Pengukuran Kinerja Sektor Publik value for money.docx

7/24/2019 Pengukuran Kinerja Sektor Publik value for money.docx

1/22

Makalah

AKUNTANSI MANAJEMEN SEKTOR PUBLIK

Pengukuran Kinerja Sektor Publik (Value for Money)

OLEH :KELOMPOK IV

SITI ARIFAH NUR F. A311 12 112

SRI MARDHANI A311 12 286

FADHIL AZHAR A311 12 314

SRI MARDHANI

A3 31112314

JURUSAN AKUNTANSI

FAKULTAS EKONOMI

UNIVERSITAS HASANUDDIN

2015


2/22

BAB I

PENDAHULUAN

1. Lata B!"a#a$%

Penaaan! "en#$lahan! "en#a%&an 'e&a "en#el$laan ke%an#an (e()l)k) "en#a&%h *an#

+%k%" ')#n),)kan -ala( ke.e&lan#'%n#an $an)'a')/$an)'a')! 'alah 'a%n*a $an)'a') 'ek$&

"%.l)k Pen#el$laan (anae(en3 -ala( .a#)an ke%an#an akan .e&"en#a&%h e&ha-a" .a)k

.%&%kn*a '%a% $an)'a') e&'e.% %n%k ea" ek')' Den#an "en#el$laan $an)'a') 'ek$&

"%.l)k *an# 'e'%a) -en#an "e&en+anaan -an %%an *an# .e&-a'a&kan ka&ake&)')k $an)'a')

'ek$& "%.l)k! (aka $an)'a') 'ek$& "%.l)k akan ea" ek')' .ahkan (a("% .e&ke(.an# -en#an

.a)k Se.al)kn*a! a"a.)la $an)'a') 'ek$& "%.l)k -)kel$la -en#an )-ak .e&lan-a'kan %%an

$an)'a') e&'e.% aa% "en#el$laan -)lak%kan -en#an 'e(.a&an#an! (aka hal e&'e.% akan

.e&-a("ak ne#a), .a#) $an)'a') e&'e.%! *a)% )-ak e&+a"a)n*a %%an *an# elah

-)&en+anakan 'e.el%(n*a

Dala( "e&ke(.an#ann*a! "en#el$laan $an)'a') 'ek$& "%.l)k! kh%'%'n*a -ala( .a#)an

ke%an#an elah (elak%kan &e,$&(a') *an# .)'a -)'e.% value for money *an# (enekankan

enan# "en#el$laan $an)'a') 'ek$& "%.l)k *an# -)lak%kan 'e+a&a ek$n$()'! e,)')en! -an

e,ek), Ke)#a hal e&'e.% (e&%"akan ele(en "$k$k -ala( k$n'e" value for money A-an*a

ke)#a %n'%& "$k$k e&'e.% -)ha&a"kan -) e&a"kan "a-a 'e)a" $an)'a') 'ek$& "%.l)k *an# a-a

-) In-$ne')a! a#a& e&a-) ')ne) "$')), e&ha-a" "e&ke(.an#an "e&ek$n$()an .an#'a In-$ne')a

Pen#el$laan ke%an#an (en&%"akan "e&)hal *an# "en)n# -ala( %"a*a "en#e(.an#an

e,ek),)a' -an e,)')en') k)ne&a "e(e&)nah Pen#el$laan 'e(a+a( )n) .e&$&)ena') "a-a

ke(a("%an "e(e&)nah (elak'anakan ke.)akan! ke"%%'an! &en+ana! 'e&a e&%n lan#'%n#

-ala( "elak'anaan "&$#&a(/"&$#&a( *an# elah -)en%kan value for money -)ha&a"kan (a("%

(elak%kan "en#a4a'an controlling3 e&ha-a" ke.)akan "e(e&)nah *an# .e&ka)an -en#an

ke%an#an Seh)n##a a-a ')ne) aa% kee&ka)an ana&a n)la) ke%an#an -en#an k$("$nen/

k$("$nen *an# .e&ka)an -en#an "en##an##a&an K$n'e" )n) %#a -a"a -)a-)kan 'a&ana

"en-$&$n# ke.%%han ek$n$() .an#'a! *a)% -en#an (en#%&an#) "e&(a'alahan/"e&(a'alahan

ek$n$() *an# a-a -) .an#'a )n)! 'e"e&) "en#an##%&an -an ke()'k)nan


3/22

Den#an "en#el$laan ke%an#an $an)'a') 'ek$& "%.l)k *an# elah .e&alan 'e'%a) ')'e(

k)ne&a $an)'a') -an .e&$&)ena') "a-a %%an *an# ela'! (aka %%an $an)'a') akan -)a&ahkan

-an -)+a"a) -en#an (%-ah -en#an -).a&en#) "e&ke(.an#an k%al)a' '%(.e& -a*a *an# a-a


4/22

BAB II

PEMBAHASAN

2.1 PEN&ERTIAN PEN&UKURAN KINERJA

K)ne&a (e&%"akan #a(.a&an -a&) "en+a"a)an "elak'anaan '%a%ke#)aan"&$#&a(

ke.)akan %n%k (e4%%-kan 'a'a&an! %%an! ()') -an 6)') $an)'a') Men%&% Ma&-)a'($

20023! ')'e( "en#%k%&an k)ne&a 'ek$& "%.l)k a-alah '%a% ')'e( *an# .e&%%an %n%k

(e(.an% (anae& 'ek$& "%.l)k (en)la) "en+a"a)an '%a% '&ae#) (elal%) ala %k%& ,)nan')al

-an n$n,)nan')al S)'e( "en#%k%&an k)ne&a )n) -a"a -)a-)kan 'e.a#a) ala "en#en-al)an

$an)'a')

Mak'%- -)lak%kann*a "en#%k%&an k)ne&a 'ek$& "%.l)k ana&a la)n71 Me(.an% (e("e&.a)k) k)ne&a "e(e&)nah a#a& -a"a .e&,$k%' "a-a %%an -an 'a'a&an

"&$#&a( %n) ke&a *an#n "a-a akh)&n*a akan (en)n#kakan e,)')en') -an e,ek)6)a'

$an)'a') 'ek$& "%.l)k -ala( (e(.e&)kan la*anan ke"a-a (a'*a&aka

2 Uk%&an k)ne&a 'ek$& "%.l)k -)#%nakan %n%k "en#al$ka')an '%(.e& -a*a -an "e(.%aan

ke"%%'an

8 Un%k (e4%%-kan an##%n# a4a. "%.l)k -an (e("e&.a)k) k$(%n)ka') kele(.a#aan

Sela)n )%! ")hak le#)'la), (en##%nakan %k%&an k)ne&a )n) %n%k (enen%kan kela*akan

