S U M Q A Y I T I M - sumlib.az

Sumqayıt Şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarəsi S.Vurğun adına MƏRKƏZİ KİTABXANA

S U M Q A Y I T I M

(Məlumat bülleteni)

(yanvar-iyun 2015-ci il)

№1 (6)

Kitabxananın Elektron Kataloquna daxil edilmiş Sumqayıt haqqında dövri mətbuat materiallarının biblioqrafiyası

1

Sumqayıt şəhəri Səməd Vurğun adına MƏRKƏZİ KİTABXANA

____________________________________________________________________

MÖVZULAR Sosial-iqtisadi həyat S. 1 - 56

İctimai-siyasi həyat S. 57-152

Təhsil. Mədəniyyət. Səhiyyə S. 153-204

Sumqayıtın ədəbi həyatı S. 205-224

2


____________________________________________________________________

SOSİAL-İQTİSADİ HƏYAT

1. Cavidan. Sumqayıt regionun əsas sənaye mərkəzlərindən birinə çevrilir / Cavidan // Palitra. - 2015. - 7 yanvar. - № 2. - S. 5.

2. 2014-cü il başa çatdı // Sumqayıt. - 2015. - № 5. - S. 6-11. - Sumqayıt şəhəri üzrə 2014-cü ilin yekunları haqqında.

3. "AzerFloat" Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının rezidenti oldu // Palitra. - 2015. - 14 yanvar. - № 7. - S. 5.

4. Sumqayıtda "Alyas Tekstil" tikiş fabriki fəaliyyətə başlayıb // Respublika. - 2015. - 14 yanvar. - № 9. - S. 6.

5. Sumqayıtın sənaye xəritəsində yeni ünvan - Beton Məmulatı Zavodu // Respublika. - 2015. - 14 yanvar. - № 9. - S. 6.

6. Məmmədov, Vüsal. Sumqayıt üçün ötən ilin 8 hadisəsi / V. Məmmədov // 168 saat. - 2015. - 19-27 yanvar. - № 1. - S. 6. - Sosial-iqtisadi inkişaf haqqında.

7. Quliyev, Sübhan. Qarşıda daha məsul vəzifələr durur / S. Quliyev // Sumqayıt. - 2015. - 24 yanvar. - № 4. - S. 3. - Sumqayıt Şəhər İcra nümayəndəliyi hesabat verdi.

8. Ağayev, Elnur. Sumqayıtı kimlər "qazovka əsri"nə qaytarır? / E. Ağayev // 168 saat. - 2015. - 26 yanvar. - № 2. - S. 6. - Sumqayıt şəhərində ekoloji vəziyyətin təhlili haqqında.

9. Məmmədova, Yeganə. Qabaqcıl texnologiyaların inkişafına töhfə - Sumqayıt Texnologiyalar Parkı / Y. Məmmədova // İqtisadiyyat. - 2015. - 29 yanvar - 5 fevral. - № 4. - S. 4.

10. Məlikov, Q. Şəhərin abadlığında, səliqə - səhmanına diqqət : İcra nümayəndəliyi hesabat verir / Q. Məlikov // Sumqayıt. - 2015. - 31 yanvar. - № 5. - S. 1. - Sumqayıt Şəhər İcra hakimiyyətinin faəliyyəti haqqında.

11. "Təhlükəsiz iş ongünlüyü"nə dair seminar - müşavirə // Sumqayıt. - 2015. - 7 fevral. - № 6. - S. 1. - "Sumqayıtın Tarixi Muzeyi"ndə Sumqayıt şəhəri və Xızı rayonu işəgötürənlərinin iştirakı ilə baş tutan tədbir haqqında.

12. Əməyin mühafizəsi diqqət mərkəzindədir // Sumqayıt. - 2015. - 7 fevral. - № 6. - S. 2. - "Azərikimya" İB-nin akt zalında 2014-cü ildə işçilərin əməyinin mühafizəsi sahəsində görülən işlər müzakirə olunmuşdur.

13. Oday, Rafiq. Kimyaçılar tibbi sığortadan yetərincə yararlana bilirlər / R. Oday // Sumqayıt. - 2015. - 7 fevral. - № 6. - S. 2. - Sabiq işçilərin tibbi sığortalanması haqqında imzalanmış Könüllü Tibbi Sığorta müqaviləsi haqqında.

14. Ekoloji məsələlərə həsr olunmuş mətbuat // Sumqayıt. - 2015. - 7 fevral. - № 6. - S. 2. - "Azərikimya" İB-də təşkil olunmuş tədbir haqqında.

15. Sumqayıt şəhər bələdiyyəsinin yeni tərkibi // Sumqayıt. - 2015. - 7 fevral. - № 6. - S. 3. - 2014-cü il bələdiyyə seçkilərinin yekunları haqqında.

16. Mətləboğlu, Vüsal. Sumqayıtın mənzil bazarında vəziyyət necə dəyişəcək / V. Mətləboğlu // 168 saat. - 2015. - 12 fevral. - № 3. - S. 6.

17. Aynur. "İnşaatçılar" - sökülüb gedən qəsəbə / Aynur // 168 saat. - 2015. - 12 fevral. - № 3. - S. 7. - Sumqayıtın İnşaatçılar qəsəbəsi haqqında.

18. Abdullah, Aydın. Sumqayıtın "Yaşıldərə" problemi Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində / A. Abdullah // 168 saat. - 2015. - 12 fevral. - № 3. - S. 7.

3


____________________________________________________________________

19. Memorandum imzalanmışdır // Sumqayıt. - 2015. - 14 fevral. - № 7. - S. 2. - "Azərikimya" İstehsalat Birliyinin konfrans zalında "Çirklənmə və Sağlamlıq" Qlobal Alyansının Blackmith İnstitutunun nümayəndələri ilə birgə görüşü olmuşdur.

20. Səfiyev, S. Sumqayıtda yeni yaradılmış icra nümayəndəlikləri şəhərin inkişafında fəal iştirak edir / S. Səfiyev // Respublika. - 2015. - 20 fevral. - № 40. - S. 5.

21. Məlikov, Qüdrət. Sürətli inkişaf davam edir : Şəhər fəallarının yığıncağı / Q. Məlikov // Sumqayıt. - 2015. - 21 fevral. - № 8. - S. 1-3. - Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin böyük iclas salonunda baş tutan tədbir haqqında.

22. Nəcəfxanlı, Əli. Sumqayıt yeni inkişaf mərhələsindədir / Ə. Nəcəfxanlı // Xalq qəzeti. - 2015. - 24 fevral. - № 43. - S. 7. - Sumqayıtın sosial-iqtisadi inkişafı haqqında .

23. Səfiyev, Söhrab. Sumqayıt: sürətlə inkişaf edir və müasirləşir / S. Səfiyev // Respublika. - 2015. - 24 fevral. - № 43. - S. 8.

24. Sumqayıtda hansı mağazalarda bahalaşma var? // 168 saat. - 2015. - 26 fevral. - № 4. - S. 5.

25. Məmmədov, Eyruz. Qaytarın bizə Sumqayıtın tarixini, yaxud necə oldu ki, tramvayı sumqayıtlıların əlindən aldılar? / E. Məmmədov // 168 saat. - 2015. - 26 fevral. - № 4. - S. 8.

26. Aynur. Xırda pul hesabına əldə olunan qazanc? / Aynur // 168 saat. - 2015. - 26 fevral. - № 4. - S. 8. - Sumqayıt marketlərində qiymət siyasəti haqqında.

27. Mülki müdafiə təlimi keçirilmişdir // Sumqayıt. - 2015. - 7 mart. - № 10. - S. 3. - "Azərikimya" İB-nin "2015-ci il üçün mülki müdafiə tədbirləri planı"na və ARDNŞ-nın müvafiq göstərişinə uyğun olaraq mülki müdafiə təlimi keçirilmişdir.

28. Ümumşəhər iməcliklərinə start verilmişdir // Sumqayıt. - 2015. - 14 mart. - № 11. - S. 1. - Yazın gəlişi ilə əlaqədar Sumqayıt şəhərində təşkil olunan iməclik haqqında.

29. Sumqayıt Bələdiyyəsi hesabat verdi // Sumqayıt. - 2015. - 14 mart. - № 11. - S. 3.

30. 2014-cü ildə şəhərin sosial-iqtisadi inkişafı haqqında // Sumqayıt. - 2015. - 14 mart. - № 11. - S. 3.

31. Qorqud. Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında yeraltı infrastruktur şəbəkəsinin tikintisi yekunlaşıb / Qorqud // Palitra. - 2015. - 20 mart. - № 52. - S. 15.

32. Quliyev, Sübhan. Yarmarka razılıq doğurur / S. Quliyev // Sumqayıt. - 2015. - 21 mart. - № 12-13. - S. 3. - Sumqayıt şəhərində təşkil olunan bayram yarmarkası haqqında.

33. Gələcəyin kimyaçı mühəndisləri ilə görüş // Sumqayıt. - 2015. - 21 mart. - № 12-13. - S. 7. - Martın 16-da "Azərikimya" İstehsalat Birliyinin təşəbbüsü və ARDNŞ-nin İnsan Resursları Departamentinin təşkilatçılığı ilə görüş keçirilmişdir.

34. Əliyev, Akif. Sumqayıtda son üç ayda 30 mindən artıq ağac əkilmişdir / A. Əliyev // Azərbaycan. - 2015. - 5 aprel. - № 70. - S. 7.

35. 2014-cü il başa çatdı // Sumqayıt. - 2015. - № 5. - S. 6-11. - Sumqayıt şəhəri üzrə 2014-cü ilin yekunları haqqında.

36. "Azərikimya" İstehsalat Birliyi // Sumqayıt. - 2015. - № 5. - S. 12-16.

37. Cekli, Əlhəddin. Sumqayıt stansiyası / Ə. Cekli // Sumqayıt. - 2015. - № 5. - S. 40-41.

38. Quliyev, Sübhan. Yaşıllıqlarla naxışlanan şəhər / S. Quliyev // Sumqayıt. - 2015. - 11 aprel. - № 15. - S. 2. - Sumqayıtda aparılan abadlıq işləri haqqında.

4


____________________________________________________________________

39. Şənbə iməclikləri davam edir // Sumqayıt. - 2015. - 11 aprel. - № 15. - S. 3. - Sumqayıtda aparılan abadlıq işləri haqqında.

40. "Azərikimya" İB-də şənbə iməclikləri davam edir // Məslək. - 2015. - 11 aprel. - № 5-6. - S. 8.

41. Əliyev, Şəfa. Texnoparklar Azərbaycanın sənaye və ixrac potensialını gücləndirəcək / Ş. Əliyeva // Azərbaycan. - 2015. - 12 aprel. - № 76. - S. 9. - Artıq Sumqayıt sənaye mərkəzində fəaliyyətdə olan texnoparklarda bir sıra yüksək rəqabətqabiliyyətli elektromexanika təyinatlı məhsullar, polad və polietilen borular istehsal olunur.

42. Məlikov, Qüdrət. Qeyri neft sektoru inkişafdadır / Q. Məlikov // Sumqayıt. - 2015. - 18 aprel. - № 16. - S. 1-2. - Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin iclas salonunda Sumqayıt şəhər fəallarının yığıncağı keçirilmişdir.

43. Oday, Rafiq. İnsanlar, qoruyaq təbiəti biz : "Hərəmiz bir ağac əkək" təşəbbüsünə qoşulanların çağırış Marşı / R. Oday // Sumqayıt. - 2015. - 18 aprel. - № 16. - S. 3.

44. Dostuyev, Mayıl. İnsanları birləşdirən gün / M. Dostuyev // Sumqayıt. - 2015. - 18 aprel. - № 16. - S. 3. - "Yer Günü" münasibəti ilə Sumqayıt şəhərində baş tutan yaşıllaşdırma tədbirləri haqqında.

45. Əməyin mühafizəsinə xidmət // Sumqayıt. - 2015. - 18 aprel. - № 16. - S. 4. - "Azərikimya" İB-də "Əməyin mühafizəsində önləyici tədbirlər mədəniyyətini birgə yüksəldək" mövzusunda regional tədbirlər keçirilmişdir.

46. Quliyev, Sübhan. Çal-çağırlı günlərimizin ünvanı : Hacı Zeynalabdin qəsəbəsi / S. Quliyev // Sumqayıt. - 2015. - 25 aprel. - № 17. - S. 2.

47. İsayev, Bəylər. Bəşəriyyətin xilası naminə : Çernobıl qəzasından 29 il ötür / B. İsayev // Sumqayıt. - 2015. - 25 aprel. - № 17. - S. 3. - Respublika Çernobıl Əlilləri İttifaqı İctimai Birliyinin Sumqayıt şəhər şöbəsinin fəaliyyəti haqqında.

48. Əzizov, Eldar. Sumqayıt sosial-iqtisadi inkişafın və modern sənayeləşmənin keyfiyyətcə daha sürətli mərhələsinə qədəm qoyur / E. Əzizov // Azərbaycan. - 2015. - 30 aprel. - № 91. - S. 3.

49. Daqarquliya, Suliko. Gilan Tekstil Parkı / S. Daqarquliya // Sumqayıt. - 2014. - № 3. - S. 57-59. - Sumqayıtda fəaliyyət göstərən sənaye kompleksi haqqında.

50. Əzizov, Eldar. Sumqayıt sosial-iqtisadi inkişafın və modern sənayeləşmənin keyfiyyətcə daha sürətli mərhələsinə qədəm qoyur / E. Əzizov // Sumqayıt. - 2015. - 2 may. - № 18. - S. 2-4.

51. Səfiyev, Söhrab. Sumqayıtın Hacı Zeynalabdin qəsəbəsi abadlaşır, yeniləşir / S. Səfiyev // Respublika. - 2015. - 7 may. - № 97. - S. 15.

52. Əliyev, Şəfa. Texnoparklar Azərbaycanın sənaye və ixrac potensialına necə təsir edəcək? / Ş. Əliyev // 168 saat. - 2015. - 8 may. - № 5. - S. 4. - Sumqayıt texnoparkları haqqında.

53. Balabəyli, Faiq. "Heydər Əliyev 3 dəfə mənə dedi ki..." / F. Balabəyli // 168 saat. - 2015. - 8 may. - № 5. - S. 6. - "Azərikimya" Dövlət Şirkətinin rəhbəri olmuş, hazırda AMEA-nın Kimya Polimerləri İnstitutunun qrup rəhbəri olan Fikrət Sadıqov haqqında.

54. FHN Sumqayıt Regional Mərkəzində iməclik // Sumqayıt. - 2015. - 9 may. - № 18. - S. 6. - Nazirliyin yaranmasının 10 illiyi münasibəti ilə.

55. 2015-cü ilin l rübü ərzində şəhərin sosial-iqtisadi inkişafı haqqında // Sumqayıt. - 2015. - 23 may. - № 22. - S. 3.

5


____________________________________________________________________

56. Nəqliyyatçılar l Avropa Oyunlarına ciddi hazırlaşıllar // Sumqayıt. - 2015. - 6 iyun. - № 24. - S. 3. - Dövlət Avtomobil Nəqliyyatı Xidmətinin Sumqayıt Regional şöbəsinin rəisi Anar Şərəflinin dedikləri.

6


____________________________________________________________________

İCTİMAİ-SİYASİ HƏYAT

57. "Gəlin, həmrəy olaq" // Sumqayıt. - 2015 - 10 yanvar. - № 1. - S. 2. - "Sumqayıtın Tarixi Muzeyi"ndə baş tutan tədbir haqqında.

58. Yaşar Cəlal oğlu Şamilov (1945-2015 ) // Sumqayıt. - 2015 - 10 yanvar. - № 1. - S. 4. - Azərbaycanın Əməkdar məşqçisi son mənzilə yola salınmışdır.

59. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sumqayıt şəhərinə səfəri: Ümummilli lider Heydər Əliyevin abidəsini ziyarət (Yanvarın 13-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Sumqayıt şəhərinə gəlib) // Xalq qəzeti. - 2015. - 14 yanvar. - № 9. - S. 1.

60. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sumqayıt şəhərinə səfəri: Sumqayıtda “Alyans Tekstil” tikiş fabriki fəaliyyətə başlayıb (Yanvarın 13-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Sumqayıt şəhərində “Alyans Tekstil” tikiş fabrikinin açılışında iştirak edib) // Xalq qəzeti. - 2015. - 14 yanvar. - № 9. - S. 1-2.

61. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sumqayıt şəhərinə səfəri: Sumqayıtda Gənclər Evi istifadəyə verilib (Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev yanvarın 13-də Sumqayıtda Gənclər Evinin açılışında iştirak edib) // Xalq qəzeti. - 2015. - 14 yanvar. - № 9. - S. 3.

62. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sumqayıt şəhərinə səfəri: Sumqayıtın sənaye xəritəsində yeni ünvan – beton məmulatı zavodu (Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev yanvarın 13-də Sumqayıt şəhərinə səfəri çərçivəsində beton məmulatı zavodunun açılışında iştirak edib) // Xalq qəzeti. - 2015. - 14 yanvar. - № 9. - S. 3.

63. Sumqayıt Dövlət Universitetinin əməkdaşları Pakistanın İslamabad şəhərində ezamiyyətdə olmuşdur // Respublika. - 2015. - 16 yanvar. - № 11. - S. 7.

64. Ziyadov, Rəşad. Sumqayıtda mütaliə ilə bağlı tədbir keçirilib / R. Ziyadov // Azərbaycan müəllimi. - 2015. - 17 yanvar. - № 2. - S. 3. - Yanvarın 16-da Təhsil Nazirliyinin "Mütaliə mədəniyyətinin və oxuya motivasiyanın yüksəldilməsi" layihəsi çərçivəsində Sumqayıt şəhər N. Gəncəvi adına Texniki və Təbiət Elmləri Liseyində tədbir keçirilib.

65. Xəlilov, Elmar. Azadlığa gedən çətin yol : 20 Yanvar Ümumxalq Hüzn Günüdür / E. Xəlilov // Sumqayıt. - 2015. - 17 yanvar. - № 2-3. - S. 5.

66. Prezident Sumqayıtda // 168 saat. - 2015. - 19 yanvar. - № 1. - S. 5. - Yanvar ayının 14-də Prezident İlham Əliyevin Sumqayıt şəhrərinə səfəri haqqında.

67. Yazıçılar şagirdlərlə görüşüb // 168 saat. - 2015. - 19-27 yanvar. - № 1. - S. 4. - Təhsil Nazirliyinin "Mütaliə mədəniyyətinin və oxuya motivasiyanın yüksəldilməsi" layihəsi çərçivəsində Sumqayıt şəhərindəki N.Gəncəvi adına Texniki və Təbiət Elmləri Liseyində tədbir keçirib.

68. Nəsildən - nəsilə qəhrəmanlıq örnəyi // Mədəniyyət. - 2015. - 21 yanvar. - № 5. - S. 15. - Sumqayıt şəhər Mərkəzi uşaq kitabxanasında 20 Yanvar faciəsinin 25 illik ildönümü ilə əlaqədar tədbir keçirilmişdir.

69. Rektor şəhid ailələri ilə görüş keçirib // Azərbaycan müəllimi. - 2015. - 24 yanvar. - № 3. - S. 4. - Yanvarın 19-da SDU-da 20 Yanvar faciəsinin 25-ci ildönümünə həsr olunmuş anım tədbiri keçirilib.

70. 20 Yanvar günü anıldı // Sumqayıt. - 2015. - 24 yanvar. - № 4. - S. 2. - "Azərikimya" İstehsalat Birliyinin akt zalında 20 Yanvar faciəsinin 25-ci ildönümü ilə əlaqədər baş tutan tədbir haqqında.

7


____________________________________________________________________

71. Qan yaddaşımız" // Sumqayıt. - 2015. - 24 yanvar. - № 4. - S. 2. - SDTK-də 20 Yanvar faciəsinin anım mərasimi keçirilmişdir.

72. Mirzəyeva, Təranə. Müstəqillik tariximizin başlanğıcı / T. Mirzəyeva // Sumqayıt. - 2015. - 24 yanvar. - № 4. - S. 3. - S.Vurğun adına Mərkəzi Kitabxanada 20 Yanvar faciəsinin 25-ci il dönümü ilə əlaqədar anım mərasimi keçirilmişdir.

73. Sumqayıt Dövlət Universitetinin bir qrup nümayəndəsi öz məzun şəhidlərinin ailələrini ziyarət etdi // Məslək. - 2015. - 24 yanvar. - № 1/2. - S. 7.

74. Veteran müəllimlərin Şəhidlər Xiyabanını ziyarəti // Məslək. - 2015. - 24 yanvar. - № 1/2. - S. 7.

75. Rzayev, Şıxbaba. Ağsaqqallar arasında şahmat yarışları / Ş. Rzayev // Sumqayıt. - 2015. - 31 yanvar. - № 5. - S. 3. - Sumqayıt Şəhər Ağsaqqallar Şurasının keçirdiyi yarış haqqında.

76. Baxşəliyev, Elşən. Sumqayıt gəncləri dövlət quruculuğunda fəal iştirak edir : 2 fevral Azərbaycan Gəncləri Günüdür / E. Baxşəliyev // Respublika. - 2015. - 1 fevral. - № 24. - S. 3.

77. Sumqayıt Dövlət Universitetində seminar keçirildi // Respublika. - 2015. - 6 fevral. - № 28. - S. 8. - Fevralın 5-də SDU-da "Müasir avtomatika texnologiyaları və problemləri" mövzusunda seminar keçirildi.

78. Hümbətov, Mail. Şəhər birinciliyinə yekun vuruldu / M. Hümbətov // Sumqayıt. - 2015. - 7 fevral. - № 6. - S. 4. - "Alüminumçu" İdman Evində " 2 fevral Gənclər Gününə həsr olunmuş gənclər arasında sərbəst Yunan-Roma güləşi üzrə şəhər birinciliyinə yekun vurulmuşdur.

79. Sumqayıt Bələdiyyəsinin sədri İtalıyanın Sumqayıtla qardaşlaşmış Bari səfərində işgüzar səfərdə // 168 saat. - 2015. - 12 fevral. - № 3. - S. 5. - Sumqayıt Bəldəiyyəsinin sədri professor Əbülfəz Babayevin işgüzar səfəri haqqında.

80. Məşğulluq və peşə təhsilinə həsr olunmuş forum // Sumqayıt. - 2015. - 14 fevral. - № 7. - S. 2. - "Sumqayıtın Tarixi Muzeyi"ndə Almaniya Əməkdaşlıq Təşkilatının "Cənubi Qafqazda özəl sektorun inkişafı" Proqramı çərçivəsində məşğulluq və peşə təhsili sahəsində sosial tərəfdaşlıq layihəsi üzrə forum keçirilmişdir.

81. Bələdiyyə sədri Portuqaliyada keçirilən beynəlxalq tədbirdə iştirak etmişdir // Sumqayıt. - 2015. - 21 fevral. - № 8. - S. 6. - Sumqayıt Bələdiyyəsinin sədri Əbülfəz Babayev Azərbaycan nümayəndə heyətinin tərkibində Portuqaliyanın Matosinhos şəhərinə işgüzar səfərdə olmuşdur.

82. Xəlilov, Elmar. 1998-ci il Sumqayıtda ermənilər tərəfindən nələr törədildi? / E. Xəlilov // 168 saat. - 2015. - 26 fevral. - № 4. - S. 3.

83. "Azərikimya" İB-də Xocalı soyqırımı qurbanları anılmışdır // 168 saat. - 2015. - 26 fevral. - № 4. - S. 5.

