REPUBLIKA MAKEDONIJAnpaa.sep.gov.mk/NPAA-public/App_Upload/2006.0700.0885... · Web viewsorabotuva so subjektite od ~len 5 od ovoj zakon, Ministerstvoto za vnatre{ni raboti, Finansiskata

$Page 1: REPUBLIKA MAKEDONIJAnpaa.sep.gov.mk/NPAA-public/App_Upload/2006.0700.0885... · Web viewsorabotuva so subjektite od ~len 5 od ovoj zakon, Ministerstvoto za vnatre{ni raboti, Finansiskata$
REPUBLIKA MAKEDONIJAMINISTERSTVO ZA FINANSII

PREDLOG

ZA DONESUVAWE NAZAKON ZA SPREÛVAWE NA PEREWE PARI

I DRUGI PRINOSI OD KAZNIVO DELO IFINANSIRAWE NA TERORIZAM

1

S k o p j e, mart 2 0 0 7 g o d i n aI. USTAVNA OSNOVA ZA DONESUVAWE NA ZAKONOT

Ustavnata osnova za donesuvawe na Zakonot e sodràna vo ~len 68 stav 1, alineja 2 od Ustavot na Republika Makedonija, spored koj Sobranieto na Republika Makedonija donesuva zakoni.

II. PRIÎNI ZA DONESUVAWE NA ZAKONOT Neophodnosta od donesuvawe na nov zakon koj }e ja regulira

prevencijata na pereweto pari i drugite prinosi od kaznivo delo i finansiraweto na terorizmot proizleguva od zna~eweto na ovie globalni fenomeni koi gi potkopuvaat temelite na vladeeweto na pravoto i na finansiskiot sistem na dràvite. Isto taka, donesuvaweto na ovoj zakon se nametna kako prioritet so ogled na potrebata da se reguliraat odredeni odnosi koi ne bea regulirani so postoe~kiot Zakon za spre~uvawe na perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo ("Slu`ben vesnik na RM" br.46/04). Praktikata pokaà deka postoe~kiot Zakon za spre~uvawe na perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo ima nedostatoci.

Od druga strana, negovata neusoglasenost so me|unarodnata regulativa, ja nametna neophodnosta od negovo usoglasuvawe so propisite sodràni vo relevantnite me|unarodni dokumenti, i toa: Konvencijata za perewe pari, otkrivawe, zaplena i konfiskacija na imotnata korist pribavena so krivi~no delo i finansirawe na terorizam od 2005 godina, so koja se izmenuva i dopolnuva Strazbur{kata Konvencija od 1990 godina (Var{avska Konvencija), koja Republika Makedonija ja ima potpi{ano, a vo tek e postapka za nejzina ratifikacija, Tretata Direktivata na EU za spre~uvawe na koristeweto na finansiskiot sistem so cel za perewe pari i finansirawe na terorizam od 2005 godina (2005/60/EC), kako i 40-te preporakite na FATF i 9-te specijalni preporaki na FATF za spre~uvawe na finansirawe na terorizaam. So ratifikacijata na me|unarodnite konvencii se prifa}a obvrska za soobrazuvawe na doma{noto zakonodavstvo so nivnite odredbi zaradi otstranuvawe na vnatre{nata kolizija na pravnite normi, a soglasno ~len 118 od Ustavot na RM, ratifikuvanite me|unarodni dogovori se del od vnatre{niot praven poredok i ne moàt da se menuvaat so zakon. Obvrskata za implementacija na direktivite na EU za Republika Makedonija, proizleguvaat od Spogodbata za stabilizacija i asocijacija, koja Republika Makedonija ja potpi{a vo 2000 godina. Kako ~lenka na OON i na Sovetot na Evropa i kako dràva koja e kandidat za ~lenstvo vo Evropskata Unija, za Republika Makedonija so dogovorot za asocirawe nastanuvaat i posebni obvrski po odnos na implementacija na merkite predvideni vo direktivite na EU. êtiriesette Preporaki za borba protiv pereweto pari i devette specijalni preporaki protiv finansirawe na teroristi usvoeni od FATF

2

(Operativna grupa za finansiski dejstvija na perewe pari-me|unarodno telo specijalizirano i koncentrirano isklu~itelno vrz borbata protiv pereweto pari a formirano od grupata najrazvieni zemji i EU) imaat karakter na programa za akcija, koja pokraj drugite go vklu~uva i klu~niot element na me|unarodna sorabotka, bez koj {ansite za uspeh na bilo koja preventivna strategija se minimalni. Iako se smetaat za osnovni standardi vo borbata protiv pereweto pari, preporakite na FATF nemaat zadolìtelna pravna sila od aspekt na me|unarodnoto pravo, no del od niv se vgradeni vo odredbite na postoe~kite konvencii za spre~uvawe na perewe pari I finansirawe na terorizam i svojata sila i avtoritet ja crpat od poddr{kata i prakti~nata implementacija od strana na zemjite ~lenki.

So ogled na obemnosta i zna~ajnosta na izmenite koi se predlagaat na Zakonot za spre~uvawe na perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo, se donese odluka deka i od zakonodavno-pravna i od prakti~na gledna to~ka pocelishodno e da se donese nov zakon vo dve fazi, koj }e obezbedi sistem na preventivni merki i dejstvija protiv pereweto pari i finansiraweto na terorizmot koj }e bide vo soglasnost so odredbite od me|unarodnite dokumenti i so soodvetnite sistemi vo razvienite zemji.

III. OSNOVNI NAÊLA ZA DONESUVAWE NA ZAKONOT

Zakonot ~ie donesuvawe se predlaga se zasnova na istite na~ela na koi se zasnova i postojniot Zakon za spre~uvawe na perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo.

IV. SODR@INA NA ZAKONOT

Sodrìnata na predloèniot zakon gi opfa}a osnovnite odnosi {to se ureduvaat so zakonot i na~inot na koj se predlaga nivnoto ureduvawe.

3

SODR@INA NA ZAKONOT ZA SPREÛVAWE NA PEREWE PARI I DRUGI

PRINOSI OD KAZNIVO DELO IFINANSIRAWE NA TERORIZAM

I. OP[TI ODREDBI

^len 1So ovoj zakon se utvrduvaat merkite i dejstvijata za otkrivawe i

spre~uvawe na perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo i finansirawe na terorizam, kako i organiziraweto i kontrolata na nivnata primena.

Definicii^len 2

Oddelni izrazi upotrebuvani vo ovoj zakon go imaat slednovo zna~ewe:

1.”Perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo” (vo ponatamo{niot tekst: perewe pari) se dejstvijata predvideni so Krivi~niot zakonik kako krivi~no delo perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo (~l.273 KZ), izvr{eni od fizi~ki ili pravni lica.

2."Finansirawe na terorizam" e obezbeduvawe ili sobirawe na sredstva na bilo koj na~in, direktno ili indirektno, nezakonski i svesno, so namera tie da bidat upotrebeni ili so znaewe deka tie }e bidat iskoristeni celosno ili delumno zaradi prevzemawe:

a) dejstvo predvideno kako krivi~no delo teroristi~ka organizacija (~len 394-a), zlostorstvo protiv ~ove~nosta (~len 403-a), grabnuvawe na vozduhoplov ili brod (~len 302), zagrozuvawe na bezbednosta na vozdu{en soobra}aj (~len 303), terorizam (~len 313), me|unaroden terorizam (~len 419), zemawe zalo`nici (~len 421) i drugi izvr{eni od fizi~ki ili pravni lica, ili

b) sekoe drugo dejstvo prezemeno so namera da se predizvika smrt ili te{ka telesna povreda na civilno lice ili na bilo koe drugo lice koe ne u~estvuva aktivno vo neprijatelstvata vo oruèn konflikt, koga celta na vakvoto dejstvuvawe, spored prirodata ili kontekstot e da se zapla{i naselenieto ili da se prinudi nekoja vlada ili me|unarodna organizacija da stori ili da se otkaè od storuvawe na nekoe dejstvie.

4

3."Prinos od kaznivo delo" e sekoj imot ili korist pribavena, neposredno ili posredno, so izvr{uvawe na kaznivo delo. Ovoj izraz opfa}a i prinos od kaznivo delo storeno vo stranstvo, pod uslov vo vremeto koga e storeno da bilo predvideno kako kaznivo delo i spored zakonite na dràvata vo koja e storeno i spored zakonite na Republika Makedonija.

4."Imot" e sopstvenost od sekakov vid, materijalna ili nematerijalna, podvi`na ili nepodvi`na, telesna ili bestelesna, drugi prava vrz predmetite, pobaruvawa, kako i javni ispravi i drugi legalni dokumenti za sopstvenost, drugi prava, pobaruvawa i aktiva vo pi{an ili vo elektronski oblik.

5."Finansiska institucija" e pravno ili fizi~ko lice koe izvr{uva edna ili pove}e aktivnosti vo vrska so pribirawe na depoziti, odobruvawe krediti, izdavawe na pari~ni karti~ki, razmena na valuti, ekonomsko-finasiski konsalting, finansiski lizing, faktoring, raboti na osiguruvawe (vklu~uvaj}i raboti na posreduvawe i zastapuvawe vo osiguruvawe), raboti so hartii od vrednost za svoja smetka i za smetka na komintentot, ~uvawe i upravuvawe so pari, hartii od vrednost, raboti vo vrska so investirawe i drugi finasiski aktivnosti utvrdeni so zakon.

6."Klient" e sekoe pravno ili fizi~ko lice koe vo svoe ime i za svoja smetka ili vo svoe ime i za tu|a smetka ili vo tu|o ime i za tu|a smetka, vr{i raboti povrzani so vloùvawe, kreditirawe, zamena, transfer i drugi transakcii so pari, ili u~estvuva vo sklu~uvaweto na pravni raboti so koi se steknuva imot i drugi vidovi na raspolagawe so pari ili imot.

7."Pari" se sredstva za pla}awe vo gotovo vo apoeni ili elektronski pari koi vrz osnova na zakonot se vo optek vo Republika Makedonija ili vo stranska dràva. Elektronski pari se monetarna vrednost zabeleàna i ~uvana na magnetna karti~ka izdadena od finansiska institucija koja se kupuva za ekvivalentna vrednost na apoeni vo gotovo i se koristi kako sredstvo za pla}awe i na drugi mesta.

8."Gotovinski transakcii" se transakcii vo gotovo vo apoeni.9."Kraen korisnik" e fizi~ko lice koe krajno go ima vo

sopstvenost ili go kontrolira klientot i/ili fizi~ko lice vo ~ie ime i za ~ija smetka se izvr{uva transakcijata ili aktivnosta.

"Kraen korisnik vo pravnite lica" e: fizi~ko lice koe krajno go ima vo sopstvenost ili go kontrolira direktno ili indirektno ili ima kontrola na potrebniot procent na 25% od pravata na glas, vklu~uvaj}i i poseduvawe na akcii na donositel ili na bilo koj drug na~in go kontrolira upravuvaweto na pravnoto lice.

10."Davateli na uslugi za pravni lica" se fizi~ki ili pravni lica koi davaat edna od slednite uslugi: a)osnovawe na pravni lica;b)deluvawe ili organizirawe drugo lice da dejstvuva kako organ na upravuvawe na pravnoto lice, ili sli~na pozicija vo odnosite so drugi pravni lica;

5

v)obezbeduvawe na registrirana kancelarija, delovna adresa, korespondencija ili administrativna adresa ili drugi sli~ni uslugi za pravnoto lice;g)deluvawe ili organizirawe drugo lice da deluva kako soosnova~ ili kako nominalen akcioner za drugo lice koe ne e kompanija koja kotira na berzata

11.”Politi~ki eksponirani li~nosti” se fizi~ki lica na koi im e ili im bila doverena na najmalku edna godina istaknata javna funkcija vo stranska dràva, (kako {to se: pretsedateli na dràvi i vladi, ministri i zamenici ministri, ~lenovi na parlament, vrhovni i ustavni sudii, ambasadori, visoki voeni funkcioneri, visoki funkcioneri vo pretprijatija vo dràvna sopstvenost i drugi) i ~lenovi na nivnata familija (bra~en drugar, partner koj e izedna~en na bra~en drugar, decata i nivnite bra~ni drugari ili partneri i nivnite roditeli) ili lica za koi se znae deka se blisko povrzani so niv (delovni pertneri ili sodru`nici).

12."Deloven odnos" e deloven, profesionalen ili komercijalen odnos koj trae odredeno vreme, vospostaven me|u klientot ili krajniot korisnik i subjektite od ~len 5 na ovoj zakon.

13."Shell bank (banka {kolka)" e finansiska institucija koja vo dràvata kade e registrirana, nema delovni prostorii, vraboteni i organi na upravuvawe i koja ne e ~lenka na finansiska grupacija ili organizacija formirana soglasno zakonski propisi.