.)a*a "ela*anan cost of service3 *an# -).e.ankan ke"a-a (a'*a&aka "en##%na a'a "%.l)k

ka&ena (e&eka )-ak (a% 'elal% -)a&)k "%n#%an an"a a-an*a "en)n#kaan k%al)a' -an

k%an)a' -a&) "ela*anan *an# -)e&)(a e&'e.%

K)ne&a 'ek$& "%.l)k .e&'),a (%l)-)(en')$nal! 'eh)n##a )-ak a-a )n-)ka$& %n##al *an#

-a"a -)#%nakan %n%k (en%n%kkan k)ne&a 'e+a&a k$("&ehen'), 9e&.e-a -en#an 'ek$&

'4a'a! ka&ena '),a $%"% *an# -)ha')lkan 'ek$& "%.l)k le.)h .an*ak .e&'),a intangible output!

(aka %k%&an ,)nan')al 'aa )-ak +%k%" %n%k (en#%k%& k)ne&a 'ek$& "%.l)k Oleh ka&ena )%!

"e&l% -)ke(.an#kan %k%&an ke&a n$n/,)nan')al

TUJUAN SISTEM PEN:UKURAN KINERJA

T%%an ')'e( "en#%k%&an k)ne&a ana&a la)n7

1 Un%k (en#k$(%n)ka')kan '&ae#) 'e+a&a le.)h .a)k top down and bottom up3

2 Un%k (en#%k%& k)ne&a ,)nan')al -an n$n/,)nan')al 'e+a&a .e&)(.an# 'eh)n##a -a"a

-)el%'%& .e&ke(.an#an "en+a"a)an '&ae#)n*a


5/22

8 Un%k (en#ak$($-a') "e(aha(an ke"en)n#an (anae& le6el (enen#ah -an .a4ah

'e&a ($)6a') %n%k (en+a"a)good congruence; Se.a#a) ala %n%k (en+a"a) ke"%a'an .e&-a'a&kan "en-ekaan )n-)6)-%al -an

ke(a("%an k$lek), *an# &a')$nal

MANFAAT PEN:UKURAN KINERJA

9e&)k% )n) a-alah (an,aa -a&) "en#%k%&an k)ne&a71 Me(.e&)kan "e(aha(an (en#ena) %k%&an *an# -)#%nakan %n%k (en)la) k)ne&a

(anae(en

2 Me(.e&)kan a&ah %n%k (en+a"a) ae k)ne&a *an# -)ea"kan8 Un%k (e($n)$& -an (en#a4a') "en+a"a)an k)ne&a -an (e(.an-)n#kann*a -en#an ae

k)ne&a 'e&a (elak%kan )n-akan k$lek), %n%k (e("e&.a)k) k)ne&a

; Se.a#a) -a'a& %n%k (e(.e&)kan "en#haaan -an h%k%(an reward and punishment3

5 Se.a#a) ala k$(%n)ka') ana&a .a4ahan -an ")(")nan -ala( &an#ka (e("e&.a)k) k)ne&a$an)'a')


6/22

"e&an#ka *an# e&)ne#&a')!

'e)(.an# -ala( "ene&a"ann*a

-)+)"akan 'e.a#a) "e&an#ka e&)ne#&a')

*an# -)"e&$leh -a&) '&ae#) "e&%'ahaan

Se.a#)an .e'a& "e&%'ahaan .e&%'aha

(e()n)(alkan .)a*a! (en)n#kakan k%al)a'!

(en#%&an#) 4ak% "elak'anaan "&$-%k') -an

(en+)"akan "en#e(.al)an )n6e'a') *an#

4aa&

Pen#%k%&an ha&%' (e()l)k) ,$k%'

ek'e&nal )ka (e(%n#k)nkan

Uk%&an )ne&nal *an# %(%( -)"aka) -ala(

'e.%ah $an)'a') "e&.an-)n#an k)ne&a -a&)

ah%n ke ah%n S%a% "e&.an-)n#an e&en%

-a"a -)lak%kan ke )n#kaan ()k&$7 -)6)')!

-e"a&e(en! kel$("$k! .ahkan )n-)6)-%

SKALA PEN:UKURAN

Skala "en#%k%&an -a"a -).e-akan (ena-) e("a! *a)%7

a Skala N$()nal

Skala n$()nal (e&%"akan 'kala "en#%k%&an *an# "al)n# &en-ah )n#kaann*a ka&ena -en#a 'kala

)n) $.*ek "en#%k%&an han*a -a"a -)kel$("$kkan .e&-a'a&kan +)&)/+)&) *an# 'a(a! *an# .e&.e-a

-en#an kel$("$k la)n Kel$("$k/kel$("$k aa% #$l$n#an )-ak -).e-akan .e&-a'a&kan

)n#kaan! ka&ena kel$("$k *an# 'a% )-ak -a"a -)kaakan le.)h &en-ah aa% le.)h )n##)

)n#kaann*a -a&) "a-a kel$("$k *an# la)n! ea") han*a 'eke-a& .e&.e-a

. Skala O&-)nal

Skala )n) le.)h )n##) )n#kaann*a aa% le.)h .a)k -a&) "a-a 'kala n$()nal ka&ena 'ela)n

(e()l)k) +)&)/+)&) *an# 'a(a -en#an 'kala n$()nal! *a)% -a"a (en#$l$n#kan $.*ek -ala(

#$l$n#an *an# .e&.e-a! 'kala $&-)nal %#a (e("%n*a) kele.)han -a&) 'kala n$()nal! *a)%

.ah4a #$l$n#an/#$l$n#an aa% kla'),)ka') -ala( 'kala $&-)nal )n) -a"a -).e-akan )n#kaann*a

In) .e&a&) .ah4a '%a% #$l$n#an -a"a -)kaakan le.)h )n##) aa% le.)h &en-ah -a&) "a-a#$l$n#an *an# la)n

+ Skala Ine&6al

Skala )ne&6al (e()l)k) kele.)han *a)% (e("%n*a) %n) "en#%k%&an *an# 'a(a! 'eh)n##a a&ak

ana&a 'a% ))k -en#an ))k *an# la)n! aa% ana&a 'a% #$l$n#an -en#an #$l$n#an *an# la)n

-a"a -)keah%)


7/22

- Skala &a')$

Skala &a')$ (e&%"akan 'kala *an# "al)n# )n##) )n#kaann*a ka&ena 'kala )n) (e("%n*a) +)&)/

+)&) *an# -)()l)k) $leh 'e(%a 'kala -) .a4ahn*a Skala &a')$ (e()l)k) ))k n$l *an# 'e.ena&n*a

*an# .e&a&) .ah4a a"a.)la '%a% $.*ek -)%k%& -en#an 'kala &a')$ -an .e&a-a "a-a ))k n$l!