84. Ermənilərin “genosid” planına hazır olmayan şəhər: Sumqayıtda nə baş vermişdir // Azərbaycan. - 2015. - 27 fevral. - № 46. - S. 6. - 1988-ci il Sumqayıtda baş verən Sumqayıt hadisələri haqqında.

85. İsamyılqızı, X. Sumqayıt hadisələri daşnak ideologiyasından bəhrələnən təxribat idi / X. İsmayıqızı // İki sahil. – 2015. 27 fevral. – S. 24.

86. Xəlilov, Elmar. 1988 ci ildə Sumqayıtda ermənilər tərəfindən törədilmiş hadisələr // Məslək. - 2015. - 27 fevral. - № 3-4. - S. 7.

87. Müşfiq. Bilik Fondu Sumqayıtda təhsil siyasəti mövzusunda tədbir keçirilib / Y. Əliyev // Məslək. - 2015. - 27 fevral. - № 3-4. - S. 5. - Sumqayıtın Tarixi Muzeyində 8


____________________________________________________________________

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Bilik Fondunun xətti ilə keçirilən tədbir haqqında.

88. Əliyev, Telman. Levon Ter-Petrosyanın etirafı / T. Əliyev // Xalq qəzeti. - 2015. - 28 fevral. - № 47. - S. 3. - Sumqayıt hadisələri haqqında.

89. Muğanlı, Q. Xocalı soyqırımı qurbanları unudulmur / Q. Muğanlı // Sumqayıt. - 2015. - 28 fevral. - № 9. - S. 1. - Sumqayıtda Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinin anım mərasimi keçirilmişdir.

90. Xocalı soyqırımı anıldı // Sumqayıt. - 2015. - 28 fevral. - № 9. - S. 2. - "Azərikimya" İstehsalat Birliyinin akt zalında keçirilən anım mərasimi haqqında.

91. Amansız faciə // Sumqayıt. - 2015. - 28 fevral. - № 9. - S. 2. - "Sumqayıtın Tarixi Muzeyi"ndə Xocalı soyqırımına həsr olunan sərgi keçirilmişdir.

92. Qafaroğlu, Sübhan. "Üç dağ qoynunda yatan Tarovlum" kitabının təqdimatı / S. Qafaroğlu // Sumqayıt. - 2015. - 28 fevral. - № 9. - S. 2. - Sumqayıt şəhərində yerləşən Qubadlı Rayon İcra Hakimiyyətinin və rayon mədəniyyət evinin dəstəyi ilə çap olunan Elşad Eyvazovun eyniadlı kitab haqqında.

93. Xəlilov, Elmar. Erməni təxribatının nəticələri / E. Xəlilov // Sumqayıt. - 2015. - 28 fevral. - № 9. - S. 2. - 1988-ci ilin fevralında Sumqayıtda törədilmiş hadisələri xatırlayarkən.

94. Qanlı faciədən 23 il ötür // Sumqayıt. - 2015. - 28 fevral. - № 9. - S. 2. - Xocalı soyqırımi qurbanlarının xatirəsi Sumqayıt Dövlət Texniki Kollecində anılmışdır.

95. Gənclərlə görüş // Sumqayıt. - 2015. - 28 fevral. - № 9. - S. 3. - "Azərikimya" İastehsalat Birliyinin akt zalında 180 nəfər gənclə görüş küçirilmişdir.

96. Sumqayıt Dövlət Universitetində sərgi // Azərbaycan müəllimi. - 2015. - 28 fevral. - № 8. - S. 7. - Fevralın 25-də Sumqayıt Dövlət Universitetində Tələbə Elmi Cəmiyyətinin təşkilatçılığı ilə Xocalı faciəsinin 23-cü ildönümünə həsr olunmuş sərgi keçirildi.

97. Puç olan erməni təxribatı // Azərbaycan. - 2015. - 1 mart. - № 48. - S. 1. - Sumqayıt hadisələri: faktlar və sənədlər.

98. Hacı Tofiq. Sumqayit hadisələrindən 27 il ötdü : Azərbaycan üçün Dağlıq Qarabağ yarasının bünövrəsi məhz Sumqayıt hadisələri ilə qoyuldu / Hacı Tofiq // Azad Azərbaycan. - 2015. - 1 mart. - № 31. - S. 5.

99. Nəcəfxanlı, Əli . Sumqayıt: SSRİ-nin süqutunun başlanğıcı / Ə. Nəcəfxanlı // Xalq qəzeti. - 2015. - 1 mart. - № 48. - S. 4. ; № 49. – 3 mart. – S. 7. - Millətlərarası ədavəti qızışdırmaq, xaos yaratmaq keçmiş SSRİ-də “yenidənqurma” siyasəti elan etmiş Mixail Qorbaçovun “islahat”larının tərkib hissəsi idi.

100. Quliyev, S. Humanist dəyərlər naminə / S. Quliyev // Sumqayıt. - 2015. - 7 mart. - № 10. - S. 2. - Müsahibimiz Azərbaycan Qızıl Aypara Cəmiyyəti Sumqayıt şəhər bölməsinin sədri Mətanət Məhərrəmovadır.

101. Hümbətov, Mail. "5 mart - Bədən Tərbiyəsi və İdman Günü" qeyd olundu / M. Hümbətov // Sumqayıt. - 2015. - 7 mart. - № 10. - S. 3. - Sumqayıt şəhər Gənclər və İdman Baş İdarəsinin təşkilatçılığı ilə silsilə tədbirlər təşkil olunmuşdur.

102. Məlikov, Qüdrət. Azərbaycanın dövlətçiliyi ilə bağlı elmi-nəzəri konfrans / Q. Məlikov // Sumqayıt. - 2015. - 14 mart. - № 11. - S. 2. - Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin təşəbbüsü ilə baş tutan konfrans haqqında.

103. Məlikov, Qüdrət. Novruz, qədəmlərin mübarək! / Q. Məlikov // Sumqayıt. - 2015. - 21 mart. - № 12-13. - S. 1-2. - Sumqayıt şəhərində keçirilən Novruz şənliyi haqqında. 9


____________________________________________________________________

104. Pakistan İslam Respublikasının Prezidenti Sumqayıt Texnologiyalar Parkında olub // Sumqayıt. - 2015. - 21 mart. - № 12-13. - S. 3.

105. Heydər Əliyev Mərkəzində anım mərasimi // Sumqayıt. - 2015. - 4 aprel. - № 14. - S. 1. - 31 Mart soyqırımına həsr olunmuş tədbir haqqında.

106. Tənha kimsəsiz qocalara bayram süfrəsi açılmışdır // Sumqayıt. - 2015. - 4 aprel. - № 14. - S. 1. - Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyəti və Qızıl Aypara Cəmiyyəti Sumqayıt şəhər bölməsinin birgə təşkilatçılığı ilə Novruz bayramı münasibəti bayram süfrəsi açılımışdır.

107. Gənclər hesabat verdilər // Sumqayıt. - 2015. - 4 aprel. - № 14. - S. 2. - Sumqayıt Gənclər Evində Yeni Azərbaycan Partiyası Sumqayıt şəhər təşkilatı gənclər birliyinin lV hesabat-seçki konfransı keçirilmişdir.

108. Soyqırımın 97 ci il dönümü anıldı // Sumqayıt. - 2015. - 4 aprel. - № 14. - S. 1. - SDU-da baş tutan 31 Mart soyqırımına həsr olunmuş tədbir haqqında.

109. Anım mərasimi // Sumqayıt. - 2015. - 4 aprel. - № 14. - S. 1. - "Azərikimya" İB-də baş tutan 31 Mart soyqırımına həsr olunmuş tədbir haqqında.

110. Axırıncı Əmək Qəhrəmanı // Sumqayıt. - 2014. - № 1. - S. 25-27. - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Dadaş Dadaşov haqqında.

111. Sumqayıt bələdiyyəsində seminar // Sumqayıt. - 2015. - 11 aprel. - № 15. - S. 2. - Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Sumqayıt Regional Mərkəzi ilə Sumqayıt Bələdiyyəsinin birgə təşkilatçılığı ilə baş tutan tədbir haqqında.

112. Vahidoğlu, Orxan. Gənclər Ulu Öndərin siyasətinə sadiqdirlər / O. Vahidoğlu // Məslək. - 2015. - 11 aprel. - № 5-6. - S. 2. - Yeni Azərbaycan Partiyası Sumqayıt şəhər təşkilatı Gənclər Birliyinin lV konfransı keçirildi.

113. Almaniyanın Lüdviqshafen şəhərinin nümayəndə heyəti Sumqayıtda // Sumqayıt. - 2015. - 18 aprel. - № 16. - S. 3. - İki şəhərin qardaşlıq əlaqələri haqqında.

114. "Dəyirmi masa" ətrafında söhbət // Sumqayıt. - 2015. - 25 aprel. - № 17. - S. 1. - Yeni Azərbaycan Partiyası Sumqayıt şəhər təşkilatında Akademik Zərifə Əliyevanın anadan olmasının 92-ci ildönümünə həsr olunmuş tədbir keçirilmişdir.

115. Zərifə xanım Əliyevanın xatirəsi anıldı // Sumqayıt. - 2015. - 2 may. - № 18. - S. 1. - SDU-da görkəmli oftalmoloq-alim Zərifə xanım Əliyevanın anadan olmasının 92-ci ildönümünə həsr olunmuş tədbir keçirilmişdir.

116. Gənclər faşizm üzərində qələbənin 70 illiyini qeyd etdilər // Sumqayıt. - 2015. - 2 may. - № 18. - S. 7. - Sumqayıt Gənclər və İdman Baş İdarəsi Sumqayıt şəhər Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Şurası ilə birgə Sumqayıt Heydər Əliyev Mərkəzində faşizm üzərində qələbənin 70 illik yubileyinə həsr edilmiş "Gənc nəslin vətənpərvərlik tərbiyəsi ən ümdə vəzifələrdəndir!" mövzusunda disput təşkil etmişdir".

117. Əliyeva, Həqiqət. Yüzə nə qaldı? : Faşizm üzərində qələbənin 70 illiyi qarşısında / H. Əliyeva // Sumqayıt. - 2015. - 2 may. - № 18. - S. 5. - Müharibə veteranı Məhəmməd Əliyev haqqında.

118. Sumqayıt Dövlət Universitetində Heydər Əliyevin anadan olmasının 92-ci ildönümünə həsr olunmuş yaşıl marafon kampaniyası davam etdirilir // Respublika. - 2015. - 3 may. - № 94. - S. 8.

119. "Tour d' Azerbaidjan-2015"də uğurlu start - 2 fəxri kürsü // Respublika. - 2015. - 7 may. - № 97. - S. 15. - Sumqayıtda keçirilən Beynəlxalq Velosipedçilər ittifaqının (UCİ) 2.1 kateqoriyalı "Tour d' Azerbaidjan-2015" beynəlxalq veloyürüşü haqqında.

10


____________________________________________________________________

120. "Heydər Əliyev müstəqil və çiçəklənən Azərbaycanın memarıdır" mövzusunda elmi praktik konfrans // Respublika. - 2015. - 7 may. - № 97. - S. 15. - Mayın 6-da SDU-nun Heydər Əliyev Mərkəzində keçirilən konfrans haqqında.

121. Səfiyev, Söhrab. Sumqayıt məktəblilərinin paradı / S. Səfiyev // Respublika. - 2015. - 8 may. - № 98. - S. 14. - Mayın 7-də Sumqayıt şəhərində Heydər Əliyevin 92-ci ildönümü münasibətilə təşkil olunmuş parad haqqında.

122. Sumqayıtda yubiley tədbiri keçirildi // 168 saat. - 2015. - 8 may. - № 5. - S. 5. – Azərbaycan Qızıl Aypara Cəmiyyətinin 95 illik, hərbi xadim, general-leytenant Əliağa Şıxlinskinin 150 illik yubileyi münasibəti ilə keçirilən tədbir haqqında.

123. Məmmədov, Vusal. Alman tədqiqatçı Sumqayıtda / V. Məmmədov // 168 saat. - 2015. - 8 may. - № 5. - S. 6. - Almaniyanın Humbolt Universitetinin elmi tədqiqatçısı Filip Yeqer haqqında.

124. Kimyaçılar Ulu öndərin ad gününü qeyd etdilər // Sumqayıt. - 2015. - 9 may. - № 18. - S. 8.

125. Quliyev, Sübhan. Məktəblilərin ənənəvi hərbi paradı / S. Quliyev // Sumqayıt. - 2015. - 9 may. - № 19. - S. 1. - Mayın 10-da Ümummilli lider Heydər Əliyevin 92-ci ildönümü münasibətilə təşkil olunmuş parad haqqında.

126. Qızıl Ayparanın yubiley tədbirləri // Sumqayıt. - 2015. - 9 may. - № 18. - S. 8. - Hüseyn Ərəblinski adına Sumqayıt Dövlət Dram Teatrında tədbir keçirilmişdir.

127. Ağsaqqallar hesabat verdi // Sumqayıt. - 2015. - 9 may. - № 18. - S. 6. - "Sumqayıtın Tarixi Muzeyi"nin iclas salonunda təşkil olunmuş hesabat tədbirindən.

128. Qələbənin 70 illik yubileyi qeyd olundu // Sumqayıt. - 2015. - 9 may. - № 18. - S. 6. - SDU-da 1941-1945-ci illər müharibəsində qələbənin 70-ci ildönümünə həsr olunmuş tədbir keçirildi.

129. Sumqayıt Dövlət Universitetində elmi-praktik konfrans // Azərbaycan müəllimi. - 2015. - 9 may. - № 16. - S. 6. - Mayın 6-da Sumqayıt Dövlət Universitetinin Heydər Əliyev Mərkəzində ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 92-ci ildönümünə həsr oilunmuş "Heydər Əliyev müstəqil və çiçəklənən Azərbaycanın memarıdır" mövzusunda elmi-praktik konfrans keçirilmişdir.

130. "Tour d" Azerbaidjan - 2015"in uğurlu startı // Sumqayıt. - 2015. - 9 may. - № 19. - S. 5.

131. Məlikov, Qüdrət. Biz mütləq Şuşaya qayıdacağıq / Q. Məlikov // Sumqayıt. - 2015. - 9 may. - № 19. - S. 1,5. - Sumqayıt Dövlət Dram Teatrında Şuşanın işğalı gününə həsr olunan tədbir haqqında.

132. Sumqayıtda kitab bayramı keçirildi // Ədalət. - 2015. - 14 may. - № 84. - S. 7. - Sumqayıtda Heydər Əliyev abidəsinin ətrafında Heydər Əliyevin doğum günü ilə bağlı son illər ənənəvi olaraq qeyd edilən kitab bayramı keçirilib.

133. Sumqayıt Dövlət Universitetində "Bakı-2015" Avropa Oyunlarına dəstək dostluq qrupu tələbələrlə görüşdü // Respublika. - 2015. - 16 may. - № 103. - S. 8.

134. Quliyev, Sübhan.Ənənəvi kitab bayramı / S. Quliyev // Sumqayıt. - 2015. - 16 may. - № 21. - S. 2. - Sumqayıtda keçirilən ənənəvi Kitab bayramı haqqında.

135. Konfrans keçirilmişdir // Sumqayıt. - 2015. - 16 may. - № 21. - S. 6. - "Sumqayıtın Tarixi Muzeyi"nin akt zalında "Ümummilli lider Heydər Əliyevin azərbaycançılıq məfkurəsinin gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsində rolu" mövzusunda keçirilən konfrans haqqında.

11


____________________________________________________________________

136. Magistrların XV Respublika elmi konfransı // Sumqayıt. - 2015. - 16 may. - № 21. - S. 6. - SDU-da Ulu öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 92 illiyinə həsr olunmuş konfrans keçirilmişdir.

137. Gənclər narkomaniya əleyhinə // Sumqayıt. - 2015. - 16 may. - № 21. - S. 6. - F.Piriyev adına 18 nömrəli tam orta məktəbdə "Gənclər narkomaniya əleyhinədir" mövzusunda keçirilən tədbir haqqında.

138. Avstriya Qızıl Xaç Cəmiyyətinin nümayəndələri Sumqayıtda // Sumqayıt. - 2015. - 23 may. - № 22. - S. 3. - Cəmiyyətin prezidenti Gerald Schöpferin rəhbərliyi ilə nümayəndə heyəti AzQAC-ın Sumqayıt şəhər bölməsinin qonağı olmuşdur.

139. "Bakı-2015": Məşəl estafeti Sumqayıtda // Xalq qəzeti. - 2015. - 2 iyun. - № 116. - S. 5. - Avropa Oyunlarının məşəli Sumqayıtda coşqu ilə qarşılandı. Minlərlə sumqayıtlı şəhərin mərkəzində ulu öndər Heydər Əliyevin abidəsi önündə Oyunların bayramsayağı bəzədilən rəmzi qapısında məşəlin qarşılanması mərasimini böyük sevinclə izlədi.

140. "Bakı-2015": Məşəl estafati Sumqayıtda // Sumqayıt. - 2015. - 6 iyun. - № 24. - S. 2. - Avropa Oyunlarının məşəli Sumqayıtda.

141. Qafaroğlu, Sübhan. Qədim Coratın müasir həyatı / S. Qafaroğlu // Sumqayıt. - 2015. - 6 iyun. - № 24. - S. 3.

142. Məlikov, Qüdrət. Tarixə yazılacaq idman yarışı / Q. Məlikov // Sumqayıt. - 2015. - 13 iyun. - № 25-26. - S. 7. - l Avropa Oyunlarında Sumqayıt şəhərini təmsil edən idmançılar haqqında.

143. Milli Qurtuluş gününə həsr edilmiş dəyirmi masa keçirilmişdir // Sumqayıt. - 2015. - 13 iyun. - № 25- 26. - S. 6. - Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin və Gəncər və İdman Baş İdarəsinin təşkil etdiyi dəyirmi masa.

144. Gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsində yaşlın rolu // Sumqayıt. - 2015. - 13 iyun. - № 25- 26. - S. 6. - Sumqayıt şəhər Ağsaqqallar şurası, Gənclər və yeniyetmələrlə tərbiyəvi işlər üzrə ictimai əlaqələndirmə şurası və "Azərikimya" İB-nın birgə tədbiri haqqında.

*****

145. Поездка Президента Азербайджана Ильхама Алиева в город Сумгайыт: Посещение памятника общенациональному лидеру Гейдару Алиеву (13 января Президент Азербайджанской Республики Ильхам Алиев прибыл в город Сумгайыт) // Бакинский рабочий. - 2015. - 14 января. - № 8. - C. 1.

146. Поездка Президента Азербайджана Ильхама Алиева в город Сумгайыт: Знакомство с работой по реконструкции городского парка культуры и отдыха имени Насими (13 января Президент Азербайджанской Республики Ильхам Алиев ознакомился с работой по реконструкции, проводимой в городском парке культуры и отдыха имени Насими) // Бакинский рабочий. - 2015. - 14 января. - № 8. - C. 1.

147. Поездка Президента Азербайджана Ильхама Алиева в город Сумгайыт: В Сумгайыте открылась швейная фабрика «Альянс Текстиль» (13 января Президент Азербайджанской Республики Ильхам Алиев принял участие в открытии) // Бакинский рабочий. - 2015. - 14 января. - № 8. - C. 2.

148. Поездка Президента Азербайджана Ильхама Алиева в город Сумгайыт: В Сумгайыте сдан в эксплуатацию Дом молодежи (13 января Президент Азербайджанской Республики Ильхам Алиев принял участие в открытии) // Бакинский рабочий. - 2015. - 14 января. - № 8. - C. 3.

149. Поездка Президента Азербайджана Ильхама Алиева в город Сумгайыт: В Сумгайыте сдан в эксплуатацию Дом молодежи (13 января Президент 12


____________________________________________________________________

150. Азербайджанской Республики Ильхам Алиев принял участие в открытии) // Бакинский рабочий. - 2015. - 14 января. - № 8. - C. 3.

151. Состоялась презентация монографии «Сумгайытская провокация против Азербайджана. Дело Григоряна» // Бакинский рабочий. - 2015. - 26 февраля. - № 38. - C. 3. - Автор книги заместитель председателя Закрытого акционерного общества (ЗАО) «Азербайджанское телерадиовещание», известный журналист Ибрагим Мамедов.

152. "Баку-2015" - первые Европейские игры: До старта остается 10 дней: Факельная эстафета «Баку-2015» - в Сумгайыте // Бакинский рабочий. - 2015. - 2 июня. - № 98. - C. 5.

13


____________________________________________________________________

MƏDƏNİYYƏT. TƏHSİL. SƏHİYYƏ

153. Muğanlı, Qüdrət. Əqidəsinə sadiq insan / Q. Muğanlı // Sumqayıt. - 2015 - 10 yanvar. - № 1. - S. 2. - SDU-in baş müəllimi Elmar Xəlilov haqqında.

154. Haşımov, Abdul. Layiqli qələbə / A. Haşımov // Sumqayıt. - 2015 - 10 yanvar. - № 1. - S. 2. - Sumqayıt Musiqi Kollecinin iki yetirməsi (Hüseynova Nigar, Xosrovzadə Rza) Macarıstanda keçirilən Beynəlxalq incəsənət festivalında qalib olmuşlar.

155. Qafaroğlu, Sübhan. "İlin ən yaxşı məktəbi" müsabiqəsinin qalibləri / S. Qafaroğlu // Sumqayıt. - 2015 - 10 yanvar. - № 1. - S. 3. - Sumqayıtın 11 nömrəli orta məktəbi, 1 nömrəli orta məktəbi və "Təfəkkür" liseyi qalib olmuşdur.

156. Sumqayıt Dövlət Universitetinin uğurları davam edir // Azərbaycan müəllimi. - 2015. - 17 yanvar. - № 2. - S. 3.

157. Şükürov, Vaqif. Sumqayıtda bir ünvan var: Laçın 5 nömrəli məktəb / V. Şükürov // Azərbaycan müəllimi. - 2015. - 17 yanvar. - № 2. - S. 15.

158. Muğanlı, Qüdrət. "Ən yaxşı müəllim" müsabiqəsinin qalibləri / Q. Muğanlı // Sumqayıt. - 2015. - 17 yanvar. - № 2-3. - S. 7. - Təbiət Elmləri Təmayüllü Gimnaziyanın müəllimələri Həqiqət Abbasova, Ulduz Quliyeva, Səbinə Orucova, Dilarə Şəfiyeva haqqında

159. 41 saylı məktəbdə ədəbi bədii kompazisiya // Sumqayıt. - 2015. - 24 yanvar. - № 4. - S. 3. - 20 Yanvar faciəsi haqqında.

160. Tağıyava, Nailə. "Vətən deyən oğullar" / N. Tağıyava // Sumqayıt. - 2015. - 24 yanvar. - № 4. - S. 3. - Sumqayıt şəhər Mərkəzi Uşaq Kitabxanasında təşkil olunan tədbir haqqında.

161. Kərimova, Aynur. Sumqayıtda kitabxananın oxucuları kimlərdir? / A. Kərimova // 168 saat. - 2015. - 26 yanvar. - № 2. - S. 10.

162. "Moşu"nun işdən çıxarılması rezonans doğurdu // 168 saat. - 2015. - 26 yanvar. - № 2. - S. 9. - Sumqayıt Dövlət Dram Teatrının aktyoru Valeh Kərimov haqqında.

163. Hüseynov, Fariz. "Gənclər şəhərinin palitrası" : Sumqayıtda Gənclər Gününə həsr olunmuş sərgi / F. Hüseynov // Mədəniyyət. - 2015. - 4 fevral. - № 9. - S. 6. - Sərgi Dövlət Rəsm Qalereyasında təşkil olunmuşdu.

