49
e A N T O I N E DE S A I N T - E X U P E R Y

Regulus Antoin de Saint-Exupery

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Vel Pueri Soli Sapiunt

Citation preview

  • e

    ANTOINE DE SAINT-EXUPERY

  • JfcgjufiuA

  • *>r

    KaoufiuAA N T O N I U S A S A N C T O E X U P E R I O

    S C R IP S IT E T IP S E P IC T U R IS O R N A V IT

    2- s/

    Q U I L IB E R L E P E T IT P R IN C E IN S C R IB IT U R A B A U G U S T O H A U R Y IN L A T IN U M C O N V E R S U S

    A HARVEST BOOK HARCOURT, INC.

    Orlando Austin New York San Diego London

  • Copyright 1946 by L ibrairie Gallimard

    Copyright renewed 1974 by M ademoiselle Simone de Saint-Exupery

    Latin translation Copyright 1961 by Fernand Hazan Editeur

    A li rights reserved. No part o f this publication my be reproduced or

    transm itted in any form or by any means, electronic or mechanical,

    including photOCOpy, recording, or any information and retrieval

    system , without perm ission in writing from the publisher.

    Requests for perm ission to make cop ies o f any part o f the work

    shou ld be subm itted online at www .harcourt.com /contact or

    mailed to the following address: Perm issions Department,

    Houghton Mif Min Harcourt Pnblishing Company,

    6277 Seu 1 larbor Drive, O rlando , Florida 32887-6777.

    A lirst edition of this Latin translation by Augusto Haury

    wns published in 1961 by Fernand Hazan (Paris)

    First Harvest ed ition 1985

    www .HarcourtBooks.com

    L ibrary of Congress Cataloging-in-Publication Data

    Suint-Hxupery, An toine de, 1900-1944.

    [Petit prince. Latin . |

    Regulus, vel, Pueri soli sapiunt/Antoine de Saint-Exupery.

    p. cm .

    I. Title: Regulus. II. T itle: Pueri soli sapiunt. III. Title.

    PZ90.L3S2518 2001

    843 '.912 dc21 00-13001

    ISBN 978^0-15-601404-5

    SC 12 1 1 10 9 8 7

    Manufactured in China

    The illustrations in this book were done in pen and watercolor

    on Fidelity Onion Sk in and Macadam Bond papers.

    The text type was set in Goudy O ldstyle by

    R& .S Book C om position , La Mesa, California.

    C o lo r separations by Bright A rts Ltd ., Hong Kong

    Manufactured by Sou th China Printing Company, Ltd ., China

    Production supervision by Sandra Grebenar and Pascha Gerlinger

    Designed by Judythe Sieck

    A N T O N I U S L E ON I WE R TH S.

    Pueros oro ut mihi ignoscant quod librum hunc ad adultum hom inem inscripserim . Hanc probabilem excusationem habeo, quod adultus ille homo mihi unus omnium amicis- simus est. Secundam excusationem habeo, quod adultus ille homo eo ingenio est ut omnia intellegat, etiam ea quae puerorum causa scripta sunt. Jam vero tertiam excusa- tionem habeo, quod adultus ille homo in Gallia habitat, ubi et esurit et alget. Itaque consolatione magnopere eget. Quod si omnes hae excusationes non satis valebunt, morem eis geram et librum hunc ad puerum illum inscribam ex quo ad hanc aetatem adolevit. Omnes enim qui adoleverunt puerili primum aetate fuerunt (sed pauci recordantur). Quae igitur inscripsi sic corrigo:

    A N T O N I U S L EON I WE R THP U E R IT IA E M EM O R I M EM O R S.

    http://www.harcourt.com/contacthttp://www.HarcourtBooks.com

  • oj ^ U O D A M D IE, cum sex annos natus essem , imaginem praeclare p ictam in libro de silva quae integra dici-

    tur vidi; qu i liber inscribebatur: N arratiuncu lae a vita

    ductae . P icta erat boa serpens beluam exsorbens. Quam

    imaginem sic expressam vides.

    Haec autem in libro scripta erant: Boae serpentes

    praedas integras exsorben t nec mandunt. Deinde se m o

    vere non possun t et sex menses dorm iun t dum pastus

    concoquun t .

    Tum ego de eis quae in dumetis ac pa lud ibus illis casu

    fiunt mu ltum mecum cogitavi et ipse perfeci ut m iniatula

    cerula aliquid pingerem . Primae qu idem illius meae pic

    turae species haec erat:

    Quod opus summo artificio factum adultis hom inibus

    exhibui et quaesivi num pictura mea terrerentur.

    1

  • A t illi m ihi responderun t: Q u id est cur petasus ter-

    rorem in jiciat? A tqu i non petasum pinxeram sed boam

    serpentem elephantum concoquentem . Tum interiora

    boae serpentis descripsi, ut adu lti hom ines intellegere

    possen t: nam exp lanationes semper requ irunt. A lterius

    vero p icturae species haec erat:

    M onuerun t me adulti hom ines ut boas serpentes

    apertas opertasque describere om itterem ac po tius geo

    graphiae et historiae et mathematicae et grammaticae ope

    ram darem . Hoc m odo praeclaram spem in pingendo

    positam sex annos natus reliqui, fractus animo quod et

    prima et altera pictura offenderant. Adu lti hom ines nihil

    unquam per se intellegunt, molestum autem pueris est eis

    res etiam atque etiam p lanas facere.

    A liam igitur artem necessario elegi et volucres machi

    nas regere didici. Hac illae to to terrarum orbe volavi ac

    geographia, fateor, m ihi mu ltum profu it. Nam prim o ad-

    spectu S inarum fines ab A rizona discernere poteram ;

    quod perutile est, si nocte de via declinaveris.

    Sic in vita cum permu ltis gravibus viris persaepe con

    gressus sum . Inter adu ltos hom ines mu ltum versatus sum

    et eos ex prox im o loco vidi. Non idcirco nim io melius de

    eis existimavi.

    Quo tien s enim aliqu is eorum m ihi nonnu llius mentis

    com po s esse videbatur, experiebar eum adhibita prima

    2

    illa p ictura quam semper servavi. Scire volebam num

    animo vere integro ac libero esset. Ille autem mihi semper

    respondebat: Iste petasu s e st . Tum ego cum eo nec de

    bois serpen tibus nec de silvis integris nec de stellis lo

    quebar, sed , quo facilius intellegeret, de chartu lis (quam

    pon tis lusionem vocant), de pila Sco tica, de re publica fo-

    ca libusque loquebar. Ille autem mu ltum gaudebat se cum

    tam sano viro consuetud inem jungere.

    II

    S lC A E T A T EM SO L U S egi nec qu isquam praesto fuit

    quocum vere colloquerer usque eo quoad his sex annis in

    G aram an tum solitud ine destitu tus jacui. Fractum erat

    aliqu id in com pag ibus illis quae machinam movebant.

    Cum autem nec artificem nec peregrinatores u llos mecum

    veherem , ita me paravi ut solu s id summ a arte reficere

    conarer. Res qu idem d ifficilis erat, sed in discrimen vitae

    adductus eram . Tan tum enim aquae habebam quantum

    ad po tum octo d ierum satis esset.

    Primo igitur vespere in arena stratus obdorm ivi loco

    mille m ilia passuum ab omni culta terra remoto ac multo

    desertiore in solitud ine quam qu i medio O ceano naufragi

    rate vehuntur. Proinde finge quam obstupuerim , cum il-

    lucescente die m ira quaedam vocu la me de somno exci

    tavit alicu jus dicentis:

    REGULUS. Quaeso , pinge nob is ovem !

    A n t o n iu s . Qu id !

    REG. Pinge ovem ...

    Ita exsilui adstitique quasi fulm ine ictus essem , cum

    que ocu los perfricu issem et sedu lo intendissem , pueru lum

    3

  • omnino singularem conspexi me cum gravitate con tu

    entem . Haec omnium imaginum e jus quas postea pinxi

    summ a sim ilitudine expressa est, sed nim irum imago haec

    mu lto m inus venusta est quam ipse, non mea culpa, sed

    adu ltorum hom inum , a qu ibus sex annos natus ab arte

    pingendi deterritus nihil aliud nisi boas opertas aper-

    tasque pingere didiceram .

    V isum igitur illud d ilatatis prop ter adm irationem

    ocu lis ac rotund is intuitus sum . Noli enim oblivisci me in

    finibus versari qu i mille m ilia passuum ab omni culta re

    gione abessent. Pueru lus autem hic nec de via deductus

    neque itineris labore con fectus nec fame sitive enectus nec

    metu exanim atus esse videbatur. Puero cuivis media in

    solitud ine erranti locis m ille m ilia passuum ab omni culta

    regione d istan tibus nequaquam sim ilis erat. Tandem diu

    conisu s locutus sum .

    A . A t .. . qu id tibi hic negotii est?

    Tum ille ru rsu s valde subm issa voce quasi de re

    gravissima:

    REG. Quaeso , inquit, pinge ovem ...

    Quo tiescum que obscuritate rerum quadam hom ines

    nim is commoventur, quae imperantur recusare reform i

    dant. Itaque quamvis absurda illa m ihi viderentur qui

    m ille m ilia passuum ab omnibus cu ltis locis abessem et in

    summ o pericu lo versarer, chartam stilumque de sinu

    prom p si. Cum autem id tem poris m em inissem me geo

    graphiam et historiam et mathematicam et grammaticam

    imprim is ded icisse et pueru lo stom achosiu s me pingendi

    artem nescire dix issem , tum ille:

    REG. Nihil ad rem , inquit; pinge ovem .

    4

    H aec omnium imaginum ejus quas postea pinxi summa similitudine expressa est.

  • Ego vero, utpote qui ovem nun-

    t quam pinxissem , alteram ex eis form is

    quas solas describere poteram ejus

    causa denuo descripsi, formam videlicet

    opertae boae. O bstupu i nim irum cum

    pueru lum sic respondentem audivi:

    REG. Am ove istud! E lephan tum in boa cond itum

    nolo . Boa gravissima pestis est, elephantus autem maxi

    mum impedimentum . Dom i meae om-

    nia perparva sunt. Ove m ihi opus est. , r ~ A

    Pinge ovem . ^ J O

    Ego vero pinxi; quam po stquam

    attente inspexit.

    REG. Amove! Ista jam gravissime

    aegrotat. Fac aliam .

    Cum iterum p inxissem , am icus blande clementerque

    arrisit:

    s. , - v, REG. V ides p ro fec to ... non ovem

    tji* /** esse sed arietem : cornua habet.

    > J Imaginem igitur hanc rursus ex-

    \ pressi. Quae, sicut priores, repudiata est.

    REG. Haec aetate nim is provecta

    est. Ovem volo quae d iu vivat.

    Tum ego, qu i moras graviter ferrem nihil enim mihi

    antiquius erat quam ut compages illas machinam moventes

    dissolvere inciperem/ imagine

    hac exarata verba haec con

    torsi:

    A . Haec arca est;

    ovis quam vis intus est.

    i

    6

    Equ idem valde adm iratus sum quod teneri jud icis

    vu ltum ad hilaritatem traduci viderem .

    REG. Ita prorsu s est ut eam volebam . M agnane vi

    pabu li huic ovi opu s esse putas?

    A . Quare istud?

    REG. Qu ia dom i meae omnia perparva sunt.

    A . Profecto istic satis erit. N am tibi perparvam

    ovem dedi.

    A t ille, dem isso in descriptam form am capite:

    REG. Non adeo parvam ! Ecce tibi obdorm iv it...

    Sic ego cum regu lo con suetud inem junxi.

    III

    T EM P U S M U L T UM IN T E R C E S S IT priu squam intel

    legerem unde veniret. Regu lus enim , ut ex me mu lta per

    contabatur, sic percon tantem me audire non videbatur.

    Vocibus fortu ito m issis omnia pau latim comperi.

    Velut cum primum volucrem machinam

    meam con spex it (quam machinam non des

    cribam ; form a enim e jus adeo mu ltip lex est

    ut eam describere non possim ):

    REG. Qu idnam rei hoc est?

    A . Haec non res est volat enim sed

    volucris quaedam , mea volucris machina.

    Et superb ia efferebar dum eum me

    volare doceo . Exclamavit ille:

    REG. Quid ! De caelo delapsus es?

    Cu i ego summ isse :

    A . Ita est, inquam .

  • REG. Eia! joco sum qu idem hoc est...