(aka #eala aa% '),a *an# -)%k%& .ena&/.ena& )-ak a-a

SIKLUS PEN:UKURAN KINERJA

Pen#%k%&an k)ne&a -)lak%kan -en#an (elal%) l)(a aha"an .e&)k% )n)7

1 Pe&en+anaan '&ae#)7 ')kl%' "en#%k%&an k)ne&a -)(%la) -en#an "&$'e' "en'ke(aan

'&ae#)! *an# .e&kenaan -en#an "enea"an 6)')! ()')! %%an -an 'a'a&an! ke.)akan!

"&$#&a( $"e&a')$nal 'an ke#)aanak)6)a'

2 Pen+)"aan )n-)ka$& k)ne&a7 "en+)"aan )n-)ka$& k)ne&a -)lak%kan 'eelah "e&%(%'an'&ae#) In-)ka$& *an# (%-ah a-alah %n%k ak)6)a' *an# -a"a -)h)%n#! +$n$hn*a

a-alah %(lah kla)( *an# -)"&$'e'

8 Men#e(.an#kan ')'e( "en#%k%&an k)ne&a7 aha" )n) e&-)&) -a&) )#a lan#kah! *a)%7

"e&a(a! (e*ak)nkan ke.e&a-aan -aa *an# -)"e&l%kan -ala( ')kl%' "en#%k%&an k)ne&a

Ke-%a! (en#%k%& k)ne&a -en#an -aa *an# e&'e-)a -an -aa *an# -)k%("%lkan Ke)#a!

"en##%naan -aa "en#%k%&an *an# -)h)("%n! ha&%' -)"&e'ena')kan -ala( +a&a/+a&a *an#

-a"a -)(en#e&) -an .e&(an,aa

; Pen*e("%&naan %k%&an7 "a-a aha" )n) -)lak%kan "e()k)&an ke(.al) aa' )n-)ka$& ha')l

outcomes3 -an )n-)ka$& -a("ak impacts3 (ena-) le.)h "en)n# -).an-)n#kan -en#an

"e()k)&an ke(.al) aa' )n-)ka$& (a'%kan inputs3 -an kel%a&an outputs3

5 Pen#)ne#&a')an -en#an "&$'e' (anae(en7 .a#a)(ana (en##%nakan %k%&an k)ne&a

e&'e-)an 'e+a&a e,ek), (e&%"akan anan#an 'elan%n*a Pen##%naan -aa $an)'a')

-a"a -)a-)kan ala %n%k (e($)6a') )n-akan -ala( $an)'a')

2.2 INFORMASI 'AN& DI&UNAKAN UNTUK PEN&UKURAN KINERJA

A In,$&(a') F)nan')al

Pen)la)an la"$&an k)ne&a ,)nan')al -)%k%& .e&-a'a&kan "a-a an##a&an *an# elah -).%a

Pen)la)an e&'e.% -)lak%kan -en#an (en#anal)')' 6a&)an' 'el)')h aa% "e&.e-aan3 ana&a k)ne&a

ak%al -en#an an##a&an *an# -)an##a&kan

Anal)')' 6a&)an' 'e+a&a #a&)' .e'a& .e&,$k%' "a-a 7


8/22

1 Va&)an' "en-a"aan (revenue varians)

Va&)an' "en-a"aan a-alah 'e(%a "ene&)(aan -ala( .en%k "en)n#kaan ak)6a aa% "en%&%nan

%an# -a&) .e&.a#a) '%(.e& -ala( "e&)$-e ah%n an##a&an *an# .e&'an#k%an

2 Va&)an' "en#el%a&an (ependiture variance)

Va&)an' .elana &%)n

An##a&an .elana &%)n a-alah an##a&an *an# -)'e-)akan %n%k (e(.)a*a) ke#)aan/ke#)aan

*an# '),an*a lan+a& -an e&%' (ene&%' *an# -)(ak'%-kan %n%k (ena#a kele(ahan &$-a

"e(e&)nahan -an (e(el)ha&a ha')l/ha')l "e(.an#%nan

Va&)an' .elana )n6e'a')($-al (recurrent ependiture variance)

9elana )n6e'a')($-al a-alah "en#el%a&an *an# (an,aan*a +en-e&%n# (ele.)h) 'a% ah%n

an##a&an -an akan (ena(.ah a'e aa% keka*aan"e(e&)nah! -an 'elan%n*a akan (ena(.ah

an##a&an &%)n %n%k .)a*a $"e&a')$nal -an "e(el)ha&aan

Seelah -)lak%kan anal)')' 6a&)an' (aka aha" 'elan%n*a -)lak%kan )-en),)ka') '%(.e&

"en*e.a. e&a-)n*a 6a&)an' -en#an (enel%'%& 6a&)an' e&'e.% h)n##a le6el (anae(en "al)n#

.a4ah

9 In,$&(a') N$n,)nan')al

In,$&(a') n$n,)nan')al -a"a (ena(.ah ke*ak)nan e&ha-a" k%al)a' "&$'e' "en#en-al)an

(anae(en Tekn)k "en#%k%&an k)ne&a *an# k$("&ehen'), -an .an*ak -)ke(.an#kan $leh

.e&.a#a) $an)'a') -e4a'a )n) a-alah !alanced Scorecard Me$-e !alanced Scorecard

(e&%"akan "en#%k%&an k)ne&a $an)'a') .e&-a'a&kan a'"ek ,)nan')al -an %#a a'"ek

n$n,)na')al !alanced Scorecard -)n)la) +$+$k %n%k $an)'a') 'ek$& "%.l)k ka&ena!alanced

Scorecard )-ak han*a (enekankan "a-a a'"ek k%an)a),/,)nan')al! ea") %#a a'"ek k%al)a),

-an n$n,)nan')al Hal e&'e.% 'ealan -en#an 'ek$& "%.l)k *an# (ene("akan la.a .%kan han*a

'e.a#a) %k%&an k)ne&a %a(a! na(%n "ela*anan *an# +en-e&%n# .e&'),a k%al)a), -an

n$nke%an#an Mah(%-)! 200=3 Pen#%k%&an -en#an (e$-e )n) (el).akan e("a a'"ek! ana&a

la)n 71 Pe&'"ek), ,)nan')al (financial perspective)