164. Asiman, Asif. Müəllimlər müəllimi : İş yoldaşlarımız / A. Asiman // Sumqayıt. - 2015. - 31 yanvar. - № 5. - S. 3. - Sumqayıt şəhər 9 saylı tam orta məktəbin müəlliməsi Səmayə Səmədova haqqında.

165. Allahverdiyeyeva, Səadət. Məqsədimiz oxucuları kitabxanaya cəlb etməkdir / S. Allahverdiyeyeva // Sumqayıt. - 2015. - 7 fevral. - № 6. - S. 4.

166. Sumqayıtlı abituriyentlər ilk üçlükdədir : Sumqayıtda "Breyn-rinq bilik yarışmasının qalibləri mükafatlandırılıblar" // 168 saat. - 2015. - 12 fevral. - № 3. - S. 5.

167. Səfiyev, Söhrab. Sumqayıt Şəhər Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin fəaliyyəti uğurludur / S. Səfiyev // Respublika. - 2015. - 18 fevral. - № 38. - S. 10.

168. Ağayev, Elmir. Sumqayıtlılar asudə vaxtlarını necə keçirir? / E. Ağayev // 168 saat. - 2015. - 26 fevral. - № 4. - S.

169. "Heydər Əliyev və Azərbaycan təhsili" mövzusunda məşğələ // Sumqayıt. - 2015. - 28 fevral. - № 9. - S. 2. - SDU-da baş tutan tədbir haqqında.

170. Heydər Əliyev Mərkəzində açıq dərs davam edir // Sumqayıt. - 2015. - 28 fevral. - № 9. - S. 4. - Sumqayıt şəhərindəki Heydər Əliyev Mərkəzində Ulu öndər Heydər Əliyevə həsr olunmuş növbəti açıq dərsdə 21 nömrəli məktəbin 11-ci sinif şagirdləri iştirak etmişdir. 14


____________________________________________________________________

171. Olimpiadaya Hazirlıq Mərkəzi açılıb // Sumqayıt. - 2015. - 28 fevral. - № 9. - S. 4. - Təbiət Elmləri Təmayüllü Gimnaziyada riyaziyyat və fizika fənnləri üzrə Olimpiadaya Hazırlıq Mərkəzi açılıb.

172. Məktəblərin maddi-texniki bazası gücləndirilir // Azərbaycan müəllimi. - 2015. - 28 fevral. - № 8. - S. 13. - Sumqayıt şəhər məktəbləri haqqında.

173. Günəş, Rüfanə. Sumqayıt Dövlət Universiteti / R. Günəş // Azərbaycan müəllimi. - 2015. - 7 mart. - № 9. - S. 4. - "Mənim universitetim" layihəsinin bu dəfəki hədəfi Sumqayıt Dövlət Universitetidir.

174. Səfiyev, Söhrab. Sumqayıtda şəhər məktəblilərinin elmi-praktik konfransı keçirildi / S. Səfiyev // Respublika. - 2015. - 12 mart. - № 56. - S. 6. - Martın 11-də Sumqayıtda Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin təşəbbüsü ilə "Azərbaycanın dövlətçilik tarixi" çərçivəsində "Azərbaycan xanlıqlar dövründə" mövzusunda şagird elmi-praktik konfransı keçirilmişdir.

175. Türkmənistanın Azərbaycandakı səfiri SDU-da qonaq oldu // Respublika. - 2015. - 17 mart. - № 60. - S. 7. - SDU ilə Türkmənistan universitetləri arasında qurulacaq əlaqələr haqqında.

176. Əsgərova, Nazilə. Nurlu bir ömrün şöləsi / N. Əsgərova // Sumqayıt. - 2015. - 21 mart. - № 12-13. - S. 5. - Sumqayıt şəhər 16 nömrəli tam orta məktəbində işləyən Mehparə müəllimə haqqında.

177. Quliyev, Sübhan. Uşaqlar da bu qayğıdan bəhrələnir : Əhalinin tibbi müayinəsi davam edir / S. Quliyev // Sumqayıt. - 2015. - 4 aprel. - № 14. - S. 4.

178. Uğurun sirrini biz deyək, siz öyrənin : Sumqayıt Təhsil Şöbəsi Metodik kabinetinin direktoru Sabir Məmmədovun müsahibəsi // Sumqayıt. - 2015. - № 5. - S. 22-23.

179. Şəfiyev, Samir. Mədəniyyət evi N 1 / S. Şəfiyev // Sumqayıt. - 2015. - № 5. - S. 36-39. - N. Nərimanov adına Mədəniyyət evinin fəaliyyəti haqqında.

180. Sumqayıt illüziyaçıları // Sumqayıt. - 2015. - № 5. - S. 42-45.

181. Orxan, Rəhman. Doktorluq disseertasiyasını ömür-gün yoldaşına qurban vermiş vəfalı alim qadın / R. Orxan // Məslək. - 2015. - 11 aprel. - № 5-6. - S. 5. - SDU-nun dosenti, texniki elmləri namizədi Rəna Dadaşova haqqında.

182. Məktəblilər təltif olundular // Sumqayıt. - 2015. - 18 aprel. - № 16. - S. 4. - Sumaqyıt şəhər Gənclər və İdman Baş İdarəsi və təhsil şöbəsinin təşkilatçılığı ilə məktəblilərlə görüşlər keçirilmişdir.

183. Növbəti qanvermə aksiyası // Sumqayıt. - 2015. - 18 aprel. - № 16. - S. 4. - Qızıl Aypara Cəmiyyətinin Sumqayıt şəhər bölməsi növbəti qanvermə aksiyası keçirmişdir.

184. Sumqayıt Dövlət Universitetində "Ermənilərin soyqırımı siyasəti bəşəriyyətə qarşı cinayətdir" mövzusunda beynəlxalq elmi konfrans // Respublika. - 2015. - 22 aprel. - № 84. - S. 7.

185. Tağıyeva, Nailə. Uşaqların şəfqətli ədibi / N. Tağıyeva // Sumqayıt. - 2015. - 25 aprel. - № 17. - S. 3. - Xanımana Əlibəylinin 95 illik yubileyi münasibətilə Sumqayıt şəhər Mərkəzi uşaq kitabxanasında keçirilmiş eyniadlı tədbir haqqında.

186. Məmməd, Namaz. Gözümüzün işığı : Zərifə xanım Əliyevanın əziz xatirəsinə şeir / N. Məmməd // Sumqayıt. - 2015. - 25 aprel. - № 17. - S. 1.

187. Məlikov, Nicat. "Azərbaycan musiqisinin lad nəzəriyyəsi" : Yeni dərsliyin təqdimatı / N. Məlikov // Sumqayıt. - 2015. - 25 aprel. - № 17. - S. 3. - Sumqayıt Musiqi Kollecində kollecin müəllimi İmran Şıxəliyevin müəllifi olduğu eyniadlı kitabın təqdimat mərasimi keçirilmişdir. 15


____________________________________________________________________

188. Musaqızı, Lalə. Montyor aktyor : Valeh Kərimov: "Lütfəli Abdullayevin bığını teatrdan gətirdiyimə görə özümü o qədər xoşbəxt hiss edirdim ki..." / L. Musaqızı // Kaspi. - 2015. - 1 may. - № 77. - S. 21. - Aktyor Valeh Kərimovla söhbət.

189. Sumqayıt Dövlət Universitetində anım tədbiri keçirilib // Azərbaycan müəllimi. - 2015. - 2 may. - № 15. - S. 5. - Aprelin 28-də SDU-da görkəmli oftalmoloq-alim, akademik Zərifə xanım Əliyevanın anadan olmasının 92-ci ildönümünə həsr olunmuş tədbir keçirilib.

190. Kərimova, Samirə. "Hər bir şagirdə mənim qazandığım uğuru arzu edirəm" : Respublika fənn olimpiadalarının qalibləri / S. Kərimova, S. Səfərova // Azərbaycan müəllimi. - 2015. - 2 may. - № 15. - S. 7. - Sumqayıt şəhər Təbiət elmləri təmayüllü gimnaziyanın IX sinif şagirdi Əfəndiyev Eldar İlqar oğlu haqqında.

191. İlyasoğlu, Rauf. "İdrak" liseyinin uğurları / R. İlyasoğlu // Respublika. - 2015. - 3 may. - № 94. - S. 7. - 2008-ci ildə Sumqayıt Özəl Orta İxtisas Kollecinin təhsil islahatlarına uyğun olaraq zəngin maddi-texniki bazası əsasında təsis olunan "İdrak" liseyi haqqında.

192. Səhiyyə şöbəsində anım tədbiri : Zərifə xanım Əliyeva - 92 // Sumqayıt. - 2015. - 2 may. - № 18. - S. 1.

193. Quliyev, Sübhan. Əhaliyə göstərilən tibbi xidmət yaxşılaşır / S. Quliyev // Sumqayıt. - 2015. - 2 may. - № 18. - S. 5. - Müsahibimiz Sumqayıt şəhər səhiyyə şöbəsinin müdiri Ələkbər Tağıyevdir.

194. Orxan, Rəhman. Şairin 60 yaşı oldu / R. Orxan // Sumqayıt. - 2015. - 9 may. - № 18. - S. 8. - Sumqayıtın N.Nərimanov adına Mədəniyyət evində şair-jurnalist Asif Asimanın 60 illiyinə həsr edilmiş yubiley tədbiri keçirilmişdir.

195. Ağayev, İlkin. "Elmlə təhsilin ortaq iş mexanizminin inkişafında müəllimlər bilik və bacarıqlarını əsirgəməməlidir" / İ. Ağayev // Palitra. - 2015. - 15 may. - № 86. - S. 11. - Sumqayıt şəhərində fəaliyyət göstərən "Ümid+" Təhsil Mərkəzinin müəllimi Nailə İbadovanın müsahibəsi.

196. Fənn olimpiadasının sumqayıtlı qalibləri ilə görüş // Sumqayıt. - 2015. - 30 may. - № 23. - S. 3. - Qalib məktəblilərlə Sumqayıt Bələdiyyəsində keçirilən görüşdə Bələdiyyənin sədri Əbülfəz Babayev qalibləri təbrik etmişdir.

197. Məlikov, Nicat. Musiqi Kollecinin daha iki qalibi / N. Məlikov // Sumqayıt. - 2015. - 30 may. - № 23. - S. 4. - Kollecin iki tələbəsi Murad Allahverdiyev və Gülzar Fərəcova haqqında.

198. Məmmədli, Leyla. l Avropa Oyunları uşqaların gözü ilə / L. Məmmədli // Sumqayıt. - 2015. - 30 may. - № 23. - S. 4. - Sumqayıt şəhər Mərkəzi kitabxanasında l Avropa Oyunlarına həsr olunmuş eyniadlı sərgi təşkil olunmuşdur.

199. Haşımov, Abdul. Sumqayıt Musiqi Kollecində tanınmış bəstəkarlarla görüş olub / A. Haşımov // Azad Azərbaycan. - 2015. - 9 iyun. - № 79. - S. 7.

200. Qədirova, Nisə. Müəllimin vəzifəsi əsil şəxsiyyət formalaşdırmaqdır / N. Qədirova // Sumqayıt. - 2015. - 6 iyun. - № 24. - S. 3. - Sumqayıt şəhər humanitar, təbiət və riyaziyyat təmayüllü "İstedad" liseyində ibtidai sinif müəllimi Sona Məmmədova haqqında.

201. Milli hərb sənətimizin iftixarı // Sumqayıt. - 2015. - 6 iyun. - № 24. - S. 3. - Sumqayıt şəhər Mərkəzi uşaq kitabxanasında görkəmli hərbi xadim Cəmşid Naxçıvanskinin 120 illik yubileyi münasibəti ilə keçirilən tədbir haqqında.

202. İdrisoğlu, Ağalar. Məktəb hər millətin müqəddəs yeridir / A. İdrisoğlu // Azad Azərbaycan. - 2015. - 13 iyun. - № 82. - S. 7. - Sumqayit şəhər 24 nömrəli tam orta məktəbin müəlliməsi Ruhiyyə Tağıyeva ilə müsahibə.

16


____________________________________________________________________

203. Qəhrəmanav, Vaqif. 60 il insanların sağlamlığına xidmət : 17 iyun tibb işçilərinin peşə bayramıdır / V. Qəhrəmanav // Sumqayıt. - 2015. - 13 iyun. - № 25-26. - S. 7. - Sumqayıt şəhər səhiyyəsi haqqında.

204. Şərəfli ömür yolu // Sumqayıt. - 2015. - 13 iyun. - № 25- 26. - S. 7. - Sumqayıt şəhər sağlamlıq imkanları məhdud olan uşaqlar üçün xüsusi tipli internat məktəbinin direktoru Ayət Kərimovanın 60 illik yubileyi münasibətilə kollektivinin təbriki.

17


____________________________________________________________________

SUMQAYITIN ƏDƏBİ HƏYATI

205. Yusifli, Vaqif. Azaflıdan başlanan yol... : Zirəddin Qafarlının 60 yaşına / V. Yusifli // Ədalət. - 2015. - 16 yanvar. - № 9. - S. 7.

206. Nəcəfxanlı, Əli. Şeirlər / Ə. Nəcəfxanlı // Ulduz. - 2015. - № 1. - S. 63-66.

207. Qafarlı, Zirəddin. Şeirlər / Z. Qafarlı // Azərbaycan. - 2015. - № 1. - S. 122-126.

208. Qafarlı, Zirəddin. İllər ötüb keçdikcə : Şeirlər / Z. Qafarlı // Ədalət. - 2015. - 11 fevral. - № 26. - S. 7.

209. Yusifoğlu, Rafiq. Şeirlər / R. Yusifoğlu // Ulduz. - 2015. - № 2. - S. 56-58.

210. Qafarlı, Zirəddin. Şeirlər / Z. Qafarlı // Sumqayıt. - 2015. - 21 mart. - № 12-13. - S. 6.

211. Qədirova, Nisə. Şeirlər / N. Qədirova // Sumqayıt. - 2015. - 21 mart. - № 12-13. - S. 6.

212. Gültac, Nazilə. Şeirlər / N. Gültac // Sumqayıt. - 2015. - 21 mart. - № 12-13. - S. 6.

213. Dünya, Güloğlan. Bənövşəni : Şeir / G. Dünya // Sumqayıt. - 2015. - 21 mart. - № 12-13. - S. 7.

214. Sarvan, Sabir. Şeirlər / S. Sarvan // Azərbaycan. - 2015. - № 3. - S. 61-69.

215. Gültac, Nazilə. Şeirlər / N. Gültac // Azərbaycan. - 2015. - № 3. - S. 130-131.

216. Yusifoğlu, Sabir. Şeirlər / S. Yusifoğlu // Azərbaycan. - 2015. - № 3. - S. 137-143.

217. Azəri, Qaratel. Şeirlər / Q. Azəri // Sumqayıt. - 2015. - № 5. - S. 49.

218. Mir Sabir. 80 yaş nədir ki? : Şeir / Mir Sabir // Sumqayıt. - 2015. - 25 aprel. - № 17. - S. 4.

219. Fərəcli, Xatirə. Şeirlər / X. Fərəcli // Sumqayıt. - 2014. - № 3. - S. 66-67.

220. Sumqayıtlı yazıçı uğurları sıralayır // 168 saat. - 2015. - 8 may. - № 5. - S. 10. - Yazıçı Varis haqqında.

221. Ədəbi-bədii gecə // Sumqayıt. - 2015. - 23 may. - № 22. - S. 3. - Sumqayit şəhər 16 nömrəli tam orta məktəbinin akt zalında B. Vahabzadənin 90 illik yubileyinə həsr olunmuş gecə keçirilmişdir.

222. Baxşəliyev, Adil. Faciələrimizi açıqlayan kitab : Həmyerlimizin kitabı / A. Baxşəliyev // Sumqayıt. - 2015. - 30 may. - № 23. - S. 3. - Aslan Bayramovun "Tarixi faciələrimiz: Deportasiya, repressiya və soyqırımı".

223. Dəmirçioğlu, Məmməd. Məmməd İlqar : İncənimi soruşursan, əfəndim? / M. Dəmirçioğlu // Ədalət. - 2015. - 16 may. - № 86. - S. 10. - Şair Məmməd İlqarın yaradıcılığı haqqında.

224. Yusifoğlu, Rafiq. Şeirlər / R. Yusifoğlu // Azərbaycan. - 2015. - № 4. - S. 133-137.

18


____________________________________________________________________

Ekoloji məsələlərə həsr olunmuş mətbuat

Еколожи мясяляляря щяср олунмуш мятбуат конфрансы "Азярикимйа" ИБ-дя еколожи мясялялярин щяллиня щяср олунмуш мятбуат конфрансы кечирилмишдир. Мятбуат конфрансында бир сыра нцфузлу республика вя йерли мятбу органларын, щямчинин хябяр сайтларынын нцмайяндяляри иштирак едирдиляр.

"Азярикимйа" ИБ-нин Иърачы директорунун ямяйин мцщафизяси вя ятраф мцщитин горунмасы цзря мцавини Вцгар Кяримов мятбуат нцмайяндялярини саламламыш вя онлара АРДНШ-ин структур тяркибиня верилмясиндян ютян беш ил ярзиндя "Азярикимйа" ИБ-дя ятраф мцщитин саьламлашдырылмасы, атмосферя, су щювзяляриня, йерин тякиня чиркляндириъи маддялярин атылмасынын гаршысынын алынмасы вя еколожи таразлыьын бярпасы истигамятиндя щяйата кечирилян тядбирляр, кимйачылар, ейни заманда тялябяляр вя мяктяблиляр арасында еколожи маарифляндирмя вя еколожи мядяниййятин инкишаф етдирилмяси истигамятиндя апарылан эениш вя сямяряли ишляр щаггында ятрафлы мялумат вермишдир.

"Азярикимйа" ИБ-дя истещсал просеси заманы формалашан мцхтялиф чешиддя туллантыларын мцасир тялябляря уйьун олараг чешидлянмяси, сахланмасы, утилизасийасы, зярярсизляшдирилмяси вя йа диэяр емал цсулларынын сечилмяси, бунунла да еколожи таразлыьын вя игтисади марагларын тямин едилмяси эцнцн ян ваъиб мясяляляриндян бири кими гаршыйа гойулмушдур.

Етилен-полиетилен заводунда ясасян бярк, майе вя газ туллантылар формалашыр. Бярк туллантылар заводун яразисиндя чешидляняряк, щяр бири цчцн хцсуси олараг айрылмыш контейнерляря йыьылыр вя мцгавиля ясасында тулланты мяркязляриня дашыныр.

2014-ъц илдя 972 тондан артыг мяишят вя диэяр гейри-токсики туллантылар Сумгайыт Тямизлик Департаментиня дашынараг зярярсизляшдирилмишдир. АРДНШ-ин "Тулланты Мяркязи"ня ися 2011-ъи илдян бяри 11 адда, цмумиликдя 231 тондан артыг чешидлянмиш тулланты тящвил верилмишдир.

Узун иллярдян бяри топланмыш 57 915 м3 ъивя шламы Еколоэийа вя Тябии Сярвятляр Назирлийинин дцнйа стандартларына ъаваб верян "Тящлцкяли Туллантылар" ММЪ-нин полигонуна дашынараг зярярсизляшдирилмиш, беляликля дя мцяссисянин, демяк олар ки, бцтцн яразиси зярярли вя зящярли туллантыдан тямизлянмишдир.

Мятбуат конфрансында хцсуси олараг вурьуланмышдыр ки, бу эцн атмосферя "Азярикимйа" ИБ-нин мцяссисяляри тяряфиндян иътимаиййяти вя шящяр сакинлярини наращат едя биляъяк щеч бир зярярли вя зящярли тулланты бурахылмыр.

Мятбуат конфрансында журналистлярин суаллары да ъавабландырылмышдыр.

“Sumqayıt”. - 2015. - 7 fevral. - № 6. - S. 2.

19


____________________________________________________________________

"İnşaatçılar" - sökülüb gedən qəsəbə

Qış fəsli özü ilə soyuq, şaxtalı, yağışlı hava gətirməklə yanaşı bizləri bir çox çətinliklərlə də üz-üzə qoyur. Məsələn, yollarda qəzaların artması, asfaltların yağış suyu və palçıqla dolması, tıxacların yaranması, marşurutların ləngiməsi, gediş-gəlişin çətinləşməsi və bu kimi bir çox problemləri sadalamaq olar. Bu, bir faktdır ki, şəhərimizin bir çox mikrorayon və məhəllələrində yollarla bağlı bir sıra problemlər mövcuddur, başqa sözlə, məhəllədaxili yollar yaxşı vəziyyətdə deyil. Sumqayıtın İnşaatçılar qəsəbəsində də vəziyyət bu cürdür.

Burada su və kanalizasiya xətlərinin köhnə, əksəriyyəti əhali tərəfindən çəkilmiş xətlərdir, yağışqəbuledicilər işləmir, kanalizasiya sistemi və borular bəlkə də sovetlər dönəmindən qalmadır. Yağış yağdıqdan sonra asfalta su yığılır, böyük gölməçələr yaranır. Havalar soyudu, yağış yağdı yolları su basır, gediş-gəliş çətinləşir.

Marşrutlar da qəsəbənin görünüşünə uyğundur. Bu əraziyə 6, 8 və 10 nömrəli marşurut xətti ilə hərəkət edən avtobuslar hərəkət edir. Üstəlik, qəsəbədə avtobusların saxlaması üçün dayanacaqlar da yoxdur. Bu da yagışlı və soyuq günlərdə marşurut gözləyərkən sakinlərin islanmasına, sürücülərin və sərnişinlərin dayanacaq problemi yaşamalarına səbəb olur. Yağış yağdıqdan sonra burada küçəyə çıxmaqla sakinlərin suya, palçığa bulaşmaları bir olur. Bu cümlələri qəsəbə sakinlərinin redaksiyamıza ünvanladığı məktubdan götürmüşük.

Reportaj üçün qəsəbəyə gəldiyimiz vaxt da yağışlı günə təsadüf etdi və belə havalarda vəziyyətin necə çətin olduğunu gözlərimizlə gördük. Məktubda əhalini narazı salan problemlərdən ən əsası yolların təmirsiz olması və dayanacaqların olmamasıdır. Söhbət etdiyimiz sakinlər yolların təmir olunmasını, yollarda dayanacaqların quraşdırılmasını istədiklərini bildirdilər: “ Hər yağış yağandan sonra burada həyat çətinləşir, suyun içi ilə evimizə, işə gedib gəlirik. Yağış yağandan sonra hava düzəlir, gün çıxır, amma bu sular günlərlə yollarda qurumur. Yenidən yağış yağana qədər daima belə yollarımız palçıqlı, su yığını olur. Artıq neçə ildi belə vəziyyət hökm sürür. ”

Vətəndaşlar qəsəbədə onların istirahəti, asudə vaxtlarını keçirmək üçün heç bir park və oturacaqların, yaşıllıqların olmadığını söyləyiblər: “Uşaqlarımız suyun, palçığın içində oynayırlar. Onların istirahət günlərində əylənib, oynaya biləcəkləri yelləncəklər yoxdur. Təmiz, yaşıllıqlarla dolu, oyun parkı salınsa yaxşı olardı. Yaşlı nənə və babalarımız öz nəvələrini bu parka gətirər, uşaqlar əylənərkən onlar da dincəlib təmiz hava qəbul edərdilər. Balacaların arzusudur yelləncəklərdə yellənmək. Hər mikrorayonun şəhərciyi, parkı, meydançası var. Buradakı uşaqların da haqqıdır parklarda qaçıb oynamaq.”

