปฏบต เพอเปาหมายรวมกนของสมาชกกลมทจะไดรบประโยชนจากการผลตและจากการแปรรปผลตภณฑเกษตรของชมชนตลอดฤดกาลอยางเหมาะสมและตอเนอง

4.1.2 ผลการดาเนนงานเชงผลผลต

(1) จานวนกจกรรมและจานวนคนทไดรบการพฒนาคนในชมชนสการสรางอาชพและเศรษฐกจชมชน ดงตารางท 4.1

ตารางท 4.1 จานวนกจกรรมและผเขารวมกจกรรม

ลาดบ วนท กจกรรม จานวน ผรวม

วทยากร/ผดาเนนงาน หมายเหต

1. 31 ต.ค. 2557 สมมนาวชาการ ศกษาดงาน ฟงบรรยายพเศษ

33 คน คณะวทยากรม.แมโจ/ นพ.ดร.อมร นนทสต

อบรมวทยากรทองถน

2. 1 พ.ย.2557 ศกษาดงานบรรยายพเศษ ประชมคณะทางาน

33 คน รศ.ดร.ดนวฒน เพงอน ดร.นพวรรณ บญธรรม

อบรมวทยากรทองถน

3. 29 พ.ย.2557 ประชมคณะทางาน อบรมเกษตรอนทรย GAP เยยมพนท

38 คน ดร.นพวรรณ บญธรรม ดร.ชมชวน บญระหงษ

อบรมวทยากรทองถนและผสนใจ

4. 13 ธ.ค. 2557 อบรมเทคโนโลยสะอาด&GMP เยยมพนท

22 คน ดร.สรพล ดารงกตตกล ดร.นพวรรณ บญธรรม

อบรมวทยากรทองถน

5. 20 ธ.ค. 2557 ประชมคณะทางาน อบรม GMP & การตลาด เยยมพนท

22 คน ดร.สรพล ดารงกตตกล ดร.นพวรรณ บญธรรม

อบรมวทยากรทองถน

6. 9 ม.ค. 2558

10 ม.ค.2558 11 ม.ค.2558 12 ม.ค.2558

ประชมคณะทางาน อบรมการตลาด / เยยมพนทกจกรรมชมชน – บอแกว กจกรรมชมชน – แมตงตง กจกรรมชมชน – อมลอง

22 คน

46 คน

ดร.นพวรรณ บญธรรม ดร.สมชาย วงศสรยศกด ดร.ชมชวน บญระหงษ ดร.สรพล ดารงกตตกล

ตดตามผลการพฒนาแปลงและสถานทผลต เขารวมกจกรรมชมชน สมพนธ งานวนเดกรวมกบพนท

67

ตารางท 4.1 สรปจานวนกจกรรมและผเขารวมกจกรรม (ตอ)

ลาดบ วนท กจกรรม จานวน ผรวม

วทยากร/ผดาเนนงาน หมายเหต

7. 24 ม.ค. 2558 ประชมคณะทางาน อบรมบรรจภณฑ การพฒนา Green Shop

20 คน ดร.นพวรรณ บญธรรม ดร.สมชาย วงศสรยศกดนพ.ดร.อมร นนทสต

อบรมวทยากรทองถน

8. 6 ก.พ. 2558 ประชมคณะทางาน อบรมการเกบรกษาพนธขาว ถายทอดเทคโนโลย 1/1 ประเมนผลงาน

20 คน 23 คน

ดร.นพวรรณ บญธรรม ดร.สรพล ดารงกตตกล นางบญนา ยามาโมโต

อบรมวทยากรทองถน

9. 7 ก.พ. 2558 อบรมระบบ PGS ถายทอดเทคโนโลย 1/2 ประเมนผลงาน 2 พนท

15 ดร.ชมชวน บญระหงษ นายโยช วะราห นางละออง ศรวรรณะ

อบรมวทยากรทองถนเฉพาะกลมผปลก

10. 8 ก.พ. 2558 อบรมการอบแหงดวยอปกรณระบบปมความรอน ถายทอดเทคโนโลย 1/3 ประเมนผลงาน

18

ดร.สรพล ดารงกตตกล นายอดม อทธาปา นายบญศร วงษาแกว

อบรมวทยากรทองถนเฉพาะกลมขาว

11. 13-15 ก.พ.2558 รวมนทรรศการแสดงสนคา จาหนายผลตภณฑ

(ไมมการลงชอ)

คณะทางานทกคน นกทองเทยวผชมบธ และซอผลตภณฑมากกวา 300 คน/วน

(17-28 กพ.2558) ถายทอดเทคโนโลย ครงท 2 วทยากรทองถน 12. 17 ก.พ.2558 สมนไพรอบแหง 52 นายอดม อทธาปา

นายบญศร วงษาแกว มคมอและสอวดทศน

13. 22 ก.พ.2558 การพฒนาการปลกหญาหวานอนทรยและการอบแหง GMP

53 นางละออง ศรวรรณะ นายอนแกว ไชยานะ และคณะรวม 6 คน

มคมอและสอวดทศน

14. 27 ก.พ.2558 เชา ผลตภณฑแปรรปจากขาว 75 นางอรทย ชมมงคล และคณะนกเรยน

15. 27 ก.พ.2558 บาย การผลตขาวอนทรย 42 นางบญนา ยามาโมโต

มคมอและสอวดทศน

16. 28 ก.พ.2558 สตรอเบอรร 107 นายโยช วะราห น.ส.ผองศร วอซม น.ส.พมพา สขพนาพร

มคมอและสอวดทศน

17. 6 ม.ค. 2558 ประชมคณะทางาน โครงการจดตง Green Shop ประเมนผลโครงการ

28 นพ.ดร.อมร นนทสต ดร.ชมชวน บญระหงษ ดร.สรพล ดารงกตตกล ดร.นพวรรณ บญธรรม

68

จากตารางท 4.1 แสดงผลการดาเนนงานเชงผลผลต ดงน

1) การจดกจกรรมพฒนาวชาการ อบรมความร และศกษาดงาน

จานวนผรวมกจกรรมเปนกลมเกษตรกร กลมอาชพ รวมทงสน 33 คน ไดรวมศกษาดงานดานมาตรฐานการผลตและแปรรปผลผลตเกษตร มหาวทยาลยแมโจ ณ สถาบนบรการตรวจสอบคณภาพและ มาตรฐานผลตภณฑ (IQS) และโรงเรยนเกษตรอนทรย บานโปง อาเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม

นอกจากน ยงไดมสวนรวมในการประชม เสวนา แลกเปลยนความคดของกลมเกษตรกรและ กลมอาชพอาเภอสะเมง ณ หองประชมอาคารนานาชาต มหาวทยาลยแมโจ เพอรวมคด รวมพฒนาเพม คณคาผลผลตทางการเกษตร

2) การจดกจกรรมถายทอดเทคโนโลย

ระยะท 1 การพฒนาเกษตรกรและผประกอบการใหเปนวทยากรทองถน โดยมคณาจารย นกวจยและผทรงคณวฒ เปนถายทอดความรจากงานวจยสกลมเปาหมาย ซงจาแนกเปนผเขารวมกจกรรมสมาเสมอ และเปนคณะทางานหลก จานวน 1 7 คน และเปนผทสนใจกจกรรม เปนเปนเครอขาย คณะทางานและเขารวมกจกรรมเปนครงคราว จานวน 21 คน

ระยะท 2 การพฒนากลมเกษตรกร กลมอาชพ และผประกอบการในพนท ใหมความร พรอมปรบ เปลยนพฤตกรรมการปลก การแปรรป และพฒนาผลตภณฑเขาสมาตรฐานตลาดสากล โดยมทมวทยากรในทองถน เปนผทาหนาทถายทอดเทคโนโลย และมคณาจารยนกวจยและผทรงคณวฒ เปนพเลยทปรกษาในทกขนตอน ซงจาแนกเปนคณะวทยากรของทองถน จานวน 17 คน และเปนผสนใจเขารวมกจกรรม รวม 329 คน

หากจาแนกรายตามกลมอาชพ ประกอบดวย กลมขาว 117 คน กลมสตรอเบอร 107 คน กลมหญาหวาน 53 คน และกลมแปรรปสมนไพรจานวน 52 คน ซงมาจากทงพนทเปาหมายและพนทอนๆ ดงตารางท 4.2

ภาพท 4.1 กจกรรมการถายทอดเทคโนโลยในพนทตางๆ ของชมชน

69

ตารางท 4.2 ขอมลประชากรกลมเปาหมายและผทเขารวมกจกรรม

ลาดบ พนทศกษา ครวเรอน ประชากร เปาหมายรายตาบล

ผรวมกจกรรม 1

ผรวมกจกรรม 2

วทยากร ทองถน

จาแนกตามกลม อาชพเกษตรกร

1 บานทรายมล ม.5 173 472 2 บานดงชางแกว ม.10 435 579

80 14 22

42 34

2 1

3 บานอมลอง ม.2 110 366 4 บานงาแมง ม.3 39 129 5 บานแมตงตง ม.5 45 146

150

15 13 25

53 14 52

6 1 3

6 บานแมขะป ม.3 245 1,070 7 บานแมยางหา ม.5 235 799

80 8 10

26 67

2 1

8 อนๆ (ผสนใจทวไป) - - 20 26 41 1 จานวนรวม 1,282 3,561 330 136 329 17

กลมสตรอเบอร 110 คน

กลมหญาหวาน 58 คน

กลมสมนไพร 57 คน

กลมผลตขาว 121 คน

รวม 346 คน

3) จานวนวทยากรทองถนและเปนคณะทางานของโครงการ

ประกอบดวยคณะทางาน จานวน 17 คน ในจานวนนเปนวทยากรหลก 7 คน ดงน

ลาดบ รายชอ การประกอบอาชพ หมายเหต

1. นายอดม อทธาปา (ผใหญบาน) กลมสมนไพร บานแมตงตง วทยากรหลก 2. นายบญศร วงษาแกว กลมสมนไพร บานแมตงตง วทยากรหลก 3. นายเกยรตพนธ แสงคากล กลมแปรรปนาหมอน บานแมตงตง 4. นายทกษณ ศรวรรณะ (ผใหญบาน) กลมหญาหวาน บานอมลอง 5. นางละออง ศรวรรณะ กลมสมนไพร บานแมตงตง วทยากรหลก 6. นายสวทย พรมทา กลมสมนไพร บานอมลอง 7. นายบญทอง จนทะก กลมหญาหวาน บานหาดสมปอย 8. นายอนแกว ไชยานะ กลมหญาหวาน บานอมลอง วทยากรหลก 9. นางนงลกษณ อตตะมะตง กลมหญาหวาน บานอมลอง

10. นายประสทธ อนตา กลมเกษตรกรขาว บานทรายมล 11. นายประครอง ทพยรกษ กลมสมนไพร บานดงชางแกว 12. นายโยช ชะราห กลมสตรอเบอรร บานแมยางหา วทยากรหลก 13. นางสาวพมพา สขพนาพร กลมสตรอเบอรร บานแมขะป 14. นางสาวผองศร วอสม กลมสตรอเบอรร บานแมขะป  15. นางบญนา ยามาโมโต กลมขาว บานงาแมง วทยากรหลก 16. นางอรทย ชมมงคล กลมขาว บานทรายมล วทยากรหลก 17. นายสมสทธ อตะมะตง กลมสตรอเบอรร บานอมลอง

70

ทงน การพฒนาผลตภณฑและกระบวนการตามขนตอนตางๆ ภายใตการใหคาแนะนาปรกษาจากคณาจารยนกวจย ผทรงคณวฒ ประกอบดวย ดร.ชมชวน บญระหงษ (ดานเกษตรอนทรย) ดร.สรพล ดารงกตตกล (ดานเทคโนโลยวศวกรรม) ดร.สมชาย วงศสรยศกด (ดานออกแบบบรรจภณฑ) ดร.นพวรรณ บญธรรม (ดานการบรหารจดการกลม) นพ.อมร นนทสต (ดานแผนยทธศาสตร/ ผใหการสนบสนน Green Shop)

คณะทางาน ไดแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนอยางตอเนอง ในเรองการพฒนาระบบกลไกบรหารจดการกลมทดและมประสทธภาพแบบครบวงจร ความสาคญของสขภาพ อาหาร และการเกษตร การกาหนดเปาหมาย และความตองการของเกษตรกรทจะพฒนาผลตภณฑเพอเปนอาชพและเปนรายไดของครวเรอน โดยมนกวชาการเปนพเลยง

(2) ผลตภณฑสนคาการเกษตร ผลตภณฑใหมทเกดขนจากการถายทอดเทคโนโลย ดงตารางท 4.3 ประกอบดวย 1) ผลตภณฑหญาหวานอบแหง (บานอมลอง) และบานหาดสมปอย 2) สตรอเบอรอนทรย (บานแมยางหาและบานแมขะป) 3). ผลตภณฑสมนไพรอบแหง 3 ชนด ไดแก รางจด มะรม หมอน และผลตภณฑนาลกหมอน (มลเบอร) บานแมตงตง 4) ผลตภณฑขาวกลองอนทรย (บานงาแมง) 5) ผลตภณฑแปรรปจากขาว ไดแก ไอศครมรสสตรอเบอร-ขาว–มลเบอร (รร.สะเมงพทยาคม)

6) ผลตภณฑสมนไพรอบแหง ไดแก ชาใบเตย ชาใบยานาง ชาดอกอญชน (บานดงชางแกว) 7) ผลตภณฑอนทรยแปรรปอนๆ ไดแก กาแฟอนทรย (บานปางเตม บานแมขะป) และ

ผลตภณฑลาไยอนทรยอบแหง และผกปลอดสารพษ (บานทรายมล)

(3) สถานทสาธตการปลกพชเกษตรอนทรย ประกอบดวย 1) แปลงปลกกลมสตรอเบอรอนทรย บานแมยางหา (หม 4) ตาบลบอแกว อาเภอสะเมง 2) แปลงปลกของกลมหญาหวานอนทรย บานอมลอง (หม 2) ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง

(4) สถานทสาธตการแปรรปดวยกระบวนการเทคโนโลยสะอาด 1) สถานทสาธตกระบวนการอบแหงสมนไพรดวยอปกรณระบบปมความรอน บานแมตงตง

(หม 5) ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง 2) สถานทสาธตการอบแหงหญาหวานดวยเตาประหยดพลงงาน บานอมลอง (หม 2) ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง

71

(5) คมอ สอ และชดความร สาหรบใชเผยแพรในการ ถายทอดความรสชมชน ประกอบดวย

(1) แผนพบ ไวนล คมอการผลต คมอการใชงาน

(2) สอวดทศน ชดรวม SMART Village, ชดยอย

สตรอเบอร หญาหวาน ขาว และสมนไพร

(6) ตราผลตภณฑ โลโก SMART Village พรอมบรรจภณฑรปแบบตางๆ ผลผลตทเกดการอบรมดานการตลาด ซงมลาดบการพฒนา ดงน

ภาพท 4.2 ลาดบการพฒนาตราผลตภณฑ ภายใต SMART Village

72

(7) ชองทางการตลาด

1) ระบบตลาดออนไลน และระบบฐานขอมลผลตภณฑ)

ระบบตลาดออนไลน และระบบฐานขอมลผลตภณฑบนตลาดออนไลน ถกพฒนาขนเพอเพมชองทางการจาหนายผานระบบออนไลน http://www.smartsamoeng.com/mapSamoeng.php ประกอบดวยหนาแรก เมนหลก Main Page (http://www.Smartvillage.com) และลงคเชอมโยงไปยงหนาเมนยอย ไดแก เมนสนคาทงหมด สนคามาใหม และสนคาแนะนา เมนขอมลวธการสงซอสนคา เมนขอมลวธการชาระเงน ขอมลวธการรบสนคา และขอมลชองทางการตดตอกบผจดการตลาดออนไลน นอกจากน ยงไดจดทารางคมอการใชงาน สาหรบ User จานวน 1 ชด และจดทาคมอการใชงานสาหรบผดแลระบบหรอผจดการตลาดออนไลน จานวน 1 ชด ประกอบดวยเมนจดการขอมลพนฐานทวไป เมนจดการขอมลการขาย เมนจดการขอมลการสงซอ หมวดหมสนคา เมนจดการขอมลการชาระเงนและเมนสรปยอดขาย (ภาคผนวก ฉ) แตเนองจากผเขารบการอบรมสวนใหญซงเปนเกษตกร จงตองการเวลาในการฝกฝนทาความเขาใจกบการใชงาน เนองจากเปนเรองของเทคโนโลยสมยใหม ซงอาจจะไมเหมาะสมกบเกษตรกรผใชงานวยสงอาย ทประชมคณะทางานไดเสนอใหรบสมครสมาชกระดบเยาวชนทาหนาทเปนผทาหนาทดแลระบบ

2) สถานทจดตง Green Shop รานคาสเขยวของชมชน

สถานทจดตง Green Shop หรอรานคาสเขยวของชมชน เกดจากขอเสนอของกลมทตองการใหมการจดหาพนทสวนกลางเพอเปนสถานทแลกเปลยนสนคา เปนจดรบซอขาย หรอแหลงจาหนายสนคา ผลตภณฑเกษตรอนทรย และพชเกษตรปลอดภย รวมถงผลตภณฑแปรรปของอาเภอสะเมง ในเบองตนผแทนกรรมการ สะเมงรสอรท (นายแพทย ดรอมร นนทสต และศาสตราจารย แพทยหญงอนงค นนทสต ไดมอบอาคารดานหนาสะเมงวลลาเปนสถานทจดตงรานคา Green Shop เปนการชวคราว ดงภาพท 4.3

ภาพท 4.3 สถานทจดตง Green Shop รานคาสเขยวของชมชน

73

ทประชมคณะทางานไดเสนอขอกาหนด Green Shop และหลกการทางานรวมกนในเบองตน และมขอสรปดงน

(1) มการแตงตงคณะทางาน ทมาจากตวแทนกลมเกษตรกร กลมอาชพทรวมโครงการ มการกาหนดบทบาทหนาท และวาระการทางาน 2 ป โดยยงมคณาจารย นกวจย และผทรงคณวฒ เปนทปรกษา และมการประชมทกเดอน

(2) มการระดมทน ในรปแบบของจานวนหน หนละ 100 บาท โดยคณะทางานผรวมกอตงจะถอหนคนละจานวนไมนอยกวา 10 หน ขนไป

(3) มการรบสมครสมาชกทวไปเพอไดรบสทธรบเงนปนผลรายป และสวนลดการซอสนคาผลตภณฑ

(4) มการรบสมครสมาชกทสนใจวางจาหนายผลตภณฑสนคาใน Green Shop และตลาดออนไลน โดยจะตองเปนเกษตรกร ผผลต ผประกอบการ ทตองการผลตและสงเสรมผลตภณฑเกษตรอนทรย (รวมระยะปรบเปลยน) และเกษตรปลอดภย เทานน

(5) มการประชาสมพนธในรปแบบตางๆ และจดตลาดนด สปดาหละ 1 วน โดยจดการเปลยนเวร

4.1.3 ผลการดาเนนงานเชงพฒนา

สภาพปจจบนของชมชนอาเภอสะเมง ยงเปนพนทชนบทหางไกล เกษตรกร ผประกอบอาชพผลตสนคาการเกษตร สวนใหญประกอบอตสาหกรรมครวเรอน ขนาดเลก การฝกฝนพฒนาคน ใหเปนผมความรและพฒนาการเรยนรอยางตอเนอง จนสามารถจดการความรไปใชประโยชนอยางเปนระบบได ภาครฐมบทบาทสาคญทจะสนบสนนการพฒนาอยางสมาเสมอ และใหโอกาสประชาชนในการเขาถงความรอยางหลากหลาย ภายใตกจกรรมแบบมสวนรวมเพอพฒนาพนทไปสความยงยนทกมต

(1) การพฒนาเศรษฐกจชมชน

การจดกจกรรมถายทอดเทคโนโลยทเหมาะสมสชมชนภายใตแนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทาใหเกดดลยภาพของการพฒนาเศรษฐกจทมรากฐานมนคงและพฒนาขดความสามารถในการแขงขนสามารถพงตนเองได ทงระบบการผลตและแปรรปผลตภณฑสนคาเกษตรแบบครบวงจร มการนาไปใชประโยชนอยางเปนรปธรรม โดยสมาชกชมชน จานวน 346 คน ซงสวนใหญเปนเกษตรกร ผผลตและแปรรปสนคาเกษตร ไดผานการอบรมสาธตดานการผลตการแปรรป ตามหลกปฏบตทด ประกอบดวย การผลตพชเกษตรอนทรยและเกษตรปลอดภย การแปรรปดวยกระบวนการเทคโนโลยสะอาด เปนการอบแหงสมนไพร และหญาหวาน จนถงขนการออกแบบพฒนาบรรจภณฑ และมการรวมกลมจาหนายโดยเลอกชองทางการตลาดเปนของกลมโดยจดตงสถานทรบซอและจาหนายผลตภณฑหลก ไดแก สตรอเบอรอนทรย ขาวอนทรย หญาหวาน สมนไพรอบแหง 3 ชนด (รางจด มะรม

74

ใบหมอน) และนาหมอนพรอมดม ภายใตโลโกและตราสนคา SMART Village นอกจากน ยงไดรบการสนบสนนจากผประกอบการทพกในพนท จดตง ราน Green Shop เปนสถานทนารองการจาหนายและเปนจดรบสงสนคาพชผลทางการเกษตรของอาเภอ ผลจากทดลองจาหนายสนคาในวนงานประจาปของอาเภอ พบวา นกทองเทยวเลอกซอผลตภณฑของกลมเพราะขอมลดานคณภาพสนคาทเปนผลตภณฑเกษตรอนทรย และแนวโนมของนกทองเทยวกลมน ไดใหความสนใจทจะทองเทยวและหาทพกแบบฟารมเสตย (Farm Stay) โดยขอเขาไปในพนทตางๆ เพอเยยมชมกจกการ ศกษาดงานดานเกษตรอนทรย และพรอมกบเกบสตรอเบอรหรอผลตภณฑสนคาสดจากฟารมโดยตรง ทาใหเกษตรกรมรายไดเพมและสรางอาชพใหแกอาเภอสะเมง โดยเฉพาะดานทพกและรานอาหาร เพมมากขน

(2) การพฒนาสงคม

ประชากรสวนใหญของอาเภอสะเมงเปนเกษตรกร และผผลตสนคาทางการเกษตร ซงมหนสนและฐานะยากจน ขาดความรและโอกาสทจะเขาถง ขอมลขาวสาร การถายทอดเทคโนโลยโดยผานกจกรรมเรยนร ศกษาดงาน อบรมสาธต และทดลองฝกปฏบตการจรง ทาใหผเขาอบรมไดเหนผลผลตทมความแตกตางจากเดมทงดานปรมาณและคณภาพ เขาใจเรองกระบวนการผลตทมความเกยวของกบการใชพลงงานและตนทนการผลตทเพมขนหรอลดลงอยางชดเจน ความตองการจะพฒนาผลตภณฑของกลมใหดและมคณภาพจงมมากยงขน โดยรวมกลมรวมขบเคลอนกจกรรมในรปแบบของคณะทางานทมาจากผแทนกลมตางๆ และพยายามรวมมอกบหนวยงานทเกยวของทกระดบ ทงระดบหมบาน ระดบตาบล และระดบอาเภอ นบวาเปนการพฒนาศกยภาพของกลมในการนาฐานทรพยากรธรรมชาต และภมปญญาทมอย มาใชพฒนาเชงพนทตนเอง นานโยบายของรฐบาลดานการเกษตรและนโยบายทองเทยวมาเปนโอกาสในการจดทาแผนพฒนาหมบาน และแผนพฒนาของทองถน เพอกาหนดทศทางการพฒนาทชดเจนตอไป พฒนาใหเปนสงคมแหงการเรยนรผสมกลมกลนการเปลยนแปลงไปสการพฒนาทพงปรารถนา ผคนอยรวมกนดวยความเอออาทร

(3) การพฒนาสงแวดลอม

กลมเกษตรอนทรย ผปลกสตรอเบอรรและหญาหวาน รวมทงกลมแปรรปสมนไพร และผผลตหญาหวาน ทไดนาหลกการเทคโนโลยสะอาด และเปนมตรตอสงแวดลอม ไดรบการฝกปฏบตตามมาตรฐานคณภาพอาหารปลอดภย นอกจากทาใหเพมผลผลตคณภาพ ลดตนทนการผลต ยงสงผลกระทบเชงบวกตอสงแวดลอมของชมชนโดยตรง ชมชนคงรกษาสมดลของระบบนเวศ การใชพลงงาน ดนนาปา อยางรคณคา ทงยงรวมอนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มการพฒนาเทคโนโลยและพลงงานสะอาด ปลอดภย มาประยกตใชตลอดโครงการ

75

ทงน ประเดนการพฒนาดานตางๆ ขางตน ไดถกผลกดนเขาสระบบและกลไกการพฒนาของทองถนโดยเชอมโยงจากแผนพฒนาหมบานสแผนพฒนาระดบตาบล และระดบอาเภอ ซงพบวาสอดคลองกบโครงการตามแผนยทธศาสตรพฒนาอาเภอสะเมง ประจาป 2557 – 2560 หลายโครงการ ไดแก โครงการสงเสรมการทาเกษตรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โครงการสงเสรมการผลตปยอนทรยใชเองตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โครงการสงเสรมการผลตสนคาเกษตรปลอดภยและไดมาตรฐาน GAP (พชสตรอเบอร) โครงการสงเสรมเพอเพมมลคาสนคา/ผลตภณฑชมชน โครงการพฒนามาตรฐานผลตภณฑชมชน (มผช) โครงการพฒนาบรรจภณฑสนคาเกษตรเพอการทองเทยว การสงเสรมการจาหนายดวยตลาดออนไลน โครงการสงเสรมแปรรปผลตภณฑดวยพลงงานแสงอาทตย โครงการสงเสรมการทองเทยวเชงเกษตร เปนตน (4) การพฒนาศกยภาพและความพรอมของชมชนในการเปนหมบานตนแบบการพฒนา เชงพนทตามเกณฑ S-M-A-R-T

การประเมนผลลพธกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาศกยภาพและความพรอมของชมชน มการประเมนผลการดาเนนงานใน 3 สวน ประกอบดวย 1) ผลการพฒนาคนทรวมกจกรรม เปนการประเมนดานความร ความเขาใจ การนาเทคโนโลยไปใชประโยชน และความพงพอใจทมตอกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย 2) ผลการพฒนาผลตภณฑ เปนการประเมนการยอมรบของตลาดตอตวสนคา ทงดานคณภาพ ราคา รปแบบบรรจภณฑ และตราสนคา 3) ผลการพฒนาหมบาน เปนการประเมนศกยภาพและความพรอมของชมชนในการเปนหมบานตนแบบการพฒนาเชงพนทตามเกณฑ S-M-A-R-T โดยมผบรหารองคการปกครองสวนทองถน ผนาชมชน ผทรงคณวฒทไดรบเชญเขารวมประเมน สรปผลดงน

1) การประเมนผลดานความร ความเขาใจ การใชประโยชน และความพงพอใจทมตอกจกรรม ไดแก การทาเกษตรตามหลกการ GAP และการทาเกษตรอนทรย การแปรรป-อบแหงสมนไพร หญาหวาน หลกการ GMP และกระบวนการเทคโนโลยสะอาด ขาวและการเกบรกษาพนธ การสงเสรมการจาหนายและตลาดออนไลน การพฒนาบรรจภณฑ ระบบการรบรองมาตรฐานแบบ PGS ทงหมดนประเมนโดยเกษตรกร ผเขารวมอบรม โดยชวงแรก ดาเนนกจกรรมในชวงเดอน พฤศจกายน 2557 ถงเดอน กมภาพนธ 2558 ผทาหนาทเปนวทยากร คอ คณาจารย นกวจย และผทรงคณวฒ ซงแสดงผลเปนคาคะแนนเฉลยทไดจากการวเคราะหผลการประเมนกจกรรม ดงตาราง ท 4.3 – 4.6 สาหรบชวงท 2 เปนการดาเนนกจกรรมชวงเดอนกมภาพนธ 2558 ผทาหนาท เปนทาหนาทเปนวทยากร คอวทยากรทองถน ดงตาราง ท 4.7 – 4.10 และตารางท 4.11 ซงแสดงผลประเมนภาพรวมคะแนนเฉลยของทกกจกรรม

76

ตารางท 4.3 กจกรรมอบรมความรเรองการทาเกษตรกรรมยงยน อนทรย และหลกการ GAP

รายการประเมน คาเฉลย ระดบคะแนน

ดานความร ความเขาใจ

1. ความสอดคลอง กบความตองการของกลมอาชพ 3.85 มาก

2. การไดรบความร ความเขาใจ มากขนภายหลงกจกรรม 4.08 มาก

3. การเพมทกษะและความพรอมกอนการปฏบตจรง 3.93 มาก

4. ความสามารถนาความรและเทคโนโลยไปใชงานไดทนท 3.83 มาก

ดานการนาไปใชประโยชน

5. การนาความรในการสรางอาชพและรายไดครวเรอน 4.11 มาก

6. คณประโยชนตอชมชน และผเขารวมโครงการ 4.00 มาก

7. ความเปนไปไดในการขยายผลสชมชนอนหรอบรรจในแผนพฒนาชมชน 4.12 มาก

8. ผลผลตทไดจากการอบรมกอใหเกดมลคาเพมทางเศรษฐกจ 4.27 มากทสด

ดานความพงพอใจ

9. คมอ สอ เอกสารประกอบ มคณภาพ และเขาใจงาย 4.33 มากทสด

10. วทยากรสามารถอธบายไดชดเจน มความเขาใจไดงาย 4.57 มากทสด

11. การอานวยความสะดวกดานตางๆของผจดอบรม 4.72 มากทสด

12. ภาพรวมระดบความพงพอใจในการอบรมครงน 4.11 มาก

คาเฉลยรวม 1--12 4.16 มาก

การบรรลเปาหมายหมบานตนแบบ SMART Village.”

1. กจกรรมจะนาไปสความยงยน (S) 3.20 ปานกลาง

2. กจกรรมทาใหเกดการจดการแบบรวมกลม (M) 3.50 มาก

3. กจกรรมเปนการเพมมลคาผลตภณฑ (A) 2.40 นอย

4. กจกรรมมการใชทนทางทรพยากรของชมชนทองถน (R) 3.50 มาก

5. กจกรรมมการใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม (T) 3.00 มาก คาเฉลยรวม 13-17 3.12 ปานกลาง

จากตารางท 4.3 แสดงผลวเคราะหขอมลการประเมนกจกรรมอบรมความรเกยวกบการทาเกษตรกรรมยงยน หลกการ GAP และหลกการอนทรย ในวนท 29 พฤศจกายน 2557 ใหแกเกษตรกรและ ผผลต ทสนใจ จานวน 38 คน มผตอบจานวน 32 คน ผลการประเมนระดบมาก (คาเฉลย 4.11) สวนการประเมนความคดเหนทมตอการบรรลเปาหมายเปนหมบานตนแบบ ผลประเมนมคาคะแนนระดบปานกลาง (คาเฉลย 3.12)

77

ตารางท 4.4 กจกรรมอบรมความรเรองการแปรรป การอบแหงสมนไพร หญาหวาน หลกการ GMP และกระบวนการเทคโนโลยสะอาด

รายการประเมน คาเฉลย ระดบคะแนน

ดานความร ความเขาใจ 1. ความสอดคลอง กบความตองการของกลมอาชพ 4.23 มากทสด 2. การไดรบความร ความเขาใจ มากขนภายหลงกจกรรม 4.11 มาก 3. การเพมทกษะและความพรอมกอนการปฏบตจรง 3.85 มาก 4. ความสามารถนาความรและเทคโนโลยไปใชงานไดทนท 3.08 ปานกลาง ดานการนาไปใชประโยชน 5. การนาความรในการสรางอาชพและรายไดครวเรอน 4.07 มาก 6. คณประโยชนตอชมชน และผเขารวมโครงการ 4.15 มาก 7. ความเปนไปไดในการขยายผลสชมชนอนหรอบรรจในแผนพฒนาชมชน 4.26 มากทสด 8. ผลผลตทไดจากการอบรมกอใหเกดมลคาเพมทางเศรษฐกจ 4.24 มากทสด ดานความพงพอใจ 9. คมอ สอ เอกสารประกอบ มคณภาพ และเขาใจงาย 4.28 มากทสด 10. วทยากรสามารถอธบายไดชดเจน มความเขาใจไดงาย 4.62 มากทสด 11. การอานวยความสะดวกดานตางๆของผจดอบรม 4.33 มากทสด 12. ภาพรวมระดบความพงพอใจในการอบรมครงน 4.42 มากทสด คาเฉลยรวม 1--12 4.13 มาก การบรรลเปาหมายหมบานตนแบบ SMART Village.” 13. กจกรรมจะนาไปสความยงยน (S) 3.12 ปานกลาง 14. กจกรรมทาใหเกดการจดการแบบรวมกลม (M) 3.58 มาก 15. กจกรรมเปนการเพมมลคาผลตภณฑ (A) 3.75 มาก 16. กจกรรมมการใชทนทางทรพยากรของชมชนทองถน (R) 4.00 มาก 17. กจกรรมมการใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม (T) 4.00 มาก คาเฉลยรวม 13-17 3.69 มาก จากตารางท 4.4 แสดงผลวเคราะหขอมลการประเมนกจกรรมอบรมความรเกยวกบการแปรรป การอบแหงสมนไพร หญาหวาน หลกการ GMP และกระบวนการเทคโนโลยสะอาด ทจดขน 2 ครง ในวนท 13 และวนท 20 ธนวาคม 2557 ใหแกเกษตรกรและ ผผลต จานวน 22 คน มผตอบครบทกราย ผลการประเมนมคะแนนในระดบมาก (คาเฉลย 4.13) สวนผลการประเมนความคดเหนทมตอการบรรลเปาหมายเปนหมบานตนแบบ มคาคะแนน ระดบมาก (คาเฉลย 3.69)

78

ตารางท 4.5 การอบรมเรองการเกบรกษาพนธขาว เทคโนโลยการควบคมความชน

รายการประเมน คาเฉลย ระดบคะแนน

ดานความร ความเขาใจ

1. ความสอดคลอง กบความตองการของกลมอาชพ 4.00 มาก

2. การไดรบความร ความเขาใจ มากขนภายหลงกจกรรม 4.32 มากทสด

3. การเพมทกษะและความพรอมกอนการปฏบตจรง 4.00 มาก

4. ความสามารถนาความรและเทคโนโลยไปใชงานไดทนท 4.21 มากทสด

ดานการนาไปใชประโยชน

5. การนาความรในการสรางอาชพและรายไดครวเรอน 4.29 มากทสด

6. คณประโยชนตอชมชน และผเขารวมโครงการ 3.88 มาก

7. ความเปนไปไดในการขยายผลสชมชนอน 4.24 มากทสด

8. ความเปนไปไดในการนาเขาบรรจในแผนพฒนาหมบาน/ทองถน 4.38 มากทสด

ดานความพงพอใจ

9. คมอ สอ เอกสารประกอบ มคณภาพ และเขาใจงาย 4.20 มาก

10. วทยากรสามารถอธบายไดชดเจน มความเขาใจไดงาย 3.53 มาก

11. การอานวยความสะดวกดานตางๆของผจดอบรม 4.25 มากทสด

12. ภาพรวมระดบความพงพอใจในการอบรมครงน 4.05 มาก

คาเฉลยรวม 1-12 4.11 มาก

การบรรลเปาหมายหมบานตนแบบ SMART Village.” 13. กจกรรมจะนาไปสความยงยน (S) 3.80 มาก 14. กจกรรมทาใหเกดการจดการแบบรวมกลม (M) 4.10 มาก 15. กจกรรมเปนการเพมมลคาผลตภณฑ (A) 3.00 ปานกลาง 16. กจกรรมมการใชทนทางทรพยากรของชมชนทองถน (R) 4.10 มาก 17. กจกรรมมการใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม (T) 3.80 มาก

คาเฉลยรวม 13-17 3.76 มาก จากตารางท 4.5 แสดงผลวเคราะหขอมลการประเมนกจกรรมอบรมเรองการเกบรกษาพนธขาว เทคโนโลยการควบคมความชนขาวทจดขนในวนท 6 กมภาพนธ 2558 ใหแกเกษตรกรและ ผผลต จานวน 23 คน มผตอบ 20 ราย ผลการประเมนอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.11) สวนผลประเมนความคดเหนทมตอการบรรลเปาหมายเปนหมบานตนแบบ ไดผลคะแนนอยในระดบมาก (คาเฉลย 3.76)

79

ตารางท 4.6 การสงเสรมการจาหนายและตลาดออนไลน การพฒนาบรรจภณฑ

รายการประเมน คาเฉลย ระดบคะแนน

ดานความร ความเขาใจ 1. ความสอดคลอง กบความตองการของกลมอาชพ 3.55 มาก

2. การไดรบความร ความเขาใจ มากขนภายหลงกจกรรม 3.73 มาก

3. การเพมทกษะและความพรอมกอนการปฏบตจรง 3.75 มาก

4. ความสามารถนาความรและเทคโนโลยไปใชงานไดทนท 3.42 มาก

ดานการนาไปใชประโยชน

5. การนาความรในการสรางอาชพและรายไดครวเรอน 3.00 มาก

6. คณประโยชนตอชมชน และผเขารวมโครงการ 3.66 มาก

7. ความเปนไปไดในการขยายผลสชมชนอน 3.61 มาก

8. ความเปนไปไดในการนาเขาบรรจในแผนพฒนาหมบาน/ทองถน 3.50 มาก

ดานความพงพอใจ

9. คมอ สอ เอกสารประกอบ มคณภาพ และเขาใจงาย 3.25 มาก

10. วทยากรสามารถอธบายไดชดเจน มความเขาใจไดงาย 3.20 มาก

11. การอานวยความสะดวกดานตางๆของผจดอบรม 3.80 มาก

12. ภาพรวมระดบความพงพอใจในการอบรมครงน 4.12 มาก

คาเฉลยรวม 1-12 3.55 มาก

การบรรลเปาหมายหมบานตนแบบ SMART Village.” 13. กจกรรมจะนาไปสความยงยน (S) 3.30 ปานกลาง 14. กจกรรมทาใหเกดการจดการแบบรวมกลม (M) 4.20 มาก 15. กจกรรมเปนการเพมมลคาผลตภณฑ (A) 4.15 มาก 16. กจกรรมมการใชทนทางทรพยากรของชมชนทองถน (R) 3.50 มาก 17. กจกรรมมการใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม (T) 3.25 ปานกลาง