    Cachinnumque bellissimum regu lus edidit, quem ego

    acerb issim e tuli. Cup io enim qu idqu id mali m ihi acciderit

    grave ex istimari. Deinde ille:

    REG. Isto m odo tu quoque de caelo venis? In qua

    stella erranti natus es?

    Extemp lo caligo illa tanta, quae quaerenti m ihi cur

    hic adesset officiebat, aliquantum d iscu ssa est ac repente

    interrogavi:

    A . Ergo tu de stella alia venis?

    Ille autem non respond it: nam leniter renuens machi

    nam meam intuebatur.

    REG. Enimvero ista non e valde long inqu is locis

    advehi potu isti.

    Con tinuo cog itationibus quasi sem isomni se d iu tra

    did it. Deinde pictam a me ovem de sinu prom p sit ac tan-

    quam thesaurum con temp lari cup id issim e coepit.

    F lN G E QU ANTA E X SPE C T A T ION E illud me m overit

    qu od ore sem iaperto de s te llis a liis enun tiare in

    ceperat. P lura ig itur cogno scere con a tu s sum .

    A . Unde venis, puerule? Quae est ista dom u s tua?

    Aut quo ovem meam asportare vis?

    Ille haec secum silentio cogitata respond it:

    REG. Comm ode arcam ded isti: nocte ea tanquam

    tecto utetur.

    A . Profecto, inquam ; qu in etiam , si te festivum

    geres, funem dabo quo eam die religes sudemque.

    Quae eum offendere visa sunt.

    REG. Ego eam religem ! O rem ineptam !

    A . A t enim si eam non religabis, quolibet ibit aber-

    rab itque ...

    H ic am icus m eus iterum cachinnavit.

    REG. A t quo eam ituram putas?

    A . Quolibet. Protinus.

    Tum ille graviter:

    REG. Nihil refert, inquit; omnia dom i meae adeo

    parva sunt!

    Add id itque cum aliqua fortasse tristitia:

    REG. Qu i protinus pergit, ei non longissime ire

    licet...

    IV

    S l C R EM A L T E R AM m ax im i mom enti didiceram :

    stella in qua ortu s erat dom o vix m ajor erat!

    Q uod qu idem m ihi adm irationem magnam movere

    non poterat. Nam certo sciebam praeter m ajores stellas,

    ut Terra, Juppiter, M ars, Venus, qu ibus nom ina data sint,

    sescentas esse ex qu ibus

    quaedam adeo parvae

    sint ut aegerrime ad

    hibito telescopo cernan

    tur. Quare ubi astrologus

    aliquam reperit, non no

    mine sed numero eam notat ap-

    pellatque, verbi causa, stellulam ter m illesimam

    ducentesimam qu inquagesimam primam .

    G ravi de causa ex istimo eam unde regulus

    venerit stellu lam sescen tesim am duodecim am

  • secund i generis esse. Quae stellula anno m illesimo non

    gentesimo nono a Turea astrologo adhib ito telescopo

    semel conspecta est.

    Tempore illo coram astrolog is und ique congressis se

    stellu lam repperisse multis verbis d isseruerat, sed nemo

    ei prop ter vestem fidem tribuerat. Haec est illa adulta

    aetas!

    Q uod ad famam stellulae sescentesimae duodecim ae

    secund i generis attinet, percomm ode accidit quod dicta

    tor qu idam Turearum imperavit ac capite sanxit ut cives

    su i sib i Europaea vestimenta induerent. A strologu s anno

    m illesimo nongen tesimo vicesimo eadem iterum d isseru it

    lautissim a veste indutus. Tum vero omnes ei adsensi sunt.

    Adu ltorum hom inum causa tibi de stellula sescen-

    tesim a duodecim a secund i generis singula enarravi ac

    quota esset secreto dixi. Nam

    adu lta aetas numeris gaudet.

    Quo tiescum que cum eis de

    novo am ico loqueris, quae

    p lurim i sunt, ea ex te nun

    quam quaerunt. Nunquam

    dicunt: Q ua lis est vocis ejus

    sonus? Qu ibu s lusionibus

    10

    #

    n

    %

    Regulus in stellula sescentesima duodecim a secundi generis insistit.

  • praecipue delectatur? Colligerene pap iliones solet? Sed

    haec quaerunt: Q uo t annos natus est? Quo t fratres habet?

    Quam gravi corpore est? Qu id pater ejus meretur? Tum

    demum eum novisse sib i videntur. S in autem eis dixeris:

    Pu lchram domum vidi roseis lateribus exstructam , cu jus

    in fenestris gerania et in tecto columbae e ran t ... domum

    istam cogitatione sib i fingere nequaquam possun t. Eis

    dicere oportet: Dom um qu ingenorum sestertium vid i.

    Tum vero exclamant: Q uam lauta est!

    Eodem m odo si eis dixeris: Idcirco regulum illum

    fu isse aio quod et venustissimus erat et ridebat et ovem

    volebat. Qu i ovem vult, eum esse necesse est. Um ero s

    jactabun t et te puerili ingenio esse dicent. Sin eis dixeris:

    H aec unde ille venerat stellu la sescen tesim a duodecim a

    secund i generis est tum sibi persuasum habebunt ita esse

    et te sciscitando vexare desinent. Scilicet ita se habent.

    Quare pueros adultis hom inibus non suscensere sed maxi

    mam lenitatem adhibere decet.

    Verumenimvero ipsi, qu i qu id sit vivere intellegimus,

    num eros non flocci facimus. Juvisset me narrationem

    hanc tanquam fabulam fictam incipere; juvisset scribere:

    Fu it quondam regulus qui stellam pau lo majorem

    quam ipse incolebat et am ico eg eb a t . .. Qu i qu id sit vi

    vere intellegunt, haec eis mu lto veriora esse viderentur.

    O ffend it enim me si qu is librum meum tanquam nu

    gatorium legit. Adeo acerba m ihi est illarum rerum nar

    ratio. Sex jam anni sunt cum am icus meus cum ove sua

    d iscessit. Idcirco hic eum describere conor ne ejus ob livis

    car. Neque omnes am icum habuerunt et forsitan adu lto

    rum hom inum sim ilis fiam qu i jam nihil nisi num eros

    curant. Ergo etiam hac de causa pyxidem p igmentorum

    12

    graphidasque em i. A rduum est, qua aetate sum , p icturam

    repetere, qui nullam aliam form am quam boae opertae ac

    boae apertae describere conatus sim , sex annos natus! Con

    abor equ idem imagines ipsius quam sim illimas exprimere,

    sed non satis exp loratum habeo id m ihi prospere proces

    surum esse. Picta enim form a haec convenit, illa dissim ilis

    est. In statura quoque pau lum erro. Hic regulus major, illic

    m inor est. De colore quoque vestis ejus dubito. Itaque

    modo haec, m odo illa tempto , utcumque successura sunt.

    In rebus denique specie m inoribus, reapse m ajoribus

    errabo. Q u ibu s in rebus m ihi ignoscendum est. Nam am i

    cus meus nihil unquam explanabat. Me fortasse sui sim i

    lem esse arbitrabatur. A t ego m iser oves per parietes

    arcarum dispicere nescio. Fortasse m ihi cum adu ltis ho

    m inibus nonnulla sim ilitudo est. Nescio an consenuerim .

    V

    Q U O T ID IE A L IQ U A DE stella illa, de profectione, de

    itinere cognoscebam . Ea m inutatim manabant, prout sermo

    ferebat. Sic tertio die de adansoniis atrocissim a audivi.

    Quam occasionem ovis denuo dedit; nam repente re

    gu lus me interrogavit, quasi de re gravi dubitaret.

    REG. Nempe id verum est, oves arbuscu lis vesci?

    A . Ita est ut dicis.

    REG. Sane gaudeo!

    Non intellexi cur tanti esset oves arbuscu lis vesci. Ille

    porro :

    REG. Ergo andan soniis quoque vescuntur?

    Regu lum monu i ut animadverteret adansonias non ar

    buscu las esse, sed arbores temp lis nostris altitudine pares:

    13

  • etiam si gregem totum elephantorum secum asportaret,

    gregem illum non unam adansoniam con sum pturum esse.

    G rex elephantorum regulo risum movit:

    REG. A lii in alios imponend i sunt, inqu it...

    Sed pruden ter haec admonu it:

    REG. Adan soniae priu squam se altius tollant hu-

    m iles esse incipiunt.

    A . Recte dicis! Sed cur oves hum ilibus adansoniis

    vesci vis?

    REG. Quid ! Sapisne?

    Haec m ihi responderat quasi de re persp icua ageretur.

    M ihi vero omnes nervos mentis contendere opus fu it ut

    ipse per me illud intellegerem .

    N am que in stella reguli, ut in stellis ceteris, utiles et

    inutiles herbae erant, ergo et utilia utilium herbarum et

    inutilia inutilium herbarum sem ina. Latent autem sem ina

    et in terra penitus occu ltata dorm iun t, quoad alicui

    eorum expergisci libeat. Tum vero se pandit et surcu lum

    lep idum et imbellem ad solem proferre

    incipit. Qu i surcu lus si raphani ro-

    saeve est, ei ut libet crescere

    licet. S in inutilis herba est, evel-

    lenda herba illa est simul

    atque eam agnoveris. A t

    qu i terribilia sem ina in

    stella reguli erant, scilicet

    sem ina adansoniarum . Stel

    lae humus eis refertissima

    erat. Ab adansonia autem , si

    nim is moratus sis, stellam tuam nulla

    jam ratione purges. Quam totam et ob

    14

    sidet et rad icibus perfod it. A c si stella nim is parva est et

    adansoniae nim is multae, eam d irumpunt.

    Postea regu lus m ihi haec dixit: R e s in discip lina

    quadam sita est. M ane po stquam te exornaveris, stella

    ipsa sedu lo exornanda est. In hoc constanter incumben

    dum est ut adansonias evellas ub i primum eas a rosis d is

    creveris, qu ibus sim illimae sunt cum tenerrimae sunt.

    Perod iosus qu idem labor est, sed facillimus.

    Itaque me quodam die hortatu s est ut operam darem

    si qu id summ a arte pingere possem , ut haec anim is

    puerorum qu i dom i meae essent penitus inculcarem . S i

    quando peregrinabuntur, inquiebat, id eis fortasse pro

    derit. Nu llum damnum nonnunquam facit qu i id quod

    agendum est in aliud tem pu s d iffert. Con tra, quo ties

    cumque de adan soniis agitur, in magnam cladem semper

    15

  • incurrit. Stellam novi a p igro quodam cultam . Q u i tres

    arbuscu las neg lexera t...

    A tque ego, a regulo edoctus, stellam illam descripsi.

    M ihi parum placet eorum oratione uti qu i virtutem

    ceteros docent. Sed quod ab adansoniis pericu lum sit

    quan tumque malum ei impendeat qu i de via declinans in

    stellu lam incidat tam pauci sciunt, ut verecundia hac

    semel ab jecta dicam : Pueri! Cavete adan sonias! U t am i

    cos m eos quantum jampridem ad pericu lum inscii, ut

    ipse, prox im e accessissent admonerem , idcirco in p ic

    turam hanc tantum incubu i. Operae qu idem pretium erat

    ea de re praeceptum dare. Fortasse quaeres: Q uare non

    alia in libro hoc aeque magnifice atque adansoniae picta

    sun t? S imp lex sane ratio est. Conatu s equ idem sum , sed

    ea tam egregie exprimere non potu i. U b i adansonias

    pingebam , animus urgentis mali op inione incitabatur.

    VI

    O R E G U L E ! SIC sensim intellexi quam tristem aetatu

    lam degeres. Cu i nulla alia ob lectatio diu fuerat nisi

    suaves illi solis occidentis conspectus. Hoc novi... quarto

    die mane didici, cum m ihi dixisti:

    REG. So lis occasu s me mu ltum delectant. Ad

    solem occidentem spectandum eamus.

    A . A t exspectare opo rte t ...

    REG. Qu id exspectare?

    A . Exspectare dum sol occidit.

    Primum m ihi mu ltum adm irari visus es, deinde tete

    risisti d ix istique :

    REG. M ihi dom i meae etiamnunc videbar esse!

    16 Adansoniae.

  • Jure qu idem . N am cum in C ivitatibus Foederatis

    meridies est, in G allia sol occidit: id omnes noverunt. Si

    temporis puncto in G alliam ire posses, ad solis occasum

    spectandum satis mature adesses. Incommode accidit

    quod G allia nim is longe abest. T ib i autem in parva stella

    tua satis erat sellam tuam paucos passu s loco movere. Ita

    extremam lucem quoties cup iebas spectabas...