Pe&'"ek), ,)nan')al (ena-) "e&ha)an -ala( balanced scorecard ka&ena %k%&an ke%an#an

(e&%"akan )kh)'a& -a&) k$n'ek%en') ek$n$() *an# e&a-) *an# -)'e.a.kan $leh "en#a(.)lan

ke"%%'an A'"ek ke%an#an (en%n%kkan a"akah "e&en+anaan! )("le(ena') -an "elak'anaan
http://id.wikipedia.org/wiki/Pemerintahhttp://id.wikipedia.org/wiki/Pemerintah


9/22

-a&) '&ae#) (e(.e&)kan "e&.a)kan *an# (en-a'a& Pen#%k%&an k)ne&a ke%an#an

(e("e&)(.an#kan a-an*a aha"an -a&) ')kl%' keh)-%"an .)'n)'! *a)%7

"rowth .e&%(.%h3 7 aha"an a4al ')kl%' keh)-%"an "e&%'ahaan -)(ana "e&%'ahaan

(e()l)k) "$en') "e&%(.%han e&.a)k D)')n) (anae(en e&)ka -en#an k$()(en %n%k

(en#e(.an#kan '%a% "&$-%ka'a -an ,a')l)a' "&$-%k')! (ena(.ah ke(a("%an

$"e&a')! (en#e(.an#kan ')'e(! )n,&a'&%k%& -an a&)n#an -)'&).%') *an# akan

(en-%k%n# h%.%n#an #l$.al! 'e&a (e(.)na -an (en#e(.an#kan h%.%n#an -en#an

"elan##an

Sustain.e&ahan3 7 aha"an ke-%a -)(ana "e&%'ahaan (a')h (elak%kan )n6e'a') -an

&e)n6e'a') -en#an (en#)'*a&akan )n#ka "en#e(.al)an e&.a)k Pa-a aha" )n)!

"e&%'ahaan (en+$.a (e("e&ahankan "an#'a "a'a& *an# a-a! .ahkan

(en#e(.an#kann*a )ka (e(%n#k)nkan #arvest(en%a)3 7 Taha"an ke)#a -)(ana "e&%'ahaan .ena&/.ena& (en%a) ha')l )n6e'a')

-)aha"/aha" 'e.el%(n*a T)-ak a-a la#) )n6e'a') .e'a&! .a)k ek'"an') "e(.an#%nan

ke(a("%an .a&%! ke+%al) "en#el%a&an %n%k "e(el)ha&aan -an "e&.a)kan

2 Pe&'"ek), ke"%a'an "elan##an (customer perspective)

Dala( "e&'"ek), )n) "e&ha)an "e&%'ahaan ha&%' -)%%kan "a-a ke(a("%an )ne&nal %n%k

"en)n#kaan k)ne&a "&$-%k! )n$6a') -an ekn$l$#) -en#an (e(aha() 'ele&a "a'a& Dala(

"e&'"ek), )n) "e&an &)'e "a'a& 'an#a .e'a& Pe&'"ek), "elan##an (e()l)k) -%a kel$("$k

"en#%k%&an! *a)%7

$ore measurement group% *an# (e()l)k) .e.e&a"a k$("$nen "en#%k%&an! *a)%7

Pan#'a Pa'a& market share37 "an#'a "a'a& )n) (en##a(.a&kan "&$"$&') .)'n)' *an#

-)%al $leh 'e.%ah %n) .)'n)' -) "a'a& e&en% Hal )% -)%n#ka"kan -ala( .en%k

%(lah "elan##an %an# *an# -).elanakan aa% 6$l%(e 'a%an *an# e&%al

Reen') Pelan##an ($ustomer &etention) 7 (en%n%kkan )n#ka -)(ana "e&%'ahaan

-a"a (e("e&ahankan h%.%n#an -en#an "elan##an Pen#%k%&an -a"a -)lak%kan

-en#an (en#eah%) .e'a&n*a "&e'ena'e "e&%(.%han .)'n)' -en#an "elan##an *an#

a'a 'aa )n)

Ak%)')') Pelan##an $ustomer 'cuisition3 7 "en#%k%&an )n) (en%n%kkan )n#ka

-)(ana '%a% %n) .)'n)' (a("% (ena&)k "elan##an .a&% (e(enan#kan .)'n)' .a&%


10/22

Ak%)')') )n) -a"a -)%k%& -en#an (e(.an-)n#kan .an*akn*a %(lah "elan##an .a&%

-) 'e#(en *an# a-a

Ke"%a'an Pelan##an $ustomer Satisfaction3 7 "en#%k%&an )n) .e&,%n#') %n%k

(en#%k%& )n#ka ke"%a'an "elan##an e&ka) -en#an k&)e&)a '"e'),)k -ala( value

proportion

$ustomer Value Proportion *an# (e&%"akan "e()+% k)ne&a *an# e&-a"a "a-a $ore

value proportion -)-a'a&kan "a-a a&).% 'e.a#a) .e&)k%7

Productservice attributes*an# (el)"%) ,%n#') "&$-%k aa% a'a! haa -an k%al)a'

Pe&%'ahaan ha&%' (en#)-en),)ka')kan a"a *an# -))n#)nkan "elan##an aa' "&$-%k

aa% a'a *an# -)a4a&kan

$ustomer relationship a-alah '&ae#) -)(ana "e&%'ahaan (en#a-akan "en-ekaan

a#a& "e&a'aan "elan##an (e&a'a "%a' aa% "&$-%k aa% a'a *an# -)a4a&kan

"e&%'ahaan *mage and reputation(e(.an#%n image-an &e"%a') -a"a -)lak%kan (elal%) )klan

-an (ena#a k%al)a' 'e"e&) *an# -)an)kan

8 Pe&'"ek), e,)')en') "&$'e' )ne&nal (internal process efficiency)

Dala( hal )n) "e&%'ahaan .e&,$k%' "a-a )#a "&$'e' .)'n)' %a(a *a)%7

P&$'e' )n$6a')

Dala( "&$'e' "en+)"aan n)la) a(.ah .a#) "elan##an! "&$'e' )n$6a') (e&%"akan 'alah 'a%

k&))kal "&$'e'! -)(ana e,)')en') -an e,ek),)a' 'e&a kee"aan 4ak% -a&) "&$'e' )n$6a') )n) akan