Məsələ ilə bağlı əlaqədar strukturların mövqeyini öyrənməyə çalışdıq. Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin Sosial-iqtisadi inkişafın təhlili və proqnozlaşdırılması şöbəsinin baş məsləhətçisi Rəhimdil Əhmədov bu problemlərlə bağlı Nəqliyyat Departamenti və Mənzil Kommunal Təsərrüfatı idarəsi ilə əlaqə saxlamalı olduğumuzu bildirdi.

Dövlət Avtomobil Nəqliyyatı xidmətinin Sumqayıt Regional şöbəsinin rəisi Anar Səfərli yolların təmiri məsələsinin onların səlahiyyətində olmadığını bildirdi. Dayanacaqların olmamasına isə gəlincə isə müsahibimiz bu məsələ ilə maraqlanacaqlarını söylədi.

Mənzil kommunal Təsərrüfatı İdarəsindən isə qeyd etdilər ki, qəsəbədə əsaslə təmir işləri onların imkanları xaricindədir: “Ancaq şəhərimiz abadlaşır. Çox tezliklə növbə ətraf qəsəbələrə də çatacaq”.

Aynur

“168 saat”. - 2015. - 12 fevral. - № 3. - S. 7.

20


____________________________________________________________________

Sumqayıtın “Yaşıldərə” problemi Beynəxalq Mətbuat Mərkəzində

“ŞƏFFAFLIQ AZƏRBAYCAN”, “AZƏRSU”, HÖKÜMƏT VƏ VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİ ÜZVLƏRİ SU TƏCHİZATI SAHƏSİNDƏ ŞƏFFAFLIQ VƏ HESABATLILIQ MƏSƏLƏLƏRİNİ MÜZAKİRƏ EDİBLƏR

“Şəffaflıq Azərbaycan” Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə İctimai Birliyi, Amerika Birləşmiş Ştatları Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin (USAİD) dəstəyi, “Azərsu” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin iştirakı ilə “Su təchizatı sahəsində şəffaflığın artırılması” mövzusunda dəyirmi masa təşkil edib. Su təchizatı sahəsində ortaya çıxa biləcək korrupsiya risklərini minimuma endirmək istiqamətində qarşıya çıxan çatışmazlıqları müəyyənləşdirmək və müzakirə etmək, eyni zamanda bu sahədə şəffaflığın və hesabatlılığın artırılması istiqamətində səmərəli üsullar ortaya qoymaq məqsədilə keçirilən tədbirdə Azəriqaz İB, “Bakıelektrikşəbəkə”ASC, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi, Baş Prokurorluq və digər hökumət qurumları, eləcə də qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələri iştirak ediblər. "Şəffaflıq Azərbaycan" təşkilatının icraçı direktoru Rəna Səfərəliyeva tədbirin açılışını etdikdən sonra, "Azərsu" ASC-nin mətbuat katibi Anar Cəbrayıllı əhalinin su ilə təminatı sahəsində həyata keçirilən son islahatlar barədə danışıb. Kommunal xidmətlər sahəsində müstəqil ekspert Ələkbər Ağasıyev su təchizatında təchizatçı qurumlar tərəfindən yol verilən xarakterik istehlakçı hüquqpozmalarından danışıb. Tədbirin davamında müstəqil ekspertlər, vətəndaş cəmiyyəti üzvləri və təşkilatımızın ekspertləri tərəfindən adıçəkilən mövzu ilə bağlı, həmçinin müvafiq qanunvericilik aktlarında mövcud boşluqlarla əlaqədar hazırlanmış tövsiyələrdən ibarət sənədin ilkin variantı təqdim olunub. "Şəffaflıq Azərbaycan" təşkilatının hüquqşünası Aytən Əlizamanlı su problemlərinin aradan qaldırılması ilə bağlı sənəddə qeyd olunan tövsiyələri iştirakçılara çatdırıb.

Qeyd edək ki tədbirdə media nümayəndəsi qismində iştirak edən Birlik.az saytının baş redaktoru Vüsal Hətəmov Bakı və Sumqayıtda bəzi yerlərdə su təchizatının fasiləsiz verilməməsi problemini ortaya qoyub. Bundan başqa Vüsal Hətəmov bildirib ki, “Sumqayıt şəhərində "Yaşıldərə" adlı qəsəbənin 10 000-ə yaxın əhalisi var. Sakinlər kanalizasiya-tullantı sularını qəsəbənin içərisi ilə açıq şəkildə axıdırlar. 4-5 metr enində olan kanalizasiya “çay”ı Yaşıldərədən başlayaraq sonda gəlib şəhərin mərkəzindən üstüaçıq, borusuz vəziyyətdə dənizə axıdılır. Bundan başqa, sakinlər suyun pulunu 36 qəpikdən ödəyirlər. Halbuki 6 qəpik kanalizasiya pulu "Yaşıldərə" sakinlərindən artıq alınır. Çünki qəsəbədə kanalizasiya sistemi yoxdur.”

"Azərsu" ASC-nin mətbuat katibi Anar Cəbrayıllı Birlik.az saytının suallarını cavablandırarkən bildirib ki, sakinlər 6 qəpik kanalizasiya pulunu ödəməsinlər. Açıq şəkildə kanalizasiya sularının isə lazımi formada axıdılması üçün hazırda işlər planlaşdırlır. Tədbir fəal müzakirələrlə davam edib. Dövlət və qeyri-hökumət nümayəndələri əhaliyə su təchizatı sahəsində istehlakçı-təchizatçı münasibətlərindəki mövcud problemlər barədə fikirlərini bildirib. İştirakçılar hökümətlə vətəndaş cəmiyyətinin üzvləri arasında fikir mübadiləsinin vacib olduğunu bildiriblər. Qərara gəlinib ki, su təchizatı sahəsində şəffaflığı və hesabatlılığı təmin etmək məqsədilə vətəndaş cəmiyyəti üzvləri tərəfindən verilən tövsiyələr toplanaraq yazılı formada müvafiq dövlət qurumuna təqdim edilsin. Tədbirin sonunda iştirakçılar tərəfindən jurnalistlərin sualları cavablandırılıb.

Aydın Abdullah

“168 saat”. - 2015. - 12 fevral. - № 3. - S. 7

21


____________________________________________________________________

Sumqayıt: sürətlə inkişaf edir və müasirləşir

Cənubi Qafqazda Bakıdan sonra ən iri sənaye mərkəzi olan Sumqayıtda “2014-cü ildə Sumqayıt şəhərinin sosial-iqtisadi inkişafının yekunları və 2015-ci ildə qarşıda duran vəzifələr haqqında” şəhər icra hakimiyyətinin hesabat yığıncağı keçirilmişdir. Tədbirdə yerli müəssisə və təşkilat rəhbərləri, şəhərin fəalları və sakinləri Sumqayıt İcra Hakimiyyətinin akt zalına toplaşmışlar.

Tədbiri giriş sözü ilə Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Eldar Əzizov açmışdır. O, ölkəmizdə son 11 lldə gedən dinamik inkişafdan və 2014-cü ildə həmin proseslərin yüksək səviyyədə davam etməsindən danışmışdır. Dünyada gedən maliyyə böhranının fonunda ötən il Azərbaycan iqtisadiyyatı təxminən 3 faiz artmış, qeyri-neft sektorunda isə artım 7 faiz olmuşdur. Əhalinin gəlirləri 4,8 faiz artaraq inflyasiyanı dəfələrlə üstələmişdir. Ötən il ölkə iqtisadiyyatına 27 milyard dollar investisiya qoyulmuşdur.

Bu rəqəmləri söyləməklə, E.Əzizov bu il yanvar ayının 10-u Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2014-cü ildə sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasda dövlət başçısı İlham Əliyevin nitqindən bəzi məqamları bir daha tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırmışdır.

Sonra E.Əzizov Sumqayıtda gedən geniş quruculuq-abadlıq işlərindən danışmışdır və nitqini bu sözlərlə yekunlaşdırmışdır: “Dövlət başçısının Sumqayıta və sumqayıtlılara olan xüsusi diqqət və qayğısının bariz göstəricisidir ki, möhtərəm Prezidentimiz son dörd ildə 8 dəfə şəhərimizdə olmuşdur. Bu səfərlərin hər biri şəhərin yüksək inkişafında öz əksini tapmışdır. Şəhərimizin inkişafı naminə gördüyü işlərə və qayğıya görə biz cənab Prezidentə öz dərin minnətdarlığımızı bildiririk”.

Tədbirdə 2014-cü ildə Sumqayıtda aparılan quruculuq-abadlıq işlərini və şəhərdə olmuş əlamətdar hadisələri əks etdirən 30 dəqiqəlik film nümayiş olunmuşdur. Bundan sonra Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Lalə Hacıyeva 2014-cü ilin yekunu ilə bağlı geniş məruzə etdi. Lalə Hacıyeva dedi:

- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi strategiyaya əsaslanan, bazar iqtisadiyyatı prinsiplərindən qaynaqlanan tarazlı daxili və xarici siyasəti nəticəsində ölkəmiz dünya dövlətləri sırasında öz layiqli yerini tutmuş, qeyri-neft sektorunun inkişafının sürətlənməsində, sahibkarlığın və regionların inkişafında, əhalinin rifahının daha da yüksəlməsində yeni nailiyyətlər əldə olunmuş, iqtisadiyyatda dinamik inkişaf qorunub saxlanılmışdır.

Sosial infrastrukturun yaradılması ilə bağlı böyük işlər görülmüşdür - yüzlərlə məktəb, xəstəxana, idman kompleksi və digər sosial obyektlər tikilmiş və təmir edilmişdir. Ölkəmizin dinamik inkişafı, həyatımızın bütün sahələrində uğurla aparılan irimiqyaslı iqtisadi islahatlar, qazanılan müvəffəqiyyətlər Sumqayıt şəhərinin də hərtərəfli və dinamik inkişafına geniş imkanlar yaratmışdır. Yeni, müasir istehsalat sahələrinin yaradılması, şəhərin yüksək səviyyədə abadlaşdırılması, burada yaşayan insanların rifah halının daha da yaxşılaşdırılmasına yönəldilmiş layihələr məhz ölkə Prezidentinin Sumqayıta olan xüsusi diqqət və qayğısı nəticəsində öz həllini tapmış və bu istiqamətdə işlər uğurla davam etdirilməkdədir.

Bu diqqət və qayğının bariz nümunəsi kimi son dörd ildə möhtərəm cənab Prezidentin şəhərimizə müxtəlif vaxtlarda 8 dəfə etdiyi səfərləri göstərmək olar. Hesabat dövrü də möhtərəm Prezidentimizin fevral ayında şəhərimizə etdiyi səfəri əlamətdar və yaddaqalan olmuşdur. Sumqayıt və sumqayıtlılara həmişə böyük diqqət və qayğı ilə yanaşan, şəhərin dinamik inkişafı üçün vaxtında və lazımi köməkliyini əsirgəməyən dövlət başçımız bu səfərində də şəhərdə baş verən əsaslı dəyişikliklərlə, yeni layihələrlə yaxından tanış olmuş, onların həyata keçirilməsinə öz tövsiyələrini vermişdir. Səfərlər zamanı ölkə başçımız ulu öndər Heydər Əliyevin abidə kompleksini ziyarət etmiş, Azərsun Sənaye Parkının kağız və karton istehsalı kombinatının, Sumqayıt yağ və qida sənayesi fabrikinin və Mis emalı zavodunun açılışında iştirak etmişdir.

22

http://www.respublica-news.az/index.php/dig-r-x-b-rl-r/dig-r-x-b-rl-r/item/7490-sumgay-t-suraetlae-inkishaf-edir-vae-muasirlaeshir


____________________________________________________________________

Prezidentimizin Sumqayıt barədə dediyi sözlər artıq reallaşır. O, dəfələrlə qeyd etmişdir ki, “Bu gün Sumqayıt özünün yeni, tarixi bir inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuşdur və bu inkişaf şəhər həyatının bütün sahələrini əhatə edir. Bütün icrası nəzərdə tutulmuş layihələrin reallaşması nəticəsində Sumqayıt müasir sənaye şəhərinə çevrilmişdir.” Möhtərəm Prezidentimizin böyük əminliklə ifadə etdiyi bu fikirlər bizi daha da məsuliyyətlə çalışmağa, məhsuldar işləməyə çağırır. 2014-cü il bütün ölkəmizdə olduğu kimi, Sumqayıt şəhəri üçün də uğurlu olmuşdur. Ölkəmizin yüksək inkişaf mərhələsinə qədəm qoyması - ümumi daxili məhsulun artım tempi, büdcə gəlirlərinin ildən-ilə əhəmiyyətli dərəcədə çoxalması Sumqayıt şəhərinin sosial-iqtisadi həyatında yüksək artım tempinə imkan yaratmışdır. Hesabat ilində şəhər üzrə ümumi daxili məhsul istehsalı 780 milyon manat olmuş, əvvəlki illə müqayisədə artım 9 faiz təşkil etmişdir. Qeyri-neft sektorunun dinamik inkişafının təmin edilməsi bu sahəyə investisiya qoyuluşunun sürətləndirilməsi cənab Prezidentin sosial-inkişaf siyasətinin prioritet istiqamətlərindəndir. Bu siyasətə uyğun Sumqayıtda qeyri-neft sektorunun əsas sahələrindən olan sənayenin inkişafına xüsusi diqqət yetirilir. Prezidentin təşəbbüsü ilə Sumqayıtda Cənubi Qafqazın ən iri Texnologiyalar Parklarının yaradılması məhz bu diqqətin nəticəsidir. Şəhərin sənaye müəssisələrində məhsul istehsalı 18 faiz artaraq 460 milyon manat təşkil etmişdir. Sənayenin ayrı-ayrı sahələri üzrə də uğurlar əldə olunmuşdur. Kimya sahəsində artım 31,6 faiz, yüngül sənayedə 25,0 faiz, yeyinti sənayesində 73,4 faiz olmuşdur. Eyni zamanda, işçilərin orta aylıq əməkhaqqı 480 manat səviyyəsinə çatdırılmış, bu da ötən illə müqayisədə 6,7 faiz çox deməkdir. Məhsulun 95 faizi istehlakçılara göndərilmişdir. Sənaye kompeksində işləyənlərin sayı 3,0 mindən çox artaraq 18,0 min nəfərə çatmışdır. Sumqayıt şəhərində məşğulluq strategiyasının reallaşdırılması, sakinlərin işlə təmin olunması da xüsusi diqqətdə saxlanılmışdır. İl ərzində yeni müəssisələrin yaradılması, mövcud müəsisəlrin genişləndirilməsi və bərpası nəticəsində 7343 yeni iş yeri açılmışdır. Bu da ötən illə müqayisədə 37,7 faiz çoxdur. Son 10 ildə şəhərdə 58509 yeni iş yeri açılıb. Şəhərin sürətli inkişafını təmin edən başlıca şərtlərdən biri də investisiya qoyuluşudur. Təqdirəlayiqdir ki, son illər Sumqayıtda bu sahədə ciddi addım müşahidə olunur. İl ərzində bütün mənbələr hesabına əsas kapitala 150,0 milyon manat vəsait qoyulmuşdur. 2013-cü ilə nisbətən 8,0 milyon manat çox olmuşdur. Artım tempi 6,0 faiz olmuşdur. Bu, 2003-cü illə müqayisədə 4 dəfə çoxdur. On ildə bir milyard 245 milyon manat olmuşdur. Son illər şəhərin tikinti kompleksində olan canlanma ilin yekununa da öz təsirini göstərmişdir. Hesabat dövründə 100,0 milyon manatdan artıq tikinti-quraşdırma işləri aparılmışdır. Artım tempi 11 faiz olmuşdur. Əhalinin real həyat səviyyəsini əks etdirən əsas göstəricilərdən biri olan pərakəndə ticarət dövrüyyəsi üzrə 609,0 milyon manatdan çox xidmət göstərilmiş, artım tempi 14,4 faiz olmuşdur. Şəhərin dinamik inkişafı əhalinin sayının da artmasına müsbət təsir etmişdir. İl ərzində əhalinin sayı 7,0 min nəfərdən çox artaraq 333,0 min nəfər olmuşdur. Minik maşınlarının sayı 10,0 min ədəd artmışdır. Sahibkarlığa Kömək Milli Fondun vəsaitləri hesabına şəhərdə 44 layihə üzrə işlərə başlanılıb və ilkin olaraq 30,5 milyon vəsait ayrılmışdır. Bu layihələrin icrasından 560 yeni iş yeri yaradılmışdır. 2014-cü ildə 1719 hüquqi, 8769 fiziki şəxs fəaliyyət göstərmişdir. İl ərzində 1312 fiziki şəxs qeydiyyata alınmış və 366 yeni müəssisə açılmışdır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Sərəncamı ilə 2014-cu il ölkədə “Sənaye ili” elan edilmişdir. Sənaye ili çərçivəsində istifadəyə verilmiş kağız və karton istehsalı kombinatında 150 nəfərlik, Yağ və qida sənayesi fabrikində 250 nəfərlik və Mis emalı zavodunda 100 nəfərlik daimi iş yeri yaradılmışdır. Sumqayıt Texnologiyalar Parkında Kabel qülləsi, Sendviç panelləri istehsalı zavodu, Silindr istehsalı zavodu, Vaqon istehsalı zavodu və kanalizasiya boruları istehsalı zavodunda inşaat işləri davam etdirilmişdir. 23


____________________________________________________________________

Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında fəaliyyət göstərən rezidentlər tərəfindən polad və polietilen boruların istehsalına başlanılmış, yüksək təzyiqə davamlı hidrotexniki avadanlıqların, polipropilen və yüksək sıxlıqlı polietilenin istehsalının təşkili işləri aparılır. Yeni rezidentlərin cəlb edilməsi, inşaat, əczaçılıq, aqrokimya və digər sahələr üçün kimya məhsullarının istehsalının təşkili məqsədilə potensial investorlar ilə danışıqlar, həmçinin parkın infrastrukturunun tam formalaşdırılması işləri davam etdirilir. 2014-cü il ərzində şəhər ərazisində yeni tikiş fabriki - “Alyans Tekstil” MMC və müasir beton məmulatları istehsalı zavodu inşa edilmişdir. Ümumi sahəsi 4600 kvadratmetr olan tikiş fabrikinin 2 əsas istehsal və 4 köməkçi sexi vardır. Fabrik illik 100 min dəst müxtəlif işçi geyimləri (gödəkçələr, kombinezonlar, kostyum və dəstlər) istehsal etmək gücünə malikdir. Fabrikin əsas xammalı olan parça “Gilan Tekstil Parkı”ndan alınır. Layihələrin icrası nəticəsində fabrikdə 185 nəfərlik yeni iş yeri yaradılmışdır. Hesabat dövründə İntertekstil MMC-də yeni istehsal sahələri: xalça, tikiş və yataq dəsti istehsalı sahələri işə salınmışdır. Burada hamısı sumqayıtlı olmaqla 300-dən yuxarı qadın işlə təmin olunmuşdur. Orta əməkhaqqı 250-350 manatdır. Qeyd olunan müəssisələrlə bərabər bir çox yeni obyektlərin tikintisi davam etdirilmişdir. Bunlardan Gilan-Texstil Parkında 5 yeni istehsal sahəsini, AzGünTex MMC-də istehsal gücü 2,8 meqavat olan Günəş Elektrik Stansiyasının tikintisini, AzərSun Sənaye Parkında-tara istehsalını, Sumqayıt Texnologiyalar Parkında iri qabaritli yüklərin qəbulu və daşınması üçün “Liman” körpüsünü və 12-ci mikrorayonda müasir Azərtürk Medikal tibb klinikasının tikintisini və s. müəssisələri göstərmək olar. Heydər Əliyev parkı ərazisində aparılan kompleks yenidənqurma, abadlaşdırma və yaşıllaşdırma işləri, Nəsimi adına İstirahət və Mədəniyyət parkında yeni fəvvarənin və 350 yerlik “Yaşıl teatr”ın tikintisi, Görüş körpüsünün yenidən qurulması, N.Nərimanov küçəsinin xiyaban hissəsində, Bakı, 20 Yanvar, C.Məmmədquluzadə, C.Cabbarlı, S.Vurğun küçələrində abadlıq və yenidənqurma, qazon salınması işləri və Heydər Əliyev prospekti, 4-cü mikrorayon 4/64 və 5/64 nömrəli yaşayış binalarının fasad və dam örtüklərinin müasir tələblərə uyğun şəkildə yenidənqurulması, 5-ci mikrorayon və N.Nərimanov küçəsində bir sıra yaşayış binalarının fasad və dam örtüklərinin təmiri başa çatmışdır. Şəhərin 4-cü mikrorayon ərazisində 30/80 və 30a/80 nömrəli, 3-cü mikrorayon ərazisində 2/58 və 3/58 nömrəli, 36-cı məhəllə Sülh küçəsi boyunca yerləşən yaşayış binalarının fasad və dam örtüklərində əsaslı təmir işləri davam etməkdədir. Şəhərin 34-cü və 36-cı məhəllələri abadlaşdırılaraq nümunəvi məhəllə yaradılmışdır. 36-cı məhəllədə 6 bina müasir formada metal keramikadan istifadə etməklə üzlənir. Cari ildə H.Əliyev prospekti boyu 2-ci mikrorayon və 45-ci məhəllədəki yaşayış binalarının fasadı əsaslı təmir olunacaqdır. Şəhərimizin dinamik inkişafı, əhalinin sayının artması, onun alıcılıq qabiliyyətinin yüksəlməsi, yeni müəssisələrin yaradılması Sumqayıta investorların marağını daha da artırmışdır. Uzun müddət tikinti sektoru durğun vəziyyətdə olduğu halda, hazırda 17,19-cu məhəllələrdə, 1,6,9 və sair mikrorayonlarda hündürmrtəbəli yaşayış binaları, Sülh küçəsi şəhərin girişində müasir yaşayış kompleksi, ticarət obyektləri, ofislər tikilir. Bu gün ən müasir, bahalı layihələrin həyata keçirilməsi üçün çoxlu sayda təkliflər daxil olmaqdadır. Şəhərimiz investorlar üçün cəlbedici şəhərə çevrilmişdir. Şəhərdə ekoloji durumun yaxşılaşdırılması məqsədilə 100 mindən çox ağac və kol əkilmiş, 30,0 min kvadratmetrdən çox əraziyə qazon salınmışdır. Atmosferə buraxılan zəhərli maddələrin qarşısını almaq üçün texnologiya təkmilləşdirilmiş, istehsalat və məişət tullantılarının toplanması, məhv edilməsi, basdırılması işləri daim diqqət mərkəzində olmuşdur. Şəhər əhalisinin elektrik təchizatının yaxşılaşdırılması məqsədilə bir sıra əhəmiyyətli işlər görülmüş, ümimilikdə 223 kabel elektrik verilişi xətti təmir edilmiş, 436 mufta quraşdırılmışdır. Transformator məntəqələrində cari təmir işləri aparılmış, 4 transformator yenisi ilə əvəz edilərək güc artımı edilmiş, 2 köhnə transformator yenisi ilə əvəz edilmiş, 3 transformator əsaslı təmir edilmiş, Şirvan yaşayış massivində yeni yarımstansiya quraşdırılmışdır. Həmin ərazidə işıq problemi tam həll olunmuşdur. 24