14."Privremeni merki" se vremena zabrana za prenesuvawe, uni{tuvawe, zamenuvawe, raspolagawe ili dvièwe na pari ili imot ili vremeno ~uvawe, zamrznuvawe ili privremena konfiskacija na pari ili imot vrz osnova na nalog izdaden od strana na sud ili drug nadleèn organ vo postapka opredelena so zakon.

15."Povrzani transakcii" se dve ili pove}e transakcii izvr{eni vo rok od 24 ~asa od strana na ist klient ili pome|u isti klienti ili krajni korisnici, vrzani za ist vid finansiski aktivnosti.

II. BIRO ZA SPREÛVAWE NA PEREWE PARII FINANSIRAWE NA TERORIZAM

^len 3Za pribirawe, obrabotuvawe, analiza, ~uvawe i dostavuvawe

na podatocite dobieni od subjektite koi se obvrzani za prevzemawe merki i dejstvija za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam, se osnova Biro za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam (vo ponatamo{niot tekst: Biro), kako organ vo sostav na Ministerstvoto za finansii.

Direktorot na Biroto go imenuva Vladata na Republika Makedonija za period od ~etiri godini, na predlog na ministerot za finansii.

6

Mandatot na direktorot prestanuva:-po istek na ~etiri godini od denot koga e imenuvan;-vo slu~aj na smrt;-vo slu~aj na negova ostavka;-vo slu~aj na razre{uvawe;-vo slu~aj koga e osuden za krivi~no delo na kazna zatvor vo traewe od najmalku {est meseci;-koga od strana na sudot mu e izre~ena merka zabrana za vr{ewe na dejnost na rakovodno lice vo institucijata i-ako ja izgubil delovnata sposobnost.

Direktorot moè da bide razre{en, poradi:- nezakonito rabotewe;- nestru~no ili nesovesno vr{ewe na dol`nosta na direktor i

izostanuvawe na pozitivni rezultati vo rabotata na Biroto i- vo slu~aj na dolgotrajna te{ka bolest koja go spre~uva vo

izvr{uvaweto na svoite obvrski.

Nadle`nost

^len 4Biroto, gi ima slednive nadle`nosti:

- pribira, obrabotuva, analizira, ~uva i dostavuva podatoci dobieni od subjektite vrz osnova na ovoj zakon;

- pribavuva finansiski, administrativni i drugi podatoci i informacii neophodni za izvr{uvawe na svoite nadle`nosti;

- izgotvuva i podnesuva izve{taj so nejzino mislewe do nadle`nite organi sekoga{ koga postojat osnovi za somnevawe za storeno krivi~no delo perewe pari i finansirawe na terorizam;

- izdava pismen nalog na subjektot so koj privremeno ja zadrùva transakcija;

- podnesuva barawe za podnesuvawe na predlog za opredeluvawe na privremeni merki do nadle`niot javen obvinitel;

- sorabotuva so subjektite od ~len 5 od ovoj zakon, Ministerstvoto za vnatre{ni raboti, Finansiskata policija, Javnoto obvinitelstvo, Carinskata uprava, Narodnata banka na Republika Makedonija, Upravata za javni prihodi, Dràven Devizen Inspektorat, Komisijata za hartii od vrednost, Dràvnata komisija za spre~uvawe na korupcijata i drugi dràvni organi, organot nadleèn za sproveduvawe supervizija na osiguruvawe, kako i so drugi institucii i me|unarodni tela za borba protiv pereweto pari i protiv finansiraweto na terorizmot;

- sklu~uva dogovori za sorabotka i razmenuva podatoci i informacii so ovlasteni tela na drugi dràvi i me|unarodni

7

organizacii koi se zanimavaat so borba protiv perewe pari i protiv finansirawe na terorizam;

- nadzor vrz subjektite;- pokrenuva inicijativi za predlagawe na zakoni i podzakonski

akti {to se odnesuvaat na spre~uvawe i otkrivawe na perewe pari i spre~uvawe na finansirawe na terorizam i dava mislewa za predlozi na zakoni od zna~ewe za spre~uvawe na perewe pari i spre~uvawe na finansirawe na terorizam;

- edna{ godi{no dostavuva izve{taj za rabotite od svojata nadle`nost so predlog plan za rabota za slednata godina do ministerot za finansii i na Vladata na Republika Makedonija, a moè da dostavi izve{taj i po barawe na ministerot za finansii i na Vladata na Republika Makedonija;

- im pomaga i u~estvuva vo profesionalnoto usovr{uvawe na odgovornite lica vo subjektite od ~len 5 od ovoj zakon;

- utvrduva listi na indikatori za analiza na rizikot i za prepoznavawe na somnitelni transakcii vo sorabotka so subjektite i organite koi vr{at nadzor vrz nivnoto rabotewe i

- vr{i i drugi raboti opredeleni so ovoj zakon.

III. SUBJEKTI^len 5

Subjekti se licata koi imaat obvrska da gi prezemaat merkite i dejstvijata za spre~uvawe i otkrivawe na perewe pari i finansirawe na terorizam predvideni so ovoj zakon (vo ponatamo{niot tekst: subjekti), i toa:

-finansiskite institucii i slu`benite i odgovornite lica vo niv;

-pravnite i fizi~kite lica koi gi vr{at slednite aktivnosti:a)dejnost na promet so nedvi`nosti;b)revizija i smetkovodstvo;v)notarski, advokatski i drugi pravni uslugi {to se odnesuvaat na: kupo-proda`ba na nedvi`nosti ili firmi, trguvawe i upravuvawe so pari i hartii od vrednost, otvorawe i raspolagawe so bankarski smetki, sefovi i drugi smetki, osnovawe ili u~estvo vo upravuvaweto ili raboteweto na pravni lica, zastapuvawe na klienti vo finansiski transakcii i promet so nedvi`nosti;g)dejnost na promet so akcizni stoki;d)drugi sli~ni aktivnosti so koi se steknuva imot i drugi vidovi raspolagawe ;

-dru{tvo za prireduvawe igri na sre}a vo igra~nica (kazino);

-stranski pretstavni{tva, podru`nici, delovi na finansiski institucii i filijali na banki, koi se registrirani vo stranstvo i vr{at

8

dejnost vo Republika Makedonija, kako i pretstavni{tva, podru`nici, filijali ili delovi na finansiski institucii registrirani vo Republika Makedonija, koi vr{at dejnost vo stranska dràva.

-davateli na uslugi na pravni lica i-zdruènija na gra|ani.

IV. MERKI I DEJSTVIJA ZA OTKRIVAWE I SPREÛVAWE NA PEREWE PARI I FINANSIRAWE NA TERORIZAM

^len 6Merki i dejstvija za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i

finansirawe na terorizam (vo ponatamo{niot tekst: merki i dejstvija), koi gi prezemaat subjektite se:

-analiza na svoite klienti;-sledewe na odredeni transakcii;-sobirawe, ~uvawe i dostavuvawe na podatoci za transakciite i

klientite koi gi vr{at i-voveduvawe na vnatre{ni programi za implementacija na

merkite i dejstivijata za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam (vo ponatamo{niot tekst: programi).

^len 7Obvrskata za prezemawe na merkite i dejstvijata predvideni so

ovoj zakon, ostanuva i vo slu~aj koga subjektite se vo postapka na ste~aj i likvidacija.

Obvrskata od stav 1 na ovoj ~len ja izvr{uva ste~ajniot upravnik do zavr{uvawe na ste~ajnata postapka, odnosno likvidator do zavr{uvawe na likvidatorna postapka.

Analiza na klientot

^len 8

Subjektite se dol`ni da sproveduvaat procedura na analiza na klientot vo slednite slu~ai:

a) koga se vospostavuva deloven odnos;b) koga se izvr{uvaat povremeni, edna ili nekolku povrzani

transakcii vo iznos od 15.000 EVRA vo denarska protivvrednost ili pove}e;

9

v) koga postoi somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam, bez ogled na bilo kakov isklu~ok ili limit;

g) koga postoi somnevawe za vistinitosta ili adekvatnosta na prethodno dobienite podatoci za identitetot na klientot.

^len 9

Procedurata na analiza na klientot od ~len 8 od ovoj zakon gi vklu~uva slednite aktivnosti:

a) identifikacija na klientot i verifikuvawe na negoviot identitet;b) identifikacija na krajniot korisnik i opolnomo{tuva~ot i

verifikuvawe na negoviot identitet, sopstveni~ka i upravuva~ka struktura;

v) obezbeduvawe na informacii za celta i namerata na delovniot odnos ili transakcijata i

g) postojan monitoring na delovniot odnos, vklu~uvaj}i detalen pregled na transakciite koi se prevzemaat vo ramkite na toj odnos so cel da se potvrdi deka transakciite se vr{at vo soglasnost namerata, delovniot i rizi~niot profil i finansiskata sostojba na klientot i aùrirawe na podatocite za klientot.

Subjektite ja primenuvaat sekoja merka predvidena vo stav 1 na ovoj ~len, no moè da go opredelat nejziniot obem vo zavisnost od procenkata na rizikot na klientot, delovniot odnos, produktot ili transakcijata.

Subjektite se dol`ni da im gi napravat dostapni na nadle`nite dràvni organi i organite na nadzor dokumentite za procenka na rizikot od stav 2 na ovoj ~len za da potvrdat deka obemot na prezemenite merki e vo soglasnost so utvrdeniot rizik od perewe pari i finansirawe na terorizam.

Identifikacija na klientot i krajniot korisnik

^len 10

Identitetot na klientot ili krajniot korisnik koga e fizi~ko lice se utvrduva i verifikuva so podnesuvawe na originalen i vaè~ki dokument (li~ni ispravi), koj ima karakter na javna isprava ili zaveren prepis na takov dokument kaj notar, koj sodrì fotografija na liceto. Zaveren prepis kaj notar moè da se upotrebi samo koga klientot dejstvuva vo ime na treto lice koe ne e prisutno.

Od dokumentot se utvrduva ime, prezime, data i mesto na ra|awe, mesto i adresa na ìveali{te ili prebivali{te, edinstven mati~en broj i broj na li~nata isprava i organot {to ja izdal.

10

Identitetot na klientot ili krajniot korisnik koga e stransko fizi~ko lice se utvrduva vrz osnova na podatocite navedeni vo negovata patna isprava vo original ili zaveren prepis kaj notar.

Ako od dokumentot za identifikacija nemoè da se utvrdi nekoj od podatocite, subjektot treba da pobara druga javna isprava od koja }e go utvrdi baraniot podatok ili da pobara izjava od klientot za toj podatok i negovata to~nost.

Identitetot na klientot ili krajniot korisnik koga e pravno lice se utvrduva so podnesuvawe na original ili zaveren prepis kaj notar na registracija od centralen registar.

Od izvodot na registracijata se utvrduva sedi{teto i dano~niot broj na pravnoto lice.

Identitetot na klientot ili krajniot korisnik koga e stransko pravno lice se utvrduva vrz osnova na verifikuvana sudska registracija ili registracija od drug nadleèn organ koja ne e postara od tri meseci.

Vo slu~aj koga klientot e lice koe ne podleì na sudska registracija ili od drug nadleèn organ za registracija za stranski pravni lica, utvrduvaweto na identitetot se vr{i so obezbeduvawe na original ili zaveren prepis kaj notar od dokumentot za negovo osnovawe donesen od organot na upravuvawe ili upis na imeto, odnosno nazivot, adresata ili sedi{teto i dejnosta.

Rabotovodniot organ, vrabotenite i pretstavnicite opolnomo{teni za vleguvawe vo deloven odnos vo ime na treto lice gi priloùvaat dokumentite navedeni vo stavovite 1 i 5 od ovoj ~len, kako i dokumentite koi go potvrduvaat identitetot i adresata na opolnomo{tuva~ot.

Od dokumentite od stav 1, 3, 5, 7 i 8 na ovoj ~len, subjektite zadolìtelno zadrùvaat kopija.

Vo slu~aite vo koi so ovoj zakon e propi{ana zadolìtelna identifikacija na klientite, vo spisite se vnesuvaat i podatocite za izvr{enata transakcija {to se odnesuvaat na drugite u~esnici vo transakcijata, nejzinite celi, vremeto i mestoto na transakcijata, iznosot, vidot i na~inot na transakcijata i vidot na sredstvata na pla}awe, vo zavisnost od procenkata na rizikot i drugi podatoci vo soglasnost so ovoj zakon.

^len 11Identifikacija na klientot ili na krajniot korisnik i verifikuvawe

na negoviot identitet, subjektite se dol`ni da ja izvr{at pred da vospostavat deloven odnos ili pred da ja izvr{at transakcijata.