(en-$&$n# e&a-)n*a e,)')en') .)a*a "a-a "&$'e' "en+)"aan n)la) a(.ah .a#) "elan##an P&$'e'

)n$6a') -a"a -).a#) (ena-) -%a *a)%7

Pen#%k%&an e&ha-a" "&$'e' )n$6a') *an# .e&'),a "enel))an -a'a& -an e&a"an

Pen#%k%&an e&ha-a" "&$'e' "en#e(.an#an "&$-%k

P&$'e' O"e&a')

Pa-a "&$'e' $"e&a') *an# -)lak%kan $leh (a')n#/(a')n# $an)'a') .)'n)'! le.)h (en))k.e&akan

"a-a e,)')en') "&$'e'! k$n')'en')! -an kee"aan 4ak% -a&) .a&an# -an a'a *an# -).e&)kan

ke"a-a "elan##an+

Pela*anan P%&na J%al

Taha" e&akh)& -ala( "en#%k%&an "&$'e' .)'n)' )ne&nal a-alah -)lak%kann*a "en#%k%&an

e&ha-a" "ela*anan "%&na %al ke"a-a "elan##an Pen#%k%&an )n) (ena-) .a#)an *an# +%k%"


11/22

"en)n# -ala( "&$'e' .)'n)' )ne&nal! ka&ena "ela*anan "%&na %al )n) akan .e&"en#a&%h e&ha-a"

)n#ka ke"%a'an "elan##an

; Pe&'"ek), "e(.elaa&an -an "e&%(.%han (learning and growth perspective)+

Ka"lan Ka"lan! 1??


12/22

Pe&%'ahaan A)&

M)n%(

J%(lah -e.) a)& *an# e&%al

DLLAJ J%(lah ala an#k%an %(%(

Paid seatscapacity seats

Peke&aan U(%( Panan# alan *an# -).an#%n-)"e&.a)k)

Panan# alan *an# -)'a"%-).e&')hkanKe"$l)')an J%(lah k&)()nal)a' *an# e&an#an)

J%(lah ke+elakaan"elan##a&an lal% l)na'J%(lah "en#a-%an (a'*a&aka *an# e&an#an)

DPRDPRD J%(lah "en#a-%an -an %n%an (a'*a&aka *an#

e&an#an)

J%(lah &a"a *an# -)lak%kan

J%(lah %n-an#/%n-an# aa% "e&-a *an# -)ha')lka(J%(lah "e'e&a &a"a "e& $al an##$a

D)"en-a J%(lah "en-a"aan *an# e&k%("%l

A#a& "en#%k%&an k)ne&a -a"a -)lak%kan -en#an .a)k! .e&)k% )n) (e&%"akan hal/hal *an# "e&l%

-)"e&ha)kan7

a Me(.%a '%a% k$()(en %n%k (en#%k%& k)ne&a -an (e(%la)n*a -en#an 'e#e&a

. Hal *an# "e&l% -)lak%kan $leh )n'an') a-alah 'e'e#e&a (%n#k)n (e(%la) %"a*a

"en#%k%&an k)ne&a -an )-ak "e&l% (en#ha&a" "n#%k%&an k)ne&a akan lan#'%n#

'e("%&na Nan)n*a! "e&.a)kan aa' "en#%k%&an k)ne&a akan -)lak%kan

+ Pe&lak%an "en#%k%&an k)ne&a 'e.a#a) '%a% "&$'e' *an# .e&kelan%an on,going

process3

- Pen#%k%&an k)ne&a (e&%"akan '%a% "&$'e' *an# .e&'),a )ne&ak), P&$'e' )n)(e&%"akan '%a% +e&()nan -a&) %"a*a $an)'a') %n%k 'elal% .e&%"a*a (e("e&.a)k)

k)ne&a

e Se'%a)kan "&$'e' "en#%k%&an k)ne&a -en#an $an)'a'), Oan)'a) ha&%' (enea"kan %k%&an k)ne&a *an# 'e'%a) -en#an .e'&an*a $an)'a')!

.%-a*a! 6)')! %%an! -an '&%k%& $an)'a')

2.3 PERANAN INDIKATOR KINERJA DALAM PEN&UKURAN KINERJA

In-)ka$& K)ne&a -)#%nakan 'e.a#a) )n-)ka$& "elak'anaan '&ae#) *an# elah -)ea"kan

In-)ka$& k)ne&a e&'e.% -a"a .e&.en%k ,ak$&/,ak$& ke.e&ha')lan %a(a $an)'a') (critical

success factors) -an )n-)ka$& k)ne&a k%n+) (key performance indicator)+


13/22

Fak$& Ke.e&ha')lan Ua(a a-alah '%a% a&ea *an# (en#)n-)ka')kan ke'%k'e'an k)ne&a

%n) ke&a $an)'a') A&ea )n) (e&e,lek')kan "&e,e&en') (anae&)al -en#an (e("e&ha)ka

6a&)a.el/6a&)a.el k%n+) ,)nan')al -an n$n/,)nan')al "a-a k$n-)') 4ak% e&en%

In-)ka$& K)ne&a K%n+) (e&%"akan 'ek%("%lan )n-)ka$& *an# -a"a -)an##a" 'e.a#a)

%k%&an k)ne&a k%n+) .a)k *an# .e&'),a ,)nan')al (a%"%n n$n/,)nan')al %n%k (elak'anakan

$"e&a') -an k)ne&a %n) .)'n)' In-)ka$& )n) -)#%nakan $leh (anae& %n%k (en-eek') -an

(e($n)$& +a"a)an k)ne&a

K$("$nen *an# -)#%nakan -ala( "enen%an )n-)ka$& k)ne&a 7

a 9)a*a "ela*anan (cost of service)

In-)ka$& .)a*a -)%k%& -ala( .en%k .)a*a %n) (unit cost)% ()'aln*a .)a*a "e& %n) "ela*anan

"anan# alan *an# -)"e&.a)k)! %(lah $n 'a("ah *an# e&an#k%! .)a*a "e& ')'4a3 9e.e&a"a

"ela*anan (%n#k)n )-ak -a"a -)en%kan .)a*a %n)n*a ka&ena output*an# -)ha')lkan )-ak

-a"a -)k%an),)ka') aa% )-ak a-a ke'e&a#a(an )"e "ela*anan *an# -).e&)kan Un%k k$n-)')

e&'e.% (aka -).%a )n-)ka$& k)ne&a "&$-%k') ()'aln*a .elana "e& ka")a

. Pen##%naan (utili-ation)