____________________________________________________________________

Şəhər ərazisində ümumilikdə 3,2 kilometr su xətti yenisi ilə əvəz edilmiş, 82 siyirtmə dəyişdirilmişdir. Kanalizasiya şəbəkələri üzrə 600 metr xəttdə yenidənqurma işləri görülmüşdür. 192 binanın zirzəmisində sıradan çıxmış 500 metr müxtəlif diametrli polad və polietilen boru su xətti, 78 binanın zirzəmisində 490 metr kanalizasiya xətti yenisi ilə əvəz edilmişdir. 2-ci, 8-ci mikrorayon, Corat qəsəbəsi 2-ci məhəllə ərazisində və “Şirvan” yaşayış massivinin su təchizatının tikinti-quraşdırma işləri tam başa çatdırılmışdır. Nizami küçəsindən Heydər Əliyev prospektinə qədər 20 Yanvar küçəsi boyu uzunluğu 400 metr, Sarıqaya ərazisindən Sahil küçəsi boyu və dəniz kənarı uzunluğu 11 kilometr olan “Təmizləyici Qurğular” sexinə qədər yeni kanalizasiya xətti çəkilmişdir. Şəhər əhalisinin istilik təchizatının yaxşılaşdırılması məqsədilə istilik qazanxanalarında əsaslı, cari və profilaktik təmir işləri aparılmış, müxtəlif diametrli 2500 metr məhəllə daxili yeni istilik xətləri çəkilmişdir. Şəhərin 17-ci mikrorayonunda14 yaşayış binası və 5 saylı uşaq bağçası üçün yeni qazanxana binası tikilmişdir. Mikrorayonda 14 yaşayış binasının aşagı paylama istilik sistemlərinin quraşdırılması davam etdililr. Şəhərdə ümumilikdə 22 qazanxana vasitəsilə 229 yaşayış binası - 11112 mənzil, 30 orta məktəb, 14 üşaq bağçası, 12 səhiyyə obyekti və 24 digər inzibati binalar istiliklə təmin olunur. Şəhərdaxili marşrutlarda xidmət səviyyəsinin yüksəldilməsi, sərnişinlərin rahatlığnın təmin edilməsi üçün istismar müddətini başa vurmuş kiçik tutumlu mikroavtobusların xətlərdən kənarlaşdırılması, müasir tipli, orta və iri avtobuslarla əvəz edilməsi işləri davam etdirilir. Avtobus dayanacaqlarının bir neçəsi təmir olunmuş və 3 ədəd yenisi quraşdırılmışdır. Şəhərin 45-ci məhəlləsindəki 14 saylı binada işləməyən 6 yük lifti yenisi ilə əvəz edilərək sakinlərin istifadəsinə verilmişdir. İstismar müddətini keçmiş 85 lift yeni elektron tipli liftlə əvəz olunmuşdur. Bundan başqa, 24 liftdə əsaslı təmir, 36 liftdə isə cari təmir işləri görülmüşdür. Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Sumqayıt Şəhər şöbəsində hazırda 51037 nəfər əmək pensiyaçısı qeydiyyatdadır. Ödənilən təqaüdün bir nəfərə düşən orta aylıq məbləği 168,74 manat təşkil etmişdir. Əhalinin Sosial Müdafiəsi Mərkəzinə hesabat dövründə ünvanlı sosial yardım almaq üçün 4435 ailə müraciət etmiş, onlardan 4223 ailənin sənədi qəbul edilmiş və ünvanlı sosial yardım təyin edilmişdir. Hesabat ili şəhərimizdə keçirilmiş genişmiqyaslı mədəni-kütləvi tədbirlərlə çox zəngin olmuşdur. Bəşər tarixinin ən dəhşətli və qanlı faciələrindən olan, nəinki azərbaycanlılara və türk dünyasına, bütövlükdə bəşəriyyətin mütərəqqi dəyərlərinə, insanlığa və beynəlxalq hüquq normalarına qarşı yönəldilmiş, qəddarlığı və amansızlığı ilə analoqu olmayan Xocalı soyqırımının ildönümü ilə əlaqədar xocalılıların və şəhər ictimaiyəti nümayəndələrinin iştirakı ilə anım mərasimi təşkil edilmişdir. 26 may tarixdə Heydər Əliyev Mərkəzinin qarşısında Respublika Günü münasibətilə Qara Qarayev adına Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestri və 15 iyun Milli Qurtuluş günü münasibətilə Nəsimi adına Mədəniyyət və İstirahət parkında Ü.Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri konsert proqramı ilə çıxış etmişdir. “Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi” və “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsində hər il olduğu kimi, bu il də şəhərimizin məktəb və müəllimləri fərqlənmişdir. Şəhər üzrə ali məktəblərə tələbə qəbulunun nəticələrinin təhlilinə əsasən ümumtəhsil məktəbləri hər il olduğu kimi, bu il də qəbul imtahanlarında yüksək nəticə göstərmiş, göstəricilər əvvəlki illərlə müqayisədə xeyli artmışdır. Belə ki, cari ildə ali məktəblərə sənəd vermiş məzunlarımızın 60,1 faizi tələbə adını qazana bilmiş, 129 nəfər 600-dən yuxarı bal toplamış, Respublika üzrə ən yüksək nəticə göstərmiş 102 nəfərdən 9-u Sumqayıt məktəblisi olmaqla Prezident təqaüdünə layiq görülmüşdür. Hesabat ilində şəhər əhalisinə göstərilən tibbi xidmətin bütün sahələr üzrə yaxşılaşdırılması, xəstəliklərin profilaktikası, təcili və təxirəsalınmaz xidmətin, ana və uşaqlara göstərilən tibbi xidmətin keyfiyyətinin artırılması, əlilliyin azaldılması və reabilitasiyası sahəsində müvafiq tədbirlər həyata keçirilmişdir. 25


____________________________________________________________________

Şəhərin tibb müəssisələrində 25 mindən çox xəstəliyə görə imtiyazlı şəxslər, o cümlədən 7717 şəkərli diabet, 625 vərəm, 349 epilepsiya, 692 bronxial astma, 3356 onkoloji, 5864 ruhi xəstə, 1562 uşaqlıqdan əlil və sairə qeydiyyatdadır. Bu xəstələrin spesifik və ən vacib dərmanlarla təmin olunması daim diqqət mərkəzində saxlanılır. Vərəm və onkoloji xəstələrin spesifik dərmanlarla təminatı uyğun olaraq Elmi Tədqiqat Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutu və Milli Onkologiya Mərkəzi tərəfindən həyata keçirilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2013-cü ildə sosial-iqtisadi inkişafın yekunlarına və 2014-cü ildə qarşıda duran məsələlərə həsr olunmuş çıxışında səslənmiş tövsiyələrinin icrası məqsədilə respublikanın bütün bölgələrində olduğu kimi, Sumqayıt şəhərində də 17.02.2014-cü il tarixdən əhalinin ümumi tibbi-profilaktik müayinələri başlanmış və 01.05.2014-cü il tarixdə başa çatdırılmışdır. Profilaktik tibbi müayinələrin əhatəsini genişləndirmək üçün məcburi köçkünlərin daha sıx məskunlaşdığı ərazilərdə və şəhərin ucqar zonalarında (“Şirvan” yaşayış massivi, “Sumqayıt stansiyası” ərazilərində, 2 nömrəli şəhər xəstəxanasının ətrafında keçmiş pansionatlarda) səyyar tibbi müayinələr aparılmışdır. Müayinə zamanı böyük yaşlı əhalinin 226293 nəfəri (97,6 faiz) profilaktik tibbi müayinədən keçirilmişdir, o cümlədən 25915 xəstə aşkar olunaraq dispanser qeydiyyata götürülmüş, 1346 nəfər stasionar müalicəyə göndərilmiş, 27970 nəfərə ambulator müalicə təyin olunmuşdur. Bu il də əhalinin tibbi müayinədən keçirilməsi davam etdiriləcəkdir. Ötən il ərzində Sumqayıt şəhər Gənclər və İdman Baş İdarəsi tərəfindən keçirilmiş 447 tədbirə ümumilikdə 455 minə yaxın iştirakçı və tamaşaçı cəlb olunmuşdur. Hesabat dövründə şəhər idmançıları Respublika və Beynəlxalq səviyyəli yarışlardan 944 medal əldə etmişlər. Bunlardan 348 qızıl, 281 gümüş, 315 bürünc medaldır. İdman növləri üzrə milli yığma komanda heyətlərində Beynəlxalq səviyyəli yarışlarda iştirak edən şəhər idmançıları tərəfindən qazanılmış 226 medaldan 37 qızıl, 23 gümüş, 23 bürünc medal Dünya, Avropa kuboku yarışlarında əldə olunmuşdur. Bu medalların 13 qızıl, 15 gümüş, 10 bürünc medal Olimpiya Oyunlarının proqramına daxil olan idman növləri üzrədir. Cari ilin avqust ayında Çinin Nanjinq şəhərində keçirilmiş Yeniyetmələrin II Yay Olimpiya Oyunlarında Sumqayıt cüdo məktəbinin yetirməsi Natiq Qurbanlı gümüş medal qazanaraq şəhərə 9-cu Olimpiya medalını gətirmişdir. Hesabat dövründə 1 nəfər “Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Bədən Tərbiyəsi və İdman Xadimi” fəxri adı, 2 idman mütəxəssisinə “Azərbaycan Respublikasının Fəxri Bədən Tərbiyəsi və İdman İşçisi”, 1 idmançıya “Əməkdar İdman Ustası”, 7 məşqçi-müəllimə “Əməkdar Məşqçisi” fəxri adı verilmişdir. 2014-cü ildə Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısı aparatında vətəndaşların müraciətlərinə baxılması işi “Vətəndaşların müraciətlərinə baxılması qaydası haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun və “Azərbaycan Respublikasının rayon, şəhər, şəhərlərdə rayon icra hakimiyyəti başçısı aparatlarında sənədlərlə iş barədə” Təlimatın tələblərinə müvafiq həyata keçirilmiş, vətəndaşların müraciətlərinə baxılması işinin müasir tələblərə uyğun şəkildə qurulması və daha da təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə şəhər rəhbərliyinin vətəndaşlarla elektron poçt vasitəsilə ünsiyyəti tam təmin edilmiş, saytın tərkibi zənginləşdirilərək yeni dizaynda internet istifadəçilərinin ixtiyarına verilmişdir. 2014-cü ildə sayta yerləşdirilmiş xəbərlər bloku daim yeniləşdirilməklə, nəinki şəhər sakinlərinin, hətta respublika səviyyəli kütləvi informasiya vasitələrinin məlumat mənbəyinə çevrilmişdir. Hazırda internet səhifəsinin əlaqə bölməsindən, eləcə də elektron poçt vasitəsilə respublika daxilindən və ya xaricindən istənilən şəxs şəhər icra hakimiyyətinə müraciət etmək imkanına malikdir. Hesabat dövründə şəhər icra hakimiyyətinə sakinlər tərəfindən 4177 vətəndaş müraciəti daxil olmuşdur. Bu da əvvəlki illə müqayisədə 29,6 faiz azdır. Müraciətlərin böyük əksəriyyəti müsbət həll olunmuş, qalan hissəsi barədə isə qanunauyğun müvafiq izahatlar verilmişdir. Bildiyiniz kimi, 2014-cü il dekabrın 23-də ölkəmizdə Bələdiyyə seckiləri keçirilmişdir. Mötəbər təşkilatlar seçkilərin keçirilməsini birmənalı olaraq yüksək qiymətləndirmiş və öz bəyanatlarında seçkilərin azad, ədalətli, şəffaf keçirilməsi haqqında rəsmi rəy ortaya 26


____________________________________________________________________

qoymuşlar. Səsvermə günü səsvermədən sonrakı dövrdə cəmiyyətdə hökm sürən yüksək əhval-ruhiyyə bir daha seçkilərin nə qədər şəffaf, ədalətli keçməsini təsdiqləyir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 dekabr 2014-cü il tarixli sərəncamı ilə “Azərbaycan Respublikasında sənayenin inkişafına dair 2015-2020-ci illər üçün Dövlət Proqramı” qəbul olunmuşdur. Buna görə də biz Dövlət Proqramının icra müddətində ölkəmizin gələcək inkişaf dinamikasını müəyyən edən sənaye sahəsinə daha da böyük diqqət verməliyik. Texnoparklar, yeni sənaye müəssisələri, ixrac yönümlü sənaye məhsullarının istehsalı, emal müəssisələrinin, böyük sənaye komplekslərinin yaradılması - bütün bu işlər ölkəmizin gələcək inkişafını təmin edəcək, neft-qaz amilindən asılılığı daha da azaldacaq və ölkə iqtisadiyyatının dayanıqlı şəkildə inkişafını təmin edəcəkdir. Ölkəmizin digər regionları kimi, Sumqayıt da bu layihələrdən bəhrələnərək özünün yeniləşmə dövrünü yaşayır. Şəhərimiz günü-gündən abadlaşır, gözəlləşir, sənayemiz inkişaf edir, yeni müasir müəssisələr, istehsal sahələri yaradılır, insanların rifah halı daha da yaxşılaşmaqdadır. Şəhərin perspektiv inkişafı, həyata keçirilən irimiqyaslı abadlıq işləri ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin daima diqqət mərkəzindədir. Bütün bunlar bizi daha məhsuldar, daha məsuliyyətlə çalışmağa, öz işimizə daha ciddi yanaşmağa çağırır. Sonda tədbir iştirakçıları Azərbaycan Prezidentinə müraciət ünvanladılar.

Söhrab Səfiyev

“Respublika”. -2015.-24 fevral. -№ 43.-S. 8.

27


____________________________________________________________________

Мцлки мцдафия тялими кечирилмишдир

"Азярикимйа" Истещсалат Бирлийинин "2015-ъц ил цчцн мцлки мцдафия тядбирляри планы"на вя АРДНШ-нин мцвафиг эюстяришиня уйьун олараг 1 март - Цмумдцнйа Мцлки Мцдафия эцнц мцнасибятиля Етилен-полиетилен заводунун яразисиндяки мейданда "Мцлки мцдафия вя баш веря биляъяк фялакятлярин гаршысынын алынмасына щазырлыг, щямчинин фювгяладя щадисялярин нятиъяляринин арадан галдырылмасы заманы мцлки мцдафия орган вя гцввяляринин идаря олунмасынын тяшкили" мювзусунда мцлки мцдафия тялими кечирилмишдир.

Етилен-полиетилен заводунун вя Тямир-тикинти идарясинин фювгяладя щаллар комиссийасынын вя мцлки мцдафия гярарэащы цзвляринин, щярбиляшдирилмямиш мцлки мцдафия гцввяляринин, Фювгяладя Щаллар Назирлийинин Сумгайыт Реэионал Мяркязинин бир хиласедиъи мангасынын, Сумгайыт шящяр Йаньындан Мцщафизя Идарясинин 15 сайлы йаньындан мцщафизя щиссясинин шяхси щейятинин, "Еталон Сеъуритй" ММЪ-нин 20 няфярлик мцщафизя групунун иштирак етдийи, щямчинин "Кимйачы" поликлиникасынын вя тяъили тибби йардым стансийасынын тибби йардым бригадаларынын вя АРДНШ-нин Няглиййат департаментинин 1 сайлы няглиййат сащясинин машын-механизмляринин ъялб олундуьу тялимин биринъи щиссясиндя иштиракчыларын истифадясиндя олан ямлак вя аваданлыглара бахыш кечирилмиш, шяхси щейятин хидмяти вязифяляри иля баьлы биликляри йохланылмыш вя с. тялиматлар верилмишдир.

Икинcи щисся Етилен-полиетилен заводунун мцтлягляшдирилмиш изопропил спирти сащясиндя баш вермиш шярти техноэен гяза иля баьлы щяйяъан сигналынын верилмяси иля башламышдыр. Илкин олараг мцщяндис кяшфиййат групу тяряфиндян гяза баш вермиш яразидяки вязиййят барядя мялумат топландыгдан, щямчинин радиасийа-кяшфиййат групу тяряфиндян яразинин ня дяряъядя зящярли вя радиасийа тящлцкяли олмасы иля баьлы Мцлки Мцдафия Гярарэащына мялумат верилдикдян сонра хиласетмя мангалары тяряфиндян хясарят аланларын хилас едилмяси, тящлцкясиз яразийя чыхарылмасы, илкин тибби йардым эюстярмяк цчцн санитар поста тящвил верилмяси вя аьыр вязиййятдя оланларын тяъили йардым машынларында шящярин мцалиъя мцяссисяляриня эюндярилмяси ямялиййаты йериня йетирилмишдир.

Сонра ися електрик нагилляриндя гыса гапанма нятиъясиндя баш вермиш шярти йаньынын йайылмасынын гаршысынын алынараг сюндцрцлмяси вя ишчилярин максимум мцщафизя олунмасы кими тапшырыглар иъра олунмушдур.

Тялим бойунcа кимйа мцшащидя нязаряти лабораторийа шябякяси тяряфиндян яразидя давамлы мцшащидяляр апарылмыш, эютцрцлмцш нцмунялярин нятиъяси иля гярарэащ мялуматландырылмышдыр. Мцвафиг тящлцкясизлик тялиматларына уйьун олараг кечирилян вя иштиракчыларын кифайят гядяр йцксяк пешякарлыг нцмайиш етдирмяси иля мцшайият олунан тялимдя гаршыйа гойулмуш мягсядляря наил олунмушдур.

“Sumqayıt”. - 2015. - 7 mart. - № 10. - S. 3.

28


____________________________________________________________________

Эяляcяйин кимйачы-мцщяндисляри иля эюрцш

Мартын 16-да "Азярикимйа" Истещсалат Бирлийинин тяшяббцсц вя АРДНШ-нин Инсан Ресурслары Департаментинин тяшкилатчылыьы иля Азярбайъан Дювлят Нефт Академийасында (АДНА) эяляъяйин кимйачы-мцщяндисляри олаъаг тялябялярля эюрцш кечирилмишдир.

Академийанын Кимйа-технолоэийа, Енерэетика, Истещсал просесляринин автоматлашдырылмасы вя Нефт-механика факцлтяляринин 150 няфярдян артыг бакалавр вя маэистр пилляляринин тялябяляринин иштирак етдийи тядбири эириш сюзц иля ачан "Азярикимйа" ИБ-нин Иърачы директорунун мцавини Ф ирудин Мустафайев тядбирин мягсяд вя мярамыны ачыгламыш, "Азярикимйа" ИБ-нин бу эцнц, перспектив планлары, щямчинин Сумгайыт Кимйа Сянайе Паркы, орадакы мювъуд истещсалат сащяляри, истещсал олунан мящсуллар вя Карбамид заводу щаггында мялумат вермишдир. Тялябялярин бир сыра суалларыны ъавабландыран Етилен-полиетилен заводунун директору Огтай Нифтялийев гейд етмишдир ки, заводун эянъ ихтисаслы фящля кадрлара олан тялябаты АРДНШ-нин Тялим, Тядрис вя Сертификатлашдырма Идаряси тяряфиндян Сумгайытда йарадылмыш Тялим-тядрис Мяркязиндя тящсил аланларын щесабына юдянилир. Артыг ики тядрис или ярзиндя бу Тялим-тядрис Мяркязини битирян 200 няфяр эянъ ишя гябул олунмуш вя бу эцн онлар кимйачылар аилясинин бярабярщцгуглу цзвляри кими фяалиййят эюстярирляр.

Сонра мцвафиг факцлтяляринин бакалавр вя маэистрляри иля "Азярикимйа" ИБ-нин нцмайяндяляри тяряфиндян мцсащибя-сющбят апарылмыш, суал-ъаваб ясасында онларын нязяри биликляри йохланылмышдыр. Мцсащибядя фярглянянлярин сийащысы АРДНШ-нин Инсан Ресурслары Департаментинин ишя гябул шюбясиня тягдим олунаъаг вя бу тялябяляр "Азярикимйа" ИБ-нин Етилен-полиетилен заводунда юдянишли йай истещсалат тяърцбясиня дявят олунаъаглар. Бурада да фярглянянляр артыг Инсан Ресурслары Департаментинин тяшкил етдийи мцсащибя вя тест имтащанларында иштирак едяряк ишя гябул олунмаг имканы ялдя едяъякляр.

“Sumqayıt”. - 2015. - 21 mart. - № 12-13. - S. 7.

29


____________________________________________________________________

Sumqayıt sosial-iqtisadi inkişafın və modern sənayeləşmənin keyfiyyətcə daha sürətli mərhələsinə qədəm qoyur

Qərbin son dayanacağı, Şərqin başlanğıcı sayılan Azərbaycan qlobal böhran şəraitində uğurlu inkişaf tempini qoruyub saxlamaqla Avropanı heyrətləndirməkdə davam edir. Dünyanın qlobal güc mərkəzlərinin maraq toqquşması zəminində neftin qiymətində müşahidə olunan kəskin enmə əksər region ölkələrini resessiya, defolt, devalvasiya kimi neqativ iqtisadi proseslərlə üz-üzə qoysa da, Azərbaycanın böyük uzaqgörənliklə düşünülmüş “Milli inkişaf modeli” zərərli təsirlərə əzmkar müqavimət göstərir. Əksər region və Avropa ölkələrindən fərqli olaraq böhranın yeni dalğası Azərbaycanda istər zəruri infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsinə, istərsə də hökumətin sosial öhdəliklərini yerinə yetirməsinə hansısa çətinlik yaratmır. Dövlətin konkret hədəfləri olan çevik və sistemli iqtisadi şaxələndirmə siyasəti - ələlxüsus qeyri-neft sektorunun aparıcı sahələri olan sənaye və kənd təsərrüfatına göstərilən yüksək qayğı böhrana qarşı etibarlı sipər rolunu oynayır. Dəqiq və konkret hədəflərə doğru Nazirər Kabinetinin 2015-ci ilin I rübünün sosial-iqtisadi yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrin müzakirəsinə həsr olunmuş iclasında söylənən fikirlər, təkliflər, həmçinin müvafiq hesabatlar Azərbaycan hökumətinin kifayət qədər rasional antiböhran paketinə malik olduğunu təsdiqləyir. Ötən dövrün iqtisadi qiymətləndirilməsi deməyə əsas verir ki, hökumətin iqtisadi sabitliyin təmini yönümündə həyata keçirdiyi tədbirlər praktik baxımdan özünü doğruldur. Bu gün Azərbaycan qlobal iqitsadi böhranın mənəvi təsirlərinə ən az məruz qalan dövlətlərdən biridir. Bir tərəfdən uğurla gerçəkləşdirilən antiböhran tədbirləri, digər tərəfdən isə əvvəlki illərdən yaradılmış möhkəm maliyyə-iqtisadi potensial hesabına ölkə iqtisadiyyatının dayanıqlığı qorunub saxlanılır. Qazanılan uğurlu nəticələr fonunda milli inkişaf modelinin mənfi təsirlərə müqavimət qabiliyyəti bir daha təsdiqini tapır. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev Nazirər Kabinetinin son iclasındakı dərin məzmunlu nitqində əldə olunan makroiqtisadi uğurları yüksək dəyərləndirərək demişdir: “Hər il olduğu kimi, bu il də əhalinin pul gəlirləri inflyasiyanı üstələyir. Əhalinin pul gəlirləri 5,3 faizdir, təxminən iki dəfə inflyasiyadan artıqdır. Bax, budur bizim əsas iqtisadi göstəricilərimiz. Hesab edirəm ki, 2015-ci ildə istənilən ölkə üçün, xüsusilə neft-qaz sektoru inkişaf etmiş ölkələr üçün bu, həddindən artıq müsbət göstəricidir, deyə bilərəm ki, bizim böyük uğurumuzdur. Bu uğurları biz əldə etmişik, Azərbaycan xalqı əldə edib. Əgər biz vaxtilə ölkəmizin qeyri-neft sektorunun inkişafına bu qədər böyük diqqət göstərməsəydik, bəlkə də bu gün bu nəticələr o qədər də ürəkaçan olmazdı. Əksinə, bizi staqnasiya, resessiya gözləyə bilərdi, necə ki, biz indi dünyada, bölgədə bəzi yerlərdə bunu müşahidə edirik”. Nazirlər Kabinetinin son iclası bir daha təsdiqləmişdir ki, dövlət başçısının yüksək erudisiya və kreativliklə müəyyənləşdirdiyi inkişaf konsepsiyasının əsasında qeyri-neft sektorunun, kənd təsərrüfatı və sənayenin inkişafı xüsusi yer alır. Respublikamıza son 12 ildə uğurla rəhbərlik edən cənab İlham Əliyev ötən müddətdə milli mənafelərə əsaslanan rasional siyasət yeritmiş, xalqın inam və etimad bəslədiyi fenomen liderə çevrilmişdir. Bu zaman kəsiyində keçilmiş böyük inkişaf yolunun uğurları dövlət başçısının çoxşaxəli siyasətində xalqa layiqli xidmət məramının daim ön planda dayandığını təsdiqləmişdir. Möhtərəm Prezident İlham Əliyevin siyasi baxışlarında novatorçuluq, islahatçılıq, liberalizm, yüksək humanizm xətti diqqəti xüsusi çəkir. Müasir cəmiyyətlərdə iqtisadi və demokratik inkişafın başlıca təminatçısı rolunu oynayan bu keyfiyyətlər Azərbaycana da böyük uğurlar gətirir. Tarixi ənənələr bərpa olunur Azərbaycanın uğurlu sosial-inkişaf konsepsiyasında hər bir bölgənin - rayon və şəhərin tarixi məşğulluq ənənələrinin bərpası qırmızı xətlə keçir. Xəzərin sahilində yerləşən,