Po isklu~ok na stav 1 na ovoj ~len verifikuvawe na identitetot subjektite moè da go zavr{at vo tekot na vospostavuvawe na delovniot odnos ako ova e potrebno za da ne se prekine normalnoto vodewe na delovniot odnos i koga postoi pomal rizik od perewe pari i finansirawe na terorizam.

Po isklu~ok na stav 1 i 2 na ovoj ~len vo rabotite povrzani so osiguruvwe na ìvot dozvoleno e verifikuvaweto na identitetot na

11

klientot i na krajniot korisnik na polisata da se izvr{i otkako delovniot odnos e vospostaven. Vo ovoj slu~aj verifikuvaweto na identitetot treba da se izvr{i pred ili za vreme na ispla}aweto na polisata ili pred ili koga korisnikot ima namera da gi izvr{i pravata koi proizleguvaat od polisata.

Pri vr{ewe raboti na osiguruvawe na ìvot, dru{tvata za osiguruvawe se dol`ni da go identifikuvaat i verifikuvaat identitetot na klientot vo slu~aite kade iznosot na poedine~nata ili nekolku rati na premijata koja treba da se plati vo period od edna godina nadminuva 1.000 EVRA vo denarska protivvrednost ili koga pla}aweto na edinstvenata premija go nadminuva iznosot od 2.500 EVRA vo denarska protivvrednost.

Identifikacija na opolnomo{tuva~ot^len 12

Dokolku transakcijata se vr{i vo ime i za smetka na treto lice, subjektite, vo slu~aite vo koi zakonot propi{uva takva obvrska, se dol`ni da go utvrdat i verifikuvaat identitetot na liceto koe {to ja vr{i transakcijata, kako i na nositelot na pravata, odnosno strankata vo ~ie ime i smetka dejstvuva klientot (opolnomo{tuva~ot).

Dokolku ne e sigurno dali klientot dejstvuva vo svoe ime i smetka ili vo ime i smetka na treto lice, subjektot e dolèn da pobara od nego informacija za utvrduvawe na identitetot na nositelot na pravata (opolnomo{tuva~ot) i polnomo{noto odnosno dogovorot pome|u opolnomo{tuva~ot i opolnomo{tenikot.

^len 13

Koga vo postapka opredelena so zakon e donesena odluka na sud ili drug nadleèn organ za primena na posebna istra`na merka koja se sostoi vo otvorawe na simulirana bankarska smetka ili sudska registracija na simulirano pravno lice ili simuliran deloven odnos, subjektot nema da vr{i nikakva identifikacija na klientot {to ja otvora smetkata ili se pojavuva kako klient ili korisnik na opredelena transakcija.

Poednostavena analiza na klientite

^len 14

Subjektite vo slu~aite opredeleni vo stav 1 to~ka a, b i g na ~len 8, vo ~len 9 i vo stav 1 na ~len 10 od ovoj zakon ne se dol`ni da gi ispolnuvaat barawata za analiza koga klientot e:

-finansiska institucija vo Republika Makedonija koja e licencirana i supervizirana i ima vospostaveno adekvatni merki za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam;

12

-finansiska institucija i drug subjekt od evropskite dràvi koi se pokrieni so pravnite propisi na EU i

-finansiska institucija od treti zemji {to gi ispolnuva barawata za prezemawe na soodvetni merki za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam.

Ministerot za finansii ja utvrduva listata na dràvite koi gi ispolnuvaat barawata za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam od stav 1 alinea tri na ovoj ~len.

Vo slu~aite navedeni vo stav 1 na ovoj ~len subjektite se dol`ni da gi utvrdat okolnostite poradi koi moè da se primenuva poednostavena analiza na klientot i se dol`ni da im gi napravat dostapni na nadle`nite dràvni organi i organite na nadzor ovie dokumenti.

Subjektite vo slu~aite opredeleni vo stav 1 to~ka a, b i g na ~len 8, vo ~len 9 i vo stav 1 na ~len 10 od ovoj zakon ne se dol`ni da gi ispolnuvaat barawata za analiza koga:

(a) polisite za osiguruvawe na ìvot kaj koi {to godi{nata premija ne e pogolema od 1000 Evra ili poedine~nata premija ne e pogolema od 2500 Evra i

(b) polisite za osiguruvawe za penzija kade nema uslov za predavawe i polisata nemoè da se upotrebi kako zalog.

Zasilena analiza na klientot

^len 15

Subjektite koga postoi povisok rizik od perewe pari ili finansirawe na terorizam utvrden vrz osnova na analiza na rizikot treba da primenuvaat zasilena analiza na klientot kako dopolnuvawe na merkite opredeleni vo ~lenovite 8, 9 i 10 od ovoj zakon, a najmalku vo slu~aite koi se opredeleni vo stavovite 3, 4 i 6 na ovoj ~len.

Subjektite vr{at analiza na rizikot na klientot vrz osnova na indikatori koi gi izgotvuva Biroto vo sorabotka so subjektite i organite na nadzor.

Koga klientot ne e fizi~ki prisuten za celite na identifikacija, subjektite treba da prevzemat edna ili pove}e od slednite merki:

a)da obezbedat deka identitetot na klientot e utvrden so dopolnitelni dokumenti, podatoci ili informacii;

b)da prevzemat dopolnitelni merki za da gi verifikuvaat odezbedenite dokumenti ili da baraat niv da gi potvrdi druga finansiska institucija i

13

v)da se obezbedi deka prvoto pla}awe }e se izvr{i preku smetka na klientot vo finansiskata institucija.

Koga bankite vospostavuvaat korespodentski bankarski odnosi treba:

a)da priberat dovolni podatoci za korespodentnata banka za potpolno da ja utvrdat nejzinata dejnost i od javno dostapni informacii da ja opredelat nejzinata reputacija i kvalitetot na supervizijata;

b)da go ocenat sistemot na za{tita od perewe pari i finansirawe na terorizam na korespodentnata banka;

v)da obezbedat odobrenie od rakovodnite strukturi za vospostavuvawe na nov korespodentski bankarski odnos;

g)precizno da gi propi{at vzaemnite obvrski za sekoja od bankite i

d)da utvrdat deka korespodentnata banka go utvrduva identitetot i sproveduva postojana analiza na klientite i po barawe da gi dobiva relevantnite podatoci od analizata na klientot od korespodentskata institucija.

Koga transakcijata se vr{i preku polnomo{nik, po utvrduvawe na negoviot identitet, polnomo{nikot treba da dade izjava za: vidot, celite, korisnikot i drugite u~esnici vo transakcijata.

Koga subjektite vr{at transakcii ili stapuvaat vo deloven odnos so politi~ki eksponirani li~nosti, treba:

a)da imaat vovedeno soodvetni proceduri za analiza za da utvrdat dali klientot e politi~ki eksponirana li~nost;

b)da obezbedat odobrenie od rakovodnite strukturi za vospostavuvawe na deloven odnos;

v)da prevzemat soodvetni merki za da go utvrdat izvorot na sredstvata koi se vklu~eni vo transakcijata ili vo delovniot odnos i

g)sproveduvaat postojana zasilena kontrola na delovniot odnos.

Odbivawe da se izvr{i ili zadrùvawe na transakcijata

^len 16

Ako klientot, krajniot korisnik i opolnomo{tuva~ot ne se identifikuvani vo slu~aite na zadolìtelna identifikacija, subjektot e dolèn da go odbie izvr{uvaweto na transakcijata ili delovniot ili drug odnos ili pravnata rabota, ili ako e vo tek da ja zadrì i vedna{ pismeno da go izvesti Biroto za zadrùvaweto, odnosno odbivaweto da se izvr{i transakcijata.

So izvestuvaweto od stav 1 na ovoj ~len subjektot dostavuva do Biroto podatoci za vidot na transakcijata, delovniot ili drug odnos

14

ili pravnata rabota i site drugi podatoci i soznanija so koi raspolaga, zaradi identifikacija na klientot odnosno transakcijata.

Zadrùvaweto moè da trae se dodeka ne bide indentifikuvan klientot odnosno transakcijata, ili ne bidat odredeni merki predvideni za somnitelna transakcija (od ~len 38 do ~len 41) na ovoj zakon.

^len 17 Koga postojat osnovi na somnevawe deka transakcijata, klientot ili krajniot korisnik se povrzani so perewe pari, pokraj utvrduvaweto na identitetot na klientot, subjektot treba, dokolku e mo`no, da pobara informacii za tekot na transakcijata, nejzinata cel, krajnata destinacija na parite i za site u~esnici vo transakcijata.

Koga subjektot osnovite na somnevawe od stav 1 na ovoj ~len gi soznal pred izvr{uvawe na transakcijata vedna{ go izvestuva Biroto i ja zadrùva transakcijata najdolgo do 2 ~asa od izvestuvaweto na Biroto.

Koga subjektot osnovite na somnevawe od stav 1 na ovoj ~len gi soznal vo tekot na izvr{uvawe na transakcijata vedna{ go izvestuva Biroto i ja zadrùva transakcijata najdolgo do 4 ~asa od izvestuvaweto na Biroto.

Koga subjektot osnovite na somnevawe od stav 1 na ovoj ~len gi soznal po izvr{uvawe na transakcijata najdolgo vo rok od 24 ~asa go izvestuva Biroto.

Ako Biroto ne go izvesti subjektot za ponatamo{nite aktivnosti vo rokovite opredeleni vo stavovite 2 i 3 na ovoj ~len, subjektot ja izvr{uva transakcijata.

Vo rokovite od stavovite 2, 3 i 4 na ovoj ~len, subjektot dostavuva do Biroto pismen izve{taj koj gi sodrì site relevantni informacii vo vrska so transakcijata i identitetot na klientite i drugite u~esnici vo transakcijata.

. ^len 18

Koga postojat osnovi na somnevawe deka transakcijata ili klientot se povrzani so teroristi~ka aktivnost ili deka parite ili imotot {to se predmet na transakcijata se nameneti za finansirawe na terorizam, pokraj utvrduvaweto na identitetot na klientot, subjektot treba, dokolku e mo`no, da pobara informacii za tekot na transakcijata, nejzinata cel, krajnata destinacija na parite i za site u~esnici vo transakcijata.

Subjektot vo slu~aite od stav 1 na ovoj ~len pred izvr{uvawe na transakcijata go izvestuva Biroto, a pismen izve{taj koj gi sodrì site relevantni informacii vo vrska so transakcijata i identitetot na klientite i drugite u~esnici vo transakcijata do Biroto dostavuva najdocna vo rok od 24 ~asa od soznanieto za somnitelnosta na transakcijata.

15

^len 19

Osnovite na somnevawe od ~lenovite 17 i 18 od ovoj zakon subjektot gi utvrduva vrz osnova na neposredni soznanija ili listata na indikatori za prepoznavawe na somnitelni transakcii utvrdeni od Biroto, subjektite i nadzornite organi.

Biroto ima obvrska na godi{no nivo da gi aùrira listite na indikatori od stav 1 na ovoj ~len.

Carinska uprava

^len 20Carinskata uprava zadolìtelno go evidentira sekoe vnesuvawe i

iznesuvawe na gotovi pari ili hartii od vrednost preku carinskata linija na Republika Makedonija, ako iznosot na parite ili na hartiite od vrednost na donositel go nadminuva so zakon ili drug propis dozvoleniot maksimum.

Pri evidentiraweto od stav 1 na ovoj ~len Carinskata uprava zadolìtelno pribira podatoci za:

-identitetot na liceto koe za sebe ili za drug vr{i vnesuvawe ili iznesuvawe na gotovi pari ili hartii od vrednost na donositel vklu~uvaj}i podatoci za imeto i prezimeto, datum i mesto na ra|awe, broj na patna isprava i nacionalnost;

-identitetot na sopstvenikot na gotovi pari ili hartii od vrednost;- identitetot na krajniot korisnik;-iznosot i valutata na gotovite pari ili hartii od vrednost na

donositel koj se vnesuva ili iznesuva preku carinskata linija i;- izjava za potekloto na gotovite pari ili hartii od vrednost;- namerata za vnesuvaweto ili iznesuvaweto na gotovite pari ili

hartiite od vrednost na donositel i-mestoto i vremeto na preminuvawe na carinskata linija.Carinskata uprava zadolìtelno pismeno go prijavuva do Biroto

vnesuvaweto ili iznesuvaweto na gotovi pari ili hartii od vrednost na donositel nad 10.000 EVRA vo denarska protivvrednost, najdocna vo rok od tri rabotni dena, od evidentiraweto.

Carinskata uprava zadolìtelno pismeno go prijavuva do Biroto vnesuvaweto ili iznesuvaweto na gotovi pari ili hartii od vrednost na donositel bez ogled na iznosot, sekoga{ koga postoi osnova za somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam najdocna vo rok od 24 ~asa od soznanieto za somnitelnosta na vnesuvaweto ili iznesuvaweto na gotovi pari ili hartii od vrednost.