คาเฉลยรวม 13-17 3.68 มาก จากตารางท 4.6 แสดงผลวเคราะหขอมลการประเมนกจกรรมอบรมความรเกยวกบการตลาด การสงเสรมการจาหนาย ตลาดออนไลน การพฒนาบรรจภณฑ ทจดขน 3 ครง ในวนท 20 ธนวาคม 2557 วนท 9 มกราคม 2558 และวนท 24 มกราคม 2558 ใหแกคณะทางาน กลมเกษตรกรและผผลต จานวน 22 คน มผตอบแบบประเมนครบทกราย ผลการประเมนอยในระดบมาก (คาเฉลย 3.55) สวนการประเมนความคดเหนทมตอการบรรลเปาหมายเปนหมบานตนแบบ ผลคะแนนอยในระดบมาก (คาเฉลย 3.68)

80

ตารางท 4.7 กจกรรมถายทอดเทคโนโลย ผลตภณฑสตรอเบอร

รายการประเมน คาเฉลย ระดบคะแนน

ดานความร ความเขาใจ 1. ความสอดคลอง กบความตองการของกลมอาชพ 4.00 มาก 2. การไดรบความร ความเขาใจ มากขนภายหลงกจกรรม 4.12 มาก 3. การเพมทกษะและความพรอมกอนการปฏบตจรง 4.00 มาก 4. ความสามารถนาความรและเทคโนโลยไปใชงานไดทนท 4.25 มากทสด ดานการนาไปใชประโยชน 5. การนาความรในการสรางอาชพและรายไดครวเรอน 4.16 มาก 6. คณประโยชนตอชมชน และผเขารวมโครงการ 4.10 มาก 7. ความเปนไปไดในการขยายผลสชมชนอน 3.95 มาก 8. ความเปนไปไดในการนาเขาบรรจในแผนพฒนาหมบาน/ทองถน 4.33 มากทสด ดานความพงพอใจ 9. คมอ สอ เอกสารประกอบ มคณภาพ และเขาใจงาย 4.32 มากทสด 10. วทยากรสามารถอธบายไดชดเจน มความเขาใจไดงาย 3.53 มาก 11. การอานวยความสะดวกดานตางๆของผจดอบรม 4.25 มากทสด 12. ภาพรวมระดบความพงพอใจในการอบรมครงน 4.05 มาก คาเฉลยรวม 4.09 มาก การบรรลเปาหมายหมบานตนแบบ SMART Village.” 13. กจกรรมจะนาไปสความยงยน (S) 3.2 มาก 14. กจกรรมทาใหเกดการจดการแบบรวมกลม (M) 3.5 มาก 15. กจกรรมเปนการเพมมลคาผลตภณฑ (A) 2.4 ปานกลาง 16. กจกรรมมการใชทนทางทรพยากรของชมชนทองถน (R) 3.5 มากทสด 17. กจกรรมมการใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม (T) 3 มากทสด

คาเฉลยรวม 13-17 3.12 มาก

จากตารางท 4.7 แสดงผลวเคราะหขอมลการประเมนกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย เรอง การพฒนาผลตภณฑสตรอเบอรอนทรย ในวนท 28 กมภาพนธ 2558 โดยวทยากรทองถน (นายโยช วะราหและคณะ) กลมไดจดอบรมและสาธตการพฒนาแปลงปลกเกษตรอนทรย ณ บานแมยางหา และบานแมขะป ตาบลบอแกว ใหแกเกษตรกรผปลกสตรอเบอรและผสนใจทวไป จานวน 107 คน ผตอบแบบประเมนจานวน 82 คน ผลการประเมนในระดบมาก (คาเฉลย 4.09) สวนการประเมนความคดเหนทมตอการบรรล เปาหมายเปนหมบานตนแบบผลคะแนนอยในระดบมาก (คาเฉลย 3.12)

81

ตารางท 4.8 กจกรรมถายทอดเทคโนโลย ผลตภณฑหญาหวาน

รายการประเมน คาเฉลย ระดบคะแนน

ดานความร ความเขาใจ 1. ความสอดคลอง กบความตองการของกลมอาชพ 3.83 มาก

2. การไดรบความร ความเขาใจ มากขนภายหลงกจกรรม 3.63 มาก

3. การเพมทกษะและความพรอมกอนการปฏบตจรง 3.55 มาก

4. ความสามารถนาความรและเทคโนโลยไปใชงานไดทนท 3.63 มาก

ดานการนาไปใชประโยชน

5. การนาความรในการสรางอาชพและรายไดครวเรอน 4.21 มากทสด

6. คณประโยชนตอชมชน และผเขารวมโครงการ 4.35 มากทสด

7. ความเปนไปไดในการขยายผลสชมชนอน 4.01 มาก

8. ความเปนไปไดในการนาเขาบรรจในแผนพฒนาหมบาน/ทองถน 4.25 มากทสด

ดานความพงพอใจ

9. คมอ สอ เอกสารประกอบ มคณภาพ และเขาใจงาย 3.90 มาก

10. วทยากรสามารถอธบายไดชดเจน มความเขาใจไดงาย 3.85 มาก

11. การอานวยความสะดวกดานตางๆของผจดอบรม 3.75 มาก

12. ภาพรวมระดบความพงพอใจในการอบรมครงน 4.02 มาก

คาเฉลยรวม 3.92 มาก

การบรรลเปาหมายหมบานตนแบบ SMART Village.” 13. กจกรรมจะนาไปสความยงยน (S) 3.12 ปานกลาง 14. กจกรรมทาใหเกดการจดการแบบรวมกลม (M) 3.58 มาก 15. กจกรรมเปนการเพมมลคาผลตภณฑ (A) 3.75 มาก 16. กจกรรมมการใชทนทางทรพยากรของชมชนทองถน (R) 4.00 มาก 17. กจกรรมมการใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม (T) 4.00 มาก

คาเฉลยรวม (13) 3.69 มาก จากตารางท 4.8 แสดงผลวเคราะหขอมลการประเมนกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย เรอง การพฒนาผลตภณฑหญาหวานอนทรย การปลกและการอบแหง ในวนท 22 กมภาพนธ 2558 โดยวทยากรทองถน (นางละออง ศรวรรณะ, นายอนแกว ไชยานะ และคณะ) ซงกลมไดจดอบรมและสาธตการพฒนาแปลงปลกเกษตรอนทรย การแปรรปผลตภณฑหญาหวานอบแหงดวยเตาประหยดพลงงาน ณ บานอมลอง ใหแกเกษตรกรผผลตหญาหวาน และผสนใจ จานวน 53 คน ผตอบจานวน 48 คน ผลการประเมนมคาคะแนนในระดบมาก (คาเฉลย 4.16) สวนการประเมนความคดเหนทมตอการบรรลเปาหมายเปนหมบานตนแบบ มผลคะแนนในระดบมาก (คาเฉลย 3.69)

82

ตารางท 4.9 กจกรรมถายทอดเทคโนโลย ผลตภณฑขาว

รายการประเมน คาเฉลย ระดบคะแนน

ดานความร ความเขาใจ 1. ความสอดคลอง กบความตองการของกลมอาชพ 3.52 มาก

2. การไดรบความร ความเขาใจ มากขนภายหลงกจกรรม 3.45 มาก

3. การเพมทกษะและความพรอมกอนการปฏบตจรง 3.35 ปานกลาง

4. ความสามารถนาความรและเทคโนโลยไปใชงานไดทนท 3.28 ปานกลาง

ดานการนาไปใชประโยชน

5. การนาความรในการสรางอาชพและรายไดครวเรอน 3.44 มาก

6. คณประโยชนตอชมชน และผเขารวมโครงการ 4.12 มากทสด

7. ความเปนไปไดในการขยายผลสชมชนอน 4.14 มากทสด

8. ความเปนไปไดในการนาเขาบรรจในแผนพฒนาหมบาน/ทองถน 3.92 มาก

ดานความพงพอใจ

9. คมอ สอ เอกสารประกอบ มคณภาพ และเขาใจงาย 3.86 มาก

10. วทยากรสามารถอธบายไดชดเจน มความเขาใจไดงาย 3.65 มาก

11. การอานวยความสะดวกดานตางๆของผจดอบรม 3.55 มาก

12. ภาพรวมระดบความพงพอใจในการอบรมครงน 3.85 มาก

คาเฉลยรวม 3.67 มาก

การบรรลเปาหมายหมบานตนแบบ SMART Village.” 13. กจกรรมจะนาไปสความยงยน (S) 3.80 มาก 14. กจกรรมทาใหเกดการจดการแบบรวมกลม (M) 4.10 มาก 15. กจกรรมเปนการเพมมลคาผลตภณฑ (A) 3.00 นอย 16. กจกรรมมการใชทนทางทรพยากรของชมชนทองถน (R) 4.10 ปานกลาง 17. กจกรรมมการใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม (T) 3.80 มาก

คาเฉลยรวม 13-17 3.76 มาก

จากตารางท 4.9 แสดงผลวเคราะหขอมลการประเมนกจกรรมการถายทอดเทคโนโลยเรองขาวและผลตจากขาว ในวนท 27 กมภาพนธ 2558 โดยวทยากรทองถน (นางบญนา ยามาโมโต และนางอรทย ชมมงคล และคณะ) ซงกลมไดจดอบรมและสาธตการเกบรกษาพนธขาว 18 สายพนธ ของโรงเรยนสะเมงพทยาคม และการผลตขาวอนทรยของเยาวชนมลนธสานฝนสนตภาพ ใหแกกลมเกษตรกรผปลกขาว และผสนใจ จานวน 117 คน (เปนนกเรยน 75 คน และผปกครองซงเปนเกษตรกร จานวน 42 คน) มผตอบแบบประเมนจานวน 98 คน ผลการประเมนมคะแนนอยในระดบมาก (คาเฉลย 3.67) สวนการประเมน ความคดเหนทมตอการบรรลเปาหมายเปนหมบานตนแบบ มคะแนนอยในระดบมาก (คาเฉลย 3.76)

83

ตารางท 4.10 กจกรรมถายทอดเทคโนโลย ผลตภณฑสมนไพร

รายการประเมน คาเฉลย ระดบคะแนน

ดานความร ความเขาใจ 1. ความสอดคลอง กบความตองการของกลมอาชพ 4.30 มากทสด

2. การไดรบความร ความเขาใจ มากขนภายหลงกจกรรม 4.18 มาก

3. การเพมทกษะและความพรอมกอนการปฏบตจรง 3.80 มาก

4. ความสามารถนาความรและเทคโนโลยไปใชงานไดทนท 3.20 ปานกลาง

ดานการนาไปใชประโยชน

5. การนาความรในการสรางอาชพและรายไดครวเรอน 3.88 มาก

6. คณประโยชนตอชมชน และผเขารวมโครงการ 4.12 มาก

7. ความเปนไปไดในการขยายผลสชมชนอน 4.36 มากทสด

8. ความเปนไปไดในการนาเขาบรรจในแผนพฒนาหมบาน/ทองถน 4.51 มากทสด

ดานความพงพอใจ

9. คมอ สอ เอกสารประกอบ มคณภาพ และเขาใจงาย 4.32 มากทสด

10. วทยากรสามารถอธบายไดชดเจน มความเขาใจไดงาย 4.12 มาก

11. การอานวยความสะดวกดานตางๆของผจดอบรม 4.44 มากทสด

12. ภาพรวมระดบความพงพอใจในการอบรมครงน 4.55 มากทสด

คาเฉลยรวม 4.15 มาก

การบรรลเปาหมายหมบานตนแบบ SMART Village.” 13. กจกรรมจะนาไปสความยงยน (S) 3.50 มาก 14. กจกรรมทาใหเกดการจดการแบบรวมกลม (M) 4.20 มาก 15. กจกรรมเปนการเพมมลคาผลตภณฑ (A) 3.00 ปานกลาง 16. กจกรรมมการใชทนทางทรพยากรของชมชนทองถน (R) 4.50 มากทสด 17. กจกรรมมการใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม (T) 4.30 มากทสด

คาเฉลยรวม 13-17 3.90 มาก จากตารางท 4.10 แสดงผลวเคราะหขอมลการประเมนกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย เรองการแปรรปผลตภณฑสมนไพร ในวนท 17 กมภาพนธ 2558 โดยวทยากรทองถน (นายอดม อทธาปา และนายบญศร วงษาแกว) ซงกลมไดจดอบรมและสาธตการแปรรปสมนไพรอบแหง รวม 3 ชนด ไดแก มะรม รางจด และใบหมอน ใหแกกลมเกษตรกร และผสนใจ จานวน 52 คน ณ บานแมตงตง ผตอบแบบประเมนครบทกราย ผลการประเมนอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.15) สวนการประเมนความคดเหนทมตอการบรรลเปาหมายเปนหมบานตนแบบ ผลคะแนนอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.5)

84

ตารางท 4.11 ภาพรวมการจดกจกรรมถายทอดเทคโนโลย

รายการประเมน คาเฉลย ระดบคะแนน

ดานความร ความเขาใจ

1. ความสอดคลอง กบความตองการของกลมอาชพ 3.91 มาก

2. การไดรบความร ความเขาใจ มากขนภายหลงกจกรรม * 3.97 มาก

3. การเพมทกษะและความพรอมกอนการปฏบตจรง 3.78 มาก

4. ความสามารถนาความรและเทคโนโลยไปใชงานไดทนท 3.61 มาก

ดานการนาไปใชประโยชน

5. การนาความรในการสรางอาชพและรายไดครวเรอน 3.95 มาก

6. คณประโยชนตอชมชน และผเขารวมโครงการ 4.10 มาก

7. ความเปนไปไดในการขยายผลสชมชนอน 4.13 มาก

8. ความเปนไปไดในการนาเขาบรรจในแผนพฒนาหมบาน/ทองถน * 4.24 มากทสด

ดานความพงพอใจ

9. คมอ สอ เอกสารประกอบ มคณภาพ และเขาใจงาย 4.12 มาก

10. วทยากรสามารถอธบายไดชดเจน มความเขาใจไดงาย 3.94 มาก

11. การอานวยความสะดวกดานตางๆของผจดอบรม * 4.16 มาก

12. ภาพรวมระดบความพงพอใจในการอบรมครงน 4.15 มาก

คาเฉลยรวม 4.00 มาก

การบรรลเปาหมายหมบานตนแบบ SMART Village.”

13. กจกรรมจะนาไปสความยงยน (S) 3.41 มาก

14. กจกรรมทาใหเกดการจดการแบบรวมกลม (M) 3.85 มาก

15. กจกรรมเปนการเพมมลคาผลตภณฑ (A) 3.04 นอย

16. กจกรรมมการใชทนทางทรพยากรของชมชนทองถน (R) 4.03 มาก

17. กจกรรมมการใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม (T) 3.78 นอย

คาเฉลยรวม (13) 3.62 มาก

จากตารางท 4.11 แสดงผลวเคราะหขอมลการถายทอดเทคโนโลยทกกจกรรม พบวา ในดานความรความเขาใจ ผเขารบการอบรมสวนใหญไดรบความร ความเขาใจ มากขนภายหลงกจกรรม มากทสด (คาเฉลย

3.97) รองลงมา คอ กจกรรมมความสอดคลอง กบความตองการของกลมอาชพ (คาเฉลย 3.91) การเพมทกษะ

และความพรอมกอนการปฏบตจรง (คาเฉลย 3.78) และมความสามารถนาความรและเทคโนโลยไปใชงานไดทนท

(คาเฉลย 3.62) ตามลาดบ

85

ดานการนาไปใชประโยชน พบวา ความเปนไปไดในการนาโครงการเขาบรรจในแผนพฒนาหมบานทองถน

(คาเฉลย 4.24) มากทสด รองลงมาคอ ความเปนไปไดในการขยายผลสชมชนอน (คาเฉลย 4.24) คณประโยชน

ตอชมชน และผเขารวมโครงการ (คาเฉลย 4.10) และการนาความรไปใชในการสรางอาชพและรายไดครวเรอน

(คาเฉลย 3.95) ตามลาดบ

ดานความพงพอใจ พบวา การอานวยความสะดวกดานตางๆของผจดอบรม มคาคะแนนมากทสด (คาเฉลย 4.16) รองลงมาคอ ภาพรวมระดบความพงพอใจในการอบรมครงน (คาเฉลย 4.15) คมอ สอ เอกสารประกอบมคณภาพและเขาใจงาย (คาเฉลย 4.12) และประเดนวทยากรสามารถอธบายไดชดเจน มความเขาใจไดงาย (คาเฉลย 3.94) ตามลาดบ

สาหรบผลการประเมนการบรรลเปาหมายหมบานตนแบบ SMART Village. พบวา ประเดนการใชทนทางทรพยากรธรรมชาตของชมชนทองถน (T) มคาคะแนนมากทสด (คาเฉลย 4.03) รองลงมาคอ กจกรรมไดทาใหเกดการจด การแบบรวมกลม (M) (คาเฉลย 3.85) การใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม (T) (คาเฉลย 3.78) สาการนาไปสความยงยน (S) (คาเฉลย3.41) สวนประเดนการเพมมลคาผลตภณฑ (A) มคะแนนในระดบนอยทสด(คาเฉลย 3.04)

2) การประเมนผลดานการพฒนาผลตภณฑ

การทดสอบคณภาพผลตภณฑอบแหงสมนไพรและหญาหวาน ไดทาการทดสอบโดย คณาจารยผเชยวชาญ ทราบจดเดนและจดบกพรองของผลตภณฑ และแนวทางปรบปรงคณภาพผลตภณฑเพอใหเกดความสมบรณมากทสด สามารถใชเปนขอมลในการวเคราะหโอกาสทาธรกจไดตอไป สาหรบการทดสอบผลตภณฑสด (สตรอเบอรและหญาหวาน) ไดนาระบบ PGS: People Guarantee System มาทดลองใช ซงเปนทางเลอกในการรบรองมาตรฐานผลตภณฑแบบมสวนรวม ผรวมประเมน ประกอบดวย กลมผผลต ผบรโภค นกวชาการ ผเกยวของ ซงไดรวมทดสอบในพนทแปลงสตรอเบอร ในวนท 28 ภมภาพนธ 2558 และแปลงหญาหวาน ในวนท 22 ภมภาพนธ 2558 พรอมกบทดสอบคณภาพผลตภณฑหญาหวาน ดงตาราง 4.12

สาหรบการประเมนยอมรบของตลาดตอตวสนคา ทงดานคณภาพ ราคา รปแบบบรรจภณฑ และตราสนคา เพอวเคราะหผลการพฒนาผลตภณฑหลก ภายใตโลโก SMART village ไดใชแบบประเมน ผลการยอมรบของผบรโภคตอผลตภณฑดานความชอบ และแนวโนมการซอของผบรโภค พรอมทง เหตผลในการตดสนใจซอผลตภณฑของผบรโภค ความเหนทมตอคณลกษณะ และจดเดนของผลตภณฑททาใหผบรโภคมการตอบสนองทด สามารถนาขอมลทไดมาใชในการวางแผนกลยทธการตลาดตอไป ซงไดทาการประเมนในชวงเทศกาลทองเทยวประจาปของอาเภอสะเมง ระหวางวนท 13-15 กมภาพนธ 2558 ประเมน จากผรวมงาน นกทองเทยว กลมผบรโภค และผสนใจซอสนคา ดงตาราง 4.13

86

ตารางท 4.12 ภาพรวมผลประเมนดานการพฒนาผลตภณฑ

ลาดบ ผลผลตจากกจกรรม วนทประเมน คาเฉลย ผลการประเมน

(1) ผลตภณฑหญาหวานอบแหง 22 กมภาพนธ 2558 3.65 ผาน (ระดบด)

(2) ผลตภณฑสตรอเบอรอนทรย 28 กมภาพนธ 2558 4.12 ผาน (ระดบด)

(3) ผลตภณฑอบแหงสมนไพร 3 ชนด 8 กมภาพนธ 2558 4.75 ผาน (ระดบดมาก)

(4) ผลตภณฑขาวอนทรย 6 กมภาพนธ 2558 4.05 ผาน (ระดบด)

(5) พนธขาว 18 สายพนธ 6 กมภาพนธ 2558 3.33 ผาน (ระดบปานกลาง)

(6) แปลงสาธตการปลกหญาหวาน 22 กมภาพนธ 2558 3.76 PGS ผานแบบมเงอนไข

(7) แปลงสาธตการปลกสตรอเบอร 28 กมภาพนธ 2558 3.42 PGS ผานแบบมเงอนไข

ตารางท 4.13 ภาพรวมการยอมรบของตลาดตอตวสนคา

ลาดบ รายการประเมน สตรอเบอร หญาหวาน ขาว สมนไพร คาเฉลย ผลประเมน

(1) สถานทจาหนาย 4.00 4.20 4.00 4.25 4.11 มาก

(2) ตราสนคา 4.15 4.32 4.28 4.16 4.23 มากทสด

(3) ลกษณะบรรจภณฑ 4.00 4.50 4.00 4.20 4.18 มาก

(4) ขนาดบรรจ 4.20 4.28 3.80 4.41 4.17 มาก

(5) ราคา ตอ หนวย 3.83 4.15 4.15 4.28 4.10 มาก

(6) แหลงผลต 4.29 4.35 4.72 4.81 4.54 มากทสด

(7) ความชอบ / พงพอใจ 3.45 4.42 3.82 4.67 4.09 มาก

ผลรวม 3.99 4.32 4.11 4.40 4.20 มาก

กลมผบรโภค ไดใหขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาผลตภณฑ ในดานชนดและลกษณะของบรรจภณฑทควรทาจากวสดทองถน เชน ตะกรา ถงผา กลองกระดาษสา ฯ เปนชดของขวญของฝากจากสะเมง การมแผนพบประชาสมพนธเรองราวของผลตภณฑ พนธ พนทปลกทเชอมโยงกบวฒนธรรม ภมปญญาทองถน รวมทงคณคาทางโภชนาการ วธการผลตแบบเกษตรอนทรยเพอเปนการใหความรเชงวชาการ และสงเสรมการทอง เทยวเชงเกษตรของอาเภอสะเมงอกทางหนง นอกจากน จานวนนกทองเทยวทแวะชมนทรรศการและสงซอสนคาของโครงการสวนใหญใหเหตผลในการเลอกซอวาเปนเพราะเชอมนในชอเสยง ของมหาวทยาลยทรวมโครงการ โดยเฉพาะมหาวทยาลยแมโจ ทเปนมหาวทยาลยชนนาดานเกษตรอนทรย

87

3) ผลการพฒนาหมบาน เปนการประเมนศกยภาพ ความพรอมของชมชนในการทเปนหมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท ตามเกณฑ S-M-A-R-T โดย ไดรบความรวมมอจากผบรหารองคการปกครองสวนทองถน ผนาชมชน ผทรงคณวฒทไดรบเชญเขารวมประเมน ประกอบกบผลการวเคราะหโดยกลม ผรบการถายทอดเทคโนโลย (ตารางท 4.11) เมอมาวเคราะหผลมาสรปรวมกน ปรากฏผลดงน

ตารางท 4.14 ผลประเมนศกยภาพ ความพรอมของชมชนในการทเปนหมบานตนแบบ

ชอหมบาน/ผลตภณฑ

รายการการประเมน

บานแมยางหา

สตรอเบอร

บานอมลอง

หญาหวาน

บานงาแมง

ขาวพนเมอง

บานแมตงตง

สมนไพร คาเฉลย

การพฒนาสความยงยน (S) 3.40 3.00 4.00 4.60 3.75

การจดการแบบรวมกลม (M) 4.10 4.00 3.90 5.00 4.25

การเพมมลคาในผลตภณฑ (A) 2..00 3.00 2.00 3.00 2.50

การใชทรพยากรของชมชน (R) 4.00 3.00 3.10 4.90 3.75

การใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตร ตอสงแวดลอม (T)

4.50 4.30 4.20 5.00 4.50

คาเฉลยผลรวม 3.60 3.46 3.44 4.5 3.75

จากตารางท 4.14 แสดงผลประเมนหมบานทมศกยภาพและความพรอมทจะพฒนาเปนหมบานตนแบบ ตามเกณฑ S-M-A-R-T ซงเปนโครงการถายทอดเทคโนโลยทมเปาหมายทจะขยายผลการพฒนาความรและการพฒนาผลตภณฑ เพอใหเกดการพฒนาเชงพนททวทงอาเภอสะเมง มจานวน 4 แหง จากจานวนทงหมดทเขารวมโครงการ 7 แหง ซงพบวา หมบานแมตงตงไดรบผลคะแนนประเมนสงสด (คาเฉลย 4.5 หรอรอยละ 90) เมอพจารณาคะแนนรายขอแลว พบวาขอทไดคะแนนมากทสด คอ การจดการผลตแบบรวมกลม และการใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม หมบานทไดคะแนนรองลงมาคอ บานแมยางหา (คาเฉลย 3.60) การพจารณาคะแนนเปนรายขอ จะพบวา ขอทไดคะแนนมากทสด คอ การจดการผลตแบบรวมกลม และการใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม เชนเดยวกน สาหรบหมบานอมลอง และหมบานงาแมง ไดรบคะแนนประเมนใกลเคยงกนคอ 3.46 และ 3.44 ตามลาดบ

88

ตารางท 4.15 ภาพรวมการประเมนโครงการ SMART Viillage

รายการประเมน คาเฉลย ผลการประเมน

ตวชวดดานบรบท ( Context ) 4.15 มาก ความจาเปนความตองการของคนในชมชน 4.57 มากทสด ความชดเจนของวตถประสงคของโครงการ 4.05 มาก ความเขาใจรวมกนของชมชน ผเกยวของ 3.83 มาก ตวชวดดานปจจยนาเขา ( Input ) 3.74 มาก ความพรอมดานปจจยการผลต วตถดบ อปกรณ แรงงาน 3.45 มาก ความพรอมดานงบประมาณ เงนลงทน 3.51 มาก การใชทรพยากรอยางในทองถนอยางเหมะสมและคมคา 4.27 มากทสด ตวชวดดานกระบวนการ ( Process ) 4.28 มากทสด มแผนงาน กจกรรมและขนตอนดาเนนงานทชดเจน เหมาะสม 4.54 มากทสด การตรวจสอบตดตามประเมนผล กจกรรม ทโปรงใส 4,33 มากทสด การมสวนรวมของประชาชน/หนวยงานทเกยวของ 3.94 มาก ภาพรวมความพงพอใจของประชาชนผเกยวของ 4.34 มากทสด ตวชวดดานผลผลต ( Product ) 3.58 มาก จานวนผลตภณฑสนคาทเพมขน (7 ผลตภณฑ) 4.23 มากทสด รายไดของกลม/ครวเรอนทเพมขน (รอยละ 13) 3.25 ปานกลาง

รานคาของชมชนเพมขน Green Shop (1 แหง) 3.27 ปานกลาง

ตวชวดดานผลลพธ ( Outcomes ) 3.85 มาก คณภาพชวตของคนในชมชน 4.09 มาก สรางงาน สรางกลมอาชพใหม 4.33 มากทสด การมสวนรวมในการพฒนาชมชน 3.12 ปานกลาง ตวชวดดานผลกระทบ ( Impact ) 3.66 มาก ผลกระทบทางบวก (ความคาดหวงตอการมโครงการ) 4.17 มาก ผลกระทบทางลบ (ไมไดมความคาดหวงตอโครงการ) 3.15 ปานกลาง

ผลรวม 3.87 มาก

จากตารางท 4.15 แสดงผลการประเมนโครงการถายทอดเทคโนโลยในภาพรวม พบวา โครงการดาเนนงานภายใตขอจากดดานกรอบเวลา โดยเฉพาะฤดกาลผลต ทไมตรงกบแผนกจกรรม รายการประเมนทปรากฏ จาแนกรายตวบงชหลก 6 ดาน ไดแก ดานบรบท (Context) ความจาเปนความตองการของคนในชมชน ประกอบดวย ความชดเจนของวตถประสงคของโครงการ ความเขาใจรวมกนของชมชน ผเกยวของ ไดคะแนนรวมระดบมาก (คาเฉลย 4.15) ดานปจจยนาเขา (Input) ประกอบดวย ความพรอมดานปจจยการผลต วตถดบ อปกรณ แรงงาน ความพรอมดานงบประมาณ เงนลงทน การใชทรพยากรอยางในทองถนอยางเหมะสมและคมคา ไดคะแนนรวมระดบมาก (คาเฉลย 3.74) ดานกระบวนการ (Process)

89

ประกอบดวย การมแผนงาน กจกรรมและขนตอนดาเนนงานทชดเจน เหมาะสม การตรวจสอบตดตามประเมนผล กจกรรม ทโปรงใส การมสวนรวมของประชาชน/หนวยงานทเกยวของ และภาพรวมความพงพอใจของประชาชนผเกยวของ ไดคะแนนรวมระดบมาก (คาเฉลย 4.28) ดานผลผลต (Product) ประกอบดวย จานวนผลตภณฑสนคาทเพมขน รายไดของกลม/ครวเรอนทเพมขน รานคาของชมชนเพมขน (Green Shop) ไดคะแนนรวมระดบมาก (คาเฉลย 3.58) ดานผลลพธ (Outcomes) ประกอบดวย คณภาพชวตของคนในชมชน สรางงาน สรางกลมอาชพใหม การมสวนรวมในการพฒนาชมชน ไดคะแนนรวมระดบมาก (คาเฉลย 3.85) สาหรบดานผลกระทบ (Impact) ซงไมสามารถจะวดไดภายในระยะเวลาสนๆ โครงการนจงกาหนดประเดนความคาดหวงตอโครงการไวในแบบประเมนขอน ซงประกอบดวย ผลกระทบทางบวกทเปนความคาดหวงตอการมโครงการ) และผลกระทบทางลบซงชมชนไมไดมความคาดหวงใดๆ ตอโครงการ ซงไดคะแนนรวมระดบมาก (คาเฉลย 3.66)

4.2 ขอวจารณ

(1) ผลการพฒนาการเรยนรของคนในชมชน

เกษตรกร ผผลตสนคาทางการเกษตรในอาเภอสะเมง สวนใหญมฐานะยากจน และยงมหนสน ขาดความรและโอกาสทจะเขาถง ขอมลขาวสาร การไดเขารวมกจกรรมโครงการ ทงการศกษาดงาน อบรมสาธต และฝกปฏบตการจรง ทงการปลก การอบแหง ฯ จนทาใหพฒนาศกยภาพจากผเขาไดรบถายทอดความรเปนผทาการถายทอดความร ทาใหผนาและสมาชกชมชนไดสมผสถงระดบคณภาพผลผลตทมความแตกตางจากเดมทงดานปรมาณและคณภาพ ไดตระหนกรถงหลกการใชพลงงานและตนทนการผลตอยางชดเจน ประกอบกบความตองการทจะพฒนาผลตภณฑของกลมใหดและมคณภาพมาตรฐานทด การรวมกลมขบเคลอนในรปแบบของคณะทางานทมาจากผแทนกลมตางๆจงเกดขน แตปจจยทจะนาไปสความสาเรจไดนน จาเปนตองไดรบการสนบสนนจากหนวยงานทเกยวของทกระดบ ทงระดบหมบาน ระดบตาบล และระดบอาเภอ สอดคลองกบทศทางการพฒนาของหนวยงานทองถนทสงเสรมการใชกระบวนการมสวนรวมของชมชน นาฐานทรพยากรธรรมชาตทหลากหลายและภมปญญาทองถน เปนฐานการพฒนาเศรษฐกจชมชน นอกจากน นโยบายรฐบาลทสงเสรมการทองเทยวและการเกษตรนบเปนโอกาสสาคญของการพฒนากลมเกษตรกรใหเขมแขง และเปนไดทงผผลตและผประกอบการแบบครบวงจรไดดวยการจดการของกลมเอง สอดคลองกบทศทางการพฒนากลมอาชพเพอเพมศกยภาพชมชนของชไมพร (2553) ทใชกระบวนการมสวนรวม ความสามคคของชมชนในการนาฐานทรพยากรธรรมชาตทหลากหลายและภมปญญาชมชน มาพฒนาเศรษฐกจชมชนในพนทระดบตาบล นโยบายรฐบาลนามาเปนโอกาส ใชงบประมาณในการจดอบรม ผานกระบวนการกจกรรม จนสามารถวเคราะหสถานการณธรกจ วสยทศนผประกอบการ แผนการตลาด แผนการผลต แผนการเงน แผนปฏบตการและแผนบรหารความเสยงไดดวยการจดการของกลมเอง

90

อยางไรกด กระบวนการเรยนรรวมกนตลอดเวลาทผานมา ไดกอใหเกดการเปลยนแปลงของชมชนในพนทเปาหมายอยางชดเจน การไดมารวมประชม และรวมสรปบทเรยน มการวางแผนการผลตรวมกนเพอใหมการผลตพชผลการเกษตรอยางตอเนอง (ดงภาพท ทาใหเกดการรวมตวของเกษตรกร ผประกอบการหลากหลายอาชพ ทาใหมการแลกเปลยนความคด และนาความร ตอเชอมกบประสบการณอยางกวางขวาง เปนวธการสรางพลงการเรยนรสงสด สรางโอกาสใหทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดอยางตอเนอง กระบวนการจดการผลตแบบกลมเปนการเสรมสรางความเขมแขงชมชนฐานราก ใหชมชนทองถนตระหนกถงสทธหนาทและบทบาทในการจดการทรพยากรทองถนมากขน การมสวนรวมของประชาคมอาเภอสะเมงทเพมขนทาใหองคกรทองถนและหนวยราชการใหการสนบสนนกจกรรมมากขนเปนพลงทเกดมาจากการจดการงานรวมกน โดยใหความสาคญตอการผลตและแปรรปผลตภณฑสนคาเกษตรทปลอดภย ทาใหเกษตรกรผผลต ผบรโภคไดเกดความรความเขาใจในเรองของสขภาพ อาหาร การเกษตร สมดลของระบบนเวศธรรมชาตทมความเกยวของสมพนธตอวถชวตมนษยอยางแทจรง การพฒนาความร จงมความจาเปนอยางมากตอเกษตรกรทตองกระทาอยางตอเนอง เพอสรางภมคมกน เสรมความเขมแขงของกลมใหมความพรอมรองรบการเปลยนแปลง ทเกดขนตลอดเวลา (2) ผลการพฒนาผลตภณฑ

การพฒนาผลตภณฑจากผลผลตเกษตร ภายใตกจกรรมการเรยนรดานตางๆ สวนหนงมาจากความตองการสรางอาชพและสรางรายไดใหมนคง ขณะทสมาชกบางสวนทตองการจะสบสานตานาน คณคาภมปญญาวฒนธรรมทองถนสเยาวชนคนรนตอไป โดยนาความรเทคโนโลยใหม มาใชในการสรางสรรคนวตกรรม ผสมผสานเรองราว ตานาน และคณคาเอกลกษณลานนาเปนจดขายทสาคญ ทาใหเปนทรจกของตลาด สอดคลองกบแนวทางการจดการความรเพอสรางสรรคคณคาผลตภณฑผาของ เสร (2556) ทเชอวา ภมปญญาและการเรยนรจะเปลยนแปลงสงคมไทยสเศรษฐกจสรางสรรค โดยใชความรเปนเครองมอ ทจะชวยใหชมชนและสงคมอยรอดได การใหความรวมมอ ทาการคาขายอยางเกอหนน สงเสรมการประกอบอาชพ สรางกระแสชมชนคนอนรกษ พฒนาผลตภณฑทหลากหลาย สรางสรรคจดขายและจดเดน มงเนนการเรยนรสคนรนใหม สงเสรมใหมการจดกจกรรมอยางแพรหลายและตอเนอง

อยางไรกด กลมเกษตรกรผผลตอกจานวนมาก ยงไมมความเขาใจดานสขลกษณะการแปรรปอยางถองแท ยงไมมกระบวนการผลตทดและถกสขลกษณะแบบ GMP อยางสมบรณ สถานทผลตยงขาดวสดและอปกรณมาตรฐาน ทงภาชนะรองผลตภณฑ การอบ การลาง หองผลตทสะอาดปราศจากสงปนเปอน แมวาประธานกลมหรอตวแทนกลมเกษตรกรและกลมแปรรปบางราย จะไดมโอกาสศกษาดงานเยยมชมหองแปรรปผลผลตเกษตรซงมกระบวนการผลตตามแนวปฏบตทดและสะอาดถกสขลกษณะ ในทตางๆ รวมทงทฟารมตวอยางบานแมตงตง และทโรงงานธนพฒนสะเมงรสอรท ดงนน หากชมชนกลมเกษตรกรและกลมแปรรปซงเปนกาลงสาคญ ยงมความมงมนจะขบเคลอนการพฒนาผลผลตเกษตรไปส

91

เปาหมายความสาเรจ จาเปนจะตองไดรบการสงเสรมพฒนาความร แลกเปลยนประสบการณมากขน จนสามารถสรางองคความรใหมเพอจดการผลผลตแตละชนดอยางมคณภาพและครบวงจรได สามารถคงอายการเกบรกษาผลผลตไดนานมากขน รอบรเรองมาตรฐานการบรรจภณฑ ความรพนฐานเรองตลาดและความตองการของผบรโภค นอกจากน ยงมความจาเปนตองวางแผนพฒนาบคลากรดานชางเทคนค สามารถดแลซอมแซมอปกรณเตาอบแหงตนแบบและอปกรณระบบปมความรอนไดเอง สามารถขยายผลไปยงชมชนอนอยางทวถง การเสวนาแลกเปลยนเรยนรจะเปนชองทางหนงททาใหคนทมความสนใจเหมอนกนไดมาพบกน รวมกนแลกเปลยนประสบการณทดเพอเสรมสรางเศรษฐกจชมชนไดจากการเพมมลคาผลผลตเกษตรและพชทองถนแบบครบวงจร สะอาดไดรบการถายทอดออกไปยงภายนอกชมชนและกอใหเกดประโยชนตอสงคมอยางตอเนอง

ตารางท 4.16 การวางแผนการผลต

ฤดหนาว ฤดรอน ฤดฝน ฤดกาลปลก ในรอบป ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ษ. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.