    REG. Q uodam die solem occidentem quadragies

    ter vidi.

    Et pau lo po st haec add idisti:

    REG. Cum tantopere maereas, solis occasus nim i

    rum jucundi sun t...

    A . Igitur adeo maerebas quo die quadragies ter?

    A t regu lus nihil respond it.

    VII

    Q U IN TO D IE , O C C A S IO N E ut solebat ab ove oblata,

    id quod de vita sua me celaverat patefactum est. Nam

    verbo nullo prius habito, quasi quod secum tacitus diu

    cog itavisset ederet, me repente interrogavit.

    REG. O vis si arbuscu lis vescitur, item floribu s

    vescitur?

    A . Ovis eis vescitur quaecumque ei obvia fiunt.

    REG. E tiam flor ibu s qu i sp inas habent?

    A . Ita est: etiam floribu s qu i sp inas habent.

    REG. A tqu i sp inae qu id prosunt?

    Nesciebam . Ceterum id tem poris animo intentissimo

    experiebar ut cnodacem in ipsis machinae nervis nim is

    haerentem elicerem . Vehementer me sollicitabat, quod et

    ex illis tanquam salebris aegerrime evasurus esse videbar

    et, aqua ad b ibendum fere epota, u ltimum pericu lum

    imm inebat.

    REG. Sp inae qu id prosunt?

    N am regulus quod semel quaesierat nunquam om itte

    bat. Ego vero cnodaci iratus qu idvis respond i:

    A . Sp inae nihil prosun t: germanam quandam im

    prob itatem florum indicant.

    Ille primum D i bon i! exclamavit, deinde, postquam

    pau lisper conticuit, haec in me quasi suscenseret contorsit:

    REG. Ne tu fidem non facis. Nam flores corporibu s

    infirm i sunt et anim is imprudentes. Se contra metum

    19

  • quoquom odo po ssun t defendunt et sp inis terribiles esse

    arbitrantur.

    Ad ea nihil respond i. Nam puncto temporis eodem

    haec mecum : S i cnodax iste etiam haerebit, eum malleo

    ex turbabo . Regulus ine haec mecum cogitantem inter

    pellavit:

    REG. Igitur tu flores ex istim as...

    A . Immo vero ego nihil existimo ! Quidvis respondi.

    Ego gravibus in rebus occupatus sum .

    Obstupefactu s me adspexit.

    REO. Tu gravibus in rebus!

    Me interea malleum manu tenentem et, inquinatis

    axungia atra digitis dem issoque capite, in aliquid incum

    bentem videbat quod ei deform issimum esse videbatur.

    Rhii. Ita loqueris quem admodum adu lti hom ines.

    Quae cum dixisset, paulum erubu i; at ille ferreus:

    REli. ( 'onlund is om n ia ... omnia m isces! inquit.

    Vehementissime quidem suscensebat et capillum auro

    sim illimum ad auram jactabat:

    REG. Stella novi quam vir amplissimus ore rubicun

    diore incolit. Morem nunquam olfecit. Stellam nunquam

    spectavit. Nem inem unquam amavit. Nihil unquam aliud

    nisi summ as fecit. Porro toto die eadem quae tu dictitat:

    E go vir gravis sum ! ligo vir gravis sum ! qu ibus dictis ef

    fertur atque inflatur. A tqui ille non homo, sed fungus est!

    A . Quid?

    REG. Fungus.

    Jam regu lus iracundia elatus vehementer pallebat.

    REG. Sescenta milia annorum sunt cum flores spinas

    fingunt. Sescenta milia annorum sunt cum oves floribus ni

    20

    hilo m inus vescuntur. A tqu i non gravis questio est cur sibi

    sp inas tam operose fingant quae nunquam qu idquam pro

    sint? Nu llius momenti est quod bellum oves cum floribus

    gerunt? Non gravius est ac majoris momenti quam summae

    crassi viri ore rubicundo? Qu id , si ego florem singularem

    novi, qu i nusquam nisi in mea stella exsistat, quem ali

    quando parva ovis tanti facinoris ignara mane sic a vestigio

    penitus evellere possit, hoc nullius momenti est?

    Cum erubu isset, denuo locu tus est:

    REG. S i qu is florem amat cu jus nusquam alibi in

    sescentis m ilibus stellarum sim ilis alter exsistat, id satis

    est ut earum spectacu lo laetetur. S ic enim secum cogitat:

    F lo s meus illic alicubi e s t . . . Sin autem ovis flore vesce

    tur, sic afficietur ipse quasi stellae omnes sub ito exstin

    guantur. Num hoc me d ius F id ius nu llius mom enti est?

    Nihil amp lius dicere potu it, sed lacrimas cum singultu

    repente profud it. Tenebrae factae erant. Ego vero ferra

    menta abjeceram . Adeo malleum et cnodacem et sitim et

    mortem curabam ! Tunc in stella, quae et errans et mea et

    terra erat, regu lus versabatur quem con solari oporteret.

    Quem dum sinu receptum leniter moveo dicebam : F lo s

    quem am as nullo in pericu lo e st ... Ego isti fiscellam

    describam ovi tuae adnectendam ...

    ego tibi loricam flori tuo ap tam ...

    E g o . . . Equ idem parum sciebam

    qu id ei dicerem . Ineptissimum enim

    me esse intellegebam nec qua ratione

    animum e jus quasi assequerer aut ubi

    convenirem sciebam ... Adeo recondita est

    quae lacrim arum regio vocatur!

  • VIII

    E G O V ERO DE flore illo p lura perquam cito cognovi.

    F lores in stella reguli semper fuerant simp licissim ae figu

    rae, uno foliorum ordine ornati, qu ibus nu llo fere loco

    opu s erat neque ei cu iquam molesti erant. U t enim ali

    quando mane ex herba exsisteban t, sic vesperi exstingue

    bantur. Illum autem quodam die semen nescio unde

    allatum ediderat; quod virgu ltum virgultis ceteris non

    sim ile regu lus summa cura observaverat, dub itans an

    adansonia novo genere esset. Sed arbuscu la crescere mox

    destitit et florem moliri incepit. Cum regulus gemmam in

    gentem se constituentem assidue spectaret, m irabile visu

    nescio qu id inde exorturum esse praeclare intellegebat,

    flo s autem conclavi viridi tectus etiam atque etiam op

    eram dabat ut form osus esset. Colores diligenter legebat.

    Vestem sib i lente induebat. Singula folia sib i accomm oda

    bat, ne rugis obductus papaverum more egrederetur, sed

    quam nitid issimus ac form o sissim u s prodiret. Ab om

    nibus con sp ici sane cup iebat. P lurimos igitur dies abd i

    tus se exornando consumpserat. Ecce autem quodam die

    mane tum ipsum cum sol oriebatur rosa se

    ostenderat.

    A t illa, quae subtilitatem tantam ad singula

    adhibu isset, oscitans dixit:

    ROSA. A ! vixdum expergiscor: a te ve

    niam peto. Com a enim adhuc horridu la est.

    H ic regu lus adm irationem tenere non

    potu it:

    REG. Quam formosa es!

    Tum illa summ issa voce:

    tt&h-

    V22

    RO. Nem pe fo rm o sa sum , inquit.

    Qu in simu l cum sole nata sum ...

    Regu lus eam non nim is verecundam esse

    su sp icatu s est, sed illa animum adeo move

    bat! M ox addidit:

    RO. Tempus, op inor, jentacu li

    est; benigne facies si mei mem ineris.

    Con tinuo regu lus pudore perm o

    tus aquam frig idam situ lo trac

    tam flor i m inistraverat.

    H O C MODO , u t se jac tare ac sub irasci soleba t , eum

    m a tu rr im e vexaverat. Velu t quodam die, cum de qu a t

    tuo r sp in is su is loquere tur , regu lo d ixerat:

    RO. T igribu s licet me su is ungu ibu s...

    Cu i regulus haec contra:

    REG. T igres in mea stella nulli sunt; tigres porro

    herba non vescuntur.

    Tum illa summ issa voce:

    RO. Ego non herba sum .

    REG. Ignosce m ihi.

    RO. Nihil a tigribus metuo, sed ventu los horreo.

    Fortasse aliquid contra eos paratum habes?

    Tum regu lus secum :

    REG. Ven tu los horret! Ne male cum ea actum

    est, quam terra genuerit; quae qu idem eam artifi

    ciosius machinata e st ...

    -~-.x RO. Vesperi tegumento vitreo me teges. Nam

    dom i tuae et frig id issimus aer est nec res aptis

    locis com positae sunt nec comm ode

    V / habitatur. Illic unde venio ...

    A-

    23

  • A.t loqu i interm iserat. N am cum

    semen venisset, nihil de astris aliis no

    visse potuerat. Tamen , quod eam sup

    pudebat se in meditatione mendacii

    tam insu lsi deprehensam

    esse, sibi tussicu lam bis

    terve moverat, ut cal-

    pam in regu lum

    transferret:

    RO. Ecquando me contra ven tu los?...

    REG. A rcessebam , nisi me allocuta esses.

    Tum illa sibi graviorem tussim moverat, ut ipse con

    scientia tamen morderetur.

    IT AQU E R E G U L U S , qu anquam am o r eum illi sedu lo

    servire jubeba t , tam en m ox su sp ica tu s est se ab ea non

    am ari. V erba ig itur nu lliu s m om en ti gravia esse ratu s

    m iserr im u s factu s erat. Q uod am d ie m ihi haec con fe s

    su s est:

    REG. Equ idem aures ad eam admovere non debui:

    aures ad flores non admovendae sunt; ocu li et nares ad

    movendae sunt. Suavissimus qu idem odor stellae e meo

    adflabatur, sed eo laetari nesciebam . Ungues illi, quo s tam

    moleste tuleram , me m isericord ia po tius commovere

    debuerunt.

    Haec etiam m ihi con fessus est:

    REG. Tempore illo prop ter inscitiam nihil intellexi.

    A cta enim e jus p luris quam verba aestimare debu i. Q uo

    niam m ihi et odorem et tanquam lucem supped itabat,

    nu llo pacto m ihi effugiendum fuit, sed po tiu s persp icien

    24

    dum quan ta caritas m iseris illis dolis obtegeretur. Adeo

    flores secum pugnant! Sed tenerior eram quam ut scirem

    quem adm odum eum amare oporteret.

    IX

    A d v e n a s V O L U C R E S A L IO comm igrantes ei

    evolandi facu ltatem ded isse suspicor. Mane, priusquam

    proficisceretur, res in stella sua summ a cura constitu it.

    M on tium ardentium ora diligenter purgavit; duo s ar

    dentes habebat, qu i ei ad jen tacu lum mane m itigandum

    perutiles erant. Exstinctum quoque unum habebat. Sed ,

    cum u tique cavendum esse dicere soleret, et extincti

    mon tis os purgavit. N am si ora eorum diligenter purgata

    sunt, mon tes illi leniter atque aequaliter ardent neque

    ignes ex eis erumpunt. Erup tiones enim ignium ignibus

    illis sim iles sunt qu i cam inis concipiuntur. Sane his in ter

    ris statura nim is exigua sumus ut mon tes ardentes purge

    mus. Itaque nob is tot incomm oda struunt.

    Item novissim a adansoniarum virgulta subtristi

    animo evellit, se nunquam red iturum esse ratus. A t mane

    e jus diei dom estica illa omnia ei summe du lcia visa sunt.

    Porro cum aquam in florem postremum spargeret et in

    eum tegumentum illud vitreum imposituru s esset, se

    lacrimas effusurum esse sub ito sensit.

    Rosae V a le dixit. Quae cum non respondis- ^

    set, iterum ipse V ale. Tussis rosae mota est, sed

    non qua gravedine moveri solebat. Tandem illa: ' (/ t ^

    RO. Stu lte feci, inquit. A te veniam peto. (/

    Tu ad vitam beatam nitere. I

    V

    /

    25 V

  • Montium ardentium ora diligenter purgavit.

    Adm iratu s est sib i nihil ob jici. Adstabat obstupefac

    tus, su spen so tegumento, nec qu id placida illa lenitas sibi

    vellet intellegebat. Tum rosa:

    RO. Immo vero te amo. M eo vitio nescisti. Hoc nul

    lius momenti est. Sed tu aeque stulte atque ego fecisti.

    Nitere ad vitam beatam . Tegumentum istud om itte. Jam

    tegi nolo.

    REG. A t ven tu s...

    RO. Non adeo gravedinosa sum ... Levabit me frigida

    noctis aura. Nempe flo s sum .