Menuva~ki raboti

^len 21

16

Subjektite koi vo ramkite na svoeto zanimawe ili profesija vr{at razmena na valuta (menuva~ki raboti), pokraj drugite merki propi{ani so ovoj zakon, se dol`ni da go utvrdat identitetot na klientot i pred sekoja transakcija koja vklu~uva suma pogolema od 2.500 EVRA vo denarska protivvrednost.

Subjektite od stav 1 na ovoj ~len se dol`ni podatocite da gi zabeleùvaat po hronolo{ki redosled vo numeriran registar potpi{an od ovlasteniot menuva~ na menuva~nicata.

Davateli na uslugi brz transfer na pari

^len 22

Subjektite koi vo ramkite na svoeto zanimawe ili profesija vr{at brz transfer na pari, pokraj drugite merki propi{ani so ovoj zakon, se dol`ni da go utvrdat identitetot na klientot pred transakcija pogolema od 2.500 EVRA vo denarska protivvrednost.

Subjektite od stav 1 na ovoj ~len se dol`ni podatocite da gi zabeleùvaat po hronolo{ki redosled vo numeriran registar, potpi{an od odgovornoto lice na dru{tvoto.

Prireduva~i na igri na sre}a vo igra~nica(kazino)^len 23

Prireduva~i na igri na sre}a vo igra~nica (kazino), pokraj drugite merki propi{ani so ovoj zakon, se dol`ni da go identifikuvaat klientot vedna{ po vleguvaweto vo kazinoto.

Podatocite od stav 1 na ovoj ~len se vodat vo numeriran registar potpi{an od odgovorno lice na prireduva~ot na igrata na sre}a vo igra~nica (kazino).

Brokerski ku}i i banki so dozvola za rabota so hartii od vrednost

^len 24Brokerskite ku}i i bankite so dozvola za rabota so hartii od

vrednost, pokraj drugite merki propi{ani so ovoj zakon, e dol`na da go identifikuva klientot, opolnomo{tuva~ot i krajniot korisnik od trguvaweto na hartii od vrednost ~ij vkupen iznos e pogolem od 15.000 Evra vo denarska protivvrednost.

Podatocite od stav 1 na ovoj ~len se vodat vo numeriran registar potpi{an od odgovorno lice na Brokerskite ku}i i bankite so dozvola za rabota so hartii od vrednost.

Brokerskite ku}i i bankite so dozvola za rabota so hartii od vrednost zadolìtelno pismeno go prijavuva do Biroto trguvaweto na hartii od vrednost koe kako poedine~na ili povrzana transakcija ima

17

vkupen iznos nad 30.000 Evra vo denarska protivvrednost, najdocna vo rok od tri rabotni dena, od evidentiraweto.

Brokerskite ku}i i bankite so dozvola za rabota so hartii od vrednost zadolìtelno edna{ godi{no do Biroto dostavuvaat kopija od numeriraniot registar od stav 2 na ovoj ~len.

Zabrani

^len 25 Se zabranuva vr{ewe na gotovinski pla}awa, odnosno isplata

ili primawe na gotovi pari vo iznos od 15.000 EVRA ili pove}e vo denarska protivvrednost vo vid na edna ili pove}e povrzani transakcii, {to ne e izvr{eno preku finansiska institucija.

Subjektite {to so zakon se ovlasteni za registracija na hartii od vrednost, drug imot ili pravni raboti, ili za prijavuvawe ili vr{ewe na prenos na pari, hartii od vrednost ili drug imot, moàt da izvr{at takva registracija ili prenos samo ako klientot podnese dokaz deka prenosot na parite nad iznosot od stav 1 na ovoj ~len e izvr{en preku finansiska institucija.

^len 26

Se zabranuva bankite da vleguvaat ili da go prodolàt delovniot odnos so Shell bankite (bankite {kolki) i da zapo~nat ili prodolàt korespodentski deloven odnos so banka za koja znaat deka dozvoluva otvarawe i rabotewe so smetki na Shell bankite (bankite {kolki).

^len 27

Se zabranuva bankite da otvaraat i ~uvaat anonimni smetki.

ûvawe na podatoci^len 28

Subjektite se dol`ni podatocite za identitetot na klientite i za transakciite obezbedeni vrz osnova na ovoj zakon, da gi ~uvaat najmalku deset godini po izvr{enata transakcija, odnosno smetano od poslednata transakcija koga se raboti za pove}e transakcii koi so~inuvaat edna celina ili najmalku deset godini od denot na prestanokot na delovniot odnos.

Subjektite se dol`ni podatocite, na na~inot na koj gi dostavile do Biroto, da gi ~uvaat najmalku deset godini od denot na dostavuvaweto.

18

Podatoci za klient so koj e vospostaven podolgotraen deloven odnos, vo smisla na ovoj zakon se ~uvaat najmalku deset godini od denot na prestanokot na delovniot odnos.

Carinskata uprava e dol`na da gi ~uva site podatoci za vnesuvawe ili iznesuvawe na gotovi pari ili hartii od vrednost, preku carinskata linija najmalku deset godini od denot na izvr{eniot prenos.

Registarot od ~lenovite 21, 22, 23 i 24 od ovoj zakon zadolìtelno se ~uva najmalku deset godini od posledniot zaveden podatok.

Vo slu~aj na prestanok na postoeweto na subjektot, obvrskata za ~uvawe na podatocite vo rokot opredelen vo stav 1 na ovoj ~len se prenesuva vrz pravnite naslednici na subjektot.

Ako nema pravni naslednici na pravnoto lice, obvrskata za ~uvawe na podatocite od stav 1 na ovoj ~len se prenesuva vrz negovite osnova~i.

Doverlivost na podatocite^len 29

Podatocite obezbedeni vrz osnova na ovoj zakon se doverlivi i moàt da se koristat edinstveno za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam.

Ne se smeta za oddavawe na delovna tajna dostavuvaweto na podatocite od stav 1 na ovoj ~len na Biroto i do organite na nadzor, samoregulatornite tela ili nadle`nite organi za sproveduvawe na zakonot .

Subjektite i nivnite vraboteni ne smeat da go izvestat klientot ili treto lice za dostavuvaweto na podatocite do Biroto ili za drugi merki i dejstvija prezemeni vrz osnova na ovoj zakon.

Zabranata od stavot 3 na ovoj ~len se odnesuva na dostavuvawe na podatoci do organite na nadzor, samoregulatornite tela ili nadle`nite organi za sproveduvawe na zakonot.

Vrabotenite vo subjektite koi imaat obvrska da prezemaat merki i dejstvija za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari, soglasno so ovoj zakon, ne smeat da gi koristat li~nite podatoci od dosijeata na klientite za drugi celi, osven za sproveduvawe na aktivnostite nameneti za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam.

V. DOSTAVUVAWE NA PODATOCI DO BIROTO

^len 30Subjektite se dol`ni vedna{ da go izvestat Biroto koga znaat,

se somnevaat ili imat razumni osnovi na somnevawe deka bilo ili e izvr{eno ili obideno perewe pari ili finanasirawe na terorizam.

19

^len 31 Subjektite sobranite podatoci, informacii i dokumenti za

izvr{enite transakcii se dol`ni da gi dostavat do Biroto vo slednite slu~ai:

(a)koga postoi somnevawe deka klientot, transakcijata ili krajniot korisnik se povrzani so perewe pari ili finansirawe n teroriza;

(b) vo slu~aj na gotovinska transakcija vo iznos od 15.000 EVRA vo denarska protivvrednost ili pove}e i

(v) vo slu~aj na nekolku povrzani gotovinski transakcii vo iznos od 15.000 EVRA vo denarska protivvrednost ili pove}e.

Subjektite za somnevaweto od stav 1 to~ka a) na ovoj ~len se dol`ni vedna{ da go izvestat Biroto, a podatocite, informaciite i dokumentite se dol`ni da gi dostavat do Biroto najdocna vo rok od 24 ~asa od izvestuvaweto na Biroto vo forma na izve{taj.

Dokolku dostavenite podatoci po ocena na Biroto se nedovolni, toa moè da pobara i dopolnitelni informacii. Dokolku Biroto itno bara dopolnitelni podatoci subjektite se dol`ni da ja informiraat vedna{ vo rok od 3 ~asa pobaranite podatoci vo pismena forma da gi dostavat.

Subjektite se dol`ni vo pismena forma da go izvestat nadle`niot organ za nadzor od ~len 48 i 49 od ovoj zakon za dostavuvawe na izve{tajot od stav 2 na ovoj ~len do Biroto vo rok od 3 dena od dostavuvaweto na izve{tajot.

Subjektite sobranite podatoci, informacii i dokumenti za izvr{enite transakcii od stav 1 to~ki b) i v) na ovoj ~len se dol`ni da gi dostavat do Biroto najdocna vo rok od tri rabotni dena od izvr{enata transakcija vo forma na izve{taj.

^len 32

Pokraj subjektite koi gi prezemaat merkite i dejstvijata predvideni so ovoj zakon, pismeni izve{tai vo slu~aj na somnenie za perewe pari ili finansirawe na terorizam do Biroto dol`ni se da podnesat i Ministerstvoto za vnatre{ni raboti, Finansiskata Policija, Javnoto Obvinitelstvo, Dràvnata Komisija za spre~uvawe na korupcijata, organite koi vr{at nadzor nad primenata na merkite i dejstvijata od ovoj zakon i drugite organi na dràvnata uprava.

Izve{tajot od stav 1 na ovoj ~len treba da sodrì podatoci za liceto i dejstvijata za koi postoi somnevawe deka se povrzani so perewe pari ili finansirawe na terorizam i dali organot koj go dostavil izve{tajot vrz osnova na zakonot zapo~nal nekoja postapka.

Biroto moè periodi~no da bara informacii za tekot na postapkata.

Informacijata deka nadle`niot organ ne pokrenal nikakva postapka ne e pre~ka Biroto da prodolì da go sledi slu~ajot, da

20

pribira dopolnitelni informacii i da prezeme merki i aktivnosti predvideni so ovoj zakon.

^len 33

Izve{taite za transakciite od ~len 31 od ovoj zakon se dostavuvaat do Biroto po elektronski pat ili preku telekomunikacionite sredstva (telefon, telefaks), a vo slu~aj koga toa ne e mo`no, so drugi pi{ani sredstva.

Izve{taite dostaveni po telefon treba da bidat potvrdeni so telefaks, elektronski ili drug pi{an dokument najdocna vo rok od tri dena od denot na nivnoto dostavuvawe.

Biroto ne smee da go otkrie identitetot na vraboteniot vo subjektot koj go dostavuva izve{tajot, osven vo slu~aite koga postoi somnevawe deka vraboteniot ili subjektot izvr{il kaznivo delo perewe pari ili finansirawe na terorizam, na pismeno barawe na nadle`niot sud koga e neophodno da se utvrdat fakti vo tekot na krivi~na postapka.

Ministerot za finansii ja propi{uva sodrìnata na izve{taite od stav 1 na ovoj ~len.

Izvestuvawe po priem na podatoci^len 34

Biroto e dol`no bez odlagawe periodi~no, a najmalku dva pati godi{no da go izvesti subjektot i organite od ~len 32 od ovoj zakon za priemot i izvr{enite proverki na podatocite, dostaveni vrz osnova na ~len 31to~ka a) od ovoj zakon.

Biroto redovno, a najmalku edna{ godi{no gi izvestuva subjektite za priemot na podatocite dostaveni vrz osnova na ~len 31 to~ka (b) i (v) od ovoj zakon.

Nadle`niot javen obvinitel i drugi dràvni organi se dol`ni da go izvestat Biroto za sekoja pokrenata postapka za krivi~no delo perewe pari i finansirawe na terorizam.

Sudovite do Biroto se dol`ni da gi dostavuvaat site pravosilni presudi za krivi~ni dela perewe pari i finansirawe na terorizmot zaradi statisti~ka obrabotka i analiza vo rok od 10 dena od pravosilnosta na presudata.

^len 35

Podatocite i izve{taite {to gi prima, analizira i obrabotuva Biroto imaat svojstvo na slu`bena tajna i nejzinite slu`benici

21

nemoàt da gi iskoristat za drugi celi osven za celite utvrdeni so ovoj zakon.

Biroto e dol`no da gi ~uva podatocite ili izve{taite {to se odnesuvaat na konkretna transakcija, odnosno klient, najmalku 10 godini od nivniot priem i po istekot na ovoj period moè da gi uni{ti.