1) ขาว  

2) สตรอเบอร

3) หญาหวาน สามารถปลกและเกบเกยวไดตลอดทงป

4) สมนไพร สามารถปลกและเกบเกยวไดตลอดทงป

5) ลาไย-อบแหง

6) เกกฮวย  

7) เสาวรส

8) ออย        

9) ผก – ผกพนบาน * สามารถปลกและเกบเกยวไดตลอดทงป

10) หอม กระเทยม สามารถปลกและเกบเกยวไดตลอดทงป

11) สมนไพร มะรม ใบหมอน รางจด สามารถปลกและเกบเกยวไดตลอดทงป

12) กระเจยบ สามารถปลกและเกบเกยวไดตลอดทงป

13) งาขาว สามารถปลกและเกบเกยวไดตลอดทงป

14) แกนตะวน สามารถปลกและเกบเกยวไดตลอดทงป

สามารถปลกและเกบเกยวไดตลอดทงป

เตรยมแปลง/พนท ปลกตนกลา การปลก การเกบเกยว/ผลผลตออก ดแล/บารงตนพช หมายเหต ฤดกาลทเหมาะสมสาหรบการปลกผกชนดตาง ๆ ตลอดป กวางตง คะนา ผกตระกลแตง ผกตระกลถว ผกตระกลมะเขอ หอมแดง อนๆ ฤดหนาว ผกตระกลกะหลา แตงเทศ ถวลนเตา พรกยกษ กระเทยม หอมหวใหญ ฤดรอน, ฤดฝน ผกตระกลแตง ผกตระกลถว และพนธทนรอน ทนฝน

92

(3) ผลการพฒนาศกยภาพชมชน การประเมนผลดาเนนงานภายใตขอจากดดานกรอบเวลาของฤดกาลผลต พบวา เกณฑ SMART

เปนทรจกเฉพาะในพนทกลมเปาหมายเทานน จานวนหมบานทพรอมเปนหมบานตนแบบมคณลกษณะตามเกณฑ S-M-A-R-T มเพยง 3 หมบาน จากจานวนทเขารวมโครงการ 7 หมบาน ดงนน การผลกดนโครงการพฒนาภายใตตวแบบ SMART Village ใหเขาสระบบและกลไกการพฒนาของทองถนและเชอมโยงกบแผนพฒนาระดบตาบล ระดบอาเภอ และระดบจงหวด เพอใหเกดการปรบพฤตกรรมของเกษตรกร ตงแตการใชปจจยการผลต การปรบกระบวนการผลต การแปรรปจนถงการพฒนาผลตภณฑใหไดมาตรฐานคณภาพเชงพาณชยเพอใหเขาสระบบตลาดสากล ภาพรวมของชมชนมศกยภาพและมความพรอมเปนหมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท แตผลประเมนตามเกณฑ S-M-A-R-T ในตารางท 4.14 พบวา ชมชนใหความสาคญตอการใชเทคโนโลยสะอาด (clean technology) มากทสด รองลงมาคอการจดการแบบกลม (management by grouping) สวนเกณฑการนาทรพยากรในทองถน (resource) มาใชในการผลตภณฑสนคาเกษตร และการพฒนาสความยงยน (sustainability) อยระดบทเทากน สาหรบการเพมมลคาและคณคา (added value) ในผลตภณฑสนคายงไมมการพฒนาเทาทควร ดงภาพท 4.4

ภาพท 4.4 การวเคราะหผลประเมนตามเกณฑ S-M-A-R-T โดยใช Web Diagram

อยางไรกด การสรางงาน สรางอาชพ และการพฒนาชมชนเชงบรณาการมเพมมากขน ผนาชมชนสามารถวเคราะหปญหาอยางมเหตมผล มการนาเทคโนโลยความรไปใชในการแกไขปญหาและพฒนาศกยภาพดานตาง ๆ ผนากลมสามารถเปนวทยากรทองถนโดยประสานความรจากภายในและภายนอกชมชนเขาไปสการใชประโยชน มการเรยนรและเปลยนแปลงพฤตกรรมการพงพาภายในชมชนมากขน

0

5

10

15

20

การพฒนาทยงยน (Sustainable Development ) 

การจดการแบบรวมกลม (Management by Grouping) 

การผลตสนคาทเพมมลคา (Added Value Production )

การใชทรพยากรของชมชน (Resource Conservation)

การประยกตใชเทคโนโลย(Clean & Green Technology )

ผลการประเมน

คะแนนเตมแตละหวขอ

93

การขยายผลจะกอใหเกดการพฒนาเชงพนทอยางตอเนอง ขอเสนอแนะทมาจากชมชน ไดแก ควรสรางความร ความเขาใจในโครงการ SMART village ตอผมสวนไดสวนเสยในชมชนอยางกวางขวาง ควรมการใหความรทวถงโดยเฉพาะการกาหนดเกณฑตวชวดทชดเจนและเปนทยอมรบของคนทวไป เพอใหเปนเครองมอกาหนดกรอบทศทางในการวเคราะหและประเมนผลโครงการไดตามเปาหมาย เพอใหการพฒนาศกยภาพชมชนเปนหมบานตนแบบทจะดาเนนการตอไป จะเปนทยอมรบและเขาใจมากขนโดยเฉพาะเกษตรกร ผเกยวของทตองการใหขยายผลพนทพฒนาไปทวทงอาเภอ และสามารถใชเปนตวแบบนวตกรรมการพฒนาเชงพนทแบบพงพาตนเอง ตามแนวพระราชดาร ทสามารถเชอมโยงขยายผล SMART village เปนเครอขายส SMART Samoeng ทเปรยบเสมอนอาเภอแหงภมปญญา

กลาวไดวา การพฒนาศกยภาพชมชนระดบหมบานสความเขมแขงอยางยงยนไดนน จาเปนตองพฒนาทคนใหมความรและพฒนาชมชนใหเปนชมชนแหงการเรยนรทมลกษณะของบรณาการการทางานพรอมกนทงพนท โดยความรวมมอจากทกภาคสวนทงสวนราชการ เอกชน หนวยงานทองถน และภาคประชาชน สอดคลองกบการพฒนาชมชนแหงการเรยนรของ ครรชต พทธโกษา (2554) ทสรปวา ประชาชนควรไดรบโอกาสในการรบรขอมลขาวสารอยางทวถง เสมอภาคในทกระดบ และไมมชองวางของการพฒนาความร ทงในระบบและนอกระบบการศกษา ขณะเดยวกนความจาเปนตามโครงสรางพนฐานของประชาชนตองไดรบการดแลกอน เพราะหากเกษตรกรมปญหาพนฐานทยงแกไขไมไดจะเปนการยากทจะแกไขปญหาสวนรวม สอดคลองกบแนวคดการพฒนาทยงยนของสบพนธ ชตานนท (2549) ทเสนอแนวทางพฒนาเชงบรณาการททาใหเกดองครวม มลกษณะเปนดลยภาพ รกษาสภาพแวดลอมควบคกบการพฒนาเศรษฐกจ โดยมคนเปนศนยกลางของการพฒนาเพอสรางเศรษฐกจชมชน ธรรมชาตสมดล สงคมสนตสข คนอยรวมกนอยางเกอกล การแกไขปญหาตางๆ ทเกดขนทามกลางการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทงทาง เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และบรบททางการเมองทมความซบซอน จาเปนตองสรางผนาชมชนมออาชพ มวสยทศนทกวางไกล มความรอบร รอบคอบ คานงผลกระทบอยางรอบดาน และมงมนทจะพฒนาเชงพนทอยางตอเนอง รเทาทนการเปลยนแปลง สอดคลองกบรปแบบการบรหารจดการกลมอาชพตามแนวคดของ ขจรศกด วงศวราช (2554) ทศกษารปแบบการบรหารจดการกลมอาชพเกษตรผกปลอดสารพษของชมชน พบวา ปจจยทเอออานวยตอการบรหารจดการกลม ไดแก การมผนากลมทมความรความสามารถ การไดรบสนบสนนโครงการจากหนวยงานภาครฐและโครงสรางองคกร กฎระเบยบขอบงคบของกลมอยางเปนรปธรรม และมหนวยงานภาครฐและองคกร ปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานกลางททาหนาทประสานเชอมโยง โดยใชหลกการบรหารจดการกลมแบบมสวนรวม ทงมตวแทนเปนคณะทางาน/กรรมการบรหาร เพอการพฒนาทกมตเพอนาไปสความยงยน โดยมประชาคมของชมชน เปนพลงและกลไกสาคญในการขบเคลอนทศทางการพฒนาอยางเหมาะสม สอดคลองกบศกยภาพ ความตองการของทองถน ตงแตวางแผน บรหารและพฒนา จนถงตดตามประเมนผลสาเรจของโครงการสการ

94

พฒนาเศรษฐกจชมชนอยางแทจรง ภายหลงทสนสดโครงการและวนเวลาผานพนไประยะหนง และควรมการกาหนดตวชวดความสาเรจทสาคญ เชน ตวชวดความกาวหนา (progress) ตวชวดประสทธภาพ (efficiency) ตวชวดประสทธผล (effectiveness) ตวชวดผลกระทบ (impacts) ตวชวดความสอดคลอง(relevance) และตวชวดความยงยน (sustainability) และตวชวดดานความเปนธรรม (equity)

(4) ขอจากดและอปสรรค

1) การดาเนนกจกรรมถายทอดเทคโนโลยสหมบานนารอง ดาเนนการภายใตขอจากดเรองเวลา โดยเฉพาะฤดกาลปลกพชและการใหผลผลตทแตกตางกน สงผลตอการจดกลมถายทอดความรเพอพฒนาผลตภณฑ บนพนฐานของปญหาและขอจากดทแตกตางตามสภาพของบรบทชมชน ซงทกผลตภณฑมประเดนปญหาทแตกตางกนบางและตรงกนบาง สวนทเหมอนกน ไดแก ความเชอมโยงสมพนธกบเศรษฐกจชมชนทงจากตนนา กลางนา และปลายนา ภาพรวมปญหาและความตองการของเกษตรกรและชมชนทตรงกนคอ ปญหาการจดการดานการตลาดซงเกษตรกรและชมชนไมสามารถกาหนดราคาขายเองไดเนองจากคณภาพผลตภณฑและตนทนการผลต ซงสะทอนปญหาดานจดการผลตเปนหลก สาหรบการแปรรปผลตภณฑยงขาดองคความรดานการผลตสเชงพาณชย กลมมความจาเปนตองวางแผนการตลาด การพฒนาออกแบบบรรจภณฑ และการสรางกองทนหมนเวยนของกลมใหสามารถพงตนเองไดในระยะยาว 2) เกษตรกรสวนใหญยงใหความสาคญตอกระบวนการผลตและการแปรรปตามแนวปฏบตทดจานวนนอย ดวยเหตผลสาคญประการหนง คอ ภาระคาใชจายและตนทนการผลตทจะตองลงทนเพมขน แมวาการออกแบบกจกรรมเปนการพฒนาความรดานจดการผลผลตใหแกกลมเกษตรกรทเนนการฝกปฏบตไปพรอมๆกบการประกอบอาชพในชวตประจาวน และจาเปนตองออกแบบกจกรรมใหมการฝกฝนอยางครบวงจร ตงแตการปลกพชอนทรยหรอพชปลอดภย การนามาเขาสกระบวนการแปรรปผลผลตดวยเทคโนโลยสะอาด จนถงขนตอนการจดจาหนาย แตเกษตรกรผผานการอบรมสวนใหญยงคงใชวธการแปรรปและการอบแหงดวยระบบเตาแบบดงเดม มเกษตรกรบางสวนทมอปกรณและวธการแปรรปทหลากหลาย ซงเปนผทไดรบอปกรณและเทคโนโลยอบแหงมาจากการความรวมมอกบสถาบนอดมศกษาในดานการวจยและพฒนาของคณาจารยและนกศกษา แตอปกรณเหลานนสามารถใชงานไดเพยงระยะเวลาสนๆ และยตการใชเมออปกรณขดของ ชารด เพราะไมมอะไหลทดแทน ทาใหเกษตรกรกลบมาใชวธการอบแหงแปรรปดวยอปกรณเตาแบบดงเดม

95

3) ประเดนการพฒนาเชงพนทของอาเภอสะเมงหลายโครงการ ไดถกผลกดนเขาสระบบและกลไกการพฒนาในแผนพฒนาหมบาน และเชอมโยงไปสแผนยทธศาสตรอาเภอแบบบรณาการเทานน แตสวนใหญยงไมถกบรรจในแผนพฒนาสามปขององคการปกครองสวนทองถน ตวอยางโครงการภายใตแผนยทธศาสตรพฒนาอาเภอสะเมง ประจาป 2557 – 2560 ทสอดคลองกบความตองการพฒนาของชมชน ไดแก โครงการสงเสรมการทาเกษตรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โครงการสงเสรมการผลตปยอนทรยใชเองตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โครงการสงเสรมการผลตสนคาเกษตรปลอดภยและไดมาตรฐาน GAP (พชสตรอเบอร) โครงการสงเสรมเพอเพมมลคาสนคา/ผลตภณฑชมชน โครงการพฒนามาตรฐานผลตภณฑชมชน (มผช) โครงการพฒนาบรรจภณฑสนคาเกษตรเพอการทองเทยว การสงเสรมการจาหนายดวยตลาดออนไลน โครงการสงเสรมแปรรปผลตภณฑดวยพลงงานแสงอาทตย โครงการสงเสรมการทองเทยวเชงเกษตร เปนตน

4) ปญหาการพฒนาเชงพนทดานการเกษตร ยงขาดการวเคราะหขอมลทงระบบ ปจจบน ชมชนไมเคยมโอกาสรบรขอมลขาวสารและผลกระทบทจะเกยวของ แตตองเผชญปญหาทเกดจากปจจยเสยงภายนอกทสงผลกระทบทละเลกทละนอยอยางตอเนอง ไดแก ปญหาโครงสรางประชากรทมแนวโนมเปนเกษตรกรผสงอายมากกวาเกษตรกรรนใหม ปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศททาใหการจดการผลผลตไมเปนไปตามฤดกาล ปญหาการแขงขนการทางตลาด และปญหาดานปจจยการผลตตางๆ ทเกษตรกรสวนใหญยงตองพงพาจากภายนอก เปนตน ประเดนเหลานตางมเจาภาพทรบผดชอบงานประจาและเขาไปชวยบรรเทาปญหาเมอเกดสถานการณตองแกไขเฉพาะหนา แตยงขาดการวางแผนเชงบรณาการ ขาดการประสานงานความรวมมอระหวางหนวยงานผรบผดชอบรวมกนในระยะยาว ยงคงเปนการทางานแบบแยกสวน การบรหารงานและประเมนโครงการเปนรายป ซงอาจจะยงไมสามารถวดผลสมฤทธไดภายในปเดยว

ภาพท 4.5 การตดตามและประเมนผลกจกรรมในพนท

96

บทท 5

สรปผลและขอเสนอแนะ

การดาเนนกจกรรมถายทอดเทคโนโลย โดยใชชดความรทเกดจากการคนควาวจย นามาพฒนาตอยอดและขยายผลสการใชประโยชนของชมชนในพนทสง โดยกาหนดเปาหมายเปนกลมเกษตรกร ผปลกและแปรรปหญาหวาน สตรอเบอร ขาว และสมนไพร เปนหลก ทาใหผนากลมเกษตรกรมความรและเขาใจระบบและกลไกการผลตอยางครบวงจร และสามารถนาองคความรทไดรบไปถายทอดเพอยกระดบมาตรฐานคณภาพของผลตภณฑใหเขาสระบบตลาดสเขยวได สรปผลการดาเนนงานในภาพรวม เปนดงน

5.1 ผลการดาเนนงาน

(1) ผลการเรยนรของคนในชมชน นาไปสการสรางอาชพ และเศรษฐกจชมชน สามารถพฒนาเกษตรกรในชมชน ใหเปนทงผผลต ผประกอบการแปรรป และเปนผจาหนายผลผลตเกษตรแบบครบวงจร การรวมกลมทาใหไดมโอกาสเรยนรรวมกน รวมคด รวมพฒนา และรวมรบประโยชน ผลจากการพฒนาวธการปลกผลตและแปรรปพชหลกเปนผลตภณฑชมชนอยางเหมาะสมและตอเนอง ไดแก การปลกพชเกษตรปลอดภยและเกษตรอนทรย ตามหลกการปฏบตทางการเกษตรทดของกลมสตรอเบอรรอนทรย ณ บานแมยางหา ตาบลบอแกว และกลมหญาหวานอนทรย บานอมลอง ตาบลแมสาบ ทงสองกลมไดพฒนาแปลงปลกเกษตรอนทรยและใชเปนพนทสาธตการปลกผลผลตสนคาเกษตรอนทรยแกเกษตรกรรายอนไดอยางด กลมเกษตรกรเยาวชนบนพนทสง บานงาแมง สามารถพฒนาผลผลตขาวอนทรย และยวเกษตรกร โรงเรยนสะเมงพทยาคม สามารถเกบรกษาพนธขาวพนเมองของอาเภอสะเมง รวม 18 สายพนธ สวนกลมแปรรปสมนไพรและผผลตหญาหวาน สามารถนากระบวนการเทคโนโลยสะอาดมาใชในการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม ทาใหเพมผลตภณฑสเขยวซงเปนผลผลตคณภาพทผบรโภคยคใหมตองการ กระบวนการผลตทงหมดยงชวยประหยดเชอเพลงและตนทนแรงงานทลดลงเนองจากเวลาผลตทลดลง นอกจากน กลมแปรรปสมนไพรและหญาหวาน ยงไดการพฒนาสถานทผลตใหไดมาตรฐานตามเกณฑการผลตทด และใชเปนศนยสาธตการเรยนรไดอยางสมบรณ กระบวนการเรยนรรวมกนกอใหเกดการเปลยนแปลงของชมชนในพนทเปาหมายอยางชดเจน ประกอบดวย การประชมคณะทางานประจาเดอน ทาใหเกดการรวมตวของเกษตรกร ผประกอบการหลากหลายอาชพ ไดแลกเปลยนความคด ความร และประสบการณอยางกวางขวาง เปนการสรางพลงการเรยนรสงสด และใหโอกาสทกคนพฒนาตนเองอยางตอเนอง การจดการผลตแบบกลมเปนการเสรมสรางความเขมแขงชมชนฐานราก ใหชมชนตระหนกถงสทธ หนาทและบทบาทการจดการทรพยากรทองถนอยางรคณคา และประชาชนไดมสวนรวมและองคกรทองถน หนวยราชการเขามาสนบสนนกจกรรมมากขน โดยใหความสาคญตอการผลตและแปรรปผลตภณฑสนคาปลอดภย และเพมความเขาใจเรองสขภาพ อาหาร การเกษตร และระบบนเวศสมดลทมความเกยวของสมพนธตอวถชวตมนษยอยางแทจรง

97

(2) ผลการพฒนาผลตภณฑสนคาทางการเกษตร ภายใตแนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทาใหไดผลตภณฑสนคาเกษตรใหมสระบบตลาดอยางเปนรปธรรม จานวน 5 ผลตภณฑ ไดแก สตรอเบอรอนทรย ขาวกลองอนทรย หญาหวานและสมนไพรอบแหง 3 ชนด (รางจด มะรม ใบหมอน) และนาหมอนพรอมดม ภายใตโลโกและตราสนคา SMART Village นอกจากน ยงไดรบความรวมมอกบผประกอบการสะเมงรสอรท ใหสถานทจดตงราน Green shop เปนสถานทนารองการจาหนายผลตภณฑสเขยวภายใตตราสนคา SMART Village และเปนจดรบสงสนคาพชผลทางการเกษตรของอาเภอสะเมง อก 1 แหง นอกเหนอจากการเพมชองทางจาหนายโดยระบบตลาดออนไลน

(3) ผลการประเมนศกยภาพ ความพรอมของชมชนในการเปนหมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท ตามเกณฑ S-M-A-R-T ภายใตกรอบเวลาทจากด และเจาะจงการจดกจกรรมเฉพาะในพนทเปาหมายเทานน ทาใหเกดการขบเคลอนแนวคดสระบบและกลไกการพฒนาของทองถนโดยเชอมโยงกบแผนพฒนาระดบตาบล และระดบอาเภอกอนการปรบพฤตกรรมของเกษตรกรในการใชปจจยการผลต การปรบกระบวนการผลตและการแปรรปจนถงการพฒนาผลตภณฑเขาสระบบตลาดสากล ทงน ชมชนไดใหความสาคญตอการนาเทคโนโลยสะอาด และการนาทรพยากร ในทองถนมาใชในกระบวนการผลตภณฑสนคาเกษตร รองลงมาคอ วธการจดการแบบกลม และการพฒนาสความยงยนซงผลประเมนยงไม สาหรบการเพมมลคายงใหความสาคญนอยมาก กระบวนการแลกเปลยนเรยนรทาใหสมาชกชมชนสามารถวเคราะหปญหาอยางมเหตมผล และใชความรในการแกไขปญหาและพฒนาศกยภาพชมชน ผนากลมจงสามารถเปนวทยากรทองถนและขยายผลสงทเปนประโยชนตอการพฒนาเชงพนทไดอยางตอเนอง

5.2 ขอเสนอแนะ

(1) ขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาผลตภณฑ

กลมสตรอเบอร ปจจบนมหลายหนวยงานใหความชวยเหลอและสนบสนนดานวชาการ ดานมาตรฐาน และการลงทน ใหแก เกษตรกรในพนทอาเภอสะเมง ไดแก กรมสงเสรมการเกษตร กรมวชาการเกษตร กรมสงเสรมสหกรณ ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ ซงเปนการชวยเหลอเฉพาะราย แตปญหาหลกคอการสงเสรมดานการตลาดซงมหนวยงานสนบสนนอยางจากด ประกอบกบขอจากดเรองลกษณะของผลทเปลอกบาง ชางาย สกเรว การเกบรกษาไดไมนาน ทาใหเกษตรกรตองลดราคาขายลงทนทเมอผลสกและชา ขายไมไดราคา แมจะเปนสตรอเบอรอนทรยซงเปนทตองการของทองตลาด หนวยงานระดบอาเภอจะเปนตองทาหนาเปนหนวยงานกลางประสานการทางานกบทกหนวยงาน และกาหนดยทธศาสตรการพฒนาเชงบรณาการทงพนทอาเภอสะเมง ทมงสเปาหมายเดยวกนคอพฒนาผลตภณฑสตรอเบอรอนทรยใหมความโดดเดน ปรบปรงพนธใหมรสหวานและขนาดผลใหญกวาเดม สรางจดขายทแตกตางโดยเนนคณภาพความปลอดภย ตลอดจนพฒนานวตกรรมการแปรรปผลตภณฑจากสตรอเบอรใหไดมาตรฐาน ใชเปนผลตภณฑสนคาของฝากรวมกบกบผประกอบการทองเทยวเชงเกษตร

98

กลมหญาหวานและแปรรปผลตภณฑหญาหวาน เปนพชทเจรญเตบโตงาย การปลกอยในปรมาณมาก เกษตรกรผปลกหญาหวานหลายรายตองการพฒนาเปนผลตภณฑแปรรป แตมขอจากดดานเงนลงทนทจะใชการพฒนาสถานทและการจดหาอปกรณเตา ผลตภณฑอบแหงทเขาสทองตลาดสวนใหญยงไมผานการรบรองดานมาตรฐานคณภาพ แมวามเกษตรกรหลายรายไดรบมอบอปกรณเตาแบบตางๆ จากสถาบนการศกษาทไดนานกศกษาไปทากจกรรมการวจย การเรยนการสอน และบรการวชาการรวมกบชมชน แตอปกรณจานวนมากเหลานน ใชงานไดในระยะเวลาทจากด และตองหยดใชเมอมการชารดหรอขาดอะไหล เนองจากเปนการพฒนาอปกรณโดยนกศกษาเปนสวนใหญ ความเรงดวนอนดบแรกคอ การพฒนาคนในชมชนใหมความรความสามารถหลายดาน โดยเฉพาะดานเทคนคเบองตน เปดโอกาสใหชมชนไดแลกเปลยนเรยนร เพมทกษะและฝกปฏบต เพอสามารถแกไขปญหาและพงพาตนเอง นอกจากน ควรใหความสาคญตอการรวมกลมเกษตรกรอยางตอเนอง ทงกลมผลตและแปรรปในรปแบบสหกรณ ใหเกดขนอยางเปนรปธรรม เพอยกระดบผลตภณฑทงชมชน จดใหมงานทองเทยวประจาป นาชมแปลงปลกและชมโรงผลตชาสมนไพรและหญาหวาน เพอใหผลตภณฑของชมชนเปนทรจก

กลมเกษตรกรปลกขาว ปจจบนขาวและผลตภณฑแปรรปจากขาวมปรมาณการผลตสงมาก และยงเปนทตองการของตลาดโดยเฉพาะขาวอนทรย ประชากรอาเภอสะเมงนยมปลกขาวทกครวเรอนเพอไวในการบรโภคเปนสวนใหญ ไมคอยปลกเพอจาหนาย เพราะขาดเงนลงทน กลมเปาหมายทไดรบการพฒนาภายใตโครงการ เปนกลมเยาวชน 2 กลม ซงเยาวชนมลนธสานฝน บานงาแมง เปนผผลตและจาหนายขาวสานฝน ซงเปนผลตภณฑขาวอนทรย และยวเกษตรกร โรงเรยนสะเมงฯ (บานทรายมล) จาหนายผลตภณฑจากขาวซงไดแก ไอศกรม และขนมทมสวนผสมจากขาว ยงไดพฒนาการเรยนรเรองการควบคมความชนขาวและเรยนรวธการเกบรกษาพนธขาว 18 สายพนธ ของทองถน รวมกบเกษตรกร ปราชญชมชน บานทรายมล โดยผานรายวชาโครงงานของหลกสตรมธยมปลาย ทาใหเหนอยางชดเจนวา การพฒนาความรเรองขาวและผลตภณฑภายใตโครงการน ไมไดมงเปาทการทาธรกจการคาเพอการแขงขนการจาหนายสทองตลาดอยางเดยว เปนการพฒนาความรเทคโนโลยสมยใหม ผสมผสานตานาน เรองราว ภมปญญาทองถนทเกยวของในเรองขาวและผลตภณฑโดยเรมทเยาวชนในพนทกอน

กลมแปรรปสมนไพร สมนไพรเปนวตถดบพนบานทมอยทวไปทกครวเรอน และเปนทตองการของตลาดตางประเทศ ซงมแนวโนมเพมขนอยางรวดเรว ปจจบนยงไมมการรวมกลมอาชพอยางเปนทางการ แต การพฒนาอปกรณและสถานทในการแปรรปอบแหง ณ บานแมตงตง ซงเปนสถานทสาคญแหลงหนงในการศกษาดงาน และทาใหเกดการถายทอดขยายผลตอไปยงเกษตรกรและผสนใจอนๆอยางรวดเรว ปจจบนมบรรจภณฑขนาดตางๆ ภายใตตราสนคา SMART Village พรอมวางจาหนายทราน Green Shop แตการดาเนนงานยงอยระหวางการแกไขขอความในฉลากใหถกตองสมบรณ กลมจาเปนตองสรางเกษตรกรรนใหมใหเปนผมความรความเขาใจ พรอมจะทาหนาทบรหารจดการผลตแบบครบวงจร เพอสงเสรมพฒนาผลตภณฑสมนไพรใหเปนทยอมรบและมตลาดรองรบอยางแพรหลาย

99

(2) ขอเสนอแนะเกยวกบแนวคดการบรหารการพฒนาเชงพนท ตามเกณฑ SMART

กรอบแนวคดสาคญ มาจากการออกแบบวธการดาเนนงานแบบบรณาการ ทมลกษณะเปนกจกรรม (activity) และปฏบตการ (action) งานทเกยวของกบการบรหารและการพฒนาชมชนทองถน โดยผานกจกรรมการพฒนาคนและพฒนาผลตภณฑ เพอใหเกดการปรบปรงประสทธภาพและขดความสามารถในการประกอบอาชพ โดยเนนความสาคญทผลลพธและผลกระทบทจะเกดขนตอสงคมทองถนในระยะยาว หากโครงการบรรลวตถประสงคและเปาหมายทกาหนด ตวชวดและลกษณะการพฒนาตามเกณฑหลก 5 ประการ ประกอบดวย 1) ความยงยน (sustainability) 2) การจดการแบบรวมกลม (management by grouping 3) การเพมมลคาสนคาและบรการ (added value) 4) การใชทรพยากรดนนาปา (resources) และ 5) การใชเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรกบสแวดลอม สงแวดลอม (clean and green technology) ทงน เพอใหเกดการพฒนาเศรษฐกจชมชน ทเชอมโยงสอดคลองกบแผนงานบรหารของทองถน และความตองการของชมชนโดยตรง ดงนน การสรางความเขาใจเพออธบายตวแบบ SMART village และเกณฑตวชวดใหมๆ ตอผมสวนไดสวนเสยในชมชน เปนสงจาเปนยง ทควรใหรบรและเขาถงขอมลเพยงพอ เพอใหกรอบแนวคดนเปนทรจกของคนทวไป สามารถใชตวแบบเปนเครองมอนารองไปสเปาหมายทตองการ จงจะเปนตวแบบนวตกรรมการพฒนาเชงพนทแบบพงพาตนเอง ตามแนวพระราชดาร ทสามารถเชอมโยงขยายผล SMART village เปนเครอขายส SMART Samoeng อยางเปนรปธรรม (3) ขอเสนอแนะอนๆ

ขอเสนอแนะทมาจากเกษตรกรและผรวมกจกรรมตางๆ โดยรวม ประกอบดวย การพฒนารปแบบบรรจภณฑและตราสญลกษณทโดดเดน โดยสรางเอกลกษณของอาเภอสะเมง ทาใหผลตภณฑเปนทรจกแพรหลายของคนทวไป การพฒนากระบวนการผลตแบบอนทรยเพอเปนจดขาย สามารถประชาสมพนธการทองเทยวเชงนเวศและการทองเทยวเชงเกษตรในพนทอาเภอใหนาสนใจมากขน การมสวนรวมของประชาชน กลมเกษตรกรและกลมอาชพในการจดทาแผนยทธศาสตรการพฒนาของทองถนใหมากขน การสนบสนนงบประมาณพฒนาทงดานความรและการใชเครองมอการผลตดวยตนเอง พฒนาขดความสามารถในการแขงขน และเพมชองทางจาหนายผลตภณฑ ประชาสมพนธการจดตง Green Shop ใหเปนจดศนยกลางการรบซอผลตภณฑภายในอาเภอสะเมง สอสารใหคนทวไปไดรบร และตองการใหจดอบรมความรการปลกพชและการแปรรปในหมบานอนๆ การอบรมวธอบแหงพชผลชนดอน เพอลดตนทนผลตและปรบปรงสนคาใหไดมาตรฐานเปนทตองการของผซอ ตองการใหอาเภอสะเมงเปนอาเภอเกษตรอนทรยปลอดสารพษ นอกจากน ยงตองการใหมการพฒนาฝกฝนสมาชกชมชนเปนผประเมนทจะรบรองคณภาพตามมาตรฐานเกษตรอนทรย เพอลดการพงพาหนวยงานรบรองมาตรฐานเชงธรกจ และทาใหเพมตนทนทางการตลาดโดยไมจาเปน

100

(4) ขอเสนอแนะเพอการวจยและพฒนา

ขอเสนอโครงการพฒนาดานตางๆ นอกจากควรผลกดนใหเขาสระบบและกลไกการพฒนาของทองถนโดยเชอมโยงจากแผนพฒนาหมบานสแผนพฒนาระดบตาบล และระดบอาเภอ โดยใหนาไปปฏบตจรง และมการตดตามประเมนผลสาเรจของโครงการโดยการมสวนรวมของชมชนอยางแทจรง แลว ควรนามาสงเคราะหประเดนทจะเกดประโยชนตอการสรางองคความรใหมและนาไปใช ไดแก โครงการประเมนผลสมฤทธการทาเกษตรยงยน (ตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง) โครงการสงเสรมการผลตปยอนทรยใชเอง โครงการสงเสรมการผลตสนคาเกษตรปลอดภยและไดมาตรฐาน GAP (พชสตรอเบอร) โครงการสงเสรมเพอเพมมลคาสนคา/ผลตภณฑชมชน โครงการพฒนามาตรฐานผลตภณฑชมชน (มผช) โครงการพฒนาบรรจภณฑสนคาเกษตรเพอการทองเทยว การสงเสรมการจาหนายดวยตลาดออนไลน โครงการสงเสรมแปรรปผลตภณฑดวยพลงงานแสงอาทตย โครงการสงเสรมการทองเทยวเชงเกษตร โครงการพฒนาพนธสตรอเบอรหญาหวาน โครงการพฒนาสวนสมนไพร เปนตน

 

บรรณานกรม

บรรณานกรม

กรมพฒนาพลงงานทดแทนฯ, 2555. เตาอบแหงพลงงานแสงอาทตยแบบเรอนกระจก (ระบบออนไลน). แหลงขอมล: http://webkc.dede.go.th/webmax/sites/default/files/final.pdf. (1 ตลาคม 2557).

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอมและองคกรเครอขาย, 2547. รายงานการสมมนาเรองการอนรกษ ทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศไทย ครงท 8. กรงเทพมหานคร

กรมสงเสรมการเกษตร. 2553. “คมอการปลกและการดแลรกษาสตรอเบอร” [ระบบออนไลน]. แหลงทมา http://www.eakpai.com/index.php/2010-01-03-17-41-11.html (3 พศฤจกายน 2557).

กษมาภรณ ธนสมบต. 2551. การตอบสนองตอคณภาพสตรอเบอร ทระดบทองถน อาเภอสะเมง จงหวด เชยงใหม. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตรเกษตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม. 105 หนา

กอบปรญญา อตรศกด. 2542. สภาวะการผลตและการตลาดสตรอเบอรในจงหวดเชยงใหม. วทยานพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงเสรมการเกษตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, 78 หนา

กตตศกด ลาสอนจตต. 2552. กระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมเพอวางแผนการพฒนาชมชนตามภม สงคมอยางยงยน กรณศกษาบานทรายมล หมท 5 ตาบลสะเมงใต อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม

สานกงานกองทนสบบสนนการวจย (ระบบออนไลน). แหลงขอมล: http://elibrary.trf.or.th/ project_contentTRFN.asp?PJID=RDG50N0040. (1 ธนวาคม 2557).

เกรยงไกร ศวชเดชสกล และคณะ. 2554. การพฒนาตอบแหงหญาหวานโดยใชแหลงความรอนจากกาซหง ตมหรอพลงงานแสงอาทตย.ปรญญานพนธ สาขาเทคโนโลยเครองกล คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ภาคพายพ เชยงใหม. 159 หนา

คมคาย พฤกษากรสธร และคณะ (2557) การพฒนาผลตภณฑไลมดจากสารสกดหญาหวาน.วารสาร นเรศวรพะเยา, ปท 7 ฉบบท 2 (พฤษภาคม - สงหาคม 2557), 110 -117.

ครรชต พทธโกษา. 2554. คมอการพฒนาชมชนแหงการเรยนรฉบบสมบรณ. สานกงานคณะกรรมการวจย แหงชาต, กรงเทพฯ. 225 หนา

จารญ ตนตพศาลกล. 2541. การออกแบบเครองจกรกล.ภาควชวศวกรรมเครองกล คณะวศวกรรมศาสตร. มหาวทยาลยเชยงใหม. พมพครงท 2 กรงเทพฯ: 137 หนา

ชมชวน บญระหงษ, 2552. การปรบตวของเกษตรกรรายยอยจากการปรบเปลยนสภาพอากาศ. สถาบน

ชมชนเกษตรกรรมยงยน. 96 หนา

ชไมพร สบสโท รตนา สด และฐฏกานต สรยะสาร. 2554. กลยทธการพฒนากลมอาชพเพอเพมศกยภาพดาน การแขงขน กรณศกษากลมอาชพทอผาลายสายฝน ตาบลบานกว อาเภอแมทะ จงหวดลาปาง. รายงานสบเนองจากการประชมทางวชาการและนาเสนอผลงานวจย มสธ. วจย ประจาป 2554. คณะ วทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏลาปาง, ลาปาง. หนา 393 - 404

ดวงด แสนรกษและคณะ. 2554. การพฒนาระบบยงขาวเปลอกทควบคมความชนขาวดวยระบบปม ความรอน. เชยงใหม : สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ผานเครอขายบรหารการ วจยภาคเหนอตอนบน.

ทรรศน สขโต (2553) การวจยและพฒนาการจดการวสาหกจชมชนเพอการพงพาตนเองและเออตอการ แกไขปญหาความยากจนอยางบรณาการ: การศกษาผลตภณฑอาหารแปรรป อาเภอพระสมทร เจดย จงหวดสมทรปรากร (ระบบออนไลน). แหลงขอมล: http://elibrary.trf.or.th/project.asp?P

(21 ธนวาคม 2557).

ทวศกด มหาวรรณ อจฉรา จนทรผง และ นลวรรณ ไชยทน. 2556. การพฒนาตอบหญาหวานโดยใชแหลง ความรอนจากกาซหงตมและพลงงานแสงอาทตย. (ระบบออนไลน). แหลงขอมล: http://www.repository.rmutt.ac.th/xmlui/handle/ 123456789/1819?show=full (21 ธนวาคม 2557).

ธงพล พรหมสาขา ณ สกลนคร และ อทศ สงขรตน. 2556. แนวทางการพฒนาการดาเนนงานของวสาหกจ ชมชนในเขตลมทะเลสาบสงขลา, สถาบนสนตศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 136 หนา

นตยา ตงศภธวช. 2550. ความคดเหนของสมาชกเกยวกบการดาเนนงานวสาหกจชมชนในอาเภอเขายอย จงหวดเพชรบร

นศาชล ลรตนากร (2556) ไดทาการศกษาเรองรปแบบการบรโภคสเขยวของผบรโภคในจงหวดเชยงใหม

แนวคดการจดการความร (ระบบออนไลน). แหลงขอมล: (http://kmi.or.th สถาบนสงเสรมการจดการ ความรเพอสงคม, 2548)

บรชย ศรมหาสาคร, (2550) จดการความรสความเปนเลศ. กรงเทพฯ : แสงดาว. 98 หนา

พฒนพไล วฒสาวงค (2550) ความตองการพฒนาการดาเนนงานวสาหกจชมชนของสมาชกชมชน อาเภอ ฆองชย จงหวดกาฬสนธ วทยานพนธปรญญาเกษตรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงเสรมการเกษตร และสหกรณมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 110 หนา

รชตวรรณ กาญจนปญญาคม, 2552. ปจจยททาให KM ประสบความสาเรจในองคกร กรงเทพฯ : 21 เซนจร วไลลกษณา สรอยครและคณะ (2558) ศนยกลางการเรยนรวสาหกจชมชนเชงพลวตตามแนวทางปรชญาเ

เศรษฐกจพอเพยง. วารสารวชาการและวจยสงคมศาสตร ปท 10 ฉบบท 28 มกราคม – เมษายน 2558. หนา 35-46

สบพนธ ชตานนท. 2549. เศรษฐกจเพยงพอ หนทางสการพฒนาทยงยน. (ระบบออนไลน). แหลงขอมล: http://services.dpt.go.th/dpt_kmcenter/index.php?option=com_content&task= view&id= 12&Itemid=1 (24 กนยายน 2557).

สมชาต โสภณรณฤทธ. 2550. การพฒนาพลงงานทยงยนสาหรบประเทศไทย. มลนธบณฑตยสภา วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย. 94 หนา

สมพร ศร. 2556. รปแบบความสาเรจดานการจดการทรพยากรปาไมบานแมตงตง ตาบลแมสาบ อาเภอ สะเมง จงหวดเชยงใหม. รายงานการคนควาอสระ หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

สมาน เจรญกจพลผล. 2544. การออกแบบเครองจกรกล. ภาควชาวศวกรรมเครองกล คณะ วศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม. 73 หนา

สทธชย วงศหนอ และคณะ, 2553. การปรบปรงเตาอบแหงเกกฮวยและหญาหวานของชมชนบานอมลอง ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง. เชยงใหม : สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) เครอขายบรหารการวจยภาคเหนอตอนบน. 167 หนา

สขสวรรค คาวงศ (2554) การสงเสรมวสาหกจชมชน อาเภอภเพยง จงหวดนาน โดยใชระบบ สารสนเทศเพอการจดการ. วารสารการพฒนาชมชนและคณภาพชวต 2(3): 305-311.