    REG. A t bestiae ...

    RO. A t m ihi duas vel tres erucas patienter ferre

    necesse est si qu idem pap iliones nosse volo, quod genus

    tam form o sum esse fertur. A liter qu is me inviset? Tu vero

    longe aberis. N am a m ajoribu s bestiis nihil metuo : sunt

    m ihi ungues.

    Interea quattuor sp inas suas impruden s ostendebat.

    Deinde illa:

    RO. Ne sic traxeris, inquit; molestum est. T ib i profi

    cisci certum est: Ab i.

    Flens enim ab eo con sp ici nolebat. F los adeo super

    bu s erat...

    X

    C U M ILLE AD stellu lam C C C X X V , C C C X X V I ,

    C C C X X V II , C C C X X V III , C C C X X IX , C C C X X X prop ius

    accessisset, eas visere institu it ut et occupationem et doc

    trinam quaereret.

    Primam rex incolebat. Sedebat rex purpura pellibusque

    27

  • muris Pontici indutus in solio simplicissime facto, sed

    tamen magnifice.

    REX. A ttat! Ecce qu i m ihi paret.

    Tum regulus haec secum :

    REG. Q uom odo me agnoscere potest, quoniam me

    nunquam vidit?

    Nesciebat autem regibus universorum rationem sim

    p licissim am esse: ceteros ad parendum natos esse arb i

    trantur.

    28

    REX. Accede prop ius, inquit, ut te melius ad-

    sp iciam .

    Valde autem se efferebat quod alicu jus causa regnaret.

    Regulus ub i assideret circum spex it, verum stella tota pu l

    cherrimo illo murino pallio opp leta erat. Adstitit igitur

    et, ut fessu s erat, oscitavit. H ic stellae dom inator:

    REX. A majestate regia alienum est coram rege

    oscitare, inquit. Istud veto.

    Cu i regulus pudore permotus:

    REG. Non equ idem po ssum qu in oscitem , inquit.

    Diu iter feci nec dorm ii.

    REX. Isto pacto te oscitare jubeo . M u lti jam anni

    sun t cum nem inem oscitan tem vidi. M ihi oscitatio ali

    qu id cognitione dignum est. Age vero, oscita denuo. Jubeo .

    Tum regulo totum o s erubu it et:

    REG. Pudore deterreor, inqu it... non jam po ssum ...

    REX. Hem ! Hem ! Jam te jubeo m odo oscitare

    m odo ...

    L ingua pau lum haesitabat et offen sus videbatur.

    Nihil enim ei antiqu ius erat quam ut auctoritas sua

    obtineretur nec sibi non pareri patiebatur, qu ippe quem

    penes solum dom inatio esset. Cum autem optimus esset, ra

    tioni consentanea imperabat. Velut haec dicere solebat: S i

    jubeam , inquiebat, si jubeam ducem se in marinam avem

    convertere nec dux pareat, non ejus cu lpa sit, sed m ea.

    Cu i regulus verecunde:

    REG. Licetne m ihi assidere? inquit.

    REX. A ssidere te jubeo .

    Rex interea murini pallii laciniam cum m ajestate re

    duxit. Regu lus autem m irabatur, cum stella perparvu la

    esset, quaenam rex imperio regeret.

    29

  • REG. O rex, inquit, hanc veniam peto ut m ihi te in

    terrogare liceat.

    Tum rex festinanter:

    REX. Jubeo , inquit, te me interrogare.

    REG. O rex, quae imperio regis?

    Tum rex simplicissime :

    REX. Universa, inquit.

    REG. Universa?

    H ic rex porrecta modice manu suam ceterasque stel

    las et errantes et inerrantes monstravit.

    REG. Omnia illa?

    REX. Omnia illa.

    Etenim non modo penes se omnem , verum etiam om

    nium dom inatum esse arbitrabatur.

    REG. Stellaene tib i parent?

    REX. Sane qu idem , et statim parent, neglegi ju ssa

    non patior.

    Potestas tanta regulo m ax im am adm irationem movit.

    Quae si penes se fu isset, solem occidentem non quadra

    gies quater, sed septuagies bis, vel centies, vel etiam ducen

    ties non mota unquam loco sella spectare se po tu isse

    cogitabat! Cum autem eum tristiorem recordatio relictae

    stellulae redd idisset, veniam a rege petere au su s est:

    REG. Solem occidentem spectare cup io ... G ratum

    m ihi feceris si solem occidere ju sser is...

    REX. S i ducem pap ilionis more circum flo scu lo s

    volitare vel tragoediam scribere vel se in marinam avem

    convertere jubeam , dux autem imperatum non faciat,

    u trius vitium sit, meumne an ejus?

    Cu i regu lus constanti voce:

    REG. Tuum , inquit.

    30

    REX. Recte dicis. Tantum enim ab unoquoque exi

    gendum est quan tum dare unu squ isque potest. Nempe

    auctoritas primum in ratione nititur. S i popu lares tuos

    ju sseris se in mare abjicere, rem pub licam commutabun t.

    Fas m ihi ab eis exigere quae imperavi qu ia imperata a me

    rationi consentanea sunt.

    Tum regu lus iterum :

    REG. Qu id igitur de meo solis occasu? inquit.

    Nunquam enim om ittebat quod semel quaesierat.

    REX. O ccasu s solis iste tib i dabitur. Ex igam enim .

    Sed , ut qu i rei pub licae adm inistrandae peritus sim , tem

    pus exspectabo .

    Regu lus sciscitatus est quota hora id fu turum esset.

    Cu i rex, po stquam ingentes fastos inspexit: H em ! Hem !

    inquit, hem ! hem ! fiet hod ie ve speri... f ie t ... quadragesima

    fere m inuta po st septim am horam . A c videb is quam m ihi

    sedu lo pareatur.

    O scitavit regulus. Quem cum solis occasum illum sibi

    praereptum esse paenitebat, tum pau lum taedere jam coe

    perat. Regi igitur:

    REG. Nihil jam m ihi negotii hic est. M ox pro

    ficiscar.

    REX. Noli proficisci.

    Adeo enim eum efferebat quod aliquem sib i parentem

    habebat. Rex iterum :

    REX. Noli proficisci, inquit. Te muneri praeficiam .

    REG. Cu i muneri?

    REX. V el... iure d icundo !

    REG. A t nemo est de quo judicem !

    REX. Non exp loratum est. Nondum enim circum

    regnum m eum vectus sum . A dm odum senex sum et

    31

  • locu s m ihi ad currum habendum deest et ambu latione

    defatigor.

    REG. A t enim ego jam visi.

    E t procumbens regulus iterum alteram stellae partem

    raptim aspexit.

    REG. Ne illic qu idem qu isquam versatur.

    REX. De te igitur ipso judicabis. Id unum difficul-

    limum est. Nam mu lto d ifficilius est de se ipso quam de

    aliis judicare. Si de te ipso recte judicaveris, vere sap iens

    ex istim andus eris.

    REG. A t ego de me ipso ub icumque sum judicare

    po ssum . Hic habitare m ihi non necesse est.

    REX. Hem! hem! in stella mea murem aetate provec

    tum alicub i versari suspicor. Nocte eum audio . De mure

    illo vetu lo judicare poteris. Quem capite interdum

    damnabis, ut ejus vita e tua justitia pendeat. Sed ei vitam

    toties rem ittes, ut eo parcius utaris: solus enim est.

    REG. Me vero quemquam capite damnare non ju

    vat. Quare mihi profecturus esse sane videor.

    Cum rex se nolle dix isset, tamen regulus, collectis

    vasis, regem natu grandem offendere noluit.

    REG. O summ e rex, inquit, si tib i sedu lo oboed iri

    cupias, m ihi rationi consentanea imperes. M e verb i gratia

    ante exactam hanc sexagesimam horae partem proficisci

    jubeas. Omnia enim tempestiva videntur esse.

    Cum rex nihil respond isset, regu lus primum du

    bitavit, deinde cum su sp irio evolavit. Tum rex festinanter:

    REX. Te legatum meum esse jubeo.

    Dum exclamat, summ am auctoritatem prae se ferebat.

    Regu lus autem secum in itinere adu ltorum hom inum

    mores perm iros esse cogitavit.

    32

    XI

    S E C U N D A S T E L L A a g lorio so quodam incolebatur.

    Qu i simu l ac regu lum conspex it, procu l exclamavit:

    GLORIOSUS. Hui! Ecce me invisit qu i me adm iratur!

    G lorio si enim ceteros se adm irari arbitrantur.

    Cu i regulus:

    REG. Salve, inquit. M irificum mehercule petasum

    habes.

    Tum ille:

    G l . Ad gratias videlicet agendas apte factus est, in

    qu it, ad gratias eis agendas qu i adm irationem suam cla

    more significant. Incommode fit quod nemo unquam hac

    iter facit.

    Tum regulus:

    REG. Itane vero? inquit.

    Nondum enim intellexerat.

    G l . M anum manu pulsa.

    Cum vir g loriosu s haec eum

    hortatus esset, regulus manum

    manu pu lsavit. Tum vir g loriosus

    pau lum sub lato petaso modeste

    gratias egit.

    H ic regu lus secum : H oc

    mehercule festivius est quam

    regem illum invisere . A tque manum manu

    iterum pulsavit, vir g loriosu s pau lum sub lato

    petaso iterum gratias egit.

    Tamen , po stquam pau lisper inter se

    exerciti sunt, regulus lusionis taesum est

    varietate carentis.

  • REG. Jam ut petasus decidat, inquit, qu id facien

    dum est?

    Sed eum g loriosus ille non audiit. G lorio sorum enim

    est nihil nisi laudes audire. Regu lum porro interrogavit:

    G l . Verene me mu ltum adm iraris?

    REG. Qu id significat adm irari?

    G l . Adm irari hoc significat, me in stella fo rm o sis

    simum unum et elegantissime vestitum et d ivitissimum et

    ingeniosissimum esse profiteri.

    REG. A t solu s in stella ista es!

    GL. Gratum mihi feceris si me tamen adm iratus eris.

    Regulus, jactatis pau lum umeris:

    REG. Adm iror te, inquit, sed qu idnam tua interest?

    Quae cum d ix isset abiit. Dum autem iter facit, nihil

    amp lius secum cogitavit quam haec: Enimuero adu lto

    rum hom inum mores valde insoliti sun t.

    XII

    PRO X IM A S T E L L A a po tatore incolebatur. Quan-

    quam regu lus apud eum m inime d iu comm oratu s est,

    tamen magna tristitia affectus est. Cum enim potatorem

    silentio accubantem et binis lagonarum copiis, altera ina

    nium , altera plenarum , circum fusum invenisset:

    REG. Q u id istic agis? inquit. Tum po tator m aestis

    sim o vultu :

    POTATOR. Poto, inquit.

    REG. Cu r potas?

    PO. U t obliviscar.

    Hic regulus, jam m isericord ia captus:

    34

    >

    fl

    \REG. U t cu ju s rei obliviscaris?

    Potator dem isso capite con fessus est:

    PO. U t me pudere obliviscar.

    Cum regulus ei subveniendi cup idus quaesisset cu jus

    rei eum puderet, tandem potator:

    PO. Potare me pudet, inquit.

    Perorata oratione jam obmu tu it, regu lus autem su s

    penso atque incerto animo abiit, in itinere nihil amp lius

    secum cogitans nisi haec: Enimvero adu ltorum hom i

    num m ores m irum quan tum insoliti sun t.

  • XIII

    Q U A R T A S T E L L A a negotiatore incolebatur. Ille adeo

    occupatus erat ut adveniente regu lo ne caput qu idem

    erigeret. Cu i regulus:

    REG. Salve, inquit. Exstinctus est calamus tuus.

    NEGOTIATOR. Tres et duo fiunt quinque. Qu inque

    et septem duodecim . Duodecim et tres qu indecim . Salve.

    Qu indecim et septem viginti duo . V iginti duo et sex duo

    detriginta. N on spatium e jus ru rsu s accendendi. V iginti

    sex et qu inque fiunt unus et triginta. Evasi! F iunt ergo

    qu inqu ies m ilies et sexies decies centena m ilia viginti duo

    m ilia septingenti triginta unus.

    REG. Quae ista qu inqu ies m ilies centena milia?

    NEG. Hem ! Semper ades? Quinqu ies m ilies et decies

    centena m ilia... Jam nescio quae sint. Tot occupationibus

    implicor! G ravis ego vir sum neque in nugis aetatem con

    sumo . D uo et qu inque sep tem ...