Pristap i razmena na informacii

^len 36

Zaradi izvr{uvawe na svoite nadle`nosti, Biroto moè da bara podatoci i dokumentacija od dràvnite organi, finansiskite institucii ili drugi pravni ili fizi~ki lica.

Subjektite i drugite dràvni organi od stav 1 na ovoj ~len dol`ni se vo rok od 10 rabotni dena od denot na priemot na baraweto da i gi dostavat na Biroto baranite podatoci .

Biroto moè po potreba da razmenuva informacii so organite nadle`ni za sproveduvawe na istraga, osven koga se raboti za informacii obezbedeni od strana na ovlasteni tela za borba protiv pereweto pari i finansiraweto na terorizmot na drugi dràvi, za {to e potrebna nivna prethodna soglasnost.

^len 37

Sekoga{ koga postojat osnovi na somnevawe za storeno krivi~no delo perewe pari ili finansirawe na terorizam, Biroto vedna{ izgotvuva i podnesuva izve{taj so nejzino mislewe do nadle`nite dràvni organi koi odlu~uvaat za natamo{nite dejstvija.

Privremeni merki

^len 38 Pri postoewe na osnovano somnevawe za krivi~no delo

perewe pari ili finansirawe na terorizam, Biroto najdocna vo rok od 24 ~asa od soznanieto deka transakcijata e pred zapo~nuvawe ili e vo tek podnesuva do nadle`niot javen obvinitel barawe za podnesuvawe predlog za opredeluvawe na privremeni merki {to se sostojat vo zapirawe na transakcijata i privremena zaplena na parite ili imotot.

Biroto vo rokot od stav 1 na ovoj ~len bez nikakvo odlagawe dostavuva do subjektot pismen nalog za privremeno zadrùvawe na transakcijata so koj go izvestuva za podnesenoto barawe za podnesuvawe predlog za opredeluvawe na privremeni merki.

22

Zadrùvaweto na transakcijata trae do donesuvaweto na sudska odluka po predlogot, a najdolgo 72 ~asa od zadrùvaweto na transakcijata.

^len 39

Baraweto za podnesuvawe predlog za opredeluvawe na privremeni merki za zapirawe na transakcijata i zaplenuvawe na parite ili imotot od ~len 38 od ovoj zakon, sodrì podatoci za krivi~noto delo za koe se bara privremenata merka, faktite i okolnostite koi ja opravduvaat potrebata deka so privremenata merka }e se postignat celite za spre~uvawe ili otkrivawe na te{ki krivi~ni dela, podatoci za fizi~koto ili pravnoto lica {to ja vr{i transakcijata i za subjektot kaj kogo se vr{i transakcijata i parite ili imotot za koi Biroto ima soznanie ili osnovi na somnevawe deka se imotna korist ili predmet na deloto perewe pari i finansirawe na terorizam.

^len 40

Nadle`niot javen obvinitel go razgleduva baraweto za podnesuvawe predlog za opredeluvawe na privremeni merki od ~len 38 od ovoj zakon i dokolku utvrdi deka e osnovana, bez nikakvo odlagawe, a najdocna vo rok od 24 ~asa od priemot na baraweto dostavuva predlog za opredeluvawe na privremeni merki do istra`niot sudija na nadle`niot osnoven sud.

Ako nadle`niot javen obvinitel utvrdi deka baraweto za podnesuvawe na predlog za opredeluvawe na privremeni merki od stav 1 od ~len 38 od ovoj zakon e neosnovano, dolèn e bez odlagawe da go izvesti Biroto deka baraweto e odbieno. Po priemot na izvestuvaweto od javniot obvinitel Biroto bez odlagawe go izvestuva subjektot deka transakcijata moè da prodolì.

^len 41

Istra`niot sudija na nadle`niot osnoven sud e dolèn vo rok od 24 ~asa od priemot na predlogot od ~len 40 stav 1 od ovoj zakon da donese odluka za primena na privremena merka na zapirawe na transakcijata i privremena zaplena na parite i imotot ili za odbivawe na predlogot na javniot obvinitel da go dostavi do nadle`niot javen obvinitel, subjektot i klientot.

Ako so odlukata se primeneti privremeni merki vo istiot rok istra`niot sudija dolèn e re{enieto da go dostavi do subjektot i klientot.

Nadle`niot javen obvinitel e dolèn za donesenata odluka na istra`niot sudija od stav 1 na ovoj ~len vedna{ da go izvesti Biroto.

23

Protiv re{enieto na istra`niot sudija od stav 1 na ovoj ~len, nadle`niot javen obvinitel i klientot imaat pravo na àlba do krivi~niot sovet na nadle`niot osnoven sud vo rok od tri dena od priemot na re{enieto, koja ne go odlaga izvr{uvaweto na re{enieto.

Programi

^len 42Subjektite se dol`ni da izgotvat programi so koi }e se

obezbedi:(a) centralizacija na podatocite za identitetot na klientite,

nositelite na prava, opolnomo{tenite, ovlastenite zastapnici i opolnomo{tuva~ite, kako i na podatocite za somnitelnite transakcii;

(b) imenuvawe na odgovorni lica koi }e se griàt za sproveduvaweto na programata od rakovodno nivo, kako i vo sekoj organizacionen del, za ~ie imenuvawe pismeno se izvestuva Biroto;

(v) plan za postojana obuka na odgovornite lica i drugite vraboteni;

(g) instrumenti za vnatre{na proverka na sproveduvawe na merkite i dejstvija i

(d) sorabotka so Biroto.

Subjektite se dol`ni podgotvenite programi od stav 1 na ovoj ~len najdocna vo rok od 1 mesec da gi dostavat na uvid na Biroto.

Subjektite se dol`ni najmalku edna{ godi{no da gi aùriraat Programite i najdocna vo rok od eden mesec od aùriraweto ili revidiraweto da gi dostavat na uvid na Biroto.

^len 43 Obvrskite koi proizleguvaat od ovoj zakon ne se odnesuvaat na

advokatite koga vr{at funkcija na odbrana i zastapuvawe vo sudska postapka i notarite koga se pojavuvaat vo uloga na zastapnici na strankata vo sudska postapka.

Izzemawe od odgovornost za izvestuvawe i zadrùvawe^len 44

Nema da se pokrene postapka na utvrduvawe na odgovornost za oddavawe na delovna tajna protiv licata ili rabotovodniot organ i vrabotenite vo subjektite koi dostavile informacii ili izve{tai vo vrska so somnitelni transakcii do Biroto.

Ne moè da se pokrene postapka za gra|anska ili krivi~na odogovornost protiv slu`benite ili odgovornite lica, rabotovodniot organ ili vrabotenite vo subjektite koi dostavile informacii ili izve{tai spored odredbite od ovoj zakon, duri i vo slu~aj koga postapkata po dadenite informacii i izve{tai ne dovela do utvrduvawe na odgovornost, odnosno osuda so pravosilna presuda.

24

Ne moè da se pokrene postapka za gra|anska ili krivi~na odgovornost protiv slu`benite ili odgovornite lica, rabotovodniot organ i vrabotenite vo subjektite, zaradi nastanata materijalna ili nematerijalna {teta kako posledica od zadrùvawe na transakcii spored odredbite na ovoj zakon, osven ako so takvoto zadrùvawe ne se ispolneti obele`jata na nekoe krivi~no delo.

Delovna tajna

^len 45Povikuvaweto na delovna tajna ne moè da se prifati kako

osnova za odbivawe da se dostavi informacija spored ovoj zakon.

VI.Me|unarodna sorabotka

^len 46Biroto moè da sklu~uva dogovori za sorabotka so ovlasteni

tela na drugi dràvi, kako i so me|unarodni organizacii koi se zanimavaat so borba protiv perewe pari i finansirawe na terorizam.

Biroto vo ramkite na me|unarodnata sorabotka moè podatocite dobieni vrz osnova na ovoj zakon da gi dostavi spontano ili po nivo barawe i pod uslov na reciprocitet do ovlastenite tela i organizacii na drugi dràvi, kako i do me|unarodni organizacii koi se zanimavaat so spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam.

Baraweto za razmena na podatoci od telata i organizaciite od stav 2 na ovoj ~len treba da bide obrazloèno so soodvetnite poznati fakti i celta za koja }e se koristat baranite podatoci i informacii.

Biroto e dol`no po dobienoto barawe od stav 3 na ovoj zakon da gi obezbedi site soodvetni podatoci i informacii vo soglasnost so nadle`nostite opredeleni so ovoj zakon.

Biroto moè da go odbie baraweto za razmena na podatoci od stav 2 na ovoj ~len dokolku toa e sprotivno na ovoj zakon ili }e go popre~i vodeweto na istragata na drug nadleèn dràven organ ili krivi~nata postapka protiv liceto za koe se baraat podatoci. Biroto e dol`no da gi obrazloì pri~inite poradi koi go odbilo baraweto.

Biroto e dol`no podatocite i informaciite obezbedeni od strana na ovlasteni tela na drugi dràvi da gi koristi za celite utvrdeni so ovoj zakon i pod uslovite koi gi opredelil organot koj gi dostavil.

Biroto moè informaciite i podatocite obezbedeni od strana na ovlasteni tela na drugi dràvi da gi razmenuva so organite nadle`ni za sproveduvawe na istraga, otkako }e obezbedi nivna prethodna soglasnost.

Podatocite i informaciite obezbedeni vrz osnova na ovoj ~len imaat svojstvo na slu`bena tajna.

25

Biroto moè da pobara infomacija od ovlastenite tela na drugi dràvi za toa kako se iskoristeni podatocite koi gi dostavilo soglasno ovoj ~len.

^len 47

Odredbite na ~lenovite 38, 39, 40 i 41 od ovoj zakon }e se primenuvaat koga nadleèn organ za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam na druga dràva }e pobara odbivawe ili odlagawe na transakcija.

Baraweto od stav 1 na ovoj ~len treba da bide obrazloèno i da se odnesuva za transakcija povrzana so perewe pari i odbivaweto ili odlagaweto bi se realiziralo dokolku transakcijata e predmet na doma{en izve{taj za somnitelna transakcija.

VII. NADZOR^len 48

Nadzorot nad primenata na merkite i dejstvijata go vr{at:

- Narodnata banka na Republika Makedonija vrz bankite, {tedilnicite, menuva~nicite i davatelite na uslugi brz transfer na pari;

- Ministerstvoto za finansii vrz osiguritelnite dru{tva;- Komisijata za hartii od vrednost vrz berzata, brokerskite

dru{tva i investicionite fondovi;- Upravata za javni prihodi vrz drugite finansiski institucii,

trgovskite dru{tva {to prireduvaat igri na sre}a i drugi pravni i fizi~ki lica, subjekti na takvite merki i dejstvija i

- Biroto.

^len 49Komorite na advokatite i komorite na notarite, odnosno drugite

profesionalni zdruènija na revizorite, smetkovoditelite i drugite lica {to samostojno vr{at pravni i finansiski raboti, vo ramkite na svoite nadle`nosti formiraat komisii za vr{ewe na nadzor nad primenata na odredbite od ovoj zakon od strana na nivnite ~lenovi.

^lenovite na komisiite od stav 1 na ovoj ~len se imenuvaat so mandat od ~etiri godini bez pravo na povtoren izbor.

Za imenuvaweto i sostavot na komisiite, komorite odnosno zdruènijata go izvestuvaat Biroto.

^len 50

26

Organite i instituciite od ~len 48 od ovoj zakon i komisiite od ~len 49 od ovoj zakon se dol`ni da go izvestat Biroto za podnesenoto barawe za pokrenuvawe na prekr{o~na postapka za storen prekr{ok od ~len 51, 52 i 53 od ovoj zakon od strana na subjektite nad koi vr{at nadzor.

Biroto moè da podnese obrazloèno barawe do organite, instituciite i od ~len 48 od ovoj zakon i komisiite od ~len 49 od ovoj zakon za vr{ewe na kontrola na oddelni subjekti, po koe tie se dol`ni da postapat i za rezultatite od izvr{enata kontrola da go izvestat Biroto.

Organite i instituciite od ~len 48 od ovoj zakon i komisiite od ~len 49 od ovoj zakon se dol`ni bez odlagawe periodi~no, a najmalku dava pati godi{no da go izvestat Biroto za izvr{eniot nadzor nad subjektite i za naodite od izvr{eniot nadzor.