สภาพรรณ ไกรฤกษ. 2548. การบรหารจดการกองทนหมนเวยนบานบอแกว ตาบลบอแกว อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาสงเสรมการเกษตร- มหาวทยาลยเชยงใหม. 109 หนา

เสร เพมชาต อญชล จนทาโก วราภรณ ลมเปรมวฒนา และพฤกษ จรสตยาภรณ. 2556. การจดการ ความรเพอสรางสรรคคณคาผาจกราชบร วารสารการพฒนาชมชนและคณภาพชวต 1(3): 183-194.

สถาบนการพฒนาชมชน. 2549. พลงความเขมแขงของชมชน (ระบบออนไลน). แหลงขอมล: www.train.cdd.go.th/ วนทคนขอมล 1 กรกฎาคม 2558).

อเนก จอมมล (2549) ศกษาการปฏบตของเกษตรกรในการใชสารเคมเกษตรสาหรบผลตสตรอเบอร ใน อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาสงเสรมการเกษตร- มหาวทยาลยเชยงใหม. 139 หนา

อภชย พนธเสนและคณะ. 2552. วเคราะหนโยบายของรฐในระดบตางๆรวมทงภาคธรกจเอกชนและภาค

ประวตนกวจย

ชอ- สกล ดร.นพวรรณ บญธรรม

ตาแหนง อาจารยประจา วทยาลยบรหารศาสตร

สถานททางาน มหาวทยาลยแมโจ ต.หนองหาร อ.สนทราย จ.เชยงใหม 50290

โทรศพท 053-873 400 มอถอ 081- 296 5296 โทรสาร 053-873400

อเมล : tenbt2004@gmail.com, noppawan@mju.ac.th

ประวตการศกษา

พ.ศ.ทจบการศกษา

วฒการศกษา หลกสตร/สาขา/ภาควชา สถาบน

2553 Ph.D. in Education ปรด. (ครศาสตรดษฎบณฑต)

ภาควชานโยบายการจดการและความเปนผนา สาขาอดมศกษา คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

2535 ปรญญาโท รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต

สาขารฐประศาสนศาสตร ภาควชา รฐประศาสนศาสตร คณะรฐศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

2521 ปรญญาตร (พณ.บ) พาณชยศาสตร คณะพาณชยศาสตรการบญช

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ผลงานการวจย และแหลงทนวจย

งานวจยทกาลงดาเนนการ 1. วรรณา จงจตรไพศาล และ นพวรรณ บญธรรม, (2557) การทบทวนสถานการณและประเมนผลการ

พฒนาอตสาหกรรมในพนทจงหวดลาพน ภายใตกรอบแนวคดธรรมาภบาลสงแวดลอมและการพฒนาทยงยนใหไปสความเปนเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ. สานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)

2. นพวรรณ บญธรรม และ สชาดา สายท. (2557) การบรหารการพฒนานโยบายดานการศกษา เพอการพฒนาทองถนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวต ในพนทอาเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม ทนวจยวทยาลยบรหารศาสตร มหาวทยาลยแมโจ

งานทดาเนนการเสรจสนแลว 1. นพวรรณ บญธรรม. ชมชวน บญระหงษ และสรพล ดารงกตตกล, (2558). SMART Village ระยะท

2 : หมบาน นารองการพฒนากลมอาชพเพอการพฒนาเชงพนทอาเภอสะเมง ตามแนวพระราชดาร. สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.(วช)

2. สรพล ดารงกตตกล , นพวรรณ บญธรรม. (2556). การพฒนาระบบและกลไกการมสวนรวมของชมชน ในการบรหารจดการแหลงนาเพอการเกษตรและอปโภคบรโภคของชมชนรอบพนทโรงไฟฟาแมเมาะ: การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย

2. สรพล ดารงกตตกล และนพวรรณ บญธรรม. (2556). โครงการถายทอดเทคโนโลยสชมชนฐานราก SMART Village: สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ผานเครอขายบรหารการวจยภาคเหนอตอนบน.

4. อนสรณ อนทรงษ นพวรรณ บญธรรม และสรพล ดารงกตตกล (2555) โครงการศกษาความเปนไปไดในการจดการขยะเชงพาณชยแบบมสวนรวม องคการบรหารสวนตาบลนาบอหลวง อาเภอสนปาตอง จงหวดเขยงใหม ทนขององคการบรหารสวนตาบลนาบอหลวง จงหวดเชยงใหม

5. สรพล ดารงกตตกล และ นพวรรณ บญธรรม. (2555). นวตกรรมการเรยนรดานพลงงานทดแทนแบบผสมผสาน ของเยาวชน และผดอยโอกาสบนพนทสง. เชยงใหม : สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.).

6. นพวรรณ บญธรรม. (2554). การสารวจความคดเหนประชาชนเรองกาหนดหามกอสราง ดดแปลง หรอเปลยนการใชอาคารบางชนดหรอบางประเภทในพนทบางสวนในทองทตาบลหนองหอย. เชยงใหม : เทศบาลตาบลหนองหอย

7. ดวงด แสนรกษ , สรพล ดารงกตตกล และ นพวรรณ บญธรรม. (2554). การพฒนาระบบยงขาวเปลอกท ควบคมความชนขาวดวยปมความรอน. เชยงใหม : สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ผานเครอขายบรหารการวจยภาคเหนอตอนบน.

8. สรพล ดารงกตตกล, นพวรรณ บญธรรม. (2554). นวตกรรมการเรยนรบนฐานปญหาและฐานคดเศรษฐกจพอเพยงโดยชมชนมสวนรวม อ.แมเมาะ. ลาปาง : สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ผานเครอขายบรหารการวจยภาคเหนอตอนบน.

9. สรพล ดารงกตตกล, นพวรรณ บญธรรม. (2553). การเพมประสทธภาพลาไยอบแหงเนอสทองอยางยงยน ต.มะเขอแจ . ลาพน : สานกงานความรวมมอทางวชาการ ประเทศเยอรมนน (GTZ).

10. นพวรรณ บญธรรม. สรพล ดารงกตตกล, (2553). การใชภมปญญาทองถนเพอการอนรกษและใชประโยชนจากแหลงอาหารในลมนาปงเกา. ลาพน : สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ผานเครอขายบรหารการวจยภาคเหนอตอนบน.

11. สรพล ดารงกตตกล, นพวรรณ บญธรรม และสมหมาย สารมารท. (2553). การมสวนรวมของชมชนในการจดการขยะเพอใหเกดประโยชนกบทกภาคสวนของชมชน ต.แมโปง. เชยงใหม : สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ผานเครอขายความรวมมอมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม.

12. นพวรรณ บญธรรม. (2553). การสารวจความคดเหนประชาชนทมตอการขอกเงนเพอจดซอจดจางและขยายงานบรการประชาชนของเทศบาลตาบลมะเขอแจ. ลาพน : เทศบาลตาบลมะเขอแจ.

13. นพวรรณ บญธรรม. (2552).การประเมนผลกระทบสงแวดลอมของกลมผลตลาไยสทอง เทศบาลมะเขอแจ. ลาพน : สานกงานความรวมมอทางวชาการ ประเทศเยอรมน (GTZ).

14. สรพล ดารงกตตกล, และนพวรรณ บญธรรม. (2553). การศกษาการผลตนามนไบโอดเซลจากพชทานตะวนโดยตรง (SVO) โดยการมสวนรวมของชมชนเชงบรณาการในพนท. เชยงใหม : สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.).

15. นพวรรณ บญธรรม, สรพล ดารงกตตกล (2552) บานดนดอย: ศนยเรยนรดานพลงงานและสงแวดลอมของชมชน : ธนาคารออมสน

16. นพวรรณ บญธรรม. (2552). เครอขายเยาวชนพทกษลมนาปง. เชยงใหม : สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.).

17. สรพล ดารงกตตกล , นพวรรณ บญธรรม , สมหมาย สารมาท. (2552). การศกษาการผลตไบโอดเซล (B100) จากพชทานตะวนโดยชมชน มสวนรวม. เชยงใหม : สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.).

18. นพวรรณ บญธรรม. (2551). เครอขายเยาวชนรกษสงแวดลอม. เชยงใหม : สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ผานเครอขายความรวมมอมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม.

19. นพวรรณ บญธรรม. (2551). ภาวะการมงานทาและความพงพอใจของผใชบณฑต. : กองทนวจย มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม. 20. นพวรรณ บญธรรม. (2549). เขมมงสการศกษานานาชาต. : ทนวจยมหาวทยาลยมหดล 21. วลเลยม รอสส, นพวรรณ บญธรรม. (2548). Beautiful Village in Bangkok: A Thai Approach

to Community Development : มหาวทยาลยมหดล 22. พลศกด จระเดชากล, นพวรรณ เทยงตรง บญธรรม. (2537). แนวทางปรบปรงการดาเนนงาน

เกยวกบเรองราวรองทกขของกระทรวงมหาดไทย: กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย dric.nrct.go.th/bookdetail.php?book_id=53455

ผลงานวชาการ

บทความวจย Boontham, Noppawan. “Sustainable Approaches for Drinking Water in Rural Area, Mea

Moh District, Lampang Province” Paper presented at the 2015 UN-Water Annual International Zaragoza Conference, Zaragoza, Spain, 15-17 January 2015.

Boontham, Noppawan. “SMART Village as a Sustainable Approach for Social Development Towards ASEAN Communities”. Paper presented at the Fourth International Conference on Advancement of Development Administration 2015- Social Sciences and Interdisciplinary Studies (The 4th ICADA2015-SSIS), National Institute of Development Administration, Bangkok. Thailand. 28-30 May 2015.

นพวรรณ บญธรรม ชมชวน บญระหงส และสรพล ดารงกตตกล.. สมารท-วลเลจ ตวแบบการพฒนาชมชนอยางยงยน วารสารการพฒนาชมชนและคณภาพชวต เครอขายบรหารการวจย ปท 3 ฉบบท 3 กนยายน - ธนวาคม 2557 : 10

นพวรรณ บญธรรม สรพล ดารงกตตกล ไกรสห พสษฐกล และ.. การพฒนาระบบและกลไกการมสวนรวมของชมชนในการบรหารจดการแหลงนาเพอการเกษตรและอปโภคบรโภคของชมชนรอบพนทโรงไฟฟาแมเมาะ. วารสารการพฒนาชมชนและคณภาพชวต เครอขายบรหารการวจย ปท 3 ฉบบท 1 มกราคม- เมษายน 2557 : 10

นพวรรณ บญธรรม และ สรพล ดารงกตตกล ระบบเหมองฝาย ภมปญญาทองถนเพอการอนรกษและใช

ประโยชนจากแหลงลานาปงเกา จงหวดลาพนการประชมวชาการระดบชาต เครอชายวจยสถาบนอดม ศกษา 16-18 พฤษภาคม 2555 ศนยประชมนานาชาต โรงแรมดอมเพลส จงหวดเชยงใหม

งานบรการวชาการ พ.ศ.2558 ผทรงคณวฒวพากษรางหลกสตรรฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑต มหาวทยาลยพะเยา พ.ศ.2557-8 โครงการฝกอบรมหลกสตรเพมประสทธภาพบคลากรจงหวดเชยงใหมเพอรองรบการเขาส ประชาคมอาเซยน จงหวดพะเยา ประจาปงบประมาณ 2558 พ.ศ.2557-2558 คณะทางานโครงการบมเพาะและพฒนาอาชพเชงบรณาการดานเกษตรกรรม หลกสตร

เทคโนโลยลาไยและผลตภณฑ ภายใตโครงการปฏรปหลกสตรการศกษาแหงชาต พ.ศ.2557 ผทรงคณวฒ โครงการวจยและนวตกรรมเพอถายทอดเทคโนโลยสชมชนฐานราก ราก

เครอขายบรหารการวจยภาคเหนอตอนบน ปงบประมาณ 2557 พ.ศ.2557 คณะทปรกษาดานวชาการเครอขายภาคประชาชนของคณะกรรมการธรรมาภบาล

จงหวดเชยงใหม พ.ศ.2556 วทยากรกระบวนการ โครงการเพอออกแบบและกอสรางระบบบรหารจดการทรพยากร นาและระบบแกไขปญหาอทกภยของประเทศไทย อยางยงยน พ.ศ.2555 วทยากร โครงการจดทาแผนยทธศาสตรการพฒนาคณภาพชวตในการทางานของ บคลากร กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย พ.ศ.2555 วทยากร โครงการจดทาแผนยทธศาสตรอาเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม พ.ศ.2551 วทยากร โครงการจดทาแผนยทธศาสตรอาเภอแมวาง จงหวดเชยงใหม

เอกสารประกอบการสอน พ.ศ. 2557 การบรหารการพฒนา (รายวชา รป.333) มหาวทยาลยแมโจ พ.ศ. 2556 วจยทางรฐศาสตร (รายวขา รศ.422) มหาวทยาลยแมโจ พ.ศ. 2555 นโยบายสาธารณะ มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม พ.ศ. 2554 แนวคด ทฤษฎทางรฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม พ.ศ. 2552 การวางแผนการบรหาร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม พ.ศ. 2551 มนษยกบสงคม มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม พ.ศ. 2541 บญชเบองตน มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ชอ- สกล อาจารย ดร. ชมชวน บญระหงษ (Ph.D.)

ตาแหนง อาจารย

สถานททางาน วทยาลยบรหารศาสตร มหาวทยาลยแมโจ

ตาบลหนองหาร อาเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม 50290

โทรศพท 053-875-431, 053 492509 มอถอ 081-8856272 โทรสาร 053-875-400

Email cboonrahong@gmail.com, chomchuan@mju.ac.th

ประวตการศกษา Ph.D. in Agricultural Systems and Engineering สถาบนเทคโนโลยแหงเอเชย –Asian

Institute of Technology (2554) ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการศกษานอกระบบ มหาวทยาลยเชยงใหม (28 ตลาคม 2537) เทคโนโลยการเกษตรบณฑต สาขาพชไร สถาบนเทคโนโลยการเกษตรแมโจ (2525) ปวช. ปวส.เกษตรกรรรมวทยาลยเทคโนโลยและอาชวศกษา วทยาเขตเกษตรลาปาง (2523) ประกาศนยบตร หลกสตรผนาชนบท ท Asian Rural Institute, Tochigi, Japan (2531)

ประสบการณการทางาน

2525 อาจารย 1 วทยาลยเกษตรนครพนม จ. นครพนม 2526-2531 เจาหนาสนาม โครงการพฒนาชนบทสมบรณแบบ ทเชยงใหมและลาพน 2532- 2535 ผจดการโครงการรวมพฒนาชนบทภาคเหนอ มพนท 5 จงหวดภาคเหนอตอนบน

(ปจจบนคอ มลนธพฒนาศกยภาพชมชน – NORTHNET Foundation) ทาหนาทประสานแหลงทนและไดรบการสนบสนนงบประมาณจาก Christian AID (องกฤษ), Bread for the World (เยอรมนน), MISSEREOR (เยอรมนน),APHD (ฮองกง), CANADA Fund (แคนาดา), Community Aid Abroad (ออสเตรเลย)

2536-47 ผประสานงานโครงการพฒนาเครอขายผผลตผบรโภคเกษตรกรรมทางเลอก (PRO-CON- NET / สนบสนนโดย Novib The Netherlands ) โดยการรเรมและพฒนาระบบเกษตรยงยน, ระบบตลาดเกษตรอนทรยทเปนธรรมทงรปแบบศนยรวบรวมและตลาดนดในโรงเรยน, องคกรมาตรฐานเกษตรอนทรยภาคเหนอ, องคกรผบรโภคเกษตรอนทรย และการรณรงคลดการใชและนาเขาสารเคมทางการเกษตร

2542-49 เปนประธานคณะกรรมการบรหารโครงการรณรงคลดละเลกสารเคมสงเคราะหทางการเกษตรภาคเหนอ (สนบสนนโดย Heinrich Boll Foundation เยอรมน)

2549 - 2550 เปนผเชยวชาญการตดตามและประเมนผลดานเกษตรยงยนและคณภาพชวตของ Sanyu Consultants Inc., JICA Study Team, เขตพนทปฏรปทดน จงหวดพษณโลก แพร นาน และพะเยา

2547-2550 เปนผประสานงานโครงการชมชนเกษตรกรรมยงยนลมนาฝางเชยงใหม (SAC Fang สนบสนนโดย Oxfam Great Britain)

2548-50 ประธานกรรมการบรหารโครงการรณรงคพษภยสารเคมทางการเกษตรภาคเหนอ (สนบสนนโดย สสส.)

2549-50 ผประสานงานโครงการ Improving the input supplier’s service, under The promotion of Northern Agro-Industry Clusters (PNAC), สนบสนนโดย GTZ

2550- 2552 เปนผประสานงานโครงการพฒนาปศสตวอนทรย(LSAC) ไดรบการสนบสนนจาก Oxfam Great Britain

2552-54 เปนผประสานงานโครงการพฒนาศกยภาพชมชนตนแบบเกษตรอนทรยจงหวดเชยงใหม (CMSAC)ไดรบการสนบสนนจาก Oxfam Great Britain

2554-2554 ผประสานงานโครงการสรางเสรมความเขมแขงเครอขายผเสยหายจากการเลยงสกรใน ระบบพนธะสญญาเชยงใหมลาพน สนบสนนโดย สสส.

2555 - 2557 ผพฒนาโครงการ The Development of the Legal Mechanism for Protecting the Farmer Right from the Contract Farming สนบสนนโดย EU

2543-2554 ผอานวยการสถาบนชมชนเกษตรกรรมยงยน ภายใตมลนธพฒนาศกยภาพชมชน ผลงานทางวชาการ 1. ชมชวน บญระหงษ. (2556). สทธในการเขาถงอาหารอนทรย ภารกจเรงดวนของสถาบนการศกษา.

วารสารแมโจปรทรรศน 14(2): 28-35 2. ชมชวน บญระหงษ. (2555). ระบบเกษตรกบการเสรมสรางอานาจของเกษตรกร. วารสารแมโจ

ปรทรรศน 13 (4):30-37 3. Boonrahong, C. (2011). Enhancing Biodiversity for Ecofriendly Management of Tangerine

Pests in Northern Thailand. Asian Institue of technology (AIT) Dissertation. 4. Boonrahong, C., and Ranamukhaarachchi, S. L. (2010). Management of Selected Insect

Pests with Pest-attractive Plants in Organic Tangerine Farming Systems in Northern Thailand, Recent Research in Science and Technology 2(5), 32-44

5. ชมชวน บญระหงษ และคณะ. (2550) เกษตรอนทรยในระบบเกษตรกรรมยงยนและระบบตลาดทเปนธรรม. สถาบนชมชนเกษตรกรรมยงยน. 126 หนา

6. ชมชวน บญระหงษ และคณะ. (2553). การปรบตวของเกษตรกรรายยอยจากการปรบเปลยนสภาพอากาศ. สนบสนนโดย Oxfam GB. หวหนาโครงการวจย. 96 หนา

7. ชมชวน บญระหงษ. (2550). เกษตรอนทรยในระบบเกษตรกรรมยงยนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. หนงสอ, 125 หนา.

8. ชมชวน บญระหงษ และ แสงทพย เขมราช (2545). รปแบบองคกรผบรโภคทเหมาะสมสาหรบสนคาเกษตรยงยน. การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม. สนบสนนโดย สานกงานกองทนสนบสนนการวจย. 54 หนา

9. ชมชวน บญระหงษ และ วทยา จนทรวงศร. (2543). รปแบบตลาดทางเลอกทเหมาะสมสาหรบสนคาเกษตรยงยน, การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม. การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม. สนบสนนโดย สานกงานกองทนสนบสนนการวจย. 98 หนา

10. ชมชวน บญระหงษ. (2537). เครอขายตลาดทางเลอกในภาคเหนอตอนบนของไทย. วทยานพนธ.

ตาแหนงทางสงคมในปจจบน 1. เลขานการมลนธพฒนาศกยภาพชมชน ( 2538-ปจจบน) 2. กรรมการบรหารจงหวดเชยงใหมแบบบรณาการ(ก.บ.จ.) (2552-ปจจบน) วทยากร และศกษาดงานตางประเทศ: ดานเกษตรอนทรย ตลาดเกษตรอนทรยทเปนธรรม และการคมครองสทธผบรโภค 1. ปพ.ศ. 2536 (3 สปดาห) ไปรวมประชมและศกษาดงานดานเกษตรอนทรย ตลาดเกษตรอนทรย และ

มาตรฐานเกษตรอนทรย ท Nova Scotia และ New Brunswick, CANADA 2. ชวง 13-16 กมภาพนธ 2539 เปนวทยากร เรองเกษตรอนทรย และการคาทเปนธรรม พรอมทงรวม

ประชม เรอง Southeast Asian NGOs Conference on Food Security and Fair Trade ทU.P. Diliman, Quezon, PHILIPPENES

3. 15-30 มนาคม 2539 ไปรวมแลกเปลยนดานเกษตรอนทรยและการคาทเปนธรรม Finkhof buidungswerk, พ.ศ. 2541 Asian Rural Institute (ARI) เชญไปเปนวทยากรเรอง เกษตร อนทรย และการคาทเปนธรรม ท วทยาเขตของ ARI ท PHILIPPENES

4. ป พ.ศ. 2544 ทาง Asian Rural Institute, Tochigi-Ken, Japan เชญเปนวทยากร เรอง เกษตรอนทรยและตลาดทเปนธรรม (นาน 1 สปดาห) พรอมทงรวมศกษาดงานดานเกษตรอนทรยท JAPAN

5. ป พ.ศ. 2542 รวมจดทายทธศาสตร “ความมนคงทางอาหาร” เพอนาเสนอ FAO จดท MALAYSIA 6. ป พ.ศ. 2543 ไปศกษาดงาน เรอง Micro Credit ขององคกรพฒนาเอกชนชอ PROSIKA และ การ

รวบรวมและพฒนาพนธพชพนบาน ขององคกร UBINIG ประเทศ BANGLADESH 7. ป พ.ศ. 2544 เปนวทยากร เกษตรอนทรย และการคาทเปนธรรม PUNE, MAHARASHTRA, INDIA 8. ปพ.ศ. 2547 ทาง Asian Rural Institute เชญไปเปนวทยากร เรอง เกษตรอนทรย และการคาทเปน

ธรรม ท วทยาเขตของ ARI ท PHILIPPENES 9. ธนวาคม 2551 ศกษาดงานการคมครองผบรโภคดานโทรคมนาคม อาหาร และบรการท AUSTRALIA

พฤษภาคม 2554 ศกษาดงานดานความสขมวลรวมประชาชาต (Gross National Happiness-GNH) และเกษตรและตลาดเกษตรอนทรยทประเทศภฏาน (1-11 พ.ค.)

10. 28-31 ตลาคม 2555 ไปเปนวทยากรให FAO and IFAD at the Second Sub-regional Farmers Forum South East Asia and China, 29-30 Oct 2012, PROVISIONAL PROGRAMME, Nanning City, Guangxi Zhuang Autonomous Region, Peoples Republic of CHINA

11. 20-25 พฤศจกายน 2555 ไปศกษาดงานดานเกษตรอนทรย ตลาดเกษตรอนทรยและสถาบนฝกอบรม ดานพฒนาผนาชนบทท BIOFACH in Tokyo, Kensei University,Tokyo, Asain Rural Institute in Tochiki, Shimosato Farm in Saitama, JAPAN

12. 20-22 พฤศจกายน 2556 ศกษาดงานดานเกษตรและตลาดเกษตรอนทรย รวมทงรวมวางแผนการพฒนาเกษตรอนทรยของประเทศเอเชยในนาม Toward Oranic Asia ท Metta Development Foundation, Bulae Inn, Bago, Myanmar

ชอ- สกล ดร.สรพล ดารงกตตกล

ตาแหนง อาจารยประจาคณะวศวกรรมศาสตร

สถานททางาน มหาวทยาลยพะเยา

ถ.พหลโยธน ต.แมกา อ.เมอง จ.พะเยา 56000

โทรศพท 053-819 999 มอถอ 081-815 9399 โทรสาร 053-819 998

อเมล : spd1111@gmail.com

ประวตการศกษา

พ.ศ.ท จบการศกษา

วฒการศกษา สาขา สถาบน

2519 ปรญญาตร วศวกรรมศาสตร

ไฟฟา จฬาลงกรณมหาวทยาลย

2526 ปรญญาโท – เอก Diploma, Dr.Ing

วศวกรรมไฟฟากาลง และไฟฟาแรงสง

Norwegian University of Science and Technology, Trondheim

ประสบการณดานวจย 1. สรพล ดารงกตตกล , นพวรรณ บญธรรม. (2555). นวตกรรมการเรยนรดานพลงงานทดแทนแบบ

ผสมผสาน ของเยาวชน และผดอยโอกาสบนพนทสง. เชยงใหม : สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.). 3

2. ดวงด แสนรกษ, สรพล ดารงกตตกล, นพวรรณ บญธรรม. (2554). การพฒนาระบบยงขาวเปลอก ทควบคมความชนขาวดวยปมความรอน. เชยงใหม : สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ผานเครอขายบรหารการวจยภาคเหนอตอนบน.

3. สรพล ดารงกตตกล, นพวรรณ บญธรรม. (2554). นวตกรรมการเรยนรบนฐานปญหาและฐานคดเศรษฐกจพอเพยงโดยชมชนมสวนรวม อ.แมเมาะ. ลาปาง : สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ผานเครอขายบรหารการวจยภาคเหนอตอนบน.

4. สรพล ดารงกตตกล, นพวรรณ บญธรรม. (2553). การเพมประสทธภาพลาไยอบแหงเนอสทองอยางยงยน ต.มะเขอแจ . ลาพน : สานกงานความรวมมอทางวชาการ ประเทศเยอรมน (GTZ).

5. สรพล ดารงกตตกล, นพวรรณ บญธรรม. (2553). การใชภมปญญาทองถนเพอการอนรกษและใชประโยชนจากแหลงอาหารในลมนาปงเกา. ลาพน : สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ผานเครอขายบรหารการวจยภาคเหนอตอนบน.

6. สรพล ดารงกตตกล , นพวรรณ บญธรรม. (2553). การมสวนรวมของชมชนในการจดการขยะเพอใหเกดประโยชนกบทกภาคสวนของชมชน ต.แมโปง. เชยงใหม : สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ผานเครอขายความรวมมอมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม.

7. สรพล ดารงกตตกล , นพวรรณ บญธรรม. (2553). การศกษาการผลตนามนไบโอดเซลจากพช

ทานตะวนโดยตรง (SVO) โดยการมสวนรวมของชมชนเชงบรณาการในพนท. เชยงใหม : สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.).

8. ศกษาปรบปรงเตาอบแหงเกกฮวยและหญาหวานของชาวบานทบานอมลองตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม (2553) 9. นพวรรณ บญธรรม, สรพล ดารงกตตกล (2552) บานดนดอย: ศนยเรยนรดานพลงงานและ

สงแวดลอมของชมชน : ธนาคารออมสน 11. สรพล ดารงกตตกล, นพวรรณ บญธรรม, สมหมาย สารมาท. (2552). การศกษาการผลต ไบโอดเซล

(B100) จากพชทานตะวนโดยชมชน มสวนรวม. เชยงใหม : สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.).

12. การวดสถานะอณหภมและความชนของการอบลาไยแหงทงเปลอกดวยระบบนารอน (2550) 13. การออกแบบและสรางตนแบบเครองอบแหงชนดปมความรอน ฯ (2551)

ประสบการณทางาน 2543 – 2552 คณบด คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม 2519 – ปจจบน ทปรกษาธรกจดานการอนรกษพลงงาน,งานออกแบบระบบวศวกรรมไฟฟา วจยพลงงาน

ไฟฟา 2541 – 2543 ตวแทนสถาบนวจยพลงงาน EPRI จากประเทศสหรฐ 2540 – 2541 ผอานวยการฝายพฒนาธรกจบรษท อเอมซ (มหาชน) จากด 2537 – 2539 ผจดการทวไป บรษททปรกษางานวศวกรรมจากประเทศสวเดน (ป 2537 – 2539) 2519 - 2537 รองคณบด ฝายกจการนกศกษา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

ผลงานวชาการวชาชพ 2535-ปจจบน วศวกรรมไฟฟาแรงสง ISBN 974-565-540-6 บทความวชาการ ดานวศวกรรมไฟฟา

แรงสง Insulation Coordination Electromagnetic Transient Analysis, Lightning Performance,High Voltage Power System Feeding Network Representation, etc. วศวกรรมไฟฟามาตรฐานความปลอดภยไฟฟา เอกสารบรรยาย การปองกนไฟฟาดด การประหยดพลงงานไฟฟาการตรวจสอบเพอความปลอดภยและการอนรกษพลงงาน

พ.ศ.2548 วฒวศวกร วฟก 499 ความเชยวชาญพเศษ: วศวกรรมไฟฟากาลง ไฟฟาแรงสง งานทปรกษาในการออกแบบ และวเคราะหระบบไฟฟา

สาขาวชาการทมความชานาญพเศษ 1. เทคโนโลยพลงงาน การอนรกษและประหยดพลงงาน การตรวจสอบพลงงาน 2. มาตรฐานวชาชพ มาตรฐานวศวกรรมไฟฟา ในการออกแบบ ตดตงระบบไฟฟา 3. การตรวจสอบมาตรฐาน ความปลอดภย ระบบไฟฟา 4. การวางแผน นโยบายและวางยทธศาสตร 5. การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก. กระบวนการทางาน

ภาคผนวก ข. กาหนดการจดกจกรรมและรายชอผรวมกจกรรม

รายชอผรวมกจกรรมศกษาดงาน ณ มหาวทยาลยแมโจ ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

วนท 31 ตลาคม – 1 พฤศจกายน 2557 ระหวางเวลา 09.00 – 18.00 น. ณ ศนยการศกษาและฝกอบรมนานาชาต มหาวทยาลยแมโจ

วนทหนง : วนศกรท 31 ตลาคม 2557 เสวนาวชาการ ณ ศนยการศกษาและฝกอบรมนานาชาต มหาวทยาลยแมโจ

08.00 – 09.00 น. ลงทะเบยน 09.00 – 09.30 น. พธเปดการเสวนาวชาการ

ประธานในพธเปดการเสวนาวชาการ โดย ผชวยศาสตราจารย ดร.จาเนยร ยศราช อธการบด กลาวรายงาน โดย รองศาสตราจารยประวตร พทธานนท

09.30 – 12.00 น. เสวนาวชาการ “เกษตรอนทรย สานกใหมในระบบนเวศวทยา” ผรวมเสวนา 1. ผชวยศาสตราจารยพาวน มะโนชย รองอธการบดฝายยทธศาสตร 2. คณรสนา โตสตระกล อดตสมาชกวฒสภา 3. คณโชคด ปรโลกานนท ปราชญเกษตรของแผนดน 4. คณอทย นพคณวงศ ผอานวยการสานกวจยและพฒนาการเกษตร 5. คณพฒน อภยมล ปราชญเกษตรอนทรยลมนาทา ดาเนนการเสวนา โดย อ.ดร.ชมชวน บญระหงษ วทยาลยบรหารศาสตร

12.00 – 13.00 น. อาหารกลางวน 13.30 – 16.00 น. เสวนาวชาการ “โซนนงการเกษตรและฟารมอจฉรยะ

(SMART Farm)” ผนาการเสวนา รองศาสตราจารยประวตร พทธานนท ผรวมเสวนา 1. ดร. พสทธ ไพบลยรตน ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอร 2. เกษตรจงหวด สานกงานเกษตรจงหวดเชยงใหม 3. ดร. กาญจนา ชนพชย สานกงานพฒนาทดนเขต 6 4. ดร.วนย วรยะอลงกรณ มหาวทยาลยแมโจ

16.00 – 17.30 น. สนทนากลม : เปาหมายการพฒนาอาชพและเศรษฐกจชมชน นาการสนทนาโดย ศ.นพ.อมร & พญ.อนงค นนทสต

18.00 - 19.30 น. อาหารเยน 20.00 น. เขาทพก ผเขารวมประชมเขาพกทศนยการศกษาและฝกอบรมนานาชาต มหาวทยาลยแมโจ หองละ 2 ทาน โทรศพท 053-354139-41 โทรสาร 053-354142

วนทสอง : วนเสารท 1 พฤศจกายน 2557 ศกษาดงาน สถาบนบรการตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานผลตภณฑ มหาวทยาลยแมโจ (IQS)

07.00 น. อาหารเชา 08.00 น. เดนทางไปยงสถาบน IQS 08.30- 10.30 น. ฟงบรรยายและชมกจการของสถาบน ชมโรงงานแปรรป GMP

โดย ผอานวยการสถาบน IQS และทมงาน 10.30 – 12.00 น. ฟงบรรยาย & ชมแปลงสาธต GAP โรงเรยนเกษตรอนทรย บานปง 12.00 – 13.00 น. อาหารกลางวน 13.00 – 15.00 น. สรปผลการศกษาดงาน & แผนดาเนนงานของกลม

หนวยงานทเกยวของ 1. สถาบนบรการตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานผลตภณฑ มหาวทยาลยแมโจ (IQS)

โทรศพท. 053-873842 โทรสาร 053-873843 ผประสานงาน : คณนงคราญ 087-177 1128

2. ศนยการศกษาและฝกอบรมนานาชาต มหาวทยาลยแมโจ โทรศพท 053-354139-4 โทรสาร 053-354142

3. โรงเรยนเกษตรอนทรย บานปง ศนยเรยนร มหาวทยาลยแมโจ โทรศพท 087 991 5505

ประธาน/ผนากลม เปนผคดเลอกสมาชกทมศกยภาพและมความสนใจทจะรวมงานถายทอดแนวคดการพฒนาหมบาน หมบานละ 3-5 คน โดยแจงชอ ทอย และเบอรโทรศพท

ผเขารวมสมมนา ครบ 2 วน สามารถเบกคาใชจายสนบสนนการเดนทาง @ 250 x 2 = 500 บาท

กาหนดการประชมคณะทางาน และกจกรรมถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท วนท 29 พฤศจกายน 2557 ระหวางเวลา 09.00 – 18.00 น.

ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหม

08.30 – 09.00 น. ลงทะเบยน

09.00 – 11.00 น. ประชมคณะทางาน ครงท 1

11.00 – 12.00 น. บรรยาย สาธต แนวปฏบตทางการเกษตรทด (GAP: Good Agriculture Practice) โดย ดร.ชมชวน บญระหงษ

12.00 น พก

13.00 น. ตรวจเยยมพนทบานแมยางหา บานแมขะป ตาบลบอแกว

16.00 น. ตรวจเยยมพนทบานอมลอง ตาบลแมสาบ แนะนาการพฒนาแปลงปลก และการพฒนาวธการปลก

18.00 น เดนทางกลบ

กาหนดการประชมคณะทางาน และกจกรรมถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท วนท 13 ธนวาคม 2557 ระหวางเวลา 09.00 – 18.00 น.

ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหม

08.30 – 09.00 น. ลงทะเบยน

09.00 – 11.00 น. ประชมคณะทางาน ครงท 2

11.00 – 12.00 น. บรรยาย สาธต แนวปฏบตทางการผลตทด (GMP: Good Manufactory Practice) โดย ดร.สรพล ดารงกตตกล (ผเขารวมกจกรรม 22 คน)

12.00 น พก

13.00 น. ตรวจเยยมพนทบานแมตงตง บานงาแมง ตาบลแมสาบ

16.00 น. ตรวจเยยมพนทบานดงชางแกว ตาบลสะเมงใต แนะนาการพฒนาโรงเรอน สถานทผลต และการใชงานอปกรณอบแหง

18.00 น เดนทางกลบ

กาหนดการประชมคณะทางาน และการถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท วนท 20 ธนวาคม 2557 ระหวางเวลา 09.00 – 17.00 น.

ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหม

08.30 – 09.00 น. ลงทะเบยน

09.00 – 11.00 น. ประชมคณะทางาน คณะทางาน ครงท 3

11.00 – 12.00 น. บรรยาย สาธต กระบวนการเทคโนโลยสะอาด (Clean Technology) โดย ดร.สรพล ดารงกตตกล (ผเขารวมกจกรรม 22 คน)

12.00 น พก

13.00 น. ดร.สมชาย นาเสนอตวอยางบรรจภณฑเพอออกแบบตราสนคา และพฒนาบรรจภณฑของกลม (ครงท 1)

14.00 น. ทมงานตรวจเยยมพนทบานอมลอง ตาบลแมสาบ

15.30 น. ทมงานตรวจเยยมพนทบานหาดสมปอย ตาบลแมสาบ แนะนาการพฒนาโรงเรอน สถานทผลต และการใชงานอปกรณอบแหง เกบตวอยางผลตภณฑ และขอมลการผลต

17.00 น เดนทางกลบ

กาหนดการประชมคณะทางาน และการถายทอดเทคโนโลย ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท วนท 9, 10-12 มกราคม 2558 ระหวางเวลา 09.00 - 17.00 น. ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหม

วนท 9 มกราคม 2558 08.30 – 09.00 น. ลงทะเบยน 09.00 – 12.00 น. ประชมคณะทางาน คณะทางาน ครงท 4 12.00 น พก 13.00 – 16.00 น. บรรยายสาธต การตลาด และการพฒนาบรรจภณฑ ครงท 2 โดย ดร.สมชาย วงศสรยศกด (ผเขารวมกจกรรม 32 คน) สอบถามความคดเหน ขอมลประกอบเรองราวผลตภณฑ ( Story) 17.00 น เดนทางกลบ

วนท 10 มกราคม 2558 09.00 – 12.00 น. พบชมชน รวมจดกจกรรมชมชนสมพนธ (งานวนเดก) 12.00 น จดเลยงงานวนเดก 13.00 – 16.00 น. ตรวจเยยมพนทบานแมขะป บานแมยางหา ตาบลบอแกว 17.00 น เดนทางกลบ วนท 11 มกราคม 2558 09.00 – 12.00 น. พบชมชน รวมจดกจกรรมชมชนสมพนธ (งานวนเดก) 12.00 น จดเลยงงานวนเดก 13.00 – 16.00 น. ตรวจเยยมพนทบานแมตงตง บานงาแมง ตาบลแมสาบ 17.00 น เดนทางกลบ วนท 12 มกราคม 2558 09.00 – 12.00 น. พบชมชน รวมจดกจกรรมชมชนสมพนธ (งานวนเดก) 12.00 น จดเลยงงานวนเดก 13.00 – 16.00 น. ตรวจเยยมพนทบานอมลอง ตาบลแมสาบ 17.00 น เดนทางกลบ

กาหนดการประชมคณะทางาน และการถายทอดเทคโนโลย ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

วนท 24 มกราคม 2558 ระหวางเวลา 08.30 – 17.00 น. ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหม

08.30 – 09.00 น. ลงทะเบยน

09.00 – 11.00 น. ประชมคณะทางาน คณะทางาน ครงท 5 - ประธานกลมหญาหวาน นาเสนอผลการพฒนาหญาหวานอนทรย - พจารณาคณภาพการจดทาสอ คมอ ชดความร - พจารณา แนวคด Green Shop สงเสรมการตลาด โดย นพ ดร.อมร นนทสต - พจารณาการพฒนาบรรจภณฑ ครงท 3 โดย ดร.สมชาย วงศสรยศกด

11.00 – 12.00 น. สอบถามความคดเหน และขอมลประกอบเรองราวทองถน (Story) สการออกแบบและผลตภณฑ

12.00 น พก

13.00 – 16.00 น. ทมงานตรวจเยยมพนทบานอมลอง ตาบลแมสาบ แนะนาการพฒนาโรงเรอน สถานทผลต และการใชงานอปกรณอบแหง

เกบตวอยางผลตภณฑ และขอมลการผลต

17.00 น เดนทางกลบ

กาหนดการประชมคณะทางาน และการถายทอดเทคโนโลย ครงท 1 ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท วนท 6 – 7 – 8 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 09.00 – 17.00 น.