30


____________________________________________________________________

əməksevər insanlarının sayəsində daim tərəqqi edən, yaşının azlığına baxmayaraq zəngin ənənər formalaşdıran Sumqayıt şəhəri də Cənubi Qafqazın iri sənaye mərkəzlərindən biri kimi keçmiş şöhrətini bərpa etməkdədir. Tarixə qısaca ekskurs edərək bildirək ki, II Dünya müharibəsindən yeni çıxmış, iqtisadiyyatı sarsılmış sovet Azərbaycanında belə bir sənaye şəhərinin salınması obyektiv reallıqlarla şərtlənirdi. Sumqayıtın şəhər kimi salınması bir tərəfdən respublikanın zəngin sənaye-xammal potensialının səmərəli realizəsi, digər tərəfdən yeni istehsal müəssisələrinin açılması yolu ilə işsizliyin aradan qaldırılması, əhalinin sosial rifahının yaxşılaşdırılması zərurətindən irəli gəlmişdir. Təməli 1949-cu il noyabrın 22-də qoyulan Sumqayıt şəhərinin respublikanın ən iri sənaye mərkəzlərindən birinə çevrilməsi, burada çoxlu sayda zavod və fabriklərin, emal müəssisələrinin tikilib istifadəyə verilməsi, şəhər infrastrukturunun formalaşdırılması isə məhz ulu öndər Heydər Əliyevin sovet Azərbaycanına rəhbərliyi illərinə təsadüf edir. 70-80-ci illərdə şəhərdə ağır sənaye ilə yanaşı, yüngül sənaye və maşınqayırma müəssisələri, çoxsaylı sosial obyektlər fəaliyyətə başlamış, Azərbaycanın müxtəlif bölgələrindən gəlmiş insanlar işlə təmin olunmuşlar. Ümummilli lider Heydər Əliyevin “kiçik Azərbaycan” adlandırdığı Sumqayıta müntəzəm baş çəkmiş, şəhər sakinlərinin qayğıları, problemləri ilə maraqlanmış, yeni müəssisələrin açılış mərasimlərində iştirak etmişdir. Bu görüşlərin hər biri Sumqayıtda yeni infrastruktur layihələrin həyata keçirilməsində, tikinti-quruculuq işlərinin sürətlənməsində mühüm rol oynamışdır. Xüsusi vurğulamaq istərdim ki, ötən əsrin 90-cı illərində SSRİ-nin məlum səbəblər üzündən dağılması, tarixi təsərrüfat və ticarət əlaqələrinin qırılması Sumqayıtın onsuz da köhnələrək ömrünü başa vurmaqda olan çoxsaylı istehsal müəssisələrini böhranlı vəziyyətə salmış, onların böyük əksəriyyəti fəaliyyətini dayandırmaq məcburiyyətində qalmışdılar. Təəssüflə demək lazımdır ki, həmin dövrdə hakimiyyətdə olan naşı və səriştəsiz qüvvələr Sumqayıtın sənaye şəhəri kimi inkişafının artıq perspektivsiz olduğunu bildirir, onun inkişafına laqeydliklə yanaşırdılar. Həmin dövrdə Sumqayıtın düşdüyü acı sosial-iqtisadi vəziyyətdən istifadə edən qüvvələr bu yanlış fikirlərini ictimaiyyətə sırımağa çalışırdılar. Ümumilikdə, 1990-1993-cü illərdə acınacaqlı iqtisadi və siyasi vəziyyətdə olan Vətənimiz Azərbaycan kimi, Sumqayıt şəhərinin də üzləşdiyi böhranlı vəziyyətdən çıxması ulu öndər Heydər Əliyevin tarixi xidmətlərinin nəticəsidir. Məhz ümummilli liderin müdrik və uzaqgörən iqtisadi inkişaf modelinin nəticəsi olaraq ötən əsrin 90-cı illərində Sumqayıt şəhərinin yeni ictimai-iqtisadi münasibətlər sisteminin diktə etdiyi bazar reallıqlarına adaptasiyası sürətlənmişdir. Respublikanın iqtisadi cəhətdən çətin vəziyyətdə olmasına baxmayaraq Heydər Əliyevin Sumqayıtın sənaye potensialının bərpası, mövcud müəssisələrin modernləşdirilməsi, elmi innovasiyaların tətbiqinin sürətləndirilməsi istiqamətində həyata keçirdiyi tədbirlər tez bir zamanda müsbət nəticələrini göstərməyə başlamışdır. Lider qətiyyəti ilə gerçəkləşən xəyallar Son 12 ildə xalq qarşısında verdiyi hər bir vədi əməli fəaliyyəti ilə gerçəkləşdirən dövlət başçısı Sumqayıtla bağlı planların icrasına yüksək həssaslıqla, diqqətlə yanaşır. Möhtərəm Prezident İlham Əliyevin yüksək liderlik keyfiyyətlərini şərtləndirən, onu xalqın sevimlisinə çevirən ən mühüm keyfiyyət də məhz dilindən səslənən hər bir sözə sadiq olması, qol qoyduğu hər bir planı hökmən gerçəkləşdirməsidir. Açıq demək lazımdır ki, bir çoxu üçün xəyal görünən, dumanlı təsir bağışlayan layihələr məhz Prezident İlham Əliyevin dolğun, aydın, konkret fəaliyyət prioritetləri çərçivəsində - əzmlə, inadla, fədakarlıqla həyata keçirilir. Ötən dövrdə məhz ölkə rəhbərinin siyasi iradəsilə respublikamızda bir sıra vacib, qlobal layihələr uğurla gerçəkləşdirilmişdir. Ən ümumi şəkildə ifadə etsək, Qubanın Xınalıq kimi uzaq kəndinə müasir yolun çəkilməsi, sovetlər birliyi dövründə mavi yanacağa həsrət olan ən ucqar yaşayış məskənlərimiz olan Lerik və Yardımlının dağ kəndlərinə qazın verilməsi, Azərbaycanın kosmik peyki olan ölkələr sırasında yer alması, respublikamızın Avropanın əsas enerji təchizatçılarından birinə çevrilməsi, ölkəmizin BMT Təhlükəsizlik Şurası kimi ən

31


____________________________________________________________________

ali quruma sədrlik etməsi, çadır düşərgələrinin tamamilə ləğvi, bütün şəhərlərin, rayonların abadlaşdırılması və digər bu kimi saysız-hesabsız nailiyyətlər verilən sözün kəsərinin, lider qətiyyətinin, novator idarəçiliyin parlaq təcəssümüdür. Sumqayıt şəhərinin tarixi ənənələr əsasında inkişaf edərək nəinki Azərbaycanın və Cənubi Qafqazın, ümumən Avropanın iri sənaye mərkəzlərindən birinə çevrilməsi, Bakı şəhəri ilə tam rəqabət aparmaq imkanına malik olması ulu öndər Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi inkişaf strategiyasını uğurla davam etdirən və dövrün tələbinə uyğun zənginləşdirən Prezident İlham Əliyevin müəyyənləşdirdiyi əsas hədəflərdəndir. 2011-ci ilin iyulunda Sumqayıtda səfərdə olarkən cənab İlham Əliyev bununla bağlı demişdir: “Sumqayıtla Bakı, demək olar ki, artıq birləşir. Çünki ölkəmizdə inkişaf o qədər sürətlə gedir və bu yol boyu tikintilər, yeni binalar, sənaye müəssisələri ona gətirib çıxaracaq ki, Bakıda yaşayanlar da gəlib Sumqayıtda işləyəcəklər. Ona görə Sumqayıt paytaxt standartlarına tam şəkildə uyğunlaşdırılmalıdır. Mənim məqsədim bundan ibarətdir və bunu etmək üçün artıq biz konkret layihələrə başlamışıq”. Fəaliyyətində hər bir azərbaycanlının mənafeyini əsas tutaraq hökuməti xalqa layiqli xidmət vasitəsi kimi dəyərləndirən möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin mənə yüksək etimad göstərərək Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifəsinə təyin edərkən söylədiyi fikirləri də hər zaman böyük məsuliyyətlə xatırlayıram: “Sumqayıt vaxtilə sənaye mərkəzi kimi yaranıb və inkişaf edib, böyük sənaye şəhəri olub. Gələcəkdə də bu, belə olacaq. Biz Sumqayıtın sənaye imkanlarını inkişaf etdirərək, bu şəhərin şöhrətini özünə qaytarmalıyıq. Mən Sumqayıtın əvvəlcə bölgədə, sonra isə dünya miqyasında böyük sənaye mərkəzi kimi perspektivlərini çox aydın görürəm. Bunun necə baş verəcəyini görəcəksən. Biz bu işlərin artıq təcrübədə həyata keçirilməsinin şahidi oluruq. Şəhər sənayesi ən yeni, müasir texnologiyalar tətbiq edilməklə dinamik inkişaf edir”. Prezidentin rəhbərliyi altında artıq uzun illərdir işləyən bir adam kimi deyə bilərəm ki, əgər cənab İlham Əliyev hər hansı sözü deyirsə, deməli, belə də olacaq. Dövlət başçısının çoxşaxəli fəaliyyətinin uğurlarının əsasında dərin elmi biliklər, yüksək intellekt, zəngin təcrübə, uzaqgörənlik və praqmatik siyasət dayanır. Müasir və kreativ şəhərçilik standartları Şübhəsiz, Sumqayıt şəhərinin qarşıya qoyduğu hədəflərə doğru uğurla irəliləməsi dövlət başçısının yüksək diqqət və qayğısının nəticəsidir. Bəli, möhtərəm Prezidentimizin Azərbaycanla, xalqımızın sabahı ilə bağlı çoxlu arzuları, möhtəşəm planları və bütün bunları həyata keçirəcək qətiyyəti və müdrikliyi var! Və bu arzular içərisində Sumqayıtla bağlı xoş niyyətlər, nurlu məramlar qəlbimizi dağa döndərir. Hesab edirəm ki, bu gün Prezident İlham Əliyev, əslində, “Yeni Sumqayıt” ideyasının təşəbbüskarı və yaradıcısıdır. Təkcə onu demək kifayətdir ki, möhtərəm Prezident son 4 ildə 8 dəfə Sumqayıtda olmuşdur. Şübhəsiz, bu səfərlər, sadəcə, protokol xarakteri daşımayıb, Sumqayıtla bağlı strateji planların, layihələrin reallaşdırılmasına əməli dəstək olub. Dövlət başçısı bu səfərlər zamanı Sumqayıtda çoxsaylı obyektlərin açılış mərasimində iştirak etmiş, şəhərin müxtəlif yerlərində - park və xiyabanlarda, küçələrdə, o cümlədən dənizkənarı bulvarda başlanmış əsaslı təmir, yenidənqurma işlərinin gedişi ilə yaxından tanış olmuş, bu işlərin zövqlə aparılması üçün dəyərli tövsiyələrini vermişdir. Tərəqqi və inkişafa təkan verən dövlət proqramları çərçivəsində xüsusən də son illərdə Sumqayıtda tikinti-quruculuq, abadlıq işləri daha ünvanlı, konkret və məqsədyönlü xarakter almışdır. Dövlət başçısının tapşırıq və göstərişləri əsasında çevik, müasir tələblərə cavab verən innovativ idarəetmə sistemi formalaşdırılmış, şəhərin inkişaf və tərəqqisinə xidmət edən mühüm layihələrin icrasına başlanılmışdır. Xüsusilə qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin bu layihələri uğurla həyata keçirməsi, zəruri maliyyə vəsaitləri ayırması qısa zamanda görülən işlərin səmərəli nəticələr verməsinə, yeniliklərin hər bir şəhər sakininin həyatında daha qabarıq hiss olunmasına imkan yaratmışdır. Dinamik inkişaf, tərəqqi, abadlıq və quruculuq Sumqayıtda artıq qabarıq hiss olunur. Xüsusən də son illərdə Sumqayıt şəhəri böyük abadlıq-quruculuq meydanına çevrilmiş,

32


____________________________________________________________________

sənaye potensialını yüksək sürətlə bərpa etməyə başlamışdır. Bir vacib məqamı da qeyd edim ki, bu gün Bakı şəhəri ən yüksək səviyyədə inkişaf edir, abadlaşır, müasirləşir. Əvvəllər yeni, novator nailiyyətləri görmək, təcrübə toplamaq üçün xaricə gedirdik, indi isə artıq Bakını görmək kifayət edir. Böyük qürur duyuruq ki, möhtərəm Prezidentimiz tək ölkəmizin şəhər və rayonlarının deyil, ümumiyyətlə, digər xarici dövlətlərin yaşayış məskənlərinin də nümunə götürəcəyi, şəhərsalmada öyrənəcəyi mükəmməl bir model yarada bilib. Ölkə rəhbərliyinin yürütdüyü siyasətin mahiyyətindən irəli gələrək şəhərdə qarşıya qoyulmuş başlıca vəzifələr əhalinin sosial rifah halının yaxşılaşdırılması, abadlıq-quruculuq işlərinin daha sürətlə və keyfiyyətlə aparılması olmuşdur. Təhsil-səhiyyə müəssisələrinə diqqətin artırılması, xidmət və infrastruktur sahələrində işin müasir dövrün tələblərinə uyğunlaşdırılması, sahibkarların fəaliyyətinə mane olan süni əngəllərin aradan qaldırılması da diqqət mərkəzində saxlanılmışdır. Ötən illərdə şəhərə dəvət olunmuş bir neçə qrup yüksək ixtisaslı memarların iştirakı ilə ümummilli liderin adını daşıyan mədəniyyət və istirahət parkı salınmış, Heydər Əliyev Mərkəzi yaradılmışdır. Xeyli miqdarda dekorativ kol və bitkilər əkilmiş, mərkəzi küçələrin və prospektlərin siması müasir dövrün tələblərinə uyğun dəyişdirilmişdir. Sıxlıq yaratmaqla günün tələblərinə cavab verməyən, şəhərin estetik görünüşünə xələl gətirən müxtəlif ölçülü köşk və quraşdırma obyektləri müasirləşdirilmiş, küçələrdə abadlıq işləri aparılmışdır. Bir maraqlı faktı da qeyd etmək istərdim ki, Sumqayıtın abadlaşma və quruculuğunda istifadə olunan tikinti materiallarının bir çoxu məhz şəhərin özündə istehsal olunur. Abadlıq-quruculuq tədbirləri çərçivəsində, həmçinin Bayraq meydanı yaradılmış; “Paralimpiya və Olimpiya” idman kompleksləri istifadəyə verilmiş; Əlillərin bərpa mərkəzi, əlil və şəhid ailələri üçün ümumilikdə 240 mənzilli 5 yaşayış binası tikilmiş; 300 çarpayılıq Sumqayıt Şəhər Mərkəzi Xəstəxanası əsaslı təmir edilmiş; Cümə məscidi, Sumqayıtın tarixi muzeyi əsaslı təmir edilmiş; “Asan xidmət” mərkəzi yaradılmış; 1660 şagird yerlik 5 məktəb binası, sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar üçün xüsusi internat məktəbinin tədris korpusu tikilmiş; 5714 şagird yerlik 6 məktəb binası və 1 saylı uşaq-gənclər idman məktəbi əsaslı təmir edilmişdir. Hazırda 3 məktəb binasında, habelə “Kimyaçılar” Mədəniyyət Sarayının əsaslı təmiri davam etdirilir. 3 uşaq bağçası - körpələr evi əsaslı təmir edilmiş, yeni 2 uşaq bağçası tikilib istifadəyə verilmiş, 1 uşaq bağçası sökülərək yenidən tikilmişdir. Şəhərin 6-cı və 17-ci mikrorayonlarında müasir tipli 2 körpələr evi-uşaq bağçası tikilir. Sakinlərin sosial rifahı naminə Sosial infrastrukturun müasirləşdirilməsi, əhaliyə yüksək keyfiyyətli xidmətlərin göstərilməsi, insanların istirahəti üçün yüksək şəraitin yaradılması aparılan abadıq-quruculuq, yenidənqurma işlərinin əsas qayəsini təşkil edir. Həyata keçirilən inkişafyönümlü layihələr şəhərin iqtisadi cəhətdən tərəqqisinə, sakinlərin maddi rifah halının yüksəlməsinə də müsbət təsirini göstərir. Şəhərin inkişafına, gələcək perspektivlərinə olan inam Sumqayıta sərmayə qoyuluşlarının həcminə də müsbət təsir göstərir. Müqayisə üçün bildirək ki, əgər son 10 il ərzində Sumqayıta 1,2 milyard manat həcmində sərmayə qoyulubsa, təkcə son 6 ay ərzində bu rəqəm 1,3 milyard manat təşkil etmişdir. Başqa sözlə, son 6 ayın göstəricisi əvvəlki 10 ildən daha yüksək olmuşdur! Son 5 ildə bütün maliyyə mənbələri hesabına şəhərə investisiya qoyuluşları 4 dəfə, tikinti-quraşdırma işlərinin həcmi isə 5 dəfədən çox artmışdır. Bu faktlar bir daha göstərir ki, Sumqayıtı daha böyük yüksəliş, daha misilsiz tərəqqi gözləyir. Ümumilikdə, son 5 il ərzində ümumi daxili məhsul istehsalı 2 dəfə, sənaye məhsulu istehsalı 2,2 dəfə, pərakəndə ticarət dövriyyəsi 1,4 dəfə və əhaliyə göstərilən pullu xidmətlərin həcmi 1,6 dəfə, orta aylıq əməkhaqqı 6 dəfə, büdcə xərcləri 1,8 dəfə artmışdır. Əhalinin real sayı 400 mini keçmişdir. Sahibkarlıq subyektlərinin sayı 3 dəfə, o cümlədən fərdi sahibkarların sayı 6 dəfə artmışdır. Əgər son illərə qədər əhalini narahat edən ən ciddi sosial problemlərdən biri işsizlik idisə, artıq bu problem də tamamilə aradan qalxmaqdadır. Ötən 5 ildə hamısı daimi olmaqla 20

33


____________________________________________________________________

mindən çox yeni iş yeri açılmışdır. Ümumilikdə, son 10 ildə Sumqayıt şəhərində 60 minə yaxın iş yerləri açılmışdır. Hazırda şəhərdə işsizliyin səviyyəsi 5 faiz civarındadır. Bu gün şəhərdə insanların işləməsi, onların faydalı məşğulluğunun təmin edilməsi üçün geniş imkanlar mövcuddur. İnsanların yaşamağa, çalışmağa motivasiyası var. Yeni parkların salınması, asudə vaxtın səmərəli təşkili bu məqsədlərə xidmət edir. Sumqayıtda mədəni-kütləvi tədbirlər ənənəvi hal alıb. Müxtəlif əlamətdar günlərdə, bayramlarda yüksək kreativliklə təşkil olunan tədbirlər sakinlərin böyük marağına səbəb olmaqla onların sosial fəallığını artırır. Hər il keçirilən məktəblilərin hərbi paradı, böyük xonça və paxlavanın təqdim olunduğu Novruz şənliklərində, kitab bayramlarında, şəhər günü tədbirlərində on minlərlə şəhər sakini iştirak edir. Belə tədbirlər insanları bir-birinə daha da yaxınlaşdırır, öz şəhərini, vətənini sevdirir, vətənpərvərlik tərbiyəsində önəmli rol oynayır. Statistik göstəricilər də Sumqayıt şəhərində insanların sosial rifahının yüksəldiyinə dəlalət edir. Belə ki, son 1 il yarımda şəhərin 7 min nəfərdən artıq sakini yeni avtomobil alıb. Çoxsaylı hündürmərtəbəli binaların, mülklərin inşası, mənzillərin alınması da bu inkişaf və tərəqqinin bariz göstəricisidir. Sumqayıtda uzun illər ekoloji problemlər hökm sürmüşdür. Bu problemlərin bir qismi isə son illərdə uğurla aradan qaldırılır. Əvvəlki illərdə şəhərin çirkab sularının 80 faizə qədəri birbaşa dənizə, çimərliyə axıdılır, Xəzərin kütləvi çirklənməsi baş verirdi. Bu barədə ölkə başçısına məlumat verildikdən dərhal sonra operativ tədbirlər görülmüşdür. “Azərsu” ASC-yə təxirəsalınmaz tapşırıqlar verilmiş, qısa müddətdə sutəmizləyici qurğular, avadanlıqlar gətirilmiş, müvafiq obyektlər qurulmuşdur. İndi şəhərin çirkab suları 100 faiz təmizləndikdən sonra dənizə axıdılır. Bu, ölkə başçısının Sumqayıta və sumqayıtlıların sağlamlığına həssas münasibətinin daha bir əyani nümunəsi olmuşdur. Əlbəttə, bir yazıda Sumqayıtın son illər ərzində qazandığı uğurları canlandırmaq çətindir. Uğurla yanaşı, şəhərin bəzi problemləri də var və onların həlli istiqamətində zəruri tədbirlər görülür. Nə qədər qəribə səslənsə də, bu problemlərin bir qismi şəhərin son illərdəki dinamik inkişafının nəticəsi kimi meydana çıxmışdır. Məsələn, avtomobillərin sayının artması üzündən artıq şəhərin giriş-çıxış hissəsində, mərkəzi küçələrdə tıxac problemi yaranır. Və yaxud da şəhərin böyük sənaye mərkəzinə çevrilməsi digər bölgələrdən buraya miqrasiya prosesini sürətləndirmişdir. Bu isə şəhərin mənzil-kommunal təsərrüfatında və digər sahələrdə adekvat tədbirlərin görülməsini obyektiv zərurətə çevirir. Modern sənaye mərkəzi