VIII. PREKR[O^NI SANKCII

^len 51

Globa vo iznos od 4000 do 5000 evra vo denarska protivvrednost se izrekuva na pravnoto lice ako:

-ne sprovedi procedura na analiza na klientot (~len 8, 9 i 10);-ne sproveduva zasilena analiza na klientot (~len 15)-ne ja odbie ili zadrì neidentifikuvanata transakcija (~len 16);-ne pobara informacii za transakcijata, ne dostavi pismen

izve{taj ili ne dostavi izve{taj vo opredeleniot rok (~len 17)-ne go izvesti Biroto za transakcijata povrzana so teroristi~ka

aktivnost i finansirawe na terorizam ili ne dostavi izve{taj (~len 18);- isplati ili primi gotovi pari vo iznos od 15.000 EVRA ili pove}e

vo denarska protivvrednost vo vid na edna ili nekolku povrzani transakcii {to ne e izvr{ena preku banka (~len 25);

-vleguvaat ili prodolùvaat deloven odnos so Shell banka (~len 26);

-otvorat ili ~uvaat anonimni smetki (~len 27);-podatocite obezedeni vrz osnova na ovo zakon ne gi ~uva

najmalku deset godini po izvre{enata transakcija, odnosno po prestanokot na delovniot odnos, odnosno izvr{eniot prenos (~len 17 stav 1);

-podatocite, na na~inot na koj gi dostavilo do Biroto, a obezbedeni vrz osnova na ovoj zakon, ne gi ~uva najmalku deset godini od denot na dostavuvaweto. (~len 28);

-registarot ne go ~uva najmalku deset godini od posledniot zaveden podatok (~len 28 stav 5);

-podatocite obezbedeni vrz osnova na ovoj zakon se koristat sprotivno od namenata utvrdena so zakonot (~len 29);

-ne go izvestat Biroto soglasno ~len 30;

27

-ne podnesat izve{taj do Biroto za izvr{eni transakcii i vo opredeleniot rok (~len 31);

-ne podnesat pismeni izve{tai do Biroto (~len 32);-ne dostavat izve{taj vo forma i na~in opredelen so ~len 33;-ne go izvestat Biroto za sekoja pokrenata postapka (~len 34);-ne dostavat dopolnitelni informacii i vo opredeleniot rok (~len

36);-ako subjektot ne gi ~uva podatocite odredeni so zakon (~len

28);-izvr{i transakcija sprotivno na nalogot na Biroto ili privremenite

merki odredeni od sudot (od ~len 38 do ~len 41).-ne izgotvat programi za za{tita od perewe pari (~len 42) i-odbiva da dostavi informacija soglasno ~len 45.

Globa vo iznos od 1200 do 2000 evra vo denarska protivvrednost se izrekuva i na odgovornoto lice na pravnoto lice za prekr{okot od stav 1 na ovoj ~len.

Globa vo iznos od 4000 do 5000 evra vo denarska protivvrednost se izrekuva na pravnoto lice ako:

-pri utvrduvawe na identitetot na klientot ne postapi soglasno ~len 11 od ovoj zakon;

-ne go utvrdi identitetot na klientot soglasno ~len 14;-ne se prijavi vnesuvawe i iznesuvawe na gotovi pari ili hartii od

vrednost preku carinska linija, nad opredeleniot iznos, ili vo slu~aj koga postoi osnova za somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam (~len 20);

-ne go utvrdi identitetot na klientot pri razmena na valuta, vo iznos pogolem od iznosot opredelen so ovoj zakon ili ne go identifikuva klientot vedna{ po vleguvaweto vo kazinoto (~lenovi 21 i 23);

-ne go utvrdi identitetot na klientot pred sekoja transakcija pogolema od 2.500 EVRA (~len 23)

-ne vodat numeriran registar soglasno ~len 21,22 i 23 i-sobranite podatoci, informacii i dokumenti za izvr{enite

transakcii ne gi dostavi do Biroto (~len 30).

Globa vo iznos od 1200 do 2000 evra vo denarska protivvrednost se izrekuva i na odgovornoto lice na pravnoto lice za prekr{okot od stav 3 na ovoj ~len.

Globa vo iznos od 1200 do 2000 evra vo denarska protivvrednost se izrekuva na slu`beno lice vo dràven organ, edinica na lokalna samouprava ili lice {to vr{i raboti od javen interes za prekr{okot od stav 1 na ovoj ~len.

Globa vo iznos od 1200 do 2000 evra vo denarska protivvrednost se izrekuva na slu`beno lice vo Biroto ako otkrie ili prenese na drug doverlivi informacii koi e dolèn da gi ~uva ili da gi koristi za celite na ovoj zakon (~len 35).

28

^len 52Globa vo iznos od 600 do 1000 evra vo denarska protivvrednost

se izrekuva na fizi~koto lice ako vo ramkite na svoeto rabotewe:-ne sprovedi procedura na analiza na klientot (~len 8, 9 i 10):-ne sproveduva zasilena analiza na klientot (~len 15)-ne ja odbie ili zadrì neidentifikuvanata transakcija (~len 16);-ne pobara informacii za transakcijata, ne dostavi pismen

izve{taj ili ne dostavi izve{taj vo opredeleniot rok (~len 17)-ne go izvesti Biroto za transakcijata povrzana so teroristi~ka

aktivnost i finansirawe na terorizam ili ne dostavi izve{taj (~len 18); -ne pobara dokaz za izvr{ena transakcija preku banka (~len 25);-ne go utvrdi identitetot na klientot pri razmenata na valuta, vo

iznos pogolem od iznosot opredelen so ovoj zakon ili ne go identifikuva klientot vedna{ po vleguvaweto vo kazinoto (~lenovi 21 i 23);

-ne go utvrdi identitetot na klientot pred sekoja transakcija pogolema od 2.500 EVRA (~len 22);

-podatocite obezbedeni vrz osnova na ovoj zakon ne gi so~uva onolku vreme kolku {to e opredeleno so ovoj zakon (~len 28);

-ne go izvesti Biroto soglasno ~len 30;-podatocite obezbedeni vrz osnova na ovoj zakon gi koristi

sprotivno od namenata utvrdena so zakonot (~len 29);-sobranite podatoci, informacii i dokumenti za izvr{enite

transakcii ne gi dostavi do Biroto i vo opredeleniot rok (~len 31) i-izvr{i transakcija sprotivno na nalogot na Biroto ili privremenite

merki odredeni od sudot (od ~len 38 do ~len 41).Za prekr{okot od stav 1 na ovoj ~len pokraj globa moè da se

izre~e i merka na bezbednost-zabrana na vr{ewe na profesija, dejnost ili dol`nost od edna do ~etiri godini.

^len 53Globa vo iznos od 1200 do 2000 evra vo denarska

protivvrednost se izrekuva na ovlasteno slu`beno lice ili lica koi vr{at ovlastuvawa od javen interes, ako:

-pismeno ne go prijavi vnesuvaweto ili iznesuvaweto na gotovi pari ili hartii od vrednost na donositel nad 10.000 EVRA vo denarska protivvrednost i vo rok od tri rabotni dena (~len 20);

-pismeno ne go prijavi vnesuvaweto ili iznesuvaweto na gotovi pari ili hartii od vrednost na donositel bez ogled na iznosot, sekoga{ koga postoi osnova za somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam i vo opredeleniot rok (~len 20);

29

-ne go identifikuva klientot, opolnomo{tuva~ot i krajniot korisnik od trguvaweto na hartii od vrednost ~ij vkupen iznos e pogolem od 15.000 Evra (~len 12);

-ne vodi numeriran registar potpi{an od odgovorno lice na Berzata za hartii od vrednost (~len 24 stav 2);

-ne go prijavi trguvaweto na hartii od vrednost koe kako poedine~na ili povrzana transakcija ima vkupen iznos nad 30.000 Evra vo denarska protivvrednost i ne go prijavi vo rok od tri rabotni dena (~len 24 stav 3);

-ne dostavuvi kopija od numeriraniot registar (~len 24 stav 4);-ne gi ~uva site podatoci za vnesuvawe ili iznesuvawe na gotovi

pari ili hartii od vrednost, preku carinskata linija najmalku deset godini od denot na izvr{eniot prenos;

-ne dostavat pismeni izve{tai vo slu~aj na somnenie za perewe pari i finansirawe na terorizam do Biroto (~len 32);

-ne izvestat za sekoja pokrenata postapka za krivi~no delo perewe pari i finansirawe na terorizam;

-ne gi dostavat site pravosilni presudi za krivi~ni dela perewe pari i finansirawe na terorizmot zaradi statisti~ka obrabotka i analiza ili ne gi dostavat vo opredeleniot vo rok od 10 dena od pravosilnosta na presudata;

-ne dostavat baranite podatoci i ne gi dostavat vo opredeleniot rok od 10 rabotni dena od denot na priemot na baraweto;

-ne izvestat za podnesenoto barawe za pokrenuvawe na prekr{o~na postapka za storen prekr{ok od ~len 50 na ovoj zakon od strana na subjektite nad koi vr{at nadzor;

-ne go izvestat Biroto za podnesenoto barawe za pokrenuvawe na prekr{o~na postapka soglasno ~len 50.

-ne postapat po baraweto na Biroto za vr{ewe na kontrola soglasno ~len 50 i

-ne go izvestat Biroto za izvr{eniot nadzor i za naodite od izvr{eniot nadzor soglasno ~len 50.

^len 54

Za prekr{ocite propi{ani vo ~lenovite 51, 52 i 53 od ovoj zakon odlu~uva nadle`niot sud vo postapka propi{ana so zakon.

IX.PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI

^len 55 Komorite, odnosno profesionalnite zdruènija od ~len 49 od

ovoj zakon se dol`ni da gi formiraat komisiite od ~len 49 od ovoj zakon najdocna vo rok od 90 dena od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon i za toa da go izvestat Biroto.

30

^len 56

Listite na indikatori za analiza na rizikot od stav 2 na ~len 15 od ovoj zakon i za prepoznavawe na somnitelni transakcii od ~len 19 od ovoj zakon, Biroto vo sorabotka so subjektite i organite koi vr{at nadzor vrz nivnoto rabotewe }e gi utvrdi najdocna vo rok od osumnaeset meseci od denot na vleguvawe vo sila na ovoj zakon.

^len 57So denot na vleguvawe vo sila na ovoj zakon, Direkcijata za

spre~uvawe na perewe podolùva da raboti kako Biro za spre~uvawe na perewe pari.i finansirawe na terorizam.

^len 58

So denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, prestanuva da vaì Zakonot za spre~uvawe na perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo (Slu`ben vesnik na Republika Makedonija broj 46/04)

^len 59

Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija".

OBRAZLO@ENIE

I. Ocenka na sostojbite i celta {to se postignuva so donesuvaweto na zakonot

So donesuvaweto na ovoj zakon, }e se obezbedi sistem na preventivni merki i dejstvija protiv pereweto pari i finansiraweto na terorizmot koj }e bide vo soglasnost so odredbite od me|unarodnite

31

dokumenti i so soodvetnite sistemi vo razvienite zemji. Ovoj zakon sodrì 59 ~lenovi koi se rasporedeni vo 9 glavi.

Nazivot na ovoj zakon e usoglasen so izmenite vo Krivi~niot Zakonik na RM, kako i so odredbite na Var{avskata Konvencija i Tretata Direktiva na EU po odnos na inkriminacijata na perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo i odredbite za spre~uvawe na finansirawe na terorizam.

Vo ~lenot 2 se vr{i definirawe na osnovnite poimi koi se upotrebeni vo ponatamo{nite odredbi od zakonot (finansirawe na terorizam, prinos od kaznivo delo, imot, finansiska institucija, klient, pari i elektronski pari, gotovinski transakcii, kraen korisnik, davateli na uslugi za pravni lica, politi~ki eksponirani li~nosti, deloven odnos, banka {kolka, privremeni merki i povrzani transakcii), a koi se vo soglasnost so odredbite od relevantnite me|unarodni propisi i preporaki. Ovoj zakon ne dava definicija na krivi~noto delo perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo, tuku upatuva na kazneno-pravnata definicija od ~len 273 od Krivi~niot Zakonik na RM. Vo to~kata 2 se definira poimot "finansirawe na terorizam" soglasno ~len 2 od Me|unarodnata Konvencija za spre~uvawe na finansirawe na terorizam. Poimot “prinos od kaznivo delo“ vo to~ka 3 e prevzemen od me|unarodnite konvencii i gi opfa}a ne samo prinosite {to imaat materijaliziran oblik na prihod, tuku i prinosite vo vid na pobaruvawa na idni prava. Vo to~kata 5 od ~lenot 2, preciziran e poimot na “finansiski institucii“, so opredeluvaweto na nekoi od osnovnite vidovi (banki, {tedilnici itn.), kako i trgovec-poedinec, koga vr{i finansiski aktivnosti vrz osnova na zakon (menuva~ki raboti, lizing, trguvawe so hartii od vrednost i sl.). Zaradi usoglasuvawe na ovaa to~ka so ~len 3 to~ka 2 od Tretata Direktiva rabotite vo vrska so osiguruvawe po{iroko se opfateni od dadenata obvrska koja se odnesuva samo na osiguruvawe na ìvot, se opfateni rabotite povrzani so posereduvawe i zastapuvawe vo osiguruvawe, kako i rabotite vo vrska so investirawe. Vo to~ka 7 od ~len 2 se vr{i precizirawe na sredstvata za pla}awe so {to se opfateni i onie vo gotovo vo apoeni i elektronskite pari. Definicijata za elektronski pari e usoglasena so ~len 1 to~ka 3 od Direktivata 2000/46/EC (supervizija nad instituciite koi se zanimavaat so elektronski pari). Vo to~ka 9 od ovoj ~len se definira {to se podrazbira pod poimot "kraen korisnik" i koj e kraen korisnik kaj pravno lice vo soglasnost so ~len 3 to~ka 6 od Tretata Direktiva. Vo soglasnost so ~len 3 to~ka 7 od Tretata Direktiva se definira poimot "davateli na uslugi na pravni lica" koi vleguvaat vo krugot na subjekti koi se zadolèni da prevzemaat merki i dejstvija za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam. Definicijata za politi~ki eksponirani li~nosti e usoglasena so definicijata opredelena vo ~len 3 to~ka 8 od tretata Direktiva i zabele{kite na preporakite na FATF. Vo ~len 2 se definira poimot "shell banka" vo soglasnost so ~len 3 to~ka 10 od Tretata Direktiva. Poimot

32

"privremeni merki" od to~ka 13 na ovoj ~len e definiran spored ~len 1 to~ka e) od Var{avskata Konvencija se so cel pokonkretnoo da se objasni celta na ~lenovite od 38 do 30 na ovoj zakon.