ณ หองประชมสะเมงรสอรท อ.สะเมง จ.เชยงใหม

วนท 6 กมภาพนธ 2558

08.30 – 09.00 น. ลงทะเบยน 09.00 – 10.00 น. ประชมคณะทางาน ครงท 6 10.30 – 11.00 ประธานมลนธสานฝนฯ นาเสนอผลการพฒนาขาวกลองอนทรย พจารณาคณภาพการจดทาสอ คมอ ชดความร & ประเมนผลกจกรรม 11.00 – 12.00 น. บรรยาย หลกการเกบรกษาพนธขาว โดย ดร.สรพล ดารงกตตกล 12.30 น พก 14.00 น. เยยมพนท นาชมอปกรณควบคมความชนขาวดวยระบบปมความรอน สาธตการทดสอบความชนพนธขาว ณ บานอมลอง 17.00 น เดนทางกลบ

วนท 7 กมภาพนธ 2558 09.00 – 10.30 น. นานกศกษาทากจกรรมกลม (เตรยมบอรดนทรรศการ) 10.30 – 11.00 ประธานกลมสตรอเบอรร นาเสนอผลการพฒนาผลตภณฑอนทรย พจารณาคณภาพการจดทาสอ คมอ ชดความร & ประเมนผลกจกรรม 11.00 – 12.00 น. บรรยาย สาธต การตรวจรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย ดวยระบบ PGS โดย ดร.ชมชวน บญระหงษ 12.00 น พก 13.00 น. เยยมพนท ฝกการตรวจแปลงสตรอเบอรอนทรย ดวยระบบ PGS & ประเมนผลกจกรรม ณ บานแมยางหา 17.00 น เดนทางกลบ

วนท 8 กมภาพนธ 2558 09.30 – 11.00 น. นกศกษาทากจกรรมกลม (เตรยมบอรดนทรรศการ) 10.00 – 11.00 น. ประธานกลมสมนไพร นาเสนอผลการพฒนาผลตภณฑสมนไพรอบแหง พจารณาคณภาพการจดทาสอ คมอ ชดความร 11.00 – 12.00 น. บรรยายพเศษ การทางานของอปกรณอบแหงดวยระบบปมความรอน โดย ดร.สรพล ดารงกตตกล 12.00 น พก 13.00 น. เยยมพนท ตรวจสถานทผลตและผลผลตสมนไพรอบแหง ดวยระบบ PGS 16.00 น. ประเมนผลการจดกจกรรม(ภาพรวม) ณ บานอมลอง

17.00 น เดนทางกลบ กาหนดการถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท หวขอ “การพฒนาผลตภณฑสมนไพรอบแหง บานแมตงตง” วนท 17 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น.

ณ ศาลาเอนกประสงค บานแมตงตง ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม

08.30 – 09.00 น. ลงทะเบยน

09.00 – 12.00 น. การบรรยายและสาธต วธการอบแหงสมนไพร 3 ชนด โดย นายอดม อทธาปา และนายบญศร วงษาแกว

12.00 น พก

13.00 – 15.00 น. นาชมหองผลต และขนตอนการผลต

16.00 น. ทดสอบคณภาพผลตภณฑ และประเมนผลกจกรรม

17.00 น. เดนทางกลบ

กาหนดการถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท หวขอ “ผลตหญาหวานอนทรย : การพฒนาแปลงปลกและการแปรรปผลตภณฑ”

วนท 22 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น. ณ ศาลาเอนกประสงค บานอมลอง ตาบลสะเมงใต อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม

08.30 – 09.00 น. ลงทะเบยน

09.00 – 11.00 น. การบรรยายและสาธต วธการปลกและพฒนาแปลงปลกหญาหวานอนทรย โดย นางละออง ศรวรรณะ และคณะ

11.00 – 12.00 น. นาชมพนทแปลงปลกหญาหวานของกลม และประเมนผลการพฒนา

12.00 น พก

13.00 - 15.00 น. การบรรยายและสาธต วธการอบแหงหญาหวานอนทรย โดย นายอนแกว ไชยานะ และคณะ

15.00 - 16.00 น. นาชมสถานทผลตของกลม (ทงเกา และใหม) ทดสอบคณภาพผลตภณฑ และประเมนผลการพฒนา 17.00 น เดนทางกลบ

กาหนดการถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท หวขอ “การเกบรกษาพนธขาว การผลตขาวกลองอนทรย และการแปรรปผลตภณฑจากขาว

วนท 27 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น. ณ หองประชมโรงเรยนสะเมงพทยาคม ตาบลสะเมงใต อ.สะเมง จ.เชยงใหม

08.30 – 09.00 น. ลงทะเบยน

09.00 – 10.00 น. การนาเสนอผลงาน วธการเกบรกษาพนธขาว โดย นางอรทย ชมมงคล และคณะ (นกเรยนเขารวม จานวน 75 คน)

10.00 - 12.00 น. การนาเสนอผลงาน การแปรรปผลตภณฑจากขาว โดย นางอรทย ชมมงคล และคณะ (นกเรยนเขารวม จานวน 75 คน)

12.00 น พก

13.00 - 15.00 น. การนาเสนอผลงาน วธการผลตขาวกลองอนทรย โดย นางบญนา ยามาโมโต และคณะ (เกษตรกร/ผปกครอง เขารวม จานวน 40 คน

15.00 - 16.00 น. นกเรยนนาเสนอโครงงานผลตภณฑจากขาว

17.00 น เดนทางกลบ

กาหนดการถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท หวขอ “การพฒนาแปลงปลกและผลตภณฑสตรอเบอรรอนทรย”

วนท 28 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น. ณ ศนยสาธตการปลกสตรอเบอรอนทรย บานแมยางหา ตาบลบอแกว

08.30 – 09.00 น. ลงทะเบยน

09.00 – 12.00 น. การบรรยายและสาธต วธการพฒนาแปลง วธการปลกสตรอเบอรรอนทรย

โดย นายโยช วะราห และคณะ

12.00 น พก

13.00 น. นาชมพนทแปลงปลกสตรอเบอรรของกลม ประเมนผลการพฒนา

16.00 น เดนทางกลบ

รายชอผรวมกจกรรมศกษาดงาน ณ มหาวทยาลยแมโจ ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

วนท 31 ตลาคม – 1 พฤศจกายน 2557 ระหวางเวลา 09.00 – 18.00 น. ณ ศนยการศกษาและฝกอบรมนานาชาต มหาวทยาลยแมโจ

หนา 1

ลาดบ ชอ-สกล ชอกลม พนท หมายเหต

1. นายบญทอง จนทะก กลมหญาหวาน บานหาดสมปอย 2. นางละออง ศรวรรณะ กลมหญาหวาน บานอมลอง 3. นายเฉลยว ศรวรรณะ ครเกษคร โรงเรยนบานอมลอง 4. นายสมสทธ อตตะมะตง กลมสตรอเบอรร บานอมลอง 5. นายสวทย พรหมทา กลมสมนไพร บานอมลอง 6. นายอนแกว ไชยานะ กลมแปรรป หญาหวาน บานอมลอง 7. นางนงลกษณ อตตะมะตง กลมสตรอเบอรร หญาหวาน บานอมลอง 8. นายโยช วะราห กลมสตรอเบอรร บานแมยางหา 9. นางสาวพมพา สขพนาพร กลมสตรอเบอรร บานแมขะป 10. นางสาวผองศร วอซม กลมสตรอเบอรร บานแมขะป 11. นายเกยรตพนธ แสงคากล กลมแปรรปนาหมอน บานแมตงตง 12. นายบญศร วงษาแกว กลมสมนไพร บานแมตงตง 13. นายอดม อทธาปา กลมสมนไพร บานแมตงตง (ผใหญบาน) 14. นายประครอง ทพยรกษ กลมสมนไพร บานดงชางแกว 15. นายประสทธ อนตา กลมเกษตรกรขาว บานทรายมล 16. นายสรนทร ซอหนองบว กลมสมนไพร บานดงชางแกว 17. นางอรทย ชมมงคล กลมชาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ) 18. นายอภวฒน วงศเครอจนทร กลมชาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ) 19. นายพาตลลา โอโดเชา กลมชาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ) 20. นายพตรพบล เกยรตพบลยชย กลมชาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ) 21. นางสาวจารรตน บตรด กลมชาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ) 22. นางบญนา ยามาโมโต กลมชาวอนทรย บานงาแมง 23. นายมาสะยก ยามาโมโต กลมชาวอนทรย บานงาแมง 24. นางสาวทกษพร ตาศรเรอน กลมชาวอนทรย บานงาแมง 25. นางสาวรงฟา สรภทรตระกล กลมชาวอนทรย บานงาแมง 26. น.ส.ชฎาพร ยงรกเพญจนทร กลมชาวอนทรย บานงาแมง 27. นายยทธการ บญปวน กลมชาวอนทรย บานงาแมง

รายชอผรวมกจกรรมศกษาดงาน ณ มหาวทยาลยแมโจ วนท 31 ตลาคม – 1 พฤศจกายน 2557 ระหวางเวลา 09.00 – 18.00 น. ณ ศนยการศกษาและฝกอบรมนานาชาต มหาวทยาลยแมโจ

หนา 2

ลาดบ ชอ-สกล ชอกลม พนท หมายเหต

28. นายเจนวรรณ จฬาลกษณนาถ กลมชาวอนทรย บานงาแมง 29. นายกนตภณ เถาวลยเถลง กลมชาวอนทรย บานงาแมง 30. นายมงคล ปญญารตน กลมชาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ) 31. นายทกษณ ศรวรรณะ กลมหญาหวาน บานอมลอง (ผใหญบาน) 32. นางศรเพญ ศรวรรณะ กลมหญาหวาน บานอมลอง 33. นายเทวญ พรประเสรฐศกด กลมขาว บานแมโต

รายชอผรวมประชม และรวมกจกรรมถายทอดเทคโนโลย ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

วนท 29 พฤศจกายน 2557 ระหวางเวลา 09.00 – 18.00 น. ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหมนกเรยนโรงเรยนสะเมงพทยาคม

หนา 1

ลาดบ ชอ-สกล ชอกลม พนท หมายเหต

1. นางนงลกษณ อตตะมะตง กลมหญาหวาน บานอมลอง 2. นางบวไหล จนทะด กลมหญาหวาน บานอมลอง 3. นางบญนา ยามาโมโต กลมชาวอนทรย บานงาแมง 4. นางละออง ศรวรรณะ กลมหญาหวาน บานอมลอง 5. นางสาวผองศร วอซม กลมสตรอเบอรร บานแมขะป 6. นางสาวพมพา สขพนาพร กลมสตรอเบอรร บานแมขะป 7. นายเกยรตพนธ แสงคากล กลมแปรรปนาหมอน บานแมตงตง 8. นายเฉลยว ศรวรรณะ ครเกษตร โรงเรยนบานอมลอง 9. นายทกษณ ศรวรรณะ กลมหญาหวาน บานอมลอง 10. นายบญทอง จนทะก กลมหญาหวาน บานหาดสมปอย 11. นายบญศร วงษาแกว กลมสมนไพร บานแมตงตง 12. นายประครอง ทพยรตน กลมสมนไพร บานดงชางแกว 13. นายประสทธ อนตา กลมเกษตรกรขาว บานทรายมล 14. นายมงคล ปญญารตน กลมขาวอนทรย 15. นายโยช วะราห กลมสตรอเบอรร บานแมยางหา 16. นายสมสทธ อตตะมะตง กลมสตรอเบอรร บานอมลอง 17. นายสวทย พรหมทา กลมสมนไพร บานอมลอง 18. นายอนแกว ไชยานะ กลมแปรรป หญาหวาน บานอมลอง 19. นายอดม อทธาปา กลมสมนไพร บานแมตงตง (ผใหญบาน) 20. นางศรเพญ ศรวรรณะ กลมแปรรป หญาหวาน บานอมลอง 21. นายอนสม พทธโส กลมแปรรป หญาหวาน บานอมลอง 22. นายเทวญ พรประเสรฐศกด กลมขาว บานแมโต 23. นางฉนทวรรณ กตตพงศเดช กลมขาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ) 24. นายวศน มะกะตา กลมสตรอเบอรร บานแมยาง 25. นายวระเดช ทอมะหมอ กลมสตรอเบอรร บานแมยาง 26. นายกตต แสงจ นทร กลมสตรอเบอรร บานแมยาง 27. นายพสษฐ หมอแปล กลมสตรอเบอรร บานแมยาง

รายชอผรวมประชม และรวมกจกรรมถายทอดเทคโนโลย (ตอ)

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท วนท 29 พฤศจกายน 2557 ระหวางเวลา 09.00 – 18.00 น.

ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหมนกเรยนโรงเรยนสะเมงพทยาคม

หนา 2

ลาดบ ชอ-สกล ชอกลม พนท หมายเหต

28. นายเจรญ ย งช พสจรต กลมสตรอเบอรร บานแมยาง 29. นางอรทย ชมมงคล กลมขาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ)) 30. นายอภศกด กลนอบ กลมขาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ) 31. นายอบราฮม ลพฒนากล กลมขาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ) 32. นายพาตลลา โอโดเชา กลมขาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ) 33. นายพตรพบล เกยรตพบลยชย กลมขาว บานทรายมล (รร.สะเมงพทฯ) 34. นางสาวทกษพร ตาศรเรอน กลมขาวอนทรย บานงาแมง 35. นางสาวรงฟา สรภทรตระกล กลมขาวอนทรย บานงาแมง 36. น.ส.ชฎาพร ยงรกเพญจนทร กลมขาวอนทรย บานงาแมง 37. นายยทธการ บญปวน กลมขาวอนทรย บานงาแมง 38. นายกนตภณ เถาวลยเถลง กลมขาวอนทรย บานงาแมง

หมายเหต * จานวนผสนใจเขารวมกจกรรมการปลกพชเกษตรอนทรย 33 คน จากจานวน 38 คน

รายชอผรวมประชมและรวมกจกรรมถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

วนท 13 ธนวาคม 2557 ระหวางเวลา 09.00 – 18.00 น.

ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหม

ลาดบ ชอ-สกล ชอกลม พนท หมายเหต 1. นางนงลกษณ อตตะมะตง กลมหญาหวาน บานอมลอง 2. นางบวไหล จนทะด กลมหญาหวาน บานอมลอง 3. นางบญนา ยามาโมโต กลมชาวอนทรย บานงาแมง 4. นางละออง ศรวรรณะ กลมหญาหวาน บานอมลอง 5. นางสาวผองศร วอซม กลมสตรอเบอรร บานแมขะป 6. นางสาวพมพา สขพนาพร กลมสตรอเบอรร บานแมขะป 7. นายเกยรตพนธ แสงคากล กลมแปรรปนาหมอน บานแมตงตง 8. นายเจนวรรณ จฬาลกษณนาถ กลมชาวอนทรย บานงาแมง

9. นายเฉลยว ศรวรรณะ ครเกษคร โรงเรยนบานอมลอง 10. นายทกษณ ศรวรรณะ กลมหญาหวาน บานอมลอง 11. นายบญทอง จนทะก กลมหญาหวาน บานหาดสมปอย 12. นายบญศร วงษาแกว กลมสมนไพร บานแมตงตง 13. นายประครอง ทพยรพย กลมสมนไพร บานดงชางแกว 14. นายประสทธ อนตา กลมเกษตรกรขาว บานทรายมล 15. นายยทธการ บญปวน กลมชาวอนทรย บานงาแมง 16. นายโยช วะราห กลมสตรอเบอรร บานแมยางหา 17. นายสมสทธ อตตะมะตง กลมสตรอเบอรร บานอมลอง 18. นายสงหคา จนาโส กลมสมนไพร บานดงชางแกว 19. นายสรนทร ซอหนองบว กลมสมนไพร บานดงชางแกว 20. นายสวทย พรหมทา กลมสมนไพร บานอมลอง 21. นายอนแกว ไชยานะ กลมแปรรป หญาหวาน บานอมลอง 22. นายอดม อทธาปา กลมสมนไพร บานแมตงตง (ผใหญบาน)

หมายเหต * จานวนผสนใจเขารวมกจกรรมการพฒนาสถานทผลตและการแปรรปผลตภณฑ 16 ราย

จากจานวน 22 คน

กาหนดการประชมคณะทางาน และการถายทอดเทคโนโลย ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

วนท 20 ธนวาคม 2557 ระหวางเวลา 09.00 – 17.00 น. ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหม

ลาดบ ชอ-สกล ชอกลม พนท หมายเหต

1. นางนงลกษณ อตตะมะตง กลมหญาหวาน บานอมลอง 2. นางบวไหล จนทะด กลมหญาหวาน บานอมลอง 3. นางบญนา ยามาโมโต กลมชาวอนทรย บานงาแมง 4. นางละออง ศรวรรณะ กลมหญาหวาน บานอมลอง 5. นางสาวผองศร วอซม กลมสตรอเบอรร บานแมขะป 6. นางสาวพมพา สขพนาพร กลมสตรอเบอรร บานแมขะป 7. นางอรทย ชมมงคล กลมชาวอนทรย บานงาแมง 8. นายเกยรตพนธ แสงคากล กลมแปรรปนาหมอน บานแมตงตง 9. นายเฉลยว ศรวรรณะ ครเกษตร โรงเรยนบานอมลอง 10. นายทกษณ ศรวรรณะ กลมหญาหวาน บานอมลอง 11. นายบญทอง จนทะก กลมหญาหวาน บานหาดสมปอย 12. นายบญศร วงษาแกว กลมสมนไพร บานแมตงตง 13. นายประครอง ทพยรตน กลมสมนไพร บานดงชางแกว 14. นายประสทธ อนตา กลมเกษตรกรขาว บานทรายมล 15. นายยทธการ บญปวน กลมชาวอนทรย บานงาแมง 16. นายโยช วะราห กลมสตรอเบอรร บานแมยางหา 17. นายสมสทธ อตตะมะตง กลมสตรอเบอรร บานอมลอง 18. นายสงหคา จนาโส กลมสมนไพร บานดงชางแกว 19. นายสรนทร ซอหนองบว กลมสมนไพร บานดงชางแกว 20. นายสวทย พรหมทา กลมสมนไพร บานอมลอง 21. นายอนแกว ไชยานะ กลมแปรรป หญาหวาน บานอมลอง 22. นายอดม อทธาปา กลมสมนไพร บานแมตงตง (ผใหญบาน)

หมายเหต * จานวนผไดรบทนสนบสนนการพฒนาผลตภณฑ จานวน 11 คน จากจานวน 22 คน

รายชอผรวมประชม และรวมกจกรรมถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

วนท 9, 10-12 มกราคม 2558 ระหวางเวลา 09.00 - 17.00 น.

ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหม หนา 1

ลาดบ ชอ-สกล 9 มค. 10 มค. 11 มค. 12 มค. หมายเหต

1. นายกตต แสงจ นทร 2. น.ส.ชฎาพร ยงรกเพญจนทร 3. นางจนทรแกว สงหตะ 4. นางจนทรแสง สาธเม 5. นางนงลกษณ อตตะมะตง 6. นางบวไหล จนทะด 7. นางบญนา ยามาโมโต 8. นางปรานอม พรมทา 9. นางละออง ศรวรรณะ 10. นางสาระภ ทองคา 11. นางสาวจารรตน บตรด 12. นางสาวจรยากร ทองคา 13. นางสาวทกษพร ตาศรเรอน 14. นางสาวผองศร วอซม 15. นางสาวพมพา สขพนาพร 16. นางสาวรงฟา สรภทรตระกล 17. นางเสารแกว พรหมมาลา 18. นางอรทย ชมมงคล 19. นางอาพรรณ โปธา 20. นายกนตภณ เถาวลยเถลง 21. นายเกยรตพนธ แสงคากล 22. นายเจนวรรณ จฬาลกษณนาถ 23. นายเจรญ ยงชพสจรต 24. นายเฉลยว ศรวรรณะ 25. นายทกษณ ศรวรรณะ 26. นางอน จนทะก 27. นางศรเพญ ศรวรรณะ

รายชอผรวมประชม และรวมกจกรรมถายทอดเทคโนโลย (ตอ)

วนท 9, 10-12 มกราคม 2558 ระหวางเวลา 09.00 - 17.00 น. หนา 2

ลาดบ ชอ-สกล 9 มค. 10 มค. 11 มค. 12 มค. หมายเหต

28. นายธรสรณ แสงสถาวรตน 29. นายบญทอง จนทะก 30. นายบญม อตมะตง 31. นายบญศร วงษาแกว 32. นายประครอง ทพยรตน 33. นายวนท เมองชต 34. นายประสทธ อนตา 35. นายปตานา ลเว 36. นายพาตลลา โอโดเชา 37. นายพตรพบล เกยรตพบลยชย 38. นายพสทฐ หมอแปล 39. นายมงคล ปญญารตน 40. นายมาสะยก ยามาโมโต 41. นายยทธการ บญปวน 42. นายโยช วะราห 43. นายวศน มะกะตา 44. นายวระเดช ทอมะหมอ 45. นายศรมา เรอนคาฟ 46. นายสมเกยรต มาละฟ 47. นายสมสทธ อตตะมะตง 48. นายสงหคา จนาโส 49. นายสรนทร ซอหนองบว 50. นายสวทย พรหมทา 51. นายอภวฒน วงศเครอจนทร 52. นายอนแกว ไชยานะ 53. นายอดม อทธาปา

รวม 22 12 18 16

กาหนดการประชมคณะทางาน และการถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

วนท 24 มกราคม 2558 ระหวางเวลา 08.30 – 17.00 น.

ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหม

ลาดบ ชอ-สกล เชา บาย หมายเหต

1. นางคาใส ภาระศร

2. นางจนทรแสง สาธเม

3. นางแดง อตตะตง

4. นางนงลกษณ อตตะมะตง

5. นางนตยา สโข

6. นางบวไหล จนทะด

7. นางบญนา ยามาโมโต

8. นางปรานอม พรมทา

9. นางรตนา อานน

10. นางเรอน สทธชย

11. นางละออง ศรวรรณะ

12. นางสาระภ ทองคา

13. นางสาวจรยากร ทองคา

14. นางสาวผองศร วอซม

15. นางสาวพมพา สขพนาพร

16. นางสวทย สงหทร

17. นางเสารแกว พรหรมาลา

18. นางศรเพญ ศรวรรณะ

19. นางอรทย ชมมงคล

20. นางอน จนทะก

21. นายเฉลยว ศรวรรณะ

22. นายทกษณ ศรวรรณะ

23. นายเทวญ พรประเสรฐศกด

24. นายบญทอง จนทะก

25. นายบญม อตมะตง

26. นายบญศร วงษาแกว

กาหนดการประชมคณะทางาน และการถายทอดเทคโนโลย

วนท 24 มกราคม 2558 ระหวางเวลา 08.30 – 17.00 น. หนา 2

ลาดบ ชอ-สกล เชา บาย หมายเหต

27. นายประครอง ทพยรกษ

28. นายประสทธ อนตา

29. นายมงคล ปญญารตน

30. นายโยช วะราห

31. นายสมสทธ อตตะมะตง

32. นายสวทย พรหมทา

33. นายอนแกว ไชยานะ

34. นายอดม อทธาปา

20 22

กาหนดการประชมคณะทางาน และการถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

วนท 6 – 7 – 8 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 09.00 – 17.00 น.

ณ หองประชมสะเมงรสอรท และพนทศกษา อ.สะเมง จ.เชยงใหม

ลาดบ ชอ-สกล 6 กพ. 6 (บาย) 7 กพ. 8 กพ. หมายเหต

1. นางเกษมศร เมอช 2. นางจนทรแกว สงหตะ 3. นางจนทรแสง สาธเม 4. นางจนดา บญมาลา 5. นางจนจรา ทองคา 6. นางสาวจนทรด สรนรตน 7. นางแจมศร นภาดอย 8. นางนงลกษณ อตมะตง 9. นางสาวชรยากร ทองคา 10. นางบวบาล ยะมะโน 11. นางบญนา ยามาโมโต 12. นางปรานอม พรมทา 13. นางปากะมะ สนเชา 14. นางละออง ศรวรรณะ 15. นางสาระภ ทองคา 16. นางสาวจรยากร ทองคา 17. นางสาวผองศร วอซม 18. นางสาวพมพา สขพนาพร 19. นางเสารแกว พรหรมาลา 20. นางสาวสงกรานต กองรตน 21. นายสามารถ สนหม 22. นางอรทย ชมมงคล 23. นางอาพรรณ โปธา 24. นางอน จนทะก 25. นางอมาลย บญมาลา 26. นายกนตภณ เถาวลยเถลง * 27. นายกตต แสงจ นทร 28. นายเกยรตพนธ แสงคากล

รายชอผรวมประชม และรวมกจกรรมถายทอดเทคโนโลย (ตอ) วนท 6 – 7 – 8 กมภาพนธ 2558

หนา 2

ลาดบ ชอ-สกล 6 กพ. 6 (บาย) 7 กพ. 8 กพ. หมายเหต

29. นายเจนวรรณ จฬาลกษณนาถ * 30. นายเจรญ ย งช พสจรต 31. นายจาปา กอพอ 32. นายเฉลยว ศรวรรณะ 33. นายทกษณ ศรวรรณะ 34. นายเทวญ พรประเสรฐศกด 35. นายธรวธ ตาท 36. นายธรสรณ แสงสถาวรตน 37. นายฐานต สรโรจนงาม 38. นายบญทอง จนทะก 39. นายบญม อตมะตง 40. นายบญศร วงษาแกว 41. นายประครอง ทพยรกษ 42. นายประวร สเว 43. นายประสทธ อนตา 44. นายปนคา ยะมะโน 45. นายพสทฐ หมอแปล 46. นายมงคล ปญญารตน 47. นายมาสะยก ยามาโมโต 48. นายยทธการ บญปวน 49. นายโยช วะราห 50. นายวศน มะกะตา 51. นายวระเดช ทอมะหมอ 52. นายศรมา เรอนคาฟ 53. นายสมเกยรต มาละฟ 54. นายสมสทธ อตตะมะตง 55. นายสวทย พรหมทา 56. นายสญญา ตล 57. นายอนแกว ไชยานะ 58. นายอดม อทธาปา

รวม 20 23 15 18

รายชอผรวมกจกรรมถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

หวขอ “การพฒนาผลตภณฑสมนไพรอบแหง บานแมตงตง”

วนท 17 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น.

ณ ศาลาเอนกประสงค บานแมตงตง ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม

ลาดบ ชอ-สกล ทอย เบอรโทร

1. นายอดม อทธาปา 75 ม.5 ต.แมสาบ 086 - 1865529 2. นายณรงค วรรณะ 15 ม.5 ต.แมสาบ 081-0281335 3. นายอนหวน สาทาเขยว 27 ม.5 ต.แมสาบ 084-8084204 4. นายวเชยร สนเชา 65 ม.9 ต.แมสาบ 5. นายวามปอ แซจาง 111 ม.6 ต.ผาตอ อ.ทาวงผา จ.นาน

โครงการฟารมตวอยาง

6. นางคาบาล อทธาปา 75 ม.5 ต.แมสาบ 086 - 1865529 7. นางอาพร มกดานน 6/2 ม.5 ต.แมสาบ - 8. นายบญศร วงษาแกว 48 ม.5 ต.แมสาบ - 9. นายคา เจเล 85/1 ม.5 ต.แมสาบ - 10. นางปวน สาทาเขยว 13 ม.5 ต.แมสาบ - 11. ร.ท.เกยรตศกด หตเกต โครงการฟารมตวอยางแมตงตง 081-7074988 12. นายชย แซคา 88 ม.5 ต.แมสาบ 081-2883935 13. นางสาวสงกรานต กองรตน 71 ม.8 ต.แมสาบ 081-2895183 14. นายสามารถ สนหม 51 ม.9 ต.แมสาบ - 15. นางปากะมะ สนเชา 70 ม.9 ต.แมสาบ - 16. นางสาวลอม จารนทร 33 ม.4 ต.แมสาบ - 17. นางอะหมมะ สนหม 52 ม.9 ต.แมสาบ - 18. นางสาวธนพร จนาโส 28 ม.5 ต.แมสาบ 089-9981781 19. นางเบญจวรรณ จนใจ 13/1 ม.4 ต.แมสาบ อ. 089-7903107 20. นางบวจา พรหมปญญา 147 ม.4 ต.แมสาบ - 21. จ.ส.อ.ธนญชย สญญารตนพรณ 450 ม.2 ต.สมอแข อ.เมอง จ.พษณโลก 091-3804730 22. จ.ส.อ.ธนภณ ซพอาน 120 ม.2 ต.สมอแข อ.เมอง จ.พษณโลก 061-2840905 23. ส.อ.จทาชสทร ฤทธศรแกว 178 ม.8 ต.ดอนแกว อ.แมรม 093-2972620 24. นางออน อตะมะตง 5/5 ม.5 ต.แมสาบ - 25. นางแกวภา อนตะน 18/1 ม.5 ต.แมสาบ - 26. นางศรจนทร วงษาแกว 4 ม.5 ต.แมสาบ -

รายชอผรวมกจกรรมถายทอดเทคโนโลย

วนท 17 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น.

ลาดบ ชอ-สกล ทอย เบอรโทร

27. นางจนทรแกว สงหตะ 67 ม.5 ต.แมสาบ - 28. นายประกอบ โนนไทย 73/1 ม.5 ต.แมสาบ 29. นายสถต คาแสง 44 ม.5 ต.แมสาบ 30. นายคมเดช อนตาน 10 ม.5 ต.แมสาบ 31. น.ส.มนทรา โนนไทย 73/1 ม.5 ต.แมสาบ

32. นางปราณ ไชยสภา 7 ม.5 ต.แมสาบ 33. นายวจตร บญตน 33 ม.5 ต.แมสาบ 34. นายบวคา ศรจอมทอง 80 ม.5 ต.แมสาบ 35. นายสนน อนงครตน 11 ม.5 ต.แมสาบ 36. นางจาป อนงครกษ 58 ม.5 ต.แมสาบ 37. นายตม เรอนคาฟ 83 ม.5 ต.แมสาบ 38. นายเทยน อนตาน 73 ม.5 ต.แมสาบ 39. นายสม วรรณะ 73 ม.5 ต.แมสาบ 40. นางชยณรงค ปญญาแสง 1 ม.5 ต.แมสาบ 41. นายศรมา เรอนคาฟ 2 ม.5 ต.แมสาบ 42. นายยร เรอนคาฟ 18/1 ม.5 ต.แมสาบ 43. นายตอง ทองพทกษ 17 ม.5 ต.แมสาบ 44. นางเจรญ ววฒนกล 8/1 ม.5 ต.แมสาบ 45. นายบญทา ศรบญเรอง 77 ม.5 ต.แมสาบ 46. นางสาวนารรตน อตะมะตง 4/1 ม.5 ต.แมสาบ 47. นายสรยน ศรจอมทอง 80 ม.5 ต.แมสาบ 48. นายสมเกยรต มาละฟ 39 ม.5 ต.แมสาบ 49. นายบญสง อนตาน 29 ม.5 ต.แมสาบ 50. นางเรอนแกว สาทาเขยว 9 ม.5 ต.แมสาบ 51. นางศรมาศ สาทาเขยว 64 ม.5 ต.แมสาบ 52. นายสมศกด วงษาแกว 4 ม.5 ต.แมสาบ

รายชอผรวมกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

หวขอ “ผลตหญาหวานอนทรย : การพฒนาแปลงปลกและการแปรรปผลตภณฑ” วนท 22 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น.

ณ ศาลาเอนกประสงค บานอมลอง ตาบลสะเมงใต อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม หนา 1

ลาดบ ชอ-สกล ทอย เบอรโทร

1. นางสาวเขมกา ศรวรรณะ 94 ม.2 ต.แมสาบ 0828962989 2. นางคาใส ภารษ 15 ม.2 ต.แมสาบ 3. นางจรลศร คาสข 25/1 ม.2 ต.แมสาบ 4. นางสาวจนทรด สรนทรรตน 78 ม.2 ต.แมสาบ 0813663289 5. นายจนทรกร สาธเม 88 ม.2 ต.แมสาบ 0913061756 6. นางจนจรา ทองคา 54/2 ม.2 ต.แมสาบ 0828898366 7. นางจนดา บญมาลา 33 ม.2 ต.แมสาบ 0806803133 8. นางจนทรตา สรนทรรตน 43 ม.2 ต.แมสาบ 9. นางจนทรศร ไชยชนะ 8 ม.2 ต.แมสาบ 10. นางจนทรแสง สาธเม 57 ม.2 ต.แมสาบ 11. นางแดง อตมะตง 34 ม.2 ต.แมสาบ 0847394373 12. นางดวง แกวเจรญ 39 ม.2 ต.แมสาบ 13. นางบวบาล ยะมะโน 20/1 ม.2 ต.แมสาบ 0833199722

14. นางบวไหล จนทะก 5 ม.2 ต.แมสาบ 0817841378 15. นางบวผา ไชยสงห 87 ม.2 ต.แมสาบ 16. นางประนอม พรหมมา 83 ม.2 ต.แมสาบ 17. นาวสาวนลทพร ทยากรนพศกด 3 ม.2 ต.แมสาบ 0979905413 18. นางนงลกษณ อตมะตง 87 ม.2 ต.แมสาบ 0843634076 19. นางศรเพญ ศรวรรณะ 7 ม.2 ต.แมสาบ 0817463892 20. นางสาวจนทมา สรนรตน 6 ม.2 ต.แมสาบ 21. นางสาวชรยากร ทองคา 26 ม.2 ต.แมสาบ 0611695239 22. นางสาวรงนภา ศรวรรณะ 63 ม.2 ต.แมสาบ 23. นางสคา สงหทอน 108 ม.2 ต.แมสาบ 0904746479 24. นางสคา บญมาลา 28/1 ม.2 ต.แมสาบ 25. นางเสารแกว กนทะ 72 ม.2 ต.แมสาบ 0932664427 26. นางอนงค อตมะตง 52 ม.2 ต.แมสาบ 27. นางอมาลย บญมาลา 78 ม.2 ต.แมสาบ 0615316650 28. นายทองคา สาธเม 89/1 ม.2 ต.แมสาบ 29. นายเจรญ คาสข 28 ม.2 ต.แมสาบ

รายชอผรวมกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย

วนท 22 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น. หนา 2

ลาดบ ชอ-สกล ทอย เบอรโทร

30. นายชวย สรนรตน 71 ม.2 ต.แมสาบ 31. นายดวงฤทธ ศรวรรณะ 59/5 ม.2 ต.แมสาบ 32. นายด ใจแกว 58 ม.2 ต.แมสาบ 33. นายแดง อตมตง 34 ม.2 ต.แมสาบ 34. นายโชคชย สาธเม 57 ม. 2 ต.แมสาบ 0931683589 35. นายทองคา ใจแกว 44 ม.2 ต.แมสาบ 36. นายทนออง คาซอน 31/1 ม.2 ต.แมสาบ 37. นายทกษณ ศรวรรณะ 49 ม.2 ต.แมสาบ 0817461659 38. นายบญมา ไชยานะ 91 ม.2 ต.แมสาบ 39. นายบญมา จนทะด 98 ม.2 ต.แมสาบ 40. นายบญเลศ บญมาลา 100 ม.2 ต.แมสาบ 41. นายบญปน ไชยานะ 29/1 ม.2 ต.แมสาบ 0821909347 42. นายประหยด นางดง 38 หม 2 ต.แมสาบ 43. นายไพฑร กนทะจกร 36 ม.2 ต.แมสาบ 44. นายมน อตมะตง 103 ม.2 ต.แมสาบ 45. นายสมจต บญมาลา 28/1 ม.2 ต.แมสาบ 46. นายสมาน ปนทะนา 3 ม.2 ต.แมสาบ 47. นายส ชยสงห 56 ม.2 ต.แมสาบ 48. นายสนวล ยะมโน 20 ม.2 ต.แมสาบ 49. นายสวทย พรมทา 83 ม.2 ต.แมสาบ 0843439948 50. นายอนแกว ไชยานะ 2 ม.2 ต.แมสาบ 0801338316 51. นายอาคม อนนต 115 ม.2 ต.แมสาบ 52. นางอน จนทะก 58 ม.2 ต.แมสาบ 0811967262 53. นางอานวย บญมาลา 54 ม.2 ต.แมสาบ 0810334738

รายชอผรวมกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

หวขอ “การเกบรกษาพนธขาว และการแปรรปผลตภณฑจากขาว”

วนท 27 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 12.00 น.