    Regu lus autem , qu i dum vixerat nunquam om iserat

    quod semel quaesierat, eum iterum interrogavit:

    REG. Quae ista qu inqu ies m ilies et decies centena

    milia?

    H ic negotiator, capite erecto:

    NEG. Quinquaginta quattuor anni sunt, inquit, cum

    stellam hanc incolo : omnino ter interpellatus sum . Pri

    mum ante hos viginti duo annos, cum melolontha besti

    ola nescio unde deciderat. Adeo form idolosum sonitum

    late ciebat ut in summa facienda quater peccaverim .

    Iterum ante hos undecim annos, cum ex artubus laboravi.

    Exercitatione egent. Ego autem ambu latiuncu lis non vaco.

    36

    *

    Equ idem vir gravis sum . Tertium ... hodie ! F iunt ergo

    qu inqu ies m ilies et decies centena m ilia ...

    REG. Quae ista toties centena milia?

    Intellexit negotiator otium sib i desperandum esse.

    NEG. Centena m ilia pusillarum istarum rerum quae

    in caelo interdum cernuntur.

    REG. Muscaene?

    NEG. Immo pusillae res quae lucent.

    REG. An apes?

    NEG. Immo pusillae res aureo colore de qu ibus ces

    satores vigilantes somniant. Ego autem vir gravis sum nec

    somniis istis vaco.

    REG. Quid? An stellae?

    NEG. Ita prorsus. Stellae sunt.

    37

  • REG. Qu id porro qu inqu ies m ilies centenis m ilibus

    stellarum facis?

    NEG. Immo vero sunt qu inqu ies m ilies et sexies de

    cies centena viginti duo m ilia stellarum septingentae tri

    ginta una stellae. Ego vir gravis sum atque in subducend is

    rationibus diligens.

    REG. A t qu id hisce stellis facis?

    NEG. Quid faciam rogas?

    REG. Rogo.

    NEG. Nihil facio. Eas possideo .

    REG. Stellas possides?

    NEG. Possideo.

    REG. A t ego jam regem vidi qu i...

    NEG. Reges non possiden t, sed alicub i regnant.

    P lurimum inter hoc et illud interest.

    REG. A t qu id tibi stellas possidere prodest?

    NEG. Hoc prodest ut dives sim .

    REG. A t qu id tibi divitem esse prodest?

    NEG. U t alias stellas emam , si qu is quam reperit.

    Tum regulus secum :

    REG. H ic eodem fere m odo atque ille meus po ta

    tor ratiocinatur.

    Tamen etiam interrogavit:

    REG. Qua ratione stellae ab aliquo possideri possunt?

    Cu i negotiator trucu lentius:

    NEG. Cu ju s sunt? inquit.

    REG. Nescio . Nullius.

    NEG. A tqu i meae sunt; primo enim m ihi hoc in

    mentem venit.

    REG. Satis est?

    NEG. Ita prorsus. N am ub i adamanta invenis, tuus

    38

    est. U b i insu lam vacuam invenis, tua est. IJb i machi

    nationem aliquam invenis, m odo in tabu las pub licas re

    ferendam caveris, tua est. Eadem ratione ego stellas

    possideo , quoniam nem ini ante me in mentem venit eas

    sib i vindicare.

    REG. Recte qu idem dicis. Qu id autem eis facis?

    NEG. Procurationem earum gero. Earum rationem

    identidem subduco . Difficile qu idem hoc est, sed ego vir

    gravis sum .

    Tamen regulo nondum satisfecerat.

    REG. Ego si focale possideo , id collo circumdare

    po ssum et auferre. S i vero florem possideo , florem carpere

    et auferre possum . A t tu stellas carpere non potes.

    NEG. Non equ idem possum , sed rationes earum

    apud argentarium deponere po ssum .

    REG. Qu id ista significant?

    NEG. Hoc significant, me in chartu la numerum

    stellarum mearum scribere solere, deinde chartulam illam

    in locu los clavi clausos condere.

    REG. Nec qu idquam amplius?

    NEG. Satis est.

    Tum regulus secum :

    REG. Festivum qu idem id et poeta satis dignum

    est, non gravissimo viro.

    Regu lus enim de gravibus rebus longe aliter atque

    adu lti hom ines sentiebat. Rursus ille:

    REG. Est m ihi flos, inquit, in quem aquam cotidie

    spargo. Sun t m ihi m on tes Vu lcanios eos vocant quo s

    octavo quoque die purgo . N am et eum purgo qui exstinc

    tus est. U tique cavendum est. Et eis prodest et flori a me

    possideri. Tu contra nihil stellis prodes.

    39

  • Negotiator os aperuit, sed, cum nihil invenisset quod

    responderet, regulus abiit. Dum autem iter facit, nihil aliud

    secum cogitabat nisi haec: Enimvero adultorum hom inum

    mores ab usitatis moribus omnino sejuncti sunt.

    XIV

    Q U IN T A S T E L L A cogn it ion e dignissima erat. Om

    nium m inima erat et vix satis patebat ut lychno pub lico

    curatorique ejus sedem praeberet. Regu lus nulla ratione

    intellegere poterat qu idnam in regione aliqua caeli atque

    in stella a dom ibus incolisque vacua lychnus curatorque

    lychnorum prodesset. Tamen sic secum cogitavit:

    REG. Nescio an hic ratione careat. Tamen ea m inus

    caret quam rex ille et g loriosu s et negotiator et potator.

    Labor saltem e jus rationem quandam habet. Cum enim

    lychnum cu ju s procurationem habet accendit, novam stel

    lam vel florem quodam m odo gignit. Rursus, cum eum

    exstinguit, tum flo s vel stella obdorm iscit. Ne ille in re

    venustissim a occupatus est. Hoc autem vere utile est quo

    niam venustum est.

    Itaque ub i ad stellam appu lsus est, curatorem lychni

    honorifice salutavit:

    REG. Salve. Cu r lychnum m odo exstinxisti?

    CURATOR. Ita m ihi m andatum est. Salve.

    REG. Qu id m andatum significat?

    CUR. Hoc m andatum est ut lychnum hunc exstin

    guam . Hac nocte vale.

    Con tinuo eum rursu s accendit.

    REG. A t cur eum m odo ru rsu s accendisti?

    40

    CUR. Ita m ihi m andatum est.

    REG. Non intellego.

    CUR. Nihil intellecto opu s est. Sic se mandatum

    habet ut se habet. Salve.

    Con tinuo lychnum exstinxit.

    Deinde sudario rubris quadratis insigni frontis su

    dorem abstersit et:

    CUR. Immani munere fungor, inqu it. O lim mu

    derata laboris ratio erat. Lychnum mane accendebam ;

    vesperi exstinguebam . Ita reliquum diem ad requ ies

    cendum , reliquam noctem ad dorm iendum vacuam

    habebam ...

    REG. A liud videlicet postea m andatum est?

    CUR. Non aliud m andatum est. Inde omnis haec

    calam itas! E tsi stella in annos singu los celerius versata est,

    tamen non aliud m andatum est!

    REG. Qu id igitur?

    CUR. Nunc igitur, qu ia in sexagesima horae parte

    semel vertitur, non tem poris particu lam ad interqu iescen

    dum jam habeo. Sexagesim a in parte semel et accendo et

    exstinguo.

    REG. Equ idem hoc m irifice delector, diem apud te

    sexagesim a parte finiri!

    CUR. Immo ego nequaquam delector. Mensis enim jam est cum inter nos loquimur.

    REG. Mensis?

    CUR. Ita est. Triginta sexagesimae, triginta dn 1 I I"

    nocte vale.

    Con tinuo lychnum accendit. Quem c u m regulum In

    tu itus esset, curatorem illum dilexit qui mand.it.i lautu

    41

  • \

    /

    Immani munere fungor.

    fide persequeretur et, recordatus se ipsum solis occasu s

    sella movenda olim sectatum esse, am ico subvenire voluit.

    REG. Ego vero ... scio qua ratione acqu iescere cum

    velis possis.

    CUR. Semper volo.

    F ieri enim po test ut fidelis et idem piger sis.

    Regu lus ut inceperat perrexit:

    REG. Stella tua adeo parva est ut tribus passibus

    eam circumeas. T ib i nihil aliud agendum est nisi satis

    lente progred iendum ut in aprico loco semper verseris. Si

    quando acqu iescere voles, progredieris: ita quamd iu voles

    lucebit.

    CUR. Isto m odo parum proficio . Hoc me in vita

    juva t ... dorm ire.

    REG. O te infelicem !

    CUR. O me infelicem ! Salve.

    Quae cum dix isset, lychnum exstinxit. Regu lus autem

    dum ad u lteriora pergit sic secum cogitabat:

    REG. H ic qu idem ceteris, regi illi, glorioso , po ta

    tori, negotiatori con temptu i esset. Tamen unus est qui

    m ihi non ridendus esse videatur, fortasse eam ob rem

    quod non suam , sed aliam quandam rem curat.

    Tum desiderio e jus comm o tu s susp iravit et haec

    secum denuo :

    REG. H ic unus est quo uti am ico potuerim . Sed

    stella e jus re vera m inor est quam ut duobu s locus s it ...

    Hoc autem regulus secum confiteri non audebat, se

    desiderio felicis illius stellae imprim is teneri quod sol in

    viginti quattuor horis m ilies quadringenties quadragies

    occideret.

    43

  • X V

    S E X T A S T E L L A decem partibus latior erat. Incole

    batur a viro gravi atque aetate provecto qu i ingentes libros

    scribebat. Qu i, ut regu lum con spex it, exclamavit:

    GEOGRAPHUS. Ecce tibi qu i ignotas regiones ex

    plorat!

    Regu lus in mensa assed it et pau lisper acquievit.

    Tamd iu jam peregrinatus erat!

    G ravis senex:

    GEO. Unde venis? inquit.

    REG. Qu is ingens iste liber est? Qu id istic agis?

    Tum gravis senex:

    GEO . Geographus sum , inquit.

    R.EG. Qu is geographus est?

    GEO. Vir doctus qui scit ubi maria, amnes, montes,

    solitud ines sint.

    REG. Ista qu idem nosse operae pretium est. Istud

    vere artificium est.

    Quae cum regulus dix isset, stellam geographi raptim

    circum spexit. Nondum enim stellam m ajestatis tantae

    viderat.

    REG. Valde magnifica stella tua est. Suntne istic

    magna maria?

    GEO . Scire nequeo.

    Tum regulus spe dejectus:

    REG. Qu id ! Et montes?

    GEO . Scire nequeo.

    REG. Et urbes? Et amnes? Et solitudines?

    GEO. Ne ea qu idem scire queo.

    REG. A t geographus es!

    44

    GEO . Est vero ita, sed ego ignotas regiones non ex

    p loro . E ju s m od i hom in ibus omnino egeo. A tqu i non ge

    ographi est urbes, amnes, montes, m aria m inora vel

    m ajora solitud inesque lustrando percensere. Geographi

    amp litudo m ajor est quam ut o tio su s ambu let. Nunquam

    e testudine sua d iscedit, sed hom ines qu i novas regiones

    exp loraverun t in eam adm ittit et interrogat et scrib it quae

    sib i accidisse narrant. S i qu is autem ea narrat quae geo

    graphus sua interesse existimet, de m oribus e jus cognosci

    jubet.

    REG. Quare istud?

    GEO . Qu ia si qu is mentiatur, libris qui de grn

    graphia sunt cladem paret. Sim iliter si qu is perpotet.

    REG. Quare istud?

    GEO . Qu ia ebriosis res dup lices videntur esse, t ir

    ographus igitur duo s mon tes esse scribat ubi unus sit.

    REG. Novi aliquem qu i ad exp lorandum m inime

    aptus sit.

    45

  • GEO . Fortasse ita est. Ergo, ubi mores illius boni

    viden tur esse, de eis quae repperit cognoscitur.

    REG. V isuntur?

    GEO . M inime. V ia enim ista nim is flexuo sa est. Sed

    ab eo qu i regiones exp loravit documen ta exiguntur. Velut,

    si mons altus repertus esse nuntiatur, ei imperatur ut mag

    no s lap ides inde reportet.

    Concitatu s repente geographus est:

    GEO . A t tu e locis remotis venis! Ignota exp loras!

    Jam m ihi stellam tuam describe.

    A tque geographus tabu las aperu it et ceru lam prae

    acuit. N am cerula primum ea scribun tur quae narrant qu i

    exp lorant. Tum demum atramento scribun tur cum docu

    mentis con firm ata sunt. G eographus igitur sciscitatus est:

    G e o . Qu id tu?