So ~len 3 se utvrduva deka Biroto za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam e organ, vo sostav na Ministerstvoto za finansii, e odgovoreno za realizirawe na prevencijata od pereweto pari i drugite prinosi od kaznivo delo kako i za finansirawe na terorizmot. Nazivot na Biroto e usoglasen so nadle`nostite koi gi ima i izvr{uva. Vo preodni i zavr{ni odredbi isto taka, e regulirano deka so vleguvawe vo sila na ovoj zakon Direkcijata za spre~uvawe na perewe pari prestanuva da raboti i deka prodolùva da raboti Biroto za spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam. So Biroto rakovodi direktor imenuvan od Vladata na RM na predlog na ministerot za finansii so mandat od 4 godini. Precizno se opredeleni slu~aite pri koi mandatot na direktorot zavr{uva ili koga toj so odluka na Vlada moè da bide razre{en. So namera da se vtemelat principite na merit - sistemot Vladata moè da go razre{i direktorot i pred istekot na negoviot mandat samo ako izostanuvaat pozitivnite rezultati od negovoto rabotewe {to se utvrduvaat vrz osnova na godi{niot izve{taj za rabotata na Biroto. Ovoj ~len e usoglasen so ~len 21 stav 1 i 2 od Tretata Direktiva i 26 Preporaka na FATF.

^lenot 4 gi opredeluva osnovnite nadle`nosti na Biroto so nivno takstativo nabrojuvawe.

Vo glava III. so naslov "Subjekti" i ~len 5 se opredeluvaat licata koi imaat obvrska da gi prezemaat merkite i dejstvijata za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam. Ovoj ~len e usoglasen so ~len 2 od Tretata Direktiva. Vo po{irok obem opfateni se i stranskite pretstavni{tva, podru`nici, delovi na finansiski institucii i filijali na banki, koi se registrirani i vr{at dejnost vo Republika Makedonija, kako i pretstavni{tva na doma{ni finansiski institucii i drugi pravni lica koi vr{at dejnost vo stranstvo, kako i davatelite na uslugi na pravni licai i zdruènija na gra|ani.

Glavata IV so naslov "Merki i dejstvija za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam" sodrì 3 oddeli i toa: IV- A "Analiza na klientot", IV-B "Sledewe na odredeni transakcii" i IV-V "Sobirawe i ~uvawe na podatoci".

Odredbata od ~len 6, gi zadolùva subjektite na ovoj zakon so osnovnite merki i dejstvija za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i finansirawe na terorizam, so {to se sozdava osnova za nivno ponatamo{no razvivawe, niz drugite odredbi na zakonot.

Za da se namali mo`nosta od zloupotreba: po izvr{enata transakcija na perewe pari pravnoto lice da bide likvidirano, so {to pretstanuvaat negovite obvrski, ~lenot 7, nametnuva obvrska merkite i dejstvijata za spre~uvawe na perewe na pari subjektot da gi prevzema i koga e vo postapka na ste~aj, likvidacija i pokonkretno e opredeleno deka ovie obvrski preminuvaat na ste~ajniot upravnik odnosno na likvidatorot.

33

Poradi odredbite sodràni vo Tretata Direktiva i od pri~ini na harmonizacija so nea se opredeluvaat novi obvrski za subjektite od aspekt na identifikacija, zapoznavawe i sledewe na delovniot odnos koj go razvivaat so svojot klient vo ~lenovite 8, 9 i 10.

^lenot 8 gi utvrduva slu~aite koga subjektite zadolìtelno sproveduvaat procedura na analiza na klientot vo soglasnost so ~len 7 od Tretata Direktiva kako i so 5-tata Preporaka na FATF. Subjektite imaat obvrska da ja ispolnuvaat ovaa obvrska koga vleguvaat vo deloven odnos so nov klient; koga izvr{uvaat transakcii vo iznos od nad 15.000 EVRA bez ogled dali stanuva zbor za gotovinski ili bezgotovinski, edna ili nekolku povrzani transakcii isto i za transakcii koi voobi~aeno gi izvr{uva klientot ili stanuva zbor za povremena transakcija; sekoga{ koga postoi somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam i koga subjektot se somneva deka dobienite podatoci za identitetot na ve}e identifikuvan klient se vistiniti ili soodvetni.

Procedurata na analiza na klientot e {iroka i kompleksna postapka koja opfa}a spektar na aktivnosti koi se odnesuvaat na uptvrduvawe i potvrduvawe na identitetot na klientot i krajniot korisnik, zapoznavawe i obezbeduvawe na podatoci za prirodata na delovniot odnos, monitoring na delovniot odnos i aùrirawe na site podatoci koi se odnesuvaat na klientot i na negoviot deloven odnos. Ovie obvrski se odnesuvaat i na ve}e postoe~kite klienti na subjektot, zo{to so obvrskata za aùrirawe na podatocite subjektot ima obvrska da obezbedi podatoci za klientot koi ja odrazuvaat negovata posledna sostojba. Obemot na aktivnostite koi gi prevzemaat subjektite se postavuva vo zavisnost od izvr{enata procenkata na rizikot na klientot. Subjektite ja vr{at procenkata za rizikot na klientot vrz osnova na indikatorite za analiza na rizikot od ~len 15 izgotveni od Direkcijata i organite na nadzorot. Ovoj ~len e usoglasen so ~len 8 od Tretata Direktiva.

^lenot 10 ja opredeluva vremenskata ramka vo koja subjektite se dol`ni da izvr{at identifikacija i verifikuvawe na identitetot na klientot. ^lenot 10 e usoglasen so ~len 9 od Tretata Direktiva. ^lenot 11, vo soglasnost so preporakite na FATF gi opredeluva podatocite koi se potrebni za da se izvr{i identifikacija na klientot ili krajniot korisnik bez ogled dali stanuva zbor za fizi~ko ili pravno lice, dràvjanin na Republika Makedonija ili nekoja druga dràva.

^lenot 12 statuira obvrska subjektot da go utvrduva identitetot na opolnomo{tuva~ot vo site slu~ai koga transakcijata se vr{i vo korist na treto lice ili koga postoi somnevawe dali klientot dejstvuva vo svoe ime ili vo ime na treto lice.

^lenot 13 opredeluva isklu~ok na odredbite za analiza na klientot, odnosno subjektot ne vr{i identifikacija vo slu~aite koga sudot donel odluka za otvarawe na simulirana bankarska smetka ili simuliran deloven odnos.

34

Oddelot IV- A "Analiza na klientot" sodrì pododdel IV-A.1 "Posebna analiza na klientite". Posebna analiza na klientite opfa}a poednostavena i zasilena analiza na klientot. Odredbite za poednostavena analiza na klientot sodràni vo ~len 14 usoglaseni se so ~len 11 od Tretata Direktiva. Zadolènite subjekti vo slu~aite opredeleni so ~len 14 koga primenuvaat poednostavena analiza na klientite se dol`ni da dokumentirano da gi utvrdat okolnostite koi im dozvoluvaat da gi upotrebat ovie odredbi i istite da gi napravat dostapni na barawe na nadle`nite dràvni organi (Direkcijata, sudovi i dr.) i na supervizorskite organi opredeleni so ~len 48 od ovoj zakon. Vo ~len 15 koj e usoglasen so ~len 13 od Tretata Direktiva se opredeluva obvrska za subjektite da prevzemaat po{iroki merki na analiza na klientot, odnosno merki na zasilena analiza na klientot koga vrz osnova na negovata analiza e utvrden povisok rizik za perewe pari ili finansirawe na terorizam. Direkcijata ima obvrska vo sorabotka so subjektite i supervizorskite organi da podgotvi indikatori za analiza na rizikot na klientot vo rok od 18 meseci od denot na stapuvawe vo sila na ovoj zakon. Merki na zasilena analiza na klientot subjektite se dol`ni da sproveduvaat sekoga{ koga klientot ne e prisuten za celite na identifikacija (poradi primenata na novite tehnologii i razvoj na delovnoto rabotewe), koga stapuvaat vo deloven odnos so politi~ki eksponirana li~nost ili koga vospostavuvaat vo korespodentski bankarski odnosi.

^lenovite 16, 17 i 18 koi se vo soglasnost so ~len 24 od Tretata Direktiva gi opredeluvaat slu~aite kako postapuvaat subjektite koga klientot, krajniot korisnik ili opolnomo{tuva~ot ne se identifikuvani vo slu~aite na zadolìtelna identifikacija, koga postoi somnevawe deka se povrzani so perewe pari ili finansirawe na terorizam. Kako {to e opredeleno vo 19 osnovite na somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam subjektot gi utvrduva vrz osnova na neposredni soznanija ili vrz osnova na listite na indikatori za prepoznavawe na somnitelni transakcii. So ovie ~lenovi se statuira ovlastuvaweto na subjektite da go odbijat vr{eweto na transakcijata ili dokolku e vo tek da ja zadràt. Ovoj vid na aktivnost za subjektite ne povlekuva negativni posledici (nadomest na {teta itn.). Subjektot za toa {to ja odbil ili zadràl transakcijata go izvestuva Biroto, a zadrùvaweto trae se dodeka ne se izvr{i potrebnoto identifikuvawe ili ne bidat opredeleni privremeni merki.

^lenot 20 e usoglasen so ~len 3 od Regulativata na Evropskiot Parlament za kontrola na ke{ot koj vleguva ili izleguva od zaednicata EC/1889/2005. So ovoj ~len se statuira obvrska za Carinskata uprava da prevzema merki i dejstvija za spre~uvawe na perewe pari pri kontrolata na transferot na gotovi pari ili hartii od vrednost na donositel.

^lenot 21 usoglasen so op{tite odredbi FATF i vo Direktivite na EU, pokraj site merki i dejstvija za otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo, gi zadolùva subjektite

35

koi vo ramkite na svoeto zanimawe ili profesija vr{at menuva~ki raboti, da vr{at zadolìtelna identifikacija na klientite pri menuva~ki raboti od 2.500 EVRA i se utvrduva periodot na ~uvawe na tie podatoci da e 10 godini.

Poa|aj}i od faktot deka transferot na pari e osobeno osetliv na perewe pari i finansirawe na terorizam so ~lenot 22 se propi{uva obvrska za davatelite na uslugi za brz transfer na pari da prezemaat merki za spre~uvawe na perewe pari. Pokraj site obvrski propi{ani so ovoj zakon davatelite na ovie uslugi imaat obvrska da go utvrduvaat identitetot na klientot pred sekoja transakcija pogolema od 2.500 EVRA i podatocite za identitetot na klientot i negovata transakcija da gi zabeleùvaat vo numeriran registar koj se dol`ni da go ~uvaat najmalku 10 godini od poslednata zavedena transakcija. Ovaa odredba e usoglasena so 7-ta specijalna preporaka na FATF.

So ~lenot 23 se propi{uva obvrska za prireduva~ite na igri na sre}a vo igra~nici (kazina) registrite koi gi vodat da gi ~uvaat najmalku 10 godini, a za da se izbegnat zloupotrebite {to moè da bidat predizvikani so prestanok na dru{tvoto, se voveduva obvrska registarot i negovoto ~uvawe da se prenese na pravni naslednici na prireduva~ot.