In-)ka$& )n) (e(.an-)n#kan ana&a %(lah "ela*anan *an# -)a4a&kan (supply of service)

-en#an "e&()naan "%.l)k (public demand)+ In-)ka$& )n) ha&%' (e("e&)(.an#kan "&e,e&en')

"%.l)k 'e-an#kan "en#%k%&ann*a .e&%"a 6$l%(e a.'$l% aa% "&e'ena'e e&en%! ()'aln*a

"&e'ena'e "en##%naan ka"a')a' @$n$h la)n *a)% &aa/&aa %(lah "en%("an# "e& .%' *an#

-)$"e&a')kan In-)ka$& k)ne&a )n) -)#%nakan %n%k (en#eah%) ,&ek%en') $"e&a') aa% ka"a')a'

ken-a&aan *an# -)#%nakan "a-a )a"/)a" al%&

+ K%al)a' -an 'an-a& "ela*anan (uality and standards)

In-)ka$& )n) (e&%"akan )n-)ka$& *an# "al)n# '%l) -)%k%& ka&ena (en*an#k% "e&)(.an#an

*an# '),an*a '%.*ek), @$n$hn*a *a)% "e&%.ahan %(lah k$("la)n (a'*a&aka aa' "ela*anan

e&en%

- @ak%"an "ela*anan (coverage)

In-)ka$& )n) "e&l% -)"e&)(.an#kan )ka e&-a"a ke.)akan aa% "e&a%&an "e&%n-an#an *an#

(en'*a&akan %n%k (e(.e&)kan "ela*anan -en#an )n#ka "ela*anan ()n)(al *an# elah

-)ea"kan

e Ke"%a'an (satisfaction)


14/22

In-)ka$& ke"%a'an -)%k%& (elal%) (e$-e aak "en-a"a 'e+a&a lan#'%n# 9a#) "e(e&)nah

-ae&ah! (e$-e "ena&)n#an a'")&a') (a'*a&aka (need assessment)-a"a %#a -)#%nakan %n%k

(enea"kan )n-)ka$& ke"%a'an Na(%n! -a"a %#a -)#%nakan )n-)ka$& "&$k') ()'aln*a %(lah

k$("la)n Pe(.%aan )n-)ka$& k)ne&a e&'e.% (e(e&l%kan ke&a'a(a ana& %n) ke&a

@$n$h Pen#e(.an#an In-)ka$& K)ne&a

D)na'Un) Ke&a In-)ka$& K)ne&a

R%(ah Sak) 9)a*a $al &aa/&aa &a4a alan "e& "a')en *an# (a'%k9)a*a &aa/&aa "ela*anan (e-)' -an "a&a(e-)' "e& "a')en

*an# (a'%k9)a*a &aa/&aa "ela*anan %(%( n$n/kl)n)'3 "e& "a')en

*an# (a'%k

Pen##%naan ,a')l)a'Raa/&aa (a'a )n##al "a')en -) &%(ah 'ak)

J%(lah "a')en &aa/&aa "e& bed"e& ah%n

Ra')$ ana&a "a')en .a&% -en#an "a')en la(a *an# (a'%k

ke(.al)

P&$"$&') )n#ka h%n)an

Kl)n)k Ke'ehaan J%(lah "elan##an *an# -)la*an) "e& ha&) "e& %(lah $al

"en-%-%k %n%k 4)la*ah e&en%

Peke&aan U(%( Panan# alan *an# -).an#%n aa% -)"e&.a)k)$al "anan#

alan

Panan# alan *an# -)'a"% aa% -).e&')hkan$al "anan#

alan

K$n-)') alanKea(anan alan (road safety)

Ke"$l)')an B J%(lah k&)()nal)a' *an# e&an#an)J%(lah k&)()nal)a'

*an# e&-eek')e&+aa

B Pen%&%nan %(lah ke+elakaan aa% "elan##a&an lal%

l)na'B J%(lah "en#a-%an (a'*a&aka *an# e&an#an)J%(lah

$al "en#a-%an (a'*a&aka *an# (a'%kDPRDPRD B J%(lah "en#a-%an -an %n%an (a'*a&aka *an#

e&an#an)J%(lah $al a'")&a') *an# (a'%k

J%(lah &a"a *an# -)lak%kan "e& .%lanah%nJ%(lah "e&a%&an *an# -)ha')lkan "e& .%lanah%n

B J%(lah "e'e&a &a"a "e& $al an##$a

D)"en-a B J%(lah "en-a"aan *an# e&k%("%l"$en')


15/22


16/22

Mekan)'(e ek$n$() e&ka) -en#an "e(.e&)an "en#haaan -an h%k%(an (reward and

punishment) *an# .e&'),a ,)nan')al! 'e-an#kan (ekan)'(e "a'a& e&ka) -en#an "en##%naan

'%(.e& -a*a *an# (ena()n e&"en%h)n*a value for money Uk%&an k)ne&a -)#%nakan 'e.a#a)

-a'a& %n%k (e(.e&)kan "en#haaan -an h%k%(an ala "e(.)naan3

53 Mekan)'(e '%(.e& -a*a (an%')a

Pe(e&)nah "e&l% (en##%nakan .e.e&a"a (ekan)'(e %n%k (e($)6a') 'a,n*a %n%k

(e("e&.a)k) k)ne&a "e&'$nal -an $an)'a')

Pe&an )n-)ka$& k)ne&a .a#) "e(e&)nah ana&a la)n 7

a Un%k (e(.an% (e("e&ela' %%an $an)'a'). Un%k (en#e6al%a') ae akh)& (final outcome) *an# -)ha')lkan

+ Se.a#a) (a'%kan %n%k (enen%kan 'ke(a )n'en'), (anae&)al

- Me(%n#k)nkan .a#) "e(aka) a'a la*anan "e(e&)nah %n%k (elak%kan ")l)han

e Un%k (en%n%kkan 'an-a& k)ne&a, Un%k (en%n%kkan e,ek)6)a'

# Un%k (e(.an% (enen%kan ak)6)a' *an# (e()l)k) e,ek)6)a' .)a*a *an# "al)n#

.a)k %n%k (en+a"a) ae 'a'a&an

h Un%k (en%n%kkan 4)la*ah! .a#)an! aa% "&$'e' *an# (a')h "$en')al %n%k

-)lak%kan "en#he(aan .)a*a

2.( PEN&UKURAN VALUE FOR MONE'

K&)e&)a "$k$k (anae(en "%.l)k -)-a'a&) aa' 7 ek$n$()! e,)')en')! e,ek)6)a'!