    REG. Ne dom i meae non multa animadversione

    digna sunt: omnia perparva sunt. M ihi sunt tres e jus mod i

    montes quorum duo etiam nunc ardeant, unus exstinctus

    sit. Tamen utique cavendum est.

    GEO . U tique cavendum est.

    REG. M ihi etiam flo s est.

    GEO. F lores in tabu las referre non solemus.

    REG. Quidni? Sunt form osissim ae rerum .

    GEO . Quia flores evanidi sunt.

    REG. Evanidus qu id significat?

    GEO . De geographia libri librorum omnium pre

    tiosissim i sunt. Nunquam enim obsolescunt. Perraro mons

    de loco movetur. Perraro mare magnum exhausta aqua

    exarescit. Aeterna scribimus.

    Interpellavit eum regulus:

    46

    REG. A t fit ut exstincti montes rursu s exardescant.

    Evanidus vero qu id significat?

    GEO . U trum exstinctus sit ardor eorum an excita

    tus, nihil nostra interest. Nosm e t montis tantum rationem

    habemus. Qu i non mutatur.

    Regu lus autem , qu i, dum vixerat, nunquam om iserat

    quod semel quaesierat, denuo :

    REG. A t evanidus qu id significat? inquit.

    GEO . Hoc significat, interitum alicui instare.

    REG. F lori meo interitus instat?

    GEO . Profecto ita est.

    Tum regulus secum :

    REG. Evanidus flo s meus est et tantum quattuor

    sp inas ad se contra universa defendendum habet! Ego

    autem eum solum dom i meae reliqui!

    H ic primum eum paenitere coep it. Tamen animo rur

    su s erecto quaesivit:

    REG. Quae me hortaris ut visam?

    Cu i geographus respond it:

    GEO . Terram stellam . N am bene aud it ...

    Ab iit regu lus secum de flore suo cogitans.

    XVI

    S EPT IMA IG IT U R S T E L L A terra fuit.

    Terra autem non stella quaevis una est. Etenim ibi

    centum undecim reges, ratione scilicet eorum qui atris na

    tionibus praesunt habita, septem milia geographorum ,

    novies centena m ilia negotiatorum , septuagies qu inqu ies

    centena m ilia po tatorum , ter m ilies et centies decies

    47

  • centena m ilia gloriosorum , in summ a circiter vicies m ilies

    centena m ilia hom inum adu lta aetate percenseas.

    U t con jectura aliqua susp icari po ssis quanta terra sit,

    scito ante vim electri inventam , si summ am subducas, in

    sex his continentibus quadringenta sexaginta duo m ilia

    qu ingen tos undecim curatores lychnorum justi exercitus

    instar alendos fuisse.

    Hom in i loco pau lum remoto sedenti praeclarum

    spectacu lum praebu issent. Sic enim exercitus ille quasi

    chorus in theatro ad num erum se movebat. Primo qui

    lychnos in Nova Zelandia et Australi terra accendebant in

    scaenam prod ibant. Postquam autem lucernas suas ac

    cenderant, dorm itum abibant. Con tinuo ab eis qu i lych

    nos apud S inas et Hyperboraeos Scythas accendebant in

    scaenam succedebatur. Deinde hi quoque in postscae-

    nium evolabant. Succedeban t jam qu i apud Sarm atas et

    Indos, dein qu i in A frica Europaque , tum qu i in America

    illa australi, po stremo qui in hac Am erica aqu iloni sub

    jecta lychnos accendebant. Nem o autem unquam in hoc

    errabat ut non suo tempore in scaenam prod iret. Summ a

    igitur spectacu li illius magnificentia erat.

    Tantum illi tanquam collegae, quorum alter unum

    lychnum sub Septen trionibus ipsis, alter unum lychnum

    sub australi vertice accendebat, in desidia ac segnitia ae

    tatem agebant: b is enim in anno adm inistrabant.

    XVII

    Q lJ I F A C E T U S E S S E vult, is interdum mendaciuncu la

    dicit. Non optim a fide de curatoribus lychnorum locutus

    sum . Periculum est ne qu i stellam nostram non noverunt

    48

    meo vitio sib i de ea fa lsam op inionem fingant. I lom ines

    enim in terris angustissimum locum occupan t. Si illa vi

    cies m ilies centena m ilia hom inum a qu ibu s habitantur

    con fertiora con tionis m odo starent, foro quadrato viginti

    m ilium passuum quoque versus facile caperentur. Itu

    genus hom inum in angustissim am quam vis insu lam maris

    Pacifici cog i potest.Adu ltis hom in ibus videlicet fidem non facies. M ag

    num se locum obsidere arb itrantur et eadem amplitudine

    qua adansoniae esse sib i videntur. Hortabere igitur eos ut

    rationem subducant. Quoniam num eros in deliciis

    habent, id eis jucundum erit. Tu contra ne operam in re

    od iosa frustra con sumpseris. Inutile negotium est. Nempe

    mihi confidis.Regu lus igitur, ut semel in terris institit, vehementer

    adm iratus est quod nem inem videret. Jam timebat ne a

    propo sita stella aberravisset, cum qu iddam anu lo specie,

    lunae colore sim ile in arena se movit. Tum regulus, utique

    cavendum esse ex istimans:

    REG. Hac nocte vale, inquit.

    Cu i serpens:

    SER. Hac nocte vale, inquit.

    Percon tatus est regulus:

    REG. Quam in stellam delapsus sum?

    SER. In terram atque in A fricam .

    REG. Qu id ! Nem o igitur in terra habitat?

    SER. Haec solitudo est. Nem o in solitud inibus habi

    tat. Terra vasta est.Quae cum serpens dix isset, regu lus in lapide consed it

    et caelum susp iciens:

    REG. Quaero , inquit, num idcirco stellae luceant ut

    49

  • w

    in suam cu ique reditus aliquando pateat. A sp ice meam .

    Ipsis cervicibus nostris im pende t... A t quan tum abest!

    SER. Pulchra est. Sed qu id hic tib i negotii est?

    REG. Illic flo s m ihi negotium facessit.

    SER. Hem !

    Q uae cum serpens dix isset, con ticuerunt. Tandem

    regulus:

    50

    REG. U b i sunt hom ines? inquit. Nam in solitud ine

    aliquantu lum soli videmur e sse ...

    SER. Apud hom ines quoque soli videmur.

    Cum regu lus serpentem diu con tu itus esset, tandem :

    REG. M irifica qu idem bestia es, inqu it, quae aeque

    tenu is ac dig itus sis.

    SER. Sed po ten tior sum quam d ig itus regis.

    Tum regulus leniter arridens:

    REG. Non mu ltum potens es, inqu it ... ne pedes

    qu idem habes... ne iter qu idem facere po te s...

    SER. A t ego te longius quam navis asportare possum .

    Simu l atque ea dixit, serpens reguli talum sicut

    arm illa aurea circum jecta est.

    SER. Quem tango, terrae unde ortu s est reddo . Sed

    tu pu rus es et e stella venis.

    Cum regu lus nihil respond isset, tum illa:

    SER. Tui m isereor, inquit, qu i tam deb ilis in hac

    ferrea terra verseris. Po ssum ...

    REG. Equ idem p lanissim e intellexi, sed cur aenig

    mata semper usurpas?

    SER. Omnia solvo.

    Quae cum serpens d ix isset, conticuerunt.

    XVIII

    C U M R E G U L U S PER solitud inem iter faceret, unum

    in florem incidit, flo scu lum trium foliorum neque ullo

    num ero ...

    REG. Salve.

    FLOS. Salve.

    Regu lus a flore urbane quaesivit:

    51

  • Tandem: M irifica quidem bestia es, inquit, quae aeque tenuis ac digitus sis...

    REG. U b i sunt hom ines?

    F los autem hom ines a liquot iter una facientes quon

    dam viderat.

    FLOS. Hom ines quaeris? Sun t, opinor, sex sep-

    temve. M u lti anni sunt cum eos conspex i. Sed nulla ra

    tione scitur ub i sint. Vento enim jactantur. E is multum

    obest quod rad icibus carent.

    REG. Vale.

    FLOS. Vale.

    XIX

    R E G U L U S IN A LT UM mon tem ascendit. Mon tes

    antea nu llos noverat nisi tres illos suo s que se altitudine

    genibus e jus adaequabant. Itaque exstincto mon te quasi

    sellula utebatur. Sic igitur secum cogitavit: E monte tam

    alto universam stellam atque universos hom ines simul

    con sp iciam . A t nihil con spex it nisi cautes proceras et

    praeacutas. Tum , utique cavendum esse existimans:

    REG. Salve, inquit.

    Cu i vocis imago:

    IMAGO. Sa lve ... Sa lve ...

    Sa lve ... V

    REG. Q u is es?

    IMA. Qu is e s ... qu is e s ...

    qu is e s ... j

    REG. Am ici mei ,

    este; solu s sum .

    IMA. Solu s sum ...

    solu s sum ... solu s sum ...

  • Quae cum imago respond isset, regu lus secum ita

    cogitavit:

    REG. O m irificam stellam ! Omnis et arida et hor

    rida et salsa est. Jam vero hom ines je juno animo sunt.

    Quae dicta sunt referun t... A t dom i meae flo s m ihi erat:

    qu i flo s semper prior loqueba tu r ...

    XX

    PO STQ U AM R E G U L U S D IU per arenas et cautes et

    nives iter fecit, factum est ut viam tandem inveniret.

    Omnes autem viae ad hom ines ferunt.

    REG. Salvete.

    N am regulus hortu lum rosis floren tibus consitum

    viderat.

    ROSAE. Salve.

    Con tu itu s est eas regulus. Quae omnes flori e jus sim i

    les erant.

    O bstupu it et:

    REG. Quae estis? inquit.

    ROS. Rosae sumus.

    REG. Ehem !...

    A tque regulus m iserrimus esse sib i visu s est. F loscu

    lus enim suus fabu latus erat se in universitate rerum sin

    gularem atque unigenam esse. Ecce autem qu inque m ilia

    in uno hortu lo erant quae omnia inter se sim ilia essent!

    Itaque haec secum :

    REG. Ne rosam meam vehementer pigeret si haec

    videre t... P lurimum tussiret et se m ori simu laret ne rid i

    cula videretur. M ihi autem pernecesse esset, curationem

    54 Stella haec omnis et arida et horrida et salsa est.

  • simu lare . N am si aliter facerem , ut me quoque puderet,

    volun tario senio reapse moreretur.

    Haec etiam secum :

    REG. Equ idem me flore singulari divitem esse ar-

    bitrabar; at rosam unam de multis possideo . Quam cum

    po ssideam et tres illos mon tes qu i qu idem se genibus

    meis altitudine adaequant et quorum unus fortasse in per-

    petuum exstinctus est non valde magnus rex ex istim an

    du s sum .

    Cum ea secum reputavisset, in herba jacens flevit.

    XXI

    T U M IPSUM PROD IIT vulpes.

    V u l pe s . Salve.

    REG. Salve.

    Q uod cum regu lus urbane respond isset, se convertit

    nec qu idquam vidit.

    56

    Et in herba jacens flevit.

  • Tum vox:

    VUL. Hic sum ... sub malo.

    REG. Quae bestia es? valde venusta es.

    VUL. Vulpes sum .

    Quam regu lus invitavit:

    REG. Veni mecum lusum . A deo tristis sum .

    VUL. Tecum ludere non possum . Nam non man

    sueta sum .

    REG. Hem ! da mihi veniam .

    Sed , cum regulus pau lisper comm en tatus esset, haec

    addidit:

    REG. Qu id significat mansuescere?

    VUL. Non nostras es. Qu id quaeris?

    REG. Hom ines quaero. Sed qu id significat man

    suescere?

    VUL. Hom ines arcus tonan tes habent et venantur.

    Perquam molestum est! G allinas etiam alunt. Hac una re

    utiles sunt. G allinas quaeris?

    58

    REG. Non gallinas quaero. A m icos quaero . Sed

    qu id significat mansuescere?

    VUL. Illud nim is obsolevit. Hoc significat, vincu lis

    con jungi.

    REG. V inculis con jungi?

    VUL. Ita plane. N am tu puer centum m ilibus pu

    erorum sim ilis m ihi etiamnunc videris esse. Neque ego te

    indigeo, nec tu me. T ib i vu lpes centum m ilibus vu lp ium

    sim ilis esse videor. Sin autem me mansueveris, alter altero

    indigebimus. U t tu m ihi inter omnes singu laris esse vide

    beris, sic ego tibi inter omnes singularis videbor esse.