Sumqayıt şəhərində son illərdə sənayenin inkişafının mühüm məsələ kimi gündəliyə gəlməsi bir sıra obyektiv səbəblərlə bağlıdır. Bu zərurət, ilk növbədə, Azərbaycanın hələ sovetlər birliyi dövründən güclü sənaye-aqrar respublikası kimi formalaşması, burada güclü sənaye müəssisələrinin fəaliyyət göstərməsi ilə bağlıdır. 2014-cü ilin respublikamızda “Sənaye ili” elan edilməsi ilə Azərbaycanda sənayeləşmə prosesi keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoymuşdur. Şübhəsiz, Azərbaycanın iqtisadi cəhətdən inkişafında, yeni iş yerlərinin yaradılmasında, ölkənin ixrac potensialının gücləndirilməsi və idxaldan asılılığının azaldılmasında sənaye potensialının əhəmiyyəti xüsusi vurğulanmalıdır. Hesab edirik ki, inkişafın hazırkı mərhələsində yüksək makroiqtisadi göstəricilərin davamlılığının təmin edilməsi həm də rentabelli və elmtutumlu sənaye müəssisələrinin yaradılmasından asılıdır. Ölkəmizdə dövlətin mükəmməl idarə edilməsi sistemi yaradılıb. Mərkəz tərəfindən sənayenin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı məqsədyönlü iş aparılır. Biz icra hakimiyyətində bəzən yeni açılan müəssisələr istifadəyə veriləndə yalnız qeydiyyata alırıq. Bu, hüquqi dövlətdə yaşadığımızı və hər bir strukturun öz funksiyalarını həyata keçirdiyini nümayiş etdirir. Sumqayıtda istər sosial-iqtisadi inkişaf, istərsə də sənayeləşmə ilə bağlı bütün proseslər olduqca çevik və innovativ metodlarla həllini tapır. Həyata keçirilən layihələrdə ləngimələr, süni maneələr, bürokratik amillər yoxdur. Şəhərimiz bütün layihələrə, planlara, təşəbbüslərə açıqdır və bu da sahibkarlığın bütün müasir təşkilati-hüquqi formalarının inkişafına geniş imkanlar yaradır. Şəhlərimizin mikrorayonlarında, məhəllələrində vətəndaşlarla mütəmadi olaraq keçirdiyimiz 34


____________________________________________________________________

səyyar görüşlərdə təşkil etdiyimiz “Açıq mikrofon” tədbirləri sakinlərimizin dövlətin qayğısına, cənab Prezidentin birbaşa diqqətinə böyük minnətdarlıqla yanaşdıqlarını göstərir. İnsanlar ölkə rəhbərliyinin fəaliyyətini səmimi şəkildə dəstəkləyir, Heydər Əliyev kursunun ölkəmizin inkişafının alternativsiz təminatçısı olduğunu söyləyirlər. Bu görüşlərdə vətəndaşlarımız yalnız minnətdarlıqlarını, yaxud da hansısa çətinliklərini dilə gətirmirlər, həm də şəhərimizin inkişafı ilə bağlı təkliflərini, niyyətlərini də söyləyirlər. Ümumiyyətlə, hazırda Sumqayıtda möhtərəm Prezident İlham Əliyevin qarşıya qoyduğu hədəfin bu mərhələlərlə reallaşdırılması istiqamətində tədbirlər görülür: 1) Azərbaycanın ən güclü sənaye şəhərlərindən birinin tarixi şöhrəti özünə qaytarılmışdır; 2) Sumqayıt “Cənubi Qafqazın ən modern sənaye mərkəzlərindən” biri kimi özünü təsdiqləmişdir; 3) Sumqayıtı “Avropanın ən güclü sənaye mərkəzlərindən birinə çevirmək” planının tətbiqinə başlanılmışdır. Dövlət başçısı hələ 2013-cü il oktyabrın 4-də Sumqayıta səfəri zamanı şəhərin yaxın illərdə nəinki Cənubi Qafqazın, ümumilikdə Avropanın mühüm sənaye mərkəzlərindən birinə çevriləcəyini vurğulamışdır: “Sumqayıtı mən bax belə görürəm: gələcəkdə Cənubi Qafqazın ən böyük sənaye mərkəzlərindən biri, dünya miqyasında ən böyük sənaye mərkəzlərindən biri olmalıdır, eyni zamanda, ekoloji cəhətdən tam təmiz, insanlar üçün rahat, yaşamaq, işləmək üçün rahat, gözəl, abad bir şəhər olmalıdır”. Sumqayıt Texnologiyalar Parkının, habelə Sumqayıt Kimya Parkının yaradılması ölkə başçısının şəhərdə sənayenin inkişafına göstərdiyi böyük dəstəyin təzahürüdür. Sumqayıt Texnologiyalar parkında 14 zavod, Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyinin Azgüntex Zavodunda iki istehsal xətti - Günəş modulları və LED lampaları zavodları; Bismak qida-sənaye kompleksi; tərkibinə çörək zavodu, taxıl anbarı, dəyirman və logistik mərkəz daxil olan “Sağlam-qida” Aqrar-Sənaye Kompleksi; “Azərsun” Holdinqin kağız və karton emalı və yağ istehsalı fabrikləri; Gilan” Tekstil Parkı nəzində mis emalı zavodu; tikiş fabriki; beton boru və beton döşəmə daşı istehsal edən müəssisə və s. inşa edilmişdir. Hazırda burada 5 zavodun, “Gilan” Tekstil Parkında 5 fabrikin və Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında peşə tədris məktəbinin inşası davam etdirilir. Karbamid istehsalı zavodunun təməli qoyulmuş, “SOCAR Polymer” MMC-nin polipropilen və polietilen istehsal olunacaq zavodlarının inşasına başlanılmışdır. Bu zavodların inşasına ümumilikdə 2 milyard manatdan çox investisiya qoyulması gözlənilir və 2017-ci ilin sonunda tikinti-quraşdırma işlərinin başa çatdırlıması nəzərdə tutulur. Hazırda Sumqayıtda əvvəlki dövrlər üçün xarakterik olmayan məhsul və avadanlıqlar (un məmulatları, elektrotexnika, tekstil, maşınqayırma, plastik məmulatlar, əlvan metal və s.) istehsal olunur. Sənayenin inkişafı ilə əlaqədar bizə bacarıqlı, yeni nəsil texnologiyalar mənimsəmiş müasir təfəkkürlü işçilər tələb olunur. Bu baxımdan da texniki peşə məktəblərinin fəaliyyətinə xüsusi əhəmiyyət veririk. Köhnə məktəblərin bazasında daha modern, müasir məktəblər təşkil olunur, yaxud yenilərinin fəaliyyətə başlamaları təmin edilir. Uğur salnaməsinin müəllifi Liderlərin, böyük şəxsiyyətlərin tarixdə rolu haqqında bir tarixçi kimi, istərsə də vətəndaş olaraq daim düşünmüşəm. Bəzən belə fikirlər səslənir ki, tarixdə əvəzedilməz şəxsiyyət yoxdur. Amma tarixi dövrləri doğru-dürüst təhlil edəndə, onun ən dərin qatlarını öyrənəndə görürsən ki, müəyyən insanlar həqiqətən, əvəzolunmaz olur. Bu sırada unudulmaz Heydər Əliyev ilk yada düşən şəxsiyyətdir. Bu gün cənab İlham Əliyev də artıq əvəzedilməz lider kimi tarixə öz imzasını həkk etdirib. Möhtərəm Prezidentimizin rəhbərliyi altında ölkəmiz MDB məkanında iqtisadi sahədə keçid dövrünü uğurla başa vuran ilk dövlət olub və dünyaya “İnkişafın Azərbaycan modeli” kimi ən mükəmməl yüksəliş, tərəqqi strategiyası bəxş edib. Son 11 il ərzində Azərbaycan dünya miqyasında iqtisadi və sosial baxımdan ən sürətlə inkişaf edən ölkə olub. Bu dövrdə ümumi daxili məhsul 3,4 dəfə, sənaye istehsalı 2,7 dəfə artıb. Ölkə iqtisadiyyatına 180 milyard dollar investisiya qoyulub, valyuta ehtiyatları 1,8 milyard dollardan 50 milyard dollarlıq səviyyəyə keçib. Bu illər ərzində 1 milyon 360 min yeni iş yeri yaradılıb. İşsizlik və yoxsulluq

35


____________________________________________________________________

5 faizə düşüb. 64 min müəssisə yaradılıb, 2900 məktəb binası, 560 tibb ocağı tikilib və ya təmir edilib. Regionlarda 41 olimpiya idman mərkəzi, 30 gənclər mərkəzi, məcburi köçkünlər üçün 84 qəsəbə tikilib. Tarixi məntiq və nizam kontekstində tam əminliklə söyləmək olar ki, müasiri olduğumuz dövr Azərbaycan tarixinə mövcudluğunun ən möhtəşəm mərhələsi kimi düşəcək. Bəli, indiyədək heç bir zamanda bu qədər böyük inkişaf və bu qədər böyük quruculuq görməmişik! Dövlətimiz bu qədər qüdrətli, müstəqilliyimiz bu qədər möhkəm olmayıb! Avropa Oyunlarının ilk dəfə olaraq məhz Azərbaycanda keçirilməsi isə hər birimizin qürur mənbəyi olmuşdur. Bunun ən mühüm məqamı odur ki, ümumilikdə ölkəmiz bu möhtəşəm idman tədbirinin mükəmməl təcrübəsini, təşkilati prosedurunu yaradacaq. Bəli, artıq Azərbaycan beynəlxalq tədbirlərdə öz standartlarını uğurla tətbiq edir və bu, öyrənilir. Bütün bunlar şübhəsiz, ulu öndər Heydər Əliyevin müdrik siyasi kursunun və cənab İlham Əliyevin əzmkar fəaliyyətinin nəticəsidir. Quruculuq, təşəbbüskarlıq, novatorluq və ən əsası, vətənpərvərlik Azərbaycan Prezidentinin təkcə fəaliyyətinin əsas, məramını deyil, ümumilikdə onu şəxsiyyət kimi misilsizliyini səciyyələndirən vacib amillərdir! Əminliklə deyə bilərik ki, möhtərəm rəhbərimiz Azərbaycanın müasir tarixində, o cümlədən bu tarixin kiçik parçası olan Sumqayıtın salnaməsində daim qurucu lider, qurucu Prezident kimi qalacaqdır!

Eldar Əzizov Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı

“Azərbaycan”. - 2015. - 30 aprel. - № 91. - S. 3.

36


____________________________________________________________________

Almaniyanın Lüdviqshafen şəhərinin nümayəndə heyəti Sumqayıtda

Artıq 38 ildir ki, Sumqayıtı Almaniyanın Lüdviqshafen şəhəri ilə qardaşlıq əlaqələri birləşdirir. Şəhərlər arasında qardaşlaşma əsasən mədəni, iqtisadi, siyasi, təhsil, səhiyyə, ətraf aləmin mühafizəsi sahəsində əlaqələrin möhkəmləndirilməsi və inkişafı ilə müşayiət olunur. Lüdviqshafen şəhərindən gələn rəsmi nümayəndə heyəti aprelin 16-da Sumqayıtda səfərdə olub. Lüdviqshafen şəhərinin burqomistri Klaus Dillingerin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti şəhərin mərkəzində ümummilli lider Heydər Əliyevin abidəsini ziyarət edib, önünə tər gül dəstələri düzüb. Sonra qonaqlar Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinə gəliblər. Burada keçirilən görüşdə Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Eldar Əzizov şəhərin tarixi və inkişafı haqqında ətraflı məlumat verib. O, Azərbaycan-Almaniya dostluq münasibətlərinin şəhərlər arasında əlaqələrin müsbət dinamikasına təkan verdiyini vurğulayıb. Klaus Dillinger qardaşlıq əlaqələrinin tarixindən danışıb, son 10 ildə Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Cəmiyyətinin layihəsi çərçivəsində görülən işlər haqqında geniş məlumat verib. Sonra Lüdviqshafen-Sumqayıt Cəmiyyətinin sədri Volfqanq Lauenştayn əlaqələrin əhəmiyyətindən bəhs edib. Görüşdə yeni layihələr barədə də fikir mübadiləsi aparılıb. Sonda qarşılıqlı hədiyyələr təqdim olunub, xatirə şəkli çəkdirilib. Həmin gün almaniyalı qonarlar Sumqayıtda fəaliyyət göstərən Alman dili Mərkəzində, "ASAN xidmət”də, alman qəbiristanlığında da olublar. Sabah qonaqlar şəhərin bir sıra sənaye müəssisələri ilə tanış olacaqlar.

“Sumqayıt”. - 2015. - 18 aprel. - № 16. - S. 3.

37


____________________________________________________________________

Alman tədqiqatçı Sumqayıtda

“Biz orta məktəbdə oxuyanda Qarabağ münaqişəsi barədə danışmışdıq, ancaq...” Almaniyanın Humbolt Universitetinin elmi tədqiqatçısı Filip Yeqer etnologiya, daxili miqrasiya mövzusunda araşdırma aparır. Bu araşdırma üçün F.Yeqer artıq Qazaxıstanda olub, indi isə ölkəmizdədir. Fevralın 15-dən Bakıda işləyən tədqiqatçı, martın əvvəllərindən etibarən Sumqayıtdadır. Sumqayıta səfəri çərçivəsində Filip Yeqer “168 saat”ın da redaksiyasında oldu, redaksiyamızda tədqiqatçıya ölkəmizin inkişafı, əldə etdiyi nailiyyətlər, üzləşdiyi işğal və etnik təmizləmə faktı barədə məlumat verildi. F.Yeqerlə söhbətimizin bəzi hissələrini təqdim edirik. - Bu elmi araşdırmanın maliyyə dayağı varmı? Almaniyada bu cür elmi tədqiqat işlərinə hansısa donorlar və ya dövlət tərəfindən dəstək göstərilir? Etnologiya kimi sahələrdə araşdırmalara dövlət dəstək göstərir, texniki istiqamətlərdə isə şirkətlər, müəssisələr maraqlı olduğundan bu sahələri onlar maliyyələşdirir. Məndə isə vəziyyət başqa cürdür: Azərbaycanda Strateji Araşdırmalar Mərkəzi bu iş üçün təqaüd ayırıb, bura iki aylıq tədqiqat üçün dəvət edilmişəm.

- - Ölkəmiz barədə təəssüratlarınız necədir? - - Mülayim iqlim bura çatanda məni çox təəccübləndirdi. - Necə təsəvvür edirdiniz? - Kontinental. Yayda çox isti, qışda çox soyuq.

Qazaxıstanda qışda az qala mənfi 40, yayda müsbət 40 dərəcə tempratur olurdu. Bakı məni çox heyrətləndirdi. Mən Bakını köhnə sovet şəhəri kimi təsəvvür edirdim – amma çox müasir bir şəhər gördüm. Sovetdən qalmış yeganə şey metrodur. İnsanlar, səs-küy, qaynaşma mərkəz üçün xarakterikdir.

- Nələr xüsusilə xoşunuza gəldi, nələr isə əksinə? - Ən çox mətbəxi bəyəndim, çox dadlı yeməkləriniz var, şorbalar, suplar, mərci hinduşka

supu, kabablar çox xoşuma gəldi. Mənim üçün nəyinsə xoşuma gəlmədiyini demək çox çətindir. Bir az nəqliyyat sistemini bəyənmədim, hər şey çox üst-üstədir sanki və sürücülər təhlükəli sürür. Eyni zamanda, Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin fəaliyyəti, iş prinsiplərinin çox gözəl olduğunu deməliyəm. Orada tədqiqatçılar Qərb mədəniyyəti və metodlarını bilirlər, buna görə də bizim dialoqumuz çox gözəl alınır, bizə birlikdə işləmək rahatdır, onlar mənim tədqiqat işim barədə yetərincə məlumatlıdırlar.

- Maraqlıdır, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi barədə hansı məlumatlarınız var və bu barədə nə düşünürsünüz?

- Bilirəm ki, bu, Azərbaycan üçün çox vacib bir mövzudur. Ancaq bu barədə danışmaq üçün yetərincə məlumatım yoxdur. Mən həmin problemin insanların həyatında böyük rol oynadığını görürəm.

- Yəqin bilirsiniz ki, 20 ildən artıqdır ki, Azərbaycan torpaqlarının 20 faizi Ermənistan tərəfindən işğal olunub və bu işğal faktı nəticəsində 1 milyondan çox insan öz doğma yurd-yuvasından qovulub, ölkənin müxtəlif yerlərində məskunlaşmaq məcburiyyətində qalıb. Bu, həm də etnologiyanın araşdırma predmetidir – çünki Dağlıq Qarabağda Ermənistan tərəfindən etnik təmizləmə siyasəti həyata keçirilib.

- - Bəli, bu barədə oxumuşam. Məktəb illərində mövzularımızdan biri Dağlıq Qarabağla bağlı olmuşdur. Bu, təxminən 2000-ci ildə olub, coğrafiya dərsində - Amerika və Sovet sistemlərini müzakirə edərkən bu barədə danışmışıq. O yadımdadır ki, həmin dərsdə Qarabağ problemi Sovet hakimiyyətinin dağılması nəticəsində yaranmış problem kimi təqdim olunmuşdu. Ancaq biz o vaxt problemin kökü, mahiyyəti barədə öyrənməmişdik. Bu günədək əslində, o sual məni maraqlandırır, fikirləşirəm ki, mən əgər burada daha çox adamla ünsiyyətdə olsam, azərbaycanlıların münaqişəyə münasibətini öyrənə bilərəm.

- Elə isə bu münaqişə barədə bəzi məlumatları diqqətinizə çatdırım. Ümumiyyətlə, Ermənistanın Azərbaycana qarşı daim ərazi iddiaları olub. Bu ermənilərin xarakter

38


____________________________________________________________________

problemidir – belə oxşar iddialar təkcə bizə qarşı yox, Türkiyə və Gürcüstana qarşı da zaman–zaman olub. 90-cı illərdə yaranmış siyasi vəziyyətdən istifadə edərək Ermənistan Azərbaycana qarşı elan olunmamış müharibəyə başladı. Nəticədə ermənilər Dağlıq Qarabağı və ətraf 7 rayonu zəbt edərək, viran qoydular, xeyli itkilər verildi və 1 milyondan çox azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkün statusu “qazandı”. İşğaldan azad olunması tələbi ilə bağlı BMT-nin 4 konvensiyası var, lakin bu günədək Ermənistan beynəlxalq hüququn tələblərini yerinə yetirmir.

- Tarixi nöqteyi – nəzərdən Qarabağda həm azərbaycanlılar, həm də ermənilər yaşayıblar. Bilmək istəyirəm ki, sovet hakimiyyəti dağıldıqdan sonra sərhədləri kim müəyyən edib?

- Sovet hakimiyyətindən öncə də, sovet dövlətinin dövründə Dağlıq Qarabağ Azərbaycanın tərkibində olan muxtariyyət olub. Bu gün Ermənistan iddia edir ki, hər bir xalqın öz müqəddəratını təyin etmə hüququ var. Bəli, razıyıq, var. Ancaq bu, başqa bir ölkənin ərazi bütövlüyünü pozmaq hesabına başa gələ bilməz. Bu yolla ikinci erməni dövləti qurmaq iddiası bütün beynəlxalq normaların pozulması deməkdir. Hər bir xalqın öz müqəddəratını təyin etmə hüququnu Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü qorumaqla, Dağlıq Qarabağa ən yüksək muxtariyyət vermək şərti ilə qiymətləndirir. Ermənistan Dağlıq Qarabağla yanaşı, ətraf 7 rayonu da işğal altında saxlayır.

- Azərbaycan və Ermənistanın sərhədləri Moskva tərəfindən təyin edilmişdi? Kim müəyyən etmişdi ki, hansı ərazi kimə aiddir?

- Sovet dövründən öncə də Dağlıq Qarabağ Azərbaycana aid idi. Daha sonra SSRİ hakimiyyəti, Kreml tərəfindən də bu, təsdiqlənib. Ermənilər bu əraziyə sonradan suni şəkildə köçürülərək yerləşdiriliblər.

- Qarabağ müharibəsi dövründə Sumqayıta nə qədər məcburi köçkün gəlib? - 60 minə yaxın məcburi köçkün təkcə Sumqayıta üz tutub. - Onlar Sumqayıta gələndə bütün şəhərə yayılmışdırlar, yoxsa konkret yerlərdə

yerləşdirilmişdilər? - Həmin illərdə hökümətin prosesi idarə etmək imkanı məhdud idi. Ölkədə siyasi və

iqtisadi böhran dərinləşmişdi və müharibə gedirdi. Eyni zamanda hakimiyyət uğrunda ayrı–ayrı qrupların, siyasi qüvvələrin mübarizəsi ölkəni zəiflədirdi. Mən və ailəm də məcburi köçkün kimi Sumqayıta gəlmişdik. Köçkünlər tələbə yataqxanalarında, məktəb səhiyyə binalarında, bağçalarda, şəhər mehmanxanasında, zavod və fabriklərin yataqxanalarında yerləşdirildi.

- Gələnlərin çoxu Sumqayıtda qaldı, yoxsa köçüb haralarasa getdilər? - Bəli, çox böyük əksəriyyət burada qaldı. Çox az qismi başqa regionlara və ya

ölkədən kənara getdi – bu, həmin əhalinin bəlkə də 1 faizi qədər idi. - Məcburi köçkünlərə hansısa sosial yardımlar var idimi? - Bəli, ərzaq yardımları edilirdi. Eyni zamanda, qaçqın və köçkünlər kommunal

ödənişlərdən azad edilmişdi. Ancaq böyük sosial lahiyələr həyata keçirmək üçün dövlətin gücü yox idi. Ancaq Azərbaycan dövləti gücləndikcə iqtisadi–sosial layihələr, tədbirlər həyata keçirilməyə başlandı. Köçkünlər kommunal ödənişlərdə yüksək güzəştlərə malikdirlər, pulsuz təhsil imkanları var, “çörək pulu” adında müavinət alırlar. Ancaq bugünkü şəraitdə məcburi köçkün və qaçqınların ciddi imtiyazlara ehtiyacları da yoxdur, onlar adaptasiya dövrünü uğurla sona çatdırıblar, deyə bilərik. İnsanlarımız hansısa sosial yardımlardan asılı deyil. Ancaq dövlətimizin sosial proqramları var. Məcburi köçkün və qaçqınların yaşayış şəraitinin yaxşılaşdırılması üçün müasir şəhərciklər salınır. Artıq 10 ildir ki, Azərbaycanda çadır şəhərcikləri yoxdur. Sumqayıtda sosial müəssisələrin binalarında yaşayan köçkünlər üçün də müasir yaşayış binasının tikilməsi nəzərdə tutulur. Qarabağ münaqişəsi həm də bir regionda etnobalansın pozulmasıdır. Verdiyimiz məlumatları öz elmi işinizə daxil edəcəksinizmi?

39


____________________________________________________________________

- Bu məsələ məni maraqlandırır. Və məni coğrafi baxımdan tədqiqat işim üçün Sumqayıta yönəlmiş miqrasiya daha çox maraqlandırır. Bu məlumatlar öz tədqiqat işimə daxil edəcəm. Bu haqda mən geniş bir məqalə də yazacam.