ณ หองประชมโรงเรยนสะเมงพทยาคม ตาบลสะเมงใต อ.สะเมง จ.เชยงใหม

นกเรยนโรงเรยนสะเมงพทยาคม หนา 1

ลาดบ ชอ-สกล ทอย เบอรโทร

1. น.ส.เสาวนย ธนกาญจนา 86 หม 6 ต.สะเมงใต - 2. น.ส.อชฌา เกงการทา 29 หม 5 ต.แมแดด อ.กลยาณวฒนา - 3. น.ส.พรทรานช สมบตพทธคณ 46 หม 2 ต.แมแดด อ.กลยาณวฒนา - 4. น.ส.พชร ไชลาน 30 หม 4 ต.ยงเมน - 5. น.ส.ดวงฤทย พนาโสภา 97 หม 3 ต.บอแกว - 6. น.ส. นตยา ศศธรบารง 62 หม 5 ต.แมแดด อ.กลยาณวฒนา - 7. น.ส.ธดารตน โสภา 72 หม 4 ต.แมสาบ - 8. นายชนะศกด สโพ 65 หม 11 ต.สะเมงใต - 9. นายสภาพ ปนนะมา 164 หม 4 ต.สะเมงเหนอ - 10. น.ส.อารพร อาทตยอาถา 127 หม 4 ต.แมแดด อ.กลยาณวฒนา - 11. น.ส.จตตยา สมบรณมากทรพย 22/1 หม4 ต.แมแดด อ.กลยาณวฒนา - 12. น.ส.วรดา กวด 91 หม3 ต.บอแกว อ.สะเมง - 13. น.ส.วสาขา เสนาะพรไพร 87 หม5 ต.บอแกว อ.สะเมง - 14. น.ส.ดวงหทย เจตนาตมทรพย 15 หม6 ต.แมยาม อ.แมสะเรยงจ.แมฮองสอน - 15. น.ส.วยะดา เลาะม 134 หม3 ต.บอแกว - 16. นายทศพร แซยาง 99 หม3 ต.สะเมง - 17. นายภาณวฒน ฟองเปง 102 หม3 ต.สะเมงเหนอ - 18. นายพนธกานต หานคา 50 หม3 ต.สะเมงเหนอ - 19. นายภาณพงศ สทธโลก 211 หม4 ต.สะเมงเหนอ - 20. นายธนกฤต สสน 56/1 หม9 ต.สะเมงใต 21. นายชนายทธ ตาดทอง 54 หม3 ต.ยงเมน 22. น.ส.ธนรตน อนทรนอย 183 หม10 ต.สะเมงใต 23. น.ส.ญานกา เปอช 77 หม2 ต.บอแกว 24. น.ส.สาธตา สรโรจนงาม 56 หม2 ต.บอแกว 25. น.ส.ชลดา เลายาง 115 หม8 ต.บอแกว 26. น.ส.ยวด เลายาง 85/2 หม8 ต.บอแกว

นกเรยนโรงเรยนสะเมงพทยาคม หนา 2

ลาดบ ชอ-สกล ทอย หมายเหต

27. น.ส.ชนดากา ชางจาย 136/1 หม5 ต.สะเมงเหนอ 28. น.ส.ศศพมพ แกวมา 134/2 หม5 ต.สะเมงเหนอ 29. นายจนทรช มอรว 52 หม9 ต.บอแกว 30. นายอภวฒน วงศเครอวนน 20/1 หม1 ต.บานจนทร อ.กลยาณวฒนา 31. นายภรณฐ สงหโทราช 54/3 หม10 ต.สะเมงใต 32. น.ส.สรตา เกดไพรสน 26 หม1 ต.บอแกว - 33. น.ส.มญชรน ฉลองศกดสทธ 5/1 หม1 ต.บอแกว - 34. น.ส.ปรยาภทร ออขา 110 หม3 ต.บอแกว - 35. น.ส.ณฐพร เกตแกว 137 หม8 ต.แมสาบ - 36. น.ส.สชาดา อนทมน 78 หม5 ต.สะเมงใต - 37. น.ส.วภาดา ประเสรฐ 43 หม5 ต.สะเมงใต - 38. น.ส.นตยา วงศรงษ 101 หม5 ต.สะเมงเหนอ - 39. น.ส.แกมกมล วชยโน 69/1 หม3 ต.สะเมงเหนอ - 40. นายศราวฒ ผลบญ 69 หม10 ต.แมสาบ - 41. น.ส.คาแกว งามตา 45/1 หม4 ต.แมสาบ - 42. นายมาสะยก ยามาโมโต 18 หม3 ต.แมสาบ - 43. นายประภทร แสนทะ 7/2 หม4 ต.สะเมงใต - 44. นายยรนนท ฉะปะมา 24 หม4 ต.แมสาบ - 45. นายมนส ทงรงค 52 หม4 ต.สะเมงใต - 46. นายภาคภม สาธเม 231 หม3 ต.ยงเมน - 47. นายนนทวฒน เทาะเว 45 หม 7 ต.โปงสา อ.ปาย จ.แมฮองสอน - 48. นายณฐนนท ลาม 43 หม 7 ต.โปงสา อ.ปาย จ.แมฮองสอน - 49. นายนตพทธ โตม 233 หม9 ต.สะเมงใต - 50. นายกตตภณ มาลจนทร 34 หม4 ต.แมสาบ - 51. น.ส.มลณ สรพฒนไพศาล 160 หม1 ต.บานจนทร อ.กลยาณวฒนา - 52. นายพรวส เกะโพ 3/3 หม4 ต.บอแกว - 53. นายวษวต หมอแปล 86 หม4 ต.บอแกว - 54. นายสรวชญ เจาะโด 27/1 หม3 ต.บอแกว - 55. น.ส.สจณณา ปรชมสทธ 98 หม6 ต.สะเมงใต - 56. นายธรนย สวนส 74/1 หม2 ต.สะเมงใต - 57. นายดลยวต สมาธ 62 หม2 ต.สะเมงใต - 58. นายศภกร แทนสอน 20 หม1 ต.สะเมงใต - 59. น.ส.พมพลภส บญวด 71/1 หม2 ต.สะเมงใต -

นกเรยนโรงเรยนสะเมงพทยาคม หนา 3

ลาดบ ชอ-สกล ทอย ลาดบ 60. น.ส.อาภา โพธคาทง 93 หม2 ต.บอแกว 61. น.ส.สกญญา ปนโย 53/1 หม2 ต.ยงเมน 62. น.ส.บวรรตน เลาเทาะ 4 หม6 ต.บอแกว 63. น.ส.ยลรด โคโถะ 101 หม3 ต.บอแกว 64. นายฤทธเวช พงษไพรวน 272 หม3 ต.แจมหลวง อ.กลยาณวฒนา 65. นายชนยพงศ ทอทศ 93 หม2 ต.แมสาบ 66. นายกนตชาต กาแพงแกว 34 หม7 ต.สะเมงใต 67. นายเกยรตศกด ศกดโสภาสกล 14 หม1 ต.แมแรม อ.แมรม จ.เชยงใหม 68. นายสราวธ หนอโพ 217 หม11 ต.สะเมงใต 69. น.ส.สาขตร ขตตะละ 71 หม1 ต.สะเมงใต 70. น.ส.ภาวน สรลประวรศ 12 หม9 ต.บอแกว 71. น.ส.เรณ ชยยงใหญ 52 หม6 ต.แมโถ อ.แมลานอย จ.แมฮองสอน 72. น.ส.พชรา รมธรรมกล 79 หม5 ต.แมแดด อ.กลยาณวฒนา 73. น.ส.นภา ตระกลลานนาดอย 2 หม6 ต.บานจนทร อ.กลยาณวฒนา 74. น.ส.องคณา สชาตกลเพยร 9 หม2 ต.แมแดด อ.กลยาณวฒนา 75. น.ส.ฐตาภรณ เขยวออน 178 หม3 ต.ยงเมน อ.สะเมง

รายชอ เกษตรกร ผรวมกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย

ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

หวขอ “การผลตขาวกลองอนทรย”

วนท 27 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 13.00 – 16.00 น.

ณ หองประชมโรงเรยนสะเมงพทยาคม ตาบลสะเมงใต อ.สะเมง จ.เชยงใหม

หนา 1

ลาดบ ชอ-สกล ทอย เบอรโทร

1. นายอมตะ สโพ 65 หม11 บานปาคา ต.สะเมงใต 093-2318711 2. นางสลวย วชยโน 69/1 หม 3 ต.สะเมงเหนอ 085-7224183 3. นางทดา แกวมา 134/2 หม5 บานปอก ต.สะเมงเหนอ 099-5803680 4. นางแดง สวนส 74/1 หม2 บานนารน ต.สะเมงใต 0995804449 5. นางพมพร บวหอ 75 หม1 บานแมสาบ ต.สะเมงใต 090-7524595 6. นายประชน แสนทะ 7/1 หม4 บานกลวย ต.สะเมงใต 089-8534491 7. นายอนธรรม ปนมล 118 หม2 บานนารน ต.สะเมงใต - 8. นางจตมา สรลประวรส 12 หม9 บานแมนาเปอะ บอแกว 097-9391617 9. นางนงคคราญ ดไว 30/1 หม2 บานนารน ต.สะเมงใต 0879966230 10. นายหนอแกว ฝนเผอ 137 หม8 บานงวเฒา ต.แมสาบ 093-1914620 11. นายปะเลอะเตอะ ญาดบรสทธ 7 หม11 บานปาคา ต.สะเมงใต - 12. นายอานวย พอกน 102 หม6 ต.สะเมงใต 084-8041337 13. นายสอนชย ปรด 30 หม4 บานองคาย ต.ยงเมน 088-4028750 14. นายสมเพชร เกดไพรสน 20 หม1 บานปาเกยนอก ต.บอแกว 093-0482054 15. นายจาลาพอ พรากโสภา 4/3 หม3 บานแมขะป ต.บอแกว - 16. นายวรศพร อดปา 110 หม3 บานแมขะป ต.บอแกว 17. นางสาวศภานช ตาตอม 117 หม2 บานนา ต.สะเมงใต 086-1146489 18. นางจนทรแดง ปญชะนา 51 หม4 บานทาศาลา ต.สะเมงใต - 19. นางศรนวล ขตตมะ 20 หม1 บานแมสาบ ต.สะเมงใต 084-8039452 20. นายสวรรณ สรลประวรศ 12 หม9 บานแมนาเปอะ ต.บอแกว - 21. นางสายทอง ขตตะละ 196 หม1 บานแมสาบ ต.สะเมงใต - 22. นางภาวด ไกรโสภา 7/2 หม4 บานปากลวย ต.สะเมงใต - 23. นายศรทน มาลจนทร 34 หม4 บานปางเตม ต.แมสาบ 086-1891703 24. นางบญนา ยามาโมโต 18 หม3 บานงาแมง ต.แมสาบ 089-8517868 25. นางสาววนตรา สพโส 88 หม2 บานนารน ต.สะเมงใต 098-1029187 26. นางเกวลน จนดาส 83 หม3 บานหวยคอก ต.สะเมงใต 098-1029187

เกษตรกร และผสนใจ หนา 2

ลาดบ ชอ-สกล ทอย โทรศพท

29. นางจนตนา ชมใจ 101 หม5 บานปอก ต.สะเมงเหนอ - 30. นายนคร ธนกาญจนา 86 หม 6 บานแมลานคา ต.สะเมงใต 081-1654329 31. นางพรสา สงหโทราช 54/3 หม10 ต.สะเมงใต 080-9206646 32. นางสาวพนดา อนทรนอย 183 หม10 ต.สะเมงใต 085-7073592 33. นายสมเรอน ขตตะละ 14 หม10 บานทงยาว ต.แมสาบ 093-2463608 34. นางอาพร กอนแกว 50 หม2 บานนารน ต.สะเมงใต 080-8577158 35. นางจนทรเปง หนอโพ 64 หม11 บานปาคา ต.สะเมงใต - 36. นายตวง ปญญา 20 หม5 ต.สะเมงใต - 37. นางฟอง ปญญา 20 หม5 ต.สะเมงใต - 38. นางปน จนทรมณโชต 120 หม5 ต.สะเมงใต - 39. นางกรรณหา อนตา 113 หม5 ต.สะเมงใต - 40. นายจนทร เขยวมล 34 หม5 ต.สะเมงใต - 41. นายประสทธ อนตา 113 หม5 ต.สะเมงใต 42. นางบวถา หมดสมา 119 หม9 ต.สะเมงใต -

กาหนดการถายทอดเทคโนโลย ภายใตโครงการ SMART Village หมบานตนแบบการพฒนาเชงพนท

หวขอ “การพฒนาแปลงปลกและผลตภณฑสตรอเบอรรอนทรย” วนท 28 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น.

ณ หองประชมสะเมงรอรท และแปลงสาธต บานแมยางหา ตาบลบอแกว อ.สะเมง จ.เชยงใหม เชา ระหวางเวลา 9.30 – 11.30 น. หนา 1

ลาดบ ชอ-สกล ทอย เบอรโทร 1. นายประมวลสน ทศงาม ม.11 บานปาคา ต.สะเมงใต 0816545868 2. นายทเว แฉวา 52 ม.4 บานปางเตม ต.แมสาบ 0907521140 3. นายหลา แสนดวง 52 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 0979391614 4. นายจรายทธ โพเว 98 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 0871847523 5. นายขจรศกด ฉนทาอนกล 2 ม.2 บานนารน ต.สะเมงใต 057216328 6. นายนกา เกดพนา 52/1 ม.1 บานปาเกยนอก ต.บอแกว 0856528978 7. นายตควคา เกดพนา 42/2 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 0899544693 8. นางสาวสตรรตน มงมล 10/1 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 0987928488 9. นางอหย คยหกาจญจ 117 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต - 10. นางสพรรณณการ ไชยวงค 70 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 0833255063 11. นายชยเพชร ไชยวงค 70 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 0979506368 12. นางสาวนลบล แฉวา 8 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต - 13. นายวรชย เกดพนา 13/3 ม.1 บานแมสาบ ต.สะเมงใต 0807906274 14. นายทเว แฉวา 8/1 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 0907521140 15. นายตะ บญชย 91 ม.1 บานแมสาบ ต.สะเมงใต 0806719919 16. นางสาวพมพา สขพนาพรร 7 ม.3 บานแมขะป ต.บอแกว 0807929730 17. นางสาวผองศร วอสม 7 ม.3 บานแมขะป ต.บอแกว 0857152360 18. นางดคา โพอง 20 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 0861987703 19. นางนอย เปงอง 109 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต - 20. นายทว คายศรไพร 146 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 0801347866 21. นายวะส ตองครรสอง 110 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต - 22. นายดวงแกว บญปน 13/4 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต - 23. นายสระชย เตาะบอ 3 ม.1 บานแมสาบ ต.สะเมงใต 0810201695 24. นางมล ตะบอ 3/4 ม.1 บานแมสาบ ต.สะเมงใต . 25. นายวทย เกดพนา 3/4 ม.1 บานแมสาบ ต.สะเมงใต 26. นายสวง จะละ 72/1 ม.1 บานแมสาบ ต.สะเมงใต 0843631053

หวขอ “การพฒนาแปลงปลกและผลตภณฑสตรอเบอรรอนทรย” วนท 28 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น.

ณ แปลงสาธต บานแมยางหา ตาบลบอแกว อ.สะเมง จ.เชยงใหม บาย ระหวางเวลา 11.30 – 16.30 น. หนา 2

ลาดบ ชอ-สกล ทอย เบอรโทร

1. นางเกษมศร เมอช 74 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 2. นางแกว เตมมา 8 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 3. นางจามจร ตล 6 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 4. นางจาร กนชร 1 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 5. นางแจมศร นภาดอย 13 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 6. นางชตกาญจน จะมะโน 31/1 ม.2 บานแมโตนอก ต.บอแกว 7. นางธตชนต เงาะด 88 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 8. นางนน นาด 1 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 9. นางนาจาด ทระพาด 30/1 ม.2 บานแมโตกลาง ต.บอแกว 10. นางโนรา แลอะม 12/1 ม.2 บานแมลาเอก ต.บอแกว 11. นางพรศร กวางท 6/1 ม.2 ต.บอแกว 12. นางมาลา ขนตสงห 73 ม.2 แมโตใน ต.บอแกว 13. นางยอหล โจเปรวย 60 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 14. นางราตร มตรรกสกล ม.2 แมโตกลาง ต.บอแกว 15. นางสาวพตรพมล ทนนท 89 ม.2 แมโตกลาง ต.บอแกว 16. นางสาวแสงวน บญมาลา 5 ม.2 แมโตกลาง ต.บอแกว 17. นางหนอช วารา 29 ม.2 ต.บอแกว 18. นางอรทย สนมะ 58 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 19. นางอาพรรณ โปธา 88/4 ต.บอแกว 20. นายกตต แสงจ นทร รองนายกอบต.บอแกว 21. นายคอฮา ปาซ 7 ม.2 ต.บอแกว 22. นายจนม เนาะด 9 ม.2 ต.บอแกว 23. นายจาปา กอพอ 4/1 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 24. นายเจรญ ย งช พสจรต 80 ม.3 ต.บอแกว 25. นายชปน แอะต 15 ม.2 แมโตใน ต.บอแกว 26. นายชแปง ออขา 23 ม.2 ต.บอแกว อ. 27. นายเซพงษ แสนน 50 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 28. นายฐานต สรโรจนงาม 16 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 29. นายดวงด กอพอ 84 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว

หวขอ “การพฒนาแปลงปลกและผลตภณฑสตรอเบอรรอนทรย” วนท 28 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น.

ณ แปลงสาธต บานแมยางหา ตาบลบอแกว อ.สะเมง จ.เชยงใหม บาย ระหวางเวลา 11.30 – 16.30 น. หนา 3

ลาดบ ชอ-สกล ทอย เบอรโทร

30. นายดอก พนาทรพยไพศาล 79 ม.2 บานแมลาเอก ต.บอแกว 31. นายแดงนอย ครรชตอาภา 16/1 ม.2 บานแมโตนอก ต.บอแกว 32. นายตากย ปาซ 11 ม.2 ต.บอแกว

33. นายทนด โคแค 76 ม.2 ต.บอแกว

34. นายธรวธ ตาท 113 ม.5 ต.บอแกว 35. นายธรสรณ แสงสถาวรตน 80 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 36. นายนะท เมอธ 74 ม.2 ต.บอแกว

37. นายบลาแดง สแพง 11 ม.2 ต.บอแกว

38. นายบะรเจะ โคโดะ 10/1 ม.2 ต.บอแกว

39. นายบญม แฉวา 71 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 40. นายประวร สเว 138 ม.4 ต.บอแกว 41. นายปนคา ยะมะโน 55 ม.2 ต.บอแกว 42. นายปาล กอพอ 4 ม.2 ต.บอแกว 43. นายเปง ธานนทรภาพ 31/1 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 44. นายพรชย วไลหทยกล 54 ม.2 ต.บอแกว

45. นายพอโมเซะ ขอเนยว 70 ม.2 แมโตกลาง ต.บอแกว

46. นายพะลาเชอ ศรสมบรณไพร 1/1 ม.2 ต.บอแกว 47. นายพสษฐ หมอแปล 9/5 ม.4 ต.บอแกว 48. นายพระ สรโรจนงทม 56 ม.2 บานแมโตนอก ต.บอแกว 49. นายมงคล วภวตระกล 10 แมโตใน ม.2 ต.บอแกว

50. นายมงคล แอะต 81 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 51. นายมานะ ปานา 22 ม.2 บานแมลาเอก ต.บอแกว 52. นายมชา ออขา 68 ม.2 ต.บอแกว

53. นายยะง ซแกร 63 ม.2 แมโตกลาง ต.บอแกว 54. นายรานพ โคโดะ 5/1 ม.2 บานแมโตกลาง ต.บอแกว 55. นายลาคะ ตล 61 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 56. นายวศ น มะกะตา 127 ม.1 ต.บอแกว 57. นายวชรพงษ ไชยชนะ 46 ม.2 บานแมโตนอก ต.บอแกว

กาหนดการถายทอดเทคโนโลย วนท 28 กมภาพนธ 2558 ระหวางเวลา 9.00 – 16.00 น.

เชา 13.30 – 16.30 ณ หองแปลงสาธต การปลกสตรอเบอรรอนทรย บานแมยางหา หนา 4

ลาดบ ชอ-สกล ทอย หมายเหต

58. นายวนท เมองชต 10 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว 59. นายวต สกลณารกษวงศ 28ม.2 ต.บอแกว 60. นายวรเดช ท อมะหมอ 119 ม.4 ต.บอแกว

61. นายเวทอม ออยา 15/1 ม.2 ต.บอแกว

62. นายสญญา ตล 75 ม.2 ต.บอแกว

63. นายสกจ โคโคะ 29/1 ม.2 แมโตใน ต.บอแกว

64. นายสพต พาซอ

3 ม.2 บานแมโต ต.บอแกว

65. นายเสมา ณานานสรณ 33/1 ม.2 แมโตนอก 66. นายอชวฒน ปะกวา 8/1 ม.2 ต.บอแกว 67. นายอาทตย นภาดอย บานแมลาเอก ต.บอแกว

นกเรยนทไปเยยมชมแปลงปลกสตรอเบอรร (รถเหลอง)

ลาดบ ชอ-สกล ทอย หมายเหต

1. ด.ญ.ยพารกษ มนมล 10/1 ม.1 บานแมสาบ ต.สะเมงใต 2. ด.ญ.ชลดา เจาะโด 8 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 3. ด.ช.ศารน แสนดวง 52 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 4. ด.ช.เกยรตศกด แสนดวง 52 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 5. ด.ช.ศทธวร ชยวงศ 70 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 6. ด.ญ.จฑามาศ แผนชยภม 11/1 ม.4 บานปากลวย ต.สะเมงใต 7. ด.ช.คณธรรม แซวาง 80 ม.2 บานนารน ต.สะเมงใต 8. ด.ช.วรยทธ เจาะเว 80 ม.2 บานนารน ต.สะเมงใต 9. ด.ช.ธรทศน แสงสกาวรตน 80 ม.2 บานนารน ต.สะเมงใต 10. ด.ช.ณฐพล ศรอนทร 80 ม.2 บานนารน ต.สะเมงใต 11. ด.ช.ภมชต บรรเกษม 80 ม.2 บานนารน ต.สะเมงใต 12. ด.ชดนชา โพเว 80 ม.2 บานนารน ต.สะเมงใต 13. ด.ญ.ดวงดาว เมอช 80 ม.2 บานนารน ต.สะเมงใต 14. ด.ช.พรศกด แซจาง 8 ม.8 บานงวเฒา ต.แมสาบ

ภาคผนวก ค. เครองมอและแบบประเมนผลกจกรรม

แบบสมภาษณบรบทชมชน โครงการ SMART VILLAGE

เลขท

1. ชอ-สกล เจาของบาน.............................................. ตาแหนง (ถาม) ……………………………………………

ทอย/เลขท ……………….หมท .............ชอหมบาน ........... ตาบล ..........................อาเภอ ........................... โทรศพท (มอถอ) ...................... (บาน) ...................... FAX........................Email ……………………………

ตาแหนงพกด

พกดบาน X …………………………...…… Y …………………………………….………......……… พกดแปลงเกษตร X ………………………………… Y …………………………………….…………………….

2. รายละเอยดและจานวนสมาชกครวเรอน รวม ……………… คน

เพศ อาชพ ลาดบ ชอ-สกล ช ญ

อาย(ป) ระดบการศกษา อาชพหลก อาชพรอง

(หมายเหต : ระดบการศกษา ประถม มธยม อนปรญญา/ ปวช/ ปวส ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร อนๆ)

3. อาชพปจจบน (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) 1) เกษตรกร .......................................... (ระบ ทานา ทาสวน ทาไรเลยงสตว) 2) รบจาง ..................................................................................... (ระบลกษณะงาน) 3) คาขาย ...................................................................................... (ระบประเภทสนคา) 4) รบราชการ ............................................................................... (ระบชอหนวยงาน) 5) ขาราชการบานาญ ................................................................. (ระบชอหนวยงาน) 6) อน ๆ ...............................................................................................................

4. จานวนรายไดตอป 1) ตากวา 10,000 2) ตงแต 10,000 – 49,999 บาท 3) 50,000 – - 99,999 บาท 4) 100,000 –149,999 บาท 5) 150,000 บาท ขนไป

5. พนทสาหรบทาสวน / ทานา/ ทาไร / เลยงสตว (สาหรบผทมพนททากน) 1 พนททานา …………….. ไร ชนดของพนธขาว ……………………………………………

2 พนททาสวน …………….. ไร ชนดของพชทปลก …………………………………………

3 พนททาไร …………….. ไร ชนดของพชทปลก ……………………………………………

4 พนทเลยงสตว …………….. ไร ชนดของสตวเลยง .……………………………………………

ภาพ เจาของบาน

6. ระบชนดพชทปลกและประมาณการรายได (สาหรบผทาอาชพเกษตรกร)

พชทปลก (ระบชนด) ผลผลตทได (ถง, กระสอบ, กก.)

ราคาขายไดประมาณ (บาท)

ขาว ผก พชสวน/ ไมผล พชไร อนๆ

7. จานวนปศสตวและการประมง (สาหรบผทาอาชพเลยงสตว)

ชนดของสตว จานวน (หนวย) มลคา (บาท) โดยประมาณ

วว (ตว) ควาย (ตว) หม (ตว)

ไก (ตว)

ปลา (บอ/กระชง) อนๆ

8. การเขารวม เปนสมาชกกลม / เครอขาย /วสาหกจชมชน / SME

ไมไดเขารวม เขารวม กรณเขารวม (โปรดระบชอกลม) …………………………...……… 9. ผลตภณฑของกลม ไดแก

…………………………………………………………………………………………………………….…………………………………….....…….......… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10. ชองทางการจดจาหนาย

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

11. สภาพทวไปในการประกอบอาชพของกลม / ชมชน

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………................................................................................……

12. ปญหา อปสรรค ในการประกอบอาชพของกลม / ชมชน

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

13. เปาหมาย ความตองการ ระดบกลม ระดบตาบล

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

14. ความสนใจตอกจกรรม/เขารบการอบรม ยงไมสนใจ / ไมพรอมทจะเขารวมกจกรรม สนใจ / พรอมจะเขารวมกจกรรม ดงน (เลอกไดทกกจกรรม)

หวขอทตองการเขารวมการถายทอดเทคโนโลย ชวงวนทจดอบรม จานวน (คน)

เกษตรปลอดภย การอบแหง ดวยเตาประหยดพลงงาน / เทคโนโลยสะอาด (สมนไพร หญาหวาน พชผลเกษตร ฯลฯ) การลดความชนขาวดวยระบบปมความรอน/เทคโนโลยสะอาด การจดจาหนายตลาดออนไลน การพฒนาคณภาพ/บรรจภณฑ การจดการผลตแบบรวมกลม อนๆ (ระบ) …………………………………………………………………..

สถานทอบรม สะเมงรสอรท พนทศกษาดงาน ศาลาเอนกประสงค

(จานวนผอบรมไมนอยกวา 15 คน)

รายชอผเขาอบรม (กรณากรอกใหครบถวน) ชอ-สกล บานเลขท/หมท ตาแหนง/ โทรศพท 1. ………………………………………..………. ………………………… ………………………………… …………………………………

2. ………………………………………………... ………………………… ………………………………… …………………………………

3. ………………………………………………… ………………………… ………………………………… …………………………………

4. ………………………………………………... ………………………… ………………………………… …………………………………

5. ………………………………………………… ………………………… ………………………………… …………………………………

6. ………………………………………..………. ………………………… ………………………………… …………………………………

7. ………………………………………………... ………………………… ………………………………… …………………………………

8. ………………………………………………… ………………………… ………………………………… …………………………………

9. ………………………………………………... ………………………… ………………………………… …………………………………

10. ………………………………………………… ………………………… ………………………………… …………………………………

***** ขอขอบคณทกทานทใหขอมลทเปนประโยชน ****

ลงชอผสมภาษณ....................................................... วนท..........................................................................

แบบแจงความประสงค เขารวมโครงการพฒนาผลตภณฑ และสงเสรมการตลาด

ภาพถายผลตภณฑ

ผใหขอมล / ตวอยางผลตภณฑ

ชอ-สกล ……………………………………………………….. ทอย เลขท ………………… หมท …………….....……… ตาบล …………………………………..…. อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม รหสไปรณย ……………………….. โทร. ……………………………………………………………. Fax/Email …………………………………………………..

ขอมลกลมผผลต ขอมลประธาน/หวหนากลม

ชอกลม ……………………………………… จานวนสมาชก ………………………. คน

ทอย เลขท ………… หมท ……………...… ตาบล ……………………..…. อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม รหสไปรณย …………… โทร. ……………………………………………. Fax/……….……………………………………..

ชอ-สกล ……………………………………………........…………..

ทอย เลขท ………...………… หมท …………….......………… ตาบล …………………………………..…. อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม รหสไปรณย …………........…………….. โทร. ……………………………………………………….......……. Fax/Email ……………………………………………........……..

ประวตความเปนมา .........……… .........……… .........……… .........……… .........……… .........……… ..... .....……....………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……………

กระบวนการขนตอนการผลต .........……… .........……… .........……… .........……… .........……… .........……… .........……..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……………

จดเดนของผลตภณฑ .........……… .........……… .........……… .........……… .........……… .........……… .........……… .........

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……………

สรรพคณ .........……………………………………………………………………………………………………………………….…..……………

ปรมาณการผลต ตอ เดอน …………………………………………………………………………………............……….........……….....

ราคา ……………………………………………………………………………………….........………………………………………………………

โปรโมชน/สวนลด…………………………………………………………………………………....…….........……….........…………………

สถานทจาหนาย ……………………………………………………………………….........……………………………………...……………….

สนใจสงซอ หรอขอขอมลเพมเตมไดท ................................................................................ .........……… .................

แบบประเมนผลกจกรรมโครงการถายทอดเทคโนโลย

การอบแหงสมนไพร / หญาหวาน / …………………….. การลดความชนขาว

ระดบคะแนน ประเดนพจารณา 5 4 3 2 1 ขอเสนอแนะ

1. ความสอดคลองกบความตองการของชมชน/พนท

2. การประยกตใชเพอพฒนาบคลากรในทองถนผปฏบตงาน

3. ความเปนไปไดในการขยายผลสแผนพฒนาเชงพนท

4. เอกสารประกอบ คมอ มคณภาพและเขาใจงาย

5. เนอหาสาระมความเขาใจไดงายและชดเจน

6. ศกยภาพ & ความพรอมของงานสการใชประโยชน

7. ผลผลต (Output) กอใหเกดมลคาเพมทางเศรษฐกจ

8. ระดบการบรรลเปาหมาย “หมบานทพงปรารถนา”

(เกณฑ S-M-A-R-T)

(1) บานตงตง

(2) บานอมลอง

(3) บานดงชางแกว

9. ความเปนไปไดทจะสนบสนนขบเคลอนโดยทองถน

ขอเสนอแนะ

................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................

ผประเมน …………………………………………………………………………. วนท …………………………………………………..

แบบประเมนผลกจกรรมการสงเสรมการจาหนายดวยตลาดออนไลน โครงการถายทอดเทคโนโลยจากผลงานวจย

ระดบคะแนน ประเดนพจารณา

5 4 3 2 1 ขอเสนอแนะ

1. ความสอดคลองกบความตองการของชมชน/พนท

2. การประยกตใชเพอพฒนาบคลากรในทองถนผปฏบตงาน

3. ความเปนไปไดในการขยายผลสแผนพฒนาเชงพนท

4. เอกสารประกอบ คมอ มคณภาพและเขาใจงาย

5. เนอหาสาระมความเขาใจไดงายและชดเจน

6. ศกยภาพ & ความพรอมของงานสการใชประโยชน

7. ผลผลต (Output) กอใหเกดมลคาเพมทางเศรษฐกจ

8. ระดบการบรรลเปาหมาย “หมบานทพงปรารถนา”

(เกณฑ S-M-A-R-T)

(1) บานตงตง

(2) บานอมลอง

(3) บานดงชางแกว

9. ความเปนไปไดทจะสนบสนนขบเคลอนโดยทองถน

ขอเสนอแนะ

................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................

ผประเมน …………………………………………………………………………. วนท …………………………………………………..

ใบลงทะเบยนการจาหน ใบลงทะเบยนการจาหนายผลตภณฑ ายผลตภณฑ GGrreeeenn SShhoopp

ขอมลสวนบคคล ชอ นาย/นาง/นางสาว ………………………… …นามสกล ............................. ชอรานคา/บรษท/องคกร ................................................................................ ทอย เลขท ........ บาน/ หม ………………………… ตาบล ............................. อาเภอ .......................... จงหวด ........................ รหสไปรษณย .................... โทรศพท ................................................ โทรสาร ......................................... ไลน ……………………………….. อเมลล ……………………………………… ........................................................................

ชนดผลตภณฑ

ขาว สตรอเบอร หญาหวาน สมนไพร ผก ผลไม ผลตภณฑอน ……………

รายละเอยดผลตภณฑทตองการนามาจาหนาย รายการผลตภณฑและสวนประกอบทสาคญ ก

การรบรองมาตรฐาน ท รายการ/ชอ จานวนพนทปลก

ไม GAP organic 1 2 3 4 5

ขนตอนการผลต กรณาระบอยางละเอยด 1.พนธ ชอ…………………..…. ผลตเอง........ ซอ (ระบแหลงทซอยหอ)............................... . 2.วธการเพาะปลก ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 3.แหลงนาทใชในการเกษตร และระบบการใหนา .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

4.ปจจยการผลต ความถทใช รายการ แหลงทมา/ยหอ

สปดาห/ครง เดอน/ 1-2 ครง

2 เดอน/ ครง หมายเหต

1.ปย 2.ปยอนทรย/ชวภาพ/ปยหมก

3.สารกาจดแมลง 4.สารฆาหญา 5.ฮอรโมนเรง 6.อนๆ............... แนวทางการปองกน/กาจดศตรพชเพมเตม..................................................................................................................................................... 5.แนวทางการปองกนการปนเปอนสารเคมจากแปลงทผลตโดยการใชสารเคม ไมม ม ระบแนวทาง................................................................................................ ................. ..................................................................................................................................................... 6.การจดการผลผลตหลงการเกบเกยว (ทาความสะอาด ตดแตง บรรจหบหอ วธเกบรกษา/แปรรป) .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 7.การใชแรงงานในการผลต คน ... ในครอบครว .....รบจาง เครองจกร 8. เหตผลทสนใจเขารวมในโครงการ Green Shop .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 9. จดเดนของผลตภณฑทนามาจาหนาย/ขอแตกตางจากผลตภณฑตลาดทวไป ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ภาคผนวก ง.

เอกสารแสดงความตองการเทคโนโลยของกลมเปาหมาย

ภาคผนวก ฉ.