    REG. Jam intellegere incipio. F lo s e st ... a quo me

    m ansuefactum esse puto .

    VUL. Fortasse ita est. In terra enim res cujus-

    cumque m od i evenire videmus.

    REG. M ehercu le hoc non in terra evenit.

    Cum ea regulus diceret, vu lp i exspectationem mag

    nam movere visus est.

    VUL. In alia stella?

    REG. Ita est.

    VUL. Sun t in stella illa venatores?

    REG. Nu lli sunt.

    VUL. Id qu idem p lurim i est! Sun t et

    gallinae?

    REG. Nu llae sunt.

    Tum vu lpes susp irans:

    VUL. Nihil perfec

    tum atque absolu tum est,' X| | i inquit.

    Sed ad propositum

    rediit:

  • VUL. Aetatem nim is aequabiliter ago. Ego venor

    gallinas, hom ines me. Omnes autem hom ines inter se si

    m iles sunt et omnes gallinae inter se sim iles sunt. Subo

    d iosa igitur vita mea est. A t si me mansueveris, ea tanquam

    aprica fiet. G ressu s sonitum novero qu i ceteris d issim ilis

    erit. Ceteris enim admoneor ut sub terram surrepam . Tuo

    a cunicu lo m eo quasi carm ine quodam evocabor. Jam

    vero asp ice! V idesne illic segetes? Equ idem pane non

    vescor. M ihi frumentum inutile est. Segetes igitur nihil

    me admonent. Id qu idem luctuosum est. A t tu aureo

    cap illo es. Ergo incredibiliter gaudebo ubi me m ansue

    veris. Frumenta, quae aurea sint, me de te admonebun t et

    murmure delectabor per frumen ta flan tis aurae ...

    Con ticu it vu lpes et regu lum diu con tu ita est.

    Tandem :

    VUL. Q uae so ... mansuesce me, inqu it!...

    Cu i regulus respond it:

    REG. L ibenter qu idem , sed m ihi non mu ltum vacui

    tem poris est. Sun t et am ici inveniendi et mu lta cog

    noscenda.

    VUL. Id unum noveris quod mansueveris. Hom ines

    nu llius jam rei cognoscendae spatium habent. Res ad u su s

    dom esticos con fectas ac praeparatas a propolis emunt.

    Cum autem am ici nusquam veneant, hom ines am icos jam

    nu llos habent. S i igitur am icum parare vis, m ansuesce me.

    REG. Qu id faciendum est?

    Cu i vu lpes respond it:

    VUL. E tiam atque etiam susten tandum ac prola

    tandum . Primum aliquo intervallo interjecto sic in herba

    consides. Ego autem te lim is asp iciam nec tu verbum

    ullum facies: e verb is ambigue positis d iscord iae exsis

    60

    tunt. Sed tibi in dies singu los pau lo prop iu s assidere

    liceb it...

    Postrid ie revisit eam regulus. Cu i vu lpes:

    VUL. Comm od iu s fecisses, inqu it, si eadem hora

    me revisisses. N am si vel quarta postm erid iana hora ve

    nies, a tertia beata esse incipiam . Q uo magis haec cedet,

    eo beatior esse m ihi videbor. Quarta moveri ac sollicitari

    jam incipiam ; sic quan ti sit vita beata reperiam . A t si tem

    pore quovis venies, nunquam sciam quo ta hora me animo

    tanquam decorum vestitum induere oporteat. Sollemnia

    quaedam constitu i opu s est.

    REG. Qu id est sollemne qu iddam ?

    VUL. Hoc quoque nim is obsolevit. Propter hoc dies

    qu idam a ceteris d iebus d iffert et hora quaedam a ceteris

    horis. Veluti hoc apud venatores m eos sollemne est ut

    Jovis die quoque cum puellis viculi choros agant. Itaque

    Jovis die m irifice fruor! U sque ad vineam ambulare soleo.

    S in venatores die quolibe t choros agerent, omnes dies

    inter se sim iles essent neque ego unquam feriata essem .

    R E G U L U S IG IT U R V U LPEM m an suevit. U b i autem

    tem pu s p ro fec tion is app rop inquav it , vu lpes:

    VUL. A !. . . flebo, inquit.

    REG. Tua qu idem cu lpa est. Non ego tibi qu idquam

    mali optabam , sed tu a me m ansuesci volu isti.

    VUL. Ita plane.

    REG. A t jam fleb is!

    VUL. Ita plane.

    REG. Nihil igitur lucri fecisti.

    VUL. Immo lucrum feci prop ter istum frum en to

    rum colorem .

    61

  • L.. ' I j L .

    Si vel quarta postmeridiana hora venies, a tertia beata esse incipiam.

    Deinde haec etiam vu lpes:

    VU L. Ro sas revise, inquit. Tum intelleges illam

    tuam inter omnes singu larem esse. Postea huc regressus

    me valere jubebis atque ego tecum pro munere arcanum

    qu iddam communicabo .

    R E G U L U S IG IT U R PRO F E C T U S ro sa s revisit:

    REG. Nequaquam meae rosae sim iles estis, inquit:

    nihildum estis. Nec vos qu isquam mansuevit neque a

    vob is qu isquam est mansuetus. Tales estis qua lis vu lpes

    mea erat. Haec centum m ilibus aliis sim ilis erat.

    Po stquam autem eam m ihi am icitia con junx i, inter omnes

    singu laris facta est.

    A c rosas vehementer pudebat. Ille rursus:

    REG. Formosae qu idem estis, at inanes estis. Nihil

    est cur qu isquam pro vob is moriatur. M ea qu idem ipsius

    rosa praetereunti cuivis uni vob is sim ilis esse videretur.

    U n am autem eam p luris quam vos omnes facio, quoniam

    in eam aquam sparsi; quoniam in eam tegumentum vi-

    treum imposu i; quoniam eam contra vim venti munimento

    illo defendi; quoniam ejus erucas praeter duas tresve pa

    p ilionum causa interfeci; quoniam eam querentem vel

    gloriantem vel etiam conticescentem audivi; quoniam mea

    rosa est.

    D e in d e v u l p e m r e v i s i t et:

    REG. Vale, inquit.

    VU L. Vale. Q uod ceteros celavi, hoc est; est autem

    sim p licissimum : animo tantum bene cernimus. Quae

    p lurim i sunt, ocu lis cerni non possun t.

    63

  • Regu lus iterum , ut mem inisset:

    REG. Quae plurim i sunt, ocu lis cerni non po ssun t.

    VUL. Propter operam rosae tuae frustra praebitam

    rosa tua tanti est.

    Regu lus iterum , ut mem inisset:

    REG. Propter operam rosae meae frustra prae

    b itam ...

    VUL. Hom ines quanta sit dicti hu jus veritas obliti

    sunt. A t tu dicti hu jus non ob livisci debes. N am quem

    semel mansuevisti, qu idqu id ei po stea accidit, perpetuo

    m erito tuo accidit. Qu idqu id igitur rosae tuae accidit,

    merito tuo accidit.

    Regu lus iterum , ut mem inisset:

    REG. Q u idqu id rosae meae accidit, merito m eo ac

    cid it ...

    XXII

    R e g . S a l v e .

    B iv io r um cu r a t o r . Salve.

    REG. Qu id hic agis?

    CUR. Peregrinatores m illenos tanquam in fasces

    collectos d ivido et tracta vehicula qu ibus rap iuntur m odo

    ad dexteram , m odo ad sinistram dim itto .

    H ic celeri vehiculo praetereunte cum collucentibus

    fenestris ac frem itu tanquam tonitru i statio curatoris

    contremuit.

    REG. Ne eis valde properato opus est. Quid quaerunt?

    CUR. V ir qu i in machina insistit ipse nescit.

    Con tinuo alterum celere cum collucentibus fenestris

    ac frem itu in contrariam partem praetervectum est.

    64

    Interrogavit regulus:

    REG. Jam redeunt?

    CUR. Non idem hom ines sunt, sed alteri alterorum

    in locum succedunt.

    REG. Non eis bene erat illic ub i erant?

    CUR. Nem ini unquam ibi bene est ub i est.

    Con tinuo tertium celere cum collucentibus fenestris

    ac frem itu tonitru i praetervectum est.

    REG. Con sectan tur primos?

    CUR. Nem inem consectantur. Illic dorm itan t vel

    oscitant. Pueri soli nasos ad fenestras vitreas vi applicant.

    REG. Pueri enim soli sciunt quae quaerant. O p

    eram nim iam in pupa ex pannis facta ponun t; at illa

    p lurim i fit et ablata eis fletum movet.

    CUR. Felices illi sunt!

    XXIII

    R e g . S a l v e .

    M e r c a t o r . Salve.

    M ercator autem ille p ilu las ad explendam sitim

    summ a arte temperatas vendebat. Earum si qu is unam oc

    tavo quoque die sum it, po tion is jam non indiget.

    REG. Quare ista vendis?

    MER. Qu ia tem poris mu ltum lucri fit. Periti sub

    ductis rationibus dixerunt qu inquaginta tres m inutas

    horae partes in septem d iebus lucri fieri.

    REG. A t qu id illis qu inquaginta tribus m inutis Iit?

    MER. Fit eis quem adm odum cuique libet...

    Tum regu lus secum cogitavit:

    REG. Ego vero, si m ihi qu inquag inta tres horae

    65

  • partes essent quas in rem quam libet impenderem , ad

    fontem p lacide leniterque procederem ...

    XXIV

    JA M O C TA V U S D IE S erat cum in solitudine jacebam

    et, dum de mercatore audio , u ltimam aquae stillam quam

    itineris causa provideram biberam . Regulum igitur inter- pellavi:

    A . Ne me d ius F id ius valde festiva memoras, sed

    ego necdum machinam refeci nec qu icquam po tionis

    habeo : quare m ihi quoque jucundum esset si ad fontem

    placide leniterque procedere liceret.

    REG. Am ica mea vu lpes...

    A . M i puerule, non de vu lpe jam agitur!

    REG. Quare?

    A . Qu ia siti morituri sum u s...

    Ille quem adm odum ratiocinarer non intellexit res-

    pond itque :

    66

    REG. Ei bene est qui am icum habuit, etiam si m ori

    tu ru s est. Ego vero valde gaudeo quod vu lpe am ica usus

    sum .

    Tum ego mecum :

    A . Quan tum pericu lum sit non videt, u tpote qui

    nunquam esuriat nec sitiat et cui brevis apricatio satis sit.

    A t ille me intu itus ad ea quae mente agitabam res

    pondit:

    REG. Ego quoque sitio. Puteum quaeramus.

    Lassitud inem manu significavi: absurdum enim est

    per immensam solitud inem puteum nullo duce quaerere.

    Tamen incedere incepimus.

    PO STQ U AM A L IQ U O T HO R A S taciti incessim u s,

    advesperavit et stellae lucere coeperun t . Q u a s dum

    qu as i in som n is con sp ic io , qu ia febr icu lam nim irum

    p rop ter sitim hanc habebam , ea quae regu lu s d ixerat

    am ino cum jac ta tione qu adam obversaban tur . Q uaesiv i

    ig itur ab eo num ip se sitiret. Ille au tem ad id quod

    quaerebam non re spond it , sed haec tan tum m odo d ix it:

    REG. Fit ut et animo aqua jucunda sit.

    Ego vero etsi qu id responderet non intellegebam ,

    tamen tacui. Expertu s enim sciebam eum non interrogan

    dum esse.

    Fessu s erat. Con sed it. A ssed i ego. Tum ille, intervallo

    interjecto, rursus:

    REG. Stellae pulchrae sunt, inquit, prop ter florem

    qu i non con sp icitu r ...

    Ego ita plane esse respond i et lucente luna arenam

    tanquam undu latam tacitus prospex i. Ille etiam :

    REG. Solitudo pulchra est, inqu it...

    67

  • Jure qu idem . N am ego solitud inem semper amavi. In

    arenae tumu lo considitur. Nihil conspicitur. Nihil auditur.

    Tamen aliqu id silentio quasi elucet...

    REG. Idcirco solitudo pulchra est quod alicubi pu-

    teus latet...

    M iratus sum me sub ito intellegere qu id occu ltum ex

    arena eluceret. Cum enim puer essem , in dom o vetere

    habitabam ub i thesaurum defossum esse fama erat. Nem o

    scilicet ita callidus fu it ut eum reperiret nec fortasse in-

    vestigavit. Tamen divinum nescio qu id tota domu s

    redolebat. In intima dom u s parte ac tanquam in animo ar-

    canum qu iddam latebat. Regulo igitur:

    A . Recte dicis, inquam ; sive enim domus, sive stel

    lae, sive solitudo agitur, id quamobrem pulchrae sint non

    cernitur.