- Etnik dəyişikliklərdən danışırıqsa, Sumqayıt hadisələrindən də bəhs etməliyik. Bu hadisə 80-ci illərin sonlarında sovet xüsusi kəşfiyyat orqanları və ermənilərin birgə hazırladığı plan və icrası nəticəsində baş verdi. Xüsusi olaraq hazırlanmış, əsasən erməni əsilli şəxslər Sumqayıtda yaşayan ermənilərin evlərinə girərək zorakılıqlar etdilər və bu, bir miili qarşıdurmanın yaranmasına hesablanmış oyunun başlanğıcı idi. - - Bu, Rusiyanın nəyinə lazım idi? - Bu, Rusiyanın sovetlər birliyindən ayrılmaq ərəfəsində olan ölkələrə təsir rıçaqı qazanmaq niyyəti idi. Rusiya münaqişələr yaratmaqla regiona nəzarəti qorumaq taktikası seçmişdi. Kreml hiss edirdi ki, böyük bir imperiya çökür. Bu, sadəcə böyük bir imperiyanı xilas etmək üçün edilən son cəhdlərdən biri idi. Bundan başqa, qonağa etnoloji, yerli adət-ənənələr, bölgələr arasındakı fərqlər mövzusunda sualları cavablandırılıb. Və nəhayət, çox maraqlı fakt: Tədqiqatçı F.Yeqerin Humbolt universitetində elm iş götürdüyü kafedra “Azərbaycan tarixi” kafedrasıdır, bəli, kafedra bu cür adlanır! Kafedra müdiri Eva Maria Auch isə Sovet dövründə Azərbaycanda yaşayıb, Azərbaycan Universitetində tarix fakültəsində təhsil alıb. P.S. Tədqiqatçı eyni zamanda “168 saat” qəzetinin fəaliyyəti ilə maraqlandı. Məlumat verildi ki, bu qəzet ölkənin ən yüksək tirajlı və ən irihəcmli regional qəzetidir, ölkədə yeganə qəzetdir ki, 5 beynəlxalq mükafatı var. 16 səhifəlik qəzetdə regional əhəmiyyətli sosial mövzulara üstünlük verilir.

Söhbətləşdi: Vüsal Məmmədov Tərcümə: Səkinə Nəcəfəva "168 saat" qəzetiş. - 2015. - 8 may. - № 5. - S. 6.

40


____________________________________________________________________

Avstriya Qızıl Xaç Cəmiyyətinin nümayəndələri Sumqayıtda

18 may 2015-ci ildə Avstriya Qızıl Xaç Cəmiyyətinin prezidenti cənab Gerald Schöpferin rəhbərliyi ilə beş nəfərdən ibarət nümayəndə heyəti, AzQAC-ın icraçı katibi Bayram Vəliyev və AzQAC prezidentinin Fövqəladə Hallar üzrə müşaviri Elşən Səlimzadə QAC Sumqayıt şəhər bölməsinin qonağı olmuşdur. Qonaqları QAC Sumqayıt bölməsinin sədri, işçi və könüllü heyəti qarşılamışdır. Əvvəlcə qonaqlar bölmənin inzibati binası ilə tanış olmuş, görülən işləri əks etdirən fotostentə baxış keçirmişlər. Daha sonra bölmənnin fəaliyyətinə həsr olunmuş vidioçarx nümayiş etdirildi və Mətanət Məhərrəmova bölmənin fəaliyyəti haqqında çıxış etdi. O, xüsusi ilə də 2012-ci ildə Avstriya Qızıl Xaç Cəmiyyətinin “Əlil uşaqların sosial inteqrasiyası” layihəsi çərçivəsində birgə əməkdaşlığından danışaraq, hazırda da həmin layihənin bölmə tərəfindən qismən də olsa davam etdirildiyini vurğuladı. Qarşılıqlı diskusiya şəklində keçən görüşdə könüllülər özləri və könüllük fəaliyyətləri haqqında danışaraq Avstriya Qızıl Xaç Cəmiyyətinin könüllüləri ilə təcrübə mübadiləsi keçirmək arzusunda olduqlarını bildirdilər. Avstriya Qızıl Xaç Cəmiyyətinin prezidenti cənab Gerald Schöpfer çıxış edərək bölmənin çoxşaxəli fəaliyyətindən məmnun qaldıqlarını bildirdi, gələcək işlərində onlara uğurlar arzuladı.

“Sumqayıt”. - 2015. - 23 may. - № 22. - S. 3.

41


____________________________________________________________________

"Bakı-2015": Məşəl estafeti Sumqayıtda

“Bakı-2015” ilk Avropa Oyunlarının məşəli ölkəmizi qarış-qarış gəzməkdə davam edir. Məşəl estafetinin növbəti ünvanı Sumqayıt olub. İlk Avropa Oyunlarının məşəli Sumqayıtda coşqu ilə qarşılandı. Minlərlə sumqayıtlı şəhərin mərkəzində ulu öndər Heydər Əliyevin abidəsi önündə Oyunların bayramsayağı bəzədilən rəmzi qapısında məşəlin qarşılanması mərasimini böyük sevinclə izlədi.

Məşəli sumqayıtlı fəal gənc Elvin Dadaşov qəbul etdi. Sonra 10 nəfər məşəli növbə ilə bir-birinə ötürərək yolboyu düzülən sumqayıtlıların alqışları altında Heydər Əliyev prospekti, Sülh, Səməd Vurğun küçələri, Azadlıq prospektindən keçməklə Bayraq Meydanına gəldilər.

Azərbaycanın şahmat üzrə qadınlardan ibarət milli komandasının kapitanı, beynəlxalq dərəcəli qrossmeyster Zeynəb Məmmədyarova burada quraşdırılan səhnəyə qalxaraq məşəli alovlandırdı. Sonra birinci Avropa Oyunlarının çırağı yandırıldı və yarışlar başa çatanadək saxlanılmaq üçün şəhərə təhvil verildi.

Birinci Avropa Oyunlarının məşəlinin Atəşgah məbədində alovlandırılması mərasiminin əks olunduğu videoçarx nümayiş etdirildi. Avropa Oyunlarının məşəlinin qarşılanması mərasimindən aldığı xoş təəssüratı bölüşən şəhər sakini Türkan Hidayətova ürək sözlərini belə ifadə etdi: “Sumqayıtın Avropa Oyunlarının məşəlinə qucaq açması yaddaşımızdan silinməyəcək. Belə möhtəşəm tədbirin ölkəmizdə keçirilməsi hər bir azərbaycanlı kimi məni də sevindirir. Bu, hər ölkəyə nəsib olmur. Azərbaycan özünün inkişafı, qazandığı nailiyyətləri və idmançılarının uğurları sayəsində bu zirvəyə yüksəlib. İnanıram ki, idmançılarımız bu yarışlarda da qələbələr əldə etməklə bizi sevindirəcəklər”.

Məşəl estafetini izləyənlər arasında ağsaqqal Tamerlan Əzizov da vardı. Sevinc hissini paylaşan T.Əzizov dedi: “Nəhayət, Avropa Oyunlarının məşəli Sumqayıta da gəlib çatdı. Bu gün Sumqayıt qədim Atəşgah məbədindən alovlandırılan məşəlin işığına toplaşıb. Bu günlər ölkəmizin hər yerində olduğu kimi, Sumqayıtda da bayram əhval-ruhiyyəsi yaşanır. Belə bir möhtəşəm idman tədbirinə ilk dəfə Azərbaycanın ev sahibliyi etməsi dünyanın diqqətini ölkəmizə çəkəcək. Bakıya gələn hər kəs Azərbaycanın inkişafına, zəngin mədəniyyətinə şahidlik edəcək. Bu Oyunlar Azərbaycanın böyük uğuru kimi tarixə düşəcək”.

Şəhər sakini Dilşad Mustafayeva isə sevinc hisslərini dilə gətirərək bildirdi ki, Avropa Oyunlarının məşəlinin Odlar diyarının hər bir guşəsinə səfər etməsi xalqımızın bu möhtəşəm tədbirə necə ürəkaçıqlığı ilə hazırlaşmasından xəbər verir. O dedi: “Sumqayıtlılar bu günü bayram kimi qeyd edirlər. Biz ölkəmizin bu uğuruna görə Prezidentimizə minnətdarıq. Azərbaycan artıq beynəlxalq tədbirlərin ünvanına çevrilib. İlk Avropa Oyunlarının ölkəmizdə keçirilməsi də bu mənada təsadüfi deyil. Bu, ilk növbədə, sürətli sosial-iqtisadi inkişaf, əmin-amanlıq, möhkəm ictimai-siyasi sabitliklə sıx bağlıdır”. Sumqayıt səfərini başa vuran “Bakı-2015"-in məşəli Xızı rayonuna yola salındı.

“Xalq qəzeti”. - 2015. - 2 iyun. - № 116. - S. 5.

42


____________________________________________________________________

Sumqayıtda kitabxananın oxucuları kimlərdir?

Sumqayıtda kitabxana işinin tarixi doğma şəhərimizin yaranma tarixi ilə üst-üstə düşür. 1949-cu ildə ilk kütləvi kitabxana, 1953-cü ildə uşaq kitabxanası, 1958-ci ildə isə Mərkəzi şəhər kitabxanası açılıb. 1974-cü ildən etibarən şəhərimizdə dövlət kütləvi kitabxanalarını özündə birləşdirən Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemi (MKS) fəaliyyət göstərir. Hazırda Azərbaycanda 9000-ə yaxın kitabxana mövcuddur. Şəhərimizdə isə 20 dövlət kitabxanası əhaliyə xidmət göstərir. Həyatımızı kitabsız təsəvvür etmək demək olar ki, mümkün deyil. Müasir texnologiyaların sürətlə yayıldığı bir dövrdə bilik və zəka mənbəyi olan kitabların nə qədər oxunduğunu, Sumqayıtdakı əhalinin kitabxanalara nə qədər maraq göstərdiyini, ən çox hansı ədəbiyyatlara üstünlük verdiyini araşdırmaq üçün kitabxanalarla əlaqə saxladıq. 1958-ci ildən fəaliyyət göstərən S.Vurğun adına Mərkəzi kitabxananın elmi katibi Pərvanə Qasımova Sumqayıt şəhər MKS haqqında məlumat verərək şəhər sakinlərinin həyatında çox önəmli rol oynadığını, respublika kitabxanaları arasında öz dəsti-xətti ilə tanınan qabaqcıl informasiya müəssisə olduğunu bildirdi.

Onun sözlərinə görə, hazırda bu sistem öz ətrafında S.Vurğun adına Mərkəzi kitabxana və 15 kitabxana filialı birləşdirir. Profilinə görə kütləvi kitabxana olan bu mötəbər informasiya müəssisəsinin oxucu qrupu əsasən gənclər olsa da, kitabxana intellektinə və elmi potensialına görə hər zaman seçilən şəhərimizin sakinlərinin bütün qruplarına xidmət göstərir: “Biz oxumaq istədiyimiz bütün kitabları təbii ki, almağa qadir deyilik. Bu işdə bizim köməyimizə kitabxanalar çatır. Hər il kitabxananın fonduna oxucu profilinə uyğun dərsliklər, dərs vəsaitləri ilə yanaşı, məzmunca rəngarəng, ümumrespublika və dünya ədəbiyyatı nümayəndələrinin həm poetik, həm publisistik, həmçinin nəsr nümunələri daxil olur. Ötən ilin yekununa görə Sumqayıt şəhər MKS-nin fonduna Respublika Kitabxana Kollektorundan, Mədəniyyət və Turizm İdarəsindən, həmçinin müxtəlif təşkilatlar, oxucular və müəlliflər tərəfindən hədiyyələr yolu ilə 4613 nüsxə ədəbiyyat alınmışdır. Yeni ildə isə 8900 nüsxə alınması planlaşdırılmışdır. Hazırda Sumqayıt şəhər MKS-in fondunda 570726 nüsxə ədəbiyyat vardır ki, bunun da 74791 nüsxəsi latın qrafikalı ədəbiyyatdır”. P.Qasımova onu da bildirdi ki, bu gün gənclərimizin mütaliəyə meylinin artması bizi sevindirir. Gənc oxucularımız müasir ədəbiyyatımızdan daha çox Elxan Elatlının, Varisin, Çingiz Abdullayevin, Eyruz Məmmədovun, Nüşabə Məmmədlinin, Qaraqanın, Ramiz Rövşənin əsərlərini oxuduğu kimi dunya ədəbiyyatı nümunələrinə də maraq göstərir, Teodor Drayzerin, Gi de Mopassanın, Qabriel Qarsia Markesın, Viktor Hüqonun, Onore de Balzakın, Prosper Merimenin, Jan Batist Molyerin, Lev Tolstoyun və digər klassik yazıçıların əsərlərinə müraciət edirlər.

Elmi katibin sözlərinə görə, 2014-cü ili “İnternet kitabxanası ili” elan edən Sumqayıt şəhər MKS-in kollektivi il boyu sistem kitabxanalarında kitabxanadaxili ənənəvi iş metodları, kitabın, kitabxanaların təbliği ilə bərabər, internet vasitəsi ilə informasiya mübadiləsinin təşkilinə, internetin, saytların, sosial şəbəkələrin köməyi ilə oxucu sorğularının ödənməsinə, keçirilən tədbirlərin işıqlandırılmasına diqqət yetirmiş, müxtəlif məzmunlu, rəngarəng tədbirlər, anket sorğuları, monitorinqlər keçirmişdir: “2015-ci il kollektivimiz tərəfindən “MÜTALİƏ - 2015” elan edilib. Məqsədimiz mütaliənin həyat amalına, qarşısıalınmaz ehtiyaca çevrilməsinə yardımçı olmaqdır. Çap olunmuş hər nəşr nümunəsi oxucusunu tapanda müəllif də sevinir,

43

http://az.wikipedia.org/wiki/Az%C9%99rbaycan


____________________________________________________________________ kitabxanaçı da. Bizim məqsədimiz kitabı dəb etmək deyil, onun bir ehtiyac olduğunu oxucuya çatdırmaqdır”.

1968-ci ildən fəaliyyət göstərən M.Ə.Rəsulzadə adına 2 saylı kitabxanada kitabxanaçı işləyən Məlahət İsgəndərova buraya ən çox gənclərin, tələbələrin kitab götürmək üçün gəldiyini söylədi. O bildirdi ki, hər il müntəzəm olaraq yeni kitablar gətirilir: “ Müasir ədəbiyyatdan ən çox Varis, Elxan Elatlı, Çingiz Abdullayev, dünya ədəbiyyatından Qabriel Qarsiya, Viktor Hüqo, Drayzer Cenni Herhart, Aleksandr Düma, Rəşad Nuri Güntəkinin əsərləri daha çox oxunur: “Kitab yaşa baxmır, hər yaş qurupundan insanlar müraciət edir, bunların əksəriyyəti isə gənclərdir. Orta yaşlı oxucularımız sayladı”.

1969-ci ildən fəaliyyət göstərən M.Ə.Sabir adına 3 saylı kitabxanada kitabxanaçı işləyən Xatirə Hüseynova da buraya ən çox tələbələrin hüquq, tarix, psixologiya üzrə dərsliklər götürmək üçün müraciət etdiyini bildirdi. Onun sözlərinə görə, oxucular bədii ədəbiyyat olaraq daha çox Varis və Elxan Elatlının romanlarına üstünlük verirlər: “ Oxucularımız arasında tibb işçiləri, həkimlər, müəllimələr də var. Yeni kitablar şöbələr üzrə gəlir”.

1971 -ci ildən fəaliyyət göstərən 8 saylı uşaq kitabxanasının filialının rəhbəri Aidə Qələndərova kitabxanada kitabların daha çox kiril əlifbası ilə olduğunu söylədi: “ Latın əlifbası ilə də yazılan yeni kitablar çox almışıq, ancaq kiril əlifbası qədər deyil. Uşaqlar ən çox məişət, sehirli nağıllar və hekayələrə maraq göstərirlər. Mirzə İbrahimov, Hİkmət Ziyanın hekayələri latın əlifbası ilə olsa, daha da çox oxunar. Müasir dövrün yazıçıları uşaqlar üçün o qədər də yazmırlar. Abdulla Şaiqin, Mirvari Dilbazinin kitabları latın əlifbası ilə də var. Dünya uşaq ədəbiyyatından Britaniya və Asiya xalqlarının nağıllları da oxunur. Mədəniyyət və Turizm İdarəsi bizə kitabları çatdırır. 2015-ci ildə gətirilməsi nəzərdə tutulan 350 kitab var.”

1953-cü ildən fəaliyyət göstərən 12 saylı uşaq kitabxanasının filial rəhbəri Nailə Tağıyeva kitabxanaya 15-17 yaşına qədər uşaqların gəldiyini, bunların əksəriyyətinin 5-7-ci sinif şagirdləri olduğunu vurğuladı. O bildirdi ki, Azərbaycan və dünya nağıllarına, dastan və hekayələrə oxucularda tələb daha çoxdur: “ Aşağı yaş qrupu uşaqlar “Tık-tık xanım”, “Tülkü-tülkü tünbəki”, “Dəmirçi və Şah Abbas”, “Padşah və dəmirçi” nağıllarına, Gülzar İbrahimovanın hekayələrinə üstünlük verirlər. Rafiq Yusifoğlu, İlyas Tapdıq, Mir Sabirin əsərləri də çox oxunulur. Kitabxanamızda 4000-ə yaxın latın qrafikalı nüsxə var. Uşaqların tələbatını ödəyə bilirik. Kiril əlifbası ilə yazılan ədəbiyyatları kim oxuya bilirsə, onlara tövsiyə edirik. Daha çox yuxarı sinif şagirdlərinə tövsiyə edirik. Sinifdənxaric oxu kitablarımız da çoxdur. 2014-cü ilin sonuna yaxın 400 nüsxə kitab almışıq. 2015-ci ildə 10 adda 17 kitab almışıq. Mədəniyyət və Turizm nazirliyinin ödənişi əsasında hər il il plana görə 500 nüsxə kitab paylanır. İlboyu müxtəlif rüblərdə kitabları bölüb verirlər.”

Bildirək ki, Azərbaycanın ən böyük kitabxanası Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanasıdır. Buranəinki Qafqazda, eləcə də Avropa qitəsində, o cümlədən bütün dünyada şöhrəti olan ən böyük milli kitabxanalardan biri hesab edilir. 1923-cü ildə Milli Kitabxana 5 min nüsxə kitabla kiçik bir mənzildə işə başlayıb. İndi kitabxananın fondunda 5 milyona yaxın kitab var. Bir ildən çoxdur ki, kitabxanada elektron kataloq mövcuddur. Yazımı dahi şairimiz Səməd Vurğunun bu misrası ilə yekunlaşdırmaq istəyirəm: “Kitabsız bir ömrün nə mənası var”.

Aynur Kərimova

“168 saat”. - 2015. - 26 yanvar. - № 2. - S. 10. 44

http://az.wikipedia.org/wiki/Az%C9%99rbaycan_Milli_Kitabxanas%C4%B1

http://az.wikipedia.org/wiki/Az%C9%99rbaycan_Milli_Kitabxanas%C4%B1


____________________________________________________________________

Türkmənistanın Azərbaycandakı səfiri SDU-da qonaq oldu

Hüseynov və Türkmənistanın Azərbaycandakı səfiri Toyli Komekov arasında görüş keçirildi. SDU-nun rektoru Elxan Hüseynov cənab səfiri universitetimizdə gördüyünə məmnun olduğunu bildirdi. Görüşdə rektor Elxan Hüseynov ali məktəbin yaranma tarixi, tədris prosesi və beynəlxalq əlaqələri barədə məlumat verib, ölkəmizdə təhsil sahəsində həyata keçirilən layihələrdən, ali təhsilin strateji istiqamətlərindən, dövlət proqramlarından danışdı. Sonra Azərbaycan ilə Türkmənistan arasında fəal əməkdaşlığın həyata keçirildiyini, siyasi münasibətlərimizin yaxşı səviyyədə olduğunu, iqtisadi sahədə əlaqələrin inkişaf etdiyini vurğuladı. Rektor ölkələrimiz arasında əlaqələrin dinamizminin bundan sonra da qorunacağına, dost və qardaş xalqlarımız arasında münasibətlərin gündəliyinin genişlənəcəyinə və bu münasibətlərin daha da irəli gedəcəyinə ümidvar olduğunu bildirdi. Rektor Elxan Hüseynov 2002-2010-cu illərdə Azərbaycan Respublikasının Türkmənistanda Fövqəladə və Səlahiyyətli səfiri işlədiyi dövrdən, Ulu Öndər Heydər Əliyevin Türkmənistan ilə siyasi, iqtisadi, mədəniyyət sahəsində əməkdaşlığa daim önəm verdiyini, bu gün bu siyasətin Ulu Öndərin layiqli davamçısı Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla həyata keçirildiyini vurğuladı. Rektor səfir olduğu müddətdə Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla dəfələrlə görüşdüyünü və Azərbaycana olan səmimi münasibətini xüsusi qeyd etdi. Rektor təhsil sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi üçün mütəxəssislərin, müəllimlərin və tələbələrin mübadilə proqramlarının həyata keçirilməsinin, təhsil sərgilərinin təşkil olunmasının, hər iki ölkənin ali təhsil ocaqları arasında əlaqələrin qurulmasının, müqavilə-hüquq bazasının genişləndirilməsinin önəmini qeyd etdi. Bildirdi ki, son bir ildə Sumqayıt Dövlət Universitetində Xarici dil, riyaziyyat və informatika, tarix və coğrafiya, ibtidai sinif, məktəbəqədər təlim və tərbiyə, kompüter elmi üzrə ixtisaslara tələbə qəbulu həyata keçirilmişdir. Bundan əlavə dörd fakültədə rus dili ixtisasları açılmışdır. Bu gün qarşıda əlavə yeni ixtisasların açılması nəzərdə tutulub.Hazırda universitetimiz Avropa İttifaqının 4 TEMPUS layihəsində iştirak edir. Proqramda ən vacib işlərdən biri Azərbaycan üçün mühəndis təhsilində tədris prosesinin Boloniya prosesinə uyğunlaşdırılmasıdır. Burada məqsəd mühəndis ixtisasını Avropa standartlarına uyğunlaşdırmaq və onların sertifikatlarını almaqdan ibarətdir. Səfir Toyli Komekov Azərbaycan və Türkmənistan prezidentlərinin dostluğu və qardaş münasibətləri sayəsində ölkələrimiz arasında münasibətlərin hərtərəfli inkişaf etməsindən və dostluq əlaqələrinin yüksək səviyyədə olmasından danışdı. Onun sözlərinə görə, iki xalq arasında münasibətlər qədim ənənələrə malikdir. Səfir Türkmənistanın çoxəsrlik dostluq əlaqələrinin və xalqların mədəni-mənəvi ənənələrinin tarixi ümumiliyinin bağlandığı ən yaxın qonşularla, o cümlədən, Azərbaycanla səmərəli dialoqun qurulmasını Türkmənistanın yürütdüyü xarici siyasətin strateji vektorlarından biri olduğunu söylədi. Təhsil sahəsindəki əməkdaşlığın əhəmiyyətini qeyd edən səfir, SDU ilə Türkmənistan universitetləri arasında əlaqələrin qurulmasına böyük önəm verdiyini vurğuladı. Səfir universitetin rektoru Elxan Hüseynova Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun diqqət və qayğısı sayəsində türkmən dilinə tərcümə olunmuş yazıçı Hüseynbala Mirələmovun Ulu Öndər Heydər Əliyevə həsr olunmuş əsərini təqdim etdi. Sonra səfir Toyli Komekov “Türkmənistanın xarici siyasəti və diplomatiyası” , “Canlı əfsanə” və başqa kitab və jurnalları hədiyyə etdi. Səfir səmimi münasibətə görə rektor Elxan Hüseynova təşəkkür etdi və onu Türkmənistana dəvət etdi. Rektor Elxan Hüseynov diplomatı universitetin Heydər Əliyev Mərkəzi ilə tanış etdi. Türk dünyasının böyük oğlu, müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu Heydər Əliyevin qranitdən hazırlanmış barilyefi, ona aid kitablar və sənədlər qonağın marağına

45


____________________________________________________________________

səbəb oldu. Sonda qonağa universitetin plan –prospektini özündə əks etdirən gündəlik hədiyyə olundu.

“Respublika”. - 2015. - 17 mart. - № 60. - S. 7.

46

Documents

S U M Q A Y I T I M - sumlib.az