^lenot 24 propi{uva obvrska za brokerskite ku}i i bankite so dozvola za rabota so hartii od vrednost. Posebnite obvrski za ovie subjekti se odnesuvaat na identifikacija na klientite, opolnomo{tuva~ot ili krajnioyt korisnik pri trguvawe so hartii od vrednost nad 15.000 evra i ~uvawe na podatocite od izvr{enata identifikacija vo numeriran registar, kako i prijavuvawe na podeine~ni ili povrzani transakcii do Biroto.

Pododdelot IV-B.1 so naslov "Zabrani" sodrì tri ~lenovi. So ~lenot 25 se ograni~uvaat gotovinskite pla}awa nad odredena vrednost 15.000 EVRA. Od perspektiva na prevencija ovaa odredba ima isklu~itelno zna~ewe, faktot {to klientite }e se naso~at transakciite nad odredeni iznosi da gi vr{at preku finansiska institucija, zna~i aktivirawe na instrumentite predvideni vo ovoj zakon (identifikacija, ~uvawe na podatoci itn.). Teì{teto na zabranata {to vo nea e sodràna ne pa|a vrz samata transakcija, tuku vrz aktot na nejzinata registracija odnosno legalizacija. Ottuka, zabranite ne se odnesuvaat samo na klientite, tuku i na nadle`nite organi {to vr{at registracija ili prenos (registarot na hartii od vrednost, upravata za javni prihodi pri prijavuvawe na prenos na nedvi`nosti, katastarot, MVR pri registracija na vozila itn.). ^lenovite 26 i 27 se usoglaseni so ~lenot 6 i 5-ta i 18-ta Preporaka na FATF.

So ~lenot 28 se opredeluva rok za ~uvawe na podatocite obezbedeni vrz osnova na ovoj zakon i na podatocite dostaveni do Biroto, vo soglasnost so predvidenata kazna za kri~vi~noto delo perewe pari i so rokovite na zastarenost za negovo gonewe. Ovoj ~len e usoglasen so ~len 30 od Tretata Direktiva.

36

^lenot 29 go regulira pra{aweto za doverlivosta na podatocite i izve{taite {to gi prima Direkcijata (slu`bena tajna). Isto taka, vo ovoj ~len e odreden rok vo koj Biroto e dol`no da gi ~uva podatocite za konkretni transakcii i klienti, po koj na istiot taa gi uni{tuva. Vo soglasnost so ~lenovite 26 i 28 od Tretata Direktiva spored koi se predvideni isklu~oci spored koi ne se smeta za oddavawe na slu`bena i delovna tajna dostavuvaweto na podatoci do organite na nadzor, samoregulatornite tela ili nadle`nite organi za sproveduvawe na zakonot. Subjektite i nivnite vraboteni zabraneto e da go izvestat klientot za dostavuvaweto na podatoci do direkcijata ili za prevzemawe na nekoi drugi dejstvija (zabrana za tipping of).

^lenot 30 e usoglasen so ~len 22 stav 2 to~ka a od Tretata Direktiva i sozdava obvrska za subjektite koga znaat, se somnevaat ili imaat razumni osnovi na somnevawe deka bilo e ili e obideno perewe pari ili finansirawe na terorizam vedna{ da go izvestat Biroto.

Predloènite odredbi vo ~lenot 31 zakonski ja fiksiraat obvrskata za dostavuvawe podatoci do Biroto, {to se aktivira vo tri slu~ai: koga se raboti za transakcii, klient ili kraen korisnik za koi postoi somnevawe deka se povrzani so perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo ili so finansirawe na terorizam, za gotovinska transakcija vo iznos pogolem od 15.000 EVRA kako i za povrzani gotovinski transakcii vo iznos pogolem od 15.000 EVRA. Dostavenite podatoci se koristat edinstveno za celite na otkrivawe i spre~uvawe na perewe pari ili finansirawe na terorizam. Dokolku dostavenite podatoci po ocena na Biroto ne se dovolni toa moè da bara i dopolnitelni podatocii. Isto taka, regulirana e postapkata vo koja Biroto vo itni slu~i (kako na primer pri primena na privremeni merki) bara dopolnitelni podatoci. Za celite na informirawe na supervizorskite organi za dostavenite izve{tai za somnitelni transakcii subjektite se dol`ni za ova dostavuvawe se dol`ni da gi informiraat ovie organi.

So predloèniot ~len 32 precizno se pro{iruva zakonska obvrska i na dràvnite organi i instituciite {to vr{at javni ovlastuvawa do Biroto da podnesat pismeni izve{tai pri somnevawe za perewe pari ili finansirawe na terorizam za koi se izvesteni ili za koi }e uznaat na nekoj drug na~in vo tekot na svoeto rabotewe. Ovoj ~len e usoglasen so ~len 25 od Tretata Direktiva.

Vo stav 4 od ~len 33, sledej}i gi pozitivnite iskustva na drugite dràvi i me|unarodnite standardi, zakonot propi{uva zabranata za otkrivawe na identitetot na vraboteniot vo subjektot koj dostavuva podatoci, informacii ili izve{tai do Biroto. Ovoj stav e usoglasen so ~len 27 od Tretata Direktiva.

So predloèniot ~len 34, zaradi sozdavawe kompletna slika na efikasnosta na sistemot za spre~uvawe na perewe pari, me|u drugoto se propi{uva zakonska obvrska za dràvnite organi i Javniot obvinitel da go izvestat Biroto za sekoja povedena postapka za

37

krivi~noto delo perewe pari ili finansirawe na terorizam. Za statisti~ki celi se voveduva obvrska za sudovite da gi dostavuvaat do Biroto site pravosilni presudi za krivi~nite dela perewe pari ili finansirawe na terorizam. Ovoj ~len e usoglasen so ~len 33 od Tretata Direktiva.

^lenot 36 zaradi izvr{uvawe na svoite nadle`nosti Biroto moè da bara podatoci i dokumentacija od dràvnite organi, finansiskite institucii ili drugi pravni i fizi~ki lica. Na ovoj na~in se usoglasuvame so ~len 21 od Tretata Direkiva i na Direkcijata i se ovozmoùva indirektno (so barawe) da ima pristap do bazite na podatoci na drugite organi.

Vo ~lenot 37 se ureduva edna od osnovnite funkcii na Biroto da izgotvi i podnese izve{taj do nadle`nite dràvni organi (Ministerstvo za vnatre{ni raboti, Finansiska Policija ili Javno obvinitelstvo) sekoga{ koga postojat osnovi na somnenie za storeno krivi~no delo perewe pari ili finansirawe na terorizam.

Vo oddelot V.A se regulira primenata na privremenite merki, odnosno vo ~lenovite 38, 39, 40 i 41. Predloènite ~lenovi se na linija na dosledna implementacija na odredbite od me|unarodnite konvencii za privremenite merki do donesuvaweto na definitivna sudska odluka. Vo odredbata se predvideni dve privremeni merki: zapirawe na transakcijata i privremena zaplena na parite ili imotot {to se nejzin predmet. Ovie merki gi odreduva sudot, {to e vo soglasnost so osnovnoto re{enie za izrekuvawe na vakvi merki vo pretkrivi~nata ili krivi~nata postapka. So ogled na ~uvstvitelnost na merkite i nivnoto zasegawe vo pravata na klientite i nivnite materijalni i drugi interesi, zakonot sodrì isklu~itelno kratki rokovi, sli~ni na onie koga se raboti za izrekuvawe na personalni merki. Mo`nosta Biroto da dava instrukcija za neizvr{uvawe na transakcijata e regulirana i ~len 14 od Var{avskata Konvencija.

Za da se zagarantira sorabotkata na subjektite so Biroto vo ~lenot 42 se predviduva nivna zakonska obvrska vo programite za implementacija na merkite za za{tita od pereweto pari i drugi prinosi od kaznivo delo sorabotkata da ja deklariraat i permanentno obezbeduvaat. Obvrskata za izgotvuvawe na programi se zasiluva so obvrskata za nivno aùrirawe i dostavuvawe do Biroto. Ovoj ~len e usoglasen so ~lenovite 34 i 35 od Tretata Direktiva.

So predloèniot ~len 43 soglasno ~len 23 stav 2 od Tretata Direktiva na EU i preporakite na FATF se utvrduvaat situaciite vo koi advokatite i notarite se isklu~eni od obvrskite koi proizleguvaat od ovoj zakon. Sistematskoto povrzuvawe na ovaa odredba so odredbite na ZKP nalaga re{enie, spored koe ovaa obvrska treba da bide isklu~ena, za branitelite na obvinetite, za{to vo sprotivno bi bilo zagrozeno pravoto na odbrana na obvinetiot vo kaznenata postapka.

Za celite na harmonizacija so ~len 26 od Tretata Direktiva vo ~lenot 44 od tekstot na ovoj zakon se za{tituvaat slu`benite,

38

odgovornite lica, rabotovodniot organ od utvrduvawe na odgovornost za odavawe na delovna ili slu`bena tajna, pokrenuvawe na krivi~na ili gra|anska odgovornost vo slu~aite koga dostavile informacii ili izve{tai za somnitelni transakcii do Biroto.

^lenot 45 ja obezbeduva nepre~enata sorabotka na zadolènite subjekti so Biroto so isklu~uvawe na povikuvaweto na delovna i slu`bena tajna kako osnova za odbivawe da se dostavi informacija do Biroto.

^lenot 46 ja regulira materijata za pristap i razmena na podatocite i informaciite na me|unarodno nivo koi se potrebni za uspe{no sproveduvawe na istraga za krivi~nite dela perewe pari ili finansirwe na terorizmot. Soglasno standardite propi{ani so ~len 46 od Var{avskata konvencija se regulira i na~inot na razmena na doverlivite podatoci i informacii obezbedeni od strana na ovlasteni tela za borba protiv pereweto pari na drugi dràvi. Biroto moè da razmenuva doverlivite podatoci i informacii so ovlasteni tela za borba protiv pereweto pari na drugi dràvi spontano, odnosno koga }e ima odredeni podatoci i informacii koi vo interes na drugi dràvi da gi dostavi do niv ili po nivno barawe. So ovoj ~len se regulira na~inot po koj postapuva Biroto koga }e primi barawe, se predviduva mo`nost Biroto da go odbie baraweto, razmena na podatoci dobieni od drugi dràvi so nadle`nite organi vo RM i dr se so cel olesnuvawe i zabrzuvawe na protokot na informacii me|u dràvite. So ~len 47 koj spa|a vo glava VI so naslov "Me|unarodnata sorabotka" se predviduva mo`nosta i uslovite pod koi se primenuvaat privremenite merki po barawe na nadleèn organ za spre~uvawe na perewe pari ili finansirawe na terorizam na druga dràva. Ovoj ~len e usoglasen so ~len 47 od Var{avskata konvencija.

Imaj}i vo predvid deka subjekti na preventivnite merki i dejstvija se brojni pravni i fizi~ki lica vo finansiskiot sektor, ekonomijata i voop{to vo platniot i pravniot promet, nadzorot nad nivnata primena ne moè da bide koncentriran vo eden organ. Vo glava VII so naslov "Nadzor", se opredeluvaat nadle`nite dràvni institucii koi vr{at supervizija na subjektite vo pogled na primenata na merkite za spre~uvawe perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo, obvrskite za postapuvawe po baraweto na Biroto za vr{ewe na kontrola i za izvestuvawe na Biroto za sprovedenite kontroli, naodite i povedenite prekr{o~ni postapki. ^lenovite 48, 49 i 50 se usoglaseni so ~len 37 od Tretata Direktiva.

^lenovite 51, 52 i 53 gi reguliraat prekr{o~ni sankcii koi gi pokrivaat slu~aite na nepo~ituvawe na odredbi vo zakonot, a kaznite koi se zapretuvaat se od pari~en karakter ili merka na bezbednost. Za propi{anite prekr{oci odlu~uva nadleèn sud.

Predloèniot ~len 56 go odreduva rokot vo koj Biroto, vo sorabotka so subjektite na ovoj zakon i organite koi nad niv vr{at nadzor, }e izgotvi listi na indikatori za analiza na rizikot i listi na

39

indikatori za prepoznavawe na somnitelni transakcii so {to }e im se olesni na vrabotenite vo subjektite nivnoto posigurno i poefikasno prepoznavawe i prezemawe na site potrebni merki vo tie slu~ai.

II. Finansiski sredstva

Ovoj zakon ne povlekuva dopolnitelni finansiski sredstva.

40

Documents

REPUBLIKA MAKEDONIJAnpaa.sep.gov.mk/NPAA-public/App_Upload/2006.0700.0885... · Web viewsorabotuva so subjektite od ~len 5 od ovoj zakon, Ministerstvoto za vnatre{ni raboti, Finansiskata