&an'"a&an')! -an ak%na.)l)a' "%.l)k Den#an %%an *an# -)kehen-ak) (a'*a&aka (en+ak%"

"e&an##%n#a4a.an aa' "elak'anaan value for money! *a)%7 ek$n$()' he&(a +e&(a3 -ala(

"en#a-aan -an al$ka') '%(.e&-a*a! e,)')en') .e&-a*a #%na3 -ala( "en##%naan '%(.e&-a*a!

'e&a e,ek), .e&ha')l #%na3 -ala( a&) (en+a"a) %%an aa% 'a'a&an

Un%k (en#%k%& k)ne&a $an)'a') -a"a -)lak%kan 'e+a&a $.*ek), -)#%nakanlah

)n-)ka$& k)ne&a! *an# )-ealn*a e&ka) "aa-a e,)')en') .)a*a -an k%al)a' "ela*anan

2.6PEN&EMBAN&AN INDIKATOR VALUE FOR MONEY

Pe&an )n-)ka$& k)ne&a a-alah %n%k (en*e-)akan )n,$&(a') 'e.a#a) "e&)(.an#an %n%k

"e(.%aan ke"%%'an In-)ka$& value for money-).a#) (ena-) -%a .a#)an! *a)%7 )n-)ka$&

al$ka') .)a*a ek$n$() -an e,)')'en')3! -an )n-)ka$& k%al)a' "ela*anan E,ek),)a'3 In-)ka$&


17/22

k)ne&a ha&%' -a"a -)(an,aakan $leh ")hak )ne&nal (a%"%n ek'e&nal -an %#a akan (e(.an%

"e(e&)nah -ala( "&$'e' "en#a(.)lan ke"%%'an an##a&an -an -ala( (en#a4a') k)ne&a

an##a&an

a T)#a "$k$k .aha'an -ala( )n-)ka$& value for money.

Ek$n$()

Ek$n$() a-alah h%.%n#an ana&a "a'a& -an (a%kan cost of input3 Den#an kaa la)n! ek$n$()

a-alah "&ak)k "e(.el)an .a&an# -an a'a )n"% -en#an )n#ka k%al)a' e&een% "a-a haa

e&.a)k *an# -)(%n#k)nkan spending less3

E,)')en')

E,)')en') .e&h%.%n#an e&a -en#an k$n'e" "&$-%k),)a'n*a Pen#%k%&an e,)')en') -)lak%kan

-en#an (en##%nakan "e&.an-)n#an ana&a $%"% *an# -)ha')lakn e&ha-a" )n"% *an#

-)#%akan cosh of output3! -an -a"a -)kaakan e,)')en a"a.)la '%a% "&$-%k aa% ha')l ke&a

e&en% -a"a -)+a"a) -en#an "en##%naan '%(.e& -a*a -an -ana *an# 'e&en-ah/&en-ahn*a

Spending well3

E,ek),)a'

Pa-a -a'a&n*a .e&h%.%n#an e&a -en#an "en+a"a)an %%an aa% ae ke.)akan ha')l #%na3

Ke#)aan $"e&a')$nal -)kaakan e,ek), a"a.)la "&$'e' ke#)aan (en+a"a) %%an -an 'a'a&an

akh)& ke.)akan spending wisely3Da&) %&a)an -)aa' value for money 'an#a .e&ka)an Ek$n$() (e(.aha' (a'%kan

input3! e,)')en') (e(.aha' (a'%kan input3 -an kel%a&an output3! -an e,ek),)a' (e(.aha'

(en#ena) kel%a&an output3 -an -a("ak outcome3 Dan h%.%n#an n*a -a"a -)#a(.a&kan

'e.a#a) .e&)k%7

. In-)ka$& e,ek),)a' .)a*a $ost,/ffectiveness3

In-)ka$& e,)')en') -an e,ek),)a' ha&%' -)#%nakan 'e+a&a .e&'a(a/'a(a Ka&ena -)'a%

")hak (%n#k)n "elak'anaan*a '%-ah -)lak%kan 'e+a&a ek$n$()' -an e,)')en akan ea") output

*an# -)ha')lkan )-ak 'e'%a) ae Se-an# -)")hak la)n! "&$#&a( -)kaakan e,ek), -ala(

(en+a"a) %%an! ea") )-ak -)+a"a) -en#an +a&a ek$n$()' -an e,)')en J)ka '%a% "&$#&a(

e,ek), -an e,)')en (aka "&$#&a( e&'e.% -)kaakan cost,effectivenness

2.7LAN&KAH)LAN&KAH PEN&UKURAN VALUE FOR MONEY


18/22

Pen#%k%&an Ek$n$()

Pen#%k%&an ek$n$() han*a (e("e&)(.an#kan (a'%kan *an# -)"e%nakan -an (e&%"akan

%k%&an &ela),

Pen#%k%&an E,)')en')

E,)')en') -a"a -)%k%& -en#an &a')$ ana&a output-en#an input

Ra')$ e,)')en') )-ak -)n*aakan -ala( .en%k a.'$l%e ea") -ala( .en%k &ela)6e! ka&ena

e,)')en') -)%k%& -en#an (e(.an-)n#kan kel%a&an -an (a'%kan! (aka "e&.a)kan e,)')en') -a"a

-)lak%kan -en#an +a&a7

o Men)n#kakan output"a-a )n#ka input*an# 'a(a

o Men)n#kakan output-ala( "&$"$&') *an# le.)h .e'a& -a&)"a-a "&$"$&') "en)n#kaan

input

o

Men%&%nkan input"a-a )n#kaan output*an# 'a(ao Men%&%nkan input -ala( "&$"$&') *an# le.)h .e'a& -a&)"a-a "&$"$&') "en%&%nan

output

Pen#%k%&an E,ek),)a'

E,ek),)a' a-alah %k%&an .e&ha')l )-akn*a '%a% $an)'a') (en+a"a) %%ann*a A"a.)la '%a%

$an)'a') .e&ha')l (en+a"a) %%an! (aka $an)'a') e&'e.% -)kaakan elah .e&alan -en#an

e,ek),

Pen#%k%&an 0utcome

0utcomea-alah -a("ak '%a% "&$#&a( aa% ke#)aan e&ha-a" (a'*a&aka 0utcomele.)h )n##)

n)la)n*a -a&)"a-a $%"%! ka&ena output han*a (en#%k%& ha')l an"a (en#%k%& -a("akn*a

e&ha-a" (a'*a&aka! 'e-an#kan outcome(en#%k%& k%al)a' output-an -a("ak *an# -)ha')lkan

S()h! 1??