คมอ ชดความรทใชในการถายทอดเทตโนโลย (ตวอยางเอกสาร)

ลาดบเอกสาร

เอกสารชดท 1 ระบบเกษตรกรรมยงยน โดย ดร.ชมชวน บญระหงษ (Sustainable Agriculture System)

เอกสารชดท 2 การใชงานอปกรณอบแหงดวยเทคโนโลยสะอาดและ เปนมตรตอสงแวดลอม โดย ดร.สรพล ดารงกตตกล (Clean and Green Technology for Drying Process)

เอกสารชดท 3 การจดการตลาดสเขยว (Greening Market)) โดย ดร.นพวรรณ บญธรรม

เอกสารชดท 4 การพฒนาระบบตลาดออนไลน (Online Market)) โดย อ.ไอรณ สมบรณ และ ดร.นพรรณ บญธรรม

เอกสารชดท 5 มาตรฐานเกษตรอนทรย โดย สถาบนตรวจสอบคณภาพและ มาตรฐานผลตภณฑ มหาวทยาลยแมโจ

คมอและชดความรโครงการสมารทวลเลจ

หมบานนารองการพฒนาอาชพและการพฒนาเชงพนทหมบานนารองการพฒนาอาชพและการพฒนาเชงพนท

อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหมอาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม

ทนอดหนนการทากจกรรมสงเสรมและสนบสนนการวจยทนอดหนนการทากจกรรมสงเสรมและสนบสนนการวจย

โครงการจดการความรและถายทอดเทคโนโลยจากผลงานวจยและนวตกรรมโครงการจดการความรและถายทอดเทคโนโลยจากผลงานวจยและนวตกรรม

จาก สานกงานคณะจาก สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต กรรมการวจยแหงชาต

ประจาป ประจาป 22555577

ความเปนมา

SMART Village เปนโครงการทพงปรารถนาของสงคมไทยทตองการเหนการ

พฒนาชมชนสความยงยน เปนหมบานตนแบบการพฒนาคนและผลผลตทาง

การเกษตร โดยนาองคความร เทคโนโลยการผลตและแปรรปพชผลการเกษตรท

สะอาด ปลอดภย และเปนมตรตอสงแวดลอม ขยายผลสการสรางอาชพ และ

รายไดครวเรอน ภายใตแนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สงผลตอการ

เพมคณคาเศรษฐกจชมชนในระยะยาว โดยกาหนดลกษณะการพฒนาตาม

เกณฑ SMART ซงประกอบดวยคาสาคญ ตอไปน

Sustainability : ความยงยน

Management by grouping : การจดการโดยกลม

Added Value : การเพมมลคาสนคาและบรการ

Resources : การใชทรพยากรดนนาปาอยางรคณคา

Technology: การใชเทคโนโลย (สะอาดและทมตรกบสงแวดลอม)

From SMART VILLAGE to SMART SAMOENGui8 nmu8

จากหมบานนารอง สมารท วลเลจ ส สมารท สะเมง

เอกสารชดท 1

ระบบเกษตรกรรมยงยน

(Sustainable Agriculture System)

สารบญ

บทนา

หลกการสาคญของเกษตรกรรมทยงยน

การปฏบตทดทางการเกษตร (GAP)

หวขอการถายทอดเทคโนโลย

เกษตรอนทรย ตลาดทเปนธรรม

ระบบ พจเอส

พนทสาธตปลกพชเกษตรอนทรย

แปลงสตรอเบอรร บานแมยางหา แปลงหญาหวาน บานอมลอง

แปลงนาขาว มลนธสานฝนสนตภาพ

บทนา

การเกษตร มไดมความหมายเฉพาะเพยงแคการเพาะปลกพชและเลยงสตว และ

ไมไดมเปาหมายเพยงใหไดแคปจจยสเทานน แตรวมถงการบมเพาะความสมบรณ

ของการเปนมนษย การสรางการจรญเตยโตทางเศรษฐกจทสมดล การสรางสงคมให

เปนธรรม การมสวนรวมทางการเมอง การฟนฟทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

เพอนาไปสการจดการตนเองการพงตนเองของภมนเวศวฒนธรรมหนง ๆ ดวย

ระบบเกษตรกรรมยงยน (Sustainable Agriculture System) จงเปนทางเลอกหนงท

จะชวยแกไขปญหาอนเกดจากระบบเกษตรเคมเชงเดยวทมผลกระทบตอเกษตรกร

และตอผบรโภค และตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตลอดมา โดยมรปแบบ

การดาเนนงานในลกษณะทกลมเกษตรกรและกลมผบรโภคมความสมพนธทดตอกน

มการแลกเปลยนเรยนร ชวยเหลอเกอกลกนและกน ในดานลงทน การผลต แปรรป

ทาการตลาดดวยระบบทเปนธรรม และดานอนๆ ทเกยวของ โดยสมาชกมการพฒนา

ศกยภาพตนเองอยางตอเนอง คดเปน ทาเปน แกปญหาเปน มสขภาพกายและจตใจ

ทด มความสงบสข มการพงตนเอง ไดรบความเปนธรรม มการพฒนาทนของชมชน

ทกดาน และนาไปสความมนคงและยงยนทงดานอาหาร เศรษฐกจ สงคม การเมอง

และสงแวดลอม

ระบบเกษตรกรรมยงยนมหลายรปแบบ ไดแก เกษตรกรรมธรรมชาต วนเกษตร

เกษตรอนทรย เกษตรผสมผสาน เกษตรทฤษฎใหม เกษตรถาวร เกษตรชวภาพพลวต

ฯ โดยจะไมยดตดทรปแบบการผลต การทาในรปแบบใดรปแบบหนงนนขนอยกบ

ภมประเทศ ภมอากาศ ระบบนเวศ วฒนธรรมของสงคมนน หรอ “ภมนเวศ

วฒนธรรม”

หลกการสาคญ

(1) หลกการพงตนเอง และเศรษฐกจพอเพยง

เรมจากผลตอาหารทใชกระบวนการธรรมชาตเพอการบรโภคในครอบครว

กอน เนนลดรายจายโดยใชปจจยการผลตและทรพยากรในทองถนเปนหลก ทา

การเกษตรทเสรมสรางความหลากหลายทางชวภาพในไรนา มระบบเหมอนกบปา

ธรรมชาต ทาใหเกดความสมดลของระบบนเวศ ตามหลกการหวงโซอาหารซง

ประกอบดวย “ผผลต–ผบรโภค–ผยอยสลาย” นอกจากน ยงมการใชและพฒนา

เทคโนโลยทเหมาะสมในการผลต แปรรป และจาหนายทตลาดชมชนกอน หาก

เหลอจงขายทหางไกลออกไป

(2) หลกการใชทรพยากรอยางชาญฉลาด รคณคา

การกาหนดหลกการทไมใหใชสารเคมสงเคราะหในทกขนตอนของ

กระบวนการผลต แปรรป และการตลาด มการรวบรวม พฒนา ปรบปรงพนธ

และเพมความอดมสมบรณของดนอยางตอเนอง มการหมนเวยนใขทรพยากรในไร

นาใหเกดประโยชนสงสด ฟนฟองคความรภมปญญาทองถน ดวยการศกษา

ทดลอง วจยอยางตอเนอง

1.1 1.2

( 3 ) หลกการสนบสนนแลกเปลยนเรยนรบนฐานองคความรเพอพฒนาคน

องคกร และเครอขาย

การสนบสนนเสรมสรางโอกาสในการมสวนรวมในองคความร เขาถงขอมล การ

การคด ตดสนใจดาเนนการ และรวมรบผดชอบตอการสราง และพฒนาองคกร

มาตรฐานเกษตรอนทรยทองถนทชมชนและสงคมเชอมน สรางและพฒนาองคกร

เกษตรกรและผบรโภค ยกระดบเปนครอขายสถาบนชมชนเกษตรกรรมทยงยน

รปแบบเกษตรกรรมอาจจะมวธการแตกตางกน แตยงคงหลกการและเปาหมาย

เหมอนกน เปนการพฒนาเตบโตทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง สงแวดลอม

หมายถงระบบนเวศเตบโต ทงพช สตว คน เศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอมตาง

เตบโตไปพรอมๆกนอยางสมดล

ภาพท 1 ผงไรนาในระบบเกษตรกรรมยงยน (ชมชวน บญระหงษ, 2550)

ทมา หนงสอเกษตรอนทรยในระบบเกษตรกรรมยงยนและระบบตลาดทเปนธรรม

(ชมชวน บญระหงษและคณะ, 2550

เกษตรทฤษฎใหม

แนวทางบรหารจดการทดนและนาเพอการเกษตรในทดนขนาดเลกใหเกด

ประโยชนสงสด ภายใตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ขนตอนการดาเนนงาน

1 ) การผลต ใหพงตนเองดวยวธธรรมชาต ใหพอมพอกน

2 ) การรวมพลงในรปแบบสหกรณ รวมแรงรวมใจกนดานการผลต การตลาด

ความเปนอย สวสดการ การศกษา สงคมและศาสนา

3 ) การดาเนนธรกจโดยตดตอ ประสานงาน จดหาทนหรอแหลงเงน

หลกการและแนวทางสาคญ

- เปนระบบการผลตแบบเศรษฐกจพอเพยงทเกษตรกรสามารถเลยงไดกอน

- มพนทสวนหนงทานาขาวเพอใหมบรโภคตลอดป ขาวเปนปจจยหลกของทก

ครวเรอน

- มนาสารองไวใชเพยงพอตลอดป เพอการเพาะปลกในฤดแลง

- แบงพนทเปน 4 สวน อตราสวน 30 : 30 : 30 : 10 ไมวาจะถอครองพนทเทาใด

30 % ใชขดสระเกบกกนา

30 % ใชปลกขาว

30 % ใชปลกพชผก ผลไม พชไร ไมยนตน

10 % ใชเปนทอยอาศยและอนๆ

1.3 1.4

ระบบเกษตรผสมผสาน (Integrated Farming System)

เปนระบบการเกษตรทมการเพาะปลกพชหรอเลยงสตวตางชนดอยในพนทเดยวกน

ภายใตการเกอกลประโยชนตอกนและกนอยางมประสทธภาพสงสด อาศยหลกการ

อยรวมกนระหวางพช สตว และสงแวดลอม อาจจะอยในรปความสมพนธ ระหวาง

พชกบพช พชกบสตว หรอสตวกบสตว ภายใตหลกการทสาคญคอ ตองมกจกรรม

การเกษตรตงแต 2 กจกรรมขนไป ตองเกดการเกอกลประโยชนระหวางกจกรรมนน

ระบบเกษตรผสมผสานจะประสบผลสาเรจได จะตองวางรปแบบและมการดาเนน

การโดยใหความสาคญตอกจกรรมแตละชนดอยางเหมาะสมกบสภาพแวดลอม

เศรษฐกจ สงคม มการใชแรงงาน เงนทน ทดน ปจจยการผลตและทรพยากรธรรมชาต

อยางมประสทธภาพ ตลอดจนรจกนาวสดเหลอใชจากการผลตชนดหนงมาหมนเวยน

ใชประโยชนกบการผลตภายในไรนาแบบครบวงจร เชน การเลยงไกบนบอปลา การ

เลยงปลาในนาขาว การเลยงผงในสวนผลไม ฯ

วนเกษตร (Agroforesty farming)

เปนเกษตรกรรมทนาเอาหลกการความยงยนถาวรของระบบปาธรรมชาต มาเปน

แนวทางทาการเกษตร โดยใหความสาคญกบการปลกไมยนตน ไมผล ไมใชสอย

ตางๆ ใหเปนองคประกอบหลกของไรนา ผสมผสานกบการปลกพชชนลางทไม

ตองการแสงแดดมากไดอาศยรมเงา และความชนจากการทมพชชนบนขนปกคลม

ภายใตหลกการสาคญคอทาการเกษตรในพนทปา หรอ ทาปาไมผสมผสานรวมกบ

การปลกพชและเลยงสตว

เกษตรอนทรย (Organic)

องคกรมาตรฐานเกษตรอนทรยภาคเหนอ (มอน- 2 5 4 2) ไดใหความหมายของ

เกษตรอนทรย วา เปนระบบเกษตรทไมใชสารเคมสงเคราะหในการปองกนและ

กาจดศตรพช วชพช หรอในการกระตนการเจรญเตบโตของพช ตลอดจนไมใช

ปยเคมในการปรบปรงบารงดนใหความสาคญตอการปรบปรงความอดมสมบรณ

ของดนและฐานชวภาพ โดยใชซากพช ปยพชสด หรอมลสตวในการปรบปรง

นอกเหนอจากน ยงหามใชพชหรอเมลดพนธพชทมการตดตอยน หามใชจลนทรยท

มการตดตอยนในกระบวนการหมกปยชวภาพ”

การปฏบตทดทางการเกษตร (Good Agr icul ture Pract ices : GAP)

หลกการทกาหนดโดยองคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต (F A O ) ทใช

เปนแนวทางทาการเกษตรเพอใหไดผลผลตทมคณภาพดตามมาตรฐานทกาหนด

ไดผลผลตสงคมคาการลงทน กระบวนการผลตจะตองปลอดภยตอเกษตรกร

และผบรโภค มการใชทรพยากรทเกดประโยชนสงสด เกดความยงยนทาง

การเกษตรและไมทาใหเกดมลพษตอสงแวดลอม

1.5 1.6

ระบบเกษตรแบบไรหมนเวยน (Rotational Farming System )

ระบบเกษตรกรรมแบบพนบานทกระจายอยในหลายวฒนธรรม ไดแก กลมชาวเขา

บนพนทสง เปนระบบการเพาะปลกในพนทหนง ในชวงเวลาหนง จากนนจะยายพนท

เพาะปลกไปยงพนทใหม เพอใหพนทเดมเรมฟนความอดมสมบรณ แลวหมนเวยน

กลบมาใชประโยชนในพนทเดมอกครงหนง อาจจะเปนทก 5 - 9 ป แลวแตสภาพ

พนท และวฒนธรรมของชนเผา

ระบบไรหมนเวยนเนนการเพาะปลกพชอาหารสาหรบไวบรโภคในครวเรอน ไมเนน

การสรางผลผลตสวนเกนเพอขาย การทาไรหมนเวยนจาเปนตองมพนทปาขนาดใหญ

รองรบ เพอใหธรรมชาตชวยในการฟนฟทดนหลงการเพาะปลก ซงกลายเปน

ขอจากดสาคญ เพราะปจจบนรฐมนโยบายการอนรกษปาและควบคมการใชพนทสง

อยางเขมงวด

ระบบไรหมนเวยนถกเขาใจผดวาเปนระบบไรเลอนลอยททาลายปาไมบนทสง ทงท

เปนระบบทอนรกษทรพยากรธรรมชาต คงความหลากหลายทางชวภาพ ความอดม

สมบรณ ดวยภมปญญาพนบานของผคนทใชชวตกบธรรมชาตและยงใหความเคารพ

ตอธรรมชาตมากกวาเกษตรกรกลมใด ซงเปนยทธศาสตรสาคญของ การจดการ

ทรพยากรบนพนทสงเปนการใหการยอมรบตอสทธของ ชมชนทองถน

การถายทอดเทคโนโลย ตามโครงการ SMART VILLAGE

(1) เกษตรอนทรย

เนนวธทาการเกษตรดวยวถธรรมชาตบนพนทซงไมมสารพษตกคางและหลกเลยง

การปนเปอนของสารเคมทางดน นา และอากาศ สงเสรมความอดสมสมบรณของ

ดน ระบบนเวศ ความหลากหลายทางชวภาพ ฟนฟสงแวดลอมใหกลบคนสสมดล

ธรรมชาต มแผนการใชปจจยการผลตอยางเปนระบบ ภายใตมาตรฐานการผลต

เกษตรอนทรย ตนทนตา ไดผลผลตทอดมคณคาอาหารสงผลตอคณภาพชวตทด

(2) ตลาดทเปนธรรม

พฒนาระบบตลาดเพอรองรบผลตภณฑของกลมเกษตรกร ทเปนทงผผลตและ

ผบรโภคมความรบผดชอบตอกน ยดหลกการซอขายสาคญทตงอยบนฐานคดของ

การพงพาประสานเชอมโยงกนเพอคณภาพชวต โดยพฒนาระบบการผลตทดและ

เปนมตรตอสงแวดลอม ทาใหไดผลผลตทมคณภาพ และผบรโภคตองใหราคา

เปนธรรมตอเกษตรกรผผลตเพอความยงยนทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

(3) ระบบ พจเอส PGS

เปนทางเลอกของการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย โดยสมาชกชมชนและกลม

องคกรผผลตเปนผรบรอง หรอผซอผลผลตจากเกษตรกรเปนผรบรอง ซงไมใช

การตรวจรบรองโดยหนวยงานอสระ ระบบชมชนรบรองใหความสาคญกบการม

สวนรวมของเกษตรกรในระบบการตรวจรบรองมากกวาระบบการตรวจรบรอง

แบบอน

1.7 1.8

หลกการผลตพชอนทรย

1. เลอกพนททไมเคยทาการเกษตรเคมมาไมนอยกวา 3 ป

2. เปนพนททคอนขางดอนและโลงแจง

3. อยหางจากโรงงานอตสาหกรรม

4. อยหางจากแปลงทใชสารเคมและปยเคม

5. หางจากถนนหลวงหลก

6. มแหลงนาทปลอดสารพษ

ประโยชนของการทาเกษตรอนทรย

1. ใหปรมาณและคณภาพผลผลตทดกวา

2. ใหอาหารปลอดสารพษสาหรบชวตทดกวา 3. ใหตนทนการผลตทตาเพอเศรษฐกจทดกวา 4. ใหคณภาพชวตและสขภาพจตทดกวา

5. ใหผนดนทอดมสมบรณดกวา

6. ใหสงแวดลอมทดกวา

ลกษณะของผลผลตพชอนทรย

มลกษณะสมบรณ มสสวยเปนปกต มกลนหอมตามธรรมชาต มโครงสราง

ของเนอนมกรอบแนน มรสชาตด ไมมสารพษตกคาง เกบรกษาไดทนทาน

ใหสารอาหารและพลงชวต

มาตรฐานการผลตพชอนทรยของประเทศไทย

1. ทดนไมอยในสภาพแวดลอมทตากวามาตรฐานกาหนด

2. พนทปลกตองไมมสารเคมสงเคราะหตกคาง

3. ไมใชสารเคมสงเคราะหในกระบวนการผลต

4. ไมใชเมลดพนธทคลกสารเคมสงเคราะห

5. ไมใชสงทไดจากการตดตอทางพนธกรรม

6. ไมใชมลสตวทเลยงอยางผดมาตรฐาน

7. ปจจยการผลตจากภายนอกตองไดรบการรบรองมาตรฐาน

8. กระบวนการผลตตองปราศจากสงปนเปอนสารเคมสงเคราะห

9. สงเสรมความหลากหลายทางชวภาพ และสงแวดลอม

10. ตองไดรบการรบรองมารฐานอยางเปนทางการ

1.9 1.10

หลกการสาคญของตลาดทเปนธรรม

1. ทาใหการผลตกบการตลาดเปนเรองเดยวกน ไมใหการตลาดนาการผลตอยางเดยว

2. ใหความสาคญตอการจาหนายผลผลตสนคาแกผบรโภคทเปนสมาชกองคกรใน

ชมชนเดยวกนกอน หากมเหลอจงขายใหชมชนอนทอยใกลเคยงหรอหางไกล

3. จาหนายสนคาทใชกระบวนการผลตธรรมชาต ไมใชสารเคมในการผลตและการ

ปองกนกาจดศตรพช

4. ใชหบหอทเนนความสะอาด ประหยด ใชวสดทองถน และอนรกษธรรมชาต

5. ซอและจาหนายสนคาในราคายตธรรม

6. เกษตรกรเปนเจาของสถานทจาหนาย มสวนรวมบรหารและจดการตลาด

7. ลดหรอใชคาใชจายในการตลาดใหนอยลง

8. เนนรปแบบการตลาดแบบขายตรง

9. สงเสรมการซอสนคาของทองถนจากกลมเกษตรกรรายยอยโดยตรง

10. ผบรโภคเปนเพอนคคดและเปนมตรเกษตรกรผผลต

พนทสาธตการปลกพชเกษตรอนทรย

1) ฟารมสตรอเบอร

สตรอเบอรรเปนผลไมทใหคณคาทางโภชนาการสง มสารอาหารทสาคญ ไดแก

วตามนเอ , วตามนบ 1 , วตามนบ 2 และวตามนซ มกรดโฟลก มเสนใยอาหาร

ธาตสงกะส ฯ และเปนพชเศรษฐกจทสาคญของอาเภอสะเมง

ในป พ.ศ.2535 ไดเรมเพาะกลาสตรอเบอรทหนวยตนนาแมแจะ และสงเสรมการ

ปลกสตรอเบอรรเพมมากขน จนถงปจจบน ตาบลบอแกว กลายเปนพนทผลตสต

รอเบอรรทใหญทสดของประเทศ ดวยพนทสวนใหญเปนภเขาสงและเปนปาไม

เกอบทงหมด ความสงจากระดบนาทะเลตงแต 700–1,200 ฟต ซงจะปลกสตรอ

เบอรรไดด ทความหนาวเยน ประมาณ 15 – 18 °C ระยะเวลาปลกจนถงเกบเกยว

ผลผลตประมาณ 90 วน ผลผลตตอตนสงสด 400 กรม หรอประมาณ 3 ตนตอไร

(คานวณจากการปลก 10,000 ตนตอไร)

สถานทตง กลมสตรอเบอรอนทรย ตาบลบอแกว

เจาของฟารม คณโยช วะราห

1.11 1.12

พนทสาธตการปลกพชเกษตรอนทรย

(2) หญาหวาน (Stevia)

เปนพชพนเมองของประเทศในแถบทวปอเมรกาใต สารสกดทไดจากหญาหวานมชอ

วา สตวโอไซด (Stevioside) ซงมคณสมบตเปนสารใหความหวานมากกวานาตาลถง

200-300 เทา เปนความหวานทไมกอใหเกดพลงงาน และเปนพชทใชแทนนาตาลได

ปจจบน มการนามาใชในอตสาหกรรมทาเครองดม ยาสมนไพร และดานการแพทย

ใชแทนนาตาลในผปวยโรคเบาหวานและโรคไขมนในเสนเลอด

หญาหวานจะเจรญเตบโตอยางดบนพนทสง จากระดบนาทะเล 6 0 0 - 7 0 0 เมตร

โดยประมาณ ในทซงมอากาศเยน อณหภม 2 0 - 2 6 องศาเซลเซยส การนาหญา

หวานมาปลกในประเทศไทย ชวงป พ.ศ.2 5 1 8 และปลกมากในจงหวดเชยงใหม

เชยงราย พะเยา และลาพน และบานอมลองเปนพนทซงมการปลกหญาหวานมาก

ทสดแหงหนง

สถานทสาธต แปลงหญาหวานบานอมลอง ตาบลแมสาบ

ประธานกลม คณละออง ศรวรรณะ

ตวอยางแปลงสาธตการปลกขาว

3) ขาวอนทรย

ขาวพนเมอง มสายพนธทหลากหลาย มความตานทานโรคและแมลงสง เหมาะสม

กบสภาพพนทและภมอากาศในแตละทองถน แนวคดการเกบรกษาสายพนธขาว

และ คดเลอกเมลดพนธคณภาพทเหมาะสมกบพนท ใหคงอยของเกษตรกรขาวสะ

เมงเปนการสบสานภมปญญาทองถน และสรางความหลาก หลายทางชวภาพ ทม

ชมชนเปนเจาของและใชประโยชนจากทรพยากรการผลตอยางเตมท โดยไมตอง

พงปจจยจากภายนอก สรางคณคาและความมนคงทางอาหารอยางยงยน

มลนธสานฝนสนตภาพ บานงาแมง เปนองคกรหนงซงอปการะเดกชาวไทยภเขาท

ขาดโอกาสทางการศกษา มฐานะยากจน ไดรวมปลกฝงเยาวชน ใหรจกการใช

ชวต อยกบธรรมชาตและสงแวดลอมภายใตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

เยาวชนปลกขาวอนทรย ปลกพชผก เลยงสตว ทาปยอนทรย โดยเนนระบบหวง

โซอาหารตามธรรมชาต และทาการผลตขาวกลองสานฝนสนตภาพเพอบรโภค

และการจาหนายในชมชน

สถานทตง มลนธสานฝนสนตภาพ เลขท 18 หม 3 (บานงาแมง) ต.แมสาบ

ประธานมลนธ คณบญนา ยามาโมโต

1.13 1.14

ระบบตรวจสอบแบบมสวนรวม (พจเอส)

[Participatory Guarantee Systems PGS

พจเอส คอ ระบบประกนคณภาพในระดบทองถน ทใหการรบรองผผลตโดยเนนการม

สวนรวมของผมสวนเกยวของ และตงอยบนฐานของความเชอถอ เครอขายทางสงคม

และการแลกเปลยนความร

องคประกอบ

1. วสยทศนรวม ระหวางเกษตรกร ผผลต และผบรโภคในหลกการพนฐานของ

ระบบชมชนรบรอง

2. การมสวนรวมของผสนใจ และผบรโภคผลผลตเกษตรอนทรย

3. หลกการและมาตรฐานการผลตทเกดขนจากการมสวนรวมของผเกยวของ (ผผลต ทปรกษา ผบรโภค) ทาใหระบบมความนาเชอถอ

4. ความโปรงใสทเกดขนจากการทผมสวนเกยวของไดรบร กลไกกระบวน การ

ตรวจรบรองทงหมดและปกปองขอมลทเปนขอมลทเปนความลบทางการคา

5. ระบบชมชนรบรองตงอยบนฐานความเชอมนตอกน (trust) เชอถอเกษตรกร

และใชกลไกควบคมทางสงคม/วฒนธรรมเปนเครองมอในการตรวจรบรอง

6. กระบวนการเรยนรเปนเครองมอการพฒนาชมชนและเกษตรอนทรย

7. ความเชอมโยงแนวราบทแบงปนอานาจและความรบผดชอบของคนทเกยวของ

ลกษณะสาคญของพจเอส

มาตรฐานและขอกาหนดถกพฒนาขนโดยการมสวนรวมของผเกยวของ

มฐานจากองคกรรากหญา เหมาะกบเกษตรกรรมรายยอย

มหลกการระบบคณคาทมเปาหมายการยกระดบความเปนอยของ

ครอบครวเกษตรกร และสงเสรมเกษตรอนทรย

มเอกสารทอธบายระบบการบรหารจดการและขนตอนการทางาน

มกลไกยนยนการปฏบตตามมาตรฐานของเกษตรกร

มกลไกการสนบสนนเกษตรกรใหสามารถทาเกษตรอนทรยไดจรง

มขอตกลงสตยาบนของเกษตรกรในการปฏบตตามมาตรฐานขอกาหนดและ

มาตรฐาน

มตรารบรองทเปนหลกฐานแสดงสถานะความเปนเกษตรอนทรย

มบทลงโทษทชดเจนแจงลวงหนาสาหรบเกษตรกรทไมปฏบตตามมาตรฐาน

และมการบนทกในระบบฐานขอมลเปดเผยใหสาธารณะไดทราบ

1.15 1.16

ตวอยางใบประเมนการตรวจสอบรบรองมาตรฐานแบบมสวนรวม (มอน.)

สานกงานมาตรฐานเกษตรอนทรย (มกท.)

หนวยงานของมลนธมาตรฐานเกษตรอนทรย ซง

เปนองคกรของภาคเอกชนไทย

องคกรมาตรฐานเกษตรอนทรยภาคเหนอ (มอน.)

องคกรเอกชน จงหวดเชยงใหม ใหบรการตรวจ

สอบรบรองเกษตรอนทรยเฉพาะในภาคเหนอ

มาตรฐารนผลตภณฑอนทรยของประเทศไทย

"Organic Thailand's Brand" กรมวชาการเกษตร

กระทรวงเกษตรและสหกรณ

มาตรฐานเกษตรอนทรย โดยแผนงานเกษตร

อนทรยแหงชาต (National Organic Program -

NOP) กระทรวงเกษตรสหรฐ

มาตรฐานเกษตรดทเหมาะสม ซงเปนเกณฑ

มาตรฐานอาหารปลอดภย ของกระทรวงเกษตร

และสหกรณ

มาตรฐานเกษตรอนทรยของสหภาพยโรป

1.17 1.18

มาตรฐานเกษตรอนทรยของญปน

(Japan Agriculture Standard – JAS)

หนวยงานรบรองเอกชนของประเทศฝรงเศส

หนวยงานเกยวกบการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย

สมาพนธเกษตรอนทรยนานาชาต (International Federation of Organic Agriculture

Movement – IFOAM) มเกณฑมาตรฐานเกษตรอนทรยในกลมประเทศในยโรป

สมาคมดนแหงสหราชอาณาจกร (Soil Association UK)

มาตรฐานการผลตเกษตรอนทรย ทยอมรบในสหราชอาณาจกร

องคกรเครอขาย (Pesticide Network Action : PNA)

เครอขายของสหราชอาณาจกร และเนเธอแลนด มาตรฐานเกษตรอนทรยสากล

ประเทศสหรฐอเมรกา ใชพระราชบญญตผลตภณฑอาหารอนทรย (Organic food

Production Act-OFPA) พ.ศ. 2533 และฉบบแกไข พ.ศ. 2539

ตลาดรวมกลมประเทศในยโรป (European Unity:EU.)

ขอกาหนดผลตผลเกษตรอนทรยของสภาตลาดรวมยโรป (EEC No.2092/91)

ประเทศญปน (Japan Agriculture Standard – JAS)

กฎหมายมาตรฐานเกษตรญปน

ประเทศไทย

มาตรฐานการผลตพชอนทรยประเทศไทย กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

ประวตนกวจย ดร.ชมชวน บญระหงษ

ตาแหนง อาจารยประจา วทยาลยบรหารศาสตร

สถานทตดตอ วทยาลยบรหารศาสตร มหาวทยาลยแมโจ

ต.หนองหาร อ.สนทราย จ.เชยงใหม 50290

โทรศพทมอถอ 081-8856272 e-mail: cboonrahong@gmail.com

การศกษา

ปรญญาเอก Ph.D. in Agricultural Systems and Engineering

สถาบนเทคโนโลยแหงเอเชย –Asian Institute of Technology

ปรญญาโท การศกษานอกระบบ มหาวทยาลยเชยงใหม

ปรญญาตร เทคโนโลยการเกษตรบณฑต สาขาพชไร

สถาบนเทคโนโลยการเกษตรแมโจ (2525)

ประกาศนยบตร หลกสตรผนาชนบท Asian Rural Institute, Tochigi, Japan

ประสบการณทางาน

2556–ปจจบน อาจารยประจาวทยาลยบรหารศาสตร มหาวทยาลยแมโจ

- 2557 ผพฒนาโครงการ The Development of the Legal Mechanism

for Protecting the Farmer Right from the Contract Farming

2543-2554 ผอานวยการสถาบนชมชนเกษตรกรรมยงยน

2536-2554 ผประสานงานโครงการพฒนาตางๆ : PNAC, ดานพฒนา

ศกยภาพชมชนตนแบบเกษตรอนทรย,สรางเสรมความ

เขมแขงเครอขาย ฯ

อาจารย 1 วทยาลยเกษตรนครพนม จ. นครพนม

1.19 1.20

เอกสารชดท 2

เทคโนโลยสะอาดเทคโนโลยสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอมและเปนมตรตอสงแวดลอม

((CClleeaann aanndd GGrreeeenn TTeecchhnnoollooggyy))

สารบญ

บทนา

หลกการของเทคโนโลยสะอาด

การถายทอดเทคโนโลยตามโครงการ SMART Village

การอบแหงหญาหวานดวยเตาประหยดพลงงาน

การอบแหงสมนไพรดวยระบบปมความรอน

การควบคมความชนเมลดพนธขาว

พนทสาธตการอบแหง

อปกรณเตาอบแหง บานอมลอง บาน

แปลงนาขาว มลนธสานฝนสนตภาพ

วธการผลตทด (GMP)

บทนา

โดยทวไป การถายทอดเทคโนโลยจาเปนทตองดาเนนการควบคกนไปกบการทางาน

วจย ผลการวจย หรอ Research results คอองคความรใหมทเกดจากการคนควาวจย

จนเกดผลลพธออกมา เพอพฒนาองคความรใหครบทกองคประกอบ เนนการนา

ความร เทคโนโลย ขอมล ขาวสารไปใชเพอสนบสนนการพฒนาโดยตรง และหมาย

รวมถงเสนทางเดนทงหมดของเทคโนโลย ตงแตการนาความร เทคโนโลยจาก

แหลงขอมล ขาวสาร เขามาสระบบการทางานสงเสรม เพอทดสอบ ดดแปลงให

เหมาะสมกบการใชงาน จนถงการถายทอดเทคโนโลยสงใหบคคลเปาหมาย คอ ผรบ

เทคโนโลยทอยปลายทางโดยผานกระบวนการทางการศกษา (Educational Process) ให

สอดคลองกบสภาพปญหา ความตองการและความจาเปนของผรบเทคโนโลยกลม

บคคลเปาหมาย

เทคโนโลยสะอาด เปนการพฒนาเปลยนแปลงปรบปรงอยางตอเ นองของ

กระบวนการผลต การบรการ และการบรโภค โดยกอใหเกดผลกระทบหรอความเสยง

อนจะเกดขนตอมนษยและสงแวดลอมนอยทสดเทาทจะทาได และตองมความคมคา

ทางเศรษฐศาสตร ซงทาไดโดยการลดมลพษทแหลงกาเนด และการใชซา และ/หรอ

การเปลยนแปลงเพอนากลบมาใชใหม โดยไดรบความรวมมอจากทกคนในองคกร

บานและชมชน

หลกการเทคโนโลยสะอาด

1) การลดมลพษทแหลงกาเนด : เปนการเปลยนแปลง ผลตภณฑ

(Product) และกระบวนการ (Process)

การเปลยนแปลงผลตภณฑ ทาโดยออกแบบใหมผลกระทบตอสภาพ

แวดลอมนอยทสด หรอใหมอายการใชงานยาวนานขน

สวนของการเปลยนแปลงกระบวนการผลต มการเปลยนแปลงตงแต

เปลยนแปลงวตถดบ เปลยนแปลงเทคโนโลย และการปรบปรงกระบวน

การผลตและดาเนนงาน

2) การนากลบมาใชใหม : เปนการนาผลตภณฑมาใชใหม/ หรอใชผลต

ภณฑหมนเวยน และใชเทคโนโลยหมนเวยน

การใชผลตภณฑหมนเวยน เปนการนาวตถดบทไมไดคณภาพมาใช

ประโยชน หรอหาทางใชประโยชนจากของเสย เปนการนามาใชในกระบวนการ

ผลตเดมหรอกระบวนการผลตอนๆ

สวนการใชเทคโนโลยหมนเวยนเปนการนาเอาของเสยผานกระบวนการ

ตางๆ เพอนาเอาทรพยากรกลบมาใชอกเปนผลพลอยได การนาของเสยกลบมา

ใชใหม (RECYCLE) ซงตองทา ณ แหลงกาเนด มากกวาการขนยายไปจดการทอน

โดยเฉพาะของเสยทเกดจากการปนเปอนของวตถดบ เชน ขจดคราบไขมน แยก

นาเสยดวยไฟฟา แยกดบก ทองแดง ตะกว ฯ กลบมาใชงานอก อยางม

ประสทธภาพและทาไดงาย รวมทงลดอตราเสยงจากการปนเปอนระหวางรวบ

รวมหรอขนถาย

2.1 2.2

หลกการสาคญของเทคโนโลยสะอาด

คอ ผลผลตสงทออกมา (Output) จะเทากบสงทใสเขาไป (Input) เชน นาทงทออก

จากโรงงาน มาจากนาทใสเขาไป สงเจอปนมาจากสวนผสมทเกดจากกระบวนการ

ผลต เชน ส สารเคม การนาหลกการเพมผลผลตและลดมลพษทแหลงกาเนด จง

ตองจดการ ปรบปรงคณภาพนาทงปลายทาง เพอใหใชประโยชนได

ประโยชนของเทคโนโลยสะอาด

(1) ดานสงแวดลอม เทคโนโลยสะอาดจะชวยลดปรมาณมลพษจากอตสาหกรรม

และหลกเลยงการสะสมตวของความเปนพษตางๆ ทเกดขน

(2) ดานพนกงาน เทคโนโลยสะอาดทาใหมการปรบปรงสภาพแวดลอมการทางาน

ดขน ถกสขลกษณะสงผลใหสขภาพอนามยของพนกงานดขน และกอใหเกด

อนตรายนอยลง นอกจากน เทคโนโลยสะอาดยงเปนจดเรมตนเพอไปสระบบ

มาตรฐาน ISO 14000 ไดอกดวย

(3) ดานการประหยดวตถดบและพลงงาน เทคโนโลยสะอาดทาใหเกดการประหยด

ประหยดวตถดบและลดการเกดมลพษ ชวยทาใหเกดการประหยดการ

พลงงานและวตถดบ ดวยกระบวนการนากลบ มาใชใหม ซงสงผลใหตนทน

การผลตลดลง

(4) ดานคณภาพสนคา การลดมลพษทแหลงกาเนด ทาใหคณภาพกระบวนการ

ผลตเพมขน อกทงการใสใจตอการคดเลอกรปแบบผลตภณฑ การเลอก

วตถดบ และกระบวนการสงผลใหคณภาพสนคาด

อปสรรคของการนาเทคโนโลยสะอาดไปใช

(1) การขาดความเขาใจตอแนวคดเทคโนโลยสะอาดทแทจรง

(2) การไมมสวนรวมขององคกร ชมชน และไมมขอมล

(3) ขาดองคความรและเทคโนโลยตนแบบ ทจะถายทอดขยายผล เพอการนา

ไปใชงาน ซงอาจมาจากการไมเปดเผยขอมลความสาเรจของ เทคโนโลย

สะอาดในวงกวาง และตวอยางความสาเรจของเทคโนโลยสะอาดในเชง

รปธรรมยงม จานวนนอย

(4) ขาดบคลากรทมความรความสามารถดานเทคโนโลยสะอาด

โดยสรป เทคโนโลยสะอาด เปนกลยทธในการปรบปรง ผลตภณฑ บรการ และ

กระบวนการ อยางตอเนอง เพอจดการทรพยากร อยางมประสทธภาพให

เปลยนเปนของเสยนอยทสดหรอไมมเลย การลดมลพษทแหลงกาเนด เปนทง

การรกษาสงแวดลอมและลดคาใชจายในการผลตไปพรอมๆ กน เทคโนโลย

สะอาด เปนทางเลอกหนงทสอดคลองตอการพฒนาผลตภณฑอตสาหกรรม

ควบคกบการอนรกษสงแวดลอม ตามแนวทางพฒนาทยงยน (Sustainable

Development) ซงหนวยงานทกภาคสวนจาเปนตองตระหนกและรวมมอเพอชวย

ลดปญหามลพษ และเพมศกยภาพการแขงขนดานการคาระดบประเทศ

2.3 2.4

แนวคดการถายทอดเทคโนโลยตามโครงการ SMART Village

เนนหลกการนาเทคโนโลยทเหมาะสมกบชมชน ดวยเทคโนโลยสะอาด (Clean

Technology) และเทคโนโลยสเขยว (Green Technology) ทเปนมตรตอสงแวดลอม

ในรปแบบชดความร ขอมล แนวคด แนวปฏบต ไปยงสมาชกชมชนเกษตรกร

กลมเปาหมาย เพอตอบสนองความตองการของชมชนในการพฒนาผลตภณฑโดย

ชมชนสามารถนาเทคโนโลยนนไปประยกตใชไดอยางสอดคลองเหมาะสมกบบรบท

ชมชน ทาใหเกดประสทธภาพสงสด เกดการเรยนร ( learning) และเกดการ

เปลยนแปลงพฤตกรรม ทงในดานความร ทกษะการทางาน และทศนคตทดขน

อนเปนผลจากการใชวจยถายทอดสชมชนและเกดการนาไปใชประโยชนอยางเปน

รปธรรม

วตถดบในการอบรมสาธต

การอบแหง

1. หญาหวาน

พนทปลก : บานอมลอง ตาบลแมสาบ

2. สมนไพร 3 ชนด รางจด มะรม และใบหมอน

พนทปลก : บานแมตงตง ตาบลแมสาบ

การควบคมความชนเมลดพนธ

1. ขาวเปลอกเมลดพนธ บานอมลอง และบานงาแมง ตาบลแมสาบ

เทคโนโลยการอบแหง (Drying)

การทาแหง คอ หรอการกาจดนา การใชความรอนเพอกาจดนาทอยวสดโดย

การระเหยนาหรอการระเหดจากของแขง โดยอาศยหลกการถายเทความรอนซง

จะเกดตรงจดทมความแตกตางของอณหภมระหวางจดสองจด หรออาศย

หลกการอบแหงการลดความชนในระบบ ซงจาแนกตามประเภทการอบแหง

ไดแก

(1) การอบแหงโดยใชพลงงานจากแสงอาทตย เปนระบบอบแหง แบบ Passive ระบบทเครองอบแหงทางานโดยอาศยกระแสลมทพดเปน

ตวกลางพาความรอนจากแหลงพลงงาน ความรอนจากแสงอาทตย

ขอด สามารถทาการอบแหงไดงาย

ขอเสย ไมสามารถอบแหงไดตลอดเวลา อตราการผลตไมคงท

(2) การทาแหงโดยใชลมรอน (Hot Air Oven)

เปนการใชกระแสลมรอนสมผสกบวตถดบ เชน ตอบลมรอน (Hot air dryer)

โดย ใช Blower ในการเปาลมรอนจากแหลงหลงงานความรอนคอ Heater ไปยง

วตถดบ

ขอด สามารถอบแหงไดในอตราการผลตทคงท ประสทธภาพการ

ทางานสง สามารถควบคมการทางานไดด

ขอเสย สนเปลองพลงงาน ตองใชพลงงานไฟฟาสรางความรอนและหมน Blower

2.5 2.6

ผลงานวจยตนแบบทจะนาไปใชในการถายทอดเทคโนโลย

(1) การอบแหงหญาหวานดวยเตาประหยดพลงงาน

ภายใตโครงการวจย เรอง การพฒนาเตาอบแหงเกกฮวยและหญาหวาน

ของชมชนบานอมลอง ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม (สทธชย

และคณะ, 2553) ซงเปนการพฒนาเตาอบแหงดอกเกกฮวยและหญาหวาน โดย

ใชฟนเปนเชอเพลงหลก โดยจะสงผานความรอนเขาสทอนาความรอนโดยการพา

ความรอนแบบธรรมชาตและใ ช พดลมเ ปา เ พ อ ท จะ ใ ห ทอ ซง มขนาด

เสนผาศนยกลาง ขนาด11 นว เปนตวแลกเปลยนความรอนใหเขาสภายใน

หองอบ เตาอบทสรางขนมามขนาดกวาง 2 เมตร ยาว 2 เมตร สง 2 เมตร

ภายในหองอบ มชนวางตะแกรง จานวน 9 ชน

(3) การอบแหงดวยการพนวตถดบทเปนของเหลวไปในลมรอน

เปนการอบแหงแบบพนฝอย (Spray dryer) มกระบวนการเรมจากอากาศทจะ

ถกดด ผาน filter ผานตวใ หความรอน จาก นนจง เ ขาส หองอบแหง (drying

chamber) สวนวตถดบทใช spray มลกษณะเหลว จากนนสารละลายของเหลวจะถก

ดดโดยปมผานอปกรณททาใหเกดละอองฝอยภายในหองอบและจดสมผสกบอากาศ

รอนทาใหเกดการระเหยของนาอยางรวดเรวทอณหภมสงกวาอณหภมกระเปาะเปยก

เลกนอย จะไดผงผลตภณฑทตกลงสดานลางของ drying chamber และผงบางสวนท

หลดมากบอากาศจะถกแยกโดยใช cyclone จนไดผลตภณฑสดทายในกระบวนการ

อบแหงดวย spray dryer ประยกตใชงานกบวตถดบทเปนนาเพอแปรรปเปนผง ใน

การผลต ยา นมผง ไขผง กาแฟผง ฯ

ขอด เหมาะสาหรบผลตผลตภณฑทเปนผงแหงจานวนมาก ใชอณหภมตา

ขอเสย กระบวนการตดตงระบบ มความซบซอน

(4) การทาแหงดวยวธอนๆ

4.1) การอบแหงแบบลกกลง (Drum dryer หรอ Roller dryer)