    REG. G audeo te cum vulpe mea consentire.

    Cum autem regulus obdorm isceret, eum sinu recepi

    et rursu s pergere coep i. C omm o tu s eram . Nam pretiosum

    qu iddam ac fragile portare videbar, qu in etiam quo nihil

    orb i terrarum fragilius esset. Lucente luna et pallentem

    illam frontem et coniventes illos ocu lo s et crispum illum

    capillum vento agitatum intuens mecum haec cogitabam :

    Q uod nunc video , id nihil nisi putamen quoddam est.

    Q uod plurim i est non ce rn itu r ...

    Cum autem sem iapertis labris lenissime subridere in

    cep isset, haec etiam mecum cogitavi: Idcirco me regulus

    hic dorm iens tam vehementer movet, quod florem con

    stan tissim e amat et rosae quaedam species, etiam cum

    dorm it, ex eo tanquam flammu la e lucerna videtur elu

    cere . Sic cogitans eum etiam fragiliorem esse su sp icatus

    68

    sum . Lucernae enim summ a cura defendendae sunt: quas

    repentinus ventus exstinguere potest.

    S ic igitur ingressus pu teum prim a luce inveni.

    X X V

    R E G . HOM IN E S Q U ID EM celeria gregatim con

    scendunt, sed qu id quaerant jam nesciunt. Tum trepidant

    et in orbem concursant.

    Quae cum regulus dix isset, denuo :

    REG. Non operae pretium est, inquit.

    Puteus vero ad quem perveneramus Garamantum

    puteis non sim ilis erat. Apud G aram an tes enim pro puteis

    sunt fo ssi ipsa in arena scrobes. H ic con tra viculi alicu jus

    pu teo sim ilis erat. Cum autem vicu lus ibi nullus esset,

    somniare videbar.

    A . Nescio quo pacto omnia parata sunt, orb icu lus,

    situ lus, restis...

    R isit regulus, restim tetigit, orbicu lum movit. A t motus

    orb icu lu s ingem iscere visus est, quem adm odum vetus in

    dex ingem iscere videtur po stquam venti d iu quievere.

    REG. Audisne? Puteum hunc excitamus atque canit...

    Tum ego, qu i eum nervos contendere nollem :

    A . Haec m ihi perm itte; tibi nim is gravia sunt.

    S itu lum pau latim extractum et in puteal impositum

    stabilivi. Auribus suavem orb icu li sonum etiam tum per

    cip iebam et in aqua etiam tum fluctuante fluctuantem

    solis imaginem videbam .

    REG. Hanc aquam sitio ; m inistra mihi.

    A tque ego qu id quaesisset intellexi. Cum situ lum ad

    69

  • Risit, restim tetigit, orbiculum movit.

    labra e jus su stu lissem , coniventibus ocu lis bibit. Dulce

    illud tanquam dies festus erat. A qua enim illa mu ltum ab

    humore differebat quo corpu s ali solet, qu ippe quam et

    iter sub stellis con fectum et suavis orb icu li sonu s et brac-

    chiorum m eorum labor genu isset. Anim o aeque jucunda

    ac munus erat. Sic, cum puer essem , Natalis arboris lumen

    et nocturni sacri symphonia et du lces subriden tium vu l

    tus ipsi per se efficiebant ut ex Natali munere quod ac

    cip iebam enitere qu iddam atque elucere videretur.

    REG. Hom ines istic qu inque m ilia rosarum in uno

    hortu lo colun t ... neque ibi inveniunt quod quaerun t...

    A . Id non inveniunt...

    REG. Tamen quod quaerun t in una rosa vel in pau

    cis aquae guttis inveniri po te s t . ..

    A . Iat plane.

    Tum ille etiam :

    REG. Integris ocu lis tamen non vident, inquit.

    Animo quaerere oportet.

    JA M B IB E R AM e t sp ir itum bene ducebam . A renae

    vero p rim a luce m elleu s co lo r erat. C o lo re quoque

    m elleo illo laetabar. Q u id ergo cau sae erat cur aegritu

    d ine vacare non po ssem ? ...

    Tum regulus, po stquam rursu s prop ter me assedit,

    summ issa voce:

    REG. O porte t te prom issum servare, inquit.

    A . Q uod prom issum ?

    REG. M em en to ... fiscellam ovi meae adnectendam ...

    N am qu idqu id flori illi accidit, merito meo accidit!

    Cum p icturas inchoatas de sinu prom p sissem , con s

    pexit eas regulus et ridens:

    71

  • REG. Adan soniae istae cau libus sim iliores sunt, in

    qu it ...

    A . Quid?

    O me infelicem , qui adansoniis adeo efferrer!

    REG. Vu lp is istiu s... au res... cornibu s sim iliores

    sun t ... ac nim is procerae.

    Quae cum regulus dix isset, iterum risit. Tum ego:

    A . Inique mecum agis, puerule, qu i tantum boas

    opertas et boas apertas describere didicerim .

    REG. Hui! Bene habebit; pueri sapiunt.

    F iscellam igitur cerula descripsi. Quam dum ei do,

    angorem cepi.

    A . Intendis animo aliquid quod ignoro ...

    Ille autem ad ea non respond it, sed:

    REG. M em inisti me in terram delapsum esse, in

    qu it ... Scito cras annum jam intercessisse.

    Et, interjecto intervallo:

    REG. In locum huic prox imum delapsus eram ...

    Quae cum dix isset, erubu it, ego autem , etsi qua de

    causa fieret non intellegebam , perm iro quodam m odo in

    dolu i. Tamen hoc occurrit quod interrogarem :

    A . A tqu i non forte, quo mane te cognovi sunt

    autem octo d ies sic solu s ambu labas in regione m ille

    m ilia passuum ab omni culta terra remota! Red ibas

    videlicet quo delapsus eras?

    Cum regu lus iterum erubu isset, ego etiam dubitanter:

    A . Fortasse prop ter istum qu


The Little Prince - Antoine de Saint Exupery

The Little Prince - Antoine de Saint Exupery

Documents
P II - Regulus Astrology - Supplement Part II.pdf · SUPPLEMENT TO AMERICA IS BORN Introducing the Regulus USA National Horoscope RECTIFICATION DATABASE PART II Regulus Astrology

P II - Regulus Astrology - Supplement Part II.pdf · SUPPLEMENT TO AMERICA IS BORN Introducing the Regulus USA National Horoscope RECTIFICATION DATABASE PART II Regulus Astrology

Documents
Bulgarian Academy of Sciences · Regulus regulus Distribution Regulus regulus Numbers Pasnpocmpaueuue Mecm006umaHug rHe3gu OCHOBHO 8 42 nznonucmHu zopu, 3 c-006Aecm8ama om Picea abies,

Bulgarian Academy of Sciences · Regulus regulus Distribution Regulus regulus Numbers Pasnpocmpaueuue Mecm006umaHug rHe3gu OCHOBHO 8 42 nznonucmHu zopu, 3 c-006Aecm8ama om Picea abies,

Documents
Saint Exupery, Tical, and other ascents.aac-publications.s3.amazonaws.com/documents/aaj/2004/PDF/AAJ_2004_46... · Saint Exupery, Tical, and other ascents. This years seven-week trip

Saint Exupery, Tical, and other ascents.aac-publications.s3.amazonaws.com/documents/aaj/2004/PDF/AAJ_2004_46... · Saint Exupery, Tical, and other ascents. This years seven-week trip

Documents
Regulus RisingGrand bisected Air Trine; natal Full Moon

Regulus RisingGrand bisected Air Trine; natal Full Moon

Documents
Regulus Control System

Regulus Control System

Documents
The Regulus Magazine Issue Five

The Regulus Magazine Issue Five

News & Politics
Saint-exupery Et La Nature

Saint-exupery Et La Nature

Documents
REGULUS SRS 3 Controller - cerbos.ee · REGULUS - SRS 3 Controller - 3 │ General instructions These installation and operating instructions contain basic instructions and important

REGULUS SRS 3 Controller - cerbos.ee · REGULUS - SRS 3 Controller - 3 │ General instructions These installation and operating instructions contain basic instructions and important

Documents
Aguja St. Exupery, South Face, Mir - American Alpine Journalpublications.americanalpineclub.org/articles/13201215476.pdf · Aguja St. Exupery, South Face, Mir Argentina, Southern

Aguja St. Exupery, South Face, Mir - American Alpine Journalpublications.americanalpineclub.org/articles/13201215476.pdf · Aguja St. Exupery, South Face, Mir Argentina, Southern

Documents
Baran Polat, et al. v. Regulus Therapeutics Inc., et al ...securities.stanford.edu/.../2017131_f01c_17CV00182.pdf · 13. Defendant Regulus is incorporated in Delaware, and the Company’s

Baran Polat, et al. v. Regulus Therapeutics Inc., et al ...securities.stanford.edu/.../2017131_f01c_17CV00182.pdf · 13. Defendant Regulus is incorporated in Delaware, and the Company’s

Documents
POINT DE DEPART: SAINT EXUPERY

POINT DE DEPART: SAINT EXUPERY

Documents
Antoine de Saint- Exupery the Little Prince

Antoine de Saint- Exupery the Little Prince

Documents
REGULUS GUIDED CRUISE MISSILE Regulus Guided Cruise Missile … · 2019-10-17 · REGULUS GUIDED CRUISE MISSILE Page 2 of 4 Regulus was first deployed by the US Navy in 1955 in the

REGULUS GUIDED CRUISE MISSILE Regulus Guided Cruise Missile … · 2019-10-17 · REGULUS GUIDED CRUISE MISSILE Page 2 of 4 Regulus was first deployed by the US Navy in 1955 in the

Documents
REGULUS BY: Emily Newcomb Regulus

REGULUS BY: Emily Newcomb Regulus

Documents
PREFACE TO THE THIRD EDITION - Regulus Astrology

PREFACE TO THE THIRD EDITION - Regulus Astrology

Documents
Antoin Picon - Anxious Landscapes

Antoin Picon - Anxious Landscapes

Documents
Regulus regulus -- (Linnaeus, 1758) - BirdLife Internationaldatazone.birdlife.org/.../22734997_regulus_regulus.pdf · Japanese cedar (Cryptomeria japonica). Outside breeding season,

Regulus regulus -- (Linnaeus, 1758) - BirdLife Internationaldatazone.birdlife.org/.../22734997_regulus_regulus.pdf · Japanese cedar (Cryptomeria japonica). Outside breeding season,

Documents
Exupery International School

Exupery International School

Documents
Regulus Films - Best Miami Music Video Production Company

Regulus Films - Best Miami Music Video Production Company

Business
Regulus - RASC Kingston Centrekingston.rasc.ca/sites/default/files/pubs/Regulus-2015-04.pdfRegulus April 2015 Upcoming Meetings kingston.rasc.ca Thursday, January 8 7 p.m. Members’

Regulus - RASC Kingston Centrekingston.rasc.ca/sites/default/files/pubs/Regulus-2015-04.pdfRegulus April 2015 Upcoming Meetings kingston.rasc.ca Thursday, January 8 7 p.m. Members’

Documents
The little prince in greek ant. de st exupery

The little prince in greek ant. de st exupery

Internet
AMERICA IS BORN - regulus-astrology.com

AMERICA IS BORN - regulus-astrology.com

Documents
Explorons le Petit Prince d'Antoine de Saint Exupery By Mawuena

Explorons le Petit Prince d'Antoine de Saint Exupery By Mawuena

Documents
- Antoine de Saint Exupery...- Antoine de Saint Exupery Dear Valued Friends: August 6, 2018 Busy summer days! Horse Camp, new horse arrivals, horse adoptions, building projects –

- Antoine de Saint Exupery...- Antoine de Saint Exupery Dear Valued Friends: August 6, 2018 Busy summer days! Horse Camp, new horse arrivals, horse adoptions, building projects –

Documents
The Regulus Star

The Regulus Star

Documents
Sentinel Kinetic Plus B - Regulus

Sentinel Kinetic Plus B - Regulus

Documents
REGULUS Electrical Propulsion system for Micro-satellites

REGULUS Electrical Propulsion system for Micro-satellites

Documents
The Little Prince, by Antoine de Saint-Exupery

The Little Prince, by Antoine de Saint-Exupery

Documents
Regulus - Drone Revolution Conference Call

Regulus - Drone Revolution Conference Call

Technology