19/22

D)#%nakan ka&ena k)ne&a ah%n lal% *an# 'an#a .e&"en#a&%h e&ha-a" k)ne&a .e&)k%n*a

Tekn)k )n) (en##%nakan "en#eah%an -an "en#ala(an -ala( (en#e')(a') )n-)ka$& k)ne&a

/pert judgrment-)#%nakan %n%k (elak%kan e')(a') k)ne&a Sela)n )% -a&) 'e#) .)a*a %#a

)-ak e&lal% (ahal Tea") (e("%n*a) kele(ahan *a)% 'an#a ean%n# "a-a "an-an#an

'%.*ek), "a&a "en#a(.)l ke"%%'an Da("ak -a&) "en+a"a)an k)ne&a )-ak 'e+a&a $$(a)'

-a"a -)kaakan .ah4a %n) e&'e.% (en#ala() "en)n#kaan k)ne&a

+ 2rend

D)#%nakan -ala( (en#e')(a') )n-)ka$& k)ne&a ka&ena a-an*a "en#a&%h 4ak% -ala(

"en+a"a)an k)ne&a %n) ke&a

- Re#&e')

Re#&e') -)lak%kan %n%k (enen%kan 'e.e&a"a .e'a& "en#a&%h 6a&)a.el/6a&)a.el )n-e"en-en

(a("% (e("en#a&%h) 6a&)a.el -e"en-en

Pe&)(.an#an -ala( Me(.%a In-)ka$& K)ne&a

Lan#kah a4al -ala( (e(.%a )n-)ka$& k)ne&a ek$n$()! e,)')en')! -an e,ek)6)a' a-alah

(e(aha() $"e&a') -ala( (en#anal)')' ke#)aan -an "&$#&a( *an# akan -)lak'anakan Te&-a"a

-%a en)' ke.)akan *a)% input -an "&$'e' *an# (e("%n*a) %%an %n%k (en#a%& al$ka')

'%(.e& -a*a input%n%k -)k$n6e&') (ena-) output(elal%) 'a% aa% .e.e&a"a "&$'e' k$n6e&')

aa% $"e&a')

Ha')l ke.)akan a-a )#a en)'! *a)% 7 $%"%! ak).a! -a("ak! -an -)'&).%') (an,aa0utput*an# -)"&$-%k') -)ha&a"kan akan (e(.e&)kan 'e%(lah ak).a -an -a("ak *an# "$')),

eha-a" %%an "&$#&a( Hal )n) -)'e.% -en#an outcome"&$#&a(

A"a.)la %k%&an outcome)-ak .e&'e-)a -an %k%&an e,ek)6)a' '%a% "&$#&a( *an# -a"a

-)k%an),)ka') )-ak -a"a -)en%kan! (aka "e&l% -)ke(.an#kan %k%&an k)ne&a ana&a Ka&ena

%k%&an k)ne&a "en##an) )-ak -a"a (en#%k%& 'e+a&a e"a -ala( "en+a"a)an "&$#&a( Te&lal%

.an*ak "e&ha)an e&ha-a" %k%&an "en##an) e&'e.% -a"a (en*e.a.kan "e&)lak% -)',%n#')$nal

"a-a (anae& -an "en#a(.)lan ke"%%'an

@$n$h )n-)ka$& k)ne&a -) Pe%&%an T)n##)

Pe&)(.an#an In"%

In"% Maha')'4a / Laa& .elakan# '$')al ek$n$()/ Laa& .elakan# .%-a*a

S%(.e& Da*a / J%(lah -$'en/ Fa')l)a'

In-)ka$& P&$'e'


20/22

Sa, / K%al)a' -$'en

/ T)n#ka "e&")n-ahan -$'en

Pe&k%l)ahan / F&ek%en') e(% kela' -an k$n'%la')

/ Ra')$ -$'en

K%&)k%l%( / Maa k%l)ah %a(a

/ Maa k%l)ah ")l)hanDa*a D%k%n# Pen-)-)kan / F$&%(/,$&%( )l()ah

/ Sa&an $lah&a#a

Oan)'a') / Manae(en "e%&%an )n##)

/ Oan)'a') (aha')'4a

Mutually / T)n#ka ek'"eka') -$'en

/ T)n#ka an##%n# a4a. (aha')'4a

In-)ka$& 0utput

Mah')'4a / S)ka" -an "e&)lak% (a'a')'4a/ T)n#ka keha-)&an -an ke)-ak ha-)&an

D$'en / T)n#ka keha-)&an -an ke)-akha-)&an

/ Kee&la(.aan


21/22

BAB III

PENUTUP

KESIMPULAN

Val%e ,$& ($ne* (e&%"akan 'e'e%a% *an# (en)la) a"akah '%a% $an)'a') elah

(e("e&$leh %%an *an# -)ha&a"kan aa% .el%( -ala( ka)an*a -en#an "en#el$laan ke%an#an

Re,$&(a') "enaaan ke%an#an ne#a&a 'aa )n) (en#hen-ak) "ene&a"an k$n'e" value for money

aa% *an# le.)h -)kenal -e#an k$n'e" 8E Ek$n$()! E,)')en! -an E,ek),3 Oleh ka&ena )% -ala(

&e,$&(a') )n) "e(e&)nah -)()na .a)k -ala( (en+a&) -ana (a%"%n (en##%nakan -ana 'elal%

(ene&a"kan "&)n')" 8 E e&'e.% Hal )n) (en-$&$n# "e(e&)nah .e&%'aha 'elal% (e("e&ha)kan

)a" 'en&%")ah -an %an#3 *an# -)"e&$leh -an -)#%nakan Pe&ha)an e&%% "a-a h%.%n#an ana&a

input,output,outcome+

T%%an *an# -)kehen-ak) e&ka) "elak'anaan 6al%e ,$& ($ne*7

ek$n$()7 he(a +e&(a -ala( "en#a-aan -an al$ka') '%(.e& -a*a

e,)')en')7 9e&-a*a #%na -ala( "en##%naan '%(.e& -a*a

e,ek)6)a'7 .e&ha')l #%na -ala( a&) (en+a"a) %%an -an 'a'a&an

eC%)*7 Kea-)lan -ala( (en-a"akan "ela*anan "%.l)k

eC%al)*7 Ke'ea&an -ala( "en##%naan '%(.e& -a*a


22/22

DAFTAR PUSTAKA

9a')an! In-&a 200

Documents

Pengukuran Kinerja Sektor Publik value for money.docx