โดยใหวตถดบสมผสผวหนาของลกกลงรอน

4.2) การอบแหงแบบเยอกแขง (Freeze dryer)

โดยกาจดความชนในวตถดบในสภาพททานาใหเปนนาแขงแลวกลายเปน

ไอในหองสญญากาศซงเปนการทาใหวตถดบแหงแบบเยอกแขง

4.3) การอบแหงโดยใชไมโครเวฟ (Microwave) โดยใชหลกทาวตถดบให

แหงแลวลดความชนในวตถดบ ไลนาหรอความชนทมอยในผลตผลเกษตร

ออกไป แตจะยงมความชนเหลออยในผลตภณฑ มากนอยแลวแตชนด

ภาพท 1 เตาอบหญาหวาน

สถานทตง

บานเลขท 2/2 หมท 2 บานอมลอง

ผดแล คณเมฆทว ไชยานะ

อปกรณและสวนประกอบ

1. เตาอบแหง

2. ชดกลองควบคมการทางาน

วตถดบ

1. หญาหวาน

2. ฟน/เชอเพลง

2.7 2.8

ขนตอนการเตรยม

1) เตรยมวตถดบ (หญาหวาน)

2) ลางนาสะอาด

3) จดเรยงลงตะแกรง

4) กอไฟเพออนหองเผาโดยไมเปด

ระบบทางาน

5) เดนระบบทางานของเตาอบแหง

โดยใชตควบคม และทดสอบผล

วธการอบแหง

ชม.ท 1 ใชอณหภม 80-90 องศา (c)

ชม.ท 2 ใชอณหภม 70-80 องศา (c)

ชม.ท 3-9 ใชอณหภม 65 องศา (c)

คณลกษณะและสวนประกอบของเครอง

1. ขนาดเครอง กวาง 2 เมตร x ยาว 2 เมตร x สง 2 เมตร

2. จานวนชน 9 ชน 1 ชน วางได 4 ถาด (จานวนรวม 36 ถาด)

3. ขนาดถาด/ตะแกรง 50 x 90 เซนตเมตร

4. ทอเหลกสาหรบแลกเปลยนความรอนในเตา ขนาด 11 นว

5. มอเตอร 1/4 แรงมา จานวน 4 ลก

6. พดลมขนาดใบพด 10 นว (ทาหนาทชวยเปากระจายอากาศรอนทไหลผาน

ตามทอแลกเปลยนความรอนใหกระจายทวถงภายในตอบ

7. Blower ใบพดกรงกระรอก ¼ แรงมา (ทาหนาทเตมอากาศเขาไปภายใน

เตาเผาไหม เพอทาใหเกดการเผาไหมทสมบรณ)

8. แผง Control อณหภม (ทาหนาทควบคมอณหภมภายในเตาอบใหคงท และ

ทาหนาทสงให Blower ทางานเมออณหภมลดลง

ภาพท 4 อปกรณเตาประหยดพลงงานและขนตอนการใชงาน ทมา :รายงานวจยพฒนา

เตาอบแหงเกกฮวยและหญาหวานของชมชนบานอมลอง (สทธชย และคณะ,2553

2.9 2.10

ภาพท 2 ผงอปกรณการทางาน

ภาพท 3 ขนตอนการเตรยมวตถดบ

ผลการศกษา

การอบหญาหวาน 20 กก. ผลผลตทไดออกมาเฉลย 2.44 กโลกรม โดยใชเวลาใน

การอบทงหมด 8 ชวโมง ใชปรมาณฟนเปนเชอเพลงทงหมด 58 กโลกรม ภายใต

อณหภมเฉลย 57 องศาเซลเซยส สรปไดวา การอบแหงดวยเตาประหยดพลงงาน

ใชเวลาในการอบสนลงและลดปรมาณเชอเพลงมากกวารอยละ 40 จากแบบทใชเดม

ปจจบน อปกรณเตาอบแหงแบบแบบดงเดมของเกษตรกรในชมชนไดมการปรบปรง

เปนเตาประหยดพลงงานในหลายลกษณะ ภายใตโครงการวจยและพฒนาของหลาย

หนวยงาน โดยจะเนนออกแบบอปกรณกระบวนการผลตทสะอาดและเปนมตรตอ

สงแวดลอมมากยงขน เชน การนาระบบปมความรอนสาหรบสรางความรอน ลด

ความชน การนาความรอนจากระบบไฟฟา หรอแกสหงตมมาใชแทนการใชฟนเปน

เชอเพลง ไดแก เตาอบแหงแบบกาซหงตม อปกรณอบแหงแบบปมความรอน

อปกรณอบแหงพลงงานแสงอาทตยแบบเรอนกระจก เปนตน ดงภาพท 5

(2) การควบคมความชนเมลดพนธขาวดวยระบบปมความรอน

จากผลงานวจยเชงพาณชย เรอง “การพฒนาระบบยงขาวเปลอกท

ควบคมความชนขาวดวยปมความรอน” (ดวงด แสนรกษ และคณะ, 2554) ซง

ผประกอบการเอกชนรวมทนวจยมเปาหมายสรางอปกรณคงบคมความชนขาว

ตนแบบเพอการตอยอดเชงพาณชยสาหรบกลมผคาผลตขาว โรงสขาวระดบ

ชมชน เพอใหเกษตรกรในพนทสงสามารถเกบขาวเปลอกหรอขาวเมลดพนธซง

มกจะพบกบปญหาความชนสมพทธตลอดป เปนการออกแบบพฒนายงขาวทม

ระบบลดความชนดวยปมความรอน สามารถเกบรกษาขาวเปลอกและเมลดพนธ

ขาวอยางเหมาะสมกบระบบเดม ใชพลงงานอยางมประสทธภาพ ทาการ

ประเมนศกยภาพเชงเศรษฐศาสตรและพฒนาสเชงพาณชยของกลมขาวชมชน

ยงขาวมขนาด ความจ 1000 กโลกรมไดถกออกแบบและสรางเปนเครองตนแบบ

สามารถลดความชนขาวไดภายใน 14 วน ใหไดความชนประมาณ 10-12 % (wet

basis) และควบคมอณหภมอตโนมตท 40 องศาเซลเซยส ผลการทดสอบคา

Specific Moisture Extraction rate เทากบ 0.78 kg/kWh และคา Specific Power

Consumption Rate เทากบ 1.22 kWh/kg ระบบไฟฟาเปน 1 เฟส 220 โวลท พกด

กระแส 2.4 แอมป สามารถขจดนาได 0.316 กโลกรมตอชวโมงและใชพลงงาน

รวมประมาณ160 หนวยไฟฟา อตราคาไฟ 3.50 บาทตอหนวยไฟฟา หรอ

ประมาณ 0.56 บาทตอกโลกรมของเมลดพนธขาว อปกรณยงขาวสามารถปรบ

ขนาดใหเหมาะสมและสามารถใชงานไดอยางมประสทธภาพมากในการลด

ความชนขาวและมอตราควบคมความชนไดอยางสมาเสมอทวทงพนท

2.11 2.12

ภาพท 5 อปกรณ

เตาอบแหงตนแบบ

ในชมชน ทเกดจาก

งานวจยและพฒนา

คณลกษณะและสวนประกอบของอปกรณ

1 ขนาด กวาง x ยาว x สง

1.5 x 1.5 x 1 เมตร

ความจปรมาณบรรจขาวเปลอก

ไ มนอยกวา 1,000 กก.

ควบคมความชนเรมตน ประมาณ 18%

ใหลดลง ถงประมาณ ไมเกน 10-12%

2 ระบบการเกบรกษา ยงขาวขนาดเลกของเกษตรกร

ออกแบบจากพนทตนแบบ

3 ระบบเครอง ชดปมความรอน สาหรบสรางความรอน

ลดความชน หากชนมากกวา 18%

สามารถตากกอนนาเขายง

4 ตรวจวดและควบคความชน

แบบอเลกทรอนกส

ตอเลกทรอนกสควบคมการทางาน

ระบบปมความรอน

ภาพท 6.1 อปกรณลดความชนขาวตนแบบ

แบบยงขาว

สถานทตง

บานเลขท 43 หม 2 บานอมลอง

ต.แมสาบ อ.สะเมง จ.เชยงใหม

ผดแล

กลมเกษตรกรขาวบานอมลอง

อปกรณและสวนประกอบ

1. อปกรณยงขาว

2. อปกรณระบบบมความรอน

วตถดบ

ขาวเปลอกเมลดพนธ

5 อปกรณประกอบ ระบบปองกนความปลอดภยทางไฟฟา

และสายดน ชวยประหยดพลงงาน มพด

ลมสาหรบหมนเวยนอากาศ

แบบ Heat Pump

ภาพท 6.2 อปกรณและระบบการทางาน

ของเครองตนแบบ

ทมา : รายงานวจยการพฒนาระบบยงขาวเปลอก

ทควบคมความชนขาวดวยปมความรอน

(ดวงด แสนรกษ และคณะ, 2554).

2.13 2.14

(3) การอบแหงสมนไพรดวยระบบปมความรอน

เปนการขยายผลงานวจย เรอง การพฒนาระบบยงขาวเปลอกทควบคมความชน

ขาวดวยปมความรอน (ดวงด แสนรกษ และคณะ, 2554) สกลมแปรรปสมนไพร

บานแมตงตง ตาบลแมสาบ อาเภอสะเมง ซงเปนหมบานขนาดเลก ม

ทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ ชมชนตองการพฒนากระบวนการผลตและ

แปรรปพชทองถนทมอยแบบครบวงจร ไดแก พชผกพนเมองและสมนไพรซงม

จานวนมาก ผนาและสมาชกกลมแปรรปสมนไพร สนใจ รวมแลกเปลยนเรยนร

กระบวนการอบแหงดวยเทคโนโลยสะอาด และรวมพฒนาอปกรณตอบแหง

สมนไพรแบบประหยดพลงงาน ดวยระบบปมความรอน

คณสมบตการทางาน

(1) เปนระบบอตโนมตททางานตามอณหภมทตงไว จนกระทงลดความชนไดถง

คาทตองการ เชนความชนท 12% (wet basis)

(2) ปรมาณขาวเปลอกเมลดพนธ สามารถอบแหงเพอลดความชนได

จานวน 1000 กโลกรม

(3) ระยะเวลาการอบแหงประมาณไมเกน 14 วน เมอแหงดแลวปลดเครองออกได

(4) เมอเลกใชงานสามารถนาอปกรณเครองปมความรอนทเปนสวนแยก (2) ไปใช

กบยงขาวอนได

(5) ใชกาลงไฟฟา ไมเกน 450 วตต และแรงดน 220 โวลต 1 เฟส

ขอด เครองตนแบบนสามารถใชพลงงานแสงแดดผงขาวเปลอกกอนทจะนาเขาเกบ

รกษาในยงขาวทมการควบคมความชนดวยระบบปมความรอน และไมมผลกระทบ

ตอสภาวะการเปลยนแปลงของอากาศทชนมากในฤดฝน สามารถลดความชนให

พอดกบการเกบเมลดพนธเปนเวลานานขามป มการควบคมอณหภมใหไมรอน

เกนไปจนสญเสยคณภาพ มความเหมาะสมยงกบการเกบเมลดพนธขาวบนพนทสง

เปนการรกษาเมลดพนธขาวเปลอกเชงพาณชย โดยคานงถงการใชพลงงานอยางม

ประสทธภาพและนามาใชรวมกบการใชพลงงานแสงแดด ชวยเพมคณภาพการเกบ

เมลดพนธขาวเปลอกแบบเดม

ภาพท 7 อปกรณอบแหง

สถานทตง (ปจจบน)

ณ โรงงานแปรรปผลผลต

ฟารมตวอยางบานแมตงตง

ต.แมสาบ อ.สะเมง จ.เชยงใหม

ผดแล พอหลวงอดม อปาทา

อปกรณและสวนประกอบ

1. เตาอบแหง

2. ชดปมความรอน

วตถดบทใช : มะรม รางจด ใบหมอน

2.15 2.16

ภาพท 8 อปกรณอบแหงสมนไพรพรอมชดปมความรอนทตดตงเพมเตม

คณลกษณะและสวนประกอบของตอบแหงสมนไพร

1 ขนาดกวาง 0.8 ม.x ยาว

0.8 ม . x สง 1.9ม.

ตอบขนาดเลกปรมาณบรรจพชสมนไพร

(ไมเกน 5 กโลกรม ขนอยกบชนดของพช

ทนามาอบแหง ควบคมความชนเรมตน

ประมาณ 20-30% ลดลงประมาณ 10-15%

2 ระบบเครอง ชดปมความรอน สาหรบสรางความรอน

ลดความชน สามารถตากแดดกอนนาเขา

เตาอบได

3 การตรวจวดและการควบคม

ความชนแบบอเลกทรอนกส

ตอเลกทรอนกสควบคมการทางานของ

ระบบปมความรอน

4 อปกรณประกอบ มระบบปองกนความปลอดภยดานไฟฟาและสาย

ดน ประหยดพลงงาน มพดลมสาหรบหมนเวยน

อากาศ

หลกเกณฑและวธการทดในการผลตอาหาร

จเอมพ (GMP) หรอ Good Manufacturing Practice

เปนเกณฑทมการจดทาขนโดยหนวยงานมาตรฐานอาหารระหวางประเทศ

หรอ โคเดกซ (CODEX) เพอใหสมาชกทวโลกใชเปนแนวทางในการปฏบต

เพอความปลอดภยของผบรโภค ถอวาเปนขอกาหนดพนฐานทจาเปนใน

การผลตและควบคมผผลตใหปฏบตตามและทาใหสามารถผลตอาหารได

อยางปลอดภย

สาระสาคญทผผลตตองปฏบตตามเกณฑทกาหนด

1. สขลกษณะของสถานทตงและอาคารผลต

2. เครองมอ เครองจกร และอปกรณ ทใชในการผลต

3. การควบคมกระบวนการผลต

4. การสขาภบาล

5. การบารงรกษาและการทาความสะอาด

6. บคลากร

2.17 2.18

มาตรการปองกนอนตรายในขนตอนการผลตอาหาร

Hazard Analysis Critical Control Point หรอ HACCP หรอ แฮซเซป

ระบบ HACCP เปนมาตรฐานการผลต ทมมาตรการปองกนอนตราย ทผบรโภคอาจ

ไดรบจากการบรโภคอาหาร หมายถง วเคราะหอนตราย ณ จดควบคมวกฤต ทอาจ

เกดขน ในแตละขนตอนของการดาเนนการผลต โดยมการศกษาถงอนตราย และหาทาง

ปองกนลวงหนา รวมทงการควบคม เฝาระวง เพอใหแนใจวามาตรการปองกนทกาหนด

ขนนน มประสทธภาพตลอดเวลา

หลกการสาคญของ HACCP

หลกการท 1 การวเคราะหอนตราย จากผลตภณฑทอาจมตอผบรโภคกลมเปาหมาย

หลกการท 2 การกาหนดจดควบคมวกฤต ในกระบวนการผลต

หลกการท 3 การกาหนดคาวกฤต ณ จดควบคมวกฤต คาวกฤตอาจเปนคาตวเลข หรอ

ลกษณะของคณภาพ ดานความปลอดภยทตองการ

หลกการท 4 ทาการเฝาระวง โดยกาหนดขน อยางเปนระบบ

หลกการท 5 กาหนดมาตรการแกไข สาหรบขอบกพรองและใชมาตรการนนทนทท

หลกการท 6 ทบทวนประสทธภาพ ของระบบ HACCP ทใชงานอย

หลกการท 7 จดทาระบบบนทก และเกบรกษาขอมล

ประวตผเขยน ดร.สรพล ดารงกตตกล

ตาแหนง อาจารยประจาคณะวศวกรรมศาสตร

สถานทตดตอ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยพะเยา

ถ.พหลโยธน ต.แมกา อ.เมอง จ.พะเยา 56000

โทรศพทมอถอ 081-815 9399 อเมล: spd1111@gmail.com

การศกษา

ปรญญาเอก-โท Dr.Ing & Diploma วศวกรรมไฟฟากาลงและไฟฟาแรงสง

Norwegian University of Science and Technology, Trondheim

ปรญญาตร วศวกรรมศาสตร (ไฟฟา) จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประสบการณทางาน

2556–ปจจบน อาจารยประจา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยพะเยา

2552 – 2555 อาจารยประจา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนอรทฯ

2543 – 2552 คณบด คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

2519–ปจจบน ทปรกษาธรกจดานการอนรกษพลงงาน,ออกแบบระบบวศวกรรม

และวจยพลงงานไฟฟา

2541 – 2543 ตวแทนสถาบนวจยพลงงาน EPRI จากประเทศสหรฐ

2540 – 2541 ผอานวยการฝายพฒนาธรกจบรษท อเอมซ (มหาชน) จากด

2537 – 2539 ผจดการทวไป บรษททปรกษางานวศวกรรมจากประเทศสวเดน

2519 – 2537 รองคณบด ฝายกจการนกศกษา คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม

2.19 2.20

สารบญ

บทนา

ความหมาย ลกษณะ หลกการ

ตลาดสเขยว

รานคาสเขยว

ผลตภณฑสเขยว & ฉลากสเขยว

การถายทอดความรและเทคโนโลยการตลาด

ผลตภณฑเกษตรของสะเมง

แนวคดพฒนาชมชนสะเมงสสงคมเกษตรสเขยว

ขนตอนการพฒนาผลตภณฑสเขยว

แนวคดการจดตง Green Shop

แนวคดการสรางกลมและเครอขาย

รปแบบกจการเพอสงคม

ตวอยางใบลงทะเบยนการจาหนายผลตภณฑ Green shop

เอกสารชดท 3

การจดการตลาดสเขยวการจดการตลาดสเขยว

( (GGrreeeenn MMaarrkkeett MMaannaaggeemmeenntt

บทนา

ปจจบน กระแสเรองสงแวดลอม และการอนรกษพลงงานเขาไปมบทบาทกบผคนใน

ทกวงการ เปนกระแสทแรงมากขนอยางตอเนอง ทาใหองคการ ผประกอบการทก

กลมอาชพตางใหความสาคญ โดยเฉพาะเกษตรกร ผผลตและผประกอบการ ซงม

บทบาทตอการกาหนดวงจรหวงโซอาหารตงแตตนทาง ซงตองตระหนกถงเหตและ

ผลกระทบดานสงแวดลอมมากขนในทกกระบวนการผลต และการแปรรป ตอง

พฒนาสถานทผลตและมมาตรการทดในการจดการของเสย ไมสงผลกระทบตอ

สงแวดลอมและระบบนเวศวทยาแตอยางใด

ขณะทการพฒนานวตกรรมและผลตภณฑใหมๆ ไดเกดขนอยางรวดเรว การใช

สญลกษณและคาวา “กรน หรอ “สเขยว” จงถกนามาใชเปนจดขาย เพอเพมมลคา

การขายและสรางคณคาความแตกตางของผลตภณฑทหลากหลาย ใหมความตาง

จากคแขงจากผประกอบการรายอนๆ ซงเรมมใหเหนมากขนตามลาดบ

แนวโนมการพฒนาผลตภณฑสะเมง นอกจากเรมตนทการพฒนาศกยภาพการผลต

ของเกษตรกรแลว ยงจาเปนตองเรงพฒนาผลตภณฑจากผลผลตทางการเกษตรใหม

ความตางจากเดม และใหเปนผลตภณฑสเขยว (Green Product) ซงหมายถงการท

จะตองเขา สกระบวนการทางตลาด ทเรยกวา ตลาดสเขยว (Green Market) อยาง

หลกเลยงไมได

ความหมาย ลกษณะ หลกการ

ตลาดสเขยว (Green Market)

ตลาดสเขยว หรอ ตลาดเพอสงแวดลอม หมายถง กระบวนการบรหารจดการ

แลกเปลยน และกระจายตวของผลตภณฑสนคาและบรการทเปนมตรตอ

สงแวดลอมและเนนการสรางความแตกตางดวยนวตกรรมใหมๆโดยการมสวน

รวมของเกษตรกร ผผลต ผบรโภคและผประกอบการ ทาใหทกฝายไดรบ

ประโยชนทเปนธรรม รวมสรางสรรคณคาทางสงคม และนาไปสการพฒนาท

ยงยน

รานคาสเขยว (Green Shop)

รานคาสเขยว หรอ รานคาเพอสงแวดลอม หมายถง รานคาระดบชมชนทเกด

จากการมสวนรวมของเกษตรกร ผผลต ผบรโภค และผประกอบการกลมอาชพ

ทไดรวมจดหาพนทสวนกลางของชมชนในอาเภอสะเมง ทาการออกแบบและ

สรางขนเพอใชเปนสถานทรองรบผลตภณฑสเขยว ภายใตระบบเกษตรกรรม

ยงยน สถานทแหงนจะเปนทงจดรบซอและจาหนายผลตภณฑสนคาเกษตร

อนทรยและเกษตรปลอดภย รวมถงผลตภณฑแปรรปจากภมปญญาทองถน

ของอาเภอสะเมงทมผานกระบวนการรบรองแบบมสวนรวม

3.1 3.2

ผลตภณฑสเขยว (Green Product)

หมายถง ผลตภณฑสนคาเกษตรทมสวนผสมหรอกระบวนการผลตทด มความ

สะอาดปลอดภยไดมาตรฐาน และเปนมตรตอสงแวดลอม ไมใชสารพษทเปน

อนตรายตอมนษยและสตว เปนผลตภณฑทสามารถนากลบมาหมนเวยนใชใหมได

มอายการใชงานนาน ไมสนเปลองพลงงานในทกกระบวนการตงแตการผลต การใช

จนถงการสนสภาพ และเปนผลตภณฑทใชภาชนะหบหอนอยทสด

ฉลากเขยว (Green label)

หมายถง ฉลากเพอสงแวดลอม เปนเครองมอทางการตลาดซงแทนความหมายของ

ผลตภณฑทผานกระบวนการผลตทอนรกษสงแวดลอมหรอสงผลกระทบนอยทสด

(โดยความรวมมอระหวางกระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลย

และสงแวดลอม และองคกรเอกชนอนๆ)

ตวอยางฉลากสเขยว

หลกการ

การพฒนากระบวนการผลตและการแปรรรปผลตภณฑสนคาการเกษตรของ

ชมชน ใหมคณภาพตามมาตรฐานความสะอาด ปลอดภย เสรมสรางรายได

เศรษฐกจชมชน สงผลดตอสงคม สงแวดลอม และสขอนามยของเกษตรกร

ผผลต ผบรโภค และผประกอบการ อยางยงยน

วตถประสงค

1. เพมชองทางจาหนายผลตภณฑสนคาเกษตรปลอดภยและเกษตรอนทรย

ระยะปรบเปลยน

2. ขยายเครอขายสมาชกผบรโภคใหสามารถเขาถงผลตภณฑสเขยวของชมชน

3. เพมจานวนสมาชกเกษตรกร ผผลต และผประกอบการรายยอยเขาสระบบ

มาตรฐานเกษตรอนทรยเพมขน

4. สงเสรมและสนบสนนใหเกดการเชอมโยงเปนเครอขายระหวางเกษตรกร

ผผลต ผประกอบการ และผบรโภค ทาใหเกดความเขาใจและเชอมนใน

ผลตภณพของอาเภอสะเมง เพมขนอยางกวางขวาง

3.3 3.4

ลกษณะของตลาดสเขยว

1. ประกอบกจการเพอแสวงหากาไรอยางยงยน มใชแสวงหากาไรสงสด

2. ประกอบกจการเพอประโยชนแกสงคม ควบคกบการรกษาฐานลกคาเดมและ

เพมลกคาใหม

3. สรางความรวมมอระหวางกลมผประกอบการสเขยว ใหมการแขงขนกนแบบ

เกอกลและเอออาทร โดยไมทาลายคแขง

4. สงเสรมการใหความรความเขาใจในคณคาผลตภณฑสเขยว และทาใหเกดการ

ใชทรพยากรอยางรคณคา เกดประโยชนสงสด มใชมงการขายเพยงอยางเดยว

เปาหมายรวม

o กจกรรมในทกกระบวนการผลต-ซอ-ขายสนคา เกดจากความคดสรางสรรค

การออกแบบ การหาวตถดบ การลงมอผลต และมการนาออกมาจาหนายส

ตลาดสเขยวอยางเปนรปธรรม

o ผลกดนใหเกดนโยบายหรอกฎหมายทเออตอสทธและความเปนธรรม เพอ

ลดความเหลอมลาในสงคม

หลกการสอสารเพอทาการตลาด

1. การโฆษณา โดยใชสอ โทรทศน วทย หนงสอพมพ นตยสาร ปาย สอโฆษณา

กลางแจง หรอสอโฆษณาเคลอนท รวมถงการใหสมภาษณ การใหขาวเพอ

ประชาสมพนธผลตภณฑหรอรานคา

2. การสงเสรมการขาย โดยใชเครองมอกระตนกจกรรมและจงใจลกคาใหมและ

รกษาลกคาเกา เสรมแรงโฆษณาในตราสนคา เชน แจกคปอง ใหของแถม

ของขวญของชารวย รางวลแขงขน ชงโชค แลกซอ การใหทดลองใช แจกของ

ตวอยาง รบประกน ใหเงนคน ลดราคา จดงานพเศษ การนาชนสวนสนคาแลก

ซอ รบประกนสนคา แสตมปการคา การจดแสดงสนคา ฯ

3. การขายทรานโดยพนกงานประจา

4. การขายทางตรง

5. การสรางเครอขายผบรโภค ผผลต แลผประกอบการเพอเขาเปนสมาชก

รปแบบกจการเพอสงคม (Social Enterprises)

รปแบบการประกอบกจการรานคาสเขยว กาหนดเปาหมายการพฒนาสความ

ยงยน นอกจากมกระบวนการพฒนาคณภาพผลตภณฑ และนวตกรรมใหมๆ

เพอตอบสนองความตองการระดบบคคลและผลตอบแทนความมงคงทาง

เศรษฐกจแลว ยงมการกระจายความสขใหแกทกคนในสงคมอยางทวถง และ

เปนธรรม คานงถงคณภาพชวตของคน และแสดงความรบผดชอบตอสงคม

อยางตอเนอง

3.5 3.6

การถายทอดความรและเทคโนโลยแบบครบวงจร

ตนนา

o พฒนากระบวนการผลตตามหลกปฏบตทดทางการเกษตร (Good Agriculture

Practice: GAP โดยเนนผลตพชเกษตรอนทรย เชน สตรอเบอรร หญาหวาน

กาแฟ ขาว กลวย สมนไพร พช ผก ผลไมบนพนทสง ฯ

o พฒนาวธจดการปจจยการผลต ดน นา เมลดพนธ) วธจดการศตรพช โรคและ

แมลง รวมทงการทาปยอนทรย ปยไสเดอนดน ฯ

o พฒนาระบบรบรองแบบมสวนรวม Participatory Guarantee Systems (PGS)

กลางนา

o พฒนาคณภาพผลตภณฑดวยวธการทดในการผลตและแปรรป (Good

Manufacturing Practice: GMP)

o ปฏบตการใชเทคโนโลยอบแหงและการลดความชน เชน วธการอบแหง

สมนไพร ดวยระบบปมความรอน (Heat Pump) การอบแหงดวยเตาประหยด

พลงงาน การอบแหงแบบเยอกแขง (Freeze dryer) การอบแหงดวยไมโครเวฟ

(Microwave) การอบแหงแบบพนฝอย (Spray dryer) และการอบแหงดวย

พลงงานแสงอาทตย

ปลายนา

o พฒนาระบบจดการตลาดรองรบผลตภณฑของกลมผานสออเลกทรอนกส

ไดแก ตลาดออนไลน (e-marketing), facebook, website, รปแบบสราง

เครอขายผผลต ผประกอบการ และผบรโภค

o สราง Green Shop รานคาของชมชน ในรปแบบ Social Enterprise

ผลตภณฑเกษตรของสะเมง

ปทเรมดาเนนการ

o หญาหวานสด-อบแหง

o สตรอเบอร และผลตภณฑแปรรป

o สมนไพรสด-อบแหง (มะรม รางจด หมอน)

o ขาวดอย ขาวไรซเบอร และผลตภณฑแปรรปจากขาว

ปตอไป

o กาแฟ

o ลาไยอนทรยสด-อบแหง

o กลวยและผลตภณฑแปรรปจากกลวย

o นาสมนไพรผสมหญาหวาน (พรอมดม)

o กระเทยม หอม

o ถวดน ถวแระ

o ผกสด พชผกพนเมอง

o ผลไมเมองหนาว เชน อะโวคาโด พลบ เสาวรส ทอ บวย มลเบอร ฯลฯ

3.7 3.8

แนวคดพฒนาชมชนสะเมงสสงคมเกษตรสเขยว

การเตบโตอยางยงยน

เกษตรสเขยว : การพฒนา พนทผลตสนคาทางการ เกษตรทมกระบวนการผลต ทเปนมตรตอ

สงแวดลอมทกกจกรรม

เกษตรสเขยว : การพฒนา พนทผลตสนคาทางการ เกษตรทมกระบวนการผลต ทเปนมตรตอ

สงแวดลอมทกกจกรรม

การพฒนาผลตภณฑสนคาการเกษตร

การพฒนาผลตภณฑสนคาการเกษตร

การพฒนาคน ผนา เกษตรกร เยาวชนการพฒนาคน ผนา เกษตรกร เยาวชน

การพฒนาชมชนกลม / เครอขายฯการพฒนาชมชนกลม / เครอขายฯ

Sustainable Growth

ขนตอนดาเนนงานเพอพฒนาผลตภณฑสเขยวขนตอนดาเนนงานเพอพฒนาผลตภณฑสเขยว

3.9 3.10

การจดตง การจดตง GGrreeeenn SShhoopp

เปาหมาย

o เปนจดทรวบรวมและจาหนายผลตภณฑสเขยว ผลผลตเกษตรอนทรย และ

เกษตรปลอดภยของชมชน

o เปนศนยเรยนรระบบผลตและแปรรปผลตภณธเกษตรอนทรย ของชมชนและ

ผสนใจทวไป

o เปนศนยขอมลแหลงทองเทยวเชงเกษตรนเวศ, Farm stay ของอาเภอสะเมง

ผลตภณฑเรมตนทเขารวมโครงการ

o สตรอเบอร หญาหวาน ขาว สมนไพร (มะรม รางจด หมอน) กาแฟ กลวย ถว

และพชผกผลไมทองถนตามฤดกาล

o ผานกระบวนการผลตและการแปรรปทดเปนมตรตอสงแวดลอมและอย ระหวางการปรบเปลยนสมาตรฐานเกษตรอนทรย

ผรวมกอตง

o ประกอบดวย กลมเกษตรกร ผผลต ผบรโภคและผประกอบการ อาเภอสะเมง

จานวน 17 คน) (รนแรก) ทสมครเปนสมาชกและถอหน อยางนอย 10 หน

o ทาหนาทเปนคณะทางานตอเนองจนกวาจะมจานวนสมาชกไมนอยกวา 50 คน

จงจะมการคดเลอกกรรมการอยางเปนทางการ

คณสมบตสมาชกผถอหน

o เปนเกษตรกร ผผลต ผบรโภค ผประกอบการ สมาชกชมชน และผสนใจ

o สมครเปนสมาชกดวยการถอหน จานวนไมนอยกวา 5 หน @ 100 บาท

คณะทางานและผกอตงในระยะแรกคณะทางานและผกอตงในระยะแรก คณอดม อทธาปา คณบญนา ยามาโมโต

คณละออง ศรวรรณะ คณโยช วะราห

คณประคอง ทพยรตน คณประสทธ อนตา

คณอรทย ไชยมงคล คณอนแกว ไชยานะ

คณบญทอง จนทะก คณสวทย พรหมทา

คณเฉลยว ศรวรรณะ คณเกยรตพนธ แสงคากล

คณบญศร วงษาแกว คณนงลกษณ อตะมะตง

คณพมพา สขพนาพร คณผองศร วอซม

ทปรกษา

ศาสตจาจารย แพทยหญง ดร.อนงค – นายแพทย ดร.อมร นนทสต

อาจารย ดร.สรพล ดารงกตตกล อาจารย ดร.ชมชวน บญระหงส

อาจารย ดร.นพวรรณ บญธรรม

ตวอยางใบหน

3.11 3.12

3.13 3.14

แนวตดการสรางกลม/ เครอขายผบรโภค

แนวคดการสรางพฤตกรรมบรโภคใหมความรบผดชอบตอสงแวดลอม เพอรวมสราง

โลกสเขยว ภายใตหลกการ 3R (Reduce-Reuse-Recycle( สามารถเรมตนไดจาก

การดาเนนชวตประจาวน ไมวาจะเปนผผลต ผบรโภค หรอผประกอบการ

‘เครอขายตลาดสเขยว” จะทาหนาทเปนสอกลางเชอมโยงความสมพนธ ระหวาง

ผผลตและผบรโภคผานระบบการสงเสรมในสวนตางๆทจะทาใหตลาดสเขยวคงอยได

อยางยงยน ประกอบดวย

Green Product ผลตภณฑสเขยว ทผลตโดยกรรมวธธรรมชาต ไมมสาร

เคมเจอปน ตงแตตนทางทกระบวนการเพาะปลก แปรรป ทคานงถงสมดล

ของระบบนเวศธรรมชาต

Green and Clean Producer ผผลตสเขยว ผประกอบการผลตใสใจใน

กระบวนการผลตทสะอาดทกขนตอนและเปนมตรตอสงแวดลอม

Green Consumer ผบรโภคสเขยว ผบรโภคทเขาใจ ตระหนกถงความ

สาคญและสมพนธของเกษตรอนทรย ทมตอวงจรอาหาร ทเกดประโยชนตอ

สขภาพรางกาย การบรโภคเสรมสรางวฎจกรของตลาดทเปนธรรม เพราะ

ผบรโภคจะทาใหเกดผผลต และผจาหนายทมจดสานกตอสงคม สรางสมดล

ของธรรมชาต และเศรษฐกจชมชน

Green Community ชมชนสเขยว เกดไดจากการบรโภคสเขยวทงระบบจะ

กอใหเกดสงคมสเขยวทยงยน ซงนอกจากจะเกดประโยชนตอคนทงโลกแลว

ผทไดรบประโยชนทแทจรง คอคนในชมชนนนเอง

ประวตนกวจย ดร.นพวรรณ บญธรรม

ตาแหนง อาจารยประจา วทยาลยบรหารศาสตร

สถานทตดตอ วทยาลยบรหารศาสตร มหาวทยาลยแมโจ

ต.หนองหาร อ.สนทราย จ.เชยงใหม 50290

โทรศพทมอถอ 081-296 5296 e-mail: tenbt2004@gmail.com

การศกษา

ปรญญาเอก Ph.D. Higher Education, คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปรญญาโท M.P.A คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปรญญาตร BA. คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประสบการณทางาน

2556–ปจจบน อาจารย สงกดวทยาลยบรหารศาสตร มหาวทยาลยแมโจ

2550-2555 มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

ผอานวยการสถาบนวจย และ อาจารยประจาหลกสตร MPA

2545-2549 มหาวทยาลยมหดล (พนกงานมหาวทยาลย)

ผจดการหลกสตรนานาชาต คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร

2529-2544 มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (ขาราชการ ระดบ 8)

เจาหนาทบรหารงานทวไป, เลขานการคณะ, อาจารย

2521- 2528 สมหบญช บรษทเอกชน ในประเทศและตางประเทศ 3 แหง

(1) CHA-UM Pineapple Canneries, (2) FEGCON Thai-Bahrain

และ (3) Siam Steel Group,

3.15 3.16

เอกสารชดท 4

การใชงานการใชงานระบบตลาดออนไลนระบบตลาดออนไลน

(Online Market System)

4.1 4.2

4.3 4.4

4.5 4.6

4.7 4.8

4.9 4.10

4.11 4.12

4.13 4.14

ประวต อาจารยไอรณย สมบรณ

ตาแหนง อาจารยประจามหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

สาขาวชาการจดการการพาณชยอเลกทรอนกส

สถานทตดตอ 169 หม 3 ตาบลหนองแกว อาเภอหางดง

จงหวดเชยงใหม 50230

โทรศพท มอถอ 082-588-9168 โทรสาร 053-819 998

อเมล : irin@northcm.ac.th

ประวตการศกษา

ปรญญาโท วทยาศาสตรมหาบณฑต (วทยาการคอมพวเตอร)

มหาวทยาลยเชยงใหม

ปรญญาตร วทยาศาสตรบณฑต (วทยาการคอมพวเตอร)

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

ประสบการณทางาน

2548 –ปจจบน มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

หวหนาสาขาวชาการจดการการพาณชยอเลกทรอนกส

2543 - 2548 วทยาลยพาณชยการลานนา เชยงใหม

รองหวหนาสาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ

วทยากร หลกสตรอบรม E-commerce “เปดประตศลปหตถกรรมไทย

สการคาออนไลนระดบโลก” ศนยสงเสรมศลปาชพระหวาง

ประเทศ (องคการมหาชน), การใชงานอนเทอรเนต

ผลงานวชาการ วจยเกยวกบ “Website's management for e-Commerce

Enterprises in Chiang Mai, ผลงานเขยนบทความ เรอง

อคอมเมรทหนงสอพมพ “ธรกจภาคเหนอ” ป 2550

4.15 4.16

โครงการสมารท-วลเลจ ป 2557-2558

วตถประสงค

1. เพอถายทอดเทคโนโลยการผลตและแปรรปผลตภณฑสนคาการเกษตรแบบครบ

วงจรจากตนนา กลางนา สปลายนา โดยนาความรจากการวจยเชงบรณาการ

ไปใชใหเกดประโยชนอยางเปนรปธรรม ภายใตหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง

2. เพอสงเสรมการเรยนรของชมชน สการสรางอาชพ จากพฒนาคณภาพสนคา

เกษตรของชมชน และการปลกพชผลหลกตามฤดกาล รวมกลมสการแปรรปดวย

เทคโนโลยสะอาด และออกแบบพฒนาผลตภณฑสนคาของอาเภอสะเมง

3. เพอวเคราะห ประเมนผลศกยภาพ และความพรอมชมชนทเขารวมโครงการ

ในการเปนหมบานนารองการพฒนาคณลกษณะตามเกณฑ S-M-A-R-T

เปาหมาย

ศนยสาธตการปลกพชตามหลกปฎบตทด จานวน 1 แหง

ศนยสาธตการแปรรปตามมาตรฐานการผลตทด จานวน 1 แหง

ศนยรวมรบสงสนคา Green Shop จานวน 1 แหง

ผลตภณฑ บรรจภณฑ ภายใตตราสนคาของชมชน จานวน 4 ผลตภณฑ

เกษตรกร ผผลต ผประกอบการ ผสนใจรวมโครงการ จานวน 300 คน

หมบานนารองตนแบบตามเกณฑ S-M-A-R-T จานวน 3 แหง

ทปรกษา

ดร.ชมชวน บญระหงษ 081-8856272

ดร.สรพล ดารงกตตกล 081-815 9399

ดร.นพวรรณ บญธรรม 081-296 5296